ฺBook Success Story 2019-2022

SUCCESS STORY 2019-2022 เร�่องเลาความสำเร็จ งานพัฒนาทองถิ่น มหาว�ทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ

VRU Success Story 2019-2022 เรื่่อ� งเล่า่ ความสำเร็จ็ โครงการยกระดับั คุุณภาพชีีวิติ และยกระดับั รายได้้ ให้้กับั คนในชุมุ ชนฐานราก จัังหวัดั ปทุุมธานีี จังั หวััดพระนครศรีอี ยุุธยา จังั หวัดั สระแก้ว้ ข้อ้ มููลทางบรรณานุกุ รมของหอสมุดุ แห่่งชาติิ National Library of Thailand Cataloging in Publication Data VRU success story 2019-2022 เรื่่�องเล่่าความสำำ�เร็จ็ โครงการยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิิตและยกระดัับ รายได้ใ้ ห้้กัับคนในชุุมชนฐานรากจัังหวััดปทุมุ ธานีี จัังหวััดพระนครศรีอี ยุุธยา จัังหวััดสระแก้ว้ .-- ปทุุมธานีี : มหาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์,์ 2566. 153 หน้า้ . 1.การพััฒนาชุมุ ชน. I. ชื่่�อเรื่่�อง. 307.14 ISBN 978-974-337-277-3 พิมิ พ์ค์ รั้้�งที่�่ 1 : มกราคม 2566 พิมิ พ์์ที่�่ : บริิษััท ดรีีม ทููเก็ท็ เทอร์์ จำ�ำ กััด บรรณาธิิการอำ�ำ นวยการ : ผศ.ดร.สุพุ จน์์ ทรายแก้้ว เลขที่�่ 1050/9 เอกชััย 130 ถนนเอกชััย-บางบอน รศ.ดร.นฤมล ธนานัันต์์ แขวงบางบอน กรุุงเทพฯ 10150 ผศ.ปิยิ ะ สงวนสินิ มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ บรรณาธิิการ : ผศ.เศกพร ตัันศรีปี ระภาศิิริิ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ อาจารย์์ ดร.วรีีรััตน์์ สััมพััทธ์์พงศ์์ เลขที่�่ 1 หมู่� 20 ถนนพหลโยธินิ ตำ�ำ บลคลองหนึ่่�ง ผศ.ดร.มััทนภรณ์์ ใหม่ค่ ามิิ อำำ�เภอคลองหลวง จัังหวััดปทุุมธานีี 13180 คณะผู้้�จัดทำ�ำ : อาจารย์์ปรียี าภา เมืืองนก โทรศััพท์์ : 0-2529-0674-7 โทรสาร 0-2529-2580 อาจารย์ว์ ิิณากร ที่่�รััก E-mail: [email protected] อาจารย์์วิิษชญะ ศิิลาน้อ้ ย ประสานงานผลิิต : อาจารย์์ปรียี าภา เมืืองนก อาจารย์ภ์ ััทรเวช ธาราเวชรัักษ์์ จััดทำ�ำ โดย : สำำ�นัักส่่งเสริมิ การเรียี นรู้้�และบริกิ ารวิิชาการ อาจารย์ร์ วิธิ ร ฐานััสสกุลุ มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ อาจารย์ป์ ุุณณานัันท์์ พัันธุ์�แก่น่ อาจารย์์เพ็ญ็ ศรีี ชิติ บุุตร e-book อาจารย์์วราวุุฒิิ คำ�ำ พานุุช อาจารย์์เฉลิิมพงษ์์ จัันทร์ส์ ุุขา อาจารย์์ ดร.เทอดเกีียรติิ แก้ว้ พวง อาจารย์ว์ ััชรากรณ์์ ถมจอหอ อาจารย์์ผกามาศ เลีียงธนะฤกษ์์ อาจารย์ส์ มชััย แสนภููมีี อาจารย์์ปรีีชญา รุ่�งวิกิ รััยกานต์์ อาจารย์์สลิลิ รดา รััตน์์พลทีี อาจารย์์ไชยวััฒน์์ สมสอางค์์

คำนำ การมีีความเหลื่่�� อมล้ำ��ำ ทางสัั�งคมและ ในการนี้้� มหาวิิ�ิ ทยาลัั�ยราชภัั�ฏจึึงึ� ได้้�้ ร่ว่ มมืืื�อกััั�น เศรษฐกิิจ โดยเฉพาะการเข้้าถึึงแหล่่งทุุน โอกาส กำำ �หนดยุุุ�ทธศาสตร์ ์การพััั�ฒนาท้ ้องถิ่่�นขึ้้�น ในการเรีียนรู้้� การรู้้้�เรื่่�องเทคโนโลยีี ของประชาชน เพื่่�� อขััั�บเคลื่่�อนงานตามพระบรมราโชบายดัังกล่่าว ในท้อ้ งถิ่่น� และภููมิภิ าค เป็น็ ต้น้ เหตุสุ ำำ�คััญให้ป้ ระชาชน แ ล ะ สอ ด ค ล้ ้ อ ง กัั บ แ น ว ท า ง ข อ ง ก ร ะ ทร ว ง ส่่วนใหญ่่ของประเทศไทยติิ�ิดอยู่่�ในกัั�บดัั�กของวงจร การอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและนวััตกรรม การขาดความรู้�้ ความสามารถในการแก้ไ้ ขปัญั หาชีวี ิติ ที่่�มีีหลัักงาน 16 เป้้าหมาย ให้้ชุุมชนทั้�้งประเทศ การมีีรายได้้ที่่�ไม่่พอเพีียง และการมีีปััญหาสุุขภาพ พ้้นจากความยากจน เกิิดเป็็นชุุมชนท้้องถิ่่�น ที่ท�่ ำ�ำ ให้ค้ ุณุ ภาพชีวี ิติ ของประชาชนในชุมุ ชนท้อ้ งถิ่่น� ต่า่ งๆ ที่่�มีีความเข้้มแข็็งระดัับตํําบลใน 3 ลัักษณะ ได้้แก่่ ด้้อยลง ไม่่สอดคล้้องกัับความจำำ�เป็็นขั้�้นพื้้�นฐาน ตํําบลพ้น้ ความยากลํําบาก ตํําบลมุ่�งสู่�ความพอเพีียง ในการดำำ�เนิินิ� ชีี�ี วิติ ไม่่่�สามารถดูููแ� ลครอบครัั�วให้้้�อยู่่�ดีีี� และตํําบลมุ่่�งสู่�ความยั่่�งยืืน โดยการพััฒนา มีี�สุุขได้้้�อย่า่ งที่ค่� วรจะเป็็น มิิติิด้้านสัังคม เศรษฐกิิจ และสิ่่�งแวดล้ ้อม มหาวิิทยาลัั�ยราชภัั�ฏวไลยอลงกรณ์ ์ ของตํําบลนั้�้นๆ อย่่างบููรณาการ โดยเฉพาะ ในพระบรมราชููปถััมภ์์์� ได้้น้้อมนำ�ำ พระบรมราโชบาย กลุ่�มเปราะบาง และผู้�้ สููงอายุุ เพื่่�อให้้เกิิดโครงการ ของพระบาทสมเด็็จพระวชิิิ�รเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััั�ว ในพื้้�นที่�่เป็็นไปอย่่างมีีประสิิทธิิภาพและเป็็นไปตาม ที่�่พระราชทานแก่่อธิิการบดีีมหาวิิิ�ทยาลััยราชภัั�ฏ ความต้อ้ งการของพื้้น� ที่่�อย่า่ งแท้้จริงิ ทั่่ว� ประเทศว่า่ ขอให้้ม้� หาวิิิ�ทยาลัั�ยราชภัั�ฏ ได้้้�ทำ�ำ หน้้า�้ ที่�่ พััั�ฒนายกระดัั�บคุุณ�ุ ภาพการศึึึ�กษาและพััั�ฒนาท้้้�องถิ่่น� ในปีี 2565 มหาวิทิ ยาลัั�ยราชภัั�ฏวไลยอลงกรณ์์ ที่�เ่ ป็็นที่ต่� ั้้ง� ของตนเอง ในพระบรมราชููปถััมภ์์ ได้ข้ัั�บเคลื่่อ� นงานตามยุทุ ธศาสตร์์�์ ก า รพััั�ฒ น า ท้ ้ อ ง ถิ่่� น ใ น พื้้� น ที่่่� �จั ั� ง ห วั ั� ด ปทุุ ม ธ า นี ี� จัังหวััดพระนครศรีีอยุุธยา และจัั�งหวัั�ดสระแก้้ว อัั� น เ ป็ ็ น พื้้� น ที่่� รัั� บ ผิิ�ิ ด ช อ บ ข อ ง ม ห า วิิ ิ�ท ย า ลัั ย ผ่า่ น 3 โครงการ คือื โครงการยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ และ ยกระดัับรายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก โครงการ ยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ ผู้�้สูงอายุแุ ละเตรียี มความพร้อ้ ม สู่�วั ยเกษีียณ และโครงการขัับเคลื่่�อนเศรษฐกิิจและ สัังคมฐานรากหลัังโควิิดด้้วยเศรษฐกิิจ BCG (U2T For BCG) โดยมีีรููปแบบการดำ�ำ เนินิ งานมุ่�งเน้น้ การเรีียนรู้้� วิิเคราะห์์ศัักยภาพและปััญหาตำำ�บล ร่ว่ มกัั�บแกนนำ�ำ ของตำ�ำ บล กำ�ำ หนด/วางแผนความร่ว่ มมือื ร่่วมกััน จััดกิิจกรรมเพื่่��อแก้้ไขปััญหา ยกระดัั�บ คุุุ�ณภาพชีีวิิตของตำำ�บลเป้้าหมาย เพื่่�อนํําไปสู่่� การพึ่�ง่ พาตนเองได้้อย่า่ งยั่่�งยืนื

จากใจผู้บ้� ริิหารสู่ง่� านพัฒั นาท้้องถิ่่น� “มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ฯ “ในการดำำ�เนิินงานการพััฒนาท้้องถิ่่�น ของเราเป็็นมหาวิิทยาลััยที่�่มุ่ �งเน้้นการพััฒนาท้้อง ตลอดระยะเวลาสี่่�ปีีตั้้�งแต่่ปีีงบประมาณ 2562 ถิ่�่นมาตั้้ง� แต่่ปีี พ.ศ. 2547 แต่เ่ ราเพิ่่�งจะขับั เคลื่่อ� น ถึึง 2565 ของมหาวิิทยาลััยราชภััฎวไลยอลงกรณ์์ ง า น พัั ฒ น า ชุุ ม ช น ท้ ้ อ ง ถิ่�่ น ใ ห้ ้ เ ห็็ น ผ ล ในพระบรมราชููปถััมภ์์ ต่่อการพััฒนาท้้องถิ่่�นใน ในเชิิงประจัักษ์์ในช่่วง 3 - 4 ปีีที่่�ผ่่านมา จังั หวัดั ปทุมุ ธานีี จังั หวัดั พระนครศรีอี ยุธุ ยาและจังั หวัดั ก า ร จ ะ เ ปลี่่� ย น แ ป ล ง พลิิ ก โ ฉ ม ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย สระแก้ว้ ในการดำำ�เนินิ งานนั้้น� ทางมหาวิทิ ยาลัยั มีีแนว ตาม ทิิศทา ง ใ หม่ ่ขอ งการอุุดมศึึกษาไท ย นโยบายที่จ่� ะดำ�ำ เนินิ การตามโมเดลที่ว�่ ่า่ เข้า้ ใจ เข้า้ ถึงึ พัฒั นา จึึงเป็น็ พันั ธกิจิ สำ�ำ คัญั ที่พ่� วกเราต้อ้ งดำ�ำ เนินิ การต่อ่ ไป ในการดำ�ำ เนินิ งานนอกจากจะมีีโมเดลการดำำ�เนินิ งาน เพราะหากเราไม่่ดำำ�เนิินการต่่อความยั่่�งยืืนของ ดังั กล่า่ วแล้ว้ ทางมหาวิทิ ยาลัยั ยังั มีีอาจารย์น์ ักั พัฒั นา มหาวิิทยาลััยของเราจะเป็็นปััญหาได้้ พวกเราคง ซึ่่�งเป็็นตััวกลไกที่่�จะเป็็นตััวหลัักในการประสานงาน ต้อ้ งช่ว่ ยขับั เคลื่อ่� น สร้า้ งผลงานการพัฒั นาท้อ้ งถิ่น่� ระหว่่างอาจารย์์ภายในมหาวิิทยาลััยกัับท้้องถิ่�่น กันั ต่อ่ ไป วไลยอลงกรณ์์ต้้องไปต่อ่ ครัับ” เพื่่�อให้้เกิิดผลงานบรรลุุตามเป้้าหมายที่�่วางไว้้ การดำำ�เนิินการในท้้องถิ่่�นโดยมหาวิิทยาลััยนั้้�น ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.สุุพจน์์ ทรายแก้้ว เป็็นการทำ�ำ งานที่่�ต้้องการพััฒนาท้้องถิ่่�นที่�่เราดููแลอยู่� อธิกิ ารบดีี ให้อ้ ยู่่�ดีีมีีสุขุ ลุลุ ่ว่ งไปได้ด้ ้ว้ ยดีี ในการทำำ�งานนั้้�นเรา จะขาดฝ่่ายใดฝ่่ายหนึ่่�งไม่่ได้้ รองศาสตราจารย์์ ดร.นฤมล ธนานัันต์์ รองอธิิการบดีี

จากใจผู้บ�้ ริหิ ารสู่่�งานพัฒั นาท้อ้ งถิ่่�น “การขัับเคลื่�่อนงานด้้านการพััฒนาท้้องถิ่่�นของ “4 ปีีกว่่าที่�่ผ่่านมา พ.ศ. 2562 - 2565 มหาวิทิ ยาลัยั ราชภัฏั วไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชูปู ถัมั ภ์์ สำำ�นักั ส่ง่ เสริิมการเรีียนรู้�และบริกิ ารวิชิ าการ ได้้รัับมอบ ได้้ดำำ�เนิินงานด้้านการพััฒนาท้้องถิ่่�นตลอดระยะเวลา หมายจากทางมหาวิิทยาลััยให้้ขัับเคลื่่�อนงานพัันธกิิจ 4 ปีี (ปีีงบประมาณ 2562-2565) โดยการน้้อมนำำ� สััมพัันธ์์ เพื่�่อการพััฒนาท้้องถิ่�่น โดยมุ่�งเน้้นการแก้้ไข ศาสตร์พ์ ระราชาเป็น็ แนวทางการพัฒั นาชุมุ นชนท้อ้ งถิ่น่� ปัญั หาด้า้ นเศรษฐกิจิ สังั คม สิ่่ง� แวดล้อ้ ม และคุณุ ภาพ ที่เ่� ริ่ม� ต้น้ จากการเข้้าใจ – การลงพื้้�นที่�่เพื่�่อศึึกษาบริิบท การศึกึ ษา โดยมีีพื้้น� ที่ท่� ี่ร�่ ับั ผิดิ ชอบ ได้แ้ ก่่ จังั หวัดั ปทุมุ ธานีี เพื่อ่� ค้น้ หาปัญั หา เข้า้ ถึงึ – การสร้า้ งกระบวนการมีีส่ว่ นร่ว่ ม จัังหวััดพระนครศรีีอยุุธยา และจัังหวััดสระแก้้ว ในชุมุ ชน ค้้นหาความต้้องการที่แ่� ท้้จริงิ (Need) พัฒั นา ผ่่านกลไกและกระบวนการทำำ�งานร่่วมกัับทุุกคณะ/ – การกำำ�หนดทิิศทาง เป้้าหมาย ร่ว่ มกันั ในการดำ�ำ เนิิน วิิทยาลััย และมีีอาจารย์์ผู้�จััดการพื้้�นที่�่กรรมการและ โครงการและลงมืือปฏิบิ ัตั ิิ อาทิิ การจัดั ตั้้ง� กลุ่�มวิสิ าหกิจิ อาจารย์์นัักพััฒนา เป็็นฟัันเฟืืองหลัักสำ�ำ คััญที่�่ประสาน ชุุมชนเศรษฐกิิจพอเพีียงบ้้านซัับใหญ่่ ศููนย์์การเรีียนรู้� ความร่ว่ มมืือกับั ชุุมชน ด้า้ นการเกษตรมูลู นิธิ ิริ ัฐั บุรุ ุษุ พลเอกเปรม ติณิ สูลู านนท์์ หลายท่่านอาจจะพููดถึึงความสำำ�เร็็จ รางวััล หมู่่� 7 ต.โนนหมากเค็ง็ อ.วัฒั นานคร จ.สระแก้ว้ การจัดั ตั้้ง� การได้ร้ ับั ความยอมรับั จากหลายภาคส่ว่ น ผ่า่ นโครงการต่า่ งๆ ที่�่ ศูนู ย์ก์ ารเรียี นรู้�ศาสตร์พ์ ระราชากลุ่�มวิสิ าหกิจิ ชุมุ ชนเกษตร ดำำ�เนินิ การไปแล้ว้ แต่ม่ ีีสองสิ่่ง� ที่ม่� หาวิทิ ยาลัยั ได้เ้ ริ่ม� วาง อินิ ทรย์เ์ มืืองไผ่่ หมู่่� 1 ต.เมืืองไผ่่ อ.อรััญประเทศ รากฐานและปลูกู ฝังั แนวทางการพัฒั นาท้อ้ งถิ่น�่ ประการ จ.สระแก้้ว เป็็นต้้น โดยคณาจารย์์เข้้าไปมีีส่่วน แรกคืือ ดึงึ คณาจารย์อ์ อกนอกห้อ้ งเรียี น ใช้ช้ ุมุ ชนเป็น็ ฐาน ร่่วมในการร่ว่ มคิิด ร่่วมทำำ�กัับชุุมชน จนเกิิดเป็็นผลงาน การเรียี นการสอนให้ก้ ับั นักั ศึกึ ษาร่ว่ มกับั ชุุมชน ประการ เชิงิ ประจักั ษ์ ์ ทำ�ำ ให้ช้ ุมุ ชนเกิดิ องค์ค์ วามรู้�ที่ส� ามารถนำำ�ไป สองคืือ รูปู แบบการพัฒั นาท้อ้ งถิ่น�่ (VRU ENGAGEMENT ต่อ่ ยอดอาชีีพ สร้้างรายได้ ้ พึ่่ง� พาตนเอง และมีีคุณุ ภาพ Model) ไม่่ว่่าจะเป็็นขั้�นตอน หรืือกระบวนการในการ ชีีวิติ ที่่ด� ีีขึ้้น� ” ดำำ�เนิินงานพััฒนาท้้องถิ่่�นให้้ประสบความสำ�ำ เร็็จและ ยั่่�งยืืน ซึ่�่งทางสำ�ำ นัักฯ ได้้ถืือเป็็นแนวทางสำ�ำ คััญในการ ทำ�ำ งานภายใต้ว้ ิสิ ัยั ทััศน์์ ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ปิยิ ะ สงวนสิิน ผู้�ช้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์เศกพร ตัันศรีปี ระภาศิิริิ รองอธิกิ ารบดีี ผู้้�อำ�ำ นวยการสำ�ำ นัักส่่งเสริิมการเรียี นรู้�้ และบริิการวิิชาการ

จากใจผู้บ�้ ริิหารสู่ง�่ านพััฒนาท้อ้ งถิ่น�่ “การพััฒนาท้้องถิ่่�นถืือได้้ว่่าเป็็นภารกิิจ “การพััฒนาท้้องถิ่�่นของมหาวิิทยาลััยราชภััฏ สำำ�คััญของมหาวิิทยาลััยราชภััฏในการขัับเคลื่่�อน วไลยอลงกรณ์์ฯ ในอนาคต ควรส่่งเสริิมให้้ท้้องถิ่่�น การพััฒนาชุุมชนในมิติ ิิต่่างๆ มหาวิิทยาลััยราชภัฏั ได้้พััฒนาศัักยภาพเพื่่�อให้้เกิิดความยั่่�งยืืนให้้มากขึ้ �น วไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชูปู ถัมั ภ์์ เป็น็ สถาบััน โดยการใช้้ประโยชน์์จากทรััพยากรท้้องถิ่�่นในที่�่มีีอยู่ � อุุดมศึึกษาที่�่มุ่ �งเน้้นการพััฒนาท้้องถิ่่�นโดยน้้อมนำำ� ไม่่ว่่าจะเป็็นทรััพยากรชีีวภาพ ทรััพยากรกายภาพ หลักั ปรัชั ญาของเศรษฐกิจิ พอเพีียงมาเป็น็ แนวทาง และทรััพยากรวััฒนธรรม ตลอดจนการนำำ�ภููมิิปััญญา ในการพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้้ของ มาสร้้างมููลค่่า สร้้างรายได้้ให้้กัับชุุมชนเพื่�่อให้้เกิิด ประชาชน ตลอดระยะเวลา 4 ปีผี ่า่ นมา กับั บทบาท เป็็นระบบเศรษฐกิิจฐานรากของชุุมชนที่่�ดีีขึ้้�น และ หน้้าที่่�ผู้ �บริิหารสำำ�นัักส่่งเสริิมการเรีียนรู้ �และบริิการ ยกระดัับผลิิตภััณฑ์์ให้้ได้้มาตรฐานสิินค้้ามากยิ่่�งขึ้ �น” วิชิ าการที่ด�่ ูแู ลและรับั ผิดิ ชอบในงานด้า้ นการพัฒั นา ท้อ้ งถิ่�น่ ในพื้้�นที่�่ 3 จังั หวััด ประกอบด้้วย ปทุมุ ธานีี ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร.มััทนภรณ์์ ใหม่่คามิิ พระนครศรีอี ยุธุ ยา และสระแก้ว้ ได้ด้ ำ�ำ เนินิ การขับั เคลื่อ�่ น รองผู้�้อำ�ำ นวยการสำ�ำ นักั ส่ง่ เสริมิ การเรียี นรู้�้ จากงานบริกิ ารวิชิ าการสู่�การเปลี่่�ยนแปลงต่่อยอด และขยายผลจนเกิิดเป็็นผลงานเชิิงนวััตกรรมที่�่ และบริิการวิชิ าการ มหาวิิทยาลััยร่่วมพััฒนาโดยการมีีส่่วนร่่วมของ ชุุมชนและความร่่วมมืือจากภาคีีเครืือข่่ายทั้้�งภาค รััฐและเอกชน เสริิมพลัังให้้ชุุมชนสามารถดำำ�รงอยู่� ได้อ้ ย่า่ งยั่่ง� ยืืน” อาจารย์์ ดร.วรีีรัตั น์์ สัมั พัทั ธ์์พงศ์์ รองผู้้�อำ�ำ นวยการสำำ�นักั ส่ง่ เสริมิ การเรีียนรู้�้ และบริกิ ารวิชิ าการ

Model งานพัฒนาท้องถ่นิ ปี 2565 โครงการยกระดับคณุ ภาพชวี ิต และยกระดบั รายได้ให้กบั คนในชมุ ชนฐานราก ในการดำำ�เนิินโครงการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานรากและ โครงการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุและเตรีียมความพร้้อมสู่�วัยเกษีียณ มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ ได้ก้ ำ�ำ หนดโจทย์ใ์ นการขัับเคลื่่อ� นงานพััฒนาท้อ้ งถิ่่น� โดยมุ่�งเน้น้ ให้ข้ ัับเคลื่่อ� นด้า้ นเศรษฐกิจิ ฐานรากของพื้้�นที่่� แบ่่งออกเป็น็ 4 ด้้าน ดัังนี้้� นำองค์์ความรู้�้ พััฒนาสัมั มาชีพี ไปช่่วยบริิการชุุมชน และสร้า้ งอาชีพี ใหม่่ (Healthcare / เช่่น การยกระดับั OTOP เทคโนโลยีีด้้านต่า่ ง ๆ) และอาชีพี อื่่น� ๆ ส่ง่ เสริมิ ด้้านสิ่่�งแวดล้อ้ ม สร้้างและพััฒนา Circular Economy Creative Economy (เพิ่่ม� รายได้ห้ มุนุ เวียี น (ยกระดับั การท่่องเที่่�ยว) ให้้แก่่ชุมุ ชน) อีีกทั้�้งมหาวิทิ ยาลััยฯ ได้้กำ�ำ หนดกระบวนการพััฒนาท้้องถิ่่�น ในภาพรวมของทั้้�ง 2 โครงการ ผ่า่ น 6 กระบวนการ ดัังนี้้� 1. ประสานหน่่วยงานในพื้้น� ที่่�ก่่อนลงพื้้�นที่ด�่ ำำ�เนินิ โครงการ 2. จััดการประชุุมเชิิงปฏิบิ ััติกิ ารแบบมีีส่่วนร่ว่ มเพื่่อ� ทบทวนและวิิเคราะห์์ศัักยภาพตำำ�บล 3. จััดกิิจกรรมระดมความคิดิ เห็น็ อย่า่ งมีีส่ว่ นร่่วมเพื่่�อวางแผนการพััฒนาศัักยภาพตำ�ำ บล 4. ดำำ�เนิินการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตตามแผนงานที่�ว่ างไว้้ ผ่่านการถ่่ายทอดองค์์ความรู้�้ และอบรมเชิิงปฏิบิ ััติิการ ให้ก้ ัับคนในชุมุ ชนฐานรากและผู้�้ สููงอายุุ 5. จััดทำำ�รายงานสรุปุ ผลการดำำ�เนิินงานพััฒนาท้อ้ งถิ่่�น 6. เผยแพร่่ผลการดำำ�เนิินงานผ่า่ นสื่่�อออนไลน์์ สื่่�อสิ่่ง� พิมิ พ์์ และงานแสดงผลงาน

งานพฒั นาทอ้ งถ่ิน มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2562 2563 ดำ�ำ เนินิ การภายใต้้โครงการพัันธกิิจสััมพัันธ์์ ดำ�ำ เนินิ การภายใต้้โครงการยกระดัับ แก้้ปััญหาความยากจนและยกระดับั คุณุ ภาพชีีวิิตชุมุ ชนและท้้องถิ่น�่ คุุณภาพชีีวิิตประชาชนในชนบท พื้้น� ที่�่รัับผิดิ ชอบ : จัังหวััดปทุุมธานีี พื้้�นที่ร�่ ัับผิิดชอบ : จัังหวััดปทุมุ ธานีี 27 หมู่่�บ้้าน 10 ตำ�ำ บล และจัังหวััดสระแก้ว้ 11 ตำำ�บล และจัังหวััดสระแก้ว้ 25 หมู่่�บ้้าน รวมทั้้ง� สิ้้น� 21 ตำ�ำ บล รวมทั้้�งสิ้้�น 52 หมู่่�บ้้าน 2565 2564 ดำ�ำ เนิินโครงการพัฒั นาท้้องถิ่น�่ จำ�ำ นวน 70 ตำ�ำ บล ดำำ�เนิินโครงการพัฒั นาท้้องถิ่�น่ ผ่่าน 3 โครงการ ดังั นี้้� จำ�ำ นวน 2 โครงการ ได้้แก่่ 1. โครงการยกระดัับคุุณภาพชีวี ิิตและยกระดับั รายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก 1. โครงการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับ 2. โครงการยกระดับั คุณุ ภาพชีวี ิิตผู้�ส้ ููงอายุุ รายได้ใ้ ห้้กัับคนในชุุมชนฐานราก และเตรีียมความพร้้อมสู่่�วัยั เกษีียณ 2. โครงการยกระดัับเศรษฐกิจิ และสัังคม มีีพื้้�นที่�่รัับผิิดชอบ : ทั้ง�้ หมด 70 ตำ�ำ บล คืือ จัังหวััดปทุมุ ธานีี รายตำ�ำ บลแบบบููรณาการ (U2T) 23 ตำ�ำ บล จัังหวััดพระนครศรีีอยุธุ ยา จำำ�นวน 18 ตำำ�บล โครงการยกระดับั คุณุ ภาพชีวี ิติ และยกระดับั และจัังหวััดสระแก้้ว 29 ตำำ�บล รายได้้ให้้กับั คนในชุมุ ชนฐานราก 3. โครงการขับั เคลื่อ่� นเศรษฐกิจิ และสังั คมฐานราก พื้้�นที่่ร� ัับผิดิ ชอบ : จำ�ำ นวน 9 ตำำ�บล คือื หลัังโควิดิ ด้้วยเศรษฐกิจิ BCG (U2T For BCG) มีีพื้้น� ที่่ร� ัับ ผิิดชอบ จัังหวััดปทุมุ ธานีี 4 ตำำ�บล และจัังหวััดสระแก้ว้ 5 ตำ�ำ บล จำำ�นวน 56 ตำ�ำ บล ที่่�มาจาก 70 ตำ�ำ บลด้้านบน โครงการยกระดับั เศรษฐกิจิ และสัังคม แบ่ง่ ออกได้้ดัังนี้้� จัังหวััดปทุมุ ธานีี 16 ตำ�ำ บล รายตำำ�บลแบบบููรณาการ (U2T) จัังหวััดพระนครศรีอี ยุธุ ยา จำ�ำ นวน 18 ตำ�ำ บล และจัังหวััดสระแก้ว้ 22 ตำ�ำ บล รวม 56 ตำ�ำ บล พื้้�นที่่�รัับผิิดชอบ จำ�ำ นวน 48 ตำำ�บล คือื จัังหวััดปทุุมธานีี 16 ตำำ�บล จัังหวััดพระนครศรีอี ยุุธยา จำำ�นวน 18 ตำ�ำ บล และจัังหวััดสระแก้้ว 14 ตำ�ำ บล รวมทั้้�งสิ้้น� 57 ตำำ�บล

