ວິຊາບັນຊີ ພາສີ ເພື່ອການນໍາເຂົ້າແລະສົ່ງອອກ

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 337 3.2 การนาเข้ากรณีนาสนิ ค้าในราชอาณาจกั รเข้าไปในเขตอุตสาหกรรมส่งออก แลว้ นาสนิ คา้ ออกจากเขตอุตสาหกรรมสง่ ออก (เขา้ มาในประเทศ) โดยมใิ ช่เพ่อื ส่งออก (ไปต่าง ประเทศ) ความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ ในวนั ทน่ี าสนิ คา้ นนั้ ออกจากเขตอุตสาหกรรมโดยมใิ ชเ่ พ่อื สง่ ออก 3.3 การนาเขา้ กรณขี องตกคา้ งตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากร ความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื ทางการไดข้ ายทอดตลาดหรอื ขายโดยวธิ อี ่นื เพ่อื นาเงนิ มาชาระค่าภาษี ค่าเกบ็ รกั ษา ค่า ยา้ ยขน หรอื คา่ ภาระตดิ พนั ตามวธิ ที ก่ี าหนดในกฎหมายว่าดว้ ยศุลกากร 3.4 การนาเขา้ สนิ คา้ ทจ่ี าแนกประเภทไวใ้ นภาคทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ อากรขาเขา้ ตาม กฎหมายว่าดว้ ยพกิ ดั อตั ราศุลกากร ความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ พรอ้ มกบั ความรบั ผดิ ตามกฎหมายว่า ดว้ ยพกิ ดั อตั ราศุลกากร 4. ความรบั ผิดในการขายสินค้าหรือการให้บริการบางกรณี (กรณีพิเศษ) นอกจากทก่ี าหนดไว้ขา้ งตน้ แลว้ ตามกฎกระทรวงฉบบั ท่ี189 (พ.ศ. 2534) ไดม้ กี าร กาหนดความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษไี วเ้ ป็นกรณพี เิ ศษดงั น้ี 4.1 การขายกระแสไฟฟ้า น้าประปา หรอื สนิ คา้ ทม่ี ลี กั ษณะทานองเดยี วกนั ให้ ความรบั ผิดในการเสยี ภาษีมูลค่าเพ่มิ เกิดข้นึ เม่อื ได้รบั ชาระราคาสนิ ค้า หรอื ได้มกี ารออก ใบกากบั ภาษกี ่อนไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ แลว้ แต่กรณี ทงั้ น้ี โดยใหค้ วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ ตามส่วน ของการกระทานนั้ ๆ 4.2 การขายสนิ คา้ ทไ่ี มม่ รี ปู รา่ ง เชน่ สทิ ธใิ นสทิ ธบิ ตั ร กู๊ดวลิ ล์ เครอ่ื งหมายการคา้ ลขิ สทิ ธิ ์ สมั ปทาน ค่าสทิ ธิ หรอื สนิ คา้ ทม่ี ลี กั ษณะทานองเดยี วกนั ใหค้ วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษีมูลค่าเพ่มิ เกิดข้นึ เม่อื ได้รบั ชาระราคาสินค้า เว้นแต่กรณีท่ไี ด้มกี ารกระทาดงั ต่อไปน้ี เกดิ ขน้ึ ก่อนได้รบั ชาระราคาสนิ ค้าก็ให้ความรบั ผดิ เกิดขน้ึ เม่อื ไดม้ กี ารกระทานัน้ ๆ ด้วย ทงั้ น้ี โดยใหค้ วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ ตามส่วนของการกระทานนั้ ๆ แลว้ แต่กรณคี อื 4.2.1 โอนกรรมสทิ ธสิ ์ นิ คา้ หรอื 4.2.2 ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 4.3 การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารดว้ ยเคร่อื งอตั โนมตั โิ ดยชาระราคาดว้ ยวธิ กี าร หยอดเงนิ เหรยี ญ บตั ร หรอื ดว้ ยวธิ กี ารในลกั ษณะทานองเดยี วกนั ใหค้ วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทงั้ หมดเกดิ ขน้ึ เมอ่ื ไดน้ าเงนิ เหรยี ญ บตั ร หรอื สง่ิ อ่นื ในลกั ษณะทานองเดยี วกนั ออกจากเครอ่ื งอตั โนมตั ิ 4.4 การขายสนิ คา้ โดยการชาระราคาดว้ ยการใชบ้ ตั รเครดติ หรอื ในลกั ษณะทานอง เดยี วกนั ใหค้ วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื ส่งมอบสนิ คา้ เวน้ แต่กรณีทไ่ี ดม้ ี การกระทาดงั ต่อไปน้ีเกิดข้นึ ก่อนส่งมอบสนิ ค้า ก็ให้ถือว่าความรบั ผดิ เกิดข้นึ เม่ือได้มกี าร กระทานนั้ ๆ ดว้ ย ทงั้ น้ี โดยใหค้ วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ ตามส่วนของการกระทานนั้ ๆ แลว้ แต่กรณคี อื

338 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 4.4.1 โอนกรรมสทิ ธสิ ์ นิ คา้ 4.4.2 เมอ่ื มกี ารออกหลกั ฐานการใชบ้ ตั รเครดติ หรอื 4.4.3 ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 4.5 การใหบ้ รกิ ารโดยการชาระราคาดว้ ยการใชบ้ ตั รเครดติ หรอื ในลกั ษณะทานอง เดยี วกนั ให้ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษีมูลค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ เม่อื มกี ารออกหลกั ฐานการใชบ้ ตั ร เครดติ เวน้ แต่กรณที ไ่ี ดม้ กี ารออกใบกากบั ภาษกี ่อนการออกหลกั ฐานการใชบ้ ตั รเครดติ กใ็ หถ้ อื ว่าความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื ไดม้ กี ารออกใบกากบั ภาษนี นั้ 4.6 การขายสนิ คา้ ตามสญั ญาจะขายสนิ คา้ ตามหลกั เกณฑ์ ซง่ึ กฎหมายกาหนดให้ ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ูลค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ส่งมอบสนิ ค้า เว้นแต่กรณีทไ่ี ดม้ กี ารกระทา ดงั ต่อไปน้เี กดิ ขน้ึ ก่อนสง่ มอบสนิ คา้ กใ็ หถ้ อื ว่าความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื ไดม้ กี ารกระทานนั้ ๆ ดว้ ย ทงั้ น้ี โดยใหค้ วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ ตามส่วนของการกระทานนั้ ๆ แลว้ แต่กรณคี อื 4.6.1 โอนกรรมสทิ ธสิ ์ นิ คา้ 4.6.2 ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ หรอื 4.6.3 ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 4.7 การรบั ประกนั วนิ าศภยั เป็นธุรกจิ การใหบ้ รกิ ารประเภทหน่ึง ความรบั ผดิ ใน การเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มดี งั น้ี 4.7.1 เมอ่ื บรษิ ทั ประกนั วนิ าศภยั เกบ็ เงนิ โดยตรงกบั ผเู้ อาประกนั 4.7.2 เมอ่ื ตวั แทนนายหน้าเกบ็ เงนิ จากผเู้ อาประกนั 4.7.3 นบั ตงั้ แต่วนั ทซ่ี ง่ึ ไดป้ รากฎตามใบเสรจ็ รบั เงนิ ทอ่ี อกใหแ้ ก่ผเู้ อาประกนั หรอื วนั ทอ่ี อกใบกากบั ภาษี 4.8 ในกรณีท่ผี ูป้ ระกอบการนาสนิ ค้าไปใช้โดยตนเองหรอื บุคคลอ่นื โดยมใิ ช่เพ่อื การประกอบกิจการโดยตรงตามหลกั เกณฑ์ท่กี ฎหมายกาหนด ให้ความรบั ผิดในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื นาไปใชห้ รอื สง่ มอบสนิ คา้ ใหบ้ คุ คลอ่นื เพ่อื ใช้ 4.9 ในกรณีสนิ คา้ ขาดจากรายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ ใหค้ วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษี มลู คา่ เพมิ่ เกดิ ขน้ึ เมอ่ื มกี ารตรวจพบ 4.10 ในกรณผี ปู้ ระกอบการมสี นิ คา้ คงเหลอื และหรอื ทรพั ยส์ นิ ทผ่ี ปู้ ระกอบการมไี ว้ ในการประกอบกิจการ ณ วนั เลกิ ประกอบกจิ การ ให้ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษีมูลค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ เม่อื เลกิ ประกอบกจิ การหรอื แจง้ เลกิ ประกอบกจิ การ เวน้ แต่ในกรณีทผ่ี ปู้ ระกอบการจด ทะเบยี นได้รบั อนุญาตให้ออกใบกากบั ภาษี ใบเพม่ิ หน้ี หรอื ใบลดหน้ีต่อไปเป็นการชวั่ คราว จนกวา่ จะหยดุ ประกอบกจิ การ ใหค้ วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ส่งมอบสนิ คา้ หรอื โอนกรรมสทิ ธชิ ์ าระ ราคา ออกใบกากบั ภาษี แลว้ แต่กรณใี ดเกดิ ขน้ึ ก่อน 4.11 ในกรณผี ปู้ ระกอบการมสี นิ คา้ คงเหลอื และหรอื ทรพั ยส์ นิ ทผ่ี ปู้ ระกอบการมไี ว้ ในการประกอบกจิ การ ณ วนั ทไ่ี ดร้ บั แจง้ คาสงั่ ถอนทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หรอื ณ วนั ทไ่ี ดร้ บั

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 339 แจง้ การเลกิ ถอนทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ใหค้ วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษีมลู ค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ไดร้ บั แจง้ คาสงั่ ถอนทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หรอื ไดร้ บั แจง้ การเพกิ ถอนทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ แลว้ แต่กรณี เวน้ แต่ในกรณที ผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นไดร้ บั อนุญาตใหอ้ อกใบกากบั ภาษี ใบ เพม่ิ หน้ี หรอื ใบลดหน้ีต่อไปเป็นการชวั่ คราวจนกว่าจะหยุดประกอบกจิ การ ให้ความรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ เม่อื ส่งมอบสินค้าหรอื โอนกรรมสิทธชิ ์ าระราคา ออกใบกากบั ภาษี แล้วแต่กรณีใด เกดิ ขน้ึ ก่อน การออกใบเพิ่มหนี้ ใบลดหนี้ที่เกี่ยวกบั ภาษีขายและภาษีซื้อ สเุ มธ ศริ คิ ุณโชตแิ ละคณะ (2558 : 330) กล่าวถงึ การออกใบเพมิ่ หน้ี ใบลดหน้ีทเ่ี ก่ยี ว กบั ภาษขี ายและภาษซี อ้ื ไวด้ งั น้ี 1. ใบเพิ่มหนี้ (Debit Note) ใบเพมิ่ หน้ี คอื เป็นเอกสารท่ผี ู้ประกอบการจดทะเบยี นจะต้องใช้ในการคานวณ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ใหมเ่ น่ืองจากมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารมจี านวนเพม่ิ ขน้ึ ซง่ึ ไดอ้ อกใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ และบรกิ ารในเดอื นท่มี เี หตุการณ์ทาใหต้ ้องออกใบเพมิ่ หน้ี โดยเอกสารใบเพม่ิ หน้ีจะถอื ว่าเป็น “ใบกากบั ภาษี” ดว้ ยซง่ึ จะต้องมรี ายการอย่างน้อยตามประกาศกรมสรรพากรกาหนด ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2558 ดงั น้ี 1.1 คาว่า “ใบเพมิ่ หน้”ี 1.2 ชอ่ื ทอ่ี ยู่ และเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากรของผปู้ ระกอบการทจ่ี ดทะเบยี น ออกใบเพมิ่ หน้ี ในกรณที ต่ี วั แทนไดร้ บั มอบใหเ้ ป็นผอู้ อกใบเพมิ่ หน้ีในนามของผปู้ ระกอบการ จดทะเบยี นทอ่ี ยนู่ อกราชอาณาจกั รหรอื กรณอี ่นื ตอ้ งระบุช่อื ทอ่ี ยู่ และเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษี อากรของตวั แทนนัน้ ดว้ ย (ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2558 ต้องระบุสานักงานใหญ่หรอื สาขาของผูข้ าย และระบุเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษี 13 หลกั ของผูป้ ระกอบการจดทะเบยี น พรอ้ มระบุสานักงาน ใหญ่หรอื สาขาของผซู้ อ้ื ) 1.3 ช่อื ทอ่ี ยขู่ องผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร (ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2558 ตอ้ งระบเุ ลข ประจาตวั ผเู้ สยี ภาษซี ง่ึ เป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นและระบสุ านกั งานใหญ่หรอื สาขาของผซู้ อ้ื ) 1.4 วนั เดอื น ปี ทอ่ี อกใบเพมิ่ หน้ี 1.5 หมายเลขลาดบั ของใบกากบั ภาษเี ดมิ รวมทงั้ หมายเลขลาดบั ของเลม่ (ถา้ ม)ี มลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารทแ่ี สดงไวใ้ นใบกากบั ภาษดี งั กล่าว มูลค่าท่ถี ูกต้องของสนิ ค้าหรอื บรกิ าร ผลต่างของจานวนมลู คา่ ทงั้ สองและจานวนภาษที เ่ี รยี กเกบ็ เพม่ิ สาหรบั ส่วนต่างนนั้ 1.6 คาอธบิ ายถงึ สาเหตุในการออกใบเพม่ิ หน้ี

340 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม สาหรบั การออกใบเพม่ิ หน้ีตามมาตรา 82/9 จะกระทาไดด้ งั น้ี 1) กรณีผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นเป็นผขู้ ายสนิ ค้าไดน้ าส่งภาษีไปแลว้ ต่อมามเี หตุให้ ภาษีขายทค่ี านวณจากมลู ค่าของสนิ ค้ามจี านวนเพม่ิ ขน้ึ ไม่ว่าทงั้ หมดหรอื บางส่วน โดยทงั้ น้ี ผปู้ ระกอบการทจ่ี ะออกใบเพม่ิ หน้ไี ดต้ ่อเมอ่ื มเี หตุการณ์ต่อไปน้ี 1.1) มกี ารเพม่ิ ราคาสนิ คา้ ทข่ี ายเน่อื งจากสนิ คา้ เกนิ กวา่ จานวนทต่ี กลงซอ้ื ขายกนั 1.2) มกี ารคานวณราคาสนิ คา้ ผดิ พลาดต่ากวา่ ทเ่ี ป็นจรงิ 1.3) มเี หตุอ่นื ตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด 2) กรณีผู้ประกอบการจดทะเบียนเป็นผู้ให้บริการ จะออกใบเพ่ิมหน้ีได้ต่อเม่อื มี เหตุการณ์ต่อไปน้ี 2.1) มกี ารเพมิ่ ราคาค่าบรกิ ารเน่อื งจากใหบ้ รกิ ารเกนิ กว่าขอ้ กาหนดทต่ี กลงไว้ 2.2) มกี ารคานวณราคาค่าบรกิ ารผดิ พลาดต่ากวา่ ทเ่ี ป็นจรงิ 2.3) มเี หตุการณ์อ่นื ตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด 3) สว่ นผลของการออกใบเพม่ิ หน้ีทผ่ี ปู้ ระกอบการจะตอ้ งนามาปฏบิ ตั กิ บั ธุรกจิ คอื 3.1) สาหรบั ผปู้ ระกอบการทอ่ี อกใบเพม่ิ หน้ี เมอ่ื ไดค้ านวณเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ แลว้ ต่อมาต้องออกใบเพมิ่ หน้ี ให้นาภาษีขายทเ่ี พมิ่ ข้นึ มารวมคานวณภาษีมูลค่าเพม่ิ โดยถอื เป็น ภาษขี ายในเดอื นภาษที ไ่ี ดอ้ อกใบเพมิ่ หน้ี 3.2) สาหรบั ผู้ประกอบการทไ่ี ด้รบั ใบเพม่ิ หน้ี ใหน้ าใบเพม่ิ หน้ีมาหกั ออกในการ คานวณภาษมี ลู คา่ เพม่ิ โดยใหถ้ อื เป็นภาษซี อ้ื ในเดอื นภาษที ไ่ี ดร้ บั ใบเพม่ิ หน้ี 2. ใบลดหนี้ (Credit Note) ใบลดหน้ี คอื เอกสารทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นซง่ึ ตอ้ งคานวณภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ใหมเ่ น่อื งจากมลู คา่ ของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารมจี านวนลดลง ซง่ึ ออกใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ และบรกิ ารใน เดอื นทม่ี เี หตุการณ์ทาใหต้ อ้ งออกใบลดหน้ี เวน้ แต่มเี หตุจาเป็นใหอ้ อกในเดอื นถดั ไป ใบลดหน้ีถอื เป็นใบกากบั ภาษีอย่างหน่ึงทงั้ น้ีใบลดหน้ีต้องมรี ายการอย่างน้อยเหมอื น กบั ใบเพมิ่ หน้ีเพยี งแต่เปล่ยี นคาว่า “ใบเพมิ่ หน้ี” เป็น “ใบลดหน้ี” โดยการออกใบลดหน้ีตาม มาตรา 82/10 จะกระทาไดด้ งั น้ี 2.1 กรณผี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นเป็นผขู้ ายสนิ คา้ จะออกใบลดหน้ไี ดต้ ่อเมอ่ื มี เหตุการณ์ต่อไปน้ี 2.1.1 มกี ารลดราคาสนิ คา้ ทข่ี ายเน่อื งจากสนิ คา้ ผดิ ขอ้ กาหนดทต่ี กลงกนั 2.1.2 สนิ คา้ ชารดุ เสยี หายหรอื ขาดาจนวน 2.1.3 คานวณราคาสนิ คา้ ผดิ พลาดสงู กว่าทเ่ี ป็นจรงิ 2.1.4 มสี าเหตุอ่นื ตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 341 2.2 กรณีผู้ประกอบการจดทะเบยี นเป็นผูใ้ ห้บรกิ าร จะออกใบลดหน้ีไดต้ ่อเม่อื มี เหตุการณ์ต่อไปน้ี 2.2.1 มกี ารลดราคาคา่ บรกิ ารเน่อื งจากการใหบ้ รกิ ารผดิ ขอ้ กาหนดทต่ี กลงกนั 2.2.2 บรกิ ารขาดจานวน 2.2.3 คานวณราคาคา่ บรกิ ารผดิ พลาดสงู กวา่ ทเ่ี ป็นจรงิ 2.2.4 มสี าเหตุอ่นื ตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด 2.2.5 มกี ารบอกเลกิ สญั ญาบรกิ ารเน่ืองจากเหตุตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรได้ กาหนด ทงั้ น้ี มกี าหนดเหตุและเง่อื นไขอ่ืนตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากรอีก คือ มเี หตุ เน่ืองจากผู้ประกอบการจดทะเบยี นมหี น้าทต่ี ้องจ่ายเงนิ ชดเชยหรอื เงนิ อ่นื ในลกั ษณะเดยี วกนั แก่ผู้ซ้อื สนิ ค้าหรอื ผูร้ บั บรกิ ารตามกฎหมาย ซ่งึ ผู้ประกอบการจดทะเบยี นคนื จะต้องเงนิ จ่าย ล่วงหน้า เงนิ ประกนั เงนิ มดั จา เงนิ จอง หรอื เงนิ อ่นื ท่เี รยี กเก็บในลกั ษณะเดยี วกนั ให้ผูซ้ ้อื สินค้าหรอื ผู้รบั บรกิ ารตามข้อตกลงทางการค้า มกี ารคืนสินค้าหรอื แลกเปล่ยี นสนิ ค้าตาม ขอ้ ตกลงทางการคา้ ระหว่างผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นดว้ ยกนั มกี ารคนื สนิ ค้าหรอื แลกเปลย่ี น สนิ คา้ ตามขอ้ ตกลงทางการคา้ ระหว่างผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นและผซู้ อ้ื สนิ คา้ เฉพาะทก่ี ระทา ภายในเวลาอนั สมควร เน่ืองจากการใหบ้ รกิ ารทบ่ี กพร่องหรอื ให้บรกิ ารผดิ ขอ้ กาหนดท่ตี กลง กนั และเหตุทเ่ี น่อื งจากไมม่ กี ารใหบ้ รกิ ารตามสญั ญา 2.3 ผลของการออกใบลดหน้ีทผ่ี ปู้ ระกอบการจะตอ้ งนามาปฏบิ ตั กิ บั ธุรกจิ คอื 2.3.1 สาหรบั ผู้ประกอบการจดทะเบียนท่อี อกใบลดหน้ี ต้อนาภาษีขายท่ี คานวณจากมูลค่าสนิ ค้าและบรกิ ารทล่ี ดลงนัน้ มาหกั ออกจากภาษขี ายของตนในเดอื นภาษีท่ี ออกใบลดหน้ี 2.3.2 สาหรบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทไ่ี ดร้ บั ใบลดหน้ีตอ้ งนาภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทป่ี รากฎตามใบลดหน้มี าหกั ออกจากภาษซี อ้ื ของตนในเดอื นภาษที ไ่ี ดร้ บั ใบลดหน้ี จงึ สรุปไดว้ ่าการออกใบเพม่ิ หน้ี ใบลดหน้ี มขี อ้ หา้ มมใิ หแ้ ก้ไขเปลย่ี นแปลงขอ้ ความ ใดๆ ไม่มขี อ้ ความใดจะต้องตพี มิ พห์ รอื จดั ทาด้วยระบบคอมพวิ เตอรท์ งั้ ฉบบั และใบเพมิ่ หน้ี ใบลดหน้สี ามารถออกในเดอื นเดยี วกบั เดอื นทอ่ี อกใบกากบั ภาษไี ดแ้ ละสามารถอ้างถงึ ใบกากบั ภาษเี ดมิ มากกว่า 1 ฉบบั

342 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ฐานภาษี ฐานภาษี (Tax Bass) หมายถงึ มลู ค่าทงั้ หมดทผ่ี ปู้ ระกอบการไดร้ บั หรอื พงึ ไดร้ บั จาก การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารรวมทงั้ ภาษสี รรพสามติ (ถ้าม)ี และยงั หมายความรวมถงึ เงนิ ทรพั ยส์ นิ คา่ ตอบแทน ค่าบรกิ าร หรอื ประโยชน์ใดๆ ซง่ึ อาจคานวณไดเ้ ป็นเงนิ ตามหลกั การ ทางบญั ชฐี านภาษกี ็คอื “ต้นทุนสนิ ค้า” นัน่ เอง ซ่งึ ฐานภาษนี ้ีจะนาไปคูณกบั อตั ราภาษีทต่ี ้อง จดั เกบ็ ในแต่ละประเภททก่ี ฎหมายกาหนดไวใ้ นอตั ราทแ่ี ตกต่างกนั ออกไปเพ่อื ก่อใหเ้ กดิ ความ เป็นธรรมกบั ผมู้ เี งนิ ได้ สมคดิ บางโม (2558 : 271) กล่าวถงึ ฐานภาษมี ลู คา่ เพม่ิ โดยทวั่ ไปจาแนกออกไดเ้ ป็น 6 ฐานดงั น้ี 1. ฐานภาษีสาหรบั การขายสินค้าและบริการ ฐานภาษสี าหรบั การขายสนิ คา้ และบรกิ าร ไดแ้ ก่ มลู ค่าทงั้ หมดทผ่ี ปู้ ระกอบการ ไดร้ บั หรอื พงึ ไดร้ บั จากการขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารรวมทงั้ ภาษสี รรพสามติ (ถ้าม)ี สาหรบั ฐานภาษสี าหรบั การขายสนิ คา้ และบรกิ ารในกจิ การเฉพาะนนั้ นามาแยกออกไดเ้ ป็น 3 กรณดี งั น้ี 1.1 ฐานภาษีสาหรบั การขายสนิ ค้าโดยการส่งออก ได้แก่ มูลค่าของสนิ ค้าส่ง ออกโดยให้ใช้ราคาเอฟโอบี (F.O.B) ของสนิ ค้าบวกด้วยภาษสี รรพสามติ และภาษอี ่นื ๆ หรอื ค่าธรรมเนยี มอ่นื ๆ (ถา้ ม)ี ทงั้ น้ี ไมร่ วมอากรขาออก คา่ ประกนั ภยั และค่าขนส่ง 1.2 ฐานภาษสี าหรบั การใหบ้ รกิ ารระหว่างประเทศ ไดแ้ ก่ 1.2.1 ในกรณีรบั ขนคนโดยสาร ได้แก่ มูลค่าของค่าโดยสาร ค่าธรรมเนียม และประโยชน์อ่ืนใดท่เี รยี กเก็บในราชอาณาจกั รก่อนหกั รายจ่ายใดๆ เน่ืองในการรบั ขนคน โดยสารนนั้ 1.2.2 ในกรณีรบั ขนสนิ คา้ ได้แก่ มูลค่าของค่าระวาง ค่าธรรมเนียม และ ประโยชน์อ่นื ใดทเ่ี รยี กเกบ็ ไม่ว่าในหรอื นอกราชอาณาจกั รก่อนหกั รายจ่ายใดๆ เน่ืองในการรบั ขนสนิ คา้ นนั้ ออกนอกราชอาณาจกั ร 1.3 ฐานภาษีสาหรบั การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารในกจิ การเฉพาะประเภทอ่นื นอกจาก 1.1 และ 1.2 ใหเ้ ป็นไปตามทก่ี าหนดในพระราชกฤษฎกี า ส่วนขอ้ ยกเวน้ เก่ยี วกบั ฐานภาษขี ายและบรกิ าร ฐานภาษสี าหรบั การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารดงั กล่าวและไมร่ วมถงึ กรณดี งั ต่อไปน้ี 1) ส่วนลดหรอื ค่าส่วนลดสนิ ค้าหรอื บรกิ ารท่ลี ดให้ในขณะขายสนิ ค้าหรอื บรกิ าร ถ้าลดให้ภายหลงั การขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารแล้ว จะนาส่วนลดมาหกั ออกจากราคาสนิ คา้ หรอื บรกิ ารไมไ่ ด้ 2) คา่ ชดเชยหรอื เงนิ อุดหนุนตามทก่ี ฎหมายกาหนด

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 343 3) ภาษขี าย ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นไมต่ อ้ งนาภาษขี ายมารวมเป็นฐานภาษี 4) คา่ ตอบแทนอ่นื ตามทก่ี ฎหมายกาหนดในประกาศอธบิ ดกี รมสรรพากร (ฉบบั ท่ี 40) เร่อื ง กาหนดลกั ษณะและเง่อื นไขค่าตอบแทนท่ไี ม่ต้องนามารวมคานวณมูลค่าของฐาน ภาษตี ามมาตรา 79 (4) แห่งประมวลรษั ฎากร มดี งั น้ี 4.1) มลู ค่าของสนิ คา้ ทแ่ี ถมพรอ้ มกบั การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ าร ไม่ว่า สนิ คา้ ทแ่ี ถมนนั้ จะเป็นสนิ คา้ ประเภทและชนิดเดยี วกบั สนิ คา้ ทข่ี ายหรอื บรกิ ารท่กี ระทาหรอื ไม่ แต่มลู คา่ ของสนิ คา้ ทแ่ี ถมจะตอ้ งไมเ่ กนิ มลู คา่ ของสนิ คา้ ทข่ี ายหรอื มลู ค่าของการใหบ้ รกิ าร 4.2) มลู ค่าของสนิ ค้าทแ่ี จกหรอื ใหเ้ ป็นรางวลั แก่ผูซ้ อ้ื สนิ ค้าหรอื ผรู้ บั บรกิ ารท่ี ซอ้ื สนิ คา้ หรอื รบั บรกิ ารในแต่ละวนั โดยมมี ลู คา่ รวมกนั ตามทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นกาหนด แต่มลู ค่าของสนิ คา้ ทแ่ี จกหรอื ใหเ้ ป็นรางวลั ตอ้ งมมี ลู ค่าไม่เกนิ มลู ค่าของสนิ คา้ ทข่ี ายหรอื มลู ค่า ของการใหบ้ รกิ าร 4.3) มูลค่าของการให้บริการเน่ืองจากการเป็นนายหน้าตัวแทนให้แก่ ผปู้ ระกอบการในต่างประเทศ ทงั้ น้ี เฉพาะในกรณีทผ่ี ปู้ ระกอบการในต่างประเทศดงั กล่าวขาย สนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารแก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ ารในต่างประเทศดว้ ยกนั 4.4) มลู คา่ ของสนิ คา้ ทผ่ี ปู้ ระกอบการในเขตอุตสาหกรรมส่งออกตามกฎหมาย ว่าดว้ ยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยไดข้ ายใหแ้ ก่ผู้ซอ้ื สนิ คา้ ในราชอาณาจกั ร และผู้ ซอ้ื ซง่ึ เป็นผนู้ าเขา้ ตามมาตรา 77/1(11) แห่งประมวลรษั ฎากร ไดย้ ่นื กระทาพธิ กี ารนาเขา้ ตาม กฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากรเมอ่ื นาสนิ คา้ นนั้ ออกจากเขตอุตสาหกรรมส่งออกแลว้ อน่ึง ผซู้ อ้ื สนิ คา้ ตามวรรคหน่ึงตอ้ งมใิ ช่ผปู้ ระกอบการในเขตอุตสาหกรรมส่งออกตามกฎหมายว่าดว้ ยการนิคม อุตสาหกรรมแหง่ ประเทศไทยหรอื คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นตามกฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากร 4.5) มลู ค่าของสนิ คา้ ทผ่ี ปู้ ระกอบการในเขตอุตสาหกรรมส่งออกตามกฎหมาย ว่าด้วยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยได้ขายให้แก่ผู้ประกอบการจดทะเบียนท่มี ใิ ช่ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นซง่ึ เสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตามมาตรา 82/16 แห่งประมวลรษั ฎากร และ ผูป้ ระกอบการในเขตอุตสาหกรรมส่งออกดงั กล่าวซ่งึ เป็นผู้นาเข้าตามมาตรา 77/1(11) แห่ง ประมวลรษั ฎากร ไดย้ น่ื กระทาพธิ กี ารนาเขา้ ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากรเม่อื นาสนิ คา้ นนั้ ออก จากเขตอุตสาหกรรมส่งออกแลว้ อน่งึ ผซู้ อ้ื สนิ คา้ ตามวรรคหน่ึงต้องมใิ ช่ผปู้ ระกอบการในเขต อุตสาหกรรมสง่ ออกตามกฎหมายว่าดว้ ยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยหรอื คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นตามกฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากร 4.6) มลู ค่าของสนิ คา้ ท่แี จกหรอื ให้เป็นของขวญั เน่ืองในพธิ หี รอื ตามโอกาส แห่งขนบธรรมเนียมประเพณี เช่น เทศกาลปีใหม่ เทศกาลสงกรานต์ การเปิดแนะนาสนิ ค้า ใหม่ ทงั้ น้ี เฉพาะสินค้าท่เี ป็นปฏทิ ิน สมุดบนั ทกึ ประจาวนั (Diary) หรอื สนิ ค้าท่มี ลี กั ษณะ ทานองเดยี วกนั ของขวญั หรอื ของชาร่วยทม่ี ชี ่อื ผปู้ ระกอบการ ช่อื การคา้ หรอื เครอ่ื งหมาย การคา้ ของผปู้ ระกอบการปรากฏอยู่ โดยของขวญั หรอื ของชารว่ ยดงั กล่าวตอ้ งเป็นสงิ่ ของทพ่ี งึ

344 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ใหแ้ ก่กนั ตามประเพณที างธรุ กจิ ทวั่ ไป และตอ้ งมรี าคาหรอื มลู คา่ ไมเ่ กนิ สมควร 4.7) มลู ค่าของสนิ คา้ ตวั อยา่ งทแ่ี จกเน่ืองจากการจดั กจิ กรรมส่งเสรมิ การขาย 4.8) มลู คา่ ของอาหารและเครอ่ื งดม่ื ทน่ี ายจา้ งจดั ใหแ้ ก่พนกั งานหรอื ลูกจา้ งใน ระหว่างเวลาปฏบิ ตั งิ านตามระเบยี บเกย่ี วกบั สวสั ดกิ ารของพนักงานหรอื ลกู จา้ ง โดยมลู ค่าของ อาหารและเครอ่ื งดม่ื ดงั กล่าวตอ้ งมรี าคาไมเ่ กนิ สมควร 4.9) มูลค่าของสินค้าท่ีผู้ประกอบการจดทะเบียนท่ีมิใช่ผู้ประกอบการจด ทะเบยี นซง่ึ ต้องเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตามมาตรา 82/16 แห่งประมวลรษั ฎากร ไดข้ ายใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื โดยสนิ คา้ ดงั กล่าวผู้ประกอบการจดทะเบยี นทข่ี ายไดน้ าเขา้ จากต่างประเทศและไดโ้ อนสนิ คา้ ให้แก่ผู้ซ้ือย่ืนใบขนสินค้าขาเข้าต่อเจ้าพนักงานศุลกากร ณ ด่านศุลกากร เพ่ือชาระ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ต่อเจา้ พนักงานศุลกากรตามมาตรา 83/8 วรรคหน่ึง แห่งประมวลรษั ฎากรแลว้ ทงั้ น้ี ผู้ประกอบการจดทะเบยี นทข่ี ายสนิ ค้าจะต้องมสี าเนาใบเสรจ็ รบั เงนิ ของกรมศุลกากรท่ี ออกให้ ผซู้ อ้ื พรอ้ มทจ่ี ะใหเ้ จา้ พนกั งานประเมนิ ตรวจสอบได้ 4.10) มลู ค่าของเครอ่ื งแบบทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นซง่ึ เป็นนายจา้ งไดม้ อบ ใหแ้ ก่ลกู จา้ งในจานวนคนละไมเ่ กนิ 2 ชดุ ต่อปี และเสอ้ื นอกในจานวนคนละไมเ่ กนิ 1 ตวั ต่อปี “เคร่อื งแบบ” ตามวรรคหน่ึง หมายความว่าเคร่อื งแต่งกายรวมทงั้ สง่ิ ประกอบเคร่อื ง แต่งกายทก่ี าหนดให้แต่งเพ่อื ใชใ้ นการปฏบิ ตั งิ าน แต่ไม่รวมถงึ รองเท้าท่อี าจใช้งานได้ทวั่ ไป ชุดชนั้ ในหรอื สิ่งประกอบเคร่อื งแต่งกายท่ที าด้วยโลหะหรอื อัญมณีมคี ่า เช่น เงนิ ทองคา ทบั ทมิ หยก “เสอ้ื นอก” ตามวรรคหน่ึง หมายความรวมถงึ ชุดไทยพระราชทานและเสอ้ื ทน่ี ิยมใชใ้ น การแต่งกายไปในงานสาคญั ต่างๆ 4.11) มลู ค่าของค่าตอบแทนทพ่ี งึ ไดร้ บั จากการมอบสนิ คา้ ทดลองใชง้ านก่อน ซอ้ื โดยสนิ ค้าดงั กล่าวไม่ใช่ของใชส้ น้ิ เปลอื ง และต้องเป็นสนิ คา้ ทม่ี ไี วส้ าหรบั ทดลองใชเ้ ป็น การชวั่ คราวเพ่อื ทดลองคุณภาพหรอื ประสทิ ธภิ าพของสนิ ค้าเท่านนั้ และผซู้ อ้ื สนิ ค้าจะต้องส่ง มอบสนิ คา้ ดงั กลา่ วคนื ใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นผขู้ ายสนิ คา้ เมอ่ื ทดลองใช้เสรจ็ 4.12) มูลค่าของสินค้าหรอื บรกิ ารท่ผี ู้ประกอบการจดทะเบียนได้ขายหรอื ใหบ้ รกิ ารแก่ผซู้ อ้ื หรอื ผรู้ บั บรกิ ารซง่ึ เป็น 4.12.1) ผูท้ าสญั ญาแบ่งปนั ผลผลติ กบั องคก์ รร่วมไทย-มาเลเซยี ตาม กฎหมายวา่ ดว้ ยองคก์ รรว่ มไทย-มาเลเซยี 4.12.2) ผขู้ ายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารซง่ึ ไดท้ าสญั ญาเป็นหนังสอื โดยตรง กบั ผทู้ าสญั ญาแบ่งปนั ผลผลติ กบั องคก์ รร่วมไทย – มาเลเซยี ตามกฎหมายว่าดว้ ยองคก์ รร่วม ไทย – มาเลเซยี อน่ึง ผู้ประกอบการจดทะเบยี นตามวรรคหน่ึงต้องทาสญั ญากบั ผูซ้ อ้ื หรอื ผูร้ บั บรกิ าร เป็นหนงั สอื และตอ้ งจดั ทารายงานตามหลกั เกณฑท์ อ่ี ธบิ ดกี าหนด

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 345 4.13) มลู ค่าของสลากวนิ โต๊ดและเปรส๊ โต๊ดทผ่ี ู้ประกอบการสนามแขง่ มา้ ขาย ใหแ้ ก่ผูเ้ ล่นพนันแข่งมา้ เป็นจานวนเท่ากบั จานวนเงนิ รางวลั ทจ่ี ะตอ้ งจ่ายคนื ใหแ้ ก่ผเู้ ล่นพนัน แขง่ มา้ ดงั กลา่ ว 4.14) มลู ค่าของทองรปู พรรณท่ีขายเป็นจานวนเท่ากบั ราคาทองรูปพรรณท่ี สมาคมค้าทองคาประกาศรบั ซ้อื คนื ในวนั ท่ขี ายทองรปู พรรณ ทงั้ น้ี เฉพาะผู้ประกอบการจด ทะเบยี นท่ปี ระกอบกจิ การขายทองรูปพรรณซ่งึ มใี บอนุญาตค้าของเก่าตามกฎหมายว่าด้วย การค้าของเก่า และใช้เคร่อื งบันทึกการเก็บเงินออกใบรบั ตามมาตรา 105 แห่งประมวล รษั ฎากร ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทอ่ี ธบิ ดกี าหนด “ทองรปู พรรณ” ตามวรรคหน่งึ หมายความว่าทองคาทท่ี าสาเรจ็ เป็นเคร่อื งประดบั กาย เคร่อื งแต่งกาย ของชารว่ ย หรอื สง่ิ ของต่างๆ ทม่ี ไี วเ้ พ่อื โชว์ ทงั้ น้ี ตอ้ งไมม่ อี ญั มณีประกอบ อยดู่ ว้ ย “ทองรปู พรรณ” ตามวรรคสอง หมายความรวมถงึ นากทส่ี ามารถคานวณราคารบั ซอ้ื คนื ไดต้ ามสว่ นของราคาทองรปู พรรณทส่ี มาคมคา้ ทองคาประกาศรบั ซอ้ื คนื 4.15) มลู คา่ ของน้ามนั ดเี ซลทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นไดผ้ ลติ และขายตงั้ แต่ วนั ท่ี 28 กนั ยายน พ.ศ. 2544 ให้แก่ผคู้ า้ น้ามนั ทจ่ี ะนาน้ามนั ดเี ซลดงั กล่าวไปขายใหแ้ ก่สถานี บรกิ ารจาหน่ายน้ามนั กลางทะเลในเขตต่อเน่อื งของราชอาณาจกั รไทย ซง่ึ จะนาน้ามนั ดเี ซลนนั้ ไปขายใหแ้ ก่เรอื จดทะเบยี นสาหรบั การประมงตามกฎหมายว่าดว้ ยเรอื ไทย คาว่า “น้ามนั ดเี ซล” ต้องมคี ุณสมบตั ติ ามขอ้ กาหนดคุณภาพของน้ามนั ดเี ซลสาหรบั การส่งไปขายในเขตต่อเน่ืองของราชอาณาจกั รไทยตามท่กี รมพฒั นาธุรกิจการค้าประกาศ กาหนดและเป็นไปตามเงอ่ื นไขทก่ี รมสรรพสามติ ประกาศกาหนด “ผู้ค้าน้ามนั ” หมายความว่า ผู้กระทาการค้าน้ามนั เช้อื เพลิงตามกฎหมายว่าด้วย การคา้ น้ามนั เชอ้ื เพลงิ แต่ไมร่ วมถงึ ผกู้ ลนั่ หรอื ผผู้ ลติ น้ามนั เชอ้ื เพลงิ ตามกฎหมายว่าดว้ ยการคา้ น้ามนั เชอ้ื เพลงิ หรอื ผไู้ ดร้ บั สมั ปทานตามกฎหมายว่าดว้ ยปิโตรเลยี ม “สถานีบรกิ ารจาหน่ายน้ามนั กลางทะเล” หมายความว่า เรอื บรรทุกน้ามนั ท่ีกรม ศุลกากรอนุญาตให้ขนถ่ายน้ามนั ดเี ซลในเขตต่อเน่ืองของราชอาณาจกั รไทยเพ่อื ขายน้ามนั ดเี ซลใหแ้ ก่เรอื จดทะเบยี นสาหรบั การประมงตามกฎหมายว่าดว้ ยเรอื ไทย “เขตต่อเน่ืองของราชอาณาจกั รไทย” หมายความว่า เขตต่อเน่ืองของราชอาณาจกั ร ไทยตามพระบรมราชโองการประกาศเขตต่อเน่ืองของราชอาณาจกั รไทยลงวนั ท่ี 14 สงิ หาคม พ.ศ. 2545 4.16) มูลค่าของการให้บรกิ ารรบั ประกนั วนิ าศภยั ตามกฎหมายว่าด้วยการ ประกนั วนิ าศภยั ของผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นเฉพาะการใหบ้ รกิ ารแก่บรรษทั ประกนั ต่อแห่ง เอเชยี ทก่ี ระทาตงั้ แต่วนั ท่ี 1 มกราคม พ.ศ. 2542 เป็นตน้ ไป

346 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 4.17) มลู ค่าของการใหบ้ รกิ ารขนส่งก๊าซทางท่อท่ผี ูป้ ระกอบการจดทะเบยี น ให้บริการแก่ผู้รับบริการซ่ึงเป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลท่ีตัง้ ข้ึนตามกฎหมาย ต่างประเทศ และมไิ ดป้ ระกอบกจิ การในประเทศไทยซง่ึ ได้ทาสญั ญาซ้อื ขายก๊าซธรรมชาติท่ี ผลติ ในพน้ื ทร่ี ว่ มกบั องคก์ รรว่ มไทย – มาเลเซยี และผูท้ าสญั ญาแบ่งปนั ผลผลติ กบั องคก์ รร่วม ไทย – มาเลเซยี ทงั้ น้ีเฉพาะการใหบ้ รกิ ารขนส่งก๊าซซง่ึ ผลติ ตากเขตพน้ื ท่พี ฒั นาร่วมไทย – มาเลเซยี เท่านนั้ 4.18) มูลค่าของทรพั ย์สนิ หรอื สนิ ค้า ซ่งึ ผู้ประกอบการจดทะเบยี นบรจิ าค ให้แก่ส่วนราชการตามโครงการของทางราชการเพ่อื ช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภยั วาตภัย อคั คภี ยั หรอื ภยั ธรรมชาตใิ นลกั ษณะทานองเดยี วกนั หากบรจิ าคสนิ ค้าเพ่อื ช่วยเหลอื ผู้ประสบ ภยั ตงั้ แต่ปี 2554 ใหบ้ รษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ สว่ นนิตบิ ุคคลหรอื นติ บิ ุคคลอ่นื เชน่ ตวั แทนจะไดร้ บั การ ยกเวน้ ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ตามพระราชกฤษฎกี า(ฉบบั ท่ี 527) พ.ศ. 2554 4.19) มูลค่าของทรพั ย์สนิ ท่ใี ช้ในการประกอบกจิ การ ซ่งึ ผู้ประกอบการจด ทะเบยี นบรจิ าคใหแ้ ก่ส่วนราชการตามโครงการของทางราชการเพ่อื ใหแ้ ก่สถานศกึ ษาของทาง ราชการ สถาบันอุดมศึกษาเอกชนตามกฎหมายว่าด้วยสถาบันอุดมศึกษาเอกชน หรือ สถานศกึ ษาตามกฎหมายวา่ ดว้ ยโรงเรยี นเอกชน 2. ฐานภาษีสาหรบั การนาเข้า ฐานภาษสี าหรบั การนาเขา้ ไดแ้ ก่ มลู คา่ ของสนิ คา้ นาเขา้ โดยใหใ้ ชร้ าคาซไี อเอฟ (C.I.F.) ของสนิ คา้ บวกดว้ ยอากรขาเขา้ ค่าประกนั ภยั ค่าขนส่งถงึ ด่านศุลกากรทน่ี าสนิ คา้ เขา้ ราชอาณาจกั ร ภาษสี รรพสามติ ตามท่กี าหนด ค่าธรรมเนียมพเิ ศษตามกฎหมายว่าดว้ ยการ ส่งเสรมิ การลงทุนและคา่ ธรรมเนยี มอ่นื ทก่ี ฎหมายกาหนดไวใ้ นพระราชกฤษฎกี า 3. ฐานภาษีกรณีขายยาสบู และผลิตภณั ฑน์ ้ามนั ตามท่ีกฎหมายกาหนด ฐานภาษกี รณขี ายยาสบู และผลติ ภณั ฑน์ ้ามนั ตามทก่ี ฎหมายกาหนดมหี ลกั เกณฑ์ พเิ ศษในการคานวณฐานภาษสี าหรบั การขายสนิ คา้ เหล่าน้ีซง่ึ ฐานภาษี ได้แก่ มลู ค่าสนิ คา้ ท่ี ไดม้ าจากการหกั จานวนภาษมี ูลค่าเพมิ่ ออกจากจานวนเตม็ ของราคาขายปลกี ของสนิ คา้ โดย ใหค้ านวณจานวนภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตามอตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทร่ี วมอย่ใู นจานวนเตม็ ของราคาขาย ปลกี สาหรบั ผลติ ภณั ฑน์ ้ามนั ทม่ี รี าคาลอยตวั จะไมเ่ ขา้ หลกั เกณฑน์ ้ี ราคาขายปลกี ของผลติ ภณั ฑน์ ้ามนั แต่ละชนิดคานวณตามหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารท่ี กาหนดโดยกฎกระทรวง “น้ามนั ดบิ ” หมายความว่า น้ามนั ดบิ ตามกฎหมาว่าด้วยภาษีเงนิ ได้ปิโตรเลยี ม เวน้ แต่จะกาหนดไวเ้ ป็นอยา่ งอ่นื

