ວິຊາບັນຊີ ພາສີ ເພື່ອການນໍາເຂົ້າແລະສົ່ງອອກ

 

การบญั ชีภาษีเพื่อการนาเข้าและส่งออก (Import Export Tax Accounting) ประนมพร ข่าขนั มาลี คณะวิทยาการจดั การ มหาวิทยาลยั ราชภฏั อดุ รธานี 2558

การบญั ชีภาษีเพ่ือการนาเข้าและส่งออก (Import Export Tax Accounting) ประนมพร ข่าขนั มาลี บธ.ม. (การบญั ชี) คณะวิทยาการจดั การ มหาวิทยาลยั ราชภฏั อดุ รธานี 2558

ก คำนำ ตารา “การบญั ชีภาษีเพ่อื การนาเข้าและส่งออก” เล่มน้ี ข้าพเจา้ เขยี นขน้ึ มาโดยมี วตั ถุประสงค์เพ่อื ใช้ประกอบการเรยี นการสอนสาหรบั นักศึกษาในสาขาวชิ าการบญั ชี ตาม หลกั สตู รบญั ชบี ณั ฑติ พ.ศ. 2554 เน้ือหาในรายวชิ าประกอบด้วย ความรู้ทวั่ ไปเก่ยี วกบั การประกอบธุรกิจนาเขา้ และ สง่ ออก เขตปลอดอากร การจดั ทาบญั ชขี องธุรกจิ นาเขา้ และส่งออก การชาระเงนิ ทางการคา้ และสนิ เชอ่ื เพอ่ื การนาเขา้ –ส่งออก การรบั รรู้ ายได้ ค่าใชจ้ า่ ยและการบนั ทกึ บญั ชขี องธุรกจิ นา เขา้ –สง่ ออก ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล ภาษเี งนิ ไดห้ กั ณ ทจ่ี ่าย และการผ่านพธิ ี การศุลกากรทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ท้ายทส่ี ุดน้ีขา้ พเจ้าขอเทดิ ทูนพระคุณของบดิ า มารดา ครบู าอาจารย์ และขอขอบ พระคุณผู้ทรงคุณวุฒผิ ู้ตรวจผลงานทางวชิ าการท่กี รุณาให้คาแนะนาท่เี ป็นประโยชน์และมี คณุ คา่ ยง่ิ คาแนะนาของผทู้ รงคุณวุฒนิ อกจากจะช่วยใหข้ า้ พเจา้ มองเหน็ แนวทางการปรบั ปรุง ตาราเล่มน้แี ลว้ ยงั เป็นกาลงั ใจใหม้ คี วามมุ่งมนั่ ทจ่ี ะเขยี นผลงานทางวชิ าการต่อไป ประนมพร ขา่ ขนั มาลี สงิ หาคม 2558

ค สารบญั เร่ือง หน้า คานา ........................................................................................................................ ก สารบญั ..................................................................................................................... ค สารบญั ภาพ............................................................................................................... ฌ สารบญั ตาราง............................................................................................................. ฎ บทที่ 1 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก................... 1 ความรทู้ วั่ ไปในการประกอบธุรกจิ นาเขา้ ..................................................... 1 ความรทู้ วั่ ไปในการประกอบธรุ กจิ สง่ ออก.................................................... 5 การประกอบธรุ กจิ นาเขา้ และส่งออก........................................................... 14 ประเภทของสนิ คา้ ทม่ี รี ะเบยี บในการนาเขา้ และส่งออก................................ 20 หนงั สอื รบั รองแหล่งกาเนดิ สนิ คา้ ................................................................ 22 วธิ ดี าเนินการสง่ ออก.................................................................................. 25 การนิคมอุตสาหกรรมแหง่ ประเทศไทย....................................................... 28 พน้ื ทเ่ี ขตนคิ มอุตสาหกรรม......................................................................... 30 สทิ ธปิ ระโยชน์สาหรบั ผปู้ ระกอบการ........................................................... 32 การคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ แหง่ พ.ร.บ. ศุลกากร.................................. 36 46 การชดเชยภาษอี ากรการส่งออก................................................................. 61 ผปู้ ระกอบการสง่ ออกทด่ี แี ละผสู้ ง่ ออกขน้ึ ทะเบยี น........................................ 70 สรปุ ........................................................................................................... 71 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... บทที่ 2 เขตปลอดอากร....................................................................................... 75 ความรทู้ วั่ ไปเกย่ี วกบั เขตปลอดอากร.......................................................... 75 สทิ ธปิ ระโยชน์ทางภาษอี ากรทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ ........................................... 77 หลกั เกณฑแ์ ละเงอ่ื นไขการจดั ตงั้ เขตปลอดอากร......................................... 79 81 คณุ สมบตั ขิ องผขู้ อจดั ตงั้ เขตปลอดอากร...................................................... 100 การดาเนินการขอจดั ตงั้ เขตปลอดอากร....................................................... 102 การตรวจสอบสทิ ธปิ ระโยชน์ทางภาษอี ากรดา้ นเขตปลอดอากร................... 102 คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นประเภทรา้ นคา้ ปลอดอากร............................................ 106 จดุ แห่งความรบั ผดิ ชอบในการเสยี ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ในเขตปลอดอากร.............

ง สารบญั (ต่อ) เรื่อง หน้า การนาเขา้ สนิ คา้ ในเขตปลอดอากรและคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ น........................... 107 สรปุ ........................................................................................................... 109 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 111 บทที่ 3 การจดั ทาบญั ชีของธรุ กิจนาเข้าและส่งออก........................................... 115 พระราชบญั ญตั กิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543.......................................................... 115 ผมู้ หี น้าทจ่ี ดั ทาบญั ช.ี ................................................................................. 124 ผทู้ าบญั ช.ี .................................................................................................. 130 ระบบบญั ชขี องธรุ กจิ นาเขา้ และสง่ ออก....................................................... 141 เอกสารประกอบการลงบญั ชตี ามประมวลรษั ฎากร...................................... 147 ประเภทเอกสารทางการคา้ ......................................................................... 161 ผงั บญั ชแี ละรหสั บญั ช.ี ................................................................................ 173 ระบบการบนั ทกึ บญั ช.ี ................................................................................ 175 การจดั ทางบการเงนิ ของธรุ กจิ นาเขา้ และส่งออก.......................................... 177 สรปุ ........................................................................................................... 182 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 183 บทท่ี 4 การชาระเงินทางการค้าและสินเช่ือเพ่ือการนาเข้า – ส่งออก................. 187 การชาระเงนิ สดลว่ งหน้า............................................................................. 187 การเปิดบญั ชขี ายเชอ่ื ................................................................................. 189 การชาระเงนิ ตามตวั ๋ แลกเงนิ ....................................................................... 190 การชาระเงนิ ดว้ ยวธิ เี ลตเตอรอ์ อฟเครดติ ..................................................... 193 ชนิดของสญั ญาซอ้ื ขาย............................................................................... 202 เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั เครดติ ...................................................................... 204 การกาหนดระยะเวลาของเครดติ ................................................................. 209 210 การปฏบิ ตั ขิ องธนาคารผอู้ อกเครดติ เกย่ี วกบั ตวั ๋ แลกเงนิ คา่ สนิ คา้ เขา้ ............ 211 เลตเตอรอ์ อฟเครดติ เพอ่ื การสงั่ สนิ คา้ เขา้ .................................................... 214 เลตเตอรอ์ อฟเครดติ เพอ่ื การสง่ สนิ คา้ ออก................................................... 216 สนิ เช่อื เพอ่ื การนาเขา้ ................................................................................. 226 สนิ เช่อื เพ่อื การสง่ ออก................................................................................

จ สารบญั (ต่อ) เรอ่ื ง หน้า สนิ เชอ่ื Export Factoring........................................................................... 246 สรปุ ........................................................................................................... 248 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 249 บทท่ี 5 การรบั ร้รู ายได้ ค่าใช้จ่ายและการบนั ทึกบญั ชีของธรุ กิจนาเข้า – ส่งออก ................................................................................................... 253 รายได.้ ...................................................................................................... 253 ค่าใชจ้ า่ ย................................................................................................... 257 หลกั เกณฑก์ ารรบั รรู้ ายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย...................................................... 259 การรบั รรู้ ายไดจ้ ากการส่งออก.................................................................... 262 แนวคดิ เกย่ี วกบั การแปลงค่าเงนิ ตราต่างประเทศ........................................ 265 การบนั ทกึ บญั ชอี ตั ราแลกเปลย่ี นเงนิ ตราต่างประเทศ.................................. 267 การบนั ทกึ บญั ชขี องธุรกจิ นาเขา้ และส่งออก................................................ 276 แนวปฏบิ ตั กิ ารคานวณเงนิ ตราต่างประเทศเป็นเงนิ ตราไทย......................... 294 การบนั ทกึ บญั ชซี อ้ื ขายเงนิ ตราต่างประเทศล่วงหน้า.................................... 3057 สรปุ ........................................................................................................... 311 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท.................................................................................... 312 บทท่ี 6 ภาษีมลู ค่าเพิ่ม......................................................................................... 319 ลกั ษณะทวั่ ไปของภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ................................................................ 319 ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ....................................................................... 324 กจิ การทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ..................................................... 328 ความรบั ผดิ ในการเสยี ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ .......................................................... 332 การออกใบเพมิ่ หน้ี ใบลดหน้ที เ่ี กย่ี วกบั ภาษขี ายและภาษซี อ้ื ....................... 339 ฐานภาษ.ี ................................................................................................... 342 349 อตั ราภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ................................................................................... 350 การคานวณภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ......................................................................... 354 การจดั ทาใบกากบั ภาษ.ี ............................................................................. 359 การจดั ทารายงานเก่ยี วกบั ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ .................................................... 364 การบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ .......................................................

ฉ สารบญั (ต่อ) เร่ือง หน้า ปญั หาในการจดั ทารายงานภาษขี ายของผสู้ ่งออก........................................ 373 การยน่ื แบบแสดงรายการและการนาสง่ ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ................................. 375 เบย้ี ปรบั เงนิ เพม่ิ และโทษ....................................................................... 377 สรปุ ........................................................................................................... 377 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 379 บทท่ี 7 ภาษีเงินได้นิติบคุ คล................................................................................ 383 ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล............................................................... 383 นิตบิ คุ คลทไ่ี มต่ อ้ งเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคล.................................................. 385 ฐานภาษแี ละอตั ราภาษ.ี ............................................................................. 385 การเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ คุ คลจากฐานกาไรสุทธ.ิ ........................................... 387 เงอ่ื นไขการคานวณกาไรสุทธติ ามมาตรา 65 ทว.ิ ........................................ 392 เงอ่ื นไขการคานวณกาไรสุทธติ ามมาตรา 65 ตร.ี ......................................... 407 อตั ราภาษแี ละการคานวณภาษเี งนิ ไดจ้ ากกาไรสุทธ.ิ .................................... 417 การเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลจากยอดรายรบั ก่อนหกั รายจา่ ย........................ 428 การเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลสาหรบั เงนิ ไดท้ จ่ี า่ ยจากหรอื ในประเทศไทย...... 432 การเสยี ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลสาหรบั การจาหน่ายกาไรไปต่างประเทศ......... 433 สรปุ ........................................................................................................... 435 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 436 บทที่ 8 ภาษีเงินได้หกั ณ ที่จ่าย........................................................................... 441 หน้าทค่ี วามรบั ผดิ ของผมู้ หี น้าทห่ี กั ภาษี ณ จา่ ย และของผมู้ เี งนิ ได.้ ............ 441 การหกั ภาษเี งนิ ไดบ้ คุ คลธรรมดา ณ ทจ่ี า่ ยตามมาตรา 50............................ 444 การหกั ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล ณ ทจ่ี า่ ย......................................................... 453 การหกั ภาษเี งนิ ไดต้ ามมาตรา 3 เตรส แห่งประมวลรษั ฎากร........................ 454 470 ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลหกั ณ ทจ่ี า่ ย ตามมาตรา 70........................................ 472 การจาหน่ายเงนิ กาไรตามมาตรา 70 ทว.ิ .................................................... 472 การบนั ทกึ บญั ชแี ละการจดั ทาบญั ชพี เิ ศษ.................................................... 476 แนวปฏบิ ตั กิ ารหกั ภาษี ณ ทจ่ี า่ ย สาหรบั คา่ ขนส่งสนิ คา้ ระหว่างประเทศ....... 480 การจา่ ยเงนิ ค่าบรกิ ารตวั แทนออกของ.........................................................

ช สารบญั (ต่อ) เรอื่ ง หน้า กรณที ไ่ี มต่ อ้ งหกั ภาษเี งนิ ได้ ณ ทจ่ี า่ ย......................................................... 482 กาหนดระยะเวลาในการนาส่งภาษเี งนิ ไดห้ กั ณ ทจ่ี า่ ย................................. 483 สรปุ ........................................................................................................... 485 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท.................................................................................. 486 บทท่ี 9 การผ่านพิธีการศลุ กากรทางอิเลก็ ทรอนิกส.์ .......................................... 491 ระบบการแลกเปลย่ี นขอ้ มลู ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส.์ ............................................ 491 ระบบศุลกากรอเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ บบไรเ้ อกสาร................................................ 497 พธิ กี ารศุลกากรนาเขา้ ................................................................................ 501 การย่นื รายงานการนาของเขา้ ..................................................................... 506 พธิ กี ารศุลกากรส่งออก............................................................................... 516 การยน่ื รายงานการนาของออก................................................................... 522 การผ่านพธิ กี ารกรณเี ครอ่ื งคอมพวิ เตอรข์ ดั ขอ้ ง........................................... 526 การผ่านพธิ กี ารทางศุลกากรสาหรบั ผโู้ ดยสาร............................................. 528 สรปุ ........................................................................................................... 535 แบบฝึกหดั ทา้ ยบท..................................................................................... 539 บรรณานุกรม............................................................................................. 543

ฌ สารบญั ภาพ หน้า ภาพท่ี 1.1 แผนภูมแิ สดงขนั้ ตอนการสง่ ออกและนาเขา้ ............................................ 19 ภาพท่ี 1.2 การตรวจสอบเกณฑก์ ารไดแ้ หลง่ กาเนิดสนิ คา้ ในใบรบั รองแหลง่ กาเนิด สนิ คา้ ................................................................................................... 24 ภาพท่ี 4.1 ขนั้ ตอนการชาระเงนิ สดล่วงหน้า............................................................ 188 ภาพท่ี 4.2 ขนั้ ตอนการเปิดบญั ชขี ายเช่อื (การชาระผ่านบญั ช)ี ................................. 190 ภาพท่ี 4.3 ขนั้ ตอนการชาระเงนิ ตามตวั ๋ เรยี กเกบ็ ประเภทจา่ ยทนั ทเี ม่อื เหน็ ตวั ๋ .......... 191 ภาพท่ี 4.4 ขนั้ ตอนการชาระเงนิ ตามตวั ๋ เรยี กเกบ็ ประเภทจา่ ยตามกาหนดเวลา......... 192 ภาพท่ี 4.5 ขนั้ ตอนการชาระเงนิ โดยใชเ้ ลตเตอรอ์ อฟเครดติ ..................................... 197 ภาพท่ี 4.6 การจดั สง่ เลตเตอรอ์ อฟเครดติ ดาเนนิ การโดยธนาคารผแู้ จง้ เครดติ .......... 215 ภาพท่ี 4.7 การแจง้ เครดติ โดยธนาคารผอู้ อกเครดติ มสี ่วนรว่ มรบั ผดิ ในการกระทา.... 215 ภาพท่ี 9.1 แผนผงั แสดงขนั้ ตอนการนาเขา้ สนิ คา้ ..................................................... 505 ภาพท่ี 9.2 แผนผงั แสดงขนั้ ตอนการส่งออกสนิ คา้ .................................................... 519 ภาพท่ี 9.3 แผนผงั แสดงขนั้ ตอนการปฏบิ ตั พิ ธิ กี ารสาหรบั ผโู้ ดยสารขาเขา้ ................ 530

ฎ สารบญั ตาราง หน้า ตารางท่ี 1.1 สนิ คา้ ควบคุมหรอื ทม่ี มี าตรการจดั ระเบยี บการสง่ ออก........................... 21 ตารางท่ี 1.2 สทิ ธปิ ระโยชน์ดา้ นภาษที ผ่ี ปู้ ระกอบการจะไดร้ บั ในแต่ละเขตพน้ื ท.่ี ........ 35 ตารางท่ี 1.3 เปรยี บเทยี บการคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ ดว้ ยวธิ รี ะบบบญั ชกี บั วธิ ี วางประกนั ลอย................................................................................... 39 ตารางท่ี 3.1 ผงั บญั ชแี ละรหสั บญั ชขี องธุรกจิ นาเขา้ –ส่งออก..................................... 173 ตารางท่ี 3.2 การจดั ทางบการเงนิ ........................................................................... 178 ตารางท่ี 7.1 อตั ราภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคล................................................................... 386 ตารางท่ี 7.2 การคดิ ค่าสกึ หรอและคา่ เส่อื มราคาของทรพั ยส์ นิ .................................. 393 ตารางท่ี 7.3 การคดิ ค่าเส่อื มราคาประเภทเครอ่ื งจกั รและอุปกรณ์เคร่อื งจกั ร.............. 397 ตารางท่ี 7.4 การคดิ คา่ เส่อื มราคาประเภทเครอ่ื งบนั ทกึ การเกบ็ เงนิ .......................... 397 ตารางท่ี 7.5 อตั ราภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคลทอ่ี ยใู่ นกลมุ่ ภูมภิ าคอาเซยี น......................... 419 ตารางท่ี 8.1 บญั ชอี ตั ราภาษเี งนิ ไดบ้ ุคคลธรรมดาปี พ.ศ. 2558 .............................. 446 ตารางท่ี 8.2 สรปุ รายละเอยี ดการหกั ภาษเี งนิ ได้ ณ ทจ่ี า่ ยตามคาสงั่ กรมสรรพากรท่ี ท.ป. 4/2528 และตามมาตรา 3 เตรส................................................. 465 ตารางท่ี 9.1 ขอ้ แตกต่างระหว่างพธิ กี ารแบบกระดาษ (Manual) กบั ทาง อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (EDI) .......................................................................... 496

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 1 บทท่ี 1 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก การประกอบธุรกจิ ในปจั จุบนั ย่อมมกี ารแขง่ ขนั กนั มากขน้ึ รวมทงั้ การเปลย่ี นแปลงทาง เศรษฐกจิ กม็ ผี ลกระทบต่อภาคอุตสาหกรรมภายในประเทศ คงไมม่ ใี ครปฏเิ สธไดว้ ่าธุรกจิ ของ ตนจะไมม่ กี ารปรบั ปรงุ เปลย่ี นแปลงใดๆ หรอื หยดุ นิ่งอยกู่ บั รปู แบบเดมิ ๆ การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ าร หรอื ใชว้ ตั ถุดบิ เฉพาะภายในประเทศเพยี งอย่างเดยี วคงไม่เพยี งพอ ในบางครงั้ ย่อมต้องมกี ารนําเขา้ มาจากต่างประเทศบ้าง หากภาคอุตสาหกรรมผลติ สนิ ค้าแลว้ มุ่งส่งออก ไปขายนอกราชอาณาจกั รได้ในปรมิ าณท่ีมากพร้อมนําเงินตราต่างประเทศกลบั เข้ามาใช้ หมุนเวยี นภายในประเทศของตนกย็ อ่ มแสดงให้เหน็ ได้ว่าเศรษฐกจิ มเี สถยี รภาพทด่ี กี ่อให้เกดิ ความมนั่ คงั่ มนั่ คง รวมทงั้ สามารถดงึ ดูดความสนใจของนกั ลงทุนต่างชาตใิ หม้ าทาํ ธุรกจิ ร่วม กบั ตนไดด้ ว้ ย ขณะเดยี วกนั รฐั บาลกใ็ หค้ วามสาํ คญั มงุ่ สง่ เสรมิ อุตสาหกรรมภายในประเทศใหม้ ี การขยายเพม่ิ ขน้ึ อยา่ งต่อเน่อื ง โดยมมี าตรการกําหนดเกย่ี วกบั นโยบายการใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษดา้ น ภาษีสําหรบั กลุ่มธุรกจิ นําเขา้ และส่งออก ดงั นัน้ ผู้ท่มี คี วามสนใจท่จี ะประกอบธุรกจิ ระหว่าง ประเทศควรศึกษาและทําความเข้าใจเก่ียวกบั ข้อมูลทวั่ ๆ ไปเพ่ือใช้เป็นประโยชน์ต่อการ ประกอบธรุ กจิ ในอนาคตขา้ งหน้าทม่ี กี ารทาํ ธุรกจิ การคา้ แบบเสรี ความร้ทู วั่ ไปในการประกอบธรุ กิจนาเข้า การนําเข้าวตั ถุดบิ หรอื สินค้า หากนําเข้ามาในราชอาณาจกั รจะถือว่าถูกต้องตาม กฎหมายศุลกากรกต็ ่อเม่อื มกี ารนําสง่ิ ของจากประเทศหน่ึงผ่านเขา้ มาในอกี ประเทศหน่ึง ซง่ึ ประเทศหรอื เขตแดนทงั้ สองต่างกเ็ ป็นอสิ ระไม่ขน้ึ แก่กนั ไมว่ ่าจะดาํ เนินการขนส่งมาทางอากาศ ทางน้ํา ทางบก ทางไปรษณีย์กต็ าม การนําเขา้ จะเกิดข้นึ ไม่ได้ถ้าไม่มกี ารตดิ ต่อตกลงกนั ระหว่างผซู้ อ้ื และผขู้ ายระหว่างประเทศเก่ยี วกบั รายละเอยี ดของสนิ คา้ วธิ กี ารส่งมอบ วธิ กี าร ชาํ ระเงนิ โดยปจั จบุ นั การนําเขา้ สนิ ค้ามกี ารขยายตวั เตบิ โตมากขน้ึ ตามการเปล่ยี นแปลงทาง เศรษฐกจิ และเทคโนโลยใี หม่ๆ รวมถงึ การตกลงทางการค้าว่าดว้ ยเขตการค้าแบบเสรี (Free Trade Area : FTA) ซง่ึ มหี ลกั การทพ่ี ยายามลดอุปสรรคทางการคา้ ลงโดยเฉพาะการลดหย่อน หรอื ยกเว้นภาษรี ะหว่างคู่สญั ญา เน่ืองจากขนั้ ตอนการนําเขา้ สนิ ค้ามขี นั้ ตอนท่ยี ุ่งยากและมี ปญั หาทางด้านต้นทุน ผู้ประกอบธุรกจิ นําเขา้ สนิ ค้าควรทําความเขา้ ใจและศกึ ษาเก่ยี วกบั ขอ้ ปฏบิ ตั ใิ หถ้ ูกต้องเพ่อื ใหก้ ารประกอบธุรกจิ นําเขา้ สนิ คา้ เป็นไปอย่างสะดวกและไดร้ บั ผลสําเรจ็ คุม้ ค่ากบั ความตงั้ ใจในการลงทนุ

