เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๖๗ ก หน้า ๖๒ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ราชกิจจานเุ บกษา มาตรา ๑๐ ให้สานักงานทาหน้าท่ีอานวยการและสนับสนนุ การปฏิบตั ิงานตามท่ีคณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลมอบหมาย รวมท้ังรับผิดชอบงานธุรการและวิชาการของคณะกรรมการพัฒนา รัฐบาลดิจิทลั และใหส้ านกั งานดาเนินการดังตอ่ ไปนีด้ ว้ ย (๑) จัดทาร่างแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลตามแนวทางที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกาหนด และร่างมาตรฐาน ข้อกาหนด และหลักเกณฑ์ตามมาตรา ๗ (๓) เสนอคณะกรรมการพัฒนารัฐบาล ดจิ ิทัล (๒) ประสานงาน แนะนา และให้ความช่วยเหลือแก่หน่วยงานของรัฐในการดาเนินการ ให้เป็นไปตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลตามมาตรา ๗ (๑) และมาตรฐาน ข้อกาหนด และหลักเกณฑ์ ตามมาตรา ๗ (๓) และตามพระราชบัญญตั ินี้ (๓) สารวจ เก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ และวิจัย เพ่ือจัดทาตัวช้ีวัด ดัชนีสนั บสนุน การพฒั นารัฐบาลดิจิทัลเสนอต่อคณะกรรมการพฒั นารัฐบาลดิจทิ ัล (๔) ติดตามและประเมินผลการปฏิบัติงานตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลตามมาตรา ๗ (๑) มาตรฐาน ข้อกาหนด และหลักเกณฑ์ตามมาตรา ๗ (๓) และแผนปฏบิ ัติการหรือแผนงานของหน่วยงาน ของรัฐตามมาตรา ๕ วรรคสาม เพ่อื รายงานผลตอ่ คณะกรรมการพฒั นารฐั บาลดิจิทลั (๕) สนบั สนุนการเชือ่ มโยงบรกิ ารดิจิทลั ของหนว่ ยงานของรฐั ให้เกิดบรกิ ารสาธารณะแบบเบด็ เสร็จ ตามทีค่ ณะกรรมการพฒั นารัฐบาลดจิ ทิ ลั กาหนด เพ่อื อานวยความสะดวกใหแ้ ก่ประชาชน (๖) ส่งเสรมิ และสนับสนนุ การใหบ้ รกิ ารทางวิชาการและความรูเ้ ก่ียวกับระบบดจิ ทิ ลั เพ่อื ยกระดับ ทักษะความรู้ความสามารถของเจ้าหน้าท่ีของรัฐเพ่ือประโยชน์ในการปฏิบัติหน้าท่ีและดาเนินการ ตามพระราชบัญญัตนิ ี้ (๗) ปฏบิ ัติหนา้ ทอ่ี ืน่ ตามท่ีคณะรฐั มนตรแี ละคณะกรรมการพฒั นารฐั บาลดจิ ทิ ัลกาหนด มาตรา ๑๑ เพ่ือประโยชนใ์ นการบรหิ ารงานภาครัฐและการบริการประชาชนในรปู แบบและ ช่องทางดิจิทัล ในกรณีท่ีกฎหมาย กฎ หรือระเบียบใดกาหนดให้ผู้ขอรับอนุมัติ อนุญาต หรือ ใบอนุญาต หรอื ผ้ยู ืน่ ขอจดทะเบยี นหรือจดแจง้ หรือผูแ้ จง้ ตอ้ งใช้เอกสารหรือหลกั ฐานของทางราชการ ท่ีหน่วยงานของรัฐออกให้ เพ่ือประกอบการพิจารณาหรือดาเนินการตามกฎหมาย กฎ หรือระเบียบ ให้ผู้มีอานาจอนุมัติ อนุญาต ออกใบอนุญาต รับจดทะเบียน รับจดแจ้ง หรือรับแจ้งน้ัน ดาเนินการ ให้หน่วยงานของรัฐที่ออกเอกสารหรือหลักฐานของราชการเช่นว่านั้น ส่งข้อมูลหรือสาเนาเอกสารหรือ หลักฐานดังกลา่ วผา่ นชอ่ งทางดิจิทัลมาเพอื่ ประกอบการพิจารณาหรอื ดาเนินการตามกฎหมาย กฎ หรอื ระเบยี บดังกล่าว ในการนี้ หา้ มมใิ หเ้ รยี กเกบ็ คา่ ใชจ้ า่ ยท่ีเกิดจากการทาสาเนาดังกลา่ วจากหนว่ ยงานของรัฐ ทข่ี อเอกสาร เว้นแต่กฎหมาย กฎ หรอื ระเบยี บดงั กลา่ วกาหนดไว้เปน็ อยา่ งอนื่ ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 250
เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๖๗ ก หน้า ๖๓ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ราชกิจจานุเบกษา ในกรณีที่มีการเช่ือมโยงข้อมูลดิจิทัลจากหนว่ ยงานของรฐั ท่ีเก่ียวขอ้ งตามวรรคหนง่ึ แล้ว ให้ถือว่า ได้มีการยืน่ เอกสารหรือหลกั ฐานมาแสดงตามกฎหมายของหน่วยงานของรัฐน้นั แล้ว มาตรา ๑๒ เพ่ือให้การบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิทัลเป็นไป ตามวัตถุประสงค์ตามมาตรา ๔ และเกิดการบูรณาการร่วมกัน ให้หน่วยงานของรฐั จัดทาธรรมาภิบาล ข้อมูลภาครัฐในระดับหน่วยงาน และดาเนินการดังต่อไปนี้ให้เป็นไปตามธรรมาภิบาลข้อมูลภาครัฐ ตามมาตรา ๘ (๑) จัดทาข้อมูลตามภารกิจให้อยู่ในรูปแบบข้อมูลดิจิทัล โดยเป็นข้อมูลที่มีความสมบูรณ์ เชื่อถือได้ และสามารถใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความถูกต้องและเป็นปัจจุบัน สามารถแลกเปลี่ยนกับ หน่วยงานของรัฐแหง่ อน่ื และนาไปประมวลผลตอ่ ไปได้ (๒) จัดทากระบวนการหรือการดาเนินงานทางดิจิทัลเพื่อการบริหารราชการแผ่นดินและ การให้บริการประชาชน กระบวนการหรือการดาเนินงานทางดิจิทัลนั้นต้องทางานร่วมกันไดต้ ามมาตรฐาน ข้อกาหนด และหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกาหนด เพ่ือให้มีความสอดคล้องและ เชื่อมโยงระหว่างหน่วยงานของรัฐแห่งอื่นได้ โดยมุ่งเน้นถึงการอานวยความสะดวกและการเข้าถึงของ ประชาชนท่ีเปน็ ไปตามมาตรฐานและมีการบรู ณาการขอ้ มูลระหว่างหนว่ ยงานของรัฐเป็นสาคญั (๓) จัดให้มีระบบการชาระเงินทางดิจิทัลอีกช่องทางหน่ึง กรณีที่มีกฎหมายกาหนดให้ หน่วยงานของรัฐสามารถเรยี กเก็บเงินค่าธรรมเนียม คา่ บรกิ าร ค่าปรบั หรอื ค่าใชจ้ ่ายอน่ื ใดจากประชาชน จากการให้บริการของหน่วยงานของรัฐนั้น และอาจตกลงกับหน่วยงานของรัฐแห่งอื่นให้จัดเก็บเงิน ดังกล่าวแทนได้ (๔) จัดให้มรี ะบบการพิสจู นแ์ ละยืนยนั ตัวตนทางดจิ ิทัล เพอ่ื ประโยชน์ในการอานวยความสะดวก ในการบริการประชาชน ซึง่ มมี าตรฐานและแนวทางท่ีสอดคล้องกนั ตามทค่ี ณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล กาหนด (๕) จัดให้มีมาตรการหรือระบบรกั ษาความม่ันคงปลอดภัยในการเข้าสู่บรกิ ารดจิ ิทลั ของหน่วยงาน ของรัฐ เพ่ือให้มีความพร้อมใช้ น่าเชื่อถือ และสามารถตรวจสอบได้ โดยอย่างน้อยต้องจัดให้มี ระบบป้องกันหรือรับมือกับภัยคุกคามหรอื ความเสี่ยงทางไซเบอร์ตามกฎหมายว่าด้วยการรกั ษาความมั่นคง ปลอดภัยไซเบอร์ (๖) จัดให้มีการพัฒนาทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรู้ความสามารถในการดาเนินงาน ดา้ นการบรหิ ารงานและการให้บรกิ ารภาครัฐผา่ นระบบดิจิทลั ให้เป็นไปตามแผนพฒั นารฐั บาลดจิ ิทลั สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 251
เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๖๗ ก หน้า ๖๔ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ราชกิจจานุเบกษา (๗) ให้มกี ารทบทวนแผนปฏบิ ตั ิการหรอื แผนงาน นโยบาย และแนวปฏบิ ตั เิ กี่ยวกบั การบรหิ ารงาน และการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิทัลของหน่วยงานของรัฐ โดยต้องจัดให้มีการประเมินผล การดาเนนิ งานตามแผน นโยบาย และแนวปฏบิ ตั ิดังกล่าวด้วย ทงั้ นี้ อย่างน้อยปลี ะหน่งึ ครัง้ การจัดทาข้อมลู ให้อยู่ในรูปแบบข้อมูลดิจิทลั ตาม (๑) ให้เป็นไปตามมาตรฐานและหลักเกณฑ์ ทีค่ ณะกรรมการพัฒนารฐั บาลดิจทิ ลั กาหนด กรณีหน่วยงานของรัฐจะจัดทาข้อมูลดิจิทัลตาม (๑) เพ่ือประโยชน์ในการปฏิบัติงานของ หน่วยงานของตน หากมีหน่วยงานของรัฐแห่งอื่นซ่ึงมีหน้าท่ีและอานาจรับผิดชอบในการจัดทาหรือ รวบรวมข้อมูลดิจิทัลน้ันไว้เป็นข้อมูลหลักในเร่ืองดังกล่าวแล้วไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน ให้หน่วยงาน ของรัฐดังกล่าวจัดให้มีการเช่ือมโยงและแลกเปล่ียนข้อมูลดิจิทัลนั้นระหว่างกันโดยไม่จาต้องจัดทา ข้อมูลข้ึนใหม่ท้ังหมด โดยคณะกรรมการพัฒนารฐั บาลดจิ ิทัลอาจวางระเบียบในการดาเนินการดังกล่าว ท้งั น้ี ภายใตธ้ รรมาภิบาลขอ้ มูลภาครัฐ มาตรา ๑๓ เพื่อประโยชน์ในการบริหารราชการแผ่นดินและการให้บริการประชาชน ให้หน่วยงานของรัฐจัดให้มีการเช่ือมโยงและแลกเปล่ียนข้อมูลดิจิทัลท่ีมีการจัดทาและครอบครองตามที่ หน่วยงานของรฐั แหง่ อืน่ รอ้ งขอ ทีจ่ ะเกิดการบูรณาการร่วมกัน มาตรา ๑๔ หน่วยงานของรัฐผู้รับข้อมูลดจิ ิทลั ตามมาตรา ๑๓ ต้องใช้ข้อมูลตามวัตถุประสงค์ ในหน้าที่และอานาจของตนเท่านนั้ และต้องดแู ลรักษาขอ้ มูลให้มคี วามม่นั คงปลอดภัย ไม่มีการเปดิ เผย หรอื โอนขอ้ มูลไปยังบคุ คลที่ไมม่ ีสทิ ธิเข้าถึงข้อมูล มาตรา ๑๕ ให้มศี ูนยแ์ ลกเปลีย่ นขอ้ มลู กลางทาหนา้ ทเี่ ป็นศูนย์กลางในการแลกเปลี่ยนขอ้ มูล ดิจิทัลและทะเบียนดิจิทัลระหว่างหน่วยงานของรัฐ เพื่อสนับสนุนการดาเนินการของหน่วยงานของรัฐ ในการให้บริการประชาชนผ่านระบบดิจิทลั และดาเนนิ การในเรื่องดงั ต่อไปนี้ (๑) กาหนดนโยบายและมาตรฐานเกี่ยวกับการเช่ือมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลดิจิทัลเสนอต่อ คณะกรรมการพัฒนารฐั บาลดจิ ทิ ัลให้ความเหน็ ชอบ (๒) ประสานและให้ความช่วยเหลือแก่หน่วยงานของรัฐในการเช่ือมโยงและแลกเปลี่ยนขอ้ มลู ดิจิทลั ระหวา่ งกัน รวมทั้งกากบั ตดิ ตามให้การดาเนนิ การดงั กล่าวเปน็ ไปในแนวทางและมาตรฐานเดยี วกนั ตามหลกั เกณฑ์ วิธกี าร และเง่อื นไขที่คณะกรรมการพฒั นารฐั บาลดิจทิ ลั กาหนด (๓) จัดทาคาอธิบายชุดข้อมูลดิจิทัลของภาครัฐ และจัดเก็บบันทึกหลักฐานของการเช่ือมโยง และแลกเปลย่ี นขอ้ มูลดิจทิ ลั (๔) เรื่องอนื่ ๆ ตามท่คี ณะกรรมการพัฒนารฐั บาลดิจทิ ลั มอบหมาย สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 252
เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๖๗ ก หน้า ๖๕ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ราชกิจจานุเบกษา มาตรา ๑๖ ภายใต้บทบัญญัติแห่งกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลในกรณี ท่ีหน่วยงานของรัฐได้มาซง่ึ ข้อมลู ส่วนบุคคลหรอื มีขอ้ มูลส่วนบุคคลอยู่ในความครอบครอง หากหน่วยงาน ของรัฐประสงค์จะใช้ข้อมูลส่วนบุคคลดังกล่าวในรูปแบบข้อมูลดิจิทัลเพื่อประโยชน์ในการบริหาร ราชการแผ่นดิน หน่วยงานของรัฐนั้นสามารถขอเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลส่วนบุคคลนั้นจาก หนว่ ยงานของรัฐท่ีครอบครองเพ่ือนามาวิเคราะหห์ รอื ประมวลผลได้ มาตรา ๑๗ ให้หน่วยงานของรัฐจัดทาข้อมูลท่ีต้องเปิดเผยตามกฎหมายว่าด้วยข้อมูล ข่าวสารของราชการในรูปแบบข้อมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ โดยต้องให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงได้ อยา่ งเสรโี ดยไมเ่ สียค่าใช้จา่ ย และสามารถนาไปเผยแพร่ ใช้ประโยชน์ หรอื พัฒนาบริการและนวัตกรรม ในรูปแบบต่าง ๆ ได้ ท้ังนี้ มาตรฐานและหลักเกณฑ์การเปิดเผยข้อมูลให้เป็นไปตามที่คณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลกาหนด ซ่ึงต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์ในการอานวยความสะดวกแก่ประชาชนใน การเขา้ ถงึ ขอ้ มูล มาตรา ๑๘ เพ่ืออานวยความสะดวกในการให้บริการแก่ประชาชนและการดาเนินงานของ หนว่ ยงานของรฐั ผ่านระบบดจิ ิทัล ใหม้ ีศนู ย์กลางขอ้ มลู เปดิ ภาครัฐในสานกั งานทาหนา้ ที่ในการประสานงาน ให้หน่วยงานของรัฐจดั สง่ หรอื เชอื่ มโยงขอ้ มลู ตามมาตรา ๑๗ และเปดิ เผยแกป่ ระชาชน ให้คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกาหนดประเภท รูปแบบ และมาตรฐานของข้อมูล ที่เปิดเผยแก่ประชาชนโดยศูนย์กลางข้อมูลเปิดภาครัฐ ท้ังนี้ ต้องเป็นแนวทางและมาตรฐานเดียวกัน รวมทง้ั สอดคล้องกับหลักการเปดิ เผยข้อมลู ท่ีเป็นสากล มาตรา ๑๙ ในวาระเริ่มแรก ให้สานักงานดาเนินการให้มีศูนย์แลกเปล่ียนข้อมูลกลาง ตามมาตรา ๑๕ เปน็ การช่วั คราวแต่ไมเ่ กินสองปี เม่อื ครบกาหนดระยะเวลาดงั กล่าว ให้คณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาความจาเป็นและเหมาะสมเก่ียวกับหน่วยงานของรัฐท่ีจะมาดาเนินการเกี่ยวกับ ศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลกลาง ทั้งนี้ ในกรณีที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเห็นควรให้หน่วยงาน ของรัฐแหง่ อืน่ ใดทาหน้าทแี่ ทนสานักงาน ใหเ้ สนอแนวทางการดาเนินการ การโอนภารกิจ งบประมาณ ทรัพย์สินและหน้ีสิน ภาระผูกพัน และบุคลากรไปยังหน่วยงานของรัฐแห่งอ่ืนนั้นต่อคณะรัฐมนตรี เพ่อื พิจารณา มาตรา ๒๐ ใหน้ ายกรัฐมนตรรี ักษาการตามพระราชบญั ญตั นิ ี้ ผู้รบั สนองพระบรมราชโองการ พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทรโ์ อชา นายกรฐั มนตรี ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 253
เล่ม ๑๓๖ ตอนท่ี ๖๗ ก หน้า ๖๖ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ราชกจิ จานเุ บกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ ปัจจุบันเทคโนโลยีได้มีความก้าวหน้า และเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตและการประกอบธุรกิจของประชาชน ซ่ึงในการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐ ที่ผ่านมายังมิได้นาเทคโนโลยีมาใช้ในการพัฒนาให้เกิดประสิทธิภาพและอานวยความสะดวกแก่ประชาชน ได้อย่างเต็มท่ี และโดยที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติให้มีการปฏิรูปประเทศด้านการบริหาร ราชการแผ่นดิน โดยให้มีการนาเทคโนโลยีท่ีเหมาะสมมาประยุกต์ใช้ในการบริหารราชการแผ่นดินและการจัดทา บริการสาธารณะ และให้มีการบูรณาการฐานข้อมูลของหน่วยงานของรัฐทุกหน่วยงานเข้าด้วยกันเพื่อให้ เปน็ ระบบข้อมูล เพอ่ื ประโยชน์ในการบรหิ ารราชการแผน่ ดินและเพื่ออานวยความสะดวกให้แก่ประชาชน สมควร ใหม้ ีกฎหมายในการขับเคล่ือนใหเ้ กดิ การปฏริ ูปการบริหารราชการแผ่นดนิ และการบริการประชาชนตามบทบัญญัติ แห่งรัฐธรรมนญู และเพื่อยกระดับการบริหารงานและการใหบ้ ริการภาครัฐให้อยู่ในระบบดิจทิ ัล อันจะนาไปสู่ การเป็นรัฐบาลดิจิทัลที่มีระบบการทางานและข้อมูลเชื่อมโยงกันระหว่างหน่วยงานของรัฐอย่างมั่นคงปลอดภัย มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว เปิดเผยและโปร่งใส รวมทั้งประชาชนได้รับความสะดวกในการรับบริการและสามารถ ตรวจสอบการดาเนินงานของหนว่ ยงานของรฐั ได้ จึงจาเป็นต้องตราพระราชบัญญัติน้ี ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 254
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 255
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 256
พระราชบญั ญัติ วาดว ยการกระทําความผิดเกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ (ฉบบั แกไ ขเพม่ิ เติม) สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 257
ชื่อกฎหมาย พระราชบญั ญัตวิ า ดว ยการกระทาํ ความผิดเก่ยี วกบั คอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ (ฉบับแกไขเพ่มิ เตมิ ) ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๒๔ / ตอนท่ี ๒๗ ก / หนา ๔ / วนั ท่ี ๑๘ มิถนุ ายน ๒๕๕๐ เร่มิ บงั คับใช วนั ท่ี ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๕๐ ผรู ักษาการ รัฐมนตรีวา การกระทรวงดจิ ิทัลเพ่อื เศรษฐกิจและสังคม แกไขเพมิ่ เตมิ โดย พระราชบัญญัติวา ดว ยการกระทําความผิดเกีย่ วกับคอมพวิ เตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา : เลม ๑๓๔ / ตอนที่ ๑๐ ก / หนา ๒๔ / วันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๖๐ เรม่ิ บังคบั ใช : วนั ท่ี ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๖๐ สำ�นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 258
พระราชบัญญัติ วา ดว ยการกระทำความผดิ เก่ียวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ภมู พิ ลอดุลยเดช ป.ร. ใหไ ว ณ วันท่ี ๑๐ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๕๐ เปนปท ่ี ๖๒ ในรัชกาลปจ จุบนั พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยที่เปนการสมควรมีกฎหมายวาดวยการกระทำความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติขึ้นไวโดยคำแนะนำและยินยอมของ สภานิติบัญญัติแหงชาติ ดังตอไปนี้ มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกวา “พระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐” มาตรา ๒๑ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับเมื่อพนกำหนดสามสิบวันนับแตวันประกาศใน ราชกจิ จานเุ บกษาเปนตนไป มาตรา ๓ ในพระราชบญั ญตั ินี้ “ระบบคอมพิวเตอร” หมายความวา อุปกรณหรือชุดอุปกรณของคอมพิวเตอรที่เชื่อมการทำงาน เขาดวยกัน โดยไดมีการกำหนดคำสั่ง ชุดคำสั่ง หรือสิ่งอื่นใด และแนวทางปฏิบัติงานใหอุปกรณหรือชุดอุปกรณ ทำหนา ที่ประมวลผลขอ มลู โดยอตั โนมตั ิ “ขอมูลคอมพิวเตอร” หมายความวา ขอมูล ขอความ คำสั่ง ชุดคำสั่ง หรือสิ่งอื่นใดบรรดาที่อยู ในระบบคอมพิวเตอรในสภาพที่ระบบคอมพิวเตอรอาจประมวลผลได และใหหมายความรวมถึงขอมูล อิเล็กทรอนกิ สตามกฎหมายวา ดวยธุรกรรมทางอิเลก็ ทรอนิกสดว ย “ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร” หมายความวา ขอมูลเกี่ยวกับการติดตอสื่อสารของระบบ คอมพิวเตอร ซึ่งแสดงถึงแหลงกำเนิด ตนทาง ปลายทาง เสนทาง เวลา วันที่ ปริมาณ ระยะเวลา ชนิดของบริการ หรืออน่ื ๆ ท่ีเกี่ยวของกบั การตดิ ตอ ส่ือสารของระบบคอมพิวเตอรน ้ัน ๑ ราชกิจจานเุ บกษา เลม ๑๒๔/ตอนที่ ๒๗ ก/หนา ๔/๑๘ มถิ ุนายน ๒๕๕๐ 259 สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
“ผูใหบริการ” หมายความวา (๑) ผูใหบริการแกบุคคลอ่ืนในการเขาสูอินเทอรเน็ต หรือใหสามารถติดตอถึงกันโดยประการอื่น โดยผานทางระบบคอมพิวเตอร ทั้งนี้ ไมวาจะเปนการใหบริการในนามของตนเอง หรือในนามหรือเพื่อประโยชน ของบคุ คลอ่นื (๒) ผูใ หบ รกิ ารเกบ็ รกั ษาขอ มูลคอมพิวเตอรเ พื่อประโยชนข องบคุ คลอ่ืน “ผูใชบ ริการ” หมายความวา ผูใชบ ริการของผูใหบรกิ ารไมวา ตอ งเสยี คา ใชบริการหรือไมก็ตาม “พนักงานเจา หนาท่ี” หมายความวา ผซู ่ึงรฐั มนตรแี ตงตงั้ ใหปฏิบตั ิการตามพระราชบญั ญัตนิ ้ี “รัฐมนตรี” หมายความวา รัฐมนตรผี ูร กั ษาการตามพระราชบัญญตั ินี้ มาตรา ๔๒ ใหรฐั มนตรวี า การกระทรวงดจิ ิทลั เพ่ือเศรษฐกิจและสงั คมรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และใหม อี ำนาจแตง ตงั้ พนกั งานเจาหนาท่ีกบั ออกกฎกระทรวงและประกาศเพื่อปฏบิ ตั กิ ารตามพระราชบัญญตั นิ ี้ กฎกระทรวงและประกาศนั้น เมอื่ ไดป ระกาศในราชกจิ จานุเบกษาแลวใหใชบงั คับได หมวด ๑ ความผดิ เก่ียวกับคอมพิวเตอร มาตรา ๕ ผูใดเขาถึงโดยมิชอบซึ่งระบบคอมพิวเตอรที่มีมาตรการปองกันการเขาถึงโดยเฉพาะและ มาตรการนั้นมิไดมีไวสำหรับตน ตองระวางโทษจำคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำ ท้งั ปรบั มาตรา ๖ ผูใดลวงรูมาตรการปองกันการเขาถึงระบบคอมพิวเตอรที่ผูอื่นจัดทำขึ้นเปนการเฉพาะ ถานำมาตรการดังกลาวไปเปดเผยโดยมิชอบในประการที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่น ตองระวางโทษจำคุก ไมเกินหนึ่งป หรือปรบั ไมเกินสองหมนื่ บาท หรอื ทง้ั จำทั้งปรับ มาตรา ๗ ผูใดเขาถึงโดยมิชอบซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรที่มีมาตรการปองกันการเขาถึงโดยเฉพาะและ มาตรการนั้นมิไดมีไวสำหรับตน ตองระวางโทษจำคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสี่หมื่นบาท หรือทั้งจำ ทั้งปรับ มาตรา ๘ ผูใดกระทำดวยประการใดโดยมิชอบดวยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสเพื่อดักรับไว ซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรของผูอื่นที่อยูระหวางการสงในระบบคอมพิวเตอร และขอมูลคอมพิวเตอรนั้นมิไดมีไว เพื่อประโยชนสาธารณะหรือเพื่อใหบุคคลทั่วไปใชประโยชนได ตองระวางโทษจำคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกิน หกหม่ืนบาท หรือทั้งจำท้ังปรับ ๒ มาตรา ๔ แกไ ขเพิม่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ิวา ดว ยการกระทำความผดิ เกี่ยวกบั คอมพวิ เตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ สำ�นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 260
