การวางแผนงานก่อสร้าง Construction Planning

/ ............................................................................ (2) ……………………………………………………………………………………………… สว นท่ี 2 หมวดงานครภุ ณั ฑส ั่งซอ้ื หรอื จดั ซอ้ื งานครภุ ณั ฑส งั่ ซ้อื ระบบโสตทศั น และคอมพวิ เตอร BOQ รวมคา งานกลมุ งานที่ 2 ภาพท่ี 3-7 ตวั อยา งแบบพมิ พบญั ชีแสดงปริมาณงาน (BOQ.) (ตอ ) สว นท่ี 3 คา ใชจ ายพิเศษตามขอกาํ หนด (ถา มี) 51การวางแผนงานก่อสร้าง หมวดคา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กาํ หนด เงอ่ื นไข และความจาํ เปน ตอ งมี รวมคา งานกลมุ งานที่ 3 สวนที่ 4 สรปุ คากอสรา งท้งั หมด ก คา งานสว นที่ 1 คณู กับคาใชจายทง้ั หมดในรปู ของ Factor F จากตาราง Factor F รวมเปน คา กอ สรา ง ขอ ก [= คา Factor F ของคา งานสว นท่ี 1 x คา งานสวนที่ 1] ข คา งานสวนท่ี 2 บวกกบั คา ภาษีมลู คาเพ่มิ รวมเปน คากอ สรา ง ขอ ข [= คางานสวนท่ี 2 + คาภาษมี ลู คาเพม่ิ ของคา งานสวนที่ 2] ค คา งานสุทธิของคางานสวนที่ 3 คา ใชจา ยพิเศษตามขอกําหนด (ถาม)ี รวมเปน คา กอ สราง ขอ ค ง รวมเปน คา กอสรางท้ังหมด = ขอ ก.+ ขอ ข. + ขอ ค. ลงชือ่ ................................................. ผูถอดแบบและประมาณการราคา (..................................................) ตาํ แหนง ...................................................................... วันที่ .......... เดอื น ........................ พ.ศ. ....................... หมายเหตุ ในสว นของผูลงนามถอดแบบและประมาณการราคาน้ี สามารถปรับปรุงแกไขไดตามความเหมาะสมและสอดคลองตามขอ เทจ็ จรงิ แผนที่ ..............

รายละเอยี ดหลกั เกณฑในการคำนวณหาปรมิ าณงานและวสั ดใุ นงานกอ สรา งอาคาร และคา FactorF ใหย ดึ ถอื ตามหนงั สอื แนวทาง วธิ ปี ฏบิ ตั ิ และรายละเอยี ดประกอบการคำนวณ ราคากลางงานกอ สรา ง ประกอบกบั หนงั สอื หลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลางงานกอ สรา งอาคาร ซงึ จดั ทำโดย คณะกรรมการกำกบั นโยบายราคากลางงานกอ สรา ง สำนกั พฒั นามาตรฐานระบบ พสั ดุภาครัฐ กรม บัญชกี ลาง กระทรวงการคลัง พ.ศ.2550 การนำคางานไปเทยี บหาคา Factor F ในตาราง Factor F ใหปฏบิ ัตดิ งั น้ 1. ใหใ ชต าราง Factor F งานกอ สรางอาคาร ตามเงือ่ นไขตางๆ ดานบนของตาราง 2. กรณคางานอยูระหวางชวงของคางานตนทุนท่ีกำหนดในตาราง ใหใชวิธีเทียบ สว นในชอง “Factor F” 3. ถาเปนงานเงนิ กู ใหใช Factor F ในชอ ง “รวมในรูป Factor” 3.1.3 หลักเกณฑก ารคำนวณราคากลาง งานกอสรา งทาง สะพาน และทอ เหล่ียม คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง:2550 ไดกำหนดรายละเอียด เกย่ี วกับการคำนวณราคากลางงานกอ สรางทาง สะพาน และทอเหลย่ี มไวด ังน้ ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหล่ยี ม งานกอ สรา งทาง หมายถงึ การกอ สรา ง การขยาย การบรู ณะ หรอื การบำรงุ รกั ษาทาง หรือถนน ซึงจัดไวเพ่ือประโยชนในการสัญจรสาธารณะทางบก ไมวาในระดับพ้ืนดิน ใต หรือเหนอพ้ืนดิน หรือใต หรือเหนออสังหาริมทรัพยอยางอื่น นอกจากทางรถไฟ และใหห มายความรวมถงึ ทด่ี นิ พชื พนั ธุไมท กุ ชนดิ ทอ กลม รางระบายนำ้ รอ งนำ้ กำแพงกนั ดนิ เขือ่ น รวั้ หลกั สำรวจ หลักเขต หลกั ระยะ ปา ยจราจร เครื่องหมาย เครอ่ื งสัญญาณไฟฟา เครือ่ งแสดงสญั ญาณ ทีจ่ อดรถ ที่พกั คนโดยสาร ที่พกั รมิ ทาง และอาคารหรอื สงิ อ่นื อนั เปน อุปกรณงานทางบรรดาที่มีอยู หรือที่ไดจัดไวในเขตทางหลวง และเพื่อประโยชนแกงานทาง หรอื ผูใชท างหลวงนนั้ งานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม หมายถึง การกอสราง การขยาย การบูรณะ หรือการบำรุงรักษาสะพาน ทอเหลี่ยม และสะพานลอยคนเดินขาม ซึงจัดไวเพื่อประโยชน ในการสัญจรสาธารณะทางบก ไมวาในระดบั พน้ื ดนิ ใต หรือเหนอพื้นดนิ หรือใต หรอื เหนอ อสงั หารมิ ทรพั ยอ ยา งอนื่ นอกจากทางรถไฟ และใหห มายความรวมถงึ อโุ มงค ทา รถสำหรบั ขนึ้ หรอื ลงรถ ที่ไดจัดไวใ นเขตทางหลวง และเพื่อประโยชนแกงานทางนน้ั ดวย ทง้ั น้ ความหมายและขอบเขตของงานกอ สรา งดงั กลา ว กำหนดขน้ึ เพอ่ื ใชก บั หลกั เกณฑ การคำนวณราคากลางงานกอสรางน้เทานั้น ไมมีผลผูกพันหรือเกี่ยวเนองกับความหมาย คำจำกดั ความ หรอื ขอบเขตของงานกอ สรา งหรอื สงิ กอ สรา ง ตามทก่ี ำหนดไวใ นคำสงั กฎระเบยี บ มตคิ ณะรฐั มนตรี หรือกฎหมายท่ีเก่ียวของอ่ืนใด 52 การวางแผนงานกอ่ สร้าง

วธิ ีการและขั้นตอนการคำนวณราคากลางงานกอ สรางทาง สะพาน และทอ เหล่ยี ม กรณไมม คี าใชจายพเิ ศษตามขอกำหนดและคาใชจ า ยอื่นๆ มีขัน้ ตอนดังน้ 1. พจิ ารณากำหนดรายการและปรมิ าณงาน โดยวธิ กี ารถอดแบบคำนวณราคากลาง 2. คำนวณคางานตนทุนตอหนวยสำหรับแตละรายการกอสราง ตามหลักเกณฑ และวิธีการคำนวณคางานตนทุนตอหนวย จากน้ัน ใหคำนวณหาคางานตนทุน (ราคาทุน) ของแตล ะรายการกอ สราง (คา งานตนทุนตอหนว ย X ปริมาณงาน) 3. รวมคางานตนทุน(ราคาทุน)ของทุกรายการกอสรางท่ีอยูในประเภทงาน กอสรางทาง แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง และรวมคางานตนทุน(ราคาทุน)ของทุกรายการกอสรางที่อยูในประเภทงานกอสราง สะพานและทอเหลี่ยม แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอ สรางสะพานและทอ เหล่ียม 4. นำคา Factor F ของงานกอ สรางประเภทงานกอ สรา งทาง ไปคณู คา งานตนทุน ตอหนวยของแตละรายการกอสรา งท่อี ยูในประเภทงานกอ สรา งทาง จะไดราคากลางตอหนว ย ของแตละรายการกอสรางทอี่ ยูในประเภทของงานกอ สรา งทาง 5. นำคา Factor F ของงานกอสรางประเภทงานกอสรางสะพานและทอเหลี่ยม ไปคูณคางานตนทุนตอหนวยของแตละรายการกอสรางที่อยูในประเภทงานกอสรางสะพาน และทอเหล่ียม จะไดราคากลางตอหนวยของแตละรายการกอสราง ที่อยูในประเภท ของงานกอสรา งสะพานและทอเหล่ียม 6. ในแตล ะรายการกอ สรา ง ใหน ำราคากลางตอ หนว ยไปคณู ปรมิ าณงาน จะไดร าคา กลางของแตล ะรายการกอสรา ง 7. รวมราคากลางของทกุ รายการกอ สรา ง จะไดร าคากลางงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหล่ียมท้ังโครงการ กรณมคี า ใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดและคา ใชจา ยอ่ืนๆ คา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนดและคา ใชจ า ยอน่ื ๆ หมายถงึ คา ใชจ า ยทเี่ กดิ ขนึ้ จาก การดำเนินการตามขอกำหนด และตามสัญญาจางกอสราง และรวมถึงคาใชจายเกี่ยวกับ งานสนับสนุน (Construction General Support) คาใชจายท่ีเก่ียวของกับกรรมวิธีเฉพาะ หรอื อปุ กรณพ เิ ศษสำหรบั การกอ สรา ง และคา ใชจ า ยอน่ื ๆ ทจ่ี ำเปน ตอ งมี ซงึ คา ใชจ า ยดงั กลา ว ไมสามารถที่จะแยกและกำหนดไวในสวนของคางานตนทุน (Direct Cost) และคาใชจาย ในการดำเนินงานกอสรางหรือ Factor F (Indirect Cost) ไดชัดเจน ประกอบกบั เปนคาใชจาย ที่ในแตล ะงานหรอื โครงการกอ สรา ง มไี มเ หมอื นกนั เชน ในกรณของงานกอ สรา งทาง สะพาน 53การวางแผนงานก่อสร้าง

และทอเหลี่ยม ตามปกติจะกำหนดใหตองจัดหาที่พักและอุปกรณอำนวยความสะดวกสำหรับ ผคู วบคุมงานและผูเ กีย่ วของดวย เปนตน ในการคำนวณราคากลางงานสรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี มในกรณทม่ี คี า ใชจ า ยพเิ ศษ ตามขอ กำหนดและคา ใชจ า ยอนื่ ๆ ดงั กลา ว มวี ธิ กี ารและขนั้ ตอนการคำนวณแตกตา งไปจากกรณ ไมม คี า ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนดและคา ใชจ า ยอนื่ ๆ โดยกำหนดใหค ำนวณรวมคา ใชจ า ยพเิ ศษ ตามขอ กำหนด แลว นำไปเฉลย่ี เปน คา ใชจ า ยในการดำเนนิ งานกอ สรา งในแตล ะรายการงานกอ สรา ง ทง้ั น้ การคำนวณราคางานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม ในกรณทม่ี คี า ใชจ า ยพเิ ศษ ตามขอกำหนดและคาใชจายอนื่ ๆ มวี ิธีการและขัน้ ตอนการคำนวณ ดังน้ 1. พจิ ารณากำหนดรายการและปรมิ าณงาน โดยวธิ กี ารถอดแบบคำนวณราคากลาง 2. คำนวณคางานตนทุนตอหนวยสำหรับแตละรายการกอสราง ตามหลักเกณฑ และวิธีการคำนวณคางานตนทุนตอหนวย จากน้ัน ใหคำนวณหาคางานตนทุน (ราคาทุน) ของแตล ะรายการกอ สราง (คางานตนทุนตอหนวย X ปริมาณงาน) 3. รวมคา งานตน ทนุ (ราคาทนุ )ของทกุ รายการกอ สรา งทอ่ี ยใู นประเภทงานกอ สรา งทาง แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง จะไดคา Factor F สำหรับงานกอสรางทาง และรวมคางานตนทุนของทุกรายการกอสรางที่อยูในประเภท งานกอสรางสะพานและทอเหล่ียม แลวนำไปเทียบหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอ สรา งสะพานและทอ เหลย่ี ม จะไดค า FactorF สำหรบั งานกอ สรา งสะพานและทอ เหลยี่ ม 4. คำนวณรวมคา ใชจา ยพิเศษตามขอกำหนดและคา ใชจ า ยอื่นๆ ทุกรายการ 5. หาคาใชจายเฉลี่ยของคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอื่นๆ และทำใหอ ยูในรปู Factor F (Factor F คา ใชจ ายพิเศษตามขอกำหนดฯ) ดังน้ Factor F คา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอกำหนดฯ = 1 + (ผลรวมคา ใชจ า ยพิเศษตามขอ กำหนดฯ)/ [(คา งานตน ทนุ รวมทกุ รายการในประเภทงานกอ สรางทาง X คา Factor F สำหรับงานกอสรางทาง) + (คา งานตน ทุนรวมทุกรายการในประเภทงานกอสรา งสะพานและทอเหลีย่ ม X คา Factor F สำหรับงานกอสรา งสะพานและทอเหลยี่ ม)] 6. นำคา Factor F คา ใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯท่ีไดต ามขอ 5. ไปคูณคา Fac- tor F สำหรบั งานกอ สรางทาง และ คา Factor F สำหรับงานกอ สรางสะพานและทอ เหล่ยี ม จะไดคา Factor F สำหรับงานกอสรางทาง และคา Factor F สำหรับงานกอสรางสะพาน และทอเหลี่ยม ซงึ รวมคา ใชจายพเิ ศษตามขอ กำหนดฯ ไวแลว 54 การวางแผนงานก่อสร้าง

7. ในแตละรายการกอสราง เมื่อนำราคากลางตอหนวยไปคูณปริมาณงาน จะไดราคากลางของแตละรายการกอสราง 8. รวมราคากลางของทกุ รายการกอ สรา ง จะไดร าคากลางงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอเหล่ียม ท้ังโครงการ ซึงรวมคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดและคาใชจายอ่ืนๆ ไวด วยแลว แบบพมิ พส ำหรบั การประเมนิ ราคา สำหรบั งานกอสรา งทาง สะพาน และทอเหลย่ี ม เพอ่ื เปนการอำนวยความสะดวก และใหผมู ีหนา ทค่ี ำนวณราคากลางไดมีแบบพิมพ เพ่ือสรุปการประเมินราคาหรือการคำนวณราคากลางสำหรับงานกอสรางทาง สะพาน และทอ เหลยี่ ม ใหเ ปน รปู แบบเดยี วกนั จงึ กำหนดใหม แี บบพมิ พป ระเมนิ ราคางานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลยี่ ม ดังรปู ท่ี 3-8 ซงึ ประกอบดว ย ชอ ง ลำดบั หมายถึง ลำดบั ทข่ี องกลุมงานและรายการกอสราง ชอ ง รายการ ใชแสดงกลุมงานและรายการกอ สรางตางๆ ชอ ง หนวย ใชแ สดงหนว ยวัดสำหรบั รายการกอสรา งแตละรายการ ชอ ง จำนวน ใชแสดงจำนวนหนวย(ปรมิ าณงาน)ของแตละรายการกอ สราง ชอ ง ราคาตอหนว ย หมายถึง คา งานตน ทุนตอหนว ยหรอื ราคาตอหนวยของ แตละรายการกอสราง ชอง ราคาทุน หมายถึง คางานตนทุนของแตละรายการกอสราง ซึงมีคา = ชอ งจำนวน X ชอ งราคาตอหนวย ชอ ง FN หมายถงึ คา Factor F สำหรับรายการกอสรา งแตละรายการ ซงึ รวม คาใชจา ยพิเศษตามขอ กำหนดฯแลว แตถาไมมคี าใชจา ยพเิ ศษตามขอกำหนดฯ จะหมายถงึ คา Factor F สำหรับรายการกอสรางน้นั ๆ ตามตาราง Factor F ทเี่ กีย่ วของ ชอ ง ราคาตอหนว ย x FN หมายถงึ ราคาตอ หนว ยของแตล ะรายการกอ สราง คณู ดว ย คา FactorF สำหรบั รายการกอ สรา งนนั้ ๆ ซงึ รวมคา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนดฯ แลว (ถา ไมม คี า ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนดฯ จะหมายถงึ คา FactorF สำหรบั รายการกอ สรา งนน้ั ๆ ตามตาราง Factor F ที่เก่ียวขอ ง) ชอง ราคากลาง หมายถึง ราคากลางของงานกอสรางแตละรายการ ซงึ มคี า = ชองราคาทุน x ชอง FN TOTAL (รวมท้ังหมด) หมายถึง ราคากลางของงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมท้งั โครงการหรืองาน ซึงมคี า = ผลรวมราคากลางของทกุ รายการกอสราง ROAD WORKS หมายถึง คางานตนทุน (ราคาทุน) รวมของงานกอสราง ประเภทงานทาง 55การวางแผนงานก่อสรา้ ง

