การควบคุมงานก่อสร้าง โดยกรมยุทธโยธาทหารบก

การตรวจงานและการส่งมอบงาน 6 - 3 หลังจากทท่ี าการตรวจรับงานงวดแลว้ ผ้คู วบคมุ งานจะทารายการงานท่ีผู้รบั จา้ งยงั ทาไม่แลว้ เสรจ็ สมบูรณ์ ผู้รับจา้ งกจ็ ะตอ้ ง ดาเนนิ การแก้ไขในทนั ที และเมือ่ คณะกรรมการตรวจการจา้ งไดท้ าการตรวจรับงานที่ผู้รับจ้างดาเนินการซ่อมแซมและแก้ไขแล้ว ก็จะ ทาหนงั สือการส่งมอบงานงวดสุดท้ายให้ เน่อื งจากในการตรวจงานงวดสดุ ทา้ ยจะต้องตรวจสอบงานท่ีทาให้แล้วเสร็จถูกต้อง ครบถ้วน ตาม แบบรปู และรายการละเอยี ดทกุ ประการ ดังน้ัน กอ่ นท่จี ะทาการตรวจรบั งาน คณะกรรมการตรวจการจ้างจาเป็นท่ีจะต้องทบทวน แบบรปู และรายการละเอยี ดให้เข้าใจชดั เจนก่อน 4) งานที่ต้องตรวจสอบก่อนสง่ มอบงานงวดสุดทา้ ยมีรายละเอียดดังนี้ (1) ความเรียบร้อยของงานตกแต่ง เช่น งานสี ไม่มีรอยหยุดหรือทาสีล้าแนวท่ีกาหนด งานวัสดุผิวประเภทกระเบ้ือง หรือหินออ่ น ปูได้แนวและระดับ (2) อุปกรณ์ประกอบอาคารต่างๆ เช่น อุปกรณ์ไฟฟ้า ปล๊ัก สวิทซ์ ดวงโคม ว่าติดตั้งถูกต้องครบถ้วน และตรงตาม ตาแหน่ง รวมทัง้ ทดสอบการทางานของอปุ กรณ์ไฟฟา้ ท้ังหมด (3) อปุ กรณ์ประตู - หนา้ ตา่ ง ตดิ ต้ังถกู ตอ้ งครบถ้วน รวมทั้งการใช้งานของประตูหน้าต่างนั้นเปิด - ปิดได้สะดวก และ เรียบรอ้ ย (4) ครุภัณฑป์ ระกอบอาคาร (ถ้าม)ี เชน่ เคาน์เตอร์ มีขนาดถกู ตอ้ ง (5) ทดสอบการเดนิ ท่อนา้ ดี - น้าทงิ้ ขอ้ ต่าง ๆ ไม่มรี อยรั่วหรือน้าซมึ ได้ (6) ทดสอบระบบปรับอากาศว่าใชง้ านไดด้ ี มีอุณหภูมพิ อเหมาะแก่การใช้งาน (7) สง่ มอบของทีก่ าหนดไวใ้ นรายการ เช่น แบบสร้างจริง ลูกกุญแจ ฯลฯ ให้ครบถ้วน โดยท่ัวไปบทบาท และภาระหน้าที่ของคณะกรรมการตรวจการจ้าง จะสิ้นสุดลงเมื่อได้ทาการส่งมอบงานงวดสุดท้าย เสรจ็ สิน้ แลว้ อย่างไรก็ตาม ในสัญญาก่อสร้างของส่วนราชการจะมีข้อกาหนดเก่ียวกับการประกันความเสียหายเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 2 ปี ภายหลังจากท่ีผู้ว่าจ้างได้รับมอบงานงวดสุดท้ายตามสัญญานั้นไว้แล้ว โดยมีหลักฐานทางการเงินแบบใดแบบหน่ึงเป็นประกัน สว่ นใหญ่หลักประกันสัญญาจะเป็นหนังสือค้าประกัน จากธนาคารที่น่าเชื่อถือ โดยสาระสาคัญในหนังสือค้าประกันของธนาคาร คือ ธนาคารจะรับผิดชอบชดใช้แทนผู้รบั จ้างไม่เกนิ วงเงนิ และระยะเวลาทรี่ ะบุไว้ในกรณที ่ีผู้รับจา้ งไม่ยินยอมหรอื เพกิ เฉย ไมซ่ ่อมแซมส่วนท่ี เสียหายตามข้อตกลงในสญั ญา หรือเสื่อมสภาพอันเนื่องมาจากการก่อสร้าง ตามที่ได้รับแจ้งจากผู้ว่าจ้างภายในกาหนดเวลาท่ีระบุใน สัญญา 3. การดาเนนิ การในขน้ั ตอนการตรวจสอบและส่งมอบงานผูเ้ ก่ียวขอ้ งดาเนนิ การดงั น้ี 1) การดาเนินการดา้ นเอกสาร (1) รวบรวมรายงานประจาวัน, ประจาสัปดาห์, ประจาเดือนและเอกสารการขออนุมัติใช้วัสดุก่อสร้างและส่ิงอุปกรณ์ (สป.) ต่างๆ ให้ถูกต้องเรียบรอ้ ยกอ่ นสง่ มอบงาน (2) จัดทาคมู่ อื หรอื คาแนะนาในการใช้ สป. ตา่ งๆ (3) ใบรบั ประกันวสั ดแุ ละอปุ กรณ์ 2) การดาเนินการด้านการปฏิบัติ (1) ตรวจสอบปรมิ าณงานและรายการต่างๆ ใหค้ รบถ้วนถูกต้องตามงวดงาน (2) ประสานงานกับคณะกรรมการตรวจการจา้ ง, ผู้รบั จ้างและเจ้าหน้าทท่ี ่ีเกยี่ วขอ้ ง เพอื่ กาหนดวนั ตรวจรับงาน (3) การฝกึ อบรมเจ้าหนา้ ท่ีจากบริษัทผู้ตดิ ตัง้ ในการใช้ สป. (4) การทดสอบหรอื การสาธติ การใช้งาน

6 - 4 การตรวจงานและการส่งมอบงาน 4. เจา้ หน้าท่ที ่ีเก่ยี วข้อง 1) คณะกรรมการตรวจการจ้าง 2) ผู้รบั จ้าง 3) ผแู้ ทนหน่วยรบั ประโยชน์ 4) นายชา่ งควบคุมงาน 5) ผู้ควบคุมงาน 6) ผ้มู สี ทิ ธริ์ ับมอบงาน 7) ผ้มู สี ิทธริ์ บั มอบงานต่อ 5. เอกสารที่เก่ียวข้อง 1) หนงั สอื อนมุ ัติใชว้ สั ดกุ ่อสร้างและ สป. ตา่ งๆ จากคณะกรรมการพจิ ารณาความเห็นชอบในการใช้งานของวัสดุอุปกรณ์ ก่อสร้างและส่งิ อปุ กรณส์ ายยทุ ธโยธาประจาอาคารและส่งิ ปลูกสรา้ งของกองทัพบก (คพว.ยย.ทบ.) 2) ใบรายงานผลการตรวจรับงานงวด / งวดสดุ ทา้ ย 3) ใบรบั รองผลการปฏบิ ตั งิ าน 4) ใบตรวจการจ้าง 5) ภาพถ่ายแสดงผลงานทท่ี าแล้วเสรจ็ ของงานงวดนนั้ ๆ แนบประกอบการอนมุ ตั ิเบกิ เงนิ หมายเหตุ 1. การสง่ งานจะส่งขา้ มงวดไม่ไดย้ กเว้นกรณใี นสัญญาระบุวา่ สง่ งานข้ามงวดได้ แตส่ ามารถสง่ หลายงวดรวมกันได้ โดยเอกสาร การส่งมอบงานจะต้องแยกแตล่ ะงวด 2. การปรับ ในระหว่างงวดถึงแม้จะเกินเวลาที่ระบุไว้ในสัญญาจะปรับผู้รับจ้างไม่ได้จะปรับได้ในกรณีเกินระยะเวลาในงวด สดุ ทา้ ยเท่าน้ัน

การตรวจรบั รองสภาพงานและการแก้ไขส่งิ ชารดุ บกพรอ่ ง 7 - 1 บทที่ 7 การตรวจรบั รองสภาพงานและการแก้ไขส่งิ ชารุดบกพรอ่ ง 1. การตรวจรับรองสภาพงาน 1) การตรวจรับรองสภาพงาน โดยปกติงานก่อสร้าง และซ่อมแซมอาคารจะรับรองสภาพงานไม่น้อยกว่า 2 ปี ยกเว้น งานซอ่ มแซมครภุ ณั ฑ์ เชน่ เครือ่ งปรบั อากาศ เครอื่ งสบู น้า จะรับรองสภาพงาน 1 ปี โดยก่อนครบก้าหนดการรับรองสภาพงานอย่าง น้อย 45 วัน จะตอ้ งมกี ารตรวจสภาพความชา้ รุดเสียหายวา่ มหี รอื ไม่ แลว้ จึงคืนหลกั ประกันสญั ญา โดยเจา้ หนา้ ที่พัสดุของหน่วยจะต้อง รายงานขออนุมตั ผิ ้วู า่ จ้าง หรอื ผู้เก่ียวขอ้ งด้าเนนิ การ ดังน้ี.- (1) แตง่ ตง้ั กรรมการตรวจสภาพงาน จา้ นวน 1 นาย คัดเลอื กจากคณะกรรมการตรวจการจ้าง (2) แจ้งผู้ควบคุมงานตรวจสภาพงานและรายงานผลถึงเจา้ หนา้ ทพ่ี สั ดุ กอ่ นหมดวันรับรองสภาพงานอยา่ งน้อย 30 วัน (3) มีหนังสอื แจ้งหนว่ ยรบั ประโยชนจ์ ดั เจา้ หน้าท่รี ว่ มตรวจสภาพงาน (4) มีหนงั สอื แจ้งผู้รบั จ้างจัดผ้แู ทนร่วมตรวจสภาพงาน 2) กรณีไมเ่ กิดความชารดุ เสียหาย หลงั จากตรวจรับรองสภาพงานแลว้ ไม่ปรากฏความช้ารุดบกพร่องให้รายงานผู้ว่าจ้างเพื่อ อนุมัตถิ อนหลักประกันสัญญาใหก้ บั ผู้รับจ้างตอ่ ไป 2. การแกไ้ ขสง่ิ ชารุดบกพร่องในระหว่างรับรองสภาพงาน เม่ือได้รับแจ้งจากหน่วยรับประโยชน์ว่าอาคารท่ีได้รับการซ่อมแซมตามสัญญาเกิดความช้ารุดให้เจ้าหน้าที่พัสดุของหน่วย ด้าเนินการน้าเรยี นผวู้ ่าจา้ งให้สัง่ การผู้เก่ยี วขอ้ งด้าเนินการดังน้ี.- 1) แจง้ ผู้รับจา้ งใหเ้ ขา้ ไปด้าเนนิ การซ่อมแซมแก้ไขส่ิงบกพรอ่ งภายใน 15 วัน หลงั จากท่ีแจ้ง 2) แจ้งหนว่ ยรบั ประโยชน์ทราบ 3) ให้ผคู้ วบคุมงานติดตามการแกไ้ ขสง่ิ ช้ารุดแล้วน้าเรียนผลใหผ้ ู้ว่าจา้ งทราบผา่ นเจ้าหน้าท่ีพัสดุ 3. เจ้าหนา้ ท่ที เี่ ก่ียวข้อง 1) กรรมการตรวจรบั รองสภาพงาน 2) ผแู้ ทนหนว่ ยรับประโยชน์ 3) นายชา่ งควบคุมงาน 4) ผู้ควบคมุ งาน 5) ผรู้ บั จา้ ง 6) เจา้ หนา้ ทีพ่ สั ดุ 4 เอกสารท่เี กย่ี วข้อง 1) เอกสารการตรวจรบั รองสภาพงานให้ผู้แทนหน่วย กรรมการตรวจการจ้างและผู้ควบคุมงาน ร่วมตรวจสอบรายการช้ารุด แล้วรายงานผู้ว่าจ้าง 2) เอกสารการติดตามการซ่อมแซมแกไ้ ขส่ิงช้ารุดบกพรอ่ ง จา้ นวน 2 ครั้ง (หลงั จากมีหนังสือแจ้งผู้รับจ้างแก้ไขภายใน 15 วัน จากผวู้ า่ จา้ ง)

7 - 2 การตรวจรบั รองสภาพงานและการแกไ้ ขสงิ่ ชารุดบกพร่อง 5. วิธีปฏิบัติในการซ่อมแซมอาคารกรณีผู้รับจ้างไม่ดาเนินการแก้ไขรายการชารุดโดยใช้เงินฝากเพ่ือบูรณะ ทรพั ย์สินท่ไี ด้จากการริบหลักประกนั สัญญา ระหว่างการรับรองสภาพงาน 2ปี มีรายการช้ารุดบกพร่องหน่วยได้แจ้งให้ผู้รับจ้างเข้าด้าเนินการครบ จ้านวน 2 ครั้ง ผรู้ บั จา้ งไมเ่ ขา้ ดา้ เนนิ การให้มีการด้าเนนิ การ ดังน้ี.- 1) หน่วยแจ้งสงวนสิทธ์ิ และให้ส่งรายละเอียดรายการช้ารุดให้ ยย.ทบ. ประมาณการงานในส่วนท่ีจะต้องซ่อมคืนสภาพ ให้แลว้ เสรจ็ ภายใน 45 วนั 2) เมื่อหน่วยได้รับประมาณการงานดังกล่าวแล้วให้แจ้ง ผู้รับจ้าง และ ธนาคาร เพื่อริบหลักประกันสัญญาจ้านวนเงิน ตามประมาณการ ของ ยย.ทบ. หรอื ฝ่ายยทุ ธโยธาของหนว่ ย โดยระบุยนื ราคาดังกลา่ วภายใน 30 วนั 3) เม่ือหน่วยได้รับเงินริบหลักประกันสัญญา (ตามวงเงินที่ ยย.ทบ. หรือ ฝ่ายยุทธโยธาของหน่วยได้ประมาณการ) ให้ น้าสง่ กง.ทบ. ภายใน 7 วนั พร้อมจัดทา้ ทะเบยี นคุมเงนิ รายรบั เพ่ือบรู ณะทรพั ย์สิน 4) หนว่ ยรายงานขออนุมตั ใิ ช้เงนิ รบิ หลักประกนั สญั ญาเพ่อื ซ่อมแซมอาคารพร้อมแนบส้าเนาใบน้าสง่ เงนิ ริบหลักประกันสัญญา (ไป กง.ทบ.) และบญั ชรี ายละเอียดราคากลางงานดังกล่าวด้วย ภายใน 15 วัน กรณีวงเงินริบหลักประกันสัญญาท่ีใช้ในการซ่อมแซม อาคารเกนิ 1 ล้านบาท ให้รายงานขอทา้ ความตกลงกับกรมบัญชีกลาง ผ่านส้านักปลัดบัญชีกองทัพบก (สปช.ทบ.) และเม่ือได้รับการ อนุญาตจากกรมบญั ชกี ลางแล้วให้ดา้ เนินการในขน้ั ตอนต่อไป 5) หน่วยมีหนังสือแจง้ กง.ทบ. เพอ่ื ตรวจสอบยืนยนั ยอดเงนิ ริบหลกั ประกันสญั ญา 6) เมอ่ื กง.ทบ. แจ้งยนื ยันยอดเงนิ ดังกล่าวแล้วให้หน่วยรายงานขออนุมัติหลักการต่อผู้บังคับหน่วย โดยใช้บัญชีรายละเอียด ราคากลางเป็นแผนจดั หา (ด้าเนนิ การเชน่ เดียวกบั งบบริหารหน่วย) 7) ให้หนว่ ยดา้ เนนิ กรรมวธิ ีจดั หาเพอ่ื หาผู้รับจ้างแล้วรายงานขออนุมัติจ้างต่อผู้บงั คบั หนว่ ย 8) หน่วยรายงานขออนมุ ตั ิจ้างและผูกพนั งบประมาณต่อผู้บังคับหนว่ ย พร้อมแจง้ ผลการด้าเนินกรรมวิธีจัดหาให้ กง.ทบ. และ สปช.ทบ. ทราบ 9) เมื่อหน่วยผูกพันงบประมาณและลงนามในสัญญาแล้ว ให้เบิกจ่ายงบประมาณให้แล้วเสร็จก่อนวันท้าการสุดท้าย ของปีงบประมาณท่ีมเี ลขคู่ กรณไี มส่ ามารถเบิกจา่ ยงบประมาณได้ทนั ใหข้ อท้าความตกลงขยายเวลาเบิกจ่ายงบประมาณ ไป สปช.ทบ. ภายในเดอื น ม.ิ ย. ของปงี บประมาณทีเ่ ป็นเลขคู่ต่อไป กรณีได้รับเงินริบหลักประกันสัญญา หลังจากวันที่ 15 มิ.ย. ของปีงบประมาณ ท่ีเป็นเลขคู่ให้แจง้ ขอท้าความตกลงขยายเวลาเบกิ จ่ายงบประมาณ ไป สปช.ทบ. โดยด่วน หากคาดว่าไม่สามารถเบกิ จ่ายงบประมาณได้ ทันตามก้าหนดข้างตน้

กฎหมายและระเบียบคาสง่ั ท่ีเกีย่ วข้องกับการควบคมุ งานก่อสรา้ ง 8 - 1 บทที่ 8 กฎหมายและระเบียบคาสง่ั ท่ีเก่ยี วข้องกับการควบคมุ งานก่อสรา้ ง ความร้เู บื้องตน้ เกย่ี วกับกฎหมายทเี่ กยี่ วขอ้ งในงานก่อสรา้ ง ความรู้เบ้ืองต้นเก่ียวกับกฎหมายที่เกี่ยวข้องในงานก่อสร้าง จะกล่าวถึงกฎหมายต่างๆ ท่ีเก่ียวข้องในการก่อสร้างและ แนวทางในการค้นควา้ ขอ้ มูลเกีย่ วกับกฎหมายทเี่ กยี่ วขอ้ งในงานกอ่ สร้าง ดังน้ี.- กฎหมายทเ่ี กย่ี วขอ้ งในงานกอ่ สร้าง ในงานกอ่ สรา้ งมีกฎหมายทเ่ี ก่ยี วข้องมากมาย เน่อื งจากการกอ่ สรา้ งอาคารมีผลกระทบต่อประชาชน สังคมและส่ิงแวดล้อม อย่างสาคัญในหลายด้าน จาเป็นต้องมีกฎหมายเพ่ือควบคุมอาคารโดยเฉพาะประกอบกับอาคารเป็นส่วนประกอบสาคัญและส่งผล กระทบตอ่ การอยูอ่ าศัย การดารงชวี ิต การประกอบอาชพี และการประกอบธุรกิจเกือบทุกประเภท ในกฎหมายเพื่อกากับดูแลในเร่ือง ตา่ งๆ จึงมีขอ้ กาหนดที่เกี่ยวขอ้ งกบั อาคารอยูด่ ว้ ย นอกจากนนั้ การก่อสร้างเป็นธุรกิจประเภทหนึ่งจึงเกี่ยวข้องกับกฎหมายธุรกิจต่างๆ ดว้ ย ดังนนั้ หากจะกล่าวถึงกฎหมายท่ีเกยี่ วข้องในงานก่อสรา้ งอาจแบง่ ออกไดด้ ังน้ี คอื 1. กฎหมายควบคุมอาคาร เป็นชอ่ื ทีเ่ รยี กโดยรวมของกฎหมายหลักที่ควบคุมกากับดูแลเก่ียวกับการก่อสร้างและอาคาร โดยตรง ได้แก่ พระราชบญั ญัตคิ วบคุมอาคาร และกฎหมายลูกบทที่ออกตามความในพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร เช่น กฎกระทรวง ประกาศข้อบญั ญตั ิทอ้ งถนิ่ ฯลฯ 2. กฎหมายอื่นๆ ท่ีเก่ียวข้องในงานก่อสร้าง คือ กฎหมายท่ีมีวัตถุประสงค์หลักในการควบคุมดูแลเร่ืองอ่ืนมิใช่การ ควบคมุ อาคาร แต่มีบทบัญญัติที่เก่ียวข้องในงานก่อสร้างและอาคาร กฎหมายต่างๆ เหล่านี้รวมถึง กฎกระทรวง ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ หรือคาสงั่ ทีอ่ อกตามความในกฎหมายหลกั ดว้ ย โดยอาจแบ่งออกเป็นกลมุ่ ต่างๆ ได้ 8 กลุม่ ซึ่งจะกล่าวถึงพระราชบญั ญัตแิ ละ กฎหมายท่อี อกตามความในพระราชบญั ญตั สิ าคัญ ดงั น้ี 1) กฎหมายเกี่ยวกบั ท่ีดินและการใชป้ ระโยชนท์ ีด่ ิน เชน่ (1) พระราชบัญญตั ิการผังเมือง พ.ศ. 2518 ทส่ี าคัญ ได้แก่ ผงั เมอื งรวมจงั หวัดต่างๆ (2) พระราชบญั ญัติขุดและถมดิน พ.ศ. 2543 ท่ีสาคัญ ได้แก่ กฎกระทรวงกาหนดมาตรการป้องกันการพังทลาย ของดินและส่งิ ปลูกสร้างในการขุดหรอื ถมดนิ พ.ศ. 2548 เป็นตน้ (3) พระราชบัญญัติการจดั สรรทีด่ ิน พ.ศ. 2543 ที่สาคญั ได้แก่ ข้อกาหนดการจัดสรรที่ดินจังหวัด เปน็ ต้น (4) พระราชบญั ญตั ิการนคิ มอตุ สาหกรรมแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2522 ท่ีสาคัญ ได้แก่กฎกระทรวง และประกาศ ต่างๆ ของการนคิ มอตุ สาหกรรมแหง่ ประเทศไทย (5) ประมวลกฎหมายที่ดนิ 2) กฎหมายเก่ยี วกบั การอนุรักษ์ทรพั ยากรและสงิ่ แวดล้อม เชน่ (1) พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 ที่สาคัญ ได้แก่ กฎกระทรวง กาหนดใหจ้ ัดทาแผนจัดการคณุ ภาพสิ่งแวดล้อมว่าดว้ ยการควบคมุ มลพิษจากแหลง่ กาเนิด รายงานการวิเคราะหผ์ ลกระทบส่ิงแวดลอ้ ม เป็นต้น (2) พระราชบัญญัติการส่งเสริมและการอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2535 ท่ีสาคัญ ได้แก่ การอนุรักษ์พลังงาน ในอาคารควบคุม และโรงงานควบคมุ (3) กฎหมายท่ีเกยี่ วกับการคมนาคมและระบบสาธารณูปโภค เช่น - พระราชบัญญัติการเดินอากาศ พ.ศ. 2497 ท่ีสาคัญ ได้แก่ การกาหนดเขตปลอดภัยในการเดินอากาศ ในบริเวณใกลเ้ คียงของสนามบินตา่ งๆ เปน็ ตน้ - พระราชบญั ญัติทางหลวง พ.ศ. 2535 ที่สาคัญ ได้แก่ กฎกระทรวงและประกาศต่างๆ ในการควบคุมอาคาร หรือส่งิ ปลกู สร้างในทด่ี นิ ริมเขตทางหลวง ทางเชอ่ื มและทอ่ ระบายน้า เปน็ ต้น

