aw3_jica_ebook

กิจกรรมส่งเสริมการเรยี นรู้ โรคโควิด-19 สำ�หรบั ครู โครงการความร่วมมอื โรงเรยี นตน้ แบบส่งเสริมการเรียนรู้ โรคโควดิ -19 : โรงเรียนสชู่ มุ ชน



โครงการความร่วมมือ โรงเรยี นต้นแบบส่งเสริมการเรียนรู้ โรคโควิด-19 : โรงเรียนสู่ชมุ ชน

โรงเรยี นตน้ แบบส่งเสริมกจิ กรรมการเรยี นรู้โรคโควิด-19: โรงเรยี นสูช่ มุ ชน เอกสารเผยแพร่พมิ พ์ครง้ั ท่ี 1 กุมภาพันธ์ 2565 จ�ำนวนพิมพ์ 250 เลม่ เอกสารเผยแพรห่ ้ามจําหนา่ ย สงวนลิขสทิ ธิ์ พ.ศ. 2565 ตาม พ.ร.บ. ลขิ สทิ ธ์ิ พ.ศ. 2558 โดย สำ� นกั งานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จงั หวัดนครสวรรค์ ไมอ่ นญุ าตให้คดั ลอก ท�ำซ�้ำ และดดั แปลง ส่วนใดส่วนหนึ่งของหนงั สอื ฉบบั นี้ นอกจากจะไดร้ บั อนุญาตเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษรจากเจา้ ของลิขสทิ ธเิ์ ทา่ นนั้ ออกแบบกจิ กรรม : นายมารตุ เหล่าแกว้ กอ่ ง และ นางเสาวลักษณ์ สรอ้ ยสวน ภาพประกอบงานออกแบบกราฟกิ : นางสาวดวงกมล ตงั้ จติ ต์พชิ ย ออกแบบรูปเล่ม : บรษิ ทั บสิ ซิเนส ออน เน็ตเวริ ค์ จ�ำกัด เวบ็ ไซต์ http://www.bon.co.th โทรศัพท์ 0 93730 3322 จดั ทำ� โดย : ส�ำนักงานปอ้ งกันควบคมุ โรคท่ี 3 จงั หวดั นครสวรรค์ ท่อี ยู่ 516/66 หมู่ 10 ถนนพหลโยธิน ตำ� บลนครสวรรค์ตก อำ� เภอเมือง จังหวดั นครสวรรค์ 60000 โทรศพั ท์ 0 5622 1822 โทรสาร 0 5622 6620 เว็บไซต์ http://odpc3.ddc.moph.go.th/index.php ส�ำนักงานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษานครสวรรคเ์ ขต1 ท่ีอยู่ 347/1 ถนนสวรรค์วิถี ต�ำบลปากน�ำ้ โพ อ�ำเภอเมือง จงั หวดั นครสวรรค์ 60000 โทรศัพท์ 0 5622 2530 โทรสาร 0 5622 6187 เว็บไซต ์ https://www.nsw1.go.th สนับสนนุ โดย : องคก์ ารความรว่ มมอื ระหวา่ งประเทศแห่งญี่ปนุ่ (JICA)

สารบญั 6 7 กิตติกรรมประกาศ 8 ค�ำน�ำ 9 บทน�ำ 10 ข้อแนะน�ำส�ำหรับครู 12 กจิ กรรมส่งเสริมการเรยี นร้ทู ่ี 1 24 กิจกรรมที่ 1 มารู้จกั โควิด-19 กนั เถอะ 26 กิจกรรมสง่ เสรมิ การเรียนรูท้ ี่ 2 52 กิจกรรมที่ 2 เชอื้ โควิด-19 เข้าสู่รา่ งกายหนไู ดไ้ หม 54 กิจกรรมสง่ เสริมการเรียนรู้ท่ี 3 70 กิจกรรมท่ี 3 หนูขังโควิด-19 ได้ไหม 72 กิจกรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรทู้ ี่ 4 84 กิจกรรมที่ 4 หนูช่วยหยดุ โควดิ -19 ได้ไหม 86 กิจกรรมส่งเสริมการเรยี นรทู้ ่ี 5 113 กจิ กรรมท่ี 5 หนชู ว่ ยบอกตอ่ ไดไ้ หม 114 เอกสารอ้างองิ คณะท�ำงาน

กติ ตกิ รรมประกาศ สำ� นกั งานปอ้ งกนั ควบคุมโรคท่ี 3 จังหวดั นครสวรรค์ และส�ำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษา นครสวรรคเ์ ขต1 ขอขอบพระคณุ คณะผู้เช่ียวชาญ ทใ่ี หค้ วามกรณุ าพจิ ารณาความถกู ต้อง เหมาะสมและ ให้ข้อเสนอแนะ ท�ำใหจ้ ัดกจิ กรรมสง่ เสริมการเรียนรโู้ รคโควิด-19 ส�ำหรับครูส�ำเร็จลุล่วงได้ดี นพ.อรรถพล ชีพสัตยากร ผูท้ รงคุณวุฒิ ระดับ 11 กรมควบคุมโรค (เกษยี ณราชการ) ดร.เบญจลกั ษณ์ น้�ำฟ้า ผเู้ ชยี่ วชาญพิเศษด้านวิชาการและพฒั นากระบวนการเรียนรู้ระดบั 10 ส�ำนักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (เกษยี ณราชการ) น.ส.ชวลี พ่ึงแสงสี ศกึ ษานิเทศก์ระดบั 9 สำ� นกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษานครสวรรคเ์ ขต1 (เกษียณราชการ) อาจารย์ ดร.พมิ รา ทองแสง รองคณบดี คณะวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภฏั นครสวรรค์ นพ.ดิเรก ขำ� แปน้ ผ้อู �ำนวยการส�ำนกั งานป้องกนั ควบคมุ โรคท่ี 3 จังหวัดนครสวรรค์ ขอขอบคณุ ทีป่ รกึ ษา และ ว่าทร่ี ้อยเอก ดร.สาโรช ยกให้ ผอู้ ำ� นวยการส�ำนักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษาประถม ศึกษานครสวรรคเ์ ขต1 ทที่ �ำใหโ้ ครงการความร่วมมือคร้ังนี้ ส�ำเรจ็ ลลุ ่วงลงไดด้ ้วยดี ขอขอบคุณองค์การความร่วมมือระหว่างประเทศแห่งญ่ีปุ่น (JICA) ทีก่ รณุ าสนบั สนุนงบประมาณโครงการ โรงเรียนตน้ แบบส่งเสริมการเรียนรโู้ รคโควดิ -19: โรงเรียนสชู่ มุ ชน ท�ำใหโ้ ครงการความรว่ มมอื เกดิ ประโยชน์ตามวตั ถุประสงคท์ ่ีต้ังไว้ทุกประการ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้โรคโควิด-19 ส�ำหรับครู

