วิจัยชุดฝึกทักษะการปฏิบัติท่ารำ พม่าเปิงมาง โดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยีคิวอาร์โค้ด

ภาคผนวก ข 1. ตวั อยางชดุ ฝกทกั ษะการปฏิบัตทิ ารำ พมา เปงมาง โดยประยุกตใ ชเ ทคโนโลยคี ิวอารโคด 2. คมู อื ครูประกอบการใชชดุ ฝกทกั ษะการปฏิบัติทา รำ 3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรยี น เรือ่ ง พมาเปง มาง 4. แบบสอบถามความพงึ พอใจของนกั เรียนท่ีมตี อ การใชช ุดฝกทักษะการปฏบิ ัติทารำ พมา เปง มาง โดยประยกุ ตใชเ ทคโนโลยคี ิวอารโ คด

93 สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรูเกี่ยวกบั ท่ีมา ความหมาย นาฏยศัพท และองคป ระกอบของ ระบำเบด็ เตลด็ 2. นอมนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการปฏิบตั ิงาน 3. แสดงพฤตกิ รรมลกั ษณะนิสัย ในการปฏิบตั ิงาน ดว ยความรับผดิ ชอบ จุดประสงคก ารเรียนรู 1 จุดประสงคทว่ั ไป 1.1 รแู ละเขา ใจ ประวัติความเปนมา รปู แบบและองคประกอบของระบำ เบ็ดเตล็ด พมา เปง มาง 1.2 มกี ระบวนการคิด วิเคราะห วิจารณ องคความรตู าง ๆ ของระบำเบด็ เตล็ด พมา เปงมาง 1.3 มีความรบั ผิดชอบในการทำงาน 2 จุดประสงคเ ชิงพฤตกิ รรม 2.1 บอกประวตั ิความเปนมา รปู แบบและองคประกอบของระบำเบ็ดเตล็ด พมาเปง มาง ได 2.2 นำเสนอประวตั ิความเปนมา รปู แบบและองคประกอบของระบำเบด็ เตลด็ พมา เปงมาง ได 2.3 รกั ความเปน ไทย มวี นิ ัย รับผิดชอบ และนำความรดู านเทคโนโลยี มาประยุกตใ ช ใหสอดรบั กับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

94 แผนผังสาระการเรียนรูประจำหนวย ประวตั ิความเปนมาของพมา เปง มาง รูปแบบการแสดง องคประกอบของการแสดง QR Code เลมท่ี 2 ประวตั เิ พลงพมาเปง มาง

95 แบบทดสอบกอนเรียน คำช้ีแจง ใหน กั เรยี นทำเครอ่ื งหมาย X ลงในกระดาษคำตอบ ในขอทค่ี ิดวา ถูกตองที่สดุ 1. การแสดงพมา เปงมาง จดั เปนการแสดงประเภทใด ก. รำมาตรฐาน ข. ระบำมาตรฐาน ค. ระบำเบ็ดเตล็ด ง. เพลงหนาพาทย 2. การแตง กายของพมา เปง มาง ไดร ับอิทธพิ ลมาจากการแสดงชุดใด ก. ฟอนเลบ็ ข. ฟอ นสาวไหม ค. ฟอนมา นมงคล ง. ฟอนมา นมยุ เชยี งตา 3. ใครเปน ผปู ระพันธทำนองเพลงพมาเปง มาง ก. คณุ ครูสงดั ยมะคปุ ต และคุณครพู ร้ิง ดนตรรี ส ข. คุณครูสงัด ยมะคุปต และคุณครมู นตรี ตราโมท ค. คณุ ครพู ร้ิง ดนตรรี ส และคุณครูมนตรี ตราโมท ง. คุณครูสมุ ดนตรเี จริญ และคุณครูพร้งิ ดนตรีรส 4. ขอ ใด ไมใช เพลงทีน่ ำมาดัดแปลงทำนองเพลงของพมาเปงมาง ก. เพลงรัวพมา ข. เพลงฟอ นพมานิมิต ค. เพลงฟอนมานมยุ เชยี งตา ง. เพลงฟอ นโยคีถวายไฟ 5. พมา เปงมาง ไดรับอิทธิพลมาจากที่ใด ก. ละครพนั ทาง เรื่อง ราชาธริ าช ข. ราชสำนักมัณฑะเลย ประเทศพมา ค. รำมอญท่ีปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ง. คุม นาฏศลิ ปลา นนาของเจา ดารารัศมี

96 6. พมาเปงมาง จดั แสดงประกอบอยใู นละครประเภทใด ก. ละครใน ข. ละครนอก ค. ละครพนั ทาง ง. ละครชาตรี 7. ขอใด คือ อปุ กรณประกอบการแสดงพมาเปงมาง ก. รม ข. เลบ็ ค. ตะกรา ง. ผาคลองคอ 8. ใครเปน ผูประดษิ ฐท า รำ พมา เปงมาง ก. คุณครลู มลุ ยมะคุปต และคณุ ครผู นั โมรากุล ข. คณุ ครูเฉลย สขุ ะวณิช และคณุ ครูผัน โมรากุล ค. คุณครูลมุล ยมะคปุ ต และคณุ ครูมัลลี คงประภัศร ง. คุณครเู ฉลย สขุ ะวณชิ และคณุ หญงิ แผว สนิทวงศเสนี 9. ใครเปน ผนู ำเปงมางคอกของมอญ เขามาในประเทศไทย ก. คุณครูพร้งิ ดนตรรี ส ข. คณุ ครูสงัด ยมะคุปต ค. คุณครมู นตรี ตราโมท ง. คณุ ครสู ุม ดนตรีเจริญ 10. วงดนตรีท่ีใชป ระกอบการแสดงพมาเปง มาง คือขอใด ก. วงมโหรี ข. วงเครือ่ งสาย ค. วงปพาทยเครอื่ งหา ง. วงปพ าทยน างหงส QR Code แบบทดสอบกอ นเรยี น

