เรื่อง แนวคิดทางจริยศาสตร์ในปรัชญาหลังนวยุค/นาวิน พิชญวิศิษฏ์กุล

แนวคิดทางจรยิ ศาสตรในปรัชญาหลังนวยุค นาวิน พชิ ญวศิ ษิ ฏกุล ดษุ ฎนี ิพนธนี้เป#นสว$ นหน่ึงของการศึกษาตามหลกั สตู รศาสนศาสตรดษุ ฎบี ัณฑติ สาขาวชิ าพุทธศาสนาและปรชั ญา บัณฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั มหามกุฏราชวทิ ยาลยั พทุ ธศักราช ๒๕๖๔

แนวคิดทางจรยิ ศาสตรในปรัชญาหลังนวยคุ นาวิน พชิ ญวศิ ิษฏกุล ดษุ ฎนี ิพนธนี้เป#นส$วนหนึง่ ของการศึกษาตามหลกั สตู รศาสนศาสตรดษุ ฎีบัณฑิต สาขาวชิ าพทุ ธศาสนาและปรัชญา บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลัยมหามกุฏราชวทิ ยาลยั พุทธศักราช ๒๕๖๔

ETHICAL CONCEPTS IN POSTMODERNISM NAWIN PITCHAYAWISITKUL A DISSERTATION SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DOCTOR DEGREE OF PHILOSOPHY PROGRAM IN BUDDHISM AND PHILOSOPHY GRADUATE SCHOOL MAHAMAKUT BUDDHIST UNIVERSITY 2021





บทคดั ยอ หวั ขอดษุ ฎีนพิ นธ : แนวคิดทางจรศิ าสตรในปรัชญาหลงั นวยุค ชอ่ื นักศึกษา : นาวนิ พิชญวศิ ษิ ฏกุล ชอื่ ปรญิ ญา : ศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑติ สาขาวิชา : พุทธศาสนาและปรชั ญา ป-พุทธศักราช : 2564 อาจารยท่ีปรกึ ษา : พระมหามฆวนิ ทร ปรุ สิ ุตตฺ โม, ผูชวยศาสตราจารย ดร. การวิจัยเรื่อง “แนวคิดทางจริยศาสตรในปรัชญาหลังนวยุค”นี้มีวัตถุประสงคของการวิจัย ดังน้ี 1) เพ่ือศึกษาแนวคิดจริยศาสตร 2) เพ่ือศึกษาแนวคิดปรัชญาหลังนวยุค 3) เพื่อวิเคราะห แนวคิดจริยศาสตรในปรัชญาหลังนวยุคและ 4) เพ่ือวิจารณแนวคิดทางจริยศาสตรในปรัชญาหลังนว ยุคงานวิจัยน้ีเป0นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบวิจัยเอกสารการศึกษาเอกสารทั้งที่เก่ียวข3องกับจริยศาสตร และปรัชญาหลงั นวยุคจากน้ันได3นําขอ3 มูลมาวิเคราะหและวจิ ารณในลกั ษณะการพรรณนาเชงิ วเิ คราะห เพื่อสรา3 งกรอบแนวคดิ ภายใต3ระเบียบวธิ ีการศึกษาจรยิ ศาสตรแบบบรรทดั ฐาน ผลวิจัยสรุปว:าป;ญหาที่เกิดขึ้นในปรัชญานวยุคเป0นวิกฤติเชิงคุณค:า จึงจําต3องนําเสนอ แนวคิดทางจริยศาสตรเชิงคุณธรรม (Virtue Ethics) ซ่งึ เปน0 ความดีที่หล:อหลอมอยใ:ู นตัวตนของมนุษย มอี งคประกอบ 3 ประการคือ 1) คุณธรรมติดตัว (Virtue of Character) เป0นการตระหนักรู3ว:า มนุษยมีคุณค:าในฐานะ ตัวตนทางอภิปรัชญาโดยที่อัตถิภาวะต3องสร3างสารัตถะบนพ้ืนฐานของเสรีภาพแห:งตนท่ีได3มาโดย กําเนิดโดยสัมพันธกับบุคคลอื่นในโลกเพ่ือเปNาหมายแห:งการสําแดงอัตถิภาวะแท3ของบุคคลเป0น ประการแรกการตระหนักร3ูในคุณสมบัติเฉพาะของมนุษยเป0นประการที่สองและ ประการสุดท3ายเป0น วิถีแหง: มนุษยที่เป0นสัตวระดับจิตวิญญาณท่ีประกอบด3วย 3 พฤติกรรมหลัก คือ (1) การแสวงหาความ จริงของมนษุ ย(2) แสวงหาความหมายของชวี ติ และ (3) ความหมายของการมชี วี ิตอยู: 2) ป;ญญาภาคปฏิบัติ (Practical Wisdom) เป0นการตระหนักรู3ว:าสังคมมีคุณค:าในฐานะ พื้นท่ที างจริยะที่มนุษยต3องดํารงอย:ูด3วยการอิงอาศัยกันและเคารพในขอบเขตของเสรีภาพแห:งตนและ ผูอ3 ืน่ 3) ความสุขจากความงอกงาม (Flourishing Happiness) เป0นการตระหนักร3ูญาณ วิทยาศาสตรมีคุณค:าในฐานะเครื่องมือทางญาณวิทยาได3พัฒนาองคความร3ูโดยใช3เวลาก:อตัวยาวนาน เพื่อเป0นเครื่องมือในการการพัฒนาคุณภาพชีวิตของมนุษยเท:าน้ัน การนํามาประยุกตใช3จําต3องอยู: ภายใตก3 รอบของจริยธธรรมเป0นสําคัญ

ฉ ดังนั้นเมื่อสังคมปรัชญานวยุคได3ประสบวิกฤติเชิงคุณค:าของความเป0นมนุษยจึงมีความ จําต3องปลูกฝ;งแนวคิดทางจริยศาสตรเชิงคุณธรรมท่ีเติมเต็มคุณค:าลงไปเพ่ือเป0นป;จจัยส:งเสริมให3 ปรัชญาหลงั นวยคุ สามารถสามารถเป0นพ้ืนท่แี หง: การอย:รู ว: มกนั บนพนื้ ฐานความศานติอยา: งแทจ3 ริง คําสําคัญ จรยิ ศาสตรเชิงคุณธรรม, คณุ ธรรมติดตัว, ปญ; ญาเชิงปฏิบัต,ิ ความสขุ จากความงอกงาม

ABSTRACT Dissertation Topic : Ethical Concepts in Postmodernism Student’s Name : Nawin Pitchayawisitkul Degree Sought : Doctor of Philosophy Program : Buddhism and Philosophy Anno Domini : 2020 Advisor : Phramaha Maghavin Puritsuttamo, Asst. Prof. Dr. The objectives of the research entitled “ Ethical Concepts in Postmodernism” were as follows: 1) to study Ethics, 2) to study Postmodernism, 3) to analyze ethical concepts in Postmodernism, and 4) to criticize ethical concepts in Postmodernism. This qualitative research was conducted as Documentary Research by applying both primary and secondary sources concerning Ethics and Postmodernism. Then, the data were analyzed and criticized in style of Critical Description to formulate conceptual framework, on the basis of Normative Ethics. The results of the research were found that the problems emerging in Modernism was the crisis of human value. It is required that virtue ethics, embedded in a human body, must be proposed to slove the problems. It is comprised of: 1) “ Virtue of Character” is the awareness of human as value of metaphysic identity. As of this, an existence must create essence by endowed freedom in connection with others in the world for the purpose of authentic existence manifestation in the first place, including the awareness of humanly specific genies in the second place, and in the final place, human ways of spiritual being in 3 aspects such as (1) search for truth of human, (2) search for meanings of life, and (3) search for meaning of living. 2) Practical Wisdom is the awareness of society as value of spacio- ethics in which humans must live as space of interdependence and respect the scope of mutual freedom. 3) Flourishing Happiness is the awareness of science as value of epistemological instrument. This demonstrates that scientific epistemology has been developping with

long- formulation to advance human lives only, so the application of entity of science requires greatness of ethical care. For that reason, once the previous Modernism society confronted with the “ Crisis of Human Value” , “ Virtue Ethics” must be educated into the current Postmodernism society so as to foster mutual habitation with real blessing. Keywords: Virtue Ethics, Vitue of Character, Practical Wisdom, Flourishing Happiness

กติ ติกรรมประกาศ ดุษฎีนิพนธเลมนี้สําเร็จไดดวยดี ประกอบไปดวยคุณภาพและคุณคาตามเกณฑมาตรฐาน ของหลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนาและปรัชญา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลยั มหามกุฏราชวิทยาลัยโดยอําศยั ความเมตตานเุ คราะหจากบคุ คลหลายฝาย ดังนี้ กราบนมัสการขอบพระคุณอธิการบดี และผูบริหารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยทุก รปู คณบดีบณั ฑติ วิทยาลยั และขอบพระคุณคณาจารยในหลกั สตู รศาสนศาสตรดุษฎบี ัณฑิต สาขาวชิ า พุทธศาสนาและปรชั ญาทกุ รปู /คน กราบนมัสการขอบพระคุณพระมหามฆวินทร ปุริสุตฺตโม, ผศ.ดร.อาจารยท่ีปรึกษาดุษฎี นิพนธ ขอบคุณ รศ.ดร.ประเวศ อินทองปาน ประธานคณะกรรมการสอบดุษฎีนิพนธ รวมถึง คณะกรรมการสอบดุษฎีนิพนธ 3 บท และ 5 บท ทุกรูป/คน ที่ไดใหการชวยเหลือและ ใหคําแนะนํา เพื่อการปรับปรุงและพัฒนางานวิจัยใหมีความสมบรู ณยง่ิ ขึน้ ขอบคุณเจาหนาท่ีบัณฑิตวิทยาลัยทุกรูป/คน ท่ีไดอํานวยความสะดวกในการติดตอ ประสานงาน ดําเนนิ งานวจิ ัยตามระเบียบทกุ ขัน้ ตอนเปนA อยางดียิ่ง ที่สําคัญเปAนอยางยิ่ง คุณประโยชนอันเกิดขึ้นจากดุษฎีนิพนธเลมนี้ผูวิจัยขอถวายเปAนพุทธ บูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา บูชาคุณครูบาอาจารยบิดามารดาผูมีพระคุณทุกทานผูมอบความรัก ความ ปรารถนาดีเสมอมาตลอดท้ังขอบคุณในนํ้าใจอันดีงามของทุกคนท่ีไดคอยเปAนกําลังใจสนับสนุนให ผูวิจัยไดมีเวลาและโอกาสศึกษาหาความรูในดานพุทธศาสนาและปรัชญาใหมากทสี่ ุดเทาที่จะมากได นาวนิ พชิ ญวศิ ิษฏกุล

สารบญั หนา บทคดั ยอภาษาไทย จ บทคดั ยอภาษาองั กฤษ กติ ติกรรมประกาศ ช สารบัญ สารบญั แผนภูมิ ฌ สารบญั ตาราง บทท่ี 1 บทนํา ญ 1.1 ความเปนมาและความสาํ คัญของปญหา ฑ 1.2 คาํ ถามวิจยั 1.3 วตั ถุประสงค!ของการวิจัย ฒ 1.4 ขอบเขตของการวิจัย 1.5 วิธีดําเนินการวจิ ัย 1 1.6 ประโยชนท! ่ีคาดว.าจะได0รบั 1 1.7 เอกสารและงานวิจัยทีเ่ ก่ียวขอ0 ง 3 1.8 กรอบแนวคิดในการวิจยั 4 1.9 นิยามศพั ท!เฉพาะท่ีใช0ในการวิจยั 4 4 บทที่ 2 แนวคดิ จริยศาสตร+ 5 5 2.1 พื้นฐานในทางจริยศาสตร! 13 2.1.1 ลักษณะเฉพาะของจรยิ ศาสตร! 13 2.1.2 ประเภทของจริยศาสตร! 2.1.3 วิธกี ารของจริยศาสตร! 15 2.1.4 ปญหาของจรยิ ศาสตร! 15 15 2.2 การใชเ0 หตผุ ลในทางจริยศาสตร! 20 2.2.1 ปญหาทางจริยธรรมกบั การใช0เหตผุ ลทางจริยธรรม………………….… 22 2.2.2 การใชเ0 หตุผลทางจรยิ ธรรมกับพัฒนาการทางจริยธรรม……………… 23 25 2.3 มาตรการจรยิ ะในทางจริยศาสตร! 25 2.3.1 ทฤษฎีคุณธรรม 26 29 29