มาตรา ๙ ผูใดทำใหเสียหาย ทำลาย แกไข เปลี่ยนแปลง หรือเพิ่มเติมไมวาทั้งหมดหรือบางสวน ซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรของผูอื่นโดยมิชอบ ตองระวางโทษจำคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งแสนบาท หรือ ท้ังจำท้ังปรับ มาตรา ๑๐ ผูใดกระทำดวยประการใดโดยมิชอบ เพื่อใหการทำงานของระบบคอมพิวเตอร ของผูอื่นถูกระงับ ชะลอ ขัดขวาง หรือรบกวนจนไมสามารถทำงานตามปกติได ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน หาป หรือปรับไมเกินหนึ่งแสนบาท หรือท้ังจำทั้งปรับ มาตรา ๑๑ ผูใดสงขอมูลคอมพิวเตอรหรือจดหมายอิเล็กทรอนิกสแกบุคคลอื่นโดยปกปดหรือ ปลอมแปลงแหลงที่มาของการสงขอมูลดังกลาว อันเปนการรบกวนการใชระบบคอมพิวเตอรของบุคคลอ่ืน โดยปกติสขุ ตองระวางโทษปรับไมเ กนิ หนง่ึ แสนบาท ผูใดสงขอมูลคอมพิวเตอรหรือจดหมายอิเล็กทรอนิกสแกบุคคลอื่นอันมีลักษณะเปน การกอใหเกิดความเดือดรอนรำคาญแกผูรับขอมูลคอมพิวเตอรหรือจดหมายอิเล็กทรอนิกส โดยไมเปดโอกาส ใหผูรับสามารถบอกเลิกหรือแจงความประสงคเพื่อปฏิเสธการตอบรับไดโดยงาย ตองระวางโทษปรับไมเกิน สองแสนบาท๓ ใหรัฐมนตรีออกประกาศกำหนดลักษณะและวิธีการสง รวมทั้งลักษณะและปริมาณของขอมูล คอมพิวเตอรหรือจดหมายอิเล็กทรอนิกส ซึ่งไมเปนการกอใหเกิดความเดือดรอนรำคาญแกผูรับและ ลกั ษณะอนั เปน การบอกเลิกหรอื แจงความประสงคเ พ่ือปฏิเสธการตอบรับไดโดยงา ย๔ มาตรา ๑๒๕ ถาการกระทำความผิดตามมาตรา ๕ มาตรา ๖ มาตรา ๗ มาตรา ๘ หรือมาตรา ๑๑ เปนการกระทำตอขอมลู คอมพิวเตอรหรือระบบคอมพิวเตอรที่เก่ียวกับการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ ความปลอดภัยสาธารณะ ความมั่นคงในทางเศรษฐกิจของประเทศหรือโครงสรางพื้นฐานอันเปนประโยชน สาธารณะ ตอ งระวางโทษจำคกุ ต้ังแตห นึง่ ปถ งึ เจ็ดป และปรบั ตงั้ แตส องหมน่ื บาทถงึ หนง่ึ แสนสห่ี มนื่ บาท ถาการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งเปนเหตุใหเกิดความเสียหายตอขอมูลคอมพิวเตอรหรือ ระบบคอมพิวเตอรดงั กลา ว ตองระวางโทษจำคุกตัง้ แตห นึ่งปถ งึ สบิ ป และปรบั ตง้ั แตสองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท ถาการกระทำความผิดตามมาตรา ๙ หรือมาตรา ๑๐ เปนการกระทำตอขอมูลคอมพิวเตอรหรือ ระบบคอมพิวเตอรตามวรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจำคุกตั้งแตสามปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตหกหมื่นบาทถึง สามแสนบาท ถาการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสามโดยมิไดมีเจตนาฆา แตเปนเหตุใหบุคคลอื่น ถึงแกความตาย ตองระวางโทษจำคุกต้ังแตหาปถึงย่ีสิบป และปรับตั้งแตหน่ึงแสนบาทถึงส่ีแสนบาท ๓ มาตรา ๑๑ วรรคสอง เพิม่ โดยพระราชบญั ญัติวาดว ยการกระทำความผดิ เกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๔ มาตรา ๑๑ วรรคสาม เพิม่ โดยพระราชบัญญัตวิ าดว ยการกระทำความผดิ เกยี่ วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๕ มาตรา ๑๒ แกไขเพิม่ เติมโดยพระราชบัญญตั วิ าดว ยการกระทำความผดิ เกยี่ วกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 261
มาตรา ๑๒/๑๖ ถาการกระทำความผิดตามมาตรา ๙ หรือมาตรา ๑๐ เปนเหตุใหเกิดอันตราย แกบุคคลอ่ืนหรือทรัพยสินของผูอ่ืน ตองระวางโทษจำคุกไมเกินสิบป และปรับไมเกินสองแสนบาท ถาการกระทำความผิดตามมาตรา ๙ หรือมาตรา ๑๐ โดยมิไดมีเจตนาฆา แตเปนเหตุใหบุคคลอ่ืน ถึงแกความตาย ตอ งระวางโทษจำคกุ ตัง้ แตห า ปถ งึ ย่ีสิบป และปรบั ตง้ั แตหน่ึงแสนบาทถึงสแ่ี สนบาท มาตรา ๑๓ ผูใดจำหนายหรือเผยแพรชุดคำสั่งที่จัดทำขึ้นโดยเฉพาะเพื่อนำไปใชเปนเครื่องมือ ในการกระทำความผิดตามมาตรา ๕ มาตรา ๖ มาตรา ๗ มาตรา ๘ มาตรา ๙ มาตรา ๑๐ หรือมาตรา ๑๑ ตองระวางโทษจำคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรบั ไมเ กินสองหมื่นบาท หรือทง้ั จำทัง้ ปรบั ผูใดจำหนายหรือเผยแพรชุดคำสั่งที่จัดทำขึ้นโดยเฉพาะเพื่อนำไปใชเปนเครื่องมือในการกระทำ ความผดิ ตามมาตรา ๑๒ วรรคหน่ึงหรอื วรรคสาม ตองระวางโทษจำคุกไมเกนิ สองป หรือปรับไมเ กินส่หี มื่นบาทหรือ ทั้งจำท้งั ปรบั ๗ ผูใดจำหนายหรือเผยแพรชุดคำสั่งที่จัดทำขึ้นโดยเฉพาะเพื่อนำไปใชเปนเครื่องมือในการกระทำ ความผิดตามมาตรา ๕ มาตรา ๖ มาตรา ๗ มาตรา ๘ มาตรา ๙ มาตรา ๑๐ หรือมาตรา ๑๑ หากผูนำไปใชได กระทำความผิดตามมาตรา ๑๒ วรรคหนึ่งหรือวรรคสาม หรือตองรับผิดตามมาตรา ๑๒ วรรคสองหรือวรรคสี่ หรือมาตรา ๑๒/๑ ผูจำหนายหรือเผยแพรชุดคำสั่งดังกลาวจะตองรับผิดทางอาญาตามความผิดที่มีกำหนดโทษ สูงขน้ึ ดวย ก็เฉพาะเม่ือตนไดรูหรืออาจเล็งเห็นไดวาจะเกดิ ผลเชน ทเ่ี กิดข้นึ น้ัน๘ ผใู ดจำหนา ยหรือเผยแพรช ุดคำสั่งท่ีจัดทำขน้ึ โดยเฉพาะเพื่อนำไปใชเปน เครื่องมือในการกระทำความผิด ตามมาตรา ๑๒ วรรคหน่งึ หรือวรรคสาม หากผนู ำไปใชไ ดก ระทำความผดิ ตามมาตรา ๑๒ วรรคหนึ่ง หรอื วรรคสาม หรือตองรับผิดตามมาตรา ๑๒ วรรคสองหรือวรรคสี่ หรือมาตรา ๑๒/๑ ผูจำหนายหรือเผยแพรชุดคำสั่งดังกลาว ตองรับผดิ ทางอาญาตามความผิดท่ีมกี ำหนดโทษสูงขนึ้ นัน้ ดว ย๙ ในกรณีท่ผี จู ำหนา ยหรือเผยแพรช ุดคำส่ังผใู ดตองรบั ผิดตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสอง และตามวรรคสาม หรอื วรรคส่ดี วย ใหผ นู นั้ ตองรับโทษท่ีมอี ัตราโทษสูงท่ีสดุ แตกระทงเดยี ว๑๐ มาตรา ๑๔๑๑ ผูใดกระทำความผิดที่ระบุไวดังตอไปนี้ ตองระวางโทษจำคุกไมเกินหาปหรือปรับไมเกิน หน่ึงแสนบาท หรือทั้งจำท้ังปรับ (๑) โดยทุจริต หรือโดยหลอกลวง นำเขาสูระบบคอมพิวเตอรซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรที่บิดเบือนหรือ ปลอมไมวาทั้งหมดหรือบางสวน หรือขอมูลคอมพิวเตอรอันเปนเท็จ โดยประการที่นาจะเกิดความเสียหาย แกประชาชน อันมิใชการกระทำความผิดฐานหม่ินประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา ๖ มาตรา ๑๒/๑ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัตวิ าดว ยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๗ มาตรา ๑๓ วรรคสอง เพมิ่ โดยพระราชบัญญัติวา ดว ยการกระทำความผิดเกยี่ วกบั คอมพิวเตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๘ มาตรา ๑๓ วรรคสาม เพม่ิ โดยพระราชบญั ญัตวิ า ดว ยการกระทำความผดิ เกย่ี วกับคอมพวิ เตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๙ มาตรา ๑๓ วรรคสี่ เพิ่มโดยพระราชบญั ญัตวิ า ดวยการกระทำความผิดเกยี่ วกบั คอมพิวเตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๐ มาตรา ๑๓ วรรคหา เพิ่มโดยพระราชบญั ญัติวาดว ยการกระทำความผดิ เกยี่ วกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๑ มาตรา ๑๔ แกไ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญัติวา ดว ยการกระทำความผดิ เกีย่ วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 262
(๒) นำเขาสูระบบคอมพิวเตอรซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรอันเปนเท็จ โดยประการที่นาจะ เกิดความเสียหายตอการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ ความปลอดภัยสาธารณะ ความมั่นคงใน ทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือโครงสรางพื้นฐานอันเปนประโยชนสาธารณะของประเทศ หรือกอใหเกิด ความตื่นตระหนกแกประชาชน (๓) นำเขาสูระบบคอมพิวเตอรซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรใด ๆ อันเปนความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง แหงราชอาณาจกั รหรอื ความผิดเก่ียวกับการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญา (๔) นำเขา สรู ะบบคอมพิวเตอรซง่ึ ขอมลู คอมพิวเตอรใด ๆ ทีม่ ีลักษณะอนั ลามกและขอมลู คอมพิวเตอร นน้ั ประชาชนท่วั ไปอาจเขา ถึงได (๕) เผยแพรหรือสงตอซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรโดยรูอยูแลววาเปนขอมูลคอมพิวเตอรตาม (๑) (๒) (๓) หรือ (๔) ถาการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่ง (๑) มิไดกระทำตอประชาชน แตเปนการกระทำตอบุคคลใด บุคคลหนึ่ง ผูกระทำ ผูเผยแพรหรือสงตอซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรดังกลาวตองระวางโทษจำคุกไมเกินสามปหรือ ปรับไมเกนิ หกหม่ืนบาท หรอื ทงั้ จำทั้งปรบั และใหเปน ความผิดอันยอมความได มาตรา ๑๕๑๒ ผูใหบริการผูใดใหความรวมมือ ยินยอม หรือรูเห็นเปนใจใหมีการกระทำความผิด ตามมาตรา ๑๔ ในระบบคอมพิวเตอรที่อยูในความควบคุมของตน ตองระวางโทษเชนเดียวกับผูกระทำความผิด ตามมาตรา ๑๔ ใหรัฐมนตรีออกประกาศกำหนดขั้นตอนการแจงเตือน การระงับการทำใหแพรหลาย ของขอมูลคอมพวิ เตอร และการนำขอ มลู คอมพวิ เตอรน้ันออกจากระบบคอมพวิ เตอร ถาผูใหบริการพิสูจนไดวาตนไดปฏิบัติตามประกาศของรัฐมนตรีที่ออกตามวรรคสอง ผูนั้นไมตอง รบั โทษ มาตรา ๑๖๑๓ ผูใดนำเขาสูระบบคอมพิวเตอรที่ประชาชนทั่วไปอาจเขาถึงไดซึ่งขอมูลคอมพิวเตอร ที่ปรากฏเปนภาพของผูอื่น และภาพนั้นเปนภาพที่เกิดจากการสรางขึ้น ตัดตอ เติม หรือดัดแปลงดวยวิธีการ ทางอิเล็กทรอนิกสหรือวิธีการอ่ืนใด โดยประการที่นาจะทำใหผูอื่นนั้นเสียช่ือเสียง ถูกดูหมิ่นถูกเกลยี ดชงั หรือ ไดร บั ความอับอาย ตองระวางโทษจำคุกไมเกินสามป และปรบั ไมเ กนิ สองแสนบาท ถาการกระทำตามวรรคหนึ่งเปนการกระทำตอภาพของผูตาย และการกระทำนั้นนาจะทำใหบิดา มารดา คูสมรส หรือบุตรของผูตายเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง หรือไดรับความอับอาย ผูกระทำ ตองระวางโทษดงั ท่บี ญั ญัตไิ วใ นวรรคหนง่ึ ถาการกระทำตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสอง เปนการนำเขาสูระบบคอมพิวเตอรโดยสุจริต อนั เปนการติชมดว ยความเปน ธรรม ซง่ึ บคุ คลหรือส่งิ ใดอนั เปนวสิ ัยของประชาชนยอมกระทำ ผูกระทำไมมคี วามผิด ๑๒ มาตรา ๑๕ แกไขเพิม่ เติมโดยพระราชบญั ญัตวิ า ดวยการกระทำความผดิ เกยี่ วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๓ มาตรา ๑๖ แกไ ขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั วิ า ดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 263
ความผดิ ตามวรรคหน่ึงและวรรคสองเปนความผิดอนั ยอมความได ถา ผูเ สียหายในความผิดตามวรรคหนง่ึ หรือวรรคสองตายเสยี กอนรองทุกข ใหบิดา มารดา คสู มรส หรือ บุตรของผเู สยี หายรอ งทกุ ขได และใหถอื วา เปน ผเู สียหาย มาตรา ๑๖/๑๑๔ ในคดีความผิดตามมาตรา ๑๔ หรือมาตรา ๑๖ ซึ่งมีคำพิพากษาวา จำเลยมีความผิด ศาลอาจส่งั (๑) ใหทำลายขอ มลู ตามมาตราดงั กลา ว (๒) ใหโฆษณาหรือเผยแพรคำพิพากษาทั้งหมดหรอื แตบางสวนในสื่ออิเล็กทรอนิกสวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน หนังสือพิมพ หรือส่ืออื่นใด ตามที่ศาลเห็นสมควร โดยใหจำเลยเปนผูชำระคาโฆษณา หรือเผยแพร (๓) ใหด ำเนินการอน่ื ตามท่ีศาลเห็นสมควรเพ่ือบรรเทาความเสียหายท่ีเกดิ ข้ึนจากการกระทำความผดิ นั้น มาตรา ๑๖/๒๑๕ ผูใดรูวาขอมูลคอมพิวเตอรในความครอบครองของตนเปนขอมูลที่ศาลส่ังใหท ำลาย ตามมาตรา ๑๖/๑ ผูนั้นตองทำลายขอมูลดังกลาว หากฝาฝนตองระวางโทษกึ่งหนึ่งของโทษที่บัญญัติไว ในมาตรา ๑๔ หรอื มาตรา ๑๖ แลวแตก รณี มาตรา ๑๗ ผูใดกระทำความผดิ ตามพระราชบญั ญตั ินนี้ อกราชอาณาจกั รและ (๑) ผูกระทำความผิดนั้นเปนคนไทย และรัฐบาลแหงประเทศที่ความผิดไดเกิดขึ้นหรือผูเสียหาย ไดรอ งขอใหล งโทษ หรือ (๒) ผูกระทำความผิดนั้นเปนคนตางดาว และรัฐบาลไทยหรือคนไทยเปนผูเสียหายและผูเสียหาย ไดรองขอใหล งโทษ จะตองรับโทษภายในราชอาณาจกั ร มาตรา ๑๗/๑๑๖ ความผิดตามมาตรา ๕ มาตรา ๖ มาตรา ๗ มาตรา ๑๑ มาตรา ๑๓ วรรคหน่ึง มาตรา ๑๖/๒ มาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรา ๒๗ ใหคณะกรรมการเปรียบเทียบที่รัฐมนตรีแตงตั้งมีอำนาจ เปรียบเทียบได คณะกรรมการเปรียบเทียบที่รัฐมนตรีแตงตั้งตามวรรคหนึ่งใหมีจำนวนสามคนซึ่งคนหนึ่ง ตองเปนพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เมื่อคณะกรรมการเปรียบเทียบไดทำการเปรียบเทียบกรณีใดและผูตองหาไดชำระเงินคาปรับ ตามคำเปรียบเทียบภายในระยะเวลาที่คณะกรรมการเปรียบเทียบกำหนดแลว ใหถือวาคดีนั้นเปนอันเลิกกัน ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๑๔ มาตรา ๑๖/๑ เพิ่มโดยพระราชบัญญัตวิ าดวยการกระทำความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ 264 ๑๕ มาตรา ๑๖/๒ เพ่ิมโดยพระราชบัญญัตวิ าดวยการกระทำความผิดเกย่ี วกบั คอมพิวเตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๖ มาตรา ๑๗/๑ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิดเกีย่ วกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