ค�ำน�ำ จากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 (COVID-19)ในประเทศไทยต้ังแต่ต้นปี 2563 ถึงปัจจุบันพบว่า มีการ แพรร่ ะบาดทวั่ ทกุ จงั หวดั มผี ตู้ ดิ เชอ้ื ทกุ เพศทกุ วยั แนวโนม้ ทวคี วามรนุ แรงเพม่ิ สงู ขนึ้ ตอ่ เนอ่ื ง โดยเฉพาะระลอก ที่ 3 ระหวา่ งวนั ที่ 1 เม.ย.– 5 ต.ค. 64 มีผู้ตดิ เช้อื สะสมถึง 1,628,368 ราย และเสยี ชวี ติ สูงถงึ 17,109 ราย ซึง่ ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เหตุผลส�ำคัญประการหนึ่งคือ วัยท�ำงานน�ำเชื้อมาแพร่ให้บุคคล ในครอบครวั ผู้สูงอายุ ป่ยู า่ ตายาย พ่อ แม่ ลกู ที่อยู่ท่ีบา้ นไม่ไดเ้ ดินทางไปไหน แต่ตดิ เชือ้ และเสียชวี ติ ได้ใน หลายๆ ครอบครวั สถาบันศึกษา ท�ำหน้าที่อบรมสั่งสอนให้บุคคลเป็นคนดี และ สามารถด�ำเนินชีวิตในทางที่ถูกต้อง จากการ แพรร่ ะบาดของ สถานการณโ์ รคโควดิ -19 ทพ่ี บผ้ตู ดิ เชื้อในครอบครวั และ ชุมชน สำ� นักงานปอ้ งกันควบคมุ โรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ และส�ำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์เขต 1 เล็งเห็นความ ส�ำคัญดังกล่าว จึงได้จัดท�ำ โครงการความร่วมมือโรงเรียนต้นแบบส่งเสริมการเรียนรู้โรคโควิด-19: โรงเรียนสู่ชุมชน ข้ึน นักเรียนจะเป็นกลไกส�ำคัญ ท่ีจะส่งต่อความรู้ ความเข้าใจ การป้องกันโรคไปสู่ผู้ ปกครองและชุมชน เนือ้ หาคมู่ ือครู สำ� หรับจัดกิจกรรมส่งเสรมิ การเรียนรู้ โรคโควดิ -19 แบง่ กิจกรรมการเรียน รู้ ออกเป็น 5 กิจกรรม ดงั นี้ คอื 1) มารจู้ ักโควิด-19 กันเถอะ 2) เชือ้ โควิด-19 เขา้ สรู่ า่ งกายหนูได้ไหม 3) หนู ขงั โควดิ -19 ไดไ้ หม 4) หนูช่วยหยุดโควดิ -19 ไดไ้ หม และ 5) หนูช่วยบอกต่อไดไ้ หม เพอ่ื มงุ่ หวงั วา่ คมู่ อื ครสู ำ� หรบั จดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรโู้ รคโควดิ -19 จะเปน็ คมู่ อื ใหค้ รใู ชเ้ ปน็ กลไกสำ� คญั ในการช่วยลดการติดเชื้อในชุมชน เร่ิมจากนักเรียน สามารถปฏิบัติตนเป็นตัวอย่าง แล้วส่งต่อความรู้ ให้ บุคคลในครอบครัว จากนั้นครอบครัวน�ำไปปฏิบัติตามและส่งต่อเพ่ือนบ้านต่อไป เป็นวงจรยกระดับพลังใน การปอ้ งกันโรคของครอบครวั โรงเรียน และ ชุมชน ให้ปลอดภยั จากโควิด-19 ไดใ้ นทสี่ ดุ |7

บทน�ำ จากสถานการณ์การแพรร่ ะบาดโรคโควดิ -19 (COVID-19) ระลอกที่ 3 ท�ำใหม้ ีการแพรร่ ะบาดเป็นวงกวา้ ง ผู้ ติดเชื้อแพร่เข้าสู่สถาบันครอบครัว การเสียชีวิตของผู้สูงอายุเป็นปู่ย่า ตายาย หรือ พ่อ แม่ เพ่ิมขึ้นในหลาย ครอบครัว เด็กหลายคนต้องถูกกักตัว แยกจากครอบครัว เป็นภาพสะเทือนใจที่ทุกคนไม่ต้องการให้เกิดข้ึน รวมทงั้ เปน็ เครอ่ื งยนื ยนั วา่ ทกุ คนไมว่ า่ เดก็ หรอื ผใู้ หญ่ ผสู้ งู อายุ ทกุ คนมโี อกาสเสย่ี งตอ่ การตดิ เชอ้ื การเจบ็ ปว่ ย และมโี อกาสเสียชวี ติ ได้เทา่ ๆ กัน ถา้ ไมป่ อ้ งกนั ตนเอง เด็กเป็นช่วงวัยของการเรียนรู้ การจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้โรคโควิด-19 (COVID-19) ควบคู่กับการ เรียนปกติ โดยเน้นการสร้างความรู้ ความเข้าใจ การป้องกันการปฏิบัติตนเป็นแบบอย่าง และสื่อสารให้ บุคคลในครอบครัว ส่งต่อความรู้ให้เพื่อนบ้าน เป็นวงจรการเรียนรู้ที่จะยกระดับการป้องกันโรคท่ีส่งผลให้ ครอบครัว และชุมชน ปลอดภยั จากโรคไดใ้ นที่สุด จัดเรียงหวั ขอ้ กจิ กรรมสง่ เสรมิ การเรยี นรู้ไว้ดังนี้ หัวขอ้ คำ� อธบิ ายแตล่ ะกจิ กรรม กิจกรรมที.่ .. ชอ่ื และล�ำดบั กิจกรรม.... ผลการเรียนรู้ เป้าหมายหลักของกจิ กรรม นกั เรยี นจะไดเ้ รียนรู้ หรอื น�ำไปปฏบิ ัติได้หลงั จบกจิ กรรม ชว่ งวยั /ระดบั ชั้นที่เหมาะสม ช่วงวัย/ระดับชน้ั ท่ีเหมาะสมนำ� กจิ กรรมไปใช้ ระยะเวลา เวลาทใ่ี ชใ้ นแต่ละบทเรยี น/กิจกรรม สือ่ การเรยี นรู้ สอ่ื อุปกรณ์ และพน้ื ท่ี ในการเรียนรู้ ขน้ั ตอนการเรียนรู้ รายละเอยี ดการจดั กจิ กรรมแตล่ ะขัน้ ตอนตามล�ำดับ ชวนคุยชวนถาม ตงั้ คำ� ถามให้ผเู้ รียนรไู้ ด้ทบทวนตนเอง ไดพ้ ดู แสดงความรสู้ กึ โดยไม่ กังวลว่าผิดหรอื ถกู ใหโ้ อกาสในการซกั ถาม นำ� ไปสู่การอธบิ ายบทอ่นื ๆ แนวทางสรปุ สาระสำ� คัญของกจิ กรรมใหน้ ักเรียนไดเ้ รยี นรู้ ค�ำอธิบายเพิม่ เติม การสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ หรอื กจิ กรรมอน่ื ๆผสู้ อนสามารถปรบั หรอื เพ่มิ ให้เหมาะสม รวมทั้งบูรณาการสูส่ าระการเรยี นร้อู ่นื ๆ ต่อไป

ข้อแนะน�ำส�ำหรบั ครู ครูเป็นผู้ฟังทีด่ ี ให้เวลานักเรยี นได้พูดคุย โดยไม่ขดั จังหวะ สงั เกตกริ ยิ าท่าทาง สีหน้า แววตา รอเวลาให้ นกั เรยี นตอบ ใหก้ �ำลังใจ ยิ้ม พยกั หนา้ รอให้นักเรียนสือ่ สาร ครอู ธบิ ายด้วยภาษาเข้าใจงา่ ย ตั้งค�ำถาม ด้วยน�้ำเสียงท่เี ปน็ มติ ร ชวนใหน้ ักเรยี นชว่ ยกันตอบคำ� ถาม ท�ำให้ นักเรยี นได้คดิ ตอ่ เชน่ “หนคู ิดวา่ อย่างไร” “แล้วจะเกิดอะไร” “แล้วเราควรท�ำอย่างไร” ฯลฯ ครสู รา้ งความม่นั ใจให้นักเรียน ไม่กงั วล ให้ความรัก ไมด่ ุ ว่ากล่าว เคารพในค�ำตอบ เสริมเตมิ เต็มความรู้ ความเขา้ ใจทีถ่ ูกต้อง ครสู งั เกตตดิ ตาม ระมัดระวงั การตีตรา กรณีมีการตดิ เชื้อในชุมชน หลงั จากหายปว่ ยกลบั เข้ามาในชมุ ชน ช้ีแจงอธิบาย นักเรียน ผู้ปกครองให้เขา้ ใจ กลับมาเข้าสงั คมไดเ้ หมือนเดมิ ครสู ง่ เสรมิ การปอ้ งกนั โรคตามแนวทางการสง่ เสรมิ สขุ ภาพ สรา้ งภมู ติ า้ นทานโรค การปอ้ งกนั และการปฏบิ ตั ติ น เชน่ การล้างมือ 7 ขั้นตอน เม่อื ออกจากบา้ นตอ้ งสวมหน้ากากอนามัย พกเจล หรือ สเปรยแ์ อลกอฮอล์ และ การเว้นระยะห่าง 1-2 เมตร การแยกตวั พฤติกรรมรับผิดชอบตอ่ สงั คม และ การสือ่ สารในภาวการณ์ระบาด ครจู ดั กจิ กรรมในการเรยี นรู้ กรณที กี่ ลบั มาเรยี นตามปกติ เนน้ การเวน้ ระยะหา่ ง การลา้ งมอื การสวมหนา้ กาก อนามยั การใช้ของสว่ นตวั ไมป่ ะปนกับเพอ่ื นคนอ่นื เปน็ ตน้ และออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ใหเ้ หมาะสม กับวัยและบรบิ ทของผู้เรยี น โดยใชว้ ิธกี ารเรยี นรู้ท่หี ลากหลาย เนน้ กิจกรรมทา้ ทายให้เด็กไดส้ ืบเสาะหรอื หา ทางเลือก ทน่ี ำ� ไปสกู่ ารสร้างขอ้ เสนอแนะที่มากขึ้น ครศู ึกษาเพิม่ เตมิ ความรเู้ กีย่ วกบั โควดิ ได้ท่ี https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/vdo.php |9