97 เฉลยแบบทดสอบกอ นเรียน 1. ค 6. ค 2. ง 7. ง 3. ก 8. ก 4. ข 9. ง 5. ง 10. ค

98 ประวัตคิ วามเปนมาของพมาเปงมาง พมา เปงมางเปนการแสดงทป่ี ระดิษฐข ้นึ ในป พ.ศ. 2498 โดยคณุ ครลู มลุ ยมะคปุ ต และคุณครูผนั โมรากุล ผูเชี่ยวชาญนาฏศิลปไทย วิทยาลัยนาฏศลิ ป รวมกันสรางสรรคข ้ึน เพื่อแสดงในโอกาสตอนรับผูน ำของรัฐบาลพมา การประดิษฐทารำฟอนชุดนี้ไดรับอทิ ธิพล จากการฟอนของนาฏศิลปลานนา สังเกตไดจากลักษณะทาฟอนโดยมากเปนทาฟอนที่อยู ในฟอนมานมุยเชียงตา ที่คุณครูลมุล ยมะคุปต ไดรับการถายทอดเมื่อครั้งไปสอนที่คุม นาฏศลิ ปล านนาของเจา ดารารัศมี ที่เมืองเชยี งใหม ลักษณะทาฟอนสว นใหญเ ปน ทาทแี่ สดง เอกลักษณของ ชนชาติพมา ไดแกการเอนลำตัวไปดานหลังเอียงศีรษะเปดหนา มองบน การกันศอก การเตะตวัดเทา และบางสวนที่เปนทาที่แสดงถึงเอกลักษณของชนชาติมอญ ไดแก การขยับเลอื่ นเทา การปาดมอื ตงึ แขน เปนการใชทาของชนชาติพมากับชนชาติมอญ สลบั กนั ไป แนวคิดของการสรา งสรรคช ดุ พมา เปง มาง เปงมาง เปนชื่อกลองชนิดหนึ่งซึ่งมีทั้งของพมาและมอญ เปงมางของพมานั้น ไทยมักเรียกวา “เปงพมา” ลักษณะเปนวงกลมมีชองใหผูตีเดินเขา ลูกกลอง เปนทรงกระบอก เรียงลำดับขนาดใหญไปหาเล็ก มีระดับเสียงต่ำไปหาเสียงสูงที่ตายตัว สามารถตีเปนสียงดนตรีไดตามทำนองเพลงของดนตรีที่มีในแถบเอเชีย สวนเปงมาง ของมอญนั้นไทยเรียกวา “เปงมางคอก” ลักษณะเปนครึ่งวงกลม ลูกกลองจะใหญและ จำนวนลกู กลองนอยกวาของพมา เสียงทุม ตำ่ ใชตเี ปน เครอ่ื งกำกับหนาทบั ของมอญ

99 ประเทศไทยไมมเี คร่อื งดนตรีเปง มางแตไดร ับมาจากพมา และมอญโดยเปงพมานั้น ไทยไดรับอิทธิพลมาชานานแลว แตมีหลักฐานปรากฏชัดเมื่อครั้งมีการแลกเปลี่ยน ศิลปวัฒนธรรมสมัยนายธนิต อยูโพธิ์ เปนอธิบดีกรมศิลปากรไดใหขาราชการวิทยาลัย นาฏศลิ ป ไดแ กน ายประสทิ ธ์ิ ถาวร หวั หนาภาควิชาดรุ ิยางคไทยไปฝก หัดบรรเลงวงปพาทย พมา ณ ประเทศสหภาพพมา ซึ่งไดฝกหัดเปงพมาดวย สวนเปงมางคอกของมอญ ผูนำ เขามาคือ คุณครูสุม ดนตรีเจริญ ครูดนตรีเชื้อสายรามัญ มอบใหหลวงประดิษฐไพเราะ อนุรักษไว เพราะชนชาวมอญลมสลายกระจัดกระจายอยูตามประเทศตาง ๆ รวมท้ัง ประเทศไทยดวย ครั้งภายหลังจึงมีการนำเปงมางคอกเขามารวมบรรเลงในการแสดง นาฏศิลปของไทย ครั้นตอมาวิทยาลัยนาฏศิลป ไดรับมอบหมายใหคิดชุดการแสดงเพื่อใชแสดง ตอนรับผูนำของรัฐบาลพมา ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามเปนนายกรัฐมนตรี คุณครู ลมุล ยมะคปุ ตและคณุ ครผู ัน โมรากุล ผเู ช่ียวชาญนาฏศิลปไ ทย วทิ ยาลัยนาฏศลิ ป ในขณะ นั้นจึงมีแนวคิด ในการนำเครื่องดนตรีเปงมางมาใชบรรเลงประกอบการแสดง โดยเนนใช บรรเลงชวงเริ่มตน การแสดงเพื่อใหผูแสดงรำออกปรากฏตัวสูเวทีเปนสำคัญ อันจะชวย สรางความเราใจและตื่นเตนใหกับผูชมไดเปนอยางยิ่ง เพราะเสียงเปงมางจะดังชัดเจน กระชับ หนักแนน ทั้งกลวิธีการตีเปงมางประกอบการฟอน คือ ตีรัวกลองแลวตามดวย ตีลงจังหวะไปพรอม ๆ กับผูรำ วิ่งซอยเทาตามเสียงรัวกลองและหยุดนิ่งกระทบจงั หวะขน้ึ ใหพอดีกับการตีลงจังหวะกลอง ชวยสรางความแปลกใหมในการสรางสรรคชุดการแสดง นาฏศลิ ปไทย ชุดพมาเปงมาง ใชกลองเปงมางประกอบการแสดงเพื่อแสดงสัญลักษณ ของชนชาติ ทำนองเพลงคุณครูสงัด ยมะคุปตและคุณครูพริ้ง ดนตรีรส นำเพลงฟอน มานมุยเชยี งตา และเพลงฟอนโยคีถวายไฟ มาดัดแปลงเรียบเรียงใหมใ ชชื่อวา “เพลงพมา เปงมาง” สำหรับการประดิษฐทารำมีลักษณะ ชวงตนผูแสดงปรากฏตัวออกสูเวทีและ ชวงทายท่ีผูแสดงเขาโรงจะใชท ารำของชนชาติพมา สวนชวงกลางใชท ารำของชนชาติพมา และมอญสลับกันไปตามทำนอง โดยใชจังหวะหนาทับพมาและหนาทับมอญ นอกจากนี้