2 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 1. ความหมายเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้า กรมสรรพากรได้ให้ความหมายเก่ยี วกบั ความรทู้ วั่ ไปในการประกอบธุรกจิ นําเขา้ ของคาํ วา่ “ผนู้ ําเขา้ ” “นําเขา้ ” และ “เขตปลอดอากร” ในมาตรา 77/1 แห่งประมวลรษั ฎากร หมวดน้วี ่า (คน้ จาก, http://www.rd.go.th/publish/5205.0.html) 1.1 ผนู้ ําเขา้ หมายถงึ ผปู้ ระกอบการหรอื บุคคลทวั่ ไปซง่ึ นําสนิ คา้ เขา้ มาในราช อาณาจกั รและรวมถงึ การนําสนิ ค้าท่ตี ้องเสยี อากรขาเข้าหรอื ท่ไี ด้รบั ยกเว้นอากรขาเขา้ ตาม กฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากรออกจากเขตปลอดอากรโดยมใิ ช่เพอ่ื การส่งออกดว้ ย 1.2 นําเขา้ หมายถงึ นําสนิ คา้ เขา้ มาในราชอาณาจกั รและให้หมายความรวมถงึ การนําสนิ คา้ ทต่ี ้องเสยี อากรขาเขา้ หรอื ท่ไี ด้รบั การยกเว้นอากรขาเขา้ ตามกฎหมายว่าด้วย ศุลกากรออกจากเขตปลอดอากรหรอื ออกจากเขตอุตสาหกรรมส่งออกโดยมใิ ช่เพ่อื การสง่ ออก โดยปกตแิ ล้วสงิ่ ของทน่ี ําเขา้ มาในราชอาณาจกั รมกั จะเป็นประเภทสนิ ค้าสําเรจ็ รปู ทวั่ ไป หรอื บรกิ ารวชิ าชพี ทวั่ ไป หรอื สนิ คา้ ทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ เช่น พชื ผลทาง การเกษตร สตั ว์ ป๋ ยุ หนงั สอื ตาํ รา เป็นตน้ นอกจากท่กี ล่าวมาข้างต้นแล้วยงั มกี ารนําเข้าวตั ถุดบิ หรอื สนิ ค้าประเภทอ่ืนท่มี ี ลกั ษณะพเิ ศษสาํ คญั ทผ่ี ปู้ ระกอบการควรทราบเพม่ิ เตมิ ดงั น้ี 1.2.1 การนําเขา้ ตามมาตรา 19 แห่งพระราชบญั ญตั ศิ ุลกากร พ.ศ. 2469 ของ หรอื สนิ คา้ ท่ไี ดน้ ําเขา้ มาในราชอาณาจกั รแลว้ จาํ เป็นต้องส่งกลบั คนื (Re–Export) โดยไมม่ กี าร เปล่ยี นรูปหรอื สภาพ หรอื นําไปใช้ในเรอื หรอื อากาศยานเดนิ ทางออกไปยงั ต่างประเทศ ภายในระยะเวลา 1 ปีนับแต่วนั ทน่ี ําเขา้ มาใหข้ อคนื ภาษไี ดใ้ นอตั รา ของภาษีทไ่ี ดช้ ําระไป แลว้ หรอื สว่ นทเ่ี กนิ 1,000 บาท สดุ แต่จาํ นวนใดจะสงู กว่า 1.2.2 การนําเขา้ ตามมาตรา19 ทวิ แหง่ พระราชบญั ญตั ศิ ุลกากร พ.ศ. 2469 เป็นการนําของหรอื สนิ คา้ เขา้ มาเพ่อื ผลติ ผสม ประกอบ หรอื บรรจุในราชอาณาจกั รกบั สนิ คา้ ในประเทศ ถา้ ส่งออกไปทงั้ หมดเทา่ ทไ่ี ดน้ ําเขา้ มาจะไดร้ บั คนื อากรขาเขา้ ในส่วนนนั้ ส่วนทใ่ี ช้ ไมห่ มดจะตอ้ งชาํ ระอากรใหร้ ฐั ต่อไป การนําเขา้ ลกั ษณะน้ีผนู้ ําเขา้ จะต้องชําระอากรหรอื ขอวาง สญั ญาค้าํ ประกนั เงนิ อากรกบั กรมศุลกากรเทา่ จาํ นวนอากรทค่ี วรจะตอ้ งเสยี ขณะทน่ี ําเขา้ มา 1.2.3 การนําเขา้ โดยการขอจดั ตงั้ คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ น สนิ คา้ ทน่ี ําเขา้ ไปเกบ็ ไวใ้ นคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นยงั ไมถ่ อื ว่ามกี ารนําเขา้ มาในราชอาณาจกั รจนกว่าจะขอนําสนิ ค้าออก ไปจากคลงั สนิ ค้าทณั ฑ์บนภาระภาษีจงึ จะเกิดข้นึ ณ วนั ท่นี ัน้ คลงั สินค้าทณั ฑ์บนมหี ลาย ประเภททส่ี ําคญั คอื คลงั สนิ ค้าทณั ฑ์บนประเภทโรงผลติ สนิ คา้ ซง่ึ เป็นมาตรการหน่ึงทก่ี รม ศุลกากรใชส้ าํ หรบั ส่งออกโดยผทู้ ป่ี ระสงคจ์ ะผลติ สนิ คา้ ส่งออกไมต่ ้องชําระภาษอี ากรวตั ถุดบิ ท่ี นําเขา้ มาผลติ ในประเทศเพยี งแต่ใหธ้ นาคารค้าํ ประกนั กบั กรมศุลกากรในอตั รารอ้ ยละ 25 ของ ภาระภาษอี ากรสูงสุดสําหรบั วตั ถุดบิ ทจ่ี ะนําเขา้ มาผลติ ท่บี รษิ ทั ฯ ในรอบ 6 เดอื นโดยถอื เอา เดอื นทส่ี งู สดุ เป็นเกณฑใ์ นการกําหนดยอดคา้ํ ประกนั

ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3 คลงั สนิ ค้า หมายถึง โรงเก็บสนิ คา้ ตามทก่ี ําหนดโดยกรมศุลกากรซ่งึ สนิ ค้าท่นี ํา ข้นึ มาจากเรอื จะต้องถูกเก็บไว้ในคลงั สินค้าก่อนท่ีจะนําออกนอกเขตตามวิธีการศุลกากร คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นน้เี ป็นโรงเกบ็ สนิ คา้ ทย่ี งั ไมป่ ระสงคจ์ ะชาํ ระภาษอี ากรทนั ทซี ง่ึ จะขอเกบ็ ไวใ้ น ไดน้ านไมเ่ กนิ 1 ปี 1.3 เขตปลอดอากร หมายถงึ เขตปลอดอากรตามกฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากร หรอื เป็นเขตอุตสาหกรรมส่งออกตามกฎหมายว่าดว้ ยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และ เขตทม่ี กี ฎหมายกาํ หนดใหย้ กเวน้ อากรขาเขา้ 2. ขนั้ ตอนการนาเข้าสินค้า Belay Seyoum (2008 : 41) กลา่ วว่าโดยทวั่ ไปแลว้ ในการประกอบธุรกจิ นําเขา้ และ สง่ ออกนนั้ ผปู้ ระกอบธุรกจิ ตอ้ งทาํ ความเขา้ ใจและศกึ ษาเกย่ี วกบั ขอ้ ปฏบิ ตั ใิ หถ้ ูกตอ้ ง เน่ืองจาก ขนั้ ตอนการนําเขา้ สนิ คา้ มคี วามยงุ่ ยากและมปี ญั หาทางด้านตน้ ทุน สงิ่ แรกทผ่ี ู้นําเขา้ ควรทจ่ี ะ ศกึ ษากค็ อื การจดั ทําแผนธุรกจิ เพ่อื เป็นแนวทางของการหาแหล่งวตั ถุดบิ ท่จี ะนํามาใชใ้ นการ ผลติ สนิ คา้ ระเบยี บพธิ กี ารนําเขา้ สนิ คา้ ของกรมศุลกากรทว่ี ่าดว้ ยพกิ ดั อตั ราอากรสาํ หรบั สนิ คา้ ทน่ี ําเขา้ สนิ คา้ ทต่ี อ้ งหา้ มหรอื ตอ้ งกํากดั การขนส่งสนิ คา้ สทิ ธปิ ระโยชน์ตามความตกลงของ เขตการคา้ เสรี การประกนั ภยั สนิ คา้ การชาํ ระเงนิ ค่าสนิ คา้ ผ่านธนาคาร เป็นตน้ ซง่ึ ขอ้ มูล ต่างๆ จะช่วยใหผ้ ูป้ ระกอบธุรกจิ นําเขา้ ประสบความสําเรจ็ สําหรบั ขนั้ ตอนในการนําเขา้ สนิ ค้า ผปู้ ระกอบการควรทราบและปฏบิ ตั มิ ดี งั น้ี 2.1 จดทะเบยี นพาณชิ ย์ 2.2 จดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพม่ิ และการขอเลขบตั รประจาํ ผเู้ สยี ภาษอี ากร 2.3 หาสนิ คา้ ทต่ี อ้ งการจากประเทศต่างๆ 2.4 ตดิ ต่อสงั่ ซอ้ื สนิ คา้ 2.5 ชาํ ระเงนิ ค่าสนิ คา้ ผา่ นธนาคาร 2.6 จดั เตรยี มเอกสารเพอ่ื การนําเขา้ สนิ คา้ 2.7 ตดิ ต่อผ่านพธิ กี ารศุลกากร เช่น การขน้ึ ทะเบยี นระบบ Paperless พธิ กี าร ประเมนิ อากร การชาํ ระค่าภาษอี ากร พธิ กี ารตรวจปลอ่ ยสนิ คา้ เป็นตน้ 2.8 การสง่ มอบสนิ คา้ 2.9 การกระจายสนิ คา้ หรอื การขายสนิ คา้ ออกส่ตู ลาด 3. การจดั เตรียมเอกสารเพ่ือการนาเข้าสินค้า เมอ่ื ผปู้ ระกอบการธรุ กจิ ไดด้ าํ เนินการจดทะเบยี นพาณิชยแ์ ละไดจ้ ดทะเบยี นเขา้ สู่ ระบบภาษีมูลค่าเพ่ิมเป็นท่ีเรียบร้อยแล้วก็จะต้องจัดเตรยี มเอกสารเพ่ือการนําเข้าสินค้า ประกอบตามขนั้ ตอนพธิ กี ารศุลกากรในการนําเขา้ สนิ คา้ ดงั น้ี

4 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3.1 บญั ชรี าคาสนิ คา้ (Invoice) 3.2 บญั ชรี ายละเอยี ดบรรจหุ บี หอ่ (Packing List) 3.3 ใบตราส่งสนิ คา้ (Bill of Landing or Air Waybill) 3.4 ใบแจง้ ยอดเบย้ี ประกนั (Insurance Premium Invoice) 3.5 ใบรบั รองแหลง่ กําเนดิ สนิ คา้ (Certificate of Origin) 3.6 ใบอนุญาตหรอื หนงั สอื อนุญาตสาํ หรบั สนิ คา้ ควบคุมการนําเขา้ (ถา้ ม)ี 3.7 กรณใี ชส้ ทิ ธลิ ดอตั ราอากรเอกสารอ่นื ๆ เช่น เอกสารแสดงส่วนผสม คณุ ลกั ษณะและการใชง้ านของสนิ คา้ หลงั จากทผ่ี ปู้ ระกอบการจดั เตรยี มเอกสารเพอ่ื การนําเขา้ เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ กจ็ ะตอ้ ง ดําเนินการจดั ทําใบขนสนิ คา้ ขาเขา้ เพ่อื ให้กรมศุลกากรทําการตรวจสอบประเภทพกิ ดั อตั รา อากรและสทิ ธปิ ระโยชน์ของการลดหย่อนหรอื ยกเวน้ อากรตามความตกลงเขตการคา้ เสรี และ หากสนิ คา้ รายการใดทก่ี รมศุลกากรประเมนิ ตอ้ งชําระอากร ผปู้ ระกอบการต้องจ่ายชาํ ระอากร ก่อนจงึ จะนําเอกสารใบขนสนิ คา้ ขาเขา้ พรอ้ มใบเสรจ็ เสยี ภาษอี ากร และเอกสารการสงั่ ปล่อย สนิ ค้าไปแจง้ ต่อเจ้าหน้าท่กี รมศุลกากรจะได้ดําเนินการตรวจปล่อยสนิ ค้าเพ่อื ให้สามารถนํา สนิ คา้ ขนถ่ายมาเกบ็ ทโ่ี รงงานจงึ จะถอื วา่ เป็นการสน้ิ สุดการนําเขา้ สนิ คา้ 4. ขนั้ ตอนการติดต่อขอรบั สินค้า เมอ่ื ผซู้ อ้ื และผขู้ ายไดต้ กลงสงั่ ซอ้ื สนิ คา้ กนั เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ผขู้ ายจะดาํ เนินการ ส่งสนิ คา้ มาใหผ้ ซู้ อ้ื ตามวธิ กี ารส่งมอบหรอื ตามวธิ กี ารท่ไี ดต้ กลงกนั ตงั้ แต่เบอ้ื งตน้ เมอ่ื สนิ คา้ ท่ี ส่งมาถึงท่าหรอื ท่ตี ามเวลานัดหมายท่รี ะบุไว้ในเอกสารก่อนจะรบั สนิ ค้าจากคลงั สนิ ค้าหรอื โรงพกั สนิ คา้ จากกรมศุลกากร ผซู้ อ้ื จะตอ้ งดาํ เนนิ การตามขนั้ ตอนต่างๆ ดงั ต่อไปน้ี 4.1. ตดิ ต่อกบั บรษิ ทั ขนส่ง เมอ่ื สนิ คา้ มาถงึ ท่าปลายทางบรษิ ทั ขนสง่ จะมหี นงั สอื แจง้ ไปยงั ผซู้ อ้ื สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั สนิ คา้ ใหไ้ ดร้ บั ทราบ โดยจะต้องนําเอกสารใบขนส่งสนิ คา้ (Bill of Landing : B/L) ซง่ึ ผขู้ ายไดจ้ ดั ส่งมาใหไ้ ปตดิ ต่อยงั ตวั แทนบรษิ ทั ขนส่ง (Shipping Agent) เพ่อื ขอใบสงั่ ปล่อยสนิ คา้ (Delivery Order : D/O) จากบรษิ ทั ขนส่ง เชน่ บรษิ ทั เรอื บรษิ ทั การบนิ หรอื บรษิ ทั ขนสง่ ทางบก เป็นตน้ 4.2. ตดิ ต่อกบั ศุลกากร เมอ่ื สนิ คา้ เคล่อื นยา้ ยจากตน้ ทางมาถงึ ปลายทางยงั ท่า/ท่ี ทน่ี ัดหมายผู้นําเข้าสนิ ค้าจะต้องจดั การชําระค่าอากรใหศ้ ุลกากรหรอื วางประกนั เป็นค่าอากร โดยจดั ทําเอกสารใบขนสนิ ค้าขาเขา้ และใบสงั่ ปล่อยสนิ ค้าของศุลกากร เม่อื ไดจ้ ดั ทําเอกสาร เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ผนู้ ําเขา้ จะตอ้ งยน่ื ใบขนสนิ คา้ นนั้ ต่อเจา้ หน้าทศ่ี ุลกากรฝา่ ยการนําเขา้ กอง พธิ กี ารและประเมนิ อากรเพ่อื ตรวจสอบกบั บญั ชรี ายการสนิ คา้ (Manifest) ซง่ึ นายเรอื ไดย้ ่นื รายงานไวเ้ ม่อื เรอื เขา้ หากรายงานในใบขนสนิ ค้ากบั บญั ชรี ายการสนิ ค้าไม่ตรงกนั อาจเกดิ มา จากสาเหตุดงั น้ี

ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 5 4.2.1 สนิ คา้ ส่งมากเกนิ ไปจากหลกั ฐานทไ่ี ดร้ บั 4.2.2 สนิ คา้ ทส่ี ง่ มาผขู้ ายอาจสง่ ไมค่ รบจาํ นวน 4.2.3 รายละเอยี ดทแ่ี จง้ ไวใ้ นเอกสารรายการสนิ คา้ อาจเกดิ ความผดิ พลาด บางประการ เช่น เคร่อื งหมายหบี ห่อไม่ตรงกบั ใบกํากบั สนิ คา้ สหี รอื ขนาดอาจไมต่ รงตามท่ี ระบุ เป็นตน้ สาํ หรบั การประเมนิ อากรสนิ คา้ ทน่ี ําเขา้ เจา้ หน้าทอ่ี าจใชว้ ธิ กี ารประเมนิ ตามราคาหรอื ตามสภาพแล้วแต่วธิ กี ารประเมนิ อย่างใดจะสูงกว่าซง่ึ ผนู้ ําเขา้ จะต้องจ่ายชําระตามวธิ นี นั้ เม่อื ไดเ้ สยี อากรขาเขา้ และภาษอี ่นื ๆ เป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ผนู้ ําเขา้ จะตอ้ งนําใบเสรจ็ รบั เงนิ ไปแสดง เพอ่ื ขอรบั สนิ คา้ ณ โรงพกั สนิ คา้ ทท่ี า่ /ท่ี 4.3 ตดิ ต่อกบั โรงพกั สนิ คา้ ผนู้ ําเขา้ จะตอ้ งตดิ ต่อเจา้ หน้าทโ่ี รงพกั สนิ คา้ ใหจ้ ดั การ วดั ขนาด ชงั่ น้ําหนักหบี ห่อเพ่อื เสยี ค่าธรรมเนียมและค่าเช่าโรงพกั สนิ ค้า ใบแสดงน้ําหนัก ขนาดของสนิ คา้ เมอ่ื นายตรวจศุลกากรตรวจสนิ คา้ เป็นทพ่ี อใจแลว้ กจ็ ะลงนามสงั่ ปล่อยสนิ คา้ ในใบขนสนิ ค้าขาเขา้ และใบสงั่ ปล่อยของศุลกากร เจ้าหน้าท่จี ะเก็บใบขนสนิ ค้าขาเขา้ ไว้ซ่งึ ผนู้ ําเขา้ จะต้องชําระค่าธรรมเนียมและค่าเช่าโรงพกั สนิ ค้าใหก้ บั ศุลกากร หลงั จากนัน้ หวั หน้า โรงพกั สนิ ค้าจะลงนามสงั่ ปล่อยใบแสดงสนิ คา้ โดยให้ผู้คุมประตูโรงพกั สนิ ค้าขออนุมตั ใิ หน้ ํา ของออกพรอ้ มกบั นําใบส่งมอบให้ไปรบั ของได้ซง่ึ ผนู้ ําของออกจะต้องนําไปแสดงต่อเจา้ หน้าท่ี ณ สถานีตรวจสอบเมอ่ื เวลานําของออกจากท่า/ทท่ี ร่ี ะบุไวใ้ นเอกสารนัน้ ความร้ทู วั่ ไปในการประกอบธรุ กิจส่งออก ธุรกจิ ส่งออกสนิ ค้าถือได้ว่าเป็นธุรกจิ ท่มี คี วามสําคญั เป็นอย่างมากต่อเศรษฐกิจของ ประเทศ เน่ืองจากเป็นธุรกจิ ทส่ี ามารถนําเงนิ ตราต่างประเทศนํากลบั เขา้ มาใชภ้ ายในประเทศ เป็นจาํ นวนมาก เงนิ ตรากม็ คี วามหลากหลายสกุลจงึ ถอื ได้ว่าเป็นการทดแทนการขาดดุลทาง การค้าไปอกี ทางหน่ึง จะเห็นได้ว่าการทําธุรกจิ ส่งออกในปจั จุบนั มกี ารขยายตวั เพม่ิ มากขน้ึ โดยมกี ารนําเทคโนโลยีใหม่ๆ มาใช้ในการติดต่อธุรกิจระหว่างประเทศเพ่อื ก่อให้เกิดความ สะดวกและรวดเรว็ ในการตดิ ต่อการคา้ ขาย ดงั นนั้ ผูป้ ระกอบการควรจะมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจ เบอ้ื งตน้ สาํ หรบั ขอ้ มลู ทวั่ ๆ ไปก่อนเพอ่ื ใหก้ ารทาํ ธุรกจิ ประสบความสําเรจ็ ดว้ ยดี 1. ความหมายเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจส่งออก กรมสรรพากรใหค้ วามหมายเกย่ี วกบั การประกอบธรุ กจิ สง่ ออกของคาํ ว่า “ผูส้ ่งออก” “ส่งออก” และ “เขตอุตสาหกรรมส่งออก” ในมาตรา 77/1 แห่งประมวลรษั ฎากร หมวดน้ีไวว้ ่า (คน้ จาก, http://www.rd.go.th/publish/5205.0.html)

6 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 1.1 ผสู้ ่งออก หมายถงึ ผปู้ ระกอบการซง่ึ ส่งสนิ คา้ ออกนอกราชอาณาจกั รเพ่อื ส่ง ไปต่างประเทศและรวมถงึ 1.1.1 การนําสนิ คา้ ในราชอาณาจกั รเขา้ ไปในเขตปลอดอากรเฉพาะสนิ คา้ ท่ี ตอ้ งเสยี อากรขาออกทเ่ี ป็นไปตามแบบ หลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขตามกฎหมายว่าดว้ ย ศุลกากร 1.1.2 การขายสนิ คา้ ของคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นประเภทรา้ นคา้ ปลอดอากรตาม กฎหมายว่าดว้ ยศุลกากรทข่ี ายใหแ้ ก่ผทู้ เ่ี ดนิ ทางออกไปนอกราชอาณาจกั รทเ่ี ป็นไปตามแบบ หลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขตามกฎหมายว่าดว้ ยศุลกากร 1.2 ส่งออก หมายถงึ ส่งสนิ คา้ ออกนอกราชอาณาจกั รเพ่อื ส่งไปต่างประเทศและ ใหห้ มายความรวมถงึ 1.2.1 การนําสนิ คา้ ในราชอาณาจกั รเขา้ ไปในเขตปลอดอากรเฉพาะสนิ คา้ ท่ี ต้องเสียอากรขาออกหรอื ท่ไี ด้รบั ยกเว้นอากรขาออกตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากร อธบิ ดี กรมสรรพากรไดก้ ําหนดหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเง่อื นไขการนําสนิ คา้ ในราชอาณาจกั รเขา้ ไป ในเขตปลอดอากร และการขายสนิ คา้ ของคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นประเภทรา้ นคา้ ปลอดอากรตาม กฎหมายวา่ ดว้ ยศุลกากร ดงั น้ี 1.2.1.1 การนําสนิ คา้ ในราชอาณาจกั รเขา้ ไปในเขตปลอดอากรเฉพาะ สนิ คา้ ทต่ี อ้ งเสยี อากรขาออกหรอื ทไ่ี ดร้ บั ยกเวน้ อากรขาออกตามกฎหมายว่าดว้ ยศุลกากร 1.2.1.2 การขายสนิ คา้ คลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นประเภทรา้ นคา้ ปลอดอากร ตามกฎหมายว่าดว้ ยศุลกากรทข่ี ายใหก้ บั ผทู้ เ่ี ดนิ ทางออกไปนอกราชอาณาจกั ร 1.2.2 การขายสนิ คา้ ของคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ นประเภทรา้ นคา้ ปลอดอากรตาม กฎหมายว่าด้วยศุลกากรท่ีขายให้แก่ผู้ท่ีเดินทางออกไปนอกราชอาณาจักร ทัง้ น้ีตาม หลกั เกณฑ์ วธิ กี ารและเงอ่ื นไขทอ่ี ธบิ ดกี าํ หนด 1.3 เขตอุตสาหกรรมส่งออก หมายถงึ เขตอุตสาหกรรมการส่งออกตามกฎหมาย ว่าดว้ ยการนคิ มอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ชยั ชนะ ตรี สุกติ ตมิ า (2558 : 8) กลา่ วไวว้ ่าการส่งออกถอื ว่าเป็นอุตสาหกรรมทส่ี ําคญั ของประเทศไทยซง่ึ เป็นเคร่อื งมอื ในการทดสอบว่าผบู้ รโิ ภคในตลาดกลุ่มเป้าหมายนัน้ ไดม้ กี าร ตอบรบั ต่อตวั สนิ คา้ ของตนมากน้อยแค่ไหน โดยเฉพาะผปู้ ระกอบการนําเขา้ และส่งออกควรทาํ ความเขา้ ใจถงึ บทบาทของอุตสาหกรรมการส่งออกดงั น้ี 2. บทบาทสาคญั ของการส่งออก การประกอบธุรกจิ การส่งออกของไทยในช่วงทผ่ี ่านมามอี ตั ราการขยายตวั ทส่ี ูงและ รวดเรว็ มากซง่ึ เป็นกลไกสาํ คญั อยา่ งหน่งึ ทผ่ี ลกั ดนั ใหเ้ ศรษฐกจิ ของประเทศมอี ตั ราการขยายตวั อยู่ในระดบั สูงนับได้ว่าเป็นธุรกิจอีกแขนงหน่ึงท่มี คี วามสําคญั ต่อผู้ประกอบการเองแล ะต่อ

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 7 ประเทศชาติ เน่ืองจากเป็นธุรกจิ ทส่ี ามารถนําเงนิ ตราต่างประเทศเขา้ มาส่ภู ายในประเทศเป็น จาํ นวนมากในปีหน่ึงๆ และรายไดเ้ หล่าน้ีก็เป็นส่วนหน่ึงท่ีได้นํามาใชพ้ ฒั นาและแก้ไขปญั หา เศรษฐกจิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ดงั นนั้ การส่งออกจงึ มคี วามสําคญั ต่อประเทศเป็นอยา่ งมากซง่ึ บทบาทท่ี สาํ คญั ของการส่งออกปรากฏเหน็ ไดเ้ ด่นชดั มดี งั น้ี 2.1 เป็นแรงผลกั ดนั ในดา้ นการขยายการลงทุนและสรา้ งความตอ้ งการแรงงานหาก พบว่าการอุตสาหกรรมส่งออกมกี ารขยายตวั ขน้ึ อยา่ งต่อเน่ืองก็ยอ่ มทาํ ให้ผผู้ ลติ ต้องขยายการ ผลติ หรอื มกี ารลงทุนเพม่ิ ข้นึ และโดยส่วนใหญ่แล้วระบบการผลติ มกั จะเป็นระบบการผลติ ท่ี เน้นใช้แรงงานในสดั ส่วนท่มี ากกว่าเคร่อื งจกั ร ดงั นัน้ จงึ เป็นปจั จยั หน่ึงท่กี ่อให้เกิดความ ต้องการแรงงานเพม่ิ ข้นึ ซ่งึ จะเป็นการช่วยในการสร้างความต้องการแรงงานให้แก่ประเทศท่ี สาํ คญั ปจั จยั หน่งึ นอกจากน้ียงั มผี ลต่อการช่วยยกระดบั รายไดข้ องแรงงานดว้ ยอกี ทางหน่งึ 2.2 เป็นการนําเงนิ ตราจากต่างประเทศเขา้ สปู่ ระเทศไทย กลา่ วคอื เป็นการช่วยลด ด้านการขาดดุลการค้าและดุลการชําระเงนิ เพราะในการส่งออกส่วนใหญ่จะเป็นการใช้สกุล ต่างประเทศในการชาํ ระคา่ สนิ คา้ และส่วนมากกจ็ ะเป็นสกุลเงนิ หลกั ๆ ทย่ี อมรบั กนั ในตลาดโลก เช่น ผู้ซ้อื อาจชําระค่าสินค้าเป็นสกุลเงนิ ดอลลาร์ของประเทศสหรฐั อเมรกิ า เงนิ เยนของ ประเทศญ่ปี ุ่น เงนิ หยวนของสาธารณรฐั ประชาชนจนี เงนิ มารค์ ของประเทศเยอรมนั เป็นต้น เมอ่ื ธุรกจิ ไดส้ ่งสนิ คา้ ออกไปแลว้ กจ็ ะทาํ ใหไ้ ดเ้ งนิ ตราต่างประเทศเขา้ มาซง่ึ สกุลเงนิ เหล่าน้ีจะถูก นํามาเกบ็ เป็นเงนิ สาํ รองต่างประเทศในคลงั ต่อไป และเมอ่ื จะตอ้ งนําเขา้ สนิ คา้ จากต่างประเทศ ผนู้ ําเขา้ กจ็ ะขายเงนิ ไทยไปแลกซอ้ื สกุลเงนิ ตราต่างประเทศนัน้ ๆ เพ่อื ทจ่ี ะไดม้ เี งนิ ไปชาํ ระค่า สนิ คา้ 2.3 เป็นการสนบั สนุนก่อใหเ้ กดิ การใชท้ รพั ยากรอยา่ งเตม็ ทแ่ี ละมปี ระสทิ ธภิ าพสูง สูด ในการส่งสนิ ค้าออกนัน้ ส่วนหน่ึงเป็นเพราะระดบั ราคาของสนิ ค้าทส่ี ่งออกส่วนมากอย่ใู น ระดบั ต่ําเม่อื เปรยี บเทยี บกบั ประเทศอ่นื จงึ ทําใหส้ นิ คา้ นัน้ เขา้ ไปแขง่ ขนั ในตลาดโลกไดซ้ ง่ึ เป็น ไปตามหลกั การของการไดเ้ ปรยี บโดยเปรยี บเทยี บ (Comparative Advantage) เม่อื ประเทศใด สามารถผลติ สนิ คา้ ดว้ ยต้นทุนทต่ี ่ํากว่าประเทศอ่นื แลว้ ย่อมแสดงว่าทรพั ยากรทถ่ี ูกนํามาผลติ นนั้ ถกู นํามาใชไ้ ดอ้ ยา่ งคุม้ ค่าและมปี ระสทิ ธภิ าพ หรอื อกี นยั หน่ึงกค็ อื ถ้าสนิ คา้ ทผ่ี ลติ ไดม้ รี ะดบั ราคาท่สี ูงกว่าการนําเขา้ จากต่างประเทศแล้วกค็ วรนําเขา้ สนิ ค้านั้นมากกว่าแล้วนําทรพั ยากร ต่างๆ ทผ่ี ลติ สนิ คา้ นนั้ ไปผลติ สนิ คา้ อ่นื ทส่ี ามารถผลติ ไดโ้ ดยตน้ ทนุ ทต่ี ่าํ กว่าแทน 2.4 ก่อใหเ้ กดิ มลู คา่ เพม่ิ ใหแ้ ก่ทรพั ยากร เป็นการพจิ ารณาในการนําวตั ถุดบิ ต่างๆ มาแปรรปู ก่อนการส่งออกโดยจะทาํ ใหส้ นิ คา้ นนั้ ๆ มมี ลู ค่าสงู ขน้ึ เช่น แทนทจ่ี ะส่งออกในรปู ของ ผา้ ผนื แต่เปลย่ี นมาเป็นการส่งออกเป็นเสอ้ื ผา้ สาํ เรจ็ รปู แทน การทาํ เหลา้ ไวน์จากอง่นุ การอบ ลาํ ไยแหง้ การทาํ กระเป๋ าจากหนงั จระเข้ เป็นต้น ซง่ึ การแปรสภาพวตั ถุดบิ เหล่าน้ีจะส่งผลให้ มลู คา่ ของสนิ คา้ ยอ่ มสงู ขน้ึ อนั จะทาํ ใหไ้ ดก้ ําไรเพม่ิ ขน้ึ ตามมาอกี ดว้ ย

8 ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 2.5 เป็นการชว่ ยลดตน้ ทนุ การผลติ ลง แต่เดมิ ผผู้ ลติ มกี ารผลติ และจาํ หน่ายสนิ คา้ ภายในประเทศเพยี งอยา่ งเดยี วกจ็ ะมกี ําลงั การผลติ ไมม่ ากนักซง่ึ กจ็ ะทาํ ใหม้ ตี ้นทุนต่อหน่วยสงู แต่ถ้ามกี ารขยายการขายส่งออกไปยงั ต่างประเทศดว้ ยกจ็ ะทําใหม้ กี ําลงั การผลติ ท่เี พมิ่ สูงข้นึ หรอื สามารถทาํ การขยายการผลติ ไดอ้ กี ช่องทางหน่ึงซง่ึ จะส่งผลทําใหต้ ้นทุนต่อหน่วยทผ่ี ลติ ได้ ต่าํ ลงตามกฎของการประหยดั สงิ่ เหล่าน้ลี ว้ นเป็นการชว่ ยใหไ้ ดก้ ําไรเพมิ่ ขน้ึ 2.6 เป็นการสรา้ งความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยี ภายใตก้ ระแสโลกาภวิ ฒั น์และการ คา้ ไรพ้ รมแดนหรอื การคา้ ขายในปจั จบุ นั เป็นการคา้ แบบเสรี ซง่ึ ผผู้ ลติ แต่ละประเทศสามารถส่ง สินค้าออกไปขายยงั ต่างประเทศได้อย่างไร้ขดี จํากัดภายใต้ภาวการณ์แข่งขนั ท่สี ูง ดงั นัน้ ผผู้ ลติ ควรปรบั ปรงุ กระบวนการผลติ และการส่งออกรวมถงึ ดา้ นการบรหิ ารสนิ คา้ เพ่อื ตอบสนอง ความตอ้ งการของตลาดโดยการใชเ้ ทคโนโลยใี หม่ๆ อนั จะเป็นการเพม่ิ ขดี ความสามารถในการ แขง่ ขนั 2.7 ชว่ ยลดการพง่ึ พงิ สนิ คา้ จากต่างประเทศ เป็นการพจิ ารณาเกย่ี วกบั ผลติ สนิ คา้ เพ่อื ทดแทนการนําเขา้ เพราะเดมิ ผูป้ ระกอบธุรกจิ กลุ่มอุตสาหกรรมหรอื กลุ่มธุรกจิ ซอ้ื มาขาย ไปสนิ ค้าสําเรจ็ รปู ต้องนําเขา้ สนิ คา้ ต่างๆ ท่ยี งั ไม่สามารถผลติ ได้หรอื ผลติ ได้แต่มตี ้นทุนท่สี ูง กว่าการนําเข้า แต่เม่อื มกี ารพฒั นาให้สามารถผลิตสินค้านัน้ ได้แล้วก็จะลดการนําเข้าลง ขณะเดยี วกนั นอกจากจะผลติ เพ่อื ใชภ้ ายในประเทศแล้วกม็ ่งุ ไปหาตลาดในต่างประเทศเพ่อื ให้ ไดป้ รมิ าณการผลติ ทเ่ี พมิ่ ขน้ึ อนั จะเป็นการชว่ ยลดตน้ ทุนต่อหน่วยใหต้ ่าํ ลงไดอ้ กี ทางหน่งึ ดว้ ย 3. การเตรยี มความพร้อมก่อนการส่งออกสินค้า เม่อื ผู้ประกอบการทราบถึงบทบาทของภาคอุตสาหกรรมส่งออกซ่งึ เป็นธุรกิจท่มี ี ความสําคญั อย่างมากต่อเศรษฐกจิ ภายในประเทศ เน่ืองจากการทําธุรกจิ ส่งออกเป็นการทํา การคา้ กบั นานาประเทศตอ้ งอาศยั เทคโนโลยรี ปู แบบใหมๆ่ เขา้ มาช่วยเพ่อื ใหเ้ กดิ ความรวดเรว็ สะดวกในการตดิ ต่อด้านการคา้ ขาย ดงั นัน้ ผู้ประกอบการจะต้องคํานึงถงึ ปจั จยั เบอ้ื งต้นใน การเตรยี มความพรอ้ มอยดู่ ว้ ยกนั 6 ประการดงั น้ี 3.1 ความพรอ้ มในดา้ นการจดั การ ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งมคี วามพรอ้ มทจ่ี ะดําเนิน ธุรกจิ ส่งออกในหลายดา้ น อาทเิ ช่น 3.1.1 ดา้ นเงนิ ทนุ โดยพจิ ารณาวา่ ตน้ ทุนของเงนิ ทุนทธ่ี รุ กจิ ใชอ้ ยสู่ งู มากน้อย เพยี งใดโดยเมอ่ื เปรยี บเทยี บแลว้ คุม้ กบั การลงทุนหรอื ไม่ ซง่ึ ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งจดั เตรยี มหา งบประมาณหมนุ เวยี นมาใหเ้ พยี งพอในช่วงแรก 3.1.2 ดา้ นสถานทด่ี ําเนินการ เป็นการพจิ ารณาเกย่ี วกบั ทต่ี งั้ ของสาํ นกั งาน เครอ่ื งมอื อุปกรณ์ตลอดจนการกาํ หนดแนวทางว่าจะดาํ เนินธุรกจิ ประเภทใด กล่าวคอื เป็นการ กําหนดประเภทและเป้าหมายของกจิ การใหช้ ดั เจน

ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 9 3.1.3 ดา้ นบุคลากร ผปู้ ระกอบการจะต้องคดั เลอื กพนักงานทม่ี คี วามรคู้ วาม เหมาะสมกบั ตาํ แหน่งและมจี าํ นวนทเ่ี พยี งพอกบั ปรมิ าณของงาน 3.1.4 การสรา้ งความเชอ่ื ถอื และทาํ ความรจู้ กั กบั ลูกคา้ นับว่าเป็นสง่ิ ทม่ี คี วาม สําคญั อย่างมาก เน่ืองจากในการประกอบธุรกิจมคี วามจําเป็นท่จี ะต้องสรา้ งความรู้จกั และ ความน่าเช่อื ถอื แก่ผซู้ อ้ื ในตลาดต่างประเทศเพราะการทผ่ี ซู้ อ้ื เช่อื ถอื ในกจิ การแลว้ ย่อมส่งผลให้ ความรว่ มมอื กนั ในการทาํ ธุรกจิ จะดตี ามขน้ึ มาดว้ ย 3.1.5 ประเมนิ กําลงั ผลติ และความสามารถในการส่งออก ผปู้ ระกอบการควร จะพจิ ารณาและประเมนิ สนิ คา้ ก่อนว่าเป็นสนิ คา้ ท่กี จิ การสามารถส่งออกได้ โดยประเมนิ จาก กําลงั การผลติ โดยรวมของกจิ การ หากเกดิ การสงั่ ซอ้ื ทม่ี ากกว่ากําลงั ผลติ แลว้ ไม่สามารถผลติ ไดห้ รอื อาจผลติ ได้แต่คุณภาพไม่ไดม้ าตรฐานกจ็ ะทําให้เกิดปญั หากบั ลูกค้าซง่ึ จะนําไปสู่การ ปฏเิ สธการยอมรบั ของลกู คา้ ได้ 3.2 การเลอื กสนิ คา้ และผลติ ผปู้ ระกอบการส่งออกควรเลอื กผลติ สนิ คา้ ทม่ี ีความ ชาํ นาญและเน้นคุณภาพเป็นสาํ คญั โดยอาจขอคาํ แนะนําปรกึ ษาจากหน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งเพ่อื พฒั นาคุณภาพสนิ คา้ และออกแบบผลติ ภณั ฑท์ ่เี หมาะสมกบั ตลาดรวมทงั้ แนวโน้มการส่งออก วเิ คราะห์ความต้องการของผู้บรโิ ภคในต่างประเทศซ่งึ ความต้องการของสนิ ค้าผู้บรโิ ภคจะ แตกต่างไปในแต่ละประเทศ สาํ หรบั ขอ้ มลู ทผ่ี สู้ ง่ ออกควรรสู้ าํ หรบั การเลอื กสนิ คา้ และผลติ เรอ่ื ง ต่างๆ มดี งั น้ี 3.2.1 เตรยี มการวางแผนทจ่ี ะผลติ สนิ คา้ หรอื จดั หาซอ้ื สนิ คา้ ทม่ี คี ุณภาพ โดย ผปู้ ระกอบการต้องมกี ารพจิ ารณาว่าสนิ คา้ นัน้ สามารถผลติ ไดเ้ องหรอื ต้องซอ้ื จากผผู้ ลติ รายอ่นื หรอื เป็นการจา้ งผลติ ถา้ เป็นการจา้ งผลติ ผปู้ ระกอบการตอ้ งรแู้ หลง่ ผลติ เพ่อื อาจจะกระจายการ ผลติ ไปยงั ผูผ้ ลติ หลายราย เน่ืองจากหากมคี ําสงั่ ซอ้ื เขา้ มาในปรมิ าณจํานวนทม่ี ากผูผ้ ลิตราย เดยี วอาจจะผลติ ไมท่ นั และขณะเดยี วกนั กเ็ พมิ่ อาํ นาจในการต่อรองกบั ผผู้ ลติ ไดอ้ กี ทางหน่งึ ดว้ ย 3.2.2 ศกึ ษาการผลติ การจาํ หน่าย และพธิ กี ารพรอ้ มทงั้ เอกสารทใ่ี ชใ้ นการ ส่งออก ผสู้ ่งออกจะต้องมคี วามรเู้ ก่ยี วกบั ช่องทางการจดั จําหน่าย พธิ กี ารและเอกสารท่ใี ชใ้ น การสง่ ออกเพราะสนิ คา้ แต่ละชนดิ จะมขี อ้ กาํ หนดและการควบคุมทแ่ี ตกต่างกนั 3.2.3 ศกึ ษาในดา้ นราคา การตงั้ ราคาสนิ คา้ ทจ่ี ะนําออกมาขายยงั ทอ้ งตลาด ทุกครงั้ ผปู้ ระกอบการสง่ ออกควรคาํ นึงถงึ ปจั จยั ดา้ นต่างๆ เชน่ อตั ราดอกเบย้ี ความผนั ผวน ของอตั ราแลกเปล่ยี นเงนิ ตราต่างประเทศ ราคาต้นทุนสนิ คา้ ค่าประกนั ภยั ระหว่างเดินทาง และราคาวตั ถุดบิ เป็นตน้ ซง่ึ สงิ่ เหล่าน้ีลว้ นมอี ทิ ธพิ ลต่อการกําหนดราคาสนิ คา้ ทเ่ี สนอขายแก่ ลูกคา้ อกี ทงั้ ในการส่งออกผูป้ ระกอบการต้องคํานึงถงึ ค่าใชจ้ ่ายและการแข่งขนั ในตลาดดว้ ย สาํ หรบั เงอ่ื นไขในการตงั้ ราคาสนิ คา้ ทวั่ ไปจาํ แนกออกไดด้ งั น้ี

10 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3.2.3.1 ราคา F.O.B. (Free on Board) หมายถงึ ภาระในการส่งมอบ สนิ คา้ ของผูข้ ายจะสน้ิ สุดเม่อื สนิ ค้านัน้ ได้ถูกลําเลยี งขน้ึ เรอื ค่าใช้จ่ายส่วนทเ่ี หลอื ตกเป็นของ ผซู้ อ้ื เช่น ค่าขนสง่ คา่ ระวาง คา่ ประกนั ภยั คา่ ใชจ้ า่ ยอ่นื ๆ เป็นตน้ 3.2.3.2 ราคา C&F (Cost and Freight) หมายถงึ คา่ ขนสง่ สนิ คา้ ค่า ระวางตกเป็นภาระของผขู้ ายในกรณนี ้ีผซู้ อ้ื จะรบั ผดิ ชอบในส่วนของค่าประกนั ภยั และค่าใชจ้ ่าย อ่ืนๆ เง่ือนไขในการส่งมอบสินค้าประเภท C&F ในใบเสนอราคามกั ตามด้วยช่ือท่าเรือ ปลายทาง โดยปกตแิ ลว้ ราคาเพ่อื ส่งออกจะต่ํากว่าราคาท่ขี ายในประเทศเพราะเป็นการขายใน ปรมิ าณมากกําไรโดยรวมกจ็ ะมากขน้ึ ขณะเดยี วกนั กจ็ ะไดส้ ทิ ธพิ เิ ศษจากรฐั บาลดว้ ย เช่น การ ไดร้ บั ยกเวน้ ภาษกี ารคา้ เป็นต้น ผู้ส่งออกสามารถนํามาหกั จากต้นทุนสนิ คา้ ไดแ้ ละการเสนอ ราคาในการส่งออกส่วนใหญ่จะคดิ เป็นเงนิ สกุลดอลลารส์ หรฐั อเมรกิ าและต้องระบุเง่อื นไขหรอื เวลาของการเสนอราคาดว้ ยทุกครงั้ ซง่ึ ราคาทน่ี ิยมใชส้ ่วนใหญ่จะเลอื กใชร้ าคา F.O.B (Free on Board) ซง่ึ เป็นราคาทร่ี วมค่าใชจ้ ่ายทุกชนิดจนถงึ สนิ คา้ ขน้ึ เรอื หรือขน้ึ เคร่อื งบนิ แต่ไม่รวมค่า ระวางและคา่ ประกนั สนิ คา้ โดยผซู้ อ้ื จะตอ้ งเป็นผรู้ บั ผดิ ชอบคา่ ใชจ้ า่ ยเอง 3.2.4 มมี าตรการควบคุมคุณภาพสนิ คา้ ผสู้ ่งออกต้องควบคุมสนิ คา้ ใหม้ คี วาม สม่าํ เสมอในดา้ นคณุ ภาพเพอ่ื สรา้ งความน่าเช่อื ถอื แก่ผซู้ อ้ื และเป็นทย่ี อมรบั ของตลาด 3.2.5 มคี วามพรอ้ มในการออกแบบสนิ คา้ และปรบั ปรุงสนิ คา้ ผสู้ ่งออกตอ้ งมี ความพรอ้ มในการออกแบบสนิ คา้ หรอื ปรบั ปรุงสนิ คา้ ใหเ้ หมาะสมกบั ผูซ้ อ้ื เน่ืองจากผู้บรโิ ภค ในแต่ละตลาดยอ่ มมรี สนยิ มและความตอ้ งการทแ่ี ตกต่างกนั การพฒั นาการออกแบบสนิ คา้ จะ ช่วยให้สามารถปรบั ให้สนิ ค้ามคี วามเหมาะสมกับตลาดได้ซ่งึ จะทําให้สามารถขายสนิ ค้าได้ เพม่ิ ขน้ึ 3.3 การเลอื กตลาด ผปู้ ระกอบการควรศกึ ษาค่แู ข่งในตลาดต่างประเทศก่อนเพ่อื ท่ี จะไดก้ ําหนดกลยทุ ธ์ การวางตําแหน่งผลติ ภณั ฑใ์ นตลาด สรา้ งความแตกต่างและความโดด เด่นของสนิ คา้ รวมทงั้ การให้บรกิ าร โดยเฉพาะอย่างยง่ิ สนิ คา้ ชนิดเดยี วกนั ทม่ี ผี ขู้ ายหลายราย ในตลาดนนั้ ซง่ึ ในการเลอื กตลาดผสู้ ่งออกควรมคี วามรใู้ นเรอ่ื งต่างๆ ดงั น้ี 3.3.1 ขนาดของตลาด (Market Size) ซง่ึ ผปู้ ระกอบการควรทราบขนาดของ ตลาดทต่ี ้องการส่งสนิ คา้ ไปขายโดยพจิ ารณาได้จากจํานวนของประชากรและกําลงั ในการซ้อื สนิ คา้ ของผบู้ รโิ ภค 3.3.2 ความมนั่ คงทางเศรษฐกจิ และการเมอื ง (Political Economic Stability) พจิ ารณาดา้ นความมนั่ คงทางเศรษฐกจิ และการเมอื งของประเทศทจ่ี ะส่งสนิ คา้ ไปขายว่ามคี วาม มนั่ คงมากน้อยเพยี งใด

ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 11 3.3.3 แนวโน้มการเจรญิ เตบิ โต (Growth Trend) เป็นการพจิ ารณาถงึ ดา้ น แนวโน้มการขยายตวั ของการนําเขา้ โดยศกึ ษาไดจ้ ากขอ้ มูลทางสถติ ติ ่างๆ ยอ้ นหลงั ประมาณ 3–5 ปี 3.3.4 ขอ้ กําหนดทางกฎหมาย (Legal Requirement) ต้องมคี วามเขา้ ใจใน กฎระเบยี บการนําเขา้ ว่าไดม้ ขี นั้ ตอนหรอื ขอ้ จาํ กดั อะไรบา้ ง 3.3.5 ช่องทางการจดั จาํ หน่าย (Distribution Channels) เป็นการศกึ ษาถงึ ช่องทางการจดั จาํ หน่ายว่าจะส่งออกไปทป่ี ระเทศใด จะขายโดยตรงหรอื ขายผ่านตวั แทนถงึ จะ ประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาํ เนินงานและคํานึงถงึ ประโยชน์ในการตงั้ ราคาขายอกี ดว้ ย 3.3.6 อตั ราอากรนําเขา้ โควตา และใบอนุญาตนําเขา้ (Import Duty Rate, Quotas and Licenses) ผสู้ ่งออกจะตอ้ งมคี วามรใู้ นดา้ นเหล่าน้ีเพ่อื จะไดเ้ ตรยี มพร้อมทจ่ี ะส่ง ออกสนิ คา้ ไปยงั ตลาดนนั้ ๆ ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง 3.3.7 การขนส่ง (Transportation) ผูส้ ่งออกจะต้องศกึ ษาถงึ ขนั้ ตอนพรอ้ มวธิ ี การส่งออกตลอดจนค่าระวางและระยะเวลาในการขนส่งเพ่อื จะได้กําหนดวันส่งมอบสนิ ค้าได้ อยา่ งถกู ตอ้ ง 3.4 การทาํ สญั ญาซอ้ื ขาย เม่อื มกี ารเสนอราคาและตกลงกนั เรยี บรอ้ ยแลว้ ผู้ซอ้ื และ ผขู้ ายจะตอ้ งทาํ สญั ญาซง่ึ โดยปกตจิ ะมขี นั้ ตอนดงั น้ี 3.4.1 จดั ทาํ ใบเสนอราคา (Proforma Invoice) ซง่ึ เป็นเอกสารทผ่ี ขู้ ายส่งให้ ผซู้ อ้ื เป็นการเสนอหรอื ยนื ยนั การเสนอราคาพรอ้ มเงอ่ื นไขต่างๆ ในการขายสนิ คา้ นนั้ 3.4.2 จดั ทําใบสงั่ ซอ้ื (Purchase Order) เม่อื ผซู้ อ้ื ตกลงราคาและเงอ่ื นไขใน ใบเสนอราคาแลว้ กจ็ ะส่งหนังสอื การสงั่ ซอ้ื มาใหผ้ ู้ขายเพ่อื เป็นการตอบรบั และสงั่ ซอ้ื สนิ คา้ ตาม ราคาและยนิ ยอมรบั ขอ้ เสนอตามเงอ่ื นไขดงั กล่าว 3.4.3 จดั ทาํ ใบยนื ยนั การขาย (Sale Confirmation) เป็นสญั ญาการซอ้ื ขายซง่ึ ผขู้ ายสง่ ใหแ้ ก่ผซู้ อ้ื เพ่อื เป็นการยนื ยนั หรอื ตอบรบั การสงั่ ซอ้ื นนั้ อกี (ซง่ึ ในทางปฏบิ ตั ใิ นบางครงั้ อาจจะไมจ่ าํ เป็นกไ็ ดอ้ ยทู่ ค่ี วามน่าเช่อื ถอื ของทงั้ สองฝา่ ย) 3.5 การชาํ ระเงนิ สาํ หรบั ขนั้ ตอนน้ถี อื ว่ามคี วามสาํ คญั อยา่ งมากสาํ หรบั ผขู้ ายทไ่ี ด้ สง่ สนิ คา้ ออกไปยงั ต่างประเทศเน่อื งจากผซู้ อ้ื และผขู้ ายอยหู่ ่างไกลกนั มากหากเกดิ ปญั หาสนิ คา้ ไม่ตรงตามคุณภาพท่ตี ้องการหรอื ท่สี งั่ ซอ้ื ไปจะก่อใหเ้ กดิ ความยุ่งยากในการตดิ ตาม สาํ หรบั การชาํ ระเงนิ ผา่ นทางธนาคารเป็นทไ่ี ดร้ บั ความนยิ มและน่าเชอ่ื ถอื ในปจั จบุ นั มดี งั น้ี 3.5.1 การจา่ ยเงนิ สดล่วงหน้า (Advance Payment or Cash) วธิ นี ้ีเป็นการ จ่ายเงนิ สดล่วงหน้าโดยผซู้ อ้ื จะโอนเงนิ เขา้ บญั ชใี หผ้ ขู้ ายไปก่อน เม่อื ผขู้ ายไดร้ บั เงนิ แลว้ จงึ จะ ส่งสนิ ค้าไปให้ผูซ้ ้อื ในภายหลงั ซ่งึ วธิ นี ้ีผู้ซ้อื ค่อนขา้ งเสยี เปรยี บมากหากไม่คุ้นเคยหรอื รูจ้ กั ผขู้ ายเป็นอยา่ งดี

