Edukasyon Sa Pagpapakatao II

EDUKASYON SAPAGPAPAKATAO II

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA II Yunit II Modyul Blg. 1 Kapamilya…Katuwang…KaisaI. Ano Ang Inaasahang Matututuhan Mo? Babae, tinatanggap mo ba si Lalaki?...Lalaki, tinatanggap mo ba si Babae? Ngayong kayo ay mag-asawa na…humayo kayo at magpakarami Ang mga katagang ito ay madalas nating naririnig sa simbahan tuwing may ikakasal. Ito ang hudyat na ang babae at lalaki ay magsasama bilang mag-asawa at bubuo ng pamilya. Ngunit ano ang tunay na kahulugan ng katagang ito? Lahat ay kabilang sa isang pamilya. Nilikha ito ng Diyos para sa kapakinabangan ng tao. Alam mo ba ang kalikasan at layunin ng pamilya? Upang higit mong maunawaan kung ano at para saan ang pamilya narito ang modyul na makatutulong sa iyo sa pag-unawa sa mga katanungang ito. L.C 1.1 Naipaliliwanag ang kalikasan at layunin ng pamilya A. Naipaliliwanag ang kalikasan at layunin ng pamilya B. Natutukoy ang mga banta (threats) sa katatagan ng pamilya C. Nakababalangkas ng mga hakbangin na makatutulong sa pagpapatatag ng pamilya Ang modyul na ito ay sadyang binuo upang maunawaan mong mabuti ang mga aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga II kahit hindi ka makapasok sa paaralan nang regular. Upang maging lubos ang iyong pag-unawa sa mga nilalaman ng aralin, sundin mo nang tapat ang mga sumusunod na tagubilin: 1. Basahin ang modyul ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga gawain. 2. Unawaing mabuti ang nilalaman ng paksang aralin 3. Basahin at sundin ang mga panuto at iba pang tagubilin. 4. Pag-isipang mabuti ang sagot sa bawat tanong bago ito isulat sa kuwaderno ng Edukasyon sa Pagpapahalaga. 5. Maging tapat sa iyong sarili sa lahat ng pagkakataon. Laging isaalang- alang ang iyong puso at damdamin sa pagsagot sa mga tanong. PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.1/14

6. Gamiting gabay ang layuning matuto at mapaunlad ang sariling pagkatao sa lahat ng mga gawain. 7. Magtanong sa guro, magulang, kamag-aral o kaibigan kung kailangan. 8. Maging matiyaga sa pag-aaral. Huwag mawalan ng pag-asa kahit nahihirapan. Bago mo simulan ang mga gawain sa modyul, sagutin mo ang mga sumusunod na panimulang pagsubok.II. Handa Ka Na Ba? A. Basahing mabuti ang sitwasyon. Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ang pamilya ay isang komunidad kung saan ang isang nilkha ay natututo ng mga pagpapahalaga na gagabay sa kanyang buhay. Ito ay nangangahulugan na: a. walang pagpapahalagang natutuhan ang mga taong palaboy sa lansangan b. mas mabuti ang mga taong may nilakihang magulang kaysa wala c. hindi dapat makitaan ng masamang halimbawa ang mga magulang d. may mga pamilyang kailangan ng tulong ng institusyon upang mapabuti ang mga anak 2. Ang pamilya ay maliit na yunit ng lipunan. Anong pangungusap sa ibaba ang sumusuporta dito? a. Sa pamilya unang nahuhubog ang kagandahang asal. b. Sa pamilya natututuhan ang mga permanenteng pagpapahalaga. c. Sa pamilya tinuturuan ang mga anak na makibagay, maging mapagbigay, at maging mabuting kasapi ng pamayanan. d. Sa pamilya unang nararanasan ang mahalin at magmahal. 3. Ang pamilya ay kabahagi ng Diyos sa paglalang. Ano ang ibig sabihin nito? a. Kung hindi maaaring magkaanak ang mag-asawa, mabuti pang magkahiwalay. b. Ang anak ang bigkis na nag-uugnay sa mag-asawa. c. Dapat mahalin, arugain at palakihin nang maayos ng mga magulang ang anak tulad ng pagmamahal ng Diyos sa Kanyang nilikha. d. Maaaring mag-asawa ng marami upang makasunod sa utos na “ Humayo kayo at magpakarami.” PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.2/14

4. Ang pakikipag-live-in o pagsasama ng isang babae at lalaki na tila mag-asawa na kahit hindi sila kasal ay mali sapagkat: a. walang silang pinirmahang kontrata ng kasal b. maaaring takasan ng lalaki ang pananagutan kapag nabuntis ang babae. c. ito ay masyadong modernong kaisipan para sa mga Pilipino. d. nilalabag nito ang kasagraduhan ng kasal na kinikilala ng estado at simbahan 5. Ang abortion o pagpapalaglag ng sanggol sa sinapupunan ay lumalabag sa: a. paggalang sa awtoridad b. paggalang sa buhay c. paggalang sa katotohanan d. paggalang sa dignidadIII. Tuklasin Mo Gawain Blg. 1 Basahing mabuti at suriin ang sitwasyon. Sitwasyon Blg. 1 Si Gabriel ay isinilang na walang kinalakihang pamilya. Nabuhay siya sa isang bahay ampunan. Bagaman kinakalinga siya ng mga madre at mga social workers ay may nararamdaman pa rin siyang kakulangan. Tuwing Linggo, hindi niya mapigilan ang sariling mainggit sa mga kapwa niya batang may kasamang mga magulang sa pagsisimba. Nangangarap siyang isang araw ay makilala niya ang kanyang tunay na magulang. PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.3/14

Sitwasyon Blg. 2 Si Nelson ay kabilang sa mga streetchildren na pagala-gala sa mga kalye sa Maynila upang mamalimos. Lumayas siya sa kanilang tahanan dahil sa madalas siyang mapagalitan ng kanyang nanay. Dahil walang tiyak na titirhan, sumama siya sa mga kapwa batang sa Luneta natutulog kung gabi. Kapag umaga na ay nanghahalungkat siya ng mga basurang malapit sa mga restaurants upang makahanap ng mga tira-tirang pagkain. Naranasan na niyang madampot at maikulong ng mga pulis na nanghuhuli ng mga batang kalye. Ilang beses na rin siyang nabugbog ng mga kapwa batang kalye na naghahari-harian sa kanya-kanya nilang teritoryo. Sa kanyang pag-iisa, naisip niyang mali ang kanyang ginawa. Hindi niya aabutin ang miserableng buhay kung hindi siya umalis sa kanila. Gustuhin man niyang bumalik ay wala naman siyang sapat na perang pamasahe pabalik.Sagutin Mo.1. Sa dalawang sitwasyong inilahad, ano ang mahalagang bagay ang kulang sa mga pangunahing tauhan?2. Ano ang kahalagahan ng pamilya na ipinakikita ng kaso ni Gabriel at Nelson?3. Bakit mahalaga ang pamilya? PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.4/14

Gawain Blg. 2 Ano ang sa palagay mo ang layunin ng Diyos sa paglikha ng pamilya?Ibatay mo ang sagot sa iyong personal na karanasan at obserbasyon. Isulatang iyong kasagutan sa loob ng tahanang nasa ibaba. Sa palagay ko, nilikha ng Diyos ang pamilya upang…__________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ Mahalaga sa akin ang aking pamilya sapagkat… ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.5/14

Gawain Blg .3 Sa natapos na mga gawain, natitiyak kong nakita mo na angkahalagahan ng pamilya sa buhay ng bawat tao. Ano kaya ang kahihinatnannatin kung ang pamilya ay unti-unting humina at masira dahil sa mgamakabagong paniniwala? Pagmasdan at suriing mong mabuti ang larawan. Mga Banta ( Threats) sa Pamilya DrogaAbortion Pamilya Live-in Pambababae/PanalalakiSagutin Mo 1. Bukod sa mga halimbawang ibinigay, anu-ano pa ang mga nagsisilbing banta sa katatagan ng pamilya? Ipaliwanag kung bakit mo nasabing ito ay banta. 2. Bakit mahalagang mapangalagaan ang pamilya laban sa mga bantang ito? PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.6/14

3. Ano ang posibleng mangyari kung: KahihinatnanKung papayagan ng Simbahan at Mauubos ang lahi ng tao dahil pamahalaan ang pagpapakasal wala ng ipanganganak na sanggol ng magkaparehong kasarian. sapagkat hindi maaaringLalaki sa lalaki o babae sa babae magkaanak ang parehong lalaki, o parehong babae. Gagawing legal ang abortionupang mabawasan ang pagdami ng populasyon.Hahayaang magsama ang babae at lalaki sa iisang bahay na parang mag-asawa kahit hindi kasal.Lahat ng mag-asawa ay gagamitng conctracepatives tulad ng pills, condom, at iba pang pampapigil ng pagdadalantao. PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.7/14