ในกรณที ผ่ี ูตองหาไมชำระเงินคา ปรับภายในระยะเวลาทก่ี ำหนด ใหเรม่ิ นบั อายคุ วามในการฟองคดีใหม นับตง้ั แตวันท่ีครบกำหนดระยะเวลาดังกลาว หมวด ๒ พนกั งานเจา หนา ท่ี มาตรา ๑๘๑๗ ภายใตบังคับมาตรา ๑๙ เพื่อประโยชนในการสืบสวนและสอบสวนในกรณีที่มีเหตุ อันควรเชื่อไดวามีการกระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ หรือในกรณีที่มีการรองขอตามวรรคสองใหพนักงาน เจาหนาที่มีอำนาจอยางหนึ่งอยางใด ดังตอไปนี้ เฉพาะที่จำเปนเพื่อประโยชนในการใชเปนหลักฐานเกี่ยวกับ การกระทำความผดิ และหาตัวผูกระทำความผิด (๑) มีหนังสือสอบถามหรือเรียกบุคคลที่เกี่ยวของกับการกระทำความผิดมาเพื่อใหถอยคำ สงคำชี้แจง เปน หนงั สือ หรอื สง เอกสาร ขอ มลู หรอื หลกั ฐานอน่ื ใดทอ่ี ยใู นรปู แบบทส่ี ามารถเขา ใจได (๒) เรียกขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรจากผูใหบริการเกี่ยวกับการติดตอสื่อสารผานระบบ คอมพิวเตอรห รือจากบคุ คลอ่นื ทเ่ี กี่ยวของ (๓) สั่งใหผูใหบริการสงมอบขอมูลเกี่ยวกับผูใชบริการที่ตองเก็บตามมาตรา ๒๖ หรือที่อยู ในความครอบครองหรือควบคุมของผูใหบริการใหแ กพนักงานเจา หนาทห่ี รอื ใหเกบ็ ขอมูลดังกลา วไวก อน (๔) ทำสำเนาขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรจากระบบคอมพิวเตอรที่มีเหตุอันควร เชอื่ ไดวา มกี ารกระทำความผดิ ในกรณีท่ีระบบคอมพวิ เตอรน้ันยังมิไดอยใู นความครอบครองของพนักงานเจา หนาท่ี (๕) สั่งใหบุคคลซึง่ ครอบครองหรือควบคุมขอ มูลคอมพิวเตอร หรืออุปกรณทีใ่ ชเก็บขอมลู คอมพิวเตอร สง มอบขอมูลคอมพิวเตอร หรอื อปุ กรณดังกลาวใหแกพนกั งานเจาหนา ท่ี (๖) ตรวจสอบหรือเขาถึงระบบคอมพิวเตอร ขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรหรือ อปุ กรณทใ่ี ชเกบ็ ขอมูลคอมพิวเตอรของบุคคลใด อนั เปน หลกั ฐานหรืออาจใชเปนหลักฐานเก่ียวกับการกระทำความผิด หรือเพื่อสืบสวนหาตัวผูกระทำความผิดและสั่งใหบุคคลนั้นสงขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร ท่ีเก่ียวของเทา ทีจ่ ำเปนใหดวยก็ได (๗) ถอดรหัสลับของขอ มลู คอมพวิ เตอรของบุคคลใด หรือสงั่ ใหบ คุ คลที่เก่ยี วของกับการเขารหสั ลับของ ขอ มูลคอมพิวเตอร ทำการถอดรหัสลบั หรอื ใหค วามรวมมอื กับพนกั งานเจา หนา ท่ใี นการถอดรหัสลับดงั กลาว (๘) ยึดหรืออายัดระบบคอมพิวเตอรเทาที่จำเปนเฉพาะเพื่อประโยชนในการทราบรายละเอียดแหง ความผิดและผกู ระทำความผดิ ๑๗ มาตรา ๑๘ แกไ ขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบญั ญตั วิ าดว ยการกระทำความผิดเก่ยี วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 265
เพื่อประโยชนในการสืบสวนและสอบสวนของพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา ในบรรดาความผิดอาญาตอกฎหมายอื่นซึ่งไดใชระบบคอมพิวเตอร ขอมูลคอมพิวเตอรหรืออุปกรณ ที่ใชเก็บขอมูลคอมพิวเตอรเปนองคประกอบหรือเปนสวนหนึ่งในการกระทำความผิดหรือมีขอมูลคอมพิวเตอร ที่เกี่ยวของกับการกระทำความผิดอาญาตามกฎหมายอื่น พนักงานสอบสวนอาจรองขอใหพนักงานเจาหนาที่ ตามวรรคหนึ่งดำเนินการตามวรรคหนึ่งก็ได หรือหากปรากฏขอเท็จจริงดังกลาวตอพนักงานเจาหนาที่เนื่องจาก การปฏิบัติหนาที่ตามพระราชบัญญัตินี้ ใหพนักงานเจาหนาที่รีบรวบรวมขอเท็จจริงและหลักฐานแลวแจงไปยัง เจาหนา ทีท่ ี่เกี่ยวของเพ่ือดำเนินการตอไป ใหผูไดรับการรองขอจากพนกั งานเจาหนาท่ีตามวรรคหนึ่ง (๑) (๒) และ (๓) ดำเนินการตามคำรองขอ โดยไมชักชา แตตองไมเกินเจ็ดวันนับแตวันที่ไดรับคำรองขอ หรือภายในระยะเวลาที่พนักงานเจาหนาที่กำหนด ซึ่งตองไมนอยกวาเจ็ดวันและไมเกินสิบหาวัน เวนแตในกรณีที่มีเหตุสมควร ตองไดรับอนุญาตจากพนักงาน เจาหนาที่ ทั้งนี้ รัฐมนตรีอาจประกาศในราชกิจจานุเบกษากำหนดระยะเวลาที่ตองดำเนินการที่เหมาะสมกับ ประเภทของผูใหบ ริการก็ได มาตรา ๑๙๑๘ การใชอำนาจของพนักงานเจาหนาที่ตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗) และ (๘) ใหพนักงานเจาหนาที่ยื่นคำรองตอศาลที่มีเขตอำนาจเพื่อมีคำสั่งอนุญาตใหพนักงานเจาหนาที่ดำเนินการตาม คำรอง ทั้งนี้ คำรองตองระบุเหตุอันควรเชื่อไดวาบุคคลใดกระทำหรือกำลังจะกระทำการอยางหนึ่งอยางใด อันเปนความผิด เหตุที่ตองใชอำนาจ ลักษณะของการกระทำความผิด รายละเอียดเกี่ยวกับอุปกรณที่ใช ในการกระทำความผิดและผูกระทำความผิด เทาที่สามารถจะระบุได ประกอบคำรองดวย ในการพิจารณาคำรอง ใหศาลพจิ ารณาคำรองดังกลาวโดยเรว็ เมื่อศาลมีคำสั่งอนุญาตแลว กอนดำเนินการตามคำสั่งของศาล ใหพนักงานเจาหนาที่สงสำเนาบันทึก เหตุอันควรเชื่อที่ทำใหตองใชอำนาจตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗) และ (๘) มอบใหเจาของหรือผูครอบครอง ระบบคอมพิวเตอรนั้นไวเปนหลักฐาน แตถาไมมีเจาของหรือผูครอบครองเครื่องคอมพิวเตอรอยู ณ ที่นั้น ใหพ นกั งานเจา หนา ทีส่ ง มอบสำเนาบนั ทึกนน้ั ใหแ กเ จาของหรือผคู รอบครองดังกลา วในทนั ทที ่ีกระทำได ใหพนักงานเจาหนาที่ผูเปนหัวหนาในการดำเนินการตามมาตรา ๑๘ (๔) (๕) (๖) (๗) และ (๘) สงสำเนาบันทึกรายละเอียดการดำเนินการและเหตุผลแหงการดำเนินการใหศาลที่มีเขตอำนาจภายในสี่สิบแปด ช่ัวโมงนับแตเวลาลงมอื ดำเนนิ การ เพ่ือเปนหลกั ฐาน การทำสำเนาขอมูลคอมพิวเตอรตามมาตรา ๑๘ (๔) ใหกระทำไดเฉพาะเมื่อมีเหตุอันควรเชื่อไดวา มกี ารกระทำความผิด และตอ งไมเ ปนอปุ สรรคในการดำเนนิ กิจการของเจา ของหรือผคู รอบครองขอมูลคอมพวิ เตอร นั้นเกินความจำเปน การยึดหรืออายัดตามมาตรา ๑๘ (๘) นอกจากจะตองสงมอบสำเนาหนังสือแสดงการยึดหรืออายัด มอบใหเ จาของหรอื ผูครอบครองระบบคอมพิวเตอรน ้นั ไวเ ปน หลกั ฐานแลว พนกั งานเจา หนา ทีจ่ ะส่ังยึดหรืออายัดไว เกนิ สามสิบวนั มไิ ด ในกรณจี ำเปน ท่ีตองยึดหรืออายดั ไวน านกวานั้น ใหย่ืนคำรอ งตอศาลทม่ี ีเขตอำนาจเพื่อขอขยาย เวลายึดหรืออายัดได แตศาลจะอนุญาตใหขยายเวลาครั้งเดียวหรือหลายครั้งรวมกันไดอีกไมเกินหกสิบวัน ๑๘ มาตรา ๑๙ แกไ ขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบญั ญัตวิ าดว ยการกระทำความผิดเกย่ี วกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 266
เมื่อหมดความจำเปนที่จะยึดหรืออายัดหรือครบกำหนดเวลาดังกลาวแลวพนักงานเจาหนาที่ตองสงคืนระบบ คอมพวิ เตอรทย่ี ึดหรือถอนการอายัดโดยพลัน หนงั สือแสดงการยึดหรอื อายัดตามวรรคหาใหเ ปนไปตามท่ีกำหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๒๐๑๙ ในกรณีที่มีการทำใหแพรหลายซึ่งขอมูลคอมพิวเตอร ดังตอไปนี้ พนักงานเจาหนาท่ี โดยไดรับความเห็นชอบจากรัฐมนตรีอาจยื่นคำรองพรอมแสดงพยานหลักฐานตอศาลที่มีเขตอำนาจขอใหมี คำสง่ั ระงบั การทำใหแพรหลายหรือลบขอ มูลคอมพิวเตอรน้นั ออกจากระบบคอมพวิ เตอรได (๑) ขอมูลคอมพวิ เตอรท ่เี ปน ความผดิ ตามพระราชบัญญตั นิ ้ี (๒) ขอมูลคอมพิวเตอรที่อาจกระทบกระเทือนตอความมั่นคงแหงราชอาณาจักรตามที่กำหนดไว ในภาค ๒ ลกั ษณะ ๑ หรือลักษณะ ๑/๑ แหงประมวลกฎหมายอาญา (๓) ขอมูลคอมพิวเตอรที่เปนความผิดอาญาตามกฎหมายเกี่ยวกับทรัพยสินทางปญญาหรือกฎหมายอ่ืน ซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรนั้นมีลักษณะขัดตอความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนและเจาหนาที่ ตามกฎหมายน้นั หรือพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญาไดร องขอ ในกรณีทีม่ กี ารทำใหแพรห ลายซง่ึ ขอมลู คอมพวิ เตอรท ่ีมลี ักษณะขัดตอความสงบเรยี บรอยหรือศีลธรรม อันดีของประชาชน รัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการกลั่นกรองขอมูลคอมพิวเตอรจะมอบหมายให พนักงานเจาหนาที่ยื่นคำรองพรอมแสดงพยานหลักฐานตอศาลที่มีเขตอำนาจขอใหมีคำสั่งระงับการทำให แพรหลายหรือลบซึ่งขอมูลคอมพิวเตอรนั้นออกจากระบบคอมพิวเตอรได ทั้งนี้ ใหนำบทบัญญัติ วาดวยคณะกรรมการที่มีอำนาจดำเนินการพิจารณาทางปกครองตามกฎหมายวาดวยวิธีปฏิบัติราชการ ทางปกครองมาใชบังคับกับการประชมุ ของคณะกรรมการกล่ันกรองขอมูลคอมพวิ เตอรโ ดยอนโุ ลม ใหรัฐมนตรีแตงตั้งคณะกรรมการกลั่นกรองขอมูลคอมพิวเตอรตามวรรคสองขึ้นคณะหนึ่งหรือ หลายคณะ แตล ะคณะใหมกี รรมการจำนวนเกาคนซง่ึ สามในเกาคนตองมาจากผูแทนภาคเอกชนดา นสิทธิมนุษยชน ดานสื่อสารมวลชน ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ หรือดานอื่นที่เกี่ยวของ และใหกรรมการไดรับคาตอบแทน ตามหลักเกณฑทีร่ ัฐมนตรกี ำหนดโดยไดร ับความเหน็ ชอบจากกระทรวงการคลัง การดำเนินการของศาลตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง ใหนำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาใชบังคับโดยอนุโลม ในกรณีที่ศาลมีคำสั่งใหระงับการทำใหแพรหลายหรอื ลบขอมูลคอมพิวเตอรตามวรรคหนงึ่ หรือวรรคสอง พนักงานเจาหนาที่จะทำการระงับการทำใหแพรหลายหรือลบขอมูลคอมพิวเตอรนั้นเองหรือ จะสั่งใหผูใหบรกิ ารระงับการทำใหแ พรหลายหรือลบขอมูลคอมพิวเตอรน ั้นกไ็ ด ทั้งนี้ ใหรัฐมนตรีประกาศกำหนด หลักเกณฑ ระยะเวลา และวิธีการปฏิบัติสำหรับการระงับการทำใหแพรหลายหรือลบขอมูลคอมพิวเตอร ของพนักงานเจาหนาที่หรือผูใหบริการใหเปนไปในแนวทางเดียวกันโดยคำนึงถึงพัฒนาการทางเทคโนโลยี ที่เปลีย่ นแปลงไป เวนแตศาลจะมีคำสัง่ เปนอยา งอ่นื ในกรณีที่มีเหตุจำเปนเรงดวน พนักงานเจาหนาที่จะยื่นคำรองตามวรรคหนึ่งไปกอนที่จะไดรับ ความเห็นชอบจากรัฐมนตรี หรือพนักงานเจาหนาที่โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการกลั่นกรอง ๑๙ มาตรา ๒๐ แกไ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญัติวาดวยการกระทำความผิดเกย่ี วกบั คอมพิวเตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ 267
