สนทนาธรรม กับ อ.วศิน อินทสระ เล่ม 4

๔ จ า ก ค อ ลั ม น์ ส น ท น า ธ ร ร ม กั บ อ า จ า ร ย์ ว ศิ น ในเวบ็ ไซต์เรอื นธรรม (www.ruendham.com)

ชมรมกลั ยาณธรรม หนงั สอื ดีล�ำดบั ที่ ๑๗๓ ๔ พิมพ์ครัง้ ที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕ จ�ำนวนพมิ พ์ ๘,๐๐๐ เล่ม จดั พิมพโ์ ดย ชมรมกัลยาณธรรม  ๑๐๐ ถนนประโคนชัย ต�ำบลปากนำ�้   ปกและรูปเลม่ อำ� เภอเมอื ง จังหวัดสมทุ รปราการ ๑๐๒๗๐  ภาพวาดประกอบปก โทรศัพท ์ ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๗๐๒-๙๖๒๔  คนขา้ งหลัง   ตัดค�ำ คณุ เคอ ซวิ่ เซยี ง (และพสี่ าวผู้เป็นแรงหนุน) พิสูจนอ์ กั ษร อะตอ้ ม คณุ ยวุ ดี อึง๊ ศรีวงษ์, ศริ ะ เพลต Canna Graphic  โทรศพั ท์ ๐๘-๖๓๑๔-๓๖๕๑ พมิ พ์ บริษทั ขมุ ทองอตุ สาหกรรมและการพิมพ ์ จำ� กดั   โทรศพั ท์ ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๑-๓ สพั พทานัง ธัมมทานงั  ชินาติ การให้ธรรมะเป็นทาน ยอ่ มชนะการใหท้ ้งั ปวง www.kanlayanatam.com

สนทนาธรรมกับ 3 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� อนโุ มทนา ชมรมกลั ยาณธรรมซง่ึ มที นั ตแพทยห์ ญงิ อจั ฉรา กลนิ่ สวุ รรณ ์ เปน็   ประธาน ขออนญุ าตพมิ พห์ นงั สอื  “สนทนาธรรมกบั อาจารยว์ ศนิ  อนิ ทสระ เล่ม  ๔”  ข้าพเจ้าอนุญาตด้วยความยินดีย่ิง  ได้ทราบว่า  สนทนาธรรม  สามเล่มแรกได้รับการต้อนรับอย่างดีจากท่านผู้อ่าน  ส�ำเร็จประโยชน์  สมตามความม่งุ หมายของข้าพเจา้ และชมรมกลั ยาณธรรม หนงั สอื ชดุ สนทนาธรรมน ี้ เกดิ ขนึ้ ดว้ ยพลงั แหง่ ค�ำถามของผสู้ นใจ  ในธรรม  และปัญหาชีวิตต่างๆ  ซึ่งหลั่งไหลทยอยกันมาทุกสัปดาห์  ข้าพเจา้ ตอบเท่าที่สามารถจะตอบได้ ในหนังสือ  “มังคลัตถทีปนี”  ได้กล่าวถึง  เหตุเกิดแห่งพระสูตร  หรอื พระธรรมคำ� สอนของพระพทุ ธเจา้ ไว้ ๔ อย่างคือ ๑.  เกิดข้ึนเพราะพระอัธยาศัยของพระองค์เอง  คือพระพุทธองค์ ทรงปรารถนาทจ่ี ะแสดงธรรมเร่อื งนน้ั  (อตั ตัชฌาสยา) ๒. เกดิ ข้นึ เพราะทรงปรารภถึงอธั ยาศัยของผฟู้ งั  (ปรัชฌาสยา)

4 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ๓.  เกิดข้ึนเพราะมีเหตุเกิดข้ึนก่อน  ทรงปรารภเหตุนั้นแล้วทรง แสดงธรรม (อัตถุปปัตติกา) ๔. เกดิ ขึ้นดว้ ยสาเหตุท่ีมผี ถู้ าม (ปุจฉาวสกิ า) หนงั สอื ชดุ สนทนาธรรมน ี้ เกดิ ขนึ้ ดว้ ยพลงั แหง่ คำ� ถามดงั กลา่ วแลว้ ขา้ พเจา้ ขออนโุ มทนาตอ่ ชมรมกลั ยาณธรรม ซง่ึ มที นั ตแพทยห์ ญงิ   อัจฉรา  กล่ินสุวรรณ์  เป็นประธาน  และเป็นก�ำลังส�ำคัญให้หนังสือนี ้ เกิดข้ึน  ขออนุโมทนาต่อคุณยุวดี  อึ๊งศรีวงษ์  ผู้ได้ช่วยพิมพ์ค�ำตอบ  ให้โดยตลอด  ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยและคุณงามความด ี ทง้ั หลาย ชว่ ยคมุ้ ครองใหท้ า่ นผอู้ า่ นและผสู้ ละเรย่ี วแรงในการทำ� หนงั สอื   น้ี  ปราศจากทุกข์  โศก  โรค  ภัย  ประสบแต่ความสุขสวัสดีตลอดกาล  ทุกเมือ่ ดว้ ยความปรารถนาดอี ยา่ งยงิ่ ๗ เมษายน ๒๕๕๕

ของชมรมคก�ำลั นยำ� าณธรรม การจัดพิมพ์หนังสือสนทนาธรรมกับท่านอาจารย์วศิน  อินทสระ จากเวบ็ ไซดเ์ รอื นธรรม ด�ำเนินตอ่ เนอื่ งมาถงึ เล่มท ่ี ๔ จากสามเลม่ แรก ซึ่งได้รับเสียงตอบรับจากท่านผู้อ่านเป็นจ�ำนวนมาก  ทั้งบรรพชิตและ คฤหัสถ์  บ้างช่ืนชมในวิธีตอบปัญหาท่ีกะทัดรัด  แจ่มแจ้ง  ตรงตาม พระพทุ ธพจน ์ บา้ งกช็ น่ื ชมในศลิ ปะการแนะนำ� คลคี่ ลายความทกุ ขแ์ ละ ความนุ่มนวลในโวหารที่เปี่ยมด้วยกระแสเย็นแห่งเมตตาและกำ� ลังใจ จากทา่ นอาจารย์ บางทา่ นกลา่ ววา่  แมท้ า่ นอาจารยอ์ ายมุ ากแลว้ กย็ งั มี หนังสือใหม่ๆ  ตีพิมพ์เผยแพร่ออกมา  นับว่าเป็นเร่ืองน่ายินดีน่าช่ืนใจ ของผทู้ ตี่ ิดตามผลงานของท่าน เสียงตอบรับบางส่วนได้ฟังจากค�ำบอกเล่าจากปากของท่าน อาจารย์เอง จากการที่มีผู้อ่านโทรศัพท์เข้าไปหาท่าน  และช่ืนชม อนุโมทนาในงานของท่าน  บางส่วนก็เป็นญาติธรรมในแวดวงชมรม กัลยาณธรรมได้บอกต่อกันมาหลายราย  เสียงตอบรับเหล่าน้ี  เป็น ก�ำลังใจอันดีแก่คณะผู้จัดท�ำ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งท่ีส�ำคัญมากคือ เป็นก�ำลงั ใจแก่ท่านอาจารยใ์ ห้ท่านท�ำงานอย่างมีความสขุ และเพิ่มพูน ก�ำลังใจในการตอบปัญหาทุกข้ออย่างไม่เห็นแก่เหน็ดเหน่ือย  เพราะ

เห็นว่าธรรมทานน้ีเป็นประโยชน์แก่เพ่ือนร่วมทุกข์ท่ีจะได้รับแสงสว่าง ท่ีถกู ตรงเป็นทางดำ� เนนิ ชีวติ การศกึ ษาธรรมขององคส์ มเดจ็ พระพทุ ธเจา้ นนั้  เมอื่ มกี ลั ยาณมติ ร ผู้รู้จริงช้ีแนะบอกทางก็ถือได้ว่าเราได้พบรุ่งอรุณแห่งความรู้แจ้ง  หาก ตนเองมโี ยนโิ สมนสกิ ารเปน็ องคป์ ระกอบทางปญั ญาอยภู่ ายใน ทางแหง่ ความพ้นทุกข์  ทางแห่งสัมมาทิฏฐิ  ย่อมแจ่มแจ้งขึ้นทุกขณะ  นับว่า ท่านอาจารย์วศิน  อินทสระ  เป็นยอดกัลยาณมิตรทางธรรม  ท่ีสามารถ บอกธรรมได้แจ่มแจ้งเหมือนหงายของท่ีคว่�ำ  เหมือนเปิดของท่ีปิด นบั เปน็ บญุ วาสนาของทกุ ทา่ นทไ่ี ดม้ โี อกาสอา่ น มโี อกาสศกึ ษาอมตธรรม จากปราชญแ์ หง่ พระพทุ ธศาสนา ซง่ึ เปน็ ดจุ พระธรรมเจดยี ท์ โ่ี ลกยอมรบั ชมรมกลั ยาณธรรมจงึ หวงั ใหง้ านเผยแผธ่ รรมของทา่ นอาจารยไ์ ดเ้ ขา้ ถงึ สาธุชนผู้ใฝ่ในธรรมให้กว้างไกลท่ีสุด  และหวังให้อานิสงส์แห่งการ เผยแผธ่ รรมน ี้ กลบั มาคมุ้ ครองอภบิ าลทา่ นอาจารยท์ เ่ี คารพไดม้ สี ขุ ภาพ แข็งแรง  มีก�ำลังใจเข้มแข็ง  เพ่ือท�ำหน้าที่ทหารเอกขององค์สมเด็จพระ สมั มาสมั พทุ ธเจา้ ตอ่ ไปตราบนานแสนนาน และหวงั ใหแ้ สงธรรมฉายสอ่ ง สจู่ ิตใจปวงสรรพสัตว์เพ่ือนรว่ มทกุ ขท์ ่วั กัน ทพญ.อัจฉรา กลน่ิ สวุ รรณ์ ประธานชมรมกลั ยาณธรรม

สนทนาเ ป ิ ด ห้ อ ง

8 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๐๑ ขอท่านอาจารย์ได้โปรดปรารภเร่ืองปฏิปทาเก่ียวกับความไม ่ โอ้อวด  อาทิ  “ธุตังคอัปปิจโฉ  มีความปรารถนาน้อยในธุดงค์  แม้จะถือ  ธุดงค์ข้อใดข้อหน่ึงอย่างเคร่งครัดแต่ก็ไม่ปรารถนาท่ีจะให้ใครรู้”  (จาก  หนังสือ  ทางด�ำเนินของมุนี  ของท่านอาจารย์)  เป็นต้น  ว่ามีตัวอย่างใด  อีกบ้างที่พระพุทธองค์ตรัสไว้  หรือควรถือปฏิบัติ  กราบขอบพระคุณ  อยา่ งสงู ยงิ่ คะ่ ตอบ ตอ่ ไปกค็ อื  ปจั จยอปั ปจิ โฉ เปน็ ผมู้ กั นอ้ ยในปจั จยั ส ี่ ปรยิ ตั อิ ปั ปจิ โฉ  เป็นผู้มักน้อยในปริยัติ  คือแม้จะมีความรู้มากเป็นพหูสูตก็ไม่ปรารถนา  ให้ใครรู้  ไม่โอ้อวด  อธิคมอัปปิจโฉ  เป็นผู้มักน้อยในอธิคมคือธรรมท่ีได ้ บรรลุ  เช่น  เป็นพระโสดาบัน  เป็นพระอรหันต์แล้ว  แต่ไม่ปรารถนาให ้ ใครรวู้ า่ ตนเปน็ เชน่ นนั้  สำ� หรบั มกั นอ้ ยในปจั จยั สนี่ นั้  คอื ตอ้ งการแตน่ อ้ ย  ถ้ามมี ากกไ็ ม่โออ้ วด ไมย่ กตนขม่ ผอู้ ืน่ เพราะเหตนุ ้ัน คำ� ถามท่ ี ๕๐๒ ขอความกรณุ าทา่ นอาจารยใ์ หค้ วามหมายของคำ� วา่  “วถิ ชี วี ติ แบบ  พทุ ธ” ด้วยคะ่ ตอบ อยา่ งเรอื่ งความมกั นอ้ ยทกี่ ลา่ วมาในขอ้  ๕๐๑ กเ็ ปน็ แบบหนง่ึ ของ  วถิ ชี วี ติ แบบพทุ ธ นอกจากนยี้ งั มขี อ้ ปฏบิ ตั อิ น่ื ๆ อกี มากมาย เชน่  ดำ� เนนิ  

สนทนาธรรมกบั 9 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ชวี ติ ตามมรรคมอี งค ์ ๘ รวมความวา่ ด�ำเนนิ ชวี ติ ตามหลกั ธรรมทางพทุ ธ  ศาสนา เรยี กวา่ ด�ำเนนิ ชวี ติ ตามแนวพทุ ธ ไมส่ รุ ยุ่ สรุ า่ ย ไมฟ่ มุ่ เฟอื ย ไม ่ ตระหนี่ ใช้ชวี ิตแตพ่ อดพี องาม ดำ� เนินชีวิตตามทางสายกลาง คำ� ถามท ่ี ๕๐๓ ธุดงค์ กับ วตั ร ต่างกันอย่างไรคะ ตอบ ธุดงค์เป็นวัตรอย่างหน่ึงในหลายๆ  อย่าง  เช่น  อาคันตุกวัตร  ข้อ  ปฏบิ ตั ติ อ่ แขกผมู้ าเยอื น อาจรยิ วตั ร ข้อปฏิบัตติ ่ออาจารย์ เปน็ ต้น ค�ำถามท ี่ ๕๐๔ ลาพทุ ธภูม ิ แปลวา่ อะไร ตอบ ถ้าให้สันนิษฐานน่าจะเป็นว่า  ผู้น้ันเคยปรารถนาพุทธภูมิ  ต่อมา  เห็นว่าไกลนัก  จึงเปลี่ยนใจเสีย  ขอถึงเพียงอรหัตตภูมิหรืออรหันตภูมิ  อย่างน้ีเรียกว่าลาพุทธภูมิได้ไหม  หรือว่าไปเยี่ยมดินแดนพุทธภูมิคือ  ประเทศอินเดียแล้วลากลับ จะเรียกว่าลาพทุ ธภมู ิได้ไหม

