สนทนาภาษาธรรม เลม ๑๕ จากเว็บไซตกลั ยาณธรรม ตอบปญหาโดย ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร
ชมรมกลั ยาณธรรม หนังสือดีอนั ดบั ท่ี ๙๖ สนทนาภาษาธรรมเลม ๑๕ : จาก website kanlayanatam.com ตอบคำถามโดย : ทา นอาจารย ดร.สนอง วรอุไร จัดพมิ พถ วายเปน พทุ ธบูชาโดย ชมรมกัลยาณธรรม ขอนอมถวายเปน พุทธบชู า ชมรมกลั ยาณธรรม ๑๐๐ ถ.ประโคนชัย ต.ปากน้ำ อ.เมอื ง และ จ.สมทุ รปราการ โทร. ๐๒-๗๐๒๙๖๒๔ กราบบชู าอาจรยิ คณุ หรือ ชมรมกัลยาณธรรม ๘๙/๖-๗ ซอยศึกษาวิทยา ถ.สาธรเหนือ แด สลี ม บางรกั กทม. โทร. ๐๒-๖๓๕๓๙๙๘ ทานอาจารย ดร.สนอง วรอุไร ภาพปก : ภาพประกอบ : วิสูตร หรรษภิญโญ ขอ ธรรมประกอบเลม : คติธรรมจาก หลวงปทู อน ญาณธโร (พระราชญาณวสิ ทุ ธิโสภณ) รูปเลม -จัดพมิ พ : กอ นเมฆแอนดก นั ยก รปุ โทร.๐๘๙๑๐๓-๓๖๕๐ พมิ พครัง้ ที่ ๑ : ๕,๕๐๐ เลม (กนั ยายน ๒๕๕๒) สพั พทานัง ธัมมทานัง ชินาติ การใหธ รรมะเปน ทาน ยอ มชนะการใหท ั้งปวง www.kanlayanatam.com
คำนำในการจดั พิมพถ วายเปนพุทธบชู า อนุโมทนากถา ชมรมรมกัลยาณธรรมขอกราบขอบพระคุณ ทาน จากการจัดทำหนังสือ สนทนาภาษาธรรม เลม ๑๕ น้ี อาจารย ดร.สนอง วรอุไร ในการเปน ที่พง่ึ พิงของผปู ระสบทกุ ข ทำใหขาพเจาไดทราบถึงปญหาท่ีแตละคนมี และไดพยายาม ยากทางใจ ซงึ่ ทำใหป ณธิ านในการเผยแผธ รรม เปน แนวหลงั ทาง สรรหาคำพูดท่ีอานแลวเขาใจไดงายมาเฉลย ผูถามปญหาเปน ธรรมของพวกเราทุกคน เปน ไปตามอธิษฐานจติ ทกุ ประการ เหมือนครูฝกใหสมองของขาพเจาไดต่ืนตัว พรอมทำงานรับใช จติ อยเู สมอ ซง่ึ มผี ลทำใหป ญ ญาบารมขี องขา พเจา มเี พิม่ มากขน้ึ ทกุ ทา นทมี่ โี อกาสใชบ รกิ ารเวบ็ ไซตก ลั ยาณธรรม ยอ มได ขา พเจา ขอบคณุ ครผู อู ารี พรอ มทง้ั ขอบคณุ ทกุ ทา นทม่ี สี ว นในการ รับสารประโยชนในการพฒั นาจิตใจ และมคี อลัมนส นทนาภาษา จัดทำหนังสือเลมนี้ออกเผยแพร กระจายความเหน็ ถกู กระจาย ธรรม ทย่ี ืนยงคกู ับเวบ็ ไซตตลอดมา ซ่งึ ถอื วา บานหลงั นไ้ี มเ คย ความดคี วามงาม เขาสใู จของมวลชนผสู นใจ เงยี บเหงาเลย ขาพเจาอางอานิสงส แหงการใหอันสูงสุดน้ี จงเปน ขอขอบคุณเว็บมาสเตอร ผูดูแลบานธรรมะนี้ รวมท้ัง พลวปจจัยบันดาลใหทุกทานท่ีมีสวนรวม จงมีความเห็นถูก ทุกทานที่ไดเยี่ยมชม ขอบุญกุศลในมหาทานตางๆ นี้ จงถึงยัง มีดวงตาเห็นธรรม นำพาชีวิตพนไปจากความทุกขท้ังมวล ใน ทกุ ทา นและปวงสรรพสัตว ผเู วียนวายอยูในสงั สารวฏั น้เี ทอญ. อนาคตอนั ใกลน้ี จงทกุ ทาน ทกุ คนเทอญ. คณะผูจ ัดทำ ดร.สนอง วรอไุ ร ชมรมกัลยาณธรรม
๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗ หนา ๒๗. งานของชวี ติ .......................................................................................... ๖๘ ๒๘. “กวาดหนอๆๆๆ” ............................................................................. ๗๑ ๑. คนขล้ี มื ......................................................................................................... ๑๐ ๒๙. ชำนาญแบบไหน ........................................................................................... ๗๒ ๒. สงสยั มาก ...................................................................................................... ๑๑ ๓๐. ตอ งอสภุ กรรมฐาน ..................................................................................... ๗๕ ๓. อยากเปน พระอรหนั ต .................................................................................. ๑๖ ๓๑. บญุ เกา สง ผล ................................................................................................ ๗๙ ๔. จติ ฟงุ ซา น ..................................................................................................... ๒๑ ๓๒. สขุ จากจติ เปน อสิ ระ ..................................................................................... ๘๒ ๕. บญุ เกา สง ผล .................................................................................................. ๒๓ ๓๓. รอใหถ งึ ปห นา ............................................................................................. ๘๓ ๖. บาปดว ยไหม ............................................................................................. ๒๔ ๓๔. ใครเปน เจา ของ .............................................................................................. ๘๔ ๗. He hates my sister ......................................................................................... ๒๖ ๓๕. คนอยากบวช .............................................................................................. ๘๕ ๘. ผอู าภพั .............................................................................................................. ๓๐ ๓๖. โรครมู าตอยด ............................................................................................ ๘๘ ๙. ปฏปิ ทาพระโพธสิ ตั ว .................................................................................... ๓๑ ๓๗. น้ำอัฏฐบาน .................................................................................. ๙๑ ๑๐. ผดิ ศลี ขอ สอง .............................................................................................. ๓๔ ๓๘. ปฏบิ ตั ธิ รรมสมควรแกธ รรม .................................................................... ๙๕ ๑๑. เหน็ ผดิ จากธรรม .......................................................................................... ๓๗ ๓๙. อาการตดิ ลบ .............................................................................................. ๙๗ ๑๒. แคน มากเลยคะ ............................................................................................. ๓๙ ๔๐. ตอ งฌานหรอื ไม .......................................................................................... ๙๙ ๑๓. หนบี าปใหท นั .............................................................................................. ๔๒ ๔๑. อาชพี เพาะเลย้ี งไสเ ดอื น ......................................................................... ๑๐๑ ๑๔. ตอ งดบั ทเี่ หตุ ................................................................................................ ๔๓ ๔๒. ถกู ของทา น ................................................................................................ ๑๐๓ ๑๕. บอกกอ นไดไ หม ............................................................................................ ๔๕ ๔๓. ผมู โี ชคดี ...................................................................................................... ๑๐๔ ๑๖. แกป ญ หาทใ่ี จ ............................................................................................. ๔๘ ๔๔. ผดี ดุ กี วา คนดุ ............................................................................................... ๑๐๖ ๑๗. ไปทางไหนดี .................................................................................................... ๕๒ ๔๕. สนใจธรรมมานาน ..................................................................................... ๑๐๗ ๑๘. แมน อ งดาว ................................................................................................... ๕๓ ๔๖. ผหู ญงิ ผมยาว ........................................................................................... ๑๐๙ ๑๙. ปญ หาของผฝู ก ใหม ...................................................................................... ๕๕ ๔๗. ควรและไมค วร ........................................................................................ ๑๑๑ ๒๐. พระโสดาบนั เดก็ ........................................................................................... ๕๗ ๔๘. เทวดาชว ยได ............................................................................................ ๑๑๓ ๒๑. คนชา งสงสยั .................................................................................................. ๕๘ ๔๙. ตน ไมต าย-ตน ไมเ ปน ................................................................................ ๑๑๔ ๒๒. ศลี ไมบ รสิ ทุ ธิ์ .................................................................................................. ๖๐ ๕๐. ไมเ หมอื นใคร .............................................................................................. ๑๑๖ ๒๓. ตอ ยอดทางไหน ............................................................................................ ๖๒ ๕๑. เหตกุ ารณท ห่ี นกั ........................................................................................ ๑๒๔ ๒๔. ทำความเหน็ ใหถ กู ......................................................................................... ๖๔ ๕๒. อามาบอก ........................................................................................... ๑๒๖ ๒๕. ตายแลว ไปไหน ......................................................................................... ๖๖ ๕๓. หนงั สอื สวดมนต ๑๘๐ เลม ...................................................................... ๑๒๙ ๒๖. เตรยี มตวั กอ นตาย ....................................................................................... ๖๗ ๕๔. บำบดั อลั ไซเมอร ........................................................................................ ๑๓๑ ๕๕. เธอตอ งการใหท ำหมนั ........................................................................... ๑๓๒ ๕๖. หนเู คยทำแทง .......................................................................................... ๑๓๓
๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๙ ๕๗. วาทะทา นเจา คณุ ฯ ................................................................................. ๑๓๕ ดกู อ นอานนท ๕๘. ปรางคไ หนดี ............................................................................................... ๑๓๘ ๕๙. ดฉิ นั มลี างสงั หรณ .................................................................................. ๑๓๙ บางทพี วกเธอจะพึงมคี วามคิดอยางน้วี า ๖๐. ศรทั ธาในการตอบคำถาม ...................................................................... ๑๔๒ ปาพจน (พุทธพจน) มพี ระศาสดาลว งแลว ๖๑. ธรุ กจิ ขายตรง .......................................................................................... ๑๔๔ ๖๒. บชู าใครดี ...................................................................................................... ๑๔๖ พระศาสดาของพวกเราไมม ี ๖๓. จดุ โฟกสั ของสายตา .................................................................................. ๑๕๐ ขอนี้พวกเธอไมพ ึงเห็นอยางน้ัน ๖๔. รบั ใชม ากเหนอื่ ยมาก ............................................................................... ๑๕๑ ธรรมก็ดี วนิ ยั กด็ อี นั ใดอันเราแสดงแลว ๖๕. เรยี นดว ยปฏบิ ตั ธิ รรมดว ย ...................................................................... ๑๕๓ ไดบ ัญญัติไวแ ลวแกพวกเธอ ๖๖. ทกุ ขม ากๆ ..................................................................................................... ๑๕๖ ๖๗. เขาไมใ หก ลบั ............................................................................................... ๑๕๘ ธรรมและวินัยอันน้ัน ๖๘. ผมปวดใจ .................................................................................................. ๑๖๐ จกั เปน ศาสดาแหง พวกเธอ ๖๙. ฟง มาก-ทกุ ขม าก ...................................................................................... ๑๖๒ โดยกาลลว งไปแหง เรา ๗๐. ฆา ไสเ ดอื นแลกปรญิ ญาบตั ร ............................................................. ๑๖๕ ๗๑. คนกลวั บาป ............................................................................................... ๑๖๗ พทุ ธวจนะ ๗๒. รคู ะ แตห ยดุ ไมไ ด ................................................................................... ๑๗๐ ๗๓. รวู า ผดิ แตก ย็ งั ทำ ...................................................................................... ๑๗๓ เลม ท่ี ๑๓ : พระสุตตันตปฎ ก ทฆี นิกาย มหาวรรค ๗๔. ชอบแอบคดิ ................................................................................................ ๑๗๖ เลม ๒ ภาค ๑ หนาท่ี ๓๒๐ (ชดุ ๙๑ เลม) ๗๕. ธรุ กจิ ซอ้ื ขายทอง ...................................................................................... ๑๗๗ ๗๖. ขดั กบั กฎแหง กรรมหรอื ไม .................................................................... ๑๗๘ ๗๗. ใครพบใครเหน็ ............................................................................................ ๑๘๐ ๗๘. อยากมกี ลั ยาณมติ ร ................................................................................. ๑๘๑ ๗๙. เหมอื นจะหลบั ............................................................................................ ๑๘๓ ๘๐. คนดดี ตู วั เอง ............................................................................................. ๑๘๔ ๘๑. ผเี สอื้ บนิ ตดั หนา รถ .................................................................................... ๑๘๕ ๘๒. ไมม หี ว งผกู ................................................................................................... ๑๘๙ ๘๓. พน ทกุ ขไ ดไ หม ............................................................................................ ๑๙๑ ๘๔. ตอ งทำเหตใุ หถ กู ตรง ............................................................................... ๒๐๐ ๘๕. ใครโง .............................................................................................................. ๒๐๒ ๘๖. คนมเี วลาวา ง .............................................................................................. ๒๐๔
1๑0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๑1๑1 ๑. คนข้ีลมื คำตอบ คำวา “สต”ิ หมายถงึ ระลกึ ได นกึ ได ไมล ืม สว นคำวา คำถาม กราบเทา ทานอาจารยด ร.สนองทเ่ี คารพอยา งสงู “สมั ปชญั ญะ” หมายถงึ ความรตู วั อยเู สมอ (ปญ ญา) ผมขอกราบเรยี นถามทานอาจารยดังตอไปนคี้ รบั ผใู ดมกี ำลงั ของสตอิ อ นและกำลงั ของสมั ปชญั ญะออ น ตงั้ แตเ ดก็ ผมมกั มอี าการไมม น่ั ใจในตวั เอง เชน ปด ประตู ยอ มระลกึ ไมไ ดแ ละไมร วู า ไดท ำอะไรไปแลว ดงั นน้ั ความไมม น่ั ใจ แลวล็อคกลอนแลว แตพอเดินออกมากลับรูสึกไมม่ันใจวา ได จงึ เปน เหตมุ าจาก จิตมกี ำลังของสตสิ มั ปชญั ญะออน ล็อคไปแลว หรือยัง สงผลใหต วั เองตอ งเดินกลบั ไปเช็คแลวเชค็ อีก บางทีตรวจสอบหลายคร้ังเปนสิบครั้งก็ยังมี รูสึกถึงความ วธิ ี แกไ ขคอื ตอ งพฒั นาจติ ใหม ศี ลี ๕ คมุ อยทู กุ ขณะตน่ื ไมมั่นใจในตัวเองท่ี ตวั เองเหน็ แลวรสู กึ สงสารตัวเอง ใหไดกอน แลวนำตัวเองเขาปฏิบัติธรรมสมควรแกธรรม แลว โอกาสหมดไปของปญ หาจงึ จะเกิดขึน้ ได ความมนั่ ใจแบบนยี้ งั สง ผลกบั สง่ิ อน่ื ๆ ในชวี ติ ครบั ไมว า จะการงาน หรอื การใชชวี ิตทวั่ ไป ทำใหผ มสงสัยทุกสง่ิ ทกุ อยาง หรือขณะล็อคกลอน อยาเพ่ิงปลอยมือ แลวพูดวา ในชวี ิต เชน จะขึ้นรถลงเรือ บางทียงั สงสัยวา เราขึน้ ผดิ หรอื ไม “ลอ็ คหนอๆๆๆๆ” ชา ๆ หาครงั้ จึงปลอ ยมือออกจากกลอน ทำงานก็ลงั เลตรวจสอบอยูจนอนาถใจตัวเอง ๒. สงสัยมาก ปจจุบันน้ีผมหันมาฝกดูจิต เวลาท่ีอาการรากเงาของ ความไมม ่ันใจนเ้ี กิด ผมพอทจี่ ะเกิดความรสู กึ ตัวขนึ้ มาได คำถาม แตก็แพกิเลสและความปรุงแตงในใจตัวเอง หลงเขาไป เรียน ทา นอาจารย ดร.สนอง วรอุไร กลมุ ใจอกี กระผม เปนคนหนึ่งที่ศรัทธาในตัวอาจารยมากและ ทา นอาจารยค รบั เหตทุ ที่ ำใหผ มไรค วามมน่ั ใจนคี้ อื อะไร อยากจะปฎิบัติ ฝกจิตใหนิ่งตามท่ีอาจารยบรรยายส่ังสอน ครบั ? ทางท่ผี มปฏิบัตคิ ือการดูจติ ท่ีทำอยนู ี้ จะเปน เหตุให แตด ว ยยงั มเี รอ่ื งทางโลกอยอู กี ทต่ี อ งยงุ เกยี่ วอยกู บั คน กบั เงนิ ชนะสภาพการปรงุ แตงทหี่ ลอกหลอนจิตใจผมไดห รอื ไมค รับ? กับใจ กับกเิ ลสตณั หา อวชิ ชา ของตวั อง ก็พยายามท่ีจะฝก จิต เทาที่จะทำไดตามเหตุปจจัย จึงไดมีคำถามเพื่อนำมาพัฒนา กราบเทา ทา นอาจารยค รับ ปญ ญาและตอบขอสงสยั ในตัวเองดังนีค้ รับ
1๑2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๑1๓3 ๑. ตอนน้ีเร่ิมฝกมาไดสักระยะหนึ่งแลวครับรูสึกวาจิต ๖. ผมไดฟงการบรรยายของอาจารย ผานทาง web- เรมิ่ สงบไดบ า งแตย งั สงบบา งฟงุ ซา นกม็ เี ยอะ ถามวา เรามเี วลา site กัลยาณธรรม และเห็นวามันเปนสิ่งท่ีดีและนาจะถูกตอง สักเทาไรถงึ จะทำใหจิตสงบและน่งิ ใหม ากกวานค้ี รบั ตามหลักคำสอนของพุทธศาสนาจึงได ม่ันใจท่ีปฏิบัติตามคำ บรรยายของอาจารย แตคำถามคือวาผมไดนำส่ิงท่ีไดรับมาไป ๒. บางครั้งรูสึกวางานท่ีทำมันไมถูกตอง มันยุงและ บอกกับเพื่อนใกลตัวใหเขาเริ่มทำตามอยางที่ผมไดรับฟงมาแต วนุ วาย อยากจะหนีไปหาที่สงบๆ ไมท ราบวา ทา น อาจารยม ขี อ เขาก็ทำตามแต ยังยุงอยูกับเรื่องทางโลก/ในชีวิตประจำวัน ควรแนะนำอยา งไรบา ง ของเขาอยูอีกมาก ทำใหผมรูสึกวาเราไปยัดเยียดอะไรใหเขา หรือเปลา เราจะเปน บาปไหมครับ ๓. อยากลาออกจากงานไปบวช/ปฏิบัติธรรมตลอด ชีวิต (แตยังมีความกลัวอยูวาจะเปนการตัดสินใจท่ีถูกตองหรือ ๗. ตอนเปนเด็กเราทำบาปไวมาก เชนฆาสัตวตัดชีวิต ไม และยงั หว งพอ กบั แมท ยี่ งั ใชช วี ติ ทยี่ งั หา งไกลจากธรรมะหว ง เบยี ดเบียนสัตว ลกั ขโมยเงินของตา ไมทราบวา จะแกไ ขอยา งไร ทา นวา หลังจาก ท่ที า นทงิ้ ขนั ธน ไ้ี ป) ไมทราบวา ทา นอาจารยม วี ิธี ไดบางในตอนน้ี และถาเราบำเพ็ญฝกภาวนา แลวอุทิศใหเหลา การเชนไรแนะนำคนโงดวยครบั สรรพสตั ว บรรพบรุ ษุ เจากรรมนายเวร ท่ีเราเคยลว งเกนิ ทาน ไวไ มท ราบวา เขาจะไดร บั หรอื ไมแ ละเขาจะอโหสกิ รรมใหเ ราหรอื ๔. ไมท ราบวา เรื่องของการมี องคเ ทพ มาคมุ ครองตัว เปลาครับ มนุษย มีจรงิ แทอยางไรครบั ๘. วธิ ีท่จี ะระงับ/ลด/กำจัด ความโมโห โทสะ ใจรอน ๕. เพื่อนของผมไดโทรไปหาหมอดูคนหน่งึ หมอดูบอก ของตัวเองไดอ ยางไรบา งครบั วาตัวเขามีองคเ ทพพญานาค และ องคอื่นๆอกี และแนะใหเ ขา จัดพิธีบวงสรวงองคเทพ ปละครั้ง และควรจะระลึกบูชาองค ** กิจอันใดอันประกอบดวยกายกรรม วจีกรรม เทพเหลาน้ันอยูเสมอๆเพราะวาทานคอยปกปกรักษา คุมครอง มโนกรรม ทีข่ าพเจา ทำแลว เกิดเปนบญุ กุศลบารมีเกดิ ขนึ้ ผมขอ ตัวเรามาโดยตลอด และตัวเพื่อนก็ไดจัดพิธีบวงสรวงองคเทพ อุทิศแผใหแ กส รรพสัตว ท้งั หลายทีอ่ ยูใน ๓๑ ภมู ิ ในวัฏฏะนี้ อัน ณ ศาลพระภมู ทิ บี่ า นโดยจดั หาเครอื่ งบวงสรวงผลไมอ าหารคาว ไดแ กเ จา กรรมนายเวร บดิ ามารดา ญาตมิ ติ ร ศตั รู ครบู าอาจารย หวาน(แบบไมม เี นอื้ สตั ว) นงุ ขาวหม ขาว กนั ทง้ั ครอบครวั รวมถงึ สัตวนรก เปรต อสรุ กาย เดรัจฉาน เทพเทวา พรหม ทงั้ หลาย ตวั ขา พเจา กเ็ ขา รว มดว ย ไมท ราบวา เปน การกระทำทอ่ี ยใู นภาวะ ทั้งท่ีมีชีวิตอยูและเสียชีวิตไปแลวไมวาทานจะอยูภพไหนภูมิใด หลง หรอื ถูกผิดหรอื ไมอยา งไรขออาจารยช วยชี้แนะดว ยครบั
