Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore วิวัฒนาการภาษาไท

วิวัฒนาการภาษาไท

Published by yajing li, 2021-08-07 13:13:17

Description: วิวัฒนาการภาษาไท

Search

Read the Text Version

เจา๋ เมองบ่เอาจกอบในไพร่ ลทาง เพ่ 95 20. (อ)น จองวววไปค๋า ข่ม๋าไปขาย ใครจกกใคร่ ค๋าช๋างค๋าใคร เจา้ เมองบเ่ อาจกอบ ในไพร่ลท่างเพ่ - 21. จกกใคร่ ค๋ามา๋ ค๋าใครจกกใคร่ ค๋า เงอน 20. อนจงวัวไปคา้ ขม่ ้าไปขาย ค๋าทองคา๋ ไพ่รฝ่าหน๋าใส ใครจกั ใครค่ า้ ช้าง ค้า ใคร 22. ลกเจา๋ ลก ฃน ผ๋ใดแลล๋ ๋ตายหายกว่ า 21. จกั ใคร่ค้ามา้ ค้า ใครจักใครค่ า้ เงอน อย๋ าว เรอนพ่ เชอ๋ อ ค้าทองคา้ ไพรฟ้าหนา้ ใส 23. เส๋ออฅา มนนช๋างข ลก มยย ยยเขา๋ 22. ลกเจา้ ลกขนผใ้ ดแลล้ ้มตายหายกวา่ ไพรฝา๋ ขา๋ ไทป่า เหยา้ เรอนพ่อเชอ้ 24. หมากป่า พลพ่ เชอ๋ อมนนไว๋แก่ ลกมนน 23. เสอ้ คามันชา้ งขอลกเมยเยยขา้ ว สน๋ ไพร่ ฝ๋า ไพรฟ่ า้ ขา้ ไทย ปา่ 25. ลกเจา๋ ลก ฃน ผ๋แล๋ ผดแผกแสกวา๋ งกนน 24. หมากป่าพลพอ่ เชอ้ มัน ไวแ้ ก่ ลกมัน สวน ด สิน้ ไพร่ฟา้ 26. แทแ๋ ล๋ จง่ แลง่ ฅวาม(แ)กข่ าด๋วย ซ่ 25. ลกเจา้ ลกขน ผิแลผดิ แผกแสกวา้ งกัน บเ่ ฃา๋ ผ๋ ลกกมกก สวนด 27. ผซ๋ ๋อนเหนเข๋าทา่ นบใ่ คร่ พน 26. แทแ้ ล จง่ึ แล่งความแก่ขาด้วยซ่อ เหน สนทา่ นบใ่ คร่ เดอ บเ่ ขา้ ผล้ กั มัก 28. ดคนใด ขช่ ๋างมาหาพา เมองมา ศ่ 27. ผ้ซอ่ น เห็นขา้ วท่านบใ่ คร่พนิ ช่อย เหนออ เฟ่อ เห็นสินทา่ นบใ่ ครเ่ ดอ 29. อ กม๋ นนบ่ มชา๋ งบ่ มมา๋ 28. ด คนใดขช่ ้างมาหาพาเมองมาส่ บ่ มป่ววบ่ มนางบ่ ม เง (อ) ช่อยเหนอเฟ-ื้ 30. นบ่ มทองให๋แก่มนนช่อยมนนตวง 29. อก้ มันบ่มช้าง บ่มมา้ เปนบ๋านเปน เมอ บม่ ปว่ั บม่ นาง บ่มเงอ- 31. งไดข๋ ๋า เสอกขา๋ เสออ 30. นบม่ ทอง ให้แกม่ ัน ช่อยมนั ตวง หวว พ่งหววรบก่ ด บฃ่ ๋าบ่ ตใน เปน็ บา้ นเป็นเมอ- 32. ปาก ปต มก ดงอนน ณง่ 31. ง ได้ขา้ เสอกขา้ เสอ แขวนไวห๋ ๋นน ไพรฝ่ า๋ หนา๋ หัวพง่ หวั รบ กด็ บ่ฆ่าบต่ ใน 33. ปกกลางบา๋ นกลาง เมอง 32. ปากประตมกะดิง่ อนั ณงึ่ มถ๋อย มฅวามเจบทอ๋ ง แขวน ไวห้ นั ้ ไพรฟ่ ้ าหนา้ 34. (ข)๋ องใจมนนจกกกล่ าว 33. ปกกลางบ้านกลางเมอง เถงเจา๋ เถง ฃนบ่ไรไ๋ ปลนนก มถอ้ ยมความ เจบ็ ท้อง 35. ดงอนนท่านแฃวนไวพ๋ ่ ฃนรามคาแหง 34. ข้องใจ มนั จักกล่าว เจา๋ เมองได๋ เถิงเจ้าเถงขนบไ่ รไ้ ปล่ันกะ- 35. ดิง่ อนั ท่านแขวนไวพ้ อ่ ขนรามคาแหง เจา้ เมองได้