ขอ มูลคอมพิวเตอรจ ะยืน่ คำรองตามวรรคสองไปกอนท่รี ัฐมนตรจี ะมอบหมายก็ได แตท้ังน้ี ตอ งรายงานใหรัฐมนตรี ทราบโดยเร็ว มาตรา ๒๑ ในกรณีที่พนักงานเจาหนาที่พบวา ขอมูลคอมพิวเตอรใดมีชุดคำสั่งไมพึงประสงค รวมอยูดวย พนักงานเจาหนาที่อาจยื่นคำรองตอศาลที่มีเขตอำนาจเพื่อขอใหมีคำสั่งหามจำหนายหรือ เผยแพร หรือสั่งใหเจาของหรือผูครอบครองขอมูลคอมพิวเตอรนั้นระงับการใช ทำลาย หรือแกไข ขอมูลคอมพิวเตอรนั้นได หรือจะกำหนดเงื่อนไขในการใช มีไวในครอบครอง หรือเผยแพรชุดคำสั่งไมพึงประสงค ดังกลาวกไ็ ด ชุดคำสั่งไมพึงประสงคตามวรรคหนึ่งหมายถึงชุดคำสั่งที่มีผลทำใหขอมูลคอมพิวเตอรหรือระบบ คอมพิวเตอรหรือชุดคำสั่งอื่นเกิดความเสียหาย ถูกทำลาย ถูกแกไขเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มเติมขัดของหรือ ปฏิบัติงานไมตรงตามคำสั่ง หรือโดยประการอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง เวนแต เปนชุดคำสั่งไมพึงประสงค ที่อาจนำมาใชเพื่อปองกันหรือแกไขชุดคำสั่งดังกลาวขางตน ทั้งนี้ รัฐมนตรีอาจประกาศในราชกิจจานุเบกษา กำหนดรายชื่อ ลักษณะ หรือรายละเอียดของชุดคำสั่งไมพึงประสงคซึ่งอาจนำมาใชเพือ่ ปองกันหรือแกไขชุดคำส่ัง ไมพงึ ประสงคก ไ็ ด๒๐ มาตรา ๒๒๒๑ หามมิใหพนักงานเจาหนาที่และพนักงานสอบสวนในกรณีตามมาตรา ๑๘ วรรคสอง เปดเผยหรือสงมอบขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร หรือขอมูลของผูใชบริการที่ไดมา ตามมาตรา ๑๘ ใหแ กบ ุคคลใด ความในวรรคหนึ่งมิใหใชบังคับกับการกระทำเพื่อประโยชนในการดำเนินคดีกับผูกระทำความผิด ตามพระราชบัญญัตินี้หรือผูกระทำความผิดตามกฎหมายอื่นในกรณีตามมาตรา ๑๘ วรรคสองหรือเพื่อประโยชน ในการดำเนินคดีกับพนักงานเจาหนาที่เกี่ยวกับการใชอำนาจหนาที่โดยมิชอบหรือกับพนักงานสอบสวนในสวน ที่เกี่ยวกับการปฏิบัติหนาที่ตามมาตรา ๑๘ วรรคสอง โดยมิชอบหรือเปนการกระทำตามคำสั่งหรือที่ไดรับอนญุ าต จากศาล พนักงานเจาหนาที่หรือพนักงานสอบสวนผูใดฝาฝนวรรคหนึ่งตองระวางโทษจำคุกไมเกินสามปหรือ ปรับไมเกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำท้ังปรับ มาตรา ๒๓๒๒ พนักงานเจาหนาที่หรือพนักงานสอบสวนในกรณีตามมาตรา ๑๘ วรรคสอง ผูใดกระทำโดยประมาทเปนเหตุใหผูอื่นลวงรูขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร หรือขอมูล ของผูใชบริการ ที่ไดมาตามมาตรา ๑๘ ตองระวางโทษจำคุกไมเกินหนึง่ ป หรือปรับไมเกินสองหมืน่ บาทหรือทัง้ จำ ทัง้ ปรบั ๒๐ มาตรา ๒๑ วรรคสอง แกไขเพมิ่ เตมิ โดยพระราชบัญญตั วิ า ดว ยการกระทำความผดิ เกี่ยวกบั คอมพวิ เตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๑ มาตรา ๒๒ แกไ ขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบญั ญตั วิ า ดวยการกระทำความผดิ เก่ียวกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๒ มาตรา ๒๓ แกไขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญัตวิ าดว ยการกระทำความผดิ เกี่ยวกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 268
มาตรา ๒๔๒๓ ผูใดลวงรูขอมูลคอมพิวเตอร ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร หรือขอมูลของผูใชบริการ ทพี่ นักงานเจาหนาที่หรือพนักงานสอบสวนไดมาตามมาตรา ๑๘ และเปด เผยขอมูลนั้นตอผหู นึ่งผูใด ตองระวางโทษ จำคุกไมเกนิ สองป หรอื ปรับไมเกินสี่หมนื่ บาท หรอื ท้ังจำทั้งปรบั มาตรา ๒๕๒๔ ขอ มลู ขอมูลคอมพิวเตอร หรือขอมลู จราจรทางคอมพิวเตอรทพ่ี นกั งานเจา หนาท่ีไดมา ตามพระราชบัญญัตนิ ้ีหรือท่ีพนักงานสอบสวนไดมาตามมาตรา ๑๘ วรรคสอง ใหอ างและรับฟงเปน พยานหลักฐาน ตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาหรือกฎหมายอื่นอันวาดวยการสืบพยานได แตต อ งเปนชนดิ ท่มี ิไดเกิดขึน้ จากการจงู ใจ มีคำมั่นสญั ญา ขเู ขญ็ หลอกลวง หรอื โดยมชิ อบประการอน่ื มาตรา ๒๖ ผูใหบริการตองเก็บรักษาขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรไวไมนอยกวาเกาสิบวัน นับแตวันทีข่ อ มูลนนั้ เขา สรู ะบบคอมพิวเตอร แตใ นกรณจี ำเปน พนกั งานเจาหนาทจ่ี ะส่งั ใหผ ูใหบ รกิ ารผูใดเกบ็ รักษา ขอ มูลจราจรทางคอมพวิ เตอรไ วเ กินเกาสบิ วันแตไมเ กนิ สองปเ ปน กรณีพิเศษเฉพาะรายและเฉพาะคราวก็ได๒๕ ผูใหบริการจะตองเก็บรักษาขอมูลของผูใชบริการเทาที่จำเปนเพื่อใหสามารถระบุตัวผูใชบริการ นบั ตง้ั แตเ ริ่มใชบ ริการและตอ งเกบ็ รักษาไวเปน เวลาไมน อ ยกวา เกาสบิ วันนับตง้ั แตการใชบริการส้ินสดุ ลง ความในวรรคหน่ึงจะใชกบั ผูใหบริการประเภทใด อยา งไร และเมื่อใด ใหเ ปน ไปตามทร่ี ฐั มนตรีประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา ผใู หบ รกิ ารผใู ดไมป ฏบิ ตั ิตามมาตรานี้ ตอ งระวางโทษปรับไมเ กนิ หาแสนบาท มาตรา ๒๗ ผูใ ดไมป ฏิบัติตามคำส่ังของศาลหรือพนักงานเจาหนาท่ีทส่ี ่ังตามมาตรา ๑๘ หรือมาตรา ๒๐ หรอื ไมป ฏบิ ัตติ ามคำสั่งของศาลตามมาตรา ๒๑ ตอ งระวางโทษปรับไมเกินสองแสนบาท และปรบั เปนรายวันอีกไม เกนิ วนั ละหาพนั บาทจนกวา จะปฏิบัตใิ หถ ูกตอง มาตรา ๒๘ การแตงต้ังพนักงานเจา หนาท่ีตามพระราชบญั ญัตนิ ้ี ใหรฐั มนตรีแตง ต้งั จากผมู ีความรูและ ความชำนาญเกย่ี วกบั ระบบคอมพิวเตอรและมีคณุ สมบัติตามทรี่ ัฐมนตรีกำหนด ผูที่ไดรับการแตงตั้งเปนพนักงานเจาหนาที่ตามพระราชบัญญัตินี้ อาจไดรับคาตอบแทนพิเศษ ตามที่รฐั มนตรีกำหนดโดยไดรับความเหน็ ชอบจากกระทรวงการคลงั ๒๖ ในการกำหนดใหไดรับคาตอบแทนพิเศษตองคำนึงถึงภาระหนาที่ ความรคู วามเชี่ยวชาญ ความขาดแคลน ในการหาผูมาปฏิบัติหนาที่หรือมีการสูญเสียผูปฏิบัติงานออกจากระบบราชการเปนจำนวนมากคุณภาพของงาน และการดำรงตนอยใู นความยตุ ิธรรมโดยเปรียบเทียบคาตอบแทนของผูปฏิบตั งิ านอื่นในกระบวนการยตุ ิธรรมดวย๒๗ ๒๓ มาตรา ๒๔ แกไ ขเพิม่ เติมโดยพระราชบญั ญัติวาดว ยการกระทำความผิดเกี่ยวกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๔ มาตรา ๒๕ แกไ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญตั ิวาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกบั คอมพวิ เตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๕ มาตรา ๒๖ วรรคหนึง่ แกไขเพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญัตวิ าดว ยการกระทำความผดิ เกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๖ มาตรา ๒๘ วรรคสอง เพ่ิมโดยพระราชบญั ญัตวิ าดว ยการกระทำความผดิ เกยี่ วกับคอมพิวเตอร (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ๒๗ มาตรา ๒๘ วรรคสาม เพิ่มโดยพระราชบญั ญตั วิ าดว ยการกระทำความผดิ เกย่ี วกบั คอมพิวเตอร (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 269
มาตรา ๒๙ ในการปฏิบัตหิ นาท่ตี ามพระราชบญั ญตั นิ ้ี ใหพนักงานเจาหนาที่เปน พนกั งานฝายปกครอง หรือตำรวจช้นั ผูใ หญตามประมวลกฎหมายวธิ พี ิจารณาความอาญามีอำนาจรบั คำรอ งทุกขหรือรบั คำกลา วโทษ และ มอี ำนาจในการสืบสวนสอบสวนเฉพาะความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ ในการจับ ควบคุม คน การทำสำนวนสอบสวนและดำเนินคดีผูกระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ บรรดาที่เปนอำนาจของพนักงานฝายปกครองหรือตำรวจชั้นผูใหญ หรือพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความอาญา ใหพนักงานเจาหนาที่ประสานงานกับพนักงานสอบสวนผูรับผิดชอบเพื่อดำเนินการตาม อำนาจหนา ทตี่ อไป ใหนายกรัฐมนตรีในฐานะผูกำกับดูแลสำนักงานตำรวจแหงชาติและรัฐมนตรีมีอำนาจรวมกัน กำหนดระเบียบเกยี่ วกบั แนวทางและวิธปี ฏบิ ัตใิ นการดำเนินการตามวรรคสอง มาตรา ๓๐ ในการปฏบิ ัตหิ นาที่ พนักงานเจาหนา ที่ตอ งแสดงบัตรประจำตัวตอบุคคลซงึ่ เกย่ี วขอ ง บัตรประจำตวั ของพนกั งานเจา หนาทใี่ หเปนไปตามแบบทีร่ ฐั มนตรปี ระกาศในราชกิจจานเุ บกษา มาตรา ๓๑๒๘ คาใชจายในเรื่องดังตอไปนี้ รวมทั้งวิธีการเบิกจายใหเปนไปตามระเบียบที่รัฐมนตรี กำหนดโดยไดรบั ความเห็นชอบจากกระทรวงการคลัง (๑) การสบื สวน การแสวงหาขอ มูล และรวบรวมพยานหลกั ฐานในคดคี วามผิดตามพระราชบญั ญตั ิน้ี (๒) การดำเนินการตามมาตรา ๑๘ วรรคหนึ่ง (๔) (๕) (๖) (๗) และ (๘) และมาตรา ๒๐ (๓) การดำเนินการอื่นใดอันจำเปนแกการปองกันและปราบปรามการกระทำความผิดตาม พระราชบัญญตั นิ ้ี ผรู ับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก สุรยทุ ธ จลุ านนท นายกรัฐมนตรี ๒๘ มาตรา ๓๑ เพิม่ โดยพระราชบญั ญัติวา ดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ 270 ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
หมายเหตุ : เหตุผลในการประกาศใชพระราชบญั ญัติฉบับน้ี คือ เนอ่ื งจากในปจจุบันระบบคอมพิวเตอรไดเ ปน สวน สำคญั ของการประกอบกิจการและการดำรงชีวติ ของมนุษย หากมีผกู ระทำดวยประการใด ๆ ใหร ะบบคอมพิวเตอร ไมสามารถทำงานตามคำสั่งที่กำหนดไวหรือทำใหการทำงานผิดพลาดไปจากคำส่ังที่กำหนดไว หรือใชวิธีการใด ๆ เขาลวงรูขอมูล แกไข หรือทำลายขอมูลของบุคคลอื่นในระบบคอมพิวเตอรโดยมิชอบ หรือใชระบบคอมพิวเตอร เพื่อเผยแพรขอมูลคอมพิวเตอรอันเปนเท็จหรือมีลักษณะอันลามกอนาจาร ยอมกอใหเกิดความเสียหาย กระทบกระเทือนตอเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของรัฐ รวมทั้งความสงบสุขและศีลธรรมอันดีของประชาชน สมควรกำหนดมาตรการเพอ่ื ปองกนั และปราบปรามการกระทำดังกลาว จงึ จำเปน ตองตราพระราชบญั ญัติน้ี พระราชบญั ญตั วิ า ดว ยการกระทำความผดิ เกย่ี วกับคอมพิวเตอร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐๒๙ มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับเมื่อพนกำหนดหนึ่งรอยยี่สิบวันนับแตวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป มาตรา ๒๐ บรรดาระเบียบหรือประกาศที่ออกตามพระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิด เกี่ยวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ที่ใชบังคับอยูในวันกอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ ใหยังคงใชบังคับตอไป เทาท่ไี มข ัดหรอื แยงกับบทบญั ญตั ิแหงพระราชบัญญัติวา ดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้ จนกวาจะมีระเบียบหรือประกาศที่ตองออกตามพระราชบัญญัติวาดวย