1๑4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๑1๕5 ขอใหไดรับทุกสรรพสัตวเทอญ และหากกิจอันใดท่ีกระทำแลว (๖) คำวา “นาจะถูกตอง” แสดงวา มีสิ่งท่ีผิดไปจาก ทำความทกุ ขใ หแ กใ คร ผใู ด ขา พเจา ขออโหสกิ รรม อยา ไดม เี วรแก หลกั คำสอนของพระพทุ ธศาสนา ผูใ ดนำเอาธรรมะท่บี อกกลาว กนั และกันเลย...สาธุ ดว ยความเคารพและนอบนอ มอยา งสงู ไวม าสถติ อยกู บั ใจของตนเองไดแ ลว จงึ จะเขา ใจชดั แจง ในคำวา นาจะถกู ตอ ง และเชนเดยี วกัน ธรรมะของพระพทุ ธะจะเกดิ ผล คำตอบ เปน จรงิ กบั ผใู ดได มใิ ชม าจากการยดั เยยี ดแตม าจากความศรทั ธา (๑) เร่อื งเวลายังไมส ำคญั เทา กบั ตองมีศลี ๕ ครบถว น นำเอาธรรมะมาบรรจไุ วใ นใจของตนใหไ ดแ ลว การคดิ การพูด และการกระทำของผนู ั้น จะสมบรู ณไปดว ยพฤตกิ รรมดีงาม และบริสุทธิ์คุมใจใหไดกอน แลวการฝกจิตใหสงบตั้งมั่นเปน สมาธิยอมเกดิ ขน้ึ ไดไ มยากนัก อนึ่งผูใดประพฤติยัดเยียด แลวทำใหผูถูกยัดเยียดไม สบายใจ บาปยอมเกดิ ข้นึ และตกแกผ ูย ดั เยียดนน้ั (๒) แนะนำวา ชีวติ มงี านใหญใหท ำอยสู องงานคอื งาน ท่ีทำใหกับสังคมสวนรวม กับงานพัฒนาจิตตนเอง เพื่อเตรียม (๗) กรรมในอดีตแกไ ขไมได แตป จ จบุ ันประพฤตอิ ยูแ ต ปจจัยเดินทางในชีวิตหนา ฉะน้ันพึงแบงเวลาใหกับงานทั้งสอง กุศลกรรม แลวนำตัวเองเขาประกอบบุญใหญคือ จิตตภาวนา และทำใหดที ่ีสดุ เทาที่เวลาอำนวยให แลวอุทิศบุญกุศลท่ีเกิดข้ึนใหกับเจากรรมนายเวรไปเร่ือยๆ จนกวาจิตไมระลึกถึงเรื่องบาปท่ีทำไวแตครั้งอดีตได จะเปนตัว (๓) ส่ิงทีท่ ิ้งไมไดค ือ พอ แม ผูมอี ุปการะตอ ลกู มากอน ชี้วัดไดอยางหน่ึงวา เวรท่ีตามมาใหผลทันในชาติปจจุบันไดจบ จงึ ตอ งประพฤตจิ รยิ ธรรมของลกู ใหค รบถว น แลว ความกตญั ฯู สิ้นลงแลว สวนเร่ืองท่ีวาเจากรรมนายเวรจะได กจ็ ะเกิดข้นึ ผูใดกตัญฯู ตอ ผมู ีอุปการคณุ ผนู ้นั ประสบความ รับหรือไม เปนเรื่องที่ไมควรคิด ไมควรไปตามรู สำเรจ็ ในการทำงานและความสำเร็จในการดำเนินชวี ิตไดง า ย เพราะมิไดเกิดประโยชนใ ดๆ ในการพัฒนาจิต (๔) ผูใดประพฤติ กาย วาจา ใจ ใหเ ปน ผูม ีศลี มธี รรม (๘) ตองใหอภัยเปนทานไปเร่ือยๆ ให (อยางนอยเบญจธรรม)คุมครอง ผูนั้นยอมมีเทวดาคุมรักษา อภัยในทกุ เรอื่ งที่เปนเหตุขดั ใจ แลวเมตตาก็จะเกิดขนึ้ ทำไมไมลองพสิ จู นด ดู วยตวั เองละ และสง่ั สมเปน บารมอี ยใู นจติ วญิ ญาณของผใู หอ ภยั ผใู ดมเี มตตา ผนู ้ันมีความสงบเย็นของอารมณเ ปน เครอื่ งช้วี ดั (๕) เปนความเห็นถูกของผูแนะนำใหท ำเชนน้นั แตเ ปน ความเห็นผิดไปจากแนวทางของพระพุทธะ ผูรูในพุทธศาสนา จงอยกู ับพระวนิ ยั ใหเครงครัด รูวา มนุษยมีศักยภาพท่ีจะพัฒนาจิตวิญญาณของตนเอง ใหมี คณุ ธรรมเหนอื เทพเจา ใดๆได หากนำตวั เองเขา ไปนบั ถอื บชู าเทพ แลว บุคคลไมอ าจพัฒนาจติ ไปสูความพน ทกุ ขไ ด
1๑6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๑1๗7 ๓. อยากเปนพระอรหนั ต ไปเลยวาคร้ังหนึ่งเราอยากเปนพระอรหันต เปรียบดั่งสุนัขตัว หนึ่งท่ีตกลงไปอยูในบอน้ำรอน ด้ินพรานๆ อยูในบอน้ำรอนน้ัน คำถาม พอไดฟงที่อาจารยพูดแลว เหมือนกับอาจารยกำลังโยนขอนไม กราบเรียนอาจารยสนอง วรอุไร ท่เี คารพ ใหห นู เพียงหนูพยายามเกาะขอนไมน ้นั แลว พยายามถบี ตัวเอง คำถามจากสตั วโ ลกผูดอ ยปญญา ใหถ ึงฝง หนูกพ็ นจากการถกู นำ้ รอ นลวกตาย หนรู จู กั ชอ่ื อาจารยส นอง วรอไุ ร เปน ครง้ั แรกใน Inter- อายุปาเขาไป ๒๘ ปแ ลว จงึ ไดมสี ตอิ ีกคร้ังกเ็ พราะวา net แตไมเคย download มาฟง ( รูจกั จากเวปอน่ื ไมใช www. กลางปท แ่ี ลว หนตู อ งบนิ ดว นกลบั เมอื งไทย พสี่ าวทอ่ี ยู Australia kanlayanatam.com) มาเร่ิมสนใจอีกทีเมื่อปาที่นั่งไปดวยกัน เมลมาเปนภาษาอังกฤษแคประโยคเดียวจับใจความไดวา นอง ระหวางทางทขี่ บั รถไปวัดปา ธรรมชาติท่ีเมอื ง La Puente พดู ชายเสียชีวิตแลวดวยอุบัติเหตุใหรีบโทรกลับบานดวน ทันทีท่ี ถึงทางสายเอกของ ดร.สนอง วรอไุ ร วา ดมี าก หลังจากกลับ อานประโยคน้ันจบ เหมือนโลกท้ังโลกมันจบลงแลวทุกสิ่งทุก มาบานเปด Internet แลว search ใน google จนกระท่ังมาพบ อยางในโลกนี้มีแตเรื่องโกหก ทำไม ทำไมตองเปนนองชายหนู www.kanlayanatam.com หลังจากน้ัน download มาฟงทุก ดวย ๑๖ ชว่ั โมง จาก Los Angeles Airport ถงึ สวุ รรณภูมิ มว น ทกุ เรอื่ งจนจบและคอย check เรอื่ งท่ี update ทกุ วนั เรยี ก จากสวุ รรณภมู ถิ งึ บา นหนอู กี ๔ ชว่ั โมง รวมแลว ๒๐ ชวั่ โมงผา น ไดวา เปด เวปนีท้ ุกวนั บางครั้งฟงไปน้ำตาไหลพราก รูสกึ สงสาร ไปหนูน่ังตอหนาโลงศพนองชาย หนูมองภาพสุดทายของนอง ตวั เองมาก รูสึกวาทำไมเราโงแบบน้ี หนูเชอ่ื ทกุ อยางที่อาจารย ชายสวมชดุ ครยุ รับปรญิ ญา หนมู ีความทุกขมากมาย ทุกขเหลอื พดู แบบ No Reason แตใ นขณะเดยี วกนั ก็พยายามนั่งสมาธทิ กุ เกนิ จนสุดจะเกินบรรยาย สงสารแมมาก เพราะเปน ลูกชายคน วนั พยายามพิสูจนดวยตนเอง เดยี ว สมัยเด็กๆ ใครๆถามอาชีพที่อยากทำในอนาคตคือ หนมู พี ีน่ อง ๓ คนคะ พ่สี าวอยู Australia หนมู าอยู อะไร หนมู ักตอบวาหนอู ยากเปน พระอรหนั ต อีกท้งั เซ็นในสมุด America มีเพียงนองชายคนเดียวท่ียังอยูใกลแม นองชายรัก Friendship เพอื่ นดว ยวา อยากบวชชอี ยากเปน พระอรหนั ตเ วลา แมมาก ไมอยากไปไหนไกลจากแม ดวยความที่บานเรามีแตผู ผา นไป ใชชีวิตลอยไปตามกระแสกิเลสเหมือนคนอืน่ ๆ หลงั จาก หญงิ หนจู งึ ไปปฏบิ ัติธรรม ๗ วนั ใหนอ งคะ โดยหนูเลือกวดั เอง จบปรญิ ญาในเมอื งไทย กไ็ ปอยญู ปี่ นุ กลบั จากญปี่ นุ อยเู มอื งไทย คือวัดอัมพวนั จ.สิงหบ รุ ี หลงั จากปฏบิ ตั ธิ รรมเสรจ็ อยูกบั แมสกั สกั พกั กไ็ ปอเมรกิ าตอ ใชช วี ติ ลอยไปตามกระแสแหง กเิ ลส จนลมื พกั หนูก็กลับมาอเมรกิ า หนรู ูส กึ วา ชวี ติ หนูเปล่ยี นไป หนคู ดิ ได
๑18๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๑1๙9 กลบั มามสี ตอิ กี ครงั้ วา ครงั้ หนง่ึ เราอยากเปน พระอรหนั ต เปรยี บ อกี แงม มุ หนง่ึ คอื เหน็ เปน ของโสโครกนา สะอดิ สะเอยี นมากกวา ดงั่ สนุ ขั ตวั นก้ี ำลงั พยายามเกาะขอนไม กำลงั พยายามถบี ตวั เอง หนูเห็นแมกระทั่งรางกายหนูเองก็นาสะอิดสะเอียนขยะแขยง ไปใหถงึ ฝง เพ่อื ใหพ นจากการถูกนำ้ รอ นลวกตาย คำถาม เหลือเกิน ตามถนนฝรั่งจูบกันหอมกัน เหมือนกับเขากำลังจูบ กอนอุจจาระท่ีเต็มไปดวยหนอน อะไรประมาณนั้น คำถามคือ ๑. นอ งชายหนเู ปน อยา งไรบา ง ไปเกดิ ใหมห รอื ยงั (หรอื ทำไมหนเู ห็นเชนน้นั ยงั เฝา ทนี่ นั้ อยู เพราะตรงท่ีเกดิ อบุ ตั ิเหตนุ ัน้ คนตายบอยมาก) ๗. ในชวี ติ ไมค ดิ จะแตง งาน ไมค ดิ จะมลี กู คดิ แตจ ะดแู ล ๒. หนูควรทำเชนไรดีเกี่ยวกับนองชาย นั่งสมาธิแผ พอ แมไ ปตลอดชวี ติ และชวนทา นปฏบิ ตั ธิ รรมไปดว ยกนั คดิ อยา ง เมตตาไปใหเร่ือยๆ ใชหรือเปลา คะ นี้ดหี รอื ไมและมีอานิสงสอยา งไร ๓. ชาตกิ อนๆ หนเู คยเปนพระ เปนชี เปนฤษี หรอื เคย สดุ ทา ยนกี้ ราบขอบพระคณุ ทา นอาจารยม าก ทเี่ สยี สละ เปนสหธรรมิกของอาจารยมากอนใชหรือไม (ทำไมฟงแลว get เวลามาตอบคำถามโงๆ ของสตั วโ ลกผดู อ ยปญ ญาอยา งหนู และ ขอบคณุ ทจ่ี ดั ทำ web site นขี้ น้ึ มา เพอื่ ใหส หธรรมกิ ของอาจารย หมดเลยทอ่ี าจารยพ ดู แบบไมต อ งสงสยั และไมต อ งมเี หตผุ ล ที่กระเด็นกระดอน ไปอยูในที่ตางๆของทั่วทุกมุมโลกไดรับฟง หนพู รอ มที่จะเดนิ รอยตามอาจารยค ะ ) ธรรมะและกา วเขาสแู ดนพน ทกุ ข โดยทัว่ กัน อนุโมทนาคะ สาธุ ๔. คนท่ีรับจางและคนวาจางใหจดทะเบียน สาธุ สาธุ สมรส เพอ่ื ทจ่ี ะไดอ ยอู เมริกาได ท้งั สองคนมบี าปหรือ คำตอบ ไมและตอ งชดใชอ ยา งไร (๑) รูไปใชวาจะพนทุกข ฉะน้ันพึงไมจำเปนตองรูจะดี ๕. A เปนญาตกิ บั B แลว A ขอรองให B ชวยจด กวา ทะเบียนกับ C เพื่อให C มาทำงานท่ีอเมริกาได โดยถือวา (๒) ทางทด่ี ตี อ งทำบญุ ใหห ลากหลาย ทำบญุ ทกุ อยา งท่ี เปน การชวยเหลอื เพราะ A เหน็ วา C เปน คนดี จงึ อยากจะชว ย เหลอื คำถามคือ การกระทำของ A,B,C เปน บาปหรอื ไมและ สามารถทำไดตามบญุ กิริยาวตั ถุ ๑๐ (หนา ๙๔) แลวอทุ ิศบุญให ตอ งชดใชอ ยางไร (ในกรณีท่ี B ทำตามคำของรอ ง A คอื ชวย นองชายทตี่ ายจากไปน่นั แหละดีที่สุด C จดทะเบียนสมรสโดยไมห วังผลตอบแทน แคชวยเหลอื C ให เขามาทำงานท่อี เมริกาได) (๓) คำวา “ฤษ”ี หรอื “ฤาษี” มีความหมายเปน อยาง เดียวกัน คอื เปนนักบวช (ชายหรอื หญงิ ) นอกพุทธศาสนา และ ๖. ในชีวิตไมเ คยมีแฟน และไมเคยคิดจะมดี ว ย มาอยนู ี่ เหน็ ฝรง่ั หลอ ๆเยอะแยะ แตท ำไมหนกู ลบั เหน็ พวกเขาเหลา นนั้ ใน
2๒0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๒2๑1 ประพฤตธิ รรมอยใู นปา เชน เดยี วกนั อดตี ผา นไปแลว ตอ งปลอ ย ๔. จิตฟุงซาน ใหผ า นไป แตป จ จบุ นั ทำเปน เหมอื นคนโง แลว เดนิ ตามทางทใี่ หไ ว นัน่ แหละ สดุ ปลายทางคือสิ่งทีผ่ ถู ามปญ หาปรารถนา คำถาม กราบเรยี นถามทา นอาจารย ดร. สนองครบั (๔) พฤตกิ รรมทบ่ี คุ คลทง้ั สองทำแลว เปน บาป ตายแลว ผมมักฟุงซานชอบคิดเกี่ยวกับเหตุการณ เชนถาผมทำ แรงบาปมีโอกาสผลักดันจิตวิญญาณสูยมโลกได แตไมลึกเทา มหานรก อยา งนีไ้ ดห รือเปน ไปตามที่ผมคิดผมจะบวชหรอื มกี รณอี น่ื ๆ ซ่งึ เปนเรื่องที่เลก็ นอ ยมากๆก็ชอบคดิ ทำนองนคี้ รับ แตข ณะคิดน้นั (๕) ในกรณที ีบ่ อกเลา ไป A บาปมากกวา B และ C เมื่อ ไมไดต้ังใจคิดจิตมันแวบไปเองบางทีก็เกิดข้ึนตอนก่ึงหลับกึ่งตื่น ใดท่บี าปใหผล จะเปนไปตามขอ (๔) แต A ตอ งเสวยทุกขว บิ าก โดยตอนคดิ นนั้ ไมไ ดน กึ ถงึ สง่ิ ศกั ดส์ิ ทิ ธใ ดๆ เลย และบางทผี มไมม ี นานกวา สตจิ ดจอ ณ ขณะน้ันดวยครับและพยายามบอกตัวเอง ณ ขณะ นน้ั วา อยาคิดแบบน้ี อยากขอเรยี นถามทา นอาจารย ดงั นี้ครบั (๖) สงิ่ ท่ถี กู เหน็ นัน้ เปนของจริงแท ท่ีเปนเชน น้ันเพราะ สญั ญาเกา จากอดตี ในครงั้ ทเ่ี ปน ษชี ไี พร สง ผลใหป รากฏเหน็ ได ๑. ที่ผมกลาวมาน้ีเปนเหมือนกับการบนบานหรือไม ในชาตปิ จ จบุ นั ซง่ึ ไมต า งไปจากยสะกลุ บตุ ร ลกู เศรษฐชี าวพาราณ ครบั สที ต่ี นื่ มาตอนใกลร งุ และไดเ หน็ นางระบำนอนหลบั ใหลสยายผม มีนำ้ ลายไหลไมไดส ติ บางนางมพี ณิ ตกอยทู ร่ี ักแร บางนางมีเปง ๒. ตอ จากคำถามท่ี ๑ ถา ใชก ารบนบานผมสามารถถอน มางตกอยบู นอก บางนางมผี า ปด ไมม ดิ ชดิ ฯลฯ เมอื่ ยสะกลุ บตุ ร หรือแกไขอยางไรไดบางครับ เพราะบางอยางท่ีคิดไปมันเยอะ เหน็ ภาพเหลา นนั้ แลว เหมอื นเหน็ ซากศพในปา ชา ซง่ึ อดตี ชาตเิ คย แยะฟงุ ซา นไปหมดครบั ประพฤติตนเปน คนเก็บศพไปทิ้งไวในปาชา มากอนนนั่ เอง - ถาแกไมไดจริงๆ อยางท่ีบอกวาบวชถาผม (๗) ผูใดสรางสมบารมีเกามามาก จนใหผลทันในชาติ บวชแบบนุงขาวหมขาว จะถือวาใชไดหรือเปลาครับ ปจ จบุ นั ความคดิ ทผ่ี ถู ามปญหาบอกเลาไป จึงเกดิ ข้ึนเปนเร่ือง เพราะไมไ ดเจาะจงบวชแบบไหน ปกตธิ รรมดาของคนทมี่ สี ภาวะจติ เชน นนั้ หากประสงคจ ะนำพา ชีวิตตนเองและผูอื่นใหพนไปจากความทุกขแลว จะถือวาดีได ๓. จะมผี ลเสยี อยา งไรบา งหากผมไมไ ดก ระทำ ตอ งนำตวั เองเขา ปฏบิ ตั ธิ รรม และบรรลอุ รยิ ธรรมไดเ มอื่ ใดแลว ในสงิ่ ท่ีคดิ ไปอยางน้นั ครบั สิง่ ที่ปรารถนาไวย อ มเปนจริงได ๔. มีวิธแี กไ ขการฟงุ ซา นแบบน้ีอยางไรบา งครบั
๒2๒2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๒23๓ สุดทายนี้ขอขอบพระคุณในความกรุณาของ ๕. บุญเกาสงผล ทานอาจารยครับ และถาหากกระผมทำผิดพลาด พลั้งไปดวยกาย วาจา ใจ ตอหนาหรือลับหลังก็ดี คำถาม กระผมขอขมาทานอาจารยม า ณ ท่ีน้ดี วยครบั กราบเรียน อาจารยส นอง ที่เคารพคะ ขาพเจา ขอสอบถามปญหาที่ขาพเจาพบดังน้ีคะ ใน คำตอบ (๑) ไมใชเปนการบนบาน แตเปนวิตกจริตท่ีมีอยูในจิต ขณะนง่ั สมาธิ ขาพเจา รสู กึ เหมอื นกบั มกี ารแยกของกายและจิต ออกเปน สว นตา งกนั ในหลายๆ ครง้ั เกดิ ความรสู กึ วา ขณะปฏบิ ตั ิ ของผูถามปญ หา รา งกายทน่ี ง่ั อยขู ณะนไี้ มใ ชข องเรา โดยจะมจี ติ ทคี่ อยดรู า งกายน้ี (๒) ตอบซำ้ อีกคร้งั วา ไมใชก ารบนบาน และสำหรบั ผูรู อยู ซง่ึ ในบา งครงั้ นน้ั สามารถนงั่ ไดป ระมาณ ๑ ชว้ั โมงครง่ึ จนถงึ ๒ ชั่วโมงกวา ถาไมมีเหตกุ ารณภายนอกมากระทบ(เชน ฝนตก แลวไมมอี ะไรทแี่ กไ ขไมไ ด ฉะนนั้ ปญ หาทถ่ี ามจึงเปนโมฆะ แลว จะเปย ก เนอ่ื งจากนงั่ ในที่โลง ) กส็ ามารถน่ังตอ ไดอ ีกคะ ใน (๓) ผลเสยี ของคนทม่ี กี ำลงั สตอิ อ น คอื จติ รบั สงิ่ กระทบ ขณะนง่ั นน้ั มบี างชว งปวดเมอื่ ยขากต็ ามดจู นอาการนนั้ ลดลงและ ไมป วดอกี ซงึ่ ทำใหข า พเจา นงั่ ไดน าน โดยจติ มกี ารเคลอื่ นไหวอยู ตางๆภายนอกมาปรุงอารมณไดงาย สิ่งกระทบไมดีทำใหเกิด ภายในกาย โดยการนง่ั นนั้ ยงั สามารถรบั รสู งิ่ ภายนอกอยู โดยนำ อารมณต ิดลบขน้ึ แลว บาปยอมถกู เกบ็ สงั่ สมอยใู นจติ ไดง าย มาพิจารณาแตไมมีเหตุท่ีสำคัญท่ีตองทำใหออกจากสมาธิ เชน ไดย นิ เสยี งคนพดู คยุ สว นเหตทุ ต่ี อ งออกจากสมาธเิ ปน เหตกุ ารณ (๔) ทุกสงิ่ แกไขได หากพบเหตุที่แทจ รงิ แลวดบั เหตนุ ัน้ สำคัญเชน ฝนตกแลว จะเปยกเปนตน คะ หากผูถามปญหาประสงคจะแกไข ตองพัฒนาจิตตนเองใหมี กำลังของสติกลาแข็ง ดวยการเพงกสิณ หรือเจริญอานาปาน ขอรบกวนอาจารยชวยแนะนำดวยนะคะ ท่ีขาพเจา สติ โดยมีความเพียรและสัจจะเปนแรงสนับสนุน จะบวชแบบ ปฏิบัติมานั้นเปนทางที่ถูกตองหรือไมคะ ถาไมถูกตองจะแกไข ใดหรือไมบวช ยอมประพฤตไิ ดท ัง้ สองแบบ ไดอยางไรคะ ถาถกู ตองแลว จะไดป ฏบิ ัติตอ ไปคะ มวั แตพ ูดสอนคนอืน่ ตัวเองยังสงสยั อยเู ลย ดวยความเคารพอยางย่งิ คะ ยงั ไมสิน้ อาสวะ ไมด เี ทาไรหรอก
2๒4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : 2๒5๕ คำตอบ ตองขอเพ่ิมทุกเดือนและขาพเจาตองใหเงินเกินกวากำหนดทุก ที่บอกเลามาเปนปฏิปทาท่ีดำเนินมาถูกทางแลว การ เดือนบางเดือนกเ็ กือบหมน่ื ซง่ึ เงินท่ีพอใชไ ปกจ็ ะเอาไปเลนบอล หรอื หวย เลนไพ เอาไปทำอยางอน่ื ทอ่ี าจไมดี ขา พเจาก็บอกพอ เหน็ ดว ยจติ ท่ีตั้งมัน่ จวนแนวแน วา กายไมใ ชของเรา อาการปวด วา อยาเลนไดไ หมการพนนั มันไมด ี ทานไมเ ชอ่ื คะ แตขา พเจา จะ เมื่อยที่ขา (ทุกขเวทนา) ดับไปตามกฎไตรลักษณ หรือเห็นจิต หามใจตัวเองอยางไรคะ ทีจ่ ะไมใ หเงินพอทขี่ อเกินกวาทีใ่ หไปทำ เคลอ่ื นไหวอยใู นกาย ฯลฯ เปน ผลทำใหจ ติ เขา ถงึ ปญ ญาเหน็ แจง อยางอ่ืน เพราะถาไมใหเขาพอก็จะโกรธ เวลาโทรไปก็พูดไมดี เหน็ ถกู ตรงตามธรรมทเี่ ปน จรงิ ............ สาธุ สง่ิ ทตี่ อ งปฏบิ ตั ติ อ ไป คะ ขาพเจาลำบากใจมาก บางครั้งกร็ องไหไมอยากใหพอ โกรธ คอื ทกุ ผสั สะทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั จติ ตอ งใชจ ติ ตามดจู นเหน็ วา ทกุ ผสั สะ ใจหนึง่ กอ็ ยากใหแตอ ีกใจไมอยากให จงึ ขอเรยี นถามทานวา ลว นจบลงทคี่ วามเปน อนตั ตา คอื ไมใ ชต วั ตน นแี่ หละคอื สง่ิ ทพี่ ระ อสั สชิ กลา วกับอุปติสสะ (พระสารบี ุตร) วา “ธรรมเหลาใดเกดิ ๑. การทีไ่ มใ หเ งินพอ เมื่อทา นตอ งการจะบาปไหมคะ แตเ หตุ ตถาคตตรสั เหตแุ หง ธรรมเหลา นน้ั และตรสั ถงึ ความดบั ๒. การใหเงินพอไปทำเร่ืองไมดี(เลนพนัน)ขาพเจาจะ (อนตั ตา) ไวดว ย พระศาสดามปี กติตรสั เชนนี”้ บาปดว ยไหม ๓. การดัดนิสยั ทา นจะบาปไหมคะ ถา จะทำใหทา นโกรธคะ ๖. บาปดวยไหม ขอบพระคุณทานมากคะ คำถาม กราบเรียนทานอาจารย ดร.สนอง ทเี่ คารพ คำตอบ ขา พเจา ขอสอบถามปญ หาของขา พเจา ขา พเจา ตอ งดแู ล (๑) ไมเ ปนบาป (๒) หากรวู า เงนิ ทีใ่ หไ ปน้นั ไดถูกนำไปใชใ นทาง พอ ซง่ึ อยคู นเดยี วซ่งึ ขา พเจากม็ คี รอบครัวแตยงั ไมม ลี กู คะ และ พอ ไมไ ดท ำงานขาพเจา สง เงนิ ใหทา นทุกเดอื น สิน้ เดอื นก็ซอ้ื ขาว ทเ่ี ปน อบายมุข ผใู หเงินตองมีสว นไดร ับบาปนน้ั ดวย ของใหทุกเดือน ขาพเจา รกั พอ มากคะ อยากไดอ ะไรกห็ าใหหมด (๓) การไมเห็นดดี วย หรอื การไมเ ขาไปมสี วนรว ม คะ แตป ญ หาอยตู รงทวี่ า พอ ของขา พเจา ใชเ งนิ ทข่ี า ฯใหไ มเ คยพอ ในอกศุ ลกรรมของผใู ด ไมถอื วาเปนบาป หลวงปูมกั เมตตาเตอื นพระเณร ใหรูจกั ตน รจู กั บคุ คล รจู กั กาล รูจ กั ประมาณ
๒26๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๒27๗ ๗. He hates my sister. I don’t know what to do, I tried to talk to my husband but it even makes him angrier. I would like คำถาม archarn to suggest me of what to do, I want to move To respect archarn Sanong, out of the house and live by our own but we can’t afford First of all, I would like to thank archarn very that, my husband doesn’t do much now, he only teach English 1 hour a day and the rest of the day just stay much. I have listened to some of your lectures and it home. My husband said he doesn’t want to live here, makes me want to change myself. Now I am trying to he even went back to his country and eventually he’s change myself to the right way of life. I am from Laos. back to my parents’ ‘ home again, I don’t want him back My husband is from Taiwan but his race is white. We here because I know the problem between him and my live together in my parents’ home. I have 2 sisters and sister but eventually he’s back. Everyday he complains 1 brother. Now my youngest sister and brother are about my sister and her husband, call them in bad name. studying in Vietnam so at home now only my parents When he says that I just listen and don’t answer back and my sister and her husband. The problem is with but the situation is getting worse. I am very worried my husband and my sister, they are not get a long well every minute at home that he would burst his temper with each other. My husband always says he hates my at my sister again and my parents would be worried as sister and her husband and he doesn’t belong to my well. I would like to ask archarn as follow: family, when he is angry he always say bad thing about all of our family including me. He doesn’t even want 1. Why does my husband hate my sister so much? my sister and her husband to touch our baby whenever I know my sister can have temper too but she doesn’t he sees that he burst his temper, he used to burst tem- make the big problem at all, even small thing my sister per at my sister 2 times, but with me many times but does, my husband would take them in great thing to everyone in the house can hear that, my mother and angry about. father are very worried about us.