8 - 2 กฎหมายและระเบยี บคาสง่ั ทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั การควบคมุ งานก่อสรา้ ง - พระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้าไทย พ.ศ. 2456 ที่สาคัญ ได้แก่ ระเบียบกรมเจ้าท่าเกี่ยวกับ การก่อสรา้ งส่งิ ล่วงล้าลาน้า เปน็ ต้น - พระราชบัญญัติการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2511 ท่ีสาคัญ ได้แก่ ประกาศการไฟฟ้า ฝา่ ยผลิต พ.ศ. 2545 เรือ่ ง การกอ่ สร้างใกล้สายไฟฟ้าแรงสูง เปน็ ตน้ (4) กฎหมายเก่ียวกับวตั ถุอันตรายและเชอ้ื เพลงิ เช่น - พระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ.2535 ที่สาคัญ ได้แก่ ข้อกาหนดเก่ียวกับสถานท่ีเก็บรักษาวัตถุอันตราย ตา่ งๆ เป็นตน้ - พระราชบัญญัติควบคุมน้ามันเช้ือเพลิง พ.ศ.2542 ท่ีสาคัญ ได้แก่ ข้อกาหนดเกี่ยวกับสถานีบริการน้ามัน เชือ้ เพลงิ คลังนา้ มัน เปน็ ต้น (5) กฎหมายเกย่ี วกบั การสาธารณสขุ เชน่ - พระราชบัญญตั ิรกั ษาความสะอาดและความเปน็ ระเบยี บเรียบร้อยของบา้ นเมือง พ.ศ. 2535 - พระราชบญั ญัติสาธารณสุข พ.ศ. 2535 - พระราชบญั ญัติการคุ้มครองสุขภาพของผู้ไมส่ บู บหุ ร่ี พ.ศ. 2535 - พระราชบญั ญัตกิ ารฟ้นื ฟูสมรรถภาพคนพิการ พ.ศ.2534 ท่ีสาคัญ ได้แก่ กฎกระทรวง ฉบับท่ี 4 (พ.ศ. 2542) ระเบียบ คณะกรรมการฟนื้ ฟูสมรรถภาพคนพกิ ารว่าด้วยมาตรฐานอุปกรณห์ รือส่ิงอานวยความสะดวกโดยตรงแก่คนพกิ าร พ.ศ. 2544 เปน็ ตน้ (6) กฎหมายตามประเภทของอาคารหรือการใชส้ อย เช่น - พระราชบญั ญตั ิโรงงาน พ.ศ. 2535 ที่สาคัญ ไดแ้ ก่ กฎกระทรวงฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2535) - พระราชบญั ญัติสถานพยาบาล พ.ศ.2541 ทสี่ าคัญ ได้แก่ กฎกระทรวงว่าด้วยลกั ษณะของสถานพยาบาลและ ลกั ษณะการใหบ้ ริการของสถานพยาบาล - พระราชบัญญัติโรงเรียนเอกชน พ.ศ. 2525 ที่สาคัญ ได้แก่ กฎกระทรวงฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2529) ระเบียบ กระทรวงศกึ ษาธิการ เปน็ ตน้ - พระราชบญั ญตั ิหอพกั พ.ศ. 2507 - พระราชบัญญัติสถานบริการ พ.ศ. 2509 ท่ีสาคัญ ได้แก่ พระราชกฤษฎีกากาหนดท้องที่งดอนุญาตให้ ตง้ั สถานบรกิ าร เป็นตน้ - พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศิลปวตั ถุ และพพิ ธิ ภัณฑส์ ถานแห่งชาติ พ.ศ. 2535 - พระราชบญั ญตั ิเขตปลอดภัยในราชการทหาร พ.ศ. 2478 - พระราชบัญญตั ิโรงแรม พ.ศ. 2547 (7) กฎหมายเกย่ี วกับการประกอบอาชีพท่ีเกย่ี วข้องในงานกอ่ สร้าง เช่น - พระราชบญั ญตั กิ ารประกอบอาชพี งานก่อสร้าง พ.ศ. 2522 - พระราชบญั ญัติสถาปนิก พ.ศ. 2543 - พระราชบญั ญตั วิ ศิ วกร พ.ศ. 2542 (8) กฎหมายอน่ื ๆ เชน่ - ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ คือ กฎหมายท่ีรวบรวมกฎหมายแพ่ง และ กฎหมายพาณิชย์เข้าไว้ ในเล่มเดียวกัน กฎหมายแพ่ง คือ กฎหมายทว่ี างระเบียบความเกย่ี วพนั ระหว่างบุคคลเกี่ยวกับ สถานภาพ สิทธิ หน้าท่ี และความรับผิด ของบุคคลตามกฎหมาย เช่น กฎหมายว่าด้วยนิติกรรม ละเมิดทรัพย์สิน เป็นต้น กฎหมายพาณิชย์ คือ กฎหมายท่ีวางระเบียบ ความเก่ียวพันทางการค้าหรือธุรกิจระหว่างบุคคล เช่น กฎหมายว่าด้วยการซื้อขาย การเช่าซื้อ หุ้นส่วน บริษัท เป็นต้น ในประมวล กฎหมายแพง่ และพาณิชย์มมี าตราตา่ งๆ ท่ีเก่ียวขอ้ งกับทีด่ นิ และอสังหาริมทรัพย์ และการดาเนินการตา่ งๆ ท่เี ก่ยี วข้องในการกอ่ สรา้ ง

กฎหมายและระเบียบคาสั่งท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั การควบคุมงานก่อสรา้ ง 8 - 3 - ประมวลกฎหมายอาญา คือ กฎหมายที่รวบรวมกฎหมายที่กาหนดลักษณะของการกระทาที่ถือว่าเป็น ความผิดและกาหนดบทลงโทษทางอาญาสาหรับความผิดน้ันเข้าไว้ในเล่มเดียวกัน ในประมวลกฎหมายอาญามีมาตราต่างๆ ทีเ่ ก่ียวขอ้ งทั้งโดยตรงและโดยอ้อมกบั การกอ่ สร้าง แต่โดยท่วั ไปเป็นเรือ่ งของอันตรายตอ่ ผูอ้ น่ื เช่น - มาตรา 226 ผู้ใดกระทาดว้ ยประการใดๆ แกโ่ รงเรยี น อเู่ รือ ท่จี อดรถ หรือเรือสาธารณะ ทุ่นจอดเรือ สิ่งปลูก สร้าง เครื่องจักร เครื่องกล สายไฟฟ้า หรือส่ิงท่ีทาไว้เพ่ือป้องกันอันตรายแก่บุคคล หรือทรัพย์ จนน่าจะเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่ บคุ คลอ่ืน ต้องระวางโทษจาคกุ ไม่เกนิ ห้าปี หรอื ปรบั ไมเ่ กินหน่ึงหมืน่ บาท หรือทงั้ จาท้ังปรบั - มาตรา 227 ผู้ใดเป็นผู้มีวิชาชีพในการออกแบบ ควบคุม หรือทาการก่อสร้างซ่อมแซม หรือรื้อถอน อาคาร หรอื สิ่งปลูกสร้างใดๆ ไม่ปฏบิ ัตติ ามหลักเกณฑ์ หรือวธิ ีอันพงึ กระทาการนั้นๆ โดยประการที่น่าจะเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่บุคคลอื่น ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกนิ ห้าปี หรือปรบั ไม่เกินหนึ่งหมนื่ บาท หรือท้ังจาท้งั ปรบั - กฎหมายที่เก่ียวขอ้ งกบั การประกอบธุรกจิ เช่น - กฎหมายดา้ นภาษอี ากร เช่น ประมวลรัษฎากร - กฎหมายดา้ นแรงงาน เชน่ พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 พระราชบัญญตั เิ งินทดแทน พ.ศ. 2535 พระราชบญั ญตั ิแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. 2515 เป็นต้น - กฎหมายที่เกยี่ วขอ้ งกบั การประกอบธุรกจิ อน่ื ๆ เช่น พระราชบัญญัติลิขสิทธ์ิ ฯลฯ จะเห็นได้ว่ามีกฎหมายที่มี ขอ้ กาหนดท่เี กย่ี วข้องในงานกอ่ สร้างและอาคารมากมายหลายฉบับ และการปฏบิ ตั ิตามกฎหมายต้องปฏิบัตติ ามกฎหมายท่ีเก่ียวข้องทุก ฉบบั ปัจจุบนั ไมม่ ีประมวลกฎหมายเกย่ี วกบั การก่อสร้าง จงึ ตอ้ งตรวจสอบกฎหมายต่างๆ ทเี่ ก่ยี วข้องทั้งหมดทีละฉบับ ซ่ึงค่อนข้างยาก และอาจเกดิ ความผิดพลาดไดง้ า่ ย ตอ้ งใชค้ วามรอบคอบถี่ถว้ น และประสบการณ์ แนวทางการค้นควา้ ขอ้ มลู กฎหมายท่ีเก่ียวขอ้ งในงานกอ่ สรา้ ง กฎหมายตา่ งๆ มกี ารเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาเพอ่ื ความเหมาะสมทันต่อความต้องการและการเปล่ียนแปลงของสังคม จึง ต้องติดตามอยู่เสมอ การค้นคว้าข้อมูลกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องในงานก่อสร้างเพ่ือให้ทราบถึงข้อมูลของกฎหมายที่เป็นปัจจุบันเป็นส่ิง ทจี่ าเป็นอยา่ งย่งิ แนวทางในการค้นคว้าข้อมูลกฎหมายท่เี กีย่ วขอ้ งในการกอ่ สรา้ งมีดังต่อไปน้ี คอื 1. แหล่งข้อมูลกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องในงานก่อสร้าง แหล่งข้อมูลของกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายอื่นๆ ทีเ่ กยี่ วขอ้ งในการกอ่ สรา้ ง อาจแบง่ ออกได้เป็น 1) หน่วยงานที่มีความเก่ียวข้องกับกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายอื่นๆ ท่ีเกี่ยวข้อง เช่น ผู้ออกกฎหมาย ผูท้ ีต่ ้องนากฎหมายไปปฏิบตั ิ และผทู้ ี่รวบรวมกฎหมายตามวิชาชีพ ซึ่งมที ้งั หน่วยงานราชการ และเอกชน หน่วยงานราชการ หน่วยงานผู้มีหน้าท่ีเกี่ยวข้องกับกฎหมายต่างๆ เช่น หน่วยงานราชการ ผู้ทาหน้าท่ีประกาศใช้ กฎหมาย ได้แก่ สานักงานราชกิจจานุเบกษา หน่วยงานราชการผู้มีหน้าท่ีรับผิดชอบในการกากับดูแลเก่ียวกับการควบคุมอาคาร ตามพระราชบญั ญตั ิ ได้แก่ หนว่ ยราชการส่วนท้องถ่ิน เช่น กรุงเทพฯ เทศบาล องคก์ ารบริหารสว่ นทอ้ งถน่ิ เป็นตน้ หนว่ ยงานราชการที่ มีหน้าที่รับผิดชอบกฎหมายควบคุมอาคาร ได้แก่ สานักงานคณะกรรมการการควบคุมอาคาร กรมโยธาธิการและผังเมือง กระทรวงมหาดไทย และหน่วยงานราชการผูม้ หี นา้ ทรี่ ับผิดชอบในการกาลับดูแลเก่ียวกับกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ซ่ึงจะหลากหลาย ตามหน้าทรี่ ับผดิ ชอบ หนว่ ยงานกากบั ดแู ลเก่ยี วกับการควบคมุ อาคารจะมคี วามสาคัญมากกวา่ หน่วยงานอืน่ เนอื่ งจากเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่ ตามกฎหมายในการรวบรวมกฎหมายควบคมุ อาคารและกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องท่ีต้องปฏิบัติตามไว้แจกหรือจาหน่ายแก่ประชาชนท่ัวไป ตามมาตรา 13 ทวิ ในพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร กรณีท่ีไม่มีรายละเอียดของกฎหมายอื่นๆ หน่วยงานจะสามารถให้คาแนะนา ที่เป็นประโยชน์ในการค้นคว้าต่อไป เช่น ช่ือและแนวทางท่ีจะติดต่อหน่วยงานผู้รับผิดชอบ ซึ่งแตกต่างกันไป เช่น พระราชบัญญัติ การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ได้แก่ การนิคมอุตสาหรรมแห่งประเทศไทย พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพ สง่ิ แวดลอ้ มแห่งชาติ ได้แก่ กระทรวงวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เป็นต้น

8 - 4 กฎหมายและระเบยี บคาส่ังท่ีเก่ยี วขอ้ งกับการควบคมุ งานกอ่ สร้าง หน่วยงานเอกชน หน่วยงานหลักท่ีมีการรวบรวมกฎหมายควบคุมอาคารในภาคเอกชนได้แก่ ผู้ท่ีต้องนากฎหมาย ควบคุมอาคารไปปฏิบัติ คือ องค์การวิชาชีพและสมาคมวิชาชีพที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง เช่น สภาสถาปนิก สภาวิศวกร สมาคม สถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ สมาคมอุตสาหกรรมก่อ สร้างไทยใน พระบรมราชูปถัมภ์ เปน็ ต้น นอกจากนั้นยังมีผู้รวบรวมกฎหมายเพื่อเผยแพร่แก่ผู้สนใจเพ่ือประโยช์ในการศึกษาและเพ่ือการค้า เช่น สานกั พิมพด์ ้านกฎหมาย เปน็ ต้น 2) หน่วยงานด้านการศึกษา สถาบันการศึกษาต่างๆ เป็นแหล่งข้อมูลอีกแหล่งหน่ึง ได้แก่ ตามห้องสมุดต่างๆ โดยเฉพาะสถานศกึ ษาทม่ี กี ารสอนดา้ นสถาปัตยกรรม วศิ วกรรม การก่อสร้าง และด้านกฎหมาย 2. ลักษณะขอ้ มลู และการสบื ค้น ลักษณะข้อมูลกฎหมายควบคุมอาคาร ที่จัดทาโดยแหล่งข้อมูลที่กล่าวมาแล้วเบ้ืองต้น อาจแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คอื ขอ้ มูลเอกสารและขอ้ มูลอเิ ลก็ ทรอนิกส์ 1) ข้อมูลเอกสาร ได้แก่ หนังสือ มีท้ังหนังสือที่เป็นการรวบรวมตัวบทกฎหมายมาไว้รวมกันและหนังสือวิเคราะห์ กฎหมาย บทความทางวิชาการและวชิ าชีพเกยี่ วกบั กฎหมาย ตวั อย่างเชน่ ราชกิจจานุเบกษา พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร หนังสือรวม กฎหมายควบคมุ อาคาร และหนงั สอื ทว่ี ิเคราะห์ข้อกาหนดตา่ งๆ 2) ขอ้ มูลอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ได้แก่ ข้อมลู อิเล็กทรอนิกสท์ ห่ี น่วยงานตา่ งๆ ทง้ั ทางราชการและเอกชนมีบริการเผยแพร่และ สามารถถา่ ยโอนข้อมูล (Download) ได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สามารถสืบค้นและถ่ายโอนข้อมูลได้จากเว็บไซต์ (website) ของหน่วย ราชการหรือหน่วยเอกชนที่เกี่ยวข้องในงานก่อสร้าง และกฎหมายทั่วไป ดังกล่าวมาแล้วข้างต้น รายช่ือหน่วยงานที่สาคัญๆ และ เว็บไซต์ทนี่ า่ สนใจได้แสดงไวใ้ นตาราง ตาราง : แสดงเว็บไซต์ของหน่วยงานท่ีเก่ยี วขอ้ ง หน่วยงาน เว็บไซต์ กรมโยธาธิการและผังเมอื ง กระทรวงมหาดไทย www.dpt.go.th กรุงเทพมหานคร www.bma.go.th สภาสถาปนิก www.thaiarchitects.org สภาวิศวกร www.coe.or.th สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชปู ถัมภ์ www.asa.or.th วศิ วกรรมสถานแหง่ ประเทศไทยในพระบรมราชูปถมั ภ์ www.eit.or.th สมาคมอุตสาหกรรมกอ่ สร้างไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ www.tca.or.th สานักพมิ พ์คณะรฐั มนตรีและราชกจิ จานุเบกษา www.ratchakitcha.soc.go.th 3. การให้คาปรกึ ษาและตอบคาถามเกีย่ วกบั กฎหมายควบคมุ อาคาร กฎหมายควบคุมอาคารยังกาหนดให้ราชการส่วน ท้องถิ่นมีหน้าที่ตอบคาถามในบางเรื่อง เกี่ยวกับการ ปฏิบัติตาม กฎหมายควบคุมอาคาร แก่ปร ะช าช นแล ะกาหนดให้ส านั กง าน คณะกรรมการควบคุมอาคาร มีหน้าที่ให้คาแนะนาแก่ภาคเอกชนในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติด้วย ในพระราชบัญญัติควบคุม อาคารกาหนดให้ประชาชนต้องสอบถามเปน็ ลายลกั ษณ์อกั ษร แก่หน่วยงานต่างๆ เหลา่ น้ี เช่น สานักงานคณะกรรมการควบคุมอาคาร กรมโยธาธิการและผังเมือง ศูนย์บริการให้คาปรึกษาก่อนการขออนุญาต ที่ทาการเขตต่างๆ กองควบคุมอาคาร สานักการโยธา กรุงเทพฯ เป็นต้น มีบริการตอบคาถามและตอบข้อสงสัยแก่ประชาชน โดยมักจะเปิดบริการให้คาปรึกษาท้ังแบบเผชิญหน้าและ แบบบรกิ ารตอบคาถามทางดา้ นสนทนาในเวบ็ ไซต์

กฎหมายและระเบยี บคาสง่ั ที่เกย่ี วขอ้ งกับการควบคมุ งานก่อสร้าง 8 - 5 กฎและระเบยี บทีเ่ กีย่ วข้องกบั การควบคุมงานก่อสร้างของกองทพั บก มดี ังนี้.- 1. ระเบยี บสานกั นายกรัฐมนตรวี า่ ด้วยการพสั ดุ พ.ศ.2535 และทีแ่ ก้ไขเพิ่มเติม 2. คาส่ัง กห. (เฉพาะ) ที่ 50/50 ลง 16 ม.ี ค. 50 เรื่อง การพสั ดุ 3. คาสง่ั ทบ. ที่ 620/2531 ลง 14 มิ.ย. 31 เรอ่ื ง การแต่งตั้งคณะกรรมการจัดซ้ือหรือจา้ งและดาเนินกรรมวธิ ใี นการจดั ซือ้ หรือจ้าง 4. ระเบียบ ทบ. วา่ ด้วย การทาสญั ญาและการบอกเลิกสัญญา พ.ศ. 2536 1. ระเบยี บสานกั นายกรัฐมนตรวี ่าด้วยการพสั ดุ พ.ศ.2535 และที่แกไ้ ขเพิม่ เติม 1) บทกาหนดโทษ ข้อ 10 ผมู้ อี านาจหรอื หนา้ ทีด่ าเนินการตามระเบยี บนี้ หรอื ผ้หู นึ่งผูใ้ ดกระทาโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อไม่ปฏิบัติ ตามระเบยี บนี้ หรือกระทาโดยมเี จตนาทุจรติ หรือกระทาการโดยปราศจากอานาจ หรือนอกเหนืออานาจหน้าท่ี รวมท้ังมีพฤติกรรม ท่เี อ้อื อานวยแกผ่ ู้เข้าเสนอราคาหรอื เสนองาน ให้มีการขัดขวางการแข่งขันราคาอย่างเป็นธรรม ถือว่าผู้น้ันกระทาผิดวินัยกฎหมาย ว่าด้วยระเบยี บข้าราชการหรอื ตามกฎหมายเฉพาะของสว่ นราชการนน้ั ภายใตห้ ลกั เกณฑ์ ดงั นี้ (1) ถ้าการกระทามีเจตนาทุจรติ หรือเป็นเหตใุ ห้ทางราชการเสียหายอย่างแรง ให้ดาเนินการลงโทษอย่างต่าปลดออก จากราชการ (2) ถา้ การกระทาเปน็ เหตใุ หท้ างราชการเสียหายแตไ่ ม่ร้ายแรง ให้ลงโทษอยา่ งตา่ ตัดเงนิ เดือน (3) ถ้าการกระทาไม่เป็นเหตุให้ทางราชการเสียหาย ให้ลงโทษภาคทัณฑ์หรือว่ากล่าวตักเตือน โดยทาคาสั่งเป็น ลายลักษณ์อกั ษร การลงโทษทางวินัยตาม (1) และ (2) ไม่เป็นเหตุให้ผู้กระทาหลุดพ้นจากความรับผิดในทางแพ่งตามกฎหมาย และ ระเบียบของทางราชการทเ่ี กี่ยวขอ้ งหรือความผิดทางอาญา ( ถ้ามี ) 2) คณะกรรมการดาเนนิ การซื้อหรอื จา้ ง ข้อ 34 ในการดาเนินการซ้ือหรือจ้างแต่ละคร้ัง ให้หัวหน้าส่วนราชการแต่งต้ังคณะกรรมการข้ึน เพื่อปฏิบัติการ ตามระเบยี บน้ี พร้อมกบั กาหนดระยะเวลาในการพจิ ารณาองคค์ ณะกรรมการ แล้วแตก่ รณี คือ (1) คณะกรรมการเปดิ ซองสอบราคา (2) คณะกรรมการรบั และเปดิ ซองประกวดราคา (3) คณะกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา (4) คณะกรรมการจัดซือ้ โดยวธิ ีพิเศษ (5) คณะกรรมการจดั จา้ งโดยวธิ พี ิเศษ (6) คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุ (7) คณะกรรมการตรวจการจ้าง ให้คณะกรรมการแต่ละคณะรายงานผลการพิจารณาตอ่ หัวหน้าส่วนราชการภายในระยะเวลาทก่ี าหนด ถ้ามีเหตุที่ทาให้ มีการรายงานลา่ ชา้ ใหเ้ สนอหวั หน้าส่วนราชการพจิ ารณาขยายเวลาให้ตามความจาเป็น 3) องค์ประกอบของคณะกรรมการ ขอ้ 35 คณะกรรมการตามข้อ 34 แต่ละคณะให้ประกอบด้วย ประธานกรรมการ 1 คน และกรรมการอย่างน้อย 2 คน โดยปกติใหแ้ ต่งตัง้ จากข้าราชการตงั้ แต่ระดบั 3 หรอื เทียบเทา่ ข้นึ ไป ในกรณีจาเป็นหรือเพ่ือประโยชน์ของทางราชการจะแต่งตั้ง บุคคลที่มิใช่ข้าราชการร่วมเป็นกรรมการด้วยก็ได้ ถ้าประธานกรรมการไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ ให้หัวหน้าส่วนราชการแต่งต้ัง ราชการท่ีมีคณุ สมบตั ิดงั กลา่ วข้างตน้ ทาหน้าทป่ี ระธานกรรมการแทน ในกรณีเม่อื ถึงกาหนดเวลาการเปดิ ซองสอบราคา หรือรับซองประกวดราคาแลว้ ประธานกรรมการยังไม่มาปฏิบัติหน้าที่ ให้กรรมการทม่ี าประชุมเลอื กกรรมการคนหนึ่งทาหน้าที่ประธานกรรมการในเวลาน้นั โดยใหค้ ณะกรรมการดังกล่าวปฏิบัตหิ นา้ ที่เฉพาะ ข้อ 42 (1) หรือขอ้ 49 แลว้ แตก่ รณี แลว้ รายงานประธานกรรมการซงึ่ หัวหนา้ สว่ นราชการแตง่ ตง้ั เพอ่ื ดาเนนิ การต่อไป

8 - 6 กฎหมายและระเบยี บคาส่ังท่ีเกีย่ วข้องกบั การควบคมุ งานกอ่ สร้าง ในการซ้ือหรือจ้างครั้งเดียวกัน ห้ามแต่งต้ังผู้ท่ีเป็นกรรมการรับและเปิดซองประกวดราคา เป็นกรรมการพิจารณา ผลการประกวดราคา หรือแต่งตั้งผู้ที่เป็นกรรมการเปิดซองสอบราคาหรือกรรมการพิจารณาผลการประกวดราคา เป็นกรรมการ ตรวจรับพสั ดุ คณะกรรมการทุกคณะ เวน้ แต่ คณะกรรมการรบั และเปิดซองประกวดราคา ควรแต่งตั้งผู้ชานาญการหรือผู้ทรงคุณวุฒิ เก่ยี วกับพสั ดุหรืองานจ้างน้นั ๆ เข้าร่วมเปน็ กรรมการดว้ ย สาหรับการซอ้ื หรือจ้างในวงเงนิ ไมเ่ กนิ 10,000 บาท จะแต่งตั้งขา้ ราชการหรอื ลกู จ้างประจาคนหนึ่งซึ่งมิใช่ผู้จัดซ้ือหรือ ผู้จดั จา้ งเปน็ ผตู้ รวจรบั พสั ดุหรอื งานจ้างนนั้ โดยให้ปฏิบตั หิ น้าท่เี ชน่ เดียวกับคณะกรรมการตรวจรับพสั ดุ หรือคณะกรรมการตรวจการจ้างได้ 4) องคป์ ระชมุ และมตขิ องคณะกรรมการ ขอ้ 36 ในการประชุมปรึกษาของคณะกรรมการแต่ละคณะ ต้องมีกรรมการมาพร้อมกันไม่น้อยกว่าก่ึงหน่ึงของ จานวนกรรมการทงั้ หมด ให้ประธานกรรมการและกรรมการแต่ละคนมีเสียงหน่งึ ในการลงมติ มติของคณะกรรมการให้ถือเสยี งขา้ งมาก ถา้ คะแนนเสยี งเทา่ กนั ให้ประธานกรรมการออกเสียงเพ่ิมข้ึนอีกเสียงหนึ่งเป็น เสียงขาด เวน้ แต่ คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดแุ ละคณะกรรมการตรวจการจา้ ง ให้ถือมติเอกฉนั ท์ กรรมการของคณะใดไมเ่ หน็ ด้วยกับมติของคณะกรรมการใหท้ าบนั ทกึ ความเหน็ แยง้ ไว้ดว้ ย 5) ผู้ควบคมุ งานจ้างก่อสรา้ ง ข้อ 37 ในการจ้างกอ่ สรา้ งแตล่ ะครง้ั ให้หวั หน้าสว่ นราชการแต่งตั้งผคู้ วบคมุ งานที่มีความรู้ความชานาญทางด้านช่าง ตามลกั ษณะของงานกอ่ สรา้ งจากข้าราชการหรอื ลูกจ้างประจาในสังกดั หรอื ข้าราชการหรือลกู จา้ งประจาในสังกัดอ่ืนตามท่ีได้รับความ ยินยอมจากหัวหน้าส่วนราชการของผู้น้ันแล้ว ในกรณีที่ลักษณะของงานก่อสร้างมีความจาเป็นต้องใช้ความรู้ความชานาญ หลายดา้ น จะแต่งตง้ั ผู้ควบคมุ งานเฉพาะดา้ นหรอื เปน็ กลุ่มบุคคลกไ็ ด้ ผคู้ วบคุมงานควรมีคุณวฒุ ติ ามท่ผี ู้ออกแบบเสนอแนะ และโดยปกติจะตอ้ งมคี ณุ วุฒิไมต่ า่ กว่าระดับประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ ในกรณีจาเป็นจะต้องจ้างท่ีปรึกษาเป็นผู้ควบคุมงานแทนข้าราชการหรือลูกจ้างประจาตามวรรคหนึ่ง ให้ถือปฏิบัติ ตามหมวด 2 ส่วนท่ี 3 หรอื ส่วนที่ 4 แล้วแตก่ รณี 6) การตรวจการจา้ งและการควบคุมงานก่อสร้าง ขอ้ 72 คณะกรรมการตรวจการจ้าง มหี นา้ ทดี่ งั นี้ (1) ตรวจสอบรายงานการปฏิบัติงานของผู้รับจ้าง และเหตุการณ์แวดล้อมที่ผู้ควบคุมงานรายงาน โดยตรวจสอบกับแบบรูปรายการละเอียด และข้อกาหนดในสัญญาทุกสัปดาห์ รวมท้ังรับทราบหรือพิจารณาการส่ังหยุดงาน หรือ พักงานของผคู้ วบคุมงานแลว้ รายงานหัวหนา้ ส่วนราชการเพอ่ื พิจารณาสั่งการต่อไป (2) การดาเนนิ การตาม (1) ในกรณมี ีข้อสงสัยหรือมีกรณที ี่เห็นว่า ตามหลักวิชาการช่างไม่น่าจะเป็นไปได้ ให้ ออกตรวจงานจ้าง ณ สถานทที่ ก่ี าหนดไวใ้ นสัญญาหรือทีต่ กลงกนั ใหท้ างานจา้ งน้นั ๆ โดยใหม้ ีอานาจสัง่ เปล่ียนแปลงแก้ไขเพิ่มเติม หรือ ตัดทอนงานจ้างได้ตามทีเ่ ห็นสมควรและตามหลักวชิ าการชา่ งเพ่อื ให้เป็นไปตามแบบรูปรายการละเอียดและขอ้ กาหนดในสญั ญา (3) โดยปกตใิ ห้ตรวจผลงานที่ผรู้ ับจา้ ง สง่ มอบภายใน 3 วันทาการ นับแต่วันที่ประธานกรรมการได้รับทราบ การส่งมอบงาน และให้ทาการตรวจรับใหเ้ สร็จสน้ิ ไปโดยเร็วทีส่ ดุ (4) เมื่อตรวจเห็นว่าเป็นการถูกต้องครบถ้วนเป็นไปตามแบบรูปรายการละเอียดและข้อกาหนดในสัญญา แล้ว ให้ถือว่าผู้รับจ้างส่งมอบงานครบถ้วนตั้งแต่วันที่ผู้รับจ้างส่งงานจ้างนั้น และให้ทาใบรับรองผลการปฏิบัติงานทั้งหมดหรือ เฉพาะงวด แล้วแต่กรณี โดยลงช่ือไว้เป็นหลักฐานอย่างน้อย 2 ฉบับ มอบให้แก่ ผู้รับจ้าง 1 ฉบับ และเจ้าหน้าที่พัสดุ 1 ฉบับ เพื่อ ทาการเบิกจ่ายเงินตามระเบียบว่าด้วยการเบิกจ่ายเงินจากคลัง และรายงานให้หัวหน้าส่วนราชการทราบ ในกรณีที่เห็นว่าผลงานทสี่ ่งมอบท้ังหมดหรอื งวดใดกต็ ามไมเ่ ปน็ ไปตามแบบรูปรายการละเอียดและข้อกาหนด ในสัญญา ใหร้ ายงานหัวหนา้ สว่ นราชการผ่านหวั หนา้ เจ้าหน้าท่ีพสั ดุเพอ่ื ทราบ หรือสั่งการ แล้วแต่กรณี

กฎหมายและระเบียบคาสั่งทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั การควบคุมงานกอ่ สร้าง 8 - 7 (5) ในกรณที ก่ี รรมการตรวจการจา้ งบางคนไม่ยอมรับงาน โดยทาความเห็นแย้งไว้ ให้เสนอหัวหน้าส่วนราชการ เพ่ือพจิ ารณาสัง่ การถา้ หวั หน้าส่วนราชการส่ังการใหต้ รวจรบั งานจา้ งนน้ั ไว้ จึงจะดาเนนิ การตาม (4) ขอ้ 73 ผู้ควบคุมงาน มีหน้าทดี่ ังนี้ (1) ตรวจและควบคมุ งาน ณ สถานท่ีที่กาหนดไว้ในสัญญา หรือท่ีตกลงให้ทางานจ้างน้ันๆ ทุกวัน ให้เป็นไป ตามแบบรูปรายการละเอียด และข้อกาหนดในสัญญาทุกประการ โดยสั่งเปล่ียนแปลงแก้ไขเพ่ิมเติมหรือตัดทอน งานจ้างได้ตามท่ี เห็นสมควร และตามหลักวชิ าช่างเพ่อื ให้เปน็ ไปตามแบบรปู รายการละเอียด และข้อกาหนดในสญั ญา ถา้ ผูร้ ับจ้างขัดขืนไม่ปฏิบัติตามก็ สั่งให้หยุดงานน้ันเฉพาะส่วนหน่ึงส่วนใดหรือท้ังหมดแล้วแต่กรณีไว้ก่อน จนกว่าผู้รับจ้างจะยอมปฏิบัติให้ถูกต้องตามคาส่ังและ ให้รายงานคณะกรรมการตรวจการจา้ งทันที (2) ในกรณีที่ปรากฏว่าแบบรูปรายการละเอียด หรือข้อกาหนดในสัญญามีข้อความขัดแย้งกัน หรือ เปน็ ทค่ี าดหมายได้ว่าถึงแม้วา่ งานนน้ั จะไดเ้ ป็นไปตามแบบรูป รายการละเอียด และข้อกาหนดในสัญญา แต่เมื่อสาเร็จแล้วจะไม่มั่นคง แขง็ แรง หรือไม่เป็นไปตามหลกั วิชาชา่ งทีด่ ี หรอื ไม่ปลอดภยั ใหส้ ่ังพักงานนนั้ ไวก้ อ่ น แลว้ รายงานคณะกรรมการตรวจการจ้างโดยเร็ว (3) จดบันทึกสภาพการปฏิบัติงานของผู้รับจ้างและเหตุการณ์แวดล้อมเป็นรายวัน พร้อมทั้งผล การปฏิบัติงาน หรือการหยุดงานและสาเหตุท่ีมีการหยุดงานอย่างน้อย 2 ฉบับ เพื่อรายงานให้คณะกรรมการตรวจการจ้างทราบ ทุกสัปดาห์ และเก็บรักษาไว้เพื่อมอบให้แก่เจ้าหน้าที่พัสดุเมื่อเสร็จงานแต่ละงวด โดยถือว่าเป็นเอกสารสาคัญของทางราชการ เพ่ือประกอบการตรวจสอบของผู้มีหน้าที่ การบันทึกการปฏิบัติงานของผู้รับจ้างให้ระบุรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติงานและวัสดุที่ใช้ด้วย (ความ ใน (3) แก้ไขเพิ่มเติมโดยข้อ 20 แห่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2539) (4) ในวันกาหนดลงมือทาการของผู้รับจ้างตามสัญญาและในวันถึงกาหนดส่งมอบงานแต่ละงวดให้รายงาน ผลการปฏิบัติงานของผู้รับจ้างว่าเป็นไปตามสัญญาหรือไม่ ให้คณะกรรมการตรวจการจ้างทราบภายใน 3 วันทาการ นับแต่วันที่ถึง กาหนดส่งมอบงานน้ันๆ 7) การแกไ้ ขเปลี่ยนแปลงสัญญา ขอ้ 136 สัญญาหรือข้อตกลงเป็นหนังสือได้ลงนามแล้ว จะแก้ไขเปล่ียนแปลงมิได้ เว้นแต่การแก้ไขนั้นจะเป็น ความจาเป็นโดยไม่ทาให้ทางราชการต้องเสียประโยชน์ หรือเป็นการแก้ไขเพ่ือประโยชน์แก่ทางราชการ ให้อยู่ในอานาจของหัวหน้า ส่วนราชการท่ีจะพจิ ารณาอนมุ ตั ใิ ห้แกไ้ ขเปลี่ยนแปลงได้ แต่ถ้ามีการเพ่ิมวงเงิน จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ หรอื ขอทาความตกลงในสว่ นท่ใี ชเ้ งินกู้ หรือเงนิ ชว่ ยเหลือ แล้วแต่กรณดี ้วย การแก้ไขเปลี่ยนแปลงสัญญาหรือข้อตกลงตามวรรคหน่ึง หากมีความจาเป็นต้องเพิ่มหรือลดวงเงิน หรือเพิ่มหรือลด ระยะเวลาส่งมอบของหรอื ระยะเวลาในการทางาน ให้ตกลงพรอ้ มกันไป สาหรับการจัดหาท่ีเก่ียวกับความม่ันคงแข็งแรง หรืองานเทคนิคเฉพาะอย่าง จะต้องได้รับการรับรองจากวิศวกร สถาปนิกและวิศวกรผู้ชานาญการ หรือผู้ทรงคุณวุฒิซ่ึงรับผิดชอบหรือสามารถรับรองคุณลักษณะเฉพาะ แบบและรายการของ งานก่อสร้าง หรืองานเทคนิคเฉพาะอย่างนน้ั แลว้ แตก่ รณดี ว้ ย 8) สิทธกิ ารบอกเลิกสัญญาจา้ งและการตกลงเลิกสญั ญา ขอ้ 137 ให้หัวหน้าส่วนราชการพจิ ารณาใช้สทิ ธิบอกเลิกสัญญาหรือข้อตกลง ในกรณีที่มีเหตุอันเชื่อได้ว่า ผู้รับจ้างไม่ สามารถทางานใหแ้ ล้วเสร็จภายในระยะเวลาทกี่ าหนด การตกลงกับคูส่ ัญญาท่ีจะบอกเลกิ สัญญาหรือข้อตกลง ให้หัวหน้าส่วนราชการพิจารณาได้เฉพาะกรณีท่ีเป็นประโยชน์ แก่ทางราชการโดยตรงหรือเพ่ือแกไ้ ขขอ้ เสียเปรยี บของทางราชการในการทีจ่ ะปฏิบัตติ ามสญั ญาหรอื ขอ้ ตกลงนนั้ ไป 9) การบอกเลิกสญั ญา กรณคี ่าปรบั จะเกนิ ร้อยละ 10 และการผอ่ นปรน ขอ้ 138 ในกรณีทีค่ สู่ ญั ญาไมส่ ามารถปฏบิ ัตติ ามสญั ญาหรอื ข้อตกลงได้ และจะตอ้ งมีการปรับตามสัญญาหรือข้อตกลง น้ัน หากจานวนเงินค่าปรับจะเกินร้อยละสิบของวงเงินค่าพัสดุหรือค่าจ้าง ให้ส่วนราชการพิจารณาดาเนินการบอกเลิกสัญญาหรือ

8 - 8 กฎหมายและระเบยี บคาส่งั ทเี่ กยี่ วขอ้ งกับการควบคุมงานกอ่ สรา้ ง ข้อตกลง เว้นแต่คู่สัญญาจะได้ยินยอมเสียค่าปรับให้แก่ทางราชการโดยไม่มีเง่ือนไขใดๆ ทั้งส้ินให้หัวหน้าส่วนราชการพิจารณา ผอ่ นปรนการบอกเลิกสัญญาได้เท่าท่ีจาเป็น 10)การงดหรือลดค่าปรับหรือการขยายเวลาทาการตามสัญญา ขอ้ 139 การงดหรือลดค่าปรับให้แก่คู่สัญญา หรือการขยายเวลาทาการตามสัญญาหรือข้อตกลง ให้อยู่ในอานาจ ของหวั หนา้ ส่วนราชการทจี่ ะพิจารณาได้ตามจานวนวันทีม่ เี หตุเกิดข้ึนจรงิ เฉพาะกรณีดงั ตอ่ ไปนี้ (1) เหตเุ กิดจากความผิด หรอื ความบกพร่องของส่วนราชการ (2) เหตสุ ดุ วสิ ัย (3) เหตเุ กดิ จากพฤติการณอ์ นั หนงึ่ อันใดที่คูส่ ญั ญาไมต่ อ้ งรับผดิ ตามกฎหมาย ให้ส่วนราชการระบุไว้ในสัญญากาหนดให้คู่สัญญาต้องแจ้งเหตุดังกล่าวให้ส่วนราชการทราบภายใน 15 วัน นับแต่ เหตุน้ันได้ส้ินสุดลง หากมิได้แจ้งภายในเวลาท่ีกาหนดจะยกมากล่าวอ้างเพ่ือขอลดหรืองดค่าปรับ หรือขอขยายเวลาในภายหลังมิได้ เวน้ แตก่ รณีตาม (1) ซึง่ มหี ลักฐานชดั แจง้ หรือสว่ นราชการทราบดอี ยู่แลว้ 11)การใช้สิทธิตามเงอื่ นไขของสญั ญาหรือขอ้ กฎหมาย ข้อ 140 ในกรณีทไ่ี ม่มีระเบยี บกาหนดไวเ้ ปน็ การเฉพาะ และเป็นความจาเปน็ เพอ่ื ประโยชนแ์ ก่ทางราชการที่จะใช้สิทธิ ตามเงื่อนไขของสัญญาหรือข้อตกลง หรือข้อกฎหมาย ให้อยู่ในดุลพินิจของหัวหน้าส่วนราชการที่จะใช้สิทธิดังกล่าว ส่ังการได้ ตามความจาเป็น 12)การลงโทษผทู้ ง้ิ งาน ขอ้ 145 ให้ผรู้ ักษาตามระเบยี บจัดทาบัญชีรายช่อื ผู้ทิ้งงานตามที่ได้กาหนดไว้ในหมวดน้ี ห้ามส่วนราชการก่อนิติสัมพันธ์กับผู้ทิ้งงานที่ผู้รักษาการตามระเบียบได้ระบุชื่อไว้ในบัญชีรายชื่อผู้ท้ิงงานและได้แจ้ง เวียนช่ือแล้ว เว้นแต่ผู้รักษาการตามระเบียบจะสั่งเพิกถอนการเป็นผู้ทิ้งงาน การห้ามส่วนราชการก่อนิติสัมพันธ์กับผู้ท้ิงงานตามวรรคสอง ให้ใช้บังคับกับบุคคลตามข้อ 145 ฉ วรรคสอง และ วรรคสามด้วย บุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลใดที่อยู่ในระหว่างการพิจารณาให้เป็นผู้ท้ิงงานตามข้อกาหนดในส่วนน้ี ให้บุคคลดังกล่าว มีสิทธิเสนอราคาหรือเสนองานให้แก่ส่วนราชการได้ แต่ถ้าผลการพิจารณาต่อมา ผู้รักษาการตามระเบียบได้ส่งั ให้บุคคลธรรมดาหรือ นิติบุคคลนั้นเป็นผู้ท้ิงงาน ให้ปลัดกระทรวงตัดรายช่ือบุคคลดังกล่าวออกจากรายช่อื ผ้มู ีสิทธ์ไิ ด้รับการคัดเลือกหรือยกเลิกการเปิดซอง สอบราคา ประกวดราคา หรือเสนองาน หรือยกเลิกการลงนามในสัญญาซื้อหรือจ้างที่ได้กระทาก่อ นการสั่งการของผู้รักษาการ ตามระเบียบ เว้นแต่ในกรณีท่ีปลัดกระทรวงพิจารณาเห็นว่าจะเป็นประโยชน์แก่ทางราชการอย่างย่ิง ปลัดกระทรวงจะไม่ตัดรายช่ือ บุคคลดังกล่าวออกจากรายช่ือผู้มีสิทธ์ิได้รับการคัดเลือก หรือจะไม่ยกเลิกการเปิดซองสอบราคาประกวดราคา หรือเสนองาน หรือ จะไม่ยกเลิกการลงนามในสัญญาซื้อหรือจ้างที่ได้กระทาก่อนการสั่งการของผู้รักษาการตามระเบียบก็ได้ 13)เหตลุ งโทษใหเ้ ปน็ ผู้ทิ้งงาน ขอ้ 145 ทวิ เมือ่ ปรากฏกรณใี ดกรณีหนึ่ง ดงั ต่อไปน้ี (1) ผู้ท่ีไดร้ ับการคดั เลอื กแลว้ ไมย่ อมไปทาสัญญา หรือขอ้ ตกลงภายในเวลาทท่ี างราชการกาหนด (2) เมื่อคู่สญั ญาของทางราชการ หรอื ผู้รับจา้ งช่วงท่ีทางราชการอนญุ าตให้รบั ชว่ งงานได้ ไม่ปฏบิ ตั ิตามสัญญา หรอื ข้อตกลงน้นั (3) พัสดุที่ซ้ือหรือจ้างทา เกิดข้อบกพร่องขึ้นภายในระยะเวลาท่ีกาหนดไว้ในสัญญาหรือข้อตกลง และ ไม่ไดร้ ับการแก้ไขใหถ้ กู ต้องจากผู้จาหน่าย ผู้รับจ้าง หรือคู่สัญญา หรือพัสดุที่ซ้ือหรือจ้างไม่ได้มาตรฐาน หรือวัสดุที่ใช้ไม่ได้มาตรฐาน หรือไม่ครบถว้ นตามทีก่ าหนดไวใ้ นสัญญาหรอื ขอ้ ตกลง ทาให้งานบกพรอ่ งเสยี หายอย่างร้ายแรง หรอื (4) สาหรับงานก่อสร้างสาธารณูปโภค หากปรากฏว่าพัสดุหรือวัสดุที่ซ้ือหรือจ้า งหรือใช้โดยผู้รับจ้าง ทีท่ างราชการอนญุ าตให้รับชว่ งงานได้ มีข้อบกพร่อง หรอื ไม่ได้มาตรฐานหรือไมค่ รบถ้วนตาม (3)

กฎหมายและระเบียบคาสั่งท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การควบคุมงานก่อสรา้ ง 8 - 9 สาเนาคู่ฉบับ คาสง่ั กระทรวงกลาโหม (เฉพาะ) ที่ 50/50 เรื่อง การพสั ดุ เพ่ือใหก้ ารดาเนนิ การเกย่ี วกบั การพัสดขุ องกระทรวงกลาโหม เป็นไปด้วยความเหมาะสมเรียบรอ้ ย และสอดคล้องกบั ระเบียบสานัก นายกรัฐมนตรีว่าดว้ ยการพสั ดุ พ.ศ. 2535 และทีแ่ ก้ไขเพิ่มเติมจงึ ให้ปฏบิ ัติดงั น้ี 1. ใหย้ กเลกิ คาส่ังกระทรวงกลาโหม (เฉพาะ) ที่ 39/39 ลงวันที่ 5 มีนาคม 2539 เรอ่ื ง การพสั ดุ 2. บรรดาขอ้ บังคับ ระเบียบ คาส่ัง หรือคาชี้แจงอน่ื ใดในส่วนทกี่ าหนดไว้แล้วในคาสง่ั น้ี หรอื ซ่งึ ขัดหรือแย้งกับคาสัง่ นี้ ให้ใช้คาสัง่ นแ้ี ทน 3. ในคาส่ังนี้ 3.1 “ส่วนราชการ” หมายความวา่ สานักงานปลัดกระทรวงหลาโหม กรมราชองค์รักษ์ กองบัญชาการทหารสูงสุดกองทัพบก กองทัพเรือ กองทพั อากาศ หรอื หนว่ ยงานทีไ่ ด้รบั จดั สรรงบประมาณรายจ่าย 3.2 “หัวหน้าส่วนราชการ” หมายความว่า หวั หนา้ ส่วนราชการตามขอ้ 3.1 หรอื ผทู้ ไี่ ดร้ บั งบประมาณรายจา่ ย 3.3 “พัสดุ” หมายความว่า สิง่ ของหรอื วัสดุ ครภุ ัณฑ์ ท่ดี นิ และสง่ิ กอ่ สรา้ งใดๆ ที่ใชใ้ นทางธุรการเพ่ือสนับสนนุ กจิ กรรมทางทหาร 3.4 “ยุทธภัณฑ์” หมายความว่า ส่ิงท้ังมวล (รวมถึง เรือรบ รถถัง อาวุธอัตตาจร อากาศยาน ฯลฯ และอะไหล่ที่เก่ียวข้อง ช้นิ สว่ นอะไหล่ ชิน้ สว่ นซอ่ มและอปุ กรณ์สนับสนุน แต่ไม่รวมถึงอสังหาริมทรัพย์ สถานท่ีต้ังและสาธารณูปโภค) อันจาเป็นเพื่อปฏิบัติการ เพื่อดารงและสนบั สนนุ การปฏิบัติการรบของหน่วยทหาร 4. การแต่งตั้งคณะกรรมการแต่ละคณะตามระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ .ศ. 2535 และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม ใหแ้ ต่งตั้งจากขา้ ราชการในระดบั ต่างๆ ดังนี้ 4.1 คณะกรรมการตามขอ้ 32 และขอ้ 79 ใหแ้ ตง่ ต้งั จากข้าราชการชน้ั สัญญาบตั รที่มีชั้นยศตั้งแต่ พันตรี นาวาตรี นาวาอากาศตรี ขึน้ ไป 4.2 คณะกรรมการตามข้อ 34 และข้อ 125 ให้แต่งตั้งจากข้าราชการชั้นสัญญาบัตรหรือผู้ท่ีทางราชการส่ังให้ทาหน้าที่ ในตาแหน่งนายทหารสัญญาบตั ร 4.3 คณะกรรมการตามข้อ 98 และขอ้ 116 ใหแ้ ต่งตัง้ จากข้าราชการชัน้ สัญญาบตั รทม่ี ีชน้ั ยศตัง้ แต่ รอ้ ยเอก เรือเอก เรืออากาศเอก ขน้ึ ไป 4.4 คณะกรรมการตามข้อ 101 สาหรับคณะกรรมการรับซองเสนองาน ให้แต่งตั้งจากข้าราชการชั้นสัญญาบัตรหรือผู้ท่ีทาง ราชการสั่งให้ทาหน้าท่ีในตาแหน่งนายทหารสัญญาบัตร ส่วนคณะกรรมการดาเนินการจ้างโดยวิธีคัดเลือก ให้แต่งต้ังจากข้าราชกา ร ชนั้ สัญญาบตั รท่มี ีชั้นยศตง้ั แต่ ร้อยเอก เรอื เอก เรืออากาศเอก ข้นึ ไป 4.5 คณะกรรมการตามข้อ 105 สาหรับคณะกรรมการรับซองเสนองาน ให้แต่งต้ังจากข้าราชการชั้นสัญญาบัตรหรือ ผู้ท่ีทางราชการส่ังให้ทาหน้าที่ในตาแหน่งนายทหารสัญญาบัตร ส่วนคณะกรรมการดาเนินการจ้างโดยวิ ธีคัดเลือกแบบจากัดข้อกาหนด ใหแ้ ต่งตงั้ จากขา้ ราชการชั้นสญั ญาบัตรทม่ี ีชนั้ ยศตั้งแต่ ร้อยเอก เรือเอก เรอื อากาศเอก ข้นึ ไป 5. การซ้อื หรือจ้างทาส่งิ ของหรือผลติ ภณั ฑ์ ใหจ้ ัดซอื้ หรอื จ้างจากสว่ นราชการ หรือองค์การในความควบคุมของกระทรวงกลาโหม ท่ีทาผลิตขึ้นเองหรือจัดหาไว้จาหน่าย ยกเว้นส่ิงของหรือผลิตภัณฑ์ที่จะซื้อหรือจ้างในคราวใดมีหลักฐานว่าไม่มีหรือมีจานวนไม่พอหรือ ไม่สามารถรับจา้ งทาได้ กใ็ หซ้ ือ้ หรอื จ้างจากทอ่ี ื่นหรือซ้ือเพ่ิมเตมิ เฉพาะในคราวนน้ั ๆ ตามความจาเป็น หรือเมอื่ ส่วนราชการนนั้ มีที่ต้งั อยูน่ อก กรุงเทพมหานคร และในทอ้ งถนิ่ นน้ั ไม่มีตัวแทนจาหน่ายส่งิ ของหรือผลิตภณั ฑ์ของส่วนราชการ หรือองค์การดังกล่าว หากเป็นส่ิงของหรือ ผลิตภณั ฑ์ท่ีมีวงเงินในการจัดซื้อคราวนั้นไม่เกิน 100,000 บาท ก็อนุญาตให้จัดหาในท้องถ่ินน้ันได้ แต่ท้ังน้ีมิได้หมายรวมถึงส่ิงของหรือ ผลิตภณั ฑ์ซงึ่ ได้มีมตคิ ณะรัฐมนตรีขอ้ บงั คบั ระเบียบ คาสัง่ กาหนดไวเ้ ปน็ อยา่ งอนื่ 6. การซือ้ หรอื จ้างโดยวธิ ีพิเศษกรณเี รง่ ด่วน การรายงานเสนอขออนมุ ัติผมู้ อี านาจส่ังซอื้ หรอื สั่งจ้าง ให้ช้ีแจงเหตผุ ลทตี่ ้องกระทาโดย เร่งด่วนเพอื่ ประกอบการพิจารณาดว้ ย สาหรับการซ้ือหรือการจ้างโดยวธิ ีพิเศษกรณีเป็นพัสดุเพ่ือใชใ้ นราชการลับ หรือเป็นงานที่ต้องปกปิด เปน็ ความลับของทางราชการนัน้ ใหร้ ายงานเป็นเรื่องลบั เสนอขออนุมัติตอ่ ผมู้ อี านาจสงั่ ซอื้ หรือสงั่ จ้าง