BRIDGEWORKS หมายถงึ คา งานตน ทนุ (ราคาทนุ )รวมของงานกอ สรา งประเภท งานกอสรา งสะพานและทอเหลยี่ ม ADDITIONALCONDITIONSOFCONTRACTหมายถงึ ผลรวมของคา ใชจ า ยพเิ ศษ ตามขอ กำหนดและคาใชจ ายอนื่ ๆ Factor F (ROAD WORKS) หมายถึง คา Factor F ตามตาราง คา Factor F งานกอสรางทาง ที่จะใชกับแตละรายการกอ สรางในประเภทงานกอสรางทาง Factor F (BRIDGE WORKS) หมายถึง คา Factor F ตามตาราง คา Factor F งานกอ สรา งสะพานและทอ เหลย่ี ม ทจ่ี ะใชก บั แตล ะรายการกอ สรา งในประเภทงานกอ สรา งสะพาน และทอ เหล่ยี ม F(ADDITIONAL CONDITIONS) หมายถึง คาเฉล่ียของคาใชจายพิเศษ ตามขอกำหนดและคาใชจายอ่ืนๆ ซึงทำใหอยูในรูป Factor (Factor F คาใชจายพิเศษ ตามขอ กำหนดฯ) Factor FN (ROAD WORKS) หมายถึง คา Factor F ที่จะใชก ับแตละรายการ กอ สรา งในประเภทงานกอ สรา งทาง ซงึ ไดร วมคา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนดฯ ไวแ ลว Factor FN (BRIDGE WORKS) หมายถงึ คา Factor F ทจ่ี ะใชก บั แตล ะรายการ กอ สรา งในประเภทงานกอ สรา งสะพานและทอ เหลยี่ ม ซงึ ไดร วมคา ใชจ า ยพเิ ศษตามขอ กำหนด ไวแลว ท้ังน้ แบบพิมพประเมินราคางานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมดังกลาว ไดแสดงตัวอยางในภาพที่ 3-8 สวนรายละเอียดเพิมเติมดูไดในหนังสือ “หลักเกณฑ การคำนวณราคากลาง งานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม” สำนกั พฒั นามาตรฐานระบบพสั ดุ ภาครฐั กรมบญั ชกี ลาง กระทรวงการคลงั 2550 ผมู หี นา ทป่ี ระเมนิ ราคา สามารถเปลย่ี นแปลง และปรับปรุงรูปแบบและรายการตางๆ ไดตามความเหมาะสมและสอดคลองตามขอเท็จจริง สำหรบั งานกอสรางแตล ะงานหรือแตละโครงการท่ีจะประเมนิ ราคา (คำนวณราคากลาง) นนั้ 56 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

/ ......................................................... ............................................. FN x FN 1 REMOVAL OF EXITING STRUCTURE 1.1 REMOVAL OF EXITING ASPHALT Sq.m. CONCRETE SURFACE 1.2 REMOVAL OF EXITING Sq.m. CONCRETE PAVEMENT 1.3 REMOVAL OF EXITING L.S. CONCRETE BRIDGE AT STA.……….. Etc. ภาพท่ี 3-8 ตวั อยางแบบพมิ พประเมนิ ราคางานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลยี่ ม 57การวางแผนงานก่อสรา้ ง

FN x FN TOTAL …….……… (1) ROAD WORKS = (2) BRIDGE WORKS = (3) ADDITIONAL CONDITIONS OF CONTRACT = (4) Factor F (ROAD WORKS) = (5) Factor F (BRIDGE WORKS) = (6) F (ADDITIONAL CONDITIONS) = (7) Factor FN (ROAD WORKS) = (8) Factor FN (BRIDGE WORKS) = ภาพท่ี 3-8 ตวั อยางแบบพมิ พประเมนิ ราคางานกอสรา งทาง สะพาน และทอ เหลีย่ ม(ตอ ) แบบสรปุ ขอมูล กรณกำหนดใหตอ งจดั หาท่ีพกั และอปุ กรณสำหรับผคู วบคมุ งาน ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอ เหลี่ยม ตามปกติจะกำหนดเงอ่ื นไขใหผูรับจา ง จะตองจัดหาที่พักและอุปกรณอำนวยความสะดวกสำหรับผูควบคุมงานและผูเก่ียวของดวย ซึงคาใชจายที่เกิดข้ึนจากการดำเนินการดังกลาว ถือเปนคาใชจายพิเศษตามขอกำหนดฯ รายการหนงึ ทจี่ ะตอ งนำไปเฉลยี่ เปน คา ใชจ า ยในการดำเนนิ งานกอ สรา งในแตล ะรายการกอ สรา ง การจดั หาทพี่ กั และอปุ กรณอ ำนวยความสะดวกสำหรบั ผคู วบคมุ งานและผทู เ่ี กย่ี วขอ ง ดังกลาว จะประกอบดวยคาใชจายตางๆท่ีเกี่ยวของหลายรายการดังนั้น เพ่ือเปนการอำนวย ความสะดวก มขี อ มลู ทส่ี อดคลอ งตามขอ เทจ็ จรงิ และเปน ไปตามเงอื่ นไขทก่ี ำหนด จงึ ไดก ำหนด หลักเกณฑและแบบพิมพเพื่อสรุปคาใชจายดังกลาว ประกอบการคำนวณราคากลางในงาน กอ สรางทาง สะพาน และทอ เหลีย่ มดว ย ดังรายละเอียดปรากฏตามแบบพิมพในรูปท่ี 3-9 58 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

ขอมูลเบอ้ื งตน งานจา งเหมากอ สรางหรือบรู ณะปรับปรงุ ทางหลวงหมายเลข ……………………………….. สาย ………………………………………….. ตอน …………………………………………. ระหวาง กม. ………………………………….ถงึ กม. ………………………………………. ระยะทางยาว …………… กม. มาตรฐานทางช้นั ……………..เวลาทำการ ………….วนั เเงงอ่ื อื่นไนขตไาขมตปราะมกาปศปรระะกกวาดศราปคาระกวดราคา / 1. 9K/180-31/1-1 ...........หลงั 771,700 ................ ...........หลัง 342,000 ................ 2. –– 9K/180-31/2-1 ...........หลัง 206,800 ................ ...........หลัง 291,600 ................ 3. 1 9K/180-31/3-1 ...........หลัง 111,200 ................ ...........หลงั 146,500 ................ 4. 2 9K/180-31/4-1 .........เดอื น 25,000 ................ ..........หอง 3,500 / ................ 5. 9K/180-31/5-1 .........เดือน 3,000 ................ .........เดือน 6,500 ................ 6. 9K/180-31/6 .........เดอื น ................ .........เดือน 500 ................ 7. 150 . . .........เดอื น 2,000 ................ .........เดอื น 4,500 ................ 8. ........ 12 . . .............คัน 3,000 ................ 920 / 9. ............... 10. 11. - 12. 13. 14. - - 15. ........ 16. ( ) ภาพที่ 3-9 แบบพมิ พ แสดงคา ใชจ า ยในการจัดหาทพ่ี กั และอุปกรณส ำหรบั ผูค วบคุมงาน หมายเหตุ 1. ราคาคา จดั หาสำนกั งาน ทพ่ี กั เครอื่ งมอื อปุ กรณ รถยนต และสาธารณปู โภคตา งๆ ตามเงอ่ื นไขในประกาศประกวดราคานนั้ เปน ราคาที่ไดม กี ารกำหนดราคาคา ใชจ า ยไวล ว งหนา ใหมกี ารปรับราคาคา ใชจ า ยตา งๆ ตามเงือ่ นไขในประกาศประกวดราคาทกุ ตน ป 59การวางแผนงานก่อสรา้ ง

2. เนองจากวทิ ยาการและเทคโนโลยใี นปจ จบุ นั ไดเ จรญิ กา วหนา เครอื่ งคอมพวิ เตอร เปน สงิ จำเปน สำหรบั งานตา งๆ โดยทวั ไป ซงึ รวมทง้ั งานกอ สรา งตา งๆดว ย จงึ ไดเ พมิ การจดั หา เครื่องคอมพิวเตอรและอุปกรณไวใชงานในโครงการฯดวย โดยกำหนด Hard Disk ไมนอยกวา 40 GB และมีหนว ยความจำ RAM ไมนอยกวา 500 MB จอภาพขนาดไมต ำ่ กวา 21 น้ิว พรอมอุปกรณเสริมตางๆ เชน ตัวช้ี (Mouse) CD-Writer และ Printer Laser รวมท้งั กระดาษและหมึกพิมพ เปนตน และประเมนิ คาจดั หาเดือนละ 2,000 บาท 3. กรณเวลาทำการไมม ากกวา 400 วนั ใหพ จิ ารณาเชา สำนกั งานและทพี่ กั แทนการ กอสรางสำนกั งานและท่ีพกั ตามแบบมาตรฐานของกรมทางหลวง เอกสารและขอมูลที่จำเปนสำหรับการประเมินราคาตนทุน ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหล่ียม ในการประเมนิ ราคาตน ทนุ งานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม จะตอ งมแี บบกอ สรา ง ซึงแสดงรายละเอียดตางๆของโครงสรา งและขอกำหนดตางๆ ท้งั ดา นคณุ ภาพวัสดแุ ละวิธกี าร กอ สรา งอยา งครบถว น ในกรณทแ่ี บบกอ สรา งแสดงรายละเอยี ดไมเ พยี งพอตอ การประเมนิ ราคา ผปู ระเมนิ ราคาควรตรวจสอบสภาพขอ เทจ็ จรงิ ในสนาม สถานทก่ี อ สรา ง รวมทง้ั สภาพพน้ื ทก่ี อ สรา ง ท้ังทางดานภูมิศาสตรและภูมิอากาศ เพื่อใชประกอบการประเมินราคา และอาจจำเปนตอง หารอื วิศวกรผอู อกแบบเพมิ เติมดว ย ในการประเมินราคา (คำนวณ) ตน ทุนในงานกอ สรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม ผปู ระเมินราคาจะตองมีขอ มลู และรายละเอยี ดในเรอ่ื งตา งๆ ดงั น้ 1. แบบกอ สราง และรายละเอียดประกอบ 2. รายละเอยี ดควบคุมการกอ สรางทางหลวง 3. ขอ มลู คณุ สมบตั ิ แหลง ราคา และระยะทางขนสง วสั ดจุ ากแหลง ถงึ พนื้ ทก่ี อ สรา ง 4. ตารางคาขนสงวสั ดกุ อ สรา ง และคา ดำเนินการรวมทั้งคาเสอ่ื มราคา 5. สภาพภมู ปิ ระเทศและภมู อิ ากาศของพน้ื ทีก่ อ สรา ง 6. คา แรงงานที่ใชประกอบการคำนวณคาใชจ าย 7. หลักเกณฑก ารถอดแบบคำนวณปรมิ าณวัสดุ 8. เงือ่ นไขตา งๆ ทีผ่ ูรับจางจะตองจดั หาหรอื ดำเนินการ 9. ขอมูลและเอกสารอ่นื ๆท่ีเกีย่ วของ ราคาและแหลง วสั ดกุ อ สราง ราคาและคา วสั ดกุ อ สรา ง กำหนดใหใ ชต ามหลกั เกณฑท ก่ี ำหนดในสว นของแนวทาง และวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ในสวนท่ีเก่ียวกับราคา 60 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

และแหลงวสั ดุ โดยมสี าระสำคญั ดังน้ 1. ราคาวสั ดกุ อ สรา งใหใ ชร าคาปจ จบุ นั ในขณะทค่ี ำนวณราคากลางงานกอ สรา งนน้ั 2. การกอ สรา งในสว นกลาง(กรงุ เทพฯและปรมิ ณฑล) ใหใ ชร าคาตามทสี่ ำนกั ดชั น เศรษฐกจิ การคา กระทรวงพาณชิ ยก ำหนด ในสว นภมู ภิ าค ใหใ ชร าคาตามทสี่ ำนกั งานพาณชิ ย จงั หวดั กำหนด หากเปน วสั ดกุ อ สรา งทสี่ ำนกั ดชั นเศรษฐกจิ การคา หรอื สำนกั งานพาณชิ ยจ งั หวดั มิไดกำหนดราคาไว ใหผูม หี นา ที่คำนวณราคากลางสบื ราคาเอง พรอ มท้งั จัดทำบันทกึ แสดง รายละเอียดของการสบื ราคาและการกำหนดราคาดงั กลาวไวเ ปนหลกั ฐาน 3. ในกรณท่ีมีความจำเปนและเพ่ือประโยชนของทางราชการ ผูมีหนาที่ คำนวณราคากลาง อาจใชราคาวัสดุกอสราง ตามรายการท่ีสำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือ สำนักงานพาณิชยจังหวัดกำหนด หรือจากแหลงอ่ืนได แตราคาท่ีใชน้ันตองเปนราคา ท่ีไมสูงกวาราคาที่สำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือสำนักงานพาณิชยจังหวัด แลวแตกรณ กำหนด พรอมทั้งใหจัดทำบันทึกแสดงเหตุผลและความจำเปนรวมทั้งรายละเอียด ของการสืบราคาหรือการกำหนดราคาวสั ดกุ อ สรา งดงั กลา วไวเ ปนหลกั ฐานดว ย 4. สวนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหนวยงานอ่ืนของรัฐ อาจตั้งคณะกรรมการ หรือดำเนินการอื่นใด เพ่ือสำรวจรวบรวมขอมูล และกำหนดราคารวมทั้งแหลงวัสดุกอสราง ในสวนท่ีสำนักดัชนเศรษฐกิจการคาหรือสำนักงานพาณิชยจังหวัดมิไดกำหนดราคาไว เพอ่ื ประโยชนในการคำนวณราคากลางงานกอ สรา งของผมู หี นา ทค่ี ำนวณราคากลางงานกอ สรา ง ไดตามความเหมาะสมและสอดคลองกบั ราคาและแหลงวัสดุในแตล ะทอ งท่ี 5. ในกรณทผี่ ูมหี นา ทค่ี ำนวณราคากลางไดพิจารณาเห็นวา งานกอ สรางท่ีคำนวณ ราคากลางน้ัน ใชวัสดุกอสรางบางรายการเปนจำนวนมาก หากซื้อโดยตรงจากแหลงผลิต จะไดร บั สว นลด และเมอื่ รวมคา ขนสง แลว ยงั เปน ราคาทต่ี ำ่ กวา ราคาจากแหลง อน่ื ดงั กลา วขา งตน ผมู หี นา ทคี่ ำนวณราคากลางอาจพจิ ารณาคำนวณโดยใชร าคาจากแหลง ผลติ สำหรบั วสั ดกุ อ สรา ง รายการนนั้ ได 6. การกำหนดราคาและแหลงวัสดุกอสรางนอกเหนอจากที่กำหนดไวน้ ใหเปนไ ปตามขอ กำหนดเก่ยี วกับราคาและแหลงวสั ดกุ อ สราง ซึงไดกำหนดเพมิ เตมิ ไวในรายละเอยี ด ของหลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลางงานกอ สรา งสำหรบั งานกอ สรา งแตล ะประเภท และตามท่ี คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางหรือคณะอนุกรรมการ หรือหนวยงาน ทคี่ ณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอ สรา งมอบหมาย กำหนด 7. ใหก ระทรวงพาณชิ ย(สำนกั ดชั นเศรษฐกจิ การคา และสำนกั งานพาณชิ ยจ งั หวดั ) พจิ ารณากำหนดราคาวสั ดกุ อ สรา งใหค รอบคลมุ ประเภทและรายการทจี่ ำเปน สำหรบั การคำนวณ 61การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ราคากลางงานกอสรา ง รวมทง้ั การปรับปรุงใหมีความเปน ปจ จบุ นั และประกาศเปน การทัวไป อยา งตอเนอง นอกจากหลักเกณฑทัวไปดังกลา วแลว ในการประเมนิ ราคาตนทนุ หรือการคำนวณ คา งานตนทนุ ในงานกอสรา งทาง สะพาน และทอ เหลี่ยม ยงั กำหนดใหใชข อมูลเก่ยี วกับราคา และแหลงวสั ดกุ อ สราง ตามหลกั เกณฑตอ ไปน้ดวย ขอ มูลวสั ดุจากสำนักทางหลวง กรมทางหลวง กรมทางหลวงมีหนวยงานในสวนภูมิภาคที่มีหนาท่ีในการกำกับดูแลและบำรุงรักษ าสภาพทางหลวงทัวประเทศ รวม 15 สำนัก และแตละสำนักมีสวนตรวจสอบและวิเคราะห ทางวศิ วกรรม เพอื่ ทำหนา ทต่ี รวจสอบคณุ ภาพของวสั ดกุ อ สรา งจากแหลง ตา งๆ ทแ่ี ขวงการทาง ในสงั กดั สามารถนำไปใชใ นการรกั ษาสภาพ บรู ณะ หรอื กอ สรา งทางหลวงทอ่ี ยใู นความรบั ผดิ ชอบ ดงั นน้ั แตล ะแขวงการทางจงึ มขี อ มลู ราคาวสั ดกุ อ สรา งในพน้ื ทอ่ี ยแู ลว ผมู หี นา ทค่ี ำนวณราคากลาง จึงสามารถขอขอมูลเกี่ยวกับแหลงและราคาวัสดุตางๆ จากสำนักทางหลวงเจาของพื้นที่ สายทางน้นั ๆ ได ขอ มลู วสั ดกุ อ สรา ง ทขี่ อทราบจากสำนกั ทางหลวงได ตามปกตจิ ะเปน วสั ดดุ งั ตอ ไปน้ ดนิ ถมคนั ทาง ทรายถมคนั ทาง วสั ดคุ ดั เลอื ก “ข” วสั ดุคดั เลือก “ก” วสั ดรุ องพื้นทางลูกรัง วัสดหุ นิ คลุก ทรายรองพืน้ ใตผิวคอนกรีต ทรายผสมคอนกรตี หินผสมคอนกรตี หนิ ผสมแอสฟลทคอนกรีต หนิ SINGLE SIZE ขนาดตา งๆ ราคานำ้ มนั โซลา หนา สถานจำหนายน้ำมนั ปตท. ในอำเภอเมืองของจังหวดั ท่เี ปน พืน้ ที่ของสายทางทจ่ี ะทำการกอ สรา ง การสอบถามขอมูลราคาวัสดุกอสรางจากสำนักทางหลวง ควรแจงคุณสมบัติ และปรมิ าณของวสั ดทุ ต่ี อ งการใชด ว ย เพอ่ื เจา หนา ทส่ี ำนกั ทางหลวงในสว นภมู ภิ าคจะไดใ หข อ มลู ไดถกู ตอ งตามขอ เท็จจรงิ 62 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