12 ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3.5.2 การเปิดบญั ชขี ายเชอ่ื (Open Account) วธิ นี ้ีเป็นการจา่ ยเงนิ เช่อื ซง่ึ ตรง กนั ขา้ มกบั วธิ แี รกกลา่ ว กล่าวคอื ผขู้ ายจะส่งสนิ คา้ มาใหผ้ ซู้ อ้ื ก่อนและจะไดร้ บั ชําระเงนิ จากผู้ ซอ้ื ภายหลงั ซง่ึ วธิ นี ้ผี ขู้ ายจะเป็นผเู้ สยี เปรยี บ 3.5.3 การฝากขาย (Consignment) กรณนี ้เี ป็นการจา่ ยเงนิ เม่อื ผซู้ อ้ื สามารถ ขายสนิ คา้ นนั้ ไดเ้ ป็นทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ หรอื เรยี กว่าลกั ษณะของการฝากขาย ซง่ึ ถ้าผซู้ อ้ื เอาสนิ คา้ ไปแลว้ แต่ยงั ไมไ่ ดข้ ายสนิ คา้ กย็ งั ไมต่ อ้ งจา่ ยเงนิ ใหแ้ ก่ผขู้ าย 3.5.4 จ่ายทนั ทเี ม่อื เหน็ ตวั ๋ (Documents Against Payment : D/P) วธิ นี ้ีเป็น การจา่ ยชาํ ระเงนิ ก่อนเพ่อื ทจ่ี ะนําเอกสารไปออกสนิ คา้ โดยผขู้ ายจะส่งเอกสารทใ่ี ชใ้ นการออก สนิ คา้ ไปใหแ้ ก่ธนาคารในประเทศของผซู้ อ้ื เมอ่ื ผซู้ อ้ื มาจา่ ยเงนิ ค่าสนิ คา้ ทธ่ี นาคารแลว้ จงึ จะนํา เอกสารนนั้ ไปออกสนิ คา้ ไดส้ ามารถเลอื กไดท้ งั้ การจ่ายเงนิ ทนั ทหี รอื จา่ ยเงนิ ในภายหลงั กไ็ ด้ 3.5.5 จ่ายตามกําหนดเวลา (Documents Against Acceptance : D/A) วธิ นี ้ี เป็นการจ่ายเงนิ โดยผซู้ อ้ื รบั รองตวั ๋ แลกเงนิ แลว้ นําเอกสารไปออกสนิ คา้ การจา่ ยชาํ ระเงนิ ตาม วธิ นี ้ีจะคลา้ ยกบั วธิ ี D/P กล่าวคอื เอกสารทงั้ หมดจะส่งใหแ้ ก่ธนาคารในประเทศของผซู้ อ้ื เพยี ง แต่ผซู้ อ้ื รบั รองตวั ๋ แลกเงนิ กส็ ามารถนําเอกสารไปออกสนิ คา้ ได้เลย โดยทไ่ี ม่ต้องจ่ายเงนิ และก็ อาจจะสามารถไปจา่ ยในภายหลงั กไ็ ด้ 3.5.6 เลตเตอรอ์ อฟเครดติ (Letter of Credit : L/C) วธิ นี ้ีเป็นวธิ ที ด่ี ซี ง่ึ ไดร้ บั ความนิยมมากทส่ี ดุ เน่อื งจากไมม่ คี วามเสย่ี งทงั้ ผซู้ อ้ื และผขู้ ายซง่ึ เป็นวธิ เี ดยี วทจ่ี ะประกนั ไดว้ ่า ผขู้ ายสนิ คา้ จะไดร้ บั เงนิ ค่าสนิ คา้ เมอ่ื ไดม้ อบสนิ คา้ ลงเรอื และผซู้ อ้ื จะไดร้ บั สนิ คา้ เมอ่ื จ่ายเงนิ แลว้ โดยเม่อื มกี ารตกลงซอ้ื ขายกนั แลว้ ผซู้ อ้ื จะเปิด L/C น้ีโดยธนาคารของผซู้ อ้ื มายงั ผขู้ ายโดยผ่าน ธนาคารของผขู้ ายซง่ึ จะระบุเง่อื นไขต่างๆ ใน L/C นนั้ และเม่อื ผขู้ ายไดจ้ ดั ส่งสนิ คา้ ถูกต้องตาม เง่อื นไขใน L/C ให้แก่ผู้ซ้อื แล้วก็สามารถนําเอกสารในการส่งออกไปขน้ึ เงนิ กบั ธนาคารของ ผขู้ ายได้ ทงั้ น้ี การจา่ ยชาํ ระเงนิ ตามวธิ ตี ่างๆ ขา้ งตน้ ผปู้ ระกอบการจะเลอื กใชว้ ธิ ใี ดนนั้ ขน้ึ อยกู่ บั ความเช่อื ถือของผู้ซ้อื และผู้ขายหรอื ในบางกรณีอาจขน้ึ อยู่กบั ความต้องการ เช่น ถ้าผู้ซ้อื ต้องการสนิ ค้าชนิดน้ีมากหรอื หาซ้อื ไม่ไดง้ ่ายนักก็อาจจะเลอื กชําระเงนิ ตามวธิ กี ารจ่ายเงนิ สด ล่วงหน้าใหแ้ ก่ผขู้ ายก่อนกไ็ ด้ ซง่ึ แต่ละวธิ กี ม็ คี วามไดเ้ ปรยี บเสยี เทยี บหรอื ความเสย่ี งมากน้อย ไมเ่ ท่ากนั แต่วธิ ที น่ี ยิ มใชก้ นั มากในการคา้ ระหว่างประเทศโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ผซู้ อ้ื และผขู้ ายท่ี พง่ึ จะรจู้ กั กนั ใหมๆ่ ควรเลอื กวธิ กี ารชาํ ระเงนิ แบบการเปิด L/C จะดที ส่ี ุด 3.6 พธิ กี ารส่งออก การผ่านพธิ กี ารส่งออกของผปู้ ระกอบการกบั กรมศุลกากรท่ี กําหนดไวจ้ ะมแี นวปฏบิ ตั ทิ ใ่ี ชก้ นั โดยทวั่ ไปจะมอี ยดู่ ว้ ยกนั 2 รปู แบบ คอื

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 13 3.6.1 ระบบการจดั ทาํ ดว้ ยรปู แบบเอกสาร (Manual) เป็นรปู แบบเดมิ ซง่ึ เป็นการผา่ นพธิ กี ารโดยผปู้ ระกอบการหรอื ตวั แทนออกของตอ้ งเดนิ ทางไปตดิ ต่อทก่ี รมศุลกากร ดว้ ยตนเองเพ่อื แจง้ ความประสงคน์ ําสนิ คา้ ออกนอกประเทศพรอ้ มกรอกรายละเอยี ดต่างๆ ลง บนเอกสารใบขนสนิ คา้ ขาออกใหค้ รบถว้ น 3.6.2 ระบบการจดั ทาํ ผา่ นโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ (E–Customs) เป็นรปู แบบ ใหมซ่ ง่ึ เป็นระบบทก่ี ระทรวงการคลงั ไดร้ ่วมมอื กบั กรมศุลกากรพฒั นารปู แบบการตดิ ต่อพธิ กี าร จากระบบ EDI (Electronic Data Interchange) มาเป็นระบบ E–Customs เพ่อื ก่อใหเ้ กดิ ความ สะดวกรวดเรว็ ในการทาํ ธรุ กจิ แก่ผปู้ ระกอบการ ปจั จุบนั ไดร้ บั การตอบรบั เป็นอย่างดแี ละไดร้ บั ความนิยมอย่างมากเน่ืองจากลกั ษณะของการผ่านพธิ กี ารระบบน้ีเพยี งแต่ผปู้ ระกอบการกรอก ขอ้ มลู ในเครอ่ื งคอมพวิ เตอรข์ องตนตามรายละเอยี ดใบขนสนิ คา้ ขาออกใหค้ รบตามแบบพมิ พท์ ่ี กรมศุลกากรกําหนดไว้หลงั จากนัน้ ก็ส่งข้อมูลผ่านไปท่เี คร่อื งคอมพวิ เตอรข์ องกรมศุลกากร เมอ่ื กรมศุลกากรไดร้ บั ขอ้ มลู จากสถานประกอบการแลว้ กจ็ ะทําการตรวจสอบรายละเอยี ดต่างๆ หากพบว่ามคี วามถูกตอ้ งกจ็ ะดําเนินการออกเลขทข่ี องใบขนสนิ คา้ ขาออกใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการ ถอื วา่ การจดั ทาํ ผา่ นระบบ EDI ครบถว้ น ถูกตอ้ งตามขนั้ ตอนทก่ี าํ หนดไว้ ดงั นัน้ พธิ กี ารส่งออกสนิ ค้าจงึ ถือได้ว่าเป็นขนั้ ตอนสุดท้ายเน่ืองจากเป็นขนั้ ตอนท่มี ี ความซบั ซอ้ นมากอกี ขนั้ ตอนหน่งึ โดยปกตแิ ลว้ การส่งออกสนิ คา้ แต่ละชนิดโดยเฉพาะสนิ คา้ ท่ี มกี ารควบคุมกจ็ ะมหี น่วยงานท่ที ําหน้าทใ่ี นการควบคุมสนิ คา้ นัน้ โดยตรงซง่ึ อาจจะมหี น่วยงาน เดยี วหรอื หลายหน่วยงานกไ็ ด้ ถา้ หากไดศ้ กึ ษาและเตรยี มความพรอ้ มล่วงหน้าเป็นทอ่ี ยา่ งดีก็ จะพบวา่ รฐั บาลกม็ งุ่ สง่ เสรมิ โดยพยายามลดขนั้ ตอนหรอื อุปสรรคต่างๆ ลงเพ่อื ใหผ้ ปู้ ระกอบการ ไดท้ าํ การส่งออกสนิ คา้ ไปขายยงั ต่างประเทศใหไ้ ดใ้ นปรมิ าณท่มี าก อกี ทงั้ ยงั เออ้ื อํานวยความ สะดวกรวดเรว็ ในการตดิ ต่อพธิ กี ารดา้ นต่างๆ ดว้ ย สาํ หรบั เอกสารทใ่ี ชใ้ นการส่งออกโดยทวั่ ไป จะประกอบดว้ ย 1) ใบขนสนิ คา้ ขาออก 2) บญั ชรี าคาสนิ คา้ 3) ใบอนุญาตหรอื หนงั สอื รบั รอง 4) แบบธรุ กจิ ต่างประเทศ (Foreign Transaction Form) : ธต.1 กรณสี นิ คา้ สง่ ออกมรี าคา F.O.B เกนิ 500,000 บาท 5) ใบแนบใบขนสนิ คา้ ขาออก (กรณเี ป็นสนิ คา้ ทจ่ี ะขอคนื อากรตามมาตรา 19 ทว)ิ 6) ใบขนสนิ คา้ มมุ น้ําเงนิ (กรณเี ป็นสนิ คา้ ทข่ี อชดเชยอากรสนิ คา้ สง่ ออก) 7) เอกสารอ่นื ๆ (ถา้ ม)ี

14 ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก การประกอบธุรกจิ ใดๆ ทอ่ี ยภู่ ายในราชอาณาจกั รประเทศไทยจะตอ้ งมกี ารดาํ เนินการ ตามขนั้ ตอนต่างๆ ให้ครบถ้วนพร้อมทงั้ ต้องปฏิบตั ิตามกฎระเบียบของหน่วยงานนัน้ ๆ ท่ี กําหนดไวอ้ ยา่ งเครง่ ครดั ทงั้ น้ีกรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศได้มกี ารจดั ทําหนงั สอื ค่มู อื การ สง่ ออก–นําเขา้ ภายใตข้ อ้ ตกลงการคา้ เสรขี น้ึ มาในปี พ.ศ. 2552 นนั้ มวี ตั ถุประสงคเ์ พ่อื เผยแพร่ ขา่ วสารการใหค้ วามรเู้ ก่ยี วกบั การทาํ ธุรกจิ การคา้ ขายระหว่างประเทศแก่หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ทงั้ ภาครฐั และภาคเอกชนรวมทงั้ ผปู้ ระกอบการและผสู้ นใจสามารถนําไปใชป้ ระโยชน์ได้ ดงั นนั้ กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ (2552 : 4) ไดก้ ล่าวว่าเพ่อื ประโยชน์เบอ้ื งต้น ขอ ง ก า รป ระ ก อ บ ธุ รกิจก า รค้า ระ หว่ า งป ร ะเ ทศ ท่ีผู้ป ร ะก อ บ ก าร นํ าเ ข้า แ ล ะ ส่ งอ อ ก จ ะต้อ ง ดาํ เนินการจงึ สรปุ ขนั้ ตอนต่างๆ ไวด้ งั น้ี 1. จดทะเบียนพาณิชย์ แจง้ ขอ้ มลู ทวั่ ไปสาํ หรบั การดาํ เนินการประกอบธรุ กจิ โดยการจดทะเบยี นพาณชิ ย์ กบั กรมพฒั นาธุรกจิ การคา้ กระทรวงพาณชิ ย์ เพ่อื เป็นการบ่งบอกถงึ ความมตี วั ตน สามารถ ตรวจสอบได้ ความน่าเช่อื ถอื ความถูกต้องรวมถึงภาพลกั ษณ์ สถานะ หน้าท่แี ละความ รบั ผดิ ชอบภายใตข้ อบเขตของกฎหมาย ซง่ึ การจดทะเบยี นพาณชิ ยน์ นั้ จะมี 2 รปู แบบดงั น้ี 1.1 การจดทะเบยี นพาณชิ ยบ์ ุคคลธรรมดา คอื มเี จา้ ของเป็นบุคคลเพยี งคนเดยี ว 1.2 การจดทะเบยี นพาณชิ ยเ์ ป็นนติ บิ คุ คล ซง่ึ ผปู้ ระกอบการจะไดร้ บั การยกเวน้ และสทิ ธติ ่างๆ ในการขอคนื ภาษจี าํ แนกออกเป็น 3 แบบคอื หา้ งหนุ้ สว่ นจาํ กดั บรษิ ทั จาํ กดั และบรษิ ทั มหาชนจาํ กดั 1.3 สถานทใ่ี นการขอจดทะเบยี น สาํ หรบั สถานทใ่ี นการขอจดทะเบยี นผปู้ ระกอบการสามารถดาํ เนินการไดด้ งั น้ี 1.3.1 สาํ นกั งานตงั้ อยใู่ นเขตกรงุ เทพมหานคร ผปู้ ระกอบการสามารถยน่ื คาํ ขอจดทะเบยี นไดท้ ส่ี าํ นกั งานทะเบยี นพาณชิ ยก์ รงุ เทพมหานคร 1.3.2 สาํ นกั งานตงั้ อยใู่ นต่างจงั หวดั ผปู้ ระกอบการสามารถยน่ื คาํ ขอจด ทะเบยี นไดท้ อ่ี งคก์ ารบรหิ ารส่วนจงั หวดั ทุกจงั หวดั หรอื เมอื งพทั ยา 1.3.3 กรณปี ระกอบพาณชิ ยกจิ ทม่ี กี ารพาณชิ ยกจิ ทร่ี ฐั มนตรกี าํ หนดเป็นการ เฉพาะรวมอยู่ด้วย ให้ย่ืนคําขอจดทะเบียนทัง้ หมดได้ท่ีสํานักงานทะเบียนพาณิชย์ กรงุ เทพมหานคร เมอื งพทั ยา หรอื องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั แลว้ แต่กรณเี พยี งแห่งเดยี ว ดงั นัน้ การจดทะเบยี นพาณชิ ย์ผปู้ ระกอบการจะต้องระบุถงึ วตั ถุประสงคข์ องธุรกจิ ให้ ชดั เจนว่าประกอบธุรกจิ เกย่ี วกบั อะไร ลกั ษณะหรอื ประเภทใด สําหรบั ระยะเวลาทต่ี ้องจด ทะเบยี นพาณชิ ยผ์ ปู้ ระกอบการตอ้ งย่นื ขอจดทะเบยี นภายใน 30 วนั นบั แต่วนั ทไ่ี ดเ้ รมิ่ ประกอบ

ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 15 กจิ การหากกจิ การใดฝา่ ฝืนจะตอ้ งระวางโทษปรบั ไมเ่ กนิ 2,000 บาทและปรบั ต่อเน่อื งอกี วนั ละ ไมเ่ กนิ 100 บาทจนกว่าจะไดจ้ ดทะเบยี น ซง่ึ การจดทะเบยี นจะตอ้ งเสยี ค่าธรรมเนยี ม 50 บาท หากผูป้ ระกอบการใดมขี อ้ สงสยั เกย่ี วกบั การจดทะเบยี นพาณิชย์ สามารถตดิ ต่อไดท้ ่ี กรมพฒั นาธุรกจิ การคา้ ของแต่ละจงั หวดั หรอื สอบถามขอ้ มลู ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ www.dbd.go.th 2. จดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพิ่ม ผูท้ ่มี สี ทิ ธยิ ่นื จดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ จะต้องดําเนินการย่นื คําขอจดทะเบยี น ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ เพ่อื คํานวณภาษที ต่ี ้องจา่ ยชําระจากภาษขี ายหกั ดว้ ยภาษซี อ้ื ตามแบบ ภ.พ.01 พรอ้ มเอกสารท่เี ก่ยี วขอ้ งภายใน 30 วนั นับตงั้ แต่วนั ทม่ี รี ายรบั เกนิ ซง่ึ ผปู้ ระกอบการทม่ี สี ทิ ธิ ยน่ื คาํ ขอจดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพมิ่ ตามทก่ี ฎหมายกําหนดไวป้ ระกอบดว้ ย 2.1 ผปู้ ระกอบการ ทม่ี รี ายรบั จากการขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารในทางธุรกจิ หรอื วชิ าชพี เป็นปกติธุระ ไม่ว่าจะประกอบกจิ การในรปู ของบุคคลธรรมดา คณะบุคคลหรอื หา้ งหนุ้ สว่ นสามญั ทม่ี ใิ ช่นิตบิ คุ คล หรอื นิตบิ ุคคลใดๆ เกนิ กว่า 1,800,000 บาทต่อปี 2.2 ผปู้ ระกอบการ เรม่ิ ประกอบกจิ การขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารทอ่ี ยใู่ นบงั คบั ตอ้ ง เสยี ภาษีมูลค่าเพม่ิ และมแี ผนงานเพ่อื ประกอบกจิ การ หรอื อย่รู ะหว่างเตรยี มประกอบกจิ การ เช่น การก่อสรา้ งโรงงาน การก่อสรา้ งอาคารสาํ นกั งาน หรอื การตดิ ตงั้ เครอ่ื งจกั ร เป็นตน้ 2.3 ผปู้ ระกอบการ ซง่ึ ประกอบกจิ การทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ตามท่ี กําหนดในมาตรา 81/3 วรรคหน่ึงแห่งประมวลรษั ฎากร หรือกิจการท่ีมีรายรับไม่เกิน 1,800,000 บาทต่อปีและประสงคข์ อจดทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพมิ่ 2.4 สถานทย่ี น่ื คาํ ขอจดทะเบยี น สถานทใ่ี นการยน่ื คาํ ขอจดทะเบยี นผปู้ ระกอบการสามารถดาํ เนินการไดด้ งั น้ี 2.4.1 กรณสี ถานประกอบการมหี ลายแหง่ ใหย้ น่ื คาํ ขอจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่า เพมิ่ ณ สํานักงานสรรพากรพน้ื ท่ี หรอื สํานักงานสรรพากรพ้นื ทท่ี ส่ี ถานประกอบการอนั เป็น ทต่ี งั้ ของสาํ นกั งานใหญ่เพยี งแหง่ เดยี ว 2.4.2 กรณสี ถานประกอบการตงั้ อยใู่ นเขตกรงุ เทพมหานคร ยน่ื ณ สาํ นกั งาน สรรพากรพน้ื ทห่ี รอื สาํ นกั งานสรรพากรพน้ื ทส่ี าขาในเขตทอ้ งทท่ี ส่ี ถานประกอบการตงั้ อยู่ 2.4.3 กรณสี ถานประกอบการตงั้ อยนู่ อกเขตกรงุ เทพมหานครใหย้ น่ื ณ สาํ นกั งานสรรพากรพน้ื ทส่ี าขา (อําเภอ) ในบรเิ วณเขตพน้ื ทท่ี ส่ี ถานประกอบการตงั้ อยู่ 2.4.4 กรณสี ถานประกอบการทอ่ี ยใู่ นความดแู ลของสาํ นกั บรหิ ารภาษธี รุ กจิ ขนาดใหญ่ ใหย้ น่ื ณ สาํ นกั งานบรหิ ารภาษธี ุรกจิ ขนาดใหญ่หรอื จะย่นื ผ่านสาํ นกั งานสรรพากร พน้ื ทห่ี รอื สาํ นกั งานสรรพากรพน้ื ทส่ี าขาทส่ี ถานประกอบการตงั้ อยกู่ ไ็ ด้ หากผปู้ ระกอบการใดมขี อ้ สงสยั เกย่ี วกบั การจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพม่ิ สามารถตดิ ต่อ ไดท้ ก่ี รมสรรพากรของแต่ละจงั หวดั หรอื สอบถามขอ้ มลู ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ www.rd.go.th

16 ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3. ทาบตั รประจาตวั ผสู้ ่งออกและนาเข้าสินค้า บตั รประจําตวั ผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ บตั รประเภทน้ีจะทําใหผ้ ปู้ ระกอบการได้ รบั ความสะดวกในการตดิ ต่อราชการกบั กรมการคา้ ต่างประเทศรวมทงั้ การขอหนังสอื รบั รอง และใบอนุญาตในการส่งออกและนําเข้าสินค้า โดยกรมการค้าต่างประเทศจะออกบัตร ประจาํ ตวั ในนามของนิตบิ ุคคลใหผ้ ู้มอี ํานาจกระทําการแทนนิตบิ ุคคลตามทไ่ี ด้จดทะเบยี นการ เป็นนิตบิ ุคคลไวก้ บั กรมพฒั นาธรุ กจิ การคา้ เป็นผถู้ อื บตั รประจาํ ตวั ส่งออกและนําเขา้ ซง่ึ แบ่งได้ เป็น 2 ประเภทดงั น้ี 3.1 บตั รประจาํ ตวั ผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ ทวั่ ไป เป็นบตั รประจาํ ตวั ทก่ี รมการ ค้าต่างประเทศออกให้กบั ผู้ประกอบการส่งออกและนําเข้าสนิ ค้าทวั่ ไปในนามของนิติบุคคล เพ่อื ใหก้ รรมการผมู้ อี ํานาจกระทาํ การแทนนิตบิ ุคคลดงั กล่าวตามทไ่ี ดจ้ ดทะเบยี นเป็นนิตบิ ุคคล ไวเ้ ป็นผถู้ อื และใชใ้ นการตดิ ต่อราชการกบั กรมการค้าต่างประเทศ เช่น การซ้อื และรบั แบบ พมิ พใ์ บอนุญาต การยน่ื คาํ รอ้ งขอใบอนุญาตหรอื หนงั สอื รบั รอง เป็นตน้ 3.2 บตั รประจาํ ตวั ผสู้ ง่ ออกและนําเขา้ สนิ คา้ สง่ิ ทอ เป็นบตั รประจาํ ตวั ทก่ี รมการ ค้าต่างประเทศออกให้กับผู้ประกอบการส่งออกและนําเข้าสนิ ค้าสิ่งทอในนามของนิติบุคคล เพ่อื ให้กรรมการผูม้ อี ํานาจกระทําการแทนนิตบิ ุคคลตามท่ไี ด้จดทะเบยี นการเป็นนิตบิ ุคคลไว้ เป็นผถู้ อื และใชใ้ นการตดิ ต่อราชการกบั กรมการคา้ ต่างประเทศ เช่น การย่นื คาํ ขอรบั ใบสงั่ ซอ้ื แบบพมิ พส์ ง่ิ ทอ การซอ้ื และรบั แบบพมิ พ์คาํ รอ้ งและใบอนุญาตหรอื หนังสอื รบั รองการส่งออก และนําเขา้ สงิ่ ทอและการตรวจสอบสถานะโควตา เป็นต้น บตั รประจาํ ตวั ผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ สง่ิ ทอแบง่ เป็น 2 ชนิดคอื 3.2.1 บตั รพเิ ศษ (บตั รสที อง) สามารถใชใ้ นการตรวจสอบสถานะโควตาสงิ่ ทอไดใ้ นระบบ On-line 3.2.2 บตั รธรรมดา (บตั รสเี งนิ ) โดยนติ บิ ุคคล 1 ราย สามารถขอมบี ตั ร พเิ ศษ (บตั รสที อง) ไดจ้ าํ นวน 1 บตั ร และบตั รธรรมดา (บตั รสเี งนิ ) ไดจ้ าํ นวน 2 บตั ร ในกรณที ผ่ี มู้ อี ํานาจกระทาํ การแทนนิตบิ ุคคลตามทไ่ี ดจ้ ดทะเบยี นการเป็นนิตบิ คุ คลไว้ ประสงค์จะมอบอํานาจให้ผู้อ่ืนกระทําการแทนในการถอื และใช้บตั รประจําตวั ผู้ส่งออกและ นําเขา้ ดงั กล่าวสามารถกระทําได้โดยการมอบอํานาจเป็นหนังสอื ตามแบบท่กี รมการค้าต่าง ประเทศกําหนดพรอ้ มกบั การยน่ื คาํ รอ้ งขอมบี ตั รประจาํ ตวั ผสู้ ่งออกและนําเขา้ ทวั่ ไปหรอื การย่นื คาํ รอ้ งขอมบี ตั รประจาํ ตวั ผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ สง่ิ ทอได้ 3.3 ขนั้ ตอนในการขอมบี ตั รประจาํ ตวั ผสู้ ง่ ออกและนําเขา้ สนิ คา้ ปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 3.3.1 ยน่ื คาํ รอ้ งขอมบี ตั รประจาํ ตวั ผสู้ ง่ ออกและนําเขา้ สนิ คา้ ทวั่ ไป (แบบ บก.1) หรอื คาํ รอ้ งขอการมบี ตั รประจาํ ตวั ผสู้ ง่ ออกและนําเขา้ สนิ คา้ สง่ิ ทอ (แบบ บก.2) 3.3.2 สาํ เนาทะเบยี นภาษมี ลู คา่ เพมิ่ (ภ.พ.20 หรอื ภ.พ.01 หรอื ภ.พ.09)

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 17 3.3.3 สาํ เนาบตั รประจาํ ตวั ประชาชนของผมู้ อี ํานาจกระทาํ การแทนนิตบิ คุ คล ตามท่ไี ด้จดทะเบยี นเป็นนิติบุคคล (กรณีเป็นบุคคลต่างด้าวต้องแสดงหนังสือเดนิ ทางหรอื หนงั สอื อนุญาตใหท้ าํ งานในประเทศไทย) 3.3.4 หนงั สอื มอบอํานาจใหก้ ระทาํ การแทนผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ ทวั่ ไป หรอื หนงั สอื มอบอาํ นาจใหก้ ระทาํ การแทนผสู้ ่งออกและนําเขา้ สนิ คา้ สงิ่ ทอพรอ้ มแนบสําเนาบตั ร ประจาํ ตวั ประชาชนและสาํ เนาบตั รประจาํ ตวั ผเู้ สยี ภาษอี ากรของผรู้ บั มอบอํานาจ (ในกรณีทผ่ี มู้ ี อํานาจกระทําการแทนนิติบุคคลตามท่ไี ด้จดทะเบยี นการเป็นนิติบุคคลไว้ประสงค์จะมอบ อํานาจใหผ้ อู้ ่นื กระทาํ การแทนในการถอื และใชบ้ ตั รประจาํ ตวั ส่งออกและนําเขา้ ดงั กล่าวในการ ตดิ ต่อราชการกบั กรมการคา้ ต่างประเทศ) หากผู้ประกอบการใดมขี ้อสงสยั เก่ยี วกบั การขอมบี ตั รประจําตวั ผู้ส่งออกและนําเข้า สามารถตดิ ต่อไดท้ ก่ี รมการคา้ ต่างประเทศหรอื สอบถามขอ้ มลู ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ www.dft.go.th 4. บตั รผา่ นศลุ กากร (Smart Card) บตั รผา่ นศุลกากรเป็นอกี ทางเลอื กหน่งึ หากผปู้ ระกอบการนําเขา้ และส่งออกรายใดท่ี มคี วามประสงคจ์ ะขอมบี ตั รผา่ นศุลกากรรว่ มดว้ ยกไ็ ด้ ซง่ึ บตั รน้ีเปรยี บเสมอื นบตั รประชาชนจะ บันทึกข้อมูลพ้ืนฐานของผู้ถือบัตรไว้ ทัง้ น้ีเพ่ืออํานวยความสะดวกใ นการตรวจสอบ รายละเอียดในการดําเนินการขนั้ ตอนต่างๆ ผ่านพิธีการศุลกากรจะทําให้ผู้ประกอบการ ประหยดั เวลาและมคี วามรวดเรว็ ยง่ิ ขน้ึ สําหรบั บตั รผ่านพธิ กี ารกบั ศุลกากรสามารถแบ่งออก ได้ 7 แบบดว้ ยกนั ดงั น้ี 4.1 บตั รทอง (Gold Card) สาํ หรบั เจา้ ของหรอื ผจู้ ดั การ เป็นบตั รทอ่ี อกใหแ้ ก่ ผู้ประกอบการท่เี ป็นเจ้าของกิจการหรอื ผู้จดั การซ่งึ ได้รบั การคดั เลอื กให้เป็นผู้ประกอบการ ระดบั บตั รทองจากกรมศุลกากร ผทู้ จ่ี ะขอทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ งตามแบบ กศก.1ก. 4.2 บตั รสเี หลอื ง (Owner of Manager Card) สาํ หรบั ผปู้ ระกอบการทเ่ี ป็นเจา้ ของ หรอื ผู้จดั การบรษิ ทั ห้างรา้ นทน่ี ําเขา้ และส่งออก ผู้ท่จี ะขอทําบตั รจะต้องย่นื คํารอ้ งตามแบบ กศก.1ข. 4.3 บตั รสเี ขยี ว (Attorney In Fact Card) สาํ หรบั ผทู้ ไ่ี ดร้ บั มอบอาํ นาจจากเจา้ ของ หรอื ผจู้ ดั การ หา้ งรา้ นผทู้ จ่ี ะขอทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ งตามแบบ กศก.1ค. 4.4 บตั รสเี งนิ (Licensed Customs Broker Card) สาํ หรบั ผปู้ ระกอบการทเ่ี ป็น นิตบิ คุ คลซง่ึ ไดร้ บั คดั เลอื กใหเ้ ป็นตวั แทนออกของรบั อนุญาต ผทู้ จ่ี ะขอทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ ง ตามแบบ กศก.1ง. 4.5 บตั รสชี มพู (Customs Clearance Card) สาํ หรบั บุคคลทม่ี คี ุณสมบตั ติ ามท่ี กรมศุลกากรกําหนดเพ่ือทําหน้าท่ีเป็นฝ่ายพธิ กี ารศุลกากร ได้แก่ บรษิ ัทชปิ ป้ิง (Shipping) ต่างๆ ผทู้ จ่ี ะขอทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ งตามแบบ กศก.1จ.

18 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 4.6 บตั รสฟี ้า (Customs Formality Specialist Card) สาํ หรบั บุคคลทม่ี คี วามรู้ ความชํานาญดา้ นการส่งออกและนําเขา้ ท่ผี ่านประสบการณ์การเป็น Shipping อย่างน้อย 5 ปี และผ่านการรบั รองจากกรมศุลกากรและสามารถใชแ้ ทนบตั รผ่านพธิ กี ารศุลกากรไดด้ ว้ ย ผู้ท่ี จะขอทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ งตามแบบ กศก.1ฉ. 4.7 บตั รสสี ม้ (Customs Clearance Assistant Card) สาํ หรบั ผชู้ ว่ ยปฏบิ ตั พิ ธิ ี การศุลกากรของผู้ทําบตั รเจ้าของหรอื ผู้จดั การระดบั บตั รทอง บตั รผู้รบั มอบอํานาจ บตั ร ตวั แทนออกของรบั อนุญาต บตั รผ่านพธิ กี ารศุลกากรหรอื บตั รผูช้ าํ นาญการศุลกากร เพ่อื ทํา หน้าทป่ี ฏบิ ตั พิ ธิ กี ารศุลกากรอ่นื ๆ ซง่ึ มใิ ช่การจดั ทําและการย่นื ใบขนสนิ ค้าต่อหน่วยพธิ กี าร นําเขา้ หรอื ส่งออก อาทเิ ช่น การชาํ ระคา่ ภาษอี ากร การตรวจปล่อยสนิ คา้ เป็นตน้ ผทู้ ่ีจะขอ ทาํ บตั รจะตอ้ งยน่ื คาํ รอ้ งตามแบบ กศก.1ช. หากผู้ประกอบการใดมคี วามสนใจตดิ ต่อขอทําบตั รด้วยตนเองได้ท่กี รมศุลกากร ณ ฝา่ ยทะเบยี นผสู้ ง่ ออกและนําเขา้ ทกุ แหง่ หรอื สอบถามขอ้ มลู ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ www.customs.go.th 5. ลงทะเบียนเป็นผผู้ า่ นพิธีการศลุ กากรทางอิเลก็ ทรอนิกส์ ปจั จบุ นั เพ่อื ใหก้ ารตดิ ต่อพธิ กี ารของผปู้ ระกอบการส่งออกและนําเขา้ มคี วามทนั สมยั ยงิ่ ขน้ึ และให้ทนั ต่อความก้าวหน้าท่เี ป็นยุคโลกาภวิ ฒั น์ทม่ี กี ารเปล่ยี นแปลงใหม่ๆ เกดิ ขน้ึ อยู่ ตลอดเวลา กรมศุลกากรจึงได้ทําการปรับปรุงรูปแบบการติดต่อพิธีการจากเดิมให้ ผู้ประกอบการหรอื ตัวแทนติดต่อโดยตรงท่ีกรมศุลกากรด้วยตนเองทําให้เกิดความล่ าช้า เ สีย เ ว ล า แ ล ะ ค่ า ใ ช้จ่า ย ม า ก โ ด ย รูป แ บ บ ใ ห ม่ พ ัฒ น า ใ ห้เ ป็ น ก า ร ผ่ า น พิธีก า ร ศุ ล ก า ก ร ท า ง อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (E–Customs) ซง่ึ ไดร้ บั การตอบสนองดว้ ยดเี น่ืองจากผปู้ ระกอบการมคี วามพงึ พอใจในระบบใหม่น้ีเน่ืองจากเพมิ่ ความสะดวก รวดเรว็ ประหยดั เวลาและลดค่าใชจ้ า่ ยต่างๆ ลงไดด้ ว้ ย ดงั นัน้ หากผู้ประกอบการบุคคลใดทม่ี คี วามประสงคจ์ ะเป็นผู้ผ่านพธิ กี ารศุลกากร หรอื ดาํ เนนิ การในกระบวนการทางศุลกากรโดยวธิ กี ารทางอเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ บบไรเ้ อกสารแลว้ ให้ ผ่านพธิ ีการศุลกากรในการนําของเข้า การส่งของออก และการดําเนินการในเร่อื งสิทธิ ประโยชน์ทางภาษอี ากรรวมถงึ การชดเชยค่าภาษอี ากรไดท้ ุกขนั้ ตอนโดยไมต่ อ้ งใชบ้ ตั รผ่านพธิ ี การใดๆ ผทู้ ต่ี อ้ งการใชร้ ะบบไรเ้ อกสารในครงั้ แรกจะตอ้ งมกี ารลงทะเบยี นท่ีฝ่ายทะเบยี นและ สทิ ธพิ เิ ศษ กลุ่มงานมาตรฐานพธิ กี ารและราคา หรอื ฝ่ายบรหิ ารงานทวั่ ไปสํานกั งานศุลกากร หรอื ด่านศุลกากรก่อน นอกจากน้ีผู้ใช้ระบบจะต้องเป็นผูป้ ระกอบการทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั ศุลกากร ไดแ้ ก่ 1) ผนู้ ําเขา้ และผสู้ ่งออกสนิ คา้ 2) ตวั แทนผอู้ อกของ 3) ผรู้ บั ผดิ ชอบการบรรจสุ นิ คา้ 4) ตวั แทนผู้รายงานยานพาหนะเขา้ และออก 5) ธนาคารท่วี างประกนั ไวก้ บั กรมศุลกากร และ 6) เคาน์เตอรบ์ รกิ าร

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 19 จากทก่ี ล่าวถงึ ความรทู้ วั่ ไปเกย่ี วกบั การประกอบธุรกจิ สรปุ เป็นแผนภมู ภิ าพแสดงไดด้ งั น้ี จดทะเบยี น จดทะเบยี น ทาํ บตั ร ลงทะเบยี นเป็น นติ บิ ุคคล ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ประจาํ ตวั ผู้ ผผู้ า่ นพธิ กี ารศุลกากร นําเขา้ -สง่ ออก ทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์ เป็นนติ บิ ุคคลผปู้ ระกอบธรุ กจิ ต้องการนาเข้า ต้องการส่งออก 1) ตรวจสอบว่าสนิ คา้ ไดร้ บั สทิ ธิ 1) หาตลาด 2) ตรวจสอบว่าสนิ คา้ ไดร้ บั สทิ ธิ พเิ ศษดา้ นภาษหี รอื ไม่ 2) ศกึ ษากฎระเบยี บการนําเขา้ พเิ ศษดา้ นภาษหี รอื ไม่ 3) ศกึ ษากฎระเบยี บของสนิ คา้ ของไทย ทาํ สญั ญาซอ้ื ขาย ทาํ สญั ญาซอ้ื ขาย ขอเปิด L/C ไดร้ บั L/C ไดร้ บั เอกสารทางการคา้ จดั เตรยี มสนิ คา้ และเอกสาร ผ่านพธิ กี ารศุลกากรขาเขา้ ผ่านพธิ กี ารศุลกากรขาออก นําสนิ คา้ ออกจาก ส่งสนิ คา้ ใหผ้ ซู้ อ้ื อารกั ขาของศุลกากร ทอ่ี ยใู่ นต่างประเทศ ชาํ ระเงนิ ค่าสนิ คา้ ส่งเอกสารใหผ้ ซู้ อ้ื ไดร้ บั เงนิ ค่าสนิ คา้ ภาพท่ี 1.1 แผนภมู แิ สดงขนั้ ตอนการสง่ ออกและนําเขา้ ทม่ี า : (กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ. คน้ จาก, http://www.dtn.go.th>Media>FDA>l)

20 ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก ประเภทของสินค้าที่มีระเบยี บในการนาเข้าและส่งออก การประกอบธุรกจิ นําเขา้ และส่งออกโดยเฉพาะการส่งออกสนิ คา้ ไปยงั ระหว่างประเทศ นนั้ ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งทําความเขา้ ใจเกย่ี วกบั ลกั ษณะการส่งออกเน่ืองจากว่าทุกวนั น้ีแต่ละ ประเทศกําลงั มกี ารพฒั นาการคา้ แบบเสรจี ะเหน็ ไดว้ ่ามสี นิ คา้ บางตวั เป็นสนิ คา้ ทส่ี าํ คญั และอาจ สง่ ผลต่อเศรษฐกจิ ของประเทศ ผทู้ จ่ี ะทาํ ธุรกจิ ส่งออกจงึ จาํ เป็นอย่างยง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งศกึ ษาเกย่ี วกบั กฎเกณฑแ์ ละระเบยี บท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั การส่งออก กฎหมายเก่ยี วกบั ศุลกากร กฎหมายพกิ ดั อตั ราอากรขาเขา้ และขาออกของสนิ คา้ ทไ่ี ดร้ บั การยกเวน้ อากร กฎหมายควบคุมสนิ คา้ ขาออก ทงั้ น้ีจะได้มกี ารปฏบิ ตั ิได้อย่างถูกต้องตรงกัน โดยทวั่ ไปแล้วสินค้าท่จี ําหน่ายไม่ว่าจะเป็น ภายในประเทศหรอื ต่างประเทศรฐั บาลไดก้ ําหนดกลุ่มของสนิ ค้าซง่ึ จําแนกออกเป็น 3 กลุ่มคอื (กรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศ. คน้ จาก, http://www.dtn.go.th>Media>FDA>l) 1. สินค้ามาตรฐาน สนิ คา้ มาตรฐาน คอื สนิ คา้ ทถ่ี กู กาํ หนดมาตรฐานเพอ่ื ใหม้ คี ุณภาพถกู ตอ้ งตามท่ี กฎหมายกําหนดหรอื ขอ้ ตกลงในการซอ้ื ขายเพ่อื สรา้ งความน่าเช่อื ถอื แก่ผนู้ ําเขา้ ในต่างประเทศ และสรา้ งศกั ยภาพในการแขง่ ขนั ใหก้ บั สนิ คา้ ส่งออกของไทย สําหรบั สนิ คา้ มาตรฐานทร่ี ฐั บาล กําหนดไวจ้ ะมอี ยู่ 11 ชนดิ ไดแ้ ก่ ขา้ วหอมมะลไิ ทย ขา้ วโพด ขา้ วฟ่าง ถวั่ เขยี ว ถวั่ เขยี วผวิ ดํา ผลติ ภณั ฑม์ นั สาํ ปะหลงั แป้งมนั สําปะหลงั ไมส้ กั แปรรปู ปุยนุ่น ปลาปน่ และปอฟอก ซ่งึ ผู้ส่งออกสินค้ามาตรฐานต้องจดทะเบยี นเป็นผู้ส่งออกสนิ ค้ามาตรฐานและต้องได้รบั รอง มาตรฐานสนิ ค้าจากสํานักงานมาตรฐานสนิ ค้าและสภาหอการค้าแห่งประเทศไทยเพ่อื นําไป แสดงต่อกรมศุลกากรจงึ จะไดร้ บั การตรวจปลอ่ ยสนิ คา้ ออกไปได้ 2. สินค้าควบคมุ หรือสินค้าท่ีมีมาตรการจดั ระเบียบการส่งออก สนิ คา้ ควบคุม คอื สนิ คา้ ทม่ี กี ฎเกณฑ/์ ระเบยี บ/หลกั เกณฑห์ รอื วธิ กี ารเกย่ี วกบั การ นําเข้าและส่งออกเป็นสินค้าท่ีเก่ียวข้องกับความมัน่ คง ความสงบ ความเรียบร้อย ภายในประเทศ ผลประโยชน์ทางเศรษฐกจิ และสงั คมของประเทศ ปจั จุบนั สนิ ค้ามที งั้ หมด 99 รายการ ซง่ึ แบง่ ออกเป็นสนิ คา้ ทม่ี มี าตรการนําเขา้ 61 รายการ สนิ คา้ ทม่ี มี าตรการส่งออก 34 รายการ และสินค้าท่มี มี าตรการนําเข้าและส่งออก 4 รายการ ถ้าต้องการนําเข้าหรือ ส่งออกสนิ คา้ เหล่าน้ีจะตอ้ งขออนุญาตหรอื ขอโควตาทส่ี าํ นกั บรหิ ารการคา้ สนิ คา้ ทวั่ ไปกรมการ คา้ ต่างประเทศ ดงั ตารางขา้ งล่างน้ี

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 21 ตารางท่ี 1.1 สนิ คา้ ควบคมุ หรอื ทม่ี มี าตรการจดั ระเบยี บการสง่ ออก กระแต ทุเรยี น ลาํ ไยสด กากถวั ่ ทองคาํ สตั วน์ ้ํา 258 ชนดิ กากถวั่ เหลอื ง น้ํามนั เชอ้ื เพลงิ สตั วบ์ างชนดิ กาแฟ ปลาทะเลสวยงาม สบั ปะรด กุง้ กุลาดาํ ปลาทนู ่า สง่ิ ทอ ขา้ ว ปลาหมกึ สนิ คา้ ปลอม ชา้ ง ปะการงั สนิ คา้ ลขิ สทิ ธิ ์ หวาย ป๋ ยุ ซากเต่าบางชนิด ซากสตั วบ์ างชนิด ผลติ ภณั ฑห์ อยมกุ หอยมกุ พระพทุ ธรปู ดอกกลว้ ยไม้ เต่าจกั ร มา้ ลา ล่อ ถ่านไม้ เมลด็ ปอ ถ่านหนิ ไม้ ไมแ้ ปรรปู ทราย แรท่ ม่ี ที ราย ผลติ ภณั ฑม์ นั สาํ ปะหลงั สนิ คา้ Re-Export ทม่ี า : (ชยั ชนะ ตรี สุกติ ตมิ า, 2558 หน้า 13) จะเหน็ ว่าก่อนมกี ารสง่ ออกสนิ คา้ ควบคมุ หรอื ทม่ี มี าตรการจดั ระเบยี บการส่งออกเหล่าน้ี ผู้ส่งออกจะต้องปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอนของหน่วยงานท่เี ก่ยี วข้องกําหนดไวใ้ ห้ถูกต้อง สมมติว่า ถา้ หากว่าผู้ประกอบการจะส่งออกสนิ คา้ ประเภทกาแฟ ขา้ ว ทุเรยี น กุ้ง ปลาหมกึ แช่เยน็ แช่ แขง็ ปลาทูนาบรรจุภาชนะอดั ลม และผลติ ภณั ฑ์ลาํ ไยสด สงิ่ ทอ ดอกกลว้ ยไม้ ผลติ ภณั ฑ์ มนั สําปะหลงั ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งดําเนินการจดทะเบยี นเป็นผสู้ ่งออก แต่ถา้ ผูป้ ระกอบการ จะส่งออกสนิ ค้าประเภทกากถวั่ เหลอื ง (ในหลกั การไม่อนุญาตให้ส่งออก) กาแฟ กุ้งกุลาดํา ข้าว ช้าง ซากเต่าบางชนิด ซากสตั ว์บางชนิด ถ่านไม้ ป๋ ุยสินค้า Re-Export ถ่านหิน ทองคํา น้ํามนั เช้อื เพลิง ผลิตภณั ฑ์หอยมุก พระพุทธรูป ไม้และไม้แปรรูป (เฉพาะไม้ ยางพารา ไมส้ น และไมย้ ูคาลปิ ตสั ) ผลติ ภณั ฑม์ นั สําปะหลงั หอยมุกแร่ทม่ี ที ราย สตั ว์ป่า บางชนิด ผปู้ ระกอบการตอ้ งดาํ เนินการจดทะเบยี นเป็นผสู้ ่งออกและขอใบ อนุญาตส่งออกร่วม ดว้ ย สําหรบั การส่งสนิ ค้าออกประเภท ขา้ ว สงิ่ ทอ ผปู้ ระกอบการจะต้องขอรบั การจดั สรร ปรมิ าณ (โควตา) เพม่ิ เตมิ นอกจากจดทะเบยี นเป็นผสู้ ่งออกและขอใบอนุญาตส่งออกแลว้ 3. สินค้าเสรี (ทวั่ ไป) สนิ คา้ เสรี คอื สนิ คา้ ทไ่ี มม่ กี ฎเกณฑใ์ ดเป็นขอ้ หา้ มจงึ ส่งออกไดต้ ามปกติ สนิ คา้ กลมุ่ น้มี มี ากมายผสู้ ง่ ออกสามารถเลอื กทาํ การคา้ ไดโ้ ดยเสรี

22 ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก หนังสือรบั รองแหล่งกาเนิดสินค้า กรมการคา้ ต่างประเทศ (2558 : 42) กลา่ วถงึ เกย่ี วกบั หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ (Certificate of Origins) ว่าเป็นหนังสอื รบั รองท่ไี ดม้ กี ารออกโดยหน่วยงานท่เี ก่ยี วขอ้ งของ ประเทศนนั้ ๆ ซง่ึ สนิ คา้ ตามทร่ี ะบุมแี หล่งกําเนิดหรอื ผา่ นกระบวนการผลติ ในประเทศของตนเอง โดยส่วนใหญ่หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ มวี ตั ถุประสงค์เพ่อื ใชล้ ดภาษี สําหรบั ประเทศ ไทยหน่วยงานท่ีทําหน้าท่ีออกหนังสือรบั รองแหล่งกําเนิดสินค้า คือ สํานักบรหิ ารการค้า ต่างประเทศ กรมการคา้ ต่างประเทศ โดยหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ น้ีจาํ แนกออกเป็น 2 ประเภทไดแ้ ก่ 1. หนังสือรบั รองแหล่งกาเนิดสินค้าที่ไมไ่ ด้รบั สิทธิพิเศษทางภาษีศลุ กากร หนงั สอื รบั รองแหลง่ กาํ เนดิ สนิ คา้ ทไ่ี มไ่ ดร้ บั สทิ ธพิ เิ ศษทางภาษศี ุลกากร คอื หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสินค้าท่อี อกให้แก่ผู้ส่งออกเพ่อื รบั รองว่าสินค้าท่รี ะบุในหนังสอื รบั รองมแี หล่งกําเนิดจากประเทศผู้ออกหนังสอื รบั รองจรงิ และใช้เป็นเอกสารประกอบการ นําเขา้ ตามระเบยี บการนําเขา้ ของประเทศปลายทางหรอื ตามเงอ่ื นไขของผนู้ ําเขา้ เท่านนั้ ซง่ึ มอี ยู่ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ทวั่ ไป (Certificate of Origins : Form C/O ทวั่ ไป) และหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ ค้าสงิ่ ทอและเคร่อื งนุ่งห่มท่สี ่งออกไปยงั สหภาพ ยโุ รป (Certificate of Origins Textile Products) 2. หนังสือรบั รองแหล่งกาเนิดสินค้าท่ีได้รบั สิทธิพิเศษทางภาษีศลุ กากร หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนดิ สนิ คา้ ทไ่ี ดร้ บั สทิ ธพิ เิ ศษทางภาษศี ุลกากร คอื หนงั สอื รับรองแหล่งกําเนิดสินค้าท่ีออกให้แก่ผู้ส่งออกเพ่ือรบั รองว่าสินค้าท่ีระบุหนังสือรบั รอง แหล่งกําเนิดสนิ คา้ ผลติ ถูกต้องตามกฎว่าด้วยแหล่งกําเนิดสนิ คา้ และตามเงอ่ื นไขภายใต้ระบบ สทิ ธพิ เิ ศษของประเทศผใู้ หส้ ทิ ธพิ เิ ศษทางภาษศี ุลกากร ซง่ึ จะไดส้ ทิ ธยิ กเวน้ หรอื ลดหยอ่ นภาษี นําเขา้ ของประเทศผใู้ หส้ ทิ ธพิ เิ ศษทางภาษศี ุลกากร ไดแ้ ก่ 2.1 หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ แบบเอ (Certificate of Origins Form A) เป็นหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ ค้าท่อี อกให้แก่ผู้ส่งออกเพ่อื ใช้ในการขอรบั สทิ ธพิ เิ ศษทาง ภาษศี ุลกากรเป็นการทวั่ ไป (Generalized System of Preferences : GSP) โดยจะไดร้ บั สทิ ธิ ยกเวน้ หรอื ลดหยอ่ นภาษขี าเขา้ สาํ หรบั สนิ คา้ ทส่ี ง่ ออกไปยงั ประเทศผใู้ หส้ ทิ ธพิ เิ ศษ GSP ไดแ้ ก่ สหภาพยโุ รป แคนนาดา ญป่ี นุ่ นอรเ์ วย์ สวติ เซอรแ์ ลนด์ สหพนั ธรญั รสั เซยี และตุรกี 2.2 หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ แบบดี (Certificate of Origins Form D) เป็นหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ทอ่ี อกใหแ้ ก่ผสู้ ่งออกสาํ หรบั สนิ คา้ ทส่ี ่งไปประเทศสมาชกิ ในกลุ่มอาเซยี น 10 ประเทศ ไดแ้ ก่ อนิ โดนีเซยี มาเลเซยี ฟิลปิ ปินส์ สงิ คโปร์ ไทย บรไู น

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 23 เวยี ดนาม ลาว พม่า และกมั พชู า เพ่อื ใชใ้ นการขอรบั สทิ ธพิ เิ ศษตามความตกลงว่าดว้ ยการ ใชอ้ ตั ราภาษศี ุลกากรพเิ ศษทเ่ี ท่ากนั สาํ หรบั เขตการคา้ เสรอี าเซยี น (Asean Free Trade Area : AFTA) 2.3 หนงั สอื รบั รองแหลง่ กําเนดิ สนิ คา้ แบบอี (Certificate of Origins Form E) เป็น หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ท่อี อกใหแ้ ก่ผสู้ ่งออกสนิ คา้ ไปจนี และประสงค์ทจ่ี ะขอรบั สทิ ธิ พเิ ศษตามความตกลงวา่ ดว้ ยเขตการคา้ เสรไี ทย–จนี 2.4 หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ แบบเอฟทเี อ (Certificate of Origins Form FTA) เป็นหนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ท่ีออกให้แก่ผสู้ ่งออกสนิ คา้ ทม่ี ขี อ้ ตกลง FTA กบั ประเทศไทย เชน่ ออสเตรเลยี นิวซแี ลนด์ อนิ เดยี และญ่ปี ุน่ เป็นตน้ เพ่อื ใชใ้ นการขอรบั สทิ ธพิ เิ ศษตามความตกลงวา่ ดว้ ยเขตการคา้ เสรี 2.5 หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ แบบจเี อสทพี ี (Certificate of Origins Form GSTP) เป็นหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ทอ่ี อกใหผ้ สู้ ่งออกเพ่อื ใชใ้ นการขอรบั สทิ ธพิ เิ ศษ ภายใต้ระบบการแลกเปล่ยี นสทิ ธพิ เิ ศษทางการค้าสําหรบั สนิ คา้ ท่สี ่งออกไปยงั ประเทศกําลงั พฒั นา(Global System of Trade Preference : GSTP) ไดแ้ ก่ แอลจเี รยี อารเ์ จนตนิ า เบนิน องั ฏกลา บงั กลาเทศ โบลเิ วยี บราซลิ แคมเมอรูน ซลิ ี โคลมั เบยี ควิ บา เอกวาดอร์ อยี ปิ ต์ กานา กเี นีย ไฮติ อนิ เดยี กายอานา อนิ โดนีเซยี อหิ ร่าน อริ กั ลเิ บยี มาเลเซยี เม็กซิโก โมร็อคโค โมซมั บิค นิการากัว ไนจเี รยี ปากีสถาน เปรู ฟิลปิ ปินส์ การ์ตา สาธารณรฐั เกาหลี สงิ คโปร์ ศรลี งั กา ซูดาน แทนซาเนีย ประเทศไทย ตรนี ิแดด โตเบโก ตนู ิเซยี อุรกุ วยั เวเนซเู อลา่ เวยี ดนาม ยโู กสลาเวยี ซาอรี ์ และซมิ บบั เว 2.6 หนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ สาํ หรบั สนิ คา้ หตั ถกรรม (Certificate in Re gard to Certain Handicraft Products) เป็นหนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ทอ่ี อกใหแ้ ก่ผู้ สง่ ออกสนิ คา้ หตั ถกรรมไปยงั สหภาพยโุ รปตามรายการทก่ี ําหนดไวใ้ นระเบยี บการใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษ ซง่ึ จะไดร้ บั การยกเวน้ ภาษขี าเขา้ 2.7 หนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนดิ สนิ คา้ ผา้ ไหมและผา้ ฝ้ายทอดว้ ยมอื (Certificate Re lating to Silk or Cotton Handloom Products) เป็นหนังสอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ทอ่ี อก ใหแ้ ก่ผสู้ ง่ ออกสนิ คา้ ผา้ ไหมและผา้ ฝ้ายทอดว้ ยมอื ไปยงั สหภาพยโุ รปทก่ี ําหนดไวใ้ นระเบยี บการ ใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษซง่ึ จะไดร้ บั การยกเวน้ ภาษขี าเขา้ 2.8 ขนั้ ตอนในการขอหนงั สอื รบั รองแหล่งกําเนิดสนิ คา้ ใหผ้ ปู้ ระกอบกจิ การนําเขา้ และสง่ ออกสนิ คา้ ดาํ เนินการดงั น้ี 2.8.1 ยน่ื ขอรบั การตรวจคุณสมบตั ขิ องสนิ คา้ ทางดา้ นแหลง่ กาํ เนิดสนิ คา้ ท่ี สํานักบรหิ ารการนําเขา้ ไดท้ างอนิ เตอรเ์ น็ตซ่งึ ผลการตรวจสอบคุณสมบตั มิ อี ายุใช้ได้ 2 ปีนับ ตงั้ แต่วนั ทก่ี รมการคา้ ต่างประเทศรบั รองผลการตรวจสอบโดยสอบถามรายละเอยี ดเพมิ่ เตมิ ได้ ทส่ี าํ นกั บรหิ ารการนําเขา้ กรมการคา้ ต่างประเทศหรอื สบื คน้ ขอ้ มลู ไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ www.dft.go.th

24 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 2.8.2 ซอ้ื แบบพมิ พค์ าํ รอ้ งขอและแบบพมิ พห์ นงั สอื รบั รองแหลง่ กําเนดิ สนิ คา้ ตามแบบฟอรม์ ทต่ี อ้ งการทส่ี าํ นกั บรหิ ารการคา้ ต่างประเทศ 2.8.3 ยน่ื ขอหนงั สอื รบั รองแหลง่ กําเนดิ สนิ คา้ ตามขนั้ ตอนดงั น้ี 2.8.3.1 หนงั สอื รบั รองจดทะเบยี นนติ บิ คุ คล 2.8.3.2 ใบรบั รองจดทะเบยี นภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (ภ.พ. 20) 2.8.3.3 ใบอนุญาตประกอบกจิ การโรงงานของผผู้ ลติ สนิ คา้ 2.8.3.4 เอกสารประกอบต่างๆ จากทก่ี ล่าวมาขา้ งตน้ นํามาแสดงภาพประกอบการตรวจสอบเกณฑก์ ารไดแ้ หลง่ กําเนดิ สนิ คา้ ในใบรบั รองแหล่งกาํ เนดิ สนิ คา้ ดงั น้ี ตรวจสอบประเภทพกิ ดั ทร่ี ะบใุ นหนงั สอื รบั รองแหลง่ กาํ เนดิ สนิ คา้ กบั ตารางการลดภาษตี ามความตกลงสาํ หรบั สนิ คา้ นนั้ ภายใตพ้ กิ ดั ทร่ี ะบใุ นประกาศกระทรวงการคลงั ของความตกลง อยใู่ นบญั ชี ไมอ่ ยใู่ นบญั ชี ตรวจสอบเกณฑก์ ารได้ สนิ คา้ นนั้ ไมไ่ ดร้ บั สทิ ธพิ เิ ศษทาง แหล่งกาํ เนิดสนิ คา้ ตามความตกลง ภาษศี ุลกากร ในประกาศกรมศุลกากร สนิ คา้ เป็นไปตาม สนิ คา้ ไมเ่ ป็นไปตาม เกณฑแ์ หลง่ กาํ เนิด เกณฑแ์ หล่งกาํ เนิด สนิ คา้ นนั้ มคี ณุ สมบตั ติ ามเกณฑ์ สนิ คา้ นนั้ ไมม่ คี ุณสมบตั ติ ามเกณฑ์ การไดแ้ หล่งกําเนดิ สนิ คา้ และไดร้ บั การไดแ้ หล่งกําเนดิ สนิ คา้ และไมไ่ ด้ สทิ ธทิ างภาษศี ุลกากร รบั สทิ ธทิ างภาษศี ุลกากร ภาพท่ี 1.2 การตรวจสอบเกณฑก์ ารไดแ้ หล่งกําเนดิ สนิ คา้ ในใบรบั รองแหลง่ กําเนดิ สนิ คา้ ทม่ี า : (กรมการคา้ ต่างประเทศ. คน้ จาก, http://www.dft.go.th)

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 25 วิธีดาเนิ นการส่งออก การส่งออกเป็นวธิ ที ่งี ่ายท่สี ุดในการค้าขายกบั ต่างประเทศ แต่การท่จี ะทําให้ธุรกิจ ส่งออกประสบความสาํ เรจ็ ไดม้ ใิ ช่เร่อื งง่ายทเี ดยี ว เน่ืองจากความสําเรจ็ ของการส่งออกมใิ ช่อยู่ แค่ส่งสนิ ค้าถูกต้องตามความต้องการใหแ้ ก่ลูกค้าของตลาดต่างประเทศเพยี งอย่างเดยี วแต่ยงั ข้นึ อยู่กับวิธีการส่งออกท่ีธุรกิจเลือกใช้ด้วยว่าเหมาะสมเพียงใดซ่ึงวิธีการส่งออกมีความ แตกต่างกนั ยอ่ มก่อใหเ้ กดิ ค่าใชจ้ ่ายทแ่ี ตกต่างกนั ตามไปดว้ ยโดยการส่งออก ถา้ หากพจิ ารณา การคา้ กบั ต่างประเทศแลว้ สามารถจาํ แนกช่องทางในการส่งสนิ คา้ ออกไปจาํ หน่ายได้ 2 วธิ คี อื (มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. คน้ จาก, http://www.teacher.ssru.ac.th.>Document>Do) 1. การส่งออกทางตรง (Direct Exporting) การสง่ ออกทางตรงเป็นการส่งออกทผ่ี ปู้ ระกอบการผลติ ทาํ การตดิ ต่อการคา้ กบั ผซู้ อ้ื ต่างประเทศดว้ ยตนเองโดยไม่ไดผ้ ่านพ่อคา้ คนกลางหรอื ตวั แทนแต่อยา่ งใด โดยคํานึงถงึ ผลประโยชน์ทธ่ี รุ กจิ จะไดร้ บั หากมกี ารคา้ ขายผ่านพอ่ คา้ คนกลางหรอื ตวั แทนแลว้ จะทาํ ใหไ้ ดผ้ ล ประโยชน์หรอื กําไรลดลงหรอื บางครงั้ กจ็ ะมคี ่าใชจ้ า่ ยเพม่ิ ขน้ึ อกี ดว้ ย ในการส่งออกโดยตรงจะ ทําให้ผู้ส่งออกได้รู้จกั คุ้นเคยกับลูกค้าเป็นอย่างดีและขณะเดียวกันก็ต้องสร้างมิตรภาพ ความสมั พนั ธอ์ นั ยาวนานในการทาํ ธุรกจิ ไดอ้ ยา่ งต่อเน่อื งอกี ดว้ ย แต่ในการสง่ ออกทางตรงกย็ งั มอี ุปสรรคในบางครงั้ อาจจะตดิ ต่อกบั กลุ่มลูกคา้ ต่างประเทศไม่ได้อย่างสม่ําเสมอหรอื อาจไม่ ทราบความต้องการของลูกคา้ ในช่วงขณะนัน้ ก็เป็นไปได้ สําหรบั รูปแบบการส่งออกทางตรง สามารถกระทําไดห้ ลายแนวทางปฏบิ ตั ิเพ่อื ให้สนิ ค้าได้เขา้ ถงึ กลุ่มผูซ้ อ้ื หรอื ผู้บรโิ ภคไดอ้ ย่าง ทวั่ ถงึ ซง่ึ มวี ธิ กี ารดงั น้ี 1.1 บรษิ ทั ผผู้ ลติ มกี ารจดั ตงั้ แผนกส่งออก หรอื ฝา่ ยส่งออกภายในประเทศตนเอง (Domestic Based Export Department or Division) สาํ หรบั การส่งออกวธิ นี ้ีบรษิ ทั ผผู้ ลติ จะ ดาํ เนนิ การจดั ตงั้ แผนกส่งออกภายในประเทศโดยมหี น่วยงานขายเพ่อื ดาํ เนินการตดิ ต่อคา้ ขาย กบั ผู้สงั่ เขา้ ในต่างประเทศโดยตรง ในการจดั ตงั้ แผนกส่งออกจะใช้พนักงานในการตดิ ต่อกบั ลูกคา้ ต่างประเทศเป็นจาํ นวนมากหรอื น้อยนนั้ ใหพ้ จิ ารณาจากขนาดของธุรกจิ หากเป็นธุรกจิ ขนาดเลก็ กค็ วรใชพ้ นักงานไมก่ ่คี นก็ไดเ้ พ่อื ทําหน้าทต่ี ดิ ต่อธนาคารและดําเนินการดา้ นพธิ กี าร ศุลกากร หากเป็นธุรกจิ ขนาดใหญ่ฝ่ายส่งออกอาจมพี นักงานเป็นจาํ นวนมากโดยแบ่งหน้าท่ี ความรบั ผดิ ชอบกนั อยา่ งชดั เจนเพ่อื ใหก้ ารตดิ ต่อธุรกจิ กบั ต่างประเทศราบรน่ื เป็นไปดว้ ยดี 1.2 ผแู้ ทนขายสนิ คา้ ส่งออก (Export Sales Re–Presentatives) วธิ นี ้ีผูส้ ่งออกจะ ว่าจ้างผู้แทนขายสินค้าส่งออกโดยทําเป็นสญั ญาชวั่ คราวหรือสญั ญาระยะยาวให้ทําหน้าท่ี แสวงหาคําสงั่ ซ้อื โดยตรงในตลาดต่างประเทศ เดมิ ผู้แทนขายสนิ ค้าส่งออกมบี ทบาทมาก

26 ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก เน่ืองจากตลาดปิดแต่ในปจั จุบันตลาดมีลกั ษณะเป็นตลาดเปิดซ่ึงผู้ซ้ือและผู้ขายสามารถ ตดิ ต่อกนั ไดง้ า่ ยขน้ึ จงึ ส่งผลใหต้ วั แทนขายสนิ คา้ สง่ ออกมบี ทบาทลดน้อยลง 1.3 ขายผา่ นบรษิ ทั ตวั แทนผจู้ ดั จาํ หน่าย (Foreign Based Distributor of Agents) สาํ หรบั การขายแบบน้ีเป็นท่นี ิยมใช้กนั มากอย่างกวา้ งขวางในปจั จุบนั โดยผู้ผลติ สนิ คา้ มกั จะ เดนิ ทางไปยงั ประเทศกลุ่มเป้าหมายเพ่อื ไปบุกเบกิ ตลาดสนิ คา้ ทต่ี นกําลงั ผลติ และจาํ หน่ายอยู่ ซง่ึ ผผู้ ลติ สนิ คา้ จะแสวงหาตวั แทนผจู้ ดั จาํ หน่ายทม่ี ปี ระสบการณ์และเป็นทย่ี อมรบั น่าเช่อื ถอื จาก หน่วยงานต่างๆ เพอ่ื จะตดิ ต่อใหเ้ ป็นตวั แทนผจู้ ดั จาํ หน่วยของประเทศนนั้ ๆ 1.4 การขายผ่านบรษิ ทั ตวั แทนของสาขาต่างประเทศ (Overseas Sales Branch or Subsidiaries) เป็นลกั ษณะการส่งออกโดยขายผ่านบรษิ ทั สาขาซง่ึ ธุรกจิ ไดบ้ ุกเบกิ ดาํ เนิน งานมาเป็นระยะเวลานานพอสมควรกบั ประเทศกลุ่มเป้าหมายโดยมนั่ ใจว่าสนิ คา้ ทส่ี ่งออกเป็น สนิ คา้ ทก่ี ลมุ่ ลูกคา้ ต้องการและสามารถขายไดอ้ ยา่ งต่อเน่ือง ในการลงทุนเปิดสาขาวธิ นี ้ีธุรกจิ จะต้องคํานึงถึงความพร้อมของปจั จยั ด้านต่างๆ ในการจดั ตัง้ องค์กรในต่างประเทศด้วย เน่อื งจากตอ้ งใชต้ น้ ทนุ ในการลงทุนสงู และตอ้ งไดร้ บั ผลประโยชน์อยา่ งความคุม้ ค่าตามมา 1.5 การขายผ่านพ่อคา้ คนกลางในต่างประเทศ (Foreign Merchant Middlemen) วธิ นี ้ีผูผ้ ลติ จะขายสนิ ค้าใหก้ บั พ่อค้าคนกลางเพ่ือนําไปจําหน่ายเองซ่งึ กรรมสทิ ธสิ ์ นิ ค้าจะเป็น ของพอ่ คา้ คนกลางโดยสน้ิ เชงิ โดยผผู้ ลติ ไมส่ ามารถทจ่ี ะเขา้ ไปบรหิ ารจดั การสนิ คา้ แต่อยา่ งใด 2. การส่งออกทางอ้อม (Indirect Exporting) การส่งออกทางออ้ มเป็นการทาํ ธุรกจิ โดยจดั จาํ หน่ายขายผ่านพ่อคา้ คนกลางซง่ึ พ่อคา้ คนกลางจะทาํ หน้าทเ่ี ป็นผสู้ ่งออกสนิ คา้ ไปยงั ผซู้ อ้ื ทต่ี ่างประเทศแทน วธิ นี ้ีเป็นวธิ ที น่ี ิยม เลอื กนํามาใชก้ นั เน่อื งจากจะเหมาะกบั ธุรกจิ หรอื บรษิ ทั ทเ่ี รมิ่ เปิดดําเนินการส่งออกใหมๆ่ ทย่ี งั ขาดประสบการณ์และความชํานาญด้านการค้าระหว่างประเทศ ขาดความรูเ้ ก่ียวกบั ตลาด ต่างประเทศ ในช่วงแรกธุรกจิ อาจมคี วามจําเป็นต้องใช้บรกิ ารจากพ่อค้าคนกลางดําเนินการ ส่งออกสนิ คา้ ให้ซง่ึ ผลดขี องวธิ นี ้ีจะช่วยใหธ้ ุรกจิ ลดความเส่ยี งอกี ทงั้ ยงั ใชเ้ งนิ ลงทุนน้อยเพราะ การส่งออกทงั้ หมดไดก้ ระทําผ่านบุคลหรอื บรษิ ทั คนกลาง ดงั นนั้ ความสําเรจ็ ของการส่งออก ส่วนหน่ึงจึงข้นึ อยู่กับการเลือกคนกลางในประเทศผู้ส่งออก สําหรบั การส่งออกทางอ้อม สามารถจาํ แนกไดด้ งั น้ี 2.1 ตวั แทนจาํ หน่ายภายในประเทศ (Domestic Agent Middlemen) เป็นคนกลาง ท่ตี งั้ อยู่ในประเทศเดยี วกบั ผู้ผลติ สนิ ค้าซง่ึ ไม่มกี รรมสทิ ธบิ ์ รหิ ารจดั การสนิ คา้ แต่อย่างใดท่จี ดั จาํ หน่าย สาํ หรบั ตวั แทนจาํ หน่ายภายในประเทศส่วนมากธุรกจิ นิยมใชก้ นั ไดแ้ ก่ 2.1.1 บรษิ ทั จดั การเกย่ี วกบั การส่งออกทาํ หน้าทเ่ี ป็นคนกลางท่พี รอ้ มคอยให้ บรกิ ารหลายอย่างกบั ธุรกจิ หน้าท่หี ลกั ๆ เช่น รบั คําสงั่ ซ้อื จากลูกค้า เลอื กช่องทางการจดั จําหน่าย ส่งเสรมิ การขาย นอกจากน้ียงั ช่วยวเิ คราะห์สนิ เช่อื และเรยี กเก็บหน้ีตลอดจนให้

ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 27 คําแนะนําเก่ียวกับหน้ีต่างประเทศและเง่อื นไขในการชําระหน้ี ส่วนหน้าท่บี รกิ ารด้านอ่นื ๆ เช่น การจดั เตรยี มเอกสารการขนส่ง จดั การดูแลให้ความคุ้มครองเก่ียวกับสทิ ธบิ ตั รและ เคร่อื งหมายการคา้ ใหค้ าํ ปรกึ ษาช่วยเหลอื ในการจดั ตงั้ ธุรกจิ ระหว่างประเทศในรปู แบบต่างๆ เป็นตน้ โดยไดร้ บั คา่ ตอบแทนในรปู ของคอมมชิ ชนั่ จากสนิ คา้ ทข่ี ายไดต้ ามขอ้ ตกลงของธุรกจิ ทว่ี า่ จา้ ง 2.1.2 ตวั แทนส่งออก จะมสี ํานักงานตงั้ อย่ภู ายในประเทศผสู้ ่งออกซง่ึ หน้าท่ี ของตวั แทนส่งออกคอื ต้องเดนิ ทางไปสํารวจตลาดท่จี ะทําการส่งออกอย่างสม่าํ เสมอเพ่อื ให้ได้ ข้อมูลมาให้คําแนะนํากบั ผู้ผลิตท่จี ะนําสนิ ค้าออกไปจําหน่ายยงั ต่างประเทศ โดยตวั แทน ส่งออกไมม่ กี รรมสทิ ธใิ ์ นตวั สนิ คา้ เชน่ เดยี วกบั บรษิ ทั จดั การเกย่ี วกบั การสง่ ออก 2.2 พ่อคา้ คนกลางในประเทศ (Domestic Chant Middlemen) เป็นคนกลางทม่ี ี กรรมสทิ ธใิ ์ นตวั สนิ คา้ ทต่ี นเองจดั จาํ หน่ายเน่ืองจากซ้อื มาด้วยวธิ ผี ูกขาดปราศจากอํานาจของ ผขู้ ายแลว้ จะตอ้ งรบั ผดิ ชอบต่อความเสย่ี งต่างๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เองทงั้ หมด โดยกลุ่มพ่อคา้ คนกลาง ในประเทศ เชน่ 2.2.1 พ่อคา้ ส่งออก จะทาํ หน้าทซ่ี อ้ื สนิ คา้ จากผผู้ ลติ แลว้ นําไปขายต่อใหแ้ ก่ ลกู คา้ ในต่างประเทศ มกี รรมสทิ ธใิ ์ นสนิ คา้ ทข่ี ายทาํ หน้าทร่ี บั ผดิ ชอบทุกอยา่ งและรบั ความเสย่ี ง จากการสง่ ออกเอง สําหรบั หน้าทข่ี องพ่อคา้ ส่งออกเรม่ิ ตงั้ แต่การเลอื กตลาด กําหนดช่องทาง การจดั จาํ หน่าย กําหนดราคาขาย เง่อื นไขในการขาย การให้เครดติ แก่ลูกค้า การส่งเสรมิ การจาํ หน่าย ความช่วยเหลอื ดา้ นการเงนิ แก่ผผู้ ลติ สนิ คา้ ส่งออก แนะนําเกย่ี วกบั รปู แบบของ สนิ ค้า หบี ห่อ อีกทงั้ ยงั ช่วยแก้ไขปญั หาต่างๆ ก่อนการส่งออกด้วย การใช้บรกิ ารพ่อค้า ส่งออกเหมาะแก่ผูผ้ ลติ สนิ คา้ ส่งออกขนาดเลก็ และขนาดกลางท่ยี งั ไม่มปี ระสบการณ์ด้านการ สง่ ออกมาก่อน 2.2.2 บรษิ ทั การคา้ ระหวา่ งประเทศ มหี น้าทใ่ี หบ้ รกิ ารแก่ผผู้ ลติ สนิ คา้ ส่งออก หลายๆ ดา้ น เช่น ใหค้ ําแนะนําทางดา้ นเทคนิค การตลาด การเจรจาทางการคา้ ให้ความ ชว่ ยเหลอื ทางการเงนิ เป็นตน้ โดยไดร้ บั ค่านายหน้าเป็นค่าตอบแทน ดงั นนั้ หากธุรกจิ จะเลอื กใชบ้ รกิ ารคนกลางในรปู แบบใด จะใชว้ ธิ กี ารส่งออกทางตรง หรอื วธิ กี ารส่งออกทางออ้ มหรอื จะใชท้ งั้ สองวธิ ไี ปพรอ้ มกนั ทงั้ น้ีขน้ึ อย่กู บั ความเหมาะสมของ แต่ละตลาดสงิ่ ทต่ี อ้ งพจิ ารณาประกอบในการตดั สนิ ใจเลอื กมดี งั น้ี 1. คา่ ใชจ้ า่ ยหรอื ตน้ ทุนการจาํ หน่าย ผปู้ ระกอบการสง่ ออกตอ้ งพจิ ารณาว่าการเลอื ก ใชค้ นกลางบางกล่มุ อาจมตี น้ ทนุ การจดั จาํ หน่ายสงู จงึ ควรหลกี เลย่ี งว่าขอ้ เรยี กรอ้ งและค่าตอบ ทนทจ่ี ะตอ้ งจา่ ยใหก้ บั คนกลางนนั้ คุม้ หรอื ไม่ 2. บรกิ ารทไ่ี ดร้ บั จากคนกลาง ผปู้ ระกอบการส่งออกจะตอ้ งใชด้ ลุ ยพนิ จิ คดั เลอื กคน กลางทใ่ี หบ้ รกิ ารดา้ นการตลาดทผ่ี ผู้ ลติ ไมส่ ามารถทําไดห้ รอื ทาํ ไดด้ ไี มเ่ ท่าท่ีควร การใหข้ อ้ มลู ขา่ วสารการตลาดในประเทศนนั้ ๆ การสง่ เสรมิ การขาย เป็นตน้

28 ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 3. ปรมิ าณขายทส่ี ามารถจดั จาํ หน่ายขายได้ ผลของการเลอื กใชค้ นกลางทต่ี ่างกนั จะ ทําให้ปริมาณการค้าท่ีเกิดข้นึ มากน้อยแตกต่างกันด้วย ซ่ึงเป็นจุดสําคัญท่ีผู้ส่งออกต้อง พจิ ารณาว่าช่องทางการจดั จาํ หน่ายใดจะสามารถทําใหม้ ปี รมิ าณการขายไดส้ งู สุด การนิคมอตุ สาหกรรมแห่งประเทศไทย นิคมอุตสาหกรรม หมายถึง เขตพ้ืนท่ีท่ีกฎหมายรองรับให้เป็นพ้ืนท่ีประกอบ อุตสาหกรรมทวั่ ไปหรอื เป็นเขตประกอบการค้าแบบเสรี (เขตอุตสาหกรรมส่งออกเดมิ ) และ กิจการอ่ืนซ่งึ ต่อเน่ืองกับการประกอบอุตสาหกรรม โดยมคี วามพร้อมด้านสาธารณูปโภค สาธารณูปการสามารถให้นักลงทุนจดั ตงั้ โรงงานได้ทนั ที อกี ทงั้ เป็นเขตพ้นื ท่ซี ่งึ ได้รบั สิทธิ ประโยชน์ตามพระราชบญั ญตั กิ ารนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (การนิคมอุตสาหกรรม แห่งประเทศไทย. คน้ จาก, http://www.ieat.go.th) การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย โดยเรยี กยอ่ วา่ “กนอ.” เป็นรฐั วสิ าหกจิ สงั กดั กระทรวงอุตสาหกรรมจดั ตงั้ ขน้ึ ตามประกาศคณะปฏวิ ตั ฉิ บบั ท่ี 339 ลงวนั ท่ี 13 ธนั วาคม 2515 และตราเป็นพระราชบญั ญตั เิ มอ่ื พ.ศ. 2522 ต่อมาไดม้ กี ารแก้ไขเพมิ่ เตมิ (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2534 แก้ไขเพมิ่ เตมิ (ฉบบั ท่ี 3) พ.ศ. 2539 และไดม้ กี ารแกไ้ ขล่าสุด (ฉบบั ท่ี 4) พ.ศ.2550 เพ่อื ให้ ขยายขอบเขตของการพัฒนาพ้ืนท่ีจากภาคอุตสาหกรรมไปสู่ภาคบริการ ซ่ึงการนิคม อุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยมบี ทบาทหน้าท่สี ําคญั ในการจดั เตรยี มพ้นื ท่ดี นิ สําหรบั โรงงาน อุตสาหกรรมใหเ้ ขา้ ไปอย่รู วมกนั อย่างมรี ะบบระเบยี บและเป็นกลไกของรฐั บาลในการกระจาย พฒั นาเศรษฐกจิ ดา้ นอุตสาหกรรมของประเทศ อกี ทงั้ ยงั สนับสนุนและส่งเสรมิ ให้มกี ารจดั ตงั้ นิคมอุตสาหกรรมกระจายความเจรญิ จากส่วนกลางไปยงั ส่วนภูมภิ าคให้มจี ํานวนท่มี ากข้นึ พร้อมจัดเตรียมระบบสาธารณูปโภคให้พอเพียงแก่ความต้องการของ กลุ่มนักลงทุน อุตสาหกรรมอนั ได้แก่ การจดั ให้มถี นน ไฟฟ้า น้ําประปา ท่อระบายน้ํา โรงบําบดั น้ําเสยี ระบบป้องกนั น้ําท่วม นอกจากน้ยี งั มบี รกิ ารสนบั สนุนอ่นื ๆ เพอ่ื อํานวยความสะดวก เช่น จดั ให้มธี นาคาร ท่ที ําการไปรษณีย์ ศูนย์การค้า ท่พี กั อาศยั สําหรบั คนงาน สถานีปมั๊ น้ํามนั เป็นต้น ทงั้ น้ีเพ่อื ใหภ้ ารกจิ ของหน่วยงานมคี วามสอดคลอ้ งบรรลุผลสําเรจ็ ตามนโยบายของ รฐั บาลท่มี ุ่งส่งเสรมิ ให้ภาคเอกชนไดม้ กี ารผลติ สนิ คา้ แล้วส่งออกไปขายนอกราชอาณาจกั รให้ ไดม้ ากยงิ่ ขน้ึ จะไดน้ ําเงนิ ตราต่างประเทศเขา้ มาใช้ในประเทศใหไ้ ดม้ ากท่สี ุดเพ่อื ประโยชน์ใน การเพม่ิ พนู พฒั นาทางดา้ นเศรษฐกจิ สงั คมและสงิ่ แวดลอ้ มของประเทศ หลกั การกระจายการจดั ตงั้ โรงงานอุตสาหกรรมจากส่วนกลางมาสู่ระดบั ส่วนภูมภิ าค นัน้ การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยมวี ตั ถุประสงค์เพ่อื ก่อให้เกิดการจา้ งงานเพม่ิ ขน้ึ ลดปญั หาการว่างงานลง ลดปญั หาชุมชนแออดั ลดมลภาวะสง่ิ แวดลอ้ ม ลดต้นทุนค่าใชจ้ ่าย

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 29 ในการขนส่ง นอกจากน้ีนักลงทุนอุตสาหกรรมยงั มโี อกาสเลือกใช้ทรพั ยากรในเขตพ้ืนท่ี ใกล้เคยี งได้สะดวกยง่ิ ขน้ึ อกี ทงั้ เป็นการกระจายรายได้รายจ่ายก่อให้เกิดการหมุนเวยี นกนั อย่างทวั่ ถงึ ตลอดจนช่วยรกั ษาสง่ิ แวดล้อมไม่ให้มารวมอยู่ในส่วนกลางเป็นกระจุกเดยี วมาก เกนิ ไป 1. บทบาทของนิคมอตุ สาหกรรม บทบาทของนิคมอุตสาหกรรมมเี ป้าหมายในการพฒั นาความเจรญิ ทางเศรษฐกจิ ของประเทศรวมทงั้ เป็นการจงู ใจใหน้ กั ลงทุนอุตสาหกรรมไดใ้ ชส้ ทิ ธปิ ระโยชน์และบรกิ ารต่างๆ จนครบวงจรซ่ึงมีหน้าท่หี ลกั คอื จดั ตัง้ นิคมอุตสาหกรรมให้มใี นจํานวนท่ีเพ่ิมข้นึ ได้กําหนด บทบาทของหน่วยงานไวห้ ลายประการดงั น้ี 1.1 เป็นยทุ ธฐานการผลติ ทพ่ี รอ้ มดว้ ยปจั จยั การผลติ ซง่ึ ทาํ ใหผ้ ลติ ภณั ฑผ์ ลสาํ เรจ็ ทไ่ี ดม้ คี ณุ ภาพและสามารถแขง่ ขนั กบั ตลาดโลก 1.2 เป็นกลไกของรฐั ในการกระจายอุตสาหกรรมและความเจรญิ ไปสภู่ ูมภิ าค 1.3 เป็นกลไกของรฐั ในการรกั ษาและสง่ เสรมิ คุณภาพสง่ิ แวดลอ้ มอนั เกดิ การ อุตสาหกรรม 1.4 เป็นกลไกของรฐั ในการป้องกนั และบรรเทาอุบตั ภิ ยั อนั เกดิ จากอุตสาหกรรม 1.5 เป็นกลไกของรฐั ในการจดั ระบบและระเบยี บการใชท้ ด่ี นิ ในพน้ื ทเ่ี ฉพาะและ เป็นสว่ นหน่งึ ของการวางผงั เมอื งตลอดจนการใชท้ ด่ี นิ 1.6 เป็นกลไกของรฐั ในการส่งเสรมิ สนบั สนุนอุตสาหกรรมทวั่ ไป อุตสาหกรรม เพอ่ื การสง่ ออกและรวมถงึ อุตสาหกรรมพน้ื ฐาน 2. การบริการเบด็ เสรจ็ ครบวงจร การบรกิ ารเบด็ เสรจ็ ครบวงจร (One Stop Service Center : OSS) ตามพระราช บญั ญตั กิ ารนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยกล่าวไวว้ ่า การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศ ไทยสามารถใหก้ ารอนุญาต อนุมตั เิ ก่ยี วกบั การประกอบกจิ กรรมโรงงานทงั้ หมดแก่โรงงานท่ี ตงั้ อยู่ในบรเิ วณนิคมอุตสาหกรรมได้ไม่ว่าจะเป็นการซ้อื หรอื เช่าท่ีดิน การแนะนําพ้ืนท่ีท่ี เหมาะสมในการตงั้ โรงงาน ทงั้ น้ี เพ่อื อํานวยความสะดวกและรวดเรว็ แก่ผปู้ ระกอบการในการ ขออนุมตั ิใบอนุญาตท่จี ําเป็นต่างๆ โดยไม่ต้องเดนิ ทางไปติดต่อบรกิ ารจากหน่วยงานอ่นื ท่ี เก่ยี วขอ้ งซ่งึ การให้บรกิ ารต่างๆ ของหน่วยงานการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยสรุป ภาพรวมทวั่ ๆ ไปมดี งั น้ี 2.1 ใหข้ อ้ มลู และบรกิ ารดา้ นการลงทุน 2.2 ใชร้ ะบบสอ่ื สาร E-mail, www.ieat.go.th 2.3 ใหค้ าํ ปรกึ ษาดา้ นการลงทุนและการตลาด

30 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 2.4 อนุมตั กิ ารขออนุญาตต่างๆ เช่น 2.4.1 การขออนุมตั กิ ารขอซอ้ื ทด่ี นิ ในนิคมอุตสาหกรรม 2.4.2 การขออนุมตั ปิ ลกู สรา้ งโรงงานในนคิ มอุตสาหกรรม 2.4.3 การขออนุมตั ปิ ระกอบกจิ การอุตสาหกรรมในนคิ มอุตสาหกรรม 2.4.4 การขออนุมตั ถิ อื กรรมสทิ ธทิ ์ ด่ี นิ ของคนต่างชาติ 2.4.5 การขออนุมตั นิ ําผเู้ ชย่ี วชาญ ช่างเทคนคิ ต่างชาตเิ ขา้ มาทาํ งาน 2.4.6 การขออนุมตั ยิ กเวน้ ภาษอี ากร พืน้ ท่ีเขตนิคมอตุ สาหกรรม ตามพระราชบญั ญตั กิ ารนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2522 ไดม้ กี ารจดั ตงั้ การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยขน้ึ ซ่งึ มวี ตั ถุประสงคห์ ลายประการ โดยเรมิ่ จากการ จดั หาท่ดี นิ ท่เี หมาะสมเพ่อื จดั ตงั้ หรอื ขยายนิคมอุตสาหกรรม หรอื เพ่อื ดําเนินธุรกิจอ่นื ทจ่ี ะ เป็นประโยชน์ ดําเนินการปรบั ปรุงท่ดี นิ เพ่อื ให้บรกิ ารตลอดจนจดั สง่ิ อํานวยความสะดวกใน การดําเนินงานรวมทงั้ สาธารณูปโภคต่างๆ ให้แก่ผู้ประกอบกจิ การอุตสาหกรรมในเขตนิคม อุตสาหกรรม ดงั นนั้ พน้ื ทเ่ี ขตนิคมอุตสาหกรรมจะแบ่งออกเป็น 2 ลกั ษณะดงั น้ี (กรมศุลกากร. คน้ จาก, http://www.customs.go.th/wps/wcm/connect/Library+cus501th/InternetTh/7/) 1. พื้นท่ีเขตอตุ สาหกรรมทวั่ ไป (General Industrial Zone : GIZ) พน้ื ทเ่ี ขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป เป็นเขตพน้ื ทท่ี ก่ี ําหนดไวใ้ ชส้ าํ หรบั ในการประกอบ อุตสาหกรรมและกจิ การอ่นื ทเ่ี ป็นประโยชน์หรอื เกย่ี วเน่อื งกบั การประกอบอุตสาหกรรม 2. พื้นท่ีเขตประกอบการเสรี (Free Trade Zone : FTZ) พน้ื ทเ่ี ขตประกอบการเสรหี รอื เขตอุตสาหกรรมสง่ ออกเดมิ เป็นเขตพน้ื ทท่ี ก่ี าํ หนด ไว้สําหรบั การประกอบอุตสาหกรรม พาณิชยกรรม หรอื กิจการอ่ืนท่ีเก่ียวเน่ืองกับการ ประกอบอุตสาหกรรม หรอื พาณิชยกรรมเพ่อื ประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ การรกั ษาความ มนั่ คงของรฐั สวสั ดภิ าพของประชาชน การจดั การด้านสง่ิ แวดล้อม หรอื ความจําเป็นอ่ืน ตามทค่ี ณะกรรมการกําหนด โดยของทน่ี ําเขา้ ในเขตดงั กล่าวจะไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์ทางภาษี อากรและค่าธรรมเนียมเพมิ่ ขน้ึ ตามทก่ี ฎหมายบญั ญตั ิ ปจั จบุ นั เขตประกอบการเสรที ม่ี สี ํานัก งานศุลกากรตงั้ อยจู่ ะมี 12 แหง่ ไดแ้ ก่ 2.1. นคิ มอุตสาหกรรมลาดกระบงั (กรงุ เทพฯ) 2.2. นคิ มอุตสาหกรรมบางปู (สมทุ รปราการ)

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 31 2.3. นคิ มอุตสาหกรรมภาคเหนอื (ลาํ พนู ) 2.4. นิคมอุตสาหกรรมแหลมฉบงั (ชลบรุ )ี 2.5. นคิ มอุตสาหกรรมเหมราช (ชลบรุ )ี 2.6. นคิ มอุตสาหกรรมบา้ นหวา้ (อยธุ ยา) 2.7. นิคมอุตสาหกรรมบางปะอนิ (อยธุ ยา) 2.8. นิคมอุตสาหกรรมเกตเวยซ์ ติ ้ี (ฉะเชงิ เทรา) 2.9. นคิ มอุตสาหกรรมส่งออกภาคใต้ (สงขลา) 2.10. นคิ มอุตสาหกรรมพจิ ติ ร (พจิ ติ ร) 2.11. นคิ มอุตสาหกรรมอญั ธานี (กรงุ เทพฯ) 2.12. นคิ มอุตสาหกรรมทเี อฟดี (ฉะเชงิ เทรา) เพอ่ื เป็นการสนบั สนุนสง่ เสรมิ การสง่ ออกแก่ผปู้ ระกอบการทงั้ ในเขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป และเขตประกอบการเสรี การนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยไดใ้ หส้ ทิ ธปิ ระโยชน์ทางดา้ น ภาษอี ากรแก่ผปู้ ระกอบการในเขตประกอบการเสรแี ละเขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป กรมศุลกากรจะ เป็นผกู้ ําหนดระเบยี บปฏบิ ตั สิ ําหรบั การปฏบิ ตั ใิ นเขตประกอบการเสรตี ามบทบาทหน้าทใ่ี นการ กํากบั ดูแลและรบั ผดิ ชอบในเร่อื งภาษีอากรของรฐั โดยคณะกรรมการเขตส่งเสรมิ การลงทุน อุตสาหกรรมส่งออกไดก้ ําหนดแบ่งเขตพน้ื ท่กี ารลงทุนออกเป็น 3 เขต ซง่ึ พจิ ารณาจากปจั จยั ทางเศรษฐกจิ โดยใชร้ ายไดแ้ ละสงิ่ อํานวยความสะดวกพน้ื ฐานของแต่ละปจั จยั เป็นเกณฑด์ งั น้ี เขต 1 พื้นท่ีส่วนกลาง ประกอบด้วย 6 จงั หวดั ได้แก่ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี นครปฐม ปทุมธานี สมทุ รปราการ และสมทุ รสาคร สาํ หรบั ในการส่งเสรมิ การลงทุนในเขตน้ี ผปู้ ระกอบการจะไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์คอื 1. ไดร้ บั ลดหยอ่ นอากรขาเขา้ สาํ หรบั เครอ่ื งจกั รกง่ึ หน่งึ เฉพาะเครอ่ื งจกั รทม่ี อี ากร ขาเขา้ ไมต่ ่าํ กว่ารอ้ ยละ 10 2. ไดร้ บั ยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลเป็นระยะเวลา 3 ปี สาํ หรบั โครงการทต่ี งั้ สถาน ประกอบการในนิคมอุตสาหกรรมหรอื ในเขตอุตสาหกรรมทไ่ี ดร้ บั การส่งเสรมิ ทงั้ น้ี ผไู้ ดร้ บั การ ส่งเสรมิ ในโครงการท่มี ีขนาดการลงทุน ตงั้ แต่ 10 ล้านบาทข้นึ ไป (ไม่รวมค่าท่ีดนิ และทุน หมุนเวยี น) จะตอ้ งดาํ เนินการใหไ้ ดร้ บั ใบรบั รองระบบคุณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 หรอื มาตรฐานสากลอ่นื ทเ่ี ทยี บเทา่ ภายในระยะเวลา 2 ปีนับตงั้ แต่วนั เปิดดาํ เนินการหากไม่สามารถ ดาํ เนินการไดจ้ ะถูกเพกิ ถอนสทิ ธแิ ละประโยชน์การยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คล 1 ปี 3. ไดร้ บั ยกเวน้ อากรขาเขา้ สาํ หรบั วตั ถุดบิ หรอื วสั ดุจาํ เป็นสาํ หรบั ส่วนทผ่ี ลติ เพ่อื การ ส่งออกเป็นระยะเวลา 1 ปี เขตที่ 2 พื้นที่ใกล้เคียงส่วนกลาง ประกอบด้วย 12 จงั หวดั ได้แก่ สระบุรี ชลบุรี สมุทรสงคราม กาญจนบุรี สุพรรณบุรี ฉะเชงิ เทรา นครนายก พระนครศรอี ยุธยา ภูเกต็

32 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก ระยอง ราชบุรี และอ่างทอง สําหรบั ในการส่งเสรมิ การลงทุนในเขตน้ีผปู้ ระกอบการจะไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์คอื 1. ไดร้ บั ลดหยอ่ นอากรขาเขา้ สาํ หรบั เครอ่ื งจกั รกง่ึ หน่งึ เฉพาะเครอ่ื งจกั รทม่ี อี ากร ขาเขา้ ไมต่ ่าํ กว่ารอ้ ยละ 10 2. ไดร้ บั ยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ คุ คลเป็นระยะเวลา 3 ปีและเพม่ิ เป็น 5 ปีหากตงั้ สถาน ประกอบการในนิคมอุตสาหกรรมหรอื ในเขตอุตสาหกรรมทไ่ี ดร้ บั การส่งเสรมิ ทงั้ น้ี ผไู้ ดร้ บั การ ส่งเสรมิ ในโครงการท่ีมีขนาดการลงทุนตัง้ แต่ 10 ล้านบาทข้นึ ไป (ไม่รวมค่าท่ีดินและทุน หมุนเวยี น) จะต้องดําเนินการใหไ้ ดร้ บั ใบรบั รองระบบคุณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 หรอื มาตรฐานสากลอ่ืนท่ีเทียบเท่าภายในระยะเวลา 2 ปีนับตัง้ แต่วันเปิดดําเนินการ หากไม่ สามารถดาํ เนินการไดจ้ ะถูกเพกิ ถอนสทิ ธแิ ละประโยชน์การยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ คุ คล 1 ปี 3. ไดร้ บั ยกเวน้ อากรขาเขา้ สาํ หรบั วตั ถุดบิ หรอื วสั ดุจาํ เป็นสําหรบั สว่ นทผ่ี ลติ เพอ่ื การ สง่ ออกเป็นระยะเวลา 1 ปี เขตท่ี 3 ส่วนภมู ิภาค ซง่ึ เป็นส่วนจงั หวดั ทไ่ี ม่ไดร้ ะบุไวต้ ามเขตท่ี 1 และเขตท่ี 2 ให้ ทอ้ งทท่ี ุกจงั หวดั จดั อย่ใู นส่วนพน้ื ทเ่ี ขตส่งเสรมิ การลงทุนในเขต 3 ทงั้ หมด สาํ หรบั เขตพน้ื ท่นี ้ี ผปู้ ระกอบการจะไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์คอื 1. ไดร้ บั ลดหยอ่ นอากรขาเขา้ สาํ หรบั เครอ่ื งจกั รกง่ึ หน่งึ เฉพาะเครอ่ื งจกั รทม่ี อี ากร ขาเขา้ ไมต่ ่าํ กว่ารอ้ ยละ 10 2. ใหไ้ ดร้ บั ยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ คุ คลเป็นระยะเวลา 8 ปี ทงั้ น้ีผไู้ ดร้ บั การส่งเสรมิ ใน โครงการทม่ี ขี นาดการลงทุนตงั้ แต่ 10 ลา้ นบาทขน้ึ ไป (ไม่รวมค่าทด่ี นิ และทุนหมุนเวยี น) จะ ต้องดาํ เนินการใหไ้ ดร้ บั ใบรบั รองระบบคุณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 หรอื มาตรฐานสากล อ่นื ทเ่ี ทยี บเทา่ ภายในระยะเวลา 2 ปีนับตงั้ แต่วนั เปิดดําเนินการ หากไม่สามารถดาํ เนินการได้ จะถูกเพกิ ถอนสทิ ธแิ ละประโยชน์การยกเวน้ ภาษเี งนิ ไดน้ ติ บิ ุคคล 1 ปี 3. ใหไ้ ดร้ บั ยกเวน้ อากรขาเขา้ สําหรบั วตั ถุดบิ หรอื วสั ดุทจ่ี าํ เป็นสาํ หรบั ส่วนท่ผี ลติ เพ่อื การสง่ ออกเป็นระยะเวลา 5 ปี สิทธิประโยชน์สาหรบั ผปู้ ระกอบการ ตามพระราชบญั ญตั กิ ารนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยไดก้ ล่าวไวว้ ่าเพ่อื ให้นิคม อุตสาหกรรมเป็นฐานการผลิตท่ีช่วยเสริมสร้างขีดความสาม ารถในการแข่งขันของ ผปู้ ระกอบการจงึ ตอ้ งมกี ารวางระบบโครงสรา้ งพน้ื ฐาน สงิ่ อํานวยความสะดวก ระบบบรหิ าร จดั การรวมถงึ สทิ ธปิ ระโยชน์ต่างๆ ทจ่ี ะชว่ ยใหผ้ ปู้ ระกอบการทาํ ธรุ กจิ ไดค้ ล่องตวั มากขน้ึ มขี ดี ความสามารถในการเลอื กตลาดการคา้ ไดต้ ามสภาวะการแขง่ ขนั ปจั จบุ นั ไมว่ ่าจะขายในประเทศ

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 33 หรอื ผลติ เพ่อื ส่งออก ทงั้ น้ีได้กําหนดสทิ ธปิ ระโยชน์สําหรบั ผู้ประกอบการในเขตพ้นื ท่นี ิคม อุตสาหกรรมทวั่ ไปและเขตประกอบการเสรใี หไ้ ดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์ทแ่ี ตกต่างกนั ไปตามสดั ส่วน ของอุตสาหกรรมดงั น้ี 1. สิทธิประโยชน์ที่เก่ียวกบั ภาษีอากร สทิ ธปิ ระโยชน์ทเ่ี กย่ี วกบั ภาษอี ากรสาํ หรบั การลงทุนในเขตประกอบการเสรี เช่น 1.1 ไดร้ บั ยกเวน้ สาํ หรบั ค่าธรรมเนียมพเิ ศษตามกฎหมายว่าดว้ ยการส่งเสรมิ การ ลงทนุ อากรขาเขา้ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ และภาษสี รรพสามติ สาํ หรบั เครอ่ื งจกั ร อุปกรณ์ เคร่อื งมอื และเคร่อื งใชร้ วมทงั้ ส่วนประกอบของสนิ คา้ ดงั กล่าวทใ่ี ชใ้ นการสรา้ ง ประกอบ หรอื ตดิ ตงั้ เป็น โรงงานหรอื าอาคาร 1.2 ไดร้ บั การยกเวน้ คา่ ธรรมเนียมพเิ ศษตามกฎหมายว่าดว้ ยการส่งเสรมิ การลง ทุนรวมทงั้ อากรขาเขา้ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ และภาษสี รรพสามติ สําหรบั ของทน่ี ําเขา้ มาเพ่อื ใช้ใน การผลติ สนิ คา้ หรอื เพ่อื พาณชิ ยกรรมสําหรบั ของทน่ี ําเขา้ มาในราชอาณาจกั รและนําเขา้ ไปใน เขตประกอบการเสรี 1.3 ไดร้ บั การยกเวน้ ค่าอากรขาออก ภาษมี ูลค่าเพม่ิ และภาษสี รรพสามติ สําหรบั ของซ่งึ ได้นําเขา้ มาตามมาตรา 48 แห่งพระราชบญั ญตั กิ ารนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2522 รวมทงั้ ผลติ ภณั ฑ์ สงิ่ พลอยได้ และสง่ิ อ่นื ทไ่ี ดจ้ ากการผลติ แลว้ สง่ ออก 1.4 ไดร้ บั ยกเวน้ หรอื คนื ค่าภาษอี ากรสาํ หรบั ของทม่ี บี ทบญั ญตั แิ ห่งกฎหมายให้ได้ รบั ยกเวน้ หรอื คนื ค่าภาษอี ากรเมอ่ื ไดส้ ่งออกไปนอกราชอาณาจกั รหรอื หากผปู้ ระกอบการทไ่ี ด้ รบั ยกเวน้ อากรสําหรบั วตั ถุดบิ ตามพระราชบญั ญตั สิ ่งเสรมิ การลงทุน พ.ศ. 2520 หรอื ผปู้ ระ กอบการท่เี ป็นคลงั สนิ ค้าทณั ฑบ์ นประเภทโรงผลติ สนิ ค้าตามมาตรา 8 ทวิ (2) แห่งพระราช บญั ญตั ิศุลกากร พ.ศ. 2469 หรอื ผูป้ ระกอบการท่ไี ด้รบั สทิ ธคิ นื อากรตามมาตรา 19 ทวิ แห่ง พระราชบญั ญตั ศิ ุลกากร (ฉบบั ท่ี 9) พ.ศ. 2482 ส่งของเขา้ ไปในเขตประกอบการเสรจี ะไดร้ บั การยกเวน้ ค่าภาษอี ากรหรอื คนื ค่าภาษอี ากรเช่นเดยี วกบั การสง่ ออกไปนอกราชอาณาจกั ร 1.5 ของทน่ี ําเขา้ ไปในเขตประกอบการเสรที ไ่ี ดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชน์เช่นเดยี วกบั เขต ปลอดอากร 1.6 ของผลติ ภณั ฑ์ หรอื สงิ่ พลอยได้ และสงิ่ อ่นื ทไ่ี ดจ้ ากการผลติ ในเขตประกอบ การเสรที น่ี ําออกจากเขตประกอบการเสรแี ละต้องเสยี ภาษีอากร ไม่ต้องนําราคาของวตั ถุดบิ ภายในราชอาณาจกั รทน่ี ําเขา้ ไปในเขตประกอบการเสรเี พ่อื ผลติ ผสม ประกอบ บรรจุ หรอื ดาํ เนินการอ่นื ใดทไ่ี มม่ สี ทิ ธไิ ดร้ บั คนื หรอื ยกเวน้ อากร มาคาํ นวณค่าภาษอี ากรตามมาตรา 52/1 แหง่ พระราชบญั ญตั กิ ารนคิ มอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ฉบบั ท่ี 4) พ.ศ. 2550

34 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 1.7 การนําของเขา้ มาในประเทศ หรอื วตั ถุดบิ ภายในประเทศและนําเขา้ ไปในเขต ประกอบการเสรเี พ่อื ผลติ ผสม ประกอบ บรรจุ หรอื ดาํ เนินการอ่นื ใดโดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พ่อื ส่งออก ใหย้ กเวน้ ไม่อย่ภู ายใตบ้ งั คบั ของกฎหมายว่าดว้ ยการควบคุมการนําเขา้ การส่งออก ไปนอกราชอาณาจกั ร การครอบครอง หรอื การใช้ประโยชน์ การควบคุมมาตรฐานหรอื คุณภาพ การประทบั ตราหรอื เคร่อื งหมายใดๆ แก่ของนนั้ แต่ทงั้ น้ีไม่รวมถงึ กฎหมายว่าดว้ ย ศุลกากร แต่ถ้าของดงั กล่าวก่อให้เกดิ หรอื อาจก่อให้เกดิ ผลกระทบต่อความมนั่ คง สุขภาพ อนามยั ของประชาชน สงิ่ แวดลอ้ ม หรอื มพี นั ธกรณตี ามขอ้ ผูกพนั ตามสญั ญาหรอื ความตกลง ระหว่างประเทศ ใหร้ ฐั มนตรมี อี ํานาจออกกฎกระทรวงกําหนดชนิด หรอื ประเภทของนนั้ มใิ ห้ ได้รับยกเว้นตามกฎหมายดังกล่าวด้วยก็ได้มาตรา 49 แห่งพระราชบัญญัติการนิคม อุตสาหกรรมแหง่ ประเทศ พ.ศ. 2522 2. สิทธิประโยชน์ที่ไม่เกี่ยวกบั ภาษีอากร สทิ ธปิ ระโยชน์ทไ่ี มเ่ กย่ี วกบั ภาษอี ากร สาํ หรบั การลงทนุ ในเขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป และเขตอุตสาหกรรมส่งออกหรอื เขตประกอบการเสรี เชน่ 2.1 ผปู้ ระกอบการอุตสาหกรรมหรอื พาณชิ ยกรรมทงั้ ทเ่ี ป็นคนไทยและคนต่างดา้ ว อาจไดร้ บั อนุญาตใหถ้ อื กรรมสทิ ธใิ ์ นทด่ี นิ นิคมอุตสาหกรรมเพ่อื ประกอบกจิ การไดต้ ามจาํ นวน เน้ือทท่ี ค่ี ณะกรรมการการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยเหน็ สมควร แมว้ ่าจะเกนิ กําหนด ทจ่ี ะพงึ มไี ดต้ ามกฎหมายอ่นื 2.2 ผปู้ ระกอบการอุตสาหกรรมทไ่ี ดร้ บั อนุญาตใหน้ ําคนต่างดา้ วซง่ึ เป็นชา่ งฝีมอื ผชู้ าํ นาญการ ค่สู มรสและบุคคลซง่ึ อย่ใู นอุปการะเลย้ี งดูเขา้ มาอยใู่ นราชอาณาจกั รตามจาํ นวน ภายในระยะเวลาทค่ี ณะกรรมการการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยเหน็ สมควร 2.3 คนต่างดา้ วซง่ึ เป็นชา่ งฝีมอื และผชู้ าํ นาญการทไ่ี ดร้ บั อนุญาตใหอ้ ยใู่ นราชอาณา จกั รตามขอ้ 2.2 ไดร้ บั อนุญาตใหท้ ํางานเฉพาะตําแหน่งทค่ี ณะกรรมการการนิคมอุตสาหกรรม แห่งประเทศไทยใหค้ วามเหน็ ชอบตลอดระยะเวลาทไ่ี ดร้ บั อนุญาตใหอ้ ยใู่ นราชอาณาจกั ร 2.4 ผปู้ ระกอบการอุตสาหกรรมหรอื พาณชิ ยกรรมซง่ึ มภี มู ลิ าํ เนาอยนู่ อกราชอาณา จกั รจะไดร้ บั อนุญาตใหส้ ่งเงนิ ตราต่างประเทศออกไปนอกราชอาณาจกั รไดเ้ ม่อื เงนิ นนั้ เป็นเงนิ ทุนทน่ี ําเขา้ มาในราชอาณาจกั ร หรอื ผลประโยชน์ทเ่ี กดิ จากเงนิ ทุน เงนิ กู้ต่างประเทศทน่ี ํามา ลงทุน และเงนิ กูท้ ผ่ี ูป้ ระกอบการอุตสาหกรรมหรอื ผปู้ ระกอบการพาณิชยกรรมมขี อ้ ผกู พนั กบั ต่างประเทศตามสญั ญาเกย่ี วกบั การใชส้ ทิ ธแิ ละบรกิ ารต่างๆ

ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 35 จากขอ้ มลู ทก่ี ลา่ วมาขา้ งตน้ สรปุ ภาพรวมตามตารางขา้ งลา่ งไดด้ งั น้ี ตารางท่ี 1.2 สทิ ธปิ ระโยชน์ดา้ นภาษที ผ่ี ปู้ ระกอบการจะไดร้ บั ในแต่ละเขตพน้ื ท่ี สทิ ธปิ ระโยชน์ดา้ นภาษี เขต 1 เขต 2 เขต 3 1) ภาษเี งนิ ไดน้ ิตบิ ุคคล - เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไปและ ยกเวน้ 3 ปี ยกเวน้ 5 ปี ยกเวน้ 8 ปี เขตประกอบการเสรี และลดใหอ้ กี 50% อกี 5 ปี 2) อากรขาเขา้ เครอ่ื งจกั ร อุปกรณ์ เครอ่ื งมอื และเครอ่ื งใช้ - เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป จา่ ย 50% จา่ ย 50% ยกเวน้ - เขตประกอบการเสรี ยกเวน้ ยกเวน้ ยกเวน้ 3) อากรขาเขา้ วตั ถุดบิ ยกเว้น 1 ปี เม่อื ยกเว้น 1 ปี เม่อื ยกเวน้ 5 ปี เม่อื - เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป ส่งออกอย่างต่ํา ส่งออกอย่างต่ํา ส่งออกอย่างต่ํา 30% 30% 30% และจ่าย ภาษี 25% - เขตประกอบการเสรี ยกเวน้ ยกเวน้ ยกเวน้ 4) ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ภาษี สรรพสามติ และค่าธรรมเนียม - เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไป อตั ราปกติ อตั ราปกติ อตั ราปกติ - เขตประกอบการเสรี ยกเวน้ ยกเวน้ ยกเวน้ 5) การขนส่ง ไฟฟ้าและน้ําประปา หกั ออก 2 เทา่ จากยอดเสยี ภาษี ไมย่ กเวน้ ไมย่ กเวน้ ยกเวน้ 10 ปี เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไปและ เขตประกอบการเสรี 6) สาธารณูปโภค ไมย่ กเวน้ ไมย่ กเวน้ ลด 25% หกั ออกจากยอดเสยี ภาษี เขตอุตสาหกรรมทวั่ ไปและ เขตประกอบการเสรี ทม่ี า : (สมเดช โรจน์ครุ เี สถยี รและคณะ, 2556 หน้า 22)

36 ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก การคืนอากรตามมาตรา 19 ทวิ แห่ง พ.ร.บ. ศลุ กากร การให้สทิ ธปิ ระโยชน์ทางภาษีตามกฎหมายศุลกากรแก่ผูป้ ระกอบธุรกจิ สําหรบั การ คนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ แห่งพระราชบญั ญตั ศิ ุลกากร (ฉบบั ท่ี 9) พ.ศ. 2482 นนั้ เป็นการ คนื ค่าภาระภาษีอากรสําหรบั วตั ถุดิบท่นี ําเข้า ได้แก่ อากรขาเข้า ค่าธรรมเนียมภาษีอ่ืน ภาษีสรรพสามติ ภาษีมหาดไทย ท่ผี ู้นําของเข้าได้เสียหรอื วางประกนั ไว้ขณะนําเข้าเม่อื สามารถพสิ จู น์ไดว้ า่ ไดน้ ําวตั ถุดบิ นนั้ ไปผลติ ผสม ประกอบหรอื บรรจุเป็นสนิ คา้ ส่งออกแลว้ กจ็ ะ ไดร้ บั การคนื อากรโดยจะคํานวณค่าภาษีอากรทค่ี นื ใหต้ ามสูตรการผลติ ทงั้ น้ีโดยมเี งอ่ื นไขว่า ของนัน้ จะต้องผลติ ส่งออกภายใน 1 ปีนับตงั้ แต่วนั ท่ไี ดน้ ําเขา้ ในราชอาณาจกั รและต้องขอคนื เงนิ อากรภายในระยะเวลา 6 เดอื นนบั แต่วนั ทส่ี ง่ ของนนั้ ออกไป วชิ ยั มากวฒั นาสุข (2554 : 481) กล่าวว่าสําหรบั การคนื อากรตามมาตรา 19 ทวนิ นั้ ตามหลักเกณฑ์ในการขอคืนอากรของกรมศุลกากรท่ีกําหนดไว้ผู้ประกอบการสามารถ ดาํ เนนิ การได้ 2 วธิ ดี งั น้ี 1. การคืนอากรตามมาตรา 19 ทวิ โดยวิธีระบบบญั ชี การคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ ซง่ึ คณุ สมบตั ขิ องผนู้ ําเขา้ ทจ่ี ะใชร้ ะบบบญั ชใี นการ ขอคนื เงนิ อากรมลี กั ษณะดงั ต่อไปน้ี 1.1 มโี รงงานเป็นของตนเองและเป็นผนู้ ําของเขา้ ผผู้ ลติ และผสู้ ่งออกเอง 1.2 มรี ะยะเวลาในการดาํ เนนิ ธุรกจิ ไมน่ ้อยกว่า 2 ปีนบั แต่วนั เรมิ่ ดาํ เนินการผลติ 1.3 มผี สู้ อบบญั ชรี บั อนุญาตรบั รองรายงานทางบญั ชที จ่ี ดั ทําขน้ึ ตามหลกั เกณฑท์ ่ี กรมศุลกากรกาํ หนด 1.4 มกี ารจดั ทาํ บญั ชตี ามหลกั การบญั ชที ร่ี บั รองทวั่ ไป และมงี บการเงนิ ทผ่ี สู้ อบ บญั ชรี บั อนุญาตรบั รองแบบไม่มเี ง่อื นไขในรายการท่มี ผี ลกระทบต่อการคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ 1.5 ไมม่ หี น้สี นิ คา้ งชาํ ระต่อกรมศุลกากร หรอื ไมม่ ปี ระวตั ทิ ก่ี รมศุลกากรเหน็ วา่ เคยทจุ รติ ในการขอคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ 1.6 มคี ณุ สมบตั อิ ย่างใดอย่างหน่ึง เช่น จดทะเบยี นซอ้ื ขายหลกั ทรพั ยไ์ วก้ บั ตลาด หลกั ทรพั ย์แห่งประเทศไทย เป็นบรษิ ัทมหาชนจํากดั เป็นสมาชิกสภาอุตสาหกรรมแห่ง ประเทศไทย เป็นสมาชกิ สภาหอการคา้ ไทย นําส่งงบการเงนิ ใหก้ บั กรมพฒั นาธุรกจิ การค้า ตามขอ้ กาํ หนดของกระทรวงพาณชิ ย์ เป็นตน้ หากผูน้ ําของเขา้ ประสงค์จะขอคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ ให้ย่นื คํารอ้ งขอคนื อากร ตามแบบ กศก.111 พรอ้ มดว้ ยรายงานสรปุ การคํานวณวตั ถุดบิ นําเขา้ ตามมาตรา 19 ทวิ ทใ่ี ช้ ผลติ สนิ คา้ (ตามแบบ กศก.158) และรายงานของผสู้ อบบญั ชรี บั อนุญาตตามแบบทห่ี น่วยงาน

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 37 กรมศุลกากรอนุมตั แิ นบทา้ ยต่อหน่วยงานทม่ี กี ารคนื อากรของแต่ละสาํ นกั งานศุลกากร ซง่ึ กรม ศุลกากรจะพิจารณาคืนอากรให้ภายใน 7 วนั ทําการนับแต่วันท่ีได้รบั คําร้องขอคืนอากร สําหรบั ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิของผู้นําของเข้าในการขอใช้ระบบบญั ชเี พ่อื ขอคนื เงนิ อากรตาม มาตรา 19 ทวิ ใหด้ าํ เนินการดงั น้ี 1. ใหผ้ นู้ ําของเขา้ ยน่ื ขออนุมตั ติ ่อหน่วยงานทพ่ี จิ ารณาคนื อากรของแต่ละสาํ นกั งาน ศุลกากร และเมอ่ื กรมศุลกากรอนุมตแิ ลว้ จะออกหนงั สอื แจง้ ใหผ้ ขู้ อคนื อากรทราบ 2. ผนู้ ําของเขา้ ยน่ื คาํ รอ้ งขอใชร้ ะบบบญั ชเี พอ่ื ขอคนื เงนิ อากรต่อหน่วยงานทพ่ี จิ ารณา คนื อากรของแต่ละสาํ นกั งานศุลกากรพรอ้ มหลกั ฐาน ดงั น้ี 2.1 หนงั สอื อนุมตั ผิ สู้ อบบญั ชตี ามแบบทก่ี ําหนด 2.2 หนงั สอื แสดงว่าเป็นผไู้ ดร้ บั อนุมตั ใิ นหลกั การใหข้ อคนื อากร 2.3 ใบอนุญาตจดั ตงั้ โรงงานและใบอนุญาตประกอบกจิ การโรงงาน 2.4 งบการเงนิ ทผ่ี สู้ อบบญั ชรี บั อนุญาตรบั รองแลว้ ไมต่ ่าํ กว่า 2 ปีบญั ชยี อ้ นหลงั 2.5 หลกั ฐานตน้ ฉบบั พรอ้ มสาํ เนาทร่ี บั รองถูกตอ้ งอยา่ งใดอยา่ งหน่งึ ดงั ต่อไปน้ี 2.5.1 หนงั สอื รบั รองการจดทะเบยี นซอ้ื ขายหลกั ทรพั ยข์ องนิตบิ คุ คลนนั้ ไว้ กบั ตลาดหลกั ทรพั ยแ์ ห่งประเทศไทย 2.5.2 ใบสาํ คญั แสดงการจดทะเบยี นเป็นบรษิ ทั มหาชนจาํ กดั 2.5.3 หนงั สอื รบั รองการเป็นสมาชกิ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย หรอื การเป็นสมาชกิ สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย โดยมีคณะกรรมการสภาอุตสาหกรรมแห่ง ประเทศหรอื คณะกรรมการของสภาหอการคา้ แห่งประเทศไทยรบั รองว่ามฐี านะการเงนิ มนั่ คง เป็นทน่ี ่าเช่อื ถอื ตามหลกั เกณฑท์ ส่ี ภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยกําหนดโดยความเหน็ ชอบ ของอธบิ ดกี รมศุลกากร 2.5.4 งบการเงนิ ตามขอ้ กาํ หนดของกระทรวงพาณชิ ย์ ซง่ึ ผสู้ อบบญั ชรี บั อนุญาตไดร้ บั รองว่าเป็นกจิ การทม่ี กี ําหรยอ้ นหลงั ไมต่ ่าํ กว่า 2 ปีบญั ชตี ดิ ต่อกนั เม่อื กรมศุลกากรหรอื ผูท้ ไ่ี ด้รบั มอบหมายพจิ ารณาอนุมตั ใิ หผ้ นู้ ําของเขา้ ใชร้ ะบบบญั ชี ในการขอคนื อากรแลว้ จะออกหนงั สอื แจง้ ใหผ้ นู้ ําของเขา้ ทราบและใหใ้ ชร้ ะบบบญั ชใี นการขอคนื อากรนับแต่วนั ทก่ี รมศุลกากรอนุมตั ิ ทงั้ น้ีการสําแดงใบขนสนิ คา้ ขาเขา้ ใบขนสนิ ค้าขาออก ใบแนบใบขนสนิ คา้ ขาออก ใหผ้ สู้ ่งออกสําแดงขอ้ ความว่า “ใชร้ ะบบบญั ช”ี ดว้ ยอกั ษรสแี ดง หรอื ใชว้ ธิ ปี ระทบั ตราหรอื เขยี นตวั บรรจงไวต้ รงมุมบนขวาทงั้ ในตน้ ฉบบั ใบขนสนิ คา้ ขาเขา้ และ สําเนาใบขนสนิ ค้าขาออก ใบแนบใบขนสนิ ค้าขาออกกํากบั ไว้ด้วย และหากผูน้ ําของเข้าท่ี ประสงคจ์ ะยกเลกิ การใชร้ ะบบบญั ชกี ารขอคนื อากรใหแ้ จง้ ต่อหน่วยงานทม่ี กี ารคนื อากรของแต่ ละสาํ นกั งานศุลกากรเพ่อื อนุมตั แิ ละมผี ลนบั แต่วนั ทไ่ี ดร้ บั อนุมตั ิ

38 ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั การประกอบธรุ กิจนาเข้าและส่งออก 2. การคืนอากรตามมาตรา 19 ทวิ โดยวิธีวางประกนั ลอย การคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ โดยวธิ วี างประกนั ลอยเป็นมาตรการเพ่อื ช่วยเหลอื ผู้ประกอบการส่งออกเก่ียวกบั การลดภาระค่าใช้จ่ายในการท่จี ะต้องไปติดต่อขอหนังสอื ค้ํา ประกันจากธนาคารหรอื ภายหลงั จากท่ไี ด้ส่งผลิตภณั ฑ์ท่ผี ลิต ผสม ประกอบนัน้ ออกไป ต่างประเทศภายใน 1 ปี รวมทงั้ ยงั ก่อใหเ้ กดิ สภาพคล่องมากยงิ่ ขน้ึ ในการดาํ เนินธุรกจิ ซง่ึ วธิ ี การขอคนื อากรตามระบบน้ีผู้ประกอบการจะให้ความสนใจมากกว่าการขอคนื วธิ รี ะบบบญั ชี ดงั นัน้ กรมศุลกากรจงึ ได้ขอความร่วมมอื กบั ธนาคารกรุงไทยจํากัด (มหาชน) ให้เข้ามา ช่วยเหลอื ในการคนื อากรโดยวธิ วี างประกนั ลอยในการค้ําประกนั ค่าภาษีอากรสําหรบั ของท่ี นําเขา้ ตามมาตรา 19 ทวิ สําหรบั หลกั การของระบบการคนื อากรโดยวธิ วี างประกนั ลอยทผ่ี นู้ ํา ของเขา้ ควรทราบมดี งั น้ี 1) ผนู้ ําของเขา้ สามารถนําวตั ถุดบิ เขา้ โดยไมต่ อ้ งไปขอหนงั สอื ค้าํ ประกนั ของ ธนาคารตราบใดท่คี ่าภาษอี ากรของทน่ี ําเขา้ ยงั ไม่เกนิ วงเงนิ ค้ําประกนั ลอยทไ่ี ด้รบั อนุมตั จิ าก ธนาคาร 2) ธนาคารจะลดวงเงนิ ค้าํ ประกนั ลงเท่ากบั คา่ ภาษอี ากรของวตั ถุดบิ ทน่ี ําเขา้ แต่ ละครงั้ 3) ธนาคารจะคดิ คา่ ธรรมเนียมเฉพาะวงเงนิ ค้าํ ประกนั ทล่ี ดลงเน่อื งจากการค้าํ ประกนั วตั ถุดบิ ท่นี ําเขา้ แต่ละครงั้ ไม่ได้คดิ จากยอดรวมของวงเงนิ ค้ําประกนั ทป่ี ล่อยใหผ้ ูข้ อ คนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ 4) ผขู้ อคนื อากรสามารถขอคนื อากรไดท้ ุกครงั้ ทส่ี ง่ ออก และจะไดร้ บั การคนื อากรทนั ทที ่ีย่นื ค้ําร้องขอคืนอากรจะเป็นการเพิ่มวงเงนิ ท่ไี ด้รบั คนื กลับเข้าไปในวงเงนิ ค้ํา ประกนั ลอย ไมไ่ ดค้ นื หนงั สอื คา้ํ ประกนั ของธนาคารหรอื คนื เป็นเงนิ สดแต่อยา่ งใด ส่วนขนั้ ตอนดําเนินการของระบบการคนื อากรโดยวธิ วี างประกนั ลอย ผู้นําของเข้า ปฎบิ ตั ดิ งั น้ี 1) ผปู้ ระกอบการตดิ ต่อธนาคารเพ่อื ขอใหค้ า้ํ ประกนั ค่าภาษอี ากรต่อกรมศุลกากร ในวงเงนิ ทผ่ี ปู้ ระกอบการพจิ ารณาเหน็ สมควร 2) ธนาคารออกเอกสารค้าํ ประกนั พรอ้ มแจง้ ใหก้ รมศุลกากรทราบทาง คอมพวิ เตอรร์ ะบบออนไลน์ 3) ผปู้ ระกอบการขอหลกั การคนื อากรตามมาตรา 19 ทวิ โดยวธิ วี างประกนั ลอย พรอ้ มมอบหนังสอื ประกนั ของธนาคารใหต้ ่อหน่วยคนื อากรโดยวธิ วี างประกนั ลอย สํานักงาน ศุลกากรส่งออกทา่ เรอื กรงุ เทพ กรมศุลกากร 4) หน่วยคนื อากรโดยวธิ วี างประกนั ลอยลงทะเบยี นรบั หนงั สอื คา้ํ ประกนั เกบ็ หนงั สอื ค้าํ ประกนั ไวท้ ห่ี น่วยงานศุลกากรพรอ้ มอนุมตั หิ ลกั การ