Arts Grade 4

Panuto: Suriin ang iyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat na puntos gamit ang rubrik.DEPED COPYPAMANTAYAN Nakasunod Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan pamantayan sa nang higit sa subalit pamantayan inaasahan may ilang (1) pagkukulang (3) (2)1. Naipamalas ko ang kakayahan sa paglalala.2. Ang kumbinasyon ng kulay, disen- yo at pattern ay nakikita sa aking likhang-sining.3. Nasunod ko nang tama ang pamamaraan sa paggawa.4. Natukoy ko ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga disenyo sa paglalala. 255 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

YUNIT 4 : 3D at IskulturaAralin Bilang 6 : Disenyo ng BanigPaksang Pangkawilihan: Tissue Holder na Gawa sa Banig Ang banig ay isang kagamitan na karaniwang ginagamitbilang higaan sa pagtulog lalo na sa Pilipinas at sa Silangang Asya.Bawat rehiyon ng bansa ay may sariling disenyo sa paglalalang banig. Ang banig ay maaaring gawa sa buri, pandan o dagatdahong damo. Isa sa bantog na lugar sa paglalala ng banig saPilipinas ay ang Basey, Samar. Masdan ang mga halimbawa ng mga disenyo sa larawan.DEPED COPYKagamitan: dahon ng niyog o buri o anumang lokal na materyales na maaring gamitin sa paglalala, gunting, kahon ng sapatos at pandikit. 256 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYMga Hakbang sa Paggawa 1. Ihanda ang mga linas (strip) ng dahon ng buri o niyog na gagamitin sa paglalala. 2. Simulan ang paglalala gamit ang dalawang linas (strip) na maging pusod ng banig. 3. Tupiin ang isang linas at isingit ang isang linas nang pasalit- salit sa dalawang linas. 4. Gawin ito nang paulit-ulit hanggang sa makuha ang nais na disenyo at lapad. 257 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY5. Gupitin ang sobrang buri sa dulo at itupi sa gilid para malinis tingnan. 6. Idikit sa kahon ng sapatos ang nilalang banig para gawing Tissue Holder at mabuo ang isang 3D na likhang-sining. 7. Iligpit ang mga materyales na hindi nagamit at linisin ang lugar na pinaggagawaan. Ibat’ibang disenyo ng banig ang makikita dito sa Pilipinas dahil iba-iba ang mga kulay at materyales na ginagamit dito. 258 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Panuto: Lagyan ng tsek () ang hanay ng inyong sagot sa tapatng bawat sukatan. Nakasunod Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan pamantayan saPAMANTAYANDEPED COPY nang higit sa subalit pamantayan inaasahan may ilang pagkukulang (3) (2) (1)1. Naisagawa ko ang disenyong nais bilang batayan sa paglalala ng banig.2. Naisagawa ko ang paglalala ng banig gamit ang dahon ng niyog/buri o anumang bagay na nakikita sa kapaligiran.3. Nakagawa ako ng disenyo batay sa mga disenyong napag-aralan.4. Naisagawa ko nang buong husay at malinis ang ginawang banig.5. Natapos ko ang paglalala sa takdang oras. 259 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYYUNIT 4 : 3D at IskulturaAralin Bilang 7 : Paglalala na may Iba’t Ibang Disenyo Ang paglalala ay bahagi na ng tradisyong Pilipino. Dito makikitaang pagkakaiba sa paggawa ng banig at iba pang kagamitanna yari sa iba’t ibang lokal na materyales gayundin ang estilo sapagdidisenyo. Ang banig ay isang handwoven mat na karaniwang ginagamitsa Silangang Asya at Pilipinas para sa pagtulog. Ang paggawa nitoay may iba’t ibang pattern. May plain, pa-zigzag, square, stripes atbp.at lumitaw ang mga disenyo nito sa pamamagitan ng kumbinasyonng mga kulay. Paggawa ng PlacematKagamitan: gunting, buri o dahon ng niyog o anumang bagay na maaaring gamitin sa paglalalaHakbang Sa Paggawa: 1. Pumili ng dalawang kumbinasyon ng matingkad (bright), at mapusyaw (light) na kulay bago magumpisa sa paglalala, at gumawa ng sariling disenyo sa paggawa ng placemat. 260 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY 2. Lalahin nang salitan ang buri o dahon ng niyog na ginagawa ang disenyong napili. 3. Gupitin ang sobrang buri sa dulo at itupi sa gilid para malinis tingnan. 4. Iligpit ang mga materyales na hindi nagamit at linisin ang lugar na pinaggawaan. Ang pagpapayabong ng kaalaman at kahusayan sa paglalala ay makatutulong sa pagpapanatili ng mayamang kultura ng mga Pilipino. 261 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Panuto: Suriin ang inyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat napuntos gamit ang rubrik. Nakasunod Nakasunod sa sa Hindi DEPED COPY PAMANTAYAN pamantayan pamantayan nakasunod1. Naipakita ko ang nang higit sa subalit sa kakayahan sa paglalala. inaasahan may ilang pamantayan pagkukulang (3) (2) (1)2. Ang kumbinasyon ng kulay at disenyo ay naipakita ko sa aking likhang- sining.3. Nasunod ko nang tama ang pamamaraan sa paggawa.4. Naibahagi ko ang sariling likha sa kagrupo.5. Ang likhang-sining ay natapos ko sa takdang oras. 262 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

YUNIT 4 : 3D at IskulturaAralin Bilang 8 : Paglalala ng BanigPaksang Pangkawilihan: Paggawa ng Kwadro (Picture Frame) Ang paglalala ng banig ay katulad din ng ibang sining nanapagaganda sa pamamagitan ng pag-iiba-iba ng disenyo nito.Maaaring gamitin ang buri, dahon ng pandan at bamban sapaglalala. Karaniwang gawa sa dahon ng buri ang banig ng mga taga-Samal at Sulu. Madalas, tinitina ang piraso ng buri at pinagtatagpiupang makabuo ng makulay na disenyo. Ang isa pang sikat na rehiyon sa Pilipinas dahil sa kakaibangdisenyo ay ang Basey, Samar.DEPED COPY 263 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Paggawa ng BanigKagamitan: dahon ng buri, niyog o pandan na may iba’t ibang kulay o anumang bagay na maaaring gamitin sa paglalala na nakikita sa kapaligiran, gunting, pandikit, card board, at rulerHakbang sa PaggawaPaalala: Maging maingat sa paggamit ng gunting at iba pang matutulis na bagay. 1. Gumuhit ng sariling disenyo sa gagawing banig. 2. Ihanda ang mga linas (strips) ng dahon ng buri o niyog na gagamitin sa paglala. 3. Simulan ang paglala na sinu- sundan ang sariling disenyo. 4. Tupiin ang isang linas at isingit ang isang linas nang pasalit-salit sa dalawang linas. 264 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY 5. Gawin ito nang paulit-ulit hanggang sa makuha ang nais na disenyo at lapad. 6. Gupitin ang sobrang buri sa dulo at itupi sa kilid para malinis tingnan. 7. Gumawa ng isang kwadro na lagayan ng larawan (picture frame). Gamitin ang nilalang banig bilang disenyong panggilid (border design) upang makabuo ng isang 3D na likhang-sining. 8. Iligpit ang mga materyales na hindi nagamit at linisin ang lugar na pinaggagawaan. 265 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Maaari tayong gumamit ng iba’t ibang kagamitan sapaggawa ng banig tulad ng buri at pandan na ginamit dinng mga rehiyon dito sa Pilipinas. Piliin din natin ang mgamateryales na makikita at mayaman sa ating pamayanantulad ng dahon ng niyog, at iba pa. Kailangan lamang angibayong tiyaga para makabuo ng isang magandang disenyo. Napapaganda ang isang likhang-sining sa pamamagitanng paglalagay ng sariling disenyo na hindi nalalayo sa mganilikha ng ating mga ninuno.DEPED COPYPanuto: Sagutin ang tseklist. Lagyan ng tsek () ang hanay ng napiling sagot sa bawat sukatan. Mga Sukatan Oo Hindi Di-Tiyak1. Naipakita ko ba ang aking kakayahan sa pag gawa ng banig?2. Naunawaan ko ba ang mga paraan sa paggawa ng banig?3. Nasiyahan ba ako habang gumagawa?4. Natapos ko ba ang aking gawain sa itinakdang oras? 266 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

GLOSSARY SININGacrylic paint isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likodBackground ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro takip sa libro na may iba’t ibang disenyo o kulayBookmarkpabalat sa disenyo sa paligid ng papellibroborder designDEPED COPYbanana stalk bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-siningBloke nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ngcardboard papelcontainer isang uri ng matigas na papel na ginagamit saconstruction gawaing-siningpaper lalagyan ng tubig o anumang bagay isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulaycotton buds ginagamit na panlinis sa taingaChlorine nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis o pang alis ng mantsa sa damitcoin purse lagayan ng baryaDisenyo ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuhodisenyong disenyong nakaayos na ginagamitan ng linyaradial kutsarang yari sa plastikdisposablespoon 271 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Espasyo bahagi ng isang buong lugar na nasusukatelemento isang mahalagang sangkap o bahagi ng siningForeground DEPED COPYTanawing pinakamalapit sa tumitingin, harapitanghal ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagayIstilo sa harap o pagpaskiljewelry pouch pamamaraankalikasan lagayan ng iba’t ibang palamuti tulad ng singsing,kultural hikaw at kuwintaskontribusyon natural na makikita sa kapaligiran na gawa ng DiyosLuwadMyural kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyonMiddleground mahalagang naiambag upang matapos ang isangmalong gawain o proyektoOverlap MoldeOil pastel malaking larawan na ipininta na kadalasanPalamuti makikita sa mga dingding o paderPista tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba’t-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko pagpapatong-patong ng mga hugis isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Dekorasyon pagdiriwang sa isang lugarPrinsipyo sinusunod na pamantayan sa siningpangkat- grupo ng mga sinaunang taoetniko 272 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulitplacemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainanPaglalala ng Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga pirasoBanig ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklakretaso pinagtabasang piraso ng telaDEPED COPYrecycled paper papel na gamit naTable runner isang mahabang tela na inilalagay sa mesa paraTina-tali dekorasyonT’boli ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T’nalak mula sa hibla ng abakaT'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T’boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon AbakaValue sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawanwall décor at kadiliman nito palamuti sa dingdingwater color isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush 273 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPYMga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play 274 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit 275 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY APPENDIX Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http://www.ehow.com/about_6669221_history-tie_dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing 280 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.