ขอมูลราคาวัสดุจากเอกสารของคณะกรรมการกำหนดราคาพ้ืนฐานของวัสดุกอสราง กรมทางหลวง ในสว นทเ่ี กย่ี วขอ งกบั ภารกจิ ของกรมทางหลวงไดม กี ารแตง ตงั้ คณะกรรมการกำหนด ราคาพ้ืนฐานของวัสดุกอสรางข้ึน เพื่อกำหนดราคาวัสดุกอสรางบางรายการ ซึงสวนใหญ เปน วัสดุหลกั ของงานกอ สรางทาง สะพาน และทอ เหลี่ยม เพือ่ ใหหนวยงานตางๆ ที่เก่ยี วขอ ง ในสังกัดกรมทางหลวง ใชเ ปน บรรทัดฐานเดียวกนั ขอมูลวัสดุกอสรางหลักท่ีคณะกรรมการกำหนดราคาพื้นฐานของวัสดุกอสราง กำหนดมีดังน้ เหล็กเสนกลมขนาดตา งๆ (มาตรฐาน SR 24) เหลก็ เสนขอ ออ ยขนาดตางๆ (มาตรฐาน SD30 และ SD40) ลวดเหลก็ สำหรับงานคอนกรีตอัดแรง ลวดผูกเหล็ก ปนู ซเี มนตประเภทตางๆ ยางแอสฟลทชนดิ ตา งๆ คณะกรรมการกำหนดราคาพน้ื ฐานของวัสดกุ อ สรา ง จะกำหนดราคาของวัสดตุ างๆ ในแตล ะเดือน เพ่ือใหผ มู หี นา ท่ีคำนวณราคางานกอ สรา งของกรมทางหลวงสามารถนำขอมลู ไปใชได เปนบรรทดั ฐานเดียวกัน หมายเหตุ สำหรับราคาวัสดุเหล็กเสนและปูนซีเมนต กรณท่ีไดรับทราบขอมูลจากเอกสาร ของสำนักดัชนเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชยแลว แตยังไมไดรับทราบขอมูลราคา ของคณะกรรมการกำหนดราคาพนื้ ฐานของวสั ดกุ อ สรา ง กรมทางหลวง แตม คี วามจำเปน ตอ ง คำนวณราคาในขณะนน้ั ใหด ำเนนิ การดงั น้ เหลก็ เสน ใหใชราคาเหล็กเสนในสว นกลางของสำนกั ดัชนเศรษฐกจิ การคา ปูนซเี มนต ใหใชราคาปูนซีเมนตข ายสงของ บรษิ ัท ปนู ซเิ มนตไทย จากสำนักดัชน เศรษฐกจิ การคา หรอื ใชก ารสอบราคาจากทอ งตลาด ตามแหลง ท่ีใกลเ คยี ง แลว แตว า ราคารวม คา ขนสง จากแหลง ใดถกู กวา โดยใหคำนึงถึงปรมิ าณการใชง านดว ย 3. แหลงวัสดเุ หลก็ เสนและลวดสำหรบั คอนกรีตอดั แรง เหล็กเสนและลวดสำหรับคอนกรีตอัดแรง ใหคิดระยะขนสงจากแหลงที่เปนจริง เชน ถาใชแหลง กรงุ เทพฯ กต็ อ งใชระยะขนสงจากกรงุ เทพฯ เปน ตน 4. แหลง วสั ดปุ อรต แลนดซีเมนตและแอสฟล ท 63การวางแผนงานกอ่ สร้าง

แหลง ของปอรต แลนดซ เี มนตแ ละแอสฟล ท ใหก ำหนดจากแหลง ทเ่ี ปน จรงิ ทงั้ ทางดา น คณุ ภาพและปริมาณการจำหนาย เชน ตามคุณภาพมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ ุตสาหกรรม มอก. 15 - 2514 ปูนซีเมนตปอรตแลนดประเภท 1 และประเภท 3 อาจคิดแหลงผลิตจำหนาย ในกรุงเทพฯ หรือจากโรงงานผลิตอน่ื ท่ีใกลหนางาน คาขนสงวัสดกุ อ สรา ง และ คาดำเนนิ การและคา เสือ่ มราคา ไดมีตารางคาขนสงวัสดุกอสราง แยกตามประเภทรถบรรทุกและระดับราคาน้ำมัน เช้อื เพลงิ โซลา ต้งั แตระดับราคา 15.00 - 39.99 บาท/ลติ ร เพอื่ ผูมหี นา ทค่ี ำนวณราคากลาง งานกอสรางนำไปใชเปนขอมูลประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสรางในสวนของการคิด คา ขนสง วสั ดกุ อ สรา ง และใหก ระทรวงการคลงั (กรมบญั ชกี ลาง) มอี ำนาจหนา ทป่ี รบั ปรงุ ตาราง คา ขนสง วสั ดกุ อ สรา งดงั กลา วตามหลกั เกณฑ และวธิ กี ารทก่ี ำหนด ใหส อดคลอ งตามราคานำ้ มนั และสภาวการณทางดา นเศรษฐกิจที่เปลย่ี นแปลงไป และแจงเวยี นใหส ว นราชการ รัฐวสิ าหกจิ และหนวยงานอ่นื ของรัฐทราบและถอื ปฏบิ ตั ิ ทงั้ น้ ขอ กำหนดและหลกั เกณฑก ารคดิ คา ขนสง วสั ดกุ อ สรา ง และตารางคา ขนสง วสั ดุ กอสรางทีป่ ระกาศใช พรอ มกบั หลกั เกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรา งน้ มรี ายละเอยี ด ปรากฏในสว นของแนวทาง วธิ ปี ฏบิ ตั ิ และรายละเอยี ดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอ สรา ง สำหรบั คา ดำเนนิ การและคา เสอื่ มราคา เปน คา ดำเนนิ การและคา เสอื่ มราคาเครอื่ งจกั ร ซึงจำเปนตองปรับปรุงใหสอดคลองตามราคาน้ำมัน และสภาวการณทางดานเศรษฐกิจ ท่เี ปลี่ยนแปลงไปเชนเดยี วกบั คา ขนสง วสั ดุกอสราง โดยใหก ระทรวงการคลงั (กรมบัญชกี ลาง) รวมกับกรมทางหลวง และ/หรือคณะอนุกรรมการที่เก่ียวของ ดำเนินการปรับปรุง และแจงเวียนใหสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ และหนวยงานอ่ืนของรัฐทราบและถือปฏิบัติ พรอ มกับตารางคาขนสงวัสดุกอสราง ทง้ั น้ คาดำเนนิ การและคา เสือ่ มราคาท่ปี ระกาศใชพรอ มกับหลกั เกณฑการคำนวณ ราคากลางงานกอสรางน้ มรี ายละเอียดปรากฏในสวนของแนวทาง วิธปี ฏิบัติ และรายละเอยี ด ประกอบการคำนวณราคากลางงานกอ สรา ง ซึงไดกำหนดไวท ี่ระดับราคานำ้ มนั เชอ้ื เพลิงโซลา ตง้ั แตร ะดับราคา 15.00 - 39.99 บาท/ลติ ร คา แรงงาน เปน อตั ราคา แรงงาน/ดำเนนิ การ ตอ หนว ยสำหรบั การคำนวณราคากลางงานกอ สรา ง ซึงไดจัดทำและรวบรวมไวในรูปของตาราง เรียกวา บัญชีคาแรงงาน/ดำเนินการสำหรับ การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสรา ง บญั ชคี า แรงงาน/ดำเนนิ การสำหรบั การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอ สรา งดงั กลา ว 64 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

จำเปนตองไดรับการปรับปรุง ตามความเหมาะสม และสอดคลองตามประกาศคาแรงข้ันต่ำ ของกระทรวงแรงงานฯ และสภาวการณท างเศรษฐกจิ ทเ่ี ปลย่ี นแปลงไป ซงึ กำหนดใหก ระทรวง การคลัง (กรมบัญชีกลาง) มีอำนาจหนาที่ปรับปรุงบัญชีคาแรงงาน/ดำเนินการสำหรับ การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอสราง ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการ กำกับนโยบายราคากลางงานกอสรางกำหนด และแจงเวียนใหสวนราชการ รัฐวิสาหกิจ และหนว ยงานอ่นื ของรฐั ทราบและถอื ปฏบิ ัติ ทงั้ น้ บญั ชคี า แรงงาน/ดำเนนิ การสำหรบั การถอดแบบคำนวณราคากลางงานกอ สรา ง ที่ประกาศใชพรอมกับหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสรางน้ มีรายละเอียดปรากฏ ในสวนของแนวทาง วิธีปฏบิ ตั ิ และรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสรา ง การสรุปขอ มูลวัสดุและคา ดำเนนิ การ เพอ่ื ใหการคำนวณราคาตนทุนในงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลีย่ ม เปนไป อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ และมขี อ มลู สำหรบั การตรวจสอบและดำเนนิ การ จงึ ไดก ำหนดใหม รี ปู แบบ การสรปุ ขอ มลู วสั ดแุ ละคา ดำเนนิ การ เพอ่ื ผมู หี นา ทค่ี ำนวณราคากลางใชป ระกอบการคำนวณดว ย ดังรายละเอยี ดดงั น้ ขอ มลู วัสดแุ ละคาดำเนนิ การ งานจางเหมากอสรา งหรอื บูรณะปรบั ปรงุ ทางหลวงแผนดนิ หมายเลข ………………………. สาย ……………………………………………ตอน …………………………………………. อยูในทอ งทจ่ี ังหวดั ……………. เขตฝนตก ……….. ราคานำ้ มนั โซลา ………… บาท/ลิตร วัสดุกอสรา งทวั ไปขนสง โดย รถบรรทุก 10 ลอ วัสดเุ หล็กเสน ปนู ซีเมนต ยางแอสฟล ท ขนสงโดยรถบรรทกุ 10 ลอ และลากพวง อตั ราดอกเบ้ียเงนิ กู (MLR) ……………. % เงินจา ยลวงหนา ………………….. % เงนิ ประกนั ผลงานหกั …………………. % ภาษีมูลคา เพมิ ……………………. % 65การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

/ 1 6–9 . ( ) ( .) ( ) ( ) ( ) ( ) 2 SD30 / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 3 SD40 / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 4 / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 5 / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 61 / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 7 Asphalt Cement / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 8 Cut Back Asphalt / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 9 Single Size / ........... ............ ............ ............... .............. ........... 10 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 11 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 12 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 13 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 14 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 15 “ ” / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 16 “ ” / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 17 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... 18 / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... / . . ........... ............ ............ ............... .............. ........... ขอมลู งานคอนกรีต Class ตางๆ Class Concrete Special A A&B A&B C Lean 1:3:6 Mortar 1:3 โครงสรา งอืน่ สะพานและ Box cul. สว นผสมคอนกรตี 400:430:860 350:430:860 350:430:860 320:430:860 220:470:940 500:1,100 ……………. ……………. …………… ……….. 1. ซเี มนต 1.05 x … …………… ..…………. ……………. ……………. …………… ……….. ……………. ……………. …………… ……….. 2. ทราย 1.20 x … …………… ..…………. ……………. ……………. …………… ……….. ……………. ……………. …………… ……….. 3. หนิ 1.15 x … …………… ..…………. 4. คา แรงผสม-เท …………… ..…………. รวม …………… ..…………. 66 การวางแผนงานกอ่ สร้าง

ไมแ บบสำหรบั งานทวั ไป = ไมแ บบ(1) พน้ื ที่ 1 ตารางเมตร ไมก ระบาก 1 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. ไมครา ว 0.30 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. ไมค ำ้ ยนั ไมแบบ 0.30 ตน @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. (ขนาด 4” x 4.00 ม.) ตะปู 0.25 กก. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. รวม = …………. บาท/ตร.ม. . เนองจากใชงานไดป ระมาณ 4 ครั้ง คิดจาก  = ….…………. บาท/ตร.ม. คา แรง = ……………. บาท/ตร.ม. น้ำมันทาผวิ ไม = ……………. บาท/ตร.ม. รวม = ……………. บาท/ตร.ม. ไมแบบสำหรับงานอยางงาย = ไมแบบ(2) พน้ื ท่ี 1 ตารางเมตร รายละเอียดเหมือนไมแ บบ(1) เนองจากใชงานไดประมาณ 5 คร้งั คดิ จาก. = …………… บาท/ตร.ม. คา แรง = ……………. บาท/ตร.ม. น้ำมันทาผวิ ไม = ……………. บาท/ตร.ม. รวม = ……………. บาท/ตร.ม. ไมแ บบสำหรบั งานสะพานและทอเหลย่ี ม = ไมแบบ(3) พ้นื ท่ี 1 ตารางเมตร ไมก ระบาก 1 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. ไมอ ดั อยางหนา 4 มม. 1 ตร.ม. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. ไมค รา ว 0.30 ลบ.ฟ. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. ตะปู 0.25 กก. @ ………… = …………… บาท/ตร.ม. รวม = ………..…. บาท/ตร.ม.  เนองจากใชง านไดประมาณ 3 ครั้ง คิดจาก  = ……………. บาท/ตร.ม. คาแรง = ……………. บาท/ตร.ม. นำ้ มนั ทาผิวไม = ……………. บาท/ตร.ม. รวม = ……………. บาท/ตร.ม. ทรายหยาบบดอดั แนน คา วัสดจุ ากแหลงรวมคาตัก = ……………. บาท/ลบ.ม. คา ขนสง …………… กม. = ……………. บาท/ลบ.ม. 67การวางแผนงานก่อสรา้ ง

สว นยบุ ตัว = 1.4 x ……… = ……………. บาท/ลบ.ม. คาดำเนินการและคา เส่อื มบดอดั 75% = ……………. บาท/ลบ.ม. คางานตนทนุ = ……………. บาท/ลบ.ม. หลักเกณฑการถอดแบบคำนวณปรมิ าณวสั ดุ 1. การวัด ถา มไิ ดร ะบไุ วเ ปน อยา งอน่ื การวดั ปรมิ าณงานตา งๆ จะตอ งเปน ไปตามขอ กำหนด ดงั น้ (ก) ขนาดของความยาว จะตอ งวดั ใหใ กลเ คยี งถงึ 0.1 เมตร ยกเวน สำหรบั ความหนา ของแผน พ้นื ทซี่ ึงจะตอ งวดั ใหใกลเคยี งถงึ 0.005 เมตร (0.5 เซนติเมตร) (ข) ขนาดของพน้ื ที่ จะตองวดั ใหใกลเคียงถึง 0.01 ตารางเมตร (ค) ขนาดของปรมิ าตร จะตอ งวัดใหใ กลเ คยี งถึง 0.01 ลูกบาศกเ มตร (ง) ขนาดของน้ำหนกั จะตอ งวดั ใหใกลเ คยี งถึง 1 กโิ ลกรัม 2 งานดิน (ก) ปรมิ าณงานขดุ ดนิ วดั เปน ลกู บาศกเ มตรของดนิ เดมิ ใหค ดิ เนอ้ งานเทา กบั ขนาด ความยาวและความกวางของผิวโครงสราง โดยเผื่อพื้นท่ีกันดินพังและเผ่ือการทำงาน หางจากขอบนอกสุดของโครงสราง 0.50 เมตร คูณกับความลึกจากระดับผิวดินเดิม ถงึ ระดับท่ีตอ งขดุ ตามแบบ (ข) ปรมิ าณดนิ ถมกลับใชปรมิ าตรดนิ เดมิ ของหลุมทข่ี ุดลบดวยปริมาตรของรปู ทรง โครงสรา ง 3. งานคอนกรตี ใหคิดเปนลูกบาศกเมตร โดยการวัดเน้องานคอนกรีต โดยคำนวณปริมาณ เปน ลกู บาศกเ มตรท่ีหักเนอ้ คอนกรีตบริเวณจดุ ตอทมี่ ปี รมิ าตรซ้ำกนั ออก 4. งานไมแ บบหรือแบบเหล็ก ใหคิดปริมาณงานเปนตารางเมตร การวัดเน้องานใหคำนวณจากพื้นท่ีผิวคอนกรีต ของโครงสรางแตละประเภทที่ตองมีไมแบบรองรับในขณะหลอคอนกรีต (การค้ำยัน การยึด การเจาะรูเสียบเหล็ก และอุปกรณอื่นๆ ที่จำเปนในการทำงานใหถูกตองตามวิธีการ ใหรวมอยูในราคาตอ หนวย) 5. งานเหลก็ เสรมิ ในคอนกรีต การวดั เนอ้ งานใหค ดิ ตามแบบทแี่ สดงไว โดยวดั ปรมิ าณเปน นำ้ หนกั หนว ยเปน กโิ ลกรมั หรอื ตนั การเผอ่ื เศษเสยี หาย ใหเ พมิ ปรมิ าณเผื่อได 10% 68 การวางแผนงานกอ่ สร้าง

