หลักสูตรสังคม

๔๙ ช้นั ตัวช้ีวดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง ม.๒ ๑. อธิบายและปฏิบัติตนตามกฎหมายท่ี  กฎหมายท่เี ก่ียวขอ งกับตนเอง ครอบครวั เกย่ี วขอ งกบั ตนเอง ครอบครัว ชมุ ชนและ เชน ประเทศ - กฎหมายเก่ยี วกบั ความสามารถของ ผูเยาว - กฎหมายบัตรประจําตวั ประชาชน - กฎหมายเพง เก่ียวกับครอบครวั และ มรดก เชน การหม้นั การสมรส การรับรองบตุ ร การรับบุตรบญุ ธรรม และมรดก  กฎหมายที่เกีย่ วกับชมุ ชนและประเทศ - กฎหมายเก่ียวกบั การอนรุ กั ษธรรมชาติ และสงิ่ แวดลอ ม - กฎหมายเกี่ยวกบั ภาษอี ากร และกรอก แบบแสดงรายการ ภาษเี งนิ ไดบคุ คล ธรรมดา - กฎหมายแรงงาน ๒. เห็นคุณคาในการปฏบิ ตั ิตนตาม  สถานภาพ บทบาท สทิ ธิ เสรภี าพ หนาที่ สถานภาพ บทบาท สิทธิ เสรีภาพ หนาที่ ในฐานะพลเมืองดีตามวถิ ีประชาธปิ ไตย ในฐานะพลเมอื งดตี ามวิถปี ระชาธิปไตย  แนวทางสงเสริมใหป ฏิบัตติ นเปน ๓. วเิ คราะหบทบาท ความสําคญั และ พลเมอื งดตี ามวถิ ีประชาธปิ ไตย ความสัมพนั ธของสถาบันทางสังคม  บทบาท ความสําคญั และความสมั พนั ธ ๔.อธิบายความคลายคลงึ และความ ของสถาบนั ทางสงั คม เชน สถาบัน แตกตา งของวัฒนธรรมไทย และ ครอบครวั สถาบันการศึกษา สถาบัน วฒั นธรรมของประเทศในภูมิภาคเอเชยี ศาสนา สถาบันเศรษฐกิจ สถาบัน เพ่อื นําไปสคู วามเขา ใจอันดีระหวางกัน ทางการเมืองการปกครอง  ความคลายคลึงและความแตกตา งของ วัฒนธรรมไทย และวัฒนธรรมของ ประเทศในภูมภิ าคเอเชียวัฒนธรรม เปนปจ จยั สําคญั ในการสรางความเขา ใจ อันดีระหวา งกัน

๕๐ ช้ัน ตัวชวี้ ัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ม.๓ ๑. อธบิ ายความแตกตางของการกระทํา  ลักษณะการกระทําความผิดทางอาญา ความผดิ ระหวา งคดอี าญาและคดีแพง และโทษ  ลักษณะการกระทาํ ความผดิ ทางแพง และโทษ  ตวั อยางการกระทาํ ความผดิ ทางอาญา เชน ความผดิ เกีย่ วกับทรัพย  ตวั อยา งการทําความผดิ ทางแพง เชน การทําผดิ สญั ญา การทําละเมดิ ๒. มีสว นรวมในการปกปอ งคมุ ครอง  ความหมาย และความสาํ คัญของสิทธิ ผูอ นื่ ตามหลกั สิทธิมนษุ ยชน มนษุ ยชน  การมสี วนรว มคุมครองสิทธมิ นษุ ยชน ตามรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจกั รไทย ตามวาระและโอกาสที่เหมาะสม ๓. อนุรกั ษว ัฒนธรรมไทยและเลือกรบั  ความสําคญั ของวฒั นธรรมไทย วฒั นธรรมสากลท่เี หมาะสม ภูมิปญ ญาไทยและวัฒนธรรมสากล  การอนรุ กั ษว ฒั นธรรมไทยและ ภมู ิปญญาไทยท่ีเหมาะสม  การเลอื กรบั วัฒนธรรมสากลทีเ่ หมาะสม ๔. วิเคราะหปจจยั ทก่ี อใหเ กิดปญ หา  ปจจัยท่กี อ ใหเ กิดความขดั แยง เชน ความขัดแยง ในประเทศ และเสนอ การเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ แนวคดิ ในการลดความขัดแยง สังคม ความเชอื่  สาเหตุปญหาทางสงั คม เชน ปญหา สิง่ แวดลอม ปญหายาเสพติด ปญ หา การทจุ ริต ปญ หาอาชญากรรม ฯลฯ  แนวทางความรวมมือในการลดความ ขดั แยง และการสรา งความสมานฉันท

๕๑ ช้นั ตัวช้ีวดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๕. เสนอแนวคิดในการดํารงชีวติ อยางมี  ปจจัยทสี่ งเสริมการดาํ รงชวี ติ ใหม ี ความสขุ ในประเทศและสงั คมโลก ความสุข เชน การอยรู ว มกนั อยางมี ขันตธิ รรม หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจ พอเพียง เหน็ คณุ คาในตนเอง รุจักมอง โลกในแงดี สรา งทกั ษะทางอารมณ รจู ักบริโภคดว ยปญญา เลอื กรบั -ปฏเิ สธ ขาวและวัตถุตางๆ ปรับปรุงตนเองและ ส่ิงตางๆใหดขี นึ้ อยเู สมอ ม.๔-ม.๖ ๑. วิเคราะหแ ละปฏิบัตติ นตามกฎหมายที่  กฎหมายเพงเกี่ยวกบั นิตกิ รรมสญั ญา เชน เกยี่ วของกับตนเอง ครอบครัว ชุมชน ซือ้ ขาย ขายฝาก เชา ทรพั ย เชา ซ้อื กูย มื ประเทศชาติ และสังคมโลก เงนิ จํานาํ จาํ นอง  กฎหมายอาญา เชน ความผดิ เกี่ยวกบั ทรพั ยความผิดเก่ียวกบั ชีวิตและรา งกาย  กฎหมายอ่ืนท่สี ําคญั เชน รัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจกั รไทยฉบับปจจบุ ัน กฎหมายการรบั ราชการทหาร กฎหมาย ภาษอี ากร กฎหมายคมุ ครองผูบ ริโภค  ขอ ตกลงระหวา งประเทศ เชน ปฏญิ ญา สากลวาดว ยสทิ ธิมนุษยชน กฎหมาย มนุษยธรรมระหวางประเทศ ๒. วเิ คราะหค วามสาํ คญั ของโครงสราง  โครงสรา งทางสังคม ทางสงั คม การขัดเกลาทางสังคม และ - การจดั ระเบียบทางสงั คม การเปลีย่ นแปลงทางสังคม - สถาบนั ทางสังคม  การขดั เกลาทางสงั คม  การเปล่ียนแปลงทางสังคม  การแกป ญหาและแนวทางการพฒั นา ทางสงั คม ๓. ปฏิบตั ติ นและมีสว นสนบั สนนุ ให  คณุ ลกั ษณะพลเมอื งดขี องประเทศชาติ ผูอืน่ ประพฤตปิ ฏิบตั ิเพ่ือเปน พลเมอื งดี และสงั คมโลก เชน ของประเทศชาติ และสงั คมโลก - เคารพกฎหมาย และกตกิ าสังคม - เคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและ บคุ คลอน่ื - มีเหตุผล รับฟง ความคดิ เห็นของผูอืน่

๕๒ ชนั้ ตวั ชี้วดั สาระการเรียนรแู กนกลาง - มีความรับผิดชอบตอ ตนเอง สังคม ชุมชน ประเทศชาติและสงั คม - เขา รว มกจิ กรรมทางการเมือง การปกครอง - มีสว นรว มในการปองกัน แกไข ปญ หาเศรษฐกจิ สังคม การเมอื งการปกครอง ส่งิ แวดลอ ม - มคี ุณธรรมจรยิ ธรรม ใชเ ปน ตัวกําหนดความคดิ ๔. ประเมินสถานการณสิทธมิ นุษยชนใน  ความหมาย ความสําคญั แนวคิดและ ประเทศไทย และเสนอแนวทางพัฒนา หลกั การของสทิ ธมิ นุษยชน  บทบาทขององคกรระหวา งประเทศ ในเวทโี ลกที่มผี ลตอประทศไทย  สาระสําคญั ของปฏญิ ญาสากลวา ดวย สทิ ธิมนษุ ยชน  บทบญั ญัติของรฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย ฉบับปจจุบัน เก่ียวกับสิทธิมนษุ ยชน  ปญ หาสทิ ธมิ นุษยชนในประเทศ และแนวทางแกปญหาและพัฒนา ๕. วเิ คราะหความจาํ เปนทีต่ อ งมกี าร  ความหมายและความสําคัญของวฒั นธรรม ปรับปรงุ เปล่ียนแปลงและอนรุ ักษ  ลกั ษณะและ ความสาํ คญั ของวัฒนธรรม วัฒนธรรมไทยและเลอื กรบั วฒั นธรรม ไทยทส่ี าํ คญั สากล  การปรับปรงุ เปลย่ี นแปลงและอนุรกั ษ วฒั นธรรมไทย  ความแตกตางระหวา งวฒั นธรรมไทยกบั วัฒนธรรมสากล  แนวทางการอนุรกั ษวัฒนธรรมไทย ทด่ี ีงาม  วิธกี ารเลอื กรบั วฒั นธรรมสากล

๕๓ สาระท่ี ๒ หนา ทพ่ี ลเมือง วฒั นธรรม และการดาํ เนนิ ชีวติ ในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๒ เขา ใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปจ จบุ นั ยึดม่นั ศรัทธาและธาํ รงรกั ษา ไวซ ึง่ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตรยิ ท รงเปนประมขุ ชน้ั ตวั ชวี้ ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง ป.๑ ๑. บอกโครงสรา ง บทบาทและหนาท่ี  โครงสรา งของครอบครวั และ ของสมาชิกในครอบครวั และโรงเรียน ความสมั พันธของบทบาท หนา ทข่ี อง สมาชกิ ในครอบครัว  โครงสรางของโรงเรยี น ความสัมพนั ธของ บทบาท หนาทีข่ องสมาชกิ ในโรงเรยี น ๒. ระบุบทบาท สทิ ธิ หนาทข่ี องตนเอง  ความหมายและความแตกตา งของอาํ นาจ ในครอบครัวและโรงเรยี น ตามบทบาท สทิ ธิ หนา ทใ่ี นครอบครัวและ โรงเรียน  การใชอาํ นาจในครอบครวั ตามบทบาท สิทธิหนาที่ ๓. มสี ว นรวมในการตัดสนิ ใจและทํา  กจิ กรรมตามกระบวนการประชาธิปไตย กจิ กรรมในครอบครวั และโรงเรยี นตาม ในครอบครัว เชน การแบงหนาทคี่ วาม กระบวนการประชาธปิ ไตย รบั ผดิ ชอบในครอบครัว การรบั ฟง และ แสดงความคิดเห็น  กจิ กรรมตามกระบวนการประชาธิปไตย ในโรงเรียน เชน เลือกหวั หนาหอ ง ประธานชุมนุม ประธานนกั เรยี น ป.๒ ๑. อธิบายความสัมพนั ธข องตนเอง และ  ความสมั พนั ธของตนเอง และสมาชกิ ใน สมาชกิ ในครอบครัวในฐานะเปน สวน ครอบครัวกบั ชุมชน เชน การชว ยเหลอื หนึง่ ของชุมชน กจิ กรรมของชุมชน ๒. ระบุผูมบี ทบาท อาํ นาจในการ  ผูมีบทบาท อํานาจในการตัดสนิ ใจ ตดั สินใจในโรงเรยี น และชุมชน ในโรงเรยี น และชุมชน เชน ผูบริหาร สถานศึกษา ผูนําทองถิน่ กํานนั ผูใหญบา น ป.๓ ๑. ระบบุ ทบาทหนา ทขี่ องสมาชิกของ  บทบาทหนาที่ของสมาชกิ ในชมุ ชน ชุมชนในการมีสวนรวมในกิจกรรม  การมีสวนรวมในกจิ กรรมตา ง ๆ ตาม ตาง ๆ ตามกระบวนการประชาธิปไตย กระบวนการประชาธปิ ไตย

๕๔ ช้ัน ตัวชว้ี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง ๒. วิเคราะหค วามแตกตา งของ  การออกเสยี งโดยตรงและการเลอื ก กระบวนการการตัดสนิ ใจในชน้ั เรยี น/ ตวั แทนออกเสียง โรงเรยี นและชมุ ชนโดยวิธกี ารออกเสยี ง โดยตรงและการเลอื กตวั แทนออกเสียง ๓. ยกตวั อยา งการเปล่ยี นแปลงในชั้น  การตัดสินใจของบุคคลและกลมุ ท่มี ีผลตอ เรียน/โรงเรยี นและชุมชนทเี่ ปน ผลจาก การเปลยี่ นแปลงในชน้ั เรียน โรงเรยี น และ การตัดสินใจของบคุ คลและกลุม ชมุ ชน - การเปลยี่ นแปลงในช้ันเรียน เชน การเลอื กหัวหนา หอง การเลอื ก คณะกรรมการหอ งเรยี น - การเปล่ียนแปลงในโรงเรียน เชน เลือก  ประธานนักเรียน เลือกคณะกรรมการ นกั เรียน  การเปล่ียนแปลงในชุมชน เชน การเลอื ก ผูใ หญบ าน กาํ นนั สมาชกิ อบต. อบจ. ป.๔ ๑. อธบิ ายอํานาจอธปิ ไตยและ  อาํ นาจอธปิ ไตย ความสําคัญของระบอบประชาธิปไตย  ความสําคญั ของการปกครองตามระบอบ ประชาธปิ ไตย ๒. อธิบายบทบาทหนาที่ของพลเมืองใน  บทบาทหนา ทขี่ องพลเมอื งในกระบวนการ กระบวนการเลอื กตง้ั เลือกต้ัง ท้ังกอนการเลอื กตั้ง ระหวา งการ เลือกตั้ง หลังการเลือกตัง้ ๓. อธบิ ายความสําคญั ของสถาบัน  สถาบันพระมหากษัตรยิ ในสังคมไทย พระมหากษัตรยิ ต ามระบอบ  ความสําคัญของสถาบันพระมหากษตั รยิ  ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตรยิ ท รง ในสงั คมไทย เปน ประมขุ ป.๕ ๑. อธบิ ายโครงสราง อํานาจ หนา ท่ีและ  โครงสรางการปกครองในทอ งถิ่น เชน ความสําคญั ของการปกครองสว นทอ งถน่ิ อบต. อบจ. เทศบาล และการปกครอง พเิ ศษ เชน พัทยา กทม.  อํานาจหนาที่และความสําคัญของ การปกครองสวนทอ งถน่ิ

๕๕ ชัน้ ตวั ช้วี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง ๒. ระบุบทบาทหนาท่ี และวธิ ีการเขา  บทบาทหนา ท่ี และวธิ ีการเขา ดาํ รง ดํารงตาํ แหนงของผูบรหิ ารทอ งถิ่น ตาํ แหนง ของผบู ริหารทองถ่นิ เชนนายก อบต. นายกเทศมนตรี นายก อบจ. ผวู า ราชการ กทม. ๓. วเิ คราะหป ระโยชนท ี่ชุมชน จะไดรบั  องคกรปกครองสวนทองถิ่นกบั บริการ จากองคก รปกครองสวนทอ งถนิ่ สาธารณประโยชนใ นชุมชน ป.๖ ๑. เปรยี บเทยี บบทบาท หนาท่ขี อง  บทบาท หนา ท่ี ขององคกรปกครองสวน องคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ และรฐั บาล ทองถนิ่ และรัฐบาล ๒. มสี วนรว มในกิจกรรมตา งๆ ท่ี  กิจกรรมตางๆ เพ่อื สงเสรมิ ประชาธปิ ไตย สงเสรมิ ประชาธปิ ไตยในทองถิน่ และ ในทองถนิ่ และประเทศ ประเทศ ๓. อภิปรายบทบาท ความสาํ คัญในการ  การมสี ว นในการออกกฎหมาย ระเบียบ ใชสทิ ธอิ อกเสียงเลอื กต้งั ตามระบอบ กตกิ า การเลอื กต้งั ประชาธปิ ไตย  สอดสองดูแลผูมีพฤตกิ รรมการกระทาํ ผิด การเลอื กต้งั และแจง ตอ เจา หนาที่ ผูรับผดิ ชอบ  ตรวจสอบคณุ สมบัติ  การใชส ทิ ธิออกเสยี งเลือกต้งั ตามระบอบ ประชาธปิ ไตย ม.๑ ๑. อธบิ ายหลกั การ เจตนารมณ  หลกั การ เจตนารมณ โครงสราง และ โครงสราง และสาระสาํ คญั ของ สาระสําคัญของรฐั ธรรมนูญแหง รัฐธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทย ราชอาณาจกั รไทย ฉบับปจจบุ ัน ฉบับปจ จบุ นั โดยสงั เขป ๒. วเิ คราะหบทบาทการถวงดลุ ของ  การแบงอาํ นาจ และการถว งดุลอาํ นาจ อาํ นาจอธิปไตยในรฐั ธรรมนญู แหง อธิปไตยทง้ั ๓ ฝา ย คอื นติ บิ ญั ญัติ บริหาร ราชอาณาจักรไทย ฉบับปจ จุบนั ตลุ าการ ตามที่ระบใุ นรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทยฉบบั ปจ จบุ นั ๓. ปฏบิ ัตติ นตามบทบญั ญัตขิ อง  การปฏบิ ตั ิตนตามบทบญั ญัตขิ อง รฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทย ฉบบั รฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยฉบับ ปจ จุบันท่ีเกย่ี วของกับตนเอง ปจ จบุ นั เกยี่ วกับสทิ ธิ เสรภี าพและหนา ท่ี

