พระพุทธเจ้า29พระองค์

ประวัติพระพทุ ธเจา 29 พระองค Edit by suriflowerกˈ Fก กF F ก FF ˂F กF กF Fก F F ก FFก F F ก F F F F FF ก ก F F ˆ FF FFF F ก F กF F กF ก F F ก FFF ˈก F

ความเขา ใจเกีย่ วกบั พระพุทธเจา เรอื่ งราวของพระพุทธเจานั้น คนสว นใหญค ดิ วามีเพียงพระองคเ ดียว คือพระสมณะโคดม หรอืโคตมะ ( เจา ชายสทิ ธตั ถะ ) แตหากเราไดศ กึ ษาคัมภรี ทางพระพทุ ธศาสนาแลว จะพบวา กอนหนาน้มี ีพระพทุ ธเจาถงึ ๒๗ องค ทที่ รงอบุ ตั ขิ ึ้นมาเพ่อื โปรดสัตวโลก และพระสมณะโคดมเปน พระพทุ ธเจาองคท่ี ๒๗ ซง่ึ พระพุทธเจา ทงั้ ๒๘ พระองคม ีพระนาม ดังตอ ไปน้ี1.พระตณั หังกรพทุ ธเจา2.พระเมธังกรพทุ ธเจา3.พระสรณงั กรพทุ ธเจา4.พระทีปง กรพทุ ธเจา5.พระโกณฑญั ญะพทุ ธเจา6.พระมงคลพทุ ธเจา7.พระสุมนพุทธเจา8.พระเรวตั พทุ ธเจา9.พระโสภิตพุทธเจา10.พระอโนมทัสสีพทุ ธเจา11.พระปทุมพทุ ธเจา12.พระนารถะพุทธเจา13.พระปทมุ ตตระพทุ ธเจา14.พระสุเมธพทุ ธเจา15.พระสุชาตพุทธเจา16.พระปย ทสั สพี ุทธเจา17.พระอัตถทัสสีพทุ ธเจา18.พระธมั มทสั สีพุทธเจา19.พระสิทธิธตั ถะพุทธเจา20.พระตสิ สะพุทธเจา21.พระปุสสะพทุ ธเจา22.พระวปิ สสีพุทธเจา

23.พระสิขีพุทธเจา24.พระเวสสภูพทุ ธเจา25.พระกกสุ ันธะพทุ ธเจา26.พระโกนาคมนะพทุ ธเจา27.พระกัสสปพทุ ธเจา28.พระโคตรมะพทุ ธเจา29.พระศรีอรยิ เมตไตรย( ในปจ จบุ ัน“ พระศรีอริยเมตไตรย ” ยงั เปน พระโพธสิ ัตวอยู ซ่ึงจะมาอบุ ัติบนโลกมนษุ ย ภายหลงั จากส้นิ ยุคของพระพทุ ธเจา โคตรมะแลว ( หลังปพ ทุ ธศกั ราช ๕๐๐๐ )ในสมยั โบราณจะกาํ หนดวาเวลาในแตละกปั ( ระยะเวลาอนั นานเหลือเกิน ) นนั้ จะพระพุทธเจามาอบุ ัตมิ ากนอ ยตา งกนั ไปซงึ่ ถา กปั ใดไมม พี ระพุทธเจามาอุบัตเิ รียกกปั นนั้ วา“สญู กัป” และจะเรียกช่ือแตล ะกปั ตามจาํ นวนพระพุทธเจา ที่ไดอ บุ ตั ขิ น้ึ ดงั น้ี( ๑ ) ถา มีพระพุทธเจามาตรัสรู ๑ พระองค เรียกวา สารกปั( ๒ ) ถามีพระพุทธเจามาตรัสรู ๒ พระองค เรียกวา มณั ฑกัป( ๓ ) ถามีพระพทุ ธเจามาตรัสรู ๓ พระองค เรียกวา วรกปั( ๔ ) ถามพี ระพุทธเจา มาตรัสรู ๔ พระองค เรยี กวา สารมณั ฑกัป( ๕ ) ถา มีพระพทุ ธเจา มาตรัสรู ๕ พระองค เรียกวา ภทั รกปัในโลกยคุ ปจจบุ ันทเี่ รามีชวี ิตอยนู ้ี เรยี กวา “ภทั รกปั ” แปลวา “กปั เจรญิ ” ซึง่ ในอดตี เมอ่ื นามมาแลว มีพระพทุ ธเจา อบุ ัติขนึ้ ในภทั รกปั พระนามวา “พระกกสุ ันธะ พระโกนาคมนะ พระกสั สป” ซ่ึงปจ จุบันมีพระพทุ ธเจาพระนามวา “ พระโคตมะ” และในอนาคตจะมีพระพทุ ธเจามาอุบัตอิ กี ๑ พระองค คือ “พระศรีอรยิ เมตไตรย” ดงั นั้น ในภัทรกปั จงึ มีพระพุทธเจา มาอบุ ัตทิ งั้ สน้ิ ๕ พระองค และเมอื่ สิน้ ภัทรกัปหรือหลงั ยคุ ของพระศรอี ริยเมตไตรยกจ็ ะเขา สูก ปั อนื่ และจะมพี ระพุทธเจาองคอน่ื ๆ มาอุบัตติ อไปหรืออาจจะไมม พี ระพทุ ธเจามาอบุ ัติ กเ็ ปน ได ซึ่งเรยี กวา “สญู กปั ”สารมัณฑกปักปั ที่มพี ระพุทธเจา มาตรสั รู ๔ พระองคภายหลังจากการบําเพญ็ พระบารมีในศาสนาของพระพุทธเจา ๑๒๕,๐๐๐ พระองค และ การบาํ เพ็ญพระบารมีในศาสนาของพระพทุ ธเจา ๓๘๗,๐๐๐ พระองค ไดลว งพนไปแลวการบําเพญ็ พระบารมกี ็มาถงึ “ชวงเวลากอน ๔ อสงไขย ๑๐๐,๐๐๐ มหากปั ” และในชวงเวลานั้น ไดม ีกัปหนึ่ง ชือ่ “สารมณั ฑกัป” ซึง่ มคี วามหมายวา เปน กัปท่ีมพี ระพุทธเจา มาตรัสรู ๔ พระองคตามลาํ ดับคือ

พระพทุ ธเจา ตณั หังกร ๑พระพุทธเจา เมธังกร ๑พระพุทธเจา สรณังกร ๑และพระพุทธเจา ปจ ฉิมทีปงกร ๑ ( อดีตพระภกิ ษุ “ ปจ ฉิมทปี ง กรโพธสิ ัตว ” ผเู ทย่ี วบณิ ฑบาตรหานา้ํ มันเมลด็ พนั ธผุ ักกาดมาจดุ ประทปี บชู า “ พระโปราณทปี ง กรพทุ ธเจา ” และไดรบั พุทธพยากรณจ ากพระองควา จกั ไดตรัสรูเ ปนพระพุทธเจา มพี ระนามวา “ทปี งกร” เหมอื นพระองค )พระพทุ ธเจา ท่มี าตรัสรูเปน พระองคท่ี ๑ ใน “สารมัณฑกัป”( กปั แรก )“สมเดจ็ องคป ฐม” กค็ อื พระพทุ ธเจาองคแ รกหรือองคที่ ๑ เรียกวา “องคปฐม”สมเด็จองคป ฐมทรงพระนามวา “สมเดจ็ พระพุทธสกิ ขที ี่ ๑” แตพระพุทธเจา ทต่ี รัสรูผา นไปแลว อาจจะมีชือ่ ซ้ํากนั กไ็ ด โดยเฉพาะ ชอื่ น้ีมดี วยกันถงึ ๕ พระองค จงึ เรยี กขานกนั วา เปน “สมเดจ็ พระพุทธสิกขีที่ ๑” พระองคจึงทรงเปน ตน พระวงศ ของ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจา ทุก ๆ พระองค จงึ สมควรยกยอ งพระองควาทรงเปน “สมเดจ็ องคป ฐมบรมคร”ู อยางแทจ รงิ

ในสารมณั ฑกัป พระโพธิสัตวพระนามวา “ ตณั หงั กร” ไดม าตรสั รูเปน พระพทุ ธเจา พระองคท่ี ๑พระเจาอานนั ทะแหง พระนครปปุ ผวดี เปนพระพทุ ธบดิ า พระนางสุนนั ทาเทวี พระอัครมเหสีเปน พระพทุ ธมารดาทรงครองฆราวาสวสิ ัยอยู ๑๐,๐๐๐ ปพระองคไดทรงสรา งสมพระบารมีมาเปนเวลา ๑๖ อสงไขย ๑๐๐.๐๐๐ มหากปัพระองคเสดจ็ ออกมหาภิเนษกรมณ ( เสดจ็ ออกผนวช )ทรงใชเวลาในการบาํ เพ็ญเพียรอยเู พียง ๗ วันทรงตรัสรพู ระอนตุ ตรสัมมาสมั โพธิญาณ ณ โคนตนพญาสตั ตบรรณ ( ตนตนี เปด ขาว )และเม่อื พระพุทธเจา ตัณหงั กรไดท รงกระทําพุทธกิจตลอดพระชนมายุ ๑๐๐,๐๐๐ ปของพระองคแลวพระองคก็เสดจ็ ดับขนั ธปรินพิ พานพระพุทธเจา องคป จจบุ ันของพวกเรา ไดท รงบาํ เพญ็ มหาทานไวในศาสนาของ พระพทุ ธเจา ตณั หังกรพระองคน้เี ปน อันมาก แตก ม็ ไิ ดร บั พทุ ธพยากรณจากพระพุทธเจาตัณหังกรวา “ พระองคจะไดตรัสรูเปน พระพุทธเจา ” เนื่องดวยในเวลานน้ั ธรรมสโมธานท้งั ๘ ประการ ของพระพทุ ธเจา ของพวกเรายังไมถ งึ ความบรบิ ูรณ2. พระสัมมาสมั พุทธเจา พระนามวา พระเมธงั กรพทุ ธเจา พระพุทธเจาท่ีมาตรัสรูเ ปน พระองคท ่ี ๒ ใน “สารมณั ฑกปั ”

ภายหลงั จากทีพ่ ระพทุ ธศาสนาของพระพทุ ธเจาตัณหงั กรไดอ ัตรธานสูญหายไปจน หมดสิ้นแลว พระโพธิสัตวทรงพระนามวา “ เมธังกร ” กไ็ ดเ สดจ็ มาอบุ ตั ติ รสั รเู ปน พระพทุ ธเจาพระองคที่ ๒ ในสารมัณฑกัปนั้นพระองคท รงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษตั รยิ  ในพระนครเมขละพระบรมกษตั รยิ พระนามวา พระเจาสุเมธะ เปนพระพุทธบดิ า พระนางยโสธราเทวี เปน พระพทุ ธมารดาทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๘,๐๐๐ ปพระองคจ ึงเสดจ็ ออกผนวช แลวทรงใชเ วลาในการบาํ เพ็ญเพยี รอยู กึง่ เดอื นทรงตรสั รพู ระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ โคนตนกงิ สุกะ ( ตน ทองกวาว )พระพุทธเจา เมธงั กรไดทรงกระทําพุทธกจิ ตลอดพระชนมายุ ๙๐,๐๐๐ ปทรงมีพระชนมายุ ๙ หมน่ื ๘ พันปพระองคจ ึงเสด็จดับขันธปรนิ ิพพาน3. พระสมั มาสมั พุทธเจา พระนามวา พระสรณังกรพุทธเจา พระพทุ ธเจาทม่ี าตรัสรเู ปนพระองคที่ ๓ ใน “สารมัณฑกปั ”

ภายหลงั จากที่พระพุทธศาสนาของพระพุทธเจาเมธงั กรไดอนั ตรธานสูญหายไปจน หมดส้นิ แลว พระโพธิสัตวทรงพระนามวา “สรณังกร กไ็ ดเสดจ็ มาอบุ ตั ิตรัสรเู ปน พระพุทธเจา พระองคท ี่ ๓ ใน สารมณั ฑกปั นนั้ทรงเสดจ็ อบุ ัติในตระกลู กษตั ริยแ หง พระนครสวุ ิปลุ ะพระบรมกษตั รยิ พระนามวา พระเจาสุมงั คละ เปนพระพุทธบิดา พระนางยสวดเี ทวี เปนพระพทุ ธมารดาทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๗,๐๐๐ ปพระองคเสดจ็ ออกผนวช แลวทรงใชเ วลาในการบาํ เพญ็ เพียรอยู ๑ เดอื นทรงตรสั รพู ระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ โคนตนปาตลี ( ตน แคฝอย )พระพทุ ธเจาเมธังกรไดท รงกระทําพุทธกิจตลอดพระชนมายุ ๘๐.๐๐๐ ปทรงมีพระชนมายุ ๘ หม่ืน ๗ พันปพระองคจ ึงเสด็จดบั ขันธปรนิ พิ พาน4.พระสัมมาสัมพทุ ธเจาพระนามวา พระปจฉิมทปี งกรพทุ ธเจา พระพุทธเจา ท่มี าตรัสรูเปนพระองคท่ี ๔ ใน “สารมัณฑกัป”ภายหลงั จากทพ่ี ระพุทธศาสนาของพระพทุ ธเจา สรณังกรไดอ ตั รธานสูญหายไปจนหมด สน้ิ แลว พระโพธสิ ตั วทรงพระนามวา ปจฉมิ ทปี ง กร ( พระทปี ง กรองคห ลัง ) นับตงั้ แตทพ่ี ระองคไ ดรบั พทุ ธ

พยากรณจาก พระโปราณทีปง กร วาจะไดตรสั รเู ปน พระพทุ ธเจาโดยเทีย่ งแทแ ลว พระองคก ท็ รงมพี ระวริ ยิ ะอุตสาหะสรางสมพระบารมีมาตลอดเวลา ๑๖ อสงไขย ๑๐๐,๐๐๐ มหากปั จนในท่ีสุดพระองคก ็ไดมาตรัสรูเปน พระพทุ ธเจาองคท่ี ๔ เปน ลําดบั ตอจากพระองคท่ี ๓ คอื พระสรณังกร ใน“สารมัณฑกปั ” นี้ทรงเสดจ็ อุบตั ิในตระกลู กษัตรยิ ใ น พระนครรัมมวดีพระบรมกษัตรยิ พระนามวา สเุ ทพ เปน พระพุทธบดิ า พระนางสเุ มธาราชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคทรงมปี ราสาทอันประเสริฐ ๓ หลงั ชอ่ื หังสา โกญจา และมยุราทรงมพี ระมเหสพี ระนามวา ปทมุ าเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา อสุ ภขันธกุมารทรงมพี ระสนมนารีกาํ นัลใน ๓ แสนนาง ทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๑ หมนื่ ปเสด็จออกผนวชดว ย พระยาคชสารราชยาน มีผบู วชติตตาม ๑ โกฏิทรงทาํ ความเพยี รอยู ๑๐ เดือน จงึ สาํ เร็จพระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมป ปผลิ ( ไมเ ลียบ )พระองคคร้นั ตรสั รูแลวประทับอยทู ส่ี นุ นั ทารามวิหาร ไดท รงประกาศพระธรรมจักรอนั ยอดเยีย่ ม ทรงมีการตรสั รูธรรมครัง้ ใหญ ๆ ๓ คร้งั คอืครง้ั ที่ ๑ ไดม แี ก มนุษยแ ละเทพดา ๑ รองโกฏิ เม่ือคราวทพี่ ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษุ ๑โกฏิ ซงึ่ บวชตามพระองคแ ละชนเหลาอน่ื อีกเปน จาํ นวนมากคร้ังที่ ๒ ไดมีแกมนุษยและเทพดา ๙๐ โกฏิ เมอื่ คราวทพ่ี ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดพระโอรสของพระองคพระนามวา อสุ ภขันธกมุ ารครงั้ ท่ี ๓ ไดม แี กเ ทพดา ๙ หมน่ื โกฏิ เมอื่ คราวที่พระองคท รงทาํ ยมกปาฏิหารยิ ท ี่โคนตนซกึ ใหญ ใกลประตูพระนคร รัมมวดีทรงมกี ารประชุมพระสงฆ สาวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทิน ผสู งบ ผูคงท่ี ๓ ครั้ง คอืครั้งที่ ๑ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวทพ่ี ระองคทรงประทบั อยทู ี่ สุนนั ทารามวหิ ารครง้ั ที่ ๒ มีพระสงฆส าวกขณี าสพ ๑ รอยโกฏิ เมอ่ื คราวท่ีพระองคท รงประทับอยบู นยอดภเู ขานารทกูฎครัง้ ท่ี ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๙ หมนื่ โกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคท รงประทับอยบู นยอดภเู ขาสทุ ัสสนะพระองคท รงมี พระสุมงคลเถระ และพระตสิ สเถระ เปนคพู ระอคั รสาวกชนั้ เลศิทรงมพี ระสาคตเถระ เปน พุทธอุปฏฐากทรงมีสนุ ันทาเถรี และพระโสณาเถรี เปนคพู ระอัครสาวิกาช้นั เลิศทรงมีตปสุ สอบุ าสก และภลั ลกิ อุบาสก เปน คอู คั รอบุ าสกชนั้ เลศิทรงมสี ิรมิ าอุบาสกิ า และโสณาอาสิกา เปน คูอัครอุบาสกิ าช้นั เลศิ

พระองคท รงมพี ระวรกายสงู ๘๐ ศอกทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนปเสด็จดบั ขนั ธปรนิ พิ พาน พรอ มดวยพระสงฆส าวกขีณาสพทง้ั หลายท่ี นนั ทารามวหิ ารพระสถปู ของพระองคสูง ๓๖ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ นนั ทารามวหิ ารพระสถูปบรรจุ บาตร จีวร และบริขารอ่ืน ๆ ของพระองคส ูง ๓ โยชน ประดษิ ฐานอยทู ่ี ควงไมโพธิพฤกษพระศาสนาของพระองคด ํารงอยู ๑ แสนป แลว ไดอนั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหงพระสัมมาสมั พุทธเจาพระนามวา ทปี งกรพระองคน ี้พระสมั มาสัมพทุ ธเจาของเราทงั้ หลาย เสดจ็ อุบตั ใิ นพระนครรัมมวดี แลว ออกบวชเปน ชฎิลดาบส มีนามวา สุเมธ อาศยั อยใู นปา ไดเ หน็ พระสัมมาสัมพุทธเจา แลวยอมสละชีวิตของตน ไดน อนทอดตนบนเปอกตม ทาํ เปน สะพานถวายใหพระพุทธองคพรอมดว ยพระสงฆสาวกขณี าสพ ๔ แสนรูปเดินขามไปพระพทุ ธองคไ ดท รงพยากรณวา ในกัปอนั หาประมาณมิไดน บั แตก ปั นี้ไปในอนาคตกาล สเุ มธดาบสน้ีจักไดเ ปน พระพุทธในโลก พระองคไ ดฟง พทุ ธพยากรณน น้ั แลว ก็ยังจติ ใจเลอ่ื มใสอยา งยิง่ เมอ่ื จะยังประโยชนนัน้ ใหสําเร็จจงึ ไดอธษิ ฐาน วัตรในการบาํ เพญ็ บารมี ๑๐ ทศั ใหยงิ่ ขน้ึ ไป พอสิน้ อายขุ ัยแลวไดไปบงั เกิดในพรหมโลก5.พระสมั มาสัมพทุ ธเจา พระนามวา พระโกณฑญั ญะพุทธเจา

ทรงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษัตริย ในพระนครรัมมวดีพระบรมกษตั รยิ พระนามวา สนุ นั ท เปน พระพุทธบดิ า พระนางสุชาดาราชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ชอ่ื รุจิ สรุ จุ ิ และสุภะทรงมพี ระมเหสีพระนามวา รุจิเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา วิชิตแสนทรงมีพระสนมนารกี าํ นัลใน ๓ แสนนาง ทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๑ หมนื่ ปทรงออกผนวชดว ยราชรถเทียมมา มีผูบวชตดิ ตาม ๑๐ โกฏิทรงทาํ ความเพียรอยู ๑๐ เดอื นจงึ สําเร็จพระอนตุ ตรสมั มาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมสาลกัลยาณี ( ตนขานาง )พระองคทรงตรสั รูแ ลว ประทับอยทู เี่ ทววนั ใกลพ ระนครอรณุ ธวดี ไดทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเย่ียม ทรงมกี ารตรสั รธู รรมครัง้ ใหญ ๓ ครัง้ คอืครั้งท่ี ๑ ไดม แี กม นุษยแ ละเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวที่พระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษุ ๑๐โกฏิ ซ่งึ บวชตามพระองค และชนเหลาอน่ื อกี เปน จํานวนมากครง้ั ที่ ๒ ไดมีแกม นุษยและเทพดา ๙ หมน่ื โกฏิ เมอ่ื คราวทพี่ ระองคเ สด็จไปในมหาสมาคม เพ่ือตอบมงคลปญ หาแกพวกเทพดาในหมน่ื จักรวาลที่มาประชุมกนั เพอื่ ทูลถามมงคลปญ หากบั พระองคคร้งั ที่ ๓ ไดม แี กม นษุ ยและเทพดา ๘ หม่ืนโกฏิ สวนผทู ีต่ ง้ั อยใู นผล ๓ นบั จํานวนไมไ ด เมื่อคราวที่พระองคทรงทาํ ยมกปาฏหิ ารยิ  เพอื่ ย่ํายีความมวั เมา และมานะของพวกเดยี รถีย แลวแสดงธรรมโปรดพวกเดียรถียเ หลานั้นทรงมีการประชมุ พระสงฆสาวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทนิ ผูสงบผคู งที่ ๓ คร้งั คอืครง้ั ที่ ๑ มพี ระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวท่พี ระองคทรงประทบั อยูที่ จนั ทารามวิหารใกลพระนครจันทวดใี นพรรษาแรกคร้งั ที่ ๒ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๑ พันโกฏิ เมื่อคราวทพ่ี ระโอรสของพระองคพระนามวา วิชติ เสนบรรลุพระอรหันตครั้งที่ ๓ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๙๐ โกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรด พระเจาอุเทนพรอมดวยบรวิ ารพระองคท รงมี พระภทั ทเถระ และพระสุภัททเถระ เปน คพู ระอัครสาวกช้นั เลศิทรงมีพระอนุรุทธเถระ เปน พุทธอุปฏ ฐากทรงมพี ระติสสาเถรี และอุปโสณอุบาสก เปน อัครอบุ าสกิ าชั้นเลิศทรงมีนนั ทาอบุ าสกิ า และสริ ิมาอบุ าสิกา เปน คอู คั รอบุ าสกิ าชั้นเลิศพระองคทรงมพี ระวรกายสงู ๘๘ ศอกทรงมพี ระชนมายุ ๑ แสนป

เสด็จดับขนั ธปรนิ พิ พาน พรอ มดวยพระสงฆสาวกขณี าสพทัง้ หลายที่ จนั ทารามวิหารพระสถูปของพระองคสงู ๗ โยชน ประดิษฐานอยู ณ จนั ทารามวหิ ารพระธาตทุ ั้งหลายของพระองคไ มกระจัดกระจายไป คงดํารงอยูเ ปนแทง เดียวเหมือนรูปปฏิมาทองคําพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๑ แสนป แลว ไดอ นั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสมั พทุ ธเจา พระนามวาโกณฑัญญะพระองคน้ีพระสัมมาสัมพทุ ธเจาของเราทงั้ หลายเสด็จอบุ ตั เิ ปน พระเจาจกั รพรรดพิ ระนามวา วชิ ติ าวี ใน พระนครจันทวดี ทรงปกครองแผนดินโดยธรรม ไมต อ งใชอาญา ไมต องใชศ าสตราเลย ไดทรงถวายภัตตาหารแกพระสงฆสาวกขณี าสพซ่ึงมีพระพทุ ธเจาเปนประธานแลว ไดท ลู นมิ นตพ ระพทุ ธองคพรอ มดว ยพระสงฆสาวกขณี าสพ ๑ แสนโกฏใิ หอ ยจู าํ พรรษาในพระนครของพระองค แลวไดถวายมหาทานจนตลอดไตรมาส ในเวลาส้ินสดุ แหงการถวายมหาทาน พระพทุ ธองคท าํ การอนโุ มทนา แลวไดท รงพยากรณวา ในอนาคตกาลพระเจาวิชติ าวพี ระองคน้ี จักไดเ ปน พระพุทธเจา ในโลกพระองคไดฟงพทุ ธพยากรณนั้นแลวกย็ งั จิตใหเ ล่อื มใสอยา งยง่ิ เมอื่ จะยังประโยชนน น้ั ใหส าํ เร็จ จงึ ไดอธษิ ฐานวัตรในการบาํ เพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย งิ่ ขน้ึ ไป ทรงถวายราชสมบัติแกพ ระพทุ ธองค แลวออกบวชในสาํ นกั ของพระพุทธองค ทรงเลาเรยี นพระสูตร พระวนิ ัย อันเปนนวังคสัตถศุ าสนท กุ อยา ง ยงัพระศาสนาของพระชนิ เจา พระองคน นั้ ใหง ดงาม แลว เปน ผไู มป ระมาท ทาํ สมาบัติ ๘ และอภญิ ญา ๖ใหบ ังเกดิ แลว มีฌานไมเส่อื ม พอสน้ิ อายุขัยแลวไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก6.พระสัมมาสมั พุทธเจาพระนามวา พระมังคละพทุ ธเจา

ทรงเสดจ็ อุบตั ใิ นตระกูลกษตั ริย ในพระนครอุดรพระบรมกษัตรยิ พระนามวา อดุ ร เปนพระพุทธบิดา พระนางอุตตราราชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ชอ่ื ยสวา สจุ ิมา และสริ ิมาทรงมีพระมเหสพี ระนามวา ยศวดีเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา สลี วะทรงมีพระสนมนารกี ํานัลใน ๓ หม่ืนนาง ทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๙ พันปเสด็จออกผนวชดว ยราชรถเทยี มมา มีผูบวชติดตาม ๓ โกฏิทรงทาํ ความเพียรอยู ๘ เดอื นจงึ สําเรจ็ พระอนุตตรสัมมาสมั โพธิญาณ ณ ควงไมนาค ( ตน กากระทงิ )พระองคค รั้นทรงตรัสรูแลว ประทบั ในชัฏปาสิรวิ ัน ใกลพระนครสิริวฒั นทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยยี่ ม ทรงมกี ารตรสั รธู รรมครงั้ ใหญ ๆ ๓ ครั้ง คอืครั้งท่ี ๑ ไดม แี กม นษุ ยแ ละเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวทีพ่ ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษุ ๓โกฏิ ซงึ่ บวชตามพระองค และชนเหลาอน่ื อกี เปน จาํ นวนมากผถู งึ พรอ มดวยอุปนิสัย แลว ทรงประกาศสัจจะ ๔ อนั ประเสริฐสุดครงั้ ที่ ๒ ไดม แี กเ ทพดา ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวทีพ่ ระองคทรงทาํ ยมกปาฏหิ าริย ณ โคนตน จาํ ปา เพื่อย่ํายคี วามมวั เมาและมานะของพวกเดียรถีย แลวไปแสดงพระอภธิ รรมโปรดพระพทุ ธมารดา ในภพดาวดงึ สครงั้ ท่ี ๓ ไดม แี กม นุษยและเทพดา ๙๐ โกฏิ เมื่อคราวท่พี ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรด พระเจาสนุ นั ท พรอ มดว ยบรวิ าร ณ สุรภนี ครทรงมกี ารประชุมพระสงฆสาวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทิน ผูส งบ ผคู งท่ี ๓ คร้งั คือครง้ั ที่ ๑ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมอื่ คราวทพี่ ระองคท รงประทับอยทู ่ี เมขลบุรใี นพระนครสิรวิ ัฒนน น้ั แลว แสดงธรรมโปรด สเุ ทพมาณพ และธรรมแสนมาณพ พรอ มดวยบรวิ ารจนมจี ติ ศรัทธาเลอื่ มใสพากันออกบวชในสํานกั ของพระองคครั้งที่ ๒ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวท่พี ระองคท รงประทบั อยูที่ อตุ ตรารามวหิ ารคร้งั ท่ี ๓ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๙๐ โกฏิ เมื่อคราวที่พระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรด พระเจาสนุ นั ทพรอมดว ยบรวิ าร ณ สรุ ภีนครอกี ครงั้ หนงึ่พระองคท รงมี พระสุเทพเถระ และพระธรรมแสนเถระ เปน คูพระอคั รสาวช้ันเลิศทรงมีพระปาลิตเถระ เปนพทุ ธอปุ ฏ ฐากทรงมพี ระสีวลาเถรี และพระอโสกาเถรี เปนคพู ระอคั รสาวกิ าชัน้ เลศิทรงมนี นั ทอบุ าสก และวิสาขอบุ าสก เปน คอู ัครอบุ าสกช้นั เลิศ

ทรงมีอนุฬาอบุ าสกิ า และสมุ นาอุบาสิกา เปนคอู ัครอบุ าสกิ าช้ันเลิศพระองคท รงมพี ระวรกายสูง ๘๐ ศอกทรงมีพระรศั มแี ผซานออกจากพระวรกายไปตลอดหม่ืนโลกธาตุทรงมีพระชนมายุ ๙ หมนื่ ปเสดจ็ ดับขนั ธปรนิ ิพพานพรอ มดวยพระสงฆสาวกขณี าสพทงั้ หลายที่ พระเวสสรราชอุทยานพระสถปู ของพระองคส งู ๓๐ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ พระราชอทุ ยานพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๙ หมน่ื ป แลวไดอ นั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหงพระสัมมาสมั พทุ ธเจาพระนามวา มงคลพระองคน ี้พระสมั มาสัมพทุ ธเจาของเราทั้งหลาย เสดจ็ อบุ ตั ิในตระกูลพราหมณมหาศาล มีนามวา สรุ จุ ิ ในหมบู านสุรจุ ิพราหมณ ทรงเปน ผูคงแกเ รยี น ทรงรจู บไตรเพทพรอ มทง้ั คมั ภรี น ิฆัณฑุศาสตร คัมภีรเกฏภ ศาสตร ทง้ั ทรงเชยี่ วชาญในคมั ภรี โ ลกายตศาสตร และคัมภีรมหาปุรสิ ลกั ษณศาสตร วันหนง่ึพระองคเ ขา ไปเฝา พระผมู ีพระภาคเจา ไดฟงธรรมเทศนาของพระองค มีจิตศรัทธาเลือ่ มใสแลวไดถ ึงพระองคเ ปนสรณะ ทูลนิมนตพ ระพุทธองคพ รอมดว ยพระสงฆส าวก ๑ แสนโกฏิ เพือ่ ฉนั ภตั ตาหารตลอด ๗ วนั ในวันสุดทา ยแหง การถวายมหาทาน ไดใ หคนลา งบาตรของพระสงฆส าวกทุกรปู จนสะอาด แลว บรรจุเนยใส เนยขน นํ้ามัน นา้ํ ผึ้ง และนาํ้ ออ ยจนเต็มบาตร และไดถวายพรอ มดวยผา ไตรจีวร แกพระสงฆส าวกเหลาน้นั แลว ไดถ ึงพระพทุ ธเจา พรอมดว ยพระสงฆส าวกเปน สรณะ ในเวลาสน้ิ สุดแหง การถวายมหาทาน พระพุทธองคทรงทําการอนุโมทนาแลวทรงพยากรณว า ในอนาคตกาลสุรจิ พิ ราหมณน จ้ี ักไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไ ดฟง พุทธพยากรณนั้นแลว ก็ยงั จิตใหเ ลือ่ มใสอยา งยงิ่ เม่ือจะยังประโยชนน นั้ ใหสาํ เรจ็ จงึไดอธิษฐานวัตรในการบาํ เพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย ิง่ ขนึ้ ไป ทรงถวายเรอื นของตนแกพ ระพุทธองคแลวออกบวชในสํานักของพระพุทธองค ทรงเลา เรยี นพระสูตร พระวินยั อนั เปน วังคสัตถุศาสตรท ุกอยา งยงั พระศาสนาของพระชินเจา พระองคน้ันใหงดงามแลว เปน ผไู มป ระมาท เจริญพรหมวหิ ารภาวนาแลว ไดถึงความสําเรจ็ ในอภิญญา มีฌานไมเ ส่อื ม พอสิน้ อายขุ ัยแลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก

7.พระสมั มาสัมพุทธเจา พระนามวา พระสมุ นพทุ ธเจาทรงเสด็จอบุ ตั ใิ นตระกลู กษัตริย ในพระนครเมขละพระบรมกษัตริย พระนามวา สทุ ตั ต เปน พระพทุ ธบิดา พระนางสิรมิ าราชเทวี เปนพระพทุ ธมารดาพระองคท รงมปี ราสาทอนั ประเสริฐ ๓ หลัง ชอ่ื จนั ทะ สจุ นั ทะ และวฏังสะทรงมีพระมเหสี พระนามวา วฏงั สิกาเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา อนปู มะทรงมีพระสนมนารกี าํ นัลใน ๖ ลา น ๓ แสนนาง ทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๙ พันปเสดจ็ ออกผนวชดวย พระยาคชสารราชยาน มผี ูบวชตดิ ตาม ๓๐ โกฏิทรงทาํ ความเพียรอยู ๑๐ เดอื นจงึ สําเรจ็ พระอนุตตรสัมมาสมั โพธญิ าณ ณ ควงไมน าค ( ตนกากะทิง )พระองคค ร้ันทรงตรสั รูแ ลว ประทบั อยทู ี่ พระเมขลราชอทุ ยาน

ทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยยี่ ม ทรงมีการตรสั รธู รรมครั้งใหญ ๆ ๓ ครงั้ คือครงั้ ที่ ๑ ไดแ กมนุษยแ ละเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรม โปรดภิกษผุ ทู ่ีบวชตามพระองค สรณกมุ ารผเู ปนพระกนฏิ ฐภาดาตางพระมารดาของพระองค และภาวิตัตตกมุ ารบุตรของปโุ รหติ ในพระราชอทุ ยานครัง้ ท่ี ๒ ไดม ีแกมนุษยและเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวท่พี ระองคทรงทํายมกปาฏิหาริย เพ่อื ยาํ่ ยีความมวั เมา และมานะของพวกเดยี รภยี  ณ ทโี่ คนตน มะมว ง ในสุนันทวดนี ครคร้ังท่ี ๓ ไดมแี กม นุษย และเทพดา ๙ หมืน่ โกฏิ เมอื่ คราวท่ีพระองคทรงแสดงธรรม แกป ญ หา และขอสงสัยทางใจเรื่องนโิ รธแกม นษุ ย และเทพดาในหมื่นจักรวาล ผมู าประชุมกันในจักรวาลนี้ เพอ่ื ทูลถามปญ หานน้ัทรงมีการประชุมพระสงฆสาวกขณี าสพ ผูปราศจากมลทิน ผูส งบ ผคู งท่ี ๓ คร้งั คอืครง้ั ที่ ๑ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิเมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเสดจ็ เขาจาํ พรรษา ณ เมขลนครครงั้ ที่ ๒ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๙ หม่นื โกฏิ เมือ่ คราวที่พระองคทรงประทบั นงั่ เหนอื ภเู ขาทองสูงประมาณ๑ โยชน แลว ทรงแสดงธรรม โปรดพระเจาอรินทมะ พรอ มดว ยบรวิ าร ๙ หมื่นโกฏิ ณ สงั กัสสนครครง้ั ท่ี ๓ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๘ หมน่ื โกฏิ เมอ่ื คราวท่ีทาวสักกเทวราชเสดจ็ เขา ไปเฝาพระพุทธองค เพ่อื ทูลถามปญหาพระองคท รงมี พระสรณเถระ และพระภาวติ ัตตเถระ เปน คพู ระอคั รสาวกชน้ั เลศิทรงมพี ระอเุ ทนเถระ เปน พุทธปฏ ฐากชัน้ เลศิทรงมพี ระโสณาเถรี และพระอุปโสณาเถรี เปน คูอัครสาวกิ าชน้ั เลิศทรงมีวรณุ อุบาสก และสรณอุบาสก เปนคูอคั รอบุ าสกชัน้ เลิศทรงมจี าลาอุบาสกิ า และอปุ จาลาอุบาสิกา เปน คูอัครอุบาสกิ าชน้ั เลศิพระองคท รงมพี ระวรกายสงู ๙๐ ศอกทรงมีพระรัศมแี ผซา นออกจากพระวรกาย สองแสงสวา งไสวไปทวั่ หมนื่ โลกธาตุทรงมีพระชนมายุ ๙ หมนื่ ปดับขนั ธปรินิพพานพรอ มดวยพระสงฆสาวกขีณาสพทั้งหลายท่ี องั คารามวิหารพระสถปู ของพระองคส งู ๔ โยชน ประดิษฐานอยู ณ องั คารามวหิ ารพระศาสนาของพระองคด าํ รงอยู ๙ หมืน่ ปแลวไดอนั ตรธานไป

พุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสัมพทุ ธเจาพระนามวาสุมนพระองคน ้ีพระสัมมาสัมพุทธเจา ของรวมทั้งหลายเสด็จอบุ ตั ิเปน พระยานาคราชชื่อ อดุล อยูในนาคพภิ พ มีฤทธานุภาพมาก ไดฟงวา พระพทุ ธเจา เสดจ็ อบุ ัตขิ น้ึ แลวในโลก จึงพรอมดวยหมญู าติออกจากนาคพภิ พของตน แลว นาํ เอาดนตรีทิพยไปบรรเลงบูชาสักการะ พระสมั มาสัมพทุ ธเจาพระนามวา สุมนและพระสงฆส าวกขณี าสพ ๑ แสนโกฏิแลว ไดถวายมหาทานแกพ ระสงฆส าวกขณี าสพเหลานนั้ ซึง่ มีพระพทุ ธเจา เปนประธาน และไดถวายผา หอ อกี รูปละ ๑ คู ไดถ งึ พระองคเปนสรณะแลว ตง้ั อยใู นไตรสรณะคมน ในเวลาสน้ิ สุดแหง การถวายมหาทาน พระพุทธองคท รงทําการอนโุ มทนาแลวไดท รงพยากรณว า ในอนาคตกาล พระยานาคราชน้จี กั ไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไดฟ งพุทธพยากรณนั้นแลว ก็ยังจติ ในเล่ือมใสอยางยง่ิ เม่อื จะยงั ประโยชนน นั้ ใหสําเร็จจงึ ไดอธษิ ฐานวตั รในการบาํ เพญ็ บารมี ๑๐ ทศั ใหยงิ่ ขนึ้ ไป พอสน้ิ อายขุ ัยแลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก8.พระสมั มาสมั พุทธเจา พระนามวา พระเรวตพทุ ธเจาทรงเสด็จอบุ ตั ใิ นตระกูลกษัตรยิ  ในพระนคร สธุ ญั ญวดีพระบรมกษตั รยิ พระนามวา วิบูล เปน พระพทุ ธบดิ า พระนางวปิ ุลาราชเทวี เปน พระพทุ ธมารดาพระองคท รงมีปราสาทอันประเสริฐ ๓ หลงั ชอื่ สทุ ัศน รตั นัคฆิ และอาเวฬะทรงมพี ระมเหสพี ระนามวา สทุ ัสสนาเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา วรุณทรงมีพระสนมนารกี าํ นลั ใน ๓ หมน่ื ๓ พันนาง ทรงครองฆราวาสวสิ ัยอยู ๖ พนั ป

เสด็จออกผนวชดวยพระราชรถเทียมมา มีผบู วชติดตาม ๑ โกฏิทรงทําความเพยี รอยู ๗ เดอื น จงึ สาํ เร็จพระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมน าค ( ตนกากะทงิ )พระองคค ร้งั ทรงตรัสรแู ลวประทบั อยูที่ วรณุ ารามวหิ าร ไดทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเยี่ยมทรงมกี ารตรสั รูธ รรมคร้ังใหญ ๆ ๓ ครัง้ คอืครง้ั ที่ ๑ ไดม แี กส ตั วน ับจํานวนมไิ ด เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษุผบู วชตามพระองค และชนเหลาอน่ื อีกเปน จาํ นวนมากคร้ังท่ี ๒ ไดม ีแกม นษุ ยแ ละเทพดา ๑ พันโกฏิ เมอ่ื คราวทพี่ ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดพระเจาอรนิ ทมมหาราชพรอมดวยบริวารท่ี อุตตรนครครัง้ ที่ ๓ ไดม แี กมนุษยแ ละเทพดา ๑ รอยโกฏิ เมอื่ คราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดมหาชนชาวอตุ ตรนคิ ม ผทู ลู ถามถึงอานสิ งสแหง ศลี ในการเขา นิโรธสมาบตั ิท่อี ตุ ตรนิคมทรงมีการประชมุ พระสงฆส าวกขีณาสพ ผปู ราศจากมลทนิ ผสู งบ ผคู งที่ ๓ ครง้ั คอืครง้ั ท่ี ๑ มีพระสงฆสาวกขีณาสพนับจาํ นวนมิได เม่อื คราวทพ่ี ระองคประทบั อยูในสุธัญญวดีนคร ทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนในพระนครนน้ั ทรงยงั มหาชนนนั้ ใหบวชในสํานกั ของพระองค แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขในทามกลางแหงพระสงฆส าวกขณี าสพเหลา นั้นครั้งที่ ๒ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๑ แสนโกฏิ เมอื่ คราวท่พี ระองคประทับอยใู นเมขลนคร ทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนในพระนครนนั้ ทรงยังมหาชนนน้ั ใหบวชในสํานกั ของพระองค แลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทา ม กลางแหงพระสงฆส าวกขีณาสพเหลา น้นัคร้งั ท่ี ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมอื่ คราวทพี่ ระองคท รงแสดงธรรมโปรดมหาชน ผูมาประชมุ กนั เพอื่ ถามถงึ อาการอาพาธของพระวรุณเถระ ท่ีวรุณารามวหิ าร ทรงยังมหาชนชัน้ ใหบ วชในสาํ นักของพระองค แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขใ นทา มกลางแหง พระสงฆส าวกขณี าสพเหลา นั้นพระองคท รงมีพระวรุณเถระ และพระพรหมเทพเถระ เปน คูพระอัครสาวกชั้นเลิศทรงมพี ระสมภพเถระ เปนพุทธอปุ ฏ ฐากทรงมพี ระภทั ทาเถรี และพระสุภทั ทาเถรี เปน คูพ ระอัครสาวกิ าชนั้ เลศิทรงมวี รณุ อุบาสก และสรภอบุ าสก เปน คูอคั รอบุ าสกช้ันเลิศทรงมีปาลาอบุ าสิกา และอปุ ปาลาอบุ าสกิ า เปน คูอคั รอบุ าสกิ าชัน้ เลิศพระองคท รงมีพระวรกายสงู ๘๐ ศอกทรงมพี ระรศั มแี ผซ า นออกจากพระวรกายของพระองคไ ปได ๑ โยชนโ ดยรอบท้งั กลางวนั และกลางคนื

ทรงมพี ระชนมายุ ๖ หมน่ื ปเสด็จดับขันธปรินิพพาน พรอ มดว ยพระสงฆสาวกขีณาสพท้งั หลาย ที่พระราชอทุ ยานมหานาควัน ใกลพระนครสุธัญญวดีพระธาตทุ ั้งหลายของพระองค แผก วางขวาง กระจดั กระจายเปนสว น ๆ ไปในประเทศพระศาสนาของพระองคดาํ รงอยู ๖ หมน่ื ปแ ลว ไดอ นั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสมั พุทธเจา พระนามวาเรวัตพระองคนี้พระสัมมาสัมพทุ ธเจาของเราท้งั หลายเสดจ็ อบุ ตั เิ ปน พราหมณมหาศาล นามวา อดิเทพ ในพระนครรัมมวดี เปน ผูถึงฝงในพราหมณธรรม รจู บไตรเพท ไดฟ งพระธรรมเทศนาในสาํ นกั ของพระพทุ ธองคแ ลว ไดถึงพระพทุ ธองคเ ปนสรณะ กลาวสดุดี ศีล สมาธิ และพระปญญาคณุ อนั ยอดเยี่ยมของพระพทุ ธองคแ ลว ไดถ วายไตรจวี รมีคามากแกพระสงฆส าวกขีณาสพซง่ึ มีพระพุทธเจา เปนประธานตั้งอยใู นไตรสรณคมน และเบญจศลี อยางม่นั คง ในเวลาส้ินสุดแหง การถวายจวี รทาน พระพุทธองคทรงทําการอนุโมทนาแลว ไดท รงพยากรณวา ในอนาคตกาล อดเิ ทพพรามหณน ้ี จกั ไดเ ปนพระพทุ ธเจา ในโลกพระองคไ ดฟง พุทธพยากรณน นั้ แลว ก็ยงั จิตใจใหเ ลอื่ มใสอยา งยง่ิ เมื่อจะยงั ประโยชนน น้ั ใหส าํ เร็จจงึไดอ ธษิ ฐานวตั รในการบําเพญ็ บารมี ๑๐ ทัศใหยิ่งขนึ้ ไป พอสิน้ อายขุ ยั แลวไดไ ปบังเกิดในพรหมโลก9.พระสัมมาสัมพทุ ธเจา พระนามวา พระโสภติ ะพทุ ธเจา

พระองคท รงมพี ระอสมเถระ และพระสเุ นตตเถระ เปน คูพ ระอัครสาวกชัน้ เลศิทรงเสดจ็ อบุ ตั ใิ นตระกลู กษตั รยิ  ในพระนครสธุ รรมพระบรมกษตั รยิ พระนามวา สธุ รรม เปนพระพทุ ธบดิ า พระนางสธุ รรมาราชเทวอี ัครมเหสี เปน พระพุทธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ช่อื โกมทุ นฬนิ ี และปทุมทรงมพี ระมเหสีพระนามวา มกลิ าเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา สีหะทรงมีพระสนมนารีกาํ นัลใน ๔ หมน่ื ๓ พนั นาง ทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๘ พันปเสด็จออกผนวชดว ยพระประสาทราชยานทรงทาํ ความเพยี รอยู ๗ วนั จงึ สาํ เร็จพระอนุตตรสัมมาสัมโพธญิ าณ ณ ควงไมนาค ( ตน กากะทงิ )พระองคค รัน้ ทรงตรสั รูแ ลว ประทับอยทู ส่ี ธุ รรมราชอุทยาน ใกลสุธรรมนคร ทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยยี่ ม ทรงมกี ารตรัสรธู รรมครง้ั ใหญ ๆ ๓ ครั้ง คอืครัง้ ที่ ๑ ไดมแี กส ัตวนบั ไมถ วน เมอื่ คราวที่พระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดอสมราชกมุ าร และสุเนตตกมุ ารซง่ึ เปนพระกนิฏฐภาดาตา งพระมารดาของพระองค พรอมดวยบริวารท่ี สธุ รรมราชอทุ ยานครง้ั ที่ ๒ ไดแกเ ทพดา ๙ หม่นื โกฏิ เม่อื คราวท่ีพระองคท รงทํายมกปาฏิหารยิ เพอื่ ยา่ํ ยคี วามมวั เมาและมานะของพวกเดียรถีย ณ โคนตนั จิตตปาฏลิ ใกลประตสู ทุ ัสสนนคร แลว เสดจ็ ไปแสดงพระอภธิ รรมโปรดพุทธมารดาในดาวดึงสภพคร้ังที่ ๓ ไดม แี กม นุษยและเทพดา ๑ พนั โกฏิ เม่อื คราวท่ีพระชัยเสนราชกมุ าร ในสุทสั สนนคร ถวายพระอารามแกพ ระภกิ ษสุ งฆซ ่ึงมีพระพทุ ธเจา เปน ประธานที่นครนน้ัทรงมกี ารประชมุ พระสงฆส าวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทิน ผูสงบ ผคู งท่ี ๓ ครงั้ คอืครง้ั ที่ ๑ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ รอ ยโกฏเิ มอ่ื คราวทีพ่ ระเจา อุคคตะ ทรงสรา งสนุ นั ทวิหารถวายแกพระภิกษุสงฆซ่งึ มพี ระพทุ ธเจา เปน ประธานทสี่ ุ นันทนครครง้ั ที่ ๒ มพี ระสงฆสาวกขีณาสพ ๙ หมืน่ โกฏิ เมอื่ คราวทีป่ ระชาชนเมขนครสรา งธรรมคณารามวหิ ารถวายพรอมดวยเครื่องบริวารครบทุกอยางทเี่ มขนครครง้ั ท่ี ๓ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๘๐ โกฏิ เมือ่ คราวทพ่ี ระองคเ สดจ็ เขา จาํ พรรษาในดาวดึงสภพ แลวเสดจ็ ลงมาปวารณาพรรษาพรอ มกับ พระอรหนั ตเ หลา นนั้ ซง่ึ ไดมาประชุมกนัทรงมีพระอโนมเถระ เปน พุทธปฏ ฐากทรงมพี ระนกลุ าเถรี และพระสชุ าดาเถรี เปนคูพระอคั รสาวิกาช้นั เลิศทรงมีรัมมอุบาสก และสุเนตตอบุ าสก เปน คูอคั รอุบาสกช้นั เลิศทรงมีนกุลาอบุ าสิกา และจิตตาอบุ าสกิ า เปน คอู คั รอบุ าสกิ าชนั้ เลศิ

พระองคทรงมพี ระวรกายสงู ๕๘ ศอกทรงมีพระรัศมีแผซา นออกจากพระวรกายสวา งไสวไปทว่ั ทุกทศิทรงมีพระชนมายุ ๙ หม่นื ปเสดจ็ ดบั ขนั ธปรนิ พิ พานพรอมดว ยพระสงฆสาวกขีณาสพทัง้ หลายที่ สหี ารามวิหารพระธาตุทั้งหลายของพระองค กระจัดกระจายเปนสว น ๆ ไปในประเทศนนั้ ๆพระศาสนาของพระองคดาํ รงอยู ๙ หมื่นป แลวไดอ นั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสมั พุทธเจา พระนามวา โสภติ พระองคนี้พระสัมมาสมั พุทธเจา ของเราทง้ั หลายไดเสด็จเปน พราหมณม ีนามวา สชุ าติ ในรมั มวดนี คร ไดฟ งพระธรรมเทศนาของพระองคแลว ก็มีจิตศรัทธาเลอ่ื มใสไดถวายมหาทานแกพ ระภกิ ษุสงฆ ซง่ึ มีพระพุทธเจาเปน ประธานจนตลอดไตรมาส ไดถ งึ พระองคพ รอ มดวยพระสงฆส าวกเปนสรณะตลอดชีวติ ในเวลาสน้ิ สดุ แหง การถวายมหาทาน พระพุทธองคทรงทําการอนโุ มทนาแลวไดพยากรณว า ในกปั ทีห่ าประมาณมิไดนบั แตก ปั น้ไี ป สชุ าตพิ ราหมณผ ูนจี้ กั ไดเปน พระพุทธเจา ในโลกพระองคไดฟ งพุทธพยากรณน ้นั แลวก็ยังจติ ใจเล่ือมใสอยางยิง่ เมือ่ จะยังประโยชนนน้ั ใหส ําเรจ็ จงึ ไดอธิษฐานวตั รในการบาํ เพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย งิ่ ขน้ึ ไป พอสิ้นอายุขยั แลวไดไ ปบังเกิดในพรหมโลก10.พระสมั มาสัมพทุ ธเจา พระนามวา พระอโนมทัสสพี ุทธเจา

เสดจ็ อุบัตใิ นตระกูลกษัตริย ในพระนคร จนั ทวดรี าชธานีพระบรมกษตั รยิ พระนามวา ยสวา เปน พระพุทธบิดา พระนางยโสธรราชเทวี เปน พระพทุ ธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอนั ประเสรญิ ๓ หลงั ช่ือ สิริ อปุ สริ ิ และสริ ิวัฒนทรงมพี ระมเหสีพระนามวา สิริมาเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา อปุ วาณะทรงมพี ระสนมนารกี าํ นัลใน ๒ หมืน่ ๓ พนั นางทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๑ หมืน่ ปเสด็จออกผนวชดวยพระราชยานคือ วอทอง มผี บู วชติดตาม ๓ โกฏิทรงทาํ ความเพียรอยู ๑๐ เดอื น จึงสําเรจ็ พระอนตุ ตรสมั มาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมอัชชุนะ ( ตน รกฟาขาว )พระองคทรงตรัสรแู ลว ประทับอยูท่ี สุธรรมราชอุทยาน ใกลพระนครสภุ าวดี ไดทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเยย่ี ม ทรงมกี ารตรัสรูธรรมครั้งใหญ ๆ ๓ คร้ัง คือคร้งั ที่ ๑ ไดมแี กส ัตว ๑ รอ ยโกฏิ เม่ือคราวที่พระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษผุ บู วชตามพระองคและชนเหลา อน่ื อีกเปน จาํ นวนมาก ซึง่ เปน ผถู ือพรอมดว ยอปุ นิสัยครง้ั ที่ ๒ ไดม แี กเ ทพดา ๘๐ โกฏิ เมอื่ คราวทพ่ี ระองคท รงแสดงยมกปาฏหิ าริย เพ่ือย่าํ ยค่ี วามมวั เมาและมานะของพวกเดียรถีย ณ โคนตนประดู ใกลโอสธีนครแลวเสด็จไปยังภพดาวดงึ ส ประทับนง่ัเหนอื บัณฑุกัมพลศลิ าอาสน ทรงแสดงพระอภธิ รรมโปรดพระพุทธมารดาครั้งที่ ๓ ไดม แี กสตั ว ๗๘ โกฏิ เม่ือคราวทพ่ี ระองคท รงแสดงมงคลปญ หาโปรดมหาชน ทรงยงั ฝนคอืพระสัทธรรมใหตกแลว ทรงยังสตั วทง้ั หลายใหอ มิ่ หนาํ สําราญดว ยฝน คือพระสทั ธรรมนนั้ทรงมีการประชุมพระสงฆสาวกขีณาสพผูปราศจากมลทิน ผูสงบ ผูค งที่ ๓ ครัง้ คอืคร้ังที่ ๑ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๘ แสนรูป เมอื่ คราวทพ่ี ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรม โปรดพระเจาอิสทิ ตั ต ในพระนครโสเรยยะ ทรงยังพระเจา อิสทิ ัตตพรอมดว ยบริวารใหบ วชแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขีณาสพเหลานนั้คร้ังท่ี ๒ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๗ แสนรูป เมอ่ื คราวทพี่ ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรม โปรดพระเจา สุนทรนิ ธรในพระนครราธวดี ทรงยังพระเจา สุนทรนิ ธรพรอ มดวยบรวิ ารใหบวช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขณี าสพเหลาน้ันครง้ั ท่ี ๓ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๖ แสนรูป เมอ่ื คราวที่พระองคเสด็จไปแสดงธรรม โปรดพระเจาโสเรยยะในพระนครโสเรยยะ ทรงยงั พระเจา โสเรยยะพรอมดวยบริวารใหบวช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขีณาสพเหลา น้นัพระองคท รงมพี ระนิสภเถระ และพระอโนมเถระ เปน คูพระอคั รสาวกชน้ั เลิศ

ทรงมพี ระวรุณเถระ เปน พุทธอุปฏฐากทรงมพี ระสนุ ทราเถรี และพระสมุ นาเถรี เปน คูพระอคั รสาวกิ าชนั้ เลศิทรงมนี ันทิวัฒนอบุ าสก และสิริวัฒนอบุ าสก เปน คอู คั รอุบาสกชั้นเลิศทรงมอี ปุ ลาอบุ าสิกาและปทมุ าอบุ าสกิ าเปนคอู คั รอบุ าสกิ าช้นั เลศิพระองคท รงมพี ระวรกายสงู ๕๘ ศอกทรงมพี ระรศั มแี ผซา นออกจากพระวรกายของพระองคง ามเปลงปลงั่ สวางไสวไปทั่วทกุ ทิศทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนปเสด็จดบั ขันธปรินิพพาน พรอ มดวยพระสงฆส าวกขณี าสพทั้งหลายที่ ธรรมารามวหิ ารพระสถูปของพระองคสูง ๒๐ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ ธรรมารามวหิ ารพระศาสนาของพระองคดาํ รงอยู ๑ แสนป แลว ไดอนั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหงพระสัมมาสมั พทุ ธเจา พระนามวา อโนมทัสสพี ระองคน ี้พระสัมมาสมั พทุ ธเจาของเราท้ังหลายไดเสด็จอบุ ตั เิ ปน เสนาบดยี ักษ ผูมศี กั ดิ์ใหญ มฤี ทธานุภาพมาก ปกครองยกั ษห ลายแสนโกฏิ เสนาบดียักษนั้นไดส ดับขา ววา พระพุทธเจาเสดจ็ อบุ ัตขิ น้ึ แลว ในโลก จึงเนรมิตมณฑปสาํ เร็จดวยรัตนะ ๗ ประการ แลวเขาไปเฝา พระพุทธองคผูประเสริฐพระองคน ัน้ไดถวายมหาทานแกพระสงฆส าวกซ่งึ มพี ระพุทธเจาเปน ประธานตลอด ๗ วนั ในเวลาเสรจ็ ภัตกิจ ไดถ ึงพระพุทธองคพ รอ มดว ยพระสงฆส าวกเปนสรณะแลวตั้งอยูใ นไตรสรณคมน และเบญจศีลอยา งมั่นคงในเวลาส้นิ สดุ แหง การถวายมหาทาน พระพทุ ธองคทรงทาํ การอนโุ มทนาแลว ไดทรงพยากรณเสนาบดียกั ษน น้ั วา เม่ือลว งไป ๑ อสงไขย กบั อกี แสนกปั นับแตก ปั นีไ้ ปในอนาคตกาล เสนาบดียักษนจี้ กั ไดเ ปน พระพุทธเจาในโลกพระองคไดทรงสดบั พทุ ธพยากรณน ้ันแลวกย็ งั จติ ใหเ ลอื่ มใสอยางยิ่ง เมือ่ จะยงั ประโยชนนน้ั ใหสําเร็จจงึ ไดอ ธิษฐานวตั รในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย่งิ ขึน้ ไป พอสิ้นอายุขบั แลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก

11.พระสมั มาสมั พุทธเจาพระนามวา พระปทมุ ะพทุ ธเจาเสด็จอบุ ตั ิในตระกูลกษัตรยิ  ในพระนครจัมปกะพระบรมกษัตริยพระนามวา อสมราช เปนพระพุทธบดิ า พระนางอสมาราชเทวี เปนพระพุทธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอนั ประเสรฐิ ๓ หลงั ชอ่ื นนั ทตุ ตระ วสตุ ตระ และ ยสตุ ตระทรงมีพระมเหสีพระนามวา อุตตราเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา รัมมะทรงมพี ระสนมนารกี ํานลั ใน ๓ หมน่ื ๓ พนั นาง ทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๑ หม่นื ปเสดจ็ ออกผนวชดวยพระราชรถเทยี มมา มผี บู วชตดิ ตาม ๑ โกฏิทรงทาํ ความเพยี รอยู ๘ เดอื น จึงสําเร็จพระอนุตตรสมั มาสมั โพธิญาณ ณ ควงไมมหาโสณะ ( ตนออ ยชางใหญ )พระองคครั้งทรงตรสั รูแ ลวประทับอยทู ี่ ธนญั ชยั ราชอุทยานใกลพระนครธัญญวดี ทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเย่ียม ทรงมีการตรสั รูธ รรมครง้ั ใหญ ๆ ๓ ครง้ั คือครัง้ ท่ี ๑ ไดม แี กส ัตว ๑ รอยโกฏิ เมื่อคราวที่พระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษผุ บู วชตามพระองคและชนเหลาอนื่ อีกเปน จํานวนมากซ่งึ เปน ผถู งึ พรอมดวยอปุ นสิ ยั

ครงั้ ท่ี ๒ ไดมีแกส ัตว ๙๐ โกฏิ เม่ือคราวท่พี ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดสาลกมุ าร และอปุ สาลกุมารซงึ่ เปน พระกนฏิ ฐภาดาตางพระมารดาของพระองคครั้งท่ี ๓ ไดมแี กส ัตว ๘๐ โกฏิ เม่ือคราวทพ่ี ระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดพระโอรสของพระองคพรอ มดวยบรวิ ารแลวยังชนเหลา นั้นใหบวชในสาํ นักของพระองคทรงมกี ารประชมุ พระสงฆสาวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทิน ผสู งบ ผคู งท่ี ๓ ครง้ั คอืคร้ังที่ ๑ มรี พสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เม่อื คราวทพี่ ระองคเ สดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดพระเจา สุภาวิตัตตะ พรอ มดว ยบรวิ าร จนมีศรัทธาเล่ือมใสแลว ออกบวชในสํานกั ของพระองค ครนั้ แลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขณี าสพเหลานัน้คร้ังท่ี ๒ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๓ แสนรปู เมื่อคราวท่พี ระองคเสดจ็ เขาจาํ พรรษา ณ อสุ ภวดีแลวทรงแสดงธรรมโปรดเหลาชนในพระนครน้ัน จนมีจติ ศรทั ธาเล่อื มใส แลว ออกบวชในสํานักของพระองคครง้ั ท่ี ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๒ แสนรปู เมอ่ื คราวที่พระองคเสดจ็ เขา จําพรรษาในปา ใหญแหงหนึง่ แลว แสดงธรรมโปรดพวกมนษุ ยทพ่ี ากันเขา ไปเฝาพระองค จนมีจติ ศรทั ธาเลอื่ มใส แลว ออกบวชในสาํ นักของพระองค พอออกพรรษากไ็ ดปวารณาพรอ มกับพระสาวกขีณาสพเหลา นน้ัพระองคท รงมพี ระสาลเถระ และพระอปุ สาลเถระ เปน คพู ระอัครสาวกช้ันเลิศทรงมีพระวรุณเถระ เปน พทุ ธอปุ ฏ ฐากทรงมีพระราธาเถรี และพระสุราธาเถรี เปน คูพ ระอัครสาวกิ าชัน้ เลิศทรงมสี ภิยอุบาสก และอสมอุบาสก เปน คูอคั รอบุ าสกชั้นเลศิทรงมรี จิอุบาสกิ า และนันทิมาราอุบาสิกา เปน คอู ัครอบุ าสกิ าชั้นเลศิพระองคทรงมพี ระวรกายสูง ๕๘ ศอกทรงมีพระรศั มีแผซานออกจากพระวรกายของพระองค งามเปลงปล่ังสวา งไสวไปทัว่ ทกุ ทศิ ไมมีรัศมีอะไรเทียบไดทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนปเสดจ็ ดบั ขนั ธปรนิ พิ พาน พรอมดว ยพระสงฆส าวกขณี าสพทงั้ หลายที่ ธรรมมารามวิหารพระธาตทุ ง้ั หลายของพระองค แผกวา งขวาง กระจัดกระจายเปน สวน ๆ ไปในประเทศพระศาสนาของพระองคด าํ รงอยู ๖ หมน่ื ปแ ลวไดอ ตั รธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหงพระสมั มาสัมพทุ ธเจาพระนามวาปทุมะพระองคน ้ีพระสมั มาสัมพทุ ธเจา ของเราทง้ั หลายไดเ สด็จอบุ ตั ิเปน พระยาราชสีห เปน ใหญก วาฝงู มฤคชาติท้ังหลาย อาศยั อยใู นปาใหญแหง หน่ึง ไดเ หน็ พระพุทธองคป ระทับนงั่ เขานโิ รธสมาบัติ อยูใ นปา น้นั ๗

วนั มจี ิตเลอื่ มใส มีใจโสมนัส ถวายบงั คมพระยุคลบาทท้ังสองของพระพทุ ธองคด วยเศยี รเกลา แลวทาํ ประทักษณิ บนั ลอื สหี นาทขนึ้ ๓ ครง้ั ไดย นื เฝา พระพุทธองคอ ยใู กลๆ ไมยอมออกไปหาเยือ่ ยอมสละชวี ติ ของตนเพอื่ บูชาพระพทุ ธองค อยูด ว ยปติสุขนน้ั ตลอด ๗ วัน พระพุทธองคท รงออกจากนิโรธสมาบัตแิ ลว ไดเ ห็นพระยาราชสหี ยืนเฝา อยูอ ยา งน้นั จึงทรงดํารวิ า ขอใหพ ระยาราชสีหนจ้ี งยงั จติ ใจใหเล่ือมใสในพระสงฆสาวก พระยาราชสีหเหน็ พระสงฆสาวกแลว กย็ งั จติ ใหเ ลอ่ื มใสอยางยง่ิ พระพทุ ธองคไ ดท รงพยากรณวา ในอนาคตกาล พระยาราชสีหนี้จักไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไ ดท รงสดบั พทุ ธพยากรณน นั้ แลว กย็ ังจิตใหเลือ่ มใสอยา งยงิ่ เม่อื จะยงั ประโยชนน้ันใหสาํ เร็จจึงไดอธิษฐานวตั รในการบําเพญ็ บารมี ๑๐ ทศั ใหยงิ่ ขนึ้ ไป พอสิ้นอายขุ ยั แลวไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก12.พระสัมมาสัมพทุ ธเจาพระนามวา พระนารทะพุทธเจาทรงเสดจ็ อุบตั ใิ นตระกูลกษตั รยิ  ในพระนครธญั ญวดีพระบรมกษัตรยิ พระนามวา สุเทพ เปน พระพุทธบดิ า พระนางอโนมาราชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคท รงมีปราสาทอนั ประเสริฐ ๓ หลงั ชื่อ วชิ ติ วิชิตาวี และวิชติ าภิรามทรงมีพระมเหสีพระนามวา วิชติ เสนาเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา นันทุตตระทรงมพี ระสนมนารกี าํ นัลใน ๔ แสน ๓ หมนื่ นาง

ทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๗ วนั จึงสาํ เร็จพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมมหาโสณะ ( ตนออยชางใหญ )พระองคครั้งทรงตรัสรแู ลวประทับอยูที่ ธนญั ชัยราชอุทยาน ใกลธ ญั ญวดนี คร ไดท รงประกาศพระธรรมจกั รอนั ยอดเยย่ี ม ทรงมีการตรัสรูธรรมคร้ังใหญ ๆ ๓ ครง้ั คือครงั้ ท่ี ๑ ไดมแี กม นุษยแ ละเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมื่อคราวทพี่ ระองคเ สรจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษผุ ทู ี่บวชตามพระองค และชนเหลา อนื่ อกี เปน จาํ นวนมากซึ่งเปน ผูถงึ พรอ มดวยอปุ นสิ ัยครั้งที่ ๒ ไดมีแกม นุษยและเทพดา ๙ หมื่นโกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเ สด็จไปทรมานพระยานาค ชื่อโทณะ ซึ่งมฤี ทธานุภาพมาก ในพระนครมหาโทณะ และทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนในทน่ี นั้ครง้ั ท่ี ๓ ไดม แี กม นุษยแ ละเทพดา ๘ หมน่ื โกฏิ เมอ่ื คราวทีพ่ ระองคเ สร็จไปแสดงธรรมโปรดพระโอรสของพระองคพ รอ มดว ยบริวารใน พระนครธญั ญวดีทรงมกี ารประชุมพระสงฆสาวกขณี าสพ ผูปราศจากมลทนิ ผูส งบผูค งท่ี ๓ ครงั้ คอืคร้ังที่ ๑ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๑ แสนโกฏิ เมอื่ คราวทีพ่ ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดพราหมณ๒ สหาย ช่อื ภัททสาลพาหมณ และวิชิตมติ ตพราหมณ ผเู ทีย่ วแสดงหาหวงนาํ้ คอื อมฤตธรรมแลว ทรงยังพราหมณ ๒ สหายพรอมดวยบรวิ ารใหบวชในสํานักของพระองค ครั้งแลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขใ นทามกลางแหงพระสงฆส าวกขีณาสพเหลา น้นัคร้ังที่ ๒ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๙ หมน่ื โกฏิ เมื่อคราวที่พระองคเ สดจ็ ไป แสดงพุทธวงศโปรดพระประยรู ญาติทัง้ หลาย พรอมดวยบรวิ ารในสมาคมพระประยรู ญาติ ทรงยังชนเหลา นั้นซง่ึ มจี ติ ศรัทธาเลอื่ มใส แลว ใหบ วชในสาํ นกั ของพระองคครั้งที่ ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๘ หม่นื กฏิ เมื่อคราวท่ีพระยาเวโรจนนาคราช ผูเกิดความเลอื่ มใสในพระองค เมื่อครัง้ ทีพ่ ระองคท รงปราบความพยศของพระยานาค ช่ือโทณะ แลว เนรมิตมณฑปสาํ เร็จดว ยรัตนะ ๗ ประการ สูง ๓ คาวตุ ขึน้ ในแมน ํ้าคงคา แลวไดถ วายมหาทานแกพ ระสงฆส าวกซงึ่ มีพระพทุ ธเจาเปน ประธาน ๗ วนั ทรงยังชนทงั้ หลายผูฟงธรรมในที่นน้ั ซึง่ มจี ิตเลอ่ื มใสแลวใหบ วชสํานักของ พระองค คร้ังแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทามกลางแหง พระสงฆสาวกขีณาสพเหลานน้ัพระองคท รงมพี ระภทั ทสาลเถระ และพระวชิ ิตมติ ตเถระ เปนคพู ระอคั รสาวกชัน้ เลิศทรงมพี ระวาเสฏฐเถระ เปนพระพุทธอปุ ฏฐากทรงมีพระอตุ ตราเถรี และพระผคั คุนีเถรี เปน คพู ระอัครสาวกิ าช้ันเลศิทรงมีอคุ รนิ ทอบุ าสก และวสภอุบาสก เปน คอู คั รอบุ าสกชน้ั เลศิทรงมีอินทวรอี ุบาสิกา และคณั ฑอี บุ าสกิ า เปนคอู คั รอบุ าสกิ าชั้นเลศิพระองคท รงมีพระวรกายสงู ๘๘ ศอกทรงมีพระรศั มีแผซานออกจากพระวรกายไปได ๑ โยชนโ ดยรอบ ทัง้ กลางวัน และกลางคนื

ทรงมีพระชนมายุ ๙ หม่ืนปเสด็จดับขนั ธปรินิพพาน พรอ มดวยพระสงฆส าวกขีณาสพท้งั หลายที่ สุทัศนน ครพระสถูปของพระองคสูง ๔ โยชน ประดิษฐานอยู ณ สทุ ัศนนครพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๙ หม่นื ปแ ลว ไดอนั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหงพระสมั มาสมั พทุ ธเจา พระนามวา นารทะพระองคนี้พระสัมมาสมั พทุ ธเจา ของเราท้งั หลายไดเ สดจ็ อบุ ัตเิ ปน ชฏลิ ผูมตี บะสูงสุด เปน ผชู ํานาญในอภญิ ญา๕ และสมาบัติ ๘ สรางอาศรมอยทู ี่ขา งภเู ขาหิมวนั ต ไดเ หน็ พระผมู ีพระภาคเจา เสดจ็ มาก็เกิดปต ิโสมนสั มีจิตศรัทธาเลอื่ มใสจึงสรา งอาศรมสําหรบั เปนทปี่ ระทับของพระพุทธองค พรอมดวยพระสงฆสาวกถวาย ไดฟงพระธรรมเทศนาของพระพทุ ธองคแ ลว ประกาศพระพทุ ธคุณตลอดคนื วันรงุ ขนึ้ ไดเหาะไปยงั อุตตรกรุ ุทวีป นําเอาอาหารมาจากที่นัน้ แลวถวายมหาทานแกพระสงฆสาวกซึง่ มีพระพทุ ธเจา เปน ประธาน ๗ วัน และไดนาํ เอาจนั ทนแ ดง ซ่ึงหาคา มไิ ดจ ากปาหมิ พานตม าบชู าสกั การะพระองค ในเวลาเสรจ็ ภัตกจิ ไดถ งึ พระพุทธองคพรอมดว ยพระสงฆส าวกเปนสรณะ ในเวลาสิ้นสุดแหง การถวายมหาทาน พระพุทธองคท รงทําการอนโุ มทนาแลว ไดทรงพยากรณว า ในอนาคตกาล ชฏลิ นี้จักไดเปน พระพทุ ธเจาในโลกพระองคไ ดทรงสดบั พทุ ธพยากรณนั้นแลว กย็ ังจติ ใหเ ลอื่ มใสอยา งยิ่ง เมื่อจะยังประโยชนนนั้ ใหสําเรจ็จึงอธิษฐานวตั รในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย ่งิ ข้ึนไป พอส้ินอายขุ ยั แลวไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก13.พระสัมมาสมั พุทธเจา พระนามวา พระปทุมุตตระพทุ ธเจา

ทรงเสดจ็ อบุ ตั ใิ นตระกูลกษัตริย ในพระนครหงั สวดีพระบรมกษัตรยิ พระนามวา อานนท เปน พระพทุ ธบิดา พระนางสชุ าดาราชเทวี เปนพระพทุ ธมารดาทรงมปี ราสาทอนั ประเสริฐ ๓ หลงั ช่อื นารี พาหนะ และยศวดีทรงมีพระมเหสีพระนามวา วาสุลทตั ตาเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา อดุ รทรงมพี ระสนมนารีกํานลั ใน ๔ หมน่ื ๓ พันนางทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๑ หมนื่ ปทรงเสดจ็ ออกผนวชดวย วสวดั ดีปราสาทราชยานทรงทาํ ความเพียรอยู ๗ วนั จงึ สําเรจ็ พระอนุตตรสัมมาสมั โพธิญาณ ณ ควงไมส ลละ ( ตน ชา งนา ว )พระองคครั้นทรงตรัสรูแลวประทับอยทู ่โี ดนโพธพิ ฤกษนนั้ ๗ สปั ดาหไ ดทรงประกาศพระธรรมจกั รอนั ยอดเยย่ี มที่พระราชอุทยานใกลเมืองมิลลิ าทรงมีการตรัสรธู รรมครง้ั ๓ ครั้ง คอืครั้งที่ ๑ ไดมแี กส ัตว ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวทีพ่ ระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดเทวลิ ราชกมุ ารและสุชาตริ าชกุมารพระ โอรสของเจาเมอื งมถิ ลิ านคร ทม่ี ถิ ิลาราชอทุ ยานครั้งท่ี ๒ ไดม ีแกส ัตว ๓ ลา น ๗ แสนเมอื่ คราวทีพ่ ระองคทรงยังมหาชนผเู รา รอ นดวยความเรา รอนในนรก ใหสงบรมเยน็ ดว ยนํา้ อมฤตธรรม โดยการแสดงธรรมโปรด ในสมาคมของสรทดาบสครั้งท่ี ๓ ไดม แี กสตั ว ๕ ลา น เม่ือคราวทพ่ี ระองคทรงยังพระเจา อานนทมหาราช พรอ มดว ยเหลาทหาร ๒ หม่นื และอาํ มาตยอีก ๒๐ คนผูซ่ึงปรากฏพระองคในมิถิลานคร ใหบ วชแลว เสดจ็ ไปสงเคราะห พระราชบิดาซงึ่ ประทับอยูท ่หี ังสวดีนคร และแสดงพทุ ธวงศโปรดพทุ ธบดิ าทรงมีการประชุมพระสงฆสาวกขีณาสพ ผปู ราศจากมลทนิ ผูส งบผคู งที่ ๓ คร้งั คือครั้งที่ ๑ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๑ แสนโกฏิ เม่อื คราวทพี่ ระองคทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขแ กภ ิกษุทง้ั หลายผมู าประชุมกนั ที่มถิ ลิ าราชอุทยานใกลม ิถิลานคร ในวนั เพญ็ เดือนมาฆมาสครัง้ ท่ี ๒ พระสงฆสาวกขีณาสพ ๙ หมืน่ โกฏิเมือ่ คราวท่ีพระองคเสด็จเขา จาํ พรรษา ทีย่ อดภเู ขาเวภารบรรพตครง้ั ท่ี ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๘ หม่ืนโกฏิ เมือ่ คราวท่พี ระองคเ สด็จจาริกไปทาํ การปลดเปล้อื งมหาชน จากเครื่องผกู คอื กเิ ลส แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข ในทา มกลางแหงพระสงฆส าวกขณี าสพผูที่มาประชุมกันทรงมีพระเทวลิ เถระ และพระสุชาติเถระ เปน คพู ระอคั รสาวกชน้ั เลศิทรงมพี ระสมุ นเถระ เปนพทุ ธอปุ ฏ ฐากทรงมีพระอมภิ าเถรี และพระอสมาเถรี เปน คูพระอัครสาวิกาช้นั เลิศ