IV. Ano Ang Natuklasan Mo? Anong mahalagang konsepto ang iyong natutuhan sa modyul na ito?Gamitin mong gabay ang mga salita sa ibaba sa pagbuo mo ng kaisipan.Nilikha ng Diyos Unang natututuhan ang mahalin at magmahalLayunin Magpatuloy ang Pamilya lahi ng tao Hubugin sa Unang guro ng kagandahang mga anak asal Ituro ang daan sa kabutihan na maglalapit sa kanila sa DiyosKonsepto:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________V. Pagpapatibay There’s no place like home. Narinig mo na ito di ba? Kapag binanggit angkatagang tahanan, tiyak na pamilya ang tinutukoy nito. Ang pamilya ang atingtanging yaman. Walang anumang materyal na bagay ang maaaring pumalit sakahalagahan nito sa buhay ng isang tao. Nilikha ito ng Diyos para sa kabutihannatin. May layunin Siya sa pagbibigay nito sa atin. Ano ba ang kalikasan ng pamilya? Halika at tuklasin. Alam mo ba na sakabila ng napakaraming organisasyong mayroon sa buong mundo, wala pa ringmaaaring pumalit sa pamilya. Maaaring gawin ng ilang mga samahang panlipunan PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.8/14

ang gawain ng pamilya, ngunit hindi kailanman mapapalitan ito. Bakit? Narito angmga dahilan: Ang pamilya ay isang natural na komunidad. Nangangahulugang hindi itoginawa sa pamamagitan ng pagbabatas o lehislasyon. Ang Diyos ang lumikha nitopara sa kabutihan ng tao. Likas sa taong magnais na magtatag ng sariling pamilya sapagkat anglahat ng tao’y nangangailangan ng pagmamahal at kalinga. Angpangangailangang ito ay natutugunan ng pamilya. Dito, ang tao ay nakikiisa sagawain ng Diyos ng paglalang. Ang pamilya ay lunduan ng pagmamahal. Sinabi ni Papa Juan Pablo II naang pamilya ay may misyong bantayan, ipahayag at ipadama ang pagmamahal.Ang pagmamahalan ng mag-asawa ay maaaring magbunga ng mga supling natinatawag nating bunga ng pagmamahalan. Kaya nga, hindi dapat na basta nalamang makikipagtalik ang sinuman. Ito ang dahilan kung bakit hindi katanggap-tanggap ang premarital sex at mga extra-marital affairs. Ang pakikipagtalik aylaging dapat nasa ilalim ng basbas ng kasal sapagkat ito’y isa ng tungkulin ngmag-asawa na Diyos ang nag disenyo. Tanging ang pamilya lamang angpinahihintulutan ng Diyos na maging instrumento sa pagpaparami ng tao. Bakit sapamilya lamang? Hindi ba ito kayang gawin ng ibang institusyon? Hindi! Tingnanmo kung bakit. Ang pamilya ang unang paaralan ng buhay. Dahil ang bawat batangisinisilang sa isang pamilya ay bunga ng pagmamahalan ng kanyang ama at ina.Lahat ng bagay na makabubuti sa kanya ang hahangarin ng kanyang mgamagulang sapagkat mahal siya nito. Sa pamilya unang nararamdaman ng isang tao kung paano mahalin atpaano magmahal. Dito, tinatanggap siya sa kanyang kabuuan…walang kondisyon.Di tulad sa ibang institusyon na pinahahalagahan lamang ang isang tao dahil sakanyang mahusay na trabaho o dahil sa kanyang naiaambag sa pag-unlad ngsamahan. Kaya nga may retirement age sa maraming kompanya, di man sabihinng tuwiran, ipinahihiwatig nito na wala ka ng kakayanang maging produktibo kayatinatapos nila ang serbisyo mo. Sa pamilya, walang hangganan ang pagtanggapsa iyo…kahit matanda ka na at ulianin, tanggap ka pa rin nila na kapamilya. Sa pamilya rin unang natututuhan ng isang tao ang mga pagpapahalagang kakailanganin niya upang maging mabuting kasapi ng lipunan. Disiplina, paggalang sa awtoridad, pakikiisa, sipag at tiyaga ay ilan lamang sa napakaraming pagpapahalagang unang nalilinang sa pamilya. Ang mga makabagong paniniwala tulad ng live-in. pre-marital sex, abortion, same-sex union, contraceptive mentality ay dapat kondenahin sapagkat banta ang mga ito sa katatagan ng pamilya. PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.9/14

Mahalagang pangalagaan ang kapakanan ng pamilya sapagkat kapag ito’y nasira, wala ng maaari pang pumalit dito. Malalim ang impluwensya ng pamilyang kinagisnan sa paghubog ng pagkatao ng isang nilalang.VI. Pagnilayan at Isabuhay Mo Ngayong batid mo na ang kalikasan at layunin ng pamilya, natitiyak kong nais mong mapangalagaan ito laban sa iba’t-ibang bantang nagnanais sumira dito. Sa iyong edad ngayon, anu-anong mga bagay ang maaari mong gawin upang mapaunlad ang inyong pamilya? Isulat ito sa loob ng bawat kahon. Matatag na pamilya Pagtulong sa mga magulang Mahalin ang ama at ina PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.10/14

VII. Gaano Ka Natuto? A. Sa natapos na mga Gawain, natuklasan mo ang kalikasan at kahalagahan ng pamilya sa buhay ng bawat tao. Bilang pasasalamat sa iyong mga magulang sa lahat ng kanilang ginawa para sa iyo, gumawa ka ng isang liham pasasalamat sa kanila. Ipabasa mo ito sa kanila at papirmahan. Gawin mo itong makasining. Petsa:__________ Mahal kong nanay at tatay, _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ _____________________________ Nagmamahal, _____________ 1. Ano ang damdaming naghari sa iyo habang ginagawa ang liham? 2. Marami ka bang dapat ipagpasalamat sa Diyos tungkol sa iyong pamilya? Ipaliwanag PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.11/14

B. Lagyan ng tsek (/) ang Oo o Hindi ayon sa talahanayan ng mga kasagutan. Oo Hindi1. Unang natututuhan ng mga anak ang pagharap sa responsibilidad sa halimbawang ipinakikita ng kanilang mga magulang.2. Ang maagang paghahanapbuhay ng mga anak sa murang edad ay pagtupad sa tungkulin sa pamilya.3. Ang ama ang siyang dapat maghanapbuhay para sa pamilya.4. May pananagutan ang anak na alagaan ang kanyang mga magulang pagtanda nito.5. Ang huwarang pamilya ay nakikitaan ng sama-samang pagsisikap upang umunlad.6. Likas sa tao ang magtatag ng pamilya.7. Katungkulan ng magulang na pag-aralin ang mga anak sa abot ng kanilang makakaya.8. Ang kaganapan ng pagkatao ay nahuhubog sa pamilya.9. Ang uri ng kapaligirang pantahanan ay may malaking impluwensya sa bata.10. Ang tahana ay dapat na pinakaligtas na lugar para sa mga bata. C. Basahin ang mga pahayag at piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ang magulang ang modelo ng mga anak. Ang ibig sabihin nito ay: a. Kung ano ang isitilo ng pananamit ng nanay/tatay ay gagayahin` ng anak. b. Ang bawat galaw, salita at kilos ng magulang ay nakikita sa mga anak. c. Ang anak ay imahen ng magulang d. Ang mga magulang ang nagpapakita ng magagandang halimbawa sa anak.PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.12/14

2. Ang sabi sa Bibliya, “ Mga magulang, huwag ninyong ibuyo sa pagkakasala ang inyong mga anak.” Ano ang kahulugan nito? a. Huwag sasaktan ng magulang ang anak. b. Sundin lahat ng magulang ang gusto ng anak upang huwag magalit ang anak. c. Dapat igalang ng magulang ang dignidad ng anak. d. Maging maingat ang magulang sa pagsasalita sa anak.3. “Ang anak na hindi paluin, ina ang paluluhain.” Ito ay nangangahulugang: a. Kapag ang lahat ng gusto na anak ay ibinigay nang walang kahirap-hirap, magiging suliranin siya ng magulang. b. Ipagbawal sa mga anak ang pagsasaya. c. Saktan ang anak kapag nagkamali upang magtanda. d. Iwasang ibili ang anak ng mga maluluhong bagay.4. Ano sa mga sumusunod ang makatutulong upang magkaroon ng magandang ugnayan ang mag-asawa? a. Pagpapakasakit ng babae sa lahat ng bagay para sa lalaki. b. Pagkakaroon ng tiyak na tungkulin at pananagutan ng lalaki at babae. c. Pagkakaroon ng kakayahang magpasya ng lalaki. d. Paggalang sa pagkatao ng isa’t-isa.5. Ano ang tamang pagkakasunud-sunod ng pangungusap? a. Ang babae ay nilikha buhat sa tadyang ng lalaki. b. Nakita nng Diyos na malungkot ang nilikhang lalaki kaya’t iginawa niya ito ng katuwang. c. Kaya dapat siyang mahalin, unawain at igalang. d. Siya ay sa tadyang kinuha, malapit sa puso. a. b,a, d, c b. a, b, c, d c. c, d, b, a d. a, c, d, b PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.13/14

VIII. Mga Sanggunian Abangan, Bella. Lakbay Diwa, Gabay sa Wastong Pamumuhay. De Torre, Joseph M. Roots of Society. Manila: Sinag-Tala Publisher, 1977 Esteban, Esther J. Values Education: What, Why and For Whom. Manila: Sinagtala Publisher, 1990 Pope John Paul II, Familiaris Consortio Santos, Caesar R., Carlos VG Estrada & Juan Manuel Perez. Congujal Communion. Manila: University of Asia and the Pacific, 1997 Susi sa Pagwawasto Handa Ka Na Ba? A. 1. c 2. c 3. c 4d 5. b Gaano Ka Natuto? A. 1. Oo 2. Hindi 3. Oo 4. Oo 5. Oo 6. Oo 7. Hindi 8. Oo 9. Oo 10. Oo B. 1. d 2. c 3. a 4. d 5. a PROJECT EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 1, pah.14/14