การวดั ความยาวของเหล็กเสรมิ ความยาวเหล็กปลอก หรือเหล็กรัดรอบที่คลายเหล็กปลอก ใหวัดระยะจริง ตามแบบ จำนวนเหล็กปลอก ใหห าเฉลี่ยจากระยะท่แี สดงในแบบ เศษใหปด เปน 1 ความยาวและจำนวนเหลก็ เสรมิ พิเศษ ใหคดิ ตามท่แี สดงในแบบ ความยาวและจำนวนเหล็กเสริมหลัก ใหคิดจำนวนตามแบบเศษปดเปน 1 สวนความยาว ใหคดิ ตามรูปทกี่ ำหนดในแบบ ระยะงอ ระยะทาบ หากไมระบุในแบบ ใหใชตามมาตรฐาน วิศวกรรมสถาน แหง ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถัมภ 6. งานเหลก็ รูปพรรณ การวดั เนอ้ งาน คดิ ปรมิ าณงานตามทแ่ี สดงไวใ นแบบและคำนวณเนอ้ งานเปน นำ้ หนกั การเผอื่ เศษเสยี หาย ใหเ พมิ ปรมิ าณเผอ่ื ได10% กรณเปน เหลก็ แผน ตดั เปน รปู ตา งๆ ใหเ ผอ่ื ได 20% 7. อัตราสว นของวัสดใุ นคอนกรตี CLASS ตางๆ (1 ลบ.ม.แนน ) CLASS ซีเมนต : ทราย : หิน (ชั้น) (กก.) (ลิตร) (ลติ ร) SPECIAL A 400 : 430 : 860 A & B สะพานและ Box cul. 350 : 430 : 860 A & B โครงสรา งอ่ืนๆ 350 : 430 : 860 C 320 : 430 : 860 1 : 2 : 4 by wt. 320 : 430 : 860 1 : 2 : 4 by vol. 300 : 430 : 860 LEAN CONCRETE 1 : 3 : 6 220 : 470 : 940 LEAN CONCRETE 1 : 3 : 5 240 : 520 : 860 MORTAR 1 : 3 by vol. 500 : 1,100 : 0 MORTAR 1 : 4 by vol. 400 : 1,200 : 0 ปริมาตรของทรายและหนิ ที่แสดงน้ เปน ปริมาตรหลวม เผอ่ื สวนยบุ ตัวและสูญเสียของหนิ คิดเปน 1.15 (15%) เผอ่ื สวนยุบตัวและสญู เสยี ของทราย คิดเปน 1.20 (20%) การเผื่อความสูญเสียของซีเมนต คดิ เปน 1.05 (5%) 69การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

8. ปูนกอและปนู ฉาบ ปนู ซเี มนตท ่ีใชเปน ปูนซีเมนตผสมคณุ ภาพตาม มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ อัตราสว นของวสั ดุในปริมาตร 1 ลบ.ม.แนน ซเี มนต : ปนู ขาว : ทราย (กก) (กก) (ลิตร) ปนู กอ 1 : 1 : 3 by vol. 440 : 220 : 950 ปูนกอ 1 : 2 : 5 by vol. 300 : 300 : 1,100 9. งานกอ ผนัง ปรมิ าณวสั ดมุ วลรวมของงานกอ ผนงั ดว ยวสั ดชุ นดิ ตา งๆ รวมเผอ่ื การสญู เสยี ไวแ ลว (พน้ื ที่ 1 ตารางเมตร) กออฐิ มอญครงึ แผน (ขนาด 3.5 x 7 x 16 ซม.) อฐิ มอญ 138 กอ น ปูนซเี มนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 16 กก. ปนู ขาว 20.59 กก. ทรายหยาบ 0.05 กก. กออิฐมอญเตม็ แผน (ขนาด 3.5 x 7 x 16 ซม.) อิฐมอญ 276 กอน ปนู ซเี มนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 34 กก. ปูนขาว 20.59 กก. ทรายหยาบ 0.12 กก. กอ อฐิ ซเี มนตบลอ็ ก (ขนาด 7 x 19 x 39 ซม.) อฐิ บล็อก 13 กอน ปูนซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 6.75 กก. ปนู ขาว 3.25 กก. ทรายหยาบ 0.03 กก. กออฐิ ซีเมนตบลอ็ ก (ขนาด 9 x 19 x 39 ซม.) อฐิ บลอ็ ก 13 กอ น ปนู ซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสอื ) 9.47 กก. ปูนขาว 5.43 กก. ทรายหยาบ 0.04 กก. 70 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

10. งานทำผวิ ผนัง ปรมิ าณวัสดมุ วลรวม เผ่ือการสูญเสยี ไวแลว (พื้นท่ี 1 ตารางเมตร) ปนู ฉาบผิวเรยี บ (หนา 1.5 ซม) ปนู ซีเมนต (มอก. 80 – 2517 เชน ตราเสือ) 8.42 กก. ทรายละเอียด 0.03 ลบ.ม. ปูนขาว 7.70 กก. 11. ไมแ บบหลอ คอนกรีต ไมแ บบสำหรบั งานโครงสรา งคอนกรตี นน้ั ใหแ บง ตามลกั ษณะงาน เปน 3 ประเภท ดงั น้ (1) ไมแ บบงานทวั ไปใชสำหรับงานตา งๆ เชน งาน R.C.MANHOLES, CATCH BASINS, DROP INLET, RETAINING WALL, CONCRETE BARRIERS เปนตน ปรมิ าณวัสดุ ในพ้นื ท่ี 1 ตารางเมตร ไมก ระบาก 1 ลบ.ฟ. ไมคราว 0.30 ลบ.ฟ. ไมคำ้ ยันไมแ บบ 0.30 ตน ตะปู 0.25 กก./ตร.ม. นำ้ มนั ทาผิวไม 1 ตร.ม. ลดปรมิ าณไมแ บบเนองจากใชง านไดป ระมาณ4 ครง้ั สว นคา แรงและนำ้ มนั ทาผวิ ไม คดิ เต็มปรมิ าณพื้นที่ไมแ บบ (2) ไมแบบงานอยางงายใชสำหรับงานตางๆ เชน CURB AND GUT- TER, R.C.DITCH LINING, CONCRETE SLOPE PROTECTION, GUIDE POST, R.O.W.MONUMENT, SIGN POST, KILOMETER STONE เปน ตน ปริมาณวัสดุ ในพื้นท่ี 1 ตารางเมตร รายละเอียดเหมือนไมแบบใน (1) ลดปริมาณไมแบบเนองจากใชงานไดประมาณ 5 ครัง้ สวนคา แรงและน้ำมันทาผิวไม คดิ เตม็ ปรมิ าณพนื้ ที่ไมแบบ (3) ไมแ บบงานสะพานและทอ เหล่ียม ปริมาณวสั ดใุ นพื้นท่ี 1 ตารางเมตร ไมก ระบาก 1 ลบ.ฟ. ไมอ ดั ยางหนา 4 มม. 1 ตร.ม. ไมค ราว 0.30 ลบ.ฟ. ตะปู 0.25 กก./ตร.ม. นำ้ มันทาผิวไม 1 ตร.ม. 71การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ก. ลดคา วสั ดไุ มแ บบเนองจากใชง านไดป ระมาณ 3 ครง้ั สว นคา แรงและนำ้ มนั ทาผวิ ไมค ดิ เตม็ ปรมิ าณพ้ืนที่ไมแ บบ ข. เสาคำ้ ยนั งานทอ เหลย่ี มใชเ สาเขม็ ไมข นาด 6”x6.00 ม ความยาวพจิ ารณาตาม ความเหมาะสม สำหรบั Bracing ใชเ สาเขม็ ไมข นาด 4”x4.00 ม ความยาวตามความเหมาะสม ค. นงั รา นปน จนั และนงั รา นรบั พน้ื สะพาน ใหพ จิ ารณาเลอื กใชว สั ดตุ ามความเหมาะสม โดยคำนงึ ถงึ ความแขง็ แรงและการรบั นำ้ หนกั ของโครงสรา งขณะเทคอนกรตี ได โดยมกี ารทรดุ ตวั ไมเ กนิ เกณฑท ่ีกำหนด 12. วสั ดุรองพน้ื ทรายหยาบบดอัดแนนดวยแรงคน เผือ่ การยบุ ตัว 25% 13. ลวดผูกเหล็กเสรมิ คดิ 25 กก. ตอ เหลก็ เสริม 1,000 กก 14. งานเหล็กเสริมคอนกรตี เหล็กเสริมคอนกรตี ในงานกอ สรางทาง สะพาน และทอเหล่ียม มดี ังน้ เหล็กเสน กลมผิวเรียบ คณุ ภาพ SR – 24 ขนาดเสน ผาศูนยกลาง 6 มม นำ้ หนกั 0.222 กก./ม. ขนาดเสน ผาศนู ยก ลาง 9 มม น้ำหนกั 0.499 กก./ม. ขนาดเสนผา ศูนยกลาง 12 มม นำ้ หนัก 0.888 กก./ม. ขนาดเสนผา ศนู ยกลาง 15 มม นำ้ หนกั 1.390 กก./ม. ขนาดเสน ผา ศูนยก ลาง 19 มม น้ำหนัก 2.230 กก./ม. ขนาดเสนผาศูนยก ลาง 25 มม น้ำหนกั 3.850 กก./ม. ขนาดเสนผาศนู ยกลาง 28 มม นำ้ หนกั 4.830 กก./ม. เหล็กเสนกลมผิวขอออ ย คณุ ภาพ SD – 30 และ SD – 40 ขนาดเสน ผา ศนู ยกลาง 12 มม น้ำหนกั 0.888 กก./ม. ขนาดเสนผา ศูนยก ลาง 16 มม นำ้ หนัก 1.580 กก./ม. ขนาดเสนผา ศูนยกลาง 20 มม นำ้ หนัก 2.470 กก./ม. ขนาดเสนผา ศนู ยกลาง 25 มม นำ้ หนกั 3.850 กก./ม. ขนาดเสนผา ศูนยก ลาง 28 มม นำ้ หนกั 4.830 กก./ม. ลวดเหลก็ อัดแรง PC WIRE PC 4 เสนผาศูนยก ลาง 6 มม นำ้ หนัก 0.099 กก./ม. PC 5 เสน ผาศูนยก ลาง 9 มม น้ำหนัก 0.154 กก./ม. 72 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

PC 7 เสน ผาศนู ยกลาง 12 มม น้ำหนกั 0.302 กก./ม. PC 9 เสน ผาศนู ยกลาง 15 มม นำ้ หนัก 0.499 กก./ม. ลวดเหลก็ ตเี กลียว ชนิด 7 เสน ชัน้ คณุ ภาพ 1725 SPC 4 A เสน ผาศูนยก ลาง 9.53 มมน้ำหนัก 0.405 กก./ม. SPC 12 A เสน ผา ศนู ยก ลาง 12.70 มม นำ้ หนกั 0.730 กก./ม. SPC 15 A เสนผา ศนู ยกลาง 15.24 มม น้ำหนัก 1.094 กก./ม. ช้ันคุณภาพ 1860 SPC 9 B เสน ผา ศูนยกลาง 9.53 มมนำ้ หนกั 0.432 กก./ม. SPC 12 B เสน ผา ศนู ยกลาง 12.70 มม นำ้ หนัก 0.775 กก./ม. SPC 15 B เสน ผา ศูนยกลาง 15.24 มม นำ้ หนกั 1.102กก./ม. การเผื่อสวนสูญเสียสำหรับลวดเหล็กอัดแรง และลวดเหล็กตีเกลียวคิดเผื่อสูญเสีย ในการดงึ ลวดทป่ี ลายท้ังสองดานๆละ 1.00 เมตร ตอลวด 1 เสน 15. งานหินเรียง RIPRAP (หนิ เรียง) ปรมิ าณหนิ เรยี งตามแบบ 1 ลบ.ม. ใชวัสดุ หินใหญ 1.15 ลบ.ม. ปูนซีเมนต 200 กก. ทราย 0.56 ลบ.ม. กรณเปนตารางเมตร ใหเ ทยี บสัดสวนตามน้ 16. แนวทางกำหนดใช SHEET PILE ปองกันการพังทลายของดิน ในประเมนิ ราคาตน ทุน พิจารณาจากความลกึ (Hc) ของการขุดดินในพน้ื ทตี่ างๆ จาดสตู ร Hc = Hu < 1.25 TON/SQ.M. 4xHu (กxรFณSดินออ นมาก) Hu = 1.25 - 1.99 TON/SQ.M. (กรณดินออ น) H4uxHu= 2 TON/SQ.M. (กรณดินแข็ง) xFS= 1.5 TON/CU.M. FS = 1 (กรณตองมี SHEET PILE) กรณมกี ารถมดนิ เพิม ใหร วมความสูงดินถมใน Hc น้ดว ย จากสูตรดังกลาวจะไดคา Hc ดงั น้ 73การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

ในพื้นท่ีดนิ ออ นมาก Hc = 1.67 เมตร (ประมาณ) ในพน้ื ท่ดี ินออ น Hc = 4.33 เมตร (ประมาณ) ในพ้นื ท่ดี ินแข็ง Hc = 5.33 เมตร (ประมาณ) จึงกำหนดใหใช SHEET PILE ในการประเมนิ ราคาตนทุน ดงั น้ ในพืน้ ทด่ี ินออ นมาก การขดุ ลึกมากกวา 1.70 ม. ใหใ ช SHEET PILE ในพืน้ ทด่ี นิ ออ น การขุดลกึ มากกวา 4.30 ม. ใหใ ช SHEET PILE ในพน้ื ทด่ี ินแข็ง การขุดลึกมากกวา 5.00 ม. ใหใช SHEET PILE Hc = Critical Height H4uxH=u Undrain Shear Strength xF=S ความหนาแนน ของดิน FS = อัตราสวนความปลอดภยั จะตอ งจดั ทำบญั ชรี ายการกอ สรา งในงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม ตามตวั อยา งดงั น้ บัญชีแสดงรายการกอสรา งในงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอเหลีย่ ม ITEM DESCRIPTION UNIT REMARK Sq.m 1 REMOVAL OF EXISTING STRUCTURES Sq.m . 1.1 REMOVAL OF EXISTING ASPHALT SURFACE L.S. . 1.2 REMOVAL OF EXISTING CONCRETE PAVEMENT L.S. 1.3 REMOVAL OF EXISTING CONCRETE BRIDGE AT STA. …………. 1.4 REMOVAL OF EXISTING BOX CULVERTS AT STA. ………………… 1.5 ……. 1.6 …….. Etc. ( ) คา ใชจ ายในการดำเนนิ งานกอ สรา ง ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหล่ยี ม 74 การวางแผนงานก่อสร้าง

ในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยมโดยทัวไป จะประกอบดวยคาใชจาย รวม2 สว น ไดแ ก คา ตน ทนุ หรอื คา ใชจ า ยทางตรง(DirectCost) และคา ใชจ า ยในการดำเนนิ งาน กอสรางหรือคาใชจายทางออม (Indirect Cost) โดยในสวนของคางานตนทุนหรือคาใชจาย ทางตรงไดกำหนดใหคำนวณโดยใชวิธีการถอดแบบคำนวณราคากลาง ดังมีรายละเอียด และวิธีการคำนวณตามท่ีกลาวมาแลวในสวนของการประเมินราคาตนทุนงานกอสรางทาง สะพาน และทอ เหลยี่ ม สำหรับในสวนของคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางหรือคาใชจายทางออมน้ัน ไดจำแนกออกเปน 4 รายการใหญๆ ไดแ ก คาอำนวยการ ดอกเบ้ยี กำไร และภาษี และเพ่ือ ความสะดวกตอการนำไปใชงานในทางปฏิบัติ ไดกำหนดคาใชจายในการดำเนินงานกอสราง ท้งั 4 รายการดงั กลาวไวใ นรปู ของตาราง เรียกวา ตาราง Factor F เนองจากในงานกอสรางทาง สะพาน และทอเหลี่ยม จะประกอบดวยรายการ งานกอสราง จำแนกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดแ ก งานกอสรา งประเภทงานทาง และงาน กอ สรา งประเภทงานสะพานและทอ เหลยี่ ม ซงึ งานกอ สรา งทง้ั สองประเภทดงั กลา ว มรี ายละเอยี ด การดำเนนิ งานและคา ใชจ า ยในการดำเนนิ งานกอ สรา ง(IndirectCost) ตา งกนั จงึ ไดแ ยกคา ใชจ า ย ในการดำเนินงานกอสรางและจดั ทำไวใ นรปู ของตาราง Factor F เปน 2 กรณ ดังน้ 1. ตาราง Factor F งานกอสรา งทาง สำหรบั ใชก ับงานกอ สรา งประเภทงานทาง 2. ตาราง Factor F งานกอสรา งสะพานและทอเหลี่ยม สำหรับใชก ับงานกอสรา ง ประเภทงานสะพานและทอเหลย่ี ม สาระสำคญั ของ Factor F งานกอสรางทาง ในงานจางเหมากอ สรา งทาง คา งานจะคดิ เปนราคาตอหนว ยของลักษณะงานตา งๆ และคางานท้ังโครงการไดจากการคำนวณหาปริมาณงานแตละลักษณะงาน คูณดวย คางาน ตอหนวย ซึงเม่ือรวมคางานแตละลักษณะงานเขาดวยกัน ก็จะไดตนทุนคางานท้ังโครงการ แตในงานจางเหมา ผูรับจางจะตองมีคาใชจายดานอำนวยการท้ังในสำนักงานใหญ และสำนักงานสนาม รวมทั้งยังมีคาใชจายดานดอกเบ้ีย คาความเสี่ยงตอความเสียหาย จากภยั ธรรมชาติหรอื อุบตั ภิ ัย และภาษตี างๆ ท่ตี อ งจา ยใหแ กรฐั จากเงินที่ไดจ ากการกอ สรา ง นด้ ว ย คาใชจายในการดำเนินงานกอสรางดังกลาว จำแนกไดเปน 4 รายการใหญๆ คือคา อำนวยการ ดอกเบยี้ กำไร และภาษี เพอื่ ความสะดวกตอ การนำไปใชใ นทางปฏบิ ตั ิ ไดก ำหนดคา ใชจ า ยในการดำเนนิ งาน กอ สรางทัง้ 4 รายการดงั กลา วไวในรูปของตาราง เรียกวา ตาราง Factor F 75การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ทง้ั น้ คาใชจ า ยในการดำเนนิ งานกอ สรา งทัง้ 4 รายการ ซงึ เปน สวนประกอบของ Factor F น้ มีสาระสำคัญประกอบดวยคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางรายการตางๆ สรปุ ไดด ังน้ 1. คาอำนวยการ ประกอบดวยคาใชจ ายรวม 4 หมวด ดังน้ หมวดคาใชจ า ยในขัน้ ตอนทำสญั ญา คา ธรรมเนยมหนังสือค้ำประกันสัญญา(Performance Bond) คา ธรรมเนยมหนังสือคำ้ ประกันผลงานกอสรา ง 2 ป คา อากรแสตมปต ดิ สญั ญา คาเงนิ สมทบกองทุนเงินทดแทนและกองทุนประกนั สงั คม หมวดคาใชจ า ยสำนกั งานสนาม ทพ่ี กั เจา หนาทแี่ ละยานพาหนะ หมวดคา ใชจ า ยบคุ ลากรและคาใชจายสำนักงานใหญ หมวดคาใชจายในการบริหารความเสยี่ ง 2. ดอกเบย้ี เนองจากการดำเนนิ การกอ สรางตองใชว งเงนิ ทนุ หมนุ เวยี นสูงมาก บางครง้ั จำเปน ตอ งกยู มื จากสถาบนั การเงนิ เพอ่ื นำมาใชห มนุ เวยี นในงานกอ สรา ง แมว า ทางราชการจะมกี าร จายเงินลวงหนาใหแกผูรับจาง เพ่ือใชหมุนเวียนในการเตรียมงานกอสรางจำนวนรอยละ 10 ของคางานทั้งโครงการแลวก็ตาม เงินจำนวนน้จะพอเพียงสำหรับการเตรียมการเบื้องตน และจัดหาวัสดุมาใชกอสรางเพียงบางสวนเทานั้น นอกจากน้เงินจายลวงหนาจะถูกหักคืน ทุกงวดท่ีทางราชการจายคางาน และยังมีการหักเงินประกันผลงานจากคางานท่ีจายอีกดวย ดงั นน้ั จงึ ยังคงตอ งมกี ารกยู มื เงนิ มาใชหมุนเวยี น โดยทัวไป ดอกเบ้ียจะคิดใหสำหรับระยะเวลาประมาณ 3 เดือน หรือ ¼ ของป เพราะในการทำงาน ผูรับจางตองจัดหาวัสดุลวงหนาและภายหลังสงมอบงานแตละงวดแลว ยงั ตอ งรอขน้ั ตอนการเบกิ จา ยคา งานอีก การคดิ คาดอกเบยี้ ในตาราง Factor F นน้ั มีสตู รสำหรับการคำนวณ ดงั น้ I = (i/12)[(r/100) + (T+D – 1)(a/100) – { ((a+r)/100)(T+1)/2} – (D – 1)] I = ดอกเบ้ยี รวมทั้งโครงการ (%) T = ระยะเวลา (เดอื น) D = ชว งเวลาการรับเงนิ (เดือน) a = อตั ราเงินลว งหนา จาย (%) i = อัตราดอกเบ้ียเงนิ กูตอ ป (ี %) r = อัตราเงนิ ประกันผลงาน (%) 76 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