๕๖ ช้ัน ตัวชว้ี ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ม.๒ ๑. อธบิ ายกระบวนการในการตรา  กระบวนการในการตรากฎหมาย กฎหมาย - ผูมีสิทธิเสนอรางกฎหมาย - ขน้ั ตอนการตรากฎหมาย - การมีสวนรว มของประชาชนใน กระบวนการตรากฎหมาย ๒. วเิ คราะหข อ มลู ขา วสารทางการเมือง  เหตุการณ และการเปล่ียนแปลงสําคัญของ การปกครองทีม่ ผี ลกระทบตอสงั คมไทย ระบอบการปกครองของไทย สมยั ปจ จบุ นั  หลกั การเลือกขอมูล ขา วสาร ม.๓ ๑. อธบิ ายระบอบการปกครองแบบตางๆ  ระบอบการปกครอง แบบตา งๆ ทใี่ ชใน ทใี่ ชในยุคปจ จบุ นั ยุคปจ จุบัน เชน การปกครองแบบ  เผดจ็ การ การปกครองแบบประชาธปิ ไตย  เกณฑก ารตดั สินใจ ๒. วิเคราะห เปรยี บเทียบระบอบการ  ความแตกตาง ความคลายคลึงของการ ปกครองของไทยกับประเทศอื่นๆ ที่มี ปกครองของไทย กบั ประเทศอ่นื ๆ ท่มี ี การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย ๓. วิเคราะหร ัฐธรรมนญู ฉบับปจ จุบนั ใน  บทบัญญตั ขิ องรฐั ธรรมนญู ในมาตราตางๆ มาตราตางๆ ทเ่ี กย่ี วขอ งกับการเลอื กต้งั ทเ่ี กี่ยวขอ งกบั การเลือกตัง้ การมสี ว นรว ม การมสี ว นรวม และการตรวจสอบการใช และการตรวจสอบการใชอ ํานาจรัฐ อํานาจรฐั  อาํ นาจหนาทข่ี องรฐั บาล  บทบาทสําคัญของรัฐบาลในการบรหิ าร ราชการแผนดิน  ความจาํ เปนในการมีรฐั บาลตามระบอบ ประชาธปิ ไตย ๔. วเิ คราะหประเด็น ปญหาท่เี ปน  ประเด็น ปญหาและผลกระทบทีเ่ ปน อปุ สรรคตอ การพฒั นาประชาธปิ ไตยของ อปุ สรรคตอ การพัฒนาประชาธปิ ไตยของ ประเทศไทยและเสนอแนวทางแกไข ประเทศไทย  แนวทางการแกไ ขปญ หา

๕๗ ช้นั ตวั ช้วี ดั สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ม.๔-ม.๖ ๑. วิเคราะหป ญ หาการเมืองที่สาํ คัญใน  ปญ หาการเมืองสําคัญทเี่ กดิ ขนึ้ ประเทศ จากแหลง ขอ มลู ตางๆ พรอ มท้งั ภายในประเทศ เสนอแนวทางแกไข  สถานการณก ารเมอื งการปกครอง ของสังคมไทย และสงั คมโลก และ การประสานประโยชนรวมกัน  อิทธพิ ลของระบบการเมอื งการปกครอง ท่มี ีผลตอการดาํ เนนิ ชวี ิตและความสัมพนั ธ ระหวางประเทศ ๒. เสนอแนวทาง ทางการเมอื งการ  การประสานประโยชนรว มกนั ระหวาง ปกครองท่นี าํ ไปสคู วามเขา ใจ และ ประเทศ เชน การสรางความสัมพนั ธ การประสานประโยชนร ว มกนั ระหวาง ระหวางไทยกบั ประเทศตา ง ๆ ประเทศ  การแลกเปลย่ี นเพ่อื ชว ยเหลอื และสงเสริม ดานวัฒนธรรม การศึกษา เศรษฐกจิ สังคม ๓. วเิ คราะหค วามสําคญั และ ความจาํ เปน  การปกครองตามระบอบประชาธิปไตย ท่ีตอ งธาํ รงรกั ษาไวซึง่ การปกครองตาม อนั มีพระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมขุ ระบอบประชาธปิ ไตย อนั มีพระมหากษัตริย - รปู แบบของรฐั ทรงเปนประมุข - ฐานะและพระราชอาํ นาจของ พระมหากษัตริย ๔. เสนอแนวทางและมีสว นรว มในการ  การตรวจสอบการใชอ ํานาจรัฐ ตาม ตรวจสอบการใชอ ํานาจรฐั รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย ฉบับ ปจ จุบัน ทมี่ ผี ลตอ การเปลย่ี นแปลงทาง สงั คม เชน การตรวจสอบโดยองคก รอสิ ระ การตรวจสอบโดยประชาชน

๕๘ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส ๓.๑ เขาใจและสามารถบริหารจัดการทรพั ยากรในการผลติ และการบริโภค การใชท รพั ยากร ทม่ี ีอยูจํากัดไดอ ยางมีประสทิ ธภิ าพและคมุ คา รวมทง้ั เขา ใจหลักการของเศรษฐกจิ พอเพียง เพ่ือการดํารงชีวิตอยา งมดี ลุ ยภาพ ช้ัน ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ป.๑ ๑. ระบสุ นิ คา และบรกิ ารท่ใี ชป ระโยชน  สินคาและบริการทใี่ ชอ ยใู นชวี ิตประจําวนั ในชีวติ ประจําวัน เชน ดินสอ กระดาษ ยาสีฟน  สนิ คา และบริการทไ่ี ดม าโดยไมใชเงิน เชน มผี ใู หห รือการใชข องแลกของ  สินคาและบรกิ ารท่ไี ดม าจากการใชเ งนิ ซื้อ  ใชป ระโยชนจากสนิ คาและบรกิ ารใหค มุ คา ๒. ยกตวั อยา งการใชจ า ยเงินในชวี ติ  การใชจายเงนิ ในชวี ิตประจําวันเพอื่ ซื้อสินคา ประจําวันท่ไี มเกนิ ตัวและเห็นประโยชน และบริการ ของการออม  ประโยชนข องการใชจายเงินท่ไี มเ กนิ ตัว  ประโยชนข องการออม  โทษของการใชจายเงนิ เกินตวั  วางแผนการใชจ าย ๓. ยกตวั อยา งการใชทรัพยากรใน  ทรัพยากรทีใ่ ชในชวี ิตประจาํ วนั เชน ดนิ สอ ชวี ิตประจาํ วนั อยางประหยัด กระดาษ เสือ้ ผา อาหาร  ทรัพยากรสวนรวม เชน โตะ เกาอี้ นกั เรยี น สาธารณปู โภคตา ง ๆ  วธิ กี ารใชทรัพยากรทงั้ ของสวนตัวและ สวนรวมอยา งถกู ตอง และประหยัดและ คมุ คา ป.๒ ๑. ระบทุ รัพยากรท่นี าํ มาผลติ สนิ คา และ  ทรัพยากรทนี่ ํามาใชใ นการผลิตสินคาและ บรกิ ารทีใ่ ชในชีวติ ประจําวัน บริการท่ใี ชใ นครอบครัวและโรงเรยี น เชน ดนิ สอและกระดาษทีผ่ ลติ จากไม รวมทง้ั เครือ่ งจกั รและแรงงานการผลติ  ผลของการใชท รัพยากรในการผลติ ท่ี หลากหลายทมี่ ตี อราคา คณุ คา และ ประโยชนข องสินคาและบรกิ าร รวมทั้ง สิ่งแวดลอม

๕๙ ช้นั ตัวชี้วดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ๒. บอกทมี่ าของรายไดแ ละรายจายของ  การประกอบอาชพี ของครอบครวั ตนเองและครอบครวั  การแสวงหารายไดที่สุจรติ และเหมาะสม  รายไดและรายจายในภาพรวมของครอบครวั  รายไดและรายจา ยของตนเอง ๓. บันทึกรายรับรายจา ยของตนเอง  วธิ ีการทําบัญชรี ายรับรายจายของตนเอง อยางงาย ๆ  รายการของรายรับที่เปนรายไดทีเ่ หมาะสม และไมเ หมาะสม  รายการของรายจายทเี่ หมาะสมและ ไมเหมาะสม ๔. สรปุ ผลดขี องการใชจา ยที่เหมาะสม  ทมี่ าของรายไดท ี่สุจริต กับรายไดแ ละการออม  การใชจา ยท่ีเหมาะสม  ผลดขี องการใชจายทีเ่ หมาะสมกับรายได  การออมและผลดขี องการออม  การนําเงนิ ทีเ่ หลือมาใชใ หเกดิ ประโยชน เชน การชว ยเหลอื สาธารณกศุ ล ป.๓ ๑. จําแนกความตอ งการและความจาํ เปน  สนิ คาท่จี าํ เปนในการดาํ รงชวี ติ ท่ี เรยี กวา ในการใชสินคา และบริการในการดาํ รง ปจ จยั ๔ ชีวิต  สนิ คาทเ่ี ปน ความตองการของมนุษยอาจ เปน สินคาทจ่ี าํ เปน หรือไมจาํ เปนตอ การ ดาํ รงชวี ติ  ประโยชนแ ละคุณคา ของสินคา และบรกิ าร ท่สี นองความตอ งการของมนษุ ย  หลกั การเลือกสินคาที่จาํ เปน  ความหมายของผูผ ลิตและผบู รโิ ภค ๒. วเิ คราะหการใชจ า ยของตนเอง  ใชบ ญั ชรี บั จา ยวิเคราะหการใชจายทจี่ าํ เปน และเหมาะสม  วางแผนการใชจ ายเงนิ ของตนเอง  วางแผนการแสวงหารายไดท่ีสจุ ริตและ เหมาะสม  วางแผนการนาํ เงนิ ทเี่ หลือจายมาใชอ ยา ง เหมาะสม

๖๐ ชน้ั ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรูแ กนกลาง ๓.อธิบายไดวา ทรพั ยากรท่มี ีอยจู ํากัดมีผล  ความหมายของผูผลิตและผบู รโิ ภค ตอการผลติ และบริโภคสนิ คา และบรกิ าร  ความหมายของสินคา และบรกิ าร  ปญ หาพื้นฐานทางเศรษฐกจิ ทเี่ กิดจากความ หายากของทรัพยากรกับความตอ งการของ มนษุ ยทม่ี ีไมจ าํ กดั ป.๔ ๑. ระบปุ จ จัยทีม่ ผี ลตอการเลอื กซ้อื สินคา  สนิ คาและบริการท่ีมีอยหู ลากหลายในตลาด และบรกิ าร ท่มี ีความแตกตา งดานราคาและคณุ ภาพ  ปจ จัยทมี่ ผี ลตอ การเลอื กซ้อื สนิ คาและบริการ ที่มมี ากมาย ซ่ึงข้นึ อยกู บั ผซู ้อื ผูขาย และ ตัวสนิ คา เชน ความพึงพอใจของผูซ้ือ ราคา สนิ คา การโฆษณา คุณภาพของสินคา ๒. บอกสทิ ธิพ้นื ฐานและรกั ษา  สทิ ธพิ ื้นฐานของผบู ริโภค ผลประโยชนของตนเองในฐานะ  สินคาและบริการทมี่ ีเคร่อื งหมายรบั รอง ผูบริโภค คณุ ภาพ  หลักการและวิธกี ารเลอื กบรโิ ภค ๓. อธิบายหลกั การของเศรษฐกิจพอเพยี ง  หลกั การของเศรษฐกิจพอเพียง และนําไปใชใ นชีวติ ประจาํ วันของตนเอง  การประยุกตใ ชเ ศรษฐกิจพอเพยี งในการ ดํารงชีวติ เชน การแตงกาย การกนิ อาหาร การใชจ าย ป.๕ ๑. อธิบายปจจยั การผลิตสนิ คาและ  ความหมายและประเภทของปจจัยการผลิต บริการ ประกอบดว ย ที่ดิน แรงงาน ทุนและ ผปู ระกอบการ  เทคโนโลยีในการผลิตสนิ คาและบริการ  ปจ จยั อื่น ๆ เชน ราคาน้ํามนั วัตถุดิบ  พฤติกรรมของผูบริโภค  ตัวอยางการผลติ สินคาและบริการท่มี ีอยใู น ทอ งถ่ินหรอื แหลงผลติ สินคา และบรกิ ารใน ชุมชน ๒. ประยกุ ตใ ชแนวคิดของปรัชญาของ  หลกั การปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพยี งในการทํากจิ กรรม  การประยุกตใ ชป รัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ตา ง ๆ ในครอบครวั โรงเรียนและชมุ ชน ในกจิ กรรมตา ง ๆ ในครอบครวั โรงเรยี น

๖๑ ช้นั ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง และชุมชน เชนการประหยดั พลังงานและ คา ใชจ า ยในบา น โรงเรียน การวางแผนการ ผลิตสินคาและบริการเพ่ือลดความสญู เสยี ทุกประเภท การใชภิปญญาทองถน  ตวั อยา งการผลติ สินคาและบริการในชมุ ชน เชน หนึง่ ตาํ บลหนงึ่ ผลิตภณั ฑหรอื โอทอ ป ๓. อธบิ ายหลกั การสาํ คญั และประโยชน  หลกั การและประโยชนข องสหกรณ ของสหกรณ  ประเภทของสหกรณโดยสังเขป  สหกรณในโรงเรยี น (เนน ฝกปฏิบัตจิ ริง)  การประยุกตห ลกั การของสหกรณมาใชใ น ชีวติ ประจําวนั ป.๖ ๑. อธิบายบทบาทของผผู ลติ ที่มีความ  บทบาทของผูผ ลติ ท่ีมคี ณุ ภาพ เชน รับผดิ ชอบ คํานงึ ถงึ สงิ่ แวดลอ ม มจี รรยาบรรณ ความรับผิดชอบตอสังคม วางแผนกอ นเร่ิม ๒. อธิบายบทบาทของผบู รโิ ภค ลงมือทํากิจกรรมตาง ๆ เพ่ือลดความ ที่รูเทาทัน ผดิ พลาดและการสูญเสีย ฯลฯ  ทศั นคติในการใชทรพั ยากรอยางมี ประสิทธภิ าพและประสิทธผิ ล  ประโยชนข องการผลติ สนิ คาท่ีมคี ุณภาพ  คณุ สมบัตขิ องผบู ริโภคที่ดี ๓. บอกวิธีและประโยชนข องการใช  พฤตกิ รรมของผูบ รโิ ภคที่บกพรอ ง ทรพั ยากรอยางย่งั ยืน  คณุ คาและประโยชนของผบู รโิ ภคที่รูเ ทาทัน ทมี่ ีตอตนเอง ครอบครัวและสังคม  ความหมาย และความจาํ เปน ของทรพั ยากร  หลกั การและวิธใี ชท รัพยากรใหเ กิด ประโยชนสงู สดุ (ลดการสญู เสยี ทกุ ประเภท)  วิธกี ารสรางจิตสาํ นกึ ใหคนในชาตริ ูคณุ คา ของทรพั ยากรท่ีมอี ยจู าํ กดั  วางแผนการใชทรพั ยากร โดยประยุกตเ ทคนคิ และวธิ ีการใหม ๆ ใหเกิดประโยชนแ กส ังคม และประเทศชาติ และทันกับสภาพทาง เศรษฐกิจและสงั คม

