สนทนาภาษาธรรม เล่ม 20

๑1๕5๐2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m เปน ทาน และไมหวงั ส่ิงใดตอบกลบั คืนมา - ผูใดขอพรใหตัวเองเปนคนดี ผูนั้นตองบำเพ็ญ จิตตภาวนาจนเขา ถึงธรรมไดแ ลว ยอ มดีแนน อน - ผใู ดขอพรใหต วั เองมอี ารมณเ ยน็ ผนู นั้ ตอ งใหอ ภยั เปน ทานในทกุ เหตทุ ที่ ำใหข ดั ใจ เมอ่ื ทำไดแ ลว ยอ มมอี ารมณส งบเยน็ แนน อน ฯลฯ ๗๑. ถามเปนขอๆ คำถาม ผมมปี ญ หาจะเรยี นถามอาจารยเ ปน ขอๆ ดงั น้ีครบั ๑. ผมมีโอกาสไดฟงอาจารยบรรยายเร่ือง “ชีวิต หลงั ความตาย” ทางอินเตอรเน็ต แลวเกิดความเล่ือมใสศรัทธา ในพุทธศาสนาอยางมาก จึงอยากจะนำเอาเรื่องนี้ไปเผยแผให กับญาติพ่ีนองไดรับฟงเพราะนาจะเปนประโยชนอยางมาก จึง อยากจะขออนญุ าตอาจารยส นองดว ยครบั (ผมจะ copy ใส vcd ประมาณ ๖ แผน) ๒. การนงั่ สมาธภิ าวนา “พทุ -โธ” กบั การเพง กสณิ อยา ง ไหนจะทำใหเ ขา ถงึ สมาธสิ งู สดุ ไดเ รว็ กวา กนั ครบั ผมมคี วามรสู กึ วาการเพง กสณิ จะทำไดย ากกวา

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑5๕3๑ ๓. สมั ภเวสี ถอื วา เปน โอปปาตกิ ะหรอื ไมค รบั แลว ทำไม ยังตองรอเกดิ อีกครบั แลว สมมุตวิ า นาย ก.มอี ายุขัย ๘๐ ป แต เจออบุ ตั เิ หตตุ ายตอนอายุ ๕๐ ป แลว ตอ งเปน สมั ภเวสตี อ อกี ๓๐ ปใ ชห รือไมค รับ ตองขอกราบขอบพระคุณอาจารยสนอง วรอุไร ลวง หนาดวยนะครับท่ีกรุณามาตอบขอสงสัยใหกระจาง ขอบคุณ ครบั คำตอบ (๑). อนุญาตใหเผยแพรได หากมไิ ดทำเพื่อการคา (๒). จะบรกิ รรมใหจ ิตตง้ั มั่นเปน สมาธสิ งู สุด ขน้ึ อยูกับ จริตท่ีเหมาะกับองคบริกรรม ความเพียรในการบริกรรม และ การบริกรรมที่ทำส่งั สมมาแตอดีตชาติ (๓). คำวา “โอปปาติกะ” หมายถงึ การเกิดของสตั ว (รปู นาม) โดยผุดขึ้นทันที ทนั ใด มีรางกายเปน ทิพย แตรปู ลักษณะยงั คงเหมือนเดิมกอนตาย ซ่ึงสัมภเวสีเกิด โดยวิธีนี้ สัมภเวสีตองรอเกิดเปนสัตว ในภพใดภพหน่ึงในวัฏฏะ เหตุเพราะ มีกฎธรรมชาติเปนตัวกำหนด และที่ยก ตัวอยา งมาใหด นู นั้ ถูกตองแลว

๑๕15๒4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๗๒. ไมชว ยไมส บายใจ คำถาม เรียน ทานอาจารย ดร.สนอง ที่เคารพ เมอื่ ปฏิบัตธิ รรมแลว หนูพบเห็นตวั เอง วา ยงั หลง ยงั ยดึ ติดกับ ความดี ทำอะไรผิดพลาดไป ก็จะเสียใจเปนเวลานาน แมเพียงเล็กนอยก็เสียใจมาก หนูยึดติดกับการชวยเหลือคน ทัง้ พน่ี อ ง ญาตแิ ละเพ่อื นสนทิ ไมสนิทกช็ วยคะ บางคร้งั จนตัว เองลำบาก พอจะตัดใจไมช วยกร็ ูสกึ วา มันบาป เราใจดำ เหน็ แกต วั ไปหรอื เปลา รูสกึ วา ตองชว ย ไมช ว ยก็ไมสบายใจอกี มี หลายครัง้ ท่ที อ ใจ เหมือนทำดแี ลวไมไ ดด ี ทำไมเขามาทำอยา งน้ี กบั เรา เชน ใหยืมเงิน ก็ไมค นื ตามนัด หรือ เราวางชว ยเขาทุก ครงั้ แต พอเราตอ งการการชว ยเหลอื บา ง กก็ ลบั ไมว า ง ยงุ ไมม ี งานทำก็ ชว ยหางานให กลับวา เราไปยุง เรอื่ งของเขา งานจะหา เอง ฯลฯ ก็ปลอยวางหลายครง้ั ก็ทำไมได เปนหว งวา ถายงิ่ ไมมี กลั ยาณมติ รมาคอยชว ยเตอื น จะยง่ิ แยไ ปกวา นี้ พยายามนงิ่ หา ใหเ จอตัวการใหญ กพ็ บวา เราอยาก เราอยากดเี พราะมเี หตผุ ล ไมไดทำดเี พือ่ ความดี หนจู ะเริม่ ทไี่ หนกอนดีคะ ฟงุ มาก ระยะนี้ ฝนทกุ วันเลยคะ กราบขอบพระคณุ คะ คำตอบ ผรู จู รงิ ในพทุ ธศาสนา ชว ยเหลอื ผใู ดแลว ยอ มไมห วงั ผล

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑5๕5๓ ตอบกลับคืนมา ซ่ึงตรงกันขามกับผูไมรูจริง เมื่อชวยเหลือใคร แลว ยอมหวังผลตอบกลับคืนมา หากเขาไมทำในส่ิงที่เราคาด หวงั จติ ยอ มเปน ทุกข เหตุท่ที ำใหเกดิ ทุกข คือการใชปญญาไมรจู รงิ (อวิชชา) สอ งนำทางใหก บั ชีวติ ผูใ ดไมอยากฟงุ ไมอยากฝนราย ไมอยาก ทุกข ผูน้ันตองหาตัวเองใหพบ ดวยการพัฒนาจิต (วิปสสนา ภาวนา) จนเกิดปญญาเห็นแจงไดแลว ความทุกขยอมลดนอย ลง และหมดไปในทีส่ ุดได ๗๓. ฟงุ ซานมาก คำถาม กราบเรียน อาจารยด.ร.สนอง ครับ ผมมีปญหาดังน้ีคือตอนฝกเดินจงกรม ผมฟุงซานมาก มีแตความคิดไมดีมาจะทำอยางไรดีครับ แตเคยฟงหลวงพอ จรญั สอนใหห ยดุ เดนิ แลว กำหนด คดิ หนอไปเรอ่ื ยๆจนหายแตผ ม ทำแลว ไมห าย แตผมใชวิธเี ดนิ เรว็ ๆแลวก็บริกรรมเดนิ หนอ เรว็ ๆผมจะสงบกวาไมรูจะถูกตองไหมครับ อาจารยบางรูปสอนให เดนิ ชา ๆ อาจารยบางรูปสอนใหเ ดนิ เร็วๆ อนั นแ้ี ลวแตเ ราใชไหม ครับทำอันไหนแลวสงบ กท็ ำอันนั้น คนที่ทำผดิ ศีลแลวจะ (อธิษฐานแบบไมจ ำกัดการ) เปน

๑1๕5๔6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m พุทธะ ไดไหมครับ แตเ ขากไ็ มท อ แมจ ะยาวนานเทาไรกไ็ ด หรือ คนทจี่ ะเปน พทุ ธะตอ งมศี ลี ครบทกุ ๆชาติ แลว ถา เกดิ ชาตไิ หนจติ ตก เปน บา หรือพลาดลงนรก จะมีสิทธิ เปนพระพุทธไดไ หม อยากรูจักชื่อยักษท่ีกลาว คำวานะโมเปนคร้ังแรกและ ความหมายของคำวา นะโม ความหมายของคำวา ตสั สะ ความ หมายของคำวา อรหโต ความหมายของคำวา สัมมาสมั พทุ ธะ สะ (อนั นี้เปน ชอ่ื พระพุทธเจาถกู ไหมครับ) กราบขอบพระคณุ อาจารยด ว ยนะครบั ทไ่ี ดใ หแ สงสวา ง กบั ผม คำตอบ เดนิ จงกรมแลว จติ ฟงุ เหตเุ ปน เพราะไมเ อาศลี มาคมุ จติ จะกำหนดคดิ หนอไปเรอื่ ยๆ ยอ มหยดุ คดิ ไดไ มน าน แตห ากเอาศลี ทบ่ี รสิ ทุ ธแิ์ ละมอี ยคู รบ ลงคมุ ใหถ งึ ใจ จติ ยอ มเขา ถงึ ความตง้ั มนั่ เปนสมาธไิ ดง าย สวนเร่ืองการเดินจงกรมชาหรือเดินจงกรมเร็ว ข้ึนอยู กับอุปนิสัยของแตละบุคคลท่ีไมเหมือนกัน บางคนมีอุปนิสัยชา ตอ งเหมาะกับการเดนิ จงกรมชา บางคนมอี ุปนิสยั เดนิ เรว็ ตอ ง เดนิ จงกรมเร็ว ผลสัมฤทธ์จิ งึ จะเกดิ ขน้ึ ผใู ดประพฤติทุศลี ผนู ้นั หมดโอกาสเปนพทุ ธะ แตกอนท่ี จะตรสั รเู ปน พระพุทธะ พระโพธิสตั วยังมโี อกาสประพฤตทิ ุศลี ได ผทู ีก่ ลาวคำวา “นะโม” คอื สาตาคิรยิ กั ษและเหมวตา ยักษ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑5๕7๕ ผูที่กลาวคำวา “ตสฺสะ” คือ อุปราชแหงอสูรพิภพ (อสรุ นิ ทราหู) (คำที่ไมไดถ ามไป คอื ภควโต ซ่งึ ตปสุ สะ และภลั ลิกะ มานพเปน ผูกลาว) ผูท ีก่ ลา วคำวา “อรหโต” คอื ทาวสกั กเทวราช ผูที่กลาวคำวา “สมฺมา สมฺพุทธสฺสะ” คือ ทาวพกา พรหม เหลานี้เปนคำกลาวที่แสดงความเคารพ (นมัสการ) พระพทุ ธเจา ของบรรดาอมนษุ ยท ี่เอยชอ่ื แตมนษุ ยผูปรารถนา ความพน ทกุ ข ไมค วรเอาจติ ไปผกู ติดกบั คำเหลาน้ี ๗๔. บวั ๔ เหลา คำถาม ขอเรยี นถามทา นอาจารยว า มบี วั เหลา ใดบา งทส่ี ามารถ เขา ถงึ ธรรมของพระพทุ ธองคไ ด บวั เหลา ที่ ๔ สามารถพฒั นาตน ใหมาเปน บัวเหลา ที่ ๓ ไดห รอื ไมค รับ ดว ยความเคารพอยา งสูง คำตอบ บคุ คล ๔ ประเภท (บวั ๔ เหลา) มีดงั นี้

๑1๕5๖8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m บัวเหลาท่ี ๑ : ผูที่รูและเขาใจธรรมของพระพุทธะได ฉับพลัน บวั เหลา ที่ ๒ : ผูทรี่ ูและเขาใจธรรมะเมอ่ื ขยายความ บัวเหลาที่ ๓ : ผูท่ีพอจะแนะนำใหรูและเขาใจธรรมฯ ได บวั เหลาท่ี ๔ : ผทู ่ีไมอาจเขาใจความหมายของธรรมฯ ได บุคคลที่เปรียบไดกับบัวเหลาท่ี ๑ - ๓ สามารถบรรลุ ธรรมในพุทธศาสนาได แตบุคคลผูเปรียบเหมือนบัวเหลาที่ ๔ สามารถพฒั นาจนใหเ ปน บัวเหลา ท่ี ๓ ได ตองใชค วามพยายาม อยางมาก และใชเวลาในการอบรมส่ังสมบารมียาวนานนับกัป จึงจะเขา ถงึ ธรรมของพระพุทธะได ๗๕. ผมโชคดี คำถาม ขอคำแนะนำกอนเขา ปฏิบัตธิ รรม ผมเจาของคำถามที่ ๖๗ ผมโชคดที ี่ชวนภรรยา,พอตา, นอ งแม รวมทงั้ ผม เปน สเ่ี ขา ปฏบิ ตั ธิ รรมทศี่ นู ยว ปิ ส สนาเชยี งใหม วันท่ี ๔-๑๑ มถิ ุนายน ๕๔ น้ีครับ ผมกราบขอโอกาสชว ยแนะนำ ช้แี นะเพือ่ เปน กำลังใจใหผมดว ยครบั เปน การไปปฏบิ ัตนิ อกบา น