100 ยังพบวาผูสรางสรรคไดสรางจุดเดนและความแปลกใหมใหแกการแสดงซึ่งไมคอยปรากฏ ในการแสดงนาฏศิลปไทยเทา ใดนกั คอื ชว งตน ใชท ารำหมุนตัววิ่งออกสเู วทหี ยุดน่ิงตั้งทารำ แลวจึงดำเนินทารำตอไป และชวงทายใชวิธีการถอยหลังเขาการแตงกายเลียนแบบจาก การแตงกายของชุดมานมุยเชียงตาของคุมเจาดารารัศมีซึ่งพระองคทานนำแบบอยางมา จากการแตง กายของสตรใี นราชสำนักพมา การแสดงพมาเปงมาง ทำนองเพลงและเครื่องดนตรีเปงมางที่นำมาใช ประกอบการแสดงนั้นเปนเปงมางคอกของมอญมีเสียงทุมต่ำใชตีกำกับจังหวะไดดีและ ชัดเจน จึงเปนเหตุผลหนึ่งให คุณครู ลมุล ยมะคุปต และคุณครูผัน โมรากุล มีแนวคิด ในการใชท า รำมาผสมกับทารำพมา การสรางสรรคทารำพมามอญนน้ั คุณครูลมุล ยมะคปุ ตไ ดอาศยั พนื้ ฐานจากความรู จากประสบการณของทานคือความรูเรื่องทารำพมานั้นทานเคยไดตาม ครูสงัด ยมะคุปต ซึ่งเปนสามีไปเชียงใหมและไดรับพระกรุณาจากเจาแกวนวรัตน และพระราชชายา เจา ดารารัศมี ใหไปเปนครสู อนนาฏศิลปในคุมหลวง คณุ ครลู มลุ ยมะคุปตจึงไดจดจำทารำ แบบลานนาและแบบพมาชุดตาง ๆ หลายชุด อีกทั้งทานเคยเดินทางไปเผยแพรและ แลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ณ สหภาพพมา เมื่อ พ.ศ. 2498 สวนเรื่องรำมอญนั้น ทานเคยชม การแสดงรำมอญท่ปี ากเกรด็ จังหวดั นนทบรุ ี ทา นจึงนำทา รำพมาและมอญมาดัดแปลงใหมี ลีลาแบบนาฏศิลปไทยในการแสดงชุดฟอนพมาเปงมาง จัดแสดงครั้งแรกในงานเลี้ยง ตอ นรบั ผนู ำรฐั บาลพมา ณ ทำเนยี บรฐั บาลเมือ่ พ.ศ. 2498 ครั้นภายหลังเมื่อมีการจัดหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาทักษะนาฏศิลป คุณครู ลมุล ยมะคุปตจึงไดนำมาบรรจุไวในหลักสูตรนาฏศิลปชั้นกลางปที่ 2 ของวิทยาลัย นาฏศลิ ป และตอ มาคณะศิลปศกึ ษาสถาบันบณั ฑิตพัฒนศิลปไ ดนำมาแสดงประกอบละคร พันทาง เรื่อง ราชาธิราช ตอน พลายประกายมาศผูกตัญู งานลานศิลปวัฒนธรรม ดว ยลกั ษณะการแสดงทผี่ สมผสานระหวางทารำพมาและมอญประกอบการใชเคร่ืองดนตรี เปง มางคอกของมอญ ทำใหเ หน็ ถงึ อจั ฉรยิ ภาพของคณุ ครูลมุล ยมะคุปต ที่มีความสามารถ ประดิษฐชุดการแสดงไดอยางงดงามอยูบนพื้นฐานของความรูและประสบการณที่ทาน ส่งั สมมา

101 แนวคดิ ในการประดษิ ฐท ารำ ในการประดิษฐทารำชุด พมาเปงมาง สิ่งสำคัญอยางหนึ่งมาจากการใช เปงมางคอก เครื่องดนตรีของมอญ มาเปนแนวคิดในการประดิษฐทำรำ คุณครูลมุล ยมะคปุ ต จงึ ไดนำทา รำ มอญมาสลับกับทารำพมา และนำมาผสมผสานกบั ลีลาพน้ื ฐานของ นาฏศิลปไทย โดยมวี ิธีการนำเสนอออกเปน 3 ชว ง ดงั น้ี ชวงที่ 1 เริ่มดวยการตีรัวกลองเปงมางคอกดวยเสียงดัง กระชับ หนักแนน และ รวดเร็วสรางความตื่นเตนเราใจของเสียงกลอง พรอมกับเปดตวั ผูแสดง ซอยเทาวิ่งหมุนตัว ออกสูเวทคี รั้งละ 1 คู จนครบทกุ คู ชว งท่ี 2 เปนชว งทีใ่ ชท ารำมอญสลับกบั ทา รำพมา โดยเรมิ่ จากอวดสลี าทารำมอญ ทชี่ า และนุมนวล สลบั กบั ทา รำพมา ทร่ี วดเร็วกระฉับกระเฉง ชวงท่ี 3 เปนทำนองเพลงพมา ทม่ี จี ังหวะเรว็ และกระชับขึ้น ใชท ารำพมา ท่เี ร็วและ กระฉับกระเฉงตามจังหวะเพลง โดยใชวิธีการถอยหลังเขาทีละคู จนกระทั่งเหลือคูสดุ ทาย จึงวิ่งซอยเทาเขา ซึ่งนับเปนปรากฏการณใหมของการรังสรรคการแสดงที่แปลกตาและ ประทบั ใจ

102 ข้นั ตอนการฝกหดั ทารำ พมา เปงมาง การฝกหัดการเสดง พมาปงมางเปนการฝกหัดทารำเฉพาะของทาพมา และ ทามอญ ดงั นี้ การฝก หัดทารำพมา 1. ฝก การใชศรี ษะ ฝกหดั การใชศ รี ษะโดยการเอนลำตวั ไปดานหลังเอียงศีรษะเปดหนา มองบน ภาพท่ี 1 ฝก การใชศ ีรษะ ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

103 2. ฝก การชกั ศอกและการกันศอก การฝกชักศอกแบบพมา โดยการกางศอกออก ขอมือทั้งสองอยูดานขาง ของลำตวั จากน้ันชกั ศอกขึน้ ภาพท่ี 2 ฝก การชกั ศอกและการกันศอก ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

104 3. ฝกการใชลำตวั ฝกการใชลำตัวโดยการกดเอว กดไหล ซึ่งจะมีลักษณะชัดเจนมากกวานาฏศิลป ไทย ภาพที่ 3 ฝก การใชตัว ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

105 4. ฝกการใชเ ทา ฝกการตวัดเทาแบบพมา โดยถัดเทา ไปดานขางและตวดั ปลายเทา ข้นึ พรอมกบั การ ใชจ งั หวะเขาทีช่ ดั เจน ภาพที่ 4 ฝกการใชเทา ที่มา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

106 การฝกหัดทา รำแบบมอญ 1. ฝกการปาดมอื แบบมอญ แขนขางหนง่ึ เหยียดตงึ ระดับไหลแทงมอื อีกขา งหนึ่งต้งั วงระดับชายพก เล่ือนมือทงั้ สองปฏบิ ตั ิสลับขาง ภาพที่ 5 ฝกการปาดมือแบบมอญ ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

107 2. ฝกการตีไหลแ บบมอญ ฝกการตีไหลโดยการเบี่ยงไหลขางใดขางหนึ่งไปดานหลังแลวกลับคืนมา ดา นหนา QR Code ฝกการตไี หลแ บบมอญ ภาพที่ 6 ฝก การตไี หลแบบมอญ ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

108 3. ฝก การขยบั เลอื่ นเทา ไปดานขาง ฝกหัดการขยบั เลื่อนเทา ไปดานขา งดวยการขยับปลายเทา ชิด เปดสนเทาออก และการเปดปลายเทาออก สน เทา ชดิ สลับกันไป และเล่อื นไปดา นขา ง QR Code ฝกการขยบั เล่อื นเทาไปดานขา ง ภาพที่ 7 ฝกการขยบั เล่ือนเทา ไปดา นขา ง ทีม่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