๒28๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๒29๙ 2. What should I do to all of this situation? I อเุ บกขา) ใหเ กดิ ขน้ึ กบั ใจของตัวเอง เม่อื ใดทข่ี ันติและเมตตาได am the one in the middle. My husband likes to tell me เกิดขึ้นแลว เรื่องติดลบของสามีกับบุคคลท่ีอยูรอบขาง จะไม what to tell my parents and my sister but I don’t want เขา มากวนใจใหข ุนมัวไดอีกตอไป to tell my sister and parents like what he says, I just lied to him each time that I told already and of course อนง่ึ ในมมุ มองของสามี มองผถู ามปญ หาวา เปน ภรรยา he knows that I didn’t tell them then he’s angry with ทไี่ มด ี นนั่ เปน การมองถกู ของเขา จงึ ไดพ ดู ออกมาเชน นนั้ ในทาง me and say I am not a good wife and he doesn’t need ตรงกนั ขา ม ผรู มู องวา ผถู ามปญ หาเปน ภรรยาทดี่ ที เี่ หน็ ผมู จี ติ ใจ โกรธเคือง (ผกู โกรธ) วาเปนคนทีน่ า สงสารและใหอภัยเขาได me anymore whenever he says something bad to me or my family I never answer back but in my ถาม ไปวา จะพดู บอกสามอี ยา งไรเกย่ี วกบั เรอ่ื งนี้ หากผู mind I feel bad. What should I tell my husband? ถามปญ หามเี มตตาและคดิ จะชว ยเหลอื สามี ควรถามเขาในขณะ If he does this only to me, I forgive him as I feel ท่เี ขามอี ารมณด ีมอี ารมณสงบวา sympathy of him of doing all those things but he affects my family which they think different than me. • ระหวา งความโกรธกับความไมโกรธ คุณชอบทจ่ี ะ เปน อยา งไหน Thanks Archan very much • ผใู ดใหอภยั คนท่ีเปน เหตทุ ำใหขัดใจได ผูนัน้ มเี มตตา คำตอบ ผูมีเมตตาเปน ผมู อี ารมณสงบเยน็ และไมม ีใจคิดโกรธเคอื งผใู ด (๑) สามแี ละนอ งสาวของผถู ามปญ หา เปน คเู วรซึ่งกัน • คนมีเมตตา หลับเปนสุข ตน่ื เปนสุข เปน ท่ีรักของ และกนั เมอื่ ตา งโคจรมาพบกนั กรรมทเ่ี ปน ความพยาบาท (เวร) มนษุ ยท้งั หลาย นอนไมฝน รา ย มสี หี นา ผองใส ฯลฯ ยอมใหผล ส่ิงท่ีบอกเลาไปคือโทสะ จึงไดเกิดข้ึนกับสามีของผู ถามปญ หา ธรรมดาคนหลงท้งั หลายเขาไมเ คยพอ มหี นงึ่ มีสอง แลว เขายงั หาเอาใหมต อไปอกี เรียกวา คนโลภ (๒) หากผถู ามปญ หาประสงคม ชี วี ติ ทอี่ ยเู ปน สขุ ในทาง ธรรมตอ งเจริญขันตแิ ละพรหมวหิ าร ๔ (เมตตา กรณุ า มทุ ติ า โลภในกาม ไมร จู กั เบ่ือจกั หนา ย เมอื่ ไหรท่ีมันเบอ่ื มันหนายจะรูจ ักเองหรอก โอ! มนั ทุกขขนาดนีห้ นอ
๓30๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๓3๑1 ๘. ผูอ าภพั ๒. ทำจติ ใหเกิดปญญาเห็นแจง (วิปสสนาภาวนา) จะ เกิดไดตองนำจิตที่ต้ังมั่นจวนแนวแน ไปพิจารณา กาย เวทนา คำถาม จิต ธรรม จนเหน็ ตามความเปนจริงวา รปู ธรรมและนามธรรม เรียน อาจารย ดร. สนอง ดังกลา ว ตกอยภู ายใตก ฎไตรลกั ษณ ปญญาเห็นแจง จงึ จะเกิด ผมมีคำถามเกี่ยวกับเร่ืองเพศท่ีสามครับ ปจจุบันนี้ผม ขึน้ ได เปนเกย และทราบวา ไมมีโอกาสบรรลธุ รรมช้นั สูงในชาตินี้ และ ฉะนนั้ หากผถู ามปญหาประสงค จะใหเกดิ ผลกา วหนา ไมควรบวชดว ยเชน กัน ในการปฏบิ ัติธรรม ตอ งประพฤติตามขอ ๑. ใหไดก อน แลวจงึ ประพฤตติ ามขอ ๒. การพฒั นาสมาธิ การพฒั นาญาณใหก า วหนา แตอ ยากทราบวา หากผมปฏิบตั ธิ รรม ฝกวปิ สสนา ผม จึงจะเกิดได จะสามารถพฒั นาสมาธิญาณใหกา วหนาไดหรือไมและจะตันอยู ทไ่ี หน หรือไมมโี อกาสในการพัฒนาจิตใหกาวหนา ไดเลย แตผูถามปญหายังตองเสวยอกุศลวิบากอยูในชาติ ปจจุบนั จะประพฤตไิ ดอ ยางมากแคส วรรคสมบัติ ขอบคุณครบั ๙. ปฏิปทาพระโพธิสัตว คำตอบ ผใู ดประพฤตธิ รรมไดถ กู ตรงตามธรรม ยอ มบรรลธุ รรม คำถาม กราบเรยี น ทา นอาจารย สนอง ที่เคารพ ท่ีประพฤติไดตามสมควรแกวาสนาบารมี การปฏิบัติธรรมมีอยู ปจจบุ ันหวังพทุ ธภมู ิ ๒ แนวทางคือ ๑. เมื่อชวงวัยเด็ก จนถึง อายุประมาณ ๒๕ ป เคย ๑. ทำจิตใหสงบต้ังม่ันเปนสมาธิ (สมถภาวนา) ตอง ทำกรรมใหญไ ว เชน ฆาสตั ว เชน แมว จง้ิ จก แมลงสาบ อ่ืนๆ พฒั นาจติ ใหเ ขาถึงความตัง้ มัน่ จวนแนวแน (อุปจารสมาธ)ิ ทง้ั นี้ อกี เปน จำนวนมาก ดว ยโทสะบา ง ดวยหลงผิดบา ง(หลงผดิ คดิ จะประพฤติไดต อ งมีศีลทไี่ มข าด ไมท ะลุ ไมด า ง ไมพรอย ลงคุม วา เปน การปลดปลอ ยจากอตั ภาพนี้ ไปสอู ตั ภาพอน่ื ทด่ี กี วา ) เคย ใจ คำวา “มศี ีล ไมขาด ไมท ะล”ุ หมายถึง มศี ลี ๕ อยคู รบทุก ทำใหพอ แมเสียใจจนนับเร่ืองแทบไมถกู ตอนชว งที่ฆาสัตวมากๆ ขณะต่นื และคำวา “มศี ลี ไมดา ง ไมพรอ ย” หมายถงึ มศี ลี ๕ ไดถูกกรรมตามสนอง แตรอดมาได (โดนรถเมลเฉี่ยว รถเมล บริสุทธิ์ ไมมสี ่งิ เศราหมอง (กิเลส) เจือปน หากเปนไดดง่ั น้ีแลว จงึ จะเปน ศีลทน่ี ำไปสคู วามตงั้ มัน่ เปน สมาธขิ องจติ
3๓2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๓3๓3 วิง่ ฝา ไฟแดง โดนเฉยี่ วทข่ี า เพราะวิง่ ขา มถนน กระเด็นไปหลาย ฆา สตั วก ระทำกรรมชวั่ ทง้ั หลาย หลงั จากนนั้ จนปจ จบุ นั น้ี ไมเ คย เมตร แตมีบาดแผลแคศ ีรษะถลอก) อยากรวู า ทำไมถงึ รอดมา ไดส มั ผสั ประสบการณน น้ั อกี เลย อยากทราบวา เปน เพราะอกศุ ล ได หรือเพราะเจา กรรมนายเวรใหโ อกาส กรรมทท่ี ำปด กน้ั ไวใ ชห รอื ไม ถา ใชจ ะทำเชน ไร เพราะปจ จบุ นั เวลา เจรญิ ภาวนา รสู ึกไมมีความกา วหนา เลย จติ ยงั คงฟงุ หรอื พอ ๒. ปจ จุบันสำนึกไดแลว พยายามศึกษาธรรมะ ตง้ั หนา รสู กึ วาเริ่มสงบๆ แตก ไ็ ดครเู ดยี วเทา นั้น ทำบญุ ทำกศุ ล จนปจ จุบนั รสู ึกวาตวั เองเปน ผปู ราถนาพทุ ธภูมิ บาปกรรมที่ทำมา และหนี้บุญคุณที่มี อยากจะชดใช และชวย กราบขอบพระคุณครับอาจารย เหลอื เกอ้ื กลู ทง้ั ตวั เองและผอู น่ื ใหพ น จากภยั ในสงั สารวฏั น้ี อยาก เรียนถามอาจารยวา ควรทำเชน ไร ใหจติ มน่ั คง แนวแน ไมท อ ไม คำตอบ ถอย กลา หาญ ไมว า ตอ งเผชญิ ทกุ ขส กั ปานใด กจ็ ะไมถ อยจติ จาก (๑) ผูใดนำพาชีวิตไปในเสนทางพุทธภูมิ ผูนั้นไดชื่อวา ความปราถนาโพธญิ าณอยา งเดด็ ขาด ทกุ ภพ ทกุ ชาติ จนกวา จะ สำเร็จพระโพธิญาณ ชว ยเหลอื สรรพสตั วต ามทตี่ ง้ั ใจไว โพธิสัตว สิ่งท่ีบอกเลาไปจึงเปนเรื่องปกติของผูเดินในเสนทาง น้ี ท้ังนี้เพราะผูเปนโพธิสัตว จำเปนตองรูและมีประสบการณ ๓. เคยมีประสบการณทางจิตตอนเด็กๆ ประมาณ ๓ ทงั้ ดีและชว่ั เพ่ือใหช วี ิตไดเรยี นรใู หครบถว น เหตุเพราะเมอื่ ใดที่ คร้ัง ครั้งแรก ตอนประมาณอนุบาลหรือประถมตน(ไมคอย ไดต รัสรเู ปนพระพุทธะแลว ตอ งมีความเปน สพั พญั ู คอื รูทกุ แนใจ) กำลังยืนรอนองอยูหนาช้ันเรียนอยูๆ บังเกิดความเย็น ส่งิ ทุกอยาง จงึ จะสามารถสอนพุทธบริษทั และพุทธสาวก ใหพ น อยางประหลาด เปนความเย็นท่รี ูสึกเปน สุขอยา งมาก เหมอื นมี จากความทุกขได ตาน้ำพุ อยใู นหัว หลั่งไหลออกมา รสู กึ ไดสกั ครหู นึ่ง จนรสู กึ วา เผลอย้ิมออกมา แลวความรสู กึ น้นั ก็หายไป ครัง้ ทส่ี อง ตอนใส การที่ผูถามปญหาตองรับอกุศลวิบาก ถูกรถเมลเฉี่ยว บาตรเปน ครง้ั แรก รสู กึ เยน็ อยา งเปน สขุ โปรง โลง มคี วามสขุ ชนและรอดชวี ติ มาไดเ ปน เพราะแรงกรรมทเ่ี กดิ จากการจองเวร มาก ครงั้ ท่สี าม ตอนวง่ิ กลับบานจากโรงเรียน รูสกึ เหนอื่ ยเลย ของสัตวทเ่ี คยถกู ประทษุ รายมากอ นใหผล แตไมใชก ารจองเวร พยายามหายใจเปนจงั หวะ อยๆู รสู ึกตวั ลอยเหมือนกำลังจะบิน จากสัตวทถี่ กู ฆา ขน้ึ ไป พอตกใจ กร็ สู กึ วูบกลบั มาอยูบ นพื้นเหมือนเดมิ (๒) ผูใดปรารถนาพุทธภูมิ ตองประพฤติตนตาม ประสบการณ ทง้ั ๓ ครง้ั เปน ประสบการณก อ นทจ่ี ะเรมิ่ แบบอยางของพระเจาพ่ีนางเธอฯ เจาฟากรมหลวงนราธิวาส ราชนครนิ ทร หรอื ตามแนวทางของพระเจา อยหู ัว
๓34๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๓3๕5 การคิดชวยเหลือตัวเองและผูอื่นใหพนจากภัยใน ดงสารเคมี ผมเปน ผดู แู ลครอบครวั มรี ายไดค นเดยี ว ทกุ คนตอ ง วัฏสงสารสามารถคิดได แตยังมิใชปฏิปทาของพระโพธิสัตวผู พ่ึงผม คือแม ภรรยา ลูกสาว และหลานสาว ป. ๖ ปรารถนาพุทธภูมิ ตรงกันขามพุทธสาวกท่ีสามารถ ผมจึงมองหาอาชีพตอไปท่ีจะตองทำ ที่สะดวกในการ พัฒนาจิตตนเองพนจากอวิชชาไดแลว จึงจะมีความ ยายถ่ินฐาน ผมจึงไดมองดานการลงทุนเปนอาชีพถัดไปผมเร่ิม คิดเห็นถูกตามธรรมแลวทำตามความคิดนไ้ี ด ดวยการเลนหุน เม่ือหาปที่แลว แตไดขาดทุนมาตลอดราวๆสี่ แสน จนไดเรียนรูวาเราลงทุนผิดวิธี เลนจนกลายเปนการพนัน ผูถามปญหาประสงคบรรลุโพธิญาณ ตอง แตน ่นั ไมใ ชปญหาทุกขใ จอะไร ปจจบุ นั ผมไดเ รยี นดา นการลงทนุ มีสัจจะไมชิงลาพุทธภูมิจนกวาจะบำเพ็ญบารมีทั้ง อยา งจริงจัง กับชมรมหนง่ึ ซง่ึ จะเนนเร่อื งความพอเพียง เนน สิบอยางจนครบทั้งสาม ระดับ คือ บารมีธรรมดา อุปบารมี การทำบุญ และการปฏบิ ัติธรรม พอดีทา นอาจารยบ อกวา การ และปรมัตถบารมี การชวยเหลือบุคคลผูควรแนะนำสั่งสอนได เลนหุน มันเปน อบายมขุ (เวไนยบุคคล) จงึ จะสำเรจ็ สมดงั ที่ตงั้ ปรารถนาได (๓) ตอบวาใช หากผูถามปญ หาประสงคค วามกา วหนา ผมเปนคนหน่ึงที่ฝกใฝการปฏิบัติธรรม พยายามที่ ในการเจริญจิตตภาวนา ตองรักษาศีลอยางนอยหาขอใหครบ จะรักษาศีล ๕ ใหบริสุทธิ์ แมจะพายแพมาหลายคร้ัง แตก็ และบริสทุ ธ์ิ และเอาศลี ลงคมุ ทีใ่ จ จะพยายามตอไป ผมลงทุนในสัญญาลวงหนา สินคาเกษตร ยางพารา ขา ว และ SET 50 ผมเปน เพียงจดุ เล็กๆ ท่ีไมไดไป ๑๐. ผิดศีลขอ สอง ทำใหราคาข้ึนหรือลง ไมไดใชเลห เพทุบาย เจตนาก็มิได จะ คดโกง ลักทรัพย ผมถือวาผูท่ีมาลงทุนพึงรับความเสี่ยงของ คำถาม ตัวเอง การลงทุนทุกคนยอมตองการกำไร และทุกคนก็มีสิทธ์ิ การลงทนุ ในตลาดลว งหนา ยางพารา ขา ว และ SET 50 ขาดทนุ ผมไดพ ยายามเปลยี่ นรปู แบบการพนนั มาปน รปู แบบการ ผมทำงานบรษิ ทั และไมแ นใ จวา ผมจะทำงานทบ่ี รษิ ทั นไ้ี ด ลงทุนทีม่ ีระบบเชน money management ใชระบบทแี่ นน อนใน การลงทุน ผมจงึ สงสัยวา ทำไม มนั ยังเปน ทางสูอ บาย แลวผม นานเทา ไหร เนอ่ื งจากไมใ ชง านสว นทถ่ี นดั และทส่ี ำคญั ผมอยใู น ตองลงทนุ แบบไหนจงึ จะถูกตอง ผมไมส ามารถลว งรูอนาคตวา ผมจะไปทำอาชพี อะไรตอ ไปจงึ จะสามารถเลย้ี งครอบครวั ได ผม
๓36๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๓3๗7 มองการลงทุนสัญญาลวงหนาน้ีวานาจะเปนอาชีพท่ีบริสุทธ์ิได ขายลอตเตอรี่ ฯลฯ ในทางธรรมอาชีพบรสิ ทุ ธิ์คือ กจิ การงานที่ ผมปฏญิ าณตน เปนผูทำนบุ ำรงุ พระพุทธศาสนา บำเพ็ญบารมี ทำเลยี้ งชวี ติ ไมผ ดิ กฎหมาย ไมผ ดิ ศลี และไมผ ดิ ธรรม เชน ลงทนุ แมช าตนิ จี้ ะทำไดน ดิ ๆ หนอ ยๆ ผมกย็ งั จะทำตอ ไป ผมอยากชว ย ทมี่ ีระบบแนน อน หากมีผลไปเบียดเบยี นใหทรพั ยข องผูอ่ืน คนมากๆ เหมอื นทา นอาจารย แตค ณุ สมบตั ผิ มคงไมเ พยี งพอ ใจ ตอ งเดอื ดรอ น ถอื วา ยังผิดศีลขอ ๒ ได ผมยงั ไมบริสทุ ธพิ์ อ เร่ืองการทำบุญแผก ุศลกท็ ำอยเู ร่ือยๆ ๑๑. เหน็ ผิดจากธรรม อยากใหท า นอาจารยช ว ยตอบผมไมส บายใจเรอ่ื ง ศลี ขอ ๒ นมี้ าก ผมเคยรวู า บาปบญุ จะมากหรอื นอ ยขน้ึ อยกู บั เจตนา ถา คำถาม เราเจาะลกึ ในอาชีพตา งๆ ของพนกั งานบริษทั ของเสียหรอื การ กราบเรยี นถามอาจารยค รบั แขงขันกันทางธุรกิจ ยอมสงผลกระทบในทางไมดีตอคนอื่นๆ ๑. ทำไมคนท่ียังไมถึงอายุขัยถึงสามารถตายได แทบท้งั นน้ั ทกุ คนกม็ ีแตบาปตดิ ตัว ผมขอคำแนะนำดวยครบั แลวกลายเปนวิญญานเรรอนอยูท่ีตรงนั้น เชนถูกรถชนตาย คำตอบ เปนความประมาทของคนขับ หรือความประมาทของคนเดิน คำวา “ระบบ” หากหมายถงึ การรวมสง่ิ ตา งๆทซ่ี บั ซอ น ถนน หรือสมั ภเวสีบังตาคนขับ หรืออีกกรณหี น่ึงเชนตกนำ้ ตาย โดยท่ียังไมถึงอายุขัย ถาเราประมาทก็ตายไดใชไหมครับ หรือ ใหเ ขามาอยูในแนวเดียวกนั อยา งมีเหตุผล สมั ภเวสีสามารถฉุดเราใหจ มน้ำตายตามเขาไดห รอื ครบั การลงทุนที่มีระบบแนนอน มีเจตนาใหไดมาซึ่งส่ิง ๒. ถาสัมภเวสีทำใหเราตายได สิ่งศักด์ิสิทธิ์ เชน ตอบแทนทม่ี าก จนทำใหผมู าใชบรกิ ารหรือจำเปนตองใชบ ริการ พระเครือ่ ง หรอื เครื่องรางของขลงั สามารถชว ยเหลอื ปองกัน ถูกเบียดเบียนหรือเกิดเปนความเดือดรอน การลงทุนฯ แบบน้ี เราไดไหมครบั ยังถือไดวา เปนการสรางบาปกับผูลงทุน เพราะมีสวนรวมใน การเบียดเบยี นนนั้ ๓. มเี พอื่ นสามารถสมั ผสั กระแสพทุ ธคณุ ของพระเครอ่ื ง สามารถบอกไดอ งคไ หนมกี ระแสแรง องคไ หนกระแสออ น องค อาชีพ คอื กจิ การงานที่ประกอบเพอื่ เลี้ยงชวี ติ อาชีพ ไหนเดนทางดานบารมี ทางดานเมตตา หรือทางดานคุมครอง บริสุทธ์ิในทางโลกคือ กิจการงานที่ทำเล้ียงชีวิตไมผิดกฎหมาย เรยี นถามอาจารยว า เปนเรอื่ งจริงไหมครบั แตผ ดิ ศีลผิดธรรม เชน คา ขายอุปกรณตกปลา คาขายสุรา คา
3๓8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๓3๙9 ๔. ผมไดพระบรมสารีริกธาตุมาจาก ๒ แหง คือ (๔) ภาพที่สงไปใหด นู ้ัน มิใชข องจรงิ แตเ ปน ฉายาของ วดั สังฆทาน และ ชมรมรักษพระบรมธาตุ เรยี นถามอาจารยวา พระบรมสารรี ิกธาตุ เปนพระบรมสารีรกิ ธาตขุ องพระพุทธเจาจรงิ ๆ หรือไมครบั ถา ใชข องจรงิ ไมเคยคดิ เลยวา ตัวเองจะมบี ญุ วาสนาขนาดน้ี คำวา “พระบรมธาตุ” หรือ “พระบรมสารีริกธาตุ” หมายถึงกระดูกของพระพทุ ธเจา สว นคำวา “พระธาตุ” หมาย กราบขอบพระคณุ อาจารยเ ปนอยางสงู ถงึ กระดูกของพระอรหนั ต อน่ึง ดนิ น้ำ ลม ไฟ ที่ประกอบข้นึ เปนรางกาย หากถูกไฟเผาแลวยังปรากฏใหเปนของแข็งเหลือ คำตอบ อยู กส็ ามารถเรยี กวา เปน พระบรมธาตหุ รือพระธาตไุ ด (ความ (๑) ผรู ไู มส งสยั ในกฎแหง กรรมทพ่ี ระพทุ ธะตรสั ไว เรอื่ ง เหน็ ของผูต อบปญ หา) ทถี่ ามไปมเี หตมุ าจาก ผทู จ่ี ำเปน ตอ งตายกอ นครบอายขุ ยั ได ๑๒. แคนมากเลยคะ ประพฤตกิ รรมตัดรอน (อุปฆาตกรรม) ไวกอน เมื่อกรรมให ผล การตายกอ นครบอายขุ ยั จงึ ไดเ กิดขึ้น คำถาม สวสั ดีคะ อาจารยสนอง (๒) เหตุแทจริงท่ีทำใหตองตายกอนครบอายุขัย มิได ๑. ทุกวันนี้ โมโหเคียดแคนมากเลยคะ เพราะทำงาน เนื่องมาจากการกระทำของสัมภเวสี ดังนั้นจึงไมมีความ ศกั ดส์ิ ทิ ธใ์ิ ด จะใหผ ลยง่ิ ไปกวา ความศกั ดส์ิ ทิ ธขิ์ องแรงกรรม ไมไ ดส ำเรจ็ อยา งทใ่ี จวาดไว หนปู ระเมนิ ตนเองไวส งู มากเลยคะ ทบ่ี คุ คลไดกระทำไวก อ นแลว และที่ตองทำใหไดเพราะจะใหคนเห็นวาเกง เพื่อใหคนยอมรับ หนูตาบอดจากความคิดท่ีวาการทำงานทำไปเพื่ออะไร หลายที (๓) จรงิ สำหรบั ผูท่ีมีความเหน็ ผิดไปจากธรรมของพระ ก็อาย เพราะทำไมไดอยางพูด หรือกลัวจะทำไมได ความกลัว พุทธะ ผูตอบปญหาเชื่อในพุทธวจนะท่ีวา “ธรรมยอมรักษาผู ทำใหทำไมไดไปเลยจริงๆ รูสึกโงทึ่มมาก และกลัวคนมองไมดี ประพฤติธรรม” นั้นเปน เร่ืองจรงิ แทแนน อน ซ่งึ ผตู อบปญ หาได ถึงจะเปลี่ยนคนไมไดก็เหอะ และก็อับอายมากเลยคะอาจารย พสิ จู นแ ลว วา พทุ ธวจนะนนั้ เปน หนง่ึ ไมม สี อง จงึ มไิ ดแ สวงหาสง่ิ คืนน้ีนอนไมลง เพราะจะทำงานช้ินน้ีใหเสร็จใหได และก็ทุกข ศักด์ิสทิ ธ์อิ น่ื ใด มาคุมชวี ิตตนเองมใิ หวิบัติ แตแ สวงหาธรรมมา คมุ ใจ เอาธรรมมาสถติ อยกู บั ใจ แลวความสวัสดีของชีวิตจงึ ได เกดิ ขนึ้