ทรงมีอมิตอุบาสก และติสสอุบาสก เปน คอู ัครอุบาสกช้ันเลศิทรงมีหัตถาอบุ าสิกา และสจุ ิตราอบุ าสกิ า เปน คอู ัครอบุ าสิกาชัน้ เลศิพระองคท รงมีพระวรกายสงู ๕๘ ศอกทรงมพี ระรัศมแี ผซานออกจากพระวรกายสวา งไสวไปได ๑๒ โยชนโ ดยรอบทรงมพี ระชนมายุ ๑ แสนปทรงเสดจ็ ดบั ขนั ธปรินิพพานพรอ มดว ยพระสงฆส าวกขณี าสพทงั้ หลายท่ี นนั ทารามวหิ ารพระธาตขุ องพระองคกระจดั กระจายเปนสว น ๆ ไปในประเทศนนั้ ๆพวกมนษุ ยช าวชมพูทวีปชวยกันสรางพระเจดียด ว ยรัตนะ ๗ ประการ สงู ๑๒ โยชน บรรจุพระธาตุไวพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๑ แสนป แลวไดอนั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสัมพุทธเจา พระนามวาปทุมตุ ตรพระองคนี้พระสมั มาสัมพุทธเจา ของเราทั้งหลายไดเ สด็จอบุ ัติเปนเจาผคู รองรฐั ในพระนครนั้นมีนามวาชฏลิ มีทรพั ยสมบตั หิ ลายรอ ยโกฏิ ไดถวายมหาทานแกพ ระภกิ ษสุ งฆ ซง่ึ มีพระพทุ ธเจา เปน ประธานตลอดไตรมาส ในเวลาออกพรรษาไดถวายไตรจีวรอยา งดี ไดถงึ พระองคพรอมดว ยพระสงฆส าวกเปนสรณะจนตลอดชวี ติ ในเวลาสิ้นสุดแหง การถวายมหาทาน พระพุทธองคท รงทาํ การอนุโมทนา แลว ไดพยากรณวา ในแสนกัปแตก ปั นไี้ ป เจา ผูค รองรฐั ช่ือวา ชฏลิ น้ีจักไดเ ปน พระพทุ ธเจา ในโลกพระองคไดฟ งพทุ ธพยากรณน ัน้ แลว ก็ยังจิตใหเ ล่อื มใสอยา งยิ่ง เม่ือจะยังประโยชนน นั้ ใหสําเร็จจงึ ไดอธิษฐานวตั รในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศไดย ง่ิ ขนึ้ ไป พอสนิ้ อายขุ ัยแลว ไดไ ปบังเกิดในพรหมโลก14.พระสมั มาสมั พุทธเจา พระนามวา พระสเุ มธพทุ ธเจา

ทรงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษตั ริย ในพระนครสุทศั นพระบรมกษตั รยิ พระนามวา สทุ ตั ต เปน พระพทุ ธบดิ า พระนางสุทตั ตาราชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคทรงมปี ระประสาทอันประเสริฐ ๓ หลงั ชื่อ สจุ ันทะ กัญจนะ และสริ วิ ฒั นทรงมีพระสนมนารีกาํ นัลใน ๔ หมน่ื ๘ พนั นางทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๙ พนั ปทรงเสด็จออกผนวชดวย พระยาคชสารราชยาน มีผบู วชติดตาม ๑ รอ ยโกฏิทรงทําความเพียรอยู ๘ เดือน จึงสําเรจ็ พระอนุตตรสัมมาสัมโพธญิ าณ ณ ควงไมพมิ พุ ( ตน สะเดา )พระองคค รนั้ ทรงตรัสรแู ลว ประทับอยูท่ี สทุ สั สนราชอุทยานใกลพระนครสทุ ัศน ไดท รงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยีย่ ม ทรงมกี ารตรัสรคู ร้งั ใหญ ๆ ๓ ครง้ั คอืครั้งท่ี ๑ ไดม แี กสัตว ๑ แสนโกฏิ เมอื่ คราวทีพ่ ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษผุ ทู ีบ่ วชตามพระองค สรณกมุ ารและสพั พกามกี ุมาร ผูเปน พระกนฏิ ฐภาดาตางพระมารดาของพระองค ในพระราชอทุ ยานนน้ัครง้ั ท่ี ๒ ไดม แี กสัตว ๙ หมน่ื โกฏิ เมอ่ื คราวที่พระองคเ สด็จไปโปรดยกั ษท ี่ดุราย ซึง่ มฤี ทธานภุ าพมากอาศัยอยูท่ปี ากดงใหญแหงหนงึ่ แลว ทรงยงั ธรรมจักษใุ หเกิดขนึ้ แกส ัตวทงั้ หลายคร้งั ที่ ๓ ไดมแี กส ตั ว ๘ หมน่ื โกฏเิ มอื่ คราวท่ีพระองคเสด็จไปประกาศจตุราริยสจั ณ สริ ินันทราชอทุ ยาน ใกลอ ปุ การนี ครทรงมกี ารประชมุ พระสงฆสาวกขณี าสพผูปราศจากมลทิน ผูส งบ ผูคงท่ี ๓ ครั้ง คอืครง้ั ท่ี ๑ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ รอยโกฏิ เมอ่ื คราวท่พี ระองคเสด็จไปยัง สุทสั สนนครครง้ั ที่ ๒ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๙๐ โกฏิ เม่อื คราวที่พระองคประทบั อยูที่ ภูเขาเทวกฏูครง้ั ท่ี ๓ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๘๐ โกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเ สด็จไปยงั สทุ ัสสนนครอีกคร้ังหนึ่งพระองคทรงมพี ระสรณเถระ และพระสัพพกามีเถระ เปน คพู ระอคั รสาวกชน้ั เลศิทรงมพี ระสาครเถระ เปน พทุ ธอปุ ฏฐากทรงมีพระรามาเถรี และพระสุรามาเถรี เปน คพู ระอคั รสาวกชนั้ เลิศทรงมอี รุ เุ วลาอุบาสก และยสวาอุบาสก เปน คอู คั รอบุ าสกชนั้ เลศิทรงมยี สาอุบาสิกา และสิริวาอุบาสิกา เปนคูอคั รอบุ าสิกาช้นั เลศิพระองคท รงมพี ระวรกายสูง ๘๘ ศอก

ทรงมีพระรัศมแี ผน ซานออกจากพระวรกายสวางไสวไปได ๑ โยชนโ ดยรอบทรงมพี ระชนมายุ ๙ หมน่ื ปเสดจ็ ดบั ขนั ธปรินพิ พานพรอมดวยพระสงฆสาวกขณี าสพท้งั หลายท่ี เมธารามวหิ ารพระธาตทุ ั้งหลายของพระองค ไดแผก วางขวางกระจัดกระจายเปนสว น ๆ ไปในประเทศพระศาสนาของพระองคดาํ รงอยู ๙ หมืน่ ป แลว ไดอ นั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสัมพทุ ธเจาพระนามวา สเุ มธพระองคน ้ีพระสมั มาสมั พุทธเจา ของเราท้งั หลาย เสด็จอบุ ตั เิ ปน มาณพชอ่ื อุดร ทรงเปน ยอดของคนทงั้ ปวงมีทรพั ยสมบัตทิ ่ีเกบ็ สะสมไวในเรอื น ๘๐ โกฏิ ไดถ วายมหาทานแกพระสงฆสาวกท้งั หลาย ซึง่ มีพระพทุ ธเจา เปนประธานแลว ฟง ธรรมเทศนาของพระองค กม็ ีจิตศรทั ธาเล่อื มใสไดถงึ พระองคพ รอมดว ยพระสงฆสาวกเปนสรณะ ต้งั อยูในเบญจศลี แลวไดถ วายมหาทานอีก ๗ วนั ในเวลาสิ้นสดุ แหง การถวายมหาทาน พระพทุ ธองคท รงทาํ การอนโุ มทนาแลว ไดทรงพยากรณวา ในอนาคตกาล อตุ รมาณพนจ้ี ักไดเ ปน พระพทุ ธเจาในโลกพระองคไ ดฟง พุทธพยากรณน ้ัน แลวก็ยงั จติ ใหเ ลอ่ื มใสอยางยง่ิ เมื่อจะยังประโยชนนนั้ ใหส าํ เร็จ จึงไดอธษิ ฐานวัตร ในการบาํ เพญ็ บารมี ๑๐ ทัศใหย่ิงข้นึ ไป ทรงมอบถวายทรัพยส มบตั ทิ งั้ หมดแกพระพุทธองค แลวออกบวชในสํานักของพระพุทธองค ทรงเลา เรียนพระสูตร พระวนิ ยั อนั เปน วังคสตั ถุศาสนท กุอยา ง ยังพระศาสนาของพระชนิ เจาพระองคน้นั ใหงดงาม แลวเปน ผูไมป ระมาท ไดถ งึ ความสาํ เรจ็ ในอภญิ ญาแลว มีฌานไมเ สือ่ ม พอสิน้ อายขุ ัยแลวไดไ ปบังเกดิ ในพรหมโลก15.พระสมั มาสมั พุทธเจาพระนามวา พระสุชาตะพุทธเจา

ทรงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษตั รยิ ใ น พระนครสมุ งคลพระบรมกษตั รยิ พระนามวา อคุ คตะ เปน พระพทุ ธบิดา พระนางปภาวดรี าชเทวี เปน พระพุทธมารดาพระองคท รงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ช่อื สริ ิ อปุ สิริ และจันทะทรงมพี ระมเหสพี ระนามวา สริ ิจนั ทราเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา อปุ เสนทรงมีพระสนมนารกี ํานลั ใน ๒ หม่ืน ๓ พนั นาง ทรงครองฆราวาสวสิ ัยอยู ๙ พันปเสดจ็ ออกผนวชดว ยอสั วราชยาน ช่ือหงั สวหงั มผี บู วชตติ ตาม ๑ โกฏิทรงทําความเพียรอยู ๙ เดอื น จึงสาํ เรจ็ พระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมม หาเวฬุ ( ตน ไผใหญ )พระองคคร้งั ทรงตรัสรแู ลว ประทับอยูท ่สี ุมงคลราชอทุ ยาน ใกลพระนครสมุ งคล ทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเย่ยี ม ทรงมีการตรัสรธู รรมครัง้ ใหญ ๆ ๓ ครง้ั คือครัง้ ท่ี ๑ ไดม แี กม นษุ ยแ ละเทพดา ๑ แสนโกฏิ เมอ่ื คราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษุผทู ่ีบวชตามพระองค สทุ ศั นก ุมารผเู ปน พระกนิฏบภาดาตา งพระมารดาของพระองค และสุเทพกมุ ารบตุ รของปุโรหิต พรอมทง้ั บรวิ ารซึง่ เปนผูถงึ พรอ มดว ยอุปนิสยัครั้งท่ี ๒ ไดมแี กเ ทพดา ๓ ลาน ๗ แสน เมือ่ คราวท่ีพระองคท รงทาํ ยมกปาฏหิ ารยิ  ณ โคนตนมหาสาลพฤกษ ใกลป ระตสู ทุ ัสสนราชอทุ ยาน แลว เสดจ็ เขา จาํ พรรษาในภพดาวดึงส แสดงพระอภิธรรมโปรดพระพุทธมารดาครั้งที่ ๓ ไดม แี กส ตั ว ๖ ลา น เมอ่ื คราวทพี่ ระองคเสด็จไปแสดงธรรม โปรดพระพุทธบดิ าพรอ มดว ยบรวิ ารที่ สมุ งคลนคร ทรงมีการประชมุ พระสงฆส าวกขณี าสพ ๖ ลา นรปู เมอ่ื คราวที่พระองคท รงแสดงธรรมโปรดมหาชนท่ีมาประชุมกัน ท่สี ุธรรมราชอุทยาน ใกลพระนครสธุ รรมวดี ทรงยงั มหาชนนน้ั ใหบวชแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทามกลางแหงพระสงฆส าวกขีณาสพเหลาน้นัครัง้ ท่ี ๒ มีพระสงฆส าวกขณี าสพ ๕ ลานรูป เมอื่ คราวทพี่ ระองคเ สด็จจากเทวโลก แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขใ นทามกลางแหงพระสงฆสาวกขณี าสพทั้งหลายคร้งั ที่ ๓ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๔ แสนรปู เม่อื คราวที่พระสุทัศนเ ถระพาบุรุษ ๔ แสนคนเขา เฝาพระพทุ ธองค พระองคทรงแสดงธรรมโปรดบรุ ุษเหลา นนั้ จนมจี ิตศรัทธาเลอื่ มใส แลวออกบวชในสํานกัของพระองค ครั้งแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทา มกลางแหงพระสงฆสาวกเหลาน้นัพระองคท รงมพี ระสุทศั นเ ถระ และพระสเุ ทพเถระ เปน คพู ระอัครสาวกช้นั เลศิทรงมพี ระนารทเถระ เปนพทุ ธอุปฏ ฐากทรงมพี ระนาคาเถรี และพระนาคสมานาเถรี เปนคูพ ระอัครสาวกิ าช้ันเลิศทรงมีสภุ ทั ทาอบุ าสิกา และปทุมอุบาสกิ า เปนคูอัครอุบาสิกาชัน้ เลศิพระองคท รงมีพระวรกายสูง ๕๐ ศอกทรงมีพระรัศมีแผซานออกจากพระวรกายของพระองคไ ปไดโดยรอบไมมปี ระมาณ

ทรงมีพระชนมายุ ๙ หม่ืนปเสดจ็ ดบั ขนั ธปรินพิ พานพรอมดว ยพระสงฆส าวกขณี าสพท้งั หลายที่ เสลารามวิหารพระสถปู ของพระองคส ูง ๓ คาวตุ ประดิษฐานอยู ณ เสลารามวิหารพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๙ หมื่นปแลว ไดอ นั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสมั พทุ ธเจา พระนามวา สุชาตพระองคน้ีพระสัมมาสมั พุทธเจา ของเราทง้ั หลายเสด็จอุบตั เิ ปน พระเจา จกั รพรรดิ ทรงเปน ใหญใ นมหาทวปี ทง้ั๔ ไดท รงสดบั ขา ววา พระพุทธเจาเสด็จอบุ ตั แิ ลวในโลก จงึ เขาไปเฝาพระพทุ ธองค ทรงฟงธรรมเทศนาของพระองค แลว เกิดปต โิ สมนสั มจี ติ ศรัทธาเลอื่ มใสจึงถวายมหาทาน แกพระสงฆส าวกซึง่ มีพระพุทธเจา เปน ประธานเนอื ง ๆ ไดถงึ พระองคพ รอมดว ยพระสงฆส าวกเปน สรณะ ในเวลาส้ินสดุ แหงการถวายมหาทาน พระพุทธองคท รงทาํ การอนุโมทนาแลวไดทรงพยากรณวา ในอนาคตกาล พระเจาจักรพรรดิพระองคนี้จกั ไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไ ดฟ ง พทุ ธพยากรณน ัน้ แลว กย็ งั จิตใหเลื่อมใสอยา งย่ิง เมอ่ื จะยังประโยชนน น้ั ใหส าํ เร็จ จงึ ไดอธิษฐานวัตรในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทศั ใหย งิ่ ขนึ้ ไป แลว ไดม อบถวายราชสมบตั ใิ นมหาทวปี ทง้ั ๔และรตั นะ ๗ ประการแกพระพทุ ธองคแ ลว ออกผนวชในสํานักของพระพุทธองค ทรงเลาเรียนพระสูตรพระวนิ ยั อนั เปน นวังคสัตถศุ าสนทกุ อยาง ยงั พระศาสนาของพระชินเจาพระองคน ี้ใหง ดงาม แลวเปนผูไมประมาทเจริญพรหมวิหารภาวนา แลวไดถ งึ ความ สําเร็จในอภญิ ญา มฌี านไมเ ส่อื ม พอสิ้นอายุขยั แลวไดไ ปบังเกดิ ในพรหมโลก16.พระสัมมาสมั พุทธเจา พระนามวา พระปยทสั สพี ุทธเจา

ทรงเสดจ็ อุบตั ใิ นตระกูลกษัตริย ในพระนครธญั ญวดีพระบรมกษตั ริยพระนามวา สุทตั ต เปน พระพุทธบิดา พระนางสจุ ันทาราชเทวี เปน พระพทุ ธมารดาพระองคทรงมปี ราสาทอนั ประเสริฐ ๓ หลงั ชอ่ื สนุ มิ มละ วมิ ล และคิริคูหาทรงมพี ระมเหสีพระนามวา วมิ ลาเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา กาญจนเวฬะทรงมีพระสนมนารีกําลังใน ๓ หมนื่ ๓ พันนางทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๙ พันปเสด็จออกผนวชดวยราชรถเทียมมา มีผบู วชตดิ ตาม ๑ โกฏิทรงทาํ ความเพยี รอยู ๖ เดอื นจงึ สําเรจ็ พระอนุตตรสมั มาสัมโพธญิ าณ ณ ควงไมกกธุ ะ ( ตนกมุ )พระองคค รน้ั ทรงตรสั รูแลว ประทบั อยูที่ อสุ ภวดีราชอุทยาน ใกลพระนครอุสภวดี ไดท รงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเย่ยี ม ทรงมีการตรัสรูธ รรมคร้งั ใหญ ๆ ๓ ครงั้ คอืครง้ั ที่ ๑ ไดมแี กส ัตว ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษทุ บี่ วชตามพระองค และชนเหลา อน่ื อีกเปน จํานวนมากซึง่ เปน ผถู ึงพรอ มดวยอปุ นิสยัครั้งท่ี ๒ ไดม แี กมนุษยและเทพดา ๙ หมน่ื โกฏิ เม่ือคราวทีพ่ ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรด ทาวสทุ ัสสนเทวราช ผูเปน จอมเทพ ซง่ึ เปน มจิ ฉาทิฏฐิ จนเกดิ ความเล่ือมในศรทั ธาแลวตง้ั อยใู นสมั มาทฏิ ฐิครั้งท่ี ๓ ไดม แี กส ตั ว ๘ หมน่ื โกฏเิ มือ่ คราวท่พี ระองครวมกบั พระมหาปทมุ ราชกุมารใหปลอยไปเพอื่ปลงพระชนมพ ระองคใ นกุมุทนครทรงมีการประชุมพระสงฆส าวกขณี าสพ ผปู ราศจากมลทนิ ผูส งบ ผูคงท่ี ๓ ครง้ั คือครั้งท่ี ๑ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เม่อื คราวที่พระองคเสดจ็ เทีย่ วจารกิ ไปในสุมงคลนครเพ่อื แสดงธรรมโปรด ๒ สหายชอ่ื ปาลติ กุมารซ่งึ เปน พระราชโอรสของพระราชา และสัพพทัสสีกมุ ารบุตรของปโุ รหติ พรอมดว ยบริวาร ทรงยงั ชนเหลานนั้ ท้งั หมดใหบ วช แลว ทรงแสดงโอวาทปฏโิ มกขในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขีณาสพเหลา นัน้ครั้งที่ ๒ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๙ หมน่ื โกฏิ เมอ่ื คราวที่พระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดมนุษยแ ละเทพดาทัง้ หลาย ในสมาคมของทาวสุทัสสนเทวราช ทรงยงั มนุษยทงั้ หลายใหบวช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขครง้ั ท่ี ๓ มพี ระสงฆสาวกขีณาสพ ๘ หม่นื โกฏิ เมือ่ คราวท่ีพระองคท รงฝก พระยาชา งโทณมขุ แลวแสดงธรรมโปรดมหาชน จนมีจิตศรัทธาเล่ือมในออกบวช ในสํานกั ของพระองค ครัน้ แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขพระองคท รงมพี ระปาลิตเถระ และพระสพั พทสั สเี ถระ เปนคูพ ระอคั รสาวกชั้นเลิศทรงมพี ระโสภิตเถระ เปนพทุ ธอปุ ฏฐาก