การกระทำความผดิ เก่ียวกบั คอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ซง่ึ แกไ ขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบญั ญตั นิ ี้ ใชบังคบั การดำเนินการออกระเบียบหรือประกาศตามวรรคหน่ึง ใหดำเนินการใหแลวเสร็จภายในหกสิบวัน นับแตวันท่ีพระราชบัญญัติน้ีใชบังคบั หากไมสามารถดำเนินการไดใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงดจิ ิทลั เพื่อเศรษฐกิจ และสังคมรายงานเหตผุ ลที่ไมอ าจดำเนนิ การไดต อ คณะรฐั มนตรีเพื่อทราบ มาตรา ๒๑ ใหรฐั มนตรีวา การกระทรวงดิจทิ ลั เพื่อเศรษฐกจิ และสงั คมรกั ษาการตามพระราชบญั ญัตนิ ้ี หมายเหตุ : เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่พระราชบัญญัติวาดวยการกระทำ ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ มีบทบัญญัติบางประการที่ไมเหมาะสมตอการปองกันและ ปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรในปจจุบัน ซึ่งมีรูปแบบการกระทำความผิดที่มีความซับซอน มากขึ้นตามพัฒนาการทางเทคโนโลยีซึ่งเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและโดยที่มีการจัดตั้งกระทรวงดิจิทัลเพื่อ เศรษฐกิจและสังคมซึ่งมีภารกิจในการกำหนดมาตรฐานและมาตรการในการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร รวมทัง้ การเฝา ระวงั และติดตามสถานการณดา นความม่ันคงปลอดภัยของเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารของ ประเทศ สมควรปรับปรุงบทบัญญัติในสวนที่เกี่ยวกับผูรักษาการตามกฎหมาย กำหนดฐานความผิดขึ้นใหม และ แกไขเพิ่มเติมฐานความผิดเดิม รวมทั้งบทกำหนดโทษของความผิดดังกลาว การปรับปรุงกระบวนการและ หลักเกณฑในการระงับการทำใหแพรหลายหรือลบขอมูลคอมพิวเตอร ตลอดจนกำหนดใหมีคณะกรรมการ เปรียบเทียบ ซ่งึ มอี ำนาจเปรยี บเทียบความผิดตามพระราชบัญญตั ิวาดวยการกระทำความผดิ เก่ียวกับคอมพิวเตอร ๒๙ ราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๓๔/ตอนท่ี ๑๐ ก/หนา ๒๔/๒๔ มกราคม ๒๕๖๐ 271 ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์
พ.ศ. ๒๕๕๐ และแกไขเพิ่มเติมอำนาจหนาที่ของพนักงานเจาหนาที่ใหเหมาะสมยิ่งขึ้น จึงจำเปนตองตรา พระราชบญั ญัติน้ี ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 272
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 273
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 274
กฎกระทรวง กําหนดแบบหนงั สือแสดงการยึดหรืออายดั ระบบคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๑ สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 275
ชื่อกฎหมาย กฎกระทรวงกําหนดแบบหนังสือแสดงการยดึ หรอื อายดั ระบบคอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๒๕ / ตอนที่ ๘๘ ก / หนา ๔ / วนั ท่ี ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๕๑ เร่มิ บงั คับใช วนั ที่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๕๑ ส�ำ นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ 276
เลม ๑๒๕ ตอนที่ ๘๘ ก หนา ๔ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๕๑ ราชกิจจานเุ บกษา กฎกระทรวง กําหนดแบบหนงั สือแสดงการยึดหรอื อายดั ระบบคอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๑ อาศัยอาํ นาจตามความในมาตรา ๔ และมาตรา ๑๙ วรรคหก แหงพระราชบัญญัติวาดวยการ กระทําความผิดเกย่ี วกับคอมพวิ เตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ อันเปนกฎหมายที่มบี ทบญั ญตั ิบางประการเก่ียวกับ การจาํ กัดสทิ ธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๖ และมาตรา ๔๑ ของ รฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหกระทําไดโดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย รัฐมนตรีวาการกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารออกกฎกระทรวงไว ดงั ตอ ไปนี้ หนงั สือแสดงการยึดหรืออายดั ระบบคอมพิวเตอรใ หเปน ไปตามแบบ ทก.ยค. ทายกฎกระทรวงน้ี ใหไ ว ณ วนั ที่ ๒๗ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๕๑ มนั่ พธั โนทัย รฐั มนตรีวาการกระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอื่ สาร สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 277
ทก.ยค. หนังสอื แสดงการยึดหรืออายัดระบบคอมพิวเตอร เขยี นท่ี ............................................... วนั ท่ี .............................................................. ขา พเจา ............................................. ตําแหนง ....................................... เลขทีบ่ ตั รประจาํ ตัว ............................................. พนกั งานเจา หนาทีผ่ ซู ง่ึ รฐั มนตรีวาการกระทรวง เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร แตงตั้งตามพระราชบัญญัติวาดวยการกระทําความผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ พรอมดวยพนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตํารวจ ดงั ตอ ไปนี้ (๑) ........................................................... ตําแหนง ......................................................... (๒) ........................................................... ตําแหนง ......................................................... ไดทาํ การยดึ หรืออายัดระบบคอมพวิ เตอรต ามคาํ ส่งั อนญุ าตใหทาํ การยึดหรืออายดั ของศาล ........................ เลขที่ ............................ ลงวนั ท่ี .......................... เพือ่ ประโยชนใ นการทราบรายละเอียดแหงความผิด และผกู ระทําความผิดตามพระราชบัญญัตวิ าดว ยการกระทําความผิดเกี่ยวกบั คอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ สถานทีย่ ดึ หรอื อายดั ระบบคอมพวิ เตอร บานเลขที่ .............................. หมทู ี่ ....................................... ตรอก/ซอย ..................................... ถนน ................................ ตาํ บล/แขวง ................................... อาํ เภอ/เขต ........................................ จงั หวัด ................................................................................. ในการดําเนนิ การยดึ หรอื อายดั เนอื่ งจากปรากฏวา มีระบบคอมพิวเตอรท เ่ี ชอื่ วา ............... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... จงึ ไดย ดึ หรอื อายัดไปเพ่อื ดําเนนิ การตรวจสอบ ดงั มรี ายการแสดงชื่อและจํานวนของส่ิงที่ยึดหรืออายัดไว ทงั้ หมด .......... รายการ ตามบัญชีทายหนังสอื น้ี บรรดาระบบคอมพิวเตอรหรือหลักฐานท่ียึดหรืออายัดไปนี้ หากทานประสงค จะตรวจสอบเพือ่ ดําเนนิ กิจการของทา น ขอใหท า นตดิ ตอ ไดท่ี ............................................................... ....................................................................................................................................................... พนกั งานเจา หนาทไ่ี ดส อบถามเจาของหรือผูครอบครองระบบคอมพิวเตอรอยางสภุ าพ ไมมีการขมขู และมิไดทําใหเกิดความเสียหายหรือบุบสลายซึ่งทรัพยสินของบุคคลท่ีเกี่ยวของ แตป ระการใด เจาของหรือผคู รอบครองระบบคอมพวิ เตอรไ ดอานขอ ความในหนงั สือฉบับนี้และเขาใจ ขอความดังกลาวดีแลว จึงลงลายมือช่ือไวเปนหลักฐานรับรองวาถูกตองและเปนความจริงตอหนา พนักงานเจาหนาท่ีและพยานผูเขารวมยึดหรืออายัด ทั้งน้ี พนักงานเจาหนาที่ไดมอบสาํ เนาหนังสือ แสดงการยึดหรืออายดั นใ้ี หเจาของหรอื ผูครอบครองระบบคอมพิวเตอรแ ลว ลงชื่อ ............................................... พนักงานเจาหนา ทีผ่ ูยดึ หรืออายัด (..............................................) ลงชือ่ ............................................... เจาของหรอื ผูครอบครอง (..............................................) ลงชอ่ื ............................................... ผนู าํ ยึดหรอื อายดั (..............................................) ลงชื่อ ............................................... พยานผูเขา รวมยดึ หรอื อายัด (..............................................) ลงชือ่ ............................................... พยานผูเขา รว มยึดหรอื อายัด (..............................................) ลงชอื่ ............................................... พนักงานเจา หนาท่ีผูบันทกึ (..............................................) สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 278
๒ ทก.ยค. บญั ชแี สดงรายละเอยี ดการยึดหรอื อายดั ระบบคอมพิวเตอร บัญชีลาํ ดบั ที่ ........................ ยึดหรืออายดั เมื่อวนั ที่ ......................... เวลา ............... ถึงเวลา ............. บา นเลขท่ี ................. หมทู ี่ ............ ตรอก/ซอย ............................ ถนน .......................................... ตาํ บล/แขวง ....................................... อาํ เภอ/เขต ................................ จงั หวัด .............................. พนกั งานเจา หนา ท่ีผยู ดึ หรอื อายดั .............................................. เลขทบ่ี ตั รประจาํ ตวั .......................... โดยมี ............................................................................................................. เปน ผนู าํ ยดึ หรืออายดั ลําดับที่ รายการ จาํ นวน เจา ของ / ผูค รอบครอง หมายเหตุ และตามบญั ชรี ายละเอียดระบบคอมพิวเตอรท ี่ยดึ หรืออายัด ตอ ทายบัญชีนอี้ กี ........................... รายการ สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 279
๓ ทก.ยค. บัญชีรายละเอยี ดระบบคอมพวิ เตอรท ่ยี ดึ หรืออายดั (ตอ ทา ยบญั ชแี สดงรายละเอยี ดการยดึ หรืออายดั ระบบคอมพิวเตอร) 1. ประเภทอุปกรณค อมพิวเตอรทยี่ ดึ หรอื อายดั มจี าํ นวนทง้ั หมด ................... เครอ่ื ง ไดแก 1.1 ชนิด ............................................................. ยหี่ อ ........................................................ รุน (model) ...................................... หมายเลขเครือ่ ง(S/N) ............................................... Case Type: □ Mini Tower □ Mid Tower □ Full Tower □ อน่ื ๆ ............................. หรือมีเอกลกั ษณะเปน □ PC Stand-alone □ Server .......................... □ Client □ Workstation □ Mainframe □ อนื่ ๆ ........................................................................... ตดิ ตง้ั อยบู รเิ วณ................................................................................................................................ มี Drives ดงั นี้ Floppy drive(s) ขนาด 514 นว้ิ .......... Floppy drive(s) ขนาด 312นิ้ว .......... Zip drive(s) ................. Jazz drive(s) .................................... Tape drive(s) .................................. Speakers ...................... CD-ROM drive(s) ......................... CD-ROM types .................... Parallel port(s) ........................ Serial port(s) ................................. USB port(s) ........................... Sound card/port ...................... Modem card/port ....................Video card/port ................... External SCSI card/port.................. . NIC card/port ................................................................................................................................ Monitor ......................................................................................................................................... Printer ............................................................................................................................................ อุปกรณเ พมิ่ เติมอน่ื ๆ ....................................................................................................................... 1.2 ชนิด ............................................................. ย่หี อ ........................................................ รุน (model) ...................................... หมายเลขเครือ่ ง(S/N) ............................................... Case Type: □ Mini Tower □ Mid Tower □ Full Tower □ อน่ื ๆ ............................. หรือมีเอกลกั ษณะเปน □ PC Stand-alone □ Server .......................... □ Client □ Workstation □ Mainframe □ อนื่ ๆ ........................................................................... ติดตง้ั อยบู ริเวณ................................................................................................................................ มี Drives ดังนี้ Floppy drive(s) ขนาด 514 นวิ้ .......... Floppy drive(s) ขนาด 312น้วิ .......... Zip drive(s) ................. Jazz drive(s) .................................... Tape drive(s) .................................. Speakers ...................... CD-ROM drive(s) ......................... CD-ROM types .................... Parallel port(s) ........................ Serial port(s) ................................. USB port(s) ........................... Sound card/port ...................... Modem card/port ....................Video card/port ................... External SCSI card/port.................. . NIC card/port ................................................................................................................................ Monitor ......................................................................................................................................... Printer ............................................................................................................................................ อปุ กรณเ พ่มิ เตมิ อน่ื ๆ ....................................................................................................................... ส�ำ นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 280
๔ ทก.ยค. 1.3 ชนดิ ............................................................. ยี่หอ ........................................................ รนุ (model) ...................................... หมายเลขเครอื่ ง(S/N) ............................................... Case Type: □ Mini Tower □ Mid Tower □ Full Tower □ อน่ื ๆ ............................. หรอื มเี อกลกั ษณะเปน □ PC Stand-alone □ Server .......................... □ Client □ Workstation □ Mainframe □ อนื่ ๆ ........................................................................... ติดตง้ั อยบู ริเวณ................................................................................................................................ มี Drives ดังนี้ Floppy drive(s) ขนาด 514 นว้ิ .......... Floppy drive(s) ขนาด 312น้ิว .......... Zip drive(s) ................. Jazz drive(s) .................................... Tape drive(s) .................................. Speakers ...................... CD-ROM drive(s) ......................... CD-ROM types .................... Parallel port(s) ........................ Serial port(s) ................................. USB port(s) ........................... Sound card/port ...................... Modem card/port ....................Video card/port ................... External SCSI card/port.................. . NIC card/port ................................................................................................................................ Monitor ......................................................................................................................................... Printer ............................................................................................................................................ อปุ กรณเ พิม่ เตมิ อน่ื ๆ ....................................................................................................................... 1.4 ชนิด ............................................................. ยี่หอ ........................................................ รุน (model) ...................................... หมายเลขเคร่ือง(S/N) ............................................... Case Type: □ Mini Tower □ Mid Tower □ Full Tower □ อน่ื ๆ ............................. หรือมเี อกลักษณะเปน □ PC Stand-alone □ Server .......................... □ Client □ Workstation □ Mainframe □ อน่ื ๆ ........................................................................... ติดตง้ั อยบู รเิ วณ................................................................................................................................ มี Drives ดงั นี้ Floppy drive(s) ขนาด 514 นวิ้ .......... Floppy drive(s) ขนาด 312นวิ้ .......... Zip drive(s) ................. Jazz drive(s) .................................... Tape drive(s) .................................. Speakers ...................... CD-ROM drive(s) ......................... CD-ROM types .................... Parallel port(s) ........................ Serial port(s) ................................. USB port(s) ........................... Sound card/port ...................... Modem card/port ....................Video card/port ................... External SCSI card/port.................. . NIC card/port ................................................................................................................................ Monitor ......................................................................................................................................... Printer ............................................................................................................................................ อปุ กรณเ พ่ิมเติมอน่ื ๆ ....................................................................................................................... สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ 281
๕ ทก.ยค. 2. ............................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 282
เลม ๑๒๕ ตอนที่ ๘๘ ก หนา ๕ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๕๑ ราชกจิ จานุเบกษา หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชกฎกระทรวงฉบับนี้ คือ โดยที่มาตรา ๑๙ วรรคหก แหง พระราชบัญญตั วิ า ดวยการกระทําความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ บัญญัติใหหนังสือแสดง การยดึ หรืออายดั ระบบคอมพิวเตอรเปนไปตามทีก่ าํ หนดในกฎกระทรวง จงึ จําเปน ตอ งออกกฎกระทรวงน้ี สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 283
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 284
ประกาศกระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร เร่อื ง หลกั เกณฑก ารเกบ็ รักษาขอ มลู จราจรทางคอมพวิ เตอร ของผูใ หบ รกิ าร พ.ศ. ๒๕๕๐ สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 285
ชื่อกฎหมาย ประกาศกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เร่ือง หลักเกณฑการเก็บรักษาขอมูลจราจร ทางคอมพวิ เตอรข องผูใหบ ริการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา เลม ๑๒๔ / ตอนพเิ ศษ ๑๐๒ ง / หนา ๕ / วันที่ ๒๓ สงิ หาคม ๒๕๕๐ เร่ิมบงั คับใช วนั ที่ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ผรู กั ษาการ รฐั มนตรวี า การกระทรวงดจิ ทิ ัลเพอ่ื เศรษฐกจิ และสงั คม สำ�นักงานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 286
เลม ๑๒๔ ตอนพเิ ศษ ๑๐๒ ง หนา ๕ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษา ประกาศกระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร เรอ่ื ง หลักเกณฑการเกบ็ รกั ษาขอมลู จราจรทางคอมพิวเตอรของผูใ หบ รกิ าร พ.ศ. ๒๕๕๐ ดว ยในปจ จบุ ันการตดิ ตอส่ือสารผานระบบคอมพวิ เตอรห รือระบบอเิ ล็กทรอนิกสเร่มิ เขา ไปมีบทบาท แ ล ะ ท วี ค ว า ม สํ า คั ญ เ พ่ิ ม ขึ้ น ต า ม ลํ า ดั บ ต อ ร ะ บ บ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ คุ ณ ภ า พ ชี วิ ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น แตใ นขณะเดยี วกันการกระทาํ ความผิดเกีย่ วกบั คอมพิวเตอรมีแนวโนมขยายวงกวา ง และทวีความรุนแรง เพ่ิมมากขึ้น ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรนับเปนพยานหลักฐานสําคัญในการดําเนินคดี อนั เปน ประโยชนอ ยางยงิ่ ตอ การสืบสวน สอบสวน เพื่อนําตัวผูกระทําความผิดมาลงโทษ จึงสมควรกําหนด ใหผ ใู หบ ริการมหี นา ท่ีในการเก็บรกั ษาขอมลู จราจรทางคอมพิวเตอรดงั กลา ว อาศยั อํานาจตามความในมาตรา ๒๖ วรรค ๓ แหงพระราชบญั ญัตวิ าดวยการกระทําความผิด เก่ียวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ดังนั้น รัฐมนตรีวาการกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสือ่ สาร จงึ ไดกําหนดหลกั เกณฑไ ว ดงั ตอ ไปนี้ ขอ ๑ ประกาศนี้เรียกวา “หลักเกณฑการเก็บรักษาขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร ของผูใหบ ริการ พ.ศ. ๒๕๕๐” ขอ ๒ ประกาศนใ้ี หใ ชบ งั คบั ตงั้ แตว นั ถดั จากวันประกาศในราชกิจจานเุ บกษาเปน ตนไป ขอ ๓ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารรักษาการ ตามประกาศนี้ ขอ ๔ ในประกาศนี้ “ผูใหบริการ” หมายความวา (๑) ผูใหบริการแกบุคคลอื่นในการเขาสูอินเทอรเน็ต หรือใหสามารถติดตอถึงกัน โดยประการอื่น โดยผานทางระบบคอมพิวเตอร ทั้งนี้ ไมวาจะเปนการใหบริการในนามของตนเอง หรือเพ่ือประโยชนของบคุ คลอืน่ (๒) ผใู หบ ริการเกบ็ รักษาขอมูลคอมพวิ เตอรเพอ่ื ประโยชนของบคุ คลอน่ื “ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร” หมายความวา ขอมูลเกี่ยวกับการติดตอส่ือสารของระบบ คอมพิวเตอร ซ่ึงแสดงถึงแหลงกําเนิด ตนทาง ปลายทาง เสนทาง เวลา วันที่ ปริมาณ ระยะเวลา ชนิดของบริการ หรอื อื่น ๆ ทีเ่ กย่ี วของกบั การติดตอ ส่อื สารของระบบคอมพิวเตอรน้ัน สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 287
เลม ๑๒๔ ตอนพเิ ศษ ๑๐๒ ง หนา ๖ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษา “ระบบคอมพิวเตอร” หมายความวา อุปกรณหรือชุดอุปกรณท่ีเช่ือมการทํางานเขาดวยกัน โดยไดม ีการกาํ หนด คาํ ส่ัง ชุดคาํ ส่งั หรอื ส่ิงอืน่ ใด และแนวทางปฏิบัติงานใหอุปกรณหรือชุดอุปกรณ ทาํ หนา ทีป่ ระมวลผลขอ มลู โดยอัตโนมตั ิ “ผใู ชบ รกิ าร” หมายความวา ผูใ ชบริการของผใู หบ ริการไมว าตองเสียคาใชบ ริการหรอื ไมก ็ตาม ขอ ๕ ภายใตบงั คบั ของมาตรา ๒๖ แหงพระราชบัญญตั วิ าดวยการกระทําความผิดเก่ียวกับ คอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ ประเภทของผูใหบริการซึ่งมีหนาที่ตองเก็บรักษาขอมูลจราจรทาง คอมพิวเตอรแ บง ได ดังน้ี (๑) ผูใหบริการแกบุคคลท่ัวไปในการเขาสูอินเทอรเน็ต หรือใหสามารถติดตอถึงกัน โดยประการอ่ืน ท้ังนี้ โดยผานทางระบบคอมพิวเตอร ไมวาจะเปนการใหบริการในนามของตนเอง หรือเพอื่ ประโยชนข องบคุ คลอ่นื สามารถจาํ แนกได ๔ ประเภท ดงั น้ี ก. ผูประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกระจายภาพและเสียง (Telecommunication and Broadcast Carrier) ประกอบดวยผใู หบ รกิ ารดังปรากฏตามภาคผนวก ก. แนบทายประกาศน้ี ข. ผูใหบริการการเขาถึงระบบเครือขายคอมพิวเตอร (Access Service Provider) ประกอบดวยผใู หบ รกิ ารดังปรากฏตามภาคผนวก ก. แนบทายประกาศน้ี ค. ผูใหบริการเชาระบบคอมพิวเตอร หรือใหเชาบริการโปรแกรมประยุกตตาง ๆ (Host Service Provider) ประกอบดว ยผใู หบรกิ ารดงั ปรากฏตามภาคผนวก ก. แนบทายประกาศน้ี ง. ผูใ หบ รกิ ารรา นอนิ เทอรเนต็ ดงั ปรากฏตามภาคผนวก ก. แนบทา ยประกาศน้ี (๒) ผูใหบริการในการเก็บรักษาขอมูลคอมพิวเตอรเพื่อประโยชนของบุคคลตาม (๑) (Content Service Provider) เชน ผใู หบ รกิ ารขอมูลคอมพิวเตอรผ า นแอพพลิเคช่ันตา ง ๆ (Application Service Provider) ประกอบดว ยผูใหบรกิ ารดังภาคผนวก ก. แนบทา ยประกาศนี้ ขอ ๖ ขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรท่ีผูใหบริการตองเก็บรักษา ปรากฏดังภาคผนวก ข. แนบทายประกาศน้ี ขอ ๗ ผใู หบ รกิ ารมหี นา ท่เี ก็บรกั ษาขอมูลจราจรทางคอมพวิ เตอร ดังนี้ (๑) ผใู หบ รกิ ารตามขอ ๕ (๑) ก. มีหนา ทีเ่ ก็บขอ มูลจราจรทางคอมพิวเตอรต ามภาคผนวก ข. ๑ (๒) ผูใหบริการตามขอ ๕ (๑) ข. มหี นาที่เกบ็ ขอ มลู จราจรทางคอมพิวเตอรตามภาคผนวก ข. ๒ ตามประเภท ชนดิ และหนาทกี่ ารใหบ รกิ าร ส�ำ นกั งานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 288
เลม ๑๒๔ ตอนพเิ ศษ ๑๐๒ ง หนา ๗ ๒๓ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา (๓) ผูใ หบ ริการตามขอ ๕ (๑) ค. มหี นาที่เก็บขอ มูลจราจรทางคอมพิวเตอรตามภาคผนวก ข. ๒ ตามประเภท ชนดิ และหนา ท่กี ารใหบ รกิ าร (๔) ผใู หบ ริการตามขอ ๕ (๑) ง. มหี นา ทเ่ี ก็บขอ มูลจราจรทางคอมพวิ เตอรต ามภาคผนวก ข. ๓ (๕) ผูใหบ รกิ ารตามขอ ๕ (๒) มหี นา ท่เี ก็บขอ มลู จราจรทางคอมพิวเตอรต ามภาคผนวก ข. ๔ ทัง้ นี้ ในการเก็บรกั ษาขอมลู จราจรตามภาคผนวกตาง ๆ ท่กี ลาวไปขางตนนั้น ใหผูใหบริการ เก็บเพียงเฉพาะในสว นท่ีเปน ขอมูลจราจรทีเ่ กิดจากสว นทเ่ี กยี่ วของกบั บริการของตนเทา นั้น ขอ ๘ การเก็บรักษาขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอร ผูใหบริการตองใชวิธีการที่มั่นคง ปลอดภัย ดังตอ ไปนี้ (๑) เก็บในสือ่ (Media) ท่สี ามารถรักษาความครบถวนถูกตองแทจริง (Integrity) และระบุ ตวั บุคคล (Identification) ที่เขาถึงสอ่ื ดงั กลาวได (๒) มรี ะบบการเก็บรักษาความลับของขอมูลท่ีจัดเก็บ และกําหนดช้ันความลับในการเขาถึง ขอมูลดังกลาว เพื่อรักษาความนาเช่ือถือของขอมูล และไมใหผูดูแลระบบสามารถแกไขขอมูลที่ เกบ็ รักษาไว เชน การเกบ็ ไวใ น Centralized Log Server หรือการทํา Data Archiving หรือทํา Data Hashing เปนตน เวนแต ผูมีหนาท่ีเกี่ยวของที่เจาของหรือผูบริหารองคกร กําหนดใหสามารถเขาถึง ขอมูลดังกลาวได เชน ผูตรวจสอบระบบสารสนเทศขององคกร (IT Auditor) หรือบุคคลที่องคกร มอบหมาย เปน ตน รวมท้ังพนักงานเจาหนา ทต่ี ามพระราชบญั ญัติน้ี (๓) จัดใหมีผูมีหนาท่ีประสานงานและใหขอมูลกับพนักงานเจาหนาท่ีซึ่งไดรับการแตงตั้ง ตามพระราชบญั ญตั ิวา ดวยการกระทําความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ เพ่ือใหการสงมอบ ขอมลู นนั้ เปนไปดวยความรวดเร็ว (๔) ในการเก็บขอมูลจราจรนั้น ตองสามารถระบุรายละเอียดผูใชบริการเปนรายบุคคลได (Identification and Authentication) เชน ลักษณะการใชบริการ Proxy Server, Network Address Translation (NAT) หรือ Proxy Cache หรือ Cache Engine หรือบริการ Free Internet หรือ บริการ 1222 หรือ Wi-Fi Hotspot ตอ งสามารถระบตุ ัวตนของผใู ชบ ริการเปนรายบุคคลไดจรงิ (๕) ในกรณีทผ่ี ูใหบ ริการประเภทหน่งึ ประเภทใด ในขอ ๑ ถึงขอ ๔ ขางตน ไดใหบริการ ในนามตนเอง แตบรกิ ารดงั กลา วเปน บรกิ ารทใี่ ชระบบของผูใหบริการซ่ึงเปนบุคคลท่ีสาม เปนเหตุให ผูใหบรกิ ารในขอ ๑ ถงึ ขอ ๔ ไมสามารถรูไดว า ผูใ ชบ รกิ ารท่เี ขามาในระบบนั้นเปนใคร ผูใหบริการ สำ�นักงานพัฒนาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 289
เลม ๑๒๔ ตอนพเิ ศษ ๑๐๒ ง หนา ๘ ๒๓ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา เชนวาน้ันตองดําเนินการใหมีวิธีการระบุและยืนยันตัวบุคคล (Identification and Authentication) ของผใู ชบ รกิ ารผา นบรกิ ารของตนเองดวย ขอ ๙ เพ่อื ใหขอ มลู จราจรมีความถกู ตอ งและนํามาใชประโยชนไดจ ริงผใู หบริการตองต้ังนาฬิกา ของอปุ กรณบริการทุกชนดิ ใหต รงกบั เวลาอา งอิงสากล (Stratum 0) โดยผิดพลาดไมเ กนิ ๑๐ มลิ ลิวินาที ขอ ๑๐ ผูใหบริการซึ่งมีหนาท่ีเก็บขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรตามขอ ๗ เริ่มเก็บขอมูล ดังกลา วตามลาํ ดับ ดังน้ี (๑) ผูใหบริการตามขอ ๕ (๑) ก. เริ่มเก็บขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรเมื่อพนสามสิบวัน นบั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา (๒) ใหผ ูใหบ ริการตามขอ ๕ (๑) ข. เฉพาะผูใหบริการเครือขายสาธารณะหรือผูใหบริการ อินเทอรเ นต็ (ISP) เรมิ่ เกบ็ ขอมลู จราจรทางคอมพิวเตอรเมอื่ พน หน่งึ รอยแปดสิบวันนับจากวันประกาศ ในราชกจิ จานุเบกษา ผูใ หบ รกิ ารอ่นื นอกจากท่กี ลาวมาในขอ ๑๐ (๑) และขอ ๑๐ (๒) ขางตน ใหเร่ิมเก็บขอมูล จราจรทางคอมพิวเตอรเ มื่อพน หนงึ่ ปน ับจากวันประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา ประกาศ ณ วนั ที่ ๒๑ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ สทิ ธชิ ัย โภไคยอุดม รฐั มนตรีวา การกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 290
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 291
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 292
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 293
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 294
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 295
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 296
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 297
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 298
สำ�นกั งานพฒั นาธรุ กรรมทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 299
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 464
Pages: