การบริหารกิจกรรมลูกเสือที่ส่งผลต่อการพัฒนาสุขภาวะของผู้เรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี/ชยพล แสงย้อย

84 12) ไมเครียด ลดความเครียดดวยการวางแผนการทํางาน ชีวิต รัดเข็มขัด นิรภัยเวลาขับรถหรือเวลาขับรถจักรยานยนตควรสมหมวกกันน็อก ไมขับรถถาด่ืมแอลกอฮอลหรือยา ที่ทําใหง วง 13) งดการพนัน ยาเสพติดทุกชนิด การใชยาเสพติดชนิดฉีดเขาเสนโดยใช เข็ม รวมกนั ที่ไมส ะอาดจะแพรเช้อื โรคไดม ากมาย เชน เอช. ไอ. ว,ี ไวรสั ตบั ชนดิ บี ฯลฯ 14 ฉีดวัคซีนปอู งกนั ทกุ โรคท่ีแพทยแ นะน าส าหรบั เดก็ แรกเกดิ 15) มีเพศสัมพันธท่ีเหมาะสม สุภาพสตรีควรไปตรวจภายในเปนระยะเมื่อ อายุ 40 ป และควรตรวจเตานมตัวเองทุกเดือน และโดยแพทยป ละคร้ัง 16) ถามีอาการผิดปกติปรึกษาแพทยประจําทันที เชน ไข ไอ ถายผิดปกติ เกนิ 2 สปั ดาห 17) อยา ตากแดดมากไปจะทําใหผิดหนงั แกเร็ว 18) ควรมีงานทําท่ใี ชทงั้ รางกายและสมอง จะไดไมแกเ รว็ สมองจะไดไ มฝุอ 2.4.2.5 ยุทธศาสตรก ารสรางเสริมสขุ ภาวะขององคการอนามยั โลก การสรางเสริมสุขภาพตามแนวทางขององคการอนามัยโลกมีกิจกรรมหลัก 5 ประการ คอื 1) การสรางนโยบายสาธารณเพือ่ สขุ ภาพ (Healthy Public Policy) 2) การสรางสิ่งแวดลอ มทีเ่ ออื้ ตอสุขภาพ (Create Healthy Environment) 3) การสรางเสริมความเขมแข็งใหช มุ ชน (Community Strengthening) 4) การพัฒนาทักษะสวนบุคคลใหสามารถปรับพฤติกรรมเพื่อการสราง สุขภาพ (Personal Skill Development) 5) การปรับเปล่ียนระบบบริการการแพทยและสาธารณสุข ใหเปนไปใน ลักษณะผสมผสานและองคร วม (Health Care Service System Reorientation)

85 แผนภาพท่ี 2.5 การสรางเสริมสขุ ภาวะ ท่มี า : World Health Organization (2008, หนา 1-6) 2.4.2.6 ยุทธศาสตรก ารสรา งเสริมสุขภาวะระดบั ชาติ ตอมาในป พ.ศ. 2541 สํานักงานปฏิรูประบบสุขภาพแหงชาติ ไดมีการประชุม วิชาการประจําปในช่ือวา “สงเสริมสุขภาพ บทบาทใหมแหงยุคของทุกคน” เพ่ือทบทวนงานวิชาการ และสรางกระแสการสรางเสริมสุขภาพที่อิงแนวคิดมาจากกฎบัตรออตตาวา ซ่ึงเปนชวงเวลาท่ี คอนขางเหมาะ เพราะประเทศไทยกําลังกาวเขาสูยุควิกฤตเศรษฐกิจพอดี ระบบสุขภาพก็เปนระบบ หน่ึงที่จําเปนตองคิดปรับตัว เพ่ือควบคุมคาใชจายในการซอมสุขภาพเสียที่ทะยานสูงข้ึนอยางมาก ในชวงเศรษฐกิจบูมใหกลับมาในระดับท่ีสมเหตุสมผลมากข้ึน ประกอบกับกระแสสุขภาพโดยรวมทั้ง โลกกําลังขยายตัว เกิดแนวคิดทางเลือกตาง ๆ เพื่อสุขภาพมากขึ้น เชน กระแสชีวจิต กระแส การแพทยทางเลือกนานาชนิด เปนตน ซึ่งเปนสัญญาณอยางหน่ึงที่ชี้ใหเห็นวาการแพทยและ สาธารณสุขตะวันตก หรือท่ีเรียกวา แผนปจจุบัน (Main–Stream Medicine/Public Health) ไมใช คําตอบเดียวของเร่ืองสุขภาพอีกตอไป คําวา “Health Promotion” ซ่ึงใชคําไทยวา “การสงเสริม สขุ ภาพ” เปนการปฏิบตั ิการบริการของบคุ ลากรสาธารณสุขเพ่ือสขุ ภาพของประชาชน ไดถูกขยับใหมี

86 ความหมายกวางขึ้น เปนเรื่องยุทธศาสตรของการทําใหเกิดสุขภาพดี มีการนําคําวา “การสรางเสริม สุขภาพ” มาใชกันอยางกวางขวางมากข้ึน ซ่ึงส่ือความหมายไปถึงท้ัง “การสราง” คือการทําข้ึนใหม และ “การเสริม” คือ การทําเพ่ิมข้ึนท่ีทุกคนทุกฝายทําได และชวยกันทําไดในขณะที่มีบางสวนบาง เร่ืองตอ งรอการ “สงเสริม” จากคนอื่นดวย ในขณะเดียวกนั การสงเสริมสุขภาพซึ่งเปนงานท่ีบุคลากร สาธารณสขุ จัดบริการใหก ับประชาชนกไ็ มไดล ดความสําคัญลงแตอยางใดตรงกันขามงานในสวนนี้ตอง ไดรับการพัฒนาอยางตอเน่ืองท้ังปริมาณและคุณภาพ และตองเพ่ิมสัดสวนงานใหมากข้ึน เมื่อเทียบ กับงานรักษาพยาบาลอีกดวย เพราะท่ีผานมาสัดสวนงานสงเสริมสุขภาพ เมื่อเทียบกับงานรักษา พยาบาบคอนขา งต่าํ ถึงตํ่ามาก 2.4.2.7 นโยบายของรัฐในการสรางเสริมสุขภาวะ 7.1 ดานความแขง็ แรงของสุขภาพในมิติทางกาย คนไทยที่มีอายุ 6 ป ขึ้นไปออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอเพื่อสุขภาพในทุก หมูบาน ทุกตําบล ทุกชุมชน ทุกหนวยงาน และสถานประกอบการ คนไทยไดบริโภคอาหารท่ี ปลอดภัย มีคุณคาทางโภชนาการ และเพียงพอตอความตองการของรางกาย จากแหลงผลิตอาหารที่ ปลอดสารพิษปนเปอน ตลาดสด รานอาหาร และแผงลอย จําหนายอาหารทุกแหงไดมาตรฐาน สุขอนามัย สถานท่ีผลิตอาหารทุกแหงผานเกณฑ GMP คนไทยมีอายุขัยเฉล่ียยืนยาว พรอมสุขภาพท่ี แขง็ แรง อัตราการปุวยและตายดวยโรคที่เปนสาเหตุการตายอันดับตน ๆ ของคนไทยลดนอยลงอยาง มีนัยสําคัญ โดยเฉพาะอยางย่ิงโรคเอดส โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคไขเลือดออก โรคในชองปาก และโรคเบาหวาน คนไทยลดการบริโภคเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล และยาสูบ คนไทยทุก คนมีหลักประกันการเขา ถึงบรกิ ารสขุ ภาพที่ไดม าตรฐาน 7.2 ดา นความแขง็ แรงของสขุ ภาพ ในมิติทางจิตใจ (Mental Health) คนไทยมีครอบครัวที่อบอุน เด็กและผูสูงอายุไดรับการดูแลเอาใจใสจาก ครอบครัว คนไทยมอี ตั ราการฆาตัวตาย ตลอดจนการปุวยดวยโรคทางจติ ประสาทลดนอยลง คนไทยมี ความฉลาดทางสติปญญา (L.Q.) และความฉลาดทางอารมณ (E.Q.) เพิ่มมากข้ึนในระดับที่ตองไมตํ่า กวาเกณฑม าตรฐานสากล 7.3 ดา นความแข็งแรงของสขุ ภาพ ในมิติทางสงั คม (Social Health) คนไทยมีความปลอดภัยจากอาชญากรรม และความรุนแรงท่ีกอใหเกิดการ ประทษุ รา ยตอชีวิต รา งกาย และจิตใจ การประทุษรายทางเพศ และการประทุษรายตอทรัพยสิน คน ไทยทุกคนไดรับการศึกษาในระบบโรงเรียนไมนอยกวา 12 ปและมีโอกาส เรียนรูตอเน่ืองตลอดชีวิต เพ่ือสรางความรูความเขาใจและเกิดทักษะทางสุขภาพ (Health Skill) และทักษะการดําเนินชีวิต อยางเหมาะสม (Life Skill) คนไทยมีสัมมาอาชีพ และมีรายไดที่เพียงพอตอการดําเนินชีวิตอยางปกติ

87 สุข คนไทยมีท่ีอยูอาศัยท่ีถูกสุขลักษณะ มีนํ้าสะอาดเพ่ืออุปโภคบริโภคเพียงพอ และดํารงชีวิตใน สภาพแวดลอมทีเ่ ออื้ ตอการมสี ขุ ภาพดี 7.4 ดานความแข็งแรงของสุขภาพ ในมิติทางปญญา/จิตวิญญาณ (Spiritual Health) คนไทยลด ละ เลิกอบายมุข และส่ิงเสพติด คนไทยมีความรูรักสามัคคี มีความ อาทรเกื้อกูลกัน คนไทยมีสติและปญญา แกไขปญหา ความขัดแยงรุนแรงตางๆ ดวยเหตุดวยผลและ ดว ยสนั ติวิธี คนไทยยดึ มนั่ ในหลกั ศาสนธรรม และวัฒนธรรมทดี่ ีงาม 2.4.3 แนวคิดการพัฒนาสุขภาวะ 2.4.3.1 แนวคดิ การพัฒนาสขุ ภาวะ สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (2546 : เว็บไซต) เสนอแนวคิด การมองสุขภาพแนวใหมวา เปนการปฏิวัติวิธีคิดของคนในสังคม และนักสรางเสริมสุขภาพตอง ปรบั เปล่ียนวธิ ที าํ งานแบบใหม โดยตองทํางานนอกกรอบของวงการสาธารณสุขแบบเดิมที่ผูปฏิบัติการ มีเพียง แพทย พยาบาล เจาหนาที่สถานีอนามัย และบุคลากรสาธารณสุขอื่นๆ ไปเปนการทํางานท่ี ตองเช่ือมโยงและเก่ียวของกับคนในวงการวิชาชีพอื่นๆ อยางหลีกเลี่ยงไมได ตัวอยางเชน การ แกปญหาอุบัติเหตุจราจร ไมสามารถแกไขปญหาดวยการใหสุขศึกษาถึงวิธีสวมหมวกนิรภัย และการ ต้ังรับในหองฉุกเฉินของโรงพยาบาล แตตองรุกออกไปทํางานรวมกับเจาหนาท่ีตํารวจ เพ่ือใหเกิด มาตรการบังคับใชกฎหมายท่ีเขมขน ตองมีการประสานงานกับเจาหนาท่ีการทาง เพื่อแกไขจุด อันตรายบนทองถนน และตองมีการตอเช่ือมกับกลไกประชาสังคมในจังหวัด เพ่ือระดมก าลังจากทุก ภาคสวนใหมารวมกันในการแกไขและปูองกันปญหาอุบัติเหตุจราจร เปนตน ดังนั้น สุขภาวะจึงมี ความเกย่ี วของท้งั ในระดับบุคคล ครอบครัว หนวยงานและสังคมซึ่งองคประกอบหลักของสุขภาวะใน สงั คม มีดงั นี้ 1. ชีวิตที่เปนสุข บุคคลควรมีเปูาหมายในชีวิตใหชัดเจน มั่นคงวาตองด าเนิน ชีวิตของตนเพื่อสันติสุขอยางแทจริงการสรางสันติสุขในลักษณะองครวมนั้นตองอาศัยองคประกอบ หลัก 3 ประการ คือ ความศรัทธาในศาสนาท่ีตนนับถือ การมีความคิดท่ีเปนอิสระ การมีความรักตอ เพือ่ นมนษุ ย และสรรพสงิ่ ทัง้ หลาย 2. เศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง เศรษฐกิจท่ีคํานึงถึงการทะนุบํารุงพ้ืนฐานของ ตัวเองใหเขมแข็ง ท้ังทางสังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดลอม และเศรษฐกิจพื้นฐานของสังคมก็คือชุมชน ดังน้ันเศรษฐกิจพื้นฐานกับเศรษฐกิจชุมชนเปนสิ่งเดียวกัน หลักสําคัญของเศรษฐกิจพอเพียง มี ลักษณะเดียวกันกับหลักเศรษฐกิจชาวพุทธ คือ ไมมีความยึดม่ันในวัตถุ มีการกระจายสิ่งตางๆ ไปยัง คนกลมุ ใหญ หลกั การสาํ คญั มี 5 ขอ ดงั นี้ (ประเวศ วะส.ี 2547, หนา 1)

88 2.1) ความสุขของมนษุ ยมไิ ดข ึ้นอยูกับการบริโภคแตขึ้นอยูกับการใหบริการ หรอื ชว ยเหลือเพอื่ นมนุษย เพ่อื ความสุขของเพื่อนมนุษย 2.2) การบริโภคตองมีขอบเขตที่จํากัดไดและมีลักษณะเรียบงาย การ ประกอบการเศรษฐกิจมิใชเพื่อกําไรสูงสุด แตทําเศรษฐกิจเพ่ือรักษาระดับความเปนอยูใหเปนไป ในทางสายกลาง คือระดับของความพอดจี ริงๆ 2.3) ทรัพยากรตา งๆ ตอ งมีการกระจายไปท่วั สงั คม ความเหลือ่ มล้ําชองวาง ระหวางชนกลุมตาง ๆ จะลดนอยลงไป และเม่ือการบริโภคมีการจํากัดใหอยูในทางสายกลาง ความ จําเปนท่ีตองแสวงหารายไดใหมากขึ้นยอมหมดไป การแขงขันไมมีความตึงเครียด สังคมก็เคล่ือนไหว ดว ยความเปน ปกติ 2.4) เมื่อการบริโภคมีขอบเขตและมีลักษณะเรียบงาย ในการผลิตไม จําเปนตองใชเทคโนโลยีระดับสูง แตเปนการผลิตระดับทองถ่ินโดยคนในทองถิ่นรวมใจกัน เพ่ือใหคน ในทองถิ่นสามารถแลกเปลี่ยนผลผลิต วิชาการ เทคโนโลยี และสรางมิตรไมตรีกับชุมชนที่เชื่อมโยง สัมพันธกัน ผลผลิตไมตองมีการโฆษณา ไมมีตลาดท่ีซับซอน สามารถลดตนทุนการผลิต ลดความ ขัดแยงท่ีเกิดจากการแขงขัน ไมมีการเอารัดเอาเปรียบในระบบราคา ระบบตลาดและระบบการผลิต ผลที่เกดิ ข้ึนคอื ประชาชนไดบ ริโภคของดรี าคาถูก 2.5) เศรษฐกิจแบบชาวพุทธ เนนในเร่ืองความเสมอภาค หมายความวาทุก คนมีปจจัยดํารงชีวิตขั้นพ้ืนฐานอยางพอเพียง ไมมีการเก็บสะสมสิ่งตาง ๆ ที่เปนสวนเกิน มีความ ระมัดระวังการใชทรัพยากร โดยเก็บสวนหน่ึงไวใหชนรุนหลังไดใช เหมือนกับที่บรรพบุรุษของเราได ปฏบิ ตั มิ ากอ น 3. ครอบครัวอบอุน ครอบครัวอบอุนและมีความสุขตองมีฐานะเศรษฐกิจม่ันคง พอ แมตองมีเวลาใหลูกหลาน พอแม ลูก เครือญาติมีกิจกรรมทางสังคมรวมกันอยูบอยๆ บรรยากาศ ในครอบครัวเต็มไปดวยมิตรไมตรี ไมมีการทะเลาะวิวาท ไมมีความขัดแยงข้ันรุนแรง หรือขั้นวิกฤติ ครอบครวั ปลอดจากอบายมุข ไมม ขี ีดจาํ กัดทางพ้นื ทท่ี ัง้ ในบา นและนอกบา น มีศีลธรรมเปนเครื่องช้ีนํา ชวี ิต และครอบครัวตองอยูในสิง่ แวดลอ มท่ดี ี 4. สขุ ภาพทส่ี มบูรณ หมายถงึ สุขภาวะ เปน ภาวะท่ีบุคคลมีความสุขทั้งทางดาน รา งกาย จติ ใจและสงั คม ในทัศนะทางพระพทุ ธศาสนา ไดแบงภาวะของมนุษยตามความรูสึกออกเปน คูกัน คือ “สุข” กับ “ทุกข” แตมิไดแยกออกจากกันอยางเด็ดขาดเพียงแตกําหนดข้ึนในลักษณะทวิ ลักษณท่ีมีความสัมพันธในแบบตรงกันขามกัน คือเมื่อใดมีสุขก็แสดงวามีทุกขนอยลง เม่ือใดมีทุกขก็ แสดงวามีสุขนอยลง เปาหมายจริงๆ ของพระพุทธศาสนามิไดมีจุดเนนอยูท่ีความสุข แตเปนเร่ืองของ อิสรภาพ พุทธธรรมมีหลักวา ธรรมชาติของมนุษยมีความตองการพัฒนาไปสูอิสรภาพ ส่ิงที่มนุษยไม ชอบคอื ความบบี คนั้ ดังนน้ั ความบบี ค้ันกค็ อื ความทุกข

89 5. ชุมชนเขมแข็ง ความเปนชุมชน หมายถึง การท่ีประชาชนจํานวนหน่ึงมี วัตถปุ ระสงครวมกัน มอี ุดมคติรวมกนั หรือมีความเช่ือรวมกันในบางเร่ือง มีการติดตอส่ือสารกันหรือมี การรวมกลุม กันจะอยหู างกนั กไ็ ดแตมีความเออื้ อาทรตอกนั มคี วามรัก มีมิตรภาพ มีการเรียนรูรวมกัน ในการกระทําในการปฏิบัติบางส่ิงบางอยาง และมีการจัดการ การท่ีชุมชนมีความเขมแข็งทําใหเกิด ความสุข ความสรางสรรคและมีศักยภาพ เน่ืองจากองคประกอบที่ทรงพลังท้ัง 3 ประเภท มาผนวก กนั เขา คอื มคี วามผูกพันกันทางจติ วญิ ญาณ มกี ารเรยี นรจู ากการกระทํารว มกนั และมีการจัดการ 6. สังคมสันติสุข คือ การพัฒนาสังคมท่ีใชศีลธรรมเปนศูนยกลาง หรือเรียกวา สังคม ศีลธรรม หมายถึง สังคมที่มีการเคล่ือนไหวเปล่ียนแปลงอยางมีประสิทธิภาพหรือความถูกตอง ทาง สังคม ทางจิตใจ และทางภมู ิปญ ญา 7. ส่ิงแวดลอมที่ย่ังยืน การสรางส่ิงแวดลอมที่ยั่งยืนจะตองเกิดจากการเปลี่ยน แนวคดิ ปรชั ญาในการดําเนินชีวิตใหม เปน การปรับจิตใจเขาสูดุลของธรรมชาติ มองเห็นความสัมพันธ ตลอดสายของสรรพส่ิง มีความรักท่ีสามารถแพรขยายไปอยางกวางขวาง มีจิตสํานึกในเรื่อง สิ่งแวดลอม และถายทอดไปยังบุคคลรอบขางรวมทั้งปลูกจิตสํานึกในเร่ืองนี้ใหกับอนุชนจนเกิดเปน กลุมพลังทางสังคมท่ีเขมแข็ง กลุมพลังทางสังคมจะเขามามีสวนรวมในการสรางสรรคส่ิงแวดลอมท่ี ย่ังยืนใหก บั สงั คมตอไป 8. สื่อทางสังคมสรางสรรค ส่ือทางสังคมตางๆ มีบทบาทสําคัญในการสรางสุข ภาวะในสังคมยุคขอมูลขาวสาร ตองนําเสนอขอเท็จจริงที่ถูกตอง เปนกลาง เนนสาระและไมเอา เปรียบผบู รโิ ภคทส่ี าํ คัญคือตองคํานงึ ถึงผลกระทบตอ สงั คม 2.4.3.2 การพัฒนาสขุ ภาวะ ในบทบัญญัติรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 30 ซงึ่ ไดระบุไว สุขภาพเปนสทิ ธิและความเสมอภาคของบคุ คล “บุคคลยอมเสมอภาคกันในกฎหมายและ ไดร บั ความคุมครองตามกฎหมายเทา เทยี มกนั ชายหญงิ มีสิทธิเทาเทียมกัน การเลือกปฏิบัติโดยไมเปน ธรรมแกบ คุ คลเพราะเหตแุ หง ความแตกตางในดา นถนิ่ ก าเนดิ เชื้อชาติ ภาษา อายุ ความพิการ สภาพ รางกาย หรือสุขภาพ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจ หรือสังคม ความเช่ือทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็นทางการเมืองอันไมขัดตอบทบัญญัติรัฐธรรมนูญ จะกระทํามิได” และมาตรา 57 “บุคคลยอมมีสิทธิในการไดรับขอมูล คําช้ีแจง และเหตุผลจากหนวยราชการ หนวยงานของรฐั รัฐวสิ าหกิจ หรือราชการสว นทอ งถิ่น กอ นการอนุญาตหรือการดําเนินโครงการ หรือ กิจกรรมใดท่ีอาจมีผลกระทบตอคุณภาพสิ่งแวดลอม สุขภาพอนามัย คุณภาพชีวิต หรือสวนได สวนเสียสําคญั อืน่ ใดทเี่ ก่ียวกับตนหรอื ชมุ ชนทอ งถ่ิน และมสี ทิ ธแิ สดงความคิดเห็นของตนตอหนวยงาน ทเี่ ก่ียวของเพ่ือนาํ ไปประกอบการพิจารณาในเร่ืองดังกลาว” ในขณะเดียวกันรัฐธรรมนูญยังไดกําหนด บทบัญญัติเพ่ือใหประชาชนมีสุขภาวะท่ียั่งยืน ตามมาตรา 80 “รัฐตองดําเนินการตามแนวนโยบาย

90 ดานสังคม การสาธารณสุข การศึกษาและวัฒนธรรม (ขอ 2) สงเสริม สนับสนุน และพัฒนาระบบ สุขภาพที่เนนการสรางเสริมสุขภาพ อันนําไปสูสุขภาวะที่ย่ังยืนของประชาชน รวมทั้งจัดและสงเสริม ใหประชาชนไดรับบริการสาธารณสุขท่ีมีมาตรฐานอยางท่ัวถึงและมีประสิทธิภาพ และสงเสริมให เอกชนและชุมชนมีสวนรวมในการพัฒนาสุขภาพและการจัดบริการสาธารณสุข” โดยเช่ือมโยงสิทธิ ดานสุขภาพของบุคคลเขากับสทิ ธขิ องชุมชนโดยสงเสริมการมีสวนรวมของชุมชน ทองถ่ิน และองคกร ปกครองสวนทอ งถ่นิ ในการสง เสริมและคุม ครองคุณภาพสิ่งแวดลอมและสุขภาพอนามัยของประชาชน ตามมาตรา 67 “สทิ ธิของบุคคลทีจ่ ะมีสวนรว มกับรัฐและชุมชนในการอนุรักษ บํารุงรักษา และการได ประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาตแิ ละความหลากหลายทางชีวภาพ และในการคุมครองสงเสริม และ รักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมเพื่อใหดํารงอยูไดอยางปกติและตอเนื่องในส่ิงแวดลอม ท่ีจะไมกอใหเกิด อันตรายตอสุขภาพอนามัย สวัสดิภาพหรือคุณภาพชีวิตของตนยอมไดรับความคุมครองตามความ เหมาะสม การดําเนนิ โครงการหรือกจิ กรรมที่อาจกอใหเ กิดผลกระทบตอชุมชนอยางรุนแรง ทั้งในดาน คณุ ภาพส่งิ แวดลอม ทรัพยากรธรรมชาติและสุขภาพจะกระทํามิไดเวนแตจะไดศึกษาและประเมินผล กระทบคุณภาพสิ่งแวดลอม และสุขภาพของประชาชนในชุมชน และจัดใหมีกระบวนการรับฟงความ คิดเห็นของประชาชน และผูมีสวนไดสวนเสียกอน รวมท้ังใหไดองคกรอิสระ ซ่ึงประกอบดวยองคกร เอกชนดานส่ิงแวดลอมและสุขภาพ และผูแทนสถาบันอุดมศึกษาท่ีจัดการศึกษาดานส่ิงแวดลอมหรือ ทรัพยากรธรรมชาติ หรือดานสุขภาพใหความเห็นประกอบกอนการดําเนินการดังกลาว” มาตรา 85 “รัฐตองดําเนินการตามแนวนโยบายดานที่ดินทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม (ขอ 5) สงเสริมบ ารุงรักษาและคุมครองคุณภาพสิ่งแวดลอมตามหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน ตลอดจนควบคุมและกําจัด ภาวะมลพิษทม่ี ีผลตอสุขภาพอนามัย สวสั ดิภาพ และคณุ ภาพชวี ิตของประชาชน โดยประชาชนชุมชน ทองถ่ินและองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองมีสวนรวมในการกําหนดแนวทางการดําเนินการ” และ มาตรา 290 “องคกรปกครองสวนทองถิ่นยอมมีอํานาจหนาที่สงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม ตามท่ีกฎหมายบัญญัติ (ขอ 3) การมีสวนรวม ในการพิจารณาเพื่อริเร่ิมโครงการหรือกิจกรรมใดนอก เขตพ้ืนที่ ซ่งึ อาจมผี ลกระทบตอคุณภาพส่ิงแวดลอ มหรือสขุ ภาพอนามยั ของประชาชนในพนื้ ที่” นโยบายพัฒนาสุขภาพของประชาชนของประเทศไทยไดดําเนินตามแผนพัฒนา การสาธารณสุขแหงชาติ ซ่ึงสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ เร่ิมตั้งแต พ.ศ. 2504 เปนตนมา โดยไดมีพัฒนาการดานสุขภาพตามสภาพปญหาดานเศรษฐกิจและสังคมของ ประชาชน ใน พ.ศ. 2521 ประเทศไทยในฐานะภาคีสมาชิกขององคการอนามัยโลกไดรวมลงนามใน กฎบัตร เพื่อการพัฒนาสุขภาพ การประชุมสาธารณสุขมูลฐานนานาชาติ ณ กรุงอัตมาอคา (Alma Ata Declaration) โดยองคการอนามัยโลกไดกําหนดเปาหมายทางสังคมวา ในป 2543 ประชาชน ควรไดรับการพัฒนาใหมีสุขภาพท่ีสามารถดํารงชีวิตไดอยางปกติสุขตามสภาวะเศรษฐกิจและสังคม ของทองถ่ินน้ันๆ และประกาศใหการสาธารณสุขมูลฐานเปนกลวิธีในการดําเนินงานเพ่ือบรรลุสุขภาพ

91 ดีถวนหนา ป 2543 (Health for All by the Year 2000) บนพื้นฐานของการยอมรับในทุกประเทศ ทั่วโลกวา การมีสุขภาพดีเปนความตองการพื้นฐานโดยเนนสิทธิมนุษยชนเบ้ืองตนท่ีประชาชนทุกคน ควรไดรับประกอบดวยการมีสวนรวมของชุมชน การใชเทคโนโลยีท่ีเหมาะสม การปรับระบบบริการ สาธารณสขุ ใหสอดคลอ งกับการสาธารณสุขมูลฐาน และการผสมผสานงานกับกระทรวงอ่ืนๆ และได ประกาศเปนปแหงการสาธารณสุขมูลฐานแหงชาติ เม่ือ พ.ศ. 2527 ตอมาไดประกาศให พ.ศ. 2528- 2530 เปนปแหงคุณภาพชีวิต โดยมีตัวช้ีวัดความจําเปนพื้นฐาน (จปฐ.) เปนเคร่ืองมือในการประเมิน และ พัฒนา (กรมอนามัย. 2548) หลังจากนั้น ประเทศไทยไดเขารวมลงนามตามประกาศกฎบัตร ออตตาวา (The OTTAWA Charter) เมื่อ พ.ศ. 2529 ซ่ึงเปนคัมภีรของการสงเสริมสุขภาพแนวใหม ซ่ึงเปนกระบวนการสงเสริมใหประชาชนเพิ่มสมรรถภาพในการควบคุมและพัฒนาสุขภาพของตนเอง ใหบรรลุซึ่งสุขภาวะอันสมบูรณ ทั้งทางรางกาย จิตใจ และสังคม ประกอบดวยการสรางนโยบาย สาธารณะเพื่อสุขภาพ การสรางสรรคส่ิงแวดลอมท่ีเอ้ืออํานวยตอสุขภาพ การเสริมสรางกิจกรรม ชุมชน ใหเขมแขง็ การพัฒนาทักษะสวนบุคคลและการปรับเปล่ียนการจัดบริการสาธารณสุข (World Health Organization. 1998 : ออนไลน) โดยไดประกาศเปนปสงเสริมสุขภาพแหงชาติ เม่ือ พ.ศ. 2545 ซึ่งเปนแนวคิดการสรางสุขภาพนําซอมสุขภาพภายใตกลยุทธ “รวมพลังสราง สุขภาพ” พรอม ทั้งไดประกาศวาระแหงชาติเมืองไทยแข็งแรง เม่ือ พ.ศ. 2547 โดยมีเปาหมายใหคนไทยมีสุขภาพ แข็งแรงดานสุขภาพกาย จิตใจ สังคมดี เศรษฐกิจพอเพียง และปญญาดี โดยคาดหวังวา ใน พ.ศ. 2560 ประชากรไทยจะมีอายุเฉล่ีย 80 ป หลังจากน้ันประเทศไทย ไดนํายุทธศาสตรของการสงเสริม สุขภาพโลกตาม “กฎบัตรกรุงเทพฯ (Bangkok Charter for Health Promotion) เมื่อวันท่ี 11 สิงหาคม 2548 ประกอบดวย 5 ประการ ไดแก (1) การชี้แนะใหการสงเสริมสุขภาพอยูบนพื้นฐาน สิทธิมนษุ ยชน (2) กําหนดนโยบายแนวทางการปฏิบัติ และการวางโครงสรางพ้ืนฐานที่เกี่ยวของอยาง ยั่งยืนในการจัดการปจจัยท่ีมีผลกระทบตอสุขภาพ (3) ใหสรางศักยภาพในการสงเสริมสุขภาพท้ัง 5 ดาน ไดแก การพัฒนานโยบายภาวะผูนํา การดําเนินงานเพ่ือการสงเสริมสุขภาพ องคความรูทาง สุขภาพและการวิจัย รวมท้ังความรอบรูทางดานสุขภาพ (4) สรางพันธมิตรดานสุขภาพท้ังภาครัฐ เอกชน และองคกรเอกชนสาธารณประโยชน ที่จะรวมมือกันสงเสริมสุขภาพอยางย่ังยืน และ (5) การ ใชมาตรการทางกฎหมายเพ่ือคุมครองความปลอดภัยและสงเสริมใหประชาชนทุกคนมีโอกาสเขาถึง การมสี ุขภาพที่ดี” (World Health Organization. 1998 : ออนไลน) ทิศทางของการพัฒนาสุขภาพของประชาชนไทย เริ่มมุงไปสูการพัฒนาสุขภาวะของ ประชาชนอยางชัดเจน หลังจากท่ีไดมีการประกาศใชพระราชบัญญัติสุขภาพแหงชาติ พ.ศ. 2550 เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่สุขภาพ หมายถึง ภาวะที่มนุษยสมบูรณทั้ง กาย ทางจิต ทางปญญาเช่ือมโยงกันเปนองครวมอยางสมดุล การวางระบบเพื่อดูแลแกไขปญหาดาน สุขภาพของประชาชน จึงไมอาจมุงเนนท่ีการจัดบริการเพื่อการรักษาพยาบาลเพียงดานเดียว เพราะ

92 จะทําใหรัฐและประชาชนตองเสียคาใชจายมาก และจะเพ่ิมมากขึ้นตามลําดับ ในขณะเดียวกันโรค และปจจัยท่ีคุกคามสุขภาพมีการเปล่ียนแปลง และมีความยุงยากสลับซับซอนมากขึ้น จําเปนตอง ดําเนินการใหประชาชนมีความรูเทากัน มีสวนรวม และมีระบบเสริมสรางสุขภาพ และระวังปองกัน อยา งสมบรู ณ” นาํ ไปสกู ารกาํ หนดดยุทธศาสตรก ารพัฒนาตามแผนพัฒนาสุขภาพแหงชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) ซึ่งกาํ หนดวิสัยทัศนข องระบบสุขภาพไทยท่ีสอดคลองกับวิสัยทัศนของแผนพัฒนา เศรษฐกิจแหงชาติ ฉบับที่ 10 “สังคมอยูเย็นเปนสุขรวมกัน ภายใตแนวปฏิบัติเศรษฐกิจพอเพียง” ไว วา “มุงสูระบบสุขภาพพอเพียง เพ่ือสรางใหสุขภาพดี บริการดี สังคมดี และชีวิตมีความสุขอยาง พอเพียง” โดยมียุทธศาสตรการพัฒนาระบบสุขภาพไทย ในการสรางเอกภาพ และธรรมาภิบาลใน ระบบสขุ ภาพ การสรา งระบบบริการสุขภาพ และการแพทยที่ผูรับบริการอุนใจ ผูใหบริการมีความสุข การสรา งระบบภมู ิคุมกันเพือ่ ลดผลกระทบจากโรคและภัยคกุ คามสขุ ภาพ การสรางทางเลือกสุขภาพที่ หลากหลายผสมผสานภูมปิ ญญาไทยและสากล การสรางระบบสุขภาพดวยการจัดการความรูและการ สรางวัฒนธรรมสุขภาพและวิถีชีวิตที่มีความสุขในสังคมแหงสุขภาวะ ซ่ึงเปนแนวคิดสุขภาพใน กระบวนทัศนใหม อันเกิดจากปฏิกิริยาตอบโต ขอจํากัดของกรอบแนวคิดแบบแยกสวนท่ีพันธนาการ ระบบสุขภาพไทยมาชานานและมิอาจแกไขปญหาสุขภาพที่พนไปจากมิติทางกายภาพ แนวคิดสุข ภาวะแบบองครวม ไดแ ก สขุ ภาวะทางกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ไดช้ีใหเห็นสภาวะสุขภาพท่ี เช่ือมโยงกับมิติทางปญญา และศาสนธรรมอยางมีดุลยภาพของสวนตาง ๆ เพ่ือใหเขาถึงซึ่งความ สมบรู ณแ ละศักยภาพของความเปน มนุษย (กระทรวงสาธารณสุข. 2551) 2.5 แนวคดิ สขุ ภาวะองคร วมแนวพทุ ธ พุทธศาสนาก็มีแนวคิดแบบองครวมสอดคลองกับนิยามสุขภาพใหมน้ีดวยดังท่ี พระพรหม คณุ าภรณ (ป.อ. ปยุตโฺ ต) (2551) อธบิ ายไวใ นหนงั สือ สุขภาวะองครวมแนวพุทธวา สุขภาวะเปนเรื่อง ท่ีสัมพันธกับดุลยภาพของชีวิต และดุลยภาพก็คือ สาระขององครวมน่ันเอง ในทางพุทธศาสนาน้ันมี แนวทางการพัฒนามนุษยอันเปนการพัฒนาใหยั่งยืน ซ่ึงตองพัฒนาใหครบทั้ง 3 ดาน คือ พฤติกรรม (ศีล) จิตใจ (สมาธิ) และปญญา ท้ังน้ี ปญญา ถือเปนตัวแกปญหาเปนตัวนาสูจุดหมายแหงความมี อิสระและสันติสุข เปนตัวจัดปรับทั้งพฤติกรรมและจิตใจใหเหมาะสมลงตัว รูจักพิจารณากลั่นกรอง เลือกสรร นํามาใชใหเปนประโยชน ไมหลงตามเสียงชักจูง และคานิยมท่ีเปนโทษ ชวยกันกําจัดความ เช่ือและคานิยม ตลอดจนแนวคิดผิดๆ ที่เปนไปในทางสงเสริมโลภะ โทสะ พัฒนาปญญาใหรูและ เขาใจโลกและชีวติ ตามเปน จริง เขา ถึงความจรงิ ของธรรมชาติ จนพน ความยดึ ติดในคุณคาที่ไมเปนจริง ซึง่ เน่ืองอยูก บั สิง่ ปรงุ แตงอันไรแกนสารท่ีแททัง้ หลาย ทําจติ ใจใหเปนอิสระ มีความสุขเต็มอิ่มในตัวโดย ไมตอ งอาศัยสิง่ ภายนอก เปน ผไู มม อี ะไรทีจ่ ะตองทําเพ่ือตัวเองอีกตอไป จึงใชพลังงานของชีวิตทั้งหมด

93 ที่เหลอื เพ่อื สรางสรรคประโยชนส ุขแกโ ลก เปน ผูบรรลุจุดหมายของการพัฒนามนุษย และเปนผูมีชีวิต ทเ่ี อื้อท่สี ุดตอ โลกทง้ั หมดทั้งโลกคอื สงั คมมนุษยแ ละโลกแหง ธรรมชาติ บรรลุจุดหมายแหงการพัฒนาที่ ยั่งยืน (พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). 2550) สอดคลองกับ ประเวศ วะสี (2551) ที่เห็นวา สุขภาวะ ทางปญ ญาเกิดจากการเรียนทท่ี ําใหร ูรอบ รูเทา ทันสรรพสิ่ง เรยี นรใู หท าํ เปน เรียนรูเพื่อการอยูรวมกัน และการเรียนรูเพ่ือบรรลุอิสรภาพ การเรียนรูดังกลาวทําใหเกิด สุขภาวะทางกาย จิต สังคม และ ปญญา รวมกันเปนสุขภาวะที่สมบูรณ นั่นคือ “ปญญา” ถือวาเปนศูนยกลาง ถาปราศจากปญญา สุข ภาวะทางกาย จิต และทางสงั คมกเ็ ปน ไปไมได ลักษณะของผูมสี ุขภาพองครวมตามแนวพุทธน้ัน พระพรหมคุณาภรณ (ป.อ.ปยุตฺโต) (2551) ไดสรุปจากแนวคิดทางพุทธศาสนาเอาไวเปนหัวขอๆ ซึ่งประกอบดวย 4 หมวดใหญ คือ กายภาพ สังคม จิต และปญญา ลักษณะดังกลาวเหลานี้ ลวนมีฐานมาจากแนวทางการพัฒนาในทางพุทธ ศาสนาซึ่งเรยี กวา “หลักภาวนา 4” อันประกอบไปดวย 1. กายภาวนา หรือการพัฒนากาย(Physical Development) 2. ศีลภาวนาหรือการพัฒนาศีล (Social Development) 3. จิตภาวนาหรือการ พัฒนาจิต (Emotional Development) และ 4. ปญญาภาวนา หรือการพัฒนาปญญา(Wisdom Development) ทั้ง 4 ดานนี้ จําเปนอยางย่ิงที่เจาของชีวิตตองบริหารหรือพัฒนาตามที่ พระมหา หรรษา ธมมฺ หาโส (2557 : 260) ไดออกแบบเปน “พุทธบูรณาการวาดวยวิธีบริหารสุขภาพ แบบองค รวม” แผนภาพท่ี 2.6 พทุ ธบูรณาการวาดวยวิธีบริหารสุขภาพแบบองครวม ท่มี า : พระมหาหรรษา ธมมฺ หาโส (2557, หนา 260)

94 จากแผนภาพดังกลาวขางตน เปนการอธิบายใหเห็นรายละเอียดเกี่ยวกับการพัฒนาองค ความรูเกี่ยวกับสุขภาพแบบองครวมในพระพุทธศาสนากับแนวคิดของตะวันตก ที่ผานการศึกษาและ วิเคราะห มาอธิบายเทียบเคียงความสอดคลองจนกอใหเกิดการบูรณาการระหวางแนวคิดและหลัก ปฏบิ ัติของพระพทุ ธศาสนาและตะวนั ตก (พระมหาหรรษา ธมมฺ หาโส. 2557, หนา 260) ในสวนของ พุทธวิธบี ริหารสุขภาพองครวมนั้น จะเหน็ วา การบริหารหรือการพัฒนาทั้ง 4 ดานนี้ก็คือ หลักอันเปน ผลของกระบวนการพัฒนาตามทางสายกลางของพุทธศาสนา หรือที่เรียกวา “หลักไตรสิกขา” ประกอบดว ย การพฒั นาพฤติกรรมและความสัมพันธกับสิ่งแวดลอม และสังคม ที่เรียกวา “ศีล” การ พัฒนาจิตใจท่ีเรียกโดยรวมวา “สมาธิ” และการพัฒนาความรูความเขาใจที่ถูกตองตอโลก และชีวิต เรียกวา “ปญญา” ซ่ึงเปนปจจัยสําคัญท่ีชวยใหมนุษยเกี่ยวของสัมพันธกับสิ่งตาง ๆ ที่อยูรอบ ๆ ตัว ไปจนถึงการวางทาทีของจิตใจ สูงข้ึนไปจนระดับสูงคือหลุดพนไปจากความทุกขทั้งปวงได ซ่ึง สอดคลองกับท่ี Phramaha Pongnarin Thitavamso (2005, หนา 58) ไดสรางแบบจําลอง การศกึ ษา 1-2-3-4 ตามแนวพทุ ธไว แผนภาพที่ 2.7 แบบจําลองการศกึ ษา 1-2-3-4 : 1-2-3-4 Wholistic Education ทมี่ า : Phramaha Pongnarin Thitavamso (2005, หนา 58)

95 การศึกษาก็คือกระบวนการพัฒนามนุษย แบบจําลองการศึกษาดังกลาวแสดงใหเห็นถึง กระบวนการพัฒนามนุษยไปสูการมีความสมบูรณพรอมท้ังทางกาย สังคม จิตใจ และปญญา (ภาวนา 4) ซึ่งเปนผลจากการปฏิบัติตามหลักไตรสิกขา อันประกอบดวยศีล สมาธิ และปญญา โดยมี ปจจัยพ้ืนฐานสําคัญ 2 ปจจัย ประกอบดวย ปจจัยภายนอกคือ ปรโตโฆสะ ซ่ึงก็คือ คําสอน คําบอก กลาว คําตักเตือน คําแนะนํา หนังสือ ตํารา ส่ือตาง ๆ ซ่ึงไดมาจากผูที่เปนกัลยาณมิตร โดยอาจจะ เปน พอแม ครู พระสงฆ เพื่อนก็ได สวนปจจัยภายใน คือ การท่ีบุคคลมีสัทธาหรือมีความสนใจใฝรู เกิดข้ึน และมีโยนิโสมนสิการ หรือมีความสามารถในการคิดอยางแยบคายในการพิจารณา แยกแยะ เหตุผล ดีช่ัว เปนตน จากนั้นก็นําไปสูขั้นการพัฒนาการตามหลักไตรสิกขา ซึ่งตองพัฒนาไปพรอม ๆ กันทั้ง 3องคประกอบ เมื่อบุคคลเปนผูพัฒนาตนแลวก็ยอมจะเปนกัลยาณมิตรผูที่จะคอยสั่งสอน ชวยเหลือแนะนําใหกับผอู ื่นตอไป จะเห็นวาลักษณะของผูมีสุขภาวะองครวมภายใตทัศนะของพุทธศาสนานั้นตอง ประกอบดวยความสมบูรณใน 4 ดาน คือ กายภาพ (กายภาวนา) สังคม (ศีลภาวนา) จิต (จิตภาวนา) และปญญา (ปญญาภาวนา) และเพื่อเขาถึงความมีสุขภาวะที่สมบูรณ บุคคลจําเปนตองบริหารหรือ พัฒนาตนเองทั้งในดานของการพัฒนาพฤติกรรม (กายภาวนา) และความสัมพันธกับส่ิงแวดลอม (ศีล ภาวนา) การพัฒนาจิตใจ (จิตภาวนา) และการพัฒนาความรูความเขาใจที่ถูกตองตอโลกและชีวิต (ปญญาภาวนา) โดยสรุปแลว สุขภาวะองครวมแนวพุทธจึงเปนเรื่องของการดํารงชีวิตอยูอยางสมดุล ท้ังในแงของพฤติกรรม (ศีล) จิตใจ (สมาธิ) และปญญา ซ่ึงทั้ง 3 สวนท่ีชื่อวาไตรสิกขาน้ีจะสงผล เก้ือกูลซึ่งกันและกัน โดยมีปญญาเปนตัวจัดปรับทั้งพฤติกรรมและจิตใจใหเกิดความเหมาะสมลงตัว จนนาํ ไปสจู ุดหมายแหง ความมีอสิ ระและสันตสิ ุขแหง ชีวติ ซึง่ เปนจดุ หมายของการพัฒนามนุษยท่ีย่ังยืน ดังน้ัน “ปญญา” จึงถือเปนศูนยกลางของการสรางความสมดุลนี้ใหเกิดข้ึน หากขาดปญญาแลวก็ไม อาจจะสรา ง สุขภาวะองครวมทีส่ มบูรณได 2.6 การจัดการศึกษาของสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัด ปทมุ ธานี 2.4.1 สภาพการจัดการศกึ ษา ประวตั ิความเปน มา สาํ นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 เปนหนวยงานการศึกษาที่อยูภายใตการ กาํ กับดแู ลของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มีหนาที่ดําเนินการใหเปนไปตามอํานาจ หนาท่ีของคณะกรรมการเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ตามมาตรา 38 แหงพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2553 และมาตรา 34 แหงพระราชบัญญัติระเบียบ

96 บริหารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ. 2546 กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑการแบงสวนราชการ ภายในสาํ นักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษา พ.ศ. 2546 และประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่องการแบงสวน ราชการภายใน สํานักงานเขตพ้ืนทการศึกษามัธยมศึกษา พ.ศ. 2560 และเพ่ิมเติมประกาศ กระทรวงศึกษาธิการ เรื่องการแบงสวนราชการภายในสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2561 กาํ หนดอํานาจหนา ทขี่ องสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา ดังนี้ (1) จัดทํานโยบาย แผนพัฒนาและมาตรฐานการศึกษาของเขตพ้ืนท่ีการศึกษาให สอดคลอ งกับนโยบาย มาตรฐานการศึกษาแผนการศึกษา แผนพัฒนาการศึกษาข้ันพ้ืนฐานและความ ตองการของทอ งถิ่น (2) วเิ คราะหการจัดตง้ั งบประมาณเงินอุดหนนุ ทัว่ ไปของสถานศึกษาและหนวยงาน ในเขตพื้นที่ การศึกษาและแจงการจัดสรรงบประมาณที่ไดรับใหหนวยงานขางตนรับทราบ รวมทั้ง กํากับ ตรวจสอบ ติดตาม การใชจายงบประมาณของหนว ยงานดงั กลาว (3) ประสาน สงเสริม สนับสนุน และพัฒนาหลักสูตรรวมกับสถานศึกษาในเขต พื้นท่ีการศึกษา (4) กํากับ ดูแล ติดตาม และประเมินผลสถานศึกษาข้ันพื้นฐานและเขตพ้ืนท่ี การศกึ ษา (5) ศึกษา วิเคราะห วิจัยและรวบรวมขอมูลสารสนเทศดานการศึกษาในเขตพื้นที่ การศึกษา (6) ประสานการระดมทรัพยากรดานตาง ๆ รวมทั้งทรัพยากรบุคคล เพื่อสงเสริม สนับสนุนการจดั และพฒั นาการศึกษาในเขตพืน้ ที่การศึกษา (7) จัดระบบการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษาและประเมินผลสถานศึกษาในเขตพื้นท่ี การศึกษา (8) ประสาน สงเสริม สนับสนุน การจัดการศึกษาของสถานศึกษาเอกชน องคกร ปกครองสวนทองถ่ินรวมท้ังบุคคลองคกรชุมชน องคกรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั อนื่ ทจ่ี ดั รูปแบบท่ีหลากหลายในเขตพ้ืนที่การศึกษา (9) ดาํ เนินการและประสาน สงเสริม สนบั สนุนการวิจัยและพัฒนาการศึกษาในเขต พ้ืนทีก่ ารศกึ ษา (10) ประสาน สงเสริม การดําเนินงานของคณะอนุกรรมการ และคณะทํางานดาน การศึกษา (11) ประสานการปฏิบัติราชการทั่วไปกับองคกรหรือหนวยงานตาง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถ่ินในฐานะสํานักงานผูแทนกระทรวงศึกษาธิการในเขตพ้ืนท่ี การศกึ ษา

97 (12) ปฏิบัติหนาที่อ่ืนเกี่ยวกับกิจการภายในเขตพ้ืนที่การศึกษา ที่มิไดระบุใหเปน หนว ยท่ีของหนว ยงานใด โดยเฉพาะหรอื ปฏบิ ัติงานอ่ืนตามทไี่ ดรับมอบหมาย สํานักงานเขตพื้นทก่ี ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 มีภารกิจหลักในการสงเส ริม สนับสนุนการจัดการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน 2จังหวัด คอื จังหวดั ปทมุ ธานี และจังหวดั สระบุรี แบงส วนราชการภายใน เปน 9กลุม และ 1 หนวย 1. กลมุ อํานวยการ 2. กลมุ บรหิ ารงานบุคคล 3. กลุมนโยบายและแผน 4. กลุมสง เสรมิ การจัดการศึกษา 5. กลุม บรหิ ารงานการเงินและสินทรพั ย 6. กลุมนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศกึ ษา 7. กลุม พัฒนาครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา 8. กลุมสง เสริมการศึกษาทางไกลเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร 9. กลมุ กฎหมายและคดี 10.หนวยตรวจสอบภายใน ทตี่ ัง้ สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 ต้ังอยูท่ี ถนนปทุมสัมพันธ ตําบลบางป รอก อําเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี รหัสไปรษณีย 12000 โทรศัพท 02-5933530-31 โทรสาร ตอ 401 Email : ssps4.go.th รับผิดชอบการบริหารจัดการการศึกษาของโรงเรียน มธั ยมศึกษา จาํ นวน 43 โรงเรยี น ใน 2 จงั หวัด ประกอบดว ย จังหวัดปทุมธานีมี 7 อําเภอ คือ 1.อําเภอเมืองปทุมธานี 2.อําเภอลาดหลุมแกว 3.อําเภอสามโคก 4.อําเภอธัญบุรี 5.อําเภอคลองหลวง 6.อําเภอหนองเสือ 7.อําเภอลําลูกกา มี โรงเรยี นมัธยมศกึ ษา รวม 22 โรงเรยี น จังหวัดสระบุรี มี 13 อําเภอ คือ 1.อําเภอเมืองสระบุรี 2.อําเภอเสาไห 3.อําเภอ แกงคอย 4.อําเภอมวกเหล็ก 5.อําเภอหนองโดน 6.อําเภอเฉลิมพระเกียรติ 7.อําเภอวังมวง 8.อําเภอ วิหารแดง 9.อําเภอดอนพุด 10.อําเภอหนองแค 11.อําเภอหนองแซง 12.อําเภอบานหมอ 13.อําเภอ พระพุทธบาท มีโรงเรียนมัธยมศึกษา รวม 21 โรงเรยี น ขอมลู พ้ืนฐานทางการศกึ ษา สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 (ปทุมธานี-สระบุรี) เปนองคกรหลักใน การบริหารจัดการศึกษาใหมีคุณภาพและพัฒนาสูความเปนเลิศตามมาตรฐานสากล มีหนาท่ีจัดการ สงเสริมสนับสนุน การจัดการเรียนรูในสถานศึกษาใหมีคุณภาพและมาตรฐานเทาเทียมกัน

98 โดยมีปริมาณงาน ผลการดําเนินงานและแนวทางการพัฒนา ดังนี้ ตารางที่ 2.6 แสดงขอมลู สารสนเทศการจดั การศกึ ษา จาํ นวน หนวย ที่ ปรมิ าณงาน 43 โรงเรยี น 1. จํานวนสถานศกึ ษา 22 โรงเรยี น - ปทุมธานี มีโรงเรยี น 21 โรงเรยี น - สระบรุ ี มีโรงเรยี น คน 2. จาํ นวนขา ราชการทป่ี ฏบิ ตั งิ านจริงในสถานศกึ ษา 3,477 หอ งเรียน 3. จํานวนหองเรียน 1,74 หอ งเรยี น - ปทุมธานี มหี อ งเรยี น 1,06 หองเรยี น - สระบรุ ี มีหองเรยี น 680 คน 4. จํานวนนักเรียน 63,528 คน ปทมุ ธานี 44 คน - ระดบั ประถมศึกษา 21,321 คน - ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน 17,632 คน - ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 39,377 คน รวม 15,033 คน สระบุรี 9,118 คน - ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน 24,151 - ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย รวม ท่ีมา : สํานกั งานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษามธั ยมศึกษา เขต 4 ตารางที่ 2.7 แสดงขอมลู โรงเรียนจงั หวดั ปทมุ ธานี ท่ี ชอื่ สถานศึกษา อาํ เภอ จํานวนครู จํานวนนกั เรยี น 173 3,253 1 ปทุมวไิ ล เมืองปทมุ ธานี 115 2,187 49 820 2 คณะราษฎรบํารงุ ปทุมธานี เมืองปทมุ ธานี 113 2,250 202 3,899 3 ปทุมธานี “นันทมุนบี ํารงุ ” เมืองปทมุ ธานี 111 2,005 4 หอวงั ปทุมธานี เมืองปทุมธานี 5 ธรรมศาสตรค ลองหลวงวทิ ยาคม คลองหลวง 6 ทีปง กรวทิ ยาพฒั นฯ คลองหลวง

99 ตารางที่ 2.7 (ตอ) อาํ เภอ จาํ นวนครู จํานวนนกั เรยี น ที่ ช่ือสถานศึกษา คลองหลวง 181 3,535 7 สวนกุหลาบวิทยาลยั รงั สติ 148 2,805 170 3,278 8 ธญั บรุ ี ธญั บรุ ี 121 2,239 44 755 9 ธัญรัตน ธญั บรุ ี 105 2,082 13 110 10 สายปญญารังสิต ธญั บรุ ี 65 720 120 2,240 11 บัวแกว เกษร ลาดหลุมแกว 61 970 12 วรราชาทินดั ดามาตุวิทยา ลาดหลุมแกว 111 2,130 13 สุนทโรเมตตาประชาสรรค ลาดหลมุ แกว 43 732 19 278 14 วทิ ยาศาสตรจ ุฬาภรณราชวิทยาลัย ลาดหลมุ แกว 62 1,181 89 1,686 15 เตรยี มอุดมศกึ ษาพฒั นาการ ปทมุ ธานี ลําลูกกา 17 279 2,132 39,377 16 เทพศิรินทรค ลองสบิ สามปทุมธานี ลาํ ลกู กา 17 นวมินทราชนิ ูทศิ สวนกุหลาบวิทยาลยั ลําลูกกา ปทุมธานี ลําลกู กา 18 มธั ยมสังคีตวทิ ยา กรงุ เทพมหานคร สามโคก สามโคก 19 ชยั สิทธาวาส “พฒั นส ายบํารุง” หนองเสอื คลองหลวง 20 เตรยี มอดุ มศึกษานอมเกลา ปทมุ ธานี 21 หนองเสือวทิ ยาคม 22 เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา รวมทั้งส้นิ ท่ีมา : สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 สภาพการจัดการศึกษา สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 รับผิดชอบในการจัดบริการ การศึกษาข้ันพื้นฐาน ตามภารกิจในการสงเสริม สนับสนุน กํากับ ติดตามการจัดการศึกษา ในระดับ มัธยมศึกษาใหเด็กไทยไดรับการศึกษา อยางทั่วถึง มีคุณภาพ พัฒนาคุณภาพการศึกษาของ

100 สถานศึกษาใหไดตามมาตรฐานการศึกษา เพ่ือใหการปฏิรูประบบ บริหารและจัดการศึกษาบรรลุผล ตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และแกไข เพ่ิมเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 โดยมีโรงเรียนในจังหวัด ปทุมธานี จาํ แนกตามเครอื ขา ยการบรหิ ารสถานศึกษาสหวิทยาเขต จํานวน 22 โรงเรียน ดงั น้ี 1. สหวิทยาเขตสัตตบงกช ประกอบดว ย 1.1 โรงเรียนปทมุ วิไล 1.2 โรงเรยี นวิทยาศาสตรจ ุฬาภรณราชวิทยาลัย ปทมุ ธานี 1.3 โรงเรยี นวรราชาทนิ ัดมาตุวิทยา 1.4 โรงเรยี นปทุมธานี “นันทมุนีบํารงุ ” 1.5 โรงเรียนบัวแกว เกษร 1.6 โรงเรียนสุนทโรเมตตาประชาสรรค 2. สหวิทยาเขตปทมุ เบญจา ประกอบดว ย 2.1 โรงเรียนหอวัง ปทุมธานี 2.2 โรงเรยี นธรรมศาสตรค ลองหลวงวิทยาคม 2.3 โรงเรยี นคณะราษฎรบํารุงปทุมธานี 2.4 โรงเรียนเตรียมอุดมศกึ ษานอมเกลา ปทุมธานี 2.5 โรงเรยี นชัยสทิ ธาวาส “พัฒนส ายบาํ รุง” 3. สหวทิ ยาเขตสวนเทพรัตนทปี ไท เฉลมิ พระเกยี รติ ประกอบดว ย 3.1 โรงเรยี นธัญรัตน 3.2 โรงเรียนสวนกุหลาบวทิ ยาลัย รงั สิต 3.3 โรงเรยี นทปี ง กรวทิ ยาพัฒน(มธั ยมวัดหตถสารเกษตร)ในพระบรมราชูปถมั ภฯ 3.4 โรงเรยี นหนองเสอื วิทยาคม 3.5 โรงเรยี นเทพศริ ินทรคลองสิบสามปทุมธานี 3.6 โรงเรยี นเฉลมิ พระเกยี รติ 60 พรรษา 4. สหวิทยาเขตปยมติ ร ประกอบดว ย 4.1 โรงเรยี นธัญบุรี 4.2 โรงเรยี นเตรียมอดุ มศกึ ษาพฒั นาการ ปทุมธานี 4.3 โรงเรยี นนวมนิ ทราชินูทิศ สวนกหุ ลาบวิทยาลยั ปทมุ ธานี 4.4 โรงเรียนสายปญญารังสติ 4.5 โรงเรยี นมัธยมสังคีตวทิ ยา กรุงเทพมหานคร

101 แผนที่โรงเรียนสังกดั สพม.4 จังหวดั ปทุมธานี (จํานวน 22 โรง) แผนภาพที่ 2.8 แผนที่โรงเรียนสังกัด สพม.4 จงั หวดั ปทุมธานี (จาํ นวน 22 โรง) ท่ีมา : สํานกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษามธั ยมศึกษา เขต 4 2.7 งานวจิ ยั ทีเ่ ก่ียวขอ ง 2.7.1 งานวจิ ยั ในประเทศ ขวัญเมือง แกวดําเกิง (2552) ไดทําการศึกษาเครือขายทางสังคมและระบบดัชนีสุขภาพ โรงเรียนในฐานะตัวแทรกแซงท่ีสงเสริมสุขภาวะของนักเรียนในโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ ผลการวิจัย พบวาเครือขายทางสังคมมีความสัมพันธกับการจัดบริการสุขภาพฯ และสุขภาวะของนักเรียนอยางมี นัยสําคัญทางสถิติ และการจัดบริการสุขภาพฯ มีความสัมพันธกับสุขภาวะของนักเรียนอยางมี นัยสําคัญทางสถิติ สวนปจจัยคุณลักษณะโรงเรียนดานสังกัดของโรงเรียนไมมีความสัมพันธกับ เครือขายทางสังคม การจัดบริการสุขภาพฯ และสุขภาวะของนักเรียน ดานขนาดของโรงเรียนมี ความสัมพันธกับการจัดบริการสุขภาพฯ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ แตไมมีความสัมพันธกับเครือขาย ทางสังคม และสุขภาวะของนักเรียน และดานสัดสวนครูตอนักเรียนมีความสัมพันธกับเครือขายทาง

102 สังคมและการจัดบริการสุขภาพฯอยางมีนัยสําคัญทางสถิติแตไมมีความสัมพันธกับสุขภาวะของ นกั เรยี น การวิเคราะหค าอิทธิพลของตัวแปร พบวา เครือขายทางสังคมและการจัดบริการสุขภาพฯ มี คา อิทธพิ ลทางตรงตอสุขภาวะของนักเรียนแตกตางกัน โดยเครือขายทางสังคมมีขนาดอิทธิพลทางตรง ตอ สุขภาวะของนักเรยี นเทากบั 0.18 และมีอิทธพิ ลทางออมผานการจัดบริการสุขภาพฯ เทากับ 0.24 และพบวา การจัดบริการสุขภาพฯ มีขนาดอิทธิพลทางตรงตอสุขภาวะของนักเรียนเทากับ 0.35 ผล การตรวจสอบความตรงเชิงโครงสรางของโมเดลโครงสรางการสงเสริมสุขภาวะของนักเรียน พบวา โมเดลมีความสอดคลองกลมกลืนกับขอมูลเชิงประจักษ (hi-square = 114.64, df = 94, p = 0.07, GFI = 0.948, AGFI = 0.915, RMR = 0.051) การศึกษาเปรียบเทียบคาเฉลี่ยของคะแนนสุขภาวะ นักเรียน และการจัดบริการสุขภาพฯ ระหวางโรงเรียนท่ีมีลักษณะเครือขายทางสังคมดานโครงสราง ดานบทบาทหนาท่ี และดานปฏิสัมพันธที่แตกตางกัน พบวา สุขภาวะของนักเรียนไดรับอิทธิพลจาก ปฏิสัมพันธระหวางลักษณะเครือขายทางสังคมในดานโครงสรางและดานปฏิสัมพันธ สวนการ จัดบริการสุขภาพฯ ไมไดรับอิทธิพลจากปฏิสัมพันธระหวางตัวแปรลักษณะเครือขายทางสังคม ดาน การศึกษาเปรยี บเทียบเครอื ขายทางสังคมของโรงเรียน 3 แหง โดยการวิเคราะหบุคคลศูนยกลางและ การวิเคราะหแบบทั้งเครือขายช้ีใหเห็นวาโรงเรียนที่มีคุณภาพการจัดบริการแตกตางกันจะมีลักษณะ เครือขายทางสังคมท่ีแตกตางกันดวย สวนการเปรียบเทียบเครือขายทางสังคมของโรงเรียนสงเสริม สุขภาพท่ีมีการจัดบริการสุขภาพฯ แตกตางกันพบวา ขนาดของเครือขาย (Network Size) การรวม ศูนย (Centralization) และการจัดกลุม (Clustering) สามารถใชจําแนกความแตกตางระหวาง โรงเรียน ท่ีมีคุณภาพการจัดบริการสุขภาพแตกตางกันไดดี สวนคาความหนาแนนของเครือขาย (Density) และการประสานศูนยก ลาง (Eigenvector Centrality) ใชจ าํ แนกไดไมชดั เจน วีระพันธ นันแกว (2552, หนา 34) ไดศึกษาวิจัยเรื่อง การบริหารงานลูกเสือในโรงเรียน ปฏิรูปการศึกษา สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาอําเภอจุน จังหวัดพะเยา ท่ีพบวา โรงเรียนมีการจัดทํา แผนงาน โดยยึดเอาวัตถุประสงค นโยบาย และงบประมาณเปน หลัก มีการวางแผนรวมกันระหวางครู ผบู รหิ ารและกรรมการลกู เสอื ในโรงเรียน โดยทั่วไปในเรือ่ งนี้ กระทรวงศึกษาธิการไดออกระเบียบวาด วยการจัดกจิ กรรมลกู เสือไว 11 ประการ สรุปไดวา ตองเปนไปเพื่อสงเสริมความสัมพันธอันดีระหวาง นักเรียนและครู ตองปฏิบัติตามระเบียบแบบแผนของทางราชการ ตองมีโครงการและระเบียบขอบัง คับของกจิ กรรมซง่ึ เปนของสถานศึกษา กิตตคิ ม ดาวีรัตน (2553) ไดทําการศึกษาการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรูเชิงประสบการณ เพื่อสรางเสริมสุขภาวะสําหรับนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏ ผลการวิจัยพบวา หลังการใชรูปแบบ การจัดการเรียนรเู ชงิ ประสบการณ นักศกึ ษามคี วามรูการสรา งเสรมิ สขุ ภาวะและมีพฤติกรรมการสราง เสริมสุขภาวะโดยเฉลยี่ อยูในระดับมากที่สุด สูงกวากอนการใชรูปแบบการจัดเรียนรูเชิงประสบการณ ดานทักษะกระบวนการและทักษะมนุษยสัมพันธของนักศึกษา หลังการใชรูปแบบการจัดการเรียนรู

103 เชิงประสบการณ นักศึกษามีทักษะกระบวนการและทักษะมนุษยสัมพันธโดยเฉลี่ยอยูในระดับดี สูง กวากอนการใชรูปแบบการจัดเรียนรูเชิงประสบการณ ดานเจตคติการสรางเสริมสุขภาวะของ นักศึกษา พบวาหลังการใชรูปแบบการจัดการเรียนรูเชิงประสบการณ นักศึกษามีเจตคติการสราง เสริม สุขภาวะโดยเฉลี่ยอยูในระดับมากท่ีสุด สูงกวากอนใชรูปแบบการจัดเรียนรูเชิงประสบการณ ดานความรับผิดชอบของนักศึกษา หลังการใชรูปแบบการจัดการเรียนรูเชิงประสบการณนักศึกษา มี ความรบั ผิดชอบโดยเฉลี่ยอยูใ นระดับดีมาก สูงกวาเกณฑที่ต้ังไวรอยละ 80 และดานความคิดเห็นของ นักศึกษาท่ีมีตอการจัดประสบการณการเรียนรูของอาจารยตามรูปแบบการจัดการเรียนรูเชิง ประสบการณเพื่อสรางเสริมสุขภาวะสําหรับนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏโดยภาพรวมอยูในระดับ มากทสี่ ุด พระมหาทองจันทร ทิพยวัฒน (2553) ไดทําการศึกษาสุขภาวะองครวม : การอนุรักษ ฟนฟู และ พัฒนาภูมิปญญาหมอพื้นบานในการรักษาโรคกระดูกจากอุบัติเหตุของกลุมชาติพันธุไทย–ลาว และผูไทยในภาคอีสาน ผลการศึกษาพบวา องคความรูการรักษาผูปวยโรคกระดูกท่ีเกิดจากอุบัติเหตุ ของหมอพน้ื บานในกลุมชาติพนั ธุ ไทย–ลาวและผูไ ทยในภาคอีสาน หมอพ้ืนบานมีทั้งชาย และหญิง มี อายตุ ้ังแต 34–88 ป ภูมปิ ญ ญาของหมอพน้ื บานในการรักษาผูปวยโรคกระดูกใหมีสุขภาวะองครวม มี 4 ประการ คือ 1) องคประกอบในการรักษา 2) พิธีกรรมในการรักษา 3) ข้ันตอนในการรักษา 4) ขอ ปฏิบัติและขอหาม (คะลํา) ของหมอพื้นบานและผูปวย และการอนุรักษองคความรูโดยหมอพ้ืนบาน ควรมีการถายทอดใหกับลูกศิษยท่ีสนใจ โดยไมจํากัดวาจะตองเปนเครือญาติ และเชื่อมโยงไปสูสุข ภาวะทางสังคม โดยองคกรทองถ่ินควรมีการจัดอบรมหมอพื้นบาน และฟนฟูและพัฒนาภูมิปญญา หมอพน้ื บานในการรักษาผูปวยโรคกระดูกท่ีเกิดจากอุบัติเหตุสูสุขภาวะองครวม มีสภาพความเปนอยู ทีด่ ีท้งั ทางรางกาย จติ ใจ สงั คม และจิตวิญญาณ ปราศจากทพุ พลภาพสามารถปรับตัวอยูในสังคมและ สิ่งแวดลอมท่กี ําลังเปลีย่ นแปลงได มีสัมพันธภาพท่ีดีงามกับผูอ่ืน ดํางชีวิตอยางพอเพียง ภายใตกรอบ ของศีลธรรมและจรยิ ธรรมไดอยางมคี วามสุข ชนัญธิดา จิรกรวงศ (2554) ไดทําการศึกษาผลของโปรแกรมการเรียนรูแบบโครงงานที่มีตอ ความรู และการปฏิบัติตนดานสุขภาวะของนักเรียนประถมศึกษาปท่ี 4 ผลการวิจัยพบวา 1. คาเฉล่ีย ของคะแนนความรูดานสุขภาวะและคาเฉลี่ยของคะแนนการปฏิบัติตนดานสุขภาวะของนักเรียนกลุม ทดลองหลังการดําเนินการทดลองสูงกวานักเรียนกลุมควบคุมอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 คาเฉล่ียของคะแนนความรูดานสุขภาวะของนักเรียนกลุมทดลองเทากับ 41.23 และนักเรียนกลุม ควบคุมเทา กบั 34.80 คาเฉลี่ยของคะแนนการปฏิบัติตนดานสุขภาวะของนักเรียนกลุมทดลองเทากับ 157.40 และนักเรียนกลุมควบคุมเทากับ 123.63 2. คาเฉล่ียของคะแนนความรูดานสุขภาวะของ นักเรียนกลุมทดลองหลังการดําเนินการทดลองสูงกวากอนการด าเนินการทดลองอยางมีนัยสําคัญ ทางสถิติท่ีระดับ .05 โดยคาเฉล่ียของคะแนนของนักเรียนกลุมทดลองหลังการดําเนินการทดลอง

104 เทากับ 41.23 และกอนการดําเนินการทดลองเทากับ 22.30 3. คาเฉล่ียของคะแนนการปฏิบัติตน ดานสุขภาวะของนักเรียนกลุมทดลองหลังการดําเนินการทดลองสูงกวากอนการดําเนินการทดลอง อยางมนี ัยสาํ คัญทางสถิติท่ีระดบั .05 โดยคาเฉล่ียของคะแนนการปฏิบัติตนดานสุขภาวะของนักเรียน กลุมทดลองหลังการดําเนินการทดลองเทา กบั 157.40 และกอ นการดําเนินการทดลองเทากับ 110.83 ศรีสกุล ชัยเวียง (2554) ไดทําการศึกษาสุขภาวะที่สัมพันธกับความฉลาดทางอารมณของ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม ผลการศึกษาพบวา นักเรียนช้ัน มัธยมศึกษาปที่ 4 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม มีสุขภาวะทั้ง 4 ดาน คือ สุขภาวะทางกาย ทางจติ อยูในระดบั ดี สว นสุขภาวะทางสังคม และทางจิตวิญญาณ อยูในระดบั ดีมาก หากพิจารณาดาน เพศของนกั เรียน พบวา นักเรียนเพศหญิงมีระดับสุขภาวะทั้ง 4 ดาน อยูในระดับดีและดีมาก จํานวน มากกวาเพศชาย และทั้งเพศหญิงและเพศชายมีความฉลาดทางอารมณอยูในเกณฑปกติ หาก พิจารณาดานเพศของนักเรียน พบวานักเรียนเพศหญิงที่มีระดับความฉลาดทางอารมณอยูในเกณฑ ปกติ จํานวนมากกวาเพศชาย และสุขภาวะท้ัง 4 ดาน คือ ทางกาย ทางจิต ทางสังคมและทางจิตวิ ญาณมีความสัมพันธกับความฉลาดทางอารมณทั้งดานดี ดานเกง และดานสุข อยางมีนัยสําคัญทาง สถติ ิท่ีระดบั .05 สมพร บุญใหญเอก (2554) ไดวิจัยเร่ือง การบริหารงานลูกเสือในโรงเรียน กลุมโรงเรียนดอน ตูม สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 1 ท้ังโดยภาพรวมและรายดาน คือ ดานลูกเสือ ดานการจัดมวลกิจกรรมลูกเสือ ดานผูบริหาร และดานกํากับลูกเสืออยูในระดับมาก 2) แนวทางการบริหารงานลูกเสอื ในโรงเรียน กลุมโรงเรียนดอนตูมสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ประถมศึกษานครปฐม เขต 1 โรงเรียน ควรสงเสริมใหลูกเสือมีระเบียบวินัย ความสนใจ ความสนุก ความภูมิใจ ความตระหนักในคุณคาและความสุขในการเปนลูกเสือ ผูบริหารใหการสงเสริมการจัด กิจกรรมลูกเสือในโรงเรียนและสงเสริมใหลูกเสือสรางความสัมพันธกับชุมชน สังคม บานเมืองและ สังคมโลก ผูกํากับลูกเสือตองพัฒนาตนเองดานคุณวุฒิทางลูกเสือ วางแผนจัดกิจกรรม ลูกเสือ 3 ลักษณะ ไดแก กิจกรรมที่เปนเอกลักษณของลูกเสือ กิจกรรมเพ่ือกาวหนาสูความเปนเลิศ และ กจิ กรรมเพ่ืออุดมคติ อดุลย วังไชยเลิศ (2555) ไดศึกษาวิจัยเร่ือง สภาพการดําเนินงานกิจกรรมลูกเสือ - เนตรนารี สามัญรุนใหญของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 มีวัตถุประสงค เพ่ือศึกษาสภาพการดาํ เนินงานกิจกรรมลกู เสือ-เนตรนารีสามัญรุนใหญ และแนวทางการปรับปรุงการ ดําเนินงานกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญของโรงเรียน ผลการวิจัยพบวา แนวทางการปรับปรุง มี 4 ดา น คือ 1) ดานการวางแผน ผบู ริหารควรเขารว ม การวางแผนกบั ผูกํากับลูกเสือดวยทุกคร้ังและ ควรจัดประชุม และอบรมทบทวนผูกํากับลูกเสือสี่ประเภท 2 ปตอครั้ง เพ่ือความถูกตอง2) ดานการ จัดการองคการ การจัดครูผูสอนควรจัดใหเหมาะสมกับระดับช้ัน ครูสอนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1

105 ควรสอนกิจกรรมลูกเสือ-เนตรนารี ระดับช้ันมัธยมศึกษาปที่ 1 ทุกคนเพราะมีผลตอการจัดกิจกรรม เดนิ ทางไกล และเขาคา ยพักแรม เพอ่ื จะไดใ กลช ิดและรพู ฤตกิ รรมนักเรียน 3) ดานการนําองคกร ควร จัดผูบังคับบัญชาลูกเสือที่มีความรู และทักษะเฉพาะวิชาเขามามีสวนรวมจัดกิจกรรมลูกเสือ เพื่อให ลูกเสือจะไดพัฒนาการหลากหลายโดยยึดกระบวนการลูกเสือเปนหลัก และควรแตงตั้งผูกํากับ และ รองผูกํากับและผูรับผิดชอบที่เก่ียวของกับการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญใหชัดเจน 4) ดานการ ควบคมุ ผบู รหิ ารตอ งลงมาดูและเอาใจใส และใหข วญั กําลังใจผกู าํ กับ รองผูกํากับ และลูกเสือดวย สุพรรณี คงดีได (2556) ไดทําการศึกษาการดําเนินงานเพ่ือสรางเสริมสุขภาวะทางจิตของ นักเรียนและบุคลากร ในโรงเรียนฉือจี้เชียงใหม ผลการศึกษาพบวา การดําเนินงานเพื่อสรางเสริมสุข ภาวะทางจิต ประกอบดวย การกําหนดปรัชญา วิสัยทัศน การจัดหลักสูตรสถานศึกษา การจัดการ เรียนการสอน ตลอดจนการจัดสภาพแวดลอมภายในโรงเรียนทั้งสภาพแวดลอมทางกายภาพและ สภาพแวดลอ มทางสงั คม สามารถพฒั นาสขุ ภาพจติ ของนักเรียนและบุคลากรในโรงเรียนฉือจ้ีเชียงใหม ไดอยางเหมาะสม ในดานสุขภาวะทางจิตของนักเรียนและบุคลากร พบวา ท้ังนักเรียนและบุคลากร แสดงใหเห็นถึงการเปนผูท่ีมีสุขภาวะทางจิตดี ประกอบดวย มีความสามารถในการปรับตัวตอ สถานการณตาง ๆ รวมไปถึงความสามารถในการอยูในกฎระเบียบของสังคมไดอยางปกติสุข มี สมั พันธภาพทดี่ ีกับบุคคลอน่ื สามารถปฏิบัติตนตามหลักธรรมพรหมวหิ ารส่ี คอื มีเมตตา คิดชวยเหลือ เพ่ือใหผูอ่ืนพนจากความทุกข ใหความชวยเหลือเมื่อผูอ่ืนเดือดรอนดวยความเต็มใจ มีความยินดีและ ไมคิดอิจฉาหรือริษยาเม่ือผูอ่ืนไดดีตลอดจนวางเฉยและยอมรับการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้นในชีวิต โดย ไมเกดิ ความขดั แยงในจติ ใจ สรปุ ไดวา การดําเนินงานของโรงเรยี นฉอื จ้ีเชยี งใหม สามารถสรางเสริมให นักเรียนและบุคลากรมีสุขภาวะทางจิตที่ดีไดอยางแทจริงโดยการปลูกฝงแนวคิดพรหมวิหารสี่ใหกับ นกั เรยี นและบุคลากรผานการดําเนนิ งานดานตางๆ กัลยาณี สิทธิวุฒิ (2557) ไดทําการศึกษาการใชกิจกรรมการเรียนรูแบบมีสวนรวมและ กระบวนการกลมุ เพ่ือสรางสุขภาวะทางสังคมใหกับนักเรียนโรงเรียนบานนํ้าโคง อําเภอเมือง จังหวัด นา น ผลการศึกษาเกยี่ วกบั วธิ ีการสรางสขุ ภาวะทางสงั คม พบวา นักเรียนมคี วามสุขสนุกสนานที่ไดเขา รวมกิจกรรมเกิดการเรียนรูไดรวดเร็ว และเปนกิจกรรมที่งายตอการเรียนรูคูคุณธรรมไมซับซอนและ ไมยากท่ีนักเรียนจะทําความเขาใจได โดยเฉพาะกิจกรรมท่ีมีสื่อประกอบและเห็นภาพพิสูจนไดทาง วิทยาศาสตร นักเรียนจะสามารถจดจํา และนําไปใชได ดังน้ัน การใหนักเรียนไดลงมือทํากิจกรรม ตางๆ รวมกันและมีการพูดคุยแลกเปล่ียนสะทอนอภิปรายความคิดเห็นกันโดยผานครูผูสอนจะชวย กระตุนการเรียนรูใหกับนักเรียน จะสงผลใหนักเรียนกลาแสดงออก กลาแสดงความคิดเห็น สามารถ วิเคราะหสถานการณไดอยางมีเหตุผลและยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน สามารถนําไปใชใหเกิด ประโยชนตอไปในชีวิตประจําวัน และภายหลังการเขารวมกิจกรรมนักเรียน 4 สัปดาห ไดติดตามผล การเขารวมกิจกรรมผลการศึกษาพบวา นักเรียนกลุมตัวอยางมีความสุขสนุกสนาน และไดเรียนรูส่ิง

106 ใหม ๆ อีกทัง้ ยังพบวา นกั เรยี นกลุมตัวอยางไดเนนความรูสึกเก่ียวกับเพื่อน คือ ไดรูจักเพื่อนแตละคน ในหองมากขน้ึ ทาํ ใหเ ขา ใจเพอ่ื นไดเ รียนรูนิสัยใจคอเพ่ือนมากขึ้น เกิดความรักสามัคคีกันมากขึ้น และ ยังใหขอเสนอแนะอื่น ๆ เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนรูแบบมีสวนรวมและกระบวนการกลุมใน ภาพรวมเห็นควรวานาจะมีการจัดกจิ กรรมนี้อกี ใหกับนักเรียนกลุมอ่ืน ๆ ทั้งโรงเรียน นักเรียนสามารถ นําส่ิงท่ีไดเรียนรูไปปฏิบัติในชีวิตประจําวันไดจริง และสามารถนําส่ิงที่ไดเรียนรูไปถายทอดใหกับรุน นอ งได สุภาพร จตุรภัทร (2557) ไดศึกษาวิจัยเรื่อง แนวทางการพัฒนาลูกเสือไทยเพื่อสงเสริมความ เปนพลเมืองดี ประกอบดวย 5 ดาน ผลการวิจัยพบวา 1) ดานการจัดการลูกเสือไทย คือการกําหนด วิสัยทัศนและพันธกิจของลูกเสือไทย เพื่อสงเสริมความเปนพลเมืองดีเพ่ือเปนแมบทและแนวทาง เดียวกันในการด าเนินงานโดยมุงท่ีตัวเดก็ และเยาวชนใหม คี ุณลักษณะท่ีพึงประสงคเปนพลเมืองดีของ ชาติ 2) ดา นแนวทางการจดั กจิ กรรมลูกเสือ คือกจิ กรรมลกู เสือท่ีจัดตองเหมาะสมกับวัยของลูกเสือแต ละประเภทมคี วามหลากหลายและสามารถปฏิบัติไดจริง เหมาะสมกับยุคสมัยและ ความตองการของ ลกู เสอื รวมท้งั พฒั นาผูกาํ กับใหเ ปนแบบอยา งทด่ี ใี หล กู เสือเห็นเปน ตนแบบของการเรียนรู 3) ดานการ พัฒนาครูและบุคลากรทางการลูกเสือไทย คือ ควรคัดเลือกบุคลากรที่ทําหนาท่ีลูกเสือตองเปนผูมี ความรักศรัทธาและเห็นคุณคาในการลูกเสือ มีความเสียสละ อดทน ประพฤติตนเปนแบบอยางที่ดี เสมอ ผูบริหารตองสนับสนุนใหเขาอบรมอยางตอเน่ือง และเสริมสรางขวัญและกําลังใจใหครู การนํา ชั่วโมงลูกเสือมาคิดเปนภาระงานได การประกาศเกรียติคุณสําหรับผูปฏิบัติงานดานลูกเสือดีเดน 4) ดา นการสรา งเครือขา ยลูกเสือไทย คอื สรางเครอื ขา ยลกู เสือใหเ กดิ ขึน้ เพ่อื การเชือ่ มโยงกลุมบุคคลหรือ หนวยงานท่ีรวมทํางานเพ่ือการลูกเสือ ท้ังน้ีการสรางเครือขายตองอยูบนพ้ืนฐานของความสมัครใจ ดวย 5) ดานปจจัยเก้ือหนุนตอการพัฒนาการลูกเสือไทย คือ จัดทําฐานขอมูลของการลูกเสือให ถูกตองเพื่อใชเปนขอมูลในการประชาสัมพันธ ควรพัฒนาระบบซานขอมูลใหมีความทันสมัยและ สมบูรณแ ละพฒั นาบุคลากรระดับผูบริหาร พิณนภา หมวกยอด (2558) ไดทําการศึกษาการพัฒนาศักยภาพนักศึกษาในการสรางเสริมสุข ภาวะทางปญญา ผลการพัฒนาพบวา ระดับสุขภาวะทางปญญาของนักศึกษาในจังหวัดเชียงใหมโดย ใชแบบวดั สุขภาวะทางปญ ญา (IWS-23) นกั ศกึ ษากลมุ ตัวอยางมีสุขภาวะทางปญญาในระดับคอนขาง สงู เมอื่ วเิ คราะหคาเฉลี่ยของสุขภาวะทางปญญารายองคประกอบยอย พบวา นักศึกษามีสุขภาวะทาง ปญญาในองคประกอบดาน “รู” อยูในระดับสูง และนักศึกษามีสุขภาวะทางปญญาในองคประกอบ ดา น “ตื่น” อยูใ นระดบั คอ นขางสูง แตพบวา นกั ศึกษามสี ุขภาวะทางปญ ญาในองคประกอบดาน “เบิก บาน” อยูในระดบั คอ นขางตา่ํ นิสิต ตั้งจิรวัฒนกุล (2559) ไดวิจัยเร่ืองการศึกษาความสัมพันธระหวางทรัพยากร การบริหาร กับการจัดกิจกรรมลูกเสือของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค

107 เขต 3 พบวาทรัพยากรการบริหารของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา นครสวรรค เขต 3 ท้ัง 4 ดานโดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง มีดานท่ีมีทรัพยากรการบริหารใน ระดับมากคือดานคน ดานการจัดการ และดานที่มีทรัพยากรบริหาร ในระดับนอยคือดานเงินไดวัสดุ อุปกรณ ศุภฤกษ ศิโรทศ (2561) ไดท ําวจิ ัยเกยี่ วกับแนวทางการบริหารงานกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญ สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 5 ผลการวิจัยพบวา ปญหาการบริหารงาน กิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญ สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 5 โดยภาพรวมมี ปญหาระดับมาก มีปญหาสูงสุดคือดานบริหารท่ัวไป รองลงมาตามลําดับ คือ ดานการติดตามและ ประเมินผล ดานการจัดกิจกรรมลูกเสือ และดานบุคลากร แนวทางการบริหารงานกิจกรรมลูกเสือ สามัญรุนใหญ สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 5 มีดังนี้ ดานบริหารทั่วไป คือ สถานศึกษา ผบู รหิ ารควรใหความสําคัญกับกิจกรรมลูกเสือ ควรมีการสนับสนุนงบประมาณในการจัด กิจกรรมใหเพียงพอ สําหรับจัดการเรียนการสอนกิจกรรมลูกเสือ ดานบุคลากร คือ สถานศึกษา ผูบริหารสงเสริมสนับสนุนใหบุคลากรทางการลูกเสือไปฝกอบรมเพ่ิมพูนความรูความสามารถทาง ลูกเสือเพิ่มเติมใหสูงข้ึนหรือแลกเปลี่ยนทักษะและประสบการณในการสอนกิจกรรมลูกเสือใน สถานศึกษาหรือเขตพื้นที่การศึกษา ดานการจัดกิจกรรมลูกเสือ คือ สํารวจความตองการที่นักเรียน สนใจและมีความถนัด จัดกิจกรรมลูกเสือใหเปนไปตามหลักสูตร ดานการติดตามและการประเมินผล คือ ผบู รหิ ารและบคุ ลากรทางการลกู เสือรวมกันเสนอแนะปญหา อุปสรรค ขณะจัดกิจกรรมเพ่ือจะได ขอมูลที่แทจริง และควรจัดทําการติดตามประเมินผลอยางตอเน่ืองเพื่องาย และ สะดวกในการ ประเมินผลภาพรวม อกี ท้ังควรมกี ารประเมินตามความเปนจรงิ และนาํ ผลทไ่ี ดม าปรับปรุง ของศิรชัช สุทธิชาติ (2557) ไดศึกษาเก่ียวกับกระบวนการบริหารกิจกรรมลูกเสือเนตรนารีของ ผูบริหารกลุมเครือขายโรงเรียนตําบลทากออําเภอแมสรวยจังหวัดเชียงรายผลการวิจัยพบวาดาน กระบวนการบรหิ ารกิจกรรมลูกเสือในสวนตัวบงชี้การจัดองคกรพบวาผูบริหารกลุมเครือขายโรงเรียน ตําบลทากอ อําเภอแมสรวย จังหวัดเชียงราย สวนใหญไดมีการจัดองคกรในการบริหารกิจกรรม ลูกเสือเนตรนารใี นสถานศึกษาโดยยดึ หลักการและวัตถุประสงคของคณะลูกเสือแหงชาติ สัมฤทธิ์ สมนาม (2561) ไดทําการศึกษาการพัฒนารูปแบบพัฒนาสุขภาวะของนักเรียนใน โรงเรยี นประถมศึกษาขนาดเล็ก ผลการวิจัย พบวา ผลการประเมินสุขภาวะของนักเรียน พบวา กอน นํารูปแบบไปใชมีผลการ ประเมินอยูในระดับปานกลาง เม่ือนํารูปแบบไปใชเปนเวลา 1 ปการศึกษา ทําใหผ ลการดําเนนิ งาน พัฒนาขึ้นจนมีผลการประเมินอยูในระดับมากถึงมากท่ีสุด ผลการประเมิน ความพึงพอใจของผูมีสวนรว มในการใชร ปู แบบ พบวา หลงั การใชรปู แบบผูมีสวนรว มในการใชรูปแบบ มคี วามพงึ พอใจอยใู นระดับมาก

108 อมรรัตน สทุ ธสิ าร(2562, หนา 89) ศึกษาสภาพและปญหาการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญ ในโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาในจังหวัดนครพนม ผลการวิจัยพบวา 1) สภาพและ ปญหาการจดั กจิ กรรมลกู เสอื สามญั รนุ ใหญอ ยูในระดับมาก และปานกลาง ตามลําดบั 2) ความคิดเห็น ของผูบริหารและครูตอสภาพและปญหาการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญ ไมแตกตางกันและ แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .01 ตามลําดับ 3) ผูบริหารและครูท่ีปฏิบัติหนาท่ีใน โรงเรียนที่มีขนาดตางกันมีความคิดเห็นตอสภาพและปญหาการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญ แตกตางกันอยางมีนัยสําคัญท่ีสถิติ .05 4) ผูบริหารและครูในเขตพื้นท่ีแตกตางกันมีความคิดเห็นตอ สภาพและปญหาการจัดกิจกรรมลูกเสือสามัญรุนใหญไมแตกตางกัน 5) แนวทางพัฒนาการจัด กิจกรรมลูกเสือสามญั รนุ ใหญใ นโรงเรยี นสงั กดั สาํ นกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาในจังหวัดนครพนม 5 ดาน ไดแก ดานครูผูสอน ดานการจัดการเรียนการสอน ดานสื่อการเรียนการสอน ดานการนิเทศ ติดตาม ดา นการวดั และประเมนิ ผล 2.7.2 งานวิจยั ตางประเทศ แคทเทอเรล (Catherall, 1967) ไดศึกษาวิจัยเพ่ือทราบการประเมินผลความสามารถในการ เลอื กวชิ าลกู เสือพบวา การประเมนิ โปรแกรมการจัดวิชาลูกเสือของสหรัฐอเมริการะหวางโครงการนํา รอ ง 2 ปใ นพืน้ ท่ี 2 แหงของภาคตะวนั ตก เพอ่ื เปน การกาํ หนดนโยบายหรือตดั สนิ วา เด็กชาย 14-15 ป ควร จะไดรับการจูงใจเขาสูโปรแกรมการจัดวิชาลูกเสือ ซึ่งใชวิธีที่ทําสืบกันมา จากผลการศึกษา 3 ครั้ง ในระหวางโครงการนํารอง ผลการวิจัยช้ีใหเห็นวาวิชาการลูกเสือไมไดขึ้นกับการรับสมาชิกใหม หรือการรักษาจํานวนสมาชิกใหคงอยู แตข้ึนอยูกับการฝกอบรม การเราความสนใจตอวิชาลูกเสือ มากกวา เซโซว และ แวนคลีฟ (Sesow & Vancleaf, 1988) ไดเสนอวิจัยตอท่ีประชุมครูผูสอนสังคม ศกึ ษาทเี่ มืองชิคาโก เม่ือเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1988 ผลการวิจัยสรุปไดวาแผนการสอนสังคมศึกษา จะทําไดด ตี องใหน ักเรยี นปฏบิ ัตติ นใหเปนพลเมืองดี มีพฤติกรรม คานิยม มีการพัฒนาบุคลิกภาพและ ความรูไดดี ทั้งเด็กในระบบและเด็กนอกระบบโรงเรียน โดยใหเขามีสวนรวมในกิจกรรมมีมิติสัมพันธ ซ่ึงทางสมาคม วาย.เอ็ม.ซี.เอ ไดจัดใหมีกิจกรรมลูกเสือเนตรนารี โดยแบงออกเปน 4 กลุมโดยใหทุก คนมีสวนรวมในกิจกรรมทางประชาธิปไตย ครูในโรงเรียนและผูบริหารตองยอมรับวาเด็กที่อยูนอก ระบบโรงเรียนน้ัน จะตองจัดกิจกรรมสนองความตองการของเขาดวยเชนเดียวกับการฝกความเปน ผูนําของเด็กในระบบโรงเรียนเพ่ือใหบรรลุตามวัตถุประสงคที่วางไวซ่ึงกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี มี สวนชว ยมาก โมไรลอน (Moreilon, 1990) ไดเ สนอเรอ่ื งลกู เสอื ใหบ รกิ ารการเรียนรหู นงั สอื บทเรียนเพ่ือ การเรียนรูหนังสือสอบองคการการศึกษานานาชาติเม่ือ ป ค.ศ. 1990 ท่ีประเทศสวิตเซอรแลนด ผลการวิจัยพบวา การลกู เสือไดขยายออกไปในขบวนการครคู นหนมุ อยางกวางขวางทั่วโลกจุดมุงหมาย

109 ของการลูกเสือคือการชวยเหลือในดานสุขภาพรางกาย สติปญญาสังคมและการพัฒนาจิตใจของคน หนมุ การรวมมือการพัฒนาเปนสวนหน่ึงของโปรแกรมการฝกอบรมลูกเสือ จึงมิอาจหลีกเล่ียงการคา ขายเก่ียวกับการรณรงคการรูหนังสือได หากมิไดมีการฝกอบรมและการจัดการที่ดีลูกเสือสามารถจัด โปรแกรมการรูหนังสือใหกาวหนาไดเปนอยางดี และพวกเขาสามารถชวยสรางส่ิงแวดลอมซึ่งใช ความรูใหมดังกลาวไดลูกเสือไมไดเร่ิมจะทําเก่ียวกับการรูหนังสืออยางโดดเดี่ยว แตรวมมือกับองคกร ตาง ๆ อยางไดผลดีลูกเสือไดจากโปรแกรมการรูหนังสืออยางกวางขวางในอินโดนีเซีย ซึ่งพวกเขาได จัดใหมีการอบรมการรูหนังสือมีศูนยการศึกษา การฝกอบรมดานอาชีพและโปรแกรมอ่ืน ๆ อีก มากมายพวกลูกเสอื ไดเ ขารบั การอบรมในชน้ั สงู ข้นึ และไดใ ชท ักษะในการเรยี นรูหนังสือในประเทศไทย ไฮติ อินเดยี นัน้ ลูกเสือชายและหญิงไดรวมกันในโครงการ รูหนังสือใน บังคลาเทศ ปากีสถาน เซเนกัล เบบิล เบอรกินา ฟาโซเคนยา โบลิเวีย ซาอุดิอาระเบีย ลูกเสือไดจัดพิมพหนังสือคูมือจํานวน 4 เลม เพอื่ ชว ยใหกลมุ ลกู เสอื รุนอื่น ๆ สามารถเริ่มงานดา นการรูห นงั สือไดอ ยางดี สลิกเกอร (Slicker, 1998) ไดศึกษาความสัมพันธระหวางรูปแบบการเลี้ยงดูของพอแมตอการ พัฒนาทักษะชีวิตของวัยรุนตอนปลายในประเทศสหรัฐอเมริกาโดยกลุมตัวอยางท่ีศึกษาเปนนักเรียน ในระดับปริญญาตรีช้ันปท่ี 1 ในมหาวิทยาลัยมิทเซาท จ านวน 660 คน แบงเปนเพศหญิงรอยละ 68.2 และเพศชายรอ ยละ 22.7 มคี าเฉลี่ยอายุ 17.9 ป โดยการสาํ รวจการรับรูในพฤติกรรมการเล้ียงดู ของพอแมแ ละการรับรขู องทกั ษะชีวิตของกลมุ ตวั อยา ง ซ่ึงแบง ออกเปน 4 ดาน ไดแก ดานการส่ือสาร ระหวางบุคคล ดานการตัดสินใจดานการดูแลรักษาสุขภาพ และดานการพัฒนาเอกลักษณของตนเอง ผลจากการศึกษาพบวา การพัฒนาทักษะชีวติ ของวยั รุนทงั้ 4 ดา น มคี วามสัมพันธกับรูปแบบการเลี้ยง ดูของพอแมร ะดบั สูง เคล (Kell, 1999) ไดวิจัยเร่ืองปริทัศนโปรแกรมกระบวนการลูกเสือรุนเล็กและลูกเสือรุนกลาง โดยใชขอมลู ที่ไดจ ากการสัมภาษณ สงั เกต และการสาํ รวจเพื่อกาํ หนดวา โปรแกรมเหลาน้ี มีผลกระทบ ตอ ความสําเรจ็ ของนักเรียนท่มี คี วามบกพรอ งทางการเรียนในสภาพแวดลอมของโรงเรียนทั่วไปหรือไม พบวา โปรแกรมการศึกษาหลายโปรแกรมท่ีไมใชโปรแกรมแบบดั้งเดิมซ่ึงหมายถึงการเนนการพัฒนา ตัวบุคคลและการเคารพตนเอง มีผลกระทบทางบวกตอความสามารถของนักเรียนท่ีมีความบกพรอง ทางการเรียนท่จี ะปรบั ตัวเขากบั สภาพแวดลอมของโรงเรียนซึ่งเกยี่ วกับกิจการลกู เสือและยังมีสวนรวม ในโปรแกรมลกู เสอื โฮ (Ho, 2000) ไดศกึ ษาในกลมุ ครแู ตเ นน ประเด็นไปท่ีการบริหารจัดการสุขภาพองคกร และผล การปฏิบัติงานในกลุมวิทยาลัยระดับจูเนียร (Managing Organizational Health and Performance in Junior Colleges) โดย Ho ไดใหคําจํากัดความของสุขภาพองคกร (Organizational Health) เปนแนวคิดท่ีไดรับการพัฒนาอยางตอเน่ืองเพ่ือใหเปนตัวสะทอน ประสิทธิผล (Effectiveness) ขององคกรตาง ๆ ในส่ิงแวดลอมที่หลากหลายพรอมกับเปนตัวสะทอน

110 วาองคกรมีปฏิกิริยาโตตอบอยางไรตอสถานการณสิ่งแวดลอมที่มีการเปล่ียนแปลง (Change Environmental Circumstances) Ho ไดใช Singapore OH (Organizational Health) รูปแบบ เปนพ้ืนฐานในการศึกษาครงั้ นี้ ซึ่งรปู แบบนปี้ ระกอบดว ย 3 สว นประกอบสําคญั คือ 1. ส่ิงแวดลอมดานการบริหารจัดการ (Management Environment) โดยการใหพลังใน ความสมดุล และการสนับสนุนจากหัวหนางาน โดยการใหกําลังใจ (Encouragement) การใหความ ยนื ยัน หรือความม่ันใจ (Confirmation) การจัดการบทบาทท่ีเหมาะสมตามท่ีคาดหวังและการพัฒนา บุคลากร เปนตน 2. ส่ิงแวดลอมดานสังคม (Social Environment) เนนการสรางความไววางใจ (Trust) และ การสนบั สนุน (Support) 3. การรับรูดานผลการปฏิบัติงาน (Perception of Performance : PoP) โดยครูเองมีการ รบั รผู ลการปฏบิ ัตงิ านของตนเองทเี่ กีย่ วของกบั ขวญั กําลงั ใจและความสาํ เร็จในการศึกษาของ นักเรยี นรวมท้ังประโยชนแ ละการปฏิบตั ใิ นการบริการการอบรม Ho ไดศึกษาโมเดลสุขภาพองคกรของสิงคโปร (Singapore OH model) นั้นเปนเสมือน ตัวแทนบริบทของเอเชียโดยท่ีสุขภาพขององคกรนั้นเนนท่ีความสัมพันธ (Relationship) ซ่ึงแตกตาง จากโมเดลสุขภาพองคกร (HO Model) ของ UK ที่เนนที่งาน (Task oriented) โดยใชวิเคราะหแบบ Regression Analysis พบวา ส่ิงแวดลอมดานการบริหารจัดการน้ันมีผลอยางมากตอสุขภาพของ องคกรในวิทยาลัยของนักศึกษาระดับจูเนียร โดยเฉพาะการมีผลดานความพึงพอใจตองานและความ เปน อยูท่ีดขี องครใู นวิทยาลัยระดับจูเนียร สวนสิ่งแวดลอ มดา นสังคมมีความสําคญั อยางมาก ตอความเปนอยูที่ดีของครูในวิทยาลัยระดับจูเนียร ความพึงพอใจของงานรวมท้ังผลการปฏิบัติงานท่ี ทาํ ใหคะแนนเฉลี่ยของนักเรียนดีข้ึน สวนการรับรูดานผลการปฏิบัติงานมีผลท่ีมีนัยสําคัญตอความพึง พอใจของงาน ความเปนอยูทีด่ ี และสําคัญมากท่ีสุดตอผลการปฏิบัติงาน ไอเบล (Eybel, 2001) ไดศึกษาผลของการมีสวนรวมเปนสมาชิกขององคการลูกเสือหญิงที่มีตอ เยาวชนสตรีของแคนาดา โดยกําหนดคําถามสําหรับการวิจัย อะไรเปนแรงจูงใจใหเขารวม อะไรคือ เคร่ืองมอื กําหนดใหเ กิดการเขา รวมกิจกรรมเพ่มิ ข้นึ อะไรคือผลทเ่ี กิดขึ้นของการเขารวมกลุมท่ีเปนเด็ก วัยรุนชวงระหวาง 16-19 ป เยาวชนไดรับประโยชนมากมาย มีทักษะความชํานาญ และคุณลักษณะ อื่น ๆ จากการเขาเปนสมาชิกขององคการลูกเสือ ซึ่งมีผลในทางบวกตอเด็กวัยรุนหญิงและครอบครัว ของเขา ฟรานซิส (Francis, 2002) ไดศึกษาวิจัยเรื่องลูกเสือและสมาชิก 4-H ของรัฐยูตาหเพื่อกําหนด ผลกระทบท่ีเกี่ยวของในองคการเยาวชนท่ีมีตอภาวะผูนํา และการพฒันาทักษะชีวิตของบุคคล ใน การศกึ ษาใชแ บบวดั ภาวะผูน ํา และการพฒนั าทกั ษะชีวิตที่ Kormondyb และ Seevers ไดพัฒนาข้ึน ผลการวจยิ พั บวา คะแนนจากแบบวดั เฉลีย่ ของลกู เสือ เทากับ 69.65 และ 69.14 สําหรับสมาชิก 4-H