8 - 10 กฎหมายและระเบยี บคาสง่ั ท่ีเกีย่ วขอ้ งกับการควบคมุ งานก่อสรา้ ง 7. การซือ้ ข้าวสาร ข้าวเปลือก เชอ้ื เพลิง อาหารและสิ่งอ่ืนๆ ในการประกอบอาหารและอาหารสัตว์ ให้หัวหน้าส่วนราชการหรือ หน่วยงานที่มีเงินงบประมาณ และหรือเงินนอกงบประมาณมีอานาจสั่งซ้ือได้โดยไม่จากัดวงเงิน แต่ต้องไม่เกินงบประมาณที่มีอยู่ และ ใหด้ าเนินการจัดซื้อตามวิธกี ารท่กี าหนดไว้ในระเบยี บสานักนายกรัฐมนตรวี ่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิม่ เติมเว้นแต่การจัดซื้อ โดยวธิ พี เิ ศษจะตอ้ งได้รับอนมุ ตั ิจากผูม้ ีอานาจส่ังซอ้ื ตามทกี่ าหนดไว้ในผนวก ก ท้ายคาส่ังน้ี 8. อานาจการสัง่ ซ้ือ การส่งั จา้ ง การสงั่ จ้างทปี่ รึกษา หรอื การสั่งจ้างออกแบบและควบคุมงานตามท่ีกาหนดไว้ในข้อ 65, 66, 67, 91 และข้อ 114 แห่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ.2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ให้ผู้บังคับบัญชาตาแหน่งต่างๆ ตาม ผนวก ก หรอื ผนวก ข ท้ายคาสัง่ นเี้ ป็นผมู้ อี านาจสัง่ การภายในวงเงินท่กี าหนดไว้ ถ้าผมู้ ีอานาจสั่งการตามวรรคแรกเหน็ เป็นการสมควร จะมอบอานาจการสัง่ การน้ันกไ็ ด้หรอื ในกรณที ีผ่ ู้มีอานาจสง่ั การตามวรรคแรก นนั้ ไมส่ ามารถปฏิบัติหน้าท่ีได้เป็นคร้ังคราว ให้ผู้รักษาราชการแทนหรือผู้ทาการแทน เป็นผู้สั่งการได้ ทั้งนี้ โดยปฏิบัติตามนัยข้อบังคับ กระทรวงกลาโหมว่าด้วยการส่งั การและประชาสมั พนั ธ์ พ.ศ. 2527 และท่แี ก้ไขเพ่มิ เติม สาหรับอานาจการส่ังซื้อ การส่ังจ้าง การสงั่ จา้ งท่ีปรกึ ษา และการสั่งจ้างออกแบบและควบคุมงานตามผนวก ก และผนวก ข ท้าย คาสง่ั น้ี ปลัดกระทรวงกลาโหม สมหุ ราชองครกั ษ์ ผบู้ ญั ชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ ผู้บัญชาการทหาร อากาศ จะกาหนดใหห้ ัวหน้าส่วนราชการในสังกดั มีอานาจต่ากวา่ ทกี่ าหนดไว้กใ็ ห้กระทาได้ 9. การทาสัญญาซ้ือ สญั ญาจา้ ง สญั ญาจา้ งที่ปรกึ ษา สญั ญาจ้างออกแบบและควบคุมงานหรือสัญญาอื่นใดซึ่งเป็นการดาเนินการ ตามระเบียบสานกั นายกรฐั มนตรีว่าดว้ ยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และที่แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ ของสว่ นราชการทไ่ี ม่เป็นนิตบิ ุคคล ต้องทาสัญญาในนาม ของส่วนราชการต้นสังกดั ท่ีเปน็ นติ ิบุคคล 10. การอนุมัติแก้ไข หรือข้อตกลง ซึ่งจะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ท่ีกาหนดไว้ในข้อ 136 แห่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี วา่ ดว้ ยการพสั ดุ พ.ศ. 2535 และท่ีแกไ้ ขเพ่มิ เตมิ ใหเ้ ป็นอานาจของหัวหน้าสว่ นราชการที่ขึน้ ตรงตอ่ กระทรวงกลาโหม ผู้บญั ชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรอื ผบู้ ัญชาการทหารอากาศ หัวหนา้ สว่ นราชการดังกล่าวจะมอบอานาจให้หัวหน้าส่วนราชการในสังกัดมีอานาจอนุมัติ แกไ้ ขสัญญา หรือขอ้ ตกลง ก็ใหก้ ระทาได้ 11. การงดหรือลดค่าปรับให้แก่คู่สัญญา หรือการขยายเวลาทาการตามสัญญาหรือข้อตกลงซ่ึงจะต้ องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ ที่กาหนดไว้ในข้อ 139 แห่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม ให้เป็นอานาจของหัวหน้า ส่วนราชการท่ีขน้ึ ตรงตอ่ กระทรวงกลาโหม ผบู้ ัญชาการทหารบก ผูบ้ ญั ชาการทหารเรือ ผู้บัญชาการทหารอากาศ หัวหน้าส่วนราชการดังกล่าว จะมอบอานาจใหห้ วั หนา้ สว่ นราชการในสังกดั มีอานาจงดหรอื ลดคา่ ปรบั หรือขยายเวลาทาการตามสัญญาหรอื ขอ้ ตกลงก็ใหก้ ระทาได้ 12. ให้ผู้บังคับบัญชาต้ังแต่ชั้นผู้บัญชาการกองพล ผู้บัญชาการกองเรือ ผู้บัญชาการกองพลบิน หรือเทียบเท่าขึ้นไป มีอานาจ ในการส่ังการเกี่ยวการเช่า การยืม การจาหน่าย ตามท่ีระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ.2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม กาหนดไว้ เว้นแต่การโอนตามข้อ 157 (3) แห่งระเบียบดังกล่าว ให้ปฏิบัติตามข้อบังคับทหารว่าด้วยการโอนพัสดุทางราชการทหาร พ.ศ. 2490 และที่แกไ้ ขเพมิ่ เติม 13. อานาจอนุมัติการจาหน่ายพัสดุเป็นสูญตามข้อ 159 แห่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และ ท่ีแก้ไขเพมิ่ เตมิ และการจาหนา่ ยยุทธภณั ฑ์เป็นสูญ ใหผ้ ู้บังคบั บัญชาตาแหน่งตา่ งๆ ตามผนวก ค ทา้ ยคาส่ังเป็นผูอ้ นมุ ัติ 14. การพจิ ารณาหาตัวผู้รับผิดทางละเมิดในกรณีที่พัสดุชารุด เสื่อมคุณภาพ สูญหาย หรือขาดบัญชี ให้ปฏิบัติตามข้อ 161 แห่ง ระเบยี บสานักนายกรัฐมนตรวี า่ ดว้ ยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และทแ่ี กไ้ ขเพ่มิ เตมิ รวมทั้งกฎหมายหรอื ระเบยี บของทางราชการทเี่ กีย่ วขอ้ ง ทงั้ น้ี ต้ังแต่บดั นเ้ี ปน็ ต้นไป สงั่ ณ วนั ท่ี 16 มนี าคม 2550 พลเอก บญุ รอด สมทศั น์ (บุญรอด สมทศั น)์ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงกลาโหม

กฎหมายและระเบยี บคาสั่งทเี่ กยี่ วขอ้ งกับการควบคุมงานก่อสร้าง 8 - 11 (สาเนา) คาสง่ั กองทพั บก ที่ 620/2531 เร่ือง การแต่งต้ังคณะกรรมการจัดซอ้ื หรือจา้ ง และการดาเนินกรรมวิธีในการจัดซ้ือหรอื จา้ ง ----------------------------------- เพ่อื ใหก้ ารแตง่ ต้ังคณะกรรมการจดั ซ้อื หรอื จ้าง และการดาเนนิ กรรมวิธีในการจัดซอื้ และจา้ ง เป็นไปโดยสอดคล้องกับระเบียบ สานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ.2521 และที่แก้ไขเพิ่มเติม และถูกต้องตามหลักเกณฑ์เกี่ยวกับวิธีการงบประมาณ จึงใหด้ าเนินการดงั น้ี 1. ให้ยกเลิก 1.1 คาส่งั กองทพั บก ที่ 39/5025 เรอ่ื ง การป้องกนั การรว่ั ไหลในการกอ่ สร้าง ลงวันที่ 24 มีนาคม 2495 1.2 คาสั่งกองทัพบก ที่ 186/2507 เร่ือง การจดั ซื้อ, การจ้างเหมาและการทาสญั ญา ลงวนั ท่ี 5 มถิ ุนายน 2507 1.3 คาสงั่ กองทพั บก ที่ 271/2523 เร่อื ง การตง้ั กรรมการจัดซื้อหรือจ้าง และการดาเนินกรรมวิธีในการจัดซ้ือหรือจ้าง ลง วันท่ี 30 พฤษภาคม 2523 1.4 คาส่งั กองทพั บก ที่ 39/2525 เรอ่ื ง แกค้ าส่ังกองทัพบก ลงวันที่ 21 มกราคม 2525 2. บรรดาคาส่ัง อนุมัติหลักการ และคาชี้แจงใดๆ เกี่ยวกับเร่ืองการแต่งตั้งคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง และการดาเนิน กรรมวธิ ีในการจดั ซ้อื และจ้าง ทไ่ี ดน้ ามากาหนดไว้แล้วในคาสั่งฉบบั นี้ หรือซึง่ ขัดหรือแยง้ กับคาสง่ั ฉบับนี้ ให้ใชค้ าสง่ั ฉบับนแี้ ทน 3. คณะกรรมการจัดซอื้ หรือจ้าง ตามคาสัง่ ฉบับนี้ หมายถึง 3.1 คณะกรรมการเปิดซองสอบราคา 3.2 คณะกรรมการรบั และเปดิ ซองประกวดราคา 3.3 คณะกรรมการพจิ ารณาผลการประกวดราคา 3.4 คณะกรรมการจัดซ้อื โดยวิธพี ิเศษ 3.5 คณะกรรมการจดั จา้ งโดยวิธีพเิ ศษ 3.6 คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ 3.7คณะกรรมการตรวจการจ้าง 3.8 คณะกรรมการตรวจสอบขีดความสามารถ ของส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจท่ีได้รับสิทธิพิเศษ ตามคาสั่งกองทัพบก ท่ี 259/2524 เร่ือง การดาเนินการ จัดซ้ือหรอื จ้าง โดยวิธกี รณพี เิ ศษ ลงวนั ท่ี 15 พฤษภาคม 2524 3.9 คณะกรรมการสอบราคาจากทอ้ งตลาด เพื่อเปรยี บเทียบกบั ราคาของส่วนราชการหรือรัฐวสิ าหกิจ ตามคาส่ังกองทพั บก ท่ี 259/2524 เรือ่ ง การดาเนนิ การจัดซ้ือหรอื จ้างโดยวิธพี ิเศษ ลงวันท่ี 15 พฤษภาคม 2524 4. ผ้มู ีอานาจแตง่ ตัง้ คณะกรรมการจดั ซื้อหรือจ้าง จะต้องเป็นหัวหน้าส่วนราชการที่ได้รับงบประมาณรายจ่าย ซ่ึงดาเนินการ จัดซ้อื หรอื จ้าง และดารงตาแหนง่ ตงั้ แตผ่ ูบ้ ังคบั การกรมหรอื เทียบเทา่ ขน้ึ ไป หรือผู้ทไ่ี ด้รบั มอบอานาจหรือได้รับมอบหมาย จากหัวหน้า สว่ นราชการดังกล่าว ใหท้ าการแทนหรือรักษาการแทนตามขอ้ บงั คบั กระทรวงว่าด้วยการส่งั การและประชาสมั พันธ์ พ.ศ.2527 5. ในการดาเนนิ การจัดซื้อหรอื จา้ งแต่ละครง้ั ใหด้ าเนนิ การแตง่ ตัง้ คณะกรรมการจดั ซือ้ หรือจ้างตามหลกั เกณฑ์ ดังตอ่ ไปนี้ 5.1 การจัดซ้อื หรอื จา้ งท่ีมีวงเงินอยใู่ นอานาจอนมุ ัตสิ ง่ั ซื้อสั่งจ้าง ของผบู้ งั คับการกรมหรือเทียบเทา่ , ผ้บู ัญชาการกองพลหรือ เทียบเท่า หรือผู้บังคับบัญชาชั้นแม่ทัพหรือเทียบเท่าให้ผู้มีอานาจแต่งตั้งคณะกรรมการจัดซ้ือและจ้าง ตามข้อ 4 ต้ังคณะกรรมการ จดั ซือ้ หรอื จ้างจากหนว่ ยข้นึ ตรงของผู้มีอานาจอนมุ ัติสัง่ ซอื้ ส่งั จา้ ง หรอื อาจแต่งต้ังจากหน่วยอน่ื ซงึ่ เปน็ หน่วยขึ้นตรงกองทัพบก จานวน อย่างนอ้ ย 3 คน

8 - 12 กฎหมายและระเบียบคาส่ังทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับการควบคุมงานกอ่ สร้าง 5.2 การจัดซ้ือหรอื จา้ งทีม่ วี งเงินอย่ใู นอานาจอนมุ ัตสิ ั่งซ้ือสัง่ จ้าง ของผ้บู งั คบั บัญชาตั้งแต่ระดับ ผู้บัญชาการทหารบก ข้ึนไป ให้ผู้มีอานาจแต่งต้ังคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง ตามข้อ 4 ตั้งคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง จากหน่วยข้ึนตรงของตน จานวน อย่างน้อย 1 นาย ส่วนท่ีเหลือให้แต่งตั้งจากหน่วยอื่นๆ ซึ่งเป็นหน่วยข้ึนตรงกองทัพบกอีกอย่างน้อย 2 หน่วย หรือขอผู้แทนจาก หนว่ ยเหนอื ของตน จานวนอย่างนอ้ ย 1 นายและจากหน่วยอื่นซง่ึ เปน็ หนว่ ยขึน้ ตรงกองทัพบก จานวนอยา่ งน้อย 1 นาย 5.3 ในกรณจี าเป็นหรือเพอ่ื ประโยชนข์ องทางราชการ ผมู้ อี านาจแตง่ ตง้ั คณะกรรมการจัดซ้อื หรอื จ้าง ตามข้อ 4 อาจแต่งต้ัง ข้าราชการจากส่วนราชการอื่นนอกกองทัพหรือแต่งตั้งบุคคลท่ีมิใช่ข้าราชการเป็นกรรมการร่วมกับคณะกรรมการจัดซ้ือหรือจ้าง ตาม ข้อ 5.1 และ 5.2 ด้วยกไ็ ด้ 5.4 การแต่งตั้งคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง ตามข้อ 5.1 และ 5.2 ห้ามต้ังเจ้าหน้าท่ีกฎหมาย เจ้าหน้าท่ีการเงิน และ เจ้าหนา้ ที่งบประมาณ เข้ารว่ มเปน็ กรรมการด้วย และห้ามขอกรรมการจากกรมฝ่ายเสนาธิการ กรมจเรทหารบก และสานักงานตรวจ บัญชีกองทัพบกไปเป็นกรรมการจัดซ้ือหรือจ้างของหน่วยอื่น หากสามารถทาได้ กรรมการท่ีแต่งตั้งควรเป็นเจ้าหน้าที่เหล่าสาย วิทยาการ และ/หรือ ผู้แทนหน่วยใช้ 5.5 สาหรับส่วนราชการท่ีมีหน่วยงานในต่างประเทศ หรือมีกิจกรรมที่ต้องปฏิบัติในต่างประเทศ ให้ผู้มีอานาจแต่งต้ัง คณะกรรมการจัดซ้ือหรือจ้าง ตามข้อ 4 แต่งต้ังนายทหารสัญญาบัตร ซึ่งประจาอยู่ ณ หน่วยงานน้ัน จานวนอย่างน้อย 3 นาย เป็นกรรมการจัดซ้ือหรือจ้างแต่ถ้ามีนายทหารสัญญาบัตร ไม่เพียงพอจะแต่งตั้งนายทหารสัญญาบัตรจานวนอย่างน้อย 1 นาย และ นายทหารต่ากว่าช้ันสัญญาบัตรของหน่วยงานนั้น หรือข้าราชการจากส่วนราชการอื่น ที่มีสานักงานอยู่ในประเทศนั้น จานวน อีกอยา่ งนอ้ ย 2 นาย ร่วมเปน็ กรรมการคณะหนึง่ คณะใดหรอื ทกุ คณะกไ็ ด้ 5.6 ในกรณที ตี่ อ้ งมกี ารขอตัวบุคคลจากส่วนราชการ ที่มิใชห่ น่วยขน้ึ ตรงของผู้มอี านาจแต่งตั้งคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง มาร่วมเป็นกรรมการจดั ซอื้ หรอื จ้าง ให้ผู้มี อานาจแต่งต้ังคณะกรรมการจัดซ้ือหรือจ้าง ขอความร่วมมือจากหัวหน้าส่วนราชการน้ันๆ โดยตรงโดยไม่ระบุตวั บุคคล แตอ่ าจระบเุ หล่าสายวิทยาการไดถ้ ้าจาเป็น 6. ใหห้ วั หนา้ สว่ นราชการ ทไี่ ด้รบั การรอ้ งขอจากผูม้ อี านาจแต่งต้ังคณะกรรมการจัดซื้อหรือจ้าง ตามข้อ 5.6 ให้ความร่วมมือ ในการจดั สง่ เจา้ หนา้ ทีใ่ นหนว่ ยของตน เขา้ ร่วมเป็นกรรมการจดั ซอ้ื หรอื จา้ ง ตามท่ไี ด้รบั การร้องขอ 7. หา้ มส่วนราชการดาเนนิ การจัดซ้อื หรือจา้ ง ก่อนทีแ่ ผนจดั หาจะได้รับอนมุ ัตจิ ากผูม้ อี านาจอนุมัติ เม่ือได้รับอนุมัติแผนจัดหา จากผู้มอี านาจอนมุ ตั ิแลว้ จึงใหส้ ว่ นราชการดาเนินการจัดซอ้ื หรือจ้าง โดยไมช่ กั ช้า ในกรณีการกอ่ สรา้ งและซอ่ มแซม ให้หนว่ ยท่มี หี น้าท่ี รบั ผิดชอบในการดาเนนิ การรีบเสนอความต้องการแบบรูปและรายการก่อสร้างไปยัง กรมยุทธโยธาทหารบก เพื่อให้มีจานวนขายให้ เพียงพอ และมีแบบรปู และรายการไว้ เพ่อื ดาเนินการทางธุรการ จานวน 16 ชดุ อยา่ งไรก็ตาม สว่ นราชการท่ดี าเนินการจัดซ้ือหรือจ้าง ห้ามกระทาการใดๆ ที่เปน็ การผกู พันกับผู้เสนอราคาก่อนท่ีจะได้รับอนุมัติการส่ังจ่ายงบประมาณ และเงินประจางวด และก่อนได้รับ อนมุ ตั ิใหจ้ ดั ซือ้ หรือจ้าง จากผู้มีอานาจอนุมัติส่งั ซ้ือหรือสงั่ จา้ ง 8. การดาเนินการใดๆ ซึ่งไม่ได้กาหนดวิธีการปฏิบัติไว้ในคาสั่งฉบับนี้ หน่วยท่ีดาเนินการจัดซ้ือหรือจ้าง รวมท้ังเจ้าหน้าที่ ทีเ่ ก่ียวขอ้ งจะตอ้ งถอื ปฏิบัติ ให้เปน็ ไปตามระเบยี บแบบธรรมเนียมท่หี นว่ ยเหนือ และทกี่ องทัพบกกาหนดไว้ โดยจะต้องดาเนินกรรมวิธี ใหถ้ ูกต้องเหมาะสม และเกดิ ประโยชน์สงู สดุ ต่อกองทัพบก ทั้งนี้ ต้งั แตบ่ ัดนี้เปน็ ตน้ ไป สัง่ ณ วนั ท่ี 14 มถิ ุนายน 2531 รับคาสงั่ ผบู้ งั คับบญั ชาทหารบก (ลงชือ่ ) พลเอก สุจินดา คราประยูร ( สจุ ินดา คราประยรู ) ผู้ช่วยผู้บังคับบัญชาทหารบก

กฎหมายและระเบียบคาส่ังทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั การควบคุมงานก่อสร้าง 8 - 13 (สาเนา) ระเบยี บกองทัพบก วา่ ด้วย การทาสญั ญาและการบอกเลิกสญั ญา พ.ศ.2536 ----------------------------------- เพือ่ ให้การดาเนินการทาสัญญาและบอกเลิกสัญญาของกองทัพบก เป็นไปด้วยความถูกต้อง เหมาะสมและสอดคล้องกับ ระเบียบสานกั นายกรัฐมนตรวี า่ ดว้ ยการพัสดุจงึ วางระเบยี บไว้เปน็ หลักปฏบิ ัตดิ งั น้ี.- ข้อ 1 ระเบยี บนี้เรยี กว่า \"ระเบยี บกองทพั บกว่าดว้ ยการทาสัญญาและการบอกเลกิ สญั ญา พ.ศ. 2536\" ข้อ 2 ระเบียบน้ใี ห้ใชบ้ งั คบั ตงั้ แตบ่ ัดน้เี ป็นต้นไป ขอ้ 3 ให้ยกเลกิ ระเบียบกองทพั บก วา่ ดว้ ยการทาสญั ญาและบอกเลิกสญั ญา พ.ศ. 2534 บรรดาความในระเบยี บ คาสงั่ และคาช้แี จงใดทขี่ ัดหรือแย้งกับระเบยี บน้ี ใหใ้ ช้ขอ้ ความในระเบยี บน้แี ทน ข้อ 4 การทาสัญญาซอ้ื ขายหรือจ้าง 4.1 ให้ทาสัญญาเป็นหนังสือตามตัวอย่างท้ายระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการพัสดุ เว้นแต่การซ้ือ หรอื การจา้ งซง่ึ อยู่ในหลกั เกณฑ์ ซงึ่ ระเบยี บสานกั นายกรัฐมนตรี วา่ ด้วยการพสั ดุ กาหนดให้ทาขอ้ ตกลงเปน็ หนงั สือไว้ต่อกันได้ ให้อยู่ใน ดลุ พนิ ิจของผ้บู ังคบั หนว่ ยทจ่ี ะทาขอ้ ตกลงเปน็ หนังสอื ไวต้ อ่ กันได้ 4.2 การทาสญั ญาซอ้ื ขายหรอื จ้าง ซึ่งระเบียบสานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วย การพัสดุ กาหนดให้ต้องส่งร่างสัญญาให้ กรมอัยการพิจารณาก่อนน้ัน ให้หน่วยส่งร่างสัญญาไปยังกองพระธรรมนูญ กรมสารบรรณทหารบก เพ่ือตรวจสอบและเสนอ กรมอยั การพจิ ารณาต่อไป 4.3 ให้นายทหารพระธรรมนูญหรืออัยการทหารของหน่วยที่ดาเนินการจัดซ้ือหรือจ้าง ตรวจสอบร่างสัญญา ให้ถูกต้องตามกฎหมาย, มติคณะรัฐมนตรี, ระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการพัสดุ, เงื่อนไขท่ีได้รับอนุมัติให้จัดซื้อหรือจ้าง รวมทงั้ ระเบยี บ แบบธรรมเนยี มท่ีเก่ียวขอ้ ง 4.4 ในระหวา่ งการร่างสญั ญาซอ้ื ขายหรอื จ้าง หากหน่วยเห็นว่าอาจมปี ญั หาด้านกฎหมายหรือด้านการเงินให้หน่วย เชิญนายทหารพระธรรมนูญหรอื อัยการทหารแลว้ แต่กรณี และเจา้ หนา้ ที่การเงินกับค่สู ัญญามาประชุมพิจารณาตกลงแล้วบันทึกไว้เป็น ลายลกั ษณ์อกั ษร 4.5 การขดี ฆา่ ตก และเพ่ิมเตมิ ข้อความในสัญญา ตลอดจนเอกสารทีเ่ กี่ยวเนื่องกับสัญญา จะต้องมีลายมือช่ือของคู่สัญญา กากับไวท้ ุกแหง่ ขอ้ 5 ให้ผู้บงั คับหน่วยที่ดาเนนิ การจดั ซื้อหรือจา้ ง มอี านาจลงนามในสญั ญา ซือ้ ขายหรือจา้ งได้โดยไมจ่ ากดั วงเงินหลังจาก ได้รับอนุมัติให้จัดซ้ือหรือจ้างจากผู้มีอานาจอนุมัติสั่งซ้ือสั่งจ้างแล้ว เว้นแต่กรณีจัดซ้ือหรือจ้างโดยวิธีตกลงราคา ให้ผู้ดารงตาแหน่ง หัวหน้าเจา้ หนา้ ทพี่ สั ดุของหนว่ ยหรอื เทยี บเทา่ ลงนามในใบส่งั ซ้อื สง่ั จ้างในฐานะผซู้ ้ือหรือผจู้ ้างได้ หลงั จากได้รบั อนุมตั ิสง่ั ซอ้ื สง่ั จ้างแล้ว ขอ้ 6 ให้ผู้บังคับบญั ชาชัน้ ผู้บญั ชาการกองพลขนึ้ ไป มอี านาจลงนามในสญั ญาเชา่ และสัญญาแลกเปลยี่ นพัสดไุ ด้ ขอ้ 7 ให้ผบู้ งั คบั หนว่ ยที่มีอานาจลงนามในสัญญาตามระเบยี บนี้ เป็นผูม้ อี านาจในการอนุมัติ และลงนามในหนังสือยืนยัน การโอนสทิ ธเิ รยี กรอ้ งไปยงั ผขู้ ายหรือผู้รับจ้าง หรอื ลงนามรบั ทราบหนงั สอื บอกกลา่ วการโอนสิทธเิ รยี กร้องได้ ข้อ 8 ในการทาสัญญา ให้ผู้บังคับหนว่ ยทม่ี ีอานาจลงนามในสัญญาตามข้อ 5 และข้อ 6 ระบุในสัญญาว่าเป็นสัญญาท่ีทา ขึ้นระหว่าง \"กองทัพบก โดย (ยศ ช่ือ-นามสกุลตาแหน่ง) ทาการโดยได้รับมอบหมายจากผู้บัญชาการทหารบก\" ส่วนการลงนามใน สัญญา คงลงเฉพาะ ยศ ชื่อ-นามสกุล ของผู้มีอานาจลงนามในสัญญา ข้อ 9 ถา้ ตาแหน่งผบู้ งั คับหน่วยทมี่ อี านาจลงนามในสัญญาตามข้อ 5 และข้อ 6 ว่างลงหรือผู้ดารงตาแหน่งผู้บังคับหน่วย ดังกล่าว ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้เป็น ครั้งคราว และยังมิได้แต่งตั้งข้าราชการผู้ใดรักษาราชการ หรือรักษาราชการแทนให้ ผ้สู ง่ั การแทนตามขอ้ บงั คบั กระทรวงกลาโหม วา่ ด้วยการสั่งการและประชาสัมพันธล์ งนามในสัญญาได้ โดยระบใุ นสญั ญาว่าเป็นสัญญาที่

