แบบฝึกการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

แบบฝึกการอ่านเชิงวเิ คราะห์ โวหารภาพพจน์ สาหรับนกั เรยี นช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๖ ชอ่ื .................................... นามสกลุ .............................................. ส่อื ประกอบการใช้แบบฝึก ชั้น....................................... เลขที่................................................. โรงเรยี นมัธยมวดั สุทธาราม

คาอธบิ าย และคาแนะนาการใชแ้ บบฝกึ การอา่ นเชงิ วเิ คราะห์ โวหารภาพพจน์ สาหรบั นกั เรยี นชนั้ มธั ยมศึกษาปที ่ี ๖ แบบฝึกฉบบั มีองคป์ ระกอบ ดงั นี้ ๑. ขั้นตอนการใช้แบบฝึกการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ สาหรบั นกั เรยี นช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๖ ๒. แบบทดสอบกอ่ นการใชแ้ บบฝึกจานวน ๑๐ ข้อ ๓. เน้อื หาท่ีเกย่ี วข้อกบั โวหารภาพพจน์ ๔. แบบฝึกหัด การอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ ปรนัยจานวน ๑๕ ขอ้ พรอ้ มเฉลย และคาอธบิ าย ๕. แบบฝึกหัด การใช้ทักษะการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ ในการสร้างงานเขยี นของตนเอง จานวน ๑ ข้อ พร้อมเกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ๖. แบบทดสอบหลงั การใช้แบบฝึกจานวน ๑๐ ข้อ

ข้ันตอนการใช้แบบฝึกการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ สาหรับนกั เรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีท่ี ๖ ๑. อ่านคาช้ีแจง้ ในการใชแ้ บบฝึกการอา่ นเชิงวเิ คราะห์โวหารภาพพจนใ์ ห้เข้าใจ ๒. นักเรยี นทาแบบทดสอบกอ่ นการใชแ้ บบฝึกจานวน ๑๐ ขอ้ ๓. นักเรียนศึกษาเนื้อหาท่ีเก่ียวข้อกับโวหารภาพพจน์ พร้อมตอบคาถามชวนคิด เพือ่ นาเข้าสูเ่ นอ้ื หา ๔. นักเรียนทาแบบฝึกหัด การอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ ปรนยั จานวน ๑๕ ข้อ โดยเมือ่ นกั เรยี นทาเสร็จแลว้ สามารถดูเฉลย พรอ้ มคาอธิบายได้ที่ดา้ นหลงั แบบฝึก ๕. นักเรียนทาแบบฝึกหัด การใช้ทักษะการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ ในการสร้างงานเขียนของตนเอง จานวน ๑ ข้อ เมื่อนักเรียนทาเสร็จแล้ว สามารถดูเกณฑ์ การให้คะแนนทด่ี า้ นหลังแบบฝึก ๖. นักเรียนแบบทดสอบหลังการใช้แบบฝึกจานวน ๑๐ ข้อ เม่ือนักเรียนทาเสร็จแล้ว สามารถดูเฉลยไดท้ ดี่ ้านหลังแบบฝึก เพอื่ ตรวจสอบผลสัมฤทธิท์ างการเรยี นโดยใช้แบบฝึก



สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวช้ีวัด สาระที่ ๑ การอา่ น มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๑.๑ : ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้ แ ล ะ ค ว า ม คิ ด ไ ป ใ ช้ ตั ด สิ น ใ จ แ ก้ ปั ญ ห า แ ล ะ ส ร้ า ง วิ สั ย ทั ศ น์ ในการดาเนนิ ชีวิตและมีนิสัยรกั การอา่ น ตวั ชว้ี ดั ท ๑.๑ ม.๔–๖/๒ ตคี วาม แปลความ และขยายความเรอื่ งทีอ่ า่ น ท ๑.๑ ม.๔–๖/๓ วิเคราะห์ และวิจารณ์เรื่องท่ีอ่านในทุก ๆ ด้านอย่างมี เหตผุ ล

สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวช้วี ัด (ต่อ) สาระที่ ๕ วรรณคดี และวรรณกรรม มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๕.๑ : เข้าใจ และแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดี และวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่า และนามา ประยุกต์ใช้ในชีวิตจรงิ ตัวชว้ี ดั ท ๕.๑ ม.๔–๖/๓ วิเคราะห์และประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์ ของวรรณคดี และวรรณกรรมในฐานะ ที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ของชาติ

คานา แบบฝึกการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ สาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๖ ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ในการจัดทาขึ้นเพ่ือพัฒนาทักษะการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์จากวรรณคดี และวรรณกรรมไทย ซึ่งเป็นเนื้อหาท่ีนักเรียนในระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนปลายควรมีความรู้ ความเข้าใจ และมีความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์ในเน้ือหาดังกล่าวได้ เน่ืองจากโวหารภาพพจน์ เป็นส่วนหนึ่ง ในคุณค่าทางด้านวรรณศิลป์ ที่สะท้อนให้เห็นถึงความงดงามในส่วนของการใช้ภาษาที่ปรากฏในวรรณคดี และวรรณกรรมไทย ซึ่งเป็นสมบัติชิ้นสาคัญชิ้นหนึ่งของชาติ อีกท้ังยังเป็นเนื้อหาพ้ืนฐานที่ใช้สาหรับพัฒนา ทักษะอื่น ๆ เชน่ ทักษะการเขยี น หรอื ทกั ษะการพูดไดอ้ กี ดว้ ย ทั้งน้ีภายในแบบฝึกการอ่านเชิงวิเคราะห์โวหารภาพพจน์ สาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ ฉบับนี้ ได้จัดลาดับเน้ือหาจากง่ายไปหายาก และได้นาส่ืออย่างเพลงท่ีให้ความเพลิดเพลิน อีกท้ังยังเป็นวรรณกรรมชนิดหนึ่งมาใช้ประกอบในแบบฝึก พร้อมทั้งใช้คาถามชวนคิดกระตุ้นความสนใจ ของนักเรียน เพื่อให้นักเรียนเกิดแรงกระตุ้น และความเพลิดเพลิน กับการใช้แบบฝึกส่งผลให้ผลสัมฤทธ์ิ ทางการเรยี นในเรือ่ งดังกลา่ วสูงข้ึน และมีความรูท้ ่คี งทนสืบไป นายสญั ญา อาภาสโชคทวี ผูจ้ ัดทา

สารบัญ หน้า ๑ - แบบทดสอบก่อนการใช้แบบฝึก ๑๒ - แบบฝึกการอา่ นเชิงวเิ คราะห์โวหารภาพพจน์ ๑๕ ๑๖ - โวหารภาพพจน์ คือ... ๑๙ - อปุ มา ๒๓ - อุปลกั ษณ์ ๒๖ - อตพิ จน์ ๓๐ - อวพจน์ ๓๓ - สทั พจน์ ๓๖ - บคุ คลวตั ๓๙ - บคุ ลาธิษฐาน ๔๒ - สญั ลักษณ์ ๔๕ - นามนัย ๔๘ - ปฏิพากย์ - ปฏปิ ุจฉา

สารบัญ หนา้ ๕๑ - แบบฝึกหัดที่ ๑ มาวเิ คราะห์โวหารกนั ๖๗ - แบบฝึกหดั ที่ ๒ สรา้ งขอ้ ความดว้ ยโวหาร ๖๙ - แบบทดสอบหลังการใชแ้ บบฝึก ๘๐ - เฉลยแบบทดสอบก่อน – หลงั การใชแ้ บบฝึก ๘๒ - เฉลยแบบฝึกหดั ที่ ๑ มาวเิ คราะหโ์ วหารกนั ๙๘ - เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน แบบฝึกหดั ท่ี ๒ สร้างขอ้ ความดว้ ยโวหาร ๑๐๒ - บรรณานุกรม ๑๐๔ - ภาคผนวก

หนา้ ๑ แบบทดสอบก่อนการใช้แบบฝึก คาชี้แจง : ให้นักเรียนอ่านข้อความที่กาหนด จากนั้นให้วิเคราะห์ ข้อความดังกล่าวว่า มีการใช้โวหารภาพพจน์ชนิดใด แล้วนักเรียน ใส่เครอื่ งหมาย X ลงบนเลขของข้อคาตอบทถ่ี ูกท่สี ดุ แบบทดสอบนี้ เป็นแบบปรนัย ๔ ตัวเลือก มีทั้งส้ิน ๑๐ ข้อ คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เมื่อนักเรียนทาแบบทดสอบก่อนการใช้ แบบฝึกเสร็จแล้ว นักเรียนสามารถตรวจสอบความถูกต้องได้ที่หน้า ๘๐ – ๘๑ ของแบบฝึกฉบบั น้ี

หนา้ ๒ “ละลอกซัดพลัดเข้าในปากฉลาม ลอดออกตามซกี เหงอื กเสลือกสลน เห็นฝูงเงือกเกลอื กกลิ้งมากลางชล คดิ วาคนมีหางเหมือนอยางปลา” ๑. จากคาประพันธ์ข้างต้น มกี ารใชโ้ วหารภาพพจน์ตามข้อใด ๑. อุปมา ๒. อปุ ลกั ษณ์ ๓. อติพจน์ ๔. อวพจน์

หนา้ ๓ “ถ้าแดดกล้าตามวั เป็นหมอกควนั จะผายผันลว่ งทางไปกลางคืน” ๒. จากคาประพันธ์ขา้ งต้น มกี ารใช้โวหารภาพพจน์ตามข้อใด ๑. อปุ มา ๒. อุปลักษณ์ ๓. บุคคลวตั ๔. ปฏิพากย์

หนา้ ๔ “ศลิ านีท้ ี่มนษุ ยจ์ ะเปดิ นน้ั สักหมน่ื พันกไ็ ม่อาจจะหวาดไหว” ๓. จากคาประพันธข์ า้ งต้น มกี ารใช้โวหารภาพพจนต์ ามข้อใด ๑. นามนยั ๒. สญั ลักษณ์ ๓. อตพิ จน์ ๔. สัทพจน์

หนา้ ๕ ๔. คาประพันธข์ ้อใด มีการใชโ้ วหารภาพพจน์ปรากฏอยู่ ๑. ฝา่ ยผเี สือ้ สมุทรไม่หยุดหยอ่ น ๒. ครน้ั ลยุ อ่อนอสุ ่าหว่ายสายกระสนิ ธุ์ ๓. กาลังน้อยถอยถดดว้ ยอดกนิ ๔. เจียนจะส้ินชีวาในสาคร

“พระพลันเห็นเหตไุ ซร้ หนา้ ๖ ถนัดดง่ั ภูผาหลวง กระหมา่ กระเหม่นทรวง เสยี วดวง แดเอย หนักหฤทัยทา่ นร้อง ตกต้อง สัน่ ซดี พกั ตรน์ า เรียกให้โหรทา้ ย” ๕. จากคาประพนั ธข์ ้างต้น มีการใชโ้ วหารภาพพจน์ตามข้อใด ๑. สัทพจน์ ๒. สญั ลกั ษณ์ ๓. ปฏพิ ากย์ ๔. อุปมา

หนา้ ๗ “อันนา้ ใจของมทั รนี ้กี ตเวทีเปน็ ไม้เท้า กา้ วเข้าส่ทู ที่ างทดแทน” ๖. จากคาประพันธข์ า้ งต้น มีการใช้โวหารภาพพจนต์ ามขอ้ ใด ๑. ปฏิปจุ ฉา ๒. นามนัย ๓. อปุ ลกั ษณ์ ๔. อุปมา

หนา้ ๘ ๗. คาประพันธใ์ นขอ้ ใดมีการใช้โวหารภาพพจนอ์ ุปมา ๑. ชอ่ื ว่าหนุมานชาญณรงค์ อาจองดง่ั พระยาราชสีห์ ๒. แทงต้องกุมภัณฑ์เปน็ หลายที จนหอกอสรุ นี ั้นหกั ไป ๓. กวดั แกวง่ แสงวาบปลาบตา กระทืบบาทาองึ อดุ ๔. คดิ แล้วจงึ่ รอ้ งตอบไป ว่าจริงหรอื ไฉนยกั ษี

หนา้ ๙ “แทบฝั่งธารท่เี ราเฝา้ ฝันถงึ เสียงน้าซงึ่ กระซิบสาดปราศจากเสียง” ๘. จากคาประพันธข์ า้ งต้น มกี ารใช้โวหารภาพพจน์ตามข้อใด ๑. อวพจน์ ๒. บคุ คลวัต ๓. สทั พจน์ ๔. ปฏิปุจฉา

หนา้ ๑๐ ๙. คาประพนั ธใ์ นขอ้ ใดไมม่ ีการใชโ้ วหารภาพพจนป์ ฏพิ ากย์ ๑. มคี วามมดื ทีเ่ วงิ้ วา้ งสว่างไสว ๒. เสียงน้าซ่งึ กระซิบสาดปราศจากเสยี ง ๓. ยง่ิ เยน็ เยียบย่ิงเดือดไมร่ ู้ดบั ๔. เสมือนไฟไหม้ฟนื คนื ลมหนาว

หนา้ ๑๑ “ผิวะอายจุ ะยนื ศตะพรรษะฤกว่า กจ็ ะรกั มัทนา บม่ หิ ยอ่ นฤดิหรรษ์” ๑๐. จากคาประพันธ์ขา้ งต้น มีการใชโ้ วหารภาพพจน์ตามข้อใด ๑. อวพจน์ ๒. อปุ มา ๓. อตพิ จน์ ๔. นามนัย

หนา้ ๑๒ มาเร่มิ ศกึ ษากบั แบบฝึก การอ่านเชงิ วิเคราะห์ โวหารภาพพจน์กนั เถอะ...

เปรยี บเธอเพชรงามน้าหนึง่ หน้า ๑๓ หวานปานน้าผงึ้ เดอื นหา้ หยาดเพชรเกลด็ แกว้ แววฟ้า รว่ งมาจากฟา้ หรือไร จากเนอื้ เพลงนี้ ผูร้ อ้ งกลา่ วถงึ ใคร และผรู้ อ้ งใชว้ ธิ กี ารใดในการกล่าว ตอบคาถามชวนคดิ กนั หน่อย ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ฟังเพลง ไดเ้ พยี งสแกน QR CODE

หน้า ๑๔ ผู้ร้องกล่าวถึงหญิงสาวท่ีตนรัก โดยใช้การเปรียบเทียบว่า เธองดงาม และมีค่าเหมือนเพชรน้าหนึ่ง อ่อนหวาน เหมือนน้าผึ้งเดือนห้าท่ีมีคุณภาพดีท่ีสุด ซ่ึงการกล่าวข้อความเช่นน้ี เป็นการกล่าว โดยใชโ้ วหารภาพพจน์ แนวทางการตอบคาถามชวนคดิ

หนา้ ๑๕ โวหารภาพพจน์ คือ ... การใช้คา ข้อความ หรือสานวน เพื่อให้ผู้อ่านเกิดภาพ ในการอ่าน เช่น การใช้ข้อความเปรียบเทียบ การใช้คาเลียนเสียง ธรรมชาติ เป็นตน้ สามารถแบ่งออกเป็นประเภทไดด้ ังนี้ อุปมา อปุ ลกั ษณ์ อตพิ จน์ อวพจน์ สทั พจน์ บคุ คลวัต บคุ ลาธิษฐาน สญั ลักษณ์ นามนยั ปฏพิ ากย์ ปฏิปจุ ฉา

หนา้ ๑๖ รกั เหมือนโคถึกทคี่ ึกพโิ รธ ความรกั เชน่ นั้นให้โทษ จะไปโกรธโทษรักไมไ่ ด้ จากเนอื้ เพลงน้ี ผูร้ ้องกลา่ วถึงความรกั ว่าเป็นอย่างไร และใช้วิธีใดในการกลา่ ว ตอบคาถามชวนคิดกนั หน่อย ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ฟังเพลง ไดเ้ พียงสแกน QR CODE

หน้า ๑๗ ผู้รอ้ งกล่าวถงึ ความรักเหมือนกับ วัวที่กาลังคึก และโกรธ เป็นความรัก ท่ีให้โทษ โดยใช้การเปรียบเทียบ ซึง่ เป็นการใชโ้ วหารภาพพจน์ อปุ มา แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๑๘ อุปมา... เปรยี บเหมอื น โวหารภาพพจน์ที่เป็น ตัวอย่าง การเปรียบเทียบสิ่งหน่ึงให้ นาคีมพี ษิ เพ้ียง สุรโิ ย “เหมือน” กับอีกส่ิงหน่ึง เปรียบเทียบงูมีพิษร้ายเหมือน โดยมีคาแสดงความเปรียบอยู่ ความรอ้ นแรงของแสงอาทติ ย์ มากมาย เช่น เหมือน ประดุจ ทั้งสองแกม้ กลั ยาดัง ลูกยอ ดุจ ดั่ง รา ว กับ ดัง เ ช่น เปรียบเทียบแก้มของหญิงสาว ประหนึง่ ปาน เพย้ี ง เป็นตน้ ที่เป็นปมุ่ ปมเหมอื นลูกยอ

หนา้ ๑๙ กสกิ รแข็งขันเปน็ กระดูกสันหลงั ของชาติ ไทยจะเรอื งอานาจเพราะไทยเป็นชาตกิ สิกรรม จากเน้ือเพลงน้ี ผู้ร้องให้กสิกร หรือเกษตรกรเป็นสิ่งใด และเกษตรกรจริง ๆ รูปร่าง หน้าตาเชน่ นั้นหรอื ไม่ ตอบคาถามชวนคดิ กนั หนอ่ ย .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ฟังเพลง ได้เพียงสแกน QR CODE

หน้า ๒๐ ผู้ร้องให้กสิกร หรือเกษตรกร เป็นกระดูกสันหลังของชาติ แต่เกษตรกร ไม่ได้มีรูปร่าง หน้าตาเป็นกระดูกสันหลัง ของชาติจริง ๆ เป็นการเปรียบให้เป็น ซึ่งเป็นการใชโ้ วหารภาพพจน์ อุปลักษณ์ แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หน้า ๒๑ อุปลกั ษณ.์ .. เปรยี บเป็น โวหารภาพพจน์ที่เป็น ตัวอยา่ ง ก า ร เ ป รี ย บ เ ที ย บ ส่ิ ง ห นึ่ ง ใ ห้ ปัญญาคอื ดาบสดู้ ัสกร “เป็น” อีกส่ิงหน่ึง ซ่ึงสิ่งน้ัน เปรียบปัญญาคือดาบเอาไว้ ไม่ได้มีรูปร่าง หน้าตา ลักษณะ ตอ่ สู้กบั ศัตรู จริง ๆ เช่นน้ันเลย โดยมักใช้ ครูเป็นแสงประทีปส่องทาง คาแสดงความเปรียบคาว่า เป็น และ คอื เพยี งสองคา ศิษย์ เปรียบครูเป็นแสงของโคม ทคี่ อยนาทางให้ลูกศิษย์

หนา้ ๒๒ ข้อควรระวัง... อปุ ลักษณ์ อุปลักษณ์น้ันเป็นความเปรียบ ความรกั ของเธอเปน็ เหมือนยาพษิ ที่ใช้คาแสดความเปรียบแค่ เป็น ข้ อ ค ว า ม นี้ ไ ม่ ใ ช่ อุ ป ลั ก ษ ณ์ กับ คือ เท่านั้น หากมีคาอื่นที่แสดง แต่เป็นอปุ มา เพราะใช้คาว่า “เหมือน” ความเปรยี บประกอบจะเป็น อุปมา เป็นคาแสดงความเปรยี บ บางครั้งอปุ ลักษณ์จะไม่ โอเ้ จา้ ดวงสรุ ยิ นั จันทรทง้ั คู่ของแม่เอ่ย มี ค า แ ส ด ง ค ว า ม เ ป รี ย บ ต้ อ ง อาศัยการตีความประกอบ ข้ อ ค ว า ม น้ี ใ ช้ พ ร ะ อ า ทิ ต ย์ แ ล ะ พระจันทร์ เปรียบเป็นลูกของตน เป็นการใช้ อุปลกั ษณ์

หนา้ ๒๓ อาทิตยจ์ ะสนิ้ แสง โลกแล้งแหง้ ปานใด ไม่อาจเปลี่ยนใจฉันนน้ั ต่อใหด้ ินฟา้ พังทลาย โลกสลายฉันนไี้ ม่หวน่ั ไม่มวี นั ฉนั จะผันแปรผิดใจ จากเนือ้ เพลงน้ี ผูร้ ้องกลา่ วถงึ สิง่ ใด และมคี วามเป็นไปได้หรือไม่ ในข้อความน้ี ตอบคาถามชวนคิดกันหน่อย ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ฟังเพลง ได้เพยี งสแกน QR CODE

หน้า ๒๔ ผู้ร้องกล่าวถึงความรักท่ีเขาทั้งสอง มี ต่ อ กั น ไ ม่ ว่ า อ ย่ า ง ไ ร ก็ ไ ม่ มี วั น เปลี่ยนแปลง เป็นข้อความท่ีไม่ทาง เป็นไปได้ โดยกล่าวมากกว่าความเป็นจริง เ พ ร า ะ โ ล ก แ ต ก ก็ ไ ม่ มี ชี วิ ต อ ยู่ รั ก กั น ซ่ึงเป็นการใช้โวหารภาพพจน์ อตพิ จน์ แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๒๕ อติพจน.์ .. มากเกนิ จริง โวหารภาพพจน์ที่เป็น ตวั อย่าง การบนิ ไทยรักคุณเท่าฟา้ การกล่าวมากเกินความจริง เป็นคากล่าวท่ีบอกปริมาณความรัก หรือเวอ่ นัน้ เอง ทม่ี ากมายเทา่ ผนื ฟ้า ซง่ึ เกนิ จรงิ ถงึ ม้วยดนิ ส้นิ ฟ้ามหาสมุทร ไม่ส้ินสุดความรักสมัครสมาน เปน็ การกล่าวถึงความรักของผู้กล่าวทม่ี ีมากมาย และไม่มีวันหมด ถึงแมว้ า่ ไม่มีแผน่ ดิน ทอ้ งฟ้า มหาสมทุ รก็ไมม่ วี ันหยุดรักได้

หนา้ ๒๖ พริบตาเดียว โอกาสแค่พรบิ ตาเดยี ว มนั เปลย่ี นชวี ิต เราได้ ขอเพียงแค่นั้น จากเนื้อเพลงนี้ ผู้รอ้ งกลา่ วถงึ สิ่งใด และมคี วามเป็นไปไดห้ รอื ไม่ ในข้อความน้ี ตอบคาถามชวนคิดกันหนอ่ ย ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ฟังเพลง ได้เพยี งสแกน QR CODE

หน้า ๒๗ ผู้ ร้ อ ง ก ล่ า ว ถึ ง โ อ ก า ส ที่ ม า กั บ ช่วงเวลาส้ัน ๆ โดยใช้คาว่าพริบตาเดียว ท้ั ง น้ี มั น เ ป็ น ไ ป ไ ม่ ไ ด้ พ ริ บ ต า เ ดี ย ว เป็นการกล่าวที่น้อยกว่าความเป็นจริง ซ่ึงเป็นการใชโ้ วหารภาพพจน์ อวพจน์ แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๒๘ อวพจน์... นอ้ ยเกินจรงิ โวหารภาพพจน์ที่เป็น ตวั อยา่ ง การกล่าวน้อยเกินความจริง เลก็ เท่าขีต้ าแมว หรอื เวอ่ น้นั เอง เ ป็ น ค า ก ล่ า ว ที่ บ อ ก ข น า ด ทเี่ ลก็ มาก ซ่ึงเล็กเกินความเป็นจรงิ มที องเทา่ หนวดก้งุ สะดุ้งจนเรือนไหว เป็นการกล่าวถึงความขนาดของทองท่ีเส้นเล็กมาก เท่าหนวด ของก้งุ ซงึ่ เปน็ การกลา่ วทน่ี อ้ ยกว่าความจริง

หนา้ ๒๙ อปุ มา อปุ ลักษณ์ อตพิ จน์ อวพจน์ โวหารท้ังส่ีชนิดน้ีมีความเก่ียวเนื่องกัน เพราะบางครั้ง อติพจน์ และอวพจน์ก็เป็นความเปรียบ แต่มันจะเป็นความเปรียบท่ีบอกปริมาณ หรอื เกนิ จรงิ หากอธิบายเปน็ เซทจะได้ภาพดังนี้ อปุ มา อตพิ จน์ อุปลกั ษณ์ การบินไทยรกั คณุ เท่าฟา้ อวพจน์ ตวั เลก็ เท่าแมลงวนั

หนา้ ๓๐ รอ้ งเหมยี ว เหมียว เดยี๋ วเดยี วกม็ า เข้ามา เขา้ มาคลอ กบั เธอ เหมยี ว เหมียว เหมยี ว หงา่ ว เหมียว เหมียว เหมยี ว หงา่ ว แปลตรง ๆ ว่าฉันต้องการเธอ จากเนอื้ เพลงนี้ มีการใชเ้ สยี งของสัตว์ชนดิ ใดปรากฏอยู่ เปน็ เสียง ทเี่ กิดตามธรรมชาตหิ รือไม่ ตอบคาถามชวนคดิ กนั หน่อย ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ฟังเพลง ไดเ้ พยี งสแกน QR CODE

หน้า ๓๑ เพลงนี้มีการใช้เสียงของแมว ท่ีร้องเหมียว และหง่าว เป็นเสียง ที่ เ กิ ด ขึ้ น เ อ ง ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ ซ่ึ ง เ ป็ น ก า ร ใ ช้ โ ว ห า ร ภ า พ พ จ น์ สทั พจน์ แนวทางการตอบคาถามชวนคดิ

หน้า ๓๒ สทั พจน์... เลียนเสียงธรรมชาติ โวหารภาพพจน์ท่ีเป็น ตัวอยา่ ง การเลียนเสียงธรรมชาติ โดยใช้ เสียงโหม่ง หม่อง ฆอ้ งตีเคลา้ ปี่ คาท่ีเป็นเสียงแทน เช่น ปัง! พาทย์ เสียงเตรง เตรง่ ระนาดชัด (เสียงปืน) ตึก ๆ (เสียงหัวใจ จงั หวะ เสียงตะโพน เท่งติง ติง เท่งป๊ะ เต้น) เสียงเคร่ืองดนตรีต่าง ๆ เสยี งกลองแขก โจ๊ะ จะ๊ โจะ๊ โจ๊ะ เปน็ ต้น เปน็ การใชค้ าเลยี นเสียงเครอื่ งดนตรี เปร้ียง ๆ ดังเสยี งฟา้ ฟาด ลูกหมาร้อง บอ๊ ก ๆ ๆ เป็นการใชค้ าเลยี นเสยี งฟ้าผา่ เปน็ การใช้คาเลยี นเสยี งลูกสนุ ัข

หนา้ ๓๓ เจ้าไมข้ ีดไฟกา้ นนอ้ ยเดยี วดาย แอบรกั ดอกทานตะวนั แรกแย้มยามบาน อวดแสงตะวัน ช่างงดงามเกนิ จะเอ่ย จากเน้อื เพลงน้ี ตัวละคร และการกระทาใดบา้ ง ตวั ละครน้นั ใช่มนุษย์ หรอื ไม่ และการกระทาของตวั ละครนนั้ เปน็ ไปได้หรอื ไมใ่ นความจริง ตอบคาถามชวนคิดกันหน่อย ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ฟังเพลง ไดเ้ พียงสแกน QR CODE

หน้า ๓๔ เพลงน้ีมีตัวละครสองตัว คือ ไม้ขีดไฟ กับดอกทานตะวัน ไม้ขีดไฟนั้นแอบรัก ดอกทานตะวัน ตัวละครน้ันไม่ใช่มนุษย์ แ ล ะ ก า ร ก ร ะ ท า น้ั น ก็ ไ ม่ มี วั น เ ป็ น จ ริ ง ไ ด้ เพราะไม้ขีดไฟไม่สามารถทากริยาแอบรักได้ ซง่ึ เปน็ การใชโ้ วหารภาพพจน์ บคุ คลวัต แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๓๕ บุคคลวตั ... ไม่ใช่คนทาอย่างคน โ ว ห า ร ภ า พ พ จ น์ ตัวอย่าง ท่ีทาให้สิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์ ไม่มี ชี วิ ต ไ ม่ มี ค ว า ม คิ ด ไ ม่ มี พระจนั ทร์ยม้ิ ทกั ทายกบั หมู่ดาว วิญญาณ ทากริยาอย่างมนุษย์ เ ช่ น โ ต๊ ะ เ ก้ า อ้ี ต้ น ไ ม้ พระจนั ทรท์ ากริยาย้ิมทักทาย ซง่ึ เป็น ความรัก ความโกรธ เป็นตน้ การกระทาอย่างมนุษย์ ความซ่อื สตั ย์วงิ่ พล่านอยู่ใน คณะรฐั มนตรชี ุดนี้ ค ว า ม ซ่ื อ สั ต ย์ เ ป็ น ค ว า ม รู้ สึ ก ไ ม่ สามารถแสดงอาการวงิ่ พลา่ นอย่างมนุษยไ์ ด้

หนา้ ๓๖ หนาวพระพายที่พดั เชย อกเอ๋ยหนาวสน่ั สุดบัน่ ทอน จากเน้อื เพลงนี้ พระพาย คือสง่ิ ใด เดมิ ทคี ือสิ่งใด หมายถึงมนุษย์หรือไม่ ตอบคาถามชวนคดิ กนั หนอ่ ย ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ฟังเพลง ได้เพยี งสแกน QR CODE

หน้า ๓๗ เพลงน้ี พระพายนั้นเดิมทีคือ ลม ซ่ึงไม่ใช่มนุษย์ เป็นการสร้างตัวตนให้กับ ลม ให้กลายเป็นสิ่งที่ใกล้เคียงกับมนุษย์ และแสดงอาการเช่นเดียวกับมนุษย์ เปน็ การใช้โวหารภาพพจน์ บคุ ลาธษิ ฐาน แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๓๘ บุคลาธษิ ฐาน... สรา้ งตัวตนให้เป็นคน โ ว ห า ร ภ า พ พ จ น์ ตัวอย่าง ท่ีสร้างตัวตนส่ิงที่ไม่ใช่มนุษย์ พญามารค่อยขัดขวางพระพุทธเจ้า ไม่มีชีวิต ไม่มีความคิด ไม่มี วิญญาณ ให้มีตัวตน และทา ยามตรัสรู้ กรยิ าอยา่ งมนษุ ย์ เช่น พญามาร มาจาก กเิ ลส แมน่ า้ = พระแม่คงคา แผ่นดิน = พระธรณี เปน็ ต้น แม่พระธรณีส่นั ไหวดว้ ยความโกรธ ทาให้ตึกรามบา้ นชอ่ งพังทลาย แมพ่ ระธรณี มาจาก พน้ื ดนิ

หนา้ ๓๙ โอก้ หุ ลาบแดง เป็นส่อื แห่งความรกั เรา กลน่ิ สียวนเย้า เร้าใจให้รกั รญั จวน จากเนอ้ื เพลงน้ี มกี ารกลา่ วถงึ สงิ่ ใด แล้วสิ่งนน้ั ใชแ้ ทนส่งิ ใด ตอบคาถามชวนคดิ กันหน่อย ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ฟังเพลง ได้เพียงสแกน QR CODE

หน้า ๔๐ เพลงน้ีมีการกลา่ วถึงดอกกหุ ลาบ โดยใช้แทนความรัก ท้ังนี้ดอกกุหลาบ เป็นสื่อแทนความรักท่ีรู้กันโดยสากล ซ่ึ ง เ ป็ น ก า ร ใ ช้ โ ว ห า ร ภ า พ พ จ น์ สญั ลกั ษณ์ แนวทางการตอบคาถามชวนคิด

หนา้ ๔๑ สัญลกั ษณ์... แทนอย่างสากล โวหารภาพพจน์ใช้แทนสิ่งหนึ่ง “แทน” อีกสิ่งหน่ึง โดยเมื่อกล่าวออกไปจะต้องรู้ความหมายกันอย่างสากล ตัวอยา่ ง ผา้ ขาว เด็ก หรอื ความบรสิ ุทธ์ิ ลา คนโง่ นกพริ าบขาว สนั ตภิ าพ