96 ดา้ นที่ 2 คาอ่าน 1. ยนิ เรยกเมอ ถาม คาจารกึ สวนความแก่มนั ด้วยซ่อไพร่ใน 1. ญนรย(ก เ)มออถาม 2. เมองสโขทยั น้จง้ึ ชม สวนฅวามแก่มนนดว๋ ย ซ่ ไพร่ ใน สรา้ งป่าหมากปา่ พล ท่ัวเมอ- 2. ( เม)อง สกโขไท น๋ จง่ ช 3. งนทก้ แห่ง ป่าพรา้ วก็หลาย สา๋ งปา่ หมากปา่ พล ท่วว เมอ ในเมองน ้ ปา่ ลาง 3. ง น ทกแห่งปา่ พ๋ราวกห่ ลาย 4. ก็หลายในเมองน ้ ใน เมอง น๋ป่าลาง หมากมว่ งกห็ ลายในเมองน ้ 4. กห่ ลายใน เมอง น๋ 5. หมากขามกห็ ลายในเมองน ้ หมากมว่ งก่หลาย ใน เมอง น๋ ใครสร้างไดไ้ ว้แกม่ นั 5. ห(มา)กฃามกห่ ลายใน เมอง น๋ 6. กลางเมองสโขทยั น ้ ใครสา๋ งไดไ๋ ว๋แก่มนน มนา้ ตระพงั โพยส ใสกนิ ด 6. กลาง เมอง สกโขไท น๋ 7. ..ดงั่ กิน้าโขงเมอ่ แลง้ มนา๋ ตรพงงโพย สใส ิกน ด รอบเมองสโขทยั น้ ตร- 7. ...(ฎ)่ งง ิกนนนา๋ โขง เมอ่ อแล๋ง 8. บร ไดส้ ามพนั สร่ ้อยวา รอบ เมอง สกโขไท น๋ ตร คนในเมองสโขทัยน ้ 8. บ(ร)ได๋สามพนน ศ่รอ๋ ยวา 9. มักทาน มักทรงศล คนใน เมอง สโขไท น๋ มกั โอยทาน พ่อขนรามคาแหง 9. มก(ก) ทานมกกทรง สล 10. เจ้าเมองสโขทัยน้ มกกโอยทาน พ่ ฃนรามคาแหง ทัง้ ชาวแม่ ชาวเจ้าทว่ ยป่ัวท่วย นา- 10. เจา๋ เมอง สโขไท น๋ 11. ง ลกเจา้ ลกขน ทัง้ สนิ ้ ทงั ้ หลาย ทงงชาวแม่ชาวเจ๋าทว่ ยปว่ วทวยนา ทัง้ ผช้ ายผญ้ ง 11. ง ล(ก)เจ๋า ลก ฃนทงง ซ่น ทงงหลาย 12. ฝงท่วยมศรัทธาในพระพทธศาสน ทงง ผ๋ชาย ผ๋ ญง ทรงศล เม่อพรร- 12. ฝงท่วย มสรธาในพระ พทธสาสน 13. ษาทกคน เมอ่ โอกพรรษา ทรง สล เมอ่ อพรน กรานกฐนิ เดอนณ่งจ-ิ่ 13. ษา ทกคน เมอ่ อโอกพรนษา 14. งแล้ว เมอ่ กรานกฐิน กรานก ถิ น เดอน ณง่ จ่ มพนม เบย้ มพนมหมาก ม 14. งแล๋ว เมออกรานก ถน 15. พนมดอกไม้ มหมอนนงั่ มพน บย๋ ย มพนหมาก ม หมอนโนน บริพารกฐินโอ- 15. พนดอกไม๋ มหมอนณง่ ง 16. ยทานแล่ปีแลญ้ บิ ล้าน หมอนโนนบ รพารก ถนโอ ไปสด ญตั กิ ฐินเถงอ- 16. ยทานแล่ ปแล๋ ิญบลา๋ น 17. รัญญิกพ้น เมอ่ จกั เขา้ มาเวยง ไป สดญดดก ิถน เถงอ เรยงกนั แต่อร-ั 17. ไร ญิ ก พน๋ เมอ่ อจกกเฃ๋ามาวยง 18. ญญกิ พน้ เท้าหวั ลาน ดบง รยงกนั แฏอ่ ไร คกลอง ด้วยเสยงพาดเสยนงพิ- 18. ญก ( พ)๋ นเทา๋ หววลานดบง 19. ณ เสยงเลอ้ น เสยงขับ ใครจกั คกลอง ดว๋ ยสยงพาดสยง พ มักเลน่ เล่น ใครจั- 19. นสยง เล๋อนสยงฃบบใครจกก 20. กมกั หวั หัว มกกเห๋ลนเห๋ลนใครจ ใครจกั มักเลอ้ น เลอ้ น เมองส- 20. กกมกกหววหวว 21. โขทัยน ม้ สป่ ากประตหลวง ใครจกกมกก เล๋อน เล๋อน เมอง ส 21. กโขไท น๋ ม ศป่ าก (ป )ตหลวง

ท๋ยนญอมคนสยดกนน 97 22. เฃา๋ มา ดท่านเผาทย(น)ท่านเหล๋ นไฟ เมอง สโขไท น๋ เทย้ รย่อม คนเสยดกนั 23. มฎง่ งจกกแตกกล(าง) เมอง สโขไท น๋ 22. เขา้ มาดทา่ นเผาเทยน ทา่ นเลน่ ไฟ ม พหาร ม เมองสโขทัยน ้ 24. พระ พทธ รบทอง มพระอฎฐารศ 23. มด่งั จกั แตก กลางเมองสโขทัยน้ ม พระ (พ) ทธ รบ มพหิ าร ม 25. มพระ พทธ รบอนนให่ญ 24. พระพทธรปทอง มพระอฏั ฐารศ มพระ พทธ รบอนน มพระพทธรป 26. ราม ม พหารอนนให่ญ 25. มพระพทธรปอันใหญ่ ม พหารอนนราม ม ป่ มพระพทธรปอัน 27. คร นิ สไ(สย ม) ด มเ(ถร 26. ราม มพหิ ารอนั ใหญ่ )มมหาเถร เบ๋องตวนนตก มพิหารอันราม มป่ 28. เมอง สโข(ไท) น๋ มอ (ไร )ญญก 27. ครนสิ ยั มต มเถร พ่ฃนรามคแหงกทา มมหาเถร เบอ้ งตะวนั ตก 29. โอยทานแกม่ หาเถรส(งงฆ)ราช 28. เมองสโขทัยน ้มอไรญกิ ปราชญรยนจบ บดกไตร พ่อขนรามคาแหงกระทา 30. หลวกกกวา่ ป่ ครใน เมอง น๋ 29. โอยทานแกม่ หาเถร สงั ฆราช ทกคน ลกแฏ่ เมอง สรธ ปราชญเ์ รยนจบปิฎกไตร 31. รมมราชมาใ (นก) ลางอร ญิ ญก ม พิ 30. หลวก กว่าป่ครในเมองน ้ หารอนน ณง่ มน ทกคนลกแต่ เมองศรธ- 32. ใหญ่ สงงามแก่ก 31. รรมราชมา ในกลางอรญั ญกิ มพระอฏฐารศอนน ณง่ ลก อย มพิหารอันณง่ มน 33. น เบ๋องตวน(น)โอก เมอง(ง) ส(โ)ข ไท น๋ 32. ใหญ่ สงงามแกก่ ม ม พหาร ม ป่ คร มพระอัฏฐารศ อันณง่ ลกย- 34. มทเลหลวง( มป)่ าหมากปา่ พล 33. น เบอ้งตะวันโอกเมองสโขทัยน้ มไร่ มนา ม ถน่ ถา๋ น มพหาร มป่คร 35. มบา๋ นใหญ่ บา๋ (นเ)ลก มปา่ ม(ว่)ง 34. มทะเลหลวง มป่าหมากปา่ พล มป่าฃาม ดงามฎงงแกล๋ มไร่ มนา มถิน่ ถาน 35. มบา้ นใหญ่บา้ นเลก็ มป่ามว่ ง ด้านท่ี 3 มปา่ ขาม ดงามดงั แกล-้ คาจารกึ คาอา่ น 1. (งแฏ)่ ง เบ๋อง ตนนอน เมอง สโขไท น๋ 1. (งแต)่ ง เบอ้ งตนนอนเมองสโขทยั น้ มตลาดป มตลาดป 2. (สา)น มพระอจน มปราสาท 2. สาน มพระอจนะ มปราสาท มป่าหมากพ๋ราว ปาหมาก มป่าหมากพรา้ ว ปา่ หมาก 3. ลาง มไร่ มนา ม ถ่นถา๋ น 3. ลาง มไร่ มนา มถน่ิ ถาน มบ๋านใหญ่ บา๋ นเลก เบ๋ มบา้ นใหญ่ บ้านเลก็ เบ-้ 4. องหววนอน เมอง สโขไท น๋ 4. องหัวนอนเมองสโขทัยน ้ ม ก ด พหาร ป่ คร มกฎ พหิ าร ปค่ ร 5. อ่ย ม สรดภงส มป่าพราวปาลาง 5. อย่ มสรดภงสมป่าพรา้ วปา่ ลาง มปาม่วงปา่ ฃาม มปา่ ม่วง ปา่ ขาม 6. มนา๋ โคก มพระข พง ผเทพดา 6. มน้าโคก มพระขพง ผเทพดา

