การยอมรับระบบอีอารพ์ ตี อ่ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบรบิ ททางเทคโนโลยี 271 จนั จิรา ดเี ลิศ และคณะ The results of this study would be useful to a CEO or manager of an organization in order to plan and understand how to adoption in the organization to strengthen business operations and help to create a competitive advantage. In future studies, the researcher should study other factors that affect the acceptance of the ERP system such as organizational factors and environmental factors. References Addo-Tenkorang, R., & Helo, P. (2011). Enterprise resource planning (ERP): A review literature report. In the World Congress on Engineering and Computer Science. WCECS, San Francisco, USA. Amalnick, M. S., Ansarinejad, A., Nargesi, S.-M., & Taheri, S. (2011). New perspective to ERP critical success factors: Priorities and causal relations under fuzzy environment. The Journal of Mathematics and Computer Science, 2(1), 160- 170. Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of management, 17(1), 99-120. Bentler, P. M., & Chou, C.-P. (1987). Practical issues in structural modeling. Sociological Methods & Research, 16(1), 78-117. Byrne, B. M. (1994). Structural equation modeling with EQS and EQS/Windows: Basic concepts, applications, and programming. USA: Sage. Carlton, R. (2017). Ten ERP failure statistics. Retrieved from https://www.erpfocus.com/ ten-erp-failure-statistics.html Collins, P. D., Hage, J., & Hull, F. M. (1988). Organizational and technological predictors of change in automaticity. Academy of Management Journal, 31(3), 512-543. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Michigan: University of Michigan Press. Gavrea, C., Ilies, L., & Stegerean, R. (2011). Determinants of organizational performance: The case of Romania. Management & Marketing, 6(2), 285-300. George, D., & Mallery, P. (2003). Reliability test, SPSS for Windows step by step: A Simple Guide and Reference (4th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon. Gupta, S., Qian, Xi., Bhushan, B., & Luo, Z. (2018). Role of cloud ERP and big data on firm performance: A dynamic capability view theory perspective. Management Decision, 57(8), 1857-1882. Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis, a global perspective. New Jersey: Pearson Education.
วารสารหาดใหญว่ ชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 272 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 Handoko, B. L., Aryanto, R., & So, I. G. (2015). The impact of enterprise resources system and supply chain practices on competitive advantage and firm performance: Case of Indonesian coMikumpanies. Procedia Computer Science, 72(1), 122-128. Kharuddin, S., Foong, S.-Y., & Senik, R. (2015). Effects of decision rationality on ERP adoption extensiveness and organizational performance. Journal of Enterprise Information Management, 28(5), 658-679. Kitrangsikul, N., & Kuntonbutr, C. (2017). The study of mediating effect of supply management capabilities on the relationship between information capabilities management and the organizational performance. International Journal of Applied Computer Technology and Information Systems, 7(1), 23-28. Le, M. D., & Han, K. S. (2016). Understanding the impact of ERP system implementation on firm performance-focused on Vietnamese SMEs. Inter. J. Softw. Eng. Appl, 10(9), 87-104. Liang, H., Saraf, N., Hu, Q., & Xue, Y. (2007). Assimilation of enterprise systems: The effect of institutional pressures and the mediating role of top management. MIS quarterly, 31(1), 59-87. Lin, C.-S., & Huang, C.-P. (2011). Measuring competitive advantage with an asset-light valuation model. African Journal of Business Management, 5(13), 5100-5108. Markus, M. L., & Tanis, C. (2000). The enterprise systems experience-from adoption to success. In W. Z. Robert (Ed.), Framing the domains of IT management projecting the future (pp. 173-207). Ohio: Pinnaflex Educational Resources. Mata, F. J., Fuerst, W. L., & Barney, J. B. (1995). Information technology and sustained competitive advantage: A resource-based analysis. MIS quarterly, 19(4), 487-505. Melville, N., Kramer, K., & Gurbaxani, V. (2004). Information technology and organizational performance: An integrative model of IT business value. MIS quarterly, 28(2), 283-322. Moohebat, M. R., Jazi, M. D., & Asemi, A. (2011). Evaluation of the ERP implementation at Esfahan steel company based on five critical success factors: A case study. International Journal of Business and Management, 6(5), 236-250. Nandi, M. L., & Kumar, A. (2016). Centralization and the success of ERP implementation. Journal of Enterprise Information Management, 29(5), 728-750. Pan, M.-J., & Jang, W.-Y. (2008). Determinants of the adoption of enterprise resource planning within the technology-organization-environment framework: Taiwan’s communications industry. Journal of Computer information systems, 48(3), 94-102. Parker, C. M., & Castleman, T. (2009). Small firm e-business adoption: A critical analysis of theory. Journal of Enterprise Information Management, 22(1/2), 167-182.
การยอมรบั ระบบอีอาร์พตี ่อความสมั พนั ธ์ระหว่างบรบิ ททางเทคโนโลยี 273 จันจิรา ดเี ลิศ และคณะ Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Assessing mediation in communication research. In K. Sarah (Ed.), The Sage sourcebook of advanced data analysis methods for communication research (pp. 13-54). California: Sage. Schniederjans, D., & Yadav, S. (2013). Successful ERP implementation: An integrative model. Business Process Management Journal, 19(2), 364-398. Tornatzky, L. G., Fleischer, M., & Chakrabarti, A. (1990). The processes of technological innovation. New York: Lexington Books. Tushman, M. L., & Anderson, P. (1986). Technological discontinuities and organizational environments. Administrative Science Quarterly, 31(3), 439-465. Vanichbuncha, K. (2000). Multivariate analysis: SPSS for Windows. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai] Xu, W., Ou, P., & Fan, W. (2017). Antecedents of ERP assimilation and its impact on ERP value: A TOE-based model and empirical test. Information Systems Frontiers, 19(1), 13-30.
บทควา มวิจัย องคป์ ระกอบและเงอื่ นไขพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอื่ ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั ของ นักศกึ ษาครู: มุมมองของผูท้ ่เี ก่ียวข้อง EITnleevaomclhveeenrdtss’PaaLnredtaieCrsnoenrdsitiinonTshoef IDnisgtirtuacl tEioran:alABePhearsvpioercftoivrePrfero-smervtihcee อัจฉราพรรณ กันสุยะ1*, ฐาศกุ ร์ จันประเสรฐิ 1, และ วิไลลักษณ์ ลงั กา2 Ajcharapun Kunsuya1*, Thasuk Junprasert1, and Wilailak Langka2 Abstract This research was to search for and understand elements and conditions of instructional behavior for pre-service teachers in the digital era. This qualitative research employed a technique of purposive selection to determine its total number of 39 key informants. The informants, those who were involved in the pre-service teacher development process, included executives of the Teachers’ Council of Thailand, deans of the Faculty of Education, university supervisors (eight), school administrators, mentor teachers (five), pre-service teachers (11), and elementary students (15). Data were collected by in-depth interviews and focus groups. Content analysis was carried out. 1สถาบันวจิ ยั พฤติกรรมศาสตร,์ 2คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ สุขมุ วทิ 23 เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110 1Behavioral Science Research Institute, 2Faculty of Education, Srinakharinwirot University, Sukumvit Road 23, Wattana, Bangkok 10110 *ผู้ใหก้ ารติดตอ่ (Corresponding e-mail: [email protected]) รบั บทความวนั ท่ี 21 กมุ ภาพันธ์ 2563 แกไ้ ขวันที่ 25 เมษายน 2563 รับลงตพี มิ พ์วนั ที่ 29 เมษายน 2563 Hatyai Academic Journal 18(2): 275-295
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 276 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 The research revealed that: 1. Elements of instructional behavior for pre-service teachersconsisted of (1) a learning activity designed previously before teaching, (2) which was following the learners’ learning styles, needs, and nature, (3) a supportive learning atmosphere, (4) multiple types of learning achievement-based tests and assessments, and (5) feedback skills to stimulate learning. 2. The conditions of the behavior consisted of personality including (1) self-confidence, (2) self-efficacy, (3) the experience of teaching success, (4) the teacher’s anxiety about the experience, and (5) adaptatibility during the experience of professional teaching in schools. Environmental conditions included: encouragement given by intimate friends, and positive reinforcement, learners’ differences, and the workload. Keywords: Instructional Behavior, Learners in Digital Age, Pre-Service Teachers บทคดั ย่อ งานวจิ ยั นมี้ วี ตั ถปุ ระสงค์ เพอ่ื คน้ หาและทำ� ความเขา้ ใจองคป์ ระกอบและเงอื่ นไขพฤตกิ รรม การจดั การเรยี นรเู้ พอ่ื ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั ของนกั ศกึ ษาครู ใชก้ ารวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพ โดยกลมุ่ เปา้ หมาย เปน็ ผทู้ มี่ สี ว่ นเกยี่ วขอ้ งกบั การพฒั นานกั ศกึ ษาครู ประกอบดว้ ย 1) กลมุ่ ผใู้ หข้ อ้ มลู หลกั ในหนว่ ยผลติ และพัฒนาครู 8 คน ได้แก่ ผบู้ ริหารคุรสุ ภา คณบดีคณะครุศาสตร์ และอาจารยน์ เิ ทศมหาวทิ ยาลัย 2) กลมุ่ ผูใ้ ห้ขอ้ มูลหลักของกลุ่มผู้ใชค้ รู จำ� นวน 5 คน ได้แก่ ผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษา และครพู เ่ี ลย้ี ง และ 3) นกั ศกึ ษาครชู นั้ ปที ี่ 5 จำ� นวน 11 คน ใชก้ ารสมั ภาษณเ์ ชงิ ลกึ และการสนทนากลมุ่ วเิ คราะห์ ข้อมลู โดยใช้เทคนคิ การวเิ คราะห์เน้ือหา ผลการวจิ ยั พบว่า 1. องค์ประกอบพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้เพ่ือผู้เรียนในยุคดิจิทัลของนักศึกษาครู ประกอบดว้ ย 1) มกี ารวางแผนการจดั การเรียนรู้ก่อนสอน 2) มีวธิ กี ารจดั การเรยี นรทู้ ี่เหมาะสมกับ ธรรมชาติของผู้เรียน 3) มีการสร้างบรรยากาศในช้ันเรียนที่เอื้อต่อการเรียนรู้ 4) มีการวัดและ ประเมนิ ผลทห่ี ลากหลายและเหมาะสมเนน้ ดูพฒั นาการของผู้เรยี น และ 5) มีทกั ษะการใหข้ อ้ มูล ปอ้ นกลับเพื่อกระต้นุ การเรยี นรู้ 2. เง่ือนไขของพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้เพ่ือผู้เรียนในยุคดิจิทัลของนักศึกษาครู ประกอบด้วยเงือ่ นไขส่วนบุคคล ไดแ้ ก่ 1) การมีความเชอ่ื มั่นในตนเอง 2) มีการรับรู้ความสามารถ ของตนเอง 3) การไดร้ บั ประสบการณ์ความส�ำเร็จในการสอน 4) ความวติ กกังวลตอ่ การออกฝึก ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู และ 5) การปรบั ตวั ในชว่ งการฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครใู นโรงเรยี น และ เงื่อนไขดา้ นสภาพแวดล้อมและบุคคลใกล้ชดิ ไดแ้ ก่ 1) กำ� ลังใจจากบุคคลใกลช้ ดิ 2) การให้การ เสริมแรงทางบวก 3) ความแตกต่างของนักเรียนในชัน้ เรียน และ 4) ภาระงานของโรงเรียน คำ� ส�ำคัญ: พฤตกิ รรมการจดั การเรียนรู้ ผเู้ รียนในยคุ ดิจิทัล นกั ศึกษาครู
พฤตกิ รรมการจัดการเรียนรเู้ พอื่ ผู้เรยี นในยคุ ดจิ ิทลั 277 อัจฉราพรรณ กันสยุ ะ และคณะ บทน�ำ “เดก็ ยุคดิจิทัล (Digital Generation)” หรอื “เดก็ ยคุ ดจิ ิทลั เนทีฟ (Digital Native)” เปน็ ค�ำ ที่สะท้อนให้เห็นถึงความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมของมนุษย์เพิ่มมากข้ึน ดว้ ยเดก็ ยคุ ดิจิทลั ซง่ึ เปน็ เด็กทีเ่ กดิ ระหว่างปี ค.ศ. 2000 จนถงึ ปจั จุบัน และเป็นช่วงทีม่ ีการพฒั นาของ สอ่ื ดจิ ทิ ลั อยา่ งรวดเรว็ วธิ กี ารรบั รู้ วธิ กี ารเรยี นรู้ รวมถงึ วธิ กี ารคดิ ของเดก็ ยคุ นจี้ งึ แตกตา่ งไปจากคนรนุ่ กอ่ น สมองของเดก็ ยคุ ดจิ ทิ ลั สามารถเปลย่ี นความคดิ จากสงิ่ หนง่ึ ไปอกี สงิ่ หนง่ึ ไดร้ วดเรว็ และสามารถทำ� งาน หลายอยา่ งในเวลาเดียวกนั ได้ดีกวา่ คนรุ่นก่อน ถือว่าเป็นสิง่ จ�ำเป็นในยคุ ปัจจบุ นั ซ่งึ เด็กต้องไดร้ บั การ สง่ เสรมิ ใหฝ้ กึ คดิ ฝกึ ทำ� งานอยา่ งมขี น้ั ตอน มกี ารวางแผน จดั ลำ� ดบั ความสำ� คญั ทดลองคน้ ควา้ หาคำ� ตอบ จนเกดิ การเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง เดก็ จะมคี วามสขุ จากการไดล้ งมอื ทำ� ในสง่ิ ทตี่ นเองสนใจ และเมอ่ื ทำ� ไดส้ ำ� เรจ็ จะเกดิ ความภาคภมู ใิ จ สรา้ งความสขุ ใหก้ บั ตนเองไดจ้ ากภายใน กระบวนการเหลา่ นจี้ ะชว่ ยพฒั นาสมอง สว่ นหนา้ ใหม้ ที กั ษะดา้ นการบรหิ ารจดั การชวี ติ ทด่ี ี และนำ� ไปสคู่ วามสำ� เรจ็ ในชวี ติ ได้ ซงึ่ จะเปน็ ภมู คิ มุ้ กนั ทดี่ ที สี่ ุดเม่ือตอ้ งก้าวเขา้ ไปอยูใ่ นโลกดจิ ทิ ลั อยา่ งไรกต็ าม สิ่งสำ� คญั อีกประการหนง่ึ ท่คี วรปลูกฝงั ใหก้ ับ เด็ก คอื การมปี ฏสิ มั พันธ์กบั คนรอบข้าง เรียนรูก้ ารอยรู่ ่วมกนั ในสงั คม เขา้ ใจอารมณต์ นเอง เขา้ ใจผ้อู ืน่ มคี วามเออื้ เฟอื้ เผ่อื แผ่และเสียสละ ซงึ่ จะท�ำให้เด็กได้รับการยอมรับทางสังคม ดงั นน้ั การเปลี่ยนผา่ น สู่ยุคดิจิทัลการเรียนรู้จึงเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพ่ือพร้อมรับสิ่งใหม่ (Chutabhakdikul, 2015; Wongyai, 2017) จากความสำ� คญั ขา้ งตน้ ครใู นฐานะผจู้ ดั การเรยี นรจู้ งึ จำ� เปน็ ตอ้ งปรบั เปลย่ี นกระบวนทศั นใ์ หม่ ในการจดั การเรยี นรู้ โดยใหค้ วามสำ� คญั กบั “การเรยี น” มากกวา่ “การสอน” สง่ เสรมิ ทกั ษะการเรยี นรู้ ใหก้ บั ผเู้ รยี นมากกวา่ การใหเ้ นอื้ หาวชิ าเพยี งอยา่ งเดยี ว (Vanichatanavorachai, 2015) มงุ่ เนน้ ใหผ้ เู้ รยี น เกดิ การเรยี นรู้ การปฏบิ ตั ิ และการสรา้ งแรงบนั ดาลใจไปพรอ้ มกนั ผเู้ รยี นจะไมเ่ ปน็ เพยี งผรู้ บั (Passive Learning) แตผ่ เู้ รยี นตอ้ งฝกึ การเรยี นรจู้ ากการลงมอื ปฏบิ ตั แิ ละการแสวงหาความรดู้ ว้ ยตนเอง (Active Learning) (Chalarux, 2015) ได้พัฒนาความสามารถตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพของตนเอง บทบาทของครูจึงเป็นเพียงผู้อ�ำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ของผู้เรียนมากกว่าที่จะเป็นผู้สอนหรือ ผู้ถ่ายทอดความรู้ ดงั นัน้ บทบาทและคุณลกั ษณะของครูในยุคดิจทิ ลั จึงตอ้ ง “เปลีย่ นวธิ ีคิด (Mindset) และปรบั วธิ สี อน” ดว้ ยการไมเ่ นน้ สอน แตเ่ นน้ จดั กระบวนการเรยี นรเู้ พอ่ื เสรมิ ทกั ษะและความรทู้ จ่ี ำ� เปน็ เรยี นแบบใหร้ จู้ รงิ เนน้ การลงมอื ปฏบิ ตั ิ (Action Learning) เพอื่ การคน้ หาศกั ยภาพของผเู้ รยี น รวมทงั้ เปน็ นักประเมนิ เพื่อพฒั นาการเรียนรู้ (Formative Assessment) ด้วยการทำ� งานและเรยี นรู้เป็นทมี และให้ผเู้ รียนเกดิ การพฒั นาครบดา้ น (Holistic Development) (Phanit, 2015; Chalarux, 2015) และการท่คี รจู ะสนองต่อความเปล่ียนแปลงดงั กลา่ วอยา่ งสมบูรณไ์ ด้ จ�ำเปน็ ต้องมีกระบวนการพฒั นา หรือสร้างครูให้มีคุณลักษณะ มีทักษะและความสามารถในการจัดการเรียนรู้ท่ีเหมาะสมกับผู้เรียนใน ยุคดิจิทัล ดังน้ัน การพัฒนาอย่างเป็นกระบวนการและสอดคล้องกับการเปล่ียนแปลงทางวิทยาการ ความรใู้ นยคุ ดจิ ทิ ลั จงึ ควรเกดิ ขนึ้ ตง้ั แตต่ น้ ทางในระบบของการผลติ และพฒั นาครู โดยคณะครศุ าสตร/์ ศกึ ษาศาสตร์ ซง่ึ เปน็ หนว่ ยผลติ และพฒั นานกั ศกึ ษาวชิ าชพี ครโู ดยตรงใหเ้ ปน็ นกั ศกึ ษาครยู คุ ใหมท่ มี่ วี ถิ ี
วารสารหาดใหญว่ ชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 278 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 การจดั การเรยี นร้ทู เ่ี หมาะสมกับผู้เรยี นในยุคดจิ ทิ ลั คณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ มีระบบการผลิตและพัฒนานักศึกษาวิชาชีพครูให้เป็นไปตาม ขอ้ กำ� หนดการพฒั นาศกั ยภาพของวชิ าชพี ตามกรอบมาตรฐานของครุ สุ ภา ซงึ่ นกั ศกึ ษาครทู กุ คนจะตอ้ ง ผ่านหลักสูตรการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู ในสถานศึกษาเครือข่ายท่ีเป็นแหล่งฝึกประสบการณ์ วิชาชีพครู ภายใต้การดูแลร่วมกันของอาจารย์นิเทศมหาวิทยาลัย ครูพ่ีเลี้ยง และอาจารย์นิเทศ ตลอดระยะเวลาที่นักศึกษาครูฝึกปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ซ่ึงต้องดูแลและพัฒนานักศึกษาครู ในช่วงฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูในโรงเรียน ให้มีพัฒนาการด้านการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับ การเรียนรู้ของเด็กในยุคดิจทิ ลั โดยเฉพาะอย่างยงิ่ เดก็ ในชว่ งวยั ระดับประถมศกึ ษา ซึ่งเปน็ ช่วงวยั ท่ีมี พัฒนาการอย่างเด่นชัดมากทางด้านสติปัญญา การเรียนรู้ ทักษะทางอารมณ์และสังคม ผู้วิจัยจึงได้ ออกแบบการวจิ ยั ผสานวธิ แี บบสอดแทรก (The Intervention Design: Advanced Mixed Methods Design) ตามแนวคิดของแครสเวล (Creswell, 2015) โดยใช้ผลการวิจัยเชิงคุณภาพท่ีมุ่งเน้นข้อมูล เชงิ ลกึ ในการทำ� ความเขา้ ใจเกยี่ วกบั องคป์ ระกอบและเงอ่ื นไขของพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอื่ ผเู้ รยี น ในยคุ ดจิ ทิ ลั ของนกั ศกึ ษาครู มาสำ� รวจ เสรมิ และสนบั สนนุ ผลการวจิ ยั เชงิ ทดลองทงั้ กอ่ น ระหวา่ ง และ หลงั การวจิ ยั ดังน้ัน การศึกษาในบทความน้ีจึงเป็นการวิจัยระยะแรกของการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพใน สนามวิจัย เพอื่ คน้ หาและทำ� ความเขา้ ใจองคป์ ระกอบ และเงอื่ นไขของพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอื่ ผู้เรียนในยุคดิจิทัลส�ำหรับนักศึกษาครู ผ่านมุมมองของผู้เกี่ยวข้องกับการพัฒนานักศึกษาวิชาชีพครู เพ่ือน�ำมาออกแบบพัฒนาโปรแกรมและแบบวัดพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้เพ่ือผู้เรียนในยุคดิจิทัล ในระยะต่อไป วัตถุประสงค์ เพอื่ คน้ หาและทำ� ความเขา้ ใจองคป์ ระกอบและเงอื่ นไขพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอ่ื ผเู้ รยี น ในยุคดิจิทัลของนักศกึ ษาครู การทบทวนวรรณกรรม และทฤษฎีทีเ่ ก่ียวขอ้ ง ผู้วิจัยได้ศึกษาแนวคิดทฤษฎีท่ีเกี่ยวข้องเพื่อเป็นแนวทางในการค้นหาและท�ำความเข้าใจ ครอบคลุมเนือ้ หาส�ำคญั ดังน้ี 1) แนวคดิ เกี่ยวกบั ลกั ษณะและการเรยี นรูข้ องเด็กยุคดจิ ทิ ัล 2) แนวคิด ทฤษฎเี กีย่ วกับรปู แบบการสอนของครู ลกั ษณะและทักษะของครใู นศตวรรษท่ี 21 3) แนวคดิ เก่ยี วกบั หลกั สตู รการผลติ ครู และแนวคดิ หลกั การของการฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู และ 4) งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง กบั การพัฒนาพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรสู้ ำ� หรับเดก็ ในยคุ ดจิ ทิ ลั ซ่งึ จากการทบทวนวรรณกรรมและ งานวิจัยทเ่ี ก่ียวข้อง นำ� มาเขียนกรอบแนวคิดเพ่อื เป็นแนวทางด�ำเนินการวิจัย ดงั รปู ที่ 1