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA II Yunit 1 Modyul Blg. 2 Sa Pamilya NagsisimulaI. Ano ang Inaasahang Matututuhan Mo? Totoo ba, kung ano ang puno, siyang bunga? Eh, bakit nga hindi. May santol bang namunga ng mangga? Ganito ang sinasabi ng matatanda kapag ang isang anak ay nakagagawa ng mga magagandang bagay o mga bagay na nagbibigay batik sa ngalan ng pamilya. Kung ano raw kasi ang ipinalaki iyon ang makikintal sa bata. Natutuhan mo sa unang modyul ang kalikasan at layunin ng pamilya. Sa pagtunghay mo sa mga susunod na gawaing nakapaloob sa araling ito, umaasa akong higit mo pang mapahahalagahan ang tungkuling ginagampanan ng pamilya sa paghubog ng iyong pagkatao. Ang mga sumusunod na pagpapahalaga at kasanayan ay inaasahang malilinang mo sa iyong pag-aaral sa modyul na ito. O, handa ka na ba? Nakikilala ang impluwensya ng pamilya sa paghubog ng Pagkatao (L.C. 1) A. Nakikilala ang kahalagahan ng pagpapakita ng mabuting halimbawa ng magulang sa anak B. Natutukoy ang mga karanasang pampamilya na nakaiimpluwensya sa sariling pagkatao C. Nakababalangkas ng mga hakbang upang magkaroon ng mabuting relasyong pampamilya Ang modyul na ito ay sadyang binuo upang maunawaan mong mabuti ang mga aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga II kahit hindi ka makapasok sa paaralan nang regular. Upang maging lubos ang iyong pag-unawa sa mga nilalaman ng aralin, sundin mo nang tapat ang mga sumusunod na tagubilin: 1. Basahin ang modyul ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga gawain. 2. Unawaing mabuti ang nilalaman ng paksang aralin 3. Basahin at sundin ang mga panuto at iba pang tagubilin. 4. Pag-isipang mabuti ang sagot sa bawat tanong bago ito isulat sa Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.1/14

kuwaderno ng Edukasyon sa Pagpapahalaga. 5. Maging tapat sa iyong sarili sa lahat ng pagkakataon. Laging isaalang- alang ang iyong puso at damdamin sa pagsagot sa mga tanong. 6. Gamiting gabay ang layuning matuto at mapaunlad ang sariling pagkatao sa lahat ng mga gawain. 7. Magtanong sa guro, magulang, kamag-aral o kaibigan kung kailangan. 8. Maging matiyaga sa pag-aaral. Huwag mawalan ng pag-asa kahit nahihirapan. Bago mo simulan ang mga gawain sa modyul, sagutin mo ang mga sumusunod na panimulang pagsubok.II. Handa Ka Na Ba? A. Lagyan ng  ang mga pahayag na inaakala mong nagdudulot ng mabuting pagsasamahan at pagtutulungan sa pamilya at  kung hindi. ____1. Pagbabayad ng anak sa magulang kapag may trabaho na siya. ____2. Pagsunod ng anak sa payo ng magulang. ____3. Pag-uunawaan ng magkakapatid. ____4. Pagkakaroon ng family council o pag-uusap ng pamilya upang pag-usapan ang suliranin. ____5. Pagdulog sa hapag kainan ng sabay-sabay. ____6. Pagdarasal ng pamilya nang sama-sama sa takda at regular na oras. ____7. Kawalan ng pakialam sa isa’t-isa ng magkakapatid. ____8. Pagtatawagan ng may paggalang sa isa’t-isa. ____9. Pagsisimba kung araw ng pangilin. ___10. Paghiwalay at pagsasarili ng anak pagsapit ng ika-18 taong gulang. ___11. Pag-iipon bilang paghahanda sa kinabukasan. ___12. Pagsasama-sama sa iisang bahay ng pamilya kahit may mga asawa na ang mga anak. ___13. Paggamit ng damit ng kapatid nang walang paalam. ___14. Pag-obliga sa mga anak na tumulong sa mga gastusin sa bahay kung may hanapbuhay na ang mga ito. ___15. Pagpasok sa kuwarto ng magulang o kapatid ng hindi muna kumakatok. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.2/14

B. Basahin ang mga sitwasyon. Piliin ang titik na may tamang sagot. 1. Ang masaya at maayos na pamilya ay hindi ligtas sa mga sigalot o suliranin. Nakararanas din silla nito, ang kaibahan lamang nila ay: a. pinababayaan na lamang nila itong lumipas. b. tinatalakay ito ng harapan at nang walang pananakit ng damdamin. c. tinatawanan lamang nila ang suliranin. d. hindi nila ito pinag-uusapan. 2. Ang paglilingkod sa loob ng isang pamilya ay: a. taos-pusong ibinibigay b. obligasyong sinusunod ng lahat c. panuntunan ng pamilya d. sapilitang ipinautupad sa lahat 3. Ang tinatawag na quality time ay pagbibigay sa anak ng: a. lahat ng oras sa maghapon b. pagbabasa ng mga kuwento at pakikipaglaro sa anak c. hindi pagtatrabaho upang makapiling ang anak d. pagpapadama ng pagmamahal at pag-aaruga sa anak tuwina. 4. Tinatawag na unang guro ng mga anak ang magulang sapagkat: a. sa kanila unang natututuhan ng bata ang mga kasanayan at pagpapahalaga. b. sila ang unang nagturong bumasa at bumilang c. sila ang nagtuturo ng tamang pagkilos sa mga anak d. ang ipinakikitang halimbawa ng magulang ang siyang ginagaya ng mg anak 5. Walang magic na pormula sa pagmamagulang dahil magkakaiba ang magulang sa paraan ng pagpapalaki nila sa kanilang mga anak. Alin sa mga sumusunod ang makatutulong sa mahusay na pagmamagulang? a. Ambivalent b. Authoritative c. Authoritarian d. DemocraticIII. Tuklasin Mo Gawain Blg.1 Gaano mo kakilala ang iyong pamilya? Sundin ang bilang ng panuto na nasa loob ng sapot ng gagamba upang maisalarawan mo ang iyong pamilya. Panuto: 1. Isulat ang pangalan ng miyembro ng pamilya. 2. Sa tapat ng pangalan, isulat ang relasyon mo sa kanya. 3. Isulat ang naging impluwensya niya sa iyo. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.3/14

Siya ang nagturo sa akin ang kahalagahan ng sikap at tiyaga A J Ama AKOSagutin Mo1. Mahalaga ba ang naging impluwensya ng mga taong isinulat mo sa paghubog ng iyong pagkatao? Bakit ?2. Sino sa kanila ang may pinakamalakas na impluwensya sa iyo? Bakit?3. Anu-anong mga katangian nila ang nais mong tularan? Bakit? Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.4/14

Gawain Blg. 2Basahin mo ang kuwento at suriin ang kaugnayan nito sa unang gawain. Batang may Kapansanan Nagsilang ng isang sanggol na lalaki ang maybahay ni Herbert Braun. Nang magpunta siya sa ospital ng sumunod na araw upang dalawin ang kanyang mag-ina ay kinausap siya ng doctor upang ipaalam ang kalagayan ng sanggol. Dinala siya sa nursery kung saan naroon ang sanggol. “Ginoong Braun,” wika ng doktor “ikinalulungkot kong sabihin na ang inyong anak ay isinilang na may depekto. Kung pagmamasdan ninyo, wala siyang tainga at malakas ang hinala kong siya’y may Mongolism. Ikinalulungkot ko po.” Malugkot na ibinalita ni Herbert sa kanyang asawa ang napag- usapan nila ng doktor. Hindi nila napigilang mapaluha sa kapalarang sinapit ng kanilang anak. Iniisip nila kung bakit nagkaganoon samantalang buwan-buwan ay nagpapacheck-up naman sila. Wala rin silang maisip na medical history ng Mongolism sa kani-kanilang pamilya. Nasagot ang kanilang mga katanungan ilang linggo matapos isilang ang sanggol nang malathala sa pahayagan ang balitang ito: Thousands of German babies born deformed due to mother’s use of the sedative Thalidomide. Matapos ang matagal na pananalangin ng mag-asawa ay natanggap na nila ang katotohanan. Isang araw pag-uwi ni Herbert galing sa trabaho, sinorpresa niya ang kanyang asawa nang sabihin niyang “ Huwag kang mag-alala, mabubuhay ang ating anak na parang normal na bata. At titiyakin ko sa iyong magiging mabuti ang kanyang ama.” Ibinigay ng mag-asawa ang lahat ng suporta at pagmamahal sa kanilang anak na si Christopher. Makalipas ang pitong taon, makikita madalas ang mag-anak sa may baybay-dagat at naglalaro. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.5/14

Maligaya si Christopher sa piling ng kanyang mga magulang. Sa kabilang kakulangan, hindi nadama ng bata na hindi siya normal dahil sasuporta ng kanyang pamilya. Halaw mula sa: The Next 500 Stories ni Fr. Frank MihalicSagutin Mo1. Paano nakaimpluwensya kay Christopher ang suporta at pagmamahal ng kanyang ama at ina?2. Ano ang mahalagang mensaheng ipinahihiwatig ng kuwento?3. Paano mo iuugnay ang mensaheng ito sa unang gawain?Gawain Blg. 3 Pagbabalik-Tanaw Sa Aking Pamilya Alalahanin mo ang mga makabuluhang panahon kung saan mayroonkang mahalagang natutuhan dahil sa impluwensya ng iyong pamilya. Iguhit sa itaas ng bawat baytang ang mga simbolo o stick figure nanaglalarawan ng iyong alaala tungkol sa mga tao at mga pangyayari. Maaariitong negatibo o positibo. Simula ang baytang mula sa unang panahong iyongmaaalala. Pagkatapos, ikuwento ang mga karanasan mo.Halimbawa: edad 8- Naglaro ang kapatid ko ng lutu-lutuan at muntik ngmagkasunog. Agad kong kinuha ang isang timbang tubig at ibinuhos sa apoy.Ipinagmalaki ako ni nanay dahil bayani daw ako. Lalo kong pinagbuti angpagbabantay sa nakababata kong kapatid.Edad 13 12 11 10 9 8 Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.6/14