98 ในเขาอันนนั ้ 7. เป็นใหญ่กวา่ ทกผในเมองน ้ ในเฃาอนนนน๋ น ขนผใ้ ดถอเมอง 7. เปนให่ญก่วา ทก ผใน เมอง น๋ 8 สโขทยั น ้ แล้ ไหวด้ พลถก ฃน ผ๋ใด ถ เมอง เมองน ้ เท่ยง เมอง 8. สโขไท นแ๋ ล๋ไห๋ว ด พล ถก 9. นด้ ผิไหว้บด่ พลบถ่ ก เมอง น๋ทย่ ง เมอง ผในเขาอนั ้ บค่ ้มบ่ 9. น๋ ด ผไ๋ หว๋ บ่ ด พลบ่ ถก 10. เกรง เมองนห้ าย 1214 ศก ปีมะโรง ผในเขาอนนบ่ ฅ๋มบ่ พ่อขนรามคา- 10. เกรง เมอง น๋หาย 1214 สก ปมโรง 11. แหงเจ้าเมองศรสชั ชนาลยั สโขทัย น ้ พ่ ฃนรามค ปลกไมต้ า- 11. แหงเจ๋า เมอง ศรสชชนนาไล สโขไท น๋ 12. ลน ้ไดส้ บิ สเ่ ขา้ จึงให้ชา่ งฟัน ปลกไมต๋ า ขดานหนิ ตัง้ หว่าง 12. น นไ๋ ด๋ สบ ศ่เขา๋ จ่งใหช๋ ่างฟนน 13. กลางไมต้ าลน ้วันเดอนดับ ขดาร หนฎง๋ งหว่ าง เดอนโอกแปดวัน ว-ั 13. กลางไม๋ตาน น๋วนน เดอนดบบ 14. นเดอนเต็ม เดอนบา้ งแปดวัน เดอนโอกแปดวนนวน ฝงปค่ ร เถร มหาเถ- 14. น เดอนเตม เดอนบ๋างแปดวนน 15. ร ขึน้ นงั่ เหนอขดานหินสดธรรม ฝง ป่ ครเถรมหาเถ แก่อบาสก ฝ- 15. ร ฃน๋ ณ่งง เหนอขดาร หน สดธรมม 16. งทว่ ยจาศล ผใิ ช่วันสดธรรม แก่ อบาสก ฝ พอ่ ขนรามคาแหง 16. งท่วยจา สล ผ๋ใชว่ นน สดธรมม 17. เจา้ เมองศรสัชชนาลยั สโขทยั พ่ ฃนรามคแหง ขึน้ นั่งเหนอขดา- 17. เจ๋า เมอง ศรสชชนนาไล สโขไท 18. นหิน ใหฝ้ งทว่ ยลกเจา้ ลกขน ฃ๋นณง่ ง เหนอขดา ฝงท่วยถอบา้ นถอ 18. ร หนให๋ ฝงทว่ ย ลกเจ๋า ลก ฃน 19. เมอง คัน วนั เดอนดบั ฝงท่วย ถบา๋ น ถ เดอนเตม็ ท่านแตง่ ชา้ งเผ- 19. เมอง คนน วนน เดอนดบบ 20. อกกระพัด ลยางเทย้ รยอ่ มทองงา... เดอนเตมท่านแฏง่ ช๋าง เผ (ซ้าย) ขวา ชอ่ รจาคร 20. (อ)กกรพดดลยางท๋ยนญ่อมทองงา… 21. พอ่ ขนรามคาแหง ขึน้ ข่ไปนบพระ ฃวา ช รจา คร (เถิง)อรัญญิกแล-้ 21. (พ่) ฃนรามคแหง ฃ๋น ข่ไปนบพร(ะ)… 22. วเข้ามา ๐ จารกึ อนั ณง่ อร ญิ ญกแล๋ มในเมองชเลยง สถาบกไว้ 22. (วเฃ)๋ ามา ๐ จา ิรกอนน ณง่ 23. ด้วยพระศรรตั นธาต มใน เมองชลยงสถาบกไว๋ จารึกอนั ณง่ มในถ้า ช่อถา้ 23. (ดว๋ ) ยพระ ศรรดนธา ด 24. พระราม อย่ฝ่งั น้า สาพาย จา ิรกอนน ณ่ง มในถา๋ ชถา๋ จารกึ อนั ณง่ มในถ้า 24. (พ)ระราม อย่ ฝ่งงน๋าสพาย 25. รตั นธาร ในกลวง จา ริ กอนน ณ่ง มในถา๋ ปา่ ตาลนม้ศาลาสองอนั อันณง่ ช่อ 25. (รด)นธารในกลวง 26. ศาลาพระมาส อนั ณง่ ชอ่ พทธศาลา ปา่ ตาน น๋ มษาลาสองอนนอนน ณง่ ช่ ขดานหนิ น ้ชอ่ ม- 26. (ษา)ลาพระมาสอนน ณ่ง ช พทธษาลา 27. นงั ศิลาบาตร สถาบกไวน้ ่ (ข)ดาร หน น๋ ช่ม จง่ึ ทัง้ หลายเห็น 27. นงง ษลาบาตรสถาบกไว๋ หน๋ (จ่ง)ทงงหลายเหน

99 ด้านที่ 4 คาอา่ น 1. พอ่ ขนรามคาแหง คาจารกึ ลกพ่อขนศรอินทราทิตยเ์ ป-็ 1. พ่ ฃนพระ(รา)มคแหง 2. นขนในเมองศรสัชชนาลัย สโขทัย ลกพ่ ฃน ษร นทรา ทตยเป ทงั ้ มากาวลาว 2. (น ) ฃน (ใ) น เมอง ษรสชชน(นาไ)ล สโขไท 3. แลไทยเมองใต้หล้าฟา้ ฏ ... ไทย ทงงมากาวลาว ชาวอชาวของ มาออ- 3. (แ) ล๋ ไท เมองใตห๋ ลา๋ ฟา๋ ฏ… ไท 4. ก 1207 ศก ปกี น ให้ขดเอาพระธาต ชาว อชาวของมาออ ออกทัง้ หลาย 4. ก 1207 สก ป กรให๋ ขด (เอา) พระธา ด 5. เหน็ กระทาบชาบาเรอแกพ่ ระธาต ออกทงงหลาย ได้เดอนหกวัน จึ-่ 5. เหนกทา บชาบเรอแก่พระธา ด 6. งเอาลฝังในกลางใจเมองศรสชั ชนาลยั ได๋ เดอนหกวนน จ่ ก่อพระเจ- 6. งเอาลงฝงงในกลาง (เมอ)ง ษรสชชนาไล 7. ดย์เหนอหกเข้าจงึ่ แล้ว กพ่ ระเจ ตงั ้ เวยงผาล้อมพระม- 7. ด เหนอหกเข๋า จ่ง แลว๋ 8. หาธาต สามเขา้ จง่ึ แล้ว ต๋งงวยงผาล๋อมพระม เม่อก่อนลายสอ ไทยนบ้ ่ 8. หาธา ด จ่งแล๋ว 9. ม 1205 ศก ปมี ะแม พอ่ ขนรามคาแหงหา เมอ่ กอ่ นลาย สอไท นบ๋ ่ ใคร่ใจ 9. ม 1205 สก ปมแมพ่ ฃนรามคาแหงหา 10. ในใจ แลใสล่ ายสอไทยน ้ลายสอไทยน ้ ใคร่ใจ จง่ึ มเพ-่ 10. ในใจแล่ใศล่ าย สอไท น๋ลาย สอไท น๋ 11. อขนผ้นนั ้ ใส่ไว้ พอ่ ขนพระรามคาแหง จง่ ม เพ่ นัน้ หา 11. อ ฃน ผ๋น๋นนใศ่ใว๋พ่ ฃนพระรามคแหง 12. เปน็ ทา้ วเป็นพระยาแกไ่ ทยทงั ้ หลาย น๋นนหา หาเป็น 12. เปนท๋าวเปนพรญาแกไ่ ททงงหลาย 13. ครอาจารยส์ งั่ สอนไทยทงั ้ หลาย หาเปน ให้ร้ 13. ครอาจารยสง่ งสอนไททงงหลาย 14. บญรธ้ รรมแท้ แต่คนอนั มในเมองไทย ให๋ ร๋ ดว้ ย 14. บน ร๋ธรมมแทแตคนอนน มใน เมองไท 15. ร้ด้วยหลวก ด้วยแกลว้ ด้วยหาญ ดว๋ ย ดว้ ยแคะ 15. รด๋ ว๋ยหลวกดวย๋ แก๋ลวดวย๋ หาน 16. ด้วยแรง หาคนจักเสมอมไิ ด้ ดวย๋ แคะ อาจปราบฝงขา้ 16. ดวย๋ แรงหาคนจกกเสมอ ม่ได๋ 17. เสก มเมองกว้างช้างหลาย อาจปราบ ฝงขา๋ ปราบเบอ้ งตะวันอ- 17. เสก ม เมองกว๋างชา๋ งหลาย 18. อก รอด สรลวง สองแคว ปราบ เบ๋องตวนนอ ลมบาจาย สคาเท้าฝงั่ ขอ- 18. อกรอดสรลวงสองแฅว 19. งเถงเวยงจนั ทน์ เวยงคาเป็นทแ่ ล้ว ลมบาจายสคาเท๋าฝงงของ เบ(อ้ )งหัว 19. ง เถงวยงจนนวยงฅา เปน ทแล๋ว 20. นอน รอดคนท พระบาง แพรก เบ๋ง หวว สพรรณภ- 20. นอนรอดคน ทพระบางแพรก 21. มิ ราชบร เพขรบร ศรธรรมราช สพรณณ ภ 21. มราช บ รเพช ( บ ) ร ศรธรมมราช

100 ฝงง ทเล ฝงั่ ทะเล 22. ส มทรเปน ท (แลว๋ ) เบ๋องตวนนตก 22. สมทรเปน็ ท่แล้ว เบอ้ งตะวันตก รอด มอ รอดเมอ- 23. งฉอด เมอง…นหงสาพ ิด 23. งฉอด เมอง...น หงสาวด ส ทรมหาเป สมทรหาเป-็ 24. นแดน ๐ เบ๋อง ( ตน) นอน 24. นแดน ๐ เบอ้ งตนนอน รอด เมองแพล เม รอดเมองแพร่ เม- 25. องม่าน เมองน.. เมองพลวว 25. องม่าน เมองน... เมองพลวั พน๋ ฝงงของ พน้ ฝงั่ ของ 26. เมองชวาเป(น ท) แลว๋ ๐ 26. เมองชวา เป็นท่แลว้ ๐ ปลกลย๋ ง ฝง ลกบา๋ ปลกเลย้ งฝงลกบา้ - 27. น ลก เมอง (นน)๋ น 27. นลกเมองนัน้ ชอบดว๋ยธรมม ทกคน ชอบด้วยธรรมทกคน คาศัพท์ศิลาจารึกหลกั ที่ 1 ของพ่อขนุ รามคาแหงพ.ศ. 1835 (ราชบัณฑติ ยสถาน, 2556 : 35-64) คาศัพท์ ความหมาย กดง กระดง่ิ กรดงึ กรพดด ผก คาด รัด กลวง บรเิ วณ ท่วาง ท่ามกลาง กล่าว รอ้ งทกข์ รอ้ งเรยน กวา่ ไป กาว สนั นิษฐานว่าหมายถึง ไทเผ่าหน่งึ ซ่ึงอยแ่ ถบจังหวดั นา่ น ก้ ทาใหด้ ขน้ึ ยก อม้ ช เกรง ยาเกรง เกรงอกเกรงใจ เกลอ่ น เคล่อนพล แกก กว่าเพอ่ น ทส่ ด แกลง้ ตัง้ ใจ จงใจ แกล้ว กล้า ขดารหน กระดานหิน แท่นหิน ขบบ ขับ ไสช้าง บงั คับใหไ้ ป บังคับให้เคลอ่ นไป ของ แม่น้าโขง ข้าเสก ข้าศึก เขา้ 1 ขา้ ว เขา้ 2 ข้าวของ เข้า 3 ปี ขวบ โขง ช่อแม่น้าสายหน่ึง กั้นเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับ ฃบบ สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว ร้องเปน็ ทานอง

คาศพั ท์ 101 ฃา้ (ฆา่ ) ฃ้นช่ ความหมาย ฃน้ ใหญ่ ทาใหต้ าย ฃน ขนานนาม คนท เตบิ โตข้นึ เจรญิ วัยขนึ้ คนน ผเ้ ป็นใหญ่ หัวหนา้ กษัตรยิ ์ แคะ ช่อเมอง ปจั จบนั คอ ต.คณฑ อ.เมองกาแพงเพชร ใคร่ใจ จ.กาแพงเพชร อยฝ่ งั่ ตะวันออกของแม่นา้ ปงิ ฅ้ม เขา้ เฝา้ จกอบ สันนษิ ฐานว่าอาจมความหมายตรงกบั คาวา่ เปรยว จแจ้น เพรยว เร่ยว จาริก คดิ คร่นคดิ เจบท้องขอ้ งใจ คม้ คม้ ครอง ฉอด ภาษผา่ นดา่ น ชลยง ชลมนวน่ วาย ชวา ศลิ าจารึก ช่อย เดอดเน้อรอ้ นใจ ชอ่ ยเหนออ ช่อเมอง สนั นษิ ฐานวา่ ตัง้ อยร่ ิมแม่นา้ เมย ปจั จบนั อยใ่ น ช้างฃ อ.แมส่ อด จ.ตาก ชาวของ ชอ่ เมองศรสชั นาลยั ปจั จบนั อย่ในเขต อ.ศรสชั นาลยั จ. ชาวแมช่ าวเจ้า สโขทยั ชาวอ เมองหลวงพระบาง เป็นเมองหลวงเดิมของสาธารณรฐั ญญา่ ย ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว ญดด ชว่ ย ญบิ ช่วยเหลอ ฏ่ ชา้ งท่ฝกึ ไว้ดแลว้ ฏช่ า้ ง ชาวแม่น้าของ ชาวเมองของ ด หญงิ บรรดาศักดใิ์ นราชสานัก ดว้ ย ชาวแม่นา้ อ ชาวเมองอ ดแท้ อาการท่ไปอย่างรวดเรว็ อาการท่ไปตาม ๆ กัน เดอนดบบ คาประกาศใหส้ งฆ์ทราบเพ่อทากิจของสงฆร์ ่วมกนั สอง ส้ ชนช้าง ต โดย ตาม ดใหเ้ หน็ จรงิ พระจนั ทร์มดท้งั ดวงในวันแรม 15 ค่า เดอนค่ หรอวัน แรม 14 คา่ เดอนค่

102 ความหมาย คาศัพท์ เดอนแหว่ง คอเดอนข้างแรม เดอนบา้ ง วันแรม 8 ค่า เดอนบ้างแปดวนน เดอนออก คอเดอนขา้ งขึน้ เดอนโอก วนั ข้ึน 8 คา่ เดอนโอกแปดวนน สรรพนามบรษท่ 1 เอกพจน์ ตรงกบั ตัวก ตนก สระน้า แอง่ นา้ บ่อนา้ หนองน้า ตรพงง ป้อมปราการ 3 ช้ัน ปอ้ มและกาแพง 3 ช้ัน ตรบร ตลาดท่ตัง้ ขายของเป็นประจา ตลาดปสาน เป็นคาสนั ธาน หมายถงึ จนกระท่ัง ตวง สตั ว์บกสัตว์น้า ตววเน้อตววปลา ชอ่ เมองอย่รมิ ฝงั่ แม่นา้ ปิง ปัจจบันคออ.บา้ นตาก จ.ตาก ตาก ทิศเหนอ ตนนอน คล้องชา้ ง (แต่อาจแบง่ เป็น ตหนงั = คลอ้ งชา้ งโดยใช้ ตหนงงวงงชา้ ง บว่ งบาศ และวังชา้ ง = คลอ้ งช้างโดยตอ้ นเข้าไปใน เพนยดก่อน) ต สรรพนามบรษท่ 1 พหพจน์ หมายถึง เราซง่ึ เป็นฝ่ายผ้ ถบา้ นถเมอง พดไมร่ วมผ้ฟัง ถเมอง ปกครองบา้ นเมอง ท่ ครองเมอง ทงงกล ต ท่ยง ทง้ั สนิ้ ทัง้ หมด ท้ยนญอม, ทย้ นญ่อม ต้ังอยม่ นั่ คง ทรงสล ย่อม ตามปรกติ ทเลหลวง ถอศล ทว่ ย 1. ท่งกว้างใหญ่ ในหนา้ ฝนมน้าเจิง่ เทา้ 2. แหลง่ น้าขนาดใหญ่ นบ ทวย หม่ เหลา่ นาง ถึง จด น้าโคก ไหว้ นสไสยมด ผ้หญิง หญิงสาว น้าท่ขงั ในแอง่ ทด่ อน บเ่ ฃา้ ผล้ กกมกกผซ้ ่อน ผ้พน้ จากการถอนสิ ยั ได้แก่ พระภิกษทม่ พรรษาตั้งแต่ 5 บ่ใคร่เดอด พรรษาขน้ึ ไปและมความรพ้ ระธรรมวนิ ยั พอท่จะปกครอง บไ่ ร้ ตนเองได้ ไม่เข้าขา้ งผล้ กั ขโมยและผ้ยักยอก ไม่เดอดร้อนใจ ไม่ยาก ไมไ่ รผ้ ล

คาศพั ท์ 103 บงค บานเมอง ความหมาย บเรอ สันนิษฐานวา่ หมายถงึ ประโคม เบก พระนามกษัตริยอ์ งคท์ ่ 2 แห่งราชวงศ์พระรว่ ง เปน็ พระ เบ้ง, เบอ้ ง เชษฐาของพ่อขนรามคาแหงมหาราช เบ้องหววนอน ปรนนิบตั ิ รับใช้ ปลกลย้ ง เปิดทาง ปว่ ว ทาง ข้าง ดา้ น ปากปต ทิศใต้ ป่คร ทะนบารง เปนทแล้ว ผช้ าย ชายหนม่ (น่าจะตรงกับคาวา่ บ่าว ในคาว่า ผ ค่บา่ วสาว) ผ้ (ผ)ิ ชอ่ งทางเข้าออก ผ้ใช่ (ผใิ ช่) ตาแหน่งสมณศักด์ิครั้งกรงสโขทัยเป็นราชธาน ผดแผกแสกวา้ งกนน เป็นท่สดของเขตแดน ผ้อ้าย เทวดา เผาทยน ผิวา่ ถา้ เผออ หากมใิ ช่ ถ้าไมใ่ ช่ พเ่ ช้ออ ผิดใจแตกแยกกัน ทะเลาะกัน พน พช่ ายคนแรก พช่ ายคนหวั ปี พระขพง จดเทยน ตามไฟ พระบาง สรรพนามบรษท่ 1 ทวพิ จน์ หมายถึง เราทง้ั สอง พลวว ไม่รวมผ้ฟงั พาย พ่อแท้ ๆ , ผ้ทส่ บเชอ้ สายเดยวกันในฐานะบิดา พ่ง พ่ม, ลักษณะของสง่ิ ทเ่ ป็นพม่ ยอดแหลมอย่างดอกบัวตม พ้น ชอ่ ภเขา เพอ่ น ชอ่ เมอง ปจั จบันคอ จ.นครสวรรค์ เพอ่ อ ชอ่ เมอง ปจั จบนั คอ อ.ปวั จ.น่าน แพ้ ไป แพรก รบ แพล โพน้ โนน้ โพยส สรรพนามบรษท่ 3 ใชแ้ ทนผ้ทต่ นพดถึง ไพร่ เพราะ ไพร่ฝา้ ชนะ ช่อเมอง ปจั จบันอย่ใน อ.สรรคบร จ.ชัยนาท เมองแพร่ ปัจจบันคอ จังหวดั แพร่ ช่อสระนา้ ท่อย่กลางเมองสโขทยั ชาวเมอง พลเมอง ประชาชน

104 ความหมาย คาศัพท์ ประชาชนพลเมอง บริวาร ไพรฝ้าข้าไท 1. ประชาชนพลเมองทว่ั ไป ไพร่ฝ้าหนา้ ปก 2. ประชาชนผ้มความเดอดร้อน ไพร่ฝา้ หน้าใส ประชาชนพลเมอง มน สนั นิษฐานว่าเป็นรปส่เหล่ยมตรงมมโค้งป้าน มา สนั นิษฐานว่าเป็นไทเผ่าหนง่ึ หรออาจเป็นชาวเมองนา้ ม้า มา่ น ซ่งึ เปน็ หัวเมองขึ้นเมองไลในดินแดนฝา่ ยญวน มาศ่ ชอ่ เมอง สนั นิษฐานว่าอยร่ ะหว่างจังหวัดแพร่กบั จงั หวดั มาออก น่าน ม มาพง่ึ มาอยด่ ว้ ย หมายถึง มาพึง่ พระบรมโพธสิ มภาร เมออ มายอมเปน็ เมองขึน้ เมอ่ อช่วว เปน็ นา่ จะเป็น ม่ คอ องึ ม่ มเสยงดงั อ้ออึงระงมไป เม่ออพรนษา ไป มา ยย ในสมัย เม่อคร้ัง รอด ในพรรษา ระหวา่ งพรรษา เม่อถงึ เทศกาลเข้าพรรษา ราม ยง้ (เทยบภาษาไทใหญ่ เย้ แปลวา่ ย้ง ภาษาถน่ิ อสาน รจาคร เยย หรอ สาง หมายถงึ ยง้ ขนาดใหญ)่ ลยาง ถงึ ตลอด ลาง ปานกลาง พอดงาม ชอ่ ช้างทรงของพ่อขนรามคาแหงมหาราช ลายสไท สายเชอกทผ่ กกบหรอสัปคบั รัดกบั ตวั ช้าง, สปั คับ ลาว 1. ขนน (ภาษาไทใหญ)่ ลกแฏ่ 2. หมาก (ภาษาไทขาว) ล˚บาจาย 3. มะพรา้ วพันธ์หน่ึง (ภาษาถ่นิ อสาน หมากลาง ลกเจา้ ลกขน หมายถงึ มะพรา้ วหวานกินได้ทั้งผล) ลกบา้ นลกเมอง ตวั หนงั สอไทย อักษรไทย ลทาง ไทเผ่าหนึง่ เลอ้ น มาจาก แล่ (แล) ชอ่ เมองในล่มนา้ ป่าสัก สนั นษิ ฐานวา่ นา่ จะเปน็ เมองหลม่ เกา่ ผม้ เช้อสาย ชาวบา้ นชาวเมอง ล่ทาง หมายความว่า สะดวก (ภาษาถ่ินพายัพและถน่ิ อสาน) 1. รอ้ งเพลงโตต้ อบกันระหว่างชายหญงิ 2. อา่ นหรอสวดทานองเสนาะ และ