จัังหวัดั ปทุมุ ธานีี สรุปุ ผลการดำเนิินงานพััฒนาท้อ้ งถิ่่�น ปีี 2565 23 ตำบล ในปีี 2565 มหาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรบราชููปถััมภ์์ อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี อำำ�เภอลาดหลุมุ แก้้ว ได้ด้ ำำ�เนิินงานยุทุ ธศาสตร์์พััฒนาท้้องถิ่่น� จำำ�นวน 3 โครงการ ดัังนี้้� ตำ�ำ บลบางขะแยง ตำ�ำ บลคลองพระอุุดม 1) โครงการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้้ให้้กัับคนในชุุมชน ตำ�ำ บลบางเดื่่อ� ตำำ�บลคููขวาง ฐานราก 2) โครงการยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ ผู้้�สููงอายุุและเตรีียมความพร้้อม ตำำ�บลบ้้านใหม่่ ตำ�ำ บลคููบางหลวง สู่�วัยเกษีียณ และ 3) โครงการขัับเคลื่่อ� นเศรษฐกิจิ และสัังคมฐานรากหลัังโควิดิ ตำำ�บลสวนพริกิ ไทย ตำ�ำ บลบ่่อเงินิ ด้้วยเศรษฐกิิจ BCG (U2T For BCG) โดยมหาวิทิ ยาลััยฯ มีีพื้้น� ที่�ร่ ัับผิดิ ชอบ ตำำ�บลระแหง อำ�ำ เภอสามโคก ตำำ�บลหน้้าไม้้ จำำ�นวน 70 ตำำ�บล แบ่ง่ ออกเป็็น 3 จัังหวััด ดัังนี้้� ตำำ�บลกระแชง ตำ�ำ บลคลองควาย อำำ�เภอหนองเสืือ จัังหวััดพระนครศรีีอยุุธยา ตำ�ำ บลเชีียงรากน้้อย ตำำ�บลบึึงกาสาม 18 ตำบล ตำำ�บลท้้ายเกาะ ตำ�ำ บลบึึงชำำ�อ้อ้ ตำ�ำ บลบางกระบืือ ตำำ�บลศาลาครุุ อำำ�เภอบางซ้า้ ย ตำำ�บลบางเตย ตำ�ำ บลวัังพััฒนา ตำ�ำ บลบ้า้ นงิ้ว� อำำ�เภอคลองหลวง ตำำ�บลสามโคก ตำำ�บลคลองห้้า อำ�ำ เภอบางไทร ตำ�ำ บลบางพลีี ตำ�ำ บลคลองเจ็็ด ตำำ�บลกกแก้ว้ บููรพา ตำำ�บลบางยี่่โ� ท ตำำ�บลกระแชง ตำ�ำ บลบ้้านกลึึง ตำ�ำ บลแคตก ตำ�ำ บลบ้า้ นเกาะ ตำำ�บลแคออก ตำำ�บลบ้้านแป้้ง ตำำ�บลโคกช้้าง ตำ�ำ บลบ้า้ นม้้า ตำำ�บลช้้างน้อ้ ย ตำำ�บลไผ่พ่ ระ ตำำ�บลช่า่ งเหล็็ก ตำำ�บลช้้างใหญ่่ ตำ�ำ บลเชีียงรากน้้อย ตำ�ำ บลบางไทร จังหวดั สระแกว้ อำ�ำ เภอเมืืองสระแก้้ว อำ�ำ เภอตาพระยา อำ�ำ เภอโคกสููง อำำ�เภอวััฒนานคร 29 ตำำ� บล ตำำ�บลท่า่ เกษม ตำ�ำ บลโคคลาน ตำำ�บลโคกสููง ตำำ�บลหนองตะเคีียนบอน ตำ�ำ บลบ้า้ นแก้้ง ตำำ�บลตาพระยา ตำำ�บลโนนหมากมุ่ �น ตำ�ำ บลสระแก้้ว ตำ�ำ บลทััพไทย ตำ�ำ บลหนองม่ว่ ง อำำ�เภออรััญประเทศ ตำำ�บลทััพราช ตำ�ำ บลหนองแวง ตำำ�บลคลองน้ำำ��ใส อำำ�เภอเขาฉกรรจ์์ ตำ�ำ บลทััพเสด็็จ ตำำ�บลท่า่ ข้้าม ตำ�ำ บลเขาฉกรรจ์์ ตำ�ำ บลตาหลัังใน อำำ�เภอวัังสมบููรณ์์ ตำำ�บลบ้า้ นด่่าน ตำำ�บลพระเพลิิง ตำ�ำ บลวัังใหม่่ ตำ�ำ บลบ้า้ นใหม่่หนองไทร ตำำ�บลป่่าไร่่ อำ�ำ เภอวังั น้ำ�ำ� เย็น็ อำ�ำ เภอคลองหาด ตำ�ำ บลเมือื งไผ่่ ตำ�ำ บลทุ่�งมหาเจริิญ ตำ�ำ บลคลองไก่เ่ ถื่่อ� น ตำำ�บลหัันทราย ตำำ�บลซัับมะกรููด ตำำ�บลอรััญประเทศ ตำ�ำ บลเบญจขร



สารบัญั เรื่�อ่ งเล่่าความสำเร็จ็ จัังหวััดปทุมุ ธานีี 01 กิิจกรรมพััฒนาทัักษะอาชีพี พััฒนาคน ชุุมชน 26 การฝึกึ ทัักษะและเสริิมสร้า้ งอาชีพี กลุ่�มผู้�้สููงวััย ตำำ�บลบางขะแยง อำ�ำ เภอเมืืองปทุมุ ธานีี ตำำ�บลสามโคก ตำ�ำ บลสามโคก อำำ�เภอสามโคก 03 โครงการยกระดัับเศรษฐกิจิ และพััฒนาคุณุ ภาพชีวี ิติ 29 “ถิ่่�นวิถิ ีีริมิ คลองพระอุุดมสู่่�ชุมุ ชนเชิิงสร้้างสรรค์์” ชุุมชนตำ�ำ บลบางเดื่่�อ อำำ�เภอเมือื งปทุมุ ธานีี ตำำ�บลคลองพระอุุดม อำำ�เภอลาดหลุมุ แก้้ว 05 โครงการวิเิ คราะห์ศ์ ัักยภาพตำ�ำ บลเพื่่อ� ยกระดัับ 31 โครงการยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ ผู้้�สููงอายุุ เศรษฐกิิจและพััฒนาคุณุ ภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุ ตำำ�บลบ้้านใหม่่ และเตรีียมความพร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณ ตำ�ำ บลคููขวาง อำำ�เภอเมือื งปทุุมธานีี อำำ�เภอลาดหลุุมแก้ว้ 07 การยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคมชาวสวนพริกิ ไทย 33 กาละแมมอญโบราณ สืืบสานวััฒนธรรมมอญ ด้ว้ ยนวััตกรรมและเทคโนโลยีี ตำำ�บลสวนพริิกไทย ตำ�ำ บลคููบางหลวง อำ�ำ เภอลาดหลุุมแก้้ว อำ�ำ เภอเมือื งปทุมุ ธานีี 36 บ่่อเงินิ เกษตรอิินทรียี ์์ ตำ�ำ บลบ่่อเงินิ 09 เพิ่่ม� รายได้้ ลดรายจ่า่ ย สร้า้ งนวััตกรรมชุุมชน อำ�ำ เภอลาดหลุมุ แก้้ว ตำำ�บลกระแชง อำ�ำ เภอสามโคก 38 การพััฒนาศัักยภาพชุุมชน ตำ�ำ บลระแหง 11 เส้้นทางสู่�ความสำำ�เร็็จของชุุมชน ตำำ�บลคลองควาย อำำ�เภอลาดหลุุมแก้ว้ อำ�ำ เภอสามโคก 40 ยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตด้า้ นการเกษตร 13 ภาพอนาคตที่�เ่ ป็็นไปได้้ของชุุมชนมอญ และเตรียี มความพร้อ้ มด้้านที่�อ่ ยู่่�อาศััยผู้้�สููงอายุุ ตำำ�บลเชียี งรากน้้อย อำำ�เภอสามโคก ตำ�ำ บลหน้า้ ไม้้ อำ�ำ เภอลาดหลุมุ แก้้ว 15 การพััฒนาอััตลัักษณ์์ผลิิตภััณฑ์ช์ ุมุ ชน 43 การถ่่ายทอดองค์์ความรู้ใ�้ นการดููแลสุขุ ภาพ ตำ�ำ บลท้้ายเกาะ อำ�ำ เภอสามโคก เพื่่อ� พััฒนาคุณุ ภาพชีวี ิิตผู้�้ สููงอายุุ ตำำ�บลบึึงกาสาม 17 วััยรุ่�น 60 วััยเราไม่่เก่่าเลย ตำำ�บลบางกระบืือ อำำ�เภอหนองเสืือ อำ�ำ เภอสามโคก 45 โครงการยกระดัับเศรษฐกิจิ และพััฒนาคุณุ ภาพชีีวิิตชุุมชน 20 โครงการยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิิตผู้้�สููงอายุุ ตำ�ำ บลบึึงชำ�ำ อ้อ้ อำำ�เภอหนองเสืือ และเตรีียมความพร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณและโครงการยกระดัับ 47 พลัังประชาชน รวมจิิตใจผู้้�สููงวััย หััวใจแกร่่ง พััฒนาคุณุ ภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้ใ้ ห้้กัับคนในชุุมชน ตำำ�บลศาลาครุุ อำำ�เภอหนองเสือื ฐานราก ตำ�ำ บลบางเตย อำ�ำ เภอสามโคก 49 คลองห้้าพััฒนา ประชาร่่วมใจ ตำำ�บลคลองห้า้ 23 บ้า้ นงิ้ว� สืืบสานวััฒนธรรมไทย-รามััญอย่า่ งยั่่ง� ยืืน อำำ�เภอคลองหลวง พััฒนาชุุมชนและเศรษฐกิจิ ฐานรากอย่่างมีีคุณุ ภาพ 52 สมุนุ ไพรใกล้ต้ ััวดููแลผู้้�สููงวััย ตำำ�บลคลองเจ็็ด ตำ�ำ บลบ้า้ นงิ้ว� อำำ�เภอสามโคก อำ�ำ เภอคลองหลวง

สารบัญั เจรัืัง่�อ่ หงวเัลดั ่่าพครวะานมคสรำศเรรี็ีอ็จยุธุ ยา 54 สููงวััยวัังพััฒนาสุุขภาพดีี มีีอาชีพี เสริิม 84 ยลวิิถีีสายน้ำำ��รัับพรหลวงพ่่อน้้อยทอดน่่องชุุมชน ตำ�ำ บลวัังพััฒนา อำ�ำ เภอบางซ้้าย ตำ�ำ บลบ้้านแป้ง้ อำำ�เภอบางไทร 56 “ยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ ผู้�้สูงอายุแุ ละเตรียี มความ 86 ร่ว่ มมือื ร่ว่ มใจ รวมพลัังคนบ้า้ นม้า้ สู่�การพััฒนาที่ย่�ั่่ง� ยืนื พร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณ” ตำำ�บลกกแก้้วบููรพา อำ�ำ เภอบางไทร ตำ�ำ บลบ้้านม้า้ อำำ�เภอบางไทร 58 การพััฒนาศัักยภาพชุมุ ชน ตำำ�บลกระแชง 88 เตรียี มความพร้้อมสู่�วัยเกษีียณและพััฒนาทัักษะ อำ�ำ เภอบางไทร การขายสินิ ค้า้ ในรููปแบบออนไลน์์ สำ�ำ หรัับผู้้�สููงอายุุ 60 สร้า้ งสุขุ ผู้้�สููงวััยใส่่ใจคุณุ ภาพชีีวิติ ตำำ�บลแคตก ตำำ�บลไผ่พ่ ระ อำำ�เภอบางไทร อำ�ำ เภอบางไทร 62 สููงวััยสตรองดีีมีีตัังค์์ ตำำ�บลแคออก อำำ�เภอบางไทร 64 เส้น้ ทางการพััฒนาผลิติ ภััณฑ์์ชุมุ ชนโคกช้า้ ง ตำ�ำ บลโคกช้า้ ง อำำ�เภอบางไทร 66 ความสำำ�เร็็จของชุมุ ชนช้้างน้้อย ตำำ�บลช้้างน้อ้ ย อำำ�เภอบางไทร 68 โครงการพััฒนาคน พััฒนางานบนพื้้น� ฐานเศรษฐกิจิ ชีีวภาพของชุุมชนตำำ�บลช่า่ งเหล็ก็ อำำ�เภอบางไทร 70 การพััฒนาชุุมชนช้้างใหญ่่สู่�การยกระดัับมาตรฐาน ตำำ�บลช้า้ งใหญ่่ อำ�ำ เภอบางไทร 72 การส่่งเสริิมและสนัับสนุนุ นวััตกรรมสัังคม เพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�นแบบบููรณาการมหาวิิทยาลััยสู่่�ตำ�ำ บล ตำำ�บลเชียี งรากน้้อย อำำ�เภอบางไทร 74 ผลิิตภััณฑ์บ์ างไทรเพื่่อ� พััฒนาคุุณภาพที่่�ดีีในชุมุ ชน ตำำ�บลบางไทร อำ�ำ เภอบางไทร 76 สร้้างอาชีีพคนบางพลีีจากสมุุนไพรใกล้้ตััว ตำำ�บลบางพลีี อำำ�เภอบางไทร 78 บางยี่่โ� ทเข้ม้ แข็็งด้้วยแรงใจ ตำ�ำ บลบางยี่่�โท อำ�ำ เภอบางไทร 80 บ้า้ นกลึึงชานพระนครกรุุงเก่่าเพิ่่�มชีวี าด้้วยวิถิ ีีชุุมชน ตำำ�บลบ้า้ นกลึึง อำำ�เภอบางไทร 82 การพััฒนาอาชีพี ชุุมชนบ้า้ นเกาะ เพื่่อ� รอยยิ้้ม� ที่่�ยั่่ง� ยืนื ตำำ�บลบ้้านเกาะ อำ�ำ เภอบางไทร

สารบัญั เรื่่�องเล่่าความสำเร็จ็ จังั หวััดสระแก้้ว 90 สีีสัันแห่ง่ ท่า่ เกษม ตำำ�บลท่า่ เกษม 117 บอกเล่่าเรื่่�องราวชาวหนองแวง ตำำ�บลหนองแวง อำ�ำ เภอเมืืองสระแก้ว้ อำำ�เภอโคกสููง 92 โครงการพััฒนาแปรรููปสมุนุ ไพรท้อ้ งถิ่่น� สู่่�น้ำ��ำ มััน 118 หมู่่�บ้้านสมุุนไพร ตำ�ำ บลวัังใหม่่ อำำ�เภอวัังสมบููรณ์์ 120 เรื่อ� งเล่า่ รอยยิ้้ม� ชาวคลองไก่เ่ ถื่่อ� น ตำ�ำ บลคลองไก่เ่ ถื่่อ� น เหลืืองไพลเพื่่�อสุุขภาพ ตำำ�บลบ้า้ นแก้้ง อำำ�เภอคลองหาด อำ�ำ เภอเมือื งสระแก้้ว 122 ซับั มะกรููดปััจจุุบัันสู่่�อนาคตที่ย่�ั่่�งยืืน ตำ�ำ บลซัับมะกรููด 94 สููงวััยสดใส ลดช่่องว่า่ งระหว่า่ งวััย ใส่ใ่ จสุขุ ภาพ อำ�ำ เภอคลองหาด ตำ�ำ บลสระแก้้ว อำ�ำ เภอเมือื งสระแก้้ว 124 จุุดเริ่ม� ต้้นของการเดิินทางไปกัับมัันม่่วง 96 พััฒนาลายผ้้าทอและบรรจุภุ ััณฑ์์สู่่�สากล for ตำ�ำ บลเบญจขร อำ�ำ เภอคลองหาด Khao Chakan Standard and Signature 126 เรื่่อ� งเล่่ารอยยิ้้ม� ชาวหนองตะเคีียนบอน ตำำ�บลเขาฉกรรจ์์ อำ�ำ เภอเขาฉกรรจ์์ ตำ�ำ บลหนองตะเคีียนบอน อำำ�เภอวััฒนานคร 98 พระเพลิิง Handmade Craft กระติ๊๊�บมงคล 128 พััฒนาคลองน้ำ��ำ ใสสู่่�การท่อ่ งเที่่ย� วเชิงิ สร้า้ งสรรค์์ เรียี กทรััพย์์ ตำ�ำ บลพระเพลิงิ อำ�ำ เภอเขาฉกรรจ์์ เพิ่่ม� มููลค่่าผลผลิติ และแปรรููป ตำำ�บลคลองน้ำ�ำ� ใส 100 โคคลาน สำำ�ราญสุุข ตำ�ำ บลโคคลาน อำ�ำ เภออรััญประเทศ อำำ�เภอตาพระยา 131 โครงการพััฒนาเครื่่อ� งดื่่ม� ไบโอติกิ เพื่่อ� สุุขภาพและ 101 “จิ๊ห� ริดิ แบรนด์”์ สิินค้า้ จิ้�งหรีดี ไทบ้้าน ยกระดัับผลิติ ภััณฑ์์ปุ๋๋�ยอินิ ทรีีย์เ์ พื่่�อการเกษตร ตำำ�บลท่่าข้้าม ตำำ�บลตาพระยา อำ�ำ เภอตาพระยา อำ�ำ เภออรััญประเทศ 103 ตำำ�บลทััพไทย ประทัับใจเมื่่�อมาเยืือน 132 ดอกไม้ป้ ระดิิษฐ์ด์ อกไม้้จัันทน์์ สร้้างงานสร้า้ งรายได้้ ตำ�ำ บลทััพไทย อำ�ำ เภอตาพระยา ตำ�ำ บลบ้า้ นด่า่ น อำ�ำ เภออรััญประเทศ 104 ร้อ้ ยเรื่่�องราว ชาวทััพราช ตำำ�บลทััพราช 133 โครงการแปรรููปสมุุนไพรพื้้น� ถิ่่�นสู่�บาล์มสมุนุ ไพร อำ�ำ เภอตาพระยา เพื่่อ� สุขุ ภาพ ตำ�ำ บลบ้า้ นใหม่่หนองไทร อำำ�เภออรััญประเทศ 106 ความลัับของทััพเสด็จ็ ตำ�ำ บลทััพเสด็็จ 134 โครงการแปรรููปผลิติ ภััณฑ์ส์ มุนุ ไพรและดอกหญ้า้ อำ�ำ เภอตาพระยา สู่�ผลิติ ภััณฑ์ส์ ร้้างรายได้ท้ ี่ย�่ ั่่�งยืืน ตำ�ำ บลป่า่ ไร่่ 108 “ตาหลัังใน ในฝันั ชุมุ ชนต้น้ แบบสุขุ ภาวะสููงวััย” อำ�ำ เภออรััญประเทศ ตำำ�บลตาหลัังใน อำำ�เภอวัังน้ำ��ำ เย็็น 136 ภููมิปิ ัญั ญาท้้องถิ่่�น สร้้างกลุ่�มสร้้างอาชีพี 110 “ทุ่�งมหาเจริิญ” ชุมุ ชนต้น้ แบบเกษตรปลอดภััย “จัักสานเมืืองไผ่”่ ตำ�ำ บลเมืืองไผ่่ อำ�ำ เภออรััญประเทศ อย่่างยั่่�งยืืน ตำ�ำ บลทุ่�งมหาเจริิญ อำำ�เภอวัังน้ำำ�� เย็็น 137 หัันมองหัันทราย ชุุมชนที่่�สุุขกายและสบายใจ 113 โคกสููงสดใส เข้้าใจชุุมชน ตำำ�บลโคกสููง ตำำ�บลหัันทราย อำ�ำ เภออรััญประเทศ อำำ�เภอโคกสููง 139 เปลี่�่ยนอรััญฯ ให้ไ้ ฉไลด้้วยธุุงใยแมงมุมุ 114 “เห็ด็ จากฟางข้้าว” ต่่อยอด พััฒนา สร้้างอาชีพี ตำำ�บลอรััญประเทศ อำำ�เภออรััญประเทศ ให้้ชุุมชน ตำำ�บลโนนหมากมุ่�น อำำ�เภอโคกสููง 116 หนองม่่วงสุขุ ภาพดีี ชีวี ีีมีีสุุข ตำ�ำ บลหนองม่ว่ ง อำ�ำ เภอโคกสููง

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 01 กจิ กรรมพฒั นาทักษะอาชพี พฒั นาคน ชุมชนตำ�บลบางขะแยง อำ�เภอเมืองปทุมธานี จงั หวัดปทมุ ธานี จากการบริิการวิิชาการตั้้�งแต่่ปีี 2562 – 2564 กิิจกรรม เรื่อ่� ยมาสู่�โครงการยกระดัับเศรษฐกิจิ และสัังคมรายตำ�ำ บล แ บ บ บููร ณ า ก า ร ( 1 ตำำ � บ ล 1 ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย ) 1. ผู้้�จัดการพื้้น� ที่แ่� ละทีีมงานร่ว่ มกัับสมาชิิก เพื่่�อยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคมรายตำำ�บลแบบบููรณา ในชุมุ ชน แนวทางและกระบวนการในการวางแผน การมีีการจััดทำ�ำ ข้อ้ มููลขนาดใหญ่ข่ องชุมุ ชน (Community ศัักยภาพตำำ�บล Big Data) และจ้า้ งนัักศึึกษาบััณฑิติ จบใหม่แ่ ละประชาชน 2. สมาชิิกในชุมุ ชนร่่วมกัันทบทวนการพััฒนา ทั่่ว� ไป ร่ว่ มพััฒนาพื้้น� ที่่� ฟื้น้� ฟููเศรษฐกิจิ และสัังคมที่ม่� ีีความ ที่่ผ� ่่านมา ปัญั หาที่�่พบในการนำ�ำ ไปปฏิบิ ััติจิ ริิง ค รอบค ลุุม ใ น ประเด็็นต่ ่าง ๆ ตามปั ัญหา แล ะ 3. สมาชิกิ ในชุุมชนร่่วมกัันวิิเคราะห์์ ความต้้องการของชุุมชน คณะทำ�ำ งานได้้เข้้าไปดำ�ำ เนิิน สภาพปัจั จุุบััน ค้้นหาโอกาสและอุุปสรรค กิิจกรรมในพื้้�นที่�่ตำ�ำ บลบางขะแยง อำ�ำ เภอเมืืองปทุุมธานีี ของการพััฒนาในพื้้น� ที่�่ชุมุ ชน จัังหวััดปทุุมธานีี เพื่่�อเข้้าไปมีีส่่วนร่่วมดำำ�เนิินการ 4. สมาชิกิ ในชุุมชนร่ว่ มกัันกำ�ำ หนดเป้า้ หมาย ยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคมรายตำ�ำ บลแบบบููรณาการ กิจิ กรรมเพื่่อ� พััฒนาศัักยภาพตำำ�บล ทำ�ำ ให้เ้ กิดิ ผลลััพธ์เ์ ชิงิ เศรษฐกิจิ โดยได้ด้ ำ�ำ เนินิ กิจิ กรรมต่า่ ง ๆ 5. สมาชิกิ ในชุมุ ชนร่ว่ มกัันออกแบบ เช่น่ โครงการฝึกึ อบรมและพััฒนาทัักษะอาชีพี กลุ่�มแม่บ่ ้า้ น Business Model Canvas ตำ�ำ บลบางขะแยง จัังหวััดปทุุมธานีี โครงการพััฒนา 6. คััดเลืือกผู้�แ้ ทนชุุมชนเป็น็ ตััวแทน ศัักยภาพการใช้้ Social Media สำำ�หรัับผู้้�นำำ�ชุุมชน ในการประสานงานพััฒนาศัักยภาพตำำ�บล กลุ่�มองค์์กร และเครืือข่่าย และโครงการอนุุรัักษ์์ฟื้�้นฟูู 7. ประสานงานกัับผู้้แ� ทนชุุมชนดำ�ำ เนิิน ศิิลปะและวััฒนธรรมวิิถีีมอญ ตำำ�บลบางขะแยง กิจิ กรรมพััฒนาคุุณภาพชีีวิติ ผู้�้ สููงอายุุ จัังหวััดปทุมุ ธานีี เป็น็ ต้น้ 8. ดำ�ำ เนิินการจััดอบรมเชิิงปฏิิบััติิการ การดููแลสุขุ ภาพตนเองด้ว้ ยโยคะ 9. ดำ�ำ เนินิ การจััดอบรมเชิิงปฏิิบััติิการ หลัักการดููแลตนเองด้า้ นโภชนาการสำำ�หรัับผู้้�สููงอายุุ 10. สรุุปผลการดำ�ำ เนิินงานโครงการ ภาพปจั จบุ นั สู่ภาพอนาคต ผลจากการดำำ�เนิินโครงการทำำ�ให้้ในปีี 2565 คณะทำำ�งานได้เ้ ข้า้ ไปทำำ�กิจิ กรรมยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ และรายได้้ฯ ตำำ�บลบางขะแยง อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี เพื่่อ� ทบทวนศัักยภาพตำ�ำ บลบางขะแยง ให้้เกิิดการพััฒนาชุุมชนเป้้าหมายให้้ตรงตาม ความต้อ้ งการของชุมุ ชนและมุ่�งหวัังให้เ้ กิิดศัักยภาพ ที่�ย่ ั่่�งยืืน

02 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ผลตอบรัับและเสียี งสะท้้อนจากชุมุ ชน “ขอชื่น� ชม มหาวิทิ ยาลััยราชภัฏั วไลยอลงกรณ์์ ที่�่มีีกิจิ กรรมดีีๆ ให้้กัับประชาชนและชุมุ ชนทำำ�ให้้ กลุ่�มผู้้�สูงู อายุแุ ละกลุ่�มแม่บ่ ้า้ นมีีกิจิ กรรม สร้า้ งการมีีส่ว่ นร่ว่ ม สร้้างความสามััคคีี สร้้างรายได้ ้ ส่ง่ เสริิมความรู้�ใหม่ๆ่ ดิฉิ ันั และประชาชนต้อ้ งการให้ม้ ีีกิจิ กรรมอย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ งค่ะ่ เพราะเป็น็ ประโยชน์ม์ าก ดิฉิ ันั ต้อ้ งการให้ม้ หาวิทิ ยาลัยั ช่ว่ ย ให้ก้ ารสนับั สนุนุ ทางด้า้ นการตลาดสินิ ค้า้ ออกแบบพัฒั นา ผลิิตภััณฑ์์ใหม่่ๆ และแพคเกจผลิิตภััณฑ์์ และอยากให้้ มหาวิทิ ยาลัยั มีีการอบรมส่ง่ เสริมิ กลุ่�มอาชีพี ให้ก้ ับั ผู้้�สูงู อายุุ และแม่่บ้้านในชุุมชนให้้มีีรายได้เ้ สริมิ ” นางอัังสุุมาริินทร์์ จาดเชย, สมาชิิกเทศบาล ตำำ�บลบางขะแยง ชื่�่อทีมี ผู้้ร� ัับผิิดชอบโครงการ 1. ผู้�้ ช่ว่ ยศาสตราจารย์์อภิชิ าติิ การะเวก (ผู้�้จัดการพื้้�นที่่�) 2. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์อ์ ััจฉราวรรณ สุขุ เกิิด 3. ผู้�้ ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.มนสิิชา อนุุกููล 4. อาจารย์ว์ ิษิ ชญะ ศิิลาน้อ้ ย (อาจารย์์นัักพััฒนา)

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 03 โครงการยกระดับเศรษฐกจิ ภาพปัจั จุุบััน สู่�ภ่ าพอนาคต และพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ชมุ ชน ปัั จ จุุ บัั น ชุุ ม ช น ตำ�ำ บ ล บ า ง เ ดื่่� อ ตำ�บลบางเด่อื อำ�เภอเมอื งปทมุ ธานี อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี จงั หวดั ปทุมธานี ยัั ง ค ง ใ ห้ ้ ค ว า ม สำำ �คัั ญ แ ล ะ อนุุ รัั ก ษ์ ์ วััฒนธรรมมอญไว้ห้ ลายอย่า่ ง เช่่น มอญรำ�� ตามที่ม�่ หาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ รวมถึึงการแต่ง่ กายด้ว้ ยสไบมอญในวัันสำ�ำ คััญ เ ป็ ็ น ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย ที่�่ พร ะ ร า ช ปร ะ ส ง ค์ ์ ใ ห้ ้ เ ป็ ็ น ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย ต่า่ งๆ ดัังนั้้�น ภาพปััจจุุบัันสู่�ภาพอนาคตของ เพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�น ตามพระราชบััญญััติิมหาวิิทยาลััยราชภััฏ ชุุมชนตำำ�บลบางเดื่่�อ อำ�ำ เภอเมืืองปทุุมธานีี พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ที่ร�่ ะบุใุ ห้ม้ หาวิทิ ยาลััยเป็น็ สถาบัันอุดุ มศึึกษา จัังหวััดปทุมุ ธานีี คือื การเป็น็ ชุมุ ชนต้น้ แบบ เพื่่อ� การพััฒนาท้อ้ งถิ่่น� เสริมิ พลัังปัญั ญาของแผ่น่ ดินิ หน่ว่ ยงานภาครััฐ ในการสวมใส่ส่ ไบมอญ การปักั สไบมอญและ ที่�่มีีบทบาทในการขัับเคลื่่�อนการพััฒนาชุุมชนในมิิติิต่่าง ๆ การปัักลวดลายที่�่เป็็นเอกลัักษณ์ล์ งในผ้า้ ถุงุ ที่�ส่ อดคล้้องกัับแนวทางของกระทรวง การอุดุ มศึึกษา วิทิ ยาศาสตร์์ ที่�่คนในชุุมชนมีีส่่วนร่่วมในการจััดการ วิจิ ััยและนวััตกรรม ที่ม�่ ีีหลัักการ 16 เป้า้ หมาย ให้้ชุุมชนทั้�้งประเทศ ทั้้�งในด้้านสิินค้้าและการบริิการ นอกจากนี้้� พ้้นจากความยากจน เกิิดเป็็นชุุมชนท้้องถิ่่�นที่�่มีีความเข้้มแข็็ง ในด้า้ นสินิ ค้า้ ชุมุ ชน มีีการพััฒนาช่อ่ งทาง ระดัับตํําบล การจััดจำำ�หน่่ายสู่่�ตลาด E-commerce ดัังนั้น�้ การจััดทํําโครงการยกระดัับพััฒนาคุณุ ภาพชีวี ิติ และ หรืือออนไลน์์ และมีีศููนย์จ์ ำ�ำ หน่า่ ยสินิ ค้า้ ชุมุ ชน ยกระดัับรายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก ตำำ�บลบางเดื่่�อ 1. ทบทวนแผนโดยการใช้้โปรแกรม อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี จึึงมุ่�งเน้้นให้้คนในชุุมชน ประยุุกต์์ Business Model Canvas และ นำ�ำ ภููมิิปััญญาท้้องถิ่่�นมาใช้้ในการสร้้างสรรค์์คุุณค่่าของสิินค้้าและ วิิเคราะห์์ศัักยภาพรายตำำ�บลบางเดื่่�อ บริกิ ารท้อ้ งถิ่่น� โดยเฉพาะการอนุรุัักษ์ว์ ััฒนธรรมมอญที่น่� ำ�ำ มาต่อ่ ยอด ตามหลัักการ 16 เป้า้ หมาย ในการพััฒนาผลิิตภััณฑ์์ที่่�เป็็นเอกลัักษณ์์ของชุุมชน ตลอดจนการ 2. วิิเคราะห์์ความต้้องการของชุุมชน พััฒนาสิินค้้าชุุมชนสู่่�ตลาดออนไลน์์และออฟไลน์์ซึ่่�งสามารถสร้้าง สร้า้ งผลิติ ภััณฑ์แ์ ละการดููแลตนเองให้ก้ ัับผู้�้สูงอายุุ อาชีพี และรายได้้ รวมถึึงเป็น็ การให้ค้ วามรู้้�ทางการเงิินเพื่่อ� เปลี่ย�่ น และผู้�้ มีีส่่วนได้้ส่่วนเสีีย พฤติิกรรมและสร้้างวิินััยทางการเงิิน มีีความพร้้อมสำำ�หรัับ 3. วางแผนพััฒนาศัักยภาพรายตำ�ำ บล การแข่ง่ ขัันทางการค้า้ ในอนาคตและชุมุ ชน สามารถพึ่ง�่ พาตนเอง โดยการใช้โ้ ปรแกรมประยุกุ ต์์ Business Model ได้้อย่่างยั่่�งยืืน เพื่่�อเข้้าไปมีีส่่วนร่่วมดำำ�เนิินการยกระดัับเศรษฐกิิจและ สัังคมรายตำ�ำ บลแบบบููรณาการ ทำำ�ให้เ้ กิดิ ผลลััพธ์เ์ ชิงิ เศรษฐกิจิ และ พััฒนาคุุณภาพชีีวิิตชุุมชน โดยได้้ดำำ�เนิินกิิจกรรมต่่าง ๆ เช่่น กิิจกรรมประชุุมและทบทวนศัักยภาพตำำ�บลบางเดื่่�อเพื่่�อทบทวน การจััดจำำ�หน่่ายผลิิตภััณฑ์์ในชุุมชน กิิจกรรมการอบรมให้้ความรู้้� การดููแลสุุขภาพผู้้�สููงอายุุด้้วยหลัักการดููแลสุุขภาพผู้้�สููงอายุุ 5 อ. เพื่่�อส่่งเสริิมความรู้้�เกี่�่ยวกัับหลัักการดููแลสุุขภาพผู้้�สููงอายุุ และกิิจกรรมการอบรมเชิิงปฏิิบััติิการ การทำำ�ผลิิตภััณฑ์์ น้ำ�ำ�มัันหอมระเหย (พิิมเสนน้ำำ��) สำำ�หรัับผู้้�สููงอายุุในชุุมชน ตำำ�บลบางเดื่่อ� อำำ�เภอเมือื งปทุมุ ธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี เพื่่อ� ส่ง่ เสริมิ ทัักษะการทำำ�ผลิติ ภััณฑ์์สุขุ ภาพสำ�ำ หรัับผู้้�สููงอายุุ