สำหรับอัตราดอกเบ้ียที่ใชเปนเกณฑในการคำนวณคาดอกเบ้ียตามสูตรดังกลาวน้ กำหนดใหใ ชค า เฉลยี่ อตั ราดอกเบย้ี เงนิ ใหก ยู มื ประเภทMLR ของธนาคารขนาดใหญ อยา งนอ ย 3 ธนาคาร เปน เกณฑพ จิ ารณา โดยใหก ำหนดเปน ตวั เลขกลม(จำนวนเตม็ ) กรณอตั ราดอกเบย้ี พเิ ศษ ถา เศษถงึ 0.50 ใหป ดข้นึ ถา ไมถงึ 0.50 ใหป ด ท้ิง และใหกระทรวงการคลงั (กรมบัญชกี ลาง) เปนผูกำหนดและประกาศอัตราดอกเบ้ียทุกตนปงบประมาณ (เดือนตุลาคมของทุกป) และระหวา งปง บประมาณหากอตั ราดอกเบ้ยี เงินกูเ ปลี่ยนแปลงถงึ รอ ยละ 1 สำหรับอัตราดอกเบี้ยท่ีกำหนด และประกาศใชพรอมกับหลักเกณฑการคำนวณ ราคากลางงานกอ สรางน้ ไดก ำหนดไวทอ่ี ตั รารอ ยละ 8 ตอป 3. กำไร กำไร ถอื เปน คา ใชจ า ยในการดำเนนิ งานกอ สรา งรายการหนงึ กำหนดโดยใชอ ตั รากำไร ทางธรุ กจิ (Financial Profit) หรอื กำไรเชงิ ธรุ กจิ (Excess Profit) ซงึ หมายถงึ สว นทสี่ งู กวา อตั รา ดอกเบยี้ เงนิ ฝากประจำ คิดในอัตรารอ ยละ 3.5 – 5.5 ของคา งาน (ทุน) 4. ภาษี เปน คา ภาษที ผ่ี รู บั จา งจะตอ งจา ย คอื ภาษมี ลู คา เพมิ (VAT) ในอตั ราปจ จบุ นั (รอ ยละ7) โดยหกั ณ ทจี่ า ย นอกจากคาใชจายในการดำเนินงานกอสรางรวม 4 รายการใหญดังกลาวแลว สภาพภูมิอากาศในภาคตางๆ ของประเทศก็มีผลกระทบตอการดำเนินงานกอสราง และคาใชจ า ยตางๆ ดว ย โดยในพน้ื ท่ีทีม่ ีฝนตกชกุ หรอื มีชว งเวลาฤดูฝนยาวนานกวา ภาคอื่นๆ จะมีชัวโมงการทำงานกอสรางตอปนอยกวาพื้นที่ท่ีแลงกวา ซึงมีผลทำใหคาอำนวยการตางๆ สงู ข้ึน และยังกระทบถงึ คา ครอบครองเครื่องจกั ร โดยเฉพาะอยางยิงคา เส่อื มราคาเครือ่ งจกั ร จะสูงกวาเครื่องจักรที่ทำงานในพื้นท่ีท่ีแลงกวา จึงจำเปนตองมีคาใชจายชดเชยในสวนน้ ในลักษณะของ Factor F กรณฝนตกชกุ ดวย สำหรบั จังหวัดทมี่ ฝี นตกชกุ โดยมปี รมิ าณน้ำฝน เฉลี่ยตอ ปมากกวา 1,600 มม. ไดจ ัดทำเปน ตาราง ดงั ตารางที่ 3-1 77การวางแผนงานกอ่ สร้าง

จงั หวัด ตาราง Factor F Factor F 1 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 2 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 2 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 2 Factor F 2 Factor F 2 Factor F 2 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 1 Factor F 1 ตารางท่ี 3-1 จังหวัดที่มีปรมิ าณน้ำฝนเฉลย่ี ตอปม ากกวา 1,600 มม. หลกั เกณฑการใชต าราง Factor F งานกอสรางทาง 1. กรณคา งานตนทนุ อยรู ะหวางชวงของคา งานตนทนุ ทก่ี ำหนดใหเทยี บสวนหาคา Factor F 2. งานสะพานและ/หรือทอเหลี่ยม ทางแยกตางระดับที่อยูในงานกอสรางทาง ใหแ ยกคา งานตน ทุน และใชตาราง Factor F งานกอสรางสะพานและทอ เหล่ียม 3. กรณพน้ื ทก่ี อ สรา งในงานกอ สรา งทางอยูในพน้ื ทฝี่ นตกชกุ ตามจงั หวดั ทกี่ ำหนด 78 การวางแผนงานก่อสร้าง

ใหใ ชคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรา งทาง ในชอง “Factor F ฝนชุก 1” หรือ ชอง “Factor F ฝนชกุ 2” ดงั น้ (ก) ใชคา Factor F ชอ ง “Factor F ฝนชกุ 1” สำหรบั งานกอสรา งในจงั หวัด จนั ทบุรี ชมุ พร เชยี งราย ตรงั นครพนม นครศรธี รรมราช ปราจีนบุรี ปต ตาน พัทลงุ สงขลา สตูล สุราษฎรธ าน หนองคาย (ข) ใชคา Factor F ชอง “Factor F ฝนชุก 2” สำหรับงานกอสรางในจังหวดั ตราด นราธิวาส พังงา ภูเก็ต ยะลา ระนอง 4. ตาราง Factor F น้ ใชไดกับคาน้ำมันเชื้อเพลิงทุกราคา แตจะแปรเปล่ียน ตามอัตราดอกเบ้ียเงินกู อัตราการจายเงินลวงหนา อัตราการหักเงินประกันผลงาน และอตั ราภาษมี ลู คา เพมิ 5. อตั ราดอกเบย้ี เงนิ กู เปน คา เฉลย่ี ของอตั ราดอกเบย้ี ขน้ั ตำ่ ในการกสู ำหรบั ลกู คา ชน้ั ดี (MLR) ของธนาคารขนาดใหญ อยางนอ ย 3 ธนาคาร ซงึ กระทรวงการคลัง (กรมบัญชีกลาง) เปนผูกำหนดและประกาศทุกตนปงบประมาณ (เดือนตุลาคมของทุกป) และระหวางป งบประมาณ หากอตั ราดอกเบ้ียเงินกูเฉลย่ี เปล่ยี นแปลงถงึ รอ ยละ 1 6. กรณใชเ งนิ กจู ากแหลง เงนิ กอู นื่ ซงึ ไมต อ งชำระภาษที งั้ 100% ใหใ ชค า Factor F ในชอ ง “รวมในรูป Factor” (ทีย่ งั ไมร วม VAT) 7. กรณใชเงินกูจากแหลงเงินกูหรือจากแหลงอ่ืนซึงไมตองเสียภาษี และมีเงิน งบประมาณสมทบ ใหใชคา Factor F สำหรับกรณเงินกูจากแหลงอ่ืนซึงไมตองเสียภาษี และเงนิ งบประมาณตามสัดสว น ในกรณทค่ี า งานตน ทนุ อยรู ะหวา งชว งคา งานตน ทนุ ทก่ี ำหนด ใหเ ทยี บสว นเพอ่ื หาFactorF หรอื จะใชส ตู รการคำนวณดงั ตอ ไปน้ คา Factor F ของคา งานตนทนุ A = D – [(D – E)x(A – B)/C – B)] เมอ่ื ตอ งการหาคา Factor F ของคา งานตน ทุน = A บาท คา งานตนทุนตวั ต่ำกวา A = B บาท คา งานตน ทุนตวั สงู กวา A = C บาท คา Factor F ของคา งานตน ทนุ B =D คา Factor F ของคางานตน ทนุ C =E ตารางFactorFสำหรบั งานกอ สรา งทางและ FactorF สำหรบั งานสะพานและทอ เหลย่ี ม ใหย ดึ ถอื ตามหนงั สอื หลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลางงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม:2550 79การวางแผนงานกอ่ สร้าง

หลกั เกณฑก ารใชต าราง Factor F งานกอสรางสะพานและทอ เหล่ยี ม ใชห ลกั เกณฑเ ดยี วกบั ตารางFactorF งานกอ สรา งทาง เพยี งแตไ มม กี รณฝนตกชกุ 3.1.4 หลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลาง งานกอ สรางชลประทาน คณะกรรมการกำกับนโยบายราคากลางงานกอสราง:2550 ไดกำหนดรายละเอียด เก่ยี วกบั การคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทานไวด งั น้ ความหมายและขอบเขตของงานกอ สรางชลประทาน งานกอ สรา งชลประทาน หมายถงึ งานกอ สรา ง ปรบั ปรงุ ซอ มแซม และ/หรอื ตอ เตมิ สงิ กอ สรางทเี่ กยี่ วขอ งกับการควบคุมนำ้ เพ่ือการชลประทาน หรือเพือ่ การอืน่ เชน การประมง การเกษตรกรรม การปองกันน้ำเค็ม การปองกันน้ำทวม หรือเพ่ือการผลิตกระแสไฟฟา เปนตน โดยทำการกอ สรา งอาคารและ/หรือสิงกอสรา งตา งๆ เชน เขื่อนทดน้ำ อาคารประกอบ ของเข่ือนทดน้ำ เขื่อนกักเก็บน้ำ อาคารประกอบของเขื่อนกักเก็บน้ำ คลองสงน้ำ อาคารของคลองสง นำ้ คลองระบายน้ำ คสู ง นำ้ ครู ะบายนำ้ เปน ตน และใหหมายความรวมถึง สงิ กอ สรา งอนื่ ใด ซงึ มลี กั ษณะ รปู แบบ วตั ถปุ ระสงค หรอื โครงสรา งคลา ยกบั สงิ กอ สรา งดงั กลา ว หรอื เปนสวนประกอบและเกีย่ วเนองกบั สิงกอสรางดงั กลา วดวย ท้งั น้ ความหมายและขอบเขตของงานกอสรางชลประทานดังกลาว สามารถขยาย ความใหม ีความชดั เจนและครอบคลมุ ขอบเขตของงานกอ สรา งชลประทานมากยงิ ข้ึน ดงั น้ งานกอ สรา งชลประทาน หมายถงึ งานกอ สรา ง ปรบั ปรงุ ซอ มแซม และ/หรอื ตอ เตมิ สงิ กอ สรา งทเี่ ก่ยี วของกับการควบคมุ นำ้ เพอ่ื การชลประทาน หรอื เพื่อการอ่ืน เชน การประมง การเกษตรกรรม การปอ งกนั นำ้ เคม็ การปอ งกนั นำ้ ทว ม หรอื เพอื่ การผลติ กระแสไฟฟา เปน ตน โดยทำการกอ สรา งอาคารและ/หรอื สงิ กอสรา งตา งๆ ดงั ตอไปน้ 1. เข่อื นทดนำ้ เปน อาคารทีส่ รา งข้ึนขวางลำน้ำ มบี านควบคมุ สำหรบั ยกระดบั น้ำ ใหส ูงขน้ึ เพื่อผันนำ้ เขา คลองสงน้ำ หรือเพื่อควบคุมนำ้ ใหอยูในระดับทต่ี อ งการ (ก) ฝาย เปน อาคารท่สี รางขน้ึ ขวางทางน้ำ ทำใหน ำ้ ยกระดับสงู ข้นึ และไหลลน ขามไป ทำหนาทผ่ี นั น้ำ ควบคุมการไหลของน้ำ หรอื วัดอัตราการไหลของน้ำ (ข) เข่ือนระบายน้ำ เปนอาคารทดน้ำหรือเข่ือนทดน้ำที่ตนน้ำของโครงการ ชลประทาน อกี ประเภทหนงึ ซงึ สรา งปด กนั้ ลำนำ้ ธรรมชาตสิ ำหรบั ทดนำ้ ที่ไหลมาใหม รี ะดบั สงู จนสามารถสงเขาคลองสงน้ำไดตามปริมาณท่ีตองการในฤดูกาลเพาะปลูกเชนเดียวกับฝาย แตเ ขอ่ื นระบายนำ้ จะระบายน้ำผานเข่อื นไปไดต ามปริมาณท่กี ำหนด โดยไมยอมใหน ำ้ ไหลลน ขา มเหมอื นฝาย และเมอื่ เวลาน้ำหลากมาเตม็ ท่ีในฤดฝู น เข่ือนระบายนำ้ ยงั สามารถระบายน้ำ ใหผ านไปไดทันที 80 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

