รายวิชาเลือก สุพรรณบ้านฉัน 1 สค13111

หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้นั พื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 รายวชิ าเลือก สพุ รรณบานฉัน 1 สค13111 ระดับระดบั ประถมศกึ ษา จัดทําโดย ศูนยการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอําเภอดอนเจดีย สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวัดสพุ รรณบุรี

คาํ นํา หลักสูตรรายวิชาเลือก สุพรรณบานฉัน 1 เลมน้ีจัดทําข้ึนเพื่อใหผูเรียนในเขตพื้นท่ีใหบริการของ ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอดอนเจดีย จังหวัดสุพรรณบุรี ไดลงทะเบียนเรียน ใหสอดคลองกับวิถีชีวิต และบริบทของพ้ืนที่ เพื่อนําไปสูการจัดการเรียนรูท่ีมีประสิทธิภาพ ผูเรียนเกิดความ ตระหนัก เห็นคุณคาทางประวัติศาสตร ศาสนา วัฒนธรรมประเพณี สามารถสืบทอดและดํารงรักษาไวซึ่ง วฒั นาประเพณอี นั ดีงามของจังหวัดสุพรรณบุรี การจัดทําเอกสารหลักสูตรวิชาเลือก สุพรรณบานฉัน 1 ของ กศน.อําเภอดอนเจดีย ไดรับความ รว มมือจาก ผูทรงคุณวฒุ ิ ผูบริหาร ขาราชการ และคณะครจู ากสถานศึกษา ภาคีเครือขาย ที่เก่ียวของ ซึง่ เปน ผู มีความรู ความสามารถและประสบการณ ไดใหขอคิดเห็น ขอเสนอแนะตาง ๆ ท่ีเปนประโยชน ทําให เอกสารฉบับน้ีมีความถูกตอง สมบูรณมากย่ิงขึ้น ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอ ดอนเจดีย สังกัดสํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดสุพรรณบุรี ขอขอบคุณในความรว มมอื ของทุกทา นมา ณ โอกาสนี้ ผอู ํานวยการศนู ยการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาํ เภอดอนเจดยี 

สารบัญ หนา 1 คาํ นาํ 2 โครงสรา งรายวิชาสุพรรณบานฉนั 1 3 บทที่ 1 ประวตั ิจงั หวัดสุพรรณบรุ ี 8 11 เรอ่ื งท่ี 1 ภมู ิศาสตรข องจงั หวัดสุพรรณบุรี 13 เร่อื งท่ี 2 ประวตั ศิ าสตรจ ังหวัดสุพรรณบรุ ี 16 เร่ืองที่ 3 เศรษฐกจิ สงั คมของจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี 17 เร่ืองท่ี 4 เขตการปกครองของจังหวัดสพุ รรณบรุ ี 18 แบบทดสอบทา ยบท 26 บทที่ 2 วัฒนธรรม ประเพณีของจังหวัดสุพรรณบุรี 30 เร่ืองท่ี 1 วฒั นธรรมประเพณใี นจังหวัดสพุ รรณบรุ ี 49 เรอ่ื งท่ี 2 การสืบทอดวัฒนธรรมประเพณใี นสุพรรณบรุ ี 52 เรือ่ งท่ี 3 บคุ คลสาํ คญั ที่มสี ว นรวมในการสบื สาน วัฒนธรรมประเพณใี นจังหวดั สุพรรณบรุ ี 53 เร่ืองท่ี 4 คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค 11 ประการของคนดีศรสี พุ รรณ 54 แบบทดสอบทา ยบท 55 บทที่ 3 การประกอบอาชีพในจังหวดั พรรณบุรี 60 เรื่องท่ี 1 ความหมาย ความสําคญั ในการประกอบอาชีพ 68 เร่ืองที่ 2 ลักษณะของงานอาชพี เรอื่ งท่ี 3 อาชพี หลักในจงั หวัดสพุ รรณบรุ ี 75 เรือ่ งท่ี 4 คุณธรรม จรยิ ธรรมในการประกอบอาชีพ 76 แบบทดสอบทา ยบท 77 บทที่ 4 แหลง ทองเท่ยี วจงั หวัดสุพรรณบุรี 79 เรื่องท่ี 1 ประเภทของแหลง ทองเทย่ี ว 124 เรอื่ งที่ 2 สถานท่ีทองเทย่ี วทส่ี ําคญั ในจังหวัดสุพรรณบุรี แบบทดสอบทา ยบท ภาคผนวก บรรณานกุ รม

1 โครงสรา งรายวิชาสพุ รรณบานฉัน 1 ระดบั ประถมศึกษา สาระสําคญั ภูมิศาสตร ประวัติศาสตร เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง วัฒนธรรม ประเพณี การสืบทอด วัฒนธรรม ประเพณี บุคคลสําคัญท่ีมีสวนรวมในการสืบสานวัฒนธรรม ประเพณี คุณลักษณะอันพึงประสงค 11 ประการของคนดีศรีสุพรรณ ความหมาย ความสําคัญในการประกอบอาชีพ ลักษณะของอาชีพ อาชีพหลักใน จงั หวดั สุพรรณบุรี คณุ ธรรม จริยธรรมในการประกอบอาชีพ ประเภทและแหลง ทองเทีย่ ว สถานที่ทองเที่ยวที่สาํ คัญ ในจังหวัดสพุ รรณบุรี ผลการการเรยี นรูทค่ี าดหวงั 1. อธิบายสภาพภูมิศาสตร ประวัติศาสตร ตั้งแตอดีตถึงปจจุบัน เศรษฐกิจ สังคม การคมนาคมและ การปกครองของจังหวัดสุพรรณบรุ ี 2. อธบิ ายและตระหนกั ถงึ ความสําคัญของการสบื ทอดวัฒนธรรม ประเพณีในจังหวัดสุพรรณบรุ ี 3. ประพฤติ ปฏิบัตติ ามคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค 11 ประการของคนดศี รีสพุ รรณ 4. อธบิ ายความหมาย ความสําคญั ลักษณะของงานอาชีพ อาชีพหลกั ในจังหวดั สุพรรณบุรี 5. อธบิ ายคุณธรรม จริยธรรมในการประกอบอาชพี และนํามาปฏิบตั ิ ประยุกตใ ชในชีวติ ประจําวัน 6. บอกประเภทของแหลง ทอ งเท่ียว สถานทที่ อ งเทย่ี วท่ีสําคัญในจังหวดั สพุ รรณบรุ ี ขอบขายเนอ้ื หา เรอ่ื งท่ี 1 ประวตั ิจงั หวดั สุพรรณบรุ ี เรือ่ งที่ 2 วฒั นธรรม ประเพณีของจงั หวดั สพุ รรณบุรี เรอื่ งท่ี 3 การประกอบอาชีพในจังหวัดพรรณบรุ ี เรือ่ งที่ 4 แหลงทองเทย่ี วจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู บรรยาย ศึกษาคนควาดวยตนเองจากสื่อเอกสาร สื่อเทคโนโลยี ภูมิปญญา องคกร สถาบัน การฝกปฏิบัติ การจดั กลมุ อภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู วิเคราะห ศกึ ษาจากสถานที่จริง การเขารวมกิจกรรมทางศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี และสรุปผลการเรยี นรพู รอมนําเสนอดวยวธิ ที ี่หลากหลาย การวัดและประเมินผล ประเมินจากการทดสอบ การสังเกต การมสี ว นรวมในการทํากิจกรรมและการตรวจผลงาน/ชน้ิ งาน