04 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ น ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่่�ยวข้้อง จากชุุมชน ภาครััฐ: มหาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมรููปถััมภ์,์ เทศบาลตำำ�บลบางเดื่่�อ “อยากให้้มหาวิทิ ยาลััยให้้การสนับั สนุุน เอกชน: ผู้้�ประกอบการ ทางด้า้ นการขายสิินค้า้ สู่�ตลาดออนไลน์์และ ภาคประชาชน: ผู้้�นำ�ำ ชุมุ ชน และประชาชน ส่ง่ เสริมิ กลุ่�มอาชีพี ให้ก้ ับั ผู้้�สูงู อายุสุ ามารถสร้า้ งรายได้้ ในเทศบาลตำำ�บลบางเดื่่อ� อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี เสริมิ ได้้ และกิจิ กรรมที่ม่� หาวิทิ ยาลัยั เข้า้ มาดำ�ำ เนินิ การ จัังหวััดปทุุมธานีี จำำ�นวน 35 คน สร้า้ งประโยชน์ใ์ ห้้กับั ชุุมชน ผู้้�นำ�ำ ชุมุ ชน ผู้้�สูงู อายุุ ผลผลิิต และผู้้�ที่่เ� กี่ย่� วข้อ้ งชื่น� ชอบ และอยากให้้มหาวิทิ ยาลััย 1. ได้ข้ ้้อมููลศัักยภาพตำ�ำ บลตามเป้า้ หมาย เข้้ามาทำ�ำ กิิจกรรมอีีก”  16 ประการ 2. ได้ข้ ้อ้ มููลความต้อ้ งการของชุมุ ชน ชื่่�อทีีมผู้�ร้ ัับผิดิ ชอบโครงการ ผลิติ ภััณฑ์แ์ ละวิธิ ีกี ารดููแลตนเองให้ก้ ัับผู้้�สููงอายุุ 1. อาจารย์ธ์ ิิติริ ััตน์์ วงษ์ก์ าฬสินิ ธุ์� (ผู้้�จัดการพื้้�นที่่�) และกลุ่�มผู้�้ มีีส่ว่ นได้ส้ ่่วนเสีีย 2. ผู้�้ ช่่วยศาสตราจารย์์ภารดีี นึึกชอบ 3. ได้แ้ ผนพััฒนาศัักยภาพตำำ�บลบางเดื่่�อ 3. อาจารย์์ถิิรนัันทร์์ ทิวิ าราตรีวี ิทิ ย์์ อำ�ำ เภอเมือื งปทุมุ ธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี เพื่่อ� ยกระดัับ 4. อาจารย์์มััณฑนา สีีเขียี ว คุุณภาพชีีวิิตและรายได้้ฯ 5. อาจารย์์วิษิ ชญะ ศิิลาน้้อย (อาจารย์์นัักพััฒนา) ผลลัพั ธ์์ เชิงิ ปริิมาณ 1. ได้้ข้้อมููลศัักยภาพตำำ�บลตามเป้า้ หมาย 16 ประการ จำำ�นวน 1 ข้้อมููล 2. ได้แ้ ผนพััฒนาศัักยภาพตำ�ำ บล จำ�ำ นวน 1 แผน 3. ได้้ผลิิตภััณฑ์์สำำ�หรัับผู้�้ สููงอายุุ 1 ผลิติ ภััณฑ์์ เชิิงคุณุ ภาพ 1. ชุมุ ชนมีีการกำำ�หนดกิิจกรรมที่่�สอดคล้้อง ตรงตามความต้้องการ 2. ผู้�้ สููงอายุุทราบถึึงหลัักการการดููแลตนเอง และนำ�ำ ความรู้ท�้ ี่ไ่� ด้ไ้ ปสร้า้ งผลิติ ภััณฑ์ท์ ี่ใ�่ ช้ด้ ููแลตนเองได้้ 3. ได้้เครืือข่่ายการดำำ�เนิินงานโครงการและ เกิิดการสร้้างความร่่วมมืือในการพััฒนาศัักยภาพ ตำ�ำ บลบางเดื่่�อ อำ�ำ เภอเมืืองปทุมุ ธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 05 โครงการวิเคราะห์ศกั ยภาพต�ำ บล เพอื่ ยกระดับเศรษฐกิจ และพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตผู้สูงอายุ ต�ำ บลบา้ นใหม่ อ�ำ เภอเมอื งปทมุ ธานี จังหวัดปทุมธานี จากการบริิการวิิชาการตั้้�งแต่่ปีี 2562 – 2564 กระบวนการ เ รื่ ่� อ ย ม า สู่ � โ ค ร ง ก า ร ย ก ร ะ ดัั บ เ ศ ร ษ ฐ กิิ จ แ ล ะ สัั ง ค ม ร า ย ตำำ�บลแบบบููรณาการ (1 ตำ�ำ บล 1 มหาวิทิ ยาลััย) เพื่่อ� ยกระดัับ กิจิ กรรมในการดำำ�เนิินงาน มีีดัังนี้้� เศรษฐกิจิ และสัังคมรายตำ�ำ บลแบบบููรณาการ มีีการจััดทำ�ำ ข้อ้ มููล 1. ผู้้�จััดการพื้้�นที่่�และทีีมงานได้้นำำ�เสนอ ขนาดใหญ่่ของชุุมชน (Community Big Data) แนวทางและกระบวนการในการวางแผนศัักยภาพ และจ้้างนัักศึึกษา บััณฑิิตจบใหม่่ และประชาชนทั่่�วไป ตำ�ำ บลร่ว่ มกัับสมาชิกิ ในชุมุ ชน ร่่วมพััฒนาพื้้�นที่่� ฟื้�้นฟููเศรษฐกิิจและสัังคมที่่�มีีความ 2. สมาชิิกในชุุมชนร่่วมกัันทบทวน ครอบคลุมุ ในประเด็น็ ต่า่ ง ๆ ตามปััญหาและความต้อ้ งการ การพััฒนาที่�่ผ่่านมา ปััญหาที่่�พบในการนำำ�ไป ของชุุมชน คณะทำ�ำ งานได้้เข้้าไปดำำ�เนิินกิิจกรรมในพื้้�นที่�่ ปฏิบิ ััติจิ ริิง ตำำ�บลบ้้านใหม่่ อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี 3. สมาชิิกในชุุมชนร่่วมกัันวิิเคราะห์์ เพื่่�อเข้้าไปมีีส่่วนร่่วมดำำ�เนิินการยกระดัับเศรษฐกิิจ สภาพปััจจุุบััน ค้้นหาโอกาส และอุุปสรรค และสัังคมรายตำำ�บลแบบบููรณาการ ทำำ�ให้้เกิิดผลลััพธ์์ ข อ ง ก า รพััฒ น า ใ น พื้้� น ที่�่ ชุุ ม ช น บ้ ้ า น ใ ห ม่ ่ เชิิงเศรษฐกิิจโดยได้้ดำำ�เนิินกิิจกรรมต่่าง ๆ เช่่น โครงการ 4. สมาชิกิ ในชุมุ ชนร่ว่ มกัันกำำ�หนดเป้า้ หมาย ฝึกึ อบรมและพััฒนาทัักษะอาชีพี กลุ่�มแม่บ่ ้า้ น ตำ�ำ บลบ้า้ นใหม่่ กิิจกรรมเพื่่อ� พััฒนาศัักยภาพตำำ�บล อำำ�เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี โครงการพััฒนา 5. สมาชิิกในชุุมชนร่่วมกัันออกแบบ ศัักยภาพการใช้้ Social Media สำำ�หรัับผู้้�นำำ�ชุุมชน Business Model Canvas กลุ่�มองค์์กร และเครืือข่่าย และโครงการอนุุรัักษ์์ 6. คััดเลืือกผู้้�แทนชุุมชนเป็็นตััวแทน ฟื้้�นฟููศิิลปะและวััฒนธรรมวิิถีีมอญ ตำำ�บลบ้้านใหม่่ ในการประสานงานพััฒนาศัักยภาพตำ�ำ บล อำ�ำ เภอเมืืองปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี เป็็นต้้น 7. ประสานงานกัับผู้�้แทนชุุมชนดำำ�เนิิน กิิจกรรมพััฒนาคุุณภาพชีีวิติ ผู้�้ สููงอายุุ 8. ดำำ�เนิินการจััดกิิจกรรมอบรมการพััฒนา การดููแลรัักษาสุุขภาพ ผ่่านกิิจกรรมทรงตััวและ การยืืดหยุ่�นให้้กัับผู้้�สููงอายุุ (การรำ��ไม้้พลอง การออกกำำ�ลัังกายด้ว้ ยเชืือกยางยืืด) ภาพปัจจบุ นั สู่ภาพอนาคต ผลจากการดำำ�เนิินโครงการทำำ�ให้้ในปีี 2565 คณะทำ�ำ งานได้้เข้้าไปทำ�ำ กิิจกรรมยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและ รายได้้ ตำ�ำ บลบ้า้ นใหม่่ อำ�ำ เภอเมือื งปทุมุ ธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี เพื่่�อ ทบทวนศัักยภาพตำำ�บลบ้้านใหม่่ ใ ห้้ เ กิิ ด ก า รพััฒ น า ชุุ ม ช น เ ป้ ้ า ห ม า ย ใ ห้ ้ ตร ง ต า ม ความต้้องการของชุุมชน และมุ่�งหวัังให้้เกิิดศัักยภาพที่�ย่ ั่่�งยืืน

06 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ น 9. ดำำ�เนิินการจััดกิิจกรรมการอบรม จากชุมุ ชน การพััฒนาทัักษะอาชีีพการทำำ�ยาดมสมุุนไพรและ ยาหม่่องสมุุนไพรเป็น็ ของชำ�ำ ร่่วย “อยากให้ม้ หาวิิทยาลัยั ให้ก้ ารสนับั สนุนุ 10. สรุปุ ผลการดำ�ำ เนิินงานโครงการ ทางด้า้ นการขายสินิ ค้า้ สู่่�ตลาดออนไลน์แ์ ละ ส่่งเสริิมกลุ่่�มอาชีีพให้้กัับผู้้�สู งอายุุสามารถสร้้าง รายได้้เสริิมได้้ และกิิจกรรมที่่�มหาวิิทยาลััยเข้้ามา ดำำ�เนิินการสร้้างประโยชน์์ให้้กัับชุุมชน ผู้้�นำ�ำ ชุุมชน ผู้้�สู งอายุุและผู้้�ที่�เกี่�่ยวข้้องชื่�่นชอบ และอยากให้้ มหาวิิทยาลััยเข้้ามาทำ�ำ กิิจกรรมอีีก”  ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่่ย� วข้้อง ชื่อ่� ทีมี ผู้ร้� ัับผิิดชอบโครงการ เทศบาลตำ�ำ บลบ้า้ นใหม่่ อำ�ำ เภอเมือื งปทุมุ ธานีี 1. อาจารย์์ ดร.ธนิษิ ฐ์น์ ัันท์์ จัันทร์์แย้ม้ (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่่�) จัังหวััดปทุุมธานีี 2. ผู้�้ ช่่วยศาสตราจารย์ช์ ลีียา ยางงาม ผลผลิติ 3. ผู้�้ ช่ว่ ยศาสตราจารย์พ์ วงเพชร สุุขประเสริฐิ 1. ผลิติ ภััณฑ์ย์ าดมสมุนุ ไพร และยาหม่อ่ ง 4. อาจารย์์ ดร.ศริินธร ไชยรััตน์์ สมุนุ ไพร 5. อาจารย์ภ์ ััทรเวช ธาราเวชรัักษ์์ (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) 2. ผลิิตภััณฑ์์อุุปกรณ์์การออกกำำ�ลัังกาย 6. อาจารย์ส์ มชััย แสนภููมีี (อาจารย์์นัักพััฒนา) ผลลััพธ์์ เชิงิ ปริิมาณ 1. ผู้�้สูงอายุไุ ด้ร้ัับการพััฒนาทัักษะด้า้ นอาชีพี อย่า่ งน้้อย 1 อาชีพี 2. ได้้ผลิิตภััณฑ์์ยาดมสมุุนไพรและ ยาหม่่องสมุุนไพร เพื่่�อสร้้างรายได้้ให้้กัับผู้�้ สููงอายุุ จำ�ำ นวน 2 ผลิติ ภััณฑ์์ เชิิงคุุณภาพ ผู้�้ สููงอายุุในวััยเกษีียณมีีทัักษะการดููแล รัักษาสุุ ข ภ า พผ่ ่ า น กิิ จ ก รร ม ก า รทร ง ตัั ว แ ล ะ ก า รยืื ด ห ยุ่ � น ผู้้ �สูู ง อ า ยุุ แ ล ะ วัั ย เ ก ษีี ย ณ แ ล ะ วัั ย เตรีียมพร้้อมเข้้าสู่่�วััยเกษีียณมีีสุุขภาพกายและ จิติ ใจที่่�ดีีขึ้้�นและสามารถปรัับกิิจกรรมไปใช้้ในชีวี ิติ ประจำ�ำ วัันได้้

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 07 การยกระดบั เศรษฐกิจและสังคมชาวสวนพริกไทย ด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี ต�ำ บลสวนพริกไทย อำ�เภอเมอื งปทมุ ธานี จังหวดั ปทมุ ธานี ตำำ�บลสวนพริิกไทย เป็็นตำำ�บลที่�่ตั้้�งอยู่่�ใน นอกจากนี้้� ยัังมีีการดำำ�เนิินโครงการ อำำ�เภอเมือื งปทุมุ ธานีี จัังหวััดปทุมุ ธานีี บริบิ ทพื้้น� ที่ส่� ่ว่ นใหญ่่ ยกระดัับพััฒนาคุณุ ภาพชีวี ิติ และยกระดัับรายได้้ ของตำำ�บลสวนพริิกไทย เป็็นชุุมชนเมืืองแต่่ยัังคงมีีพื้้�นที่่� ใ ห้ ้ กัั บ ค น ใ น ชุุ ม ช น ฐ า น ร า ก แ ล ะ โ ค ร ง ก า ร บางส่่วนที่่�เป็็นพื้้�นที่่�ทางชนบท ในตำำ�บลสวนพริิกไทย ยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุและเตรีียม บางพื้้น� ที่ป�่ ระกอบด้ว้ ยคนพื้้น� ที่ด�่ ั้ง�้ เดิมิ ที่อ�่ าศััยอยู่่�มาเป็น็ เวลานาน ความพร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณ เพื่่อ� วิเิ คราะห์ถ์ ึึงปัญั หา จะมีีลัักษณะครััวเรืือนเป็น็ ครอบครััวขยายหรืือครอบครััวชนบท และความต้้องการที่�่แท้้จริิงของชุุมชน รวมทั้้�ง แต่ใ่ นบางพื้้น� ที่จ่� ะมีีลัักษณะเป็น็ ครอบครััวสัังคมเมือื ง ซึ่่ง� เป็น็ จุุดแข็็ง จุุดอ่อ่ น โอกาส และอุุปสรรคของชุุมชน บริิเวณพื้้�นที่�่ที่่�มีีแหล่่งบ้้านจััดสรรหรืือแหล่่งอุุตสาหกรรม จากการวิิเคราะห์์พบว่่า จุุดแข็็งของชุุมชน จากเหตุุผลบริิบทเชิิงพื้้�นที่่�ดัังกล่่าวทำ�ำ ให้้การจััดกิิ จ ก รร ม ตำำ�บลสวนพริิกไทย คืือ เป็็นชุุมชนมีีทรััพยากร ห รืือ ก า รร ว ม ก ลุ่่� ม ใ น พื้้� น ที่�่ ตำำ � บ ล ส ว น พริ ิ ก ไ ท ย ในพื้้น� ที่ท�่ ี่่ม� ีีจุุดเด่่น เช่่น ข้า้ วกล้้องสวนพริกิ ไทย จึึงเป็็นการรวมกลุ่ �มกัันของประชากรที่�่เป็็นคนในพื้้�นที่่� GMP และโรงเห็ด็ ออแกนิคิ รวมทั้ง้� มีีการรวมกลุ่�ม ที่่� เ ป็็ น ค รอ บ ค รัั ว ช น บ ท แ ล ะ กลุ่ �มครััวเรืือนที่่�ยัังคงมีีการ ในชุุมชนที่่�เข้้มแข็็ง เช่่น วิิสาหกิิจข้้าวกล้้อง ทำำ�เกษตรกรรมในพื้้�นที่�่ โครงการยกระดัับเศรษฐกิิจและ สวนพริิกไทย กลุ่�มแม่่บ้้านตำำ�บลสวนพริิกไทย สัังคมรายตํําบลสร้้างรากแก้้วให้้ประเทศแบบบููรณาการ เป็น็ ต้้น 1 ตํําบล 1 มหาวิทิ ยาลััย ตํําบลสวนพริกิ ไทย อำำ�เภอเมืือง ดัังนั้น�้ ทางมหาวิทิ ยาลััยฯ จึงึ จััดกิจิ กรรม ปทุุมธานีี จัังหวััดปทุุมธานีี มหาวิิทยาลััยราชภััฎวไลย ที่ม�ุ่่�งสนัับสนุนุ ให้ช้ ุมุ ชนมีีการใช้ท้ รััพยากรในพื้้น� ที่�่ อลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ พ.ศ. 2564 เป็็นโครงการ มาสร้้างเป็็นผลิิตภััณฑ์์ที่�่ก่่อให้้เกิิดรายได้้ ที่ม่�ุ่�งเน้น้ การฟื้น�้ ฟููเศรษฐกิจิ ในระดัับชุมุ ชน ทั้ง้� การสร้า้ งงาน แก่่ชุมุ ชนต่่อไป การพััฒนาอาชีีพในชุุมชน เพื่่�อให้้ชุุมชนสามารถพึ่่�งพา ตนเองได้ต้ ามปรััชญาเศรษฐกิจิ พอเพีียง ตำ�ำ บลสวนพริกิ ไทย มีีการดำ�ำ เนินิ งานภายใต้โ้ ครงการดัังกล่า่ ว โดยมีีวััตถุปุ ระสงค์์ เพื่่�อพััฒนาสััมมาชีีพและสร้้างอาชีีพใหม่่ สร้้างและพััฒนา Creative Economy การนำำ�องค์์ความรู้�้ไปช่่วยบริิการ ชุุมชน และส่่งเสริิมด้้านสิ่่�งแวดล้้อมเพื่่�อสร้้างราย ได้้หมุุนเวีียนให้้แก่่ชุุมชน ภายใต้้การดำำ�เนิินกิิจกรรมหลััก จำำ�นวน 4 กิิจกรรม ได้้แก่่ การพััฒนาสููตรชาใบอ่่อนข้้าว ชาวสวนพริิกไทย การพััฒนาสููตรข้้าวเกรีียบข้้าวกล้้อง หอมมะลิปิ ทุมุ การออกแบบบรรจุภุ ััณฑ์แ์ ปรรููปจากผัักตบชวา และการยกระดัับการท่่องเที่�่ยวศููนย์์การเรีียนรู้�้เห็็ดตาม แนวทางความปกติิใหม่่ (New Normal) ซึ่่�งผลลััพธ์์ที่่�ได้้ จากการดำ�ำ เนินิ โครงการคือื เกิดิ นวััตกรรมในการผลิติ สินิ ค้า้ ชุมุ ชน ศููนย์ก์ ารเรียี นรู้ใ�้ นพื้้น� ที่�่ และเกิดิ รายได้ห้ มุนุ เวียี นเพิ่่ม� ขึ้น� ภายในชุุมชนจากการขายผลิติ ภััณฑ์์ต่่างๆ

08 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ภาพปจั จุบัน สู่ภาพอนาคต ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่ย� วข้้อง องค์์การบริิหารส่่วนตำ�ำ บลสวนพริิกไทย จากการประชุุมร่่วมกัับผู้�้ นำ�ำ ชุุมชนและประชาชนในพื้้�นที่�่ วิ ิ ส า ห กิิ จ ชุุ ม ช น ข้ ้ า ว ก ล้ ้ อ ง ส ว น พริ ิ ก ไ ท ย ตำ�ำ บลสวนพริกิ ไทย เพื่่อ� ระดมสมอง สรุปุ ข้อ้ มููลชุมุ ชน นำำ�ข้อ้ มููลที่ไ�่ ด้้ กลุ่ �มแม่่บ้้านตำำ�บลสวนพริิกไทยและผู้้�ใหญ่่บ้้าน มาวิเิ คราะห์์โดยใช้้เครื่�อ่ งมืือ SWOT มาประกอบเพื่่�อหาแนวทาง ผลผลิิต ในการดำ�ำ เนินิ การพััฒนาพื้้น� ที่ใ่� ห้ม้ ีีศัักยภาพสููงขึ้น� ผลการวิเิ คราะห์์ 1.ผลการประเมินิ ศัักยภาพตำ�ำ บลสวนพริกิ ไทย พบว่า่ พื้้น� ที่ต�่ ำ�ำ บลสวนพริกิ ไทย เป็น็ พื้้น� ที่ท่� ี่ม�่ ีีศัักยภาพในการพััฒนาสููง จััดอยู่่�ในกลุ่ �มตำำ�บลยั่่�งยืืน มีีแหล่่งทรััพยากรที่�่มีีจุุดเด่่นและหลากหลาย มีีการรวมกลุ่�มที่�่ 2. ข้้อมููลการวิิเคราะห์์ปััญหาของ เข้้มแข็็งในพื้้�นที่�่ และมีีความพร้้อมที่�่จะพััฒนาพื้้�นที่�่ให้้เป็็น ประชาชนในตำำ�บล สรุุปความต้้องการของ ที่�่รู้�้จักมากขึ้�น แต่่ชุุมชนก็็ยัังคงมีีอุุปสรรคและจุุดอ่่อนในด้้าน ประชาชนในชุมุ ชน การตลาดและช่่องทางการขายผลิิตภััณฑ์์ที่�่มีีในชุุมชนที่่�มีี 3. องค์์ความรู้้�ในการสร้้างผลิิตภััณฑ์์ ความหลากหลาย การประชาสััมพัันธ์์พื้้�นที่�่ให้้เป็็นที่่�รู้้�จั กมากขึ้�น จำำ�นวน 2 องค์์ความรู้้� คืือ การผลิิตเห็็ดสวรรค์์ การสร้้างจุุดเด่่นและอััตลัักษณ์์ของพื้้�นที่่�เพื่่�อส่่งเสริิมด้้าน ออแกนิิค และการประดิิษฐ์์พวงมาลััยใบเตยหอม การท่่องเที่�่ยวให้้มากขึ้ �น ดัังนั้้�นชุุมชนจึึงมีีความต้้องการการ ผลลััพธ์์ ส่ง่ เสริมิ และพััฒนาในมิติ ิติ ่า่ งๆ ได้แ้ ก่่ การสร้า้ งตลาดร้า้ นค้า้ ชุมุ ชน เกิิดผลิิตภััณฑ์์ 2 ผลิิตภััณฑ์์ ที่�่มาจาก การส่่งเสริิมด้้านการแปรรููปสิินค้้าจากทรััพยากรในชุุมชน ทรััพยากรในชุุมชน และประชาชนสามารถ ก า รพััฒ น า คุุ ณ ภ า พสิิ น ค้ ้ า ชุุ ม ช น ใ ห้ ้ มีี ม า ตร ฐ า น แ ล ะ นำำ�ความรู้้�ไปต่่อยอดเพื่่�อสร้้างรายได้้ให้้แก่่ชุุมชน การท่่องเที่่�ยวเชิิงเกษตร เป็น็ ต้้น ต่อ่ ไปได้้ กระบวนการ ชื่่�อทีีมผู้ร�้ ัับผิิดชอบโครงการ 1. อาจารย์์ ดร.พชรวรรณ รััตนทรงธรรม 1. ทบทวนการวิิเคราะห์์ศัักยภาพตำ�ำ บลสวนพริิกไทย (ผู้้�จั ดการพื้้�นที่�่) (Tambon Profile) 2. อาจารย์์มััชฌกานต์์ เผ่า่ สวััสดิ์์� 2. ศึึกษาข้อ้ มููลชุมุ ชน สภาพปัญั หา ความต้อ้ งการ โอกาส 3. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.กิติ ติศิ ัักดิ์์� ในการพััฒนาชุมุ ชน สิิงห์์สููงเนินิ 3. วิเิ คราะห์ข์ ้อ้ มููลชุมุ ชนโดยใช้้ SWOT Analysis 4. อาจารย์์ ดร.อมตา อุตุ ะมะ 4. ประชุมุ ระดมสมองวิเิ คราะห์ค์ วามต้อ้ งการที่แ�่ ท้จ้ ริงิ ของ 5. อาจารย์ป์ รียี าภา เมือื งนก (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) ชุมุ ชนโดยผู้้�มีีส่ว่ นเสีียและประชาชนในชุมุ ชน 5. ดำ�ำ เนินิ กิจิ กรรมโดยใช้ร้ ููปแบบการรวมกลุ่�มลงมือื ปฏิบิ ััติิ แบบมีีส่ว่ นร่่วม การอบรมเชิงิ ปฏิบิ ััติิการ 6. สรุปุ /อภิปิ รายผลการดำำ�เนินิ งาน ส่ง่ มอบผลิติ ภััณฑ์แ์ ละ องค์์ความรู้ใ�้ ห้้แก่่ชุมุ ชน

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 09 เพ่ิมรายได้ ลดรายจา่ ย สร้างนวัตกรรมชุมชน ต�ำ บลกระแชง อำ�เภอสามโคก จังหวดั ปทมุ ธานี กระ แ ชง เ ป็ ็นหนึ่�่งในตำำ�บลที่่�อยู่่�ใน และการทำ�ำ ประชาสััมพัันธ์์บน “คลาวด์์ กระแชง” และ อำำ�เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี สภาพบริิบทของ เมื่่อ� นวััตกรรม “คลาวด์์ กระแชง” สำ�ำ เร็็จ ในระยะต่อ่ มา พื้้�นที่่�นั้้�นมีีลัักษณะเป็็นกึ่่�งเมืืองกึ่�่งชนบท ดัังนั้�้น ทางทีีมงานได้้มีีการพััฒนาต่่อยอดโครงการโดยมีี กิจิ กรรมต่า่ ง ๆ ของชุมุ ชนจึงึ เป็น็ การพึ่ง�่ พาเศรษฐกิจิ การส่่งเสริิมการสร้้างสิินค้้าจากผลิิตภััณฑ์์ในชุุมชน จากเมืืองและเน้้นวิิถีีชีีวิิตแบบบริิโภคนิิยม ทำ�ำ ให้้ นั่่�นก็็คืือ ข้้าวจี่่�อิินเตอร์์ ที่่�ทำำ�มาจากไข่่สมุุนไพร กิิ จ ก รร ม ใ น ตำำ � บ ล ก ร ะ แ ช ง จ ะ เ น้ ้ น ใ น เ รื่ �่ อ ง ข อ ง โดยแม่่ไก่่อารมณ์์ดีี ที่�่เลี้้�ยงถููกเลี้้�ยงแบบปล่่อยอิิสระใน แ ห ล่ ่ ง ท่ ่ อ ง เ ที่่� ย ว แ ล ะ ก า ร ใ ห้ ้ บ ริ ิ ก า ร เ ป็ ็ น ห ลัั ก ตำ�ำ บลกระแชง ทำำ�ให้ไ้ ข่่ไก่ม่ ีีความสด สะอาด ปลอดภััย โดยในปััจจุุบัันตำำ�บลกระแชง ได้ม้ ีีภาคเอกชนเข้้ามา ต่่อการนำำ�ไปประกอบอาหาร และนำ�ำ ไปจััดจำ�ำ หน่่ายใน ลงทุุนในการให้้บริิการหลายด้้าน ทำำ�ให้้ภููมิิปััญญา ระบบ “คลาวด์์ กระแชง” เพื่่�อเพิ่่�มรายได้้ให้้กัับชุุมชน ท้้องถิ่่�น ผลิิตภััณฑ์์ภายในชุุมชน ได้้รัับผลกระทบ เพิ่่ม� ขึ้น� เป้า้ หมายของการดำ�ำ เนินิ โครงการนี้้� นอกจากการ จากการขยายตััวของกลุ่�มทุุนขนาดใหญ่เ่ หล่่านี้้� และ เพิ่่ม� รายได้แ้ ละลดรายจ่า่ ยให้ก้ ัับชุมุ ชนแล้ว้ การสร้า้ งภาคีี ภายในชุมุ ชนกระแชงยัังประสบปัญั หาการมีีผู้้�สููงอายุุ เครืือข่่ายเพื่่�อเป็็นทุุนทางสัังคมในต่่อยอด เพื่่�อดำำ�เนิิน จำ�ำ นวนมากที่่�ขาดรายได้เ้ พราะไม่ไ่ ด้้ทำ�ำ งาน เหงาอยู่่� โครงการเพื่่�อการพััฒนาเป็็นความสำ�ำ เร็็จของการดำ�ำ เนิิน ที่่�บ้้านจำำ�นวนมาก เนื่่�องจากในปััจจุุบัันประเทศไทย โครงการที่่�ผ่่านมา เนื่่�องจากการดำำ�เนิินโครงการทำำ�ให้้ กำำ�ลัังเผชิญิ กัับสถานการณ์ส์ ัังคมผู้้�สูงอายุุ โดยสาเหตุุ ผู้้�สููงอายุุมีีโอกาสได้้พััฒนาทัักษะการดำำ�เนิินชีีวิิตตาม ที่�่ทำำ�ให้้ชุุมชนเกิิดปััญหาเรื่่�องความเป็็นอยู่่� อาชีีพ ความเปลี่�่ยนแปลงของสัังคม และชุุมชนเองก็็ได้้มีี ส่่วนใหญ่่ก็็จะเกิิดมาจากการขาดการมีีส่่วนร่่วมของ ส่ ่ ว น ร่ ่ ว ม ใ น ก า รขัั บ เ ค ลื่่� อ น กิิ จ ก รร ม ก า รพััฒ น า ใ น คนในชุุมชน รวมไปถึึงมีีการขาดผู้�้ สืืบสานต่่อยอด พื้้�นที่�่ร่่วมกััน ทั้�้งการร่่วมกัันดููแลนวััตกรรมเพื่่�อชุุมชน นวััตกรรมเพราะกิิจกรรมการพััฒนา กิิจกรรม “คลาวด์์ กระแชง” ที่�่มีีไว้้สำำ�หรัับการประชาสััมพัันธ์์ การเรีียนรู้�้ ยัังคงจำ�ำ กััดตััวอยู่่�ในเฉพาะกลุ่�ม คนที่่�เข้้า ให้้คนทั้้�งในและนอกชุุมชนเกิิดการรัับรู้�้การดำำ�เนิินธุุรกิิจ มามีีส่ว่ นร่ว่ มเป็็นประชาชนกลุ่�มเดิมิ ซึ่่�งปัจั จััยต่า่ งๆ และการพััฒนาศัักยภาพการเป็็นผู้�้ ประกอบการในชุุมชน เหล่า่ นี้้ล� ้ว้ นเป็น็ ปัญั หาที่ส่� ่ง่ ผลกระทบให้เ้ กิดิ ปัญั หาใน โดยการเรีียนรู้้�การผลิิตสิินค้้าจากสิ่่�งที่�่มีีในชุุมชน ตำ�ำ บลกระแชง แต่เ่ มื่่อ� ตำ�ำ บลกระแชงได้้มีีการดำ�ำ เนิิน นั่่�นก็็คืือ ข้้าวจี่่�อิินเตอร์์ ที่่�ทำำ�มาจากไข่่ไก่่สมุุนไพร โครงการยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคมรายตำำ�บล จากโรงเรืือนเลี้้�ยงไก่่ในชุมุ ชนที่่ค� นในชุุมชนช่ว่ ยกัันเลี้้�ยง สร้้างรากแก้้วให้้ประเทศแบบบููรณาการ 1 ตำำ�บล และดููแลตั้้�งแต่่เริ่�มโครงการจนถึึงปััจจุบุ ััน 1 มหาวิทิ ยาลััย ทีีมผู้้�ดำ�ำ เนินิ โครงการก็ไ็ ด้พ้ ััฒนาเครืือ ข่า่ ยสร้้างความร่่วมมืือจากหน่ว่ ยงานภาครััฐ เอกชน และประชาชนในพื้้�นที่�่ ได้้แก่่ องค์์การบริิหารส่่วน ตำ�ำ บลกระแชง โรงเรียี นวััดไก่เ่ ตี้้ย� โรงเรียี นชััยสิทิ ธาวาส ชุุมชนบ้า้ นท่า่ ลาน กองทุนุ พััฒนาสตรีี กลุ่�มผู้้�สููงอายุุ ธุรุ กิิจในชุมุ ชนจำำ�นวน 20 ร้้าน เพื่่อ� สร้้างนวััตกรรม เพื่่�อชุุมชนเพื่่�อรวบรวมเป็็นฐานข้้อมููลประชาชนที่่� เข้า้ ร่ว่ มในกิจิ กรรม และเป็น็ สมาชิกิ ในระบบนวััตกรรม เพื่่�อชุุมชนมีีรายได้้เพิ่่�มขึ้�นไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 10 จากการทำำ�การตลาด

10 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ภาพปััจจุบุ ััน สู่ภ�่ าพอนาคต ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่�ยวข้้อง ภาครััฐ: มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์, ปััจจุุบัันตำำ�บลกระแชงเป็็นพื้้�นที่�่กึ่�่งเมืือง กำ�ำ นัันตำำ�บลกระแชง, ผู้้�ใหญ่่บ้้าน และผู้้�ช่่วยผู้�้ใหญ่่บ้้าน เอกชน: ผู้้�ประกอบการสลััดผัักไฮโดรโปร์์นิิกส์์, เกษตรกร กึ่่�งชนบทที่่�กำ�ำ ลัังเปลี่�่ยนผ่่านเข้้าสู่่�สัังคมเมืือง ผู้�เ้ ลี้้�ยงไก่่ไข่่ เนื่่�องจากมีีการลงทุุนจากภาครััฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน: ผู้�แ้ ทนจากตำำ�บลกระแชงหมู่�ที่่� 1-3, เกิิดขึ้้�นในพื้้�นที่่� อย่่างไรก็็ดีีผลกระทบที่�่เกิิดขึ้้�น กลุ่�ม OTOP นวััตวิิถีีบ้า้ นท่า่ ลาน, กลุ่�มผู้้�สููงอายุุ ตามมาในอนาคต คืือ ตำำ�บลกระแชง มีีการพััฒนา ผลผลิิต เข้้าสู่่�สัังคมเมืือง แต่่สิ่่�งที่�่อาจจะสููญเสีียไป คืือ 1. นวััตกรรม “คลาวด์์ กระแชง” จำำ�นวนคน ภููมิิปััญญาท้้องถิ่่�น ผลิิตภััณฑ์์ชุุมชน ซึ่่�งได้้รัับ ที่�่ถููกจ้้างหลัังทำำ�โครงการ 7 คน รายได้้เพิ่่�มขึ้�นร้้อยละ 10 ผลกระทบจากการขยายตััวของกลุ่ �มทุุนขนาดใหญ่่ 2. ผลิิตภััณฑ์์ข้้าวจี่ �อิินเตอร์์ จำำ�นวนคนที่่�ถููก และอาจรวมไปถึึงปััญหาสิ่่�งแวดล้้อมที่�่อาจเกิิดขึ้ �น จ้้างหลัังทำ�ำ โครงการ 7 คน รายได้เ้ พิ่่ม� ขึ้น� ร้อ้ ยละ 40 ตามมา ดัังนั้�้น ภาพอนาคตของตำำ�บลกระแชง ผลลัพั ธ์์ จึึงเป็็นภาพที่�่คนในชุุมชนมีีภููมิิคุ้ �มกัันที่�่จะรองรัับ เกิิดผลิิตภััณฑ์์ที่่�มาจากทรััพยากรในชุุมชน และ การเปลี่�่ยนแปลงที่�่ชุุมชนกระแชงจะพััฒนาเข้้าสู่ � ประชาชนสามารถนำำ�ความรู้ไ้� ปต่่อยอดเพื่่อ� สร้้างรายได้ใ้ ห้้ สัังคมเมืืองมากขึ้�น เป็็นชุุมชนอััจฉริิยะ (Smart แก่่ชุมุ ชนต่่อไปได้้ Community) ที่�่สามารถรัักษาทุุนทางสัังคม และ ประยุุกต์์ใช้้ต้้นทุุนเพื่่�อดำำ�รงชีีวิิตอย่่างพอเพีียง และ ผลตอบรับั และเสีียงสะท้อ้ นจากชุมุ ชน แก้ไ้ ขปัญั หาชีวี ิิตที่ไ�่ ด้ร้ ัับผลกระทบจากชุุมชนเมืืองได้้ “ผู้�ใ้ หญ่แ่ ละชาวบ้า้ นในชุมุ ชนรู้้�สึกึ ดีีใจมาก ที่ม�่ หาวิิทยาลััยได้้เข้้ามาทำำ�โครงการดีีๆที่�ช่ ่่วย ทำ�ำ ให้ช้ าวบ้า้ นและผู้้�สูงอายุุในชุมุ ชนมีีอาชีีพ และ มีีแนวทางการขายสิินค้า้ ในชุุมชนให้้กระจายไปสู่่� ภายนอกชุุมชนและมีีความคาดหวัังที่�่อยากจะให้้ มหาวิิทยาลััยมาจััดโครงการดีีๆ แบบนี้้อ� ีีกบ่่อยๆ” กระบวนการ ชื่่�อทีมี ผู้ร�้ ัับผิิดชอบโครงการ 1. อาจารย์์ ดร.ชััชพัันธุ์� ยิ้้�มอ่อ่ น (ผู้�้จัดการพื้้�นที่)�่ 1. ทบทวนแผนโดยการใช้้โปรแกรมประยุกุ ต์์ 2. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์วรรณลดา กัันต์โ์ ฉม Business Model Canvas 3. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์พ์ ิิชญาณีี เชิงิ คิิรีี ไชยยะ 2. วิิเคราะห์์ศัักยภาพรายตำ�ำ บลกระแชงตาม 4. อาจารย์์วรลัักษณ์์ วีีระยุทุ ธ หลัักการ 16 เป้า้ หมายของนายแพยท์์ประเวศ วะสีี 5. อาจารย์์รวิธิ ร ฐานััสสกุุล (อาจารย์์นัักพััฒนา) 3. วิิเคราะห์ค์ วามต้อ้ งการของชุมุ ชน และ ผู้้�มีีส่ว่ นได้้ส่ว่ นส่่วนเสีีย รวมถึึงผู้้�สููงอายุุในชุุมชน 4. วางแผนพััฒนาศัักยภาพรายตำ�ำ บลกระแชง โดยการใช้้โปรแกรมประยุุกต์์ Business Model

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 11 เส้นทางสู่ความสำ�เร็จของชุมชน ต�ำ บลคลองควาย อำ�เภอสามโคก จงั หวดั ปทมุ ธานี การดำ�ำ เนิินโครงการยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคม และศัักยภาพของชุุมชน โดยใช้้หลัักการวิิเคราะห์์ รายตำำ�บลแบบบููรณาการ 1 ตำ�ำ บล 1 มหาวิิทยาลััย SWOT Analysis เพื่่�อร่่วมกัันศึึกษาปััญหาและ (มหาวิิทยาลััยสู่่�ตำำ�บล สร้้างรากแก้้วให้้ประเทศ: U2T) ความจำำ�เป็็นในการพััฒนาของประชาชนในพื้้�นที่่� ตำ�ำ บลคลองควาย อำ�ำ เภอสามโคก จัังหวััดปทุมุ ธานีี ทำ�ำ ให้ช้ ุมุ ชน เพื่่อ� วางโครงร่า่ งในการพััฒนาพื้้น� ที่�่ เป็น็ การสร้า้ งภาพ มีีรายได้้เพิ่่�มขึ้้�นจากกิิจกรรมสััมมาชีีพชุุมชนขนมไทย อนาคตของพื้้�นที่�่นี้้�ว่่าต้้องการให้้เกิิดการพััฒนาหรืือ ร้อ้ ยละ 33.3 จากกิจิ กรรมเปลี่ย�่ นขยะให้ม้ ีีมููลค่า่ ร้อ้ ยละ 20.2 การเปลี่ย่� นแปลงอย่่างไร มีีรายจ่า่ ยลดลงจากกิจิ กรรมการคััดแยกขยะและการทำำ�บััญชีี ร้้อยละ 5 และจากกิิจกรรมการดููแลตนเองด้้วย แพทย์ท์ างเลือื กและการพััฒนาผลิติ ภััณฑ์ย์ าหม่อ่ งไพล และ น้ำ�ำ�มัันไพลร้้อยละ 7.5 ทำำ�ให้้เกิิดการจ้้างงานในพื้้�นที่�่ และมีีฐานข้อ้ มููลขนาดใหญ่ข่ องชุมุ ชน (Community Big Data) ภาพปััจจุบุ ััน สู่�่ภาพอนาคต ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่่�ยวข้้อง หน่่วยงานราชการระดัับจัังหวััดปทุุมธานีี ในปีีงบประมาณ 2565 ได้้มีีการทบทวนและ สำำ�นัักงานพััฒนาชุมุ ชน สำำ�นัักงานเกษตรอำำ�เภอ และ วิเิ คราะห์ศ์ ัักยภาพตํําบลตำ�ำ บลคลองควาย อำำ�เภอสามโคก หน่ว่ ยงานราชการระดัับอำำ�เภอสามโคก ผู้อ้� ำำ�นวยการ จัังหวััดปทุุมธานีี โดยใช้ห้ ลัักการดำำ�เนินิ งานแบบมีีส่ว่ นร่่วม โ ร ง เ รี ี ย น แ ล ะ ค ณ ะ ค รูู โ ร ง เ รี ี ย น บ้ ้ า น ค ล อ ง สร ะ เริ่ม� จากการระดมความคิดิ เห็น็ จากประชาชนในชุมุ ชนต่า่ ง ๆ ผู้้�อำำ �นวยการโรงพยาบาลส่ ่งเสริ ิมสุุขภาพ ประกอบกัับข้้อมููลที่�่ได้้จากการเก็็บรวบรวมและบัันทึึกไว้้ ตำำ�บลคลองควาย ผู้้�อำำ�นวยการโรงพยาบาล มาวิิเคราะห์์เพื่่�อระบุุปััญหาและโจทย์์การพััฒนาพื้้�นที่่�ที่่�เป็็น ส่่งเสริิมสุุขภาพตำำ�บลบางเตย องค์์การบริิหารส่่วน ความจำ�ำ เป็น็ และความต้อ้ งการของประชาชนในพื้้น� ที่่� โดยมีี ตำ�ำ บลคลองควาย กำำ�นัันตำำ�บลคลองควาย รวมทั้้�ง หน่ว่ ยงานภาครััฐ ได้แ้ ก่่ องค์ก์ ารบริหิ ารส่ว่ นตำ�ำ บลคลองควาย ผู้้�นำำ�ชุุมชนของตำ�ำ บลคลองควาย ฝ่า่ ยปกครองตำ�ำ บลคลองควาย โรงพยาบาลส่ง่ เสริมิ สุขุ ภาพ ตำำ � บ ล ค ล อ ง ค ว า ย โ ร ง เ รี ี ย น วัั ด ส า มัั ค คิิ ย า ร า ม โรงเรียี นบ้า้ นคลองสระ ชมรมอาสาสมััครสาธารณสุขุ ประจำ�ำ หมู่่�บ้า้ นตำ�ำ บลคลองควาย และตััวแทนจากกลุ่�มวิสิ าหกิจิ ชุมุ ชน และศููนย์์เรีียนรู้้�ตำำ�บลคลองควาย เข้้ามามีีส่่วนร่่วมในการ วิเิ คราะห์ป์ ััญหาของชุุมชน

12 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 จผาลกตชอมุ บชรนบั และเสียงสะท้อน ผลผลิิต 1. รููปแบบและองค์ค์ วามรู้้ก� ารดููแลตนเอง การดำำ�เนิินกิิจกรรมอบรมให้้ความรู้้� ของผู้้�สููงอายุตุ ำ�ำ บลคลองควาย ตามหลััก 3 อ การดููแลตนเองของผู้้�สููงอายุุตำำ�บลคลองควาย (อาหาร ออกกำำ�ลัังกาย อารมณ์์) ตามหลััก 3 อ (อาหาร ออกกำำ�ลัังกาย อารมณ์์) 2. ผลิติ ภััณฑ์์สุุขภาพสำ�ำ หรัับบำ�ำ รุุงผิิวพรรณ และการสร้้างผลิิตภััณฑ์์สุุขภาพสำำ�หรัับบำำ�รุุง ผลลัพั ธ์์ ผิิวพรรณผู้้�สููงอายุุ กลุ่�มผู้้�สููงอายุุให้้ความสนใจใน รายได้้เพิ่่�มขึ้�น จากกิิจกรรมสััมมาชีีพชุุมชน การดููแลตนเอง อยากสร้า้ งผลิติ ภััณฑ์ส์ ำ�ำ หรัับบำำ�รุงุ ร้้อยละ 33.3 จากกิิจกรรมเปลี่�่ยนขยะให้้มีีมููลค่่า ผิิวพรรณใช้ก้ ัันเองในชุุมชน และยัังมีีความสนใจที่�่ ร้อ้ ยละ 20 รวมทั้ง�้ รายจ่า่ ยที่ล�่ ดลง จากกิิจกรรมการ จะจััดตั้ง้� กลุ่�มสร้า้ งผลิติ ภััณฑ์์จำำ�หน่่ายในชุมุ ชน ซึ่่ง� คััดแยกขยะและการทำำ�บััญชีีครััวเรืือน ร้อ้ ยละ 5 และ การถ่า่ ยทอดการทำำ�ผลิติ ภััณฑ์ใ์ นครั้ง�้ นี้้� วิทิ ยากรได้้ จากกิจิ กรรมการดููแลตนเองด้ว้ ยแพทย์ท์ างเลือื กและ ถ่่ายทอดวิิธีีการทำำ�อย่่างเป็็นขั้้�นตอนและสามารถ การพััฒนาผลิติ ภััณฑ์์สุขุ ภาพ ร้้อยละ 7.5 เข้้าใจได้้ง่่าย ผู้�้เข้้าโครงการมีีความประทัับใจ เต็ม็ ใจให้ค้ วามร่ว่ มมือื และมีีส่ว่ นร่ว่ มในทุกุ กิจิ กรรม โดยจากการประเมิินการดำำ�เนิินกิิจกรรมต่่าง ๆ พบว่่ามีีภาพรวมความพึึงพอใจต่่อกิิจกรรมอยู่่�ใน ระดัับมาก รวมทั้ง�้ ชุมุ ชนยัังได้ร้ ่ว่ มเสนอแนวทางใน การจััดกิจิ กรรมเพื่่อ� พััฒนาพื้้น� ที่ใ�่ นอนาคตซึ่่ง� เป็น็ ไป ตามความต้อ้ งการของชุุมชน ชื่�่อทีีมผู้�้รับั ผิดิ ชอบโครงการ 1. อาจารย์น์ าตยา ดวงประทุุม (ผู้้�จัดการพื้้�นที่่�) 2. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.ทััศพร ชููศัักดิ์์� 3. ผู้�้ ช่่วยศาสตราจารย์์ศศิิธร ตัันติเิ อกรััตน์์ 4. อาจารย์เ์ ฟื่่อ� งฟ้้า รััตนาคณหุตุ านนท์์ 5. อาจารย์์รวิธิ ร ฐานััสสกุุล (อาจารย์น์ ัักพััฒนา)

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 13 ภาพอนาคตที่เปน็ ไปได้ ของชุมชนมอญ ตำ�บลเชยี งรากน้อย อำ�เภอสามโคก จงั หวดั ปทุมธานี ตำ�ำ บลเชียี งรากน้อ้ ย อำ�ำ เภอสามโคก จัังหวััดปทุมุ ธานีี ภาพปจั จบุ ัน สู่ภาพอนาคต เป็็นชุุมชนคนไทยเชื้ �อสายมอญที่�่อพยพย้้ายถิ่่�นมาอยู่่� ริิมฝั่่�งแม่่น้ำำ��เจ้้าพระยา ในตำ�ำ บลนี้้�มีีแหล่่งท่่องเที่่�ยวเชิิง ในปีงี บประมาณ 2565 ได้ม้ ีีการทบทวนและ ศิิลปวััฒนธรรมหลายสถานที่่�ในหมู่่�บ้้านที่่�สะท้้อนถึึง วิ ิเคราะห์์ศัักยภาพตํําบลเชี ียงรากน้้อย สถาปััตยกรรม โบราณวััตถุุ ประวััติิศาสตร์์ที่�่มีีมาอย่่าง อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี ซึ่่�งพบว่่า ยาวนาน โดยประชากรส่่วนใหญ่ข่ องตำ�ำ บลเชีียงรากน้อ้ ย ตำำ�บลเชีียงรากน้้อย มีีทั้ง้� ที่เ่� ป็น็ ชุมุ ชนชาวไทย เป็็นชุุมชนคนไทยเชื้ �อสายมอญที่่�อาศััยอยู่่�ริิมฝั่่�งแม่่น้ำ��ำ เชื้้�อสายมอญ ทำำ�ให้้มีีหน่่วยงานที่�่เกี่�่ยวข้้อง เจ้้าพระยา ในตำำ�บลนี้้�มีีเรื่�่องราวของประวััติิศาสตร์์ ทั้�้งสมาพัันธ์์คนไทยเชื้�อสายมอญ สภาวััฒนธรรม ความเป็็นมอญ วิิถีีชีีวิิต มีีแหล่่งท่่องเที่่�ยวเชิิง จัั งห วัั ด ปทุุ มธ า นีี ฯ ล ฯ เห็็ น คว า มสำำ �คัั ญ ศิลิ ปวััฒนธรรมมอญ ประเพณีี อาหารพื้้น� ถิ่่น� การแต่ง่ กาย จึึงมีีโครงการที่่�จะพััฒนาให้้เป็็นแหล่่งท่่องเที่�่ยว และภาษามอญ ดัังเช่น่ อาหารประจำ�ำ ท้อ้ งถิ่่น� ของชาวมอญ เชิิงอนุุรัักษ์์วััฒนธรรม และดำ�ำ เนิินการพััฒนา อย่า่ งข้า้ วแช่่ และแกงข้้าวตััง กะปิมิ อญ ปลาร้า้ มอญ ตลาดวััฒนธรรมไทยรามััญ บ้า้ นศาลาแดงเหนืือ การดำำ�เนิินการเมื่่�อปีี พ.ศ. 2564 จากความ ในการจำำ�หน่่ายสิินค้้าของชุุมชน รวมถึึง ต้้องการของชุุมชนที่่�จะส่่งเสริิม พััฒนาชุุมชนให้้เป็็น การส่่งเสริิมการท่อ่ งเที่�่ยวชุมุ ชน แหล่่งท่่องเที่�่ยวเชิิงวััฒนธรรมและแหล่่งศึึกษา เรีียนรู้้� การดำำ�เนิินโครงการ มีีการดำำ�เนิินการ ทาง วััฒนธรร มกลุ่ �มชา ติิพัันธุ์ �ชาวไ ทยเชื้้�อสายมอญ ทบทวนข้้อมููลชุุมชน ศัักยภาพของชุุมชน เป็็นชุุมชนกลุ่�มชาติิพัันธุ์�ที่่�มีีขนบธรรมเนีียม จารีีต ของหน่่วยงานท้้องถิ่่�น ผู้้�นำ�ำ ชุุมชน กลุ่�มอาชีีพ ประเพณีีที่�่เป็็นอััตลัักษณ์์ทางวััฒนธรรมแตกต่่างจาก และประชาชนในตำำ�บลเชีียงรากน้้อย การค้้นหา ชุุมชนอื่่�น โดยนำำ�เอาองค์์ความรู้้� BCG การท่่องเที่�่ยว ปัญั หาและความต้อ้ งการของชุมุ ชน การวิเิ คราะห์์ วััฒนธรรมชุมุ ชน มุ่�งสู่�ความยั่่ง� ยืนื องค์ค์ วามรู้ก้� ารจััดการ SWOT ชุุมชน การวางแผนพััฒนาศัักยภาพ การท่อ่ งเที่ย�่ วเชิงิ วััฒนธรรมมาพััฒนาในพื้้น� ที่�่ ตำำ�บลเชียี งรากน้อ้ ย และสรุปุ โครงการพััฒนาที่จ�่ ะ ดำ�ำ เนินิ การต่่อไปในระยะ 5 ปีี โดยข้้อเสนอ โครงการพััฒนาที่่�ส่ ่งผลต่่อความสำำ �เร็็จ (Quick Win Project) ได้แ้ ก่่ โครงการที่�่ 1. โครงการ พััฒนาต้น้ แบบการท่อ่ งเที่ย่� ววััฒนธรรมมอญ และ โครงการที่�่ 2. โครงการพััฒนาขีีดความสามารถ อาหารมอญ ผลิิตภััณฑ์์กะปิิมอญอััตลัักษณ์ช์ ุุมชน

14 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ภาคีีเครืือข่่ายที่่เ� กี่่ย� วข้้อง ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย ร า ช ภัั ฏ ว ไ ล ย อ ล ง ก รณ์ ์ กระบวนการ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ ในการดำำ�เนิินการโครงการ พััฒนาในพื้้�นที่่�องค์์การบริิหารส่ว่ นตำำ�บลเชียี งรากน้้อย ดำ�ำ เนิินการโดยให้ค้ นในชุมุ ชนและหน่ว่ ยงาน โรงพยาบาลส่่งเสริิมสุขุ ภาพชุมุ ชนตำ�ำ บลเชียี งรากน้้อย ที่่�เกี่่�ยวข้้องในชุมุ ชนเข้า้ มามีีส่่วนร่่วม ได้แ้ ก่่ สมาคมมอญจัังหวััดปทุุมธานีี 1. ทบทวนข้้อมููลจากเอกสารและการดำำ�เนินิ ผลผลิติ โครงการฯ ในปีงี บประมาณ 2564 ที่�่ผ่า่ นมา 1. แผนพััฒนาชุมุ ชน แนวทางการพััฒนาชุมุ ชน 2. ประสานงานผู้�้ มีีส่่วนได้เ้ สีียผู้�้ มีีส่่วนเกี่ย�่ วข้อ้ ง โดยใช้้เทคโนโลยีีและนวััตกรรมในการส่่งเสริิม ในการจััดกิจิ กรรม การท่่องเที่่�ยว และพััฒนาผลิิตภััณฑ์์ชุุมชน ได้้แก่่ 3. จััดกิจิ กรรมประชุมุ ทบทวนและวิิเคราะห์์ เทคโนโลยีี Virtual Reality (VR) ด้้านการท่่องเที่่�ยว ศัักยภาพตํําบลเชีียงรากน้้อย และเผยแพร่่ประวััติิศาสตร์์ภููมิิปััญญาชุุมชนและ 4 . ปร ะ ชุุ ม ว า ง แ ผ น พััฒ น า ศัั ก ย ภ า พ เทคโนโลยีีการผลิิตอาหารและถนอมอาหารในชุุมชน ตํําบลเชีียงรากน้อ้ ย อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี (ตู้้�อบพลัังงานแสงอาทิิตย์์) อย่า่ งมีีส่่วนร่่วม 2. ได้้ผลิิตภััณฑ์์ลููกประคบสมุุนไพรแบรนด์์ 5. วิิเคราะห์์ และจััดทำำ�แผนแผนพััฒนา ลููกประคบมอญ ศัักยภาพตํําบลเชีียงรากน้้อย อํําเภอสามโคก ผลลัพั ธ์์ จัังหวััดปทุมุ ธานีี 1. แผนพััฒนาศัักยภาพรายตำ�ำ บลเชียี งรากน้อ้ ย 6. จััดกิิจกรรม การเตรีียมความพร้้อม อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี จำำ�นวน 1 แผนงาน ในการดููแลสุขุ ภาพผู้�้ สููงอายุุ และการพััฒนาอาชีพี 2. ผู้้�สููงอายุุมีีทัักษะการประกอบอาชีีพเสริิม ของผู้�้ สููงอายุุตำ�ำ บลเชียี งรากน้้อย อำ�ำ เภอสามโคก เพื่่อ� การพึ่�่งพาตนเอง จำ�ำ นวน 1 อาชีีพ จัังหวััดปทุุมธานีี 7. จััดทำำ�บรรจุุภััณฑ์์ และตราสิินค้้า อย่่างมีีส่่วนร่ว่ ม ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ นจากชุุมชน “เป็น็ กิิจกรรมที่ด�่ ีีมาก ได้้เรีียนรู้�การทำำ�ลูกู ประคบ สามารถต่อ่ ยอดให้้กับั กลุ่�มอาชีีพผู้้�สููงอายุุในชุมุ ชน ให้้มีีรายได้ ้ จะได้้ทำำ�เป็น็ ขอชำำ�ร่ว่ ยไว้แ้ จกในงานศพต่อ่ ไป” “ขอบคุณุ อาจารย์์ ขอบคุุณมหาวิทิ ยาลััยที่่�เข้า้ มาช่ว่ ย ส่ง่ เสริิม สนัับสนุนุ อาชีพี ของชุุมชนทำำ�ให้้เกิดิ มีีรายได้้ดูแู ล ตัวั เองแลครอบครััว” ชื่่อ� ทีมี ผู้้�รัับผิิดชอบโครงการ 1. อาจารย์ศ์ ิริ ิขิ วััญ บุญุ ธรรม (ผู้้�จัดการพื้้น� ที่)�่ 2. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์นริิศรา จริยิ ะพัันธุ์� 3. อาจารย์์ ดร.ลัักขณา แสงแดง 4. อาจารย์ช์ ยัันต์์ พลอาสา 5. อาจารย์ร์ วิธิ ร ฐานััสสกุุล (อาจารย์น์ ัักพััฒนา)

