1418040TM-คู่มือครูวิทยาการคำนวณ-ป4[211111]

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 1 3เวลา ชั่วโมง สำ� รวจโลกของ Scratch (การเขา้ ใช้งานโปรแกรม Scratch) 1. มาตรฐาน/ตัวชีว้ ัด ตัวช้ีวัด ว 4.2 ป.4/2 ออกแบบและเขียนโปรแกรมอยา่ งงา่ ย โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือส่อื และตรวจหาข้อผิดพลาดและแก้ไข 2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธบิ ายลักษณะและขน้ั ตอนการเข้าใชง้ านโปรแกรม Scratch ได้ (K) 2. เขา้ ใชง้ านโปรแกรม Scratch ทั้ง 2 วธิ ี ตามข้นั ตอนทกี่ �ำหนดได้ (P) 3. เห็นประโยชน์ของการศกึ ษาโปรแกรม Scratch (A) 3. สาระการเรยี นรู้ โปรแกรม Scratch 4. สาระสำ� คญั /ความคิดรวบยอด โปรแกรม Scratch เปน็ โปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร์ มลี กั ษณะเปน็ บลอ็ กโปรแกรม (Block) นำ� มาตอ่ กนั เพอ่ื สรา้ งรหสั คำ� สงั่ (Code) เพอื่ สงั่ ใหโ้ ปรแกรม Scratch ทำ� งานตามทไี่ ดเ้ ขยี นโปรแกรมไว้ โปรแกรม Scratch สามารถนำ� มาใชพ้ ฒั นาซอฟตแ์ วรเ์ ชงิ สรา้ งสรรค์ เชน่ การสรา้ งนทิ านทโี่ ตต้ อบกบั ผอู้ า่ นได้ การสรา้ งเกม การสรา้ งหนุ่ ยนต์ 5. สมรรถนะส�ำคญั ของผูเ้ รียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำ� คัญของผเู้ รยี น ทักษะ 4Cs คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 1. ท กั ษะการคิดอย่างมีวจิ ารณญาณ 1. มวี ินัย 2. ความสามารถในการคดิ (Critical Thinking) 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา 3. มุ่งมน่ั ในการท�ำงาน 2. ทกั ษะการท�ำงานร่วมกนั (Collaboration Skill) 3. ทักษะการสือ่ สาร (Communication Skill) 4. ทกั ษะความคดิ สรา้ งสรรค์ (Creative Thinking) 6. กจิ กรรมการเรยี นรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : วิธีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) T42

นา� นา� สอน สรปุ ประเมนิ แแบหบหบนบนทว่ ท่วยดยดกสกสาอารอรบเบรเกรยี กียอ่นอ่นนรนร้ทู เูท้รเี่ ร2่ียี 1ียนน ขนั้ นาํ 121.. .Sเนกกกคคจcา...ักรrาครhเhเa่อืปคกรจาtttงยีภาดtน็tชcคppนชบาhกแี้ อ::พสแ้ี/าน/ัจมแ//ารจงทssพจทมฝงccกึง:วินกึาrrถค:รเใaaคกตอหาถใttวาหอใccดดน้ราบhhร้นรามจกั ้ข์ไ..หวกัดogจดเอนรสัoเราr้จงรียg์โตห.ารtยีหน่อhสักหนลเไผเัสลปดเว่าลผื็บอโนงขนปื่าอ.ไก.ใี้ลนซรกหhคhงแใตคtถ้tใานtก์ใtนกูาตpดกpรตสต:อาม://ม้ออรบ//ุดงใsSบsทชcมccทง้r่ีถrrีปaaาa่ีถูกรtนttูกcตcะcโhตhhโป้อย.้อ.mรงมcชงแทoานiทกtตี่mส์อ.รี่สeดิุดยมdุดตเ่าuพง้ัเงพทไียรี่ียงงขข้อ้อเดเดีย66ียว..วบถขคกไกลา้ดอ้..กาตอ็ ถ้ใร.ด้อกูกปคตงคติดลกอ่า้อกิเ---าสไคงรเปคคปง่ัลรใในลลดิหือ่ือดเ้ีกิกิโงก้ตรปเเควัียลลรSอลงือือแtลมะaกกกาคพrรtดSSริ,วมบัแthคเทaมตกuลrกุ วาtอtกิโรรDปสเแ์ลoรง่สอืเแwดสกงขกงnยี..รอSงมลัรhอ้กuงอt รMDิทoeึมwoดwnว้ ,ยตปข้อิด้องคใวชา้ ม กระตนุ ความสนใจ 1. ครูใหนักเรียนภายในช้ันเรียนทําแบบทดสอบ กอนเรียน เร่ือง การแกปญหาโดยใชเหตุผล เชิงตรรกะ เพ่ือเปนการทบทวนความรู และ วดั พนื้ ฐานความรกู อ นทจ่ี ะเรมิ่ เรยี นเนอื้ หาใหม ขก. .สร1า้ 0งความท้าขท. า1ย2ในการคิดคค. า1ใ4บ้ ง.16 โปรแกรมทกุ โปรแกรม 2.คก. าปห้อนงดกใันหผ้ ู้อืน่ แอบดสู มุดและนารหสั ผา่ นไปใช้ 7. เมขือ่ .ตเปอ้ลิดงือกโกปารSรเแhปกuลรt่ียมDนทoขกุ wนโปาnดรแใหกต้รวัมล, ะคคลริกใเนลโือปกรแSกtaรrมt,Sคcลraิกtch ง. ไม่มีผลแตกต่างจากการจดรหัสผ่านลงในสมุด ตค้อ.งเปลิดือโกปบรลแ็อกกรคมาทสกุ ั่งโใปดรแกรม, คลิกเลือก Shut Down, กค.ง. .เคสคควียลลบงกิกิ คเเุมลลือือกก Start ข. รปู รา่ ง 3. เมอ่ื ต้องการใหต้ วั ละครพดู คาวา่ “สวัสด!ี ” ต้องเลือกบลอ็ ก Shut Down, คงล.ิกกเาลรือเกคลS่ือtaนrทt,ี่ ปิด คาสัง่ ใด 8. เมอื่ ตโ้อปงรกแากรรใมหท้ตกุวั ลโปะรคแรกในรมโปรแกรม Scratch เลี้ยวซา้ ย ก. ข. คถ. า้ ให้เร่มิ ตน้ ท่ี ง. 9.7ไคกต.ฟ.อ้.สกจลเคงญั ุด.ช์สเวลสลยี้นิ บือ้นิกังงคกาษสุมนบดุณขล์กอ็อางกรโคแปาสรสดแง่ั กงใอรดัลมกSอcรrทิaงขtมึ ..cดกhร้วาปู ยรรรุ่นผเ่าคังงล2งา.ื่อ0นนใเทปดี่ หน็ มไฟาลย์ถึง หนารคมอื .สไมก่ ลุ อะไร และสามารถเปงดิ .ใชง้ านใน รุน่ 3.0 ได้ 43. .ทถกปมา้า.สีคใัจห4รา่จเ้า้เบุ กทงนัิดต่ากผัวAลบัละออเทคยาา่ยขร่าไใงมุ.หหไ5ารรมก่ ่กโวด่ายลBาอกคยบ.ู่ล56็อปกมี ใานวอาีกงต2อ่ งกป.นัี 7Aดงัจภะาอพายจุ ะ ข. 1089...ขกงคขคงกใภขคขกคคง.ขก.......อ้.าร..พ...วนภกนในนพใทนบากจเเกาอ้าดผูาาาขขมสาิศมุดาเานมเมมเาียียตพคหัญรปรทเสตสสสนนชยตแใวียมน็กาลอกกกชือ่ออาัดสงงาลุกใกังุลลุุล้สมมธธกดสชยาษใริบิบรใต.านิงว้ท...ชรsชsา้ssณู้โรผ่อาา่าbแใท้าbปbbง้สดยยจอลน์ส2แา2รราดดยสไดบบทิแา้เมไ่้วว้าสานงงัญบามก่สงยยมาอเนินร่สจไกชารขมาัลรมเงาามหมรีร้อรากามลาถารคื่อสัคSนออายรถเองขวcรปรงถรกเrาม้อทิถปริดบัaเรมมพปะเมึtิดใะรปcูลบชิดวิดใาติดhชเง้บใย้วา่ตชใาง้ยจสยไชอนา้งปผา่รุก้งารนใยยิงัใาบันน์ ใชใงขนะนเนใาไ้ตอรนใรมนผนุ่นง่าร่นุ่เงัตรหนุ่ ง3ุ่นน3าม.3เ.น0า03อ.มะ0.งไ0ไสีดดไม้ดไ้ ด้ ้ เปน็ 2 เท่าของ B ถามว่าปจั จุบนั A มีอายเุ ท่าไหร่ 71.0เ.กคตมขกงคข.อ้.อื่ ...้อ.เคงตสเททใเเขว้อขดลยี าาบยีงียืไองใในกมคนหหกาใ่อมุอก้ไ้บชรมธธาลเ่ปิบส่ปรบิ ็อรทับาลากะยยาสย่ีคโดงดนยนาาว้ว้ชกขสนยยนับนั่งเสขใก์ขขาัญดอ้ิดอด้ันคลคงใตหวอกัวอาลั้ตษานมมกัวณกพลซองขา์โระบัร.ด.ร้อิคทกซทยรมรมึาอู้ปใาใวชรนงรนาเ้โาา่มคโคดนงปาลภรกรอ่ืงาแขสนพกน้ึรทป้าร่ีรงมเะรกSียcองrบลaาtcดhบั ก. 5 ข. 6 ค. 7 ง. 8 4. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของอลั กอรทิ ึม ค. ทาใหเ้ ข้าใจข้นั ตอนการแก้ปัญหาได้ง่ายขนึ้ ก. ทางานทลี ะข้นั ตอนจนจบ ง. ทาใหส้ ามารถแก้ปญั หาตา่ งๆ ได้อย่างมีระบบ ข. ทางานตามความสาคญั 55. .งคขกกคขใ.กขงคพ54312...้อ..ห.รช........ิจเเบใตตอเเ้คคูปเดทุด2นเเเน1ขราัววัขลอมตตรรรอียรค้าาาาลลยี็อก12ริมือ่ื่อ่อืา่เณงไหธงาะะนปกียแขนงนงงาลบิส33มคคาตมคมมตบนน็ท่า้า้าั่งา้อขรรา่าสือาอืเใ44ดตกบส่ตียหเดอ้ตนงสมว่ททลบัลง้ัา้มโคๆ5ื5อาค้งััง่หนลปแหือ่ีเมุ่ใี่ขสวบยใดรวชาตมปรนรนๆา้ันกุไยีนาจด้ใแ่เอ้ับมรปรหแตมนรกับเับกะาหตตล่ิมอมตใกใเขกงรัวชสามวว้ตนวอ่ามนั้อลง้ลอไ่าดร้นใไเไขบาตะยนปปาอเตวจนข่ลคออแขกกนิด้า่นียงโนรลีกอจงาไ้ีดจไนหฟะๆกงรขงาปยบ4โส.แอรก่อ.ปมทือคตกุปหนตนลีรี่สเรวั้ปกัวมา-วแกัาิปลหลทญัรอ้ทกษมะตลณะีีเหราณปคพ์ไังคม์รดาริดร่ือะถก้ถหเไเในคาฟูกดหมรลาต่นนุ้ทตม่อื้อเกา้มปานงงลปไ็นทาขบั รนกี่่ใดะหตาก้ารา้ถนอใมูกชบทต้งเ่ี้าอรนียงงกนั 6. ค 7. ข 8. ง 9. ข 10. ง ค. 4 1 2 5 3 ง. 3 1 2 4 5 เฉลย 1. ง 2. ค 3. ค 4. ค 5. ง เฉลย 1. ข 2. ค 3. ง 4. ข 5. ง 6. ข 7. ก 8. ข 9. ง 10. ข ภาพจาก แผนการสอน ที่ 1 หนวยท่ี 21 ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ขอใดเปน ลกั ษณะของโปรแกรม Scratch เนอ้ื หาในหนว ยการเรยี นรนู เ้ี ปนเรื่องเกีย่ วกบั การใชง านโปรแกรม Scratch 1. โปรแกรมประเภท OOP ท่ีสามารถเลือกใชงานไดทั้งแบบออฟไลนและออนไลนตามความเหมาะสม 2. โปรแกรมประเภทบล็อก ชุดคาํ สง่ั ทม่ี ีอยใู นโปรแกรม Scratch มจี าํ นวนมาก การฝกใชงานอยางตอ เนอ่ื ง 3. โปรแกรมประเภทฟงกช ัน และการใชเวลาวางในการเรียนรูเพ่ิมเติมของนักเรียนจึงมีประโยชนมาก 4. โปรแกรมประเภทสครปิ ต ในหนว ยการเรียนรูนี้ (วเิ คราะหค ําตอบ จากตวั เลอื กทกี่ าํ หนดให วเิ คราะหไ ดว า Scratch มลี ักษณะเปน โปรแกรมประเภทบลอ็ ก ดงั น้นั ตอบขอ 2.) T43

นา� น�า สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั นาํ 2 ¡ÒÃà¢ÂÕ ¹â»Ãá¡ÃÁ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹÷ŒÙ èÕ ÍÂÒ‹ §§Ò‹ ´nj  Scratch กระตนุ ความสนใจ program 2. ครูต้ังคําถามวา นักเรียนคิดวาคอมพิวเตอร (ª´Ø ¤Òí ÊÑè§) ทาํ งานไดอ ยางไร (แนวตอบ การท่ีคอมพิวเตอรสามารถทํางาน วันน้เี รามาฝกเขียน ไดนั้น เกิดจากการที่มนุษยเขียนโปรแกรม โปรแกรมกันนะ ขน้ึ มาสง่ั งานใหค อมพวิ เตอรท าํ งานตามคาํ สง่ั ) 3. ครใู หน กั เรียนดูภาพจากหนงั สือเรยี น หนา 22 จากนั้นครูถามคําถามประจําหนวยการเรียนรู กับนักเรียนวา ทําอยางไรเราจึงจะเขียน โปรแกรมคอมพิวเตอรได ขน้ั สอน สาํ รวจคน หา 1. ครูใหนักเรียนเรียนรูคําศัพทของหนวย การเรียนรูที่ 2 การเขียนโปรแกรมอยาง งายดวย Scratch จากภาพในหนังสือเรียน หนา 22 โดยครูนําอานและสะกดคําศัพท ดังกลา ว - Program (ชดุ คาํ ส่งั ) - Programming (การเขียนโปรแกรม) ·Òí Í‹ҧäà programming àÃÒ¨Ö§¨Ðà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁ (¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁ) ¤ÍÁ¾ÔÇàµÍÏ䴌¹Ð แนวตอบ คาํ ถามประจาํ หนว ยการเรยี นรู ตัวชว้ี ัด การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอรน้ัน ผูเขียน ว 4.2 ป.4/2 ออกแบบและเขียนโปรแกรมอยางงายโดยใชซอฟตแวร โปรแกรมจะตองมีความรูเก่ียวกับโปรแกรม หรือสอ่ื และตรวจหาขอผดิ พลาดและแกไข ที่ตองการจะเขียน ซึ่งจะตองมีการวางแผน และลําดบั ขั้นตอนการส่งั การใหช ัดเจนกอนเสมอ ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 22 เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรางเสริม ในขน้ั นาํ ครอู าจพดู ถงึ อาชพี นกั เขยี นโปรแกรมใหน กั เรยี นฟง และมกี จิ กรรม ครูแบงนักเรียนเปน 4 กลุม จากน้ันใหเวลากลุมละ 5 นาที ใหค วามรพู น้ื ฐานดา นคาํ ศพั ทต า งๆ ทเ่ี กย่ี วกบั การเขยี นโปรแกรมกจ็ ะมปี ระโยชน ใหน กั เรยี นเลือกสืบคน ขอ มลู จากหวั ขอ ตอไปนม้ี ากลมุ ละ 1 หวั ขอ กบั นักเรียนในการเรียนเนื้อหาในหนวยการเรยี นรูนี้มาก ดังน้ี 1. โปรแกรม Scratch รนุ ลา สุดคือรนุ อะไร 2. โปรแกรม Scratch มลี ักษณะเปน โปรแกรมประเภทใด 3. เว็บไซตสําหรบั ใชงานโปรแกรม Scratch ชือ่ อะไร 4. การใชง านโปรแกรม Scratch ตองจายคา ลขิ สทิ ธิ์หรือไม เม่ือแตละกลุมสืบคนขอมูลเสร็จแลว ใหตัวแทนแตละกลุม ออกมานาํ เสนอขอ มูลทคี่ นพบหนาชนั้ เรยี น T44

นา� สอน สรปุ ประเมนิ เราส่งั การให 1. â»Ãá¡ÃÁ Scratch ขนั้ สอน คอมพิวเตอร ทาํ งานได คนเราสามารถสั่งการใหคอมพิวเตอร สาํ รวจคน หา อยา งไร ทาํ งานได โดยการเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอร แตก อ นทจ่ี ะเขยี นโปรแกรมคอมพวิ เตอรไ ดน น้ั 2. ครถู ามคาํ ถามสาํ คญั ประจาํ หวั ขอ วา เราสงั่ การ เราตอ งวางแผนและลาํ ดบั ขน้ั ตอนวธิ กี ารสงั่ การใหช ดั เจนกอ นเสมอ ใหค อมพิวเตอรทํางานไดอ ยา งไร 3. ครูใหนักเรียนศึกษาขอมูลเก่ียวกับโปรแกรม Scratch จากหนงั สอื เรยี น หนา 23 แลว รว มกนั อภิปรายเกี่ยวกับขอมูลพ้ืนฐานของโปรแกรม Scratch ในเรื่อง ความเปนมา ลักษณะของ โปรแกรม และการนาํ ไปใชงานในปจจุบนั ภาพท่ี 2.1 โปรแกรม Scratch โปรแกรม Scratch คอื โปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอรท ่ี ถูกพฒั นาขึ้นในป ค.ศ. 2007 โดยหองปฏิบัติการสื่อประสม (Media lab) สถาบนั เทคโนโลยี แมสซาชเู ซตส (Massachusetts Institute of Technology: MIT) โปรแกรม Scratch มลี กั ษณะเปน บลอ็ กโปรแกรม (Block) แนวตอบ คําถามสาํ คญั ประจําหวั ขอ นํามาตอกันเพื่อสรางรหัสคําส่ัง (Code) เพ่ือสั่งใหโปรแกรม Scratch ทํางานตามที่ไดเขียนโปรแกรมไว นักเรียนตอบตามประสบการณของตนเอง โดยคําตอบข้ึนอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน เชน โปรแกรม Scratch สามารถนํามาใชพัฒนาซอฟตแวร เขียนโปรแกรมควบคุมการทาํ งานของคอมพวิ เตอร เชิงสรางสรรคได เชน การสรางนิทานท่ีโตตอบกับผูอานได แ ล ะ ใ ช  อุ ป ก ร ณ  สํ า ห รั บ ส  ง ข  อ มู ล คํ า ส่ั ง ใ ห  กั บ การสรางเกม การสรางส่ือนาํ เสนอขอมลู การสรางหนุ ยนต คอมพวิ เตอร รูจักโปรแกรม Scratch 23 ภาพจาก หนงั สือเรียน หนา 23 กิจกรรม สรางเสริม เกร็ดแนะครู ครูใหเวลา 5 นาที ใหนักเรียนเลือกสืบคนขอมูลตัวอยาง ในการยกตัวอยางซอฟตแวรท่ีพัฒนาโดยโปรแกรม Scratch ครูอาจ ซอฟตแวรท่ีพัฒนาโดยโปรแกรม Scratch จากยูทิวบ แลวเลือก หาตวั อยา งของจรงิ จากยทู วิ บห รอื จากเวบ็ ชมุ ชนของผใู ชง านโปรแกรม Scratch ตวั อยา งทนี่ กั เรยี นสนใจอยากทจ่ี ะทาํ มาคนละ 1 ตวั อยา ง พรอ มเขยี น ทม่ี กี ารแบง ปน ผลงานใหด าวนโ หลดไดฟ รี มาประกอบการอธบิ ายเพอื่ ใหน กั เรยี น อธิบายเหตุผลวา ทําไมจึงอยากพัฒนาซอฟตแวรดังกลาว ไดเ รยี นรูจากตวั อยา งของจรงิ ลงในสมุด T45

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน 1.1 การเขาใชง านโปรแกรม Scratch มี 2 วิธี คอื สาํ รวจคน หา 1) การเขา ใชง านแบบออนไลน (Online) มขี น้ั ตอน ดงั น้ี 4. ครูชี้แจงวา โปรแกรม Scratch สามารถเขา 1 เปดเวบ็ เบราเซอรโ ครม (Chrome Web Browser) และ ใชง านได 2 วธิ ี คอื การเขา ใชง านแบบออนไลน และการเขาใชงานแบบออฟไลน ปอน https://scratch.mit.edu/ ทชี่ อ งที่อยเู ว็บ กดแปน Enter จะปรากฏหนา ตางโปรแกรม Scratch 5. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน จากหนังสือเรียน หนา 24 ซึ่งมขี นั้ ตอนในการปฏิบัติ ดังนี้ - ขั้นท่ี 1 เปดเว็บเบราวเซอรโครม และปอน https://Scratch.mit.edu/ ท่ีชองท่ีอยูเว็บ กดแปน Enter จะปรากฏหนา ตา งโปรแกรม Scratch - ขั้นที่ 2 คลิกเลอื ก Join Scratch ภาพที่ 2.2 หนาเวบ็ ไซต www.google.com 2 คลิก Join Scratch ภาพท่ี 2.3 หนาเวบ็ ไซตโ ปรแกรม Scratch 24 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 24 เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรา งเสรมิ ในการใชงานโปรแกรม Scratch 2.0 และรุนกอนหนาแบบออนไลน ครใู หน ักเรยี นแบง กลมุ เปน 4 กลุม สบื คน ขอ มูลวา โปรแกรม จะเปนการเรียกใชงานผานเว็บเบราวเซอร เชน โครม ซ่ึงในตัวเว็บเบราวเซอร ประเภทบล็อก นอกจากโปรแกรม Scratch แลว ในปจจุบัน จะใชง าน Scratch ได ก็ตอเมือ่ มีการติดตงั้ และอัปเดตปล๊กั อนิ Flash player มีโปรแกรมอะไรอีกบาง คําท่ีใชในการสืบคนท่ีแนะนํา มีดังนี้ แตเนื่องจากในปจจบุ นั มีเทคโนโลยีใหมเ กดิ ขึ้นมาแทนที่ Flash เปน จํานวนมาก block-based coding, block-based software เสร็จแลว บรรดาผูพัฒนาเบราวเซอรจึงประกาศยุติการสนับสนุนปลั๊กอิน Flash player ใหครูรวบรวมรายชื่อโปรแกรมประเภทบล็อกจากแตละกลุม ภายในป 2020 ทีมผูพัฒนาโปรแกรม Scratch จึงไดพัฒนาโปรแกรม มาสรปุ บนกระดาน Scratch 3.0 ใหส ามารถใชงานผานเวบ็ เบราวเ ซอรโดยไมตองใช Flash player (ใชเทคโนโลยี HTML5 and JavaScript แทน Flash) มาใหใชงานแทน T46

นา� สอน สรปุ ประเมนิ 3 ปอนชอื่ ผูใ ช (Scratch Username) เปนภาษาองั กฤษ ขน้ั สอน โดยไมใ ชชือ่ จริง สาํ รวจคน หา 6. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน จากหนังสือเรียน หนา 25 ซึ่งมีข้ันตอนในการปฏบิ ัติ ดังน้ี - ขั้นท่ี 3 ปอนชื่อผูใชเปนภาษาอังกฤษ โดยไมใ ชช ่ือจริง - ขั้นท่ี 4 ปอ นรหสั ผา นไมน อ ยกวา 6 ตวั อกั ษร หรือตัวเลข และหามบอกรหัสผานแกผูอื่น (ใหนกั เรยี นจดชอ่ื บัญชแี ละรหสั ไวเผอ่ื ลืม) ภาพที่ 2.4 ปอนชือ่ ผูใช 4 ปอนรหสั ผา น (Password) ไมนอยกวา 6 ตวั อกั ษร หรอื ตัวเลข และหา มบอกรหสั ผา นแกใ คร ภาพท่ี 2.5 ปอนรหัสผาน 25 ภาพจาก หนงั สอื เรยี น หนา 25 กิจกรรม สรา งเสริม เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนพิจารณาการต้ังชื่อผูใช (Scratch Username) คําแนะนาํ ในการตัง้ ชอื่ ผใู ชและรหัสผา นเพ่ิมเตมิ มดี งั นี้ ชือ่ ผูใช ควรตง้ั ช่ือ ตอไปน้ีวา มีความถูกตองตามหลักการและเหมาะสมหรือไม ท่ีจําไดงาย ไมยาวจนเกินไป และสามารถใสตัวเลขได สวนการต้ังรหัสผาน อยางไร จงใหเ หตุผลประกอบ ควรใสเปนตัวอักษรผสมกับตัวเลข และไมควรใชขอมูลท่ีคนอื่นสามารถเดา ไดไ มย ากมาตง้ั เปน รหสั ผา น เชน วนั เกดิ ชอื่ สตั วเ ลย้ี ง หากอยากจะใชใ หท าํ การ 1. NongBoy555 สลับลําดับใหเดาไดยากขึ้น เชน ชื่อเลนกับปเกิด fizzy2010 อาจเรียงสลับใหม 2. -InW_Kuou- อา นจากหลงั มาหนา เปน 0102yzzif หรอื winny2553 เปลย่ี นจากการพมิ พต ดิ กนั 3. O_o’ เปน พิมพแ ทรก 25winny53 4. lOvEcAt23 5. -T-A-O- 14 T47

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน 5 ปอนรหัสผา นอกี คร้ังในชอง Confirm Password และ สาํ รวจคน หา คลกิ ถัดไป (Next) 7. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน จากหนังสือเรียน หนา 26 ซึง่ มขี น้ั ตอนในการปฏบิ ตั ิ ดังน้ี - ขน้ั ที่ 5 ปอ นรหสั ผา นอกี ครงั้ ในชอ ง Confirm Password และคลกิ ถัดไป (Next) - ขั้นที่ 6 ปอนขอ มลู เดือนเกิด ป ค.ศ. เกดิ เพศ และประเทศ ภาพท่ี 2.6 ปอ นรหสั ผานอกี คร้ัง 6 ปอน เดอื นเกดิ ป ค.ศ. เกดิ เพศ และประเทศ ภาพที่ 2.7 ปอ นวัน เดอื น ปเ กิด 26 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 26 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ การกรอกขอมูลปเกิดในการลงทะเบียนผูใชโปรแกรม Scratch จะเปน ขอใดไมเ หมาะสมกับการตัง้ รหัสผาน ระบบ ค.ศ. หากนกั เรียนจําไมได ใหใชป พ.ศ. เกิด ลบดวย 543 จะไดเ ปน 1. ใชภาษาไทย ป ค.ศ. เกดิ เชน เกดิ ป พ.ศ. 2552 ลบดว ย 543 จะไดเ ทา กบั 2009 เปน ป ค.ศ. เกดิ 2. ใชต ัวเลขรว มกับตวั อักษร 3. ไมใ ชคําทค่ี นอื่นคาดเดาไดงาย 4. ตรวจสอบปุม Caps Lock กอนต้งั รหสั ผาน (วเิ คราะหคาํ ตอบ จากตัวเลือกที่กําหนดให วิเคราะหไดวา การต้ังรหัสผานนิยมใชภาษาอังกฤษ เพราะในปจจุบันระบบ ลงทะเบียนสวนใหญไมสนับสนุนการใชภาษาไทยเปนรหัสผาน ดงั น้ัน ตอบขอ 1.) T48

นา� สอน สรปุ ประเมนิ 7 ปอนอเี มลของคุณครู หรอื ผูปกครอง และยนื ยนั อีเมล ขนั้ สอน สาํ รวจคน หา 8. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน จากหนังสือเรียน หนา 27 ซ่ึงมขี น้ั ตอนในการปฏบิ ัติ ดังน้ี - ขน้ั ที่ 7 ปอนอีเมลของคุณครูและยืนยัน อเี มล - ขั้นท่ี 8 เมอ่ื ปรากฏหนา ตา งตอ นรบั ใหค ลกิ ปุม OK Lets Go! ภาพที่ 2.8 ปอนอีเมลผูปกครอง 8 จะพบหนา ตา งตอ นรบั ใหค ลกิ ปมุ OK Lets Go! ภาพที่ 2.9 กดปุม ตกลง 27 ภาพจาก หนงั สือเรียน หนา 27 ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนชวยกันสืบคนขอมูลและระดมสมองหาคําตอบวา ในข้ันตอนที่ 7 ครูอาจสรางอีเมลขึ้นมาใหนักเรียนใชอางอิงในการสมัคร การยนื ยนั อเี มลในการสมคั รลงทะเบยี นผใู ชง านโปรแกรม Scratch ตา งหาก จะสะดวกกวา การใชอ เี มลสว นตวั ของคณุ ครหู รอื ผปู กครอง โดยเฉพาะ มปี ระโยชนอ ยา งไรบาง กรณีใชอีเมลผูปกครองจริงอาจทําใหเสียเวลามากเกินไป และอาจเกิดปญหา ผปู กครองนกั เรยี นบางคนไมม อี เี มลได ครจู งึ ควรหาทางแกป ญ หาไวล ว งหนา กอ น (แนวตอบ การยืนยันอีเมลในการสมัครลงทะเบียนผูใชงาน โปรแกรม Scratch เปนการตรวจสอบการมีตัวตนของผูสมัคร ชวยปองกันบอทหรือโปรแกรมอัตโนมัติที่ทําการสมัครลงทะเบียน ในเว็บไซตตางๆ เพ่ือวัตถุประสงคท่ีไมเ หมาะสม) T49

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน 9 แจง รู หรือ ปู ก รอง ใหย นื ยันอีเมล โดยใหเขา สาํ รวจคน หา อเี มล และ ลกิ on irm m email address 9. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม ภาพท่ี 2.1 แ  ป ก ร ห น น ีเมล Scratch แบบออนไลน จากหนังสือเรียน หนา 2 ซึ่งมีขั้นตอนในการปฏบิ ตั ิ ดังน้ี 10 เมื่อ มั ร มาชิกเ รจ็ แลว จะปรากฏหนา ตางน้ี - ขนั้ ท่ี 9 แจงคณุ ครใู หย ืนยันอเี มล โดยให เขา อเี มลและคลกิ Com irm m email ใหต รวจ อบชอื่ ใู ชท ่มี มบนขวา address - ขน้ั ท่ี 10 เมื่อสมัครสมาชกิ แลว จะปรากฏ หนาตางโปรแกรม ใหตรวจสอบช่ือ ูใช ท่มี มุ ขวาบน 10. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายวา การเขา ใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน มขี ั้นตอนการปฏบิ ัติอยางไร เพื่อทบทวน ภาพที่ 2.11 ม ร มา กเ ร็ เรี บร 28 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา้ 28 เกร็ดแนะครู กิ กรร สรา เสริ ในขั้นตอนการยืนยันอีเมลอาจตองใชเวลาพอสมควร โดยเฉพาะกรณี ใหนักเรียนทดลองใชงานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน ท่ีมีนักเรียนจํานวนมาก ระหวางรอยืนยันอีเมล ครูอาจใหนักเรียนทดลอง านเว็บเบราวเซอรตัวอ่ืน เชน Internet E plorer ire o ใชง านโปรแกรม Scratch โดยไมต อ งลงชอื่ เขา ใชก อ นเพอื่ ไมใ หเ ปน การเสยี เวลา แลว ตรวจสอบดวู า สามารถเขา ใชง านไดป กตเิ หมอื นกบั ใน oo le โดยสรา งแทบ็ เขา สเู วบ็ ไซตข องโปรแกรม Scratch เพมิ่ อกี 1 แทบ็ แลว จงึ เขา ใชง าน Chome หรอื ไม ในแท็บใหมแทน หลังจากไดรับการยืนยันอีเมลแลวใหปดแท็บใหม จากน้ันให กลับไปทาํ ข้ันตอนการยนื ยันอเี มลในแทบ็ เดมิ ใหเ สร็จ T50

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ 2) การเขา ใชง านแบบออฟไลน (Offline) มขี ั้นตอน ดงั น้ี ขนั้ สอน 1 เปด เวบ็ เบราเซอร และปอ น https://scratch.mit.edu/ สาํ รวจคน หา download ที่ชองท่ีอยูเ วบ็ แลว กดแปน Enter จะ 11. ครแู ละนกั เรยี นทบทวนความรเู ดิม โดยถาม ปรากฏหนาตา งโปรแกรม Scratch ใหดาวนโ หลด คําถามนักเรียนวา โปรแกรม Scratch สามารถเขา ใชง านไดก วี่ ิธี อะไรบา ง ภาพที่ 2.12 หนาเว็บไซต www.google.com (แนวตอบ 2 วิธี คือ การเขาใชงานแบบ ออนไลนแ ละการเขาใชง านแบบออฟไลน) 2 เล่ือนลงมาจะพบใหด าวนโ หลดโปรแกรม Adobe AIR 12. จากนนั้ ครสู นทนากบั นกั เรยี นวา ชวั่ โมงทแี่ ลว โดยเลือกตามระบบปฏบิ ตั กิ ารทีใ่ ช นักเรยี นเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบ ออนไลน ชั่วโมงนี้นักเรียนจะไดศึกษา การเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบ ออฟไลน 13. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออฟไลน ที่ไดศึกษาจาก หนังสือเรียน หนา 29 ซ่ึงมีข้ันตอนในการ ปฏบิ ัติ ดงั นี้ - ขนั้ ท่ี 1 เปด เวบ็ เบราวเ ซอรโ ครม และปอ น https://scratch.mit.edu/download ทชี่ องที่อยูเ วบ็ กดแปน Enter จะปรากฏ หนา ตา งโปรแกรม Scratch ใหด าวนโ หลด - ขั้นที่ 2 เลื่อนลงมาจะพบใหดาวนโหลด โปรแกรม Adobe AIR โดยเลือกตาม ระบบปฏบิ ตั กิ ารท่ใี ช ภาพที่ 2.13 ดาวนโหลดโปรแกรม Adobe AIR 29 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา้ 29 ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ขอ ใดไมถ กู ตอ งในการตดิ ตงั้ โปรแกรม Scratch 2.0 แบบออฟไลน หากเครื่องคอมพิวเตอรท่ีนักเรียนใชเปนระบบปฏิบัติการวินโดวส 10 1. ตองเลือกใหต รงกบั ระบบปฏิบัตกิ ารท่ใี ช MacOS 10.13 หรือ Android 6.0 (เฉพาะแท็บเล็ต) เปนตนไป รวมทั้ง 2. สามารถตดิ ตัง้ โปรแกรม Adobe AIR ภายหลังได ChromeOS สามารถดาวนโหลดโปรแกรม Scratch App หรือ Scratch 3. ตอ งดาวนโหลดและติดตั้งโปรแกรม Adobe AIR กอน Desktop 3.6.0 ซ่งึ เปน แบบออฟไลนร ุน ลาสดุ ทไ่ี มตอ งใช Adobe AIR ในการ 4. ควรดาวนโ หลดโปรแกรมจากเวบ็ ไซต https://scratch.mit. ใชง านโปรแกรม (ขอ มลู ณ วนั ที่ 22 พ.ย. 2562) มาใชงานแทนรนุ กอ นหนาได edu เทา นัน้ เพ่ือความปลอดภัย (วเิ คราะหคําตอบ จากตัวเลือกที่กําหนดให วิเคราะหไดวา ไมสามารถติดต้ังโปรแกรม Adobe AIR ภายหลังโปรแกรม Scratch 2.0 ได ดงั นน้ั ตอบขอ 2.) T51

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน 3 ลิกปม ownload now สาํ รวจคน หา 14. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออฟไลน ที่ไดศึกษาจาก หนังสือเรียน หนา 30 ซ่ึงมีข้ันตอนในการ ปฏบิ ตั ิ ดงั นี้ - ขั้นที่ 3 คลิกปุม Download now - ข้ันที่ 4 เมื่อเสร็จสิ้นการดาวนโหลด ใหคลกิ ปมุ e t ที่อยดู า นลางเพื่อติดตง้ั Adobe AIR ภาพที่ 2.1 กดท่ปี มดาวนโ หลด 4 เมือ่ เ ร็จ ้ินการดาวนโหลด ให ลกิ ปม e t ทอ่ี ยูดา นลา ง เพอ่ื ตดิ ตงั้ Adobe AIR ภาพท่ี 2.1 กดท่ปี ม e เพ่ ตดต Adobe AIR 30 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา้ 30 ค รูเ ร กิ กรร สรา เสริ ช่ือลิงกเว็บไซตในการดาวนโหลด Adobe AIR คือ http:// et.adobe. ใหนักเรียนชวยกันสืบคนขอมูลและตรวจสอบวา ขั้นตอน com/air/ ซึง่ เปนตวั ซอฟตแ วรท ีด่ าวนโหลดไดฟรี การดาวนโหลดโปรแกรม Scratch แบบออฟไลนท่ีเว็บไซต https://scratch.mit.edu ในปจจบุ นั มคี วามแตกตา งจากขน้ั ตอน ในหนังสือเรียนอยางไร เมื่อทดลองทําตามข้ันตอนแลวได ล อยางไร ใหแลกเปลยี่ นกบั เพ่ือนในชน้ั เรียน T52

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ 5 เมือ่ ตดิ ตั้ง Adobe AIR เ รจ็ แลว ใหกลบั มาหนา เวบ็ ซต ขนั้ สอน เดิม จะพบขั้นตอนที่ ใหด าวนโ หลดโปรแกรม Scratch สาํ รวจคน หา line Editor โดยเลอื กตามระบบปฏบิ ัติการท่ีใช 15. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออฟไลน ที่ไดศึกษาจาก หนังสือเรียน หนา 31 ซ่ึงมีขั้นตอนในการ ปฏิบัติ ดังน้ี - ขั้นท่ี 5 เมอ่ื ติดตงั้ Adobe AIR เสรจ็ แลว ใหก ลบั มาหนา เวบ็ ไซตเ ดมิ จะพบขนั้ ตอน ที่ 2 ใหดาวนโหลดโปรแกรม Scratch O line Editor โดยเลือกตามระบบ ปฏบิ ตั กิ ารท่ีใช - ข้ันท่ี 6 เมื่อเสร็จส้ินการดาวนโหลด ใหด บั เบลิ คลกิ ไฟลท อ่ี ยดู า นลา งเพอ่ื ตดิ ตงั้ โปรแกรม Scratch ภาพท่ี 2.1 เล กร บบป บตการที่  าน 6 เมื่อเ รจ็ ิ้นการดาวนโ หลด ใหดับเบิล ลกิ ลท ี่อยู ดานลางเพอ่ื ติดตั้งโปรแกรม Scratch ภาพท่ี 2.1 กดตดต ไ ลท ่ดี าวนโหลดมา 31 ภาพจาก หนังสอื เรียน หนา้ 31 กิ กรร สรา เสริ เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนเขียนลําดับข้ันตอนการดาวนโหลดโปรแกรม กอนจะดาวนโหลดโปรแกรม Scratch O line Editor ควรตรวจสอบระบบ Scratch แบบออฟไลน จากเว็บไซต https://scratch.mit.edu ปฏิบัติการในเครื่องท่ีใชอยูใหแนใจเสียกอนวาเปนรุนใด แลวจึงดาวนโหลด ในปจจุบัน จากนั้นใหจับคูกับเพ่ือน นําขั้นตอนการดาวนโหลด โปรแกรมใหต รงกบั ระบบปฏบิ ตั กิ ารทใ่ี ช เพอื่ ใหส ามารถใชง านโปรแกรมไดต าม มาแลกกบั เพอ่ื น แลวทดลองทาํ ตามขั้นตอน หากพบขอ ดิ พลาด ปกติ ในโปรแกรม Scratch O line Editor รุน 2.0 หรอื เกากวาน้ัน จะสนับสนุน ใหแจงใหเพ่ือนทราบและสงใหเพ่ือนปรับปรุงแกไข เม่ือเพ่ือน ระบบปฏบิ ตั กิ าร 4 ประเภท ไดแ ก ระบบปฏบิ ตั กิ าร Mac OS ระบบปฏบิ ตั กิ าร ทําการแกไขเสร็จแลว ใหนักเรียนนํากลับมาทดลองใหมจนได Mac OS 10.5 หรือตาํ่ กวา ระบบปฏบิ ัติการ indows และ ระบบปฏิบตั กิ าร ลําดบั ข้ันตอนที่สมบูรณ inu T53

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน 7 เมื่อคลิกตดิ ต้ังโปรแกรม Scratch จะปรากฏหนาตาง สาํ รวจคน หา Open File คลกิ ปมุ Run แลวติดตง้ั โปรแกรม จากนัน้ คลิกปมุ Continue 16. ครูใหนักเรียนศึกษาการเขาใชงานโปรแกรม Scratch แบบออฟไลน ที่ไดศึกษาจาก ภาพท่ี 2.18 กดทป่ี มุ Continue หนังสือเรียน หนา 32 ซ่ึงมีข้ันตอนในการ ปฏิบตั ิ ดังนี้ 8 รอการตดิ ตง้ั โปรแกรม Scratch เม่ือเสร็จสน้ิ การติดตง้ั - ข้ันที่ 7 เมื่อคลกิ ติดตัง้ โปรแกรม Scratch จะปรากฏหนาตาง Open File คลิกปุม จะปรากฏหนาตา งการเขยี นโปรแกรมภาษา Scratch Run แลวตดิ ต้งั โปรแกรม จากน้ันคลิกปุม Continue - ข้ันที่ 8 รอการติดตัง้ โปรแกรม Scratch เมื่อเสร็จส้ินการติดต้ังจะปรากฏหนาตาง การเขยี นโปรแกรมภาษา Scratch อธบิ ายความรู ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายความรพู นื้ ฐาน เกี่ยวกับโปรแกรม Scratch จากท่ีนักเรียน ไดรวมกันศึกษาในแตละกลุมเพื่อแลกเปลี่ยน ความรกู นั ภายในช้นั เรียน ขยายความเขา ใจ ครูอธิบายเพ่ิมเติมวา เหตุผลท่ีเราตองศึกษา โปรแกรม Scratch เนอื่ งจากเปน โปรแกรมภาษา ที่สามารถสรางช้ินงานอยางงายได เชน นิทาน ที่สามารถโตตอบกับผูอานได ภาพเคลื่อนไหว เกม ดนตรี และยังสามารถแสดงช้ินงานและ แลกเปลย่ี นความคดิ เห็นกับผูอืน่ บนเวบ็ ไซตได ภาพที่ 2.19 รอการติดตงั้ ของโปรแกรม 32 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 32 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ สําหรับการใชงานโปรแกรม Scratch Offline Editor บนระบบปฏิบตั กิ าร นกั เรยี นคดิ วา ควรสรา ง shortcut สาํ หรบั เรยี กใชง านโปรแกรม Windows ปจจบุ นั ไดแบงออกเปน 2 ประเภท คือ แบบ 32bit (x86) กับแบบ Scratch แบบออฟไลนห รือไม เพราะเหตใุ ด 64bit (x64) โปรแกรม Scratch Offline Editor รุน 2.0 หรือตํ่ากวา สามารถ ใชง านไดท ั้ง 2 แบบ บนระบบปฏบิ ตั ิการ Windows รุน Windows XP, VISTA, 7, 1. ไมค วร เพราะไมมคี วามจําเปน 8, 10 สว นโปรแกรม Scratch Offline Editor รนุ 3.0 จะใชไ ดก บั ระบบปฏบิ ตั กิ าร 2. ควร เพราะใครๆ ก็สรา ง shortcut ของโปรแกรมไว Windows 10 หรอื สงู กวา อยแู ลว 3. ควร เพราะชวยใหเ กดิ ความสะดวกในการเรยี กใชงาน โปรแกรม 4. ไมค วร เพราะสามารถเรียกใชงานโปรแกรมไดด วยวิธีอ่ืน อยแู ลว (วิเคราะหคาํ ตอบ การสราง shortcut ชวยใหเกิดความสะดวก ในการเรยี กใชงานโปรแกรม ดงั นั้น ตอบขอ 3.) T54

นา� สอน สรปุ ประเมิน Ẻ½¡ƒ Ë´Ñ โปรแกรม Scratch คะแนนเต็ม ขนั้ สรปุ 1. อานสถานการณที่กําหนด แลว ตอบคาํ ถาม (5 คะแนน) 10 ตรวจสอบผล แตวรูมัย้ ถา จะสรา งนิทาน 1. ครปู ระเมนิ ผลการทาํ กจิ กรรมกลมุ การรว มกนั แอนิเมชนั ใชโปรแกรมอะไรดี อภิปรายความรูพ้ืนฐานเก่ียวกับโปรแกรม Scratch 2. ครูประเมินพฤติกรรมการทํางานรายบุคคล จากแบบฝกหัด หนา 17 ลองใชโปรแกรมที่เปน ขน้ั ประเมนิ ภาษาคอมพวิ เตอรด สู เิ ต ตรวจสอบผล 1) เตค วรเลอื กใชโ ปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร โปรแกรมใดในการสรา ง ตารางการวดั และประเมินผล เกณฑก ารประเมิน นิทานแอนเิ มชนั โปรแกรม Scratch..................................................................................................................................................................... วธิ ีการ เครอื่ งมือ ประเมินตาม 2) ลักษณะของโปรแกรม Scratch เปนอยา งไร สภาพจริง ตรวจแบบทดสอบ แบบทดสอบ กอนเรยี น กอ นเรยี น เฉฉบลับย ตรวจแบบฝก หดั แบบฝก หดั รอ ยละ 60 ผานเกณฑ มลี กั ษณะเปน บลอ็ กโปรแกรม (Block) นาํ มาตอ กนั เพอื่ สรา งรหสั คาํ สง่ั................................................................................................................................................................................................................................... สังเกตพฤติกรรม แบบสังเกต ระดบั คณุ ภาพ 2 การทํางาน พฤติกรรม ผา นเกณฑ (Code) ส่งั ใหโ ปรแกรม Scratch ทาํ งานตามทไ่ี ดเขียนโปรแกรมไว................................................................................................................................................................................................................................... รายบุคคล 3) ถาเตตองการเขาใชงานโปรแกรม Scratch ขน้ั ตอนแรกท่ีควรทํา สงั เกตพฤตกิ รรม แบบสงั เกต ระดับคุณภาพ 2 คอื อะไร เปดเว็บเบราวเ ซอร และปอน https://scratch.mit.edu/ ทช่ี อ ง................................................................................................................................................................................................... การทาํ งานกลมุ พฤตกิ รรม ผานเกณฑ ทีอ่ ยเู วบ็ กดแปน Enter จะปรากฏหนา ตางโปรแกรม Scratch................................................................................................................................................................................................................................... 4) ถาตองการใชงานโปรแกรม Scratch แตอินเทอรเน็ตขัดของ ควรเขาใชงานในรูปแบบใด เขา ใชง านแบบออฟไลน................................................................................................................................ https://scratch.mit.edu/download................................................................................................................................................................................................................................... 5) โปรแกรมนี้สามารถสรางเกมและสรางหุนยนตไดหรือไม เพราะเหตุใด ได เพราะโปรแกรม Scratch เปน โปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร.................................................................................................................................................................................. ที่สามารถสรางแอนเิ มชันและภาพเคล่ือนไหวได โดยใชบ ล็อกคาํ สั่ง................................................................................................................................................................................................................................... 17 ภาพจาก แบบฝกหดั หนา้ ท1ี่ 47 ขอ สอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล อานขอมูลตอไปน้ี แลวตอบคําถามวา ใครควรเลือกใชงาน ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานรายบุคคลและการทํางานกลุม โปรแกรม Scratch แบบออฟไลน ของนกั เรยี น โดยศึกษาเกณฑการวดั และประเมินผลจากแบบสังเกตพฤติกรรม บา นเด็กชาย ก. มอี ินเทอรเนต็ ใชปกติ การทํางานรายบุคคลและแบบสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุมท่ีแนบมาทาย บานเดก็ หญิง ข. มีอินเทอรเ น็ตใช แตส ัญญาณขาดหายบอยมาก แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 3 หนวยการเรียนรทู ่ี 2 บานเดก็ ชาย ค. ไมม อี นิ เทอรเนต็ ใช แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานรายบุคคล แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทางานกลุม่ 1. เดก็ ชาย ค. คาชีแ้ จง : ใหผ้ ู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในชอ่ งทีต่ รงกับระดบั คะแนน คาชแ้ี จง : ใหผ้ สู้ อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องทตี่ รงกับระดับคะแนน 2. เดก็ ชาย ก. และ เด็กหญิง ข. 3. เด็กหญิง ข. และ เดก็ ชาย ค. ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 1 การแสดง การยอมรับฟัง การทางาน การมี รวม 4. เด็กชาย ค. และ เด็กชาย ก. 32  ความคิดเห็น คนอ่ืน ตามทไ่ี ดร้ บั ส่วนร่วมใน 15 1 การแสดงความคดิ เหน็   ลาดบั ที่ ช่อื –สกุล 321 มอบหมาย ความมนี ้าใจ การปรับปรงุ คะแนน (วเิ คราะหค ําตอบ จากตัวเลือกที่กาํ หนดให วเิ คราะหไ ดวา เดก็ 2 การยอมรับฟังความคดิ เห็นของผ้อู ่นื  ของนกั เรยี น 321 321 ผลงานกลุ่ม หญงิ ข. และ เดก็ ชาย ค. ควรเลอื กใชง านโปรแกรม Scratch แบบ 3 การทางานตามหนา้ ที่ทไี่ ด้รับมอบหมาย   321 ออฟไลน ดงั นน้ั ตอบขอ 3.) 4 ความมีนาใจ  321 5 การตรงต่อเวลา  รวม   เกณฑ์การให้คะแนน ลงชอื่ ................................................... ผู้ประเมิน เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงช่ือ ................................................... ผูป้ ระเมิน ปฏบิ ตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมอย่างสม่าเสมอ ............/.................../................ ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสมา่ เสมอ ............./.................../............... ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครงั้ ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยครัง ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ ให้ 3 คะแนน ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤติกรรมบางครงั ให้ 2 คะแนน ให้ 2 คะแนน ให้ 1 คะแนน ให้ 1 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ 8–10 พอใช้ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ต่ากว่า 8 ปรบั ปรุง 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ากว่า 8 ปรบั ปรงุ T55

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 2 4เวลา ช่ัวโมง การเขียนโปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร์ Scratch เบอื้ งตน้ (1) 1. มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั ตวั ช้ีวัด ว 4.2 ป.4/2 ออกแบบและเขียนโปรแกรมอย่างงา่ ย โดยใชซ้ อฟตแ์ วรห์ รอื ส่ือ และตรวจหาข้อผิดพลาดและแก้ไข 2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกองคป์ ระกอบต่าง ๆ ของโปรแกรม Scratch ได้ (K) 2. ปฏิบตั ิตามขัน้ ตอนการเขียนโปรแกรม Scratch เบอ้ื งต้นได้ (P) 3. เห็นความสำ� คัญของการเขยี นโปรแกรม Scratch (A) 3. สาระการเรียนรู้ - ก ารเขียนโปรแกรม Scratch คอื การเขียนสคริปตใ์ หต้ ัวละครแตล่ ะตัวรวมทงั้ ฉากทำ� งานรว่ มกนั โดยทต่ี วั ละคร แตล่ ะตวั รวมทงั้ ฉากสามารถมไี ดห้ ลายสคริปตห์ รอื ไมม่ สี ครปิ ต์ ซ่ึงโปรแกรม Scratch สามารถน�ำมาพฒั นาในเชงิ สร้างสรรค์ได้ เช่น การสรา้ งนทิ าน การสร้างเกม ดนตรี ภาพเคลอื่ นไหว - โปรแกรม Scratch มีองค์ประกอบหลกั ทง้ั หมด 7 องค์ประกอบ ดังนี้ 1. แถบเมนู 2. กลมุ่ บลอ็ ก 3. ขอ้ มูลเวทีหรือตัวละครท่ถี ูกเลอื ก 4. เวที 5. บล็อกในกลุ่มทถ่ี ูกเลอื ก 6. พืน้ ทท่ี �ำงาน 7. รายการตัวละครและเวทีท่ีใชใ้ นโปรเจกตป์ จั จบุ ัน 4. สาระส�ำคัญ/ความคดิ รวบยอด โปรแกรม Scratch 5. สมรรถนะส�ำคัญของผเู้ รียนและคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ สมรรถนะสำ� คัญของผูเ้ รียน ทักษะ 4Cs คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 1. ท ักษะการคดิ อย่างมีวิจารณญาณ 1. มีวนิ ัย 2. ความสามารถในการคดิ (Critical Thinking) 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา 3. มงุ่ มน่ั ในการทำ� งาน 2. ทักษะการทำ� งานร่วมกนั (Collaboration Skill) 3. ทกั ษะการสื่อสาร (Communication Skill) 4. ท กั ษะความคดิ สร้างสรรค์ (Creative Thinking) 6. กิจกรรมการเรยี นรู้ T แนวคิด/รูปแบบการสอน/วธิ กี ารสอน/เทคนิค : รปู แบบการสอนแบบใชป้ ัญหาเปน็ ฐาน (Problem-Based Learning) 56

นา� นา� สอน สรปุ ประเมนิ การเขยี นโปรแกรม Scratch ทาํ ไดโ ดยการเขยี นคาํ สง่ั ให ขนั้ นาํ ตวั ละครทํางาน ซึง่ ตวั ละครหลกั ในโปรแกรม คอื แมว มีชอ่ื วา เจา sprite 1. ครูสนทนากับนักเรียนโดยนําเขาสูบทเรียน จากที่นักเรียนไดศึกษาและสืบคน เรื่อง หากนักเรยี นอยากใหเ จา Sprite พดู วา Hello World! โปรแกรม Scratch ช่ัวโมงกอนหนาน้ัน นกั เรยี นควรสรางชดุ คําสง่ั อยา งไร คราวนเี้ ราจะมีการฝกเขยี นโปรแกรมขนึ้ จริงๆ 2. ครูใหนักเรียนเปดใชโปรแกรม โดยเขาบัญชี และรหสั ทนี่ กั เรียนมีอยูกอ นหนานี้ 3. ครูใหนักเรียนอานคําถามในหนังสือเรียน หนา 33 ขน้ั สอน กาํ หนดปญ หา ครอู ธบิ ายวา หากตอ งการใหแ มวหรอื ตวั ละคร ทําตามคําส่ังของเราตามโจทยในหนังสือเรียน รายวิชาพ้ืนฐานเทคโนโลยี (วิทยาการคํานวณ) ป.4 หนา 33 นัน้ เราจะตอ งเขยี นโปรแกรมคําสั่ง เพ่ือปอนใหโปรแกรมทําตามคําส่ัง จากช่ัวโมง ทผ่ี า นมานกั เรยี นรวู ธิ กี ารเขา ใชง านโปรแกรมแลว แตก ารทจ่ี ะเขยี นโปรแกรมคาํ สง่ั ไดน น้ั สงิ่ ทจ่ี ะตอ ง ศึกษาเพ่มิ เตมิ เร่มิ จากทําความรูจกั องคป ระกอบ ของโปรแกรม Scratch กอ น ภาพท่ี 2.20 ตัวอยางบล็อกคําสงั่ โปรแกรม Scratch 33 ภาพจาก หนงั สอื เรียน หนา 33 กจิ กรรม สรา งเสรมิ เกร็ดแนะครู ครูถามคําถามนักเรียนวา ทําไมตัวอยางบล็อกคําส่ังของ นักเรยี นจะเขาใจการใชง านบลอ็ กคาํ ส่งั ภาษา Scratch ไดด ีท่ีสุดจากการ โปรแกรม Scratch จึงมีสีแตกตางกัน ใหนักเรียนลองสํารวจ ไดทดลองใชงานจริง ครูอาจจะใชคลิปการสอนชวยอธิบายหรือใหนักเรียน โปรแกรม Scratch หรือสืบคนขอมูลเพิ่มเติม แลวชวยกัน ไดทดลองใชงานบล็อกคําสั่งพ้ืนฐานที่สําคัญ เพ่ือใหเกิดความเขาใจจากการมี ตอบคาํ ถาม ประสบการณต รงในการทดลองใชงานบลอ็ กคาํ ส่งั ตางๆ T57

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน 2 อง  ร กอบของ รแกร าํ ควา า จ เมือ่ เรียนรขู น้ั ตอนวิธกี ารเขาใชงานโปรแกรมแลว มารูจ ักองคป ระกอบของโปรแกรม Scratch กนั นะครับ 1. ครใู หน กั เรยี นดภู าพและตาํ แหนง องคป ระกอบ ตาง บนหนาจอของโปรแกรม Scratch จากหนงั สอื เรยี น หนา 34 1 4 3 ภาพที่ 2.21 ป ร ก บ โปรแกรม c c 5 34 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา้ 34 เกร็ดแนะครู กิ กรร สรา เสริ ในยทู วิ บม คี ลปิ วดิ โี อสอนการใชง านโปรแกรม Scratch จาํ นวนมาก ทงั้ แบบ ครใู หเ วลา 5 นาที นกั เรยี นสบื คน ดตู วั อยา งโครงงานทสี่ รา งจาก บรรยายภาษาไทยและภาษาองั ก ษ ครูสามารถใหน กั เรียนสบื คน ขอ มลู ศึกษา โปรแกรม Scratch จากเว็บไซต https://scratch.mit.edu ตัวอยาง หรือ กการเขียนโปรแกรมจากคลิปวิดีโอดังกลาวทั้งในเวลาและ แลวมาแลกเปล่ียนความรูกับเพื่อน วา จากตัวอยางโครงงาน นอกเวลาเรียนได โปรแกรม Scratch ท่ีนกั เรยี นไดสืบคนจากเวบ็ ไซต นกั เรียนชอบ โครงงานใดมากท่สี ดุ T58

นา� สอน สรปุ ประเมนิ เม่อื รอู งคประกอบในภาพรวมแลว ขนั้ สอน คราวนเ้ี รามาทําความรจู ัก ทาํ ความเขา ใจ บล็อกโปรแกรมคาํ ส่ังกันนะคะ วามีอะไรบาง เพ่ือจะไดเขาใจ 2. ครใู หน กั เรยี นดภู าพและตาํ แหนง องคป ระกอบ ตางๆ บนหนาจอของโปรแกรม Scratch และเขียนโปรแกรมได จากหนงั สือเรียน หนา 35 6 8 35 ภาพจาก หนังสอื เรียน หนา 35 ขอสอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู อา นขอมูลตอ ไปน้ี แลว พิจารณาวา ขอใดกลา วถูกตอ ง เนอ่ื งจากเนื้อหาในหนังสอื เรยี น หนา 34-35 สว นประกอบตา งๆ ที่อยูบน ก. คําวา เวที ในโปรแกรม Scratch ภาษาองั กฤษ คือ floor หนา จอของโปรแกรม Scratch จะดมู ขี นาดเลก็ มาก ครอู าจใชค ลปิ วดิ โี อจากยทู วิ บ ข. คาํ วา เวที ในโปรแกรม Scratch ภาษาอังกฤษ คอื stage ชว ยในการอธบิ ายใหเหน็ องคประกอบตางๆ ของโปรแกรม Scratch ทสี่ ามารถ ค. คําวา ฉากหลัง ในโปรแกรม Scratch ภาษาอังกฤษ คือ ขยายรายละเอยี ดของภาพใหน กั เรียนเห็นชดั เจนขน้ึ ได backdrop T59 ง. คําวา ฉากหลัง ในโปรแกรม Scratch ภาษาอังกฤษ คือ background 1. ก. และ ค. 2. ข. และ ค. 3. ก. และ ง. 4. ข. และ ง. (วิเคราะหคาํ ตอบ จากตวั เลอื กทกี่ าํ หนดให วเิ คราะหไ ดว า คาํ วา เวที ในโปรแกรม Scratch ภาษาองั กฤษ คอื stage คาํ วา ฉากหลงั ในโปรแกรม Scratch ภาษาอังกฤษ คือ backdrop ดังนั้น ตอบขอ 2.)

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน องคประกอบของโปรแกรม Scratch มดี งั น้ี 1. แถบเมนเู ครอื่ งมือ (Toolbar) ทาํ ความเขา ใจ ปุม เปลยี่ นภาษา 3. ค รู ใ ห  นั ก เ รี ย น ศึ ก ษ า ค ว า ม รู  เ ก่ี ย ว กั บ องคประกอบของโปรแกรม Scratch 2. เคร่ืองมอื เวที (Stage Toolbar) จากหนงั สือเรียน หนา 36 ปมุ ประทบั ตราตวั ละคร ปมุ ลดขนาดตวั ละคร 4. ครูอธิบายวา โปรเจกตในโปรแกรม Scratch มีโครงสรางหลกั 3 สว น ดังนี้ ปมุ ลบตัวละคร ปุมชวยอธบิ ายบล็อกคาํ ส่ัง 1) พ้ืนที่เขียนสคริปตหรือพ้ืนที่เขียนโปรแกรม เพ่ือส่ังใหตัวละครหรือเวทีทําตามคําส่ัง ปุมเพิ่มขนาดตัวละคร ทตี่ อ งการ โดยสามารถสงั่ การไดจ ากบลอ็ ก โปรแกรมคาํ สัง่ 3. ขอมูลของเวที หรือตัวละครที่ถูกเลือก (Sprite Header 2) เวที เปนสวนท่ีแสดงผลการทํางานของ Pane) สคริปต เสียง ฉาก ซึ่งเวทีจะมีขนาด 480 × 360 หนวย 4. บลอ็ กโปรแกรมคําสง่ั (Block Palette) 3) หองแตงตัว เปนภาพของตัวละคร 5. ชุดคาํ ส่ังของบลอ็ กทเี่ ลือก ซ่ึงสามารถเปลี่ยนแปลงภาพตัวละครได 6. พ้ืนทที่ ํางาน (Script Area) ตามความตองการ โดยตัวละครสามารถ 7. เวที (Stage) เปลยี่ นแปลงชุด หรือเคลอื่ นไหวในรูปแบบ 8. รายการตัวละคร และเวทีท่ีใชในโปรเจกตปจจุบัน ตางๆ ตามทตี่ องการได (Sprites Pane) 36 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 36 เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรา งเสรมิ เนือ่ งจากเนอื้ หาในหนังสือเรยี น หนา 34-36 มีความเกย่ี วขอ งกันอยางมาก ใหนกั เรียนสบื คนวิธีการใชง านปมุ ชว ยอธบิ ายบล็อกคาํ สัง่ ครูอาจใชคลิปวิดีโอจากยูทิวบชวยในการอธิบายใหเห็นความสัมพันธ บนหนาจอโปรแกรม Scratch แลวทําการทดลองใชงานปุม และตําแหนงบนหนาจอขององคประกอบตางๆ ของโปรแกรม Scratch ชวยอธิบายบล็อกคําสั่ง จากนั้นรวมกันสรุปวา ปุมชวยอธิบาย จากในเนอ้ื หาทัง้ 3 หนา จะมีประโยชนอ ยางมาก บล็อกคาํ สงั่ มปี ระโยชนอยา งไรในการใชง านโปรแกรม Scratch T60

นา� สอน สรปุ ประเมนิ บล็อกโปรแกรมคําส่ัง เปนบล็อกคําส่ังโปรแกรมภาษา ขน้ั สอน คอมพิวเตอรท ่ใี ชส ง่ั การใหโปรแกรม Scratch ทาํ งานตามทีไ่ ด ออกแบบไว โดยมีบล็อกโปรแกรมคําสั่งพ้ืนฐานที่ควรทราบ ทาํ ความเขา ใจ ดงั นี้ 5. ครูใหนักเรียนพิจารณาบล็อกโปรแกรมคําสั่ง การเคล่อื นท่ี รปู รา ง เสยี ง จากหนังสือเรียน หนา 37 ซึ่งเปนบล็อก คํ า ส่ั ง โ ป ร แ ก ร ม ภ า ษ า ค อ ม พิ ว เ ต อ ร  ท่ี ใ ช  สัง่ การใหโ ปรแกรม Scratch ทาํ งานตามทไี่ ด ออกแบบไว โดยมีบล็อกคาํ สัง่ พ้ืนฐาน ดงั นี้ - การเคล่ือนที่ เชน เคล่ือนท่ีไปขางหนา หมุนไปทางขวา - รูปรา ง เชน สลับชดุ เปล่ยี นขนาด - เสยี ง เชน เลนกลอง เลน เสยี งสัตว ภาพท่ี 2.22 บลอ็ กการเคลอื่ นที่ ภาพที่ 2.23 บลอ็ กรปู ราง ภาพท่ี 2.24 บล็อกเสยี ง 37 ภาพจาก หนงั สือเรยี น หนา 37 ขอสอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ถานักเรียนตองใชบล็อกคําสั่งเลนเสียงและเปลี่ยนฉากหลัง เนือ่ งจากบล็อกโปรแกรมคําสง่ั พื้นฐานในโปรแกรม Scratch มีจาํ นวนมาก จะตองใชบลอ็ กคําสั่งประเภทใดบา ง ครูอาจหาตัวอยางการใชงานบล็อกโปรแกรมคําส่ังพื้นฐานจากคลิปวิดีโอบน ยทู วิ บม าใชเ ปน สอ่ื การสอนเพมิ่ เตมิ จะชว ยประหยดั เวลาในการสอน และชว ยให 1. บลอ็ กเสียงและบลอ็ กรูปรา ง นกั เรียนมีแหลง ความรูส ําหรบั ศึกษานอกเวลาเรยี น 2. บล็อกเสียงและบล็อกควบคุม 3. บลอ็ กเสียงและบลอ็ กการเคลอื่ นที่ 4. บล็อกรปู รางและบล็อกการเคล่ือนที่ (วเิ คราะหค ําตอบ จากตัวเลือกท่ีกําหนดให วิเคราะหไดวา การใชบ ลอ็ กคาํ สงั่ เลน เสยี งและเปลยี่ นฉากหลงั ตอ งใชบ ลอ็ กคาํ สง่ั ประเภทบลอ็ กเสียงและบลอ็ กรปู ราง ดงั นั้น ตอบขอ 1.) T61

นา� สอน สรปุ ประเมนิ กําลงั รับรู ขน้ั สอน ปากกา ควบคุม ทาํ ความเขา ใจ 6. ครูใหนักเรียนพิจารณาบล็อกโปรแกรมคําส่ัง จากหนังสือเรียน หนา 38 ซ่ึงเปนบล็อก คํ า สั่ ง โ ป ร แ ก ร ม ภ า ษ า ค อ ม พิ ว เ ต อ ร  ท่ี ใ ช  ในการใหโปรแกรม Scratch ทํางานตามที่ได ออกแบบไว โดยมีบล็อกคาํ สัง่ พืน้ ฐาน ดงั นี้ - ปากกา เชน สปี ากกา ยกปากกาขึ้น - ควบคุม เชน วนซ้ํา ตรวจสอบเงอ่ื นไข - กําลังรบั รู เชน ระดับเสยี ง คลิกเมาส ภาพที่ 2.27 บล็อกกําลงั รับรู ภาพท่ี 2.25 บล็อกปากกา ภาพที่ 2.26 บล็อกควบคมุ เพ่ือน ๆ ลองสบื คนเพิ่มเตมิ ศกึ ษาขอมลู กนั นะครับวา บล็อกโปรแกรมคาํ ส่ังแตล ะหัวขอ มีรายละเอยี ดอยา งไร แลวมาพดู คุยแลกเปลีย่ นกัน กบั เพื่อนคนอื่น ๆ นะครับ 38 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 38 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคิด ครอู าจแบง กลมุ นกั เรยี นใหท าํ รายงานการใชง านบลอ็ กโปรแกรมคาํ สง่ั แตล ะ ถา นกั เรยี นตอ งใชบ ลอ็ กคาํ สง่ั เกย่ี วกบั การตรวจสอบการสมั ผสั ประเภท แลว ใหต วั แทนกลมุ ออกมาสาธติ หนา ชน้ั เรยี น จะชว ยสง เสรมิ การเรยี นรู และการวนซ้าํ จะตองใชบ ล็อกคาํ ส่งั ประเภทใดบา ง ของนักเรยี นไดมากยิง่ ขึ้น 1. บลอ็ กปากกาและบล็อกควบคุม 2. บลอ็ กปากกาและบล็อกกาํ ลงั รับรู 3. บลอ็ กกาํ ลงั รับรแู ละบลอ็ กควบคมุ 4. บล็อกกาํ ลังรบั รแู ละบล็อกการเคลื่อนท่ี (วิเคราะหคาํ ตอบ จากตัวเลือกที่กําหนดให วิเคราะหไดวา การใชบล็อกคําส่ังเกี่ยวกับการตรวจสอบการสัมผัสและการวนซ้ํา ตอ งใชบ ลอ็ กคาํ สงั่ ประเภทบลอ็ กกาํ ลงั รบั รแู ละบลอ็ กควบคมุ ดงั นนั้ ตอบขอ 3.) T62

นา� สอน สรปุ ประเมนิ เหตกุ ารณ โอเปอเรเตอร ขน้ั สอน ทาํ ความเขา ใจ 7. ครูใหนักเรียนพิจารณาบล็อกโปรแกรมคําส่ัง จากหนงั สือเรียน หนา 39 ซ่งึ เปนบล็อกคาํ ส่ัง โปรแกรมภาษาคอมพิวเตอรที่ใชสั่งการ ใหโ ปรแกรม Scratch ทาํ งานตามทไี่ ดอ อกแบบ ไว โดยมบี ล็อกคาํ สงั่ พ้ืนฐาน ดังน้ี - เหตกุ ารณ เชน สรา งตวั แปร สรา งรายการ - โอเปอเรเตอร เชน บวก เชือ่ ม และ หรอื ภาพที่ 2.28 บล็อกเหตุการณ คราวนเ้ี ม่ือรูจ ักองคประกอบ ของโปรแกรมครบถวนแลว มาทบทวนความรคู วามเขาใจ เกยี่ วกบั โปรแกรม Scratch กอนจะเขียนโปรแกรมนะครับ ภาพที่ 2.29 บล็อกโอเปอเรเตอร 39 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 39 ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ในบลอ็ กคาํ สงั่ กลมุ โอเปอเรเตอร เครอื่ งหมาย * ในบลอ็ กคาํ สง่ั หลังจากใหนักเรียนศึกษาองคประกอบและบล็อกโปรแกรมคําส่ังพ้ืนฐาน หมายถงึ อะไร ครบแลว ครอู าจทบทวนการใชง านองคป ระกอบและบลอ็ กโปรแกรมคาํ สง่ั พนื้ ฐาน ที่สําคัญใหกับนักเรียน เพ่ือใหเกิดความคุนเคยในการใชงานจริงและมี 1. การคณู ความเขา ใจหลกั การทาํ งานของบลอ็ กโปรแกรมคาํ สง่ั ในระดบั ทส่ี ามารถตดั สนิ ใจ 2. การหาร เลือกใชงานไดอยา งเหมาะสม 3. การหารเอาเศษ 4. การกาํ หนดขอบเขตของขอ มลู (วเิ คราะหค ําตอบ จากตัวเลือกท่ีกําหนดให วิเคราะหไดวา การใชบล็อกคําส่ังที่ใชเคร่ืองหมาย * หมายถึง การคูณ ดังนั้น ตอบขอ 1.) T63

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน ¡Ô¨¡ÃÃÁ Com Sci ½¡ƒ ·Ñ¡ÉÐ ทาํ ความเขา ใจ สรา งบญั ชผี ใู ชเ พอื่ สมคั รเปน สมาชกิ เวบ็ ไซต Scratch และบนั ทกึ ขอ มลู 8. ครูใหน ักเรียนทํากิจกรรมฝกทักษะ Com Sci ตามหัวขอ ท่ีกําหนดลงในสมุด ในหนงั สอื เรยี น หนา 40 เรอ่ื ง การสรา งบัญชี ผูใชเว็บไซต Scratch และบันทึกขอมูลตาม หวั ขอ ทก่ี ําหนดลงในสมดุ ภาพที่ 2.30 การสมัคร สมาชกิ เวบ็ ไซต Scratch ขน้ั ตอนการทํางาน เปด โปรแกรมเบราเซอร แลวไปเวบ็ ไซต https://scratch.mit.edu ในหนาแรก คลิก Join Scratch ท่ีดานขวาบน ใสข อ มลู ชอ่ื ผใู ช (ไมค วรใชช อ่ื จรงิ ) จากนน้ั ใสร หสั 2 ครง้ั ใหเ หมอื นกนั เม่ือเขา โปรแกรม Scratch ไดแ ลว ใหเพ่ือน ๆ จดบนั ทกึ ชื่อบัญชีผู ใชเว็บไซต Scratch ของตนเอง และจดบนั ทกึ คาํ ใบ ของรหัสลงในสมดุ นะครับ ทักษะการเรยี นรใู นศตวรรษท่ี 21 40 1. ทักษะการใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 2. ทักษะการส่ือสาร ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 40 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ ครอู าจสอนวธิ กี ารแกป ญ หาในกรณที นี่ กั เรยี นลมื รหสั ผา นของตนเองในการ การจดบันทึกคําใบของรหัสแทนการจดรหัสลงในสมุด ลงชอื่ เขา ใชง านโปรแกรม Scratch ดว ย เพอื่ ทนี่ กั เรยี นจะสามารถจดั การแกป ญ หา มีประโยชนอยางไร ไดเ อง โดยไมต อ งเสียเวลาใหค รเู ขามาชวยเหลอื 1. เปน การฝกความจาํ 2. สรา งความทาทายในการคดิ คําใบ 3. ปองกันผูอ ื่นแอบดสู มดุ และนํารหสั ไปใช 4. ไมม ผี ลแตกตา งจากการจดรหัสลงในสมดุ (วิเคราะหคําตอบ จากตัวเลือกที่กําหนดให วิเคราะหไดวา การจดบันทึกคําใบของรหัสแทนการจดรหัสลงในสมุดเปนการ ปองกนั ผอู นื่ แอบดูสมุดและนํารหสั ไปใช ดงั น้นั ตอบขอ 3.) T64

นา� สอน สรปุ ประเมนิ การฝกเขียน 2. ¡ÒÃà¢ÂÕ ¹â»Ãá¡ÃÁÀÒÉÒ ขน้ั สอน โปรแกรม มีประโยชน ¤ÍÁ¾ÔÇàµÍÏ Scratch ดาํ เนนิ การศกึ ษาคน ควา ตอเราอยางไร àºÍé× §µŒ¹ 1. ครูถามคําถามสําคัญประจําหัวขอวา การฝก การเขียนโปรแกรมใน Scratch คือ เขยี นโปรแกรมมปี ระโยชนต อเราอยางไร การเขยี นสครปิ ตใ หต วั ละครแตล ะตวั รวมทงั้ ฉาก ทาํ งานรวมกนั โดยท่ีตัวละครแตละตัวรวมทั้งฉาก สามารถมีไดหลายสคริปต 2. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4-5 คน หรอื ไมม ีสครปิ ตเ ลยก็ได เชน โดยใหนักเรียนสืบคนและหาวิธีการทําให ตวั ละครในโปรแกรม Scratch พดู คาํ วา สวสั ดี ¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁ Scratch ประเทศไทย โดยใหเวลาสืบคนและทําให ตัวละครพดู ภายในเวลา 20 นาที การกาํ หนดวัตถุประสงค หรือปญ หา : ตองการใหตัวละครพูดวา “สวัสดีประเทศไทย” 3. ครูใหนักเรียนสงตัวแทนออกมานําเสนอสิ่ง การวางแผนการแกป ญ หา : ตอ งออกแบบซอฟตแ วรอ ยา งชดั เจน ท่ีนักเรียนสืบคนไดหนาช้ันเรียน ปญหา และนาํ ไปเขียนโปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร Scratch อุปสรรคท่ีเจอจากการทํางานในโปรแกรม การออกแบบซอฟตแวร : ออกแบบโดยใชผังงาน Scratch และสรปุ วา กลมุ ของนกั เรยี นสามารถ ทาํ ใหต วั ละครพดู ตามคาํ สงั่ ทก่ี าํ หนดไดห รอื ไม 4. ครใู หน กั เรยี นแตล ะคนศกึ ษาคน ควา การเขยี น โปรแกรม Scratch จากหนงั สอื เรยี น หนา 41 เริ่มตน กําหนดขอความ “สวัสดีประเทศไทย” ใหแกตัวละคร ตัวละคร (Sprite1) แสดงขอความ “สวสั ดีประเทศไทย” แนวตอบ คําถามสําคัญประจาํ หัวขอ สนิ้ สดุ นักเรียนตอบตามประสบการณของตนเอง โดยคําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของครูผูสอน เชน 41 ชวยฝกกระบวนการคิดอยางเปนระบบ มีการ วางแผน ทดสอบ ประเมินผล สามารถตอยอด ภาพจาก หนังสอื เรยี น หนา 41 ความรูจากขั้นพ้ืนฐานไปสูการประกอบอาชีพ นกั เขยี นโปรแกรมในอนาคตได กจิ กรรม สรางเสริม เกร็ดแนะครู ครูถามนักเรียนวา สัญลักษณผังงานในการแสดงผล การเขียนผังงานสําหรับการออกแบบโปรแกรม Scratch จะมีลักษณะ ของโปรแกรม Scratch นอกจากสญั ลกั ษณก ารแสดงผลบนหนา จอ การใชขอความตางจากการเขียนผังงานที่นักเรียนไดเรียนเล็กนอยตรงท่ีมี สามารถใชส ญั ลกั ษณก ารแสดงผลแบบอนื่ ไดห รอื ไม เพราะเหตใุ ด การใชขอความอธิบายการเช่ือมโยงกับบล็อกคําส่ังและองคประกอบ ใหเวลาสาํ หรับสบื คนขอมลู 5 นาที แลวชว ยกันสรปุ คําตอบ ในโปรแกรม เชน กําหนด... , ตัวละคร Sprite1 ครูควรอธิบายใหนักเรียน เหน็ ความเชื่อมโยงดงั กลาวดวย T65

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน นําผังงานที่ไดออกแบบไวมาเขียนโปรแกรมภาษา คอมพวิ เตอร Scratch ดาํ เนนิ การศกึ ษาคน ควา 1 เลอื กตวั ละคร Sprite1 5. ครูใหนักเรียนแตละคนศึกษาคนควาขั้นตอน การเขยี นโปรแกรม Scratch จากหนังสือเรยี น หนา 42 โดยการนําผังงานที่ไดออกแบบไว มาเขยี นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch ซ่ีึงมขี ัน้ ตอนการปฏิบัติ ดงั น้ี - ขน้ั ท่ี 1 เลือกตวั ละคร Sprite 1 - ขนั้ ที่ 2 เลอื กบลอ็ กรปู รา ง และลากบลอ็ กพดู ไปใสไวท ี่พืน้ ที่เขียนโปรแกรม ภาพท่ี 2.31 เลอื กตวั ละคร 2 เลือกบลอ็ กรูปราง และลากบลอ็ กพูดไปใสไ วท่ีพ้นื ทเี่ ขียน โปรแกรม (Script Area) ภาพที่ 2.32 เลอื กบล็อกรูปราง 42 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 42 ความรูเสริม กจิ กรรม สรางเสรมิ ภาพสไปรต (Sprite) หมายถึง ภาพนงิ่ ที่นาํ มาทาํ เปน ภาพเคล่ือนไหวหรือ ใหน กั เรยี นบอกขนั้ ตอนในการเพม่ิ ตวั ละครใหมจ ากหอ งสมดุ แอนเิ มชนั โดยการนาํ มาเรยี งตอ กนั แลว แสดงผลทลี ะภาพอยา งตอ เนอื่ งจนดเู ปน เขามาในเวที ภาพเคลือ่ นไหว โปรแกรมสวนใหญร วมทั้งโปรแกรม Scratch จะนยิ มนําภาพ วัตถุหรอื ตวั ละครที่มีพื้นหลังแบบโปรง ใสมาทําเปน ภาพสไปรต (แนวตอบ 1. คลิกท่ีปมุ เลือกตวั ละครจากหอ งสมดุ 2. เลอื กหมวดหมูตัวละครท่ตี องการ 3. ดบั เบลิ คลิกที่ตวั ละครท่ตี อ งการ ตัวละคร ดังกลา วจะมาปรากฏในเวที) T66

นา� สอน สรปุ ประเมนิ 3 คลกิ ชองขอ ความและแกไ ขเปน คําวา “สวสั ดีประเทศไทย” ขนั้ สอน ภาพที่ 2.33 พิมพค าํ วา สวัสดีประเทศไทย ดาํ เนนิ การศกึ ษาคน ควา 4 คลิกพน้ื ทข่ี องบล็อกเพื่อทาํ การประมวลผล หรอื 6. ครูใหนักเรียนแตละคนศึกษาคนควาข้ันตอน การเขยี นโปรแกรม Scratch จากหนงั สอื เรยี น รันโปรแกรม (Run) จากนัน้ ตัวละคร Sprite1 จะพดู คําวา หนา 43 โดยการนําผงั งานที่ไดออกแบบไวมา “สวสั ดีประเทศไทย” บนฉากละคร เขยี นโปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร Scratch ซง่ึ มขี ้ันตอนการปฏบิ ตั ิ ดังนี้ - ขน้ั ท่ี 3 คลิกชองขอความและแกไขเปน คําวา “สวัสดปี ระเทศไทย” - ข้นั ท่ี 4 คลิกพื้นท่ีของบล็อกเพื่อทําการ ประมาลผล หรอื รนั โปรแกรม (Run) จากนน้ั ตัวละคร Sprite 1 จะพูดคําวา “สวัสดี ประเทศไทย” บนฉากละคร - ขนั้ ท่ี 5 เลือกไฟลและเลือกบันทึกเพ่ือทํา การบนั ทกึ ภาพท่ี 2.34 รนั โปรแกรมใหตวั ละครพูด 5 เลือกไฟลและเลือกบนั ทึก เพอ่ื ทําการบนั ทึก ภาพที่ 2.35 เลอื กไฟลและเลอื กบนั ทกึ 43 ภาพจาก หนังสือเรยี น หนา 43 กิจกรรม ทาทาย เกร็ดแนะครู ใหน กั เรยี นคลกิ ที่เมนู เคล็ดลบั ในโปรแกรม Scratch เลือก ในการบันทึกไฟลง านจากโปรแกรม Scratch รนุ 2.0 จะมีรูปแบบไฟลเ ปน รายการ Animate A Name กดปมุ Click here to start! ดูวิดโี อ นามสกลุ .sb2 ในโปรแกรม Scratch รนุ 3.0 จะมรี ูปแบบไฟลเ ปนนามสกุล .sb3 การสอนทาํ โครงงานแลวทาํ ตามขัน้ ตอนจนเสรจ็ แลวแลกเปลยี่ น โดยทโี่ ปรแกรม Scratch รนุ 3.0 สามารถเปด ใชง านไฟลจ ากโปรแกรม Scratch ความคิดเห็นกับเพ่ือนในช้ันเรียนวาไดเรียนรูการใชงานโปรแกรม รุน 2.0 หรอื เกา กวา ได แตโปรแกรมรุนท่เี กากวาจะไมสามารถเปดใชง านไฟล Scratch ผานโครงงาน Animate A Name อยางไรบาง จากโปรแกรมรุนท่ีใหมกวาได เชน การเปดไฟลงานของโปรแกรม Scratch รุน 3.0 ในโปรแกรม Scratch รุน 2.0 ไมสามารถทําได เวนแตวาจะมีการ แปลงไฟลจากนามสกุล .sb3 ใหเปน .sb2 เสียกอน T67

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน การตรวจสอบความถูกตอ งของผลลพั ธ ตรวจสอบการปรากฏขอ ความ “สวสั ดีประเทศไทย” ดาํ เนนิ การศกึ ษาคน ควา ตรวจสอบการสะกดขอ ความ “สวัสดีประเทศไทย 7. ครใู หน กั เรยี นแตล ะคนศกึ ษาคน ควา การเขยี น สวสั ดปี ระเทศไทย โปรแกรม Scratch จากหนงั สือเรยี น หนา 44 การตรวจสอบความถูกตองของผลลัพธ ภาพที่ 2.36 ภาพประกอบการตรวจสอบความถูกตอ ง การนําไปใชจ รงิ หรือเผยแพร ของผลลัพธ 8. ครูและนักเรียนอภิปรายรวมกันเกี่ยวกับ การนาํ ไปใชจริง หรือเผยแพร : ลองรันโปรแกรมใหเ พื่อน ๆ ใน การเขียนโปรแกรม Scratch โดยใหตัวละคร ชน้ั เรียนดูผลลัพธ พดู คาํ วา สวสั ดปี ระเทศไทย จนไดขอสรปุ วา การกําหนดใหตัวละครพูดไดนั้น จะตอง เพ่อื น ๆ ลองเขียนโปรแกรมตามตัวอยา งดนู ะคะ ออกแบบซอฟตแวรอยางชัดเจนและนําไป ตอจากน้ี เรามาลองทาํ ใหโปรแกรมมีเสยี ง เขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch ประกอบดว ย จะตอ งทําอยางไรบาง ซ่ึงการออกแบบซอฟตแวรจะตองออกแบบ ไปดตู วั อยางกนั เลยคะ โดยใชผ ังงาน 9. ครูใหนักเรียนแตละคนสรางตัวละครและ กําหนดคําพูดท่ีตองการใหตัวละครพูดตาม ความคดิ สรางสรรคข องนักเรยี น โดยนําเสนอ บนเวทีในโปรแกรม Scratch ตามข้ันตอน ทไ่ี ดศ กึ ษามาขา งตน โดยเรม่ิ จากการออกแบบ ผงั งาน สงั เคราะหค วามรู 1. ครูใหนักเรียนแตละคนเดินเย่ียมชมผลงาน การสรา งตวั ละครของเพอ่ื นๆ ภายในชัน้ เรยี น ทไ่ี ดส รา งสรรคข นึ้ ผา นโปรแกรม Scratch และ ใหนักเรยี นแลกเปลย่ี นความคดิ เห็นรวมกัน 44 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 44 ความรูเสริม กจิ กรรม สรา งเสรมิ วา ไงจะ แมรี คนนัน้ ใชเพ่อื นเราหรือเปลา นะ? ในโปรแกรม Scratch บล็อกคําสั่ง พูด กับ คิด ทํางานตางกันเพียงแค หลงั จากทาํ กิจกรรมในหนังสอื เรียนเสร็จ ใหนกั เรียนทดลอง การแสดงผลภาพกรอบขอ ความของบลอ็ กคาํ สงั่ พดู เปน กรอบคาํ พดู สว นบลอ็ ก แกไ ขโปรแกรมภาษา Scratch โดยเปลย่ี นบล็อกคาํ ส่งั พดู ... เปน คําสัง่ คดิ เปน ภาพบอลลนู ความคิด พูด... เปนเวลา 2 วนิ าที แลว ทดสอบการทํางานของบลอ็ กคาํ ส่งั ดู จากนั้นใหสรุปวา การทํางานของบล็อกคําส่ังทั้งสองแตกตางกัน T68 อยางไร

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ใบงำน เฉลย ขน้ั สอน เรอื่ ง สว่ นประกอบของโปรแกรม Scratch สงั เคราะหค วามรู คำช้แี จง : บอกส่วนประกอบและกำรทำงำนของโปรแกรม Scratch ตำมตวั เลขทร่ี ะบุ 2. ครูใหนักเรียนทําใบงาน เร่ือง สวนประกอบ ของโปรแกรม Scratch บอกสวนประกอบ และการทํางานของโปรแกรม Scratch ตามทต่ี วั เลขระบุ 21 3 1. หมำยเลข 1 …พ…ื้น…ท…ีเ่ ข…ยี …น…ส…ค…ริป…ต…์ …หร…อื …พ…ื้น…ท…่เี ข…ีย…นโ…ป…ร…แก…ร…ม…เพ…ื่อ…ส…่ังใ…ห…้ตวั…ล…ะ…ค…รห…ร…อื …เว…ท…ีทำ…ต…ำ…มค…ำ…ส…ั่งท…่ีต…้อ…งก…ำ…ร…โ…ดย…ส…ำ…มำ…รถ …ส…ัง่ …กำ…ร…ได…้จ…ำก…บ…ล…อ็ …ก…โป…ร…แก…ร…ม…ค…ำส…ั่ง…ซ…่งึ แ…บ…่ง…อ…อก…เ…ป็น……8…ก…ล…่มุ ……………………………………………………………… 2. หมำยเลข 2 ……เ…วท…ี …เป…น็ …ส…ว่ น…ท…่ีแ…ส…ดง…ผ…ล…กำ…ร…ท…ำง…ำ…นข…อ…ง…สค…ร…ิป…ต…์ เ…สีย…ง…ฉ…ำ…ก…ห…รือ…พ…ืน้ …ห…ล…งั …ซ…ึง่ เ…วท…ีจ…ะ…ม…ีขน…ำ…ด…4…8…0…x…3…6…0 …… ……ห…น…่ว…ย…ถ…ำ้ พ…้ืน…ห…ล…งั ท…ีใ่…ช…้มีข…น…ำ…ด…ให…ญ…ก่ …ว…ำ่ …โป…ร…แ…กร…ม…S…c…ra…tc…h…จ…ะ…ล…ดข…น…ำ…ด…พ…้ืนห…ล…งั …น…้ันโ…ด…ย…อตั…โ…น…มตั…ิ …………… 3. หมำยเลข 3 ……ห…้อง…แ…ต…่งต…วั …เ…ป…็นภ…ำ…พ…ข…อง…ต…วั …ละ…ค…ร…ซ…่งึ ส…ำ…ม…ำร…ถ…เป…ล…่ีย…น…แป…ล…ง…ภ…ำพ…ต…วั …ล…ะค…ร…ได…ต้ …ำ…มค…ว…ำ…มต…้อ…ง…กำ…ร…โ…ด…ยต…วั ……… ……ล…ะค…ร…ส…ำม…ำ…รถ…เ…ป…ล่ยี…น…แ…ป…ลง…ช…ุด…ห…ร…ือ…เค…ล…่อื น…ไ…ห…วใ…น…รปู…แ…บ…บ…ต…ำ่ ง…ๆ……ตำ…ม…ท…ตี่ …้อง…ก…ำ…รไ…ด…้ ……………………………… ภาพจาก แผนการสอน ท่ี 1 หนวยที่ 12 กจิ กรรม สรา งเสรมิ เกร็ดแนะครู หากครูใชโปรแกรม Scratch รุนอื่นในการเรียนการสอน ใหปรับรูปภาพ และใบงาน เรอ่ื ง สว นประกอบของโปรแกรม Scratch ใหต รงกบั รนุ ของโปรแกรม ที่ใชดว ย ใหน ักเรียนสบื คน ขอมลู วา บล็อกคาํ สั่งในภาพทาํ งานตา งกัน อยา งไร จากนนั้ ใหส รปุ การทาํ งานของบลอ็ กคาํ สงั่ ทง้ั สองลงในสมดุ T69

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน ใบงำน เฉลย สงั เคราะหค วามรู เร่ือง บลอ็ กคำส่งั 3. ครูใหนักเรียนทําใบงาน เรื่อง บล็อกคําสั่ง คำชี้แจง : จงอธิบำยหนำ้ ท่ีของบล็อกคำสั่งต่อไปนใ้ี ห้ถกู ต้อง โดยใหบอกช่ือพรอมอธิบายหนาที่ของบล็อก คําสั่งในใบงานใหถูกตอง จากนั้นสุมให บลอ็ กคำสั่ง กำรทำงำน นักเรียนออกมานําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน กำรเคล่ือนที่ เช่น เคล่อื นทไ่ี ปข้ำงหน้ำ หมนุ ไปทำงขวำ 2-3 คน โดยครูคอยใหคําแนะนําตามความ เหมาะสม ควบคุม เชน่ วนซำ้ ตรวจสอบเงอ่ื นไข รูปร่ำง เชน่ สลับชุด เปลยี่ นขนำด กำลงั รบั รู้ เชน่ ระดบั เสยี ง คลิกเมำส์ เสียง เช่น เล่นกลอง เล่นเสียงสัตว์ โอเปอเรเตอร์ เชน่ บวก เชอ่ื ม และ ปำกกำ เชน่ สปี ำกกำ ยกปำกกำขึน้ ตวั แปร เช่น สรำ้ งตัวแปร สรำ้ งรำยกำร ภาพจาก แผนการสอน ที่ 1 หนวยท่ี 21 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ เนื่องจากบล็อกคําส่ังที่นักเรียนไดศึกษาในหนวยการเรียนรูนี้มีจํานวนมาก โจเผลอไปลบตวั ละครในโปรแกรม Scratch ผิดตัว โจค วรใช ครอู าจประเมนิ ผลจากการใหน กั เรยี นทดสอบใชง านคาํ สงั่ ในโปรแกรม Scratch วิธีการใดในการแกปญหา และวธิ ีการดงั กลา วมีขน้ั ตอนอยางไร เพ่มิ เตมิ ดว ยกจ็ ะเกดิ ประโยชนมากยิ่งขึน้ (แนวตอบ ใชวิธีแกไขดวยการยอนกลับไปยังข้ันตอนกอนหนา โดยคลกิ ทีเ่ มนู แกไข เลอื กคําส่ัง ยกเลกิ การลบ) T70

นา� สอน สรปุ ประเมนิ 2. พิจารณาบล็อกโปรแกรมท่ีกําหนด แลวเลือกคําตอบวาควรใชบล็อก ขนั้ สอน คําสัง่ ใด (5 คะแนน) สงั เคราะหค วามรู ก. การเคล่ือนที่ ข. รปู ราง ค. เสยี ง ง. ปากกา 4. ครใู หน กั เรยี นทาํ แบบฝก หดั หนา 18 พจิ ารณา จ. ควบคมุ ฉ. กําลงั รับรู เ ลื อ ก บ ล็ อ ก คํ า ส่ั ง ใ ห  เ ห ม า ะ ส ม กั บ บ ล็ อ ก ช. เหตุการณ ซ. โอเปอเรเตอร โปรแกรมทก่ี าํ หนดให 1) ช....................... ขนั้ สรปุ 2)เฉฉบลับย ข....................... สรปุ และประเมนิ คา คาํ ตอบ 3) ซ....................... ค รู อ ภิ ป ร า ย ร  ว ม กั น กั บ นั ก เ รี ย น เ กี่ ย ว กั บ โปรแกรม Scratch จนไดขอสรุปวา โปรแกรม Scratch เปนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอรภาษา หนึ่งท่ีพัฒนาขึ้นมา เพ่ือใชในการเขียนโปรแกรม คอมพิวเตอรในรูปแบบของกราฟก สามารถ เรียนรูไดงาย ชวยสรางความสนุกสนานใหกับ การเรียนรู ฝกกระบวนการคิดเปนข้ันเปนตอน อยางสรางสรรค สามารถสรางช้ินงานไดตาม ความตองการหรือจินตนาการ ขนั้ ประเมนิ นาํ เสนอและประเมนิ ผลงาน 4) ค....................... ตารางการวัดและประเมนิ ผล 5) ง....................... วิธีการ เคร่ืองมือ เกณฑการประเมนิ ตรวจใบงาน ใบงาน รอยละ 60 ผา นเกณฑ เกณฑการใหคะแนน ตอบคาํ ถามไดถูกตอ ง 1. การอา นสถานการณแ ลว ตอบคําถาม เลือกคําตอบไดถ กู ตอง ตรวจแบบฝก หดั แบบฝก หดั รอยละ 60 ผา นเกณฑ (5 คะแนน มี 5 ขอ) คะแนน/ขอ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกต ระดบั คณุ ภาพ 2 2. การเลือกคาํ ตอบ (5 คะแนน มี 5 ขอ ) 1 การทํางาน พฤติกรรม ผานเกณฑ รายบคุ คล 18 1 ภาพจาก แบบฝก หัด หน้าท1ี่ 48 ขอสอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล ใหนักเรียนสืบคนขอมูลวา วิธีการเพ่ิมฉากหลังในโปรแกรม ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานรายบุคคลของนักเรียน โดยศึกษา Scratch 2.0 มกี ีว่ ิธี อะไรบา ง และแตล ะวิธีมขี อ จาํ กัดอยา งไร เกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบสังเกตพฤติกรรมการทํางานรายบุคคล ท่แี นบมาทายแผนการจดั การเรียนรทู ี่ 3 หนว ยการเรียนรทู ี่ 2 (แนวตอบ มี 3 วิธี ดังน้ี 1. วาดเอง อาจตองใชเวลาในการฝก ทกั ษะการใชเ ครื่องมอื วาด แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทางานรายบุคคล คาชแี้ จง : ใหผ้ สู้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ลงในชอ่ งที่ตรงกบั ระดบั คะแนน พอสมควร 2. อัปโหลดฉากหลงั จากไฟล อาจไมไ ดภ าพทต่ี องการหรอื ตรงใจ ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1 32  เทากับวาดเอง 1 การแสดงความคดิ เหน็   3. ถายภาพฉากหลงั จากกลอง จําเปน ตอ งมีอปุ กรณเพ่ิม คือ 2 การยอมรับฟงั ความคดิ เห็นของผ้อู ่นื  3 การทางานตามหน้าที่ที่ไดร้ ับมอบหมาย   กลองเว็บแคม) 4 ความมนี าใจ  5 การตรงต่อเวลา    รวม เกณฑ์การใหค้ ะแนน ลงชอื่ ................................................... ผปู้ ระเมนิ ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสมา่ เสมอ ............/.................../................ ปฏิบัติหรอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครงั ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบางครัง ให้ 2 คะแนน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14–15 ดมี าก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ากวา่ 8 ปรับปรงุ T71

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 5เวลา ช่ัวโมง การเขยี นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ Scratch เบอื้ งตน้ (2) 1. มาตรฐาน/ตัวช้ีวดั ตวั ช้ีวัด ว 4.2 ป.4/2 ออกแบบและเขียนโปรแกรมอยา่ งงา่ ย โดยใช้ซอฟต์แวร์หรอื ส่อื และตรวจหาขอ้ ผิดพลาดและแกไ้ ข 2. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1 อธบิ ายล�ำดบั ขน้ั ตอนการเขียนโปรแกรม Scratch ได้ (K) 2. ออกแบบโปรแกรม Scratch ตรวจหาขอ้ ผิดพลาดและแก้ไขได้ (P) 3. เหน็ ประโยชน์ของการเขียนโปรแกรม Scratch (A) 3. สาระการเรยี นรู้ โปรแกรม Scratch 4. สาระสำ� คญั /ความคดิ รวบยอด โปรแกรม Scratch  สามารถนำ� มาใชพ้ ฒั นาซอฟตแ์ วรเ์ ชงิ สรา้ งสรรค์ เชน่ การสรา้ งนทิ าน การสรา้ งเกม การเขยี นโปรแกรม เปน็ การสรา้ งลำ� ดบั ของคำ� สง่ั ใหค้ อมพวิ เตอรท์ ำ� งาน เพอ่ื ใหไ้ ดผ้ ลลพั ธต์ ามความตอ้ งการ หากมขี อ้ ผดิ พลาดใหต้ รวจสอบการ ทำ� งานทลี ะขน้ั ตอน เมอ่ื พบปญั หาทท่ี ำ� ใหผ้ ลลพั ธไ์ มถ่ กู ตอ้ ง ใหท้ ำ� การแกไ้ ขจนกวา่ จะไดผ้ ลลพั ธท์ ถี่ กู ตอ้ ง ตวั อยา่ งโปรแกรมทมี่ เี รอ่ื งราว เชน่ นทิ านทมี่ กี ารตอบโตก้ บั ผใู้ ช้ การต์ นู สน้ั เลา่ กจิ วตั รประจาํ วนั ภาพเคลอื่ นไหว การฝกึ ตรวจสอบขอ้ ผดิ พลาดจากโปรแกรมของผอู้ นื่ จะชว่ ยพฒั นาทกั ษะการหาสาเหตขุ องปญั หาไดด้ ยี ง่ิ ขน้ึ 5. สมรรถนะส�ำคัญของผ้เู รียนและคุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ สมรรถนะสำ� คญั ของผ้เู รียน ทักษะ 4Cs คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 1. ท กั ษะการคดิ อยา่ งมวี ิจารณญาณ 1. มีวนิ ัย 2. ความสามารถในการคดิ (Critical Thinking) 2. ใฝ่เรยี นรู้ 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 3. มุ่งมัน่ ในการท�ำงาน 2. ทกั ษะการท�ำงานร่วมกัน (Collaboration Skill) 3. ทักษะการสือ่ สาร (Communication Skill) 4. ท ักษะความคดิ สรา้ งสรรค์ (Creative Thinking) 6. กจิ กรรมการเรยี นรู้ แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : รูปแบบการสอนแบบกระบวนการคิดเชิงค�ำนวณ (Computational Thinking Process) และวธิ กี ารสอนแบบกลุม่ T72

นา� นา� สอน สรปุ ประเมนิ ¡ÒÃà¢Õ¹â»Ãá¡ÃÁ Scratch ãËŒÁÕàÊÂÕ § ขนั้ นาํ การกาํ หนดวัตถปุ ระสงค หรือปญ หา : ตอ งการใหต ัวละครพดู วา 1. ครูทบทวนความรูเดิม โดยถามคําถาม “สวสั ดีประเทศไทย” และมีเสยี ง “เหมยี ว” กระตนุ วา นกั เรียนคดิ วา โปรแกรม Scratch การวางแผนการแกป ญ หา : ตอ งออกแบบซอฟตแ วรอ ยา งชดั เจน สามารถทําใหตัวละครพูดมีเสียงตอบโตกัน และนําไปเขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch ไดห รือไม การออกแบบซอฟตแวร : ออกแบบโดยใชผ ังงาน (แนวตอบ ตัวละครสามารถพดู ตอบโตก นั ได) เรมิ่ ตน 2. ครูสนทนาเพื่อนําเขาสูเน้ือหาวา เดี๋ยวเรา กําหนดขอ ความ “สวสั ดปี ระเทศไทย” จะมาสรางโพรเจกตเร่ืองราวของฉัน กอนอ่ืน เราตอ งเรียนรกู ารสรา งเสยี งใหตวั ละครกอ น ใหแกตัวละคร ขนั้ สอน กาํ หนดเสียง “เหมียว” ใหแกต ัวละคร 1. ครูใหนักเรียนเปดหนังสือเรียน หนา 45 ตวั ละคร Sprite1 แสดงขอความ เรอื่ ง การเขียนโปรแกรม Scratch ใหมีเสียง “สวสั ดปี ระเทศไทย” และเปลงเสียง “เหมียว” โดยครอู ธิบายวา โปรแกรม Scratch สามารถ ทาํ ใหต วั ละครเคลอ่ื นไหวและมคี าํ พดู ประกอบ ส้นิ สดุ ได รวมท้ังยังสามารถใสเสียงเพื่อใหตัวละคร พูดออกมาอยางมเี สียงได 45 2. ครูอธิบายเนื้อหาวา การเขียนโปรแกรม ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 45 Scratch ใหมีเสยี งนั้นตองเร่ิมจาก - ข้นั ท่ี 1 การกําหนดวัตถุประสงค หรือ ปญหาวาเราจะสรางสรรคตัวละครใหมี บทบาทอยา งไร โดยควรกําหนดบทสนทนา ใหเขากับฉากหลังและสถานการณตางๆ ยกตัวอยางตามหนังสือเรียน หนา 45 เชน ตองการใหตัวละครพูดวา สวัสดี ประเทศไทย และมีเสียง เหมยี ว - ขั้นท่ี 2 การวางแผนการแกปญหา ตอง วางแผนการใชซ อฟตแ วรเ พอื่ จะนาํ ไปเขยี น โปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร - ข้นั ท่ี 3 การออกแบบซอฟตแวร โดย ออกแบบออกมาในรูปของผังงาน ครูอาจจะเขียนการออกแบบและอธิบาย ข้ันตอนตางๆ ของการเขียนผังงานลงบน กระดาน ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู ถานักเรียนไดรับมอบหมายใหใชโปรแกรม Scratch สราง เน้ือหาสวนนี้เปนการทํางานเก่ียวกับเสียง ครูควรตรวจสอบอุปกรณ นทิ านใหก บั กลมุ ผพู กิ ารทางสายตาและกลมุ ผพู กิ ารทางการไดย นิ ท่ีเกี่ยวของ เชน ลาํ โพง หฟู ง ใหเ รียบรอ ย เพอ่ื ใหการเรยี นการสอนเปน ไปอยาง นักเรยี นคดิ วา ควรจะสรางนิทานรปู แบบใดบาง ราบร่นื หากการใชลําโพงหลายๆ เครอ่ื งทําใหเกิดการรบกวนกัน ครูอาจจะให นกั เรียนใสหูฟงแทนเพอ่ื แกปญ หาดงั กลา ว (แนวตอบ นทิ านเสยี งสาํ หรบั กลมุ ผพู กิ ารทางสายตา นทิ านภาพ และขอความสาํ หรับกลมุ ผูพกิ ารทางการไดย นิ ) T73

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน นําผังงานท่ีไดออกแบบไวมาเขียนโปรแกรมภาษา คอมพวิ เตอร Scratch 3. เม่ือนักเรียนออกแบบการเขียนโปรแกรม Scratch ใหมีเสียงออกมาในรูปของผังงาน 1 เลือกเหตกุ ารณ และลากบล็อกโปรแกรม วางใน เสร็จเรียบรอย จากน้ันนําผังงานที่ออกแบบ มาเขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch พ้นื ท่เี ขยี นโปรแกรม (Script Area) โดยทําตามข้ันตอนท่ี 1-3 ในหนังสือเรียน หนา 46 ภาพท่ี 2.37 เลอื กบล็อกเหตุการณ ตอเขา 2 เลอื กบล็อกรปู รา ง (Looks) และลากบลอ็ ก กับบลอ็ ก ภาพท่ี 2.38 เลือกบลอ็ กรปู ราง 3 แกไขขอความในบลอ็ ก เปน 46 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 46 เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ ภาพตัวอยา งในหนงั สือเรยี นเปน โปรแกรม Scratch รนุ 2.0 แบบออฟไลน หากใช Scratch รุน 3.0 เวที (Stage) จะยายไปอยดู านขวาสดุ แทน หากมี การใชงานตางรุนกับในหนังสือเรียน ครูควรชี้แจงจุดท่ีแตกตางกันใหนักเรียน ทราบกอ น เพ่ือปองกนั ความสบั สน จากภาพบลอ็ กคําสั่ง ขอใดมจี ํานวนตวั เลขในการสุมมากทีส่ ุด และมจี ํานวนเทาไร (แนวตอบ ขอ B ตงั้ แต 15 ถึง 25 มี 11 จาํ นวน ) T74

นา� สอน สรปุ ประเมนิ 4 เลือกเสียง (Sound) และเลอื กบลอ็ ก ขนั้ สอน ตอลา งบลอ็ ก 4. ใหนักเรียนเขียนโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch จากผงั งานท่ีออกแบบไว โดยทาํ ตาม ข้นั ตอนที่ 4-7 ในหนงั สือเรยี น หนา 47 ภาพท่ี 2.39 เลือกบลอ็ กเสยี ง 5 คลิกธงสเี ขียว เพือ่ รันโปรแกรม ภาพท่ี 2.40 คลกิ ธงสเี ขยี ว แลว กดรนั ใหโ ปรแกรมทาํ งาน 6 บันทึกโปรแกรม การตรวจสอบความถูกตอ งของผลลพั ธ การนาํ ไปใชจริง หรือเผยแพร : ลองรนั โปรแกรมใหเพื่อน ๆ ในชน้ั เรียนดผู ลลัพธ 47 ภาพจาก หนงั สือเรยี น หนา 47 ขอสอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู บลอ็ กคาํ สงั่ ทท่ี าํ หนา ตรวจจบั เหตกุ ารณเ มอื่ มกี ารกดแปน พมิ พ ครูสามารถสอนการใชงานบล็อกคําสั่งอ่ืนๆ ท่ีเกี่ยวกับเสียงเพิ่มเติม มีชอ่ื วา อะไร และอยใู นกลมุ บลอ็ กประเภทใด ใหน ักเรียนได โดยขยายโจทยตวั อยา งโปรแกรมเพ่มิ เติม และทดลองใหนักเรยี น ทําการบันทึกเสียงผานโปรแกรมยอยที่มีอยูในโปรแกรม Scratch และนํามา (แนวตอบ ช่อื บลอ็ ก เมื่อคีย... ถกู กด อยใู นกลมุ ใชงานกับบล็อกคําสั่งในการจัดการเสียง ส่ิงท่ีสําคัญ คือ จะตองมีไมโครโฟน บลอ็ กเหตุการณ) สาํ หรบั บันทกึ เสียงดวย T75

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน เม่อื เขียนโปรแกรมใหม ตี วั ละครที่มีการ สือ่ สาร และมเี สียงไดแลว คราวนเ้ี รามาลอง 5. ใหน กั เรยี นศกึ ษา เรอ่ื ง การสรางฉากประกอบ ตัวละครในโปรแกรม Scratch ตามข้ันตอน สรางฉากประกอบตัวละครกนั นะครับ ในหนังสอื เรียน หนา 48 ¡ÒÃÊÌҧ©Ò¡»ÃСͺµÇÑ ÅФÃã¹â»Ãá¡ÃÁ Scratch ในฉาก (Stage) มพี กิ ดั พื้นที่ ดงั น้ี สวัสดปี ระเทศไทย ภาพท่ี 2.41 การสรา งฉากประกอบตัวละคร ในโปรแกรม Scratch มาดตู วั อยางการกาํ หนดให Sprite1 อยูท ี่ตําแหนง พกิ ัดตาง ๆ กันครับ 48 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 48 เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคดิ การทาํ ความเขา ใจเรอ่ื งตาํ แหนง และพกิ ดั เปน สง่ิ สาํ คญั ในการทาํ แอนเิ มชนั หากตองการใหตัวละครยายตําแหนงไปทางทิศตะวันตก และการออกแบบโปรแกรมเปน การประยกุ ตใ ชว ชิ าคณติ ศาสตรใ นชวี ติ จรงิ ครจู งึ เฉยี งเหนอื จะตองระบุคา x และ y ตามขอใด ควรปพู น้ื ฐานใหน กั เรยี นเขา ใจหลกั การระบพุ กิ ดั บนแกน x แกน y เพอ่ื ประโยชน ในการเรียนในข้นั สูงตอ ไปในอนาคต เพื่อนาํ ไปประยกุ ตใชใ หเ กดิ ประโยชน 1. x และ y เปนบวก 2. x และ y เปนลบ 3. x เปนบวก y เปนลบ 4. x เปนลบ y เปนบวก (วเิ คราะหคาํ ตอบ จากตัวเลือกที่กําหนดให วิเคราะหไดวา ตําแหนง ทศิ ตะวนั ตกเฉยี งเหนือบนแกน x แกน y ในคณิตศาสตร เรียกวา จตุภาคที่ 2 ซึ่งจะมีคา x เปนลบ y เปนบวก ดังน้ัน ตอบขอ 4.) T76

นา� สอน สรปุ ประเมนิ การเลือกพิกดั และการสรา งฉากประกอบ ขนั้ สอน เลือกการเคล่ือนที่ เลอื กพิกัด เชน 6. ใหนักเรียนทดลองทําการเลือกพิกัดและการ สรา งฉากประกอบ ซงึ่ เมอื่ ไดพ กิ ดั ตวั ละครแลว ใหใสพ้ืนหลังฉากโดยปฏิบัติตามขั้นตอน ในหนงั สอื เรยี น หนา 49 ภาพท่ี 2.42 การเลอื กการเคล่ือนทีแ่ บบท่ี 1 ภาพท่ี 2.43 การเลือกการเคลอ่ื นทแี่ บบที่ 2 เมอ่ื ไดพ กิ ดั ตวั ละครแลว เราสามารถใสพ น้ื หลงั ฉากไดโ ดย เลอื กพนื้ หลงั 1 คลกิ ปุม นาํ เขา เพื่อเลอื กพนื้ หลงั ฉากจากคลังพื้นหลงั ภาพที่ 2.44 หนาจอโปรแกรม Scratch 49 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 49 ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู หากตองการใหตัวละครยายตําแหนงข้ึนไปทางทิศเหนือเปน เพื่อใหเกิดความเขาใจเร่ืองพิกัดใหครอบคลุม ครูควรใหนักเรียนทดลอง ระยะทาง 150 pixel จะตอ งระบุคา x และ y ตามขอ ใด เขียนโปรแกรมยายตัวละครไปยังพิกัดใหครบทุกกรณี คือ กรณี x และ y เปน บวก กรณี x และ y เปน ลบ กรณี x เปน บวก y เปนลบ กรณี x เปนลบ y 1. x เปน ศนู ย y เปน ลบ เปน บวก และครคู วรใหค วามรู เรอื่ ง ทศิ เพมิ่ เตมิ เพอื่ ใชอ ธบิ ายใหน กั เรยี นเขา ใจ 2. x เปน ลบ y เปน ศนู ย เรอ่ื ง ทิศทางการเคลือ่ นทีไ่ ดง ายขน้ึ ดว ย 3. x เปนศนู ย y เปน บวก 4. x เปนบวก y เปนศูนย (วเิ คราะหค ําตอบ จากตัวเลือกท่ีกําหนดให วิเคราะหไดวา การยายตําแหนงตัวละครข้ึนไปทางทิศเหนือ 150 pixel คา x เปนศูนย คา y เทากับ 150 เปนบวก ดงั นนั้ ตอบขอ 3.) T77

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สอน 2 เลือกหมวดพื้นหลงั และคลิกปุม 7. ใหนักเรียนทดลองทําการเลือกใชงาน พื้นหลังฉากละครแบบตางๆ ตามข้ันตอน ในหนังสือเรียน หนา 50 8. ครูใหนักเรียนศึกษาเพ่ิมเติมจากเว็บไซต ทไ่ี ดจ ากการสแกน QR Code ในหนงั สอื เรยี น หนา 50 เพอ่ื ใหศ กึ ษาเนอื้ หาในเรอ่ื งนใ้ี หเ ขา ใจ มากขึน้ ภาพที่ 2.45 เลือกหมวดพื้นหลังและคลกิ ตกลง 3 ปรากฏพ้ืนหลงั ฉากละครแบบตาง ๆ เลอื กฉากที่ตองการ และ คลิกปุม ภาพท่ี 2.46 ภาพฉากตา ง ๆ ในโปรแกรม Scratch ภาพท่ี 2.47 ตวั ละครจะพดู และ มีฉากตามที่ตอ งการ 50 ขัน้ ตอนการเขยี นโปรแกรมดวย Scratch ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 50 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม สรางเสริม ครูอาจสอนวิธีการนําภาพฉากหลังจากภายนอกเขาสูโปรแกรม Scratch ใหน ักเรียนทาํ กิจกรรมตอไปน้ี ใหกับนักเรียนเพ่ิมเติม เพ่ือใหนักเรียนมีทางเลือกในการสรางสรรคงานได 1. สืบคนหาภาพพ้ืนหลังท่ีชอบจากอินเทอรเน็ต แลวทดลอง มากข้ึน รวมถึงการอัปโหลดภาพสไปรตจากภายนอกเขามาใชงานใน นําภาพดังกลาวเขา มาใชงานในโปรแกรม Scratch คนละ โปรแกรมดวย 2 ภาพ 2. ทดลองใชงานคําส่ัง Paint new backdrop วาดภาพ พื้นหลังเพือ่ นาํ มาใชงานเอง 3. รวมกนั สรปุ ขอด-ี ขอเสยี ของท้งั 2 วธิ ี กับเพอื่ นในช้ันเรียน T78

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน µÑÇÍÂÒ‹ § ¡Ò÷íÒãËŒµÑÇÅФÃà¤Å×è͹·èÕ 9. ครใู หนักเรียนศึกษาตัวอยา งข้นั ตอนการทําให ตัวละครเคลื่อนท่ีจากหนังสือเรียน หนา 51 ตวั ละครสามารถเคลอ่ื นทไ่ี ปยงั ตาํ แหนง ใดกไ็ ดภ ายในกรอบ ซง่ึ จะมกี ารใชง านบลอ็ กคาํ สงั่ ในหมวดสครปิ ต เวที โดยตัวละครจะเคล่ือนที่แบบเสนตรง การทําใหตัวละคร ประเภทบล็อกเหตุการณและบล็อกควบคุม หรอื เจา Sprite สามารถเดนิ ไปทางขวาแลว ใหส ะทอนกลบั มา โดยใหนักเรียนศึกษาขั้นตอนการทํางานของ ทางซายได นกั เรยี นคดิ วามขี น้ั ตอนในการสรา งอยางไร บล็อกคําสง่ั ทุกบล็อกท่ใี ชงานใหเ ขา ใจ ข้นั ตอนในการสรา งตัวละครใหเคล่อื นที่ ดังน้ี 1. เลือกที่สคริปต เลือกบล็อกเหตุการณ และลากบล็อก โปรแกรม วางในพื้นทีท่ ีเ่ ขียนโปรแกรม µÇÑ Í‹ҧ ¡Ò÷2.Òí ãบเËลลอืŒµอ็ กÑÇกทÅโÐสี่ป¤ครแÃรปิàก¤ตรÅม เ×Íè ล¹อื ·กèÕบลอ็ กวคาวงตบอคเมุขา จกาบั กบนลน้ั อ็ คกลโกิปเรลแอื กกรทมี่ ตวั ละครส3า.มาเลรอืถกเคทลสี่ อ่ื คนรทปิ ไี่ ตป ยเลงั อืตกาํ แบหลนอ็ งกใคดวกบไ็ ดคภมุ าจยาในกกนรนั้ อคบลกิ เลอื กท่ี เวที โดยตัวละครบจละอ็เคกล่ือนท่ีแบวบาเงสตนอ ตเขรางกบักบารลทอ็ ํากใโหปตรัวแลกะรคมร หทารอืงซเขจาา้นัยตไSดอpนนriใtักนe4เก.รสายีเโเลปรลานสอมืืรอครกแากดิาทรกทงวถบรี่ ตาี่สเมลมดวั คอ็ลินีขรกะนั้ไิปโคปตปรตทอรใาแหนงกเเใขลคนรวืมลอกาือ่กาแนรบลสทลวรี่็ใอาดหงกงัสอนคะย้ีวทาวบองาไนงครขุกมา ลงบับจมนาาขกอนงั้นบคลลอ็ ิกก 1. โเลปือรแกกท5ร่ีส.มคขตรัยวิปลบั ตะเทคเราลสเือรา็วกวมเาบกางลรินใ็อถนไปกเพคเใืน้หลหท่ือตเป่ีทนุกลีเ่าทขย่ีร่ีขียณนยนตับโัวแปเเทลลราแะขไลกจดารากมกบแ1ลละ็อเถปกาน ต0ัว.ล5ะคในร 2. เลอื กทส่ี คบรลปิ อ็ ตก เลอื กบลอ็ กคเปวนบคมุ จ0า.5 กนนั้ คโปลรกิ แเลกอืรมกทน้ไี่ ด บลอ็ กโปรแกรม วางตอ เขา กบั บลอ็ กโปรแกรม 3. เลอื กทสี่ ครปิ ต เลอื กบลอ็ กควบคมุ จากนน้ั คลกิ เลอื กที่ 51 บลอ็ ก วางตอ เขา กบั บลอ็ กโปรแกรม ภาพจาก หนังสอื เรยี น หนา 51 4. เเลลอืือกกททบี่ ี่สลคอ็ รกิปโปตรแกเลรืมอกขบอลส็ออกบคเวนวบานงคขกุมา างบรจนาคขกิดอนงั้นบคลลอ็ ิกก เกร็ดแนะครู บโปล็อรกแคกํารสม่ัง ทํางานอยางไร จงอธิบาย พรอมยก ครูสามารถเลือกใชวิธีการสอนไดหลายวิธีตามความเหมาะสม เชน 5ต.วั อ(ตแยนัวาวงลตกะอาบครใรชทสงําาาหนนมปา ารทะรีเ่ กปถอลเบี่ยคนลภ่ือาพนขทอง่ีขSยpับritเeทเาชนไดภ าพแแลมะวถสสี าม ตัวละครใสหอดนูกดอวนยวิธ1ีการรอใบหนแักลเวรทียํนาไทปําพไปรอพมรอกัมนกกันับกนับักคเรรียูทนีลใะนขร้ันอตบอทนี่ หรือครูสาธิต เปน ขภยาพับcเทosาtuเmรeว็ เหกรนิอื ภไาปพในหงิ่ แเ สปดลงี่ยขน้ั นตตอนัวกเลารขเคจลาอ่ื กนไห1วลเปาํ ดน บั 0.5 ในมีพน้ื ฐานท่ีดี ครสู ามารถใหทําตามข้ันตอนในหนงั สือเรียนเองได 2 ถานักเรียน ถกาัดรไบเปดลติน็อาขมกอภงตาพัวลขะาคงลรจาางกจตุดัเวปเอรยิม่นาตงนเชไปนย0งัใ.5จชดุสปําหลารโัยบปทสารรงาแ)งกแอรนมิเมนชไ้ี ันด 51 ภาพสไปรตล าํ ดับที่ 1 ภาพสไปรตลําดับที่ 2 T79

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สอน 6. เลือกที่สครปิ ต เลือกบล็อกเหตุการณ และลากบล็อก โปรแกรม วางในพ้ืนท่ีเขียนโปรแกรม เลือก 10. ครูใหนักเรียนศึกษาตัวอยางขั้นตอน สครปิ ต จากนนั้ เลอื กบลอ็ กควบคมุ จากนนั้ คลกิ เลอื กท่ี การทําใหตัวละครเคลื่อนท่ีสวนท่ีเหลือ บลอ็ กโปรแกรม วางตอเขา กับบล็อกโปรแกรม จากหนังสือเรียน หนา 52 และทดลอง รนั โปรแกรมเพื่อตรวจสอบผล 7. ใหคลิกเลือกทบ่ี ลอ็ กคาํ สัง่ การเคล่อื นท่เี ลือก และคลิกธงสีเขยี ว 11. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถาม หรือ อภิปรายรวมกับเพื่อนในช้ันเรียนในประเด็น เพ่ือรนั โปรแกรมใหต ัวละครเคลือ่ นท่ไี ปมาได ทีเ่ ปนปญหาหรอื เกดิ ขอสงสัย 12. ครูอภิปรายรวมกับนักเรียนวา ตัวละคร ที่ถูกกําหนดการเคลื่อนไหวจากบล็อกคําสั่ง เคล่ือนท่ีสามารถเคลื่อนท่ีไปยังตําแหนง ใดก็ไดภายในกรอบเวที โดยตัวละครจะ เคล่อื นท่ีแบบเสน ตรง ภาพที่ 2.48 หนา จอโปรแกรม Scratch 52 ภาพท่ี 2.49 หนา จอโปรแกรม Scratch ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 52 เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด หลังจากนักเรียนเขียนโปรแกรมตามตัวอยางเสร็จแลว ครูอาจปรับโจทย โจทําการเขียนโปรแกรม Scratch ใหตัวละครเคลื่อนที่ ใหฝกฝนเพิ่มเติม เพื่อทดสอบความเขาใจของนักเรียน เชน ใหนักเรียนเขียน ไปชนขอบเวทแี ลว ใหภ าพตวั ละครหมนุ กลบั ขา งและเดนิ ยอ นกลบั โปรแกรมใหต ัวละครเดนิ ไปทางซายและสะทอ นกลับมาทางขวาได เสนทางเดิม ผลการทดสอบปรากฏวา ตัวละครเคลื่อนท่ีไปชน ขอบเวทแี ลว เดนิ กลบั เสน ทางเดมิ แตภ าพตวั ละครไมห มนุ กลบั ขา ง โจตองเลือกใชบล็อกคําสง่ั ใดในการแกป ญหาดงั กลา ว 1. บล็อกคาํ สัง่ ชุดถัดไป 2. บลอ็ กคาํ สง่ั วนซ้าํ ตลอด 3. บล็อกคําส่งั ตั้งรปู แบการหมุน 4. บลอ็ กคําสั่งถาชนขอบใหสะทอ นกลับ (วเิ คราะหคําตอบ จากตวั เลอื กทก่ี าํ หนดให วเิ คราะหไ ดว า ตอ งใช บล็อกคําส่ังตั้งรูปแบบการหมุนเพื่อกําหนดใหภาพตัวละคร หมุนกลับขาง ดังนัน้ ตอบขอ 3.) T80

นา� สอน สรุป ประเมนิ ¡Ô¨¡ÃÃÁ Com Sci ขน้ั สรปุ ½ƒ¡·Ñ¡ÉÐ 1. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมชิ้นงาน/ภาระงาน ใชโปรแกรม Scratch สรางเครอื่ งดนตรี เสยี งดนตรี หรอื วงดนตรที ี่ รวบยอด ในกิจกรรมฝกทักษะ Com Sci ช่ืนชอบในแบบของตวั เอง ในหนังสือเรียน หนา 53 โดยใหใชโปรแกรม Scratch สรางเคร่ืองดนตรี เสียงดนตรี หรือวงดนตรีท่ีช่ืนชอบในแบบของตนเอง เพ่ือฝกการใชบล็อกคําสั่งท่ีทํางานเก่ียวกับ เสียงและการควบคุมเสียงแบบตางๆ รวมถึง ทดลองหาวิธที ีท่ าํ ใหเครอ่ื งดนตรโี ตต อบได สรา งตวั ละคร เสยี ง สรางตัวละคร เพิม่ คําส่ังเสียงใหต ัวละคร ทดลองหาวธิ ที ที่ าํ ใหเคร่อื งดนตรีโตตอบได ? สิง่ ท่นี า ทดลอง ถา ท?าํ เสร็จแลว ละ สรางตัวละครของตัวเองข้ึนมาบนั ท?กึ ทา ทายตวั เอง โดยสรา งเครือ่ งดนตรี เสยี งตวั เองใสใ หต วั ละคร ชนดิ อืน่ ลองใชค าํ สงั่ tempo เพอื่ ควบคมุ จังห?วะ ชว ยเพือ่ นขาง ๆ ทีพ่ บปญหา ชา -เรว็ ของเสยี งดนตรี ทักษะการเรียนรูใ นศตวรรษที่ 21 1. ทกั ษะการใชเทคโนโลยีและสารสนเทศ 2. ทกั ษะการคิดเชิงคํานวณ 53 3. ทกั ษะการแกป ญหา 4. ทักษะการส่อื สาร ภาพจาก หนังสือเรยี น หนา 53 กจิ กรรม สรา งเสริม เกร็ดแนะครู หลังเสร็จกิจกรรมโพรเจกตวงดนตรี ใหนักเรียนเขียน รายช่ือบล็อกคําสั่งกลุมบล็อกเสียงท่ีนักเรียนนํามาใชงานใน โพรเจกตท ง้ั หมดแลวเขยี นอธิบายวิธกี ารใชง านลงในสมุด ครสู ามารถนาํ กิจกรรมโพรเจกตว งดนตรี จากหนงั สือ Scratch in Action Animation หนา 51-60 มาใชในการเรยี นการสอนกิจกรรมน้ีได T81

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขน้ั สรปุ เม่ือสรา งวงดนตรีของตวั เองไดแลว เพอื่ น ๆ อยาลืมเขียน สรุปลําดับการทาํ งานลงในสมดุ และบอกวา ขั้นตอนใด 2. ครูสรุปประโยชนจากการเรียนการเขียน สนกุ ที่สดุ ขน้ั ตอนใดยากที่สดุ พรอมบอกเหตุผลประกอบ โปรแกรมภาษา Scratch ใหนักเรียนฟงวา การเขียนโปรแกรมภาษา Scratch เปนการ แลว มาพดู คยุ แลกเปลี่ยนกบั เพอื่ นคนอ่ืนนะคะ เตรียมความพรอมใหกับผูเรียนในดาน คอมพิวเตอร เทคโนโลยีสารสนเทศและ การเขียนโปรแกรมภาษา Scratch สามารถเพิ่มเติม การสื่อสาร และการเรียนตอในระดับท่ีสูงขึ้น ทักษะและความรูใหกับผูเรียนดานคอมพิวเตอร เทคโนโลยี ท้ังยังเปนการฝกกระบวนการคิดอยางเปน สารสนเทศ และการสื่อสาร เพื่อเตรียมความพรอมสําหรับ ระบบ สงเสริมจินตนาการและความคิด การเรยี นในระดับทีส่ งู ขึ้น สรางสรรคในการออกแบบและสรางผลงาน นอกจากนั้น ยังสามารถเพ่ิมเติมความรูและ การเขยี นโปรแกรมเปน กจิ กรรมทส่ี ง เสรมิ การใชค วามคดิ ประสบการณผา นการนาํ เสนอผลงานและการ วเิ คราะหอ ยา งเปนเหตุเปน ผล และคิดอยา งเปน ระบบ เพือ่ แก แลกเปลย่ี นความคิดเหน็ ดว ย โจทยป ญหาท่ซี ับซอ น สงเสริมการใชความคิดสรางสรรค และ จินตนาการ ในการออกแบบและการสรางโปรแกรมผลงาน 3. ครถู ามคาํ ถามทา ทายการคดิ ขน้ั สงู วา เราจะนาํ นอกจากนั้น การนําเสนอผลงานและการแลกเปลี่ยนความคิด ความรู เรอื่ ง การเขยี นโปรแกรมมาประยกุ ตใ ช เหน็ ระหวา งผเู รยี น ยงั เปน การเพม่ิ พนู ความรปู ระสบการณ และ ในชีวิตประจาํ วนั ของเราไดอยางไรบา ง มุมมองใหม ๆ รวมทงั้ ทักษะที่ใชในการสื่อสารกับผูอน่ื ดวย (แนวตอบ นาํ ไปใชว างแผนการแกป ญ หาในชวี ติ ประจาํ วนั อยางเปนระบบ โดยใชก ระบวนการ ¤Ó¶ÒÁ·ÒŒ ·Ò¡Òä´Ô ¢¹éÑ ÊÙ§ คิดวิเคราะหอ ยา งเปน เหตุเปนผล) เราจะนําความรูเร่ืองการเขียนโปรแกรมมาประยุกตใชใน ชีวิตประจาํ วันของเราไดอ ยางไรบางนะ 54 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 54 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม สรางเสรมิ ครูอาจใหน กั เรียนชวยกนั บอกประโยชนจากการเรยี นเขยี นโปรแกรมภาษา ครูใหนักเรียนเขียนประโยชนจากการเรียน เร่ือง การเขียน Scratch แลวสรุปแยกออกมาเปนขอหนาช้ันเรียน จากนั้นอาจใหนักเรียน โปรแกรมภาษา Scratch ทนี่ ักเรยี นชอบมากทีส่ ดุ 1 ขอ และเขยี น โหวตวา ชอบประโยชนขอไหนมากท่ีสุด แลวสรปุ ขอมูลรวมกนั อธบิ ายเหตผุ ลทชี่ อบลงในสมดุ แลว ใหแ ลกกนั อา นกบั เพอื่ นคนอนื่ T82

นา� สอน สรุป ประเมนิ เเกล่นม กับ Com Sci ขน้ั สรปุ 4. ครใู หน กั เรยี นทาํ กจิ กรรมเลน เกมกบั Com Sci ในหนังสือเรียน หนา 55 เร่ือง สรางเกม เขาวงกตจาก Scratch โดยดูสครปิ ตต ัวอยา ง ท่กี ําหนดใหจากหนังสือเรียน สรางเกม จาก Scratch วาดรูปฉากเขาวงกต โดยใช 00:00:0ส0 ีทีต่ างกนั ระหวา ง กาํ แพง EASขYองเขาวงกต กับจุดเสนชยั ทางออก เพ่มิ ตวั ละครลูกบอลที่จะ เคลื่อนทเ่ี ขาไปในเขาวงกต เคร่ืองมอื สคริปตเ หลา นีใ้ ชส าํ หรับควบคมุ การคเคำลสอ่ื ง่ั นททเี่ี่ขกอ่ียงลวูกขบอองลในเขาวงกต สครปิ ตนี้กําหนดจุดเร่มิ ตน ของ เพือ่ น ๆ ลองเพม่ิ ดา น โดยใช ลูกบอลในเขาวงกต ฉากที่แตกตางกันไป และใช สครปิ ตนี้จะทาํ ใหล กู บอลเดงกลบั คาํ สงั่ ควบคุม Broadcast เม่ือชนกบั ผนงั ของเขาวงกต เพอื่ เริ่มดานตอ ไปดูนะครับ สคริปตจุดเสน ชยั นีบ้ อกผเู ลน วา ชนะแลว เมือ่ ลกู บอลมาถึงทางออก 55 ของเขาวงกต ภาพจาก หนงั สอื เรยี น หนา 55 กิจกรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนแบงเปน 4 กลุม ใหแตละกลุมออกแบบฉาก ในข้ันตอนการวาดรูปฉากเขาวงกต ครูอาจใหนักเรียนออกแบบลงบน เขาวงกตกลมุ ละ 3 แบบ แบงเปน ระดับ งาย ปานกลาง และยาก กระดาษใหเสร็จกอน และจึงเริ่มวาดลงในโปรแกรม จะชวยประหยัดเวลา โดยกําหนดใหแตละดานมีจํานวนการเลี้ยวกอนเขาเสนชัย ดังนี้ ไดมากข้ึน หรือครูอาจมีภาพตัวอยางใหนักเรียนฝกวาดตามกอน 1 ภาพ ดา นงา ย มกี ารเลี้ยวไมต ํา่ กวา 3 ครัง้ ดา นปานกลาง มีการเล้ยี ว แลวจึงใหน กั เรียนออกแบบเองในการวาดภาพตอ ไป ไมต่ํากวา 5 ครั้ง และดา นยาก มีการเลี้ยวไมต า่ํ กวา 7 ครั้ง T83

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ขนั้ สรปุ เครอ่ื งมอื ? คำส่ังทีเ่ กยี่ วของ 5. ครใู หน กั เรยี นศกึ ษาคาํ สงั่ ทเี่ กย่ี วขอ งในการทาํ กิจกรรมฝกทักษะ Com Sci ในหนงั สือเรียน ?? หนา 56 เร่อื ง สรา งเกมเขาวงกตจาก Scratch 6. หลังจากท่ีสรางช้ินงานเสร็จแลวใหนักเรียน แลกเปลี่ยนกันเลนกับเพื่อนๆ หากมี ขอผิดพลาดเกิดขึ้น ใหแกไขใหเรียบรอยและ ทดสอบการทํางานอกี ครั้ง µÃǨÊͺµ¹àͧ ถา ทําเสร็จแลว ลองแลกกนั เลน กบั เพอ่ื น ๆ นะครับ หลงั จากเรยี นจบหนวยน้ีแลว ใหน ักเรียนบอกสญั ลกั ษณท ีต่ รงกับระดบั ความสามารถ ของตนเอง รายการ เกณฑ ดี พอใช ควรปรบั ปรุง 1. ออกแบบโปรแกรมอยา งงา ยได 2. เขียนโปรแกรมเปนลําดับคาํ สัง่ ให คอมพวิ เตอรทํางานได 3. ใชโ ปรแกรม Scratch สรา งตวั ละครได 56 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 56 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม สรางเสริม ครูสามารถสรางความทาทายในการเขียนเกมเขาวงกตเพ่ิมขึ้นไดโดย หลังเสร็จกิจกรรมเขาวงกต ใหนักเรียนจับคูกับเพื่อนและ ปรับกตกิ า เชน ใหมีการเดินไปเก็บของ 1 ช้ิน กอ นที่จะออกจากเขาวงกตใน เปรียบเทียบดูสคริปตเกมของเพ่ือนกับของนักเรียนวา เหมือน เวลาจํากัดจึงจะจบเกมได สรางกับดักท่ีเคลื่อนไหวไดในเขาวงกต หากผูเลน หรือตางกัน อยางไร ถามีสวนท่ีตางกันเขียนวา คําสั่งสวนน้ัน สมั ผสั กบั ดักจะถือวา แพทันที มกี ารทํางานอยางไร แลวบันทกึ ลงในสมดุ T84

นา� สอน สรปุ ประเมนิ ÊÃØ» ÊÒÃÐÊíÒ¤ÑÞ ขนั้ สรปุ Offline Online รายการตวั ละคร แถบเครื่องมอื 7. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูที่เรียน เครื่องมอื เวที มาในหนวยการเรียนรูท่ี 2 เรื่อง การเขียน การเขา ใชง าน โปรแกรมอยางงายดวย Scratch ครูถาม คําถามเพอ่ื ทบทวนความรูกับนักเรียนเกีย่ วกบั องคป ระกอบ ขอมูลของเวที องคประกอบของโปรแกรม Scratch บล็อก บล็อกโปรแกรมคําสงั่ คําสงั่ ประเภทตา งๆ การเขยี นโปรแกรมภาษา Scratch เบื้องตน พ้ืนฐานการเขียนสคริปต ใ ห  นั ก เ รี ย น ห า คํ า ต อ บ โ ด ย สื บ ค  น จ า ก หนงั สอื เรียนหรอื จากเคร่ืองคอมพิวเตอร โปรแกรม Scratch เวที ชดุ คาํ ส่งั ของโปรแกรมทเี่ ลือก พนื้ ท่ีทาํ งาน Í¡‹Òҧçà‹Ò¢ÂÕ´¹ŒÇâ»ÃSác¡rÃaÁtch การเขยี นสคริปต การเขียนโปรแกรมภาษา ใหตัวละครเคลือ่ นท่ี คอมพวิ เตอร Scratch เบ้ืองตน การเขียนสคริ ปต ใหตัวละครและฉาก ทาํ งานรว มกนั 57 ภาพจาก หนงั สือเรียน หนา 57 กิจกรรม สรา งเสรมิ เกร็ดแนะครู ใหน กั เรยี นเลอื กบลอ็ กคาํ สง่ั ทช่ี อบมากทส่ี ดุ 3 อนั ดบั นาํ มาเขยี น ครูอาจใหนักเรียนสรุปความแตกตางระหวางโปรแกรม Scratch รุน 2.0 อธิบายการใชงานเบื้องตน และบอกเหตุผลวา ทําไมถึงชอบ กบั รนุ 3.0 และควรสอนวิธกี ารตรวจสอบระบบปฏิบัติการเครอ่ื งคอมพิวเตอร บล็อกคําสั่งเหลาน้นั ลงในสมดุ ทบ่ี านวา เหมาะกบั การใชงาน Scratch รนุ ใด และแบบออฟไลนห รอื ออนไลน เพ่ือท่ีนกั เรยี นจะไดกลบั ไปดําเนินการตดิ ตง้ั โปรแกรมท่บี า นไดอยางเหมาะสม T85

นา� สอน สรุป ประเมนิ ขนั้ สรปุ กิจกรรม เสริมสรางการเรียนรู 8. ครใู หน กั เรยี นทาํ กจิ กรรมเสรมิ สรา งการเรยี นรู เขียนโปรแกรม Scratch เพื่อสรางโปรเจกต “เหลยี่ มสม กลมมว ง” จากหนังสือเรียน หนา 58 โดยใหนักเรียน เขียนโปรแกรม Scratch เพื่อสรางโพรเจกต เหลี่ยมสม กลมมวง โดยสรางตัวละครที่เกิด จากสเ่ี หลี่ยมสสี มและวงกลมสีมว งขน้ึ มา มาเริ่มกิจกรรม กันเลยคะ ✓ สรา งโปรเจกตท่มี ตี ัวละครส่เี หลยี่ มสสี ม และวงกลมสมี วง ✓ วาดตัวละครข้นึ ใหมเ ปนรูปสเี่ หลย่ี มสสี ม และวงกลมสีมว ง ภาพที่ 2.50 โปรแกรม Scratch 58 ภาพจาก หนังสือเรียน หนา 58 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม ทาทาย ครอู าจจะดดั แปลงโจทยใ หม คี วามหลากหลายและทา ทายมากขน้ึ ได เพอ่ื เปน ใหน กั เรยี นคดิ โจทยก ารสรา งตวั ละครจากรปู เรขาคณติ ขน้ึ มา การฝกทบทวนใหนักเรียนไดใชบล็อกคําส่ังท่ีเรียนมาในหนวยการเรียนรูนี้ คนละ 1 เร่ือง จากน้ันใหจับคู แลวนําโจทยที่คิดขึ้นมาลองมา ใหเกิดความชํานาญหรืออาจใหโจทยท่ีกวางมากข้ึนเพื่อใหนักเรียนสามารถ แลกกันทํากับเพ่ือน โดยครูกําหนดระยะเวลาในการสรางช้ินงาน สรา งชนิ้ งานไดอ ยา งอสิ ระ ซง่ึ จะชว ยสง เสรมิ การคดิ สรา งสรรคใ หก บั นกั เรยี นได ไดต ามความเหมาะสม T86

นา� สอน สรุป ประเมนิ ✓ สรา งลกู เลน และการ ภาพที่ 2.51 บลอ็ กคาํ สั่งในโปรแกรม Scratch ขนั้ สรปุ เคลื่อนที่ใหกบั ตัวละคร ดวยคาํ สัง่ ตาง ๆ เชน 9. ใหนักเรียนสรางลูกเลนและการเคลื่อนที่ สคริปตต ามตัวอยางที่ ใหกับตัวละคร หากนักเรียนพบปญหา กาํ หนดนี้ จากนน้ั ลอง ใหลองแลกเปล่ียนกับเพ่ือนๆ เพื่อระดม เปลีย่ นคา ตาง ๆ ดูวาเกดิ ความคดิ ในการแกป ญ หา และศกึ ษาตวั อยา ง อะไรข้ึน จากนักเรียนที่ทําเสร็จแลวหรืออาจใชวิธี เขียนอัลกอริทึมกอนลงมือทําจริง เพ่ือแก ÁÕ»˜ÞËÒ ปญ หา ÍÐäÃäËÁ 10. นักเรียนที่ทําโพรเจกตเสร็จแลว สามารถ ถา มีลองทาํ แบบน้ดี ู ทดลองสรางรูปรางอื่นและเปลี่ยนสีเพ่ิมเติม ได หรืออาจสลับโพรเจกตกับเพ่ือน แลว สรางตอจากท่ีเพื่อนทําไว เพื่อฝกฝนทักษะ การใชง านโปรแกรม Scratch ใหม ากข้ึนได ระดมความคิดกับเพื่อน ๆ คนอนื่ สาํ รวจโปรเจกตอ นื่ ๆ วาเขาสรา งอะไร ทาํ อยางไร รางแนวคดิ เขียนลาํ ดับวิธีทาํ กอนลงมือทาํ จริง ถาทาํ เสรจ็ แลว เพื่อน ๆ ลองทํา... • ÊÃÒŒ §Ã»Ù ·Ã§áÅÐÊÕÍè×¹ æ ÍÕ¡ • ÊÅѺâ»Ãਡµ¡Ñºà¾èÍ× ¹ áÅÇŒ ÊÌҧµÍ‹ จากที่เพ่อื นทําไว 59 ภาพจาก หนังสอื เรียน หนา 59 กิจกรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนแบงเปน 4 กลมุ ใหแตละกลมุ คิดโจทยการสราง ครูอาจใหโจทยที่มีความซับซอนมากขึ้นและใหนักเรียนจับคูกันทํางาน ตวั ละครจากรปู เรขาคณิตขนึ้ มาคนละ 1 เรอื่ ง จากนั้นนาํ โจทยท ้ัง เพ่ือฝกทักษะการทํางานเปนกลุม การระดมสมอง แลกเปล่ียนความคิดเห็น 4 ขอ มาแสดงหนา ชนั้ เรยี น ใหแ ตล ะกลมุ สรางตวั ละครจากโจทย หรืออาจกําหนดเงื่อนไขเพิ่มเติม เพ่ือฝกการแกปญหา เชน ใหทําโจทยขอน้ี ของกลมุ อ่ืนๆ ทงั้ หมด ยกเวน โจทยข องกลุมตนเอง กลุมใดทาํ ได โดยไมใ หใ ชบล็อกคําสง่ั นี้ แตใ หลองใชบล็อกคําส่ังอ่ืนแทนท่ีใหไ ดผ ลเหมือนกนั ถูกตองและเร็วทีส่ ุดถือวา ชนะ T87

นา� สอน สรุป ประเมนิ ขน้ั สรปุ Ẻ½ƒ¡Ë´Ñ การเขียนโปรแกรมภาษา คะแนนเตม็ 11. ครูใหน กั เรียนทาํ แบบฝกหัด หนา 19 โดยให 20 นกั เรยี นตอบคาํ ถาม เรอื่ ง การเขยี นโปรแกรม ภาษาคอมพิวเตอร Scratch เบอ้ื งตน คอมพิวเตอร Scratch เบื้องตน 1. พจิ ารณาสถานการณทก่ี าํ หนด แลวออกแบบซอฟตแ วรข อง โปรแกรม Scratch (5 คะแนน) เดีย๋ วแมต ักใหก ินนะจะ แมวาตม ยํานา จะไดท่ีแลวนะ เย หนูจะไดก นิ ตมยาํ อรอย ๆ แลว เรมิ่ ตน เรม่ิ ตน เฉฉบลับย กําหนดขอความ “แมวา ตมยาํ นา จะได กาํ หนดขอ ความ “เย หนูจะไดกนิ ตมยาํ ทแี่ ลวนะ” ใหแกตวั ละครแม อรอย ๆ แลว ” ใหแกต ัวละครลกู กาํ หนดขอ ความ “เดี๋ยวแมตกั ใหกิน กําหนดเสียง “ดีใจ” ใหแ กตัวละครลกู นะจะ ” ใหแ กต วั ละครแม ตัวละครลูก แสดงขอ ความ ตัวละครแม แสดงขอความ “เย หนจู ะไดกนิ ตม ยาํ อรอ ย ๆ แลว” “แมว า ตม ยํานาจะไดท ่แี ลวนะ” ตวั ละครแม แสดงขอ ความ และเปลง เสยี ง “ดีใจ” “เดย๋ี วแมต กั ใหกินนะจะ” สนิ้ สดุ สิน้ สดุ 19 ภาพจาก แบบฝกหัด หน้าท1่ี 49 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม สรา งเสริม ครูสามารถสอนเทคนิคการใชงานท่ีเพ่ิมความสะดวกรวดเร็วในการทํางาน ครถู ามนกั เรยี นวา นกั เรยี นคดิ วา โปรแกรม Scratch สามารถ ใหก ับนกั เรียนนอกเหนือจากในหนังสอื เรยี นได เชน การใชง านคาํ สัง่ clean up เขยี นสครปิ ตส ง่ั ใหตวั ละครเคลือ่ นที่เปนเสนโคงไดหรือไม เพื่อจัดเรยี งบลอ็ กคาํ ส่งั ทีน่ ํามาใชง านใหเ รียงกนั เปนระเบียบ การปรบั Layout หรอื มมุ มองของโปรแกรมใหสะดวกตอ การใชงาน T88 จากนั้นใหนักเรียนสรางสคริปตตามภาพ แลวทดสอบผล โดยใหนักเรียนตอบคําถามวา สคริปตตัวอยางทําใหตัวละคร เคลอื่ นท่เี ปนเสน ตรงหรอื เสน โคง และเพราะอะไรจงึ เปนเชนนัน้

นา� สอน สรุป ประเมนิ 2. พิจารณาชิ้นงานในโปรแกรม Scratch ที่กําหนด แลวตอบคําถาม 4) ถาตองการใหผีเสอ้ื บนิ วนตอมดอกไม ควรใชบล็อกคาํ สง่ั ใดบาง ขนั้ สรปุ (5 คะแนน) ใชบ ลอ็ กคําสั่งถาชนขอบใหส ะทอนกลับ และตอ บล็อกตัง้ รูปแบบ................................................................................................................................................................................................................................... 12. ครูใหนักเรียนทําแบบฝกหัด หนา 20-22 การหมุนซาย-ขวา และปรบั การเคลือ่ นทเ่ี ปน 10 กา ว................................................................................................................................................................................................................................... โดยใหนักเรียนตอบคําถาม เร่ือง การเขียน 1 โปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร Scratch 2 ................................................................................................................................................................................................................................... เบือ้ งตน เฉฉบลบั ย ................................................................................................................................................................................................................................... 1) ชดุ คาํ สง่ั 1 และ 2 ขา งตน ชดุ คาํ สงั่ ใดเปน ชดุ คาํ สงั่ ของผเี สอื้ 5) ถาจะเพ่ิมตัวละครพระอาทิตยใหหมุนตามเข็มนาฬกา 10 องศา ควรเลือกบล็อกคาํ สงั่ ใด และผลลัพธเ ปนอยางไร ชดุ คําส่ังท่ี 2................................................................................................................................................................................................................................... เพิ่มตวั ละคร Sun หรือสรา งตวั ละครวาดเปน พระอาทติ ย แลว เลือก................................................................................................................................................................................................................................... 2) ชดุ คาํ สั่งที่ 1 คาํ ส่ังสลบั ชุดแสดงผลลพั ธเ ปน อยา งไร เหตกุ ารณ และลากบลอ็ กเมื่อ ถูกคลกิ ลากบลอ็ กวนซํ้าตลอด................................................................................................................................................................................................................................... ครอบรอ 1 วนิ าที แลวตอบลอ็ กคาํ ส่งั หมนุ ตามเขม็ นาฬก า 10 องศา................................................................................................................................................................................................................................... แสดงผลลัพธข องกระถางดอกไม เตรยี มปลูกดอกไมลงในกระถาง................................................................................................................................................................................................................................... เร่มิ เตรียมกระถาง ใสด ิน และปลกู ดอกไม................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย 3) จากขอ 2) ถา ตอ งการเปลย่ี นสกี ระถางและเปลยี่ นสดี อกไม ควรใช 3. ใชโปรแกรม Scratch สรา งชิน้ งานตามทกี่ าํ หนด (10 คะแนน) บล็อกคาํ สั่งใด 1) สรางตัวหนังสือแสดงชื่ออาหารที่นักเรียนชื่นชอบ โดยวางชื่อไว ตาํ แหนง ท่เี หมาะสม (แนวคาํ ตอบ) ใชบลอ็ กคําสัง่ เปล่ยี นเอฟเฟคของสี ทีละ 20................................................................................................................................................................................................................................... ช่อื ชน้ิ งาน Mango Sticky Rice........................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................... 21 20 2) สรางตัวละครเปนสัตวท่ีนักเรียนชื่นชอบ โดยใสภาพพ้ืนหลัง ใสการเคลื่อนไหวและเสียงของตวั ละคร (แนวคาํ ตอบ) ชอ่ื ชิ้นงาน นกโบยบนิ สทู องฟา........................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย เกณฑการใหค ะแนน เขยี นลาํ ดบั การกาํ หนดวตั ถุประสงค คะแนน/ขอ 1. การอานสถานการณแลวออกแบบซอฟตแ วร ไดถ ูกตอง 1 เขียนลําดับการวางแผนการแกปญ หา (5 คะแนน) ไดถ กู ตอง 1 ออกแบบซอฟตแ วรไดถูกตอง 2. การตอบคําถามจากโปรแกรมท่กี าํ หนด ตอบคําถามไดถูกตอง 2 (5 คะแนน มี 5 ขอ) 1 สรา งชน้ิ งานตามทกี่ ําหนดไดถกู ตอ ง 3. การสรา งโปรแกรมตามบลอ็ กคาํ สั่งท่ีกําหนด 5 (10 คะแนน มี 2 ขอ) 22 ภาพจาก แบบฝก หัด จาก แบบฝก หดั หนา 4 หน้า 20-22 กิจกรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู แบงนักเรียนเปน 4 กลุม ใหแตละกลุมสืบคนขอมูลตัวอยาง ครูอาจทบทวนเนื้อหาที่มีความซับซอนหรือนักเรียนสวนใหญไมคอยเขาใจ การใชง านบลอ็ กคาํ สง่ั ที่ทําหนาทีว่ นซาํ้ ตอไปนี้ กลุมละ 1 หัวขอ ใหอีกคร้ังหลังจบบทเรียน เพ่ือแกขอสงสัยใหนักเรียน อีกทั้งชวยใหนักเรียน ไมซ ํ้ากนั มีความเขา ใจการใชง านบล็อกคาํ สั่งตา งๆ มากข้ึน และมีความพรอมในการทาํ แบบฝก หดั เพอื่ เพมิ่ เตมิ ความรแู ละความชาํ นาญในการใชง านโปรแกรม Scratch 1. ทําซา้ํ 2. ทาํ ซา้ํ จน 3. วนซํา้ ตลอด 4. ทําซาํ้ กบั รอจนกระทั่ง จากนั้นใหต ัวแทนกลมุ ออกมานาํ เสนอการใชง านหนา ช้นั เรยี น T89

นา� สอน สรุป ประเมนิ ขนั้ สรปุ ¡จÔ¨กั ¡รวÃาÃลÁอ½นั ƒ¡แ·ส¡ÑนÉไกÐล·Õè 1 Creating ไดค ะแนน คะแนนเตม็ Evaluating 13. ครูใหน ักเรยี นทํากจิ กรรมฝก ทักษะที่ 1 เรอื่ ง Analyzing 15 จักรวาลอันแสนไกล โดยใหเขียนโปรแกรม Applying Scratch สรา งยานอวกาศ หุนยนต และโลก Understanding พรอมท้ังสรางฉากประกอบจากสถานการณ Remembering ท่กี าํ หนดให ในแบบฝกหดั หนา 23 ยานอวกาศเรดดลี้ าํ ใหมไดสํารวจคนหาส่งิ มีชีวิตทอี่ ยบู นดาวดวงหนึ่ง โดย ปลอยยานไรค นขับ ซึง่ มีหนุ ยนตเ พอรเพลิ เดินทางไปดว ย โดยลงสาํ รวจพ้ืนผวิ บนดาว ซึ่งจากดาวดวงนย้ี งั มองเห็นโลกอยูไ มไกลมากนกั จากสถานการณขางตน ใหน ักเรียนเขียนโปรแกรม Scratch สรา งยานอวกาศ หุนยนต และโลก พรอ มทงั้ สรางฉากประกอบ (แนวคาํ ตอบ) (ตดิ ภาพผลงาน) เฉฉบลบั ย เกณฑก ารใหคะแนน คะแนน การเขียนโปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร Scratch เบ้ืองตน (15 คะแนน) 3 5 ออกแบบโปรแกรมไดส อดคลอ งกับสถานการณ 7 สรางตวั ละครไดส วยงาม มีความคิดสรางสรรค เขียนโปรแกรม Scratch เปนลาํ ดับคาํ สัง่ ใหค อมพิวเตอรท ํางานไดถกู ตอ ง ทกั ษะการเรียนรใู นศตวรรษท่ี 21 2. ฝกทกั ษะการคดิ เชงิ คํานวณ 23 1. ฝก ทกั ษะการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ 4. ฝก ทกั ษะการสื่อสาร 3. ฝกทักษะการแกปญหา ภาพจาก แบบฝก หัด หนา้ ท2่ี 43 เกร็ดแนะครู กจิ กรรม สรา งเสริม ครคู วรเตรียมอุปกรณสาํ หรบั ทาํ แบบฝกหดั หนา 23-24 ใหนกั เรยี น เชน ครถู ามนกั เรยี นวา นกั เรยี นคดิ วา โปรแกรม Scratch สามารถ เครื่องพิมพ กาว กรรไกร เพราะตองมีการพิมพภาพจากเคร่ืองคอมพิวเตอร เขยี นสครปิ ตสัง่ ใหต วั ละครเคลอ่ื นท่ีถอยหลงั ไดห รอื ไม แลวนํามาตัดแปะลงในแบบฝกหัด หรืออาจแจงใหนักเรียนเตรียมอุปกรณ บางสว นมาเองในคาบเรียนหนา T90 จากนั้นใหนักเรียนสรางสคริปตตามภาพ แลวทดสอบผล โดยใหนักเรียนตอบคําถามวา สคริปตตัวอยางทําใหตัวละคร เคล่ือนทไ่ี ปขางหนาหรอื ถอยหลงั และเพราะอะไรจงึ เปน เชน น้นั

นา� สอน สรุป ประเมนิ ¡¨Ôต¡วั ÃลÃะÁค½รห¡ƒ ร·ร¡Ñ ษÉาзèÕ 2 Creating ไดค ะแนน คะแนนเต็ม ขน้ั สรปุ Evaluating Analyzing 20 14. ครใู หนกั เรยี นทาํ กจิ กรรมฝกทกั ษะท่ี 2 เรือ่ ง Applying ตวั ละครหรรษา โดยใหน กั เรียนใชโปรแกรม Understanding Scratch สรางตวั ละคร กาํ หนดการเคล่อื นที่ Remembering การสนทนาของตัวละคร และสรางฉาก ประกอบ ในแบบฝก หัด หนา 24 ใหนกั เรียนใชโ ปรแกรม Scratch สรางตวั ละคร 2 ตัว โดยตัวละครตอง เคลอ่ื นท่ไี ปยงั ตําแหนง ใดตาํ แหนง หน่ึงบนฉากละคร และใหต วั ละครทง้ั สอง สนทนากนั พรอมทั้งมฉี ากประกอบ (แนวคาํ ตอบ) (ติดภาพผลงาน) เฉฉบลบั ย เกณฑการใหคะแนน คะแนน การเขยี นโปรแกรมภาษาคอมพวิ เตอร Scratch เบ้อื งตน (20 คะแนน) 3 2 ออกแบบโปรแกรมอยางงายไดสมั พนั ธกับหวั ขอทีก่ ําหนด 5 10 สรา งตวั ละครไดส วยงาม มคี วามคดิ สรางสรรค สรา งการเคลื่อนไหวของตัวละครไดถกู ตอ งและเหมาะสม เขยี นโปรแกรม Scratch เปนลําดับคาํ ส่งั ใหค อมพวิ เตอรท าํ งานไดถกู ตอ ง ทกั ษะการเรียนรูใ นศตวรรษท่ี 21 1. ฝกทักษะการใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ 2. ฝกทกั ษะการคิดเชิงคาํ นวณ 24 3. ฝกทกั ษะการแกปญ หา 4. ฝกทักษะการสอื่ สาร ภาพจาก แบบฝกหัด หน้าท2่ี 44 ขอ สอบเนน การคดิ เกร็ดแนะครู ในกรณีที่มีอุปสรรคในการพิมพภาพจากนักเรียนหลายๆ คนพรอมกัน เชน เครอื่ งพมิ พไ มไ ดเ ชอื่ มตอ กบั ระบบเครอื ขา ยหรอื เชอื่ มตอ ไดไ มค รบทกุ เครอื่ ง ครูอาจใชเทคโนโลยีใกลตัวเขามาจัดการปญหาได เชน ใชสมารตโฟนถายรูป หนาจอของนักเรียน และสงภาพในโปรแกรมไลน จากน้ันโหลดภาพมาลงใน เครื่องคอมพิวเตอรท ่ีสามารถพิมพภ าพทางเคร่อื งพมิ พไดแทน จากภาพสคริปตตัวอยาง นักเรียนคิดวา ตัวละครจะมี T91 การเคลื่อนที่อยางไร และหากนักเรียนตองการแกไขใหตัวละคร เดนิ ถอยหลงั จะตอ งทําอยา งไร จงอธบิ าย (แนวตอบ สครปิ ตจ ะทาํ ใหต วั ละครเดนิ ไปขา งหนา ถา ตอ งการ ใหถอยหลัง ตองแกคาตัวเลขในบล็อก เคล่ือน...กาวจาก 20 เปน -20)