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 347 “ผลติ ภณั ฑน์ ้ามนั ” หมายความว่า น้ามนั เบนซนิ น้ามนั ก๊าด น้ามนั เชอ้ื เพลงิ สาหรบั เครอ่ื งบนิ ไอพ่น น้ามนั ดเี ซล น้ามนั เชอ้ื เพลงิ หนกั น้ามนั เตา น้ามนั หล่อล่นื แก๊สปิโตรเลยี ม เหลว และผลติ ภณั ฑน์ ้ามนั อ่นื เฉพาะสนิ ค้าท่คี ณะกรรมการกลางกาหนดราคาสนิ ค้าและ ป้องกนั การผกู ขาดไดก้ าหนดราคาขายปลกี ไว้ 4. ฐานภาษีของการรบั ประกนั วินาศภยั ฐานภาษขี องการรบั ประกนั วนิ าศภยั มฐี านภาษดี งั น้ี 4.1 กรณีออกกรมธรรมป์ ระกนั ภยั โดยตรง ฐานภาษคี อื ผลตอบแทนท่ไี ด้ทงั้ หมด ซง่ึ คานวณเป็นเงนิ ได้ 4.2 กรณรี บั ประกนั ภยั ต่อ ฐานภาษคี อื เบย้ี ประกนั ภยั ต่อ 4.3 กรณีมกี ารถอนเบ้ยี ประกนั ภยั โดยผูเ้ อาประกนั ยนิ ยอมจ่ายค่าคุ้มครองท่ลี ่วง มาแลว้ เบย้ี ประกนั ส่วนทค่ี นื สามารถออกใบลดหน้ไี ด้ 4.4 กรณกี ารเพมิ่ เบย้ี ประกนั ไมว่ ่ากรณใี ด บรษิ ทั รบั ประกนั ตอ้ งออกใบเพม่ิ หน้ี 4.5 กรณลี ดเบย้ี ประกนั และมผี ลยอ้ นหลงั ไปนยั แต่วนั เรมิ่ เอาประกนั ภยั 4.5.1 กรณลี ดเบย้ี ประกนั เพราะคานวณผดิ สามารถออกใบลดหน้ไี ด้ 4.5.2 กรณมี กี ารใหส้ ว่ นลดเบย้ี ประกนั ภยั แลว้ จะไมไ่ ดล้ ดภาษี มลู ค่าเพมิ่ 4.5.3 กรณมี กี ารลดเงอ่ื นไขของสญั ญา ออกใบลดหน้ไี ด้ 5. ฐานภาษีมลู ค่าเพิ่มสาหรบั การประกอบธรุ กิจบตั รเครดิต ฐานภาษมี ลู ค่าเพม่ิ สาหรบั การประกอบธุรกจิ บตั รเครดติ กล่าวคอื ผูป้ ระกอบธุรกจิ บตั รเครดติ ตอ้ งนารายไดท้ งั้ หมดในส่วนทไ่ี มเ่ สยี ภาษธี ุรกจิ เฉพาะมาคานวณเสยี ภาษีมลู ค่าเพมิ่ ตวั อยา่ งของรายไดเ้ ชน่ 5.1 ค่าธรรมเนยี มการเขา้ เป็นสมาชกิ บตั รเครดติ ของผถู้ อื บตั ร เช่น ค่าธรรมเนียม แรกเขา้ (Membership Free) คา่ ธรรมเนยี มรายปี (Annual Fee) ค่าทาบตั รใหม่ 5.2 คา่ ธรรมเนียมการขอเอกสารเกย่ี วกบั บตั รเครดติ 5.3 ค่าธรรมเนียมและคา่ ใชจ้ า่ ยใดๆ ในการใหบ้ รกิ ารเบกิ ถอนเงนิ สดผ่านทางบตั ร เครดติ ทเ่ี รยี กเกบ็ จากผถู้ อื บตั รไดไ้ ม่เกนิ อตั ราทธ่ี นาคารแห่งประเทศไทยประกาศกาหนดไมว่ ่า การเรยี กเกบ็ ค่าธรรมเนยี มและค่าใชจ้ ่ายจะเรยี กช่อื อยา่ งใดกต็ าม 5.4 คา่ บรกิ ารใชเ้ ครอ่ื งรดู บตั รทเ่ี รยี กเกบ็ จากผปู้ ระกอบธุรกจิ บตั รเครดติ รายอ่นื 5.5 ส่วนลด (Discount Revenue) ทไ่ี ดร้ บั จากรา้ นค้าสมาชกิ ในประเทศและต่าง ประเทศ 5.6 ค่าตอบแทนท่ไี ด้รบั จากผู้รบั บตั รเน่ืองจากการจดั รายการส่งเสรมิ การขาย รว่ มกนั

348 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 5.7 ค่าใชจ้ า่ ยทเ่ี กดิ จากการตดิ ตามทวงถามการชาระหน้ีจากบตั รเครดติ ทเ่ี รยี กเกบ็ จากผถู้ อื บตั ร 5.8 ค่าธรรมเนียมการชาระเงนิ จากบตั รเครดติ ทเ่ี รยี กเกบ็ จากผถู้ อื บตั ร หรอื ส่วน แบ่งรายไดจ้ ากการใชบ้ ตั รเครดติ 6. ฐานภาษีมลู ค่าเพิ่มกรณีพิเศษ ฐานภาษมี ลู ค่าเพมิ่ กรณพี เิ ศษ สามารถแบง่ ออกไดเ้ ป็นกรณตี ่างๆ ดงั น้ี 6.1 การขายสนิ ค้าหรอื ใหบ้ รกิ ารโดยไม่มคี ่าตอบแทน หรอื มคี ่าตอบแทนต่ากว่า ราคาตลาดโดยไมม่ เี หตุอนั สมควร มลู ค่าของฐานภาษใี หถ้ อื ตามราคาตลาดของสนิ คา้ หรอื การ ใหบ้ รกิ ารในวนั ทค่ี วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ 6.2 การขายสินค้าท่ไี ด้เสียภาษีมูลค่าเพมิ่ ในอตั รารอ้ ยละ 0 และต่อมาภายหลงั ผซู้ อ้ื ไดม้ กี ารโอนกรรมสทิ ธใิ ์ นสนิ ค้าอนั ทาใหผ้ ู้รบั โอนสนิ คา้ มหี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มูลค่า ของฐานภาษีใหถ้ อื ราคาตลาดตามสภาพหรอื ปรมิ าณของสนิ ค้าท่เี ป็นอยู่ในวนั ท่คี วามรบั ผดิ เกดิ ขน้ึ 6.3 การขายสนิ ค้ากรณีผู้ประกอบการมสี ินค้าคงเหลอื และหรอื มีทรพั ย์สินท่ี ผปู้ ระกอบการมไี วใ้ นการประกอบกจิ การ ณ วนั เลกิ ประกอบกจิ การ มลู ค่าของฐานภาษใี หถ้ อื ตามราคาตลาดในวนั เลกิ ประกอบกจิ การ 6.4 ราคาตลาดให้ถือราคาเฉล่ยี ของราคาตลาดท่ซี ้อื ขายกนั ตามความเป็นจรงิ ทวั่ ไปในวนั ท่คี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษีมูลค่าเพมิ่ เกดิ ขน้ึ ตามท่ไี ด้มกี ารตรวจสอบราคาตาม หลกั เกณฑแ์ ละในกรณที ไ่ี มอ่ าจทราบราคาตลาดไดแ้ น่นอนใหใ้ ชเ้ กณฑค์ านวณทจ่ี ะกาหนดขน้ึ 6.5 การท่ผี ูป้ ระกอบการนาสนิ ค้าหรอื บรกิ ารไปใชเ้ องหรอื ใหบ้ ุคคลอ่นื ใช้โดยมใิ ช่ เพ่อื การประกอบกจิ การโดยตรง เช่น นาผงซกั ฟอก ยาสฟี นั ทซ่ี อ้ื มาสาหรบั ขายไปใชส้ ่วนตวั ใหถ้ อื ว่าเป็นการขายสนิ คา้ ต้องเสยี ภาษขี าย ส่วนฐานภาษถี อื ตามราคาตลาดในวนั ทค่ี วามรบั ผดิ เกดิ เพราะผู้ประกอบการกลายเป็นผูบ้ รโิ ภค ดงั นัน้ จงึ ต้องรบั ภาระภาษโี ดยการจ่ายเงนิ ของตวั เองคอื เป็นภาษขี ายเสมอื นการเรยี กเกบ็ ภาษจี ากผบู้ รโิ ภคทวั่ ไป 6.6 การเรยี กเกบ็ เพมิ่ หรอื ลดมลู ค่าสนิ คา้ หรอื บรกิ ารเดมิ และกรณเี กดิ หน้สี ญู 6.7 การทส่ี นิ คา้ ของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นมจี านวนคงเหลอื จรงิ ขาดจากจานวน ในรายงานสนิ ค้าและวตั ถุดบิ ถอื เป็นการขาย ต้องเสยี ภาษีขายโดยถือตามราคาตลาดของ สนิ คา้ ในวนั ทค่ี วามรบั ผดิ นนั่ คอื “วนั ทต่ี รวจพบ”

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 349 อตั ราภาษีมลู ค่าเพิ่ม การคานวณภาษีมูลค่าเพ่ิมท่นี ามาจดั เก็บในปจั จุบนั กรมสรรพากรได้กาหนดอตั รา ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทน่ี ามาใชม้ อี ยดู่ ว้ ยกนั 2 อตั ราคอื 1. อตั ราภาษีมลู ค่าเพ่ิมร้อยละ 7 อตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ รอ้ ยละ 7 นนั้ จะนามาใชก้ บั การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ าร ทุกประเภทรวมทงั้ การนาเขา้ ทม่ี รี ายรบั เกนิ กว่า 1,800,000 บาทต่อปี ส่วนสนิ ค้าและบรกิ าร บางประเภททม่ี ลี กั ษณะเป็นสง่ิ ฟุ่มเฟือยจะมกี ารจดั เกบ็ ภาษสี รรพสามติ เพม่ิ เตมิ ซ่งึ อตั ราภาษี ร้อยละ 7 น้ีรฐั บาลประกาศให้ลดลงจากอตั ราภาษีเดมิ ร้อยละ10 มผี ลใช้บงั คบั ตัง้ แต่วนั ท่ี 1 เมษายน 2542 ตามพระราชกฤษฎกี าว่าดว้ ยการลดอตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ (ฉบบั ท่ี 353) ไดม้ ี มตอิ นุมตั ใิ หข้ ยายเวลาต่อไปอกี เน่ืองจากภาวะเศรษฐกจิ ของประเทศยงั ไม่แขง็ แกรง่ พอและอกี ทงั้ เพ่อื กระตุน้ ใหม้ กี ารขยายตวั ดา้ นกาลงั ซอ้ื ของประชาชนในดา้ นการใชจ้ ่ายและการลงทุนของ ภาคเอกชน โดยได้ส่งผลใหภ้ าครฐั สามารถจดั เกบ็ รายได้เพมิ่ ขน้ึ โดยเล่อื นเวลาไปจนถงึ วนั ท่ี 30 กนั ยายน พ.ศ. 2558 และมกี ารขยายระยะเวลาออกไปอกี 1 ปีโดยมตคิ ณะรฐั มนตรี 2. อตั ราภาษีมลู ค่าเพิ่มร้อยละ 0 อตั ราภาษมี ลู คา่ เพม่ิ รอ้ ยละ 0 มผี ลเท่ากบั ไมต่ อ้ งเสยี ภาษขี ายจากการขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารเสมอื นวา่ มกี ารจา่ ยภาษเี ป็นจานวนเงนิ 0 บาทอกี ทงั้ ยงั ไดร้ บั คนื ภาษซี อ้ื ดว้ ย โดยอตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ รอ้ ยละ 0 น้จี ะนามาใชก้ บั การประกอบธุรกจิ ประเภทต่างๆ ดงั ต่อไปน้ี 2.1 การสง่ ออกสนิ คา้ 2.2 การให้บรกิ ารขนส่งระหว่างประเทศโดยอากาศยาน หรอื เรอื เดินทะเลท่ี กระทาโดยผปู้ ระกอบการทเ่ี ป็นนติ บิ คุ คลทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายไทยและกฎหมายต่างประเทศซง่ึ เขา้ มาประกอบกจิ การในประเทศไทย 2.3 การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารแก่ส่วนราชการหรอื รฐั วสิ าหกจิ ตามโครงการ เงนิ กหู้ รอื เงนิ ชว่ ยเหลอื จากต่างประเทศ 2.4 การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารกบั องคก์ ารสหประชาชาติ ทบวงการชานัญ พเิ ศษของสหประชาชาติ สถานเอกอคั รราชทตู สถานกงสุลใหญ่ สถานกงสลุ 2.5 การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารทก่ี ่อใหเ้ กดิ สนิ คา้ ทม่ี รี ปู ร่างหรอื การใหบ้ รกิ าร ท่ไี ม่ก่อให้เกิดสินค้าท่มี รี ูปร่าง แต่ทาให้สนิ ค้ามปี ระสิทธิภาพมากขน้ึ หรอื มมี ูลค่าเพม่ิ ข้นึ ระหว่างคลงั สนิ ค้าทณั ฑ์บนด้วยกนั หรอื ระหว่างผู้ประกอบการท่ปี ระกอบกิจการอยู่ในเขต ปลอดอากรไม่ว่าจะอยใู่ นเขตเดยี วกนั หรอื ไม่ รวมทงั้ การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารระหว่าง คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นกบั ผปู้ ระกอบการทป่ี ระกอบกจิ การอยใู่ นเขตปลอดอากร

350 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม การคานวณภาษีมลู ค่าเพิ่ม ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มหี น้าทต่ี ้องคานวณหาจานวนภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทจ่ี ะตอ้ งชาระ (หรอื มสี ทิ ธไิ ดร้ บั คนื ) เป็นรายเดอื นๆ ละหน่ึงครงั้ ตามเดอื นปฏทิ นิ แลว้ ย่นื แบบ ชาระภาษใี หก้ บั กรมสรรพากรภายในวนั ท่ี 15 ของเดอื นภาษถี ดั ไป สาหรบั วธิ กี ารคานวณภาษี สามารถแยกออกไดเ้ ป็น 2 กรณี ทงั้ น้ีขน้ึ อยกู่ บั อตั ราภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทใ่ี ชส้ าหรบั ผปู้ ระกอบการ จดทะเบยี นแต่ละประเภทดงั น้ี 1. กรณีเป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบียนทวั่ ไป จดั เกบ็ ภาษีในอตั รารอ้ ยละ 7 กรณเี ป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทวั่ ไปซง่ึ จดั เกบ็ ภาษใี นอตั รารอ้ ยละ 7 นนั้ ใน การคานวณภาษที ต่ี อ้ งชาระในแต่ละเดอื นหลกั การคานวณทใ่ี ชค้ อื ภาษที ต่ี อ้ งชาระ (หรอื ขอคนื ) = ภาษขี าย - ภาษซี อ้ื วธิ คี านวณภาษมี ลู ค่าเพมิ่ หากผลการคานวณเป็น (–) อนั เกดิ จากจานวนภาษซี อ้ื มาก กว่าจานวนภาษีขาย ผปู้ ระกอบกจิ การกม็ สี ทิ ธทิ จ่ี ะไดร้ บั เงนิ คนื ภาษีซง่ึ ทวั่ ไปทน่ี ามาใช้กนั ใน ปจั จบุ นั คอื “วธิ เี ครดติ ” สาหรบั การคานวณภาษมี ูลค่าเพมิ่ ตามวธิ เี ครดติ (Credit Method) น้ี จะตอ้ งอาศยั ใบกากบั ภาษี (Tax Invoice) เป็นหลกั ฐานสาคญั กล่าวคอื เม่อื ซอ้ื สนิ คา้ หรอื เสยี ค่าบรกิ ารผูซ้ ้อื จะต้องเสยี ภาษีมลู ค่าเพม่ิ จากมลู ค่าสนิ ค้าท่ซี อ้ื หรอื ราคาค่าบรกิ ารให้กบั ผู้ขาย และผู้ขายจะออกหลกั ฐานให้หลักฐานน้ีคือใบกากับภาษีซ่ึงผู้ซ้ือใช้เป็นใบกากับภาษีซ้ือ ประกอบการคานวณภาษซี อ้ื ในขณะเดยี วกนั ผขู้ ายซง่ึ เป็นผอู้ อกหลกั ฐานกจ็ ะใชเ้ ป็นใบกากบั ภาษขี ายเพ่อื ประกอบการคานวณภาษขี ายดว้ ยเช่นกนั อน่งึ การคานวณภาษขี ายเพ่อื แสดงในใบกากบั ภาษหี ากปรากว่ามเี ศษเป็นจุดทศนิยม มากกวา่ 2 ตาแหน่งใหผ้ ปู้ ระกอบการถอื ปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 1. ถา้ เศษของภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ซง่ึ เป็นจานวนเงนิ ตวั ทส่ี ามหลงั จดุ ทศนยิ ม มคี ่าไมถ่ งึ 5 ใหป้ ดั เศษนนั้ ทง้ิ เช่น ราคาขายทร่ี วมภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไวแ้ ลว้ คอื 100 บาท ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ท่ี คานวณไดจ้ ะเท่ากบั 100 X = 6.542……. บาท ดงั นนั้ จานวนภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ท่ี ผปู้ ระกอบการตอ้ งแสดงในใบกากบั ภาษคี อื 6.54 บาท 2. ถา้ เศษของภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ซง่ึ เป็นจานวนเงนิ ตวั ทส่ี ามหลงั จดุ ทศนยิ ม มคี ่าตงั้ แต่ 5 ขน้ึ ไปใหป้ ดั เศษขน้ึ เช่น ราคาขายทร่ี วมภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ไวแ้ ลว้ คอื 180 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ท่ี คานวณไดจ้ ะเท่ากบั 180 X = 11.775…..บาท ดงั นนั้ จานวนภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ท่ี ผปู้ ระกอบการตอ้ งแสดงในใบกากบั ภาษคี อื 11.78 บาท

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 351 กรณีภาษีมูลค่าเพ่ิมตามใบกากับภาษีมีจานวนมากกว่าหรือมีจานวนน้อยกว่า ภาษมี ูลค่าเพมิ่ ทค่ี านวณจากมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื ของบรกิ ารคูณด้วยอตั ราภาษมี ลู ค่าหารดว้ ย 100 อันเน่ืองมาจากการคานวณภาษีมูลค่าเพิ่มมเี ศษเป็นจุดทศนิยม ผู้ประกอบการจด ทะเบยี นตอ้ งเสยี ภาษีตามจานวนภาษีมลู ค่าเพมิ่ ทค่ี านวณจากมูลค่าของสนิ คา้ หรอื ของบรกิ าร คณู ดว้ ยอตั ราภาษมี ลู คา่ เพมิ่ หารดว้ ย 100 การคานวณภาษีมูลค่าเพมิ่ กรณีนาเขา้ สนิ ค้า ผู้นาเข้าจะต้องเสยี ภาษีมูลค่าเพมิ่ ใน อตั รารอ้ ยละ 7 โดยคานวณจากฐานทป่ี ระกอบดว้ ยมลู ค่าของสนิ คา้ บวกดว้ ยค่าประกนั ภยั และ ค่าขนส่งถึงด่านศุลกากรท่นี าสนิ ค้านัน้ เขา้ ในราชอาณาจกั ร (ราคาซไี อเอฟ) บวกด้วยอากร ขาเขา้ บวกดว้ ยภาษสี รรพสามติ (ถ้าม)ี บวกด้วยภาษีและค่าธรรมเนียมในลกั ษณะทานอง เดยี วกนั (ถ้าม)ี และเม่อื ได้รบั ชาระภาษีมลู ค่าเพมิ่ แล้ว หากผู้นาเข้าเป็นผู้ประกอบการจด ทะเบยี นซ่งึ ได้นาเข้าสินค้าเพ่อื ใช้ในการประกอบกิจการของตนเองด้วยแล้ว ก็สามารถนา ภาษีมูลค่าเพิ่มดังกล่าวมาถือว่าเป็นภาษีซ้ือในการคานวณภาษีในเดือนนัน้ ได้ตามปกติ ตวั อยา่ งการคานวณภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ดงั น้ี มลู คา่ สนิ คา้ หรอื ตน้ ทุนทซ่ี อ้ื (บาท) 100,000 บวก คา่ ประกนั ภยั 5,000 คา่ ขนส่งเขา้ ถงึ ด่านศุลกากรทน่ี าสนิ คา้ นนั้ เขา้ มา (ราคา C.I.F.) 10,000 อากรขาเขา้ 5,000 ภาษสี รรพสามติ 2,000 ภาษแี ละคา่ ธรรมเนียมต่างๆ ตามพระราชกฤษฎกี า 3,000 25,000 มลู คา่ สนิ คา้ เขา้ (หรอื ตน้ ทุนทซ่ี อ้ื เป็นฐานภาษ)ี 125,000 คณู อตั ราภาษี 7% ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (บาท) 8,750 ตัว อย่างการคานว ณภาษีมูลค่าเพิ่มกรณีเป็ นผู้ประกอบการจดทะเบียน เสียภาษี มลู คา่ เพม่ิ ในอตั รารอ้ ยละ 7 ตวั อย่างท่ี 9 กรณกี ารซอ้ื และการขายเกดิ ขน้ึ ในเดอื นเดยี วกนั สมมตโิ รงงานผลติ เครอ่ื งเลน่ เดก็ ซอ้ื เมด็ พลาสตกิ มาในการผลติ เดอื นมถิ ุนายนจานวน 10,000 บาท ซ้อื สแี ละกล่องบรรจุเป็นเงนิ 5,000 บาท ขายเคร่อื งเล่นในเดอื นมถิ ุนายนได้ 20,000 บาท ในการหาภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ในเดอื นน้คี านวณไดด้ งั น้ี วิธีคานวณ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ (ขอคนื ) = ภาษขี าย – ภาษซี อ้ื ภาษขี าย (ทเ่ี รยี กเกบ็ จากผซู้ อ้ื เครอ่ื งเล่นเดก็ ) = 20,000 X = 1,400 บาท

