ความเคลอ่ื นไหวของคนเล็กๆ000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000 11111111111 ผลงานนทิ านชนเผา่ ของผเู้ ขา้ รว่ ม จากการสำรวจสถิติการอ่านของคนไทยของสำนักงานสถิติแห่งชาติทุกครั้ง โครงการสรา้ งเสรมิ วฒั นธรรมการอ่าน จะพบว่า คนไทยในต่างจังหวัดมีอัตราการอ่านหนังสือต่ำกว่าคนกรุงเทพฯ และ ในกลุ่มชาติพันธุ์ คนที่อยู่นอกเมืองอ่านหนังสือน้อยกว่าคนที่อยู่ในเมือง แสดงให้เห็นถึงความ เหลื่อมล้ำด้านการอ่านที่ดำรงอยู่ในสังคมไทย ทั้งการขาดแคลนหนังสือ การไม่ สามารถเข้าถึงห้องสมุดหรือแหล่งเรียนรู้ได้สะดวก หรืออาจยังไม่ได้รับการส่ง เสริมมากพอให้เห็นความสำคัญของการอ่าน ในพื้นที่ที่บริการสาธารณะของรัฐ กระจายไปได้ไม่ทั่วถึงเหล่านี้ ยังมีคนเล็กคนน้อยอยู่มากมายที่เป็นพลังสำคัญ ในการช่วยเติมเต็มโอกาสในการอ่านให้แก่ผู้ที่อยู่ห่างไกล ตัวอย่างเช่น กลุ่ม มะขามป้อม มูลนิธิกระจกเงา กลุ่มระบัดใบ ห้องสมุดฟื้นบ้านย่านเวียงเชียงใหม่ โครงการระบบหนังสือหมุนเวียนในมัสยิด กลุ่มสายธาร อ่านเขียนเรียนรู้ชีวิต เครือข่ายนักอ่านไทย และ ร้านหนังสือเล็กๆ ที่บ้านเกิด กลมุ่ มะขามปอ้ ม ชาวไทยที่เป็นชนกลุ่มน้อยมักมีปัญหาเรื่องการอ่านออกเขียนได้สูงกว่ากลุ่มอื่น เนอ่ื งจากใชภ้ าษาชาตพิ นั ธใ์ุ นชวี ติ ประจำวนั มากกวา่ ภาษาไทย ซง่ึ การไมร่ ภู้ าษาไทย จะเป็นอุปสรรคต่อการออกสิทธิ์ออกเสียงและกลายเป็นพลเมืองชั้นสองในสังคม กลุ่มมะขามป้อมได้ปักหลักสร้างลานศิลป์อยู่ที่อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ โดยได้ใช้ศิลปะการละครเป็นสื่อในการเสริมพลังและเปลี่ยนแปลงคนจากภายใน นอกเหนือจากการนำหนังสือดีๆ ไปให้ถึงมือชาวบ้านด้วย รถซาเล้งหนังสือ แล้ว 46 เต็มสิบ
ยังมีโครงการที่โดดเด่นทางด้านการส่งเสริมการอ่านในพื้นที่ กับชุมชน ยิ่งพอเขาเห็นหนังสือที่ทำออกมาเป็นเล่มก็ภูมิใจ ชนกลุ่มน้อย ก็คือ โครงการสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน ว่าเขามีส่วนร่วมได้เล่าให้ฟัง เนื้อหาของเรื่องในเล่มนั้นเล่มนี้ ในกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งจดั กจิ กรรมในพน้ื ท่ี 4 หมบู่ า้ น 3 ชนเผา่ มาจากการนั่งคุยกันที่บ้านเขา กับคุณครูทั้ง 4 ชุมชน ก็ได้ พลิกบทบาทจากครูที่สอนนักเรียน มาเป็นคนที่ทำงานร่วมกัน ปิยฉัตร สินพิมลบูรณ์ วิทยากรกระบวนการของโครงการนี้ บางอย่างนักเรียนก็กลายเป็นผู้สอนครูแทน เราเองก็ไม่ กล่าวถึงปัญหาการอ่านที่ได้พบเห็นว่า “เด็กจำนวนมากอ่าน คาดคิดว่ามันจะเป็นกระบวนการที่ทำให้เห็นเนื้อในขนาดนี้” หนังสือไม่ออก พวกเขากลัวหนังสือ กลัวว่าหยิบหนังสือขึ้น มาอ่านผิดแล้วจะโดนเหยียด เราเลยเริ่มต้นจากการให้เขาได้ พฤหัส พหลกุลบุตร ผู้อำนวยการฝ่ายการศึกษา กล่าวถึง เข้ามาอยู่ใกล้กับหนังสือก่อน ซึ่งก็ไม่ได้หมายความว่าต้อง แนวคิดในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านของกลุ่มมะขาม อ่านหนังสืออย่างเดียว แต่อาจจะนำหนังสือไปใช้ประโยชน์ ป้อมว่า “การอ่านเป็นเรื่องที่สัมพันธ์กับเรื่องการเรียนรู้ซึ่งควร อื่นๆ ได้อีก จะเป็นผู้เรียนก็ได้ เป็นผู้สอนก็ได้ เป็นผู้ให้ก็ได้ จะเป็นการเรียนรู้ไปตลอดชีวิต การอ่านเป็นพื้นฐานของ ในกลุ่มเดียวกัน” การนำไปสู่การคิด การคิดนำไปสู่การ voice out และการ voice out นำไปสู่การสร้างพลังของภาคประชาชน เมื่อฐาน กิจกรรมย่อยในโครงการ อาทิ การจัดค่ายให้เยาวชนได้มี คิดของเราเป็นแบบนี้เวลาที่ทำงานก็จะผสมผสานหลายๆ ทัศนคติเชิงบวกกับการอ่าน การจัดกิจกรรมให้เด็กๆ ได้ฟัง เรื่องเข้าด้วยกัน เพราะฉะนั้นละครก็จะไม่ใช่ละครอย่างเดียว เรอ่ื งเลา่ ปรำปราจากผเู้ ฒา่ ผแู้ กแ่ ลว้ ถา่ ยทอดออกมาเปน็ หนงั สือ การอา่ นกจ็ ะไมใ่ ชก่ ารอา่ นอยา่ งเดยี ว เราไมไ่ ดม้ องระดบั พน้ื ผวิ นิทานผ่านกระบวนการทางศิลปะ ครูและนักเรียนร่วมกัน แค่ตัวกระบวนการ สิ่งที่มองลึกกว่านั้นก็คือ กระบวนการ ผลิตหนังสือนิทานเพื่อแจกจ่ายไปยังโรงเรียนต่างๆ เหล่านั้นไปสร้างปัญญาให้กับคนในท้องถิ่น ให้เขาสามารถ voice out สิ่งที่เขาไม่มีพื้นที่จะส่งเสียงออกมาได้หรือเปล่า” “เมื่อเราประเมินผลระหว่างทางถือได้ว่าประสบความสำเร็จ อย่างมาก ไม่ใช่กับผู้ที่เข้าร่วมเพียงอย่างเดียว แต่เกิดกับ คนอื่นๆ ด้วย สิ่งที่เกิดกับผู้เข้าร่วมคือเขาก็ได้ก้าวข้ามความ มลู นิธิกระจกเงา ไม่กล้า หรือความรู้สึกที่ถูกกดทับบางอย่าง ยังไม่ถึงขนาดว่า การขาดแคลนหนังสือเป็นปัญหาคลาสสิคที่อยู่กับสังคมไทย อยากจะกระโดดออกมาเล่าเรื่องชนเผ่าอย่างภาคภูมิ แต่เขาก็ มายาวนาน เนื่องด้วยงบประมาณที่ไม่เพียงพอจากภาครัฐ เห็นทางไป คนในชุมชนเองก็มองว่ากิจกรรมเกิดประโยชน์ การบริจาคหนังสือมืองสองจึงเป็นเรื่องธรรมดาที่พบเห็นได้ 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 47
“สำหรับคนไทยจำนวนมาก เรื่องหนังสือไม่ใช่เรื่องในชีวิต ประจำวัน คนหาเช้ากินค่ำคนในชุมชนแออัด ไม่มีหรอกที่นึก ว่าอยากอ่านหนังสือแล้วขี่มอเตอร์ไซค์ไปห้องสมุดหาหนังสือ อ่าน การเอาหนังสือเข้าไปให้ถึงพวกเขาจึงเป็นอีกวิธีหนึ่ง เอาไปไว้ในชุมชนหรือวินมอเตอร์ไซค์ ตัวอย่างเช่น เราให้ทีม DIY ดัดแปลงตู้เย็นเก่าที่มีคนบริจาค เพื่อให้ปิดประตูเก็บ หนังสือได้ไม่เปียกฝน เน้นหนังสือประเภทนิตยสารหรือ หนังสือที่มีภาพเยอะๆ อ่านจบเร็ว ตอนนี้วินหลายแห่ง แจ้งมาว่าอ่านจบหมดแล้ว อยากให้เอาหนังสือไปเปลี่ยนบ้าง เราก็เลยกำลังคิดว่าน่าจะหาวิธีการดึงให้เขาเข้ามามีส่วนร่วม จุดคัดแยกและแบ่งประเภทหนังสือของมูลนิธิกระจกเงา ในการหมุนเวียนหนังสือต่อไปด้วย” จรัญ มาลัยกุล หัวหน้า และตู้เย็นหนังสือซึ่งดัดแปลงมาจากตู้เย็นเก่า โครงการอ่านสร้างชาติ มูลนิธิกระจกเงา กล่าว อยู่ทั่วไป แม้ว่าจะมีผู้ทรงคุณวุฒิในแวดวงหนังสือมองว่ายิ่ง เป็นการสร้างความเหลื่อมล้ำในจิตใจของผู้รับมากขึ้นก็ตาม กลมุ่ ระบดั ใบ กลุ่มระบัดใบเป็นองค์กรพัฒนาเอกชนด้านเด็กซึ่งทำงานอยู่ มูลนิธิกระจกเงาเป็นแหล่งรับบริจาคหนังสือมือสองที่ ในพื้นที่จังหวัดระนอง และได้รับการสนับสนุนจากแผนงาน ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่ง มีการบริจาคมากกว่า 2,000 เล่มต่อวัน สร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ในการทำงานส่งเสริม มีกระบวนการคัดเลือกหนังสือและแยกประเภทเป็นหมวดหมู่ การอ่านในกลุ่มเด็กเล็ก กลุ่มระบัดใบแก้ไขปัญหาความ ด้วยระบบอาสาสมัคร สามารถจัดส่งหนังสือให้กับโรงเรียน ขาดแคลนหนังสือภาพหรือหนังสือนิทานสำหรับเด็กด้วย ชมุ ชน วดั หรอื หนว่ ยงานทข่ี อรบั บรจิ าคเกอื บ 500 แหง่ ตอ่ ปี นวัตกรรมง่ายๆ โดยการใช้กล่องหนังสือเคลื่อนที่ กล่อง ส่วนหนังสือที่ไม่มีคุณภาพพอที่จะส่งต่อ มูลนิธิฯ ก็จะนำไป หนังสือ 100 กล่อง ถูกหมุนเวียนไประหว่างโรงเรียนและ ชั่งกิโลขายเพื่อนำเงินที่ได้มาหมุนเวียนเป็นทุนทำกิจกรรม ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กกว่าร้อยละ 90 ทั่วจังหวัดระนอง และ ส่งเสริมการอ่านหรือจัดพิมพ์นิทานแจกจ่าย ภาคีเครือข่าย เช่น อบต. 5 แห่งในจังหวัด โรงพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพตำบล และ อสม. 5 อำเภอ 48 เต็มสิบ
หอ้ งสมดุ ฟ้นื บา้ นยา่ นเวยี งเชยี งใหม่ ช่วงเวลาที่นักเรียน นักศึกษา หรือคนทำงานสะดวกไปใช้ บริการห้องสมุดก็คือช่วงหลังเลิกเรียนหรือหลังเลิกงาน แต่ห้องสมุดของรัฐมักจะปิดเร็วตามเวลาราชการ ทำให้ สุพจน์ องค์วรรณดี ผู้ประสานงานกลุ่มระบัดใบ กล่าวถึง นักอ่านไม่สามารถใช้บริการได้ ห้องสมุดฟื้นบ้านย่านเวียง ปัญหาการดูแลเด็กและเยาวชนในช่วงที่ลงพื้นที่ทำงานระยะ เชยี งใหมใ่ ชพ้ ื้นที่อาคารและสาธารณูปโภคพื้นฐานของหอศิลป แรกว่า ครูประจำศูนย์เด็กเล็กมักดึงความสนใจเด็กๆ ด้วย วัฒนธรรมเชียงใหม่ ซึ่งขึ้นอยู่กับนครเทศบาลเชียงใหม่ แต่ โทรทัศน์ ซึ่งไม่เหมาะกับเด็กช่วงวัยนี้ที่จำเป็นต้องมีพื้นฐาน ห้องสมุดแห่งนี้สามารถเปิดให้บริการตลอด 7 วัน ตั้งแต่เช้า พฤติกรรมด้านการเรียนรู้เมื่อเติบโตต่อไป และยังพบอีกว่า จนถึงสองทุ่ม โดยในช่วงเวลากลางวันมีบรรณารักษ์จาก ในพื้นที่ต่างจังหวัดมีหนังสือสำหรับเด็กเล็กน้อยมาก ครู เทศบาลเป็นผู้ดูแล ส่วนตั้งแต่เย็นเป็นต้นไปจนถึงสองทุ่ม บางคนก็ขาดความเอาใจใส่และไม่ค่อยให้ความสำคัญกับ รวมถึงวันจันทร์ซึ่งหอศิลป์ปิดให้บริการ เป็นช่วงเวลาที่ หนังสือเด็กเล็กเท่าที่ควร นอกจากนั้นยังไม่รู้เรื่องพัฒนาการ ดำเนินการโดยบรรณารักษณ์อาสาสมัครที่หมุนเวียนกันมา ของเด็ก และคิดว่าศูนย์เด็กเล็กเป็นเพียงสถานที่รับเลี้ยงเด็ก ทำหน้าที่ เฉยๆ เหมือนผู้ปกครองเอาลูกหลานมาฝากไว้ ทั้งๆ ที่ม ี นโยบายออกมาแล้วว่าครูจะต้องมีบทบาทในการพัฒนาและ ห้องสมุดแห่งนี้เกิดขึ้นจากพลังแห่งการเสียสละอย่างแท้จริง ยกระดับการศึกษาให้กับเด็กๆ ด้วย ของชาวเชียงใหม่ หนังสือกว่าร้อยละ 90 ของห้องสมุด รวม ถึงตู้หนังสือ โต๊ะ เก้าอี้ มาจากการบริจาคและระดมทุนภาย การหมุนเวียนของหนังสือด้วยกล่องหนังสือเคลื่อนที่ส่งผลให้ ใต้แนวคิด A book I like เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความคิด เพราะเมื่อครูเห็นหนังสือ for the city I love ทั้ง จำนวนมากที่หมุนเวียนมาให้อ่านก็เกิดความสนใจที่จะอ่าน หนังสือใหม่และหนังสือมือ หนังสือให้เด็กฟังมากขึ้น เด็กเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม สองคุณภาพดีถูกจัดส่งมา ที่ชัดเจน เช่น ลดพฤติกรรมเกเร ก้าวร้าว ช่วยให้เด็กมีสมาธิ จากทั่วสารทิศจนกลายมาเปน็ ที่ดี และกล้าแสดงออก หนังสือจึงกลายเป็นสื่อการเรียน ห้องสมุดดีๆ เพื่อสร้างเมือง การสอนของครูและเป็นเครื่องมือสำหรับพัฒนาคุณภาพเด็ก ดๆี และสงั คมดีๆ ให้เกิดขึ้น ด้วย 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 49
โครงการระบบหนงั สอื หมนุ เวยี นในมสั ยดิ อ่านหนังสือปีละ 2 เล่ม แต่คนที่นั่นอ่านหนังสืออย่างน้อย อีกหนึ่งพื้นที่ที่สามารถเป็นกรณีศึกษาด้านการสร้างแหล่ง ที่สุดคนละ 50 เล่ม ไปมัสยิดสัปดาห์ละครั้งได้หนังสือใหม่ การอ่านซึ่งใช้ทุนในการบริหารต่ำ ก็คือ โครงการระบบ กลบั มาอา่ นวนั ละเลม่ เราบอกเขาตง้ั แตแ่ รกวา่ หนงั สอื เหลา่ น้ี หนังสือหมุนเวียนในมัสยิด อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่ เป็นสมบัติของพระเจ้า หนังสือจึงไม่เคยหายเลยสักเล่มเดียว ซึ่งอาศัยระบบการจัดการของมัสยิดช่วยเสริมให้ระบบหนังสือ ในจำนวน 8 พันเล่ม” หมุนเวียนดำเนินไป ทุกวันศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ ชาวบ้าน จะมารวมตัวกันเพื่อเรียนรู้และปฏิบัติศาสนกิจที่มัสยิดและ เป็นโอกาสที่จะได้อ่านหนังสือ แต่ละมัสยิดจะมีอาสาสมัคร กลุ่มสายธาร อ่านเขียนเรยี นรชู้ ีวติ 5 คน เพอ่ื ดแู ลและใหค้ วามรเู้ รอ่ื งหนงั สอื แกค่ นในชมุ ชน การ กลุ่มสายธาร เป็นกลุ่มการอ่านเล็กๆ ของครูและนักเรียนของ หมุนเวียนหนังสือระหว่างมัสยิด 8 แห่ง จะทำทุกๆ 4 เดอื น โรงเรียนเสาธงวิทยา จังหวัดนครศรีธรรมราช เริ่มต้นมาจาก ผลสำเร็จที่เกิดกับชุมชนก็คือชาวบ้านที่มาอ่านหนังสือสามารถ การพยายามชักจูงให้เด็กเข้ามาใกล้โลกของหนังสือและการ นำความรู้ด้านการเกษตรไปทดลองทำจนกระทั่งกลายเป็น อ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่มีพื้นฐานทางครอบครัวไม ่ อาชีพที่สามารถเลี้ยงครอบครัวได้ เป็นคำตอบของคำถามที่ เข้มแข็ง ว่า ทำไมชาวบ้านหรือคนหาเช้ากินค่ำต้องอ่านหนังสือ นิวัฒน์ บุญญานุรักษ์ ครูผู้ก่อตั้งกลุ่มสายธาร เชื่อว่า มกุฏ อรฤดี ผู้ริเริ่มโครงการนี้ กล่าวถึงความสำเร็จอันยั่งยืน “การได้จมอยู่กับตัวเองนานๆ ในการคิด ในการรับรู้เรื่องราว ที่เกิดขึ้นกับชุมชนว่า “สถิติของกรุงเทพฯ อาจบอกว่าคนไทย ที่คนอื่นเขาถ่ายทอดประสบการณ์มา มันได้ทั้งพลังความคิด ความรู้ ความเชื่อ ในที่สุดจะพบพลังของตัวเอง จะปลูกฝัง ความหนักแน่นความมั่นคงในการใช้ชีวิต และเห็นทางออกใน การใชช้ วี ติ ” ดงั นน้ั กระบวนการทส่ี ำคญั ไปกวา่ การอา่ นหนงั สือ ก็คือกระบวนการคิดหลังจากที่ได้อ่านหนังสือไปแล้ว บ่อยครั้งที่ครูนิวัฒน์ถูกเรียกว่าเป็นครูขบถเพราะใช้วิธีสอน โดยไม่สอน แต่พยายามจะเปลี่ยนห้องเรียนให้เป็นห้องอ่าน โดยมีกระบวนการสร้างบรรยากาศเพื่อนำไปสู่การพูดคุย โต๊ะ 50 เต็มสิบ
นักเรียนถูกจัดไว้เป็นกลุ่มเล็กๆ ประมาณ 4 คน เพื่อเอื้อต่อ หนงั สอื บนรถโฟลค์ การแลกเปลี่ยนทัศนะระหว่างกัน มีครูเป็นผู้คอยตั้งคำถาม กระตุ้นความคิด โดยคำนึงถึงประสบการณ์และระดับทักษะ หลังจากนั้นสมาชิกเครือข่ายนักอ่านไทย ได้มีแนวคิดที่จะ ของผู้เรียนแต่ละคน เปิด ร้านหนังสือเล็กๆ ที่บ้านเกิด ซึ่งเจ้าของร้านจะคัดสรร หนงั สอื ดว้ ยความพถิ พี ถิ นั เอาใจใส่ พรอ้ มทง้ั เปน็ หนว่ ยความรู้ เล็กๆ ทำหน้าที่เผยแพร่ข่าวสารความรู้แก่คนในชุมชนไปด้วย มีเป้าหมายเปิดร้านให้ได้อย่างน้อยจังหวัดละ 1 แห่งทั่วไทย เครอื ขา่ ยนกั อา่ นไทย ร้านที่เปิดให้บริการแล้ว อาทิ ร้านหนังสือฟรีฟอร์ม Lonely และ ร้านหนงั สือเลก็ ๆ ท่บี ้านเกดิ Pai@ถนนคนเดนิ ปาย จ.แมฮ่ อ่ งสอน ซง่ึ เปน็ ตน้ แบบแหง่ แรก ร้านหนังสือเชียงดาว จ.เชียงใหม่ ร้านสุนทรภู่ จ.ระยอง เมื่อปี 2555 ผู้รักการอ่านหนังสือเกือบร้อยคนได้รวมตัวกัน ร้านหนังสือฟิลาเดลเฟีย จ.อุบลราชธานี ส่วนในพื้นที่ ก่อตั้ง เครือข่ายนักอ่านไทย (Thai Readers Network รอบนอกกรุงเทพฯ ได้แก่ ร้านบางหลวง เขตภาษีเจริญ และ หรือ TRN) เพื่อจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านให้คนไทย ร้านบุษบา ใกล้สนามบินสุวรรณภูมิ ทุกท้องที่ได้มีโอกาสอ่านหนังสือดีในราคาถูกหรือฟรีและ มีความสุขกับการอ่านมากขึ้น จึงได้มีการระดมทุนมาจัดทำ หนังสือบนรถโฟล์ค เป็นห้องสมุดและร้านหนังสือเคลื่อนที่ นำหนังสือดีๆ และกิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่สนุกสนานไปสู่ แ- หhtลtp่ง:ภ//าwพw w.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1355993597 เยาวชน กลุ่มเป้าหมายของรถหนังสือคือเยาวชนอายุระหว่าง 6-15 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้น ป.1-ม.6 ในโรงเรียน - ระบบหนังสือหมุนเวียน กับช่องว่างการอ่านหนังสือที่ลดลง http://www.bangkokbiznews.com ต่างๆ เริ่มต้นนำร่องในพื้นที่ภาคเหนือก่อนจะขยายไปยัง - เฟซบุ๊คเครือข่ายนักอ่านไทย www.facebook.com/thaireadersnetwork พื้นที่ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ - http://www.sarnrak.net/media/news/thumbnail/14/90205113514/nw-90205113714.jpg และภาคใต้ ต่อไป - สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพเยาวชน (สสค.) แหล่งข้อมูล - ห้องสมุดฟื้นบ้านย่านเวียงเชียงใหม่ เริ่มจากศูนย์ เพื่อชุมชน เพื่อสังคมดี จากเว็บไซต์ www.creativemove.com - เปิดโลกการอ่าน เสริมสร้างพัฒนาการทางสมองให้กับเด็ก เว็บไซต์สถานีวิทยุโทรทัศน์เพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษา www.etvthai.tv - ระบัดใบ สร้างเด็กเล็กรักการอ่าน จากเว็บไซต์ สสส. www.thaihealth.or.th 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 51
หอ้ งสมุดมติ ใิ หม่000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000 11111111111 วัตถุประสงค์หลักของห้องสมุดคือการเป็นแหล่งสารสนเทศและความรู้เพื่อ ตอบสนองการเรียนรู้ของผู้ใช้บริการ เมื่อครั้งอดีตความรู้อาจจะอยู่ในหนังสือ เป็นหลัก แต่ปัจจุบันแหล่งที่มาของความรู้มีหลายช่องทางมากขึ้น รวมทั้ง ความต้องการของผู้ใช้บริการก็มีความซับซ้อนมากขึ้นด้วย ห้องสมุดหลายแห่ง จึงได้ปรับตัวให้เข้ากับโลกความรู้สมัยใหม่ เกิดเป็นห้องสมุดที่มีกายภาพ สวยงามน่าใช้บริการ ผสมผสานกับกิจกรรมเพื่อให้ผู้ใช้บริการได้มีประสบการณ์ ตรงกับความรู้ นำเสนอเนื้อหาเฉพาะด้านที่ผู้ใช้บริการสนใจ มีการใช้เทคโนโลยีที่ ทันสมัยและให้บริการสารสนเทศแบบดิจิทัล รวมถึงการคิดค้นนวัตกรรมการให้ บริการในเชิงรุกเพื่อให้คนเข้าถึงหนังสือได้ง่ายขึ้น กรณีตัวอย่างห้องสมุดดังต่อไปนี้ คือมิติใหม่ของห้องสมุดที่มีเอกลักษณ์และ ความแตกต่างเฉพาะตัว โดยไม่ได้ละทิ้งวัตถุประสงค์หลักของความเป็น ห้องสมุด ศูนย์การเรียนรู้เมืองฉะเชิงเทรา รูปลักษณโ์ ฉมใหมแ่ ละการออกแบบการใชพ้ น้ื ท่ี ห้องสมุดหลายแห่งได้ปรับปรุงกายภาพของห้องสมุดให้เป็นพื้นที่การเรียนรู้ที่มี บรรยากาศผ่อนคลายมากและขึ้น บ้างก็ออกแบบให้มีสีสันและดูมีชีวิตชีวา ดังเช่นห้องสมุดที่ใช้แนวคิดห้องสมุดมีชีวิต ศูนย์การเรียนรู้เมืองฉะเชิงเทรา 52 เต็มสิบ
เป็นตัวอย่างของห้องสมุดที่มีสถาปัตยกรรมโดดเด่นสะดุดตา พื้นที่การอ่านและหนังสือสำหรับเด็กไว้ด้วย นอกจากนี้ ยังมี ทั้งภายในและภายนอก อาคารดูคล้ายหนังสือขนาดยักษ์ ห้องสมุดสำหรับเด็กโดยเฉพาะ อาทิ ห้องสมุดการ์ตูน ซ้อนกัน 4 เล่ม พื้นที่ที่ให้บริการแบ่งออกเป็น 9 โซน ตาม ที่ห้องสมุดเพื่อการเรียนรู้ ห้วยขวาง ของกรุงเทพมหานคร ฟังก์ชั่นการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ทั้งพื้นที่สำหรับอ่าน ซึ่งเต็มไปด้วยหนังสือที่นำพาเด็กไปอยู่ในโลกแห่งจิตนาการ หนังสือ ชมภาพยนตร์ เรียนรู้ประวัติศาสตร์ของเมืองแปดริ้ว แม้ว่าผู้ใหญ่บางคนจะมองว่าการ์ตูนเป็นหนังสือที่ไร้สาระ หรือทำกิจกรรมต่างๆ รวมแลว้ มพี น้ื ทถ่ี งึ 6,000 ตารางเมตร แตจ่ รงิ ๆ แลว้ สามารถชว่ ยสรา้ งแรงบนั ดาลใจและปลกู ฝงั นสิ ัย เปน็ แหลง่ เรยี นรทู้ ใ่ี หญท่ ส่ี ดุ ในภาคตะวนั ออกและมภี าพลกั ษณ์ รักการอ่านให้กับเด็กๆ ได้ ภายในห้องสมุดมีหนังสือการ์ตูน ที่ทันสมัย ปัจจุบันทดลองเปิดให้บริการ 2 ชั้น ให้บริการกว่า 7,000 เล่ม มีห้องฉายภาพยนตร์แอนิเมชั่น ห้องอ่านนิทาน มุมหนังสือการ์ตูน 3 มิติ และมีพื้นที่จัด กิจกรรม อาทิ การวาดภาพระบายสีการ์ตูน การคำนงึ ถึงผู้อา่ นทห่ี ลากหลาย เจาะกลุ่มผู้ใช้ เข้าใจพฤติกรรม การเช่ือมโยงความรู้กับวถิ ชี วี ติ การปลูกฝังการอ่านที่ยั่งยืนคือการเริ่มต้นส่งเสริมอ่านตั้งแต่ วัยเยาว์ แต่ห้องสมุดทั่วไปอาจไม่สามารถตอบสนองความ อกี บทบาทหนง่ึ ของหอ้ งสมดุ นอกเหนอื จากการสง่ เสรมิ การอา่ น อยากอ่านของเด็กได้ เพราะเด็กมีความสนใจเรื่องราวที่ คือการกระตุ้นให้เกิดการนำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน แตกต่างไปจากผู้ใหญ่ ปัจจุบันห้องสมุดหลายแห่งจึงได้จัด หรือส่งเสริมให้ผู้ใช้บริการได้ลงมือปฏิบัติจากประสบการณ์ จริง ดังเช่นโครงการ ศูนย์ความรู้กินได้ โดยความร่วมมือ ระหว่าง กศน. และ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) ดำเนินการปรับปรุงห้องสมุดประชาชน จังหวัดอุบลราชธานี ทั้งพื้นที่การใช้งาน สิ่งอำนวยความ สะดวกพื้นฐาน และเนื้อหาสาระ เกิดเป็นโมเดลใหม่ที่เป็น ตัวอย่างของการแปลงความรู้ในหนังสือให้กลายเป็นโอกาส ในการสร้างหรือการพัฒนาอาชีพของชาวบ้าน ซึ่งนับเป็นการ ยกระดับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้ด้าน การทำมาหากินจะถูกจัดชุดบรรจุใน กล่องความรู้กินได้ ห้องสมุดเพื่อการเรียนรู้ ห้วยขวาง 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 53
นิทรรศการเรื่อง แนวกินอีสาน และกล่องความรู้กินได้ เพื่อหมุนเวียนไปตามชุมชนต่างๆ ได้สะดวก เช่น เรื่อง เกษตรอนิ ทรยี ์ การถกั ไหมพรม การเลย้ี งปลาดกุ การแปรรูป ธัญพืชเพื่อสุขภาพ ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีการนำเสนอความรู้ ด้วยวิธีอื่นๆ เช่น นิทรรศการ เวิร์คช็อป การเสวนา การทำ ฐานข้อมูลเกี่ยวกับอาชีพและภูมิปัญญา เป็นต้น การใช้เทคโนโลยที ี่ทนั สมยั ห้องสมุดจำนวนมากได้ปรับตัวให้เข้ากับยุคดิจิทัล โดยนำ เทคโนโลยีเข้ามาช่วยให้การเข้าถึงความรู้เกิดความสะดวกยิ่ง ขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาระบบการสืบค้นหรือการยืมคืน ออนไลน์ การให้บริการคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต การ บรรยากาศที่ทันสมัยของห้องสมุดนิด้า จัดหาอีบุ๊คหรืออุปกรณ์การอ่านใหม่ๆ เช่นแท็บเล็ต ฯลฯ ตัวอย่างห้องสมุดที่ได้รับการกล่าวถึงว่ามีความไฮเทคระดับ การสอนและหาความรู้ของนักศึกษาด้วยการลงทุนค่าลิขสิทธิ์ อาเซียนก็คือ ห้องสมุดนิด้า หรือ สำนักบรรณสารการพัฒนา ราว 10 ล้านบาทต่อปี โดยสามารถสั่งซื้อเข้าห้องสมุดอย่าง สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ที่พัฒนาเป็น E-Library รวดเร็วภายใน 30 นาที อย่างเต็มตัว มีการจัดหาอีบุ๊คเพื่อเป็นทรัพยากรในการเรียน 54 เต็มสิบ
การตอบสนองความต้องการเฉพาะ ทางทหี่ ลากหลาย ในอนาคตห้องสมุดเฉพาะทางซึ่งทำหน้าที่ตอบสนองความ ต้องการของผู้ที่สนใจและเชี่ยวชาญเฉพาะด้านจะมีความ จำเป็นต่อการพัฒนาประเทศมากขึ้น เพราะถึงแม้ว่าปัจเจก- บุคคลจะสามารถแสวงหาความรู้ทั่วไปได้ด้วยตนเอง แต่การ เข้าถึงความรู้เฉพาะทางด้วยตนเองยังมีต้นทุนค่อนข้างสูง เช่น หนังสือเกี่ยวกับการออกแบบบางเล่มมีมูลค่าหลาย หมื่นบาท ดังนั้น ห้องสมุดในลักษณะนี้จึงเริ่มปรากฏให้เห็น เพิ่มขึ้นอย่างมากในรอบสิบปีที่ผ่านมา อาทิ ศูนย์สร้างสรรค์ งานออกแบบ (TCDC) แหล่งค้นคว้าด้านการออกแบบและ ความคิดสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มขีดความสามารถของผู้ประกอบ การไทย ปัจจุบัน TCDC เปิดให้บริการแล้วทั้งที่กรุงเทพฯ และเชียงใหม่ ห้องสมุดเพื่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม หรือ KU Eco Library ซึ่งเน้นจุดประกายความคิดเรื่องสิ่งแวดล้อม ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (TCDC) เชียงใหม่ และการอนุรักษ์ธรรมชาติด้วยการออกแบบห้องสมุดจากเศษ วัสดุเหลือใช้ ห้องสมุดการท่องเที่ยว ของการท่องเที่ยวแห่ง- ประเทศไทย ซึ่งเป็นแหล่งรวมหนังสือด้านอุตสาหกรรม ท่องเที่ยวทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เป็นต้น แ หล่งข้อมูล ห้องสมุดเพื่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม KU Eco Library - ปลูกฝังรักการอ่านกับ “ห้องสมุดการ์ตูนแห่งแรกของประเทศไทย” เว็บไซต์ book.truelife.com - เช็กอิน ‘นิด้า ไลบรารี่’ ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์อันดับ 1 อาเซียน เว็บไซต์ http://www.thairath.co.th/content/237452 แหล่งภาพ - http://book.truelife.com/news/view/2204613 - http://www.manager.co.th/travel/viewnews.aspx?NewsID=9550000073144 - http://www.ku.ac.th/web2012/resources/upload/content/images/eco-library3.JPG 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 55
เทคโนโลยีดจิ ิทลั กับพฤติกรรมการอ่าน000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000 11111111111 การให้บริการอินเทอร์เน็ตในเมืองไทยเริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2538 ในระยะแรก ในระยะเวลาเพียง 10 ปี เทคโนโลยีการจัดเก็บ เป็นการเชื่อมต่อสัญญาณผ่านสายโทรศัพท์พื้นฐาน เมื่อเทคโนโลยีก้าวหน้าขึ้นก็ ข้อมูลดิจิทัลมีศักยภาพเพิ่มขึ้นหนึ่งพันเท่า สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตแบบไร้สายได้ ทั้ง wi-fi และผ่านสัญญาณ โทรศัพท์เคลื่อนที่ การใช้งานอินเทอร์เน็ตได้แพร่หลายอย่างรวดเร็ว จากปี 2547 ที่มีผู้ใช้งานประมาณ 7 ล้านคน เพิ่มเป็นกว่า 18 ล้านคน ในปี 2556 ทั้งนี้ กระทรวงไอซีทีได้สำรวจพบว่า ในปี 2557 คนไทยใช้อินเทอร์เน็ตสูงถึง 7.2 ชั่วโมงต่อวัน หรือเท่ากับใช้เวลา 1 ส่วน 3 ของวันอยู่กับหน้าจอ เดิมทีเดียวการใช้งานข้อมูลออนไลน์เกิดขึ้นผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ หรือคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊คเป็นหลัก จนไม่นานมานี้เองได้มีการคิดค้นและทยอย วางจำหน่ายสมาร์ทโฟนและอุปกรณ์แท็บเล็ตระบบปฏิบัติการต่างๆ โดยไอโฟน คินเดิล และแอนดรอยด์ออกมาในปี 2550 ส่วนไอแพดวางจำหน่ายปี 2553 ซึ่ง แทบไม่น่าเชื่อว่าในเวลาเพียง 7 ปีเท่านั้น สัดส่วนคนไทยที่ใช้งานอินเทอร์เน็ต ด้วยอุปกรณ์โมบายได้แซงหน้าคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะไปแล้ว จากผลสำรวจการอ่านของคนไทยของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ระบุว่า คนไทย อ่านผ่านสมาร์ทโฟนและอุปกรณ์แท็บเล็ตเพิ่มขึ้นจากปี 2554 ที่มีเพียง 0.3% เพิ่มเป็น 1.8% ในปี 2556 แม้จะดูเหมือนเป็นปริมาณที่น้อยนิด แต่อัตราการ เติบโตนั้นสูงถึง 6 เท่าตัวในช่วงระยะเวลาเพียงสองปี ส่วนการอ่านทาง 56 เต็มสิบ
คอมพิวเตอร์เพิ่มขึ้นประมาณ 2.5 เท่า ขณะที่การอ่านจาก เฟ้นอ่านเฉพาะสิ่งที่ต้องการจะนำไปใช้ประโยชน์ เครื่องมือ หนังสือหรือกระดาษลดลงเพียงเล็กน้อย ชี้ให้เห็นว่าอุปกรณ์ การค้นหา (search engine) จะช่วยอำนวยความสะดวกให้ ไอทีมิได้ส่งผลกระทบต่อการอ่านหนังสือที่เป็นกระดาษแต่ ข้อมูลที่ต้องการปรากฏอยู่ตรงหน้าในเวลาไม่กี่วินาที การ อย่างใด แต่มีแนวโน้มที่คนจะอ่านผ่านช่องทางที่หลากหลาย อ่านผ่านทางหน้าจอจะเป็นกวาดสายตาอย่างรวดเร็ว โดยมุ่ง มากขึ้น ทั้งที่เป็นหนังสือกระดาษ อุปกรณ์ไอที และหนังสือ ความสนใจไปที่คำสำคัญ (keyword) และไม่เป็นเส้นตรง อิเล็กทรอนิกส์ (non-linear reading) นอกจากนี้การอ่านอย่างลึกซึ้งจะเกิด ขึ้นน้อยลงและการจดจ่อกับเนื้อหาที่อ่านก็จะน้อยลงด้วย ในต่างประเทศมีการวิจัยไว้ว่า สิ่งแวดล้อมแบบดิจิทัลซึ่ง คนรุ่นใหม่สามารถเชื่อมต่อกับจักรวาลแห่งข้อมูลข่าวสารได้ ทุกที่ทุกเวลาเพียงปลายนิ้วสัมผัส ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง โดยตรงต่อพฤติกรรมการอ่านของมนุษย์ คนรุ่นใหม่จะเลือก
คอนเท้นท์ที่ดีมีคุณภาพ ซึ่งผมว่าช่วงนี้เป็นช่วงปรับตัว ไม่ใช่ ว่ามันจะแย่แบบนี้ไปตลอด ต่อไปคอนเท้นท์ที่ฉาบฉวยใน โลกออนไลน์อาจได้รับการตอบรับที่น้อยลง” เทคโนโลยี 2.0 ทำให้โลกการอ่านออนไลน์ไม่ใช่การสื่อสาร ทางเดียวจากเว็บมาสเตอร์หรือผู้พัฒนาเนื้อหา แต่ผู้อ่าน สามารถแสดงความเห็น แชร์ข้อมูล รวมทั้งสวมบทบาทเป็น ผู้สร้างเนื้อหาด้วยตัวเอง ชุมชนนักอ่านออนไลน์ในช่วงสิบปีนี้ จึงเติบโตอย่างเห็นได้ชัด ยกตัวอย่างเช่น เว็บไซต์เด็กดี ซึ่งมี ปกรณ์ สันติสุนทรกุล ผู้ก่อตั้งเว็บไซต์เด็กดี กล่าวถึง เยาวชนลองเขียนนิยายออนไลน์แบ่งปันกันอ่านนับแสนเรื่อง พฤติกรรมการอ่านของคนยุคใหม่ไว้ว่า “คนจะรู้สึกว่าจะเข้า ก็จะมีผู้อ่านที่คอยเขียนแนะนำหรือวิจารณ์นิยายในเว็บ ถึงข้อมูลเมื่อไหร่ก็ได้ อยากจะได้อะไรก็กดเสิร์ซดู แล้วก ็ นอกจากนี้ยังมี Immortalbook กลุ่มคนที่บอกเล่าเรื่องราว ดูคร่าวๆ หยาบๆ เพราะฉะนั้นก็อาจจะน่ากังวลสำหรับการ หนังสือดีที่ตนมีอยู่ผ่านทางโซเชียลมีเดีย พร้อมทั้งจัดส่ง หาความรู้ใหม่ๆ เราจะเห็นว่าแม้แต่ข่าวต่างๆ หรือบทความ หนังสือนั้นทางไปรษณีย์ให้ผู้อื่นได้อ่านต่อๆ กันไปตามลำดับ ตา่ งๆ ทฟี่ ีดอย่บู นโซเชยี ลเน็ตเวริ ์คบางทีกไ็ ม่ไดม้ ีคณุ ภาพมาก การจอง เป็นต้น มีแต่อะไรที่หยาบๆ คร่าวๆ เน้นเร็ว เน้นดูฮือฮา จริงๆ แล้ว ก็ต้องรณรงค์คนที่เป็นผู้สร้างคอนเท้นท์ออนไลน์ให้สร้าง 58 แหล่งข้อมูล - รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2557 โดย สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร - การสำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2547-2556 โดย สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร - แบหทลค่งัดภยา่อพงา นวิจัย Reading behavior in the digital environment: Changes in reading behavior over the past ten years จากเว็บไซต์ http://www.emeraldinsight.com/ - http://ux.stackexchange.com เต็มสิบ
ใขนบกวลน่มุ กเาดร็กสเล่งเ็กสแรลมิ ะกเดาก็ รปอ่าฐนมวยั111001 01100011100010011000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000 หนังสือและของเล่นในถุงหนังสือเล่มแรก นาทีทองสำหรับการพัฒนาสมองและการเรียนรู้ของเด็กอยู่ในช่วง 6 ปีแรกของ และบทบาทของครอบครัวในการส่งเสริม ชีวิต ในช่วงเวลาดังกล่าวกระบวนการสร้างเซลล์สมองจะทำงานอย่างเต็มที่ โดย ให้เด็กรักหนังสือ การเพิ่มเซลล์สมองควบคู่กับการสร้างเส้นใยประสาทอย่างรวดเร็ว จนเติบโต เทียบเท่า 80% ของสมองผู้ใหญ่ สมองจะทำหน้าที่นี้ไปจนถึงอายุ 10 ขวบและ จะเริ่มขจัดข้อมูลที่ไม่ได้ใช้ในชีวิตประจำวันทิ้งไป เพื่อให้ส่วนที่เหลือทำงานได้ อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด หลังจากวัยนี้ไปแล้วสมองจะไม่มีการเพิ่มเซลล์อีก แต่จะเป็นการพัฒนาของโครงข่ายเส้นใยประสาท ในประเทศไทย ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการทางสมองของเด็กเล็กเพิ่ง เป็นที่รับรู้อย่างกว้างขวางในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ทำให้เกิดการตื่นตัวในด้านการ ดูแลเด็กวัย 0-6 ขวบ ทั้งด้านโภชนาการ การเรียนรู้ผ่านการเล่น การเรียนรู้ อย่างมีความสุข การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ให้เหมาะสม รวมทั้งเป็น แนวคิดที่มีอิทธิพลต่อการทำงานของขบวนการส่งเสริมการอ่านด้วย โครงการส่งเสริมการอ่านสำหรับเด็กเล็กที่เป็นที่รู้จักกันดีในระดับสากล คือ โครงการ Book Start ซึ่งมีต้นกำเนิดในประเทศอังกฤษ นับเป็นโครงการระดับ ชาติโครงการแรกของโลกที่ว่าด้วยหนังสือสำหรับทารก มีวัตถุประสงค์ให้เด็ก เล็กในอังกฤษทุกคนได้รับโอกาสและการสนับสนุนให้รักหนังสือและการอ่าน 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 59
โดยการส่งเสริมให้พ่อแม่อ่านหนังสือให้ลูกฟังตั้งแต่อายุ 6-9 เด็ก 83% มีพัฒนาการดีขึ้นมากจนพ่อแม่สังเกตเห็นได้ และ เดือน พ่อแม่จะได้รับแจก ถุงหนังสือเล่มแรก เมื่อพาลูกไป เด็กสามารถพูดได้ภายในขวบปีแรก การที่พ่อแม่อ่านหนังสือ ตรวจสุขภาพที่สถานีอนามัย ภายในถุงประกอบด้วยหนังสือ ให้ลูกฟังโดยหันหน้าเข้าหากัน ทำให้เด็กเรียนรู้ภาษาจากการ นิทาน 2 เล่ม คู่มือแนะนำการเลี้ยงลูกด้วยหนังสือ รายชื่อ อ่านปาก จึงหัดพูดได้เร็ว อีก 17% ที่ไม่ประสบความสำเร็จ หนังสือดี แผนที่แนะนำห้องสมุดละแวกบ้าน ฯลฯ ส่วน มักอยู่ในพื้นที่กรุงเทพฯ ซึ่งเด็กถูกเลี้ยงด้วยคนอื่นแทนพ่อ ประเทศในเอเชียที่นำแนวคดิ และวธิ กี ารจากโครงการนม้ี าปรบั แม่ซึ่งไม่ใช่ปู่ย่าตายาย พี่เลี้ยงส่วนใหญ่ทำงานบ้านอื่นๆ ประยกุ ต์ เชน่ ญป่ี นุ่ เกาหลีใต้ ไปดว้ ย อาจไมเ่ หน็ ความสำคญั ของการอา่ นหนงั สอื ใหเ้ ดก็ ฟงั ” สำหรับประเทศไทย มูลนิธิหนังสือเพื่อเด็กได้ศึกษาแนวทาง อาจกล่าวได้ว่าในรอบ 10 ปีมานี้ การเคลื่อนไหวรณรงค์ ดังกล่าว แล้วริเริ่มโครงการหนังสือเล่มแรกมาตั้งแต่ปี 2547 เกี่ยวกับการส่งเสริมการอ่านสำหรับเด็กปฐมวัยดำเนินไป โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานหลายแห่งจนสามารถ อย่างคึกคัก นอกเหนือจากโครงการ Book Start ยังมีการ ดำเนินงานอย่างต่อเนื่องนับสิบปี อาทิ สภาการศึกษา ดำเนินงานของหลากหลายองค์กร ไม่ว่าจะเป็น โครงการ สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ กรมอนามัย สำนักงานกองทุน ส่งเสริมการอ่านในแผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.) สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ กรุงเทพมหานคร ทั้งนี้ ในปี ของ สสส. ซึ่งต่อมาได้ยกระดับเป็นแผนงานสร้างเสริม 2552-2556 โครงการหนังสือเล่มแรกได้กลายเป็นนโยบาย วัฒนธรรมการอ่าน (สสวอ.) โครงการเด็กหัวแหลมของ ของรัฐบาล โดยมีกระทรวงสาธารณสุขเป็นเจ้าภาพในการ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (OKMD) การ แจกถุงหนังสือสำหรับเด็กแรกเกิดให้กับพ่อแม่ หมุนเวียนกล่องหนังสือไปยังศูนย์เลี้ยงดูเด็กเล็กของ กลุ่มระบัดใบ การทำรายการวิทยกุ ระต้นุ ใหช้ มุ ชนอา่ นหนังสือ เรืองศักดิ์ ปิ่นประทีป กรรมการผู้จัดการมูลนิธิหนังสือ ให้เด็กฟังของกลุ่มลูกเหรียง เป็นต้น เพื่อเด็ก กล่าวถึงความสำเร็จของโครงการหนังสือเล่มแรก ไว้ว่า “ในอเมริกามีการวิจัยว่าหากคนเรามีการทำอะไรซ้ำๆ “งานวิจัยของสำนักงานสถิติแห่งชาติระบุว่า มีครัวเรือนไทย ในเวลาเดิมๆ อย่างสม่ำเสมอได้ครบ 21 วัน สิ่งนั้นจะกลาย เพียง 40.7% เท่านั้นที่มีหนังสือเด็กเล็กอยู่ในบ้านอย่างน้อย เป็นนิสัย ผลของการอ่านหนังสือให้เด็กปฐมวัยฟัง ตาม 3 เล่ม ตามเกณฑ์ที่ทางยูนิเซฟกำหนดเอาไว้เป็นมาตรฐาน แนวทางของโครงการ Book Start ก็เช่นกัน เมื่อทำติดต่อ ด้านสภาพแวดล้อมการอ่านสำหรับเด็ก ตัวเลขนี้ไม่ค่อย กันไปแล้ว 3 สัปดาห์เด็กจะเริ่มติดหนังสือ เพียง 4 เดือน กระเตื้องขึ้นเท่าไหร่ไม่ว่าจะสำรวจกี่ครั้ง แต่โอกาสที่พ่อแม่ 60 เต็มสิบ
จะได้หยิบยืมหนังสือจากศูนย์พัฒนาเด็กเล็กนั้นมีมากขึ้น สำหรับเด็กเล็กทั้งของไทยและต่างประเทศ และมีพื้นที่ เราเลยอยากเรียกร้องให้มีห้องสมุดเด็กเล็กในชุมชนให้ทั่วถึง สำหรับการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านเกี่ยวกับเด็กปฐมวัย มากกว่านี้ ในขณะที่องค์กรภาคประชาสังคมที่มองเห็นความ ไมว่ า่ จะเปน็ เด็กปกตหิ รือเด็กพเิ ศษ คาดว่าจะเปดิ ใหบ้ ริการได้ สำคัญของเรื่องนี้เขาก็พยายามทำจุดหมุนเวียนหนังสือกันเอง ในเดือนเมษายน 2558 เช่น ทำตะกร้าหนังสือ หรือเปิดบ้านของตนเองเป็นห้องสมุด เพื่อให้คนอื่นได้อ่าน” สุดใจ พรหมเกิด ผู้จัดการแผนงาน ขณะเดียวกนั ภาคประชาชนกพ็ ยายามทจ่ี ะผลกั ดนั โครงสรา้ ง สร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน ให้ความเห็นพร้อมทั้งตั้งข้อ ทางกฎหมายให้เอื้ออำนวยต่อการส่งเสริมการอ่านในกลุ่มเด็ก สังเกต ดังเช่นการเข้าชื่อเสนอ พ.ร.บ. กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัย และสร้างสรรค์ ซึ่งมีสาระสำคัญคือการจัดตั้งกองทุนสำหรับ ในเร็วๆ นี้ ประเทศไทยกำลังจะมีแหล่งเรียนรู้สำหรับเด็กเล็ก ผลิตสื่อสีขาวเพื่อส่งเสริมการเรียนและพฤติกรรมที่ดีของเด็ก โดยเฉพาะแห่งแรก คือ ห้องสมุดเด็กปฐมวัย ซึ่งเกิดจาก อันรวมถึงกลุ่มเด็กเล็กและเด็กปฐมวัยด้วย ร่างกฎหมายนี้ ความร่วมมือระหว่างมูลนิธิหนังสือเพื่อเด็กและสถาบัน ได้ผ่านขั้นรับหลักการของรัฐสภาแล้ว แม้จะมีข่าวคราวว่า ราชานุกูล ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากมูลนิธิ อาจมีอุปสรรคจากความคิดเห็นที่แตกต่างกันอยู่บ้างก็ตาม สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ โดยการปรับปรุง แต่หลายฝ่ายก็ตั้งความหวังไว้ว่าเนื้อหาสำคัญในร่างคงได้รับ ภูมิทัศน์และอาคารของศูนย์ส่งเสริมพัฒนาการราชานุกูล การพิจารณาอย่างถี่ถ้วนรอบคอบและสามารถประกาศบังคับ ม่วงแค ซอยเจริญกรุง 34 ซึ่งจะเป็นแหล่งรวมหนังสือดี ใช้ได้ในที่สุด แหล่งข้อมูล ความเคลื่อนไหวอย่างคึกคักตลอดสิบปีที่ผ่านมา ทั้งใน ด้านองค์ความรู้และความเข้าใจเรื่องการเรียนรู้ของเด็กตาม - สื่อสร้างสรรค์เด็กมีน้อย จี้ออก พ.ร.บ.กองทุนสื่อ จากเว็บไซต์ www.manager.co.th พัฒนาการทางสมอง การรณรงค์และการสร้างสานภาคี เผยแพร่เมื่อ 7 พฤศจิกายน 2557 ตลอดจนการเกิดขึ้นของพื้นที่การอ่านและกฎหมายดังข้างต้น - วิดีโอ กรุงเทพเมืองหนังสือโลก รายการสยามสาระพา รายการสยามสาระพา คือรูปธรรมที่สะท้อนถึงความเติบโตของขบวนการส่งเสริม ประจำวนั ท่ี 23 เมษายน 2556 ตอน กรงุ เทพฯ เมอื งหนงั สอื โลก http://www.musicvideos.com การอ่านในกลุ่มเด็กเล็กและเด็กปฐมวัยได้เป็นอย่างดี - 10 ปี หนังสือเล่มแรก โดย แผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ปี 2557 - กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัย ช่วยเด็กไทยเท่าทันสื่อร้าย จากเว็บไซต์ www.thaihealth.or.th เผยแพร่เมื่อ 7 กันยายน 2557 แหล่งภาพ มูลนิธิหนังสือเพื่อเด็ก www.thaibby.in.th 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 61
การเตบิ โตของพน้ื ที่การอ่านแนวใหม่000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000 11111111111 ประเทศไทยมีพื้นที่สาธารณะที่สร้างสรรค์ไม่มากนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตเมืองที่สามารถพบเห็น สถานบันเทิงหรือห้างสรรพสินค้าได้ง่ายกว่าแหล่งเรียนรู้ ทั้งที่แท้จริงแล้วมีคนจำนวนมากที่ต้องการ พื้นที่สำหรับอ่านหนังสือ พบปะพูดคุย ขบคิดเรื่องงาน และนั่งพักผ่อนหย่อนใจนอกบ้านหรือนอก ออฟฟศิ แตส่ ถานท่ีลักษณะนกี้ ็ยังมไี มเ่ พยี งพอกับความต้องการ ดงั เชน่ ทม่ี ีขา่ วเม่ือไมก่ ป่ี ีทผ่ี ่านมาว่า ร้านกาแฟหรูและร้านอาหารฟาสต์ฟู้ดออกประกาศห้ามไม่ให้มีการสอนพิเศษหรือติวหนังสือที่ร้าน “เมืองไทยมีผับ มีที่เที่ยวกินเหล้า มีห้างสรรพสินค้าเยอะแยะ แต่เราขาดสถานที่สำหรบั อา่ นหนงั สอื ถ้ามีสถานที่แบบนี้มากๆ เด็กไทยจะฉลาดขึ้นอีกเยอะ เด็กไทยนี่ฉลาดอยู่แล้วถ้าไม่ฉลาดไปไม่ได้ หรอกเพราะสภาพแวดล้อมสังคมเป็นแบบนี้ มีสิ่งจูงใจไปในทางเลวเยอะแยะไปหมด ถ้าหนุนเขา เขาจะไปได้อีกไกลขนาดไหน ห้องสมุดไทยถ้ายอมให้เด็กคุยกันแล้วเอาน้ำให้เขากิน เด็กจะเข้ากัน เต็มห้องสมุดเลย” เอนก จงเสถียร เจ้าของ ร้าน Too Fast To Sleep กล่าวถึงแรงบันดาลใจใน การสร้างร้านอ่านหนังสือ 24 ชั่วโมง
ปัจจุบันเริ่มมีธุรกิจที่ให้บริการพื้นที่อ่านหนังสือเพิ่มขึ้น โดย ร้าน Too Fast To Sleep มักผสมผสานไปกับร้านกาแฟหรือร้านอาหารและเปิดให้ บริการจนถึงช่วงค่ำหรือดึก เช่น ร้าน Too Fast To Sleep หนงั สอื ไดง้ า่ ยขน้ึ หนงั สอื บนรถโฟลค์ (Books on the Bus) ร้าน Think Tank ร้าน ไล-บรา-รี่ ร้านมาหาสมุด และร้าน ของกลุ่มเครือข่ายนักอ่านไทย นำหนังสือดีๆ ใส่รถเคลื่อนที่ Librarista ฯลฯ ปรัชญา เตียวเจริญ เจ้าของ ร้าน Think ไปให้บริการและจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่สนุกสนานให้ Tank วัย 28 ปีมองเห็นว่าธุรกิจลักษณะนี้ยังเติบโตได้อีก กับเยาวชนตามโรงเรียนต่างๆ ในพื้นที่ภาคเหนือ กล่อง มากเพราะตลาดยังมีความต้องการสูง หนังสือเคลื่อนที่ ของกลุ่มระบัดใบที่จังหวัดระนอง ซึ่งจัดชุด หนังสือใส่กล่องพลาสติกใบใหญ่หมุนเวียนไปตามชุมชนและ “เมื่อ 6-7 ปีที่แล้วร้านกาแฟที่เปิด 24 ชั่วโมงมีน้อยมาก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจนทั่วทั้งจังหวัด ห้องสมุดสองเล ซึ่งเกิด บางทีเราอ่านหนังสือถึงห้าทุ่มกว่าก็ต้องเตรียมเก็บของกลับ ขึ้นจากจิตสาธารณะของปัจเจกชนธรรมดาๆ ที่เห็นความ บ้านแล้ว ผมเห็นว่าตรงนี้ยังเป็นช่องว่างอยู่ซึ่งในตลาดยังไม่ ค่อยมี เดี๋ยวนี้คนอยู่นอกบ้านเยอะขึ้น เลิกงานอาจจะดึกขึ้น มีโอกาสที่คนจะเข้าร้านหลัง 4-5 ทุ่มและอาจอยู่ยาวถึงตี 1- ตี 2 เช่นกลุ่มคนทำงานฟรีแลนซ์ หรือนัดเพื่อนมาคุยหลัง เลิกเรียน” นอกจากพื้นที่การอ่านที่อิงอยู่กับร้านกาแฟหรือร้านอาหาร แล้ว ยังมีพื้นที่การอ่านรูปแบบใหม่ๆ ที่พยายามเคลื่อนตัวไป หาและขยับเข้าใกล้วิถีชีวิตของผู้คนมากขึ้น ด้วยแนวคิด “ที่ไหนๆ ก็อ่านได้” และ “นำหนังสือถึงมือคนอ่าน” โดยไม่ จำเป็นที่คนอ่านจะต้องเดินทางมายังห้องสมุดเท่านั้น ไม่ว่าจะ เป็น บ้านหนังสืออัจฉริยะ ที่ กศน. ได้ผลักดันให้เกิดขึ้นใน ระดับหมู่บ้านนับพันแห่ง ตู้เย็นหนังสือ ของมูลนิธิกระจกเงา ซึ่งตั้งอยู่ตามชุมชนหรือวินมอเตอร์ไซต์เพื่อให้ผู้อ่านเข้าถึง 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 63
ห้องสมุดสองเล จังหวัดสงขลา สำคญั ของการอา่ นแลว้ อทุ ศิ พน้ื ทส่ี ว่ นหนง่ึ ของบา้ นและหนงั สือ Creative and Meeting Place (C.A.M.P.) จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น นอกจากนี้ที่อยู่อาศัยสมัยใหม่ อย่างคอนโดมิเนียมหลายโครงการก็เริ่มมีแนวคิดที่จะสร้าง ห้องสมุดในคอนโดมิเนียม ในฐานะที่เป็นสิ่งที่สะท้อนถึงภาพ ลกั ษณก์ ารมคี ณุ ภาพชวี ติ ทด่ี แี ละเปน็ ชมุ ชนทน่ี า่ อยู่ นอกเหนือ ไปจากการมีสปอร์ตคลับ สวนหย่อม หรือระบบรักษาความ ปลอดภัยที่ดี ในอีกด้านหนึ่งก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า วิถีชีวิตของคนเมืองหรือ คนสมัยใหม่จะสัมพันธ์กับห้างสรรพสินค้ามากขึ้น การสร้าง พื้นที่สำหรับการอ่านหรือการเรียนรู้ไว้ในห้างก็จะช่วยเพิ่มทาง เลือกที่สร้างสรรค์ให้คนเมือง นอกเหนือไปจาก ทีเคพาร์ค ซง่ึ เปน็ หอ้ งสมดุ แหง่ แรกทต่ี ง้ั อยใู่ นหา้ งสรรพสนิ คา้ ตอนนก้ี เ็ รม่ิ มีพื้นที่การอ่านสาธารณะอื่นๆ เกิดขึ้น เช่น Creative and Meeting Place (C.A.M.P.) ทห่ี า้ งสรรพสนิ คา้ เมญา่ จงั หวดั เชียงใหม่ ซึ่งมีพื้นที่ถึง 737 ตารางเมตร ความจุ 290 ที่นั่ง แหล่งข้อมูล Too Fast To Sleep แหล่งมั่วสุม (ทางปัญญา) แห่งใหม่ โดย มติชนทีว ี ‘Think Tank’ ร้านกาแฟ 24 ชั่วโมง จากรายการคลื่นความคิด เว็บไซต์ http://mcot-web.mcot.net ม แาหดลูแน่งภวคาิดพท ี่ MOBILE OPERATOR หันมาทำ COMMUNITY แหล่งรวมตัวคนรุ่นใหม่ พร้อมพาทัวร์ “C.A.M.P AIS @ เชียงใหม่” จากเว็บไซต์ www.mxphone.net/ เฟซบุ๊คห้องสมุดสองเล www.facebook.com/2lesongkhal http://www.bkkmenu.com/uploads/content/img/gallery/highlight/Think-Tank-third-place--Think-Tank-Third-09.jpg 64 เต็มสิบ
เทศกาลหนงั สือ 11000110010110101010110000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000111111111111111111111110000000000000000000000011111111111111111111111000000000000000000000001111111111111111111111100000000000000000000000 เทศกาลหนงั สอื (Book Fair) หรอื งานออกรา้ นจำหนา่ ยหนงั สอื ระดบั ชาติของไทยมีมาตั้งแต่ปี 2515 ในชื่อ สัปดาห์หนังสือแห่งชาต ิ จัดขึ้นครั้งแรกที่โรงละครแหง่ ชาติ จากนน้ั มกี ารยา้ ยสถานทจ่ี ดั งานไป หลายแหง่ ไดแ้ ก่ สวนลมุ พนิ ี โรงเรยี นหอวงั ทอ้ งสนามหลวง ครุ สุ ภา คลองผดุงกรุงเกษม ฯลฯ จนเมื่อปี 2546 ได้ปรับเปลี่ยนเป็นงาน สปั ดาหห์ นงั สอื นานาชาติ และยา้ ยสถานทจ่ี ดั งานมาทศ่ี นู ยก์ ารประชมุ แห่งชาติสริ กิ ิตติ์ ้ังแตน่ ั้นเป็นต้นมา สสี ันท่ีอย่คู ูก่ ับงานสปั ดาห์หนังสือ แห่งชาติตั้งแต่ปีแรก คือการประกาศรายชื่อจาก การประกวด หนังสือดีเด่น 9 ประเภท ซึ่งเป็นการสนับสนุนให้ผู้อ่านมีแนวทาง ในการเลือกหนังสือที่ดี รวมทั้งเป็นการยกระดับคุณภาพการผลิต หนังสือของไทย บุ๊คแฟร์งานใหญ่อีกงานหนึ่งก็คือ งานมหกรรม หนังสือระดับชาติ ซึ่งจัดโดยสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่าย หนังสือแห่งประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2539 ซึ่งจัดขึ้นในช่วงเดือน ตุลาคมของทุกปี เทศกาลหนังสือทั้งสองงานเป็นโอกาสที่นักอ่านในกรุงเทพฯ และ บรรยากาศงานงานสัปดาห์หนังสือฯ ครั้งที่ 41 ปี 2556 พื้นที่ใกล้เคียงตั้งตารอคอย เพราะเป็นโอกาสที่ได้เลือกหาหนังสือ จำนวนมหาศาลจากหลากหลายสำนักพิมพ์ ได้พบปะนักเขียนที่ ตนชื่นชอบ และได้ซื้อหนังสือราคาพิเศษที่ต่ำกว่าราคาขายหน้าร้าน 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 65
ในช่วงปกติ ส่วนประโยชน์ที่เกิดขึ้นกับผู้ผลิตหนังสือก็คือ แต่ไม่มีหนังสือให้เขาเห็น คนทำหนังสือผลิตออกมาเยอะแต่ เป็นโอกาสได้พบผู้ซื้อโดยตรงและเป็นการกระตุ้นยอดขาย ทำไมผู้ซื้อถึงไม่เห็น ใช่หรือไม่ว่าร้านหนังสือมีปัญหา เพราะ ของสำนักพิมพ์ กล่าวกันว่า ยอดขายในช่วงออกงานของ ร้านหนังสือสวมหมวกหลายใบ ก็เลยขายหนังสือของสำนัก สำนักพิมพ์บางแห่งสูงจนสามารถใช้หล่อเลี้ยงการดำเนิน พิมพ์ตัวเองเป็นหลัก ข้อที่สามคือคนส่วนหนึ่งอยากจะมาเจอ กิจการได้ตลอดปี นักเขียน ในบรรยากาศอบอุ่นเป็นกันเอง ถ้าเราเปรียบเทียบ งานเมื่อ 20 ปีที่ผ่านมาที่จัดอยู่ข้างคลองผดุงกรุงเกษมตอน ในรอบสบิ ปที ผ่ี า่ นมา กระแสความนยิ มในงานเทศกาลหนงั สอื นั้นไม่ค่อยมีคนมา แสดงว่าตลาดหนังสือมันเปลี่ยนไป” เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องจนมีผู้เข้าร่วมงานทะลุหลักล้านคน ปี 2556 มผี รู้ ว่ มงานสปั ดาหห์ นงั สอื แหง่ ชาตกิ วา่ 1.7 ลา้ นคน แม้ว่าโดยส่วนใหญ่แล้ว สำนักพิมพ์ที่ร่วมออกร้านในงานบุ๊ค มียอดขายหนังสือกว่า 600 ล้านบาท หนังสือหมวดที่ขายดี แฟร์ระดับชาติมักจะเป็นสำนักพิมพ์ขนาดใหญ่ แต่งาน สูงสุดคือกลุ่มการ์ตูนรองลงมาคือนวนิยาย ส่วนปี 2557 มี สัปดาห์หนังสือแห่งชาติปี 2557 ถือว่าเป็นการจัดงานที่มี ผู้ร่วมงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติกว่า 1.9 ล้านคน เกิด สำนักพิมพ์ขนาดเล็กเข้าร่วมงานมากที่สุดกว่าครั้งก่อนๆ คือ เงินสะพัด 700 ล้านบาท ถือว่าสูงที่สุดเท่าที่มีการจัดงาน ประมาณ 10% ของจำนวนสำนักพิมพ์ที่เข้าร่วมทั้งหมด ลักษณะนี้ในเมืองไทย หนังสือที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ ประมาณ 400 แห่ง หนังสือแนววัยรุ่นและการ์ตูน ทั้งนี้ เมื่อปี 2556 มีงานเทศกาลหนังสือที่เกิดจากการรวมตัว จรัญ หอมเทียนทอง นายกสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่าย กันของ เครือข่ายธุรกิจหนังสืออิสระขนาดเล็ก เพื่อ หนังสือแห่งประเทศไทยตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับกระแสความ ประชาสัมพันธ์ให้ร้านหนังสืออิสระประจำท้องถิ่นเป็นที่รู้จัก นิยมของเทศกาลหนังสือว่า “การที่มีคนเข้าร่วมงานหนังสือ กว้างขวางขึ้นในภาวะที่ร้านหนังสือขนาดเล็กมีความเสีย มาก มันมีนัยยะที่บอกเราได้หลายประการ ข้อแรกคือร้าน เปรียบทางธุรกิจจนปิดตัวไปหลายแห่ง งาน สัปดาห์ร้าน หนังสือในเมืองไทยไม่ตอบโจทย์ผู้ซื้อหรือนักอ่านใช่หรือไม่ หนังสืออิสระแห่งชาติ ครั้งที่ 1 จัดหมุนเวียนไปตามร้าน เขาจึงรู้สึกว่าไปซื้อที่งานหนังสือดีกว่า เพราะมีหนังสือหลาก หนังสืออิสระทุกภูมิภาค ประกอบด้วยร้าน กาลครั้งหนึ่ง หลายมากกว่า มีเสน่ห์มากกว่า ข้อสองคือเด็กและเยาวชนไป (อุทัยธานี), บูคู (ปัตตานี), ฟิลาเดลเฟีย (อุบลราชธานี), งานมากขึ้น งานสองสามครั้งหลังมานี้เด็กที่เข้าร่วมงานเป็น เฟื่องนคร (นครราชสีมา), มะลิ มะลิ (กรุงเทพฯ), ร้านเล่า เด็กต่ำกว่ามหาวิทยาลัย ชี้ให้เห็นว่าคนไทยอยากอ่านหนังสือ (เชียงใหม่), ร้านหนังสือเดินทาง (กรุงเทพฯ), ริมขอบฟ้า 66 เต็มสิบ
โปสเตอร์งานสัปดาห์หนังสือ ของจังหวัดต่างๆ (กรุงเทพฯ), สวนเงินมีมา (กรุงเทพฯ), สุนทรภู่ (ระยอง), มีโอกาสเข้าถึงการซื้อหนังสือได้มากขึ้น อาทิ งานสัปดาห์ หนัง (สือ) 2521 (ภูเก็ต), เอกาลิเต้ (ลำปาง), Bookmoby หนงั สอื และการเรยี นรอู้ บุ ลราชธานี และ งานสปั ดาหห์ นงั สอื (กรุงเทพฯ), Book Re:public (เชียงใหม่) และ Booktopia โคราช ซึ่งเริ่มจัดมาตั้งแต่ 2552 มหกรรมหนังสือภาคอีสาน (อุทัยธานี) งานนี้ยังคงจัดขึ้นต่อเนื่องอีกเป็นครั้งที่ 2 ในปี จังหวัดขอนแก่น และ งานสัปดาห์หนังสือภาคใต้ ซึ่งเริ่มจัด 2557 เมื่อปี 2556 เทศกาลหนังสืออุดรธานี ที่เพิ่งจัดขึ้นในปี 2557 เป็นปีแรก เป็นต้น ส่วนในระดับจังหวัดและภูมิภาค ก็เริ่มได้รับการสนับสนุนให้ มีงานออกร้านหนังสือเพื่อให้นักอ่านที่อยู่นอกเขตเมืองหลวง แหล่งข้อมูล แหล่งภาพ - งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ จากเว็บไซต์วิกิพีเดีย http://th.wikipedia.org - http://recommended.edtguide.com - เว็บไซต์ ห้องสมุดสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ. www.lib.obec.go.th - http://www.matichon.co.th/online/2014/03/13962639921396264269l.jpg - ยอดขายงานสัปดาห์หนังสือฯ ทะลุ 600 ล้านบาท จากเว็บไซต์หนังสือพิมพ์ผู้จัดการ - http://www.facebook.com/bookmaker www.manager.co.th เผยแพร่เมื่อ 11 เมษายน 2556 - คนไทยอ่านหนังสือเพิ่มขึ้น 10% ทำเงินสะพัด 700 ล้านงานสัปดาห์หนังสือ จากเว็บไซต์ หนังสือพิมพ์ผู้จัดการ www.manager.co.th เผยแพร่เมื่อ 12 เมษายน 2557 10 ปรากฏการณ์เด่นของไทย 2548-2557 67
0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 0101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010
010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 แนวโน้มการอ่าน 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 และการเรียนร ู้010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010 010101010101010101010101010 01010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010101010 010101010
011010010111010011100101001100110010อ1110000101่า11001น00011แ10110บ0011010101บ01100ช01011น0110001110ร01001่นุ 10110ด1010011001ิจ01001ิท1100101010ัล1101001001110100110011001100010110110001101010110011001110001011010100010111100000111010011011000101110010010110011100010111011000011101010010011 มีข้อค้นพบทางประสาทวิทยาที่ยืนยันว่าสมองของมนุษย์ถูก เด็กรุ่นใหม่ที่เกิดมาจะมีการทำงานของระบบประสาท การ ออกแบบมาเพื่อการเรียนรู้โดยการมองเห็นมากกว่าการเรียนรู้ เรียนรู้ และการจดจำสิ่งต่างๆ ไม่เหมือนคนรุ่นก่อน และมี แบบอื่น โดยสามารถแปรผลภาพได้เร็วกว่าข้อความถึง วิธีการใช้สายตาในการอ่านหนังสือที่แตกต่างออกไป โดย 60,000 เทา่ และสามารถจดั เกบ็ ความทรงจำไดถ้ งึ 72 GB ตอ่ คนรนุ่ กอ่ นมรี ปู แบบการเคลอ่ื นไหวของสายตาแบบ Z-pattern วนิ าที ผถู้ กู วจิ ยั กวา่ 65% สามารถจดจำภาพทไ่ี ดเ้ หน็ แคเ่ พยี ง จากซ้ายไปขวาซิกแซกไปมาด้วยความถี่ตามความละเอียดใน 10 วินาที แม้เวลาผ่านไป 1 ปีแล้วก็ตาม ส่วนการรับรู้ด้วย การอ่าน ส่วนคนรุ่นใหม่อ่านแบบ F-pattern คือเริ่มจาก คำพูดและข้อความ ถูกจดจำได้เพียง 10% เท่านั้น การอ่านบนลงล่าง แล้วค่อยอ่านตามแนวนอน ซึ่งระยะการ กวาดสายตาในแนวนอนนี้จะสั้นลงเรื่อยๆ ตามความยาวของ เนื้อหา กลยุทธ์การทำหนังสือหรือตำราสำหรับคนรุ่นดิจิทัล แผนที่ความร้อนแสดงลักษณะการใช้สายตาของคนรุ่นใหม่ในการ จึงควรผสมผสานภาพในการเล่าเรื่องราว ใช้สีสันเพื่อดึงดูด อ่านข้อมูลในเว็บไซต์ ส่วนที่ถูกอ่านนานจะปรากฏเป็นสีแดง น้อยลง ความสนใจ อาจใช้ภาพเคลื่อนไหวให้อารณ์ช่วยนำสายตาไป มาเป็นสีส้ม สีเหลือง และสีฟ้าตามลำดับ สู่เนื้อหาที่สำคัญ และใช้เส้นขวางแบ่งหน้าเนื้อหาเพื่อ พักสายตาเป็นระยะๆ การสื่อสารและการเรียนรู้ในยุคเก่าเกิดขึ้นผ่านข้อความและ ถ้อยคำเป็นหลัก การสื่อสารด้วยภาพมักเป็นเรื่องของศิลปิน นักโฆษณา หรืองานด้านภาพยนตร์และโทรทัศน์ แต่ เทคโนโลยีในอนาคตข้างหน้าเป็นโลกที่เอื้ออำนวยต่อการ เรียนรู้ด้วยภาพและการมองเห็น (Visual Literacy) อำนาจ ในการสื่อสารด้วยภาพอยู่ที่ปลายนิ้วทุกคน โดยการถ่ายภาพ วิดีโอ หรือวาดภาพ แล้วเผยแพร่ทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต หรือโซเชียลเน็ตเวิร์ค 70 เต็มสิบ
1100111000110010110000111100100110110100111001001000000111001000111100001011010100101010110011010011110001101000110011100110011001000111110010010111000010110110010100101111000101011001010101000111010110001011101001011100001101101001010100110001111100110001110000101 The App The Book Interactive e-book เรื่อง Our Choice หรือ ปฏิบัติการกู้โลกร้อน เว็บไซต์ Youtube ที่ให้ผู้ใช้งานอัพโหลดและแลกเปลี่ยน ตีความ ค้นหาความหมาย ตัดสินประเมินค่าตามแต่พื้นฐาน คลิปวิดีโอเกิดขึ้นเมื่อปี 2548 มีอัตราการใช้งานที่ทะยานขึ้น ประสบการณ์และสติปัญญาของแต่ละคน อย่างรวดเร็ว ในปี 2557 มียอดการเข้าชมเพิ่มขึ้นถึง 329% เทียบกับปีก่อนหน้า คือมีผู้ใช้งานกว่า 1 พันล้านคน มีการ มัลติมีเดียที่มาพร้อมเทคโนโลยีดิจิทัลได้เพิ่มอรรถรสให้แก่ เข้าชมเฉลี่ย 4 พันล้านครั้งต่อวัน ส่วน Instagram สื่อ โลกการอ่าน เพราะบางกรณีภาพและวิดีโอก็สื่อสารได้ชัดเจน สังคมออนไลน์ที่เน้นการแบ่งปันภาพถ่ายเกิดขึ้นเมื่อปี 2553 กว่าการบรรยายด้วยข้อความและช่วยยกระดับความเข้าใจ ปัจจุบันมีสมาชิกผู้ใช้งานมากกว่า 1 พันล้านคนเช่นกัน เนื้อหาสาระได้เป็นอย่างดี ในปี 2554 แอพพลิเคชั่น มีอัตราการเติบโตในปี 2556 สูงถึง 900% Interactive e-book เรื่อง Our Choice หรือ ปฏิบัติการกู้ โลกร้อน ได้สร้างความฮือฮาให้แก่โลกหนังสือดิจิทัล เมื่อ นิยามและขอบเขตของการอ่านในยุคใหม่จึงเปลี่ยนไปอย่าง Kimon Tsinteris และ Mike Matas อดีตวิศวกรของ ไม่ต้องสงสัย การหาความรู้ไม่ได้มาจากการอ่านตัวหนังสือ บรษิ ทั แอปเปล้ิ ไดส้ รา้ งนวตั กรรมทเ่ี รยี กวา่ Push Pop Press เพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงภูมิประเทศ สัญลักษณ์ วัตถุ ทผ่ี อู้ า่ นสามารถมปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั เนอ้ื หา ภาพ วดิ โี อ เสยี ง ภาพ ผู้คน ฯลฯ เกิดเป็นกระบวนการเรียนรู้โดยการวิเคราะห์ โมเดลจำลอง แผนที่ตามพิกัดดาวเทียม อินโฟกราฟิก และ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 71
0111001001100011101100101010011000111010110100101100100111001001011001101001010110010110101010010111010010001111100010101010011101000110011101100010011100101001110100001110001111010001011100110100100110100111010000111100100101011011001011001010100101111000110101010010101 กราฟข้อมูล อีบุ๊คนี้ดัดแปลงเนื้อหามาจากหนังสือธรรมดาๆ ปกรณ์ สนั ตสิ นุ ทรกลุ ผกู้ อ่ ตง้ั เวบ็ ไซต์ Dek-D.com วเิ คราะห์ จนเอื้อให้เกิดการเรียนรู้แบบพหุวิถี (multimodal literacy) ว่า “เทคโนโลยีทำให้พฤติกรรมคนเปลี่ยน เพราะแม้แต่ ซึ่งบูรณาการการสื่อสารและการบรรยายด้วยวิธีการที่หลาก เฟซบคุ๊ เองกอ็ อกแบบมาใหก้ ารนำเสนอดว้ ยรปู ภาพดไู ดเ้ ปรยี บ หลายทั้งทางการเห็น การได้ยิน และการสัมผัส กว่า เข้าถึงได้ง่ายกว่า ให้รูปดูใหญ่ ข้อความตัวอักษรอยู่ หลบๆ คนก็เลยเอารูปมาใส่ text แล้วเน้นเฉพาะจุดสำคัญ ในเมืองไทยก็เริ่มมีการปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมทางสายตา กลายเป็นอินโฟกราฟิก” ของผู้อ่านรุ่นใหม่ เว็บไซต์ต่างๆ มีภาพและวิดีโอมากขึ้น และยิ่งผู้อ่านมีพฤติกรรมใช้อุปกรณ์โมบายในการอ่านและ ในอนาคต ไม่เพียงแต่วัฒนธรรมทางสายตาจะเริ่มเข้ามา การสื่อสาร ผู้พัฒนาเว็บไซต์ก็ต้องเริ่มลดทอนรายละเอียดให้ เบยี ดพน้ื ทข่ี องวฒั นธรรมการอา่ น นกั อนาคตนยิ มยงั วเิ คราะห์ หน้าเว็บไซต์มีความเรียบง่ายมากขึ้น สื่อสิ่งพิมพ์ประเภท ไว้ว่า เทคโนโลยีจะยังคงก้าวหน้าไปเรื่อยๆ จนคอมพิวเตอร์ อีแมกกาซีนสามารถแทรกกล่องข้อความโฆษณาผลิตภัณฑ์ มีทักษะในการอ่านใกล้เคียงกับมนุษย์ หรือที่เรียกว่า VIVO ที่เป็นสปอนเซอร์ของนิตยสาร หรือแทรกวิดีโอสัมภาษณ์ (Voice-In-Voice-Out) คาดว่าในปี ค.ศ.2050 หรือ พ.ศ. ดาราเพิ่มลงไปในสกู๊ป 2593 ความสามารถในการอา่ นและเขยี นของมนษุ ยจ์ ะถดถอย จนหายไป โลกจะพัฒนาไปสู่สังคมแห่งการพูด และเราจะฟัง และสนทนากับคอมพิวเตอร์แทนการอ่านหนังสือ แหล่งข้อมูล - The End of Written Language? จากวารสาร The Futurist เว็บไซต์ www.wfs.org - A next-generation digital book จากเว็บไซต์ www.ted.com - By the number: 60 Amazing Youtube Statistics จากเว็บไซต์ expandedramblings.com - Instagram Statistics จากเว็บไซต์ totems.co/instagram-statistics - การบรรยายเรื่อง Understanding the Digital Generation: Strategies for Teaching Digital Learners in Today’s Classrooms และเรื่อง Literacy is not Enough แหโดลย่งเภอาียพน จูคส์ (Ian Jukes) ในการประชุมวิชาการประจำปี TK Forum 2014 เว็บไซต์ www.tkpark.or.th - www.nngroup.com - ourchoicethebook.com 72 เต็มสิบ
111001001000111001010011110001E1001100011-01101B00011O00000O1100100101K1110000110แ01011ล1100010110ะ 00011E10110P0101001011U00110B1100100101310011001010101110100001110110010011000110101100110110101001001110000110101110010100111100000111100101011000110011101000101101010101110001001 โลกได้เข้าสู่ยุคสมัยของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์แล้วอย่างเต็ม ตัวตั้งแต่ปี ค.ศ.2011 หรือ พ.ศ.2554 อีบุ๊ค แอพพลิเคชั่น และอุปกรณ์โมบายเป็นที่นิยมในวงกว้างและมีการเติบโต อย่างก้าวกระโดด เป็นปีที่ยอดจำหน่ายอีบุ๊คในเว็บไซต์ อะเมซอนแซงยอดจำหน่ายหนังสือปกติ คือสูงกว่า 5% โดยเพิ่มขึ้นเป็นสามเท่าของปีก่อนหน้า และในปี 2013 อีบุ๊ค ก็มีสัดส่วนการจำหน่ายถึง 20% ทั่วโลก สิ่งพิมพ์ระดับตำนานของโลกหลายหัวกำลังเผชิญวิกฤติจน ต้องยุติการพิมพ์ฉบับกระดาษ ไม่ว่าจะเป็น สารานุกรม Britannica ซึ่งตีพิมพ์มากว่า 240 ปี ยุติการพิมพ์ฉบับ สารานุกรม กระดาษเมื่อปี 2555 ปีเดียวกับการตีพิมพ์ฉบับสุดท้ายของ Britannica Newsweek นิตยสารที่มีอายุเก่าแก่ถึง 70 ปี ตีพิมพ์ถึง จากยุคกระดาษ ถึงยุคดิจิทัล 12 ภาษา และมีคนอ่านเป็นอันดับสองรองจาก Times ส่วน Reader’s Digest ฉบับภาษาไทยซึ่งพิมพ์มาถึง 17 ปี นวนยิ ายมเี นอ้ื หาคอ่ นขา้ งยาว การอา่ นจากกระดาษจงึ เปน็ ผลดี ก็เพิ่งเลิกพิมพ์เมื่อปี 2557 และมีแนวโน้มว่าฉบับภาษา กับสายตามากกว่า ส่วนหนังสือสำหรับเด็กยังคงสามารถ อังกฤษในประเทศย่านเอเชียบางแห่งก็อาจจะยุติเช่นกัน สร้างอรรถรสในการอ่าน โดยให้เด็กได้หยิบจับ พลิก สัมผัส และสามารถออกแบบให้เป็นหนังสือที่มีเสน่ห์น่ารักชวนอ่าน อย่างไรก็ตามเมื่อปีที่ผ่านมา ยอดขายอีบุ๊คเริ่มมีอัตราการ ได้ เช่น หนังสือ Pop up หนังสือ Big Book เพิ่มที่ชะลอตัวลงอย่างชัดเจน มีการวิเคราะห์กันว่า สิ่งพิมพ์ ที่จะถูกแทนที่ด้วยอีบุ๊คอย่างแน่นอนได้แก่กลุ่มหนังสือพิมพ์ สำหรับในประเทศไทยถือว่าเป็นช่วงเริ่มต้นของอีบุ๊ค ปี 2556 วารสาร และนิตยสาร ส่วนหนังสือนวนิยายหรือหนังสือ มยี อดขายอบี คุ๊ มากกวา่ 100 ลา้ นบาท แตก่ ย็ งั มสี ดั ส่วนของ สำหรับเด็กจะยังไม่เสื่อมความนิยมในเร็วๆ นี้ เนื่องจาก ตลาดไม่ถึง 1% จึงยังไม่มีผลกระทบต่อธุรกิจสิ่งพิมพ์ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 73
0111001110011000001110100100111101000101100011101010100111010100011101001100100110011010011100011010100110110010100101011101001101010001011101001001110101000101100011101101100010101010101101001100101100110010101010100011100011011100001110011011001010100011001110011010011 มากนัก แต่แนวโน้มการเติบโตของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ก็ “อีบุ๊คและดิจิทัลมาแรง สื่อมัลติมิเดียจะบูมมากในสื่อการ ทำให้สำนักพิมพ์ต่างๆ เริ่มมองถึงแนวทางที่จะปรับตัวใน เรียนการสอนและสื่อความรู้เชิงวิชาการ ไลฟ์สไตล์คนยุคนี้ อนาคต เปลี่ยนไป ใช้อินเทอร์เน็ตและสื่อมัลติมีเดียมากขึ้น คาดว่า ทุกค่ายคงต้องปรับตัวและ Mixed Marketing หรือ ศิริพงษ์ วิทยวิโรจน์ คอลัมนิสต์ของหนังสือพิมพ์มติชน ผสมผสานสอ่ื ใหมก่ บั สอ่ื ดง้ั เดมิ ใหล้ งตวั ” คมิ จงสถติ ยว์ ฒั นา กล่าวว่า “คนรุ่นใหม่ๆ ไม่ได้หลงกลิ่นกระดาษ เขาอ่านจาก ผบู้ รหิ ารของนานมบี คุ๊ สก์ ลา่ ว อยา่ งไรกต็ ามนานมบี คุ๊ สเ์ ลอื กที่ อะไรก็ได้ ทุกวันนี้เขาก็อ่านจากคอมพิวเตอร์กันเยอะแยะแล้ว จะไม่ลงทุนในเรื่องเทคโนโลยีหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เอง แต่ ในระยะแรกๆ มันจะช่วยกระตุ้นกันเพราะว่าไม่ใช่ทุกคนจะ ได้ร่วมมือกับ Partner อีก 18 แห่งในการจัดทำอีบุ๊คและ เข้าถึงเทคโนโลยีได้ ยิ่งมีคนได้อ่านและพูดถึงเขาก็จะไปหา นำไปเผยแพร่ใน Google Play ซอ้ื หนังสือมาอา่ น ต่างประเทศมกี ารใช้อีบคุ๊ เปน็ ส่ือมาร์เกต็ ติ้ง คือปล่อยอีบุ๊คออกมาก่อนที่จะพิมพ์เป็นเล่มมันก็เสริมกันได้ บริษัทอุ๊คบีผู้พัฒนาอีบุ๊ครายใหญ่ที่สุดของไทยเปิดเผยขอ้ มลู แต่ระยะยาวหนังสือกระดาษก็คงจะลดน้อยลงด้วยเหตุที่ ว่า ยอดผู้ลงทะเบียนผ่านระบบของอุ๊คบีใน 2 เดือนแรกนับ สังคมมันเปลี่ยน” แตเ่ ปดิ ใหบ้ รกิ ารมจี ำนวนเพยี ง 10,000 ราย, ในรอบ 7 เดอื น 100,000 ราย, ในรอบ 13 เดือน 1 ล้านราย และในรอบ ระริน อุทกะพันธุ์ ปัญจรุ่งโรจน์ ผู้บริหารอมรินทร์พริ้นติ้ง 21 เดือนมีจำนวนถึง 2 ล้านราย มีแนวโน้มที่เติบโตแบบ แอนด์พับลิชชิ่ง กล่าวถึงมุมมองต่อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ว่า ก้าวกระโดดเช่นเดียวกับที่เกิดขึ้นในต่างประเทศ คาดว่า “เป้าหมายของเราคือเราทำให้คนอ่านหนังสือ ผู้อ่านจะเลือก ภายใน 10 ปี ยอดขายอีบุ๊คในเมืองไทยน่าจะมียอดใกล้เคียง อ่านวิธีไหนก็แล้วแต่ จะอ่านเป็นเล่ม อ่านจากอีบุ๊ค หรือจะ กับหนังสือที่พิมพ์จากกระดาษ ปัจจบุ ันสำนักพิมพ์ขนาดใหญ่ อ่านผ่านแท็บเล็ต เรามีหน้าที่ที่จะทำให้มันสอดคล้องกับ ต่างก็เตรียมพร้อมสำหรับการพิมพ์อีบุ๊ค โดยได้เตรียมไฟล์ ไลฟ์สไตล์ของคนอ่าน ขอให้อ่าน จะช่องทางไหนก็ได้ เรา สำหรบั การแปลงเปน็ อบี คุ๊ ควบคกู่ นั ไปกบั กระบวนการจดั พมิ พ์ ถือว่าเทคโนโลยีก็เป็นอีกช่องทางที่ทำให้คนเข้าถึงหนังสือได้ หนงั สอื และหลายสำนกั พมิ พเ์ รม่ิ เปดิ หนา้ รา้ นหนงั สอื ออนไลน์ เร็วขึ้น ง่ายขึ้น สะดวกขึ้น ฉะนั้นวันนี้เราจึงทำหนังสือเป็น ของตัวเอง อีบุ๊ค อีแม็กกาซีน เพื่อเป็นทางเลือกให้กับผู้อ่าน” 74 เต็มสิบ
1010101001110101100001110011001101001001001111010000000110010110010110000111101001001101010110011010001100101100110111000011011010110001110000101110101010010011001101101010001111001100011100010010110101001111000100110101000110011111000010111000101011001100110111000 ในต่างประเทศ เทคโนโลยีอีบุ๊คทำให้นักเขียนเป็น Self- nize) ระหว่างภาพกับเสียงได้ ซึ่งมาตรฐานดังกล่าวถูก Publishing สามารถทำหนงั สอื เองขายเองไมต่ อ้ งพง่ึ พาระบบ ประกาศใช้แล้วโดยรัฐบาลหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา สำนักพิมพ์ โดยใช้บริการผ่านบริษัทที่รับบริการแปลงไฟล์ และเชื่อมช่องทางการขาย นักเขียนจึงมีส่วนแบ่งได้รายได้สูง ในประเทศไทยได้มีการยกร่าง มาตรฐานสิ่งพิมพ์อิเล็ก- ถึง 70% จากเดิมที่ได้ส่วนแบ่งจากสำนักพิมพ์เพียง 35% ใน ทรอนกิ ส์ โดยศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละคอมพิวเตอร์ เมืองไทยการขายอีบุ๊คส่วนใหญ่มักทำผ่านสำนักพิมพ์ ซึ่งยัง แห่งชาติ (NECTEC) และสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์ ไม่มีเกณฑ์มาตรฐานของค่าเรื่องต้นฉบับที่แน่นอนชัดเจน อุตสาหกรรม เพื่อเตรียมเสนอให้ประกาศใช้ในราชกิจจา- นุเบกษาต่อไป เอกสารนี้ประกอบด้วยข้อกำหนดทั้งสิ้น นอกจากนั้น ในแวดวงของผู้พัฒนาอีบุ๊คยังมีการอภิปราย 4 ฉบับ ว่าด้วยข้อกำหนดการจัดทำสิ่งพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ ถกเถียงถึงเทคโนโลยีที่ดีตามหลักการ Universal Design ข้อกำหนดการจัดเอกสารเนื้อหาสิ่งพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ (UD) ซึ่งเป็นการออกแบบที่เป็นสากลคำนึงถึงการใช้งาน ข้อกำหนดรูปแบบโอเพ่นคอนเทนเนอร์ และข้อกำหนดการ ของคนทุกคน ทุกเชื้อชาติ ทุกเพศวัย รวมถึงผู้ที่มีปัญหา ซ้อนทับของสื่อ ปัจจุบันได้ยกร่างแล้วเสร็จ 1 ฉบับ ด้านการมองเห็นและผู้ที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ อีบุ๊คส่วนใหญ่ในปัจจุบันเป็นไฟล์รูปแบบ PDF ซึ่งมีข้อจำกัด แ หล่งข้อมูล ในการใช้งาน เช่น ไม่สามารถแสดงผลได้พอดีกับขนาดของ หนา้ จอทกุ ๆ ขนาดหากมกี ารยอ่ ขยายตวั หนงั สอื และอปุ สรรค - E-book จากเว็บไซต์ http://en.wikipedia.org ในการใช้เครื่องมือช่วยออกเสียงอ่าน เทคโนโลยีอีบุ๊คที่ - ศึกสังเวียนอีบุ๊ค ธุรกิจที่ต้องสู้หรือสูญพันธุ์ จากเว็บไซต์ www.xmthomasidea.com พฒั นาไดม้ ปี ระสทิ ธภิ าพทส่ี ดุ ขณะนค้ี อื EPUB 3 ทผ่ี สมผสาน - E-BOOK ผสมสื่อดั้งเดิม จุดแข่งขันใหม่ธุรกิจสำนักพิมพ์ จาก doopa.wordpress.com เผยแพร่ คุณสมบัติของอีบุ๊คและโปรแกรม Daisy ที่มี Mark up และมเี ครอ่ื งมอื ชว่ ยบอกใหท้ ราบวา่ ขอ้ มลู ตวั อกั ษร (text) ของ เมื่อ 13 กุมภาพันธ์ 2551 หน้าหนังสือมี flow อย่างไร สามารถซิงโครไนซ์ (synchro- - 3 สำนักพิมพ์ใหญ่มั่นใจ E-Book มาแน่!!! เชื่อ “หนอนหนังสือ” รุ่นใหม่ ไลฟ์สไตล์เปลี่ยน จาก www.matichon.co.th เผยแพร่วันที่ 27 มีนาคม 2555 - E-Book และ Self-Publishing : ตลาดบริโภคใหม่ของนักอ่าน และเส้นทางการสร้างชื่อของนัก เขียน จาก www.tcdc.or.th -แ หเปลล่งือภยธารุพก จิ อบี คุ๊ ส์ เปดิ ลขิ สทิ ธน์ิ กั เขยี น จาก www.thairath.co.th เผยแพรเ่ มอ่ื 9 เมษายน 2555 - www.industryleadersmagazine.com - www.britannica.com 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 75
010110100110110010101001100110101010Dข10110อ11000igง00111i10001t‘aก11100l10010าC10101ร00011oอ10011n่า11000tนe11001’n01010แt11100ล01001กะ11010ับ‘01100หน00111นิย00110งัา01011สม01100ือ01011ให01001’ ม0101100110่ 1100100101100110101001101100101100101010110010101011010100010101100011101101100010110100101001110010100110110010101 ช่วงทศวรรษ 2000 ช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมามีเนื้อหาสำหรับอ่านผ่านคอมพิวเตอร์เกิดขึ้น เว็บไซต์ Sesame Street e-book ได้เผยแพร่ มากมาย หนังสือมีชีวิต (Living Books) ในรูปแบบซีดี-รอม ซึ่งทำขึ้น หนังสือฟรีออนไลน์ทุกสัปดาห์ ซึ่งผู้ใช้บริการ เมื่อปี 1992 (พ.ศ.2535) เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของกำเนิดและแนวโน้ม ต้องสมัครเป็นสมาชิก Tumblebooks ก่อน การอ่านที่มีทั้งภาพเคลื่อนไหวและเสียงประกอบ แต่ Digital Content หรือเนื้อหาดิจิทัลในยุคนั้นก็ยังจำกัดอยู่แค่หนังสือสำหรับเด็กหรือหนังสือที่ มีเนื้อหาไม่ซับซ้อน หลังจากนั้นจนถึงต้นทศวรรษ 2000 เริ่มมีหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ให้อ่านฟรีตามเว็บต่างๆ อยบู่ า้ ง ซง่ึ แมจ้ ะมเี นอ้ื หาทด่ี ี แตก่ ใ็ ช้ งานยาก รปู แบบยงั ไมโ่ ดนใจนักอ่าน และเต็มไปด้วยโฆษณาที่น่ารำคาญ ยุคต่อมาเป็นยุคของแอพพลิเคชั่นมือถือ (App) ที่สร้างความตื่นตาตื่นใจ ให้กับโลกการอ่านได้มากขึ้น ด้วยการนำเสนอเนื้อหาหนังสือเชิงโต้ตอบ (Interactive Book) ที่มีภาพเคลื่อนไหว เนื้อหาดิจิทัลยุคนี้เริ่มขยับออก จากกรอบของหนงั สอื สำหรบั เดก็ มาสเู่ นอ้ื หาสำหรบั นกั อา่ นทว่ั ๆ ไป ชอ่ งทาง การอ่านทั้งทางเว็บไซต์และแอพพลิเคชั่นมีความหลากหลายเพิ่มขึ้น รวม ทั้งยังเกิดอุปกรณ์สำหรับอ่านอีบุ๊คขึ้นโดยเฉพาะ เช่น คินเดิล (Kindle) สมาร์ทโฟน และแท็บเล็ต เนื้อหาสำหรับอ่านผ่านอุปกรณ์แบบใหม่ๆ ได้นำไปสู่การวิจารณ์และตั้ง คำถามว่า ยุคสมัยจากนี้ต่อไปนิยามของ การอ่าน และ หนังสือ อาจจะ ไม่มีวันเหมือนเดิมอีกก็เป็นได้ ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวจะเป็นอย่างไรคงยากจะ บอกได้ แต่เราอาจจินตนาการต่อยอดจากลักษณะของเนื้อหาการอ่านแบบ ใหม่เท่าที่ปรากฏให้เห็น ซึ่งพอจะจำแนกได้เป็น 5 รูปแบบ คือ 76 เต็มสิบ
1110010010110010100110011011000110101010111000100100000011101010010110010010011101001111001100001110101001100101100001110011011001011000110101010110100100110110110001101010100011100101000111101000011101010011010001101101001010101100101101011100001101011001011011000 1. หนังสืออเิ ล็กทรอนกิ ส์หรอื อบี ุค๊ (E-books) หนังสืออิเล็กทรอนิกส์มีลักษณะเหมือนหนังสือที่ตีพิมพ์ แต่มักมีเครื่องมือ ช่วยอ่านเสริมมาด้วย เช่น การเน้นข้อความ พจนานุกรม การจดบันทึก มี นักเขียนหลายคนผลิตหนังสือรูปแบบอีบุ๊คไปพร้อมกับการตีพิมพ์หนังสือ หนังสือ “เกมล่าเกม” กระดาษ อีบุ๊ครุ่นใหม่สามารถใส่ลูกเล่นอื่นๆ ผสมอยู่กับเนื้อความ เช่น (The Hunger Games) รูปภาพ ลิงค์ไปเว็บไซต์อื่น หรือฝังสื่อมัลติมีเดียลงไปในหนังสือเลย และเรื่องอื่นที่แต่งโดย ซูซาน คอลลินส์ สามารถ หาอ่านในรูปแบบของอีบุ๊ค 2. หนังสอื นิทานแบบโตต้ อบได้ (Interactive Storybook) หนงั สอื นทิ านแบบโตต้ อบไดเ้ ปน็ อบี คุ๊ ทม่ี เี สยี งผเู้ ลา่ นทิ านใหฟ้ งั มีการเน้นข้อ ความตามที่อ่าน และในหนังสือมักมีตัวเลือกให้ “อ่านให้ฟัง” “อ่านเอง” หรือ “เล่น” ด้วย นอกเหนือจากการอ่านเพียงอย่างเดียว ผู้อ่านยังสามารถ มีปฏิสัมพันธ์ร่วมกับเนื้อหา ในช่วงแรกเนื้อหาประเภทนี้ผลิตออกมาในรูป แบบซีดี-รอม แต่ปัจจุบันสามารถอ่านได้จากแอพพลิเคชั่นในสมาร์ทโฟน หนังสือนิทานแบบโต้ตอบได้ เรื่อง One Snowy และแท็บเล็ต Day ซึ่งสามารถดาวน์โหลดได้ทาง iTunes 3. ฐานขอ้ มูลอิเลก็ ทรอนิกส์เพือ่ การสืบค้น (Reference Database) เปน็ ฐานขอ้ มลู ออนไลนท์ ใ่ี ชส้ ำหรบั การสบื คน้ ดว้ ยการใชด้ ชั นีค้นหา (index) หรือค้นหาจากหัวข้อ (Subject) แอพพลิเคชั่น ibirds pro ฐานข้อมูลเรื่องการดูนก 77 ซึ่งสามารถใช้งานผ่าน iPad และแท็บเล็ตยี่ห้อต่างๆ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้
1011001101010100010110110001110100101001101001010110100110101010011010100011111000010110011000111001110001100110001110101100011101010001110100100110101010101010101001011010101011010000110111001001101010001110101010100110100110100111100001011100011011000101011100001101110 4. ขอ้ ความหลายมิตแิ ละนยิ ายแนวปฏิสัมพันธ ์ (Hypertext and Interactive Fiction) ข้อความหลายมิติและนวนิยายแนวปฏิสัมพันธ์ เป็นการเล่าเรื่องนวนิยาย โดยให้ผู้อ่านเลือกกดลิงค์เพื่อจะเข้าไปร่วมผจญภัยกับเนื้อหาได้เองทีละ ส่วนๆ บางเรื่องเหมือนกับการเล่นเกมที่มีเรื่องเล่าอยู่ด้วย ตัวอย่างเช่น Choose Your Own Adventure Gets an iMakeover หรือ 253 or Tube Theatre วรรณกรรมเยาวชนคลาสสิค เรื่อง Choose Your Own Adventure Gets an iMakeover ปัจจุบันสามารถอ่านผ่านแอพพลิเคชั่น 5. การเล่าเรอ่ื งขา้ มส่ือ (Transmedia Storytelling) การเล่าเรื่องข้ามสื่อ เกี่ยวข้องกับการส่งต่อเรื่องราวอย่างต่อเนื่องไปยังสื่อ หลากหลายรูปแบบ เนื่องจากเนื้อหาชวนให้จิตนาการไปได้หลายทิศทาง โดยอาจเชื่อมโยงกับเรื่องราวของนวนยิ ายเขา้ กบั สอ่ื สง่ิ พมิ พ์ เอกสาร แผนท่ี เวบ็ ไซต์ เบาะแสจากเว็บ แอพ โซเชียลมีเดีย กิจกรรม เกม เสียง วิดีโอ แอนิเมชั่น ฯลฯ หรือแม้แต่การมีช่องทางแลกเปลี่ยนความเห็นระหว่าง The Amanda Project: experience website เรื่องราวที่ชวนให้ผู้อ่านสันนิษฐานว่า แท้จริงแล้ว ผู้อ่าน เช่น นิยายเรื่อง 39 Clues Skeleton Creek และ Cathy’s Book Amanda เป็นใครและมีตัวตนอย่างไรกันแน่ ราวกับว่าผู้อ่านเป็นส่วนหนึ่งของการเขียนนวนิยาย เล่มนี้ขึ้นมาเอง แหล่งข้อมูล - http://specialedpost.org/ - Reading in an iPad transmedia universe: five electronic reading enveroinment. - Reading in an iPad transmedia universe: The history of digital reading - http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=129233140 แหล่งภาพ - http://1.bp.blogspot.com/-jatI-vEmSvQ/Tvv1WxJ8_ZI/AAAAAAAACHo/ 544CcUm5glI/s1600/SAM_1246.JPG - http://transmediacoalition.com/images/made/images/uploads/bigstock-the-concept- - http://www.theamandaproject.com of-communication-o-30551735_copy_640_254.png 78 เต็มสิบ
101100011001011101000011101100พห 01101อ้01001ล11100งิก01100สม00ม000มุ ุด10011ค10100กิด10101ล01100เบัร11001อื่ด01100ง01011า้ ห01100นอ้00111(00110งF00111สli00101มp11010pดุ 10010e11100d0010111100L01100ib1101010010ra00111r11000y01011)10001110101100001110010101011000110011011001001011110000110111000001110001111001100011010111000 กล่าวกันว่า ยุครุ่งเรืองของห้องสมุดในซีกโลกตะวันตกได้ ผ่านพ้นไปแล้วตั้งแต่ศตวรรษที่ 20 ครั้งหนึ่งความรู้เคยเป็น ของหายาก ห้องสมุดจึงเป็นเหมือนสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่เก็บ รักษาสิ่งล้ำค่า แต่วันนี้ห้องสมุดถูกท้าทายด้วยเทคโนโลย ี ดิจิทัล ความรู้กลายเป็นของหาได้ง่ายและหาได้เร็ว ประกอบ กับวิถีชีวิตของสังคมที่กลายเป็นเมืองมีความรีบเร่ง โอกาส ที่คนจะมเี จตจำนงเดนิ ทางไปหอ้ งสมดุ เพอ่ื อา่ นหนงั สอื กน็ อ้ ยลง ในปี 2555 ห้องสมุดสาธารณะของอังกฤษปิดตัวไปกว่า 200 แห่ง และหากนับตั้งแต่ปี 2552 ถึงปี 2559 คาดว่าจะมีห้อง สมุดถูกปิดนับพันแห่ง สาเหตุเนื่องมาจากปัญหาการจัดสรร งบประมาณและอัตราการใช้บริการที่ลดลง มีการสำรวจว่า การประท้วงต่อต้านการปิดห้องสมุดที่ฟิลาเดลเฟีย ปี 2555-2556 คนอังกฤษถึง 63.8% ไม่เข้าห้องสมุด ประเทศสหรัฐอเมริกา ส่วนฝั่งอเมริกาก็เริ่มจะพบปัญหาที่คล้ายคลึงกันในหลาย มลรัฐของสหรัฐฯ รัฐบาลท้องถิ่นของฟิลาเดลเฟียมีนโยบายที่ จะปิดห้องสมุดสาธารณะจำนวน 54 แห่งเพื่อประหยัด งบประมาณ จนเกิดกระแสการคัดค้านอย่างกว้างขวางในปี 2551-2552 แต่ในที่สุดก็ตัดสินใจชะลอนโยบายดังกล่าวออก ไปก่อน ส่วนในเมืองทรอย รัฐมิชิแกนมีการเปิดให้ประชาชน โหวตเรื่องการปิดห้องสมุดสาธารณะประจำเมือง ซึ่งเกี่ยวพัน กับนโยบายการขึ้นภาษี ผลโหวต 72% พบว่าชาวเมืองยัง ต้องการให้มีห้องสมุดต่อไป 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 79
0111001110001010010111000101011010010110101010110101010011010100011101001100110100100111001110000110101010111001000101101001010110101100100110100110101011001100111000100110011010011100101101010001001111010000111011001101001010100111100000111110001001100101111001100001110 ในแวดวงบรรณารักษ์ มีการเสนอแนวคิดการให้บริการแบบ สใหมมัย่ขใหอ มงห่ น้อั่งนสคมือุดหเพ้อื่องสทมี่จุดะปกลรับับตด้ัาวนให้(เขF้าliกpับpบedริบLทiทbrาaงrสyัง)คทมี่ เชื่อว่า ห้องสมุดควรจะปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ จากเดิมซึ่งตั้งอยู่ อย่างเอกเทศรอให้คนเดินเข้ามาหา หรือเน้นรณรงค์ให้คนเข้า ห้องสมุดกันมากๆ ให้กลายเป็นห้องสมุดที่ออกไปหาคน หรือเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตคนมากขึ้น โดยใช้ระบบการ จัดการที่มีประสิทธิภาพและเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือ ห้องสมุดอัจฉริยะ ที่ประเทศไต้หวัน สามารถให้บริการโดยไม่ต้องมี ห้องสมุดของไต้หวันพยายามก้าวพ้นไปจากห้องสมุดแนวคิด พนักงาน เดิมๆ โดยการสร้างสภาพแวดล้อมแบบดิจิทัลทั้งในและนอก ห้องสมุด มีการแปลงข้อมูลให้เป็นไฟล์อิเล็กทรอนิกส์ จัดทำ ฐานข้อมูลและระบบการสืบค้นที่มีประสิทธิภาพ นวัตกรรมที่ Thomas Frey เป็นนักอนาคตศาสตร์ที่สนใจด้านการศึกษา โดดเดน่ กค็ อื การสรา้ ง หอ้ งสมดุ อจั ฉรยิ ะ หอ้ งสมดุ แบบบรกิ าร และห้องสมุดกล่าวถึงลักษณะของห้องสมุดในอนาคตที่ควร ตนเอง 24 ชว่ั โมงทไ่ี มม่ พี นกั งาน บางแหง่ เปน็ พน้ื ทข่ี นาดเลก็ ๆ จะเป็นไว้ 3 ประการ คือ บางแห่งเป็นตู้บรรจุหนังสือขนาดใหญ่ปิดด้วยบานประตู กระจกตั้งอยู่ในห้างสรรพสินค้า สถานีรถไฟ สนามบิน สวน 1. ห้องสมุดควรเป็นศูนย์บัญชาการดา้ นการ สาธารณะ ศูนย์กิจกรรมเยาวชน และโรงเรียน การยืมคืน คน้ ควา้ (The Search Command Center) เป็นไปอย่างสะดวกรวดเร็ว เพียงผู้ใช้บริการสอดบัตร MRT ในอนาคตเทคโนโลยีการสืบค้นจะกลายเป็นหัวใจและจิต- Easy Card แล้วเลือกหนังสือ ประตูตู้ก็จะเปิดออกเพื่อให้ วิญญาณของห้องสมุด เครื่องมือการสืบค้นในปัจจุบันอาจจะ หยบิ หนงั สอื ไปสแกนยมื ความสำเรจ็ ของการใหบ้ รกิ ารนไ้ี มไ่ ด้ เป็นเรื่องเกี่ยวข้องกับข้อความเป็นหลัก แต่เทคโนโลยีในวัน เกิดจากการนำเทคโนโลยีมาใช้เพียงอย่างเดียว แต่เป็นเพราะ ขา้ งหนา้ เราสามารถสบื คน้ ขอ้ มลู เกย่ี วกบั รสชาติ กลน่ิ ลกั ษณะ สติปัญญาและความมีระเบียบวินัยของประชาชนชาวไต้หวัน พื้นผิว และคุณลักษณะอื่นๆ ที่หลากหลาย ห้องสมุดควรจะ 80 เต็มสิบ
1101011000010110010101011010011101001001010111100000000100110110011100110000110101001101010010100111001010110100110010110101010110100010110111000010111000100111110001010101010011010010101011001010111000011011100110001011010100111011000001110010110011100100101111000 เป็นแหล่งทรัพยากรการค้นคว้าที่เชี่ยวชาญ มีผู้รู้ที่พร้อม ภาพยนตร์ ร้านเกม หรือแม้แต่ผสมผสานให้เป็นจุดชำระเงิน จะยื่นมือช่วยผู้ใช้บริการสืบหาความรู้ที่ต้องการ และสามารถ ในชีวิตประจำวัน สอนวิธีการเข้าถึงความรู้ทางไกลด้วยตนเอง ดังนั้นแล้ว ห้องสมุดในอนาคตจะขับเคลื่อนโดย บรรณารักษ์นักสืบค้น 3. หอ้ งสมุดควรเปน็ สถานที่เกบ็ ความทรงจำของ (search librarian) ผูค้ นและชมุ ชน (The Time Capsule Room) ส่วนใหญ่แล้วประวัติศาสตร์ที่ถูกบันทึกไว้ในหนังสือมักเป็น 2. ห้องสมุดควรมีจุดให้บรกิ ารเทคโนโลยขี ่าวสาร เรื่องราวที่เป็นทางการ แต่เรื่องที่เป็นความเข้าใจเกี่ยวกับ ขอ้ มลู (The Electronic Outpost) หมู่บ้าน ชุมชน เมือง หรือวิถีชีวิตกลับไม่ได้ถูกเก็บรักษาไว้ จุดให้บริการเทคโนโลยีข่าวสารข้อมูลอาจเปรียบเหมือน ยังมีข้อมูลอีกหลายรูปแบบที่ต้องการได้รับการอนุรักษ์ เช่น ห้องสมุดสาขาย่อยของห้องสมุดส่วนกลาง มุ่งเน้นทำหน้าที่ เทปคาสเซ็ท เทปวิดีโอ หรือเอกสารท้องถิ่น คงจะดีไม่น้อย ตอบสนองความต้องการด้านข้อมูลให้กับชุมชน อาจมีขนาด ถ้าห้องสมุดทั่วไปจะช่วยแปลง (digitize) และเก็บรักษา รูปร่างหน้าตา หรือวัตถุประสงค์ที่แตกต่างออกไปได้หลาย ข้อมูลเหล่านี้ให้เป็นจดหมายเหตุของชุมชน ห้องสมุดอาจ รูปแบบ บางแห่งอาจเหมาะกับการตั้งอยู่ในห้างสรรพสินค้า ตกแต่งด้วยภาพถ่ายโบราณของเมือง หรือฉายวีดิทัศน ์ หรือบางแห่งอาจออกแบบให้ดูคล้ายกับบ้านที่น่าเข้ามานั่งเล่น เรื่องราวของชุมชน ในด้านหนึ่งก็เป็นการสร้างอัตลักษณ์ให้ บางแห่งอาจจะเหมาะสำหรับผู้ใช้งานในเชิงธุรกิจ บางแห่ง กับห้องสมุด และทำให้ห้องสมุดเป็นพื้นที่ที่ผู้คนในชุมชนเกิด อาจเน้นเป็นแหล่งดาวน์โหลดอีบุ๊ค ไซเบอร์คาเฟ่ ห้องชม ความรู้สึกมีส่วนร่วมและเป็นเจ้าของ แหล่งข้อมูล - The Library of the Future series โดย Thomas Frey แ หล่งภาพ จากเว็บไซต์ www.davinciinstitute.com เผยแพร่เมื่อปี 2552 - Last Minute Legislation Saves 54 Branches of Free Library of Philly From Closure - www.librarything.com - http://article.wn.com จาก www.cherrybombed.com เผยแพร่เมื่อ 25 กันยายน 2552 - http://img.ltn.com.tw/2011/new/apr/22/images/bigPic/600_185.jpg - Library campaigners predict 1,000 closures by 2016 จาก http://www.theguardian.com เผยแพร่เมื่อ 12 กรกฎาคม 2556 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 81
110100001110010100111110001001101010บ0110111000ร01101ร01010ณ11001า01010ร10110ัก1001000111ษ10010แ์ 10011ห00110ง่ 01110อ10001น01110า11000ค01011ต0010101110แ11000ล11100ะ00011อ11001น10010า11001ค1100001101ต10100ข00111อ01001ง01110บ00101ร10110ร01001ณ1010101001า10110ร01001กั 01011ษ0011010101์ 100011010100110110010001111001 บทบาทของบรรณารักษ์ที่คนทั่วไปคุ้นเคยหมายถึงผู้ที่ทำ หนา้ ทด่ี แู ลและจดั ระบบหนงั สอื ภายในหอ้ งสมดุ และใหบ้ รกิ าร อำนวยความสะดวกแก่ผู้เข้ามาใช้งาน แต่ในยุคดิจิทัล รูปลักษณ์ของความรู้กำลังเปลี่ยนแปลงจากหนังสือไปสู ่ รปู แบบอน่ื ๆ ไมว่ า่ จะเปน็ อบี คุ๊ ออดโิ อบคุ๊ รปู ภาพ วดิ โี อ เกม บล็อก แอพพลิเคชั่น เครือข่ายสังคมออนไลน์ ฯลฯ บทบาท ของบรรณารักษ์จึงมีแนวโน้มว่าจะต้องปรับเปลี่ยนไป รวมทั้ง จำเป็นที่จะต้องมีทักษะใหม่ๆ ที่สอดคล้องกับโลกความรู้ใน อนาคตด้วย กว่า 20 ปีแล้ว คำว่า Cybrarian ได้ถูกบัญญัติขึ้น เพื่อใช้ อธิบายคุณลักษณะของบรรณารักษ์ที่ควรจะเป็น โดยมีนิยาม ว่า เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านสารสนเทศและมีความรู้เฉพาะทางใน การใช้อินเทอร์เน็ตเป็นเครื่องมือ บรรณารักษ์ในอนาคตจึง ต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาดิจิทัล มีความ สามารถในการดัดแปลงและส่งต่อเนื้อหาเพื่อนำพาความรู้ เหล่านั้นไปให้ถึงมือของกลุ่มเป้าหมายด้วยเครื่องมือสมัยใหม่ หรือเรียกได้ว่าเป็น Digital Media Specialist กระนั้นก็ดี ถึงแม้บรรณารักษ์จะปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยน แปลงภาวะแวดลอ้ มทก่ี ำลงั รกุ คบื เขา้ มาอยา่ งรวดเรว็ แลว้ กย็ ัง มีข้อวิพากษ์วิจารณ์ว่า ในโลกที่ทุกคนมีอำนาจในการแสวงหา 82 เต็มสิบ
1011001010101100100110101010101011000101110010011000000101100001111010110000011110010101011010001011000110111010100010111000110101100100011101100110101001011001011000110100110010111100001110001101011010100110011001001101100101010101010101101001001011001011100100011 ความรู้ด้วยตนเองเช่นทุกวันนี้ ห้องสมุดก็จะตายไปในที่สุด 3. ความรู้ในอินเทอร์เน็ตอาจไม่ใช่ของฟรี ข้อมูล และบรรณารักษ์ก็จะกลายเป็นอาชีพที่หมดความจำเป็นไป เฉพาะด้านบางอย่างไม่อนุญาตให้ดาวน์โหลดไปใช้งานฟรี แต่ ตามยุคสมัย แต่สำหรับผู้ที่อยู่ในวิชาชีพนี้กลับแย้งว่าอนาคต จำเป็นจะต้องจ่ายเงินให้กับสถาบันการศึกษาที่เป็นเจ้าของ ของวิชาชีพบรรณารักษ์คงไม่ได้ลดความสำคัญหรือถึงกับสูญ ข้อมูล การติดต่อกับห้องสมุดโดยตรงอาจสะดวกกว่า สลายไป เนื่องจากเทคโนโลยีและความรู้ในโลกดิจิทัล ยังไม่สามารถเข้ามาแทนที่การให้บริการของห้องสมุดและ 4. อินเทอร์เน็ตอาจเป็นส่วนหน่ึงของห้องสมุด แต่ บรรณารักษ์ได้อย่างสมบูรณ์ด้วยเหตุผลหลายประการ คือ ไม่สามารถแทนที่ห้องสมุด ข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตมีความน่า เชื่อถือของข้อมูลต่ำกว่าห้องสมุด เป็นเหมือนกับการเลือกสุ่ม 1. ใชว่ า่ อินเทอรเ์ น็ตจะมีขอ้ มลู ไปเสยี ทุกอย่าง ความเห็นสาธารณะ หรือการรวบรวมข้อเท็จจริงแบบเร็วๆ ความรู้ในโลกดจิ ทิ ลั มกั เปน็ ความรทู้ ร่ี ว่ มสมยั แตค่ วามรเู้ ฉพาะ เท่านั้น ทาง หรือเอกสารโบราณส่วนใหญ่ไม่สามารถสืบค้นได้ทาง อินเทอร์เน็ต แม้ Google Book จะพยายามนำหนังสือ 5. ห้องสมุดและบรรณารักษ์สามารถช่วยพัฒนา นับล้านเล่มมาแปลงเป็นข้อมูลดิจิทัล แต่ก็ประสบปัญหาว่า ศักยภาพของนักเรียนได้ ผลการวิจัยจากห้องสมุด มีหนังสืออีกจำนวนมากที่ไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ถือลิขสิทธิ์ โรงเรียนของรัฐอิลลินอยส์ระบุว่า ห้องสมุดที่มีหนังสือดี (well-staffed) และมีระบบจัดเก็บที่ดี (well-stocked) 2. ห้องสมุดดิจิทัลไม่ได้หมายถึงอินเทอร์เน็ต อาจ สามารถช่วยเพิ่มคะแนนสอบของนักเรียนได้อย่างชัดเจน จะจริงที่เราสามารถค้นหาหนังสือ วารสาร เอกสาร งานวิจัย หรือรายงานได้ทางฐานข้อมูลออนไลน์ แต่บ่อยครั้งการเข้าถึง 6. ห้องสมุดไม่ได้เป็นเพียงท่ีเก็บหนังสือ แต่ยังมี ข้อมูลในระดับที่ลึกขึ้นยังจำเป็นต้องลงทะเบียนเข้าใช้ หรือ ความรู้ที่ถูกเก็บไว้ในลักษณะอื่นๆ ซึ่งสามารถใช้บริการใน ต้องขอเข้าไปสืบค้นใช้งานที่ห้องสมุด ห้องสมุด หรือแนะนำโดยบรรณารักษ์ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 83
1101001101001100100111100001110011000110110010100110010110011000111110001010101101000101110110000110110010110101001001101010101010110100110011001000111010011011011000101010101010110100101001101010001110011010011000111101010100100111001011100001101110011000101100100101110 7. การเกดิ ขน้ึ ของอปุ กรณส์ อ่ื สารไรส้ ายไม่ใชจ่ ดุ จบ 10. การขจัดห้องสมุดถือเป็นการตัดขาดทาง ของห้องสมุดหรือหนังสือ ยังคงมีคนที่นิยมอ่าน วัฒนธรรม ห้องสมุดไม่ใช่สิ่งล้าสมัย แต่เป็นองค์กรที่หยั่ง หนังสือด้วยกระดาษอยู่จำนวนมาก ไม่ต่างจากที่วันนี้การดู รากความรู้มาตั้งแต่เมื่อครั้งอดีตเพื่อพาให้สังคมก้าวไปสู่ รายการสดทางโทรทัศน์ หรือการไปดูหนังในโรงภาพยนตร์ก็ อนาคตอย่างมีทิศทาง การออกแบบเว็บไซต์ที่ดีในปัจจุบันก็ ยังคงมีอยู่ แม้ว่าจะสามารถดูรายการหรือภาพยนตร์ออนไลน์ ใช้โมเดลของห้องสมุดที่ดีมาเป็นแนวทาง ย้อนหลังได้ 11. ความร้ทู างอินเทอร์เน็ตยงั ไมส่ ามารถเช่ือถอื ได้ 8. การเข้าใช้งานห้องสมุดไม่ได้ลดน้อยลงแต่อาจ ทั้งหมด เพราะใครจะใส่ข้อมูลอะไรในโลกออนไลน์ก็ได้ เปล่ียนเป็นการใช้งานแบบเสมือนจริง เชน่ กรณขี อง อาจมีการปล่อยข่าวลวงหรือปั่นกระแสให้คนเชื่อตามๆ กัน หอจดหมายเหตุประวัติศาสตร์อเมริกัน ซึ่งเคยมีผู้เข้าใช้ ธรรมชาติของเว็บไซต์และโลกโซเชียลมักมีความอ่อนไหวสูง บริการ 50,000 คนต่อปี เมื่อเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาเมื่อปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ความรู้สึก 1987 มีคนเข้าห้องสมุดแห่งนี้ลดลงถึงกว่า 40% ดูเหมือน เป็นตัวเลขที่น่าตระหนก แต่จริงๆ แล้วพวกเขาหันมาใช้ 12. บรรณารักษ์ไม่สามารถถูกแทนท่ีด้วยผู้ดูแล บริการแบบออนไลน์ถึงกว่า 85,000 คน เว็บไซต์ แม้จะมีบทบาทที่คล้ายคลึงกันแต่ความน่าเชื่อถือ ของบรรณารักษ์ก็ยังคงมีมากกว่าผู้ดูแลเว็บไซต์ 9. ห้องสมุดทางกายภาพจะปรับเปลี่ยนไปตาม บริบททางวัฒนธรรม รูปแบบวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่จะ 13. บรรณารักษ์คือผู้ที่อยู่คาบเกี่ยวระหว่างห้อง เป็นปัจจัยที่ทำให้ห้องสมุดเกิดการปรับตัวให้มีลักษณะการใช้ สมุดและอินเทอร์เน็ต ต้องยอมรับว่าในด้านหนึ่งอินเทอร์ งานที่เหมาะสมกับยุคสมัย เช่น ห้องสมุดหลายแห่งเริ่มมี เน็ตก็ให้ประโยชนอ์ ยา่ งยง่ิ ตอ่ ผใู้ ชบ้ รกิ าร มขี อ้ มลู มากมายทไ่ี ม่ พื้นที่สำหรับการทำงานเป็นกลุ่ม มีมุมกาแฟและขนมสำหรับ ได้อยู่บนชั้นหนังสือ และแต่ละคนก็สามารถใช้เครื่องมือเพื่อ นั่งพูดคุย และไม่ใช่ห้องสมุดที่ต้องพูดกระซิบอีกต่อไป คน้ หาความรู้ด้วยตนเอง ทักษะความรู้เรื่องสื่อและการใช้สื่อ (Media Literacy) เป็นทักษะที่จำเป็นสำหรับอนาคต บรรณารักษค์ วรจะมบี ทบาทในการเพม่ิ ขดี ความสามารถดา้ นน้ี 84 เต็มสิบ
1101000011110011000100111010010110101100101011000100000010110001101011100010011110100110100010101101010100110110010011100100110101100010111001100101101010010110100101100110001101010010101011001011101001010110011000101101000110011101010011100010111100100101010110100 แก่ผู้ใช้บริการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานศึกษาที่ครูอาจารย์ 16. ห้องสมดุ สามารถช่วยสร้างระบบในการจัดการ อาจให้ความใส่ใจกับเรื่องเนื้อหาสาระในรายวิชามากกว่า จดหมายเหตใุ หมๆ่ ได้ สำหรับการค้นหาสิ่งพิมพ์ประเภท ข่าวหรือวารสารด้วยหัวข้อหรือชื่อผู้เขียนที่เฉพาะเจาะจง 14. ห้องสมุดเป็นแหล่งรวบรวมฐานข้อมูลสำหรับ ระบบของห้องสมุดสามารถให้ผลการสืบค้นที่แม่นยำกว่าการ การอ้างอิง สิ่งพิมพ์ที่อยู่ในห้องสมุดถูกผลิตขึ้นอย่างมี ค้นหาจากเว็บไซต์ มาตรฐานและน่าเชื่อถือ จึงเหมาะสำหรับการใช้งานในเชิง วิชาการ 15. ห้องสมุดยังคงเก็บรักษาประสบการณ์ของ การอ่านหนังสือ ในขณะที่การค้นคว้าทางอินเทอร์เน็ตจะ พบข้อมูลที่ค้นหาได้อย่างเฉพาะเจาะจง ทำให้มองเห็นความรู้ แบบแยกส่วน แต่การอ่านหนังสือหนาๆ หรือการค้นหา หนังสือจากชั้นหนังสือจะให้ประสบการณ์ที่แตกต่างกัน ออกไป แหล่งข้อมูล - Cybrarian: The Librarian of Future Digital Library โดย Tulima Dey จากเว็บไซต์ www.ijidt.com - From Librarian to Cybrarian: Evolving Role of the Information Professional โดย Sean Dreilinger จากเว็บไซต์ http://durak.org - 16 Reasons Why Libraries and Librarians are Still Extremely Important จากเว็บไซต์ www.collegeonline.org
110010110101100011100101001011000011สใ10110นา10001ศร10011ตะ01010ว11100วิช11000รา00111รด11000ษ10110้าทน01001ี่ 011012ด010101ิจ10101ิท00101ลั00111ก1000110011ับ01010ท11001กั 01100ษ1110000101ะก0111001001า01110ร00011เร11100ยี 01001น1011000011ร10101ู้ 00110110010011000111101001010110001101100001101011101001011010001101100110001110 การปฏิวัติทางด้านเทคโนโลยีและการค้าเสรี ได้ทำให้ระบบ เพื่อการดำรงชีวิตในทุกๆ ด้าน ดังนั้น ทักษะด้านสารสนเทศ เศรษฐกิจของโลกรวมทั้งประเทศไทยปัจจุบันกำลังเปลี่ยน สื่อ และเทคโนโลยี จึงเป็นทักษะพื้นฐานอันจำเป็น หากมอง แปลงไปสสู่ ง่ิ ทเ่ี รยี กวา่ เศรษฐกจิ ใหม่ หรอื New Economy ในแง่ผู้บริโภคในตลาดเศรษฐกิจโลก การมีทักษะในการใช้ ซึ่ง วรากรณ์ สามโกเศศ ได้อธิบายเอาไว้ว่า จะเกิดการลดต่ำ เทคโนโลยีอย่างคล่องแคล่วก็น่าจะเป็นสิ่งที่เพียงพอ แต่หาก ลงของต้นทุนในการประกอบการไม่ว่าในด้านการผลิต ด้าน จะฝันให้ไกลขึ้น คือต้องการจะเป็นผู้นำทางเศรษฐกิจในฐานะ การขาย เอื้อให้เกิดการต่อยอดในการผลิตสินค้าและบริการ ผู้ผลิต เราคงต้องการทักษะทางเทคโนโลยีที่ซับซ้อนกว่านั้น ใหม่ออกสู่ตลาดเพื่อสนองความต้องการของผู้บริโภค เกิด ในตะวันตกบางประเทศ เทคโนโลยีไม่ได้เป็นเพียงทักษะ การขยายตัวอย่างกว้างขวางยิ่งขึ้นของ E-commerce เกิด พื้นฐานแต่มีรายวิชาที่สอนเรื่องการพัฒนาซอฟต์แวร์เกิดขึ้น การขยายการจ้างงานและเกิดอาชีพใหม่ๆ เอื้อให้เกิดการ แล้วตั้งแต่ระดับโรงเรียน ตัวอย่างเช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา ลงทุนธุรกิจข้ามพรมแดนมากยิ่งขึ้น และสนับสนุนการเรียนรู้ กลุ่มคนที่ต้องการมีส่วนร่วมในการผลักดันวิทยาการ ของประชาชนซึ่งช่วยส่งเสริมคุณภาพของมนุษย์และแรงงาน คอมพิวเตอร์ให้เข้าไปสู่ระบบการศึกษาในโรงเรียน ซึ่งใช้ชื่อ เช่น การเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต / E-Learning ฯลฯ กลุ่มว่า code.org ได้ทำโครงการ Hour of Code เพื่อให้ คำว่าเศรษฐกิจใหม่แม้จะเกี่ยวข้องกับความทันสมัย แต่โดย นักเรียนมีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการเขียนโค้ดคอมพิวเตอร์ ตัวของมันเองแล้วไม่ได้หมายถึงเทคโนโลยีหรือผลผลิต แต่ มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการกว่า 7 หมื่นแห่ง เข้าถึงนักเรียน หมายถึงความรู้และความคิดสร้างสรรค์ที่จะถูกนำมาใช้เพื่อ กว่า 3 ล้านคน และเมื่อเรียนถึงขั้นที่ 3 (จากทั้งหมด 4 ขั้น) การเปลี่ยนแปลงสังคมไปในทิศทางที่ก้าวหน้า ดังนั้นการมุ่งสู่ เด็กจะเรียนไปถึงเรื่องการคิดเชิงคอมพิวเตอร์ และตรรกะซึ่ง สังคมเศรษฐกิจใหม่จึงเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคน เป็นพื้นฐานในการเขียนโปรแกรม ส่วนประเทศอังกฤษก็มี เป็นหลัก หลกั สตู รการเขยี นโคด้ พน้ื ฐานบรรจเุ ปน็ วชิ าพน้ื ฐานใหน้ กั เรยี น ตามแนวคิด ทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เชื่อว่าชีวิต เริ่มเรียนตั้งแต่ 5 ขวบ ไปจนถึงอายุ 16 ปีเป็นอย่างน้อย ของผู้คนในอนาคตจะอยู่ภายใต้สิ่งแวดล้อมของเทคโนโลยี สังคมที่ตระหนักถึงการมีอยู่ของเทคโนโลยีดิจิทัล ไม่ได้ปรับ ไม่ว่าจะเพื่อใช้แสวงหาความรู้ ติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น และ ตวั รองรบั การใชช้ วี ติ กบั เทคโนโลยเี หลา่ นด้ี ว้ ยการทำใหผ้ คู้ นใช้ 86 เต็มสิบ
1110010100011100110001110010101100101001101010101000000001111100001011110001001110100110011000101101000110110101100110100001111100110001101010001110101000110011010011010110001011100100101011001010110101010011011000101110100011101001010001110101000111011001110000110 เทคโนโลยีเป็นเท่านั้น เพราะการส่งเสริมการใช้งานเป็นเพียง แค่การสร้างผู้บริโภคซึ่งโน้มเอียงไปที่การซื้อสินค้าและบริการ และต้องพึ่งพิงเจ้าของผู้คิดค้นเทคโนโลยีทั้งซอฟต์แวร์และ ฮาร์ดแวร์ แต่ยังมุ่งวางรากฐานด้วยสาระวิชาด้านดิจิทัล โดย สอนให้เด็กๆ และคนรุ่นใหม่รู้จักคิดและเขียน (โปรแกรม) เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยชำนาญ สามารถต่อยอดเป็นผู้ผลิต ผคู้ ดิ คน้ พฒั นาซอฟตแ์ วร์ และกลายเปน็ ผสู้ รา้ งสรรคเ์ ทคโนโลยี ใหม่ๆ ได้อีกด้วย อาจมีผู้แย้งว่าหากไม่มีแรงกระตุ้นจากผู้ซื้อหรือผู้บริโภค การ ผลิตและคิดค้นเทคโนโลยีใหม่ๆ ก็คงเกิดขึ้นได้ยาก นั่นอาจ เป็นจริงอยู่ส่วนหนึ่ง ดังนั้นความสามารถในการพิจารณา หาสมดุลระหว่างการผลิตและการบริโภคจึงเป็นเรื่องที่ทั้ง สังคมจำเป็นต้องเข้ามามีส่วนร่วมและมองเห็นภาพเศรษฐกิจ ด ิจิทัลที่สอดคล้องตรงกันหรือเป็นไปในแนวทางเดียวกัน กระนั้นก็ดี สาระวิชาด้านดิจิทัล หรือ Digital Subject ซึ่ง เกี่ยวโยงกับสาระวิชาหลักของทักษะศตวรรษที่ 21 ทั้งเรื่อง การอ่าน การเขียน และการคำนวณ จะกลายเป็นวิชาพื้นฐาน ที่ต้องเรียนรู้เสมือนภาษาที่สองหรือสามของมนุษย์ และจะ ก่อให้เกิดการสร้างมูลค่า (Value Creation) อย่างมหาศาล ในอนาคต เด็กๆ สามารถเรียนรู้วิธีการเขียนโค้ดแบบง่ายๆ จาก เว็บไซต์ code.org 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 87
1011001110010100011010011011100100011010110001011010101001101101001100110001100110010101110110000011101001001111000101110011001010100101100110011010110110001010101100010111010011010001101011000011011011000110110010010011101100011100100110101011000110101100101100110010011 ทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี (Information, Media and Technology Skills) ตามแนวคิดทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ประกอบด้วย 1) การรู้เท่าทันสารสนเทศ (Information Literacy) โดยเข้าถึงสารสนเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิด ประสิทธิผล และประเมินสารสนเทศได้อย่างมีวิจารณญาณตามสมรรถนะที่เกิดขึ้น สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ สารสนเทศอย่างสร้างสรรค์และตรงกับประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้น จัดการกับสารเทศได้อย่างต่อเนื่องจากแหล่งข้อมูลที่มี อยู่มากมายหลากหลาย และมีความรู้พื้นฐานที่จะประยุกต์ใช้สารสนเทศได้ 2. การร้เู ท่าทันสื่อ (Media Literacy) โดยเข้าใจวิธีการใช้และการผลิตสื่อเพื่อให้ตรงกับเป้าประสงค์ สามารถใช้สื่อ เพื่อตอบสนองต่อความแตกต่างของปัจเจกชน รู้คุณค่าและสร้างจุดเน้น รู้ถึงอิทธิพลของสื่อที่มีต่อการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมของผู้บริโภคสื่อ และมีความรู้พื้นฐานที่จะประยุกต์ใช้สื่อได ้ 3) การรู้เท่าทนั ไอซีที (ICT: Information, Communication and Technology Literacy) โดยใช้เทคโนโลยี เป็นเครื่องมือเพื่อการวิจัย การจัดการองค์กร การประเมิน และการสื่อสารทางสารสนเทศ ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการ สื่อสารและการสร้างเครือข่าย รวมทั้งการเข้าถึงสื่อสังคมได้อย่างเหมาะสม อีกทั้งมีความรู้พื้นฐานในการประยุกต์ใช้ ICT ได้ 88 แหล่งข้อมูล - ทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี สำหรับการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ 21 โดย อนุชา โสมาบุตร จากเว็บไซต์ http://teacherweekly.wordpress.com - Digital Economy โดย วรากรณ์ สามโกเศศ จากเว็บไซต์ www.bangkokbiznews.com เผยแพร่วันที่ 23 กันยายน 2557 แ- ปหูทลา่งงภกาารพปฏ ิวัติดิจิตอล เด็กกับการเขียนโปรแกรม โดย ศิริพงษ์ วิทยวิโรจน์ จากหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน ฉบับวันที่ 15 ธันวาคม 2557 - http://studio.code.org เต็มสิบ
101010010111010100011101001100ทห10101้อา้00110ท01110ง00101เาร00ย000ียก10101น10100าก00111รล10001เรับ11100ีย10010ดน01011้า00011รน01110้แู บ10001(F10110บl01100iดp00111งั้p11000เe11010ดd10100ิม01011C1000110101la00101s11100s01001r11100o01100o00111m10100)01101001101100100110001110100101110011001010100101101010011011100100101010110010 ทุกวันนี้เทคโนโลยีมีอิทธิพลอย่างชัดเจนต่อการเปลี่ยนแปลง ผู้เรียนจากผู้บริโภคเป็นผู้สร้าง และทรัพยากรการเรียนรู้แบบ นวัตกรรมการศึกษาทั้งในด้านเทคโนโลยีและสื่อการเรียน เปิด เป็นต้น การสอน รวมทั้งปรัชญาการศึกษาและรูปแบบการเรียน การสอนที่จำเป็นต้องปรับให้สอดคล้องกับบริบทการเรียนรู้ ในห้องเรียนแบบเก่า เราจะได้เห็นบรรยากาศที่ครูยืนบรรยาย ในยุคดิจิทัล อยู่หน้าห้อง และมีผู้เรียนนั่งฟังอย่างเงียบๆ เป็นระเบียบ จดุ แขง็ ของหอ้ งเรยี นแบบนอ้ี ยทู่ ป่ี ฏสิ มั พนั ธแ์ บบตวั ตอ่ ตวั และ The New Media Consortium และภาคีด้านการศึกษา ความสัมพันธ์เชิงมนุษย์ระหว่างครูกับศิษย์ แต่ในยุคดิจิทัล ได้วเิ คราะหแ์ นวโน้มทางการศกึ ษาวา่ จะเก่ียวข้องกับการเตบิ โต ห้องเรียนแบบเดิมจำเป็นต้องปรับตัว เพราะผู้เรียนซึ่งเป็น ของโซเชยี ลเนต็ เวริ ค์ และสง่ ผลกระทบใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลง Digital Native จะมคี ณุ ลกั ษณะทห่ี ลากหลาย ตา่ งประสบ- หลายประการ อาทิ การเรียนรู้โดยบูรณาการเทคโนโลยี การณ์ ต่างความสนใจ พวกเขามีศักยภาพที่จะเรียนรู้ด้วย ออนไลนเ์ ขา้ กบั การเรยี นรแู้ บบรว่ มมอื การคดิ ใหมเ่ รอ่ื งบทบาท ตนเองผ่านระบบอินเทอร์เน็ต สร้างและถ่ายทอดความรู้ที่ตน ของครูและระบบโรงเรียน การเปลี่ยนแปลงบทบาทของ มีด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย ห้องเรียนจึงควรเป็นพื้นที่สำหรับ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 89
1110001010100011101011001001110110001110011000110010110010101000111010101100111001100010011010100011110001101010001110011101001001110010011100101010110100011001101010001110110011100010100111000101011011000101011011000110110010111000010111010001100101110100101010100111001 แลกเปลี่ยนประสบการณ์การเรียนรู้ระหว่างเพื่อนร่วมเรียน ของการเรียนรูปแบบต่างๆ ที่มีผลต่อการจดจำของผู้เรียน อาทิ การทำโครงงานร่วมกัน หรือการอภิปรายถกเถียง เพื่อ เป็นสิ่งยืนยันอย่างชัดเจนว่า การศึกษาของโลกถึงเวลาที่จะ ต่อยอดความคิดให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น ต้องเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่แล้ว มีการคาดการณ์ไว้ว่า ห้องเรียนอนาคตจะมีลักษณะเป็น หอ้ งเรยี นกลบั ดา้ น (Flipped Classroom) ซง่ึ อาจใหน้ กั เรยี น เรียนเนื้อหาเบื้องต้นด้วยตนเองจากสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ ซึ่งเกิดขึ้นที่ไหนเมื่อไหร่ก็ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออยู่ที่บ้าน ในเวลากลางคืน เพราะเป็นช่วงที่ปลอดจากกิจกรรมอื่นๆ รบกวน สว่ นในหอ้ งเรยี นควรเนน้ กจิ กรรมการเรยี นรทู้ เ่ี นน้ การ แลกเปลี่ยนและอภิปรายกลุ่มเป็นหลัก ซึ่งได้ประโยชน์ทั้ง การเรียนรู้ที่สร้างสรรค์ การเรียนรู้เชิงวิพากษ์ และการเรียนรู้ ทางสังคม โดยสามารถเรียนรู้เนื้อหาได้อย่างไร้ขอบเขตจาก ประสิทธิภาพของการเรียนรูปแบบต่างๆ แหล่งเรียนรู้ที่เรียกว่า MOOCs (Massive Open Online ที่มีผลต่อการจดจำของผู้เรียน Courses) ข้อวิพากษ์สำคัญต่อรูปแบบการศึกษาที่กำลังสอนกันอยู่ทั่ว โลกก็คือ การเรียนการสอนแบบบรรยายและการอ่านหนังสือ ทุกวันนี้ เพียงผู้เรียนมี Mobile Device ก็สามารถตอบ มีผลต่อการจดจำของผู้เรียนได้เพียงน้อยนิด ในขณะที่การ โจทย์การเรียนรู้ด้วยตนเองเพื่อพัฒนาทักษะการคิดได้ครบทั้ง เรยี นร้ดู ้วยรปู ภาพและเสยี งซง่ึ มีอย่ทู ่ัวไปในโลกดจิ ิทัลมีผลต่อ 6 ระดับ ทั้งการจดจำ เข้าใจ ประยุกต์ วิเคราะห์ ประเมินค่า การจดจำไดด้ กี วา่ ยง่ิ หากใชส้ อ่ื การเรยี นรเู้ หลา่ นเ้ี ปน็ เครอ่ื งมอื และสร้างสรรค์ นี่จึงเป็นพลังของเทคโนโลยีดิจิทัลที่จะก่อให้ ประกอบการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วย เกิดความก้าวหน้าในวงการศึกษาและการแสวงหาความรู้ การอภิปรายถกเถียงหรือลงมือทำ กย็ ง่ิ จะมปี ระสทิ ธภิ าพมาก นักการศึกษาจึงเห็นแนวโน้มอนาคตที่ชัดเจนว่า ในระยะเวลา กว่าการศึกษาในรูปแบบเดิม ข้อค้นพบเกี่ยวกับประสิทธิภาพ อันใกล้นี้จะเกิดปรากฏการณ์ BYOD – Bring Your Own 90 เต็มสิบ
1001100101110100011010011001100011101001101100101000000101100101010011001101010110100110101100010101100010101100110111001001001101100101110001001111000011010011001100101110001011100001110110011001011010100111000011001110001100110100101011011001001011110000101101010 Device กลา่ วคอื Mobile Device จะกลายเปน็ อปุ กรณก์ ารเรยี น ที่ผู้เรียนทุกคนจำเป็นต้องมีเพื่อใช้งานทั้งในและนอกห้องเรียน ส่วนในระดับรัฐบาลก็อาจเกิดนโยบายจัดหาอุปกรณ์รวมทั้ง โครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพและมีปริมาณ เพียงพอสำหรับผู้เรียนทุกคน แม้ว่าการศึกษาในยุคดิจิทัลกำลังจะเปลี่ยนแปลงไปมากมาย แต่ ก็ใช่ว่ามนุษย์ในอนาคตควรจะเรียนรู้อยู่ตามลำพังกับสื่อที่ทันสมัย เพราะโดยธรรมชาติแล้วมนษุ ย์ต้องการปฏิสัมพันธ์ การพัฒนาคน ไม่ใช่แค่การทำให้มีสมองดี แต่คนควรจะต้องมีจิตสำนึกที่ดี มีความสร้างสรรค์ นั่นคือมีทั้ง Brain และ Mind อีกทั้ง เทคโนโลยีไม่ได้มีคุณค่าในตัวของมันเอง ไม่ใช่เป้าหมาย ไม่ใช่ กระบวนการ เป็นเพียงเครื่องมืออำนวยความสะดวกเท่านั้น ดงั นน้ั แนวโนม้ เทคโนโลยกี ารศกึ ษายคุ ดจิ ทิ ลั ที่ควรจะเป็น จึงไม่ใช่ iPadagogy Wheel การเรียนการสอนยุคดิจิทัล เพียงแค่มี iPad การนำเทคโนโลยีมาใช้อย่างสุดโต่ง หากแต่เป็น การเรียนรู้แบบ หรือแท็บเล็ต ติดตัวไว้เครื่องเดียว ก็สามารถนำมาใช้เป็นเครื่องมือ ลกู ผสม (Hybrid) ทผ่ี สานจดุ เดน่ ของการศึกษาแบบเก่าและใหม่ สนับสนุนการเรียนรู้ในทุกระดับ ด้วยแอพพลิเคชั่นต่างๆ ที่สามารถ จนเกิดความลงตัวระหว่างเทคโนโลยีและปฏิสัมพันธ์ สติปัญญา โหลดผ่านอุปกรณ์ไร้สาย และการปฏิบัติ สมองและจิตใจ แ หล่งข้อมูล - การประชุมวิชาการนานาชาติ TCU International e-Learning Conference 2014 จัดโดย แหล่งภาพ โครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) หัวข้อ - www.gsu.edu Overcome the Uncertainty of Technology in Education วันที่ 5-6 สิงหาคม 2557 - 3.bp.blogspot.com/-rgvmtdyNNHc/Ua2GIsYizXI/AAAAAAAACEw/ - NMC Horizon Report: 2014 Higher Education Edition/K-12 Edition โดย The New ikGVYP84esw/s1600/Pedagogy+Wheel.jpeg - www.yabbamedia.com/wp-content/uploads/2014/04/The-learning-pyramid-business- Media Consortium bootcamps.png 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 91
011100011101100010101000110011111000M1101011000O01101O0001111010C10100s0110111000ต01011ล01100า01101ด1001010101ว10010ิช11001า01001ใน01101โ01100ล10101ก10001ไ01110ซ00101เบ1101000101อ10011ร00011์ 110010010101101001100101110001011010001110110010101100111000011010001110110100101001100011101100110011100 MOOCs (Massive Open Online Courses) หรือ มู้กส์ ประโยชน์ทางตรงของมู้กส์ ได้แก่ การทำให้ผู้เรียนสามารถ หมายถึงระบบการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ระบบเปิด เข้าถึงความรู้ที่มีคุณภาพจากมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลก สำหรับมหาชน ซึ่งมีลักษณะให้เข้าเรียนได้ไม่จำกัดจำนวนคน สามารถเรียนรู้ในหัวข้อที่ครูไม่ได้สอน หรือต่อยอดสิ่งที่ได้ เป็นระบบเปิดให้กับทุกคนที่อยากเรียนจะต้องได้เรียน โดย เรียนรมู้ าแล้วเพม่ิ เติม สว่ นครกู ส็ ามารถใช้ม้กู สเ์ ปน็ ทรพั ยากร ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเรียน และใช้เทคโนโลยีออนไลน์เป็น การเรียนรู้ในห้องเรียนกลับด้าน หรือปรับปรุงการเรียนการ เครื่องมือ การเรียนด้วยมู้กส์มีระยะเวลาเปิด-ปิด เหมือน สอนให้ทันสมัยและดึงดูดใจผู้เรียน ส่วนประโยชน์ทางอ้อม ห้องเรียนปกติ มีการกำหนดหัวข้อย่อยในรายวิชาไว้แล้ว มี มู้กส์เป็นนวัตกรรมเพื่อสาธารณประโยชน์ ซึ่งได้ขยายโอกาส การวัดและประเมินผล มีการบ้าน มีกิจกรรมให้ผู้เรียนได้ การเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพแก่คนทั่วโลก นอกจากนี้ยัง ทำงานกลุ่ม รวมทั้งให้ผู้เรียนช่วยกันตรวจงาน มู้กส์หลายตัว ช่วยแปลงองค์ความรู้ยากๆ ให้เป็นสื่อการเรียนรู้สาธารณะที่ สามารถให้ผู้เรียนเทียบหลักสูตรกับสถาบันอุดมศึกษาชื่อดัง เข้าใจง่าย และดึงดูดความสนใจทั้งผู้ที่อยู่ในวัยเรียนและ หรือใช้อ้างอิงในการสมัครงานได้ ผู้ที่รักจะแสวงหาความรู้เพิ่มเติม เทคโนโลยนี เ้ี รม่ิ ตน้ เมอ่ื ปี 2008 เมอ่ื หอ้ งเรยี นในมหาวทิ ยาลัย ปัจจุบันมีผู้ผลิตมู้กส์เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ โดยแต่ละแห่งจะจับ Prince Edward Island ซึ่งมีนักศึกษานั่งเรียนในห้องเพียง มือกับมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงระดับโลกในการผลิตสื่อการ 25 คน ได้เปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจอีกนับพันคน สามารถเข้า เรียนการสอน ทั้งนี้ ช่องทางที่บริษัทและมหาวิทยาลัยจะ เรียนออนไลน์ไปด้วยพร้อมกัน เครื่องมือในการทำมู้กส์เป็น สร้างรายได้ ได้แก่ กรณีที่ผู้เรียนต้องการใบรับรองการจบ เทคโนโลยีธรรมดาๆ ที่เราคุ้นเคยกันอยู่ เช่นเว็บไซต์ วิดีโอ หลักสูตร ค่าดำเนินการสอบ การช่วยนำโปรไฟล์ในการเรียน บล็อก ฯลฯ เงื่อนไขในการใช้งานข้อมูล เช่น ให้ใช้งานได้ ไปเผยแพร่กับบริษัทจัดหางาน ฯลฯ อย่างเดียว ให้นำไปเผยแพร่ได้ หรือให้นำไปแก้ไขดัดแปลง ได้ ขึ้นอยู่กับผู้พัฒนาแต่ละราย มู้กส์ในปัจจุบันที่น่าจับตามอง ได้แก่ edX เป็นมู้กส์ที่ได้รับ ความนิยมสูงสุด Coursera เป็นมู้กส์ที่ใหญ่ที่สุด Udacity ได้รับการกล่าวถึงว่าเป็นมู้กส์ที่สนุกและนำเสนอเนื้อหา 92 เต็มสิบ
1011010100010110011011100010011101010001001110101000000111000100111100100100110101100111001001001101010100011101010010110101001101000111101011000010111000110011100010011100011110100101010101110001001101001101101000111010000111010100110110011100011001100101011010100 การเติบโตอย่างรวดเร็วของมู้กส์ 1,250 มิ.ย. 55 ม.ค. 56 มิ.ย. 56 ม.ค. 57 1,000 750 500 250 0 ม.ค. 55 น่าประทับใจ Khan Academy เป็นมู้กส์ที่ทำวิดีโอประกอบ ผู้เรียนด้วยมู้กส์สูงสุดได้แก่ สหรัฐอเมริกา อินเดีย บราซิล การสอนได้เข้าใจง่าย และสนับสนุนกลุ่มผู้เรียนหลายวัย อังกฤษ และสเปน Open 2 study เป็นมู้กส์ที่ออกแบบให้มีความคล่องตัวใน การใช้งานสูง Youtube Education เป็นมู้กส์ของยูทูบที่นำ ทั้งนี้ คุณลักษณะสำคัญของผู้ที่จะเรียนรู้ผ่านระบบมู้กส์ วิดีโอมาจัดระบบเป็นรายวิชาที่หลากหลาย TED.ED เป็น คือ ต้องเป็นผู้ที่มีความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ด้วยตนเอง มู้กส์ที่นำเสนอได้ดึงดูดความสนใจด้วยแอนนิเมชั่นที่สนุก มีแรงจูงใจในการหาความรู้ มีทักษะด้านเทคโนโลยีพื้นฐาน หรือวิทยากรที่มีลีลาการพูดแพรวพราว ฯลฯ มีทัศนะที่เปิดกว้างในการแลกเปลี่ยนความรู้และความคิดกับ ผู้อื่น กรณีของไทยจำเป็นจะต้องมีทักษะภาษาอังกฤษที่ดี สถิติเมื่อปี 2013 ระบุว่ามีมู้กส์ทั่วโลกกว่า 200 แห่ง มี เนื่องจากมู้กส์ส่วนใหญ่ในปัจจุบันมีเนื้อหาเป็นภาษาอังกฤษ หลักสูตรมากกว่า 1,200 หลักสูตร มีผู้สอนกว่า 1,300 คน และหากการเรียนรู้ด้วยมู้กส์เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนใน มีผู้เรียนมากกว่า 10 ล้านคน โดยมีแนวโน้มเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ระบบ ผู้เรียนจะต้องมีวินัยในการเรียน ทำแบบฝึกหัด และ ข้อมูลจาก Coursera ระบุว่า 5 ประเทศแรกที่มีสัดส่วน อภิปรายร่วมกับกลุ่ม 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 93
0110100011101001011011100011010000111110010100110010100110101011001010110001010110110010101001010011100011010110101011001011001001100101110101010011001110000110101001101011100010101110000011100011110100011010011101001100101100110100010100111100101110010010110011100000111 ปจั จบุ นั สำนกั งานคณะกรรมการการอดุ มศกึ ษา (สกอ.) กำลงั อยู่ระหว่างการพัฒนา Thai-moocs โดยใช้ engine ซึ่งเป็น opensource ของ EdX และไดใ้ หท้ นุ สนบั สนนุ มหาวทิ ยาลัย 4 แหง่ ในการพฒั นาเนอ้ื หามกู้ สร์ ะยะนำรอ่ ง ไดแ้ ก่ จฬุ าลงกรณ์ มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ และมหาวิทยาลัยศิลปากร อาทิ หลักสูตรวิถี Coursera ชีวิตมุสลิม หลักสูตรการพัฒนาสมรรถนะบุคลากรด้าน e- มีเนื้อหากว่า 880 learning หลักสูตรการประกอบอาหารของประเทศกลุ่ม รายวิชา จากภาคี AEC หลักสูตรเศรษฐศาสตร์เพื่อการดำเนินชีวิตอย่างมี 117 แห่ง ความสุข เป็นต้น มีผู้เรียนกว่า 10 ล้านคน (สถิติเมื่อเดือน ธันวาคม 2557) คาดว่า Thai-moocs จะสามารถเปิดตัวได้ภายในปี 2558 ระดับสากลว่าวิชา E-learning Professional ที่เคยเปิด ทั้งนี้ สกอ. มีประสบการณ์การพัฒนา E-Teacher, สอนเมื่อปี 2549 ก็เป็นการเรียนออนไลน์ สอบออนไลน์ E-Courseware และ E-Learning มายาวนานในชื่อ และเป็นระบบเปิดสำหรับมหาชนเช่นเดียวกับแนวคิดของ มหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย ซึ่งได้รับการยอมรับในวงวิชาการ มู้กส์ แหล่งข้อมูล 94 - การประชุมวิชาการนานาชาติ TCU International e-Learning Conference 2014 จัดโดยโครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) หัวข้อ Overcome the Uncertainty of Technology in Education วันที่ 5-6 สิงหาคม 2557 - การเสวนาหัวข้อ MOOCs: แหล่งเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ในงานสัมมนาวิชาการ “การประกันคุณภาพการศึกษา” ประจำปี พ.ศ. 2556 โดย สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การ มหาชน) วันที่ 7 พฤษภาคม 2556 วิทยากรผู้เข้าร่วมเสวนา ได้แก่ ผศ.ภก.ดร.อนุชัย ธีระเรียงไชยศรี อ.วรสรวง ดวงจินดา และ รศ.ดร.เด่นพงษ์ สุดภักดี - Dhawal Shah. MOOCs in 2013: Breaking Down the Numbers จาก www.edsurge.com/dhawal-shah เผยแพร่เมื่อ 22 ตุลาคม 2556 - Online learning: Campus 2.0 จากเว็บไซต์ www.nature.com เผยแพร่เมื่อ 13 มีนาคม 2556 แหล่งภาพ - www.clarity-innovations.com/blog/lfisher/move-moocs - www.coursera.org เต็มสิบ
100110110001110010101010101001T01011h00110e1100101100C00000la10101s00101h1101010010o11100f00011D01110i01010g01110it10100a11010li01100z10110a00110ti11100o11000n1110010010011011100001110000111010100110110011001011100000111101010001101010001110011001011100110001100110101011100101001010100011 สบิ ปกี อ่ น สงั คมโลกตา่ งพากนั วติ กกงั วลเรอ่ื ง ความเหลอ่ื มล้ำ ดั้งเดิม แม้แต่กับพ่อแม่และครอบครัวของตัวเอง และใน ในการเข้าถึงเทคโนโลยีสารสนเทศ (Digital Divide) หรือ ทำนองเดยี วกนั เมอ่ื เหลา่ นกั แสวงหาเตบิ โตขน้ึ สรา้ งครอบครวั ช่องว่างระหว่างประชาชนกลุ่มที่สามารถเข้าถึงกับกลุ่มที่มี มีลูกหลานที่กลายมาเป็นคนรุ่นเอ็กซ์ (Generation X) ก็ ข้อจำกัดและไม่มีโอกาสในการเข้าถึง ซึ่งเกิดจากความขาด- เป็นกลุ่มที่มีความคิดความเชื่อและการใช้ชีวิตซึ่งแตกต่างไป แคลนหรือไม่ทั่วถึงของเทคโนโลยี และระดับความสามารถ จากรุ่นพ่อแม่อย่างชัดเจน ในการใช้เทคโนโลยีของประชากรที่ไม่เท่ากัน อันเนื่องมาจาก หลายสาเหตุ เช่น เพศ รายได้ การศึกษา ความเป็นเมืองกับ ชนรุ่นดิจิทัลเป็นคนที่เกิดในยุคมิลเลนเนียมหรือ ค.ศ.2000 ชนบท วัฒนธรรมและชาติพันธุ์ ความบกพร่องหรือพิการ โดยประมาณ เด็กยุคดิจิทัลถูกพัฒนาความคิดจิตใจแบบ ทางร่างกาย เชื่อมโยงหลายมิติ และสมองสามารถจัดการกับข้อมูลหลาก หลายไปพร้อมกันได้แบบคู่ขนาน เด็กเหล่านี้ถูกกระหน่ำด้วย ผ่านไปสิบปี แม้ว่าปัญหาดังกล่าวจะยังไม่หมดสิ้นไป แต่ก็มี สรรพสิ่งจากระบบดิจิทัล สมองพวกเขาจึงปรับเพื่อรองรับ ความพยายามอย่างชัดเจนในการลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำนี้ เทคโนโลยีที่รายล้อมอยู่รอบตัว คุ้นเคยกับเมาส์และการมี ส่งผลให้ความรุนแรงของปัญหาไม่มากอย่างที่คาดการณ์ ปฏิสัมพันธ์ผ่านหน้าจอ เป็น “สมองด้านวัฒนธรรมดิจิทัล” อย่างไรก็ตาม ปัญหาใหม่ที่ไม่ได้มีการพูดถึงในอดีตกำลัง ซึ่งแน่นอนว่าย่อมแตกต่างไปอย่างสิ้นเชิงกับวิธีคิดของ กอ่ ตวั ขน้ึ เชน่ การขาดความเขา้ ใจซง่ึ กนั และกนั ของชนสองรนุ่ ชนรุ่นก่อนหน้าพวกเขา ในช่วงเปลี่ยนผ่านเข้าสู่สังคมแบบดิจิทัล โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ระหว่างชนรุ่นดิจิทัลที่เรียกว่าเป็น Digital Native และ สังคมที่เคลื่อนตัวเข้าสู่การกลายเป็นดิจิทัล (Digitalization) คนรุ่นก่อนหน้าที่เป็น Digital Immigrant กำลังก่อให้เกิดคลื่นของการปะทะกันระหว่างสองฟากฝั่ง นอกจากปรากฏการณ์ของชนสองรุ่นดังกล่าวแล้ว เรายังจะ นค่ี อื รปู การณใ์ หมข่ องปญั หาชอ่ งวา่ งระหวา่ งวยั (Generation ต้องเผชิญกับประเด็นปัญหาที่ยากต่อการตัดสินใจแบบเด็ด Gap) ดังเช่นที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วกับคนรุ่นสงครามโลกกับ ขาดทางใดทางหนึ่ง หรือดีชั่วถูกผิดแบบตายตัว เนื่องจาก พวกที่เกิดยุคหลังสงครามหรือช่วงเบบี้บูม ซึ่งเติบโตขึ้นมา เส้นแบ่งท่เี รม่ิ ไมช่ ดั เจนอนั เนอ่ื งมาจากความซบั ซ้อนของปัญหา กลายเป็นบุปผาชนนักแสวงหาที่ขบถท้าทายต่อจารีตค่านิยม ซึ่งยากจะหาเหตุผลหักล้างจนเกิดข้อยุติ ทำให้เกิดการปะทะ 10 แนวโน้มการอ่านและการเรียนรู้ 95
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208