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑5๕9๗ ของผมครง้ั แรก ผมจะทำใหดีที่สดุ เพ่อื บูชาพระรตั นตรยั ครบั กราบเทา ขอบพระคณุ ครบั คำตอบ ผใู ดปรารถนาพฒั นาจิตใหเขา ถงึ ธรรม ผนู ั้นตอ งเอา ศลี ท่ไี มขาด ไมท ะลุ (มีครบ) ไมดาง ไมพ รอ ย (ไมมมี ลทินปน เปอ น) ลงคมุ ใหถ งึ ใจ แลว จึงนำตัวเขาปฏบิ ัตธิ รรม โดยมีสจั จะ มคี วามเพียรสนบั สนนุ ยอมเขาถงึ ธรรมไดในวันขางหนา ๗๖. ทำยงั ไงดคี ะ คำถาม รบกวนอาจารยดวยนะคะ ๑. คอื หนูกบั เพื่อนๆ สงสยั กันวา เดก็ ที่ปฏสิ นธิในครรภ มารดาที่ยังไมไดคลอดออกมามีจิตวิญญาณหรือยัง เพราะเคย อา นเรอื่ งคนที่ระลกึ ชาติเลาวา วญิ ญาณเคา เขา รา งเดก็ ทารกที่ เปนหลานตอนทห่ี ลานเกิดมาแลว ๒. หนูถูกนายจางใหทำเอกสารเพื่อหลีกเลี่ยงการเสีย ภาษี หนูรูวาเปนบาปแตไมทำก็ไมไดเพราะเปนลูกจาง หางาน ใหมก ย็ งั ไมไ ด ทำยงั ไงดคี ะ หนตู อ งรบั วบิ ากรว มกบั นายจา งดว ย หรือเปลา

๑1๕6๘0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๓. หนูทำกรรมอะไรไวกับนายจางจึงถูกเขาเอาเปรียบ ตลอดเวลา นายจางหนูไมมีคุณธรรม พยายามหางานใหมมา นานแตก็ไมไดจึงตองทนใหนายจาง กดข่ีตอไป บางครั้งโกรธ แตพอรูตัว ก็อโหสิกรรมใหเพราะคิดวาคงติดคางเขาไวแตชาติ กอ นถา หมดกรรมคงไดไ ป ถาหนูไมไ ดตดิ คา งเขาแลวเขาเอารัด เอาเปรยี บ พนกั งาน (เขาเอาเปรยี บพนักงานทุกคนไมใชห นคู น เดียว) เขาจะติดคางตองชดใขใหพวกหนูหรือเปลาคะ หนูควร วางใจอยางไรดีขณะที่ทำงานใหเขา เพราะบางเร่ืองเขาใชให เราทำเร่ืองผิดๆ เชนทำเอกสารโกงภาษี, เปนพยานเท็จเพื่อไล พนักงานออก แตข ัดเขาไมไ ดเ พราะไมท ำกโ็ ดนไลออก ขอบคุณคะสำหรบั ความกรุณา คำตอบ (๑). เม่อื ใดทตี่ ัวออ น (Embryo) ในครรภ แสดงอาการ เคลอื่ นไหวใหป รากฏ นน่ั เปน เครอ่ื งบง ชว้ี า ตวั ออ นมจี ติ วญิ ญาณ เขา อยูอาศัยแลว จติ ท่มี บี ญุ บารมนี อ ยตองเขาอยอู าศยั เร็ว แต จติ ทมี่ บี ญุ บารมีมากเขาอยอู าศยั ชา (๒). ท่บี อกเลาไปถือวา เปนกรรมรวม เมื่อใดทีก่ รรมให ผล ผูทำกรรมไมด ี ยอมตองรบั อกุศลวบิ ากนัน้ ถามวา : ทำยงั ไงดีคะ ตอบวา : หากจำเปนตองทำกรรมไมดีตอไป ตอง ปองกันตวั เองดวยการทำกรรมดีใหมากกวากรรมที่ทำไมด ี แลว อกศุ ลวิบากยอ มตามใหผ ลไมท นั

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑6๕1๙ (๓). นายจางเอาเปรียบลูกจาง แสดงวาลูกจางมีบุญ มากกวานายจาง ลูกจางจึงถูกนายจางเอาเปรียบ ผูรูยอมใหผู อนื่ เอาเปรยี บและผรู ยู อ มไมเ อาเปรยี บผใู ด แลว ความสวสั ดขี อง ชวี ิต ยอมเกิดตามมาในวันขา งหนา ถามวา : หนูควรวางใจอยา งไรดี ตอบวา : บคุ คลมชี วี ติ เปน ของตวั เอง จงึ ตอ งบรหิ าร จดั การชวี ติ ดว ยตัวเองวา จะอยูท ำชว่ั ตอ ไป หรือหยดุ ทำชั่วมใิ ห บาปมีกำลังมากข้ึน แลว หันไปทำความดีใหกบั ชวี ติ และตองไม ลมื วา เกดิ มามีแตต วั เปลา ตายไปก็ไปแตตัว เอาสมบตั ทิ างโลก ตดิ ตัวไปไมได ฉะนน้ั พงึ เลือกทางชวี ติ ดว ยตวั เองวา จะเอาบาป หรอื เอาบญุ ติดตวั ไปเกดิ ใหม จงเลือกเอาตามทช่ี อบเถิด ๗๗. ฝก ธรรมท่ีบาน คำถาม เรียน ดร. สนอง วรอไุ ร ดิฉันเพิ่งจะไดฟงและอานผลงานของอาจารย จากสื่อ ตางๆ จึงมีความตั้งใจที่จะ ฝกปฏิบัติวิปสสนากรรมฐาน ตาม CD ทบี่ า น (ไมส ะดวกจะไปตามสถานทฝี่ ก ตา งๆ ทม่ี คี รฝู ก แตไ ม อยากรอใหสะดวก) แตยงั เปน กังวลเรอื่ ง จิตปรุงแตงแลวทำให เปน คนสตไิ มด ี หรอื อาจจะเปน บา เพราะเจอกบั คนใกลตวั ท่เี ขา

๑1๖6๐2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ฝกตาม CD อยูทบ่ี า น แลวเกดิ อาการจิตปรุงแตง (นากลวั มาก เขาเลาใหฟง) ตอนน้ันเขาเกือบตาย เขาบอกวาถาเขาไมมีบุญ เกา อยบู า งเขาคงจะเปน บา หรอื ตายไปแลว ปจ จบุ นั เขากย็ งั ตอ ง กินยา เกย่ี วกับโรคประสาท เพราะหมอแผนปจจบุ ันเขาวนิ ิจฉยั อยา งนน้ั อาจารยม ีความเห็นเปน อยางไรคะ ถา จะปฎบิ ตั ิทบี่ า น เมือ่ มโี อกาสจึงไปตามสำนักทเี่ ราตองการ ขอขอบพระคุณทานลว งหนาเปน อยางสูง สำหรบั คำ ชีแ้ นะ คำตอบ มนุษยที่เกิดมาในยุคปจจุบัน มีบุญบารมีสั่งสมมาแต อดีตชาตไิ มมาก การพฒั นาจติ จึงตองอาศัยครเู ปน ผูช ้แี นะ หาก ผูถามปญหาม่ันใจวา ตัวเองมีบุญบารมีส่ังสมมามากพอ การ ปฏบิ ตั ธิ รรมทบ่ี า นยอ มทำได ดว ยการเอาธรรมวนิ ยั (หลกั ตดั สนิ ธรรมวนิ ยั ๘) ทพี่ ระพทุ ธโคดมมอบใหพ ระมหาปชาบดภี กิ ษณุ ี มา เปน ครูสอนใจตัวเองได หลักตดั สนิ ธรรมวินัย ๘ : ธรรมวินยั เหลาใดเปนไปเพือ่ ๑. ความคลายกำหนัด ๒. ความหมดเครื่องผูกรดั ๓. ไมเ พ่ิมกเิ ลส ๔. ความมักนอย ๕. ความสนั โดษ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑6๖3๑ ๖. ความสงัด ๗. ความเพยี ร ๘. เลยี้ งดงู าย หากนำไปปฏบิ ัติแลว ไดผลดงั น้ี พงึ รวู า เปนธรรม เปน วินัย เปนคำสอนของพระศาสดา ตรงกนั ขา ม หากปฏบิ ตั แิ ลว ใหผ ลไมต รงตามนี้ ตอ งแกไ ข หากผูถามปญาแกไขดวยตัวเองได ก็สามารถปฏิบัติธรรมอยูท่ี บานได คำวนิ จิ ฉยั ของแพทยแ ผนปจ จบุ นั เขาวนิ จิ ฉยั ตามความ รู (สุตมยปญญาและจินตามยปญญา) ท่ีไดเลาเรียนมา จึงแก ปญหาดวยการดับเหตุที่ไมจริงแท แตผูที่เขาถึงปญญาสูงสุด (ภาวนามยปญ ญา) แกป ญ หาดว ยการใชป ญ ญาเหน็ ถกู ตามธรรม ดับเหตุท่ีแทจริงได แลว ปญหาจึงจบสิ้น ๗๘. ยิง่ ฟง ย่ิงศรัทธา คำถาม สวสั ดคี ะ ทาน ดร.สนอง หนไู มม โี อกาสไดเ ขา รบั ฟง การบรรยายธรรมโดยตรง แต ก็ไดมีโอกาสไดยินไดฟงจากไฟลเสียงของทานทางอินเตอรเน็ต ตอนนด้ี าวนโ หลดมาฟง หลายไฟลแ ลว คะ ยง่ิ ฟง ยง่ิ ศรทั ธาเพราะ

๑1๖6๒4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m สิ่งท่ีทานพูดมา คือ สัจจะของพุทธศาสนาโดยแท ยินดีอยาง มากคะท่ีไดมีโอกาสไดพบทานแมจะเปนแคการไดฟงก็ถือวาหนู กบั ทา นมวี าสนาไดเ จอกันแลว หนูเปนนกั ปฏิบตั ิ ถือวามอื สมคั ร เลน กไ็ ดค ะ เขา รบั การฝก กรรมฐานจากหลวงพอ จรญั วดั อมั พวนั ๒ คร้ังเองคะ แตก อ นหนานีก้ ็มเี ชือ่ ในพระพุทธ มาตลอด ยิง่ ฝก ยง่ิ เรยี นรยู ง่ิ เขา ใจสจั ธรรมและทสี่ ำคญั ไดช ดใชก รรมมาโชกโชน เชน กนั คะ ทเี่ ขยี นจดหมายมาครงั้ น้ี เพอื่ ขอความกรณุ าจากทา น ในเรื่องของการเปนผูสอบถามบางเร่ืองท่ียังไมเขาใจโดยจะขอ ความกรุณา จากทานตอบขอของใจของหนูดว ยนะคะ คำถามแรก หลงั จากทก่ี ลบั มาจากปฏบิ ตั ธิ รรมครง้ั แรก หนูมีความรูสึกวาไมอยากแตะตองสุรา หรือเที่ยวกลางคืนอีก เลย ทง้ั นไี้ มใ ชเ พราะกลวั หรอื อะไรนะคะ แตความรูสึกนี้มันเกิดข้ึนมาเองที่วาไมอยากไปดื่มไมอยากไป เทย่ี วเตรอ กี แลว ขอเรยี นถามวา นเี้ ปน อานสิ งสข องการฝก ปฏบิ ตั ิ หรอื เปลาคะ คำถามท่ี ๒ ทำไมเวลาหลงั จากเดนิ จงกรมและนง่ั สมาธิ เสร็จมีอาการเหมือนจะรองไห และยิ่งกวาน้ันเวลาแผสวนบุญ สว นกุศลถงึ ไดข นลกุ และรอ งไหคะ คำถามท่ี ๓ ถาทุกอยางมีเหตุและผล หนูอยากทราบ วามีเหตุอะไรบางคะถึงทำใหหนูฝนไดแมนยำเหมือนตาเห็น เหตกุ ารณท ฝ่ี น มกั จะเกดิ ตามมาภายใน ๑ อาทติ ย บางทฝี น ลว ง หนา ถงึ ๑ เดอื น และเหตกุ ารณท กุ อยา งเกดิ ขนึ้ จรงิ แมแ ตค ำพดู ก็ตรงกับฝน หมดเลยคะ แบบนเี้ กิดจากอะไรคะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑6๖5๓ หนูขอเรียนถามทาน ดร.สนอง เพียงเทาน้ีกอนคะ กรุณาตอบปญหาไขขอของใจใหหนูดวยจักขอบพระคุณเปน อยางสูงคะ คำตอบ คำถามแรกตอบวา : เปน อานสิ งสท จ่ี ติ ของผถู ามปญ หา ไดเขา ถึงธรรมทป่ี ฏบิ ัติ คำถามท่ี ๒ ตอบวา : เพราะมคี วามอิ่มใจ (ปต ิ) เกดิ ขึน้ กบั จิตของผูถามปญ หา คำถามท่ี ๓ ตอบวา : เกิดจากผูถามปญหามีความสัตย (จรงิ กาย จริงวาจา และจริงใจ) ทง้ั สามขอ … . สาธุ ๗๙. คำสอนของทา น คำถาม กราบเรียนครูบาอาจารย ดร.สนอง ที่เคารพและมี พระคุณตอผมอยางสูง เพราะคำสอนของทาน เตือนสติผมไม ใหหลงระเริงไปในทางโลกหลายคร้ัง คร้ังนกี้ ็อกี เชนกนั ทานได ทำใหผ มคดิ วา ความสขุ ทแี่ ทจ รงิ ทเ่ี หนอื กวา ความสขุ ทางโลก หรอื กามสขุ นนั้ มอี ยู และเหมอื นกบั ทกุ ครง้ั ทท่ี า นจะทา ใหท กุ คนเขา มา