4๔0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๔4๑1 ใจดวยเพราะคิดวาตัวเองทำไมได และหนูก็เกลียดตัวเองมาก ๑. ฟง ผูรูบอกกลา ว แลวทำตามคำชน้ี ำ ความเหน็ ถูกใน ดว ย เกลียดทุกส่ิงท่ที ำใหคิดแบบน้ี หนพู อจะทำอะไรไดบา งคะ ทางโลกจงึ จะเกิดขึ้นได ผูรบู อกวา คนเกงคือคนที่มคี วามรแู ละ อาจารยตอนนี้ มคี วามสามารถ คอื รใู นทกุ เรอื่ งทเ่ี กยี่ วขอ งกบั งานทท่ี ำและตอ ง ทำงานเปน มีทศั นคตใิ นการทำงานถกู ตอง คือทำงานเพือ่ เรียน ๒. เกดิ ความคดิ อยากใหค นกลมุ หนงึ่ หายไปจากโลกดว ย รูคนเพื่อเรียนรูงาน ทำงานเพื่องาน ทำงานดวยวิธีการอันเลิศ คะเพราะความอายมาก เกลียดตวั เองสุดๆ ทนไมไ ด พดู น่กี ไ็ ม โดยไมหวังผลเลิศ มจี ิตไมเ ปน ทาสของผลงาน ฯลฯ และทำงาน หายทกุ ขเลยคะ ยิง่ ไมนอนย่ิงเคียดแคน จนจะคบั อกอยแู ลว ไดเปนผลสำเร็จ ดวยการใชอิทธิบาท ๔ เปนตัวสนับสนุน คือ ทำงานดวยใจรัก (ฉันทะ) ทำงานดวยความพากเพียร (วิริยะ) ถามวาทำยังไงจึงจะเลิกคิดถึงผลประโยชนของตัวเอง ทำงานดวยใจจดจอ (จิตตะ) ใชปญญาไตส วนงานท่ที ำ (วิมังสา) และกลัวคนอ่ืนจะเดนจะดีกวา ได ทำงานไดแลวเสร็จทันเวลา ดวยการเวนจากอบายมุข ๖ และ สุดทายผลงานเขาตาเจานาย เขาตาผูใชบริการ เปนท่ีเรียกหา คำตอบ เรยี กใชอ ยเู สมอ ผูม ีความเห็นผดิ (มจิ ฉาทฏิ ฐ)ิ ยอ มมีความผดิ พลาดใน ๒. นำตวั เองเขา ปฏบิ ัตธิ รรม เพ่อื ใหเกดิ ปญ ญาเหน็ ถกู การทำงาน มีความผิดพลาดในการดำเนนิ ชีวติ ซ่ึงเปนธรรมดา ตรงตามความเปน จรงิ แท เมอ่ื ใดทเ่ี ขา ถงึ ปญ ญาเหน็ ถกู ตามธรรม ของผูมีความเห็นเชนน้ัน ทุกคนท่ีเกิดมาและยังมีชีวิตอยูใน ไดแลว ชีวติ จะมแี ตค วามดีงาม ความคิดและการกระทำที่ทำให ปจ จบุ นั ตอ งการความสะดวกสบาย ตอ งการความสำเรจ็ ในการ จิตเศรา หมอง เชน เหน็ วาตัวเองเกง ตอ งการใหค นอนื่ ยอมรบั ทำงาน ตองการความสุข จะเปน เชน นไ้ี ด ตองพัฒนาตัวเองให ความคดิ ท่จี ะทำใหคนกลมุ หนึ่งหายไปจากโลก ใจทีเ่ กลยี ดชงั ตัว เปน ผมู คี วามเหน็ ถกู (สมั มาทฏิ ฐ)ิ เพราะทกุ สงิ่ ทกุ อยา งลว นตา ง เอง ฯลฯ ตา งๆเหลา นเี้ ปนความทกุ ข จะอันตรธานหายไปจากใจ สำเร็จดวยใจ (มโนมยา) แลวเกิดสง่ิ ดงี าม (คุณธรรม) เขา มาแทนท่ี ขออภยั ผถู ามปญหายงั มีความเหน็ ผิด พฤตกิ รรม (คิด ทานงั เทติ การใหท านเปนเครอ่ื งขัดเกลาอันแรก ทำบอ ยๆ พดู ทำ) ท่ตี ดิ ลบจงึ เกิดข้ึน ซงึ่ ผรู ูสามารถวดั ได หากผถู ามปญหา จะเกดิ ความไมเห็นแกตวั รูจกั เสียสละไมห วงแหนไมเ หนียวแนน ประสงคจ ะใหท กุ อยา งทเ่ี กย่ี วขอ งกบั ชวี ติ ของตวั เองสำเรจ็ ดว ยดี ตอ งเปลย่ี นความเหน็ ทผ่ี ดิ ใหก ลบั มามคี วามเหน็ ถกู ใหไ ดก อ น แลว ใชค วามเหน็ ถกู สอ งนำทางใหก บั การทำงานและการดำเนนิ ชวี ติ ซงึ่ การพัฒนาปญ ญาเห็นถกู สามารถทำไดสองแนวทาง คือ
4๔2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๔4๓3 ๑๓. หนีบาปใหทนั คำตอบ อาชพี ทผี่ ถู ามปญ หากระทำอยใู นปจ จบุ นั ไมผ ดิ กฎหมาย คำถาม ขอความกรณุ าตอบคำถาม แตผิดศีลตรงที่ขายสุรา และผิดธรรมตรงที่ขายเคร่ืองสำอาง ผมและภรรยามีบุตรแลว ๑ คนเปนเพศหญิง ผม ขายไพ ขายบุหรี่ เม่ือใดอกุศลกรรมใหผล ความวิบัติของชีวิต ยอมเกิดขนึ้ สงผลกระทบถงึ ครอบครวั และบานเมืองได หากผู มีอายุ ๒๙ ปสวนภรรยาและบุตรมีอายุ ๒๘ และ ๒ ป ๘ ถามปญ หายงั จำเปนตองดำเนนิ ธุรกิจนี้ตอ ไป โดยไมประสงคใ ห เดือนตามลำดับมีอาชีพเปดรานคาสงขนาดเล็กมีเงินหมุนเวียน ผลของอกุศลกรรมตามทัน ผูรวมกระบวนกรรมตองพัฒนาจิต ประมาณ ๕ ลานบาทตอเดือนขายสินคาเกือบทุกชนิดเชน ตนเองใหเ ปน ผมู ีบญุ สง ผลอยูเสมอ ใหเ ปนผมู ีบุญมาก บุญใหญ เคร่ืองสำอาง เคร่ืองเขียน ของเบ็ดเตล็ดแตมีสินคาประเภท จนบาปตามใหผ ลไมท นั จงึ จะสามารถนำพาชวี ติ หนอี ปุ สรรคและ อบายมุขรวมจำหนายอยูดวยเชน สุรา บุหร่ี ไพ และมีรายได ปญหาทเี่ กดิ จากอกุศลกรรมท่กี ระทำได ตอวนั ประมาณ ๑.๕ แสนบาทมหี น้ี OD ธนาคารอยปู ระมาณ ๖ ลานบาท ตอนน้ีมีความทุกขใจเก่ียวกับสินคาท่ีขายกลัวบาป ๑๔. ตอ งดบั ทเี่ หตุ แตก ลัวธรุ กิจลม ถา ตัดสินใจเลกิ ขายสินคาอบาย แตใ นใจอยาก เลิกขายมาก คำถาม เรยี น ดร.สนอง วรอไุ ร จึงอยาก ขอคำแนะนำจากอาจารยชวยตอบคำถาม กอนอ่ืนตองขอเรียนวาไดติดตามคำบรรยายของ ของผม และผมและภรรยาไดทำการจองต๋ัวเคร่ืองบินเพ่ือไป อาจารยส นอง มาหลายๆ ครงั้ และรสู กึ ชนื่ ชอบและเขา ใจธรรมะ ฟงอาจารยบรรยายธรรม ที่โรงพยาบาลทหารเรือ มากข้ึน ในวนั ท่ี ๒๕ มกราคม ๕๒ แลว หลงั จากบรรยายธรรม จบกระผมใครขอความอนุเคราะหจากอาจารย แตต อนน้ี หนมู ปี ญ หาทรี่ อ นใจเปน อนั มาก และไมม คี วาม เพ่ือขอคำปรึกษาใหกระจางในขอสงสัยและการ เขา ใจเลยคะ คอื วา หนูไปปฎบิ ัติธรรมทีว่ ดั สวนโมกขม าคะ ครงั้ ปฏิบตั ธิ รรมจากอาจารยดว ยครบั
4๔4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๔4๕5 นีเ้ ปนครง้ั ทส่ี อง ๑๙-๒๗ มีนา ๒๕๕๒ รูส กึ ดมี ากๆ คะ แตชว ง ไมเกิดข้ึนกับใจ ปญหาตาสวางแลว ทำใหนอนไมหลับ วิธีแกคือ วันทายๆ ของการน่ังสมาธิเกิดอาการวูบๆ ขนึ้ หลงั จากนั้นตอน เติมกิเลสใหกับใจ เชนไปทองเท่ียว ไปดูหนังฟงเพลง ไปออก กลางคืนก็ตาสวางท้ังคืนนอนไมหลับเลยคะ พออีกวันหลังจาก กำลังกายเลนกฬี า ฯลฯ ปฏิบัติธรรมแลวเกิดอาการวูบขนึ้ ตอง นั้น ขณะท่ีนั่งสมาธิ จะเกิดอาการดงั น้คี อื หนา บิดเบี้ยว ฟนบดิ กำหนดวา “วบู หนอ ๆๆๆๆ” ไปเร่ือยๆ จนกวาอาการวูบหายไป หลังจากนั้นพอน่ังไป จะเกิดอาการเอนซายขวา สลับหนาหลัง แลวดึงจิตกลบั มาสอู งคบรกิ รรมเดิม แลวเกดิ อาการวา งๆ แลวก็เกดิ อาการอยางนัน้ ซ้ำๆ กันคะ หลัง จากวันนนั้ จนถงึ วนั นี้ หนูไมส ามารถนอนหลบั ไดเลย เปนเวลา ปฏบิ ตั ธิ รรมแลว เกดิ อาการเอนซา ยเอนขวา ตอ งกำหนด สามวันเต็มๆ คะ และถึงแมว า ไมไดน ่ังสมาธแิ ลวกต็ ามกย็ งั เกิด วา “เอนหนอ ๆๆๆๆ” ไปเรอ่ื ยๆ จนกวา อาการตัวเอนหายไป ฯ อาการอยางนนั้ ตลอดเวลาเลย คะ และมีอาการมึนๆ แนนๆ ท่ี หนา ผากตลอดเวลาเลยคะ เหมือนมีพลงั งานอะไรซักอยางคะ ปฏบิ ตั ธิ รรมแลว เกดิ อาการหนา บดิ เบยี้ ว ตอ งกำหนดวา “บิดเบีย้ วหนอ ๆๆๆๆ” ไปเรื่อยๆ จนกวาอาการบิดเบยี้ ว หนูเครียดมาก เพราะหนูมีความต้ังใจดีในการศึกษา หายไปฯ ธรรมะเพ่ือนำมาใชในการพัฒนาชีวิต แตเกิดอาการอยางน้ีหนู ไมส ามารถใชช วี ติ ประจำวนั ไดเ ลยคะ และไมส ามารถปรกึ ษาใคร ๑๕. บอกกอ นไดไหม ไดเลย เพราะไมอยากใหพอ กับแมทานไมส บายใจคะ เพราะทาน เปนหว งหนมู าก ทำใหหนูเหมือนอยูต วั คนเดียวเลยคะ คำถาม กราบเรยี น อ. สนอง จะขอบพระคุณอาจารยมากๆ เลยคะ ถาจะชวย ดฉิ ัน ไดรบั ทราบมาวา เวลาเปด เทปธรรมะ ก็ดี หรอื แนะนำวาควรจะทำตัวอยางไรดีเพ่ือใหกลับมาใชชีวิตประจำวัน ได เหมือนเดิม เพอ่ื ใหอ าการเหลา นั้นหายไป และอาการตางๆ เทป บทสวดพาหงุ หรือ ยอดพระกณั ฑฯ ก็ดี เทพเทวดาจะมา เหลา น้นั เกิดจากอะไร และหนูควรนั่งสมาธติ อ หรือไม ฟง แตพ วกสัมภเวสี หรอื วญิ ญาณท่ีลอ งลอย จะปวดราวและ ทุรนทุราย เม่อื ไดย ิน ขอบพระคุณเปน อยางสงู คะ คำตอบ ๑. จริงหรอื ไมคะ ขา งตน ๒. หากจริง เราจะทำอยางไร ถาตองการเปดเราฟง ผูใดปฏิบัติธรรมถูกตรงตามธรรม อารมณติดลบยอม
4๔6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๔4๗7 ดวย เทวดาฟงดว ย และไมไ ปทำรายพวกสมั ภเวสแี ละวิญญาณ คำตอบ เหลานนั้ (๑) จริงหรือไม ตองถามใจตวั เอง เมอ่ื ไดย ินไดฟ ง สิ่งที่ ๓. มีผูรูบอกวา ที่บานมีเจาที่เจาทาง และวิญญาณที่ ชอบใจ และสง่ิ ทต่ี วั เองไมช อบใจ แลว รสู กึ อยา งไร นน่ั แหละเปน ตายในบริเวณบานมาชานานแตอดีตชาติยาวนาน เม่ือตายก็จะ คำตอบ อยตู รงนั้น แตก ็ตา งคนตางอยู คนละมิตกิ ัน เม่อื เราไปเปด เทป พาหุง หรือ ยอดพระกัณฑ หรือเทปเทศนาธรรม พวกเหลาน้ี (๒) กอนเปดเทป ควรกลาวเชญิ อมนุษยท่ปี ระสงคจ ะ ฟง ธรรมะเขา มาฟง ได สว นอมนษุ ยท ฟ่ี ง แลว ทกุ ขใ จ ขออภยั และ กท็ ุรุนทุราย กจ็ ะถือโกรธเรา เขากแ็ กลงทำใหที่บา น หลีกใหห า งไกล อยไู มเ ปน สขุ เหน็ หนา พน่ี อ งกนั เองกห็ วั เสยี หงดุ หงดิ กนั งา ยๆ ซง่ึ ถา เปนเชน นั้นจรงิ เทพเทวดาไมช ว ยเรา (๓) ผูใดประสงคใหม ีเทวดาชวย ตอ งพฒั นาจติ ตวั เอง หรอกหรอื คะเร่ืองทว่ี ญิ ญาณโกรธทำกับเรา ใหม ศี ลี และมธี รรมคมุ ใจอยทู กุ ขณะตนื่ แลว ผนู นั้ ยอ มมเี ทวดาคมุ ๔. ไดยินวา หากเราสวดบทพาหงุ หรอื ยอดพระกัณฑ รกั ษาและชว ยเหลอื จะ กนั ภตู ผปี ศ าจ เวลาเราจะอทุ ศิ บญุ กศุ ลใหเ ขา เขากเ็ ขา มารบั ไมไ ด จรงิ หรอื คะ แลว ทำอยา งไรดเี พอื่ เราจะอทุ ศิ ให (๔) ขณะสวดมนต ผสู วดไมส ามารถอุทิศบญุ ใหผอู น่ื ได เขาได เหมอื นเคยฟง อาจารยว า เพยี งเขาอนโุ มทนาดว ยกไ็ ดแ ลว เมอื่ หยดุ สวดมนต จงึ จะมโี อกาสเปด ใหอ ทุ ศิ บญุ ได การอนโุ มทนา ทีน่ ี้จำเปน ตอ งเขามาใกลจ งึ จะมารบั ไดหรือคะ บญุ แมจะอยหู างไกลแคไ หน หากยงั มจี ิตสือ่ ถงึ กนั ได กส็ ามารถ ๕. ท่ีบานบูชาพระพุทธ มีหิ้งพระ แลววิญญาณตางๆ อนโุ มทนาบุญได เหลา นจ้ี ะอยใู นบา นไดห รอื คะ แถมยงั มยี ณั ฑแ ปดเซยี น และอะไร ตอ อะไร ซงึ่ ผรู บู อกวา นี่แหละมสี ว นทำใหเ ขาทุรนทรุ าย ควรเอา (๕) เม่ือมีผูมาบอกกลา วเชน นน้ั ถือวาเปน ความเห็นถกู ไปเก็บไวที่ห้ิงพระ? ดิฉันควรทำอยางไร เพราะอยากมีไวใหอุน ของผูบ อกกลา ว แตจะเห็นถูกตามธรรมหรอื ไม น่ันเปนอกี เรือ่ ง ใจ ไมอยากใหพ วกเหลา น้มี าหลอกหลอน หรือ แสดงตัวใหเ ห็น หน่ึง ผูใดกลัวส่ิงท่ีถูกเห็น แสดงวาผูน้ันมีความไมรูจริงในส่ิงที่ เขาใจคะวาหากเราปฏบิ ัติดี ทำดี มศี ีล แตก ไ็ มไดเ ตม็ รอ ยตลอด ถูกเหน็ ประสงคแ กปญหาเรอื่ งความกลวั ตองพัฒนาจติ ใหเ ขา เวลา ก็กลวั เขาจะมาใหเห็นคะ ขอบพระคุณอาจารย ที่ใหความ ถงึ ความจรงิ ในสง่ิ ทกี่ ลวั แลวความกลัวในส่ิงนน้ั จะไมเกิดขน้ึ อีก กระจาง ตอไป ถาตง้ั ใจทจี่ ะภาวนา อยา สงจิตไปทางอน่ื ใหร ูอ ยใู นกายในใจของเราน่ีแหละ ถายังตามความคดิ อยูไมใ ชภ าวนา
4๔8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๔4๙9 ๑๖. แกป ญหาทใ่ี จ ดิฉันมีเวลามากกวาคนอ่ืนที่คุยกัน แตดิฉันก็ไมสามารถทำงาน ไดด ีเทา กับคนอื่น ดฉิ นั มีความตงั้ ใจทำงานมาก พยายามคิดเปน คำถาม ตรรกะเสมอ แตสมองชา เรียนรูช ากวา คนอ่นื ทำงานละเอียด กราบเรยี นอาจารยสนองทีเ่ คารพคะ แตไ มร อบคอบคะ คนอ่ืนกม็ องวาดิฉนั โง ไมร ูเรือ่ ง ไมเอาเรอ่ื ง ดิฉันไดมีโอกาสพบทานเปนคร้ังแรกในการเขาฟงการ เอาราวกับใคร ไมสามารถคุยลงลึกทำความสนิทกับใคร เปน วัฒนธรรมองคกรของแผนกดิฉันในการถายทอดความรูซึ่งกัน บรรยายจากทานทงี่ านแสดงธรรมคร้งั ท่ี ๑๓ ดิฉนั รูสกึ ดีใจเปน และกันผานการพูดคุย เลน เม่ือดิฉันไมคอยคุยลงลึกก็ทำใหมี อยางมากคะ ดิฉันเคารพทานเปนอยางมากเน่ืองจากดิฉันเชื่อ ขอมูลไมเทาคนอ่ืนในการทำงาน ตอนน้ีเพ่ือนวัยเดียวกับดิฉันก็ ในคำตอบของทา นคะ วาถูกตอ งตามธรรมอยา งแนน อน ฉันเคย กาวหนากวาดิฉันมากแลว เด็กรุนนองดิฉันเกือบสิบปก็มาอยู เขียนคำถามถึงทานครั้งหนึ่งและไดเขามาอานคำตอบปญหา ตำแหนงเดียวกับดิฉันแลว ดิฉันควรพัฒนาตัวเองทางโลกและ ของทานในเว็บอยูเรื่อยๆ คะ วันน้ีดิฉันขออนุญาตกราบเรียน เพม่ิ ความสนิทสนมกลมกลนื กบั พวกเขา (ซึ่งหลายอยางนน้ั อาจ ถามทานอีกดงั น้คี ะ ตองขัดกับทางธรรมเพื่อใหสนิทกับเขาได) เพื่อใหสามารถอยู รว มกบั เขาไดดีขนึ้ หรือไมค ะ หรอื ดฉิ ันควรจะทำตวั อยา งไรดีคะ ๑. ดฉิ นั ไดอ า นพบหลายครง้ั ทท่ี า นสอนใหอ ยา หนปี ญ หา หากดฉิ นั ตอ งการพฒั นาเรอื่ งหนา ทก่ี ารงานใหก า วหนา เหมาะสม ในเร่ืองการทำงาน โดยที่ไมลาออกแตใหพัฒนาปญญาของตน กบั วัย และพัฒนาทางธรรมเปน หลักคะ มาจัดการกับปญหา ดฉิ นั สงสยั วามปี ญ หาในท่ีทำงานอ่นื ใดหรือ ไมท ีเ่ ราสมควรลาออกคะ หรือหากมปี ญหาเราไมควรลาออกใน ๓. ดิฉันอายุ ๓๘ ปแ ลว แตม บี คุ คลกิ ไมน า เช่อื ถือ ไม ทุกกรณคี ะ คอยมั่นใจตัวเอง ไมกลาวากลาวหรือตำหนิผูอ่ืนในเรื่องท่ีควร ทำ เพราะดิฉันไมทราบวาจะแสดงออกอยางไร เน่ืองจากทุก ๒. ดิฉันเปนผูไมคอยสนใจในสิ่งตางๆ ที่คนท่ัวไปให ครงั้ ทเี่ คยแสดงออกไปแลว กลายเปน วา ดฉิ นั ทำเกนิ ไป ทำใหด ฉิ นั ความสนใจต้ังแตเดก็ ๆ แลว (ดฉิ นั เคยมปี ญหามาต้งั แตยังเปน กลวั การตำหนผิ อู ืน่ จนกลายเปน ยอมตามผูอ่ืนตลอด นอกจาก เด็กเล็กๆ ที่ทำใหดิฉันรูสึกดอยกวาคนอ่ืนเสมอคะ ทำใหสมอง น้ี ดิฉันควบคุมการแสดงออกของอารมณทางสีหนาไมคอยได ดูเหมือนชอบตัดเร่ืองราวของคนอื่น ซึ่งมักทำใหดิฉันรูสึกแย มีใบหนาที่ลอกแลก เหมือนกับคนไมจริงใจ ดิฉันควรพัฒนาตัว ออกไป) ทำใหดิฉันไมคอยสนใจเรื่องราวทางโลก หรือหากรูก็ เองอยา งไรคะ ไมค อยใหค วามสนใจมากคะ หลายครั้งก็คดิ วาเปน เร่อื งไรสาระ และพวกเขาใชเวลามากเกินไปในการคุย แตมักกลายเปนวา
5๕0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๕5๑1 ๔. หากมคี นทีส่ นทิ พอสมควรทำเรอ่ื งไมถ กู ตอง แตค น เร่อื งแรก ตอ งพัฒนาจิตใหม กี ำลงั สติกลา แขง็ แลว จะ รอบขา งมคี วามเหน็ ผดิ คอื เขา ขางเขา ดิฉนั ควรตักเตือนเขาไหม ทำใหอารมณปรุงแตงของจิตลดลง สงผลใหคลื่นความถ่ีของ คะ แตต วั ดิฉันเองก็เปนผูที่ไมค อ ยมีปญ ญาในการตักเตือนผอู น่ื สมองมีความเปนระเบียบ ทำงานไดรวดเรว็ เทาที่สังเกตดู คนอื่นไมคอยเชื่อถือในส่ิงท่ีดิฉันเตือนและมอง ดิฉันในแบบท่ีดิฉันก็ไมเขาใจ ดิฉันควรจะทำอยางไรคะ ปลอย เรื่องทีส่ อง ตองพฒั นาจิตใหเกดิ ปญญาเห็นแจง แลว เลยตามเลย หรอื บอกกลาวเขาเทา ที่เราจะสามารถทำได ถา ไม ใชปญญาเห็นแจงกำจัดกิเลสท่ีมีอยูในใจใหลดนอยลงหรือหมด ไดผ ลก็ไมเ ปนไร ท่สี ำคัญคอื เราไดบอกเขาในสิ่งทถ่ี ูกตอ งแลว ไปเมอ่ื ใด ความคดิ ฉบั ไวยอ มเกดิ ขน้ึ การพฒั นาหาความรใู นทาง โลกยังตอ งทำ หากยังมงี านของสังคมใหท ำ ฟง อาน คิด อยู กราบขอบพระคุณที่ทานกรุณาคะ ขอใหทานอาจารย เสมอจนเปน พหุสตู แลวจงึ จะสามารถทำงานแขง ขนั กับผูอื่นได และครอบครัวมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ ปราศจากโรคภัยไข เจ็บ อุปท วเหตตุ างๆ คะ (๓) ตองทำอยา งนอ ยสามเรอ่ื งคอื - พฒั นาตัวเองให เปน คนเกง (ดขู อ (๒) ยอ หนาสุดทา ย) - พฒั นาเองให คำตอบ เปนคนดี (มคี ณุ ธรรม) ดวยการประพฤติจรยิ ธรรมที่ (๑) หากยังมีความจำเปนตองหาทรัพยมาไวเล้ียง เกี่ยวของ - พฒั นาตวั เองใหม ีศีลคมุ ใจ และบำเพ็ญ ทาน อยูเสมอ ผใู ดประพฤตคิ ุณธรรมไดครบท้ังสาม ตัวเลี้ยงครอบครัว หากท่ีทำงานไมจายเงินหรือทำงานไดเงิน อยางนแ้ี ลว ปญ หาดงั กลาวยอ มหมดไป นอยหรือเปนงานบาป ตองลาออกไปหางานใหมที่ไดเงินดีกวา ทำ ตรงกันขามหากตนเองมีทรัพยมากพอท่ีจะเล้ียงตัว เลี้ยง (๔) หากตัวเองมีตำแหนงและหนาที่เปดใหทำ ครอบครวั ได ไมค วรลาออกจากงานทด่ี ี เพราะการทำงานเปน การ เชนนนั้ ได ตอ งวา กลา วตักเตือน ดวยจิตเมตตา เวน อคติ และรู เพ่ิมประสบการณใ หชีวติ ไดเ รียนรคู น ไดเรยี นรูวธิ ีทำงาน กนั เฉพาะสองคน ตรงกันขา มหากไมใ ชห นา ท่ตี อ งปลอยวาง (๒) ผใู ดยงั คดิ นำตวั เองไปเปรยี บเทียบกบั คนอ่นื ผนู ้นั สลี ัง รกั ขติ เครอ่ื งขัดที่สอง ใหร กั ษาศลี ๕ ใหค รบ ยังมีความเห็นแกตัว (อัตตา) ยังมีจิตไมสงบระงับ คนโงชอบ เพราะศีล ๕ เปน หลักประกนั ของสงั คมใหอ ยรู วมกนั อยา งสงบสขุ คดิ เชนนี้ (ขออภยั พูดตรงตามธรรม) ความคิดเปน เรื่องของจิต สมองเปนเพียงเครื่องมือใหจิตชวยคิด หากประสงคจะพัฒนา รกั ในทกุ ๆ ชีวิตเหมอื นเปนญาตขิ องตน ตวั เองใหเปนผูคิดไว ตอ งพฒั นาสองเรอื่ ง
5๕2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๕5๓3 ๑๗. ไปทางไหนดี ๑๘. แมน องดาว คำถาม คำถาม ขอกราบสวสั ดีคะ เรยี น อาจารยสนอง ทเ่ี คารพ กราบขอเรยี กวา อาจารยน ะคะ พกั น้ีตวั ดิฉนั เองสับสน เรียน ถามอาจารยวา ในอดีตถาเราเคยอาฆาต/เคย กบั การปฏบิ ตั ธิ รรมมากไมร จู ะไปทางไหนดี ชว งนม้ี นั มที างปฏบิ ตั ิ โกรธ/เคยเกลยี ด สามเี รา ทอดทงิ้ เราไปอยกู บั ผหู ญงิ อนื่ เพราะ หลายสายเหลอื เกิน ชักเร่ิมงงงวยแลว คะ เรารกั แบบเปน เจา ของ ปจ จบุ นั เมอื่ นำตวั เองมาปฏบิ ตั ธิ รรม เขา ถึงธรรมความรูสึกน้ันเปล่ียนแปลงเปน การใหอภัย ความรัก ตวั ดฉิ นั เองตอ งการปฏบิ ตั ธิ รรม ซงึ่ กไ็ มร จู ะไปทไี่ หนดี ท่ี อยางเมตตาตอกัน ความเสียสละ ไมถือโทษโกรธอีก คำถาม จะไดเจออาจารยก รรมฐานท่ที านเช่ียวชาญ และเขา ใจจรติ ของ เราจำเปนตองกลาวคำอโหสิกรรม ตอกันหรือไม จะไดไมจอง ลกู ศษิ ย เมอ่ื ศษิ ยเ กดิ ปญ หา อยา งเชน ทอ่ี าจารยด ร.สนองไดเ จอ เวรตอกัน ทั้งสองฝาย เพราะเราดบั แลวซง่ึ ความโกรธ แตอ าจ พระวิปส สนาท่ีทา นเกงซึ่งตวั ดิฉันเองก็ ยังเกดิ ไมท ัน ชว งนรี้ ูส ึก คงเหลือซึ่งความรักความปรารถนาดี ตอเขา แตความ ทอมากพยายามตามหาแตหลายทานก็มรณภาพไปแลว เหลือ รูสึกของเขา เราไมอ าจรไู ด จำเปน ตอ งกลาวอโหสกิ รรม เพียงลกู ศิษย ซึง่ ตัวดิฉนั เองก็เลยเกดิ ความไมมั่นใจ ตอ กันหรือไมคะ ทัง้ ทีม่ ีชีวติ อยู ดกี วาจะมากลา วกันตอน จากกนั แลวคะ แมน องดาว ขอบุญบารมแี ละความเมตตาของดร.สนอง ท่มี เี มตตา เผยแพรธ รรม ตอ ผูทีย่ งั ไมพ บแสงสวา งในการปฏิบัติธรรมของ คำตอบ ดิฉันดวยเถิด ดิฉนั จะไมลมื พระคณุ เลยคะ พระพุทธเจาไมเคยขออโหสิกรรมตอพระเทวทัต พระ คำตอบ มหาโมคคัลลานะ (อัครสาวกเบ้ืองซาย) ไมเคยขออโหสิกรรม จะปฏิบัติธรรมสายใดก็ได แตผลท่ีเกิดข้ึนตองถูกตรง ตอเจากรรมนายเวร (พอแมท่ีถูกตนเองฆา) พระมหากัสสปะ (ประธานปฐมสังคายนาพุทธศาสนา) ไมเคยขออโหสิกรรมตอ คือ ปฏบิ ตั สิ มถภาวนาแลว จิตตอ งเขา ถงึ ความตง้ั ม่นั เปน สมาธิ เจา กรรมนายเวร ปฏบิ ัตวิ ปิ สสนาแลว จิตตองเกดิ ปญ ญาเหน็ แจง คอื เห็นถกู ตรง ตามความเปน จรงิ วา “สรรพสงิ่ เกดิ ขนึ้ ยอ มมเี หตทุ ที่ ำใหเ กดิ เมอ่ื เหตดุ บั สรรพสงิ่ ยอมดับไปดว ย” ศาสดาตรัสดงั นี้
๕54๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๕5๕5 พระมหาปชาบดี (พระแมนม) มไิ ดข ออโหสกิ รรมตอ ๑๙. ปญหาของผูฝก ใหม พระพทุ ธเจา ฯลฯ แตพ ระสารีบุตร (อัครสาวกเบ้ืองขวา) ได กลาวขออโหสิกรรมตอผูเปนบริวารในคืนท่ีจะเขานิพพานวา คำถาม “หากมีกายกรรมใด มีวจีกรรมใด ทที่ ำใหไ มสบายใจ อภยั ใหผม สวัดดีครับ ตอนนี้ผมเริ่มจะมาสนใจในศาสนาของเรา ดว ย” พระฉนั นะ ผถู กู พระพทุ ธะลงพรหมทณั ฑ หลังจากสำนึก ผิดและเปลยี่ นกลบั มาเปนผูมีความเหน็ ถกู ไดแ ลว ไดป ระพฤติ อยางจริงจังแลวในตอนนี้ และเพ่ิงจะกลับมาจาก การปฎบัติ ธรรมจนบรรลอุ รหตั ตผล แลว กลับไปหาพระอานนท ขอให จากวัดอัมพวนั ทส่ี ิงหบุรีมาครบั ระงบั การลงพรหมทณั ฑ พระอานนทไดกลาวแกพ ระ หลังจากกลับมาแลวก็นำกลับมาปฎิบัติตอ แตวาเกิด ฉนั นะวา “เมอ่ื ใดทา นทำใหแจงซงึ่ พระอรหตั แลว พรหม ขอสงสัยขึ้นมาวาท่ีปฎิบัติท้ังหมดน้ัน เปนการฝกสมาธิท้ังหมด ทัณฑเปน อันถกู ระงบั ไปโดยปรยิ าย” หลวงพอ ธี พระ ใชไหมครับ? ตอนแรกเลยไมเขาใจ แลวจึงหาหนังสือมาอาน อรยิ บุคคลชาวไทยใหญ ไดกลาวกบั ผูตอบปญ หาวา “ผู ครับ เลยเกดิ ความเขาใจมาเล็กนอ ยทางดา นนี้ แตอยากทราบ ใดเหน็ สรรพสิง่ เปนอนัตตาได การขออโหสกิ รรมเปนอัน วา จริงๆ แลวการปฎบิ ตั ิ เดนิ จงกรม นั่งสมาธิ นนั้ ไดอะไรบา ง ถกู ยกเลิกโดยปริยาย” ครับจะเกิดอะไรบา งกบั เรา จรงิ ๆ แลวเราจะพัฒนาอะไรไดจ าก การฝกบา งครบั ทงั้ หมดนเี้ ปน ขอสงสัยในตอนนค้ี รบั ฉะน้ันผถู ามตอ งพจิ ารณาดูตวั เองวา ยังจำเปนตอง ขออโหสกิ รรมหรือไม ในตอนฝกเดินจงกรม น่ังสมาธิน้ัน ผมรูตัวไมมีสมาธิ นงั่ ไดไมนานเลยปวดตามรางกายกเ็ อาจิตไปดู ตอนนีเ้ กดิ ปญหา บวชใหพอใหแม อยาทำศลี ของเราใหข าดมันไมดี วา เราจะดไู ปทำไมทงั้ ทีเ่ ราทราบอยแู ลววา มันเจบ็ ปวด รวู า เจ็บ อยา เห็นแกค วามสนุกสนาน กิเลสมนั บงั คบั ไปอยา งน้ัน ปวดบรเิ วณไหน อยางไร แลวท้งั ๆ ท่นี ง่ั อยูนน่ั ปวดก็ปวด ทำให อยา งน้ี จะทำไปตามอำนาจกเิ ลสมันไมถ กู อดกล้นั ไวบา ง ไมเ กดิ สมาธคิ รบั แลวไมท ราบวา ท่เี รานัง่ ๆๆ อยนู น้ั เอาจติ ไปตั้ง อยูกับความเจบ็ แลวมันจะมสี มาธิอยางไร บางทผ่ี มยังไมเ กดิ ความเขาใจในเบ้อื งตนครบั ดว ยเหตุ บุญเกาคงนอ ย และปญ ญาคงนอ ยดวยจึงไมเ ขา ใจมนั จริงๆ ขอ อาจารยช ว ยใหผ มเขา ใจในเรอ่ื งนด้ี ว ยนะครบั และขอขอ แนะนำ เพอ่ื สคู วามกา วหนา ตอไปดว ยครับ ขอบคุณอยา งสูงครบั
๕56๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๕5๗7 คำตอบ ๒๐. พระโสดาบันเด็ก การปฏิบัติธรรมมีอยูสองอยาง คือฝกจิตใหต้ังม่ัน คำถาม เปนสมาธิ (สมถภาวนา) และการฝกจิตใหเกิดปญญาเห็นแจง เรยี นทานดร. (วปิ ส สนาภาวนา) การนงั่ สมาธิ การเดินจงกรมเปนสมถภาวนา อยากถามวา ผทู สี่ ำเรจ็ ธรรมแลว แตย งั ไมถ งึ กบั เปน พระ หากเม่ือใดนำจิตที่ต้ังม่ันเปนสมาธิจวนแนวแน (อุปจารสมาธิ) มาตามดูกาย ดูเวทนา ดูจติ ดูธรรม ท่เี ขา มาปรากฏใหสัมผัสได อรหันต ตัวอยางเชนพระโสดาบัน มนุษยที่สำเร็จโสดาบันแลว ดวยจติ วาดำเนินไปตามกฎไตรลักษณไ ดแลว จึงจะเรยี กวา เปน เมื่อตายไปเปนเทวดาก็จะเปนเทวดาโสดาบัน แตถาเมื่อไปเกิด เปนมนุษยอีกหรือเทวดาท่ีสำเร็จโสดาบันแลวและไปเกิดเปน วิปส สนาภาวนา ความเจ็บเปน ทุกขเวทนา เม่อื มนษุ ย เขาจะเปน พระโสดาบันตงั้ แตแ รกเกิดเปน ทารกเลยหรือ ความเจ็บเกิดข้ึน หากจิตเขาถึงอุปจารสมาธิได เปลา หรอื วา อยา งไร ขอบคุณครับ แลว ใหใชจิตตามดูความเจ็บวาดำเนินไปตามกฎ ไตรลักษณ เม่ือความเจ็บเขาสูอนัตตา ความเจ็บ คำตอบ ยอ มไมใ ชต วั ตน (ความเจบ็ หายไป) ปญ ญาเหน็ แจง พระสีวลีมีอายุไดเจ็ดวัน หลังคลอดออกจากครรภ ในทุกขเวทนา (ความเจบ็ ) ยอ มเกิดขึ้น มารดา (อยใู นทองแมนาน ๗ ป ๗ เดอื น ๗ วนั ) ขณะโกนจุกที่ ฉะนั้น หากผูถามปญหาประสงคพัฒนาจิตให หนง่ึ แลว เสรจ็ ไดบ รรลโุ สดาบนั ทพั พะมลั ลบตุ ร เดก็ ชายอายเุ จด็ กาวหนา จงหยุดอาน หยุดสงสัยและทำตัวเองใหเหมือนคนโง ขวบ ขณะโกนจกุ ท่หี นง่ึ แลว เสร็จ ไดบรรลโุ สดาบัน โสปากะ ได แลว เดนิ หนา เรง ความเพยี รฝก จติ ตอ ไป โดยตอ งมศี ลี และมสี จั จะ บรรลโุ สดาบนั เมอ่ื มอี ายุไดเ จด็ ขวบ ขณะถูกมดั ตัวใหอยูในปา ชา คมุ ใจใหไ ดกอน แลว โอกาสเขา ถงึ ธรรมยอมเกดิ ข้นึ ได แตเ พยี งผเู ดยี ว อนงึ่ เดก็ ชายอายเุ จด็ ขวบ กอ นบวชเปน สามเณร สามารถบรรลุอรหัตตผลไดก็มี หรือเปนเด็กหญิงมีอายุไดเจ็ด แตงงานแลว มันสขุ หรอื ทกุ ข มันทุกขหนกั จริงๆ ขวบแลว มาบวชเปน สามเณรไี มน านกส็ ามารถบรรลอุ รหัตตผล สุขนิดเดียวเอง อมุ ทองกล็ ำบากแสนสาหสั พอคลอดลกู ก็ ไดก ม็ ี แตพ ระโสดาบนั ไมม ใี นเดก็ แบเบาะ (ทารก) แทบลม แทบตายไป สรางโลกเรียกวาสรางกองทกุ ข
๕58๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๕5๙9 ๒๑. คนชางสงสัย คำตอบ (๑) คำวา “จิตนิง่ ” หมายถงึ จิตที่ต้งั มัน่ เปน สมาธิ เปน คำถาม กราบสวสั ดที า นอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ทเี่ คารพอยา ง จติ ทม่ี กี ารปรงุ แตง อารมณอ ยกู บั อริ ยิ าบถปจ จบุ นั ทนี่ ำมาใชเ ปน องคบรกิ รรม ฉะน้ันจะเรยี กวา จติ นง่ิ ได จิตตองตั้งมนั่ เปน สมาธิ สงู หนขู อเรยี นถามปญ หาในการปฎิบัติ ดังนคี้ ะ ซ่ึงสามารถเกิดไดดวยการเจริญสมถภาวนาตามรูปแบบที่ครูบา ๑. หนูใชอ งคบ ริกรรมวา พองหนอ ยบุ หนอ คะ บาง อาจารยชีแ้ นะใหท ำ คร้งั ก็จับพองยบุ ได แตส ว นมากไมไ ด จงึ ใชน ัง่ หนอถูกหนอแทน (๒) ความสงสัยยอมเกิดข้ึนกับผูท่ีพัฒนาปญญาทาง หนสู งสยั วา ทีท่ า นอาจารยบอกวา จิตตอ งนิ่ง ถงึ จะเห็นความ โลกมามาก เรียกผูมีมากไปดวยความสงสัยวา “น้ำชาลนถวย” จริงได แตก ารปฎิบัติวิปส สนาจติ ไมไ ดห ยุดนงิ่ นี่คะ ตอ งกำหนด เม่ือมาปฏิบัติธรรมแลวจิตจะไมสามารถเขาถึงความต้ังมั่นเปน ทกุ อารมณหรือสัมผัสท่ีกระทบกายและใจ ถา นิง่ ก็จะเปนสมถะ สมาธิขั้นสูงได ดวยเหตุน้ีในครั้งที่ผูตอบปญหาไปปฏิบัติธรรม ไมใชหรือคะ โปรดใหความกระจางดวยคะ จิตน่ิงท่ีทานหมาย อยูกบั ทา นเจา คุณโชดก เมอ่ื ป พ.ศ. ๒๕๑๘ จงึ ตองทำเปน คนโง ถงึ นน้ั น่งิ อยางไร แลว ปฏิบัติตามที่ทานชี้แนะ ผลจึงเขา ถงึ ธรรมของพระพุทธะได ไมย ากนกั ภายในสามสิบวนั กส็ ามารถเขาถึงความมีดวงตาเห็น ๒. ตอนทห่ี นเู ขา คอรส ปฏบิ ตั ิ ๘ วนั ๗ คนื นน้ั มบี างครง้ั ธรรม ลองพจิ ารณา แลวพิสจู นส คิ รับ นั่งกำหนดแลว รูสึกวา อารมณที่เขา กระทบกายใจนอยลง ทำให เกิดความน่ิง แตเมือ่ เรารสู ึกเชน น้แี ลว เราก็ตองกำหนดวา เฉย ทำทาน รักษาศีล เจริญภาวนาเปนเครื่องชำระจติ ใจ หนอ หรือ น่ิงหนอ หนูก็ยิ่งไมเ ขาใจเลยวา แลว หนูจะมจี ติ นงิ่ ได ใหส ะอาด บรสิ ุทธ์ิ ผอ งใส ตอนไหน สุดทา ยนี้ หนขู ออนุโมทนาบุญกับทานอาจารยดวยนะ คะ และขอขอบพระคณุ ทา นอาจารยลว งหนา ท่ไี ดเ มตตาตอบ ทีเ่ ราทำกนั นน้ั มคี วามหมาย ถาทำแลวกำจัดกิเลส ปญ หาใหความกระจา งดวยคะ ขอผลบญุ ทีท่ านไดเพียรสรา งมา ของตวั ไดเปนการดี แตถ า ทำแลว กำจัดไมไ ด อยางไมหยุดยั้ง สงผลใหทานสำเร็จความปราถนาทุกประการ กช็ อ่ื วามาทำเลนๆ ไมดี และมสี ขุ ภาพแขง็ แรง อยเู ปน กระจกสอ งกรรมฐานใหเ พอ่ื นรว ม สงั สารวัฏไดร ูแ จง เหน็ จริง ไปตราบนานเทา ท่จี ะนานไดเถดิ
6๖0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๖6๑1 ๒๒. ศลี ไมบริสทุ ธ์ิ ตองชวยตัวเองกำจัดใหความหมกมุนเหลาน้ีใหหายไปตลอดวัน โดยพยายามอดกล้ันแลวระดับหนึ่ง อยากถามทานอาจารยวา คำถาม หากเผลอคิดเกินเลยกับผูหญิงคนอ่ืนหรือตองชวยตัวเอง เพื่อ กราบเรียนทา นอาจารย ดร.สนอง วรอไุ รทเี่ คารพเปน กำจัดความใคร ศลี ขอ ๓ ของผมถือวาขาดหรือดางพรอ ยครับ ถา ตอ งการใหศ ลี ขอ ๓ คมุ ทใี่ จใหถ กู ตรงตามธรรม ตอ งพยายาม อยางสงู ไมเผลอใจไปคิดเกินเลยกับผูหญิง(ท่ีไมใชลูกเขาเมียเรา)ใหได ผมมเี รอื่ งรบกวนถามดงั นค้ี รับ ตลอดทง้ั วนั เลยรึเปลาครับ ๑. จากทไ่ี ดฟ งอาจารยบ รรยายเกยี่ วกบั พรหมประเภท ขอบพระคณุ อาจารยสนองทเ่ี มตตาตอบคำถามและให หนึ่งท่ีภาวนาคำวา อสัญญีป แลวไปเกิดเปนพรหมไมมีรูปนั้น สตปิ ญญาความรกู บั ผมและทกุ ๆ ทานนะครบั อยากทราบวานั่นเปนผลจากคำภาวนาหรือไมครับ จากที่ผมได ศึกษาคำสอนของพระอภิญญาหลายๆรูป บางรูปจะมีการสอน คำตอบ ใหภ าวนาคาถาหรอื บทสวดตา งๆ เชน สมั ปจติ ฉามิ หรอื บทคาถา (๑) ผูใดภาวนาคำวา “อสญั ญีป ๆๆๆๆ” จนกระทง่ั จติ บางบทที่ไดจากอภิญญา ซ่ึงการภาวนาโดยใชคาถาเหลาน้ีจะมี ผลกับเราจริงหรือไมครับ เพราะมักมีการอางถึงวาคำภาวนา ตั้งม่ันเปนสมาธิแนวแนในระดับรูปฌานที่ไมมีสัญญา แลวตาย แบบนหี้ รอื บทน้ี ทำใหเ ราไดผ ลจากคำภาวนาเปนอยางน้ันอยา ง ลงจะไปเกดิ เปน รูปพรหมทไ่ี มม นี าม (อสญั ญสี ัตตาพรหม) น่ีคอื น้ี เชนกนั ผหี รอื มีโชคลาภ เปนตนครบั หรือวานเ่ี ปนแคอบุ ายที่ ผลที่เกดิ จากการภาวนาคำวา “อสญั ญีป ๆๆๆๆ” ทำใหจ ิตสงบเหมือน พทุ โธ สัมมา อรหงั ครับ อน่ึงคำภาวนาอ่ืนใด เมื่อนำมาบริกรรมแลว ทำใหจิต ๒. ผมชอบภาวนาโดยใชบ ทสวดมนตม ากกวา การจบั ลม เขาถึงความต้ังม่ันเปนสมาธิได คำบริกรรมน้ันสามารถนำมา หายใจเขา ออกในบางครงั้ อยากทราบวา หากใชบ ทสวดมนตเ ปน ใชไ ด และหากทำใหจ ติ ตัง้ มน่ั เปน สมาธแิ นว แน (ฌาน) เม่ือถอน คำภาวนาจบั ลมหายใจเขา -ออก สามารถทำใหจ ติ สงบจนเขา อปั จติ ออกจากความทรงฌานแลว อภญิ ญา ๕ สามารถเกิดข้นึ ได ปนาสมาธิไดเหมือนกนั ม้ยั ครบั (๒) การสวดมนตเปนการเจริญสติเบื้องตน ทำใหเกิด ๓. การทจี่ ะปฏบิ ตั ธิ รรมหรอื พฒั นาจติ ใหม คี วามกา วหนา สมาธิข้ึนได แตไมสามารถตัง้ มั่นเปน อปั ปนาสมาธไิ ด เพราะจิต ตองมีศีล ๕ คุมใจใชม้ัยครับ ผมมีขอของใจเกี่ยวกับศีลขอ ยงั ตอ งรบั กระทบจากเสยี งทส่ี วดมนตอ ยู จงึ เขา ถงึ สมาธแิ นว แน ๓ ครับ เน่ืองจากผมเปนชายหนุมก็ตองมีอารมยทางเพศเปน ไมไ ด ปรกติ ซง่ึ บางครง้ั ก็เผลอคิดเกินเลยกบั ผหู ญิงคนอ่นื บางครง้ั (๓) ศีล ๕ ตองมีครบและบริสุทธ์ิลงคุมถึงใจ ศีลใน
6๖2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๖6๓3 ลกั ษณะนเ้ี ปนศลี ทนี่ ำสูค วามตง้ั มั่นเปน สมาธขิ องจติ พฤติกรรม ยอมมีโอกาสผลักดันจิตวิญญาณไปไดรางใหมท่ีเปนศาสนิกของ ทบี่ อกเลา ไปเปน ศลี ทย่ี งั ไมบ รสิ ทุ ธ์ิ จงึ สามารถปฏบิ ตั ธิ รรมได แต ศาสนานนั้ แตก ารมหี ริ โิ อตตปั ปะ เปน คณุ ธรรมของเทวดา ฉะนน้ั เขาไมถ งึ ธรรมทปี่ ฏบิ ัติ หากกำลังของหิริโอตตัปปะใหผลขณะจิตออกจากราง ยอมมี พลังผลกั ดันใหจติ วิญญาณไปโอปปาติกะเปนเทวดา ๒๓. ตอ ยอดทางไหน (๒) คนที่ศึกษาธรรมและรูธรรมในพุทธศาสนามาก คำถาม อยางเชน มหาวาจกอุบาสก ตายจากมนุษยแลว จิตวิญญาณ กราบเรยี น อาจารยส นอง ทีเ่ คารพอยางสูง โคจรไปไดรางใหมอยูในภพเดรัจฉาน ทั้งนี้เปนเพราะพลังแหง หนู ไดฟงธรรมบรรยายของอาจารยที่วา ความรูทาง ความหลงติดในความรู เปน เหตุผลักดันใหเ ปน เชนนน้ั พระมหา สิวะ เปน อาจารยส ่ังสอนธรรม มลี ูกศษิ ยจำนวนมาก โลกจะหมดลงเม่ือเราละจากโลกน้ีไปแลว แตผลการฝกเจริญ นำไปปฏบิ ตั ิจนบรรลธุ รรมขนั้ สูงสุดได แตพ ระมหาสิ วิปส สนาจะอยูในจิตตดิ เราไปทุกภพทกุ ชาตไิ ด วะยังมีสภาวะของจิตเปนปุถุชน ยังหลงติดอยูกับ ธรรมท่ีตัวเองรู กวาจะแกปญหาเร่ืองความหลง ๑. หากเราฟงธรรมตามกาล อานหนงั สอื ธรรมะ ละช่วั ของตวั เองได ตอ งใชเ วลาปฏบิ ตั ธิ รรมอยกู ลางปา กลัวบาป เมือ่ มโี อกาสเกิดเปน มนษุ ยอกี คร้ัง เราจะไดเกิดใตรม องคเ ดยี ว นานถงึ สามสบิ ป พอรงุ ขนึ้ ปท สี่ ามสบิ เอด็ เงาพระพทุ ธศาสนาเพือ่ ศึกษาธรรมตอไหมคะ จึงไดบรรลุอรหัตตผล เลิกหลงอีกตอไป ๒. หากเราไดศ กึ ษาธรรมศึกษา จนจบนกั ธรรม ตรี โท ฉะน้ัน ที่ถามวา ความรูในทางธรรมนสี้ ามารถ เอก ความรทู างธรรมน้ี จะสามารถตดิ ตวั เราเปน เสบยี งเลย้ี งตวั ติดตัวเปนเสบียงเล้ียงตัวเองไปในภพถัดไปไดหรือไม ตอบวา เพ่ือตอยอดทางธรรมในภพชาตติ อ ไปไดรไึ มคะ และผลบุญท่ีจะ ตดิ ตวั ไมไดแ ตฝ งติดอยกู ับใจได ความรยู งั ถกู เก็บฝง เปนสัญญา ไดรับในภพชาตนิ ค้ี ืออะไรคะ ขอขอบพระคุณอาจารยคะ อยูในดวงจิต หากจิตโคจรไปเกิดเปนสัตวอยูในภพที่เหมาะสม และมีเหตุปจจัยลงตัว ก็สามารถศึกษาธรรมตอยอดได แต คำตอบ ตอยอดใหมีความหลงในความรูน้ันเพิ่มมากขึ้น บุญท่ีจะไดรับ (๑) ธรรมของใคร อา นหนงั สอื ธรรมของศาสนาใด เมอ่ื ในภพน้ี คือเปนผูรูธรรม มีสัญญาในธรรมท่ีสามารถนำไปบอก กลาวใหผ ูอน่ื รตู ามได ใดท่ีสัญญาท่ีฝงอยูในจิตใหผล ขณะท่ีจิตจะหลุดออกจากราง
6๖4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๖6๕5 ๒๔. ทำความเหน็ ใหถูก ดี ฟง ธรรม เทศนธรรม ทำความเห็นใหถ ูกตรง) การนงั่ สมาธิ เปน บญุ ทเ่ี กดิ จากการภาวนา แมบ ญุ จากการนงั่ สมาธยิ งั มไี มม าก คำถาม แตเ มอ่ื รวมกบั บญุ ทปี่ ระพฤตอิ ยา งอน่ื เขา ดว ยกนั แลว ยอ มมบี ญุ เรียนถามอาจารยส นองคะ มากพอท่จี ะอุทิศใหผ อู ่นื หรือใหเจา กรรมนายเวรได ๑. ถาเราน่ังสมาธิแลวยังจิตไมนิ่งพอ (ยังไมใชแมแต (๒) บญุ ทเ่ี กดิ จากการภาวนา (นง่ั สมาธ)ิ เปน บญุ ใหญส ดุ ขณกิ สมาธมิ งั้ คะ เพราะไมม อี าการใดใดปรากฏเลย เชน เกดิ ปต )ิ เพราะสามารถผลักดันจิตวิญญาณไปสูความพนทุกข (นิพพาน) แลวจะเกิดกุศลพอที่จะอุทิศใหผูอ่ืนหรือเจากรรมนายเวรได ได บุญท่ีเกิดจากการสรางกุฏิสงฆ มีผลผลักดันจิตวิญญาณไป หรือคะ ไดไ กลแคส วรรค การปฏบิ ตั ติ นใหมศี ลี ๕ มีกุศลกรรมบถ ๑๐, ไหวพระ, สวดมนต, ฟงธรรม, ฯลฯ เปนการภาวนาเบ้ืองตน ๒. แลวการปฏิบัติธรรมระดับน้ี (ตอนนี้ยังไมกาวหนา การนง่ั สมาธเิ ปน การภาวนาขนั้ กลาง แมจ ะเขา ถงึ สมาธเิ พยี งเลก็ คะ ) เปรยี บเทยี บกบั บญุ ทสี่ รา งกฏุ สิ งฆ กศุ ลใดจะมากกวา กนั คะ นอ ย กถ็ อื วา ไดป ระพฤตบิ ญุ ใหญใ หเ กดิ ขน้ึ แลว เปรยี บไดก บั เดนิ (เพราะอาจารยเ คยตอบวา กศุ ลทเี่ กดิ จากกรรมฐานมากทส่ี ดุ แต อยบู นเสน ทางทนี่ ำไปสคู วามพน ทกุ ข แมจ ะยงั เดนิ ไดไ มไ กล กย็ งั เรายงั ไมส ามารถปฏิบัติไดก าวหนา นะคะ) ดกี วา เดินอยูบนเสน ทางทมี่ ุงสสู วรรค ๓. จากที่อาจารยตอบวา เราสามารถ จดั ระเบยี บคล่ืน (๓) เมอ่ื คลน่ื สมองเรม่ิ มคี วามเปน ระเบยี บ ความจำเรม่ิ สมอง สวดมนตแลวตามดวยการเจริญสติภาวนา ประมาณ เกิดเพิ่มข้ึน ทำไมไมพัฒนาใหถึงที่สุด มนุษยมีศักยภาพในการ ๑๕-๓๐ นาที กอนนอนทุกวัน ท้ังนี้เพ่ือเปลี่ยนคลื่นความถี่ของ พฒั นาจติ ไดม ากกวา สตั วใ ดๆในสงั สารวฏั ผไู มป ระมาทไมป ลอ ย สมองใหเปนระเบียบ แตถาเรายังปฏิบัติไมกาวหนา (นั่งสมาธิ เวลาใหส ญู เปลา ผไู มป ระมาทพฒั นาจติ ใหเ ปน สมาธิ พฒั นาจติ ให แตจ ติ ยงั ไมน งิ่ ) ความถขี่ องสมองจะเปลยี่ นเปน ระเบยี บหรอื คะ เกิดปญญาเหน็ แจง เมอ่ื รดู ่ังนีแ้ ลวพงึ เลอื กทางชวี ติ ดวยตนเอง ขอบคณุ คะ เถิด คำตอบ จะเปนพระ เณร อุบาสก อุบาสิกา ท่ดี ีไดต องมีสติสมั ปชัญญะ (๑) คำวา “กุศล” หมายถึง บญุ , ความดี, ความฉลาด ระลึกไดอยูเสมอรูตวั อยเู สมอ ตอ งฝกใหย่ิง ฯลฯ บญุ เกดิ จากการประพฤตบิ ญุ กริ ยิ าวตั ถุ ๑๐ (ทาน ศลี ภาวนา ขวนขวายรบั ใช ประพฤตอิ อ นนอ ม อทุ ศิ ความดี อนโุ มทนาความ
6๖6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๖6๗7 ๒๕. ตายแลวไปไหน ๒๖. เตรยี มตัวกอนตาย คำถาม คำถาม กราบเรยี น อาจารยสนองทีเ่ คารพ กราบแทบเทาทา นอาจารยสนอง ทเ่ี คารพ พท่ี ่ที ำงานท่ีเดยี วกบั ดฉิ ัน แมเคา น่ังสมาธิอยูตอนกลาง ดิฉันโชคดีท่ีไดนำคำสอนของทานมานำทางชีวิต ซ้ึง คนื ปรากฏวา ตอนเชา ขึน้ มา ปรากฏวาแมเสียชีวติ คะ ขายงั อยู ใจกับคำวา “สัมมาทิฏฐิ” ที่จะนำชีวิตใหรอด ชาติน้ีก็พยายาม ในทา ขดั สมาธอิ ยเู ลย แตห งายหลงั ลงไปกบั พน้ื พเ่ี คา เลยใหด ฉิ นั บำเพญ็ ทาน ศีล ภาวนา อยางตอเนื่อง โดยยดึ แบบอยางทาน อาจารยคะ ปจจุบันน้ี คุณพอดิฉันอายุ ๘๖ ป สขุ ภาพไมคอย รบกวนสอบถามอาจารยวาการที่คนเราน่ังสมาธิแลว ดี เปนท้ังโรคหัวใจ โรคเลือด เขาโรงพยาบาลบอยมาก ดิฉัน เสยี ชวี ติ นเี่ กดิ จากสาเหตอุ ะไร แลว เคา จะไปอยทู ไ่ี หน ไดเ ตรยี มใจไวพอควรกับคำวา อนจิ จัง ทุกขงั อนัตตา ไดตงั้ จิต แมพี่เคาก็ปฏิบัติธรรมมาหลายปแลวคะ รบกวน อธษิ ฐานไวว า ถา คณุ พอ ยงั มบี ญุ อยู กข็ อใหใ ชช วี ติ ไดต ามสมควร อาจารยด ว ยนะคะ เดินเหนิ ได หากหมดบุญกข็ อใหเปน ไปดว ยความสงบ ไมทรมาน ขณะเดยี วกัน ก็พยายามทำเหตุใหต รง โดยการแผเมตตาใหเ จา ขอแสดงความนบั ถือ กรรมนายเวรของคุณพอ ปลอ ยปลา ปลอ ยวัวควายบอยๆ ไป ปฏิบัติวิปสสนากรรมฐานเปนประจำ พิมพหนังสือธรรมแจก คำตอบ อยา งนอ ยทสี่ ดุ หวงั ใหค ณุ พอ เดนิ ได ไมอ ยากใหต อ งนอนทนทกุ ข เหตุที่ทำใหเสียชีวิต เกิดจากจิตปฏิเสธท่ีจะอาศัยอยูกับ ทรมาน ซึง่ นา เวทนามาก ประกอบกบั อยากใหค ุณพอ ไดม เี วลา เตรียมตัว “ตายกอนตาย” จะไดไมหลงตายคะ ดิฉันเขาใจคะ รา งกาย จงึ ไดท้ิงรางเดมิ จิตวิญญาณทีย่ ังไมหมดกิเลสจะโคจร วาในท่ีสุดก็ไมสามารถยื้อชีวิตคุณพอได แตก็ยังพยายามทำทุก ไปหารา งใหมอ ยูอาศัย ตามแรงผลักดันของกรรมทีผ่ ูน น้ั กระทำ อยางเพื่อตอ รอง โดยพยายามสรางเหตุใหตรงกับคำอธิษฐาน ไวกอนตาย ถามวา แมจะไปอยูทีไ่ หน? ตอบวา แมไปอยใู นท่ที ่ี ขอความเมตตาจากทา นอาจารยชี้แนะดวยคะ วา ดิฉันทำแบบน้ี เหมาะสมกับแรงกรรมผลักดนั ใหไป การน่ังสมาธิ (สมถภาวนา) จะไดผ ลหรือไมค ะ กราบขอบพระคุณอยา งสงู คะ เพื่อใหจิตต้ังมั่นเปนสมาธิ หากจติ ท้ิงรา งในขณะมสี ตกิ ำกบั และ ยงั ไมห มดกเิ ลส ทไ่ี ปของจติ คอื ไปไดร า งอยอู าศยั ในสคุ ตภิ พ เปน เทวดาหรอื พรหมนั่นเอง
๖68๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๖6๙9 คำตอบ หา อยางเครงครดั เปน สรณะกบั ชวี ติ รวมไปถงึ กรรมบทสบิ ดว ย การกระทำที่บอกเลาไป จะไดผลตอเม่ือคุณพอตอง หาซอื้ หนงั สอื ธรรมะ และทางสายเอกจากทางชมรมแจกบคุ คล ทต่ี อ งการทพี่ ง่ึ ทางใจ และตวั หนเู องหนั มามงุ มน่ั ปฏบิ ตั อิ ยา งเตม็ ประพฤตติ นมีศลี คมุ ใจอยทู กุ ขณะตืน่ เจากรรมนายเวรของคณุ กำลงั เพอ่ื ทจ่ี ะใหห ลดุ พน จากวฏั สงสาร แตด ว ยมภี าระครอบครวั พอยอมรับบุญท่ีลูกอุทิศใหแลวเลิกจองเวรกับคุณพอ สุดทาย กไ็ มส ามารถทจี่ ะปลกี วเิ วกไปนงั่ หาทสี่ งบปฏบิ ตั ไิ ด แตห นกู ใ็ ชท กุ ตอ งบอกใหคุณพอรบั รูและอนโุ มทนาบญุ ทล่ี กู ไดทำใหท าน พระ ขณะจติ (ทีไ่ มต องคิดเร่ืองงาน)ทำกรรมฐาน มาโดยตลอด พุทธะไดตรัสกับแมของโสปากะ (อรหันตเจ็ดขวบ) วา “เมื่อ ความตายมาถึง บุตร พอ เผาพนั ธุ ญาติ ยอ มไมมใี ครตา นทาน หนูไมเคยเจอตัวจริงทานอาจารยนะคะ แตหนูฟงทาน ได” ฉะน้นั สงิ่ ทผ่ี ูเ ปน ลกู ไดท ำใหกับพอ น้ันดแี ลว ... สาธุ และจะดี อาจารยส อนธรรมะ ผา นเวบ็ ไซตก ลั ยาณธรรม รวมทงั้ เปด ฟง ใน ทสี่ ดุ ใหค ณุ พอ ไดเ ตรยี มตวั กอ นตายดว ยการสวดมนตแ ละเจรญิ รถยนต และเผยแพรใ หกบั เพ่ือนๆ ที่สนใจปฏิบตั ิ หนถู อื วา ทา น อานาปานสตอิ ยูเสมอ อาจารยเ ปน ครบู าอาจารยท างธรรมอกี ทา นหนง่ึ ของหนู เหมอื น ดังที่หนูเคารพในหลวงปูชา หลวงพอฤาษีลิงดำ หรือกระทั่ง ๒๗. งานของชวี ติ พระพทุ ธเจา โดยทีไ่ มเคยไดพ บเห็นหรือพูดคยุ กันเลยคะ คำถาม ขณะนี้หนูลาออกจากงานท่ีทำในกรุงเทพ มาอยูตาง กราบเรยี นทา นอาจารย ดร.สนอง วรอุไร ที่เคารพยงิ่ จังหวัด แลวหางานทำไดเรื่อยๆ แตหางานตามท่ีตนเองถนัด อาจารยค ะ หนเู คยอา นหนงั สอื ทางสายเอกของอาจารย และอยากทำทส่ี ดุ ไดย าก จงึ ตดั สนิ ใจเรยี นตอ ปรญิ ญาเอก เรยี น ไดแ ลว ๑ ป ลงทนุ จา ยเงนิ ไปไมตำ่ กวา ๒ แสนคะ และขณะน้ี เมอื่ ๓ ปท ผ่ี า นมา แลว ประทบั ใจมาก (กอ นหนา นหี้ นสู นใจปฏบิ ตั ิ หนูรูสึกเบ่ือหนายมากๆ กับการที่ตองมานั่งเรียนและตองทำ ตามแนวหลวงปชู า หลวงพอ ฤาษลี งิ ดำ ฯลฯ และไปรว มกจิ กรรม วทิ ยานพิ นธใ นเชงิ การสรา งทฤษฎใี หมเ พอื่ แกป ญ หาจดุ บกพรอ ง การปฏิบัตธิ รรม ตงั้ แตสมยั เรยี น ม.ตน มาแลว แตไ มไดมคี วาม ของทฤษฎีเดิมๆ ซ่ึงหนูวิเคราะหแลววานำไปใชประโยชนกับ มงุ มน่ั ในชวี ติ วา จะไมอ ยากเกดิ อกี ) หนงั สอื ของอาจารยเ ปน แรง คนกลุมมากไดนอย ผนวกกับพบกับผูคนแวดลอมท่ีมีแตความ บนั ดาลใจใหม งุ มน่ั คดิ วา ไมอ ยากเกดิ อกี จงึ หยดุ กรรมดำ ยดึ ศลี ตองการเกงและเปนที่หน่ึงในทางโลก และเชื่อมั่นในตนเอง สงู มากๆ จนลืมใสใ จในความรูสึกของคนรอบขาง ทำใหห นรู สู กึ เบื่อมากๆ ไมอยากเรียนตอเลยคะ แตทางครอบครัวอยากให
๗70๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗7๑1 เรียนใหจบ เพราะลงทุนไปมากแลว หนูก็พยายามท่ีจะเรียนให ๒๘. “กวาดหนอๆๆๆ” จบ แตใ จหนไู มไ ดอ ยากเรยี นเลย จึงเกิดความรูสึกวาไมม ีความ สขุ เลยคะ หนขู อคำชแี้ นะจากทา นอาจารยด ว ยคะ วา หนคู วรจะ คำถาม ปฏิบตั หิ รอื คิดอยา งไรคะ กราบเรียนถามปญหาอาจารยค ะ ตอนน้ีหนูพยายามฝกกำหนดอิริยาบถยอยอยูคะ แตมี คำตอบ มนษุ ยเ ปน สตั วส งั คม การจะอยกู บั สงั คมอยา งมคี ณุ คา ปญหาคอื ไมร จู ะใชค ำกำหนดอยา งไร อยา งเชน บางทีกวาดบาน หนูก็จะใชคำกำหนดเปน กวาดหนอๆๆ คือจะใชคำแบบที่เรา ตอ งประพฤตติ นเปน ผใู หโ ดยไมห วงั สง่ิ ใดตอบแทน ใหค วามรกู บั กำลังทำสงิ่ นัน้ ๆ ไมวาจะลา งจาน อาบนำ้ แปรงฟน ฯลฯ เพราะ มนุษย ใหป ญ ญาชวยแกปญ หาใหกบั มนุษย นค่ี อื งานภายนอกที่ ไมรูจะกำหนดอยางไร ไมทราบวาใชคำเหลาน้ีกำหนดได ชวี ิตตองทำ ดว ยเหตนุ ีย้ งั มีความจำเปน ตอ งพฒั นาความรูใหสงู หรอื เปลา คะ หรอื ตอ งใชค ำกำหนดตามอาการเคลอื่ นไหว ท่ีสุด และตองพัฒนาตอเนื่องจนวันตาย สวนงานภายในตอง คะ รบกวนอาจารยช ว ยชแี้ นะใหด ว ยคะ จะไดป ฎบิ ตั ไิ ดถ กู พฒั นาตวั เองใหเ ขา ถงึ ปญ ญาสงู สดุ คอื ภาวนามยปญ ญา แลว ใช ตองตรงทางคะ กราบขอบพระคุณอาจารยอยา งย่ิงคะ ปญ ญาทีพ่ ัฒนาได สรางบญุ บารมใี หก บั ตัวเอง เพื่อใชเปน ทรัพย เดนิ ทางสปู รโลกอยา งปลอดภยั และหากสามารถปด อบายภมู ไิ ด คำตอบ จงึ จะเรียกไดว าเกดิ มาไมส ญู เปลา ยืน เดิน นั่ง นอน เปนอิริยาบถใหญ สวนการ กเิ ลส ความโลภ ความโกรธ ความหลง เคล่ือนไหวอ่ืนใดนอกจากท่ีกลาวถือวาเปนอิริยาบถยอย เปนอนั ตรายเดอลกู หลานเอย เปนกิเลสอยา งนากลวั ทกุ อริ ยิ าบถทเ่ี กดิ ในปจ จบุ นั สามารถนำมาใชเ ปน ตวั กำหนดองค บรกิ รรมไดท ง้ั นน้ั ฉะนนั้ การมจี ติ จดจอ (กำหนด) อยกู บั การกวาด รอนกวา ไฟ ใสกวา แกว บมเี ขีย้ วกัดกินคน บาน ลางจาน อาบนำ้ แปรงฟน ฯลฯ ตามท่บี อกเลา ไป ถอื ไดวา กเิ ลสมันกดั กนิ คน เราจะทำตามมันอยูหรอื ปฏบิ ัตสิ มถภาวนามาถูกทางแลว จงดำเนนิ ตอไป เราตองฝนมนั บา งสิ อยาไปตามใจมนั ใครเปนคนประคบประหงม ใครเปน คนเช็ดข้ีเช็ดเยี่ยว ใครเปนคนดแู ลใหค วามปลอดภยั ผูน้นั คอื บิดา มารดา
๗72๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗7๓3 ๒๙. ชำนาญแบบไหน ๒. ขณะการนง่ั สมาธใิ นสมยั ทผ่ี มบวชเปน พระ มกี ารสวด บทธมั มจกั ฯ ไดเ กดิ การหมนุ ของรา งกายตงั้ แตใ ตค อลงไปเหมอื น คำถาม ลอ หมนุ ผมไดก ำหนดดเู หน็ รา งกายตวั เองเปน กงลอ ธรรมจกั รสี กราบเรียนอ.สนอง วรอไุ ร ทเ่ี คารพ ขาวนวล ขนาดเทา กบั ตวั เราเองหมนุ รอบอยู จนกระทงั่ บทสวด ผมไดมีโอกาสไปกราบสักการะพระเขี้ยวแกว ที่ จบลง จึงไดหายไป อยากทราบวาเกิดจากอะไร เพราะไมได กำหนดหรอื ระลกึ ใหเ กดิ ขน้ึ เลยในระหวา งการนงั่ สมาธิ อาจารย เชียงแสน สำนักครูบาบุญชุม ในชวงสงกรานตที่ผานมา และ มีคำแนะนำอยางไรครบั โดยกอ นทจี่ ะเกิดอาการดังกลา ว จิตที ไดกราบนมสั การครูบาบญุ ชุม ในวันเดยี วกนั ท่ีทานออกจากถ้ำ ทำสมาธใิ นขณะนน้ั เหมอื นดง่ิ เขา สคู วามไมร สู กึ วา มรี า งกายและ ทึ่ลำปาง กอปรกับทไี่ ดดู วีซีดี ทอี่ าจารยบรรยายธรรม เมอื่ วนั ความคดิ อยูเลย กอ นทสี่ มาธิจะถอยเขา สูระดับทร่ี ูสึกในสงั ขาร ที่ ๒๙ มี.ค. ๕๒ ท่ีอาจารยไดพูดถงึ พระครบู ารูปหน่ึง ทีบ่ ำเพญ็ เอง และมีอาการของกงลอธรรมจักรดังกลาว ระดับสมาธิที่ บารมพี ระโพธสิ ตั ว และทา นไดพ ยายามทจ่ี ะละพทุ ธภมู ถิ งึ ๓ ครงั้ ไมร สู กึ วา มสี งั ขารและความคดิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เปน อปั ปนาสมาธใิ ชไ หม แตไ มส ามารถละไดเ นอ่ื งจากไดถ กู รบั รอง วา จะตอ งไปตรสั รเู ปน ครบั และถอยเขา สอู ปุ ปจารสมาธทิ มี่ คี วามรสู กึ ในสงั ขารถกู ตอ ง พระพุทธเจาในอนาคตกาล เปนครูบาฯองคเดียวกันหรือเปลา ไหมครับ ขออาจารยไ ดโปรดชีแ้ นะดวยครบั ครบั และไดร บั ขอธรรมจากอาจารย ผา นทางโทรศัพทข องพระ อาจารยเ อกชยั วดั ใหมศรรี มเย็น เรอ่ื งสรรพสิ่งทง้ั หลายในโลก ๓. แนวทางการปฏบิ ัตสิ ำหรบั บุคคลผูม ีบารมมี าทาง เจ น้ี ลวนเปน สมมติ เชน ศาสนา ทมี่ นุษยบ ัญญัตขิ ึน้ โดยเราควร โตวิมตุ ติ และปญ ญาวมิ ตุ ติ ควรดำเนนิ จิตทำสมาธิ เหมือนและ ยึดหลกั ธรรมและความดี ผมมีคำถามทจ่ี ะรบกวนอาจารยด ังน้ี แตกตางกันอยางไรครับ ขอกราบขอบพระคุณอาจารยในคำ ครบั แนะนำครบั ดว ยความเคารพในธรรมครบั ๑. สำหรบั ผปู ฏบิ ตั ธิ รรม เราจะรไู ดอ ยา งไรวา ไดอ ธษิ ฐาน คำตอบ พุทธภูมิมาหรือไม และการปฏิบัติธรรมจะทราบไดอยางไรวา ที่บอกเลาไปเปนครูบาองคเดียวกับท่ีบรรยายไวเม่ือวัน เม่ือไรจะตองละพทุ ธภูมิ การปฎบิ ตั ธิ รรมของพระสงฆท ่ีดำเนิน แนวทางพระโพธิสัตวจะแตกตาง หรือเหมือนกับโลกุตรธรรม ที่ ๒๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ ที่มุงเพื่อเขาสูอริยบุคคลในชาติปจจุบันอยางไร สามารถท่ีจะ (๑) ผูใดอธิษฐานนำพาชีวิตใหดำเนินไปตามแนวทาง ไดเปนอริยบุคคล ๔ ประเภทไดหรือเปลาครับ เราสามารถนำ แนวทางการปฎบิ ัตธิ รรม วิธีการทำสมาธิ ของทา นมาปรบั ใชไ ด ของพุทธภูมิ ตองมีปฏิปทาตามแบบอยางที่ครูบาศรีวิชัย หรือ อยางไร ครูบาบุญชุมไดทำใหดู และจะลมเลิกเปนโพธิสัตวไดก็ตอเม่ือ เกดิ ความทกุ ขอ ยา งสาหสั มองไมเ หน็ ทางวา จะบรรลโุ พธญิ าณได
7๗4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗7๕5 เม่ือไร และยงั ไมไดร บั การพยากรณจากพระพุทธเจา องคก อนๆ ๓๐. ตอ งอสุภกรรมฐาน จึงเบ่ือหนายและลมเลิกการเปนโพธิสัตว ดังท่ีหลวงพอษีลิง ดำ หรอื ครูบาเทืองแหงวัดบานเดน ไดลาใหดู คำถาม เรียนอาจารยส นองท่นี บั ถือ อนึ่ง พระภิกษุท่ีดำเนินชีวิตตามแนวทางของพระ ดิฉัน อาน “ย่งิ กวาสขุ เมื่อจติ เปน อิสระ” จบ ก็ตัดสนิ ใจ โพธิสัตวจะไมประพฤติธรรมไปสูการพนทุกข ดงั ท่ีอริยบุคคลได กระทำ ซ่ึงจะเปนเชนน้ีไดตองมีสติกลาแข็ง ยุติความกาวหนา ยตุ กิ ารสรา งอกศุ ลกรรมใหม เพราะเหน็ อนั ตรายของการยดึ มนั่ ในวิปสสนาญาณไวแคสังขารุเบกขาญาณ ซึ่งจะทำไดก็ตอเม่ือ ถอื มน่ั อยา งเหนยี วแนน กลวั วา ถา จติ ดวงสดุ ทา ยไปตรงกบั เฟรม อธิษฐานบารมีใหผ ลแรงกลา ทท่ี ำอกศุ ล จะตองไปอบายภมู แิ นนอน (๒) อาการตัวหมุนเปนกิเลสท่ีเกิดขึ้นกับผูปฏิบัติธรรม ดฉิ นั จมอยใู นความทกุ ขท รมานใจมา ๒ เดอื นคะ กบั การ ทย่ี งั มกี ำลงั ของสตไิ มก ลา แขง็ การสวดมนตเ ปน การฝก จติ เบอ้ื ง ตอ งคบผชู ายคนนงึ อยา งหลบๆซอ นๆ (เพราะคบเขามา ๖ เดอื น ตน ฝกจิตใหจดจอกับบทมนตท่ีสวด และผูใดจะรูวาเปนสมาธิ โดยที่เขาปดบังเรื่องทม่ี แี ฟนแลว ) เมอ่ื ดฉิ ันรคู วามจริงจากแฟน ระดับฌาน (อัปปนาสมาธิ)ได ตองเกิดอารมณฌานข้ึนกับจิต ของเขาจงึ ถอยออกมา แตเ ขาขอคนื ดโี ดยทปี่ ด บงั แฟนเขาวา คบ ของตวั เอง สงิ่ กระทบภายนอกใดๆ ไมส ามารทำใหจ ติ รบั เขา ปรงุ กบั ดฉิ นั ดว ย ดฉิ ันก็ยอมเพราะรกั (แตจ รงิ ๆคือหลงคะ) แตก็อยู อารมณได มีแตอ ารมณฌาน (วติ ก วิจารณ ปต ิ สขุ อเุ บกขา อยางทุกขเหลือเกิน เพราะเราสามคนอยูบริษัทเดียวกัน ดิฉัน และเอกคั คตา) เทา นั้นทเ่ี กดิ ขึ้นกับจิต ตอ งเจอเขาทงั้ คแู ทบทกุ วนั ภายหลงั ดฉิ นั ทราบวา เขาอยดู ว ยกนั มา ๔ ปแ ลว ใจกย็ ่ิงดิน้ รนหนัก (ดฉิ ันยังไมทะลุศีลขอ ๓ กับเขา) ฉะน้ันขณะกำลังสวดมนตบทธัมมจักรกัปปวัตตนสูตร เพราะสงั เกตวา เขาเรม่ิ เขา ร.พ.บอ ยๆ ตง้ั แตเ รมิ่ คบกบั ดฉิ นั (เปน แลวจิตไปเห็นรางกายหมนุ ได จงึ มิใชส มาธิระดบั ฌาน ท้งั โรคเก่ียวกบั สมอง กระดกู และอาจจะรวมไต หัวใจดวย) คดิ เองวา เขาอาจมีการผิดศีลขอ ๑ ติดตัวมา แลวไมไดท ำบญุ เพ่มิ (๓) ระหวางผูบรรลุธรรมแบบเจโตวิมุตติ และบรรลุ ข้ึน และตองมาผดิ ศลี ขอ ๔ บอ ยๆ (กบั แฟนเขาเร่อื งดฉิ นั ) และ ธรรมแบบปญญาวิมุตติ มีความเหมอื นกันตรงทีว่ า จิตเขาถึงอา อาจจะมกี ารผิดศลี ขอ ๓ ในเดือนหนา (เดือนหนาเขานัดดฉิ ันไป สวกั ขยญาณได และตางกันตรงทว่ี า ผบู รรลอุ รหตั ตผลแบบเจ ตา งจังหวัดกัน ๒ คน) โตวมิ ตุ ติ เปนผมู คี วามชำนาญในสมถกรรมฐาน เชนมีฤทธิ์ทาง ใจ (มโนมยทิ ธ)ิ เปน ตน สว นผบู รรลอุ รหตั ตผลแบบปญ ญาวมิ ตุ ติ เปน ผูมคี วามชำนาญในวิปส สนากรรมฐาน เชนเห็นสรรพสง่ิ เปน อนตั ตาหมด