2 บทที่ 1 ประวัตจิ งั หวัดสพุ รรณบุรี สาระสําคัญ จงั หวัดสพุ รรณบุรี เปนจงั หวัดหนึ่งในเขตภาคกลางดา นทิศตะวนั ตกของประเทศไทย ตงั้ อยบู นพ้นื ทรี่ าบลุม แมนํ้าทาจีน หรือแมน้ําสุพรรณบุรีไหลผานตามแนวยาวของจังหวัดจากเหนือจรดใต พ้ืนที่ทั้งหมดประมาณ 5,400 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 3.3 ลานไร คิดเปนรอยละ 5.2 ของพ้ืนที่ภาคกลาง จังหวัดสุพรรณบุรีมีประวัติ ความเปนมาดังคําขวัญที่วา เมืองยุทธหัตถี วรรณคดีข้ึนช่ือ เลื่องลือพระเคร่ือง รุงเรืองเกษตรกรรม สูงล้ํา ประวัตศิ าสตร แหลงปราชญศ ิลปน ภาษาถิน่ ชวนฟง ผลการเรยี นรูท ีค่ าดหวัง 1. บอกสภาพทางภมู ศิ าสตรของจงั หวดั สุพรรณบรุ ี 2. อธบิ ายประวัติความเปนมาของจงั หวดั สุพรรณบุรตี ้ังแตอดีตถึงปจ จบุ นั 3. วเิ คราะหสภาพเศรษฐกจิ และสงั คมของจังหวัดสุพรรณบุรี 4. อธบิ ายเขตการปกครองของจงั หวดั สพุ รรณบุรี ขอบขายเนือ้ หา 1. ภูมิศาสตรข องจังหวัดสพุ รรณบรุ ี 2. ประวตั ิศาสตรจ งั หวดั สพุ รรณบรุ ี 3. เศรษฐกจิ สังคมของจังหวัดสพุ รรณบรุ ี 4. เขตการปกครองของจงั หวดั สุพรรณบุรี การจดั กิจกรรมการเรียนรู จัดใหมกี ารศึกษาคนควาจากตําราเรียน สือ่ อิเล็กทรอนิกส และสรปุ ลการเรียนรู โดยนาํ เสนอในรูปแบบ ตางๆ เวลาเรียน 20 ช่ัวโมง แหลง การเรียนรูและสอื่ ประกอบการเรยี น - สง่ิ พิมพ - หอ งสมดุ ประชาชน - อินเตอรเน็ต - ภมู ิปญญา - พพิ ิธภณั ฑ การวัดผลประเมินผล ประเมนิ จากการทดสอบ การสงั เกต และการมสี ว นรว มในการทาํ กจิ กรรม ฯลฯ

3 บทที่ 1 ประวตั ิจงั หวดั สพุ รรณบุรี เรอ่ื งที่ 1 ภูมิศาสตรข องจงั หวดั สพุ รรณบรุ ี 1. สภาพภมู ศิ าสตรของจังหวัดสพุ รรณบุรี สพุ รรณบุรีเปน จังหวัดหนึ่งในเขตภาคกลางดานทิศตะวักตกของประเทศไทยตั้งอยูบนพื้นทร่ี าบลุมแมน้ํา มี แมน้ําทาจีนหรือแมนํ้าสุพรรณบุรีไหลผานตามแนวยาวของจังหวัดจากเหนือจรดใต จังหวัดสุพรรณบุรีมีพ้ืนที่ ทั้งหมดประมาณ 5,358.01 ตาราง ก.ม. หรือประมาณ 3.3 ลานไรคิดเปนรอยละ 5.2 ของพ้ืนท่ีภาคกลาง อยูหาง จากกรุงเทพมหานครประมาณ 107 ก.ม. (ตามทางหลวงแผนดินหมายเลข 340) โดยทางรถไฟประมาณ 142 ก.ม. และมีอาณาเขตตดิ ตอกับจงั หวัดใกลเคยี ง ดังนี้ ทิศเหนือ ตดิ ตอ กับ จงั หวัดชยั นาท และอุทัยธานี ทศิ ตะวันออก ติดตอกับ จังหวดั อางทอง พระนครศรีอยุธยา และสิงหบ ุรี ทศิ ใต ตดิ ตอ กับ จังหวัดนครปฐม และกาญจนบุรี ทิศตะวนั ตก ตดิ ตอ กับ จงั หวัดกาญจนบุรี และอทุ ัยธานี แผนภาพที่ 1: ลกั ษณะทต่ี ้ังของจังหวัดสุพรรณบุรี 1.1 ลักษณะภูมิประเทศ จังหวัดสุพรรณบุรีมีพื้นท่ีเปนท่ีราบลุมเปนสวนใหญและบางสวนเปนท่ีราบสูงซ่ึงอยูทางทิศตะวันออกของ จังหวัดตลอดต้ังแตเหนือจรดใต บริเวณพ้ืนที่ตํ่าสุดอยูทางทิศตะวันออกเฉียงใต ดานทิศตะวันตกเฉียงใหในเขต อําเภออูทองติดตอกับกับจังหวัดกาญจนบุรี มีลักษณะพื้นท่ีลูกคล่ืนลอนลาด8 สลับกับเนินเขาสวนดานตะวันตกของ อําเภอดานชางมีสภาพพื้นท่ีท่ีเปนลูกคล่ืนลอนลาดสลับลอนชั้นจนถึงเทือกเขาสูงชันเปนเทือก เขาท่ีติดกับเทือกเขา

4 ตะนาวศรีประกอบดวยภูเขาสูงซึ่งมีลักษณะเปนภูเขาและมียอดเขาสูงสุดอยูใกลกับบานหวยดินดําสูงประมาณ 1,002 เมตร เหนือระดับนาํ้ ทะเลปานกลาง แผนภาพท่ี 2 : ลกั ษณะภมู ิประเทศ จงั หวดั สพุ รรณบุรี 1.2 ลกั ษณะภูมิอากาศ สภาพภูมิอากาศจัดอยูในประเภททุงหญาเขตรอน ฤดูแลงและฤดูฝนแตกตางกันอยางชัดเจนมีลมมรสุม ตะวนั ออกเฉียงเหนือพัดผานในเดือนตุลาคมถึงกุมภาพันธแ ละมรสุมตะวันตกเฉียงใตพัดผานในเดือนพฤษภาคมถึง กลางเดือนตุลาคมนอกจากน้ียังมีลมตะวันออก หรือตะวันออกเฉียงใตจากทะเลจีนใตเริ่มพัดผานเขามาในชวง กลางเดือนกุมภาพันธถึงกลางเดือนพฤษภาคม ฤดูกาลของจังหวัดแบงตามลักษณะลมฟาอากาศของประเทศออก ไดเปน 3 ฤดู ดังนี้ 1. ฤดูฝน เริ่มตนเม่ือลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตเร่ิมพัดเขาถึงกนอาวไทยประมาณเดือนพฤษภาคม พอถึง ปลายเดือนพฤษภาคม หรือตนเดือนมิถุนายนลมมรสุมตะวันตกเฉียงใตจะพัดผานทําใหมีฝนตกมากข้ึน ในเดือน สิงหาคมและกนั ยายนเปนระยะทม่ี ีฝนตกชกุ ทีส่ ุดโดยปกตแิ ลวฤดูฝนจะสิ้นสดุ ราวกลางเดอื นตุลาคม รวมระยะเวลา ประมาณ 5-6 เดือน