พฤตกิ รรมการจัดการเรียนร้เู พอ่ื ผู้เรยี นในยคุ ดจิ ทิ ัล 279 อจั ฉราพรรณ กนั สยุ ะ และคณะ มมุ มองของผทู้ ีม่ ีส่วนเก่ียวขอ้ ง: 2) หนว่ ยผใู้ ช้นกั ศกึ ษาครู 3) กลุม่ นักศกึ ษาครู 1) หน่วยผลิตและพัฒนานกั ศกึ ษาครู พฤติกรรมการจัดการเรยี นรเู้ พ่ือผเู้ รยี น 1) เงื่อนไขตวั บคุ คล ในยุคดจิ ิทัลของนกั ศึกษาครู องคป์ ระกอบของพฤตกิ รรม เง่ือนไขของพฤติกรรม 2) เงอ่ื นไขด้าน การจดั การเรยี นรู้ การจัดการเรยี นรู้ สภาพแวดล้อม 3) อ่นื ๆ 1) การวางแผน 2) วิธีการ 3) การสร้าง 4) การวดั และประเมนิ ผล 5) อ่ืนๆ การจัดการเรียนรู้ จดั การเรยี นรู้ บรรยากาศการเรยี นรู้ การเรียนรู้ รปู ที่ 1 กรอบแนวคิดการวิจยั วิธีการวิจยั1) มกี ารวางแผนการจดั การ 2) มวี ิธกี ารจดั การเรยี นรู้ที่ 3) การสร้างบรรยากาศในช้นั เรยี นรูก้ ่อนสอน เหมาะสมกบั ธรรมชาติของผู้เรียน เรียนท่ีเอ้ือต่อการเรยี นรู้ การคน้ หาและทำ� ความเขา้ ใจองคป์ ระกอบและเงอ่ื นไขพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอ่ื ผเู้ รยี น ในยุคดจิ ทิ ัลของนักศึกษาครู ใชว้ อิธงคีกป์ ารระวกอจิ บัยขเอชงพงิ คฤตณุ ิกรภรมากพารจโดัดกยารใเชรียเ้ นทรคเู้ พน่อื ิคการเกบ็ ขอ้ มลู ด้วยการสัมภาษณ์ เชงิ ลกึ (In-depth Interview) และการผส้เู นรยี ทนนในายกุคดลิจมุ่ ทิ ลั (ขFอoงcนักuศsึกGษาrคoรuู ps) กบั ผใู้ หข้ อ้ มลู หลกั ซงึ่ มรี ายละเอยี ด วธิ ีดำ� เนินการวิจยั ดังน้ี กกาาห4รร)ลเกมลา�ำกกี ือหหารกลนวาผดัยดแแูใ้ ลขลหะะอป้ขเหบร้อมะเเามขมะนิลูสตผมขลทอี่ งการคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบก5)บระมเตีทจ้นุ กั ากษะาะรจกเรางยีรจนใหราขู้้ กอ้ มผลู ู้ทป้อี่มนีสก่วลบันเพเกอื่ ่ียวข้องกับการ พฒั นานกั ศกึ ษาครู โดยคำ� นงึ ถงึ ผทู้ สี่ ามารถถา่ ยทอดขอ้ มลู ตรงตามวตั ถปุ ระสงคท์ ศี่ กึ ษาทงั้ หมด 3 กลมุ่ ประกอบดว้ ย 1) กล่มุ ผู้ให้ขอ้ มูลหลกั ในหน่วยผลติ และพัฒนาครู ได้แก่ ผบู้ ริหารคุรสุ ภา จำ� นวน 1 คน คณบดีคณะครศุ าสตร์ จ�ำนวน 1 คน และอาจารยน์ เิ ทศมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นผู้สอนในคณะครศุ าสตร/์ ศกึ ษาศาสตร์ และมปี ระสบการณใ์ นการนเิ ทศและดแู ลนกั ศกึ ษาฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู มาไมน่ อ้ ยกวา่ 10 ปี จ�ำนวน 6 คน 2) กลุ่มผู้ใช้ครู ได้แก่ ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาที่มปี ระสบการณ์ในการนิเทศและดแู ล นกั ศกึ ษาฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู จำ� นวน 2 คน และครพู เี่ ลยี้ งซงึ่ เปน็ ผทู้ มี่ ปี ระสบการณใ์ นการนเิ ทศ และดแู ลนกั ศกึ ษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครมู าไมน่ ้อยกว่า 5 ปี จ�ำนวน 3 คน และ 3) นกั ศึกษาครู ช้นั ปที ี่ 5 จำ� นวน 11 คน เครอื่ งมือทใ่ี ช้ในการวิจัย เครือ่ งมือในการวจิ ยั เป็นแบบสมั ภาษณก์ ง่ึ โครงสรา้ ง (Semi-Structured) ทม่ี กี ารจัดเตรียม ประเดน็ หลกั ประเด็นรอง และวางแนวการสัมภาษณ์ไวล้ ่วงหน้า โดยได้ศึกษาและทบทวนวรรณกรรม ทีเ่ กย่ี วข้อง มาเปน็ แนวทางในการสร้างข้อค�ำถาม และตรวจสอบคุณภาพเครอ่ื งมือ โดยมีผ้ทู รงคุณวุฒิ เป็นผู้พิจารณาให้ค�ำแนะน�ำและปรับปรุงเพื่อตรวจสอบความตรงด้านเนื้อหา โดยตัดข้อค�ำถามท่ีมี ความซ้�ำซ้อน และปรับการใช้ส�ำนวนภาษาให้เหมาะสมกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูล แล้วปรับปรุงแก้ไขตาม
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 280 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ข้อเสนอแนะของผ้ทู รงคณุ วุฒิ จำ� นวน 3 ทา่ น การเกบ็ รวบรวมข้อมลู เกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เชงิ คณุ ภาพกบั ผใู้ หข้ อ้ มลู หลกั ดว้ ยตนเอง โดยใชเ้ ทคนคิ การสมั ภาษณเ์ ชงิ ลกึ และการสนทนากลมุ่ กบั กลมุ่ ผใู้ หข้ อ้ มลู หลกั โดยระหวา่ งเกบ็ ขอ้ มลู ไดท้ ำ� การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ไปพรอ้ มกนั จนกวา่ ขอ้ มลู อมิ่ ตวั และใชเ้ ครอ่ื งบนั ทกึ เสยี งในขณะสมั ภาษณ์ แลว้ ถอดเทปแบบคำ� ตอ่ คำ� เพอ่ื นำ� ขอ้ มลู มาทำ� การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ตอ่ ไป นอกจากน้ี ยงั มผี ชู้ ว่ ยวจิ ยั ซง่ึ ทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ ผจู้ ดบนั ทกึ สงั เกตการสนทนา บรรยากาศ เหตุการณ์ พฤตกิ รรมต่าง ๆ ทเ่ี กิดขึน้ ระหว่างพูดคยุ โดยทุกครง้ั ทมี่ กี ารบันทึกเสียง หรอื ถ่ายภาพ ผวู้ จิ ัยขออนญุ าตผูใ้ หข้ ้อมลู กอ่ นทกุ คร้ัง การวิเคราะห์และการตรวจสอบความนา่ เชอื่ ถือของข้อมูล วิเคราะห์และประมวลผลข้อมูลตามแนวทางการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการเก็บรวบรวม ข้อมูลภาคสนาม หลังจากเก็บรวบรวมข้อมูลเรียบร้อยแล้วจึงน�ำมาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิค การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) มีการจดบันทึกข้อมูลและถอดเทปเสียงสัมภาษณ์แบบ ค�ำต่อค�ำ จัดพิมพเ์ ปน็ ไฟลข์ อ้ มูล โดยมกี ระบวนการวเิ คราะห์ 4 ขนั้ ได้แก่ 1) อ่านขอ้ ความที่ได้จากการ ถอดเทปเพ่อื ใหเ้ กิดความเข้าใจ ตรวจทานขอ้ มลู หลาย ๆ คร้ัง เพื่อใหซ้ มึ ซบั เขา้ ใจในขอ้ มูล 2) เขยี น สรุปย่อข้อความ ต้ังโครงร่างของข้อมูลไว้เพื่อย้อนกลับมาอ่านข้อความสามารถท�ำให้เข้าใจได้รวดเร็ว ไมต่ อ้ งอา่ นใหมท่ ง้ั หมด 3) สรา้ งรหสั ขอ้ มลู และอา่ นซำ�้ โดยเกบ็ รายละเอยี ดขอ้ มลู เพอ่ื จำ� แนกหนว่ ยของ ขอ้ มลู หลงั จากนนั้ ผวู้ จิ ยั ไดท้ ำ� การจดั หนว่ ยของขอ้ มลู ทส่ี อดคลอ้ งจากผใู้ หข้ อ้ มลู เขา้ เปน็ หมวดหมู่ จดั กลมุ่ จ�ำแนกขอ้ สรุปเปน็ ชดุ ย่อย และ 4) ตีความข้อมลู และศกึ ษาเพมิ่ เตมิ จากเอกสารทเี่ กยี่ วข้อง จากนน้ั จึง ท�ำการค้นหาประเด็นที่ส�ำคัญโดยการแยกข้อความที่เหมือนกัน และแตกต่างกันโดยตรวจสอบความ เชอ่ื มโยงกบั ประเดน็ หลกั และสดุ ทา้ ยดำ� เนนิ การตรวจสอบความนา่ เชอื่ ถอื ของขอ้ มลู ดว้ ยการตรวจสอบ สามเสา้ (Data Triangulation) และวธิ ยี ืนยนั ความถกู ต้องของขอ้ มลู (Member Checking) โดยกลุ่ม ผู้ให้ข้อมลู ตรวจสอบผลการวเิ คราะห์ขอ้ มลู ในแต่ละข้นั ตอน เพ่ือยนื ยนั ความนา่ เชื่อถือของข้อมูล และ พิทักษ์สิทธ์ิของผู้เข้าร่วมวิจัย โดยด�ำเนินการขอพิจารณาจริยธรรมส�ำหรับการวิจัยในมนุษย์กับ คณะกรรมการจรยิ ธรรมสำ� หรบั พจิ ารณาโครงการวจิ ยั ทท่ี ำ� ในมนษุ ยข์ องมหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ รหสั โครงการวจิ ยั เลขท่ี SWUEC 472/61 และพทิ กั ษส์ ทิ ธขิ์ องผใู้ หข้ อ้ มลู ดว้ ยการรกั ษาความลบั การละเวน้ การอา้ งถึงบุคคล หรือสนามวิจยั อยา่ งเฉพาะเจาะจง ผลการวจิ ยั ขอ้ คน้ พบจากการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เชงิ คณุ ภาพดว้ ยการสมั ภาษณเ์ ชงิ ลกึ และการสนทนากลมุ่ ตามมุมมองของผู้ท่ีเก่ียวข้องกับการพัฒนานักศึกษาวิชาชีพครู ซ่ึงผู้วิจัยได้น�ำข้อค้นพบมาศึกษาเพ่ือ ตอบวัตถปุ ระสงค์การวิจัย โดยนำ� เสนอออกเปน็ 2 ส่วน ดงั นี้
พฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พ่อื ผู้เรียนในยคุ ดจิ ิทลั 281 อัจฉราพรรณ กนั สยุ ะ และคณะ สว่ นที่ 1 องค์ประกอบพฤตกิ รรมการจัดการเรยี นรเู้ พอ่ื ผเู้ รยี นในยุคดิจทิ ัลของนกั ศกึ ษาครู ยุคใหม่ มีรายละเอยี ด ดงั น้ี 1.1 มีการวางแผนการจัดการเรียนรู้ก่อนสอน คือ การท่ีนักศึกษาครูสามารถวางแผน การจดั การเรยี นรใู้ หส้ อดคลอ้ งกบั ลกั ษณะการเรยี นรแู้ ละความตอ้ งการของผเู้ รยี น มกี ารวเิ คราะหผ์ เู้ รยี น กอ่ นสอน คดิ และออกแบบกจิ กรรมการเรยี นรทู้ ห่ี ลากหลาย โดยคำ� นงึ ถงึ ผเู้ รยี นเปน็ สำ� คญั สามารถผลติ หรือใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีและนวัตกรรม ใช้แอพพลิเคชั่นมาช่วยสร้างการเรียนรู้ให้กับผู้เรียนได้ ค�ำอธบิ ายแสดงดงั ตารางที่ 1 ตารางท่ี 1 องค์ประกอบพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้โดยมีการวางแผนการจัดการเรียนรู้ก่อนสอน: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหน่วยผลิตและพัฒนานกั ศกึ ษาครู “โลกยคุ ใหม่กค็ อื มันตอ้ งสามารถหยบิ มมุ มองจากกลุม่ ผ้ใู ช้นกั ศกึ ษาครู “นักศึกษาครตู ้องสามารถผลิต คือ ใช้ ขอ้ มูลขนึ้ มาใช้ให้เกดิ ประโยชนไ์ ด้... “...ตอ้ งวเิ คราะห์เดก็ กอ่ นเพราะวา่ บริบท ประโยชน์จากพฒั นาตวั เทคโนโลยีและ ครูยุคใหมต่ ้องสามารถสร้างนวัตกรรม ของเด็กไม่เหมือนกัน เพราะฉะน้นั ตอ้ ง ไดด้ ้วย ถา่ ยทอดได้ด้วย แบ่งปนั ได้ วเิ คราะหเ์ ดก็ ซะกอ่ น กอ่ นทจี่ ะวางแผน นวตั กรรมได้ ยกตวั อย่างเชน่ ครูอาจจะตอ้ ง ด้วย...” (คณบดีคณะครุศาสตร์) ท�ำแอปพลเิ คชันตา่ ง ๆ ครูอาจจะตอ้ งใช้ หรือจะทำ� แผนการสอนลงไป และ ออกแบบกิจกรรมการเรยี นรทู้ ่ี Social Media ในการจดั การเรียน การสอนให้กบั นกั เรยี นอยา่ งน้ี เป็นตน้ หลากหลาย เน้นผูเ้ รยี นเป็นสำ� คัญ...” เพราะฉะนนั้ ครูทเ่ี รียนในหลกั สตู รครูคงไม่ (ผู้บริหารสถานศกึ ษา 1) เฉพาะเพยี งรวู้ า่ มเี ทคโนโลยอี ะไรแต่ต้อง ใช้มันไดแ้ ละสามารถพฒั นาและไดต้ ่อยอด ได้ดว้ ย (ผู้บริหารครุ ุสภา) 1.2 มวี ิธกี ารจัดการเรยี นรู้ทีเ่ หมาะสมกบั ธรรมชาตขิ องผูเ้ รียน คอื การที่นกั ศึกษาครมู ีการ จดั การเรียนร้โู ดยค�ำนึงถึงธรรมชาตขิ องผูเ้ รียน มีการปรบั เปล่ยี นวธิ กี ารจดั การเรยี นรู้ วธิ ีการถา่ ยทอด ให้เหมาะสมกับผู้เรียน ปรับจากการสอนไปสู่การจัดการเรียนรู้เชิงรุก คอยเป็นโค้ชให้ค�ำแนะน�ำ อ�ำนวยความสะดวกใหผ้ เู้ รยี น สรา้ งองคค์ วามรดู้ ว้ ยตนเอง และสามารถนำ� เทคโนโลยเี ขา้ มาชว่ ยในการ จัดการเรยี นรู้ คำ� อธบิ ายแสดงดังตารางที่ 2
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 282 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ตารางที่ 2 องคป์ ระกอบพฤติกรรมการจัดการเรยี นรโู้ ดยใชว้ ธิ ีการทเี่ หมาะสมกับธรรมชาติของผู้เรยี น: บทสมั ภาษณ์ มมุ มองหนว่ ยผลติ และพัฒนานกั ศึกษาครู มุมมองจากกลุม่ ผู้ใช้นักศึกษาครู “ครรู ุ่นใหม่ เร่ืองการจดั การเรียนรูแ้ บบ “…คอื เราพดู ถึงครเู น่ยี นะสงิ่ ที่มนั เปลยี่ นไป “การจัดการเรียนการสอนยุคใหมน่ ะคะ Active Learning และการใช้เทคโนโลยี กค็ ือ ยุคสมยั นะคะ ต้องสามารถจัดการ กจ็ ะเนน้ คือ อาจจะเป็น Active มนั จะมมี นั หนไี มไ่ ดห้ รอกทคี่ รยู ังต้อง เรียนรไู้ ดเ้ หมาะสมกับธรรมชาตแิ ละวธิ ีการ Learning กค็ อื ว่าใหเ้ ดก็ ๆ เป็น จัดสถานการณห์ รือจัดส่ือเรยี นรทู้ ่มี ันเปน็ เรยี นรูข้ องนกั เรียนทีเ่ ปลีย่ นไป ...ทจี่ รงิ ศนู ยก์ ลางด้วยแลว้ ก็ไดท้ ำ� กิจกรรมรว่ ม ดิจทิ ัลอ่ะ ให้ส่งงานโดยผ่านระบบเครอื ข่าย Content กเ็ ปน็ ส่วนส�ำคญั แตแ่ ค่เปลีย่ น กนั นะคะ ...อกี อยา่ งนงึ ครกู ็ต้องเป็นโคช้ เนีย่ ครตู ้องสรา้ งหอ้ งเรยี นใหเ้ ปน็ ดจิ ิทลั วธิ กี ารถา่ ยทอดใหม้ ันเหมาะสมกับผ้รู ับก็ คอยแนะน�ำ” (ผ้บู ริหารสถานศกึ ษา 2) สรา้ งหอ้ งแชทสรา้ งห้องสง่ งาน ตอ้ งรู้ เหมอื นผสู้ ง่ สารจากครูไปสู่ผเู้ รยี นวธิ กี าร เทคนิคพ้นื ฐานของการสื่อสารเครอื ขา่ ย ส่งสารเราก็ตอ้ งผา่ นส่อื กลางต่าง ๆ ยุคเดมิ เชน่ เขาเรยี ก e-Learning หรอื หอ้ งเรียน เน่ียอาจจะใชไ้ ด้ผลเพราะว่าบุคลกิ ลักษณะ ดจิ ทิ ลั ...” (คณบดคี ณะครุศาสตร)์ ของผู้เรียนเนยี่ มันไมไ่ ดม้ สี ือ่ อะไรมากมายที่ ชใู จนะคะ เช่น โทรศัพทม์ ือถือ แตป่ จั จบุ ัน นีพ้ อคนเปลีย่ น วิธกี ารสอนก็ตอ้ งเปล่ียน นะคะ” (อาจารยน์ เิ ทศ 2) 1.3 มกี ารสรา้ งบรรยากาศในชนั้ เรยี นทเ่ี ออื้ ตอ่ การเรยี นรู้ คอื การทนี่ กั ศกึ ษาครมู กี ารจดั การ ชนั้ เรยี น สรา้ งสภาพแวดลอ้ มในการสอนใหผ้ เู้ รยี นเรยี นรอู้ ยา่ งหลากหลาย จดั กจิ กรรมทสี่ นบั สนนุ สง่ เสรมิ การเรียนหรือสร้างส่ิงแวดล้อมดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ และใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาช่วยสร้างบรรยากาศ ในการเรียนรู้ คำ� อธบิ ายแสดงดังตารางที่ 3 ตารางท่ี 3 องค์ประกอบพฤตกิ รรมการจัดการเรียนรูโ้ ดยการสร้างบรรยากาศในชน้ั เรียนท่เี อื้อตอ่ การ เรยี นรู้: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหน่วยผลติ และพัฒนานักศึกษาครู มุมมองจากกลุม่ ผูใ้ ช้นักศกึ ษาครู “...บางทีเราสอนไว้เราอาจจะต้องถ่ายคลปิ “นักศึกษาเดยี๋ วนก้ี บั เด็กท่ีมนั เรียน “...สอ่ื ผลิตมอื มาใชใ้ นการสอน เกบ็ ไว้เพือ่ ใหเ้ ดก็ ไดม้ าทบทวนเรือ่ ง เด๋ียวนี้มนั ใกลเ้ คียงกัน เขากจ็ ะต้องหาวิธี เด็กชอบมาก (เนน้ เสยี ง) เด็กสนกุ มาก การเรียนตอ้ งมอี ะ่ …คนรนุ่ ใหมเ่ ขาจะเป็น อะไรทม่ี ันหลากหลายขน้ึ มาดึงดูด จะตื่นเตน้ แตเ่ ดีย๋ วนก้ี ส็ งั เกตนะคะ ผใู้ ช้เลอื กใช้ App ทมี่ นั ดี ๆ อะไรแบบน้ี ความสนใจของเด็ก …เราตอ้ งมาคิดเยอะ ความสนใจต่อสอ่ื พวกน้ลี ดลง แตพ่ อ ต้องสร้างบรรยากาศที่เอ้อื ต่อการเรยี นรู้ วา่ อะไรถึงจะเหมาะกบั เดก็ แบบนี้ นกั ศกึ ษาฝกึ สอนทผ่ี ่านมาเขามีการใช้ นะ” (คณบดคี ณะครุศาสตร)์ พยายามใช้กิจกรรมทห่ี ลากหลาย เกมดจิ ทิ ัล ใชส้ อ่ื เทคโนโลยเี ข้ามาสร้าง มาสร้างบรรยากาศให้นา่ เรยี นรู.้ ..สอ่ื บรรยากาศเนี๊ยะ นกั เรียนดูจะตื่นเตน้ กวา่ การเรยี นการสอนต้องมีประสทิ ธิภาพ มากคะ่ ...เออเลยคดิ วา่ เดี๋ยวน้ยี ุคสมยั ก็ มากทีส่ ดุ ค่ะ” (ครูพเ่ี ลยี้ ง 4) เปลีย่ นไปเนอะ ...อาจผสมผสานกันไปใช้ วธิ กี ารท่ีหลากหลายใหเ้ ด็กเขาไม่เบอื่ สนกุ ท่จี ะเรยี นนะคะ ” (ครูพี่เล้ียง 3)
พฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พ่ือผเู้ รยี นในยคุ ดิจทิ ัล 283 อัจฉราพรรณ กนั สุยะ และคณะ 1.4 มีการวัดและประเมินผลท่ีหลากหลายและเหมาะสม คือ การที่นักศึกษาครูรู้จักการ เลอื กใชว้ ธิ กี ารวัดและประเมินให้เหมาะสมกบั ผเู้ รียน และสามารถวดั ไดจ้ ริงวา่ เม่อื เรยี นไปแล้วเดก็ เขา รู้หรือยังไม่รู้อะไร มีการบันทึกพัฒนาการของผู้เรียนขณะสอน และด�ำเนินการอย่างต่อเน่ืองตลอด การเรียนการสอน โดยเก็บข้อมูลการเรียนรู้ท้ังเป็นทางการและไม่เป็นทางการ เช่น สังเกต ซักถาม จดบันทึก แล้ววิเคราะห์ว่าผู้เรียนเกิดการเรียนรู้หรือไม่ จะต้องให้ผู้เรียนปรับปรุงอะไร หรือผู้สอน ปรบั ปรงุ อะไร เพอื่ ใหเ้ กดิ ความกา้ วหนา้ ทางการเรยี นรู้ มกี ารประเมนิ ระหวา่ งเรยี น มกี ารใหข้ อ้ เสนอแนะ ขอ้ สงั เกตในการนำ� เสนอผลงาน การพดู คยุ ระหวา่ งผสู้ อนกบั ผเู้ รยี นเปน็ กลมุ่ หรอื รายบคุ คล การสมั ภาษณ์ การวิเคราะห์ผลการสอบ เป็นต้น มีการใช้เทคโนโลยีมาร่วมในการวัดและประเมินผลที่หลากหลาย ค�ำอธิบายแสดงดังตารางที่ 4 ตารางท่ี 4 องค์ประกอบพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ท่ีมีการวัดและประเมินผลท่ีหลากหลายและ เหมาะสม: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหนว่ ยผลิตและพัฒนานกั ศึกษาครู มุมมองจากกล่มุ ผู้ใช้นกั ศึกษาครู “...ส่งิ ทยี่ งั เหน็ วา่ นักศึกษาครูเราควร “...นกั ศึกษาครูยุคใหม่ตอ้ งสามารถใช้ “...นักศึกษาต้องมีการจดพฒั นาการ จะพัฒนาขึ้นนนั่ ก็คือ การรู้จกั เลือก เทคโนโลยใี นการจัดระบบทำ� ขอ้ สอบได.้ .. ของเดก็ เวลาเขาสอนเขาจะไดต้ ามเดก็ ได้ เครอื่ งมือและ ควรต้องร้จู กั วธิ กี ารใช้ ห้องเรียน e-classroom ข้อสอบ ว่าเด็กคนน้ีมนั อย่แู คไ่ หน คนนี้อยู่ เคร่ืองมือในการวดั ประเมินผู้เรยี น อัตโนมัติ Pre-test Post-test ใส่ข้อมูล แค่ไหน ๆ ต้องมีการเกบ็ ข้อมูลการเรยี นรู้ ให้เหมาะสม และสามารถวดั ไดจ้ รงิ ว่า ไปมันกจ็ ะประมวลใหว้ ่าเออมีหอ้ งที่ ท้ังเป็นทางการดว้ ยการสอบ และไม่ เรยี นไปแลว้ เด็กเขาร้หู รือยังไม่รู้อะไร...” เกบ็ คะแนน ให้เดโม (สาธิต) ส�ำหรบั เด็ก เป็นทางการร่วมด้วย เช่น สังเกต ซกั ถาม เช็คชื่ออะไรแบบน้ี ซงึ่ คนท่ีเป็นครยู งั จดบนั ทึก แลว้ วิเคราะหว์ ่าผเู้ รยี นเกิดการ (อาจารย์นิเทศ 4) ไปไม่ถึงเทา่ ไหร่นะ...” (คณบดคี ณะ เรียนร้หู รอื ไม่ จะต้องให้ผเู้ รยี นปรับปรุง ครุศาสตร์) อะไร หรอื ผ้สู อนปรับปรงุ อะไร เพอื่ ใหเ้ กิด ความก้าวหน้าทางการเรยี นรู”้ (ครพู ่ีเลย้ี ง 2) 1.5 มีทักษะการให้ข้อมูลป้อนกลับเพ่ือกระตุ้นการเรียนรู้ คือ การท่ีนักศึกษาครูสามารถ สะทอ้ นกลบั ผลการเรยี นร้ทู ี่ช่วยใหผ้ ูเ้ รยี นเกิดการพฒั นา ปรบั ปรุง และเรยี นรู้ท่ีจะทำ� ใหด้ ีขึน้ เป็นการ บรรยายหรืออธิบายถึงพฤติกรรมของผู้เรียนว่ามีพฤติกรรมที่ดีนั้นอย่างไร เพื่อให้ผู้เรียนเกิดแรงจูงใจ ในการปฏบิ ตั ิ พฤตกิ รรมทด่ี นี น้ั ตอ้ งเปน็ การใหอ้ ยา่ งตอ่ เนอื่ งและชดั เจน เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นเกดิ การเปลย่ี นแปลง และปรบั ปรงุ พฒั นา คำ� อธิบายแสดงดังตารางท่ี 5
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 284 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ตารางที่ 5 องคป์ ระกอบพฤตกิ รรมการจดั การเรียนรทู้ ี่มีทักษะการใหข้ ้อมูลปอ้ นกลับเพือ่ กระต้นุ การ เรียนรู:้ บทสัมภาษณ์ มุมมองหน่วยผมลุม1ติม) อแหงลนขะว่ อยพงผผฒั ลู้ทติน่ีมแีสาลว่นะนักพเศกัฒ่ยีึกนวษาขนาอ้ กัคงศ:รกึู ษาครู มมุ มอ2ง)จหานก่วกยผล้ใูมุ่ ชผน้ ู้ใักชศน้ึกษกั าศคึกรษู าครู 3)“ก…ลุ่มอนยักา่ ศงกึเวษลาาคตรรู วจการบ้าน ตรวจงาน - “...เวลาที่สอน พ่กี จ็ ะรจู้ กั เดก็ เราวา่ ใคร เก่งอ่อนบ้างในห้อง อยา่ งคณิตศาสตร์ เดก็ การใหฟ้ ีตแบคกลับไปจะช่วยทำ�ให้ พฤติกรรมบการงจทัดีเดกา็กรเเกรง่ียกนอ็รเู้าพจ่อื ใผห้เู โ้รจยี ทนยเ์ ยอะหน่อย นกั เรยี นเขารูจ้ ดุ บกพรอ่ งของตัวเอง ในยสคุว่ ดนจิ เทิดลั็กขออ่องนกั ศ็ใหึก้ตษาคมรพู ฒั นาการ เราไมท่ ิง้ เขากจ็ ะไดก้ ลับไปแกไ้ ขให้ถูกต้อง แลว้ เขานะ เขาทำ�ไดเ้ ราต้องชืน่ ชม ใหร้ างวัล เราก็คอยต1)รเวงจื่อสนอไขบตอวั ยบตูุ่คลคลอดวา่ เขาเข้าใจ บา้ ง พรอ้ มกับบอกเหตผุ ลว่าเขาไดร้ บั ดีแล้วหรือยงั เพราะฉะนน้ั การ องคป์ ระกอบของพฤตกิ รรม คำ�ชมเพราะอะไรเไงด่อื ร้นาไขงขวอลั งเพฤรตาะิกอรระมไร ใหฟ้ ตี ส2แ)ภบเางพ(คื่อคแกนรวลไพู ดขับ่ีเลดลกอ้้าย้ีส็นมงำ�ค5ญั ) มาก ๆ” การจัดการเรียนรู้ เดก็ เขาก็จะร้สู ึกภูมิใกจารแจลัดะกพายรเารยยี านมรู้มากขน้ึ ซง่ึ พี่วา่ มนั ได้ผลนะ... ” (ครพู ่เี ลีย้ ง 4) 3) อน่ื ๆ นเ หักมศาึกะษสก1าาม)สรคกจกรดัารับรปุกูยวาธผารุคงเรลแรใรียผหกนนมารมชู้ร่ าวไตเิดคิขจ้แรดัอ2กาก)งาะ่วผริธ1หเีกรเู้ )ราียอ์ รนยี งมรนคู้ ีกป์ า3รร)บะวรกการยาอง3า)รแบกกสาผาขศรรนกอสา้ารกงรง้าเพางบรียรฤรนจรตรู้ัดยกิ การากร4ราม)เศกกราใียารนวกรนัดาชจแรรล้นัเดั ู้กระยีเกป่อรนรารียนะู้รเนมสเนิรทอผยี นี่เลนออ้ืร2เู้ตพ)่ออื่มกผีวา5เู้ิธรร)ีกเอยี รื่นานียๆรในจนรัดยู้ กคุ4าด)รจิมเรทิ กี ียลัานขรรวอู้ทัดงี่ และประเมนิ ผลทห่ี ลากหลายและเหมาะสม และ 5) มที กั ษะการใหข้ อ้ มลู ปอ้ นกลบั เพอ่ื กระตนุ้ การเรยี นรู้ ดงั รปู ที่ 2 1) มกี ารวางแผนการจดั การ 2) มีวธิ กี ารจดั การเรยี นรู้ที่ 3) การสรา้ งบรรยากาศในชน้ั เรียนร้กู อ่ นสอน เหมาะสมกับธรรมชาตขิ องผูเ้ รยี น เรียนท่ีเอือ้ ตอ่ การเรยี นรู้ องคป์ ระกอบของพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอื่ ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ิทลั ของนักศึกษาครู 4) มีการวดั และประเมินผลท่ี 5) มีทกั ษะการใหข้ อ้ มลู ป้อนกลบั เพอ่ื หลากหลายและเหมาะสม กระตนุ้ การเรยี นรู้ รปู ที่ 2 องคป์ ระกอบของพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นร้เู พอ่ื ผเู้ รียนในยุคดจิ ิทัลของนักศกึ ษาครยู ุคใหม่ ส่วนท่ี 2 เง่ือนไขของพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้เพ่ือผู้เรียนในยุคดิจิทัลของนักศึกษาครู ยคุ ใหม่ จากการวเิ คราะหข์ อ้ มลู พบวา่ เงอ่ื นไขของพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอ่ื ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั ของนกั ศกึ ษาครู สามารถแบง่ ไดเ้ ปน็ 2 ประเดน็ (Sub-theme) ไดแ้ ก่ 1) เงอ่ื นไขตวั บคุ คล และ 2) เงอื่ นไข