Sagutin Mo 1. Ano ang damdaming naghari sa iyo habang binabalikan ang alaala ng nagdaang mga taon sa iyong buhay? 2. Ano ang mga katangian ng iyong magulang ang nais mong tularan kapag ikaw ay nagging magulang na? Bakit? 3. Paano naimpluwensyahan ng mga katangiang ito ang katauhan mo ngayon?IV. Ano ang Natuklasan Mo? Malinaw na ba sa iyo ang ating paksa? Anu-anong mahahalagang kaisipan ang iyong natutuhan? Gamit ang mga gabay na salita sa loob ng kahon, isulat mo ang konseptong iyong natutuhan sa modyul na ito, Pagkatao Mga MgaImplu- Magulang anakwensya Malaki PaghubogKonsepto:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.7/14

V. Pagpapatibay Kadalasang hindi alintana ng mga ama at ina ang mga halimbawa na ipinakikita nila sa kanilang mga anak. Hindi nila napapansin nang lubos ang dating at ibubunga ng kanilang salita, kilos at ekspresyon ng mukha sa katauhan ng kanilang mga anak. Hindi nila napapansin na ang mga ideya at kaisipan pati na ang pamantayan ng asal na kanilang ipinakikita ay nagiging bahaging saloobin at asal ng huli., na nagiging panuntunan nila sa pagpapasya sa hinaharap. Ang isip ng bata ay hindi maliligaw kung may modelo o huwaran. Anupa’t ang pagkatao ng anak ay repleksyon ng uri ng ugali, gawi at kilos ng magulang. Ang mga magulang ay inaasahang magsasabuhay ng pamantayang moral na siyang magiging gabay ng kanilang mga anak. Ayon kay Esteban, may apat na paraan ng pagpapalaki sa anak na hindi epektibo. Ang mga ito ay ang mga sumusunod: authoritarian, permissive, ambivalent at negligent. 1. Ang mga authoritarian na magulang ay labis ang paggamit sa kanilang kapangyarihan sa magulang Ang nais nila ay maging perpekto agad ang mga anak kaya’t gumamit sila ng manipulasyon at mahigit na parusa. Hinihiya ang mga bata at pinipintasan bawat pagkakamali. Maaaring magbunga sa anak ng hindi matatag at walang tiwala sa sarili, rebelde, mapagmataas, palaban at matigas ang ulo. 2. Permissive-pinababayaan ang anak sa gusto nila at pinagdedesisyong mag-isa dahil sila sa sarili nila’y kulang ang kaalaman sa moral at etikal na mga prinsipyo. Kadalasang spoiled ang labas ng mga anak dahil ayaw ng permissive na mga magulang ng gulo o pagtatalo kaya’t hinahayaan na lamang nila para wala ng usapan. Ang hindi nauunawaan ng mga ganitong magulang ay ang kahalagahan ng disiplina at matatag na pagpapasya na kanilang ipinakikita sa mga anak. Kadalasang naliligaw ng landas ang mga anak dail sa kawalan ng naiturong pamantayang moral sa loob ng tahanan. Wala silang makitang mabuting modelo ng disiplina at katatagan. 3. Ambivalent-Ito ay ang mga magulang na iba ang sinasabi kaysa ginagawa. Nagbibigay sila ng kalituhan sa mga anak dahil nga sa paiba- ibang pagsasabuhay ng kanilang itinuturo sa mga anak. Halimbawa, itinuturo ng nanay na mahalaga ang katapatan at pagtupad ng pananagutan, subalit kapag may dumarating na maniningil ng utang ay kinakasabwat pa ang anak upang sabihin sa maniningil na wala siya at umalis. Ano ang mensaheng makikintal sa isipan ng bata? Malilito ito kung alin sa sinasabi at ginagawa ng kanyang ina ang tama. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.8/14

4. Negligent- ang mga magulang na ganito ay lubusang tumalikod sa kanilang pagiging ama at ina ng tahanan. Sila ay mga makasarili, iresponsable at walang pakialam sa pananagutang nakaatang sa kanila. Maaaring hindi nila iwan ng pisikal ang kanilang mga anak subalit wala silang pakialam at wala silang panahon dito dahil sa ang kanilang buhay ay nakapokus sa sarili nilang problema, trabaho, libangan, kaibigan at iniasa na nila ang pagmamagulang sa ibang tao. Kabaligtaran sa ng mga nabanggit na uri ng magulang ang authoritative. Ito ang epektibong pagmamagulang dahil isinasaalang alang ng magulang ang dignidad ng anak. Tinatanggap nila ang anak sa kanyang kakanyahan ( uniqueness) at tinutulungan ito na mapalakas ang kanyang talino at kasanayan, at ginagabayan kung paano maiwawaksi ang kanyang mga kahinaan. Ginagamit nila ang disiplina bilang paraan ng pagwawasto sa kamalian ng mga anak. Ipinaliliwanag nila ang dahilan kung bakit sila dapat parusahan kapag sila ay nagkakasala. Matatag ang paninindigan nila sa pagtuturo ng mga moral na pamantayan. Hindi rin sila takot na magbigay ng papuri kung nakagagawa ng mga bagay na maganda ang mga anak. Sinisikap nila na maging makabuluhan at natatangi ang bawat sandali sa piling ng kanilang mga anak. Basahaing mabuti ang sumusunod na artikulo mula sa We train by Weaving Actions into Words ng Five Signs of a Loving Family ni Gary Chapman: Isang pastor na itim na nagngangalang E.V Hill ang nagpatotoo. Siya noon ay isang teen-ager pa lamang at umuwi siyang lasing isang gabi. Pagpasok pa lang sa kuwarto, isa-isa na niyang hinubad ang kurbata, sapatos, medyas at damit sa lapag, sa sofa at sa kama. Pabulagta siyang nahiga at nakatulog. Nakita ng kanyang ina ang pangyayari. Kinaumagahan , nagising siya sa boses ng kanyang ina. “E.V, gising na at linisin mo ang kuwarto mo. Gumising ka at linisin ang sahig. Pulutin mo ang lahat ng ikinalat mo at may pupuntahan tayo.” “Ayokong maglakbay.” tugon ni E.V. “Hindi kita tinatanong kung gusto mong sumama, ang sabi ko’y mau pupuntahan tayo. Sige, bilisan mo na ang kilos” wika ng kanyang ina. Pupungas-pungas siyang tumayo at naghanda. Ang lugar ay pamilyar. Ang nanay niya ay bahagi ng isang Rescue Mission ng mga juvenile delinquents o mga kabataang naligaw ng landas. Habang sila’y naglalakad, marami ang bumabati sa kanyang ina. “Magandang hapon Mama Hill.” Marami rin ang nakakakilala sa kanya bilang anak ng isang mabuting misyonero. Sa kanyang kahihiyan, naroon lahat ang mga kabataang kanyang nakainuman. Nahuli sila sa salang panloloob ng banko (bank robbery) at ngayon ay nasa Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.9/14

reformatory. Napakahirap ng kanilang trabaho. Iyon na rin ang huliniyang pag-inom dahil sa sinabi ng kanyang ina sa warden na mananatilisiya ng dalawang linggo sa lugar na iyon. Natutuhan niya ang kanyangleksyon. Kaugnay nito, tunghayan mo ang tulang isinulat ni Dorothy L.Nolte na isinalin sa wikang Pilipino. Natututuhan ng Bata ang Kanyang Pamumuhay (Children Learn What They Live)Ang batang nabubuhay sa pagmumuraAy natututong sumumpa.Ang batang namumuhay sa kalupitanAy natututong lumaban.Ang batang namuhay sa takotAy natututong manakot.Ang batang namuhay sa awaAy natutong magdamdam.Ang batang nabuhay sa pangungutyaAy natutong maging mahiyain.Ang batang namuhay sa inggitAy natutong maging maiingitin.Ang batang namuhay sa kahihiyanAy natutong tumanggap ng kasalananAng batang namuhay sa pagpapasensyaAy natutong magpaumanhin.Ang batang namuhay sa pag-asaAy natutong magtiwala sa sarili.Ang batang namuhay sa papuriAy natutong magpasalamat.Ang batang namuhay sa pagpapahintulotAy natutong tanggapin ang sarili.Ang batang namuhay sa pagtanggapAy natutong magmahal sa kapwa. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.10/14

Ang batang namuhay sa pagkilala ng kakayahanAy natutong magkaroon ng layon.Ang batang namuhay sa pagbabahagiAy natutong magbigay.Ang batang namuhay sa katapatan at katotohananAy natutong ipagtanggol ang katotohanan.Ang batang namuhay sa pagkikipagkaibiganAy natutong kilalanin na ang mundo ay kanais-nais maging tirahan.Ang batang namuhay sa katahimikanAy natutong magpahalaga sa kapayapaan.Ikaw, kabataan, ano ang iyong natutuhan sa buhay?Sagutin Mo 1, Ano ang mensaheng ipinahihiwatig ng tula? 2. Ano ang impluwensya ng paraan ng pagpapalaki ng mga magulang sa uri ng pagkatao mahuhubog sa mga anak?VI. Pagnilayan at Isabuhay Mo Isulat mo sa kaukulang kolum ang mga hinihinging kasagutan. Sundan ang halimbawang ibinigay.Magagandang bagay Mga impluwensya ng Paraan kung paano itona natutuhan mo sa iyong pamilya na sa babaguhin/ pauunlariniyong pamilya palagay mo ay nararapat baguhin/ nararapat pang paunlarinHalimbawa: Pagdarasal ng sama- Sisimulan ko sa aking 1. Pagiging sama. Dahil sa sarili, aayain ko ang maayos sa kaabalahan sa pag- aking kapatid na sarili at sa mga aaral at sa trabaho, wala magdasal kami, kung kagamitan. ng panahon ang aming makikita ito ng aking pamilya na sama- mga magulang, samang manalangin maaalala nila ang dati naming ginagawa.Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.11/14

VII. Gaano Ka Natuto? A. Lagyan ng  ang mga pahayag na inaakala mong nagdudulot ng mabuting pagsasamahan at pagtutulungan sa pamilya at  kung hindi. ____1. Pagbabayad ng anak sa magulang kapag may trabaho na siya. ____2. Pagsunod ng anak sa payo ng magulang. ____3. Pag-uunawaan ng magkakapatid. ____4. Pagkakaroon ng family council o pag-uusap ng pamilya upang pag-usapan ang suliranin. ____5. Pagdulog sa hapag kainan ng sabay-sabay. ____6. Pagdarasal ng pamilya nang sama-sama sa takda at regular na oras. ____7. Kawalan ng pakialam sa isa’t-isa ng magkakapatid. ____8. Pagtatawagan ng may paggalang sa isa’t-isa. ____9. Pagsisimba kung araw ng pangilin. ___10. Paghiwalay at pagsasarili ng anak pagsapit ng ika-18 taong gulang. ___11. Pag-iipon bilang paghahanda sa kinabukasan. ___12. Pagsasama-sama sa iisang bahay ng pamilya kahit may mga asawa na ang mga anak. ___13. Paggamit ng damit ng kapatid nang walang paalam. ___14. Pag-obliga sa mga anak na tumulong sa mga gastusin sa bahay kung may hanapbuhay na ang mga ito. ___15. Pagpasok sa kuwarto ng magulang o kapatid ng hindi muna kumakatok. B. Basahin ang mga sitwasyon. Piliin ang titik na may tamang sagot. 1. Ang masaya at maayos na pamilya ay hindi ligtas sa mga sigalot o suliranin. Nakararanas din silla nito, ang kaibahan lamang nila ay: a. pinababayaan na lamang nila itong lumipas. b. tinatalakay ito ng harapan at nang walang pananakit ng damdamin. c. tinatawanan lamang nila ang suliranin. d. hindi nila ito pinag-uusapan. 2. Ang paglilingkod sa loob ng isang pamilya ay: a. taos-pusong ibinibigay b. obligasyong sinusunod ng lahat c. panuntunan ng pamilya d. sapilitang ipinautupad sa lahat Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.12/14

3. Ang tinatawag na quality time ay pagbibigay sa anak ng: a. lahat ng oras sa maghapon b. pagbabasa ng mga kuwento at pakikipaglaro sa anak c. hindi pagtatrabaho upang makapiling ang anak d. pagpapadama ng pagmamahal at pag-aaruga sa anak tuwina.4. Tinatawag na unang guro ng mga anak ang magulang sapagkat: a. sa kanila unang natututuhan ng bata ang mga kasanayan at pagpapahalaga. b. sila ang unang nagturong bumasa at bumilang c. sila ang nagtuturo ng tamang pagkilos sa mga anak d. ang ipinakikitang halimbawa ng magulang ang siyang ginagaya ng mg anak 5. Walang magic na pormula sa pagmamagulang dahil magkakaiba ang magulang sa paraan ng pagpapalaki nila sa kanilang mga anak. Alin sa mga sumusunod ang makatutulong sa mahusay na pagmamagulang? a. Ambivalent b. Authoritative c. Authoritarian d. DemocraticC. Sumulat ng isang talata ukol sa impluwensya ng pamilya sa paghubog ng pagkatao. Lakipan ng malikhaing pamagat.Pamamaraan ng pagbibigay puntos:Krayterya/lebel Excellent Average Poor A. Pamagat 3 (30 puntos) 2 (20 puntos) 1 (10 puntos) Nakatatawag Hindi gaanong nakatatawag Hindi pansin nakatatawag pansinB. Nilalaman Kumpleto, malalim Hindi gaanong pansin MaramingC. Kaugnayan Akmang-akma sa kumpleto Medyo may kulangsa tema tema kaugnayan sa Walang kaugnayan sa D. Maayos/ paksaOrganisasyon Nakapokus sa tema Hindi gaanong tema maayos/ Hindi Hindi nakapokus gaanong nakapokus Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.13/14

VIII. Mga Sanggunian Chapman, Gary. Five Signs of a Loving Family.: Manila: OMF Literature, 1997 Educating Children Today. Manila: Sinagtala Publisher Esteban, Esther J. Values Education: What, Why and For Whom. Manila: Sinagtala Publisher, 1990 Pope John Paul II, Familiaris Consortio. Santos, Caesar R., Carlos VG Estrada & Juan Manuel Perez. Congujal Communion. Manila: University of Asia and the Pacific, 1997Susi sa Pagwawasto Gaano Ka Natuto? 1. b Handa Ka Na Ba? 2. a 3. d 1.  4. a 2.  5. b 3.  4.  5.  6.  7.  8.  9.  10.  11.  12.  13.  14.  15. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 2, pah.14/14

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA II Yunit I Modyul Blg. 3 Nang Dahil sa PagmamahalI. Ano Ang Inaasahang Matututuhan Mo?“Ang magagandang kamay ay iyong gumagawa nang mabuti, tama atmarangal. Ang magagandang paa ay yaong mga humahayo,humahakbang upang mapagaan ang pasanin ng iba.” Ito ang sabi ni WilliamBennet sa kanyang The Book of Virtues Ano ba ang nakalaan para sa akin? Ano ang aking gagawin? Paanoako magiging kapakinabangan ng aking pamilya at kapwa? Ang pagnanais na isaalang-alang ang sariling kapakanan ay likas satao. Ito ay tinatawag na “self-preservation”. Subalit minsan nakakalimutannatin ang likas na daloy ng kalikasan; na ang bawat isa’y may tungkulin atkarapatan sa pagdaloy ng buhay. Nakakalimutan natin na mayroon pa ringdapat na mangibabaw na layunin ang bawa’t isa sa atin—angpagsasakripisyo para sa iba. Ang birtud (virtue) na ito ay pangunahingnakikita sa pamilya. Ang modyul na ito ay tutulong sa iyo na maunawaan pa ang iyongtungkulin at karapatan sa iyong pamilya sampu nglahat ng kasapi nito. Ito’ynaglalayon na matanim sa iyong puso at isipan ang kabutihan ngpagsasakripisyo para sa lalong ikabubuti ng pamilya. Hayaaan mong angmodyul na ito ay makatulong sa iyo. Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito, inaaasahangmatutuhan mo na ang mga sumusunod na kasanayan at pagpapahalaga: LC 1.3 Natutukoy ang mga tungkulin at karapatan ng bawat kasapi ngpamilya.A. Naiisa-isa ang mga tungkulin ng mga miyembro ng pamilyaB. Nailalahad ang mga karapatan ng mga miyembro ng pamilya Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 1/11

C. Napatutunayan na ng pagsasakripisyo para sa pamilya ay nakatutulong sa pagpapatibay nito D. Nakagagawa ng pangakong pansarili na nangangailangan ng sakripisyo para sa magulang at kapatid. Ang modyul na ito ay sadyang binuo upang maunawaan mong mabuti ang mga aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga I kahit hindi ka makapasok sa paaralan nang regular. Upang maging lubos ang iyong pag- unawa sa mga nilalaman ng aralin, sundin mo nang tapat ang mga sumusunod na tagubilin: 1. Basahin ang modyul ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga gawain. 2. Unawaing mabuti ang nilalaman ng paksang aralin. 3. Basahin at sundin ang mga panuto at iba pang tagubilin. 4. Pag-isipang mabuti ang sagot sa bawat tanong bago ito isulat sa kuwaderno ng Edukasyon sa Pagpapahalaga. 5. Maging tapat sa iyong sarili sa lahat ng pagkakataon. Laging isaalang-alang ang iyong puso at damdamin sa pagsagot sa mga tanong. Gamiting gabay ang layuning matuto at mapaunlad ang sariling pagkatao sa lahat ng mga gawain. 6. Magtanong sa guro, magulang, kamag-aral o kaibigan kung kailangan. 7. Maging matiyaga sa pag-aaral. Huwag mawalan ng pag-asa kahit nahihirapan. Bago mo simulan ang gawain sa modyul, sagutin mo ang mga sumusunod na panimulang pagsubok.II. Handa Ka Na Ba? A. Isulat kung Tama o Mali ang mga pangungusap. ______ 1. Blood is thicker than water. Mas matimbang ang dugo kaysa tubig. ______ 2. Pananaagutan natin sa Diyosa ang ating kapwa. ______ 3. Tungkulin ng magulang na paaralin at arugain ang mga anak. ______ 4. Tungkulin ng anak na igalang ang mga magulang at nakatatandang kapatid. ______ 5. Mas malaki at mas marami dapat ang kaparteng ulam ng mas matandang anak kaysa sa mga batang kapatid. ______ 6. May karapatan ang anak na mangatwiran sa magulang kapag mali ang mga ito. ______ 7. Kay nanay ang tungkuling mangaral sa anak. ______ 8. Ang tatay ay padre de familia kaya’t okey lang kung mangibang-bansa o mangibang bayan siya. ______ 9. Ang bunso ay hindi dapat bigyan ng tungkulin sa tahanan. ______ 10. Karapatan ng bawa’t isang miyembro ng pamily na magkaroon ng “privacy.” Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 2/11

B. Sagutin ang mga sumusunod. Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ang tawag sa pagpapakita ng pagsasaalang-alang at pagbibigay halaga sa miyembro ng pamilya ay: a. dedikasyon (dedication) b. pagtitipid (frugality) c. pagmamalasakit (concern) d. dignidad (dignity) 2. Ang sama-samang pagsisikap ng mga miyembro ng pamily upang makamit ang minimithi ay tinatawag na: a. pagkakaisa (cooperation) b. dignidad (dignity) c. pag-aasahan (dependency) d. dedikasyon (dedication) 3. Ang kalidad ng paghahanap ng dangal, halaga at pagmamalaki sa anumang uri ng trabahong iniatas ng pamilya sa atin, a. dignidad (dignity) b. pagtitipid (frugality) c. dedikasyon (dedication) d. pagmamalasakit (concern) 4. Ano sa mga sumusunod ang utos ng Diyos para sa tungkulin ng pamilya sa isa’t isa? a. Ibigin mo ang Diyos ng higit sa lahat. b. Mangilin ka kung Sabbath o araw ng pangilin. c. Igalang mo ang iyong mga magulang. d. Huwag mong pag-imbutan ang anumang bagay na hindi sa iyo. 5. Isa lamang ang kinabibilangan mong pamilya. Kapag tinalikuran mo sila, magiging mahirap ang lahat sa iyo. Maipakikita mo ang pagwawalang bahala mo sa kanila sa pamamagitan ng: a. Pagbibigay ng lahat nilang naisin b. Pagkilala sa kanilang kalakasan c. Pag-unawa sa kanilang kahinaan d. Pagtulong sa kanilang pangangailangang personal Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 3/11

III. Tuklasin MoGawain Blg. 1Sa ibaba sagutan mo ang kolum ng Sampung Batas ng Iyong Tahanan.Sampung Utos ng Dahilan/Layunin Epekto ng Epekto ng HindiAming Tahanan Pagtupad PagsunodHalimbawa: • Para mas • Naging mataas • Nakagalitan ng1. Tapusin ang mapag-aralang ang marka guro dahiltakdang aralin at mabuti ang takda • Natuwa ang walang takdatrabahong • Upang maging guro • Bumaba angnakaatas sa handa sa klase • Natapos ang mga markabuhay bago • Para matapos trabaho ng • Napahiyamanood ng TV maaga • Nagkapantay- ang trabaho at wala nang • Nag-enjoy sa pantay ang iintindihin pa panonood dahil gawain walang iintindihing iba Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 4/11

Lagyan mo ng tsek () ang mga batas na madalas mong sinusuway onahihirapan kang sundin. Bigkasin ang isang panalangin upang ikaw aytulungang makatupad. Maaari usalin ang panalanging ito o gumawa angsariling panalangin. “Amang Banal, salamat po sa pagpapaalala mo sa akin na sundin ko at igalang ang aking mga magulang at kapatid. Patawad po sa katigasan ng aking ulo kayat di ko sila sinusunod. Turuan mo aking magpakumbaba at gawin mo po akong isang mabuting miyembro ng aming pamilya. Amen.”Gawain Blg. 2Sa unang kolum, isulat ang lahat ng bagay na mahalaga sa iyo. Sapangalawang kolum, isulat ang mga taong mahalaga sa iyo. Lagyanngkulay pula ang mga bagay at dilaw naman ang mag taong mahalaga sa iyo.Sa ikatlong kolum, isulat ang mga bagay na pwede mong isakripisyon parasa iyong pamilya. Bagay na Mahalaga Pangalan ng Taong Pwedeng Isakripisyo MahalagaHalimbawa: Halimbawa: Cell phone Halimbawa: Cell phone motorbike Nanay – Emma Bike Tatay – AdorSagutin Mo 1. Ano ang pinakamadaling isulat na kolum? Bakit? 2. Anong kulay ang nakakahigit? Ano ang ipinahihiwatid nito sa pinahahalagahan mo? 3. Sa palagay mo ba ikaw ay self-centered o other people oriented? Ipaliwanag. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 5/11

Gawain Blg 3 Kapag ang bawat miyembro ng pamilya ay nakikiisa sa pagtupad ngtungkulin at nakararanas ng pagrespeto ng kanyang karapatan, maligayaang samahan.Isulat sa ibaba ang mga miyembro ng inyong pamilya at sa katabingpuwang ang kanilang tungkulin at karapatan. Sa pang-apat na kolum, isulatkung paano mo sila matutulungan.Pangalan ng Ang Kanyang Ang Kanyang mga Paano mo SiyaKapamilya Tungkulin Karapatan MatutulunganHalimbawa:Nanay • Nag-aalaga ng • Igalang • tulungan sa mga mga anak • sundin gawaing bahay • Naglilinis ng • igalang at bahay sundin ang mga • Nagluluto ng utos pagkainSagutin Mo 1. Sino ang may pinakamaraming katungkulan? Karapatan? 2. Ano ang naramdaman mo para sa kanya? 3. Sino ang pinakamabuting naitululong sa pamilya? Bakit? Paano mo siya matutulungang magsakripisyo sa pamilya? Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 6/11

IV. Ano Ang Natuklasan Mo? Ang pagsasakripisyo ay nangangailangan ng paglimot sa sarili upang maging kagamit-gamit sa iba. Ito’y pagbababa sa sarili upang ang iba’y tumaas. Ito rin ay nangangahulugan ng pagtalikod sa kaginhawaan upang pasanin ang hirap nang ang iba’y maginhawaan. A. Kumpletuhin ang mga sumusunod na pangungusap. 1. Handa akong ipaubaya ang aking paboritong _____________upang _______________________________________________________ 2. Nakahanda akong ibigay ang ________________ ng aking panahon kada Linggo upang _______________________________________ 3. Buong puso kong ibabahagi ang __________________ng aking baon ko kay _____________________________________________ 4. Ipauubaya ko na ang aking _______________________ upang _______________________________________________________ 5. Kung magkakaroon ng pagkakataon, ibibigay ko maging ang aking buhay upang ____________________________________________V. Pagpapatibay Ang mga ina ang karaniwang nang may pinakamalaking puhunan para sa pamilya tulad ng mga gabing walag tulong kapag may sakit ang anak, pagpupuyat sa pagtitimpla ng gatas, pagbabantay habang natutulog, paghahatid at pagbabantay sa paaralan, kasama pa rito ang pagluluto ng pakainin ng pamilya, paglilinis ng bahay para sa kalusugan, paglalaba at pamamalantsa upang may suot at maging presentable ang kanyang asawa’t anak. Anupa’t ang pinakamabigat na gawain ng pagbabadyet nang maayos ay sa kanya pa rin nakaatang, lalo na kapag wala halos babadyetin at kailangang matustusan ang lahat ng pangangailangan ng pamilya. Ang ama sa kabilang dako, ay malaki din ang isinasakripisyo para sa pamilya. Sa kanyang balikat nakaatang ang mahabang oras ng paghahanap-buhay upang may maitustos sa kanyang sambahayan. Minsan, tinitiis niya ang kalungkutan nang pagkalayo sa sariling pamilya kung ang trabaho niya ay nasa Saudi at Japan. Boses lamang ng kanilang mga mahal sa buhay ay sapat na upang makayanan nila ang lungkot ng pagkakalayo. Ang mga anak na siyang nasa sentro ng pagmamahal na ito ang kadalasang hindi napapansin ang sakripisyong ginagawa ng kanilang mga magulang sa kanila. Subalit habang sila’y nagiging tinedyer, unti-unti nila Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 7/11

itong napagtatanto dahil napapasa sa kanila nang dahan dahan ang mgaresponsibilidad na ito. Ang pamilya ay tulad ng isang puno na ng bawa’t bahagi ay maygampanin upang ito’y manatiling buhay at matatag. Kailangan din angpaggalang sa karapatan ng bawa’t isa sapagkat bawa’t tao’y may dignidadna iniingatan. Narito ang gabay upang malinang sa kabataang tulad mo angpagsasakripisyo para sa pamilya 1. Maging sensitibo sa mga panagangailangan ng miyembro ng pamilya. Kapg nakita mong nagtatrabaho ang iyong magulang o kapatid at ikaw ay walang ginagawa, tulungan mo sila. 2. Unahin ang mga mahal sa buhay. Karaniwan sa tao ang unahin ang sarili. Nais natin ang malaking hita ng pritong manok, ang pinakamalaking hiwa ng cake, ang pinakamalaking baso ng ice cream, ang pinakamalaking hiwa ng pizza. Pagbigyan mo rin ang iyong kapatid na nais pang makatikim ng inihandang pagkain. 3. Gumawa ng mga gawin kahit hindi inuutusan. Walang magulang ang hindi matutuwa sa mga anak na may kusang palo. 4. Iprisinta ang sarili. Sabihin sa nanay o sa tatay na wla kang importanteng gagawin at pwede mo silang tulungan. 5. Ibahagi ang iyong buhay. Paminsan-minsa isara mo ang computer, alisin ang earphone, walkman, huwag magtext, patayin ang TV at DVD. Makipagkwentuhan sa lahat ng miyembro ng pamilya. Ang sama-samang pag-uusap at pagbibiruan ay nakatutulong sa pagpapatatag ng samahan ng pamilya. 6. Maging maalalahanin. Hindi kailangan ang mamahaling regalo, ang pagbibigay ng isang basong tubig kay tatay, pagtitimpla ng kape para kay nanay, pagsunod sa utos ni kuay at pagtulong kay ate na bumuhat ng kasangkapng bahay kapag siya’y naglilinis ay malaking katuwaan sa kanila. Ang pagbibigay ng pasalubong na kendi kay bunso ay lubos na kagalakan ang dulot. Hindi masama na mangarap tayo ng maginhawang buhay. Ang Banalna Kasulatan ay nagtuturong unahin ang iba . . . Ano ang kasudulan ngpagsasakripisyong ito, ang magutom upang ang kapatid ay makakain . . .ang mahirapan upang ang pamilya’y guminhawa . . . ang mamatay upangmailigtas ang isang mahal sa buhay. Hindi ba ito ay ginawa ng Panginoonsa atin? Halaw sa Daily Living Guides ni Harold Sala at sa Pocketful of Virtues Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 8/11

VI. Pagnilayan at Isabuhay Mo Ipaliwanag kung paanong ang mga sumusunod na gawain para sa pamilya ay nangangailangan ng pagsasakripisyo. 1. Pag-aalaga sa may sakit na kapamilya (kapatid, magulang) 2. Paglalaba 3. Hindi paggastos ng allowance para mabili ang regalo para sa nanay 4. Pagbebenta ng bike upang maibili ng gamit ang tatay na maysakit 5. Pagbabantay sa bahay upang makapunta ang pamilya sa namatay na kamag-anak sa probinsiya.VII. Gaano Ka Natuto? A. Isulat kung Tama o Mali ang mga pangungusap. ______ 1. Blood is thicker than water. Mas matimbang ang dugo kaysa tubig. ______ 2. Pananaagutan natin sa Diyosa ang ating kapwa. ______ 3. Tungkulin ng magulang na paaralin at arugain ang mga anak. ______ 4. Tungkulin ng anak na igalang ang mga magulang at nakatatandang kapatid. ______ 5. Mas malaki at mas marami dapat ang kaparteng ulam ng mas matandang anak kaysa sa mga batang kapatid. ______ 6. May karapatan ang anak na mangatwiran sa magulang kapag mali ang mga ito. ______ 7. Kay nanay ang tungkuling mangaral sa anak. ______ 8. Ang tatay ay padre de familia kaya’t okey lang kung mangibang-bansa o mangibang bayan siya. ______ 9. Ang bunso ay hindi dapat bigyan ng tungkulin sa tahanan. ______ 10. Karapatan ng bawa’t isang miyembro ng pamily na magkaroon ng “privacy.” Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 9/11

B. Sagutin ang mga sumusunod. Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ang tawag sa pagpapakita ng pagsasaalang-alang at pagbibigay halaga sa miyembro ng pamilya ay: e. dedikasyon (dedication) f. pagtitipid (frugality) g. pagmamalasakit (concern) h. dignidad (dignity) 2. Ang sama-samang pagsisikap ng mga miyembro ng pamily upang makamit ang minimithi ay tinatawag na: a. pagkakaisa (cooperation) b. dignidad (dignity) c. pag-aasahan (dependency) d. dedikasyon (dedication) 3. Ang kalidad ng paghahanap ng dangal, halaga at pagmamalaki sa anumang uri ng trabahong iniatas ng pamilya sa atin, a. dignidad (dignity) b. pagtitipid (frugality) c. dedikasyon (dedication) d. pagmamalasakit (concern) 4. Ano sa mga sumusunod ang utos ng Diyos para sa tungkulin ng pamilya sa isa’t isa? a. Ibigin mo ang Diyos ng higit sa lahat. b. Mangilin ka kung Sabbath o araw ng pangilin. c. Igalang mo ang iyong mga magulang. d. Huwag mong pag-imbutan ang anumang bagay na hindi sa iyo. 5. Isa lamang ang kinabibilangan mong pamilya. Kapag tinalikuran mo sila, magiging mahirap ang lahat sa iyo. Maipakikita mo ang pagwawalang bahala mo sa kanila sa pamamagitan ng: a. Pagbibigay ng lahat nilang naisin b. Pagkilala sa kanilang kalakasan c. Pag-unawa sa kanilang kahinaan d. Pagtulong sa kanilang pangangailangang personal Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 10/11

VIII. Mga Sanggunian Bennet, William J. The Book of Virtues. USA: Phoenix. Sala, Harold. 355 Daily Guides for Living. USA: McGraw. University of Asia and the Pacific. (200). I am ___. - For Others. Pasig City: Author. Five Signs of a Happy FamilySusi sa PagwawastoHanda Ka Na Ba? Gaano Ka NatutoA. A.1. Tama 1. Tama2. Tama 2. Tama3. Tama 3. Tama4. Tama 4. Tama5. Mali 5. Mali6. Tama 6. Tama7. Mali 7. Mali8. Mali 8. Mali9. Mali 9. Mali10. Tama 10. TamaB. B.1. c 1. c2. a 2. a3. a 3. a4. c 4. c5. a 5. aProject EASE: Edukasyon sa Pagpapahalag II, Modyul Blg. 3, ph. 11/11

EDUKASYON SA PAGPAPAHALAGA II Yunit 1 Modyul Blg. 4 Ang Media at Makabagong TeknolohiyaI. Ano ang Inaasahang Matututuhan Mo? “ Sumusunod . . . sumusunod sa galaw mo . . . sumusunod. . .” Di ba kapapanood mo lang ng telebisyon? Ano nga ang huling “TV show” na napanood mo? Talagang nakaaaliw ang TV. Malakas ang hatak nito sa mga pandama, sa emosyon at imahinasyon. Ang mga tinedyer ay nagmamadaling magkaroon ng mga bagay na napapanood at inaanunsyo. Mga bagay na may dulot ng panandaliang kasiyahan upang makasunod sa uso at maging tanggap sa barkada; sosyal ang dating. Nakakaakit lingunin ang tinedyer na may makinis na kutis dahil sa “ponds.” Masarap yata ang “hamburger” sa Jollibee o kaya’y sa McDonald. Nakakakiliti ang awit ni Andrew E. Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul na ito inaasahang natututuhan mo ang mga sumusunod na kasanayan at pagpapahalaga. Naipaliliwanag ang tungkulin ng pamilya sa mapanagutang pagpili at paggamit ng media at makabagong teknolohiya (L.C. 1.6) A. Natatalastas ang tungkulin ng pamilya sa mapanagutang pagpili at paggamit ng media at makabagong teknolohiya (ICT) B. Nailalahad ang kontribusyon ng media at makabagong teknolohiya sa pag-unlad ng pamilya C. Nasusuri ang mabubuting babasahin, palabas sa TV at mga panoorin. Ang modyul na ito ay sadyang binuo upang maunawaan mong mabuti ang mga aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga II kahit hindi ka makapasok sa paaralan nang regular. Upang maging lubos ang iyong pag-unawa sa mga nilalaman ng aralin, sundin mo nang tapat ang mga sumusunod na tagubilin: 1. Basahin ang modyul ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga gawain. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 1 /17

2. Unawaing mabuti ang nilalaman ng paksang aralin.3. Basahin at sundin ang mga panuto at iba pang tagubilin.4. Pag-isipang mabuti ang sagot sa bawat tanong bago ito isulat sa kuwaderno sa Edukasyon sa Pagpapahalaga.5. Maging tapat sa iyong sarili sa lahat ng pagkakataon. Laging isaalang-alang ang iyong puso at damdamin sa pagsagot sa mga tanong. Gamiting gabay ang layuning matuto at mapaunlad ang sariling pagkatao sa lahat ng mga gawain.6. Magtanong sa guro, magulang, kamag-aral o kaibigan kung kailangan.7. Maging matiyaga sa pag-aaral. Huwag mawalan ng pag-asa kahit nahihirapan.II. Handa Ka Na Ba?A. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.1. Ilang oras ang ginugugol mo sa panonood ng TV sa isang araw? _____________________________________________________ _________________________________________________a. Anong palabas ang pinanonood mo? Lagyan ng tsek.drama _______ horor _______komedi ______ entertainment show _______b. Bakit gusto mong panoorin? _______________________________________________ _______________________________________________2. Ano ang gusto mong anunsyo sa TV? _______________________________________________ _______________________________________________a. Bakit gusto mo ito? _______________________________________________ _______________________________________________3. Anong pahayagan ang binabasa mo? People’s Journal _______ Manila Bulletin __________ Abante _______ Daily Inquirer ___________ Iba pa ____________a. Anong kolum ang unang binabasa mo?Pang-ulong Balita _____ Isport __________Anunsyo ____________ “Feature” _______Editoryal ____________ Iba pa __________Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 2 /17

b. Bakit gusto mo itong unahin? ______________________________________________ ______________________________________________4. Anong babasahin ang kinahihiligan mo ngayon?aklat _________________ magasin ________“pocket book” __________ iab pa __________a. Bakit ito ang gusto mo? ______________________________________________ ______________________________________________5. Naglalaro ka ba ng video games?Oo _______ Hindi _______Saan? ________________________________________________ ________________________________________________6. Nag – iinternet ka ba? Hindi _______ Oo _______Saan? ________________________________________________ ________________________________________________7. Isulat ang mga dahilan kung bakit ginagawa mo ang mga nasa itaas.a. Nanonood ako ng TVdahil ____________________________________________ ____________________________________________b. Nagbabasa ako ng pahayagan dahil ____________________________________________ ____________________________________________c. Nagvi – video game ako dahil ____________________________________________ ____________________________________________d. Nag – iinternet ako dahil ____________________________________________ ____________________________________________e. Gumagamit ako ng selpon dahil ____________________________________________ ____________________________________________Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 3 /17

B. Basahing mabuti ang bawat sitwasyon. Piliin ang titik na may angkop na sagot. 1. Sa panonood ng anunsyo sa TV, ang mga sumusunod ay nakakaakit sa mga manonood maliban sa isa. A. artistang nag-aanunsyo B. “jingle” na ginagamit C. bagay na inaanunsyo D. programa, oras, channel na nilabasan ng anunsyo. 2. Ang mga sumusunod ay madalas na dahilan upang manood ng TV, maliban sa isa. A. magpalipas – oras B. magsama-sama ang pamilya C. mapanood ang paboritong artista D. pumili ng produktong tamang bilhin at gamitin. 3. Kung hindi pinipili ang mga panoorin ng mga bata sa TV, ano ang maaaring mangyari? A. magiging tama at totoo ang mga napapanood B. magagaya ang napapanood C. mangangarap mag-artista D. magiging alipin ng TV. 4. Mahalaga na ang mga magulang ay kasama ng mga bata sa panonood sapagkat A. nagagabayan ang mga bata sa mali at tamang nakikita B. nagiging masaya at buo ang pamilya C. nakapagdaragdag ng oras sa panonood D. nakakapagkuwento sa nangyari 5. Mabilis at makabago ang kaalaman na makukuha sa internet. Ano ang implikasyon nito? A. ang kapayapaan at pag-unlad ay mabilis na makakamit B. ang mga pamilya ay madaling magkakaugnay C. ang kaalaman ng mga bansa ay magpapalitan. D. ang kultura ay napipilitang magbago. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 4 /17

III. Tuklasin Mo Gawain Blg. 1. Punan ang puwang ng titulo ng artikulo, programa at lagyan kung ano ang epekto nito.Media Artikulo/Programa Epekto sa Sarili Epekto saAklat PamilyaMagasin RadyoTelebisyonVideo Game “Website”sa Internet CellphoneSagutin Mo1. Sa pagsusuri mo, alin sa mga uri ng media sa itaas ang higit na kapakipakinabang sa iyo at sa pamilya mo? Ipaliwanag.2. Alin naman ang hindi masyadong kapakipakinabang? Bakit? Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 5 /17

3. Ano ang artikulo o programa na nakapagbago sa buhay mo o sa pamilya mo? Ipaliwanag. Gawain Blg. 2 Di ba may kaibigan ka? Kausapin mo siya. Itanong mo sa kanya ang sumusunod.Pangalan __________________________ Edad_______ Kasarian _______1. Sa lahat ng uri ng media at makabagong teknolohiya, alin ang pinakamahalaga sa iyo? Bakit? TV _______ Radyo _______ Magasin_______ Cellphone _______ Ito ay mahalaga sapagkat ________________________________________________________________________________________________2. Ano ang kabutihang naidulot sa iyo nito / sa pamilya? ______________________________________________________________________________________________________________________________________3. Ang tanong na ito ay para sa ‘yo. Sa iyong palagay, mapanuri ba ang kaibigan mo sa mediang pinili niya? Bakit? _____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Gawain Blg. 3 Basahin mo ang pananaw ni Gng. Feny de los Angeles – Bautista, Executive Director ng Philippine Children’s Television Foundation (PCTYF) tungkol sa mga bata at media. Ang Philippine Children’s Television Foundation (PCTYF) ang una sa mga pang–edukasyong programa sa television na nauukol sa kabataan. Walong taon nang naglilingkod si Gng Feny de los Angeles – Bautista sa “foundation” na ito. Pangunahing gawain ni Gng Bautista bilang Executive Director ang pag-angkop sa kurikulum ng paaralan ng kuwento at mga stratehiya na nararapat at kasiyasiya sa mga nanonood ng BATIBOT. Ang PCTYF ay tumatalakay din sa mga palatuntunang “live” upang maipaabot sa mga tahanan ang mga temang tulad ng pangangalaga sa kalikasan, at sa pagpapalaganap ng karapatan ng bata. Gumagamit din ito ng radyo, aklat, kaset at video upang maiparating sa mga tagapakinig at manonood ang mga kaalaman at impormasyong kailangan nila. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 6 /17

Ayon kay Gng Bautista, ang media ay mabagal tungkol sa pagiging “child–friendly.” Bagamat dumarami na ang mga matagumpay na programang pambata, kailangan pa rin ang masugid na pagsuporta ng industriya ng media sa kabataan. Sa pananaw ni Titser Feny, nakikita niya ang mga kabataan ay nahihilig sa panonood ng TV at paggamit ng kompyuter, kaya lalong lalago ang industriyang ito. Kung magkagayon, lalong lalawak ang epekto nito sa mga bata, mabuti man o masama. Ang globalisasyon ay kitang kita at lalong lalago ang kulturang kanluranin, pamumuhay at pagpapahalaga. Ang Asya, na may pinakamalaking populasyon ng bata, ay magiging target din ng globalisasyon. Ano ang maaaring mangyari? Magkakaroon ng pagbabago sa pananaw at pagpapahalaga. Magkakaroon din ng pagbabago sa industriyang lokal upang kumiling sa pangangailangan ng mga bata sa telebisyon upang makaagapay sa banyagang produksyon. Kapag nangyari ito, dadami ang channel na pambata pagkat sila ang pangunahing kustomer at magiging target na manonood. Tatlong bagay ang paalala ni Titser Feny sa mga guro: Una: Ang telebisyon ay dagdag kagamitan sa pagtuturo upang mapalawak ang kaalaman ng mga bata sa kaalamang biswal at spatial, dalawa sa walong “multiple intelligences” ni Howard Gardner. Ikalawa: Maging mapanuri sa paggamit ng media at turuan ang mga kabataan sa wastong “pagbasa” ng media. Ikatlo: Tulungan ang mga magulang sa pagpapaliwanag sa kabataan kung ano ang totoo at hindi totoo sa daigdig ng media. Halaw sa: “Quality Teacher” Vol. 3, No. 4, s. 2000 “The World of Children & Media” ni Joyce Dyan Tee Sagutin mo: 1. Anu-ano ang pananaw ni Gng Bautista sa mga bata at media? 2. Sang-ayon ka ba sa kanya? Pangatuwiranan. 3. Anu-ano ang mga paalala niya sa mga guro? 4. Pagkatapos mong malaman ang pananaw ni Feny tungkol sa media, ano naman ang sarili mong pananaw tungkol dito?IV. Ano ang Iyong Natuklasan? 1. Ang kahulugan ng mapanagutang paggamit ng media ay Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 7 /17

________________________________________________________ ________________________________________________________ _________________ 2. Ang dulot ng mabuti at mapanuring paggamit ng telebisyon ay ________________________________________________________ ________________________________________________________ ______________________________ 3. Nagiging isang mapanuring miembro ng pamilya sa paggamit ng telebisyon kung _________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________V. Pagpapatibay:Pagnilayan ang mabuti at masamang dulot ng labis na panonod ngtelebisyon.Di ba ikaw bilang TAO ay may limang dimensyon na dapat linangin?Talakayin natin ang limang iyon at kung paano mapauunlad omapipinsala sa labis o di mapanuring panonood ng telebisyon.Dimensyon Mabuting Dulot ng Masamang Dulot ng Di na Madisiplinang Panonood ng Pagpili sa Panonood ng Programa sa Telebisyon Nililinang Telebisyon (Oras at Palatuntunan) 1. Nagiging di-palakibo at palaasa.Una: Pisikal 1. Maaaring mahilig sa isports at ehersisyo. 2. Nababalam ang pagkain, pagtulog, pag-aaral at 2. Magkakaroon ng kaalaman pang-araw-araw na sa pangangalaga sa gawain. kalinisan sa katawan, nutrisyon, kalusugan at 3. Nadadagdagan ang pag-aayos sa sarili. pagkain ng mataas sa kalori o kaya’y 3. Nalilinang ang pandinig at nawawalan ng gana. pangbiswal na kasanayan. 4. Nagiging sobra ang sigla at nahihirapan sa pag- tulog. 5. Hindi gumagawa ng mga gawain. 6. Sa halip na mag-exercise o paglalaro, masyadong nahihilig sa TV. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 8 /17

Dimensyon na Mabuting Dulot ng Masamang Dulot ng Di Nililinang Madisiplinang Panonood ng Pagpili sa panonood ng Programa sa Telebisyon Telebisyon (Oras at Palatuntunan) 7. Napapagod ang mata at nakukuba. 8. Nawawala ang pag- papahalaga sa trabaho.Ikalawa: 1. Nasisiyahan sa programa. 1. Nagiging agresibo, biglain Emosyonal 2. Nagkakaroon ng inspirasyon nalilito, walang desisyon. sa modelong may edad at 2. Nagkakaroon ng di-maka- disiplina. totohanang pamantayan 3. Nagkakaroon ng kaiga- at dagliang pagkakamit igayang karanasang kung anuman ang naisin. emosyonal sa pagkilala sa mga tauhan. 3. Nahihirapang lumutas ng alitan at sariling suliranin. 4. Pagkukubli sa mundo ng pantasya upang urungan ang mga suliranin; nag- kakaroon ng bangungot.Ikatlo: 1. Natututuhan ang mga panli- 1. Nakararanas ng pagka- Panlipunan punang konsepto ng bagabag sa katahimikan, katotohanan. kaayusan, kasanayan at komunikasyon sa buhay 2. Nalilinang ang mga kasana- pamilya. yang sosyal at mga karapa- tang kilos sa pamamagitan ng 2. Hindi nalilinang ang pang- paggaya sa mga modelo. sosyal na kasanayan. Hal. Interaktibong laro, pakikiisa at kasana- yan sa pakikipag- talastasan. 3. Natutularan ang mga di- maayos na kilos ng mga modelo. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 9 /17

Mabuting Dulot ng Masamang Dulot ng DiDimensyon na Madisiplinang Panonood ng Pagpili sa Panonood ngNililinang Telebisyon (Oras at Palatuntunan) Programa sa TelebisyonIkaapat: 1. Natutuhan ang mga inpormas- 1. Nalalantad sa mgaIntelektual yon at unibersal na katotohanan pagpapahalagang immoral, kaisipang 2. Nadadagdagan ang kaalaman marahas, propagan- lalo’t higit sa siyensya at sining. dang pampolitiko at konsumerismo. 3. Lumalawak ang bokabularyo, imahinasyon, paglikhang kasa- 2. Natitinag ang pag - nayan, memorya at pagkahilig aaral, pagbabasa, sa pagbabasa. mapanlikhang paglalaro. 4. Nagiging mapanuri kung paano Nababalam sa akti- lumutas ng mga bong pagkatuto at problema/kaisipan at paano kasanayan sa pag- matantya ang sunod na sulat, gayundin ang hakbang. paglinang ng kasana- yan sa pagguhit. 5. Nagiging masigla sa mga gawaing pampaaralan at 3. Hindi masuri ang totoo lumalahok sa mga pagpapa- at pantasya sa batang litang kurso. kaisipan. 6. Natututuhang makatutong 4. Hindi malinang ang lubos sa pamamagitan ng tiyak at seguradong paraang awdio – biswal. pakikipagtalastasan. 5. Nahihirapang makinig kung walang bagay na nakikita. 6. Maaaring maging mahina at walang konsentrasyon. Project EASE: Edukasyon sa Pagpapahalaga II, Modyul Blg. 4, ph. 10 /17