ทรงมพี ระสุชาดาเถรี และพระธรรมทนิ นาเถรี เปนคพู ระอคั รสาวกิ าชัน้ เลิศทรงมีสนั ทกอุบาสก และธรรมกิ อุบาสก เปน คอู คั รอบุ าสกชนั้ เลิศทรงมวี สิ าขาอบุ าสกิ า และธรรมทินนาอุบาสิกา เปนคอู ัครอบุ าสกิ าชัน้ เลศิพระองคท รงมีพระวรกายสูง ๘๐ ศอกทรงมพี ระรัศมี หาผูเสมอเหมอื นมไิ ดแ ผซานออกจากพระวรกายไปไดโ ดยรอบ ไมมปี ระมาณทรงมพี ระชนมายุ ๙ หม่นื ปเสด็จดับขันธปรินิพพานพรอ มดวยพระสงฆสาวกขีณาสพทั้งหลายที่ อัสสัตถารามวิหารพระสถูปของพระองคสงู ๓ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ อสั สัตถารามพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๙ หมื่นปแ ลวไดอนั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสัมพทุ ธเจาพระนามวา ปย ทสั สีพระองคน้ีพระสมั มาสัมพุทธเจา ของเราทั้งหลายเสด็จอบุ ัตเิ ปน มาณพนามวา กสั สป เปนผูคงแกเรียนทรงจํามนต รจู บไตรเทพ เขาไปเฝา พระผูมพี ระภาคเจาแลว ไดฟ ง ธรรมเทศนาของพระพทุ ธองคม จี ติ ศรทั ธาเลอ่ื มใส จงึ บริจาคทรัพย ๑ แสนโกฏิ สรา งสงั ฆรามถวายแกพระสงฆส าวก ซึง่ มพี ระพทุ ธเจาเปนประธาน ครั้นแลว มีใจยนิ ดโี สมนสั ไดถึงพระองคเ ปน ทพี่ งึ่ ตง้ั อยูในไตรสรณคมน และเบญจศีลอยางมน่ั คง ในเวลาส้ินสดุ แหงการถวายสงั ฆาราม พระพุทธองคทรงทําการอนโุ มทนาแลวไดท รงพยากรณวา ในอนาคตกาลกสั สปมาณพนี้จักไดเปน พระพุทธเจา ในโลกพระองคไดฟ งพุทธพยากรณน ั้นแลว ก็ยงั จติ ใหเ ล่ือมใสอยางยิ่ง เมื่อจะยงั ประโยชนนนั้ ใหส ําเร็จ จงึไดอธษิ ฐานวัตรในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทศั ใหย ง่ิ ขนึ้ ไป พอสิน้ อายขุ ัยแลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก17.พระสมั มาสัมพทุ ธเจา พระนามวา พระอตั ถะทสั สพี ุทธเจา

ทรงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษตั ริย ในพระนครโสภณพระบรมกษตั ริยพระนามวา สาคร เปนพระพุทธบดิ า พระนางสุทัสสนาราชเทวี เปน พระพทุ ธมารดาพระองคทรงมปี ราสาทอนั ประเสริฐ ๓ หลัง ชื่อ อมรคิรี สุรคิรี และคริ พี าหนะทรงมีพระมเหสพี ระนามวา วสิ าขาเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา เสละทรงมพี ระสนมนารีกํานัลใน ๓ หม่ืน ๓ พนั นางทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๑ หมนื่ ปเสรจ็ ออกผนวชดวย อัสวราชยาน ชื่อสุทัสสนะ มผี บู วชตดิ ตาม ๙ โกฏิทรงทําความเพยี รอยู ๘ เดอื น จึงสําเรจ็ พระอนตุ ตรสัมมาสมั โพธญิ าณ ณ ควงไมจ มั ปกะ ( ตน จาํ ปา )พระองคทรงตรสั รู และประทบั อยทู ี่ อโนมราชอุทยาน ใกลพระนครอโนมะทรงมีการตรัสรูธ รรมคร้งั ใหญ ๆ ๓ คร้ัง คอืครง้ั ที่ ๑ ไดม แี กส ตั ว ๑ แสนโกฏิ เมื่อคราวท่ีพระองคเ สรจ็ ไปแสดงธรรมโปรดภิกษผุ ูทบี่ วชตามพระองค และชนเหลาอน่ื อีกเปน จาํ นวนมาก ซง่ึ เปน ผูถึงพรอ มดว ยอุปนสิ ยัครง้ั ท่ี ๒ ไดม แี กเ ทพดา ๑ แสนโกฏิ เมือ่ คราวทีพ่ ระองคเ สดจ็ เท่ียวจารกิ ไปในภพดาวดึงส เพือ่ ทรงแสดงพระอภธิ รรมโปรดพระพทุ ธมารดาคร้ังที่ ๓ ไดมแี กสัตว ๑ แสนโกฏิ เม่ือคราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปยังโสภณนคร เพ่ือแสดงธรรมโปรดพระพทุ ธบิดาพรอมดว ยบรวิ ารทรงมีการประชุมพระสงฆสาวกขณี าสพ ผปู ราศจากมลทนิ ผูสงบ ผูค งท่ี ๓ คอืครง้ั ท่ี ๑ มสี งฆส าวกขีณาสพ ๙ หม่นื ๘ พนั รูป เมื่อคราวที่พระองคเสดจ็ เทย่ี วจาริกไปในสจุ ันทกนครเพอ่ื แสดงธรรมโปรด ๒ สหายชือ่ สันตกุมาร ซงึ่ เปนพระราชโอรสของพระราชา และอปุ สนั ตกมุ ารบตุ รของปโุ รหติ พรอ มดว ยบริวาร แลว ทรงยงั ชนเหลา นัน้ ท้ังหมดใหบวชในสาํ นกั พระองค ครน้ั แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขใ นทาม กลางแหงพระสงฆส าวกขณี าสพเหลาน้ันครงั้ ท่ี ๒ พระสงฆสาวกขณี าสพ ๘ หม่ืน ๘ พันรปู เมือ่ คราวทพี่ ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรม โปรดเสลกุมารผเู ปน พระโอรสของพระองคพรอ มดว ยบริวาร ทรงยงั ชนเหลา นน้ั ท้งั หมดใหบ วชในสํานกั ของพระองค คร้งั แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขใ นทา มกลางแหง พระสงฆสาวกขีณาสพเหลา น้ันครง้ั ที่ ๓ พระสงฆส าวกขีณาสพ ๗ หมื่น ๘ พนั รปู เมือ่ คราวท่พี ระองคเ สรจ็ ไปแสดงธรรมโปรดพวกมนุษย และ เทพดา ในดถิ ีวันเพญ็ เดอื นมาฆมาส ทรงยงั ชนเหลา นนั้ ใหบ วชในสาํ นักของพระองค คร้ังแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขในทา มกลางแหง พระสงฆส าวกขีณาสพเหลา นั้นพระองคทรงมีพระสันตเถระ และพระอปุ สนั ตเถระ เปน คพู ระอคั รสาวกชัน้ เลศิทรงมีพระอภัยเถระ เปน พทุ ธอปุ ฏ ฐาก

ทรงมีพระธรรมาเถรี และพระสุธรรมาเถรี เปนคูพระอคั รสาวิกาชน้ั เลิศทรงมนี กุลอบุ าสก และนิสภอบุ าสก เปนคอู คั รอุบาสกชัน้ เลิศทรงมมี กลิ าอบุ าสกิ า และสนุ ันทาอบุ าสิกา เปน คูอคั รบาสกิ าชัน้ เลิศพระองคท รงมพี ระวารกายสงู ๘๐ ศอกทรงมีพระรัศมแี ผซ า นออกจากวรกายไปได ๑ โยชน โดยรอบทุกเวลาทรงมพี ระชนมายุ ๑ แสนปทรงเสด็จดบั ขนั ธปรินิพาน พรอ มดวยพระสงฆสาวกขีณาสพทัง้ หลายท่ี อโนมารามวิหารพระธาตุทั้งหลายพระองค ไดแ ผก วางขวางกระจดั กระจายเปนสวน ๆ ไปในประเทศนนั้ ๆพระศาสนาของพระองคดาํ รงอยู ๑ แสนป แลวไดอนั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสมั มาสมั พทุ ธเจา พระนามวา อัตถทัสสีพระองคน้ีพระสมั มาสมั พุทธเจาของเราทั้งหลายไดเสด็จอบุ ัตเิ ปน พราหมณม หาศาลนามวา สุสิมะใน พระนครจมั ปกะ ทรงสละสมบตั ิทกุ อยา งใหแ กค นจน คนอนาถา คนกาํ พรา วณพิ กยาจก และคนเดนิ ทางเปนตน แลว ออกบวชเปน ชฎลิ อยูใ นปาหิมพานต เปน ผมู ตี บะรงุ เรอื ง มีฤทธานภุ าพมาก ไดฟงพระธรรมเทศนาของพระพทุ ธองคแ ลว มีจติ ศรัทธาเลือ่ มใสไดไ ปในสวรรคน าํ เอาดอกมณฑารพ ดอกปทมุและดอกปาริชาตทิ ิพย จากเทวโลกมาบชู าสกั การะพระพทุ ธองค แลว ไดถ ึงพระพุทธองคเ ปน สรณะในเวลาส้นิ สดุ แหง การบชู าสกั การะ พระพทุ ธองคท รงทําการอนโุ มทนาแลว ไดท รงพยากรณวา ในอนาคตกาล สสุ ิมชฎลิ น้จี กั ไดเปน พระพทุ ธเจา ในโลกพระองคไ ดฟง พุทธพยากรณนั้นแลว ก็ยังจติ ใหเ ลื่อมใสอยางยง่ิ เมอ่ื จะยังประโยชนน นั้ ใหส ําเร็จไดอธิษฐานวัตรในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหยงิ่ ขนึ้ ไป แลว ออกบวชในพระศาสนาของพระพุทธองคทรงเลา เรยี นพระสูตร พระวินัย อันเปน นวงั คสตั ถศุ าสนท กุ อยา ง ยังพระศาสนาของพระชนิ เจาพระองคนไ้ี ดง ดงามแลว เปน ผูไ มป ระมาท เจริญพรหมวหิ ารภาวนาแลว ไดถงึ ความสําเรจ็ ในอภญิ ญามีฌานไมเ สื่อม พอสิ้นอายุขบั แลวไดไ ปบงั เกิดในพรหมโลก

18.พระสัมมาสมั พุทธเจาพระนามวา พระธรรมทสั สีพุทธเจาทรงเสดจ็ อบุ ตั ิในตระกลู กษตั ริย ในพระนครสรณะ พระบรมกษตั รยิ พระนามวา สรณะ เปนพระพทุ ธบิดา พระนางสุนนั ทาราชเทวี เปน พระพุทธมารดา ทรงมีปราสาทอนั ประเสรฐิ ๓ หลงั ชื่ออรชะ วิรัชและสทุ ัศน ทรงมีพระมเหสีพระนามวาวิ จิโกฬเิ ทวี ทรงมีพระราชโอรสพระนามวา บุญวฒั น ทรงมีพระสนมนารกี าํ นลั ใน ๔ หมนื่ นาง ทรงครองฆราวาสวสิ ัยอยู ๘ พนั ป เสดจ็ ออกผนวชดว ย สทุ ัศนป ราสาทราชยาน ทรงทาํ ความเพยี รอยู ๗ วัน จงึ สําเร็จพระอนตุ ตรสัมมาสมั โพธิญาณ ณ ควงไมพ มิ พชิ าละ (ตน มะกล่ําเครอื )พระองคคร้นั ทรงตรสั รูแ ลวประทับอยทู ี่ โคนโพธพฤกษน ัน้ ๗ สปั ดาห แลวเสด็จไปยังปา อิสิปตนมฤคทายวันทรงประกาศพระธรรมจกั รอนั ยอดเยยี่ ม ทรงมกี ารตรสั รูธรรมครง้ั ใหญ ๆ ๓ ครัง้ คือ ครัง้ ที่๑ ไดมแี กภกิ ษุ ๑ แสนโกฏิ เม่ือคราวทพ่ี ระองคเ สดจ็ ไปทรงแสดงธรรมแกภ กิ ษเุ หลานน้ั ผูท บี่ วชตามพระองคณ ปาอสิ ปิ ตนมฤคทายวันคร้งั ที่ ๒ ไดม ีแกฤาษีดาบส ๙ หมนื่ โกฏซิ งึ่ อยใู นคตรนคร ครงั้ ท่ี ๓ ไดมแี กสัตว ๘๐ โกฏิ เมอ่ื คราวท่ีพระองคท รงแสดงธรรมโปรดทา วสกั กเทวราช ผูป ระสงคจ ะฟง ธรรมแลว เสดจ็ เขา ไปเฝาทรงมีการประชุมพระสงฆส าวกขณี าสพผปู ราศจากมลทนิ ผูสงบ ผูคงท่ี ๓ คร้ัง คอื ครั้งที่ ๑ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนโกฏิ เมื่อคราวทพี่ ระองคท รงยงั พระปทมุ กุมาร และพระปุสสเทพกมุ ารผูเปน พระกนิฏฐาภาดาตางพระมารดาของพระองค พรอมดว ยบริวารใหบ วช แลวเขา จาํ พรรษาที่ สรณนคร ครง้ั ท่ี ๒ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๑ รอ ยโกฏิ เมอื่ คราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปแสดงพระอภธิ รรมโปรด พระมารดาในดุสิตสวรรค แลว เสด็จลงจากเทวโลก ทรงทําการปวารณาพรอ มกับภกิ ษสุ งฆซ ่ึง

ไดมาประชุมกนั ครง้ั ท่ี ๓ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๘๐ โกฏิ เมอื่ คราวท่พี ระองคท รงประกาศคุณานิสงฆแหง ธุดงค ๑๓ ณ สทุ ศั นารามวหิ าร พระองคท รงมีพระปทมุ เถระ และพระปุสสเทพเถระ เปนคูพระอคั รสาวกชัน้ เลิศ ทรงมพี ระสทุ ัตตเถระ เปนพุทธอปุ ฏ ฐาก ทรงมพี ระเขมาเถรี และพระสัจจนามาเถรีเปนคพู ระอัครสาวิกาชน้ั เลศิ ทรงมสี ุภัทรอุบาสก และกฏิสสหอบุ าสก เปน คูอัครอบุ าสกชัน้ เลศิ ทรงมีสาฬสิ าอุบาสิกา และกฬิสสาอบุ าสกิ า เปนคอู คั รอบุ าสิกาชน้ั เลศิ พระองคท รงมพี ระวรกายสงู ๘๐ ศอกทรงมพี ระรศั มีแผซ า นออกจากพระวรกายสวางไสวไปทว่ั ทรงรุงโรจนดว ยพระเดชในหมื่นโลกธาตุทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนป เสดจ็ ดบั ขันธปรนิ พิ พาน พรอ มดวยพระสงฆส าวกขีณาสพทงั้ หลายที่เกสารามวิหาร ณ สาลวดีนคร พระสถปู ของพระองคส งู ๓ โยชน ประดิษฐานอยูที่ เกสารามวหิ าร พระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๑ แสนปแ ลว ไดอนั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสมั พทุ ธเจาพระนามวา ธรรมทสั สีพระองคน ี้ พระสมั มาสัมพุทธเจา ของเราทง้ั หลาย ไดเ สดจ็ อบุ ตั ิเปนทา วสักกเทวราช ผอู ันทวยเทพในเทวโลกแวดลอมแลว ไดเสด็จมาบชู าพระตถาคตดวยของทพิ ย มีของหอม และดอกไมเปน ตน และทรงบรรเลงดนตรที ิพยถวายเปน ประจาํ ในเวลาส้ินสุดแหงการบูชา พระพุทธองคไ ดท รงพยากรณว า ในอนาคตกาลลว งไปได ๑ พัน ๘ รอยกปั นบั แตก ปั นี้ไปทา วสกั กเทวราชน้ี จักไดเปนพระพุทธเจา ในโลกพระองคไดฟงพทุ ธพยากรณน ้ันแลว กย็ ังจติ ใหเ ลื่อมใส เมอ่ื จะยงั ประโยชนน นั้ ใหส ําเรจ็ จงึ ไดอธษิ ฐานวตั รในการบาํ เพญ็ บารมี ๑๐ ทัศใหย งิ่ ขนึ้ ไป พอสิ้นอายขุ ยั แลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรหมโลก19.พระสัมมาสมั พุทธเจาพระนามวา พระสิทธัตถพทุ ธเจาทรงเสด็จอุบตั ใิ นตระกลู กษัตริย ในพระนครเวภาระพระบรมกษัตรยิ พระนามวา อุเทน เปน พระพทุ ธบดิ า พระนางสุผัสสาราชเทวี เปน พระพุทธมารดา