8 - 14 กฎหมายและระเบียบคาสง่ั ทีเ่ ก่ียวข้องกับการควบคมุ งานกอ่ สรา้ ง ทาขน้ึ ระหว่าง \"กองทพั บก โดย (ยศ ช่ือ-สกลุ ตาแหนง่ ผสู้ ง่ั การแทน) ทาการแทน (ตาแหน่งผูบ้ ังคับหน่วย) ทาการโดยได้รับมอบหมาย จากผบู้ ัญชาการทหารบก\" ส่วนการลงนามในสญั ญา คงลงเฉพาะ ยศ ชอ่ื -สกุล ของผสู้ ัง่ การแทน ขอ้ 10 ใหผ้ ู้บังคบั หน่วยทม่ี อี านาจลงนามในสญั ญาตามระเบียบน้ี เปน็ ผ้มู ีอานาจแจง้ การปรับและแจ้งสงวนสิทธิ การเรียก คา่ ปรับตามสัญญาซ้ือขายหรือสญั ญาจ้าง ไปยังผู้ขายหรือผู้รับจา้ ง โดยลงนาม \"ทาการแทนผบู้ ญั ชาการทหารบก\" ข้อ 11 ให้ผูบ้ งั คับหนว่ ยซง่ึ เป็นผลู้ งนามในสญั ญาตามระเบียบน้ี เป็นผู้มีอานาจ บอกเลิกสัญญาที่ได้ลงนามไปแล้วได้ และ รายงานการบอกเลิกสญั ญาให้กองทัพบกทราบโดยด่วน สัญญาใดที่ผู้บัญชาการทหารบกหรือผู้ได้รับมอบหมายให้สั่งการแทนผู้บัญชาการทหารบกเป็นผู้ลงนาม ในการบอกเลิก สญั ญา ใหห้ น่วยรายงานกองทพั บกเพอื่ บอกเลกิ สญั ญา หน่วยใดมปี ญั หาเก่ียวกับการบอกเลิกสัญญา ให้หารือกองทัพบกก่อน ขอ้ 12 ใหเ้ จา้ กรมสง่ กาลงั บารงุ ทหารบกเป็นผูร้ ักษาการตามระเบยี บน้ี ประกาศ ณ วันท่ี 14 พฤษภาคม 2536 (ลงชือ่ ) พลเอก วิมล วงศว์ านิช (วิมล วงศ์วานชิ ) ผู้บัญชาการทหารบก

ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคุมงาน 9 - 1 บทท่ี 9 ขนั้ ตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน หน้าท่ขี องผคู้ วบคุมงานกอ่ สรา้ ง หรอื หน้าทีข่ องคณะกรรมการตรวจการจ้าง จะต้องพึงระลึกอยู่เสมอว่าทา่ นเป็น ผู้แทนของ ทบ. ในการดําเนนน งานกอ่ สรา้ งอาคาร และสง่น อํานวยความสะดวกให้กับหน่วย โดยมีหน้าที่ในการตรวจสอบให้งานก่อสร้างเป็นไปตาม วตั ถปุ ระสงค์ความมุง่ หมายตามแบบรปู รายการและสัญญา ซ่ึงมขี ั้นตอนการตรวจสอบงานตามตารางสรุปรายการดังตอ่ ไปน้ี.- ลาดบั รายการ หน้า การปฏบิ ัติกอ่ นการดาเนินงานกอ่ สรา้ ง 9-2 1. ข้ันตอนการตรวจสอบแบบรูปรายการ และการขอเขา้ ดําเนนน การ 9-5 2. ขั้นตอนการตรวจสอบผังและกําหนดตําแหน่งหมุดอา้ งองน (BM.) ตามผังบรนเวณ 9-6 3. ขั้นตอนการถากถางพืน้ ทีแ่ ละงานดนน 9-9 งานวศิ วกรรมโครงสร้าง 9 - 25 4. งานฐานราก 9 - 32 5. งานคอนกรตี และคอนกรตี เสรนมเหลก็ 9 - 35 6. พนื้ คอนกรตี อดั แรงสาํ เรจ็ รปู (Solid Plank Slab & Hollow Core) 9 - 41 7. งานพ้ืน Post Tension 9 – 43 8. งานโครงสร้างเหลก็ รปู พรรณ 9. งานถนน และลานพ้นื แข็ง 9 - 46 9 - 53 งานสถาปัตยกรรม 9 - 66 10. งานกอ่ ผนงั และฉาบปนู 9 - 88 11. งานปพู ืน้ 9 - 95 12. งานมุงหลังคา 9 - 100 13. งานฝูาเพดานและฝาผนงั 9 - 101 14. งานประตูและหน้าตา่ ง 9 – 104 15. งานตดน ตง้ั อนื่ ๆ 16. งานสี 9 - 108 17. งานปอู งกนั และกาํ จัดปลวกและศตั รูทาํ ลายไม้ 9 - 118 9 - 120 งานระบบวศิ วกรรมสขุ าภิบาล 9 - 121 18. งานระบบประปา 9 – 122 19. งานระบบกันซึม (Waterproofment) 20. งานระบบระบายนํ้ารวม 9 - 124 21. งานระบบบาํ บดั น้าํ เสีย 9 – 135 22. งานระบบดับเพลนงภายในอาคาร 9 - 137 งานระบบวศิ วกรรมไฟฟา้ 9 – 141 23. งานระบบไฟฟูากาํ ลงั 24. งานระบบสายล่อฟาู (Lightning Protection) งานระบบวิศวกรรมเครอ่ื งกล 25 งานระบบปรบั อากาศและระบายอากาศ 26 งานระบบขนส่งในอาคาร (Conveying System) (งานระบบลนฟท์โดยสาร, งานบันไดเลอื่ น)

9 - 2 ขน้ั ตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน 1. ข้นั ตอนการตรวจสอบแบบรปู รายการและการขอเขา้ ดาเนนิ การ ขน้ั ตอนการตรวจสอบแบบรปู รายการ และการขอเขา้ ดาํ เนนน การ มีรายละเอียดดังนี้ 1.1 ผู้รับจ้างจะต้องตรวจสอบแบบรูปรายการทันทีที่ได้รับแบบรูปรายการ ตัวเลขที่เขียนกํากับไว้ในแบบรูปโดยท่ัวไปนั้น จะต้องตรงกับขนาดท่ีวัดได้ในแบบรูปตามมาตราส่วน หากมีการขัดแย้งในระหว่างแบบรูปและรายการ ผู้รับจ้างจะต้องรีบแจ้งเป็น ลายลักษณ์อักษรใหเ้ จ้าหน้าที่ของผู้ว่าจ้างทราบเพื่อวนน นจฉัยใหค้ วามเห็นชอบกอ่ นการดาํ เนนน งานแต่ละข้นั ตอนของงาน 1.2 ผ้วู ่าจา้ งจะมอบแบบรปู และรายการท่ใี ช้ในการก่อสร้าง ซึ่งตรงกับแบบรูปและรายการท่ีใช้ในการทําสัญญาเป็นจํานวน 2 ชดุ ในวันท่ลี งนามในสัญญาใหก้ บั ผรู้ ับจ้าง โดยมตน อ้ งเสียค่าใชจ้ า่ ยใดๆ ผ้รู บั จา้ งจะตอ้ งเกบ็ รักษาแบบรูปและรายการก่อสร้างจํานวน 1 ชุด ไวเ้ ปน็ อยา่ งดี ณ สถานทก่ี ่อสร้างและพรอ้ มทจ่ี ะนาํ ออกมาใชต้ รวจสอบได้ตลอดเวลา 1.3 แบบรูปและรายการ ถ้าต้องการจาํ นวนเพน่มเตนม ใหข้ อได้จากผ้วู า่ จ้างตามความจําเป็น ถ้าผู้รับจ้างไม่เข้าใจในส่วนใดของ แบบรูปและรายการ ใหแ้ จ้งเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรให้เจ้าหนา้ ท่ีของผ้วู า่ จา้ งทราบทันที เพอื่ ชแ้ี จงจนเป็นท่เี ขา้ ใจถูกต้อง 1.4 ผู้รับจ้างต้องจัดทําแบบรูปขยายรายละเอียด (Shop Drawing) เพ่นมเตนมเท่าท่ีจําเป็นในระหว่างการดําเนนนงาน การก่อสรา้ ง เพื่อให้การทํางานเป็นไปอย่างถูกต้องตามหลักวนชาการ โดยเสนอให้ผู้ว่าจ้างพนจารณาก่อนดําเนนนการ ซ่ึงจะต้องถือเป็น เอกสารสาํ คญั เช่นเดยี วกนั 1.5 กรณีที่มีรายละเอียดขัดแย้งกันระหว่างวัตถุประสงค์ แบบรูป และรายละเอียดการปฏนบัตนประกอบสัญญาจ้างของ กองทัพบก ให้ยดึ ถือคาํ วนน จน ฉยั ของผู้ว่าจา้ ง โดยให้ถอื คาํ วนน จน ฉัยน้ันเป็นทส่ี ุด 1.6 ผู้รับจา้ งจะต้องทาํ หนังสอื ขอเข้าดาํ เนนน การต่อผ้วู ่าจา้ ง 1.7 การใชส้ น่งสาธารณูปโภคของทางราชการ ผรู้ บั จ้างจะตอ้ งไดร้ บั การยนนยอมจากผูบ้ ังคับหนว่ ยทร่ี บั ผนดชอบพ้ืนที่ที่จะทําการ กอ่ สร้างกอ่ น ตอ้ งปฏบน ัตนตามระเบียบข้อบงั คับ และคาํ สง่ั ของหนว่ ยเจา้ ของพื้นท่นี น้ั อย่างเคร่งครดั 1.8 ผู้ว่าจ้างสงวนสนทธ์นท่ีจะไม่ยอมให้ผู้รับจ้างใช้สน่งสาธารณูปโภคของทางราชการ หากเกนดกรณีขาดแคลนและมีความไม่ ปลอดภยั ของทางราชการ 1.9 การใชส้ ่นงสาธารณูปโภคของทางราชการ หากเกนดการชํารุดอันเน่ืองจากการใช้งานหรือการกระทําของผู้รับจ้าง ผู้รับจ้าง จะต้องซอ่ มใหอ้ ยู่ในสภาพดี หรือดกี วา่ ตลอดเวลาการทํางานกอ่ นส่งมอบงานงวดสุดทา้ ย 1.10 ผู้รบั จ้างจะตอ้ งหาทีต่ ง้ั สาํ นกั งาน สถานที่เกบ็ หรอื กองวสั ดุ ที่พักคนงาน หอ้ งนํา้ -หอ้ งสว้ ม การเก็บขยะมูลฝอย การขอทํา บตั รผ่านเข้า-ออก และอน่ื ๆ โดยขอความเห็นชอบจากผู้บงั คับหน่วยทีร่ ับผดน ชอบพน้ื ที่ 1.11 ผ้รู บั จา้ งจะตอ้ งจัดทาํ ปาู ยขนาดไมเ่ ล็กกว่า 1.20 ม. X 2.40 ม. แสดงรายการก่อสร้าง จํานวนเงนนงบประมาณค่าก่อสร้าง ระยะเวลาการก่อสรา้ ง ส่วนราชการผู้รบั ผนดชอบ ผู้รับจา้ งและขอ้ ความอน่ื ทจ่ี ําเปน็ ให้เห็นอยา่ งชัดเจนในบรเน วณท่ีทําการกอ่ สร้างดว้ ย 1.12 ก่อนการดําเนนนการจัดหาหรือก่อสร้างสํานักงาน ให้ผู้รับจ้างขอความเห็นชอบจากผู้ว่าจ้างหรือเจ้าหน้าที่ของผู้ว่าจ้าง เสียกอ่ น 1.13 การดําเนนนการทางธุรการ เช่น ออกคําส่ังเดนนทางไปราชการ แลกต๋ัวโดยสารสําหรับเดนนทางไปราชการ มอบฉันทะ เงนน เดือน ประสาน บก.กคก.ยย.ทบ. หรอื ตกลงเรอ่ื งการตนดต่อส่ือสาร การส่งรายงาน 1.14 เตรียมการดา้ นเอกสารในการรายงาน สมดุ บันทึกการปฏบน ตั นงานประจาํ วัน แบบฟอร์มการรายงานความก้าวหน้าประจํา สัปดาห์, ประจาํ เดือน, เอกสารสาํ เนาอนมุ ัตน ผบ.ทบ., แผนจัดหา, คาํ ส่ังแตง่ ตง้ั คณะกรรมการตรวจการจ้าง, รายการวัตถุประสงค์และ แบบรปู รายการและแบบพมน พป์ ระวัตนอาคาร (สงน่ ก่อสรา้ ง) เพื่อข้ึนทะเบยี นประวตั น 1.15 ประสานผู้รับจ้าง ให้ดําเนนนการจัดทําแผนภูมนการดําเนนนงาน (Schedule Plan) ข้ันตอนการดําเนนนงาน ต้ังแต่เร่นมงาน จนถงึ งานแลว้ เสร็จ จาํ นวน 3 ชดุ เสนอขอความเห็นชอบจาก จก.ยย.ทบ. และนําไปตดน แสดงไวท้ ีส่ าํ นักงานของผรู้ บั จ้าง 1.16 รายงานตวั กบั ประธานคณะกรรมการตรวจการจ้าง และผบู้ งั คับหน่วย แจกจ่ายเอกสารคําส่ังแต่งต้ังคณะกรรมการตรวจ การจ้าง, รายการวัตถปุ ระสงคแ์ ละแบบรูปรายการต่างๆ ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง พรอ้ มชีแ้ จงรายละเอยี ดงานกอ่ สร้างท่ีรับผนดชอบ และขอรับทราบ นโยบายเก่ียวกบั งานท่ีจะดําเนนนการ และความต้องการของหนว่ ยที่รบั ประโยชน์ (โดยมีผู้แทนของผูร้ ับจ้างมารับทราบพร้อมกัน)

ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน 9 - 3 1.17 การรอ้ื ถอนส่นงก่อสร้างเดนม ถ้าการกอ่ สรา้ งนี้จาํ เปน็ ตอ้ งร้ือถอนส่งน กอ่ สรา้ งเดนมของผวู้ ่าจ้างและในรายการมนได้กําหนดไว้ให้ ผ้รู ับจ้างเสนอขออนุมตั นต่อผวู้ ่าจ้างกอ่ น และเมื่ออนมุ ัตนแลว้ จงึ จะทาํ การร้อื ถอนได้ การรือ้ ถอนสง่น ตา่ งๆ เปน็ หน้าท่ขี องผู้รับจ้าง ส่วนวัสดุ ต่างๆ ของผวู้ ่าจ้างทร่ี ้อื ถอนออกนถี้ ือวา่ เป็นของผ้วู ่าจ้างทัง้ หมด ผ้รู ับจ้างจะต้องนําไปเก็บไว้ ณ ที่ท่ีเหมาะสม ซึ่งผู้ว่าจ้างจะกําหนดให้ ทั้งน้คี ่าใช้จ่ายที่เกนดข้ึนผู้รับจา้ งเปน็ ผ้รู ับผนดชอบเว้นแตส่ ัญญาจะระบไุ วอ้ ย่างชดั เจนเปน็ อยา่ งอน่ื 1.18 การตนดต้งั สว่ นหนงึ่ สว่ นใด หรอื รายละเอยี ดการทาํ งานสว่ นหนึ่งสว่ นใดทีไ่ มส่ ามารถกาํ หนดก่อนเร่มน งานตามสัญญา หรือมี อุปสรรค ข้อขัดแย้งในการกอ่ สรา้ งจนไมส่ ามารถดําเนนนการตามทก่ี าํ หนดไวแ้ ต่เดมน ได้ ผ้รู บั จา้ งจะตอ้ งทํา (แบบขยายรายละเอียด Shop Drawing) ของส่วนก่อสรา้ งนั้นเพื่อแสดงรายการกอ่ สรา้ งท่ีชดั เจน หรือทแ่ี ก้ไข เปลยี่ นแปลง เพ่นมเตนม ให้ถูกต้องตามหลักวนชาการเสนอ ใหผ้ ู้วา่ จ้างพจน ารณาก่อนการดําเนนนการ 1.19 วัสดุท่ีกําหนดไว้ในแบบรูป แต่หากแบบรูปไม่ได้กําหนดไว้ให้ถือตามผนวกวัสดุและอุปกรณ์ประกอบรายละเอียดการ ปฏนบัตนประกอบสัญญาจ้างของกองทัพบก นอกจากกรณีนี้ผู้รับจ้างจะต้องขอความเห็นชอบจากผู้ว่าจ้างท่ีจะใช้วัสดุเทียบเท่าหรือ ทดแทนกอ่ น 1.20 การทดสอบระบบต่างๆ ทไ่ี มร่ ะบุไว้ในแบบรปู และรายละเอียดการปฏนบัตนประกอบสัญญาจ้างของกองทัพบก แต่มีความ จําเปน็ ตอ้ งทดสอบ ผู้รบั จา้ งจะตอ้ งกระทํา โดยให้อยู่ในดุลยพนนนจของผู้ว่าจ้าง หรือเจ้าหน้าท่ีของผู้ว่าจ้าง การทดสอบต่างๆ ผู้รับจ้าง จะตอ้ งเป็นผู้ดําเนนนการเอง โดยอยู่ในความควบคุมของเจ้าหน้าที่ของผู้ว่าจ้าง ส่วนค่าใช้จ่ายในการทดสอบต่างๆ ผู้รับจ้างจะต้องเป็น ผู้รบั ผดน ชอบท้ังสนน้ และการทดสอบต่างๆ ใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐานสากล โดยทดสอบจากสถาบันทไ่ี ด้รับการยอมรับหรือทีเ่ ชือ่ ถอื ได้

งานกอ่ สร้างองาาคนกา่อรสพร้ารงออ้ าคมาสรพ่งิ รอ้ มาสนิ่งอวายนวคยวควาามมสสะะดวดกวโคกรงโกคารงยก้ายากรอยงพ้านัยสกรรอพงวพธุ ซัน่อมสบรารุงพเขาตหวลธุ งั ซอ่ มบารงุ เขตหลงั 9 - 4 ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน ผ้วู ่าจ้าง : กรมยุทธโยธาทหารบก วงเงนิ 78,400,000.00 บาท ที่ต้งั : จงั หวดั สระบุรี ลาดับ รายละเอยี ดงานก่อสร้าง แผนงาน ระยะเวลาดาเนินการก่อสร้าง วนั เงิน % จานวนเงิน Start Finish ต.ค.-53 พ.ย.-53 ธ.ค.-53 ม.ค.-54 ก.พ.-54 ม.ี ค.-54 เม.ย.-54 พ.ค.-54 ม.ิ ย.-54 ก.ค.-54 ส.ค.-54 ก.ย.-54 ต.ค.-54 พ.ย.-54 ธ.ค.-54 ม.ค.-55 ก.พ.-55 ม.ี ค.-55 เม.ย.-55 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 31 7 14 21 31 7 14 21 28 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 31 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 30 7 14 21 31 7 14 21 30 7 14 21 31 7 10 ถมดนิ บริเวณพน้ื ที่ก่อสร้างอาคาร แล้วเสร็จ50% งวดท่ี 1 (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดนิ ถมให้ผ้รู ับจ้าง 20 2.5 1,960,000 1/10/2553 20/11/2553 ตรวจสอบและเห็นชอบแล้ว) งวดที่ 2 ถมดินบริเวณพืน้ ท่ีก่อสร้างอาคาร แล้วเสร็จ100% 14 3.0 2,352,000 21/10/2553 3/11/2553 (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดนิ ถมให้ผ้รู ับจ้าง ตรวจสอบและเห็นชอบแล้ว) งวดที่ 3 ถมดนิ บริเวณพ้นื ท่ีก่อสร้างถนน แล้วเสร็จ25% (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดินถมให้ผ้รู ับจ้าง ตรวจสอบและเหน็ ชอบแล้ว) พร้อมท้ังแนบเอกสารท่ี เสนอการไฟฟ้ าฯและการประปาฯให้มาดาเนินการสารวจ 14 2.3 1,803,200 4/11/2553 17/11/2553 ค่าขยายเขตระบบจาหน่ายไฟฟ้ า-ประปาภายนอกสาหรับ งานปรับปรุงอาคารโรงเรือน ของ พนั สพ.ซบร.เขตหลงั ถมดนิ บริเวณพ้นื ท่ีก่อสร้างถนน แล้วเสร็จ 50% งวดที่ 4 (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดินถมให้ผ้รู ับจ้าง 14 2.3 1,803,200 18/11/2553 1/12/2553 ตรวจสอบและเห็นชอบแล้ว) งวดท่ี 5 ถมดนิ บริเวณพนื้ ที่ก่อสร้างถนน แล้วเสร็จ 75% 14 2.3 1,803,200 2/12/2553 15/12/2553 (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดนิ ถมให้ผ้รู ับจ้าง ตรวจสอบและเห็นชอบแล้ว) งวดท่ี 6 ถมดินบริเวณพ้ืนท่ีก่อสร้างถนน แล้วเสร็จ 100% (ส่งผลทดสอบความหนาแน่นดนิ ถมให้ผ้รู ับจ้าง ตรวจสอบและเห็นชอบแล้ว) วางท่อลอดถนนเดีย่ ว 14 3.4 2,665,600 16/12/2553 29/12/2553  0.60 ม. พร้อมกาแพงปากบ่อทั้ง 2 ด้าน จานวน 12 แห่ง ตอกเขม็ อาคาร บก.ส่วนควบคุมการซ่อม จานวน 1 หลงั , งวดท่ี 7 โรงซ่อมรถยนต์ จานวน 2 หลงั ,คลงั สป.2-4 จานวน 1หลงั , คลงั สป.3 จานวน 1 หลงั ,คลงั สป.5(แบบท่ี3) จานวน 1หลงั , 14 2.7 2,116,800 30/12/2553 12/1/2554 โรงกีฬาอเนกประสงค์ จานวน 1 หลงั , ตึกแถวนายร้อย 12 ครอบครัว จานวน 1 หลงั , ตึกแถวนายทหารประทวน 10 ครอบครัว จานวน 2หลงั ขดุ หลมุ ทาฐานราก หล่อคานคอดนิ งวดที่ 8 อาคาร บก.ส่วนควบคุมการซ่อม จานวน 1 หลงั , โรงซ่อมรถยนต์ จานวน 2 หลงั ,คลงั สป.2-4 จานวน 1หลงั , 14 3.0 2,352,000 13/1/2554 26/1/2554 คลงั สป.3 จานวน 1 หลงั ,คลงั สป.5(แบบท่ี3) จานวน 1หลงั ขดุ หลมุ ทาฐานราก หล่อคานคอดนิ งวดท่ี 9 โรงกีฬาอเนกประสงค์ จานวน 1 หลงั 14 3.5 2,744,000 27/1/2554 9/2/2554 งวดที่ 10 หล่อเสา หล่อคานรับโครงหลงั คา 1 หลงั , อาคาร บก.ส่วนควบคุมการซ่อม จานวน โรงซ่อมรถยนต์ จานวน 2 หลงั ,คลงั สป.2-4 จานวน 1หลงั , 14 2.3 1,803,200 10/2/2554 23/2/2554 คลงั สป.3 จานวน 1 หลงั ,คลงั สป.5(แบบท่ี3) จานวน 1หลงั , โรงกีฬาอเนกประสงค์ จานวน 1 หลงั แผนงานตามสัญญา ต่อเดอื น 4.86 5.08 6.25 6.56 5.37 7.08 2.05 2.31 3.75 3.76 4.93 2.79 2.57 6.05 6.15 5.31 3.74 14.21 7.18 สะสม 4.86 9.94 16.19 22.75 28.12 35.20 37.25 39.56 43.31 47.07 52.00 54.79 57.36 63.41 69.56 74.87 78.61 92.82 100.00 ต่อเดือน 4.86 5.04 5.70 2.70 4.99 3.06 0.66 0.00 0.72 2.36 0.71 0.28 0.29 0.49 0.75 24.52 28.64 11.85 2.38 แผนงานกะการ สะสม 4.86 9.90 15.60 18.30 23.29 26.35 27.01 27.01 27.73 30.09 30.80 31.08 31.37 31.86 32.61 57.13 85.77 97.62 100.00 แผนงานทาจริง ต่อเดือน 0.89 1.84 2.81 3.01 1.62 0.95 0.91 1.15 1.54 1.36 2.53 2.63 2.89 2.71 2.84 4.64 1.68 สะสม 0.89 2.73 5.54 8.55 10.17 11.12 12.03 13.18 14.72 16.08 18.61 21.24 24.13 26.84 29.68 34.32 36.00 แผนงานตามสัญญา แสดงตัวอยา่ งตาราง Progress Chart แผนงานที่วางแผน แผนงานที่ปฏบิ ัตจิ ริง

ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผูค้ วบคมุ งาน 9 - 5 2. ข้นั ตอนการตรวจสอบผัง และกาหนดตาแหน่งหมดุ หลกั ฐานอ้างองิ (BM.) ตามผังบริเวณ การตรวจสอบมรี ายละเอยี ดดังน้ี 2.1 สํารวจพื้นที่ทั่วไปบรนเวณเขตก่อสร้าง เทียบกับผังบรนเวณท่ี แนบท้ายสัญญา เพื่อกําหนดผังล้อมรอบพ้ืนที่ก่อสร้าง กําหนดตําแหน่ง ระบบสาธารณูปโภคและขอบเขตพ้ืนท่ีจรนง กําหนดหมุดอ้างอนงแสดงระยะ ข้างเคยี ง เสนอใหส้ ถาปนกน และวศน วกรของ ยย.ทบ. พนจารณาและตรวจสอบ รูปแสดง : การสํารวจพน้ื ที่ท่ัวไปบรเน วณเขตก่อสรา้ ง 2.2 ในกรณีที่กําหนดจุดก่อสร้างในสถานท่ีจรนงแล้วมีเหตุอันควรที่ไม่สามารถกําหนดจุดก่อสร้างตามแบบรูปได้ จําเป็นต้อง ปรบั ผงั ไปในระยะเหมาะสมใกล้เคียงจุดเดนม ผู้ว่าจ้างมีสนทธ์นจะแจ้งให้ผู้รับจ้างดําเนนนการได้ ท้ังน้ีจะนําไปเป็นเหตุขอขยายระยะเวลา งดหรอื ลดค่าปรบั และขอคา่ ก่อสรา้ งเพมน่ ไม่ได้ 2.3 ประสาน ผู้รับจ้าง สถาปนนกและวนศวกรของ ยย.ทบ. หรือผู้ออกรายการ ผู้แทนหน่วย นายช่างควบคุมงานก่อสร้าง เพอื่ ตรวจสอบผงั และกาํ หนดตําแหน่งของหมดุ หลักฐานอ้างอนง (BM.) ตามแบบผงั บรเน วณ โดยทําเครือ่ งหมายไว้อย่างมั่นคงจะลบไม่ได้ จนกว่าการกอ่ สร้างจะแลว้ เสร็จ 2.4 เม่อื ผู้เกยี่ วข้องดําเนนน การ ตามขอ้ 2.3 แล้วใหม้ กี ารลงลายมือช่อื ไว้เป็นหลักฐาน รปู แสดง : การตรวจสอบผังระหว่างผู้รบั จ้าง, สถาปนกน .วศน วกร ยย.ทบ., ผแู้ ทนหน่วย, นายช่างฯ ผู้ควบคมุ งาน รปู แสดง : ตาํ แหน่งของ BM. ตามแบบผงั บรนเวณ

9 - 6 ข้นั ตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 3. ขั้นตอนการถากถางพืน้ ทแ่ี ละงานดิน การตรวจสอบมีรายละเอยี ดดงั น้ี 3.1 งานปรับถากถางพ้ืนที่ ต้องตรวจสอบเขตท่ีต้องถากถางพ้ืนที่ สํารวจต้นไม้ว่าส่วนใดต้องตัดส่วนใดสมควรคงไว้ ถ้าการ ก่อสร้างนี้จําเป็นต้องตัดต้นไม้ในบรนเวณท่ีก่อสร้าง ผู้รับจ้างจะตัดต้นไม้ได้เฉพาะต้นที่สน่งก่อสร้างตามสัญญาจะสร้างทับเท่านั้น ส่ วน ตน้ ไม้อ่ืนๆ ท่กี ีดขวางการกอ่ สรา้ งจะตอ้ งได้รับความเห็นชอบจากหน่วยเจ้าของสถานที่เสียก่อนจึงจะดําเนนนการได้ (กรณีต้องตัดต้นไม้ ต้องทํารายงานแจง้ หน่วยขออนมุ ัตตน ามระเบยี บ) รูปแสดง : การสํารวจก่อนถากถางพน้ื ท่ี สํารวจขนาดของตน้ ไม้ หากต้องดําเนนนการรื้อถอน ทีม่ า : คู่มอื การตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานกอ่ สรา้ ง กองอาคารและสถานที่ สาํ นักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลัยขอนแกน่ , 2554 3.2 รากไม้ หรอื ตอไม้ ซงึ่ มขี นาด Ø เกนน กวา่ 5 ซม. ต้องรื้อถอนออกไป แต่ต้นไม้ท่ีอยู่นอกเขตก่อสร้าง ห้ามตัด ถ้าพื้นที่เป็น หลุมเป็นบอ่ ตอ้ งใหผ้ รู้ บั จ้างเกลย่ี และปรับพน้ื ทีใ่ ห้ราบและแน่นเสมอกนั (เฉพาะบรเน วณก่อสรา้ ง) รูปแสดง : การปรับพื้นที่ให้ราบและแน่นเสมอกนั ทีม่ า : คู่มือการตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานท่ี สํานักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลัยขอนแก่น, 2554 3.3 การถมดนนและทราย ดนนที่นํามาถมกลบบรนเวณก่อสร้างเพ่ืองานโครงสร้าง ต้องปราศจากเศษวัชพืช และวัสดุที่ไม่พึง ประสงค์ ดนนทีถ่ มโดยรอบอาคารตอ้ งสามารถเพาะปลกู ได้ 3.4 ระดบั ของการถมดนนอาคารและส่นงปลูกสร้าง หากแบบรูปรายการมนได้กําหนดเป็นอย่างอ่ืนให้ถมดนนอาคารหรือส่นงปลูก สรา้ งสูงกวา่ ระดับดนนถมของถนนหน้าอาคาร 20 ซม. 3.5 การถมดนน ก่อสร้างอาคาร ต้องแบง่ ถมเป็นช้นั ๆ ละไมเ่ กนน 50 ซม. แล้วทําการบดอัด การถมดนนถนน หากแบบไม่กําหนด เปน็ อย่างอน่ื ให้ถมสูงเฉลี่ยตามทีก่ าํ หนดในผงั บรนเวณโดยถมลาดเอียงตามภูมปน ระเทศ 3.6 กรณีดนนถมบอ่ ลึก ในคมู ีนาํ้ ขัง ตอ้ งสบู นาํ้ ออกให้หมดเสียกอ่ น พร้อมลอกดนนโคลนออกจนถงึ ดนน เดมน ก้นบ่อ

ขน้ั ตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 9 - 7 รปู แสดง : การถมดนน และทราย 3.7 การปรับผนวดนน เพ่ือปลูกพืชในท่ีซ่ึงระบุว่าเป็นสนาม หรือบรนเวณปลูกพืช ต้องใช้ดนนท่ีมีคุณสมบัตน เหมาะสมแก่ การเพาะปลูก หนาไมน่ อ้ ยกว่า 30 ซม. ทับหนา้ รูปแสดง : ปรับระดบั ของการถมดนน อาคารและสงน่ ปลูกสร้าง 3.8 การถมทราย ทรายทน่ี าํ มาถมต้องปราศจากกง่น ไม้ รากไม้ หรือวัชพืชอ่ืนๆ และให้ใช้ทรายปรับผนวดนนพร้อมบดอัดให้แน่น ก่อนเทคอนกรีตผนวดนน ทุกแห่ง 3.9 การถมทราย ตอ้ งถมทรายช้นั ละไม่เกนน 30 ซม. ทําคันดนนโดยรอบทุกด้านสูงไม่น้อยกว่าระดับที่จะถมทราย ความกว้าง ของคันดนน ไมน่ ้อยกว่า 1.00 ม. เอียงลาดดา้ นนอกไมน่ อ้ ยกว่า 1 : 1.5 รูปแสดง : การถมทรายก่อนเทคอนกรตี

9 - 8 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 3.10 การขุดดนน ดังนี้.- 1) ต้องขดุ ดนน ใหต้ รงตามตําแหน่งขนาด (กว้าง ยาว ลึก) ระดับและแนวตลอดจนการปรับแต่งความลาดเอียงให้เป็นไป ตามท่ีกําหนดไว้ 2) การขดุ ดนน ต้องปอู งกนั มนใหด้ นนพงั ทลายตลอดระยะเวลาของการกอ่ สรา้ ง 3) ถ้าขดุ ดนน ลกึ กว่ากําหนดให้ปรบั ระดบั ด้วยดนนทราย หากเปน็ วัสดุอนื่ ตอ้ งขอความเห็นชอบจากผู้ว่าจ้างก่อน แล้วบดอัด แน่นใหไ้ ดร้ ะดบั ตามทตี่ ้องการ 3.11 การบดอัดดนนถม ใหท้ าํ การทดสอบความแน่นของดนนทุกชั้นของการถมดนน ผลการทดสอบความแน่นของดนนจะต้องผ่าน เกณฑ์ทกุ จุด และให้ส่งผลการทดสอบที่รับรองโดยวศน วกรของผรู้ ับจ้างสง่ ให้ ยย.ทบ.ตรวจสอบและอนมุ ัตน โดยมีข้อกาํ หนดดงั น้ี.- 1) การถมดนน สนามฝึก สนามกีฬา งานก่อสร้างอาคาร บดอัดแน่นไม่น้อยกว่า 85 % ของ Standard AASHTO ความ หนาไมเ่ กนน ชน้ั ละ 50 ซม. 2) จะต้องทาํ การทดสอบความแนน่ ของดนนถมอย่างนอ้ ยอาคารละ 1 จุด หรอื ตอ่ พ้นื ท่ี 400 ตร.ม. รูปที่ 3.6 แสดงการถมดนนและบดอดั ดนนสนามกฬี า 3) การถมถนน สนามบนน ถมหนาชั้นละไมเ่ กนน 20 ซม. บดอัดแน่น 90% ของ Modified AASHO หรือตามแบบ รปู แสดง : การถมดนน และบดอัดดนนถนน ที่มา : คมู่ ือการตรวจการจ้างและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานท่ี สาํ นกั งานอธนการบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแก่น, 2554 4) ต้องทําการทดสอบความแน่นของดนน ถมอยา่ งนอ้ ย 1 จุด ต่อทุกระยะความยาว 25 ม. หรือตามท่ีกําหนดไว้ในแบบรูป (ต้องทดสอบทุกชนั้ ของดนน ถม) รปู แสดง : การทดสอบความแนน่ ของดนนถม ทม่ี า : คูม่ ือการตรวจการจ้างและการควบคุมงานกอ่ สร้าง กองอาคารและสถานท่ี สาํ นักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแกน่ , 2554

ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคุมงาน 9 - 9 4. งานฐานราก ข้นั ตอนการปฏนบัตนของผคู้ วบคมุ งานก่อสร้าง ดงั น้ี 4.1 การเจาะทดสอบดินโดยวธิ เี จาะสารวจ (Boring test) ตรวจดวู า่ วตั ถุประสงค์กาํ หนดให้เจาะทดสอบดนน ณ จดุ ก่อสรา้ ง หรือไม่ หรือเม่ือคณะกรรมการตรวจการจ้างเห็นว่าสภาพดนน ณ บรนเวณก่อสร้างไม่มีความม่ันคงแข็งแรงถ้ากําหนดให้เจาะสํารวจดนนเมื่อผู้รับจ้างดําเนนนการแล้วส่งผลการทดสอบให้ ยย.ทบ. เห็นชอบ รูปแสดง : การเจาะทดสอบดนน ท่มี า : มานตน ช่วยงาน, การเจาะทดสอบดนนวทน ยาลยั เทคนคน เชยี งใหม่, ก.ค. 2552 ข้อสังเกต การกําหนดความลึกและตําแหน่งการสํารวจตัวอย่างดนน ข้ึนอยู่กับลักษณะความแปรปรวนของชั้นดนน นํ้าหนักและ ความสําคญั ของส่นงกอ่ สรา้ ง โดยอาจจะพจน ารณาไดด้ ังน้ี 1) จะต้องมีหลุมเจาะนําร่อง ท่ีตําแหน่งสําคัญท่ีสุดในฐานรากน้ัน เช่นบรนเวณท่ีน้ําหนักลงมากที่สุด อาคารท่ีสูงสุดใน พน้ื ทก่ี อ่ สร้าง หลุมนําร่องนต้ี อ้ งมอี ย่างน้อย 1 จดุ 2) จะต้องมีหลุมเจาะครอบคลุมพ้ืนที่ ซ่ึงมีลักษณะการกระจายออกคลุมพื้นที่บรนเวณฐานรากทั้งหมด เพ่ือให้ทราบความ เปล่ยี นแปลงของชน้ั ดนน ในแนวราบ 3) จะตอ้ งมหี ลุมเจาะเสรนม หรือการทดสอบในสนาม หรือการสํารวจทางธรณีวนทยา เพอ่ื ให้ครอบคลมุ พน้ื ที่กวา้ งหรือเป็น แนวยาว ตารางแสดง ความลึกของหลมุ เจาะที่ใชเ้ ปน็ แนวทางสําหรับการเจาะสํารวจช้นั ดนน ในเขต กทม. และปรมน ณฑล โครงสรา้ ง ประมาณการความลกึ ความลกึ ของหลมุ เจาะ ของปลายเสาเข็มท่ีจะใช้ (เมตร) (เมตร) - อาคารปกตนสูงไม่เกนน 5 ชั้น หรอื โรงงานขนาดเบา 21 – 23 30 - อาคารปกตนสูงไมเ่ กนน 10 ช้ัน หรือ โรงงานขนาดหนกั 22 – 25 35 – 40 - อาคารสูงไมเ่ กนน 15 ช้นั 25 – 30 40 – 45 - อาคารสูงไมเ่ กนน 20 ชั้น 25 – 45 50 – 60 - อาคารสงู ไม่เกนน 24 ช้ัน 45 – 55 60 – 70 - อาคารสูงไมเ่ กนน 28 ชัน้ 50 – 60 70 – 80 - อาคารสงู 30 ช้ันขน้ึ ไป 80 – 120 -

9 - 10 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน ตารางแสดง ความลึกของหลุมเจาะที่ใชเ้ ป็นแนวทางสําหรบั การเจาะสํารวจช้นั ดนน ในพ้นื ที่ตา่ งจงั หวัด โครงสรา้ ง ประมาณการความลกึ ของ ความลกึ ของหลมุ เจาะ (เมตร) ปลายเสาเข็มทจี่ ะใช้ (เมตร) - อาคารสูง 1 – 2 ชัน้ ห รื อ 25 SPT , N-Value > 35 อาคารโครงสร้างชั่วคราวขนาดเบามาก หนาต่อเนื่อง > 3 ม. - อาคารสงู 3 – 4 ชนั้ หรอื โรงงาน ขนาดเบา 25 ค่า N > 35 หนา 4 – 5 ม. หรือ N > 40 หนา 3 ม. - อาคารสงู 5 – 6 ชั้น หรอื โรงงาน ขนาดปานกลาง 30 คา่ N > 40 หนา 4 - 5 ม. หรื อ N > 45 หนา 3 ม. - อาคารสงู 6 – 9 ช้ัน หรอื โรงงาน ขนาดหนกั 30 คา่ N > 45 หนา 4 – 5 ม. หรือ N > 50 หนา 3 ม. ท่มี า : วศน วกรรมสถานแหง่ ประเทศไทย. แนวทางการตรวจสอบช้นั ดนน เพ่ืองานฐานราก. 2548. หนา้ 13 – 14 การบันทึกข้อมูล ในการเจาะสํารวจดนนต้องบันทกึ การเจาะดนน ทุกๆ หลุม อันประกอบด้วย ความลึก รายละเอียดของชั้นดนน ระดับน้ํา ใต้ดนน ผลการทดสอบแรงเฉือน ผลการทดสอบ S.P.T. และตําแหน่งทเ่ี จาะ พร้อมพนกัดทางภูมศน าสตร์ จะทาํ ให้สามารถวนเคราะห์ผลการ สํารวจดนน ไดอ้ ย่างถูกต้อง - ตรวจแบบรูปรายการวา่ กําหนดเป็นฐานรากชนดน ใด ใน 2 ประเภท 1) ฐานรากแผ่ (Spread Footing or Shallow Foundation) 2) ฐานรากเสาเขม็ (Piling Footing or Pile Foundation) (ก) ฐานเด่ียว (ข) ฐานชดิ เขตหรือฐานตีนเป็ด (ค) ฐานร่วม (ง) ฐานกาแพง (จ) ฐานร่วมขนาดใหญห่ รือฐานปพู รม รปู แสดง : รปู แบบของฐานรากแผ่ (Spread Foundation) ทม่ี า : dc348.4shared.com , 2555 เมอื่ ปรบั พ้ืนที่ก่อสร้างและกาํ หนดผังอาคารเสร็จแล้วจึงกําหนดจุดที่จะทําฐานราก ขุดดนนให้มีความลึกตามที่กําหนดไว้ใน แบบหรือวัตถุประสงค์กําหนด ปรับเกล่ียดนนก้นหลุมให้เรียบและแน่น ปรับระดับด้วยทราย เทคอนกรีตหยาบให้ได้ระดับ วางเหล็ก ตะแกรงฐานรากโดยมีลกู ปนู หนุน เป็นตน้ ข้อสําคญั ต้องตรวจสอบศนู ย์กลางขนาดของฐานรากและระดบั ใหถ้ ูกต้องอกี ครั้งก่อนท่ีจะวาง เหลก็ ตะแกรง และเม่ือต้ังเหล็กเสาเรียบรอ้ ยแลว้ ตอ้ งไมใ่ หเ้ หล็กเสาขยบั หรือเลือ่ นตวั ได้ เสร็จแล้วจึงเทคอนกรีตฐานรากต่อไป สําหรับ การกอ่ สรา้ งบนพ้ืนท่ีท่ีถมดนนสูงมากจนฐานรากลึกไม่ถึงดนนเดนมก่อนถม (กรณีฐานแผ่) จะต้องแจ้งให้เจ้าหน้าที่ของผู้ว่าจ้างทราบเพื่อ พนจารณาหาหนทางแก้ไขใหถ้ ูกตอ้ งตามหลักวศน วกรรมตอ่ ไป

ขนั้ ตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคุมงาน 9 - 11 4.2 การทาฐานรากแผ่ ใหใ้ ช้ค่าน้ําหนักบรรทุกปลอดภัยของดนน (Soil Bearing Capacity) ไม่น้อยกว่า 8 ตัน/ตร.ม.หรือตามแบบ และก้นหลุม ฐานรากจะตอ้ งอยูล่ ึกจากดนนเดมน อย่างน้อย 50 ซม. ดนนเดนม 50 ซม. รปู แสดง : ฐานรากแผ่จะตอ้ งอยลู่ ึกจากดนน เดมน อยา่ งน้อย 50 ซม. ทมี่ า : http://theconstructor.org/geotechnical/types-of-shallow-foundations, 2555 ตรวจการขดุ ดนนใหม้ ีความลึกตามทกี่ าํ หนดไว้ในแบบ และต้องกระทุ้งดนนก้นหลุมให้เรียบและแน่น ก่อนเทคอนกรีตหล่อ เสาฐานราก ตอ้ งเทคอนกรีตหยาบให้ได้ระดับ, วางเหลก็ ตะแกรงฐานรากโดยมีลูกปูนหนนุ ตอ้ งตรวจสอบศูนย์กลางขนาดของฐานราก และระดับใหถ้ ูกตอ้ งอีกครง้ั กอ่ นที่จะวางเหล็กตะแกรง และเมื่อต้งั เหลก็ เสาเรียบร้อยแล้วต้องไม่ให้เหล็กเสาขยับหรือเล่ือนตัวได้ จึงเท คอนกรีตฐานรากต่อไป รปู แสดง : การขดุ ดนนทาํ ฐานรากแผ่ และเทคอนกรีตฐานราก ทม่ี า : คมู่ อื การตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานที่ สาํ นกั งานอธนการบดี มหาวทน ยาลัยขอนแกน่ , 2554 รูปแสดง : การทําฐานรากแผ่ ทีม่ า : สุพรรณ์ ถงึ เสยี บญวน, ฐานรากแผ่ (Shallow Foundation), www.pros-concrete.com, 2555

9 - 12 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคุมงาน 4.3 ฐานรากเสาเข็ม ผ้คู วบคมุ งานตรวจว่าเป็นเสาเข็มชนนดใด 1) เสาเขม็ ตอก (Driven Pile) หรือเสาเข็มคอนกรตี อัดแรง (Prestressed concrete pile) 2) เสาเข็มเจาะ (Bored Pile) รูปแสดง : เสาเข็มคอนกรตี อัดแรงและเสาเข็มเจาะ ทมี่ า : www.ecb.int, material.thaicontractors.com, 2555 รูปแสดง : ขัน้ ตอนการทาํ งานของเสาเข็มคอนกรตี อัดแรงและเสาเขม็ เจาะ ทม่ี า : Driven pile with joint, Large diameter bored pile, www.junttan.com, www.junttan.fi , 2554

ขัน้ ตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 9 - 13 1) เสาเข็มตอก (Driven Pile) หรอื เสาเข็มคอนกรตี อัดแรง (Prestressed concrete pile) (1) ให้ผู้รับจา้ งส่งรายละเอียดเสาเขม็ พรอ้ มรายการคํานวณการจมตวั ของเสาเขม็ ต่อการตอก (Blow Counts) โดยมี สามัญวนศวกร (โยธา) ลงนามรบั รอง (2) เสาเข็มคอนกรีตอัดแรงทุกต้น ต้องได้มาตรฐานตาม มอก.ปัจจุบัน โดยระบุวัน เดือน ปีท่ีผลนตทุกต้น และขณะท่ี นาํ เสาเข็มมาตอกนั้น จะต้องมีอายุคอนกรีตครบกําหนดตามประเภทของปูนซีเมนต์ที่ใช้ผลนตเสาเข็ม รปู แสดง : การตอกเสาเขม็ คอนกรตี อัดแรง (3) หา้ มตอกเสาเข็มทมี่ ีความยาวเกนน 10 ม. ภายในรศั มี 30 ม. ของส่งน ก่อสรา้ งที่เป็นโครงสรา้ งคอนกรีตท่ีอายุไม่ครบ 14 วนั (4) ขณะตอกเสาเข็ม ตอ้ งมกี ารจดบันทึกการตอกเสาเขม็ ทุกตน้ (5) การตอกเสาเขม็ ศนู ยก์ ลางเสาเขม็ จะผดน พลาดได้ไมเ่ กนนค่าตอ่ ไปน้ี - เสาเข็มเดย่ี วค่าเยอื้ งศนู ยไ์ มเ่ กนน 5 ซม. - เสาเข็มกลุ่มคา่ เย้ืองศนู ย์ไมเ่ กนน 10 ซม. (6) หากศูนย์เสาเข็มเกนนไปกว่านี้ ผู้รับจ้างจะต้องออกแบบฐานรากใหม่และส่งแบบฐานรากใหม่, รายการคํานวณ (โดยมสี ามัญวศน วกร (โยธา) ลงนามรบั รอง) มาใหเ้ จ้าหนา้ ท่ีของผวู้ า่ จ้างตรวจสอบอนมุ ตั กน อ่ นจึงจะนําแบบไปก่อสรา้ งได้ (7) การตอกเสาเข็มที่ได้ค่า Blow Counts ที่ต้องการก่อนท่ีจะถึงระดับที่กําหนดต้องแจ้งให้เจ้าหน้าท่ีของผู้ว่าจ้าง ทราบและอนุมัตนก่อนตัดเสาเข็ม และการตัดเสาเข็มจะต้องตัดให้มีผนวเรียบไม่เกนดการเสี ยหายแก่เสาเข็ม และได้ค่าระดับหัวเสาเข็ม ตามทรี่ ะบุไว้ในแบบรูป (8) ให้ผู้รับจ้างจัดทําระเบียนการตอกเสาเข็ม และผลการตอกเสาเข็ม ซ่ึงประกอบด้วย ผังการตอกเสาเข็ม ขนาด ตําแหน่ง วันและเวลาที่ตอกเสาเข็ม ระดับปลายเสาเข็ม และค่า Blow Counts ทุกต้น โดยมีวนศวกรของบรนษัทและผู้ควบคุมงานของ ผวู้ า่ จา้ งลงนามแลว้ สง่ ใหเ้ จ้าหน้าท่ีของผู้วา่ จา้ งตรวจสอบและพจน ารณาเหน็ ชอบ 2 2 26 25 87 21 22 23 24 20 19 18 17 16 15 91 11 13 14 5 0 12 8 76 12 34 รูปแสดง : ระเบียนการตอกเสาเข็ม วางแผนจดั ลาํ ดบั การตอกเสาเข็มและเดนน ป้นั จนั่ ท่ีมา : บทความฐานรากเสาเข็ม , มหาวทน ยาลยั ขอนแก่น , civil.kku.ac.th , 2554

9 - 14 ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคุมงาน (9) การกองเก็บเสาเข็ม ให้ปรับพน้ื ท่กี องเก็บให้เรยี บ ไดร้ ะดับ และใช้ไม้รองบรนเวณท่ี 0.21 L ของเสาเข็มทั้งด้าน หัวเสา และปลายเสา ทกุ ช้ันทมี่ กี ารวางซ้อนทบั ตอ้ งรองไม้รองใหต้ รงเปน็ แนวดนง่ มฉน ะนั้นเสาเขม็ จะวบน ตั ดน ังรูปท่ีแสดง สามารถสังเกตจุด รองรบั ได้ว่าจะอยู่บรนเวณเดียวกับจดุ ท่ยี ก รปู แสดง : การกองเกบ็ เสาเขม็ ทมี่ า : บทความฐานรากเสาเขม็ , มหาวทน ยาลัยขอนแก่น, civil.kku.ac.th, 2554 (10) ตรวจสอบตาํ แหน่งศูนย์เสาเข็มทุกต้นท่ีจะตอก โดยอ้างอนงจากตําแหน่งหมุด BM. ว่าถูกต้องตามระเบียนการ ตอกเสาเขม็ ทส่ี ่งใหเ้ จา้ หนา้ ทีข่ องผู้ว่าจา้ งพจน ารณาเหน็ ชอบ (11) กอ่ นท่ปี ้นั จน่ั จะยกเสาเข็มข้นึ ตอกให้ ทําตําแหนง่ ของเข็ม ทัง้ 2 แกน กอ่ นยกเสาเขม็ ข้ึนและตรวจสอบตําแหน่ง ศูนยเ์ สาเข็มอีกคร้ัง เพ่ือให้เสาเข็มได้ตําแหนง่ ท่ถี กู ต้อง (12) ก่อนทาํ การแนวด่งน เสาเขม็ ควรตอกเข็มให้จมลงไปก่อน ประมาณ 30 – 50 ซม. แล้ว ตรวจสอบตําแหน่งศูนย์ เสาเข็มอีกคร้ังว่าคลาดเคลื่อนหรือไม่ แล้วทําการแนวด่นงเสาเข็ม โดยต้องตรวจสอบด้วยเสมอ ซึ่งการตรวจสอบต้องตรวจสอบทั้ง 2 แกน คอื ดา้ นหน้าและดา้ นขา้ ง โดยค่าการด่นงไมค่ วรเกนน 1 : 500 หรอื 0.1% (13) ในการตอกเข็มให้ ตรวจสอบนํ้าหนักของตุ้มตอก และระยะยกของลูกตุ้มให้ได้ตามที่คํานวณไว้ ในการนับ จํานวน Blow Counts ของเสาเข็มทุกต้น โดยทําระยะท่ีปลายของเสาเข็มแต่ละต้นเป็นช่วงๆ ละ 30 ซม. จํานวน 10 ช่วง หรือ ประมาณ 3 เมตร (14) ทําการตอกเสาเข็มจนถึงตาํ แหนง่ ที่ทําไว้ เรม่น ทําการนับจํานวน Blow ในแต่ละช่วง (30 ซม.) ทําการบันทึกค่า ไว้ของแตล่ ะชว่ งว่าได้ Blow เท่าไหร่ จนกระท่ังถึงชว่ งๆ ทจี่ ํานวน Blow จะเพน่มข้นึ มาก แตร่ ะยะทเ่ี สาเข็มจมลงน้อยมาก จึงทําการนับ Blow ท่ตี อก 10 คร้ังสดุ ท้าย (Last ten blow) แลว้ วัดระยะทีเ่ ขม็ จมลงในการตอก 10 คร้ังสุดท้าย แล้วบันทึกค่าไว้ (ทํา 2 ครั้ง) ต้อง ไมเ่ กนนจากคา่ ทคี่ ํานวณไว้) จดบันทึกรายละเอียด ทนศทางการเย้ืองศูนย์ของเข็ม บันทึกการเย้ืองศูนย์ของเสาเข็มในใบรายงานผลการ ตอกเสาเข็ม รปู แสดง : การบันทกึ และวดั ระยะการตอกเสาเข็มทีต่ อก ทีม่ า : คมู่ ือการตรวจการจ้างและการควบคมุ งานกอ่ สรา้ ง กอง อาคารและสถานที่, มหาวนทยาลยั ขอนแกน่ , 2554