10 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๐๕ เรียนถามว่าการท่ีเรานิมนต์พระสงฆ์มาฉันภัตตาหารเพลที่บ้าน  เมื่อท่านฉันเสร็จแล้ว  แต่ท่านยังไม่ให้พร  เราเอาไปกินเราจะบาปไหม  และจ�ำเปน็ ตอ้ งให้สงฆบ์ อกอนุญาตก่อนไหมครบั ตอบ ไม่บาป  ไม่ต้องให้ท่านบอกอนุญาต  จะกินพร้อมกับที่พระสงฆ์  กำ� ลงั ฉนั อยู่ก็ยงั ได้ คนละสว่ นกัน คำ� ถามท ่ี ๕๐๖ เจริญพรโยมอาจารย์  โยมอาจารย์สุขภาพเป็นอย่างไรบ้าง  วันนี้  มีค�ำถามอยากขอค�ำวิสัชนา  ๑. การเจริญสมาธิ โดยการพิจารณาผม  เกศา  เป็นอารมณ์  มีวิธีเป็นเช่นไร  อยากทราบแบบเป็นล�ำดับขั้นตอน  ๒.  การถวายพระไตรปิฎก  โดยมีแนวคิดว่า  อักขระ  ๑  ตัว  มีค่าเหมือน  พระพุทธรูป  ๑  องค์  ถูกต้องหรือไม่    ๓.  ภิกษุ  โจทก์อาบัติภิกษุด้วย  อาบัติปาราชิกจนต้องลาสิกขา  ในกาลภายหลังทราบมาว่าท่านท่ีโดน  โจทก์เป็นผู้บริสุทธิ์  ภิกษุกลุ่มที่ด�ำเนินการโจทก์และภิกษุผู้เก่ียวข้อง  จะต้องอาบัติสังฆาฑิเสสหรือไม่  (ภิกษุผู้ท่ีถูกโจทก์ยืนยันความบริสุทธ ิ์ ตง้ั แตต่ น้  และเมอ่ื ถกู จบั สกึ ยงั คงมคี วามประพฤตแิ บบภกิ ษ)ุ   ๔. อยาก  ได้รายชื่อหนังสือผลงานของอาจารย์และราคาทุกเล่ม  ตั้งใจไว้ว่า  พยายามมีให้ครบ  แล้วน�ำไปถวายวัดป่าสุวรรณหงส์  หนองคาย  ใน  เบอื้ งตน้ จะนำ� พระไตรปฎิ กไปถวายกอ่ น ทา้ ยทส่ี ดุ นขี้ ออ�ำนวยพรใหโ้ ยม  อาจารย์มสี ุขภาพท่ีแขง็ แรง ขอเจริญพรลา

สนทนาธรรมกบั 11 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ สุขภาพพอทนไดค้ รบั   ๑.  การพิจารณาผม  เป็นต้น  โดยความเป็นสิ่งปฏิกูลพึงรังเกียจ  เพอื่ ไมก่ ำ� หนดั ยนิ ดใี นผมเปน็ ตน้  อาการ ๓๒ ขอ้ อนื่ ๆ กท็ ำ� นองเดยี วกนั   ๒.  ก็พอใช้ได้  สงสัยว่าพระพทธรูปองค์ใหญ่หรือองค์เล็ก  ถ้าพระ  ไตรปฎิ ก ๑ หนา้  จะเทา่ กบั พระพทุ ธรปู กอ่ี งค ์ กร็ จู้ ดุ ประสงคก์ นั อยแู่ ลว้   คอื ตอ้ งการจะชักชวนสร้างพระไตรปิฎกน่นั เอง  ๓. ในภกิ ขปุ าฏโิ มกขร์ ะบวุ า่  ภกิ ษโุ กรธเคอื ง ในนวโกวาทวา่  แกลง้   โจทก์ภิกษุอ่ืนด้วยอาบัติปาราชิก  เป็นสังฆาทิเสส    ตามนัยน้ีจะเห็นว่า  ตอ้ งกลนั่ แกลง้  คดิ ประทษุ รา้ ย โจทกภ์ กิ ษอุ นื่ ดว้ ยอาบตั ปิ าราชกิ ไมม่ มี ลู   ความจริง  ถ้าเข้าใจผิดตามค�ำบอกเล่าของผู้อ่ืน  แล้วโจทก์ด้วยอาบัต ิ ปาราชกิ ดว้ ยจติ เมตตา ปรารถนาความสขุ สวสั ดแี กผ่ ถู้ กู โจทก ์ ไมน่ า่ จะ  เป็นอาบัติสังฆาทิเสส  ทางที่ดีน่าจะปฏิบัติตามอนิยต  คือ  ภิกษุนั้นรับ  อยา่ งใดก็ปรบั อาบตั อิ ยา่ งนั้น ๔. บัญชรี ายชอื่ หนงั สือมีแต่ไมท่ ราบทอ่ี ยู่ของทา่ น (หรือทอี่ ยทู่ าง  อิเลก็ ทรอนิกส์) ไม่ทราบจะส่งอยา่ งไร

12 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๐๗ มผี พู้ ดู ปรศิ นาธรรมนไ้ี ว ้ บอกวา่ เปน็ ของใคร หนฟู งั ไมท่ นั คะ่  กล็ อง  ถอดได้เองเป็นบางวรรค  แต่ไม่ชัดเจนท้ังหมด  ขอความกรุณา  ท่าน  อาจารย์ช่วยใหค้ ำ� อธบิ ายเพื่อความกระจ่างด้วยค่ะ...ขอบพระคุณคะ่   อะไรเอย่ ... กนิ เทา่ ไหร ่ ไมห่ ายอยาก นอนมาก ไมร่ จู้ กั ตนื่  รกั ผอู้ นื่ ยงิ่ กวา่ ตวั  ของควรกลวั  กลบั กลา้  ของสน้ั  สญั ญาวา่ ยาว ปอกมะพรา้ ว ห้าว  เอาปากกัด  อุ้มลูกอ่อน  รัดไว้ไม่วาง  เดินหลงทาง  ไม่ถามไถ่  หนี จระเข้ใหญ่  ไพล่ลงน้�ำ  ถูกจองจ�ำ  กลับยินดี  สู้ไพรี  ไม่มีอาวุธ  ใครไม่ หยุด ไม่ถงึ พระ ตอบ ปริศนาธรรมเหล่านี้ไม่แน่ใจว่าค�ำเฉลยที่แท้จริงเป็นอย่างไร  ถ้า  จะใหต้ อบตามอัตโนมตั ิกพ็ อไปไดเ้ ปน็ ความเหน็ เฉพาะตวั ถือเปน็ สากล  ไม่ได ้ เช่น  กนิ เทา่ ไหร่ ไมห่ ายอยาก ได้แก่ ตณั หาหรอื ความโลภ  นอนมาก ไม่รูจ้ กั ตื่น น่าจะหมายถึง หลับดว้ ยอำ� นาจกิเลสท่ีท่าน  เรียกวา่  กเิ ลสนิทรา รักผู้อื่น  ย่ิงกว่าตัว  น่าจะหมายถึง  รักบุตรภรรยา  เป็นต้น  ซึ่งเป็น  กันโดยมาก จะดีหรอื ไม่ดกี ต็ ัดสินไม่ได้ ของควรกลัว  กลับกล้า  บาปเป็นส่ิงควรกลัวแต่คนกลับกล้าท�ำ  ซงึ่ ทำ� กันอยโู่ ดยมาก ของสั้น  สัญญาว่ายาว  ท่านสอนว่า  รักยาวให้บ่ันรักสั้นให้ต่อ  หมายความว่า  ถ้าเราอยากคบกันนานก็อย่าผูกเวรอย่าผูกพยาบาท  ถ้าอยากคบกันระยะส้ันก็ให้ผูกเวรผูกพยาบาท  อย่าเห็นแก่กาลยาว 

สนทนาธรรมกับ 13 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ หมายความว่า  อย่าผูกเวรไว้นาน  อย่าเห็นแก่กาลส้ัน  คือ  อย่ารีบด่วน  แตกจากมิตร ปอกมะพรา้ วหา้ ว เอาปากกดั  หมายความวา่ อยา่ ทำ�  คอื ไปทำ� สงิ่ ท ่ี ไมค่ วรทำ�  ทำ� สง่ิ ทเ่ี ปน็ ไปไมไ่ ด ้ ทำ� สงิ่ ทย่ี ากลำ� บากแตไ่ มส่ ำ� เรจ็ ประโยชน ์ เพราะทำ� ผดิ วธิ ี อมุ้ ลกู ออ่ น รดั ไวไ้ มว่ าง ขอ้ นเี้ คยพบคำ� เฉลย ลกู ออ่ นทา่ นหมายถงึ   ขันธ์  ๕  โดยเฉพาะรูปขันธ์ซึ่งเราอุ้มไว้ตลอดชีวิตไม่ยอมปล่อยไม่ยอม  วาง ท�ำใหเ้ กดิ ทกุ ข์นานาประการ เดินหลงทาง  ไม่ถามไถ่  ธรรมดาคนเดินทางเม่ือหลงทางก็ควรจะ  ถามใครสักคนหนึ่งท่ีรู้ทางจะได้ไปถูก  ทางชีวิตก็เช่นเดียวกัน  เม่ือหลง  ไม่รู้จรงิ ก็ควรจะถามทา่ นผรู้ ู้ หนีจระเข้ใหญ่  ไพล่ลงน�้ำ  ท�ำส่ิงท่ีไม่ควรท�ำ  ท�ำสิ่งที่เป็นอันตราย  เหมอื นคนหนีจระเข้เร่ลงน�้ำ หนงี ูวงิ่ เขา้ ปา่ ถูกจองจ�ำ  กลับยินดี  บุตรภรรยาหรือสามี  ทรัพย์สินสมบัติ  พระ  พุทธเจ้าตรัสว่าเป็นเคร่ืองจองจ�ำ  แต่คนส่วนมากกลับยินดีต่อเคร่ือง  จองจ�ำน้นั สู้ไพรี  ไม่มีอาวุธ  พระพุทธเจ้าตรัสว่า  ต่อสู้กับมารมีกิเลสเป็นต้น  ด้วยอาวธุ คือปญั ญา กิเลสเปน็ ไพรีอย่างหนง่ึ ใครไม่หยุด  ไม่ถึงพระ  หมายถึง  หยุดท�ำชั่วหยุดจองเวรอย่างท่ ี พระพุทธเจ้าตรัสกับองคุลิมาลว่า  เราหยุดแล้วท่านจงหยุดเสียด้วยส ิ หมายถึง หยุดท�ำบาป คำ� ตอบเหลา่ นเ้ี ปน็ แตเ่ พยี งอตั โนมตั ยาธบิ าย อาจมคี �ำอธบิ ายนยั   อนื่ ๆ กไ็ ด้ตามทบ่ี อกไวแ้ ลว้ แต่ต้น

14 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๐๘ กราบเรียนอาจารย์วศิน  หนูขอเรียนถามดังน้ีค่ะ    ๑.  ไสยศาสตร์  เป็นมนต์ด�ำ  คนท่ีโดนคุณไสย  มีทางแก้อย่างไรคะ  สวดมนต์  หรือมี  อะไรมาปอ้ งกนั และแกไ้ ขไหมคะ  ๒. การอทุ ศิ บญุ กศุ ลเปน็ การท�ำบญุ   อยา่ งหนง่ึ  และมกั ใชก้ รวดน้�ำอทุ ศิ ให ้ อยา่ งนเ้ี ปน็ การสะสมบญุ ไว ้ ฝาก  ไว้ท่ีพระแม่ธรณี  แล้วกรณีที่เราไม่สามารถอุทิศด้วยการกรวดน�้ำ  จะ  อุทิศอย่างไร  เพ่ือจะเก็บไว้เป็นพยาน  หรือสะสมบุญไว้ได้อย่างไร    ๓.  ไสยศาสตร์เป็นมนต์ด�ำ  แล้วมนต์ขาวคืออะไร  มีวิธีป้องกันคนเสก  คุณไสยใส่เรา หรอื เอาไสยศาสตร์เข้าตัวเราไหมคะ กลัวจังคะ่ ตอบ ๑.  ถ้าเราเชื่อว่าถูกท�ำโดยไสยศาสตร์ต้องไปหาคนท่ีเขามีความรู ้ ทางไสยศาสตร์ ผมไม่มีความรู้ทางน้ีแนะนำ� อะไรไม่ได้ แตส่ วดมนตไ์ ว ้ กด็ อี าจป้องกันได้ ๒.  ไม่ต้องกรวดด้วยน�้ำก็ได้  กรวดน้�ำด้วยการระลึกถึงคนที่เรา  ตอ้ งการจะอทุ ศิ สว่ นบญุ ให ้ บญุ อยทู่ ใ่ี จของเราสะสมอยทู่ ใี่ จของเรา ใจ  ของเราเปน็ พยานสะสมไวท้ ใี่ จตามไปไดท้ กุ หนทกุ แหง่ ตลอดถงึ ชาตหิ นา้   ด้วยชาติตอ่ ๆ ไปด้วย ๓.  มนต์ขาวก็คือสวดพระพุทธคุณ  พระธรรมคุณ  พระสังฆคุณ  และบทสวดต่างๆ  ที่เป็นพระพุทธพจน์  บทแผ่เมตตา  ส่ิงเหล่านี้แหละ  ช่วยได้  หมั่นท�ำความดีไว้เสมอๆ  และระลึกถึงความดีที่ได้ท�ำแล้วไว้  เสมอๆ

