KATALOG 21.08.2021

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI INNOVATSIYALAR MILLIY OFISI

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Energetik innovatsion poligon Loyiha muallifi: Toshkent davlat texnika universiteti Andijon mashinasozlik instituti Mo‘minov M.M., dots Loyiha maqsadi: Ikki kamerali biogaz qurilmasi yaratildi va issiqxonaga montaj qilindi. Turli substratlar asosida biogaz olish imkoniyatlari tadqiq qilindi. Yangi turdagi substratdan Biogaz olish texnologiyasi yaratildi. Chorvachilik va parrandachilik uchun yem-ozuqa konsentratsiyasi olish uchun ekstruder yaratildi va ishga tushirildi. Vitaminli retseptura yaratildi. Loyiha joriy etish sohalari: Innovatsion \"Energetik poligon\"da biogaz olishning yangi texnologiyasi, Eyxorniya kabi yuksak suv o‘simligi va stimulyator sifatida Amarantdan foydalanish texnologiyasini yaratish va joriy etish ko‘zda tutilgan bo‘lib, bu yondashuv hatto yirik biogaz qurilmalari uchun ham arzon, samarador xomashyo bilan taʼminlash imkoniyati mavjud. 1

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Kombinatsiyalashgan agregat Loyiha muallifi: Namangan viloyati hududiy innovatsion faoliyati va texnologiyalar transferi markazi Turdaliyev V.M., dots., t.f.d. Loyiha maqsadi: Tuproqqa ekish oldidan ishlov beradigan va sabzavot ekinlarini ekadigan kombinatsiyalashgan agregatga dastlabki talablar, texnik topshiriq, texnikaviy shartlar ishlab chiqildi hamda ular manfaatdor tashkilotlar bilan kelishilib, yuqori tashkilotlar tomonidan tasdiqlandi, shu asosida uning konstruksiyasi yaratildi. Olingan natijalar kombinatsiyalashgan agregatning texnik xujjatlari, konstruktiv chizmalari va tajriba nusxasi tayyorlandi. Loyiha joriy etish sohalari: Kombinatsiyalashgan agregat qo‘llanilganda ish unumdorligi 1,3-1,4 marta ortadi, yonilg‘i sarfi har bir gektar hisobiga 14,2-14,4 kg va eksplutatsion xarajatlar 1,25-1,30 marta kamaydi 2

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Pluglar uchun chuquryumshatgich Loyiha muallifi: Irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti Buxoro filiali. Murtazoyev A.I. Loyiha maqsadi: Tuproq haydov osti qatlamini zichlamasdan yumshatishga imkon beruvchi pichoq yumshatgich ko‘rinishidagi chuqur yumshatgich bilan jixozlangan konstruksiyasi takomillashtirilgan ikki qavatli pluglar ishlab chiqildi va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishiga joriy etilishi tashkillashtirildi. Shudgorlash bilan birga haydov osti qatlamini chuqur yumshatish uchun vertikal pona ko‘rinishidagi takomillashgan chuqur yumshatgich parametrlariga asoslandi. Loyiha joriy etish sohalari: Tuproq iqlim sharoitiga mos, energiya sarfi tejamkor bir o‘tishda haydov osti qatlamini yumshatish bilan birga shudgorlashni amalga oshiradigan pluglarga bo‘lgan talabini qondirgan holda import miqdorini 25 % ga qisqartirishga imkon beradi. Tuproq unumdorligini yaxshilash bilan birga energiya sarfini 11-13 %, yoqilg‘i moylash materiallari sarfini 13-14 % kamaytirish va hosildorlikni gektariga 2-3 sentnerga oshirish imkonini beradi. 3

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Qovoqning eksportbop navlari Loyiha muallifi: Andijon qishloq xo‘jalik instituti Baratova M.R., dots., b.f.n. Loyiha maqsadi: Qovoqning Palov Kadu-268 va Ispanskaya-73 navlari yaratildi va urug‘chiligi yo‘lga qo‘yildi. Sifatli urug‘ genofondi yaratildi Loyiha joriy etish sohalari: Super uchqun biostimulyatori bilan qovoq urug‘larini ishlov berib ekilganda mevasidan 77 s/ga gacha va urug‘idan 73 kg/ga gacha ko‘tarilishiga erishildi va bu bilan Respublikamizda tibbiyot va oziq-ovqat sanoatidagi qovoqqa bo‘lgan talab to‘laroq qondirish ko‘zda tutilgan. 4

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar 4-sinf traktorlarga tekis shudgorlaydigan plug Loyiha muallifi: Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti Mamatov F.M., prof., t.f.n Loyiha maqsadi: Tekis shudgorlaydigan plugning maket nusxasi tayyorlandi va dala sinovlaridan o‘tdi, 4-sinf traktorlarga mo‘ljallangan tekis shudgorlaydigan plugning konstruktiv hujjatlari, ularga dastlabki talablar, texnik topshiriq, texnik shartlar ishlab chiqildi, tekis shudgorlaydigan plugning sanoat namunasi tayyorlandi. Loyiha joriy etish sohalari: Tekis shudgorlaydigan pluglarni qo‘llash mavjud mashinalarga nisbatan tuproqqa sifatli ishlov berib, shudgordan keyingi qo‘shimcha ishlov berishlarni kamayishi hisobiga energiya sarfi 1,5-1,8 marta, metall sarfi 50-100 % ga kamaytiradi, ish unumdorligini 14 % ga oshiradi. Bitta tekis shudgorlaydigan plugni qo‘llashdan olinadigan iqtisodiy samara 7,1 mln. so‘mni tashkil etadi. 5

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar To‘kilayotgan paxtalarni ilib oluvchi qurilma Loyiha muallifi: Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash va elektrlashtirish ITI Toshboltayev M.T., prof., t.f.n. Loyiha maqsadi: Paxta terish apparati texnologik jarayonida yerga to‘kilayotgan paxtalarni tutib olgich (bundan buyon paxta tutgich) kabi qurilmalarning konstruksiyalari va ish jarayonlari tahlil qilinib, paxta tutgich uchun dastlabki talablar va texnik topshiriq ishlab chiqildi, ular manfaatdor tashkilotlar bilan kelishildi hamda yuqori tashkilotlar tomonidan tasdiqlandi; tutgichning eskizlari tayyorlandi va uning maket nusxasi yasaldi. Loyiha joriy etish sohalari: Tadqiqot natijalari paxta terish mashinalarini ishlab chiqarish amaliyotida foydalanish uchun “Texnolog” AJga topshirildi. Kelgusida 90-95 % tutib qoladigan paxta tutgichningyaratilishi tavsiya etilgan. 6

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Suvni chuchuklashtirish baromembrana tizimi Loyiha muallifi: O‘zR FA Yadro fizikasi instituti Xaydarov R.R., k.f-m.n Loyiha maqsadi: Sig‘imi 500 l/soatgacha bo‘lgan o‘zbekistonning sho‘r tabiiy suvlarini baromembranali tozalash tizimi ishlab chiqildi. Sinovlar o‘tkazildi va Respublikaning turli hududlari uchun xos bo‘lgan namunaviy suv namunalarida yaratilgan membrana qurilmasining optimal parametrlari aniqlandi. Loyiha joriy etish sohalari: Qimmatroq import qilinadigan tuzlarni tozalash zavodlarini sotib olish uchun chet el valyutasini tejash. 7

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Mahalliy oqava suvlarni tozalash tizimi Loyiha muallifi: Irrigatsiya va suv muammolari ilmiy-tadqiqot instituti Usmanov I.A., d.m.n Loyiha maqsadi: O‘zbekistonda birinchi marta qishloq joylaridagi shaxsiy uy xo‘jaliklari uchun 1 ������3 xajmli maishiy oqova suvlarni tozalash uchun individual mahalliy qurilmaning prototipi ishlab chiqildi va o‘rnatildi. Loyiha joriy etish sohalari: Barqaror va xavfsiz suv taʼminoti jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi, milliy iqtisodiyot, sanoat, qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi, suv, oziq-ovqat, energiya va dam olish extiyojlarini qondirish uchun zarurdir. 8

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 1991-2000-yillar davomidagi loyihalar Modernizatsiyalashtirilgan elektr saralagich qurilmasi Loyiha muallifi: Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash ITI Rosaboyev A.T., t.f.n Loyiha maqsadi: Modernizatsiyalashtirilgan elektr saralagich qurilmasiga vaqtinchalik dastlabki talablar ishlab chiqilgan. Modernizatsiyalashtirilgan elektr saralagich qurilmasining maket nusxasini tayyorlash uchun texnik topshiriq ishlab chiqilgan Loyiha joriy etish sohalari: Tajriba kultivator seksiyasi kombinatsiyalashtirilgan ish organ bilan ishlatilganda mavjud kultivator seksiyasidan 54 kg ga massasi kamayishi hisobiga bitta kultivator seksiyasidan olinadigan iqtisodiy samara 378000 so‘mni tashkil qiladi. 9

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar O‘quv globuslarini seriyali ishlab chiqarish uchun uskunalar Loyiha muallifi: Turin politexnika universiteti Sharipov K.A., t.f.d. Loyiha maqsadi: Zamonaviy materiallarga asoslangan o‘quv globuslarini seriyali ishlab chiqarish uchun yuqori samarali va energiyani tejaydigan uskunalar ishlab chiqilgan.o‘quv globuslarini ketma-ket ishlab chiqarish uchun ishchi chizmalar va simlarning sxemalari ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Zamonaviy materiallarga asoslangan o‘quv globuslarini ketma-ket ishlab chiqarish uchun yuqori samarali va energiyani tejaydigan uskunalarga ega texnik jixozlar muammosini xal qilish. 10

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Qon tomir o‘smalari kompyuter dasturi Loyiha muallifi: Toshkent tibbiyot akademiyasi Sadikov R.R., t.f.d. Loyiha maqsadi: Bolalardagi gemangiomalarni tashxislash va davolashning yangi usullari. Qon tomir o‘smalari uchun diagnostik va terapevtik kompyuter dasturi ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Davolashning yangi usullaridan foydalanish bemorlarni davolanishdan keyin uzoq vaqt reabilitatsiya qilish zaruriyatidan qochishga imkon berdi. Gemangiomalarni davolashning yangi usulining iqtisodiy samaradorligi 73 530 000 so‘mni tashkil etdi. 11

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Mahalliy xomashyodan faollashtirilgan ko‘mir ishlab chiqarish texnologiyasi Loyiha muallifi: Umumiy va noorganik kimyo instituti Yusupov F.M., prof., t.f.d. Loyiha maqsadi: Meva urug‘lari asosida faollashtirilgan ko‘mir ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqildi. Ilmiy-texnik hujjatlar tayyorlandi. Faollashgan ko‘mirning tajriba-sanoat sinovlari ishlab chiqarish sharoitida o‘tkazildi. Loyiha joriy etish sohalari: Respublikaning faollashtirilgan ko‘mirga yillik talabiga (yiliga 300 tonna) va mavjud xorijiy raqobatbardosh mahsulotlarni hisobga olgan holda, kutilayotgan iqtisodiy samaradorlik yiliga 450 000 AQSH dollarini tashkil etadi. 12

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Polietilen asosidagi biologik parchalanadigan plyonkalar Loyiha muallifi: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti Ataxanov A.A., t.f.d. Loyiha maqsadi: Poliyetilen asosida biologik parchalanadigan plyonkalar ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqildi. Biologik parchalanadigan birikmalar va biologik parchalanadigan plyonkalar uchun meʼyoriy-texnik hujjatlar (tashkilot standarti) ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Qishloq xo‘jaligida samarali mahalliy mahsulotdan foydalanish 13

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Yo‘l qoplamasi uchun polimer-bitumli kompozitsiyalar Loyiha muallifi: Toshkent kimyo-texnologiya instituti Ibadullayev A.S., t.f.d., prof. Loyiha maqsadi: Mahalliy xom ashyo va chiqindilardan ishlab chiqilgan yuqori va past haroratlarda ishlaydigan polimer-bitumli kompozitsiyani olish, avtomobil yo‘llari va aerodromlarni qoplash texnologiyasi ishlab chiqilgan. Bitum modifikatsiyasining uchuvchi partiyasi va ishlab chiqarish sharoitida kompozitsiya tayyorlash texnologiyasi chiqarildi. Loyiha joriy etish sohalari: Iqtisodiy samaradorlik yo‘l bitumining va polimer-bitumli kompozitsiyaning yangi samarali modifikatorini ishlab chiqishdan iborat. 14

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Kislotali gazlarni tozalash texnologiyasi Loyiha muallifi: Toshkent kimyo-texnologiya instituti Adilov R.I., t.f.d., dots Loyiha maqsadi: Kislotali gazlarni gidroksil o‘z ichiga olgan alkanolamin tipidagi nosimmetrik triazinlar bilan tozalash texnologiyasini ishlab chiqish. Tadqiqotning ushbu bosqichida sanoat sharoitida gazni tozalashda ishlatiladigan alkanolaminlar majmuasi yaratildi va kislotali gazlarni samarali va istiqbolli absorberlari aniqlandi. Alkanolaminlar haqida maʼlumotlar bazasi yaratildi. Loyiha joriy etish sohalari: Kimyo sanoati 15

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Turli ildiz-mevalarni kovlaydigan texnika vositasi Loyiha muallifi: Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash ITI Norchayev D.R., t.f.d. Loyiha maqsadi: Ildiz-meva kovlagichning konstruktiv sxemasi va texnologik ish jarayoni ishlab chiqilgan, universal va ish unumi yuqori ildiz-meva kovlagichning kombinatsiyalashgan seksiyali qazish lemexlarini texnologik ish jarayoni ishlab chiqilgan, ildiz-mevalarni uyumlab ketuvchi qurilmaning kovlagich ramasiga o‘rnatilish burchagi, uning eni va uzunligi kabi parametrlari asoslangan, universal va ish unumi yuqori ildiz-meva kovlagichning nazariy asoslarini tekshirib ko‘rish uchun uning ish organlari tayyorlangan. Loyiha joriy etish sohalari: Energiya va resurs-tejamkor agrotexnologiya samaradorlikni oshiradi. 16

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Gozalidon tabletkalari – xlamidiyalariga qarshi dori vositasi Loyiha muallifi: Bioorganik kimyo instituti Loyiha maqsadi: Davolash uchun taʼsir vaqti uzaytirilgan (prolongatsiyalangan) kombinatsiyalangan dori (kapsula shaklida) vositalari bilan taʼminlaydi. Loyiha joriy etish sohalari: Xlamidiyalar bilan chaqirilgan kasalliklarni davolash birlamchi va ikkilamchi bepushtlik, odat bo‘lib qolgan chala tug‘ish, kichik chanoq aʼzolarining qaytaluvchi yallig‘lanish jarayonlari (kolpit, servitsit, bachadon buynini eroziyasi, metroendometrit, salpingit, salpingooforit, epididimit), prostatit, kelib chiqishi urogenital bulgan reaktiv artrit, Reyter kasalligi (okulouretro-artrologik sindromi). 17

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Ikki barabanli tola tozalagich Loyiha muallifi: “Paxtasanoat ilmiy markazi” AJ Maksudov E.T., t.f.d Loyiha maqsadi: Qo‘l va mashina yordamida terilayotgan qiyin tozalanuvchan paxtadan sifatli tola ishlab chiqarish uchun takomillashtirilgan kolosnikli panjara va yo‘naltirgichga ega bo‘lgan yangi konstruksiyali ikki barabanli tola tozalagich yaratildi. Tozalagichning tajriba nusxasi “RIM ustaxonasi” Shoʻba korxonasida ishlab chiqarilib, “Paxtasanoat ilmiy markazi” AJning texnologik laboratoriyasida sinovdan o‘tkazildi. Loyiha joriy etish sohalari: Yangi texnologiya orqali jarayonning vaqtini kamaytirib, teriladigan qiyin tozalanuvchan seleksion navli paxtalardan ishlab chiqarilayotgan tolaning nafaqat sifati yaxshilanadi, ular eksportbob, sifatli mahsulot darajasiga yetkaziladi. 18

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar Kichik hajmdagi kartoshka kovlagich Loyiha muallifi: Namangan muhandislik-qurilish instituti Bayboboyev N.G., t.f.d., prof.. Loyiha maqsadi: Kartoshka kovlagichning faol ishchi qismlarining maqbul o‘lchamlari tuzildi. Elastik barmoqli barabaning maqbul parametrlarini matematik ifodalari va kartoshka kovlagichning yangi konstruksiyasi taklif etildi. Kartoshka tuganaklarini shikastlamay massadan saralab olishni taʼminlovchi elastik barmoqli diskli elevator yaratildi va patent bilan himoyalandi. Loyiha joriy etish sohalari: Kartoshka yetishtirish madaniyatini oshirish, eng sifatli, yuqori hosil beradigan kartoshka navlarini yaratish va ishlab chiqarishga joriy etish bilan bir qatorda yetishtirish jarayonini to‘liq mexanizatsiyalashtirish. 19

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar To‘rt g‘ildirakli universal qatorli traktor Loyiha muallifi: Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ilmiy-tadqiqot markazi Axmetov A.A. t.f.d., prof Loyiha maqsadi: To‘rt g‘ildirakli traktorni sinovdan o‘tkazish uchun sinov dastgohining matematik modellari ishlab chiqilgan. Traktor boshqariladigan pog‘onasiz klinserli orqa aks bilan jihozlangan. To‘rt g‘ildirakli universal traktorni sinovdan o‘tkazish uchun sinov dastgohining optimal boshqaruv algoritmi ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Iqtisodiy samaradorlik traktorni loyihalash va boshqarishda ishlab chiqarishni optimallashtirish, sifatligi va resurslarni tejashdan iborat. 20

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2000-2010-yillar davomidagi loyihalar “Glazavir” nano tuzilmali, biologik eruvchan, antiviral oftalmik dorivor plyonkalar ishlab chiqarish Loyiha muallifi: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti Loyiha maqsadi: Nanostrukturali, biologik eruvchan, viruslarga qarshi ko‘z o‘chun “Glazavir” dorisi ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqildi. Klinik sinovlar yakunlangach, mahsulot ishlab chiqarish Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Farmatsevtika sanoatini rivojlantirish agentligi korxonalaridan birida yo‘lga qo‘yiladi. \"Torimed Pharm\" MCHJ bazasida “Glazavir” GLP ishlab chiqarish maydonchasi qurilishi boshlandi. Loyiha joriy etish sohalari: Ro‘yxatdan o‘tgan analoglari yo‘q. Iqtisodiy samaradorligi sanoat ishlab chiqarishining boshlanish bosqichida aniqlanadi. 21

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Porloq g‘o‘za navlariga biostimulyatorlar, bioo‘g‘itlar va himoya vositalari orqali personallashtirilgan qishloq xo‘jalagini qo‘llash Loyiha muallifi: O‘zR FA Genomika va bioinformatika markazi Darmanov M.M. katta ilmiy xodim Loyiha maqsadi: Porloq g‘o‘za navlarida Personallashtirilgan qishloq xo‘jaligi qo‘llab tadqiqotlar olib borildi. Bunda tuproq-iqlim sharoitlari, harorat va suv rejimlari, o‘g‘itlarga bo‘lgan talabi, turli xil biologik va kimyoviy taʼsirlarga javob reaksiyasini o‘rganildi. Porloq g‘o‘za navlari uchun yuqoridagi barcha taʼsirlarni inobatga olgan holda yetishtirish bo‘yicha tavsiyanoma ishlab chiqildi. Loyiha joriy etish sohalari: Personallashtirilgan qishloq xo‘jaligi konsepsiyasini tadbiq etish orqali, resurslarni tejash, atrof-muhitning ifloslanish darajasini sezilarli darajada kamaytirish, hosildorlikni maksimal darajada oshirish imkonini berdi. 22

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Bazali tekislagichga yumshatuvchi diskli qurilma Loyiha muallifi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti Buxoro filiali Loyiha maqsadi: Sug‘oriladigan yerlarni tekislash qishloq xo‘jaligi ekinlarini hosildorligini oshirilishiga, maydonlarni sug‘orish vaqtida mehnat sarfi va sug‘orishda suvning sarfini 2-2,5 martagacha kamayishiga, qator oralariga sifatli ishlov berish va mashina bilan hosilni yig‘ishtirib olishni yuqori sifatli bajarilishiga sharoit yaratadi. Joriy tekislash jarayonini qisqa agrotexnikaviy muddatda o‘tkazish lozimdir. Loyiha joriy etish sohalari: Sug‘oriladigan yerlarni tekislash qishloq xo‘jaligi ekinlarini hosildorligini oshirilishiga, maydonlarni sug‘orish vaqtida mehnat sarfi va sug‘orishda suvning sarfini 2-2,5 martagacha kamayishiga, qator oralariga sifatli ishlov berish va mashina bilan hosilni yig‘ishtirib olishni yuqori sifatli bajarilishiga sharoit yaratadi. Joriy tekislash jarayonini qisqa agrotexnikaviy muddatda o‘tkazish lozimdir. 23

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar O‘ziyurar treylerli zanjirli minitraktor Loyiha muallifi: Namangan muhandislik-texnologiya instituti Loyiha maqsadi: o‘ziyurar treylerli zanjirli minitraktor dastlabki birinchi yili bitta dona ishlab chiqarilib sotildi. Ikkinchi yili 2 ishlab chiqarilib sotildi. Ikki yil davomida ishlab chiqarish bazasi va texnologiyasi shakllantirildi. Uchinchi yili va keyingi yillarda har bir o‘zi yurar treylerli zanjirli minitraktor tayyorlash uchun sotib olingan mahsulotlar mablag‘i sotuvdan tushgan tushumdan o‘z-o‘zini oqladi. Loyiha joriy etish sohalari: Bog‘dorchilik va uzumchilik ishlariga mo‘ljallangan o‘ziyurar treylerli zanjirli minitraktor tajribaviy nusxasi yaratildi. Dastlabki yillik iqtisodiy samaradorlik 1ta minitraktor uchun 200 mln. so‘mni tashkil etdi. 24

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Mahalliy anor (Punica granatum L.) navlarini in vitro mikroklonal ko‘paytirish texnolog iyasini yaratish. Loyiha muallifi: O‘zR FA Genomika va bioinformatika markazi “Transgenmika va to‘qimalar kulturasi” laboratoriyasi Ubaydullayeva X.A., b.f.d. Loyiha maqsadi: Mahalliy anor navlarining in vitro usulida ko‘paytirish uchun maqbul sun’iy ozuqa yaratildi. Eksplantlarni yuza (kimyoviy) sterillash jarayoni uchun maqbul uslub ishlab chiqildi. Tadqiqotning dastlabki natijasida Farg‘ona viloyatining tuproq iqlim sharoitiga chidamli, virusli kasalliklardan holi va nav tozaligi aniq bo‘lgan 1000 tup (2020 y) in vitro anor nihollarining onalik bog‘i tashkil etildi. Loyiha joriy etish sohalari: mahalliy anor navlarining in vitro sharoitida ko‘paytirishda yil davomida o‘simlik yetishtirish, qisqa muddatda ko‘p miqdorda ko‘chat yetishtirish, genetik jixatdan bir xil bo‘lgan virusli va bakterial kasalliklardan holi bo‘lgan ko‘chat yetishtirish, noyob va yo‘qolib borayotgan o‘simliklarni saqlab qolish, kichik maydonlarda ko‘p miqdorda material olish va shu kabi bir qancha afzalliklar ko‘zda tutilgan bo‘lib, bu yondashuv hatto yirik fermer va klassterlar uchun sifatli ko‘chatlar bilan taʼminlanlash imkoniyati mavjud. 25

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Meva va uzumga sharbat olishdan oldin elektr ishlov berish qurilma Loyiha muallifi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti. Loyiha maqsadi: Makkajo‘xori, bug‘doy, arpa, suli va shu kabi don mahsulotlarini maydalashga (yorma sifatida) mo‘ljallangan. Loyiha joriy etish sohalari: Mashinaning istiqboli katta bo‘lmagan energiya sarfi solishtirma ko‘rsatkichlarda har xil maydalanish modulidagi yorma olish imkoniyatiga egaligi bilan belgilanadi. Don maydalagich rotorini gorizontal va vertikal tarzda ham joylashtirish mumkin. Don maydalagichdan har xil o‘lchamdagi maydalangan don bo‘lakchalarini chiqarish imkoniyatiga ega. 26

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Tokzordagi sara uzum tuplarining in vitro ko‘paytirish va onalik ko‘chatlari Loyiha muallifi: O‘zR FA Genomika va bioinformatika markazi Darmanov M. M., b.f.n Loyiha maqsadi: Respublikadagi eskirgan tokzorlarning qisqa muddatda yangilash uchun Navoi, Surxondaryo va Namangan viloyatlarida iqlim sharoitiga moslashgan tok (uzum) navlari tanlab olindi va in vitro usuli yordamida sog‘lomlashtirilib viloyatlarning bir nechta tumanlarida tok (uzum) ning 20 dan ortiq navlaridan onalik bog‘lari tashkil etildi. Loyiha joriy etish sohalari: Yil davomida, genetik jixatdan bir xil bo‘lgan virusli va bakterial kasalliklardan holi bo‘lgan ko‘chat yetishtiriilib, Respublikadagi eskirgan tokzorlar qisqa muddatda yangi ko‘chatlarga almashtiriladi. 27

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Yumshoq bug‘doyning yangi biotexnologik “Barkamol” navi Loyiha muallifi: O‘zR FA Genomika va bioinformatika markazi Loyiha maqsadi: Bug‘doyda gen-nokaut texnologiyasi yordamida hosildorligi yuqori bo‘lgan yangi biotexnologik nav yaratildi. Loyiha joriy etish sohalari: Ushbu gen-nokaut texnologiyasi yordamida yaratilgan yumshoq bug‘doyning Barkamol navi 80 s/ga hosil olish imkoni yaratildi. 28

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar G‘o‘za qator oralarida bo‘ylama pol hosil qiladigan qurilma Loyiha muallifi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti Buxoro filiali Loyiha maqsadi: Respublikamizning paxta yetishtiruvchi hududlari Xorazm, Buxoro, Qashqadaryo, Navoiy viloyatlarda paxtaning vegetatsiya davrida birinchi sug‘orishdan oldin qator oralarida dalaning nishabligi va notekisligidan kelib chiqqan holda bo‘ylama va ko‘ndalang pollar olinadi. Ushbu agrotexnik tadbirni o‘z vaqtida sifatli qilib bajarish juda muhimdir, chunki sug‘orish jarayonini kechikishi paxta hosildorligiga salbiy taʼsir ko‘rsatib mehnat sarfini oshishiga sabab bo‘lmoqda. Loyiha joriy etish sohalari: G‘o‘za qator oralarida bo‘ylama pol hosil qilish jarayonini to‘lig‘icha ilmiy asoslangan qurilmalar yordamida amalga oshirishni joriy etish bugungi kunda dolzarb va juda muhimdir. 29

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Pushta hosil qiladigan energiya-resurs tejamkor kombinatsiyalashgan agregat Loyiha muallifi: Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash ilmiy-tadqiqot instituti Loyiha maqsadi: Respublikamiz tuproq-iqlim sharoitlarida ekologik toza poliz mahsulotlari yetishtirish uchun bir o‘tishda organik o‘g‘it (go‘ng) solinadigan egatlarni ochish, egatlarga o‘g‘itni meʼyorlab lokal usulda solish va ustidan ko‘mish bilan birga sug‘orish egatlarini ochib, pushtalarni tayyorlab ketadigan kombinatsiyalashgan agregatni polizchilik hamda sug‘orma dehqonchilikka ixtisoslashgan fermer va dehqon xo‘jaliklarida joriy etish. Loyiha joriy etish sohalari: Ushbu kombinatsiyalashgan agregat kuzda shudgorlangan va tekislangan dalalarda bir o‘tishda egatlar ochib, ularga go‘ngni lokal usulda soladi va ustini ko‘mish bilan birga sug‘orish ariqlarini ochib, ekish pushtalarini hosil qilib ketadi. Bahorda shu pushtalarga poliz ekinlari ekilganda nihollar kuzda lokal solingan va qish davomida maʼlum darajada tuproqqa singib, joylashgan o‘g‘itdan oziqlanib, jadal rivojlanadi, erta hosilga kiradi va yuqori hosil olishga zamin yaratiladi. 30

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Avtomatlashtirilgan sinov stendi Loyiha muallifi: Fizika-texnika instituti Avezova N.R., t.f.d Loyiha maqsadi: Quyosh suv isitish kollektorlarining ish unumdorligini aniqlashda tashqi muhit ko‘rsatgichlari taʼsirini hisobga olgan holda onlayn aniqlash bo‘yicha algoritm ishlab chiqildi. Yassi quyoshiy kollektorlar shaffof qoplamalari va nur yutuvchi issiqlik almashinish panellari orqali issiqlik yo‘qotish koeffitsiyenti tashqi muhit harorati va qoraytirilgan qoplamaning nurlanish qobiliyatini hisobga olgan holda hisobiy-tajribaviy natijalar tahlil qilindi. Loyiha joriy etish sohalari: Issiqlik sinovlari davomiyligining jahon analoglariga nisbatan 10-15 baravargacha qisqarishi tufayli import o‘rnini bosuvchi moslamalarni ishlab chiqarish imkoniyati mavjud. 31

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Suv tejamkor tuynukli drenaj hosil qiladigan qurilma Loyiha muallifi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti Buxoro filiali Loyiha maqsadi: Tuproqning sho‘rini yuvishdan oldin qo‘llaniladigan takomillashgan qurilma bo‘lib, ushbu qurilma suv drenajli tuynuk hosil qilib berib suvni tejash yo‘li bilan sho‘rlarni yuvadi. Loyiha joriy etish sohalari: Tuproqning sho‘rini yuvishdan oldin qo‘llaniladigan takomillashgan suv tejamkor tuynukli drenaj hosil qiladigan qurilmani ishlab chiqarish. 32

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Quduqlarda suv sathini o‘lchash qurilma Loyiha muallifi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti Loyiha maqsadi: Suv quduqlarda qo‘llash va xarajatlarni iqtisod qilish. Loyiha joriy etish sohalari: Qurilmani soddaligi, olib yurishga qulayligi hamda xorijiy mahsulotlarga nisbatan bir necha barobar arzonligi, uni barcha suv quduqlarida, daryolarda, kanallarda, ko‘llarda qo‘llash mumkinligi, katta xarajatlar talab yetmasligi bilan xo‘jalikda 30-35% xarajatni iqtisod qilish imkonini beradi. 33

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Innovatsion texnologiyalar yarmarkasining axborot tizimi Loyiha muallifi: OOO DUK “Info-Fan”Butanov X.T., PhD. Loyiha maqsadi: Innovatsion texnologiyalar yarmarkasi virtual axborot tizimining (ITYA VAT) sayti ishlab chiqildi, axborot tizimining konsepsiyasi aniqlandi. Veb-sayt sog‘liqni saqlash, IT, yengil sanoat, metallurgiya, neft-gaz va kimyo sanoati, qishloq xo‘jaligi va boshqalarda innovatsion ishlanmalarni qo‘llab-quvvatlaydi. Loyiha joriy etish sohalari: Veb-sayt o‘zbekiston Respublikasida fan va texnikaning yanada rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash uchun xorijiy investitsiyalarni jalb qilishga yordam beradi. 34

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Zararkunanda hashoratlarni tutish uchun “BIOFON” uskunasi Loyiha muallifi: Farg‘ona politexnika instituti Loyiha maqsadi: Qishloq xo‘jaligi ekinlarini yetishtiradigan barcha fermer xo‘jaliklarida: g‘o‘za, makkajo‘xori kungaboqar, sabzavot yetishtirishda, ipakchilikda, bog‘dorchilikda zararkunanda qurtlarga qarshi kurashda profilaktika maqsadida qo‘llanildi. Loyiha joriy etish sohalari: Tavsiya etilayotgan uskuna yordamida zararkunanda hasharotlarga qarshi kurashda ishlatiladigan kimyoviy preparatlar, texnika, yonilg‘i xarajatlari, biolaboratoriya mahsulotlari nisbatan tejaladi. Tanlangan elektr manbasi yorug‘ligiga foydali hasharotlar juda kam miqdorda uchib keladi. 35

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Pastasimon yuvish vositalarini ishlab chiquvchi qurilma Loyiha muallifi: Farg‘ona politexnika instituti Loyiha maqsadi: Respublikamiz aholisini sifatli va hamyonbob turli yuvish vositalar bilan taminlash. Loyiha joriy etish sohalari: Sifatli va xorijiy vositalar bilan raqobatlasha oladigan mahsulot ishlab chiqarish orqali aholini turli allergik reaksiyalardan himoyalab, sog‘liqlariga katta xissa qo‘shadi. Qimmat xorijiy vositalarni o‘rniga qo‘llanilganligi uchun aholini foydalanishi osonlashib, gigenik va sanitariya talablarini bajaradi. 36

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Ko‘zi ojiz shaxslar uchun o‘zbek tiliga asoslangan gapiruvchi dasturiy taʼminot va ovoz sintezatori Loyiha muallifi: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Xamdamov U.R., t.f.n., dots Loyiha maqsadi: Respublikamizda ko‘zi ojiz shaxslar uchun kompyuter texnologiyalaridan foydalanish, tovush orqali matnlarni o‘qish va yozish imkoniyatini taqdim etuvchi o‘zbek tiliga asoslangan gapiruvchi dasturiy taʼminot va nutq sintezatori ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Ko‘zi ojiz insonlar uchun, omkoniyati cheklangan insonlar faoliyatiga yordam beruvchi sohalar, ko‘zi ojizlar maktablari 37

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Markazlashtirilgan tizim global maʼlumotlar bazasi (katta maʼlumotlar) Loyiha muallifi: Toshkent davlat texnika universiteti Yusupbekov N.R., t.f.d., prof., akademik Loyiha maqsadi: Murakkab texnologik sxemalari yuqori bo‘lgan sanoat korxonalarining hayotiy sikllarini boshqarish bo‘yicha yechimlarni qo‘llab-quvvatlash uchun ko‘p agentli tizim ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Tadqiqot natijalarini ishlab chiqarish jarayoniga kiritish tizim samaradorligini 4 %ga oshirishga, texnologik jarayon haqidagi maʼlumotlarni operativ tahlil qilish uchun zarur bo‘lgan vaqtni sezilarli darajada qisqartirishga yordam beradi. 38

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Ko‘chma sholi quritish qurilmasi Loyiha muallifi: Andijon mashinasozlik instituti Loyiha maqsadi: Taklif qilinayotgan fermer xo‘jaliklari uchun ishlatishga qulay va ixcham bo‘lgan quritish qurilmasi bug‘doy yetishtirib olingan maydonlarda ikkinchi ekin sifatida yetishtirilgan sholini talab darajasida quritish imkoniyatini beradi. Loyiha joriy etish sohalari: Qurilmada quritilgan sholi sifatli quritish hisobiga undan guruch hosil qilish tabiiy usulda quritilgan sholidan guruch hosil qilish bilan taqqoslanganda 3-4 % ga ortadi. 39

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Universal konteynerlarda donni tashish texnologiyasi Loyiha muallifi: Toshkent temir yo‘l transporti muhandislari instituti Ilesaliyev D.I., t.f.n. Loyiha maqsadi: Donni universal idishlarda tashish texnolgiyasi ishlab chiqildi.Biz nafaqat donni,balki boshqa qo‘yma yuklarni tashish uchun yuk ko‘tarish qobiliyati va quvvatiga ega universal konteynerlar ishlab chiqarganmiz. Konteynerga asoslangan donli vagon ishlab chiqilgan. Konteyner operatorning kompyuter modeli va tubdan yangi avtomobil ishlab chiqildi. Loyiha joriy etish sohalari: Donli yuklarni tashishda universal konteynerlardan foydalanganda yukning yo‘qotilishi keskin kamayadi, shuningdek transport va ombor ishlarining intensivligi, hosildorlik oshadi, temir yo‘l transportida va umuman transportda logistika xarajatlari minimallashadi. 40

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Silga qarshi biomayorin preparati Loyiha muallifi: A.S. Sodiqova nomli Bioorganik kimyo instituti Shomurotov Sh.A., d.x.n. Loyiha maqsadi: Silga qarshi Biomayorin preparati ishlab chiqildi, klinik tadqiqotlar o‘tkazildi, meʼyoriy- texnik xujjatlar tayorlandi va tibbiy amaliyotda foydalanish uchun ruxsatnoma olindi. Loyiha joriy etish sohalari: Silga qarshi “Biomayorin” preparatini ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi. Preparat yetarli klinik faollik, samaradorlik va yaxshi tolerantlikka ega va keyinchalik silga qarshi dori sifatida keng qo‘llaniladigan tibbiy ro‘yxatga olish uchun tavsiya qilishi mumkin. 41

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Qandli diabetga qarshi samarali vosita Loyiha muallifi: Bioorganik kimyo instituti Mavlyanov S.M., d.x.n., prof Loyiha maqsadi: Farmakopeya talablariga muvofiq, standart namuna (RM) va dozalash shakli tuzilgan. Klinikadan oldingi tadqiqotlar boshlandi. Loyiha joriy etish sohalari: mahalliy import o‘rnini bosuvchi diabetga qarshi dorilarni ishlab chiqarish 42

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2010-2017-yillar davomidagi loyihalar Milliy elektron savdo maydonchasi xalqaro to‘lov tizimi bilan integratsiyasi Loyiha muallifi: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Beknazarova S.S., dots., t.f.n Loyiha maqsadi: Texnik topshiriq “Xalqaro to‘lov tizimlarini integratsiyalashgan holda milliy elektron savdo maydonchasini ishlab chiqish va joriy etish” o‘zbekiston Respublikasida analoglari bo‘lmagan yagona savdo maydonchasini yaratish uchun texnik shart ishlab chiqilgan. Loyiha joriy etish sohalari: Xalqaro to‘lov tizimlarini integratsiyalashgan holda Milliy elektron savdo platformasini ishlab chiqish va joriy etish mamlakatlar o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmini oshiradi va xalqaro savdoni olib borishning kuchli vositasi bo‘lib xizmat qiladi. 43

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2017-2021-yillar davomidagi loyihalar “ENOR” Ekologik elektromobil Loyiha muallifi: Abduraxmonov Shavkat, Olimjonov Xojiakbar Imamov Loyiha maqsadi: Turistik zonalarda, golf kortlarida qo‘llaniladigan ekologik qulay elektromobil ishlab chiqildi. Loyiha joriy etish sohalari: Qishloq xo‘jaligi (yig‘im), yuklarni transportirovka qilish, karting, biznes (turistik zonalarda ijaraga berish), golf mashinasi sifatida foydalanish. 44

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2017-2021-yillar davomidagi loyihalar “ВМС shamol generatori” shamol yordamida elektr tokini hosil qilish Loyiha muallifi: Mamayunusov Ilhom, Bozorov Ulug‘bek, Rajabov Muxsin Loyiha maqsadi: Uzoq hududlarga elektr taʼminotini yetkazib berish muammosini yechish va avtomobil yo‘llarini yoritish uchun muqobil energiya manbai. Loyiha joriy etish sohalari: Qishloq joylaridagi uylarni, maktablar, bolalar bog‘chalari va qishloq vrachlik punktlarini elektr energiyasi bilan taʼminlash 45

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2017-2021-yillar davomidagi loyihalar “Sky project” Virtual parashyut trenajyori Loyiha muallifi: Mo‘minov Izzat Dilshod o‘g‘li, Dushakov Anatoliy Vladimirovich Loyiha maqsadi: Virtual parashyut trenajyori yordamida desantchi, parashyut sportchilari, favqulodda vaziyat xodimlari mashq o‘tkazishlari mumkin. Virtual ko‘zoynak, shamol immitatsiyasi, parashyut sumkasi, pasayishni immitatsiya qiluvchi gidravlik ko‘targich, klevantalar bilan jixozlangan. Loyiha joriy etish sohalari: Mudofaa sohasi, favqulodda vaziyatlar tizimida foydalanish uchun tayyorgarlik trenajyori. 46

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2017-2021-yillar davomidagi loyihalar “Clean box” maishiy zararsizlantiruvchi qurilma Loyiha muallifi: Abidov Sultan Ilgizovich Loyiha maqsadi: Maishiy zararsizlantiruvchi innovatsion qurilmalarni ishlab chiqarish, eksportga yo‘naltirish, yosh bolalar va o‘smirlar o‘rtasida kasalliklarni kamaytirish. Loyiha joriy etish sohalari: Maktabgacha taʼlim muassasalari, kasalxonalar, do‘konlar, restoranlar, sartaroshxonalar va boshqa maishiy maqsadlarda foydalaniladi. 47

O‘ZBEKISTON OLIMLARINING 100 LOYIHASI 2017-2021-yillar davomidagi loyihalar “MAMMO CANCER AI” ayollarda uchraydigan onkologik kasalliklarni aniqlash loyihasi Loyiha muallifi: Pirnazarov Muslimbek Maksud o‘g‘li Loyiha maqsadi: Ayollarda ko‘p uchraydigan onkologik kasallik bo‘lmish ko‘krak bezi saratonini sunʼiy intellekt orqali boshlang‘ich davrida aniqlash Loyiha joriy etish sohalari: Barcha tibbiy diagnostik markaz va shifoxonalarning rentgen tashxislash bo‘limlarida qo‘llaniladi. 48