ขนั้ ตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน 9 - 15 (15) ขุดดนนให้มคี วามลกึ ขนาด และตําแหน่งของฐานรากถูกต้องตามแบบก่อสร้าง อาจจะใช้คนขุดหรือเคร่ืองจักร ขดุ กไ็ ด้ และต้องหาระดบั ความลกึ ของฐานราก ในการขดุ ดนน น้นั ตอ้ งเผ่ือการบดอัดทรายหรอื กรวด เทคอนกรีตหยาบ (lean concrete) เผือ่ การเขา้ แบบด้านขา้ ง ถา้ ดนนมีลกั ษณะดนน ออ่ นกอ็ าจขดุ ดนน ให้มีความลาดเพ่อื ปอู งกันดนนพังทลายลงในขณะก่อสร้างฐานรากด้วยและ ตอ้ งระวังอย่าใหโ้ ดนเสาเข็มเพราะอาจจะทําให้เสาเข็มหักและเสียหายได้ หลังจากขุดเสาเข็มเพ่ือทําฐานรากบรนเวณ Pile cut off ของ เสาเข็มไม่ผ่านการทดสอบหรอื มีรอยแตก ถ้าเสาเขม็ ส่วนที่ไม่สมบูรณ์ไม่ลึก ควรทําการลดระดับ pile cut off ลงแลว้ เทฐานรากให้หนา ข้นึ แตอ่ ย่างไรกต็ ามวนศวกรควบคุมงานควรควบคุมการตดั เสาเขม็ ตรวจสอบคุณภาพเข็มเพ่ือไม่ให้เกนดการเสียหายซึ่งจะทําให้งานเกนด ความลา่ ชา้ ข้อควรคาํ นึงในการขุดดนน คือ ดนนท่ีขุดแล้ว อาจมาจากการทําเสาเข็มเจาะ หรือการขุดหลุมฐานราก ถ้าเยอะเกนนไปให้ ขนย้ายไปทน้ง เพื่อให้สามารถทํางานได้สะดวกและปูองกันการพังทลายของหลุมฐานราก เนื่องจากนํ้าหนักกดทับของดนนขุดไว้ ปากหลุมฐานราก แต่ถ้าดนนที่ขุดข้ึนมาไม่มากนักก็สามารถกองไว้ท่ีปากหลุม เพื่อไว้ถมฐานราก แต่ต้องไม่ทําให้ดนนสไลด์แล้วทําให้ หลุมฐานรากพังและที่สําคัญต้องให้สามารถทํางานได้สะดวก แต่ส่วนมากดนนมักกองทน้งอาจส่งผลต่อเสาเข็มเจาะที่เพน่งเทใหม่ๆ ได้ เน่ืองจากนาํ้ หนักกดทับทําให้ดนนบีบตัว (16) เม่ือขุดได้ระดับที่ต้องการแล้ว จะทําระดับตัดหัวเข็มให้สามารถวางฐานรากได้ตามแบบกําหนด การตัดหัว เสาเข็มอาจโผล่เหล็ก Dowel ไว้ดีกว่าเพราะช่วยเพน่มแรงยึดเหนี่ยวระหว่างเสาเข็มและฐานราก แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแบบก่อสร้าง หรือวนศวกรผู้ควบคุมงาน (17) เสาเข็มในส่วนที่ยาวเกนนความต้องการ ต้องเอาออกก่อน โดยใช้ไฟเบอร์ตัดรอบๆ และสกัดคอนกรีตออก หรือถ้าเป็นเสาเข็มตัวไอ I ใช้ค้อนทุบที่ปีกเสา ใช้ที่ตัดเหล็กตัดลวดเหล็กเสรนมคอนกรีตเสา หลังจากนั้นจึงใช้ไฟเบอร์ ตัดใน ตาํ แหน่งท่ีต้องการ การตัดหัวเข็ม ต้องได้ระนาบสวย หลังจากตัดหัวเข็มแล้ว (18) ทําการบดอัดทรายหรือกรวด และเทคอนกรีตหยาบ โดยที่ต้องตรวจสอบให้ได้ระดับตามที่แบบก่อสร้าง กาํ หนด ดนนที่ขดุ ดนนท่ีขดุ ฐาน รูปแสดง : การขดุ ดนน ฐานราก และการทําระดบั ตดั เสาเขม็ ท่ีมา : ขั้นตอนการทาํ ฐานรากเสาเขม็ , ฐานราก ราก http://www.civilclub.net , 2554 รปู แสดง : การตรวจสอบผังและตําแหน่งศูนย์เสาเข็ม ท่ีมา : ขั้นตอนการทําฐานรากเสาเข็ม, http://www.civilclub.net , 2554

9 - 16 ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน (19) ก่อนทําการเช็คศูนย์เสาเข็ม ต้องทําการตรวจสอบผังที่วางเอาไว้ตั้งแต่ตอนตอกเสาเข็มว่าเคลื่อนหรือไม่ โดยเช็คจากหมุดอ้างอนงที่ทําไว้ตอนวางผัง (20) ทาํ ความสะอาดหลมุ ฐานรากก่อนประกอบแบบหล่อและวางเหลก็ เสรนม (21) ตนดตง้ั แบบหลอ่ ฐานราก โดยท่ีแบบหล่ออาจเปน็ ไม้ เหล็ก หรอื ก่ออฐน บล็อกทําเปน็ แบบหลอ่ ก็ได้ การใชอ้ ฐน บล็อก เป็นแบบหลอ่ จะรวดเร็วและสะดวกกวา่ ไมแ้ บบเพราะไม่ตอ้ งเสียเวลาถอดแบบหล่อ แต่ถ้าเป็นฐานรากใหญ่ที่คอนกรีตมีแรงดันมากไม่ ควรใชเ้ พราะแบบหลอ่ อาจแตกพังทลายได้ การใช้อนฐบล็อกเป็นแบบหล่อจะทําให้ฐานรากหนาข้ึน แต่ทั้งนี้แล้วขึ้นอยู่กับแบบก่อสร้าง หรือวศน วกรเปน็ ผ้กู ําหนด (22) เหลก็ เสรนมฐานรากตอ้ งเปน็ ตามแบบก่อสร้าง ทง้ั ขนาด จํานวนเสน้ ระยะหา่ งการวางเหล็ก การงอเหล็ก รวมท้ัง ระยะหุม้ คอนกรตี ฐานรากอยา่ งตาํ่ 6 – 7.5 ซม. (23) ตรวจสอบแบบหล่อ เหล็กเสรนม ค้ํายันแบบหล่อ ใหเ้ ป็นไปตามแบบกอ่ สร้าง โดยเฉพาะแบบหล่อและค้ํายันต้อง แข็งแรง ถ้าเป็นดนนอ่อนต้องระวังเป็นพนเศษ อาจใช้ไม้ตีเป็นตีนคํ้ายันคล้ายกับผนังกันดนนเพ่ือเพน่มความสามารถในการรับแรงของ คา้ํ ยัน (24) เทคอนกรตี ฐานราก ก่อนเทคอนกรีตจะต้องทําความสะอาด หาระดับการเทคอนกรีตโดยการวัด Offset จาก ระดบั หัวเสาเปน็ ความหนาของฐานรากแล้วทําเคร่ืองหมายไว้ และราดน้ําปูนในแบบหล่อก่อน จากน้ันจึงเทคอนกรีตโดยท่ีกําลังของ คอนกรีต และค่าการยบุ ตวั (Slump) ไดต้ ามทร่ี ะบุไว้ในแบบ และต้องมีการเก็บตัวอย่างคอนกรีตเพื่อทดสอบกําลังอัดได้ตามที่วนศวกร ได้ออกแบบไว้หรือไม่ ทําให้คอนกรีตแน่นตัวโดยใช้เคร่ืองส่ันคอนกรีต การลําเลียงคอนกรีต อาจจะเกนดการแยกตัวได้เน่ืองจากการ ขนยา้ ย และการเทคอนกรีตลงฐานรากทางท่ดี คี วรมีรางเป็นตัวชว่ ยในการลําเลียงคอนกรีต รูปแสดง : การเทคอนกรีตฐานรากเสาเข็ม ที่มา : ขั้นตอนการทําฐานรากเสาเขม็ , http://www.civilclub.net, 2554 ไมว่ ่าจะเป็นฐานรากแผห่ รือฐานรากเสาเขม็ เม่อื เทคอนกรีตเสรจ็ เรียบรอ้ ยแลว้ ต้องคงแบบหล่อและคํ้ายันไว้ก่อนเพ่ือรอให้ คอนกรตี แขง็ ตวั และสามารถรบั น้ําหนักได้ สําหรับฐานรากโดยท่ัวไปแล้วสามารถถอดแบบด้านข้างของฐานรากได้ภายในเวลา 1 - 2 วัน เมอ่ื ถอดแบบแลว้ ตอ้ งทําการบ่มคอนกรีตเพื่อใหป้ ฏนกนรนยาไฮเดรชั่นดําเนนนการอย่างต่อเน่ือง จะทําให้คอนกรีตพัฒนากําลังได้อย่าง สมบูรณ์ ทนทาน ทึบน้ํา ไม่สึกกร่อน และลดการหดตัว การบ่มคอนกรีตอาจใช้วนธีการขังนํ้า ฉีดน้ํา ใช้วัสดุเปียกช้ืนคลุม ใช้แผ่น พลาสตนกคลมุ ใชไ้ ม้แบบหลอ่ บม่ หรอื อาจจะใช้สารเคมีเคลอื บผวน คอนกรตี กไ็ ด้ จะใช้วธน ีใดนนั้ ขน้ึ อยกู่ บั วศน วกรผู้ควบคุมงานจะพนจารณา

ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 9 - 17 รปู แสดง : การบม่ คอนกรตี ฐานราก ท่ีมา : ขนั้ ตอนการทาํ ฐานรากเสาเขม็ , http://www.civilclub.net , 2554 1. การสาํ รวจวางผังเตรียมสถานที่ วางระเบยี นการตอกเสาเขม็ 2. หาความยาวของเสาเขม็ ท่ีใช้ ทศน ทางการตอก การขนสง่ เสาเข็ม เข้าหน่วยงาน กาํ หนดจุดวางเสาเข็ม แบบรปู รายการกาํ หนด กาํ หนดโดยผลการตอก Pilot Pile 1. รายการคํานวณเสาเข็ม 2. รายการคาํ นวณ Blow Counts 3. ข้อมูลดนน (Boring Log) 3. สัง่ และนําเขา้ หน่วยงาน 4. การตอกเสาเขม็ การควบคมุ คุณภาพ 1. กําหนด Pile Tip 2. กําหนด Blow Count เสาเข็มใช้งานได้ เสาเขม็ ใชง้ านไม่ได้ (ชาํ รดุ ) 1. คา่ Blow Count ตํ่า ตรวจสอบคุณภาพ 2. เสาเขม็ หกั - การทดสอบการบรรทกุ นา้ํ หนักของเสาเขม็ - ทดสอบความสมบรู ณ์ของเสาเข็ม 3. เสาเข็มเอียงมากกว่าทกี่ าํ หนด ตรวจสอบการหนศี ูนย์ - ขยายฐานราก Revise Footing 5. ส่งงาน - ตอกเสาเข็มแซม เพมน่ รูปแสดง : แผนภูมกน ารกอ่ สร้างเสาเขม็ ตอก ทมี่ า : บทความฐานรากเสาเข็ม , มหาวทน ยาลัยขอนแก่น , civil.kku.ac.th , 2554

9 - 18 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 2) เสาเข็มเจาะ (Bored Pile) ตรวจสอบดวู ่าเปน็ แบบใด (เจาะระบบแหง้ หรอื เจาะระบบเปยี ก) ดงั ต่อไปนี้.- (1) เสาเข็มเจาะระบบแหง้ (Dry Process) ให้ตรวจดูตําแหนง่ ทีจ่ ะเจาะวา่ ถูกตอ้ งตามแบบฐานรากอาคารหรอื ไม่ และตรวจความลึกของเสาเข็มทเ่ี จาะ ใหต้ รงตามขนาดที่แบบกาํ หนด ’’ รปู แสดง : การวัดตําแหนง่ ศนู ย์เสาเขม็ เจาะ ทม่ี า : ขั้นตอนการเจาะเสาเขม็ http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554 รูปแสดง : การเจาะเสาเข็ม ที่มา : ขนั้ ตอนการเจาะเสาเข็ม http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554

ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน 9 - 19 ก) หลังจากนําปลอกเหล็ก ท่อนแรกวางลงในหลุมเจาะแล้ว ในระหว่างที่ใช้ตุ้มเหล็กตอกบนปลอก ตอ้ งทําการเชค็ ด่นงเสาไปด้วย โดยเชค็ ท้ัง 2 ด้าน ประโยชนข์ องการเช็คดง่น เสาคอื ทาํ ให้เสาเขม็ ไม่เอียง รูปแสดง : การตรวจสอบด่งน เสาเขม็ ท่ีมา : ข้ันตอนการเจาะเสาเขม็ http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554 ข) ทําการตอกปลอกเหลก็ ลงไปในดนน ทลี ะทอ่ น จนไดค้ วามลึกที่ 12–14 ม. หลังจากปลอกเหล็กตั้งฉากกับพ้ืน แล้ว ใช้เหลก็ รางสอดเข้าไปในตุม้ เหลก็ ยกตมุ้ เหลก็ ขน้ึ และปล่อยให้กระแทกกับราง ปลอกเหล็กก็จะคอ่ ยๆ จมลงไป ค) การตักดนน โดยยกกระบะตักดนนข้ึนสูง แล้วปล่อยท้นงลงไปในหลุม นํ้าหนักของกะบะจะทําหน้าที่ในการกด ดนนให้เข้ามาในกะบะ ซ่ึงตอนที่ดนนเข้ามาน้ัน ล้นนจะเปิดให้ดนนเข้ามา เม่ือทําการยกกะบะขึ้นมา ลน้นจะทําหน้าท่ีในการกักดนนให้อยู่ใน กะบะ เพอ่ื นาํ ออกมาเท รูปแสดง : การตอกปลอกเหล็กลงไปในดนน และการใชก้ ะบะตักดนน เอาดนน ออกจากปลอกเหล็ก ทม่ี า : ขั้นตอนการเจาะเสาเข็ม http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554 ง) ตรวจสอบดนนก้นหลมุ สงั เกตดุ นน ท่ีกะบะตักดนนเอาข้ึนมาจากหลุม โดยเฉพาะในช่วงท้ายๆ ของการเจาะใน เสาเข็มตน้ น้นั ๆ จนกระทงั่ เราเหน็ ดนน ในชน้ั ดนนทราย ซึ่งสีของชัน้ ดนนทรายในแต่ละแห่งจะไมเ่ หมอื นกนั รปู แสดง : การตรวจสอบดนนก้นหลุม สขี องดนน ช้นั ดนน ทราย ท่ีมา : ขั้นตอนการเจาะเสาเข็ม http://www.selectcon.com/เสาเขม็ เจาะ, 2554

9 - 20 ข้นั ตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน จ) หลงั จากท่เี จาะดนน มาจนถงึ ชัน้ ทรายหรือระยะท่ีต้องการแล้ว ปรกตจน ะไม่มีการฝืนเจาะต่อไปอีก เพราะบาง แห่งเมอ่ื เจาะต่อไป จะทะลชุ น้ั ทรายลงมาจนมีนาํ้ ทะลักข้นึ มา ให้ตรวจสอบความลึกของหลมุ โดยใช้ไม้ หรือ ท่อนพีวีซีก็ได้ ยาว 1.0 ม. วัดตามสายสลงน ทหี่ วน้ กระบะตักดนน ไปจนถึงปลายกระบะตกั ดนน - ข้อควรคํานึงในการเจาะดนน ช้ันดนนทรายที่เราต้องการให้ปลายของเสาเข็มไปน่ังอยู่บนชั้นน้ี ไม่ได้อยู่ท่ี ความลกึ 21 ม. เสมอไป บางแห่งต้นื กว่านี้ และบางแห่งลกึ กว่านี้ เมอื่ วดั เสรจ็ เรียบรอ้ ยไดค้ วามลึกและเจาะถึงช้ันทรายตามที่ต้องการ แลว้ ก่อนทําการเทคอนกรตี จะทาํ การลา้ งท่อเอาส่นงสกปรกในท่อออก โดยใช้ถุงปูน ซีเมนต์วางท่ีปากหลุม เอากระบะตักดนนวางทับ และปล่อยลงไปท่กี น้ หลุม จากน้ันดงึ กระบะข้นึ มา รปู แสดง : การตรวจสอบความลึกของหลุมเจาะ ท่ีมา : ขัน้ ตอนการเจาะเสาเขม็ http://www.selectcon.com/เสาเขม็ เจาะ, 2554 รปู แสดง : การตรวจสอบความลกึ ของหลมุ เจาะและสภาพภายในหลมุ เจาะ หลังการใชถ้ งุ ปูนซีเมนต์ลา้ งสงน่ สกปรกในทอ่ ออก ทมี่ า : ขน้ั ตอนการเจาะเสาเขม็ http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554

ข้นั ตอนการตรวจสอบงานของผูค้ วบคมุ งาน 9 - 21 ฉ) ตรวจการใสโ่ ครงเหลก็ เสรนมคอนกรีตของเสาเข็มถูกต้องตามแบบรูปรายการหรือไม่ และการใส่เหล็กเสรนม ลงในหลมุ นอกจากจะตอ้ งมคี วามยาวตลอดแลว้ สน่งท่ีต้องคํานงึ ถึงอีกเรือ่ งก็คือ ระยะหา่ งระหว่างเหล็กเสรนมคอนกรีตท่ีอยู่ด้านในกับผนว คอนกรีตที่อยู่นอกสุด หรือ ระยะ Covering สําหรับเข็มเจาะคือ 7.5 ซม. และยกให้ปลายเหล็กพ้นจากปลายล่างของหลุมเจาะ ประมาณ 0.50 ม. รูปแสดง : การผกู เหลก็ เสรมน ภายในเสาเขม็ และการใสเ่ หล็กเสรมน ลงในหลมุ ทีม่ า : ขัน้ ตอนการเจาะเสาเข็ม http://www.selectcon.com/เสาเข็มเจาะ, 2554 ช) การเทคอนกรีต ทําการเทคอนกรีตลงในรูเจาะโดยเทผ่านกรวย (Hopper) ท่ีมีท่อปล่อยขนาด เส้นผา่ ศนู ยก์ ลาง 6”– 8” เพอื่ ใหค้ อนกรตี หลน่ ลงก้นหลุมตรงๆ ไม่ปะทะผนังรูเจาะ ซึ่งวนธีนี้จะช่วยลดการแยกตัวของคอนกรีตได้มาก และเน่อื งจากงานหลอ่ คอนกรตี ของเสาเข็มเจาะน้ันไม่สามารถใช้เคร่ืองเขย่าหรือเคร่ืองจ้ีได้ จึงต้องทําให้คอนกรีตมี Workability สูง โดยควบคมุ Slump ใหม้ คี ่าอยรู่ ะหวา่ ง 12.50 +/- 2.50 ซม. ซ) โดยปรกตนจะเทคอนกรตี จนเตม็ หรอื เกือบเต็มหลมุ เจาะ กอ่ นทาํ การถอนปลอกเหล็ก ซึ่งจะทําให้คอนกรีตมี ความต่อเนื่องและขณะถอนปลอกเหล็กจะมองเห็นสภาพการยุบตัวของคอนกรีตได้ชัดเจน ทําให้มั่นใจได้ว่าเสาเข็มมีความสมบูรณ์ ตลอดความยาว ฌ) เม่ือไดร้ ับการตรวจสอบและอนมุ ตั นใหเ้ ทคอนกรีตได้ ควรจะรีบทําการเทคอนกรีตทันทีเพื่อไม่ให้รูเจาะอ่อน ตัวหรือกระทบความช้ืนในอากาศนานเกนนไป จนสญู เสียแรงเฉอื น (Skin Friction) ได้ ญ) การถอดปลอกเหลก็ ช่วั คราว จะตอ้ งเทคอนกรีตให้มีระดับสูงกว่าปลอกเหล็กช่ัวคราว (Casing) พอสมควร จงึ จะเรม่น ถอดปลอกเหล็กข้ึน โดยปกตนขณะถอดปลอกเหลก็ จะต้องให้มคี อนกรตี อยภู่ ายในปลอกเหลก็ ไม่น้อยกว่า 0.50 ม. เพื่อเป็นการ ปอู งกันมใน ห้ช้ันดนนออ่ นบีบตัว ทําให้ขนาดเสาเข็มเจาะเปลี่ยนไป และเป็นการปูองกันไม่ให้น้ําใต้ดนนไหลซึมเข้ามาในรูเจาะก่อนที่จะทํา การถอดปลอกเหล็กชั่วคราวออกหมด จะเตรียมคอนกรีตให้มีปรนมาณเพียงพอ และ จะต้องเผ่ือคอนกรีตให้สูงกว่าระดับท่ี ต้องการ ประมาณ 30 – 40 ซม. เพ่ือปูองกันมนให้หัวเข็มในระดับที่ต้องการสกปรก เนื่องจากวัสดุหรือเศษดนนร่วงหล่นลงไป ภายหลังจากการ ถอนปลอกเหลก็ ออกหมดแลว้

9 - 22 ขั้นตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน รูปแสดง : การเทคอนกรีตเลงในหลุมสาเขม็ เจาะ ที่มา : ขัน้ ตอนการเจาะเสาเขม็ , http://www.selectcon.com/เสาเขม็ เจาะ, 2554 ฎ) การทําเสาเข็มต้นต่อไป เสาเข็มต้นต่อไปต้องอยู่ห่างจากเสาเข็มที่เพน่งทําแล้วเสร็จ ไม่น้อยกว่า 6 เท่าของ เส้นผ่านศูนย์กลางเสาเข็ม หรือใกล้เคียงเสาเข็มต้นเดนมที่ทําแล้วเสร็จไม่น้อยกว่า 24 ชม. ดังนั้นในการทําเข็มเจาะ ควรมีการวาง แผนการเจาะหรือการวาง Sequence ของการเจาะเสาเขม็ เพื่อหลกี เลี่ยงผลกระทบต่อเสาเขม็ ท่ีเพ่งน จะหลอ่ เสร็จใหมๆ่ (2) เสาเข็มเจาะระบบเปียก (Wet Process) ให้ตรวจดูตําแหน่งท่ีจะเจาะว่าถูกต้องตามแบบฐานรากอาคาร หรือไม่ และตรวจความลึกของเสาเขม็ ท่เี จาะ ให้ตรงตามขนาดที่แบบกาํ หนด รปู แสดง : การบนั ทกึ และวัดระยะตําแหน่งการเจาะเสาเข็ม ท่มี า : คู่มือการตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานกอ่ สร้าง กองอาคารและสถานท่ี สํานกั งานอธกน ารบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแก่น , 2554

ขน้ั ตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน 9 - 23 ก) ตรวจสอบการใส่ Casing ช่ัวคราว ตรวจแนวด่นงของ Casing และแกนของเครื่องเจาะด้วยกล้องวัดมุม (Theodolite) หรืออย่างอน่ื รปู แสดง : การตรวจสอบการใส่ Casing ชัว่ คราว และตรวจแนวดงน่ ของ Casing ทม่ี า : คมู่ อื การตรวจการจ้างและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานท่ี สํานักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลัยขอนแก่น, 2554 ข) ตรวจความลึกของหลุมเจาะด้วยลูกด่นงหรือวนธีอ่ืนๆ ตรวจโครงเหล็กเสรนม และตรวจรอยต่อเหล็กเสรนมให้ ถกู ต้องตามที่แบบขยายรายละเอยี ด (Shop Drawing) แสดงไว้ โดยก่อนเทคอนกรีตต้องตรวจสอบความลึก และการพังทลายของดนน ก้นหลมุ อกี คร้ัง รวมท้ังตะกอนกน้ หลุม ค) การใส่เหล็กเสรนมลงในหลมุ โดยยกเหล็กใหพ้ ้นจากก้นหลมุ อย่างน้อย 50 ซม. ง) คอนกรีตที่จะเทต้องมีคุณภาพตามที่ Mix Design ไว้ ตรวจสอบความยาวของท่อเทในครั้งแรกปลายท่อ จะต้องอยู่หา่ งจากก้นหลมุ 10 ซม. และต่อจากนั้นจะต้องจมอยู่ในคอนกรีตไม่น้อยกว่า 2.00 ม. ตลอดเวลา ก่อนใช้ทุกครั้งท่อเทต้อง สะอาดและผนกึ แนน่ รูปแสดง : การตรวจสอบการใส่ Casing ชว่ั คราว และการตรวจแนวดงน่ ของ Casing ทม่ี า : คูม่ อื การตรวจการจ้างและการควบคุมงานก่อสร้าง กองอาคารและสถานท่ี สํานักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแกน่ , 2554 จ) การใส่สารละลายเบนโทไนท์ (Bentonite) ลงไปในหลุมเจาะ ให้อยู่สูงกว่าระดับน้ําใต้ดนน โดยสารละลาย เบนโทไนทม์ ีคณุ สมบตั น Density มคี ่า 1.02 – 1.04 gm./ml., Viscosity มคี า่ 30 – 90 sec., PH value มคี า่ > 7 ฉ) ก่อนการเทคอนกรีตให้ทําการใส่เม็ดโฟมลงไปก่อน เพื่อให้ทราบว่าคอนกรีต กับสารละลายเบโทไนท์ แยกกันจะทําเราให้ทํางานสะดวกข้ึน เสร็จแล้วเทปูน ลงในกรวยเทปูน (Hopper) พร้อมท้ังคอยตัดท่อลําเลียง (Tremie) เพ่ือให้ คอนกรตี ไหลลงแบบต่อเนอ่ื ง ตรวจสอบปรมน าณคอนกรตี ทีเ่ ทไปแล้วกับคา่ ที่คํานวณไว้เป็นระยะๆ และตอ้ งมรี ะเบียนบนั ทึกเวลาทํางาน ปรนมาณคอนกรีตและสง่น ผนดปกตน

9 - 24 ข้นั ตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน รูปแสดง : การใส่สารละลายเบนโทไนท์ และการเทคอนกรีตลงในกรวยเทปูน ท่มี า : ค่มู อื การตรวจการจา้ งและการควบคุมงานก่อสร้าง กองอาคารและสถานท่ี สํานกั งานอธนการบดี มหาวนทยาลยั ขอนแกน่ , 2554 ช) เมอื่ การทาํ เขม็ เจาะเสรจ็ แล้ว จะตอ้ งทําการทดสอบความสมบรู ณ์ของเสาเขม็ เจาะด้วยวนธี “Seismic Test” หากในวตั ถปุ ระสงค์ไมก่ าํ หนดจาํ นวนตน้ การทดสอบกใ็ หท้ ดสอบเสาเข็มทกุ ตน้ รูปแสดง : การทาํ การทดสอบความสมบูรณข์ องเสาเข็มเจาะด้วยวนธี “Seismic Test” ท่มี า : ค่มู อื การตรวจการจ้างและการควบคุมงานก่อสร้าง กองอาคารและสถานท่ี สํานกั งานอธกน ารบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแก่น, 2554 ซ) เสาเข็มท่ีรับนํ้าหนักบรรทุกปลอดภัยตั้งแต่ 30 ตัน/ต้นขึ้นไป ผู้รับจ้างจะต้องทําการทดสอบการบรรทุก นาํ้ หนักของเสาเข็มอย่างนอ้ ย 1 จุด และถ้าในอาคารหลังเดยี วกนั มีเสาเขม็ หลายขนาด ใหท้ ําการทดสอบเสาเข็มท่ีมีขนาดใหญ่สุดอย่าง น้อย 1 จุด โดยให้ยึดถือตามมาตรฐานของ ASTM D 1143 - 81 หรือวนศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย และทําการทดสอบด้วยวนธี Standard Loading Procedure เสาเข็มต้นที่จะทําการทดสอบควรเป็นต้นท่ีมีค่า Blow Counts น้อยท่ีสุดหรืออนุโลมตามความ จําเปน็ ใหใ้ ช้นํ้าหนักบรรทกุ ทดสอบ 2 เทา่ ของน้ําหนกั บรรทกุ ปลอดภัยท่ีกาํ หนดในแบบ รปู แสดง : การทาํ การทดสอบดว้ ยวนธี Standard Loading Procedure ที่มา : คู่มอื การตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานก่อสร้าง กองอาคารและ สถานที่ สํานักงานอธนการบดี มหาวทน ยาลัยขอนแก่น , 2554

ขน้ั ตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคุมงาน 9 - 25 5. งานคอนกรีตและคอนกรตี เสรมิ เหลก็ 5.1 งานแบบหลอ่ คอนกรีต (งานโครงสร้างคอนกรีตเสรมิ เหล็กฐานราก) 1) ไม้ทีต่ งั้ แบบหลอ่ คอนกรตี ตอ้ งใหม่แข็งแรงไม่ผกุ รอ่ น สภาพไม่เกา่ จนเกนนไป สามารถทนต่อการรับน้ําหนักคอนกรตี ท่ีเทได้ รูปแสดง : การทาํ แบบไมห้ ลอ่ คอนกรีตฐานราก ทม่ี า : คูม่ อื การตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานก่อสร้าง สาํ นกั งานอธนการบดี มหาวนทยาลัยขอนแก่น, 2554 2) แบบหลอ่ คอนกรีตต้องทําให้สามารถถอดง่าย และจัดให้มีช่องสําหรับล้างแบบก่อนเทคอนกรีตคานคอดนนและฐานราก ตอ้ งมีไมแ้ บบด้วย 3) ตรวจแบบดูโครงเครา่ คํ้ายนั การยึดโยงตอ้ งมน่ั คงแขง็ แรง รอยต่อของแบบหล่อต้องสนนทและแน่น อาจใช้สังกะสี ถุงปูน หรอื วสั ดอุ ่นื ปดิ อดุ รอ่ งเพือ่ ปอู งกนั นํ้าปนู ร่ัว 4) ตรวจดูฐานรองรบั ไมค้ ํ้ายันทุกตัววา่ แข็งแรง แบบหลอ่ ไม่ทรดุ ตวั เมื่อเทคอนกรีต ระวังอย่าให้คํ้ายันวางบนดนนอ่อนต้องมี แผ่น Footing รองรับน้าํ หนัก รปู แสดง : การทําแบบหล่อคอนกรตี ฐานรากและคานคอดนน ทม่ี า : ค่มู ือการตรวจการจา้ งและการควบคุมงานกอ่ สรา้ ง สาํ นักงานอธนการบดี มหาวนทยาลัยขอนแกน่ , 2554 รูปแสดง : การตรวจแบบดูโครงเครา่ คาํ้ ยนั การยึดโยงต้องมัน่ คงแขง็ แรง ทม่ี า : คู่มอื การตรวจการจ้างและการควบคุมงานกอ่ สร้าง สํานกั งานอธกน ารบดี มหาวทน ยาลยั ขอนแก่น, 2554

9 - 26 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน 5) ตรวจระดับ ดน่ง ฉาก หรือลาดเอียง ให้ตรงตามแบบ ใช้เอ็นขึงวัดแนวของปากแบบ ทุกแนว ตรวจสอบระดับหลังคาน หรือ ระดับพน้ื ทจ่ี ะทําการเทและถ้าเปน็ คอนกรีตเปลอื ยจะตอ้ งตรวจดูผนวไม้แบบหล่อด้วย บางคร้ังจําเป็นต้องไสกบให้เรียบ หรือแบบ เหล็ก 6) ตรวจสอบการบลอ๊ กช่องทอ่ ต่างๆ ท่จี ะผ่านคาน หรือ ผ่านพ้นื หล่อในที่ 7) ตรวจสอบระยะห่างระหวา่ งเหล็กเสรมน คอนกรีต กับผนวด้านในของไม้แบบ ความหนาของคอนกรีตที่หุ้มเหล็ก วัดจากผนว เหล็กหากไมไ่ ด้กําหนดไว้ในแบบ ใหค้ อนกรตี ที่หอ่ หมุ้ เหลก็ เสรมน ต้องมีความหนาอย่างน้อยดงั นี้.- - ฐานราก หนา 5 ซม. - คานและเสา หนา 3 ซม. - แผน่ พนื้ หนา 2 ซม. - ในพน้ื ท่ที ่ีดนน ความเป็นกรด, ด่างมาก หรือใกล้ทะเล หนาไมน่ อ้ ยกว่า 5 ซม. หรือตามแบบกําหนด รปู แสดง : การตรวจแบบดูโครงเครา่ คา้ํ ยนั การยดึ โยงตอ้ งมน่ั คงแข็งแรง ท่ีมา : คู่มอื การตรวจการจ้างและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานที่ มหาวนทยาลยั ขอนแกน่ , 2554 5.2 เหลก็ เสรมิ คอนกรีต 1) ตรวจดูวา่ เหลก็ เสรมน คอนกรีต (เหลก็ เส้นกลมและเหลก็ ขอ้ ออ้ ย) ตอ้ งมมี าตรฐานตามมาตรฐานผลนตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม (มอก.) 2) จะต้องเก็บไวบ้ นพ้ืนยกเหนอื พน้ื ดนน จะต้องรกั ษาเหลก็ ใหป้ ราศจากฝนุ ไขมันหรือส่นงแปลกปลอมอ่ืน และต้องระวังรักษา อยา่ ใหเ้ หล็กเปน็ สนนม ในกรณที ่ีไม่มีโรงเกบ็ ให้คลมุ ดว้ ยผา้ ใบให้มนดชนด 3) ตรวจดูวา่ เหลก็ เส้น มนี าํ้ หนักตามเกณฑ์มาตรฐาน (ความยาว : พ้ืนทหี่ นา้ ตดั ) และไมม่ สี ว่ นขาด รปู แสดง : เหล็กเส้นกลมและเหล็กข้อออ้ ย ตามมาตรฐานผลนตภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม (มอก.)

ขนั้ ตอนการตรวจสอบงานของผู้ควบคมุ งาน 9 - 27 4) ลกั ษณะของเหล็กเส้นข้อออ้ ยทีด่ ี ต้องมีระยะบ้งั ที่เท่ากันและสม่าํ เสมอตลอดท้งั เส้น ไม่มีสนนมรอยตําหนน ไม่มีรอยปรนและ แตกร้าว รปู แสดง : ลกั ษณะของเหล็กเสน้ ขอ้ อ้อยที่ดี 5) การต่อเหลก็ เสรมน ใหต้ รวจสอบดังตอ่ ไปนี้.- - เหล็กเสน้ กลม ตอ่ โดยวนธีทาบ ระยะทาบไมน่ อ้ ยกว่า 48 เทา่ ของ Ø ของเหลก็ เส้น - เหลก็ ขอ้ ออ้ ย ต่อโดยวนธที าบ ระยะทาบไม่น้อยกว่า 36 เทา่ ของ Ø ของเหลก็ เส้น - เมอื่ ตอ่ แล้วใช้ลวดผูกเหล็ก เบอร์ 16 SWG. 6) เหลก็ เสรมน ทโี่ ผล่ไวต้ อ่ ภายหลงั มีการราดนา้ํ ปูนกันสนมน รปู แสดง : ลกั ษณะของการต่อทาบเหลก็ เสรนม ท่มี า : civilclub.net , 2555

9 - 28 ข้ันตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 7) ระยะรอยต่อในเหล็กเสรมน ดงั นี้.- ชนิดขององคอ์ าคาร ชนดิ รอยตอ่ ตาแหนง่ ของรอยตอ่ คาน, พ้ืน, ผนัง ต่อทาบ,ต่อเชอื่ ม (สาํ หรับขนาดเสน้ ผา่ เหลก็ บนตอ่ ทก่ี ลางคาน เหล็กล่างต่อท่ีหนา้ เสา ศนู ยก์ ลางมากกว่า 19 มม.) เสาถงึ ระยะ 1/5 จากศูนย์กลาง ฐานราก ต่อทาบ,ต่อเช่ือม (สาํ หรบั ขนาดเสน้ ผ่า เสา เหนอื ระดับพ้ืน 1 ม. จนถึงระดับ ศูนย์กลางมากกวา่ 19 มม.) กง่ึ กลางความสงู หา้ มตอ่ 5.3 งานคอนกรีต (การผสมคอนกรีต) 1) ตรวจวัสดุ ปนู ซีเมนต์ ทราย หนน มีลําดับขนาดคณุ ภาพตามกาํ หนด และสะอาด 2) กอ่ นเทคอนกรีตทุกคร้ังตอ้ งขออนมุ ตั นกอ่ นจงึ จะเทได้ 3) หนน ทส่ี กปรกตอ้ งล้างน้าํ ให้สะอาด 4) ทรายตอ้ งมีการรอ่ นเอาเศษวสั ดอุ น่ื ออกให้หมด 5) ก่อนเทต้องตรวจความเรียบร้อยของแบบครั้งสุดท้าย ทําความสะอาด เก็บเศษไม้เศษเหล็ก ถุงพลาสตนกพร้อมล้างแบบ หล่อใหส้ ะอาด รูปแสดง : การเทคอนกรีต ท่ีมา : ตรวจสอบการเทคอนกรตี , http://www.selectcon.com , 2554 6) ตรวจแผนการเทคอนกรตี ของผรู้ ับจ้างว่าจะเร่มน ตน้ เทที่ใด และจะหยดุ เทตาํ แหน่งใด อยูใ่ นข้อกาํ หนดท่ยี อมได้หรือไม่ เมื่อ เทคอนกรีตสว่ นใดรวดเดยี วตลอดไม่ได้ ก็ใหห้ ยดุ เทคอนกรีตตามตาํ แหนง่ ดังนี้ - สําหรับเสาใหเ้ ทถงึ ระดับ 2.5 ซม. ต่าํ จากทอ้ งคานหัวเสา - สาํ หรับคาน ใหเ้ ทถงึ กลางคานและทํามุม 90 องศา คานทมี่ คี วามยาวเกนน กว่า 5.0 ม. และฐานรากให้เทเสรจ็ ในครั้งเดียว - สําหรบั พื้น ให้เทถึงกลางแผน่ - สาํ หรับบนั ได ใหเ้ ทพรอ้ มกันทั้งแม่บันไดและข้ันบันไดจนเสร็จ พรอ้ มส่วนคานรับช่วงบนของบนั ได - วนศวกรผูอ้ อกแบบและคณะกรรมการตรวจการจ้างจะกําหนดให้เปน็ แหง่ ๆ แล้วแต่ความจาํ เป็น - เม่ือเทคอนกรีตต่อใหม่ ให้กระเทาะหน้าคอนกรีตเก่าออก แล้วแปรงด้วยแปรงลวดราดนํ้าเปียกแล้วให้นําปูนราดให้ ทวั่ หนา้ แลว้ จงึ เทคอนกรีตตอ่ ไปได้

ข้นั ตอนการตรวจสอบงานของผคู้ วบคมุ งาน 9 - 29 7) อตั ราส่วนผสมคอนกรีต 1 : 2 : 4 โดยปรนมาตรใช้นํ้าประมาณ 29 ลนตร ต่อนํ้าหนักซีเมนต์ 1 ถุง ระยะยุบตัว (Slump) ไมเ่ กนน 7 ซม. สาํ หรบั ตัวอย่างทีใ่ ช้ทดสอบขนาด 15 x 15 x 15 ลบ.ซม. เม่ือคอนกรีตอายุ 28 วัน จะต้องรับแรงอัดประลัยไม่น้อย กวา่ 210 กก./ตร.ซม. 8) ตรวจสอบความข้นเหลวของปนู โดยให้ตรวจระยะยุบตัว (Slump) (ตรวจสอบท่ีหน้างาน) และตรวจสอบการจัดเก็บลูก ปนู ที่หน้างาน โดยดูจากใบจ่ายสนนค้าท่สี ง่ มากับรถปูน รปู แสดง : การเกบ็ ตวั อย่างคอนกรตี เพ่ือนําไปทดสอบและการตรวจสอบระยะยุบตวั (Slump) ของคอนกรีต ทม่ี า : คมู่ ือการตรวจการจ้างและการควบคุมงานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานที่ สาํ นกั งานอธนการบดี มหาวนทยาลัยขอนแกน่ , 2554 9) หากผู้รับจา้ งจะใชอ้ ัตราสว่ นผสมทนี่ อกเหนือไปจากน้ี จะต้องส่งรายการคํานวณพร้อมท้ังแสดงผลการทดสอบแรงอัด ประลยั ต่อผวู้ ่าจา้ งเพือ่ พจน ารณา และจะตอ้ งไม่นอ้ ยกวา่ ท่ีกาํ หนดไว้ 10) คอนกรตี ผสมเสรจ็ (Ready Mixed ) ตอ้ งผสม และการขนส่งปฏบน ัตตน าม “บทกาํ หนดสาํ หรับคอนกรีตผสมเสร็จ” ต้อง ตรวจสอบกําลงั อัด ตรวจสอบ เวลาท่อี อกมาจากหนว่ ยงาน กับเวลาท่ีเทเสรจ็ รวมแลว้ ตอ้ งไมเ่ กนน 2.5 ชม. และคอนกรีตต้องผสมเสร็จ ไว้ใหม่ ห้ามใชค้ อนกรีตทผ่ี สมไวน้ านเกนน 30 นาที 11) ตรวจสอบกอ่ นการเทคอนกรีต ใหม้ ีการรดน้าํ แบบหล่อคอนกรตี จนชุ่ม รปู แสดง : การรดนา้ํ แบบหลอ่ คอนกรีตกอ่ นเทคอนกรีต ท่มี า : ตรวจสอบการเทคอนกรตี , http://www.selectcon.com, 2554

9 - 30 ขัน้ ตอนการตรวจสอบงานของผูค้ วบคมุ งาน 12) ตรวจสอบการเทคอนกรีต ไม่ควรสูงเกนนกว่า 2 ม. และเมื่อเทคอนกรีตลงในแบบแล้วต้องกระทุ้งให้แน่น หรือใช้ “เครอื่ งสัน่ คอนกรตี ” (Vibrator) เพือ่ ไม่ใหค้ อนกรีตเป็นรโู พรง รูปแสดง : การจี้เขยา่ คอนกรีต ดว้ ยเครื่องสน่ั คอนกรีต ทีม่ า : ตรวจสอบการเทคอนกรตี , http://www.selectcon.com , 2554 13) ตรวจสอบว่ามี Water Stop ว่าพับขณะเทหรือไม่ ปอู งกันนํา้ รั่ว เมอ่ื หลอ่ ชน้นงานเสร็จ 14) ตรวจสอบ ขนาดและการผูกเหล็กให้เรยี บรอ้ ย ถูกตอ้ งตามแบบรปู รายการ ตรวจอุปกรณท์ ีฝ่ ังไว้ วา่ มีอะไรเคลอ่ื นหรอื ไม่ รูปแสดง : การตรวจสอบ ขนาดและการผกู เหล็กเสรนมคอนกรีต ทม่ี า : ตรวจสอบงานก่อนการเทคอนกรีต, http://www.cpac.co.th, 2554 15) ตรวจสอบการเสยี บเหลก็ เช่นเคาะเหลก็ หนวดกุ้งล๊อกแผน่ พื้น เหลก็ หนวดกุง้ ทเ่ี สา เปน็ ต้น 16) ตรวจสอบระดับท่ที าํ การเท การปาดผวน คอนกรตี หลงั คานให้เรยี บเพอ่ื ใหง้ านออกมาเรียบรอ้ ย หรอื ทําหนา้ ลายทผ่ี วน พื้น หรอื ให้เปน็ ไปตามแบบ 17) ส่วนผสมท่ีนอกเหนือไปจากท่ีได้กําหนด เมื่อผู้รับจ้างได้ส่งรายการคํานวณแล้ว จะต้องทําตัวอย่างการทดสอบ 6 ตัวอยา่ ง ซ่งึ 3 ตัวอยา่ ง จะนาํ ไปทดสอบหาคา่ แรงอดั ประลยั ในระยะ 7 วนั และอีก 3 ตัวอย่าง หาแรงอัดประลัยในระยะ 28 วัน ผล ของการทดสอบหาแรงอดั ประลัยนี้ 18) ถ้าผลของการทดสอบหาแรงอัดประลัย เมื่อคอนกรีตมีอายุ 28 วัน ตํ่ากว่าแรงอัดประลัยที่กําหนดไว้ หรือถ้าแรงอัด ประลัยในระยะ 7 วนั ตํ่ากวา่ ทค่ี วรจะเปน็ จะต้องส่งผลการคํานวณใหม่ และเสนอผลการทดสอบใหม่จนกว่าจะได้แรงอัดประลัยตาม กําหนด 19) ส่วนผสมใดเมื่อนําไปใช้งานก่อสร้างแล้ว ภายหลังจากการทดสอบแล้วปรากฏว่ากําลังของคอนกรีตที่ได้ตํ่ากว่า ข้อกาํ หนดของคอนกรีตส่วนทีน่ าํ ไปใช้ในงานก่อสรา้ งน้ันจะต้องทดสอบโดยผู้ว่าจ้างอีกคร้ัง หากใช้ไม่ได้ผู้รับจ้างต้องทุบคอนกรีตส่วน นัน้ ๆ ออก เพอื่ ทําการหลอ่ ใหม่ รูปแสดง : การเทคอนกรีต ท่ีมา : คู่มอื การตรวจการจา้ งและการควบคมุ งาน กอ่ สร้าง กองอาคารและสถานที่ สํานกั งานอธนการบดี มหาวนทยาลัยขอนแกน่ , 2554

ขนั้ ตอนการตรวจสอบงานของผูค้ วบคมุ งาน 9 - 31 20) การถอดไมแ้ บบหล่อคอนกรตี สําหรบั ปูนซเี มนต์ปอตแลนด์ ชนนดท่ี 1 มรี ายละเอยี ดดังนี้ (1) เมอื่ เทคอนกรีตแล้วในระยะ 24 ชม. หา้ มกระทบกระเทอื นหรือโยกแบบคอนกรตี เดด็ ขาด (2) แบบข้างเสา ขา้ งคาน กําแพง สามารถถอดได้ภายใน 24 ชม. (3) แบบท้องคาน พื้น กันสาด สามารถถอดได้ภายใน 14 วัน (4) การซอ่ มรูโพรงคอนกรีตให้ใช้ซีเมนต์ผสมนํ้าเหลวพอควร (อัตราส่วน 1 : 1) อุดให้เรียบเป็นผนวเดียวกัน ก่อนอุด ตอ้ งราดนาํ้ ปนู ทรี่ ูโพรงใหช้ ุม่ รูปแสดง : โพรงคอนกรีต และการซ่อมโพรงคอนกรีต ทีม่ า : การเทและการอัดแน่นคอนกรีต , http://www.cpac.co.th , 2554 21) การบ่มคอนกรตี มรี ายละเอียดดงั น้ี (1) หลังเทคอนกรีตแลว้ ภายใน 24 ชม. ต้องปูองกนั คอนกรีตโดนแดด นํ้า หรอื นํา้ ฝน (2) หลงั เทคอนกรีต 24 ชม. จะตอ้ งบม่ คอนกรตี ให้ชมุ่ น้ําตลอดเวลา อยา่ งน้อย 7 วนั รูปแสดง : การบ่มคอนกรตี ท่ีมา : การบม่ คอนกรตี , http://www.cpac.co.th , 2554 22) การแต่งผวน คอนกรีต (1) กอ่ นฉาบปนู มกี ารทําใหผ้ นังคอนกรตี หยาบขรุขระหรอื ไม่ (2) ทันทีทถี่ อดแบบ ตอ้ งแตง่ ผวน คอนกรีตใหไ้ ดต้ ามแบบรูป รูปแสดง : คอนกรตี ท่ียังไมไ่ ดแ้ ต่งผนว ทม่ี า : คู่มือการตรวจการจา้ งและการควบคุมงานก่อสรา้ ง กองอาคารและสถานท่ี สํานกั งานอธนการบดี มหาวนทยาลยั ขอนแก่น , 2554

9 - 32 ขน้ั ตอนการตรวจสอบงานของผ้คู วบคมุ งาน 23) กรณวี ัสดุฝังคอนกรตี ต้องฝังปลอกหรือท่อวาง Sleeve ไวเ้ สมอโดยเตรยี มไวก้ ่อน เเหหลล็ก็กเเสสรริมิมพพเิ เิศศษษ ททอ่ อ่ SSlleeeevvee รูปแสดง : วสั ดฝุ งั คอนกรตี หรอื ทอ่ Sleeve ทีม่ า : คู่มือการตรวจการจา้ งและการควบคมุ งานก่อสรา้ ง สํานักงานอธนการบดี มหาวนทยาลยั ขอนแก่น , 2554 6. พื้นคอนกรีตอดั แรงสาเร็จรปู 1) ตรวจดูว่า ช่ือผลนตภัณฑส์ นน ค้าที่ใช้ ให้ถูกต้องตรงตามแบบรูปรายการ และท่ีผู้ว่าจ้างขออนุมัตนใช้และ ยย.ทบ. ได้ให้ความ เห็นชอบแลว้ ผู้รบั จ้างจะต้องส่งแบบรปู รายละเอียดของพื้นคอนกรีตสําเร็จรูป รายการคํานวณและอื่นๆ ท่ีจําเป็นรวมทั้งแคตตาล็อค ซึ่งมีสามญั วศน วกร (โยธา) รับรองมาให้ผู้ว่าจ้างตรวจสอบและอนุมัตนก่อนนําไปใช้ (รวมท้ังกรณีท่ีจะขออนุมัตนใช้แบบที่แตกต่างไปจาก แบบรูปท่กี ําหนดไว้) รูปแสดง : ลกั ษณะของพื้นคอนกรตี สําเร็จรปู ที่ดี ท่ีมา : http://www.civilclub.net, 2555