5 2. ฤดูหนาว เร่ิมจากปลายเดือนตุลาคม หรือตนเดือนพฤศจิกายน ถึงกลางเดือนกุมภาพันธประมาณ 4 เดือน ระยะนี้ฝนตกเปนครั้งคราวไมมากนักและจะมีลมเย็นพัดจากเหนือมาใต สลับกันเปนระยะๆ เดือนธันวาคม และมกราคมเปนชวงท่ีมีอากาศหนาวเย็นมากที่สุด แตอุณหภูมิลดลงไมมากนักเพราะอยูปลายลมมรสุม ตะวนั ออกเฉียงเหนือและไดรบั อทิ ธิพลจากทะเลในบริเวณอา วไทย 3. ฤดูรอน เร่ิมตั้งแตกลางเดือนกุมภาพันธ ถึงกลางเดือนพฤษภาคม ประมาณ 3 เดือน เดือนเมษายนเปน เดือนที่มีอากาศรอนอบอาวมากท่ีสุดเน่ืองจากการแผรังสีของดวงอาทิตย และถูกปกคลุมดวยบริเวณความ กดอากาศสูงซึ่งศูนยกลางอยูในทะเลจีนใต และมหาสมุทรแปซิฟกตะวันตกบริเวณความกดอากาศสูงน้ีทาง อุตุนยิ มวทิ ยาถือวา เปนบริเวณที่มีอากาศรอนอุณหภูมสิ งู กระแสลมที่พัดเขามาจงึ รอน 2. ทรพั ยากรธรรมชาติในจังหวัดสพุ รรณบุรี ทรัพยากรธรรมชาตใิ นจังหวัดสุพรรณบุรี แบง ออกเปน 3 ลักษณะดังน้ี 2.1 ดนิ สภาพของดินในเขตจังหวัดสุพรรณบุรีเหมาะกับการปลูกพืชไร การทํานาขาว การปลูกไมยืนตน การปลูกไม ผลตา งๆตามความเหมาะสมและการใชป ระโยชนเปน 6 กลุม 1. กลุมดินที่เหมาะสมสําหรับการปลูกขาว ครอบคลุมพ้ืนที่ประมาณรอยละ 40 ของพื้นท่ีท้ังหมด กลุมดิน น้ีพบอยูบริเวณที่ราบลุมสองฝงแมนํ้าสุพรรณบุรีและบริเวณตอนกลางของจังหวัดครอบคลุมพ้ืนที่สวนใหญของ อําเภอเดิมบางนางบวช อาํ เภอสามชกุ อาํ เภอหนองหญาไช อําเภอดอนเจดยี  อําเภอศรีประจันต อําเภออทู อง และ อาํ เภอเมอื งสุพรรณบุรี เปน กลมุ ดินทม่ี คี วามเหมาะสมตอการปลูกขาวมากทสี่ ดุ รองมาไดแก พชื สวน ไมผลและผกั 2. กลุมดินที่เหมาะสมสําหรับการปลูกพืชไร ครอบคลุมพื้นท่ีประมาณรอยละ 40 ของพื้นท่ีทั้งจังหวัด สวน ใหญจะอยูทางทศิ ตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัด ไดแก ในเขตอําเภอดานชาง และทิศตะวันตกของจังหวดั ไดแ กใน เขตพ้ืนท่ีบางสวนของอําเภออูทอง และอาํ เภอสองพ่ีนอ ง กลมุ ดินนเ้ี ปน ดินท่อี ยูระหวา งที่ราบเชงิ เขากับในบริเวณที่ ราบลมุ เหมาะสําหรบั การปลกู พืชไร เชน ออยโรงงาน สับปะรด และมนั สําปะหลงั 3. กลุม ดินทเ่ี ปน ปญ หาตอการพฒั นาการเกษตร ครอบคลมุ พนื้ ท่ปี ระมาณรอ ยละ 20 ของพื้นท่ี 4. กลุมดินท่ีมีสภาพเปนกรด มีพื้นที่ประมาณรอยละ 10 ของพ้ืนที่จังหวัด ครอบคลุมพื้นท่ีสวนใหญของ อําเภอสองพ่ีนองและอําเภอบางปลามา มีสภาพเปนที่ลุมน้ําทวมถึง มีศักยภาพในการเพาะปลูกตํ่า เปนแหลงเพาะเลยี้ งปลาน้ําจดื และกงุ ทีส่ ําคญั ของจังหวดั 5. กลุมดินต้ืน มีพ้ืนที่ประมาณรอยละ 5 ของพ้ืนท่ีทั้งจังหวัด เปนดินตืน้ อยูบริเวณท่ีราบเชิงเขา ซึ่งเปนที่สูง ไมเหมาะสมกับการเพาะปลูก สวนใหญจะอยูทางทิศตะวันตกของตําบลวังคันและตําบลองคพระ ในเขตอําเภอ ดานชาง 6. กลุมดินภูเขา มีพื้นที่ประมาณรอยละ 5 ของพ้ืนที่ทั้งจังหวัด กลุมดินน้ีจะอยูบริเวณเนินเขาสูงทางดาน ทิศตะวันตกของจังหวัด ไมเหมาะสมเปนพื้นท่ีเพ่ือการเกษตร อยูในเขตอําเภอดานชาง ไดแก ทิศตะวันตกของ ตาํ บลวงั ตัน ตําบลองคพระ และตาํ บลหว ยขมน้ิ เม่ือพิจารณาจากการกระจายของกลุมดินตางๆในจังหวัดสุพรรณบุรี สรุปไดวา โดยรวมแลวที่ดินในจังหวัด เปน ดินทีม่ ีความเหมาะสมสาํ หรบั การเพาะปลูกในระดบั สงู โดยเฉพาะดานการเกษตรกรรมและการกสกิ รรม 2.2 ปา ไม ลักษณะปาไมของจังหวัดสุพรรณบุรี เดิมเปนปาไมเบญจพรรณ ไดแก เต็ง มะคาโมง ซาก มะคาแต ชิงชัน ตะเคยี นทอง ยมหอม

6 แผนภาพที่ 3 : ปาสงวนแหงชาตใิ นจงั หวัดสุพรรณบุรี 2.3 แหลง น้ํา จังหวัดสุพรรณ บุรีมีแหลงน้ําธรรมชาติที่สําคัญ และสามารถนํามาใชในการประกอบอาชีพ ดา นการเกษตรกรรม ดังนี้ 1. แมน้ําสุพรรณบุรี ( ทาจีน ) เปนแมน้ําที่ไหลแยกจากแมนํ้าเจาพระยา ในเขตตําบลทาซุง อําเภอเมือง จังหวัดอุทัยธานี แลวไหลผานจังหวัดชัยนาทเรียกวา แมนํ้ามะขามเฒา แลวไหลเขาสูเขตจังหวัดสุพรรณบุรี ผาน อําเภอเดิมบางนางบวช อําเภอสามชุก อําเภอศรีประจันต อําเภอเมืองฯ อําเภอบางปลามา และอําเภอสองพี่นอง ชวงท่ีไหลผานเขตจังหวัดสุพรรณบุรีเรียกวา แมน้ําสุพรรณบุรี จากนั้นไหลเขาเขตจังหวัดนครปฐม ผานอําเภอ บางเลน อาํ เภอนครชัยศรี ชวงน้เี รียกวา แมนา้ํ นครชัยศรี จากนั้นไหลเขาเขตจงั หวัดสมุทรสาคร เรียกวา แมน ํ้าทา จีน ตามทางภมู ศิ าสตร การกําหนดชื่อแมน้าํ จะใชชอื่ ท่ปี ลายนาํ้ ดงั นัน้ แมนํ้าสายนซ้ี ่ึงมถี ึงส่ีช่อื จงึ ไดช ่อื วา แมน ้าํ ทาจนี 2. ลําหวยกระเสียว เปนลําหวยท่ีเปนสาขาของแมน้ําสุพรรณบุรี เปนสาขาใหญและมีความยาวท่ีสุดคือ ยาว 140 ก.ม. ตนน้าํ ระหวางเขาแหลว กบั เขาใหญเหนืออําเภอบานไร จังหวัดอุทัยธานไี หลเขาสูจังหวัดสุพรรณบุรี ในเขตอําเภอเดิมบางนางบวช ไปบรรจบแมน้ําสุพรรณบุรีท่ีบานบึง อําเภอสามชุก ลําหวยกระเสียวมีลาดเขามาก และมีพ้ืนที่รบั นาํ้ มากกวา ลาํ หวยทีอ่ ่ืนๆจงึ ไดด ําเนินการโครงการกระเสียว ซง่ึ ประกอบดวยเขื่อนเก็บน้ํา เขื่อนทดนํ้า ระบบสงนํ้า ระบบระบายนํ้าและถนนขนสง เริ่มสรางเมื่อป พ.ศ.2522 แลวเสร็จในป พ.ศ. 2524 ใชงบประมาณ 927 ลานบาท เข่ือนเก็บนํ้ากระเสียวสรางระหวางเขาโลนกับเขาวังเดือนหา ในเขตตําบลดานชาง อําเภอดานชาง เปนเข่ือนลูกรัง ปนดินเหนียวแหงแรกของประเทศไทย ยาว 425 เมตร สูง 35 เมตร สันเข่ือนกวางสุด 170 เมตร ระดับสันเขื่อนสูง 92.50 เมตร จากระดับน้ําทะเล เก็บกักน้ําได 390 ลานลูกบาศกเมตร ใตเข่ือนหางออกไป ประมาณ 20 ก.ม.เพ่ือทดนํ้าในลํากระเสียวใหมีระดับสูงพอที่จะไหลเขาคลองสงน้ําเปน เขอื่ นคอนกรตี ระบายนํ้าได 260 ลูกบาศกเมตรตอวินาที