กิจกรรมที่ 1 มารจู้ ักโควดิ -19 กันเถอะ 1) นักเรียนอธิบายได้ว่าโรคโควิด-19 คืออะไร 2) นแพักเรร่รียะนบไามด่มีพฤติกรรมหวาดกลัวหรือเครียดจากสถานการณ์การ ชว่ งวยั / ระดับชน้ั ทีเ่ หมาะสม ส่อื การเรียนรู้ ประถมศกึ ษา กระดาษ ดนิ สอ สี หรอื อปุ กรณ์ท�ำ งานศิลปะแบบอนื่ ๆ เชน่ เศษกระดาษ กาว ระยะเวลา E-book เร่ือง มารจู้ กั โควดิ -19 กันเถอะ hhttttppss::///h/heeyzyiznien.eco.cmo/mfl/ipfl-ibpo-obko/ok/ 20-30 นาที 3f6c58118fc9e2d2b3a7.h.thmtml l ข้นั ตอนการเรยี นรู้ 1 นกั เรียนรว่ มแสดงความคิดเหน็ วา่ เคยได้ยินชอื่ ไวรสั โคโรนา หรือ โรคโควดิ -19 หรือไม่ หน้าตาเปน็ อย่างไร (ใชค้ ำ�ถามนำ� “ชวนคุยชวนถาม”ได้) 2 ครอู ธิบายให้นกั เรยี นฟงั ว่า ไวรัสโคโรนาเป็นเช้อื ไวรัสซง่ึ เจรญิ เตบิ โตได้ ส่วนค�ำ วา่ โควิด-19 คอื ชื่อของโรค 3 ให้นกั เรยี นลองจนิ ตนาการไวรัสโคโรนา (มสี อี ะไร หน้าตาเปน็ แบบไหน) แลว้ วาดภาพตามจนิ ตนาการ ของตนเองลงบนกระดาษทีแ่ จกให้ 4 เม่ือนกั เรยี นวาดภาพไวรัสของตัวเองเสร็จแล้ว ครูน�ำ ภาพไวรัสโคโรนาแบบอนื่ ๆ มาให้นกั เรียนดู มา แลกเปล่ียนกัน พร้อมทั้งอธบิ ายเพม่ิ เตมิ 5 นกั เรยี นฟงั เน้ือหาความรู้ (E-Book) เรอ่ื งมารู้จักโควิด-19 กันเถอะ โดยครูจะอา่ นให้ฟัง อ่านรว่ มกนั ใชก้ ารต์ นู แอนนเิ มชน่ั เรอ่ื งมารู้จกั โควดิ -19 กนั เถอะ หรือคลปิ เรียนรู้อน่ื ๆ ก็ได้ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้โรคโควิด-19 ส�ำหรับครู

ชวนคุยชวนถาม “ ถ้าไวรสั โคโรนาเป็นสิง่ มีชวี ิต นักเรียนคิดว่าไวรสั โคโรนา ใจดี “ ใครเคยได้ยินช่ือ ไวรสั โคโรนา หรือใจร้าย? เขามเี พือ่ นหรอื ไม?่ หรอื โรคโควิด-19 บา้ ง? “ เราจะก�ำจัดโควิด-19 ได้ไหม? “ ถา้ ไวรสั โคโรนาเข้าสู่รา่ งกายของเรา จะเกิดอะไรข้นึ ? มอี าการอย่างไร? แนวทางสรปุ โรคโควดิ -19 เกดิ มาจากเชอื้ ไวรสั โคโรนา ซงึ่ มอี ยใู่ นธรรมชาติ และเมอื่ เราปว่ ยเปน็ โรคโควดิ -19 อาจจะมี หรอื ไมม่ อี าการกไ็ ด้ อาการทพี่ บสว่ นใหญ่ ไข้ ลนิ้ ไมร่ บั รส จมกู ไมไ่ ดก้ ลน่ิ ออ่ นเพลยี ผสู้ งู อายุ และ ผปู้ ว่ ย เรอื้ รัง เป็นกลมุ่ เส่ียง อาจพบอาการรุนแรงหรอื เสียชวี ติ ได้ ถ้าเราดูแลตวั เองให้แข็งแรง ภูมิตา้ นทานชว่ ย เราหายจากโรคน้ไี ด้ นกั เรียนไม่ต้องกลวั และถา้ เพ่อื นๆ ของเรา หรือคนใกลต้ ัวป่วยเป็นโรคนี้ เขากห็ าย ไดเ้ ช่นกนั นอกจากน้แี อลกอฮอล์ 70% หรอื สบู่ น�้ำตม้ 70 องศาเซลเซียส ความรอ้ นจากแสงอาทิตย์ สามารถฆ่าเช้ือได้ คำ�อธบิ ายเพิม่ เติมสำ�หรบั ครู ความไมร่ เู้ ก่ียวกับโรคระบาดอาจส่งผลให้นักเรียนเกิดความกลัวและความเครียด การให้ความร้จู ะ สามารถลดความกลัวของนักเรียนได้ การใหน้ กั เรยี นมีจินตนาการ ความคดิ สรา้ งสรรค์เรียนร้ผู ่านงาน ศลิ ปะจะช่วยใหน้ ักเรียนลดความกลัวหรอื รงั เกียจคนป่วยได้ การตง้ั ค�ำถามกบั นกั เรยี นไม่จำ� เป็นต้อง คาดหวงั ค�ำตอบที่ถูกต้องแต่ควรเปน็ ค�ำถามเปดิ เพือ่ ใหน้ กั เรียนไดแ้ สดงความคดิ เห็น ได้พูด เล่าสงิ่ ทีอ่ ยู่ ในใจข้อสงสัยในใจ แลว้ ได้พูดคุยออกมา กิจกรรมท่ี 1 มารู้จักโควิด-19 กันเถอะ | 11



มารูจ้ ักโควดิ -19 กันเถอะ กิจกรรมที่ 1

มใี ครรูจ้ ักฉันบ้าง เค้าเรยี กฉันวา่ โควิด-19 ฉันเป็ นไวรสั ตอนน้ี คน ทวั่ โลกรูจ้ ักฉัน ฉันเพ่ิงถูกค้นพบบนโลกใบน้ี ในปี ค.ศ. 2019 หรอื ปี พ.ศ. 2562 ท่เี มอื งอูฮั่น มณฑลหูเปย สาธารณรฐั ประชาชนจนี กิจกรรมที่ 1

ฉันตวั เลก็ มาก ถ้าเธออยากเห็นฉันเธอตอ้ งใช้ กลอ้ งจุลทรรศน์ อเิ ล็กตรอนส่อง ฉันมีรูปรา่ งเป็ นวงกลมท่มี ีก้านยื่นออกมารอบ ตวั เหมอื นมงกฎุ (ภาษาลาติน corona แปลวา่ crown หรอื มงกฎุ ล้อมรอบ) หรอื คลา้ ยๆ หนาม รูปรา่ งของฉันเป็ นท่มี า ของชอ่ื โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 หรอื โควดิ -19 (COVID-19) “CO” “VI” “D” “19” มาจากคำ�ว่า มาจาก มาจาก มาจาก Corona Virus Disease 2019 กิจกรรมท่ี 1 มารู้จักโควิด-19 กันเถอะ | 15

อาการผปู้ ่ วยโควิด-19 ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ หรอื มีอาการเลก็ น้ อย อาการพบมากทส่ี ดุ คือ ไข้ ล้นิ ไม่รบั รส จมกู ไม่ได้กล่นิ และอ่อนเพลยี กิจกรรมที่ 1

บางรายปวดเมื่อย ปวดหัว คัดจมกู น้ํ ามกู ไหล เจ็บคอ ทอ้ งเสีย ตาแดง หรอื ผนื่ ตามผวิ หนั ง บางรายโดยเฉพาะผสู้ ูงอายุ ผปู้ ่ วยโรคเบาหวาน ความดนั หัวใจ ปอด คนอ้วน หญงิ ตัง้ ครรภ์ จะมอี าการรุนแรง..มไี ขแ้ ละหายใจเรว็ หอบ หายใจล้มเหลว และอาจตายได้ กิจกรรมท่ี 1 มารู้จักโควิด-19 กันเถอะ | 17

สำ�หรบั คนป่ วยท่ยี งั ไม่มีอาการ กย็ ังคงใชช้ วี ิตตามปกติ เดนิ ทาง ไปทำ�งาน ไปตลาด ไปห้างสรรพสินค้า ฯลฯ ฉันกจ็ ะเดนิ ทางไป กับคนป่ วยด้วย ทม่ี ีคนอย่แู ออัด เยอะๆ อากาศไม่ค่อยระบาย กิจกรรมที่ 1

ฉันชอบเพราะทำ�ให้ฉันก็มีโอกาสแพรเ่ ชอ้ื ได้มาก จำ�นวนคนป่ วยก็เพ่ิมมากข้ึนตอ่ เน่ื อง คนป่ วยทเ่ี ป็ นผสู้ ูงอายุ หรอื ผปู้ ่ วยโรคประจำ�ตัว เชน่ โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดนั โลหิตสงู โรคปอด หรอื โรคไต คนอว้ น หญิงตัง้ ครรภ์ ฉันจะทำ�ให้เค้า มีอาการป่ วยรุนแรง ต้องนอนโรงพยาบาลหลายวัน และบางคนอาจรุนแรงถึงตายได้ | 19

ฉันไมท่ ำ�ให้ผปู้ ่ วยทกุ คนตาย หรอื เจ็บป่ วย รุนแรง แต่ส่วนใหญ่ผปู้ ่ วยจะหายเป็ นปกติ เพราะคนปกติท่มี สี ุขภาพแข็งแรงจะมภี มู ิ ตา้ นทาน ท่เี รยี กว่า “แอนตบิ อด”ี มาต่อส้กู ับฉัน จับฉันไว้และพาเพื่อน “เมด็ เลือดขาว” มากินฉัน จนทำ�ให้ฉันแพ้ตายไปในท่สี ดุ กิจกรรมที่ 1

ฉันตายงา่ ย ถา้ สัมผสั กับ แอลกอฮอล์ 70% หรอื น้� ำและสบู่ ลา้ งท�ำความสะอาดมืออย่างน้ อย 20 วนิ าที ผงซกั ฟอกทใ่ี ชซ้ กั ผา้ นํ้ าตม้ อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซยี ส อย่างน้ อย 25 นาที หรอื ตากแดดรอ้ นๆ กิจกรรมท่ี 1 มารู้จักโควิด-19 กันเถอะ | 21

เมอ่ื ฉันเดนิ ทางมาถงึ ประเทศไทย ฉันกแ็ พรเ่ ชอ้ื ให้คนไทยไปทวั่ ทงั้ ผหู้ ญงิ ผชู้ าย เดก็ ผใู้ หญ่ ผสู้ งู อายกุ ไ็ ม่เว้น กิจกรรมที่ 1

การแพรร่ ะบาดของฉันท�ำ ให้มผี ปู้ ่ วย ผเู้ สียชวี ติ ไม่น้ อยเลย เธอก็อาจเป็ นอกี คนนะ เธอตอ้ งรูจ้ ักฉันให้ดนี ะ… กิจกรรมท่ี 1 มารู้จักโควิด-19 กันเถอะ | 23

กิจกรรมที่ 2 เช้ือโควดิ -19 เขา้ ส่รู ่างกายหนู ไดไ้ หม 1) นักเรียนอธิบายได้ว่าเชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายช่องทางไหนได้บ้าง 2) ชน่อักงเรทียานงมไดีพ้ถฤูกตติก้อรงรมในการป้องกันตนเองจากเชื้อโควิด-19 ทั้ง 2 ชว่ งวัย / ระดับชนั้ ที่เหมาะสม ส่ือการเรยี นรู้ ประถมศึกษา กระดาษ ดนิ สอ สี หรืออปุ กรณ์ทำ�งานศิลปะแบบอน่ื ๆ เช่น เศษกระดาษ กาว ระยะเวลา E-book เร่อื งเชื้อโควดิ -19 เขา้ สู่รา่ งกายหนไู ด้ไหม hhttttppss::///h/heyezyiznien.eco.cmo/mfli/pf-libpo-obko/ok/ 20-30 นาที 4585bad0056e5d504af2.h.thmtmlf6l 518cedba.html ขน้ั ตอนการเรยี นรู้ 1 นกั เรียนรว่ มแสดงความคิดเห็นว่า เชื้อโควดิ -19 สามารถเขา้ สู่ร่างกายช่องทางไหนได้บ้าง (ใช้ค�ำถามน�ำ “ชวนคยุ ชวนถาม” ได)้ 2 ครูอธิบายใหน้ ักเรียนฟังว่า วิธีการแพรเ่ ช้อื โควิด-19 มาสู่คนปกติ 3 ให้นักเรียนลองจินตนาการวาดชอ่ งทางการแพร่เชอื้ ของผูป้ ว่ ย เช่น ยานพาหนะ เช่น รถตู้ รถเมล์ ฯลฯ โรงเรียน ตลาด วัด หรอื ในบา้ นของนกั เรียน ลงบนกระดาษท่แี จกให้ (มกี ี่ช่องทาง) 4 เมื่อนักเรียนวาดภาพของตัวเองเสร็จแล้วครูน�ำภาพของเพื่อนๆ มาให้นักเรียนดู พร้อมทั้งอธิบาย สรุป เพิ่มเติม 5 นักเรียนฟังเน้ือหาความรู้ (E-Book) เรอื่ ง เชอ้ื โควิด-19 เขา้ ส่รู ่างกาย โดยครจู ะอา่ นใหฟ้ งั อ่านรว่ มกนั หรอื ใช้คลปิ เรียนรูอ้ น่ื ๆ กไ็ ด้ 6 ครสู อนวธิ กี ารปอ้ งกนั เชอื้ เขา้ สรู่ า่ งกาย ดว้ ยการสวมหนา้ กากอนามยั ผา่ นการต์ นู แอนนเิ มชนั เรอ่ื งเชอ้ื โควดิ -19 เข้าสู่ร่างกาย ให้นักเรียนฝกึ ปฏบิ ัติ 7 ครูสอนวธิ กี ารลา้ งมือ 7 ข้ันตอน ผา่ นการ์ตูนแอนนเิ มชนั ใหน้ กั เรยี นรอ้ งเพลงตามและฝกึ ปฏิบตั ิ กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้โรคโควิด-19 ส�ำหรับครู

ชวนคยุ ชวนถาม ใครรู้ไหมเชอื้ โควิด-19 เขา้ สรู่ า่ งกาย ถ้าไมอ่ ยากตดิ เชือ้ เราควรท�ำอย่างไร? “ ได้ผ่านทางใดบ้าง? “ถ้าเชอ้ื ลอยออกมาเปน็ ฝอยละอองหรือ “ ตกลงบนพนื้ สมั ผัสนกั เรียนจะป้องกนั อยา่ งไร? แนวทางสรปุ โรคโควดิ -19 เขา้ สู่ร่างกายของนกั เรยี นได้ ผา่ นการหายใจเอาฝอยละอองท่มี เี ชื้อโรคเข้าไป หรือ มือสมั ผสั กับเชือ้ ท่ตี กอยูบ่ นส่ิงทเี่ ราไปจับ แลว้ น�ำมาจบั ใบหนา้ ขย้ีตา จมกู ปาก วิธีการป้องกนั ดว้ ยการ สวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างจากผอู้ ื่นๆ อย่างนอ้ ย 1-2 เมตร และ ล้างมอื ด้วย แอลกอฮอล์ 70% หรอื นำ�้ และสบู่ บ่อยๆ หลงั สมั ผสั สิ่งต่างๆ คำ�อธบิ ายเพ่ิมเติมสำ�หรับครู ความไมร่ ู้วธิ ีการป้องกันอาจสง่ ผลใหน้ ักเรยี นติดเชือ้ และแพร่เชอ้ื ให้คนใกล้ชดิ ครอบครัว เพอื่ น ครู ได้ โดยไมต่ ้ังใจ หากนักเรียนได้เรียนรู้ผ่านจนิ ตนาการ ความคดิ สรา้ งสรรค์ เรยี นรู้ผ่านการร้องเพลง และ ฝึกปฏบิ ัติ จะชว่ ยให้นักเรยี นเขา้ ใจ ปฏบิ ัติตามได้ การปฏบิ ัตริ ะยะแรกอาจยงั ไมถ่ ูกตอ้ งนัก ครูตอ้ งใหฝ้ กึ ปฏิบัตบิ ่อยๆ จนนักเรยี นเกิดทักษะความช�ำนาญ นำ� ไปสอนผู้ปกครอง เพื่อนได้ ใหต้ นเอง เพื่อน ครู ครอบครัว ปลอดภัยได้ กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 25



เชอ้ื โควดิ -19 เข้าสู่ รา่ งกายหนไู ดไ้ หม กิจกรรมที่ 2 | 27

ตอนน้ี เธอน่ าจะพอรูจ้ กั ฉันแลว้ นะ... ต่อจากน้ี ฉันจะเล่าให้เธอฟั งวา่ ฉันเขา้ ไปในรา่ งกายของเธอทกุ ๆ คน... ไม่วา่ ผหู้ ญิง ผชู้ าย เดก็ ผใู้ หญ่ คนสูงอายุ ได้อยา่ งไร….. กิจกรรมที่ 2

....เพราะวา่ ฉันต้องอาศัยพวกเธอในการเจรญิ เติบโต และเพ่ิมเพื่อนๆ ของฉันให้มากๆ กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 29

เมอ่ื ฉันเข้าไปอยใู่ นรา่ งกายพวกเธอ ฉันชอบเข้าไปอยใู่ นโพรงจมูก ระบบทางเดนิ หายใจ โดยเฉพาะท่ปี อด กิจกรรมที่ 2

ฉันจะหลดุ ออกมาโดยการไอ จาม แล้วลอยอยใู่ นอากาศ หากเธอชอบอย่ใู กล้กับคนป่ วย กระแอม พูด ตะโกน รอ้ งเพลง เสียงดัง ในระยะน้ อยกวา่ 1 เมตร... เธอกม็ โี อกาสหายใจฉันเขา้ ไปในรา่ งกายเธอ โดยงา่ ย ถ้าเธอไมส่ วมหน้ ากากอนามยั กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 31

ฉันจะแทรกเขา้ ไปในรา่ งกายเธอได้น้ อยลง เพียงแค่เธอสวม หน้ ากากอนามัย กิจกรรมที่ 2

ผปู้ ่ วยไมส่ วมหน้ ากากอนามัย แต่เธอสวมหน้ ากากอนามัย กล็ ดโอกาสแพรเ่ ชอื้ ไดถ้ งึ 70% | 33

ถ้าให้ดที ส่ี ดุ สำ�หรบั เธอนะ คือ ฉันแทบจะเข้าไปในรา่ งกายเธอ ไม่ไดเ้ ลยคือ ทงั้ เธอ และ ผปู้ ่ วย สวมหน้ ากากอนามัย กิจกรรมที่ 2

ฉันจะเขา้ สู่รา่ งกายเธอไดอ้ กี ทางนะ แลว้ เธอก็มกั จะละเลยดว้ ย... ฉันจะตกอยบู่ นพ้ืน เกาะตามส่ิงของต่างๆ เชน่ สมดุ ดินสอ ปากกา โทรศัพท์ ฯลฯ หรอื ติดมากับมอื คนป่ วย กิจกรรมท่ี 2 เช้ือโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 35

ถ้าเธอใชม้ ือมาจับ ฉันก็จะเกาะมอื เธอ ตรงทฉ่ี ันอยู่ ไปด้วย กิจกรรมที่ 2

ถา้ เธอไมล่ ้างมอื ใช้ ฉันก็จะเขา้ ไปส่รู า่ งกายเธอ มอื จับ ตา จมูก ปาก ไดเ้ หมอื นกัน กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 37

จำ�งา่ ยๆ นะว่า...ฉันเข้าส่รู า่ งกายเธอได้สองทาง คือ 1 จากการทเ่ี ธอหายใจเอาฝอยละออง จากการไอ จาม ของผปู้ ่ วยเขา้ ไป เม่อื เธออย่ใู กลผ้ ปู้ ่ วย กิจกรรมที่ 2

2 มอื สัมผสั พ้ืนผวิ หรอื ส่ิงของตา่ งๆ ท่ฉี ันตกอยู่ แล้วมาจับตา จมูก ปาก ของเธอ กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 39

เธอรูไ้ หม คนส่วนใหญ่ฉันก็ทำ�ให้เค้าตดิ เชอ้ื ไมไ่ ด้ เพราะอะไรเธอรูไ้ หม... เรามาดูกัน...ถ้าเธอท�ำ ตามเค้า เธอกไ็ ม่ต้องกลัวจะเจ็บป่ วย จนถึงขัน้ เสียชวี ติ เพราะฉันนะ... กิจกรรมที่ 2

การสวมหน้ากากอนามัย อยา่ งทฉ่ี ันบอกเธอตอนแรกวา่ ...การสวมหน้ ากากอนามัยทงั้ ผปู้ ่ วย และเธอ ก็ลดโอกาสทฉ่ี ันจะแพรเ่ ชอ้ื ให้เธอละ เรามารูจ้ กั วธิ กี ารสวมหน้ ากากอนามัยป้ องกนั ฉันกัน กิจกรรมท่ี 2 เช้ือโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 41

การสวมหน้ากากอนามยั ท่ีถูกวิธี เธอต้องทำ�ตามฉัน 4 ข้อน้ี ... 1 ลา้ งมือให้สะอาด 2 จบั ท่สี ายคล้องหู หน้ ากาก อนามยั สองข้าง โดยต้อง ให้ดา้ นสีเขม้ ไว้ดา้ นนอก ส่วนทม่ี ีลวดไวด้ า้ นบน กระชบั ไปกับดัง้ จมกู กิจกรรมที่ 2

3 ก่อนใส่ต้องกดขอบลวดให้แนบ กบั ดงั้ จมูกรูดจนถงึ ใต้ขอบตา ไม่ ให้มชี อ่ งวา่ งระหวา่ งหน้ ากากกบั ใบหน้ า 4 สวมหน้ ากากให้คลมุ ทงั้ จมูก และปาก โดยดึงลงมาให้อยู่ บรเิ วณใตค้ าง...จากนั้ นส่อง กระจกดู... กิจกรรมท่ี 2 เช้ือโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 43

หน้ากากอนามัยท่ีใชแ้ ลว้ เธอตอ้ งท้งิ ให้ถกู วิธนี ะ เพื่อไม่ใหฉันแพรก่ ระจาย ทำ�ตามน้ี เลยนะ... 12 เธอต้องถอดหน้ ากาก เธอต้องจบั หน้ ากาก โดยไมใ่ ห้มือสัมผสั ด้านนอกพับครง่ึ ด้านนอก...เพราะฉั น อาจเกาะอย่แู ละติดมือ เธอได้ กิจกรรมที่ 2

34 เธอต้องพับครง่ึ อีกครงั้ แล้วใช้ เธอตอ้ งใส่หน้ ากากในถงุ สายคล้องหูมดั ให้แน่ น พลาสติกอกี ชนั้ แลว้ มัดปาก 5 ถงุ ให้แน่ น 6 เธอต้องน�ำถุงพลาสตกิ ท่ใี ส่ สุดทา้ ยเธอตอ้ งล้างมอื หน้ ากากอนามัยใชแ้ ลว้ มาท้งิ อีกครงั้ นะ... ในถงั ขยะตดิ เชอ้ื สีแดง ถงั ขยะ สี แดงเป็นขยะอันตรายนะ... กิจกรรมท่ี 2 เช้ือโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 45

ทผ่ี า่ นมา...เธอรูจ้ ักวธิ ปี ้ องกนั การตดิ เชอื้ จากการหายใจเอาฉัน เขา้ ไปในรา่ งกายของเธอ...ตอ่ จากน้ี ฉันจะสอนเธอ วิธลี า้ งมือป้ องกนั การตดิ เชอ้ื จากการสัมผสั ใชเ้ วลาไมน่ ้ อยกว่า 20 วนิ าที ก็แค่งา่ ยๆ รอ้ งเพลง 1 เพลง 1 เรม่ิ ลา้ งดว้ ยน้� ำสบู่ใชฝ้ ่ามือถกู ัน 2 ใชฝ้ ่ ามอื ถหู ลังมอื และถูซอกน้ิ ว กิจกรรมที่ 2

3 ใชฝ้ ่ ามอื ถูฝ่ ามอื 4 ใชห้ ลังมอื ถูฝ่ ามือ และน้ิ วถซู อกน้ิ ว กิจกรรมท่ี 2 เชื้อโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 47

5 ใชม้ อื ถูหัวแมม่ อื โดยรอบ 6 ใชป้ ลายน้ิ วมือถู ขวางฝ่ ามือ กิจกรรมที่ 2

7 ใชม้ อื ถูรอบข้อมือ กิจกรรมท่ี 2 เช้ือโควิด-19 เข้าสู่ร่างกายหนูได้ไหม | 49

เพลง ลา้ งมือบอ่ ยๆ โดย กรมอนามัย กระทรวงสาธาณสุข ล้างมอื บอ่ ยๆ ลา้ งมอื บ่อยๆ (4 เท่ยี ว) ขอถามสักนิ ด ขอถามสักนิ ด ท�ำไมตอ้ งล้างมือ อยากจะรู้ อยากจะรู้ ก็เขยบิ กเ็ ขยิบ เข้ามาเลย จะเป็นยังไง จะเป็นยงั ไง ถ้าเราไมล่ ้างมอื จะมีเชอื้ โรคตา่ งๆ ติดอยู่ มนั จะเข้าสู่รา่ งกายเธอ ลา้ งแบบไหนดี ถึงจะถกู ถกู ถูกวิธี ไม่ยากเลย จรงิ ๆ 7 ขอ้ น้ี ท�ำงา่ ยเหลอื เกิน เรม่ิ ท่ขี อ้ ทห่ี น่ึ ง เอาฝ่ามือมาถกู ัน ขอ้ ท่สี อง นั้ นต้องเอาฝ่ามอื ถูหลงั มือ ข้อท่สี าม ต้องเอาฝ่ามอื ถูฝ่ามือ ข้อทส่ี ่ี ต้องเอาหลงั น้ิ วมือถฝู ่ามอื แล้วถึงข้อท่หี ้า ต้องถูน้ิ วหัวแม่มอื ข้อท่หี ก เอาปลายน้ิ วถขู วางฝ่ามอื และข้อทเ่ี จ็ด ถวู นรอบๆขอ้ มือ ท�ำประจ�ำ กจ็ ะดี ดี ดี กิจกรรมที่ 2