๑1๖6๔6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m พสิ จู น ผมตดิ ใจมากกบั คำวา โคตรโงถ า ไมเ ชอื่ แลว กไ็ มย อมพสิ จู น ดว ย ผมขอสารภาพเรอื่ งนา อาย วา หลายครง้ั แลว ทผี่ มตง้ั ใจ จะเลิกเท่ยี วผหู ญิง เลิกเจาชูและตง้ั ใจจะปฏิบตั ธิ รรมโดยการมี สติใน ชีวิตประจำวัน และฝกสมาธิ ท้ังสมถะและวิปสสนาแต ทุกคร้ังก็พายแพตอกเิ ลส และลืมจนหลงไปกับอบายมุขไปนาน ลืมความตั้งใจท่ีจะลดละเลิก เปน อยอู ยางน้หี ลายคร้งั มาก ทกุ ครง้ั ท่แี พตอ กเิ ลสสิง่ ยว่ั ยุผมกจ็ ะหมดกำลงั ใจ และความเชื่อมนั่ ในตวั เองจนไมอ ยากจะตงั้ สจั จะวา จะเลกิ เทย่ี วโสเภณอี กี เพราะ กลวั จะทำผดิ คำพูดตัวเองอีก ๑. ครง้ั นผี้ มจงึ ขอความกรณุ าจากทา นใหช ว ยชแ้ี นะวธิ ี ที่ จะทำใหผมไมพ า ยแพต อกเิ ลส โดยเฉพาะอยางยิง่ จดุ ออนของ ผมก็คอื ผูหญงิ ตอนนีเ้ ทา ที่ทำอยผู มก็จะพยายาม กำหนด มีสติ ระลึกรูเมือ่ ตาเหน็ รปู แตม ันมกั จะไมห ยุดอยูแ คท ตี่ าเห็นรูป แต จะเลยไปถึงใจ คิดปรุงแตง เกิดความอยากไดมาครอบครอง คิดไปตางๆนานา และก็อุบายวิธีที่จะ ทำใหกำลังใจคงอยูและ ไมเลิกความต้ังใจท่ีจะมีสติตลอดเวลา น่ังสมาธิสวดมนตกอน นอนเปนประจำ ผมควรจะใชธรรมะขอไหนมายึดเหน่ียวจิตใจ ครับเพื่อท่ีผมจะไมยอทอไมเลิกการปฏิบัติเปนประจำสม่ำเสมอ และไมห ลงระเรงิ ไปกับโลก ในวิถีเดมิ อีก วถิ สี ูอบาย ๒. การท่ีพอแมผมเคยเปดรานท่ีมีการบริการทางเพศ มนั จะเปน ผลของกรรมทสี่ ง มาถงึ ผมหรอื เปลา ครบั ทท่ี ำใหผ มใช

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑6๖7๕ เงินของพอ แมไปเท่ยี วโสเภณี อนั นี้ผมรสู ึกละอาย ตวั เองมากท่ี พดู แบบนี้ เพราะมนั เปน เหมอื นการโทษพอ โทษแมไ มพ จิ ารณาตวั เอง แตก็อยากจะเรียนถามทานใหค วามกระจา งดว ย พรอมจะ ยอมรบั คำตเิ ตยี นของทานครบั ๓. ผมเคยอา นเจอคำแนะนำของทานกอนหนานี้ กบั คน ทมี่ ปี ญ หาคลา ยกบั ผม ทท่ี า นแนะนำใหเ คา ไปเจรญิ อสภุ กรรมฐาน โดยไปดูศพท่ีเนาเปอ ยจรงิ ๆ ผมควรทำ แบบเดยี วกันใชไ หมครบั แลว จะไปหาศพทไ่ี หนไดค รบั ทา นบอกควรเอาใหไ ดก ลน่ิ ดว ย ผม ตอ งทำขนาดนน้ั เลยหรอื เปลา ครบั แคเ หน็ รปู ผมยงั ไมร วู า จะกลา เลย หรือเปลา แตถ า ถงึ ขนาดตอ งเอาแบบใหไดกลนิ่ ดวยคงจะ ยากครบั แตถา ครูบาอาจารย ดร สนอง บอกวาจำเปน ผมก็จะ ทำครบั แลวจะไปหาท่ีไหนไดครบั ๔. ที่ฝรั่งเคามีคำพูดที่วา Cleanliness is next to Godliness นั้นจริงหรือเปลาครับ คือผมหมายความวา การ รักษาความสะอาดบานเรือน ทรพั ยสมบัติทอ่ี ยูอาศัยของเราให สะอาดมรี ะเบยี บ จำเปน ตอ การปฎบิ ตั ธิ รรมมากนอ ยแคไ หนครบั มีตัวอยางในครงั้ พุทธกาลหรอื เปลาครับ ๕. การชืน่ ชมธรรมชาติ ตน ไมป า ไม ภูเขาลำธาร แลว เกิดความเพลดิ เพลินสบายใจ ถอื เปนกเิ ลสหรอื เปลา ครับ สดุ ทา ยนผ้ี มขอใหผ ลบญุ ของผมทมี่ ตี งั้ แตอ ดตี ชาตจิ นถงึ ปจ จบุ นั ชาติ และผลบญุ ทเี่ กดิ จากการปฎบิ ตั ใิ นอนาคตนบั แตน ไี้ ป จงมีจงเกิดแกครบู าอาจารย ดร สนอง ขอใหท า นมีสขุ ภาพแขง็ แรงอยูกบั พวกเราไปอกี นานๆ สะสมบารมีไปอีกนานๆนะครบั

๑1๖6๖8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ วิธีพิสูจนความจริง (เหตุผล) ท่ีมนุษยสามารถเขาถึง ได ตองพัฒนาจิต (สมถภาวนา) จนจิตต้ังมั่นเปนสมาธิแนว แน (ฌาน) นำจิตออกจากฌาน แลวอธิษฐานพบเห็นส่ิงที่ตน ปรารถนา เม่อื เหตุปจ จัยลงตวั ยอมรู เหน็ เขา ใจได (๑). ประสงคพ ฒั นาจติ ใหเ ปนอสิ ระ จากรูปลกั ษณข อง เพศหญงิ ตองทำเหตุใหต รงคือ คลุกคลีหรือสัมผัสศพเพศหญิง บอ ยๆ โดยเฉพาะซากทเ่ี นา พอง ขน้ึ อดื สง กลนิ่ เหมน็ มนี ำ้ เหลอื ง ไหลออกทางปาก ทางจมูก มีหนอนไตย วั้ เยี้ย ฯลฯ ซากศพเหลา นหี้ าดไู ดจ ากโรงบรรจศุ พทที่ ง้ิ ไวใ นปา ชา ของหมบู า นชนบทหรอื ในวดั ชนบท (๒). ผูใดเขา ไปมสี ว นรว มในธุรกจิ ทเ่ี ปนบาป ผนู น้ั ตอ ง รว มรบั ผลแหงบาปน้ันดวย (๓). หากไมส ามารถสมั ผสั กบั ซากศพตามขอ (๑). ได ยงั มอี กี วธิ หี นงึ่ ทช่ี ว ยปลดจติ ใหเ ปน อสิ ระ จากสรรี ะของเพศหญงิ ได แตไ มฉ กาจฉกรรจเทา กบั วิธีแรก คอื นำตัวเองไปดูซากศพที่ทา น เจาคุณอลงกต แขวนไวใหด ู (Life Museum) ทีว่ ัดพระบาทนำ้ พุ จังหวดั ลพบุรี แทนกไ็ ดค รับ (๔). คำกลา วทเ่ี ขยี นเปน ภาษาตา งประเทศนน้ั เปน ความ จรงิ แตค วามหมายมไิ ดเ ปน ดงั ทผี่ ถู ามปญ หาเขา ใจ ผใู ดพฒั นาจติ ใหส ะอาด ไมม มี ลทนิ (กเิ ลส) ปนเปอ น โอกาสเขา ใกลพ ระเจา จงึ จะเปน ไปได

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑6๖9๗ (๕). เปน กเิ ลสละเอยี ด ท่ีทำใหจิตมัวหมองดวยสง่ิ ท่ตี า เห็น ส่ิงที่รา งกายสัมผัส ๘๐. ขอคำชีแ้ นะ คำถาม กราบอาจารย ดร.สนอง ท่ีเคารพ กระผมขอรบกวนขอคำแนะนำจากอาจารยครับ ขอ เรียนตามตรงนะครับผมไมเคยไดไปฟงธรรมะที่จัดตามท่ีตางๆ แตผมฟงธรรมะของอาจารยตามเว็บไซตของชมรมกัลยาณ ธรรม และทอ่ี ่นื ๆ ผมเห็นจริงกับอาจารยที่วา วชิ าทางโลกตา งๆ นนั้ ตง้ั แตร ะดบั ตำ่ สดุ ถงึ ขน้ั สงู สดุ นนั้ ลว นเปน อวชิ ชา ไมส ามารถ นำพาใหเราหลุดพนได แตขณะนี้ผมกำลังศึกษาในระดับสูงสุด ทางโลก และจำเปนอยางยิ่งจะตองศึกษาใหสำเร็จ เพื่อเปน ปญญาเล้ียงชีพ ผมจึงใครขอคำช้ีแนะจากอาจารยวา ผมควร ตัง้ ใจไวอ ยางไร เพ่อื ใหเ ห็นตรงตามธรรม และศึกษาทางโลกให สำเร็จอยางมปี ระสทิ ธภิ าพ ขอกราบขอบพระคุณอาจารยเ ปน อยางสงู ครบั คำตอบ มนษุ ยม งี านใหญท ตี่ อ งทำอยสู องงาน คอื งานภายนอก

๑1๖7๘0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ทต่ี อ งทำใหก บั สงั คมสว นรวม ดงั นน้ั จงึ จำเปน ตอ งศกึ ษาหาความ รูใหสูงสุด เพื่อนำความรูมาใชแกปญหาใหกับสังคม และไดมา ซง่ึ ปจ จัยหลอ เลย้ี งชวี ติ แตต องไมล มื วา มนุษยยงั มงี านภายใน ทตี่ อ งทำใหก บั ตวั เอง ตอ งทำงานสง่ั สมบญุ เพอื่ ใหช วี ติ ปจ จบุ นั มี ความสขุ และเพ่อื ใชบ ุญเปนอรยิ ทรพั ยน ำพาชีวิตไปเกิดใหม ใน ภพภูมทิ ่ีดใี นชีวติ ขา งหนา ผใู ดมจี ิตระลึกอยูกบั งานทั้งสองอยางนี้ แลว ทำเหตใุ ห ตรง ผนู นั้ ยอ มมชี วี ติ ปจ จบุ นั สะดวก ราบรน่ื และมคี วามสขุ พรอ ม กับมชี วี ติ หนาสวัสดีในสุคตภิ พ ๘๑. บัวแยม กลีบ คำถาม กราบเรยี น ทา นอาจารย ที่เคารพ ผมเองเรมิ่ สนใจในธรรมมะจรงิ ๆจงั ๆมาไดส กั ระยะหนงึ่ ถานับยอนไปก็คงประมาณ ๓ ป จากพื้นฐานเดิมตั้งแตเด็กๆ ก็ชอบสวดมนตไหวพระเหมือน คนอ่ืนๆ ท่ีนับถือศาสนาพุทธ ทั่วไป ท่ไี มร คู ำสอนที่เปน แกน แทๆ สักเทาไร รูเพียง จรยิ ธรรม สากล ในเรื่องดีชั่ว บุญบาป บางเทาน้ัน พอโตขึ้นมาก็ทำการ ทำงาน วนุ วายอยูกับชวี ิตเหมือนกับหลายๆ ทาน จนผานมาถึง วยั กลางคน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑7๖1๙ สาเหตทุ ห่ี นั เขา หา ธรรมมะ ก็เพราะมปี ญ หาทางโลก มี ความทกุ ข ท่มี ีสาเหตมุ าจาก โลภ โกรธ หลง มองหาใครทคี่ ิด วา พอจะเปนท่พี ึง่ กไ็ มม ี และอกี อยา งคิดวาไมม ใี ครใหค ำปรกึ ษา กับเราได ในขณะน้ันจะดวยความบังเอิญหรืออยางไรไมทราบ (ตอนหลังทราบวาไมใชเพราะความบังเอิญ) มีอยูวันหน่ึงผม เห็นหนงั สอื ธรรมมะวางอยทู ๆ่ี ทำงาน เปนหนงั สอื ของเพ่ือนคน หนึ่ง กเ็ ลยหยิบหนงั สือเลม นั้นขึ้นมาพลกิ อาน พออา นแลว วาง ไมลง เกดิ มคี ำถาม ขน้ึ ภายในใจมากมาย อกี ทง้ั ในหนงั สือก็ มี คำศัพทตางๆ ท่ีผูเขียนนำมากลาวอางที่ผมไมรูความหมายเต็ม ไปหมด สง่ิ นเี้ ปน เหมอื นการกระตนุ ใหเ กดิ ความอยากรอู ยากเขา ใจในตัวคำสอนจริงๆของพระพุทธเจา จากน้ันผมจึงขวนขวาย หาคำอธิบาย เจาะลึกเขาไปเร่ือยๆ จากขอมูลในเว็บไซตตางๆ และจาก หนังสือธรรมะ ในทุกหัวขอธรรม ผมเห็นวาเปนส่ิง ท่ี เกยี่ วของเชื่อมโยงกนั ไปหมด ดวยปญ ญา (อันนอ ยนดิ ) ผม เหน็ วาคำสอนของพระพทุ ธเจา เปนสิ่งทนี่ า อศั จรรยมาก ผมเกิด ความเล่ือมใสศรัทธา อยางไมเคยเปน มากอน มุง ม่นั ทจ่ี ะศกึ ษา อา นจากตำราซงึ่ มีมากมายจากทานผูรู ทีม่ ีหลายแงมุม แลว แต ระดับความสนใจของผูท่ีจะศึกษา หนังสือ “พุทธธรรม” และ “พระไตรปฎกฉบับประชาชน” เปนหนังสือที่ผมมักหยิบขึ้นมา อา น บอยๆ เม่ือเกดิ ความสงสยั แลว ก็นำมาพจิ ารณาเสมอๆ ใน ระยะแรกๆ เปน การศึกษาโดยการอา นลวนๆ แลวพจิ ารณาตาม ไปกับตัวหนังสือที่ปรากฏ หลายคร้ังท่อี า นจบแลวก็กลบั มาอา น