352 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ภาษซี อ้ื (ทจ่ี า่ ยใหก้ บั ผขู้ ายเมด็ พลาสตกิ สแี ละกลอ่ ง) = (10,000 X ) + (5,000 X ) = 700 + 350 = 1,050 บาท ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ เดอื นมถิ ุนายน = 1,400 – 1,050 = 350 บาท ดงั นัน้ จากผลการคานวณภาษใี นเดอื นมถิ ุนายนปรากฎว่าภาษีขายมากกว่าภาษีซ้อื ผผู้ ลติ เครอ่ื งเลน่ เดก็ จะตอ้ งชาระภาษเี พม่ิ จานวน 350 บาท ตวั อย่างที่ 10 กรณกี ารซอ้ื และการขายเกดิ ขน้ึ คนละเดอื น จากขอ้ มลู เดมิ ตามตวั อยา่ งท่ี 9 สมมตวิ ่าผผู้ ลติ ขายเครอ่ื งเลน่ เดก็ ไดใ้ นเดอื นกรฎาคม ในการหาภาษมี ลู ค่าเพมิ่ คานวณไดด้ งั น้ี วิธีคานวณ (เดือนมิถนุ ายน) ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทต่ี อ้ งชาระ (ขอคนื ) = ภาษขี าย – ภาษซี อ้ื ภาษขี าย (ยงั ไมม่ กี ารขาย) = 0 บาท ภาษซี อ้ื (ทจ่ี า่ ยใหก้ บั ผขู้ ายเมด็ พลาสตกิ สแี ละกล่อง) = (10,000 X ) + (5,000 X ) = 700 + 350 ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ เดอื นมถิ ุนายน = 1,050 บาท = 0 – 1,050 = - 1,050 บาท ดงั นนั้ จากผลการคานวณภาษใี นเดอื นมถิ ุนายนปรากฎว่าภาษขี ายน้อยกว่าภาษีซ้อื ผผู้ ลติ เครอ่ื งเล่นเดก็ มสี ทิ ธไิ ดร้ บั คนื ภาษจี านวน 1,050 บาท วิธีคานวณ (เดือนกรกฎาคม) ภาษขี าย (ทเ่ี รยี กเกบ็ จากผซู้ อ้ื เครอ่ื งเล่นเดก็ ) ภาษซี อ้ื (ไมม่ รี ายการซอ้ื ) = 20,000 X ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ เดอื นกรกฎาคม = 1,400 บาท = 0 บาท = 1,400 – 0 = 1,400 บาท

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 353 ดงั นัน้ จากผลการคานวณภาษใี นเดอื นมถิ ุนายนปรากฎว่าภาษีขายมากกว่าภาษีซ้อื ผผู้ ลติ เครอ่ื งเลน่ เดก็ จะตอ้ งชาระภาษเี พมิ่ จานวน 1,400 บาท 2. กรณีเป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นที่เสียภาษีมลู ค่าเพ่ิมในอตั ราร้อยละ 0 การคานวณภาษีท่ีต้องชาระในแต่ละเดือน จะใช้วิธีคานวณทานองเดียวกับ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทเ่ี สยี ภาษมี ูลค่าเพมิ่ ในอตั รารอ้ ยละ 7 แต่มคี วามแตกต่างกนั ในดา้ น ภาษขี าย เน่ืองจากผปู้ ระกอบการท่เี ป็นผู้ส่งออกเสยี ภาษใี นอตั รารอ้ ยละ 0 จากมลู ค่าส่งออก ภาษขี ายจงึ มคี ่าเป็น 0 เสมอในขณะทภ่ี าษซี อ้ื จะเกดิ ขน้ึ อย่ตู ลอดเวลา ดงั นนั้ ผลการคานวณ จงึ เป็นลบ (–) อนั เกดิ จากภาษซี อ้ื มากกว่าภาษขี ายทาใหม้ กี ารคนื ภาษใี หแ้ ก่ผปู้ ระกอบการจด ทะเบยี นทเ่ี ป็นผสู้ ง่ ออกเท่ากบั จานวนภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ ขน้ึ จรงิ ในแต่ละเดอื น ซง่ึ สมการทใ่ี ชม้ ดี งั น้ี ภาษที ต่ี อ้ งชาระ (หรอื ขอคนื ) = ภาษขี าย - ภาษซี อ้ื ตวั อย่างท่ี 11 โรงงานแห่งหน่ึงผลติ เสอ้ื ผา้ สาเรจ็ รปู ส่งไปขายยงั ต่างประเทศในเดอื น มถิ ุนายน 50,000 บาท และโรงงานไดซ้ ้อื ผา้ มาใชใ้ นการผลติ 20,000 บาท ซอ้ื ดา้ ย กระดุม กลอ่ งบรรจอุ กี 5,000 บาท วิธีคานวณ ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทต่ี อ้ งชาระ (ขอคนื ) = ภาษขี าย – ภาษซี อ้ื ภาษขี าย = 50,000 X (อตั รารอ้ ยละ 0) = 0 บาท ภาษซี อ้ื = (20,000 X ) + (5,000 X ) = 1,400 + 350 = 1,750 บาท ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ เดอื นมถิ ุนายน = 0 – 1,750 = - 1,750 บาท ดงั นนั้ จากผลการคานวณภาษใี นเดอื นมถิ ุนายนปรากฎว่าภาษขี ายน้อยกว่าภาษีซ้อื ผผู้ ลติ ส่งออกเสอ้ื ผา้ สาเรจ็ รปู มสี ทิ ธไิ ดร้ บั คนื ภาษจี านวน 1,750 บาท ตวั อย่างท่ี 12 กรณกี ารคานวณภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ของผนู้ าเขา้ ผนู้ าเขา้ จะต้องเสยี ภาษีมูลค่าเพม่ิ สาหรบั นาสนิ คา้ ท่นี าเขา้ ในอตั รารอ้ ยละ 7 ทุกกรณี ไม่ว่าผู้นาเข้าจะเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนหรอื ไม่ หรอื ไม่ว่าจะเป็นผู้ประกอบการจด ทะเบียนท่ีเสียภาษีมูลค่าเพ่ิมในอัตราร้อยละ 7 หรือร้อยละ 0 ก็ตาม หากผู้นาเข้าเป็น

354 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพมิ่ สาหรบั ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ทเ่ี สยี ไปกจ็ ะเป็นภาษซี ้อื ของ ผู้ประกอบการนัน่ เอง เช่น บริษัท บุญถม จากัด ซ่ึงเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนเสีย ภาษีมูลค่าเพม่ิ ในอตั ราร้อยละ 7 ได้นาเขา้ สนิ ค้ามูลค่า 5,000,000 บาท เสยี ค่าอากรขาเขา้ ร้อยละ 5 เสยี ภาษีสรรพสามติ ร้อยละ 2 และค่าธรรมเนียมอ่ืนๆ 80,000 บาท จะคานวณ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไดด้ งั น้ี วิธีคานวณ 1. ค่าอากรขาเขา้ = 5,000,000 X = 250,000 บาท 2. ค่าภาษสี รรพสามติ = 5,000,000 X = 100,000 บาท 3. ราคาสนิ คา้ (C.I.F.) = 5,000,000 บาท 4. ค่าธรรมเนยี มพเิ ศษอ่นื ๆ = 80,000 บาท 5. รวมฐานภาษมี ลู คา่ เพม่ิ (1) + (2) + (3) + (4) = 5,430,000 บาท 6. ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ รอ้ ยละ 7 = 5,430,000 X = 380,100 บาท การจดั ทาใบกากบั ภาษี 1. ความหมายใบกากบั ภาษี สเุ มธ ศริ คิ ุณโชตแิ ละคณะ (2558 : 319) กลา่ วถงึ ความหมายของใบกากบั ภาษวี ่า ใบกากบั ภาษี (Tax Invoice) คอื เอกสารหลกั ฐานทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษี มูลค่าเพ่มิ มีหน้าท่ีจดั ทาและออกให้แก่ผู้ซ้ือสนิ ค้าหรอื ผู้รบั บรกิ ารทุกครงั้ ท่ีขายสนิ ค้าหรือ ใหบ้ รกิ าร และต้องจดั ทาอย่างช้าในทนั ทที ่คี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ูลค่าเพม่ิ เกดิ ข้นึ แล้ว เพ่อื แสดงมูลค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ าร จานวนภาษมี ูลค่าเพม่ิ ท่ผี ปู้ ระกอบการเรยี กเกบ็ หรอื พงึ เรยี กเกบ็ จากการขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารในแต่ละครงั้ เวน้ แต่ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทข่ี าย สนิ คา้ ชนดิ และประเภทเดยี วกนั ใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ รายหน่ึงรายใดเป็นจานวนหลายครงั้ ในหน่ึงวนั ทาการ ผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นดงั กล่าวสามารถจดั ทาใบกากบั ภาษรี วมเพยี งครงั้ เดยี วใน หน่ึงวนั ทาการสาหรบั ผซู้ อ้ื สนิ คา้ รายนนั้ กไ็ ด้ ดงั นนั้ จงึ ถอื ว่าเป็นเอกสารหลกั ฐานท่สี าคญั ใน ระบบภาษมี ลู ค่าเพม่ิ นอกจากน้ีใบกากบั ภาษี ยงั หมายความรวมถึง ใบกากบั ภาษีอย่างย่อ ใบเพม่ิ หน้ี ใบลดหน้ี ใบเสรจ็ รบั เงนิ ทส่ี ่วนราชการออกให้ในการขายทอดตลาดหรอื ขายโดยวธิ อี ่นื ตาม มาตรา 83/5 และใบเสรจ็ รบั เงนิ ของกรมสรรพากร กรมศุลกากร หรอื กรมสรรพสามติ ทงั้ น้ี เฉพาะส่วนทเ่ี ป็นภาษมี ลู ค่าเพมิ่

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 355 2. ผมู้ หี น้าที่ออกใบกากบั ภาษี ผมู้ หี น้าทอ่ี อกใบกากบั ภาษตี ามกฎหมายทก่ี าหนดไดแ้ ก่ 2.1 ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ในอตั รารอ้ ยละ 0 หรอื รอ้ ยละ 7 เท่านนั้ ซง่ึ มหี น้าทต่ี อ้ งออกใบกากบั ภาษใี หก้ บั ผซู้ อ้ื เช่น บรษิ ทั 4A จากดั ไดจ้ ดทะเบยี นเขา้ ส่รู ะบบภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ขายรถยนต์มรี ายได้ 5,000,000 บาทต่อปี โดยส่งมอบรถยนตท์ ่ขี าย ใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื เมอ่ื วนั ท่ี 1 มกราคม ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษขี องบรษิ ทั 4A จากดั จะเกดิ ขน้ึ เม่อื วนั ท่ี 1 มกราคมและมหี น้าทต่ี อ้ งออกใบกากบั ภาษที นั ทที ส่ี ่งมอบรถยนต์ 2.2 ผู้ประกอบการท่ีได้รบั ยกเว้นการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพม่ิ ต่อมาได้จด ทะเบยี นภาษีมูลค่าเพมิ่ ชวั่ คราว ซ่งึ ได้แก่ผู้ประกอบการท่อี ยู่นอกราชอาณาจกั รและเข้ามา ประกอบกจิ การขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารในราชอาณาจกั รเป็นครงั้ คราว เช่น บรษิ ทั 3B จากดั เป็นบรษิ ัททต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายต่างประเทศไม่มสี าขาในประเทศไทยไดเ้ ขา้ มาให้คาปรกึ ษา ดา้ นการตดิ ตงั้ เคร่อื งจกั รเป็นครงั้ ดงั นัน้ บรษิ ทั 3B จากดั กจ็ ะไดร้ บั ยกเวน้ การจดทะเบยี น ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ จงึ ตอ้ งหา้ มมใิ หอ้ อกใบกากบั ภาษเี น่อื งจากไมใ่ ชผ่ ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นตาม มาตรา 85/3 หากบรษิ ทั 3B จากดั มคี วามประสงค์จะออกใบกากบั ภาษี บรษิ ัทฯ จะต้อง ปฏบิ ตั ติ ามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเง่อื นไขท่อี ธบิ ดกี าหนดตามประกาศอธบิ ดกี รมสรรพากร ฉบบั ท่ี 43–44 เม่อื บรษิ ทั 3B จากดั ได้จดทะเบียนเป็นผู้ประกอบการชวั่ คราวแล้วจงึ เป็น ผปู้ ระกอบการท่ไี ด้รบั ยกเวน้ การจดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพม่ิ และไดจ้ ดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ ชวั่ คราวต้องออกใบกากบั ภาษีทม่ี รี ายการครบตามรปู แบบของใบกากบั ภาษี และต้องสาเนา ใบกากบั ภาษใี หก้ รมสรรพากรพรอ้ มยน่ื แบบแสดงรายการดว้ ยทุกครงั้ 2.3 ผู้ประกอบการจดทะเบียนท่ีมีตัวแทนทาการแทนตน หากประสงค์จะให้ ตวั แทนของตนออกใบกากบั ภาษีในนามของตน ให้ผู้ประกอบการจดทะเบียนปฏบิ ตั ิตาม ระเบยี บทอ่ี ธบิ ดกี าหนดดงั น้ี 2.3.1 ในกรณเี ป็นตวั แทนของผปู้ ระกอบการทอ่ี ยนู่ อกราชอาณาจกั ร 2.3.1.1 ต้องเป็นตวั แทนท่จี ดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพม่ิ แทนผู้ประกอบ การทอ่ี ยนู่ อกราชอาณาจกั ร 2.3.1.2 ตวั การและตวั แทนตอ้ งเป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น 2.3.1.3 ผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นทอ่ี ย่นู อกราชอาณาจกั รต้องมอบ อานาจใหต้ วั แทนขออนุมตั ติ ่ออธบิ ดกี รมสรรพากรเพ่อื ใหต้ วั แทนออกใบกากบั ภาษใี นนามของ ตน โดยย่นื คาขอตามแบบท่อี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด ณ สานักงานสรรพากรพ้นื ท่หี รอื สาขาทส่ี ถานประกอบการทเ่ี ป็นสานกั งานใหญ่ของตวั แทนตงั้ อยู่ 2.3.1.4 ตวั แทนต้องออกแบบใบกากบั ภาษีทม่ี รี ายการหรอื ขอ้ ความ ครบตามทอ่ี ธบิ ดกี าหนดไว้

356 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 2.3.1.5 ในกรณีทม่ี กี ารเปล่ยี นแปลงตวั แทน ใหผ้ ู้ประกอบการทอ่ี ยู่ นอกราชอาณาจกั รหรอื ตวั แทนทไ่ี ดร้ บั การแต่งตงั้ ใหมป่ ฏบิ ตั ติ ามขอ้ 2.3.1.1 ถงึ 2.3.1.4 และ แจ้งการเปล่ียนแปลง ณ สานักงานสรรพากรพ้ืนท่ีหรือสาขาท่ีสถานประกอบการท่ีเป็น สานักงานใหญ่ของตวั แทนเดมิ ตงั้ อย่กู ่อนการเปลย่ี นแปลงไม่น้อยกว่า 15 วนั และใหต้ วั แทน ใหม่นาสาเนาแบบแจง้ การเปลย่ี นแปลงมาแจง้ ณ สานักงานสรรพากรพน้ื ทห่ี รอื สาขาทส่ี ถาน ประกอบการทเ่ี ป็นสานกั งานใหญ่ของตวั แทนใหมต่ งั้ อยู่ 2.3.2 ในกรณเี ป็นตวั แทนของผปู้ ระกอบการทอ่ี ยใู่ นราชอาณาจกั ร ใหเ้ ป็นไป ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขการขายสนิ คา้ โดยมกี ารตงั้ ตวั แทนเพ่อื ขายและไดส้ ่งมอบ สนิ คา้ ใหต้ วั แทนแลว้ 2.4 ผทู้ อดตลาดทม่ี ใิ ช่ส่วนราชการซง่ึ ขายทรพั ยส์ นิ ของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น 3. รปู แบบของใบกากบั ภาษี ขอ้ ความในใบกากบั ภาษที ผ่ี ู้ประกอบการจดทะเบยี นมหี น้าทต่ี ้องจดั ทาสาหรบั การ ขายสนิ ค้าหรอื ใหบ้ รกิ ารจะตอ้ งทาเป็นภาษาไทย หากจะทาเป็นภาษาต่างประเทศต้องไดร้ บั อนุมตั จิ ากอธบิ ดกี ่อนเวน้ แต่ทาเป็นภาษาองั กฤษถอื ว่าได้รบั อนุมตั จิ ากอธบิ ดแี ล้ว แต่หน่วย เงนิ ตรายงั คงตอ้ งเป็นเงนิ ตราไทยโดยทวั่ ไปใบกากบั ภาษจี ะมอี ยู่ 2 รปู แบบโดยมลี กั ษณะดงั น้ี 3.1 ใบกากบั ภาษแี บบเตม็ รปู อย่างน้อยต้องมขี อ้ ความหรอื รายการตามทก่ี าหนด ดงั ต่อไปน้ี 3.1.1 คาวา่ “ใบกากบั ภาษ”ี 3.1.2 ช่อื ทอ่ี ยขู่ องผขู้ ายสนิ คา้ หรอื ผใู้ หบ้ รกิ าร 3.1.3 ชอ่ื ทอ่ี ยขู่ องผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร 3.1.4 ระบุเลขประจาตวั ผู้เสยี ภาษีอากรของขาย หรอื ผู้ออกใบกากบั ภาษี ในกรณที ต่ี วั แทนหรอื ผทู้ อดตลาดเป็นผอู้ อกใบกากบั ภาษแี ทนผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น ตอ้ ง ระบุชอ่ื ทอ่ี ยสู่ านกั งานใหญ่หรอื สาขาของผขู้ าย ตวั แทน หรอื ผทู้ อดตลาดเป็นผอู้ อกใบกากบั ภาษีแทนผู้แทน การจดทะเบยี นต้องระบุเลขประจาตัวผู้เสียภาษีอากรของตวั แทนหรอื ผู้ ทอดตลาดแลว้ แต่กรณดี ว้ ย 3.1.5 ระบุเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษีของผซู้ อ้ื ซง่ึ เป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น และสานกั งานใหญ่หรอื สาขาทข่ี องผซู้ อ้ื 3.1.6 หมายเลขลาดบั ของใบกากบั ภาษแี ละลาดบั ของเล่ม (ถา้ ม)ี 3.1.7 วนั เดอื น ปีทอ่ี อกใบกากบั ภาษี 3.1.8 ชอ่ื ชนดิ ประเภท ปรมิ าณ และมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ าร 3.1.9 จานวนภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ทเ่ี รยี กเกบ็ ใหแ้ ยกออกจากมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารอยา่ งชดั แจง้

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 357 สาหรบั ใบกากบั ภาษรี ายการคาว่า “ใบกากบั ภาษี” รายการช่อื ทอ่ี ยู่ และเลขประจา ตวั ผู้เสียภาษีอากรของผู้ประกอบการจดทะเบยี นท่จี ดั ทาใบกากับภาษี และรายการคาว่า “เอกสารออกเป็นชดุ ” จะตอ้ งตพี มิ พจ์ ากโรงพมิ พห์ รอื มฉิ ะนนั้ ตอ้ งพมิ พด์ ว้ ยระบบคอมพวิ เตอร์ ทงั้ ฉบบั โดยปกตใิ บกากบั ภาษีห้ามมใิ ห้มกี ารแก้ไข เปลย่ี นแปลงรายการใดๆ ในใบกากบั ภาษหี ากมกี ารแกไ้ ขใบกากบั ภาษนี ัน้ แลว้ กไ็ ม่สามารถนาใบกากบั ภาษดี งั กล่าวไปหกั ออกจาก ภาษขี ายได้ 3.2 ใบกากบั ภาษีแบบย่อ จะออกด้วยการเขยี นหรอื การใชเ้ คร่อื งบนั ทกึ การเก็บ เงนิ ก็ได้ แต่การออกด้วยเคร่อื งบนั ทกึ การเก็บเงนิ ต้องได้รบั อนุมตั ิจากอธบิ ดกี รมสรรพากร ก่อนและอยา่ งน้อยจะตอ้ งมรี ายการต่อไปน้ี 3.2.1 คาวา่ “ใบกากบั ภาษอี ยา่ งยอ่ ” 3.2.2 ช่อื หรอื ช่อื ย่อ และเลขประจาตวั ผู้เสยี ภาษีอากรของผูอ้ อกใบกากบั ภาษี 3.2.3 หมายเลขลาดบั ของใบกากบั ภาษี และลาดบั ของเล่ม (ถา้ ม)ี 3.2.4 ช่อื ชนดิ ประเภท ปรมิ าณ และมลู คา่ ของสนิ คา้ หรอื บรกิ าร 3.2.5 ราคาสนิ คา้ หรอื ราคาคา่ บรกิ าร ตอ้ งมขี อ้ ความระบุว่าไดร้ วม ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ แลว้ 3.2.6 วนั เดอื น ปีทอ่ี อกใบกากบั ภาษี 3.2.7 ขอ้ ความอ่นื ทอ่ี ธบิ ดกี าหนด สาหรบั รายละเอยี ดในส่วนของช่อื หรอื ประเภทของสนิ คา้ จะออกเป็นรหสั กไ็ ดแ้ ต่ตอ้ ง แจง้ รหสั ใหอ้ ธบิ ดที ราบลว่ งหน้าอยา่ งน้อย 15 วนั ก่อนใชร้ หสั และการแสดงราคาค่าสนิ คา้ หรอื คา่ บรกิ ารในใบกากบั ภาษแี บบยอ่ จะตอ้ งรวมภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ไวแ้ ลว้ 4. วิธีการจดั ทาใบกากบั ภาษี เพ่ือประโยชน์ในการบรหิ ารการจดั เก็บภาษีอากรรวมทงั้ เป็นการอานวยความ สะดวกใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น การจดั ทาใบกากบั ภาษจี งึ ได้มกี ารกาหนดหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร รวมทงั้ ขอ้ ผอ่ นปรนในการจดั ทาใบกากบั ภาษไี วด้ งั น้ี 4.1 ใหผ้ ูป้ ระกอบการจดทะเบยี น จดั ทาใบกากบั ภาษแี ละสาเนาสาหรบั การขาย สนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารทกุ ครงั้ และทนั ทที ค่ี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ พรอ้ มทงั้ สง่ มอบตน้ ฉบบั ใบกากบั ภาษใี หก้ บั ผซู้ อ้ื หรอื ผรู้ บั บรกิ าร สว่ นสาเนาใหเ้ กบ็ รกั ษาไว้ 4.2 กรณีผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นมสี ถานประกอบการหลายแห่ง จะต้องจดั ทา ใบกากบั ภาษเี ป็นรายสถานประกอบการ 4.3 กรณีผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นต้องจดั ทาใบกากบั ภาษเี ป็นรายสถานประกอบ การและสถานประกอบการท่ไี ม่ใช่สานักงานใหญ่ได้นาใบกากบั ภาษรี ะบุท่อี ยู่ของสานักงาน

358 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม ใหญ่ไปส่งมอบให้แก่ผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ ารทุกครงั้ ทค่ี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เกดิ ข้นึ สถานประกอบการท่ไี ม่ใช่สานักงานใหญ่ต้องระบุข้อความว่า “สาขาท่อี อกใบกากบั ภาษคี อื .............” ไว้ในใบกากบั ภาษีดว้ ย โดยขอ้ ความดงั กล่าวจะตีพมิ พ์ ประทบั ตรายาง เขยี นดว้ ยหมกึ พมิ พด์ ดี จดั ทาขน้ึ ด้วยระบบคอมพิวเตอรห์ รอื ทาใหป้ รากฎขน้ึ ดว้ ยวธิ กี ารอ่นื ใดในลกั ษณะทานองเดยี วกนั กไ็ ด้ 5. การยกเลิกใบกากบั ภาษีฉบบั เดิมแล้วออกฉบบั ใหม่ สาหรบั ผู้ประกอบการจดทะเบยี นท่ไี ด้จดั ทาใบกากบั ภาษีไปแลว้ นัน้ หากภายหลงั ทราบว่ามรี ายการในส่วนทเ่ี ป็นสาระสาคญั ทอ่ี อกใหก้ บั ลูกคา้ ไม่ถูกต้องหรอื ไม่ครบถ้วนตามท่ี กฎหมายกาหนดไว้ เม่อื ไดร้ บั การรอ้ งขอให้ยกเลกิ ใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ และจดั ทาใบกากบั ภาษฉี บบั ใหมท่ ถ่ี ูกตอ้ งใหใ้ หมจ่ ะตอ้ งดาเนนิ การดงั ต่อไปน้ี 5.1 เรยี กคนื ใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ และนามาประทบั ตราว่า “ยกเลกิ ” หรอื ขดี ฆ่า แลว้ เกบ็ รวมไวก้ บั สาเนาใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ 5.2 จดั ทาใบกากบั ภาษฉี บบั ใหม่ซง่ึ เป็นเลขท่ใี หม่ แต่จะต้องลงวนั เดอื น ปีให้ ตรงกบั วนั เดอื น ปีตามใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ 5.3 หมายเหตุไว้ในใบกากบั ภาษฉี บบั ใหม่ว่า “เป็นการยกเลกิ และออกใบกากบั ภาษฉี บบั ใหมแ่ ทนฉบบั เดมิ เลขท.่ี .........เลม่ ท.่ี .........” และหมายเหตุ การยกเลกิ ใบกากบั ภาษี ไวใ้ นรายงานภาษขี ายของเดอื นภาษที จ่ี ดั ทาใบกากบั ภาษฉี บบั ใหมด่ ว้ ย อน่ึง ผู้ประกอบการจดทะเบยี นท่รี อ้ งขอให้ยกเลกิ ใบกากบั ภาษีฉบบั เดมิ และจดั ทา ฉบบั ใหมท่ ถ่ี กู ตอ้ งจะตอ้ งถ่ายเอกสารใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ ทข่ี อยกเลกิ ตดิ เรอ่ื งไวด้ ว้ ย 6. การเกบ็ รกั ษา ใบกากบั ภาษใี หเ้ กบ็ เรยี งตามลาดบั และตรงตามรายการในรายงานพรอ้ มทงั้ ใหเ้ กบ็ รกั ษาสาเนาใบกากบั ภาษไี ว้ ณ สถานประกอบการทจ่ี ดั ทาใบกากบั ภาษไี ม่น้อยกว่า 5 ปีนบั แต่ วนั ทไ่ี ดย้ ่นื แบบแสดงรายการภาษหี รอื วนั ทารายงาน กรณที ผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นมคี วาม ประสงคจ์ ะเลกิ ประกอบกจิ การ ใหเ้ กบ็ รกั ษาใบกากบั ภาษที ต่ี นมหี น้าทต่ี อ้ งเกบ็ รกั ษาอย่ใู นวนั เลิกประกอบกิจการต่อไปอกี เป็นระยะเวลา 2 ปี สาหรบั การเก็บรกั ษาใบกากบั ภาษีซ้อื ให้ ผปู้ ระกอบกจิ การถอื ปฏบิ ตั ดิ งั ต่อไปน้ี 1) แยกเป็นรายเดอื นภาษี 2) เรยี งตามลาดบั เดอื น ปีท่ี รายการเกดิ ขน้ึ ก่อนหลงั และ 3) ใหเ้ ลขทก่ี ากบั ใบกากบั ภาษเี รยี งตามลาดบั ขน้ึ ใหมท่ างดา้ น บนขวาของใบกากบั ภาษี

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 359 การจดั ทารายงานเกี่ยวกบั ภาษีมลู ค่าเพ่ิม สุเมธ ศริ คิ ุณโชตแิ ละคณะ (2558 : 333) กล่าวว่าเพ่อื ประโยชน์ในการเสยี ภาษมี ลู ค่า เพมิ่ ใหถ้ ูกต้อง ผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพมิ่ มหี น้าท่ตี ้องจดั ทารายงานประเภท ต่างๆ ตามทก่ี ฎหมายกาหนดไวม้ ดี งั ต่อไปน้ี 1. รายงานภาษีขาย รายงานภาษีขายเป็นแบบรายงานท่กี าหนดให้ผู้ประกอบการจดทะเบียนจดั ทา ขน้ึ มาเพอ่ื ประโยชน์ในการบนั ทกึ จานวนภาษขี ายของกจิ การทไ่ี ดเ้ รยี กเกบ็ หรอื พงึ เรยี กเกบ็ จาก ลูกค้าในแต่ละเดือนภาษี ภาษีขายท่เี กิดข้นึ ในเดอื นใดก็เป็นภาษีขายของเดือนนัน้ โดย พจิ ารณาไดจ้ าวนั ทท่ี ป่ี รากฎในสาเนาใบกากบั ภาษที ผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นออกใหแ้ ก่ลูกคา้ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นซง่ึ ประกอบกจิ การขายสนิ คา้ และจดั ทาบญั ชตี ามกฎหมายว่าดว้ ยการ บญั ชจี ะปรบั ปรุงบญั ชดี งั กล่าวเป็นรายงานภาษขี ายได้ โดยเพม่ิ ช่องรายการ “ช่อื ผู้ซอ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร” และ “จานวนเงนิ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ” ลงในบญั ชนี นั้ กไ็ ด้ รายการสาคญั ทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นตอ้ งนาไปลงจานวนภาษขี ายในรายงานภาษี ขายทาใหย้ อดภาษขี ายในเดอื นทม่ี รี ายการเกดิ ขน้ึ เพมิ่ สูงขน้ึ หรอื ลดต่าลง ไดแ้ ก่ ภาษขี ายอนั เน่อื งมาจาก 1. การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารในราชอาณาจกั รไทย (กรณีจดั ทาธุรกจิ ประเภท การส่งออก ภาษขี ายจดั เกบ็ ในอตั รารอ้ ยละ 0) 2. การใหเ้ ช่าซอ้ื 3. การส่งมอบสนิ คา้ ใหต้ วั แทนเพ่อื ขาย (ฝากขาย) 4. การนาสนิ คา้ หรอื บรกิ ารไปใชเ้ พ่อื การอ่นื ใดอนั มใิ ช่เพ่อื การประกอบกจิ การทต่ี อ้ ง เสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 5. หน้สี ญู ทไ่ี ดร้ บั กลบั คนื 6. สนิ คา้ ขาดจากรายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ 7. มสี นิ คา้ คงเหลอื และหรอื ทรพั ยส์ นิ ทใ่ี ชใ้ นการประกอบกจิ การ ณ วนั เลกิ กจิ การ แต่ ไม่รวมถงึ สนิ ค้าคงเหลอื และทรพั ยส์ นิ ของผู้ประกอบการซง่ึ ได้ควบเขา้ กนั หรอื ได้โอนกจิ การ ทงั้ หมดใหแ้ ก่กนั 8. การรบั คนื สนิ คา้ ทช่ี ารดุ บกพรอ่ ง ไมต่ รงตามตวั อยา่ ง ไมต่ รงตามคาพรรณนา 9. การลดราคาสนิ คา้ หรอื คา่ บรกิ ารซง่ึ ผดิ ขอ้ กาหนดทต่ี กลงกนั 10. หน้สี ญู ทเ่ี ป็นไปตามหลกั เกณฑข์ องกฎหมาย

360 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม รายงานภาษีขาย เดอื นภาษ.ี .............................ปี........................ ชอ่ื ผปู้ ระกอบการ................................................................................................................... เลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร ⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠ ชอ่ื สถานประกอบการ............................................................................................................. สานกั งานใหญ่ ⧠⧠ สาขา ⧠⧠⧠⧠⧠ ใบกากบั ภาษี ช่อื ผซู้ อ้ื สนิ คา้ / เลขประจาตวั สถานประกอบการ มลู คา่ สนิ คา้ จานวน วนั เลม่ ท/่ี ผรู้ บั บรกิ าร ผเู้ สยี ภาษอี ากร สานกั สาขา หรอื บรกิ าร เงนิ ภาษี เดอื น เลขท่ี ของผซู้ อ้ื สนิ คา้ / มลู คา่ เพมิ่ ปี งานใหญ่ ท่ี ผรู้ บั บรกิ าร รวม

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 361 2. รายงานภาษีซื้อ รายงานภาษซี อ้ื เป็นแบบรายงานทก่ี าหนดใหผ้ ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นจดั ทาขน้ึ มา เพ่อื ประโยชน์ในการบนั ทกึ จานวนภาษีซอ้ื ของกจิ การท่ถี ูกผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นรายอ่นื เรยี กเกบ็ หรอื พงึ ถูกเรยี กเกบ็ ในแต่ละเดอื นภาษี ภาษซี อ้ื เกดิ ขน้ึ ในเดอื นใดก็เป็นภาษซี อ้ื ของ เดือนนัน้ โดยพิจารณาได้จากวนั ท่ีท่ีปรากฎในใบกากับภาษีท่ีได้รบั จากผู้ประกอบการจด ทะเบยี นรายอ่นื ภาษีซ้อื ท่เี กิดขน้ึ ในเดอื นใดแต่มไิ ด้นาไปลงรายการในรายงานภาษซี ้อื ของ เดอื นนัน้ เพราะมเี หตุจาเป็นตามท่อี ธบิ ดกี าหนดให้มสี ทิ ธนิ าไปลงรายงานภาษซี ้ือของเดอื น หลงั จากนนั้ ได้ แต่ตอ้ งไมเ่ กนิ หกเดอื นนบั แต่เดอื นถดั จากเดอื นทอ่ี อกใบกากบั ภาษี รายงานภาษซี อ้ื เป็นแบบรายงานทผ่ี ูป้ ระกอบการจดทะเบยี นตอ้ งจดั ทาขน้ึ มาใหม่และ สามารถลงรายการภาษซี อ้ื เฉพาะรายการซอ้ื ทม่ี หี ลกั ฐานใบกากบั ภาษี ใบเพม่ิ หน้ี ใบลดหน้ี หรอื ใบเสรจ็ รบั เงนิ อ่นื ใดตามท่กี าหนดโดยกฎหมาย การลงรายการเพิ่มยอดภาษีซ้อื ได้แก่ ภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ ขน้ึ เน่อื งจาก 1. การซอ้ื หรอื การนาเขา้ ซง่ึ สนิ คา้ หรอื วตั ถุดบิ 2. การซอ้ื หรอื เช่าซอ้ื หรอื นาเขา้ ซง่ึ ทรพั ยส์ นิ 3. การรบั ฝากขายสนิ คา้ 4. การรบั บรกิ ารหรอื การจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยต่างๆ 5. การเพม่ิ ราคาสนิ คา้ หรอื ค่าบรกิ าร 6. ค่าภาษีมูลค่าเพมิ่ ท่ผี ู้ประกอบการจดทะเบียนย่นื นาส่งตามแบบแสดงรายการ ภ.พ.36 เน่ืองจากจ่ายค่าบรกิ ารท่ไี ด้ให้บรกิ ารในต่างประเทศและได้มกี ารใช้บรกิ ารนัน้ ใน ราชอาณาจกั ร หรอื รบั โอนสนิ คา้ หรอื บรกิ ารทเ่ี คยไดส้ ทิ ธเิ สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ในอตั รารอ้ ยละ 0 สาหรบั การลงรายการเพ่อื ลดยอดภาษซี อ้ื ในรายงานภาษซี อ้ื ใหล้ ดลง ไดแ้ ก่ ภาษซี อ้ื อนั เน่อื งมาจาก 1) การสง่ คนื สนิ คา้ หรอื ยกเลกิ สญั ญาการใหบ้ รกิ าร หรอื 2) การลดราคาสนิ คา้ หรอื ค่าบรกิ ารทผ่ี ดิ ขอ้ กาหนดทต่ี กลงกนั

362 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม รายงานภาษีซื้อ เดอื นภาษ.ี .............................ปี........................ ช่อื ผปู้ ระกอบการ................................................................................................................... เลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร ⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠ ช่อื สถานประกอบการ............................................................................................................. สานกั งานใหญ่ ⧠⧠ สาขา ⧠⧠⧠⧠⧠ ลา ใบกากบั ภาษี ช่อื ผขู้ าย เลขประจาตวั ผู้ สถาน มลู คา่ สนิ คา้ จานวนเงนิ ดบั สนิ คา้ / เสยี ภาษอี ากร ประกอบการ หรอื บรกิ าร ภาษี ท่ี วนั เลม่ ท/่ี ผใู้ หบ้ รกิ าร ของผขู้ ายสนิ คา้ / สานกั สาขา มลู ค่าเพม่ิ ผใู้ หบ้ รกิ าร งาน ท่ี เดอื น เลขท่ี ปี ใหญ่ รวม

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 363 3. รายงานสินค้าและวตั ถดุ ิบ รายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ เป็นแบบรายงานทก่ี าหนดใหผ้ ู้ประกอบการจดทะเบยี น จดั ทาข้นึ เพ่ือแสดงปรมิ าณสนิ ค้าและวตั ถุดบิ ท่ีผู้ประกอบการจดทะเบียนมอี ยู่ ได้มาและ จาหน่ายไปเน่ืองจากการขายสนิ ค้าหรอื การผลติ ผูผ้ ลติ มหี น้าท่จี ดั ทารายงานประเภทน้ีคอื ผู้ประกอบการจดทะเบียนท่ีประกอบกิจการขายสินค้าเท่านัน้ สาหรบั ผู้ประกอบกิจการ ใหบ้ รกิ ารไมต่ อ้ งจดั ทารายงานประเภทน้แี ต่อยา่ งใด ในทางปฏบิ ตั สิ าหรบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทข่ี ายสนิ คา้ เป็นบุคคลธรรมดาจะไดร้ บั การยกเวน้ ไมต่ อ้ งจดั ทารายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ แต่จะต้องทาการตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื ณ วนั ท่ี 30 มถิ ุนายนของปี และวนั ท่ี 31 ธนั วาคมของปี แลวกรอกรายการสนิ คา้ คงเหลอื ในแบบ รายละเอยี ดสนิ คา้ คงเหลอื รายงานสินค้าและวตั ถดุ ิบ เดือนภาษี............................. ปี ....................... ช่อื ผปู้ ระกอบการ............................................... เลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร ⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠⧠ ชอ่ื สถานประกอบการ........................................ ⧠ สานกั งานใหญ่ ⧠ สาขาท่ี ช่อื สนิ คา้ / วตั ถุดบิ ........................................... ⧠⧠⧠⧠⧠ ชนิด / ขนาด ................................................... ปรมิ าณนบั เป็น ........................ เลขทใ่ี บสาคญั วนั เดอื น ปี ปรมิ าณสนิ คา้ / วตั ถุดบิ หมายเหตุ รบั จา่ ย คงเหลอื

364 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 4. การลงรายการในรายงานภาษีขาย รายงานภาษีซื้อ รายงานสินค้าและ วตั ถดุ ิบ ให้เขยี นด้วยหมึกหรอื พมิ พ์ดดี หรอื ตีพิมพ์และจะลงรายการเป็นภาษาไทยหรือ ภาษาองั กฤษกไ็ ด้ หากผปู้ ระกอบกจิ การจดทะเบยี นประสงคจ์ ะรายงานเป็นรหสั ดว้ ยเคร่อื งจกั ร ทาบัญชี ต้องส่งมอบคาแปลรหัสท่ีเป็นภาษาไทยต่ออธิบดีกรมสรรพากรหรือหาก ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นใชเ้ คร่อื งคอมพวิ เตอรจ์ ดั ทารายงานคุณสมบตั ขิ องซอฟแวร์ ระบบ และรายการในรายงานดงั กล่าวจะตอ้ งเป็นไปตามมาตรฐานซอฟต์แวรข์ องกรมสรรพากร เช่น LOTUS หรอื EXCEL หรอื โปรแกรมสาเรจ็ รปู ทม่ี ลี กั ษณะทานองเดยี วกนั เป็นตน้ ซง่ึ เป็น โปรแกรมท่เี ม่อื บนั ทกึ ข้อมูลและโอนเข้าบญั ชแี ยกประเภทแล้วจะแก้ไขรายการนัน้ ๆ โดยไร้ รอ่ งรอยไมไ่ ด้ ถา้ จะแกไ้ ขกต็ ้องทาการปรบั ปรุงตามหลกั บญั ชซี ง่ึ เป็นโปรแกรมทไ่ี มช่ ่วยในการ หลกี เล่ยี งภาษีการบนั ทกึ บญั ชเี ป็นไปตามหลกั บญั ชคี ู่ โดยผู้ประกอบการจะต้องลงรายการ ภายใน 3 วนั นับแต่วนั ทไ่ี ดม้ าหรอื จาหน่ายออกไปซง่ึ สนิ คา้ หรอื บรกิ าร แต่ถ้าทารายงานดว้ ย คอมพวิ เตอรจ์ ะตอ้ งพมิ พร์ ายงานทุกวนั และจดั ทารายงานทุกสถานประกอบการ 5. การจดั เกบ็ และการรกั ษารายงานเก่ียวกบั ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ใหผ้ ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นจดั เกบ็ และรกั ษารายงานเก่ยี วกบั ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไว้ ณ สถานประกอบการทจ่ี ดั ทารายงานนนั้ หรอื สถานทอ่ี ่นื ตามทอ่ี ธบิ ดกี าหนดเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปีนบั แต่วนั ทต่ี อ้ งจดั ทารายงาน และเมอ่ื มกี ารเลกิ ประกอบกจิ การผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น ยงั คงมหี น้าท่ตี ้องจดั เกบ็ รกั ษารายงานเก่ยี วกบั ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ต่อไปไม่น้อยกว่า 2 ปีนับแต่วนั เลกิ ประกอบกจิ การ การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั ภาษีมลู ค่าเพิ่ม เมอ่ื กจิ การจดทะเบยี นเขา้ ส่รู ะบบภาษมี ลู ค่าเพม่ิ การจดั ทาบญั ชยี งั คงต้องปฏบิ ตั ติ าม หลกั การบญั ชที ร่ี บั รองทวั่ ไป เช่น ใช้เกณฑส์ ทิ ธใิ นการบนั ทกึ บญั ชกี รณีการเกดิ ขน้ึ ของรายได้ เม่อื มกี ารส่งมอบสนิ ค้าหรอื ให้บรกิ ารแก่ลูกค้า และกรณีการเกดิ รายการอ่นื ๆ ก็ใช้หลกั การ บญั ชที ่รี บั รองทวั่ ไปเช่นเดยี วกนั ดงั นัน้ หลกั การบญั ชที ร่ี บั รองทวั่ ไปจงึ ไม่ได้เปล่ยี นแปลงไป เม่อื เขา้ สู่ระบบภาษีมูลค่าเพมิ่ แต่ต้องจดั ทาเอกสารและรายงานเก่ยี วกบั ภาษีมูลค่าเพมิ่ ซ่งึ มี ความสมั พนั ธก์ บั รายการคา้ หรอื ขอ้ มลู ทางบญั ชรี วมทงั้ มผี ลกระทบต่อรปู แบบขอ้ มลู ทใ่ี ชบ้ นั ทกึ ในเอกสารประกอบกิจการลงบญั ชี และในสมุดบญั ชีท่ีต้องจดั ทาตามกฎหมายบัญชีและ หลกั การบญั ชที ร่ี บั รองทวั่ ไปกลา่ วคอื ทาใหร้ ูปแบบของรายงานขอ้ มลู การเตรยี มขอ้ มลู และ การจดั เกบ็ เอกสารประกอบกจิ การลงบญั ชซี ่งึ ถอื เป็นส่วนหน่ึงของระบบบญั ชเี ปลย่ี นแปลงไป

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 365 เชน่ ใบสง่ ของ ใบเพม่ิ หน้ี ใบลดหน้ที เ่ี กย่ี วกบั การซอ้ื ขาย การรบั คนื และการส่งคนื ต้องมี ขอ้ มูลภาษีซ้อื และภาษีขายเข้ามาเก่ยี วขอ้ งกจิ การจงึ จาเป็นต้องมกี ารเพม่ิ เตมิ ขอ้ มูลให้เป็น ใบกากบั ภาษหี รอื ตอ้ งจดั ทาใบกากบั ภาษแี ยกต่างหาก นอกจากน้ีรายการรบั เงนิ การจา่ ยเงนิ การซอ้ื และการขายจะบนั ทกึ รายการในสมุดรายวนั รบั เงนิ สมดุ รายวนั จา่ ยเงนิ สมดุ รายวนั ซอ้ื สมุดรายวนั ขาย สมุดรายวนั รบั คนื และสมุดรายวนั ส่งคนื กจ็ าเป็นต้องมกี ารดดั แปลง รปู แบบใหม้ จี านวนภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ในรายการซอ้ื และขายหรอื มรี ายงานภาษซี อ้ื และรายงานภาษี ขายในสมดุ รายวนั ขนั้ ตน้ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง หรอื จดั ทารายงานภาษซี อ้ื รายงานภาษขี ายเพม่ิ ขน้ึ แยก ต่างหากจากการบนั ทกึ บญั ชที ม่ี อี ยู่ และกจิ การยงั ต้องจดั ทารายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ เพมิ่ ขน้ึ ซง่ึ สามารถใชบ้ ญั ชสี นิ คา้ ทอ่ี ย่ใู นครอบครองแทนได้ ตามกฎหมายบญั ชไี ดก้ าหนดใหจ้ ดั ทาให้ แล้วเสร็จเร็วกว่าข้อกาหนดตามกฎหมายบญั ชี สาหรบั การจดั เก็บเอกสารใบกากบั ภาษี กจิ การจะตอ้ งจดั เกบ็ แยกต่างหากจากเอกสารอ่นื การบนั ทกึ บญั ชเี ก่ียวกบั รายการภาษีมูลค่าเพมิ่ และการแสดงรายการทางการเงนิ มี หลกั เกณฑด์ งั น้ี 1. การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั ภาษีขาย 1.1 เม่อื มกี ารขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สดหรอื เงนิ เช่อื การบนั ทึกการขายและจดั ทา รายงานภาษขี ายลงรายการดงั น้ี เดบติ . เงนิ สด / ลกู หน้กี ารคา้ XX เครดติ . ขายสนิ คา้ XX ภาษขี าย XX ดงั น้ี 1.2 เมอ่ื บรษิ ทั ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ ไมว่ า่ ทงั้ หมดหรอื บางส่วนกจิ การจะลงรายการ เดบติ . เงนิ สด / ธนาคาร XX เครดติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX 1.3 เมอ่ื รบั คนื สนิ คา้ และไดอ้ อกใบลดหน้แี ลว้ กจิ การจะบนั ทกึ การรบั คนื และจดั ทา รายงานภาษขี ายดงั น้ี เดบติ . รบั คนื สนิ คา้ XX ภาษขี าย XX เครดติ . เงนิ สด / ลกู หน้กี ารคา้ XX

366 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม ดงั น้ี 1.4 เม่อื รบั ชาระหน้ีจากลูกหน้ีการค้าและใหส้ ่วนลดเงนิ สด กจิ การจะลงรายการ เดบติ . เงนิ สด / ธนาคาร XX ส่วนลดจา่ ย XX เครดติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX 1.5 เมอ่ื มกี ารขายสนิ คา้ โดยวธิ เี ช่าซอ้ื หรอื โดยวธิ ผี ่อนชาระ ณ วนั ทาสญั ญาพรอ้ ม ไดร้ บั เงนิ วางเรม่ิ แรก กจิ การจะลงรายการดงั น้ี เดบติ . เงนิ สด XX ลกู หน้ตี ามสญั ญาเชา่ ซอ้ื XX เครดติ . ขายสนิ คา้ XX ภาษขี าย (ตามจานวนเงนิ ทไ่ี ดร้ บั ) XX ดอกเบย้ี เช่าซอ้ื รอตดั บญั ชี XX ภาษขี ายทย่ี งั ไมค่ รบกาหนด XX 1.6 เมอ่ื ครบกาหนดตามขอ้ ตกลง ตอ้ งรบั รรู้ ายไดใ้ นแต่ละงวดกจิ การจะลงรายการ ดงั น้ี เดบติ . ดอกเบย้ี เชา่ ซอ้ื รอตดั บญั ชี XX เครดติ . ดอกเบย้ี เชา่ ซอ้ื XX 1.7 เมอ่ื ครบกาหนดตามระบไุ วใ้ นสญั ญาโดยไดร้ บั ชาระเงนิ ในแต่ละงวด กจิ การ จะลงรายการดงั น้ี เดบติ . เงนิ สด XX ภาษขี ายทย่ี งั ไมค่ รบกาหนด XX เครดติ . ลกู หน้ตี ามสญั ญาเชา่ ซอ้ื XX ภาษขี าย XX 1.8 การจาหน่ายหน้สี ญู การบนั ทกึ ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ สว่ นทต่ี ดั เป็นหน้สี ญู ทเ่ี ขา้ ข่าย ตามขอ้ กาหนดตามประมวลรษั ฎากรนัน้ พจิ ารณาไดเ้ ป็น 2 กรณดี งั น้ี 1.8.1 กรณที ข่ี อ้ กาหนดตามประมวลรษั ฎากรใหน้ าภาษขี ายสว่ นทต่ี ดั เป็นหน้ี สญู ไปขอเครดติ ได้ กจิ การจะลงรายการ

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 367 เดบติ . หน้สี ญู XX ภาษขี าย XX เครดติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX และ เดบติ . ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู XX เครดติ . หน้สี งสยั จะสญู XX 1.8.2 กรณที ข่ี อ้ กาหนดตามประมวลรษั ฎากรใหข้ อคนื ภาษขี ายส่วนทต่ี ดั เป็น หน้สี ญู แลว้ เป็นเงนิ สดได้ กจิ การจะลงรายการ เดบติ . หน้สี ญู XX ลกู หน้กี รมสรรพากร XX เครดติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX และ เดบติ . ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู XX เครดติ . หน้สี งสยั จะสญู XX 1.9 กรณกี ารขายสนิ คา้ ทไ่ี ม่มรี ปู รา่ งและการใหบ้ รกิ ารเป็นเงนิ เช่อื กจิ การจะลง รายการบนั ทกึ เกย่ี วกบั รายไดแ้ ละออกใบแจง้ หน้ีดงั น้ี XX XX เดบติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX เครดติ . รายไดจ้ ากการใหบ้ รกิ าร ภาษขี ายทย่ี งั ไมค่ รบกาหนด 1.10 เม่อื รบั ชาระหน้ีจากลูกหน้ีการค้าและจดั ทารายงานภาษีขาย กจิ การจะลง รายการดงั น้ี เดบติ . เงนิ สด / ธนาคาร XX เครดติ . ลกู หน้กี ารคา้ XX และ เดบติ . ภาษขี ายทย่ี งั ไมค่ รบกาหนด XX เครดติ . ภาษขี าย XX

368 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 2. การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั ภาษีซื้อ 2.1 เม่ือมกี ารซ้ือสินค้าเป็นเงินสดหรือเงนิ เช่ือ การบันทึกการซ้ือและจดั ทา รายงานภาษซี อ้ื ลงรายการดงั น้ี เดบติ . ซอ้ื สนิ คา้ XX ภาษซี อ้ื XX เครดติ . เงนิ สด / เจา้ หน้กี ารคา้ XX 2.2 เมอ่ื จา่ ยชาระราคาสนิ คา้ ไมว่ ่าทงั้ หมดหรอื บางสว่ น กิจการจะลงรายการดงั น้ี เดบติ . เจา้ หน้กี ารคา้ XX เครดติ . เงนิ สด / ธนาคาร XX 2.3 เม่อื ไดส้ ่งคนื สนิ คา้ และไดอ้ อกใบเพมิ่ หน้ีแลว้ กจิ การจะบนั ทกึ การส่งคนื และ จดั ทารายงานภาษซี อ้ื ดงั น้ี เดบติ . เงนิ สด / เจา้ หน้กี ารคา้ XX เครดติ . ส่งคนื สนิ คา้ XX ภาษซี อ้ื XX รายการดงั น้ี 2.4 เม่อื จ่ายชาระหน้ีให้เจ้าหน้ีการค้าพร้อมได้รบั ส่วนลดเงนิ สด กิจการจะลง เดบติ . เจา้ หน้กี ารคา้ XX เครดติ . เงนิ สด / ธนาคาร XX ส่วนลดรบั XX 3. การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั การปิ ดบญั ชีภาษี เมอ่ื ถงึ สน้ิ เดอื นกจิ การตอ้ งทาการปิดบญั ชภี าษขี ายและภาษซี อ้ื เขา้ บญั ชภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ 3.1 กรณปี ิดภาษขี ายมากกว่าภาษซี อ้ื กจิ การจะลงรายกายโดย เดบติ . ภาษขี าย XX เครดติ . ภาษซี อ้ื XX ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ XX และปิดภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เขา้ กรมสรรพากรโดย เดบติ . ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ XX เครดติ . เจา้ หน้ี – กรมสรรพากร XX

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 369 3.2 กรณปี ิดภาษขี ายน้อยกว่าภาษซี อ้ื กจิ การจะลงรายกายโดย เดบติ . ภาษขี าย XX ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ XX เครดติ . ภาษซี อ้ื XX และปิดภาษมี ลู คา่ เพมิ่ เขา้ กรมสรรพากรโดย XX เดบติ . ลกู หน้ี – กรมสรรพากร XX เครดติ . ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตวั อย่างท่ี 13 กรณบี นั ทกึ การซอ้ื –ขายสนิ คา้ ทวั่ ไป ทผ่ี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นภาษี มลู ค่าเพม่ิ ในอตั รารอ้ ยละ 7 (ภายในประเทศ) สมมตวิ ่าบรษิ ัท นมสด จากดั ซ้อื สนิ ค้ามาใน วนั ท่ี 9 ตุลาคม 2558 เป็นเงนิ 20,000 บาท และบรษิ ทั ฯ ขายสนิ คา้ ไดใ้ นวนั ท่ี 30 ตุลาคม 2558 เป็นเงนิ 30,000 บาท การบนั ทกึ บญั ชกี จิ การจะลงรายการดงั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป วนั รายการ เลขท่ี เดบติ . เครดติ . เดอื น ปี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 2558 ต.ค. 9 ซอ้ื 20,000 - ภาษซี อ้ื 1,400 - เงนิ สด บนั ทกึ การซอ้ื สนิ คา้ 21,400 - ต.ค. 30 เงนิ สด 32,100 - ขาย ภาษขี าย 30,000 - 2,100 - บนั ทกึ การขายสนิ คา้ ต.ค. 31 ภาษขี าย 2,100 - ภาษซี อ้ื 1.400 - ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ 700 - ปิดภาษขี ายและภาษซี อ้ื เขา้ บญั ชภี าษมี ลู คา่ เพม่ิ 700 - ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เจา้ หน้ี – กรมสรรพากร 700 โอนปิดบญั ชภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ เขา้ กรมสรรพากร

370 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม จากผลการบนั ทกึ บญั ชแี สดงว่ากรมสรรพากรเป็นเจ้าหน้ี 700 บาท กิจการจะต้อง นาสง่ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ 700 บาท น้ใี หก้ รมสรรพากรภายใน 15 วนั ของเดอื นถดั ไป สมมตใิ นทางตรงกนั ขา้ ม ถา้ ซอ้ื สนิ คา้ 30,000 บาท ขายได้ 20,000 บาท ภาษซี อ้ื จะ เท่ากบั 2,100 บาท ภาษขี ายเทา่ กบั 1,400 บาท การปิดบญั ชตี อนสน้ิ เดอื นภาษจี ะเป็นดงั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1 เครดติ . วนั รายการ เลขท่ี เดบติ . บาท สต. เดอื น ปี บญั ชี บาท สต. 32,100 - 2558 20,000 - ต.ค. 9 ซอ้ื 30,000 - 1,400 - ภาษซี อ้ื 2,100 - 2,100 - เงนิ สด 21,400 - 700 - บนั ทกึ การซอ้ื สนิ คา้ ต.ค. 30 เงนิ สด ขาย ภาษขี าย บนั ทกึ การขายสนิ คา้ ต.ค. 31 ภาษขี าย 1,400 - ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ 700 - ภาษซี อ้ื ปิดภาษขี ายและภาษซี อ้ื เขา้ 700 - บญั ชภี าษมี ลู คา่ เพมิ่ ลกู หน้ี – กรมสรรพากร ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ โอนปิดบญั ชภี าษมี ลู ค่าเพมิ่ เขา้ กรมสรรพากร การบนั ทกึ บญั ชกี รณนี ้ีแสดงว่ากจิ การเสยี ภาษซี อ้ื ไปมากกว่าภาษขี าย 700 บาท จงึ มี สทิ ธขิ อคนื จากกรมสรรพากรจงึ ตงั้ กรมสรรพากรเป็นลกู หน้ีของกจิ การ ถา้ กจิ การไมข่ อคนื กจ็ ะ มยี อดคา้ งยอดลกู หน้กี รมสรรพากรน้ียกยอดไปเป็นการเครดติ ในเดอื นถดั ไปได้

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 371 ตวั อย่างที่ 14 กรณบี นั ทกึ ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ การซอ้ื – ขายสนิ คา้ ส่งออกระหว่างประเทศ ในอตั รารอ้ ยละ 7 และอตั รารอ้ ยละ 0 จากตวั อย่างท่ี 13 ซง่ึ เป็นขอ้ มลู เดมิ การบนั ทกึ บญั ชีจะ ลงรายการดงั น้ี สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1 วนั รายการ เลขท่ี เดบติ . เครดติ . เดอื น ปี บญั ชี บาท สต. บาท สต. 2558 ต.ค. 9 ซอ้ื 20,000 - 21,400 - ภาษซี อ้ื 1,400 - เงนิ สด 30,000 - บนั ทกึ การซอ้ื สนิ คา้ 30,000 - 0- ต.ค. 30 เงนิ สด 0- ขาย 1.400 - ภาษขี าย 1.400 - บนั ทกึ การขายสนิ คา้ ต.ค. 31 ภาษขี าย 1.400 - ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ 1.400 - ภาษซี อ้ื ปิดภาษขี ายและภาษซี อ้ื เขา้ บญั ชภี าษมี ลู ค่าเพม่ิ ลกู หน้ี – กรมสรรพากร ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ โอนปิดบญั ชภี าษมี ลู ค่าเพมิ่ เขา้ กรมสรรพากร 4. รายการภาษีมลู ค่าเพิ่มท่ีเก่ียวข้องในงบการเงิน การลงรายการภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ของกจิ การในงบการเงนิ ทส่ี าคญั ไดแ้ ก่ งบแสดงฐานะ การเงนิ ของกจิ การ โดยภาษมี ลู คา่ เพม่ิ หากแยกรายการจะจาแนกออกไดเ้ ป็นบญั ชภี าษซี อ้ื และ บญั ชภี าษขี ายซง่ึ ทงั้ สองบญั ชนี ้ไี มใ่ ชเ่ ป็นบญั ชรี ายไดห้ รอื ค่าใชจ้ า่ ยแต่อยา่ งใด แต่บญั ชภี าษซี อ้ื มลี กั ษณะเป็นบญั ชหี มวดสนิ ทรพั ย์ และบญั ชภี าษขี ายเป็นบญั ชหี มวดหน้สี นิ

372 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม กรณีท่ีบญั ชีภาษีขายน้อยกว่าบญั ชีภาษีซ้อื หรอื บญั ชภี าษีมูลค่าเพิ่มอยู่ด้านเดบติ แสดงว่า กิจการมีสินทรพั ย์เกิดข้นึ คือ ภาษีท่ีจ่ายไปในส่วนเกินกิจการต้องเรยี กคืนจาก กรมสรรพากร ดงั นนั้ กรมสรรพากรมฐี านะเป็นลกู หน้ขี องกจิ การ ภาษซี อ้ื หรอื ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ท่ีแสดงยอดเดบิตจะปรากฎอยู่ในงบแสดงฐานะการเงินในหมวดสินทรัพย์ภายใต้หัวข้อ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี น ซง่ึ กจิ การมสี ทิ ธขิ อคนื ไดภ้ ายใน 3 ปี ถ้าเกนิ กว่า 3 ปี กจิ การตอ้ งโอนปิด บญั ชลี ูกหน้ีกรมสรรพากรไปลดยอดบัญชกี าไรสะสม หรอื ขอคนื เป็นเครดติ ภาษีขายได้ใน เดอื นถดั ไปตามทไ่ี ดก้ ล่าวมาแลว้ ตวั อยา่ งภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทน่ี ามาลงในงบแสดงฐานะการเงนิ (บางสว่ น) ปรากฏไดด้ งั ขอ้ มลู ขา้ งล่างน้ี บรษิ ทั นมสด จากดั งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน) ณ วนั ท่ี 30 ตุลาคม 2558 สินทรพั ยห์ มนุ เวียน สินทรพั ย์ เงนิ สดและรายการเทยี บเทา่ เงนิ สด ลกู หน้กี ารคา้ XXX สนิ คา้ คงเหลอื XXX ลกู หน้ี – กรมสรรพากร XXX รวมสนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น 1,400 XXX กรณีท่บี ญั ชภี าษีขายมากกว่าบญั ชภี าษีซ้อื หรอื บญั ชภี าษมี ูลค่าเพม่ิ อยู่ดา้ นเครดติ แสดงว่ากจิ การมหี น้ีสนิ เกดิ ขน้ึ โดยภาษีขายจะปรากฎอย่ใู นงบแสดงฐานะการเงนิ ในหมวด หน้สี นิ ภายใตห้ วั ขอ้ หน้สี นิ หมนุ เวยี นกล่าวคอื กจิ การมหี น้าทท่ี จ่ี ะต้องนาส่งภาษขี ายส่วนทเ่ี กนิ กวา่ ภาษซี อ้ื ใหแ้ ก่กรมสรรพากรภายใน 15 วนั ของเดอื นภาษถี ดั ไปปรากฎไดด้ งั ขอ้ มลู ขา้ งล่างน้ี บรษิ ทั นมสด จากดั งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน) ณ วนั ท่ี 30 ตุลาคม 2558 หนี้สินหมนุ เวียน หนี้สินและส่วนของเจ้าของ XXX เจา้ หน้กี ารคา้ เจา้ หน้อี ่นื ๆ XXX เจา้ หน้ี – กรมสรรพากร XXX 700

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 373 ปัญหาในการจดั ทารายงานภาษีขายของผสู้ ่งออก สมเดช โรจน์คุรเี สถยี รและคณะ (2556 : 450) กล่าวว่าในปจั จุบนั มผี ปู้ ระกอบการ จานวนไมน่ ้อยทใ่ี หค้ วามสนใจเกย่ี วกบั การทาธรุ กจิ ส่งออกต่างประเทศกนั มากขน้ึ เน่ืองมาจาก สภาวะเศรษฐกจิ ภายในประเทศดา้ นการคา้ ขายมจี านวนกลุ่มผบู้ รโิ ภคลดน้อยลงหรอื ทารายได้ ใหก้ บั ธุรกจิ ไมไ่ ดด้ เี ท่าทค่ี วรจงึ เป็นหน้าทข่ี องผปู้ ระกอบการจาตอ้ งมคี วามรเู้ รอ่ื งภาษมี ลู ค่าเพม่ิ และวิธีการการบันทึกบัญชีของธุรกิจส่งออกเป็นอย่างดี ดังนั้น สิทธิประโยชน์ของ ผู้ประกอบการท่จี ดทะเบยี นเพ่อื การส่งออกนัน้ ทางกฎหมายให้เสยี ภาษีมูลค่าเพมิ่ ร้อยละ 0 ตามประมวลรษั ฎากรและได้รบั การยกเว้นภาษอี ากรขาออก เม่อื ภาษขี ายไม่ต้องเสยี ภาษีก็ หมายความว่าภาษซี อ้ื ทเ่ี กดิ ขน้ึ ผปู้ ระกอบการสามารถขอคนื ไดท้ งั้ จานวนโดยทาการขอคนื เป็น เงนิ สดแต่โดยส่วนใหญ่จะไดร้ บั เป็นเช็คเพ่อื นาฝากธนาคาร ในกรณีทม่ี กี ารส่งออกสนิ คา้ ไป ขายยงั ต่างประเทศนนั้ ผปู้ ระกอบการมหี น้าท่ยี ่นื แบบ ภ.พ. 30 เช่นเดยี วกบั การขายสนิ คา้ ใน ประเทศ กลา่ วคอื ผปู้ ระกอบการจาเป็นจะตอ้ งจดั ทารายงานภาษขี ายเพ่อื นาส่งกรมสรรพากร ซง่ึ ส่วนใหญ่ปญั หาทม่ี กั เกดิ ขน้ึ กบั ผูป้ ระกอบการหรอื ผูป้ ฏบิ ตั งิ านดา้ นบญั ชสี าหรบั การบนั ทกึ รายการคอื ใชม้ ลู ค่าสนิ คา้ ตามใบขนสนิ คา้ ขาออก ราคา F.O.B. Shipping Point คูณดว้ ยอตั รา แลกเปลย่ี นตามใบขนสนิ คา้ ขาออก แต่ทถ่ี ูกต้องแลว้ อตั ราแลกเปลย่ี นทอ่ี อกตามใบขนสนิ คา้ ขาออกเป็นอตั ราแลกเปล่ยี นท่กี รมศุลกากรเป็นผู้ออกเพ่อื ใช้ในการประเมนิ ภาษีของธุรกิจ นาเข้าในการเรยี กเก็บภาษีนาเข้าและอากรขาเขา้ ซ่งึ ปกติแล้วธุรกิจส่งออกตามกฎหมาย กาหนดไวว้ ่าใหใ้ ชร้ าคา F.O.B. Shipping Point คูณดว้ ยอตั ราแลกเปลย่ี นถวั เฉลย่ี ณ วนั ทซ่ี อ้ื ของธนาคารแห่งประเทศไทย คอื วนั ท่กี ่อนวนั เกดิ จุดแห่งความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษี (Tax Point) ตามทธ่ี นาคารแหง่ ประเทศไทยประกาศไว้ สาหรบั การลงรายการในรายงานภาษขี ายของผู้ส่งออกสนิ ค้าซง่ึ ได้ออกใบกากบั ภาษี จะต้องลงรายการภายใน 3 วนั ทาการนับแต่วนั ทช่ี าระอากรขาออก หรอื วางหลกั ประกนั อากร ขาออก หรอื จดั ให้มผี ูค้ ้าประกนั อากรขาออก เว้นแต่ในกรณีท่ไี ม่ต้องเสยี อากรขาออกหรอื ไดร้ บั ยกเวน้ อากรขาออกกใ็ หล้ งรายการภายใน 3 วนั ทาการนับแต่วนั ทม่ี กี ารออกใบขนสนิ คา้ ขาออกตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากร โดยให้คานวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทยใน รายงานภาษขี าย แนวปฏบิ ตั ใิ นการแก้ไขปญั หาในการจดั ทารายงานภาษีขายของผูส้ ่งออกมี ดงั ต่อไปน้ี 1. ถา้ ไดร้ บั เงนิ ตราต่างประเทศจากการส่งออกสนิ คา้ ในขณะทอ่ี อกใบกากบั ภาษี ให้ คานวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทยตามหลกั เกณฑท์ ่กี าหนดตามมาตรา 79/4 แห่ง ประมวลรษั ฎากร

374 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 2. ถา้ ยงั ไมไ่ ดร้ บั เงนิ ตราต่างประเทศจากการส่งออกสนิ คา้ ในขณะทอ่ี อกใบกากบั ภาษี ใหค้ านวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทยตามอตั ราอา้ งองิ ประจาวนั (อตั ราซอ้ื ถวั เฉลย่ี ) ท่ี ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศไว้เป็นอตั ราแลกเปลย่ี นในการคานวณเงนิ ตราต่างประเทศ เป็นเงนิ ตราไทยของวนั ถดั ไปตามมาตรา 9 แหง่ ประมวลรษั ฎากร กรณีทผ่ี ู้ประกอบการจดทะเบยี นคานวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทยตาม ขอ้ 1. หรอื ขอ้ 2. ในเดอื นภาษที ล่ี งรายงานแลว้ ใหถ้ อื มลู ค่าของสนิ ค้าซง่ึ ไดค้ านวณเป็นเงนิ ตรา ไทยเพ่อื การย่นื แบบแสดงรายการภาษีของเดือนภาษีนัน้ ถ้าได้รบั ชาระมูลค่าสินค้าเป็น เงนิ ตราต่างประเทศในเดอื นภาษอี ่นื หรอื ไดม้ กี ารขายเงนิ ตราต่างประเทศในเดอื นภาษอี ่นื กไ็ ม่ ต้องคานวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทยในเดอื นภาษที ไ่ี ดร้ บั เงนิ ตราต่างประเทศหรอื ในเดอื นภาษที ม่ี กี ารขายเงนิ ตราต่างประเทศ และกรณที ่ผี ปู้ ระกอบการจดทะเบยี นขายสนิ คา้ ทงั้ ในราชอาณาจกั รและขายสนิ คา้ โดยการส่งออก ผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นสามารถจดั ทา รายงานภาษขี ายแยกต่างหากจากกนั ได้ ตวั อย่างท่ี 15 กรณกี ารลงรายงานภาษขี ายของผสู้ ง่ ออก บรษิ ทั A จากดั ไดร้ บั ใบสงั่ ซอ้ื สนิ คา้ จากต่างประเทศจากบรษิ ทั B จากดั โดยมกี าร ตกลงทจ่ี ะซอ้ื – ขายกนั ในราคา F.O.B. เป็นเงนิ 30,000 เหรยี ญสหรฐั อเมรกิ า บรษิ ทั A จากดั ได้จดั ส่งสนิ คา้ จากคลงั สนิ ค้าไปยงั ท่าเรอื กรงุ เทพฯ เพ่อื ส่งให้ลูกค้าต่อไปเป็นวนั ทป่ี ระทบั ตรา ใบขนสนิ คา้ ขาออก และเสยี คา่ ใชจ้ า่ ยในการออกของอตั ราแลกเปลย่ี นทธ่ี นาคารรบั ซอ้ื ในวนั ท่ี 11 พฤศจกิ ายน 2558 คอื 41.39 บาท (เป็นวนั ทบ่ี นั ทกึ การปล่อยของ) ซง่ึ บรษิ ทั เรอื ไดจ้ ดั ส่ง สนิ คา้ ไปทท่ี า่ เรอื ปลายทางโดยอตั ราแลกเปลย่ี นทธ่ี นาคารพาณิชยร์ บั ซอ้ื คอื $ 1 = 39.95 บาท (เป็นวนั ทบ่ี นั ทกึ การรบั บรรทกุ ) บรษิ ทั A จากดั ไดร้ บั ชาระค่าสนิ คา้ จากบรษิ ทั B จากดั อตั รา แลกเปลย่ี นถวั เฉลย่ี ธนาคารพาณชิ ยค์ อื $ 1 = 40.50 บาท ดงั นนั้ จากขอ้ มลู ทก่ี ลา่ วมาบรษิ ทั A จากดั จะตอ้ งลงรายงานภาษขี ายภายใน 3 วนั ทา การนับแต่วนั ท่กี รมศุลกากรออกใบขนสนิ ค้าขาออก ซ่งึ หมายถึงวนั ท่ปี ระทบั ตราในใบขน สนิ คา้ ขาออกคอื วนั ท่ี 11 พฤศจกิ ายน 2558 โดยใชอ้ ตั ราแลกเปลย่ี นของธนาคารแห่งประเทศ ไทยคอื วนั ทก่ี ่อนวนั เกดิ จุดแห่งความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษี (Tax Point) ทธ่ี นาคารแห่งประเทศ ไทยประกาศไวค้ อื วนั ท่ี 10 พฤศจกิ ายน 2558 อตั ราแลกเปลย่ี น $ 1 = 41.20 บาท (วนั ทก่ี ่อน ทาการพธิ กี าร 1 วนั หรอื วนั ทป่ี ระทบั ตราในใบขนสนิ คา้ ขาออก) จงึ สรปุ ไดว้ ่า จานวนเงนิ ใน รายงานภาษขี ายจะใชร้ าคา F.O.B. ทแ่ี สดงในใบขนสนิ คา้ ขาออก คณู ดว้ ยอตั ราแลกเปลย่ี น ณ วนั ก่อนวนั เกดิ Tax Point โดยไม่ได้ใชอ้ ตั ราแลกเปล่ยี นตามใบขนสนิ ค้าตามท่ธี ุรกจิ ทวั่ ไป เขา้ ใจกนั แต่อยา่ งใด รายงานภาษขี ายของธุรกจิ จะปรากฏรายละเอยี ดดงั น้ี

ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 375 ใบกากบั ภาษี รายงานภาษีขาย มลู คา่ สนิ คา้ จานวน หรอื บรกิ าร ภาษี วนั เล่มท่ี ช่อื ผซู้ อ้ื สนิ คา้ / เลขประจาตวั ผู้ สถาน 1,236,000* - มลู คา่ เดอื น ปี / เลขท่ี ผรู้ บั บรกิ าร เสยี ภาษอี ากร ประกอบ เพม่ิ 11/11/58 1/3401899 การ 0.00 สานกั สา งาน ขา ใหญ่ บรษิ ทั B จากดั 3401200289189 / รวมจานวนเงนิ ทงั้ สน้ิ (บาท) 1,236,000 - 0.00 หมายเหตุ :- * หมายถงึ ราคา F.O.B. คณู อตั ราแลกเปลย่ี น 10/11/58 ( 30,000 X 41.20 = 1,236,000 บาท) การยนื่ แบบแสดงรายการและการนาส่งภาษีมลู ค่าเพิ่ม ผู้มีหน้าท่ีย่นื แบบแสดงรายการและนาส่งภาษีมูลค่าเพ่ิมได้แก่ ผู้ประกอบการจด ทะเบยี นภาษีมูลค่าเพ่มิ ผู้นาเข้าสนิ ค้าจากต่างประเทศ ผู้จ่ายเงนิ ท่จี ่ายค่าซ้อื สนิ ค้าหรอื บรกิ ารใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการทอ่ี ย่นู อกราชอาณาจกั รซ่งึ ไดเ้ ขา้ มาประกอบกจิ การขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารในราชอาณาจกั รเป็นการชวั่ คราว, ผรู้ บั โอนสนิ คา้ หรอื ผรู้ บั โอนสทิ ธใิ นบรกิ ารทไ่ี ดเ้ สยี ภาษีมูลค่าเพ่ิมในอัตราร้อยละ 0 และผู้ทอดตลาดซ่ึงขายทรพั ย์สินของผู้ประกอบการจด ทะเบยี น จะต้องย่นื แบบแสดงรายการพร้อมทงั้ ชาระภาษีมูลค่าเพิ่ม (ถ้าม)ี เป็นรายเดอื น ภายในวนั ท่ี 15 ของเดอื นถดั ไป ไม่ว่าจะมกี ารขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารเกดิ ขน้ึ ในเดอื นภาษนี นั้ หรอื ไม่ก็ตาม (เว้นแต่กรณีนาเข้าสินค้า) โดยใช้แบบแสดงรายการภาษีตามประเภทของ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นดงั ต่อไปน้ี

376 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 1. แบบแสดงรายการภาษีมลู ค่าเพ่ิม 1.1 แบบ ภ.พ.30 ใชส้ าหรบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นทเ่ี สยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ใน อตั รารอ้ ยละ 7 และผูป้ ระกอบการจดทะเบยี นทเ่ี ป็นผู้ส่งออกทเ่ี สยี ภาษมี ูลค่าเพม่ิ ในอตั รารอ้ ย ละ 0 ในกรณที ใ่ี นเดอื นภาษใี ดปรากฏวา่ จานวนผลต่างของภาษซี อ้ื มากกว่าภาษขี าย (ภาษจี าก การคานวณมคี ่าเป็นลบ) เป็นเหตุใหผ้ ูป้ ระกอบการจดทะเบยี นได้รบั คนื ภาษีแบบ ภ.พ.30 จะ ถอื เป็นแบบคารอ้ งขอคนื ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ในตวั ซง่ึ จะแสดงความประสงคข์ อคนื เป็นเงนิ สดหรอื เครดติ ยกจานวนไปหกั ออกจากภาษที ต่ี อ้ งชาระในเดอื นถดั ไปกไ็ ด้ 1.2 แบบใบขนสนิ คา้ ขาเขา้ ใชส้ าหรบั ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทงั้ ทเ่ี ป็นผปู้ ระ กอบการจดทะเบยี นและผนู้ าเขา้ อ่นื ๆ ใหผ้ ูน้ าเขา้ ชาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ พรอ้ มกบั การชาระอากร ขาเขา้ ตามกฎหมายว่าดว้ ยศุลกากรทด่ี ่านศุลกากรทม่ี กี ารนาเขา้ สนิ คา้ การนาส่งภาษดี งั กล่าว ใหใ้ ช้แบบ ภ.พ.36 อย่างไรกด็ ี ยงั มผี หู้ น้าทเ่ี สยี ภาษีมลู ค่าเพมิ่ บางประเภทท่ีมอิ าจย่นื แบบ ภ.พ.30 ตามปกตไิ ด้ ไดแ้ ก่ กรณีเป็นผรู้ บั โอนสนิ ค้าหรอื ผู้รบั โอนสทิ ธใิ นการบรกิ ารทไ่ี ดเ้ สยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไปแลว้ ในอตั รารอ้ ยละ 0 กฎหมายกาหนดใหผ้ รู้ บั โอนสนิ คา้ หรอื ผรู้ บั โอนสทิ ธใิ น การบรกิ ารเป็นผู้มหี น้าท่นี าส่งเงนิ ภาษีมูลค่าเพม่ิ ของผูม้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษแี ทนการเสยี ภาษีโดย ปกติ การนาส่งภาษีดงั กล่าวให้ใช้แบบ ภ.พ.36 ย่นื แบบภายใน 7 วนั นับแต่วนั สน้ิ เดอื นของ เดอื นทค่ี รบกาหนด 30 วนั ทค่ี วามรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เกดิ ขน้ึ 2. สถานท่ียื่นแบบแสดงรายการและนาส่งภาษีมลู ค่าเพิ่ม การยน่ื แบบแสดงรายการภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตามแบบ ภ.พ.30 และการย่นื แบบนาส่ง ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ตามแบบ ภ.พ.36 ใหย้ น่ื ณ สานกั งานสรรพากรพน้ื ทส่ี าขาทส่ี ถานประกอบการ ตงั้ อยู่ หรอื สถานท่อี ่นื ท่อี ธบิ ดกี รมสรรพากรจะไดก้ าหนด ถา้ มสี ถานประกอบการหลายแห่ง (หรอื หลายสาขา) ให้แยกย่นื แบบแสดงรายการและชาระภาษเี ป็นรายสถานประกอบการ ณ สรรพากรพน้ื ทส่ี าขาทส่ี ถานประกอบการตงั้ อยู่ ในกรณีทไ่ี ดร้ บั อนุมตั ใิ หย้ ่นื แบบแสดงรายการ รวมกนั ณ สรรพากรพน้ื ทส่ี าขาใดทส่ี ถานประกอบการตงั้ อยแู่ ลว้ กใ็ หย้ น่ื แบบแสดงรายการ ณ ทแ่ี ห่งนนั้ เพยี งแหง่ เดยี ว

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 377 เบยี้ ปรบั เงินเพ่ิม และโทษ กลุ่มนักวชิ าการภาษอี ากร (2557 : 320) ไดก้ ล่าวถงึ การปฏบิ ตั หิ รอื ละเวน้ การปฏบิ ตั ิ อนั เป็นการฝา่ ฝืนบทบญั ญตั ติ ่างๆ เกย่ี วกบั ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ตามทร่ี ะบุไวใ้ นกฎหมายว่า ผูฝ้ า่ ฝืน อาจต้องรบั ผดิ เสยี เบย้ี ปรบั และหรอื เงนิ เพม่ิ อาจถูกลงโทษดว้ ย เช่น การประกอบกจิ การโดย มไิ ด้จดทะเบยี น ไม่ได้ย่นื แบบแสดงรายการ หรอื นาส่งภาษีภายในกาหนดเวลา ย่นื แบบ แสดงรายการนาส่งไม่ถูกต้องหรอื มขี อ้ ผดิ พลาด มไิ ดจ้ ดั ทาใบกากบั ภาษี เป็นต้น การปฏบิ ตั ิ หรอื ละเว้นการปฏบิ ตั เิ หล่าน้ีหากเป็นเหตุให้มกี ารเสยี ภาษีไว้ไม่ถูกต้องคลาดเคล่ือนไปจาก ความเป็นจรงิ หรอื มไิ ดเ้ สยี ภาษไี วเ้ ลย ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษกี ต็ ้องรบั ผดิ ในจานวนภาษที เ่ี สยี ไวไ้ ม่ ถูกต้องหรอื ท่มี หี น้าท่จี ะต้องเสยี พรอ้ มทงั้ เสยี “เบ้ยี ปรบั ” และ/หรอื “เงนิ เพม่ิ ” ตามกฎหมาย โดยปกตแิ ลว้ “เบย้ี ปรบั ” มลี กั ษณะการคดิ เป็นเท่าตวั หรอื คดิ เป็นรอ้ ยละของจานวนภาษแี ลว้ แต่ กรณี ส่วน “เงนิ เพมิ่ ” มลี กั ษณะคล้ายดอกเบย้ี ซง่ึ คดิ จากการเสยี ภาษีล่าช้า และคดิ ในอตั รา รอ้ ยละ 1.5 ต่อเดอื น หรอื เศษของเดอื นโดยไมร่ วมเบย้ี ปรบั นอกจากเบ้ยี ปรบั และหรอื เงนิ เพม่ิ ดงั ทก่ี ล่าวมาแล้ว หากขอ้ เทจ็ จรงิ ปรากฏว่าผู้เสยี ภาษหี รอื บุคคลใดๆ กระทาความผดิ โดยมเี จตนาทจ่ี ะฝ่าฝืนหรอื ไม่ปฏบิ ตั ติ ามบทบญั ญตั ติ ่างๆ เก่ยี วกบั ภาษีมูลค่าเพม่ิ ทก่ี ฎหมายระบุไวอ้ ย่างชดั แจง้ กอ็ าจจะต้องรบั โทษทางอาญาอกี ด้วย ซง่ึ อาจจะตอ้ งมกี ารฟ้องรอ้ งดาเนินคดตี ามกฎหมาย สาหรบั คดคี วามผดิ ทม่ี โี ทษสถานเบาต้อง ระวางโทษปรบั เพยี งสถานเดยี ว ได้แก่ กรณีละเลยการย่นื แบบแสดงรายการ การไม่จดั ทา รายงานประเภทต่างๆ เป็นต้น และคดคี วามผดิ ทม่ี โี ทษรุนแรง ต้องระวางโทษจาคุกตงั้ แต่ 3 เดอื น จนถึง 7 ปี ได้แก่ กรณีออกใบกากบั ภาษโี ดยไม่มสี ทิ ธอิ อก การนาใบกากบั ภาษี ปลอมไปใชโ้ ดยเจตนาทุจรติ เป็นตน้ สรปุ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ เป็นภาษที เ่ี กบ็ จากมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื บรกิ ารในส่วนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ ในแต่ละ ขนั้ ตอนของการผลติ หรอื การจาหน่าย ปจั จุบนั การจดั เกบ็ ภาษรี ะบบน้ีประเทศไทยนามาใชใ้ น ต้นปี พ.ศ. 2535 แทนภาษกี ารคา้ ส่งผลดที เ่ี กดิ จากการนาภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มาใชม้ หี ลายประการ โดยเฉพาะสามารถแกป้ ญั หาภาระภาษซี ้าซอ้ น เออ้ื อานวยต่อการสง่ ออก และทส่ี าคญั ทส่ี ุดคอื ระบบภาษีมลู ค่าเพม่ิ จะป้องกนั การหลบเลย่ี งภาษไี ดเ้ ป็นอย่างดี ผูม้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษีมลู ค่าเพม่ิ ไดแ้ ก่ ผผู้ ลติ ผใู้ หบ้ รกิ าร ผขู้ ายทุกทอด ผูข้ ายปลกี ตลอดจนผนู้ าเขา้ และส่งออก ส่วนฐาน ภาษีได้แก่ มูลค่าทงั้ หมดท่ผี ู้ประกอบการได้รบั หรอื พงึ ได้รบั จากการขายสนิ ค้าหรอื การให้ บรกิ าร อตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทน่ี ามาจดั เกบ็ มี 2 อตั ราคอื รอ้ ยละ 7 และรอ้ ยละ 0 ดงั นนั้ ในการ

378 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม คานวณภาษีผู้ประกอบการจดทะเบียนจะนาภาษีท่ีเรยี กเก็บจากผู้ซ้ือหรือผู้รบั บริการซ่ึง กฎหมายเรยี กว่า “ภาษขี าย” ตงั้ แลว้ ลบหรอื เครดติ ดว้ ยภาษที ต่ี นถูกผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น รายอ่นื เรยี กเก็บซง่ึ กฎหมายเรยี กว่า “ภาษซี อ้ื ” โดยอาศยั เอกสารการคา้ ทเ่ี ป็นหลกั ฐานสาคญั เรยี กว่า “ใบกากบั ภาษ”ี ภาษีมลู ค่าเพมิ่ โดยทวั่ ไปต้องชาระเป็นรายเดอื นภาษภี ายในวนั ท่ี 15 ของเดอื นภาษี ถดั ไป ผูป้ ระกอบการนอกจากต้องจดทะเบยี นและมหี น้าทย่ี ่นื แบบแสดงรายการเสยี ภาษีเป็น รายเดือนแล้วยงั มหี น้าท่จี ดั ทาใบกากับภาษี รายงานและหลกั ฐานต่างๆ ตามท่กี ฎหมาย กาหนดไว้ หากผใู้ ดฝา่ ฝืนยอ่ มอาจถูกประเมนิ ภาษพี รอ้ มทงั้ เบย้ี ปรบั และเพมิ่ รวมทงั้ อาจถูกยดึ ทรพั ยส์ นิ นาไปขายทอดตลาดเพ่อื นาเงนิ ไปเสยี ภาษหี รอื อาจถูกดาเนินอาญาดว้ ยกไ็ ด้

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 379 แบบฝึ กหดั ท้ายบท ตอนท่ี 1 คาถามอตั นัย : ถาม – ตอบจากทฤษฎใี นเน้ือหาเพ่อื ทดสอบถงึ ความเขา้ ใจของ ผเู้ รยี น ขอ้ 1. การประกอบกจิ การประเภทใดบา้ งทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ข้อ 2. ภาษีมูลค่าเพมิ่ คืออะไร นามาจดั เก็บใช้แทนภาษีใด และมเี หตุผลอย่างไรจงึ นา ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ มาใชใ้ นประเทศไทย ขอ้ 3. ฐานภาษีมูลค่าเพม่ิ คอื อะไร ฐานภาษีสาหรบั การขายสนิ ค้าและฐานภาษีสาหรบั นา สนิ คา้ เขา้ แตกต่างกนั อยา่ งไร อธบิ าย ขอ้ 4. ผทู้ ม่ี หี น้าทจ่ี ดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ มกี ลุ่มใดบา้ ง ขอ้ 5. ใหอ้ ธบิ ายถงึ จดุ ทผ่ี ปู้ ระกอบการจะตอ้ งรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู ค่าตามกรณตี ่างๆ ขอ้ 6. ฐานภาษสี าหรบั การขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารหมายถงึ อะไร และใหอ้ ธบิ ายเกย่ี วกบั ฐาน ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ในแต่ละฐานมาพอสงั เขป ขอ้ 7. การยกเลกิ ใบกากบั ภาษฉี บบั เดมิ แลว้ ออกฉบบั ใหมใ่ ห้ผปู้ ระกอบการ ผอู้ อกใบกากบั ภาษตี อ้ งปฏบิ ตั อิ ยา่ งไร และใบกากบั ภาษตี ามมาตรา 86/4 ตามประมวลรษั ฎากรไดก้ าหนดไว้ มขี อ้ ความรายการใดบา้ ง ขอ้ 8. บรษิ ทั ประสบโชคชยั จากดั ทาธุรกิจเก่ยี วกบั การผลติ เฟอรน์ ิเจอร์ส่งออก ซ่งึ ส่วน ใหญ่สนิ คา้ ทไ่ี ดร้ บั ความนิยมจากลกู คา้ คอื ผลติ ภณั ฑต์ ู้ใส่เสอ้ื ผา้ ดงั นนั้ ในการผลติ ตู้แต่ละครงั้ บรษิ ทั ฯ มคี วามจาเป็นต้องจดั หาวตั ถุดบิ ทม่ี คี ุณภาพมาเพ่อื ใชใ้ นการผลติ โดยจะสงั่ ซอ้ื ไมจ้ าก โรงเล่อื ยทม่ี มี าตรฐาน สาหรบั ต้นทุนไมท้ ซ่ี อ้ื มาใช้ในการผลติ ครงั้ น้ีจ่ายเงนิ ไป 100,000 บาท นอกจากน้ยี งั ตอ้ งซอ้ื อุปกรณ์ต่างๆ เช่น ตะปู บานพบั กระจก แลก็ เกอร์ รวมเป็นเงนิ ทงั้ สน้ิ 30,000 บาท พอผลติ เสรจ็ แลว้ จงึ ส่งมอบใหล้ ูกคา้ ไดร้ บั เงนิ มา 300,000 บาท จงคานวณหา ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ทบ่ี รษิ ทั จะตอ้ งชาระใหแ้ ก่สรรพากรโดยใชอ้ ตั ราภาษรี อ้ ยละ 7

380 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ขอ้ 9. บรษิ ทั เยน็ ช่นื ใจ จากดั เป็นโรงงานผลติ ตู้เยน็ และเคร่อื งปรบั อากาศ เม่อื วนั ศุกร์ท่ี 25 ธนั วาคม 2558 ไดส้ งั่ ซอ้ื วตั ถุดบิ ต่างๆ เชน่ แผนเหลก็ ขดลวด ยาง สายไฟฟ้า และอ่นื ๆ รวมเป็นเงนิ 250,000 บาท เม่อื ผลติ เสรจ็ แลว้ จงึ ส่งตู้เยน็ และเครอ่ื งปรบั อากาศออกไปขายท่ี ต่างประเทศมรี ายไดท้ เ่ี กดิ ขน้ึ จากการขายสนิ คา้ ครงั้ น้ีจานวน 900,000 บาท บรษิ ทั ฯ จะตอ้ ง เสยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ เทา่ ใดหากจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ในอตั รารอ้ ยละ 7 ขอ้ 10. นายภูมสิ ุข อยู่ดี จดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ ในอตั รารอ้ ยละ 7 ซอ้ื สนิ ค้ามาจานวน 350,000 บาท เสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ จากการซอ้ื สนิ คา้ มา 24,500 บาท และจาหน่ายสนิ คา้ ไดเ้ งนิ มาจานวน 1,000,000 บาท นายภมู สิ ขุ จะตอ้ งเสยี ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ เท่าใด ตอนท่ี 2 แบบฝึ กหดั ปรนัย : คาสงั่ ใหเ้ ขยี นเคร่อื งหมายวงกลม ลอ้ มรอบตวั อกั ษรท่ี ถูกตอ้ งทส่ี ุดเพยี งตวั เลอื กเดยี วสาหรบั คาถามในแต่ละขอ้ ขอ้ 1. ผทู้ ม่ี หี น้าทย่ี น่ื แบบ ภ.พ.36 ไดแ้ ก่บุคคลกลุ่มใด ก. ผปู้ ระกอบการทอ่ี ยนู่ อกราชอาณาจกั ร ข. ผขู้ ายทอดตลาดซง่ึ ขายทรพั ยส์ นิ ทถ่ี ูกยดึ ตามวธิ อี ่นื ค. ผรู้ บั โอนสนิ คา้ ทไ่ี ดเ้ สยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ในอตั รารอ้ ยละ 0 ง. ผปู้ ระกอบการทไ่ี ดใ้ หบ้ รกิ ารในต่างประเทศ จ. ถูกทุกขอ้ ทก่ี ล่าวมา ขอ้ 2. “ภาษีขายทเ่ี กดิ ขน้ึ ในเดอื นใดก็เป็นภาษขี ายของเดอื นนัน้ ” จากคากล่าวน้ีกิจการได้ พจิ ารณาขอ้ ความจากสง่ิ ใดเป็นหลกั ก. ระบุรายการของสนิ คา้ ไดร้ บั ครบถว้ นและถูกตอ้ งตรงตามรายการทส่ี งั่ ซอ้ื ข. วนั ทท่ี ป่ี รากฏในสาเนาใบกากบั ภาษที อ่ี อกใหแ้ ก่ลกู คา้ ค. วนั ทม่ี กี ารสง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ลกู คา้ ง. ใบกากบั ภาษรี ะบชุ ่อื ทอ่ี ยผู่ ซู้ อ้ื และผขู้ ายอยา่ งชดั เจน จ. ระบุเงอ่ื นไขการชาระเงนิ พรอ้ มเลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากร ขอ้ 3. ขอ้ ใดเป็นมลู คา่ ของฐานภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ก. สว่ นลดหรอื คา่ ลดหยอ่ น ข. คา่ ชดเชย ค. เงนิ อุดหนุน

ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 381 ง. ค่าตอบแทน จ. ภาษขี าย ขอ้ 4. กาหนดการแจง้ วนั เลกิ ประกอบกจิ การพรอ้ มกบั คนื ทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตอ้ งใชร้ ะยะ เวลากว่ี นั ก. ทนั ทที ป่ี ิดกจิ การ ข. 3 วนั ค. 7 วนั ง. 15 วนั จ. 30 วนั ขอ้ 5. กรณปี ระกอบการอยแู่ ลว้ และมรี ายรบั เกนิ 1,800,000 บาทต่อปี กฎหมายกาหนดเวลา จดทะเบยี นเมอ่ื ใด ก. เมอ่ื ประสงคจ์ ะขอจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ข. ภายใน 30 วนั นบั แต่วนั ทม่ี รี ายรบั เกนิ ค. ภายใน 60 วนั นบั แต่วนั ทม่ี รี ายรบั เกนิ ง. ภายใน 90 วนั นบั แต่วนั ทม่ี รี ายรบั เกนิ จ. ก่อนวนั เรม่ิ ประกอบกจิ การ ขอ้ 6. การจดั ทารายงานภาษขี ายจะตอ้ งกระทาเมอ่ื ใด ก. ทนั ทที ม่ี กี ารจา่ ยชาระค่าสนิ คา้ ข. 15 วนั ทาการนบั จากวนั ทไ่ี ดร้ บั ชาระคา่ สนิ คา้ ค. 7 วนั ทาการหลงั จากทม่ี กี ารส่งมอบสนิ คา้ ง. 5 วนั ทาการนบั จากวนั ทท่ี ข่ี ายสนิ คา้ จ. 3 วนั ทาการนบั จากวนั ทใ่ี นใบกากบั ภาษี ขอ้ 7. ขอ้ ความใดกล่าวไดถ้ กู ตอ้ งเกย่ี วกบั การจดั เกบ็ เอกสารและหลกั ฐานทใ่ี ชป้ ระกอบการลง รายงานภาษซี อ้ื ก. เรยี งลาดบั ชอ่ื ตามตวั อกั ษรของรายการขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ าร ข. ใหเ้ ลขทใ่ี บสาคญั เรยี งขน้ึ ใหม่จากทางดา้ นลา่ งซา้ ยของใบสาคญั นนั้ ๆ ค. เรยี งตามลาดบั ใบกากบั ภาษที ไ่ี ดร้ บั ง. รวมภาษที ุกเดอื นทน่ี ามาลงรายงานภาษซี อ้ื ในชดุ เดยี วกนั จ. ถูกทุกขอ้ ทก่ี ล่าวมา

382 ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ขอ้ 8. “เบย้ี ปรบั ” ในกรณีผูป้ ระกอบการย่นื แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพม่ิ ไว้ไม่ถูกต้อง เป็นเหตุใหจ้ านวนภาษที ต่ี อ้ งเสยี คลาดเคล่อื นไป จะตอ้ งคานวณการชาระเบย้ี ปรบั ตามขอ้ ใด ก. ชาระเบย้ี ปรบั อกี 1 เทา่ หรอื 2 เท่าของเงนิ ภาษี ข. ชาระเบย้ี ปรบั อกี 1.5 เท่าของเงนิ ภาษี ค. ชาระเบย้ี ปรบั อกี 3 เท่าของเงนิ ภาษี ง. ชาระเบย้ี ปรบั อกี 5 เทา่ ของเงนิ ภาษี จ. ชาระเบย้ี ปรบั อกี 10 เทา่ ของเงนิ ภาษี ขอ้ 9. เอกสารหลกั ฐาน ทสี่ าคญั ทสี่ ดุ ในการยน่ื แบบเพอ่ื ชาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ คอื สงิ่ ใด ก. รายงานภาษขี าย ข. รายงานภาษซี อ้ื ค. รายงานสนิ คา้ และวตั ถุดบิ ง. ใบกากบั ภาษซี อ้ื จ. เอกสารการจดทะเบยี นการจดั ตงั้ กจิ การ ข้อ 10. ใบกากับภาษีแบบเต็มรูปแบบตามมาตรา 86/4 ต้องมรี ายการครบถ้วนตามท่ี กฎหมายกาหนด ยกเวน้ รายการใดทไ่ี มไ่ ดก้ ลา่ วถงึ ก. เลขประจาตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากรของผขู้ าย ข. ช่อื ทอ่ี ยขู่ องผซู้ อ้ื ค. วนั เดอื นปีทอ่ี อกใบกากบั ภาษี ง. สถานทจ่ี ดั ส่งสนิ คา้ พรอ้ มเง่อื นไขการชาระเงนิ จ. เลขท่ี เล่มท่ี ของใบกากบั ภาษี

ภาษีเงินได้นิติบคุ คล 383 บทท่ี 7 ภาษีเงินได้นิ ติ บุคคล ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล (Corporate Income Tax : CIT) ตามประมวลรษั ฎากรจดั เป็น ภาษที างตรงซง่ึ เป็นภาษที ม่ี ุ่งจดั เกบ็ จากบรษิ ทั หา้ งหุน้ ส่วนและนิตบิ ุคคลอ่นื ๆ ตามทป่ี ระมวล รษั ฎากรบญั ญตั ไิ ว้โดยจะเก็บจากฐานกาไรสุทธซิ ่งึ เป็นฐานท่สี าคญั แลว้ ยงั กาหนดให้จดั เก็บ จากฐานอ่นื ๆ อกี ด้วย ในการประกอบธุรกจิ นาเขา้ และส่งออกโดยมากแล้วมกั เป็นบรษิ ทั และ หา้ งหุ้นส่วนนิตบิ ุคคลตามมาตรา 39 แห่งประมวลรษั ฎากร จงึ ต้องมหี น้าท่ใี นการคํานวณ รายไดแ้ ละรายจา่ ยเพ่อื เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคลตามทเ่ี กดิ ขน้ึ ในรอบระยะเวลาบญั ชี (เท่ากบั 12 เดอื น) กต็ อ้ งใชแ้ นวปฏบิ ตั เิ ชน่ เดยี วกนั ดงั นนั้ ตามนโยบายของรฐั บาลเพ่อื ใหก้ ารจดั เกบ็ ภาษี เงนิ ได้นิติบุคคลและเพ่อื ป้องกนั การหลกี เล่ยี งภาษี กฎหมายจงึ มขี ้อกําหนดบางประการ เกย่ี วกบั การคาํ นวณหากําไรสทุ ธเิ พ่อื เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล ทําใหจ้ าํ เป็นต้องมกี ารปรบั ปรงุ กาํ ไรสุทธติ ามหลกั การบญั ชใี หเ้ ป็นกําไรสทุ ธเิ พ่อื เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลตามประมวลรษั ฎากร ก่อนนํากําไรสุทธดิ งั กล่าวไปคํานวณเสยี ภาษตี ามอตั ราท่กี ําหนดไว้ อกี ทงั้ ผูป้ ระกอบการยงั ตอ้ งทาํ ความเขา้ ใจเกย่ี วกบั ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษแี ละวธิ กี ารเสยี ภาษตี ลอดถงึ เงอ่ื นไขต่างๆ ในการ คาํ นวณภาษไี วด้ ว้ ยซง่ึ สาระสาํ คญั ของภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคลมดี งั น้ี ผมู้ ีหน้าที่เสียภาษีเงินได้นิติบคุ คล ตามความหมายพเิ ศษของคําว่า “บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคล” ถ้าพจิ ารณาจาก คาํ นิยามในมาตรา 39 ประมวลรษั ฎากร ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลไดแ้ ก่ บรษิ ทั หรอื หา้ งหุ้นส่วนบุคคล ซ่งึ นอกจากน้ีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แล้วยงั หมายความ รวมถงึ บคุ คลอ่นื ๆ ดว้ ยซง่ึ ไดแ้ ก่ (กรมสรรพากร. คน้ จาก, www.rd.go.th/m/835.0.htr) 1. บริษทั หรือห้างห้นุ ส่วนนิติบคุ คลท่ีตงั้ ขึน้ ตามกฎหมายไทย ไดแ้ ก่ 1.1 บรษิ ทั จาํ กดั 1.2 บรษิ ทั มหาชนจาํ กดั 1.3 หา้ งหุน้ สว่ นจาํ กดั 1.4 หา้ งหุน้ สว่ นสามญั จดทะเบยี น

384 ภาษีเงินได้นิติบคุ คล 2. บริษทั หรือห้างห้นุ ส่วนนิติบคุ คลที่ตงั้ ขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศ บรษิ ทั หรอื ห้างหุ้นส่วนนิตบิ ุคคลทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายของต่างประเทศซง่ึ มหี น้าท่ี เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลในประเทศไทยกต็ ่อเมอ่ื เขา้ เงอ่ื นไขขอ้ ใดขอ้ หน่งึ ดงั ต่อไปน้ี 2.1 บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนติ บิ คุ คลทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายของต่างประเทศ และ กระทาํ กจิ การในทอ่ี ่นื ๆ รวมทงั้ ในประเทศไทยดว้ ย 2.2 บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมาของต่างประเทศและกระ ทาํ กจิ การในทอ่ี ่นื ๆ รวมทงั้ ในประเทศไทยด้วยและกจิ การท่ที ํานัน้ เป็นกจิ การประเภทการขน ส่งผ่านประทศต่างๆ 2.3 บรษิ ทั หรอื หา้ งหนุ้ ส่วนนติ บิ ุคคลทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมาของต่างประเทศ มไิ ด้ ประกอบกจิ การในประเทศไทยแต่ไดร้ บั เงนิ ไดพ้ งึ ประเมนิ ประเภทท่ี 2, 3, 4, 5 หรอื 6 ทจ่ี า่ ย จากหรอื ในประเทศไทย 2.4 บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลท่ีตงั้ ขน้ึ ตามกฎหมาของต่างประเทศมลี ูกจา้ ง หรอื ผทู้ ําการแทน หรอื ผทู้ ําการตดิ ต่อในการประกอบกจิ การในประเทศไทยซง่ึ เป็นเหตุให้ได้ รบั เงนิ ไดห้ รอื ผลกาํ ไรในประเทศไทย 3. กิจการซ่ึงดาเนินการเป็นทางการค้าหรอื หากาไร โดย 3.1 รฐั บาลต่างประเทศ หรอื 3.2 องคก์ ารของรฐั บาลต่างประเทศ หรอื 3.3 นติ บิ ุคคลอ่นื ทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายของต่างประเทศ 4. กิจการรว่ มค้า กิจการร่วมค้า ได้แก่ กิจการท่ดี ําเนินการร่วมกันเป็นทางการค้าหรอื หากําไร ระหวา่ งบคุ คลดงั ต่อไปน้คี อื 4.1 บรษิ ทั กบั บรษิ ทั 4.2 บรษิ ทั กบั หา้ งหนุ้ สว่ นนติ บิ ุคคล 4.3 หา้ งหนุ้ ส่วนนิตบิ คุ คลกบั หา้ งหุน้ ส่วนนติ บิ ุคคล 4.5 บรษิ ทั และหรอื หา้ งหุน้ สว่ นนิตบิ ุคคลกบั บคุ คลธรรมดา 4.6 บรษิ ทั และหรอื คณะบุคคลทม่ี ใิ ช่นิตบิ ุคคล 4.7 บรษิ ทั และหรอื หา้ งหุน้ ส่วนสามญั หรอื นิตบิ คุ คลอ่นื 5. มลู นิธิหรือสมาคม มูลนิธหิ รอื สมาคมท่ปี ระกอบกจิ การซ่งึ มรี ายได้ แต่ไม่รวมถงึ มูลนิธหิ รอื สมาคมท่ี รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงการคลงั ประกาศกําหนดใหเ้ ป็นองคก์ ารสาธารณกุศล

ภาษีเงินได้นิติบคุ คล 385 นิติบคุ คลที่ไม่ต้องเสียภาษีเงินได้นิติบคุ คล นิติบุคคลอ่ืนๆ นอกจากท่กี ล่าวมาในข้างต้นและเฉพาะท่ตี งั้ ข้นึ ตามกฎหมายไทย เช่น กระทรวง ทบวง กรม การทางพเิ ศษแห่งประเทศไทย การไฟฟ้าส่วนภูมภิ าค การ ประปา วดั หอการค้า พรรคการเมอื ง สหกรณ์ สหภาพแรงงาน สภาองค์การนายจ้าง/ ลูกจ้างตามกฎหมายแรงงาน มหาวทิ ยาลยั เอกชน โรงเรยี นเอกชนในระบบ สํานักงาน ทรพั ยส์ นิ ส่วนพระมหากษตั รยิ ์ มลู นิธสิ รา้ งสรรคเ์ ดก็ คณะลูกเสอื แห่งชาติ เป็นต้น ไม่ต้อง เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคลแต่อยา่ งใด อย่างไรกต็ ามยงั มนี ิตบิ ุคคลอกี บางประเภททเ่ี ขา้ ลกั ษณะ ทต่ี ้องเสยี ภาษีเงนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลตามประมวลรษั ฎากร แต่ได้รบั การยกเวน้ ตามบทบญั ญตั ขิ อง กฎหมาย ไดแ้ ก่ (กรมสรรพากร. คน้ จาก, www.rd.go.th/m/834.0.htr) 1. บรษิ ทั หรอื ห้างหุ้นส่วนนิตบิ ุคคลตามข้อผูกพนั ท่ปี ระเทศไทยมอี ยู่ตามสญั ญาว่า ดว้ ยความรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ หรอื ทางเทคนิคระหว่างรฐั บาลไทยกบั รฐั บาลต่างประเทศ 2. บรษิ ัทหรอื ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลท่ไี ด้รบั การยกเว้นหรอื ลดอตั ราภาษีเงนิ ได้ตาม พระราชบญั ญตั สิ ง่ เสรมิ การลงทนุ 3. บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลซง่ึ ไดต้ งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายของต่างประเทศทอ่ี ย่ใู น ประเทศทม่ี อี นุสญั ญาภาษีกบั ประเทศไทย (อนุสญั ญาว่าดว้ ยการเวน้ การเกบ็ ภาษซี อ้ น) ซง่ึ มี ทงั้ หมด 59 ประเทศ เชน่ ญป่ี นุ่ สงิ คโปร์ อติ าลี องั กฤษ สหรฐั อเมรกิ า เป็นตน้ ฐานภาษีและอตั ราภาษี ประมวลรษั ฎากรไดก้ ําหนดใหผ้ มู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคลตอ้ งคํานวณภาษนี ําส่ง ให้กรมสรรพากรตามระยะเวลาท่กี ําหนดไว้ซ่งึ โดยทวั่ ไปเงนิ ได้ท่ตี ้องเสยี ภาษีหรอื ฐานภาษี ไดแ้ ก่ กําไรสุทธคิ ณู ดว้ ยอตั ราภาษที ก่ี ําหนด ทงั้ น้ี เพ่อื ความเป็นธรรมและอุดช่องว่างในการ จดั เก็บภาษีเงนิ ไดก้ บั ผู้ประกอบการทเ่ี ป็นนิติบุคคลจงึ ไดก้ ําหนดฐานภาษที น่ี ํามาจดั เก็บเพ่อื ก่อใหเ้ กดิ ความแตกต่างกนั ไปดงั น้ี (กรมสรรพากร. คน้ จาก, www.rd.go.th/m/833.0.htr) 1. ฐานภาษีเงินได้นิติบคุ คล ฐานภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลแบ่งออกไดเ้ ป็น 4 ฐานไดแ้ ก่ 1.1 ฐานกําไรสุทธิ คอื คํานวณจากรายรบั ทงั้ หมดหกั ด้วยต้นทุนและรายจ่าย ทงั้ หมด ถอื ไดว้ า่ เป็นฐานภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลทส่ี าํ คญั ทส่ี ุด 1.2 ฐานรายรบั ก่อนหกั รายจ่าย คอื คํานวณยอดจากรายรบั ทงั้ หมดของบรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ สว่ นนิตบิ ุคคลโดยไมต่ อ้ งนําไปหกั คา่ ใชจ้ า่ ยแต่อยา่ งใด

386 ภาษีเงินได้นิติบคุ คล 1.3 ฐานเงนิ ได้ทจ่ี ่ายจากหรอื ในประเทศไทย คอื เงนิ ท่จี ่ายจากหรอื ในประเทศ ไทยก่อนส่งออกไปยงั ต่างประเทศทงั้ หมด เช่น เงนิ ไดต้ ามมาตรา 40 (2) (3) (4) (5) หรอื (6) เป็นตน้ 1.4 ฐานการจําหน่ายเงนิ กําไรออกไปจากนอกประเทศ คอื เงนิ กําไรท่บี รษิ ทั หรอื หา้ งหนุ้ ส่วนทต่ี งั้ ขน้ึ ตามกฎหมายต่างประเทศส่งเงนิ กําไรไปยงั บรษิ ทั แมท่ อ่ี ยใู่ นต่างประเทศ 2. อตั ราภาษีเงินได้นิติบคุ คล การจดั เก็บภาษีเงนิ ได้นิตบิ ุคคลจากบรษิ ทั หรอื หา้ งหุ้นส่วนนิตบิ ุคคลของผู้มหี น้าท่ี เสยี ภาษตี ามทไ่ี ดก้ ล่าวมาแลว้ นนั้ เพ่อื ก่อใหเ้ กดิ ความเป็นธรรมกบั ผเู้ สยี ภาษแี ละมรี ายไดเ้ ขา้ ในหน่วยงานภาครฐั อยา่ งสม่าํ เสมอ ประมวลรษั ฎากรจงึ ไดก้ ําหนดอตั ราจดั เก็บภาษตี ามฐาน ต่างๆ ทแ่ี ตกต่างกนั สรปุ เป็นตารางดงั น้ี ตารางท่ี 7.1 อตั ราภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คล อตั ราภาษี (รอ้ ยละ) ฐานภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคลประเภทต่างๆ 15, 20 (1) ฐานกาํ ไรสทุ ธขิ องบรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ สว่ นนติ บิ ุคคล 3 (2) ฐานรายรบั ก่อนหกั รายจ่าย 15 (3) ฐานเงนิ ไดท้ จ่ี า่ ยจากหรอื ในประเทศไทย 10 (4) ฐานการจาํ หน่ายเงนิ กําไรออกไปจากนอกประเทศ สาํ หรบั การเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลของบรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลตามประมวล รษั ฎากรกําหนดไวเ้ พ่อื ใชเ้ ป็นแนวปฏบิ ตั กิ นั ทวั่ ไปมดี งั น้ี 1. การเสยี ภาษโี ดยยน่ื รายการประเมนิ ตนเอง ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลจะ ตอ้ งคาํ นวณภาษแี ละยน่ื แสดงรายการตามกาํ หนดเวลาทก่ี ฎหมายบญั ญตั ไิ ว้ ซง่ึ แตกต่างกนั ไป ตามประเภทของนติ บิ คุ คลและวธิ กี ารคาํ นวณเสยี ภาษี 2. การเสยี ภาษโี ดยถูกหกั ไว้ ณ ทจ่ี า่ ย ประมวลรษั ฎากรไดบ้ ญั ญตั ใิ หผ้ จู้ า่ ยเงนิ ไดใ้ ห้ แก่บรษิ ทั หรอื หา้ งหุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลในบางกรณีตอ้ งหกั ภาษี ณ ทจ่ี า่ ยและนําส่งรฐั บาลโดยภาษี ทห่ี กั ไวน้ นั้ ใหถ้ อื เป็นเครดติ ภาษใี นการคาํ นวณภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลเมอ่ื ถงึ กําหนดเวลาย่นื แบบ แสดงรายการตามปกติ 3. การเสยี ภาษโี ดยการตรวจสอบของเจา้ พนกั งานประเมนิ ในกรณที บ่ี รษิ ทั หรอื หา้ ง หุน้ ส่วนนิตบิ ุคคลไดค้ ํานวณและชําระภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลไวไ้ มถ่ ูกต้องครบถว้ น เจา้ พนกั งาน ประเมนิ มอี ํานาจเรยี กตรวจสอบและประเมนิ เงนิ ภาษรี วมทงั้ เบย้ี ปรบั และเงนิ เพมิ่ ใหบ้ รษิ ทั เสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลให้ถูกตอ้ ง การประเมนิ ของเจา้ พนกั งานประเมนิ สามารถประเมนิ ไดจ้ าก