๖๒ ช้ัน ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ม.๑ ๑. อธิบายความหมายและความสาํ คัญ  ความหมายและความสําคญั ของ ของเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตรเบ้ืองตน  ความหมายของคําวาทรพั ยากรมีจาํ กัดกบั ความตอ งการมไี มจ ํากดั ความขาดแคลน การเลอื กและคาเสยี โอกาส ๒. วเิ คราะหคานยิ มและพฤตกิ รรมการ  ความหมายและความสาํ คญั ของการบริโภค บริโภคของคนในสงั คมซ่งึ สง ผลตอ อยา งมปี ระสิทธิภาพ เศรษฐกิจของชุมชนและประเทศ  หลักการในการบริโภคที่ดี  ปจ จยั ทีม่ อี ทิ ธิพลตอ พฤตกิ รรมการบริโภค  คานยิ มและพฤติกรรมของการบรโิ ภคของ คนในสงั คมปจ จบุ ัน รวมทงั้ ผลดีและผลเสีย ของพฤตกิ รรมดงั กลา ว ๓. อธิบายความเปน มาหลักการและ  ความหมายและความเปน มาของปรชั ญาของ ความสําคญั ของปรชั ญาของเศรษฐกิจ เศรษฐกิจพอเพยี ง พอเพียงตอสังคมไทย  ความเปนมาของเศรษฐกจิ พอเพียง และ หลักการทรงงานของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห วั รวมท้งั โครงการตาม พระราชดําริ  หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง  การประยุกตใ ชป รชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ในการดาํ รงชีวติ  ความสําคญั คุณคา และประโยชนของ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงตอสังคมไทย ม.๒ ๑. วิเคราะหป จจัยท่มี ีผลตอ การลงทนุ  ความหมายและความสาํ คัญของการลงทนุ และการออม และการออมตอ ระบบเศรษฐกจิ  การบรหิ ารจัดการเงินออมและการลงทุน ภาคครัวเรอื น  ปจจยั ของการลงทนุ และการออมคือ อตั รา ดอกเบี้ย รวมทั้งปจจัยอืน่ ๆ เชน คา ของเงิน เทคโนโลยี การคาดเดาเกีย่ วกบั อนาคต  ปญหาของการลงทุนและการออมใน สังคมไทย

๖๓ ช้นั ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๒. อธิบายปจจัยการผลติ สนิ คา และ  ความหมาย ความสาํ คญั และหลกั การผลิต บริการ และปจ จัยทมี่ อี ิทธิพลตอ การผลิต สนิ คา และบรกิ ารอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ สนิ คา และบรกิ าร  สํารวจการผลติ สินคาในทอ งถนิ่ วา มกี ารผลติ อะไรบาง ใชว ธิ ีการผลิตอยา งไร มีปญ หา ดา นใดบาง  มีการนาํ เทคโนโลยอี ะไรมาใชท ม่ี ผี ลตอ การผลิตสินคาและบริการ  นาํ หลักการผลิตมาวเิ คราะหก ารผลิตสนิ คา และบริการในทอ งถิ่นทงั้ ดา นเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอ ม ๓. เสนอแนวทางการพฒั นาการผลติ ใน  หลักการและเปาหมายปรัชญาของเศรษฐกิจ ทอ งถ่ินตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง พอเพียง  สํารวจและวิเคราะหป ญ หาการผลิตสินคา และบริการในทอ งถ่ิน  ประยุกตใชป รัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงใน การผลติ สินคาและบรกิ ารในทองถิ่น ๔. อภปิ รายแนวทางการคมุ ครองสิทธิ  การรักษาและคุม ครองสิทธปิ ระโยชนของ ของตนเองในฐานะผูบ รโิ ภค ผูบริโภค  กฎหมายคมุ ครองสทิ ธผิ บุ ริโภคและ หนวยงานทเ่ี กย่ี วขอ ง  การดําเนนิ กิจกรรมพทิ กั ษส ิทธิและ ผลประโยชนตามกฎหมายในฐานะผูบ รโิ ภค  แนวทางการปกปองสทิ ธิของผบู ริโภค ม.๓ ๑. อธิบายกลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ  ความหมายและประเภทของตลาด  ความหมายและตัวอยางของอุปสงคและอุปทาน  ความหมายและความสําคัญของกลไกราคา และการกาํ หนดราคาในระบบเศรษฐกจิ  หลกั การปรบั และเปล่ยี นแปลงราคาสินคา และบริการ ๒. มีสว นรว มในการแกไขปญหาและ  สํารวจสภาพปจ จบุ นั ปญหาทองถิ่นทง้ั พฒั นาทอ งถ่ินตามปรัชญาของเศรษฐกจิ ทางดานสังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดลอ ม พอเพยี ง  วเิ คราะหป ญ หาของทอ งถิน่ โดยใชปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพียง  แนวทางการแกไ ขและพัฒนาทอ งถิ่นตาม ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

๖๔ ชน้ั ตัวชีว้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ม.๔–ม.๖ ๓. วเิ คราะหค วามสัมพนั ธร ะหวา ง แนวคดิ เศรษฐกิจพอเพียงกบั ระบบ  แนวคิดของเศรษฐกิจพอเพยี งกับการพฒั นาใน สหกรณ ระดบั ตา งๆ ๑. อภปิ รายการกาํ หนดราคาและคา จาง ในระบบเศรษฐกจิ  หลักการสาํ คญั ของระบบสหกรณ  ความสัมพันธร ะหวา งแนวคดิ เศรษฐกิ ๒. ตระหนกั ถงึ ความสาํ คัญของปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพยี งทมี่ ีตอเศรษฐกจิ พอเพียงกับหลกั การและระบบของสหกรณ สงั คมของประเทศ เพอ่ื ประยุกตใชในการพัฒนาเศรษฐกิจชมุ ชน ๓. ตระหนักถงึ ความสาํ คญั ของระบบ  ระบบเศรษฐกจิ ของโลกในปจจุบัน ผลดีและ สหกรณใ นการพฒั นาเศรษฐกจิ ในระดบั ผลเสยี ของระบบเศรษฐกจิ แบบตา งๆ ชมุ ชนและประเทศ  ตลาดและประเภทของตลาด ขอ ดแี ละ ขอเสยี ของตลาดประเภทตา ง ๆ  การกาํ หนดราคาตามอุปสงค และอุปทาน การกาํ หนดราคาในเชงิ กลยทุ ธทีม่ ใี นสังคมไทย  การกําหนดคาจาง กฎหมายท่เี ก่ียวของและ อตั ราคาจา งแรงงานในสงั คมไทย  บทบาทของรัฐในการแทรกแซงราคา และการ ควบคมุ ราคาเพอื่ การแจกจา ย และจดั สรรในทาง เศรษฐกจิ  การประยกุ ตใ ชเ ศรษฐกิจพอเพียง ในการดําเนินชีวติ ของตนเอง และครอบครวั  การประยุกตใชเ ศรษฐกจิ พอเพียงใน ภาคเกษตร อุตสาหกรรม การคาและบรกิ าร  ปญหาการพัฒนาประเทศที่ผา นมา โดย การศึกษาวเิ คราะหแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมฉบบั ที่ผานมา  การพฒั นาประเทศทน่ี ําปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงมาใช ในการวางแผนพฒั นา เศรษฐกิจ และสงั คมฉบับปจ จบุ ัน  ววิ ัฒนาการของสหกรณในประเทศไทย  ความหมายความสําคญั และหลกั การของระบบ สหกรณ  ตัวอยา งและประเภทของสหกรณในประเทศไทย  ความสาํ คัญของระบบสหกรณใ นการพัฒนา เศรษฐกจิ ในชมุ ชนและประเทศ

ช้ัน ตัวช้วี ดั ๖๕ ๔. วิเคราะหป ญหาทางเศรษฐกจิ ในชมุ ชนและเสนอแนวทางแกไ ข สาระการเรยี นรแู กนกลาง  ปญหาทางเศรษฐกิจในชุมชน  แนวทางการพฒั นาเศรษฐกิจของชมุ ชน  ตัวอยางของการรวมกลมุ ทีป่ ระสบ ความสาํ เร็จในการแกป ญหาทางเศรษฐกิจ ของชมุ ชน

๖๖ สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส ๓.๒ เขา ใจระบบและสถาบนั ทางเศรษฐกจิ ตาง ๆ ความสัมพนั ธท างเศรษฐกจิ และความจําเปน ของการรวมมอื กันทางเศรษฐกจิ ในสงั คมโลก ชนั้ ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๑ ๑. อธิบายเหตผุ ลความจําเปนทีค่ นตอ ง  ความหมาย ประเภทและความสําคัญของ ทํางานอยางสจุ รติ การทํางาน  เหตผุ ลของการทํางาน  ผลของการทํางานประเภทตา ง ๆ ทีม่ ีตอ ครอบครัวและสงั คม  การทํางานอยางสจุ ริตทําใหส ังคมสงบสขุ ป.๒ ๑. อธิบายการแลกเปลยี่ นสนิ คา และ  ความหมายและความสาํ คญั ของการ บริการโดยวิธีตาง ๆ แลกเปลยี่ นสนิ คาและบริการ  ลักษณะของการแลกเปล่ียนสนิ คาและ บริการโดยไมใชเ งนิ รวมทงั้ การแบง ปน การชวยเหลือ  ลกั ษณะการแลกเปลีย่ นสินคาและบริการ โดยการใชเงิน ๒. บอกความสมั พนั ธระหวา งผูซ้อื และ  ความหมายและบทบาทของผูซอื้ และ ผูขาย ผูขาย ผูผลติ และผบู รโิ ภคพอสังเขป  ความสัมพนั ธระหวางผซู ือ้ และผขู ายใน การกาํ หนดราคาสินคา และบริการ  ความสมั พนั ธร ะหวางผูซื้อและผขู าย ทาํ ใหส ังคมสงบสขุ และประเทศมน่ั คง ป.๓ ๑. บอกสนิ คาและบรกิ ารทร่ี ฐั จดั หาและ  สินคา และบริการทีภ่ าครฐั ทุกระดับจัดหา ใหบริการแกประชาชน และใหบ รกิ ารแกป ระชาชน เชน ถนน โรงเรียน สวนสาธารณะ การสาธารณสุข การบรรเทาสาธารณภยั ๒. บอกความสําคญั ของภาษแี ละบทบาท  ความหมายและความสําคญั ของภาษีท่ีรัฐ ของประชาชนในการเสยี ภาษี นํามาสรา งความเจริญและใหบริการแก ประชาชน  ตวั อยางของภาษี เชนภาษรี ายไดบคุ คล ธรรมดา ภาษมี ูลคา เพม่ิ ฯลฯ  บทบาทหนาที่ของประชาชนในการเสยี ภาษี

๖๗ ชน้ั ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ๓. อธิบายเหตุผลการแขงขันทางการคา  ความสาํ คญั และผลกระทบของการแขง ขัน ทม่ี ีผลทําใหร าคาสินคาลดลง ทางการคา ทมี่ ผี ลทําใหราคาสินคาลดลง ป.๔ ๑. อธบิ ายความสัมพนั ธท างเศรษฐกิจ  อาชีพ สินคาและบรกิ ารตาง ๆ ท่ีผลิต ของคนในชุมชน ในชมุ ชน  การพึ่งพาอาศยั กันภายในชุมชนทาง ดา นเศรษฐกจิ เชน ความสัมพนั ธ ระหวา งผูซือ้ ผูขาย การกหู น้ยี มื สิน  การสรางความเขม แข็งใหช มุ ชนดวย การใชสิง่ ของทีผ่ ลติ ในชุมชน ๒. อธิบายหนา ทเี่ บื้องตน ของเงนิ  ความหมายและประเภทของเงิน  หนา ท่เี บอื้ งตน ของเงนิ ในระบบเศรษฐกิจ  สกุลเงนิ สําคญั ทใ่ี ชในการซอื้ ขาย แลกเปลี่ยนระหวางประเทศ ป.๕ ๑. อธบิ ายบทบาทหนาที่เบือ้ งตนของ  บทบาทหนา ท่ขี องธนาคารโดยสงั เขป ธนาคาร  ดอกเบี้ยเงินฝาก และดอกเบ้ยี กูย มื  การฝากเงิน / การถอนเงิน ๒. จําแนกผลดีและผลเสยี ของการกูยมื  ผลดแี ละผลเสยี ของการกูย มื เงินทั้งนอก ระบบและในระบบท่ีมตี อ ระบบ เศรษฐกิจ เชน การเสียดอกเบยี้ การลงทนุ การซ้ือของอุปโภคเพมิ่ ข้นึ ที่นําไปสูความฟงุ เฟอ ฟุม เฟอย เปน ตน ป.๖ ๑. อธบิ ายความสมั พนั ธร ะหวางผผู ลิต  ความสมั พนั ธระหวางผผู ลิต ผบู ริโภค ผูบรโิ ภค ธนาคาร และรัฐบาล ธนาคาร และรัฐบาล ท่ีมีตอระบบ เศรษฐกิจอยา งสงั เขป เชนการแลก เปลยี่ นสินคา และบริการ รายไดแ ละ รายจา ย การออมกบั ธนาคาร การลงทุน  แผนผังแสดงความสมั พันธข อง หนวยเศรษฐกจิ  ภาษีและหนวยงานท่จี ัดเกบ็ ภาษี  สิทธขิ องผบู ริโภค และสทิ ธิของผใู ช แรงงานในประเทศไทย  การหารายได รายจาย การออม การลงทุน ซ่ึงแสดง ความสมั พนั ธ ระหวา งผผู ลิต ผบู รโิ ภค และรัฐบาล

๖๘ ช้ัน ตัวช้ีวดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๒. ยกตัวอยางการรวมกลุมทางเศรษฐกิจ  การรวมกลุมเชิงเศรษฐกิจเพอ่ื ประสาน ภายในทอ งถน่ิ ประโยชนในทอ งถ่ิน เชน กลุม ออมทรัพย กลุมแมบ า น กองทนุ หมูบ า น ม.๑ ๑. วิเคราะหบทบาทหนาท่ีและความ  ความหมาย ประเภท และความสําคัญ แตกตางของสถาบันการเงนิ แตล ะ ของสถาบันการเงนิ ท่ีมตี อระบบเศรษฐกิจ ประเภทและธนาคารกลาง  บทบาทหนาท่แี ละความสําคญั ของ ธนาคารกลาง  การหารายได รายจาย การออม การ ลงทนุ ซึง่ แสดงความสัมพนั ธระหวา ง ผผู ลติ ผูบริโภค และสถาบนั การเงิน ๒. ยกตวั อยา งทสี่ ะทอนใหเหน็ การพ่ึงพา  ยกตวั อยางท่สี ะทอนใหเ ห็นการพึ่งพา อาศัยกนั และการแขงขนั กนั ทาง อาศัยกันและกัน การแขง ขันกนั ทาง เศรษฐกจิ ในประเทศ เศรษฐกจิ ในประเทศ  ปญ หาเศรษฐกจิ ในชุมชน ประเทศ และ เสนอแนวทางแกไข ๓. ระบปุ จ จัยท่มี ีอทิ ธิพลตอ การกาํ หนด  ความหมายและกฎอุปสงค อุปทาน อปุ สงคแ ละอปุ ทาน  ปจจยั ท่ีมอี ิทธิพลตอการกําหนดอุปสงค และอปุ ทาน ๔. อภปิ รายผลของการมกี ฎหมาย  ความหมายและความสําคัญของทรัพยส ิน เก่ยี วกับทรพั ยสนิ ทางปญญา ทางปญ ญา  กฎหมายที่เกีย่ วกบั การคุม ครองทรัพยสิน ทางปญญาพอสงั เขป  ตัวอยางการละเมดิ แหง ทรพั ยส ินทาง ปญญาแตล ะประเภท ม.๒ ๑. อภปิ รายระบบเศรษฐกจิ แบบตางๆ  ระบบเศรษฐกจิ แบบตางๆ ๒. ยกตัวอยา งท่สี ะทอ นใหเห็น  หลักการและผลกระทบการพงึ่ พาอาศัย การพึง่ พาอาศัยกนั และการแขง ขนั กัน กัน และการแขง ขนั กันทางเศรษฐกจิ ใน ทางเศรษฐกจิ ในภมู ิภาคเอเชยี ภมู ิภาคเอเชีย ๓. วเิ คราะหการกระจายของทรพั ยากร  การกระจายของทรพั ยากรในโลกที่สง ผล ในโลกที่สงผลตอ ความสมั พันธท าง ตอความสมั พันธทางเศรษฐกจิ ระหวา ง เศรษฐกิจระหวางประเทศ ประเทศ เชน นํ้ามัน ปาไม ทองคํา ถา นหิน แร เปนตน

๖๙ ชั้น ตวั ชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๔. วเิ คราะหก ารแขง ขันทางการคา  การแขงขนั ทางการคา ในประเทศและ ในประเทศและตางประเทศสง ผลตอ ตางประเทศ คณุ ภาพสินคา ปริมาณการผลติ และ ราคาสินคา ม.๓ ๑. อธบิ ายบทบาทหนา ทขี่ องรัฐบาลใน  บทบาทหนาทีข่ องรฐั บาลในการพฒั นา ระบบเศรษฐกิจ ประเทศในดา นตาง ๆ  บทบาทและกจิ กรรมทางเศรษฐกิจของ รัฐบาล เชน การผลิตสินคาและบริการ สาธารณะทีเ่ อกชนไมดาํ เนินการ เชน ไฟฟา ถนน โรงเรยี น - บทบาทการเก็บภาษเี พือ่ พัฒนาประเทศ ของรัฐในระดบั ตา ง ๆ - บทบาทการแทรกแซงราคาและ การควบคมุ ราคาเพ่อื การแจกจายและ การจัดสรรในทางเศรษฐกจิ  บทบาทอนื่ ของรฐั บาลในระบบเศรษฐกิจ ในสังคมไทย ๒. แสดงความคิดเหน็ ตอ นโยบาย และ  นโยบาย และกจิ กรรมทางเศรษฐกิจของ กจิ กรรมทาง เศรษฐกิจของรัฐบาลทีม่ ีตอ รัฐบาล บคุ คล กลุม คน และประเทศชาติ ๓. อภปิ รายบทบาทความสาํ คญั ของ  บทบาทความสําคัญของการรวมกลมุ ทาง การรวมกลุม ทางเศรษฐกจิ ระหวางประเทศ เศรษฐกิจระหวางประเทศ  ลกั ษณะของการรวมกลุม ทางเศรษฐกิจ  กลุมทางเศรษฐกจิ ในภูมภิ าคตา งๆ ๔. อภปิ รายผลกระทบทเ่ี กิดจากภาวะ  ผลกระทบทเี่ กดิ จากภาวะเงนิ เฟอ เงินฝด เงินเฟอ เงินฝด ความหมายสาเหตแุ ละแนวทางแกไ ข ภาวะเงนิ เฟอ เงินฝด ๕. วเิ คราะหผลเสียจากการวา งงาน และ  สภาพและสาเหตุปญ หาการวา งงาน แนวทางแกปญหา  ผลกระทบจากปญหาการวา งงาน  แนวทางการแกไขปญหาการวา งงาน

๗๐ ชนั้ ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ๖. วิเคราะหส าเหตแุ ละวิธกี ารกดี กันทาง  การคา และการลงทุนระหวา งประเทศ การคาในการคา ระหวา งประเทศ  สาเหตุและวิธกี ารกีดกันทางการคาใน ม.๔–ม.๖ ๑. อธิบายบทบาทของรฐั บาลดาน การคา ระหวางประเทศ นโยบายการเงนิ การคลังในการพฒั นา  บทบาทของนโยบายการเงนิ และการคลงั เศรษฐกิจของประเทศ ของรฐั บาลในดา น ๒. วเิ คราะหผ ลกระทบของการเปดเสรี - การรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ ทางเศรษฐกิจในยุคโลกาภิวตั นท มี่ ีผลตอ - การสรางการเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกจิ สังคมไทย - การรักษาดลุ การคาระหวางประเทศ - การแทรกแซงราคาและการควบคุม ราคา  รายรับและรายจา ยของรฐั ท่ีมีผลตอ งบประมาณ หนี้สาธารณะ การพัฒนา ทางเศรษฐกิจและคุณภาพชวี ิตของ ประชาชน - นโยบายการเกบ็ ภาษีประเภทตา ง ๆ และการใชจายของรฐั - แนวทางการแกปญ หาการวา งงาน  ความหมาย สาเหตุ และผลกระทบที่เกิด จากภาวะทางเศรษฐกจิ เชน เงินเฟอ เงินฝด  ตัวช้ีวัดความเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจ เชน GDP , GNP รายไดเฉลยี่ ตอบคุ คล  แนวทางการแกปญ หาของนโยบายการเงนิ การคลัง  ววิ ฒั นาการของการเปด เสรที างเศรษฐกจิ ในยุคโลกาภวิ ัตนของไทย  ปจจัยทางเศรษฐกิจท่ีมีผลตอการเปดเสรี ทางเศรษฐกิจของประเทศ  ผลกระทบของการเปด เสรีทางเศรษฐกิจ ของประเทศทม่ี ีตอ ภาคการเกษตร ภาคอตุ สาหกรรม ภาคการคาและบรกิ าร  การคาและการลงทุนระหวา งประเทศ  บทบาทขององคก รระหวางประเทศใน เวทกี ารเงินโลกที่มีผลกับประเทศไทย

๗๑ ช้ัน ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ๓. วิเคราะหผ ลดี ผลเสยี ของความรวมมือ  แนวคดิ พื้นฐานท่เี กย่ี วขอ งกับการคา ทางเศรษฐกจิ ระหวา งประเทศในรปู แบบ ระหวา งประเทศ ตาง ๆ  บทบาทขององคก ารความรวมมือทาง เศรษฐกิจทส่ี าํ คัญในภูมภิ าคตา ง ๆ ของ โลก เชน WTO , NAFTA , EU , IMF , ADB , OPEC ,FTA , APECในระดับตาง ๆ เขตสเ่ี หลี่ยมเศรษฐกิจ  ปจ จยั ตา ง ๆ ทนี่ ําไปสูการพึง่ พา การ แขงขนั การขดั แยง และการประสาน ประโยชนทางเศรษฐกิจ  ตัวอยางเหตุการณท ่นี าํ ไปสูการพงึ พาทาง เศรษฐกจิ  ผลกระทบจากการดาํ เนนิ กิจกรรมทาง เศรษฐกิจระหวางประเทศ  ปจ จยั ตาง ๆ ทนี่ าํ ไปสูการพึง่ พาการ แขงขัน การขัดแยง และการประ สารประโยชนทางเศรษฐกิจวิธกี ารกดี กนั ทางการคา ในการคาระหวา งประเทศ

๗๒ สาระท่ี ๔ ประวัติศาสตร มาตรฐาน ส ๔.๑ เขา ใจความหมาย ความสําคญั ของเวลา และยุคสมยั ทางประวัติศาสตร สามารถใชว ธิ กี าร ทางประวัติศาสตรมาวิเคราะหเ หตกุ ารณตา ง ๆ อยา งเปน ระบบ ช้นั ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ป.๑ ๑.บอกวัน เดอื น ป และการนับชว งเวลา  ช่อื วนั เดือน ป ตามระบบสุริยคตทิ ีป่ รากฏ ตามปฏทิ ินท่ีใชใ นชีวติ ประจําวนั ในปฏทิ นิ  ชอ่ื วนั เดอื น ป ตามระบบจนั ทรคติใน ปฏิทนิ  ชว งเวลาท่ใี ชในชีวิตประจาํ วนั เชน เชา วนั นี้ ตอนเยน็ ๒. เรียงลาํ ดับเหตกุ ารณในชวี ติ ประจาํ วัน  เหตุการณท เ่ี กิดขึน้ ในชวี ิตประจาํ วันของ ตามวนั เวลาที่เกิดข้ึน นกั เรียน เชน รับประทานอาหาร ตน่ื นอน เขา นอน เรียนหนังสอื เลนกฬี า ฯลฯ  ใชค ําบอกชว งเวลา แสดงลําดับเหตกุ ารณ ท่เี กิดขึน้ ได ๓. บอกประวัติความเปนมาของตนเองและ  วิธกี ารสบื คน ประวตั ิความเปน มาของ ครอบครัวโดยสอบถามผูเกยี่ วของ ตนเองและครอบครวั อยา งงาย ๆ  การบอกเลาประวตั คิ วามเปน มาของตนเอง และครอบครวั อยา งส้ัน ๆ ป.๒ ๑. ใชคําระบุเวลาทแี่ สดงเหตุการณใ นอดีต  คําทีแ่ สดงชวงเวลาในอดีต ปจ จบุ ัน และ ปจจบุ ัน และอนาคต อนาคต เชน วันน้ี เมอื่ วานน้ี พรงุ นี้ เดือนนี้ เดอื นหนา เดือนกอน  วนั สาํ คัญทปี่ รากฏในปฏทิ นิ ทีแ่ สดง เหตกุ ารณส าํ คัญในอดตี และปจ จบุ ัน  ใชค าํ บอกชว งเวลา อดีต ปจ จุบนั อนาคต แสดงเหตุการณไ ด ๒. ลําดับเหตกุ ารณท เี่ กิดขึ้นในครอบครวั  วธิ กี ารสืบคน เหตุการณทีผ่ า นมาแลว หรอื ในชวี ติ ของตนเองโดยใชหลกั ฐาน ที่เกดิ ขน้ึ กับตนเองและครอบครวั ท่เี กี่ยวขอ ง โดยใชหลักฐานท่ีเกี่ยวขอ ง เชน ภาพถา ย  สูตบิ ตั ร ทะเบียนบาน  ใชค าํ ท่บี อกชวงเวลาแสดงเหตุการณ ที่เกดิ ขน้ึ ในครอบครัวหรือในชวี ติ ตนเอง  ใชเ สน เวลา (Time Line) ลาํ ดับเหตุการณ ท่เี กดิ ข้นึ ได

๗๓ ชนั้ ตวั ช้วี ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง ป.๓ ๑. เทียบศกั ราชท่สี าํ คญั ตามปฏิทินทีใ่ ชใ น  ท่มี าของศกั ราชท่ปี รากฏในปฏิทิน เชน ชวี ติ ประจาํ วัน พุทธศกั ราช ครสิ ตศักราชอยางสังเขป (ถา เปน มุสลิมควรเรียนฮิจเราะหศ ักราชดว ย)  วธิ กี ารเทยี บ พ.ศ. เปน ค.ศ. หรือ ค.ศ. เปน พ.ศ.  ตวั อยา งการเทยี บศักราช ในเหตุการณ ทเ่ี ก่ียวของกบั นักเรียน เชน ปเกดิ ของ นกั เรียน เปน ตน ๒. แสดงลําดบั เหตกุ ารณสําคญั ของ  วิธกี ารสบื คน เหตุการณส าํ คัญของโรงเรยี น โรงเรียนและชมุ ชนโดยระบหุ ลกั ฐานและ และชุมชนโดยใชหลกั ฐาน และ แหลงขอมูลท่ีเกี่ยวขอ ง แหลงขอ มูล ทเ่ี กย่ี วขอ ง ป.๔ ๑. นับชว ง เวลา เปนทศวรรษ ศตวรรษ  ใชเสน เวลา (Time Line) ลําดับเหตกุ ารณ และสหัสวรรษ ที่เกดิ ขนึ้ ในโรงเรยี นและชมุ ชน  ความหมายและชวงเวลาของทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ  การใชท ศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ เพ่อื ทาํ ความเขาใจชวงเวลาในเอกสารเชน หนังสือพิมพ ๒. อธบิ ายยคุ สมัยในการศกึ ษาประวตั ขิ อง  เกณฑการแบงยุคสมยั ในการศึกษา มนุษยชาตโิ ดยสังเขป ประวตั ิศาสตรท ่แี บงเปนยุคกอน ประวตั ิศาสตรและยุคประวัติศาสตร  ยคุ สมัยทใี่ ชในการศกึ ษาประวตั ิศาสตร ไทยเชน สมยั กอนสุโขทยั สมยั สโุ ขทัย สมยั อยธุ ยา สมัยธนบุรี และสมัย รัตนโกสินทร ๓. แยกแยะประเภทหลักฐานที่ใชใน  ประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร การศกึ ษาความเปนมาของทอ งถิ่น ทแ่ี บง เปนหลักฐานชน้ั ตน และหลกั ฐาน ชนั้ รอง  ตวั อยางหลกั ฐานทีใ่ ชใ นการศกึ ษา ความเปนมาของทอ งถน่ิ ของตน  การจาํ แนกหลักฐานของทอ งถ่ินเปน หลักฐานช้นั ตน และหลักฐานชั้นรอง

๗๔ ชน้ั ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ป.๕ ๑. สืบคน ความเปนมาของทอ งถน่ิ โดยใช  วธิ กี ารสบื คนความเปนมาของทองถนิ่ หลกั ฐานทห่ี ลากหลาย  หลกั ฐานทางประวัติศาสตรท่ีมอี ยใู น ทอ งถน่ิ ทเี่ กดิ ขน้ึ ตามชว งเวลาตางๆ เชน เคร่อื งมือเคร่ืองใช อาวุธ โบราณสถาน โบราณวัตถุ  การนําเสนอความเปน มาของทองถิ่นโดย อา งอิงหลักฐานท่ีหลากหลายดวยวิธกี าร ตา ง ๆ เชน การเลา เรอื่ งการเขียนอยางงาย ๆ การจดั นทิ รรศการ ๒. รวบรวมขอ มูลจากแหลง ตา ง ๆ เพ่ือ  การตัง้ คําถามทางประวัตศิ าสตรเ กี่ยวกับ ตอบคาํ ถามทางประวตั ิศาสตร อยางมี ความเปนมาของทองถนิ่ เชน มเี หตกุ ารณ เหตุผล ใดเกิดขน้ึ ในชวงเวลาใด เพราะสาเหตุใด และมผี ลกระทบอยา งไร  แหลงขอ มูลและหลกั ฐานทาง ประวัตศิ าสตรใ นทองถ่นิ เพอื่ ตอบคําถาม ดังกลา ว เชน เอกสาร เรอ่ื งเลา ตาํ นาน ทองถ่นิ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ฯลฯ  การใชขอมูลทีพ่ บเพอ่ื ตอบคําถามไดอ ยา ง มีเหตุผล ๓. อธบิ ายความแตกตา งระหวาง  ตัวอยางเรอื่ งราวจากเอกสารตางๆ ท่ี ความจริงกับขอ เทจ็ จริงเก่ยี วกบั เรอ่ื งราว สามารถแสดงนัยของความคดิ เหน็ กบั ในทอ งถิน่ ขอ มูล เชน หนงั สอื พิมพ บทความจาก เอกสารตา ง ๆ เปน ตน  ตวั อยา งขอ มลู จากหลักฐานทาง ประวตั ิศาสตร ในทองถ่ินทีแ่ สดงความจริง กบั ขอเทจ็ จริง  สรปุ ประเดน็ สําคญั เกี่ยวกับขอมลู ใน ทอ งถิ่น ป.๖ ๑. อธิบายความสาํ คัญของวธิ กี ารทาง  ความหมายและความสําคญั ของวิธกี ารทาง ประวตั ศิ าสตรใ นการศกึ ษาเรอื่ งราวทาง ประวัตศิ าสตรอยา งงาย ๆ ที่เหมาะสมกบั ประวัติศาสตรอ ยา งงา ย ๆ นักเรียน

๗๕ ชั้น ตวั ช้วี ดั สาระการเรียนรูแกนกลาง  การนําวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตรไ ปใช ศกึ ษาเร่ืองราวในทอ งถ่ิน เชน ความเปน มา ของภมู นิ ามของสถานท่ใี นทองถ่นิ ๒. นาํ เสนอขอมลู จากหลักฐานที่  ตัวอยางหลกั ฐานทเ่ี หมาะสมกบั นกั เรียนท่ี หลากหลายในการทาํ ความเขาใจเรอื่ งราว นาํ มาใชใ นการศกึ ษาเหตกุ ารณสําคญั ใน สําคัญในอดีต ประวัติศาสตรไทย สมัยรตั นโกสนิ ทร เชน พระราชหัตถเลขาของรัชกาลท่ี ๔ หรือ รชั กาลท่ี ๕ กฎหมายสาํ คัญ ฯลฯ ( เช่ือมโยงกับ มฐ. ส ๔.๓ )  สรุปขอ มลู ท่ไี ดจ ากหลักฐานท้งั ความจริง และขอ เท็จจริง  การนาํ เสนอขอ มลู ที่ไดจากหลักฐาน ทางประวัตศิ าสตรด ว ยวธิ ีการตาง ๆ เชน การเลาเรื่อง การจัดนิทรรศการ การเขยี น รายงาน ม.๑ ๑. วิเคราะหค วามสาํ คญั ของเวลาใน  ตวั อยางการใชเวลา ชว งเวลาและยคุ สมยั การศกึ ษาประวัติศาสตร ท่ปี รากฏในเอกสารประวตั ิศาสตรไ ทย  ความสาํ คัญของเวลา และชวงเวลาสาํ หรบั การศกึ ษาประวตั ศิ าสตร  ความสัมพันธแ ละความสําคญั ของอดีตทม่ี ี ตอ ปจจุบนั และอนาคต ๒. เทียบศกั ราชตามระบบตา งๆทใี่ ชศ กึ ษา  ที่มาของศกั ราชทีป่ รากฏในเอกสาร ประวตั ิศาสตร ประวตั ศิ าสตรไทย ไดแ ก จ.ศ. / ม.ศ. /ร.ศ./ พ.ศ. / ค.ศ. และ ฮ.ศ.  วธิ ีการเทียบศกั ราชตา งๆ และตวั อยา ง การเทยี บ  ตวั อยา งการใชศักราชตา ง ๆ ท่ปี รากฏใน เอกสารประวัติศาสตรไ ทย

๗๖ ช้นั ตวั ชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง ๓. นําวิธีการทางประวตั ิศาสตรมาใชศึกษา  ความหมายและความสาํ คญั ของประวัตศิ าสตร เหตกุ ารณท างประวัตศิ าสตร และวิธีการทางประวตั ิศาสตรทม่ี คี วาม สมั พนั ธเ ชอื่ มโยงกัน  ตวั อยางหลักฐานในการศกึ ษาประวตั ิศาสตร ไทยสมัยสโุ ขทยั ทั้งหลกั ฐานชั้นตน และ หลกั ฐานชั้นรอง ( เชอ่ื มโยงกบั มฐ. ส ๔.๓) เชน ขอความ ในศลิ าจารึก สมยั สโุ ขทัย เปน ตน  นําวธิ ีการทางประวัติศาสตรไ ปใชศกึ ษา เรอื่ งราวของประวตั ิศาสตรไ ทยทมี่ อี ยใู น ทอ งถน่ิ ตนเองในสมัยใดก็ได (สมัยกอ น ประวัติศาสตร สมยั กอนสุโขทัย สมัยสุโขทยั สมัยอยธุ ยา สมยั ธนบุรี สมยั รตั นโกสินทร ) และเหตกุ ารณส ําคัญ ในสมัยสโุ ขทัย ม.๒ ๑. ประเมนิ ความนา เชื่อถือของหลกั ฐาน  วธิ กี ารประเมนิ ความนา เชอ่ื ถือของ ทางประวัตศิ าสตรในลักษณะตา ง ๆ หลักฐานทางประวตั ศิ าสตรในลกั ษณะ ตา ง ๆ อยา งงา ย ๆ เชน การศึกษาภมู ิหลงั ของผทู าํ หรือผูเกย่ี วขอ ง สาเหตุ ชว งระยะเวลา รูปลกั ษณข องหลักฐานทาง ประวัตศิ าสตร เปนตน  ตัวอยา งการประเมินความนาเชอ่ื ถอื ของ หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตรไ ทยท่อี ยู ในทอ งถิ่นของตนเอง หรือหลักฐาน สมยั อยธุ ยา ( เชอื่ มโยงกบั มฐ. ส ๔.๓ ) ๒. วิเคราะหความแตกตางระหวางความ  ตวั อยางการวิเคราะหข อ มลู จากเอกสาร จริงกบั ขอเทจ็ จรงิ ของเหตกุ ารณทาง ตา ง ๆ ในสมัยอยธุ ยา และธนบรุ ี ประวัตศิ าสตร ( เช่ือมโยงกับ มฐ. ส ๔.๓ ) เชน ขอ ความ ๓. เห็นความสําคัญของการตีความ บางตอน ในพระราชพงศาวดารอยธุ ยา / หลักฐานทางประวตั ศิ าสตรท ่ีนาเชอ่ื ถอื จดหมายเหตุชาวตางชาติ  ตัวอยา งการตีความขอมลู จากหลกั ฐานที่ แสดงเหตุการณสาํ คญั ในสมัยอยุธยาและ ธนบรุ ี

๗๗ ชัน้ ตัวชว้ี ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ม.๓ ๑. วิเคราะหเรอื่ งราวเหตกุ ารณสําคญั ทาง  การแยกแยะระหวางขอ มลู กบั ความคดิ เห็น ประวัตศิ าสตรไ ดอยางมเี หตผุ ลตามวิธีการ รวมทงั้ ความจริงกับขอเทจ็ จริงจาก ทางประวัตศิ าสตร หลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร ๒. ใชว ธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตรใ น  ความสําคญั ของการวเิ คราะหขอ มูล และ การศกึ ษาเรือ่ งราวตา ง ๆ ทต่ี นสนใจ การตีความทางประวตั ิศาสตร ม.๔ –ม. ๖ ๑. ตระหนกั ถงึ ความสาํ คญั ของเวลาและ  ขัน้ ตอนของวิธกี ารทางประวตั ศิ าสตร ยุคสมัยทางประวตั ิศาสตรทแี่ สดงถงึ การ สาํ หรบั การศกึ ษาเหตุการณทาง เปลย่ี นแปลงของมนุษยชาติ ประวตั ิศาสตรท เี่ กดิ ข้นึ ในทองถ่นิ ตนเอง  วิเคราะหเ หตกุ ารณสําคัญในสมยั รตั นโกสนิ ทร โดยใชวธิ ีการทาง ประวตั ศิ าสตร  นาํ วธิ กี ารทางประวตั ศิ าสตรมาใชใน การศกึ ษาเร่ืองราวทีเ่ ก่ียวขอ งกับตนเอง ครอบครัว และทอ งถิ่นของตน  เวลาและยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตรท ี่ ปรากฏในหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตรไ ทย และประวตั ศิ าสตรสากล  ตัวอยางเวลาและยุคสมยั ทาง ประวตั ศิ าสตรข องสงั คมมนษุ ยทม่ี ีปรากฏ ในหลักฐานทางประวัตศิ าสตร (เชอ่ื มโยงกบั มฐ. ส ๔.๓)  ความสาํ คญั ของเวลาและยคุ สมยั ทาง ประวัตศิ าสตร ๒. สรางองคค วามรูใหมท างประวัตศิ าสตร  ขั้นตอนของวธิ ีการทางประวัติศาสตร โดย โดยใชว ิธีการทางประวตั ิศาสตรอ ยางเปน นําเสนอตวั อยา งทลี ะขั้นตอนอยา งชัดเจน ระบบ  คณุ คา และประโยชนของวธิ กี ารทาง ประวตั ิศาสตรท มี่ ีตอ การศึกษาทาง ประวัตศิ าสตร  ผลการศึกษาหรือโครงงานทาง ประวตั ิศาสตร

๗๘ สาระท่ี ๔ ประวัตศิ าสตร มาตรฐาน ส ๔.๒ เขาใจพัฒนาการของมนุษยชาตจิ ากอดตี จนถึงปจจุบัน ในดานความสมั พันธแ ละ การเปล่ียนแปลงของเหตุการณอ ยา งตอ เน่อื ง ตระหนกั ถงึ ความสําคญั และสามารถ วเิ คราะหผลกระทบทเี่ กดิ ขน้ึ ช้นั ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ป.๑ ๑. บอกความเปลย่ี นแปลงของสภาพ  ความเปล่ียนแปลงของสภาพแวดลอม แวดลอ ม ส่ิงของ เคร่อื งใช หรอื การ ส่งิ ของ เครื่องใช หรอื การดําเนนิ ชีวิตของ ดาํ เนินชีวติ ของตนเองกับสมยั ของพอ แม อดีตกับปจจุบันท่ีเปนรปู ธรรมและใกล ปยู า ตายาย ตัวเด็ก เชน การใชค วาย ไถนา รถไถนา เตารีด ถนน เกวียน - รถอแี ตน  สาเหตุและผลของการเปล่ยี นแปลงของ สง่ิ ตางๆ ตามกาลเวลา ๒. บอกเหตุการณทีเ่ กิดขึ้นในอดตี  เหตกุ ารณส ําคัญทเี่ กิดข้ึนในครอบครวั ทีม่ ีผลกระทบตอ ตนเองในปจจบุ นั เชน การยายบา น การหยาราง การสญู เสียบุคคลในครอบครวั ป.๒ ๑. สบื คน ถงึ การเปล่ยี นแปลง  วธิ ีการสืบคนขอมูลอยา งงาย ๆ เชน ในวถิ ีชีวิตประจําวันของคนในชมุ ชน การสอบถามพอแม ผูรู ของตนจากอดตี ถึงปจ จุบนั  วิถชี ีวติ ของคนในชมุ ชน เชน การประกอบอาชพี การแตง กาย การส่อื สาร ประเพณีใน ชุมชนจากอดตี ถึงปจ จุบัน  สาเหตุของการเปล่ียนแปลงวิถชี ีวิตของ คนในชุมชน ๒. อธบิ ายผลกระทบของการ  การเปล่ียนแปลงของวถิ ีชีวติ ของคนใน เปลีย่ นแปลง ทม่ี ตี อวิถีชวี ติ ของคน ชุมชนทางดา นตา ง ๆ ในชมุ ชน  ผลกระทบของการเปลีย่ นแปลงท่ีมตี อ วิถีชีวติ ของคนในชุมชน ป.๓ ๑. ระบุปจจัยทีม่ ีอทิ ธิพลตอการต้ังถน่ิ  ปจ จัยการตง้ั ถน่ิ ฐานของชุมชนซึ่งขึน้ อยู ฐานและพัฒนาการของชุมชน กบั ปจ จัยทางภูมศิ าสตรและปจจยั ทาง สงั คม เชน ความเจริญทางเทคโนโลยี การคมนาคม ความปลอดภยั  ปจจยั ทมี่ ีอิทธิพลตอ พฒั นาการของชุมชน ทัง้ ปจจยั ทางภูมศิ าสตร และปจ จัยทาง สงั คม

๗๙ ชน้ั ตัวช้วี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง ๒. สรุปลักษณะทีส่ ําคัญของ  ขนบธรรมเนยี ม ประเพณแี ละวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม ชมุ ชนของตนที่เกิดจากปจจยั ทาง ของชมุ ชน ภมู ิศาสตรและปจ จัยทางสงั คม ๓. เปรียบเทยี บความเหมือนและความ  ขนบธรรมเนยี มประเพณี และวัฒนธรรม ตางทางวฒั นธรรมของชมุ ชนตนเองกบั ของชมุ ชน อื่น ๆ ทีม่ คี วามเหมือนและ ความตา งกบั ชุมชนของตนเอง ชมุ ชนอ่นื ๆ ป. ๔ ๑. อธิบายการตั้งหลักแหลง และ  พัฒนาการของมนุษยย คุ กอน พฒั นาการของมนษุ ยยุคกอ น ประวัติศาสตรแ ละยุคประวัติศาสตร ประวัตศิ าสตรแ ละยุคประวตั ิศาสตร ในดินแดนไทย โดยสงั เขป โดยสงั เขป  หลกั ฐานการตงั้ หลักแหลง ของมนุษย ยคุ กอ นประวัติศาสตรใ นดินแดนไทย ๒. ยกตัวอยางหลักฐานทาง โดยสังเขป ประวตั ศิ าสตรท ี่พบในทอ งถิน่ ทีแ่ สดง  หลกั ฐานทางประวัติศาสตรท ่พี บใน ทอ งถ่นิ ท่แี สดงพัฒนาการของมนุษยชาติ พฒั นาการของมนุษยชาติ ในดนิ แดนไทยโดยสังเขป ป.๕ ๑. อธบิ ายอิทธิพลของอารยธรรมอินเดีย  การเขา มาของอารยธรรมอินเดยี และจีน และจีนท่ีมตี อ ไทย และเอเชยี ตะวันออก ในดินแดนไทยและภูมภิ าคเอเชีย เฉยี งใต โดยสงั เขป ตะวันออกเฉียงใตโดยสงั เขป  อิทธพิ ลของอารยธรรมอินเดียและจีน ทมี่ ีตอไทย และคนในภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต เชน ศาสนาและความ เชอ่ื ภาษา การแตง กาย อาหาร ๒. อภิปรายอทิ ธิพลของวัฒนธรรม  การเขา มาของวฒั นธรรมตางชาตใิ น ตา งชาติทมี่ ตี อสังคมไทยปจจุบนั สังคมไทย เชน อาหาร ภาษา การแตง กาย โดยสังเขป ดนตรี โดยระบลุ ักษณะ สาเหตุและผล  อิทธพิ ลท่หี ลากหลายในกระแสของ วัฒนธรรมตา งชาติตอสงั คมไทยใน ปจ จบุ นั

๘๐ ช้นั ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๖ ๑. อธิบายสภาพสงั คม เศรษฐกจิ และ  ใชแ ผนทแ่ี สดงทต่ี ง้ั และอาณาเขตของ การเมอื งของประเทศเพ่อื นบานใน ประเทศตา ง ๆ ในภมู ิภาคเอเชีย ปจ จุบัน ตะวนั ออกเฉียงใต  สภาพสงั คม เศรษฐกิจและการเมอื งของ ประเทศเพอ่ื นบา นของไทยโดยสังเขป  ตวั อยา งความเหมือนและ ความตา ง ระหวา งไทยกบั ประเทศเพ่ือนบาน เชน ภาษา ศาสนา การปกครอง ๒. บอกความสัมพนั ธของกลุมอาเซียน  ความเปน มาของกลมุ อาเซยี นโดยสังเขป โดยสังเขป  สมาชกิ ของอาเซียนในปจ จุบนั  ความสมั พนั ธข องกลมุ อาเซียนทาง เศรษฐกิจ และสงั คมในปจ จุบนั โดยสังเขป ม.๑ ๑. อธบิ ายพฒั นาการทางสังคม เศรษฐกิจ  ที่ตั้งและสภาพทางภมู ิศาสตรข องประเทศ และการเมืองของประเทศตาง ๆ ใน ตาง ๆ ในภูมภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต ภูมิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต ท่ีมผี ลตอพฒั นาการทางดานตา งๆ  พัฒนาการทางสังคม เศรษฐกจิ และ การเมืองของประเทศตาง ๆ ในภูมิภาค เอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต ๒. ระบุความสาํ คญั ของแหลง อารยธรรม  ท่ีตง้ั และความสําคัญของแหลงอารยธรรม ในภมู ิภาคเอเชียตะวันออกเฉยี งใต ในภูมภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต เชน แหลง มรดกโลกในประเทศตา ง ๆของ เอเชียตะวันออกเฉียงใต  อทิ ธิพลของอารยธรรมโบราณในดินแดน ไทยทีม่ ตี อพฒั นาการของสังคมไทยใน ปจจบุ นั ม.๒ ๑. อธบิ ายพฒั นาการทางสงั คม เศรษฐกิจ  ท่ตี ัง้ และสภาพทางภูมศิ าสตรข องภมู ภิ าค และการเมอื งของภมู ิภาคเอเชยี ตางๆในทวีปเอเชีย (ยกเวนเอเชีย ตะวันออกเฉยี งใต) ทมี่ ผี ลตอ พัฒนาการ โดยสังเขป  พัฒนาการทางสังคม เศรษฐกจิ และ การเมอื งของภมู ิภาคเอเชีย (ยกเวน เอเชีย ตะวนั ออกเฉยี งใต)

๘๑ ชัน้ ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ม.๓ ๒. ระบคุ วามสําคัญของแหลงอารยธรรม โบราณในภมู ิภาคเอเชยี  ทต่ี ้งั และความสาํ คญั ของแหลงอารยธรรม ม.๔-ม.๖ โบราณในภมู ิภาคเอเชยี เชน แหลงมรดก ๑. อธิบายพัฒนาการทางสงั คม เศรษฐกิจ โลกในประเทศตางๆ ในภูมิภาคเอเชยี และการเมืองของภมู ภิ าคตา งๆ ในโลก โดยสังเขป  อทิ ธพิ ลของอารยธรรมโบราณทม่ี ตี อ ๒. วิเคราะหผ ลของการเปล่ยี นแปลงท่ี ภมู ภิ าคเอเชยี ในปจ จบุ ัน นําไปสคู วามรว มมอื และความขดั แยง ในครสิ ตศ ตวรรษท่ี ๒๐ ตลอดจนความ  ท่ตี ัง้ และสภาพทางภูมิศาสตรของภูมิภาค พยายามในการขจัดปญหาความขัดแยง ตางๆของโลก (ยกเวน เอเชีย) ทม่ี ผี ลตอ พฒั นาการโดยสงั เขป ๑.วิเคราะหอ ทิ ธิพลของอารยธรรรม โบราณ และการติดตอ ระหวา งโลก  พัฒนาการทางสงั คม เศรษฐกิจ และ ตะวนั ออกกับโลกตะวนั ตกทม่ี ีผลตอ การเมอื งของภูมภิ าคตางๆของโลก พฒั นาการและการเปลย่ี นแปลงของโลก ๒. วิเคราะหเหตุการณสาํ คัญตางๆที่ (ยกเวนเอเชีย)โดยสงั เขป สง ผลตอ การเปลยี่ นแปลงทางสงั คม  อทิ ธิพลของอารยธรรมตะวันตกทม่ี ผี ลตอ เศรษฐกิจและการเมอื ง เขาสูโ ลกสมัย ปจ จุบนั พัฒนาการและการเปลีย่ นแปลงของ สังคมโลก  ความรวมมอื และความขัดแยง ใน ครสิ ตศตวรรษท่ี ๒๐ เชน สงครามโลก คร้งั ท่ี ๑ คร้ังที่ ๒ สงครามเย็น องคการ ความรวมมือระหวางประเทศ  อารยธรรมของโลกยคุ โบราณ ไดแ ก อารยธรรมลมุ แมน้าํ ไทกรีส-ยูเฟรตีส ไนล ฮวงโห สินธุ และอารยธรรมกรกี - โรมนั  การติดตอระหวางโลกตะวันออกกบั โลก ตะวนั ตก และอทิ ธิพลทางวัฒนธรรมทมี่ ี ตอกนั และกัน  เหตกุ ารณส ําคัญตา งๆทีส่ งผลตอการ เปลีย่ นแปลงของโลกในปจ จุบนั เชน ระบอบฟว ดัส การฟนฟู ศลิ ปวทิ ยาการ สงครามครเู สด การสํารวจทางทะเล การปฏริ ูปศาสนา การปฏิวัติทาง

๘๒ ช้ัน ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ๓. วเิ คราะหผลกระทบของการขยาย  วิทยาศาสตร การปฏิวตั ิอตุ สาหกรรม อิทธิพลของประเทศในยโุ รปไปยังทวีป จกั รวรรดินิยม ลัทธิชาตินิยม เปนตน อเมริกา แอฟรกิ าและเอเชีย  ความรวมมือ และความขัดแยง ของ ๔. วเิ คราะหส ถานการณข องโลกใน มนษุ ยชาติในโลก ครสิ ตศ ตวรรษที่ ๒๑  สถานการณสาํ คญั ของโลกใน ครสิ ตศ ตวรรษที่ ๒๑ เชน - เหตกุ ารณ ๑๑ กันยายน ๒๐๐๑ (Nine Eleven ) - การขาดแคลนทรพั ยากร - การกอการรา ย - ความขดั แยง ทางศาสนา ฯลฯ

๘๓ สาระท่ี ๔ ประวตั ศิ าสตร มาตรฐาน ส ๔.๓ เขา ใจความเปน มาของชาติไทย วฒั นธรรม ภมู ปิ ญ ญาไทย มีความรัก ความภูมิใจและ ธํารงความเปนไทย ชั้น ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง ป.๑ ๑. อธิบายความหมายและความสําคญั  ความหมายและความสาํ คญั ของ ของสญั ลักษณส าํ คัญของชาตไิ ทย และ สญั ลักษณท ส่ี ําคัญของชาตไิ ทย ไดแ ก ปฏบิ ัตติ นไดถกู ตอง ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย (ธงชาติ เพลงชาติ พระพทุ ธรปู พระบรมฉายาลักษณ)  การเคารพธงชาติ การรองเพลงชาติ และเพลงสรรเสรญิ พระบารมี เคารพ ศาสนวตั ถุ ศาสนสถาน  เอกลกั ษณอ ่ืน ๆ เชน แผนทป่ี ระเทศไทย ประเพณไี ทย อาหารไทย (อาหารไทย ที่ตา งชาติยกยอง เชน ตมยํากงุ ผดั ไทย) ที่มีความภาคภมู ใิ จ และมีสว นรวม ท่จี ะอนรุ ักษไว ๒. บอกสถานที่สาํ คญั ซง่ึ เปนแหลง  ตวั อยา งของแหลงวฒั นธรรมในชมุ ชน วฒั นธรรมในชุมชน ท่ีใกลต วั นกั เรยี น เชน วดั ตลาด พิพธิ ภัณฑ มัสยดิ โบสถค รสิ ต โบราณสถาน โบราณวตั ถุ  คุณคา และความสาํ คญั ของแหลง วัฒนธรรมในชมุ ชนในดานตางๆ เชน เปนแหลงทอ งเที่ยว เปน แหลง เรยี นรู ๓. ระบุสงิ่ ท่ีตนรกั และภาคภมู ิใจใน  ตัวอยางสงิ่ ทเ่ี ปนความภาคภมู ิใจใน ทองถนิ่ ทองถ่นิ เชน สง่ิ ของ สถานที่ ภาษาถ่ิน ประเพณี และวฒั นธรรม ฯลฯ ทีเ่ ปน ส่ิงทใ่ี กลตวั นกั เรยี น และเปนรปู ธรรม ชัดเจน  คุณคา และประโยชนของสิง่ ตางๆ เหลา นนั้

๘๔ ชัน้ ตัวชวี้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ป.๒ ๑. ระบบุ คุ คลท่ีทําประโยชนต อทองถิน่  บุคคลในทอ งถน่ิ ทีท่ ําคณุ ประโยชนต อ หรอื ประเทศชาติ การสรางสรรควัฒนธรรม และความ มน่ั คงของทอ งถิน่ และประเทศชาติ ในอดีตทคี่ วรนําเปนแบบอยา ง  ผลงานของบุคคลในทองถนิ่ ทน่ี า ภาคภูมใิ จ ๒. ยกตวั อยา งวฒั นธรรม ประเพณี และ  ตวั อยา งของวัฒนธรรมประเพณีไทย ภมู ปิ ญญาไทยทีภ่ าคภมู ิใจและควร เชน การทําความเคารพ อาหารไทย อนุรักษไว ภาษาไทย ประเพณสี งกรานต ฯลฯ  คุณคาของวฒั นธรรม และประเพณไี ทย ที่มตี อสังคมไทย  ภูมิปญ ญาของคนไทยในทอ งถ่นิ ของ นกั เรียน ป.๓ ๑. ระบพุ ระนามและพระราชกรณียกจิ  พระราชประวตั ิ พระราชกรณยี กิจ โดยสงั เขปของพระมหากษตั รยิ ไทยท่ี โดยสงั เขปของพอขนุ ศรีอินทราทติ ย เปนผสู ถาปนาอาณาจักรไทย สมเดจ็ พระรามาธิบดีที่ ๑ (พระเจา อทู อง) สมเดจ็ พระเจา ตากสนิ มหาราช และ พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟาจฬุ า โลกมหาราช ผสู ถาปนาอาณาจกั รไทย สุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรตั นโกสนิ ทร ตามลําดับ  อาณาจกั รไทยอื่นๆท่ีผนวกรวมเขาเปน สวนหน่ึงของชาตไิ ทย เชน ลา นนา นครศรีธรรมราช ๒. อธบิ ายพระราชประวตั แิ ละพระราช  พระราชประวตั แิ ละพระราชกรณยี กิจ กรณียกจิ ของพระมหากษตั ริย ใน ของพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู ัว รชั กาลปจจุบัน โดยสังเขป ภมู ิพลอดุลยเดช และสมเดจ็ พระบรมราชนิ ีนาถโดยสงั เขป ๓. เลา วรี กรรมของบรรพบุรุษไทย  วีรกรรมของบรรพบรุ ุษไทยท่ีมีสวน ท่มี สี ว นปกปองประเทศชาติ ปกปองประเทศชาติ เชน ทา วเทพสตรี ทาวศรสี ุนทร ชาวบานบางระจัน พระยาพชิ ยั ดาบหัก สมเด็จพระนเรศวร มหาราช สมเด็จพระเจาตากสนิ มหาราช

๘๕ ชน้ั ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๔ ๑. อธิบายพฒั นาการของอาณาจักร  การสถาปนาอาณาจกั รสโุ ขทยั สุโขทยั โดยสงั เขป โดยสงั เขป  พัฒนาการของอาณาจักรสโุ ขทัยทางดาน การเมอื งการปกครอง และเศรษฐกิจ โดยสงั เขป ๒. บอกประวัติและผลงานของบคุ คล  ประวัติ และผลงานของบคุ คลสาํ คัญ สําคญั สมยั สุโขทยั สมัยสโุ ขทัย เชน พอ ขนุ ศรีอนิ ทราทิตย พอขุนรามคําแหงมหาราช พระมหาธรรมราชา ที่ ๑ (พระยาลิไทยโดยสงั เขป)  ภูมิปญญาไทยในสมยั สุโขทัย เชน ๓. อธบิ ายภมู ปิ ญ ญาไทยที่สําคัญ ภาษาไทย ศิลปกรรมสุโขทยั ท่ไี ดร บั การยกยองเปน มรดกโลก เคร่อื ง สมยั สโุ ขทยั ทน่ี า ภาคภูมิใจ และควรคา สังคมโลก แกการอนุรกั ษ  คณุ คาของภูมิปญญาไทยท่สี ืบตอถึง ปจจุบันที่นาภาคภมู ิใจและควรคา แกการอนรุ ักษ ป.๕ ๑. อธิบายพฒั นาการของอาณาจักร  การสถาปนาอาณาจกั รอยุธยา โดยสังเขป อยธุ ยาและธนบรุ โี ดยสังเขป  ปจ จัยทีส่ งเสริมความเจรญิ รุง เรืองทาง ๒. อธบิ ายปจจัยท่ีสง เสรมิ ความเจรญิ เศรษฐกิจ และการปกครองของ รุงเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครอง ของอาณาจกั รอยุธยา อาณาจักรอยธุ ยา  พฒั นาการของอาณาจักรอยุธยาการดา น การเมอื ง การปกครอง และเศรษฐกจิ ๓. บอกประวัติและผลงานของบุคคล โดยสังเขป สําคญั สมยั อยธุ ยาและธนบรุ ีทีน่ า  ผลงานของบคุ คลสําคญั ในสมยั อยุธยา ภาคภมู ใิ จ เชน สมเด็จพระรามาธิบดที ี่ ๑ สมเด็จ ๔. อธบิ ายภูมิปญญาไทยท่สี ําคญั พระบรมไตรโลกนาถ สมเดจ็ พระนเรศวร สมัยอยธุ ยาและธนบรุ ที นี่ า ภาคภูมิใจ และควรคา แกก ารอนรุ กั ษไว มหาราช สมเด็จพระนารายณมหาราช ชาวบา นบางระจนั เปน ตน  ภูมปิ ญ ญาไทยสมยั อยธุ ยาโดยสงั เขป เชน ศิลปกรรม การคา วรรณกรรม

๘๖ ชน้ั ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง  การกอบกูเอกราชและการสถาปนา อาณาจักรธนบรุ โี ดยสังเขป  พระราชประวตั ิ และผลงานของ พระเจาตากสินมหาราชโดยสังเขป  ภูมปิ ญญาไทยสมัยธนบุรโี ดยสังเขป เชน ศลิ ปกรรม การคา วรรณกรรม ป.๖ ๑. อธิบายพฒั นาการของไทยสมัย  การสถาปนาอาณาจกั รรตั นโกสนิ ทร รัตนโกสินทร โดยสงั เขป โดยสงั เขป ๒. อธบิ ายปจจยั ทส่ี ง เสรมิ ความ  ปจ จัยทีส่ ง เสรมิ ความเจริญรงุ เรืองทาง เจรญิ รุง เรืองทางเศรษฐกิจและการ เศรษฐกิจและการปกครองของไทย ในสมยั รตั นโกสินทร ปกครองของไทยสมัยรตั นโกสนิ ทร  พฒั นาการของไทยสมยั รตั นโกสนิ ทร โดยสังเขป ตามชว งเวลาตางๆ เชน ๓. ยกตวั อยา งผลงานของบคุ คลสาํ คัญ สมัยรตั นโกสินทรตอนตน สมยั ปฏริ ปู ดา นตา งๆสมัยรัตนโกสนิ ทร ประเทศ และสมัยประชาธปิ ไตย ๔. อธบิ ายภูมปิ ญ ญาไทยทีส่ าํ คัญสมยั  ผลงานของบุคคลสาํ คัญทางดานตา งๆ รัตนโกสินทรท่ีนา ภาคภมู ิใจ และควร ในสมยั รัตนโกสนิ ทร เชน คา แกการอนรุ ักษไ ว พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา- จุฬาโลกมหาราช สมเดจ็ พระบวรราชเจา มหาสรุ สิงหนาท พระบาทสมเด็จ พระจลุ จอมเกลา เจาอยหู ัว ฯลฯ  ภมู ปิ ญญาไทยสมัยรตั นโกสนิ ทร เชน ศิลปกรรม วรรณกรรม ม.๑ ๑. อธบิ ายเรือ่ งราวทางประวัติศาสตร  สมัยกอ นประวัตศิ าสตรใ นดนิ แดนไทย สมยั กอนสโุ ขทยั ในดินแดนไทย โดยสงั เขป โดยสังเขป  รฐั โบราณในดินแดนไทย เชน ศรีวชิ ยั ตามพรลิงค ทวารวดี เปนตน ๒. วิเคราะหพฒั นาการของอาณาจกั ร  รัฐไทย ในดนิ แดนไทย เชน ลานนา นครศรีธรรมราช สุพรรณภมู ิ เปนตน สโุ ขทัยในดา นตาง ๆ

๘๗ ช้นั ตัวชว้ี ดั สาระการเรียนรูแกนกลาง ๓. วิเคราะหอิทธิพลของวฒั นธรรม  การสถาปนาอาณาจกั รสโุ ขทยั และ และภูมิปญ ญาไทยสมัยสุโขทัยและ ปจจยั ท่เี กย่ี วของ (ปจจยั ภายในและ สงั คมไทยในปจ จุบัน ปจจยั ภายนอก )  พัฒนาการของอาณาจักรสุโขทยั ในดา น การเมืองการปกครอง เศรษฐกจิ สังคม และความสมั พันธร ะหวา งประเทศ  วัฒนธรรมสมัยสุโขทยั เชน ภาษาไทย วรรณกรรม ประเพณสี าํ คัญ ศลิ ปกรรม ไทย  ภมู ปิ ญญาไทยในสมัยสุโขทยั เชน การชลประทาน เครอ่ื งสงั คมโลก  ความเส่ือมของอาณาจักรสุโขทยั ม.๒ ๑. วิเคราะหพัฒนาการของอาณาจกั ร  การสถาปนาอาณาจักรอยุธยา อยธุ ยา และธนบรุ ใี นดานตา งๆ  ปจ จยั ทส่ี ง ผลตอ ความเจริญรุงเรอื งของ ๒. วิเคราะหป จ จัยทส่ี ง ผลตอ ความ อาณาจักรอยุธยา มั่นคงและความเจริญรุงเรอื งของ  พฒั นาการของอาณาจกั รอยธุ ยาในดาน อาณาจกั รอยุธยา การเมืองการปกครอง สังคม เศรษฐกิจ ๓. ระบุภูมปิ ญญาและวัฒนธรรมไทย และความสมั พนั ธร ะหวา งประเทศ สมัยอยธุ ยาและธนบรุ ี และอิทธิพลของ  การเสยี กรงุ ศรอี ยธุ ยาคร้ังท่ี ๑ และ ภมู ปิ ญญาดงั กลา ว ตอ การพัฒนาชาติ การกูเ อกราช  ภมู ิปญญาและวัฒนธรรมไทยสมยั อยุธยา ไทยในยุคตอมา เชน การควบคุมกาํ ลังคน และ ศิลปวฒั นธรรม  การเสยี กรุงศรอี ยุธยาครง้ั ที่ ๒ การกู เอกราช และการสถาปนาอาณาจกั ร ธนบรุ ี  ภูมปิ ญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั ธนบรุ ี  วรี กรรมของบรรพบุรุษไทย ผลงาน ของบุคคลสําคัญของไทยและตางชาติ ท่มี ีสวนสรางสรรคช าติไทย