๑1๗7๐2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ซ้ำอีก เพราะสว นใหญเ ปนเรื่องของนามธรรม ลึกซง้ึ มาก และ หลายครง้ั อกี เหมือนกนั ท่ีตอ งใชจ ินตนาการประกอบไปดว ย แลว หลงั จากนั้น ก็ลอง ลงมอื ปฏบิ ตั ิ โดยเร่มิ จากการ รกั ษาศลี ซง่ึ เมอื่ กอ นผมไมเ คยตงั้ ใจรกั ษาศลี เลย รแู ตเ พยี งวา ถา ทำแบบน้ีจะผดิ ศีลขอ ใดเทาน้นั แตไมเ คยต้ังใจสมาทานศลี จาก นั้นก็ ลองนั่งสมาธิโดย เริ่มจากระยะสั้นๆ แลวก็เพิ่มเปนนาน ขึ้น พรอมกบั นำขอ ธรรมตางๆ เขา มาพจิ ารณาขณะอยูในสมาธิ ตามที่ทานผูรูแนะนำ ในขณะนั้นผมตองทำงานประจำควบคูไป ดวย ทราบวา ศีลที่ตนเองสมาทานไมบรสิ ุทธ์ิเพราะเกี่ยวขอ งอยู กบั ภาระการงานตางๆ มากมาย อาจมพี ล้งั เผลอ แตก ็ตระหนกั ในความตั้งใจของตนเองครับ หลังจากเวลาผานไป รูสึกวาตัวเองเร่ิมมีมุมมองหลาย อยา งทเ่ี กย่ี วกบั ชวี ติ (ของตนเองและทเี่ กยี่ วขอ งกบั คนอนื่ ) ตา ง ไปจากเดมิ ทงั้ ในเรอ่ื งงาน หรอื เรอื่ งปญ หาตา งๆทผี่ า นเขา มา ถา เปน เมอ่ื กอ นอาจกนิ ไมไ ด นอนไมห ลบั กลดั กลมุ เตม็ ไปดว ยความ ทกุ ข แตป จ จบุ นั พอจะ รวู า มนั เปน เหตแุ ละปจ จยั ของกนั และกนั มันเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา มันจะเปนอยูอยางน้ันตลอดไป ไมได และมันก็ไมมีอะไรจริงๆ เพราะเราเขาไปรวมผสมโรงกับ มันเองเราจึงเปนอยางนั้น เพื่อนๆในท่ที ำงาน ที่ใกลช ิดกนั กบ็ อก เหมอื นกนั วา เราเปลยี่ นไป ซง่ึ ผมกย็ อมรบั วา มคี วามเปลยี่ นแปลง เกิดขึ้นกบั ผมจรงิ ๆ การที่แนวคดิ เปลยี่ น การแสดงออกดา นคำ พดู รวมไปถงึ การการแสดงออกทางกาย ของเราทตี่ อ งเกย่ี วขอ ง กับผูคนรอบขา งโดยเฉพาะเพอื่ นรวมงาน นัน้ ยอมเปลยี่ นไป

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑7๗3๑ ปจจบุ ันผมออกมาทำอะไรเลก็ ๆ นอยท่บี าน เพ่อื เลยี้ ง ดูตนเอง พรอ มกบั ศกึ ษาและปฏิบัติธรรมไปดวย การออกจาก งานประจำทม่ี นั่ คง(ตำแหนง และรายไดส งู ) นน้ั กพ็ จิ ารณาอยา ง รอบคอบแลว วา จะไมทำใหต นเองเดือดรอ น และอกี อยางก็เห็น วาตัวเราไมเหมาะกับงานที่เคยทำอีกตอไปแลว เพราะลักษณะ งานท่ีทำตั้งอยูบนความอยากอยางแรง มีผลประโยชนเปนตัว ลอ ซึ่งหลายๆ องคกรในปจจุบันก็เปนอยางนี้กันเกือบทั้งหมด ผมเขาใจในระบบงานแบบนด้ี ี และประการสดุ ทายที่ใชเปน เหตุ ในการตัดสินใจลาออกคือความตองการ ความอยาก (อยางที่ คนอนื่ ๆเขาอยากกนั ) ของผมมนั นอ ยลงไปทกุ วนั ๆ อนั นพ้ี จิ ารณา เหน็ แลว วา ไมเ ปน ผลดตี อ องคก รทเ่ี ขา จา งเราเลย เพราะองคก ร นน้ั ตอ งการใหเ รามคี วามอยากมากๆ จะไดก ระตอื รอื รน ทจี่ ะไดใ น สงิ่ ท่ีกำหนดไวเปน เหยือ่ ท่ีมีชอื่ เรยี กวา ผลตอบแทน ในสว นของ ขอ ธรรมตางๆ บางครัง้ ผมก็ตอ งการทจี่ ะ พูดคุยแลกเปล่ียนกับคนอื่นบาง(ตองการคำแนะนำ) เพ่ือเสริม สรางปญญาใหยิ่งๆ ข้ึนไป แตบุคคลแวดลอมท่ีจะมาคุยกันได ในเรอื่ งนห้ี ายากจริงๆ จะไปสนทนาธรรมกับพระ(ปฏิบตั )ิ บอยๆ ก็เกรงเปน การไปรบกวนทา น ผมอยจู ังหวดั เชียงใหม กพ็ อท่จี ะ หาพระสุปฏิปนโนไดครับ การไดเขาไปไดพูดคุยกับทานเหลานี้ ก็เหมือนเปนการสรางกำลังใจในการปฏิบัติ ผมทราบดีวาหลัก การของพุทธศาสนาอยูที่การใชปญญาของตนเองพิจารณาสิ่ง ตา งๆ ตามความเปน จรงิ แตผ มตอนนเี้ หมอื นกบั เดก็ ทเี่ รมิ่ หดั อา น หนังสือ ยังตอ งการ คำชแี้ นะจากครบู าอาจารยห รือผูรเู พ่ือการ

๑๗17๒4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m อา นจะไดถ กู ตอ งแมน ยำ และจนสดุ ทา ยอา นออกทง้ั หมดไดด ว ย ตนเอง ท่ีผมเขียนมาหาอาจารย ต้ังยืดยาวไมไดมีปญหา อะไรเปนพิเศษ เพียงแตเขียนมาเลาสูกันฟง อาจมีบางคนท่ีมี ประสบการณค ลา ยกนั กบั ผมกไ็ ด โลกเราทกุ วนั นต้ี งั้ อยบู นความ ยงุ เหยงิ มนษุ ยว งิ่ ตามความเจรญิ ทางดา นวตั ถุ จนลมื เสรมิ สรา ง ความเจรญิ ทางดา นจติ ใจ แตก ไ็ มใ ชจ ะเลวรา ยเสยี ทง้ั หมดเพราะ อยางที่ทราบกันวาขณะน้ีมีหลายๆ คนท่ีเร่ิมหันเขามาใหความ สนใจในตวั คำสอนของพุทธศาสนา คนเหลา นี้เขา มาดว ยสาเหตุ และจุดมุงหมายแตกตางกันออกไป ผูรูท่ีคอยชวยเหลือใหคำ แนะนำจงึ ตอ งหากลวธิ ใี นการสอน(ชแ้ี นวทาง) เพอื่ ทา ยทสี่ ดุ แลว จะนำพาเขาเหลา นเ้ี ขา สูเ นอ้ื แทข องพุทธศาสนา แตท ั้งน้ีทัง้ นั้นก็ ตอ งขนึ้ อยกู บั พน้ื ฐานทางดา นปญ ญาของคนเหลา นน้ั ซง่ึ มไี มเ ทา เทียมกนั ทายน้ีผมอยากจะบอกวา ผมโชคดีมากที่เกิดมาเปน มนษุ ยแ ลว พบพุทธศาสนา ตองการใหท ุกคนโชคดเี หมือนกันกับ ผม มนุษยเราน้ันกำลังลอ งลอยอยใู นกระแสของเหตุและปจจยั อยากใหผูท่ีหันเขาหาพุทธศาสนาไมวาจะดวยสาเหตุใดก็ตาม ลองนำคำสอนของพระพุทธเจาไปพิจารณาดวยปญญาอยาง รอบคอบทกุ แงท กุ มมุ แลวจะพบวา “การเกดิ มาเปน มนุษย แลว เขา ถงึ แกน แทข องพระพทุ ธศาสนา นน้ั ไมเ สยี โอกาสทไี่ ดเ กดิ มา เปนมนษุ ยจริงๆ” ขอกราบขอบพระคณุ อยางสูง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑7๗5๓ คำตอบ เขียนบอกเลาเรื่องราวของตัวเอง ที่พบสาระของ พระพทุ ธศาสนา แลว ใชค ำสอนในพระพทุ ธศาสนา มาสอ งนำทาง ใหก บั ชวี ติ สาธทุ บ่ี วั ในใจเรมิ่ แยม บานกลบี และยงั ปรารถนาใหท กุ คน โชคดีเหมอื นกบั ทานนนั้ เปนความปรารถนาทีเ่ ปนไปไมได … ครับผม เพราะแตละคนมีบุญบารมีส่ังสมมาแตอดีตชาติไมเทา เทยี มกัน ๘๒. มีวธิ ีแนะนำไหมคะ คำถาม ขอถามนะคะ การควบคมุ อายตนะ โดยการกำหนด เหน็ หนอ เสียงหนอ เปนตน ดฉิ ันพบวา การกำหนดนั้นโดยเฉพาะ กลน่ิ หนอนนั้ ใจยงั คงปรงุ แตง อยเู พราะเรายงั ไดก ลนิ่ นน้ั อยกู ลนิ่ หอมเรากช็ อบ กลนิ่ เหมน็ เรากอ็ ยากจะหลบไปไกลๆทง้ั ทกี่ ำหนด กล่นิ หนอ แลวเหมือน สตกิ ำหนด แตอาจยง้ั กิเลสท่ีเคาไปปรงุ แตง ตอ ไดเชน น้ี เราควรทำอยา งไรคะ ถา อยากฝก สตอิ ยา งตอ เนอื่ งในชวี ติ ประจำวนั อาจารย พอมวี ธิ แี นะนำไหมคะ โดยเฉพาะตอนทเ่ี ราสนทนา เราเรยี น เรา ทำงาน เปน ตน

๑๗17๔6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m การใชช ีวิตอยอู ยา งฆราวาสทไี่ มมีเวลาน่ังสมาธอิ ยางเต็มที่ เชน น้ี จะมีหนทางไหนท่ีจะกา วหนาในธรรมบางคะ คำตอบ สตรีหลายคนที่มีชีวิตอยูในคร้ังพุทธกาล มีจริตเปน เชนผูถามปญหา เธอเหลา นนั้ ไดใชก ายคตาสตมิ าบรกิ รรม แลว สามารถพัฒนาจิตไปสูดวงตาเห็นธรรมได ทำไมผูถามปญหา ไมใ ชวธิ ีดงั กลา วดูบางละครับ ปญ หามอี ยวู า ศลี ๕ ตอ งไมข าด ไมทะลุ ไมดา ง ไมพ รอย เชน ไมยินดกี บั การสพั ยอกกับเพศตรง ขาม ตองไมฟง เสยี งขบั รอง ไมร ะลึกถงึ เร่อื งเกา ๆทเ่ี คยมีความ สมั พนั ธก นั มากอ น ฯลฯ หากมสี ภาวธรรมในใจเปน เชน นแ้ี ลว เรง ความเพียรโดยมีสจั จะเปน แรงสนับสนุน โอกาสพฒั นาจิตใหเ ปน อสิ ระจากกลนิ่ หอม ยอ มเกิดขนึ้ ได การฝกจิตใหมีสติในขณะยังเปนฆราวาสอยูที่บาน สามารถทำไดดวยสวดมนตกอนนอน เอาอยางใดอยางหน่ึงใน อรปู ๔ (กำหนดชอ งวา งหาทสี่ ดุ มไิ ดเ ปน อารมณ กำหนดวญิ ญาณ หาทสี่ ดุ มไิ ดเ ปน อารมณ กำหนดภาวะทไี่ มม อี ะไรเลยเปน อารมณ และกำหนดภาวะทมี่ สี ญั ญากไ็ มใ ช ไมม สี ญั ญากไ็ มใ ชเ ปน อารมณ) มาบริกรรมอยูเสมอ โอกาสท่ีจิตจะมีสติและต้ังมั่นเปนสมาธิ ยอ มเกดิ ขึ้นไดเ มอ่ื ปฏบิ ตั ิยาวนานและตอ เน่ือง