111 ชี้ใหเห็นวา ไดประโยชนปานกลางถึงมากในทุกดานของการสํารวจท่ีวัดดวยแบบวัดภาวะผูนําของ เยาวชน และการพฒันาทักษะชีวิต ยกเวนหน่ึงดาน คือสามารถกําหนดความตองการ ซ่ึงสมาชิก เหลานี้ใหคะแนนเปนประเภทที่มีการพัฒนาเล็กนอย ผลการวเคราะหแบบสํารวจเปนรายขอพบวา คะแนนเฉล่ยี ดานภาวะผนู าํ และทกั ษะการพัฒนาชีวิตสูงที่สุด สามอันดับแรก ไดแก มีบุคลิกภาพเปน กันเองเขากับคนอ่ืนไดและการเคารพคนอื่น สวนขอท่ีไดคะแนนเฉลี่ยดานภาวะผูนําและการพัฒนา ทกั ษะชีวติ ต่าํ ทีส่ ดุ ไดแ ก รูจ กั กาลเทศะใชการคิดทีม่ เี หตผุ ลและกําหนดความตองการ ไดเนอร และเซลิกแมน (Diener and Seligman, 2004) ศึกษาในเร่ืองเกี่ยวกับเศรษฐกิจของ สุขภาวะความอยูดมี สี ขุ การกําหนดนโยบายขององคกร, ผูท่ีม่ีสวนเกี่ยวของ, และระดับรัฐบาลควรจะ อทิ ธพิ ลมากกวาอยางมาก โดยเนื้อหาที่สมั พนั ธกบั การประเมินสุขภาวะความอยูดีมีสุข และความรูสึก เกี่ยวกับรูปแบบการดําเนินชีวิตของพวกเขา นโยบายภายในประเทศควรโฟกัสไปท่ีผลลัพธของ เศรษฐกิจในเวลานี้ ถึงแมวาตัววัดเก่ียวกับเศรษฐกิจจะละเวน, และเกี่ยวกับเหตุการณการนําที่ ผิดพลาด, คาสังคมอะไรมาก, เราแสดงใหเห็นตัวช้ีวัดทางเศรษฐกิจท่ีมีจุดออนมากมาย, และส่ิงน้ัน ชี้ใหเห็นสภาพความอยูดีมีสุขที่สําคัญ รวมไปถึงความไมชัดเจนจากตัวช้ีวัดตาง ๆ ทางเศรษฐกิจเพียง อยางเดียว แทรงก (Trang, 2004) ไดศกึ ษาวิจัยเร่ืองสังคมเมืองฐานลูกเสือหญิงใน Fairfax County พบวา ประชากรมีเอกลักษณของแตละชนชาติ สังคมเศรษฐกิจท่ีแตกตางกัน จะมีลักษณะความประพฤติ เส่ียงภยั และความเหน็ แกต ัวในการสรา งทกั ษะการเรยี นรูเพอื่ การรอดชีวิต เปนการสรางหลักสูตรการ เรียนรูในอีกดา นหน่ึงทม่ี ีผลมาจากการนาํ กิจกรรมลูกเสือไปประยุกตใ ช เคธี่ (Katy, 2005) ไดทําการศึกษาวิจัยเก่ียวกับการจัดการอาหารและมาตรฐาน การออกกําลัง กายของเด็ก วัตถุประสงคการวิจัยเพื่อศึกษาการดําเนินการดานสุขภาพและโภชนาการ ใหเปน มาตรฐานของโรงเรียนการดําเนินงานเกี่ยวกับสุขภาพรัฐแคลิฟอรเนีย ผลการวิจัยพบวา โรงเรียนมี นโยบายเรื่องโภชนาการ มีกองทุนการเกษตร โปรแกรมโภชนาการและนโยบายการจัดส่ิงแวดลอม เพือ่ สขุ ภาพ ประกอบดวยขอ มลู พื้นฐาน 4 สวน คือ 1) การจัดบริการอาหาร 2) การศึกษาโภชนาการ 3) ความหลากหลายของอาหารในสถานศึกษา และ 4) การศึกษากายภาพและการจัดสิ่งแวดลอม เพื่อสุขภาพ ซึ่งแตละโรงเรียนมีนโยบายท่ีแตกตางกัน ขึ้นอยูกับความตองการของนักเรียน ครูและ ผูปกครอง เซียด้ี และคนอื่น (Xiadi and Other, 2005) ไดทําการวิจัยเร่ืองวิธีการดําเนินชีวิตและความรู ทางสุขภาพที่มีความสําคัญกับคุณภาพชีวิตของผูเรียนในสถานศึกษาประเทศญี่ปุนมีวัตถุประสงคเพ่ือ ตรวจสอบความสัมพันธระหวางวิธีการดําเนินชีวิตและความรูทางสุขภาพกับคุณภาพชีวิตของผูเรียน ในสถานศึกษาประเทศญ่ีปุน ประชากรท่ีเกิดในเมืองโตยามา ระหวางป ค.ศ. 1989-1990 อายุ ระหวาง 12-13 ป จํานวน 7,887 คน ผลการวิจัยพบวา วิธีดําเนินการชีวิตของผูเรียนไมเปนไปตาม

112 ความตองการ ไดแก ไมไดรับประทานอาหารเชา ไมเขา รว มกจิ กรรมการออกกําลังกาย ดูโทรทัศนเปน เวลานาน และนอนดึกเปนประจําทําใหผูเรียนสวนใหญมีคุณภาพชีวิตคอนขางตํ่าในดานสุขภาพ เพราะขาดความรูทางสขุ ภาพ โดยภาพรวมควรใหค วามรทู างสุขภาพแกผูเรียนเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิต ใหดีขึ้นไดแก ความรูดัชนีมวลกาย (IBM) ภูมิหลังทางสังคมและอาการจากโรคภัยตาง ๆ ที่เกิดทาง รา งกาย ไซโพรา, เมอรเรย และจูด้ี (Zipora, Merav and Judy, 2005) ไดศึกษาผลของการฝกทักษะ ชีวิตตอการรับรูของครูเก่ียวกับสภาพแวดลอมและความเช่ือในความสามารถแหงตนซ่ึงมุงเนนทักษะ ชวี ิต 4 ดาน ไดแ ก ดานเปาหมายแหงชีวิตและการพัฒนาเอกลักษณแหงตนดานการตัดสินใจและการ แกปญหา ดานสัมพันธภาพระหวางบุคคล และดานการรักษาสุขภาพรางกายโดยกลุมตัวอยางที่ใชใน การศึกษาแบงออกเปน 3 กลุม จํานวน 214 คน แบงเปนกลุมท่ี 1 คือกลุมครูท่ีไมไดรับการฝกทักษะ ชวี ิต กลมุ ท่ี 2 คือ กลุมครูที่ไดรับการฝก 1 ป และกลุมที่ 3 คือ กลุมครูที่ไดรับการฝกทักษะชีวิต 2 ป ผลจากการศึกษาพบวา กลุมครูที่ไดรับการฝกทักษะชีวิต 2 ป มีระดับคะแนนในการรับรู สภาพแวดลอม และคะแนนในการเช่ือความสามารถแหงตนมากกวา กลมุ อ่นื สรปุ จากการท่ีผวู จิ ยั ไดศ ึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ีเกี่ยวของกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือท่ีสงผลตอ การพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ผวู ิจยั ไดส งั เคราะหแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัยท่ีเกี่ยวของมาเปนกรอบแนวคิด เพ่ือ หาแนวทางในการบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัด สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ซึ่งการบริหารกิจกรรมลูกเสือมี องคประกอบ 4 ดาน คือ การบริหารทั่วไป บุคลากร การสนับสนุนและสงเสริมการจัดการเรียนการ สอนกิจกรรมลูกเสือ การกํากับติดตามและประเมินผล สวนสุขภาวะของนักเรียนมีองคประกอบ 4 ดาน คอื สขุ ภาวะทางกาย สขุ ภาวะทางจติ สุขภาวะทางสังคม และสขุ ภาวะทางจิตวิญญาณ ซึ่งในการ จดั การศกึ ษาน้ันจะประสบผลสาํ เรจ็ ไดสูงสุด กิจกรรมลูกเสือเปนกิจกรรมที่จะสามารถพัฒนาสุขภาวะ ของนักเรยี น ทาํ ใหประสทิ ธภิ าพการเรยี นของนักเรยี นประสบผลสําเร็จไดดี

บทท่ี 3 วิธดี าํ เนนิ การวจิ ัย การวิจัยครงั้ น้ี เพอ่ื ศึกษาการบริหารกิจกรรมลูกเสือท่ีสงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียน ในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี เปนการวิจัยเชิง สถติ พิ รรณนา (Descriptive Research) ใชก ับผูอ ํานวยการสถานศึกษา/รองผูอํานวยการสถานศึกษา ครูผูสอนกิจกรรมลูกเสือในโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 ปทุมธานี รวมท้ังสิ้น 327 คน เปนหนวยวิเคราะห (unit of analysis) ผูวิจัยมีวิธีดําเนินการวิจัยโดย ทําการคนควาจากหนังสือ ตํารา เอกสาร วิทยานิพนธ และงานวิจัยท่ีเก่ียวของเพ่ือนําความรูท่ีไดรับ จากเอกสารมาเปนขอมูลในการสรางกรอบแนวคิดและสรางเคร่ืองมือในการศึกษาวิจัย เพ่ือใหบรรลุ วัตถปุ ระสงคใ นการดําเนนิ งานวจิ ยั ผูว ิจยั จงึ กําหนดขน้ั ตอนการดําเนินการวิจัย ซง่ึ มีรายละเอยี ด ดงั นี้ 3.1 ขั้นตอนดาํ เนินการวิจัย 3.2 ระเบยี บวธิ ีวิจัย 3.3 ประชากรและกลุมตวั อยาง 3.4 ตัวแปรทใ่ี ชในการวิจัย 3.5 เคร่ืองมอื และการหาประสิทธิภาพของเคร่ืองมอื 3.6 การเก็บรวบรวมขอ มลู 3.7 การวิเคราะหข อ มูลและสถิติท่ใี ช 3.8 สรุป 3.1 ขน้ั ตอนการดําเนินการวจิ ยั เพอ่ื ใหก ารวจิ ัยดาํ เนินไปอยา งมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงคของการวิจัย ผูวิจัยจึงได กาํ หนดขั้นตอนการดําเนนิ การเปน 3 ขั้นตอน ดังนี้ ข้ันตอนท่ี1 จัดเตรียมโครงรางวิจัย เปนการศึกษาจากเอกสาร ตํารา ขอมูล สถิติ วิทยานิพนธ วรรณกรรมท่ีเก่ียวขอ ง จดั ทําโครงรา งงานวจิ ยั ดําเนินการจัดสรรเคร่ืองมือเสนอโครงราง วิทยานิพนธตอสาขาวิชา เพือ่ ขอความเหน็ ชอบและอนมุ ตั ิจากบัณฑติ วิทยาลัย ขน้ั ตอนท่ี 2 การดําเนินการวิจัย เปนขั้นตอนที่ผูวิจัยสรางเครื่องมือและนําเคร่ืองมือที่สราง ข้ึนไปใหผูทรงคุณวุฒิจํานวน 3 คน ตรวจสอบความถูกตองเพื่อหาความตรงเชิงเน้ือหา (Content validity) และนําไปทดลองกับโรงเรียนท่ีอยูในเขตพ้ืนท่ีใกลเคียง (try-out) จํานวน 10 โรงเรียน

114 30 คน เพ่ือหาคาความเช่ือม่ัน (reliability) แลวนําเครื่องมือดังกลาวมาปรับปรุงแกไขขอบกพรอง ของเครื่องมือแลวนําเครื่องมือท่ีสรางข้ึนไปเก็บขอมูลจากกลุมตัวอยางแลวนําขอมูลท่ีเก็บรวบรวมได มาตรวจสอบความถูกตองทาํ การวิเคราะหขอมลู ทางสถติ ิและแปลผลการวิเคราะหขอมลู ขนั้ ตอนท่ี 3 การรายงานผลการวจิ ัย เปน ข้ันตอนของการจดั ทํารางผลการวิจัยเพื่อนําเสนอ คณะกรรมการตรวจสอบวิทยานิพนธตรวจสอบความถูกตองปรับปรุงแกไขขอบกพรองตามท่ี คณะกรรมการผูควบคุมเสนอแนะ จัดพิมพและสงรายงานการวิจัยฉบับสมบูรณตอบัณฑิตวิทยาลัย เพื่อขออนมุ ัตเิ ปน สวนหนึ่งของการศึกษาตามหลกั สูตร 3.2 ระเบียบวธิ วี จิ ยั เพ่ือใหการวิจัยคร้ังนี้ดําเนินไปอยางมีประสิทธิภาพและเปนไปตามวัตถุประสงคของการวิจัย ผูวิจัยจึงไดกําหนดรายละเอียดตาง ๆ เกี่ยวกับระเบียบวิธีวิจัย ซึ่งประกอบดวย แผนแบบการวิจัย ประชากรและกลุมตัวอยาง เทคนิควิธีการสุมตัวอยาง ตัวแปรท่ีศึกษา เคร่ืองมือท่ีใชในการวิจัย การ สรางและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ การเก็บรวบรวมขอมูล การวิเคราะหขอมูล สถิติที่ใชในการ วิเคราะห ขอ มูลและการนําเสนอขอ มูล โดยมีรายละเอยี ดดงั น้ี แผนแบบการวจิ ัย การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงพรรณนา (Descriptive Research) ที่มีแผนแบบของการวิจัย ในลกั ษณะของกลุมตวั อยางเดียว ตรวจสอบสภาพตามท่ีเปนจริงโดยไมมีการทดลอง (the one-shot, non-experimental case study) ซึ่งนาํ เสนอเปนแผนผงั (diagram) ดังน้ี O R xS S R หมายถงึ กลมุ ตัวอยา งที่ไดจ ากการสมุ X หมายถงึ ตัวแปรท่ีศึกษา O หมายถงึ ขอมลู ท่ีไดร บั จากการศกึ ษา

115 3.3 ประชากรและกลุมตัวอยา ง 3.3.1 ประชากรที่ใชในการวจิ ยั ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ไดแก ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอนกิจกรรมลูกเสือใน โรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี จํานวนท้ังส้ิน 2,132 คน (แผนปฏบิ ตั กิ ารประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2562, หนา 3) 3.3.2 กลมุ ตวั อยา งทใ่ี ชใ นการวิจัย กลุมตวั อยาง ไดแ ก ผูบรหิ ารสถานศึกษา ครผู ูส อนกจิ กรรมลูกเสือในโรงเรียนสังกัดสํานักงาน เขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษามธั ยมศึกษา เขต 4 จังหวดั ปทุมธานี จํานวนทงั้ ส้ิน 327 คน การกาํ หนดกลมุ ตัวอยางทใี่ ชใ นการวิจัยครัง้ นี้ ผวู ิจยั ใชว ธิ กี ารประมาณขนาดของกลุมตัวอยาง โดยเปด ตารางเครซแ่ี ละมอรแ กน (Krejcie and Morgan, 1970, p. 608) 3.3.3 เทคนคิ วิธกี ารสมุ ตวั อยาง ใชวิธีการสุมแบบแบงชั้น (Stratified Random Sampling) แลวกําหนดกลุมตัวอยาง โดยการคํานวณเทยี บบญั ญตั ิไตรยางศ ประกอบดว ยผบู ริหารสถานศึกษา ครูผูสอนกิจกรรมลูกเสือใน โรงเรยี น สงั กัดสํานักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี รวมจํานวน 327 คน ดังตารางท่ี 3.1 ตารางที่ 3.1 แสดงจาํ นวนประชากร กลุมตัวอยาง ในโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา มธั ยมศกึ ษา เขต 4 จงั หวัดปทุมธานี ผูใ หขอ มูล ที่ โรงเรียน ประชากร กลมุ ผอู าํ นวยการ/ ครูผูสอน รวม ตัวอยา ง กิจกรรม รอง ลกู เสอื ผอู าํ นวยการ สถานศกึ ษา 1 ปทุมวไิ ล 173 27 1 26 27 2 คณะราษฎรบาํ รุง 115 17 1 16 17 ปทมุ ธานี 3 ปทมุ ธานี “นันทมนุ ี 49 7 1 67 บํารุง”

116 ตารางที่ 3.1 (ตอ) ผใู หข อมลู ท่ี โรงเรียน ประชากร กลุม ผูอาํ นวยการ/ ครผู ูสอน รวม ตวั อยา ง กจิ กรรม รอง ลูกเสอื 17 ผอู าํ นวยการ 30 17 สถานศึกษา 30 22 4 หอวัง ปทมุ ธานี 113 17 1 16 27 18 5 ธรรมศาสตรคลองหลวง 202 30 1 29 7 วทิ ยาคม 16 2 6 ทปี งกรวิทยาพฒั นฯ 111 17 1 16 10 7 สวนกหุ ลาบวิทยาลัย 181 30 1 29 รังสิต 18 8 ธัญบรุ ี 148 22 1 21 9 9 ธญั รตั น 170 27 1 26 17 10 สายปญ ญารังสติ 121 18 1 17 7 11 บวั แกวเกษร 44 7 1 6 12 วรราชาทนิ ัดดามาตวุ ทิ ยา 105 16 1 15 13 สนุ ทโรเมตตาประชา 13 2 1 1 สรรค 14 วิทยาศาสตรจ ุฬาภรณราช 65 10 1 9 วทิ ยาลยั 15 เตรยี มอดุ มศึกษา 120 18 1 17 พัฒนาการ ปทุมธานี 16 เทพศริ นิ ทรคลองสิบสาม 61 9 1 8 ปทมุ ธานี 17 นวมนิ ทราชินูทศิ สวน 111 17 1 16 กหุ ลาบวทิ ยาลยั ปทมุ ธานี 18 มัธยมสังคีตวทิ ยา 43 7 1 6 กรุงเทพมหานคร

117 ตารางที่ 3.1 (ตอ ) ผูใหข อมูล ที่ โรงเรียน ประชากร กลมุ ผูอํานวยการ/ ครูผสู อน รวม ตวั อยา ง กิจกรรม 19 รอง ลูกเสือ 4 62 4 ผอู าํ นวยการ 9 89 13 17 9 สถานศึกษา 4 2,132 13 327 19 ชัยสิทธาวาส “พฒั นสาย 3 13 บาํ รุง” 327 20 เตรยี มอุดมศึกษานอม 18 เกลา ปทุมธานี 1 12 12 21 หนองเสือวทิ ยาคม 22 305 22 เฉลิมพระเกยี รติ 60 พรรษา รวม 3.4 ตวั แปรทใ่ี ชใ นการวจิ ัย 3.4.1 ตัวแปรตน เปนตัวแปรที่เก่ียวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือ 4 ดาน ประกอบดวย 1) ดานการบริหารท่ัวไป (X1) 2) ดานบุคลากร (X2) 3) ดานการสนับสนุนและสงเสริมการจัดการเรียน การสอนกิจกรรมลกู เสอื (X3) 4) ดา นการกํากบั ตดิ ตามและประเมนิ ผล (X4) 3.4.2 ตัวแปรตาม เปนตัวแปรท่ีเกี่ยวกับสุขภาวะของผูเรียน 4 ดาน ประกอบดวย 1) สุขภาวะทางกาย (Y1) 2) สุขภาวะทางจิต (Y2) 3) สุขภาวะทางสังคม (Y3) 4) สุขภาวะทางจิต วิญญาณ (สตปิ ญ ญา) (Y4) 3.5 เครอื่ งมอื และการหาประสทิ ธิภาพของเครือ่ งมือ 3.5.1 เครอื่ งมอื ท่ีใชในการวิจัย เครื่องมือที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยใชแบบสอบถามเปนเคร่ืองมือสําหรับการเก็บรวบรวม ขอมูล จาํ นวน 1 ฉบบั แบงออกเปน 3 ตอน ดังน้ี

118 ตอนท่ี 1 เปนแบบสอบถามเกี่ยวกับสภาพทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม ซึ่งประกอบดวย เพศอายุ ระดับการศกึ ษา ตําแหนงหนา ที่ และประสบการณในการทํางาน จํานวน 5 ขอ ลักษณะของ คาํ ถามเปน แบบสาํ รวจรายการ (Check List) ตอนท่ี 2 แบบสอบถามเกี่ยวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือ ลักษณะแบบสอบถามเปน แบบสอบถามปลายปด (Close ended Question) เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดับ (Rating Scale) ของลิเคิรท (Likert, อางใน บุญชม ศรีสะอาด, 2556, หนา 37) และได กาํ หนดคา คะแนนของชว งนํา้ หนกั เปน 5 ระดบั ดังน้ี 5 หมายถึง ผูบรหิ ารสถานศกึ ษามกี ารบริหารกิจกรรมลูกเสอื ระดับมากทส่ี ุด 4 หมายถึง ผบู ริหารสถานศกึ ษามกี ารบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสอื ระดับมาก 3 หมายถึง ผูบริหารสถานศกึ ษามกี ารบรหิ ารกิจกรรมลูกเสือ ระดบั ปานกลาง 2 หมายถึง ผูบริหารสถานศกึ ษามกี ารบริหารกิจกรรมลกู เสือ ระดบั นอย 1 หมายถึง ผบู รหิ ารสถานศึกษามีการบริหารกจิ กรรมลกู เสือ ระดบั นอยทส่ี ดุ ตอนที่ 3 แบบสอบถามเกี่ยวกับสุขภาวะของผูเรียน ลักษณะแบบสอบถามเปนแบบสอบถาม ปลายปด (Close ended Question) เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดับ (Rating Scale) ของลิเคิรท (Likert, อางใน บุญชม ศรีสะอาด, 2556, หนา 37) และไดกําหนดคา คะแนนของชวงนํา้ หนกั เปน 5 ระดับ ดงั นี้ 5 หมายถงึ ผเู รียนมสี ุขภาวะ ระดับมากทีส่ ดุ 4 หมายถึง ผเู รียนมสี ขุ ภาวะ ระดบั มาก 3 หมายถงึ ผเู รยี นมสี ขุ ภาวะ ระดับปานกลาง 2 หมายถึง ผูเรียนมสี ขุ ภาวะ ระดบั นอ ย 1 หมายถึง ผูเรยี นมีสขุ ภาวะ ระดับนอยทส่ี ดุ 3.5.2 การสรางเครอ่ื งมอื ในการสรางแบบสอบถามเกี่ยวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือท่ีสงผลตอการพัฒนาสุขภาวะ ของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ผูวิจัย ไดดาํ เนนิ การคนควาตามขั้นตอน ดังน้ี 1. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เก่ียวของกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือท่ีสงผลตอการพัฒนา สุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัด ปทุมธานี 2. ศกึ ษาวิธีการสรางแบบสอบถามมาตราสว นประมาณคา 5 ระดบั 3. สรางเคร่ืองมือเปนแบบสอบถาม โดยตอนที่ 1 ใชแบบตรวจสอบรายการ (Check List) ตอนที่ 2 และตอนท่ี 3 ใชแบบสอบถามเปนแบบสอบถามปลายปด (Close ended Question) มาตราสว นประมาณคา 5 ระดับ (Rating Scale) ของลิเคริ ท (Likert’s Scale)

119 3.5.3 การหาประสทิ ธิภาพของเครือ่ งมือ การสรางแบบสอบถามเกี่ยวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของ ผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ผูวิจัยได ดาํ เนนิ การหาประสิทธภิ าพของเครอื่ งมอื ดงั น้ี 1. นําแบบสอบถามที่สรางขึ้นเสนออาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธเพ่ือตรวจสอบ และให คําแนะนําในการแกไ ขปรบั ปรงุ 2. นําแบบสอบถามท่ีตรวจแกไขเรียบรอยแลวไปหาคาความเท่ียงตรงตามเนื้อหาโดยให ผูเชี่ยวชาญ 3 คน ตรวจสอบความเที่ยงตรงของเนื้อหา และความเหมาะสมทางภาษาของขอคําถาม ซงึ่ ใชว ธิ หี าคาดชั นคี วามสอดคลองระหวางขอคําถามกับวัตถุประสงคการวิจัย โดยวิธีการ IOC (Index of Item Objective Congruence) เกณฑที่ยอมรบั ได คอื คาดชั นคี วามสอดคลองที่มี คาต้ังแต 0.50 ขึ้นไป (ธีระศักดิ์ อนุ อารมยเ ลิศ, 2549, หนา 65) 3. นําแบบสอบถามที่ผานการปรับปรุงแกไขแลวไปหาคาความเชื่อม่ัน (Reliability) โดยการ ทดลองใช (Try - Out) โดยผูอํานวยการสถานศึกษา/รองผูอํานวยการสถานศึกษา และครูผูสอน กิจกรรมลูกเสือในสถานศึกษาในเขตพื้นท่ีใกลเคียง จํานวน 3 แหง แหงละ 10 คน รวมผูใหขอมูล จาํ นวน 30 คน ไดค า ความเช่อื มนั่ เทากบั 0.99 4. นําแบบสอบถามท่ีไดมาตรวจใหคะแนนหาคุณภาพของแบบสอบถาม นํามาหาคาความ เชื่อม่ันของแบบสอบถามท้ังฉบับ โดยหาคาสัมประสิทธิ์อัลฟา (Alpha Coefficient) ตามวิธีของ ครอนบาค (Cronbach, อางใน วาโร เพ็งสวัสดิ์, 2551, หนา 245) ซ่ึงเกณฑกําหนดวาตองมีคาต้ังแต 0.70 ข้ึนไป 5. นําแบบสอบถามท่ผี านการตรวจสอบคุณภาพแลวจัดพิมพเปนฉบับสมบูรณ แลวนําไปเก็บ รวบรวมขอมลู จากกลุมตัวอยา งตอไป 3.6 การเกบ็ รวบรวมขอมลู การวิจัยคร้ังนี้ มีข้นั ตอนการเกบ็ รวบรวมขอ มลู ตามขั้นตอน ดังนี้ 1. ผูวิจัยนําหนังสือจากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย สงถึง ผูอํานวยการสถานศกึ ษา สงั กัดสาํ นักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี เพื่อ ขอความอนุเคราะหแ ละความรว มมือในการตอบแบบสอบถาม 2. ผูวิจัยนําหนังสือถึงผูอํานวยการโรงเรียนเพ่ือขอความอนุเคราะหใหกลุมตัวอยางตอบ แบบสอบถามวจิ ัยในคร้งั นี้ แลว ไปรับแบบสอบถามคืนดวยตนเอง

120 3. ตรวจสอบความถูกตองสมบูรณของแบบสอบถามที่รับคืน รวบรวมขอมูลท้ังหมดเพ่ือทํา การวิเคราะหข อ มูลตอไป 3.7 การวเิ คราะหขอมลู และสถติ ทิ ใ่ี ช การวเิ คราะหขอมูลใชว ิธีการทางสถติ ิ ดงั น้ี 3.7.1.1 วิเคราะหขอมูลสถานภาพทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม โดยการหาคาความถี่ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) 3.7.1.2 วิเคราะหขอมูลการบริหารกิจกรรมลูกเสือ ใชคาเฉล่ีย (������̅) และคาสวนเบี่ยงเบน มาตรฐาน (S.D.) แลวนําคาเฉลี่ยมาแปลความหมายโดยใช เกณฑแปลผล (บุญชม ศรีสะอาด, 2556, หนา 121) ดงั น้ี 4.51 ถึง 5.00 แสดงวา ผูบรหิ ารสถานศกึ ษามีการบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสือ ระดับมากที่สุด 3.51 ถงึ 4.50 แสดงวา ผูบริหารสถานศกึ ษามีการบริหารกจิ กรรมลกู เสือ ระดับมาก 2.51 ถงึ 3.50 แสดงวา ผูบริหารสถานศกึ ษามีการบรหิ ารกจิ กรรมลูกเสอื ระดบั ปานกลาง 1.51 ถึง 2.50 แสดงวา ผูบริหารสถานศกึ ษามกี ารบรหิ ารกิจกรรมลูกเสอื ระดบั นอย 1.00 ถึง 1.50 แสดงวา ผูบริหารสถานศึกษามกี ารบรหิ ารกิจกรรมลูกเสอื ระดับนอยทีส่ ุด 3.7.1.3 วิเคราะหขอมูลสุขภาวะของผูเรียน ใชคาเฉลี่ย (������̅) และคาสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน (S.D.) แลว นําคาเฉล่ียมาแปลความหมายโดยใช เกณฑแปลผล (บุญชม ศรีสะอาด, 2556, หนา 121) ดงั น้ี 4.51 ถงึ 5.00 แสดงวา ผูเ รียนมีสุขภาวะ ระดับมากท่สี ดุ 3.51 ถึง 4.50 แสดงวา ผูเรียนมีสขุ ภาวะ ระดบั มาก 2.51 ถงึ 3.50 แสดงวา ผเู รียนมีสุขภาวะ ระดับปานกลาง 1.51 ถึง 2.50 แสดงวา ผูเรยี นมีสขุ ภาวะ ระดบั นอย 1.00 ถึง 1.50 แสดงวา ผเู รียนมสี ุขภาวะ ระดับนอ ยที่สุด

121 3.7.1.4 วิเคราะหการบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนใน โรงเรียน สังกดั สาํ นกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ใชการวิเคราะห การ วิเคราะหก ารถดถอยพหคุ ณู แบบขัน้ ตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยผูวิจัยทําการวิเคราะหความสัมพันธ ระหวางการบริหารกิจกรรมลูกเสือกับสุขภาวะของ ผูเรียน โดยใชคาสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธของเพียรสัน (Pearson’s product-moment correlation coefficient) แลวนําคาท่ีไดไปเปรียบเทียบกับเกณฑ (ชูศรี วงศรัตนะ, 2553, หนา 316) แปล ความหมาย ดงั น้ี คา สมั ประสทิ ธิ์สหสมั พันธ 0.71 – 1.00 หมายถงึ มคี วามสมั พนั ธก นั สูง คา สมั ประสิทธิ์สหสมั พนั ธ 0.31 – 0.70 หมายถึง มีความสัมพนั ธกนั ปานกลาง คา สมั ประสิทธ์ิสหสัมพันธ 0.01 – 0.30 หมายถึง มคี วามสัมพันธก ันตํา่ คา สัมประสิทธ์สิ หสมั พันธ เทา กบั 0.00 หมายถงึ ไมมีความสมั พนั ธก ัน ตอจากน้ันทําการวิเคราะหสมการถดถอยพหุคูณแบบข้ันตอน (Stepwise multiple regression analysis) 3.8 สรุป สรุปการวิจัยครั้งน้ีเปนการวิจัยเชิงสถิติพรรณนา (Descriptive Research) โดยมี วัตถุประสงค 1) เพ่ือศึกษาสภาพการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่ การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี 2) เพ่ือศึกษาสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัด สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี และ 3) เพ่ือศึกษาการบริหาร กิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่ การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี กลุมตัวอยาง ไดแก ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน กิจกรรมลูกเสือในโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 ปทุมธานี จํานวน ทั้งส้ิน 322 คน โดยเครื่องมือที่ใชเปนแบบสอบถามที่ผูวิจัยสรางข้ึน สถิติท่ีใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คาความถ่ี (frequency) คารอยละ (percentage) คาเฉลี่ย (Arithmetic Mean) คาสวน เบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) และการวิเคราะหสมการถดถอยพหุคูณแบบข้ันตอน (Stepwise multiple regression analysis) วิเคราะหส ถิตโิ ดยใชโ ปรแกรมสําเรจ็ รปู

บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะหขอ มลู งานวิจัยเรื่อง “การบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนใน โรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี” เปนการวิจัยเชิง สถิติพรรณนา (Descriptive Research) มีวัตถุประสงค 3 ประการ คือ (1) เพ่ือศึกษาสภาพการ บริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัด ปทมุ ธานี (2) เพือ่ ศกึ ษาสุขภาวะของผูเรยี นในโรงเรียน สังกดั สาํ นักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี และ (3) เพ่ือศึกษาการบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะ ของผูเรียนในโรงเรียน สงั กัดสํานกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษามธั ยมศึกษา เขต 4 จงั หวัดปทุมธานี กลุมตัวอยางจํานวนท้ังสิ้น 327 คน จากประชากรซ่ึงเปนบุคลากรทางการศึกษาใน สถานศึกษาสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี คือ (1) ผอู าํ นวยการสถานศึกษา/รองผอู าํ นวยการสถานศึกษา และ (2) ครูผูสอนกิจกรรมลูกเสือ เครื่องมือท่ี ใชใ นการวจิ ัย ไดแก แบบสอบถามการบริหารกิจกรรมลกู เสือทส่ี งผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียน ในโรงเรยี น สังกดั สาํ นกั งานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษามธั ยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ท่ีมีคาสัมประสิทธิ์ ความเชือ่ ม่นั เทา กับ 0.99 ผูว จิ ยั ไดเกบ็ รวบรวมขอ มูลและตรวจสอบความสมบูรณของขอมูลจากการตอบแบบสอบถาม ดวยตนเอง และทําการประมวลผลสถติ ิดว ยโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป เพ่ือการสรุปและรายงาน ผลวิจยั โดยมีลําดบั ขัน้ ตอนดงั น้ี 4.1 สญั ลักษณที่ใชรายงานผลการวิเคราะหขอ มลู 4.2 ผลการวิเคราะหข อ มลู 4.2.1 การวิเคราะหขอมูลสถานภาพผูตอบแบบสอบถาม ใชสถิติการแจกแจงความถี่ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) เพื่อนําเสนอโดยสรุปขอมูลลงตารางประกอบการ บรรยาย 4.2.2 การวิเคราะหขอมูลเก่ียวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงาน เขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ใชสถิติเชิงพรรณนา ไดแก การวิเคราะหหา คาเฉลย่ี (Mean) และสว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) พรอมการแปลผลตามเกณฑท่ี ไดกําหนดเอาไว 4.2.3 การวิเคราะหขอมูลเกี่ยวกับสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขต พื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ใชสถิติเชิงพรรณนา ไดแก การวิเคราะหหา คา เฉลี่ย (Mean) และสวนเบยี่ งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

123 4.2.4 การวิเคราะหการบริหารกิจกรรมลูกเสือที่สงผลตอการพัฒนาสุขภาวะของผูเรียน ในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ใชการวิเคราะห การวเิ คราะหการถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) 4.3 สรปุ 4.1 สญั ลกั ษณที่ใชร ายงานผลการวเิ คราะหขอมูล X� แทน คาเฉลยี่ S.D. แทน คา ความแปรปรวน X1 แทน การบรหิ ารกจิ กรรมลูกเสือดา นการบรหิ ารทัว่ ไป X2 แทน การบรหิ ารกิจกรรมลูกเสือดา นบุคลากร X3 แทน การบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสอื ดานการสนับสนนุ และสงเสรมิ การจดั การเรียน การสอนกจิ กรรมลูกเสอื X4 แทน การบริหารกิจกรรมลกู เสอื ดานการตดิ ตามประเมินผล Y1 แทน การพฒั นาสขุ ภาวะของผเู รียนดานสุขภาวะทางกาย Y2 แทน การพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนดานสุขภาวะทางจิต Y3 แทน การพัฒนาสขุ ภาวะของผูเรยี นดานสุขภาวะสงั คม Y4 แทน การพัฒนาสุขภาวะของผูเรียนดานสุขภาวะทางจิตวิญญาณ ytot แทน การพัฒนาสุขภาวะของผูเรียน R แทน คา สัมประสทิ ธิส์ หสัมพันธพหคุ ูณ R2 แทน คา อาํ นาจในการพยากรณ Y′, Z′ แทน การพฒั นาสุขภาวะของผเู รยี นที่ไดจากการพยากรณในรปู คะแนนดบิ และคะแนนมาตรฐาน ตามลาํ ดับ ** แทน มนี ัยสําคญั ทางสถติ ิทรี่ ะดบั .01 4.2 ผลการวเิ คราะหขอ มูล 4.2.1 การวิเคราะหขอมูลเก่ียวกับสถานภาพของผูตอบแบบสอบถาม ใชสถิติการแจกแจง ความถี่ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ปรากฏผลสรุปขอมูลลงตารางประกอบการ บรรยายดงั รายละเอยี ดใน ตารางท่ี 4.1

ตารางที่ 4.1 จาํ นวน รอยละ ของขอ มูลทแี่ สดงสถานภาพผูตอบแบบสอบถาม 124 สถานภาพของผูตอบแบบสอบถาม จาํ นวน รอยละ 1. เพศ 33.30 66.70 ชาย 109 100.00 หญิง 218 16.20 44.60 รวม 327 17.10 22.00 2. อายุ 100.00 ไมเกนิ 30 ป 53 59.00 38.20 31 - 40 ป 146 2.80 100.00 41 - 45 ป 56 6.70 ต้งั แต 45 ป ขนึ้ ไป 72 93.30 100.00 รวม 327 30.00 3. ระดับการศึกษา 45.30 2.80 ปริญญาตรี 193 4.00 18.00 ปรญิ ญาโท 125 30.00 100.00 ปริญญาเอก 9 รวม 327 4. ตําแหนง หนา ที่ในสถานศึกษา ผูอํานวยการสถานศึกษา/ รองผอู ํานวยการสถานศึกษา 22 ครผู สู อนกจิ กรรมลกู เสอื 305 รวม 327 5. ประสบการณก ารทํางานในตําแหนง ไมเกนิ 5 ป 98 6 – 10 ป 148 11 – 15 ป 9 16 – 20 ป 13 21 – 25 ป 59 ตั้งแต 26 ป ข้ึนไป 98 รวม 327

125 จากตารางท่ี 4.1 พบวา ผูตอบแบบสอบถามมีจํานวนทั้งส้ิน 327 คน สวนใหญเปนเพศหญิง จาํ นวน 218 คน คิดเปน รอยละ 66.70 เปน เพศชายจํานวน 109 คน คิดเปนรอยละ 33.30 สวนใหญ เปนผูที่มีอายุไมเกิน 31 – 40 ป จํานวน 146 คน รอยละ 44.60 รองลงมาเปนผูท่ีมีอายุต้ังแต 45 ป ขน้ึ ไป จํานวน 72 คน รอยละ 22.00 ผูตอบแบบสอบถามสวนใหญมีการศึกษาสูงสุดอยูในระดับปริญญาตรี จํานวน 193 คน คดิ เปนรอ ยละ 59.00 และมีการศึกษาอยูในระดับปริญญาโทจํานวน 125 คน รอยละ 38.20 สวนผูที่ มีการศึกษาในระดับปรญิ ญาเอกน้ันพบวามีอยเู ปนจํานวนเพยี ง 9 คน ซึ่งคดิ เปนรอยละ 2.80 สําหรับขอมูลการดํารงตําแหนงในสถานศึกษาของผูตอบแบบสอบถามพบวาเม่ือพิจารณา ตําแหนงหนาที่ในสถานศึกษาพบวาผูตอบแบบสอบถามมีตําแหนงเปนผูอํานวยการสถานศึกษา หรือ รองผูอาํ นวยการสถานศกึ ษา จํานวน 22 คน รอ ยละ 6.70 และครูผูสอนกิจกรรมลูกเสือ จํานวน 305 คน คดิ เปนรอยละ 93.30 ท้ังนี้ ผตู อบแบบสอบถามทง้ั หมดพบวา สวนใหญเปนผูมีประสบการณการทํางานในตําแหนง ปจจุบันระหวาง 6 – 10 ป จํานวน 148 คน คิดเปนรอยละ 45.30 รองลงมา คือ ผูมีประสบการณ ทํางานไมเกิน 5 ป และผูมีประสบการณทํางานต้ังแต 26 ปขึ้นไป มีจํานวนเทากันคือ 98 คน รอยละ 30.00 ผูมีประสบการณทํางาน 21 – 25 ป ป มีจํานวน 59 คน รอยละ 18.00 ผูมีประสบการณ ทํางาน 16 – 20 ป มีจํานวน 13 คน รอยละ 4.00 ผูมีประสบการณทํางาน 11 – 15 ป มีจํานวน 9 คน รอยละ 2.80 ตามลําดบั 4.2.2 การวิเคราะหขอมูลเก่ียวกับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขต พื้นทีก่ ารศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จงั หวดั ปทุมธานี การวิเคราะหขอมูลน้ี ดําเนินการโดยใชสถิติเชิงพรรณนา ไดแก การวิเคราะหหาคาเฉล่ีย (Mean) และสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) พรอมการแปลผลตามเกณฑ ปรากฏผลการวเิ คราะหข อมูล ดังตอ ไปนี้ 1. ผลการวเิ คราะหภาพรวมของการบริหารกจิ กรรมลกู เสอื โรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ี การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จงั หวดั ปทุมธานี ปรากฏผลดังทส่ี รปุ ในตารางที่ 4.2

126 ตารางที่ 4.2 คาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับการบริหารกิจกรรมลูกเสือในภาพรวม จําแนกเปน รายดาน การบรหิ ารกิจกรรมลูกเสอื X� S.D. ระดบั 1. ดานการบริหารท่ัวไป 3.47 1.10 ปานกลาง 2. ดานบุคลากร 3.44 1.09 ปานกลาง 3. ดา นการสนบั สนุนและสง เสรมิ การจดั การเรียนการสอนกิจกรรมลูกเสือ 3.51 1.15 มาก 4. ดา นการตดิ ตามประเมินผล 3.44 1.19 ปานกลาง รวม 3.46 1.13 ปานกลาง จากตารางท่ี 4.2 พบวา การบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ี การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี โดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (X� = 3.46, S.D.= 1.13) เมอื่ พจิ ารณาเปนรายดาน พบวา สวนใหญอยูในระดับปานกลาง โดยการจัดอันดับตาม คาเฉลีย่ จากมากไปหานอย ดังนี้ ดา นดานการสนับสนุนและสงเสริมการจัดการเรียนการสอนกิจกรรม ลกู เสือ (X� = 3.51, S.D.= 1.15) ดานการบริหารทัว่ ไป (X� = 3.47, S.D.= 1.10) ดานบุคลากร (X� = 3.44, S.D.= 1.09) และดา นการตดิ ตามประเมินผล (X� = 3.44, S.D.= 1.19) ตามลําดับ 2. ผลการวิเคราะหขอมูลดานการบริหารทั่วไป ปรากฏผลสรุปขอมูลลงตารางประกอบการ บรรยายดงั รายละเอยี ดใน ตารางที่ 4.3 ตารางที่ 4.3 คาเฉล่ีย สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานการบริหารท่ัวไป ดานการบรหิ ารท่วั ไป X� S.D. ระดับ 1. การกาํ หนดนโยบาย วางแผน แตง ตงั้ คณะทํางาน 3.46 1.30 ปานกลาง 2. ประชุมชีแ้ จง มอบหมายงานใหบุคลากรท่ีเกี่ยวขอ งทราบและปฏิบตั ิ 3.51 1.23 มาก 3. จัดทําทะเบียน หลักฐาน จัดตั้งกลุม กองลูกเสือครบถวนตาม 3.60 1.26 มาก พ.ร.บ. ลูกเสือ กฎกระทรวง ขอ บังคบั ท่ีเก่ียวกับลูกเสอื 4. การสนับสนุนงบประมาณทางการบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสือ 3.37 1.32 ปานกลาง