109 ฝกความพรอมเพรยี งของผรู ำ การฝกความพรอมเพรียงของผูรำเพื่อใหเกิดความชำนาญและแมนยำในการ แสดง ยกตัวอยา ง ดังน้ี ภาพที่ 8 ฝกความพรอ มเพรียงของผูรำ 1 ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพที่ 9 ฝก ความพรอมเพรยี งของผรู ำ 2 ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

110 รูปแบบการสดง วิธีการแสดง พมา เปง มางแบง วธิ กี ารแสดงออกเปน 3 ชว ง ดงั นี้ ชวงที่ 1 เปดการแสดง ดวยการนำเสนอทารำท่ีแสดงเปนชนชาติพมา โดยผูแสดง รำหมุนตัวออกมาทลี ะคูตามจงั หวะ เสียงรวั ของกลองเปงมางท่ีดงั กระห่มึ ลีลาเราใจ เพอ่ื ให ผแู สดงปรากฏตัวออกสเู วทีไดอ ยางระทึกใจ ชว งท่ี 2 นำเขาสเู นอ้ื หาการแสดง ดว ยการอวดลลี าความงามของการรำ ที่แสดง ความเปนชนชาติพมากับมอญสลับกันไป โดยเนนความเปนพมาดวยลีลาการรำที่กระฉับ กระเฉงตามจังหวะลีลาเพลงท่ีกระชบั หนักแนน และรวดเร็วของพมา และแสดงความเปน มอญ ดวยลีลาอนั ออนชอ ย เช่ืองชา ตามจังหวะลลี าของเพลงมอญทนี่ มุ นวล ชา เนิบนาบ ชวงที่ 3 ทายของการแสดง ใชทารำที่เร็วและกระฉับกระเฉงตามจังหวะเพลง โดยใชวิธีการถอยหลังเขาทีละคู จนกระทั่งเหลือคูสุดทายจึงวิ่งซอยเทาเขา นับเปน ปรากฏการณใ หมของการรงั สรรคก ารแสดงที่แปลกตาและประทบั ใจ โอกาสที่ใชในการแสดง การแสดงพมาเปงมางสามารถจัดแสดงได 2 แบบ ไดแก แบบท่ี 1 การแสดงพมา เปง มางทีเ่ ปนชุดเอกเทศ แบบที่ 2 การแสดงพมาเปง มางทป่ี ระกอบอยูในละคร

111 แบบท่ี 1 การแสดงพมาเปง มางท่เี ปน ชดุ เอกเทศ เปนรูปแบบที่จัดแสดงครั้งแรกเมื่อพ.ศ. 2498 ณ ทำเนียบรัฐบาลในโอกาส ตอนรับผูนำหรือบุคคลสำคญั ของประเทศสหภาพพมาท่ีมาเยือนประเทศไทย หลังจากนน้ั ไดจัดแสดงเมื่อมผี นู ำของประเทศสหภาพพมาที่มาเยือนประเทศไทย ท้งั ยงั จดั แสดงในวาระ อน่ื ๆ ทัง้ งานมงคล และอวมงคล และยังไดรำเปนชดุ เบิกโรงกอนการแสดงภาพยนตร เรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราชภาคที่ 1 ประกนั หงสา และภาค 2 ประกาศอิสรภาพ ณ Central word พ.ศ. 2550 แบบที่ 2 การแสดงพมาเปงมางทป่ี ระกอบอยใู นละคร เปนรปู แบบการแสดงประกอบอยใู นละครพันทาง เรือ่ ง ราชาธิราช ตอน พลาย ประกายมาศผูกตัญู ปรากฏอยูในฉากพระเจามังรายกะยอชวาดื่มเหลา โดยมีนางระบำ รำถวายเพื่อความบันเทิง คณะศิลปศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป ไดจัดแสดงในงาน ลานศลิ ปวัฒนธรรม ครั้งท่ี 4 เม่อื วันเสารท่ี 14 กุมภาพนั ธ พ.ศ. 2552 ณ ลานพระอุโบสถ สถานสุทธาวาส ภาพที่ 10 การแสดงพมา เปงมาง ประกอบละคร เรอ่ื ง ราชาธริ าช ทม่ี า : คณะศลิ ปศกึ ษา สถาบนั บณั ฑิตพฒั นศิลป (2552)

112 องคประกอบของการแสดง พมาเปง มาง ผแู สดง การแสดงพมาเปงมางเปนการแสดงที่มีลักษณะเปนระบำ รูปแบบการแสดง ใชผูแสดงเปนหญิงลวน นิยมแสดงเปนคู ความสำคัญของการแสดงและความสวยงาม ของระบำอยูที่การคัดเลือกผูแสดงที่มีลักษณะรูปรางใกลเคียงกัน และความพรอมเพรียง ในการรำ ทั้งการใชศีรษะ มือ ลำตัว และเทา ตลอดจนการเคลื่อนไหวทิศทางการรำ ในลกั ษณะการแปรแถวตา ง ๆ ลักษณะการแปรแถว ลักษณะการแปรแถวมีสวนสำคัญในการแสดง เพราะจะทำใหเห็นลีลาทารำ ของผแู สดงไดอ ยางชัดเจน โดยการแปรแถวของพมา เปงมาง ไดม ีการเปล่ยี นแปลงลักษณะ แถวจากเดิมที่มี 3 ลักษณะ ไดแก แถวตอนลึกคู แถวปากพนัง และแถวตรงหนากระดาน ซึ่งในการนำเสนอครั้งนี้ ไดยึดรูปแบบแถวเดิม 2 ลักษณะ คือ แถวปากหนัง และ แถวตรงหนากระดาน รวมทั้งเพิ่มรูปแบบ การแปรแถวอีก 4 แถว คือ แถวปากพนังคู แถวครึ่งวงกลม แถวหนากระดานคู และแถวปกกา รวมเปน 6 แถว ซึ่งลักษณะรูปแบบ การแปรแถว มดี งั ตอไปนี้

113 แถวท่ี 1 แถวปากพนงั มลี ักษณะดานหนา กวางดานหลงั แคบ 8 1 7 2 6 3 5 4 ดานหนา เวที ภาพที่ 11 แถวปากพนัง ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) แถวท่ี 2 แถวปากพนงั คู 3456 12 78 ดานหนา เวที ภาพท่ี 12 แถวปากพนังคู ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

114 แถวที่ 3 แถวคร่ึงวงกลม 5 1 6 2 3 8 4 7 ดา นหนา เวที ภาพท่ี 13 แถวคร่งึ วงกลม ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564) แถวที่ 4 แถวตรงหนากระดาน 12345678 ดานหนา เวที ภาพท่ี 14 แถวตรงหนากระดาน ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

115 แถวท่ี 5 แถวตรงหนา กระดานคู 127 8 345 6 ดา นหนา เวที ภาพท่ี 15 แถวตรงหนา กระดานคู ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) 6. แถวปก กา 18 27 3 6 4 5 ดานหนา เวที ภาพที่ 16 แถวปก กา ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