คาศัพท์ 105 แล้ แล่งฅวาม ความหมาย แลป่ ี 1. แล วยง 2. แลว้ วยงฅา ตดั สนิ ความ (เทยบภาษาไทใหญ่ แล่ง แปลว่า ตัดดว้ ย วยงผา มด, ภาษาถ่ินใต้ แลง่ หมายถงึ ตัดหรอผา่ เปน็ ช้ิน) เวน ละปี (เทยบภาษาถ่ินพายัพและถิ่นอสาน แลปแี ล วา่ ใศ่ ปลี ะ แลคนแล วา่ คนละ) สคา เมองทม่ กาแพงลอ้ ม สถาบกไว้ดว้ ย ช่อเมอง อย่ระหวา่ งเมองหลวงพระบางกบั เมอง สยด เวยงจันทน์ในสาธารณรฐั ประชาธิปไตยประชาชนลาว สรลวง กาแพงหนิ สรดภงส ถวาย มอบให้ ประดษิ ฐ์ สวน ชอ่ เมองในล่มนา้ ปา่ สัก สวนฅวาม ประดษิ ฐานไว้ท่ ประดษิ ฐานไว้กับ สองแฅว เบยดเสยด สามชน ช่อเดมิ ของเมองพิษณโลกทางฝ่งั ตะวันตกแมน่ ้าน่าน สพาย น่าจะหมายความว่า คลองส่งน้า ทางหรอท่อระบายน้า สด หรออาจจะเปน็ ชอ่ เฉพาะของคลองสง่ น้าหรออ่างเก็บนา้ ก็ ได้ สดญดดกถนิ ไตส่ วน สดธรมม สอบความ ไตส่ วนความ เส้ออฅา ช่อเดิมของเมองพษิ ณโลก อยท่ างฝัง่ ตะวนั ออกแมน่ ้า ห้นน นา่ น หลวกก ช่อเจ้าผ้ครองเมองฉอด เรยกวา่ ขนสามชน หลวง ชอ่ แมน่ ้าเมองสโขทัยเกา่ สวด แสดง (ภาษาถ่นิ อสานและถิ่นพายพั สด แปลวา่ สวด ในปัจจบันยงั ใช้อย,่ เทยบเขมรโบราณ สฺวต, ภาษาเขมร สตฺร แปลวา่ สวด) สวดญัตตกิ ฐนิ หมายถึง สวดประกาศมอบผา้ กฐิน แสดงธรรม 1. เส้อลายทอง เสอ้ ยศ 2. น่าจะตรงกบั เช้อด้า เช้อสาย ท่นน่ั ท่นน้ั ฉลาด (เทยบภาษาถ่นิ พายัพ หลวก และถิน่ อสาน หล วก, หลกั แปลว่า ฉลาด) ใหญ่

106 ความหมาย หัวเราะ ในท่นห้ มายถึง สนกสนาน ร่นเริง คาศพั ท์ แม่ทัพนายกอง หวว พระลานหลวง ลานใหญ่ หววพง่ หววรบ เรมิ่ น่ันเอง (ภาษาไทใหญ่ หา แปลว่า เริ่ม; ภาษาไท หววลาน ขาว หา แปลวา่ นั่นเอง ดว้ ยตนเอง) หา กลา้ เกง่ อาจ สามารถ หาน เส่อมสิ้น สญหาย หาย ตามประทป เหล้นไฟ เคารพและบวงสรวงอย่างถกตอ้ งตามประเพณ ไหวด้ พลถก ชอ่ พระพทธรปอยท่ างทิศเหนอ สนั นษิ ฐานว่า อจน คอพระพทธรปปางมารวชิ ยั ท่วัดศรชม จ.สโขทยั อฏฐารศ ชอ่ พระพทธรปยนขนาดใหญ่ ปางหา้ มญาติ อ แม่นา้ อ ไหลมาลงแม่น้าโขง โอยทาน อวยทาน ให้ทาน ถวายทาน

แผนผงั กาเนดิ อกั ษรไทย (ศ อกั ขระสมภพ (ก อักษรโฟนเชย อกั ษรพราหม อักษรอินเดยฝา่ ยใต้ อักษรขอมโบราณ อักษรขอมจารึก อักษรขอมหวัด อกั ษรสโขทยั อักษรขอมต่าง ๆ อักษรสยาม อักษรลาวลา้ นช ภาพแผนผงั กาเนดิ อกั ษรไทย (กาธร สถิรกล, 2530 : 64)

107 ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์) กาเนดิ ตัวอกั ษร) ยน อกั ษรฝร่ังต่าง ๆ อกั ษรอินเดยฝา่ ยเหนอ อักษรมอญโบราณ อกั ษรพมา่ อักษรไทยเดิม อกั ษรเงย้ ว ช้าง อักษรไทยต้ังเก๋ย อักษรอาหม อักษรล้อและลานนาไทย 107

108

 


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook