unit 2

32 ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยท่ี. 2 ชื่อหน่วย . เครื่องมือท่วั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมอื ทวั่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ เคร่ืองมอื ทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น เคร่ืองมือทวั่ ไป ค้อน (Hammers) คอ้ นเป็ นเคร่ืองมือที่มีการใชง้ านกนั อยา่ งกวา้ งขวางท่ีสุดในปัจจุบนั มีอยหู่ ลายประเภทมีรูปร่างและลกั ษณะการใชง้ านแตกตา่ งกนั ไป คอ้ นท่ีทาจากเหลก็ หล่อเหนียวเหมาะสาหรับรับแรงกระแทกและแรงอดั ไดด้ ี ส่วนคอ้ นท่ีทาจากโลหะเบาหรือวสั ดุอ่อนเหมาะสาหรับใชใ้ นการเคาะดดั โคง้ พบั โลหะแผน่ เปลือยที่มีเน้ือออ่ นหรือโลหะแผน่ เคลือบซ่ึงไม่ตอ้ งการใหโ้ ลหะที่เคลือบอยหู่ ลุดล่อนออกคอ้ นมีส่วนประกอบอยู่ ส่วนคือ ส่วนหวั และส่วนดา้ ม ดา้ มคอ้ นส่วนใหญจ่ ะทาดว้ ยไมท้ ี่มีน้าหนกั เบาซ่ึงช่วยลดแรงสั่นสะเทือนมายงั มือจบัในปัจจุบนั ไดม้ ีการนาพลาสติกแขง็ มาทาดามคอ้ นแทนไมก้ นั บา้ งแลว้ คอ้ นแบง่ ออกเป็ น ประเภทใหญไ่ ดด้ งั น้ี คือ . คอ้ นหวั แขง็ . คอ้ นหวั อ่อน . ค้อนหัวแขง็ โดยทว่ั ไปจะทาจากเหลก็ หล่อเหนียว หรือเหลก็ กลา้ ชุบแหง้ ทนต่อแรงอดัและแรงกระแทกไดเ้ ป็ นอยา่ งดี แตล่ ะประเภทมีรูปร่างและลกั ษณะการใชง้ านท่ีแตกตา่ งกนั ดงั น้ี คือ . ค้อนหัวกลม (Ball Peen Hammer) คอ้ นหวั กลมเป็ นคอ้ นที่มีการใชง้ านกนั อยา่ งแพร่หลายชนิดหน่ึง หนา้ คอ้ นท่ีใชต้ อกตี หนา้ ตดั จะมีลกั ษณะกลมผวิ หนา้ ของคอ้ นจะนูนโคง้ เล็กนอ้ ยส่วนดา้ นบนหรือหงอนคอ้ นจะมีลกั ษณะเป็นทรงกลมผวิ หนา้ ของคอ้ นจะนูนโคง้ เล็กนอ้ ย ส่วนดา้ นบนหรือหงอนคอ้ นจะมีลกั ษณะเป็ นทรงกลมนิยมนามาใชใ้ นการตอกตีทวั่ ไป เช่นใชก้ บั สกดั การนาศูนย์ การดดั งอเหลก็ เส้นกลม หรือเส้นแบนและเคาะข้ึนรูปทว่ั ไป ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงรูปร่างและลกั ษณะการใชง้ านของคอ้ นหวั กลม

33 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย .เคร่ืองมือท่ัวไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ชื่อเรื่อง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น วธิ ีการใช้งาน การใชค้ อ้ นหวั กลมทาการเคาะหรือตอกตีน้นั ควรใหผ้ ิวหนา้ ของคอ้ นขนานกบั ผวิ ของชิ้นงาน เพอ่ื ใหผ้ วิ หนา้ ของคอ้ นสัมผสั เต็มหนา้พยายามหลีกเล่ียงการสัมผสั ท่ีขอบใดของหน่ึงของหวั คอ้ น ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงวธิ ีการใชค้ อ้ นหวั กลมท่ีผดิ . ค้อนหวั ตรง (Straight Peen Hammer) คอ้ นชนิดน้ีส่วนหงอนของคอ้ นจะมีลกั ษณะแบนและอยใู่ นตาแหน่งขนานไปกบั ดา้ มคอ้ น ดา้ นหนา้ คอ้ นใชต้ อกตี เคาะ ดดั ชิ้นงานทวั่ ไปส่วนหงอนที่มีลกั ษณะแบบน้นั ใชเ้ คาะข้ึนรูปหรือตียดื แผน่ โลหะมีรูปร่างตา่ งๆ เช่นการเคาะข้ึนรูปเหยือกน้า เป็ นตน้ ดงั แสดงในรูปที่ . (ก) รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นหวั ตรง คอ้ นหวั ขวาง และรอยสัมผสั บนแผน่ โลหะ ที่เกิดจากคอ้ นหวั กลม คอ้ นหวั กลม และคอ้ นหวั ขวาง . ค้อนหวั ขวาง (Cross Peen Hammer) คอ้ นชนิดน้ีมีลกั ษณะการใชง้ านคลา้ ยกบัคอ้ นหวั กลมและคอ้ นหวั ตรง แต่คอ้ นชนิดน้ีหงอนดา้ นบนมีลกั ษณะแบนแต่อยใู่ นตาแหน่งขวางกบั ดา้ นจบั ดงั แสดงในรูปที่ . (ข)

34 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2 ช่ือหน่วย.เคร่ืองมือทว่ั ไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ค้อนตเี หลก็ คอ้ นตีเหล็กเป็นคอ้ นสาหรับงานหนกั ไดร้ ับการออกแบบไวส้ าหรับตีเหล็กทนต่อแรงกระแทกและความร้อนไดด้ ี หนา้ ตดั ของคอ้ นเป็ นรูปส่ีเหลี่ยมลบมุมท้งั ดา้ นผวิ หนา้ ของคอ้ นนูนและลาดเอียงไปยงั ดา้ นขา้ งดา้ นบนหรือหงอนคอ้ นมีลกั ษณะลาดเอียงบรรจบกนั เป็ นมุมแหลมมีท้งั หงอนแบบตรงและหงอนแบบขวาง ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นตีเหล็ก . ค้อนยา้ ตะเขบ็ (Setting Hammer) คอ้ นชนิดน้ีใชส้ าหรับย้าตะเขบ็ ในงานโลหะแผน่ โดยเฉพาะการเคาะตะเข็บกน้ กระป๋ องจาเป็นตอ้ งใชค้ อ้ นชนิดน้ีพ้นื ท่ีหนา้ ตดั ของหวั คอ้ นเป็นรูปสี่เหล่ียมมุมฉาก ผวิ หนา้ เรียบไม่ลบคมส่วนหางหรือหงอนคอ้ นจะบากเฉียงเพยี งดา้ นเดียวดา้ นที่บากเฉียงน้ีสามารถหลบลาตวั ของกระป๋ องไดด้ ีขณะทาการเคาะตะเขบ็ กน้ กระป๋ องดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคอ้ นย้าตะเขบ็ และการใชง้ าน

35 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย .เคร่ืองมือทั่วไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ีช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

36 . ค้อนยา้ หมุด (Reveting Hammer) คอ้ นชนิดน้ีไดร้ ับการออกแบบไวส้ าหรับช่างโลหะแผน่ เพื่อใชส้ าหรับย้าหมุดหนา้ ตดั ของคอ้ นเป็นรูปส่ีเหล่ียมถูกลบมุมทางดา้ นขา้ งและดา้ นหนา้ผวิ หนา้ คอ้ นนูนเล็กนอ้ ย ส่วนหางหรือหงอนคอ้ นเรียวบรรจบกนั เป็ นมุมแหลม ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นย้าหมุด . ค้อนเดนิ สายไป คอ้ นเดินสายไฟชนิดน้ีมีรูปร่างคลา้ ยกบั คอ้ นย้าหมุดทุกประการเพียงแต่ผวิ หนา้ ของคอ้ นจะเรียบ เพ่อื ท่ีจะไดใ้ ชต้ อกตะปูเดินสายไฟโดยไมล่ ื่นคอ้ นเดินสายไฟน้ีมีขนาดเลก็ ขนาดท่ีใชก้ นั ทวั่ ไป คือ น้าหนกั กรัม และ กรัม . ค้อนปอนด์ เป็นคอ้ นที่ใชง้ านสาหรับงานหนกั ทวั่ ไป หนา้ ตดั มีรูปร่างเป็นรูปเหล่ียม ผวิ หนา้ จะนูนและลาดเอียงไปทางขอบ มีต้งั แต่ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่เหมาะสาหรับงานท่ีตอ้ งการใชแ้ รงกระแทกสูง เช่น ใชท้ ุบกาแพง ใชต้ ีเหลก็ และงานทุบตีดดั งอทวั่ ไป ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคอ้ นปอนด์ . ค้อนช่างไม้ (Carpenter Hammer) หรือคอ้ นหวั แพะ เป็นคอ้ นสาหรับช่างไม้ซ่ึงใชส้ าหรับตอกตะปู และถอนตะปู หนา้ ตดั ของคอ้ นจะมีลกั ษณะกลมผวิ หนา้ เรียบหรือมีโคง้ เล็กนอ้ ยเท่าน้นั เพอ่ื ป้ องกนั ไมใ่ ห้ลื่นขณะทาการตอกตะปูส่วนหางหรือหงอนคอ้ นจะมีลกั ษณะเป็นง่ามคลา้ ยเขาแพะ ซ่ึงใชส้ าหรับถอนตะปูดา้ มคอ้ นอาจทาดว้ ยไมห้ รือพลาสติกแขง็ ก็ได้ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2ชื่อหน่วย. เครื่องมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.

37ช่ือเร่ือง. เครื่องมือทว่ั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคอ้ นช่างไม้หมายเหตุ : คอ้ นช่างไมน้ ้ีไดร้ ับการออกแบบไวส้ าหรับตอกหวั ตะปทู ่ีมีผวิ อ่อนและรับแรงไม่ มากนกั ดงั น้นั ไมค่ วรนาคอ้ นช่างไมไ้ ปใชต้ อกตีงานอ่ืน . ค้อนหวั อ่อน เป็นคอ้ นท่ีทาจากวสั ดุออ่ น เหมาะสาหรับใชต้ ี เคาะ ดดั ชิ้นงานท่ีมีผวิ อ่อนเพื่อป้ องกนั ไมใ่ หผ้ วิ หนา้ ของโลหะเป็นรอยหรือโลหะแผน่ เคลือบเพื่อป้ องกนั ไมใ่ หโ้ ลหะที่เคลือบอยหู่ ลุดล่อนหรือลอกออกคอ้ นชนิดน้ีมีหลายชนิดดว้ ยกนั คือ . ค้อนทองเหลอื ง (Brass Hammer) หวั คอ้ นทาจากทองเหลืองซ่ึงมีส่วนผสมระหวา่ งทองแดงกบั สงั กะสี ผวิ หนา้ ของคอ้ นมีลกั ษณะโคง้ เล็กนอ้ ยใชส้ าหรับเคาะชิ้นงานหรือแผน่ โลหะท่ีทาจากโลหะที่มีเน้ืออ่อน เช่นทองแดง อลูมิเนียม ตะกว่ัเป็ นตน้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคอ้ นทองเหลือง . ค้อนพลาสติก (Plastic Hammer) หวั คอ้ นทาดว้ ยพลาสติกแขง็ หนา้ ตดั มีลกั ษณะกลมผวิ หนา้ นูนเลก็ นอ้ ย บริเวณขอบมนหวั พลาสติกท้งั สองขา้ งเหมือนกนั ขนั ติดอยกู่ บั แกนเกลียวของอลูมิเนียมหล่อ เม่ือหวั คอ้ นเยนิ หรือแตกสามารถถอดเปล่ียนใหม่ได้ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นทองเหลืองไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004

38 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือท่ัวไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ค้อนยาง (Rubber Hammer) หวั คอ้ นทาดว้ ยยางพาราซ่ึงผา่ นกรรมวธิ ีทางเคมีทาใหม้ ีสาดา คุณสมบตั ิเหนียวนุ่มเหมาะสาหรับใชเ้ คาะข้ึนรูปชิ้นงานท่ีมีเน้ืออ่อนหรือโลหะแผน่ เคลือบท่ีบางมากเพื่อช่วยในการรักษาผวิ งานดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคอ้ นยาง . ค้อนไม้ (Wooden Mallet) เป็นคอ้ นที่ไม่ไดท้ าจากโลหะ แต่ทาจากไมเ้ น้ือแขง็ซ่ึงอาจจะทาเป็นแท่งกลมตนั โดยลบคมบริเวณของท้งั สองขา้ งหรืออาจทาเป็นแทง่ สี่เหล่ียมโดยลบคมบริเวณมุมท่ีกระทากบั ผวิ หนา้ ท้งั ดา้ น ใชเ้ คาะ ดดัตีวสั ดุหรือโลหะที่มีผวิ อ่อนและโลหะแผน่ เคลือบ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นยาง . ค้อนหนัง (Rawhide Hammer) คอ้ นชนิดน้ีหวั คอ้ นทาจากหนงั แขง็ ท่ียงั ไมไ่ ด้ฟอกมว้ นเป็นแท่งกลม หนา้ ตดั กลมเรียบ เหมาะสาหรับเคาะพบั โลหะออ่ นทวั่ ไป ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคอ้ นยาง

39 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2 ชื่อหน่วย.เครื่องมือทั่วไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ คมี (Pliers) เป็นเครื่องมือขนาดเล็กท่ีมีความสาคญั ในการปฏิบตั ิงานเป็ นอยา่ งมาก เป็นเครื่องมือที่ใชส้ าหรับจบับิด บีบ ดึง พบั ชิ้นงานทวั่ ไป คีม มีส่วนประกอบท่ีสาคญั อยู่ ส่วนดว้ ยกนั คือ ปากบนปากล่างและสลกั เกลียว ซ่ึงประกอบยดึ ใหต้ ิดกนั บางชนิดอาจใชว้ ธิ ีการย้าใหต้ ิดกนัโดยมีสลกั เกลียวหรือหมุดย้าเป็นจุดหมุน คีมมีหลายแบบและหลายขนาด แต่ละแบบไดร้ ับการออกแบบใหใ้ ชง้ านเฉพาะอยา่ งแต่กม็ ีคีมบางชนิดไดร้ ับการออกแบบมาสาหรับใชง้ านหลายอยา่ งได้แตอ่ ยา่ งไรก็ตามผปู้ ฏิบตั ิงานตอ้ งเลือกใชค้ ีมใหถ้ ูกตอ้ งและเหมาะสมกบั งาน . คมี ยนู ิเวอร์แซล (Universal Cutting Pliers) คีมชนิดน้ีทางานไดอ้ เนกประสงค์ คือสามารถตดั ลวดได้ จบั พบั ชิ้นงานได้ ปากดา้ นในจะมีลกั ษณะแบน มีร่องฟันช่วยใหจ้ บั ชิ้นงานโดยไมล่ ื่นดา้ นขา้ งขอบของปากคีมจะมีคมตดั สามารถใชต้ ดั ลวดและสายไฟไดด้ ีบริเวณดา้ มจะหุม้ ดว้ ยพลาสติกซ่ึงเป็นฉนวนไฟฟ้ าไดด้ ี เป็ นคีมท่ีช่างไฟฟ้ านิยมนามาใชง้ านกนั มากดงั แสดงในรูปที่ .ขนาด ความโตของลวดความยาวคีม ลวดแขง็ ลวดออ่ น  1.  . mm.  .  2.1 mm. . .200 mm. รูปท่ี . คีมยนู ิเวอร์แซล (Universal Cutting Pliers)

40 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เคร่ืองมือทั่วไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ีช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

41 . คมี ปากแหลม (Long - nose Pliers) บางคร้ังเรียก คีมปากจิง้ จก ปากคีมมีลกั ษณะแหลมยาว ปากจบั มีลกั ษณะเรียบ และมีร่องฟันช่วยใหส้ ามารถจบั ถือชิ้นงานไดม้ นั่ คงโดยไมล่ ื่นดา้ นขา้ งของปากคีมมีคมตดัสามารถตดั ลวดขนาดเลก็ ไดด้ ี ดงั แสดงในรูปท่ี .ขนาด ความโตของลวดความยาวคีม ลวดแขง็ ลวดอ่อน  1.4  1.8 mm.  4.6  2.3150 mm.  2.0  2.6200 mm.รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคีมปากแหลมหรือคีมปาจิง้ จก (Long - nose Pliers) .คีมปากกลม (Round-nose Pliers) คีมชนิดน้ีเม่ือมองจากดา้ นนอกจะเห็นปากของคีมมีลกั ษณะกลมเรียวออกไปทางดา้ นปลายส่วนปากจบั ดา้ นในจะเจียระไนใหเ้ รียบและทาร่องฟันบริเวณดา้ มจะหุม้ ดว้ ยพลาสติกใชส้ าหรับดดั ลวดขนาดเลก็ ใหเ้ ป็นห่วงกลม และใชจ้ บั ชิ้นงานท่ีมีขนาดเล็ก เช่น งานช่างไฟฟ้ าและช่างอิเลก็ ทรอนิกส์ เป็นตน้ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคีมปากกลม ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

42 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือท่วั ไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี 4. คมี ตดั ด้านข้าง (Side Cutting Pliers) คีมชนิดน้ีเป็นคีมขนาดเลก็ ดา้ นขา้ งจะถูกเจียระไนใหเ้ ป็ นสันคมตดั และลาดเอียงไปตามความหนาของปากใชใ้ นการตดั ลวดขนาดเลก็ ไดด้ ีโดยเฉพาะสายไฟฟ้ า บริเวณดา้ มจะสวมดว้ ยปลอกพลาสติกคีมชนิดน้ีเป็ นคีมตดั ไม่สามารถใชจ้ บั ชิ้นงานได้ ดงั แสดงในรูปท่ี . ขนาด ความโตของลวด ความยาวคีม ลวดแขง็ ลวดออ่ น  1.  . mm.  .  2.3 150 mm. 200 mm.  2.0  2. รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคีมตดั ดา้ นขา้ ง . คมี ปอกสายไฟ รูปร่างมีลกั ษณะคลา้ ยกบั คีมตดั ปากเฉียง เพยี งแต่ดา้ นขา้ งๆ ของคมตดั ไดม้ ีการเวา้ เพื่อใหล้ วดเขา้ อยใู่ นร่องโดยไมข่ าดแต่พลาสติกท่ีหุม้ ลวดไดถ้ ูกตดั ขาดเพยี งอยา่ งเดียวเมื่อดึงคีมออกปลอกสายไฟก็จะถูกดึงถอดมาจากลวด ส่วนบริเวณที่ไม่ไดเ้ วา้ ไวก้ ส็ ามารถใชต้ ดั ลวดไดเ้ ช่นกนัดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคีมปอกสายไฟไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004

43 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยท่ี. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . คมี ปรับความกว้างของปากได้ (Slip Joint Pliers) คีมชนิดน้ีลกั ษณะของปากดา้ นในโคง้ เวา้ และมีร่องฟัน บริเวณส่วนปลายของปากจะเป็นพ้ืนที่ราบและมีร่องฟันสามารถปรับความกวา้ งของปากจบั ได้ โดยการขยบั สลกั เกลียว ซ่ึงทาหนา้ ที่เป็นจุดหมุนประกอบอยรู่ ะหวา่ งปากท้งั สอง มีขนาดความยาวต้งั แต่ - นิ้วใชส้ าหรับจบั ชิ้นงานทวั่ ไปที่ไมต่ อ้ งการความละเอียดหรือประณีตมากนกั เช่น ใชจ้ บั ชิ้นงานเช่ือมและชิ้นงานที่หนา ซ่ึงคีมธรรมดาไม่สามารถใชจ้ บั ไดด้ งั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของคีมปรับปากความกวา้ งของปากได้ . คมี ปากนกแก้ว (Pincers) ปากของคีมมีลกั ษณะคลา้ ยปากของนกแกว้ ส่วนปลายของปากมีลกั ษณะเป็นคมตดั โดยหนั ขวางกบั ดา้ มคีม ใชส้ าหรับตดั เหล็ก เส้นลวด หรือถอนตะปูขนาดเล็ก เหมาะสาหรับงานช่างไม้ ช่างเฟอร์นิเจอร์ คีมชนิดน้ีไมส่ ามารถใชจ้ บั ชิ้นงานได้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของคีมปากนกแกว้ . คมี ปากแบน (Flat-nose Pliers) คีมชนิดน้ีปากจะแบน มีร่องฟัน บริเวณปลายปากจะตรงและต้งั ฉากกบั ดา้ นขา้ ง ใชส้ าหรับจบั พบั ชิ้นงานโลหะแผน่ ที่บางและมีขนาดเล็กโดยเฉพาะสามารถใชพ้ บั ขอบตะเขบ็ หรือขอบลวดไดด้ ี จึงนิยมนาไปใชใ้ นงานโลหะแผน่ ดงั แสดงในรูปท่ี.

44 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2 ช่ือหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของคีมปากแบน . คมี ลอ็ ก (Vise Grip Pliers) ปากของคีมชนิดน้ี ไมส่ ามารถตดั งานได้ แตส่ ามารถจบังานไดด้ ี ปากจะบีบใหแ้ น่นดว้ ยกลไกท่ีดา้ ม บริเวณปากสามารถปรับใหแ้ คบใชจ้ บั งานบางหรือจะปรับใหก้ วา้ งสาหรับจบั งานหนา โดยปรับท่ีสกรูบริเวณปลายสุดของดา้ มปากจะบีบและล็อกแน่นอยกู่ บั ท่ีแมจ้ ะปล่อยมือกไ็ ม่หลุดจากชิ้นงานทาใหไ้ มต่ อ้ งจบั คีมบีบอยตู่ ลอดเวลา นิยมใชก้ นั มากในงานทวั่ ๆ ไปปกติไมน่ ิยมใชข้ นั สลกั เกลียวเพราะจะทาใหห้ วั ของสลกั เกลียวเสียเหลี่ยมได้ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของคีมปากแบน วธิ ีการใช้และบารุงรักษาคีม . อยา่ งใหค้ ีมถูกความร้อนเพราะจะทาใหค้ ีมซ่ึงทาจากเหล็กมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและชารุดไดง้ ่าย

45 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 4 ชม. ชื่อหน่วย. เครื่องมือทั่วไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ชื่อเร่ือง. เครื่องมอื ทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น. การใชค้ ีมตดั ลวดควรตดั ในลกั ษณะต้งั ฉาก ไม่ควรบิดคีมไปมาขณะตดั ลวด. อยา่ งใชค้ ีมแทนคอ้ น หรือใชค้ อ้ นตีลงบนคีม เพราะคีมอาจแตกหกั ได้ . อยา่ ใชค้ ีมขนั นตั หรือหวั ของสลกั เกลียวเพราะอาจทาใหเ้ หล่ียมของนตั หรือหวั ของสลกัเกลียวเสียได้ ควรใชป้ ระแจปากตายขนั จะเหมาะสมกวา่ . ตอ้ งรักษาคีมใหพ้ ร้อมใชง้ านตลอดเวลา โดยดูแลหยอดน้ามนั หล่อล่ืนบริเวณจุดหมุนเพอื่ ป้ องกนั การฝืดซ่ึงเกิดจากสนิท . เมื่อมีการนาคีมไปใชเ้ กี่ยวกบั กระแสไฟ ตอ้ งแน่ใจวา่ ปลอกยางหรือพลาสติกท่ีหุม้ อยู่ตอ้ งไม่ชารุด และมีความหนาเพียงพอท่ีช่วยป้ องกนั ไฟดูดได้

46 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทว่ั ไป และเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ ประแจ (Wrench) เป็นเคร่ืองมือที่มีใชก้ นั อยา่ งกวา้ งขวางท่ีสุดปัจจุบนั ไดเ้ ขา้ มามีความสมั พนั ธ์กบั ชีวติ ประจาวนั ของมนุษยม์ ากข้ึนเนื่องจากมีการนาเทคโนโลยเี ขา้ มาใชใ้ นบา้ นเมืองข้ึน เช่น รถยนต์ จกั รกลการเกษตรและมอเตอร์ไซด์ ซ่ึงมีใชแ้ ทบทุกครัวเรือน จึงเป็ นท่ีรู้จกั กนั โดยทว่ั ไป หนา้ ที่หลกั ของประแจ ใชจ้ บัหมุนนตั (Nut) โบลต์ (Bolt) แคปสกรู (Cap Screw) และชิ้นส่วนที่มีเกลียว ประแจมาตรฐาน สามารถนาไปใชก้ บั งานเกือบทุกประเภท มีท้งั ระบบมาตรฐานอเมริกนั(ระบบนิ้ว) และระบบมาตรฐานเมตริก (ระบบมิลลิเมตร) และประแจพเิ ศษซ่ึงใชก้ บั งานซ่อมบารุงเฉพาะงาน ปัจจุบนั มีผใู้ ชป้ ระแจในการซ่อมบารุงทาใหง้ านสาเร็จลงได้แตย่ งั ไมถ่ ูกตอ้ งและไม่เหมาะสมทาใหเ้ กิดผลเสียตามมาภายหลงั กบั งานน้นัหรือสร้างปัญหาใหก้ บั ผทู้ ่ีจะมาซ่อมบารุงต่อไป ดงั น้นัจะตอ้ งขอกล่าวถึงชนิดของประแจและวธิ ีการใชง้ านใหเ้ ขา้ ใจตอ่ ไป . ประแจปากตาย (Open End Wrench) เป็นประแจท่ีนิยมใชก้ นั มากที่สุด เป็นประแจที่มีปากเปิ ดซ่ึงมีท้งั เปิ ดขา้ งเดียวและเปิ ดท้งั สองขา้ ง แบบปากตายชนิดสองดา้ น ปากจะมีขนาดแตกต่างกนัเช่น ขา้ งหน่ึงปากจะมีความกวา้ ง มิลลิเมตร ส่วนอีกขา้ งหน่ึงจะมีความกวา้ ง มิลลิเมตรเป็นตน้ ขนาดของปากประแจวดั จากขนาดของหวั สลกั เกลียวที่ขนาดกนัไม่ใชข้ นาดของเส้นผา่ ศูนยก์ ลางของหวั สลกั เกลียว (Bolt) ดงั แสดงในรูปท่ี .ประแจปากตายจะทาใหช้ ่องปากเอียงทามุมกบั ดา้ นจบั องศาแต่ในท่ีคบั แคบสามารถทาการขนั ไดค้ ร้ังละ องศาประแจปากตายชนิดปากมีขา้ งเดียว ( Single End )ประแจปากตายชนิดปากมีสองขา้ ง ( Double End )

47 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เคร่ืองมือทั่วไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ีช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

48 . ประแจแหวน (Box Wrench) ส่วนปลายของประแจท่ีจะรวมเขา้ กบั นตั (Nut) หรือหวัของสลกั เกลียว (Bolt) มีลกั ษณะคลา้ ยแหวน ภายในวงกลมน้นั โดยทว่ั ไปจะทาเหล่ียมไว้ 12 เหลี่ยมหวั ของประแจแหวนจะทาใหเ้ ย้อื งศนู ย์ (Off Set) กบั ดา้ ม องศาเพอื่ หลบหวั นดั ตวั อื่นหรือเพื่อที่สามารถใหน้ ิ้วสอดเขา้ ไปยงั ดา้ มประแจขนั งานได้ เหลี่ยมท้งั เหลี่ยมของประแจ จะมีอยหู่ กเหล่ียมท่ีจบั ยดึ หวั นตั ไดอ้ ยา่ งแน่นหนา และแขง็ แรง จึงเหมาะสาหรับขนั งานหนกั หรืองานขนั ใหต้ ึงในข้นั สุดทา้ ย ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . ประแจแหวนและลกั ษณะการวางตาแหน่งของประแจขณะใชง้ าน . ประแจหนา-ปากตาย (Combination Box and Open-End) องศาเป็ นประแจท่ีมีปากตายและ แหวนอยคู่ นละขา้ งในอนั เดียวกนั และมีขนาดเดียวกนั โดยท่ีตวั แหวนทามุมกบั ดา้ ม เป็นประจาท่ีช่วยในการถอดประกอบไดร้ วดเร็ว โดยมีวธิ ีใชด้ งั น้ี ดา้ นแหวนใชส้ าหรับคลายตวั คร้ังแรก และกวดขนั ใหแ้ น่นในข้นั สุดทา้ ย ส่วนดา้ นปากตายใชถ้ อดในช่วงกลาง หลงั จากนตั คลายตวั แลว้ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงลกั ษณะของประแจแหวน - ปากตายในตวั เดียวกนั ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยที่. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือท่ัวไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมอื ทวั่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี

49 . ประแจเลอื่ น (Adjustable Wrenches) เป็นประแจที่สามารถปรับขนาดไดห้ ลายขนาดสะดวกในการทางานเนื่องจากใชข้ นั นตั (Nut) ไดห้ ลายขนาดโดยใชป้ ระแจเพียงตวั เดียวแต่ประแจเล่ือนไม่ไดอ้ อกแบบมาเพ่ือใชง้ านแทนประแจปากตายปากของประแจเล่ือนอาจคลายตวั ไดข้ ณะทาการขนั นตั ดงั น้นั อยา่ ใชป้ ระแจเลื่อนคลายนตั ท่ีติดตายซ่ึงตอ้ งใชแ้ รงบิดมาก หรือใชข้ นั นตั ใหแ้ น่นในช่วงสุดทา้ ย เพราะปากอาจคลายหรือขยบั ได้จะทาใหห้ วั นตั หรือหวั สลกั เกลียวเสียไดค้ วรใชป้ ระแจเล่ือนในภาวะจาเป็นเนื่องจากไม่มีประแจอ่ืนอีกแลว้ หรือใชข้ นั นตั ท่ีคลายตวั ออกมาแลว้ ดงั แสดงในรูปที่ . และรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงส่วนต่าง ๆ ของประแจเล่ือน รูปท่ี . แสดงลกั ษณะต่าง ๆ ของประแจเล่ือน วธิ ีการใช้ประแจเลอ่ื นต้องปรับปากล่างให้แนบแน่นกบั หัวของสลกั เกลยี ว เม่ือจะทาการขนั ใหแ้ น่นใหใ้ ชว้ ธิ ีดึงลง โดยใชด้ า้ นท่ีรับแรงกดเป็ นดา้ นท่ีเคล่ือนที่ไมไ่ ด้เพราะมีความแขง็ แรงมากกวา่ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงทิศทางการขนั หวั ของสลกั เกลียว และปากที่รับแรงกดขณะขนัไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เครื่องมือท่วั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น

50ชื่อเรื่อง. เครื่องมอื ทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ประแจจับท่อ (Pipe Wrench) ปากจะปรับใหก้ วา้ งหรือแคบไดโ้ ดยการขนั เกลียวปากท้งัสองขา้ งจะทาร่องไว้ เพื่อใหส้ ามารถจบั ท่อไดโ้ ดยไมล่ ่ืน เหมาะสาหรับจบั ขนั ประกอบกนั ดว้ ยเกลียวในงานท่อและงานประปา เป็นตน้ ดงั แสดงในรูปที่ . (ก) การใชป้ ระแจจบั ท่อควรใชด้ า้ นที่ปากคงท่ีเป็นตวั รับแรง ดงั แสดงในรูปท่ี . (ข) และ (ค) รูปที่ . แสดงลกั ษณะและวธิ ีการใชป้ ระแจจบั ท่อ . ชุดประแจกระบอก (Socket Wrench Set) ตวั ประแจมีรูปร่างคลา้ ยทรงกระบอก ภายในมีเหลี่ยม เหล่ียม สวมลงไปในหวั ของสลกั เกลียว (Bolt) เช่น เดียวกบั ประแจแหวนส่วนหวั น้ีสามารถเลือกเปลี่ยนขนาดไดต้ ามความตอ้ งการส่วนดา้ มมีใหเ้ ลือกหลายแบบแลว้ แต่ลกั ษณะของงานช่างโดยทวั่ ไปนิยมใชก้ นั มาก ทางานไดร้ วดเร็วและเป็นประแจชนิดเดียวที่ใชท้ างานในสถานการณ์พเิ ศษโดยเฉพาะได้ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงลกั ษณะและวธิ ีการใชป้ ระแจจบั ท่อ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004วชิ า งานฝึ กฝี มอื หน่วยท่ี. 2ช่ือหน่วย. เคร่ืองมือทว่ั ไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.

51ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ประแจตะขอ (Spanner Wrench) ประแจชนิดน้ี ไม่ไดม้ ีใชห้ รือขายกนั โดยทว่ั ไป ส่วนมากจะมากบั เคร่ืองจกั ร ใชส้ าหรับปรับคอเครื่อง หวั นดั ล็อก แหวน แบริ่งเพลา ฯลฯในงานโลหะแผน่ ก็เช่นเดียวกนั นกั ศึกษาควรรู้จกั ประแจชนิดน้ีบา้ งพอสมควร เพื่อนาไปใชใ้ นการปรับถอด ซ่อมเครื่องจกั รท่ีใชใ้ นงานเคร่ืองมือกล ประแจชนิดน้ีมีหลายแบบ เช่น แบบสลกั (Pin Spanner)และแบบสลกั เก่ียวที่ผวิ หนา้ (Pin Face Spanner) ดงั แสดงในรูปที่ . และรูปท่ี . แบบ Ping Spanner และแบบ Pin Face Spanner ใชข้ นั หรือคลายนตั ที่มีขนาดใหญซ่ ่ึงร่องเก่ียวมีลกั ษณะเป็นรูก ลมรูปที่ . แสดงรูปร่างของประแจคอมา้ (Spanner Wrench)รูปที่ . แสดงการใชง้ านของ Pin Spanner และ Pin Face Spannerไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

52ชื่อเร่ือง. เครื่องมอื ทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ประแจปากลงิ (Monkey Wrench) ประแจชนิดน้ี ผปู้ ฏิบตั ิงานโดยทวั่ ไปอาจจะไม่คุน้ เคยกนั มากนกั เนื่องจากไมใ่ ช่ประแจท่ีใชก้ นั โดยทว่ั ไป แต่จะมีใชเ้ ฉพาะท่ีหรือเฉพาะงานโดยเฉพาะงานโลหะแผน่ ประแจชนิดน้ีสามารถทางานไดด้ ีประแจชนิดน้ีสามารถปรับปากไดเ้ หมือนกบั ประแจเล่ือนและประแจคอมา้แต่ปากคงท่ีและปากเล่ือนจะมีลกั ษณะต้งั ฉากกบั ลาตวั ของมนั เหมาะสาหรับใชง้ านทวั่ ไป ขนั หรือคลายนตั(Nut) หรือหวั ของสลกั เกลียว (Bolt) โดยเฉพาะสามารถจบั บิดพบั งานท่ีมีความหนาไม่มากนกั ไดเ้ ป็นอยา่ งดีดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงการใชง้ าน . ประแจแอล หรือประแจหกเหลยี่ ม (Allen Wrench or Hezagonal (Socket Head)Wrench) เป็นประแจท่ีมีรูปร่างภายนอกเป็นแท่งหกเหล่ียม งอเป็นรูปตวั แอล (L) จะใชก้ บั สลกั เกลียว (Bolt)ที่ทาร่องหกเหลี่ยมไวใ้ นตวั สลกัเหมาะสาหรับงานท่ีตอ้ งการฝังหวั สลกั เกลียวลงในเน้ืองานเพอื่ ไม่ใหก้ ีดขวางการเคล่ือนท่ีของชิ้นส่วนเครื่องจักร หรือในสถานท่ีคบั แคบไมส่ ามารถใชป้ ระแจขนั ไดม้ ีใหเ้ ลือกใชห้ ลายขนาด ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงรูปร่างของประแจแอล และลกั ษณะการใชง้ าน ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยท่ี. 2ชื่อหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.

53ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี วธิ ีการใช้และการบารุงรักษาประแจ . อยา่ งใชท้ อ่ ต่อเขา้ กบั ประแจเพื่อเป็นการเพิม่ แรง . ตอ้ งเลือกประแจที่มีขนาดพอดีกบั ขนาดของนตั (Nut) หรือหวั ของสลกั เกลียว (Bolt)เพราะถา้ ขนาดของประแจใหญเ่ กินไปแลว้ จะทาใหเ้ หล่ียมของนตั หรือสลกั เกลียวเยนิ และล่ืนได้ .ประแจท่ีใชง้ านไดด้ ีและปลอดภยั ที่สุดกค็ ือ ประแจปากตาย และประแจแหวน ถา้ ไม่จาเป็นไม่ควรใชป้ ระแจเล่ือนซ่ึงไมเ่ หมาะสาหรับงานหนกั .ถา้ จาเป็นตอ้ งใชป้ ระแจเล่ือน ตอ้ งแน่ใจวา่ ไดป้ รับปากใหแ้ น่นสนิทกบั นตั แลว้ โดยใหด้ า้ นที่กระทาอยทู่ างดา้ นปากที่ติดตาย .อยา่ ยกหรือเอียงประแจ ก่อนออกแรงขนั ตอ้ งแน่ใจวา่ ประแจแนบสนิท และดา้ มตอ้ งขนานกบั ชิ้นงานดีแลว้ .อยา่ ใหป้ ระแจอยใู่ กลค้ วามร้อนจนกระทงั่ มีอุณหภมู ิสูง เพราะจะทาใหโ้ ครงสร้างภายในเน้ือโลหะท่ีใชท้ าประแจเปล่ียนแปลงไป ทาใหป้ ระแจมีความแขง็ ลดลง .อยา่ งเจียระไนประแจเพอื่ เปลี่ยนขนาดหรือรูปร่างของประแจ .อยา่ ใชค้ อ้ นตีประแจ เพราะแรงกระแทกจากการตีอาจทาใหป้ ระแจแตกหกั ได้ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย.เคร่ืองมือทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น

54ชื่อเรื่อง. เครื่องมือทว่ั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี ไขควง (Serew driver) เป็นเครื่องมือขนาดเล็กที่จาเป็นอยา่ งมากในชีวติ ประจาวนั ของมนุษย์ไขควงท่ีใชง้ านมีรูปร่าง ขนาด และสร้างจากวสั ดุต่างๆ กนัแตอ่ ยา่ งไรก็ตามไขควงทุกประเภทมีหนา้ ที่เดียวกนั คือ ใชส้ าหรับขนั หรือคลายสกรู (Serew) ปัจจุบนั ยงั มีผนู้ าไขควงไปใชผ้ ดิ ประเภท เช่น นาไปใชเ้ ป็ นเหล็กงดั ใชแ้ ทนสิ่วใชเ้ ป็นเหล็กขดู เหล็กขีด ทาใหไ้ ขควงเสียรูปทรง และมีอายกุ ารใชง้ านส้ันลงไขควงจะประกอบดว้ ยส่วนสาคญั ส่วน คือ ส่วนดา้ ม ส่วนกา้ น และส่วนปลาย ดงั แสดงในรูปท่ี . ไขควงโดยทว่ั ไปมีหลายแบบแต่ในที่น้ีจะของกล่าวถึงไขควงท่ีช่างโดยทวั่ ไปจาเป็นตอ้ งใชใ้ นงานอุตสาหกรรมโดยมีช่ือเรียกและลกั ษณะการใชง้ านดงั น้ี คือ .ไขควงปากแบน (Flat Screwdriver) ปากของไขควงจะมีลกั ษณะแบน ลาดเอียงไปยงั ส่วนปลายสุด ความหนาบริเวณส่วนปลายของใบจะเป็ นตวั บ่งช้ีวา่มีความเหมาะสมที่จะใชก้ บั สกรูชนิดหวั ผา่ ขนาดใด โดยที่ไม่ทาใหร้ ่องบนหวั สกรูชารุดและคลาดลาดเอียงของใบไขควงจะเป็นตวั ช่วยใหใ้ ชไ้ ขควงไดก้ บั สกรูกบั หลายขนาด ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงส่วนต่าง ๆ ของไคควงปากแบน ไขควงงานหนัก (Heavy Duty Screw Driver) เป็นไขควงที่ใชส้ าหรับขนั หรือคลายสกรูที่ติดแน่นซ่ึงตอ้ งใชแ้ รงบิดสูง กา้ นของไขควงจะมีลกั ษณะเป็นส่ีเหลี่ยมสาหรับใชป้ ระจบั ขนัเพ่ือเพม่ิ แรงในการบิดไดม้ ากข้ึน ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงลกั ษณะการใชง้ านของไขควงงานหนกั

55 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2 ช่ือหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี การเลอื กใช้ไขควงให้เหมาะสมกบั หัวสกรู รูปที่ . แสดงลกั ษณะของไขควงท่ีบกพร่องและเหมาะสม รูปท่ี ใบไขควงแคบกวา่ ร่องของหวั สกรู จะทาใหไ้ ขควงงอหรือหกั ไดง้ ่าย รูปที่ ใบไขควงมีลกั ษณะมนหรือสึกหรอมาก จะทาใหล้ ่ืนขณะขนั รูปที่ ใบไขควงหนากวา่ ร่องของหวั สกรู ไมส่ ามารถสอดลงไปในร่องของหวั สกรูได้ รูปที่ ปลายของไขควงมีมุมแหลมคลา้ ยสิ่ว จะทาใหล้ ่ืนไดง้ ่ายขณะทาการขนั รูปท่ี ใบไขควงมีความหนาพอดีกบั ร่องของหวั สกรูแตก่ วา้ งมากเกินไปจนกระทง่ั ลน้ ออกมายงั ขอบดา้ นขา้ ง รูปที่ ใบไขควงมีขนาดพอดีกบั ร่องและความกวา้ งของหวั สกรู .ไขควงปากแฉก หรือไขควงฟิ ลปิ ส์ (Philips Screwdriver) ไขควงชนิดน้ีส่วนปลายจะผา่ หวั เป็นสี่แฉก และลาดเอียงไปยงั ส่วนปลายสุดไขควงชนิดน้ีขณะใชง้ านตอ้ งใชแ้ รงกดมากกวา่ ไขควงปากแบน เน่ืองจากขณะทาการขนัปลายของไขควงอาจถอยคืนออกมาและหลุดจากหวั ของสกรูได้และจะทาใหบ้ ริเวณแฉกท้งั ส่ีแฉกของไขควงสึกมนและชารุดไดง้ ่าย ไขควงชนิดน้ีซ่อมส่วนปลายไม่ได้เม่ือชารุด แลว้ ตอ้ งทิ้งไป ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงรูปร่างของไขควงปากแฉก และลกั ษณะการใชง้ าน

56 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย.เคร่ืองมือทว่ั ไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ีช่ือเรื่อง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

57 . ไขควงเยอื้ งศูนย์ (Offset Screwdriver) ไขควงชนิดน้ีไดอ้ อกแบบไวเ้ พ่ือขนั และคลายสกรูในพ้ืนที่แคบๆ ที่ไมส่ ามารถใชไ้ ขควงกา้ นตรงได้ปลายของไขควงท้งั สองดา้ นจะงอทามุมแกกบั ลาตวัการออกแบบเช่นน้ีจะช่วยใหป้ ากแตล่ ะดา้ นหมุนสกรูไดด้ า้ นละคร่ึงรอบโดยการสลบั ปากของไขควงไขควงเย้อื งศูนยม์ ีหลายรูปแบบ เช่น ปากแบนท้งั สองขา้ ง หรือขา้ งหน่ึงกวา้ งแตอ่ ีกขา้ งหน่ึงแคบหรือขา้ งหน่ึงปากแฉกแตอ่ ีกขา้ งหน่ึงปากแบน หรือปากแฉกท้งั สองขา้ งแตข่ นาดต่างกนั เป็นตน้ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงรูปร่างของไขควงปากแฉก และลกั ษณะการใชง้ าน . ไขควงแร็ตเซ็ต และไขควงสไปรอลแร็ตเซ็ต (Ratchet Screwdriver and SpiralRatchet Screw Driver) ไขควงท้งั สองแบบน้ีช่วยใหส้ ามารถขนั หรือคลายสกรูไดอ้ ยา่ งรวดเร็วซ่ึงจะมีกลไกอยภู่ ายในดา้ มไขควง . ไขควงแร็ตเซ็ต (Ratchet Screw driver) เป็นไขควงที่สามารถขนั สกรูเขา้หรือคลายออกโดยไมต่ อ้ งยกปลายไขควงออกจากหวั ของสกรู ขณะขนั บิดไปทางขวาไขควงจะพาหวั สกรูหมุนไปทางขวาดว้ ย แต่สามารถบิดดา้ มไขควงคืนมาทางซา้ ยเพอ่ เริ่มตน้ ขนั ใหม่โดยท่ีหวั สกรูไม่หมุนตามออกมา บริเวณดา้ มจะมีป่ ุมปรับ เพ่ือปรับใชใ้ นการขนั เขา้ หรือคลายออกดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . ไขควงแร็ตเซ็ต และไขควงสไปรอลแร็ตเซ็ต ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยที่. 2ช่ือหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.

58ชื่อเรื่อง. เคร่ืองมอื ทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . ไขควงสไปรอลแร็ตเซ็ต (Spiral Ratchet Screwdriver) ไขควงแบบน้ีกา้ นไขควงจะมีลกั ษณะเป็นเกลียว มีกลไกอยภู่ ายในดา้ มไขควงซ่ึงทางานดว้ ยแรงสปริงขณะกดดา้ มไขควงลง กา้ นไขควงจะหมุนไปโดยรอบ ซ่ึงเป็นการขนั สกรูเขา้ปลายของไขควงจะผา่ นหวั สกรูลงไปอยา่ งรวดเร็ว ซ่ึงสามารถทางานไดร้ วดเร็วกวา่ ไขควงแบบธรรมดาเมื่อไมไ่ ดอ้ อกแรงกด ดา้ มไขควงจะคืนตวั กลบั ดว้ ยแรงดนั ของสปริงป่ ุมปรับท่ีดา้ มจะเป็ นตวั กาหนดทิศทางการหมุนเขา้ หรือคลายออก การใชไ้ ขควงแบบสไปรอลแร็ตเซ็ตน้ี วธิ ีที่ควรจะค่อยๆ กดดา้ มไขควงลงอยา่ งชา้ ๆ และมน่ั คง จนกระทง่ั สกรูเร่ิมขยบั ตวั มิฉะน้นัปลายของไขควงจะเกิดการเล่ือนไถลออกจากร่องบางของหวั สกรูได้นอกจากน้ีการเกบ็ รักษาไขควงชนิดน้ีตอ้ งเกบ็ แยกจากไขควงแบบธรรมดา เพราะผไู้ มร่ ู้วธิ ีการใชง้ านอาจนาไปใชง้ านที่ไม่ถูกตอ้ ง ไขควงอาจชารุดเสียหายได้ ดงั แสดงในรูปท่ี . . ไขควงสตบั บี้ (Stubby Screwdriver) มีลกั ษณะเหมือนกบั ไขควงทวั่ ไป แต่มีลกั ษณะส้นั มาก มีความยาวประมาณ . - นิ้ว เทา่ น้นัจึงเหมาะสาหรับใชข้ นั หรือคลายสกรูในสถานที่แคบๆ ซ่ึงไขควงปกติไมส่ ามารถใชง้ านได้บางคร้ังอาจใชแ้ ทนไขควงแบบเย้อื งศูนยไ์ ด้ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของไขควงสตบั บ้ี วธิ ีการใช้งานและบารุงรักษาไขควง . อยา่ งใชไ้ ขควงใกลค้ วามร้อน เพราะความร้อนจะทาใหโ้ ครงสร้างของเหล็กที่ใชท้ าไขควงมีคุณสมบตั ิอ่อน . ก่อนใชไ้ ขควงตอ้ งมีมน่ั ใจวา่ ไดเ้ ลือกขนาดใบของไขควงไดเ้ หมาะสมกบั ร่องของหวัสกรูแลว้ โดยไมห่ ลวมหรือคบั เกินไป . ไขควงสร้างมาเพอื่ ใชส้ าหรับขนั ดงั น้นั ไม่ควรนาไขควงไปใชแ้ ทนเหล็กงดั . อยา่ งใชไ้ ขควงแทนสกดั หรือเหล็กตอก ดงั แสดงในรูปท่ี .ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004

59 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยที่. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทั่วไป และเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เครื่องมอื ทว่ั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่รูปท่ี . แสดงการใชไ้ ขควงท่ีไม่ถูกตอ้ ง กรรไกร (Snips) ก ร ร ไ ก ร เ ป็ น เ ค ร่ื อ ง มื อ ทั่ว ไ ป อี ก ช นิ ด ห น่ึ ง ที่ จ า เ ป็ น ใ น ช่ า ง อุ ต ส า ห ก ร ร มหน้าท่ีหลกั ของกรรไกรก็คือ ใช้ตดั โลหะแผ่นให้ขาดจากกนั เป็ นการตดั ที่กระทาไดง้ ่าย รวดเร็วแ ล ะ ป ร ะ ห ยั ด ก ว่ า ก า ร ตั ด ด้ ว ย ส ลั ก แ ล ะ เ ล่ื อ ย มื อค ม ข อ ง ก ร ร ไ ก ร จ ะ ต้อ ง มี ค ว า ม แ ข็ ง แ ร ง เ พี ย ง พ อ ท่ี จ ะ ใ ช้ตัด โ ล ห ะ ใ ห้ ข า ด ไ ด้ ดัง น้ันกรรไกรจึงตอ้ งทามาจากเหล็กเคร่ืองมือ (Tool Steel) หรือเหล็กผสม (Alloy Steel)หรือเหล็กกล้าคาร์บอนสูง (High Carbon Steel) ซ่ึงมีความแข็งเป็ นพิเศษประสิ ทธิภาพของกรรไกรข้ึนอยู่กับวัสดุท่ีใช้ทากรรไกร การออกแบบลักษณะของกรรไกรค ว า ม ห น า แ ล ะ ค ว า ม แ ข็ ง ข อ ง โ ล ห ะ แ ผ่ นซ่ึงผปู้ ฏิบตั ิงานตอ้ งเลือกใชก้ รรไกรใหถ้ ูกตอ้ งและเหมาะสมกบั ลกั ษณะของงาน กรรไกรสามารถแบ่งตามลกั ษณะของการตดั เป็น ชนิดดงั น้ี คือ . กรรไกรตดั ตรง (Straight Snips) . กรรไกรตดั โคง้ (Scroll Snips) ซ่ึงลกั ษณะของคมตดั ของกรรไกรตดั ตรงและกรรไกรตดั โคง้ มีรูปร่างดงั แสดงดว้ ยภาพตดัขวาง (Cross Section View) ดงั ต่อไปน้ี . กรรไกรตัดตรง (Straight Snips) เป็นกรรไกรท่ีไดร้ ับการออกแบบมาใหใ้ ชใ้ นก า ร ตั ด ต ร ง แ ต่ ก็ ส า ม า ร ถ ตั ด โ ค้ ง ไ ด้ เ ล็ ก น้ อ ย ห รื อ ใ น รั ศ มี ที่ ก ว้ า งแต่ในการตดั ตรงจะสามารถควบคุมการตดั ใหเ้ ป็นเส้นตรงไดง้ ่าย ดงั แสดงในรูปท่ี .

60 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยที่. 2 ช่ือหน่วย . เคร่ืองมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เครื่องมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ รูปที่ . แสดงภาพตดั ขวางของกรรไกรตดั ตรง และลกั ษณะการตดั .กรรไกรตดั โค้ง (Circular Snips) เป็นกรรไกรท่ีไดร้ ับการออกแบบใบตดั ใหใ้ ช้สาหรับตดั โคง้ หรือวงกลมเทา่ น้นั ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของกรรไกรตดั โคง้ กรรไกรฮอคบิล (Hawk-bill Snips) เป็นกรรไกรตดั โคง้ อีกชนิดหน่ึง ซ่ึงไดร้ ับการพฒั นามาจากกรรไกรตดั โคง้ ธรรมดาใหส้ ามารถตดั โคง้ ภายนอกและโคง้ ภายในที่มีขนาดเล็กหรือมีพ้นื ที่แคบได้ โดยใบตดั ของกรรไกรชนิดน้ีจะมีลกั ษณะโคง้ มากกวา่ กรรไกรตดั โคง้ ธรรมดา ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการใชก้ รรไกรฮอคบิคไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004

61 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2 ช่ือหน่วย. เครื่องมือทว่ั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เครื่องมอื ทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ กรรไกรตดั ผสม (Combination Blade Snips) เป็นกรรไกรท่ีไดร้ ับการออกแบบใบตดั ใหส้ ามารถตดั ตรงและตดั โคง้ ได้ จากภาพตดั ขวางของใบตดั จะเห็นไดว้ า่ต้งั แตส่ นั คมตดั ลงมายงั ดา้ นล่างมีลกั ษณะโคง้ทาใหส้ ามารถบิดดา้ มกรรไกรใหโ้ คง้ ไปตามเส้นรอบวงของวงกลมได้ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะการใชง้ านกรรไกรตดั ผสม กรรไกรอะเวยี ชัน หรือกรรไกรแอร์เพลน (Aviation or Airplane Snips) ปัจจุบนันิยมนามาใชก้ นั มาก เน่ืองจากเป็นกรรไกรขนาดเลก็ และกระทดั รัด มีน้าหนกั เบาทาใหส้ ามารถทาการตดั ไดง้ ่ายและสะดวก สามารถตดั โลหะแผน่ ไดห้ นาเท่ากบั กรรไกรขนาดใหญ่กรรไกรชนิดน้ีไดร้ ับการออกแบบใหช้ ่วยผอ่ นแรงโดยใชจ้ ุดหมุน จุดในขณะเดียวกนั คมตดั ของกรรไกรชนิดน้ีจะออกแบบใหม้ ีลกั ษณะคลา้ ยฟันเล่ือยทาใหเ้ กิดคมตดั จานวนหลายสิบคมตดั ช่วยกนั ตดั เฉือนเน้ือโลหะทีละนอ้ ยเป็นการลดแรงกดตดั ไดอ้ ีกข้นั หน่ึง จากการออกแบบดงั กล่าวทาใหส้ ามารถผอ่ นแรงไดเ้ ป็นอยา่ งดีโดยไม่ตอ้ งเพิม่ แขนของแรงเหมือนกรรไกรทวั่ ไป จึงทาใหก้ รรไกรชนิดน้ีมีขนาดเลก็ และส้ันลงมีความยาวตลอดลาตวั เพยี ง นิ้ว ( เซนติเมตร) เท่าน้นั แต่สามารถตดั แผน่ เหลก็ ไดถ้ ึงนมั เบอร์(ประมาณ มิลลิเมตร) ดงั แสดงในรูปที่ . (ก) รูปที่ . ( ก ) แสดงลกั ษณะของกรรไกรอะเวียนชนั หรือกรรไกรแอร์เพลนท่ีคมตดั มีลกั ษณะคลา้ ยฟันเล่ือย

62 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ หน่วยที่. 2 ช่ือหน่วย. เครื่องมือทวั่ ไป และเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี กรรไกรชนิดน้ีไดแ้ บ่งประเภทของการตดั ไวอ้ ยา่ งชดั เจน คือ ตดั ตรง ตดั โคง้ ซา้ ยและตดั โคง้ ขวาซ่ึงไมส่ ามารถนาไปตดั ทดแทนกนั ได้ ดงั แสดงในรูปที่ . (ข) - ชนิดตัดตรง (Straight Cutting) ใบตดั จะมีลกั ษณะเรียวแหลมและตรง ใชใ้ นการตดั ตรงเท่าน้นั สังเกตบริเวณดา้ มจะหุม้ ดว้ ยพลาสติกสีเหลือง - ชนิดตัดโค้งขวา (Right Curve Cutting ) สงั เกตไดจ้ ากปากของกรรไกร ซ่ึงเมื่อจบั ที่ดา้ มของกรรไกรแลว้ จะเห็นวา่ ปากของกรรไกรดา้ นท่ีต่าจะอยทู่ างขวามือโดยจะตดั โคง้ จากท างซา้ ยมือไปทางขวามือ หรือตามเขม็ นาฬิกา สงั เกตไดจ้ ากดา้ มจะหุม้ ดว้ ยพลาสติกสีเขียว - ชนิดตัดโค้งซ้าย (Laft Curver Cutting) สงั เกตไดจ้ ากปากของกรรไกรดา้ นท่ีต่าอยทู่ างดา้ นซา้ ยมือ เมื่อจบั ดา้ มกรรไกรดว้ ยมือขวา โดยจะตดั โคง้ จากทางขวามือไปทางซา้ ยมือ หรือทวนเขม็ นาฬิกา สังเกตดา้ มของกรรไกรจะหุ้มดว้ ยพลาสติกสีแดงรูปท่ี . ( ข ) แสดงลกั ษระของกรรไกร อะเวยี นชนั หรือกรรไกรแอร์เพลน กรรไกรคมตัดคู่ (Double Cutting Snips) กรรไกรชนิดน้ีจะมีคมตดั ใบคู่ขนานกนัอยดู่ า้ นบนและใบตดั อีกหน่ึงใบจะอยดู่ า้ นล่าง ขณะทาการตดั ตอ้ งสอดชิ้นงานเขา้ ไปใตค้ มตดั คูน่ ้นัการตดั ดว้ ยกรรไกรคมตดั คู่น้ี ชิ้นงานจะเสียเศษโลหะมากกวา่ การตดั ดว้ ยกรรไกรแบบใบตดั ใบเพราะเศษโลหะที่ตดั ออกมาจะมีความกวา้ งเท่ากบั ความหนาของใบตดั ใบล่างกรรไกรชนิดน้ีเหมาะสาหรับตดั ทอ่ นทรงกระบอก ซ่ึงใบตดั ใบที่อยคู่ ูข่ นานกนั ดา้ นบนจะประคองไมใ่ หท้ ่อบางบิดเบ้ียวเสียรูปทรงขณะทาการตดั ดงั แสดงในรูปท่ี .

63 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 4 ชม. ชื่อหน่วย . เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ช่ือเรื่อง. เครื่องมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น

64 รูปที่ . แสดงลกั ษณะของกรรไกรคมตดั คู่ และการใชง้ าน กรรไกรโยกแบบต้งั โต๊ะ (Bench Lever Shears) เป็นกรรไกรโยกขนาดเล็ก ติดต้งั อยบู่ นโตะ๊สามารถตดั แผน่ เหลก็ ไดห้ นาถึง มิลลิเมตรใบตดั ไดร้ ับการออกแบบใหม้ ีลกั ษณะโคง้ เพื่อช่วยรักษามุมตดั และแรงตดั ใหส้ ม่าเสมอใบตดั น้ีสามารถถอดเปล่ียนไดเ้ ม่ือชารุด ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของกรรไกรโยกแบบต้งั โตะ๊ กรรไกรโยกชนิดต้งั พนื้ (Floor Lever Shears) เป็นกรรไกรโยกขนาดใหญจ่ าเป็นตอ้ งติดต้งั ไวบ้ นพ้ืน ใชส้ าหรับตดั ชิ้นงานที่มีความหนามากๆ สามารถตดั แผน่ โลหะไดห้ นาถึง มิลลิเมตรตดั เหลก็ เส้นส่ีเหลี่ยมในช่องตดั เหล่ียมไดห้ นาถึง มิลลิเมตร คมตดั มีลกั ษณะเป็นเส้นตรง มีมุมเฉือน - องศา คมตดั ล่างจะถูกยดึ ใหอ้ ยกู่ บั ที่ เมื่อโยกแขนกดตดั ลงมา คมตดั บนจะเคลื่อนท่ีลงมาในแนวดิ่งทาใหม้ ุมเฉือนคงที่ตลอดเวลาใบตดั สามารถถอดซ่อมหรือเปลี่ยนใหมไ่ ดใ้ นกรณีชารุด ดงั แสดงในรูปที่ . ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2ช่ือหน่วย. เครื่องมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.

65ชื่อเร่ือง. เครื่องมือทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของกรรไกรโยกชนิดต้งั พ้นื วธิ ีการใช้และการบารุงรักษากรรไกร . ควรเลือกใชก้ รรไกรใหเ้ หมาะสมกบั ความหนาและความแขง็ ของโลหะแผน่ . กรณีถนดั ขวา ใหจ้ บั ชิ้นงานดว้ ยมือซา้ ย ส่วนท่ีเป็นเศษจากการตดั ควรอยทู่ างขวามือและไม่ควรจบั กรรไกรดว้ ยสองมือ เพราะจะทาใหแ้ ผน่ โลหะกระดกและเบียดเขา้ ไปอยดู่ า้ นขา้ งปากของกรรไกร เป็ นเหตุใหก้ รรไกรหลวมและชารุดไดง้ ่าย . ถา้ กรรไกรตดั ไมเ่ ขา้ จะดว้ ยความหนาหรือความแขง็ ก็ตาม ควรเลือกใชว้ ธิ ีอื่นทาการตดั ไม่ควรใชท้ ่อต่อเขา้ กบั ดา้ มของกรรไกร หรือใชค้ อ้ นตีดา้ มกรรไกร . ขณะทาการตดั กรรไกรตอ้ งต้งั ฉากกบั ชิ้นงาน ไม่ควรบิดหรือเอียงกรรไกร . ไม่ควรกดตดั ปากของกรรไกรจนสุดปลาย เพราะปลายของกรรไกรท่ีหลุดออกจากชิ้นงานน้นั จะทาใหแ้ ผน่ โลหะใหฉ้ ีกขาดได้ . ควรหล่อลื่นจุดหมุนของกรรไกรบอ่ ยๆ . อยา่ งพยายามตดั โคง้ แคบๆ ดว้ ยกรรไกรตดั ตรง ควรใชก้ รรไกรตดั โคง้ โดยเฉพาะ . อยา่ งใชก้ รรไกรตดั ลวด เน่ืองจากลวดสัมผสั คมตดั เป็ นจุดทาใหค้ มตดั ของกรรไกรรับแรงกดมาก เป็ นเหตุใหค้ มตดั ของกรรไกรบ่ินได้ ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เคร่ืองมือท่วั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ช่ือเร่ือง. เครื่องมือทว่ั ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น

66 อปุ กรณ์จับยดึ (Figtures) อุปกรณ์จบั ยดึ เป็นอุปกรณ์ท่ีไดร้ ับการออกแบบมาเพ่ือใชใ้ นการจบั ยดึ ชิ้นงานในงานเครื่องมื อกล เช่น จบั ยดึ ชิ้นงานเพื่อทาการเจาะ จบั ยดึ ชิ้นงานเพ่ือทาการตะไบ จบั ยดึ ชิ้นงานเพอ่ื ทาการตีดดั เป็นตน้ อุปกรณ์จบั ยดึ มีชื่อเรียกตามรูปร่างและลกั ษณะการใชง้ านที่แตกต่างกนั ดงั น้ี . ปากกาจับชิ้นงาน (Vise) เครื่องมือที่จาเป็ นอยา่ งมากในโรงงานอุตสาหกรรมและงาน ช่าง เป็นเคร่ืองมือจบั ยดึ ชนิดหน่ึงซ่ึงสามารถจบั ชิ้นงานไดอ้ ยา่ งแน่นหนาและแขง็ แรงมากที่สุด . ปากกาช่างกล (Machinical Vise) เป็นปากกาที่มีความแขง็ แรงมากกวา่ ปากกาชนิดอ่ืนๆ สามารถทางานหนกั ๆ ไดด้ ี ท้งั น้ีไดร้ ับการออกแบบเพื่อนามาใชใ้ นการรับแรงสูงโดยเฉพาะ ปากกาจะมีปากจานวน ดา้ น ดา้ นหน่ึงจะเป็นส่วนหน่ึงของโครง (Frame) อีกดา้ นหน่ึงจะเคลื่อนท่ีไดด้ ว้ ยเกลียว ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของปากกาช่างกล . ปากกาจับงานโลหะแผ่น เป็นปากกาที่มีความบอบบางกวา่ ปากกาช่างกล เนื่องจากปากจะมีความลาดเอียง และสูงข้ึนมาจากตวั ของปากกามากกวา่ ปากกาชนิดอื่น ท้งั น้ีเพอื่ ตอ้ งการพ้ืนที่มากในการจบั โลหะแผน่ จึงเหมาะสาหรับจบั ยดึ แผน่ โลหะเพอ่ื ตะไบหรือตดี ดั งอ ดังแสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงลกั ษณะของปากกาจบั งานโลหะแผน่ หลกั การในการจับชิ้นงานด้วยปากกา . เพอื่ ใหป้ ากกาจบั ชิ้นงานไดอ้ ยา่ งมนั่ คง ตอ้ งใหป้ ากของปากกาสัมผสั ชิ้นงานตลอดความยาว และตอ้ งวางชิ้นงานอยตู่ รงก่ึงกลางปากของปากกา ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงวธิ ีการจบั ชิ้นงานท่ีมนั่ คงดว้ ยปากกาจบั งาน

67 ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทัว่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ . ชิ้นงานที่มีความยาวมาก ไมส่ ามารถจบั ตรงกลางของปากกาได้ จาเป็นตอ้ งวางริมขา้ งใดขา้ งหน่ึง แต่อีกขา้ งหน่ึงตอ้ งเสริมดว้ ยเหลก็ รองกนั ซ่ึงมีขนาดเท่ากนั เพราะไมเ่ ช่น น้นั แลว้ ปากจบั ของปากกาจะเอียง ทาใหส้ มั ผสั เป็นจุด เมื่อมีแรงกระทาจะทาใหช้ ิ้นงานหมุนไปตามแรงกระทาได้ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงวธิ ีการจบั ชิ้นงานบริเวณ ดา้ นขา้ งของปากกาที่ใหม้ น่ั คง . ปากของปากกาจะออกแบบใหม้ ีลกั ษณะเป็นฟันจบั เพ่ือใหส้ ามารถจบั ชิ้น งานไดด้ ีโดยไม่ล่ืน แต่จะทาใหผ้ วิ ของชิ้นงานเป็นรอยฟันได้ แตถ่ า้ ตอ้ งการใชจ้ บั ชิ้นงานท่ีอ่อนหรือชิ้นงานที่ตอ้ งการผวิ มนั เรียบควรใ ชแ้ ผน่ รองปากครอบท่ีฟันของปากกาเสียก่อนดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะการใชแ้ ผน่ รองครอบฟันของปากกา . การจบั โลหะแผน่ บางเพื่อทาการตะไบน้นั ควรจบั ให้แผน่ โลหะโผล่พน้ ออกมาเหนือปากกาเลก็ นอ้ ยเพื่อป้ องกนั การ ล่ืนและดีดตวั ขณะทาการตะไบ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงการจบั ชิ้นงานเพ่อื ป้ อง กนั การสัน่ และดีดตวั . ตอ้ งการตะไบตลอดความยาวของชิ้นงาน แตก่ ารจบั ยดึ ดว้ ยปากกาไม่เพียงพอต่อความแขง็ แรง จาเป็นตอ้ งใชอ้ ุปกรณ์เสริม นนั่ คือ ควรใชร้ างช่วยจบั ยดึ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงการจบั แผน่ โลหะที่ยาวโดยใชร้ างช่วยจบั

68 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ช่ือเรื่อง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น

69 . ในการตะไบชิ้นงานบริเวณดา้ นขา้ งของปากกาไมค่ วรให้ชิ้นงานยน่ื ออ กดา้ นขา้ งของปากมากเกินไปเพราะถา้ ออกแรงกระทาจะทาใหช้ ิ้นงาน กระดกได้ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงการกระดกของชิ้นงาน เม่ือใชแ้ รงกระทาจากปากมากเกินไป . สาหรับชิ้นงานที่ไมเ่ อ้ืออานวยในการจบั เช่น เหลก็ ตวั ยู ควรใชไ้ มเ้ น้ือแขง็ หรือแทง่ เหล็กซ่ึงมีขนาดเล็กกวา่ ร่องกลางของเหลก็ ตวั ยู ช่วยส่งแรงกดอดั ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงวธิ ีการใชไ้ มเ้ น้ือแขง็ หรือแท่งโลหะ ส่งแรงในการจบั เหลก็ ตวั ยดู ว้ ยปากกาจบั งาน . สาหรับจบั ชิ้นท่ีมีลกั ษณะเป็นแท่งกลมหรือท่อทรงกระบอก ควรใชเ้ ข้ียวรองจบั เพื่อป้ องกนั การล่ืนดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงวธิ ีการจบั เหลก็ กลมและทอ่ ทรงกระบอกดว้ ยเข้ียวรองจบั วธิ ีการใช้งานและการดูแลบารุงรักษาปากกา . ใชส้ ลกั เกลียว (Bolt) และนตั (Nut) ยดึ ปากกาใหต้ ิดกบั โตะ๊ ไม่ควรใชต้ ะปเู กลียวยดึ . อยา่ ใชป้ ากของปากกา หรือส่วนหน่ึงส่วนใดของปากการองรับคอ้ นแทนทงั่ . อยา่ งใชค้ อ้ นตีบริเวณแขนหมุน หรือใชน้ ้าหนกั ของลาตวั โหนดา้ มของปากกา หรือใช้ทอ่ ต่อดา้ มของปากกาเพ่ือเพ่ิมแรง ควรขนั ดา้ มของของปากกาใหแ้ น่นดว้ ยกาลงั จากมือเทา่ น้นัดงั แสดงในรูปที่ . ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2วชิ า . งานฝึ กฝี มอื

70 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือท่วั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเรื่อง. เครื่องมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี รูปท่ี . แสดงการจบั ปากกาใหจ้ บั ชิ้นงานใหแ้ น่นดว้ ยแรงจากมือเทา่ น้นั . วธิ ีการเลื่อยตอ้ งใหแ้ น่นเลื่อนอยชู่ ิดปากกามากที่สุดแต่ตอ้ งระวงั อยา่ ใหเ้ ล่ือยตดั เฉือนเน้ือปากกา . ควรหยอดน้ามนั บริเวณจุดหมุน และทาน้ามนั บริเวณท่ีเคล่ือนที่อยเู่ สมอ . อยา่ ใชง้ านเม่ือสงั เกตเห็นวา่ ปากกามีรอยร้าว . เมื่อเลือกใชง้ าน ควรถอดชิ้นงานออกจากปากกาทุกคร้ัง เพ่ือเป็ นการผอ่ นคลายความเครียดในเน้ือของโลหะที่ทาปากกา . ขณะทาการตีเพ่ือดดั งอ ตอ้ งระมดั ระวงั ไม่ใหค้ อ้ นกระทบกบั ปากกา . ปากกาจับเจาะ (Drilling Vise) เป็นอุปกรณ์ที่จบั ยดึ ที่ตอ้ งทางานร่วมกบั แท่นเจาะปากกาจบั เจาะน้ีบริเวณปากไดร้ ับการออกแบบใหส้ ามารถจบั ชิ้นงานกลมและงานเหลี่ยมได้โดยการบากดา้ นหนา้ ของปากจบั ใหม้ ีลกั ษณะเป็นร่อง มีท้งั แบบธรรมดา และแบบปรับมุมได้เพื่อใชส้ าหรับเจาะรูท่ีเอียง ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของปากกาจบั เจาะแบบงานหนกั ( ก )ปากกาจบั เจาะขนาดเลก็ ( ข ) และปากกาจบั เจาะแบบปรับมุมได้ ( ค )ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

71 ชื่อหน่วย. เครื่องมือท่ัวไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . แคลมป์ (Clamp) เป็นอุปกรณ์จบั ยดึ ขนาดเล็กมีการนาแคลมป์ มาใชง้ านเป็ นคร้ังคราวเม่ือมีความจาเป็นใชส้ าหรับจบั ยดึ ชิ้นงานท่ีไม่ตอ้ งการความแขง็ แรงมากนกัแคลมป์ มีหลายชนิดมีรูปร่างและลกั ษณะการทางาน ดงั น้ี . ซีแคลมป์ (C-Clamp) แคลมป์ ชนิดน้ีมีลกั ษณะเป็นรูปตวั ซี (C) นิยมนามาใชง้ านกนัอยา่ งแพร่หลาย มีหลายขนาด แคลมป์ โดยทวั่ ไปจะมีมือหมุนเป็ นแบบแขนเล่ือนได้แป้ นท่ีประกอบติดอยบู่ ริเวณส่วนปลายของเกลียวจะช่วยใหแ้ คลมป์ สามารถปรับตาแหน่งดว้ ยตนเองเมื่อผิวของชิ้นงานไมข่ นาน และช่วยไมใ่ หเ้ กิดการล่ืนไถลขณะทาการขนั ใหแ้ น่น ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะการใชง้ านของซีแคลมป์ . แคลมป์ ขนาน (Parallel Clamp) เป็นแคลมป์ ท่ีออกแบบไวใ้ ชส้ าหรับจบั ยดึ ชิ้นงานที่ขนานกนั เทา่ น้นั สกรูท่ีใชย้ ึด ตวั ตวั หน่ึงอยตู่ รงกลาง ทาหนา้ ท่ีปรับปากใหก้ วา้ งหรือแคบอีกตวั หน่ึงอยบู่ ริเวณดา้ นหลงั ทาหนา้ ที่ช่วยยนั ใหป้ ากของแคลมป์ ขนานกนั ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงลกั ษณะและวธิ ีการใชง้ านแคลมป์ ขนานใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004

72 วชิ า งานฝึ กฝี มือ หน่วยท่ี. 2 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เครื่องมอื ทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . แคลมป์ ข้อศอก (Toggle Clamp)การจบั โลหะแผน่ เพ่ือใชใ้ นการเจาะมกั จะสร้างปัญหาใหก้ บั ผปู้ ฏิบตั ิงานเป็นอยา่ งมากเนื่องจากหาอุปกรณ์การจบั ยดึ ที่เหมาะสมไดย้ าก ทาใหเ้ กิดอุบตั ิเหตุอยเู่ สมอแคลมป์ ขอ้ ศอกเป็ นแคลมป์ ชนิดหน่ึงซ่ึงไดร้ ับการออกแบบมาเพือ่ ใชใ้ นการจบั ยดึ โลหะแผน่ ไดด้ ีซ่ึงจะยดึ แผน่ โลหะในลกั ษณะกดใหแ้ นบกบั กระดานไม้ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . ลกั ษณะและวธิ ีการใชง้ านแคลมป์ ขอ้ ศอก . แคลมป์ ข้นั บันได (Step Clamp) เป็นแคลมป์ ท่ีสามารถจบั ยดึ ชิ้นงานไดอ้ ยา่ งแขง็ แรงสามารถปรับระดบั ความสูงของแคลมป์ ไดด้ ว้ ยข้นั บนั ได เหมาะสาหรับใชจ้ บั ยดึ ชิ้นงานเพอื่ ทาการเจาะดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะการจบั ยดึ ของแคลมป์ แบบช้นั บนั ได

ไ ใบความรู้ 73 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย . เคร่ืองมือทั่วไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น หน่วยที่. 2ช่ือเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม. สัปดาห์ท่ี . แคลมป์ สกรู (Screw Clamp) แคลมป์ แบบสกรูน้ีมีการนามาออกแบบใชง้ านกนั มากในงานอุปกรณ์นาเจาะและอุปกรณ์จบั ยดึ เป็ นอุปกรณ์จบั ยดึ ท่ีทาไดง้ ่ายและราคาถูก เพยี งแต่ขนั สกรูเขา้ ไปสกรูจะดนั ใหแ้ ขนเขา้ ไปกดชิ้นงาน ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของแคลมป์ สกรู . แคลมป์ ลกู เบีย้ ว (Cam-action Clamp) การจบั ยดึ ดว้ ยแคลมป์ แบบลูกเบ้ียวน้ี มีประสิทธิภาพในการจบั ยึดสูง นน่ั คือ สามารถจบั ยดึ ไดแ้ ขง็ แรงและรวดเร็วและสามารถสร้างข้ึนไดง้ ่ายมีระยะผอ่ นคลายและระยะกดยดึ โดยอาศยั ระยะห่างของจุดศูนยก์ ลางท่ีแตกตา่ งกนั ของลูกเบ้ียวสามารถออกแบบใหท้ าการจบั ยดึ ดว้ ยลูกเบ้ียวโดยตรง และออกแบบใหจ้ บั ยึดทางออ้ ม ดงั แสดงในรูปที่.รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการจบั ยดึ ดว้ ยแคลมป์ แบบลูกเบ้ียว

74 ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยท่ี. 2 ช่ือหน่วย. เคร่ืองมือทั่วไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมอื ทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี

75 . วบี ลอ็ ก (V-Blocks) วบี ลอ็ กเป็นอุปกรณ์ท่ีไดร้ ับการออกแบบใหส้ ามารถจบั ยดึ ชิ้นงานท่ีเป็นแทง่ กลมหรือทอ่ กลมไดด้ ี สามารถจบั ชิ้นงานไดห้ ลายขนาด โดยชิ้นงานจะวางอยใู่ นร่องตวั วีของแท่งเหลก็ และยดึ ดว้ ยแคลมป์ เหมาะสาหรับใชใ้ นงานเจาะไดด้ ี ดงั แสดงในรูปที่ .สาหรับชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่มากก็สามารถใชแ้ ท่งวบี ลอ็ กประกอบกบั แคลมป์ ข้นั บนั ไดได้ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงวธิ ีการยดึ เหลก็ แท่งกลมดว้ ยวบี ล็อก และใชว้ บี ล็อกร่วมกบั แคลมป์ บนั ได เคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น เครื่องเจาะ (Drilling Machine) เครื่องเจาะเป็ นเคร่ืองจกั รที่สาคญั ท่ีนามาใชร้ ่วมกบั ดอกสวา่ นเพ่อื ใชใ้ นการเจาะรูชิ้นงานโดยใชแ้ รงขบั จากมอเตอร์ไฟฟ้ าเป็นตวั ขบั ดนั และส่งกาลงั ไปยงั หวั ขบั ดอกสวา่ นดว้ ยสายพานหรือเฟื องเครื่องเจาะมีหลายขนาดและหลายแบบ แตโ่ ดยทวั่ ไปแลว้ จะประกอบดว้ ยส่วนต่างๆ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงส่วนตา่ ง ๆ ของเคร่ืองเจาะ ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย.เครื่องมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ีช่ือเรื่อง. เครื่องมือทวั่ ไปและเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น

76 เคร่ืองกลงึ (Lathe) เป็นเครื่องจกั รท่ีสาคญั มากในงานอุตสาหกรรมทวั่ ไปเป็นเคร่ืองจกั รท่ีสามารถปฏิบตั ิงานไดห้ ลายอยา่ ง เช่น ใชเ้ จาะ ใชล้ ดขนาด และใชข้ ้ึนรูปชิ้นงานเป็นตน้ ใชแ้ รงขบั ดนั จากมอเตอร์ส่งกาลงั ไปยงั หวั จบั ชิ้นงานซ่ึงปฏิบตั ิงานในลกั ษณะหมุนในแนวนอน มีส่วนประกอบตา่ งๆดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงส่วนตา่ ง ๆ ของเครื่องกลึง เครื่องกลึงมีส่วนท่ีสาคญั ซ่ึงนกั ศึกษาจะตอ้ งนามาใชใ้ นการปฏิบตั ิงาน ดงั น้นัจึงจาเป็นอยา่ งยงิ่ ท่ีตอ้ งรู้จกั และศึกษาวธิ ีการใชง้ านใหถ้ ูกตอ้ ง . หวั จับ (Chuck) เป็นชิ้นส่วนท่ีใชจ้ บั ชิ้นงาน และหมุนไปพร้อมกบั ชิ้นงาน มีแบบต่าง ๆดงั น้ี ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื หน่วยที่. 2 ชื่อหน่วย. เครื่องมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่

77 . หัวจับแบบ จับพร้อม หวั จบั แบบน้ีมีฟันจบั จานวน ฟัน เม่ือทาการขนั ปากจบั ดว้ ยประแจขนั ปากจบั จะเลื่อนเขา้ ออกพร้อมกนั เหมาะสาหรับใชจ้ บั ชิ้นงานที่เป็ นแท่งกลมหกเหลี่ยม และแปดเหล่ียม เป็นหวั จบั ท่ีใชง้ านง่าย จบั ไดร้ วดเร็วและสะดวก ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของหวั จบั แบบ จบั พร้อม . หวั จับแบบ จับพร้อม หวั จบั แบบน้ีจะมีฟันจบั จานวน ฟัน เมื่อทาการขนัปากจบั ดว้ ยประแจ ปากจบั ท้งั ปากจะเคลื่อนเขา้ ออกพร้อมกนั เช่นเดียวกบั หวั จบั แบบ จบั พร้อมแตส่ ามารถจบั ชิ้นงานไดแ้ น่นหนากวา่ และสามารถจบั ชิ้นงานที่มีหนา้ ตดั เป็นรูปส่ีเหล่ียมจตั ุรัสไดด้ ีกวา่ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงลกั ษณะของหวั จบั แบบ จบั พร้อม และการจบั ชิ้นงาน ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย . เครื่องมือท่วั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมือทวั่ ไปและเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น

78 . หัวจับแบบ จับอสิ ระ หวั จบั แบบน้ีอาจมีลกั ษณะคลา้ ยกบั หวั จบั แบบ หวั จบัพร้อมทุกประการ เพียงแต่หวั จบั แบบ จบั อิสระน้ีฟังจบั แตล่ ะอนั เขา้ ออกไม่พร้อมกนั ตอ้ งใชป้ ระแจขนั เขา้ ออกทีละปากใชส้ าหรับจบั ชิ้นงานท่ีมีขนาดแตกต่างกนั หรือมีรูปร่างไม่แน่นอน เช่นชิ้นงานท่ีมีหนา้ ตดั เป็ นรูปส่ีเหลี่ยมผนื ผา้ เป็นตน้ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของหวั จบั แบบ จบั อิสระ . เหลก็ ยนั ศูนย์ท้ายแท่น เป็ นอุปกรณ์ท่ีจาเป็ นตอ้ งใชใ้ นการกลึงงานอีกชิ้นหน่ึงซ่ึงจะประกอบอยกู่ บั ศูนยท์ า้ ยแทน่ เพ่อื ใชย้ นั ชิ้นงานที่มีรูปร่างเบาๆทาใหส้ ามารถกลึงข้ึนรูปชิ้นงานไดโ้ ดยไม่สะบดั หรือแกวง่ มีอยู่ แบบ คือ ยนั ศูนยต์ ายและยนั ศนู ยห์ มุน ซ่ึงมีลกั ษณะดงั น้ี คือ ) ยนั ศูนย์ตาย เป็นยนั ศูนยท์ ี่ไม่หมุนไปพร้อมกบั ชิ้นงาน มีลกั ษณะเป็นแท่งกลมเรียว ยดึ ติดกบั ทา้ ยแทน่ ดว้ ยความฝืด ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงลกั ษณะของยนั ศูนยต์ าย ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

79 ช่ือหน่วย . เครื่องมือทัว่ ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ ) ยนั ศูนย์หมุน เป็นยนั ศนู ยท์ ี่หมุนไปกบั ชิ้นงานภายในประกอบไวด้ ว้ ยตลบั ลูกปื นใชส้ าหรับกลึงชิ้นงานท่ีมีความเร็วรอบสูง ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของยนั ศนู ยห์ มุน . ดอกเจาะเพอื่ ยนั ศูนย์ ใชส้ าหรับเจาะชิ้นงานที่มีความยาวเพือ่ ยนั ศนู ยท์ า้ ยแทน่ ทาให้สามารถกลึงชิ้นงานไดโ้ ดยไม่แกวง่ หรือสะบดั ดอกเจาะยนั ศนู ยน์ ้ีทาจากเหล็กเครื่องมือหรือเหล็กกลา้ ผสมสูงมีลกั ษณะเป็นแทง่ กลม คมตดั ท้งั สองขา้ งเป็นรูปกรวยทามุม องศาการเจาะตอ้ งใชค้ วามระมดั ระวงั สูงเพราะดอกเจาะอาจแตกหกั ไดง้ ่าย ดงั น้นัควรใชอ้ ตั ราความเร็วรอบที่เหมาะสมและป้ อนเจาะอยา่ งชา้ ๆ ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของดอกเจาะยนั ศูนยแ์ ละการเจาะยนั ศนู ยบ์ นเคร่ืองกลึง ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

80 ชื่อหน่วย. เคร่ืองมือทั่วไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเร่ือง. เคร่ืองมือทว่ั ไปและเครื่องมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ที่ เครื่องเลอ่ื ย เครื่องเลื่อยเป็ นเคร่ืองจกั รกลข้นั พ้นื ฐานท่ีสาคญั อยา่ งมากในงานอุตสาหกรรมในการปฏิบตั ิงานแตล่ ะคร้ังน้นั ชิ้นงานตอ้ งผา่ นการเล่ือยใหไ้ ดข้ นาดใกลเ้ คียงอยา่ งหยาบๆ ก่อนตอ่ จากน้นั จึงนาไปข้ึนรูปใหม้ ีรูปร่างและขนาดท่ีถูกตอ้ งอีกคร้ังหน่ึงเคร่ืองเล่ือยที่ใชใ้ นงานอุตสาหกรรมมีอยหู่ ลายแบบ ดงั น้ี . เครื่องเลอื่ ยกลแบบชัก เครื่องเลื่อยกลชนิดน้ีนิยานามาใชง้ านกนั มาก เนื่องจากใชง้ านตดั ไดด้ ี และมีราคาถูกใบเล่ือยจะตดั เฉือนชิ้นงานในระยะชกั กลบั โดยอาศยั แรงขบั ดนั จากมอเตอร์ไฟฟ้ าโครงเลื่อยทาจากเหลก็ หล่อเพือ่ ป้ องกนั การสัน่ สะเทือน ใชใ้ บเลื่อยชนิดฟันสลบั ขนาด นิ้วดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของเครื่องเล่ือยแบบชกั ชนิดงานเบา ( ก ) และชนิดงานหนกั ( ข )ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 2 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

81 ช่ือหน่วย. เครื่องมือท่วั ไป และเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น จานวน 4 ชม.ช่ือเรื่อง. เครื่องมือทว่ั ไปและเคร่ืองมือกลเบือ้ งต้น สัปดาห์ท่ี . เคร่ืองเลอื่ ยวงเดอื นเป็นเครื่องเลื่อยอีกแบบหน่ึงท่ีนามาใชต้ ดั โลหะในงานอุตสาหกรรมเล่ือยชนิดน้ีเม่ือนามาตดั เหลก็ ซ่ึงแขง็ จะใช้เวลาในการตดั มาก แตจ่ ะใชง้ านไดด้ ีเมื่อนามาทาการตดั วสั ดุที่ออ่ นโดยใชค้ วามเร็วรอบสูง เช่น ตดั ไม้ตดั อลูมิเนียม เป็นตน้ ใบตดั ของเล่ือยวงเดือนทาจากเหล็กเคร่ืองมือหรือเหลก็ กลา้ ผสมสูงมีลกั ษณะเป็นแผน่ กลมมีคมติดอยโู่ ดยรอบดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของเลื่อยวงเดือน . เคร่ืองเลอื่ ยสายพาน เครื่องเลื่อยชนิดน้ีใบเล่ือยจะมีลกั ษณะคลา้ ยสายพานเช่ือมต่อกนั เป็ นวงกลม มีคมตดั บริเวณสันหรือความหนาโดยรอบฟันเลื่อยจะตดั เฉือนชิ้นงานไปในทิศทางเดียวโดยไมม่ ีการยกหรือชกั กลบัสามารถตดั ชิ้นงานท่ีเป็นเหลก็ ใหข้ าดไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว แต่ขณะทาการตดั ตอ้ งทาการหล่อเยน็ อยตู่ ลอดเวลาปัจจุบนั นิยมนามาใชใ้ นการตดั กนั มากในงานอุตสาหกรรมทวั่ ไปดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของเครื่องเล่ือยสายพาน ไ ใบสรุป รหัสวชิ า.2100-1004