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 15 การพฒั นาอัตลกั ษณผ์ ลติ ภณั ฑช์ ุมชน ต�ำ บลทา้ ยเกาะ อำ�เภอสามโคก จงั หวัดปทุมธานี มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรม ภาพปัจจบุ ัน สู่ภาพอนาคต ราชููปถััมภ์์ ได้ใ้ ช้อ้ งค์ค์ วามรู้�้ เทคโนโลยีี และนวััตกรรมที่ม�่ ีีอยู่่� ทำ�ำ งานประสานและร่่วมงานกัับจัังหวััด องค์์กรปกครอง ตำ�ำ บ ล ท้้ า ย เ ก า ะ อำ�ำ เ ภ อส า ม โ ค ก ส่่วนท้้องถิ่่�น และหน่่วยงานอื่่�น ๆ เพื่่�อให้้การทำำ�งาน จัังหวััดปทุมุ ธานีี มีีสภาพพื้้น� ที่โ่� ดยทั่่ว� ไปเป็น็ ที่ร่� าบลุ่�มริิม บููรณาการนี้้�ยกระดัับเศรษฐกิิจและสัังคมรายตำ�ำ บลที่�่ แม่น่ ้ำ��ำ เจ้า้ พระยามีีคลองต่า่ ง ๆ แยกจากแม่น่ ้ำ�ำ� เจ้า้ พระยา สามารถนํําไปสู่่�การลดความยากจนอย่า่ งมีีเป้า้ หมายชััดเจน ส่่งผลให้้พื้้�นดิินมีีความอุุดมสมบููรณ์์เหมาะกัับ (Targeted Poverty Alleviation) ในการดำำ�เนิินการของ การเพาะปลููก บางปีีจะประสบน้ำำ��ท่่วมโดยเฉพาะ มหาวิทิ ยาลััยในพื้้�นที่่�ทั่่�วประเทศ จะมุ่�งเน้้นในการฟื้้�นฟูู ในปีีที่่�ฝนตกชุุกจะทำำ�ให้้น้ำ�ำ�ท่่วมเกืือบเต็็มพื้้�นที่�่ และยกระดัับเศรษฐกิิจ และสัังคมรายตำำ�บลแบบ ตั้้�งอยู่่�ริิมฝั่่�งแม่่น้ำ�ำ� เจ้้าพระยาฝั่่�งตะวัันตกห่่างจากที่�่ บููรณาการโดยตำ�ำ บลท้า้ ยเกาะ อำ�ำ เภอสามโคก จัังหวััดปทุมุ ธานีี ว่า่ การอำ�ำ เภอสามโคก จากการสััมภาษณ์น์ ายกองค์ก์ าร มีีการพััฒนาศัักยภาพตำ�ำ บลโดยมีีกิิจกรรมต่่าง ๆ ดัังนี้้� บริิหารส่่วนตำำ�บลท้้ายเกาะ นายสำำ�เริิง ยิินดีี 1) การส่ง่ เสริมิ การท่อ่ งเที่ย�่ วเชิงิ ศาสนาวััฒนธรรมประเพณีี ได้้มีีการวางแผนดำ�ำ เนิินโครงการเพื่่�อพััฒนาตำ�ำ บล ท้้องถิ่่�นที่่�เป็็นเอกลัักษณ์์ชุุมชนมอญ 2) การส่่งเสริิม ดัังนี้้� 1) โครงการพััฒนาพื้้น� ที่ใ่� ห้เ้ ป็น็ แหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย่� ว และพััฒนาวิิสาหกิิจชุุมชน(วุ้�นกะทิิ) 3) การส่่งเสริิมการ เชิิงวััฒนธรรมมอญ 2) โครงการสร้้างรููปเหมืือน ปลููกผัักปลอดสารพิิษ 4) การส่่งเสริิมการทำำ�ปุ๋๋�ยหมััก พระบาทสมเด็จ็ พระจุลุ จอมเกล้า้ เจ้า้ อยู่่�หััว รััชกาลที่่� 5 จากผัักตบชวา ขนาดใหญ่บ่ ริเิ วณริมิ แม่น่ ้ำ��ำ เจ้า้ พระยา 3) โครงการสร้า้ ง ตลาดชุมุ ชนบริเิ วณริมิ แม่น่ ้ำ�ำ� เจ้า้ พระยา 4) โครงการ เสริมิ สร้า้ งการพััฒนาอาชีพี ให้แ้ ก่ผ่ ู้�้สูงอายุุ 5 โครงการ กระบวนการ เสริิมสร้้างการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุ ให้ส้ ามารถพึ่ง่� พาตนเองได้้ 1. ด้้านการท่่องเที่�่ยว ตำำ�บลท้้ายเกาะ มีีวััฒนธรรมประเพณีีชุุมชนมอญขาดผู้้�สืืบทอดและ ขาดการพััฒนาบุุคลากรด้้านการท่่องเที่�่ยว อีีกทั้้�งยัังมีี การจััดทํําเส้น้ ทางการท่อ่ งเที่ย่� วที่เ่� หมาะสมกัับนัักท่อ่ งเที่ย่� ว 2. ด้้านเศรษฐกิิจ มีีผลิิตภััณฑ์์ชุุมชนวุ้�นกะทิิ กะปิมิ อญ แต่ข่ าดการพััฒนา เรื่อ�่ งรููปแบบของผลิติ ภััณฑ์์ และบรรจุุภััณฑ์์ และด้า้ นการตลาดออนไลน์์ 3. ด้า้ นสุขุ ภาวะชุมุ ชน มีีกลุ่�มเปราะบาง (ผู้�้สูงอายุ)ุ ที่ต่� ้้องการปลููกผัักปลอดภััยเพื่่อ� ลดค่่าใช้้จ่่าย 4. ด้้านสิ่่�งแวดล้้อม ตำ�ำ บลท้้ายเกาะอยู่่�ติิด ริิมแม่่น้ำำ��เจ้้าพระยา และมีีลำำ�คลองหลายสาย ทำ�ำ ให้้เกิดิ ปัญั หาเรื่อ� งของผัักตบชวาที่ม่� ีีแพร่ก่ ระจายเป็น็ จำ�ำ นวนมาก 5. จััดการประชุมุ ให้ค้ วามรู้�้ ด้า้ นอาชีพี ของผู้�้สูงอายุุ ก่่อนวััยเกษีียณ 6. ฝึึกปฏิิบััติิการสร้้างสรรค์์งานศิิลปะ (เพ้้นกระเป๋๋า)

16 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ นจากชุมุ ชน ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่�ยวข้้อง 1. องค์์การบริิหารส่่วนตำ�ำ บลท้้ายเกาะ 1. กลุ่�มผลิิตภััณฑ์์วุ้�นกะทิมิ ะพร้า้ วสดรู้�้ สึึกดีีใจ 2. โรงพยาบาลส่ง่ เสริิมสุุขภาพ ที่ม่� หาวิทิ ยาลััยฯ เข้า้ มาช่่วยในการพััฒนาผลิติ ภััณฑ์์ชุุมชน ตำำ�บลท้้ายเกาะ ให้เ้ ป็น็ ที่่�รู้�้จัก และยัังมีีการส่ง่ เสริิมการตลาดรููปแบบ 3. กองทุุนพััฒนาบทบาทสตรีี ออนไลน์์ 4. สภาองค์ก์ รชุมุ ชนท้า้ ยเกาะ 2. กลุ่�มวััยเกษีียณประทัับใจที่�่มหาวิิทยาลััย 5. พััฒนาชุมุ ชนอำำ�เภอสามโคก ให้ก้ ารส่่งเสริิมอาชีพี หลัังวััยเกษีียณเพื่่อ� สามารถนำำ�ไปใช้้ จัังหวััดปทุุมธานีี ในการต่่อยอดธุรุ กิิจได้ใ้ นอนาคต 6. สำ�ำ นัักงานอุตุ สาหกรรมจัังหวััดปทุมุ ธานีี 3. องค์ก์ ารบริิหารส่่วนตำำ�บลท้า้ ยเกาะรู้�้ สึึกยินิ ดีี ผลผลิิต อย่่างยิ่่�งที่�่มหาวิทิ ยาลััยได้ใ้ ห้อ้ งค์ค์ วามรู้�เ้ รื่่อ� งการบริหิ าร ได้้ผลิติ ภััณฑ์ว์ุ้�นกะทิสิ ด ได้้ผลิติ ภััณฑ์์ จััดการสิ่่ง� แวดล้้อม การทำำ�ปุ๋๋ย� จากผัักตบชวา การปลููกผััก กะปิมิ อญ และผลิติ ภััณฑ์์ผัักปลอดภััย ปลอดสารพิิษ รวมทั้ง้� เป็น็ จุุดเริ่�มต้้นของการส่ง่ เสริมิ ผลลััพธ์์ การท่่องเที่�่ยวเชิิงวััฒนธรรมอญ รายได้ท้ ี่�เ่ พิ่่ม� ขึ้น� 1. จำ�ำ นวนกลุ่�มเป้้าหมาย 20 ครััวเรืือน ชื่�อ่ ทีมี ผู้ร�้ ัับผิดิ ชอบโครงการ รายได้&้ เดิมิ โดยเฉลี่ย�่ ของกลุ่�มเป้า้ หมาย 12,750 1. อาจารย์์ ดร.กฤตยชญ์์ คำ�ำ มิ่่�ง (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่)่� บาท/ เดืือน รายได้เ้ พิ่่�มขึ้น� 3,725 บาท/เดือื น 2. ผู้�้ ช่ว่ ยศาสตราจารย์น์ เรศ ยะมะหาร รายได้ท้ ี่�่เพิ่่�มขึ้�น ร้้อยละ 29.21 3. ผู้�้ ช่่วยศาสตราจารย์ป์ ระกาศิติ ประกอบผล 2. โครงการยกระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิต 4. อาจารย์์ ดร.ออมสิิรีี ปานดำ�ำ รง และเตรีียมความพร้้อมสู่่�วััยเกษีียณ ผู้้�ที่่�ได้้รัับ 5. อาจารย์์รวิธิ ร ฐานััสสกุลุ (อาจารย์์นัักพััฒนา) การอบรมได้้องค์์ความรู้้�สำำ�หรัับการสร้้างสรรค์์ 6. อาจารย์์ผกามาศ เลีียงธนกฤษ์์ (อาจารย์์นัักพััฒนา) ผลงานศิิลปะ 1 ชุดุ สามารถนำ�ำ ไปประกอบอาชีีพ ได้้ 1 อาชีีพ รายจ่า่ ยที่�ล่ ดลง จำ�ำ นวนกลุ่�มเป้้าหมาย 30 ครััวเรืือน รายจ่่ายเดิิมโดยเฉลี่่�ยของกลุ่�มเป้้าหมาย 10,000 บาท/เดืือน รายจ่่ายลดลง 1,100 บาท/เดืือน รายจ่่ายที่ล�่ ดลง ร้้อยละ 11

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 17 วยั ร่นุ 60 วัยเราไมเ่ ก่าเลย ตำบลบางกระบือื อำเภอสามโคก จังั หวััดปทุมุ ธานีี พื้้�นที่�่ตำ�ำ บลบางกระบืือ เป็็นชุุมชนชานเมืือง กระบวนการ กึ่่�งชนบทที่�่มีีขนาดจากจำำ�นวนประชากรและความหนาแน่่น ของประชากรน้อ้ ยที่ส่� ุดุ ในอำ�ำ เภอสามโคก ส่ว่ นใหญ่เ่ ป็น็ คนที่�่ โดยแบ่่งกิิจกรรมในการดำ�ำ เนิินการ อาศััยอยู่่�ในพื้้�นที่�่แต่่เดิิมและบางส่่วนเป็็นผู้�้โยกย้้ายเข้้ามา โครงการออกเป็น็ 5 กิจิ กรรม เพื่่อ� เป็น็ การยกระดัับ อ า ศัั ย ใ น พื้้� น ที่่� เ พื่่� อ เ ป็ ็ น ที่�่ อยู่่�อ า ศัั ย ชั่ � ว ค ร า ว แ ล ะ ถ า ว ร องค์์ประกอบ 4 ด้า้ น ได้้แก่่ ในการประกอบอาชีีพในแหล่่งงานบริิเวณใกล้้เคีียงใน 1. การพััฒนาสััมมาชีีพและสร้้างอาชีีพ อำ�ำ เภอสามโคกและอำำ�เภอบางปะอิิน เนื่่�องจากความ ใหม่่ มีีจุดุ ประสงค์เ์ พื่่อ� ยกระดัับรายได้แ้ ละส่ง่ เสริมิ สะดวกในการเดิินทางของพื้้�นที่�่ที่่�สามารถเชื่�่อมโยงการเดิิน ภาวะการมีีงานทำ�ำ ของคนในชุมุ ชน เป็น็ การต่อ่ ยอด ทางโดยถนนวงแหวนรอบนอก สภาพชุุมชนจึึงมีีผู้้�อาศััยใน กิิจกรรมทางด้้านเศรษฐกิิจในพื้้�นที่่� ซึ่่�งเริ่�มมีีการ วััยทำำ�งานและเด็็กค่่อนข้้างน้้อยในเวลากลางวััน เนื่่�องจาก รวมกลุ่�มกัันพััฒนาผลิติ ภััณฑ์ข์ องตนเองเพื่่อ� นำ�ำ เข้า้ ต้อ้ งเดินิ ทางเพื่่อ� ไปเรียี นและประกอบอาชีพี นอกพื้้น� ที่�่ ซึ่่ง� เป็น็ สู่่�ตลาดชุุมชนขนาดเล็็กที่�่เชื่่�อมโยงด้้วยกิิจกรรม รายได้้หลัักของคนชุุมชนส่่วนใหญ่่ อย่่างไรก็็ตาม กิิจกรรม การท่่องเที่่�ยวสถานที่ส�่ ำ�ำ คััญในพื้้�นที่่� 2 แห่ง่ ได้แ้ ก่่ ด้้านเศรษฐกิิจและสัังคมที่�่เกิิดขึ้ �นส่่วนใหญ่่ในพื้้�นที่่�เกิิดจาก ตลาดชุมุ ชนวััดกร่า่ งและวััดโบสถ์์ กิจิ กรรมพััฒนา กิิจกรรมของผู้้�สููงอายุุและคนในพื้้�นที่�แ่ ต่เ่ ดิิมที่�ป่ ระกอบอาชีีพ สััมมาชีีพประกอบด้้วย 2 กิิจกรรม ได้้แก่่ เกษตรกรรม (ทำ�ำ นา) เป็น็ สำำ�คััญ 1. กิจิ กรรมการพััฒนาผลิติ ภััณฑ์์ พริกิ แกงเพื่่อ� สุขุ ภาพ โครงการจึึงให้้ความสำำ�คััญในการทำำ�กิิจกรรมเพื่่�อ 2. กิิจกรรมการทำ�ำ ปุ๋๋ย� อิินทรีีย์์ จากเศษอาหาร พััฒนาอาชีพี การถ่า่ ยทอดองค์ค์ วามรู้�้ และการพััฒนาสุขุ ภาพ ทั้�้งด้้านปััจจััยส่่วนบุุคคล และสภาพแวดล้้อม เพื่่�อให้้กลุ่�ม เป้้าหมายดัังกล่่าวเปลี่่�ยนข้้อจำ�ำ กััดด้้านร่่างกายและอายุุที่่� สููงวััย ให้เ้ ป็น็ พลัังขัับเคลื่่อ� นในการพััฒนาด้า้ นเศรษฐกิิจและ สัังคมของชุมุ ชนได้อ้ ย่า่ งดีีที่�ส่ ุุดในอนาคต โครงการจึงึ ใช้้การ ส่่งเสริิมตามกรอบแนวคิิดพฤฒพลัังของผู้�้ สููงอายุุ (Active Aging) มาใช้ใ้ นการส่ง่ เสริมิ ตามองค์ป์ ระกอบดััชนีีพฤฒพลััง 4 ด้้าน ได้้แก่่ การมีีงานทำ�ำ การมีีส่่วนร่่วมทางสัังคม การมีีสุขุ ภาพที่ด่� ีีมีีความปลอดภััย และการจััดการสิ่่ง� แวดล้อ้ ม ให้เ้ อื้้�อต่่อการมีีภาวะพฤฒพลััง

18 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 2. การพััฒนาการมีีส่่วนร่่วม มีีจุุดประสงค์์เพื่่�อ ยกระดัับการมีีส่่วนร่่วมของคนในชุุมชน โดยเฉพาะ กลุ่�มเป้้าหมายผู้้�สููงอายุุ ให้ส้ ามารถร่ว่ มกิจิ กรรมที่ม่� ีีความ หลากหลายมากขึ้น� ประกอบด้ว้ ย กิิจกรรมการสร้้างและ พััฒนา Creative Economy เ พื่่� อ ก า ร ย ก ร ะ ดัั บ การท่่องเที่�่ยวการร่ว่ มสำ�ำ รวจเส้น้ ทางการท่่องเที่�่ยว การ สำำ�รวจเส้้นทางการท่่องเที่่�ยววิิถีีใหม่่ “ปั่่�น-ไป-ปลููก” และ ร่่วมกัันพััฒนาเส้้นทางท่่องเที่�่ยวเชิิงนิิเวศสิ่่�งแวดล้้อม เ พื่่� อส่ ่ ง เ สริ ิ ม ก า รปลูู ก ต้ ้ น ไ ม้ ้ แ ล ะ เ พิ่่� ม พื้้� น ที่�่ สีี เ ขี ี ย ว ในชุุมชน 3. การส่่งเสริิมการมีีสุุขภาพที่�่ดีีและความปลอดภััยของชุุมชน มีีจุุดประสงค์์เพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุ การมีีสุุขภาพที่�่ดีี (Well-being) และการส่่งเสริิมด้้านความปลอดภััยของชุุมชน โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งผลกระทบจากสาธารณภััย อััคคีีภััยและ อุุทกภััย ซึ่ง� เป็น็ ภััยพิบิ ััติทิ ี่เ่� กิดิ ขึ้น� บ่อ่ ยครั้ง�้ ในพื้้น� ที่่� ประกอบด้ว้ ย กิจิ กรรม การส่ง่ เสริมิ ความรู้ค�้ วามเข้า้ ใจด้า้ นภััยพิบิ ััติิ เหตุอุ ััคคีีภััย และเหตุอุ ุทุ กภััย น้ำ��ำ ล้น้ ตลิ่่ง� ให้ก้ ัับผู้�้สูงอายุุ การสำ�ำ รวจและการจััดทำ�ำ แผนที่ค่� วามเสี่ย�่ งภััย ร่ว่ มกัับชุมุ ชน รวมถึึงการฝึกึ ซ้อ้ มตามแผนการเผชิญิ เหตุแุ ละการปฏิบิ ััติติ น เมื่่อ� เกิดิ เหตุอุ ััคคีีภััย 4. การพััฒนาการจััดการสิ่่�งแวดล้้อมให้้เอื้้�อ ต่อ่ การมีีภาวะพฤฒพลััง มีีจุดุ ประสงค์เ์ พื่่อ� ยกระดัับความรู้�้ ความสามารถด้้านเทคโนโลยีีของกลุ่�มเป้้าหมาย เพื่่�อใช้้ เป็็นเครื่่�องมืือใ น ก า รส่ ่ ง เ สริ ิ ม ก า รมีีส่ ่ ว น ร่ ่ ว ม ข อ ง คนในชุุมชนในการบริิหารจััดการด้้านต่่างๆ ในชุุมชน โดยเฉพาะด้้านการจััดการสภาพแวดล้้อม และ ความปลอดภััยในชุมุ ชน ประกอบด้ว้ ย กิจิ กรรมการอบรม เชิงิ ปฏิบิ ััติกิ ารใช้้เทคโนโลยีีสารสนเทศการบริิหารจััดการ พื้้�นที่่�สีีเขีียวแบบมีีส่่วนร่่วม และยกระดัับเป็็นเมือื ง ต้้นแบบสิ่่�งแวดล้้อมยั่่�งยืืน ระบบการแสดงผลข้้อมููลการ จััดการชุุมชนผ่่านระบบภููมิิสารสนเทศ (GIS) การใช้้ ระบบแจ้้งเหตุุตอบรัับอััตโนมััติิผ่่านแอพพลิิเคชั่�น LINE (Traffy Fondue) เป็น็ ต้น้

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 19 ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่่ย� วข้้อง เครืือข่่ายภาครััฐ ได้้แก่่ องค์์การบริิหารส่่วนตำำ�บล บางกระบือื ภาคประชาชน ได้แ้ ก่่ กลุ่�มวิิสาหกิจิ ชุมุ ชนตลาด ชุมุ ชนวััดกร่่าง ผู้้�ประกอบการตลาดชุุมชนวััดโบสถ์์ ก ลุ่ � ม ส ม า ชิ ิ ก อ า ส า สมัั ค รส า ธ า ร ณ สุุ ข ปร ะ จำำ � ห มู่่�บ้ ้ า น ตำำ�บลบางกระบืือ ผลผลิติ 1. ผลิิตภััณฑ์์พริกิ แกงเพื่่�อสุขุ ภาพ 2. ปุ๋๋�ยอิินทรียี ์์จากเศษอาหาร 3 .แผนที่�่ความเสี่�่ยงภััยอััคคีีภััยและน้ำ�ำ�ล้น้ ตลิ่่ง� ตำำ�บลบางกระบือื 4. นวััตกรรมการใช้เ้ ทคโนโลยีีสารสนเทศ การบริิหารจััดการพื้้�นที่ส�่ ีีเขียี วแบบมีีส่ว่ นร่่วม และยกระดัับ เป็็นเมือื งต้น้ แบบสิ่่�งแวดล้้อมยั่่�งยืนื ตำำ�บลบางกระบือื ผลลััพธ์์ 1. รายได้้ต่่อเดือื นที่่�เพิ่่ม� ขึ้น� ร้อ้ ยละ 10 ต่อ่ ครััว เรืือน (สมาชิกิ วิิสาหกิจิ . ผลิติ ภััณฑ์พ์ ริิกแกงเพื่่อ� สุขุ ภาพ) 2. รายจ่า่ ยต่อ่ เดือื นที่�่ลดลงร้้อยละ 5 ต่่อครััวเรืือน (สมาชิกิ ผู้ผ�้ ลิติ ปุ๋๋�ยอินิ ทรีีย์์จากเศษอาหาร) ผลตอบรบั และเสียงสะท้อนจากชมุ ชน ชุุมชนให้้ความสนใจในการเข้้าร่่วมกิิจกรรม พร้้อมทั้�้งสนัับสนุุนโดยบอกต่่อกิิจกรรมไปยัังคนในพื้้�นที่�่ ทำำ�ให้้ มีีผู้้�เข้้าร่่วมกิิจกรรมของโครงการอย่่างต่่อเนื่่�อง มีีการแลกเปลี่�่ยนความรู้้�ระหว่่างวิิทยากรและสมาชิิกวิิสาหกิิจ เช่่น สููตรการทำำ�พริิกแกง อีีกทั้้�งยัังมีีส่่วนร่่วมในการวางแผนจััดกิิจกรรมให้้ตรงกัับสภาพปััญหาของชุุมชน เช่่น การทำำ�ปุ๋๋�ย อินิ ทรียี ์จ์ ากเศษอาหาร เนื่่อ� งจากเห็น็ พ้อ้ งตรงกัันกัับทีีมผู้�้รับผิดิ ชอบโครงการว่า่ การแยกขยะจะทำำ�ให้ก้ ารบริหิ ารจััดการ ขยะมีีประสิทิ ธิภิ าพมากยิ่่ง� ขึ้น� และการทำ�ำ ปุ๋๋ย� อินิ ทรียี ์จ์ ากเศษขยะสามารถลดค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยในการซื้้อ� ปุ๋๋ย� จากท้อ้ งตลาดได้อ้ ีีกด้ว้ ย โดยหลัังจากเสร็จ็ สิ้้น� โครงการ ผลตอบรัับจากผู้เ�้ ข้า้ ร่ว่ มซึ่ง� ส่ว่ นใหญ่เ่ ป็น็ ผู้�้สูงอายุุ มีีความชื่น�่ ชมและขอบคุณุ ทีีมผู้�้รับผิดิ ชอบ โครงการและมหาวิิทยาลััย ที่�่ได้้เข้้ามาจััดทำำ�โครงการในพื้้�นที่่� เพราะเป็็นกิิจกรรมที่�่เสริิมสร้้างความสามััคคีีระหว่่าง คนในชุุมชน และเป็น็ การพััฒนาความรู้�้ความสามารถของผู้�้ สููงวััยที่เ่� ป็็นกลุ่�มสำำ�คััญในพื้้�นที่�่อีีกด้ว้ ย ชื่อ�่ ทีมี ผู้้ร� ับั ผิิดชอบโครงการ 1. อาจารย์์นิิธิพิ นธ์์ น้้อยเผ่่า (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่่�) 2. อาจารย์ศ์ ิิรภััสสร พัันธะสา 3. อาจารย์์ ดร.สุวุ ิมิ ล สืบื ค้า้ 4. อาจารย์จ์ ิิตติิมา กอหรั่�งกููล 5. อาจารย์์ภััทรเวช ธาราเวชรัักษ์์ (อาจารย์น์ ัักพััฒนา)

20 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 โครงการยกระดบั คุณภาพชวี ิตผู้สูงอายุ และเตรียมความพร้อมสู่วยั เกษยี ณ โครงการยกระดบั พฒั นาคุณภาพชีวิต และยกระดบั รายได้ให้กบั คนในชุมชนฐานราก ตำ�บลบางเตย อำ�เภอสามโคก จังหวดั ปทุมธานี ภาพปัจั จุบุ ันั สู่่ภ� าพอนาคต ทั้ง�้ นี้้ท� างคณะดำำ�เนินิ งานโครงการยกระดัับ คุณุ ภาพชีวี ิติ ผู้�้สูงอายุแุ ละเตรียี มความพร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณ โครงการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้�้ สููงอายุุและเตรีียม และโครงการยกระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและ ความพร้้อมสู่่�วััยเกษีียณและโครงการยกระดัับพััฒนา ย ก ร ะ ดัั บ ร า ย ไ ด้ ้ ใ ห้ ้ กัั บ ค น ใ น ชุุ ม ช น ฐ า น ร า ก คุณุ ภาพชีวี ิติ และยกระดัับรายได้ใ้ ห้ก้ ัับคนในชุุมชนฐานราก ตํําบลบางเตย อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี ตำำ�บลบางเตย อำำ�เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี จึึงได้้เสนอกิิจกรรมดัังนี้้� 1) กิิจกรรมอบรม โดยมหาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ เชิงิ ปฏิบิ ััติกิ ารพััฒนาสุขุ ภาพกาย ใจ และสานสััมพัันธ์์ ซึ่่�งมีีวััตถุุประสงค์์หลััก เพื่่�อศึึกษาบริิบทและวิิเคราะห์์ ด้้วยการเต้้นรำ��บาสโลบ เพื่่�อส่่งเสริิมการพััฒนา ศัักยภาพตำ�ำ บล วางแผนแนวทางการพััฒนาชุุมชน และ ทางด้้านสุุขภาพร่่างกายและใจ 2) กิิจกรรมทำำ� ดำำ�เนิินกิิจกรรมเพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้�้ สููงอายุุและ ลููกประคบสมุนุ ไพรเพื่่อ� การดููแลสุขุ ภาพสำ�ำ หรัับผู้�้สูงอายุุ เตรีียมความพร้้อมสู่�วั ยเกษีียณ และยกระดัับคุุณภาพชีีวิิต ที่เ�่ สริมิ สร้า้ งทัักษะอาชีพี เพื่่อ� นำ�ำ ไปต่อ่ ยอดในการสร้า้ ง และยกระดัับรายได้ใ้ ห้ก้ ัับคนในชุมุ ชนฐานราก ซึ่่ง� การศึึกษา รายได้ใ้ ห้ก้ ัับผู้้�สูงอายุุ หรืือสามารถทำำ�เป็น็ งานอดิเิ รก ครั้้�งนี้้�ใช้้เครื่อ่� งมืือ ต้น้ ไม้ช้ ุุมชน ปฏิิทินิ ชุมุ ชน การวิเิ คราะห์์ 3) การเสริมิ สร้า้ งอาชีพี ใหม่ใ่ นชุุมชน /การยกระดัับ SWOT Analysis และหลัักการ 16 เป้า้ หมาย จากการศึึกษา สิินค้้าชุุมชน เพื่่�อส่่งเสริิมให้้ชุุมชนมีีรายได้้เพิ่่�มขึ้�น ทำำ�ให้้ค้้นพบว่่า ตำำ�บลบางเตยมีีการดููแลและสนัับสนุุน 4 ) ก า รพััฒ น า C r e a t i v e E c o n o m y กลุ่�มผู้�้ สููงอายุทุ ี่เ่� ป็น็ ผู้�้ ป่ว่ ยติดิ เตีียงจากภาครััฐและหน่ว่ ยงาน ( ก า ร ย ก ร ะ ดัั บ ก า รท่ ่ อ ง เ ที่�่ ย ว ) เพื่่�อส่่งเสริิม ท้้องถิ่่�น แต่่ยัังขาดการสนัับสนุุนในการทำำ�กิิจกรรมสำำ�หรัับ ให้้ชุุมชนมีีทัักษะในการจััดการและจััดทำำ�เส้้นทาง ผู้�้สู งอายุุกลุ่�มติิดสัังคมกัับติิดบ้้าน และยัังพบว่่าผู้้�สููงอายุุ ท่ ่ อ งเที่่� ย ว วิ ิ ถีีชุุ มชน แ ล ะวััฒ น ธรร มริ ิ ม น้ำ�ำ � ในชุุมชนบางส่่วนไม่่มีีรายได้้ อีีกทั้้�งด้้วยสถานการณ์์ 5) การนำำ�องค์์ความรู้้�ไปช่่วยชุุมชนด้้านเทคโนโลยีี โรคระบาดโควิิด 19 ทำ�ำ ให้้บางครััวเรืือน ได้้รัับผลกระทบ เ พื่่� อส่่ ง เ สริิ ม พััฒ น า ธุุ รกิิ จ ชุุ ม ช น สู่ � ก า รทำำ�ธุุ รกิิ จ ด้้านรายได้้มีีรายได้้ลดลง และบางคนถููกเลิิกจ้้างงาน ออนไลน์์ และ 6) การส่่งเสริิมด้้านสิ่่�งแวดล้้อม ด้้านความเป็็นอยู่่�ชุุมชนในเขตตำำ�บลบางเตยมีีสภาพ และเพิ่่�มรายได้้หมุุนเวีียนให้้แก่่ชุุมชน (Circular ความเป็น็ อยู่่�เข้า้ ถึึงระบบสาธารณููปโภค เช่น่ ไฟฟ้า้ และการ Economy) ประปา แต่ม่ ีีบางพื้้น� ที่ย่� ัังไม่ค่ รอบคลุมุ ด้า้ นการจััดการบริหิ าร ขยะ และการสร้้างรายได้้หมุนุ เวีียน และด้้านการสนัับสนุนุ จ า ก ห น่ ่ ว ย ง า น ภ า ค รัั ฐ แ ล ะ เ อ ก ช น ใ น ก า รอ บ ร ม ให้ค้ วามรู้้�ด้า้ นต่า่ งๆ เป็น็ ระยะๆ แต่ย่ ัังขาดองค์ค์ วามรู้�้ ด้า้ น การใช้้เทคโนโลยีี เช่่น การใช้้สื่่�อ Social Media เพื่่�อทำำ� การตลาดให้เ้ กิดิ การเพิ่่ม� รายได้้

ภาคีีเครืือข่า่ ยที่่�เกี่่ย� วข้้อง VRU SUCCESS STORY 2019-2022 21 เทศบาลตำ�ำ บลบางเตย สมาชิิกสภาเทศบาล ตำำ�บลบางเตย กำ�ำ นััน ผู้�้ใหญ่บ่ ้า้ น อาสาสมััคร กระบวนการ และประธานกรรมการชุมุ ชน ผลผลิิต การเสริิมสร้า้ งอาชีีพใหม่่ในชุมุ ชน / รองเท้า้ สุขุ ภาพผัักตบชวา และผลิติ ภััณฑ์์ การยกระดัับสิินค้้าชุมุ ชน จากมููลไส้เ้ ดือื น 1. จััดประชุมุ เตรีียมความพร้้อมใน ผลลััพธ์์ การจััดกิจิ กรรม 1. เสริมิ สร้า้ งทัักษะอาชีพี เพื่่อ� นำ�ำ ไปต่อ่ ยอด 2. จััดกิิจกรรมอบรมการแปรรููปผลิิตภััณฑ์์ ในการสร้า้ งรายได้้ และกลุ่�มจัักสานผัักตบชวา รองเท้้าสุขุ ภาพผัักตบชวา (นานาผัักตบ) มีีรายได้้เพิ่่�มร้้อยละ 20 3. กิจิ กรรมอบรมเชิิงปฏิิบััติิการการพััฒนา 2. ส่่งเสริิมการจััดตั้�้งวิิสาหกิิจชุุมชน ผลิิตภััณฑ์ช์ ุมุ ชน: บรรจุุภััณฑ์์ ตราสิินค้้า และช่อ่ งทาง มููลไส้้เดืือน 100% คลองอ้า้ ยจาม จำ�ำ นวน 1 กลุ่�ม จััดจำ�ำ หน่่าย (ผลิิตภััณฑ์ช์ ุุมชนจากมููลไส้เ้ ดืือน และ รองเท้้าสุขุ ภาพผัักตบชวา) 4. ประชุมุ จััดตั้�ง้ กลุ่�มสััมมาชีพี /วิิสาหกิิจชุมุ ชน ผลตอบรบั และเสยี งสะท้อนจากชุมชน “ผู้�เข้า้ ร่ว่ มกิิจกรรมอบรมการแปรรูปู ผลิติ ภัณั ฑ์์ รองเท้า้ สุขุ ภาพผักั ตบชวา ผู้้�เข้า้ ร่่วมอบรมได้ร้ ัับแรง บัันดาลใจ อยากนำ�ำ ทัักษะที่่�ได้ไ้ ปประกอบอาชีีพ และต่่อยอดความรู้�เพิ่่�มเติมิ เรื่�องการสานลายต่า่ งๆ เช่น่ ลายรวงข้้าว ลายเปียี โปร่่ง ซึ่่�งทางผู้�เข้า้ ร่่วมได้้ รวมกลุ่�มกันั เพื่�่อขอการสนัับสนุนุ จากทางเทศบาลใน การจััดอบรมเพิ่่�มเติิม และยัังได้เ้ ข้า้ ร่่วมกิิจกรรมอบรม เชิิงปฏิบิ ััติิการการพัฒั นาผลิติ ภัณั ฑ์์ชุุมชน: บรรจุุภััณฑ์์ ตราสิินค้า้ และช่่องทางจัดั จำำ�หน่า่ ย ทำำ�ให้ก้ ลุ่�มจัักสานได้้ มีีการพััฒนาตราสินิ ค้้านานาผักั ตบ มีีฉลากสินิ ค้้า บรรจุุ ภัณั ฑ์์ และเฟซบุ๊๊ก� เพจ ทำำ�ให้้กลุ่�มสามารถขายสินิ ค้้าได้้ และกลับั มามีีรายได้้เพิ่่ม� ขึ้น� ร้้อยละ 20 จากเดิมิ ที่่�ขาย แค่ต่ ะกร้า้ สานผักั ตบ”

22 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 กระบวนการ ผลตอบรับั และเสีียงสะท้้อนจากชุุมชน การสร้้างและพััฒนา Creative Economy “ผู้�เข้้าร่ว่ มอบรมจัดั ทำำ�แผนและบริหิ ารจัดั การเส้น้ การยกระดัับการท่่องเที่ย่� ว ทางการท่อ่ งเที่่�ยววิิถีีชุุมชนและวััฒนธรรมริมิ น้ำ�ำ� สามโคก 1. อบรมจััดทำ�ำ แผนและบริหิ ารจััดการเส้น้ ทาง และกิจิ กรรมอบรมการส่่งเสริมิ เส้้นทางการท่่องเที่�ย่ ว การท่อ่ งเที่ย่� ววิถิ ีีชุมุ ชนและวััฒนธรรมริิมน้ำ�ำ�สามโคก วิถิ ีีชุมุ ชนและวัฒั นธรรมริิมน้ำ��ำ สามโคก มีีความพึงึ พอใจกับั 2. อบรมการส่ง่ เสริิมเส้้นทางการท่อ่ งเที่�ย่ ว การเข้า้ ร่ว่ มอบรม เนื่อ่� งจากได้เ้ รียี นรู้้�ทักั ษะการวางแผนเส้น้ วิิถีีชุุมชนและวััฒนธรรมริมิ น้ำ��ำ สามโคก ทางท่อ่ งเที่่�ยว และทำ�ำ ให้เ้ ห็น็ โอกาสความเป็็นไปได้้ และเกิดิ แรงบันั ดาลใจที่อ�่ ยากจะจััดเส้น้ ทางท่อ่ งเที่่ย� ว ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่ย� วข้้อง วิถิ ีีชุุมชนให้น้ ่่าสนใจ และเป็น็ ที่ร�ู่้�จัักให้ไ้ ด้้อนาคต” เทศบาลตำำ�บลบางเตย สมาชิิกสภาเทศบาล ชื่อ่� ทีมี ผู้�้รับั ผิดิ ชอบโครงการ ตำ�ำ บลบางเตย กำ�ำ นััน ผู้�ใ้ หญ่่บ้้าน อาสาสมััคร และ 1. อาจารย์์ลลิดิ า แก้้วฉาย (ผู้�้จัดการพื้้�นที่�)่ ประธานกรรมการชุุมชน กลุ่�มเกษตรตำ�ำ บลบางเตย 2. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ประพัันธ์พ์ งษ์์ ชิิณพงษ์์ วััดบางเตยกลาง และวััดบางเตยใน 3. อาจารย์ภ์ ััทราพร ทิพิ ย์ม์ งคล ผลผลิติ 4. อาจารย์์รวีพี รรณ กาญจนวััฒน์์ เส้น้ ทางท่อ่ งเที่�่ยววิิถีีชุุมชนและวััฒนธรรม 5. อาจารย์์รวิิธร ฐานััสสกุุล (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) ริมิ น้ำ�ำ� 1 เส้น้ ทาง 6. อาจารย์์สมชััย แสนภููมีี (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) ผลลัพั ธ์์ ชุมุ ชนเข้า้ ใจหลัักเกณฑ์แ์ ละองค์ป์ ระกอบการ จััดเส้้นทางท่่องเที่่�ยววิิถีีชุุมชนและเชิิงวััฒนธรรม และการมีีส่่วนร่่วมของหน่่วยงานรััฐ เอกชน และ ชุมุ ชน ในการระดมความคิดิ เห็น็ ในการเสนอกิจิ กรรม และสถานที่่�น่่าสนใจ เพื่่�อบรรจุุลงไปในเส้้นทาง ท่่องเที่่�ยววิิถีีชุุมชนและวััฒนธรรมริิมน้ำ�ำ� 1 เส้้นทาง

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 23 บา้ นงิ้วสืบสานวฒั นธรรม จึงึ ดํําเนิินการจััดทำ�ำ สร้า้ งศููนย์เ์ รียี นรู้�้ วััฒนธรรมมอญ ไทย-รามญั อย่างยงั่ ยืน และศููนย์์เรีียนรู้้�เศรษฐกิิจพอเพีียงตำำ�บลบ้้านงิ้ �ว อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุมุ ธานีี และการดำ�ำ เนินิ งาน พฒั นาชมุ ชนและเศรษฐกิจฐานราก ในปีี 2565 เป็็นการดำ�ำ เนิินงานต่่อเนื่่�องตามกรอบ อยา่ งมคี ณุ ภาพ การดำ�ำ เนิินงาน ได้้แก่่ กิิจกรรมที่่� 1 ก า รพััฒ น า สััมมาชี ีพและสร้้างอาชี ีพใหม่ ่ (การยกระดัับ ต�ำ บลบ้านงว้ิ อำ�เภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี สินิ ค้า้ OTOP/อาชีพี อื่่น� ๆ) การเพิ่่ม� มููลค่า่ น้ำ��ำ พริกิ เผา ไข่เ่ ค็ม็ และการพััฒนาการตลาดออนไลน์์ กิจิ กรรมที่่� ตำำ�บลบ้้านงิ้้�ว เป็็นชื่่�อตำำ�บลหนึ่่�งในเขตพื้้�นที่่� 2 การสร้า้ งและพััฒนา Creative Economy (การยก อำำ�เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี ตั้�้งอยู่่�ฝั่่�งตะวัันออกของ ระดัับการท่อ่ งเที่ย่� ว) กิจิ กรรมที่�่ 3 การนำำ�องค์ค์ วามรู้้� แม่่น้ำำ��เจ้้าพระยา เนื้้�อที่�่ประมาณ 3.39 ตารางกิิโลเมตร ไปช่่วยบริกิ ารชุมุ ชน (Healthcare / เทคโนโลยีีด้้าน หรืือประมาณ 2,118.75 ไร่่ มีี 5 หมู่่�บ้้าน ได้แ้ ก่่ บ้้านสมััคร ต่า่ งๆ) และการส่ง่ เสริมิ ด้า้ นสิ่่ง� แวดล้อ้ ม / Circular บ้า้ นกลาง บ้า้ นงิ้ว� บ้า้ นสวนมะม่ว่ งบน และบ้า้ นสวนมะม่ว่ งล่า่ ง Economy (การเพิ่่�มรายได้้หมุุนเวีียนให้แ้ ก่่ชุมุ ชน มีีจำำ�นวนประชากร 2,230 คน ภููมิิประเทศเป็็นที่�่ราบลุ่�ม ริิมแม่่น้ำ�ำ�เจ้้าพระยาฝั่่�งตะวัันออก มีีคลองต่่าง ๆ แยกจาก ภาพปัจั จุบุ ันั สู่ภ�่ าพอนาคต แม่่น้ำ��ำ เจ้้าพระยา แผ่ค่ รอบคลุมุ พื้้น� ที่่� จึงึ ทำ�ำ ให้ม้ ีีน้ำ��ำ อุดุ มสมบููรณ์์ เหมาะแก่่การเพาะปลููก ฝนตกตามฤดููกาลทำำ�ให้้มีีปริิมาณ กระบวนการของการคิิดเชิิงออกแบบ น้ำ�ำ� ฝนเพีียงพอแก่ก่ ารเกษตรกรรม ทั้ง้� นี้้ช� าวชุมุ ชนทำำ�นาเป็น็ (Design Thinking Process) อาชีีพหลัักโดยการเช่่าจากนายทุุนเป็็นส่่วนมาก พึ่�่งพา 1. Empathize – เข้า้ ใจปัญั หา ลงสำ�ำ รวจข้อ้ มููล การทำ�ำ นาเป็น็ หลัักในการหารายได้ใ้ นครััวเรืือน (แผนพััฒนา ชุมุ ชน จััดกระบวนการกลุ่�ม (Focus Group) แบบมีีส่ว่ นร่ว่ ม ตำำ�บลบ้้านงิ้�ว, 2564) ให้้เสนอทุุกภาคส่่วน ได้้แก่่ ภาครััฐ ภาคประชาชน จ า ก ก า รศึึ ก ษ า วิิ เ ค ร า ะ ห์์ ศัั ก ย ภ า พชุุ ม ช น และภาคเอกชน ในประเด็็นปััญหาที่�่เกิิดขึ้�นในชุุมชน ตํําบลบ้้านงิ้้�ว อํําเภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี ปััจจุุบััน และแนวโน้้มการคาดการณ์์ในอนาคต ที่่�มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ในพระบรมราชููปถััมภ์์ หลัังจากผ่า่ นเรียี นรู้แ�้ ละทำ�ำ ความเข้า้ ใจในกลุ่�มเป้า้ หมายแล้ว้ มีีส่ว่ นร่ว่ มดํําเนินิ การพััฒนาต่อ่ เนื่่อ� งมาตั้ง�้ แต่ป่ ีงี บประมาณ จึงึ นำ�ำ ข้อ้ มููลที่ร�่ วบรวมได้ม้ าวิเิ คราะห์แ์ ละระบุถุ ึึงประเด็น็ 2563 ซึ่่ง� ในการดำ�ำ เนินิ การโครงการงบประมาณ 2563 นั้้�น ปััญหาที่�่แท้จ้ ริิง ได้้มีีการส่่งเสริิมพััฒนาชุุมชน 3 ด้้านหลััก ๆ ได้้แก่่ 2. Define – กำ�ำ หนดปัญั หาให้ช้ััดเจน เมื่่อ� ได้ป้ ัญั หา การพััฒนาผลิติ ภััณฑ์์ชุมุ ชน การส่ง่ เสริมิ อนุรุ ัักษ์์วััฒนธรรม สััมภาษณ์์เชิิงลึึก ครอบคลุุมในประเด็็น 5 ด้้าน สไบมอญ และการส่ง่ เสริมิ การปลููกผัักปลอดสารในครััวเรืือน ได้้แก่่ ด้้านเศรษฐกิิจ ด้้านการศึึกษา ด้้านสิ่่�งแวดล้้อม เพื่่�อลดรายจ่่ายและเพิ่่�มรายได้้ในครััวเรืือน ทั้ง�้ นี้้ต� าม ด้้านสัังคม และด้้านจิิตใจ ปีีงบประมาณการพััฒนา 2564 ได้้มีีการวิิเคราะห์์ ตามหลัักงาน 16 เป้้าหมายพบว่่า ตำำ�บลบ้้านงิ้�ว จััดเป็็น “ตํําบลมุ่�งสู่�ความพอเพีียง” ใ น ก า รดํํ า เ นิิ น ก า ร ข อ ง ม ห า วิิ ท ย า ลัั ย มุ่่� ง เ น้้ น ใ น ก า รฟื้้� น ฟูู แ ล ะ ย ก ร ะ ดัั บ เศรษฐกิิจฐานราก และสัังคมรายตํําบลแบบบููรณาการ การพััฒนาตํําบลบ้า้ นงิ้ว� ให้พ้ ััฒนาเป็น็ ตํําบลมุ่�งสู่�ความพอเพีียง อย่่างสมบููรณ์์ และพััฒนาไปสู่่�ตำำ�บลมุ่�งสู่�ความยั่่�งยืืน ในอนาคต

24 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 3. Ideate – ระดมความคิิด ซึ่่ง� คณะทำำ�งานได้้ กระบวนการ ใช้ว้ ิธิ ีรี ะดมสมองค้น้ หาแนวทางการพััฒนาชุมุ ชนบ้า้ นงิ้ว� ร่่วมกัับภาครััฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน จากนั้�น้ 1. การอบรมเชิิงปฏิิบััติกิ ารสููตรน้ำ��ำ พริิกเผา จึึงสัังเคราะห์์และจััดหมวดหมู่ �โดยใช้้กระบวนการคิิด ไข่เ่ ค็ม็ ของกลุ่�มสตรีีบ้า้ นงิ้�ว ให้ม้ ีีรสชาติิที่่�คงที่�่ เชิิงวิิเคราะห์์เพื่่�อสร้้างแนวทางการพััฒนาชุุมชนบ้้าน ได้้มาตรฐาน งิ้�ว ในรููปแบบต่า่ งๆ ในอนาคต 15 ปีี และเหลืือเพีียง 2. การวิเิ คราะห์์การดำ�ำ เนิินการผลิิต แนวคิิดที่่�มีีความเป็็นไปได้้ภายใต้้ทรััพยากรและ วิเิ คราะห์ต์ ้้นทุนุ การผลิติ สิินค้า้ งบประมาณ ในประเด็็น “ชุุมชนแห่่งการท่่องเที่�่ยววิิถีี 3. การออกแบบบรรจุุภััณฑ์์และตราสิินค้า้ ชุมุ ชน สืบื สานวััฒนธรรมอย่า่ งยั่่ง� ยืนื พััฒนาการเกษตร น้ำำ�� พริกิ เผาไข่เ่ ค็ม็ และประชาสััมพัันธ์ส์ ินิ ค้า้ ชุมุ ชน อััจฉริยิ ะ พร้อ้ มรัับเป็น็ ชุุมชนขยายอย่า่ งมีีคุุณภาพ” 4. Prototype – สร้า้ งต้น้ แบบที่เ่� ลือื ก คณะทำ�ำ งานฯ ภาคีเี ครืือข่่ายที่่�เกี่่�ยวข้้อง จึึงเลืือกใช้้การนำ�ำ เสนอภาพอนาคตของชุุมชนบ้้านงิ้�ว เกษตรอำำ�เภอสามโคก กลุ่�มวิิสาหกิิจชุุมชน ด้้วยภาพและ infographics เพื่่�อให้้สามารถสื่่�อสาร กลุ่�มแม่บ่ ้า้ นคลองคูู และประชาชนตำ�ำ บลบ้า้ นงิ้�ว แนวคิิดต้้นแบบให้้กัับผู้้�มีีส่่วนเกี่่�ยวข้้องได้้ง่่ายและ ผลผลิิต มีีประสิิทธิภิ าพ 1. ได้้สิินค้า้ น้ำำ�� พริิกเผา และไข่เ่ ค็็มที่�่มีีรสชาติิอร่อ่ ย 5. Test – ทดสอบ คณะทำำ�งานฯ จะมีี เป็น็ สููตรเฉพาะของกลุ่�ม การดำำ�เนิินกิิจกรรมนี้้�ในขั้�้นตอนต่่อไปในอนาคต 2. มีีการพััฒนาบรรจุภุ ััณฑ์์และตราสิินค้้าน้ำ�ำ�พริิก ให้้สอดคล้้องกัับแนวความคิิดของประชาชนมากที่่�สุุด เผา และไข่่เค็็ม ข้้อค้้นพบวิิสััยทััศน์์ชุุมชน : บ้้านงิ้�ว ชุุมชนแห่่งการ 3. พััฒนาช่อ่ งทางการตลาดออนไลน์์ ท่่องเที่�่ยววิิถีีชุุมชน สืืบสานวััฒนธรรมอย่่างยั่่�งยืืน ผลลััพธ์์ พััฒนาการเกษตรอััจฉริิยะ พร้้อมรัับเป็็นชุุมชนขยาย รายได้้เพิ่่ม� ขึ้�นจากเดิมิ 5,000 บาท (ม.ค.-เม.ย.) อย่่างมีีคุุณภาพ เป็น็ 7,500 บาท (พ.ค.-ส.ค.) คิดิ เป็น็ ร้อ้ ยละ 50 รููปแบบกิจิ กรรมที่จ่� ะดำ�ำ เนินิ การในพื้้น� ที่�่ อนาคต 15 ปีี ได้แ้ ก่่ 1. การพััฒนาและยกระดัับการท่อ่ งเที่ย�่ วเชิงิ ผลตอบรัับและเสียี งสะท้้อนจากชุมุ ชน วััฒนธรรม 2. การสืบื สานต่อ่ ยอดวััฒนธรรม ภููมิปิ ัญั ญา ไทย-รามััญ 3. การพััฒนาเศรษฐกิิจชุุมชนจากสิินค้้า “ได้้องค์์ความรู้�ในการพัฒั นาเกษตร มีีผักั ปลอดสาร ชุุมชน 4. การพััฒนาการท่่องเที่�่ยวเชิิงเกษตรอััจฉริิยะ วัตั ถุดุ ิิบทำำ�น้ำำ��พริกิ เผาจากผลผลิติ ของชุมุ ชน” 5. การเตรียี มพร้อ้ มรัับชุมุ ชนขยายที่ม�่ ีีคุณุ ภาพ แผนภาพ อนาคต ป้้าเตี้้�ย สมาชิกิ กลุ่�มวิสิ าหกิจิ ชุุมชน บ้้านคลองคูู หมู่่�ที่่� 5

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 25 การบูรณาการเกษตรสร้างสรรค:์ ดนิ -ปุ๋ย-พชื สู่ GAP กระบวนการ 1. การอบรมการ “บููรณาการเกษตร สร้้างสรรค์์: ดิิน-ปุ๋๋ย� -พืชื ” สู่� GAP 2. การอบรมการปลููกผัักปลอดสารเพื่่อ� ให้้ได้้ วััตถุุดิบิ จากชุมุ ชน ผลตอบรบั และเสยี งสะท้อนจากชุมชน ผลผลิิต 1. ชุุมชนได้้รัับความรู้ใ�้ นการอบรมการ “เป็น็ การสร้า้ งรายได้ ้ สร้า้ งอาชีพี ให้เ้ กิดิ ความยั่่�งยืืน “บููรณาการเกษตรสร้้างสรรค์:์ ดินิ -ปุ๋๋�ย-พืืช” สู่� GAP ในชุมุ ชน อีีกทั้้ง� ยัังช่่วยสร้้างความรัักความสามััคคีี 2. การอบรมการปลููกผัักปลอดสารเพื่่�อให้้ได้้วััตถุดุ ิบิ ภายในกลุ่�ม มีีผู้้�เข้า้ ร่ว่ มทำ�ำ กิจิ กรรมและให้ค้ วามร่ว่ มมืือ จากชุุมชน เพื่่อ� ลดต้้นทุนุ ในการผลิติ เป็น็ อย่า่ งดีี” 3. ชุมุ ชนมีีคุณุ ภาพชีีวิติ ที่�ด่ ีีขึ้้น� สามารถลดรายจ่า่ ย เพิ่่�มรายได้ใ้ นครััวเรืือน นางสมหมาย ไทยย้้อย ผู้้ใ� หญ่บ่ ้้านหมู่่�ที่่� 5 ผลลัพั ธ์์ ชุมุ ชนมีีคุุณภาพชีีวิิตที่่ด� ีีขึ้้�นสามารถลดรายจ่่าย การสร้างสรรค์ผลงานศลิ ปะการ เพิ่่ม� รายได้้ในครััวเรืือนจาก 8,000 บาท (ม.ค.-เม.ย.) แสดงร่วมสมยั ชุด “บ้านง้ิวนาม เป็็น 10,000 บาท (ม.ค.-เม.ย.) คิดิ เป็น็ ร้้อยละ 25 เมอื ง รุ่งเรอื งวิถมี อญ” เพ่อื ประชาสมั พันธ์ชุมชน ผลตอบรับและเสียงสะท้อนจากชุมชน และการท่องเที่ยวชมุ ชน “ดีีใจที่�ไ่ ด้้เป็็นส่ว่ นหนึ่่ง� ของการถ่่ายทอดเรื่อ� งราว กระบวนการ การสรา้ งสรรคผ์ ลงานศลิ ปะการแสดง ประวัตั ิิศาสตร์ช์ ุุมชน ผ่่านการแสดง” สมหมาย ไทรย้้อย ผู้�ใ้ หญ่บ่ ้้านหมู่่�ที่่� 5 รว่ มสมยั ชุด “บ้านงิ้วนามเมือง รุ่งเรืองวิถีมอญ” ชื่�่อทีมี ผู้้ร� ัับผิิดชอบโครงการ ร่วมกับชุมชน โดยการหาขอ้ มลู ประวัตศิ าสตรช์ มุ ชน 1. อาจารย์ศ์ ิิริิขวััญ บุญุ ธรรม (ผู้้�จัดการพื้้�นที่)่� วถิ ชี วี ติ วัฒนธรรม เพ่ื อถา่ ยทอดผา่ นการแสดง 2. ผู้�้ ช่่วยศาสตราจารย์จ์ ิิระศัักดิ์์� สัังเมฆ 1. วััดอััมพุวุ ราราม ประชาชนในพื้้น� ที่่� 3. อาจารย์์ ดร.ลัักขณา แสงแดง 2. ได้ส้ ร้า้ งสรรค์ผ์ ลงานศิลิ ปะการแสดงร่ว่ มสมััย 4. อาจารย์์มนทิิรา มะโนรินิ ทร์์ ชุดุ “บ้้านงิ้�วนามเมืือง รุ่�งเรืืองวิิถีีมอญ”ร่ว่ มกัับชุุมชน 5. อาจารย์์รวิิธร ฐานััสสกุลุ (อาจารย์์นัักพััฒนา) 3. การเผยแพร่่ประชาสััมพัันธ์์ชุุมชน 6. อาจารย์์วััชรากรณ์์ ถมจอหอ (อาจารย์์นัักพััฒนา) ผ่า่ นเรื่่อ� งราวประวััติศิ าสตร์์ชุุมชนจำ�ำ นวน 1 เรื่อ�่ ง ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่่�ยวข้้อง เกษตรอำ�ำ เภอสามโคก กลุ่�มวิสิ าหกิจิ ชุมุ ชน กลุ่�มแม่บ่ ้า้ นคลองคูู และประชาชนตำ�ำ บลบ้้านงิ้ว�

26 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ภาพปััจจุุบันั สู่่� ภาพอนาคต การฝกึ ทกั ษะและเสรมิ สร้าง ผลการดำ�ำ เนิินโครงการยกระดัับ อาชพี กลมุ่ ผู้สูงวยั ต�ำ บลสามโคก คุณุ ภาพชีีวิติ ผู้้�สููงอายุใุ นด้า้ นการดููแลสุขุ ภาพ ทำ�ำ ให้้ผู้้�สููงอายุุสามารถพึ่�่งพาตนเองได้้ ตำ�บลสามโคก อ�ำ เภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี ประเมิินได้้จากผู้�้ สููงอายุุมีีคะแนนความสุุข และความรู้้�ความเข้้าใจในการดููแลสุุขภาพ จากการที่�่คณะดำำ�เนิินงานโครงการร่่วมกัับชุุมชน บรรลุุตามวััตถุุประสงค์์ นอกจากนี้้�โครงการ ตามหลัักงาน 16 เป้้าหมาย มีีการประชุุมหารืือร่่วมกััน สามารถต่อ่ ยอดไปสู่่�การจััดตั้ง้� “กลุ่�มสััมมาชีพี โดยใช้เ้ ครื่อ�่ งมือื ในการวิเิ คราะห์ส์ ภาพปัญั หาของชุมุ ชน ทั้ง้� หมด 3 สบู่่�กระดาษ รัักษ์ธ์ รรมสามโคก” ในการทำ�ำ สบู่่� เครื่อ่� งมือื ดัังนี้้� แบบสอบถามและแบบสััมภาษณ์์ เทคนิคิ SWOT กระดาษจากดอกไม้แ้ ละสมุนุ ไพรท้อ้ งถิ่่น� ซึ่่ง� ได้้ Analysis และ แผนพััฒนาแบบเร่ง่ รััดโครงการพััฒนาที่ส่� ่ง่ ผลต่อ่ รัับการจดทะเบีียนผลิติ ภััณฑ์เ์ พื่่อ� จำ�ำ หน่า่ ยออก ความสำ�ำ เร็จ็ (Quick Win Project) ทำ�ำ ให้ท้ ราบปัญั หาของชุมุ ชน คือื สู่่�ตลาด นอกจากนี้้�ยัังมีีความรู้�้เกี่�่ยวกัับการ มีีการดำำ�เนิินการด้้านจััดการชุุมชนยัังไม่่ชััดเจนเกี่�่ยวกัับระเบีียบ วางแผนการตลาดและช่่องทางการจำ�ำ หน่่าย และข้้อบัังคัับในการจััดตั้้�งชุุมชน และยัังพบว่่าขาดงบประมาณ ผลิติ ภััณฑ์์ ได้เ้ ส้น้ ทางการปั่่น� จัักรยานท่อ่ งเที่ย�่ ว ด้า้ นการจััดสรรทรััพยากร จึงึ ทำ�ำ ให้ก้ ารจััดสรรทรััพยากรไม่เ่ ป็น็ ระบบ เชิงิ วิถิ ีีชุมุ ชน จำ�ำ นวน 1 เส้น้ ทาง ซึ่ง� ประกอบด้ว้ ย สภาพชุมุ ชนเป็น็ สัังคมเมือื งทำ�ำ ให้ไ้ ม่ม่ ีีการรวมกลุ่�มกัันเพื่่อ� จััดทำ�ำ การ สถานที่่�สำ�ำ คััญหรืือจุุดเช็็คอิินทั้�้งหมด 6 จุุด วิิสาหกิิจชุุมชน มีีศููนย์์การเรีียนรู้้� 1 ศููนย์์ ซึ่่�งไม่่เพีียงพอต่่อ รวมระยะทาง 8 กิโิ ลเมตร ได้ค้ วามรู้เ�้ กี่่ย� วกัับ ความต้อ้ งการของสมาชิกิ ในชุมุ ชน สมาชิกิ ในชุมุ ชนมีีหลากหลาย การใช้้สมุุนไพรเพื่่�อบรรเทาอาการหวััด ช่ว่ งวััย ทั้ง�้ นี้้พ� บว่า่ มีีผู้�้สูงอายุจุ ำ�ำ นวนมาก ซึ่ง� มีีศัักยภาพและความพร้อ้ ม วิิธีีการทำำ�น้ำำ��กระชายต้้านโควิิด และการสุุม ที่�่จะได้้รัับการพััฒนา แต่่ยัังไม่่ได้้รัับการส่่งเสริิมที่่�เหมาะสม ยาสมุนุ ไพร ได้ร้ัับความรู้เ้� กี่ย�่ วกัับวิธิ ีกี ารทำ�ำ ดินิ ในการนี้้ค� ณะทำำ�งานจึงึ ได้ม้ ีีการกำำ�หนดโจทย์ก์ ารพััฒนาเพื่่อ� แก้ไ้ ข พร้้อมปลููกผสมผัักตบชวาและดิินพร้้อมปลููก ปััญหาดัังกล่่าว เพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้�้ สููงอายุุและเตรีียม จากการลงมืือปฏิบิ ััติทิ ั้้ง� หมด 100 ถุุง ความพร้้อมสู่�วั ยเกษีียณ โดยกิิจกรรมส่่งเสริิมผู้้�สููงอายุุที่่�จััดขึ้�น ประกอบไปด้ว้ ย 5 ด้า้ น ได้แ้ ก่่ การส่ง่ เสริมิ บริหิ ารสมอง การส่ง่ เสริมิ ผลลััพธ์ท์ ี่ไ่� ด้จ้ ากทั้ง�้ 2 โครงการทำ�ำ ให้้ อาหารและโภชนการสำ�ำ หรัับผู้้�สูงอายุุ การส่ง่ เสริมิ คุณุ ค่า่ ในตนเอง ชุุมชนสามารถบริิหารจััดการชีีวิิตตนเองได้้ การส่ง่ เสริมิ สุขุ ภาพกาย และการส่ง่ เสริมิ ความสุขุ สงบทางใจ และ อย่่างสมดุุลและมีีความเหมาะสม สามารถ จััดกิิจกรรมเพื่่�อยกระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับ ดำ�ำ รงชีีวิิต ตามหลัักปรััชญาของเศรษฐกิิจ รายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก ซึ่่�งประกอบด้้วย4 กิิจกรรม พอเพีียง ร่ว่ มกัับการส่ง่ เสริมิ ภููมิปิ ัญั ญาท้อ้ งถิ่่น� ได้้แก่่ กิจิ กรรมที่่� 1 การพััฒนาสััมมาชีพี และสร้า้ งอาชีพี ใหม่่ (การ เพิ่่ม� คุณุ ค่า่ และมููลค่า่ เสริมิ เศรษฐกิจิ ฐานราก ยกระดัับสิินค้้า OTOP/อาชีีพอื่่�น ๆ) กิิจกรรมที่�่ 2 การสร้้าง ในชุุมชน เสริิมสร้้างและพััฒนาสิ่่�งแวดล้้อม และพััฒนา Creative Economy (การยกระดัับการท่่องเที่่�ยว) ชุมุ ชน และการจััดการชุมุ ชนตามแนว ทางการ กิจิ กรรมที่�่ 3 การนำ�ำ องค์ค์ วามรู้ไ้� ปช่ว่ ยบริกิ ารชุมุ ชน (Healthcare พััฒนาสัังคมในรููปแบบการรวมกลุ่ �มทางสัังคม / เทคโนโลยีีด้้านต่่าง ๆ ) และกิิจกรรมที่่� 4 การส่่งเสริิมด้้านสิ่่ง� สร้้างผู้้�นำำ�ชุุมชน และปลููกฝัังจิิตอาสาให้้กัับ แวดล้้อม / Circular Economy (การเพิ่่�มรายได้้หมุุนเวีียนให้้ ประชาชน เพื่่อ� ให้ช้ ุมุ ชนมีีความเข้ม้ แข็ง็ มั่่น� คง แก่่ชุุมชน) นำ�ำ ไปสู่่�การพึ่ง่� พาตนเองและช่ว่ ยเหลือื เกื้้อ� กููล กัันในชุมุ ชนได้อ้ ย่่างยั่่�งยืืน