2. อาคารประกอบเขอ่ื นทดนำ้ นอกจากฝายหรอื เขอื่ นระบายนำ้ จะตอ งสรา งอาคาร ซงึ เปน อาคารประกอบอนื่ ๆอกี ตามความจำเปน เพอ่ื การทดนำ้ และการสง นำ้ เปน ไปอยา งสมบรู ณ มีดงั นค้ ือ (ก) ประตหู รอื ทอ ปากคลองสง นำ้ ทบี่ รเิ วณปากคลองสง นำ้ ซงึ รบั นำ้ จากแหลง นำ้ หนาเข่ือนทดน้ำทุกแหง จะตองมีอาคารสำหรับควบคุมจำนวนน้ำท่ีจะใหไหลเขาคลองสงน้ำ ตามทต่ี อ งการ คลองสง นำ้ ทม่ี ขี นาดใหญ อาจจะสรา งเปน อาคารทม่ี รี ปู รา งคลา ยกบั เขอ่ื นระบายนำ้ แตม ขี นาดเลก็ กวา สว นคลองสง นำ้ ทม่ี ขี นาดเลก็ อาจจะสรา งเปน อาคารแบบทอ และมบี านประตู ติดต้งั ไวทปี่ ากทางเขาทอ สำหรับใชควบคมุ ปริมาณน้ำดว ยเชน กัน (ข) ประตรู ะบายทราย ปกตแิ ลว มกั จะสรา งควบคไู ปกบั เขอ่ื นทดนำ้ ประเภทฝาย โดยมชี อ งระบายนำ้ ลกึ ลงไปจนถงึ ระดบั ทอ งนำ้ ธรรมชาติ สำหรบั ระบายตะกอนทรายทบี่ รเิ วณ หนา ประตหู รอื ทอ ปากคลองสง นำ้ และบรเิ วณดา นหนา ของฝายบางสว นทง้ิ ไปทางดา นทา ยฝาย เพอ่ื ปองกันไมใหต ะกอนไหลเขา ไปตกจมในคลองสงนำ้ จนต้ืน (ค) บนั ไดปลา เปนรองนำ้ ขนาดเล็ก ซงึ สรางไวท บี่ รเิ วณปลายฝายหรอื เขื่อน ระบายน้ำดานใดดานหนึง มีลักษณะเปนบอขังน้ำที่มีความลาดเอียงและเปนข้ันบันได โดยปากทางเขาจะลดระดับใหต ำ่ กวา ระดบั นำ้ ที่ตองการทดอดั เล็กนอ ย เม่อื นำ้ ถูกทดอัดจนถึง ระดับท่ีตองการแลวจะมีน้ำไหลลงไปตามรองน้ำ ซึงจะมีน้ำขังอยูเปนแองและไหลตก เปน ขนั้ บนั ไดเตย้ี ๆ ทำใหป ลาสามารถวา ยทวนนำ้ จากทางดา นฝายหรอื เขอ่ื นระบายนำ้ ไตบ นั ได ท่ีมีนำ้ ไหลตลอดเวลาน้ันขึน้ ไปทางดา นหนาได (ง) ประตเู รอื แพสญั จร ในลำนำ้ ทใี่ ชเ ปน ทางคมนาคม จำเปน ทจ่ี ะตอ งสรา งอาคาร สำหรับใหเรือและแพซุงผานไปมาได โดยสรางไวทางดานใดดานหนึงติดกับเขื่อนทดน้ำ หรอื ในบรเิ วณทเี่ หมาะสมใกลๆ กับตวั เขื่อน 3. เขื่อนเก็บกักน้ำ เปนอาคารท่ีสรางข้ึนเพื่อเก็บกักน้ำเอาไวใชเปนประโยชน เพอื่ การชล ประทาน การปอ งกนั อทุ กภยั และสาธารณปู โภค สรา งปด กนั้ ลำนำ้ ธรรมชาตริ ะหวา ง หุบเขาหรือเนนิ สงู เพอ่ื กกั กน้ั น้ำท่ีมีไหลมามากในฤดูฝนเกบ็ ไวทางดา นเหนอเขอ่ื น ทำใหเ กิด เปน อา งเกบ็ นำ้ ขนาดตา งๆ ซงึ นำ้ ทเี่ กบ็ ไวจ ะนำออกมาทางอาคารทต่ี วั เขอ่ื นไดท กุ เวลาทตี่ อ งการ โดยอาจระบายลงไปตามลำนำ้ ใหก บั เขอ่ื นทดนำ้ ทส่ี รา งอยทู างตอนลา ง หรอื อาจสง เขา คลองสง นำ้ สำหรับโครงการชลประทานทม่ี คี ลองสงนำ้ รับน้ำจากเข่อื นเก็บกกั นำ้ โดยตรง 4. อาคารประกอบของเขอ่ื นเกบ็ กกั นำ้ ทเ่ี ขอ่ื นเกบ็ กกั นำ้ ทกุ แหง จะตอ งสรา งอาคาร ประกอบไว เพ่ือใหทำหนาท่ีควบคุมระดับน้ำในอางเก็บน้ำไมใหสูงจนลนขามสันเขื่อน เพ่ือระบายนำ้ ออกจากอา งเก็บนำ้ เขา สคู ลองสง นำ้ ทเี่ ชื่อมกับตัวเขอื่ นโดยตรง และนอกจากน้ 81การวางแผนงานก่อสรา้ ง

บางแหง อาจจะมีอาคารระบายนำ้ ลงสลู ำนำ้ ดวยดงั ตอ ไปน้ (ก) อาคารระบายนำ้ ลน เปน อาคารทส่ี รา งขนึ้ เพอ่ื ระบายนำ้ สว นทเ่ี กนิ จากความจุ ซึงอางเก็บน้ำจะเก็บกักน้ำไวไดใหไหลผานท้ิงไปในทางน้ำเดิม เพื่อไมใหเกิดความเสียหาย แกตัวเข่ือน เม่อื น้ำในอา งเก็บนำ้ ถูกเกบ็ ไวถ งึ ระดบั ทตี่ อ งการแลว หากวา ยังมีฝนตกหรือมีน้ำ ไหลมาอกี กจ็ ะถกู ระบายทงิ้ ไปทางดา นทา ยเขือ่ นผา นอาคารระบายนำ้ ลน (ข) ทอปากคลองสงน้ำ ในกรณท่ีตองสงน้ำจากอางเก็บน้ำเขาคลองสงน้ำ โดยตรง จะตองสรา งอาคารทต่ี วั เขอ่ื น เพือ่ นำนำ้ ผานเข่ือนไปยงั คลองสงน้ำ ลักษณะอาคาร จะเปนทอคอนกรีตเสริมเหล็กหรือทอเหล็กสรางผานตัวเขื่อน โดยปลายทอดานหนาเขื่อน ซงึ รบั นำ้ เขา จะอยทู ร่ี ะดบั ตำ่ สดุ ทต่ี อ งการระบายนำ้ ออกไปจากอา งเกบ็ นำ้ และทบ่ี รเิ วณปากทางออก หรือทีป่ ลายทอ ดา นทายเขอ่ื น จะตดิ ต้ังบานประตสู ำหรับควบคุมนำ้ ไว (ค) ทอระบายน้ำลงลำน้ำทายเข่ือนและทอระบายน้ำไปหมุนกังหัน เปน ทอ ระบายนำ้ จากอา งเกบ็ นำ้ นอกเหนอจากทอ ปากคลองสง นำ้ จะสรา งไวท เ่ี ขอ่ื นเกบ็ กกั นำ้ ทต่ี อ งการระบายนำ้ ลงสลู ำนำ้ เพอื่ การชลประทาน โดยมเี ขอื่ นทดนำ้ ทส่ี รา งอยทู างตอนลา งหรอื ระบายนำ้ ไปหมนุ กังหันเพอื่ การผลติ พลงั งานไฟฟา 5. คลองสงน้ำ เปนทางน้ำสำหรับนำน้ำจากแหลงน้ำ ซึงเปนตนน้ำของโครงการ ชลประทานไปยงั พนื้ ทเี่ พาะปลกู โดยนำ้ จากแหลง นำ้ จะกระจายไปยงั พน้ื ทเ่ี พาะปลกู ไดท วั ถงึ ดว ย คลองตางๆ ท่ีมีในเขตโครงการชลประทานน้ัน คลองสงน้ำแตละสายจะมีขนาดใหญหรือเล็ก ยาวหรือส้ัน ยอมข้ึนอยูกับขนาดของพ้ืนที่เพาะปลูกท่ีคลองสายน้ันๆควบคุมอยู และจำนวน คลองสงนำ้ ท้งั หมดกจ็ ะขึ้นอยูกับขนาดของพื้นทชี่ ลประทานในเขตโครงการนนั้ 6. อาคารของคลองสงน้ำ นอกจากคลองสง นำ้ ของโครงการชลประทาน ซึงไดแ ก คลองสง น้ำสายใหญ คลองซอย และคลองแยกซอย แลว ตามคลองสงนำ้ ทกุ สายยงั จะตอ ง สรางอาคารประเภทตางๆ เปนแหงๆ ตามความเหมาะสม เพื่อใหระบบสงน้ำสามารถสงน้ำ ไปใหก บั พน้ื ท่ีเพาะปลกู ตลอดคลองในเขตโครงการชลประทานทตี่ องการได อาคารของคลอง สง น้ำมหี ลายประเภทหลายลกั ษณะ และมีหนา ทแ่ี ตกตา งกัน ดังน้ (ก) ประตหู รอื ทอ ปากคลองซอยและคลองแยกซอย ทตี่ น คลองซอยซงึ แยกออก มาจากคลองสงน้ำสายใหญ และคลองแยกซอยซึงแยกออกจากคลองซอย จะตองสรา งอาคาร ไวส ำหรบั ควบคมุ นำ้ ใหไ หลเขา คลองสง นำ้ ตามจำนวนทตี่ อ งการ หากคลองซอยหรอื คลองแยก ซอยมีขนาดใหญ และตองสงน้ำไปตามคลองจำนวนมาก ก็จะนิยมสรางอาคารควบคุมน้ำ ซึงจะมีรูปรางเหมือนกับประตูปากคลองสงน้ำสายใหญ สวนคลองซอยหรือคลองแยกซอย ท่ีมีขนาดเล็ก ก็จะนิยมสรางอาคารท่ีคลองเหลานั้นเปนแบบทอ โดยท่ีปากทางเขาของทอ 82 การวางแผนงานก่อสร้าง

จะตดิ ตงั้ บานประตูไวส ำหรับควบคมุ ปรมิ าณน้ำที่จะไหลผา นทอ ดว ย (ข) ทอ เชอ่ื ม เปน ทอ ทสี่ รา งเชอื่ มระหวา งคลองสง นำ้ สำหรบั นำนำ้ จากคลองสง นำ้ ที่อยูทางฝงหนึงของลำน้ำธรรมชาติ หรือถนน ใหไหลไปในทอที่ฝงลอดใตลำน้ำ หรือถนน ไปยังคลองสงน้ำที่อยูทางอีกฝงหนึง ทอเชื่อมสวนใหญจะสรางเปนทอคอนกรีตเสริมเหล็ก มรี ปู รา งกลมหรอื สเี่ หลย่ี ม สว นจะสรา งเปน แถวเดยี วหรอื หลายแถวนนั้ ขน้ึ อยกู บั ความเหมาะสม กับปรมิ าณนำ้ ท่จี ะใหไหลผา นทอ (ค) สะพานน้ำ เปนอาคารที่สรางขึ้นเพื่อใหทางน้ำสายหนึงขามทางน้ำ อีกสายหนึง หรือสิงกีดขวางตางๆไปได สะพานน้ำจะมีลักษณะเปนทางน้ำเปดธรรมดา หรือรางน้ำปดแบบทอ โดยวางอยูบนตอมอหรือฐานรองรับ ทอดขามลำน้ำธรรมชาติ ทล่ี มุ หรอื วางไปตามลาดเชงิ เขา ปากทางเขา และปากทางออกของสะพานนำ้ จะเชอ่ื มกบั คลองสง นำ้ ซึงเมอื่ น้ำไหลออกจากสะพานนำ้ แลวกจ็ ะไหลตอ ไปในคลองสง น้ำไดต ามปกติ (ง) น้ำตก เปนอาคารชลประทานที่สรางขึ้นเพ่ือนำน้ำจากระดับสูงใหไหลลง สูระดับที่ต่ำกวา เนองจากคลองสงน้ำบางสาย อาจจะมีแนวไปตามสภาพภูมิประเทศ ซงึ ผวิ ดนิ ตามธรรมชาตมิ คี วามลาดเทมากกวา ความลาดเทของคลองสง นำ้ ทก่ี ำหนดไว จงึ จำเปน ตองลดระดับทองคลองสงน้ำใหต่ำลงในแนวดิงบางเปนบางแหง เพื่อใหเหมาะสมกับสภาพ ภูมิประเทศท่ีแนวคลองสงน้ำผาน ในบริเวณท่ีคลองสงน้ำเปล่ียนระดับต่ำลงน้จำเปนตองมี อาคารสำหรบั บงั คบั นำ้ ที่ไหลมาตามคลองสง นำ้ ทอ่ี ยูในแนวบนใหไ หลตกลงมาทอ่ี าคารตอนลา ง เสยี กอ น เพอ่ื ปอ งกนั ไมใ หค ลองสง นำ้ ทอ่ี ยใู นแนวลา งตอ งชำรดุ เสยี หายเนองจากความแรงของนำ้ ที่ไหลตกลงมาน้ัน โดยเรยี กอาคารดังกลา วน้วา “นำ้ ตก” (จ) รางเท เปน รางนำ้ ทส่ี รา งขนึ้ เพอ่ื นำนำ้ จากระดบั สงู ไหลตามลาดเทไปสรู ะดบั ตำ่ เหมอื นกบั นำ้ ตก แตต า งกนั ทรี่ างเทจะมนี ำ้ ไหลมาตามรางหรอื ทอ ซงึ วางลาดเอยี งไปตามสภาพ ภมู ิประเทศเปนระยะทางไกลจงึ จะถึงอางรบั น้ำและคลองสงน้ำทีอ่ ยูในแนวลางนน้ั (ฉ) อาคารอดั นำ้ เปน อาคารทส่ี รา งขนึ้ ในคลองสง นำ้ เพอ่ื ยกระดบั นำ้ ทำหนา ที่ ทดอัดน้ำในคลองใหสูงเปนชวงๆ โดยที่ไมวาน้ำในคลองจะมีปริมาณมากหรือนอยเพียงไร กจ็ ะตอ งถกู ทดอัดใหม รี ะดบั สูงจนสามารถสง นำ้ ไดดที ุกเวลาทตี่ อ งการ (ช) ทอ สง นำ้ ใหพนื้ ทเี่ พาะปลกู เปนอาคารซงึ สรา งท่คี ลองสง นำ้ ทำหนาท่ีจา ย และควบคมุ นำ้ ทจ่ี ะสง ออกจากทอ สง นำ้ ไปใหพ น้ื ทเี่ พาะปลกู ตลอดแนวคลองสง นำ้ จะมที อ สง นำ้ ใหพ น้ื ทเ่ี พาะปลกู ทส่ี รา งไวเ ปน ระยะๆตามตำแหนง ซงึ สามารถสง นำ้ ออกไปไดส ะดวกและทวั ถงึ ทอสงน้ำแตละแหงจะสามารถสงน้ำชลประทานใหกับพ้ืนที่เพาะปลูกไดจำนวนหนึง ซึงพ้ืนที่ เพาะปลูกที่ทอสงน้ำทุกแหงสงไปใหได จะเปนพ้ืนที่เพาะปลูกทั้งหมดท่ีคลองสงน้ำน้ันๆ ควบคมุ อยู 83การวางแผนงานกอ่ สร้าง

(ซ) ทอ ระบายนำ้ ลอดใตค ลองสง นำ้ ในกรณทคี่ ลองสง นำ้ ตดั ผา นรอ งนำ้ ขนาดเลก็ และบรเิ วณพนื้ ท่ี เชน ท่ลี ุม ซึงมนี ำ้ ไหลมาตามธรรมชาตนิ อย มกั จะนิยมสรา งอาคารแบบทอ เพอ่ื ระบายนำ้ ใหล อดใตท อ งคลองสง นำ้ ไปโดยไมส รา งทอ เชอื่ มระหวา งคลองสง นำ้ ลอดใตร อ งนำ้ หรือที่ลุม เพราะมรี าคาแพงกวา 7. คลองระบายน้ำ เปนทางน้ำท่ีสรางขึ้นเพ่ือวัตถุประสงคใชในการระบายน้ำ ประกอบดว ย คลองระบายนำ้ สายใหญ สายซอย และแยกซอย รวมท้งั อาคารบงั คับนำ้ 8. คูสงน้ำ เปนคูน้ำท่ีรับน้ำจากคลองแยกซอย เพ่ือสงเขาแปลงเพาะปลูก หรือสงใหระบบสงน้ำในแปลงนา เพ่ือใชรับน้ำท่ีสงออกจากคลองสงน้ำไปแจกจายใหกับ พน้ื ทเ่ี พาะปลกู ทกุ แปลงอยา งทวั ถงึ โดยสมำ่ เสมอ จงึ ตอ งมคี สู ง นำ้ สำหรบั รบั นำ้ จากทา ยทอ สง นำ้ ใหพื้นทเ่ี พาะปลูกทีค่ ลองสง น้ำแจกจายไปยังแปลงเพาะปลูกตางๆใหทัวถงึ 9. ครู ะบายนำ้ เปน รอ งหรอื คเู ลก็ ๆ สรา งไวท ท่ี า ยแปลงเพาะปลกู (ดา นทมี่ รี ะดบั ตำ่ ) เพอื่ ระบายนำ้ สว นท่เี กนิ ในแปลงเพาะปลูกทิง้ ไป ลกั ษณะงานและแนวทางการคำนวณราคากลางงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอเหลย่ี ม ทีน่ ำ มาปรับใชกบั การคำนวณราคากลางงานกอสรางชลประทาน การคำนวณราคางานในงานกอสรางชลประทาน มีลักษณะงาน วิธีการทำงาน และการใชว สั ดุ ทเี่ ปน ลกั ษณะเดยี วกนั หรอื ใกลเ คยี งกบั งานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลยี่ ม เนองจากมีลักษณะงานใกลเคียงกันและอยูภายใตมาตรฐานสากลดานวิศวกรรมเหมือนกัน จงึ สามารถใชอ ตั ราราคางานทเี่ ปน แนวทางเดยี วกนั โดยนำแนวทางการคำนวณอตั ราราคางาน ของงานกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลยี่ ม มาปรบั ใชใ หเ หมาะสมกบั งานกอ สรา งชลประทาน ลกั ษณะกอ สรา งทาง สะพาน และทอ เหลย่ี ม ทนี่ ำมาปรบั ใชก บั งานกอ สรา งชลประทาน ประกอบดว ย 1. งานถางปา งานถากถาง งานถากถางและลม ตนไม 2. งานขดุ เปดหนาดนิ 3. งานดนิ ขุดดวยเคร่ืองจกั ร 4. งานตกั ดิน 5. งานดินขุดยาก คา ขุด คาดันและตัก 84 การวางแผนงานก่อสร้าง

6. งานบดอัดแนนดวยเครอื่ งจกั ร 95 % 7. งานลูกรงั บดอดั แนน วสั ดุคัดเลอื ก คาขุด คา บดทบั 8. งานพ้นื ทาง(หินคลุก) คาบดทบั คาผสม(Blend) 9. อตั ราราคาคา ขนสง ทอ่ี ตั ราราคานำ้ มนั ระดบั ตา งๆ (ตารางคา ขนสง วสั ดกุ อ สรา ง รถบรร ทุก 10 ลอ กรณน้ำหนักรวมไมเกิน 10 ตนั ) 10. ตารางFactorF ใหพ จิ ารณาใชต ารางFactorF ตามประเภทของงานตา งๆ ดงั น้ (ก) ตารางFactor F งานกอ สรางสะพานและทอ เหล่ยี มสำหรับ (1) งานกอสรางอาคารชลประทานขนาดใหญท่ีแยกรายการเปนงานยอย ในใบแจง ปรมิ าณงานและราคา(BOQ) เฉพาะงานคอนกรตี ทกุ ประเภท งานเหลก็ เสรมิ คอนกรตี และงานวสั ดรุ อยตอคอนกรตี (2) งานกอสรางอาคารชลประทานที่กำหนดหนวยในใบแจงปริมาณงาน และราคา (BOQ) เปน 1 แหง (ข) ตาราง Factor F งานกอสรา งทางสำหรบั (1) งานกอสรา งชลประทานอ่นื ๆนอกเหนอจากขอ(ก) (2) งานคอนกรีตดาด หลักเกณฑแ ละวธิ ีการคำนวณราคากลางงานกอ สรา งชลประทาน ในงานกอสรางชลประทาน จะทำการจางกอสรางแบบสัญญาราคาตอหนวย (Unit Price) ในการประกวดราคาจางกอสราง ผูวาจางโดยหนวยงานท่ีรับผิดชอบในการจัด ทำเอกสารประกวดราคาจะเปนผูกำหนดรายการและปริมาณงานของกิจกรรมกอสรางตางๆ ทจ่ี ะจา งไวใ นใบแจง ปรมิ าณงานและราคา (Bill of Quantities; BOQ) ของเอกสารประกวดราคา โดยกำหนดและคดิ คำนวณจากแบบกอ สรา งตามหลกั วชิ าชา งตามความเปน จรงิ การจดั ทำราคา กลางของสว นราชการกเ็ ชน เดยี วกนั จะตอ งใชร ายการและปรมิ าณงานดงั กลา วมาคำนวณราคา เพื่อใชเ ปนราคากลางตอไป สำหรับรายการงานกอสรางชลประทานสวนใหญจะมีรายการตามท่ีแสดงไว ในรายละเอยี ดลักษณะงานและขอบเขตของงานกอ สรา งชลประทาน 85การวางแผนงานกอ่ สร้าง

ทงั้ น้ ในการคำนวณราคากลางงานกอ สรา งชลประทาน มหี ลกั เกณฑแ ละวธิ กี ารคำนวณ ดงั น้ 1. กำหนดรายการและปริมาณงานโดยวิธีการถอดแบบกอสรางตามหลักวิชาชาง 2. คาวัสดุกอสรางใหเปนไปตามหลักเกณฑท่ีกำหนด ในสวนของแนวทางและ วธิ ปี ฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั หลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลางงานกอ สรา งรวมทง้ั ในสว นทเ่ี กย่ี วขอ งกบั ราคา และแหลงวสั ดุ ซงึ เปนราคาที่ไมร วมคา ใชจา ยและภาษีมูลคา เพมิ เวน แต คา วสั ดุประเภทหนิ กรวด ทราย เหล็กเสริมคอนกรีต ปูนซีเมนต และไมแ บบ ใหเ ปนไปตามขอกำหนดตามขอ 3 และขอ 4 3. วสั ดปุ ระเภทหนิ กรวดและทรายใหใ ชร าคาทแ่ี หลง วสั ดุซงึ สำนกั งานดชั นเศรษฐกจิ การคา กระทรวงพาณิชย หรือ สำนักงานพาณิชยของจังหวัดท่ีมีแหลงวัสดุที่อยูใกล สถานทกี่ อ สรางกำหนด หากสำนกั งานดัชนเศรษฐกิจการคา หรือ สำนักงานพาณชิ ยจงั หวดั มไิ ดก ำหนดราคาวสั ดทุ แี่ หลง ไว ใหส บื ราคาจากแหลง โดยตรง และใหค ดิ คา ขนสง ระยะทางจาก แหลงถึงสถานท่ีกอสราง ถามีแหลงวัสดุหลายแหลง ใหพิจารณาราคาวัสดุเม่ือรวมคาขนสง แลวใหใ ชราคาทถี่ กู ท่ีสดุ 4. วสั ดปุ ระเภทเหลก็ เสรมิ คอนกรตี ปูนซีเมนต และไมแ บบ ใหใชราคาในจังหวดั จากสำนักงานดัชนเศรษฐกิจการคา กระทรวงพาณิชย หรือ สำนักงานพาณิชยจังหวัด และใหค ดิ คา ขนสง ระยะทางจากจงั หวดั ถงึ สถานทก่ี อ สรา ง โดยใหพ จิ ารณาราคาในจงั หวดั ใกลเ คยี ง รวมคาขนสงมาเปรยี บเทยี บและใหใ ชร าคาทีถ่ กู ทสี่ ดุ 5. คาขนสงวัสดุกอสราง ใหคิดตามหลักเกณฑและวิธีการที่กำหนดในสวนของ แนวทางวิธปี ฏิบตั แิ ละรายละเอียดประกอบการคำนวณราคากลางงานกอสรา ง 6. การคำนวณราคางานตน ทนุ ตอ หนว ยของงานแตล ะรายการ ใหใ ชต ามหลกั เกณฑ ที่จดั ทำไวในสว นของหลักเกณฑก ารคำนวณราคางานตนทนุ ตอ หนว ยและอตั ราราคางาน 7. เม่ือคำนวณราคางานตน ทุนตอหนว ยของงานทุกรายการแลว ใหคำนวณราคา งานตน ทุน (คางานตนทุน) ของแตล ะรายการ (ราคางานตน ทุนตอ หนว ย x ปริมาณงาน) 8. รวมราคางานตนทุน(คางานตนทุน)ของงานทุกรายการ แลวนำยอดรวม ไปพิจารณาหาคา Factor F จากตาราง Factor F งานกอสรางทาง และตาราง Factor F งานกอ สรา งสะพานและทอ เหลี่ยม 9. นำคา Factor F แตล ะประเภทงาน ไปคณู ราคางานตน ทุนตอหนว ยของงาน แตละรายการตามประเภท Factor F จะไดร าคาคา กอ สรา งตอ หนวยของงานแตละรายการ 10. คำนวณราคาคากอสรางของงานแตละรายการ (ราคาคากอสรางตอหนวย x ปรมิ าณงาน) 86 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

11. รวมราคาคากอสรางของงานทุกรายการ จะไดราคากลางของงานกอสราง ชลประทานท่ีคำนวณราคากลางนั้น แบบพิมพสรุปราคากลางงานกอสรา งชลประทาน เพื่อเปนการอำนวยความสะดวกและใหผูมีหนาที่คำนวณราคากลางไดมีแบบพิมพ เพอื่ สรปุ การคำนวณราคากลางสำหรับงานกอ สรา งชลประทานที่มรี ูปแบบเดยี วกัน จงึ กำหนด ใหมแี บบพมิ พสรปุ ราคากลางงานกอ สรางชลประทาน ตามรปู ท่ี 3-10 ซึงประกอบดว ย โครงการ/งาน ………. ระบุช่ือโครงการ/งานการกอ สรา งทค่ี ำนวณราคากลาง หนว ยงาน ……………… ระบชุ อ่ื หนว ยงานเจา ของโครงการ/งานกอ สรา งทค่ี ำนวณ ราคากลาง ชองท่ี 1 ลำดับท่ี หมายถงึ ลำดับทรี่ ายการกอสราง ชองที่ 2 รายการ ใชแ สดงรายการงานกอ สรา งตา งๆ ชอ งท่ี 3 คา K สตู รที่ ใชร ะบสุ ตู รคา K(ใชใ นกรณทนี่ ำไปใชใ นการคำนวณคา K ดว ย) ชองที่ 4 ปริมาณ ใชแสดงจำนวนหนว ย (ปริมาณ) ของงานกอสรา งรายการน้นั ๆ ชองที่ 5 หนว ย หมายถงึ หนว ยวดั สำหรบั รายการกอ สรา งนน้ั ๆ เชน ลบ.ม. เปน ตน ชอ งท่ี 6 ราคา (บาท/หนว ย) หมายถงึ ราคางานตน ทนุ ตอ หนวยของรายการงานกอ สรา งน้ันๆ ชอ งที่ 7 รวมเงนิ ทง้ั สน้ิ (บาท) หมายถงึ ราคางานตน ทนุ (คา งานตน ทนุ ) ของรายการ งานกอสรา งนั้น ซงึ ไดจากชอ งท่ี 4 คณู ดวยชองที่ 6 รวมเงินคางาน (ทายชอง 7) หมายถึง ผลรวมราคางานตนทุน (คางานตนทุน) ของรายการงานกอ สรา งทุกรายการ (ผลรวมชอง 7 รวมเงินท้งั สิน้ ) ชอ ง คา Factor F หมายถึง คา Factor F สำหรบั รายการงานกอสรา งน้นั ๆ ชอ งท่ี 8 ราคารวมเฉล่ยี แบง ออกเปน บาท/หนวย หมายถึง ราคาคากอสรางตอหนวย (ราคากลางตอหนวย) ของรายการงานกอสรางนนั้ ๆ = ชอ งท่ี 6 x คา Factor F ราคารวมทั้งส้ิน หมายถึง ราคาคากอสราง (ราคากลาง) ของรายการงาน กอ สรางนน้ั ๆ = ราคาคากอสรา งตอ หนวย (ราคากลางตอหนว ย) x ชองท่ี 4 รวมเปน เงินทั้งสิน้ (ทายชอง 8) หมายถึง ผลรวมของราคาคา กอ สราง (ราคากลาง) ของทุกรายการงานกอสราง (ผลรวมชอง ราคารวมทั้งส้ิน) = ราคากลางของงานกอสราง โครงการ/งานน้นั ตัวหนงั สือ … ใหร ะบจุ ำนวนราคากลางเปนตวั หนังสือ 87การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ทั้งน้ แบบพิมพสรุปราคากลางงานกอสรางชลประทาน มีรายละเอียดปรากฏ ตามแบบพิมพ ตวั อยาง ในภาพที่ 3-10 สำหรบั รปู แบบและรายการ (Item) ตา งๆ ผมู หี นา ท่ี คำนวณราคากลางสามารถเปลี่ยนแปลงและปรับปรุงไดตามความเหมาะสมและสอดคลอง ตามขอเทจ็ จริงสำหรับการใชง านแตละโครงการ/งานกอ สรา งทค่ี ำนวณราคากลางนั้น 88 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ชอ งที่ 1 ชอ งที่ 2 ชอ งท่ี 3 ชองที่ 4 ชองท่ี 5 ชองที่ 6 ชอ งท่ี 7 ชอ งท่ี 8 ภาพท่ี 3-10 ตวั อยา งแบบพิมพสรปุ ราคากลางงานกอสรางชลประทาน ลําดับท่ี รายการ คา K ปรมิ าณ หนวย ราคา รวมเงิน คา Factor F ราคาเฉลี่ยรวม สูตรที่ บาท/หนว ย ท้ังสน้ิ บาท/หนวย ราคารวมทัง้ สนิ้ 89การวางแผนงานก่อสรา้ ง รวมคา งาน (ชองท่ี 7) รวมเปน เงินท้ังสน้ิ (ชอ งท่ี 8) (ตัวหนงั สอื ..........................) Page | 16

หลกั เกณฑการถอดแบบคำนวณปริมาณงาน งานกอสรา งชลประทาน ในงานกอสรางชลประทาน มวี ธิ ีกำหนดราคากลางงานกอ สรา ง โดยอาศัยราคารวม ของรายการตางๆ ท่ีตองดำเนินการในงานน้ันๆ ซึงใชราคาตนทุนตอหนวย และ Factor F ท่ีเปนไปตามหลักเกณฑการคำนวณราคากลางงานกอสราง ท้ังน้ สิงสำคัญอีกประการหนึง ท่ผี จู ดั ทำราคากลางจะตอ งดำเนินการ คือ การถอดแบบคำนวณปริมาณงานท่ีถกู ตอ ง ดงั นัน้ ราคาคากอสรา ง = ปริมาณงาน x ราคางานตนทนุ ตอหนวย x Factor F ในการถอดแบบคำนวณปรมิ าณงาน ผจู ดั ทำราคากลางจะตอ งทราบขอบเขตของงาน แตล ะรายการอยา งแนช ดั โดยตอ งมแี บบกอ สรา งประกอบ และใหถ อดแบบคำนวณปรมิ าณงาน จากแบบกอสรา งนั้น โดยไมจ ำเปนตองเผือ่ ปรมิ าณงานอกี เนองจากราคางานตนทนุ ตอหนว ย ของงานกอสรางชลประทานทีก่ ำหนดใหใ ช ไดเ ผ่อื ปริมาณวัสดุท่ีจะใชไ วใ หแ ลว การถอดแบบคำนวณปรมิ าณงานตา งๆ มีหลักเกณฑและวิธีการคำนวณ ดงั น้ 1. งานเตรยี มพืน้ ที่ งานถากถาง งานถากถางและลม ตน ไม หากไมร ะบไุ วเ ปน อยา งอนื่ ใหค ดิ คำนวณ ปริมาณงานเต็มพน้ื ทีง่ านกอสรางทีแ่ สดงไวใ นแบบโดยมหี นว ยเปนตารางเมตร 2. งานขดุ เปดหนา ดิน ในบรเิ วณทจ่ี ะกอ สรา งเขอื่ น คลอง หรอื อาคารตา งๆ จำเปน จะตอ งขดุ เปด หนา ดนิ เพอื่ นำดนิ ที่ไมม คี ณุ ภาพหรอื อนิ ทรยี วตั ถอุ อกไปเสยี กอ นโดยทำการขดุ เปด หนา ดนิ ใหม คี วามลกึ ตามท่ีกำหนดไวใ นแบบซึงสามารถคดิ คำนวณปรมิ าณงานไดดังน้ (ก) พิจารณาตัดแบงงานออกเปนชวงๆ โดยแตละชวงมีความกวาง ท่ีจะขุดเปดใกลเคียงกัน แลวคำนวณหาคาเฉล่ียตลอดความกวางของแตละชวงคูณดวย ความยาวของชว งนน้ั ๆ จะไดพ น้ื ทที่ จ่ี ะขดุ เปด หนา ดนิ ในแตล ะชว ง และผลรวมของพนื้ ทเี่ หลา น้ ทุกชวงจะไดพ้ืนท่บี รเิ วณขดุ เปดหนา ดนิ ทงั้ หมด มีหนว ยเปน ตารางเมตร (ข) สำหรับความลึกของดินท่ีจะขุดเปดหนาดินใหเปนไปตามท่ีกำหนดไว ในแบบ ในกรณที่ในแบบไมไดกำหนดไว ใหใชความหนาประมาณ 0.30 เมตร สำหรับ งานคลองสงน้ำ และประมาณ 0.50 เมตร สำหรบั งานเขอ่ื น (ค) ดังน้นั งานขดุ เปด หนา ดนิ = พนื้ ที่ (จากขอ ก) x ความหนา (จากขอ ข)ลกู บาศกเ มตร 3. งานดนิ ขุด โดยปกติงานกอสรางคลองสงน้ำ จะมีระดับตางๆ และ Side Slope กำหนดไวแนนอนในแบบ ซึงสามารถหาปริมาณงานดนิ ขดุ โดยใชสตู ร 90 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

V = (A1 + 4A2 + A3) x (L/6) เมื่อ V = ปรมิ าตรของดนิ ขดุ มีหนว ยเปน ลูกบาศกเ มตร A1 และ A3 = พน้ื ทร่ี ปู ตดั ขวางของคลองทจ่ี ะขดุ ตรงปลายทงั้ สองของชว ง คลองทีต่ ดั แบง มีหนวยเปน ตารางเมตร A2 = พน้ื ทร่ี ปู ตดั ขวาง ตรงกลางของชว งคลอง หนว ย ตารางเมตร L = ความยาวของชวงคลองทต่ี ัดแบง มหี นวยเปน เมตร อนงึ สำหรบั วธิ กี ารหาพนื้ ที่รปู ตัดขวางของคลอง ถารูปรางของรูปตดั ขวางซับซอน ไมเ ปน รปู รางทางเรขาคณิต กอ็ าจใช Planimeter วดั พนื้ ที่ไดโดยตรง สำหรบั การคำนวณปรมิ าณงานดนิ ขดุ บอ กอ สรา งของงานอาคารชลประทาน โดยทวั ไป ในแบบจะกำหนดเสน ขอบเขตของการขดุ ไวใ ห ซงึ จะมีSideSlope ประมาณ1:1 และขนาดกน บอ จะกวางกวาตวั อาคารประมาณ 1 เมตร โดยรอบ การขดุ บอกอสรา งอาคารชลประทาน ในกรณท่บี อกอสรางมีความลกึ มากๆ จะตองขุดบอกอ สราง โดยมชี านพัก (Waste Berm) มีความกวา งอยา งนอย 3 เมตร ทคี่ วามลึกทุกๆ 3 เมตร ตามปกติจะทำการถากแตงดิน ชนั้ ลา งสดุ ของบอ กอ สรา งดว ยแรงคน โดยจะใชเ ครอ่ื งจกั รขดุ ดนิ สว นบนออกจนถงึ ระดบั ประมาณ + 0.10 ม. เหนอระดบั ฐานรากอาคาร แลว ขุดแตง ดว ยแรงคนจนถึงระดับทต่ี อ งการ ดงั นน้ั ในการคำนวณปริมาณงานจะตองแบงงานดินขุดบอกอสราง เปน งานขุดดวยเครื่องจักร และงานขดุ ดวยแรงคนดวย 4. งานถมดนิ บดอัดแนน สำหรบั งานคลองสง นำ้ ใหใ ชข นั้ ตอนและวธิ กี ารคดิ คำนวณปรมิ าณงานเชน เดยี ว กบั งานดนิ ขดุ ซงึ มหี นว ยเปน ลกู บาศกเ มตร แตจ ะตอ งใชร ะดบั ดนิ เดมิ ทข่ี ดุ เปด หนา ดนิ ออกไปแลว ในการหาพ้นื ทร่ี ูปตัดขวางของงานดินถม สำหรับงานดินถมของอาคารและงานทอ ตองแบงเปนงานถมบดอัดแนนดวย แรงคน หรอื ถมบดอดั แนน ดว ยเครอื่ งจกั รเบา และงานถมบดอดั แนน ดว ยเครอื่ งจกั ร โดยกำหนด ใหทำการถมบดอัดแนนดวยแรงคนหรือเครื่องจักรเบาภายในรัศมีประมาณ 1.00 ม. จากตัวอาคารและเหนอทอแลว จึงใชเ คร่อื งจักรบดอัดแนน ตอไป 5. งานขดุ ระเบิดหนิ สำหรบั การคดิ คำนวณปรมิ าณงานของงานขดุ ระเบดิ หนิ จะตอ งมผี ลการสำรวจ ช้ันดินและนำไปเขียน Profile ของชั้นหินใหทราบขอบเขตของหินท่ีตองขุดระเบิดใหแนชัด โดยปกติจะคิด Side Slope ของงานขุดระเบิดหินประมาณ 0.5 : 1 นอกจากในแบบ 91การวางแผนงานก่อสรา้ ง