สนทนาธรรมกบั 15 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๐๙ ดฉิ นั มโี อกาสไดไ้ ปสมั ภาษณผ์ หู้ ญงิ ทไ่ี ดช้ อ่ื วา่ สามารถสแกนกรรม  ของผู้คนได้  จากบทสัมภาษณ์เธอผู้น้ีมีมิจฉาทิฐิอยู่ค่อนข้างมาก  เธอ  กล่าวว่าในอดีตชาติเธอเคยเป็นลูกของ  ร.๕  และกลับมาเกิดในชาติน้ี  และในอดตี ชาตลิ กู คนไหนทเ่ี สดจ็ พอ่ ไมค่ อ่ ยไดม้ โี อกาสเลย้ี งลกู อยา่ งดี  พอมาชาตินี้ท่านจะคืนเงินจากท้องพระคลังมาให้กับลูกของเสด็จพ่อ  หมดทุกคน  เธอบอกว่าแค่เห็นหน้าก็รู้ว่าบุคคลไหนเคยเกิดเป็นลูกของ  ร.๕ บา้ ง เทา่ นย้ี งั ไมพ่ อ เธอยงั สาธยายเรอื่ งราวทผ่ี ดิ ๆ อกี มากมาย เชน่   คนผิดศีลข้อ  ๓  ไม่ว่าจะไปเกิดในภพภูมิใดจะทุกข์ใจท่ีสุด  ทุกข์ยิ่งกว่า  ศลี ขอ้ ไหนๆ หรอื ใครกต็ ามทตี่ อ้ งการแผส่ ว่ นกศุ ลใหก้ บั พวกทอ่ี ยภู่ พภมู ิ  ตำ�่ ๆ การแผส่ ว่ นกศุ ลหลงั การสวดมนต ์ นงั่ สมาธ ิ และเดนิ จงกรมจะไม ่ ไดผ้ ล ฉะนนั้ เราควรแผส่ ว่ นกศุ ลดว้ ยการใหอ้ าหารสนุ ขั จะเปน็ การดกี วา่   นอกจากนนั้ เธอยงั บอกดว้ ยวา่ อภญิ ญาทเี่ ธอไดน้ นั้ ไมม่ วี นั เสอื่ ม เพราะ  เธอฝกึ ฝนทกุ วนั  เธอหมน่ั นง่ั สมาธ ิ เดนิ จงกรมทกุ วนั  ฉะนน้ั เรอื่ งอยา่ งน้ี  จะไม่มีวันเสื่อมลงอย่างแน่นอน  ฯลฯ  เน้ือหาท่ีสัมภาษณ์ทั้งหมดดิฉัน  พยายามตดั ทอนเหลอื แตข่ อ้ ทเ่ี ปน็ ประโยชนใ์ หก้ บั ผอู้ า่ น อาท ิ หมน่ั ท�ำด ี หม่ันสวดมนต์ นั่งสมาธิและเดินจงกรม รวมถึงการทำ� บุญต่างๆ ให้กับ  ผู้คนรอบข้าง    อย่างไรก็ดี  กระแสความดังของเธอท�ำให้ดิฉันหวั่นใจ  กลวั วา่ สงั คมไทยโดยเฉพาะคนทชี่ อบเรอ่ื งปาฏหิ ารยิ  ์ หรอื อทิ ธฤิ ทธติ์ า่ งๆ  จะพากันงมงาย  และพานจะมีแต่มิจฉาทิฐิไปกันใหญ่  ย่ิงหนังสือที่  เธอเขียนออกมาตีพิมพ์จ�ำนวนมากมายด้วยแล้ว  ย่ิงท�ำให้ดิฉันกังวล  และไม่อยากให้ผู้อ่านท่านอ่ืนๆ  ท่ีอาจไม่มีวิจารณญาณมากพอเกิด  ความเช่ือถือและยึดตามสิ่งที่เธอกล่าว  ดังนั้นดิฉันจึงใคร่ขอเรียนถาม  ทา่ นอาจารยว์ า่   ๑. การมคี วามคดิ มจิ ฉาทฐิ  ิ และเผยแพรค่ วามคดิ เหลา่ น ้ี

16 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ออกสู่สาธารณชนอย่างกว้างขวางถือว่าเธอท�ำบาปต่อผู้อ่านหรือไม ่ อยา่ งไร  ๒. การแอบอา้ งวา่ มอี ภญิ ญาสามารถสแกนกรรมของผคู้ นได้  แค่เพียงมองหน้า หรือสัมผัสวัตถุสิ่งของของคนผู้นั้น ถือเป็นเรื่องท่ีเกิด  ขึ้นได้จริงๆ  โดยไม่มีเสื่อมนั้น  เป็นได้จริงๆ  หรือ    อน่ึง  ดิฉันขอกราบ  ขอบพระคณุ ทา่ นอาจารยท์ ก่ี รณุ าไขความกระจา่ งใหก้ บั ดฉิ นั และผอู้ า่ น  ท่านอื่นๆ  และฝากกราบขอบพระคุณท่ีช่วยกรุณาอธิบายถึงสัมมาทิฐิ  ท่ีแทจ้ รงิ วา่ เปน็ อย่างไร ขอขอบพระคุณมากๆ เลยคะ่ ตอบ เห็นด้วยกับคุณอย่างย่ิง  ถ้าคนส่วนมากเป็นอย่างคุณ  การหลอก  ลวงในสังคมก็จะเป็นไปได้ยาก เพราะเหตุที่คนทั้งหลายเช่ือง่ายเกินไป  การหลอกลวงจงึ มอี ยา่ งดาษดน่ื  พระพทุ ธเจา้ ตรสั วา่  มจิ ฉาทฏิ ฐเิ ปน็ โทษ  อย่างย่งิ  (มจิ ฉาทิฏฐิปรมาน ิ วัชชานิ)  ๑. ถา้ เจตนาทจี่ ะหลอกลวงกเ็ ป็นบาปอย่างย่ิง  ๒. ไมแ่ นใ่ จ คำ� ถามท ี่ ๕๑๐ ขออนญุ าตทา่ นอาจารย ์ นำ� เสยี งอา่ นหนงั สอื เรอ่ื ง โอวาทปาฏโิ มกข์ และ บนเส้นทางสีขาว ลงเผยแพร่ในเว็บไซต์ ธรรมทานบิท ค่ะ http://  dhammatanbit.com

สนทนาธรรมกบั 17 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ อนุญาตด้วยความยินดีครับ  ขอบคุณที่ช่วยเผยแผ่พระธรรมค�ำ  สั่งสอนของพระพทุ ธเจ้าใหแ้ พร่หลาย ขอบคณุ ทกุ คนทถี่ ามมา และขอใหท้ กุ คนมคี วามสขุ พน้ จากความ  ทุกข์ ค�ำถามท่ ี ๕๑๑ รบกวนถามอาจารย์ว่า  ถ้าวันนี้ดิฉันใส่บาตรแล้วอุทิศให้คุณปู ่ เพียงคนเดียว  และวันรุ่งข้ึนดิฉันใส่บาตรอีกแล้วอุทิศให้คุณปู่  คุณพ่อ  คณุ แมแ่ ละญาต ิ ขอถามวา่ คณุ ปจู่ ะไดร้ บั ผลบญุ  ๒ วนั นเี้ ทา่ กนั ไหมคะ ตอบ คุณป่กู ไ็ ด้ ๒ ครงั้  ๒ วัน นอกนั้นกไ็ ด้ครงั้ เดยี ววนั เดียว ค�ำถามท่ี ๕๑๒ พระไตรปฎิ กภาษาไทยทใี่ ชก้ นั อยใู่ นปจั จบุ นั  มกี สี่ ำ� นวน จดั ทำ� ขน้ึ   เมอื่ ใด ผูเ้ รียบเรียง หรอื ผแู้ ปล เปน็ พระสงฆ์หรอื ฆราวาสคะ ตอบ มีหลายส�ำนวนหลายส�ำนัก  เช่น  ฉบับของกรมการศาสนา  ฉบับ  ของมหามกฏุ ฯ ฉบบั ของมหาจฬุ าฯ เปน็ ตน้  มคี ณะกรรมการของแตล่ ะ  แหง่ จดั ทำ�  เปน็ พระบา้ ง เปน็ ฆราวาสบา้ ง แปลเปน็ ไทยทงั้ หมดครงั้ แรก  เมอ่ื  พ.ศ. ๒๕๐๐ เปน็ การฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษไปดว้ ย

18 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามที ่ ๕๑๓ มนสกิ าร กับ วติ ก ต่างกนั อยา่ งไรคะ ตอบ วิตก  แปลว่า  ความตรึก  มนสิการ  แปลว่า  ท�ำไว้ในใจ  โดยแยบ  คายบ้างโดยไม่แยบคายบ้าง  โดยแยบคาย  เรียกว่า  โยนิโสมนสิการ  โดยไมแ่ ยบคาย เรียกวา่  อโยนิโสมนสกิ าร คำ� ถามที่ ๕๑๔ นาถกรณธรรม คืออะไรคะ ตอบ นาถกรณธรรม แปลวา่  ธรรมทำ� ใหม้ ที พ่ี งึ่  ม ี ๑๐ ขอ้ ดว้ ยกนั  มศี ลี   เปน็ ตน้ คำ� ถามที่ ๕๑๕ พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้หรือไม่คะว่า  ที่สุดของศีล  ที่สุดของสมาธิ  ทส่ี ดุ ของปัญญา คอื อะไร ตอบ ตอนน้ยี ังนึกไม่ออกวา่ พระพุทธเจ้าเคยตรสั ไวห้ รือไม่

สนทนาธรรมกบั 19 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๑๖ ทำ� ทานเชน่ ใดจงึ จะเปน็ การสรา้ งบญุ  สรา้ งกศุ ล และเปน็ ปจั จยั ให ้ บรรลุมรรคผลนิพพานคะ ตอบ ทานท่ีมีผลมากและมีอานิสงส์มากก็คือ  การให้ด้วยคิดว่าทานน้ ี เป็นเครื่องอบรมจิต  เป็นการขัดเกลาจิต  อย่างน้ีแหละท่ีใกล้ชิดกับพระ  นิพพาน เป็นเหตปุ จั จัยแกพ่ ระนิพพาน ค�ำถามท่ ี ๕๑๗ กราบสวสั ดคี ะ่ ทา่ นอาจารยว์ ศนิ  ดฉิ นั สวดมนตบ์ ทพาหงุ เปน็ ประจำ�   และอยากทราบว่าจะหาอ่านความเป็นมาของเรื่องที่พระพุทธเจ้าทรง  ชนะมารแต่ละอย่างโดยละเอียด  ตามท่ีมีอยู่ในบทสวดนี้  เช่น  ชนะ  พญานาคนันโทปนันทะ  ชนะนางจิญจมาณวิกา  ฯลฯ  ได้จากท่ีไหนคะ  ขอบพระคณุ ทา่ นอาจารยม์ ากคะ่ ตอบ ผมมีหนังสืออยู่เล่มหนึ่งช่ือ  พุทธชัยมงคลคาถา  เล่าเรื่องท ่ี พระพุทธเจ้าได้ชัยชนะ  ๘  ครั้ง  ต้ังแต่ทรงชนะมารเป็นต้น  คุณลองหา  หนังสือเล่มนี้อ่านดู  ส�ำนักพิมพ์บรรณกิจ  พิมพ์  พ.ศ.  ๒๕๔๙  โทร.  ๐-๒๒๘๒-๕๕๒๐

20 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ี ๕๑๘ เจรญิ พรโยมอาจารย ์ มคี ำ� ถามอยากขอคำ� วสิ ชั นาดงั น ี้  ๑. อญั ญ-  สัตถุทเทส  ถือศาสดาอ่ืน  ห้ามสวรรค์  ห้ามนิพพาน  (อยู่ในนักธรรมโท)  กับอนันตริยกรรม  ๕  (นักธรรมตรี)  มีความแตกต่างกันอย่างไร    ๒.  อาจารย์ยังสอนอยู่ท่ีมหาวิทยาลัยมหามกุฏฯ  หรือไม่  (ท้ังปริญญาตรี  และปริญญาโท และวันอาทติ ย)์ ตอบ ๑.  อัญญสัตถุทเทส  หมายถึง  การไปนับถือศาสดาอ่ืน  ทั้งๆ  ท่ียัง  บวชเปน็ ภกิ ษอุ ย ู่ สำ� หรบั ฆราวาสทวั่ ไปทา่ นไมห่ า้ ม แตพ่ ระอรยิ เจา้ ยอ่ ม  ไมเ่ ปล่ียนศาสนา คือม่นั คงแลว้ ในพระรัตนตรยั ส่วนอนันตริยกรรมน้ัน  เป็นกรรมหนัก  คือการฆ่ามารดา  ฆ่าบิดา  ฆา่ พระอรหนั ต ์ ทำ� รา้ ยพระพทุ ธเจา้ จนหอ้ พระโลหติ  และการท�ำสงั ฆเภท  ตายแลว้ ตอ้ งไปอบายแน่นอน ๒. ตอนนี้สอนประชาชนทวั่ ไปวันอาทิตย์ครบั * คำ� ถามท่ี ๕๑๙ อา่ นคำ� ถามเรอื่ งใสบ่ าตรใหค้ ุณปู ่ แล้วหนูมีคำ� ถามตามมาว่า ถ้า  เราใส่บาตร  แล้วนึกแค่ว่าพระสงฆ์จะได้ฉันอาหาร  ได้มีก�ำลังสืบทอด  พระศาสนาตอ่ ไป  บางครงั้ เมอื่ รวู้ า่ ทา่ นเจบ็ ปว่ ยตอ้ งไปหาหมอ กถ็ วาย  สตางคเ์ ปน็ คา่ รถบา้ ง ไมไ่ ดน้ กึ อะไรอน่ื ๆ เลย และปกตมิ กั จะไมไ่ ดก้ รวด  นำ้� ดว้ ย แตแ่ ผเ่ มตตาอยเู่ สมอๆ ทง้ั กลางวนั กลางคนื  อยา่ งนผ้ี อู้ น่ื จะได ้ * หยดุ สอนตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๒