116 ลักษณะการแตง กาย เครื่องแตงกายของพมาเปงมางไดรับอิทธิพลมาจากการฟอนมานมุยเชียงตา ในคมุ ของเจา ดารารัศมี ซงึ่ มลี ักษณะคลา ยการแตง กายของชางฟอนในราชสำนักมัณฑะเลย ประเทศพมา ลักษณะการแตงกาย เปนชุดที่แบบของเสื้อและผานุงตองไปดวยกัน เสื้อไถมะเตง มีลักษณะแขนยาวเขารูป สวมทับดานนอก ผานุงเปนซิ่นลูนตยาตอเชิงเอว ตอเชิงยาว ผูสวมชุดนี้จะใชเครื่องประดับอยางเต็มที่ตั้งแต ปนปกผม ตางหู สรอยคอ สรอยระยา กำไล แหวน ที่สมัยกอนลวนเปนเครื่องทรงของเจานาย แตยุคปจจุบันเปนชดุ ของชางฟอนและนักแสดง ดานวัฒนธรรมโบราณของพมาเคร่ืองแตงกายน้ีปรากฏบนงาน จิตรกรรมบริเวณพระมหาเจดยี  ชเวดากอง ภาพบคุ คลทสี่ วมนัน้ มกั เปนชนชน้ั สูง ลกั ษณะการแตง กายในคุมเจาดารารัศมีท่ีเรยี นแบบการแตงกายสตรีชาวพมาแตมี การเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม ลักษณะเสื้อยังคงรูปแบบเดิมคือเสื้อแขนยาวเขารปู สวมทับดานนอกปลายเชิญเสื้องอน สวนผาไดลอกเลียนแบบลวดลายผาลูนตยา ผามีลักษณะผนื เดียวไมเย็บตะเขบ็ ขา งติดกนั บริเวณชายผานุง ใชผาสขี าวเย็บตอยาวลงมา คลมุ เทา ซ่งึ ดดั แปลงจากเดมิ ของพมา ทีย่ าวราบไปกับพนื้ ท้งั น้ีเพอื่ ความสะดวกของผูแสดง ในการย่ำเทาและถัดเทา ความเหมาะสมกับทารำสวนลักษณะทรงผมของฟอนมานมุย เชียงตา สมัยที่อยูในคุมนั้นมีลักษณะเกลาผมยาวรวบกลางศีรษะมิไดปลอยชายผมลง เหมือนเชน สตรีชาวพมา ตอมาเมื่อสมัยที่คุณครูลมุล ยมะคุปตนำมาถายทอดที่วิทยาลัยนาฏศิลป จึงได นำเอาลักษณะการเกลาผมแบบพมาคือปลอยชายผมลงทางดานขวาเพื่อสื่อถึงเอกลักษณ ของชนชาติพมาดังนั้นการแตงกายชุดพมาเปงมางจึงไดรับอิทธิพลมาจากชุดฟอน มา นมยุ เชียงตาในคมุ เจาดารารัศมที ีเ่ ลยี นแบบมาจากคณะชางฟอ นในราชสำนักมัณฑะเลย ชว งสมัยอาณานิคม

117 ภาพการแตง กายการแสดง พมาเปงมาง ดอกไมป ระดับศรี ษะ มวยผม สรอยคอ ตางหู เส้อื เกาะอก ผา คลอ งคอ เสื้อ เขม็ ขดั ผา นุง ภาพท่ี 17 ภาพการแตงกาย พมา เปงมาง ทีม่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

118 เครื่องแตง กายการแสดง พมา เปงมาง มีดงั น้ี 1. มวยผม ทรงผมเกลามวยไวกลางศีรษะ และปลอยชายผมลงดา นขา ง 2. ดอกไมประดับศรี ษะ ใชด อกกุหลาบสีชมพู 3. ตา งหู ใชตา งหู ประดบั ดวยเพชรทเี่ ปนชุดเดียวกันกบั เข็มขดั 4. สรอยคอ ใชสรอยคอทอง ประดับดว ยเพชรทเี่ ปนชุดเดียวกันกบั เขม็ ขัด 5. เสอ้ื เกาะอก เส้ือเกาะอกสดี ำ ปกผา สที องขอบบนของเกาะอก 6. เขม็ ขัด ใชเ ข็มขดั ทอง ติดหวั เข็มขดั ทป่ี ระดับดว ยเพชร 7. เสื้อ เสื้อแขนยาวทรงกระบอก ผาอกแยกตลอดชายเสื้อบริเวณตะเข็บทัง้ สอง ขาง ทำเปนเชิงงอน และบริเวณตะเข็บปลายแขนเสื้อ ขอบรอบสะเอว ตลอดจนสาปหนา จะติดขอบดิน้ สีทองท่ีเชิงงอนของเสอื้ ทง้ั สองขา ง เพ่อื ใหเกิดความสวยงาม 8. ผานุง นุงผาผืนเดยี วไมเย็บตะเข็บขางติดกัน บริเวณชายผานุงใชผ าสที องเย็บ ตอยาวลงมาคลุมเทา ซึ่งดัดแปลงจากเดิมของพมาที่ใชผา สีทองตอยาวลงมาราบไปกบั พน้ื ทั้งนี้เพอ่ื ความสะดวกของผูแสดงในการยำ่ เทา และถัดเทา 9. ผา คลอ งคอ ผาคลอ งคอทใี่ ช มลี ักษณะเปนผาชิ้นยาวกวา งประมาณ 30 ซ.ม. ใชคลอ งคอยาวลงมาถงึ หนา แขง QR Code วธิ ีการแตง กายชดุ พมาเปง มาง

119 วิธีการแตงกาย เริ่มตั้งแตใสเสื้อเกาะอก จากนั้นจึงนุง ผาโดยใชผา โอบ หรือพันรอบตัว โดยใช ชายผาที่อยูดานในทบไปดานขวาสวนชายผาที่อยูดานนอกทบมาทางดานซาย ใชเชือก สำหรับรัดเอวเพื่อกันการหลุดสวมเสื้อแลวคาดเข็มขัดทับ จากนั้นตรวจดูใหหัวเข็มขัดอยู ตรงกลางระหวางขอบของเสื้อ และ ใสเครื่องประดับไดแก ดอกไม สรอย ตางหู และผา คลอ งคอ การแตง กายดา นหนา การแตง กายดานหลงั ภาพท่ี 18 ภาพการแตง กาย พมา เปงมาง หนา - หลงั ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564) QR Code วิธีการทำผมแบบพมา

120 ผาคลองคอ ในการแสดงฟอนพมาเปงมาง ใชผาคลองคอเปนสวนหนึ่งของ การแสดง โดยผูรำคลอ งไวทค่ี อ และใชป ระกอบการรำในบางชวงของการแสดง ตัวอยา ง การใชผา คลองคอประกอบการแสดง มลี กั ษณะดังน้ี ภาพที่ 19 การใชผ าคลองคอประกอบการแสดง 1 ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