๘๘ ชน้ั ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง ม.๓ ๑. วิเคราะหพฒั นาการของไทย สมยั รตั นโกสนิ ทรใ นดานตางๆ  การสถาปนากรงุ เทพมหานครเปน ม.๔ – ม.๖ ๒. วิเคราะหปจ จยั ท่สี งผลตอ ความ ราชธานขี องไทย มั่นคงและความเจริญรงุ เรืองของไทย ในสมยั รัตนโกสินทร  ปจ จยั ท่สี งผลตอความมั่นคงและ ๓.วเิ คราะหภ ูมปิ ญ ญาและวฒั นธรรม ความเจริญรงุ เรืองของไทยในสมัย ไทยสมัยรัตนโกสนิ ทร และอิทธพิ ลตอ รตั นโกสินทร การพัฒนาชาติไทย ๔.วิเคราะหบ ทบาทของไทยในสมัย  บทบาทของพระมหากษตั รยิ ไทยใน ประชาธิปไตย ราชวงศจกั รใี นการสรางสรรคความ ๑.วเิ คราะหประเด็นสําคญั ของ เจริญและความมั่นคงของชาติ ประวตั ิศาสตรไ ทย  พฒั นาการของไทยในสมยั รัตนโกสินทร ๒. วิเคราะหค วามสําคัญของสถาบนั พระมหากษัตรยิ ต อชาติไทย ทางดานการเมือง การปกครอง สงั คม ๓. วเิ คราะหป จ จัยทีส่ ง เสริมความ เศรษฐกจิ และความสัมพนั ธร ะหวาง สรา งสรรคภ มู ิปญญาไทย และ ประเทศตามชว งสมยั ตา งๆ วฒั นธรรมไทย ซ่งึ มีผลตอสงั คมไทย  เหตกุ ารณส าํ คญั สมยั รตั นโกสนิ ทรท ม่ี ี ในยคุ ปจจบุ ัน ผลตอ การพฒั นาชาติไทย เชน การทํา สนธสิ ัญญาเบาวร งิ ในสมัยรชั กาลท่ี ๔ การปฏริ ูปประเทศในสมัยรชั กาลที่ ๕ การเขารวมสงครามโลกครั้งที่ ๑ และ คร้ังที่ ๒ โดยวเิ คราะหส าเหตุปจจยั และ ผลของเหตกุ ารณต า ง ๆ  ภมู ปิ ญ ญาและวฒั นธรรมไทยในสมัย รัตนโกสนิ ทร  บทบาทของไทยตงั้ แตเ ปลยี่ นแปลง การปกครองจนถึงปจจบุ นั ในสงั คมโลก  ประเดน็ สาํ คัญของประวตั ศิ าสตรไ ทย เชน แนวคดิ เกยี่ วกับความเปนมาของ ชาตไิ ทย อาณาจักรโบราณในดินแดน ไทย และอิทธิพลทีม่ ตี อสังคมไทย ปจ จัยท่ีมผี ลตอการสถาปนาอาณาจักร ไทยในชว งเวลาตา งๆ สาเหตแุ ละ ผลของการปฏิรูป ฯลฯ

๘๙ ช้ัน ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๔. วเิ คราะหผ ลงานของบคุ คลสําคัญทง้ั  บทบาทของสถาบนั พระมหากษตั ริยใ น ชาวไทยและตางประเทศ ท่มี สี ว น การพัฒนาชาติไทยในดานตางๆ เชน สรางสรรควัฒนธรรมไทย และ การปองกนั และรกั ษาเอกราชของชาติ ประวัตศิ าสตรไทย การสรา งสรรคว ฒั นธรรมไทย  อทิ ธิพลของวัฒนธรรมตะวันตก และ ตะวันออกทีม่ ีตอสงั คมไทย  ผลงานของบุคคลสําคัญทัง้ ชาวไทยและ ตา งประเทศ ทม่ี สี ว นสรางสรรค วัฒนธรรมไทย และประวตั ศิ าสตรไทย  ปจ จัยที่สงเสรมิ ความสรา งสรรคภ มู ิ ปญญาไทย และวัฒนธรรมไทย ซึง่ มีผล ตอสงั คมไทยในยุคปจ จบุ ัน ๕. วางแผนกาํ หนดแนวทางและการมี  สภาพแวดลอ มทม่ี ผี ลตอ การสรา งสรรค สวนรว มการอนรุ กั ษภูมิปญญาไทยและ ภูมิปญญาและวัฒนธรรมไทย วฒั นธรรมไทย  วิถีชวี ติ ของคนไทยในสมยั ตา งๆ  การสืบทอดและเปลีย่ นแปลงของ วัฒนธรรมไทย  แนวทางการอนรุ ักษภูมปิ ญญาและ วฒั นธรรมไทยและการมสี วนรว มใน การอนุรักษ  วธิ ีการมีสวนรว มอนุรกั ษภมู ิปญ ญาและ วัฒนธรรมไทย

๙๐ สาระที่ ๕ ภูมศิ าสตร มาตรฐาน ส ๕.๑ เขาใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธของสรรพส่งิ ซึ่งมีผลตอ กนั และกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแผนทีแ่ ละเครื่องมอื ทางภูมิศาสตรใ นการคนหา วิเคราะห สรปุ และใชขอ มูลภูมิสารสนเทศอยางมปี ระสิทธภิ าพ ชนั้ ตัวชวี้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๑ ๑. แยกแยะสงิ่ ตางๆ รอบตวั ท่ีเกิดข้ึนเอง  สงิ่ ตา ง ๆ รอบตวั ทเ่ี กดิ ขึน้ เองตาม ตามธรรมชาติและท่ีมนษุ ยส รางขึน้ ธรรมชาติและทม่ี นษุ ยสรา งขน้ึ ๒. ระบคุ วามสัมพนั ธของตาํ แหนง  ความสมั พันธข องตาํ แหนง ระยะ ระยะ ทิศของสิ่งตางๆ รอบตวั ทิศของส่งิ ตางๆ รอบตวั เชน ท่ีอยูอ าศัย บา น เพือ่ นบาน ตน ไม ถนน ทุงนา ไร สวน ที่ราบ ภเู ขา แหลง น้าํ ๓. ระบทุ ิศหลกั และทตี่ ัง้ ของสิง่ ตา งๆ  ทิศหลัก (เหนือ ตะวันออก ใต ตะวนั ตก) และ ทตี่ งั้ ของสิง่ ตา ง ๆ รอบตวั ๔. ใชแ ผนผงั งาย ๆ ในการแสดง  แผนผงั แสดงตาํ แหนง สิง่ ตางๆใน ตําแหนง ของสง่ิ ตา งๆในหองเรียน หอ งเรยี น ๕. สงั เกตและบอกการเปลย่ี นแปลงของ  การเปลย่ี นแปลงของสภาพอากาศในรอบ สภาพอากาศในรอบวนั วัน เชน กลางวันกลางคืน ความรอ นของ อากาศ ฝน - เมฆ - ลม ป.๒ ๑. ระบสุ ่งิ ตางๆ ท่ีเปนธรรมชาติกับท่ี  ส่งิ ตางๆ ทเี่ ปนธรรมชาติกับทม่ี นษุ ย มนษุ ยสรา งขนึ้ ซ่งึ ปรากฏระหวาง สรางข้นึ ซง่ึ ปรากฏระหวา งโรงเรียนกบั โรงเรยี นกบั บาน บาน ๒. ระบุตาํ แหนงอยา งงายและลักษณะทาง  ตาํ แหนงอยางงา ยและลกั ษณะทางกายภาพของ กายภาพของส่ิงตา งๆทปี่ รากฏในลูกโลก ส่ิงตางๆทป่ี รากฏในลูกโลก แผนท่ี แผนผัง แผนที่ แผนผงั และภาพถา ย และภาพถายเชน ภเู ขา ทรี่ าบ แมนํ้า ตน ไม อากาศ ทะเล ๓. อธิบายความสมั พนั ธของ  ความสัมพันธข องปรากฏการณร ะหวาง ปรากฏการณระหวา งโลก ดวงอาทิตย โลก ดวงอาทิตยและดวงจนั ทรเ ชน และดวงจันทร ขางขน้ึ ขางแรม ฤดูกาลตา งๆ

๙๑ ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๓ ๑. ใชแ ผนที่ แผนผงั และภาพถา ยใน  แผนท่ี แผนผัง และภาพถาย การหาขอมูลทางภูมศิ าสตรในชุมชนได  ความสัมพันธของตาํ แหนง ระยะ ทศิ ทาง อยา งมีประสทิ ธิภาพ ๒. เขียนแผนผังงา ยๆ เพื่อแสดง  ตําแหนงทีต่ ้งั สมั พนั ธข องสถานท่สี ําคญั ตําแหนง ทต่ี ั้งของสถานทส่ี ําคัญใน ในบริเวณโรงเรยี นและชุมชน เชน บริเวณโรงเรยี นและชมุ ชน สถานที่ราชการ อาํ เภอ ตลาด โรงพยาบาล ไปรษณีย ฯลฯ ๓ .บอกความสัมพันธข องลกั ษณะ  ภูมปิ ระเทศ และภมู ิอากาศท่ีมีผลตอ กายภาพกบั ลักษณะทางสงั คมของ สภาพสงั คมในชุมชน ชุมชน ป.๔ ๑. ใชแผนท่ี ภาพถาย ระบุลกั ษณะ  แผนท่ี/ภาพถาย ลักษณะทางกายภาพ สําคัญทางกายภาพของจงั หวดั ตนเอง ของจงั หวัดตนเอง ๒. ระบแุ หลงทรัพยากรและสง่ิ ตาง ๆ  ตาํ แหนง ระยะทางและทิศของ ในจังหวัดของตนเองดวยแผนที่ ทรพั ยากรและสงิ่ ตา งๆ ในจังหวดั ของ ตนเอง ๓. ใชแ ผนที่อธบิ ายความสมั พนั ธข อง  แผนทแ่ี สดงความสัมพันธข องสิ่งตางๆ ส่ิงตางๆ ทีม่ ีอยูในจังหวัด ทม่ี ีอยูใ นจังหวดั  ลักษณะทางกายภาพ (ภูมลิ ักษณห รือ ภมู ปิ ระเทศและภูมิอากาศ) ท่ีมีผลตอ สภาพสังคมของจงั หวดั ป.๕ ๑. รตู ําแหนง (พิกดั ภูมศิ าสตร ละติจูด  ตําแหนง (พิกัดภูมิศาสตร ละติจูด ลองจจิ ดู ) ระยะ ทิศทางของภมู ิภาค ลองจจิ ดู ) ระยะ ทิศทาง ของภูมภิ าค ของตนเอง ของตนเอง ๒. ระบุลักษณะภมู ลิ ักษณท สี่ ําคัญใน  ภมู ลิ ักษณท ส่ี าํ คญั ในภูมิภาคของตนเอง ภูมิภาคของตนเองในแผนที่ เชน แมน าํ้ ภเู ขา ปา ไม ๓. อธิบายความสัมพนั ธข องลักษณะ  ความสัมพนั ธของลกั ษณะทางกายภาพ ทางกายภาพกบั ลักษณะทางสังคมใน (ภูมลิ กั ษณและภูมอิ ากาศ) และลกั ษณะ ภูมิภาคของตนเอง ทางสังคม (ภมู ิสงั คม)ในภูมิภาคของ ตนเอง

๙๒ ชั้น ตัวช้วี ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ป.๖ ๑. ใชเ คร่อื งมอื ทางภมู ศิ าสตร (แผนที่  เคร่อื งมอื ทางภูมิศาสตร (แผนท่ี ภาพถา ย ภาพถา ยชนิดตาง ๆ) ระบุลักษณะ ชนิดตาง ๆ ) ทแี่ สดงลักษณะทางกายภาพ สําคัญทางกายภาพและสังคมของ ของประเทศ ประเทศ ๒. อธบิ ายความสัมพันธร ะหวา ง  ความสัมพันธร ะหวางลกั ษณะทาง ลักษณะทางกายภาพกับปรากฏการณ กายภาพกับปรากฏการณท างธรรมชาติ ทางธรรมชาติของประเทศ ของประเทศ เชน อุทกภยั แผนดนิ ไหว วาตภยั  ภูมลิ ักษณทม่ี ีตอ ภูมสิ งั คมของประเทศไทย ม.๑ ๑. เลอื กใชเครื่องมือทางภมู ิศาสตร  เครอื่ งมอื ทางภูมิศาสตร (ลกู โลก แผนท่ี (ลกู โลก แผนที่ กราฟ แผนภูมิ) ในการ กราฟ แผนภูมิ ฯลฯ) ที่แสดงลกั ษณะ สืบคน ขอ มลู เพื่อวเิ คราะหลักษณะทาง ทางกายภาพ และสังคมของประเทศ กายภาพและสงั คมของประเทศไทย ไทยและทวปี เอเชยี ออสเตรเลีย และ และทวปี เอเชีย ออสเตรเลียและ โอเชียเนยี โอเชยี เนยี ๒. อธิบายเสน แบง เวลา และ  เสนแบง เวลาของประเทศไทยกบั ทวีป เปรียบเทยี บวัน เวลาของประเทศไทย ตา ง ๆ กบั ทวปี ตาง ๆ  ความแตกตางของเวลา มาตรฐานกบั เวลา ทองถนิ่ ๓. วเิ คราะหเ ชือ่ มโยงสาเหตุและ  ภัยธรรมชาติและการระวังภัยทเี่ กดิ ข้ึนใน แนวทางปองกันภยั ธรรมชาตแิ ละการ ประเทศไทยและทวีปเอเชีย ออสเตรเลยี ระวังภยั ทเี่ กดิ ขน้ึ ในประเทศไทยและ โอเชยี เนีย ทวปี เอเชยี ออสเตรเลยี และโอเชยี เนีย ม.๒ ๑. ใชเครื่องมือทางภูมศิ าสตรใ นการ  เครื่องมอื ทางภมู ิศาสตรทีแ่ สดงลักษณะ รวบรวม วิเคราะห และนําเสนอขอ มลู ทางกายภาพและสังคมของทวีปยโุ รป เกี่ยวกบั ลักษณะทางกายภาพและสังคม และแอฟรกิ า ของทวีปยโุ รป และแอฟริกา ๒. วิเคราะหค วามสัมพันธร ะหวาง  ลกั ษณะทางกายภาพและสังคมของทวีป ลกั ษณะทางกายภาพและสงั คมของ ยุโรปและแอฟรกิ า ทวีปยโุ รปและแอฟริกา

๙๓ ช้นั ตัวชว้ี ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง ชั้น ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ม.๓ ๑. ใชเครือ่ งมอื ทางภมู ิศาสตรในการ  เครอ่ื งมือทางภูมิศาสตรทแ่ี สดงลักษณะ รวบรวม วิเคราะห และนาํ เสนอขอ มูล ทางกายภาพและสังคมของทวีป อเมรกิ า เก่ยี วกบั ลกั ษณะทางกายภาพและสังคม เหนือ และอเมรกิ าใต ของทวปี อเมรกิ าเหนือ และอเมรกิ าใต ๒.วิเคราะหความสมั พันธระหวาง  ลักษณะทางกายภาพและสงั คมของทวีป ลกั ษณะทางกายภาพและสงั คมของ อเมรกิ าเหนือ และอเมรกิ าใต ทวปี อเมรกิ าเหนือ และอเมริกาใต ม.๔ – ม.๖ ๑. ใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตรในการ  เคร่อื งมือทางภมู ศิ าสตร ใหขอมลู และ รวบรวม วิเคราะห และนาํ เสนอขอ มลู ขาวสารภูมิลักษณ ภูมิอากาศและภมู ิ ภูมิสารสนเทศอยางมีประสทิ ธภิ าพ สงั คมของไทยและภูมภิ าคตางๆท่วั โลก ๒. วิเคราะหอทิ ธิพลของสภาพ ภูมศิ าสตร ซงึ่ ทําใหเ กดิ ปญหาทาง  ปญ หาทางกายภาพหรอื ภัยพิบัติทาง กายภาพหรือภัยพิบัตทิ างธรรมชาติใน ธรรมชาติในประเทศไทยและภูมิภาค ประเทศไทยและภมู ภิ าคตาง ๆ ของโลก ตาง ๆ ของโลก ๓. วเิ คราะหการเปลย่ี นแปลงของพื้นท่ี  การเปลย่ี นแปลงลกั ษณะทางกายภาพ ซง่ึ ไดรับอทิ ธพิ ลจากปจ จยั ทาง ในสว นตาง ๆ ของ โลก ภมู ิศาสตรในประเทศไทยและทวีป ตางๆ  การเกิดภูมสิ ังคมใหมข องโลก ๔. ประเมนิ การเปลี่ยนแปลงธรรมชาติ ในโลกวาเปน ผลมาจากการกระทาํ ของ  การเปล่ียนแปลงของพืน้ ท่ีซง่ึ ไดรบั มนษุ ยและหรือธรรมชาติ อทิ ธพิ ลจากปจจัยทางภูมศิ าสตร ในประเทศไทยและทวปี ตางๆ เชน การเคลือ่ นตวั ของแผน เปลือกโลก  การเปลี่ยนแปลงธรรมชาติในโลก เชน ภาวะโลกรอ น ความแหง แลง สภาพ อากาศแปรปรวน

๙๔ สาระที่ ๕ ภูมศิ าสตร มาตรฐาน ส ๕.๒ เขาใจปฏสิ มั พันธร ะหวางมนุษยกบั สภาพแวดลอ มทางกายภาพทีก่ อใหเ กิด การสรา งสรรควฒั นธรรม มจี ิตสํานกึ และมสี วนรวมในการอนุรักษท รพั ยากร และส่ิงแวดลอม เพอ่ื การพฒั นาที่ยัง่ ยนื ชั้น ตัวชวี้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง ป.๑ ๑. บอกส่ิงตา ง ๆ ทเี่ กดิ ตามธรรมชาติท่ี  ลักษณะภมู ปิ ระเทศ ภมู อิ ากาศมผี ลตอ สงผลตอความเปนอยูของมนุษย ความเปน อยูของมนุษย เชน ทอี่ ยูอาศยั เครอื่ งแตง กายและอาหาร ๒. สงั เกตและ เปรยี บเทยี บการเปล่ยี น  การเปลย่ี นแปลงของสภาพแวดลอมท่อี ยรู อบตวั แปลงของสภาพแวดลอมทอี่ ยูร อบตัว ๓. มสี วนรวมในการจดั ระเบียบ  การรูเ ทาทนั สิง่ แวดลอ มและปรบั ตวั เขา กบั สิง่ แวดลอมท่ีบา นและชนั้ เรยี น ส่ิงแวดลอม ป.๒ ๑. อธิบายความสําคญั และคณุ คา  คณุ คาของส่ิงแวดลอมทางธรรมชาติ เชน ของสง่ิ แวดลอ มทางธรรมชาติและ ในการประกอบอาชีพ ทางสังคม  คณุ คาของส่งิ แวดลอมทางสังคม เชน สิง่ ปลูกสรางเพือ่ การดาํ รงชีพ ๒. แยกแยะและใชทรพั ยากรธรรมชาติ  ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติ ท่ีใชแ ลว ไมหมดไปและท่ใี ชแ ลว หมด  ประเภททรัพยากรธรรมชาติ -ใชแ ลว หมดไป เชน แร ไปไดอยางคมุ คา - ใชแลวไมหมด เชน บรรยากาศ นํา้ - ใชแ ลว มกี ารเกิดข้ึนมา ทดแทนหรือ รักษาไวไ ด เชน ดนิ ปา ไม สัตวป า - วิธใี ชทรพั ยากรอยา งคุมคา ๓. อธิบายความสัมพันธของฤดกู าลกับ  ความสมั พันธข องฤดกู าลกบั การดาํ เนิน การดําเนินชวี ิตของมนษุ ย ชีวติ ของมนุษย ๔. มสี ว นรวมในการฟน ฟปู รับปรุง  การเปล่ียนแปลงของสง่ิ แวดลอ ม สิ่งแวดลอมในโรงเรียนและชมุ ชน  การรักษาและฟนฟูส่ิงแวดลอ ม

๙๕ ชัน้ ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรูแกนกลาง ป.๓ ๑. เปรยี บเทยี บการเปลี่ยนแปลง  สภาพแวดลอมในชมุ ชนในอดีตและ สภาพแวดลอ มในชุมชนจากอดตี ถึง ปจ จุบัน ปจจุบัน ๒. อธิบายการพงึ่ พาสิ่งแวดลอ ม  การพึง่ พาส่งิ แวดลอม ในการดาํ รงชวี ิต และทรพั ยากรธรรมชาติในการสนอง ของมนษุ ย เชน การคมนาคม บา นเรอื น ความตองการพ้นื ฐานของมนุษย และการประกอบอาชพี ในชมุ ชน และการประกอบอาชพี  การประกอบอาชพี ท่เี ปนผลมาจาก สภาพแวดลอมทางธรรมชาตใิ นชมุ ชน ๓. อธิบายเกย่ี วกบั มลพิษและการ  มลพษิ ท่เี กิดจากการกระทําของมนษุ ย กอ ใหเกดิ มลพษิ โดยมนษุ ย ๔. อธบิ ายความแตกตา งของเมืองและ  ลกั ษณะของเมืองและชนบท ชนบท ๕. ตระหนักถึงการเปล่ียนแปลงของ  การเพิม่ และสูญเสยี สง่ิ แวดลอ มทําให ส่ิงแวดลอมในชมุ ชน ชุมชนเปลีย่ นแปลง ป.๔ ๑. อธบิ ายสภาพแวดลอ มทางกายภาพ  สภาพแวดลอ มทางกายภาพของชุมชนท่ี ของชุมชนทีส่ งผลตอการดําเนนิ ชีวติ สง ผลตอ การดาํ เนนิ ชวี ติ ของคนในจงั หวดั ของคนในจงั หวัด เชน ลกั ษณะบาน อาหาร ๒. อธบิ ายการเปลี่ยนแปลงสภาพ  การเปล่ียนแปลงสภาพแวดลอ มในจงั หวดั แวดลอ มในจงั หวัดและผลที่เกดิ จาก และผลทเี่ กดิ จากการเปลี่ยนแปลง เชน การเปล่ียนแปลงนนั้ การตัง้ ถนิ่ ฐาน การยายถน่ิ ๓. มสี ว นรวมในการอนรุ กั ษ  การอนรุ ักษสง่ิ แวดลอมและ ส่ิงแวดลอมในจังหวัด ทรัพยากรธรรมชาตใิ นจังหวัด ป.๕ ๑. วเิ คราะหสภาพแวดลอมทางกายภาพ  สภาพแวดลอมทางกายภาพทมี่ อี ทิ ธิพลตอ ทมี่ อี ทิ ธพิ ลตอลกั ษณะการตง้ั ถน่ิ ฐาน ลักษณะการตงั้ ถ่ินฐานและการยา ยถ่นิ ของ และการยา ยถนิ่ ของประชากร ประชากรในภมู ิภาค ในภมู ภิ าค ๒. อธิบายอทิ ธิพลของสงิ่ แวดลอ มทาง  อทิ ธพิ ลของส่ิงแวดลอมทางธรรมชาติที่ ธรรมชาติท่ีกอ ใหเ กิดวิถีชีวิตและการ กอ ใหเกิดวถิ ีชวี ติ และการสรา งสรรค สรา งสรรควฒั นธรรมในภมู ภิ าค วฒั นธรรมในภมู ภิ าค

๙๖ ชัน้ ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๓. นาํ เสนอตัวอยางท่สี ะทอนใหเหน็ ผล  ผลจากการรักษาและการทําลาย จากการรกั ษาและการทาํ ลาย สภาพแวดลอม สภาพแวดลอ ม และเสนอแนวคิด  แนวทางการอนรุ กั ษและรกั ษา ในการรกั ษาสภาพแวดลอมในภูมภิ าค สภาพแวดลอ มในภมู ภิ าค ป.๖ ๑. วเิ คราะหความสัมพนั ธร ะหวา ง  สง่ิ แวดลอ มทางธรรมชาติ กบั ส่ิงแวดลอม ส่งิ แวดลอมทางธรรมชาติกับ ทางสงั คมในประเทศ สิ่งแวดลอมทางสังคมในประเทศ  ความสัมพันธแ ละผลกระทบ ๒. อธิบายการแปลงสภาพธรรมชาตใิ น  ผลท่เี กิดจากการปรบั เปล่ียน หรือดดั แปลง ประเทศไทยจากอดีตถงึ ปจจุบัน และ สภาพธรรมชาติในประเทศจากอดตี ถึง ผลทเี่ กิดขนึ้ จากการเปลีย่ นแปลงนนั้ ปจจบุ ัน และผลท่ีเกดิ ขึ้น (ประชากร เศรษฐกจิ สังคม อาชพี และวัฒนธรรม) ๓. จดั ทําแผนการใชท รพั ยากรใน  แนวทางการใชทรพั ยากรของคนในชมุ ชน ชมุ ชน ใหใ ชไดน านข้ึน โดยมจี ติ สํานึกรูคุณคา ของทรพั ยากร แผนอนุรักษท รัยากรในชมุ ชน หรือแผน อนรุ กั ษ ม.๑ ๑. วิเคราะหผ ลกระทบจากการ  การเปล่ียนแปลงประชากร เศรษฐกจิ เปล่ยี นแปลงทางธรรมชาติของทวีป สงั คม และวฒั นธรรมในทวปี เอเชยี เอเชยี ออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี ออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี  การกอเกดิ ส่ิงแวดลอ มใหมทางสังคม  แนวทางการใชท รัพยากรของคนในชุมชน ใหใ ชไ ดนานขึน้ โดยมจี ติ สํานกึ รูคณุ คา ของทรพั ยากร  แผนอนรุ กั ษทรัยากรในทวปี เอเชีย ๒. วเิ คราะหค วามรว มมือของประเทศ  ความรวมมอื ระหวา งประเทศในทวีป ตาง ๆทม่ี ผี ลตอส่งิ แวดลอมทาง เอเชีย ออสเตรเลีย โอเชียเนีย ทม่ี ผี ลตอ ธรรมชาติของทวีปเอเชีย ออสเตรเลยี สิง่ แวดลอ มทางธรรมชาติ และโอเชียเนีย

๙๗ ชนั้ ตวั ชว้ี ัด สาระการเรียนรูแ กนกลาง ๓. สาํ รวจ และอธิบายทําเลที่ตง้ั  ทาํ เลทตี่ ัง้ กิจกรรมทางเศรษฐกิจและสงั คม กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ และสงั คมใน ในทวีปเอเชยี ออสเตรเลีย และโอเชยี เนยี ทวีปเอเชยี ออสเตรเลีย และโอเชยี เนยี เชน ศูนยก ลางการคมนาคม โดยใชแหลง ขอมลู ท่ีหลากหลาย ๔. วเิ คราะหป จ จยั ทางกายภาพและ  ปจ จัยทางกายภาพและสังคมท่ีมผี ลตอ สงั คมที่มผี ลตอ การเล่อื นไหลของ การเลอื่ นไหลของความคิด เทคโนโลยี ความคดิ เทคโนโลยี สินคา และ สินคา และประชากรในทวปี เอเชีย ประชากรในทวปี เอเชยี ออสเตรเลยี ออสเตรเลยี และโอเชียเนยี และโอเชยี เนีย ม.๒ ๑. วิเคราะหก ารกอ เกิดส่งิ แวดลอ มใหม  การเปลีย่ นแปลงประชากร เศรษฐกจิ ทางสงั คม อนั เปน ผลจากการ สังคม และวฒั นธรรมของทวปี ยโุ รป เปล่ยี นแปลงทางธรรมชาตแิ ละทาง และแอฟรกิ า สังคมของทวปี ยุโรป และแอฟรกิ า ๒. ระบุแนวทางการอนุรักษ  การอนุรักษท รพั ยากรธรรมชาติและ ทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม สง่ิ แวดลอ มในทวีปยโุ รป และแอฟรกิ า ในทวีปยโุ รป และแอฟริกา ๓. สาํ รวจ อภิปรายประเด็นปญ หา  ปญหาเก่ียวกับสิ่งแวดลอมทเี่ กิดขึน้ ใน เกี่ยวกับส่ิงแวดลอ มท่ีเกดิ ข้ึนในทวีป ทวีปยโุ รป และแอฟริกา ยโุ รป และแอฟรกิ า ๔. วเิ คราะหเ หตแุ ละผลกระทบที่  ผลกระทบจากการเปลย่ี นแปลงของ ประเทศไทยไดร ับจากการเปลย่ี นแปลง ส่งิ แวดลอ มในทวีปยโุ รป และแอฟริกา ของสิ่งแวดลอมในทวีปยุโรป และ ตอ ประเทศไทย แอฟรกิ า ม.๓ ๑. วเิ คราะหการกอเกดิ สงิ่ แวดลอมใหม  การเปล่ยี นแปลงประชากร เศรษฐกิจ ทางสังคม อนั เปนผลจากการ สังคม และวัฒนธรรมของทวปี อเมริกา เปล่ียนแปลงทางธรรมชาติและ เหนือและอเมริกาใต ทางสังคมของทวีปอเมรกิ าเหนือและ อเมรกิ าใต ๒. ระบแุ นวทางการอนรุ ักษทรพั ยากร  ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอมใน ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมในทวีป ทวปี อเมรกิ าเหนอื และอเมริกาใต อเมริกาเหนอื และอเมรกิ าใต

๙๘ ชน้ั ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง ๓. สาํ รวจ อภปิ รายประเด็นปญหา  ปญ หาเกยี่ วกับสงิ่ แวดลอ มทเี่ กิดขึน้ ใน เกยี่ วกับสิง่ แวดลอมทเ่ี กิดขึน้ ในทวีป ทวปี อเมรกิ าเหนอื และอเมริกาใต อเมรกิ าเหนอื และอเมริกาใต ๔. วเิ คราะหเหตุและผลกระทบตอ เน่อื ง  ผลกระทบตอ เน่ืองของสิ่งแวดลอมใน จากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอม ทวีปอเมริกาเหนือและอเมรกิ าใต ทสี่ ง ผล ในทวปี อเมริกาเหนอื และอเมริกาใต ตอประเทศไทย ท่สี งผลตอประเทศไทย ม.๔ –ม.๖ ๑.วเิ คราะหส ถานการณแ ละวิกฤตการณ  การเปลย่ี นแปลงลักษณะทางกายภาพ ดา นทรพั ยากรธรรมชาติและ ในสว นตา ง ๆ ของ โลก ส่ิงแวดลอมของประเทศไทยและโลก  การเกดิ ภมู สิ ังคมใหม ๆ ในโลก  วกิ ฤตการณด านทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ สง่ิ แวดลอมของประเทศไทยและโลก ๒. ระบมุ าตรการปอ งกนั และแกไ ข  มาตรการปอ งกันและแกไขปญ หา ปญหา บทบาทขององคก ารและการ บทบาทขององคการและการประสาน ประสานความรวมมือทั้งในประเทศ ความรวมมอื ทั้งในประเทศและนอก และนอกประเทศเกี่ยวกบั กฎหมาย ประเทศ กฎหมายสิง่ แวดลอ ม การจัดการ ส่งิ แวดลอ ม การจดั การทรัพยากร ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม ธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอม ๓. ระบุแนวทางการอนุรกั ษทรพั ยากร  การอนุรกั ษท รัพยากรธรรมชาติและ ธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในภูมิภาค สง่ิ แวดลอ มในภูมภิ าคตาง ๆ ของโลก ตาง ๆ ของโลก ๔. อธบิ ายการใชป ระโยชนจาก  การใชประโยชนจ ากส่งิ แวดลอมในการ สงิ่ แวดลอมในการสรางสรรค สรา งสรรคว ัฒนธรรม อนั เปน เอกลักษณ วฒั นธรรม อันเปน เอกลักษณของ ของทองถ่ินทงั้ ในประเทศไทยและโลก ทองถน่ิ ทั้งในประเทศไทยและโลก ๕. มีสว นรวมในการแกป ญ หาและ  การแกป ญหาและการดาํ เนินชีวิตตาม การดําเนินชวี ติ ตามแนวทางการ แนวทางการอนรุ กั ษทรัพยากรและ อนุรกั ษทรัพยากรและสงิ่ แวดลอม ส่ิงแวดลอม เพื่อการพฒั นาท่ีย่งั ยนื เพ่ือการพัฒนาท่ยี ั่งยืน