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑7๗7๕ ๘๓. อาชพี สตั วแพทย คำถาม เรียน อาจารย ดร.สนอง ทเ่ี คารพ ผมมีคำถามจะเรียนถามอาจารย ๒ ขอ ครับ ๑. อกี ครงั้ ครบั กบั คำถามเกยี่ วกบั อาชพี สตั วแพทย กอ น หนานีไ้ ดคำตอบมาแลว เกีย่ วกับการกำจดั เหบ็ หมดั การทำหมัน สตั วเ ปนบาปครับ คร้งั นี้ผมมีขอสงสยั วา การท่ีมีสตั วป วยแลว เจา ของนำมาใหส ตั วแพทยร กั ษา สตั วส ว นใหญด แู ลว มนั คงไมไ ด อยากมารักษาสักเทาไร เพราะเวลาหมอจะตรวจ จะเจาะเลอื ด จะฉดี ยา จะฉดี ยาสลบเพอื่ ผา ตดั มนั จะดนิ้ รนขดั ขนื ไมย อมใหท ำ แตโ ดยดี ผมจงึ มคี ำถามวา การทเี่ รามคี วามประสงคด ที จ่ี ะรกั ษา ใหเ ขาหายจากการปว ย แตเ จา ตวั เขาไมย อมแลว เราไปบงั คบั เพอื่ รกั ษาเขานั้นเปน บาปหรือไม แลว การกระทำดงั กลาวมผี ลทำให ปฏิบตั ธิ รรมไมเ ปนผลหรือไม ๒. ผมเคยฝกกรรมฐานโดยภาวนา เกศา โลมา นะขา ทันตา ตะโจ กลบั ไปกลบั มาโดยไมสนใจลมหายใจกเ็ กดิ ผลทำให จติ นิ่งได ปจจบุ นั ผมเปล่ียนมาดลู มหายใจแลว ภาวนา พทุ ธ โธ แตยังไมเคยเกิดจิตนิ่งเลย (อาจจะไมเหมาะกับจริตก็ได) ผม อยากเรยี นถามอาจารยว า ถา ผมตงั้ ใจทำตอ ไป ไมล ะความเพยี ร มีโอกาสที่ทำใหเกิดจิตน่ิงไดหรือไม (ที่ตองการเปลี่ยนเพราะ ตอ งการสั่งสมไวหลายวธิ ีเพ่ือไปใชในภพตอ ๆ ไป) ขอขอบพระคุณอาจารยม ากทเ่ี มตตา ดวยความเคารพ

๑๗17๖8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ (๑). ความไมส บายกาย ไมส บายใจ ถอื วา เปน บาป สตั วม ี สขุ ภาพไมด แี ละเจา ของนำสตั วม าใหส ตั วแพทยร กั ษา แมผ รู กั ษา มีความปรารถนาดีใหสัตวพนจากอาการเจ็บปวย ซึ่งถือวาเปน บุญ แตห ากสัตวด น้ิ รน ขัดขนื ไมย อมใหท ำ ถอื วา เปน บาป งาน น้ีจึงไดทั้งบุญและไดทั้งบาป ดวยเหตุนี้พระพุทธโคดม จึงหาม ภิกษุมิใหทำตนเปนหมอรักษาโรค หากประพฤติแลวเปนเหตุ ใหการปฏิบัติธรรมยอมเขาไมถึงธรรมท่ีจะนำพาชีวิตไปสูความ พน ทกุ ข (๒). องคบริกรรมใด เม่ือนำมาปฏิบตั ิแลว ทำใหจ ติ ต้งั ม่ันเปนสมาธิ องคบริกรรมน้ันเหมาะกับผูปฏิบัติ จึงไมจำเปน ตองไปใชกรรมฐานอ่ืนมาบริกรรมอีก เพราะกรรมฐานทุกบทมี เปาหมายตรงกัน คือจิตต้ังมั่นเปนสมาธิ ผูตอบปญหาบอกวา การใชอยา งใดอยางหนงึ่ ในอรูป ๔ (ดขู อ ๓๒) มาบรกิ รรมนั้น เขาไดก บั ทุกจริต ๘๔. แนะนำพออยางไร คำถาม กราบเรยี นครบู าอาจารย ดร. สนอง ครับ ผมอยากเรยี นถามอาจารยวา ผมควรจะแนะนำพอผม

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑7๗9๗ อยางไรดีครับ พอผมเปนโรคไตกำลังจะผาตัดเปล่ียนไตเร็วๆนี้ ไตขา งหนง่ึ ของทา นเสอ่ื ม หมอบอกวา ใชง านไดแ คส บิ เปอรเ ซนต เทานั้น ถาผมจำไมผิด ผมไดเคยพาพอไปหาหมอแผนโบราณที่ เพ่ือนผมท่ีมีปญหาโรคไตเคยรักษาดวยแลวไดผล แตพอไปถึง รานไมเจอหมอเพราะไมไดนัดไว พอพอผมเห็นสภาพรานท่ีเกา พอ กเ็ ลยเปลย่ี นใจไมอ ยากพบหมอแผนโบราณผนวกปจ จบุ นั ทา น น้ี ผมเองก็ไมรวู า จะพดู ยังไงตอ เมอ่ื พอตัดสินใจแลว แตผูห วงั ดี หลายคนกบ็ อกผมวา ตราบใดทพี่ อ ผมยงั ไมไ ดท ำการฟอกไตหรอื เปลี่ยนไตก็ยังมีโอกาสที่จะรักษาใหหายไดดวยการรักษาดวยยา และการแพทยแผนโบราณ ผมจึงอยากจะเรียนถามอาจารยวาผมควรพยายาม เปล่ียนใจพออีกคร้ังหรือเปลาครับในการทำหนาที่ลูก และ อาจารยพอจะรูจักแพทยแผนโบราณที่เกงๆท่ีสามารถรักษาโรค ไตของพอผมโดยไมตองผาตัดเปลี่ยนไตหรือฟอกไตบางหรือ เปลา ครบั หรอื วา ผมควรจะวางเฉย อกี อยา งผมเองไมไ ดด พี อท่ี จะชักจูงใหพอไปปฏิบัติธรรมเพราะอาจารยเคยบอกวาลูกไมมี สทิ ธส์ิ อนพอ แม ยกเวน วา พอ แมจ ะศรทั ธาในความดขี องลกู และ เห็นดว ยและยอมตามลูก ผมขออภยั ดว ยทคี่ ำถามนไี้ มค อ ยตรงเจตนาของเวบ็ ไซด นี้ทีใ่ หคนเขามาถามปญหาทางธรรม กราบเทาครูบาอาจารย ดร.สนอง

๑๗18๘0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ บคุ คลมชี ีวติ เปน ของตัวเอง จงึ ตองเลือกทางชวี ิตให กับตนเอง ตราบใดทพ่ี อยงั ไมศรทั ธารกั ษาโรคกบั แพทยแผน โบราณ ก็เปนเร่ืองของทา น ผถู ามปญหาควรดทู านเปน ตัวอยาง วา ความสำเร็จในเรือ่ งใดๆได ตอ งมีศรัทธาเปนตน เหตุ การ เปนลูกท่ีดี มิไดอยูทที่ ำใหพ อเปลย่ี นใจ แตอยูท่ี ทา นเล้ียงมา เล้ยี งทานตอบ ชว ยทำธุรกิจการงานของทาน ดำรงวงศสกุลมิ ใหเส่ือมเสีย ประพฤติตนใหเ หมาะสมกบั ความเปน ทายาท และ เม่อื ทานลวงลบั ไปแลว ตอ งทำบุญอุทิศใหท า น ถามวา : ผูตอบปญ หาพอจะรวู า แพทยแผนโบราณ ที่ เกงในทางนบ้ี า งหรอื เปลา ครับ ตอบวา : ไมมีประสบการณค รับ ๘๕. ดิฉนั เปล่ยี นไปมาก คำถาม กราบเรยี น ทานอาจารย ดร.สนอง ทเ่ี คารพ ดิฉันก็เปนอีกคนนึงที่ติดตามผลงานทางธรรมของทาน อาจารยท ้งั งานเขยี นหนงั สอื ธรรมะ และการบรรยายธรรมเปน คนท่ีชอบฟงธรรม ฟงไดทั้งวันรูสึกวาฟงแลวไดปญญาเพ่ิมพูน นบั จากวันท่ไี ดเริ่มศกึ ษาธรรม และประพฤตธิ รรม วถิ ชี วี ติ ของ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑8๗1๙ ดิฉันเปลี่ยนไปมาก ดวยเพียงระยะเวลาเกือบป โลภะ โทสะ โมหะ เบาบางลงไปอยางเห็นไดชัด ความเห็นผิดวาตัวเราเปน ของเรา กล็ ดนอ ยถอยลงมคี วามมั่นคงในคุณของพระรตั นตรัย แนบแนน เรียกวา ชีวติ นไ้ี มม อี ะไรจะมาเปล่ยี นความเหน็ ของเรา ได และหมดความลังเลสงสัยในคำสอนขององคพระสัมมาสัม พทุ ธเจา ดฉิ นั รแู ลว วา บดั นี้ ดฉิ นั ถงึ แลว ซง่ึ คณุ ของพระรตั นตรยั เปน ทีพ่ ึ่งทอ่ี าศัยอยางแทจ รงิ ... ดิฉันมีคำถามจะกราบเรยี นถามทานอาจารยดังนคี้ ะ ๑. กอนที่ขา พเจาจะเขา มาศกึ ษาและปฏบิ ตั ธิ รรม ดฉิ นั ไดฟ ง การบรรยายธรรมของทา น ว.วชรเิ มธี แลว พจิ ารณา ธรรม นนั้ แลว รถู งึ เหตแุ หง ทกุ ขข องดฉิ นั จนเกดิ เปน ปต นิ ำ้ ตาไหลพราก แลวหลังจากน้ันมันมีความสุขแบบประหลาด เปนสุขที่ชีวิตน้ีไม เคยสมั ผสั มากอ น เปนสุขทีเ่ กดิ ขนึ้ ในตัวเอง ซึง่ ความทุกขท ่เี กดิ จากปญหาทีเ่ ราตองเผชญิ ในชวี ิต ประจำวันไมอ าจเขา ถงึ ใจเลย ก็วาได ใจมันไมป รงุ แตงส่งิ ที่เขามากระทบทาง ตา หู จมูก ล้นิ กาย ใจ เลย อาการ อยา งนีเ้ ปนอยูประมาณ ๑ อาทติ ยหลังจาก นน้ั กเ็ ขา สสู ภาวะปกติ ดฉิ นั อยากเรยี นถามทา นอาจารยว า สภาวะ แบบน้ี คืออะไรคะ ๒. ดิฉันจะสวดมนตก อนนอนทุกวันหลังจากสวดมนต เสร็จ จะนั่งสมาธิเจริญสมถะเปนหลักเนื่องจากระหวางวันจะ เจรญิ วปิ ส สนา พอนง่ั ไดป ระมาณ ๕-๑๐ นาทีจิตกจ็ ะเร่มิ เปน สมาธิ (โดยปกตเิ ปนคนมีสมาธิคอนขางดอี ยูแลว เพราะหนา ที่

๑1๘8๐2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m การงานตอ งใชส มาธมิ ากทำงานดา นบญั ชกี ารเงนิ ) จะมนี มิ ติ เปน ลักษณะเมฆหมอก บางทีก็เปน เมฆกอ นใหญสขี าวขนุ จนกระท่ัง สวางเหมือนทองฟาสขี าว แลว วา งอยเู ฉย ๆ กม็ าหยุดอยตู รง นี้สักพักสมาธิก็จะถอยลงทำอยางไรถึงจะผานนิมิตท่ีเปนเมฆ หมอกไปไดค ะ บางทรี สู กึ เหมอื นจะมแี สงสวา งจา เกดิ ขนึ้ เหมอื น มันแวบ ๆ แตก เ็ ขาไมถงึ ไมทราบเปน เพราะอะไร ในสัญญา ของดิฉันมักบอกตัวเองวาเคยทำสมาธิมากอนและเคยไดฌาน มากอ นและก็จะไดฌานอกี ทำอยางไรดฉิ ันจะเพกิ ถอนความ เหน็ ผิดนไี้ ปไดค ะ ขออภยั ทต่ี อ งรบกวนเวลาของทา นอาจารยแ ละสดุ ทา ย นข้ี อใหทานอาจารยม รี างกายแขง็ แรงคะ ดว ยความเคารพอยางสูง คำตอบ (๑). เรยี กสภาวะแบบนี้วา จติ เปน อสิ ระจากส่ิงกระทบ ภายนอกทเี่ ขา ทางทวาร ๖ หากผถู ามปญ หาพฒั นาจติ ใหม สี ตแิ ละ มปี ญ ญาเหน็ แจง มากกวา น้ี จนเหน็ วา สรรพสงิ่ เปน ของทม่ี ใิ ชต วั ตนไดแ ลว นั่นแหละคอื ดวงตาเหน็ ธรรม (๒). นิมติ ทป่ี รากฏเปนเมฆหมอกสีขาว มิไดทำใหจ ิตพน ไปจากความทุกข หากปรารถนาจะผา นพนนมิ ติ ดงั กลา ว ผูถ าม ปญหาตองบริกรรม “เห็นหนอๆๆๆๆ” ไปเร่ือยๆ จนนิมิตเมฆ หมอกหายไป (นิมติ ไมหาย ไมเ ลิกบริกรรม) แลว ดงึ จติ กลบั มา สอู งคบริกรรมเดิมทท่ี ำอยู