127 ตารางท่ี 4.3 (ตอ ) ดา นการบรหิ ารทัว่ ไป X� S.D. ระดบั 5. ความเพียงพอวัสดุ อุปกรณ เอกสาร ตํารา สื่อ คูมือการบริหาร 3.56 1.17 มาก กิจกรรมลกู เสอื 6. การบรหิ ารกจิ กรรมลูกเสือเสริมสรา งความสัมพันธชมุ ชน 3.36 1.23 ปานกลาง การชว ยเหลอื สงั คม 7. การเผยแพรผลงานการบริหารกิจกรรมลูกเสือใหบุคลากรใน 3.37 1.24 ปานกลาง โรงเรียน ชุมชน และหนวยงานทีเ่ กีย่ วขอ งทราบ 8. ความเพียงพอสถานที่เก็บอุปกรณ หองทะเบียนหลักฐานลูกเสือ 3.47 1.21 ปานกลาง และสถานที่จดั กจิ กรรม 9. บุคลากรในสถานศกึ ษามีความรว มมือในการจัดกิจกรรมลกู เสือ 3.49 1.15 ปานกลาง รวม 3.47 1.23 ปานกลาง จากตาราง 4.3 พบวา การบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา มัธยมศกึ ษา เขต 4 จงั หวัดปทุมธานี ดา นการบริหารท่ัวไป โดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (X� = 3.47, S.D.= 1.23) โดยการจัดอันดับตามคาเฉล่ียจากมากไปหานอยดังนี้ มีคาเฉลี่ยมากที่สุด คือ จัดทํา ทะเบียน หลักฐาน จัดต้ังกลุม กองลูกเสือครบถวนตาม พ.ร.บ. ลูกเสือ กฎกระทรวง ขอบังคับท่ี เก่ียวกับลูกเสือ (X� = 3.60, S.D.= 1.26) ความเพียงพอวัสดุ อุปกรณ เอกสาร ตํารา สื่อ คูมือการ บรหิ ารกิจกรรมลูกเสือ (X� = 3.56, S.D.= 1.17) ประชุมชี้แจง มอบหมายงานใหบุคลากรที่เกี่ยวของ ทราบและปฏิบัติ (X� = 3.51, S.D.= 1.23) บุคลากรในสถานศึกษามีความรวมมือในการจัดกิจกรรม ลูกเสือ (X� = 3.49, S.D.= 1.15) ความเพียงพอสถานท่ีเก็บอุปกรณ หองทะเบียนหลักฐานลูกเสือ และสถานท่ีจัดกิจกรรม (X� = 3.47, S.D.= 1.21) การกําหนดนโยบาย วางแผน แตงต้ังคณะทํางาน (X� = 3.46, S.D.= 1.30) การเผยแพรผลงานการบริหารกิจกรรมลูกเสือใหบุคลากรในโรงเรียน ชุมชน และหนวยงานที่เกี่ยวของทราบ (X� = 3.37, S.D.= 1.24) การสนับสนุนงบประมาณทางการบริหาร กิจกรรมลูกเสือ (X� = 3.37, S.D.= 1.32) และมีคาเฉลี่ยนอยท่ีสุด การบริหารกิจกรรมลูกเสือ เสรมิ สรางความสมั พนั ธชมุ ชน การชวยเหลอื สังคม (X� = 3.36, S.D.= 1.23)

128 3. ผลการวิเคราะหขอมูลดานบุคลากร ปรากฏผลสรุปขอมูลลงตารางประกอบการบรรยาย ดังรายละเอียดใน ตารางท่ี 4.4 ตารางท่ี 4.4 คาเฉล่ีย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานบุคลากร ดา นบคุ ลากร X� S.D. ระดบั 1. มกี ารแตง ต้งั ผูบ ังคับบญั ชาลูกเสอื โรงเรียนตามขน้ั ตอน ตาม พรบ. 3.69 1.40 มาก ลูกเสอื พ.ศ.2551 2. การวางแผน ประชุมช้ีแจงบุคลากรท่เี กี่ยวของในการบรหิ าร 3.46 1.24 ปานกลาง กจิ กรรมลูกเสอื 3. การมอบหมายงานดานการบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสือทีช่ ัดเจน 3.42 1.28 ปานกลาง 4. ความรคู วามเขาใจ และความชํานาญของบคุ ลากรในกิจกรรม 3.39 1.07 ปานกลาง ลกู เสอื 5. การสง เสรมิ ใหเขา รบั การฝก อบรม สัมมนาดานกจิ กรรมลูกเสือ 3.37 1.35 ปานกลาง 6. การแลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางบคุ ลากรภายในและภายนอก 3.45 1.08 ปานกลาง สถานศกึ ษา และผเู กีย่ วขอ ง 7. การใหข วัญกาํ ลังใจในการจดั กจิ กรรมลกู เสือแกบคุ ลากรที่ปฏิบตั ิ 3.30 1.20 ปานกลาง 8. ความตระหนัก ทัศนคติท่ีดใี นการจดั กจิ กรรมลกู เสอื ของครผู ูสอน 3.46 1.15 ปานกลาง ลูกเสือและบุคลากรทเ่ี ก่ียวขอ ง รวม 3.44 1.22 ปานกลาง จากตาราง 4.4 พบวา การบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา มัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานบุคลากร โดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (X� = 3.44, S.D.= 1.22) โดยการจัดอันดับตามคาเฉลี่ยจากมากไปหานอยดังน้ี มีคาเฉลี่ยมากที่สุด คือ มีการ แตงต้ังผูบังคับบัญชาลูกเสือโรงเรียนตามข้ันตอน ตาม พรบ.ลูกเสือ พ.ศ.2551 (X� = 3.69, S.D.= 1.40) การวางแผน ประชุมชแี้ จงบคุ ลากรทเี่ กี่ยวของในการบรหิ ารกจิ กรรมลกู เสือ (X� = 3.46, S.D.= 1.24) ความตระหนัก ทัศนคติที่ดีในการจัดกิจกรรมลูกเสือของครูผูสอนลูกเสือและบุคลากรท่ี เก่ียวของ (X� = 3.46, S.D.= 1.15) การแลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางบุคลากรภายในและภายนอก สถานศึกษา และผูเก่ียวของ (X� = 3.45, S.D.= 1.08) การมอบหมายงานดานการบริหารกิจกรรม

129 ลูกเสือท่ีชัดเจน (X� = 3.42, S.D.= 1.28) ความรูความเขาใจ และความชํานาญของบุคลากรใน กิจกรรมลูกเสือ (X� = 3.39, S.D.= 1.07) การสงเสริมใหเขารับการฝกอบรม สัมมนาดานกิจกรรม ลูกเสือ (X� = 3.37, S.D.= 1.35) และมีคาเฉล่ียนอยท่ีสุด การใหขวัญกําลังใจในการจัดกิจกรรม ลกู เสือแกบุคลากรท่ีปฏิบัติ (X� = 3.30, S.D.= 1.20) 4. ผลการวิเคราะหขอมูลดานการสนับสนุนและสงเสริมการจัดการเรียนการสอนกิจกรรม ลูกเสอื ปรากฏผลสรปุ ขอมลู ลงตารางประกอบการบรรยายดังรายละเอยี ดใน ตารางท่ี 4.5 ตารางที่ 4.5 คาเฉล่ีย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานการสนบั สนนุ และสง เสรมิ การจดั การเรียนการสอนกิจกรรมลูกเสอื ดา นการจัดกจิ กรรมลกู เสือ X� S.D. ระดบั 1. มกี ารแตงตัง้ คณะทาํ งานในการจดั กิจกรรมลูกเสือเปน ไป 3.56 1.43 มาก ตามหลักสูตรลูกเสือ ขอ บงั คับ กฎกระทรวง 2. การวางแผน ประชุมช้แี จงบุคลากรท่เี ก่ยี วของในการจดั 3.43 1.28 ปานกลาง กิจกรรมลกู เสอื เปน ไปตามหลกั สูตรลูกเสือ ขอบงั คบั กฎกระทรวง 3. กิจกรรมการเรียนการสอนเหมาะสมกับความสนใจความสามารถ 3.48 1.19 ปานกลาง ของผูเ รียน 4. ความเหมาะสมของเวลาเรียนที่ใชจัดกิจกรรมลูกเสือกับหลักสูตร 3.54 1.32 มาก ลกู เสอื 5. การทาํ งานรว มกนั เปน หมคู ณะในการจัดกจิ กรรมลกู เสือ 3.57 1.21 มาก 6. กิจกรรมวันสําคัญ พิธีเปด-ปด การประชุมกองในการจัดกิจกรรม 3.61 1.38 มาก ลูกเสอื และพิธีการทางลูกเสือ 7. กิจกรรมการเรียนการสอนฝกใหลูกเสือใชชีวิตกลางแจง รูจัก 3.57 1.17 มาก การแกป ญหา 8. พัฒนาการจัดกิจกรรมเดินทางไกล อยูคายพักแรม เสริมหลักสูตร 3.47 1.31 ปานกลาง เพอ่ื พัฒนาผูเรียน 9. ผูเรียนสามารถนําความรูในกิจกรรมลูกเสือไปประยุกตใชในเร่ือง 3.48 1.21 ปานกลาง ตาง ๆ ท่ีเกีย่ วของในสงั คมปจ จุบันได

ตารางที่ 4.5 (ตอ) 130 ดานการจดั กจิ กรรมลกู เสือ X� S.D. ระดับ 10. เขารว มปฏิบตั กิ ิจกรรมลูกเสือกับชมุ ชน ระดบั เขตพื้นท/่ี ระดบั 3.43 1.15 ปานกลาง 3.45 1.26 ปานกลาง จงั หวัด/ระดับชาติ 3.51 1.26 มาก 11. การจดั กิจกรรมลกู เสอื มคี วามยืดหยุนเหมาะสมกับสภาพ โรงเรยี น ชุมชน รวม จากตาราง 4.5 พบวา การบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มธั ยมศกึ ษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานการสนบั สนุนและสงเสริมการจดั การเรียนการสอนกิจกรรมลูกเสือ โดยภาพรวมอยูในระดับมาก (X� = 3.51, S.D.= 1.26) โดยการจัดอันดับตามคาเฉลี่ยจากมากไปหา นอยดังนี้ มีคาเฉลี่ยมากท่ีสุด คือ กิจกรรมวันสําคัญ พิธีเปด-ปด การประชุมกองในการจัดกิจกรรม ลูกเสือและพิธีการทางลูกเสือ (X� = 3.61, S.D.= 1.38) การทํางานรวมกันเปนหมูคณะในการจัด กิจกรรมลูกเสือ (X� = 3.57, S.D.= 1.21) กิจกรรมการเรียนการสอนฝกใหลูกเสือใชชีวิตกลางแจง รูจกั การแกปญหา (X� = 3.57, S.D.= 1.17) มกี ารแตง ตง้ั คณะทาํ งานในการจดั กิจกรรมลูกเสือเปนไป ตามหลักสูตรลูกเสอื ขอบังคบั กฎกระทรวง (X� = 3.56, S.D.= 1.43) ความเหมาะสมของเวลาเรียนท่ี ใชจัดกิจกรรมลูกเสือกับหลักสูตรลูกเสือ (X� = 3.54, S.D.= 1.32) ผูเรียนสามารถนําความรูใน กิจกรรมลูกเสือไปประยุกตใชในเรื่องตาง ๆ ท่ีเก่ียวของในสังคมปจจุบันได (X� = 3.48, S.D.= 1.21) กจิ กรรมการเรียนการสอนเหมาะสมกับความสนใจความสามารถของผูเรียน (X� = 3.48, S.D.= 1.19) พัฒนาการจัดกิจกรรมเดินทางไกล อยูคายพักแรม เสริมหลักสูตรเพื่อพัฒนาผูเรียน (X� = 3.47, S.D.= 1.31) การจัดกิจกรรมลูกเสือมีความยืดหยุนเหมาะสมกับสภาพโรงเรียน ชุมชน (X� = 3.45, S.D.= 1.26) การวางแผน ประชุมชี้แจงบุคลากรที่เก่ียวของในการจัดกิจกรรมลูกเสือเปนไปตาม หลักสูตรลูกเสือ ขอบังคับ กฎกระทรวง (X� = 3.43, S.D.= 1.28) และมีคาเฉล่ียนอยที่สุด เขารวม ปฏิบัตกิ จิ กรรมลูกเสือกับชุมชน ระดบั เขตพน้ื ที/่ ระดบั จังหวัด/ระดับชาติ (X� = 3.43, S.D.= 1.15) 5. ผลการวิเคราะหขอมูลดานการติดตามประเมินผล ปรากฏผลสรุปขอมูลลงตาราง ประกอบการบรรยายดังรายละเอียดใน ตารางที่ 4.6

131 ตารางที่ 4.6 คาเฉลี่ย สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดับการบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานการตดิ ตามประเมินผล ดา นการติดตามประเมินผล X� S.D. ระดบั 1. การกําหนดนโยบายตดิ ตามประเมนิ ผล การบริหารกิจกรรมลกู เสือ 3.37 1.20 ปานกลาง 2. การวางแผน ติดตามประเมนิ ผล การบริหารกิจกรรมลกู เสือ 3.37 1.21 ปานกลาง 3. แตงต้งั คณะกรรมการ คณะทํางาน ติดตามและประเมินผล 3.49 1.36 ปานกลาง การบริหารการจดั กิจกรรมลูกเสืออยา งชัดเจนและมรี ะบบ 4. มปี ฏทิ นิ ระยะเวลา การตดิ ตามประเมนิ ผล 3.43 1.34 ปานกลาง 5. บคุ ลากรทเ่ี ก่ียวของทราบในรายละเอยี ดในนโยบาย ระบบ 3.45 1.29 ปานกลาง การติดตามประเมินผล 6. การวัดผลประเมนิ ผลกจิ กรรมลกู เสอื เปนไปตามหลกั สตู รลูกเสือ 3.47 1.34 ปานกลาง 7. การจัดระบบนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลรายงานผลใหบุคลากร 3.43 1.21 ปานกลาง ภายในสถานศกึ ษา หนว ยงานท่ีเก่ยี วของทราบ 8. โรงเรียนมีการรวบรวมขอมูล วิเคราะห ศึกษาพัฒนา และวิจัย 3.46 1.20 ปานกลาง กจิ กรรมลูกเสือ 9. ผเู ก่ยี วขอ งนําเกณฑก ารประเมนิ คุณภาพลกู เสือ ภายใน 3.50 1.28 มาก สถานศึกษาของสาํ นกั งานลูกเสือแหง ชาตมิ าใชใ นการประเมิน รวม 3.44 1.27 ปานกลาง จากตาราง 4.6 พบวา การบริหารกิจกรรมลูกเสือโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานการติดตามประเมินผล โดยภาพรวมอยูในระดับปานกลาง (X� = 3.44, S.D.= 1.27) โดยการจัดอันดับตามคาเฉล่ียจากมากไปหานอยดังนี้ มีคาเฉล่ียมากที่สุด คือ ผูเก่ยี วขอ งนําเกณฑการประเมินคุณภาพลูกเสือ ภายในสถานศึกษาของสํานักงานลูกเสือแหงชาติ มาใชในการประเมิน (X� = 3.50, S.D.= 1.29) แตงต้ังคณะกรรมการ คณะทํางาน ติดตามและ ประเมินผลการบริหารการจัดกิจกรรมลูกเสืออยางชัดเจนและมีระบบ (X� = 3.49, S.D.= 1.36) การวัดผลประเมินผลกิจกรรมลูกเสือเปนไปตามหลักสูตรลูกเสือ (X� = 3.47, S.D.= 1.34) โรงเรียนมีการรวบรวมขอมูล วิเคราะห ศึกษาพัฒนา และวิจัย กิจกรรมลูกเสือ (X� = 3.46, S.D.= 1.20) บุคลากรท่ีเก่ียวของทราบในรายละเอียดในนโยบาย ระบบการติดตามประเมินผล (X� = 3.45, S.D.= 1.28) มีปฏิทิน ระยะเวลา การติดตามประเมินผล (X� = 3.43, S.D.= 1.34)

132 การจัดระบบนิเทศ ติดตามและประเมินผลรายงานผลใหบุคลากรภายในสถานศึกษา หนวยงานที่ เกยี่ วขอ งทราบ (X� = 3.43, S.D.= 1.21) การกาํ หนดนโยบายตดิ ตามประเมินผล การบริหารกิจกรรม ลกู เสือ (X� = 3.37, S.D.= 1.20) และมคี า เฉลยี่ นอยที่สุด การวางแผน ตดิ ตามประเมนิ ผล การบริหาร กิจกรรมลูกเสือ(X� = 3.37, S.D.= 1.21) 4.2.3 การวิเคราะหขอมูลเก่ียวกับสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ี การศึกษามธั ยมศกึ ษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี การวิเคราะหขอมูลน้ี ดําเนินการโดยใชสถิติเชิงพรรณนา ไดแก การวิเคราะหหาคาเฉล่ีย (Mean) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) พรอมการแปลผลตามเกณฑ ปรากฏผลการวเิ คราะหข อมลู ดังตอไปนี้ 1. ผลการวิเคราะหภาพรวมของสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ี การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จงั หวดั ปทุมธานี ปรากฏผลดงั ทส่ี รปุ ในตารางท่ี 4.7 ตารางท่ี 4.7 คาเฉล่ีย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน ในภาพรวม จาํ แนกเปน รายดา น สขุ ภาวะของผูเรียนในโรงเรียน X� S.D. ระดับ 1. ดา นสขุ ภาวะทางกาย 4.43 0.82 มาก 2. ดา นสุขภาวะทางจิต 4.22 0.77 มาก 3. ดานสุขภาวะทางสังคม 4.16 0.81 มาก 4. ดานสขุ ภาวะทางจิตวญิ ญาณ 4.25 0.75 มาก รวม 4.27 0.79 มาก จากตารางที่ 4.7 พบวา สุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา มัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี โดยภาพรวมอยูในระดับมาก (X� = 4.27, S.D.= 1.13) เม่ือ พิจารณาเปนรายดาน พบวา สวนใหญอยูในระดับมาก โดยการจัดอันดับตามคาเฉล่ียจากมากไปหา นอ ย ดงั นี้ ดา นสุขภาวะทางกาย (X� = 4.43, S.D.= 0.82) ดานสุขภาวะทางจิตวิญญาณ (X� = 4.25, S.D.= 0.75) ดานสุขภาวะทางจิต (X� = 4.22, S.D.= 0.77) และดานสุขภาวะทางสังคม (X� = 4.16, S.D.= 0.81) ตามลาํ ดบั

133 2. ผลการวิเคราะหขอมูลดานสุขภาวะทางกาย ปรากฏผลสรุปขอมูลลงตารางประกอบการ บรรยายดังรายละเอยี ดใน ตารางที่ 4.8 ตารางท่ี 4.8 คาเฉลี่ย สวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดับสุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดา นสุขภาวะทางกาย ดา นสขุ ภาวะทางกาย X� S.D. ระดับ 4.46 1.14 มาก 1. ไมพกิ าร 2. รา งกายสมสวน 4.40 0.96 มาก 3. ปลอดภยั จากสารพิษ 4.47 0.96 มาก 4. มสี ุขภาพชอ งปากท่ดี ี 4.32 0.94 มาก 5. ปราศจากโรคภยั ไขเ จบ็ 4.35 0.96 มาก 6. รา งกายและเส้อื ผาสะอาด 4.36 0.91 มาก 7. สายตาและการไดย นิ ปกติ 4.36 0.99 มาก 8. มสี ่งิ แวดลอมท่ีสง เสรมิ สขุ ภาพ 4.37 1.04 มาก 9. รับประทานอาหารอยางเพยี งพอ 4.39 1.07 มาก 10. มีน้าํ หนักตัวและสว นสูงตามเกณฑ 5.00 0.00 มากทส่ี ุด 11. มีนํ้าบรโิ ภคที่ปลอดภยั และเพยี งพอ 4.35 1.07 มาก 12. ไมเ สย่ี งตอ การเกิดอุบตั เิ หตหุ รืออบุ ัติภัย 4.42 0.97 มาก 13. รบั ประทานอาหารทม่ี ปี ระโยชนตอรา งกาย 4.35 0.98 มาก 14. ไมดมื่ เคร่ืองดืม่ แอลกอฮอล สารเสพติด รวมท้ังบหุ ร่ี 4.43 1.10 มาก รวม 4.43 0.93 มาก จากตาราง 4.8 พบวา สุขภาวะของผูเรียนในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มัธยมศึกษา เขต 4 จังหวัดปทุมธานี ดานสุขภาวะทางกาย โดยภาพรวมอยูในระดับมาก (X� = 4.43, S.D.= 0.93) โดยการจัดอันดับตามคาเฉล่ียจากมากไปหานอยดังน้ี มีคาเฉล่ียมากที่สุด คือ มีนํ้าหนัก ตัวและสวนสูงตามเกณฑ (X� = 5.00, S.D.= 0.00) ปลอดภัยจากสารพิษ (X� = 4.47, S.D.= 0.96) ไมพิการ (X� = 4.46, S.D.= 1.14) ไมดื่มเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล สารเสพติด รวมท้ังบุหรี่ (X� = 4.43, S.D.= 1.10) ไมเสี่ยงตอการเกิดอุบัติเหตุหรืออุบัติภัย (X� = 4.42, S.D.= 0.97) รางกายสมสวน (X� = 3.40, S.D.= 0.96) รับประทานอาหารอยางเพียงพอ (X� = 4.39, S.D.= 1.07) มีส่ิงแวดลอมท่ี