พระองคท รงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ช่อื โกกาส อุบล และโกกนทุทรงมพี ระมเหสีพระนามวา สุมนาเทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา อนปู มะทรงมพี ระสมมนารีกํานลั ใน ๔ หมน่ื ๘ พันนางทรงครองฆราวาสวิสัยอยู ๑ หม่ืนปเสดจ็ ออกผนวชดวยพระราชยานคือ วอทอง ณ วีริยราชอุทยาน ในวันเพญ็ เดือนอาสาฬหมาสมีผูบ วชติดตาม ๑ แสนโกฏิทรงทําความเพยี รอยู ๑๐ เดือนจงึ สําเร็จพระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธญิ าณ ณ ควงไมก รรณิการพระองคท รงตรัสรแู ลว ประทับอยูที่ คยามฤคทายวนั ไดทรงประกาศพระธรรมจกั รอันยอดเย่ยี มทรงมีการตรัสรธู รรมคร้งั ใหญ ๓ ครง้ั คอืครง้ั ท่ี ๑ ไดม แี กสัตว ๑ แสนโกฎิ เมือ่ คราวที่พระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดภกิ ษ ผูทบ่ี วชตามพระองค และชนเหลาอน่ื อกี เปน จาํ นวนมาก ซง่ึ เปน ผถู งึ พรอมดว ยอุปนสิ ัยครง้ั ที่ ๒ ไดม แี กส ตั ว ๙๐ โกฏิ เม่อื คราวทพ่ี ระองคเสดจ็ ไปลนั่ กลองอมฤตธรรมเภรี ในพระนครภมี รฐัคร้ังท่ี ๓ไดม แี กส ตว ๙๐ โกฏเิ มอ่ื คราวทีพ่ ระองคเ สดจ็ ไปยงั พระนครเวภาระ แลวเสด็จไปในสมาคมพระประยูรญาติตรสั พุทธวงศโ ปรดพระประยรู ญาติเหลา น้ัน ทรงยงั ธรรมจกั ษใุ หเ กิดขน้ึ แกสัตวทั้งหลายทรงมีการประชุมพระสงฆส าวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทนิ ผูสงบ ผคู งที่ ๓ คร้งั คอืครั้งที่ ๑ มพี ระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ รอ ยโกฏิ เมอ่ื คราวทพ่ี ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดพระราชา ๒พ่นี อง คอื พระเจา สมพล และพระเจา สมุ ิตต ผคู รองพระนครอมร จนมีจิตศรั ทธาเลอ่ื มใส แลว ออกผนวชในสาํ นักของพระองคค รัง้ แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข ในทา มกลางแหงพระสงฆสาวกขณี าสพเหลานน้ัครงั้ ที่ ๒ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๙๐ โกฏิ เมอ่ื คราวทพี่ ระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดชนทั้งหลายในสมาคมพระประยรู ญาติ ณ เวภารนครอกี คร้ังหนึง่ แลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข ทา มกลางแหงพระสงฆสาวกขีณาสพเหลาน้นัครั้งที่ ๓ มพี ระสงฆส าวกขณี าสพ ๘๐ โกฏิ เมื่อคราวทีพ่ ระองคทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข ในทา มกลางแหง พระสงฆสาวกขีณาสพเหลานน้ั ซึ่งมาประชมุ กนั ที่ สุทัสสนารามวิหารพระองคทรงมพี ระสมพลเถระ และพระปสุ สเทพเถระ เปน คูพ ระอคั รสาวกชนั้ เลิศทรงมพี ระเรวัตเถระ เปนพทุ ธปฏ ฐากทรงมีพระสีวลาเถรี และพระสุรามาเถรี เปน คพู ระอัครสาวิกาชัน้ เลิศ

ทรงมสี ปุ ปย บาสก และสัมพทุ ธอบุ าสก เปน คอู ัครอุบาสกชน้ั เลศิทรงมรี ัมมาอบุ าสกิ า และสุรัมมาอุบาสกิ า เปน คอู คั รอุบาสิกาชัน้ เลิศทรงมีพระวรกายสงู ๖๐ ศอก ทรงงดงามดังรปู ปฏิมาทองคําอนั ลํ้าคาทรงมพี ระรศั มสี วา งไสว ไปในหมนื่ โลกธาตุ ซงึ่ แผซานออกจากพระวรกายของพระองคทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนปเสดจ็ ดบั ขนั ธปรนิ ิพพานพรอมดวยพระสงฆส าวกขณี าสพทง้ั หลายที่ อโนมารามวหิ ารพระสถปู ของพระองคส งู ๔ โยชน ประดิษฐานอยู ณ อโนมารามวหิ ารพระศาสนาของพระองคด ํารงอยู ๑ แสนปแ ลว ไดอ ันตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสมั พทุ ธเจาพระนามวา สิทธตั ถะพระองคน ี้พระสัมมาสมั พุทธเจาของเราท้ังหลายไดเสด็จอบุ ัติเปนพราหมณมหาศาลนามวา มงคล ในพระนครสรุ เสน เปนผูคงแกเ รียน ทรงจาํ มนต รูจบไตรเพท บรจิ าคทรพั ยส มบัตเิ ปน อนั มากใหแ ก คนจนคนอนาถา คนกําพรา วณิพก ยาจก และคนเดนิ ทางเปน ตน แลว ออกบวชเปน ชฎิล อยใู นปา ใหญแ หงหน่งึ เปนผูม เี ดชรุงเรือง ยากท่ีผอู ืน่ จะขมไดสาํ เร็จในอภิญญา มีฤทธานภุ าพมาก ไดท ราบวา พระสทิ ธัตถสัมมาสัมพทุ ธเจา เสด็จอุบตั ิขึ้นแลวในโลก จึงเขา ไปเฝา พระพทุ ธองค ถวายบังคมแลว ไดฟงธรรมเทศนาของพระพทุ ธองค จึงมีจติ ศรทั ธาเลอื่ มใส ไดไปยังตน หวาใหญอ นั เปน เครอ่ื งหมายแหงชามชมพูทวปี แลว นาํ เอาผลหวามาถวายแกพ ระสงฆสาวก ซ่ึงมพี ระพทุ ธเจา เปน ประธาน ไดอาราธนาพระพทุ ธองคพรอมดว ยพระสงฆสาวกใ หประทับอยทู สี่ ุรเสนารามวิหาร แลว ถวายมหาทานดว ยผลหวา นน้ั ตลอด ๗ วนั ในเวลาเสร็จภัตกจิ ไดถงึ พระพุทธองคเปน สรณะ ในเวลาสน้ิ สุดแหง การถวายมหาทาน พระพทุ ธองคทรงทาํ การอนโุ มทนาแลวไดพ ยากรณวา ในอนาคตกาล มงคลชฎิลนี้จกั ไดเปนพระพทุ ธเจาในโลกพระองคไดฟงพทุ ธพยากรณน้ันแลว กย็ ังจิตใจเล่อื มใสอยางยิ่ง เมอ่ื จะยังประโยชนน นั้ ใหสาํ เรจ็ จงึไดอ ธษิ ฐานวตั รในการบําเพญ็ บารมี ๑๐ ทัศใหย ิ่งขน้ึ ไป แลวออกบวชในสาํ นักของพระพทุ ธองค ทรงเลา เรยี นพระสตู ร พระวินัย อนั เปน นวังคสตั ถศุ าสนทกุ อยาง ยงั พระศาสนาของพระชนิ เจา พระองคน ้ีใหง ดงาม แลวเปน ผูไมป ระมาท เจรญิ พรหมวิหารภาวนาแลว ไดถงึ ความสาํ เรจ็ ในอภิญญา มีฌานไมเสอ่ื ม พอสนิ้ อายุขัยแลว ไดไ ปบงั เกดิ ในพรมโลก

20.พระสมั มาสมั พทุ ธเจาพระนามวา พระติสสะพุทธเจาทรงเสด็จอบุ ตั ิในตระกลู กษัตริย ในพระนครเขมกะพระบรมกษัตริยพระนามวา ชนสนั ทะ เปนพระพทุ ธบิดา พระนางปทุมาราชเทวี เปนพระพทุ ธมารดาพระองคทรงมปี ราสาทอนั ประเสรฐิ ๓ หลงั ชือ่ คณุ เสลา นาทิยะ และนสิ ภะทรงมีพระมเหสีพระนามวา สภุ ทั ทาเทวี ทรงมีพระราชโอรสพระนามวา อานนททรงมีพระสนมนารกี าํ นลั ใน ๓ หม่ืน ๘ พันนางทรงครองฆราวาสวสิ ยั อยู ๑ หมนื่ ปเสด็จออกบวชดวย อสั วราชยานช่อื โสนตุ ตระ มีผูบวชตดิ ตาม ๑ โกฏิทรงทาํ ความเพยี รอยู ๘ เดือนจงึ สําเร็จพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมอ สนะ ( ตนประดู )ทรงตรสั รแู ลว ประทับอยูท่ี ยสวดมี ฤคทายวนั ใกลพ ระนครยสวดี ไดทรงประกาศพระธรรมจกั รยอดเยี่ยม ทรงมกี ารตรัสรูธรรมคร้งั ใหญ ๆ ๓ ครั้ง คอืครั้งที่ ๑ ไดมแี กสัตว ๑ รอ ยโกฏิ เม่ือคราวทพี่ ระองคเสดจ็ ไปในพระนครยสวดี เพอ่ื แสดงธรรมโปรดพระราชโอรส ๒ พระองค พระนามวาพรหมเทพ และอทุ ยั พรอมดวยบริวารเปนผถู งึ พรอมดวยอุปนสิ ยั

คร้งั ท่ี ๒ ไดมีแกส ตั ว ๙๐ โกฏิ เมื่อคราวที่ภิกษุ ๑ โกฏิซ่งึ บวชตามพระองคไ ดทราบขาววา พระองคทรงประกาศ พระธรรมจกั รอนั ยอดเยย่ี มที่ สวดมี ฤคทายวัน จึงพากันมาเฝาพระองค เพ่อื ฟง พระธรรมเทศนาครัง้ ท่ี ๓ ไดมแี กม นษุ ยและเทพดา ๖๐ โกฏเิ มอ่ื คราวที่พระองคเสดจ็ ไปในมหามงคลสมาคม เพอื่ ตรัสมงคลปญ หาโปรดเวไนยสัตว ผมู าทูลถามมงคลปญ หา ใหห ลุดพันจากกเิ ลสเปน เครือ่ งผกูทรงมีการประชุมพระสงฆสาวกขีณาสพ ผูปราศจากมลทิน ผูสงบ ผคู งท่ี ๓ ครง้ั คอืครั้งที่ ๑ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๑ โกฏริ ูป เมื่อคราวทีพ่ ระองคท รงปวารณาออกพรรษา พรอมกับพระอรหนั ตขณี าสพทัง้ หลายผบู วชภายในพรรษานน้ั ที่ยสวดีนครครง้ั ท่ี ๒ มพี ระสงฆสาวกขีณาสพ ๙ ลา นรปู เมอ่ื คราวท่พี ระองคเสดจ็ ไปยังนาริวาหนนคร เพ่อื แสดงธรรมโปรด นารวิ าหนกุมาร พระโอรสของพระเจาสุชาต พรอ มดวยบรวิ ารจนมจี ติ ศรัทธาเล่อื มใส แลวออกบวชในสํานักของพระองค และมีผูออกบวชตามอกี เปน จํานวนมาก คร้งั แลวทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข ในทามกลางแหง พระสงฆส าวกขีณาสพเหลาน้นัครั้งท่ี ๓ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๘ ลา นรปู เม่ือคราวทีพ่ ระองคเ สด็จไปตรัสพทุ ธวงศโปรดมหาชนในสมาคมพระประยรู ญาติ ณ เขมกนคร ทรงยงั ชนเหลานัน้ ผูมจี ติ ศรทั ธาเล่อื มใส แลวใหบ วชในสาํ นกัของพระองค ครน้ั แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข ในทามกลางแหง พระสงฆสาวกขีณาสพเหลานัน้พระองคทรงมีพระพรหมเทพเถระ และอุทยั เถระ เปนคูพระอคั รสาวกชั้นเลิศทรงมีพระสมังคเถระ เปน พุทธอุปฎฐากทรงมพี ระผุสสาเถรี และพระสุทัตตาเถรี เปนคูพ ระอคั รสาวิกาช้นั เลศิทรงมีสมพลอุบาสก และสิริอบุ าสก เปน คอู คั รอุบาสกชน้ั เลศิทรงมกี ีสาโคตรมอี บุ าสกิ า และอปุ เสนาอบุ าสกิ า เปน คอู ัครอุบาสกิ าชั้นเลศิพระองคทรงมีพระวรกายสงู ๖๐ ศอก ไมมผี เู ปรียบ ไมมีผเู สมอเหมือน ทรงปรากฏดังขนุ เขาหิมวันตทรงมีพระชนมายุ ๑ แสนปเสด็จดับขนั ธปรนิ ิพพาน พรอ มดว ยพระสงฆสาวกขณี าสพท้งั หลายทสี่ นุ ันทารามวิหารพระสถูปของพระองคส งู ๓ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ สุนันทารามวหิ ารพระศาสนาของพระองคด าํ รงอยู ๑ แสนปแ ลวไดอนั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหงพระสัมมาสมั พทุ ธเจา พระนามวา ติสสะพระองคน ้ีพระสัมมาสัมพทุ ธเจา ของเราท้งั หลายเสดจ็ อบุ ัตเิ ปน กษัตรยิ พระนามวาสชุ าตใน พระนครยสวดีทรงสละราชอาณา จักรท่มี ่งั คงรงุ เรอื ง ทรงละท้งิ กองโภคสมบัตหิ ลายโกฏิ และประชาชนผูใกลช ิดที่จงรักภักดีทงั้ หลาย แลวออกบวชเปน ฤๅษี มีฤทธานุภาพมาก อยใู นปาแหงหนึ่ง ไดท รงสดบั ขาววาพระพทุ ธเจาเสด็จอุบตั ขิ น้ึ แลวในโลก จึงเกดิ ปตโิ สมนัสเขา ไปเฝาพระพุทธเจา ถวายบังคมดว ยเศยี ร

เกลา แลว ไดเอามือทั้งสองประคองดอกมณฑารพ ดอกปทมุ และดอกปารชิ าตทิพย ทาํ เปนเศวตฉตั รแลว ยนื กางกนั้ บูชาสกั การะพระพทุ ธองค อยใู นทามกลางบริษัท ๔ พระพทุ ธองคป ระทับนั่งอยูในทามกลางมหาชนไดพระพุทธองคไ ดท รงพยากรณว า ในกปั ท่ี ๙๒ นบั แตก ัปนไ้ี ป ในอนาคตกาล สชุ าตฤาษนี ี้ จกั ไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไ ดฟงพทุ ธพยากรณน นั้ แลว ก็ยงั จติ ใหเ ล่อื มใสอยางยงิ่ เม่ือจะยงั ประโยชนน นั้ ใหส ําเรจ็ จงึไดอธิษฐานวัตร ในการบาํ เพ็ญบารมี ๑๐ ทศั ใหย่ิงขนึ้ ไป พอสน้ิ อายขุ ยั แลวไดไ ปบังเกดิ ในพรหมโลก21.พระสัมมาสมั พุทธเจา พระนามวา พระปสุ สะพทุ ธเจาทรงเสดจ็ อบุ ตั ิในตระกูลกษตั ริย ในพระนครกาสิกะพระบรมกษัตรยิ พระนามวา ชัยเสน เปนพระพุทธบิดา พระนางสิริมาราชเทวี เปนพระพทุ ธมารดาพระองคทรงมีปราสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ชอื่ คุฬะ หังสะ และสุวรรณาดาราทรงมีพระมเหสีพระนามวา กีสาโคตรมเี ทวี ทรงมีพระโอรสพระนามวา อานนททรงมีพระสนมนารกี ํานัลใน ๒ หมนื่ ๓ พันนางทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๙ พนั ปเสดจ็ ออกผนวชดวย พระพาคชสารราชยาน มีผูบวชติตตาม ๑ โกฏิ

ทรงทาํ ความเพียรอยู ๗ วนั จงึ สําเร็จพระอนตุ ตรสมั มาสัมโพธิญาณ ณ ควงไมอ ามลกะ ( ตน มะขามปอ ม )พระองคครัน้ ทรงตรัสรแู ลวประทับอยทู ่ี ปาอิสปิ ตนมฤคทายวนั ใกลพ ระนครสังกสั สะ ทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเยี่ยม ทรงมีการตรัสรูธรรมครง้ั ใหญ ๆ ๓ ครงั้ คือครั้งท่ี ๑ ไดม แี กส ัตว ๘ ลา น เมื่อคราวทีพ่ ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรด ภกิ ษผุ ูทีบ่ วชตามพระองคและชนเหลา อนื่ อกี เปน จาํ นวนมาก ซง่ึ เปน ผถู งึ พรอมดว ยอุปนสิ ยัครงั้ ที่ ๒ ไดม แี กส ัตว ๙ ลา น เมอ่ื คราวท่ีพระองคเสดจ็ ไปยงั พระนครพาราณสี เพ่อื แสดงธรรม โปรดพระเจา สิรวิ ัฒน ผูทรงละกองโภคสมบตั ิ แลวออกบวชเปนชฎลิ ดาบส พรอ มดว ยบรวิ ารจนมจี ติ ศรัทธาเล่ือมใส ออกบวชในสํานกั ของพระองคครงั้ ท่ี ๓ ไดม แี กสัตว ๘ ลาน เม่อื คราวทพี่ ระองคเสดจ็ ไปแสดงธรรมโปรดอานนทกุมาร พระราชโอรสของพระองค ในพระนครกาสกิ ะทรงมีการประชมุ พระสงฆสาวกขีณาสพ ผูป ราศจากมลทิน ผสู งบ ผูคงท่ี ๓ ครัง้ คือครัง้ ที่ ๑ มพี ระสงฆสาวกขณี าสพ ๖ ลานรูป เม่อื คราวทีพ่ ระองคเสด็จไปยงั กัณณกชุ ชนนคร เพ่ือแสดงธรรมโปรด สรุ ิกขติ กมุ าร พระราชโอรสของพระเจา กณั ณกุชชนะ และธรรมเสนกุมาร บตุ รของปโุ รหิต พรอมดว ยบรวิ าร ทรงยงั ชนเหลา น้นั ทงั้ หมดใหบ วช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขใ นทา มกลางแหงพระสงฆสาวกขีณาสพเหลา นั้นครง้ั ที่ ๒ มีพระสงฆสาวกขีณาสพ ๕ ลานรปู เมอื่ คราวท่ีพระองคเสด็จไปแสดงพุทธวงศในสมาคมพระประยูรญาตขิ องพระเจา ชัย เสน ณ พระนครกาสกิ ะ ทรงยงั มหาชนผทู ีไ่ ดฟง พุทธวงศนน้ั ใหบ วช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขใ นทา มกลางแหง พระสงฆสาวกขีณาสพเหล าน้ันครั้งที่ ๓ มีพระสงฆส าวกขณี าสพ ๔ ลานรปู เมอื่ คราวท่พี ระองคเ สด็จไปแสดงมงคลกถา โปรดมหาชนในมหามงคลสมาคม ทรงยงั มหาชนนน้ั ใหบ วช แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข ในทา มกลางแหง พระสงฆสาวกขณี าสพเหลา นั้นพระองคท รงมพี ระสุรักขิตเถระ และธรรมแสนเถระ เปน คูพระอคั รสาวกชนั้ เลิศทรงมีพระสภิยเถระ เปนพทุ ธอุปฎ ฐากทรงมพี ระจาลาเถรี และพระอปุ จาลาเถรี เปนคูพ ระอัครสาวกิ าช้นั เลิศทรงมีธนญั ชยั อบุ าสก และวสิ าอุบาสก เปน คูอคั รอุบาสกชัน้ เลิศทรงมีปทุมาอบุ าสิกา และสิรนิ าคาอบุ าสกิ า เปน คอู คั รอุบาสกิ าช้นั เลิศพระองคท รงมีพระวรกายสงู ๕๘ ศอก ทรงสงา งาม ดังพระอาทติ ยอุทยั แสง และเหมอื นพระจนั ทรเ ต็มดวง ในวันเพญ็ ทป่ี ราศจากเมฆหมอกทรงมพี ระรัศมีแผซ า นออกจากพระวรกาย ไปไดโ ดยรอบทุกเวลาทรงมพี ระชนมายุ ๙ หมืน่ ป