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑8๘3๑ ประสงคเพิกถอนความเห็นผิด ตองใชจิตที่ต้ังม่ันจวน แนวแน (อปุ จารสมาธิ) ตามดู กาย เวทนา จติ และธรรม ที่ ปรากฏขนึ้ กบั ดวงจติ วา ดำเนนิ ไปตามกฎไตรลกั ษณ ปญ ญาเหน็ แจงจะเกิดขน้ึ แลว ความเหน็ ผดิ ยอ มหมดไปโดยปริยาย ๘๖. เก่ียวกับเขา คำถาม กราบเรียน ทา นอาจารย ดร.สนอง ท่ีเคารพ อยากเรยี นถามเกยี่ วกบั การนง่ั กรรมฐาน เนอื่ งจากผมมี ปญ หาเกยี่ วกบั เขา มอี าการปวดเขา บา ง อยากเรยี นถามวา ถา จะ น่งั บนเกาอ้ี แทนการน่งั แบบขัดสมาธทิ พ่ี น้ื จะไดผ ลเหมอื น หรือ แตกตางกันอยางไรครับ และการน่ังบนเกาอ้ีจะทำใหเขาถึงระ ดบั ฌาณไดห รอื ไมครับ ขอขอบพระคุณครับ คำตอบ ท่ีถามไปใหผลไมเหมือนกัน ผูที่มีอาการปวดเขา หาก ปฏบิ ตั ธิ รรมดว ยการนงั่ ขดั สมาธบิ นพน้ื ยอ มถกู ขนั ธมารรบกวน แลวทำใหจิตเขาไมถึงความต้ังม่ันเปนสมาธิ แตหากเปลี่ยนมา นั่งบนเกาอี้ ยอมไมถูกขันธมารมารบกวน เม่ือเหตุปจจัยลงตัว

๑๘18๒4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m โอกาสท่จี ติ เขาถงึ ความตั้งมั่นเปน สมาธยิ อ มเกดิ ข้ึนได และหาก พัฒนาจิตจนมีกำลังของสมาธิสูงสุด ยอมเขาถึงสมาธิระดับ ฌานได ๘๗. ศษิ ยเ กา มอ ชอ คำถาม กราบเรียน อาจารยส นองที่เคารพ ผมเปนศิษยเกามอชอครับ คณะวิศวกรรมศาสตร ปจจุบันอายุ ๓๕ ปทำงานเปนวิศวกรอยูในโรงงานแหงหนึ่งใน นคิ มลำพนู ผมเพงิ่ ไดม โี อกาสอา น “ทางสายเอก” รวมทง้ั down- load เสยี งมาฟง เมือ่ ไมน านมานี้ รสู ึกสนใจมากครบั สวนหน่ึงคือ อยากจะพิสูจน (ความรูสึกน้ี คงไมตางไปจากความรูสึกของ อาจารยที่เขียนบรรยายไวในหนงั สอื วาสมยั ทก่ี ลบั จากอเมริกา ใหมๆก็ตองการพิสูจนสัจธรรมท้ังหลาย) เพราะบอกตรงๆ วา ผมอยูมาจนบัดนี้ ยังไมเคยเห็นของจริงเลยครับในฐานะท่ีเปน นักวิทยาศาสตร คนหน่ึง ผมก็ตองการพิสูจนดวยตนเองดวย เหตุและผล วาสรปุ แลว มนั เปน จรงิ และมีจริงหรือเปลา คำถามคอื ผมควรจะเรม่ิ ยังไงดคี รบั ตอ งออกบวช ๓๐ วนั เหมือนอาจารยหรือเปลา ตองมคี รูดดี ว ยไหม แลวตองไปฝก ทไ่ี หนไปฝากตวั เปน ลกู ศษิ ยใ คร หรอื ฝก เองกไ็ ด แลว ใครจะสอน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑8๘5๓ ผม ใครจะสอบอารมณผ ม เพอ่ื ทจ่ี ะรวู า ไปถกู ทางหรอื เปลา แลว ผมตอ งฝกวนั ละอยา งนอ ยกี่นาที ก่ชี ัว่ โมง รบกวนตอบคำถามดว ยครบั กา วแรกจะเรมิ่ ยงั ไงดดี ว ย ความเคารพอยา งสูง คำตอบ ขอแกความเขาใจผิดของผูถามปญหากอนวา สมัยท่ีผู ตอบปญ หากลับจากประเทศอังกฤษ ไมใชประเทศอเมริกาครับ ผูใดไมเชื่อวา สิ่งท่ีเขียนบอกไวในหนังสือทางสายเอก เปนความจริง หากนำตัวเองไปพิสูจนดวยการปฏิบัติธรรมให ถกู ตรงตามธรรม โอกาสท่ผี นู ัน้ จะหายโง แลวเขา ถงึ ความจรงิ ทบี่ อกไว ยอมมีไดเ ปนได ขออภัยทพ่ี ูดตรง (๑) ถามวา : ตองบวช ๓๐ วัน เหมือนอาจารยหรือ เปลา? ตอบวา : หากบวชเปนภิกษุไดยอมมีโอกาสมากกวา เพราะการทำทุกสิ่งใหเหมาะสม (สัปปายะ) ยอมเกื้อกูลแก การภาวนา และประคับประคองจิต ใหเกิดสมาธิไดเร็วและ ยาวนาน (๒) ถามวา : ตอ งมคี รูฯ ดดี วยไหม ? ตอบวา : ครทู ี่สอนกรรมฐาน หากมีประสบการณแ ละ เขาถึงธรรมดว ยยิง่ ดี เมอ่ื ครูฯ บอกอยา งไร ศิษยต อ งปฏบิ ัติให ถกู ตรงตามคำสอน คือไมท ำตนเปน นำ้ ชาลนถว ย ทำตามทุกส่งิ

๑1๘8๔6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ที่ครูฯ บอกใหไดผ ล แลว ศิษยต องตดั ความอยาก (ตณั หา) ให หมดไปจากใจ มีศลี บริสทุ ธค์ิ ุมใจ มีสจั จะ เรงความเพียร และมี บุญบารมีเกาสง ผล ฯลฯ โอกาสที่จะเขา ถงึ ธรรม จงึ มีไดเปน ได (๓) ถามวา : ตอ งไปฝกทไ่ี หน ? ฝากตัวเปนศษิ ยข อง ใคร ? ตอบวา : ไปฝกท่วี ัดปา หมใู หม อ. แมแตง จ. เชยี งใหม โดยฝากตวั เปนศิษยของหลวงพอ ประสิทธิ์ (๔) ถามวา : ตอ งฝกวนั ละอยางนอยกน่ี าที กีช่ ่ัวโมง? ตอบวา : ตอ งฝกใหมาก วนั ละไมนอยกวา ๒๐ ชัว่ โมง ตอ งนอนนอ ย ตอ งกนิ นอ ย กนิ เทา ทชี่ วี ติ ดำรงอยไู ด พดู เทา ทค่ี รฯู ถาม ไมฟง ขาวสาร ไมอา นหนังสอื ไมม องไกลเกนิ ๔ กาว ตอง ตัดขาดจากญาติ มติ ร เพ่อื นฝงู บรวิ าร ฯลฯ … . สูไหมครับ ๘๘. มีพระรัตนตรยั เปน สรณะ คำถาม กราบเรยี น ทานอาจารย ดร. สนอง ครับ ผมมีความสงสยั เรือ่ งการ ยึดเอา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะ นี้เปนอยางไรครับ ตองทำอยางไรครับ กรณุ ายกตวั อยางเพอื่ ใหเขา ใจดวยครบั กราบขอบพระคุณทานอาจารย ดร.สนอง ครบั

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑8๘7๕ คำตอบ ตอ งทำกาย วาจา ใจ ใหหนกั แนนมัน่ คง อยูกบั คณุ ของ พระพทุ ธเจา (พระปญ ญาคณุ พระบริสุทธคิ ณุ พระมหากรุณา คณุ ) ทำกาย วาจา ใจ ใหห นกั แนน มนั่ คง อยกู บั คณุ ของพระอรยิ สงฆ (เนอ้ื นาบญุ ของโลก) และทำกาย วาจา ใจ ใหห นกั แนน ม่ันคง ถูกตรงตามธรรมวินัยที่ระบุไวในพุทธศาสนา เม่ือทำได เชน น้ีแลว ยอ มไมเอากาย วาจา ใจ ไปศรัทธาเลอื่ มใสโชคชะตา เครอ่ื งลางของขลงั ปลกุ เสกวตั ถุ หมอทำนายทายทกั ตลอดจน พธิ กี รรมทงั้ ปวง อยา งนจ้ี งึ จะเรยี กวา ฝก เอาพระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะ ดังท่พี ระอริยบุคคลไดท ำใหดเู ปน ตวั อยา ง ของการเปน พทุ ธสาวกทีถ่ ูกตรงตามธรรมวนิ ยั ๘๙. ทำมาคาไมข ้นึ คำถาม สวสั ดคี รบั อ.สนอง ผมขอเรยี ก อาจารย นะครบั เพราะ จุดหักเหที่ผมศรัทธาในพุทธศาสนามากข้ึนและเริ่มปฎิบัติธรรม จริงๆจัง เพราะไดฟง ไฟลธรรมของอาจารย เมอ่ื ประมาณ ๒ ปท่ผี า นมา คือ ๑. ผมทำมาคา ไมขึ้น ท้งั ๆ ทีพ่ ยายามเลือกแลว วา ไมใ ห ผดิ ศลี เชน ขายขาวสาร รับซกั ผา ทำนำ้ ผลไม ขบั รถ (ขาดทุน ตั้งแตเ ดือนแรก-๑๐ กวาป )

๑1๘8๖8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๒. ไปบวชท่วี ดั ปา ประมาณ ๓ เดอื น จนไดยินเสยี งนา จะเปนเสยี งเทวดา ระหวางนนั้ ทำบญุ เยอะมากครับ ทกุ อยา งๆ เทา ทีท่ ำได ๓. แผส ว นกศุ ลทุกวนั รกั ษาศีล ๕ แทบจะไมข าด บาง คร้งั ก็ศีล ๘ ๔. พระหอ ยคอ มพี ระธาตุเสดจ็ หลายองค ทำไมชวี ติ ผมถงึ ไมด ขี นึ้ เลยครบั กลบั แยล งๆแลว จะเปน อยา งน้อี ีกนานไหมครบั คอื ๑. หลงั จากสกึ มา กต็ อ งปด รา น เพราะเปน หน้ี ขายของ ในรา นใชหนี้ ยังใชไ มห มด ยังเปนหน้ีอยู ๒. แยกกันอยูกบั แฟน ๓. หลังจากปดราน ก็มาขับรถแท็กซ่ี เกือบ ๓ เดือน ขับรถเยอะมากเต็มเวลา แตพอไดเงินคาเชา ก็จะไมมีคนเรียก อีก จนหมดเวลาเชา ทำจนเงินประกันและเงินเก็บจายคาเชา รถหมดแลวครับ ผมตองทำอยางไรครับ ชีวิตถึงจะดีขึ้นกวานี้ ผมเพยี งแค อยากไดเ งนิ จากงานดีๆไมผ ดิ ศีล ผดิ ธรรม ไมอยาก รบกวน พอ แมพ น่ี อ งแลว จะไดส รา งตวั เลย้ี งครอบครวั ไดเ หมอื น คนอนื่ ๆ ตอนนผ้ี มอายุ ๔๐ แลว พอ แมก แ็ กม ากแลว ถา ยงั สรา ง ตวั ไมไ ด พอ แมก ท็ กุ ขใ จ มวี ธิ ไี หนจะใหผ ลเหน็ ผลเรว็ ทส่ี ดุ ครบั ขอ ความกรุณา อาจารย แนะนำผมดวยครับ ขอบขอพระคุณอาจารยเปนอยางสูง ขอผลบุญท่ี

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑8๘9๗ อาจารยช วยแนะนำผม และคนอ่นื ขอใหอ าจารยสมปรารถนา ทุกอยางดๆี ยง่ิ ๆขึ้นไปครับ คำตอบ (๑) ผใู ดมคี วามกตญั กู ตเวทตี อ ผมู อี ปุ การคณุ เชน พอ แม ครูอาจารย กัลยาณมิตร แผนดนิ เกิด ลกู คา ที่มาใชบ ริการ ฯลฯ เมอื่ กรรมใหผ ลเปน กศุ ลวิบาก ผูทำกรรมยอ มเสวยผลดีใน อาชีพการงาน และผลดใี นการดำรงชวี ิต (๒) การไดยินเสียง (นาจะเปนเทวดา) มิไดเปนเหตุ ทำใหพนทุกข และคำวา “ทำบุญเยอะมาก” ถาเยอะแบบการ ทำบญุ ตลอดชวี ติ ของมนุษยกอนท่จี ะไปเกดิ เปน องั กุรเทพบุตร ในดาวดึงส ก็ยงั ถือวา ไดอ านสิ งสนอ ย เพราะไมเ ลือกปฏคิ าหก (ผมู ารับทาน) ซง่ึ ตา งจาก อินทกเทพบตุ ร ในสมัยเปน มนุษยไ ด เอาขา วเพยี งทพั พเี ดยี ว ใสบ าตรพระอนรุ ทุ ธเถระ ยงั ไดอ านสิ งส มากกวา (๓) แผสวนกุศลทุกวนั ถอื วาเปนสิ่งดที ีบ่ ุคคลควรทำ … สาธุ ผูมีกศุ ลมากเปน ผูม ศี ีลบรสิ ทุ ธ์ิคมุ ใจอยูทกุ ขณะต่ืน โดยไม ตอ งรกั ษาศลี แตม ศี ีลบริสุทธิ์ มศี ีลอยูค รบเปน อตั โนมตั ิ (๔) พระอรยิ บคุ คล มจี ติ เปน อสิ ระจากพระหอ ยคอ และ มจี ติ เปน อสิ ระจากพระธาตุ ผใู ดทำกรรมดจี นใหผ ลเปน กศุ ลวบิ าก ไดแลว ผูนนั้ ยอมพบกับสง่ิ ดๆี แนนอน เพียงแตทำตัวใหมศี ีล ๕ คุมใจ ยอมมีทรัพยปลอดภัย ครอบครัวเปนสุข ปราศจากโรค

๑1๘9๘0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ภัยไขเจ็บ เปนท่ีรักของมนุษยและเทวดา เปนที่อบอุนของสัตว โลก ฯลฯ ส่งิ เหลา นี้เปน ความจริงทีอ่ ยเู หนือกาลเวลา … พสิ ูจน ดสู ิครบั ๙๐. อยากบรรลุธรรมเร็ว คำถาม เรียน อาจารยดร.สนอง...ทเ่ี คารพ หนูอยากทำใจใหไมยึดติดกับสิ่งใดๆ ท้ังปวงในโลกนี้ อยากบรรลุธรรมเร็วๆ อาจารยเคยบอกวาใหมีสติตลอดท้ังวัน หนพู ยายามเกาะตดิ กบั ลมหายใจ แตก ท็ ำไมไ ดน านๆ จติ มนั จะไม จบั อยนู าน และหนกู ไ็ มถ นดั กบั ยบุ หนอ-พองหนอ พยายามระลกึ รอู ริ ิยาบถตางๆ ใหตอ เน่ือง แตก ไ็ มก าวหนา ข้ึนเลย ตอนน้หี นไู ม อยากจะเกย่ี วขอ งกบั ภารกจิ ทางโลกแลว อยากจะมเี วลาปฏบิ ตั ิ ธรรม และอยากอยคู นเดียวไมอยากพดู คุย ไมอยากออกไปไหน ไมอยากทำกิจกรรมใดๆ ทั้งส้ิน บางทีมองวาการพูดคุย การ ปฏสิ มั พนั ธก บั บคุ คลทเ่ี กยี่ วขอ งเปน สง่ิ ทไี่ มม สี าระ บางทตี อ งพดู เพอื่ มารยาท เพอ่ื สอ่ื สาร ทำงาน จนบางคนคดิ วา หนหู ยงิ่ เพราะ เปน คนพูดนอ ย ไมม กี ารพูดเพ่อื สนกุ สนาน เฮฮา และชอบปลกี ตัวอยูเงียบๆ คนเดยี วเปนสวนใหญ บางคร้ังการปฏิบัติธรรมก็ ทำใหเ หงา และขาดความเบิกบาน รา เริงไปบา ง หนูขอ รบกวน อาจารยดร.สนอง...ชวยแนะนำใหหนูมีความกาวหนาในธรรม

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑9๘1๙ และมีความสุขอยูในขณะปจจุบัน แมจ ะตอ งอยูคนเดยี วดวยนะ คะ หนูอยากปฏบิ ัตธิ รรมจนจติ ถึงฌานและหลุดพนในทส่ี ดุ คะ ดว ยความเคารพ คำตอบ ผูใดปฏิบัตผิ ิดทาง ผนู ้นั ยังมอี ารมณเ หงาเกดิ ขึ้นได ผูใดยังเอาจิตไปผูกติดเปนทาสของคำพูดคนอื่น ผูนั้น ยังเขาไมถ ึงธรรมที่ปฏิบตั ิ หรอื ยังมคี วามเห็นผิดนนั่ เอง ผูใดยงั มคี วามอยาก – ความไมอ ยาก ผนู ้นั ยงั มจี ติ เปน ทาสของตัณหา หากนำตัวเองเขาปฏิบัติธรรม ยอมเขาไมถึง ธรรมทป่ี ฏบิ ตั ิ เพราะยงั มีกิเลสมาร (ตัณหา) เปน ตวั ขวางกน้ั ดังน้ันผูถามปญหา ตองทำใจใหเปนอิสระจากกิเลสที่ กลาวถึง แลวเอาศีลท่ีบริสุทธ์ิลงคุมใจ มีสัจจะ มีความเพียร แลว โอกาสเขา ถึงธรรมยอ มมีไดเ ปนได ๙๑. อยากเรียนหนังสอื เกง คำถาม สงสัยคะ อยากเรียนหนังสือเกง ไมทราบวาตองนั่ง สมาธแิ บบวปิ สสนากรรมฐาน(พองหนอ ยุบหนอ) หรือ สมถกรรมฐาน(เพง ทหี่ นา ผาก) คะ ขอบคุณมากคะ

๑1๙9๐2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ พองหนอ – ยุบหนอ เปนอุบายฝกจิตใหเกิดสติ แลว ผลทเ่ี กดิ ตามมาคือ จติ ตั้งมน่ั เปนสมาธิ ฉะนน้ั ควรนำเอาอยา ง ใดอยา งหน่งึ ในกรรมฐาน ๔๐ ท่ถี ูกกับจรติ มาเปนองคบริกรรม โอกาสท่ีจิตจะตั้งมั่นเปนสมาธิ แลวสงผลใหคลื่นสมองเปล่ียน โดยอตั โนมตั ิ มีผลถงึ ทำใหเรยี นหนงั สือเกง ยอมเกดิ ขนึ้ ได แนวทางที่ฝกไดในปจจุบัน คือ กอนนอนสวดมนตบท สรรเสรญิ คณุ พระรตั นตรยั สวดมนตแ ลว เสรจ็ กำหนดลมหายใจ เขาออกนาน ๑๕ – ๓๐ นาที ทุกวนั และทำตอ เนอ่ื งยาวนาน ๓ เดอื น แลว โอกาสทำใหเปน คนเรยี นหนงั สือเกง ยอมเกดิ ข้ึนได ๙๒. หนถู ูกวาโงและบา คำถาม กราบเรียนอาจารยด ร.สนองทเ่ี คารพ หนมู คี ำถามเกย่ี วกบั ความเหน็ ทถ่ี กู หรอื ผดิ มารบกวนให อาจารยชว ยช้แี จงนะคะ เร่ืองมอี ยูว า ตัวหนูกับแฟนคบกันมาได ประมาณปก วา ๆ เราสองคนสนใจธรรมะทงั้ คู หนเู ห็นประโยชน ของการปฏิบัติธรรมท่ีวามันทำใหหนูมีสติเร็วขึ้น ไมติดอยูกับ อารมณท่ีชอบหรือไมชอบเปนเวลานาน พูดอยางมีสติมากข้ึน อยา งเชน เวลาจะพดู เพอ เจอ สตกิ จ็ ะมากำกบั เลยวา ไมม ปี ระโยชน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑9๙3๑ หนูคดิ วามันเปน จดุ เร่ิมตนทีด่ ี เปน รากฐานท่ีมั่นคงในการพัฒนา ตวั เองในขั้นตอ ๆไป สวนแฟนหนูมีเปาหมายในการเปนพระโสดาบันในชาติ น้ี เขาบอกหนวู าเขาอยากจะอยใู นสภาพแวดลอ มที่ดี อยกู บั คน ทช่ี วยใหเคา มพี ฒั นาการ (คบบัณฑิต ไมคบคนพาล) เขาจงึ เรมิ่ พยายามขอใหหนูเปลี่ยนแปลงเชน ไมใหใสน้ำหอม ไมใหแตง หนาเวลาไปบานเขา หลายครั้งท่ีหนูถูกวาโงและบาที่ยังยึดติด กับเร่ืองพวกน้ี เขาอยากเห็นหนูมีปญญาปลอยวางเรื่องพวกน้ี ได เขาบอกดวยวาถา หนไู มทำตามทเ่ี ขาบอกแลว ชอ งวา ง (ทาง ปญ ญา) ระหวางหนกู บั เขามมี ากเกนิ ไปเรากค็ งตองเลิกกนั หนูเองเขาใจวาเขาปรารถนาดี และจริงๆหนูเองก็ทำ ตามท่ีเขาขอได ถึงแมจะไมเต็มใจเทาใดนักเพราะในใจก็คิดวา เขาคอ นขา งจะล้ำเสนเรื่องสว นตัวของหนู และโดยพื้นฐานนิสยั ทเี่ ขาเปน คนเอาแตใ จตวั เอง เรยี กงา ยๆวา หวงั ดแี ตต อ งไดต ามที่ ตอ งการ ไมเ ชนน้นั กจ็ ะเกรยี่ วกราด การทำตามทีเ่ ขาขออาจจะ เปนการทำรายเขาโดยทางออม ถาหนูยอมทำตามในครั้งนี้ ใน อนาคตเขาก็ตอ งมีเรอ่ื งมาขอใหหนูเปลีย่ นอกี ไมจบไมส้นิ ดูจาก แนวโนมท่ีผา นมา หนูคิดวาการปฏบิ ตั ทิ ่ีถกู ตองคือ การมสี ตอิ ยกู บั ตวั เอง ดูกาย ดใู จตัวเอง เวลามสี ่งิ สัมผสั จากภายนอก หรือแมก ระทงั่ ภายในใจมากระทบ กไ็ มย นิ ดยี นิ รา ยไปกบั มนั ในกรณแี ฟนหนู หนู จงึ มองวาเขามีแนวคดิ ทไี่ มถ กู ตอ งเทา ใดนกั เพราะเขาตองการ จะหาสภาพแวดลอมท่ีไดดั่งใจเขา หรืออยางนอยก็ใกลเคียง

๑๙19๒4 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m เขาไมสามารถอยูกับสิ่งรอบตัว ท่ีมันก็เปนของมันอยูอยางน้ัน ได สำหรบั หนสู ภาพแวดลอ มนน้ั มนั คงไมม อี ยจู รงิ เพราะไมม ใี คร หรอื สง่ิ ใดจะดไี ดต ามทเ่ี ราตอ งการ แมแ ตต วั เราเองกย็ งั ขดั แยง ในตวั เอง นับประสาอะไรกับคนอืน่ ทง้ั นท้ี ง้ั นน้ั หนอู าจจะมคี วามเหน็ ทผี่ ดิ จงึ รบกวนอาจารย ชว ยตอบคำถามดังนน้ี ะคะ - จำเปนหรอื ไมทหี่ นคู วรจะเปลีย่ นตัวเองตามท่แี ฟนขอ จำเปน / ไมจ ำเปนเพราะอะไรคะ - ความคดิ ของแฟนหนู ท่ีจะหาปจจัยภายนอกทีด่ ี หรือ เปลย่ี นสงิ่ ทเ่ี ปน อยใู หด ตี ามทเี่ ขาตอ งการ ถา เปลย่ี นไมไ ด กอ็ อกมา จากสิง่ นนั้ /คนนนั้ เปน ความคดิ ท่ถี ูกตองหรอื ไม เพราะอะไรคะ - เราจะมีวิธีในการอยูรวมกับคนที่เอาตัวเองเปนท่ีต้ัง โดยเปน กลั ยาณมติ รอยา งไรคะ กราบขอบพระคณุ อาจารยท่เี มตตาตอบคำถามคะ คำตอบ - ไมจำเปนตองเปล่ยี นความเหน็ ถกู ของตวั เอง ใหก ลับ ไปมีความเห็นผดิ เหมือนเขา - เปนความคดิ ท่ีผดิ ไปจากธรรม เพราะพระพทุ ธะสอน พุทธบริษัทใหแกปญหาทตี่ วั เอง มไิ ดส อนใหไ ปแกปญหาท่ีผูอื่น - หากคิดจะอยูรวม ผูถามปญหาตองใหอภัยเปนทาน กับทุกส่ิงที่เขาทำเหตุขัดใจ และดูใหออกวาเขาเปนครูที่มีความ เห็นผดิ ซึง่ เราจะไมประพฤตเิ ชนเขา

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑9๙5๓ ๙๓. รักโครงกระดูกมากกวารกั ลกู คำถาม กราบเรียน ทานอาจารย ดร.สนอง คะ ปกตนิ ง่ั สมาธภิ าวนาพทุ โธคะ แตข ณะนงั่ สมาธมิ แี ตส งบ กับคิด (แบบยงั รตู วั คะ) ไมไดสมาธิขัน้ ไหนเลย คราวหนึ่ง เร่มิ น่ังไดไมนานคะ ประมาณ ๑๐ นาที เห็นวา มจี ติ ของตวั เองเกาะ อยชู ว งกลางกระดูกสนั หลัง แลว รกั โครงกระดูกน้มี ากๆ สักพกั โครงกระดกู นกี้ ป็ น เปน ผงลงไปกองกบั พน้ื ตอ หนา ตอ ตาเลย แลว จติ รอ งไหส ะอกึ สะอนื้ เหมอื นกบั ของรกั ทส่ี ดุ ในชวี ติ (รกั มากกวา ลกู อีกคะ ) สลายไปคามอื เลย ตอนนั้นเหมอื นกับวา เราไมม ที ่ยี ดึ เหน่ียว เราจะไปเกาะกับอะไร จำไดว าทเี่ ราสวดมนต “ที่พ่งึ อื่น ของลกู ไมม ี พระพทุ ธเจา เปน ทพ่ี ง่ึ อนั ประเสรฐิ ของลกู ” จงึ นอ มใจ ไปหาพระพทุ ธเจา ขณะนน้ั สะอนื้ มากจนตอ งออกจากสมาธิ (ยงั สะอ้นื ตอ อกี พกั ใหญ) จากนนั้ ท้งั วัน มองรางกายตัวเอง เหมือน มองสามนี อกใจ ใจมนั ดา นๆ ไมเ หมอื นเดมิ คะ ไมแ ตง ตวั ไมอ ยาก สวย แคด แู ลความสะอาดเรยี บรอ ยกพ็ อแลว ผา นมาเกอื บปแ ลว ก็ยังเปนแบบนีค้ ะ ๑. กราบเรียนถามแนวการปฏิบัติและการพิจารณาตอ ไปคะ ๒. อาศยั อยู อ.หาดใหญ จ.สงขลาคะ ขอทา นอาจารย โปรดแนะนำอาจารยทีเ่ ขา พบไดแ ละใหแนวทางปฏิบตั ิไดคะ

๑1๙9๔6 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ขอบุญที่ขาพเจาสรางมา (แมจะไมมากนัก) จงชวย บำรุงสุขภาพกายและใจของทา นอาจารย อายุยนื ยาวนาน แข็ง แรงตลอดอายุขัย และดวยเมตตาบารมีของทานอาจารย ขอ ขาพเจา ไดเหน็ ธรรมทที่ า นอาจารยเ หน็ แลว ดวยเทอญ สาธุ ดวยความเคารพอยางสงู คะ คำตอบ (๑) รักษาสภาพความเห็นที่ถูกตรงกับความเปนจริง วา “ทพี่ งึ่ อ่ืนใดในโลก ไมมอี ยูจรงิ ธรรมะของพระพุทธเจาเปน ที่พ่ึงอันประเสรฐิ นัน้ แนแท” ระลึกถึงประโยคน้ีอยูเ สมอที่นกึ ได ระลกึ ทกุ ครงั้ ทว่ี า งจากงาน โดยมคี วามเพยี รและมสี จั จะเปน แรง สนับสนุน นคี่ อื ทางปฏบิ ัตทิ ค่ี วรดำเนินตอ ไป (๒) แนะนำใหไปกราบและสนทนาธรรมกับหลวงพอ เอ้ยี น สำนกั ปฏบิ ตั ธิ รรมวงั สันติบรรพต อ. เมอื ง จ. พัทลงุ ๙๔. เครยี ดมา ๓ ปแลว คะ คำถาม เรียน ดร. สนอง ดิฉันขอปรึกษาหนอยคะ ตอนนี้เครียดมากเครียดมา ๓ ป แลวคะ ดิฉันขอเลาเรื่องของดิฉันนิดหนอยนะคะวาดิฉัน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑9๙7๕ ทำงานใน กทม. มลี ูกดวยกนั ๒ คนคะ (๔ ขวบ กับ ๒ ขวบคะ) แตสามีอยูเชียงใหม โดยปกติก็เจอกันไมบอยอยูแลวคะ ดิฉัน ก็พยายามทำตามคำแนะนำของท้ังหลวงพอหลายองค ที่ใหนั่ง กรรมฐาน และคนอืน่ ๆ ท่วี า ตองยม้ิ เสมอคะ แลวเคาจะกลับมา เองคะ ดิฉนั กย็ ้มิ แลว นะคะ แตว าเวลาที่เราเจอกันมนั กแ็ ค ๒-๓ วนั ตอครง้ั (เคยจะมาแคป ระมาณ ๑-๒ หรือ ๓ อาทติ ย/คร้ัง) ก็เลยทำใหย ิ้ม (เปนปเลยนะคะ) นัน้ ไมชวยอะไร เพราะ เคาเจอ กบั เมยี นอ ยบอ ยกวา คะ แคไ มท ะเลาะกนั เทา นน้ั เอง แตต อนนยี้ ง่ิ หนกั เขา ไปใหญค ะ เพราะเมยี นอ ยมาทำงานที่ กทม. เขากช็ ดั เจน มากวาไปอยูกับมันมากกวาคะ แทบไมมาบานเลยคะ จะมาทีก็ ทะเลาะขูก ันเกอื บแยค ะ เหน่อื ยใจมากๆเลยคะ ดฉิ นั กอ็ า นเจออกี คำแนะนำของหลวงพอ พระฤาษลี งิ ดำ และหลวงพอสนอง วัดสังฆทานคะ ท่ีวา “ยกสามใี หเ มียนอ ย ไป เลยจะไดทานบารมีดวย” ดิฉันก็พยายามทำใจเชนน้ีนะคะ เม่ือ รูวาสามีไปอยูกับเมียนอย แตก็อดโทรไปตอวาสามีไมไดคะ วา ทำไมไมมาหาลกู เลย สงสารลูกมากคะ เหนอ่ื ยใจมากคะ ทุกวัน นีก้ ็นง่ั กรรมฐานและแผเมตตาทุกวนั นะคะ ทำมาเปน ปๆ แลวคะ เม่ือไหรจะใชหนี้กรรมหมดซะทีคะ ความอดทนมันนอยลงทุกที เพราะสามกี ย็ ง่ิ แขง็ กรา วขนึ้ ทกุ ทเี ลยคะ ตอนนกี้ ไ็ มม าบา นหาลกู แลว คะ ดฉิ นั พยายามตดั ใจนะคะแตก ท็ ำยากเหลอื เกนิ คะ ขอคำ แนะนำวาจะตดั ใจและปลอ ยวางอยา งไรดีคะ ดิฉันพยายามจะไมม องวา เขาเลวนะคะ แตในบางครง้ั กอ็ ดไมไดค ะ ขอบคุณมากคะ

๑1๙9๖8 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m คำตอบ หลวงพอ ฤาษลี งิ ดำ และหลวงพอ สนอง แหง วดั สงั ฆทาน แนะนำไดถ กู ตรงแลว แตผ ถู ามปญ หายงั ประพฤตไิ มถ กู ตรง ตาม ทท่ี า นทัง้ สองแนะนำ ปญ หาจงึ ยงั คงมไิ ดร บั การแกไ ข เมอื่ ใดทผ่ี ู ถามปญ หามี กาย วาจา ใจ ตรงกบั คำแนะนำ ปญ หายอ มหมด ไปแนนอน ๙๕. สงอารมณม าใหตรวจ คำถาม เรยี น อาจารยส นอง วรอไุ ร ทเ่ี คารพ นานแลวไมไดเขียนมาปรึกษาอาจารย ขอเลาถึงความ คืบหนาในการฝกปฏิบัติ คือชวงน้ีรูสึกวาสามารถประคองจิตที่ มีความ คดิ ดี มีเมตตา หวงั ดีกบั ผอู ืน่ ดวยความจริงใจ แตอยู ในชว งพฒั นา ยงั ไมอ ยแู บบนไ้ี ดต ลอดเวลาคะ คลา ยๆจติ รบั รวู า จะตองชดใชกรรมที่เคยทำไวทุกอยาง เมื่อทราบดวยจิตอยาง น้ีรูสกึ วา จิตสงบและนอมรับ ประกอบกับรูสกึ รกั ผอู ื่นไดอยา ง จรงิ ใจ และมีจิตใจออ นโยนข้นึ มีความสุขทลี่ ะเอียดมากข้ึน ไม ทราบวาดิฉันฝกมาถูกทางไมคะ และตองทำอยางไรตอไปบาง คะ ขอรบกวนอาจารยแ คนี้คะ ขอบพระคุณคะ

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 1๑9๙9๗ คำตอบ ฝกไดถูกทางแลว ผูไมประมาทควรรักษาความเห็นถูก ตามธรรมเชนน้ีใหค งอยู ดวยการเจรญิ พละ ๕ อยูเ สมอ จนใจ มกี ำลงั ตา นทานอำนาจของมารไดท กุ ขณะต่ืน นี่คอื สง่ิ ท่ีแนะนำ ใหประพฤติใหไดแลว ธรรมยอมคุมรักษาผูประพฤติธรรม จึง จะเปน ความจริงได ๙๖. อยากใหลูกไดทำบุญ คำถาม กราบเรียน ทา นอาจารย ดร.สนอง ทีเ่ คารพ ในวนั ที่ ๑๐ กรกฏาคม ๒๕๕๔ เปน วนั งานบรรยายธรรม ของทางชมรมกลั ยาณธรรม และเปน วนั เกดิ ของลกู สาวดว ย ถา ดิฉันไปรวมฟงธรรมะ แตอยากใหลูกไดทำบุญในวันเกิดดวยจะ ตอ งทำอยางไรบา งคะ (ลูกสาวไมไดไ ปฟงธรรมะดวยนะคะ) ดว ยความเคารพอยา งสูง คำตอบ การทำบญุ มไิ ดเ กดิ จากการฟง ธรรมเพยี งอยา งเดยี ว แต การประพฤตบิ ญุ กริ ยิ าวตั ถุ ๑๐ คอื บำเพญ็ ทาน รกั ษาศลี เจรญิ จติ ตภาวนา ประพฤตอิ อ นนอ ม ชว ยเหลอื ผอู น่ื อทุ ศิ ความดใี หค น อน่ื เหน็ คนอน่ื ทำความดแี ลวอนโุ มทนา ฟงธรรม ส่งั สอนธรรม

๑2๙0๘0 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m และทำความเหน็ ใหต รง ทบี่ อกมาทง้ั หมดนี้ ผใู ดประพฤตแิ ลว ได บญุ ฉะนนั้ ควรบอกลกู สาวใหม จี ติ ระลกึ อยกู บั บญุ กริ ยิ าวตั ถทุ กุ เวลานาที วาเมื่อประพฤติไดแ ลว บญุ ยอมเกิดขึน้ โดยไมต องรอ ใหถึงวนั เกดิ ๙๗. วัดมีสปั ปายะมากกวา ทบี่ า น คำถาม กราบเรียนทา นอาจารย ดร.สนอง วรอุไร ทเี่ คารพ หนอู ยากเรยี นถามทา นอาจารยฯ ในเรอื่ งของการปฏบิ ตั ิ ธรรมคะ หนเู รมิ่ ปฏิบัตธิ รรมตงั้ แตเขาพรรษา เดือนกรกฎาคม ๒๕๕๓ ท่ีผานมา ตอนเร่ิมปฏิบัติใหมๆ หนูไดเขาไปอยูในสำนัก ปฏิบัตธิ รรม ๓ เดือน ตั้งแตเ ขา พรรษา จนกระทง่ั ออกพรรษา ตอจากน้ันหนูก็ปฏิบัติธรรมมาเรื่อยๆ แตการท่ีเราอยูในวัดมี สภาพมีสังคมแคบมากกวาเราจึงปฏิบัติไดดี แตพอออกมาเจอ กับกิเลสหลายๆอยางทำใหบางครั้งก็ทอตอการปฏิบัติ หนูเริ่ม ปฏิบัติไมสม่ำเสมอ แตหนูไมท้ิง และไมลืมในส่ิงที่พระอาจารย ทานสง่ั สอน จนมาวันหนึ่งเมือ่ ไมน าน หนไู ดม โี อกาสฟง ธรรมที่ ทา นอาจารยฯ บรรยาย จาก เว็บยทู ฟู หนูรูสึกวาแนวทางท่ีหนูปฏิบัติมาตรงกับท่ีทานพระ อาจารยฯไดปฏิบัติมากอน และหนูก็มั่นใจและมีกำลังใจปฏิบัติ มากยิ่งขึ้น คือหนูเชื่อในเร่ืองของนิมิต แตไมยึดติด เชื่อใน

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๒๐ : 2๑0๙1๙ เรื่องของภพภูมิตางๆ ทานพระอาจารยที่วัดทานสอนเร่ือง วปิ ส นาญาณ ทีห่ นูเขาใจคือ การพจิ ารณาความเปนจริงของสง่ิ ไมเท่ยี งฯลฯ ประกอบดว ย อนุญาณสมาบตั ิ นมิ ติ ญาณสมาบัติ นิโรธญาณสมาบตั ิ และอรหนั ตญาณสมาบัติ หรอื เรียกงา ยๆวา สายละ ละวางกิเลสทุกอยางท่ีเปนกเิ ลสท่อี ยใู นใจฯลฯ หลักปฏิบตั ิทที่ านสอนคอื ทา นใหเ พง ออกตามแสง ไม ตองไปยึดติดกับคำบริกรรม แลวตั้งจิตใหจิตออกไปในสถานที่ ตา งๆ บางคร้ังเมื่อหนูปลอยจติ ใหวา ง ก็จะนมิ ติ เปนผี หรือเปน สถานทีต่ างๆ ทา นบอกวา ใหปลอ ยออกไปเลย แลว ใหย อ นกลบั มาพิจารณาดูตัวเราเอง ดูกระดูก ดูความไมเท่ียงแท ดูอสุภะ ในรางกาย ใหเ กดิ ความเบอ่ื หนาย หรอื ดภู พ ภูมิตา งๆ เพอ่ื ทจ่ี ะ ใหเรารูสึกละอายตอบาปกรรมวาบาปกรรมมีจริงและผลของ บาปกรรมน้ันเปน อยางไรเพราะวา ถา เราไมร ูเองเหน็ เอง เราจะ ไมมีความยบั ยง้ั ชั่งใจ และการปลอยวางตอสง่ิ ตา งๆกใ็ ชใ นชวี ิต ประจำวนั เราได ทานอาจารยคะ หนูอยากเรียนถามทา นวา ๑. ทานอาจารยม คี วามคดิ เหน็ อยางไรเก่ียวกบั ส่งิ ท่หี นู รูและปฏิบัตมิ า หนูมาถกู ทางพน ทกุ ขหรอื ยังคะ ๒. หนอู ธษิ ฐานมาตลอดวาเมอ่ื สังขารหยาบหนูพงั แลว หนูขอใหหนูไดปฏิบัติธรรมอยูบนสวรรค ไมนิพพานไดสวรรคก็ ยังดี แลวปฏิบัติขึ้นไปเร่ือยๆ หนูเบ่ือความเสื่อมของคนในโลก เหลอื เกนิ บางครงั้ หนอู ยากอยคู นเดยี วในทที่ ส่ี งบแตห นยู งั ทำไม ไดเ พราะหนยู งั มกี รรม หนตู อ งทำและปฏบิ ตั จิ ติ อยา งไรถงึ จะสม ความปราถนาคะ