หรือ Specification จะกำหนดไวเ ปนอยา งอืน่ โดยมีข้นั ตอนและวธิ ีการคดิ คำนวณปรมิ าณงาน เชน เดยี วกบั งานดนิ ขดุ ซงึ มีหนว ยเปน ลกู บาศกเ มตร 6. งานคอนกรตี การคดิ คำนวณปรมิ าณงานสำหรบั งานคอนกรตี ตา งๆ นนั้ ใหค ดิ จากแบบโดยตรง มหี นว ยตามทรี่ ะบไุ วใ นรายละเอยี ดลกั ษณะงานและขอบเขตงานกอ สรา งชลประทาน โดยใหแ บง ตามประเภทของงานคอนกรตี ดงั น้ (ก) งานคอนกรีตลวนปนหินใหญ (ข) งานคอนกรตี โครงสราง (ค) งานคอนกรีตดาด (ง) งานคอนกรีตหยาบ นอกจากนย้ งั มสี ว นประกอบอน่ื ๆ ทเี่ กย่ี วเนองกบั งานคอนกรตี เชน งานวสั ดรุ อยตอ ชนดิ ตา งๆ รวมทงั้ RubberWaterStop ซงึ สามารถคำนวณปรมิ าณงานไดจ ากแบบเชน เดยี วกนั โดยมหี นว ยตามทร่ี ะบไุ วใ นรายละเอยี ดลกั ษณะงานและขอบเขตงานของงานกอ สรา งชลประทาน 7. งานเหลก็ เสรมิ คอนกรตี ใหคิดคำนวณปริมาณงานตามที่แสดงไวในแบบ และเปนไปตามหลักเกณฑ ที่ระบุไวในมาตรฐานรายละเอียดการเสริมเหล็กในอาคารคอนกรีตของกรมชลประทาน หรอื ของวศิ วกรรมสถานแหง ประเทศไทย(ว.ส.ท.) ซงึ รวมถงึ สว นตอ ทาบ งอปลาย หรอื ดดั คอมา โดยมีหนวยเปน กิโลกรมั 8. งานแบบหลอ คอนกรตี ใหคิดคำนวณปริมาณงานตามพื้นท่ีผิวคอนกรีตของโครงสรางแตละประเภท ที่ตองมีแบบหลอคอนกรีต โดยมีหนวยเปน ตารางเมตร ซึงการยึด การเจาะ เสียบเหล็ก และอปุ กรณอ ืน่ ๆ ที่จำเปน ในการทำงาน ใหร วมอยูในราคากลางงานตน ทุนตอหนว ย 9. งานหินเรยี ง หนิ ทงิ้ และ Filter Materials ใหค ดิ คำนวณปรมิ าณงานตามขอบเขตทแ่ี สดงไวใ นแบบ มหี นว ยเปน ลกู บาศกเ มตร โดยทัวไปมีวิธีการคิดปริมาณงานจากพ้ืนที่ผิวคูณดวยความหนาของชั้นหินเรียง หินทิ้ง หรือ Filter Materials รายละเอยี ดลกั ษณะงานและขอบเขตงานของงานกอ สรางชลประทาน ในงานกอสรางชลประทาน โดยทัวไปจะมีรายละเอียดลักษณะและขอบเขตงาน สรุปไดดังน้ 92 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

3 รายละเอียดลักษณะงานและขอบเขตงานของงานกอสรา งชลประทาน ที่ รายการ หนวย ลกั ษณะงาน ขอบเขตงาน 1 งานถางปา ตร.ม. เปน การขุดดนิ ไถ หรือตัด เอาเศษดิน ถากถางใหค รอบคลุมพ้ืนที่ท่ีจะกอสราง 1.1 งานถากถาง หญา ไมพุม รากไม ตอไม และส่ิงอันไม ทัง้ หมด พรอ มขนยายไปท้งิ ฝง หรือเผา พงึ ประสงคอ อกไปจากบรเิ วณทจี่ ะกอ สราง ทําลายนอกพ้ืนท่ีกอสราง 1.2 งานถากถางและลม ตร.ม. เปน การขุด ดัน ไถ หรอื ตดั เอาเศษดนิ ถากถางใหครอบคลมุ พนื้ ที่ทจ่ี ะกอสราง ตน ไม หญา ไมพุม รากไม ตอไม ตน ไมข นาด ทง้ั หมด พรอ มขนยา ยไปทง้ิ ฝง หรอื เผา ใหญ หรือเศษวัสดทุ ี่ไมพึงประสงคออกไป ทําลายนอกพ้ืนที่กอสรา ง จากบริเวณทจี่ ะกอสราง 2 งานขุดเปดหนาดิน ลบ.ม. เปน การขดุ เอาหนาดนิ ออนที่ไมสามารถ ขดุ ลอกหนาดนิ ออ นออกใหมคี วามลึกไมน อ ย รับน้ําหนักตวั อาคารทจ่ี ะกอสรางหรือ กวา ท่กี าํ หนดในแบบ หรือถาไมก ําหนดไว ให บรเิ วณทจี่ ะตอ งถมบดอัดแนน ดินออก ซ่งึ ขดุ ลกึ ไมน อยกวา 0.30 ม. สาํ หรับงาน รวมไปถึงรากไม เศษดนิ เศษหิน หรือส่ิง กอ สรางทั่วไป ไมนอยกวา 1.00 ม. สําหรบั ไมพ ึงประสงคอ ื่นๆ งานเขอ่ื น แลว ขนยา ยไปทิง้ กรณีที่มีงานถาง ปา ขนาดกลางและขนาดหนักแลว ใหห กั ปริมาณงานขุดเปดหนา ดินออก 0.15 ม. 3 งานดนิ ขดุ 3.1 งานดนิ ขุดดวยแรงคน ลบ.ม. การขุดดินในบรเิ วณทไ่ี มส ามารถใช ขดุ ข้ึนมากองหรอื เกลย่ี ในบริเวณใกลเ คยี ง เคร่ืองจักรเขาไปดําเนนิ การขุดได เชน บริเวณแคบๆ บริเวณขุดแตง หลังจาก เครื่องจกั รขุดแลว หรือการขดุ ดินใน บริเวณไมม ากนัก ซึ่งขนยายเคร่ืองจกั รเขา ไปทาํ งานแลวไมคุม 3.2 งานดินขดุ ดว ย ลบ.ม. การขุดวสั ดุท่มี ปี ริมาณมาก ตองการความ การขดุ ข้ึนมากองแลว เกล่ีย ในรัศมีที่ เครอื่ งจกั ร รวดเร็ว ซง่ึ รวมถงึ วสั ดุอื่นๆ เชน ทราย เคร่อื งจักรสามารถปฏิบตั งิ านได หรือขุดข้นึ ดนิ เลน และสามารถใชเคร่อื งจกั รสาํ หรบั รถบรรทุกเพื่อขนยาย งานขุดแบบธรรมดากส็ ามารถขุดได 3.3 งานดินขุดยาก ลบ.ม. การขุดวสั ดทุ ่ีอาจเปน หินผุ ดินดาน ดนิ การขุดข้นึ มากองแลว เกลย่ี ในรศั มีท่ี ลูกรงั หินกอน หรือวัสดุอื่นซึ่งไมส ามารถ เคร่อื งจักรสามารถปฏิบตั งิ านได หรอื ขุดข้นึ ขุดออกไดดว ยเครื่องจักรเคร่ืองมอื ธรรมดา รถบรรทุกเพ่ือขนยาย จะตองใชร ถแทรกเตอรตีนตะขาบ ขนาด 130 แรงมา ตดิ เข้ยี วงัด(Ripper) จาํ นวน 1 ถงึ 3 อัน จงึ จะทําใหหลวมหรอื เคล่ือนยา ยออกได หรอื เปนช้นั วัสดุท่มี ีคา Blow Count มากกวา 30 (N>30) ขน้ึ ไป 4 4.1 . . 25 . 4. 9389 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

ท่ี รายการ หนวย ลกั ษณะงาน ขอบเขตงาน 4.2 .. 0.10 . 100 . 5 50 . . . (80 ) 6 –– 20 . 6 . . (Sound Rock) 230 13 7 1 .. 7.1 .. 7.2 . . 0.10 . 7.3 . . 0.30 . 1. 2. 3. 94 การวางแผนงานก่อสร้าง 90

3 ลกั ษณะงาน ขอบเขตงาน 4. ท่ี รายการ หนว ย 5. 8 .. 0.30 . 6. 7. 8. 9. 10. 9 .. 9.1 (Strength) 9.2 . SR24, SD30, SD40 . 10 11 .. 11.1 ( 9.1) 3. .. 9591 การวางแผนงานก่อสรา้ ง

ที่ รายการ หนวย ลักษณะงาน ขอบเขตงาน 11.2 .. 5. 11.3 .. 8. 11.4 .. 10 . 11.5 .. ..... . .. 12 13 .. 13.1 ........ . Specification Slope 13.2 .. ...... . Specification Slope 13.3 . . 20 –– 40 . Specification 96 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง 92

3 ลกั ษณะงาน ขอบเขตงาน ที่ รายการ หนวย 13.4 ...... . . Specification . Gradation 13.5 ROCKFILL . . Specification TOE PVC. 13.6 .. .... . 13.7 .. .... . .. .. 13.8 GABION, MATTRESS .. 13.8.1 GABION ….. . . 13.8.2 MATRESS …. . 13.8.3 ........... 14 ..... . 15 9793 การวางแผนงานก่อสร้าง

ทงั้ น้ รายละเอยี ดลกั ษณะงานและขอบเขตงานของงานกอ สรา งชลประทานดงั กลา ว เปนลักษณะ ขอบเขต และรายการงานกอ สราง (Item) ซึงงานกอสรางชลประทานโดยทวั ไป ควรจะมี ในการใชงานจริงอาจมีลกั ษณะ ขอบเขต และรายการงานกอสรางมากกวาหรือนอ ย กวาที่ระบุไวก็ได ดังนั้น ผูมีหนาท่ีคำนวณราคากลางหรือผูท่ีเกี่ยวของสามารถปรับปรุง เปล่ียนแปลงไดตามความเหมาะสม และสอดคลองตามขอเท็จจริงสำหรับงานกอสราง ท่คี ำนวณราคากลางนน้ั หลักเกณฑการคำนวณราคางานตนทนุ ตอหนว ย สำนกั พฒั นามาตรฐานระบบพสั ดภุ าครฐั กรมบญั ชกี ลาง กระทรวงการคลงั ไดก ำหนด หลักเกณฑการคำนวณราคางานตนทุนตอหนวยในงานกอสรางชลประทานไวในหนังสือ “หลกั เกณฑก ารคำนวณราคากลางงานกอ สรา งชลประทาน” ตอ ไปนเ้ ปน วธิ กี ารคำนวณบางสว น สำหรับสวนท้ังหมด สามารถดเู พิมเตมิ จากหนงั สอื เลมดงั กลา ว 1. งานถางปา 1.1งานถากถาง คาดำเนนิ การ = ……….บาท/ตร.ม. 1.2งานถากถางและลม ตนไม คาดำเนนิ การ = …………. บาท/ตร.ม. 2. งานขุดเปด หนา ดิน คา ขุดเปดหนาดิน = …………. บาท/ลบ.ม. 3. งานดินขุด ½ 3.1งานดินขุดดว ยแรงคน คา ขดุ ดินดวยแรงคน = x อตั ราคาจางแรงงานขน้ั ตำ่ = ………….บาท/ลบ.ม. 3.2งานดินขุดดว ยเครื่องจกั ร คา ขดุ ดนิ ดว ยเคร่อื งจักร = (1)…….. บาท/ลบ.ม. คาขนสง ………. กม. = (2) ………… บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวมสวนขยายตัว ( .. (2) ..x คาขยายตัว) = (3) ……..บาท/ลบ.ม. รวมทั้งสิ้น (1) + (3) = (4) ……..บาท/ลบ.ม. 3.3งานดินขดุ ยาก คา ขุด = (1) ……. บาท/ลบ.ม. คา ดนั และตกั = (2) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) 98 การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

คาขนสง …….. กม. = (3) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวม (2) + (3) = (4) …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวมสวนขยายตัว ( .. (4) ..x คาขยายตวั ) = (5) ……..บาท/ลบ.ม. รวมท้งั สิน้ (1) + (5) = (6) ……..บาท/ลบ.ม. 4. งานขุดลอก 4.1งานขุดลอกดว ยรถขดุ คา ดำเนินการ = …………… บาท/ลบ.ม. 4.2งานขดุ ลอกดวยเรอื ขดุ คา ดำเนนิ การ = …………… บาท/ลบ.ม. 5. งานกำจดั วัชพืชดวยเรอื คา ดำเนนิ การ = …………… บาท/ลบ.ม. 6. งานระเบิดหนิ คาระเบิดหนิ = (1) ……… บาท/ลบ.ม. คา ดนั และตัก = (2) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) คา ขนทิ้ง …….. กม. = (3) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวม (2) + (3) = (4) ………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวมสวนขยายตัว ( .. (4) ..x คา ขยายตัว) = (5) ……..บาท/ลบ.ม. รวมทัง้ ส้ิน (1) + (5) = (6) ……..บาท/ลบ.ม. 7. งานดนิ ถม 7.1งานดนิ ถมบดอัดแนน ดว ยแรงคน คา ถมดนิ บดทบั แนนดวยแรงคน = 1 x อตั ราคา จา งแรงงานขัน้ ต่ำ = ………… บาท/ลบ.ม. (หากตองจัดหาดนิ ใหค ิดคาใชจา ยการจดั หาดินตามหมายเหตุในขอ 7.3) 7.2งานดินถมบดอัดแนนดว ยเครอ่ื งจักรเบา คาดำเนนิ การ = ………. บาท/ลบ.ม. 99การวางแผนงานกอ่ สรา้ ง

(/) ( / .. ) (/) ( / .. ) 104.35 112.34 15.00 –– 15.99 104.96 28.00 –– 28.99 112.96 16.00 –– 16.99 105.58 29.00 –– 29.99 113.57 17.00 –– 17.99 106.19 30.00 –– 30.99 114.19 18.00 –– 18.99 106.81 31.00 –– 31.99 114.80 19.00 –– 19.99 107.42 32.00 –– 32.99 115.42 20.00 –– 20.99 108.04 33.00 –– 33.99 116.03 21.00 –– 21.99 108.65 34.00 –– 34.99 116.65 22.00 –– 22.99 109.27 35.00 –– 35.99 117.26 23.00 –– 23.99 109.88 36.00 –– 36.99 117.88 24.00 –– 24.99 110.51 37.00 –– 37.99 118.49 25.00 –– 25.99 111.11 38.00 –– 38.99 119.11 26.00 –– 26.99 111.73 39.00 –– 39.99 27.00 –– 27.99 104.35 112.34 15.00 –– 15.99 28.00 –– 28.99 หากตอ งจดั หาดินใหค ิดคา ใชจ า ยการจัดหาดนิ ตามหมายเหตใุ นขอ 7.3 7.3 งานถมดนิ บดอัดแนนดว ยเคร่ืองจักร คา ใชจ ายในการจัดหาดิน = (1) …… บาท/ลบ.ม.(หลวม) รวมสว นยุบตัว ( …(1) ..x คายบุ ตัว) = …..(2).. บาท/ลบ.ม. คาบดทบั = ….(3) .. บาท/ลบ.ม. รวมทั้งสิน้ (2) + (3) = …..(4) .. บาท/ลบ.ม. หมายเหตุ คา ใชจา ยในการจัดหาดิน ใหพจิ ารณาเปรียบเทียบและเลือกใชร าคาท่ตี ำ่ สุดจาก 1) ราคาจากสำนกั ดชั นเศรษฐกิจการคา สำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงพาณชิ ย นำมารวมคา ขนสง จาก อ.เมือง ถึง สถานท่ีกอสราง คา ดินท่แี หลง = ….(1)….. บาท/ลบ.ม.(หลวม) คาขนสง ……………….. กม . = ….(2)…… บาท/ลบ.ม.(หลวม) คา ใชจายในการจดั หาดิน รวม (1) + (2) = ….(3)…… บาท/ลบ.ม.(หลวม) 2) สืบราคาจากผปู ระกอบการซงึ เปนราคาท่รี วมคาขนสงถึงสถานทีก่ อ สรPาaงge | 24 คาดิน = …………. บาท/ลบ.ม.(หลวม) 100 การวางแผนงานก่อสรา้ ง