เสด็จดบั ขับธปรินิพพาน พรอมดวยพระสงฆส าวกทง้ั หลายท่ี อโมนารามวิหารพระธาตทุ ัง้ หลายของพระองค แผกวา งขวาง กระจดั กระจายไปเปน สว น ๆ ไปในประเทศนนั้ ๆพระศาสนาของพระองคดํารงอยู ๙ หมืน่ ป แลวไดอ นั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสมั พุทธเจาพระนามวา ปุสสะพระองคน้ีพระสมั มาสัมพทุ ธเจา ของเราท้งั หลายไดเ สดจ็ อบุ ัตเิ ปน กษตั รยิ พ ระนามวาวิชิตาวี ในพระนครอรินทมะ ไดท รงฟงพระธรรมเทศนาในสาํ นกั ของพระพทุ ธองคแ ลว มจี ิตศรทั ธาเล่ือมไสไดถวายมหาทานแกพ ระสงฆส าวก ซ่งึ มีพระพทุ ธเจาเปนประธานตลอด ๗ วัน ในเวลาเสร็จภตั กิจไดถ งึ พระพทุ ธองคพรอมดว ยพระสงฆส าวกเปนสรณะ ในเวลาสิน้ สดุ แหง การถวายมหาทาน พระพทุ ธองคท รงทาํการอนุโมทนาแลว ไดท รงพยากรณวาในอนาคตกาล พระเจา วิชิตาวีพระองคน ี้ จกั ไดเปนพระพุทธเจาในโลกพระองคไดฟ ง พุทธพยากรณน ้นั แลว ก็ยงั จิตใหเ ลอ่ื มใสอยา งยิ่ง เม่ือจะยังประโยชนนน้ั ใหส าํ เรจ็ จงึไดอธษิ ฐานวัตรในการบาํ เพญ็ บารมี ๑๐ ทศั ใหย ง่ิ ขน้ึ ไป แลว ไดถวายราชสมบัติของพระองค แกพระพทุ ธองค แลวออกผนวชในสํานักของพระพุทธองค ทรงเลา เรยี นพระสตู ร พระวินยั อนั เปน วังคสตั ถุศาสนท ุกอยาง ยงั พระศาสนาของพระชนิ เจา พระองคน ใี้ หงดงามแลว เปนผไู มประมาท เจรญิ พรหมวิหารภาวนาแลว ไดถึงความสาํ เรจ็ ในอภญิ ญา มีฌานไมเสื่อม พอส้ินอายุขยั แลวไดไปบงั เกดิ ในพรหมโลก22.พระสมั มาสมั พทุ ธเจา พระนามวา พระวิปสสพี ทุ ธเจาทรงเสด็จอุบตั ิในตระกูลกษตั ริย ในพันธมุ ดีนคร

พระบรมกษตั รยิ พระนามวา พันธมุ ะ เปน พระพทุ ธบิดา พระนางพนั ธมุ ดรี าชเทวี เปนพระพุทธมารดาพระองคทรงมปี ระสาทอันประเสรฐิ ๓ หลงั ชื่อ นันทะ สนุ นั ทะ และสริ มิ าทรงมีพระมเหสีพระนามวาสทุ ัสสนาเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา สมวตั ตขันธทรงมีพระสนมนารกี าํ นัลใน ๔ หมนื่ ๓ พนั นางทรงครองฆราวาสวิสยั อยู ๘ พันปเสด็จออกผนวชดว ย พระราชรถเทียมมา มีผอู อกบวชตาม ๘ หมน่ื ๔ พนั คนทรงทาํ ความเพยี รอยู ๘ เดอื นจงึ สาํ เร็จพระอนตุ ตรสัมมาสัมโพธญิ าณ ณ ควงไมป าฏลี ( ตน แคฝอย )พระองคครัง้ ทรงตรสั รูแลว ประทบั อยทู เี่ ขมมฤคทายวันใกลพ นั ธมุ ดนี คร ทรงประกาศพระธรรมจักรอนัยอดเยีย่ ม ทรงมกี ารตรัสรูธรรมคร้ังใหญ ๓ ครง้ั คอืครั้งท่ี ๑ ไดม แี กส ตั วนบั จาํ นวนมไิ ด เมอื่ คราวทพ่ี ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดขัณฑกมุ าร พระกนิฏฐภาดาตางพระมารดาของพระองค และตสิ สกมุ ารผเู ปน บุตรของปุโรหติ พรอ มดวยบรวิ าร และชนเหลา อน่ื อีกเปนจํานวนมาก ณ เขมมฤคทายวนั ใกลพ ันธมุ ดนี ครครง้ั ที่ ๒ ไดมีแกส ัตว ๘ หมืน่ ๔ พนั เมือ่ คราวทพ่ี ระองคทรงประกาศจตุราริยสจั แกบริวารของขัณฑกุมาร และติสสกุมาร ซึ่งบวชตามทานทงั้ ๒ครง้ั ที่ ๓ ไดม แี กภิกษุ ๘ หมนื่ ๔ พนั รปู เมอ่ื คราวทีภ่ กิ ษผุ ทู อี่ อกบวชตามพระองค ไดทราบขาววาพระองคไดตรสั รพู ระอนตุ ตรสมั มาสมั โพธญิ าณ แลวประกาศพระธรรมจกั รอนั ยอดเย่ียม ณ เขมมฤคทายวัน จึงพากนั ไปเฝาพระองค ไดฟ ง พระธรรมเทศนาของพระองค แลวบรรลพุ ระอรหันตทรงมกี ารประชมุ พระสงฆส าวกขณี าสพ ผปู ราศจากมลทิน ผูสงบ ผคู งที่ ๓ ครั้ง คอืครั้งท่ี ๑ มีพระสงฆส าวกขณี าสพ ๖ ลาน ๘ แสนรูป เม่อื คราวทพ่ี ระองคทรงรับการอาราธนา ขอใหแสดงธรรมของทา วมหาพรหม แลวเสด็จไปแสดงธรรมโปรดมนุษย และเทพดาทัง้ หลายจนเหลา พวกมนุษยผจู ติ ศรัทธาเลือ่ มใส ทูลขอบวชในสาํ นกั ของพระองค ครั้นแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกข ในทามกลางแหงพระสงฆสาวกขณี าสพเหลา น้ันครัง้ ที่ ๒ มี พระสงฆสาวกขีณาสพ ๑ แสนรูป เม่อื คราวทพี่ ระองคท รงแสดงยมกปาฏหิ าริยเพอื่ ยา่ํ ยีความมวั เมา และมานะของพวกเดยี รถีย แลว แสดงธรรมโปรดพวกมนุษยผ เู หน็ ปาฏหิ ารยิ จ นมีจติเลอื่ มใส ทูลขอบวชในสํานักของพระองค ครนั้ แลว ทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขใ นทามกลางแหงพระสงฆสาวกขีณาสพเหลา นัน้คร้ังท่ี ๓ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๘ หมื่นรปู เมื่อคราวท่ีพระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดพระกนฏิ ฐภาดาตางพระมารดาของพระองค ๓ พระองค ซง่ึ เสดจ็ ออกไปปราบปจ จนั ตชนบทราบคาบแลว ไดร ับพระราชทานพรจากพระพทุ ธบิดาใหบํารงุ พระผูมีพระภาคเจา แลว นาํ เสดจ็ พระพทุ ธองคไ ปยงั พระนครของตนพรอ มดว ยบรวิ าร จนมจี ิตศรทั ธาเลื่อมใสทลู ขอบวชในสํานกั ของพระองคพระองคทรงมพี ระขัณฑเถระ และพระติสสเถระ เปนคพู ระอคั รสาวกช้ันเลศิทรงมีพระอโสกเถระ เปน พุทธอุปฏฐาก

ทรงมีพระจันทาเถรี และพระจันทมิตตาเถรี เปนคพู ระอัครสาวิกาชั้นเลศิทรงมีปนุ ัพพสุมติ รอุบาสก และนาคอบุ าสก เปน คอู คั รอุบาสกชน้ั เลศิทรงมีสิริมาอบุ าสิกา และอตุ ตราอุบาสิกา เปน คอู คั รอบุ าสิกาช้ันเลศิพระองคทรงมีพระวรกายสงู ๘๐ ศอกทรงมพี ระรศั มงี ามเปลงปลงั่ แผซา นออกจากพระวรกายพระองคไปไดไ กลถงึ ๗ โยชน โดยรอบทงั้กลางวนั และกลางคนืทรงมพี ระชนมายุ ๘ หมื่นปเสด็จดบั ขบั ธปรนิ ิพพานพรอมดว ยพระสงฆส าวกขณี าสพทัง้ หลายท่ี สมุ ติ ตารามวิหารพระสถปู ของพระองคสูง ๗ โยชน ประดษิ ฐานอยู ณ สุมติ ตารามวหิ ารน้ันพระศาสนาของพระองคด าํ รงอยู ๘ หมน่ื ปแ ลว ไดอ นั ตรธานไปพุทธพยากรณ ในกาลแหง พระสัมมาสัมพุทธเจาพระนามวา วปิ สสีพระองคนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจาของเราท้งั หลายไดเสด็จอบุ ัตเิ ปน พระยานาคราชนามวา อดุล มฤี ทธานภุ าพมาก มีบุญมาก มนี าคหลายแสนโกฏิเปน บริวาร ไดทราบขา ววา พระพทุ ธเจา เสด็จอบุ ัตขิ ึน้ แลวในโลก จงึ เนรมติ มณฑปแกว๗ ประการขน้ึ เพอื่ บูชาสกั การะพระทศพล แลว เขาไปเฝาพระพทุ ธองคผูทรงเปน เชษฐบุรษุ ของโลกนิมนตใหทรงประทับนง่ั ท่มี ณฑปนั้น ไดถ วายมหาทานอนั เหมาะสมแกส มบัตทิ ิพยข องตนแกพระสงฆสาวก ซึง่ มีพระพุทธเจา เปนประธาน และประโคมดนตรีทพิ ยถ วายตลอด ๗ วันแลว ไดถวายตงั่ ทองท่ีงดงามวิจติ ร ซึ่งทําดวยแกวมณี และแกวมกุ ดาแกพระพทุ ธองค ในเวลาส้ินสดุ แหง การถวายมหาทานพระพุทธองคทรงทาํ การอนโุ มทนาแลว ไดทรงพยากรณว า ในอนาคตกาลอดลุ นาคราชน้ี จักไดเ ปนพระพทุ ธเจา ในโลกพระองคไ ดฟงพทุ ธพยากรณนัน้ แลว ก็ยังจิตใหเ ลือ่ มใสอยา งยิง่ เม่ือจะยงั ประโยชนน น้ั ใหส ําเร็จ จงึไดอ ธษิ ฐานวัตรในการบําเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศใหย ่ิงขนึ้ ไป พอสิ้นอายขุ ัยกไ็ ดไ ปบงั เกิดในพรหมโลก

23.พระสมั มาสมั พทุ ธเจาพระนามวา พระสขิ ีพทุ ธเจาทรงเสด็จอุบตั ิในตระกูลกษตั ริย ในพระนครอรณุ วดีพระบรมกษตั รยิ พระนามวาอรุณ เปน พระพุทธบิดา พระนางปภาวดรี าชเทวี เปน พระพทุ ธมารดาพระองคท รงมปี ราสาทอันประเสริฐ ๓ หลัง ช่อื สวุ ัฑฒกะ คริ ิ และนารีวาหนะทรงมีพระมเหสีพระนามวา สรรพกามาเทวี ทรงมพี ระโอรสพระนามวา อดลุทรงมีพระสนมนารีกํานลั ใน ๒ หม่นื ๓ พนั นางทรงครองฆราวาสวสิ ัยอยู ๗ พันปเสด็จออกผนวชดวย พระยาคชสารราชยาน มผี ูบวชตดิ ตาม ๑ แสน ๓ หม่ืน ๗ พันคนทรงทาํ ความเพยี รอยู ๘ เดอื น จงึ สําเร็จพระอนุตตรสมั มาสมั โพธิญาณ ณ ควงไมบ ณุ ฑริก ( ตนมะมว งปา )ทรงตรสั รแู ลวประทับอยทู ี่ มฤคจริ ราชอุทยาน ใกลพระนครอรุณวดี ไดทรงประกาศพระธรรมจักรอันยอดเย่ยี ม ทรงมีการตรัสรูธรรมคร้งั ใหญ ๓ คร้งั คอืครง้ั ที่ ๑ ไดม แี กสตั ว ๑ แสนโกฏิ เมื่อคราวท่พี ระองคเ สด็จไปแสดงธรรมโปรดภิกษผุ ูที่บวชตามพระองค และชนเหลา อนื่ อกี เปน จํานวนมาก ซง่ึ เปน ผถู ึงพรอ มดว ยอปุ นิสยัคร้ังท่ี ๒ ไดมีแกส ตั ว ๙ หมนื่ โกฏิ เมื่อคราวท่พี ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดพระราชโอรสของพระราชา ๒ พระองค พระนามวาอภิภูราชกุมาร และและสมภพราชกุมาร พรอมดว ยบรวิ าร ในอรณุ วดีนคร

ครงั้ ท่ี ๓ ไดมแี กสตั ว ๘ หมน่ื โกฏิ เม่อื คราวท่พี ระองคทรงทํายมกปาฏหิ าริย เพ่อื ยํา่ ยีความมวั เมาและมานะของพวกเดียรถยี ใกลป ระตูสรุ ยิ วดีนคร แลว ทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนใหพน จากเครื่องผูกคอื กเิ ลส ทรงมกี ารประชมุ พระสงฆส าวกขณี าสพผูปราศจากมลทิน ผูส งบ ผูคงที่ ๓ ครัง้ คือคร้งั ที่ ๑ มพี ระสงฆส าวกขีณาสพ ๑ แสนรูป เมอ่ื คราวทีพ่ ระองคป ระทับอยใู นทา มกลางแหง พระสงฆสาวกขณี าสพทงั้ หลาย ทบี่ วชพรอ มกบั พระอภภิ เู ถระ และพระสมภพเถระ แลว แสดงโอวาทปาฏโิ มกขในทามกลางแหงภกิ ษเุ หลา น้ันคร้ังที่ ๒ มีพระสงฆสาวกขณี าสพ ๘ หมนื่ รปู เมอ่ื คราวท่พี ระองคเสด็จไปแสดงธรรมโปรดพระประยูรญาติ พรอ มดวยบรวิ ารในอรุณวดีนคร แลวทรงยังชนท้งั หลายผมู ีจติ ศรัทธาเลอ่ื มใสใหบวชในสํานักของพระองค ครนั้ แลวทรงแสดงโอวาทปาฏโิ มกขแ กพ ระสงฆส าวกขีณาสพเหลาน้ันครั้งที่ ๓ มีพระสงฆส าวกขีณาสพ ๗ หมื่นรูป เมื่อคราวท่ีพระองคเสด็จไปฝกพระยาชา งธนปาลกะในธนัญชยั นครแลวทรงแสดงธรรม โปรดมหาชนในที่นั้น ทรงยงั ชนเหลานนั้ ผูมจี ติ ศรทั ธาเลอื่ ม ใหบวชในสาํ นกั ของพระองค ครั้นแลว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกขในทา มกลางแหง พระสงฆส าวกเหลานนั้พระองคท รงมีพระอภิภเู ถระ และพระสมภพเถระ เปน คพู ระอัครสาวกช้ันเลศิทรงมีพระเขมังกรเถระ เปน พทุ ธอปุ ฏ ฐากทรงมพี ระมขลิ าเถรี และพระปทุมาเถรี เปนคูพระอคั รสาวิกาชน้ั เลิศทรงมสี ิริวฒั นอ บุ าสก และนนั ทิอบุ าสก เปนคูอคั รอบุ าสกช้ันเลิศทรงมีจติ ราอุบาสกิ า และสุจติ ราอุบาสิกา เปน คอู คั รอบุ าสกิ าช้นั เลศิพระองคท รงมพี ระวรกายสูง ๗๐ ศอกทรงมีพระรศั มีแผซ า นออกจากพระวรกายของพระองค งามเปลง ปล่งั ดังทองคําล้ําคา สวางไสวไปได๓ โยชน โดยรอบทั้งกลางวนั และกลางคนืทรงมีพระชนอายุ ๗ หมนื่ ปเสด็จดับขันธปรนิ ิพพาน พรอมดว ยพระสงฆสาวกขีณาสพทงั้ หลายที่ อัสสารามวหิ ารพระสถปู ของพระองคส งู ๓ โยชน ประดษิ ฐานอยทู ี่ อสั สารามพระศาสนาของพระองคด ํารงอยู ๗ หมืน่ ปแลวไดอนั ตรธานไปพทุ ธพยากรณ ในกาลแหงพระสัมมาสัมพทุ ธเจาพระนามวา สขิ พี ระองคน ้ีพระสมั มาสมั พทุ ธเจาของเราทัง้ หลาย ไดเสดจ็ อุบตั เิ ปน กษัตรยิ พ ระนามวา อรินทมะ ในปรภิ ตุ ตนครเมอื่ พระสิขสี มั มาสัมพทุ ธเจา พรอมดว ยพระสงฆสาวกขีณาสพหมูใหญ เสดจ็ ถงึ พระนครของพระองคจงึ พรอมดวยบริวารไดเ สดจ็ ออกไปรบั เสดจ็ แลว ทูลนมิ นตพระพุทธองค พรอ มดวยพระสงฆส าวกเหลา นน้ั ใหป ระทับอยูในพระนครของพระองค ไดถวายมหาทานแกพ ระสงฆสาวกทั้งหลายซ่ึงมีพระพุทธเจา เปนประธานตลอด ๗ วนั ในเวลาเสร็จภัตกิจไดถวายผา อยางดซี ง่ึ มีคามากหลายโกฏผิ นืแกพระสงฆส าวก เหลานั้น และไดถ วายพระยาคชสารราชยาน พรอมทง้ั กัปปย ภณั ฑท ัง้ หลายแกพระพุทธองค แลว ไดถ งึ พระพทุ ธองคพ รอ มดว ยภิกษุสงฆเหลาน้ันเปนสรณะ และดํารงอยูในเบญจศลี เปน