7๗6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗77๗ ดิฉัน อธิษฐานทุกครั้งท่ีสวดมนตไหวพระวาขอใหตา ๒. ตอนนี้ดฉิ นั อายุยาง ๓๓ ปแ ลว พอ แมย ังมีชวี ิตอยู สวาง เลิกยึดม่ันถือม่ันในสิ่งที่ยังหลงผิดอยูไดเร็วๆ แตก็ยัง (อายุ ๖๖ คะ ) มนี อ งสาว ๑ คน (แตไมสนิทกันมาก) มเี พื่อนสนิท ตัดใจไมไ ดเสียที คดิ วา คงตดั ไมไ ดจ นกวาเขาจะแตง งานไป ๑๗ ทคี่ ยุ ไดท กุ เรอ่ื ง ๒-๓ คน อาจารยช ว ยแนะนำการทจี่ ะตอ งมชี วี ติ -๑๙ เมษา ดิฉนั ไปปฏบิ ัติธรรมที่วดั อัมพวนั แตว ันทอี่ อกจากวัด อยตู อ ไปคนเดยี ว จนกวา จะทงิ้ รา งนไี้ ป (เพราะวนั นงึ พอ แมก ต็ อ ง ดิฉนั กต็ ัดใจจากเขาไมได จนคืนวันที่ ๑๙ ดิฉันอาน ย่งิ กวา สขุ ฯ จากไป) อยา งไรดีคะ (ทีผ่ านมาดฉิ ันเคยมแี ฟนอยูขา งๆ ตลอด จบ กต็ ัดสนิ ใจบอกเลกิ กับเขา จงึ โทรไปบอกแฟนเขาวาดฉิ นั จะ ตงั้ แตอ ยมู หาวทิ ยาลยั นะ คะ ไมเ คยอยคู นเดยี วเลย) เพราะดฉิ นั ไมย งุ เกยี่ วกบั เขาอกี (สาเหตุท่โี ทรไปเพราะชว ง ๒ เดือนที่ผาน ไมอยากสรา งกรรมผกู พนั กบั ใครใหเปนทกุ ข หรือมีหว งอีกแลว มา แฟนเขาโทรมาถามดิฉันหลายคร้ังวาเขายังติดตอดิฉันหรือ เปลา แตด ฉิ นั ปฏเิ สธไปทกุ ครงั้ ดฉิ นั ไมอ ยากตดิ คา งและไมอ ยาก ๓. ตอนน้ใี จดฉิ นั นกึ ถึงแตเ ขาตลอดเวลา ดฉิ นั พยายาม ใหแ ฟนเขาระแวงดฉิ ันอีก) และสงจดหมายขอจบกับเขา (บอก จะตามดคู วามรสู กึ (ทเ่ี ขาเรยี กวา ดจู ติ ) แตพ อนกึ ถงึ เขาทไี ร ใจก็ วา เปลี่ยนเบอรโ ทรแลว ไมตองตดิ ตอมาอีก) เขาก็สง mail กลับ ไหลไปรวมกบั ความรสู กึ จนหลงไปทกุ ครง้ั กวา จะมารอู กี ทกี น็ าน เหมอื นจะจบดว ยดี แตพ อเขารวู าดิฉนั บอกแฟนเขาเรอ่ื งน้ี เขา ไมใชเ ปนแคผดู นู ะ คะ จะแกไ ขอยางไรดคี ะ หรือวธิ ีเดยี วคอื ตอ ง ก็ไมพ อใจจนถึงขนาดสง mail บอกวา บุญตา งๆ ท่ีดฉิ นั เคยให ใหถ ึงข้นั อุปจารสมาธิ แลวใชพ ิจารณาความไมเท่ยี งเอา (ตอนน้ี เขาอนโุ มทนา เขาคงรบั ไวไ มไ ด (ทง้ั ทเ่ี ขากอ็ นโุ มทนาไปแลว ) มนั ไดแตคิดวามันไมเท่ียง) ดิฉันกลัววาถาตายตอนน้ีดิฉันอาจตอง ทำใหดฉิ นั ปวดใจมาก รูซง้ึ ถงึ ความไมเ ทีย่ งจริงๆ ไปทคุ ตินะคะ เร่อื งน้ีอาจเปน เรอื่ งเล็กนอยสำหรับคนอ่ืน แตม ัน ทำใหด ฉิ นั ทรมานใจมากๆ คะ จนตอ งเขยี นมารบกวนอาจารยอ กี ดฉิ นั จงึ ขอเรยี นถามอาจารยวา คร้ัง ขอขอบคณุ อาจารยม ากนะคะทีส่ ละเวลาอา นและตอบคะ ๑. มวี ธิ ใี ดบา งคะทจ่ี ะลดโอกาสการผกู เวรทางวญิ ญาณ กนั ทง้ั สามคน เพราะเขาคงโกรธดฉิ นั มากทที่ ำเหมอื นหกั หลงั เขา คำตอบ แฟนเขาก็รูสึกไมดีกับดิฉัน(จะไดไมตองเปนเจากรรมนายเวรกัน (๑) เวรหมายถึงความพยาบาท การผูกเวรหมายถึง ตอ ไปนะ คะ ) ทกุ วนั นดี้ ฉิ นั ไดแ ตแ ผเ มตตาใหเ ขาทงั้ คทู กุ ครง้ั ทนี่ งั่ สมาธเิ สรจ็ (แตเ พิง่ เรม่ิ ปฏิบตั ไิ ดไมก ่วี นั ยงั ไมต ั้งมั่นคะ) ทำแบบ การผูกพยาบาท เชนพระเทวฑัตผูกพยาบาทพระพุทธเจา มา นี้ตอ ไปจะดไี หมคะ หลายภพชาติ ตั้งแตครั้งท่ียังเสวยพระชาติเปนพระโพธิสัตว แตทุกภพชาติท่ีคูเวรไดโคจรมาพบกัน พระพุทธะไดใชขันติและ
7๗8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๗79๙ พรหมวิหารธรรม เปนเคร่ืองคุมกันภัยใหกับตัว ในท่ีสุดผูไมผูก ๓๑. บญุ เกาสงผล พยาบาทบรรลุอริยธรรมสูงสุดเปนพระพุทธเจา ผูผูกพยาบาท นำพาชีวิตไปเกิดเปนสัตวอยูในภพนรก เม่ือรูดังน้ีแลว ผูถาม คำถาม ปญ หาจะนำพาชีวิตเปนแบบใด เลือกไดต ามใจปรารถนา กราบเรียน ดร.สนอง วรอไุ ร ทเี่ คารพ ผมมีเร่ืองไมสบายใจครับ อยากใหอาจารยชวยใหคำ (๒) ผูรูกลาววา “มนุษยสมบัติเปนหวงผูกเทา สามี/ ภรรยาเปนหวงผูกมือ บุตร/ธิดาเปนหวงผูกคอ” ดังน้ันจะผูก แนะนำหนอยครับ ผมอายุ ๑๕ ป เปนเด็กตางจังหวัด ข้ึนมา ตนเองหรอื ไมผ กู ตอ งเลอื กเอาเอง และผรู ยู งั ไดก ลา วอกี วา “ไมม ี เรียนท่ีกรุงเทพครับ ผมเกิดอาการบังคับความคิดตนเองไมได ทีพ่ งึ่ อนื่ ใด เทียบไดกับการพงึ่ ธรรมทีม่ อี ยูในใจของตน” ครบั เชน ไมอยากจะคดิ แตกลบั คดิ ขน้ึ มา ประมาณน้ีครับ โดย มอี าการแบบนมี้ าชว งนงึ แลว ครบั ผมกป็ รกึ ษาเพอื่ น เพอื่ นกบ็ อก (๓) ในบรรดากิเลสใหญส ามตวั คือ ความโกรธ ความ ผมวา เกดิ จากความเครยี ดรเึ ปลา ผมกว็ า นาจะเปนไปไดเ พราะ โลภ ความหลง กเิ ลสตวั แรกแกไ ดง า ยทส่ี ดุ และ ตอนนี้ผมเรียนอยางเดียวเลย โดยผมมีอาการแปลกๆ แบบนี้ กิเลสตวั สุดทา ยแกไดยากทสี่ ุด แมจะยากเพียง ครับ คือวา ทุกๆ วันผมจะตองเดินผาน คลายๆ กับเปนศาล พระภูมิครับ ทุกๆ วันผมก็จะเดินผาน แลวยกมือไหวอธิษฐาน ใด อรหันตบุคคลก็แกไดแลว ดวยการพัฒนา เปนประจำครบั ปญ ญาเหน็ แจง ใหเ กดิ ขน้ึ แลว นำไปกำจดั ความหลง คอื อวชิ ชา ใหหมดไปจากใจใหได แตม วี นั นงึ ผมไมท ราบวา เปน อะไร อยดู ๆี ความคดิ ทผ่ี ม ในกรณีของผูถามปญ หา การพจิ ารณาอสภุ ะบอยๆ จน ไมอ ยากคดิ กข็ น้ึ มากจากสมอง คอื มอี นั เปน ไป ตอนนน้ั ผมตกใจ เห็นความเปนอนัตตาไดแลว ความทุกขท่ีมีอยูในใจยอมหมดไป มาก วา ทำไมตนเองถงึ นกึ ไปแบบน้ี ผมเดนิ เลยมาแลว จงึ ตดั สนิ และยง่ิ ไดเ หน็ สรรพสงิ่ เปน อนตั ตาได ความทกุ ขท งั้ ปวงยอ มไมม ี ใจเดนิ ยอ นกลบั ไปทนี่ นั่ ใหม พรอ มอธษิ ฐานวา ผมขอโทษผมไมไ ด กบั ผูท่ีเห็นแจง เชน น้ัน ตงั้ ใจทจี่ ะคดิ ขอใหค วามคดิ ทลี่ กู ไมไ ดต งั้ ใจจะนกึ ไมเ ปน ความจรงิ ตอนนผี้ มสนั่ มาก เลยเดนิ ตอ มาถงึ ทห่ี อ รบี อาบนำ้ แลว กไ็ หวพ ระ มีสขุ อยทู ไ่ี หน มีทกุ ขอยูท่นี ั่น ตามปกตทิ ผ่ี มไหวท กุ วนั โดยผมกไ็ หว บทบชู าพระรตั นตรยั สวด หาสขุ จากกาม หาสุขในโลก จะไดม าจากไหน อิติปโส แผเมตตา แผส วนกศุ ล แลว กอ็ ธิฐาน แลวทอ งคาถาชนิ มนั คือการหาสุขในทกุ ข สขุ ไมมี ตัวของเราไมมใี นน้นั บญั ชรตอ โดยเวลาทผี่ มอธษิ ฐาน ผมกจ็ ะนกึ ไปวา ถา ลกู คดิ อะไร
8๘0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๘8๑1 ทีไ่ มดีไป หรือพดู อะไรทไี่ มด ไี ป ลกู ก็ขออภยั ไวดวยขอใหทานจง วา ผมไปลว งเกนิ ใครไวร เึ ปลา ครบั ผมกไ็ มร วู า มนั เปน เพราะอะไร อโหสิกรรมใหผมดวย ผมอยากทราบวา ผมทำถูกแลวใชไหม กันแนครับ อยากใหอาจารยชวยอธิบายใหฟง หนอยครับ พรอ ม ครับ โดยผมทำแบบนี้มาเปนเวลาชวงนึงแลว ต้ังแตยังไมเกิด กบั แนะแนวทางแกไ ขดว ยครบั ขอบคณุ มากครบั เหตุการณน้ีข้ึนแตคำอธิษฐานประโยคน้ีก็เพ่ิมขึ้นมา ต้ังแตเกิด อาการแบบนี้ขนึ้ ตั้งแตนัน้ เปน ตนมา เวลาผมเดนิ ผานท่ีตรงน้ัน ขอแสดงความเคารพอยางสงู ผมก็ไมคอยท่ีจะกลาอธิษฐานสักเทาไหร ไดแตรีบเดินไปอยาง เดียว เพราะกลัววาจะนึกอะไรท่ีไมดีไปอีก ตั้งแตน้ันเปนตนมา คำตอบ ผมกบ็ งั คับจิตใจของตนเองไมค อ ยได โดยคดิ ไปตา งๆ นาๆ ผม อายุ ๑๕ ป ไมส ำคญั ยง่ิ ไปกวา บญุ บารมที เ่ี คยทำไวใ หผ ล กลัวบาปมาก เรมิ่ นำพาชวี ติ ไปสูความดีงามในวันขา งหนา จากคำถามพอทจ่ี ะ มีวนั นึงผมไดเ ขา ไปในรานหนงั สอื ก็เลยไปท่มี มุ ธรรมะ ประมวลไดเ ปนสี่ขอ ผมก็เจอหนังสือของอาจารย เร่ือง ทางสายเอก ผมยืนอาน แลวจึงตัดสินใจซื้อมาอาน ผมก็ไดความรูมากมายจากการอาน ๑. เมอ่ื เดนิ ผา นสถานที่ ทค่ี นทว่ั ไปคดิ วา เปน สง่ิ ศกั ดส์ิ ทิ ธ์ิ หนังสือเลมน้ี ผมสังเกตตัวเอง ความคิดฟุงซานมันก็เริ่มท่ีจะ เชน ศาลพระภมู เิ จา ท่ี ผรู นู ยิ มอทุ ศิ บญุ ใหก บั เจา ของศาลนน้ั ดว ย จางๆ ไปบาง แตก ย็ งั มอี ยู จนอา นจบเลมนี้ เลยไปซ้ือเลมท่ีสอง การกลาววาจาวา “ขอทา นจงเปน สุข” แทนการอธษิ ฐาน มา คอื ยิง่ กวา สุข เม่อื จติ เปนอสิ ระ ผมวาหนังสือพวกนดี้ มี าก ทำใหคนเรากลัวบาป แลวตั้งใจทจ่ี ะสรางบารมตี อ ไป ๒. การขออภัย เปนคุณธรรมท่ีมีอยูในใจของผูเจริญ และจงประพฤติขออภยั ทุกคร้งั ทคี่ ดิ พดู ทำไมดีไวกับผูอน่ื ไมว า แตผมอยากจะใหอาจารยแนะนำวา ผมควรท่ีจะทำ จะเปน มนษุ ยห รอื อมนษุ ยก ต็ าม อยา งไรดี ใหก ลบั มาเหมอื นเดมิ ผมอยากมชี วี ติ ทเี่ หมอื นเดมิ คอื ไมค ดิ อะไรมาก แตแคจดุ ๆ นี้ทำใหผมคิดมาก เลยไมสบายใจสัก ๓. ผูถามปญหาประสงคใหตัวเองมีความคิดดีเหมือน เทาไรจนมาถึงตอนน้ี ผมอยากจะถามอาจารยอีกอยางนึงครับ เดมิ สามารถทำไดด ว ยการสวดมนตก อ นนอน แลว ตามดว ยการ คือวา เวลาเราอธิษฐานเวลาไหวพระเสร็จแลว บางทีความคิด เจรญิ อานาปานสติ และสดุ ทา ยอทุ ศิ บญุ กศุ ล ใหเ จา กรรมนายเวร ท่ีเราไมอยากใหคิดก็เกิดขึ้น ผมไมอยากใหเปนแบบน้ีเลย ถา ทกุ ครง้ั ทกี่ ารปฏบิ ตั ธิ รรมแลว เสรจ็ ปญ หาทเ่ี กดิ ขนึ้ จงึ จะหมดไป คำอธิษฐานที่เราไมไดตั้งใจที่อธิษฐานเกิดข้ึนมันจะเปนอะไรไหม และยังทำใหเรียนหนังสอื เกง อีกดว ย ครับ ผมวา อยากรวู า สาเหตุตรงนี้ เปน เพราะความเครียด หรอื ๔. เมือ่ ใดที่กรรมใหผ ลเปนอกุศลวบิ าก ผทู ำกรรมตอ ง เปนผูรบั และตอ งชดใชห นี้เวรกรรมจนกวา จะหมดส้ิน ฉะนน้ั พึง ปฏิบตั ิตามคำแนะนำไปเรอ่ื ยๆ แลวปญ หาจะหมดไปไดแนนอน
8๘2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๘8๓3 ๓๒. สุขจากจติ เปนอิสระ ๓๓. รอใหถ งึ ปหนา คำถาม คำถาม กราบเรยี น ทานอาจารยทเี่ คารพ เรียน ดร.สนอง ทีเ่ คารพ อาจารยเ คยกลา วในหนงั สอื วา ความสขุ ของคนเรามี ๓ ผมมเี รอื่ งอยูว า ผมอยากจะบวช และไดค ุยกับญาตพิ ี่ แบบ คอื นองทุกคนแลว ซึ่งทุกคนก็ยินดี แตติดปญหาที่พอผมทานคน ๑. สุขจากการสมั ผัสทางรูป รส กลนิ่ เสยี ง โผฏฐัพพะ เดียว ทย่ี ังไมอยากใหผ มบวช ทานอยากใหผมทำงานไปกอ นปน้ี แลวปหนาคอยบวช แตตัวผมอยากบวชปนี้ เพราะเหตุผลที่วา ธรรมารมณ ชว งนี้ผมสะดวกที่สดุ และใจก็อยากบวชดว ย ๒. สุขจากจิตสงบดวยอำนาจของสมาธิ ๓. สขุ จากจิตทีเ่ ปน อิสระจากสิง่ ทง้ั ปวง ไมท ราบวา ถา ผมฝน บวช จะมปี ญ หาอะไรไหมครบั ทผ่ี ม การตามดจู ติ โดยมคี ำกำหนดวา โกรธหนอ เสยี ใจหนอ ตัง้ ใจไวค ือวนั ท่ี ๑๐ พค. ๕๒ นี้ ชว งนีก้ ็ตงึ ๆ กับพอมาก ผมไม สบายใจดว ย ไมร วู า ถา บวชไปทา นจะคดิ และรสู กึ ยงั ไง ผมอยาก ...... จนเห็นทุกส่ิงเปนของชั่วคราว มีปญญารูเทาทันความคิด บวชใหพ อ กบั แมมากๆ ครับ ดว ยความนับถอื ครบั แลววางเฉย ไมปลอยใหความคิดปรุงจนเกิดความทุกขข้ึนในใจ มีความสุขในชีวิต ณ ปจจุบัน จัดไดวาเปนความสุขประเภทใด คำตอบ ใน ๓ เแบบที่กลา วขางตน ขอกราบขอบพระคณุ ทา นอาจารยท ี่ กาลเวลาหมนุ ผา นจากวนั เปน เดอื น จากเดอื นเปน ป เปน กรุณาชี้ทางสวา งใหค ะ หลายป ทำไมไมรอใหถ งึ ปห นาคอ ยบวชตามท่พี อตองการ หาก คำตอบ ผูถามปญ หาฝนบวช โดยไมฟ ง คำทักทว งจากบพุ การี (พอ ) ผูมี เรียกวาเปนความสุขจากจิตท่ีเปนอิสระจากส่ิงที่เขา อุปการะแกตนมากอน จะใหผลเปนความอกตัญู มีพลังเปน บาป ใหผ ลบ่นั ทอนพลงั บุญท่เี กดิ ขึ้นจากการบวชได กระทบจิต เพราะมปี ญ ญาเหน็ แจงในทกุ ส่ิง (สรรพสง่ิ ) วา เปน ของช่ัวคราว แทจริงแลวสรรพส่ิงเปนอนัตตา หาไดมีตัวตนไม เรื่องทแ่ี ลวไปแลว มนั ก็แลวไปแลว จะเอามาคิดอะไรอกี จติ จงึ ปลอ ยวางสรรพสง่ิ แลว วา งเปน อเุ บกขา ความสขุ จากการมี ผา นไปแลว อยา เอามาคิด จติ จะฟุง ซา นขุน มัว จติ เปน อสิ ระจงึ ไดเ กดิ ขนึ้ หากเมอ่ื ใดผถู ามปญ หา เหน็ โลกธรรม วตั ถุ กเิ ลส ตณั หา อปุ าทาน และสงั โยชนท งั้ สบิ เปน ของวา งเปลา เปนของไมมตี วั ตน (อนัตตา) ได ..... สาธุ
๘84๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๘8๕5 ๓๔. ใครเปน เจาของ ๓๕. คนอยากบวช คำถาม คำถาม กราบเรยี น อาจารย สนอง ท่เี คารพ กราบเรียนอาจารยทเ่ี คารพอยา งสงู ครับ ทบี่ า นผมมสี รุ าชน้ั ดอี ยหู ลายขวด จะกำจดั ทงิ้ อยา งไรถงึ ผมไดมีโอกาสฟงซีดีของอาจารยเชน แดเธอผูมาใหม, ไมท ำบาปกบั ผอู น่ื ถา นำไปขาย หรอื ใหค นอน่ื ไป กเ็ ทา กบั เปน การ อานุภาพของจิต, บทสมั ภาษนในรายการทไวไลทโ ชว, บรรยาย สง เสริมใหผ ูอ ืน่ ผดิ ศีล ขอ ๕ บาปผิดศีลขอ ๕ นี้จะตกอยูก ับตัว ธรรม MP3 ฯลฯ และหนงั สอื ทางสายเอก, มาดสดใสดว ยใจ เราดว ยหรอื ไม ถา หากนำไปขายแลว นำเงนิ ไปทำบญุ บญุ นน้ั กจ็ ะ เกนิ รอย และอื่นๆ ทีผ่ มซือ้ มาจากงานวันวิสาขบชู า เปนเนอื้ หา ไมส ำเรจ็ เพราะเปน เงนิ บาปหรอื ไมค รบั วธิ ที ถ่ี กู ตอ งทส่ี ดุ ควรจะ ทดี่ มี ากๆ ทกุ เลม เลยครบั อยากใหผ ศู กึ ษาธรรมทเี่ พง่ิ เรมิ่ ตน หรอื เปนอยางไรครบั ขอขอบพระคณุ อยางสูง ศกึ ษามาแลว ลองอา นและฟง ดคู รบั คำตอบ และเหน็ วา อาจารยจ ะมาบรรยาย วนั อาทติ ยท ี่ ๑๐ พ.ค. สรุ าชนั้ ดที ่กี ลา วถงึ มใี ครเปนเจา ของ หากผถู ามปญหา ๕๒ นีท้ โ่ี คราช ผมเลยถอื โอกาสจะพาครอบครวั ไปฟงธรรมจาก ทา นอาจารยด ว ยครบั สว นตวั ผมกเ็ รมิ่ ศกึ ษาธรรมะจรงิ จงั ชว ง ๓ เปน เจา ของแตเพียงผูเ ดียว จะนำไปทำอะไรก็สามารถทำได แต ปที่ผา นมา ในหลาย web และจากพระไตรปฎ กฉบบั มหามงกฏุ หากสุราช้ันดีมีผูอ่ืนเปนเจาของรวม ตองไดรับฉันทานุมัติจาก เพงิ่ มาเจอ web นดี้ วยความบงั เอิญจากการฟง ซีดีครบั เจา ของรวมกอน จึงจะนำไปทำใหส ง่ิ ทีต่ นเองตองการได ตอนนกี้ ม็ ีคำถามถามอาจารยด ังนค้ี รับ อนง่ึ การนำสุราไปขาย ไดเงินมาถอื วา เปน เงนิ ท่ไี ม ๑. หากผมอยากบวชแตไมใชตอนนค้ี รบั คดิ วา อกี ๑๕ บรสิ ุทธ์ิ เมอื่ นำเงนิ ท่ีไมบ ริสทุ ธ์ิไปทำใหเกดิ บญุ (ดูบุญกริ ยิ าวตั ถุ ปข างหนา (ตอนอายุ ๕๐ ป) แตผ มมีภาระทางครอบครัวคอื มี ๑๐ หนา ๙๔) บุญทเ่ี กดิ ข้ึนยอ มไมบ รสิ ทุ ธ์ิตามไปดว ย พอ แม, ภรรยาและลกู ชายอีก ๒ (ตอนน้ันลกู จะอายุ ๑๘ และ ๑๖) ไมต องรูอะไรมาก รูภายในนอยๆ ก็ตามคำสั่งสอนนอยๆ ตอนนเ้ี ร่ิมคยุ กับภรรยาแลว แตภรรยาทาทางไมอ ยาก มนั ก็กวางออกมาได รทู ุกขัง รอู นิจจงั รูอ นตั ตา ใหบ วชเพราะอยากมีเพอ่ื นตอนแก หากออกบวชตอนนั้นจะบาป รแู คน กี้ ใ็ ชไ ดแลว หรือไมครับ ?
8๘6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๘8๗7 ๒. ขอคำแนะนำอาจารยในการฝกกรรมฐานท่ีถูกตอง ครูบาอาจารยทานใด มาพัฒนาจิตแลวทำใหจิตเกิดปญญาเห็น ดังเชน ที่อาจารยฝ กแลวสำเร็จ พิสจู นความจริงในภพภมู ไิ ดค รับ แจงได วธิ กี ารนนั้ ถกู ตอ ง ผมเองกอ็ ยากพสิ จู นเ ชน กนั ครบั จะไดห ายสงสยั และตดั ในสว น วิจกิ ิจฉาไปเลยตลอดชวี ิตครับ ผมฝกมาหลายสำนกั แตไมเ ปน ผูถามปญหามีประสบการณการฝกจิตมาหลายวิธี วิธี ผลครับ อาจจะไมตรงกบั จรติ ทราบมาวา กรรมฐานมี ๔๐ กอง การใดเม่ือนำมาใชฝกจิตแลว ผลท่ีเกิดขึ้นไมเปนไปตามท่ีกลาว แบงเปน ๔ หมวด สุกขวิปสโก วชิ ชา ๓ ฉฬภิญโญ และปฏสิ มั ขางตน วิธีนั้นเปนครูสอนใจวา ตองไมนำมาใชพัฒนาจิต สวน ภทิ า ๔ ทผ่ี มเคยฝก มา คอื มโนมยทิ ธสิ ายหลวงพอ ฤาษ,ี รปู ฌาน วธิ กี ารใด เมอ่ื นำมาใชฝ ก จติ แลว ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ ถกู ตรงตามทก่ี ลา ว ๔ สายหลวงพอ สรวง มีการกำหนดทา ในฌาน ๒ ตองสน่ั ๆๆๆ, ขา งตน วธิ นี ั้นเปนครสู อนใจวา สามารถนำมาใชพ ฒั นาจิตได สัมมาอรหัง สายหลวงพอ สด กำหนดดวงแกว ใส หลวงพอ ธี พระสงฆช าวไทยใหญ ไดศ กึ ษาวธิ กี ารพฒั นา ผมคิดวาดีทุกที่ครับ แตตองการใหอาจารยแนะนำท่ี จติ มาอยา งโชกโชน หลากหลายวธิ ี ในทส่ี ุดสามารถเขา ถึงความ อาจารยปฏิบัติ หรอื หนังสอื ที่แนะนำการปฏบิ ัติเปน ขั้นตอนและ เปน อนตั ตาของสรรพสิ่งได เม่ือมอี ายไุ ด ๗๕ ป (ปจจุบนั อายุ ขอหามตา งๆ ในการปฏบิ ตั ิ หรอื เคล็ดลับครบั ๘๖ ป) สุดทายขอใหอาจารยมีสุขภาพแข็งแรงและไดตอบ ผูถามปญหา ขอคำแนะนำในการ ปญ หาธรรมไปนานๆ ครับ ขอขอบพระคุณอยางสูงมา ณ ที่นี้ พัฒนาจิตของผูตอบปญหาวา ปฏิบัติธรรม ครบั อยางไร จึงไดผลกาวหนารวดเร็ว ขอตอบ เปนขอๆดงั นี้ คำตอบ (๑) เวลาใดที่จิตตกเปน ทาสของกิเลส (โลภ โกรธ หลง ๑. ไมดู ไมอา น ไมฟง ไมพูด (เวน สอบอารมณ) ไม คิดเรื่องใดๆทท่ี ำใหจ ติ ฟงุ ซา น ดใี จ เสียใจ เปน สุข เปนทกุ ข ฯลฯ ) เวลาน้นั มีบาปเกดิ ข้นึ (๒) ผูใดนำเอาวิธีปฏิบัติสมถกรรมฐานของครูบา ๒. มีศลี บรสิ ุทธ์ิ (ไมข าด ไมทะลุ ไมดาง ไมพ รอ ย) คุม ใจทุกขณะตน่ื อาจารยท า นใด มาพัฒนาจติ แลว ทำใหจติ ตงั้ มั่นเปนสมาธิได วิธี การนั้นถกู ตอง และผใู ดนำเอาวธิ ีปฏิบัติวปิ ส สนากรรมฐานของ ๓. ทำตวั ใหเ หมอื นแกว นำ้ ทว่ี า งเปลา รบั เอาคำชแี้ นะของ ครบู าอาจารยม าประพฤตจิ นเกดิ ผล ปฏบิ ตั ธิ รรมวนั ละประมาณ ๒๐ ชวั่ โมงตอเนื่อง ๓๐ วันมไิ ดเวน ๔. สอบอารมณทุกวัน เวลาประมาณ ๒๐ นากิ า และ อุทศิ บญุ ใหเจากรรมนายเวรทุกวัน หลงั ปฏิบตั ิธรรมแลว เสร็จ
8๘8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๘8๙9 ๓๖. โรครมู าตอยด วาถาเกี่ยวของกับเรื่องเหลานี้จริง การที่ทานสวดมนต ปฏิบัติ สมาธิภาวนาไมสามารถเปนเกราะ คุมกันภัยอันตรายตางๆได คำถาม เลยหรอื ครับ หรือเปน เร่ืองของกรรม เทาที่ผมเหน็ มาต้งั แตเด็ก กราบเรยี นอาจารยท่ีเคารพอยา งสูงครับ คอื การทท่ี านตัง้ ใจสอนหนังสือ สอนใหฟรีนอกเวลา ออกเยี่ยม คุณแมของผมอายุ ๕๖ ป ทานเปน ครูและปวยเปนโรค บานนกั เรยี น หาทุนทรพั ยใหเ ลาเรยี น ตลอดมา ไมท ราบวา จะมี วธิ ไี หนทจ่ี ะทำใหอ าการเจบ็ ปว ยของทา นทเุ ลาขน้ึ บา งหรอื ไม ครบั รมู าตอยดม า ๒๐ กวา ป ตลอดระยะเวลาทผ่ี า นมา ทา นสวดมนต จะไดมกี ำลังใจปฏบิ ัติสมาธิภาวนาเพอ่ื การหลดุ พน ตอไป น่ังสมาธิทุกวัน ยิ่งหลังจากที่เกษียณกอนกำหนดออกมาทานก็ สวดมนตทำวัตรเชา เยน็ เดินจงกรม นัง่ สมาธิมากขึน้ (ทานเคย ๓. หลังจากท่ีไดศึกษาธรรมะ ผมเคยคุยกับคุณแมวา ไปฝก ท่วี ดั อัมพวนั สิงหบรุ ี) อยากใหท า นตดั สนิ ใจตา งๆ ดว ยความหนกั แนน ไมค ดิ มาก ปลอ ย วางและทำใจใหส บาย ดว ยหวงั วา ผลของการกระทำเหลา นนั้ จะ เมื่อ ๓-๔ ปกอนคุณแมมีอาการดีขึ้นมาก แตเม่ือยาย ทำใหค ณุ แมไ ดเ กดิ มาเปน ผชู าย จะไดม โี อกาสศกึ ษาธรรมะอยา ง โรงเรียนอาการกลับทรุดลงมาก บางคร้ังเดินไดลำบาก มี เตม็ ที่ ถงึ แมผ มจะไมไ ดม โี อกาสเกดิ เปน ลกู ของทา นอกี กต็ าม การ อาการขอ เทา ขอศอกและเขาบวม มอื ผดิ รปู และปวดบริเวณ ทผ่ี มพดู กบั คณุ แมเ ชน นน้ั ผมทำถกู ควรพดู หรอื ไม ผมไมแ นใ จวา ตนคอมาก บางวนั คณุ แมร สู ึกเพลยี อยากนอนทง้ั วนั ระหวาง ทา นจะเสยี ใจในการพดู ของผมหรอื ไม อยากรบกวนอาจารยช ว ย ท่คี ุณแมน อน จะรูสึกเหมือนมองตวั เอง ทา นจะรตู ลอดวาทา น อธิบายและแนะนำดว ยครับ ดวยความเคารพอยางสูง นอนกรนหรือไม คำตอบ ผมอยากจะเรยี นถามอาจารย ดงั นีค้ รบั (๑) ขณะนอนแลว รสู กึ เหมอื นมองตวั เอง เปน เครอื่ งบง ๑. ขณะทคี่ ุณแมนอนแลวรสู ึกเหมอื นมองตวั เอง และ รูว า ตนกรนหรือไมน้นั เปน เพราะเหตุใด เปน เร่ืองปกติหรอื ไม ชีว้ า จติ เรมิ่ มสี ตอิ ยกู ับตัว ไมอ อกไปรับกระทบภายนอกมาปรงุ หรอื ควรทำอยา งไรตอ ไป อารมณ ซง่ึ เปน เรอ่ื งปรกตขิ องคนทม่ี จี ติ เรมิ่ ตง้ั มน่ั เปน สมาธิ สงิ่ ๒. คนรูจักบางคนที่หวงใยกนั แนะนำเรื่องไสยศาสตร ทคี่ วรทำตอ ไปคอื มองรา งกายตวั เองจนเหน็ เดน ชดั วา เมอ่ื เกดิ ขนึ้ และเจาที่ เพราะพ้ืนที่ท่ียายไปอยูเปนพ้ืนที่ของคนเขมร ซึ่งได แลว ตองแก แลว ตองตายทกุ คน มองรา งกายจนเห็นวา การ ความวา เปน เพราะเจาทบ่ี าง หรือการทำคณุ ไสยบา ง แตส งสยั
๙90๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๙9๑1 ท่ีรางกายเปนเชนน้ีดวยเหตุประพฤติทุศีลขอแรกมากอน เมื่อ ๓๗. น้ำอัฏฐบาน กรรมใหผล ผูประพฤติเบียดเบียนตองยอมรับความจริง และ ยอมชดใชหน้ีเวรกรรมไปเรื่อยๆ จนกวาจะหมดส้ิน ผรู ูไมเ อาจิต คำถาม ไปกังวลอยูกับรางกายท่ีสักวันตองทิ้งไวกับโลกใบนี้ แตผูรูเอา กราบเรยี นอาจารยท ี่เคารพอยางสงู ครับ จิตไปประพฤติบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ โดยเนนขอภาวนา ดวยการ ผมมคี ำถามดงั นคี้ รบั ยาวหนอ ยนะครบั ขอความเมตตา สวดมนตกอนนอน หลังสวดมนตจบ เจริญอานาปานสติ ดวย การบรกิ รรมคำวา “พทุ โธๆๆๆๆ” ไปเรื่อยๆ เทาทม่ี เี วลา แตต อ ง จากอาจารยดว ยครับ ผมสงสัยมานานแลวครับ กระทำทกุ วัน จนเกิดเปน ทรพั ยภ ายในเกบ็ ส่งั สมอยใู นจติ เพ่อื ใช ๑. เร่ือง สังฆทาน ผมเคยศึกษาและรูมาวา การกิน เปนปจ จัยเดินทางชวี ติ ตอในปรโลก อาหารทถี่ วายเปน สงั ฆทานไปแลว และอาหารนน้ั พระในหมสู งฆ (๒) ผูใดมีศีล ๕ และมีสติคุมใจอยูทุกขณะต่ืน สิ่ง ไมอปุ โลกน หรอื สละอาหารน้นั เราฆราวาสจะเปนเปรตเพราะ กระทบอันเปนอกุศลใดๆ ไมสามารถเขามากวนใจใหขุนมัวเกิด ไปกนิ ของสงฆเขา เหมือนเปรตญาติของพระเจาพมิ พสิ าร แตรู เปนกิเลสได กุศลกรรมท่ีคุณแมไดประพฤติแลวตามที่บอกเลา มาวาเปรตญาตขิ องพระเจา พิมพิสาร กินอาหารกอนถวายสงฆ ไป ไมส ามารถลบลา งผลของบาป ทค่ี ณุ แมเ คยประพฤตทิ ศุ ลี ขอ ผมเลยสงสยั มานานเกยี่ วกบั เรอ่ื งน้ี เพราะจะไดไ มไ ปกนิ ของสงฆ แรกมากอน และไมม ผี รู ูใ ดบอกไดอ ยา งถกู ตรงวา การเจ็บปวย เขา ขอยกตวั อยา งท่ผี มปฏบิ ัติอยูดงั นี้ จะหายหรือทุเลาลงเมื่อใด แตผูรูบอกวาตองประพฤติบุญใหญ (จิตตภาวนา) อยเู สมอ แลว อุทศิ บุญใหกับเจากรรมนายเวรทกุ ๑.๑ เวลาผมไปปฏิบตั ิธรรมบางที่ ทม่ี กี ารใสบาตรเปน ครั้งทก่ี ารปฏิบัติธรรมแลว เสร็จในแตละวนั แบบสังฆทาน รูปแบบคือเจาภาพจะถวายพระโดยมีอาหารวาง เรียงท่ีโตะยาว แลวยกถวายพระท่ีเดินเขามารับประเคน โดย (๓) การกระทำของผเู ปนลกู ตามท่ีบอกเลาไป เปนการ ยกทีละถาดและวางลง และพระทานก็ตักอาหารท่ีภาชนะเอง กระทำทถ่ี กู ในทางโลก แตห ากเมอ่ื ใดคณุ แมศ รทั ธาในตวั ลกู และ โดยรปู ตอ ๆ ไปก็มาตกั อาหารเอง สุดทายพระทกุ รปู กเ็ ดินไปฉนั ขอรองใหลูกแนะนำแมประพฤติไปในแนวทางท่ีถูก เมื่อนั้นลูก อาหารท่ีกฏุ ขิ องทาน เราฆราวาสก็มารับประทานอาหารกัน แต ควรจะพูดแนะนำได การกระทำเชนนี้เปนความถูกตองในทาง ผมสงั เกตไมม พี ระองคใ ดอปุ โลกน หรอื บอกสละเลย เราจะเปน ธรรม เปรตหรือไมครับ หากเปน จะแกอยางไร เพราะเราไปปฏิบัติ ธรรม ๒-๓ วนั ทนี่ น่ั ตอ งกนิ เพอื่ เลย้ี งชพี ทกุ วนั ไมส ามารถไปหากนิ ทอ่ี นื่ ไดครับ
9๙2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๙9๓3 ๑.๒ และอีกที่นึงเวลาเราประเคนถวายพระท่ีน่ังรับ เปนปล้ืมมากครับ ทานบอกวา ต้ังแตฟง ซีดีอ่นื ๆ มาจนถงึ เรื่องนี้ ประเคนอยู อาหารทท่ี า นตักแลว และเหลือ คนกจ็ ะเอาไปรวมๆ ทา นเขา ใจมากครบั และขอฟง ซดี ขี องอาจารยส นองในแผน อน่ื ๆ กันทีโ่ ตะ เราไปกนิ เราจะมสี ว นเปนเปรตหรือไมครบั (แตผ มเคย ดวยครับ ถามหลวงตาทาน พระทานบอกวาเจตนาทานสละแลว แตผม สงั เกตไุ มเห็นทา นกลา วออกมาเปนวาจาเลยครบั เลยไมแ นใจ) กอนหนาผมนำธรรมะจากที่อื่นทานก็ไมคอยสนใจครับ ขอบคุณอาจารยมากเลยครบั ท่เี นอ้ื หาในซีดีทำใหพอ แมผมเริม่ ๒. การดมื่ นำ้ ปานะ ในวนั ทถี่ อื ศลี ๘ ผมเคยศกึ ษาวา ตอ ง สนใจศึกษาธรรมะครบั เปน นำ้ ผลไม หรอื น้ำอัฏฐบานทีผ่ ลไมใ หญก วา ผลมะตูม (ผลเล็ก กวา กำมือเรา) ที่คัน้ แลว กรองแลว ไมม ีกาก แตทส่ี ำคญั ในพระ ขอขอบคุณอาจารย และขออำนาจคุณพระรัตนตรัย ไตรปฎกบอกวา ตองไมสุกดวยไฟแตสุกดวยพระอาทิตยตาม ใหอ าจารยมสี ุขภาพแข็งแรง เพื่อตอบปญหาธรรมตอ ไปเรื่อยๆ ขอ ความอยใู นพระวินัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี ครับ ๑๕๒ คำตอบ ผมเคยยกขอ นไี้ ปถามทา นทอ่ี า นพระไตรปฎ กมากกวา ผม ๑.๑ ปรกตกิ อ นทพี่ ระสงฆจ ะรบั อาหารจากฆราวาสไปฉนั ทานบอกวา อยา สรปุ วา เลมนถ้ี กู หากยังอานไมจ บท้ัง ๙๑ เลม ผมสงสัยวาขอสรปุ เปนเชนไร ผมเห็นเกือบทุกวัดมีการถวายน้ำ สงฆองคใดองคหน่ึงในอาวาสนั้น จะไดรับการอุปโลกนใหเปน ปานะจำพวกน้ำเกก ฮวย มะตูม โอเลยี้ ง เปบ ซี่ จ๊ับเลี้ยง หากดู ภัตตุทเทสกะ สงฆผูทำหนาท่ีน้ีจะบอกการแจกภัต (อาหาร) แลวลวนสุกดว ยไฟทง้ั ส้นิ ในความคิดผม การทีม่ กี ารตม ก็นา จะ เปน ลำดบั นับแตพ ระมหาเถระ จนถงึ ฆราวาสผูร ักษาศีล ๕ เมือ่ เปน จำพวกอาหาร สงฆผ แู จกภตั ไดก ลา ววาจาเชน นแ้ี ลว ฆราวาสประพฤตไิ ดถ กู ตรง ตามลำดับการแจกภัต สามารถนำอาหารไปบรโิ ภคได โดยไมมี พระพุทธองค อนุญาตใหฉนั นำ้ ปานะเพือ่ ประทังความ อานสิ งสบาปใหตองไปเกดิ เปนเปรต หิว หลังเทยี่ งได ผมคิดวากไ็ มนาจะอนุญาตซำ้ อีกเปนคร้งั ท่ี ๒ ในเลมอืน่ นอกเหนอื นกี้ ็ไมน าจะอนุญาตอกี ขอ ๑.๒ หากพระสงฆอนญุ าตแลว ฆราวาสสามารถนำ อาหารทีเ่ หลือจากพระมารบั ประทานไดโดยไมม ีโทษ ขอคำอธิบายช้ีแนะจากอาจารยเพ่ือความกระจางแก ผมดว ยครบั ขอ ๒ เรอื่ งนำ้ ปานะทอ่ี า งวา เขยี นไวใ นพระไตรปฎ ก ซงึ่ สังคายนาหลังที่พระพุทธะนิพพานไปแลว แตในครั้งพุทธกาล ผมนำซีดีเรื่องทางสายเอกไปเปดใหคุณพอคุณแมฟง หลงั จากออกพรรษาที่ ๕ แลว พระพุทธะอนุญาตใหส งฆด ่ืมนำ้
9๙4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๙9๕5 อัฎฐบานได (น้ำมะมวง นำ้ ลูกหวา หรือชมพู นำ้ กลว ยมีเมลด็ นำ้ ๓๘. ปฏิบัตธิ รรมสมควรแกธรรม กลว ยไมม เี มลด็ นำ้ ผลมะทราง นำ้ ผลจนั ทรห รอื องนุ นำ้ เหงา บวั นำ้ มะปรางหรอื ลน้ิ จ)ี่ ตอ มาพระพทุ ธะไดอ นญุ าตเพมิ่ เตมิ คอื นำ้ คำถาม ผลไมท กุ ชนดิ (เวน นำ้ ตม เมลด็ ขา วเปลอื ก) นำ้ ใบไมท กุ ชนดิ (เวน กราบเรียน ทานอ.ดร.สนอง วรอุไร ดว ยความเคารพ นำ้ ผกั ดอง) นำ้ ดอกไมท กุ ชนดิ (เวน นำ้ ดอกมะทราง) และนำ้ ออ ย สด อยางสูง ดฉิ นั ขอเรียนถามปญ หากบั ทานอาจารยดังนีค้ ะ ๑. ดฉิ นั รสู กึ วา ตนเองไมก า วหนา ในการปฎบิ ตั ธิ รรม ดฉิ นั อนงึ่ คำวา นำ้ ผลไมท กุ ชนดิ (เวน นำ้ ตม เมลด็ ขา วเปลอื ก) ถาวเิ คราะหตามพทุ ธวจนะแลว คงไมม ีใครตมนำ้ ผลไมด ว ยแสง เคยไดอ า นคำตอบทท่ี า นอาจารยไ ดต อบไวใ นกระทวู า การปฎบิ ตั ิ อาทติ ยหรอกครับ ธรรมใหใ ชกรรมฐาน ๔๐ และเลอื กอยา งใดอยา งหน่ึงท่ีตรงกับ จริตของตนเอง ดิฉันไดปฎิบัติกรรมฐานตามคำสอนของครูบา ผูถามปญหาคิดเอาเองวา พระพุทธองค ไมนาจะ อาจารย ซ่ึงมีความรูสึกวาตนเองมีกำลังของจิตไมแข็งพอท่ีจะ อนุญาตซ้ำเปนคร้ังท่ีสอง แตในครั้งที่พระพุทธะยังมีชีวิต ทนตอความเจ็บปวดได ดิฉันควรจะเลือกกรรมฐาน คือ การ นอกจากบัญญัติน้ำอัฏฐบานเปนคร้ังแรกแลว พระพุทธะยังได เจริญอาณาปานสติไปกอนดีหรือไม ใหจิตตั้งม่ันเปนสมาธิแลว อนญุ าตเพม่ิ เตมิ ในภายหลงั ใหภ กิ ษฉุ นั นำ้ ปานะทที่ ำดว ย นำ้ ผลไม จึงเจริญวปิ สสนากรรมฐาน แลว ผดิ หรอื ไมท ด่ี ฉิ นั ยังไมส ามารถ นำ้ ใบไม น้ำดอกไม และน้ำออ ยสด ดังทก่ี ลา วขางตนอีกดวย ปฎบิ ตั ติ ามคำสอนของครบู าอาจารยไ ดใ นตอน นี้ (อยากมกี ำลงั ของจิตที่เขม แขง็ มากกวา น้ี) บญุ กิริยาวตั ถุ ๑๐ (จากมหามกฏุ ฯ ชุด ๙๑ เลม เลมท่ี ๗๕ หนา ๔๒๗) ๑.ทานมัย บุญสำเร็จจากการใหทาน, ๒.ศีลมัย บุญสำเร็จจากการ ๒. ดฉิ ันทุกขใ จมากจากการกระทำของตนเอง คอื ลว ง รักษาศีล, ๓.ภาวนามัย บุญสำเร็จจากการภาวนา, ๔.อปจายนมัย เกินพระสงฆ ครูบาอาจารย ดวยมโนกรรม (จินตนาการจน บุญสำเร็จดวยการประพฤติออนนอม, ๕.เวยยาวัจจมัย บุญสำเร็จ ฟุงซาน) ซ่ึงมกั จะเกดิ ข้ึนบอยๆ ขณะทีจ่ ิตวา งจากงานในหนาท่ี ดวยการชวยขวนขวายรับใช, ๖.ปตติทานมัย บุญสำเร็จดวยการให ดฉิ ันจะทำอยา งไรดคี ะ สวนบุญ, ๗.ปตตานุโมทนามัย บุญสำเร็จดวยการยินดีบุญของผู อน่ื , ๘.ธมั มสั สวนมัย บุญสำเรจ็ ดว ยการฟงธรรม, ๙.ธมั มเทสนามยั ๓. ดิฉันจะมีความรูสึกวาตัวเองมักจะมีความรอนใจ บุญสำเร็จดวยการแสดงธรรม, ๑๐.ทิฏุชุกัมม บุญสำเร็จดวยการ (โทสะ) ซานอยูในอกบอยคร้ัง อยากเรียนถามทานอาจารยวา ทำความเห็นใหตรง เปนเพราะอดีตจากกรรมเกาหรือเปนเพราะวาดิฉันปลอยวาง ไมไ ดส ักทีคะ ขอบพระคณุ อยา งสงู คะ
9๙6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : ๙97๗ คำตอบ ๓๙. อาการตดิ ลบ (๑) เมอื่ ใดกำลังของสติยงั ไมกลา แข็ง จนจติ ตัง้ ม่นั เปน คำถาม สมาธิจวนแนว แน (อุปจารสมาธ)ิ ได การทีจ่ ะทนความเจ็บปวด เรียนอาจารยดร.สนอง วรอุไร ท่ีเคารพครบั ท่ีเกิดขึ้นกับรูปขันธยอมเกิดขึ้นไมได ท้ังน้ีเพราะกำลังของสติ ผมเคยไดถ ามอาจารยม าครง้ั หนงึ่ แลว ครบั เกย่ี วกบั การ ยังออน ยังตองสงจิตออกไปรับเอาสิ่งกระทบภายนอกมาปรุง เปนอารมณเจ็บปวดใหเกิดขึ้น ดังน้ันหากผูถามปญหาประสงค ปฏิบัติสติปฏฐาน ๔ แลวเกิดอาการ ปวดศรี ษะ และอาเจยี น มี จะผานมารตวั นใ้ี หไ ดตอ ง แตลม ผมขอรายงานความกาวหนา และขอถามเพ่ิมเติมดังนี้ ครบั ๑. มีศีล ๕ บริสทุ ธค์ิ ุมใจ ๒. เรง ความเพยี ร เจริญสติตอเนอื่ งยาวนาน อาการปวดศรี ษะตอนน้ไี มค อ ยเปน แลวครบั แตถาเปน ๓. อธิษฐานยอมตายเพ่อื ธรรมะของพระพทุ ธองค ขน้ึ มาผมกจ็ ะกำหนดไปทอี่ าการปวดทศี่ รี ษะ กำหนดไปซกั พกั จะ ๔. รกั ษาสัจจะท่ีกลาวขางตน ใหได ไปเจอตำแหนง ที่ปวด อาการทรมานก็จะลดลง แตอ าการปวดก็ (๒) จะแกปญหาเรื่องการลวงเกินพระสงฆและครูบา ยังอยู แตก ็อยไู ด คอื ปวด แตไ มทรมานครบั แตส ำหรับอาการ อาจารย ตอ งสวดมนตส รรเสรญิ คุณพระรัตนตรยั (อิตปิ โส..... , อาเจยี นนย้ี ังแกไมหายครบั คือสมาธิเร่มิ สงู เมือ่ ไร กจ็ ะเกิดการ สวากขาโต.... , สุปฏปิ นโน.... ) ตอ หนา พระพุทธรปู แลว ขอขมา อาเจียนเปนลมออกมา ผมกำหนดโดยดูจากลมท่ีเริ่มเกิดข้ึนท่ี กรรมที่ตนเองเคยลวงเกินไว และตองมีสัจจะวา จะไมกระทำ ทอ งจนออกมาทป่ี ากแตก ำหนดตามไมค อ ย จะทนั ครบั และตวั จะ ลว งเกินใดๆใหเกดิ ขนึ้ อีก โยกดว ยขณะทอ่ี าเจยี น เปน ผลใหส มาธลิ ด แลว อาการอาเจยี นนี้ (๓) การดบั เหตทุ ที่ ำใหเ กดิ ความรอ นใจ (โทสะ) คอื ความ กเ็ กดิ เสยี งดงั มาก เกรงขา งบา นจะตกใจเลยตอ งหยดุ ทกุ ที และ ขัดใจ ทำไดดงั น้ี เมื่อหยุดปฏบิ ตั ิแลว ประมาณ ๓๐ -๖๐ นาที อาการอาเจยี นจงึ ๑. ใหอภัยเปนทานตอทุกคน ทุกส่ิงที่เปนตนเหตุทำให หายไป ผมจึงต้ังใจวาจะหาหองท่ีสามารถเก็บเสียงได แลวน่ัง ขัดใจ เมอื่ อารมณขดั ใจเกิดขนึ้ ตอ งกำหนด “ชา งมันเถอะๆๆๆ” กำหนดดอู าการอาเจียน จนมันหายนะครบั คำถาม ไปเรื่อยๆ จนอารมณขัดใจหายไป วธิ นี ี้คนทัว่ ไปสามารถทำได ๒. ตอ งดบั ทต่ี วั ตน เหตุ คอื ดบั อตั ตา ดว ยการใชป ญ ญา ๑. ลกั ษณะ รูปแบบ การกำหนดทศ่ี ีรษะแบบนี้ถกู หรือ เห็นแจง พิจารณาขันธ ๕ ตามกฎไตรลักษณ วิธีนี้คนที่ปฏิบัติ ไม อยา งไรครับ ธรรมจงึ จะสามารถดับได ๒. อยากทราบวิธีการและรูปแบบ การกำหนดอาการ อาเจยี น ครบั และทผี่ มทำอยถู กู ตอ งหรอื ไมค รบั และถา ผมตง้ั ใจ จะนงั่ กำหนดจนอาการอาเจยี นหาย ควรมคิ วรอยา งไรครบั
9๙8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๕ : 9๙9๙ ๓. สว นขอ แนะนำของอาจารยท งั้ ๓ ขอ นน้ั ผมพยายาม ๔๐. ตองฌานหรอื ไม ทำอยคู รบั แตจ ะบกพรอ งบา งบางวนั ท่ี สตอิ อ น เชน เผลอโกรธ เผลอพดู เลน เผลอในรปู ทสี่ วย หรอื พอใจหรอื ไมพ อใจในสงิ่ ทม่ี า คำถาม กระทบ อายตนะ ผมคิดวา จะสามารถทำใหไ ดผลดไี ด ๑๐๐ % เรยี น อ.ดร.สนอง จะตอ งเจริญสติมากๆ บอยๆ เนืองๆ ไมท ราบวา ผมมคี วามเหน็ ผม เรม่ิ ฝก วปิ ส สนา ไดร าว ๘-๙ เดอื นแลว ครบั โดยการ ถกู ผิดประการใดหรอื ไม และขอคำแนะนำของอาจารยเพม่ิ เตมิ ดวยครบั กราบขอบพระคุณดวยความเคารพครับ ดูจติ ยงั ไมเ คยกราบครูบาอาจารยเ พ่อื ขอกรรมฐาน เพยี งแตใ ช วิธดี าวนโ หลด ธรรมบรรยายของหลวงพอ ปราโมทย ปาโมชโฺ ช คำตอบ มาฟง และปฏิบตั ิตามทท่ี านสอนเทานั้น (๑) อาการปวดท่ียังเหลืออยู ตองกำจัดใหหมดไป ผมมคี ำถามดงั ตอ ไปนี้ ดว ยการบรกิ รรม “ปวดหนอ ๆๆๆ” ไปเรื่อยๆ ไมเลิกปวดไมเลกิ ๑. ผมควรจะเสาะหาครบู าอาจารยห รอื ไมค รบั ผม บรกิ รรม รกั ษาสัจจะนไี้ วใหไ ด แลวดสู ิวา การบริกรรมจะชนะ คดิ จะไปกราบขอกรรมฐานจากพระกรรมวาจาจารย องค ความเจบ็ ปวดไดจ ริงไหม ทผ่ี มเคยไปบวช ขอคำแนะนำตรงนดี้ วยครับ (๒) อาการอาเจียนและเปนลม ตองประพฤติเชนเดียว ๒. ในการฝก ภาวนา จรติ ของผมควรฝก สมาธใิ หไ ดฌ าน กับขอ (๑) คือเม่ือมีอาการอาเจียนเกิดขึ้น ใหอาเจียนจนหมด หรอื ไมค รบั เมอื่ ชว งกอ นทจ่ี ะเรมิ่ ดจู ติ ผมเคยฝก แบบสมั มาอรหงั แลว กลบั มากำหนด “ อาเจยี นหนอๆๆๆ ” ไปเรอื่ ยๆจนกวา อาการ อยรู าว ๒ ป รสู กึ จติ รวมลงเปน สมาธไิ ดด กี วา รลู มหายใจ แตเ ลกิ อาเจยี นจะไมเ กดิ ขน้ึ อกี อาการลมขนึ้ ประพฤตเิ ชน เดยี วกนั ..... สู ไป เพราะเพงและกด จนมีอัตตาตัวใหญและกิเลสครอบอยาง ไมถ อย ไมรูตวั พอเปล่ียนเปนรูลม ตลอดเวลา ๘-๙ เดอื น มอี ยเู พยี ง ไมก ี่คร้งั เทา นน้ั ทจ่ี ติ รวมเวลาท่ีนั่งสมาธดิ ลู มหายใจตามรปู แบบ (๓) เผลอโกรธ เกดิ จาก “สตอิ อน” เปน เหตุทำใหเ กดิ สว นใหญมกั จะเหน็ จิตเผลอ เพง หลงคิด สลับกับรูล ม วนเวยี น คอื จติ รบั กระทบสง่ิ ทเ่ี ปน เหตขุ ดั ใจไมท นั จงึ รบั เอาความขดั ใจมา ไปมาครบั สวนการปฏิบัติในชีวติ ประจำวัน กใ็ ชว ธิ ีตามรูอาการ ปรงุ เปน อารมณโ กรธ ตอ งแกไ ขดว ยการเจรญิ สตอิ ยา งตอ เนอ่ื ง เผลอคดิ เอาครบั ผมมคี วามคดิ อยตู ลอดเวลาวา ตวั เองนา จะทำ ยาวนาน และตอ งรักษาความดที ท่ี ำไดแลว (สต)ิ ใหค งอยู เชน ฌานได และมีความเห็นวาควรฝก พื้นฐานตรงน้ีใหแ นนเสียกอ น เดียวกอ น จะพดู จาใดๆออกไปตองมีสตคิ มุ ปาก จะดสู ิ่งใดตอ ง มีสตคิ มุ ตา ดงั นั้นความคิดที่บอกเลา ไป คดิ ไดถกู ทางแลว แตผ ู ถามปญ หายังทำตามความคดิ ของตัวเองไมได
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105