พฤตกิ รรมการจัดการเรยี นรูเ้ พ่ือผ้เู รียนในยุคดิจทิ ัล 285 อจั ฉราพรรณ กนั สุยะ และคณะ ด้านสภาพแวดลอ้ มและบคุ คลใกล้ชิด โดยมรี ายละเอียดดังน้ี 2.1 เงอ่ื นไขสว่ นบคุ คล เปน็ เงอื่ นไขสาเหตจุ ากตวั บคุ คลทที่ ำ� ใหน้ กั ศกึ ษาครมู พี ฤตกิ รรมการ จัดการเรียนรเู้ พ่อื ผูเ้ รียนในยุคดิจทิ ลั แสดงออกแตกตา่ งกนั ออกไป ประกอบดว้ ย เงื่อนไขสว่ นสนบั สนนุ และอุปสรรค ดงั น้ี 2.1.1 ความเช่ือมั่นในตนเอง คือ การท่ีนักศึกษาครูมีการเตรียมความพร้อมในการ จัดการเรียนรู้ท้ังด้านสื่อการเรียนรู้ อุปกรณ์ เทคนิคการจัดการเรียนรู้ท่ีหลากหลาย และมีความกล้า จดั การเรยี นรใู้ หก้ บั ผเู้ รยี นดว้ ยความมน่ั ใจ กลา้ แสดงออก สามารถทำ� สงิ่ ตา่ ง ๆ ไดด้ ว้ ยตนเอง พงึ่ พาตนเอง และสามารถปรบั ตวั ให้เขา้ กบั สถานการณใ์ หมเ่ พือ่ ใหอ้ ยู่ในสังคมโรงเรยี นไดอ้ ย่างมคี วามสขุ คำ� อธิบาย แสดงดงั ตารางที่ 6 ตารางที่ 6 เง่อื นไขส่วนบุคคลดา้ นความเชอื่ มั่นในตนเอง: บทสมั ภาษณ์ มมุ มองหนว่ ยผลิตและพฒั นานักศึกษาครู มุมมองจากกลมุ่ ผู้ใช้นกั ศึกษาครู “...ในการจัดการเรยี นการสอนของเราเนีย่ เราตอ้ งมกี ารเตรียม “...เดก็ บางทจี ะคมุ หอ้ งเรียน คมุ เดก็ ไม่ไดแ้ ลว้ สอนเด็กกจ็ ะคยุ ความพร้อมเปน็ อย่างดีนะคะไม่วา่ จะเป็นแผน สื่อหรือวา่ อุปกรณ์ เขาจะบริหารจัดการไมค่ ่อยไดท้ ีน้ีเขากเ็ ลยไมม่ น่ั ใจในตัวเองกม็ ”ี การเรยี นการสอน… พอนักศกึ ษาทำ� ได้เขากเ็ กิดความเชื่อมัน่ มาก (ครูพีเ่ ลยี้ ง5) ขนึ้ แล้วก็มีความกลา้ ทจี่ ะแสดงออก...” (อาจารยน์ ิเทศ3) 2.1.2 การรบั รคู้ วามสามารถของตนเอง คอื การประเมนิ ของนกั ศกึ ษาครวู า่ มคี วามมน่ั ใจ ในการจัดการความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของตนเมื่อเผชิญกับสภาวการณ์ การได้รับการยอมรับจากครูพี่เล้ียง อาจารยน์ เิ ทศ นกั เรียนทต่ี นสอน และความพึงพอใจในการจดั การ เรียนรู้ของตนเอง ซึ่งหากนักศึกษาครูรับรู้ว่าตนเองมีความสามารถ จะไม่ยอมแพ้อะไรง่าย ๆ แต่จะ พยายามทำ� งานตา่ ง ๆ เพอื่ ใหบ้ รรลถุ ึงเปา้ หมายท่ตี ้องการ ค�ำอธบิ ายแสดงดงั ตารางที่ 7 ตารางที่ 7 เง่อื นไขส่วนบุคคลด้านการรบั รู้ความสามารถของตนเอง: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหน่วยผลิตและพัฒนานกั ศกึ ษาครู มมุ มองนกั ศกึ ษาครู - “...ตอนท่ีหนูสอบสอนตอนปี 4 หนตู ัง้ ใจมาก “...เวลาทส่ี อนเสร็จแลว้ ถ้านกั เรยี น เพราะกลัวจะทำ� ออกมาไม่ดี เตรยี มตัว เขา้ ใจในสิ่งที่หนสู อนนะ ความเหนอ่ื ย เตรียมความพร้อมอยา่ งดี เตรยี มสอื่ กิจกรรม จากท่เี ตรียมการสอนมาหลายวนั ก็หาย สนุก ๆ หลากหลาย ตอนทห่ี นูส่งแผนให้ ไปเลยคะ่ ...เป็นพลังใจใหห้ นพู ัฒนา ครพู ่ีเลีย้ งตรวจ เขาก็ใหค้ ำ� แนะนำ� ทดี่ มี าก ทำ� ให้ ตวั เองตอ่ ไปคะ่ ” (นกั ศกึ ษาครู 4) หนรู ู้สกึ มั่นใจในการสอนครงั้ น้ันมากขน้ึ พอสอนเสรจ็ หนโู ลง่ เลยค่ะ นักเรียนสนกุ และ มคี วามสุข เปดิ ใจในการเรยี นรู้ รสู้ ึกว่าแฮปปี้มาก ค่ะ” (นกั ศกึ ษาครู 1)
วารสารหาดใหญ่วชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 286 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 2.1.3 การประสบความสำ� เรจ็ ในการสอน คอื การทนี่ กั ศกึ ษาครมู คี วามพงึ พอใจตอ่ การ จดั การเรยี นรขู้ องตนเอง จากการไดร้ บั ประสบการณต์ รงทปี่ ระสบความสำ� เรจ็ และรบั รวู้ า่ นกั เรยี นและ บุคคลใกลช้ ิดรอบข้าง ไดแ้ ก่ ครูพี่เล้ียง อาจารยน์ ิเทศ พงึ พอใจในการจดั การเรยี นการสอนในครง้ั นน้ั ๆ ส่งผลให้นักศึกษาครูรู้สึกอิ่มเอม ภาคภูมิใจในตนเอง มีพลังใจในการพัฒนาตนเองต่อไป ค�ำอธิบาย แสดงดังตารางที่ 8 ตารางท่ี 8 เงอ่ื นไขสว่ นบคุ คลด้านการประสบความสำ� เร็จในการสอน: บทสัมภาษณ์ มุมมองหนว่ ยผลติ และพัฒนานกั ศกึ ษาครู มมุ มองนักศกึ ษาครู “...แน่นอนว่าในสัปดาห์สองสปั ดาหแ์ รกย่อมปวดหัวแน่นอน “ค่ะอยา่ งตอนทห่ี นทู ดลองสอนหนูต่ืนเต้นมาก หนสู ง่ แผน ถา้ เจอเด็กหลายประเภทนะครบั ฉะน้ันเราเองกค็ วรจะให้เวลา อาจารยน์ เิ ทศกอ่ น อาจารย์ใหแ้ ก้เยอะมาก ๆ ค่ะ แตก่ ไ็ ด้รบั กับเขาด้วยสปั ดาหแ์ รกคงไม่มีคำ� ว่า Perfect ต้องให้เวลากับเขา คำ� แนะนำ� ในการปรบั แผนทีด่ มี าก หนแู ก้แลว้ ส่งใหค้ รูพ่เี ลย้ี งดู ใหเ้ ขาค่อย ๆ ปรบั คอ่ ย ๆ จูนนะครบั ...ช่วงแรก ๆ ของการสอน เขาก็ไมไ่ ดใ้ หแ้ กอ้ ะไรมากคะ่ แตจ่ ะใหค้ �ำแนะนำ� แลว้ ก็ใหก้ ำ� ลังใจ ถา้ นักศกึ ษาเขาประสบความสำ� เร็จในการสอนนะ เขาจะได้ กอ่ นสอนค่ะ พอสอนเสรจ็ หนูมคี วามสุขมากเพราะ นักเรยี น บอกวา่ อยากเรียนกบั หนอู กี อยากเลน่ เกมท�ำกิจกรรมอีกค่ะ แนวทางของตวั เองและมคี วามสุขกับการเป็นครูเลย (ย้ิม) ก็รู้สกึ ภูมิใจ หายเหนอ่ื ยเลยคะ่ ...” (นักศึกษาครู 3) แตช่ ว่ งแรก ๆ ทัง้ ครูพเ่ี ลี้ยงและอาจารยน์ เิ ทศต้องช่วยกัน นะครับ...” (อาจารยน์ ิเทศ 4) 2.1.4 ความวติ กกงั วลตอ่ การออกฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู คอื อารมณท์ ไ่ี มพ่ งึ ประสงค์ เปน็ ความรสู้ กึ ทางลบ เปน็ ความรสู้ กึ กระวนกระวายและกงั วลใจตอ่ การออกฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู ในโรงเรยี น ซง่ึ ขอ้ มลู จากการสนทนากลมุ่ พบวา่ นกั ศกึ ษาครมู คี วามวติ กกงั วลทง้ั ดา้ นการควบคมุ ชน้ั เรยี น กลวั ว่าจะไมส่ ามารถควบคุมช้นั เรยี นได้ ไม่สามารถจงู ใจให้นกั เรยี นตง้ั ใจเรยี นได้ กังวลในการสอนและ การเขียนแผนไม่ทัน ซ่ึงครูในระดับชั้นประถมต้องสอนในหลายวิชา และสอนหลากหลายระดับชั้น ไม่สามารถแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ และยังกล้า ๆ กลัว ๆ ในการจัดการเรียนการสอน ค�ำอธิบาย แสดงดังตารางท่ี 9 ตารางท่ี 9 เงอื่ นไขสว่ นบคุ คลดา้ นความวติ กกงั วลตอ่ การออกฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี คร:ู บทสมั ภาษณ์ มมุ มองหนว่ ยผลติ และพฒั นานกั ศึกษาครู มุมมองนกั ศึกษาครู “...ค่ะกค็ ลา้ ย ๆ กันกบั อาจารย์นิเทศ 4 นะคะ คือ เรอื่ งเด็ก “...เด็กเขามคี วามแตกตา่ งกนั ค่ะในห้องเรยี น หนูกังวลเรอื่ ง ไม่สามารถคุมชนั้ เรยี นไดเ้ นอื่ งจากเดก็ ก็คือยังใหม่อยู่ใช่ไหมคะ การควบคุมช้ันเรยี นค่ะ กลัวเดก็ จะไม่ฟงั ไม่นง่ิ กลัวช้นั เรียน แล้วกก็ ารแก้ปญั หาเฉพาะหน้ายงั น้อยอยู่กย็ งั แบบประมาณวา่ เกิดความวนุ่ วาย...” (นักศึกษา 1) กล้า ๆ กลัว ๆ ในการทจ่ี ะจัดการเรยี นการสอน” “...หนกู ็กังวลไปหมดเลยคะ่ ...หนูเพิง่ ได้ตารางสอนมาจาก (อาจารยน์ เิ ทศ 3) โรงเรยี น ตอ้ งรับผดิ ชอบสอนหลายวิชาเลยค่ะ หนกู ็กลัวจะ เขียนแผนไม่ทนั ไหนต้องเตรยี มสอนอกี แล้วก็ยงั รูส้ ึกกงั วล ในการสอน ไม่ม่ันใจเลยคะ่ ... ” (นกั ศกึ ษา 9)
พฤตกิ รรมการจัดการเรียนรเู้ พอื่ ผู้เรียนในยคุ ดจิ ิทลั 287 อจั ฉราพรรณ กันสยุ ะ และคณะ 2.1.5 การปรบั ตวั ในชว่ งการฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครใู นโรงเรยี น คอื การทนี่ กั ศกึ ษา ครูไดป้ รบั เปล่ยี นบทบาทของการเปน็ ครใู หม่ ในสภาพแวดลอ้ มใหม่ และสังคมใหมภ่ ายในโรงเรยี น ซ่งึ จากการสนทนากลุ่ม พบว่า นักศึกษาครูต้องปรับตัวให้เข้าสังคมใหม่ ต้องรับผิดชอบงานในหลาย ๆ หน้าท่ีมากขึ้น ต้องพบสังคมใหม่ ๆ ในโรงเรียนทั้งผู้อ�ำนวยการโรงเรียน อาจารย์นิเทศสถานศึกษา ครูพี่เล้ียง ครูในสายชั้น นักเรียน รวมทั้งผู้ปกครอง เป็นต้น และเป็นการเปล่ียนแปลงที่รวดเร็วมาก อนั เกดิ จากนโยบายการเปดิ ปดิ อาเซยี นระหวา่ งมหาวทิ ยาลยั และโรงเรยี นไมต่ รงกนั จงึ สง่ ผลใหน้ กั ศกึ ษาครู ไมม่ ชี ว่ งเวลาเตรยี มความพรอ้ ม เพราะตอ้ งลงฝกึ ประสบการณแ์ ละถกู สง่ ตวั ไปยงั โรงเรยี นทนั ที คำ� อธบิ าย แสดงดังตารางที่ 10 ตารางที่ 10 เงื่อนไขส่วนบุคคลด้านการปรับตัวในช่วงการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูในโรงเรียน: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหน่วยผลิตและพฒั นานักศึกษาครู มมุ มองนักศึกษาครู - “...ด้วยการเปิดปิดของมอกับโรงเรยี นด้วย “…ต้องไปเจอกบั สังคมใหม่ ครพู เ่ี ล้ียง ครบั /คะ่ ทำ� ใหไ้ ม่มชี ว่ งเวลาได้พกั ไดร้ ีแลกซ์ ผอ. นักเรียนใหม่ ต้องตืน่ เช้ามากครบั เลย พอสอบปลายภาคเสรจ็ พวกผม/หนกู ็ เพราะบ้านผมอยหู่ า่ งจากโรงเรียนเกือบ ต้องไปโรงเรยี นแลว้ ถ้าเปน็ ไปไดก้ ็อยากให้ ยี่สิบโลได้ กลบั บา้ นเย็น ๆ คอื ผมตอ้ ง โรงเรียนกับมหาวิทยาลัยเปดิ ปดิ ตรงกนั คะ่ เปลี่ยนวถิ ชี วี ติ ใหม่หมดเลยกร็ ู้สึกกงั วล จะได้ไม่มีปัญหาตอนลงฝึกสอน พวกหนูก็ จะไดม้ เี วลาเตรยี มตัวบา้ ง เฮอ้ อออ!!!...” ครบั แตเ่ ดีย๋ วคงปรับตวั ได้ครบั ” (นกั ศกึ ษาทุกคน) (นักศึกษา 5) 2.2 เง่ือนไขด้านสภาพแวดล้อมและบุคคลใกล้ชิด เป็นเง่ือนไขสาเหตุจากสภาพแวดล้อม และบคุ คลใกลช้ ดิ ทมี่ อี ทิ ธพิ ลตอ่ นกั ศกึ ษาครใู นชว่ งการฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครใู นโรงเรยี น ประกอบ ด้วยเง่ือนไขทสี่ นบั สนนุ และเปน็ อุปสรรค ดังนี้ 2.2.1 กำ� ลงั ใจจากบคุ คลใกลช้ ดิ คอื การทนี่ กั ศกึ ษาครไู ดร้ บั กำ� ลงั ใจ และคำ� แนะนำ� จาก ครูพี่เลี้ยงและอาจารย์นิเทศ เพื่อนนักศึกษาครู ล้วนเป็นบุคคลที่มีความใกล้ชิดและมีอิทธิพลต่อ นกั ศกึ ษาครู ซงึ่ เปน็ เงอื่ นไขทชี่ ว่ ยเสรมิ สรา้ งพลงั ใจใหก้ บั นกั ศกึ ษาครใู นชว่ งการฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู ในโรงเรยี นคำ� อธบิ ายดงั ตารางท่ี 11 ตารางท่ี 11 เงื่อนไขดา้ นสภาพแวดลอ้ มและบุคคลใกลช้ ิดา้ นก�ำลงั ใจจากบุคคลใกลช้ ิด: บทสัมภาษณ์ มมุ มองหนว่ ยผลิตและพฒั นานักศกึ ษาครู มมุ มองนกั ศึกษาครู “ ...นักศกึ ษาน่าจะไวเ้ น้อื เช่ือใจหรอื ว่าจะสนิทใจหรือสบายใจ “...ก็อย่างในขณะท่สี อนถ้าเขาโอเคก็ต้องช่ืนชมเขาล่ะเนาะให้ ทจ่ี ะปรึกษาอาจารย์นิเทศมากกวา่ โดยเฉพาะเทอมแรก ดงั นั้น ก�ำลังใจเขาวา่ เขาสอนไดด้ ี แล้วก็ถ้าสอนพลาดกบ็ อกว่าหนเู สรมิ ตรงนี้อกี หน่อยนงึ หนูจะสอนดมี ากเลยก็จะต้องบอกลักษณะ ชว่ งแรกเราตอ้ งคอยใหก้ ำ� ลังใจ ให้ความมัน่ ใจว่าเขาทำ� ได้ แบบน้ไี ปเชิงบวก อยา่ ไปตติ รง ๆ พูดในเชิงบวก” (ครูพเี่ ลี้ยง 2) และจะผ่านไปได”้ (อาจารย์นิเทศ 3)
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 288 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 2.2.2 การให้การเสริมแรงทางบวก คือ การทนี่ กั ศึกษาครไู ดร้ ับสงิ่ เสริมแรงท่ที ำ� ใหเ้ กิด ความรสู้ ึกพึงพอใจ ก็จะส่งผลใหน้ กั ศกึ ษาครูแสดงพฤติกรรมนัน้ ๆ เพ่ิมมากข้ึน วิธกี ารให้การเสรมิ แรง มีหลายวิธีทั้งการเสริมแรงทางกาย และทางวาจา เช่น การใช้ถ้อยค�ำที่แสดงความรู้สึกที่ดี การกล่าว ชนื่ ชม ใหก้ ำ� ลงั ใจ หรอื เปน็ การสมั ผสั การแสดงออกผา่ นทางสหี นา้ ทา่ ทาง การยม้ิ หรอื พยกั หนา้ เปน็ ตน้ ซง่ึ จากผลการสมั ภาษณ์ พบวา่ คำ� พดู ของอาจารยน์ เิ ทศและครพู เี่ ลยี้ งเปน็ องคป์ ระกอบสำ� คญั ทจ่ี ะทำ� ให้ นกั ศกึ ษาครเู กดิ ความเชอ่ื มนั่ ครพู เี่ ลย้ี งตอ้ งสรา้ งบรรยากาศทไ่ี มเ่ ครยี ด คอยใหก้ ำ� ลงั ใจ ตอ้ งใหก้ ารเสรมิ แรง ชี้แนะในลักษณะเชงิ บวก ค�ำอธิบายดงั ตารางท่ี 12 ตารางที่ 12 เงอื่ นไขดา้ นสภาพแวดลอ้ มและบคุ คลใกลช้ ดิ ดา้ นการใหก้ ารเสรมิ แรงทางบวก: บทสมั ภาษณ์ มุมมองหน่วยผลติ และพัฒนานกั ศกึ ษาครู มุมมองจากกลมุ่ ผู้ใช้นกั ศกึ ษาครู “...เวลาลงไปนเิ ทศตอ้ งใหก้ ำ� ลังใจตอ้ งเสรมิ แรงบา้ ง ถา้ ดหุ รอื “...คำ� พดู ของครูพเี่ ลี้ยงนเ่ี ป็นองค์ประกอบสำ� คญั ทีจ่ ะทำ� ใหเ้ ขา ตำ� หนิ นกั ศกึ ษาเขาจะเกรง็ ประหม่า ไม่มั่นใจ แล้วจะเกิด ความร้สู กึ ลบต่อการนิเทศได้ ตอ้ งมวี ิธกี ารพดู การสื่อสารทีท่ �ำให้ รู้สกึ เกดิ ความเชื่อมนั่ ใช่ ๆ ตอ้ งชี้แนะในลกั ษณะเชิงบวก” (ครพู ่เี ล้ียงทกุ คน) เขาอยากจะพฒั นาตวั เอง” (อาจารยน์ ิเทศ 1) 2.2.3 ความแตกตา่ งของนกั เรยี นในชน้ั เรียน คอื คณุ ลักษณะของผ้เู รียนแต่ละคนท่ีมี ความแตกตา่ งกนั ทง้ั ทางดา้ นรา่ งกาย ดา้ นอารมณ์ ด้านสงั คม ดา้ นสตปิ ัญญา และดา้ นบคุ ลิกภาพอืน่ ๆ ซง่ึ ความแตกตา่ งเหลา่ นล้ี ว้ นสง่ ผลตอ่ การเรยี นรขู้ องผเู้ รยี นในชนั้ เรยี นทง้ั โดยตรงและโดยออ้ ม จงึ ทำ� ให้ ผู้เรียนมีความสามารถและพัฒนาการท่ีแตกต่างกันออกไป ซึ่งส่งผลต่อการจัดการเรียนการสอนของ ครูผู้สอนเช่นกัน จากผลการสมั ภาษณ์ พบว่า ความแตกต่างของนกั เรยี นในชั้นเรียนเปน็ เง่ือนไขท่ีเปน็ อุปสรรคส�ำหรับการออกแบบการจัดการเรียนรู้ส�ำหรับนักศึกษาครูที่มีประสบการณ์สอนไม่มากนัก ค�ำอธิบายดงั ตารางท่ี 13 ตารางท่ี 13 เงอ่ื นไขด้านสภาพแวดล้อมและบคุ คลใกลช้ ดิ ด้านความแตกตา่ งของนกั เรียนในช้นั เรียน: บทสมั ภาษณ์ มุมมองหน่วยผลิตและพัฒนานกั ศกึ ษาครู มมุ มองจากกลุ่มผใู้ ชน้ กั ศกึ ษาครู “...คือเวลานกั ศึกษาเขาออกไปฝกึ ประสบการณ์เนย่ี คอื เขาตอ้ ง “...เด็กเขามีความแตกตา่ งกัน...บางครั้งเราสอนแลว้ เดก็ ไมเ่ ขา้ ใจ เตรยี มรบั มอื พวกนีด้ ้วยนะ เพราะในชั้นเรียนเดก็ เขาจะมคี วาม แล้วเดก็ ส่วนใหญ่ท่เี ราเจอกค็ ือไมก่ ลา้ ถามจะเก็บความสงสยั น้นั แตกต่างกนั ต้องวิเคราะหแ์ ละรจู้ กั เด็กในช้นั เรียนของเรากอ่ น ไวใ้ นใจคอื จะไมถ่ ามเรา ...ในการจดั กจิ กรรมก็คอื อยากให้เดก็ จึงคอ่ ยหาเทคนิควธิ กี ารสอน...เขาประสบการณย์ งั ไมม่ ากนัก สามารถเขา้ รว่ มกิจกรรมกบั เราไดอ้ ย่างสนุกสนาน ท�ำให้ หลายคนกจ็ ะกงั วลเรื่องความตา่ งของนกั เรยี นในชั้นเรียน ออกแบบกจิ กรรมลำ� บากมาก” (นักศึกษา 1) ซง่ึ พวกนี้มนั เป็นทกั ษะและเทคนิคทีเ่ ขาตอ้ งฝกึ ฝน...” (ครูพ่ีเลีย้ ง 1)
พฤตกิ รรมการจัดการเรยี นรูเ้ พื่อผเู้ รียนในยุคดิจิทัล 289 อัจฉราพรรณ กนั สยุ ะ และคณะ 2.2.4 ภาระงานของโรงเรียน คือ งานในหน้าที่ของครูในโรงเรียนท่ีนักศึกษาครูได้รับ มอบหมายนอกเหนือจากการสอน เช่น การพัฒนาหลักสูตร งานวัดผลการศึกษา งานธุรการ งาน- ใหค้ ำ� ปรกึ ษา หรอื จดั กจิ กรรมเสรมิ หลกั สตู รตา่ ง ๆ รวมทงั้ โครงการพฒั นาคณุ ลกั ษณะผเู้ รยี นดา้ นตา่ ง ๆ และงานอื่น ๆ ตามท่ีได้รับมอบหมายจากทางโรงเรียน ซึ่งจากผลการสัมภาษณ์ พบว่า นักศึกษาครู ทุกคนมคี วามกงั วลเกย่ี วกบั ภาระงานของโรงเรยี นอน่ื ๆ ทจี่ ะไดร้ บั มอบหมาย และกงั วลจะมผี ลกระทบ ตอ่ ประสทิ ธภิ าพของการสอน รวมทงั้ งานในสว่ นทต่ี อ้ งจดั ทำ� สง่ คณะ เชน่ รายงาน Case Study โครงการ พฒั นาผู้เรียน และงานสัมมนาทีจ่ ะได้รบั มอบหมายในทกุ ๆ เดือน เปน็ ตน้ ค�ำอธิบายดงั ตารางท่ี 14 ตารางที่ 14 เงอ่ื นไขดา้ นสภาพแวดลอ้ มและบคุ คลใกลช้ ิด: บทสมั ภาษณ์ มุมมองหน่วยผลติ และพฒั นานักศกึ ษาครู มุมมองจากกลุม่ ผ้ใู ชน้ กั ศึกษาครู “โรงเรยี นหนเู พิ่งมคี รูเกษยี ณอายุไป - “…กังวลครบั /คะ่ งานท่ีโรงเรียนเยอะมาก 1 คน ครภู าษาอังกฤษสอบผอ.ได้ กลัวจะไมม่ ีเวลาเตรยี มสอน ไหนจะส่งงาน เพงิ่ เรยี กไป 1 คน ทำ� ให้ครูขาดค่ะ ถ้า หนูไปต้องไปเป็นครปู ระจ�ำชัน้ ดว้ ยคะ่ ฝ่ายฝึกอกี ” (นักศกึ ษาทกุ คน) (สหี นา้ กงั วล)” (นกั ศึกษาครู 10) “...อยา่ งหนคู รูพ่เี ล้ียงบอกว่าจะให้หนชู ว่ ย ทำ� สหกรณ์โรงเรยี นดว้ ยค่ะ...หนกู ็กังวลค่ะ วา่ เขียนแผน เตรยี มสอนไม่ทนั ... ” (นกั ศกึ ษาครู 5) สรุปผลการวิเคราะห์เงื่อนไขของพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้เพ่ือผู้เรียนในยุคดิจิทัลของ นกั ศกึ ษาครยู คุ ใหม่ ประกอบดว้ ย 1) เงอ่ื นไขดา้ นตวั บคุ คลทส่ี นบั สนนุ ใหน้ กั ศกึ ษาครปู ระสบความสำ� เรจ็ คอื (1.1) การมีความเชื่อมัน่ ในตนเอง (1.2) มีการรบั รคู้ วามสามารถของตนเอง และ (1.3) การไดร้ บั ประสบการณ์ความสำ� เร็จในการสอน นอกจากน้ี เงอื่ นไขด้านตวั บุคคลท่เี ปน็ อปุ สรรค คอื (1.1) ความ วิตกกังวลต่อการออกฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู และ (1.2) การปรับตัวในช่วงการฝึกประสบการณ์ วชิ าชพี ครใู นโรงเรยี น และ 2) เงอ่ื นไขสำ� คญั ดา้ นสภาพแวดลอ้ มและบคุ คลใกลช้ ดิ ทเี่ ปน็ เงอ่ื นไขสนบั สนนุ คือ (2.1) ก�ำลังใจจากบุคคลใกล้ชิด และ (2.2) การเสริมแรงทางบวกจากบุคคลใกล้ชิด นอกจากนี้ เง่อื นไขทเ่ี ปน็ อปุ สรรค คอื (2.1) ความแตกต่างของนกั เรียนในชั้นเรียน (2.2) ภาระงานของโรงเรียน สรุปดังรูปที่ 3
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 290 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 1) กาลงั ใจจากบคุ คล 2) การเสรมิ แรง 1)การมคี วามเชื่อม่นั 2) มกี ารรบั รู้ 3) การประสบ ใกล้ชิด ทางบวก ในตนเอง ความสามารถของ ความสาเร็จในการสอน ตนเอง สนบั สนนุ สนับสนนุ ดา้ นสภาพแวดล้อม เงือ่ นไขของพฤตกิ รรม ดา้ นตวั บคุ คล และบุคคลใกล้ชดิ การจดั การเรยี นร้เู พือ่ ผู้เรยี นในยคุ ดจิ ิทลั อปุ สรรค อปุ สรรค 1) ความแตกตา่ งของนกั เรยี น 2) ภาระงานของโรงเรียน 1) ความวติ กกังวลตอ่ การออก 2) การปรบั ตวั ในชว่ งการ ในช้นั เรียน ฝกึ ฯ ฝึกฯ รูปที่ 3 เงอื่ นไขพฤติกรรมการจดั การเรียนรู้เพอื่ ผ้เู รียนในยุคดจิ ิทัลของนักศึกษาครูยคุ ใหม่ อภิปรายผล อภิปรายผลการวิจยั ในประเดน็ 2 ส่วน ดงั น้ี ส่วนที่ 1 องคป์ ระกอบพฤตกิ รรมการจดั การเรียนรู้เพือ่ ผู้เรียนในยุคดจิ ทิ ลั ของนักศึกษาครู ยุคใหม่ จดั เปน็ พฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรทู้ ชี่ ว่ ยใหผ้ เู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั เกดิ การเรยี นรตู้ ามวตั ถปุ ระสงค์ ทก่ี ำ� หนด ประกอบด้วย 1) มีการวางแผนการจัดการเรียนรกู้ ่อนสอน มีการวิเคราะหผ์ ู้เรียนก่อนสอน สามารถวางแผนการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับลักษณะการเรียนรู้ และความต้องการของผู้เรียน สอดคล้องกับงานวิจัยของ Khlib-ngoen (2013) ซ่ึงได้ศึกษาคุณลักษณะความเป็นครูของนักศึกษา ฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูยุคใหม่ ต้องมีการวางแผนและการเตรียมความพร้อมในการจัดการเรียน การสอน 2) มีวิธีการจัดการเรียนรู้และวิธีการถ่ายทอดท่ีเหมาะสมกับธรรมชาติของผู้เรียน ปรับจาก การสอนไปสกู่ ารจดั การเรยี นรเู้ ชงิ รกุ คอยเปน็ ผอู้ ำ� นวยความสะดวกใหผ้ เู้ รยี นสรา้ งองคค์ วามรดู้ ว้ ยตนเอง สอดคลอ้ งกบั Phanit (2012) ไดก้ ลา่ วว่า ครูยุคใหม่ต้องท�ำหน้าท่เี ป็นผูฝ้ กึ หรือเป็นโคช้ (Coach) เป็น ผชู้ ว่ ยแนะ ปรบั จากการสอนไปสกู่ ารจดั การเรยี นรเู้ ชงิ รกุ ดว้ ยการทำ� งานและเรยี นรเู้ ปน็ ทมี แลกเปลย่ี น เรียนรู้กบั เพือ่ นครทู ี่เรียกว่า PLC (Chalarux, 2015) 3) การสรา้ งบรรยากาศในชั้นเรียนท่ีเออ้ื ต่อการ เรยี นรู้ จดั กจิ กรรมทสี่ นบั สนนุ สง่ เสรมิ การเรยี น สรา้ งสง่ิ แวดลอ้ มดจิ ทิ ลั เพอื่ การเรยี นรู้ และใชเ้ ทคโนโลยี ดิจิทัลมาช่วยสรา้ งบรรยากาศในการเรยี นรู้ สอดคลอ้ งกบั แนวคดิ ของ Laohajaratsang (n.d.) ซ่ึงได้ เสนอทักษะที่จ�ำเป็นส�ำหรับครูไทยในมิติของเทคโนโลยีว่า ครูต้องมีทักษะในการใช้เทคโนโลยีเข้ามา ช่วยในการจัดการเรียนการสอน ครูต้องมีทักษะการสื่อสารที่ดี โดยสามารถจัดกิจกรรมให้เชื่อมโยง ระหวา่ งผเู้ รยี นกบั โลกชวี ติ จรงิ ได้ และมที กั ษะการใชเ้ ทคโนโลยซี งึ่ เปน็ ทกั ษะทม่ี คี วามจำ� เปน็ สำ� หรบั ครู
พฤตกิ รรมการจดั การเรียนรูเ้ พอ่ื ผูเ้ รยี นในยุคดจิ ิทลั 291 อจั ฉราพรรณ กันสุยะ และคณะ เพ่อื ทนั ตอ่ การเปล่ียนแปลงการเรยี นรู้ของผเู้ รียน (Sinlarat, 2011) และ 4) มกี ารวดั และประเมินผล ที่หลากหลายและเหมาะสม เนน้ ดูการพัฒนาของผู้เรยี นอยา่ งต่อเน่ืองตลอดการเรียนการสอน เพอ่ื ให้ เกดิ ความกา้ วหน้าทางการเรยี นรู้ และ 5) มที ักษะการใหข้ ้อมูลปอ้ นกลบั เพอ่ื กระตนุ้ การเรียนรู้ ทั้งน้ี สอดคลอ้ งกบั Gerdruang (2017) ไดเ้ สนอวา่ ครคู วรมงุ่ การวดั ผลและการประเมนิ ผลเพอื่ ดกู ารพฒั นา มากกว่าการวัดผลสัมฤทธ์ิ ซึ่งสอดคล้องกับ Phanit (2012) ได้เสนอว่าบทบาทและลักษณะของครู ในศตวรรษท่ี 21 คอื ครตู อ้ ง “เปลยี่ นวธิ คี ดิ และปรบั วธิ สี อน” โดยเนน้ ใหน้ กั เรยี นตอ้ งเรยี นแบบใหร้ จู้ รงิ เนน้ การลงมอื ปฏบิ ัติ เรยี นเพือ่ ไปสกู่ ารเรยี นเพือ่ ค้นหาศกั ยภาพของผูเ้ รยี น รวมทัง้ เปน็ นักประเมินเพื่อ พฒั นา มกี ารใหผ้ ลการเรยี นรู้ป้อนกลบั แกผ่ ู้เรยี น และเมอ่ื จดั กิจกรรมการเรียนร้แู ล้วตอ้ งมกี ารวดั และ ประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียนว่ามีผลการเรียนรู้ในระดับใด เพื่อน�ำผลมาส่งเสริมความสามารถและ พฒั นาการต่าง ๆ ของผเู้ รยี น (Wiangwalai, 2013) สว่ นท่ี 2 เงอื่ นไขพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรเู้ พอื่ ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั ของนกั ศกึ ษาครยู คุ ใหม่ ผู้วิจัยน�ำเสนอผลการอภิปรายโดยจ�ำแนกเป็น 2 เง่ือนไขหลัก คือ เง่ือนไขส่วนบุคคล และ เง่ือนไขด้านสภาพแวดล้อมและบุคคลใกล้ชิด ซึ่งในแต่ละด้านประกอบด้วยเงื่อนไขที่เป็นตัวสนับสนุน และเปน็ อปุ สรรคต่อพฤติกรรมการจดั การเรยี นร้ขู องนักศึกษาครู ผลการอภปิ รายปรากฏดังนี้ (1) เง่ือนไขภายในตัวบุคคลที่สนับสนุนพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของนักศึกษาครู ได้แก่ 1) การมคี วามเชื่อมน่ั ในตนเอง 2) มีการรับร้คู วามสามารถของตนเอง และ 3) การไดร้ บั ประสบการณ์ ความสำ� เรจ็ ในการสอน ทงั้ นี้ การทน่ี กั ศกึ ษาครมู กี ารเตรยี มความพรอ้ มทด่ี ี มคี วามมน่ั ใจ กลา้ แสดงออก ในการจัดการเรยี นรู้ นอกจากนี้ การได้รบั ประสบการณ์ความส�ำเร็จในการสอน ไดร้ ับการยอมรับจาก บุคคลใกล้ชิด ได้แก่ ครูพ่ีเล้ียง อาจารย์นิเทศ นักเรียนที่ตนสอน ซึ่งหากนักศึกษาครูรับรู้ว่าตนเองมี ความสามารถนน้ั จะไมย่ อมแพอ้ ะไรงา่ ย ๆ แตจ่ ะพยายามทำ� งานตา่ ง ๆ เพอื่ ใหบ้ รรลถุ งึ เปา้ หมายทตี่ อ้ งการ ซึ่งก่อให้เกิดความมั่นใจในความสามารถของตนเอง จะส่งผลให้นักศึกษาครูรู้สึกอ่ิมเอม ภาคภูมิใจ ในตนเอง มีพลังใจในการพัฒนาตนเองต่อไป ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดทฤษฎีของ Bandura (1986) เช่ือว่า การรับรู้ความสามารถของตนเองน้ัน มีผลต่อการกระท�ำของบุคคล ดังนั้น ส่ิงท่ีจะก�ำหนด ประสทิ ธภิ าพของการแสดงออก คนทร่ี บั รวู้ า่ ตนเองมคี วามสามารถ จะมคี วามอดทน อตุ สาหะ ไมท่ อ้ ถอย และจะประสบความส�ำเร็จในที่สุด โดยเสนอว่าการใช้ค�ำพูดชักจูงร่วมกับการได้รับประสบการณ์ที่ ประสบความสำ� เรจ็ ยอ่ มใหผ้ ลดใี นการพฒั นาการรบั รคู้ วามสามารถของตน สอดคลอ้ งกบั Tschannen- Moran and Hoy (2001) ได้เสนอว่า การรับรู้ความสามารถในตนเองของครูมีผลต่อพฤติกรรม การเรียนรู้ของนักเรียน และเป็นหน่ึงในปัจจัยที่ส�ำคัญที่สุดในการก�ำหนดการสอนในช้ันเรียน (Jongjaisurathum, 2016) สอดคล้องกบั ผลงานวจิ ยั ของ Çakmak (2011) ทำ� การศกึ ษาความคิดเหน็ เกี่ยวกับรูปแบบการสอนในอนาคตของสไตล์การสอนของอาจารย์ ตามมุมมองของนักศึกษา พบว่า หนึ่งในลักษณะของครูท่ีประสบความส�ำเร็จ ไดแ้ ก่ การรบั รู้ความสามารถของตนเอง (Self-Efficacy) ซง่ึ คณุ ลักษณะเหลา่ นส้ี ่งผลเชงิ บวกต่อประสิทธิภาพของครู
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 292 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 (2) เง่ือนไขภายในส่วนบุคคลท่ีเป็นอุปสรรคต่อพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของนักศึกษาครู ได้แก่ 1) ความวิตกกังวลต่อการออกฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู และ 2) การปรับตัวในช่วงการฝึก ประสบการณ์วิชาชีพครูในโรงเรยี น ท้งั น้ี อาจเกดิ จากการปรับตวั กบั สภาพแวดลอ้ มใหม่ บทบาทใหม่ ทไ่ี มค่ นุ้ ชนิ ซง่ึ อาจสง่ ผลใหเ้ กดิ ความวติ กกงั วลตอ่ การออกฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครแู ละอาจสง่ ผลตอ่ พฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรขู้ องนักศกึ ษาครใู หมไ่ ด้ สอดคลอ้ งกบั ผลงานวจิ ัยของ Soithong (2000) ซ่ึงพบว่าความวิตกกังวลในการสอน มีความสัมพันธ์เชิงผกผันกับสมรรถภาพด้านการสอนภาษาไทย ของนกั ศกึ ษาฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี ครู สถาบนั ราชภฏั กรงุ เทพมหานคร และสอดคลอ้ งกบั ผลงานวจิ ยั ของ Bundasak, Chaowiang, and Jangasem (2017) พบว่า ปจั จยั ภายนอก ไดแ้ ก่ การจัดการเรยี น การสอน สภาพแวดลอ้ ม เชน่ ส่งิ สนบั สนุนการเรยี นรู้ กลุ่มเพอ่ื น และลักษณะอาจารย์ บุคลกิ ภาพของ อาจารยท์ เี่ ปน็ กันเอง ไม่กดดันนักศึกษา จะทำ� ใหน้ ักศกึ ษามคี วามสุข นอกจากนี้ ลกั ษณะของอาจารย์ ทเ่ี ขา้ ใจธรรมชาตนิ ักศกึ ษา รกั และเอาใจใส่นกั ศกึ ษา จะส่งผลให้นักศกึ ษาสามารถปรบั ตัวและด�ำเนิน กจิ กรรมไปไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ (3) เงอื่ นไขด้านสภาพแวดล้อมและบคุ คลใกล้ชดิ ท่สี นบั สนนุ พฤตกิ รรมการจัดการเรยี นร้ขู อง นกั ศกึ ษาครู ไดแ้ ก่ 1) ก�ำลังใจจากบุคคลใกลช้ ิด 2) การให้การเสรมิ แรงทางบวก ทง้ั น้ี อาจเน่ืองจาก นักศึกษาครูเมื่อได้รับก�ำลังใจ รวมท้ังค�ำแนะน�ำจากครูพี่เลี้ยงและอาจารย์นิเทศ เพื่อนนักศึกษาครู ช่วยเสริมสร้างพลังใจให้กับนักศึกษาครูในช่วงการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูในโรงเรียน นอกจากน้ี การได้รับการเสริมแรงทางบวก ช่วยให้นักศึกษาครูให้เกิดความรู้สึกพึงพอใจ ส่งผลให้นักศึกษาครู แสดงพฤติกรรมนั้น ๆ เพิ่มมากข้ึน เช่น ถ้อยค�ำท่ีแสดงความรู้สึกที่ดี การกล่าวช่ืนชม ให้ก�ำลังใจ สอดคลอ้ งกบั ผลงานวจิ ยั ของ Wongtakom (2018) พบวา่ การใหร้ างวลั ในการเสรมิ แรงทางบวกชว่ ยพฒั นา ความมัน่ ใจในของนักศึกษา สอดคล้องกบั Lamsupasit (2015) ท่ีกลา่ ววา่ ตวั เสรมิ แรงทีเ่ ป็นคำ� พูด ส่ิงของหรือคะแนนจะท�ำให้นักศึกษามีพฤติกรรมที่มีความถี่เพิ่มข้ึนหรือลดลงได้ และสอดคล้องกับ แนวคดิ ของการเสรมิ ตอ่ การเรยี นรขู้ อง Vygotsky (1978) ทก่ี ลา่ ววา่ การชว่ ยใหผ้ เู้ รยี นไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื และทำ� งานภายใตพ้ นื้ ทร่ี อยตอ่ พฒั นาการของตนเอง การไดร้ บั การสนบั สนนุ การเรยี นรจู้ ากการชว่ ยเหลอื ของผสู้ อนหรอื ผทู้ มี่ ศี กั ยภาพทสี่ งู กวา่ จะชว่ ยใหผ้ เู้ รยี นทำ� งานใหส้ ำ� เรจ็ จนเกดิ ความมน่ั ใจและสามารถ กระทำ� ได้ด้วยตนเอง (Seehanat, 2016; Taewattana, Chetchareonrak, & Wiriyanon, 2012) (4) เงอื่ นไขดา้ นสภาพแวดลอ้ มและบคุ คลใกลช้ ดิ ทเ่ี ปน็ อปุ สรรคตอ่ พฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรู้ ของนักศกึ ษาครู ไดแ้ ก่ 1) ความแตกตา่ งของนกั เรยี นในช้นั เรยี น และ 2) ภาระงานของโรงเรียน ทง้ั น้ี อาจเนอื่ งจากนกั ศกึ ษาครู กำ� ลงั กา้ วสกู่ ารเปลย่ี นบทบาทของการเปน็ ครใู หมใ่ นโรงเรยี น ตอ้ งปฏบิ ตั งิ าน ทงั้ งานสอน งานดแู ลนักเรยี น และงานครูอื่น ๆ โดยอุปสรรคท่ีเป็นข้อกังวลของนักศึกษาครใู หม่ คอื ชนั้ เรยี นทีน่ ักเรยี นมคี วามแตกต่างกัน สง่ ผลต่อการควบคมุ ช้ันเรยี น และการจดั การเรยี นรขู้ องครใู หม่ ทยี่ งั ไมส่ ามารถหาเทคนคิ วธิ กี ารจดั การชนั้ เรยี นไดด้ นี กั รวมทง้ั ภาระงานทถี่ กู มอบหมายจากทางโรงเรยี น ทนี่ อกเหนอื จากการสอน ยงั ตอ้ งรบั ผดิ ชอบงานอน่ื ๆ ของโรงเรยี น เชน่ งานโครงการตา่ ง ๆ งานวชิ าการ โรงเรียน กิจกรรมนักเรียน ค่ายติวสอบ รวมท้ังโครงการพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนด้านต่าง ๆ และ
พฤติกรรมการจดั การเรียนรเู้ พ่ือผ้เู รยี นในยคุ ดิจิทลั 293 อจั ฉราพรรณ กันสุยะ และคณะ งานอื่น ๆ เปน็ ต้น อาจเปน็ อปุ สรรคตอ่ การจดั การเรียนรขู้ องนักศกึ ษาครซู ่งึ อย่ใู นบทบาทของการเป็น ครูใหม่ ดังผลงานวิจัยของ Aiemyeesoon (2011) พบว่า ปัญหาอันดับแรกของการฝึกประสบการณ์ วชิ าชพี ครู คอื ปญั หาดา้ นตวั นกั เรยี น และกจิ กรรมของโรงเรยี นมากเกนิ ไปทำ� ใหไ้ มม่ เี วลาในการเตรยี ม การสอน สอดคลอ้ งกบั ผลงานวจิ ยั ของ Faikhamta and Roadrangka (2000) พบวา่ กิจกรรมของ โรงเรียนเป็นอุปสรรคในการสอนโดยมีค่าเฉลี่ยสูงสุดเม่ือเทียบกับด้านอื่น ๆ นอกจากนี้ Faikhamta (2010) ไดส้ งั เคราะหง์ านวจิ ยั ซงึ่ ไดเ้ สนอแนวทางใหมใ่ นการดำ� เนนิ การฝกึ ประสบการณว์ ชิ าชพี สรปุ ไดว้ า่ การฝกึ สอนจะประสบความส�ำเร็จมากนอ้ ยเพียงใดขึน้ อยกู่ บั โรงเรียนฝึกประสบการณว์ ิชาชีพ สถาบนั ผลิตครูควรร่วมมือกับโรงเรียน โดยควรจัดให้มีผู้ประสานงานในโรงเรียน เพื่อท�ำหน้าที่ประสานงาน ระหว่างโรงเรียนกับสถาบนั การผลติ ครู ขอ้ เสนอแนะ ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวจิ ยั ไปใช้ 1. ในข้ันตอนของการพัฒนานักศึกษาครู ควรให้ความส�ำคัญกับการเปล่ียนวิธีคิด เปล่ียน ความเชื่อในแบบเดิมกอ่ น ซง่ึ จะส่งผลตอ่ การปรบั เปลี่ยนพฤตกิ รรมการจดั การเรียนรูข้ องนักศกึ ษาครู ไดอ้ ยา่ งคงทนและมปี ระสทิ ธิภาพ 2. จากขอ้ ค้นพบของเง่ือนไขของการมพี ฤติกรรมการจัดการเรยี นรเู้ พือ่ ผู้เรียนในยุคดจิ ิทลั ใน ขนั้ ตอนของการพัฒนานักศึกษาครู ต้องอาศยั ความรว่ มมือกบั บคุ คลใกลช้ ดิ ทม่ี อี ิทธิพลตอ่ นกั ศึกษาครู ในแต่ละช่วงเวลา เช่น ครูพ่ีเลี้ยง อาจารย์นิเทศ โดยเฉพาะการสร้างบรรยากาศในการนิเทศแบบ กลั ยาณมิตร การใหค้ ำ� ชี้แนะในเชิงบวก ข้อเสนอแนะในการวจิ ัยทำ� ครง้ั ต่อไป 1. ควรใชม้ มุ มองทางพฤตกิ รรมศาสตรม์ าทำ� การศกึ ษาและพฒั นาพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรู้ เพอ่ื ผเู้ รยี นในยคุ ดจิ ทิ ลั ของนกั ศกึ ษาครู และออกแบบการวจิ ยั โดยใชร้ ปู แบบการศกึ ษาแบบผสมผสานวธิ ี ท้งั เชงิ คุณภาพและเชิงปริมาณ เพ่อื ไดอ้ งค์ความรทู้ ม่ี คี วามชดั เจนในทุกมิติ และลุ่มลกึ มากข้ึน 2. ควรมกี ารวจิ ยั และพฒั นารปู แบบ หรอื พฒั นาหลกั สตู รฝกึ อบรม หรอื โปรแกรมเสรมิ หลกั สตู ร ในการพัฒนานกั ศึกษาครูยคุ ใหมท่ ีค่ ำ� นึงถงึ ความแตกตา่ งระหว่างบุคคลของนักศกึ ษาครู เอกสารอ้างองิ Aiemyeesoon, P. (2011). Problems and guided development in professional experience training of teacher students from faculty of Arts Education Bunditpatanasilpa Institute. In National academic conference the 1st Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi. Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi, Phra Nakhon Si Ayutthaya. [in Thai] Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 294 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 Bundasak, T., Chaowiang, K., & Jangasem, N. (2017). Happily learning among nursing students. Journal of MCU Peace Studies, 5(1), 358-368. [in Thai] Cakmak, M. (2011). What are prospective teachers ‘opinions about their instructors’ teaching styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 1960-1964. Chalarux, N. (2015). The teacher’s role and instruction in the 21st century. Journal of FEU Academic Review, 9(1), 64-71. [in Thai] Chutabhakdikul, N. (2015). Digital generation. Encyclopedia of Education, 50(2558), 79-83. [in Thai] Creswell, J. W. (2015). A concise introduction to mixed method research. Thousand Oaks, CA: Sage. Faikhamta, C. (2010). The study of professional training experiences for pre-service science teachers in five years program according to learning reform. Bangkok: Office of the Higher Education Commission and The Thailand Research Fund. [in Thai] Faikhamta, C., & Roadrangka, V. (2000). Problems in professional experience training of student teachers in the project for the promotion of science and mathematics talented teachers (PSMT). Songklanakarin Journal of Social Sciences and Humanities, 11(2), 151-163. [in Thai] Gerdruang, A. (2017). Empowering learning in the 21st century for Thailand society in the digital age. Journal of Lampang Rajabhat University, 6(1), 173-174. [in Thai] Jongjaisurathum, S. (2016). Mixed methods research of multilevel causal factors of self-regulated learning of mathematics influencing mathematics achievement of mathayomsuksa 3 students (Doctoral dissertation). Srinakharinwirot University, Bangkok. [in Thai] Khlib-ngoen, W. (2013). The development of a mentoring social media technology blended model for pre-service teachers professional experience practices (Doctoral dissertation). Silpakorn University, Nakhon Pathom. [in Thai] Lamsupasit, S. (2015). Theory and behavior modification techniques. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai] Laohajaratsang, T. (n.d.). Learning in the next era: the form and future technology. Retrieved form http://thanompo.edu.cmu.ac.th/load/journal/50-51/Cteachers. pdf [in Thai] Phanit, W. (2012). Learning path for students in the 21st century. Bangkok: Sodsri- Saridwongso Foundation. [in Thai] __________. (2015). Transformative learning. Bangkok: Siam Commercial Foundation. [in Thai]
พฤตกิ รรมการจัดการเรยี นรเู้ พื่อผเู้ รียนในยคุ ดจิ ิทลั 295 อจั ฉราพรรณ กนั สุยะ และคณะ Seehanat, J. (2016). The development of creative writing ability for primary education 6 students based on scaffolding with motivation of thinking question and mind mapping methods (Master’s thesis). Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Pathum Thani. [in Thai] Sinlarat, P. (2011). Sattasila Seven new educational perspectives and seven out-of- the-box instruction. Bangkok: Dhurakij Pundit University. [in Thai] Soithong, S. (2000). Relationships among knowledge of Thai language of student teachers in Rajabhat Institutes, Bangkok metropolis (Master’s thesis). Chulalongkorn University, Bangkok. [in Thai] Taewattana, T., Chetchareonrak, S., & Wiriyanon, T. (2012). Scaffolding theory for learner support in an online learning. Journal of Industrial Education, 6(1), 1-11. [in Thai] Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805. Vanichatanavorachai, S. (2015). Differentiated instruction. Journal of Education, Silapakorn University, 13(2), 65-75. [in Thai] Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The developmental of higher psychological process. Cambridge, MA: Harvard University Press. Wiangwalai, S. (2013). Learning management. Bangkok: Odeon Store. [in Thai] Wongtakom, S. (2018). Developing of early childhood education students’ confidence in the presentation by giving award for positive reinforcement teaching technique. CMU Journal of Education, 3(1), 42-58. [in Thai] Wongyai, N. (2017). A guide to developing digital Literacy skills of digital native. Journal of Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Science, and Arts), 10(2), 1630-1642. [in Thai]
บทควา มวิจยั องคป์ ระกอบตวั บง่ ชแ้ี ละแนวทางการพฒั นาความสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นา ผเู้ รียน สำ� หรับสถานศึกษาข้นั พ้นื ฐานในจังหวัดชายแดนภาคใต้ iFCnoocSmuopsuionthngeeornnntSsB,tuoIndrddeiencrattPDorerosvv,eianloncpdemsaeGnutidfoerliBnaesitcoESduucccaetisosnImalpInrostviteumtioennst รัชนี ทองเงิน1*, รพพี รรณ สุวรรณณฐั โชต1ิ , วัน เดชพิชยั 1, และ แสงอรณุ อสิ ระมาลัย2, Ratchanee Tong-ngern1*, Rapeepun Suwannatachote1, Wan Dechpichai1, and Sangarun Isaramalai2 Abstract The objectives of this study were to analyze components and indicators of a focused point achievement of student development and to develop a guideline for applying the components and indicators to improve the quality of students in basic education schools in Southern border provinces.The guideline consists of 13 components and 72 indicators including school atmosphere (8 indicators); leadership of school administrators (9 indicators); teaching quality (8 indicators); teacher leaning management (7 indicators); ’executive’s determination (7 indicators); achievement motivation of teachers (4 indicators); participatory management (6 indicators); interactions between non-academic personnel, 1สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110, 2สาขาวิชาการพยาบาล เวชปฏิบัติชุมชน มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110 1Educational Administration, Hatyai University, Hatyai District, Songkhla Province 90110, 2Community Nurse Practitioner, Prince of Songkla University, Hatyai District, Songkla Province 90110 *ผู้ให้การตดิ ตอ่ (Corresponding e-mail: [email protected]) รบั บทความวนั ที่ 6 ตลุ าคม 2562 แก้ไขวันท่ี 14 ธนั วาคม 2562 รับลงตพี มิ พ์วันที่ 25 ธันวาคม 2562 Hatyai Academic Journal 18(2): 297-317
วารสารหาดใหญ่วชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 298 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 teachers, and students (5 indicators); parent participation (4 indicators); teacher performance (5 indicators); Increasing teacher knowledge (3 indicators); school environment (3 indicators); and knowledge improvement of teachers (3 indicators). Regarding guidelines for applying the components and indicators to develop the quality of learners., administrators could use horizontal management with clear policies on learner quality development, teachers could adapt teaching behavior to become process managers, schools could cooperate with parents in solving students’ problems, culture could be built and agreements made for working together, and school environments for learners could be improved to have good physical and mental health and to become enthusiastic learners. Keywords: Focused Achievement, Student Development, Basic Educational Institution บทคดั ย่อ การวิจัยน้ีมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและตัวบ่งช้ีความส�ำเร็จตามจุดเน้น การพัฒนาผเู้ รยี น และแนวทางในการนำ� องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชเี้ หลา่ นน้ั ไปพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น สำ� หรบั สถานศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ผลการวจิ ยั พบวา่ องคป์ ระกอบและตวั บง่ ช้ี ความส�ำเรจ็ ตามจดุ เน้นการพฒั นาผ้เู รยี นส�ำหรับสถานศึกษาขนั้ พ้นื ฐานในจงั หวัดชายแดนภาคใต้ มี 13 องคป์ ระกอบ 72 ตัวบ่งช้ี ไดแ้ ก่ บรรยากาศของโรงเรียน (8 ตัวบ่งช้)ี ภาวะผู้น�ำของผบู้ รหิ าร สถานศกึ ษา (9 ตวั บง่ ช)้ี คณุ ภาพการสอนของครู (8 ตวั บง่ ช)ี้ การจดั การเรยี นรขู้ องครู (7 ตวั บง่ ช)ี้ ความมุ่งมนั่ ตงั้ ใจจริงของผูบ้ ริหาร (7 ตวั บง่ ชี้) แรงจงู ใจใฝส่ มั ฤทธ์ขิ องครู (4 ตัวบง่ ช้)ี การบรหิ าร แบบมีส่วนร่วม (6 ตัวบ่งชี้) ปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูและนักเรียน (5 ตัวบ่งช้ี) การมีส่วนร่วมของ ผู้ปกครอง (4 ตัวบ่งชี้) สมรรถนะของครู (5 ตัวบ่งชี้) การเพ่ิมพูนความรู้ของครู (3 ตัวบ่งชี้) สภาพแวดล้อมของโรงเรียน (3 ตวั บ่งช้ี) และการพัฒนาบุคลากร (3 ตวั บ่งช้ี) สว่ นแนวทางในการ นำ� องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชไี้ ปพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น ไดแ้ ก่ ผบู้ รหิ ารใชว้ ธิ บี รหิ ารแบบแนวราบ และ ก�ำหนดนโยบายที่ชัดเจนในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ครูเป็นนักจัดกระบวนการจัดการเรียนรู้ โรงเรยี นและผปู้ กครองรว่ มมอื กนั ในการแกป้ ญั หาการเรยี นของนกั เรยี น สรา้ งวฒั นธรรมและขอ้ ตกลง ในการปฏบิ ตั งิ านรว่ มกนั และพฒั นาสภาพแวดลอ้ มทเี่ ออื้ ตอ่ การมสี ขุ ภาพกายและจติ ทด่ี ี ทจ่ี ะทำ� ให้ ผเู้ รยี นมคี วามกระตอื รือรน้ ในการเรียน คำ� ส�ำคญั : ความส�ำเร็จตามจดุ เน้น การพัฒนาผู้เรียน สถานศึกษาขน้ั พื้นฐาน
ตัวบ่งชี้และแนวทางการพัฒนาความส�ำเรจ็ ตามจุดเนน้ การพัฒนาผูเ้ รยี น 299 รชั นี ทองเงิน และคณะ บทนำ� กระทรวงศกึ ษาธกิ ารประกาศนโยบายปฏิรูปการศกึ ษาในทศวรรษทสี่ อง (พ.ศ. 2552-2561) และได้ประกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ส�ำหรับใช้ในโรงเรียน ท่ัวประเทศ ตง้ั แต่ปกี ารศึกษา 2553 เป็นต้นไป เพือ่ มุ่งหวงั ให้ผเู้ รยี นได้รบั การพฒั นาอยา่ งมีคณุ ภาพ ตามมาตรฐานการเรยี นรขู้ องหลกั สตู ร และพัฒนาได้อย่างเหมาะสมไปพรอ้ มกับเปา้ หมายของอาเซยี น (ASEAN) ภายในปี 2561 จากนั้นส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐานได้ติดตามผลการใช้ หลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ของโรงเรยี นตน้ แบบเปน็ เวลา 1 ปกี ารศกึ ษา พบวา่ การพฒั นาผเู้ รยี นยงั ไมส่ อดคลอ้ งกบั จดุ หมายของหลกั สตู ร โดยเฉพาะการพฒั นาผเู้ รยี นใหเ้ รยี นรู้ อยา่ งหลากหลาย ทั้งในมิตขิ องการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ และแหลง่ เรยี นรู้ ซ่ึงควรใหผ้ ้เู รยี นได้มโี อกาส พฒั นาตนเองสมู่ าตรฐานการเรยี นรู้ และมคี วามเหมาะสมกบั ศกั ยภาพทแี่ ทจ้ รงิ ของตน (Office of the Basic Educational Commission, 2010) ดว้ ยเหตนุ ้ี สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน จงึ นำ� ปญั หาการใชห้ ลกั สตู รแกนกลาง การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานมากำ� หนดจดุ เนน้ การพฒั นาผเู้ รยี น และแนวทางการพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นในดา้ น ความสามารถและทกั ษะ และดา้ นคณุ ลกั ษณะของผเู้ รยี น ซงึ่ ดา้ นความสามารถและทกั ษะ ประกอบดว้ ย การอา่ น การเขยี น การคดิ เลข ทกั ษะการคดิ พน้ื ฐาน ทกั ษะชวี ติ และทกั ษะการสอ่ื สารอยา่ งสรา้ งสรรค์ ตามชว่ งวยั สว่ นดา้ นคณุ ลกั ษณะของผเู้ รยี น ประกอบดว้ ย คณุ ลกั ษณะตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษา ขนั้ พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 ไดแ้ ก่ รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่อื สัตยส์ ุจรติ มวี นิ ยั ใฝเ่ รียนรู้ อยอู่ ยา่ ง พอเพยี ง มงุ่ มน่ั ในการทำ� งาน รกั ความเปน็ ไทย จติ สาธารณะ และคณุ ลกั ษณะตามชว่ งวยั ประกอบดว้ ย ใฝด่ ี ใฝเ่ รยี นรู้ เพอื่ ใหส้ ถานศกึ ษาและหนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ งไดน้ ำ� ไปปฏบิ ตั ใิ นทศิ ทางเดยี วกนั โดยโรงเรยี น ตอ้ งจดั การเรยี นรใู้ หผ้ เู้ รยี นมคี วามสามารถ มที กั ษะ และคณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงคต์ ามจดุ เนน้ พรอ้ มทงั้ ผลกั ดนั ส่งเสรมิ ให้ครผู ู้สอนออกแบบ และจัดการเรียนรู้ตามความถนดั ความสนใจ เต็มศกั ยภาพของ ผเู้ รยี น การจดั การเรยี นรตู้ อ้ งจดั ใหเ้ ชอ่ื มโยงกบั วถิ ชี วี ติ เนน้ การปฏบิ ตั จิ รงิ ทง้ั ในและนอกหอ้ งเรยี น โดย จัดกจิ กรรมนอกหอ้ งเรียนไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 30 ของเวลาเรียน ใชส้ อ่ื เทคโนโลยีท่หี ลากหลาย เพ่อื ให้ ผเู้ รยี นสนกุ กบั การเรยี น และเพม่ิ พนู ความรคู้ วามเขา้ ใจแสวงหาความรว่ มมอื จากชมุ ชนใหเ้ ขา้ มามสี ว่ นรว่ ม ในการจัดการเรียนรู้ ผู้บริหารต้องเป็นผู้น�ำทางวิชาการ ตลอดจนก�ำกับ ดูแล นิเทศการจัดการเรียน การสอนอย่างสม�่ำเสมอ และน�ำผลการนิเทศมาปรับปรุง พัฒนาการเรียนการสอนของครู ส่วนด้าน การวัดประเมินผลการเรียนรู้ ครูทุกคนวัดผลประเมินผลผู้เรียนเป็นรายบุคคลตามจุดเน้นด้วยวิธีการ และเครอ่ื งมอื ทหี่ ลากหลาย เนน้ การประเมนิ ตามสภาพจรงิ ใชผ้ ลการประเมนิ พฒั นาผเู้ รยี นอยา่ งตอ่ เนอื่ ง และรายงานคุณภาพผเู้ รียนตามจดุ เนน้ อยา่ งเปน็ ระบบ ต่อมาในปีการศึกษา 2557 ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน ได้รายงานสรุปผล การด�ำเนินงานตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนของสถานศึกษา ตั้งแต่ปีการศึกษา 2553-2556 พบว่า โรงเรยี นสว่ นใหญไ่ ดด้ ำ� เนนิ การตามตวั ชวี้ ดั ของแตล่ ะปี แตค่ ณุ ภาพผเู้ รยี นตามจดุ เนน้ ในชนั้ ประถมศกึ ษา ปที ี่ 1 ถงึ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 มฐี านขอ้ มลู ดา้ นผเู้ รยี นทต่ี อ้ งเฝา้ ระวงั คอื ความสามารถดา้ นการอา่ นออก
วารสารหาดใหญ่วชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 300 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 เขียนได้ คดิ เลขเปน็ คดิ เลขคลอ่ ง และทกั ษะการคดิ พนื้ ฐาน จำ� นวนนักเรียนทอ่ี า่ นออก เขียนได้ และ ทกั ษะการคดิ ในทกุ ระดบั ชน้ั มแี นวโนม้ ลดลงอยา่ งตอ่ เนอื่ ง โดยการเตรยี มความพรอ้ มเขา้ สอู่ าเซยี นนนั้ โรงเรยี นสว่ นใหญ่ ไดเ้ ตรยี มความพรอ้ มในดา้ นตา่ ง ๆ บา้ งแลว้ เชน่ การเผยแพรค่ วามรสู้ อู่ าเซยี น แหลง่ เรยี นรเู้ กยี่ วกบั ประชาคมอาเซยี น แตค่ วามสามารถในการใชภ้ าษาองั กฤษของนกั เรยี นชนั้ ประถมศกึ ษา ปีท่ี 6 ยังต่�ำ (Bureau of Academic Affairs and Educational Standards, 2014) ประกอบกับ ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ (NT) ของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีท่ี 3 สังกัดส�ำนักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน ในปกี ารศกึ ษา 2555-2556 ระดบั ผลสมั ฤทธด์ิ า้ นภาษา ดา้ นคดิ คำ� นวณ และดา้ นเหตผุ ล มคี ะแนนเฉลยี่ ในทกุ ดา้ นไมถ่ งึ รอ้ ยละ 50 สว่ นผลการทดสอบระดบั ชาติ (O-NET) ของ นกั เรยี นชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 พบวา่ ทกุ กลมุ่ สาระการเรยี นรหู้ ลกั มคี า่ เฉลย่ี รอ้ ยละตำ่� กวา่ ระดบั ประเทศ (Bureau of Basic Education Policy and Plan, 2013) และจากการศึกษาของ Phunsri (2011) เก่ียวกับปัญหาการขับเคล่ือนจุดเน้นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนของส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา ประถมศึกษาสมุทรปราการเขต 2 พบว่า ปัญหาในการพฒั นาจดุ เนน้ คุณภาพผูเ้ รียน คอื ยงั มีนักเรียน อ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนยังไม่น่าพอใจ คณะกรรมการโรงเรียนบางแห่งยังไม่ เข้มแข็ง การบริหารจัดการโรงเรียนขนาดเล็กยังต้องเพิ่มประสิทธิภาพ การพัฒนาบุคลากรยังไม่ตรง ตามความตอ้ งการ การประเมนิ วทิ ยฐานะยงั ไมส่ มั พนั ธก์ บั คณุ ภาพนกั เรยี น โรงเรยี นและครผู สู้ อนไมน่ ำ� ผลงานวิจัยมาใชใ้ นการพัฒนาคุณภาพ เม่ือพิจารณาเฉพาะจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สงขลาและสตูล) ซ่ึงเป็นพ้ืนท่ีพหุวัฒนธรรมที่มี ลักษณะพิเศษมากกว่าท้องถิ่นอ่ืน ๆ ทั้งในแง่ของความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ และเป็นพื้นท่ีท่ี ประชากรมคี วามหลากหลายทางเชอื้ ชาติ ศาสนา และวฒั นธรรม และจากการศกึ ษาของ Wisalaporn (2010) พบวา่ การจดั การศกึ ษาในพืน้ ทจ่ี ังหวดั ชายแดนภาคใต้ (ยะลา ปตั ตานี นราธิวาส สตลู และ สงขลา 4 อำ� เภอ ไดแ้ ก่ จะนะ เทพา สะบา้ ยอ้ ย นาทว)ี มปี ญั หาเกย่ี วกบั ครผู สู้ อนไมต่ รงตามวฒุ ิ นกั เรยี น อ่านและเขียนหนังสือไม่ได้ สถานศึกษาส่วนใหญ่ไม่ได้รับการรับรองคุณภาพจากส�ำนักงานรับรอง มาตรฐานและประเมนิ คณุ ภาพการศึกษา (สมศ.) และผลการสอบ O-NET ของนักเรียนตำ�่ นอกจากน้ี สถานศกึ ษายงั ไดร้ บั ผลกระทบจากความไมส่ งบในพนื้ ที่ เชน่ โรงเรยี นถกู วางเพลงิ ขา้ ราชการครขู อยา้ ย ออกนอกพน้ื ท่ี กจ็ ะสง่ ผลตอ่ การพัฒนาคุณภาพผเู้ รยี นเช่นกนั ซ่ึงปัญหาเกย่ี วกบั การจัดการศกึ ษาของ จงั หวดั ชายแดนภาคใตท้ กี่ ลา่ วมา สง่ ผลกระทบตอ่ การพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นตามจดุ เนน้ ในทกุ ดา้ น เชน่ ดา้ นความสามารถและทักษะในการอ่าน การเขียน การคดิ เลข ทักษะการคิดพนื้ ฐาน ทกั ษะชีวิต และ ทักษะการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย ในด้านคุณลักษณะ ได้แก่ การรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ความซอ่ื สัตยส์ ุจรติ ความมวี ินยั ใฝเ่ รยี นรู้ อยอู่ ย่างพอเพียง มุ่งม่นั ในการทำ� งาน รกั ความเปน็ ไทย และ มจี ติ สาธารณะ และคณุ ลกั ษณะนสิ ยั ทตี่ อ้ งเนน้ เปน็ การเฉพาะในแตล่ ะชว่ งวยั คอื ความใฝด่ แี ละใฝเ่ รยี นรู้ รวมถึงผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทั้งในระดับสถานศึกษาและระดับชาติก็ไม่เป็นไปตามเป้าหมาย จาก สถานการณท์ ก่ี ลา่ วมาขา้ งตน้ ผวู้ จิ ยั จงึ สนใจศกึ ษาองคป์ ระกอบ ตวั บง่ ช้ี และแนวทางการพฒั นาสำ� หรบั สถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานในจังหวดั ชายแดนภาคใต้
ตวั บง่ ชีแ้ ละแนวทางการพฒั นาความสำ� เร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผเู้ รียน 301 รัชนี ทองเงิน และคณะ วตั ถปุ ระสงค์ของการวจิ ัย 1. เพ่ือวิเคราะห์องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความส�ำเร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนส�ำหรับ สถานศึกษาขนั้ พนื้ ฐานในจังหวัดชายแดนภาคใต้ 2. เพอ่ื วเิ คราะหแ์ นวทางในการนำ� องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชคี้ วามสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นา ผูเ้ รียนไปพัฒนาคณุ ภาพผู้เรยี นส�ำหรับสถานศึกษาขั้นพืน้ ฐานในจังหวดั ชายแดนภาคใต้ กรอบแนวคิด กรอบแนวคดิ ในการวจิ ยั กำ� หนดไวจ้ ากองคค์ วามรเู้ กย่ี วกบั การบรหิ ารโรงเรยี นทม่ี ปี ระสทิ ธผิ ล และแนวทางการพัฒนาผ้เู รยี นตามจดุ เนน้ โดยศกึ ษาวเิ คราะห์เนือ้ หาตามแนวคิดทฤษฎี จากเอกสาร ต�ำรา งานวิจยั ท่เี ก่ยี วขอ้ งทงั้ ในและตา่ งประเทศ สามารถสรปุ ได้ ดงั น้ี ภาวะผูน้ าของผบู้ ริหาร 20 ตวั บ่งช้ี การบรหิ ารแบบมสี ่วนรว่ ม 12 ตัวบ่งช้ี แนวทางในการนา คณุ ภาพผู้เรยี นตามจดุ เน้น การพัฒนาบคุ ลากร 10 ตวั บ่งชี้ องคป์ ระกอบและตัวบง่ ชี้ - ดา้ นความสามารถและ 25 ตวั บ่งชี้ ความสาเร็จตามจดุ เน้น ทักษะ คุณภาพการสอนของครู 16 ตวั บง่ ช้ี - ด้านคณุ ลกั ษณะของ แรงจูงใจใฝ่สมั ฤทธ์ิของครู 17 ตัวบง่ ช้ี การพฒั นาผู้เรียนไป ผู้เรยี น บรรยากาศของโรงเรียน พัฒนาคุณภาพผูเ้ รยี น ผลสัมฤทธิท์ างการเรยี น ตวั บ่งช้ี สาหรับสถานศกึ ษาขน้ั องค์ประกอบ พ้ืนฐานในจังหวัดชายแดน (NT/O-NET) ภาคใต้ วธิ ีการวิจัย การดำ� เนินการวจิ ัยมี 2 ขนั้ ตอน ดงั น้ี ขนั้ ตอนที่ 1 สังเคราะหก์ รอบตัวแปรกำ� หนดความสำ� เรจ็ ตามจดุ เน้นการพัฒนาผ้เู รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ โดยสงั เคราะหอ์ งคค์ วามรเู้ กย่ี วกบั แนวทางการดำ� เนนิ งาน ตามจดุ เนน้ การพัฒนาผเู้ รยี น ตามนโยบายการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษทีส่ อง (พ.ศ. 2552-2561) และสัมภาษณ์ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ ด้วยแบบสัมภาษณท์ ่ไี ม่มโี ครงสรา้ ง (Unstructured Interviews) จ�ำนวน 8 คน เพื่อให้ได้องค์ประกอบและตัวบ่งช้ีท่ีสอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาในจังหวัดชายแดน ภาคใต้ จากน้ันน�ำข้อมูลที่ได้มาสังเคราะห์ ก�ำหนดองค์ประกอบและตัวบ่งช้ีความส�ำเร็จตามจุดเน้น การพฒั นาผเู้ รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใตว้ า่ มอี งคป์ ระกอบตวั บง่ ชใ้ี ดบา้ ง น�ำองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่สังเคราะห์ได้มาสร้างแบบสอบถาม และเก็บข้อมูลจากการสอบถาม
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 302 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ครวู ชิ าการของโรงเรยี น จำ� นวน 242 คน และนำ� มาวเิ คราะหเ์ พอ่ื ใหไ้ ดอ้ งคป์ ระกอบและตวั บง่ ชคี้ วามสำ� เรจ็ ตามจุดเน้นการพฒั นาผู้เรยี นส�ำหรบั สถานศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐานในจังหวดั ชายแดนภาคใต้ต่อไป ข้ันตอนท่ี 2 การวเิ คราะหแ์ นวทางในการนำ� องค์ประกอบและตวั บง่ ชค้ี วามส�ำเรจ็ ตามจุดเนน้ ไปพัฒนาคุณภาพผู้เรียนส�ำหรับสถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานในจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยน�ำตัวบ่งช้ีท่ีได้ จากการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำ� รวจ มาพัฒนาเป็นเคร่ืองมือเพื่อใช้ในการเก็บข้อมูลกับผู้บริหาร สถานศกึ ษาในสถานศกึ ษาขนาดเลก็ สถานศกึ ษาขนาดกลาง และสถานศกึ ษาขนาดใหญ่ จำ� นวน 12 คน ลกั ษณะของเคร่อื งมอื เปน็ แนวคำ� ถามในการสมั ภาษณ์เชิงลกึ ประชากรและกลมุ่ ตวั อย่าง ประชากร ได้แก่ สถานศกึ ษาขั้นพื้นฐานระดบั ประถมศกึ ษาในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ จ�ำนวน 634 โรงเรียน กลมุ่ ตวั อยา่ ง ไดแ้ ก่ สถานศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ กำ� หนดขนาดกลมุ่ ตวั อยา่ ง โดยใชต้ ารางสำ� เรจ็ รปู ของเครซแี่ ละมอรแ์ กน (Krejcie & Morgan) จากนน้ั ทำ� การสมุ่ แบบแบง่ ประเภท (Stratified Random Sampling) ตามสดั สว่ นของจำ� นวนโรงเรยี นในแตล่ ะสำ� นกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษา ไดโ้ รงเรียนทใ่ี ช้เปน็ กล่มุ ตัวอยา่ งทงั้ สิ้น 242 โรงเรียน ผู้ให้ข้อมูลในการตอบแบบสอบถามเก่ียวกับองค์ประกอบและตัวบ่งช้ีความส�ำเร็จตามจุดเน้น การพัฒนาผูเ้ รียน ไดแ้ ก่ ครูวิชาการ โรงเรียนละ 1 คน รวม 242 คน และผ้ใู หข้ อ้ มูลเกย่ี วกบั แนวทาง ในการน�ำองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความสำ� เร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนไปพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ได้แก่ ครูวิชาการ โรงเรียนละ 1 คน รวม 242 คน และผู้บริหารสถานศกึ ษา จากส�ำนักงานเขตพน้ื ท่ี การศึกษาประถมศึกษาสตูล และสำ� นกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาสงขลา รวม 4 เขตพน้ื ท่ี จำ� นวน 12 คน เครื่องมอื ที่ใช้ในการวจิ ัย เปน็ แบบสอบถาม (Questionnaire) ความคิดเห็นของครวู ิชาการ เกย่ี วกบั องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชคี้ วามสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นาผเู้ รยี น สำ� หรบั สถานศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ จ�ำนวน 1 ชดุ มี 3 ตอน ดังน้ี ตอนที่ 1 เป็นแบบสอบถามเกยี่ วกบั ข้อมูลทัว่ ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม มลี ักษณะเป็นแบบ- สำ� รวจรายการ (Check List) เกยี่ วกบั เพศ อายุ วฒุ กิ ารศกึ ษา ตำ� แหนง่ และระยะเวลาในการปฏบิ ตั งิ าน ในสถานศึกษาปัจจุบัน ตอนท่ี 2 เปน็ แบบสอบถามเกย่ี วกบั องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชคี้ วามสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นา ผเู้ รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ลกั ษณะของแบบสอบถามเปน็ ขอ้ คำ� ถาม แบบมาตราสว่ นประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดบั คือ มากทีส่ ุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยท่ีสดุ ตามแนวคดิ ของลิเคอร์ท (Likert, 1997) ตอนท่ี 3 เปน็ แบบสอบถามปลายเปิด (Open-ended) เพือ่ ต้องการทราบแนวทางในการนำ� องคป์ ระกอบและตวั บง่ ชคี้ วามสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ ไปพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้
ตวั บ่งชีแ้ ละแนวทางการพัฒนาความสำ� เร็จตามจดุ เน้นการพัฒนาผเู้ รียน 303 รัชนี ทองเงิน และคณะ การตรวจสอบคุณภาพเคร่ืองมือ โดยน�ำแบบสอบถามท่ีสร้างเสร็จแล้วเสนอคณะกรรมการ ควบคมุ วทิ ยานพิ นธ์ เพอื่ ตรวจสอบและขอคำ� แนะนำ� แกไ้ ขปรบั ปรงุ แบบสอบถาม และใหผ้ ทู้ รงคณุ วฒุ ิ จำ� นวน 6 คน ตรวจสอบเพ่อื นำ� มาหาคา่ ดัชนคี วามเท่ยี งตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) อาศัยการ ตรวจสอบโดยใชด้ ชั นคี วามเทยี่ งตรง CVI (Content Validity Index) ซง่ึ แบบสอบถามชดุ นี้ ไดค้ า่ S-CVI = .96 จากนนั้ น�ำแบบสอบถามทผ่ี า่ นการตรวจสอบความเทย่ี งตรงเชงิ เนือ้ หาไปทดลองใช้ (Try Out) กับกลุ่มท่ีมีคุณสมบัติเช่นเดียวกันกับกลุ่มตัวอย่าง จ�ำนวน 50 คน และน�ำข้อมูลจากการทดลองใช้ มาวิเคราะห์หาค่าความเชื่อมั่น ได้ค่าความเชื่อม่ันรายด้านต้ังแต่ .719-.922 และค่าความเช่ือมั่น ทั้งฉบับเท่ากับ .961 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงส�ำรวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) โดยการสกดั ปจั จยั (Factor Extraction) เพอ่ื หาจำ� นวนองคป์ ระกอบ (Factor) ทสี่ ามารถใชแ้ ทน ตัวแปรทง้ั หมดทกุ ตัวได้ ด้วยวธิ ีวิเคราะหอ์ งค์ประกอบหลกั (Principal Component Analysis: PCA) และใช้วิธหี มนุ แกนองคป์ ระกอบ (Factor Rotation) แบบออโธโกนอล (OrthogonalRotation) ซงึ่ เป็นการหมุนแกนแบบมุมฉาก ด้วยวิธีแวริแมกซ์ (Varimax Rotation) เพ่ือท�ำให้ค่าองค์ประกอบ (Factor Loading) ของตัวแปรมีค่ามากขึ้นหรือลดลงจนท�ำให้แต่ละองค์ประกอบแยกจากกันอย่าง ชัดเจนงา่ ยตอ่ การแปลความหมายขององค์ประกอบ (Singchangchai, 2006) การตรวจสอบขอ้ ตกลงเบอื้ งตน้ ของสถติ วิ เิ คราะห์ กอ่ นการวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบ ไดด้ ำ� เนนิ การ ทดสอบความเหมาะสมของขอ้ มลู ทงั้ หมดตามขอ้ ตกลงเบอื้ งตน้ ของสถติ วิ เิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบ วา่ สามารถ ทำ� การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงส�ำรวจได้หรือไม่ เพื่อพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างตัวบ่งชี้ในแต่ละ องค์ประกอบว่าแตกต่างจากศูนย์อย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติหรือไม่ ถ้าข้อค�ำถามไม่มีความสัมพันธ์กัน แสดงว่าไม่มีองค์ประกอบร่วมและไม่มีประโยชน์จะน�ำเมทริกซ์นั้นไปวิเคราะห์ ส�ำหรับค่าสถิติท่ีจะใช้ เพอ่ื พิจารณาตามขอ้ เสนอแนะ Hair, Black, Babin, and Anderson (2010) คอื Bartlett’s Test of Sphericity ตอ้ งมีนัยส�ำคัญซง่ึ บง่ บอกว่าข้อค�ำถามนั้นมคี วามสัมพนั ธก์ นั เพยี งพอ ท่ีจะนำ� มาวิเคราะห์ องคป์ ระกอบเชงิ สำ� รวจตอ่ ไป ประกอบกบั การพจิ ารณาคา่ ดชั นไี คเซอร์ - เมเยอร์ - ออลกนิ (The Kaiser - Mayer - Olkin Measure of Sampling Adequacy: MSA) ซึ่งเป็นค่าบง่ บอกความเหมาะสมของ ขอ้ มลู ควรมีค่ามากกวา่ .50 ผลการวิเคราะห์ความเหมาะสมของข้อมลู แสดงในตารางที่ 1
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 304 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ตารางที่ 1 ผลการพิจารณาความเหมาะสมของขอ้ มูล องค์ประกอบความสำ� เร็จตาม Kaiser-Mayer-Olkin จุดเน้นการพฒั นาผูเ้ รียนของสถาน Bartlett’s Test of Sphericity Measure of Sampling ศกึ ษาขน้ั พื้นฐานในจังหวัดชายแดน Adequacy : MSA ภาคใต้ Approx. Chi-Square df Sig. ค่าท่เี หมาะสม คา่ ทไี่ ด้ ดา้ นภาวะผู้นำ� ของผู้บริหาร 1.9343.504 4950 .000 >.50 .926 ดา้ นการบรหิ ารแบบมีส่วนร่วม ด้านการพฒั นาบุคลากร ดา้ นคุณภาพการสอนของครู ดา้ นแรงจงู ใจใฝ่สมั ฤทธ์ิของครู ด้านบรรยากาศของโรงเรียน ตารางที่ 1 ค่าดัชนีไคเซอร์ - เมเยอร์ - ออลกิน จากการวิเคราะห์รวมของทุกองค์ประกอบ มีค่าเท่ากับ .926 ซง่ึ มคี า่ สงู กวา่ .50 และคา่ เขา้ ใกล้ 1 แสดงวา่ ขอ้ มลู มคี วามสมั พนั ธก์ นั ในระดบั สงู มาก จึงมีความเหมาะสมในการน�ำข้อมูลไปวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงส�ำรวจ และค่าไคสแควร์ ที่ได้จาก Bartlett’s Test of Sphericity มีคา่ เท่ากบั 1.9443.504 ซง่ึ มนี ยั ส�ำคญั ทางสถติ ิที่ระดับ .000 จงึ สรปุ ไดว้ า่ เมทรกิ ซส์ หสมั พนั ธข์ องตวั แปรตา่ ง ๆ มคี วามสมั พนั ธก์ นั ดงั นนั้ เมทรกิ ซส์ หสมั พนั ธน์ จ้ี งึ เหมาะสม ทจี่ ะใชใ้ นการวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบเชงิ สำ� รวจได้ ทงั้ น้ี ตวั บง่ ชใ้ี นองคป์ ระกอบดา้ นภาวะผนู้ ำ� ของผบู้ รหิ าร ด้านการบริหารแบบมีส่วนร่วม ด้านการพัฒนาบุคลากร ด้านคุณภาพการสอนของครู ด้านแรงจูงใจ ใฝ่สัมฤทธ์ิของครู และด้านบรรยากาศของโรงเรียน ทง้ั 100 ข้อ มีขนาดความสมั พันธ์เพยี งพอ และมี ความเหมาะสมในการนำ� ไปวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบ หลงั จากวเิ คราะหข์ อ้ มลู แลว้ ปรากฏวา่ ไดอ้ งคป์ ระกอบ ความส�ำเร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนส�ำหรับสถานศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ทั้งหมด 13 องค์ประกอบ ดังรายละเอยี ด แสดงในตารางที่ 2 ตารางที่ 2 ค่าไอเกน ร้อยละของความแปรปรวนและร้อยละสะสมของความแปรปรวนองค์ประกอบ องคป์ ระกอบ ค่าไอเกน ร้อยละของความ ร้อยละสะสมของ แปรปรวน ความแปรปรวน 1. บรรยากาศของโรงเรียน 35.996 2. ภาวะผู้นำ� ของผ้บู ริหารสถานศกึ ษา 5.684 35.996 35.996 3. คุณภาพการสอนของครู 4.163 4. การจดั การเรยี นร้ขู องครู 2.974 5.684 41.680 4.163 45.843 2.974 48.817
ตวั บง่ ช้แี ละแนวทางการพัฒนาความสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นาผูเ้ รยี น 305 รชั นี ทองเงิน และคณะ ตารางที่ 2 (ตอ่ ) องค์ประกอบ ค่าไอเกน รอ้ ยละของความ ร้อยละสะสมของ แปรปรวน ความแปรปรวน 5. ความมุ่งมั่นตัง้ ใจของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา 2.537 2.537 51.354 6. แรงจูงใจใฝส่ มั ฤทธข์ิ องครู 2.048 2.048 53.402 7. การบริหารแบบมสี ่วนรว่ ม 1.904 1.904 55.305 8. ปฏิสมั พันธ์ระหวา่ งบคุ ลากรครแู ละ 1.823 1.823 57.120 นกั เรียน 9. การมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง 1.710 1.710 58.838 10. สมรรถนะของครู 1.632 1.632 60.470 11. การเพิ่มพนู ความร้ทู างวิชาการของครู 1.481 1.481 61.951 12. สภาพแวดลอ้ มของโรงเรียน 1.390 1.390 63.341 13. การพฒั นาบคุ ลากร 1.314 1.314 64.656 จากตารางท่ี 2 สรุปได้ว่าท้ัง 13 องค์ประกอบ สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของ ตัวบ่งช้ี 72 ตวั บง่ ช้ี ได้รอ้ ยละ 64.656 ทั้งน้ี ความแปรปรวนขององคป์ ระกอบที่ 1 มคี ่าสูงสุด รอ้ ยละ 35.996 รองลงมามีค่าความแปรปรวน 5.684 โดยค่าความแปรปรวนที่น้อยท่ีสุด คือ 1.314 และ ค่าไอเกน เท่ากับ 35.996 รองลงมามีค่าไอเกนเท่ากับ 5.684 โดยค่าไอเกนที่น้อยท่ีสุด คือ 1.314 (ค่าไอเกนและร้อยละความแปรปรวนเป็นเลขเดียวกันเน่ืองจากข้อค�ำถามท่ีน�ำไปวิเคราะห์มีจ�ำนวน 100 ข้อ) ผลการวิจัย 1. ผลการวิเคราะหอ์ งคป์ ระกอบและตวั บง่ ชค้ี วามส�ำเร็จตามจดุ เน้นการพัฒนาผเู้ รียนส�ำหรบั สถานศึกษาขน้ั พ้ืนฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ มี 13 องค์ประกอบ 72 ตวั บ่งชี้ สรปุ ได้ ดงั นี้ องค์ประกอบที่ 1 บรรยากาศของโรงเรียน มีตัวบ่งชี้ 8 ตัว ตัวบ่งชี้ท่ีมีค่าน้�ำหนักสูงสุด คือ บคุ ลากรสามารถตดั สินใจเกย่ี วกับงานท่ีตนรบั ผดิ ชอบไดด้ ว้ ยตนเอง องคป์ ระกอบท่ี 2 ภาวะผนู้ �ำของผบู้ ริหารสถานศกึ ษา มตี วั บง่ ชี้ 9 ตัว ตัวบง่ ชที้ ่ีมีค่าน้�ำหนัก สงู สดุ คอื การเปดิ โอกาสใหบ้ คุ ลากรมอี สิ ระในการทำ� งาน ใหก้ ำ� ลงั ใจผรู้ ว่ มงานและกระตนุ้ จติ วญิ ญาณ ของทมี องค์ประกอบที่ 3 คุณภาพการสอนของครู มตี ัวบง่ ชี้ 8 ตวั ตัวบ่งชท้ี ม่ี ีคา่ น�้ำหนักสงู สุด คือ ครู กระต้นุ ให้ผ้เู รยี นคน้ พบ และเกิดการเรียนรจู้ ากประสบการณ์จรงิ
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 306 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 องค์ประกอบท่ี 4 การจดั การเรียนรูข้ องครู มตี วั บง่ ชี้ 7 ตัว ตัวบ่งชท้ี ี่มีคา่ น้�ำหนกั สงู สดุ คอื ครู หาวธิ จี งู ใจให้ผ้เู รียนมคี วามสนใจใฝร่ ู้ และสร้างโอกาสให้ผเู้ รียนได้คิดอย่างมีระบบ องคป์ ระกอบที่ 5 ความมงุ่ มนั่ ตงั้ ใจของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา มตี วั บง่ ชี้ 7 ตวั ตวั บง่ ชที้ มี่ คี า่ นำ�้ หนกั สงู สดุ คอื ผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษากระตนุ้ ใหบ้ คุ ลากรมคี วามกระตอื รอื รน้ และพฒั นาการทำ� งานตามเปา้ หมาย ทวี่ างไว้ องค์ประกอบที่ 6 แรงจงู ใจใฝ่สมั ฤทธ์ขิ องครู มตี วั บง่ ช้ี 4 ตัว ตวั บ่งชี้ทีม่ คี ่าน�้ำหนกั สูงสุด คอื ครูไดป้ ฏบิ ตั ิงานตามความรู้ ความสามารถ ความถนดั และความสนใจ องค์ประกอบที่ 7 การบรหิ ารแบบมีสว่ นรว่ ม มีตวั บ่งชี้ 6 ตวั ตวั บ่งชีท้ ี่มคี า่ นำ้� หนกั สงู สดุ คอื คณะกรรมการสถานศึกษามีส่วนร่วมในการก�ำหนดแนวทางการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและก�ำกับ ตดิ ตามการด�ำเนินงานของสถานศึกษา องค์ประกอบท่ี 8 ปฏสิ ัมพนั ธ์ระหว่างบุคลากร ครแู ละนักเรียน มตี วั บ่งชี้ 5 ตวั ตวั บ่งชท้ี ่ีมี คา่ นำ�้ หนักสูงสดุ คอื ครสู อนเตม็ เวลา และเต็มความสามารถ องค์ประกอบท่ี 9 การมสี ่วนรว่ มของผปู้ กครอง มีตัวบง่ ช้ี 4 ตัว ตวั บง่ ชท้ี ่ีมีค่านำ�้ หนกั สงู สุด คือ ผู้ปกครองให้การส่งเสริมสนับสนนุ การศึกษาของบตุ ร องคป์ ระกอบที่ 10 สมรรถนะของครู มตี วั บง่ ชี้ 5 ตวั ตวั บง่ ชที้ มี่ คี า่ นำ�้ หนกั สงู สดุ คอื ครตู อ้ งการ รกั ษาชอ่ื เสยี งของตนเองและองค์กร องคป์ ระกอบท่ี 11 การเพม่ิ พนู ความรทู้ างวชิ าการของครู มตี วั บง่ ชี้ 3 ตวั ตวั บง่ ชท้ี ม่ี คี า่ นำ้� หนกั สงู สดุ คอื สถานศกึ ษามกี ารอบรมระยะสนั้ และฝกึ งานเพอ่ื เพมิ่ พนู ทกั ษะ ความรทู้ างวชิ าการแกบ่ คุ ลากร องค์ประกอบที่ 12 สภาพแวดล้อมของโรงเรียน มีตวั บ่งช้ี 3 ตัว ตัวบ่งชท้ี ีม่ คี า่ น้ำ� หนกั สงู สุด คอื สถานศกึ ษาจดั บรรยากาศภายในห้องเรยี นและบริเวณโรงเรียนให้ผ้เู รียนเกิดแรงจงู ใจในการเรยี นรู้ องคป์ ระกอบที่ 13 การพฒั นาบคุ ลากร มตี วั บง่ ช้ี 3 ตวั ตวั บง่ ชที้ มี่ คี า่ นำ้� หนกั สงู สดุ คอื สถานศกึ ษา สนบั สนนุ ใหบ้ คุ ลากรเข้ารว่ มกจิ กรรมทางวชิ าการกบั หนว่ ยงานตา่ ง ๆ 2. ผลการวิเคราะห์แนวทางในการน�ำองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความส�ำเร็จตามจุดเน้นการ พฒั นาผเู้ รยี นไปพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ มหี ลาย แนวทาง เช่น ผู้บริหารใช้วิธีการบริหารแบบแนวราบกล้าคิดนอกกรอบ อุทิศเวลาในการปฏิบัติงาน อย่างเต็มที่ กำ� หนดนโยบายทช่ี ดั เจนในการพัฒนาคณุ ภาพผ้เู รียน มีการนิเทศภายใน การแลกเปลีย่ น เรียนรู้ โดยจดั ชมุ ชนการเรียนรู้ทางวชิ าชพี (Professional Learning Community: PLC) เพอื่ พฒั นา นวตั กรรมและตดิ ตามงานของครู สรา้ งวฒั นธรรมขอ้ ตกลงในการปฏบิ ตั งิ านรว่ มกนั กบั ครแู ละบคุ ลากร และพฒั นาสภาพแวดลอ้ มทีเ่ ออ้ื ตอ่ การมีสขุ ภาพกายและจิตท่ีดี ทจี่ ะท�ำใหผ้ เู้ รียนมีความกระตือรอื ร้น ในการเรยี นรวมทง้ั ครตู อ้ งเปน็ นกั จดั กระบวนการ เปน็ โคช้ ในการสอนออกแบบการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ทสี่ ง่ เสรมิ ใหน้ กั เรยี นไดศ้ กึ ษาคน้ ควา้ จากแหลง่ เรยี นรทู้ งั้ ในโรงเรยี นและในชมุ ชน เปดิ โอกาสใหน้ กั เรยี น ได้เลือกเรียนตามความสนใจ และได้ลงมือปฏิบัติจริง หาเวทีให้นักเรียนได้แสดงความสามารถตาม ศกั ยภาพของแตล่ ะบคุ คล ครไู ดค้ ดิ วางแผนการทำ� งานอยา่ งอสิ ระและทราบเปา้ หมายความสำ� เรจ็ ในการ
ตัวบง่ ช้แี ละแนวทางการพัฒนาความส�ำเร็จตามจดุ เน้นการพัฒนาผเู้ รียน 307 รชั นี ทองเงิน และคณะ ปฏิบัตงิ านและ ขอความรว่ มมือจากผ้ปู กครองในการชว่ ยกนั แกป้ ัญหาการเรยี นของนกั เรยี น อภิปรายผล จากผลการวจิ ัยมีประเดน็ การอภิปรายผล ดังน้ี 1. องค์ประกอบความส�ำเร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนส�ำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐานใน จงั หวดั ชายแดนภาคใต้ สรปุ ไดด้ งั นี้ องคป์ ระกอบท่ี 1 บรรยากาศของโรงเรียน ซงึ่ เป็นสภาพของการท�ำงานรว่ มกนั ของบคุ ลากร ทกุ ฝา่ ยในโรงเรยี น หากบคุ ลากรในโรงเรยี นมคี วามรว่ มแรงรว่ มใจ มคี วามสามคั คี ชว่ ยเหลอื กนั ในการ ทำ� งาน มสี ว่ นรว่ มรบั รภู้ าระงานตามบทบาทหนา้ ท่ี บคุ ลากรสามารถตดั สนิ ใจเกยี่ วกบั งานทต่ี นรบั ผดิ ชอบ ไดด้ ว้ ยตนเอง จงึ มคี วามพงึ พอใจตอ่ งานทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย มคี วามสมั พนั ธท์ ดี่ ตี อ่ กนั ไมม่ คี วามขดั แยง้ กนั ในเรื่องส่วนตัว มีทัศนคติที่ดีต่อเพ่ือนร่วมงานและหน่วยงาน ทุกคนมุ่งมั่นในการปฏิบัติงานจนส�ำเร็จ และปฏบิ ตั งิ านอยา่ งมคี วามสขุ และมคี วามปลอดภยั หากโรงเรยี นมบี รรยากาศในการปฏบิ ตั งิ านเชน่ น้ี จะท�ำใหเ้ กิดผลการปฏิบัตงิ านทด่ี ี เป็นไปตามเปา้ หมายและประสบความส�ำเรจ็ ในทุกดา้ น โดยเฉพาะ การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนก็จะเป็นไปตามจุดเน้นที่ก�ำหนด ดังนั้น บรรยากาศของโรงเรียนจึงเป็น องค์ประกอบส�ำคัญที่สุดส�ำหรับพ้ืนท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพราะครูในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ปฏบิ ตั งิ านภายใตค้ วามหลากหลายของประเพณี วฒั นธรรม ภาษา ศาสนา และความเชอ่ื มคี วามขาดแคลน ของอตั รากำ� ลงั ครู เนอ่ื งจากมกี ารขอยา้ ยจากออกพนื้ ทอ่ี ยบู่ อ่ ย ๆ รวมทง้ั ตอ้ งการความปลอดภยั ในการ ปฏบิ ัติงานและการดำ� รงชวี ิตประจ�ำวัน จึงอยากจะอยูใ่ นบรรยากาศของการท�ำงานที่อบอ่นุ ปลอดภยั มีการพ่ึงพาอาศัยกัน ช่วยเหลือเก้ือกูลกัน มีความเข้าใจกัน สอดคล้องกับ Wisalaporn (2007) ที่ กล่าวว่า รัฐบาลให้ความส�ำคัญและก�ำหนดให้จังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นเขตเฉพาะกิจที่ต้องด�ำเนิน นโยบายในการพฒั นาและแกป้ ญั หาทงั้ ดา้ นเศรษฐกจิ ความปลอดภยั ในชวี ติ และทรพั ยส์ นิ ความเขา้ ใจ ระหว่างประชาชนกับข้าราชการ โดยเฉพาะด้านการศึกษา เพ่ือสร้างความรู้สึกผูกพันของคนที่อยู่ใน สังคมเดียวกัน แมแ้ ตกตา่ งกนั ทางด้านศาสนา ภาษา ประเพณี วัฒนธรรม ใหม้ คี วามรู้สกึ เป็นอันหน่ึง อันเดยี วกนั เพอื่ สร้างความเป็นเอกภาพและสนั ติสุขอย่างย่งั ยนื ในพนื้ ที่ ดังท่ี Saophayon (2008) ท่ี กล่าวว่า บรรยากาศในโรงเรียนที่ดีท�ำให้การปฏิบัติงานของบุคลากรบรรลุจุดมุ่งหมาย บรรยากาศใน โรงเรยี นเกยี่ วขอ้ งกบั หลายปจั จยั เชน่ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งครกู บั นกั เรยี น ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งนกั เรยี น ด้วยกัน และความสัมพันธ์กบั ผู้ปกครองและชุมชน ซ่งึ สอดคล้องกับงานวจิ ัยของ Shoopate (2017) เร่ือง ปัจจัยสู่ความส�ำเร็จในการบริหารการศึกษาของโรงเรียนที่ถ่ายโอนจากส�ำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขนั้ พน้ื ฐานไปสังกดั องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ในภาคใต้ตอนลา่ งของประเทศไทย และงาน วจิ ยั ของ Yodsawat (2018) เร่ือง องค์ประกอบตัวบง่ ชี้ท่ีเพมิ่ ประสทิ ธิภาพในการบรหิ ารสถานศกึ ษา ระดบั ประถมศกึ ษา สงั กดั สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน เขตพนื้ ทภ่ี าคใตช้ ายฝง่ั ตะวนั ตก พบว่าบรรยากาศในโรงเรียนที่ดีท�ำให้การปฏบิ ตั งิ านของบุคลากรบรรลุจุดมุ่งหมาย เช่น ความสัมพนั ธ์ ระหวา่ งผบู้ รหิ ารกบั ครู ครกู บั ครู ครกู บั นกั เรยี น ระหวา่ งนกั เรยี นดว้ ยกนั และความสมั พนั ธก์ บั ผปู้ กครอง
วารสารหาดใหญว่ ชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 308 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 และชมุ ชน กล่าวคือ ถ้าครมู ีความสุขในการสอน นกั เรยี นกจ็ ะมีความสุขในการเรยี น ตั้งใจเรยี น ส่งผล ให้นักเรียนมีสุขภาพจิตที่ดี กล้าคิดกล้าแสดงออก และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึนและ Rowley (1996) กลา่ วว่า ครตู อ้ งประสานความสมั พนั ธ์ระหว่างฝา่ ยงานในโรงเรยี น เพ่อื ขอความรว่ มมือ ขอ้ มลู เก่ยี วกบั นกั เรยี น และข้อมูลดา้ นอื่น ๆ เพอ่ื สนับสนุนให้ผ้เู รยี นเกดิ การเรยี นรู้ท่ีมคี ณุ ภาพมาตรฐานตรง ตามเปา้ หมาย องค์ประกอบท่ี 2 ภาวะผู้น�ำของผู้บริหารสถานศึกษาเป็นเพราะผู้บริหารที่มีภาวะผู้น�ำจะมี ความมงุ่ มน่ั ตงั้ ใจในการปฏบิ ตั งิ าน เปน็ แบบอยา่ งทด่ี แี กค่ รู เมอื่ ครมู ตี น้ แบบทดี่ กี จ็ ะปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรม ตามต้นแบบ มีความมุ่งมั่นตั้งใจปฏิบัติหน้าท่ีจนส�ำเร็จตามเป้าหมาย โดยเฉพาะการพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียน ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีภาวะผู้น�ำจะเปิดโอกาสให้บุคลากรมีอิสระในการท�ำงาน ให้ก�ำลังใจ ผู้ร่วมงาน และกระตุ้นจิตวิญญาณของทีม ดังท่ี Scheerens, Vermeulen, and Pelgrum (1989) ใหค้ วามเหน็ วา่ การจดั การศกึ ษาจะประสบความสำ� เรจ็ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพขน้ึ อยกู่ บั การมงุ่ ผลสมั ฤทธิ์ ของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา และสอดคลอ้ งกบั แนวคดิ ของ Tangcharoen (2008); Runcharoen (2010) กลา่ ววา่ ผู้บริหารสถานศกึ ษาเป็นปจั จัยท่ีสำ� คัญในการพฒั นาสถานศึกษาใหม้ คี ณุ ภาพ เพราะผูบ้ รหิ าร มบี ทบาทในการเปน็ ผนู้ ำ� ผรู้ เิ รม่ิ จดั ระบบงานในการพฒั นาผเู้ รยี น และมหี นา้ ทใี่ นการผลกั ดนั ใหส้ ถานศกึ ษา เปน็ โรงเรียนแหง่ การเรียนรู้ ส�ำหรบั ผบู้ รหิ ารสถานศึกษาท่ีปฏบิ ัติหนา้ ท่ใี นพน้ื ทีจ่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ มคี วามจำ� เปน็ จะตอ้ งทำ� ความเขา้ ใจเกยี่ วกบั วฒั นธรรมองคก์ ร สภาพความเปน็ อยขู่ องบคุ ลากร การบรหิ าร จดั การศกึ ษาและควรค�ำนึงถงึ ขวัญก�ำลังใจในการปฏิบตั ิงาน และความปลอดภยั ในชวี ติ และทรพั ย์สิน ของบุคลากรด้วย องคป์ ระกอบท่ี 3 คณุ ภาพการสอนของครู เนอ่ื งจากการสอนของครสู ง่ ผลโดยตรงตอ่ การเรยี นรู้ ของผู้เรียนซ่ึงเกี่ยวข้องกับการออกแบบการจัดการเรียนรู้ของครู โดยครูกระตุ้นให้ผู้เรียนค้นพบ และ เกดิ การเรยี นรจู้ ากประสบการณจ์ รงิ ถา้ หากวา่ การจดั การเรยี นรขู้ องครดู ี กจ็ ะสง่ ผลใหค้ ณุ ภาพการสอน ของครูดีข้ึนด้วย ดังท่ี Dechakhup (2015) กล่าวว่า การจัดการเรียนรู้เพื่อสนองความต้องการของ ผเู้ รยี นเปน็ รายบคุ คล ใชห้ ลากหลายรปู แบบการสอนเพอื่ พฒั นาผเู้ รยี นไดเ้ ตม็ ศกั ยภาพ เปน็ กระบวนการ สอนท่ีมคี ณุ ภาพ ท�ำให้ผู้เรยี นเกดิ การเรยี นรู้ได้ดี สอดคล้องกับ Somprasong (2006) ได้อธบิ ายไวว้ า่ ความกระตือรือรน้ ในการสอนของครูผสู้ อนมคี วามสัมพันธ์อยา่ งสงู กบั อัตราความก้าวหน้าในการเรียน ของผู้เรียน และสอดคล้องกับ Withunchat (2008) ที่กล่าวว่า คุณภาพการสอนของครูส่งผลต่อ ความส�ำเร็จในการพฒั นาผูเ้ รยี นในดา้ นการพฒั นาการสอน เชน่ ครูและผู้เรียนร่วมกันก�ำหนดกจิ กรรม การเรียนการสอนตามความสนใจของผู้เรยี น ครูมีความร้แู ละใชเ้ ทคนิคการสอนแบบใหม่อย่เู สมอ และ ใชห้ ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการจัดการเรยี นรู้ เพอ่ื ให้สามารถนำ� ไปใช้ในชวี ติ ประจ�ำวันได้ องค์ประกอบที่ 4 การจัดการเรียนรู้ของครู เพราะว่าเป็นกระบวนการในการสร้างความรู้ ความเข้าใจ และการฝึกทักษะด้านต่าง ๆ ให้เกิดกับผู้เรียน ครูต้องออกแบบการเรียนรู้ให้น่าสนใจ เหมาะสมกบั เนอ้ื หาสาระและวยั ของผเู้ รยี น โดยครหู าวธิ จี งู ใจใหผ้ เู้ รยี นมคี วามสนใจใฝร่ ู้ และสรา้ งโอกาส ใหผ้ เู้ รยี นไดค้ ดิ อยา่ งมรี ะบบดงั ที่ Office of the Basic Educational Commission (2010); Upamai-
ตวั บง่ ช้แี ละแนวทางการพัฒนาความสำ� เร็จตามจดุ เนน้ การพฒั นาผู้เรียน 309 รัชนี ทองเงนิ และคณะ athichai (2014) ได้อธิบายวา่ การจัดการเรียนรู้ เป็นกระบวนการน�ำหลักสูตรสู่การพฒั นาผเู้ รียนให้ บรรลเุ ป้าหมาย ซ่งึ ครมู ีหน้าทเ่ี ป็นผ้จู ดั ระบบการเรียนการสอน เร่ิมต้งั แตก่ ารศกึ ษาหลักสตู ร ตลอดจน การวางแผนการเรยี นการสอน จดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ เลอื กผลติ และการใชส้ อื่ การเรยี นการสอน วดั ผล และประเมินผล รวมถึงเป็นผู้จัดบรรยากาศหรือสภาพแวดล้อมของการเรียนรู้ สอดคล้องกับ Chaowakiratiphong and Pimsuwan (2013) ทก่ี ลา่ ววา่ การจัดการเรียนรูเ้ ปน็ การจดั บรรยากาศ กิจกรรม สื่อ สถานการณ์ ฯลฯ ให้ผู้เรยี นเกิดการเรยี นรไู้ ด้เตม็ ตามศักยภาพ แตเ่ นอ่ื งจากพ้นื ทจ่ี งั หวดั ชายแดนภาคใต้ในบางส่วน นักเรียนมีต้นทุนเกี่ยวการใช้ภาษาไทยในชีวิตประจ�ำวันน้อย เพราะ ครอบครวั ใชภ้ าษามลายใู นการสอ่ื สารกนั จงึ ทำ� ใหก้ ารจดั การเรยี นรแู้ ละการพฒั นาดา้ นอนื่ ๆ คอ่ นขา้ ง ทจี่ ะต้องใชว้ ิธีการที่หลากหลาย ซึง่ เป็นความทา้ ทายของครูในการพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รียน องคป์ ระกอบที่ 5 ความมงุ่ มน่ั ตัง้ ใจของผู้บริหารสถานศึกษา เพราะผู้บรหิ ารสถานศึกษาเปน็ ผนู้ ำ� จงึ ตอ้ งประพฤตติ นเปน็ แบบอยา่ งทดี่ แี กค่ รู เมอ่ื ครมู ตี น้ แบบทดี่ กี จ็ ะปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรมตามตน้ แบบ ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีความมุ่งม่ันตั้งใจในการปฏิบัติงาน จะกระตุ้นให้บุคลากรมีความกระตือรือร้น และพฒั นาการทำ� งาน และมีความมุ่งมัน่ ตงั้ ใจปฏบิ ตั หิ น้าท่ีจนส�ำเรจ็ ตามเปา้ หมายทีว่ างไว้ โดยเฉพาะ การพัฒนาคุณภาพผเู้ รยี นดังที่ Scheerens et al. (1989) ให้ความเห็นวา่ การจัดการศึกษาจะประสบ ความสำ� เรจ็ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ขนึ้ อยกู่ บั การมงุ่ ผลสมั ฤทธข์ิ องผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา และสอดคลอ้ ง กบั Kao-ian (2014) ที่กล่าวว่า ผบู้ ริหารที่มีความกระตอื รือร้น กระฉับกระเฉงตลอดเวลา ปฏิบัติตน และปฏิบัตงิ านดี จะเป็นการสอนผรู้ ว่ มงานโดยทางออ้ ม คอื การสอนด้วยการกระทำ� องค์ประกอบที่ 6 แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ของครู เพราะครูที่มีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธ์ิจะมีความ กระตือรือร้น มีความมุ่งม่ันต้ังใจ และมีความพยายามในการปฏิบัติงานให้ส�ำเร็จและมีคุณภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถา้ ครูไดป้ ฏบิ ตั ิงานตามความรู้ ความสามารถ ความถนดั และความสนใจ เพราะ แรงจงู ใจใฝส่ มั ฤทธเิ์ ปน็ พลงั ผลกั ดนั ใหค้ รอู ยากทำ� งานอยา่ งมเี ปา้ หมาย โดยไมย่ อ่ ทอ้ ตอ่ ความยากลำ� บาก และไม่หวั่นตอ่ ปัญหาและอปุ สรรคใด ๆ ดังที่ McClelland (1961) กลา่ วไวว้ า่ ผู้ทีม่ แี รงจูงใจใฝ่สัมฤทธ์ิ จะมแี รงผลกั ดนั ทต่ี อ้ งการความสาํ เรจ็ เปน็ ความตอ้ งการทจี่ ะทำ� สงิ่ ตา่ ง ๆ ใหเ้ ตม็ ทแี่ ละดที สี่ ดุ เพอื่ ความ สาํ เรจ็ และสอดคลอ้ งกบั Sriprom (2007) ทก่ี ลา่ ววา่ ครทู ม่ี แี รงจงู ใจใฝส่ มั ฤทธส์ิ งู จะเออ้ื ตอ่ ความสำ� เรจ็ ในการทำ� งาน และพยายามหาวธิ กี ารตา่ ง ๆ เพอื่ แกไ้ ขปญั หาในการทำ� งานใหป้ ระสบความส�ำเร็จและ มปี ระสทิ ธภิ าพ ในสว่ นของพนื้ ทจี่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ ถา้ ครมู แี รงจงู ใจใฝส่ มั ฤทธส์ิ งู กจ็ ะชว่ ยสง่ เสรมิ ใหก้ ารปฏบิ ัติงานมีประสิทธภิ าพย่ิงขน้ึ องค์ประกอบที่ 7 การบรหิ ารแบบมีส่วนรว่ ม เพราะการจดั การศึกษาต้องอาศยั การมสี ว่ นรว่ ม ทงั้ บคุ ลากรภายในโรงเรียน และบุคคล หน่วยงาน องคก์ รต่าง ๆ ในชุมชน เพื่อให้มกี ารรว่ มคดิ ร่วมทำ� ร่วมรับผิดชอบในการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ซึ่งการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนจะส่งผลให้การ จดั การศึกษามปี ระสทิ ธิภาพยิง่ ขน้ึ ดังที่ Kao-ian (2014) กล่าววา่ การบรหิ ารแบบมสี ว่ นรว่ มช่วยเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพการทำ� งานของโรงเรยี น สามารถคลค่ี ลายขอ้ ขดั แยง้ ในโรงเรยี น ชว่ ยสรา้ งแรงจงู ใจ เปน็ การ เปิดโอกาสให้ครูและบุคลากรได้ระดมความคิดและอภิปรายร่วมกัน ท�ำให้การต่อต้านลดน้อยลง
วารสารหาดใหญ่วิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 310 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 ในขณะเดียวกันก็จะเกิดการยอมรับมากขึ้น เป็นการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการท�ำงานร่วมกัน ท�ำให้ผลการปฏิบัติงานดีข้ึน ในส่วนของการบริหารแบบมีส่วนร่วมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ มี ความจำ� เปน็ อยา่ งยง่ิ เนอื่ งจากพนื้ ทน่ี มี้ คี วามหลากหลายทางวฒั นธรรม จงึ ตอ้ งอาศยั การมสี ว่ นรว่ มจาก ทกุ ภาคสว่ นทมี่ คี วามแตกตา่ งทางวฒั นธรรม เขา้ มารว่ มคดิ รว่ มทำ� รว่ มรบั ผดิ ชอบ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจ ทีถ่ กู ต้องตรงกนั และสามารถบรหิ ารจดั การศึกษาได้ตรงตามความต้องการของชมุ ชน องคป์ ระกอบท่ี 8 ปฏิสัมพันธ์ระหว่างบคุ ลากร ครู และนักเรยี น เพราะการทบี่ ุคลากรทุกคน มีความรักสามัคคีกันมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันจะได้ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ท�ำให้สถานศึกษามีความ เป็นปึกแผ่น แนน่ แฟน้ สามารถพฒั นาการปฏบิ ตั งิ านไดง้ า่ ย โดยเฉพาะความสมั พนั ธท์ ดี่ รี ะหวา่ งครกู บั นักเรียน ท�ำใหน้ ักเรยี นกล้าพดู คยุ กบั ครู ไมก่ ลัวครู และจะจดั การเรียนรไู้ ดอ้ ย่างมคี ณุ ภาพสอดคลอ้ ง กับ Rowley (1996) กล่าววา่ ครูต้องประสานความสัมพนั ธร์ ะหว่างฝา่ ยงานในโรงเรยี น เพ่ือขอความ รว่ มมือ ข้อมลู เกีย่ วกบั นกั เรยี น และขอ้ มลู ด้านอ่ืน ๆ เพอื่ สนบั สนุนให้ผ้เู รยี นเกิดการเรยี นรู้ท่ีมีคณุ ภาพ มาตรฐานตรงตามเป้าหมายและสอดคล้องกับ Chaowakiratiphong and Pimsuwan (2013) ที่ กล่าวว่าการที่ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อ่ืนจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ทางสังคม และมีส่วนร่วม ทางอารมณ์ เป็นกิจกรรมท่ีส่งผลต่อความรู้สึกของผู้เรียน ซึ่งจะช่วยให้การเรียนรู้เกิดความหมายต่อ ตนเอง สำ� หรบั ในพ้นื ท่ีจงั หวัดชายแดนภาคใต้ การมีปฏสิ ัมพนั ธ์ทด่ี รี ะหว่างบุคลากร ครู และนักเรียน นั้น จะช่วยส่งเสริมให้การปฏิบัติงานในพนื้ ทม่ี คี วามสะดวกยิ่งข้นึ องค์ประกอบท่ี 9 การมสี ่วนรว่ มของผู้ปกครอง เพราะผู้ปกครองเป็นผู้ทใ่ี กลช้ ิดนักเรียนมาก ทส่ี ดุ และในการเตรยี มความพรอ้ มดา้ นการศกึ ษาของเดก็ ตอ้ งเรมิ่ มาจากผปู้ กครอง โดยผปู้ กครองตอ้ ง เรียนรูเ้ กี่ยวกับการเลี้ยงลูกและการให้การศึกษาแกล่ กู ต้งั แต่เดก็ อยใู่ นครรภ์มารดา และเมือ่ เด็กเกดิ มา ก็เปน็ หนา้ ทข่ี องผู้ปกครองอีกเช่นกนั ในการอบรมเลีย้ งดู ใหก้ ารศึกษา ก่อนที่จะส่งมายงั โรงเรียนใหค้ รู ได้สานต่อในชนั้ ปฐมวยั สอดคลอ้ งกับ Tangcharoen (2008) ทก่ี ล่าววา่ พ่อแม่ ผปู้ กครอง มบี ทบาท ในการใหค้ วามรักความอบอ่นุ ให้การอบรมเลี้ยงดู เอาใจใสใ่ นการสร้างสขุ นสิ ยั ทดี่ ี พัฒนาพฤตกิ รรม ดา้ นสขุ ภาพ และปอ้ งกนั ปญั หาตา่ ง ๆ เปน็ ตวั อยา่ งแกบ่ ตุ รธดิ า และปลกู จติ สำ� นกึ ในเรอ่ื งวนิ ยั ในตนเอง ความรับผิดชอบ ความปลอดภัย สร้างบรรยากาศเรียนรู้ในบ้าน ให้ค�ำปรึกษา แนะน�ำและเสริมแรง ร่วมมือกับโรงเรียนในการให้ข้อมูลและการประเมินผู้เรียน เป็นแบบอย่างท่ีดีในการด�ำเนินชีวิตและ สนบั สนนุ งบประมาณและทรพั ยากรทางการศกึ ษาแกโ่ รงเรยี น และสอคลอ้ งกบั งานวจิ ยั ของ Shoopate (2017) ท่ีพบว่า ผู้ปกครองเป็นบุคคลท่ีมีความส�ำคัญท่ีช่วยส่งเสริมให้เด็กมีการเจริญเติบโตท้ังด้าน สุขภาพกายและสุขภาพจิต มีคุณธรรม จริยธรรม ร่วมมือกับทางโรงเรียนในการปรับพฤติกรรมที่ ไมเ่ หมาะสมของนกั เรยี น เชน่ การขาดเรยี น การมาสาย ทำ� ใหน้ กั เรยี นมคี วามสขุ กบั ครอบครวั มคี วามสขุ กับการมาเรยี น สง่ ผลให้ต้งั ใจเรียนและมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสงู ขึ้น ในพื้นทจี่ ังหวัดชายแดนภาคใต้ หากผปู้ กครองให้ความสนใจ ดแู ลช่วยเหลือในการพฒั นาคุณภาพผู้เรยี น จะไดช้ ว่ ยกันหาวธิ ีแก้ปัญหา ทางการเรยี นของนกั เรยี นรว่ มกนั ทำ� ใหก้ ารยกระดบั ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นของนกั เรยี นมปี ระสทิ ธภิ าพ ย่ิงขน้ึ
ตวั บ่งชีแ้ ละแนวทางการพัฒนาความสำ� เรจ็ ตามจุดเนน้ การพัฒนาผู้เรยี น 311 รชั นี ทองเงิน และคณะ องคป์ ระกอบที่ 10 สมรรถนะของครู เพราะวา่ หากครสู ามารถปฏบิ ตั งิ านเปน็ ไปตามสมรรถนะ ซ่งึ ประกอบดว้ ยสมรรถนะหลกั 5 สมรรถนะและสมรรถนะประจำ� สายงาน 6 สมรรถนะ เช่ือแน่วา่ ครู สามารถพัฒนาผเู้ รียนให้มีคุณภาพไดแ้ น่นอน สอดคล้องกับงานวจิ ัยของ Sirichum (2017) เรื่องปัจจัย ทสี่ ง่ ผลตอ่ การปฏบิ ตั งิ านของพนกั งานเทศบาลนครสงขลา พบวา่ บคุ ลากรทมี่ สี มรรถนะในการปฏบิ ตั งิ านสงู ยอ่ มทำ� ให้ผลของการปฏบิ ตั ิงานอยู่ในระดับสูงเชน่ เดยี วกัน องค์ประกอบที่ 11 การเพ่ิมพนู ความรู้ทางวิชาการของครู เน่อื งจากมีการเปลย่ี นแปลงอยา่ ง รวดเร็วในทุก ๆ ด้าน และมีความรู้ใหม่ ๆ เข้ามาตลอดเวลา ครูจึงต้องแสวงหาความรู้เพ่ือเพิ่มพูน ความรทู้ างวชิ าการอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เพอ่ื ใหท้ นั ตอ่ การเปลยี่ นแปลงและมคี วามรคู้ วามสามารถทจ่ี ะถา่ ยทอด ความรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ แก่นักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ท�ำให้นักเรียนได้เรียนรู้อย่างมี คณุ ภาพ เมอ่ื เปน็ เชน่ น้ี ทำ� ใหผ้ ปู้ กครองและนกั เรยี นมคี วามมน่ั ใจในตวั ครู วา่ เปน็ ผมู้ คี วามรคู้ วามสามารถ พรอ้ มทจ่ี ะสอนนกั เรียนได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ สอดคลอ้ งกบั งานวิจัยของ Withunchat (2008) เร่อื ง การพฒั นากลยทุ ธก์ ารบริหารสถานศึกษาเพอื่ สง่ เสรมิ การจัดการเรยี นการสอนทเี่ น้นผเู้ รยี นเปน็ ส�ำคญั ของสถานศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พบว่า การเพ่ิมพูนความรู้ทางวิชาการของครู มีหลายรูปแบบ เช่น การ พฒั นาครดู า้ นการจดั การเรยี นการสอนทเ่ี นน้ ผเู้ รยี นเปน็ สำ� คญั การนำ� ครไู ปศกึ ษาดงู านโรงเรยี นทปี่ ระสบ ความส�ำเร็จในการพัฒนาผู้เรียน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในโรงเรียนเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ท่ีเน้น ผู้เรยี นเป็นสำ� คัญซ่งึ สามารถน�ำไปพัฒนาคณุ ภาพผเู้ รยี นได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ องคป์ ระกอบที่ 12 สภาพแวดลอ้ มของโรงเรยี น เนอ่ื งจากสภาพแวดลอ้ มของโรงเรยี นเกย่ี วขอ้ ง กบั ความสะอาด ความสวยงาม ความปลอดภยั การจัดแหลง่ เรียนรู้ และการมีส่อื อุปกรณก์ ารเรยี น อยา่ งเพียงพอ ถ้าผเู้ รียนได้เรียนอยใู่ นโรงเรยี นทีม่ คี วามสะอาด สวยงาม และมีความปลอดภัย มีแหลง่ เรยี นรู้ และมสี ือ่ อปุ กรณ์การเรยี นอยา่ งเพยี งพอแลว้ ทำ� ใหผ้ ู้เรยี นอยากไปโรงเรียน และเรียนร้อู ยา่ งมี ความสุข ดังท่ี Nongmak (2012) ใหค้ วามเห็นว่า บรรยากาศท่สี ่งผลต่อการเรียนอยา่ งมคี วามสุขของ ผเู้ รยี น ประกอบดว้ ย บรรยากาศในหอ้ งเรยี น ไดแ้ ก่ สภาพแวดลอ้ มทวั่ ไปของหอ้ งเรยี นเรยี บรอ้ ย สะอาด มีป้ายนิเทศให้ความรู้ และมุมประสบการณ์ซ่ึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง มากที่สุด มกี ฎหรอื ระเบยี บในการปฏบิ ัติตนของผเู้ รยี น ผูเ้ รยี นมคี วามผูกพนั กับเพอื่ นฝงู ในทางที่ดี มี กิจกรรมต่าง ๆ ท่ีจัดข้ึนเพื่อเสริมผลสัมฤทธ์ิของผู้เรียน สอดคล้องกับ Phionim (2009) ที่กล่าวว่า ความสะอาดเปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ยและความปลอดภยั การจดั หอ้ งเรยี น สะอาด เปน็ ระเบยี บเรยี บรอ้ ย ภายในอาคารเรยี นอากาศถา่ ยเทไดส้ ะดวก แสงสวา่ งเพยี งพอ มโี รงอาหารทไี่ ดม้ าตรฐาน ถกู สขุ ลกั ษณะ หอ้ งน�้ำห้องส้วมมคี วามสะอาด มีเจา้ หน้าท่ีดูแลรกั ษาความสะอาดอยเู่ สมอ ถนนภายในโรงเรียนสัญจร ไปมาไดอ้ ยา่ งสะดวก ปลอดภยั อาคารเรยี นจดั วางอยา่ งเปน็ ระเบยี บ โรงเรยี นมที จี่ อดรถสำ� หรบั ครแู ละ นักเรียนอย่างเหมาะสมและเพียงพอ และบริเวณอาคารสถานท่ีภายในโรงเรียนตกแต่งด้วยไม้ดอกไม้ ประดบั ดสู วยงามเปน็ ธรรมชาติ นา่ พกั ผอ่ น เปน็ องคป์ ระกอบเกย่ี วกบั บรรยากาศองคก์ รในสถานศกึ ษา ข้นั พนื้ ฐานทสี่ ง่ ผลต่อการพัฒนาคณุ ภาพผ้เู รียน
วารสารหาดใหญว่ ชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 312 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 องคป์ ระกอบท่ี 13 การพฒั นาบคุ ลากร เพราะครเู ปน็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านในการพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น จงึ จำ� เปน็ ทจ่ี ะตอ้ งไดร้ บั การพฒั นาใหท้ นั ตอ่ การเปลยี่ นแปลงในทกุ ๆ ดา้ น เพอื่ เพมิ่ พนู ความรแู้ ละทกั ษะ รวมท้ังเป็นการพัฒนาสมรรถนะในการปฏิบัติงานของครูด้วยดังท่ี Nakorntap (2007) ได้อธิบายว่า ในการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิผล ครูมีภารกิจที่ส�ำคัญอย่างหน่ึง คือ การพัฒนาความรู้ ความสามารถของตนเอง เพ่ือให้ก้าวทันความเปล่ียนแปลงของโลก การที่ครูเป็นผู้ที่รักการอ่านและ หมน่ั แสวงหาความรนู้ น้ั นอกจากจะเกดิ ประโยชนใ์ นการพฒั นาตนเองและพฒั นาการสอนแลว้ ยงั เปน็ แบบอย่างท่ีดีและปลูกฝังลักษณะนิสัยใฝ่รู้ใฝ่เรียนให้แก่ศิษย์ด้วย ซึ่งการพัฒนาบุคลากรมีวิธีการที่ หลากหลาย เช่น การอบรม การศกึ ษาต่อ การศกึ ษาดูงาน การแลกเปล่ยี นเรยี นรู้ ฯลฯ ซงึ่ สอดคล้อง กบั งานวจิ ยั ของ Kaonut (2006) เรอ่ื ง ความคดิ เหน็ ของครทู ม่ี ตี อ่ การบรหิ ารโรงเรยี น โครงการหนง่ึ อำ� เภอ หนงึ่ โรงเรยี นในฝนั พบวา่ ครมู คี วามคดิ เหน็ เกย่ี วกบั การพฒั นาบคุ ลากรวา่ ครตู อ้ งการใหผ้ บู้ รหิ ารสง่ เสรมิ ให้ครูมีความรู้ความสามารถ ด้วยการจัดอบรม ประชุม สัมมนา ส่งเสริมให้การน�ำนวัตกรรมใหม่ ๆ เข้ามาใช้ในการสอน เพื่อให้การปฏิบัติการสอนมีประสิทธิภาพเกิดประโยชน์กับนักเรียน ส�ำหรับการ พัฒนาบุคลากรทีป่ ฏบิ ตั งิ านในพื้นท่จี งั หวัดชายแดนภาคใต้ โดยเฉพาะบุคลากรท่มี าจากพ้นื ทอี่ นื่ ๆ มี ความจ�ำเป็นอยา่ งย่งิ ท่จี ะตอ้ งได้รบั การพัฒนา เพือ่ ให้มีความรคู้ วามเขา้ ใจเกี่ยวการปฏิบตั ิตน และการ ปฏิบัติงานให้เหมาะสมกับบริบทของพ้ืนที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และเพื่อให้สามารถพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียนได้อย่างถูกต้องเหมาะสม และควรส่งเสริมให้ครูได้เรียนรู้เก่ียวกับประเพณีวัฒนธรรม สภาพ ความเป็นอยู่และความตอ้ งการของชมุ ชนดว้ ย 2. แนวทางในการน�ำองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความส�ำเร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนไป พัฒนาคุณภาพผู้เรียน ส�ำหรับสถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานในจังหวัดชายแดนภาคใต้มีหลากหลายแนวทาง สรปุ ได้ ดงั นี้ 2.1 ผู้บริหารสถานศึกษาใช้วิธีการบริหารแบบแนวราบอุทิศเวลาในการปฏิบัติงานอย่าง เต็มท่ี เสยี สละ คดิ นอกกรอบ เพราะการทผี่ บู้ รหิ ารสถานศกึ ษาใชก้ ารสอ่ื สารสองทาง ไมเ่ ปน็ การสงั่ การ ตามสายการบังคับบัญชา จะท�ำให้เกดิ พลังในการขบั เคลอ่ื นการบริหารจดั การสถานศึกษา และการที่ ผบู้ รหิ ารอทุ ศิ เวลาในการปฏบิ ตั งิ านอยา่ งเตม็ ท่ี เสยี สละ มงุ่ มนั่ ตงั้ ใจในการปฏบิ ตั งิ าน และคดิ นอกกรอบ เป็นพฤติกรรมที่เป็นแบบอย่างท่ีดี สามารถครองใจผู้ร่วมงานได้ เม่ือผู้บริหารสถานศึกษาปฏิบัติตน เปน็ แบบอยา่ งทด่ี แี ลว้ ผรู้ ว่ มงานทกุ คนกจ็ ะเอาอยา่ ง ทำ� ใหก้ ารปฏบิ ตั งิ านในสถานศกึ ษามปี ระสทิ ธภิ าพ และประสบความสำ� เรจ็ เปน็ ไปตามเปา้ หมายทกุ ประการสอดคลอ้ งกบั Kao-ian (2014) ซงึ่ ไดก้ ลา่ ววา่ ผ้บู ริหารสถานศกึ ษาต้องปฏบิ ตั ิตอ่ ผ้รู ่วมงานทกุ คนด้วยความนบั ถือและให้เกียรติอยา่ งจริงใจ แสดงให้ ผู้ร่วมงานเห็นว่าผู้บริหารม่ันใจในความสามารถ และฝีมือของผู้ร่วมงานเพื่อให้เกิดขวัญและก�ำลังใจ และปฏิบัติงานเต็มความสามารถปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีในการครองตน ครองคน ครองงาน การวางกฎเกณฑ์ ระเบยี บ และแนวปฏบิ ตั ติ า่ ง ๆ ทตี่ อ้ งการใหผ้ รู้ ว่ มงานปฏบิ ตั ติ าม มคี วามกระตอื รอื รน้ กระฉับกระเฉงตลอดเวลา และงานวิจัยของ Chao (2018) เร่ืองคุณลักษณะความเป็นมืออาชีพของ ผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดเทศบาลหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา พบว่า ผู้บริหารต้องเป็นผู้มีคุณธรรม
ตัวบง่ ช้แี ละแนวทางการพฒั นาความสำ� เรจ็ ตามจุดเนน้ การพฒั นาผู้เรยี น 313 รัชนี ทองเงนิ และคณะ จริยธรรม เปน็ แบบอยา่ งทด่ี ีแก่บคุ ลากรในโรงเรียน ท้ังกาย วาจา ใจ เสยี สละ อุทศิ เวลาเพือ่ ส่วนรวม บรหิ ารโดยยดึ หลกั ธรรมาภบิ าล เปน็ ปจั จยั สคู่ วามสำ� เรจ็ ในการบรหิ ารสถานศกึ ษา สำ� หรบั พนื้ ทจี่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ ผบู้ ริหารตอ้ งใช้วธิ กี ารส่อื สารสองทางกับผูน้ ำ� ชุมชน หน่วยงานองค์กรต่าง ๆ ในชุมชน และสรา้ งความรว่ มมือในการปฏบิ ตั ิงานอย่างตอ่ เน่ือง เพ่อื จะไดม้ ีภูมคิ ุ้มกนั ในการปฏิบัติงาน 2.2 ผู้บรหิ ารสถานศึกษาก�ำหนดนโยบายทชี่ ดั เจนในการพฒั นาคณุ ภาพผู้เรยี นมีการนิเทศ ภายใน การแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ และฝกึ ใหค้ รเู ปน็ นกั จดั กระบวนการในการสอน เพราะจะทำ� ใหค้ รู ผปู้ กครอง และนักเรียน ได้ทราบเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนร่วมกันมีการช่วยเหลือครูในการพัฒนา การเรียนการสอนได้ติดตามผลการด�ำเนินงานของครูเป็นระยะ และเป็นการเปิดโอกาสให้ครูได้มีการ แลกเปลยี่ นเรยี นรเู้ พอ่ื หาวธิ กี ารปฏบิ ตั งิ านใหส้ ำ� เรจ็ ตามเปา้ หมาย ซงึ่ สอดคลอ้ งกบั Kao-ian (2014) ท่ี อธบิ ายวา่ ผบู้ รหิ ารมอื อาชพี ตอ้ งมองกวา้ งไกล พรอ้ มทจี่ ะเปลย่ี นแปลง เปน็ ผมู้ วี สิ ยั ทศั น์ กำ� หนดนโยบาย และแผนกลยทุ ธอ์ ยา่ งเหมาะสม แล้วคอยก�ำกับติดตาม ตรวจสอบการท�ำงานอยา่ งต่อเน่อื ง สอดคลอ้ ง กับงานวิจยั ของ Withunchat (2008) เร่อื งการพัฒนากลยทุ ธก์ ารบริหารสถานศึกษาเพอ่ื สง่ เสริมการ จดั การเรยี นการสอนทเี่ นน้ ผเู้ รยี นเปน็ สำ� คญั ของสถานศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พบวา่ การแลกเปลยี่ นเรยี นรกู้ นั ในโรงเรียนเกี่ยวกบั การจดั การเรยี นร้ทู ่ีเน้นผ้เู รยี นเป็นสำ� คญั โดยการใช้กระบวนการตัง้ วงสนทนา และ กระบวนการชมุ ชนการเรยี นรทู้ างวชิ าชพี (Professional Learning Community: PLC) และการนเิ ทศ ภายใน เปน็ การพฒั นาตนเองของครู พฒั นานวตั กรรมและตดิ ตามงานของครแู ละสอดคลอ้ งกบั ความเหน็ ของ Upamai-athichai (2014) ที่กล่าวว่า กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เป็นเครื่องมือ ในการพัฒนาอย่างต่อเน่ืองและยั่งยืน เพราะเป็นการพัฒนาวิชาชีพครูด้วยการพัฒนาผู้เรียนเป็นการ รวมพลงั ของทกุ ฝา่ ยในการพฒั นาผเู้ รยี น การตรวจสอบทบทวนการปฏบิ ตั งิ านของครู และเปน็ การสรา้ ง การเปลยี่ นแปลงโดยการเรยี นรจู้ ากการปฏบิ ตั จิ รงิ ของครู สว่ นการนเิ ทศภายในเปน็ การเพมิ่ พนู ความรู้ ทางวชิ าการของครูทส่ี ามารถน�ำไปพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี นได้เปน็ อย่างดี 2.3 การขอความรว่ มมอื กบั ผปู้ กครองในการแกป้ ญั หาการเรยี นของนกั เรยี นเพราะวา่ ผปู้ กครอง เปน็ บคุ คลทช่ี ว่ ยสง่ เสรมิ ใหน้ กั เรยี นมกี ารเจรญิ เตบิ โตทง้ั สขุ กายและสขุ ภาพจติ ดา้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม เพราะนกั เรียนมเี วลาอยู่ทบ่ี า้ นกบั ผ้ปู กครองมากกว่าอย่ทู โ่ี รงเรียน และเปน็ การสรา้ งความสัมพนั ธ์ทด่ี ี กับผู้ปกครอง เป็นการสร้างความสนิทสนมเป็นกันเองกับผู้ปกครอง จะท�ำให้ผู้ปกครองอยากเข้าร่วม กิจกรรมและช่วยเหลือโรงเรียนมากข้ึน จะเป็นการพ่ึงพาอาศัยกันระหว่างโรงเรียนและชุมชน และ จะเกิดการมีส่วนร่วมในทุกเรื่อง จะส่งผลให้การจัดการศึกษามีประสิทธิภาพย่ิงขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับ งานวิจัยของ Shoopate (2017) พบวา่ การทผี่ ปู้ กครองให้ความอบอุน่ ประพฤตติ นเปน็ แบบอยา่ งท่ดี ี ให้ความร่วมมือกับโรงเรียนในการปรับพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของบุตรหลาน หาเวลาว่างไปสังเกต พฤติกรรมของบตุ รหลานด้วยตนเอง ทำ� ให้นกั เรียนมคี วามสุขกับครอบครัว มคี วามสขุ กับการมาเรียน มคี วามตัง้ ใจเรยี น และส่งผลใหผ้ ลสัมฤทธิท์ างการเรยี นสงู ขึ้น และสอดคล้องกับ Lomsai (2009) ท่ี กล่าววา่ การมีส่วนร่วมของบคุ คลและชมุ ชนเปน็ องค์ประกอบสำ� คัญ ในการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ โรงเรียนท่ีสามารถดึงชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาได้มาก มีโอกาสจะประสบความส�ำเร็จสูง
วารสารหาดใหญ่วชิ าการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 314 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 โดยเฉพาะชมุ ชนทม่ี คี วามสามารถและมศี กั ยภาพสงู สามารถทจี่ ะชว่ ยเหลอื โรงเรยี นไดม้ าก ซงึ่ ความพรอ้ ม ในที่น้ีไม่ได้หมายถึงทรัพยากรเท่านั้น แต่หมายถึงความเข้าใจ ความพร้อมใจ และความเต็มใจในการ ให้ความร่วมมือกับโรงเรียน ช่วยพัฒนาเด็กผู้เป็นบุตรหลานให้มีคุณภาพตามเป้าหมายส�ำหรับพื้นที่ จงั หวดั ชายแดนภาคใต้ การทีผ่ ปู้ กครองให้ความรว่ มมอื ในการแกป้ ญั หาทางการเรียนของนกั เรียนนน้ั นอกจากจะชว่ ยแกป้ ญั หาทางการเรยี นของนกั เรยี นแลว้ ยงั ทำ� ใหค้ รใู หเ้ กดิ ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั ประเพณี วัฒนธรรม ความเชอ่ื และความต้องการของผปู้ กครองมากยิ่งขน้ึ ส่งผลดีต่อการปฏิบัตงิ านในพ้ืนที่น้ี 2.4 การสร้างวัฒนธรรมและข้อตกลงในการปฏิบัติงานร่วมกันในโรงเรียนและพัฒนา สภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อการมีสุขภาพกายและจิตท่ีดี เพราะว่าครูและบุคลากรได้มีส่วนร่วมในการ กำ� หนดแนวปฏบิ ตั ริ ว่ มกนั และนำ� ไปปฏบิ ตั ไิ ดถ้ กู ตอ้ งตรงกนั สอดคลอ้ งกบั งานวจิ ยั ของ Promsri (2017) เร่ืองการพัฒนาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ภาวะผู้น�ำเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษาใน สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ พบว่า การก�ำหนดสภาพปัจจุบันขององค์กร สภาพงานที่จะเกิดข้ึนใน อนาคต การก�ำหนดมาตรฐานและแนวทางการปฏิบัติงานให้ชัดเจน และการปรับปรุงแก้ไขกฎเกณฑ์ เพื่อให้การปฏิบัติงานประสบความส�ำเร็จ เป็นตัวบ่งชี้ภาวะผู้น�ำเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารสถานศึกษา ในการพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น สำ� หรบั การสรา้ งวฒั นธรรมและขอ้ ตกลงในการปฏบิ ตั งิ านในพน้ื ทจ่ี งั หวดั ชายแดนภาคใตน้ นั้ การสรา้ งวฒั นธรรมการปฏบิ ตั งิ านในโรงเรยี นตอ้ งสอดคลอ้ งกบั วฒั นธรรมของชมุ ชน และทอ้ งถน่ิ ดว้ ย สว่ นการพฒั นาสภาพแวดลอ้ มทเ่ี ออื้ ตอ่ การมสี ขุ ภาพกายและจติ ทด่ี กี เ็ ปน็ แนวทางหนงึ่ ทม่ี คี วามสำ� คญั เนอ่ื งจากหากสถานศกึ ษาจดั สภาพแวดลอ้ มใหน้ า่ เรยี น เชน่ จดั บรรยากาศในหอ้ งเรยี น ให้เอือ้ ตอ่ การเรียนรู้ ภายนอกห้องเรียนมแี หล่งเรียนรอู้ ย่างหลากหลาย มคี วามสะอาด ร่มรนื่ จะสร้าง แรงจงู ใจให้ผู้เรียนอยากมาเรยี นสอดคลอ้ งกับงานวจิ ยั ของ Parilti (2016) เร่อื งการจดั สภาพแวดลอ้ ม ทีเ่ อ้ือต่อการเรยี นรู้ของโรงเรยี นเอกชน ระดับประถมศกึ ษา จงั หวดั สงขลา พบว่า การกำ� หนดนโยบาย พัฒนาสภาพแวดล้อมเพ่ือจัดท�ำแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน พัฒนาอาคารสถานท่ี สภาพแวดล้อมที่ดี ในสถานศึกษาช่วยยกระดับคุณภาพการดำ� รงชีวิตประจ�ำวันของผู้เรียนและบุคลากรในสถานศึกษาได้ ท�ำให้ผู้เรียนรู้สึกผ่อนคลายสบายใจ อันจะส่งผลในทางที่ดีต่อการเรียนการสอน และผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของผูเ้ รยี น ขอ้ เสนอแนะ 1. ข้อเสนอแนะในการน�ำผลการวิจยั ไปใช้ จากผลการวจิ ยั ชใ้ี หเ้ หน็ ชดั เจนวา่ องคป์ ระกอบบรรยากาศของโรงเรยี นเปน็ องคป์ ระกอบสำ� คญั ของการพัฒนาคุณภาพผเู้ รียนมากทสี่ ุด ดงั นน้ั ผบู้ รหิ ารการศกึ ษาระดับสำ� นกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศึกษา และผู้บริหารสถานศกึ ษา ควรนำ� ผลการวิจัยนีไ้ ปพิจารณาในการวางแผน ปรับปรงุ พฒั นาสถานศึกษา ให้มีบรรยากาศที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามจุดเน้น นอกจากนี้แล้ว จากการวิจัยครั้งนี้ ยังพบว่าภาวะผู้น�ำของผู้บริหารสถานศึกษาก็เป็นอีกองค์ประกอบหนึ่งที่มีความส�ำคัญต่อการพัฒนา คุณภาพผู้เรียน ซ่ึงในเร่ืองน้ีจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งส�ำหรับผู้บริหารการศึกษาในทุกระดับที่จะน�ำไป
ตัวบง่ ชแี้ ละแนวทางการพฒั นาความสำ� เร็จตามจุดเน้นการพัฒนาผ้เู รยี น 315 รัชนี ทองเงิน และคณะ ใชใ้ นการพิจารณาสรรหาบคุ ลเพ่ือเขา้ ส่ตู �ำแหนง่ ผู้บริหารสถานศกึ ษาในโอกาสตอ่ ไป 2. ขอ้ เสนอแนะในการทำ� วจิ ัยคร้งั ต่อไป แม้ว่าการวิจัยคร้ังนี้ ได้ช้ีให้เห็นอย่างชัดเจนว่ามีองค์ประกอบและตัวบ่งช้ีใดบ้างที่ท�ำให้เกิด ความส�ำเร็จในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามจุดเน้นส�ำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในจังหวัดชายแดน ภาคใต้ แตใ่ นการวจิ ยั ครงั้ นี้ เปน็ การศกึ ษาเฉพาะพน้ื ทใี่ นจงั หวดั สงขลา และสตลู เทา่ นน้ั เพอ่ื ประโยชน์ เชิงวิชาการ และในเชิงปฏิบัติ ในการท�ำวจิ ยั ครัง้ ต่อไป ขอเสนอแนะ ดังนี้ 2.1 ควรวิจัยเชิงคุณภาพเพ่ือศึกษาบรรยากาศของโรงเรียนที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียน หรือพฤติกรรมภาวะผนู้ �ำของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษาและพฤติกรรมการสอนของครูในโรงเรียน 2.2 ควรมีการศึกษาเพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Cornfirmatory Factor Analaysis) วา่ องคป์ ระกอบเหลา่ นมี้ ผี ลตอ่ ความสำ� เรจ็ ตามจดุ เนน้ การพฒั นาผเู้ รยี นสำ� หรบั สถานศกึ ษา ขั้นพน้ื ฐานในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ เอกสารอา้ งอิง Bureau of Academic Affairs and Educational Standards. (2014). Summary report on operational outcomes of learner quality development according to the educational reform in the second decade (2009-2018) academic years (2010- 2013). Bangkok: Curriculum and Learning Standards Group. [in Thai] Bureau of Basic Education Policy and Plan. (2013). Research and Policy Development Group 2013 Annual report. Bangkok: Office of the Basic Education Commission, Ministry of Education. [in Thai] Chao, S. (2018). Professional characteristics of adminitrator in Hatyai Municiple School, Hatyai Songkhla (Master’s thesis). Hatyai University, Songkhla. [in Thai] Chaowakiratiphong, N., & Pimsuwan, D. (2013). Quality of instruction of provision of learning experience in science course, school of educational studies, SukhothaiThammathirat Open University. .Journal of Rangsit University: Teaching & Learning, 7(2), 10-27. [in Thai] Dechakhup, P. (2015). Learning management in the 21st century. Bangkok: Chulalongkorn University Press. [in Thai] Hair, F. J., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson Education. Kao-ian, C. (2014). Techniques of educational institutions administration: Strategies and guidelines for professional administrators. Songkhla: Chan Mueang Kanphim. [in Thai]
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 316 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 Kaonut, S. (2006). Teachers’ opinions on school administration for the one district, one dream school project (Master’s thesis). Rajabhat Rajanagarindra University, Chacheongsao. [in Thai] Likert, R. (1997). New patterns management. New York: McGraw Hill Book. Lomsai, K. (2009). Factors affecting development of the thinking process in basic educational institutions (Doctoral dissertation). Silpakorn University, Bangkok. [in Thai] McClelland, D. C. (1961). The relationship of achievement motivation to entrepreneurial behavior: A meta- anlysis. Retrieved from https://www.core.ac.uk/download/ pdf/ 144981880 Nakorntap, A. (2007). Compendium of the course on educational context. Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat Open University. [in Thai] Nongmak, C. (2012). A collection of development of educational management in educational institutions. Chiang Mai. Far Eastern University. [in Thai] Office of the Basic Educational Commission. (2010). Guidelines for implementation of learner quality development. Bangkok: Bureau of Academic Affairs and Academic Standards, Office of the Basic Educational Commission, Ministry of Education. [in Thai] Parilti, A. (2016). Management of educational enviroment contributing to student learning in private elementary schools, Songkhla province (Master’s Thesis). Hatyai University, Songkhla. [in Thai] Phionim, S. (2009). Components of basic educational institution atmosphere (Doctoral dissertation). Silapakorn University, Bangkok. [in Thai] Phunsri, O. (2011). Mobilization of learner quality development. Samutprakan: Samutprakan Primary Educational Service Area Office, Area 2. [in Thai] Promsri, C. (2017). Development of factors and indicators of strategic leadership of primary school administrators in the three Southern Border Provinces (Doctoral dissertation). Hatyai University, Songkhla. [in Thai] Rowley, J. (1996). Motivation and academic staff in higher education. Quality Assurance in Education, 4(3), 11-16. Runcharoen, T. (2010). Professionalism in educational provision and administration in the educational reform period. Bangkok: Khao Fang Press. [in Thai] Saophayon, S. (2008). Principles of educational administration: Theory and practice. Bangkok: Book Point. [in Thai] Scheerens, J., Vermeulen, C. J., & Pelgrum, W. J. (1989). Generalisability of instructional and school effectiveness indicators across nation’s international. Journal of Educational Research, 13(7), 89-99.
ตัวบ่งชแี้ ละแนวทางการพฒั นาความสำ� เร็จตามจุดเน้นการพฒั นาผเู้ รียน 317 รัชนี ทองเงนิ และคณะ Shoopate, P. (2017). Success factors of educational adminitration of schools transferred from Office of the Basic Education Commission (OBEC) to local aministrative organizations (LAOs) in the lower Southern part of Thailand (Doctoral dissertation). Hatyai University, Songkhla. [in Thai] Singchangchai, P. (2006). Basic agreement on the use of component analysis statistics. Retrieved from http//www.nitipong.com./paper pdf/phd/FactorAnalysis concept. pdf [in Thai] Sirichum, T. (2017). Factors affecting the performance of employee’s Songkhla municipality (Master’s thesis). Hatyai University, Songkhla. [in Thai] Somprasong, N. (2006). Compendium of the course on Development of the learning and teaching system. Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat Open University. [in Thai] Sriprom, S. (2007). Factors influencing the adoption of the new government administration plan: A case study of achievement management in basic schools (Doctoral dissertation). Kasetsart University, Bangkok. [in Thai] Tangcharoen, W. (2008). Educational vision. Bangkok: Prathueang Panya Book Fund, Srinakarin Wirot University. [in Thai] Upamai-athichai, T. (2014). Educational management foundation. Bangkok: Chumnum Press. [in Thai] Wisalaporn, S. (2007). Condition of educational management in Southern border provinces. Bangkok: Ministry of Education. [in Thai] __________. (2010). Styles of educational management in Southern border provinces. Bangkok: Information Technology Network Group, Research and Educational Development Office, Ministry of Education. [in Thai] Withunchat, M. (2008). Development of educational institution administrative strategies for promotion of learner-centered approach in basic educational institutions for the 1st and 2nd levels in Bangkok Metropolis (Doctoral dissertation). Saint John’s University, Bangkok. [in Thai] Yodsawat, T. (2018). Factor and Indicators Inereasing the effectiveness of school adminitration of primary schools under the Office of the Basic Education Commission on the South West Coast Areas (Doctoral dissertation). Hatyai University, Songkhla. [in Thai]
บทควา มวจิ ัย ปจั จยั ทส่ี ง่ ผลตอ่ การคดิ เชงิ สมานฉนั ทข์ องนกั ศกึ ษาในพน้ื ทจี่ งั หวดั ชายแดนใต้ tThheeSFoauctthoersrnAfBfoercdtienrgPtrhoeviRnececosnocfilTiahtaioilnanTdhinking of Students in จริ ะวฒั น์ ตนั สกลุ 1*, ณรงคศ์ กั ดิ์ รอบคอบ1, และ ธรี ะยทุ ธ รัชชะ2 Jirawat Tansakul1*, Narongsak Rorbkorb1, and Teerayout Rascha2 Abstract The purpose of this descriptive research was to study the factors affecting reconciliation thinking of students in the Southern Border Provinces of Thailand. The samples were 300 students, randomized by multi-stage random sampling. Data were collected by using reconciliation thinking questionnaires. Statistical analysis used was Correlation and Stepwise Multiple Regression. The results were summarized as follows: 1) the attitudes towards reconciliation thinking, mental health, social experiences, religious approaches, social support, future orientation with self-control, self-esteem, and achievement motivation were found positively correlated with reconciliation thinking. They were significantly different at the .01 level. 2) Seven predictors could predict the 1ภาควิชาประเมินผลและวิจัยทางการศึกษา, 2ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตปัตตานี ต.รูสะมิแล อ.เมอื ง จ.ปัตตานี 94000 1Department of Educational Evaluation and Research, 2Department of Education, Faculty of Education, Prince of Songkla University, Pattani Campus, Rusamilae Sub-district, Muang District, Pattani Province 94000 *ผูใ้ ห้การติดต่อ (Corresponding e-mail: [email protected]) รับบทความวนั ท่ี 10 มิถนุ ายน 2562 แก้ไขวันท่ี 27 มีนาคม 2563 รบั ลงตีพมิ พ์วนั ท่ี 10 เมษายน 2563 Hatyai Academic Journal 18(2): 319-331
วารสารหาดใหญว่ ิชาการ 18(2) ก.ค. - ธ.ค. 2563 320 Hatyai Academic Journal 18(2) Jul - Dec 2020 reconciliation thinking of the students with a statistical level of significance at .01. The predictors had a predictability power of 65.30 % and a predictive standard error of 0.24. 3) The prediction equations in the raw score and standard scores were as follows: Υˆ = 0.977 + 0+.303.22X631 Z+30+.107.41X635+Z50+.1301.0X855+Z20.+0402.1X420+Z08.-1109.1X182-Z06.0+900.X160+4Z04.071X4 Zˆ = 0.395Z1 Keywords: Reconciliation Thinking, Southern Border Provinces of Thailand บทคดั ยอ่ การวจิ ยั ครง้ั นม้ี วี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ศกึ ษาปจั จยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ การคดิ เชงิ สมานฉนั ทข์ องนกั ศกึ ษา ในพนื้ ที่จังหวดั ชายแดนใต้ ตัวอย่าง จำ� นวน 300 คน โดยสมุ่ แบบหลายข้นั ตอน เก็บขอ้ มลู ดว้ ย แบบสอบถามการคิดเชิงสมานฉันท์และปัจจัยท่ีมีผลต่อการคิดเชิงสมานฉันท์ วิเคราะห์ข้อมูลโดย ใช้สถิติสหสัมพนั ธ์และการถดถอยพหคุ ณู แบบขน้ั ตอน ผลการศกึ ษา พบวา่ 1) ทศั นคตติ อ่ การคดิ เชงิ สมานฉนั ท์ สขุ ภาพจติ ประสบการณท์ างสงั คม ความใกล้ชิดศาสนา การสนับสนุนทางสังคม ลกั ษณะมงุ่ อนาคตควบคมุ ตน การเห็นคุณค่าในตน และแรงจงู ใจใฝส่ มั ฤทธ์ิ มคี วามสมั พนั ธท์ างบวกกบั การคดิ เชงิ สมานฉนั ทอ์ ยา่ งมนี ยั สำ� คญั ทางสถติ ิ ที่ระดับ .01 2) ได้ตัวพยากรณ์ 7 ตัว ร่วมกันพยากรณ์การคิดเชิงสมานฉันท์ อย่างมีนัยส�ำคัญ ทางสถิติท่ีระดับ .01 โดยมีค่าอ�ำนาจในการพยากรณ์ได้ร้อยละ 65.30 และมีความคลาดเคลื่อน มาตรฐานการพยากรณเ์ ทา่ กบั 0.24 และ 3) สามารถสร้างสมการพยากรณ์การคิดเชงิ สมานฉนั ท์ ในรปู คะแนนดิบและคะแนนมาตรฐาน ดังน้ี Υˆ = 0.977 + 0+.303.22X631 Z+30+.107.41X635+Z50+.1301.0X855+Z20.+0402.1X420+Z08.-1109.1X182-Z06.0+900.X160+4Z04.071X4 Zˆ = 0.395Z1 ค�ำส�ำคญั : การคิดเชงิ สมานฉนั ท์ พน้ื ท่จี งั หวัดชายแดนใต้ บทน�ำ สภาพสังคมประเทศไทยในปัจจุบันเกิดความขัดแย้งเกิดขึ้นในหลายรูปแบบและทุกพื้นท่ีของ ประเทศ ทผ่ี า่ นมากส็ ามารถแกไ้ ขปญั หาความขดั แยง้ เหลา่ นนั้ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม แตส่ ถานการณป์ จั จบุ นั และต่อเนอ่ื งไปถงึ อนาคต มปี รากฏการณห์ ลายอยา่ งที่ท�ำใหเ้ ช่อื วา่ การแก้ไขความขดั แย้งในสังคมไทย จะไม่สามารถท�ำได้โดยง่ายเหมือนท่ีผ่านมา ดังปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัดกรณีความรุนแรงของ สถานการณ์ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ (Promphakping & Sirithorn, 2005) ปัญหาความขัดแย้ง ท่ีเกิดขึ้น เกดิ จากความไมเ่ ทา่ เทยี มกันในหลายดา้ น เช่น เศรษฐกิจ การศึกษา เปน็ ตน้ ความไมเ่ ข้าใจ ซึง่ กนั และกนั ด้านแนวคิด ความเชื่อ วฒั นธรรม ซ่ึงมีการสะสมของปญั หามาช้านาน ส่งิ หนึง่ ที่สามารถ
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