7 โครงการเขื่อนกระเสียวสามารถสงนํ้าไปชวยการเพาะปลูกใหสามารถทํานาในฤดูฝนได 130,000 ไร และ ปลกู พชื ไรในฤดูแลง ได 68,000 ไร 3. คลองจระเขสามพัน มีตนน้ําแยกมาจากเทือกเขาจังหวัดกาญจนบุรีไหลเขามาสูจังหวัดสุพรรณบุรี ทางอําเภออูทอง โดยไหลผานตําบลอูทอง ตําบลกระจัน ตําบลเจดีย อําเภออูทอง ตําบลวัดโบสถ อําเภอ บางปลามา ตําบลหัวโพธ์ิ ตําบลบางพลับ อําเภอสองพี่นอง มาสิ้นสุดท่ีคลองสองพี่นอง ซึ่งไหลไปบรรจบกับ แมน ํา้ ทาจนี 4. แหลงนาํ้ ธรรมชาติผิวดินอ่ืนๆ มีแมนา้ํ หวย ลาํ ธาร คลอง 416 สาย มหี นอง บึง 67 แหง มีนา้ํ พุนํ้าซับ 13 แหง สามารถใชประโยชนเพื่อการอุปโภคบริโภค เพื่อทําเกษตรกรรม เชน คลองสองพี่นอง คลองสาลี คลองบางยี่หน และคลองบางล่ี เปน ตน ซึ่งคลองเหลานี้เมือ่ ไดรับการพัฒนา ขดุ ลอก กส็ ามารถใชป ระโยชนดานการ ทําเกษตรกรรม อุปโภค บริโภค และยังใชเปนทางระบายน้ํา สวนเกินความจําเปนลงสูแมน้ําทาจีนหรือแมนํ้า สพุ รรณบรุ ีอกี ดว ย ซึ่งชว ยลดความเสยี หายจากภยั ธรรมชาติ อันจะเกิดกบั ผลผลิตทางการเกษตรไดอีกทางหนึ่ง 5. แหลงนํ้าใตดิน ประกอบดวย บอบาดาลสวนตัว 9,810 บอ บอบาดาลสาธารณะ 1,980 บอและบอท่ีมี เครอื่ งสบู นํ้า 2,584 แหง สระ 709 แหง ประวัติศาสตรจังหวัดสุพรรณ บุรี.[ออนไลน] เขาถึงไดจาก: http//www .suphan. biz/ Suphanhistoy.htmZ11/10/2559) เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง. [ออนไลน] เขาถึงไดจาก:http://www. suphanburi. go.th/suphan/ProvinceSymbol.php (8/10/2559) กิจกรรมท่ี 1 ภูมิศาสตรข องจังหวัดสุพรรณบุรี ใหผ ูเรยี นคนควาเรือ่ งสภาพภูมศิ าสตรข องจงั หวัดสพุ รรณบุรี จากแหลงเรียนรตู างๆ เชน อนิ เตอรเน็ต หองสมุด ประชาชน ภมู ปิ ญญาทอ งถนิ่ ฯลฯ โดยใหน ําเสนอในแบบรูปเลมของรายงาน ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

8 เรือ่ งที่ 2 ประวตั ิศาสตรจ ังหวัดสพุ รรณบุรี \"จังหวดั สุพรรณบุร\"ี เปนจังหวดั เกา แกจังหวัดหนึ่ง อยูทางภาคตะวนั ตกของประเทศไทย มีอายุถึงยุคหิน ใหม ประมาณ 3,500-4,000 ป สืบตอเนื่องกันเรื่อยมาจนถึงยุคสัมฤทธิ์และเหล็กอายุราว 2,500 ป ลวงเขาสู ยุคสุวรรณภูมิ ฟูนัน อมรวดี ทวารวดี ลพบุรี อูทอง อยุธยา และปจจุบันนี้โบราณวัตถุ โบราณสถานท่ีพบเปน ประจักษพยานบงบอกวาจังหวัดสุพรรณบุรี มอี ายุสูงถึงยุคหินใหมจ ริง ไมเพียงเทาน้นั จังหวดั สุพรรณบุรยี งั เปน เมอื ง พุทธศาสนาอีกดวย จากการขุดคนพบพุทธปฎิมากรรมท่ัวท้ังจังหวัดสุพรรณบุรี จากสถิติพบไมนอยกวา 140-150 ครั้ง ตั้งแตสมัยอมราวดีเปนตนมา ทําใหสันนิษฐานไดวาจังหวัดสุพรรณบุรีเปนเมืองที่พุทธศาสนาฝงรากไวอยาง หนาแนน ไมน อ ยกวา 2,300 ป มาแลว ราว พ.ศ. 70 -80 สุพรรณบุรี เดมิ มชี ่ือวา ทวารวดีศรีสุพรรณภูมิ หรือ พันธุมบุรี ตงั้ อยูบ นฝง แมนํา้ ทา จนี แถบบริเวณตาํ บล รวั้ ใหญไปจดตําบลพิหารแดง ตอมาพระเจากาแตไดยายเมืองมาต้ังอยูท่ีฝงขวาของแมนํ้า แลวโปรดใหมอญนอยไป สรางวัดสนามชัย และบูรณะวัดลานมะขวิด (วัดปาเลไลยก) ชักชวนใหขาราชการจํานวน 2,000 คนบวช จึงขนาน นามเมืองใหมวา สองพันบุรีครั้งถึงสมัยพระเจาอูทอง ไดสรางเมืองมาทางฝงใตหรือทางตะวันตกของแมนํ้าทาจีน ช่ือวาเมอื งอูทอง จวบจนสมัยขนุ หลวงพะง่วั นีจ้ งึ เรยี กวาช่ือวา เมอื งสุพรรณบุรี นับแตน น้ั มา เมืองสุพรรณบุรี ดินแดนแหงความอุดมสมบูรณบนพื้นท่ีราบภาคกลางสืบสานความเจริญรงุ เรืองมาตั้งแต อดีตเมื่อ พ.ศ. 1420 จากนามเดิมเมืองพันธุมบุรีในยุคทวารวดีตามหลักฐานทางโบราณคดีไดจารึกชื่อไวใน พงศาวดารเหนือ และนาม \"สุพรรณภูมิ\" ปรากฏในศิลาจารึกพอขุนรามคําแหงมหาราช ระบุวาเปนนครรัฐที่มี ความสําคัญมากอนกรุงศรีอยุธยา เมื่อมีการสถาปนากรุงศรีอยุธยา เมืองสุพรรณบุรีจึงจัดอยูในฐานะเมืองลูกหลวง ซ่ึงเปนเมืองอูขาวอูนํ้าท่ีสําคัญ ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเปนราชธานี เมืองสุพรรณบุรีเปนเมืองหนาดานและเปนเมืองอู ขาวอูน้ําท่ีสําคัญ ตองผานศึกสงครามหลายตอหลายครั้ง สภาพเมืองตลอดจนโบราณสถานถูกทําลายเหลือเพียง ซากปรักหักพัง จนกระทั่งถึงสมัยรัตนโกสินทร เมืองสุพรรณบุรีไดฟนตัวข้ึนใหม และต้ังอยูบนฝงตะวันออกของแม น้ําทา จนี (ลํานํ้าสุพรรณ) มาจนตราบทุกวันน้ี ทีต่ งั้ เมืองสุพรรณบุรี ท่ีสรางข้ึนในสมัยอูทองนน้ั ตงั้ อยูทางฝง ขวาของแมนํา้ สุพรรณบรุ ี (ทาจนี ) ยงั มีคูและ กําแพงเมืองปรากฏอยูจนกระทั่งทุกวันนี้ แตตัวเมืองในปจจุบันต้ังอยูที่ตําบลทาพ่ีเลี้ยงทางฝงซายของแมน้ํา สันนิษฐานวาคงยายมาเมื่อสมัยตนกรุงรัตนโกสินทร เพราะในสมัยกรุงธนบุรีกําลังมีศึกพมาเขามาประชิดติดพัน ยังไมมีเวลาวางที่จะทรงคิดในเรื่องการสรางบานเมืองใหมขึ้น ในสมัยรัชกาลที่ 3 แหงกรุงรัตนโกสินทร ก็แสดงวา เมืองที่ยายมาตั้งข้ึนใหมน้ี ยังคงเปนปาเปลี่ยวอยู บานเรือนราษฎรก็มีแตเฉพาะตามริมแมนํ้าเทานั้น ลึกจากลําน้ํา เขาไปยังเปนปาอยูแทบทั้งสิ้น ตามที่สุนทรภูกวีเอกของไทยไปเท่ียวเมืองสุพรรณ ยังพรรณนาไวในโคลงนิราศ สพุ รรณวา \"ไดพ บเสอื อยูในบรเิ วณเมืองสพุ รรณบรุ นี ี้\" คติโบราณ \"หามมใิ หเ จา นายเสด็จไปเมืองสุพรรณ\" ต้ังแตส มัยโบราณมีคตถิ อื กันโดยเครง ครัดตอ กันมาวา \"หามมิใหเ จานายเสดจ็ ไปเมอื งสพุ รรณ\" แตจะหา ม มาแตครั้งใดและดวยเหตุผลประการใดนั้นไมมีผูสามารถจะตอบได จนกระทั่งถึงตนรัชกาลที่ 5 ก็ยังคงถือกันเปน ประเพณีอยูเชนนี้เร่ือยมา เม่ือสมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพ ดํารงตําแหนงเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย จะ เสด็จไปตรวจราชการท่ีเมืองนี้ พระยาอางทองยงั ทูลหามไว โดยถวายเหตุผลวา เทพารักษหลกั เมืองไมช อบเจานาย ถาเสด็จไปมักจะทําใหเกิดอันตรายตางๆ แตสมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพไมทรงเช่ือ ทรงขืนเสด็จไป เมืองสุพรรณบุรีเปนพระองคแรก เพ่ือจะทรงตรวจราชการที่เมืองน้ี ควรจะชวย เหลอื ใหความสะดวกอยางไร หรือ ควรทํานุบํารุงบา นเมืองใหเจริญรุงเรืองย่ิงขึ้นอยา งไร ไมใชก ารไปทําความชั่ว เทพารกั ษประจําเมืองคงจะไมใหโทษ

9 เปนแน เมื่อเสด็จกลับจากตรวจราชการครั้งนั้นแลว ก็ไมทรงไดรับภยันตรายประการใด เจานายพระองคอื่น ทรงเห็นเชนนั้นก็ทรงเลิกเช่ือถือคติโบราณ และเริ่มเสด็จประภาสกันตอมาเนืองๆ คร้ันเม่ือ พ.ศ. 2447 พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวเสด็จประพาสเมือง สุพรรณอีกครงั้ หนึ่ง ต้ังแตนั้นเปนมากไ็ มมีผูใดพูดถึง คติท่ีหามเจานายมิใหเสด็จไปเมืองสุพรรณอีกเลย ในสมัยรัชกาลท่ี 5 เมื่อมีการปกครองมณฑลเทศาภิบาล เมือง สุพรรณก็รวมอยูในมณฑลนครชัยศรีซ่ึงประกอบดวย เมืองนครชัยศรี สุพรรณบุรีและสมุทรสาคร ในป พ.ศ. 2438 จนกระท่ังในป พ.ศ. 2456 มกี ารเปล่ียนช่อื เมืองมาเปนจงั หวดั สพุ รรณบุรี ตง้ั แตน ้นั มา ตราประจาํ จังหวดั สุพรรณบุรี เปน รปู ยทุ ธหตั ถี หมายถึง การกระทาํ ยุทธหตั ถีระหวา งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช กบั พระมหาอปุ ราชา แหง พมา และบริเวณที่ทาํ ยทุ ธหตั ถอี ยใู นทองทีอ่ ําเภอดอนเจดยี  คาํ ขวญั ประจาํ จังหวัด เมืองยุทธหตั ถี วรรณคดีขึน้ ช่ือ เลือ่ งลือพระเคร่ือง รุง เรอื งเกษตรกรรม สงู ล้ําประวตั ศิ าสตร แหลงปราชญศ ิลปน ภาษาถน่ิ ชวนฟง ตนไมป ระจาํ จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี “ตนมะเกลือ” ตนมะเกลือเปนไมมงคลท่ีไดรับพระราชทานจาก สมเด็จพระนางเจาพระบรมราชินีนาถ พระราชทานเม่ือ วันท่ี 9 พฤษภาคม 2537 เพ่ือใหพสกนิกรชาวสุพรรณบุรีนํามาปลูกเปนสิริมงคล ตนมะเกลือเปนไมยืนตน ขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 8-15 เมตรบางตนที่มีความสมบูรณมากอาจสูงถึง 30 เมตร ลักษณะลําตนตรง เรือนยอดเปนพุมกลม กิ่งออนมีขนนุมท่ัวไป แตกก่ิงกานสาขาทุกสวนของลําตน เปลือกนอกเปนสีดําขรุขระ ประโยชนของตนมะเกลือมมี ากมาย และใชประโยชนไดท้ังตน คือ ลําตนใชทําไมถือกบ (กบใสไม) ทําเคร่ืองตกแตง บา น ผลมะเกลือใชยอ มผา ใชเ ปนยาถายพยาธิ เปลือกใชผ สมเคร่อื งดื่มพน้ื เมอื งบางชนิดเพื่อกนั บูด

10 ดอกไมประจาํ จังหวดั “สพุ รรณกิ าร” เปนตนไมผลัดใบสูง 7-15 เมตร ก่ิงกานคดงอ ใบรูปหัวใจ แผนใบแยกเปน 5 แฉก ขอบใบเปนคลื่น ดอกเปนชอออกกระจายที่ปลายกิ่ง บานทีละดอก ดอกเหลืองมีกล่ิน กลีบบาง เกสรสเี หลอื ง รังไขมีขน ผลกลมเม่ือ แกแตก 3-5 พู ภายในมีเมล็ดรูปไตสีน้ําตาล หุมดวยปุยขาวคลายปุยฝาย ออกดอกเกือบตลอดป ดอกดกมาก ราว กุมภาพันธ - เมษายน มีถ่ินกําเนิดในอินเดียทางตะวันตกเฉียงเหนือของภูเขาหิมาลัย และเปนไมพ้ืนเมืองของพมา ดวย ในศรีลังกามักปลูกบริเวณพระอุโบสถ เปนดอกไมบูชาพระ ในเมืองไทยทางเหนือ เรียกวา ฝายคํา ประวตั ิศาสตรจ งั หวดั สพุ รรณบุร.ี [ออนไลน] เขาถงึ ไดจาก: http://www. suphan. biz/ suphanhistory.htm (11/10/2559) กจิ กรรมที่ 2 ประวตั ิศาสตรข องจังหวัดสพุ รรณบรุ ี ใหผ ูเรยี นอธบิ ายประวตั ิศาสตร ความเปน มาของจงั หวดั สพุ รรณบรุ พี อสังเขป ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

11 เรอ่ื งที่ 3 เศรษฐกจิ สงั คมของจังหวดั สุพรรณบรุ ี เศรษฐกจิ สังคมของจังหวัดสุพรรณบุรี จําแนกออกเปน 3 ดา น ดังตอ ไปนี้ 1. ดานการประกอบอาชพี -เกษตรกรรม อาชีพ ที่สาํ คัญของชาวจังหวดั สุพรรณบุรี คือ การประกอบอาชีพการเกษตรกรรม มกี ารทํา นาขาว การปลูกพืชไร ไดแกออยโรงงาน ขาวโพดเล้ียงสัตว เปนตน นอกจากน้ียังมีอาชีพรับจางและการประกอบ ธุรกิจทางการคาและธุรกิจทางบริการดว ย จังหวัดสุพรรณบุรีท่ีมีอาชีพทําการเกษตรเปนหลัก มีแหลงนํ้าธรรมชาติ การชลประทานเหมาะสมแก การเกษตร พ้ืนท่ีท่ีอดุ มสมบูรณไดแก อําเภอเมอื งสุพรรณบุรี อาํ เภอ บางปลามา การเกษตรกรรมสําคญั ไดแก การ กสกิ รรม การทาํ นา ทาํ สวน ทําไร เปนอาชพี หลกั ของประชากรมากกวา รอยละ 80 - พ้ืนที่ทําการเกษตรในอําเภอสองพี่นอง มีพ้ืนที่ใชประโยชนมากท่ีสุดคิดเปนรอยละ 14.45 ของพื้นท่ี ทําการเกษตรท้งั หมด รองลงมาไดแ กพนื้ ท่ใี นอําเภออทู อง รอยละ 13.69 - พ้ืนที่ทํานา ในอําเภอบางปลามา มีพื้นที่ทํานามากที่สุด คิดเปนรอยละ 15.67 ของพ้ืนที่ทํานาท้ังหมด เน่ืองจากสภาพพ้ืนท่ี อากาศ น้ํา ที่เอื้ออํานวยสําหรับการเพาะปลูก รองลงมาไดแก พื้นท่ีในเขตอําเภอสองพี่นอง รอยละ 14.46 - พืชไร พ้ืนที่เพาะปลูกพืชไรมากที่สุด ไดแกอําเภอดานชาง คิดเปนรอยละ 37.27 ของพ้ืนท่ีเพาะปลูก ท้งั หมด เนื่องจากสภาพภูมิประเทศที่เอ้ือตอการทําพืชไร โดยเฉพาะการปลูกออย มันสําปะหลังขา วโพด เล้ียงสัตว รองลงมาเปนพน้ื ทใ่ี นอําเภออทู อง 18.47 อุตสาหกรรม จงั หวัดสุพรรณบุรีมีโรงงานอตุ สาหกรรมที่เก่ียวของกบั การผลิตในภาคเกษตรกรรม เปน สวนใหญ เชน โรงงานนํ้าตาล โรงส่ีขาว โรงงานแปรรูปสินคาเกษตร โรงงานผลิตรองเทาและอ่ืน ๆซ่ึงเปนแหลง รายไดหลักที่สําคัญของจังหวัด โรงงานอุตสาหกรรมในจังหวัดสุพรรณบุรี สวนใหญเปนประเภทอุตสาหกรรม การเกษตร รองลงมาไดแ กอ ุตสาหกรรมอาหาร และอุตสาหกรรมขนสง การปศสุ ตั ว พ้ืนท่ีสวนใหญของจังหวัดลอมรอบไปดวยภูเขา เหมาะสําหรับเปนแหลงของปศุสัตว ประชากรจึงมีอาชีพดานการเล้ียงปศุสัตว รองจากการทําการเกษตร สัตวเล้ียงเศรษฐกิจท่ีสําคัญของจังหวัด ไดแก โค กระบือ สุกร ไก และเปด รวมทั้งมีฟารม เพาะเลยี้ งนบั พนั ฟารม เน่ืองจากสภาวะแวดลอ มเอือ้ อาํ นวย แตปจ จบุ ัน พนื้ ทเ่ี ลี้ยงลดลง จากปญ หาโรคระบาดและไขหวดั นกในชวง 5 ป ท่ผี านมาทาํ ใหพ ื้นทเ่ี ล้ยี งไกแ ละเปด ลดลง การประมง การประมงของจังหวดั เปนการประมงนํ้าจืดและการเพาะเลี้ยงกุงกามกราม กุงขาว โดยมีการ เลี้ยงกันมาแถบอําเภอบางปลามา อาํ เภอสองพี่นอ ง และอําเภอเมืองสุพรรณบุรี ซึง่ มีแนวเขตติดตอกันเปน ทร่ี าบลุม เปนสวนใหญมีลําคลองหลายสาย และอยูใกลเมืองใหญและเมืองทองเที่ยวสําคัญ ปลาน้ําจืดที่เลี้ยง ไดแก ปลาดุก ปลาชอ นปลา สวาย ปลานลิ ปลาตะเพยี น ปลาสลิดและปลาเบญจพรรณ ซ่งึ จําแนกการเลีย้ งได 2 วิธี 1. การเลย้ี งปลานํ้าจดื เปนรายไดห ลัก ไดแก ปลาดุก ปลาชอน และปลาเบญจพรรณ 2. การเล้ียงปลานํ้าจืดเปนผลพลอยได ซ่ึงไดแก การเล้ียงปลาหลายชนิดในบอเดียวกัน พรอมกับเลี้ยง รวมกับการเลี้ยงไก โดยจะปลอยลูกปลาเลี้ยงรวมในบอเดียวกัน อาหารท่ีจะใชเปนมูลไกและเศษอาหารท่ีหลนลง ในบอ ซึ่งเปนวิธีท่ีประหยัดคาใชจายมากที่สดุ และเปนท่ีนิยมเลี้ยงกันมากที่สุดในจังหวัดสุพรรณบุรี มีการเลี้ยงกุง กามกรามและ กงุ ขาวจะเลี้ยงกันมากในอาํ เภอบางปลามา เมอื งสพุ รรณบุรี และสองพ่นี อ ง 2. ดา นการศึกษา จังหวัดสุพรรณบรุ ี แบงเขตพนื้ ทีก่ ารศึกษาประถมศกึ ษาเปน 3 เขต และมธั ยมศึกษา 1 เขตดงั นี้

12 สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาสพุ รรณบุรี เขต 1 สํานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบรุ ี เขต 2 สํานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาสพุ รรณบุรี เขต 3 สํานกั งานเขตพนื้ ท่ีการศึกษามธั ยมศกึ ษา เขต 9 ( สพุ รรณบรุ ี – นครปฐม) จังหวัดสพุ รรณบุรี มีสถานศกึ ษาในระดบั อาชีวศึกษาและอุดมศกึ ษา รวมทั้งหมด 13 แหง ดังนี้ 1. สาํ นักคณะกรรมการอาชีวศกึ ษา 5 แหง 2. สํานกั บรหิ ารงานคณะกรรมการสงเสรมิ การศกึ ษาเอกชน 1 แหง 3. สถาบนั อุดมศกึ ษาของรัฐ 3 แหง 4. มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล 1 แหง 5. สถาบนั บณั ฑติ พฒั นศลิ ป 2 แหง 6. สํานักงานบรหิ ารงานการศึกษาพเิ ศษข้ันพื้นฐาน 1 แหง 3. ดา นศาสนา ประชากรจงั หวัดสพุ รรณบุรี จํานวน 845,053 คน การนบั ถือศาสนา จาํ แนกไดดงั น้ี ศาสนาพทุ ธ จาํ นวน 843,333 คน รอยละ 99.79 ศาสนาครสิ ต จํานวน 1,289 คน รอ ยละ 0.15 ศาสนาอิสลาม จาํ นวน 417 คน รอยละ 0.05 ศาสนาฮินดู-ซกิ ส จาํ นวน 14 คน รอ ยละ 0.01 เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง. [ออนไลน] เขาถึงไดจาก:http://www. suphanburi. go.th/suphan/ProvinceSymbol.php (8/10/2559) กิจกรรมท่ี 3 เศรษฐกิจ สงั คมของจังหวดั สุพรรณบุรี ใหผูเรียนอธบิ ายถึงสภาพทางเศรษฐกจิ ของจังหวัดสุพรรณบุรีในปจจบุ นั พอสงั เขป ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

13 เรือ่ งท่ี 4 เขตการปกครองของจงั หวดั สพุ รรณบุรี เขตการปกครองของจังหวดั สพุ รรณบรุ ี จงั หวดั สุพรรณบรุ ีแบง การบริหารราชการ ออกเปน 2 สว น ไดแก 1. การบริหารราชการสวนภูมิภาค แบงเขตการปกครองออกเปน 10 อําเภอ 41 เทศบาล 85 อบต. 110 ตําบล 1,008 หมูบาน 28 ชุมชน ประกอบดวย อําเภอเมืองสุพรรณบุรี สองพ่ีนอง สามชุก หนองหญาไซ ศรีประจันต ดอนเจดีย เดมิ บางนางบวช อูท อง บางปลามา และดานชา ง (ขอ มูล เดอื นมิถุนายน 2557) 2. การบรหิ ารราชการสว นทอ งถิ่น แบง เขตการปกครองออกเปน ดังน้ี - องคการบริหารสว นจงั หวดั จํานวน 1 แหง - เทศบาลเมอื ง จาํ นวน 2 แหง - เทศบาลตําบล จํานวน 39 แหง - องคก ารบรหิ ารสว นตาํ บล จาํ นวน 85 แหง

14 ตาราง การแบง เขตการปกครอง จาํ แนกรายอาํ เภอ ป 2556 อําเภอ พ้ืนท่ี ตาํ บล อบต. 2 เทศบาลเมือง/ จํานวน จํานวนบาน ตร.กม. 1 ตําบล 2 หมูบ าน 1 1 เมืองสุพรรณบรุ ี 540.917 20 14 8 124 57,744 สองพนี่ อง 750.381 15 14 2 140 38,520 บางปลามา 481.298 14 11 7 127 24,745 อทู อง 630.290 13 6 9 155 36,182 ดอนเจดยี  252.081 5 5 2 50 14,873 ศรีประจนั ต 180.986 9 4 6 64 20,955 สามชุก 355.917 7 6 1 68 19,572 เดิมบางนางบวช 552.330 14 8 8 121 25,137 ดานชา ง 1,193.599 7 7 1 93 24,693 หนองหญา ไซ 420.209 6 6 1 66 15,833 รวม 5,358.008 110 81 45 1,008 278,254 จาํ นวนประชากร ชาย-หญิง และจาํ นวนหมูบา น จาํ แนกรายอําเภอ ป 2556 อาํ เภอ จาํ นวนประชากร (คน) หมูบาน จาํ นวนบา น เมอื งสุพรรณบุรี ชาย หญงิ รวม 124 (หลัง) สองพ่นี อง 79,363 87,353 166,716 140 57,744 บางปลามา 62,439 64,972 127,411 127 38,520 อทู อง 38,576 40,710 79,286 155 24,745 ดอนเจดีย 59,026 62,395 121,421 50 36,182 ศรีประจนั ต 22,361 23,478 45,839 64 14,873 สามชุก 29,824 32,595 62,419 68 20,955 เดิมบางนางบวช 26,301 28,649 54,950 121 19,572 ดานขาง 35,490 38,251 73,741 93 25,137 หนองหญาไซ 33,195 33,816 67,011 66 24,693 24,149 25,123 49,272 1,008 15,833 รวม 410,724 437,342 848,066 278,254 เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง. [ออนไลน] เขาถึงไดจาก:http://www. suphanburi. go.th/suphan/ProvinceSymbol.php (8/10/2559)

15 กจิ กรรมที่ 4 การเมือง การปกครองจงั หวดั สุพรรณบรุ ี ใหผ เู รยี นวาดแผนท่ี การแบง เขตการปกครองระดับอําเภอ พรอมระบุจํานวนประชากรในแตละอําเภอของจงั หวัด สุพรรณบรุ ี ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

16 แบบทดสอบ บทท่ี 1 ประวัตศิ าสตรจงั หวัดสุพรรณบุรี คาํ สงั่ ใหเ ลือกคาํ ตอบท่ถี ูกที่สุดเพียงขอเดียว 6. สมเด็จพระนเรศวรฯทรงกระทํายทุ ธหตั ถีกับกษัตรยิ  1. จังหวัดสุพรรณบรุ ีตัง้ อยูบ นพ้ืนที่ลุมแมน าํ้ ใด พระองคใด ก. แมนํ้าทาจนี ก. พระยาพุกาม ข. แมน้ําเจาพระยา ข. พระเจา บเุ รงนอง ค. แมน ํ้าสุพรรณบุรี ค. พระมหาอุปราชา ง. ถูกท้งั ขอ ก และ ข ง. พระเจาตะเบง็ ชะเวต้ี 2. สภาพภมู ิอากาศจงั หวัดสพุ รรณบรุ ีจัดอยใู นประเภท 7. ประชากรสวนใหญใ นจังหวดั สพุ รรณบุรปี ระกอบ ใด อาชีพอะไร ก. เขตหนาว ก. ทาํ ไร ข. เขตทะเลทราย ข. ทาํ นา ค. เขตทุงหญา เขตรอน ค. เล้ียงสัตว ง. เขตทุงหญาเขตรอนชืน้ ง. โรงงานอตุ สาหกรรม 3. . อาณาเขตทิศตะวันออกของจังหวดั สพุ รรณบรุ ี 8. ในสมัยทราวดศี รีสวุ รรณภูมิ พระเจา กาแตโปรดให ตดิ ตอกับจังหวัดใด บูรณะวัดลานมะขวดิ หรือเรยี กอีกอยา งหน่ึงวาวัดอะไร ก. ชยั นาท อทุ ยั ธานี ก. วัดพระรูป ข. กาญจนบรุ ี อทุ ยั ธานี ข. วัดพระธาตุ ค. นครปฐม กาญจนบรุ ี ค. วัดสวนหงส ง. อางทอง พระนครศรีอยุธยา ง. วดั ปาเลไลยก 4. จังหวดั สพุ รรณบุรเี ดมิ มีช่ือเรียกวาอะไร 9. พ้นื ทีเ่ พาะปลกู พชื ไรของจังหวัดสุพรรณบรุ อี ยูใน ก. มีนบรุ ี อําเภอใดมากท่สี ดุ ข. พนั ธุมบรุ ี ก. อําเภออูทอง ค. สองพันบรุ ี ข. อาํ เภอดานชาง ง. ไมมีขอใดถกู ค. อาํ เภอดอนเจดีย 5. แหลงนํา้ ใดในจังหวดั สุพรรณบรุ ที ่ีเปนแหลงน้ํา ง. อําเภอเดิมบางนางบวช ธรรมชาติที่สําคญั ทสี่ ุดและสามารถนาํ มาใชใ นการ 10. ตนไมใ ดตอ ไปนี้เปน ตนไมประจาํ จังหวัดสพุ รรณบุรี ประกอบอาชีพดา นการเกษตรกรรม ก. ตน คณู ก. แมน ้าํ ทาวา ข. ตน มะเกลือ ข. แมนํา้ ทาคอย ค. ตนหางนกยงู ค. แมน าํ้ สุพรรณ ง. ตนสพุ รรณิการ ง. คลองจรเขส ามพนั