สนทนาธรรมกบั 21 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ รบั สว่ นบญุ สว่ นกศุ ลรว่ มกบั เราดว้ ยหรอื ไม ่ ถา้ เขาไมไ่ ด ้ และเราอยากให้  เขาได้รับส่วนบุญตรงน้ีด้วย  จะต้องท�ำอย่างไรคะ  ขอบพระคุณท่าน  อาจารยม์ ากนะคะ ทชี่ ว่ ยไขขอ้ ขอ้ งใจของชาวพทุ ธทร่ี นู้ อ้ ยอยา่ งหน ู ชว่ ง  หลังๆ ท่านตอบค�ำถามสั้นๆ ท่านเหนื่อยหรือเปล่าคะ หนูระลึกถึงท่าน  อาจารย์เสมอนะคะ ตอบ ค�ำถามที่ควรตอบส้ันก็ตอบสั้น  ท่ีควรตอบยาวก็ตอบยาว  คิดว่า  ตอบพอรเู้ รือ่ งก็น่าจะเพยี งพอ ให้เขาไปคิดตอ่ บ้าง ทห่ี นทู ำ� นนั้ ดแี ลว้ ถกู ตอ้ งแลว้  การใหท้ านทมี่ ผี ลมาก มอี านสิ งสม์ าก  กค็ อื การใหเ้ พอ่ื การอบรมจติ  เพอ่ื การขดั เกลาจติ  เพอื่ กำ� จดั ความตระหน ี่ อุทศิ สว่ นกศุ ลให้สรรพสตั ว์ทว่ั ไปก็ยง่ิ ดี ค�ำถามที ่ ๕๒๐ ความเครยี ดเกิดจากสง่ิ ใด ตอบ ความเครียดของแต่ละคนไม่เหมือนกัน  เร่ืองท่ีคนหนึ่งเครียด  คนหนึ่งอาจไม่เครียดก็ได้  โดยทั่วไปเกิดจากความผิดหวัง  ความโกรธ  ความเกลียด  ความไม่ได้อย่างใจ  เป็นต้น  การคิดว่า  “ดีเหมือนกันๆ”  เวลาประสบกบั สงิ่ ทไ่ี มน่ า่ ปรารถนาเปน็ วธิ คี ลายเครยี ดไดอ้ ยา่ งหนงึ่  การ  คลายเครียดของแต่ละคนก็ไม่เหมือนกันอีก  ไม่มีสูตรส�ำเร็จ  ดีส�ำหรับ  คนหนง่ึ ไม่ดสี �ำหรับอีกคนหน่งึ

22 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ ี ๕๒๑ บทสวดพระอภิธรรมท่ีนิยมสวดกันในงานศพ  มีความหมายว่า  อย่างไรคะ กลา่ วถึงพระอภธิ รรมเรอื่ งใดคะ ตอบ คำ� วา่ สวดพระอภธิ รรมนน้ั เปน็ ภาษานยิ มสำ� หรบั สวดศพ โดยทวั่ ไป  พระไมไ่ ดส้ วดพระอภธิ รรมหรอก สวดเนอ้ื หาธรรมะในพระสตู ร แตเ่ รยี ก  กันว่าสวดพระอภิธรรม  ถ้าคราวใดท่ีพระสวดพระอภิธรรมก็ไม่พ้นเรื่อง  จิต เจตสิก รปู  และนิพพาน คำ� ถามที่ ๕๒๒ บญุ เปน็ เหตุใหเ้ กิดขนั ธไ์ ด้อยา่ งไรคะ ตอบ บญุ ทย่ี งั ทำ� ใหเ้ วยี นวา่ ยตายเกดิ ในสงั สารวฏั  เรยี กโดยชอ่ื วา่  โอปธ ิ กงั  ปญุ ญงั  บญุ ทย่ี งั มอี ปุ ธ ิ  อปุ ธนิ ห้ี มายถงึ ขนั ธก์ ไ็ ด ้ หมายถงึ กเิ ลสกไ็ ด้  เมอื่ ยงั มกี เิ ลสกย็ งั มีขนั ธต์ ่อไป

สนทนาธรรมกบั 23 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๒๓ บุคคลเช่นใดที่เรียกไดว้ ่าเปน็ ผู้มีธรรมเป็นเคร่อื งอยูค่ ะ ตอบ ก็บุคคลผูม้ ีธรรม เช่น พรหมวหิ าร เปน็ ต้น คำ� ถามท่ี ๕๒๔ เคยได้ฟังท่านอาจารย์กล่าวว่า  พระพุทธองค์ทรงสอนให้บุคคล  ควรสนใจธรรมอันลึกซึ้ง  อะไรคือ  “ธรรมอันลึกซ้ึง”  ที่พระพุทธองค์ทรง  กลา่ วถงึ คะ ตอบ ธรรมทล่ี กึ ซง้ึ นมี่ มี าก ขอยกตวั อยา่ งสกั เรอ่ื งหนงึ่  เชน่ เรอ่ื งสญุ ญตา  เปน็ ตน้  สญุ ญตาตามตวั แปลวา่  ความวา่ ง ในซกี โลกยิ ะหมายถงึ สงิ่ ทมี่  ี เหตุปัจจัย ในซกี โลกตุ ระหมายถึงพระนิพพาน

24 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๒๕ ท่านอาจารย์ให้ค�ำจ�ำกัดความของค�ำว่า  “ความดีท่ีแท้จริง”  ว่า  อยา่ งไรคะ ตอบ ความดีที่มีประโยชน์ท้ังแก่ตนและแก่ผู้อื่น  ไม่เบียดเบียนตนและ  ผอู้ นื่ ใหเ้ ดอื ดรอ้ น ทำ� ดว้ ยความบรสิ ทุ ธใิ์ จ ไมไ่ ดท้ �ำเพอื่ เอาหนา้ หรอื เพอ่ื   ลาภ  ยศ  ชื่อเสียง  เป็นต้น  อย่างนี้แหละเรียกว่าความดีที่แท้จริง  ถึงจะ  ทำ� ความดีอยา่ งไมแ่ ท้จริงบา้ งกย็ งั ดีกวา่ ผทู้ ี่ไม่ท�ำความดี คำ� ถามท ่ี ๕๒๖ รบกวนถามอาจารย์ว่าสภาวะของพระนิพพานเป็นอย่างไร  เป็น  อย่างในเร่ืองน้ีหรือไม่  ท่ีท่านยกเร่ืองไฟข้ึนมา  ขอให้อาจารย์ช่วยช้ีแจง  ดว้ ย...สาธ ุ ใน คมั ภรี ม์ ลิ นิ ทปญั หา พระนาคเสนทลู แกป้ ญั หาของพระเจา้   มิลินท์ท่ีทรงถามว่า ถ้านิพพานไม่มีที่ตั้งอาศัย นิพพานก็ย่อมไม่มี โดย  ทูลว่า  “ขอถวายพระพรมหาบพิตร  โอกาสอันเป็นท่ีต้ังของนิพพาน  หามีไม่ แต่นิพพานน้ันมีอยู่ พระโยคาวจรผู้ปฏิบัติชอบ ย่อมท�ำให้แจ้ง  นพิ พาน ดว้ ยการพจิ ารณาโดยอบุ ายอนั แยบคาย มหาบพติ ร เหมอื นดงั่   วา่ ชอ่ื วา่ ไฟยอ่ มมอี ย ู่ แตโ่ อกาสอนั เปน็ ทต่ี ง้ั ของไฟนน้ั หามไี ม ่ เมอื่ บคุ คล  เอาไม้สองอันมาขัดสีกันก็ย่อมได้ไฟขึ้นมาฉันใด  มหาบพิตร  นิพพานก็  มีอยู่ฉันนั้นน่ันแล  โอกาสอันเป็นที่ต้ังของนิพพานน้ันไม่มี  (แต่)  พระโย  คาวจรผปู้ ฏบิ ตั ชิ อบ ยอ่ มท�ำนพิ พานใหแ้ จง้ ดว้ ยการพจิ ารณาโดยอบุ าย  อันแยบคาย...”

สนทนาธรรมกบั 25 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ พระนาคเสนทา่ นตอบไวด้ แี ลว้  ขอใหค้ ณุ ผถู้ ามถอื ตามทพี่ ระนาค  เสนทา่ นตอบนน่ั เถดิ  ไมผ่ ดิ หรอก คอื วา่  นพิ พานไมม่ ที ต่ี ง้ั แตม่ อี ย ู่ ค�ำวา่   “โอกาส”  ท่ีพระนาคเสนพูดถึงน้ันหมายถึงสถานท่ี  บางทีคุณอาจเคย  ได้ยินที่พระท่านเทศน์ว่า  ”เข้าสู่เมืองแก้วกล่าวแล้วคือพระนิพพาน”  ส�ำนวนอย่างน้ีเหมือนกับว่านิพพานเป็นเมืองๆ  หนึ่งเป็นเมืองแก้ว  ไม่ใช่อย่างน้ัน  พระนิพพานไม่เป็นเมืองและไม่เป็นอะไรท้ังนั้น  แต่เป็น  นพิ พานนน่ั แหละ คอื  ดบั กเิ ลสและดบั ทกุ ข์ คำ� ถามท ี่ ๕๒๗ อานิสงส์คาถาอุณหิสสวิชัย  ท่ีมีบทสวดว่า  อตฺถิ  อุณฺหิสฺส  วิชโย ธมฺโม  โลเก  อนุตฺตโร  สพฺพสตฺตหิตตฺถาย  ตํ  ตฺวํ  คณฺหาหิ  เทวเต  ปริวชฺ เช ราชทณเฺ ฑ อมนสุ เฺ สห ิ ปาวเก พยคเฺ ฆ นาเค วเิ ส ภเู ต อกาลมรเณน วา สพพฺ สมฺ า มรณา มตุ โฺ ต ฐเปตวุ า กาลมารติ ํ ตสเฺ สว อานภุ าเวน โหตุ เทโว สขุ  ี สทา สทุ ธฺ สลี  ํ สมาทาย ธมมฺ  ํ สจุ รติ  ํ จเร ตสเฺ สว อานภุ าเวน โห ต ุ เทโว สขุ  ี สทา ลกิ ขฺ ติ ต ํ ปชู  ํ ธารณ ํ วาจน ํ คร ุ ปเรส ํ เทสนง ฺ สตุ วฺ า ตสสฺ อาย ุ ปวฑฒฺ ตตี  ิ ฯ โดยอา้ งวา่ มาจาก พระไตรปฎิ ก เลม่ ท ี่ ๒๕ พระสตุ - ตันตปิฎก  เล่มท่ี  ๑๗  ขุททกนิกาย  ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิติวุต  ตกะ-สุตตนิบาต  จวมานสูตร  เนื้อหาสาระเกี่ยวกับเทพบุตรสุปติฏฐิตา  กบั พระพทุ ธเจา้  เรยี นถามวา่ ขอ้ มลู ทไี่ ดท้ ราบมานา่ เชอ่ื ถอื หรอื ไมใ่ นเรอ่ื ง  ของอานสิ งส์...สาธุ

26 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ การสวดคาถาต่างๆ  น้ันควรจะมุ่งให้เกิดความสงบและปัญญา  สว่ นอานสิ งสอ์ น่ื ๆ ถา้ จะมบี า้ งกใ็ หเ้ ปน็ ผลพลอยไดก้ จ็ ะสบายใจด ี ถา้ เรา  หวังอานสิ งส์ตา่ งๆ แล้วไมไ่ ด้ตามทีห่ วังก็จะเครยี ดเดอื ดรอ้ น คำ� ถามท ่ี ๕๒๘ เคยได้อ่านพบท่ีท่านอาจารย์กล่าวว่า  แม้กฎแห่งกรรมก็มิใช่กฎ  ตายตัว  แต่ยืดหยุ่นได้ตามเงื่อนไขและเหตุปัจจัย  ขอท่านอาจารย์ได้  โปรดขยายความให้เข้าใจย่ิงข้ึนด้วยค่ะว่า  กฎแห่งกรรมยืดหยุ่นได ้ อย่างไร ตอบ เปรียบเหมือนเกลือกับน�้ำ เกลือก�ำมือหนึ่งน�้ำถ้วยหน่ึง น�้ำจะเค็ม  มากดม่ื ไมไ่ ดแ้ ตถ่ า้ เอาเกลอื จำ� นวนเทา่ กนั ใสล่ งไปในโอง่ ใหญน่ ำ�้ เตม็ โอง่   น�้ำจะไม่เค็มด่ืมได้ทั้งๆ ท่ีเกลือยังมีอยู่เท่าเดิม คนท่ีเคยทำ� ความช่ัวอัน  เป็นเหตุให้ไปอบายแต่ถ้าต่อมาเขาเว้นความชั่วน้ันเสีย แล้วทำ� กรรมด ี มากขนึ้ เรือ่ ยๆ ตายแลว้ ไปสคุ ต ิ กรรมชว่ั ไมม่ โี อกาสใหผ้ ล นานเขา้ อาจ  เป็นอโหสกิ รรมไป ดงั น้ีเป็นตน้ ค�ำถามท่ ี ๕๒๙ เมือ่ เรารู้ทุกขแ์ ลว้  จะท�ำให้ถึงความพน้ ทกุ ข์ไดอ้ ยา่ งไร

สนทนาธรรมกบั 27 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ รทู้ กุ ขแ์ ลว้ ตอ้ งละสมทุ ยั ดว้ ย ท�ำใหแ้ จง้ นโิ รธดว้ ย เจรญิ มรรคดว้ ย  จงึ จะทำ� ใหถ้ งึ ทสี่ ดุ ทกุ ขไ์ ด้คอื พน้ ทุกข์ได้ ค�ำถามที่ ๕๓๐ ในพระบาลี  มีตัวอย่างของผู้ท่ีเจริญสติปัฏฐาน  ๔  อย่างบริบูรณ ์ แล้วบรรลุธรรมได้ภายใน ๗ วนั  ดังท่ีพระพทุ ธองคต์ รสั ไว้หรือไมค่ ะ ตอบ พระพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างนั้น  แต่ท่านไม่ได้ยกตัวอย่างผู้ท่ีเจริญ  สติปัฏฐานแล้วบรรลุมรรคผลใน ๗ วนั  แตเ่ ขา้ ใจวา่ คงมีมาก ค�ำถามที่ ๕๓๑ นิรามคนโฺ ธ คอื อะไรคะ กราบขอบพระคณุ อยา่ งสงู ค่ะ ตอบ แปลว่า  ไม่มีกลิ่นคาว  มีนักบวชนอกพุทธศาสนากล่าวว่า  พระ  พุทธเจ้ายังเสวยอาหารที่มีกล่ินคาว  เขาหมายถึงเน้ือสัตว์ต่างๆ  พระ  พทุ ธเจา้ ตรสั วา่ เนอ้ื สตั วท์ า่ นไมเ่ รยี กวา่ กลนิ่ คาว  แตท่ รงเรยี ก กายทจุ รติ   วจที จุ รติ  มโนทจุ รติ  วา่ เปน็ กลนิ่ คาว (อามคนโฺ ธ แปลวา่  กลนิ่ คาว นริ าม คนโฺ ธ แปลว่า ไมม่ กี ลิ่นคาว)

28 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๓๒ การอทุ ศิ สว่ นกศุ ล (หลงั จากทำ� ความด)ี  ตอ้ งทำ� อยา่ งไรครบั  ตอ้ ง  ท�ำจิตอย่างไร  แล้วผู้ที่ได้รับจะมีส่วนแห่งบุญน้ันหรือไม่ครับ  ขอเป็น  กำ� ลงั ใจให้อาจารยค์ รับ ตอบ เมอ่ื เราทำ� บญุ อยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ  ไมว่ า่ จะเปน็ การใหท้ านรกั ษาศลี   หรอื เจรญิ ภาวนา เสรจ็ แลว้ นอ้ มจติ ระลกึ ถงึ บคุ คลทเ่ี ราจะอทุ ศิ สว่ นบญุ   ให้  อย่างน้ีแหละเรียกว่า  อุทิศส่วนบุญส่วนกุศล  ผู้น้ันจะได้รับหรือไม่  ก็ช่างเถอะ เราไดท้ �ำหน้าทอี่ นั ดีของเราแลว้ ค�ำถามท ี่ ๕๓๓ เรยี นอาจารยท์ เ่ี คารพ ไมท่ ราบตอ้ งทำ� บญุ ดว้ ยอะไรคะ จงึ เกดิ มา  มสี ามหี รอื ภรรยาทด่ี  ี หรอื มอี ะไรด ี ทง้ั ลกู  สาม ี หรอื  ภรรยา แลว้ มที รพั ย ์ ด้วยค่ะ  รบกวนตอบค�ำถามยาวๆ  ด้วยค่ะ  ขอกราบขอบพระคุณเป็น  อย่างสงู คะ่ ตอบ เราตอ้ งเปน็ คนดกี อ่ น ใหม้ นั่ ใจวา่ เราไดท้ ำ� หนา้ ทขี่ องเราดที สี่ ดุ แลว้   ด้วยสติ  ปัญญาและความสามารถท้ังหมด  ต่อไปจึงจะปล่อยให้เป็น  หน้าที่ของเวรกรรมท่ีได้เคยท�ำร่วมกันมา  แต่ก็ต้องหาทางแก้ไขอยู่  ตลอดเวลา ไม่ยอมจำ� นนหรือยอมแพ้เสียโดยง่าย บางคนมาเป็นสามี  ภรรยากันเป็นลูกกัน  เพ่ือตอบแทนความดีของกันและกันซ่ึงเคยท�ำกัน 

สนทนาธรรมกบั 29 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ มาตงั้ แตช่ าตกิ อ่ นๆ บางคนมาเปน็ สามภี รรยากนั เปน็ ลกู กนั เพอ่ื จองเวร  จองกรรมซงึ่ ไดเ้ คยท�ำกนั มา ตอ้ งแกไ้ ขดว้ ยการหมนั่ ท�ำบญุ ใหท้ านและ  ท�ำความดีต่างๆ  เท่าท่ีจะท�ำได้  อธิษฐานว่าถ้าจะมาจองเวรจองกรรม  ต่อกันแล้วก็ขอให้สิ้นสุดกันเสียทีเถิด  แต่การท่ีจะให้มีทรัพย์ด้วยนั้น  ทุกคนในครอบครัวต้องหมั่นขยันในการหาทรัพย์โดยทางสุจริต  หมั่น  รักษาทรัพย์ที่หามาได้ไว้ด้วยความพอประมาณ  หมั่นคบคนดี  และใช้  ชวี ติ ตามสมควรแกฐ่ านะของตน เวน้ อบายมขุ ทกุ อยา่ ง เชน่  นกั เลงการ  พนัน  นักเลงด่ืมสุรา  เป็นต้น  จะให้ตอบยาวกว่าน้ีก็ได้  มีค�ำตอบเยอะ  เลยแต่เกรงวา่ จะไม่ได้ตอบของคนอืน่ จะหมดแรงเสยี กอ่ น คำ� ถามที่ ๕๓๔ ปรกิ ถา คอื อะไร และมคี วามเกย่ี วโยงกบั อาชวี ปารสิ ทุ ธอิ ยา่ งไรคะ ตอบ ปริกถา  คือ  ค�ำพูดเลียบเคียง  อาชีวปาริสุทธิ  คือ  อาชีพบริสุทธิ ์ กลา่ วสำ� หรบั พระสงฆก์ อ่ น ปจั จยั ทไ่ี ดม้ าดว้ ยปรกิ ถา ถอื วา่ เปน็ ปจั จยั ท่ ี ไมบ่ รสิ ทุ ธ ์ิ ทำ� ใหอ้ าชพี ไมบ่ รสิ ทุ ธ ์ิ เชน่  อยากใหเ้ ขาถวายจวี ร แลว้ พดู วา่   จวี รทใี่ ชอ้ ยเู่ วลานเ้ี กา่ มากแลว้  อยากใหเ้ ขาน�ำอาหารมาถวายกพ็ ดู วา่ สง่ิ   นน้ั อรอ่ ยสงิ่ นอ้ี รอ่ ย เปน็ ตน้  รวมความวา่ พดู ออ้ มคอ้ มหรอื พดู เลยี บเคยี ง  เป็นนยั ให้รวู้ ่าตนต้องการอะไร ส�ำหรับฆราวาส  เจตนาท่ีเป็นปริกถาก็มีอยู่เสมอๆ  เช่น  อยากให้  เขาเลี้ยงอาหารท่ีร้านแห่งหน่ึง  ก็พูดชมข้ึนว่าอาหารร้านนั้นอร่อยนะ  เมอ่ื เขาพาไปเลยี้ งกส็ มใจ ทง้ั นต้ี อ้ งไมไ่ ดห้ มายความวา่ เขาถามขนึ้ กอ่ น 

30 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ว่าอาหารร้านไหนอร่อย  เจตนาของเราส�ำคัญ  ค�ำพูดอย่างเดียวกันแต ่ เจตนาไม่เหมือนกัน  ท�ำให้อย่างหน่ึงผิดอย่างหน่ึงถูก  การกระท�ำก ็ เหมือนกัน  ท�ำอย่างเดียวกันแต่เจตนาต่างกัน  ความผิดความถูกก็ไม่  เหมือนกัน  เช่น  เราเห็นคนสองคนจับปลาอยู่ในหนองน้�ำ  ซึ่งแห้งขอด  แลว้  กริ ยิ าอาการทจ่ี บั ปลาเหมอื นกนั  คนหนงึ่ ตงั้ ใจจะจบั ไปแกงกนิ  อกี   คนหนึ่งต้ังใจจะจับไปปล่อยที่น้�ำลึก  เราเห็นแต่อาการที่เขากระท�ำแต่  ไมร่ ู้เจตนาของเขาจึงตดั สนิ ไปวา่  ท้ังสองคนกำ� ลังท�ำบาป คำ� ถามท่ ี ๕๓๕ ท่านอาจารย์เคยกล่าวไว้ว่า  ถ้าก�ำลังมีความทุกข์อยู่  ไปท�ำสมาธ ิ จะไมค่ อ่ ยไดผ้ ล ตอ้ งเจรญิ วปิ สั สนา ขอความกรณุ าขยายความไดไ้ หมคะ  วา่ เหตุใดจงึ เป็นเช่นน้ัน ตอบ เจริญวิปัสสนาแล้วก็เห็นทุกข์เพราะก�ำลังมีทุกข์  เจริญวิปัสสนา  ท่านให้เห็นอนิจจัง  ทุกขัง  อนัตตา  เวลามีทุกข์มันเห็นง่าย  เพราะมัน  ปรากฏอยเู่ ฉพาะหนา้  สว่ นสมถะหรอื สมาธนิ น้ั ตอ้ งสขุ น�ำมากอ่ น แลว้ ก ็ สุขตามมาด้วย  อย่างท่ีท่านกล่าวไว้โดยล�ำดับว่า  ศรัทธา  ปราโมช  ปีต ิ สขุ  สมาธิ

สนทนาธรรมกบั 31 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ี ๕๓๖ “ความพอด ี ดเี สมอ” เปน็ พทุ ธพจนใ์ ชไ่ หมคะ ท�ำอยา่ งไรจงึ จะรไู้ ด้  ว่า สิง่ ทเ่ี ราคิด พูด หรอื ท�ำอยูน่ ี ้ “พอดี” แล้ว ตอบ เป็นพุทธศาสนสุภาษิตที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า  กรมพระยา  วชิรญาณวโรรสทรงแต่งขน้ึ  ความพอดีดูที่ส�ำเรจ็ ประโยชนก์ ็ได ้ เหมือน  เรากนิ อาหารรวู้ า่ พอดตี รงทไ่ี มอ่ มิ่ เกนิ ไป ไมโ่ หยเกนิ ไป เสอื้ ผา้ ทเี่ ราสวม  ใส่รู้ว่าพอดีเพราะว่าสวมใส่แล้วสบายไม่คับเกินไม่หลวมเกิน  ถ้าเรา  คบหาสมาคมกับคน ลองดูท่ีความพอใจของเขาด้วย แต่ละคนมีความ  รู้สึกพอดีไม่เหมือนกัน  ต้องใช้ปัญญาพิจารณาเป็นเร่ืองๆ  ไป  พอดี  ส�ำหรับคนหน่ึงอาจไม่พอดีส�ำหรับคนหน่ึง  ดังสุภาษิตในชาดกที่ว่า  “ดี  ส�ำหรับคนหนึ่งไม่ดีส�ำหรับคนหน่ึง” เพราะฉะนั้นจะว่าดีทั้งหมดก็ไม่ได ้ จะว่าชั่วทั้งหมดก็ไม่ได้  ยังมีภาษิตภาษาอังกฤษอยู่บทหน่ึงว่า  “One  man’s meat is another man’s poison.” แปลวา่  เนอ้ื สำ� หรบั คนหนงึ่   เปน็ ยาพษิ สำ� หรบั อกี คนหนง่ึ  ถอื เอาความวา่  ดขี องคนหนง่ึ  แตไ่ มด่ ขี อง  อีกคนหน่งึ

32 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ี ๕๓๗ การแสดงอริยสัจ  ๔  ของพระพุทธองค์จะเรียงล�ำดับจากทุกข์  สมทุ ยั  นโิ รธ มรรค อยา่ งตายตวั เสมอไปใชไ่ หมคะ ถา้ เชน่ นน้ั  พระพทุ ธ  องคท์ รงอธบิ ายเหตผุ ลไวห้ รอื ไมค่ ะ วา่ เหตใุ ดจงึ เรยี งลำ� ดบั เชน่ นนั้  เหตใุ ด  อริยสัจ  ๔  จึงไม่ลงท้ายด้วยนิโรธซ่ึงเป็นที่สุดแห่งทุกข์อันเป็นจุดหมาย  ปลายทาง แตก่ ลับจบลงท่มี รรคชึง่ เป็นทางใหถ้ ึงความพน้ ทุกขค์ ะ ตอบ ทรงแสดงทกุ ขก์ ่อนเพราะเห็นไดง้ า่ ย แลว้ สาวไปหาเหตุคือสมทุ ัย  ทกุ ขเ์ ปน็ ผล สมทุ ยั เปน็ เหต ุ นโิ รธเปน็ ผล มรรคเปน็ เหต ุ ในอรยิ สจั นที้ รง  แสดงผลก่อนเป็นคู่ๆ ตรสั ไวด้ ีแล้วไม่ตอ้ งแกไ้ ข ค�ำถามท ่ี ๕๓๘ กระผมได้ดาวน์โหลดเสียงอ่านหนังสือธรรมะของท่านอาจารย ์ จาก internet หลายๆ เรอื่ ง จากหลายๆ เวบ็  (ธรรมบท ทางแหง่ ความ ดี,  พระอานนท์  พุทธอนุชา,  ผู้สละโลก,  ทางชีวิต,  หลักกรรมฯ, ลลี ากรรมของสตรสี มยั พทุ ธกาล, ธรรมนยิ ายเรอื่ งแสงเทยี น, พระพทุ ธ- โอวาทก่อนปรินิพพาน)  กระผมจะขออนุญาตท�ำส�ำเนาแจกจ่ายต่อ  ผู้ที่สนใจทาง  internet  และ  write  DVD  แจกแก่ผู้ที่สนใจได้ไหมครับ  (ผมไดท้ �ำไปบา้ งแลว้  โดยยงั ไมเ่ คยไดข้ ออนญุ าตเลยครบั  ผมเขา้ ใจเอง  ว่าสามารถเผยแพร่ต่อได้  แต่เพิ่งพบว่าที่น่ีสามารถสอบถามอาจารย ์ ไดค้ รบั )

สนทนาธรรมกบั 33 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ ขออนุโมทนาด้วย  ท่ีช่วยเผยแผ่ธรรมให้เป็นประโยชน์กว้างขวาง  ออกไป ค�ำถามท่ี ๕๓๙ พระพุทธองค์ตรัสว่า  บุคคลจะลดทิฐิมานะของตนเองและผู้อ่ืน  ไดอ้ ย่างไรคะ ตอบ ทิฐิ แปลว่าความเห็น  ถ้าเห็นผิดเรียกว่ามิจฉาทิฏฐิ  เห็นถูกเรียก  วา่ สมั มาทฏิ ฐ ิ ถา้ เปน็ สมั มาทฏิ ฐอิ ยแู่ ลว้ กไ็ มต่ อ้ งลด ถา้ เปน็ มจิ ฉาทฏิ ฐกิ ็  ต้องลดละด้วยปัญญา  แต่ทิฐิที่คุณพูดถึงในที่น้ีน่าจะหมายถึง  ความ  ยึดมั่นถือม่ันในความเห็นของตน  เร่ืองนี้เราลดละได้ด้วยการตระหนักรู้  ว่า ความเห็นที่ตรงกับความจริงกม็ ี ทผ่ี ิดจากความจรงิ กม็ ี ส่งิ ทีเ่ ราเหน็   อาจไม่จริงเสมอไป  ให้เราถือไว้หลวมๆ  อย่าถือม่ันเกินไป  เพื่อจะได ้ แกไ้ ขงา่ ย ใหเ้ ราคดิ ไวเ้ สมอวา่ อาจจรงิ กไ็ ดอ้ าจไมจ่ รงิ กไ็ ด ้ ถา้ เราและคน  อื่นมีความคิดอย่างนี้  ความยึดม่ันในทิฐิก็จะน้อยลง  ไม่ต้องทะเลาะ  กนั เพราะทฐิ  ิ แมจ้ ะมคี วามเหน็ ตา่ งกนั กต็ าม  วอลแตร ์ นกั ปราชญช์ าว  ฝรั่งเศสได้เคยกล่าวไว้ว่า “ข้าพเจ้าสนับสนุนให้ท่านพูดเสมอ แม้ในส่ิง  ทขี่ ้าพเจ้าไม่เห็นด้วย”  มานะ แปลวา่ ความถอื ตวั ทะนงตนวา่ เราดกี วา่ เขา เราฉลาดกวา่   เขา เราเกง่ กวา่ เขา โดยทวั่ ไปกเ็ ปน็ ทำ� นองน ี้ เรอื่ งนเี้ ราสามารถลดละได้  ด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน และระลึกไว้เสมอว่า เราไม่สูงกว่าใคร ไม ่

34 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ เสมอใคร ไม่ต�ำ่ กว่าใคร คือ แต่ละคนมีอานุภาพไม่เหมือนกัน มีความ  สามารถไม่เหมือนกัน  สิ่งท่ีคนหน่ึงสามารถแต่อีกคนหนึ่งไม่สามารถ  ระลึกอยู่เสมอว่า  มีสิ่งอีกมากมายที่เราไม่สามารถท�ำได้แต่คนอ่ืนเขา  ทำ� ได ้ สงิ่ ทเี่ ราท�ำไดม้ เี พยี งเลก็ นอ้ ย คดิ ไดอ้ ยา่ งน ้ี มานะตอ้ งลดลงแนๆ่   ไม่ยกตน ไม่ดถู ูกคนอนื่ ขอให้ทกุ คนจงมีความสขุ ความเจริญในธรรมยิ่งๆ ข้ึนไป ค�ำถามท ี่ ๕๔๐ อยากทราบวา่ การแผเ่ มตตาและการแผส่ ว่ นกศุ ลจะทำ� ใหส้ ามเี ลกิ   เหล้าได้ไหม ตอบ พดู กนั ดว้ ยเหตผุ ลดกี วา่  ใหเ้ หน็ โทษของการดม่ื และใหเ้ หน็ คณุ ของ  การไมด่ มื่  โทษนน้ั เชน่ เสยี ทรพั ยโ์ ดยไมจ่ �ำเปน็  เปน็ เหตใุ หท้ ะเลาะววิ าท  กัน เป็นบ่อเกดิ แห่งโรคหลายอย่าง ถูกติเตียนเพราะเมาจนขาดสติไม่รู ้ จกั ละอาย ทอนกำ� ลงั ปญั ญา เกดิ ชาตหิ นา้ อาจจะเปน็ คนบา้  สำ� หรบั คน  ขบั รถทำ� ใหเ้ กดิ อบุ ตั เิ หตไุ ดม้ าก ฯลฯ สว่ นคณุ ของการไมด่ มื่ กม็ มี าก ตรง  กันข้ามกับโทษดงั กลา่ วแล้ว

สนทนาธรรมกบั 35 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามที่ ๕๔๑ อยากทราบวา่ การทเ่ี ราคบกบั ผชู้ ายคนหนง่ึ  แลว้ มเี หตทุ ที่ �ำใหเ้ ขา  ต้องไปแต่งงานกับผู้หญิงอีกคน  แล้วหลังจากนั้น  เขาก็กลับมา  แต่ยัง  ไม่เลิกกับคนท่ีแต่งงาน  อยากทราบว่ากรรมอันใดที่ท�ำให้มาเจอกันอีก  แตก่ ย็ ังไม่ลงเอยกัน ตอบ ขอใหค้ ดิ เสยี วา่ ไมใ่ ชค่ กู่ นั กม็ อี นั ใหแ้ คลว้ คลาดจากกนั  ถา้ เปน็ คกู่ นั   ก็มีอันให้อยู่ร่วมกันได้ด้วยดี  ถ้าอยู่ด้วยกันแล้วเดือดร้อนต่างๆ  ก็น่า  จะเป็นคเู่ วรคกู่ รรม จะทนหรือไม่ทนคุณคดิ เองก็แล้วกนั ค�ำถามท ี่ ๕๔๒ การสวดมนต์ เดินจงกรม น่ังสมาธิ ทุกวันเป็นประจ�ำ  จะได ้ อานิสงส์ใดบ้าง ตอบ อานสิ งสม์ ากมาย คุณผู้ถามจะรู้เห็นดว้ ยตนเอง

36 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๔๓ ท�ำบุญอยา่ งไรถึงจะสมหวังในความรกั ตอบ ไมค่ บคนพาล คบบณั ฑติ  บชู าคนทคี่ วรบชู า ตง้ั ตนไวช้ อบ มโี ยน-ิ   โสมนสิการคือรู้จักคิด  เป็นต้น  ก็จะท�ำให้สมหวังในความรัก  ถ้าไม่  สมหวังกไ็ มเ่ ปน็ ไร คดิ วา่ เป็นบทเรยี นชีวิตท�ำให้เราพัฒนาขึ้น ค�ำถามท่ี ๕๔๔ ถา้ ในชวี ติ นเ้ี ราไดพ้ บคทู่ เี่ ปน็ คเู่ วรคกู่ รรม จะปฏบิ ตั ติ วั อยา่ งไรเพอื่ ท่ ี จะอยู่ดว้ ยกนั อยา่ งมีความสุข ไมท่ ะเลาะเบาะแว้งกัน ตอบ ถ้ารู้แน่ว่าเป็นคู่เวรคู่กรรมก็เลิกเสียเถอะ  เรามีทางเลือกในชีวิต  เส้นทางชีวิตไม่ได้มีทางเดียว  แต่ถ้าคุณมีปัญหาอื่นๆ  ซ่ึงท�ำให้เลิกกัน  ไมไ่ ด ้ คณุ กต็ อ้ งหาทางออมชอมกนั  ลดความเหน็ แกต่ วั ของทงั้ สองฝา่ ย  ลง เหน็ ความตอ้ งการของอกี ฝา่ ยหนง่ึ เปน็ สง่ิ สำ� คญั  ไมใ่ ชน่ กึ ถงึ แตค่ วาม  ตอ้ งการของตวั  แตท่ งั้ นต้ี อ้ งทำ� ทง้ั สองฝา่ ยจงึ จะอยดู่ ว้ ยกนั ตอ่ ไปไดแ้ ละ  มคี วามสงบสุขพอสมควร

สนทนาธรรมกบั 37 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๔๕ มคี นเคยกลา่ ว อยา่ คาดหวงั อะไรกบั สง่ิ ใดทง้ั นน้ั  แลว้ ทกุ อยา่ งจะ  มาเองโดยทเ่ี ราไมไ่ ดค้ าดหวงั  ถา้ เราคาดหวงั มนั จะไมไ่ ดอ้ ยา่ งทต่ี อ้ งการ  จรงิ หรือคะ ตอบ ไม่จริงเสมอไป  ส่ิงท่ีเราคาดหวัง  ได้ตามที่คาดหวังก็มี  ไม่ได้ก็ม ี เพยี งแตจ่ ำ� กดั ความคาดหวงั ใหอ้ ยใู่ นระดบั ทเี่ ราพอจะหวงั ได ้ ไมส่ งู เกนิ   ไป  ขอให้เราท�ำเหตุให้สมควรก็แล้วกัน  มีสุภาษิตในชาดกบทหนึ่งว่า  “ความหวังผลย่อมส�ำเร็จแก่ผู้รู้จักรอคอย”  คือว่าเราไม่ใจร้อนด่วนได้  ท�ำเหตใุ หด้ จี ะได้ผลเมอ่ื ไรกช็ า่ งเถอะ คำ� ถามที ่ ๕๔๗ ความรอู้ นั เกดิ จากวติ ก วจิ าร ตา่ งจากความรอู้ นั เกดิ จากการเจรญิ   สติสมั ปชัญญะอย่างไรคะ ตอบ วิตก วิจาร  ท่ีคุณพูดถึงน่าจะหมายเอาความคิดเหตุผล  ความรู ้ ท่ีได้เป็นความรู้ในระดับเหตุผลที่เรียกในภาษาปรัชญาว่า  Rational  Knowledge  ส่วนความรู้ที่เกิดจากการเจริญสติสัมปชัญญะนั้นเป็น  ความรู้ระดับญาณที่เรียกในภาษาปรัชญาว่า  Intuitive  Knowledge  หรือท่เี รยี กว่าวิปัสสนาญาณ ญาณท่ไี ด้จากการเจรญิ วปิ สั สนา

38 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท ี่ ๕๔๘ ขอกราบเรยี นถามทา่ นอาจารยเ์ กย่ี วกบั เรอื่ งนวิ รณด์ งั นคี้ ะ่   ๑. ถนี ะ  กบั  มทิ ธะ ตา่ งกนั อยา่ งไร  ๒. กกุ กจุ จะ แปลตามศพั ทว์ า่ อยา่ งไร และ  เป็นสภาวธรรมอย่างไร    ๓.  อุทธัจจะในนิวรณ์  ๕  กับในสังโยชน์  ๑๐  เหมอื นหรอื ต่างกันอยา่ งไรคะ ตอบ  ถนี มทิ ธะ แปลรวมกนั ไปเลยวา่  ความงว่ งงนุ  มนึ ซมึ  ความทอ้ แท ้ ส่วนอุทธัจจกุกกุจจะ  แปลว่าความฟุ้งซ่านและร�ำคาญ  อุทธัจจะใน  นวิ รณ ์ ๕ หมายถงึ ความรำ� คาญ สว่ นอทุ ธจั จะในสงั โยชน ์ ๑๐ หมายถงึ   ความกระเพือ่ มแห่งดวงจติ ซ่งึ ยังละอวิชชาไมไ่ ด้ คำ� ถามท ี่ ๕๔๙ ในจ�ำนวนสัมปชัญญะท้ังส่ี  (สาตถกสัมปชัญญะ  สัปปายสัมป-  ชญั ญะ โคจรสมั ปชญั ญะ และอสมั โมหสมั ปชญั ญะ) หากม ี อสมั โมห-  สัมปชัญญะเพยี งประการเดียว จะครอบคลุมสัมปชญั ญะประเภทอืน่ ๆ  ดว้ ยหรอื ไมค่ ะ ดฉิ นั ยงั เขา้ ใจสมั ปชญั ญะทง้ั สไ่ี มก่ ระจา่ ง ขอความกรณุ า  ทา่ นอาจารยอ์ ธบิ ายพอสงั เขปดว้ ยนะคะ กราบขอบพระคณุ อยา่ งสงู คะ่ ตอบ  คุณมีหนังสือพจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรมหรือไม ่ ของพระเดชพระคญุ ทา่ นเจา้ คณุ พระพรหมคณุ าภรณ ์ (ป.อ. ปยตุ โฺ ต) ถา้   มลี องเปดิ ดใู นเรอื่ งสมั ปชญั ญะ ๔ ทา่ นอธบิ ายไวล้ ะเอยี ดพอสมควร ถา้

สนทนาธรรมกับ 39 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ จะใหพ้ ดู โดยสงั เขปก็พดู ได้ว่า ๑.  สาตถกสัมปชัญญะ  ระลึกรู้เกี่ยวกับส่ิงที่เป็นประโยชน์และ  ไมเ่ ปน็ ประโยชน์ ๒.  สัปปายสัมปชัญญะ  ระลึกรู้เก่ียวกับส่ิงท่ีเหมาะสมหรือ  ไม่เหมาะสมแก่ตน เชน่  คนเปน็ โรครวู้ า่ อะไรแสลงหรอื ไม่แสลง ๓. โคจรสมั ปชัญญะ ร้วู า่ ทีใ่ ดควรไปทีใ่ ดไมค่ วรไป ๔. อสมั โมหสัมปชัญญะ ไมห่ ลงงมงายไปกับส่งิ ย่วั ยวนตา่ งๆ มีข้อ  ๔  ข้อเดียวก็น่าจะครอบคลุมทั้งสามข้อข้างต้นได้  แต่แยก  ออกมาเพอื่ ใหเ้ หน็ ชัดขึ้น ค�ำถามที ่ ๕๕๐ ถามอาจารย์ว่าเราจะทราบได้อย่างไรว่าพระอรหันต์มีอยู่หรือไม่  และใครเป็นหรือไมเ่ ป็น ตอบ  ตามความเช่ือของผม  เช่ือว่าพระอริยบุคคลมีอยู่ทุกระดับชั้น  แม้ในปัจจุบัน แต่เรารู้ไม่ได้เพราะเราไม่มีญาณเป็นเคร่ืองรู้ เช่น เจโต-  ปรยิ ญาณ เปน็ ต้น

40 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ี ๕๕๑ การอทุ ศิ สว่ นกศุ ลเมอื่ ไดท้ ำ� บญุ ทำ� ทานนนั้  นอกจากอทุ ศิ สว่ นกศุ ล  ใหบ้ รรพบรุ ษุ ทล่ี ว่ งลบั ตลอดจนเจา้ กรรมนายเวรแลว้  สามารถกลา่ วหรอื   ต้ังจติ อทุ ิศสว่ นกศุ ลให้ตวั ของเราเองดว้ ยไดไ้ หมคะ ตอบ  ไดค้ รบั  สำ� หรบั ตวั เราเองนน้ั  จะอทุ ศิ สว่ นกศุ ลหรอื ไม ่ กไ็ ดอ้ ยแู่ ลว้   เพราะเราเปน็ ผูท้ ำ� เอง คำ� ถามที ่ ๕๕๒ ขอเรียนถามท่านอาจารย์ว่า  ลูกสาวเรียนวิชาชีววิทยา  ปีน้ีเป็นป ี แรก  กลับมาบ้านปรึกษากับหนูว่า  ไม่ชอบเลยท่ีต้องจับปลามาท�ำการ  ทดลอง ใหป้ ลาอยใู่ นนำ้� รอ้ นบา้ ง นำ้� เยน็ บา้ ง เขารสู้ กึ วา่ ปลามนั เหนอื่ ย  มาก  สงสารปลา  ไม่อยากท�ำอย่างนี้เลย  หนูไม่รู้จะแนะน�ำอย่างไรด ี จะวา่ ไมบ่ าปเปน็ เพยี งแคก่ ารศกึ ษากไ็ มใ่ ช ่ หนบู อกวา่  ถา้ ลกู ไมอ่ ยากท�ำ  ไมอ่ ยากเบยี ดเบยี นสตั ว ์ ลกู จะเลอื กเรยี นสายศลิ ป-์ ค�ำนวณกไ็ ด ้ เพราะ  ไมม่ วี ชิ าชวี วทิ ยา ไมท่ ราบวา่ ตวั เองแนะนำ� ดที ส่ี ดุ แลว้ หรอื ยงั  จงึ ขอเรยี น  ถามท่านเพื่อเป็นแนวทางในการให้คำ� แนะน�ำลูกสาวค่ะ ขอบพระคุณ  มากคะ่ ตอบ  แนะน�ำดีแล้ว เห็นดว้ ยกับค�ำแนะนำ� ของคุณ

สนทนาธรรมกับ 41 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท ี่ ๕๕๓ ผู้ท่ีได้บรรลุเป็นพระโสดาบันแล้ว อุปนิสัยเดิมๆ ท่ีเคยกระด้างอยู ่ เช่น การพูดเสียงแข็ง มีความอดทนน้อย พูดไม่เกรงใจใคร ชอบความ  โดดเด่น  รู้ทุกเรื่อง  ฯลฯ  จะหายไปหรือไม่คะ  จะสังเกตได้อย่างไร  ว่า  ท่านผ้ใู ดมคี ุณธรรมมากนอ้ ยแคไ่ หน ขอบพระคุณคะ่ ตอบ  กเิ ลสหยาบๆ นา่ จะเบาบางลงได ้ เทา่ ทค่ี ณุ เลา่ มาเปน็ กเิ ลสทนี่ า่ จะ  ขดั เกลาได ้ ผบู้ รรลธุ รรมหรอื ไม ่ สงั เกตไดย้ าก ผบู้ รรลจุ รงิ มกั ไมพ่ ดู อวด  ตน ผทู้ เี่ ขา้ ใจผดิ คดิ วา่ ตนไดบ้ รรลมุ กั จะพดู อวดตนเพราะมลทนิ ภายใน  กลา่ วคอื การโอ้อวด (สาเถยยะ) ยงั ไม่ถูกก�ำจดั ค�ำถามท่ ี ๕๕๔ ถ้าคนเราควรจะยึดถือคติประจ�ำใจในชีวิตสักหน่ึงอย่าง  ท่าน  อาจารย์คิดว่า  เราควรยึดคติอะไรเพ่ือให้มีความสุข  และคุ้มค่าที่ได้  อตั ภาพเปน็ มนษุ ยใ์ นชาตินีค้ ะ ตอบ  ปัญหาที่คุณถามนี้  พระเจ้าปเสนทิโกศลได้เคยทูลถามพระ-  พุทธเจ้า พระพุทธองค์ตรัสตอบว่า “ควรจะยึดความไม่ประมาท ถ้าถือ  ธรรมข้อน้ีแล้วจะเป็นการรักษาตนและรักษาผู้อื่นไปด้วย”  และตรัสว่า  “บุคคลควรรกั ษาจติ ดว้ ยสติ คือความไมป่ ระมาทใน ๔ สถาน” คือ ๑. ระวังจติ ไม่ให้ก�ำหนดั ในอารมณ์อนั เปน็ ทต่ี ัง้ แห่งความกำ� หนัด

42 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ๒. ระวงั จติ ไมใ่ หข้ ดั เคอื งในอารมณอ์ นั เปน็ ทต่ี ง้ั แหง่ ความขดั เคอื ง ๓. ระวงั จิตไมใ่ ห้หลงในอารมณอ์ นั เปน็ ท่ตี ง้ั แหง่ ความหลง ๔. ระวงั จติ ไมใ่ ห้มวั เมาในอารมณอ์ นั เปน็ ทต่ี ั้งแหง่ ความมวั เมา ในการรกั ษาตนนน้ั  ทา่ นสอนใหร้ กั ษาดว้ ยสตหิ รอื ความไมป่ ระมาท  ในการรักษาผู้อ่ืนก็เช่นน้ันเหมือนกัน  แต่ให้เพิ่มความอดทน  ความไม ่ เบียดเบียนและความเอน็ ดเู ขา้ มาดว้ ย ปัญหาที่คุณถามดีมากและผมไม่ต้องคิดอะไรมากในการตอบ  เพราะพระพทุ ธเจา้ ไดต้ รสั ตอบพระเจา้ ปเสนทโิ กศลไวแ้ ลว้  (โปรดดเู พม่ิ   เตมิ ใน โกศลสงั ยุต สงั ยุตตนิกาย สคาถวรรค พระไตรปิฎก เลม่  ๑๕) คำ� ถามที่ ๕๕๕ ปสั สทั ธ ิ สมาธ ิ กับ วิเวก เหมอื นและตา่ งกันอย่างไรคะ ตอบ  ปัสสัทธิ  คือ  ความผ่อนคลายแห่งจิต  คือไม่เครียด  สมาธิ  คือ  ความตง้ั มนั่ แหง่ จติ ในอารมณใ์ ดอารมณห์ นง่ึ ทเ่ี ปน็ กศุ ล วเิ วก แบง่ เปน็   ๓  คือ  กายวิเวก-ความสงัดกาย  จิตตวิเวก-ความสงัดจิต  อย่างสูง  หมายถึง  ฌานในระดับต่างๆ  อุปธิวิเวก-ความสงัดจากกิเลส  หมายถึง  จิตปลอดจากกิเลส อยา่ งสงู หมายถงึ  อรยิ มรรค อรยิ ผล

สนทนาธรรมกบั 43 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ ี ๕๕๖ ศรทั ธาเกดิ จากอะไร สรา้ งได้อย่างไรคะ ตอบ  โดยท่ัวไปเกิดจากการได้คบคนดี  ได้ยินได้ฟังค�ำสั่งสอนของ  คนดีท่ีเรียกว่าสัตบุรุษ  เม่ือเกิดศรัทธาในทางท่ีถูกต้อง  คือ  ศรัทธาที่  ประกอบด้วยปัญญาแล้ว  พึงรักษาศรัทธาน้ันไว้ให้ม่ันคง  ไม่หว่ันไหว  ไมค่ ลอนแคลนในคุณของพระรตั นตรยั  ในกรรมและผลของกรรม คำ� ถามท ่ี ๕๕๗ เราจะท�ำใจให้สุขในโลกทเี่ ตม็ ไปด้วยความทุกข์ไดอ้ ย่างไรคะ ตอบ  เห็นด้วยกับคุณท่ีว่าโลกเต็มไปด้วยความทุกข์  เคยมีผู้มาทูลถาม  พระพุทธเจ้าเหมือนกันว่า  โลกต้ังอยู่ในอะไร  พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า  “โลกตง้ั อยใู่ นกองทกุ ข ์ (ทกุ เฺ ข โลโก ปตฏิ ฐโิ ต)” ยง่ิ มองยง่ิ เหน็ นะครบั วา่   สัตว์โลกเต็มไปด้วยความทุกข์  ว่ายวนอยู่ในทุกข์แห่งวัฏสงสาร  ภาษา  ธรรมะทา่ นเรยี กวา่ สงั สารทกุ ข ์ หรอื  วฏั ทกุ ข ์  แตผ่ มู้ ปี ญั ญาพอหาความ  สุขได้บ้างแม้ในทุกข์น้ันเอง  ดังพระพุทธศาสนสุภาษิตที่ว่า  “ปญฺา สหิโต  นโร  อิธ  อปิ  ทุกฺเขสุ  สุขานิ  วินฺทติ  แปลว่า  นรชนผู้ประกอบด้วย ปัญญาในโลกน้ีย่อมหาความสุขได้แม้ในทุกข์”  อย่างท่ีเราได้ยินพูดกัน  อยู่เสมอว่า  “ท�ำวิกฤติให้เป็นโอกาส  ท�ำขยะมูลฝอยให้เป็นปุ๋ย”  การ  ประสบทุกข์ท�ำให้เราได้เรียนรู้ศึกษาและพัฒนาชีวิตขึ้นได้มากทีเดียว 

44 สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ขนาดมที กุ ขอ์ ยา่ งนมี้ นษุ ยใ์ นโลกยงั หลงระเรงิ กนั ถงึ ขนาดน ี้ ถา้ ไมม่ ที กุ ข ์ ใหเ้ หน็ มนษุ ยจ์ ะหลงใหลมวั เมาสกั เพยี งใด สรปุ วา่ ตอ้ งอาศยั ปญั ญาจงึ   จะพอมคี วามสุขไดบ้ า้ งในโลกซึ่งเตม็ ไปด้วยทกุ ขน์ ้ี ค�ำถามท ี่ ๕๕๘ เรียนท่านอาจารย์คือหนูเคยท�ำแท้งมาแล้ว  หนูอยากจะท�ำสังฆ-  ทานใหเ้ ขาเปน็ พวกเสอื้ ผา้  หนตู อ้ งถวายเปน็ เสอื้ ผา้ แบบไหนคะ (ทำ� มา  ประมาณ  ๕  ปีแล้วค่ะ)  แต่ตอนนี้หนูก็ถวายสังฆทานให้เขาอยู่แต่ไม่ม ี เส้ือผ้าให้เขาคะ  จึงเรียนถามท่านอาจารย์ช่วยแนะน�ำให้หน่อยค่ะ  เพราะอยากท�ำให้เขามากค่ะ  (ตั้งแต่หนูท�ำแท้งมาหนูไม่เคยท�ำบุญให้  เขาเลยคะ่  เพิ่งจะมาทำ� ได้ไม่กว่ี นั น้ีเองคะ่  แตท่ �ำเฉพาะวันพระนะคะ) ตอบ  ถ้าจะท�ำสังฆทานด้วยเส้ือผ้าก็ต้องเอาสบงหรือจีวรไปถวายพระ  แลว้ อุทิศส่วนกศุ ลให้แก่ลกู  ลูกก็จะได้รับเส้อื ผ้าทเี่ หมาะสมแก่เขา คำ� ถามท่ี ๕๕๙ เรียนถามอาจารย์ว่า  เราจะพิจารณาอย่างไรที่จะท�ำให้รู้สึกเบื่อ-  หนา่ ยในความรกั  โลภ โกรธ และหลง

สนทนาธรรมกับ 45 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ตอบ  เบอ้ื งแรกตอ้ งพจิ ารณาใหเ้ หน็ โทษของมนั กอ่ น แลว้ จงึ อธษิ ฐานจติ   ว่า  “จะไม่รักใครหรือสิ่งใด  ไม่โลภ  ไม่โกรธ  และไม่หลง”  หรือว่าจะท�ำ  บุญกุศลใดๆ  ก็ให้อธิษฐานว่า  “ขอให้รัก  โลภ  โกรธ  หลงจงหมดส้ินไป จากขา้ พเจ้า” ใหท้ ำ� อยา่ งน้ไี ปตลอดชีวิตจะเหน็ ผลในเวลาไม่นานนัก คำ� ถามที ่ ๕๖๐ เรยี นถามอาจารยว์ า่  จากกรณที ม่ี ขี า่ วเกยี่ วกบั การท�ำสมาธบิ างท่ ี บางส�ำนัก  ท่ีน�ำเด็กมาท�ำแล้วให้แสดงอาการแปลกๆ  ออกมา  ซ่ึงอาจ  ท�ำให้เกิดความรู้สึกท่ีเป็นลบของการท�ำสมาธิ  อยากถามอาจารย์ว่า  ส�ำหรับเร่ืองนอ้ี าจารย์มีความเหน็ อยา่ งไร และจะอธบิ ายใหก้ ับคนอ่ืนๆ  ทเี่ คา้ ไมเ่ ขา้ ใจไดอ้ ยา่ งไร เปน็ หว่ งวา่ จะเกดิ ผลกระทบทไ่ี มด่ ตี อ่ พระพทุ ธ-  ศาสนาอีก  เพราะที่ผ่านมาก็มีเร่ืองราวที่ไม่ดีเกิดขึ้นมากพออยู่แล้ว  รบกวนขอความกระจา่ งดว้ ย ตอบ  สมาธทิ แี่ ทจ้ รงิ เปน็ ความสงบของใจ จะไมม่ กี ารแสดงอะไรแปลกๆ  อย่างท่ีคุณเล่ามา  ถ้าแสดงอะไรแปลกๆ  อย่างที่ว่าน้ัน  ไม่ใช่สมาธิท่ี  แท้จริง ไม่ควรท�ำ

46 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท่ี ๕๖๑ สวสั ดคี ะ่  อยากเรยี นถามอาจารยว์ ศนิ คะ่ วา่ การทคี่ นเราเกดิ มาไม ่ เหมือนกัน  เช่น  ตัวดิฉันเองเกิดมาผอมพยายามทานเท่าไหร่ก็ไม่อ้วน  ทั้งที่อยากอ้วน  อยากหุ่นดีเหมือนคนอื่นบ้าง  ไม่ทราบว่าเป็นผลแห่ง  กรรมหรอื เปลา่ คะ ชาตทิ แ่ี ลว้ ทำ� กรรมอะไรไวช้ าตนิ จี้ งึ เกดิ มาผอม และ  ในชาติน้ีจะต้องท�ำบุญและปฏิบัติตนอย่างไรคะ  ท่ีจะไม่ให้ผอมอย่าง  ชาติน้ี  ดิฉันเป็นคนชอบท�ำบุญเข้าวัดค่ะ  จะสวดมนต์ก่อนนอนทุกวัน  ถา้ ไมม่ ีเหตจุ ำ� เปน็ จรงิ ๆ และปลอ่ ยปลาเป็นประจ�ำค่ะ ตอบ ขอให้นึกว่าผอมไปหน่อยดีกว่าอ้วนมาก  มีคนเป็นจ�ำนวนมากที ่ พยายามลดความอว้ นดว้ ยวธิ กี ารตา่ งๆ บางคนถงึ กบั เสยี ชวี ติ เพราะลด  ความอ้วน  คุณเคยปรึกษาแพทย์บ้างไหมว่าท�ำอย่างไรจึงจะอ้วนข้ึน  จนเป็นที่พอใจ  สรีระของแต่ละคนไม่เหมือนกัน  ถ้าคุณไม่มีโรคอะไร  กค็ วรจะพอใจตามทไ่ี ด ้ ผอมดกี วา่ อว้ นนะ เครอื่ งแตง่ ตวั กห็ าไดง้ า่ ย ทาน  อะไรกไ็ ด ้ มคี นเปน็ อนั มากทอ่ี ยากไดอ้ ยา่ งคณุ  ลองปรกึ ษาแพทยด์  ู ขอ  ตอบเทา่ นกี้ อ่ น สว่ นบญุ กรรมในอดตี เปน็ สง่ิ ทเ่ี รารไู้ มไ่ ด ้ ความผอมของ  คณุ อาจเปน็ กรรมพนั ธุก์ ไ็ ด้

สนทนาธรรมกบั 47 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามท ่ี ๕๖๒ สวัสดีค่ะอาจารย์  หนูมีเร่ืองจะสอบถามค่ะ  คือก่อนหน้าน้ีหนูจะ  ไมก่ นิ สตั วใ์ หญค่ อื หม ู ทกุ วนั พระ มาประมาณปกี วา่  จนมาถงึ ปจั จบุ นั น้ ี หนูเคยพูดไว้ว่าจะกินมังสวิรัติทุกวันพระ  เร่ิมกินได้  ๑  วันพระ  หนูเกิด  ป่วย  ไม่ได้กินมังสวิรัติแต่ก็ไม่กินหมูวันพระเหมือนเคย    อยากเรียน  ถามอาจารยว์ า่ หนจู ะบาปไหมทย่ี งั ท�ำตามทพี่ ดู ไวไ้ มไ่ ด ้ คอื กนิ มงั สวริ ตั ิ  ทกุ วนั พระ เพราะตอนนรี้ สู้ กึ วา่ สขุ ภาพยงั ไมค่ อ่ ยด ี และรบกวนสอบถาม  เกยี่ วกบั อานสิ งสข์ องการกนิ มงั สวริ ตั แิ ละการปลอ่ ยปลาเปน็ ประจ�ำดว้ ย  ค่ะ ขอบคณุ มากคะ่ ตอบ  การไม่ได้กินมังสวิรัติตามที่ตั้งใจไว้  ไม่บาป  อนุโลมตามความ  จำ� เปน็ ของรา่ งกายและความเจบ็ ปว่ ย การกนิ มงั สวริ ตั กิ น็ า่ จะมอี านสิ งส์  ดีอยู่บ้างถ้าไม่เป็นการล�ำบากนัก  เพราะว่าบางคนท�ำไม่ได้เพราะต้อง  กินเท่าท่ีมีผู้จัดให้ ถ้าถือมังสวิรัติก็จะล�ำบากแก่ผู้จัด มีพระเถระผู้ใหญ่  ที่เคยทดลองฉันมังสวิรัติเป็นเวลาหลายเดือน  ท่านบอกว่าผลทางด้าน  จิตใจไม่ต่างกัน  ระหว่างฉันมังสวิรัติกับไม่ฉันมังสวิรัติ  พระเทวทัตเคย  ทูลขอพระพุทธเจ้าว่าให้ทรงบัญญัติไม่ให้พระฉันปลาและเน้ือตลอด  ชีวิต  แต่พระพุทธเจ้าไม่ทรงยินยอม  ทรงเห็นว่าใครจะถือเป็นส่วนตัว  ก็ถือไป  แต่ไม่ทรงวางเป็นระเบียบกฎเกณฑ์  พระสงฆ์ต้องบิณฑบาต  ฉนั  จำ� เปน็ ตอ้ งฉนั ตามทเี่ ขาถวายมา  การปลอ่ ยปลาบอ่ ยๆ เปน็ เรอื่ งดี  เป็นการช่วยชีวิตสัตว์  ขอให้คุณต้ังจิตอธิษฐานว่า  ขอให้คุณปลอดภัย  เม่ือใดต้องการความช่วยเหลือขอให้ได้รับการช่วยเหลือ  เม่ือใดเข้าท ่ี คับขันขอให้ปลอดภัย เป็นต้น

48 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ ค�ำถามท่ ี ๕๖๓ สวัสดีคะ่  มีเร่ืองสอบถามอกี เรอ่ื งคะ่  คอื เวลาก่อนเราจะสวดมนต ์ บทต่างๆ  เราจะต้องมีการสมาทานศีลก่อนทุกคร้ัง  อยากรบกวนสอบ  ถามว่าเราสมาทานศีลและท่องรับศีล  ๕  คือเรารักษาศีลใช่ใหมคะ  (สวดมนตก์ อ่ นนอนคะ่ ) และทเี่ ราสมาทานศลี กอ่ นจะสวดมนตก์ อ่ นนอน  แลว้ เรากห็ ลบั ไปเราจะไดบ้ ญุ จากการรกั ษาศลี หรอื เปลา่ คะ ขอบคณุ คะ่ ตอบ  ศลี  ๕ ถา้ รกั ษาอยเู่ ปน็ ประจำ� แลว้ ไมต่ อ้ งสมาทานกไ็ ดเ้ พราะมอี ย ู่ แลว้  สวดมนตไ์ ปได้เลย คำ� ถามที ่ ๕๖๔ มีคนชอบอ้างว่ามีคำ� สอนว่าอย่าเชื่อเพราะเป็นครู ในกาลามสูตร  รบกวนขอค�ำอธิบายว่าสมควรกล่าวอ้างหรือไม่อย่างไร?  ถ้าหากกล่าว  อ้างไปโดยรู้ไม่ชัดเจนจะบาปหรือไม่อย่างไร?  ท�ำไมพระสูตรน้ีถึงได้มี  ขนึ้ มาไดท้ ง้ั ๆ ทว่ี า่ ไมใ่ หเ้ ชอ่ื คร ู เปน็ ตน้  ขอบคณุ ครบั  ขอใหอ้ าจารยแ์ ละ  ครอบครวั มีสุขภาพแขง็ แรง ตอบ  เพราะว่าครูก็อาจจะผิดได้ ท่านสอนให้เชื่อเหตุผล สำ� หรับผู้ที่พอ  จะคดิ เหตผุ ลไดเ้ องแลว้  พระสตู รนเี้ ปน็ ธรรมสจั จะคอื เฉพาะเรอื่ งเฉพาะ  กรณเี ฉพาะชาวกาลามะ มไิ ดท้ รงแสดงทวั่ ไป ไมใ่ ชส่ ำ� หรบั ทจี่ ะสอนเดก็   แตส่ ำ� หรบั สอนผใู้ หญท่ ม่ี ปี ญั ญาพอจะไตรต่ รองเหตผุ ลไดแ้ ลว้  เชน่  อยา่  

สนทนาธรรมกบั 49 อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ เพิ่งรับเช่ือเพราะได้ฟังมา เพราะถือสืบๆ กันมา เป็นต้น มีเป็นจำ� นวน  มากท่ีท่านสอนให้เช่ือฟังผู้หลักผู้ใหญ่ มารดาบิดา ครูอาจารย์ เป็นต้น  เช่นในทิศ  ๖  ตอนท่ีว่าด้วยหน้าที่ของศิษย์  มีอยู่ข้อหน่ึงว่าด้วยการเชื่อ  ฟงั คำ� สงั่ สอน เพราะฉะนนั้ เรอ่ื งกาลามสตู รนจี้ ะนำ� ไปสอนใครพดู กบั ใคร  ต้องพิจารณาโดยแยบคายเสียก่อน  ค�ำถามท ี่ ๕๖๕ ท่านอาจารย์มีความเห็นอย่างไรคะ  กับการที่มีผู้กล่าวว่า  “ผู้ที่ไม่ เขา้ ใจความตาย เปน็ ผทู้ ไ่ี มเ่ คยมชี วี ติ อย”ู่  อยา่ งไรจงึ เรยี กวา่ เขา้ ใจความ  ตายคะ ตอบ  คนท่ีไม่มีชีวิตก็ไม่ต้องตาย  เพราะมีชีวิตจึงต้องตาย  การเข้าใจ  ความตายก็มีเพียงเท่าน้ี  คือเราต้องตายแน่นอน  จะท่ีไหน  เม่ือไร  ด้วย  โรคอะไรก็อกี เรอื่ งหน่ึง

50 สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล่ ม ๔ คำ� ถามที่ ๕๖๖ พระพทุ ธองคท์ รงกลา่ วถงึ คณุ สมบตั ขิ อง “มติ รแท”้  ไวว้ า่ อยา่ งไรคะ ตอบ  มิตรแท้ ๔ จ�ำพวก  ๑. มติ รมีอปุ การะ ๒. มิตรรว่ มสขุ รว่ มทกุ ข์ ๓. มติ รแนะประโยชน์ ๔. มติ รมีความรกั ใคร่ ท้ัง  ๔  ประเภทนี้แบ่งออกไปอีกอย่างละ  ๔  เช่น  มิตรมีอุปการะ มีลักษณะ ๔ อยา่ ง คือ ๑. ปอ้ งกนั เพอ่ื นผ้ปู ระมาทแล้ว ๒. ป้องกนั ทรพั ย์สมบัติของเพื่อนผู้ประมาทแลว้ ๓. เมือ่ มภี ยั  เปน็ ทพี่ ง่ึ พำ� นักได้ ๔. เมอ่ื มธี รุ ะ ชว่ ยออกทรพั ยใ์ หเ้ กนิ กวา่ ทอ่ี อกปาก ฯลฯ ดเู พมิ่ เตมิ ใน นวโกวาท หรอื ใน สงิ คาลกสูตร ทฆี นิกาย ค�ำถามท ่ี ๕๖๗ การทำ� ใหส้ งฆแ์ ตกกนั อนั เปน็ อนนั ตรยิ กรรมนนั้  อยา่ งไรจงึ เรยี กวา่   “แตกกนั ” คะ เหตุใดจงึ กลา่ วว่าฆราวาสไมอ่ าจท�ำใหส้ งฆ์แตกกันได้