121 ภาพที่ 20 การใชผ า คลองคอประกอบการแสดง 2 ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพท่ี 21 การใชผาคลอ งคอประกอบการแสดง 3 ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

122 เครอื่ งดนตรี และทำนองเพลง คุณครูสงัด ยมะคุปต และคุณครูพริ้ง ดนตรีรส ไดประพันธเพลงพมาเปงมางข้ึน โดยใชวงปพาทยเครื่องหาในการบรรเลง เพื่อแสดงถึงความเปนเอกลักษณในเพลงพมา เปงมาง“เปง มางคอก” จึงถอื เปน เครือ่ งดนตรที ส่ี ำคญั ที่สดุ นอกจากนี้ยังเพิ่มเครื่องดนตรี เพื่อบงบอกถึงเชื้อชาติ จะสังเกตวา ชุดการแสดง เปนชนชาติพมาแตเครื่องดนตรีเปนของชนชาติมอญทั้งสิ้น เปนเพราะเครื่องดนตรีพมา หลายอยา งไดรับอิทธิพลมาจากมอญ สำหรับการแสดงชุดน้ี ถงึ แมจะใชว งปพาทยเคร่ืองหา ก็ตามแตไมไ ดใชก ลองทดั และปใ น แตใชปมอญและตะโพนมอญแทน เครือ่ งดนตรที ่ีใชบ รรเลงเพลงพมาเปงมาง มีดงั น้ี 1. เปงมางคอก ภาพท่ี 21 เปงมางคอก ทีม่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) เปง มางคอก เปน เครอื่ งดนตรีของชาวมอญ ใชต ีหยอกลอกับตะโพนมอญ ตวั กลอง ขงึ ดวยหนังสองหนา โยงสายเรงหนังหนากลองเปนแนวยาวตลอด เวลาบรรเลงตอ งติดขาว สกุ บดผสมขี้เถา

123 2. ระนาดเอก ภาพที่ 22 ระนาดเอก ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564) ระนาดเอก เปนเครื่องดนตรีที่ประกอบดวยรางระนาด และผืนระนาด ผืน ระนาดทำจาก แกน ไมต ดั เรยี งไลข นาดกัน 22 ลูก รอ ยลูกระนาดดวยเชือก ลกู ระนาดแตละ ลกู ใชข ี้ผง้ึ กับตะกัว่ ผสมกัน ติดที่หวั ทา ยของไม ถว งเสียงใหเกดิ ความไพเราะ สวนรางทำ เปนรูปคลายลำเรอื ทางหัว และทา ยโคง ข้นึ แผนไมปด หวั ทายรางระนาดเรียกวา “โขน”

124 3. ฆอ งวงใหญ ภาพที่ 23 ฆอ งวงใหญ ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ฆองวงใหญ เปนเครื่องที่วิวัฒนาการมาจากฆองเดี่ยว ฆองคู และฆองราง ลกั ษณะของฆอ งวงใหญ ประกอบดวย วงฆอง และลูกฆอ ง วงฆองทำดวยหวายโปง 4 ดาน ดา นบน 2 อัน และดานลา ง 2 อัน ขดใหเ ปน วงกลมขนาดกันไป โดยเวน ทส่ี ำหรับนักดนตรี ไปนั่งบรรเลงขนาดความใหญของวงจะมีขนาดที่นักดนตรีสามารถนั่งขัดสมาธิไดสบาย ๆ ฆองวงใหญประกอบดวยลูกฆองทั้งหมด 16 ลูก โดยเรียงจากลูกที่มีขนาดใหญสุดอยู ทางดา นซา ยมอื ของผูบรรเลงจนกระทั่งถึงลูกเล็กสุดทางดานขวามอื ของผูบรรเลง ไมตีฆอง ทำดวยหนงั นำมาตัดเปนวงกลม และเจาะตรงกลางฆองวงหน่ึงใชไ มต ี 2 อัน โดยถือขางละ มือหนาทใ่ี นการบรรเลง

125 4. ปม อญ ภาพท่ี 24 ปม อญ ที่มา : ธัญวดี ไกรคง (2564) ปมอญ เปนเครื่องเปาในตระกูลป แบงเปน 2 ทอน ทอนแรกเรียกวา \"ตัวเลา\" ทำดวยไมจริงกลึงใหกลมเรียวยาวภายในโปรงตลอด ตอนปลายกลึงผายออกเล็กนอย ถัด ลงมากลงึ เปนลูกแกวคัน่ สำหรบั ผกู เชอื กโยงกับตัวลำโพง ทตี่ ัวเลาดา นหนาเจาะรู 7 รู เรียง ตามลำดับเพื่อเปดปดนิ้วบังคับเสียง ดานหลังตอนบนเจาะอีก 1 รูเปน \"รูนิ้วค้ำ\" อีกทอน หน่ึงเรยี กวา ลำโพง ทำดว ยทองเหลืองหรอื สแตนเลส ลักษณะคลายดอกลำโพง แตใหญกวา ปลายผายบานงุมขึ้น ตอนกลางและตอนปลายตีเปนลูกแกว ตัวเลาปจะสอดใสเขาไปใน ลำโพง โดยมีเชือกเคียนเปนทกั ษิณาวัฏ ในเงื่อน\"สับปลาชอน\" ยึดระหวางลูกแกวลำโพงป กบั ลกู แกว ตอนบน ของตัวเลาป เพือ่ ไมใหหลดุ ออกจากกนั งา ยๆ

126 5. ตะโพนมอญ ภาพท่ี 25 ตะโพนมอญ ทีม่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ตะโพนมอญ เปนเครื่องดนตรีประเภทกลอง คลายตะโพนไทย แตใหญกวา และตรงกลางหุนปองนอยกวา มีเสียงดังกังวาลลึกกวาตะโพนไทย หนาใหญเรียกวา \"เมกิ โหนก\" หนาเลก็ เรยี กวา \"เมิกโดด\" เปน ภาษามอญ

127 6. ฉ่ิง ภาพท่ี 26 ฉง่ิ ที่มา : ธัญวดี ไกรคง (2564) ฉิ่งเปนเครื่องตีประเภทเครื่องกำกับจังหวะซึ่งมีบทบาทสำคัญมากในวงดนตรี ประเภทตาง ๆ ทำจากโลหะทองเหลือง หรือ สำริด หลอหนากวาฉาบ เวากลาง ปากผาย ออก เปน ทรงกลม มีเสนผา ศนู ยก ลางประมาณ 6 ซม. ตรงกลางเจาะรูรอยเชอื กผูกฉง่ิ ทั้ง 2 ฝา ไวดว ยกนั เพอื่ ความสะดวกในการตี สาเหตุที่เรียกวาฉิ่งนั้น เพราะเรียกตามเสียงที่ไดยินจากกการบรรเลง ฉิ่งมี 2 เสียง คือเสียงฉิ่ง และเสียงฉับ ทำหนาที่กำกับความชาเร็ว จังหวะเบาและหนักในการ บรรเลงอีกดวย

128 ทำนองเพลงพมา เปงมาง ทำนองเพลงพมาเปงมางเปนเพลงที่ไดแนวคิดจากเพลง ฟอนมานมุยเชียงตา และฟอ นโยคถี วายไฟ คณุ ครูสงดั ยมะคปุ ต และคณุ ครพู ร้ิง ดนตรีรส เปนผูบรรจุเพลงที่มี สำเนียงพมา และสำเนียงมอญมาใช ซึ่งคุณครูสงัด ยมะคุปต เคยไดรับประสบการณจาก การที่ไปสอนที่คุมเจาดารารัศมีมาปรับปรุงทำนองเพลงเปนเพลง พมาเปงมาง โดยนำมา เรียบเรยี งใหม ใหสอดคลอ งกับการรำ โดยแบงทำนองเปน 6 ชว ง ดงั น้ี ชวงท่ี 1 เพลงเรว็ อัตราจงั หวะชั้นเดียว ชว งที่ 2 เพลงชา อัตราจงั หวะสองชน้ั ชวงที่ 3 เพลงชา อัตราจงั หวะสองชั้น ชวงท่ี 4 ทำนองเพลงเปนแบบทำนองกรอ ชวงท่ี 5 เพลงชา อตั ราจงั หวะสองชน้ั ชว งท่ี 6 เพลงเรว็ อตั ราจังหวะชนั้ เดียว มี 2 ทอน

129 ชวงทำนองสอดคลองกบั การรำ ดังนี้ ชวงท่ี 1 เพลงเร็ว อัตราจงั หวะช้ันเดียว ทำนองเพลงชวงที่ 1 เปนอัตราจังหวะชั้นเดียว มีจังหวะเพลงที่เรว็ ดวยการรัว กลองในชว งรำออก จังหวะกลองน้ีจะสมั พันธกบั การคิดทา รำคือ ผูแสดงจะวิง่ ซอยเทาหมุน ตวั รำออกมา ภาพที่ 27 ทาว่งิ หมุนตัวออกสูเวที ทีม่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

130 ชว งที่ 2 เพลงชา อตั ราจังหวะ 2 ชน้ั ทำนองเพลงชวงที่ 2 จังหวะอตั ราสองชน้ั ทำนองเพลงมีลักษณะชา ลง การใช ทา รำเปนการเร่มิ ตัง้ แตทา ชกั ศอก ยอ ตัวลงแลวคอ ย ๆ ขยับลุกขึ้นตามจงั หวะเพลง ภาพท่ี 28 ทาสะดงุ ตัว และชักศอก ที่มา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

131 ชว งที่ 3 เพลงชา อัตราจงั หวะ 2 ชั้น ทำนองเพลงชวงที่ 3 เปนเพลงอัตราจังหวะ 2 ชั้น มีลักษณะความเร็วปาน กลาง โดยใชหนาทับมอญเปนหลัก การใชท าสวนใหญจึงเปนลักษณะทารำแบบมอญ ภาพที่ 29 ทารำย่ัว (ดัดแปลงใหม) ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

132 ชวงที่ 4 ทำนองเพลงเปน แบทำนองกรอ ทำนองเพลงชวงท่ี 4 ลกั ษณะเพลงจะเปน แบบทำนองกรอ คอนขางชา เพ่อื ใหผรู ำคอย ๆ จีบเปลื้องมือลงน่งั ตงั้ วง และตอมอื ภาพที่ 30 ทาจบี เปลอื้ งมือ ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพท่ี 31 ทาน่ังต้ังวงตอ มอื ท่มี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

133 ชวงที่ 5 เพลงชา อัตราจังหวะ 2 ชนั้ ทำนองชว งท่ี 5 ลักษณะเพลงคอ นขางชา และเนน จังหวะมากข้ึน เพื่อใหผ ู แสดงเปลยี่ นทามาเปน ทาดงึ จบี แลวว่ิงมาตง้ั ซมุ ทีละคู ภาพที่ 32 ทาดึงจีบ ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพที่ 33 ทาตั้งซมุ ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

134 ชว งที่ 6 ทอนท่ี 1 จังหวะเพลงเร็ว อัตราจังหวะ ช้ันเดยี ว ทำนองเพลงชวงท่ี 6 ทอ นท่ี 1 เปนจังหวะเพลงเร็วคอ ย ๆ เรงจงั หวะข้ึนเพื่อให ผูแสดงจากทานั่งพนมมือคอยๆ ลุกขึ้น และเริ่มรำทาพมาในลักษณะตางๆ ในที่นี้ขอ ยกตวั อยา ง 2 ทา ดงั น้ี ภาพท่ี 34 ทาไหว ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพที่ 35 ทาปาดมือ ที่มา : ธัญวดี ไกรคง (2564)

135 ชวงที่ 6 ทอนท่ี 2 จังหวะเพลงเร็ว อัตราจังหวะ ช้ันเดยี ว ทำนองเพลงชวงที่ 6 ทอนที่ 2 เปนชวงสุดทายของเพลง จะเรงจังหวะเร็ว และกระชบั มากขึ้น ผูแสดงจะใชทา กระโดด และกดตัวเพอ่ื แสดงความกระฉับกระเฉงมาก ข้ึน และปด ทายดวย ทาพรหมสห่ี นา และชกั ศอกถอยหลังเขาสูเ วที ภาพท่ี 36 ทากระโดดมอื แตะอก ท่ีมา : ธัญวดี ไกรคง (2564) ภาพท่ี 37 ทาพรหมสหี่ นา ทมี่ า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

136 ภาพท่ี 38 ทาชกั ศอก ทม่ี า : ธัญวดี ไกรคง (2564)

137 สรปุ เนอ้ื หา พมา เปงมางเปนการแสดงทป่ี ระดษิ ฐข ้นึ ในป พ.ศ. 2498 โดยคณุ ครลู มุล ยมะคปุ ต และคุณครูผัน โมรากุล ผูเชี่ยวชาญนาฏศิลปไทยวิทยาลัยนาฏศิลป รวมกนั สรางสรรคขนึ้ เพื่อแสดงในโอกาสตอนรับผูนำของรัฐบาลพมา โดยไดรับอิทธิพลจากการฟอนของ นาฏศิลปลานนา ลักษณะทารำสวนใหญเปนทาทีแ่ สดงถึงเอกลักษณของชนชาติพมา และ บางสว น เปน ทาท่ีแสดงถงึ เอกลักษณของชนชาตมิ อญ ใชกลองเปงมางประกอบการแสดง เพื่อแสดงสัญลักษณของชนชาติพมา ประพันธทำนองเพลงโดยคุณครูสงัด ยมะคุปตและ คุณครูพริ้ง ดนตรีรส จากการนำเพลงฟอนมานมุยเชียงตา และเพลงฟอนโยคีถวายไฟ มา ดดั แปลงเรียบเรียงใหมใ ชชือ่ วา “เพลงพมา เปงมาง”