กระบวนการ VRU SUCCESS STORY 2019-2022 27 1. ประชุุมเพื่่�อวางแผนโครงการยกระดัับพััฒนา • กิิจกรรมการส่่งเสริิมด้้านสิ่่�งแวดล้้อม คุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก เพื่่�อกำำ�จััดผัักตบชวาโดยการนำำ�มาทำ�ำ ดิินพร้้อมปลููก เทศบาลตำ�ำ บลสามโคก อำ�ำ เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี พบว่า่ จากผัักตบชวาสด 150 กิโิ ลกรััม สามารถนำ�ำ มา โดยมีีขั้�้นตอนดัังนี้้� ผลิติ เป็น็ ดินิ พร้อ้ มปลููกได้้จำำ�นวน 100 ถุุง ถุุงละ 2 • คณะดำ�ำ เนิินงานติิดต่่อประสานงานกัับเจ้้าหน้า้ ที่่� กิิโลกรััม ซึ่่�งเป็็นแนวทางในการกำำ�จััดผัักตบชวาได้้ พััฒนาชุุมชน เป็็นอย่า่ งดีี อีีกทั้�้งยัังเป็็นการเพิ่่ม� มููลค่า่ ให้้กัับผัักตบ • จััดประชุมุ สมาชิิกเทศบาลตำ�ำ บลสามโคก ชวา และลดต้้นทุุนในการซื้้�อดิินพร้้อมปลููกในระดัับ เจ้า้ หน้้าที่�่เทศบาลและผู้้�บริหิ ารเทศบาลตำ�ำ บลสามโคก ครััวเรืือนได้้ จากทั้้�งหมด 4 กิิจกรรมมีีผู้�้เข้้าร่่วม เพื่่�อร่่วมกัันพิิจารณาแผนยกระดัับและพััฒนาคุุณภาพชีีวิิต โครงการตามจำำ�นวนเป้้าหมายที่�ต่ ั้ง�้ ไว้้ และยกระดัับรายได้้ให้ก้ ัับคนในชุมุ ชน ภาคีีเครืือข่่ายที่่�เกี่่�ยวข้้อง 2. กิิจกรรมส่่งเสริิมสุุขภาพผู้้�สููงอายุุกลุ่�มติิดสัังคม 1. หน่่วยงานพััฒนาสัังคมและสวััสดิิการ 5 ด้้าน ดัังนี้้� มนุษุ ย์์ (พม.) อำ�ำ เภอสามโคก ผลการประเมินิ ระบบ การดำำ�เนิินงานกิจิ กรรม 2. สมาชิิกเทศบาลตำำ�บลสามโคก ส่่งเสริมิ สุุขภาพผู้้�สููงอายุุ 5 ด้้าน โดยใช้ร้ ะบบ CIPP อำำ�เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี Model พบว่่า ระบบการดููแลสุุขภาพสำ�ำ หรัับผู้้�สููงอายุุ 3. อาสาสมััครสาธารณสุุขประจำำ�หมู่่�บ้้าน โดยรวมทั้้ง� 4 ด้า้ น ได้้แก่่ บริบิ ทหรืือสภาพแวดล้อ้ ม ปัจั จััย (อสม.) นำำ�เข้า้ กระบวนการ และผลผลิิต อยู่่�ในระดัับ 5 มีีคะแนน 4. มหาวิิทยาลััยราชภััฎวไลยอลงกรณ์์ เฉลี่ย่� เท่า่ กัับ 4.63±0.52 มีีความเหมาะสมและใช้ง้ านได้จ้ ริงิ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ จัังหวััดปทุุมธานีี 3. กิจิ กรรมยกระดัับพััฒนาคุณุ ภาพชีวี ิิต ผลผลิติ และยกระดัับรายได้ใ้ ห้้กัับคนในชุมุ ชนฐานราก ดัังนี้้� 1. คู่่�มือื ระบบการดููแลสุขุ ภาพสำ�ำ หรัับผู้�้สูงอายุุ • กิจิ กรรมการพััฒนาสััมมาชีีพและสร้้างอาชีีพใหม่่ ตำ�ำ บลสามโคก อำ�ำ เภอสามโคก จัังหวััดปทุุมธานีี เพื่่อ� ส่ง่ เสริมิ รายได้โ้ ดยการจััดตั้ง�้ กลุ่�มสััมมาชีพี ผลิติ กระดาษ 2. คู่่�มืือการส่ง่ เสริมิ สุุขภาพผู้้�สููงอายุุ 5 ด้า้ น สบู่่� พบว่า่ สามารถจััดตั้ง้� กลุ่�มสััมมาชีพี สบู่่�กระดาษรัักษ์ธ์ รรม ตำำ�บลสามโคก อำำ�เภอสามโคกจัังหวััดปทุมุ ธานีี สามโคก และสมาชิิกในกลุ่�มมีีรายได้้เฉลี่่�ยต่่อเดืือนเพิ่่�มขึ้�น 3. ผลิติ ภััณฑ์์สมุุนไพร ได้้แก่่ พิิมเสนน้ำ�ำ� และ อย่า่ งน้อ้ ยร้อ้ ยละ 16 หรืือคิดิ เป็น็ 3,500-4,000 บาท ต่อ่ เดือื น ยาดมสมุุนไพร • กิจิ กรรมการสร้า้ งและพััฒนา เพื่่อ� พััฒนาเส้น้ ทาง 4. คลิิปวิิดีีโอการให้้ความรู้้�เกี่�่ยวกัับการนำ�ำ การปั่่น� จัักรยานท่อ่ งเที่่�ยวเชิิงวิถิ ีี พบว่่า ได้้เส้้นทางการปั่่�น สมุุนไพรในท้้องถิ่่�นมาใช้้บรรเทาอาการหวััด จัักรยานท่อ่ งเที่ย่� วเชิงิ วิถิ ีีชุมุ ชน 1 เส้น้ ทาง พร้อ้ มป้า้ ยติดิ ตั้ง้� ในแหล่่งท่่องเที่�่ยว สถานที่่�สำำ�คััญ 6 จุุด พร้้อมข้้อมููล แหล่่งท่อ่ งเที่ย่� ว รวมระยะทางทั้�้งหมด 8 กิโิ ลเมตร • กิจิ กรรมการนำ�ำ องค์ค์ วามรู้ไ�้ ปช่ว่ ยบริกิ ารชุมุ ชนนำ�ำ สมุุนไพรในท้้องถิ่่�นมาใช้้เพื่่�อบรรเทาอาการหวััด พบว่่า หลัังเข้า้ ร่ว่ มกิจิ กรรมสมาชิกิ ผู้เ�้ ข้า้ ร่ว่ มสามารถนำ�ำ สมุนุ ไพรใน ท้อ้ งถิ่่น� มาใช้ใ้ นการบรรเทาหวััดโดยวิธิ ีกี ารสุมุ ยาได้อ้ ย่า่ งถููกวิธิ ีี และ สามารถนำ�ำ กระชายมาทำ�ำ เป็น็ น้ำ��ำ สมุนุ ไพรดื่่ม� เพื่่อ� สุขุ ภาพได้้

28 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 5. สบู่่�กระดาษสมุนุ ไพร ผลตอบรัับและเสีียงสะท้้อนจากชุมุ ชน 6. เส้้นทางการปั่่น� จัักรยานท่อ่ งเที่่ย� ว เชิงิ วิิถีีชุมุ ชน โดยมีีการระบุขุ ้้อมููลแหล่่งท่อ่ งเที่�่ยว “ผู้�เข้้าร่่วมโครงการมีีความพึงึ พอใจ และประวััติคิ วามเป็น็ มา ผ่า่ น QR Code ที่ร่� ะบุใุ น ต่่อการจััดกิิจกรรมเป็น็ อย่่างมาก โดยตััวแทนเทศบาล ป้้ายประชาสััมพัันธ์์จุดุ เช็็คอิิน ตำำ�บลสามโคก กล่่าวขอบคุณุ คณะทำำ�งานที่น�่ ำ�ำ ความรู้� 7. ชุุดสุุมยาสมุุนไพรบรรเทาอาหารหวััด มาถ่่ายทอดและจัดั กิิจกรรมต่า่ ง ๆ ในชุมุ ชน มีีการ น้ำำ��กระชายต้้านโควิิด และคลิปิ วิดิ ีีโอการให้้ความ สานสััมพันั ธ์์ระหว่่างคนในชุมุ ชนกัับเจ้า้ หน้้าที่� ่ อีีกทั้้ง� รู้�้เกี่�่ยวกัับการนำ�ำ สมุุนไพรในท้้องถิ่่�นมาใช้้บรรเทา ยังั สามารถนำ�ำ ความรู้�ที่ไ� ด้ไ้ ปดูแู ลสมาชิกิ ในครอบครัวั อาการหวััด ที่่ม� ีีผู้้�สูงู อายุแุ ละนำ�ำ ความรู้้�ด้า้ นสมุนุ ไพรมาดููแลสุุขภาพ 8. ดิินพร้้อมปลููกผสมผัักตบชวา ตนเอง นอกจากนี้้�การจััดกิิจกรรมยัังสามารถลดรายจ่่าย ผลลััพธ์์ ในเรื่�องของการซื้้อ� ดินิ สำ�ำ หรับั การเพาะปลููก และเป็น็ 1. ความพึึงพอใจในภาพรวมของกิจิ กรรม การประชาสััมพัันธ์์ในคนรู้�จัักแหล่ง่ ท่่องเที่ย�่ วของสามโคก ส่่งเสริิมสุุขภาพผู้�้ สููงอายุุ 5 ด้้านอยู่่�ในระดัับดีีมาก และสามารถนำำ�ความรู้�ไปสร้้างรายได้้ให้ก้ ับั ชุุมชน” มีีคะแนนเฉลี่่�ยเท่่ากัับ 4.73±0.46 2. การประเมินิ ความพึึงพอใจโดยรวมยก ชื่่�อทีมี ผู้้�รับั ผิิดชอบโครงการ ระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับรายได้้ให้้ 1. อาจารย์์ลััดดาวััลย์์ กงพลีี (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่)่� กัับคนในชุุมชนฐานรากเทศบาลตำำ�บลสามโคก 2. อาจารย์ช์ ลลดา พละราช อำำ�เภอสามโคก จัังหวััดปทุมุ ธานีี สมาชิกิ ผู้เ้� ข้า้ ร่ว่ ม 3. อาจารย์์ ดร.จิินต์์จุุฑา ขำำ�ทอง โครงการมีีความพึึงพอใจต่อ่ การจััดกิจิ กรรมระดัับ 4. อาจารย์์ ดร.ปริินทร เต็ม็ ญารศิลิ ป์์ ดีีมาก 4.88±0.22 ร้้อยละ 100 5. อาจารย์ว์ ิิษชญะ ศิลิ าน้อ้ ย (อาจารย์์นัักพััฒนา) 3. การประเมิินรายได้้ที่�่เพิ่่�มขึ้�น โดยการ จััดตั้้�งกลุ่�มสััมมาชีีพกระดาษสบู่่�รัักษ์์ธรรม โดยมีี สมาชิกิ ในกลุ่�มจำ�ำ นวน 13 คน พบว่า่ สมาชิกิ ใน กลุ่�มมีีรายได้้ก่่อนเข้้าร่่วมโครงการเฉลี่่�ย 3,000 บาทต่่อเดืือน หลัังจากเข้้าร่่วมกลุ่�มสััมมาชีีพ มีีรายได้้ต่่อเดืือนเพิ่่�มขึ้ �นไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 16 ต่่อเดืือน หรืือคิิดเป็็น 3,500 - 4,000 บาท ต่่อเดือื น

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 29 ถิน่ วิถรี ิมคลองพระอุดมสู่ชมุ ชนเชงิ สร้างสรรค์ ตำ�บลคลองพระอดุ ม อำ�เภอลาดหลมุ แกว้ จงั หวัดปทุมธานี ม ห า วิ ิ ท ย า ลัั ย ร า ช ภัั ฏ ว ไ ล ย อ ล ง ก รณ์ ์ ผลจากการดำ�ำ เนินิ งานในปีี 2565 ตำ�ำ บลคลองพระอุดุ ม ในพระบรมราชููปถััมภ์์ เป็็นมหาวิิทยาลััยที่่�พระราช อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี คณะผู้้�ทำำ�งาน ประสงค์์ให้้เป็็นมหาวิิทยาลััยเพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�น ได้้มุ่ �งเน้้นให้้คนในชุุมชนสามารถนำำ�ภููมิิปััญญาท้้องถิ่่�น ตามพระราชบััญญััติิ มหาวิิทยาลััยราชภััฏ พ.ศ. 2547 มาใช้ใ้ นการสร้า้ งสรรค์ค์ ุณุ ค่า่ ของสินิ ค้า้ และบริกิ ารท้อ้ งถิ่่น� มาตรา 7 ที่ร�่ ะบุใุ ห้ม้ หาวิทิ ยาลััยเป็น็ สถาบัันอุดุ มศึึกษา ทั้้�งทางด้้านการท่่องเที่�่ยว การพััฒนาสิินค้้าชุุมชน เพื่่�อการพััฒนาท้้องถิ่่�นเสริิมพลัังปััญญาของแผ่่นดิิน สู่่�ตลาดออนไลน์์และออฟไลน์์ ซึ่่�งสามารถสร้้างอาชีีพ หน่่วยงานภาครััฐที่�่มีีบทบาทในการขัับเคลื่่�อนการ และรายได้้รวมถึึงเป็็นการให้้ความรู้้�ทางการเงิินเพื่่�อ พััฒนาชุุมชนในมิิติิต่่าง ๆ โดยเริ่�มต้้นด้้วยการบริิการ เปลี่ย่� นพฤติกิ รรมและสร้า้ งวินิ ััยทางการเงินิ มีีความพร้อ้ ม วิิชาการตั้�้งแต่่ ปีี 2562 – 2564 เรื่�่อยมาสู่�โครงการ สำำ�หรัับการแข่่งขัันทางการค้้าในอนาคตและชุุมชน ยกระดัับเศรษฐกิจิ และสัังคมรายตำำ�บลแบบบููรณาการ สามารถพึ่�ง่ พาตนเองได้้อย่่างยั่่ง� ยืนื (1 ตำ�ำ บล 1 มหาวิทิ ยาลััย) เพื่่�อยกระดัับเศรษฐกิิจและ สัังคมรายตำำ�บลแบบบููรณาการ มีีการจััดทำำ�ข้้อมููล ภาพปจั จุบัน สู่ภาพอนาคต ขนาดใหญ่่ของชุุมชน (Community Big Data) และจ้า้ งนัักศึึกษา บััณฑิิตจบใหม่่ และประชาชนทั่่ว� ไป ผลจากการดำ�ำ เนินิ งานในพื้้น� ที่ต่� ำ�ำ บลคลองพระอุดุ ม ร่ ่ ว ม พััฒ น า พื้้� น ที่�่ ฟื้ ้ � น ฟูู เ ศ ร ษ ฐ กิิ จ แ ล ะ สัั ง ค ม อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี ในปีี 2565 ที่่�มีีความครอบคลุุมในประเด็็นต่่าง ๆ ตามปััญหาและ จึึงมุ่�งเน้้นให้้คนในชุุมชนนำ�ำ ภููมิิปััญญาท้้องถิ่่�นมาใช้้ใน ความต้้องการของชุุมชน คณะทำ�ำ งานได้้เข้้าไปดำำ�เนิิน การสร้้างสรรค์์คุุณค่่าของสิินค้้าและบริิการท้ ้ อ ง ถิ่่� น กิิ จ ก รร ม ใ น พื้้� น ที่�่ ตำำ � บ ล ค ล อ ง พร ะ อุุ ด ม และพััฒนาสิินค้้าชุุมชนสู่่�ตลาดออนไลน์์และออฟไลน์์ อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี เพื่่�อเข้้าไป ซึ่่�งสามารถสร้้างอาชีีพและรายได้้ มีีสามารถพึ่�่งพา มีีส่ว่ นร่ว่ มดำำ�เนินิ การยกระดัับเศรษฐกิจิ และสัังคมราย ตนเองได้้ รวมถึึงการเป็็น “ถิ่�่นวิิถีีริิมคลองพระอุุดม ตำ�ำ บลแบบบููรณาการ ทำ�ำ ให้้เกิิดผลลััพธ์์เชิิงเศรษฐกิิจ สู่่�ชุุมชนเชิิงสร้้างสรรค์์” ทั้�้งด้้านการท่่องเที่่�ยวชุุมชน และพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตชุุมชน โดยได้้ดำ�ำ เนิินกิิจกรรม เชิิงสร้้างสรรค์์ ที่่�คนในชุุมชนมีีส่ว่ นร่่วมในการจััดการทั้้�ง ต่า่ ง ๆ เช่่น กิิจกรรมการอบรมให้้ความรู้้�และออกแบบ ในด้า้ นสินิ ค้า้ และการบริกิ าร และด้า้ นการพััฒนาช่อ่ งทางการ กิจิ กรรมการจััดบริกิ ารสุขุ ภาพ 5 มิติ ิสิ ำำ�หรัับผู้้�สููงอายุใุ น จััดจำ�ำ หน่่ายสิินค้้าชุุมชนสู่่�ตลาดออนไลน์์ และมีีศููนย์์ ชุุมชนตำำ�บลคลองพระอุุดม อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จำ�ำ หน่่ายสิินค้้าชุุมชน จัังหวััดปทุุมธานีี เพื่่�อยกระดัับคุุณภาพผู้�้ สููงอายุุและ เ ตรี ี ย ม ค ว า ม พร้ ้ อ ม ผู้้ �สูู ง อ า ยุุ สู่่�สัั ง ค ม ผู้้ �สูู ง อ า ยุุ โดยสมบููรณ์์ (Aging Society) และกิจิ กรรมการปัักผ้า้ สไบมอญ ซึ่่�งเป็็นกิิจกรรมที่�่นำ�ำ ภููมิิปััญญาดั้�้งเดิิมของ กลุ่�มชาติพิ ัันธุ์�มอญที่ก่� ระจายตััวอยู่่�ในพื้้น� ที่จ�่ัังหวััดปทุมุ ธานีี มาต่อ่ ยอดสู่่�สิินค้้าที่�่ระลึึก ซึ่่�งเป็็นการพััฒนาคุุณภาพ ชีีวิิต และยกระดัับรายได้้ให้ก้ ัับคนในชุมุ ชนตำ�ำ บลคลอง พระอุดุ ม อำ�ำ เภอลาดหลุมุ แก้ว้ จัังหวััดปทุมุ ธานีี

30 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 3. ได้้เครืือข่่ายการดำำ�เนิินงานโครงการ และเกิิดการสร้้างความร่่วมมืือในการพััฒนาศัักยภาพ กระบวนการ ตำำ�บลคลองพระอุดุ ม อำ�ำ เภอลาดหลุมุ แก้ว้ จัังหวััดปทุุมธานีี 1. ทบทวนแผนโดยการใช้้โปรแกรม ประยุกุ ต์์ Business Model Canvas ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ นจากชุุมชน 2. วิิเคราะห์ศ์ ัักยภาพรายตำำ�บลคลองพระ อุดุ มตามหลัักการ 16 เป้้าหมาย “เทศบาลตำำ�บลคลองพระอุุดมชื่�นชอบ และยิินดีี 3. วิเิ คราะห์ค์ วามต้อ้ งการของชุมุ ชน ชมรม ให้้ความร่่วมมืือในการดำำ�เนิินงานร่่วมมหาวิิทยาลััยและ ผู้้�สููงอายุุ และผู้้�มีีส่่วนได้้ส่่วนเสีีย อยากให้ท้ ี่ม่� ีีกิิจกรรมดีีๆ แบบนี้้� อย่่างต่่อเนื่อ�่ ง”  4. วางแผนพััฒนาศัักยภาพรายตำำ�บลคลอง “อยากให้้มหาวิิทยาลััยให้้การสนัับสนุุนทาง พระอุดุ มโดยการใช้้โปรแกรมประยุุกต์์ ด้า้ นการขายสินิ ค้า้ สู่�ตลาดออนไลน์”์   Business Model “อยากให้้มหาวิิทยาลััยส่ง่ เสริิมกลุ่�มอาชีพี ให้้ กับั ผู้้�สูงู อายุแุ ละแม่่บ้้านในชุมุ ชนให้้มีีรายได้้เสริมิ ”  ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่ย� วข้้อง “ชมรมผู้้�สูงู อายุชุื่น� ชอบ และอยากให้ม้ หาวิทิ ยาลัยั ภาครััฐ: มหาวิทิ ยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ เข้้ามาทำ�ำ กิิจกรรมอีีก” ในพระบรมรููปถััมภ์์, เทศบาลตำำ�บลคลองพระอุดุ ม “กิิจกรรมที่่�มหาวิิทยาลััยเข้้ามาทำ�ำ สามารถสร้้าง เอกชน: เกษตรกร การรัับรู้�และสร้า้ งประโยชน์ใ์ ห้ก้ ับั ชุุมชน” ภาคประชาชน: ผู้�้บริิหาร ผู้�้ นำำ�ชุุมชน และ ประชาชนในเทศบาลตำ�ำ บลคลองพระอุุดม อำำ�เภอ ชื่�อ่ ทีมี ผู้้�รับั ผิิดชอบโครงการ ลาดหลุมุ แก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี จำำ�นวน 25 คน 1. อาจารย์์จุรุ ีีรััตน์์ หนองหว้้า (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่่�) ผลผลิิต 2. อาจารย์์ปวริิศา เลิศิ วิริ ิยิ ะประสิทิ ธิ์์� 1. ได้ข้ ้้อมููลศัักยภาพตำ�ำ บลตามเป้า้ หมาย 3. อาจารย์ก์ ิติ ินิ ัันธ์์ มากปรางค์์ 16 ประการ 4. อาจารย์พ์ งษ์พ์ ิพิ ััฒน์์ เสน่ห่ ์์ดีี 2. ได้ข้ ้อ้ มููลความต้อ้ งการของชุมุ ชน ชมรม 5. อาจารย์์วิิษชญะ ศิลิ าน้้อย (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) ผู้้�สููงอายุุ และกลุ่�มผู้้�มีีส่่วนได้้ส่ว่ นเสีีย 3. ได้แ้ ผนพััฒนาศัักยภาพตำำ�บลคลองพระ อุดุ ม อำ�ำ เภอลาดหลุุมแก้ว้ จัังหวััดปทุมุ ธานีี เพื่่อ� ยกระดัับคุณุ ภาพชีวี ิติ และรายได้้ฯ ผลลััพธ์์ เชิงิ ปริมิ าณ 1. ได้ข้ ้้อมููลศัักยภาพตำ�ำ บลตามเป้้าหมาย 16 ประการ จำ�ำ นวน 1 ข้้อมููล 2. ได้แ้ ผนพััฒนาศัักยภาพตำำ�บล จำ�ำ นวน 1 แผน 3. ได้แ้ ผนการจััดบริกิ ารสุขุ ภาพสำ�ำ หรัับผู้้�สูง อายุุ จำ�ำ นวน 1 แผน เชิงิ คุุณภาพ 1. ชุมุ ชนมีีการกำ�ำ หนดกิจิ กรรมที่ส่� อดคล้อ้ ง ตรงตามความต้อ้ งการ 2. ชมรมผู้�้สูงอายุมุ ีีสุขุ ภาพกาย สุขุ ภาพจิติ ที่ด�่ ีี ลดอาการเจ็บ็ ป่ว่ ย

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 31 โครงการยกระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ และเตรียมความพร้อมสู่วยั เกษียณ ตำ�บลคขู วาง อ�ำ เภอลาดหลุมแก้ว จงั หวัดปทมุ ธานี มหาวิิทยาลััยราชภััฏราชภััฏราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่�เกี่่ย� วข้้อง ในพระบรมราชููปถััมภ์์ เป็็นมหาวิิทยาลััยที่่�พระราชาประสงค์์ การสร้้างความร่่วมมืือของภาคีีเครืือข่่าย ให้เ้ ป็น็ มหาวิทิ ยาลััยเพื่่อ� การพััฒนาท้อ้ งถิ่่น� พื้้น� ที่ต�่ ำ�ำ บลคููขวาง ได้แ้ ก่่ เทศบาลตำำ�บลคููขวาง สำ�ำ นัักงานพััฒนาชุมุ ชน อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีีเป็็นอีีกหนึ่่�งพื้้�นที่่� อำำ � เ ภ อ ล า ด ห ลุุ ม แ ก้ ้ ว สำำ �นัั ก ง า น เ ก ษ ตร เป้้าหมายที่่�มหาวิิทยาลััยได้้เข้้าไปดำำ�เนิินโครงการต่่างๆ ตำำ�บลลาดหลุมุ แก้ว้ และชมรมผู้�้สูงอายุตุ ำ�ำ บลคููขวาง ตั้ง้� แต่ป่ ีี 2562 ถึึง 2565 ปัจั จุบุ ััน ผ่า่ นกระบวนการสััมภาษณ์์ ประชุมุ หารืือ สนทนากลุ่�ม ภาพปัจั จุบุ ันั สู่่ภ� าพอนาคต ผลผลิิต 1. การวิิเคราะห์์สถานการณ์์ของชุุมชน โดยมีีกระบวนการการศึึกษาสถานภาพตำ�ำ บลคููขวาง โดยการประชุมุ ประชาคมร่ว่ มกัับแกนนำ�ำ ชุมุ ชน ได้แ้ ก่่ และประเมินิ สถานภาพชุมุ ชน ตลอดจนประเมินิ ศัักยภาพตำำ�บล เทศบาลตำำ�บลคููขวาง สำำ�นัักงานพััฒนาชุุมชน ด้า้ นต่า่ งๆ เพื่่อ� วิเิ คราะห์โ์ จทย์ก์ ารพััฒนาเพื่่อ� แก้ไ้ ขปัญั หาความ อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว สำำ�นัักงานเกษตรดำำ�บล ยากจนภายใต้้ 16 เป้า้ หมาย จนนำำ�ไปสู่่�แผนการพััฒนาตำำ�บล ลาดหลุุมแก้้ว ด้ว้ ยเครื่อ� งมือื ปฏิทิ ินิ ชุมุ ชน, ทำ�ำ เนีียบ ในอนาคตและเกิดิ เป็น็ โครงการการดำำ�เนิินกิิจกรรม ผู้�้รู้� และโอ่ง่ ชีวี ิติ จากนั้น้� นำ�ำ ข้อ้ มููลมาทำ�ำ การวิเิ คราะห์์ กระบวนการ โดยใช้เ้ ทคนิคิ SWOT 2. แผนการมองอนาคตชุุมชนระยะ 3-5 ปีี โครงการนี้้�ศึึกษาข้้อมููลบริิบทชุุมชน โดยการประชุุม (Foresight) จากการประชุุมร่่วมกัับผู้�้ นำำ�ชุุมชนและ ประชาคมร่่วมกัับแกนนำำ�ชุุมชน การเก็็บข้้อมููลบริิบทชุุมชน คนในชุุมชนโดยนำ�ำ ข้้อมููลบริิบทชุุมชน และผลการ โดยใช้เ้ ครื่อ� งมือื ต่า่ งๆ เช่น่ ปฏิทิ ินิ ชุมุ ชน, ทำ�ำ เนีียบผู้�้รู้,� โอ่ง่ ชีวี ิติ วิ ิเคราะห์์ SWOT มากำำ �หนดทิิศทางแผน สััมภาษณ์์ และการเดิินสำำ�รวจพื้้�นที่่� การวิิเคราะห์์ SWOT การมองอนาคตชุมุ ชนระยะ 3-5 ปีี (Foresight) จากนั้�้นทำำ�การวิิเคราะห์์ข้้อมููลชุุมชนโดยใช้้เทคนิิค SWOT 3. กิิจกรรมยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้�้ สููงอายุุ และการวิเิ คราะห์แ์ ผนพััฒนาโดยใช้เ้ ครื่อ่� งมือื การมองอนาคต และเตรียี มความพร้อ้ มสู่�วัยเกษีียณ จากการประเมินิ (Foresight) เพื่่�อกำำ�หนดทิิศทางการพััฒนาระยะยาว ศัักยภาพตำ�ำ บลด้า้ นต่า่ งๆ พบว่า่ ส่ว่ นใหญ่ก่ ลุ่�มผู้้�สููง แผนพััฒนาชุุมชน ตลอดจนข้้อเสนอโครงการพััฒนาที่�่ส่่งผล อายุใุ นตำ�ำ บลคููขวางมีีโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ เรื้อ� รัังที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง ต่่อความสำำ�เร็็จ (Quick Win Project) รวมทั้�้งกำำ�หนด กัับการรัับประทานอาหาร ได้แ้ ก่่ โรคความดัันโลหิติ สููง แนวทางการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตผู้้�สููงอายุุและเตรีียม ไขมัันในเลืือดสููง คอเลสเตอรอลสููง เบาหวาน ความพร้้อมสู่ �วั ยเกษีียณ ตลอดจนมีีปััญหาเกี่่�ยวกัับสุุขภาพเหงืือกและฟััน ซึ่่ง� ส่ง่ ผลต่อ่ คุณุ ภาพชีวี ิติ ทางคณะผู้้�จัดจึงึ ได้มุ้่�งเน้น้ การส่่งเสริิมภาวะโภชนาการของผู้�้ สููงอายุุ จำ�ำ นวน 2 กิจิ กรรม ดัังนี้้� โดยมีีแนวทางการดำำ�เนินิ กิจิ กรรม จำ�ำ นวน 2 กิจิ กรรม ได้แ้ ก่่

32 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 ผลตอบรัับและเสียี งสะท้อ้ นจากชุมุ ชน • การอบรมการส่่งเสริิมสุุขภาพทางโภชนาการ ลดหวาน มััน เค็็ม สำำ�หรัับผู้้�สููงอายุุ ในเรื่�่องการ 1. ตััวแทนประชาชน กำ�ำ นััน ผู้้�ใหญ่่บ้้าน ปร ะ เ มิิ น อ ง ค์์ ปร ะ ก อ บ ข อ ง ร่่ า ง ก า ย ท า ง โ ภ ช น า ก า ร ตััวแทนเทศบาลตำำ�บลคููขวางมีีความเห็็นร่่วมกัันว่่า กิิจกรรม “รู้้�จั ก ตระหนัักถึึงปริิมาณน้ำ�ำ�ตาลในอาหาร ชุุมชนมีีศัักยภาพจะเป็็นแหล่่งการท่่องเที่่�ยวผสม และเครื่�่องดื่่�ม”, กิิจกรรม “เลืือกไขมัันดีีให้้ชีีวีีมีีสุุข”, ผสานครบวงจรพร้อ้ มเป็น็ แหล่ง่ เรียี นรู้แ�้ ละการแปรรููป กิจิ กรรม “รู้�้ทัันโซเดีียมในอาหาร” เพื่่อ� สร้า้ งการรัับรู้แ�้ ละ ผลิิตผลการเกษตร มีีความต้้องการนำำ�ศัักยภาพ ตระหนัักในการรัักษาสุุขภาพด้้านอนามััยของตนเอง หรืือทรััพยากรที่�่มีีอยู่่�ในชุุมชนมาเป็็นส่่วนหนึ่�่ง ให้้กัับผู้้�สููงอายุุและแนวทางบริิโภคอาหารให้้เหมาะ ใ น ก า รท่่ อ ง เ ที่่� ย ว โ ด ย มีี ค ว า ม ปร ะ ส ง ค์์ ใ ห้้ ท า ง สมกัับสุุขภาพของตนเอง และการประยุุกต์์ใช้้ชีีวิิต มหาวิิทยาลััยได้้เข้้ามาดำำ�เนิินโครงการร่่วมกัับ ประจำำ�วััน ชุมุ ชนซึ่ง� ทางชุมุ ชนจะให้ค้ วามร่ว่ มมือื ในกิจิ กรรมต่า่ งๆ ผลลััพธ์์ เช่่น ชมรมผู้้�สููงอายุุ ชมรมจัักรยานเพื่่�อสุุขภาพ และ 1. ข้้อมููลศัักยภาพตำำ�บล จำำ�นวน 1 ข้อ้ มููล จากผู้้�ประกอบการต่่างๆ และแผนพััฒนาศัักยภาพตำำ�บล จำำ�นวน 1 แผน 2. เทศบาลตำำ�บลคููขวางมีีความพึึงพอใจ 2. ผู้�้ สููงอายุุทำ�ำ อาหารว่า่ งเพื่่�อสุุขภาพได้้ จำำ�นวน ต่่อกิิจกรรมอบรมให้้ความรู้้�ในด้้านโภชนาการกัับ 32 คน (ร้อ้ ยละ 100) ชมรมผู้้�สููงอายุุ ได้้แก่่ กิิจกรรมการประกอบอาหาร 3. ผู้�้ สููงอายุมุ ีีความรู้้�ดููแลสุขุ ภาพด้า้ นอาหารและ ว่่างสุุขภาพ (เต้า้ ฮวยธััญพืืชเพื่่�อสุขุ ภาพ) โดยสมาชิิก โภชนาการผ่่านเกณฑ์์ จำ�ำ นวน 32 คน (ร้อ้ ยละ 100) ชมรมฯ ที่�่ได้้รัับการอบรมเกิิดความรู้�้ความเข้้าใจ ด้้านการเลืือกรัับประทานอาหารให้้เหมาะสมกัับ สุุขภาพ และสมาชิิกชมรมฯมีีความพึึงพอใจต่่อรููป แบบกิจิ กรรมทั้้�งด้้านลัักษณะกิจิ กรรม ลำำ�ดัับขั้�้นตอน อบรม สื่่�อ และระยะเวลา นอกจากนี้้� ทางเทศบาล ตำ�ำ บลคููขวางก็ย็ ัังมีีความประสงค์ใ์ ห้ท้ างมหาวิทิ ยาลััย ได้จ้ ััดกิิจกรรมกัับชมรมผู้�้ สููงอายุตุ ่อ่ เนื่่อ� งไปเรื่อ่� ยๆ ชื่่อ� ทีมี ผู้ร้� ับั ผิิดชอบโครงการ 1. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์เ์ บญจางค์์ อััจฉริิยะโพธา (ผู้�้จัดการพื้้น� ที่่�) 2. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์ว์ ััฒนา อััจฉริยิ ะโพธา 3. อาจารย์์สุุจาริณิ ีี สัังข์ว์ รรณะ 4. อาจารย์์พััชรลัักษณ์์ วััฒนไชย (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) 5. อาจารย์ว์ ิิษชญะ ศิิลาน้อ้ ย (อาจารย์์นัักพััฒนา)

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 33 กาละแมมอญโบราณ สบื สานวัฒนธรรมมอญ ตำ�บลคูบางหลวง อ�ำ เภอลาดหลุมแกว้ จงั หวดั ปทุมธานี ตำำ�บลคููบางหลวง เป็็นเป็็นชื่�่อตำำ�บลหนึ่่�ง พบปััญหาและความต้้องการการพััฒนา ดัังนี้้� ในเขตพื้้�นที่�่อำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี 1. กาละแมมอญโบราณและสิินค้้าในชุุมชน โดยเป็็นตำำ�บลที่่�มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ยัังไม่่ได้้รัับการรัับรองมาตรฐานจาก อย. จึึงอาจจะไม่่ ในพระบรมราชููปถััมภ์์มีีบทบาทในการขัับเคลื่่�อนการ ได้้รัับความนิิยมในการซื้้�อหรืือบอกต่่อ ตลอดจน พััฒนาชุุมชนในมิิติิต่่างๆ ที่่�สอดคล้้องกัับแนวทาง ขยายตลาดสู่่�ร้า้ นค้า้ ชั้�้นนำ�ำ หรืือห้า้ งสรรพสินิ ค้า้ ได้้ ของกระทรวงการอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและ 2. รสชาติิของกาละแมมอญยัังมีีแต่่รสชาติิ นวััตกรรมที่�่มีีหลัักงาน 16 เป้้าหมาย ให้้ชุมุ ชนพ้น้ จาก ดั้�้งเดิิม ซึ่่�งต้้องมีีการเพิ่่�มรสชาติิ โดยเพิ่่�มและ ความยากจน เกิิดเป็็นชุุมชนท้้องถิ่่�นที่่�มีีความเข้้มแข็็ง ปรัับเปลี่�่ยนส่่วนผสม เพื่่�อเพิ่่�มรสชาติิที่�่หลากหลาย เพื่่�อเป็็นตำำ�บลมุ่�งสู่�ความยั่่�งยืนื โดยมหาวิิทยาลััยจะใช้้ ให้ก้ ัับลููกค้า้ มากขึ้น� องค์ค์ วามรู้�้ เทคโนโลยีี นวััตกรรมที่ม�่ ีีอยู่่�ประสานและร่ว่ ม 3. บรรจุุภััณฑ์ท์ ี่ใ่� ช้ย้ ัังเป็็นบรรจุภุ ััณฑ์์เดิิม งานกัับองค์ก์ รปกครองส่ว่ นท้อ้ งถิ่่น� และหน่ว่ ยงานอื่่น� ๆ ขาดความทัันสมััย และดึึงดููดความสนใจ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ งเพื่่อ� ให้เ้ กิดิ การบููรณาการ ยกระดัับเศรษฐกิจิ 4. กลุ่�มนวดยัังขาดความเข้ม้ แข็ง็ ในการรวมกลุ่�ม และสัังคม ซึ่่�งสอดคล้้องกัับยุุทธศาสตร์์มหาวิิทยาลััย เนื่่�องจากบางคนในกลุ่ �มยัังขาดความรู้้�และทัักษะ ราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ เพื่่อ� ยก การนวด คุณุ ภาพมาตรฐานมหาวิทิ ยาลััยราชภััฏสู่่�คุณุ ภาพเป็น็ เลิศิ 5. ขาดความรู้�้และทัักษะการนำ�ำ สมุุนไพรใน โดยมีีส่ว่ นร่ว่ มที่ส่� ำ�ำ คััญในการยกคุณุ ภาพมาตรฐานชีวี ิติ ชุมุ ชน ผลิติ ภััณฑ์์เป็น็ ผลิิตภััณฑ์์เพื่่�อจำ�ำ หน่า่ ย ของชุุมชน ท้้องถิ่่�น และพื้้�นที่�่ให้้มีีความเข้้มแข็็งและ และสร้้างรายได้้ ยั่่ง� ยืืน 6. พััฒนาศัักยภาพกลุ่�มอาชีีพกาละแมมอญ โบราณ และปรัับทััศนีียภาพ ให้้เป็็นศููนย์์การเรีียนรู้�้ ภาพปััจจุุบันั สู่�่ภาพอนาคต วััฒนธรรมมอญ 7. จากการวิิเคราะห์ช์ ุุมชนโดยการประชุมุ กลุ่�ม โครงการยกระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและ (Focus group) จากกลุ่�มผู้้�มีีส่่วนได้้ส่่วนเสีียในชุุมชน ยกระดัับรายได้ใ้ ห้ก้ัับคนในชุมุ ชนฐานราก ตำ�ำ บลคููบางหลวง พบว่่า ชุุมชนให้้ความสนใจกัับการปลููกไม้้ดอก อำ�ำ เภอลาดหลุมุ แก้ว้ จัังหวััดปทุมุ ธานีี โดยมหาวิทิ ยาลััย ไม้้ประดัับ เพื่่�อใช้้ในครััวเรืือนและการจำำ�หน่่าย ราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ ซึ่่�งมีี ในตลาดและตลาดออนไลน์์ วััตถุุประสงค์์หลััก เพื่่�อศึึกษาบริิบทและวิิเคราะห์์ จากประเด็็นปััญหาดัังกล่่าว คณะดำำ�เนิินงาน ศัักยภาพตำ�ำ บลวางแผนแนวทางการพััฒนาชุุมชน โครงการยกระดัับพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตและยกระดัับ และดำำ�เนิินกิิจกรรมเพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและ รายได้้ให้้กัับคนในชุุมชนฐานราก ตำำ�บลคููบางหลวง ย ก ร ะ ดัั บ ร า ย ไ ด้้ ใ ห้้ กัั บ ค น ใ น ชุุ ม ช น ฐ า น ร า ก จ า ก อำำ�เภอลาดหลุมุ แก้ว้ จัังหวััดปทุมุ ธานีี จึงึ ได้จ้ ััดกิจิ กรรม การวิิเคราะห์์ข้้อมููลทำำ�ให้้พบปััญหา โดยพบว่่ามีีกลุ่�ม เพื่่�อแก้้ไขปััญหาและส่่งเสริิมการพััฒนาคุุณภาพชีีวิิต สััมมาชีีพและวิิสาหกิิจของชุุมชนที่่�ยัังคงดำำ�เนิินอยู่่�เป็็น ด้า้ นรายได้้ เป็็น 4 กิิจกรรม ดัังนี้้� รููปธรรมชััดเจนเพีียง 1 กลุ่�ม คือื กลุ่�มกาละแมรวงข้า้ ว กิิจกรรมที่่� 1 การพััฒนาสััมมาชีีพและสร้้าง อีีกด้้านของเป้้าหมาย 16 ประการ คืือ ด้้านการฝึึก อาชีีพใหม่่ (การยกระดัับสินิ ค้้า OTOP/อาชีพี อื่่�นๆ) อบรมด้้านสัังคม พบว่่า มีีการอบรมพััฒนาทัักษะทาง กิิจกรรมที่�่ 2 การสร้้างและพััฒนา Creative อาชีพี ต่า่ งๆ แต่ย่ ัังขาดความต่อ่ เนื่่อ� ง และเมื่่อ� ประเด็น็ Economy (การยกระดัับการท่อ่ งเที่่�ยว) ดัังกล่่าวสำำ�รวจปััญหาและความต้้องการของประชาชน ในชุุมชน

34 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 การพััฒนาสััมมาชีีพและสร้้างอาชีีพใหม่่ กิจิ กรรมที่่� 3 การนำำ�องค์ค์ วามรู้ไ้� ปช่ว่ ยบริกิ าร กระบวนการ สำำ�หรัับกระบวนการในการต่่อยอด ชุุมชน (Healthcare / เทคโนโลยีีด้้านต่า่ งๆ) กิิจกรรมที่�่ 4 การส่่งเสริิมด้้านสิ่่�งแวดล้้อม / สินิ ค้า้ และผลิติ ภััณฑ์จ์ ากชุมุ ชนสู่่�สินิ ค้า้ ที่ไ�่ ด้ร้ัับรองมาตรฐาน Circular Economy (การเพิ่่�มรายได้ห้ มุุนเวียี น ทางคณะผู้�้ดำ�ำ เนินิ งานได้ด้ ำ�ำ เนินิ การกิจิ กรรมการเตรียี มความพร้อ้ ม ให้้แก่่ชุุมชน) เพื่่�อยื่่�นขอจดแจ้้งเป็็นสถานที่่�ผลิิตกาละแมมอญโบราณ ภาคีีเครืือข่่ายที่่เ� กี่่�ยวข้้อง การอบรมมาตรฐานความรู้�้ สำำ�หรัับผู้้�ขอขึ้้น� จดทะเบีียน อย. เทศบาลตำ�ำ บลคููบางหลวง สมาชิกิ สภาเทศบาล (กาละแมมอญโบราณ) การอบรมเชิิงปฏิิบััติิการการเพิ่่�ม ตำำ�บลคููบางหลวง กำ�ำ นััน ผู้�ใ้ หญ่่บ้า้ น อาสาสมััคร และ รสชาติิ ปรัับเปลี่่�ยน ส่่วนผสมของกาละแมมอญโบราณ ประธานกรรมการชุมุ ชน และการประชุุมติิดตามผลการยื่่น� ขอขึ้้น� จดทะเบีียน อย. ผลผลิิต บรรจุุภััณฑ์์กาละแมรวงข้้าวรููปแบบใหม่่ การนำองค์์ความรู้้�ไปช่่วยบริกิ ารชุมุ ชน กาละแมรสชาติิใหม่่ ได้้รัับการพััฒนาปรัับเปลี่่�ยนส่่วน (Healthcare/เทคโนโลยีีด้้านต่่างๆ) ผสม และรสชาติิให้้หลากหลายมากขึ้น� และการยื่่�นขอ จดแจ้้งต่อ่ อย. กระบวนการ การอบรมเชิิงปฏิิบััติิด้้านการเพิ่่�มทัักษะ ผลลััพธ์์ ผลิติ ภััณฑ์จ์ ากชุมุ ชนได้ร้ ัับการรัับรองมาตรฐาน การนวดเพื่่อ� สุุขภาพ การอบรมเชิิงปฏิิบััติิการแนวทางการ จาก อย. 1 ผลิติ ภััณฑ์์ ได้แ้ ก่่ กาละแมมอญโบราณ ตรา สร้้างผลิิตภััณฑ์์จากสมุุนไพร ได้้แก่่ ลููกประคบสมุุนไพร รวงข้า้ ว รสชาติดิ ั้ง�้ เดิมิ เลขสารระบบอาหาร 13-2- ยาดมสมุุนไพร ยาหม่่องสมุุนไพร น้ำ�ำ�มัันสมุุนไพร 03465-6-0001 รายได้้เพิ่่�มขึ้�นจากการขายกาละแม เพื่่�อยกระดัับสินิ ค้า้ สมุนุ ไพรของชุุมชน การประชุมุ ติิดตาม มอญโบราณร้อ้ ยละ 25 ผลการดำำ�เนินิ งานโครงการแปรรููปผลิติ ภััณฑ์์จากสมุุนไพร ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่�เกี่่�ยวข้้อง ผลตอบรับั และเสียี งสะท้อ้ นจากชุุมชน เทศบาลตำำ�บลคููบางหลวง โรงพยาบาลส่่งเสริิม สุขุ ภาพตำ�ำ บลคููบางหลวง สำำ�นัักงานสาธารณสุุข “ด้ว้ ยกาละแมมอญโบราณ เป็น็ สิินค้้าที่�ม่ ีี อำ�ำ เภอคููบางหลวง ผลผลิติ มาตั้้�งแต่โ่ บราณโดยสืืบถอดจากรุ่�นสู่�รุ่�น เป็็นหนึ่่�ง ได้้ผลิิตภััณฑ์์จากสมุุนไพรของชุุมชน ความรู้้�และ ในวัฒั นธรรมอันั ดีีของชนชาติมิ อญ โดยทางชุมุ ชน ทัักษะการนวดเพิ่่�มขึ้ �น ได้ม้ ีีความพยายามที่�่จะยกระดับั สินิ ค้า้ ชุุมชนสู่่�สินิ ค้า้ ผลลััพธ์์ มาตรฐานที่�ไ่ ด้ร้ ับั การรัับรองจาก อย. แต่่ยัังทำำ� ร้้อยละ 85 ของผู้�้เข้้าร่่วมกิิจกรรมมีีความรู้้�และ ไม่่สำ�ำ เร็็จ การที่�่ทางมหาวิทิ ยาลััยฯ เข้้ามาช่ว่ ยเสริิม ทัักษะการนวดเพื่่อ� สุขุ ภาพเพิ่่ม� ขึ้น� และได้พ้ ััฒนาผลิติ ภััณฑ์์ สร้้างองค์ค์ วามรู้้� ปรับั เปลี่ย่� นบรรจุุภััณฑ์์ และเตรียี ม จากสมุนุ ไพร จำ�ำ นวน 4 ผลิติ ภััณฑ์ไ์ ด้แ้ ก่่ ลููกประคบสมุนุ ไพร ความพร้อ้ มสู่�การยื่�น่ ขอ อย. ทำ�ำ ให้้ทางชุมุ ชนได้้ยื่่�น ยาดมสมุนุ ไพร ยาหม่่องสมุุนไพร และน้ำ��ำ มัันสมุนุ ไพร ขอการรับั รองกับั ทาง อย. และผลลััพธ์์คืือ ได้้รับั การ รัับรอง ทำำ�ให้ส้ ามารถขยายตลาดของสินิ ค้้าสู่่�ร้้านค้า้ ชั้น� นำ�ำ ได้ม้ ากขึ้น� และการที่ม�่ หาวิทิ ยาลัยั ได้ช้ี้น� ำ�ำ ให้ป้ รับั เปลี่ย�่ น รสชาติแิ ละส่ว่ นผสม รสชาติทิ ี่น�่ ่า่ สนใจและอร่อ่ ย จะขยายผลสู่�การขอรัับรอง อย. ในระยะต่อ่ ไป ได้้แก่่ รสกล้้วยหอมปทุมุ ธานีี และรสดั้้�งเดิิมผสมเมล็ด็ บััว” นางสมหมาย นิลิ ศรีนี วล ประธานวิิสาหกิิจชุุมชนกลุ่ �มรวงข้้าว

การสร้้างและพััฒนา Creative Economy VRU SUCCESS STORY 2019-2022 35 (การยกระดัับการท่่องเที่่ย� ว) กระบวนการ การปรัับปรุุงภููมิทิ ััศน์ก์ ลุ่�มกาละแมมอญ ส่งเสริมด้านส่ิงแวดลอ้ ม เพื่่�อศููนย์์การเรียี นรู้้�สู่�แหล่่งท่่องเที่ย�่ ววััฒนธรรมมอญ (การเพิ่มรายไดห้ มนุ เวยี นใหแ้ กช่ ุมชน) ภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่�เกี่่�ยวข้้อง กระบวนการ อบรมส่งเสรมิ องคค์ วามรู้ เทศบาลตำ�ำ บลคููบางหลวง ผลผลิติ สมุนไพร ไม้ดอกและไม้ประดบั ศููนย์ก์ ารเรียี นรู้�้สู่�แหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย�่ ววััฒนธรรมกาละแม ภาคีีเครืือข่่ายที่่�เกี่่�ยวข้้อง มอญโบราณ เทศบาลตำ�ำ บลคููบางหลวง ผลลัพั ธ์์ เกษตรอำำ�เภอลาดหลุุมแก้้ว การปรัับปรุงุ ภููมิทิ ััศน์แ์ ละเตรียี มความพร้อ้ มกลุ่�ม ผลผลิติ กาละแมมอญเพื่่อ� เป็น็ ศููนย์ก์ ารเรียี นรู้�้สู่�แหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย่� ว การปลููกสมุุนไพร ไม้้ดอกและไม้้ประดัับ วััฒนธรรมมอญ จำ�ำ นวน 1 ศููนย์ก์ ารเรียี นรู้�้ ในชุมุ ชน ผลลัพั ธ์์ ผลตอบรับั และเสีียงสะท้อ้ นจากชุุมชน ร้อ้ ยละ 90 ของกลุ่�มเป้า้ หมายมีีความรู้�้ ในเรื่อ� งสมุนุ ไพร ไม้ด้ อกและไม้ป้ ระดัับในชุมุ ชน “การพัฒั นาศูนู ย์ก์ ารเรีียนรู้�ในชุมุ ชนสู่�การเป็น็ แหล่ง่ เพิ่่ม� ขึ้น� ท่่องเที่�่ยวจะเป็น็ หนึ่่ง� ในกิจิ กรรมที่่ส� ามารถสร้้างรายได้้เพิ่่�ม ให้ก้ ัับชุุมชนในอนาคต โดยศููนย์ก์ ารเรียี นรู้้�จะเป็น็ การสืืบสาน ผจาลกตชอุมบชรนับและเสียงสะท้อน วัฒั นธรรมอญสู่�รุ่�นถัดั ไป โดยเฉพาะการทำ�ำ กาละแมมอญ โบราณ และยังั เป็็นแหล่่งจำำ�หน่่ายสิินค้า้ ชุุมชน รวมทั้้�งเป็น็ การ “กิจิ กรรมนี้้เ� ป็็นกิิจกรรมที่ด�่ ีีที่�่ทำำ�ให้้ได้้รัับ เชื่�อมโยงเครือื ข่่าย และจุุดเรีียนรู้้�ต่่าง ๆ ในชุมุ ชน และส่ง่ ความรู้�เกี่่ย� วกัับสมุุนไพร ไม้้ดอกและไม้้ประดัับ เสริมิ การท่อ่ งเที่ย�่ วตลาดชุุมชน” ได้เ้ รียี นรู้�ชนิดิ ของสมุนุ ไพร ไม้ด้ อก และไม้ป้ ระดับั นางสมหมาย นิลิ ศรีีนวล วิิธีกี ารปลูกู และเพาะชำ�ำ สมุุนไพร ไม้ด้ อก ประธานวิสิ าหกิจิ ชุุมชนกลุ่�มรวงข้้าว ไม้ป้ ระดับั และแหล่่งขายและตลาดของไม้้ดอก “การนวดเพื่อ่� สุุขภาพเป็็นองค์ค์ วามรู้้�ทางสุุขภาพ ไม้้ประดัับ แหล่่งการจำ�ำ หน่า่ ยไม้้ดอก ไม้้ประดัับ ที่ป่� ระชาชนในชุมุ ชนสามารถใช้้ในการดููแลสุุขภาพ สามารถนำำ�ไปสู่่�การปลููกสมุนุ ไพร ไม้ด้ อก ของตนเองได้้ โดยเป็็นการนวดเพื่อ�่ ผ่อ่ นคลายได้้ นำ�ำ ไปสู่่� ไม้ป้ ระดับั ในครัวั เรือื น สามารถเพิ่่ม� รายได้้ การเกิดิ การรวมกลุ่�มนวดเพื่่อ� สุขุ ภาพจำ�ำ นวนสมาชิกิ มากขึ้�น และสร้้างสิ่่�งแวดล้้อมที่เ�่ อื้้อ� ต่อ่ สุขุ ภาพ” และสามารถประกอบเป็็นอาชีพี ได้ใ้ นอนาคต นอกจากนี้้� นางวาสนา มะหะหมัดั อาสาสมัคั รสาธารณสุขุ จากการที่ไ่� ด้ด้ ำำ�เนิินการสร้า้ งผลิติ ภัณั ฑ์์จากสมุุนไพร ประจำ�ำ หมู่� 4 และกรรมการศููนย์์ส่่งเสริิมพััฒนา จะเป็็นการเพิ่่�มรายได้ใ้ ห้ก้ ับั ชุุมชนมากขึ้�น เช่่น การทำำ� ประชาธิิปไตยตำำ�บลคููบางหลวง ของชำำ�ร่่วย การทำำ�ของที่่ร� ะลึกึ จากผลิติ ภััณฑ์ส์ มุนุ ไพร และจะเป็น็ การยกระดัับสิินค้า้ ชุุมชนต่่อไป” ชื่�่อทีมี ผู้ร้� ัับผิดิ ชอบโครงการ นายเกริิกพล บัวั ทอง 1. ผู้�้ ช่ว่ ยศาสตราจารย์ป์ ััณณทััต ตัันธนปััญญากร นายกองค์์การบริิหารส่่วนตำำ�บลคููบางหลวง (ผู้้�จัดการพื้้น� ที่่)� 2. อาจารย์์นลพรรณ ขัันติิกุุลานนท์์ 3. อาจารย์ศ์ ศิิวิมิ ล จัันทร์ม์ าลีี 4. อาจารย์ว์ ิิณากร ที่�่รััก (อาจารย์น์ ัักพััฒนา)

36 VRU SUCCESS STORY 2019-2022 บ่อเงนิ เกษตรอินทรีย์ ตำ�บลบอ่ เงิน อำ�เภอลาดหลมุ แก้ว จงั หวดั ปทมุ ธานี คณะมนุุษยศาสตร์์และสัังคมศาสตร์์มหาวิิทยาลััยราชภััฏวไลยอลงกรณ์์ ในพระบรมราชููปถััมภ์์ นำ�ำ โดยอาจารย์์พััชริินทร์์ ร่ม่ โพธิ์์�ชื่่น� ได้้จััดทำ�ำ โครงการยก ระดัับคุุณภาพชีีวิิตชุุมชนและท้้องถิ่่�นในพื้้�นที่�่ตำำ�บลบ่่อเงิิน อำ�ำ เภอลาดหลุุมแก้้ว จัังหวััดปทุุมธานีี ตั้้�งแต่่ปีี 2563 โดยพื้้�นที่�่ตำ�ำ บลบ่่อเงิินมุ่�งเน้้นเรื่�่องการเกษตร เพราะมีีปราชญ์์ชาวบ้า้ นที่�่มีีองค์์ความรู้้เ� รื่�อ่ งดิินและเกษตรอิินทรียี ์์ และถ่่ายทอด องค์์ความรู้้�ดัังกล่่าวทั้�้งภายในตำำ�บลและภายนอกตำ�ำ บล มีีผลผลิิตทางด้้าน การเกษตรอิินทรีีย์์หลากหลาย จนปััจจุุบัันได้้นำ�ำ ผลผลิิตทางการเกษตรมาขยาย ฐานการผลิิต โดยนำ�ำ มาแปรรููปเป็็นผลิิตภััณฑ์์ต่่าง ๆ เช่่น ไข่่เค็็มใบเตยพอก ลููกตุ้�มมะกรููดใบเตยดัับกลิ่่�น ผัักสดผลไม้้ปลอดสาร น้ำ��ำ มัันหอมระเหยสมุุนไพร มะกรููด เป็็นต้น้ ภาพปััจจุบุ ันั สู่ภ่� าพอนาคต สภาพปััญหา ความร่่วมมืือของชุุมชนน้้อย มีีปััญหาเรื่่อ� งดินิ เปรี้้�ยว ดิินเค็ม็ ดิินมีีสารเคมีี มีีแหล่ง่ ท่อ่ งเที่ย�่ ว แต่ข่ าดการประชาสััมพัันธ์์สินิ ค้า้ และผลิิตผล ทางการเกษตรมีีหลากหลายแต่่กลุ่ �มลููกค้้าเท่่าเดิิม แผนการพััฒนาตำ�ำ บลในอนาคต คือื จััดกิจิ กรรมส่ง่ เสริมิ สุุขภาวะสำ�ำ หรัับผู้้�สููงอายุุ กิิจกรรม Start Up สำำ�หรัับ เยาวชน แก้้ปััญหาดิินเปรี้้�ยว ดิินเค็็ม ประชาสััมพัันธ์์ ให้้เป็็นแหล่่งท่่องเที่่�ยวและแหล่่งเรีียนรู้�้ ทางการเกษตร ประชาสััมพัันธ์ผ์ ลผลิติ ทางการเกษตร ได้แ้ ก่่ ข้า้ วอินิ ทรียี ์์ ปุ๋๋ย� อิินทรีีย์์ กระบวนการ จัั ด ก ร ะ บ ว น ก า รร่ ่ ว ม กัั น กัั บ ชุุ ม ช น ระดมสมอง, Focus group, มองภาพอนาคตร่ว่ มกััน เพื่่อ� ให้ไ้ ด้ม้ าซึ่่�งผล การทบทวน วิิเคราะห์์ ศัักยภาพรายตำำ�บลบ่่อเงิิน ได้้แก่่ จุุดเด่่น การรวมกลุ่�ม สถานที่่�ท่่องเที่่�ยว/แหล่่งเรีียนรู้้� SWOT ปฏิิทิินวััฒนธรรม โอ่่งชีีวิิต ผลการประเมิิน วิิเคราะห์์ศัักยภาพรายตำำ�บลบ่่อเงิิน เป็็นตำ�ำ บลพอเพีียง ค ว า ม ต้ ้ อ ง ก า ร ข อ ง ชุุ ม ช น แ ล ะ ก ลุ่ � ม ผู้้ �มีีส่ ่ ว น ไ ด้ ้ ส่ ่ ว น เ สีี ย แผนพััฒนาศัักยภาพตำ�ำ บลบ่อ่ เงินิ

VRU SUCCESS STORY 2019-2022 37 ผลตอบรับและเสยี งสะท้อนจากชุมชน “เป็็นกิจิ กรรมที่น�่ ่่าสนใจ ส่ง่ เสริมิ ให้ผ้ ู้้�สููงอายุุได้้มีีกิจิ กรรม พบปะ สร้้างรายได้้ ไม่่ทำ�ำ ให้เ้ ป็น็ อััลไซเมอร์์ แต่อ่ ยากให้้ มีีกิจิ กรรมสร้า้ งรายได้้ start up ให้้กับั กลุ่�มเยาวชนบ้้าง” นายวรวิิทย์์ พึ่่�งความสุุข นายกองค์ก์ ารบริหิ ารส่่วนตำ�ำ บลบ่อ่ เงินิ ภาคีเี ครืือข่่ายที่่เ� กี่่�ยวข้้อง ภาครััฐ : องค์์การบริิหารส่่วนตำำ�บลบ่่อเงิิน โรงพยาบาลส่่งเสริมิ สุขุ ภาพตำำ�บลเฉลิมิ พระเกีียรตินิ วมินิ ทราชินิ ีี (วััดเจดีีย์์หอย) กลุ่�ม อสม. โรงเรียี นวััดบ่อ่ เงินิ (ประชานุุกููลวิทิ ยา) โรงเรีียนสุุนทโรเมตตาประชาสรรค์์ วััดลำ�ำ มหาเมฆ วััดเจดีีย์ห์ อย ภาคประชาชน : กำำ�นััน ผู้ใ�้ หญ่่บ้้าน กลุ่�ม อสม. กลุ่�มผู้�้ สููงอายุตุ ำ�ำ บลบ่อ่ เงิิน ผลผลิติ ผลิิตภััณฑ์์ชุมุ ชน คืือ น้ำ��ำ มัันหอมระเหยสมุนุ ไพร มะกรููดออแกนิิกส์์ และสเปรย์ม์ ะกรููดตะไคร้ห้ อมไล่ย่ ุงุ สำำ�หรัับผู้�้ สููงอายุุ ผลลััพธ์์ รายได้ท้ ี่่�เพิ่่ม� ขึ้�น • จำ�ำ นวนกลุ่�มเป้้าหมาย 40 ครััวเรืือน • รายได้้เดิมิ โดยเฉลี่่�ยของกลุ่�มเป้า้ หมาย 8,700 บาทต่อ่ เดือื น • รายได้้เพิ่่�มขึ้น� 870 บาทต่อ่ เดืือน • รายได้้ที่่�เพิ่่ม� ขึ้น� ร้้อยละ 10 ชื่่�อทีีมผู้ร�้ ัับผิดิ ชอบโครงการ 1. อาจารย์พ์ ััชริินทร์์ ร่่มโพธิ์์�ชื่�น่ (ผู้้�จัดการพื้้น� ที่่�) 2. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์ว์ ิเิ ชียี ร ธนลาภประเสริฐิ 3. อาจารย์์ ดร.ดุสุ ิติ ธร งามยิ่่ง� 4. อาจารย์ก์ ิติ ติิณััฐ ต.เทีียนประเสริฐิ 5. อาจารย์์ปรียี าภา เมือื งนก (อาจารย์น์ ัักพััฒนา) 6. อาจารย์์วััชราภรณ์์ ถมจอหอ (อาจารย์น์ ัักพััฒนา)