เรื่องจริงสอนใจ

(75) ซเี ราะห อิบนุ ฮชิ าม เลม 1 หนา 419-421 (76) อลั กนุ ยา วลั อนั กอบ มฮุ ดั ดัสกมุ มี เลม 2 หนา 365 (77) อัลกุนยา วลั อันกอบ มฮุ ัดดัสกุมมี เลม 2 หนา 365 ,บิฮาร เลม 1 หนา 224 ฮาดีษท่ี 17 (78) ฆอซาลีนอเมะ ,ตารีค บตุ รของคอลกาน เลม 5 หนา 351,352 (79) อบูซรั โดย อบั ดุลฮามีด ูดาตุสสะฮาร (80) บฮิ ารนุ อันวาร เลม 11 หนา 17,27 (81) บิฮารนุ อนั วาร เลม 7 บาบที่ 103 หนา 597 100

เกล็ดชีวิตกัลยาณชน เลม 2 คาํ นําผูเ ขยี น ในเดือนมุรดอด ป 1339 (สุริยคติ) เกร็ดชีวิตกัลยาณชน เลมแรกไดจัดพิมพและวางจําหนายไปแลว ขาพเจา ต้งั ความหวังไววาจะเรงตนฉบับเลมท่ีสองใหเสร็จเร็วกวาน้ี และพิมพออกวางตลาด แตเนื่องจากมีภารกิจ ตางๆ มากมายเขา มาจนทําใหขาพเจาไมม ีโอกาสมากนัก แตในระหวางชวงเวลาดังกลาว หนังสือเลมแรกถูกก็ไดรับการจัดพิมพซํ้า ท้ังๆ ที่เลมสองก็ยังไมเสร็จ มาถึงขณะนี้ตองขอสํานึกตอพระมหาธิคุณของเอกองคอัลลอฮ (ซบ.) ที่ทรงอนุเคราะหแกขาพเจา ใหจัดทํา ตน ฉบับเลมท่สี องจนเสรจ็ สมบรู ณในทสี่ ดุ ซงึ่ อยใู นมือทานผูอานทุกทา นในขณะน้ี เลมแรกของหนังสือนี้ถือเปนท่ีพึงพอใจของผูอานผูทรงเกียรติทุกทานอยางมาก และไดรับคําชื่นชมยินดี จากประชาชนทุกๆ ชนช้ันอยางลนเหลือโดยมิไดคาดคิดมากอน ผลการตอบรับของพี่นองประชาชนอยาง มากมาย ทําใหเ ลม แรกถกู ตพี มิ พซ ํา้ ในเดอื นเดย ป 1342 จาํ นวน 5,000 เลม และเลมที่สองก็เชนกัน พิมพคร้ังแรก มจี าํ นวนถงึ 10,000 เลม ในเดือนชะอบานที่ผานมา มีโทรศัพทจากสถานีวิทยุของอิหรานมาหาขาพเจา และแจงวา ที่ประชุม คณะกรรมการของทางสถานีวิทยุมีมติใหมีการออกอากาศเรื่องเลาตางๆ ของหนังสือเลมน้ี ในเดือนรอมฎอนอัน ทรงเกียรติดวย และเปนรายการที่มีชื่อวา ‘ดอสตอนเนรอสตอน’ ซ่ึงจะออกอากาศในเดือนรอมฎอนทั้งเดือน และ จนถึงขณะน้ีรายการดังกลาว ก็ยังคงออกอากาศอยูภายใตช่ือรายการเดิม ในวันสําคัญทางศาสนา ซ่ึงเปนที่ ยอมรับของผตู ิดตามรบั ฟงรายการวทิ ยุเปน อยางดี ถือเปนโอกาสอันเหมาะสมย่ิงที่จะกลาว ณ ท่ีน้ีวา ประชาชนของเราน้ัน ประสงคและใครที่จะอาน หนังสือที่เกี่ยวกับศาสนามาก หนังสือท่ีเกี่ยวกับศาสนา ถาหากเปนหนังสือท่ีดีและทรงคุณคาแลว ก็จะมีผูซื้อ มากกวาหนังสือประเภทอ่ืนมาก และนี่คือหนาที่อันยากยิ่งสําหรับผูนําและนักคิดนักเขียนที่เปนนักการศาสนา เพราะเรารูแลววาประชาชนพรอมที่จะรับฟงและอานในเร่ืองราวตางๆ ของศาสนา ดังนั้น บรรดาผูรูและนักคิด นักเขียนที่เปนนักการศาสนาจะตอ งพยายามนําผลงานตางๆ ท่ที รงคุณคาออกสูสงั คมใหจงได เลมแรกของหนังสือเลมนี้มีท้ังหมด 75 เร่ือง และในเลมนี้มีทั้งหมด 50 เรื่อง ซึ่งสวนมาก แตละเร่ืองใน เลม น้ีจะยาวกวาแตละเร่อื งของเลม แรก และขา พเจา ตั้งใจเอาไววาเลม ทส่ี องนจ้ี ะตอ งไมห นามากกวาเลมแรก เลม นีจ้ ึงตอ งจบลง ณ เรอ่ื งลําดบั ท่ี 50 101

สวนลําดับเรื่องของเลมนี้ก็จะเปนลําดับตอจากเลมแรก ซ่ึงในเลมแรกจบที่ลําดับท่ี 75 เลมน้ี จึงเร่ิมจาก ลําดับที่ 76 จนไปจบลงในลําดับเร่ืองที่ 125 และถาหากขาพเจาไดรับเตาฟกอีกในเลมตอๆ ไป ก็จะตอจากลําดับ ขางตน นี้ เรื่องเลาตางๆ ในเลมนี้ก็เหมือนกับในเลมแรก สวนมากแลวจะอางมาจากหนังสือบันทึกวจนะตางๆ แต มิใชจะจํากัดอยูเฉพาะหนังสือบันทึกวจนะเพียงอยางเดียว ทวาไดอางมาจากหนังสือประวัติศาสตรดวยเชนกัน และที่เหมือนกับเลมแรกอีกเชนกันคือ ผูเขียนมิไดเพ่ิมเติมส่ิงใดเขาไปในตัวบทของเรื่องแตประการใด แตมีการ เสรมิ บางประโยคเขาไปเพอื่ เพิ่มอรรถรสของเรื่องใหน า อา นมากยิ่งข้นึ เทา น้นั เอง แหลง อา งองิ ของเร่อื งเลาจะมกี ารกลาวไวแลว วา อางองิ มาจากหนงั สือเลม ใด ซึ่งบางเรื่องอาจจะมีแหลง อางอิงจากหลายๆ ที่ แตทั้งนี้ทั้งน้ันก็ถูกอางอิงมาจากหนังสือเหลานั้นทั้งสิ้น สวนหนังสือที่อางอิงมา ก็บอก รายละเอียดของเลม หนา และสํานักพมิ พเ อาไวอยางครบครัน เราขอประสงคจากอัลลอฮ (ซบ.) ไดโปรดทําใหความคิด ความต้ังใจ ล้ิน และปลายปากกาของเราน้ัน ไปสูความดีงามดวยเถิด และดวยความปรานีและความเมตตาของพระองค ขอทรงโปรดรักษาปกปองพวกเรา จากการหันเหไปในหนทางท่ีผิดพลาดดวยเถิด และขอทรงโปรดประทานเตาฟกใหเรากาวไปในหนทางแหงความ พงึ พอพระทยั ของพระองค และอยูในหนทางแหง การรับใชส ่งิ ถูกสรา งของพระองคดวยเถดิ . เตหะราน 13 เดอื นออบอน 1343 (สรุ ิยคติ) 29 ญะมาดุษษานี 1384 (ฮิจเราะฮศ ักราช) มรุ ตะฎอ มเุ ฏาะฮฮ ะรี 102

76 บุตรของฮาตัม ในชว งสมัยกอ นการกาํ เนิดของอิสลามและการจัดตง้ั รัฐบาลอิสลามน้นั ประเพณีการ ปกครองโดยมหี วั หนา เผา (ซ่ึงมีอาํ นาจสูงสดุ เหมือนกษตั ริย) ในหมูช าวอาหรับยงั แพรหลายไปทวั่ ประชาชนชาวอาหรับตางก็เคยชินกบั การปฏบิ ตั ติ ามคาํ ส่งั ตางๆ ของหวั หนา ของพวกเขา และ บางครั้งถงึ กบั มกี ารจายสว ยแกหัวหนา เผาอีกดวย และหวั หนาเผา คนหน่ึงในหมชู นชาวอาหรบั สมยั นนั้ ทถี่ อื วา เปนหวั หนา เผา ทมี่ จี ิตใจกรณุ าปรานี และเอ้ือเฟอเผือ่ แผ มนี ามวา ‘ฮาตมั ฏออีย’ ซ่ึงเปนหวั หนา เผา ‘ฏัย’ และหลังการจากฮาตัมเสียชวี ิต ‘อดุ ัย’ บตุ รชายของเขากข็ นึ้ รบั ตาํ แหนง หัวหนา เผา ซง่ึ ในท่สี ดุ ประชาชนในเผาตา งก็ยอมรับและปฏิบตั ิตามคาํ ส่งั ของเขากนั ถวนหนา อุดยั จะเรียกเกบ็ สว ยและภาษจี ากทกุ คนในเผา จาํ นวน 1 ใน 4 ของรายได และในชวงของการ ดาํ รงตําแหนงของอดุ ยั นน้ั เอง คอื ชวงเวลาท่ีทา นศาสดา มาปรากฎ พรอ มกับการแพรห ลายของ อสิ ลาม เผา ฏยั ทีอ่ ุดยั เปน หวั หนา เผาอยนู ้ันเปน พวกบชู ารูปปน แตต ัวอุดยั เองกลบั นับถอื ศาสนา คริสต ซ่ึงเขามไิ ดเ ปด เผยแกผูใดเลย ประชาชนชาวอาหรบั ตางนอมรบั ศาสนาอสิ ลาม และเปน มุสลมิ กนั จาํ นวนมาก พวกเขาจงึ เร่มิ รูจกั และคน พบคําสัง่ สอนตา งๆ ท่ีนาํ ไปสูค วามมเี สรภี าพแหง อสิ ลาม ทาํ ใหร อดพนจากการ ปฏบิ ัตติ ามคาํ สั่งตางๆ ของหัวหนา เผา ที่พวกเขาตา งอดทนกลาํ้ กลนื มานานอยา งหลีกเล่ยี งไมได ดว ยเหตนุ ีเ้ อง อุดัย บนิ ฮาตมั จงึ เห็นวาอสิ ลามคอื ภัยอันตรายอนั ใหญหลวงสําหรับเขา เชน เดียวกบั บรรดาหวั หนา เผา อนื่ ๆ ท่มี คี วามคิดเชน เดียวกนั และตั้งตวั เปน ศัตรูกบั ทานศาสดา แตเมือ่ เวลาลว งเลยไป สงิ่ ทพี่ วกเขากระทาํ กม็ ิไดเกิดผลแตอ ยา งใด ประชาชนตา งมงุ สูอสิ ลามมาก ยิ่งขน้ึ วนั แลว วนั เลา จนกระท่งั แนวทางของอสิ ลามและมุสลมิ เจริญรงุ เรืองถึงจดุ สงู สุด อดุ ัยจงึ รตู วั วา สักวันหน่งึ อิสลามจะตอ งมาหาเขา และยดึ อาํ นาจการปกครองของเขาอยา งแนนอน เขาจงึ สั่ง ใหคนสนทิ คนหนงึ่ ของเขา ตระเตรียมอูฐที่แข็งแร็งไวจ าํ นวนหนึ่ง พรอ มกบั คนเดนิ เทาอกี จํานวน หนงึ่ เตรียมพรอ มอยตู ลอดเวลาใกลๆ กบั ทพ่ี กั ของเขา และกาํ ชับไววา ถาหากกองกาํ ลงั ทหาร อสิ ลามใกลเ ขา มา ตองสง ขา วใหรับรดู วย วนั หนง่ึ คนรับใชผ นู น้ั ไดเขามาหาอดุ ยั และกลา ววา “ถา หากทา นจะตัดสินใจประการใดก็ จงตัดสนิ ใจเถดิ เพราะกองกาํ ลังทหารอิสลามใกลเขา มาทกุ ทีแลว” อุดัยจึงออกคาํ ส่งั ใหเ ตรยี มอฐู ใหพ รอ ม และเรยี กบุคคลในครอบครัวของตนข้นึ หลงั อฐู พรอ มกบั นําสมั ภาระตางๆ มากมาย ท่สี ามารถตงั้ บนหลงั อูฐไดไ ปดว ย และหนไี ปสเู มอื งซเี รยี (ซ่งึ เปนเมอื งทปี่ ระชาชนนบั ถือศาสนาเดียวกบั เขา) ทนั ที แตเนื่องจากความรีบรอนและความโกลาหล จงึ ทาํ ใหเขาลมื นอ งสาวท่ีชอื่ ‘ซะฟานะฮ’ ไว นางจงึ ตกคา งอยทู น่ี ั้น กองกําลังทหารของอิสลามไดเ ขายึดเมอื งที่ปราศจากอุดัย และนําเชลยศึกซงึ่ หนึ่งในนั้นก็คือซะฟานะฮ นอ งสาวของอุดยั รวมอยดู วย เพ่ือนําไปยังนครมะดีนะฮ และขา วการหนขี องอดุ ัยกถ็ ูกแจงแกทานศาสดา 103

นอกมัสยิดมะดีนะฮม ีสถานท่ีหนง่ึ มีกาํ แพงสี่ดานทไี่ มส ูงนักลอมรอบอยู ถูกใชเปนท่พี าํ นกั ของบรรดา เชลยศึก ในวันหนึ่งทานศาสดา เดินผา นหนา สถานทแี่ หง นน้ั เพ่ือเขา ไปยงั มสั ยิด ซะฟานะฮซ ง่ึ นับวาเปนหญงิ งามคนหนึ่ง ท่ีมีความรูพอควรไดล กุ ขึน้ และกลาววา “บิดาของฉนั ไดจากฉนั ไปแลว ผทู อ่ี ุปถมั ภฉันก็หนีหายไป จง มคี วามกรณุ า (ชว ยเหลือ) ตอฉัน เพ่ือทพี่ ระผูเปนเจา จะไดมีกรุณา (ชว ยเหลอื ) ตอทา น” ทานศาสดาจงึ ถามนางวา “ผอู ุปถัมภข องเจา คอื ใคร?” นางตอบวา “อดุ ัย อิบนิ ฮาตัม” ทานศาสดา จงึ กลา ววา “ออ ! เขาคอื ผูท ห่ี นีจากพระผเู ปน เจาและศาสนทูตของพระองคไ ป นน่ั เอง” เมื่อกลา วจบทา นกจ็ ากไปทนั ที อกี วนั หนงึ่ ตอมา ทานกผ็ า นมายังสถานทีแ่ หงน้นั อีก ซะฟานะฮจ ึงลกุ ข้นึ และกลา วสง่ิ ท่กี ลาวไปแลวใน วันกอนอีกครงั้ หนง่ึ เชน เดียวกนั ทา นศาสดาก็ตอบนาง ในสง่ิ ที่ทา นตอบไปเม่อื วันกอน ดังนน้ั การรอ งขอของนาง จงึ ไมม ผี ล เชนกนั ในวนั ที่สาม ทา นไดเดนิ ผา นมาอีกครงั้ แตซะฟานะฮไ มคอ ยจะมคี วามหวงั สกั เทา ไรนกั ถา เธอจะรอ งขอความชว ยเหลอื อกี สักครั้ง นางจึงตัดสนิ ใจจะไมปริปากพูดสิง่ ใดอกี ใน วันนี้ แตช ายหนมุ ผหู น่ึง ซง่ึ ยนื อยขู างหลงั ทา นศาสดา ไดส งสญั ญาณใหนางลกุ ขน้ึ รองขอความ ชว ยเหลอื อีกครั้งหนง่ึ ซะฟานะฮจ งึ ลกุ ขึน้ และรอ งขอความชว ยเหลืออกี ครง้ั หนงึ่ วา “บดิ าของฉนั ได จากฉนั ไปแลว ผอู ุปถัมภฉนั กห็ นหี ายจากไป โปรดชวยเหลอื ฉนั ดวยเถดิ แลวพระผเู ปน เจาจะทรง ชว ยเหลือทา น” ทานศาสดากลา ววา “กไ็ ด แตฉันกาํ ลงั มองหาบุคคลหนงึ่ ที่ไวว างใจได เพ่อื ใหเ จาตดิ ตาม เขากลบั ไปสูเ ผาของพวกพอ งของเจา ถา หากเจา รูขา ววามบี ุคคลเชน นั้น กจ็ งสง ขา วแกฉนั ดว ยก็ แลวกนั ” ซะฟานะฮจงึ สอบถามจากคนรอบขาง ถงึ ชายหนุมท่ียนื อยขู างหลังทานศาสดา วา เปน ใคร จงึ สง สัญญาณใหเธอลกุ ขนึ้ รองขอความชว ยเหลือจากทา นศาสดาอีกครั้งหนึง่ พวกเขากลาววา “เขาคอื อะลี บนิ อบีฏอลิบ (อ.)” ผา นไปไมก ีว่ ัน ซะฟานะฮก ็สงขา วใหท า นศาสดาทราบวา มีคนกลมุ หนงึ่ ทีเ่ ชอื่ ถือไดจากเผา ของเธอ เดินทางมานครมะดนี ะฮ ขอใหส ง ตวั เธอไปกับบคุ คลกลมุ นี้เถดิ ทา นจึงมอบเส้อื ตัวใหมใ หเ ธอหน่งึ ตัว เงินอกี จํานวนหนึง่ และมา หน่งึ ตัว สงนางไปกับคนกลุมนั้นเพ่อื ไปยงั เมืองซเี รีย ท่ีพี่ชายของนางอาศยั อยู เม่อื ซะฟานะฮพ บหนาอุดัย จงึ ตอ วาตา งๆ นานา และกลาววา “ทานพาภรรยาและลูกๆ ของทานไป แตท านกลบั ลมื ฉนั ซงึ่ เปน เพยี งส่งิ เดียวท่ีพอ ของทานฝากไวก ับทา น” อุดยั ขออภยั ตอนางอยา งมากมาย และเนอ่ื งจากซะฟานะฮซึ่งเปน หญิงทีม่ ีการศกึ ษา อุดยั จงึ ขอ คําปรกึ ษาจากนางในเร่ืองของเขาวา “ในฐานะทีเ่ จาเหน็ มุฮัมมัดอยางใกลชดิ เจาคิดวาฉนั ควรจะกระทาํ อยางไร จะใหฉ นั ไปหาเขาและรว มเปนสาวกกบั เขาดหี รือไม? หรอื วา เลิกสนใจเขาและปลอ ยวางเฉยไปเชน น้”ี ซะฟานะฮ กลา ววา “ในความคดิ ของฉัน ฉนั คิดวา ถาหากทานเปน พวกเดยี วกับเขาจะเปนส่ิงที่ ดียงิ่ เพราะถาหากเขาเปน ศาสนทูตของพระเจาจรงิ ทานกจ็ ะมีเกียรติยศและความผาสุก เชนเดยี วกนั ถาหากเขามิไดเ ปน ศาสนทูตของพระเจาจรงิ แตเพราะตอ งการเปน ผูนาํ เพยี งอยางเดียวกม็ ไิ ดท าํ ให 104

เกยี รตยิ ศและศักด์ศิ รที ่ที านมีในหมปู ระชาชนชาวเยเมนถดถอยลง ซงึ่ เมืองเยเมนก็มิไดหางไกลมากนัก จากท่ีน่นั ไปเสียทเี ดยี ว” อุดยั ยอมรับทัศนะของซะฟานะฮ จึงตดั สนิ ใจเดินทางสนู ครมะดีนะฮเ พอ่ื คนหาความจริงในตัวทาน ศาสดา วาทา นคอื ศาสนทูตของพระเจา จรงิ หรอื ไม เพือ่ เขาจะไดดาํ เนินตามและเปน ประชาชาตผิ ูหนึ่งของทาน หรอื แทจ รงิ แลว ทานคือชายผูหน่งึ ทตี่ องการลาภยศตําแหนง (ในโลกน้ี) และตองการเปน ผนู ําเทานั้น กจ็ ะได พูดคุยปรึกษาเพ่ือหาผลประโยชนในเรอื่ งดังกลา วดวยกนั ขณะท่ที านศาสดากําลงั นง่ั อยใู นมสั ยิดมะดีนะฮ อุดัยไดเขาไปหาและกลา วทักทาย ทาน จงึ ถามวา “ทา นคอื ใคร?” เขาตอบวา “ฉันคอื อดุ ัย บุตรของฮาตมั ฏออีย” ทา นศาสดาจงึ ใหเกียรติเขาและพาไปทีบ่ า น ในระหวางทางทอี่ ดุ ัยและทา นศาสดากําลังเดินไป หญงิ ชรา นางหนง่ึ ไดเ ขา มาหาทา น และพูดคยุ ซกั ถามปญ หาตางๆ อยเู ปนเวลานาน ซง่ึ ทาน ศาสดาก็ยนื ตอบคําถามหญิง ชราผูนนั้ อยางออนนอ ม และไมมที ที าวา จะเบอ่ื หนายเลย อุดัยกลา วกับตวั เองวา น่คี ือสญั ลักษณหนง่ึ ของชายผูนี้ วา เขาคอื ศาสนทตู ของพระเจา ผูทีล่ มุ หลงในโลกนจ้ี ะไมม จี รยิ ธรรมเชนน้ี พวกเขาจะไมยอมยนื คยุ กบั หญิงชรา กลางทางดว ยความเต็มใจ และออนนอมเชน นเ้ี ปนอันขาด และเม่อื อดุ ยั เขา ไปในบา นของทา นศาสดา เขาแลเห็นขาวของเครอื่ งใชภายในบา นของทา น ที่มีอยอู ยา ง เรยี บงา ย เขาเหลอื บไปเห็นฟูกผืนหนึง่ ซึ่งเปนท่ีแนน อนวา ทา นจะตองใชเปนที่นั่งสวนตัวของทา น แตทานไดย นื่ ให อุดยั เพื่อรองนัง่ อดุ ัยพยายามปฏเิ สธตางๆ นานา และขอใหทาน นง่ั บนฟูกนนั้ แตทานก็ไมย อม อดุ ัยจึงจาํ ตอ งนํา ฟูกมาปูน่งั สว นทานศาสดาเองน่งั บนพืน้ อดุ ยั จึงกลาวกบั ตวั เองวา นค่ี ือสญั ลกั ษณป ระการที่สองจากมารยาท ของชายผูน ้ี ทแ่ี สดงใหเห็นวา เขาคอื ศาสนทูตคของพระเจา มใิ ชลักษณะของผูท่ีตอ งการลาภยศอยางแนนอน ทา น หนั มาทาอุดยั และกลาววา “ศาสนาทที่ านนับถอื มใิ ชศ าสนาครสิ ตดอกหรือ?” อดุ ยั “ใชครับ!” ทานศาสดา “แลว ดว ยขออนุญาตขอ ใดหรอื ท่ีทานเรยี กเก็บทรพั ยสิน 1 ใน 4 จากรายไดจากประชาชน” เม่ือไดยินเชนน้ัน อดุ ยั ถึงกบั องึ้ ในบัดดล เน่อื งจากศาสนาทีเ่ ขานับถืออยูน นั้ ไมม ีผใู ดลวงรูมากอ นเลย แมก ระทั่งญาติใกลชิดท่ีสดุ ของเขา ดังนั้น น่ีคอื สัญลักษณป ระการทสี่ ามทบ่ี งบอกวาชายผนู ี้คอื ศาสนทตู ของพระ เจา ดังน้ัน ทานศาสดาจงึ กลา วแกอุดยั วา “ถา ทานมองไปยังบรรดามุสลิมในทุกวันนี้ ในความยากจนและ ความออนแอทางทรัพยสินของพวกเขา ทานจะเหน็ วา บรรดามุสลิมยากจนย่งิ นัก แตกตางกบั บรรดาประชาชาติ อน่ื ๆ อีกประการหนึ่งทานจะเหน็ วา ทกุ วนั นี้เหลา ศตั รไู ดห อ มลอ มพวกเขาเอาไว พวกเขาไมม คี วามปลอดภัยใดๆ แมก ระทง่ั ชวี ติ และทรัพยสิน ทานจะเหน็ วา การปกครองและอํานาจยังตกอยใู นมือของผอู ื่น ขอสาบานตอ พระผู เปนเจา อีกไมน านความมัง่ ค่ังอยางมหาศาลน้ี จะมาอยใู นมือของบรรดามสุ ลิม ความยากจนจะไมมหี ลงเหลืออยู เลยในหมพู วกเขา ขอสาบานตอพระผูเปนเจา เหลา ศตั รูของพวกเขาจะมลายไปส้ิน ความสงบเรียบรอ ยจะเกิดขึ้น จนแมก ระทัง่ ผหู ญิงคนหน่งึ จะเดนิ ทางเพียงคนเดียวจากอริ ักสฮู ิญาซ โดยจะไมมีภยั อันตรายอันใดเกดิ ข้ึนแกนาง เลย ขอสาบานตอพระผูเปน เจา ในเวลาอนั ใกลนร้ี าชวงั สีขาวแหง บาบโิ ลนจะตกอยูในการครอบครองของมสุ ลิม” ในทีส่ ุด อุดัยกน็ อมรับศาสนาอิสลามดว ยความบรสิ ทุ ธิ์ใจ และยึดมั่นอยูกับอิสลามจนกระท่ังจากโลกน้ี ไป หลายปท ่ีเขามีชวี ติ อยูหลังจากการจากไปของทา นศาสดา เขายังคงจดจําและไมเคยลมื เลือนวจนะและคํา ทาํ นายตางๆ ของทา นศาสดา ตอสภาพของมสุ ลิมในอนาคตท่ีจะเกดิ ข้ึน เมอ่ื คร้ังที่ไดพบกับทา นในวันแรก เขา กลาววา 105

“ขอสาบานตอ พระผูเปนเจา ยังมทิ ันทฉ่ี ันจะจากโลกนี้ไป ฉันก็เหน็ ดวยตาตนเองวาราชวงั ขาวแหงบาบิ โลนกถ็ ูกยดึ ครองโดยมสุ ลิม ความสงบปลอดภยั ไดเกิดขึน้ จนกระทง่ั ผูห ญิงคนหน่ึงสามารถเดินทางจากอิรกั สู ฮิญาซเพยี งคนเดียวไดอยางปลอดภยั ขอสาบานตอพระผูเ ปน เจา ฉันมน่ั ใจวา วนั หนึ่งความยากจนและความ ออ นแอ จะไมหลงเหลืออยูในหมูมุสลมิ อยางแนนอน” (1) 77 ทดสอบสติปญญา จนกระทงั่ นาทสี ดุ ทาย กย็ งั ไมมีศิษยคนใดสามารถตอบคาํ ถามของอาจารยผสู งู ศักดถิ์ าม คําถามหนง่ึ แกศานุศิษยอ ยา งถกู ตองได ทกุ คนตอบคาํ ถาม แตไมม ีคาํ ตอบใดทสี่ มบูรณและ ถูกตอ งตามความตอ งการของอาจารยแ มแ ตค าํ ตอบเดยี ว คําถามหนง่ึ ซึง่ ทา นศาสดา ไดถามตอ บรรดาสาวกของทา นก็คือ ในบรรดาสง่ิ ยดึ เหนย่ี วตางๆ ของความศรัทธา (อีหมา น) ส่ิงใดแข็งแกรง ทส่ี ดุ สาวกคนหน่งึ ตอบวา “การนมาซ” ทา นศาสดา “ไมใ ช” สาวกอกี คน “การจายทานภาคบังคบั (ซะกาต)” ทา นศาสดา “ไมใช” สาวกอกี คน “การถอื ศีลอด” ทานศาสดา “ไมใ ช” สาวกอกี คน “การแสวงบญุ ณ นครมกั กะฮ (ฮัจญและอมุ เราะฮ) ” ทานศาสดา “ไมใช” สาวกอกี คน “การตอ สูในหนทางของศาสนา (ญฮิ าด)” ทานศาสดา “ไมใช” สุดทายแลวกย็ ังไมม ีคาํ ตอบใดท่ถี กู ยอมรับจากทา นศาสดา แมแ ตคําตอบเดยี ว ทา น ศาสดา จงึ กลา ววา “การกระทําตา งๆ ทพี่ วกทานกลา วมาท้งั หมด ถือวา เลอเลิศและสูงสงยงิ่ นกั แตคําตอบที่ฉนั ตองการนนั้ มใิ ชสงิ่ เหลานนั้ แมแตอยา งเดยี ว สง่ิ ที่แข็งแกรง ท่สี ดุ ในบรรดาสิง่ ยึด เหนยี่ วของความศรัทธากค็ อื การมคี วามรกั เพอ่ื อัลลอฮ (ซบ.) และการเปนศตั รูเพอื่ อัลลอฮ (ซบ.) เพียงเทา นนั้ ” (2) 78 ูวัยบิร และ ซลุ ฟา (1) ซเี ราะฮ อบิ นิ ฮชี าม เลม 2, วิกอเยะอ ปท ่ี 10 แหงฮิจเราะฮ หนา 578-580. (2) กาฟย เลม 2 บาบ อัล ฮบุ บฟุ ลลาฮี วัลมุฆฏบ้ลิ ลาฮี หนา 25, วะซาอลี เลม 2 หนา 497 พิมพ ฮามีร บาฮาดิร. 106

“จะสวยงามสกั เพียงใด ถา เจา ไดแ ตง งานและมีครอบครัวเปน ฝง เปนฝา การใชช วี ติ อยาง โดดเดย่ี วจะไดส ้นิ สดุ ลง ความตอ งการมภี รรยาของเจากจ็ ะสมประสงค และเชน เดยี วกนั นางกจ็ ะ มีสว นชว ยเหลอื เจา ทัง้ ในเรอื่ งของโลกนีแ้ ละโลกหนา ” “โอ ใครกันเลา ! ที่จะยกลกู สาวของเขาใหฉ นั ทรพั ยส นิ เงนิ ทองก็ไมม ี รปู รางหนา ตากไ็ ม สวยงาม เกยี รตศิ กั ดแิ์ ละญาตพิ ่ีนองกห็ ามไี ม? จะมผี ูหญงิ คนใด จะยอมมาเปน ภรรยาของชายคน หนง่ึ ซงึ่ ฐานะยากจน เตยี้ มอ็ กต็อก ผิวดํา และมีหนา ตานา เกลยี ดนา ชงั เชน ฉนั ” “ูวยั บิรเอย ! อัลลอฮ (ซบ.) ทรงเปลี่ยนแปลงคณุ คาแหง บคุ คลหลายคน ดวยสอ่ื แหง อสิ ลาม ผูคนมากหลายท่เี ปนผทู มี่ ีเกยี รติยศสูงศกั ดใิ์ นชว งสมัยแหง ความโงเขลา และอิสลามไดท ํา ใหพ วกเขาตกตาํ่ และไรเกยี รติในที่สดุ เชน เดยี วกัน มผี คู นมากมายท่ีต่าํ ตอ ยและไรค าทีส่ ุดในยคุ สมัยแหง ความโงเ ขลา และอิสลามไดทําใหพวกเขาเปนผูท ่ีมีเกยี รติและเลอเลิศทีส่ ดุ อลั ลอฮ (ซบ.) ทรงทาํ ลายลา งความหยงิ่ ยโสตางๆ ในสมยั แหง ความโงเ ขลาและความทรนงตนในเรอ่ื งของความ สงู สง ของวงศต ระกลู ดว ยส่อื แหง อสิ ลาม ณ เวลานม้ี นษุ ยทกุ คนไมว าผวิ ขาวหรอื ผิวดํา เปน เผา กุเรชหรือไมใ ชก ุเรช เปน อาหรับหรอื ไมใชอาหรับ ลว นอยใู นระดับเดียวกันทัง้ สนิ้ ไมม ใี ครเหนือกวา ใครนอกจากความยําเกรง (ตกั วา) ทเ่ี ขามเี ทา นนั้ ในหมูมวลมสุ ลมิ บคุ คลทีฉ่ นั เห็นวา เขามีเกยี รติ กวา เจา ในทศั นะของฉนั ก็คอื ผูท ีม่ ีความยาํ เกรง และอะมล้ั ท่ีดกี วาเจา เทา นนั้ ชวงเวลานเ้ี จาจงไป ปฏิบตั ใิ นสิง่ ทฉี่ ันสงั่ เถดิ ” ขา งตน เปน บทสนทนาระหวา งทา นศาสดากบั วู ัยบิร ซงึ่ มีขึน้ ในวนั หนง่ึ เมือ่ ทานศาสดา เดนิ ทางไปพบสมาชิกแหงผไู รบา น (อศั ฮาบศุ ุฟฟะฮ ซ่ึงเปนผทู ่อี พยพมาจากมักกะฮและมที ี่พกั อาศยั อยูบ รเิ วณชายคาของมสั ยิดของทา นศาสดา) ูวัยบิรเปนชาวยะมามะฮ และเมอื่ เขาไดยินเสยี งเรียกรอ งเชิญชวนของอิสลาม และการ ปรากฏของศาสนทูตแหง พระผูเปนเจา ดงั กอ งกงั วานขน้ึ ในเมืองของเขา ถงึ แมวา เขาจะยากไร ทง้ั ยังมีผวิ ดาํ และเตยี้ ม็อกตอ็ กอีก แตดว ยมจี ิตใจทเี่ รียกรอ งหาสจั ธรรมอยา งแรงกลา หลังจากที่ไดย นิ เสียงเชิญชวนแหงอิสลาม เขาจงึ มงุ หนา สนู ครมะดนี ะฮในทนั ใด เพอื่ คน หาและรบั ฟง เรอ่ื งราวอยาง ใกลช ดิ หลงั จากนั้นไมน านเขากเ็ ขารับนบั ถอื ศาสนาอิสลาม และเปน ผหู นง่ึ ทอ่ี ยูแ ถวของบรรดา มสุ ลมิ แตเนอ่ื งจากความยากจน ขาดแคลนทง้ั เงนิ ทอง ทอี่ ยอู าศยั และคนรูจัก เขาจึงอาศัยอยใู น มสั ยดิ ตามคาํ ส่งั ของทา นศาสดา เปน การชวั่ คราว ในความเปนจรงิ ยังมผี ทู ่ีรบั นบั ถือศาสนาอสิ ลามคนอน่ื ๆ อกี ทอี่ ยใู นสภาพเดียวกนั กบั ุวยั บิร คือมฐี านะทีย่ ากจน ก็อาศยั อยูในมัสยดิ ตามคาํ สง่ั ของทา นศาสดา จนกระทงั่ ไดม โี องงการอัล กรุ อานประทานลงมาแกท า นศาสดา วา มสั ยิดมใิ ชเ ปน สถานทีอ่ ยอู าศัย จงึ จาํ เปน ตองเคล่ือนยย พวกเขาไปสถานท่ีอ่ืน 107

ทานศาสดาจงึ จดั สถานทห่ี นงึ่ นอกมสั ยดิ มหี ลงั คากันฝนและแดดได และใหผ ูไรท ่อี ยู เหลาน้ันยายไปอาศัยในทีแ่ หง น้ัน ซงึ่ ถกู เรียกวา ‘ศฟุ ฟะฮ’ และผทู ีอ่ าศยั อยใู นนนั้ ถกู ขนานนามวา ‘อัศฮาบุศฟุ ฟะฮ’ (ชาวศฟุ ฟะฮ) พวกเขามีฐานะยากจน ไรญาตแิ ละคนรจู กั อกี ดว ย โดยทท่ี าน ศาสดา และบรรดาสาวกของทา น จะหมน่ั ไปเยย่ี มเยยี น และใหความชวยเหลอื อยเู ปน ประจาํ วันหนงึ่ เมื่อทานศาสดามาเยยี่ มเยือนบคุ คลเหลานั้น ขณะนัน้ ทานหนั ไปเหน็ ุวยั บริ ทา น จงึ มีความคดิ วา นา จะกระทาํ การหนง่ึ เพื่อให ุวัยบิรหลุดพนจากสภาพเชน นี้ และใหเ ขามี ครอบครวั แตวุ ัยบริ ไมเคยคดิ ฝนวา วนั หนง่ึ เขาจะมภี รรยา มีบา นและมีชีวติ ท่ีสงบสขุ เนื่องจากเขา รสู ถานภาพของตนเองดี ดังนั้นเมอื่ ทา นศาสดาเสนอเรอื่ งการแตงงานแกเขา เขาจงึ ตอบทาน ศาสดาไปดว ยความประหลาดใจวา “เปนไปไดห รอื ทีจ่ ะมีสตรีนางใดยอมใชชวี ติ รวมกบั ฉนั ” แต ทวา ทา นศาสดาไดแ จงความผิดพลาดของเขาใหเ ขาทราบ และอธิบายถงึ สภาพของสงั คมซงึ่ เปลย่ี นไปเนอื่ งจากมรรคผลท่ผี ลิออกมาจากอสิ ลามใหเ ขาเขาใจ และหลังจากท่ีทาํ ใหเขามีความหวงั และมนั่ ใจแลว ทา นสั่งใหเ ขาไปยงั บา นของ ซิยาด บนิ ละบดี อันซอรี และสขู อ ‘ซุลฟา’บตุ ตีของเขา แกตวั เจา เอง ซยิ าด บนิ ละบดี คอื ผูม่งั คงั่ และมเี กียรติในนครมะดนี ะฮ โดยเฉพาะบคุ คลทอ่ี ยใู นตระกูล ของเขา ตา งยกยอ งเขาเปน พิเศษ และเมือ่ วุ ัยบริ เขา ไปในบานของซยิ าด บคุ คลกลุมหน่ึงซึง่ รวม ไปดวยญาตแิ ละผูทอ่ี ยูในตระกลู เดยี วกับซยิ าดกําลงั รวมตัวกันอยูทนี่ ัน้ เมอ่ื ุวัยบิรนง่ั ลง และหยุดช่ัวขณะหนง่ึ จากนั้นจงึ เงยหนาขนึ้ และกลา วแกซ ิยาดวา “ขาพเจา มสี าสนจากทา นศาสดามายังทา น จะใหฉนั บอกแกทา นอยา งเปดเผยหรอื บอกในท่ลี บั (มิ ใหใครไดยิน)” ซิยาด “สาสนของทานคือความภาคภมู ใิ จยิง่ สําหรับฉนั จงกลาวมาเลยในทน่ี ี้ (เปด เผย)” ุวัยบริ “ ทา นศาสดาสงฉนั มาเพ่อื สูขอบตุ รีของทานสาํ หรบั ตวั ขาพเจา เอง” ซยิ าด “ ทานศาสดาใหคาํ แนะนํานแี้ กต ัวของเจา เองหรอื ?” ุวยั บริ “ขา พเจามไิ ดกลาวสิ่งใดออกมาจากตวั เองเลย ทกุ คนรจู กั ขา พเจาดี ขาพเจา มใิ ช ผูท ีพ่ ดู ปดมดเทจ็ ” ซิยาด “แปลกมาก! ตามขนบธรรมของเราแลว เราจะไมยกลูกสาวของเราใหแตงงานกบั คนนอกตระกลู เปน อันขาด ยกเวน คนในตระกูลทีม่ ฐี านะเทา เทยี มกนั เจา ไปกอ น ฉนั จะไปหาทา น ศาสดาเอง และจะปรกึ ษากบั ทา นศาสดาในเร่ืองนี้เอง” ุวัยบริ จงึ ลกุ ขึน้ ออกไป และในระหวางทางทเ่ี ดนิ กลบั เขาพรา่ํ รําพนั ตลอดเวลาวา “ขอ สาบานตออลั ลอฮ ส่งิ ท่ีอลั กุรอานสอนและความเปน ศาสนทตู ของทา นศาสดา นัน้ ในทส่ี ดุ แลว แตกตางจากสงิ่ ทซี่ ยิ าดพดู ” 108

ใครก็ตามทีเ่ ดนิ ทางมาใกลเขา ทุกคนก็จะไดย นิ ในสง่ิ ที่ วุ ัยบิรกลาวรําพงึ ราํ พนั มาตลอด ทาง ซลุ ฟาเปน หญงิ สาวทีไ่ ดช ่อื วา มีความสวยงามมาก และเธอก็ไดยินคาํ พูดของุวยั บริ เมอื่ สกั ครูนี้ เธอจงึ เขามาหาบดิ าเพอื่ สอบถามเร่ืองราวท่ีเกดิ ขนึ้ ซุลฟา “พอ ! ชายผูทเี่ พง่ิ ออกจากบา นของเราไป เขาไดบ นพึมพําอะไรหรอื เขาหมายความ วา อยา งไร?” ซิยาด “ชายผนู น้ั เขามาสขู อเจา และอา งวา ทา นศาสดาสงเขามา” ซุลฟา “ถาหากทา นศาสดาสงเขามาจริงๆ การปฏิเสธของพอ ก็เทา กบั ขดั ขืนคาํ สง่ั ของทา น นะซ!ิ ” ซยิ าด “ในทัศนะของเจา เจา คดิ วา พอควรจะทาํ อยา งไรด?ี ” ซลุ ฟา “ในความเหน็ ของลกู คดิ วา พอนา จะเรียกเขากลบั มา กอ นทีเ่ ขาจะไปพบกบั ทาน ศาสดา จากนัน้ พอ กไ็ ปหาทา นศาสดา และสอบถามความจริงวา เรื่องราวมีความเปน มาอยางไร กนั แน” ซิยาดจงึ รีบไปตามวุ ัยบิรกลบั มาทนั ที จากนัน้ จงึ รีบรุดไปหาทา นศาสดาทนั ที และเม่ือ พบกับทา น เขาจงึ กลา ววา “โอ ทา นศาสดา ! วุ ยั บิรไปท่บี า นของเราและแจง ขาวหนงึ่ ซงึ่ มาจาก ทา นแกเ รา ขา พเจา ตองการที่จะบอกแกท า นวา ขนบธรรมเนียมประเพณขี องเราทีป่ ฏบิ ัติกันอยทู กุ วันนีค้ อื เราจะยกบตุ รสาวของเราใหแตง งานกบั คนในตระกลู ของเราหรอื บคุ คลท่ีมฐี านะเทา เทยี ม กนั ซง่ึ ท้งั หมดกเ็ ปนผูช ว ยเหลอื ทาน (อนั ศอร) เทานนั้ ” ทา นศาสดากลาววา “ซิยาดเอย ! ุวยั บิรคือผศู รัทธา ความเทา เทยี มกนั ในเรอ่ื งของ เกยี รติยศหรอื ฐานะทท่ี านคดิ นนั้ ไดหมดสน้ิ ไปแลว ในขณะนี้ชายผศู รทั ธานั้นมเี กยี รติเทา เทยี มกบั สตรีที่ศรัทธาเทานั้น” ซิยาดจงึ กลบั มาบา นและตรงเขาไปหาซุลฟาทนั ที และเลา เหตุการณท ั้งหมดใหเธอฟง ซุล ฟาจงึ กลา ววา “ในทัศนะของลูกแลว ไมควรทจ่ี ะขัดคาํ แนะนาํ ของทา นศาสดา เรอื่ งนีเ้ ก่ียวกบั ลกู ถึงุวยั บิรจะมหี รอื ไมมอี ะไรก็ตาม ลูกกจ็ ะตอ งพงึ พอใจเขา เพราะทา นศาสดาพงึ พอใจตอ ส่งิ นี้ ลกู ขอปฏิบัติในสง่ิ น”ี้ ซยิ าดจงึ จัดพธิ สี มรส ระหวา งซุลฟากับวุ ัยบริ ทนั ที สนิ สอดถูกกาํ หนดขนึ้ จากทรพั ยสินุ วัยบิร และเขาไดต ระเตรียมขา วของทด่ี แี กเ จา สาวของเขา ผูคนตา งถามุวยั บิรวา “ทานได ตระเตรียมเรือนหอเอาไวแลว หรอื เพอื่ ที่จะพาเจาสาวไปทเ่ี รอื นหอแหง นนั้ ” ุวยั บริ ตอบวา “ฉันไมเ คยคดิ เคยฝน วา วนั หนง่ึ ฉนั จะไดแตงงานและใชชีวติ ครอบครัว ทานศาสดามาหาฉันและบอกแกฉ นั อยา งนนั้ อยา งนี้ และสง ฉนั ไปยังบานของซิยาด” 109

ซิยาดจัดเตรียมบานหลงั หนงึ่ พรอมกบั ขา วของเคร่ืองใชอ ยางครบครัน จากทรพั ยส ินของ เขาเอง นอกเหนือจากนัน้ ยงั เตรียมเสื้อตัวใหมอ ีกสองตัวสําหรับบตุ รเขย และพาเจา สาวทแี่ ตงองค ทรงเครื่องอยา งสะสวยหอมหวนไปยงั เรือนหอ พอตกกลางคนื ุวยั บิรยงั ไมรวู าบา นทถี่ กู ตระเตรียมเอาไวส าํ หรับเขาน้ันอยทู ่ไี หน จงึ มี คนนาํ เขาไปยงั เรือนหอหลงั น้นั ทนั ทที ่เี หน็ เรอื นหอซงึ่ เพรยี บพรอ มไปดว ยส่ิงของตา งๆ มากมาย และเจา สาวทแี่ สนสวยย่งิ ทาํ ใหเขาตกอยใู นภวงั คแหง ความคดิ เขาใครครวญกับตนเองวา “ฉนั ซึ่ง เปน ชายผผู ยู ากไรแ ละแปลกหนา คนหนง่ึ ขณะทเ่ี ขา มาในเมอื งน้ฉี นั ไมมีอะไรตดิ ตวั มาเลยแมแ ต อยางเดยี ว ทง้ั ทรพั ยส ินเงนิ ทอง รูปรางหนาตา เกยี รตยิ ศศกั ด์ศิ รี อลั ลอฮ (ซบ.) องคเดยี วทีท่ รง มอบความโปรดปรานทง้ั หมดนีแ้ กฉนั ดวยส่ือแหงอสิ ลาม ซง่ึ สรางความตะลงึ งนั แกเหลา ประชาชนเปน อยางมาก พวกเขากไ็ มเคยคิดมากอ นวาจะเปนไปได ดังนนั้ ฉนั จะตองขอบคณุ พระองคใ หม ากทส่ี ดุ ” เขาตกอยใู นสภาพของผทู ีพ่ งึ พอใจและความปต ิยนิ ดี ขอบคุณแดเ อกองคพ ระผูทรงบริสุทธ์ิย่ิง ที่ใหเขา สมหวงั เขาจึงตรงไปยังมมุ หนงึ่ ของหอ งและมงุ ม่นั กับการเคารพภักดตี อ พระองค และอานคัมภีรอ ัล กุรอาน จนกระทั่งเขารูสึกตัวอีกคร้งั เมอื่ ไดยนิ เสยี งประกาศเชิญชวนใหนมาซยามรงุ อรณุ เขาจึงตัง้ เจตนาถอื ศลี อดเพ่อื เปน การขอบคุณองคอ ภบิ าลตอไปอีก เมื่อบรรดาสตรไี ดมาหาซุลฟา และทราบวา ซุลฟามไิ ดถ ูกแตะตอ งและยังบรสิ ุทธอิ์ ยู ก็ เขา ใจไดทันทวี า เมอื่ คืนวุ ยั บริ มิไดเ ขาใกลและรว มหลับนอนกบั ซุลฟาเลย พวกนางจงึ ปกปด เรอ่ื ง ดงั กลา วไวม ิใหซ ิยาดรบั รู สองวันสองคนื ผานไปก็ยังเหมอื นเดมิ วุ ยั บิรยังถอื ศีลอดในชว งกลางวันและมุงมนั่ ตอ การเคารพภกั ดี อา นคมั ภรี อ ัล กุรอานในยามคาํ่ คืนตลอดท้ังคนื ทางญาติฝายเจาสาวจึงเริ่มสงสัยในตวั ของวุ ัยบิรวา เขาคงหมด สภาพในเรอื่ งนแี้ ลวกระมงั จงึ ไมเ หน็ วาเขาจะรวมหลับนอนกับภรรยาเลย จงึ นาํ เร่ืองนเี้ ขาปรกึ ษากับซยิ าดอยาง หลกี เลย่ี งไมได ซิยาดจึงนาํ เร่ืองน้ไี ปบอกทา นศาสดา ทา นจงึ เรยี กวุ ยั บริ ไปหาและกลาวกับเขาวา “เจา ไมม คี วามตองการตอผูหญงิ เลยหรืออยางไร?” ุวยั บริ “ความตองการในเรือ่ งนี้ของขา พเจา นน้ั มากเสยี เหลือเกนิ ” ทานศาสดา “แลว ดว ยเหตุใด เจา จงึ ยงั ไมร วมหลับนอนกับภรรยาของเจา ?” วุ ยั บิร “โอ ! ทานศาสดา เมอื่ ขา พเจา เขาไปในบา นหลงั น้นั และยนื อยูทา มกลางความ โปรดปรานของพระองค ทาํ ใหขา พเจารําลึกถึงพระองคท กุ คร้ังวา พระองคท รงเผ่อื แผยง่ิ นกั ที่ ประทานสง่ิ เหลานีแ้ กบา วผยู ากไรของพระองค ความรูสกึ ทจ่ี ะขอบคณุ พระองคไ ดบังเกิดขึน้ กบั ขาพเจา ทนั ใด ขา พเจา จงึ คิดวา กอ นอนื่ ใดขาพเจาจะตอ งขอบคุณพระองคใหม าก ดวยการเคารพ ภกั ดีพระองค ตงั้ แตค ืนนี้เปน ตนไป ขา พเจา จะเขา หาภรรยาอยางแนน อน” 110

ทานศาสดาจึงนําความทง้ั หมดไปบอกแกซ ิยาด วุ ัยบิรและซุลฟาแตง งานกันและอยรู วมกนั อยางมี ความสุข จนกระท่งั สงครามในหนทางของศาสนาครงั้ หน่ึงเกิดขึ้น ุวยั บิรไดเ ขารวมในการสงครามคร้ังนัน้ ดวย ความปติยินดี ซ่ึงเปนคุณลกั ษณะเฉพาะของผูศรัทธา และไดสละชวี ิตภายใตร มธงแหง อสิ ลามในทีส่ ดุ หลังจากการสละชีพของวุ ยั บริ ไมม ีผหู ญงิ คนใดท่มี คี นมาสูขอกนั อยา งมากมายเยี่ยงซลุ ฟา และไมมผี หู ญิงคนใดอีกเลยทพ่ี วกเขาพรอ มและยินดีจะจา ย (เพอ่ื ทจี่ ะใหไ ดน างมาเปน ภรรยา) เฉกเชน ซลุ ฟา. (3) 79 ขอ เตือนใจขอหนึ่ง ชายผหู นงึ่ มคี วามประสงคใหท า นศาสดา กลา วสงิ่ หนง่ึ เพอ่ื เปน ขอ เตือนใจสําหรบั เขา หลายตอหลายคร้ัง ทา นศาสดา จึงกลา วกบั เขาวา “ถาหากฉนั บอกทา นแลว ทา นจะถือปฏบิ ตั ิ หรือไม? ” ชายผนู ั้น “ขอรบั โอ ทา นศาสดา ” ทานศาสดา “ถาหากฉนั บอกแกท า นแลว ทานจะยึดถือปฏบิ ตั ิตามหรอื ไม?” ชายผนู น้ั “ขอรับ โอ ทา นศาสดา ” ทานศาสดา “ถา หากฉนั บอกแกท า นแลว ทานจะยึดถอื ปฏบิ ตั ติ ามหรอื ไม?” ชายผนู ้นั “ขอรบั โอ ทา นศาสดา ” เม่ือทา นศาสดาไดยนิ คําสัญญาท่ีจะยดึ ถอื ปฏบิ ตั ติ ามจากปากของเขาถึงสามครง้ั และยงั กําชับและกลา วถงึ ความสาํ คัญตอ สิง่ ที่ทา นจะกลา วแกเ ขา ทา นศาสดาจึงกลา ววา “คราใดก็ตามทที่ า นประสงคจ ะกระทาํ กิจการงานใด สงิ่ แรกจงคิดใครครวญและตรึกตรอง ถึงผลขา งเคียงและผลลพั ธข องกิจการงานนน้ั ถาหากทา นเหน็ วาผลลพั ธถ ูกตองกจ็ งปฏบิ ตั กิ จิ การ งานนนั้ เถิด และถาหากวา ผลลพั ธของกจิ การงานนนั้ จะออกมาคือความหลงผดิ ไมถ กู ตอง กจ็ ง ลมเลกิ การตัดสินใจเสยี ”.(4) 80 การตดั สนิ ใจอยา งฉบั พลัน คอลฟี ะฮฮารนู อรั รอชดี มคี วามรูส กึ แปลกใจมาก เมอื่ ทราบขาววา ศอฟวาน เจาของกอง คาราวานขายฝูงอฐู ในกองคาราวานของเขาเสยี แลว คอลฟี ะฮจ งึ จําตอ งคิดหาทางอน่ื สาํ หรับการ ขนถายสาํ ภาระและกระโจมตางๆ ในการเดนิ ทางไปประกอบพธิ ีฮจั ญ เขาใชค วามคดิ อยา งหนกั วา การตดั สนิ ใจขายฝงู อูฐทงั้ กองคาราวานอยา งฉบั พลันของศอฟวาน หลงั จากเซ็นสญั ญาตกลงทจ่ี ะ (3) กาฟย  เลม 5 หนา 34. (4) วะซาอลี เลม 2 หนา 457. 111

เปน ผูร ับเหมาขนสัมภาระตา งๆ ของคอลฟี ะฮใ นการเดนิ ทางไปแสวงบุญทีม่ กั กะฮน นั้ ไมใ ชเ ร่ือง ธรรมดาแนน อน อาจจะเปน ไปไดวา การตดั สนิ ใจขายฝงู อฐู ในครั้งนี้ ตอ งมีสวนเกยี่ วขอ งกบั สญั ญา ท่ตี กลงกันไวแ น เขาจึงเรยี กศอฟวานมาหาและกลา ววา “ฉนั ไดยินมาวา เจาขายคาราวานอฐู ของ เจาไปแลว ” ศอฟวาน “ใชแ ลว ! โอผ ูนาํ แหง ศรทั ธาชน” ฮารูน อรั รอชดี “ทาํ ไมละ!?” ศอฟวาน “อายุของฉนั ก็มากแลว เรย่ี วแรงกไ็ มคอยจะมี พวกเดก็ ๆ กไ็ มมคี วามสามารถ พอ ฉันจึงเหน็ วานา จะขายไปเสยี ดกี วา ” ฮารนู อัรรอชดี “บอกความจริงมาเถดิ วาเจา ขายทําไม?” ศอฟวาน “กอ็ ยางท่ฉี นั กลา วไปแลว นัน่ แหละครับ” ฮารนู อรั รอชดี “แตฉ ันรวู าเพราะเหตุใดเจา จึงขายมนั ไป สาเหตุทแ่ี ทจ รงิ ทเี่ จาขายกอง คาราวานอฐู ไปกค็ ือ เมอ่ื มูซา บุตรญะอฟร รูข าววา เจา เซ็นสญั ญารบั ขนสมั ภาระตา งๆ กบั ฉนั เขา จงึ หา มเจา ไมใ หทาํ งานนน้ั และสัง่ ใหเจา ขายกองคาราวานอูฐเสยี ” ฮารูนเขาใจถกู ตอ ง ถงึ แมว า ศอฟวานจะเปน ผูใกลชิดคนหน่งึ ของระบอบคอลีฟะฮและเคย มผี ลงานทด่ี ีมากอ นในแวดวงผูปกครอง โดยเฉพาะตวั ของคอลฟี ะฮเอง แตเขากเ็ ปนผูท่ีปฏิบัตติ าม วงศว านของทา นศาสดา (อะฮล ลุ บัยต) อยา งบรสิ ทุ ธ์ิใจคนหนง่ึ หลงั จากทีศ่ อฟวานทาํ สญั ญารบั ขนสัมภาระในการเดนิ ทางไปประกอบพธิ ฮี ัจญก ับฮารนู วนั หนึ่งเขาไดพบกบั อิมามมซู า บุตรญะอ ฟร ทานอมิ ามจึงกลาวกบั เขาวา “ศอฟวาน เจา น่ีดูดที กุ อยาง ยกเวน อยางเดยี ว” ศอฟวาน “อยา งเดยี วนนั้ คอื อะไรหรอื ? โอ บตุ รแหง ทานศาสดา ” ทานอิมาม “สิง่ นนั้ ก็คือ การท่ีเจาใหชายผนู ้ี (ฮารนู ) เชาอฐู ของเจา ” ศอฟวาน “โอ บตุ รแหง ทานศาสดา ฉนั มิไดใหเชาเพื่อการเดนิ ทางท่ีเปน ฮะรอม (ตอ งหา ม) แตอยางใด ฮารนู จะไปทําฮจั ญ ฉันใหเ ขาเชาเพื่อการเดนิ ทางไปทาํ ฮัจญ และฉันกม็ ิไดรวมไปกับเขา ฉันสงผูอ่ืนติดตามไปกับ กองคาราวานนั้น” ทานอมิ าม “ศอฟวาน! ฉันจะถามเจา สกั ขอ หน่งึ ” ศอฟวาน “เชญิ ครับ! โอ บตุ รแหงทา นศาสดา” ทานอมิ าม “เจาไดใหอ ูฐเขาเชา ซึง่ ในท่สี ดุ เจากจ็ ะไดรบั คา เชานัน้ เขากจ็ ะนําอูฐไป และ เจากจ็ ะเปน เจา หนท้ี เ่ี ขาจะตอ งมาจา ยคา เชาอูฐใชหรือไม?” ศอฟวาน “กใ็ ช! โอ บตุ รแหง ทา นศาสดา ” อมิ าม “แลวในชว งเวลานนั้ เจาชอบหรือไมท่อี ยา งนอ ยฮารนู กต็ อ งมีชวี ิตอยู จนกระทง่ั เขา มาจา ยคา เชา ใหเจาเสยี กอ น?” ศอฟวาน “ใชแลว ! โอ บุตรแหง ทา นศาสดา ” 112

ทานอมิ าม “บุคคลใดก็ตามท่เี ขาชอบและพอใจทจี่ ะใหผูกดข่ีขม เหง มชี ีวติ อยูรอดไมวาจะดว ยเหตุผลใด กต็ าม เขาก็คอื สวนหนง่ึ ของผกู ดขีเ่ หลานัน้ และแนน อนยิง่ ถา หากใครกต็ ามทเ่ี ปน สว นหน่งึ ของพวกกดข่ีขมเหง เขาจะตองลงสูไฟนรก” หลงั จากเหตุการณน้ีเอง ศอฟวานจงึ ตดั สินใจขายกองคาราวานอฐู ของเขาไป หลายตอ หายครง้ั ดวยกนั ท่เี ขาคิดคอื ถึงแม เขาจะหวน่ั วิตกวา มนั จะนาํ อนั ตรายมาสชู วี ติ เขากต็ าม.(5) 81 เงนิ ทเี่ ต็มไปดว ยความเปนสริ ิมงคล อมิ ามอะลีไดร บั คําสง่ั จากทานศาสดา ใหไ ปตลาดเพ่ือซ้อื เสื้อหนง่ึ ตวั ใหท าน อิมามอะลี จึง ไปตลาดและไดซ อื้ เส้อื หน่ึงตัวราคา 12 ดริ ฮัม และนาํ มาใหทานศาสดา ทานศาสดา “เจา ซอื้ มาในราคาเทาไร?” อมิ ามอะลี “ราคา 12 ดิรฮัมครับ” ทานศาสดา “ฉันไมคอยชอบสักเทาไรนัก ฉันตองการตัวที่มีราคาต่ํากวานี้อีกสักหนอย ไม รวู า ผูข ายจะยนิ ยอมหรอื ไม?” อิมามอะลี “ไมทราบเหมอื นกันครบั ” ทา นศาสดา “จงไปดซู วิ า เขาจะยินยอมไหม?” อิมามอะลจี งึ หยบิ เสือ้ ตวั น้ันข้นึ มา และกลบั ไปทตี่ ลาดทันที และกลาวกับพอคาขายเส้ือวา “ทานศาสดา ตอ งการเส้อื ทมี่ ีราคาถกู กวา น้ี ทานจะยนิ ยอมรับเสอื้ ของทา นคนื และคืนเงนิ แกเ ราไดห รือไม?” คนขายเสอ้ื ยินยอมและคืนเงินใหอ มิ ามอะลี และทานอมิ ามไดนาํ มาคืนใหท านศาสดา จากนั้นทานท้ังสอง ไดเดินไปตลาดดวยกัน และในระหวางทางทานศาสดาเหลือบไปเห็น ทาสหญิงคนหนึ่งกาํ ลงั รองไหอยู ทานจงึ เขา ไปใกลและถามทาสหญงิ ผนู น้ั วา “เจารอ งไหท ําไมกนั ” ทาสหญิงผนู ั้นตอบวา “นายของฉันใหเ งนิ มา 4 ดริ ฮมั และใหฉ ันมาซื้อของในตลาด แตไม รูวาเงนิ ไดตกหลนหายไปตอนไหน ฉนั จงึ ไมกลา จะกลับบาน” ทานศาสดาไดยื่นเงิน 4 ดิรฮัม จากจํานวน 12 ดิรฮัมที่ทานมี ใหแกทาสหญิงผูน้ันไป และกลาววา “เจา จงไปจับจายซ้ือของเถิดและกลับไปบานเสีย” เสร็จแลวทานจึงมุงหนาไปยังตลาดตอ และไดซื้อเสื้อตัวหน่ึงใน ราคา 4 ดริ ฮมั และสวมใสทันที ในขณะที่กลับจากตลาดทานศาสดาพบกับชายผูขาดแคลนเส้ือผาคนหน่ึง ทานจึงถอดเส้ือตัวน้ันออก และบริจาคใหช ายผูนัน้ ไป จากนนั้ จงึ กลับไปยงั ตลาดอีกครั้งและซ้อื เส้ือในราคา 4 ดิรฮัมอีกหน่ึงตัว แลวสวมใสอีก ครัง้ และกลับเดินทางกลับบาน ในระหวางทางก ทานพบทาสหญิงคนเดิมนั่งอยู และมีอาการกระวนกระวายใจอยางย่ิง ทานศาสดา จงึ ถามวา “ทําไมยงั ไมกลับบานอีก” (5) ซะฟนะตุล บิฮาร เลม 2 บาบ ซลุ ม. 113

ทาสหญิงคนน้นั “โอ ทานศาสดา มันสายมากแลว ฉันตองถูกทําโทษอยางแนนอน เพราะ ฉนั กลบั ไปสายมาก” ทา นศาสดา “ไป เด๋ียวเราจะไปดว ย ช้ีทางไปยังบานของเจาแกฉันสิ ฉันจะไปพูดไกลเกล่ีย ใหเ พื่อท่เี จาจะไดไ มต องถกู ลงโทษ” ทานศาสดา เดินไปกับทาสหญิงผูน้ัน เมื่อไปถึงประตูบานทาสหญิงจึงกลาวข้ึนวา “หลังนี้ แหละ” ทานศาสดาจึงกลาวอาํ นวยพรดว ยเสียงอนั ดังหนาประตูบานวา “อัสสลามมุอาลัยกุม (ขอ ความสันติสขุ จงมีแดทาน) โอเ จา ของบา น” ไมมีเสียงตอบรับจากขางในแตอยางใด ทานจึงกลาวสลามอีกคร้ังหนึ่ง แตก็ยังไมมีเสียง ตอบออกมาอีก ทานจึงกลาวสลามเปนคร้ังที่สาม คราวน้ีมีเสียงตอบออกมาวา “อัสสะลามุอะลัย กุม ยาทานศาสดาวาเราะฮมาตุลลอฮิวาบารอกาตุฮ” (ขอความสันติสุขจงมีแดทาน โอทานศาสน ทตู พรอ มดวยความเมตตาและความมีสริ มิ งคลจากอลั ลอฮ) ทานศาสดา “ทาํ ไมจึงตอบรับสลามชานกั หรอื วาทา นไมไ ดยนิ เสยี งฉัน?” เจา ของบาน “โอ ทานศาสดา เรารสู กึ ซาบซง้ึ ทไี่ ดยนิ สลามของทานหลายๆ ครั้ง สลามของทานคือความ มีสิริมงคลและความสงบรม เย็นสาํ หรบั บานของเรา” ทา นศาสดา “ทาสหญงิ ของทา นคนน้ีกลบั มาสาย ฉนั มาท่ีนีเ่ พอ่ื ขอรองทานวา อยางลงโทษ นางเลย” เจาของบาน “โอ ทานศาสดา ดวยความมีเกียรติท่ีทานไดมาถึงที่น่ี นางจะถูกปลดปลอยใหเปนอิสระ ตั้งแตเ วลาน้”ี ทานศาสดากลาววา “ขอขอบคุณตอพระองค ชางเปนเงิน 12 ดิรฮัมที่มีสิริมงคลยิ่งนัก ท่ีทําใหผูขาด แคลนเสื้อผา สองคนมเี สื้อผา ใส และทําใหทาสผหู นึ่งไดรับอิสระภาพ”.(6) 82 อาหารมีราคาแพง นับวันราคาขาวสาลแี ละแปง ในนครมะดีนะฮมรี าคาสงู ขน้ึ เร่อื ยๆ ประชาชนท่วั ไปตา งตกอยูในความหวั่น วติ กและกังวลใจ ผูท ่ีไมไดตระเตรียมเสบียงอาหารในปน้ีเอาไวเลย ตางก็พยายามเสาะหาตระเตรียมเอาไว และผู ที่มีการตระเตรียมก็พยายามเก็บตุนเอาไว สวนผูท่ียากจนขัดสตางก็ตองออกไปหาซ้ือเสบียงอาหารของตนจาก ตลาดทกุ วนั ทานอิมามญะอฟร อัซ อัซ ซอดิก ถามมุอตับผูดูแลการจับจายซ้ือของประจําบานวา “เรามีขาวสาลี หรือไมส ําหรบั ปน ี้” มุอตับ “โอ บุตรแหงทานศาสดาเราตุนขาวสาลีเอาไว เพียงพอสําหรับที่จะใชไดอีกหลายเดือนทีเดียว ครับ” (6) บิฮารุล อัลวาร เลม 6 บาบ มะการิมลุ อัคลาก วะซีรฮิ ี วะซุนนะตี. 114

ทา นอมิ าม “จงนําออกไปยงั ตลาดและขายแกป ระชาชนเถดิ ” มุอตับ “โอ บุตรแหงทานศาสดา ขาวสาลีกําลังขาดแคลนในนครมะดีนะฮ ถาหากเรานําออกไปขายเรา ก็จะไมส ามารถหาซือ้ มาไดอีกแลว ” ทานอมิ าม “กเ็ พราะเหตนุ เ้ี อง ฉันจึงบอกวาใหน าํ ออกไปขายแกประชาชนเสีย” มุอต ับปฏิบตั ิตามคาํ สงั่ ของทานอมิ าม เขาขายขาวสาลจี นหมดและกลับมารายงานแกทานอิมาม ทาน จึงสั่งเขาวา “ตั้งแตวันนี้เปนตนไป ใหซ้ือขาวสาลีมาทําอาหารจากตลาดวันตอวัน อาหารในบานเราจะตองไม แตกตางกับอาหารของประชาชนคนอื่นๆ ที่ใชกินกันอยูในทุกวันน้ี อาหารในบานของเราจะตองทําจากขาวสาลี ครึ่งหน่ึงและจากขาวบาเลยคร่ึงหน่ึง มวลการสรรเสริญเปนของอัลลอฮ ฉันสามารถที่จะบริหารบานของฉันเอง ดวยอาหารที่ทําจากขาวสาลีที่ดีที่สุดไดจนถึงส้ินป แตฉันจะไมทําเชนน้ันเด็ดขาด เพ่ือที่ฉันจะไดปฏิบัติตาม เงือ่ นไขของความสมดลุ ในการใชชีวติ ณ เบอื้ งพระพักตรข องอัลลอฮเทานั้น”.(7) 83 หองนํา้ สว นตวั แนวทางแหงเผดจ็ การของบรรดาคอลีฟะฮวงศอมุ ัยยะฮ และหลังจากพวกเขาคอื บรรดาคอลีฟะฮวงศอับ บาสิยะฮนั้น มีผลตอเน่ืองกับประชาชนเปนอยางยิ่ง ประชาชนเริ่มท่ีจะลืมเลือนแนวทางการใชชีวิตและวิถีทาง ปฏิบัติตามแบบฉบับแหงอิสลามทีละเล็กทีละนอย แบบฉบับและการปฏิบัติที่เรียบงายฉันพ่ีนองของทานศาสดา อะลี มุรตะฏอ และบรรดาสาวกผูทรงเกียรติของทานศาสดากําลังถูกลบเลือนไปจากความทรงจําของพวกเขา จากการท่ีมวลประชาชนไดรับเอาแบบอยางและแนวทางของบรรดาคอลีฟะฮผูเผด็จการมาอยางมากมาย จน ความเกลียดชงั ทพี่ วกเขามีตอแนวทางของบรรดาคอลฟี ะฮเ มื่อกอ น เริม่ จะจางหายไปทีละเลก็ ทลี ะนอย วันหน่ึงทานอิมามญะอฟร อัซ ซอดิก ตองการท่ีจะไปอาบนํ้า เปนธรรมดาตามธรรมเนียมของเจาของ หองน้ํา ท่ีเมื่อมีผูหลักผูใหญหรือผูที่ควรใหเกียรติมา ก็จะตองมีการตอนรับเปนพิเศษ ซึ่งเปนส่ิงที่ปฏิบัติกันอยาง แพรหลายในขณะน้ัน เขาจึงกลาวกับทานอิมามวา “อนุญาตใหฉันสั่งหามมิใหผูใดเขามาขางในอีกนะครับทานอิ มาม?” ทานอิมาม “ไมจ าํ เปน หรอก” ชายผูน ั้น “ทาํ ไมละ ?” ทา นอมิ าม “ผูศรัทธาท่เี ครงครัดจะไมย ึดตดิ กับเรื่องแบบนน้ั หรอก”.(8) 84 ความขาดแคลนนาํ้ ประมาณ 15 ปที่ มุอาวิยะฮ บุตรอบีซุฟยาน ปกครองเมืองชาม พรอมทั้งเตรียมการและฉกฉวยโอกาส ทุกเม่ือ เพื่อที่จะสถาปนาตนเองข้ึนเปนผูปกครองโดยปราศจากการคัดคานใดๆ และขออางที่ดีที่สุด ท่ีจะนํามา เพ่อื สรางความสบั สนแกร ัฐบาลกลาง และทาํ ใหตนเองข้ึนมาเปนผูปกครองก็คือ การที่อุศมาน (คอลีฟะฮท่ี 3 ) ถูก สังหารเสียชีวิต ถึงแมวาในชวงที่อุศมานมีชีวิตอยู เขาเองก็ไมคอยใหความรวมมือและชวยเหลืออุศมานเทาไรนัก (7) บิฮารุล อันวาร เลม 11 หนา 121, พมิ พกมั พอนี. (8) บิฮารลุ อันวาร เลม 11 หนา 117. 115

มุอาวิยะฮท าํ เปน เอาหไู ปนาเอาตาไปไรตอการขอความชวยเหลือของอุศมาน และเขาก็คอยวันที่อุศมานจะถูกฆา เพอื่ นําเอาการเสียชีวิตของอุศมานมาเปนขออางตอวาระซอนเรนของตนเอง เม่ืออุศมานถูกสังหารเสียชีวิต มุอาวิ ยะฮจ ึงเร่มิ ฉกฉวยโอกาสน้นั อยางฉับพลันทันที อีกดานหน่ึงหลังจากการเสียชีวิตของอุศมาน ประชาชนท้ังหลายตางมุงไปหาทานอิมาม อะลี และให สัตยาบันตอทาน ถึงแมวาทานอิมามจะปฏิเสธท่ีจะเขารับตําแหนงคอลีฟะฮแหงประชาชาติอิสลาม แตหลังจากที่ ทานเห็นวาประชาชนจํานวนมากใหการยอมรับทานเชนน้ัน ทานอิมามอะลีจึงประกาศเขารับตําแหนงคอลีฟะฮ แหง ประชาชาตอิ ิสลามในนครมะดีนะฮ (ศูนยก ลางแหงการปกครองของคอลฟี ะฮในชวงนั้น) เมืองตางๆ ทั้งหมดที่ อยูภายใตการปกครองของอาณาจักรอิสลามในเวลานั้น ตางก็ยอมรับและปฏิบัติตามทาน ยกเวนเมืองชามและ ซีเรียเทานั้นซ่ึงอยูภายใตการปกครองของมุอาวิยะฮ ที่ไมยอมสวามิภักดิ์ตอทานอิมามอะลี มุอาวิยะฮยังดื้อรั้นท่ี จะไมยอมปฏบิ ัตติ ามรัฐบาลของอมิ ามอะลี โดยมขี ออางวา รัฐบาลของอิมามอะลใี หทพ่ี กั พิงแกผูท่ีสังหารอุศมาน เขาจึงใชขออางดังกลาวเพื่อเตรียมพรอมในการประกาศใหเมืองชามและซีเรียเปนเอกราช พรอมทั้งเตรียมกอง กําลงั ทหารจาํ นวนมากเอาไว หลังจากที่ทานอิมามอะลี เสร็จสิ้นจากสงครามอูฐ ทานจึงเริ่มเจรจากับมุอาวิยะฮโดยการสงจดหมาย ไปหามุอาวิยะฮหลายฉบับดวยกัน แตจดหมายของทานอิมามอะลี มิไดมีผลอันใดเลยตอหัวใจท่ีมืดบอดของมุอา วิยะฮ การกรฑี าทัพจํานวนมหาศาลของท้งั สองฝา ยจึงเรมิ่ ขน้ึ อะบลุ อะฮว รั ซลั มยี  พรอมกองกาํ ลังจํานวนหน่งึ ของมอุ าวยิ ะฮถ กู สง ไปลวงหนา และมาลิก อัซตัร พรอม กองกําลังจํานวนหน่ึงของทานอิมามอะลี ก็ถูกสงไปลวงหนาเชนเดียวกัน ท้ังสองฝาย มาประจัญหนากันใกลกับ แมน้ํายูเฟติส โดยท่ีทานอิมามอะลีสั่งหามมมาลิก อัชตัร ไมใหทําสงครามกอน แตฝายอะบุลอะฮวัรมิไดเปน เชนนั้น เขาเริ่มโจมตีทันทีดวยความเคียดแคนชิงชังอยางรุนแรง ซ่ึงไดรับการตอบโตจากมาลิก อัชตัรในระดับ เดียวกัน จนทหารของอะบุลอะฮวัรตองถอยรนออกไป เมื่อเปนเชนนั้นอะบุลอะฮวัรจึงหาทางกําจัดฝายตรงขาม ดวยวิธอี ื่น เขารีบรุดไปยังชายฝงแมนํ้ายูเฟรติสที่ทุกคนสามารถตักนํ้าขึ้นมาเพื่อใชสอยไดจากจุดนั้น และปดลอม เอาไว พรอมกับสั่งใหพลหอกและพลธนูรักษาการณบริเวณน้ันเอาไวใหมั่น เพื่อปดทางมิใหมาลิก อัชตัรและพล ทหารของเขามาเอานาํ้ ได ตอมาไมนานนัก มุอาวิยะฮและกองกําลังทหารจํานวนมหาศาลก็เดินทางมาถึง และเม่ือทราบขาว จากอะบุลอะฮวรั วา เขาไดย ึดชายฝงแมน้ําเอาไวแลว กส็ รา งความพงึ พอใจเขาย่ิงนัก มุอาวิยะฮจึงเพิ่มกําลังทหาร อกี จํานวนหนึง่ เขา กบั กองทหารของอะบลุ อะฮวรั เพือ่ ความมัน่ ใจยิง่ ขึ้น บรรดาสาวกของทานอิมามอะลี จึงตองอยูในสภาพของผูที่ขาดแคลนนํ้า ในขณะท่ีกองทหารของมุอาวิ ยะฮตางลิงโลดดีใจในสภาพการณที่ไดเปรียบของพวกเขา มุอาวิยะฮถึงกับกลาวออกมาดวยความยะโสโอหังวา “น่คี อื ชยั ชนะขน้ั แรก” จะมแี ตเ พยี งอัมร บตุ รของอาศ ผูช ว ยเหลือและทป่ี รกึ ษาของมุอาวยิ ะฮเทา นั้น ที่ไมเห็นดวยตอการยึดฝง แมน าํ้ เอาไว สวนทางดานอิมามอะลี ก็ไดรับทราบขาวทันทีเม่ือเดินทางมาถึง ทานจึงรางสาสนฉบับหน่ึงข้ึน และ สงไปใหม อุ าวยิ ะฮ โดยสง ไปกบั สาวกผใู กลช ิดคนหนง่ึ นามวา ‘ซะอซะอะฮ’ ในสาสน ฉบบั นัน้ มใี จความดงั น้ี “พวกเราพรอมที่จะมาท่ีนี้ แตประสงคของเราท่ีมามิใชการทําสงคราม และพวกเราไมตองการท่ีจะให เกิดการรบราฆาฟนกันข้ึนในหมูพี่นองมุสลิมดวยกัน เรามีความหวังวาการพูดคุยแลกเปลี่ยนทัศนะระหวางกัน สามารถที่จะคล่ีคลายปญหาตางๆ ได แตทวาส่ิงท่ีฉันประจักษในขณะนี้ ทานและพรรคพวกของทาน ไดเร่ิมชัก 116

ดาบออกจากฟก (กอสงคราม) กอนสิ่งอ่ืนใด นอกจากน้ัยังยึดฝงแมนํ้าเอาไวเพ่ือกีดกันทหารของฉันจากการใช สอยนํ้าในแมนํ้าดวยเชนกัน จงสั่งหามพวกเขาจากการกระทําเชนน้ันเสีย และหันหนาเขาหากัน พูดคุยกัน เพื่อ หาขอยุติ แตถึงกระน้ันก็ตาม ถาทานยังดื้อดึงเพ่ือท่ีจะทําสงครามเพียงสถานเดียวละก็ ฉันก็ไมมีความหวาดกลัว ใดๆ เลย” สาสนฉบับดังกลาวไปถึงมือมุอาวิยะฮ เมื่อเขาไดอานแลวจึงเร่ิมหารือกับที่ปรึกษาหลายตอหลายคน ของเขาในเรื่องดังกลาว ในที่สุดสวนมากลงความเห็นวา ขณะท่ีโอกาสทองกําลังอยูในมือของเรา เราตองใช โอกาสน้ีใหเปนประโยชนจงอยาไปสนใจสาสนฉบับน้ีเลย จะมีก็แตอัมร บุตรของอาศเทานั้น ที่ไมเห็นดวยตอการ กระทาํ ดังกลา ว เขากลา ววา “ทานคดิ ผิดแลว อะลีและสาวกของเขามิไดเดินทางมาท่ีน่ีเพื่อการทําสงคราม การรบราฆาฟน ดวยเหตุ น้ีเองพวกเขาจึงยังคงนิ่งเฉย (ไมกอสงคราม) และยังสงสาสนมาเพื่อเจรจาและใหทานเลิกลมการทําสงครามเสีย ทานอยาคิดวาการที่ทานไมสนใจใยดีตอสาสนของอะลี และการปลอยใหพวกเขาอยูอยางขาดแคลนน้ําเชนนั้น แลว พวกเขาจะยอมถอยทัพและยอมแพในที่สุด และเม่ือถึงเวลานั้นคมดาบของพวกเขาจะถูกชักออกจากฝก และพวกเขาจะไมห ยุดการตอ สูจนกวาจะมชี ยั ชนะเหนือทา นและขบั ไลท า นออกจากฝง แมน ํ้ายเู ฟรติสได” แตความเห็นสวนมากในท่ีประชุมคือ ตองการใหฝายตรงขามขาดแคลนน้ํา เพื่อสรางความโกลาหล อลหมา นและพา ยแพใ นทีส่ ดุ และมอุ าวยิ ะฮเ องกเ็ ห็นดว ยกบั มตขิ า งตน การหารือในทปี่ ระชุมจงึ ไดข อยุติ ซะอซ ะอะฮไ ดกลับเขาไปหามุอาวิยะฮ เพื่อรับฟงคําตอบ และส่ิงที่มุอา วยิ ะฮตอบเพื่อบอกปฏเิ สธในทางออ มคือ “ฉันขอตอบภายหลงั ก็แลวกนั ” พรอมทัง้ ออกคําส่ังใหเพิ่มกําลังพลรักษา ฝง แมนํา้ ขึ้นอกี เพื่อขัดขวางกีดกนั การเขา ออกของทหารหาญของทานอิมามอะลี ทานอิมามอะลี รูสึกเศราใจในทันที (ซ่ึงความหวังท่ีจะใหฝายตรงขามยอมรับฟงเหตุผลนั้น คงไมมี ความหวังอีก พวกเขาจะไมยอมแกไขปญหาโดยการเจรจาแบบสันติอยางเด็ดขาด) เมื่อรับทราบทาทีของมุอาวิ ยะฮ หนทางเดียวก็คือการตอสูกันดวยคมดาบอยางหลีกเลี่ยงไมได ทานอิมามอะลี ไดมายืนหนาหมูพลทหาร และกลา วสนุ ทรพจนส ้ันๆ แตเปน สุนทรพจนในการปลุกเราทดี่ เี ยีย่ ม ดงั มีใจความดงั นี้ “พวกเขาไดเปดฉากแหงการกดข่ีขึ้น และพวกเขาเปดประตูแหงสงครามออกมา พวกเขาตอนรับพวก ทานท้ังหลายดวยวิถีทางแหงความทารุณ พวกเขาเปรียบเสมือนผูหิวโหยท่ีตองการอาหาร พวกเขากระหาย สงครามและการหล่ังเลือด พวกเขาไดปดกั้นฝงแมนํ้าจากพวกทาน ในขณะน้ีพวกทานมีทางเลือกเพียงแคสอง ทางเทาน้ัน ไมมีหนทางที่สามอีกแลว นั่นคือ การที่พวกทานจะนิ่งเฉย (ไมเคล่ือนไหวตอสู) อยางไรศักด์ิศรี นั่น หมายถึงพวกทานก็จะตกอยูในความหิวกระหายอยางแนนอน หรือการท่ีพวกทานจะทําใหคมดาบของพวกทาน ดื่มดํ่าไปดวยเลือดอันสกปรกของพวกเขา (ลุกข้ึนตอสู) เพื่อที่พวกทานจะไดอ่ิมเอมจากนํ้า (ท่ีพวกเขาปดกั้นไว) การมีชีวิตอยูนั้นหมายถึงการมีชัยชนะ มีศักดิ์ศรี ถึงแมจะไดมาดวยราคาแหงความตายก็ตาม และความตายนั้น หมายถึงความพายแพ และไรซ่ึงศักดิ์ศรีถึงแมจะมีชีวิตอยูก็ตาม เสมือนหนึ่งมุอาวิยะฮ ท่ีรวบรวมผูท่ีหลงผิดและ เคราะหร า ยเขา กบั เขา และใชประโยชนบนความโงเขลาเบาปญญาของพวกเขา จนกระท่ังวาพวกเขากําลังนําคอ ของตนไปสคู มดาบ (ความตาย) ในทส่ี ดุ ” (1) สนุ ทรพจนแหงการปลุกเรา น้ี นํามาซ่ึงความกลาหาญแกรงกลาในหมูนักรบของทานอิมาม อะลีไดอยาง นาประหลาดใจ พวกเขาเตรียมพรอมในการโจมตีฝายตรงขามอยางฮึกเหิม และเร่ิมโจมตีฝายตรงขามทันที และ สามารถผลกั ดนั ฝายตรงขามออกไปหางจากฝง แมนํา้ ไดพอสมควร และเขา ยดึ ครองฝง แมน าํ้ ไดในทสี่ ดุ (1) นะฮ ุล บะลาเฆาะฮ คฏุ บะฮที่ 51. 117

ในขณะนนั้ เอง อัมร บุตรของอาศ (ซ่ึงบอกมุอาวิยะฮไปกอนหนานี้แลววา อะลีและผูชวยเหลือเขาจะบุก เขายึดฝงแมน้ําอยางแนนอน) ไดกลาวแกมุอาวิยะฮวา “เมื่อเปนเชนน้ีแลว หากอะลีและทหารของเขาจะทํา เหมือนกับที่ทานทํากับเขาและทหารของเขา (คือปดกั้นฝงแมน้ํา) แลวทานจะวาประการใดเลา! หรือวาทานมี ความสามารถที่จะยึดฝง แมน า้ํ กลับคืนมาได” มอุ าวยิ ะฮ กลา ววา “ในความคดิ ของทา น คดิ วาอะลีจะมีทา ทอี ยา งไรกบั เราในขณะน้?ี ” อัมร บุตรของอาศตอบวา “ในความคิดของฉัน อะลีจะไมป ฏบิ ัตติ อเราเหมือนกับท่เี ราปฏิบัติตอเขาอยาง แนน อน อะลจี ะไมป ลอ ยใหเ ราอยใู นสภาพของผขู าดแคลนนาํ้ อยางเด็ดขาด เขามไิ ดม าเพ่ือวัตถปุ ระสงคเชนน้นั ” ทางดานทานอิมามอะลีและทหารของทาน หลังจากขับไลทหารของมุอาวิยะฮออกจากฝงแมนํ้าสําเร็จ บรรดาทหารตางก็ขออนุญาตจากทานอิมามอะลี เพ่ือการปดก้ันฝงแมน้ําทันทีเพ่ือมิใหบรรดาทหารของมุอาวิ ยะฮเ ขา มาใชส อยน้ําได ทานอิมามอะลี กลาววา “จงอยาปดก้ันพวกเขา ฉันจะไมกระทําเย่ียงนั้นเด็ดขาด นั่นเปนวิถีทางของผู โงเขลาเบาปญญา แตฉันจะใชโอกาสนี้เพื่อเร่ิมการเจรจาอยางสันติกับพวกเขาโดยอยูบนพื้นฐานของคัมภีรแหง พระผูเปนเจา และถาหากพวกเขายอมตกลงตามขอเสนอแนะของฉัน ก็จะเปนการดีย่ิง และถาหากวาพวกเขา ปฏิเสธ ฉันก็จะสูรบกับพวกเขา แตเปนการสูรบแบบชายชาตรี มิใชการสูรบแบบการปดก้ันฝงน้ําจากฝงตรงขาม ฉนั จะไมก ระทําเชน นัน้ เด็ดขาด และฉันจะไมป ลอ ยใหผ ใู ดตอ งอยใู นสภาพของผูท่หี วิ กระหายอยางแนน อน” ในวันนน้ั เองกอนเวลาค่ํา ทหารทง้ั สองฝา ย (อมิ ามอะลีและมุอาวิยะฮ) ตางก็มายังฝงแมนํ้าเพ่ือตักนํ้าไป ใชด ่มื กนิ และไมม ผี ูใดปด กนั้ หรอื ขดั ขวางการมาเอานาํ้ ของบรรดาทหารของมอุ าวิยะฮเลยแมแตคนเดยี ว.(2) 85 การรําพงึ ราํ พันถึงความยากเขญ็ ในการดํารงชีวิต มุฟฎฎ็อล บินกอยซ กําลังตกอยูในภาวะท่ีลําบากยากเข็ญย่ิง ในการดํารงชีวิตของเขาในขณะน้ี ความ ยากจนขัดสน หน้ีสินและคาใชจายตางๆ นานา สรางความทุกขใจเขาเปนอยางย่ิง วันหนึ่งเขาจึงมาหาทานอิ มามญะอฟ ร อัซ ซอดิก และรําพงึ รําพันถึงความยากลําบากของเขาตางๆ นานาอยางละเอียดแกทานอิมามญะอ ฟร อัซ ซอดิก “ฉันมีหนี้สินอยูจํานวนเทานั้น ฉันไมรูวาจะปลดหน้ีดังกลาวไดอยางไร ฉันมีคาใชจายน้ันแตฉันยังไมมี รายไดท่ีจะนําเงินไปเปนคาใชจายตรงน้ันเลย ฉันหมดหนทางและรูสึกสับสนงุนงงเปนอยางย่ิง ไมวาจะหันไปหา ประตบู านใด มันจะถกู ปดสําหรบั ฉันท้ังสน้ิ ” และชวงสุดทายของการรําพัน เขาไดขอใหทานอิมามญะอฟร อัซ ซอดิก ขอดุอาอใหแกเขาดวย และ ชว ยขอใหอ ลั ลอฮ (ซบ.) ทรงปลดบวงพันธะตางๆ จากกจิ การงานของเขาดว ยเชน กัน ทานอิมามญะอฟร อัซ ซอดิก ไดกลาวแกหญิงรับใชนางหนึ่งซ่ึงอยูในท่ีน้ันวา “เจาจงไปหยิบถุงเงินท่ี มนั ซูรทไี่ ดส งมาใหเรา เอามาใหเ ราหนอ ยซ!ิ ” (2) ซะเราะฮ นะฮลุ บะลาเฆาะฮ ของ อบิ นิ อบลิ ฮะดีด คุฏบะฮที่ 51, พิมพเบรุต หนา 419-428. 118

หญิงรับใชจึงรีบไปหยิบถุงเงินมาอยางรวดเร็ว และยื่นใหทานอิมามญะอฟร อัซ ซอดิก ทานอิมามจึง กลาวแก มุฟฎฎ็อล บินกอยซ วา “ในถุงใบน้ีมีเงินอยู 400 ดีนาร และเปนสวนหนึ่งในการชวยเหลือตอการดําเนิน ชวี ิตของทา น” มุฟฎฎ็อล จึงกลาววา “เปาหมายในการมาหาทานในวันน้ีของฉันมิใชเพื่อส่ิงน้ีเลย เปาหมายของฉัน เพยี งแคมาขอใหทานวงิ วอนตออัลลอฮใ หฉ นั เทา นน้ั เทานนั้ ” อิมามญะอฟร อัซ ซอดิก “ไมเปนไร การวิงวอนตออัลลอฮฉันก็จะขอใหดวย แตฉันมีสิ่งหนึ่งท่ีจะบอก ทานคือ จงอยานําความยากจนขัดสน ความยากลําบากตางๆ ของตนเองไปรําพึงรําพันใหผูใดรับฟงเปนอันขาด เพราะผลสะทอนประการแรกของการกระทําเชนนั้นก็คือ ทานจะถูกตราหนาวาเปนผูท่ีลมเหลว และมีความพาย แพตอการดําเนินชีวิต ทานจะตํ่าตอยไรคาในหมูผูคน ความมีเกียรติและการใหเกียรติจากผูอื่นท่ีมีตอทานก็จะ สูญสิน้ ไปทันที”. (1) 86 คําติเตียนของอาจารย ในคาํ่ คนื หนง่ึ ขณะท่ซี ยั ยดิ ญะวาด ออมลู ี ผเู ชยี่ วชาญในดา นนิตศิ าสตรอิสลามทม่ี ีชื่อเสยี ง (ผปู ระพันธห นงั สอื มฟิ ตาฮุล กริ อมะฮ) กําลงั รับประทานอาหารคาํ่ อยนู น้ั กม็ เี สยี งเคาะประตบู า น จากใครบางคนดงั ข้นึ และเม่อื ทา นรวู า ผทู ่ีกาํ ลงั เคาะประตอู ยนู น้ั คือผทู ค่ี อยปรนนบิ ตั ิรบั ใช อาจารยของทา นเอง ทานจงึ รีบกลุ กี ุจอไปเปด ประตู ชายผนู ั้นกลาวแกท านวา “ทา นอาจารยใ หฉ ันมาเรียกทานไปพบเดยี๋ วน้ี อาหารคาํ่ ถูกตระเตรียมอยูขา งหนาทาน อาจารยแลว แตท านไมย อมแตะเลยจนกวา ทานจะไปหา” ทานซยั ยิด ญะวาด จึงไมร อชา รบี เดนิ ทางไปยงั บา นของ ซยั ยิดมะฮด ี บะฮร ลิ อุลมู ซ่งึ เปน อาจารยของทา นทนั ที โดยที่รบั ประทานอาหารคํา่ ยงั ไมท นั เสรจ็ เมือ่ ทา นไปถึงพรบิ ตาแรกที่ อาจารยเ ห็น ทานกลา วกบั ซัยยิดญะวาดดวยความโมโหสุดขดี อยางทไี่ มเคยปรากฏมากอนวา “ซยั ยิดญะวาด! ทา นไมม คี วามเกรงกลวั ตอพระเจา เลยหรอื ? ทา นไมมคี วามละอายตอ เบ้ืองพระพักตรข องพระองคเ ลยหรืออยา งไร?” (1) บฮิ ารุล อนั วาร เลม 11 หนา 114. 119

หลงั จากไดย นิ คาํ ตอ วา ขา งตนของอาจารย ทาํ ใหซ ัยยดิ ญะวาดตกอยูใ นหว งแหง ความงงงนั อยางที่สดุ วา เกดิ อะไรข้ึน เพราะจนถงึ ขณะน้ที า นกย็ งั ไมเ คยถกู ติเตียนตอวา อยางรุนแรงถงึ ขนาดนจ้ี าก อาจารยข องทา น ทานพยายามครนุ คิดไครค รวญเพอ่ื คน หาสาเหตุแตกไ็ รผล ทา นจงึ ตดั สนิ ใจถาม อาจารยว า “ไดโ ปรดเถดิ ทานอาจารย! จงบอกขาพเจา เถิดวา ขาพเจาผนู ้ที าํ ผิดอนั ใดลงไป” ทา นอาจารย “เจด็ วันเจด็ คนื แลว ท่เี พื่อนบา นของเจาพรอมกบั ครอบครัวของเขาไมม แี ปง และ ขา วสารเพ่อื ปรุงอาหาร และในชว งเจด็ วันเจด็ คนื ท่ผี า นมาจะมกี แ็ ตเ พยี งอินทผลัมราคาถกู ทเี่ ขาไปเชื่อ เอามากอนจากรานขายของชาํ ทีท่ างเขา บานของเจา เอง และวนั น้ีเขากอ็ อกไปทร่ี า นนน้ั อกี ครั้งหน่งึ เพ่ือจะเชอื่ อินทผลมั ราคาถูกนน้ั อีก แตก อ นทเี่ ขาจะเอย ปากกลา วส่ิงใด พอคาก็กลา วดกั คอเขากอ นวา ทานเช่ือของไปเยอะแลว หลังจากไดยนิ เชน นนั้ เขาจงึ ละอายที่จะขอเชือ่ อินทผลมั อีก เขาจึงตองหัน หลงั กลับบานดวยมือเปลา และในคนื น้เี ขาและครอบครัวไมม ีอาหารที่จะรับประทาน” ซัยยดิ ญะวาด “ขอสาบานตอพระองค ขา พเจาไมทราบเลย วา มีเหตุการณเ ชน นีเ้ กดิ ขนึ้ กบั เขา และถา หากขา พเจา ทราบขาพเจา จะไมป ลอยใหเขาและครอบครวั ตองอยใู นสภาพเชนนีเ้ ปน อันขาด” อาจารย “คาํ ตอ วาติเตียนของฉันท่ีมีแกเ จา มสี าเหตมุ าจากเร่อื งนี้เอง ทวี่ า ทาํ ไมเจาถึงไมรู ขาวคราวความเปนอยขู องเพื่อนบา นบา งเลยหรือ เจด็ วนั เจด็ คนื ทเี่ ขาตองกินอนิ ทผลมั ราคาถกู ๆ เปน อาหารโดยทเ่ี จา ไมร ูเ รื่องเลย มันเปน ไปไดอ ยา งไร? และถาหากวา เจา รดู วี า เขาไมม อี าหารเลย และไมไดหยบิ ยน่ื ความชว ยเหลือใดๆ แกเ ขาสักนดิ เดียว เจามิใชม สุ ลมิ อยา งแนน อน! เจา คอื พวกยิว” ซยั ยดิ ญะวาด “ไดโ ปรดบอกขาพเจา เถดิ วา จะใหขา พเจา ทําอยา งไร?” อาจารย “ผรู ับใชข องฉันจะนาํ ถาดอาหารน้ไี ปยงั บา นของชายผนู นั้ เจา จงตามเขาไป เมอ่ื ถงึ หนา บา น เขาจะกลบั ออกมา เจาจงเคาะประตบู านชายผนู นั้ และขอเขาไปรวมรบั ประทาน อาหารคา่ํ กบั เขา และจงนาํ เงนิ จาํ นวนนไี้ ปดวย แลวจงแอบเอาไวใ ตพ รมหรอื เส่อื บนบานของเขา และเจาจงขอโทษเขาท่เี จา ละเลยหนาท่ีของการเปน เพอื่ นบา นท่ีดตี อ เขา เสรจ็ แลววางถาดไวท น่ี นั่ และจงกลับมาหาฉัน ฉนั จะนงั่ คอยเจาอยทู ่นี ีแ่ ละจะไมร บั ประทานอะไร จนกวา เจา จะกลับมา และ นาํ ขา วของชายผูศรทั ธาคนน้นั มาบอกแกฉ ัน” ชายผรู ับใชจ ึงยกถาดอาหารใบใหญทเ่ี ต็มไปดวยอาหารอันหลากหลาย ออกไปยงั บา นของชายผนู ้นั พรอ มกบั ซยั ยิดญะวาดทันที เมื่อถึงหนาบาน ชายผูรบั ใชจ งึ กลับออกมาเหลอื แตซ ยั ยดิ ญะวาดทค่ี อยอยู ทา น ซยั ยดิ เคาะประตเู รยี ก เพอื่ ขออนุญาตเขาไปในบา น เมื่อเขาไปขางในกไ็ ดร ับการตอ นรบั จากเจา ของบา นเปน อยาง ดี หลงั จากท่ซี ัยยดิ ญะวาดขอโทษตางๆ นานาแลว จงึ เชื้อเชิญเขาใหร ับประทานอาหารรว มกบั ทาน อาหารคําแรก ทีช่ ายผนู ัน้ ไดลิม้ รส เขาก็รูไ ดท ันทีวา อาหารถาดน้ี มิใชเ ปนอาหารทถ่ี ูกปรุงในบานของซยั ยิดญะวาด เพราะ ซัยยดิ ญะวาดเปนชาวอาหรบั แตรสชาดของอาหารมใิ ชร สชาดอาหารของชาวอาหรับแตอยางใด ชายผนู ัน้ จึงละ มอื จากการรับประทานอาหารทนั ที และกลา ววา “นีม่ ิใชอาหารที่ถูกปรงุ ขึน้ โดยชาวอาหรับ ดงั นั้น จึงมิใชอาหาร ที่มาจากบานของทา น ฉนั จะไมแตะตอ งอาหารนเี้ ด็ดขาด จนกวาทานจะบอกวา อาหารถาดน้ีมาจากผใู ด” เขาคาดคะเนไดอ ยางถกู ตองทีเดียว เพราะอาหารทงั้ หมดถกู ปรุงข้ึนในบา นของทา น ซยั ยดิ บะฮริลอุลูม ซ่งึ ทานซัยยิดเองเปน ชาวอหิ รา นมาแตก ําเนิด เปน ชาวเมืองบรู เู ญอรด ดังน้ัน อาหารจงึ มใิ ชอ าหารของชาวอาหรับ ถึงแมวา ซัยยดิ ญะวาดจะขอรอ งใหเ ขารับประทานอาหาร ดงั กลา ว โดยไมต องไปสนใจวา ใครจะเปนคนปรงุ หรอื มาจากไหน เขากย็ งั ไมย อมรับประทาน 120

เชนเดมิ และยงั กลา ววา “ฉนั จะไมแ ตะตอ งอาหารนเี้ ด็ดขาด จนกวา ทา นจะบอกวา อาหารถาดนม้ี า จากไหน?” ซัยยดิ ญะวาดจึงตองเลา เร่อื งราวทุกอยา งใหเ ขาฟง อยา งไมมีทางเลือกจนจบ เมื่อเขาไดร บั ฟง แลว เขาจึงเร่ิมรบั ประทานอาหารแตกย็ ังสงสยั ไมห าย เขากลา ววา “ฉันไมเ คยบอกกลาว ความลับนี้ของฉนั แกผใู ดเลย แมกระทงั่ เพ่ือนบา นท่ีใกลชิดของฉนั ฉันไมทราบวา ทา นซยั ยดิ มะฮ รลิ อุลมู ทราบมาจากไหน?” (1) ความลบั แหง พระองค ซงึ่ อารฟิ กย็ ังมิเคยเอย แกผใู ด แลว พวกขายเมรยั ไดย นิ ฟง มาจากไหน ฉันฉงนนกั . 87 การละศีลอด อนสั บุตรมาลิก คอื ผหู น่ึงทค่ี อยรบั ใชท านศาสดามฮุ มั มดั อยใู นบา นของทานหลายป ดว ยกนั จวบจนวาระสุดทา ยของทา นศาสดา สิ่งน้คี ือความภาคภมู ิใจสาํ หรบั เขาทเี ดียว เขาจงึ รจู กั และเขาใจถึงมารยาทและความเปน อยขู องทา นอยางถอ งแทม ากกวาผอู น่ื มาก เขาไดเหน็ ไดรู ใน การกนิ การด่มื และเครอ่ื งใชไมส อยในการใชชีวิตท่เี รียบงา ยของทานศาสดามฮุ ัมมัดทกุ ประการ ในชว งแหง การถอื ศลี อด อาหารทที่ า นรับประทานในเวลาของการละศลี อดหรือ รบั ประทานเพอื่ ถอื ศลี อด (ซะฮัร) กไ็ มม อี ะไรมากมาย นอกจากนมหรือนํ้าหวานและขนมปง กับนาํ้ ซปุ จาํ นวนหนง่ึ บางครง้ั การเตรยี มอาหารจะแยกทง้ั ในชว งละศลี อดและชวงเวลาซะฮรั แตบอยครั้ง ทา นจะรวมทงั้ สองเวลาอาหารเขา ดว ยกนั เปน ครั้งเดยี วเพ่อื ถอื ศลี อด ในเยน็ วนั หนึ่ง ซ่ึงธรรมดาแลว อนสั บุตรมาลกิ จะคอยเตรยี มนมจาํ นวนหนงึ่ และอาหาร อ่นื อีกเลก็ นอยเพือ่ ใหท า นศาสดาละศลี อด แตทวาวนั นนั้ เม่อื ถงึ เวลาละศีลอดแลว แตทานศาสดา กย็ ังไมม า ฟา ยิง่ มดื สนทิ แตทา นศาสดากย็ งั ไมก ลบั มา อนัสจงึ มน่ั ใจวา ทานศาสดา คงจะตอบ รับคําเชิญเพื่อละศีลอดของสาวกบางคนและไดล ะศีลอดทน่ี น่ั แลวอยา งแนนอน ดวยเหตนุ ีเ้ อง อนัสจงึ รับประทานอาหารนน้ั ทนั ที ตอ มาไมนานนักทา นศาสดาไดก ลับเขามาท่บี า น อนสั จงึ ถามผทู ต่ี ดิ ตามทานศาสดาวา “ทานศาสดา ไดล ะศีลอดทไ่ี หนหรือคนื น?ี้ ” ชายผนู ั้นตอบวา “ทา นศาสดา (ศ็อลฯ) ยังมิไดละศลี อดเลย พอดมี ธี รุ ะจาํ เปน บางประการ จงึ ทาํ ใหก ลับมาบานลาชา ไป” เม่ือไดยนิ เชน นัน้ อนสั รสู กึ ละอายยง่ิ นกั ตอ สิง่ ทเี่ ขากระทาํ ลงไป (รับประทานอาหารของ ทานศาสดา ขณะนน้ั อนัสมอี ายุราว 10 กวาป) เนอ่ื งจากวา เวลานน้ั ดกึ มากแลว การทีจ่ ะออกไปหา (1) อลั กนุ า วัล อลั กอบ มุฮัดดัษกมุ มี เลม 2 หนา 62. 121

ซือ้ อาหารเพื่อเตรียมใหม คงเปนไปไมได เขาจงึ เฝา คอยฟงวา เมือ่ ใดทา นศาสดาจะเรียกใหน าํ อาหารไปให และเมอื่ นนั้ เขากจ็ ะขออภยั ตอ ทา นในการกระทาํ ของเขา แตใ นอีกดา นหนง่ึ ทา น ศาสดาพอจะเขาใจวา เกิดอะไรข้นึ ทา นจงึ มิไดเอยปากขออาหารจากอนสั แตอยา งใด และเขา นอน ทั้งๆ ท่ียงั มิไดร ับประทานอะไรเลย อนัสกลา ววา “จนกระทงั่ ลมหายใจสดุ ทา ย ทา นศาสดากไ็ มเ คย ปริปากพูดเร่ืองดังกลา วเลย และมิไดต าํ หนิสิง่ ใดตอฉนั เลย” (1) 88 ลกู จางรานขายผา เดก็ หนมุ ผหู นงึ่ เปนลกู จา งขายผาในรา นขายผาแหงหนงึ่ เขาไมม ีโอกาสลว งรเู ลยวา ขางหนา เขานนั้ หลมุ พรางกบั ดักไดถกู สรางขน้ึ แลว สาํ หรับเขา เขาไมร ูเลยวาสตรผี สู วยงามนางน้ี ไปๆ มาๆ ในรา นขายผา อยเู ปน ประจาํ และแกลง เสแสรงทาํ เปนซอื้ ผา นัน่ คือผทู ีก่ าํ ลงั มีความรัก และหลงใหบเขาอยูอยางรอนรมุ ในวนั หน่งึ สตรนี างนน้ั กม็ าทร่ี า นขายผาและสงั่ ใหค นขายตัดผา จาํ นวนมากให เมอ่ื เสรจ็ แลว นางกข็ อโทษขอโพย เนอ่ื งจากนางคงไมส ามารถทีจ่ ะยกผา ทง้ั หมดนีก้ ลับไปคนเดียวได อีกทงั้ เงนิ กม็ ีไมพ อสาํ หรบั คาผา ทง้ั หมดดว ย นางจงึ กลา ววา “ใหเ ด็กหนมุ ผนู ช้ี ว ยนาํ ผาไปสงใหฉนั ทบ่ี า น และรับเงนิ คาผา ท่ีเหลือดว ยเลย” นางไดวางแผนการทัง้ หมดไวเ รียบรอ ยแลวกอนหนานี้ ในบา นของนางไมม บี คุ คลภายนอกอยูเลย นอกจากทาสรบั ใชไมก คี่ นท่ถี อื วาเปน คนภายใน ดงั น้นั มุฮัมมดั บุตรซีรนี ซึ่งเพง่ิ จะแตกเน้ือหนมุ มาหมาดๆ หนา ตาดแี ละทาทางดี ไดย กกองผา ขึ้นแบกบนบาและเดนิ ตามผูหญิงคนนั้นมาที่บา นของนาง และเมือ่ ถึงบา น นางไดเ ชอื้ เชิญมุฮมั มัดเขไ ปในหองหนง่ึ ทีส่ วยงามย่ิงนัก และใหนั่งคอยกอ น เขานัง่ คอยอยแู ละคิดในใจวา อยากจะใหน างรีบมารบั ของของนาง และจายคา ผา ที่เหลอื แกเ ขาโดยเรว็ ดวยเถดิ แตทวาเวลาไดลวงเลยไปมาก แลว นางก็ยงั มิไดอ อกมาเสียที หลงั จากน้ันอีกไมนานนกั มา นของหอ งท่ีเขานัง่ อยไู ดถูกปด ลง และผหู ญิงคนนน้ั ก็ กา วเขามาในหอ งดงั กลา วในสภาพท่ีเลอโฉมท่ีสุด โดยการแตง องคท รงเคร่อื งอยางมากมายแกต ัวของนางเอง เม่ือ เห็นเชน นัน้ จงึ ทําใหมฮุ มั มัดเขา ใจทนั ทีวา ถกู วางกับดักเขาใหแลว เขาพยายามใชค วามคิดอยา งหนกั วาจะทํา อยา งไรดี จะแนะนาํ ตักเตอื นหรือออนวอนใหน างปลอ ยเขาไป แตใ นทัศนะของเขาคดิ วา การกระทําเชนนัน้ ก็ เทากับการเอากอนอิฐโยนลงในทะเลซงึ่ ไมบังเกิดผลใดๆ แน เชนเดียวกันนางก็ไดร ําพึงราํ พันสารภาพรักตอ มุฮัม มัดยา งมากมาย นางกลาววา “ฉันมิไดซ้ือสินคาของทาน แตฉ ันมาซื้อทา นตา งหาก” มฮุ ัมมัดมิไดละความพยายาม โดยไดต ักเตอื นนางถึงบาปตา งๆ และความเกรงกลัวในวนั กยิ ามะฮ ทั้งยงั ขอรอ งและออนวอนใหนางปลอยเขาไป แตส่งิ ตางๆ เหลา น้กี ็จะไมมผี ลใดๆ ตอ นาง นางกลา ววา “ไมมที างเลือก ใดสาํ หรับทา น ทางเดียวคอื ทานจะตอ งทาํ ใหฉันสมหวงั ในความรกั เทานนั้ ” (1) กะฮล ลุ บศั ร มุฮดั ดัษกมุ มี หนา 67. 122

เมือ่ นางเหน็ ถงึ การยนื กรานปฏเิ สธของมฮุ ัมมดั บุตรซีรีนตอคําขอของนาง นางจึงตดั สนิ ใจยืน่ คําขาดแก มุฮมั มดั โดยคาํ ขูท่วี า “ถาหากทา นไมใหเ กยี รติและความสาํ คัญตอความรกั ของฉัน และไมยอมกระทําใหฉ ัน สมหวงั ในความรักแลวละ ฉนั จะรอ งตะโกนขนึ้ ทนั ทีและจะกลาววา หนมุ ผนู ีจ้ ะขม ขืนฉนั ลองคิดดซู วิ า อะไรจะเกดิ ขึ้นกบั ทา น” เม่อื มุฮัมมัดไดย ินเชน นน้ั เขารูสึกขนลุกไปท้ังตวั สาํ นกึ ในดานความศรัทธาทีเ่ ขามี เตือน เขาวา “ทา นจะตอ งปกปอ งตนเองจากการกระทาํ บาป!” แตอกี ดานหนงึ่ ถา หากนางตะโกนออกไป เชน นน้ั นนั่ หมายถงึ เกยี รติยศ ศักดศิ์ รี ทกุ สิง่ ทกุ อยา ง แมก ระทง่ั ชีวติ กจ็ ะจบส้ินลงอยา งแนน อน จงึ ไมม ีทางเลอื กใดอีกนอกจากตอ งสมยอมในส่งิ ท่นี างตอ งการเทานนั้ แตค วามคดิ หนง่ึ ไดวง่ิ ผานเขา มาในสมองของเขาเสมือนสายฟา แลบ จงึ ทาํ ใหเ ขาคดิ ไดวา ยงั มีอีกทางเลอื กหนงึ่ สาํ หรบั เขา น่ันกค็ อื “ฉันจะตอ งกระทาํ สงิ่ หนึง่ เพอ่ื เปล่ียนความรักของนางท่ี มีตอฉนั ใหเปน ความเกลียดชัง และนางกจ็ ะเลิกยุงกบั ฉนั อยา งแนน อน ดังน้ัน ถาหากวา ฉนั ตอ งการทจี่ ะปกปอ งความศรัทธาของฉันจากความโสมม ก็จาํ เปน จะตอ งอดทนตอ ความโสมมอน่ื ใหไ ด” เม่ือคิดเชน นน้ั เขาจงึ ขอตัวเขา หองนาํ้ เพ่ือปลดทุกข และกลบั ออกมาอกี ครั้งในสภาพท่เี น้อื ตัวเปรอะเปอ นไปดวยความสกปรกตางๆ (ในหอ งนาํ้ ) เม่ือนางเห็นเขาในสภาพเชน นน้ั นางรบี หัน หลังกลบั และไลเ ขาออกจากบา นในทันท.ี (1) 89 สถานภาพของดวงดาว อับดลุ มาลิก บตุ รอะอ ุน นองชายของซรุ อเราะฮ บุตรอะอุน) เปน นกั รายงานวจนะของ ทา นศาสดาคนหนงึ่ และเปนผทู มี่ คี วามเชื่อเรอ่ื งหลกั ทางโหราศาสตร และลกั ษณะของดวงดาว เปน อยา งยง่ิ เขาเขยี นหนังสืออยา งมากมายในวชิ าดาราศาสตร และบอยครัง้ ทีจ่ ะยอนกลบั ไป ศกึ ษาคนควา ในเรื่องของดวงดาว เพือ่ ทจ่ี ะนํามาเปน บรรทัดฐานในการตัดสินใจในทุกๆ กิจการ งานของเขา ในข้นั ตอนแรกเขาจะหนั ไปหาหนังสอื วชิ าโหราศาสตรแ ละการคํานวนตา งๆ ถงึ ตาํ แหนง ของดวงดาววา จะมผี ลออกมาอยา งไร แลวเขาก็จะปฏิบตั ิส่งิ นั้นตามการคาํ นวนทีไ่ ดรับ นานวนั สิง่ ดงั กลา วจงึ กลายเปน กจิ วัตรประจาํ ตวั ของเขาไปในท่สี ดุ นบั วันความสงสยั และ ความกงั วลในเร่ืองตางๆ กม็ มี ากขนึ้ ทกุ วนั จนถงึ กบั วา ไมว า เขาจะกระทําสง่ิ ใดกต็ าม เขาจะตอ ง คาํ นวนจากดวงดาวดูเสียกอ นวา จะกระทาํ ไดห รอื ไม เขาจงึ มีความรสู กึ วาสง่ิ นีไ้ ดท าํ ใหก ารใชชวี ิตที่ แทจ ริงของเขาพกิ ารไปเสียแลว เพราะไมว า จะกระทาํ สงิ่ ใดกเ็ กดิ ความสงสยั กงั วลไปหมด และหา กวาสถานการณเชนนย้ี ังคงดาํ เนนิ ตอ ไปเรอ่ื ยๆ หมายถึงการทย่ี งั คงตดิ ยึดอยูก ับความเชือ่ ความงม งายตอ ดวงดาวเพือ่ ใหร ูวาวนั นด้ี ี วนั น้ันไมดี เวลาน้มี ีโชค เวลาน้ันมเี คราะห หรอื เรอ่ื งราวเกยี่ วขอ ง (1) อัล กนุ ีย วะ อลั กอบ เลม 1 หนา 313. 123

กนั นี้ ระบบในการใชช ีวติ ของเขาก็จะตอ งถูกทาํ ลายไปในท่ีสุด และเขากร็ ูดีกนั วา เขาไมม สี ามารถ พอที่จะตัดขาดหรอื เพิกเฉยตอสง่ิ ดังกลาวได เขารสู ึกอิจฉาทุกครัง้ ท่เี หน็ สภาพของประชาชน ทีม่ ิไดใ หความสนใจตอเรือ่ งน้ี (ดวงดาว) และออกไปทาํ งานของตน โดยการพงึ พิงยงั อลั ลอฮ (ซบ.) เพียงองคเดียวเทา นนั้ ซง่ึ พวกเขา เหลา นัน้ ไมเ คยคดิ ถงึ เร่ืองนเ้ี ลยสกั นิด เขาไดนาํ เรอ่ื งนีไ้ ปปรึกษากบั ทานอิมามญะอฟร อซั ซอดกิ โดยกลา ววา “ฉันนนั้ หลง งมงายอยคู วามรใู นวชิ านี้เสยี แลว ฉนั ไมส ามารถจะกระดิกแขนขาของฉันเพอ่ื ใหห ลุดพนจากมนั ได เลย” ทานอมิ ามจึงถามเขาดว ยความประหลาดใจวา “เจา มคี วามเชื่อตอสง่ิ เหลา น้นั และตองปฏบิ ตั ิตามใช ไหม?” เขาตอบทานอมิ ามวา “ใชครบั ! โอบ ุตรแหงทา นศาสดา” ทานอมิ าม “ฉนั ขอสง่ั ใหเจา นําหนงั สอื ตา งๆ ทงั้ หมดท่ีเจา มมี าเผาท้ังเสีย” คําสงั่ ของทานอมิ ามญะอฟ ร อซั ซอดิก ไดก ลายเปน แรงบันดาลใจแกเ ขา เขาจงึ รบี ไปนาํ หนงั สือเหลา นนั้ มาเผาทันที เขาจงึ หลดุ พนจากความงมงายดงั กลา วในท่ีสดุ (1) 90 โหร ทานผปู กครองแหงศรทั ธาชน คอื ทานอะลี และบรรดาทหารหาญของทานตา งพรอมกันขน้ึ หลงั มา เพื่อมงุ หนา สูนะฮระวาน ทันใดนนั้ เอง บคุ คลหนงึ่ ในหมสู าวกของทา นไดเขา มาหาทาน ผปู กครองแหง ศรัทธาชน พรอมกับนําชายผหู นง่ึ มาดว ย เขากลา ววา “โอ ทา นผูปกครองแหง ศรทั ธาชน ชายผูน้ีคือโหร เขามสี งิ่ หนงึ่ ทีจ่ ะบอกกลา วแกทาน” โหร “โอ ทานผปู กครองแหง ศรัทธาชน จงอยาเคลอื่ นทพั ในชว่ั โมงน้ีเลย คอยอกี สกั พักให เวลาลว งเลยไปอีกอยา งนอ ยสักสองถงึ สามชวั่ โมง แลว คอ ยเคลอื่ นทพั จะดีกวา” ทานผูป กครองแหงศรทั ธาชน “ทาํ ไมละ!” ทานผปู กครองแหง ศรทั ธาชน “เนอ่ื งจากสถานภาพของดวงดาวบง บอกวา บคุ คลใดก็ ตามทอี่ อกเดินทางในชวงเวลานี้ เขาจะพบกับความพา ยแพจ ากฝายศัตรอู ยางแนน อน และความ หายนะอนั มากมายจะประสบกบั เขาและผชู ว ยเหลือเขาในท่สี ดุ และถา หากวา ทา นเคลอ่ื นทัพ ออกไปในชวงเวลาทฉี่ ันบอก ทานจะไดรับชัยชนะและบรรลสุ ูเ ปาหมายอยางแนแ ท” ทา นผปู กครองแหงศรัทธาชน “มาของฉันตวั นก้ี าํ ลังตัง้ ทอง ทานสามารถบอกไดหรือไมว าลกู ของมนั ท่ี อยูในครรภตวั ผูหรือตวั เมีย?” โหร “ถา หากวา ฉันไดใ ชเวลาในการคาํ นวณสกั นิดกจ็ ะตอบได” (1) วะซาอิล เลม 2 หนา 181. 124

ทา นผปู กครองแหง ศรทั ธาชน “ทา นโกหก! ทา นไมส ามารถทจ่ี ะบอกไดด อก อลั กรุ อาน กลา วไวว า ไมมีผใู ดที่จะสามารถลว งรูถงึ ความลบั ไดน อกจากพระเจา องคเดยี วเทา นัน้ พระองค ทรงรูวา พระองคไดสรา งส่งิ ใดในครรภน ้ัน มุฮมั มัดศาสนทตู ของพระองค กย็ งั ไมเคยกลา วอา งในสิ่ง ท่ีทา นกําลงั กลาวอางอยเู ลยแมแ ตครั้งเดยี ว ทา นอา งวา ทา นรทู กุ สิง่ ทกุ อยา งวา จะมเี หตุการณอ ะไร เกิดข้นึ บา งในอนาคต และยังรูอ ีกวา ชว งเวลาใดดชี ว งเวลาใดไมด ใี ชหรือไม? หากเปน เชน นน้ั แลว ไซร ถาหากบุคคลหนง่ึ เขามคี วามเชอ่ื ศรทั ธาตอ ทา นดวยความรูอนั สมบรู ณแ บบ และลว งรู เหตกุ ารณลว งหนา ทงั้ หมด เขาผูนัน้ กค็ งจะไมมีความตองการตอ พระผูเ ปนเจา อีกแลว ” แลวทานผูป กครองแหง ศรัทธาชน ก็กลาวกบั ประชาชนวา “ขออยา เปน เชน นนั้ เลย! ท่พี วก ทา นจะเปน ผทู ่หี ลงงมงายตอ เรื่องเหลา น้ี ทั้งหมดลว นเปนเพยี งการคาดเดา นักทาํ นายเหตุการณ ลวงหนา นน้ั อยใู นระดบั เดยี วกบั ผทู ใ่ี ชเ วทมนตคาถา และผูทใ่ี ชเวทมนตคาถานน้ั อยูในระดบั เดียวกับผปู ฏิเสธ และผปู ฏิเสธนน้ั อยูในไฟนรก” เมอื่ กลาวจบทา นผูป กครองแหง ศรทั ธาชนไดม องขนึ้ ไปบนทอ งฟา และกลาวบทขอพรบท หนงึ่ ซึง่ เก่ยี วกบั การพงึ่ พาอลั ลอฮ (ซบ.) เพยี งองคเดียว เสรจ็ แลวจงึ หนั ไปหาโหรผนู น้ั และกลาววา “เราจะไมป ฏิบัติตามในสง่ิ ท่ที า นบอกแตอ ยา งใด และเราจะออกเดนิ ทางเดยี๋ วน!ี้ ” ทา นผปู กครองแหง ศรทั ธาชน อะลี บุตรอบฏี อลิบ ไดอ อกคาํ สัง่ ใหเคล่อื นทพั ทนั ทีเพอ่ื มุงสู การประจญั บานกบั เหลา ศตั รู และทา นก็ไดรับชยั ชนะในการสงครามเพอ่ื ศาสนาในคร้งั นน้ั ในทส่ี ุด (1) 91 การแกไ ขปญ หา ศอฟวานไดเขา พบทา นอมิ ามญะอฟร อซั ซอดกิ และน่ังลงขางๆ ทา นอมิ าม ทนั ใดน้ันเอง มีชายผหู นง่ึ เปน ชาวมักกะฮไ ดเขา มานง่ั รว มในทชี่ มุ นมุ และเลา ถงึ ปญ หาหนง่ึ ท่ีเกดิ ขึ้นกบั เขา ใน ท่สี ดุ จงึ ทาํ ใหเขา ใจไดวา เขามคี า ใชจา ยจํานวนหนึ่ง และเขาไมสามารถทจี่ ะจายได ทานอมิ าม จงึ สง่ั ศอฟวานวา “จงเรง รีบในการชว ยเหลือพนี่ องผศู รทั ธาดว ยกนั เถดิ ” ศอฟวานรีบลุกออกไป และในเวลาไมนานนกั หลังจากเสร็จสน้ิ ภารกจิ เขาก็กลบั มาหาทา นอมิ าม ทา นอิ มามจงึ ถามเขาวา “เปนอยางไรบาง” ศอฟวาน “ดว ยความชวยเหลอื ของพระองค เรียบรอยแลว ครับ” (1) นะฮ ุล บะลาเฆาะฮ คุฏบะฮที่ 77, วะซาอลิ เลม 2 หนา 181. 125

ทานอมิ าม “พงึ รไู วเถดิ วา! การกระทําในสิ่งน้ี (ชวยเหลอื ผอู ่ืน) ถึงแมวา มนั อาจจะเปนเรอ่ื งเลก็ นอยใน สายตาของทุกคนจากการชว ยเหลือผอู ื่นในเวลาอนั นอ ยนดิ กต็ าม สง่ิ นั้นเปนสิง่ ท่รี ักย่ิง และประเสริฐย่ิงกวา การ เวียนรอบกะอบะฮเจด็ รอบเสียอีก” และทานอมิ ามยังกลา วตออกี วา ชายผูห นึ่งมปี ญ หาและตองการคนชวยเหลอื เขาจึงมาหาอิมามฮาซนั มุจญต ะบา และขอความชว ยเหลือจากทาน ทา น อมิ ามจึงรีบสวมรองเทาและออกไปกบั เขาทนั ที ในระหวา งทาง ทง้ั สองเดนิ ผา นอิมามฮูเซน ซง่ึ กาํ ลงั มุงมั่นอยูก ับการนมาซวงิ วอน อมิ ามฮาซนั จึงถามชายผูน ั้นวา “เหตใุ ดทาน จึงไมไปขอความชว ยเหลอื จากฮูเซน หรือวาทา นลมื นึกถึงเขา” เขาตอบวา “ตอนแรกฉนั ก็จะไปหาทา นเหมอื นกันเพ่ือขอความชว ยเหลือ แตฉนั ไดย นิ มาวาทา นกําลงั พํานกั เพอ่ื การนมสั การอยใู นมัสยดิ ฉันจงึ ไมไ ดไ ปหาทา น” ทา นอมิ าม กลา ววา “แตถาหากเตาฟก ในการชว ยเหลอื ทานถูกมอบแกเขา (อิมามฮูเซน) มนั คอื สิ่งที่ ดกี วาการพกั ในมัสยดิ ถึงหนึ่งเดือนเสยี อกี สําหรับเขา”. (1) 92 ใครคือผทู เ่ี ครงดรัดมากกวา กนั ชายผหู นง่ึ จากสาวกของทานอิมามญะอฟ ร อซั ซอดิก ซงึ่ ตามธรรมดาแลว มักจะเขารว มในการเรียน การสอนอยูเปนประจาํ กับทา นอิมาม และจะเขา รวมในการชุมนุมตา งๆ ของผูอื่นและไปมาหาสูก ันเสมอในหมู เพอื่ นฝงู แตช วงหลงั ๆ น้ีไมม ีวีแ่ ววของเขาเลย วันหน่งึ ทา นอมิ ามญะอฟร อัซ ซอดิก ไดถามสาวกคนหน่งึ และเพ่อื นฝงู ของชายผูน ้นั วา “ถามจรงิ ๆ เถดิ วา เขาหายไปไหนแลว ระยะหลงั น้หี ลายวันแล วฉันไมเ หน็ เขาเลย” พวกเขากลา ววา “โอ บุตรแหงทานศาสดา ในชว งระยะหลังน้ีฐานะของเขาไมค อ ยจะดีนัก มีความ เปนอยทู ่ียากจนมาก” ทา นอมิ าม “แลวเขาทาํ งานอะไรกัน” พวกเขาตอบวา “เปลา เลย! เขาน่งั อยูแตในบานและมงุ มนั่ อยกู ับการเคารพภักดีตออลั ลอฮ ตลอดเวลา เพยี งอยางเดียว” ทานอิมาม “แลวปจจัยยงั ชพี ประจาํ วันของเขา ไดม าจากทไี่ หน” พวกเขาตอบวา “เพื่อนคนหน่ึงของเขาเองรบั อาสาจดั หาสิง่ ตางๆ ในการดํารงชีวิตใหแกเขา” ทา นอมิ าม “ขอสาบานตออัลลอฮ (ซบ.) เพ่อื นของเขาผนู ั้น คอื ผูทเี่ ครงครัดมากกวา เขาถึงหนง่ึ ขั้น ทเี ดยี ว”. (1) 93 อเลก็ ซานเดอร และ ดโิ อเจน (1) กาฟย เลม 2 บาบ อัซซะอยี  ฟ ฮาญะต้ิลมุอมิน หนา 198. (1) วะซาอิล เลม 2 หนา 529. 126

เมือ่ อเล็กซานเดอรก ษตั รยิ แ หง มาซโิ ดเนยี ไดถูกแตงตั้งใหเ ปนผูบังคับบญั ชาการสูงสุดของกองทัพกรีซ ในการระดมพลไปยงั อหิ รา น ผูคนทุกชนชนั้ ตางหลงั่ ไหลมายังเขา เพอื่ แสดงความยินดี แตท วา ดโิ อเจน นกั ปราชญผูลือชอ่ื แหงกรซี ซึ่งอาศัยอยูในเมอื งโครนิ ทไมคอ ยจะรูส กึ ยนิ ดยี นิ รา ยอะไรนัก ตอการไดรบั ตําแหนง ของอเล็กซานเดอร และอเล็กซานเดอรตอ งเปน ฝายมาหาเขาในทีส่ ุด ดโิ อเจน ซง่ึ เปน นกั ปราชญค นหนึ่งแหงแนวทางโซเบรียตี้ ซ่งึ ไมผูกพยาบาทมาดราย ไมขอความ ชวยเหลอื จากผใู ด เปนตวั ของตัวเอง ปราศจากความโลภ ใชชวี ิตทางสายกลาง ขณะนน้ั ขณะน้นั ดโิ อเจนกาํ ลงั เอน กายอยทู า มกลางแสงแดดในวันทีฟ่ า ใส และเมอ่ื รสู ึกวา มีผคู นกลุมหนึง่ กาํ ลงั มงุ หนามาหาเขา เขาจึงลกุ ขึน้ และอ เลก็ ซานเดอรก ับผตู ิดตามก็มาถึงพอดี เขามองไปท่อี เลก็ ซานเดอรทม่ี าหาเขาในลักษณะของผยู ่ิงใหญ มผี ตู ิดตาม อยางมากมาย แตส ายตาที่เขามองอเลก็ ซานเดอรกม็ ไิ ดแตกตางไปจากมนุษยค นอืน่ และคดิ วาก็แคมนุษยธ รรดา คนหนึ่งเทาน้นั ท่ีกําลังมาหาเขา เพื่อตองการทจี่ ะปกปกรกั ษาสโลแกนกลุมของเขาเอาไว อเล็กซานเดอรไ ดกลาวทักทายเขาและกลา ววา “ถาหากทานตองการแนะนําส่ิงใดกบ็ อกฉันได” ดิโอเจน กลา ววา “ฉันคงไมข ออะไรมากนกั หรอก คือฉันกาํ ลังยืนอาบแดดอยูแ ตท วา ทา นกาํ ลงั ยนื บัง แสงแดดทีส่ อ งแสงมายงั ฉันในขณะน้ี ไดโ ปรดหลบไปทางโนน สักนิดแคน้กี ็พอ” คําพดู ดังกลาวของดิโอเจนในทัศนะของผตู ดิ ตามอเลก็ ซานเดอรน ั้น คือคาํ พดู ของผทู ีม่ ีสติไม สมประกอบ พวกเขากลา วเปน เสยี งเดียวกนั วา โอกาสดขี นาดน้ีแลวยังไมใ ชใหเ ปน ประโยชนอ กี ชายผนู ้ีสงสัยสติ คงไมด ีแนๆ เนอื่ งจากอเลก็ ซานเดอรเ ปน ถึงกษัตรยิ ผทู ี่สามารถจะบนั ดาลอะไรกไ็ ดแ ตทวา ตัวอเล็กซานเดอรเ อง มองดิโอเจนอยางชายผหู น่งึ ที่มจี ิตวญิ ญาณอนั สูงสงย่งิ นกั หลังจากทเ่ี ขาเดินทางกลับ อเลก็ ซานเดอรไ ดหนั ไปหาผตู ดิ ตามของเขา ซ่งึ เปนนักปรัชญาท้งั สิน้ และ กลา วเชงิ ตลกขบขนั วา “อันท่จี ริงแลว ถาฉนั ไมใชอเลก็ ซานเดอรฉ ันใครทีจ่ ะเปน ดโิ อเจนมากกวา ”. (1) 94 กษตั ริยและนักปรชั ญา ในการเดินทางไปยงั แควนคุรอซานของกษตั ริยนาศริ ุดดีน ไมว า เมอื งใดก็ตามทเ่ี ขาเดนิ ทางผาน ประชาชนทกุ ชนชัน้ จะออกมาตอ นรับอยางคบั ค่ังทกุ เมือง และเมื่อเขาตองการจะออกไปจากเมืองนั้นๆ ประชาชน เหลาน้ันกจ็ ะมาสงและราํ่ ลาเขา จนกระทั่งเขาเดินทางมาถงึ เมืองซบั ซะวอรกี ็เชน เดียวกนั ประชาชนทกุ ชนช้นั ในเมืองน้ีตางกอ็ อกมา ตอ นรับเขากันอยา งหนาแนน เหมือนเชนเมอื งอื่นๆ จะมีกแ็ ตเ พียงบคุ คลเดียวเทานนั้ ทไี่ มไดอ อกมาตอ นรับเขาแต อยา งใด ซ่งึ เปนนกั ปรชั ญาทล่ี อื ชื่อและเปน นกั รหัสยะที่มชี ่อื เสียงคือทา น ฮัจญี มุลลา ฮาดี ซับซะวอรี และเปน บุคคลเดียวท่ีเขาตงั้ ใจเอาไววา ในการเดินทางมาครุ อซานคร้ังน้ี จะตองมาพบกับบคุ คลผนู ้อี ยางใกลชดิ ใหจงได บุคคลผนู เ้ี ปนชายคนหนงึ่ ทม่ี ีชื่อเสียงอยางรวดเร็วในหมูประชาชนชาวอหิ รา นทงั้ หมด บรรดานกั ศกึ ษาวิชาการ ศาสนาจากทว่ั ทุกมมุ ของประเทศ ตางหลงั่ ไหลมาหาเขาทนี่ ่ี จนกระทั่งเขาไดจดั ต้ังสถาบันการศกึ ษาศาสนาที่ ใหญโ ตมากในเมอื งซบั ซะวอรี (1) ตารคี อลิ ม แปลโดย อะหหมัด ออรอม หนา 525. 127

กษัตรยิ รูสกึ เหน็ดเหนอ่ื ยอยางย่ิงตอการตอ นรบั ขบั สขู องบรรดาประชาชน การเยย่ี มชมท่ีนั่นทีน่ ี้ การให เกียรติกัน คาํ เยินยอทไี่ ดร ับ เขาจึงตัดสินใจที่จะไปเย่ยี มนกั ปราชญผูน ้ัน ผคู นตางกลาวกับกษัตริยวา “ทา นนกั ปราชญน นั้ ไมร จู ักกษัตริยหรือบรรดามนตรีหรอก” แตกษัตริยก ลาววา “แตก ษัตริยร ูจกั นกั ปราชญ” คําพูดดังกลา วถูกถายทอดไปถึงนกั ปราชญท านน้นั เวลาในการเขา พบจงึ ถกู กาํ หนดขนึ้ ในวนั หนงึ่ ชว ง บายออ นๆ กษตั รยิ เ ดินทางไปยงั บา นของทานนักปราชญพรอ มกับคนรบั ใชคนหนง่ึ บา นของปราชญผูน้นั เปน บา น ซ่ึงไมใหญโ ตหรหู รา เครอื่ งใชไ มสอยภายในกเ็ รียบงา ย กษัตริยจึงเรม่ิ พูดเกรน่ิ ขึ้นวา “ในทกุ ๆ ความโปรดปรานจะมีคําขอบคุณควบคูกันไป คาํ ขอบคุณแหง วิชาการความรกู ค็ อื การส่ังสอน และทางนํา คําขอบคณุ แหงทรัพยส ินเงนิ ทองก็คือการหยิบยืน่ และการชว ยเหลอื คาํ ขอบคุณแหงกษตั ริยก็ เชน เดยี วกัน คอื การตอบสนองความประสงคของผอู น่ื ดงั น้ัน ฉันประสงคท ี่จะใหท านขอสง่ิ หนึง่ ส่งิ ใดจากฉนั บาง เพือ่ ทฉี่ นั จะไดรับเตาฟก ตอการนํามาซึง่ สิ่งทที่ า นพึงประสงค” ทา นนักปราชญ “ฉนั มิไดขาดแคลนสงิ่ ใดและไมตอ งการอะไรเลย” กษัตรยิ  “ฉันไดย ินมาวา ทา นมไี รก ารเกษตรอยแู ปลงหนงึ่ ทานจะอนญุ าตหรอื ไม ถาฉันจะออกคําสั่งให ยกเลิกการเก็บภาษจี ากไรแ ปลงน้นั ของทา น” ทานนกั ปราชญ “สํานกั งานทเ่ี ก็บภาษีรายไดของรฐั นั้นมกี ฎเกณฑต ายตัววา ในแตละเมอื งจะมีภาษีที่ จะตอ งเกบ็ เทา ไร และกฎเกณฑดังกลา วจะตองสบั สนแนจากการเปลีย่ นแปลงในการเก็บภาษใี นบางจดุ ถา หาก วาในเมืองน้รี ฐั บาลไมเก็บภาษีจากฉัน แนน อนภาษีจํานวนดังกลาวของฉันทไี่ ดร ับการยกเวน จะไปถกู เกบ็ จาก ผอู ่ืนมากขึ้นเพ่ือมาทดแทน เพ่อื ท่ีจํานวนภาษีทง้ั หมดทีเ่ มืองซับซะวอรจี ะตองจายไดต ามกําหนด ทานคงจะไมพึง พอใจแนถา หากวา การลดหยอ นภาษีหรอื ยกเวน ภาษแี กฉันจะเปนเหตใุ หบ รรดาเดก็ เด็กกาํ พรา และหญงิ หมา ย ตอ งลําบากยิง่ ข้ึน ในขณะเดียวกัน รฐั บาลก็มีหนาท่ีที่จะตอ งปกปอ งชวี ิตและทรัพยส นิ ของประชาชน ทางรฐั ก็ จะตองมีคาใชจ ายในสวนดังกลาว ดังนั้น เราพรอมและพึงพอใจที่จะจา ยภาษสี วนนีข้ องเรา” กษตั ริย “ฉนั ตองการท่ีจะรบั ประทานอาหารรว มกบั ทานในวันน้ี และขอใหเ ปน อาหารประจําวนั ของทา น ดวย ฉันพรอ มแลว ไดโ ปรดส่ังใหยกอาหารของทา นมาเถิด” ทานนักปราชญสงเสียงตะโกนออกไปทนั ทโี ดยมิไดล กุ จากทนี่ ั่งวา “จงนาํ อาหารของฉนั มา” อาหารถกู นาํ มาทนั ที ภาชนะใสอาหารหน่ึงท่ีถูกทําขนึ้ จากไม และมขี นมปงไมก ี่ช้ินอยใู นน้ัน มีชอ น นมเปรี้ยวหนึง่ ที่ และ เกลืออีกจํานวนหนึง่ ถกู วางลงตรงหนา คนท้งั สอง ทา นนักปราชญ จึงกลาวแกก ษัตริยวา “เชญิ รับประทานเถิด มันคือขนมปง ที่อนมุ ัติ ซงึ่ มาจากมือและ แรงงานของฉันเอง ทัง้ ปลกู ทง้ั เก็บเกย่ี ว ทั้งแปรรูปมาเปน ขนมปง” กษตั รยิ จ ึงรบั ประทานอาหารไปคาํ หนึง่ แตเขากร็ ูตัวเองดวี า เขาไมเ คยชนิ กบั อาหารเชนนี้ และใน ความคิดของเขาแลว อาหารเชนน้ไี มน า จะรับประทานไดด ว ยซํ้าไป เขาจงึ ขออนญุ าตนาํ ขนมปง จาํ นวนหน่งึ เกบ็ ใส หอผา เพ่ือเปนสิรมิ งคลตดิ ตวั ไปดวย หลงั จากน้ันไมน านกษตั ริยไดจ ากบานของทา นนกั ปราชญ ซ่ึงอยใู นโลกแหง ความแตกตา ง มาดว ยความมนึ งงและฉงนใจยง่ิ . (1) 95 เอกภาพแหงพระเจา ของมุฟฎฎอล (1) รยั ฮานะตลุ อะดับ เลม 2 หนา 157, 158 หัวขอ ซบั ซะวอรี. 128

ภายหลงั จากท่ี มุฟฎ ฎอล บุตรอุมัร ุอฟย นมาซซฮุ รแิ ละอศั รเิ สรจ็ แลว เขาไดนั่งอยใู นท่ีหนึง่ ซ่งึ อยู ระหวางแทน เทศนาและสถานที่ฝงรา งของทา นศาสดามุฮัมมัด และกําลงั จมลงอยูในความคิดใครครวญใน บางอยา ง และสิ่งทเ่ี ขากาํ ลงั คิดใครครวญอยนู ้นั กค็ อื ความภูมฐิ านและเกียรติยศของทานศาสดานัน่ เอง เขาย่งิ คิดใครครวญมากเทา ไร ก็ทําใหเ ขายิง่ พบกับความนาทง่ึ มากเทาน้ันเก่ยี วกับทานศาสดา เขา กลาวกบั ตัวเองวา “การยกยอ งใหเกยี รติตอตําแหนงอันสูงสงของบคุ คลผูนี้ท่ไี มมผี ใู ดเสมอเหมือนอกี แลวนั้น อันท่ี จรงิ แลว ตาํ แหนงและความประเสริฐของทานมีมากมายกวา นน้ั เสียอกี ถาหากจะพูดกนั แลวความมเี กียรติ ความ ภูมฐิ านและความประเสรฐิ ของทานศาสดาที่ประชาชาตนิ ้รี จู กั และเขาใจ และความรจู ักนเี้ องถา หากนาํ ไปเทียบ กบั สิ่งตา งๆ อีกมากมาย (ความประเสริฐ) ของทานศาสดาที่พวกเขายงั ไมรูจัก ก็เทา กับวา เขายังไมเ คยรูน ักทา น ศาสดาเลย” ในขณะทมี่ ฟุ ฎ ฎอลกาํ ลังจมด่งิ ลงสคู วามคิดเชนน้เี อง พรรคพวกของอิบนิ อบเี อาญาอ (ซงึ่ เปน พวกวัตถุ นยิ ม) และเพ่ือนของเขาอีกคนหน่งึ ไดเ ขามาและนัง่ ลงใกลๆ เขา นง่ั พูดคยุ รว มกนั ในชว งสมัยนั้นคือชว งสมยั แหงการเริ่มปกครองของราชวงศอ บั บาสิยะฮ เปน ชวงสมัยแหงการ เปลย่ี นแปลงทางวฒั นธรรมตางๆ ของอสิ ลาม ในชว งสมัยดงั กลาว มุสลิมเองยังไดจัดต้ังสาขาวิชาการในบาง แขนงขนึ้ ดวย และเชนเดยี วกันหนังสือทางวชิ าการหลายเลม ในสาขาตา งๆ รวมทง้ั สาขาปรัชญา ไดถูกแปลเรียบ เรียงขึ้นเปนภาษาอาหรบั ในสมัยน้ันจากภาษากรีก ฟารซี และอนิ เดยี และอกี หลายเลมดวยกันท่ียังอยใู นขน้ั ตอน ของการแปล ไดเกดิ สาํ นักคิดในหลักความเช่ือและกลุมปรชั ญาตา งๆ ขึน้ อยางมากมาย เรยี กไดวา ยุคนัน้ คอื ยุค ของการถกและโตต อบกันทางดานวชิ าการมากที่สดุ ราชวงศอบั บาสิยะฮยกยอ งเสรีภาพในทางความคดิ อยา งมาก ตราบใดท่ยี งั ไมกาวลํา้ ในเรื่องการเมือง การปกครอง ถงึ ขนาดผรู ูที่ไมใ ชมุสลิมและเปนลัทธวิ ตั ถุนิยม (ปฏเิ สธพระผูเปนเจาและถูกขนาดนามวา ‘ซะนาดิ เกาะฮ’ ในชวงนนั้ ) กย็ ังสามารถทีจ่ ะเปด เผยและเผยแพรค วามคิดของตนไดอยางเสรี จนถงึ กับวาบุคคลพวกนไ้ี ด ถอื วิสาสะมารวมกลุมกันใกลกับวหิ ารอลั กะอบ ะฮ ในมัสยิดฮะรอม และขา งมัสยิดมะดีนะฮบ ริเวณสถานท่ฝี ง ราง ของทา นศาสดา บา งในโอกาส และการพูดคุยกันอบิ นิ อบีเอาญาอ เปนบคุ คลหนึ่งจากกลุมดงั กลาว ในวันนั้นเขาและสหายของเขาไดเขา มาในมสั ยิดของทา นศาสดาในเวลาท่หี างกันเพียงเล็กนอยและเรม่ิ นง่ั แลกเปลี่ยนทัศนะกัน และมนั กใ็ กลพ อทีม่ ฟุ ฎ ฎอลจะไดย ินเสียงของพวกเขาทัง้ สอง และบงั เอิญประโยคแรกท่ี ไดยนิ มาถึงหูของมฟุ ฎฎอลจากปากของอบิ นิ อบเี อาญาอ ก็คือเรอื่ งเดยี วกันกับเรอ่ื งท่มี ฟุ ฎฎอลคดิ ใครครวญอยู กอนหนา นีน้ ่ันเอง กค็ อื เร่ืองของทานศาสดา เขาไดกลาวแกส หายของเขาวา “เรือ่ งราวของชายผนู ้ี (มฮุ มั มัด) นา ทึ่งมาก เขาไปไดไ กลมาจนไมเคยมใี ครทําไดเ ชนน้ีมากอนเลย” สหายของเขาตอบวา “เขามีพรสวรรค เขาอางวา เขามีความสมั พนั ธกับพระเจา และไดกระทาํ สิ่งตางๆ หลายอยา ง ท่ีเหลอื เชือ่ ออกมา จนทําใหท กุ คนฉงนและยกยองเขา ไมว า จะเปน ความฉลาดหลักแหลม จรรยา มารยาทท่ีดงี าม คําพดู ที่มโี วหารอันไพเราะ และเปน นกั ปราศรัยท่ีดีเย่ยี ม สิง่ ตา งๆ เหลาน้ียากท่ีจะหาใครมา เทยี บเทา ได ผคู นมากมายเหลานนั้ จึงยอมรบั ฟงเขาในที่สดุ และหลังจากนน้ั ไมนานนักบุคคลในหลายชนช้นั ตาง ก็เขา เปนพรรคพวกของเขาทีละคนทลี ะคนพรอ มทั้งยอมรบั เขา เหตกุ ารณเ ลยเถิดไปจนถึงกับนามของเขา จะอยคู ู กับพระนามของพระเจา พระเจาทเ่ี ขายอมรับวา เขาไดรบั การแตงตัง้ มาจากพระเจาองค ในขณะนเ้ี องทน่ี ามของ เขาจะถูกกลาวไปทกุ แหงหน เมืองและหมูบา นตางๆ ท่ีการเผยแผของเขาเขา ไปถงึ และแมก ระท่ังในทอ งทะเล ทะเลทรายและหบุ เขา ตา งกม็ ีการเอยนามของเขาออกมาใหไดยนิ อยเู ปน นจิ สินทั้งกลางคนื และกลางวนั หาเวลา ในชว งแหง การเชิญชวนสูการนมาซ จากประโยคท่ีวา ‘อัชฮะดุอันนามฮุ ัมมะดัรรอซลู ุลลอฮ’ และในอิกอมะฮ 129

ของการนมาซนายของเขากจ็ ะถกู กลาวขน้ึ อีกคร้ังหนง่ึ เปน เชน น้ีอยูน ิรันดรกาล และจะไมถูกลมื เลอ่ื นไปอยา ง เดด็ ขาด” อิบนิ อบีเอาญาอ กลาวขน้ึ วา “พอเถอะ! เลกิ พูดถงึ ชายผูนีไ้ ดแ ลว เพราะวา ฉันกย็ งั หาคาํ ตอบท่ี เหมาะสมไมไ ดเ ลยสาํ หรับเขา (วาเขาเปน ใคร) แตจะเปนการดีกวา ทีเ่ รานาจะมาคยุ กันในเรอื่ งของพระเจา และ การมอี ยขู องโลกนี้ ซึง่ มฮุ ัมมัดถือวาส่งิ ดังกลาวขางตน คอื รากฐานแหง ศาสนาของเขา” อิบนิ อบีเอาญาอ จงึ เรมิ่ สนทนาทนั ทตี อ ทศั นะความคดิ ของกลุมวตั ถุนิยม ท่ีมีความเชอ่ื วา โลกและสรรพ สิง่ ทมี่ ีอยูมไิ ดมกี ารคิดคํานวณหรือถูกสรางขน้ึ มาแตประการใด แตมนั เกดิ ขึน้ เองตามธรรมชาติ ซ่ึงมีมาแตด ัง้ เดิม และจะมีตอไปในอนาคตเชน นไ้ี ปเรอ่ื ยๆ และเมอื่ การสนทนาของเขามาถึงตรงน้ี มฟุ ฎฎอลไมสามารถที่จะอดทนรับฟงตอไปไดอกี ความโมโห เดอื ดพลา นขึ้นมาทนั ที เหมือนกับลูกฟตุ บอลที่อัดแนน ดว ยลมระเบดิ ขน้ึ เขาตะโกนออกไปวา “โอพวกศตั รูของ พระเจา พวกเจายงั จะปฏิเสธพระองคอีกหรอื ในขณะที่พระองคไดท รงสรรคสรางพวกเจา มาในรูปรางท่ีงดงาม ท่สี ุด พวกเจาไมตองคดิ ถงึ สิ่งอืน่ หรอก ใกลๆ ตวั นี่แหละ เจา ลองหนั มองดตู วั เองสกั นิด การใชชวี ิตของพวกเจา องคป ระกอบตางๆ ของรางกายของพวกเจา จงใครครวญซิ! ในส่งิ เหลานี้ แลว เจา กจ็ ะเหน็ วาเจาคือสงิ่ ท่ถี กู สราง ข้ึนมา มไิ ดเกดิ ข้ึนมาเองตามธรรมชาตดิ อก” อิบนิ อบเี อาญาอ ซ่ึงไมเ คยรูจกั มุฟฎ ฎอลมากอ นเลย จึงถามขึ้นวา “เจา เปนใครกัน! และอยใู นสํานกั คิด ใด? ถา หากเปนกุลมของมุตะกัลลิมนี (เทววิทยาอิสลาม) ก็จงมาถกกันในเรื่องของหลักศรัทธาและเทววทิ ยา อิสลามดีกวา และถาหากวา ทานมีหลักฐานทแ่ี ข็งแรงกวา เราก็จะยอมรับตามทาน และเชน กนั ถาหากมใิ ชกลุม ของสํานักเทววิทยาอสิ ลาม ส่ิงทท่ี า นพูดเม่อื ครูนก้ี ็มิใชค าํ พูดของทา นอยางแนนอน หรือวา ทา นเปนสหาย ของญะอฟร บุตรมุฮมั มัด (อิมามท่ี 6) แตเขามิเคยพูดจากบั พวกเราเชนนเี้ ลย เขาเคยไดยินในบางคร้ังถงึ คําพูด ของพวกเราทล่ี กึ ซงึ้ และหนกั กวาคําพูดทที่ านไดย ินเมื่อสักครูเสียอีก แตเ ราก็ไมเคยกิรยิ าวาจาอันหยาบคายและ แข็งกระดางจากเขาเลย เขาจะไมโ กรธแคนและใหรายผูอืน่ เขาจะน่งิ ฟงคําพูดของพวกเราจนจบดวยความเต็มใจ และสนใจดวยความอดทนย่ิง เขาจะไมพ ูดส่งิ ใดจนกวาเราจะกลาวสงิ่ ท่อี ยใู นใจของเราออกมาจนหมดสิน้ และมี ทีทาสนใจในคําพูดของเรา จนเราคิดวาเขายอมรับความคิดของพวกเราเสียแลว แตพอเราพดู จบ เขากเ็ ร่มิ ตอบ แกพวกเราดวยความเมตตาออ นนอ มท่ีสดุ ดวยประโยคสั้นๆ ที่เต็มไปดว ยความหมายพอที่จะปดก้นั ทางและตดั กาํ ลงั ในการหลบหลีกของพวกเรา และถา หากเจา คอื หนง่ึ จากสหายของเขา กจ็ งพดู คุยกับพวกเราเชนเขาซิ!” มฟุ ฎ ฎอลรูสกึ แคน ใจย่งิ นัก เขารบี ลกุ ออกจากมัสยดิ ทนั ที เขากลา วกับตนเองวา “แปลกจรงิ ! นีโ่ ลก อิสลามถูกเหยียดหยามถึงขนาดนเ้ี ชยี วหรอื ถึงกับวา บรรดาลัทธิวตั ถุนิยมสามารถทจ่ี ะเขา มานง่ั พดู คยุ เรอื่ งราว เก่ยี วกับการปฏเิ สธพระผูเปน เจาในมสั ยิดของทา นศาสดา แลว หรอื ” เขาจึงมุง ตรงไปยงั บานของทา นอิมามญะอ ฟร อัซ ซอดิก ทนั ที ทานอิมามกลา วกบั เขาวา “มุฟฎฎอล เกิดอะไรขน้ึ หรือจึงโมโหมาเชยี ว?” มุฟฎฎอล “โอบ ตุ รแหง ศาสดา เม่ือสกั ครูที่ผานมาฉนั อยใู นมัสยิดของทานศาสดา แตม ีพวกลัทธิวัตถุ นิยมสองคนมานัง่ ใกลๆ ฉัน ฉนั ไดย ินคําพูดการปฏเิ สธพระเจา และศาสดาของพระองคของพวกเขา ฉันจงึ แคน ใจย่งิ นัก พวกเขาพดู อยางนั้นอยางนี้ และฉันกไ็ ดตอบโตพ วกเขาไปเชนนี้” ทานอมิ าม “อยาเสียใจไปเลย! ตงั้ แตพรุงน้เี ปนตน ไปเจา มาหาฉันสิ ฉนั จะสอนบทเรยี นวชิ าวา ดว ย เอกภาพของพระเจาทีส่ ูงสงใหแ กเจา ซ่ึงจะครอบคลมุ ไปทุกเรอ่ื งราวแหงวทิ ยปญญาของพระเจา ในการสรางสรร พส่ิงทง้ั มวลบนโลกน้ี ท้งั ที่มีชีวติ และไมม ีชีวิต สัตวท ่ีบินไดแ ละสัตวท ่บี ินไมได ของที่รบั ประทานไดห รือของทไี่ ม 130

สามารถรับประทานได ตน พืช ตน หญา และอื่นๆ ที่มี ฉันจะสอนแกเ จา ซงึ่ มนั จะเปน การเพยี งพออยา งแนนอน สาํ หรับเจา และผูท่ขี วนขวายอน่ื และพวกวัตถุนิยมกจ็ ะทึง่ ในสงิ่ นีอ้ ยา งแนนอน พรุง นจี้ งมาเถิด ฉนั จะคอย” มฟุ ฎ ฎอลไดล าทานอมิ ามออกมาดวยความดใี จ เขากลาวกับตัวเองวา “ไมนกึ เลยวา ความโมโหอัน รุนแรงของเราในวันน้จี ะทาํ ใหเราไดพบกับสงิ่ ที่ดีเย่ยี มเชน นี้” คืนน้นั ท้ังคนื เขาไมไดห ลับเลยสักนิด เขาเฝาคอย อยา งเดยี ววาจะเชาเม่ือไหรเทา นั้นเอง เพ่อื ทจ่ี ะไดไ ปหาทานอิมามเรว็ ๆ ในความคดิ ของเขาแลว คาํ่ คนื นีช้ า ง ยาวนานเสยี เหลือเกิน เมือ่ ถงึ เวลารุงเชาเขารีบมงุ หนา มาหาทา นอิมามในทนั ที และขออนุญาตเขาไปขา งในและนั่งลง แต ทานอิมามไดเดินไปยงั อีกหองหนึง่ ซึง่ เปนหองท่ีมีไวรับรองแขกพเิ ศษเพยี งเทานั้น มุฟฎ ฎอลก็เดินตามทา นอมิ าม ไปทันที ทานอมิ ามน้นั เปน ผทู ี่รจู ักมฟุ ฎฎอลเปน อยา งดี ทานจงึ ถามมุฟฎฎอลวา “ถา จะใหฉนั เดากค็ ือ เมือ่ คนเจา ไมไ ดน อนใชไหม? และคอยอยูอยางกระวนกระวายใหเชา เร็วๆ เพ่อื ท่จี ะมาท่ีน”่ี มฟุ ฎฎอล “ใชค รบั ! ทา นพดู ถูกทัง้ หมด” ทา นอิมาม “มฟุ ฎ ฎอลเอย ! อัลลอฮ (ซบ.) มอี ยูกอนทกุ สรรพสงิ่ ท้ังมวล ส่ิงแรกสุดทีม่ ีอยแู ละสง่ิ ทา ยสดุ ของสง่ิ ที่มีอยูค อื พระองค” มุฟฎฎอล “โอบ ุตรแหง ศาสดา ทา นจะอนญุ าตหรอื ไมถาฉันจะบันทึกทัง้ หมดในส่ิงทที่ า นกลาวไวบน แผน กระดาษ” ทา นอิมาม “จะเปนไร เขยี นซิ” นบั เปน เวลาสี่สิบวันติดตอกันท่ีมุฟฎฎอลมาหาทา นอิมาม และเร่มิ เรยี นตัง้ แตเ ชาจนกระท่ังบาย ทา นอิ มามสอบบทเรียนวิชาเอกภาพของพระเจา จนสมบูรณ มฟุ ฎฎอลไดบ นั ทึกไวท ั้งหมด และถือวา เปนบทบันทึกที่ สมบรู ณย ิ่ง และหนังสอื ทมี่ ีช่ือวา ‘เตาฮดี มฟุ ฎฎอล’ ทม่ี ขี ายอยใู นทอ งตลาดขณะน้ถี ือไดว า เปนหนงั สือทไ่ี ด อรรถาธิบายถึงวิทยปญ ญา แหงการสรางสรรพส่ิงทั้งมวลของอัลลอฮ (ซบ.) อยางสมบรู ณแ บบที่สุด ซึ่งเปน มรรค ผลของบทเรียนส่ีบทขางตนนัน้ เอง. (1) 96 การแขง ขันวงิ่ อฐู บรรดามสุ ลิมสว นมากมคี วามสนใจในการแขงขนั ว่ิงมา แขง ขนั วง่ิ อฐู และแขงขันยิงธนู หรืออืน่ ๆ ในประเภทเดียวกันนเี้ ปน อยางมาก เพราะอสิ ลามถือวา การเรียนรูและเสรมิ สรางความ ชํานาญตอสิ่งดังกลาว (การขมี่ า การข่อี ูฐ การยงิ ธน)ู นัน้ จําเปนอยางย่ิงสาํ หรับทหารทกุ คน และ (1) บฮิ ารุล อนั วาร กติ าบบตุ เตาฮีด เลม 3 หนา 57. 131

เปนแบบฉบบั ประการหนง่ึ ในอิสลาม แมแ ตท านศาสดาเอง ซึ่งเปนผนู ําสงู สดุ ในมวลหมมู สุ ลิม ก็ เคยเขารวมแขง ขันดวยตวั ทา นเองมาแลวเชน กนั และสิง่ น้ี (การแขงขัน) ถือเปน สงิ่ ทด่ี ีทส่ี ุดในการเชิญชวนบรรดามุสลมิ โดยเฉพาะชายหนมุ ใหไดเ รยี นรูทกั ษะตา งๆ ในการเปน ทหาร จนกระทั่งแบบอยางดงั กลาวไดมกี ารปฏิบตั กิ นั อยา ง แพรหลายในทส่ี ุด และบรรดาผูนาํ ตา งๆ ในอสิ ลาม ก็ไดเชิญชวนมวลมสุ ลิมใหป ฏบิ ตั ิในแบบอยา ง นม้ี าชา นานแลว จึงทาํ ใหจ ิตวิญญาณแหง ความกลาหาญชาญชัยนีถ้ กู รักษาไวใ นสังคมมุสลมิ ตลอดไป บางครงั้ ทานศาสดา จะข่อี ฐู หรือข่มี า และทานจะเขาแขงขนั กบั ผรู ว มแขง ขนั คนอนื่ ๆ ดว ย ตวั เอง ทา นศาสดามอี ูฐอยหู นงึ่ ตวั ซ่ึงรจู กั ในนามของ ‘อฐู เรว็ ’ เพราะทุกครั้งที่ลงแขง ขันมนั จะมชี ยั เหนอื อฐู ตวั อืน่ ๆ ทกุ คร้งั จงึ ทาํ ใหบคุ คลบางกลุมท่ีมีจติ ใจงายๆ ซื่อๆ มคี วามเช่ือวา สาเหตทุ อ่ี ูฐของ ทา นศาสดาไดร ับชัยชนะในทกุ สนามของการแขงขันก็เพราะมันเปนอฐู ของศาสดา นัน่ เอง พวกเขา จงึ เชื่อวา ในโลกนค้ี งไมม อี ฐู ตัวใดสามารถจะมาเปน คแู ขง กับอฐู ของทา นศาสดาไดอีกแลว จนกระท่งั วันหนึ่งมชี ายอาหรบั ที่อาศยั อยใู นทอ งทะเลทราย เดนิ ทางมายงั นครมะดีนะฮ พรอมกบั อูฐของเขา และกลา วทา ที่จะแขง ขันวงิ่ อฐู กับทา นศาสดา บรรดาสาวกและคนอื่นๆ ตา งก็ ออกไปนอกเมอื งอยา งมากมาย เพ่อื ชมการแขง ขันวงิ่ อฐู ของทา นศาสดา ดว ยความครกึ ครื้น เนอ่ื งจากพวกเขาทราบวาทา นศาสดาจะเปนคนข่ีอฐู ดวยตวั ของทา นเองดว ย ทา นศาสดาและชายอาหรบั ผนู นั้ เริ่มออกจากจุดสตารท และมงุ สเู สน ชัย ซง่ึ มีผชู มคอยดูอยู วา อฐู ของใครจะมาถงึ กอ น ในหมบู รรดาผชู มตางก็คอยอยางใจจดใจจอ แตท วา เหตกุ ารณมไิ ด เปนไปตามทพ่ี วกเขาคาดหวงั ไว อฐู ของชายอาหรบั นนั้ วิง่ ท่งิ หา งอฐู ของทา นศาสดา และเขา เสน ชยั ในทสี่ ุด จงึ สรางความผดิ หวังอยา งใหญห ลวงแกบ คุ คลกลุมหนึง่ ทีม่ ีความเชื่อในความศกั ดิส์ ทิ ธ์ิ ของอูฐของทา นศาสดายิ่งนกั พวกเขารสู กึ ผดิ หวงั และเสยี ใจเปนอยา งมาก ทา นศาสดาจึงกลา วแก พวกเขาเหลา น้นั วา “พวกเจาจะผิดหวงั และเสียใจไปทําไมกนั อูฐตัวน้ีของฉันมชี ยั ชนะเหนืออูฐอื่นๆ ทุกตวั มนั หยิ่งทะนงตวั ของมนั เองและคดิ วา คงจะไมมีอูฐตวั ใดท่ีจะเอาชนะมันไดอกี แลว แตกฎแหง พระผูเปน เจา คือ ในทุกๆ กลุมชนจะ มอี กี กลุมชนหน่ึง และหลังจากทุกๆ การขึน้ สทู ่ีสงู จะมกี ารลงสูที่ต่ํา และสาํ หรับทุกๆ การหย่งิ ทะนงจะมกี ารพา ย แพอ ยูเสมอไป” ดว ยคําพูดขา งตน ของทานศาสดา ไดอ รรถาธบิ ายวทิ ยปญ ญาอนั สงู สง แกพ วกเขา และ สรา งความกระจางตอ ความคดิ ท่ีผิดๆ ของพวกเขาในทีส่ ดุ . (1) (1) วะซาอีล เลม 2 หนา 472. 132

97 ชายครสิ เตียนที่กระหายนา้ํ ทานอมิ ามญะอฟร อซั ซอดกิ กําลงั เดินทางสเู มอื งมกั กะฮและนครมะดนี ะฮ พรอ มกบั การ ติดตามของ มะซอดิฟ คนรับใชทรี่ ูจักกนั ดีของทา นอิมาม ในระหวา งทางนนั้ เอง สายตาของทงั้ สองคนกพ็ ลันเหน็ ชายผหู น่งึ ที่อิงกายของเขากับ ตน ไมอ ยู ซ่งึ มใิ ชเปนอาการของคนธรรมดา ทา นอมิ ามจงึ กลา วแกม ะซอดิฟวา “เรามงุ ไปหาเขากนั เถิด บางทีเขาคงจะหวิ กระหายนา้ํ กเ็ ปน ได จนเปน ลมเสยี แลว” เมอ่ื เขา ไปใกล ทา นอิมาม จงึ ถามชายผูนน้ั วา “ทา นกระหายนา้ํ หรือไม? ” ชายผนู ั้นตอบวา “ใชแ ลว !” ทานอมิ ามจึงสงั่ ใหม ะซอดิฟลงไปและนาํ นาํ้ ไปใหเขาด่มื แตจากรปู รา งหนา ตาและการ แตง กายของชายผนู นั้ ทําใหท ราบไดทนั ทวี า เขามใิ ชม สุ ลมิ แนน อน แตเปน ครสิ เตยี น หลงั จากทีท่ า นอิมามและมะซอดฟิ จากมาไกลพอสมควร มะซอดฟิ จึงถามปญหาหนง่ึ ตอ ทา นอิมาม กค็ อื “การบรจิ าคทาน (ซอดาเกาะฮ) แกช าวครสิ ตเ ปน ส่ิงทอี่ นุญาตหรือไม?” ทานอิมามกลา ววา “ในชว งทจ่ี ําเปน เชน เมื่อสกั ครนู ี้ ถอื วาเปน การอนญุ าต”. (2) 98 แขกของทา นอิมามอะลี ชายผหู นงึ่ พรอ มกบั ลูกชายของเขามาเปน แขกของทา นอิมามอะลี ทานอิมามจึงใหก าร ตอ นรบั บุคคลทงั้ สองอยา งสมเกียรติ และเช้อื เชญิ ใหนง่ั ลงและทา นเองก็น่ังลงตอหนา พวกเขา เม่ือ ถึงเวลารบั ประทานอาหาร สาํ รับอาหารถกู ยกมาวาง และทงั้ หมดกเ็ รมิ่ รว มรบั ประทานอาหาร ดวยกนั หลงั จากทร่ี บั ประทานอาหารเสรจ็ ส้นิ แลว กนั บรั คนรับใชผ หู นง่ึ ของทา นอมิ ามอะลี ไดนํา ผา ขนหนู ภาชนะใสน ํ้าและเหยอื กน้ําเขา มาเพอื่ ลางมือหลงั จกาการรบั ประทานอาหารเสร็จแลว ทานอมิ ามอะลรี บั สิง่ ตา งๆ ขา งตนมาจากมือของกนั บัร และขยับไปขางหนาเพ่อื ทจ่ี ะรินนา้ํ ใหแ ขก ของทานเพอื่ ทาํ ความสะอาดมือทง้ั สอง แขกของทา นเมอ่ื เห็นเชน นั้นกผ็ ละถอยหลงั ในทนั ใด และ กลาววา “ไมม ที างอยา งแนน อนทีฉ่ นั จะยกมอื ของฉนั ใหท านรินน้ําใหเพอ่ื ทาํ ความสะอาด!” ทานอมิ ามอะลีกลาววา “พ่ีนองของทา นก็เหมอื นกับศรี ษะของทาน จะไมแยกออกจาก ทา นแนน อน เขาประสงคท ี่จะรับใชทาน และอลั ลอฮ (ซบ.) กจ็ ะทรงมอบรางวัลแกเขาแทนการรับ ใชน นั้ แลวเหตใุ ดทา นจงึ หกั หามกิจการท่ีมีผลบุญของเขาละ” (2) วะซาอลี เลม 2 หนา 50. 133

แขกผนู ้นั กย็ งั ยืนกรานปฏเิ สธเชนเดมิ จนในท่สี ุดทานอมิ ามอะลีไดสาบานแกเขาวา “ขอ สาบานวา ฉันเพียงประสงคท ่ีจะไดรับเกียรติตอ การรบั ใชพ ี่นอ งผูศรทั ธาเพยี งแคนน้ั ทานจงอยาได ปฏเิ สธการปฏบิ ัตขิ องฉนั เลย” ในทสี่ ดุ แขกผนู ้นั กย็ นิ ยอม ทจ่ี ะใหท านอิมามอะลีรนิ นา้ํ เขาเพอ่ื ชําระลางมือดว ยความ ละอายใจเปน อยา งยงิ่ ทา นอมิ ามอะลีกลาววา “ไดโปรดเถดิ ! จงชาํ ระลางมอื ทง้ั สองของทา นให สะอาดที่สุด อยา ไดเ กรงอกเกรงใจแตอยา งใด จงลา งตามสบาย เสมือนดังวากนั บรั เปน คนรินนา้ํ ลา งมือเพอ่ื ทาํ ความสะอาดมอื ท้งั สองใหแกทา นเถิด” เม่ือทานรินนาํ้ ใหแ ขกลา งมอื จนสะอาดแลว ทานจงึ หนั ไปทางบุตรชายผูสงู สงของทา นคอื มุฮมั มัด บนิ อัลฮะนะฟย ะฮ วา “เจาจงรินนํ้าเพ่ือชาํ ระลา งมือใหแกบ ตุ รชายของเขาเถิด ฉนั ไดริน นํ้าใหแกบิดาของเขาเพราะฉันเปนบดิ าของเจา ดงั นนั้ เจา จงรนิ นาํ้ แกบุตรชายของเขา ถา หากวา บิดาของเด็กชายผูนม้ี ิไดอยู ณ ท่นี ้ี และเขาเปนแขกของเราแตเ พียงผเู ดยี ว ฉันกจ็ ะเปนผรู ินนา้ํ เสยี เอง แตทวา อลั ลอฮ (ซบ.) ทรงรักและพอพระทยั ที่จะทาํ ใหมคี วามแตกตา งซงึ่ กนั และกันในสถานที่ ซึง่ บดิ าและบตุ รชายอยดู ว ยกันทงั้ สองคน” มฮุ มั มัด จึงลกุ ขึ้นปฏิบัตทิ นั ทีตามคาํ สง่ั ของบดิ า หลงั จากทีท่ า นอิมามฮะซนั อสั กะรี ไดเ ลาเร่ืองนจ้ี บลง ทา นไดกลา วขน้ึ วา “ชอี ะฮทแ่ี ทจริง จาํ เปนตอ งปฏิบตั ิเยย่ี งน”้ี . (1) 99 บรรดาผูเปนโรคเร้ือน หลายตอ หลายคนในนครมะดนี ะฮท ่ปี ว ยเปนโรคเรอื้ น ดงั นน้ั บคุ คลเหลา นนั้ จึงเปน ท่ี รังเกยี จในหมผู ูคนทวั่ ไปเปน ย่งิ นกั ทกุ คนตา งก็ตตี ัวออกหาง ความนาสงั เวชจงึ มีแกพ วกเขา เหลา น้ัน ทงั้ ยังตองทนทุกขท รมานจากการเปนโรคเรอื้ นทางดา นรา งกาย ซํ้ายงั ตองมาทนทุกข ทรมานทางจติ ใจอีก เน่อื งจากเปน ท่รี ังเกียจเดียดฉนั ฑของผคู นทว่ั ไป เมือ่ พวกเขาเหน็ วา ผคู นทั่วไปตา งมีความรงั เกยี จ พวกเขาจึงรวมตวั กนั อยแู ตใ นหมพู วกเขา ไมย งุ เกยี่ วกบั ผใู ด วันหนง่ึ ในขณะที่พวกเขากําลงั นงั่ รวมวงรบั ประทานอาหารกนั อยนู ้ัน ทานอมิ ามอะลี บตุ รฮเู ซน ซัยนลุ อาบดิ นี ไดผ า นมาทางนั้นพอดี พวกเขาจงึ เชือ้ เชญิ ทานอมิ ามใหร ว มรับประทาน อาหารกับพวกเขา แตทา นอิมามไดขอตวั และกลา ววา “ฉนั ถือศีลอด ถา หากวา ฉนั มไิ ดถือศลี อด ฉันกจ็ ะรว มรับประทานอาหารกบั พวกทา นแนนอน ถาเชนนน้ั ฉนั ขอเชิญพวกทา นมาเปน แขกของ ฉันท่บี า นเสยี เลย” กลาวจบทา นอิมาม จงึ จากไป (1) บฮิ ารลุ อนั วาร เลม 9 พมิ พตับรีซ หนา 598. 134

เมอื่ วนั นดั มาถงึ ทา นอมิ ามไดสงั่ ใหป รุงอาหารทแ่ี สนอรอ ยเตรยี มเอาไว บรรดาแขกก็เร่ิม ทยอยเขา มา สาํ รับอาหารถูกจดั ขน้ึ อยา งสมเกียรติ ทงั้ หมดจงึ เริม่ รบั ประทานอาหาร และ เชน เดยี วกนั ทา นอิมามก็ไดน ั่งรว มวงรับประทานอาหารรวมกบั พวกเขาดวย. (1) 100 บตุ รของซยิ าบะฮ อับดุรเราะฮมาน บตุ รซยิ าบะฮ กฟู ย  ชายหนมุ ผหู นึง่ ซง่ึ สญู เสียบดิ าของเขาไปไมน านมาน้ี เอง นับเปน สงิ่ ทข่ี ื่นขมสําหรบั เขาเปน ยง่ิ นัก เนื่องจากฐานะครอบครวั ของเขากย็ ากจนอยแู ลว ยัง จะมาสูญเสยี ผูเปน หวั หนา ของครอบครัวไปอีก วนั หนงึ่ ขณะทเี่ ขาน่ังอยูในบา น มเี สยี งเคาะประตดู งั ข้ึน เมือ่ เขาไปเปดประตกู ็พบวา เปน เพอ่ื นของบิดาของเขาเอง ชายผนู นั้ ไดก ลา วแสดงความเสยี ใจตอเขา พรอมทงั้ ปลอบประโลมเขา จากน้ันจงึ ถามอับดรุ เราะฮม านวา “บิดาของเจาไดทงิ้ ทรพั ยสนิ ไวบ า งหรือเปลา ?” อับดุรเราะฮม าน ตอบวา “เปลาเลยครับ” ชายผนู ั้นกลา ววา “นเี่ งนิ จาํ นวน 1,000 ดริ ฮมั เจา จงรับไป แตจ งพยายามทาํ ใหเ งนิ จํานวน นีเ้ ปนเงนิ ทนุ และนํากําไรจากเงนิ กอนนีม้ าใชจา ย” อับดุรเราะฮมานรูส ึกปลาบปล้ืมใจและดีใจยง่ิ นกั เขานาํ ถุงเงนิ จาํ นวนนนั้ ไปหามารดาและ เลาเร่ืองราวใหฟง จนจบ จากคาํ แนะนาํ ที่ชายผนู น้ั (เพ่ือนของบดิ า) ใหไว ทาํ ใหเ ขาคิดถึงการคา ขาย ในวนั เดยี วกนั นน่ั เองเขากม็ ิไดรอชา เขาไดนาํ เงินไปซื้อสินคา และเปดรานคา ขนึ้ และมุง มั่นอยู กบั การคา ขายเรือ่ ยมา ตอ มาไมนานกจิ การคา ขายรดุ หนาไปไดด ว ยดี เขาคดิ คํานวณดูเขาจึงเหน็ วาดว ยเงนิ ทนุ กอ นนน้ั เขาจึงสามารถใชช วี ติ อยูอ ยางไมลาํ บากอกี ตอไป แถมยังมกี าํ ไรเปนเงนิ เพิม่ ขนึ้ มาอีกมาก เขาจึงคดิ ทจ่ี ะไปประกอบพธิ ฮี ัจญ เขาจงึ ไปปรกึ ษากบั มารดา มารดาไดก ลาวแกเขาวา “อยา งแรก เจาตองไปหาเพ่อื นของบดิ าของเจา เสยี กอ นและคนื เงินทนุ ท่เี ตม็ ไปดวยสริ มิ งคล ทท่ี าํ ใหความ เปน อยูของเราดีขึน้ แลวคอยไปมกั กะฮ” อบั ดรุ เราะฮมานจงึ ไดไ ปหาชายผนู ้ัน และนาํ ถุงเงนิ จํานวน 1,000 ดิรฮมั ไปดว ย และได วางลงตอหนาเขา และกลา ววา “จงรบั เงนิ ของทา นคืนเถดิ ” ชายผนู ้ันจงึ คดิ ไปวา จํานวนเงินทีเ่ ขาใหไปนน้ั คงจะนอ ยเกนิ ไป อับดุรเราะฮม านจงึ นําเงิน จํานวนดงั กลา วอยางครบถว นมาคนื แกเ ขาในชว งเวลาไมน านนกั เขาจงึ กลา วขึน้ วา “ถาหากวาเงนิ จํานวนนี้มนั นอ ยเกินไปสาํ หรับเจา ฉนั ยนิ ดจี ะใหม ากกวา นน้ี ะ!” (1) วะซาอลี เลม 2 หนา 457. 135

อบั ดรุ เราะฮมาน กลา ววา “เปลาเลย! มันมากไปเสียดว ยซํา้ มนั เปน เงนิ ทเ่ี ตม็ ไปดว ยสริ ิ มงคลยงิ่ นกั แตทฉี่ นั นาํ มาคืนแกทา นเนอื่ งจากวาฉนั มเี งนิ ทนุ สาํ หรับตัวเองแลว ในขณะน้ี ฉนั จงึ ไม มีความจาํ เปน ตอ เงนิ จาํ นวนน้อี ีกตอไป ฉนั มาเพือ่ ทีจ่ ะขอขอบคุณในการชว ยเหลือของทา นที่ทา น หยิบยนื่ ใหฉนั พรอ มทงั้ คืนเงินจาํ นวนนแ้ี กท าน โดยเฉพาะฉนั นัน้ ตอ งการทจ่ี ะเดนิ ทางไปประกอบ พิธฮี ัจญท ่ีนครมกั กะฮ ฉนั จงึ ประสงคท ่จี ะใหเงนิ จาํ นวนน้ขี องทา นกลบั คืนมาเปน ของทา นดงั เดมิ ” เม่ืออับดุรเราะฮมานกลาวจบ เขาจึงขอลากลบั บานและมงุ สูนครมกั กะฮใ นเวลาตอ มา เมื่อเสร็จสิ้นภารกิจตา งๆ ในการประกอบพธิ ีฮัจญ เขาไดไปยงั นครมะดนี ะฮและตดิ ตาม กลมุ ชนกลุมหนึ่งเพอ่ื เขา พบทา นอิมามญะอฟ ร อซั ซอดกิ ในบา นของทา นอิมามเนอื งแนน ไปดวย ผคู นจํานวนมาก อบั ดรุ เราะฮมานซง่ึ เปน ชายหนมุ รนุ กระทง เขารูต ัวเองดจี งึ เขาไปนัง่ ในแถว หลังสุด และเม่อื การชมุ นมุ ใกลจ ะเสร็จผูคนเรม่ิ นอ ยลง ทานอมิ ามไดชี้มายงั เขาและเรยี กเขาไป ใกลๆ และถามวา “เจา มีธรุ ะอะไรหรือ?” อับดุรเราะฮม าน “ฉนั คืออับดุรเราะฮมาน บตุ รของซิยาบะฮ กฟู ย  บะญลั ล”ี ทานอมิ าม “บิดาของเจา สบายดีหรอื ?” อับดุรเราะฮมาน “บิดาของฉนั ไดกลบั สูค วามเมตตาของอลั ลอฮแลว ” ทา นอมิ าม “โออลั ลอฮ โออ ลั ลอฮ! ขอพระองคท รงเมตตาเขาดว ยเถดิ และเขาไดทง้ิ มรดก อนั ใดไวใ หแกเ จาบางหรือไม? ” อบั ดรุ เราะฮม าน “เปลาเลยครบั ” ทา นอมิ าม “แลวเจา มาประกอบพิธีฮจั ญด วยส่ิงใดกัน?” อับดรุ เราะฮมาน “เร่ืองมนั เปน เชน น้คี รบั หลงั จากการจากไปของบดิ า พวกเรามีความ เปนอยอู ยา งยากลําบากมาก ปญหาตางๆ รุมเรา มาทพี่ วกเรา จนกระทงั่ วนั หนงึ่ เพอื่ นของบิดาของ ฉันไดใ หหยบิ ย่ืนเงินจาํ นวน 1,000 ดิรฮมั แกฉ ัน พรอ มทงั้ การแสดงความเสยี ใจตอ การจากไปของ บดิ าของฉัน ฉนั จึงนาํ เงนิ จาํ นวนน้นั ไปลงทุนในกจิ การรานคา และฉนั มาประกอบพิธฮี จั ญใ นครง้ั น้ี ก็เพราะผลกําไรจากเงนิ ทนุ จาํ นวนนนั้ นนั่ เอง…” เมอ่ื อบั ดุรเราะฮมานเลา เรื่องราวมาถงึ ตรงนี้ ทา นอิมามไดเ อยถามขนึ้ กอ นท่อี ับดรุ เราะฮ มานจะเลา ตอวา “แลว เจา ทาํ อยางไรกบั เงนิ 1,000 ดริ ฮมั ของเพ่อื นของบดิ าของเจา ละ?” อับดรุ เราะฮม าน “ฉนั ไดนําไปคืนกลับแกเ ขาแลว กอ นการมาประกอบพธิ ฮี จั ญ ตาม คําแนะนําของมารดาของฉนั ” ทา นอมิ าม “ดมี าก! ถา เชน นัน้ ตอนนี้เจา ตอ งการคาํ ตกั เตอื นหนึง่ จากฉนั หรอื ไม? ” อับดรุ เราะฮมาน “ดว ยความยินดยี ง่ิ ครบั ” 136

ทา นอมิ าม “มันเปน สงิ่ จาํ เปนยง่ิ สาํ หรบั เจา ท่ีจะตองเปน ผูทีซ่ ื่อสัตยสจุ รติ มนษุ ยท เี่ ขาเปน ผูท ีซ่ ือ่ สตั ยส จุ ริต เขาจะมสี วนรว มในทรพั ยส นิ ของหมปู ระชาชน”. (1) 101 แขกของผพู พิ ากษา มีชายคนหนงึ่ ไปเปน แขกธรรมดาคนหนึง่ ของทานอิมามอะลี เปนเวลาหลายวนั แตแทจ ริง แลว เขามใิ ชแขกธรรมดาเสยี ทเี ดยี ว เขามเี รือ่ งทีเ่ ก็บไวใ นใจโดยมิไดเปด เผยออกมาตัง้ แตแ รก เรอื่ ง กค็ อื ชายผนู ้มี ปี ญ หาทะเลาะกับบุคคลหนง่ึ และคอยใหอ ีกฝายมาหาทา นอิมามอะลี และขอให ทานอิมามตัดสนิ ชขี้ าด ทา นอมิ ามกลาววา “ถา เชน นน้ั ในขณะนท้ี า นอยใู นฐานะผมู ารอ งทกุ ขใ น เรอื่ งปญหาใชห รอื ไม?” ชายผนู ัน้ ตอบวา “ใชค รบั ” ทานอมิ ามอะลีจึงกลา ววา “ถา เปน เชน นนั้ ฉันก็ตอ งขออภัยดว ยทตี่ ง้ั แตว ันนีเ้ ปน ตนไปฉนั ไมส ามารถทีจ่ ะตอ นรบั ทา นในนามของแขกไดอีกตอ ไป เนือ่ งจากทานศาสดาเคยกลา วเอาไวว า ใครกต็ าม ที่ปญหาการทะเลาะววิ าทถกู นาํ ไปรองเรียนตอผพู พิ ากษา ผพู พิ ากษาไมมีสทิ ธทิ ี่จะ ตอนรับขับสูฝายหนง่ึ ฝา ยใดเพยี งลําพงั นอกเสียจากทงั้ สองฝายจะมาดว ยกนั ทง้ั คูเพยี งเทา นน้ั ”.(1) 101 คําพูดของชาวตลาด ในชวงสมัยทท่ี านอิมามอะลี บตุ รมูซา อรั รฎิ อถกู เชอื้ เชญิ จากมะอม นู (คอลฟี ะฮในสมยั นั้น) ใหไปยงั เมอื งคุรอซาน และทา นอิมามก็ยอมรบั การเปนมกฎุ ราชกุมาร ดวยเหตจุ าํ เปน แกม บังคบั ในที่สดุ (1) ซะฟนะตุน บิฮาร เลม 2 หมวด อะบะดะ. (1) วะซาอีล เลม 3 หนา 395. 137

เซด นองชายอีกคนหน่งึ ของทานอิมามกอ็ ยใู นเมืองคุรอซานดวยเชน กนั เซดซ่งึ ถือวา ตนเองกม็ ีเชือ้ สายมาจากครอบครวั ของทา นอมิ ามเชน กนั และตง้ั ตนกอรฐั ประหารขึ้นในนครมะดี นะฮ ซง่ึ สรางความโกรธแคนไมพอใจแกมะอมนู เปน ยงิ่ นกั แตทวา เขาจาํ เปน ท่ีจะตอ งรกั ษา เกยี รติยศของทา นอมิ ามรฎิ อเอาไวด วย เขาจงึ ตอ งวางตัวทางการเมอื งใหเหมาะสมยิ่งขนึ้ ดว ยเหตุ นีเ้ องเขาจึงไมค ิดทจี่ ะสังหารหรือส่งั จับกมุ นอ งชายของทา นอมิ ามแตอ ยา งใด วนั หนงึ่ ในการประชมุ ทวั่ ไป ซึ่งมผี เู ขา ประชมุ รว มเปน จาํ นวนมาก และทา นอมิ ามกาํ ลงั ปราศรัยแกบ ุคคลเหลานน้ั ขณะเดยี วกนั เซดซงึ่ อยูอกี ดานพรอ มสมคั รพรรคพวกจาํ นวนหนงึ่ ไดรอง ตะโกนเสยี งดงั ข้ึนเพอื่ เรียกรอ งความสนใจ ดวยการกลา วถงึ ความประเสรฐิ ของลกู หลานแหง ทา น ศาสดามุฮัมมดั วาสงู สง กวา ผอู นื่ และมีความแตกตางจากบคุ คลธรรมดาทว่ั ไป เขาไดก ลา ววา เชือ้ สายของพวกเราเปน อยา งนน้ั เช้ือสายของพวกเราเปน อยางน้ี เมอ่ื อมิ ามไดย นิ คาํ พดู ของเซดและ ไดหันไปมองเซดในทนั ใด และกลา วขน้ึ ดว ยเสยี งอนั ดงั วา “โอเ ซด” ทกุ คนในทช่ี มุ นุนตา งหนั ไป ทางอมิ ามทงั้ หมด ทานอิมาม จึงกลาววา “โอเซดเอย! เจาไปเชื่อคําพดู ของพวกชาวตลาดในเมืองกูฟะฮไดอยา งไร? สาํ หรบั สงิ่ ท่ีเจา ไดยินมาวา อัลลอฮ จะปกปอ งลูกหลานของฟาฏิมะฮ ซะฮรอ จากไฟนรก นนั้ หมายถงึ ลกู ๆ ของ ฟาฏิมะฮ ซะฮรอ คอื ฮะซนั และฮูเซน กบั บุตรสาวอีกสองคนเทา นนั้ ถา หากมันเปน อยา งท่ีเจา พดู จรงิ ๆ ทวี่ าลกู หลานของฟาฏมิ ะฮ ซะฮร อ แตกตางจากบุคคลธรรมดาทั่วไป ก็เทา กับวา พวกทา น คือผูทีไ่ ดร ับความผาสกุ อยา งแนแ ทโดยปราศจากขอคลางแคลงใดๆ ดังนน้ั เจา กค็ งจะมีความ ประเสรฐิ กวา อมิ ามมูซา บนิ ญะอฟ ร บิดาของเจานะซิ! เพราะเนอ่ื งจากบดิ าของเจา คือผทู เ่ี ฝา ปฏบิ ตั ิตามคําสงั่ ขององคอภบิ าลอยางเครง ครดั เปน ผูท อี่ ยูกบั การนมาซในยามค่าํ คนื ถือศีลอดใน ตอนกลางวนั แตเจา ละ! คอื ผูท ่ีขัดขืนคาํ ส่ังของพระองค เจาคอื ผทู ่ีกระทาํ บาป ดังน้นั ถา หากมัน เปน จริงอยางทเี่ จาพูด กห็ มายความวา บดิ าของเจา และเจาและผทู ีร่ อดพนและคอื ผูท่ไี ดรับความ ผาสกุ อนั ไพบลู ยทัง้ สองคน เชน เดยี วกนั ก็แสดงวาเจา มคี วามประเสริฐกวา บิดาของเจา เจามชี ยั ชนะเหนือบดิ าของเจานะซ!ิ เพราะบิดาของเจาตอ งอยูก ับการปฏิบตั ิการงานท่ดี กี อ น จึงจะไดร ับ ความผาสกุ นน้ั ในทางตรงกนั ขาม เจา มติ องปฏิบัตกิ ารงานอนั ใดเลย ไมต อ งอตุ สาหะพยายาม ใดๆ เจากไ็ ดร ับสิ่งนน้ั เหมอื นกบั บิดาของเจาดวย” ทานอิมามอะลี ซัยนลุ อาบดิ ีนไดก ลาวเอาไววา “การกระทําความดขี องพวกเรา ซึ่งเปน วงศว านของทา นศาสดานน้ั มีรางวลั มากถงึ สองเทา และการปฏบิ ัติในสิง่ ท่ีไมดขี องพวกเราก็จะมี การลงโทษเพม่ิ เปน สองเทา ดวยเชน กัน เหมือนกบั ทคี่ มั ภรี อ ลั กุรอานไดสาธยายเอาไวใ นเรื่องราว ของบรรดาภรรยาของทา นศาสนดามุฮัมมดั เอาไว เพราะวาเมื่อบคุ คลหนง่ึ จากครอบครัวของเรา ปฏิบัติการงานทีด่ อี ยา งหนงึ่ ซง่ึ ในสภาพท่ีแทจริงแลว เขาไดป ฏบิ ตั กิ ารงานทดี่ ถี ึงสองอยา งดว ยกนั การงานแรกกค็ อื การงานที่ดี เหมือนกบั ทบ่ี คุ คลอ่ืนปฏิบัติ และการงานอีกอยางหนึ่งที่มาพรอ มกบั การปฏบิ ตั แิ รกกค็ อื เขาไดรกั ษาไวซ ง่ึ ศกั ดศ์ิ รีและเกยี รตยิ ศของทา นศาสดามฮุ มั มดั น่ันเอง และ 138

เชน เดยี วกนั ถาเมอ่ื บคุ คลหนง่ึ จากครอบครวั ของเรากระทําสงิ่ ท่ไี มด ี ก็เทา กบั เขากระทาํ บาปถึง สองอยางพรอมกนั นั้นกค็ ือการกระทาํ บาปที่เหมอื นกับคนทว่ั ไปกระทาํ และบาปทส่ี องท่ีมาพรอม กับบาปแรกนนั่ ก็คอื เขาไดลบหลูแ ละหยาบเกยี รตขิ องทา นศาสดามุฮมั มดั นนั่ เอง” เมอ่ื ถึงตรงนท้ี า นอิมามรฎิ อ ไดห นั หนา ไปทางฮาซนั บตุ ร มซู า วชั ชา แบกดาดีย ซงึ่ เปน ชาวอิรกั และเขา รวมการชมุ นุมในครง้ั นดี้ วย ทา นอมิ ามไดถามเขาวา “ประชาชนชาวอริ ักอาน โองการกรุ อาน โองการนนี้ อ้ี ยา งไร?” ‘แทจ ริงเขามไิ ดเ ปนคนหนงึ่ ในครอบครวั ของเจา แทจ ริง การกระทําของเขานัน้ ไมด ี’ (ซูเราะฮฮ ดู อายะฮท่ี 46) เขาตอบวา “โดยสว นมากกจ็ ะอา นวา (หมายความวา บตุ รชายคนนขี้ องเจา (นูฮ) เปนผูทก่ี ระทาํ บาป) แตทวา บางคนทเี่ ขาไมเ ชือ่ วา อลั ลอฮ จะมคี วาม โกรธกริว้ กบั บตุ รของศาสดา แนน อนพวกเขาก็จะอานวา (หมายความวา เขา คือบุตรของมนษุ ยท ี่ชว่ั ราย เขามใิ ชบุตรของเจา (ศาสดานฮู ) ) และพวกเขากลา วกันวา บุตรคนนม้ี ิ ไดม าจากเชอ้ื สายของศาสดานูฮ แตอ ยา งใด อลั ลลอฮ ไดก ลา วแกเ ขา (ศาสดานฮู ) วา “โอน ฮู  เอย! เขามไิ ดม าจากเชื้อสายของเจา ถา หากวา เขาคอื เลือดเน้อื เชือ้ สายของเจาแลว ไซร ขาจะทาํ ใหเขาเปน ผทู รี่ อดพน ” ทานอิมามรฎิ อ กลาววา “หาเปนเชน นนั้ ไม! เขาคือบุตรของนูฮและมาจาก เลอื ดเน้ือเชอื้ ไขของศาสดานฮู  แตเ พราะเขาคือผูทีป่ ฏบิ ตั ใิ นสงิ่ ทไ่ี มด แี ละขัดขืนคาํ ส่งั ของอัลลอฮ ความสมั พนั ธท างดา นจติ วญิ ญาณระหวา งเขากบั ศาสดานูฮจงึ ถกู ตดั ขาดทนั ที พระองคไดทรงตรัส แกทา นศาสดานูฮ วา “บตุ รของเจา คนน้ีคอื คนไมด ีและปฏิบัตใิ นสง่ิ ทชี่ ั่วชา ดวยเหตนุ เ้ี อง เขาจงึ ไมมที อี่ ยูใ นแถวของบรรดาผทู ่ปี ฏบิ ตั สิ ่ิงดงี าม (ซอลฮิ นี )” เรอ่ื งครอบครวั ของเราก็ เหมือนกบั เหตกุ ารณน ีเ้ ชน กนั เปา หมายทแ่ี ทจ รงิ ก็คอื ความสมั พนั ธทางจิตวิญญาณของพวกเรา คอื การปฏิบัตกิ ารงานทีด่ ีงามและอยูภายใตการบังคบั บญั ชาของอลั ลอฮเ พยี งเทา นน้ั บคุ คลใดก็ ตามทปี่ ฏบิ ตั ติ ามคําสงั่ ขององคอ ภบิ าลอยา งเครงครัด เขาคือวงศว านของพวกเรา ถึงแมว า เขาจะ ไมม เี ช้อื สายของใดๆ จากเราเลยกต็ าม และบคุ คลใดท่ีปฏบิ ตั ิในสิง่ ทีช่ ่วั ชา เขามใิ ชวงศวานของ พวกเรา ถงึ แมวาเขาจะมาจากลกู หลานท่ีแทจริงของฟาฏมิ ะฮ ซะฮร อกต็ าม เหมอื นดังเชน ตัวทาน เอง (ฮาซัน บนิ มซู า วชั ชา) ซ่ึงมิดไดมีเชอ้ื สายใดๆ จากเราเลย แตถา หากวา ทา นคือผทู ป่ี ฏิบัตกิ าร งานท่ีดงี ามและเปนผทู ีเ่ ช่อื ฟง ปฏบิ ตั ติ ามพระองคอยางเครงครัดแลว ทา นนน้ั มาจากพวกเรา” .(1) 103 ชายชราและเดก็ ๆ (1) บฮิ ารุล อันวาร เลม 10 หนา 65. 139

ชายชราผหู นงึ่ กําลังอาบนาํ้ เพอื่ ปฏิบตั ินมาซอยู แตเขายังไมร ถู งึ วธิ กี ารอาบนา้ํ ทถี่ กู ตอง และในขณะนน้ั เองทา นอมิ ามฮาซนั และอมิ ามาฮเู ซน ซง่ึ ยงั อยใู นวัยเดก็ เขาทงั้ สองเหน็ การ อาบนา้ํ ของชายชราต้ังแตแรกจนจบ และเขาทงั้ สองกร็ วู า การส่ังสอนและแนะนําการปฏบิ ัตทิ ่ี ถูกตอ งในเร่ืองราวของศาสนาแกผไู มร ถู ือเปน สงิ่ จําเปน ดงั น้นั พวกเขาจะตอ งสอนวธิ ีการอาบนาํ้ ที่ ถกู ตอ งแกช ายชราผนู ้ีใหจ งได แตถ า หากเขาทง้ั สองบอกแกช ายชราตรงๆ วา เขาทาํ ไมถูกตอ ง อาจจะทาํ ใหเขารูสึกไมพอใจอยางแนน อน เน่ืองจากพวกเขาทงั้ สองยงั เปนเดก็ อยู และจะเปน ความทรงจาํ ทข่ี มขน่ื ในเร่อื งของการทํานา้ํ นมาซสาํ หรบั เขาตลอดไปก็ได และเขาคงจะไมย อมรบั ฟง การแนะนําตักเตอื นนนั้ เปน แน ท้ังอาจดอ้ื ร้นั ทีจ่ ะไมปฏิบัตติ ามดว ย เด็กท้งั สองเรม่ิ คดิ วา จะแนะนาํ ชายผนู ีโ้ ดยทางออมเชน ไรดี เขาทง้ั สองจงึ คิดวางแผน เชนน้คี อื ทง้ั สองจะถกเถียงกันวา ใครทาํ นา้ํ นมาซไดส มบรู ณก วากนั อีกคนกลา ววา “นาํ้ นมาซของ ฉนั นน้ั สมบูรณกวา ของทา น” และอีกฝา ยหนึง่ กลา ววา “นาํ้ นมาซของฉนั นน้ั สมบูรณกวา ของทาน” โดยใหช ายชราผนู นั้ ไดย นิ ทงั้ สองจงึ ตกลงกนั วา จะเขา มาหาชายชราผนู ้ี และขอใหเ ขาตดั สินวา ของ ใครสมบรู ณก วา กนั เขาทงั้ สองจงึ เร่มิ ทาํ น้าํ นมาซ อยางสมบรู ณแ บบท่สี ดุ ตอ หนา ชายชราผนู นั้ ชายชราผนู นั้ เมอื่ เหน็ เดก็ ทงั้ สองทาํ นา้ํ นมาซจึงเขา ใจถงึ วธิ ีการทํานา้ํ นมาซทถี่ ูกตอ งในขณะนน้ั เอง และรูถึงเปาหมายทีแ่ ทจรงิ อนั หลกั แหลมของเด็กทงั้ สองในทนั ใด และซาบซง้ึ ตอความรักทบ่ี ริสทุ ธิ์ และความเฉลยี วฉลาดของเดก็ ท้งั สองเปน ยิง่ นกั เขาจงึ กลา วขน้ึ วา “นาํ้ นทาซของเจา ทงั้ สองคนน้นั ถูกตอ งและสมบูรณแบบทสี่ ุด ฉันเองเสียอีกทีล่ ว งเขา สวู ัย ชราแลวกย็ งั ไมร วู ธิ กี ารทําวฎุ อ ท ถ่ี กู ตอ งเลย แตด ว ยความรักทเ่ี จาทงั้ สองมีตอ ประชาชาติของตา ของเจา ขอบคณุ เจา ทงั้ สองสง่ั สอนฉนั ” .(1) 104 สาสน ของซะอ เหตกุ ารณท เี่ ตม็ ไปดว ยความโกลาหลและเศรา สลดในสงครามอุฮูดไดจ บลง บรรดาทหาร หาญมสุ ลมิ ไดเรมิ่ การโจมตอี ยา งหนกั หนว งอยา งชายชาตรี จนทาํ ใหบ รรดาผูตั้งภาคแี หง กเุ รช ตอง หนก้ี นั ไปคนละทศิ คนละทาง แตเน่อื งจากความหลงลืมและขดั ขืนคําสั่งของทหารจํานวนหนงึ่ ในชวงเวลาอนั สัน้ ฝายตรงขามไดบ ุกเขา โจมตีตลบหลัง เหตกุ ารณก ลับพลกิ ความคาดหมายจน ทาํ ใหท หารของมสุ ลมิ เสยี ชีวติ เปนจาํ นวนมาก ถา หากวา ในชว งเวลานนั้ ไมมีการยนื หยัดตอสู อยา งแข็งขนั ของทา นศาสดาและทหารอกี จํานวนหน่ึง ฝายมสุ ลมิ กจ็ ะตองพา ยแพใ นสงครามอยาง (1) บฮิ ารลุ อันวาร เลม 10 หนา 89. 140

สิน้ เชิง แตในท่ีสุดบรรดาทหารมสุ ลมิ กไ็ ดรว มกนั ตอสอู ีกครั้ง จนสามารถตา นทานเอาไวไ ดอ ยา ง หวดุ หวดิ สง่ิ หน่ึงทเี่ ปน สาเหตุสาํ คญั ทส่ี ดุ ทท่ี าํ ใหก าํ ลังใจของเหลา ทหารมสุ ลิมหมดลง นนั่ กค็ ือการ สรา งกระแสขา วลอื วา ทา นศาสดาถูกฆา ตายเสยี แลว กระแสขาวลือนีไ้ ดสรางความออ นแออยาง มากในหมทู หารมุสลมิ ในทางตรงกนั ขาม ไดสรางความเหมิ เกริมแกฝายศตั รูเปนยง่ิ นกั แตต อมา ภายหลงั พวกกเุ รชไดร ับทราบขาววา เปนแคเพียงขาวลือหรอื เรอ่ื งโกหกเทานน้ั ทา นศาสดายงั มี ชีวติ อยู พวกเขาจึงดีใจในชยั ชนะของพวกเขาเพยี งเลก็ นอ ยและกลบั สูนครมกั กะฮ บรรดาทหารหาญมสุ ลมิ บางกลมุ กถ็ กู สังหาร บางกลมุ ก็ไดร ับบาดเจ็บและนอนรอ งครวญ ครางอยา งเจบ็ ปวด หลายตอหลายคนทหี่ วาดกลวั จนตองหนีกระเจดิ กระเจงิ จะมกี เ็ พยี งเล็กนอ ยท่ี ยงั คงอยเู คยี งขา งทา นศาสดา บรรดาผูที่เสียชวี ติ ไปแลวหรือไดรับบาดเจบ็ นอนกองอยูกบั พื้นดนิ และผทู ีห่ นกี ระเจิดกระเจงิ ไป พวกเขาไมส ามารถลว งรไู ดว าสงครามจบลงเชน ไร และทา นศาสดา ยงั มชี วี ติ อยหู รอื ไม? ในชว งขณะทคี่ วามโกลาหลอลหมานเกิดขนึ้ ในสมรภมู ริ บ ชายผูหน่ึงซงึ่ เปน ทหารมสุ ลิม กําลงั ว่งิ หนผี านมาทาง ซะอ บิน รอบอี  ซ่งึ ไดรบั บาดเจบ็ อยา งแสนสาหัส ชายผนู น้ั กลา วแกซ ะอวา “ฉันไดยินมาวา ทา นศาสดาถกู สังหารแลว ” ซะอ กลา ววา “แตพ ระผเู ปน เจาของมุฮัมมดั ยงั อยู และพระองคจะไมม ีวนั ตาย ทาํ ไมทา น จึงชักชา อยูล ะ ทา นจะไมร กั ษาศาสนาของทา นหรือ หนา ทีข่ องเรามิใชป กปองตัวของมุฮัมมัดท่เี มอ่ื ทา นถกู สงั หารทกุ อยา งจะไดจบสิน้ ลง เรากําลงั อยใู นระหวา งการรักษาศาสนาของเราและสิ่งท่จี ะ ยงั คงอยนู ริ นั กาล” อีกดา นหนง่ึ ทา นศาสดา กาํ ลงั นึกถงึ บรรดาสาวกของทา นทีละคนวา ใครยังมีชวี ิตอยูบาง ใครเสยี ชวี ิตไปบาง ใครท่ไี ดรับบาดเจบ็ ผบู าดเจบ็ คนใดบา งที่ยังพอมีทางเยยี วยารักษาได และที่ ไมม ีทางรักษาได ทานกลา วข้นึ วา “มีใครบา งที่จะเปน ผอู าสาไปสบื หาขาวของซะอ บนิ รอบีอ ใหแ กฉ นั ” มีชาวอนั ศอรคนหนงึ่ กลาววา “ขาพเจา ขออาสาครับ” ชายผนู น้ั วิ่งตรงไปยงั สนามรบ และไดพบซะอนอนอยูบ นพนื้ ดนิ ปะปนอยกู ับรางไร วิญญาณของทหารทเี่ สยี ชวี ติ ลงในสงคราม ในสภาพทล่ี มหายใจรวยรินจวนสน้ิ ใจ ชายผนู ้ันกลาว กบั ซะอวา “ศาสดา สัง่ ใหฉนั มาสืบหาขา วคราวของทาน วาทานยงั มชี วี ติ อยูห รือไม? ” ซะอกลา ววา “จงนาํ สลามของฉันไปยงั ศาสดา และจงบอกทา นวาซะอไดเสยี ชวี ิตแลว เพราะหลังจากน้ีเพียงไมกอ่ี ดึ ใจฉนั คงจะจากโลกนไ้ี ป และจงบอกแกท า นศาสดาวา ซะอไดกลา ว วา : ขออลั ลอฮท รงประทานรางวัลอนั ดงี ามแกท านทคี่ ูควรกบั การเปน ศาสดาเถดิ ” แลว เขายังกลา วตอ อกี วา “จงนาํ สาสนนไี้ ปประกาศแกผ ูชว ยเหลอื ทีอ่ ยูเคยี งขา งกบั ทา น ศาสดาเถิดวา ซะอไดก ลาววา : ทา นจะไมมีขอ อางใดๆ เลยตอ หนาพระพักตรข องพระองค ถาหาก 141

วาทานปลอ ยใหอันตรายเกดิ ขึ้นกับทา นศาสดา ในขณะทวี่ ญิ ญาณของทา นยังอยูใ นรา งกายของ ทา นเอง” ยังไมท นั ทีช่ ายผนู ้ันจะจากไปไกลมากนกั ดวงวิญญาณของซะอก อ็ อกจากรา งของเขา ในทนั ท.ี (1) 105 ดุอาอทถ่ี ูกตอบรับ “โออ ัลลอฮ! ขอพระองคอยา ไดทรงนาํ ขา พระองคกลับคนื สญู าตพิ นี่ องของขา พระองคเลย” นี่คือคําพดู สดุ ทายที่ ฮนิ ด ภรรยาของ อมั ร บนิ ญามฮุ  ไดยนิ จากปากของสามี หลังจากที่ สามีของนางพรอมดวยอาวธุ ออกเดนิ ทางเพอ่ื เขา รว มในการศกึ สงครามอฮุ ดุ และครง้ั น้ีถอื เปน ครงั้ แรกท่ีอัมรเขา รว มทาํ ศกึ สงคราม ในสมรภมู ริ วมกบั มุสลมิ คนอื่นๆ ซงึ่ เขายงั ไมเ คยเขา รว มสงคราม ใดมากอนเลยสักครั้งเดียว เนอ่ื งจากขาของเขาพกิ ารเปน งอ ยมาก และในบทบญั ญตั ขิ องคมั ภรี อัล กุรอานไดกลาวไวว า ไมเปนการลาํ บากอันใดแกคนตาบอด และไมเปนการลําบากใจอันใดแกค นพกิ าร และไมเ ปน การลาํ บากใจอันใดแกค นทเี่ จบ็ ปว ย (ซูเราะฮอัล ฟตฮ อายะฮท ี่ 17) หมายถงึ การญฮิ าดสําหรบั คนตาบอด คนพิการและผทู ่เี จ็บปว ยไมเปนสง่ิ จาํ เปน สําหรบั พวกเขา แตถ งึ แมวา ตัวของอมั รเองไมเ คยไดเขา รว มในการตอสูในหนทางแหง พระผเู ปน เจา เลย แมแ ตค รัง้ เดียวกต็ าม แตเขาก็ไดส งบตุ รชายชาตรีถงึ ส่ีคนใหเ ขารว มในศกึ สงครามเคียงขา งทา น ศาสดาทกุ คร้ัง ซงึ่ ไมเ คยมใี ครคาดคิดไดวา ถงึ แมเ ขาจะถกู ยกเวนจากการสงคราม แตเ ขายงั สามารถสง บตุ รชายของเขาไปเปน ทหารไดเ ชนนี้ เมือ่ บรรดาญาตพิ ่นี อ งของอมั รรขู าวการตดั สนิ ใจทจ่ี ะไปทาํ ญฮิ าดของอมั ร ตา งกพ็ ากนั มา หา มปรามเขาในทนั ที พวกเขากลา วอมั รวา “อยา งแรกทา นไดร ับการยกเวน ในกฎขอ บญั ญัติแหง อิสลาม อยา งท่ีสองทา นไดส งบตุ รชายชาตรีของทา นถงึ สคี่ นออกไปรว มกบั ทา นศาสดาแลว จึงไม จาํ เปน เลยท่ที า นจะไปรว มรบดว ย” อมั รกลา ววา “ดวยเหตนุ แี้ หละเพราะบรรดาบตุ รชายของฉัน เขามคี วามหวงั และโอกาสที่ จะไดพบกบั ความผาสกุ อนั ไพบลู ยน ิรนั ดรก าล ฉนั ก็มคี วามหวงั นนั้ เชน นน้ั เหมอื นกบั พวกเขา แปลกจริง! พวกเขาไดไ ปกนั และกาํ ลังมุงสูเ ปา หมายสูงสดุ แหงการสละชีวติ เพอ่ื ศาสนา แตฉ ัน จะตองนงั่ อยูกบั พวกทา นในบานนหี้ รือ เปนไปไมไ ด” บรรดาญาตพิ นี่ องของอมั รจงึ ตอ งปลอยตามใจเขา แตต ลอดเวลา หลายตอหลายคนตา งก็ พูดเพ่ือใหเ ขาลม เลกิ การตัดสินใจเสีย อัมรจงึ ออกไปอาศัยพง่ึ พงิ ทา นศาสดา เพ่อื หลีกหนจี ากพวก (1) ชะเราะฮ อบิ นิ อบฮี ะดดี เลม 3 พิมพเ บรุต หนา 574, ซีเราะฮ อบิ นฮิ ิชาม เลม 2 หนา 94. 142

เขาเหลา นน้ั เขากลาวกบั ทา นศาสดาวา “โอศ าสดา ญาติพ่นี อ งของฉนั ตอ งการกกั ขังฉันไวแตใน บาน และไมย อมใหฉ นั ไดเ ขา รวมในการตอ สู ขอสาบานตออัลลอฮ ฉนั มคี วามหวงั วา ฉนั จะไดเขา สวรรคข องพระองคด วยเทา ทง่ี อยพกิ ารของขา น่แี หละ” ทานศาสดากลาววา “โออ ัมร เจาไดร ับการยกเวน ในกฎขอ บญั ญัติแหง อิสลามจากการ ตอ สู การตอสสู าํ หรบั เจา ไมไดเปน ส่ิงทจ่ี าํ เปน ” อมั รกลา วอกี วา “โอ ทา นศาสดา ฉันรูวามนั ไมจําเปน สําหรับฉัน แตฉ นั ก็ยงั ประสงค เชนนนั้ อย”ู ทา นศาสดา ไดก ลา วแกผูท อี่ ยูใ นทนี่ น้ั วา “พวกทา นจงอยาหา มเขา (อัมร) เลย ปลอยให เขาไป เขาหวงั การเปน ชะฮดี (เสียชวี ิตในหนทางของพระผูเปน เจา ) บางทีอลั ลอฮ อาจจะประทาน แกเ ขาก็เปน ได” ฉากหนงึ่ จากฉากตา งๆ ทง่ี ดงามที่สดุ ในสงครามอุฮุด คอื ฉากการตอสขู องอัมรที่มขี างอ ย พิการ เขาฟาดฟนคมดาบลงบนหวั ใจอนั มดื มนของฝา ยศตั รูอยางกลาหาญ พลางรอ งตะโกนวา “ฉันหวังทจี่ ะไดสวรรค” บุตรชายคนหนงึ่ ของเขาก็คอยฟาดฟนศัตรูอยขู างหลงั เขาเชน กนั พวกเขา ตอสอู ยา งดเุ ดอื ด จนในทีส่ ุดท้ังสองคนก็ไดพ ลีชีวติ ลงในสนามรบนั้นในเวลาตอมา หลังจากสงครามส้นิ สุดลง บรรดาสตรีในนครมะดนี ะฮต า งออกมาจากเมืองเพื่อไปดู เหตุการณในสนามรบ โดยเฉพาะขา วอนั เศราสลดท่ีพวกเขาไดย นิ ในนครมะดนี ะฮก อนหนา น้ี อาอิ ชะฮภ รรยาของทา นศาสดา คอื หน่ึงในบรรดาสตรเี หลา น้นั เมื่อออกมาจากนครมะดนี ะฮไดไ มไ กล นกั นางมองเห็นนางฮนิ ดภ รรยาของอัมร กําลงั จงู อูฐตัวหนงึ่ ซงึ่ มีรา งอนั ไรวิญญาณของผชู ายอยู บนหลงั มงุ สูนครมะดีนะฮ อาอิชะฮจงึ ถามนางวา “เปนอยา งไรบางละ ?” ฮินด “มวลการสรรเสรญิ เปนสทิ ธขิ องอัลลอฮ! ทานศาสดาปลอดภยั ดี ฉนั ไมรูสึกเศรา ใจ แตอยางใดเมอื่ รวู าทา นศาสดาปลอดภัยและขา วดีอกี ขา วหนึง่ ก็คือ และอัลลอฮทรงทําใหผปู ฏเิ สธ ถอยทพั กลบั ไปดวยความเคยี ดแคน ของพวกเขาเอง” (ซูเราะฮอ ัล อะฮซ าบ อายะฮท่ี 25) อาอิชะฮ “แลวรา งไรว ญิ ญาณเหลา นค้ี อื ผูใดกัน?” ฮนิ ด “นคี่ ือรา งอันไรวญิ ญาณของพชี่ ายของฉัน บุตรชายของฉนั และสามขี องฉนั ” อาอชิ ะฮ “ทานกาํ ลงั จะพาไปทีไ่ หน?” ฮินด “ฉันจะพาไปฝง ในนครมะดนี ะฮ” เมอื่ ฮินดก ลา วจบกจ็ บั เชือกดงึ จมกู อฐู ไปทางนครมะดนี ะฮ แตอ ฐู ไดเดินตามหลังของฮินด อยา งเชือ่ งชา และลม ตวั ลงนอนในที่สดุ อาอิชะฮ “ส่งิ ทีอ่ ยบู นหลงั ของมันคงจะหนกั มากสาํ หรบั มนั มนั คงไปไมไ หว” ฮนิ ด “ไมใชเ ชน นน้ั แน! อูฐของเราตัวนมี้ นั แขง็ แรงมาก มนั สามารถบรรทกุ สัมภาระท่มี ี นา้ํ หนกั สําหรบั อูฐสองตวั ไดอยา งสบาย นา จะมีสาเหตุอนื่ ที่ไมชอบมาพากลเปน แน” 143

นางจงึ เร่ิมจงู อฐู อีกครัง้ แตเ มอื่ นางจงู อฐู ไปสูท ศิ ทางของเมืองมะดีนะฮ อูฐตัวนก้ี น็ ง่ั ลงกับ พื้นอีกสองคร้งั สองครา แตเม่ือนางจงู มันไปยงั ทิศทางของอฮุ ุด นางเหน็ วา มนั รีบเดนิ อยา งรวดเร็ว นางจงึ คิดวา มนั ตองมอี ะไรอยางแนน อน ทาํ ไมอูฐตัวนจ้ี ึงไมยอมท่จี ะไปยงั นครมะดีนะฮ แตเมื่อหนั หนา สูอ ุฮดุ มนั กลบั เรง รบี ออกเดินอยา งแขง็ ขนั นางจงึ กลา วกบั ตวั เองวา “บางทอี าจมคี วามลี้ลบั บางประการอยางแนน อน” นางจงึ ตัดสนิ ใจจงู อฐู มงุ สูอฮุ ดุ ทันทเี พ่ือไปพบกบั ทา นศาสดา เม่อื ไปถงึ นางจึงกลา วกบั ทา นศาสดาวา “โอทานศาสดา มีเหตุการณท ่แี ปลกประหลาดบางประการเกดิ ขึ้น คอื ฉนั ไดน ํารา ง อนั ไรวิญญาณของคนเหลา น้ีขนึ้ บนหลงั อูฐตวั นี้ และมงุ สนู ครมะดนี ะฮเ พ่อื นาํ รางของพวกเขาไปฝง ทีน่ น่ั แตเมอ่ื ฉันจงู อฐู ตวั นีไ้ ปยังทศิ ทางของเมอื งมะดนี ะฮ มนั ไมยอมไปแตโ ดยดี ขณะเดยี วกนั เมอื่ ฉันลองจงู มนั มายงั ทศิ ทางของอฮุ ดุ มันกลบั เดินมาอยา งรวดเรว็ ทาํ ไมหรอื ?” ทานศาสดา “สามขี องเจา เขาไดก ลา วสง่ิ ใดไวหรือไม กอ นการมารว มสงครามในอฮุ ดุ ” ฮินด “โอ ทานศาสดา หลงั จากสามขี องฉันเร่มิ ออกเดนิ ทาง ฉนั ไดยนิ คาํ พดู หนงึ่ จากปาก ของเขาคือ : โออ ัลลอฮ ขอพระองคอยา ไดทรงนาํ ขา พระองคก ลับคืนสญู าติพ่ีนองของขา พระองค เลย” ทา นศาสดา “ดว ยเหตนุ เี้ อง คําวิงวอนที่กลาวออกมาดว ยความบรสิ ทุ ธิใ์ จของชายผนู ไ้ี ด ถกู ตอบรบั จากอัลลอฮแ ลว พระองคไมตองการใหร างไรว ิญญาณของเขากลบั ไป แนแ ทในหมพู วก ทานชาวอันศอรจะมบี คุ คลหนงึ่ ซึง่ ถา หากเขาประสงคสง่ิ หนง่ึ สงิ่ ใดจากพระองคแ ละสาบานแก พระองค พระองคจะทรงตอบรบั คําวิงวอนของบคุ คลเหลานน้ั และสามีของเจา อมั รคือหนง่ึ จาก บุคคลเหลานน้ั นน่ั เอง” ทานศาสดา จงึ มคี วามเหน็ วา ตองจัดการฝงรางของบคุ คลท้ังสามในอุฮดุ แลว ทา นกห็ นั ไปหานางฮนิ ดแ ละกลาววา “บุคคลท้ังสามนี้เขาจะไดอยรู วมกนั ในโลกหนา อยางแนน อน” นางจงึ กลา ววา “โอท านศาสดา หากอัลลอฮท รงประสงค ใหฉ นั ไดไ ปอยรู วมกบั พวกเขา ดว ยเถิด” .(1) 106 ผไู ดรบั ความคมุ ครองซ่ึงถกู ยกเลิก บรรดามุสลมิ ที่เส่ียงตอ การถกู ทาํ ทารณุ กรรม และกลั่นแกลงจากชาวกุเรชตองอพยพจาก นครมักกะฮส ูเอธิโอเปยมากอ นหนานี้ ตา งรอคอยขาวดจี ากมกั กะฮแ ละชาวมกั กะฮอ ยูเ ปนเนอื งนจิ ถึงแมวา พวกเขาและบรรดาผูท ี่อยูในสายธารเดยี วกนั และผูยดึ ถือความยตุ ธิ รรมของพระผเู ปน เจา จะมจี ํานวนเพยี งนอยนิด เมอื่ เทียบกบั จาํ นวนอันมหาศาลของบรรดาผูท่ีอยฝู ายตรงขาม หมายถึง ผทู ี่ปฏิเสธพระผูเ ปนเจา โดยการกราบไหวบูชาเจว็ด และเปนผทู ่ีกาํ ลงั ปกครองเมอื งอยูในขณะนี้ (1) ชะเราะฮ อบิ นิ อบลิ ฮะดดี เลม 3 พิมพเบรุต หนา 566. 144

แตพวกเขา ก็ยงั มีความมนั่ ใจวา ในทกุ ๆ วนั ท่จี าํ นวนผอู ยใู นสายธารเดียวกับพวกเขาจะย่ิงเพมิ่ มากขึน้ ฝา ยตรงขามกจ็ ะตอ งมีจํานวนลดนอยลงทกุ วนั เชน กนั กระท่งั วาพวกเขาไมเ คยสิ้นหวงั และ ยงั มคี วามหวงั ตอไปอกี วา ในไมช า น้ชี าวกเุ รชทงั้ หมด จะสามารถกระชากมานแหงความหลงลืม ออกจนได และมงุ สูแนวทางที่ถกู ตองเทยี่ งแทอ ยา งแนน อน ซงึ่ จะเหมอื นกบั ทพี่ วกเขาเคยละทง้ิ และออกหางจากการบชู ารปู ปน เจวด็ เขาสศู าสนาอิสลามและเปน มุสลมิ มากอนหนา นี้ จากเหตกุ ารณท ี่มีขาวลือหนงึ่ เกดิ ขนึ้ แพรสะพัดไปทวั่ ในเอธิโอเปย ทพี่ วกเขาอพยพไปอยู น่ันคือ มีกระแสขาววา ชาวกเุ รชทง้ั หมดไดเ ปลี่ยนหลกั ารศรทั ธาของพวกเขาแลว ทงั้ หมดไดม งุ สู อสิ ลามแลวทง้ั สิ้น ถงึ แมว า กระแสขาวดังกลาวยงั มไิ ดรบั การยนื ยนั จากแหลง ขาวทเ่ี ชื่อถอื ไดว า เปน เท็จหรอื จรงิ เพยี งใด แตค วามเช่อื ความหวังอยา งมากมายทพี่ วกเขามคี อื อิสลามจะตองไดรับชัย ชนะและแพรห ลายอยางแนน อนในไมช า ก็เร็ว ความมนั่ ใจตรงน้เี องจงึ ทําใหบ คุ คลกลุม หนง่ึ ในหมู พวกเขา เตรียมพรอ มทจ่ี ะเดนิ ทางกลบั สนู ครมักกะฮทนั ที โดยไมรอฟง การยนื ยนั ขอเทจ็ จรงิ อยา ง เปนทางการแตอ ยางใด หนงึ่ ในบรรดาบุคคลเหลานนั้ คือสาวกของทานศาสดามฮุ มั มัด ซงึ่ มนี ามวา ‘อศุ มาน บุตร มัซอนู ’ ซงึ่ เปน ผูทที่ านศาสดามุฮัมมดั รักใคร และเปน ท่เี คารพนบั ถือในหมมู สุ ลิมอยางมากคนหน่ึง และเมอื่ อศุ มาน บตุ ร มัซอนู เดนิ ทางเขา มาใกลน ครมกั กะฮ จงึ รใู นทนั ทวี า สิง่ ท่เี ขาไดยนิ มาเปน เพียงขาวลือ ในทางกลบั กนั ชาวกุเรชยงิ่ ทาํ ทารุณกรรมมุสลมิ ขน้ึ มากกวา เดิมอีก หนทางทจ่ี ะเดนิ ตอ ไปกต็ นั เสียแลว จะหนั หลังกลับก็เปนเรื่องทีย่ ากยง่ิ เน่อื งจากเสน ทางสเู อธโิ อเปย นนั้ มไิ ดใกลๆ เลยท่ีจะหนั หลังกลบั ไปได แตถ าเดนิ ทางไปยังมกั กะฮต อ กเ็ ทากบั เดนิ ทางไปสคู วามหายนะ การ ทารณุ กรรมตา งๆ จะตองเกดิ ขน้ึ สาํ หรบั เขาเปนแน ในทสี่ ดุ เขาก็คดิ แผนการหนง่ึ ขน้ึ มาได การใชข นบธรรมเนียมประเพณีของชาวอาหรับให เปนประโยชน นั่นคือ การเขา ไปขอ ‘ญิวาร’ (ความคุมครอง) กบั บุคคลหนง่ึ ซง่ึ เปนผมู อี ิทธิพลบารมี ในหมชู าวกเุ รช ขนบธรรมเนยี มหนง่ึ ที่มอี ยูอยางแพรหลายในหมชู าวอาหรบั ก็คอื ถาหากบคุ คลหนงึ่ ขอ ‘ญิ วาร’ กับอกี บคุ คลหน่งึ หมายถงึ การเขาไปขอความชวยเหลอื ใหช ว ยคุม ครองแกเ ขาในทกุ ๆ สง่ิ แมก ระทงั่ ชีวิต และโดยสว นมากแลว ผทู ถ่ี กู ขอสว นมากก็จะตอบรบั เพราะการปฏิเสธการใหค วาม คมุ ครองแกบ คุ คลหน่ึงท่เี ขามาขอความคมุ ครอง ถงึ แมผ ูน้นั จะเปน ศตั รูกต็ าม ถอื วาเปน ส่ิงทท่ี าํ ให ขายหนาผูอ นื่ และอัปยศที่สดุ หรอื แมแ ตห ลังรับปากทจ่ี ะใหก ารคุมครองแลว แตมิไดใ หความ คมุ ครองก็ตาม อุศมานเดนิ ทางเขาสนู ครมกั กะฮในชว งเท่ียงคนื และตรงมายงั บา นของ วะลดี บุตร มฆุ ี เราะฮ มัคซมู ี (ซ่ึงเปน ผทู ี่มีบารมกี วา วขวางและรา่ํ รวยคนหนงึ่ ในหมูชาวกเุ รช) และขอความ คมุ ครองจากวะลีด ซ่งึ ตอบรบั คาํ ขอนั้น 145

วนั ตอมาในการประชมุ ของผูมีอทิ ธพิ ลชาวกุเรชในมัสยิดอลั ฮะรอม วะลดี ซง่ึ เขา รว มใน การประชุมนนั้ ดว ย ไดน ําอศุ มานไปกบั เขา เพอื่ ทีจ่ ะประกาศใหค วามคุมครองแกอุศมานในที่ ประชุม เพื่อจะไดร ับรูกนั ท่ัวทกุ คนวา “อศุ มานอยูในความคมุ ครองของฉนั จากนาทนี เ้ี ปนตน ไป ถา หากผูใ ดรบกวนหรือมีปญหากบั เขาก็เทากบั มีปญหากับฉัน” พวกกเุ รชตา งก็ใหเ กยี รติตอ การ คมุ ครองของ วะลดี บตุ ร มฆุ ีเราะฮ มาโดยตลอด พวกเขาจงึ ไมก ลา รบกวนอศุ มานอกี เลย และนบั จากนน้ั อศุ มานกไ็ ดร บั ความคมุ ครอง เขาสามารถไปไหนมาไหนไดอยา งอิสระเสรเี สมอเหมอื นชาว กุเรช คนอน่ื ๆ เขาสามารถเขา รว มในที่ประชมุ หรอื งานเลยี้ งตา งๆ ของชาวกเุ รชไดอยา งไมมีปญหา แตในขณะเดียวกนั พวกกเุ รชก็ยังคงไมลดละการทารุณกรรมชาวมุสลมิ ลงเลย และนบั วนั ย่ิงจะทวคี วามรนุ แรงมากยง่ิ ข้นึ สง่ิ นค้ี อื สิ่งที่ลําบากใจยงิ่ สาํ หรับอศุ มาน ซ่งึ เขาไมสามารถทนมองดู ความทนทุกขท รมานของผูรว มสายธารได เมอ่ื หนั มามองดูความสะดวกสบายของตนเอง วนั หน่ึง เขาน่งั คดิ ใครค รวญวาส่ิงทเ่ี ขากําลงั ทาํ อยู มใิ ชเปน การกระทําของชายชาตรีเลย เขากาํ ลงั อยูใน ความคุม ครองของผปู ฏิเสธคนหนง่ึ อยา งสุขสบาย แตบ รรดาพีน่ องผรู วมสายธารทมี่ หี ลกั ศรัทธา เดียวกนั กาํ ลงั ตกอยใู นการทารณุ กรรมอยางแสนสาหสั เมื่อเขาคิดไดเชน นน้ั เขาจงึ เขาไปหาวะลดี และกลา ววา “ฉันขอขอบคุณทานมากทไ่ี ดใ หความคมุ ครองแกฉ ัน แตท วาตง้ั แตวนั น้เี ปน ตน ไปฉัน ขอออกจากการใหค วามคุมครองของทา น และจะไปสมทบกบั ผทู อ่ี ยใู นสายธารเดยี วกับฉัน อะไรก็ ตามท่ีเกิดขึน้ กับพวกเขาก็ขอใหสิ่งเหลา นนั้ ไดป ระสบแกฉ นั เถดิ ” วะลดี “หลานชายทีร่ กั เอย ! บางทเี จาอาจจะอยูไดอยางไมค อยสบายใจนกั หรอื เปน เพราะวา การคมุ ครองทีฉ่ นั มีใหแกเ จา ไมส ามารถทจ่ี ะคมุ ครองเจาไดแน” อศุ มาน “เปลาเลย! ฉนั มิไดไ มพ อใจในเรอื่ งดังกลา วแตอ ยางใด เพยี งแตนับจากนี้เปนตน ไป ฉันตอ งการที่จะใชช วี ิตอยูในความคุม ครองของพระผเู ปน เจา เพยี งองคเ ดียวเทา นนั้ ” วะลดี “ถาหากเจา ตัดสินใจเชนนน้ั ฉันก็ตองปฏิบตั เิ หมอื นกับวนั แรกท่ีฉันพาเจา ไปยงั มสั ยิดอลั ฮะรอม เพอื่ ประกาศใหค วามคมุ ครองแกเจา ในท่ปี ระชมุ ของชาวกเุ รช นน่ั ก็คือ เจาตอง ไปยงั มสั ยิดอลั ฮะรอมอกี คร้งั เพือ่ กลา วยกเลกิ หรอื ออกจากการใหค วามคมุ ครองของฉนั ในท่ี ประชมุ ของชาวกเุ รชดวยเชน กัน” อศุ มาน “ได ! ไมมีปญหาอะไร” อุศมานและวะลดี เดนิ ทางมายงั มสั ยดิ อลั ฮะรอมพรอ มกนั เมอื่ ถงึ เวลาประชมุ ของชาว กเุ รช วะลดี ไดลกุ ขน้ึ และกลา วประกาศวา “ทุกทา นฟง ทางน้ี อุศมานตอ งการทจ่ี ะประกาศเพอ่ื ออก จากการใหความคุมครองของฉนั ตอเขา” อุศมานกลา ววา “ใชแ ลว ! ฉนั มาเพ่อื จะกลาวสง่ิ น้ี และอยากจะกลา วเพมิ่ อกี วา ในชวง ระยะเวลาหนงึ่ ทฉ่ี นั อยูในความคุมครองของวะลดี เขาไดใ หความคมุ ครอง ดแู ลฉนั อยา งดีเยย่ี ม และฉนั มเิ คยเลยที่จะไมพ อใจตอการปฏบิ ัตขิ องเขาแมสกั ครั้งเดียว สาเหตทุ ีฉ่ นั ขอออกจากการให 146

ความคุม ครองของเขามีเพยี งสิง่ เดยี วก็คือ ฉันไมชอบทีจ่ ะอยูในความคมุ ครองของใครนอกจากพระ ผูเ ปนเจา องคเ ดยี วเทา นนั้ ” ดว ยเหตนุ ี้เองการอยใู นความคมุ ครองของวะลดี สาํ หรบั อศุ มานก็ส้ินสุดลง การใหความคมุ ครองของวะ ลีดแกเ ขาไดถกู ยกเลิกตงั้ แตน าทนี น้ั ทนั ที แตตวั ของอศุ มานเองเปรียบเสมือนเขาไดช ีวิตใหมข้ึนมาอกี ครัง้ และอยู ในทีป่ ระชุมเหมือนกับวนั อ่นื ๆ กอนหนา น้ี และเหตุการณใ นวันนน้ั ก็เกิดขึน้ เมือ่ ละบดี บุตร รอบีอะฮ นักกลา วโคลงกลอนผูมี ช่อื เสียงโดง ดงั ไดเดนิ ทางมายังนครมกั กะฮเ พื่อประสงคจ ะกลาวบทกลอนท่ีลอื ชื่อบทหนงึ่ (เปน บท กลอนซงึ่ เปน ผลงานของชาวอาหรบั สมัยงมงายแตน าํ มาแตง ใหม) ของเขาใหชาวกุเรชฟง ในที่ ชุมนมุ และโคลงแรกของบทกลอนคอื “นอกจากพระผเู ปน เจา แลว สรรพส่งิ ทง้ั มวลคือส่งิ โมฆะ (บาฏลิ ) ผูท่ีมสี ทิ ธสิ งู สุดโดยไมม ขี อแมใดๆ (ฮกั มฏุ ลัก) คอื ซาตอนั บรสิ ทุ ธ์หิ นง่ึ เดียว (พระผเู ปนเจา) เทา นน้ั ” ทานศาสดา กลาวไวเกีย่ วกบั บทกลอนขางตนวา “มันคือบทกลอนท่ีถูกตองท่ีสุดซึง่ พวกอาหรับประพันธ เอาไว” ละบีดเดินทางมายงั ท่ปี ระชมุ ของชาวกุเรชเพอ่ื กลา วบทกลอนดังกลา ว ทุกคนในทป่ี ระชุม ตา งพรอ มหนา กัน เพือ่ คอยรอฟง ผลงานช้นิ เอกของละบดี อยางใจจดใจจอ ละบดี ไดเริม่ กลา วบท กลอนของเขาดว ยความยโสโอหังเปน ที่สุด และเม่ือเขากลาววา “ “ อุศมาน บตุ ร มซั อนู ซง่ึ นง่ั อยใู นทปี่ ระชมุ ดวยมิไดปลอ ยโอกาสใหละบีดไดก ลา วโคลงบททสี่ อง ของเขาดว ยการเนน ยา้ํ ถึงความเปน จริงของโคลงกลอนบทนน้ั วา “เยย่ี มมาก! ทา นพดู ถกู น่คี อื สจั ธรรมอนั แทจรงิ สรรพสิง่ ทง้ั มวลนอกเหนอื จากพระผเู ปน เจา คอื สง่ิ โมฆะ (บาฏลิ )” ละบดี เรม่ิ กลา วโคลงบทที่สอง “ทุกๆ ความโปรดปรานจําเปน จะตอ งสูญสลาย” อศุ มานไดตะโกนขน้ึ ดวยเสียงอันดังทันทวี า “แตท วาโคลงบททส่ี องนี้เจา โกหก ทุกๆ ความโปรดปรานไมจ าํ เปนจะตองสูญสลาย เฉพาะความโปรดปรานในโลกน้เี ทา น้ันท่ีจะสูญสลาย แตความโปรดปรานในโลกหนาน้ันจะคงอยูน ริ ันดร” ทุกสายตาตางจบั จอ งไปยงั อศุ มาน และคดิ วาชายผนู ช้ี า งโอหงั เสยี จรงิ ๆ ไมมผี ใู ดคาดคดิ มากอนเลยวาในทปี่ ระชมุ ของผหู ลักผูใหญแ หง ชาวกเุ รชทม่ี แี ขกผูมีเกยี รติย่ิงเชน ละบดี บุตร รอ บอี ะฮ ซ่งึ เดนิ ทางมาจากสถานท่อี ันแสนไกล เพื่อกลา วบทกลอน ซ่งึ เปนผลงานชน้ิ เอกของเขาแก ชาวกเุ รช ตองถูกสบประมาทจากชายผูห นึ่งอยา ง อศุ มาน บตุ ร มัซอนู ซงึ่ เมอื่ ไมก น่ี าทมี าน้ียงั อยใู น ความคมุ ครองของผูอ ่นื และตอนนีอ้ ยา วา แตท่ซี ุกหวั นอนเลย ชีวิตก็ไมร วู า จะเอารอดหรือไม อีกทง้ั ผูที่อยูในสายธารเดียวกันกบั เขายังถูกทรมานตา งๆ นานา เขายังจะทาํ เปน อวดดโี อหังกลา วถึงหลกั ศรัทธาของตนอกี ทกุ คนในทปี่ ระชมุ ตางกลา วแกละบดี วา “ทา นจงกลา วโคลงบทนน้ั ซา้ํ อีกคร้งั เถิด” ละบีดจึงกลา วอกี คร้ังวา “สรรพส่ิงทงั้ มวลนอกเหนอื จากพระผูเปน เจา คอื ส่ิงโมฆะ” อศุ มานรีบกลา วเสริมทันควนั วา “ใชแลว ถกู ตอ ง!” 147

และเมอื่ ละบีดกลาวตอวา “ทกุ ๆ ความโปรดปรานจาํ เปนตอ งสญู สลาย” อศุ มานรีบตอบทันที่วา “โกหก! มิใชเ ชน นน้ั ความโปรดปรานในโลกหนา จะคงอยูน ิรนั ดร” ในครง้ั นี้ตวั ละบดี เองรสู กึ เคยี ดแคน กวา ใครอ่นื เขาจงึ ตะโกนขนึ้ วา “โอ ประชาชนชาว กุเรช! ขอสาบานตอ พระเจา ท่ีประชุมของพวกทา นไมเ คยมีเหตกุ ารณเชนนมี้ ากอ นเลย ในหมูพวก ทา นมเิ คยมีใครที่จะโอหังเทาชายผนู ม้ี ากอ นเลย มนั เกดิ อะไรขน้ึ ! บคุ คลเยย่ี งชายผูน้จี ึงมาอยใู น หมพู วกทา นได? ” ชายผูหนึง่ ในท่ีประชุมไดก ลา วแกล ะบดี เพ่อื ปลอบใจ และใครจ ะใหละบีดไดกลาวบทกลอนตอไปวา “ทานอยา เสียใจตอคาํ พดู ของชายผูน ้ีเลย เขาเปนชายผูโงเ ขลาเบาปญ ญา มใิ ชจะมีแตเขาคนเดียวหรอก ยงั มอี ีก เปนกลุม ที่จะหาพบไดใ นเมอื งนี้ พวกเขามคี วามเชอื่ เหมือนกัน พวกเขาไดอ อกไปจากศาสนาของเราแลว และไป นบั ถือศาสนาอื่นท่ไี มใ ชศาสนาของเรา” อุศมานตอบแกช ายผนู นั้ ดว ยเสียงอนั ดังเชนกนั ชายผนู น้ั หมดความอดทนอกี ตอ ไป จงึ ลกุ ข้ึนจากทนี่ ั่งและตรงร่เี ขา ไปหาอศุ มานและตบหนา เขาอยา งแรงหน่ึงครั้ง จนทาํ ใหต าขางหนงึ่ ของ อุศมานเขียวชา้ํ ทนั ที ชายอกี คนหนง่ึ ที่อยใู นท่ปี ระชมุ กลา วแกอ ุศมานวา “อุศมาน! เจา มองขา ม ความสาํ คญั ของการไดอ ยูในความคมุ ครองของคนดีๆ คนหนงึ่ เพราะถา หากเจา ยงั อยใู นความ คมุ ครองของวะลีด บุตร มฆุ เี ราะฮอ ยู ตาขา งหนงึ่ ของเจา คงไมเ ปน เชน นแี้ น” อุศมานกลา ววา “ความคุม ครองของพระผูเปน เจา แนน อนกวาและมีเกียรติกวา การอยู ภายใตการคมุ ครองของผูอ น่ื ท่นี อกเหนือจากพระองค พงึ รูไ วเ ถดิ วา! ดวงตาอกี ขางหน่งึ ของฉนั นน้ั ยงั มแี ววแหง ความหวงั อนั สงู สดุ ท่ีจะกา วไปสคู วามภาคภมู ิใจใหสําเรจ็ จงได ซึ่งดวงตาขา งนข้ี องฉนั มันไดบ รรลุสเู ปาหมายของมนั แลว” ตรงนีเ้ อง วะลดี บตุ ร มฆุ ีเราะฮ กา วเทาออกมาขา งหนา และกลา ววา “อุศมาน! ฉันพรอม ที่จะเริม่ ใหความคมุ ครองของฉันใหมได” อศุ มาน “แตทวา ฉนั ตัดสินใจแลว วา ฉันจะไมย อมรับการใหค วามคมุ ครองจากผูใ ด นอกเหนือจากจากการคุมครองจากพระผูเ ปน เจา องคเ ดยี วเทาน้ัน” .(1) 107 คาํ ขวัญแรก เสยี งเลา ลือจากนครมกั กะฮ ท่ีแวว มาถงึ หูผคู นแหงเผา บนี ฆอฟฟาร ในบางครั้งบางคราว ทาํ ใหอ บซู ารเกิดความอยากรูอยากเหน็ ขน้ึ มาทนั ทีโดยธรรมชาติ เขาใครท ่ีจะรูอ ยา งมากวา เกดิ อะไรขนึ้ กันแนใ นนครมกั กะฮ แตข อมลู แบบขาดๆ หายๆ ทเ่ี ขาไดร บั ฟง จากบคุ คลตา งๆ ไมส ามารถ ทาํ ใหเขารูถงึ ขอเท็จจรงิ ไดอ ยา งถอ งแท แตขอ มลู ท่ีพอจะเชือ่ ถอื ไดสําหรบั เขาก็คือ มีคําพูดหนงึ่ ถกู (1) อุซดุ ลุ ฆอบะฮ เลม 3 หนา 385-386, ซีเราะฮ อบิ นิฮิชาม เลม 1 หนา 364-370. 148

ประกาศขนึ้ ในนครมักกะฮ และประชาชนชาวมักกะฮตา งพยายามทกุ วถิ ีทางเพ่ือคัดคานสงิ่ นั้น และคําพดู นน้ั คอื อะไรกนั เพราะเหตุใดชาวมักกะฮจ ึงตองคดั คา นดว ย นอ งชายของเขากาํ ลงั จะเดนิ ทางไปนครมักกะฮพ อดี อบซู ารจึงกลา วแกเ ขาวา “หลายคน กลา ววา มบี คุ คลหน่งึ ปรากฏข้นึ ในนครมักกะฮและนาํ เอาคาํ พดู ทีแ่ ปลกใหมม า และยังอา งอีกวา คําพดู ดงั กลา วมาจากพระผเู ปน เจา ทปี่ ระทานใหเขา ดังนนั้ เจา กําลงั จะเดนิ ทางไปทีน่ นั่ เจา จงไป สบื ขาวทีแ่ นน อนมาใหฉนั ดว ย” หลายวันผา นไปท่ีอบซู ารรอคอยการกลับมาของนอ งชาย และเมื่อนองชายของเขากลับมาถงึ เขาจงึ ถามวา “วาอยา งไรบาง ! ขาวทฉ่ี ันใหเ จา ชวยไปสืบไดค วามอยา งไร” นองชายของเขาตอบวา “เทาทฉ่ี ันสบื มาไดนั้น เขาก็คอื ชายคนหนงึ่ ซงึ่ เชญิ ชวนประชาชนไปสูก ารมี จริยธรรมท่ีดงี าม และนําคําพูดหนง่ึ มาปา วประกาศซ่ึงมใิ ชเปน เพยี งคาํ ขวญั แน” อบซู ารกลาววา “ทีฉ่ นั ขอใหเ จาชว ยสืบขา วใหน นั้ หมายถงึ มากกวาน้ี ขอ มูลเทา นยี้ งั ไม เพียงพอ เอาเถอะ! ฉนั จะเดนิ ทางไปหาขอมลู ดวยตนเอง” อบูซารไดเ ตรยี มอาหารแหง จํานวนหนง่ึ ลงกระเปา สัมภาระ และเริม่ ออกเดนิ ทางมงุ หนา สู นครมกั กะฮทนั ที เขาใหค าํ มนั่ สญั ญากบั ตวั เองอยา งจริงจงั วา ไมวา อะไรจะเกดิ ขึน้ กต็ ามเขา จะตอ งพบปะพดู คุยกบั ชายคนดังกลา ว ทน่ี าํ คําพูดหนงึ่ ที่แปลกใหม ใหจงได และจะรับฟง คาํ พูด เหลา นั้นจากปากของเขาเอง แตเขายงั ไมร ูจ กั หนา ตาของชายผนู นั้ เลย ท้งั ยังไมม ีความกลาหาญ พอทจ่ี ะถามจากประชาชนในนครมักกะฮอ ีกดว ย แลว จะทําเชนไรกนั เลา สถานการณใ นมักกะฮชา งนากลวั ยงิ่ นกั อบซู ารมิไดเ อย ปากถามจากผใู ดสกั คน แตก ็คอย เงย่ี หูฟง คําพูดของประชาชนในเมืองมักกะฮอ ยูเปน เนืองนจิ เพราะบางทีอาจทาํ ใหเ ขารูถึงเบาะแส ที่อยขู องชายผนู ั้นบา งกไ็ ด ศนู ยก ลางของการกระจายขา วสารตางๆ ในชวงนน้ั กค็ ือ มัสยดิ อลั ฮะรอม อบซู ารจึงตรง ไปยงั มัสยดิ อัลฮะรอมและพาํ นักอยทู น่ี น่ั ทงั้ วนั ทั้งคนื แตก็ยังไมไ ดรเู บาะแสอะไรเลย หลังจากที่ ความมืดไดแพรขยายไปท่วั สกั พกั หนง่ึ เขาจึงคิดท่จี ะพกั ผอ นสกั นดิ แตผา นไปไมก ีอ่ ดึ ใจ กม็ ชี าย หนมุ ผหู นง่ึ เดนิ ผานมาทางอบซู าร และมองมายงั เขาจากหวั จรดเทาอยา งพนิ จิ พิเคราะหและผา น เลยไป การมองของชายหนมุ ผนู ้ันในความคดิ ของอบซู ารแลว มนั เปน สิ่งที่มีความหมายอยา งมาก สําหรับเขา เขากลาวกับตัวเองวา บางทชี ายหนุม ผนู ้ีอาจจะเปน ผทู เ่ี ขาสมควรจะสอบถาม และแจง สง่ิ ท่ีซอนอยูใ นหวั ใจของเขาได อบูซารจึงลกุ ขึน้ เดินตามหลงั ชายหนมุ ผนู นั้ ไป แตกย็ งั ไมมีความ กลาพอทจ่ี ะเอย ปากกับชายหนมุ ผนู นั้ อยูด ี จึงกลบั มาท่เี ดิมอีกครง้ั หนงึ่ วนั ตอมาอบูซารไดไ ปอยใู นมสั ยดิ อัลฮะรอมอกี ดวยความอยากรอู ยากเหน็ แตกย็ งั ไมไ ด รับสง่ิ ที่เขาตองการแตอ ยางใด เม่อื ความมดื มาเยือนเขาจึงเอนกายลงนอนพกั ผอนอกี และในค่ํา คืนน้ชี ายหนมุ ผูนนั้ กเ็ ขา มาอกี ครงั้ หน่ึง เขาตรงมาหาอบูซารและกลา วอยา งสภุ าพวา “ยงั ไมถงึ เวลา อกี หรือทท่ี า นจะกลบั ไปยังบา นของทานเอง และพกั ผอนยามคํ่าคืนอยทู นี่ ่นั ?” 149