138 กิจกรรมท่ี 1 ชอ่ื ...........................................................................ชนั้ ...............เลขที่........ คำชแี้ จง ใหน กั เรียนตอบคำถามตอไปน้ี (10 คะแนน) 1. การแสดงพมาเปง มาง ไดร บั แนวคิดมาจากทีใ่ ด ตอบ 2. ใครเปน ผปู ระดิษฐทา รำพมาเปง มาง ตอบ 3. เพลงที่ นำมาดดั แปลงเปนทำนองเพลงพมาเปงมาง มเี พลงใดบา ง ตอบ 4. ใครเปนผูประพันธทำนองเพลง พมาเปง มาง ตอบ 5. การแตงกาย พมาเปง มาง ไดรับอทิ ธพิ ลมาจากการแสดงชดุ ใด ตอบ

139 6. เปงมาง ที่ใชต ปี ระกอบการแสดงพมาเปง มางเปน เปงมางชนดิ ใด ตอบ 7. การแสดงพมา เปงมาง ไดน ำไปจดั แสดงอยใู นละครประเภทใด ตอบ 8. พมาเปงมาง นิยมจดั การแสดงเน่ืองในโอกาสใด ตอบ 9. ทารำพมาเปง มางท่แี สดงถึงเอกลักษณข องชนชาตพิ มามีทา ใดบา ง ตอบ 10. วงดนตรีทใี่ ชบ รรเลงประกอบการแสดง พมาเปงมาง เปน วงดนตรปี ระเภทใด ประกอบดว ยอะไรบา ง ตอบ QR Code กิจกรรมท่ี 1

140 แผนการจดั การเรยี นรู วชิ านาฏศลิ ปละคร 3 รหสั วชิ า 20302-2003 หนวยการเรียนรู ระบำเบ็ดเตล็ด พมาเปงมาง เวลา 36 ชว่ั โมง แผนท่ี 3 หนว ยท่ี 2 ประวตั ิเพลงพมาเปงมาง (1) จำนวน 2 ชวั่ โมง วันที่สอน 17 ก.พ. 2564 1. สาระสำคญั พมาเปงมางเปนการแสดงที่ประดิษฐขึ้นในป พ.ศ. 2498 โดยคุณครู ลมุล ยมะคุปต และคุณครูผัน โมรากุล ผูเชี่ยวชาญนาฏศิลปไทยวิทยาลัยนาฏศิลป รวมกันสรางสรรคขึ้นเพือ่ แสดงใน โอกาสตอนรบั ผูนำของรัฐบาลพมา การประดษิ ฐทา รำฟอ นชุดนไ้ี ดรบั อทิ ธิพลจากการฟอนของนาฏศิลป ลา นนาสังเกตไดจ ากลกั ษณะทาฟอ นโดยมากเปนทาฟอ นท่อี ยใู นฟอนมานมุยเชียงตาท่ีคุณครูลมุล ยมะ คุปต ไดรับการถายทอดเมือ่ ครงั้ ไปสอนทค่ี มุ นาฏศิลปล านนาของเจาดารารศั มี ท่เี มอื งเชียงใหม ลกั ษณะ ทาฟอ นสว นใหญเปน ทา ท่ีแสดงเอกลกั ษณข องชนชาติพมาไดแ กก ารเอนลำตัวไปดา นหลังเอยี งศรี ษะเปด หนา มองบน การกนั ศอก การแตะตวัดเทา และบางสว นทเี่ ปนทาที่แสดงถงึ เอกลักษณของชนชาติมอญ ไดแก การขยับเล่ือนเทาไปดานขาง การปาดมือตึงแขน เปนการใชทาของชนชาติพมา กับชนชาติมอญ สลับกันไป นยิ มใชผูแสดงเปน หญิงลวน แสดงเปนจำนวนคู 2. สมรรถนะประจำหนว ย 2.1 แสดงความรูเกี่ยวกับประวัติเพลงพมาเปงมาง , รูปแบบการแสดง และองคประกอบ การแสดง 2.2 ปฏิบตั ิทา การฝกหดั ทารำพมา เปง มาง 2.3 นอ มนำหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งไปใชใ นการปฏิบัติงาน 2.4 แสดงพฤตกิ รรมลกั ษณะนิสยั ในการปฏบิ ตั งิ านดวยความรบั ผิดชอบ 3. จุดประสงคการเรียนรู 3.1 จุดประสงคทั่วไป 1) รแู ละเขา ใจ ประวัติความเปนมา รูปแบบและองคประกอบของเพลงพมาเปง มาง 2) มีกระบวนการคิด วิเคราะห วิจารณ องคความรูตาง ๆ ของเพลงพมาเปง มาง 3) มคี วามรบั ผิดชอบในการทำงาน

141 3.2 จดุ ประสงคเชงิ พฤตกิ รรม 1) บอกประวตั คิ วามเปน มา รูปแบบและองคประกอบของเพลงพมาเปงมางได 2) นำเสนอประวตั คิ วามเปน มา รูปแบบและองคประกอบของเพลงพมาเปงมางได 3) รักความเปนไทย มวี นิ ัย รับผดิ ชอบ และนำความรูด า นเทคโนโลยี มาประยุกตใชใหสอดรับ กบั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง 4. สาระการเรยี นรู 4.1 ความรู (K) - ประวตั เิ พลงพมา ปงมาง - แนวคิดของการสรา งสรรคช ดุ พมาเปง มาง - แนวคดิ ในการประดิษฐท า รำ - ข้นั ตอนการฝก หดั ทารำ พมา เปง มาง - รปู แบบการแสดง 4.2 ทกั ษะ/กระบวนการ (P) - กระบวนการกลมุ - กระบวนการคดิ - การนำเสนอผลงาน - กระบวนการสบื เสาะหาความรู 4.3 ทกั ษะทีจ่ ำเปนสำหรบั ศตวรรษท่ี 21 - ทกั ษะดานการคดิ อยา งมวี ิจารณญาณและทกั ษะในการแกป ญหา (Critical thinking and problem solving) - ทกั ษะดานการสรา งสรรคและนวัตกรรม (Creativity and innovation) - ทักษะดานความรวมมือ การทำงานเปนทมี และภาวะผูนำ (Collaboration , teamwork and leadership) - ทักษะดานความเขาใจตางวฒั นธรรม ตา งกระบวนทัศน (Cross-cultural understanding) - ทักษะดาน การสอ่ื สาร สารสนเทศ และรูเทาทนั สอ่ื (Communication information and media literacy) - ทักษะดานคอมพวิ เตอร และเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร (Computing) - ทักษะอาชีพและทักษะการเรยี นรู (Career and learning self-reliance, change)