17 บทที่ 2 วฒั นธรรม ประเพณขี องจังหวัดสพุ รรณบุรี สาระสําคัญ สุพรรณบุรีเปนจังหวัดที่มีสําเนียงทองถ่ินอันเปนเอกลักษณของตนเอง นอกจากนั้นยังมีภาษาทองถิ่น ท่ีหลากหลายกระจายไปในแตละอําเภอ เชน ภาษาลาวโซง ภาษาลาวเวียง และมีการแตงกายพื้นบานของแต ละทองถิ่น คือชุดไทยทรงดํา ชุดกระเหรี่ยง ชุดลาวโซง มีการสืบทอดวัฒนธรรม ประเพณีที่สําคัญของทองถิ่น มีบุคคลสําคัญท่ีสรางเกียรติประวัติ และสรางชื่อเสียง ใหกับจังหวัดสุพรรณบุรี และที่สําคัญมีคุณลักษณะ อัน พงึ ประสงค 11 ประการของคนดีศรีสพุ รรณทชี่ าวสพุ รรณบรุ ียึดถือปฏบิ ัติ ผลการเรยี นรูท ีค่ าดหวัง 1. ตระหนัก เห็นคุณคา และความสําคัญของวัฒนธรรม ประเพณีของจังหวัดสุพรรณบุรีและนํา มาประยกุ ตใชในชวี ิตประจําวนั ไดอ ยางเหมาะสม 2. สามารถสบื ทอดและเผยแพร วฒั นธรรม ประเพณี ในจังหวัดสุพรรณบรุ ี 3. ประพฤตปิ ฏิบตั ิตาม คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค 11 ประการของคนดศี รสี ุพรรณ ขอบขา ยเนื้อหา 1. วัฒนธรรม ประเพณขี องจงั หวดั สุพรรณบรุ ี 2. การสบื ทอดวฒั นธรรม ประเพณี 3. บุคคลสําคัญท่ีมีสว นรวม สืบสานวฒั นธรรม ประเพณี ในจังหวัดสุพรรณบรุ ี 4. คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค 11 ประการของคนดีศรีสุพรรณ การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู จัดใหม กี ารศึกษาคนควา จากส่อื เอกสาร ตาํ รา สื่ออิเล็กทรอนกิ ส ภมู ปิ ญญา และสรุปผลการเรยี นรู โดยนาํ มาเสนอในรูปแบบตางๆ เวลาเรยี น 30 ชว่ั โมง แหลง การเรียนรูแ ละสอ่ื ประกอบการเรยี น - สือ่ สงิ่ พมิ พ - หองสมุดประชาชน - อินเตอรเ น็ต - ภูมปิ ญ ญาทอ งถน่ิ /แหลง เรยี นรใู นชมุ ชน การวดั ผลละประเมินผล ประเมินจากแบบทดสอบ การประเมินการมีสวนรว มในการทํากิจกรรมและการตรวจผลงานและการ รายงาน

18 บทท่ี 2 วฒั นธรรม ประเพณขี องจังหวัดสพุ รรณบุรี เรอื่ งที่ 1 วัฒนธรรม ประเพณขี องจงั หวัดสพุ รรณบรุ ี 1. ภาษาทอ งถนิ่ 1.1 ภาษาถนิ่ สุพรรณบุรี “สาํ เนยี งเสยี งเหนอ เมืองสพุ รรณ” หากใครไดไปทองเท่ียวท่ีเมืองสุพรรณบุรีแลวไดพูดคุยสนทนากับคนสุพรรณก็จะไดสัมผัสถึงสําเนียง เสียงเหนอท่ีมีเสนหเปนเอกลักษณของคนสุพรรณผูคนที่ไดฟงสําเนียงเสียงเหนอของคนสุพรรณแลวนั้นบางคน อาจจะหลงเสนหของเสียงเหนอที่ไพเราะและดูจริงใจแตจะมีบางคนที่เห็นเสียงเหนอของคนสุพรรณเปนเร่ือง ตลก นาหัวเราะและดูถูก จึงมองวาภาษาสุพรรณเปนภาษาบานนอก เชย ๆแตท่ีจริงแลวสําเนียงเหนอไมไดมี เพียงแตคนสพุ รรณเทานนั้ แตยงั มีอกี หลายจังหวัดเชน จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี อา งทอง นครปฐม ฯลฯ ก็มี สําเนียงเสียงเหนอ คลา ย ๆ กันเวลาท่ไี ดพูดคยุ ไดส นทนากบั บคุ คลเหลานัน้ ก็จะรูส ึกถึงสําเนยี งนนั้ ไดโ ดยงาย ในอดีตตั้งแตสมัยกรุงศรอี ยุธยาสําเนียงเหนอของคนสุพรรณบุรีน้ันเปนสําเนียงหลวงท่ีคนในสมัยนั้นใช เปนภาษาทางการซึ่งหลักฐานที่สามารถใชยืนยันสําเนียงเหนอไดดีคือ “การพากยโขน” เพราะโขนน้ันเร่ิมตน ตง้ั แตสมัยยคุ กรงุ ศรีอยุธยาจึงตอ งใชสําเนียงเสยี งเหนอแบบคนสพุ รรณที่จะพากยเสยี งไดอ ยางถูกตอ งและลงตัว ท่ีสุดตางจากสําเนียงอ่ืนๆเม่ือนํามาภาคโขนแลวนั้นอาจจะมีความไพเราะไมเทากับเสียงเหนอของคนสุพรรณ และอีกหนึ่งหลักฐานสําคัญก็คือตามประวัติศาสตรน้ันกษัตริยเช้ือสายเมืองสุพรรณก็คือ “พระนครินทราธิราช หรอื เจานครอนิ ทร” ซง่ึ ทา นสามารถยึดครองเมอื งกรงุ ศรีอยธุ ยาไดจึงไดย ายไปตัง้ เมืองทีก่ รุงศรีอยุธยาและไดล ด บทบาทเมืองสุพรรณบุรีใหนอยลงตามดวยแตสําเนียงเหนอไมสามารถลดบทบาทใหนอยลงไปไดเพราะเปน สาํ เนียงท่ีหลงตามตัวมาจงึ ทําใหคนไทยในสมัยนัน้ ใชส่ือสารกันในชวี ิตประจําวันแตเม่ือไดเปล่ียนแปลงและยาย เมืองหลวงมาเปนกรุงรัตนโกสินทรแลวชาวจีนไดอพยพเขามาในประเทศไทยเปนจํานวนมากทําใหภาษาเหนอ ในอดีตน้ันไดเปลี่ยนแปลงออกไปเปนเพียงแคภาษาทองถ่ินสวนสําเนียงของคนบางกอกในปจจุบันเกิดจาก สําเนียงภาษาเหนอของเมืองสุพรรณผสมกับภาษาจีนโดยผสมกนั จนผิดเพี้ยนจนเกิดภาษาของคนบางกอกหรือ ภาษาของคนกรุงเทพในปจจุบันไดดวยเหตุนี้สําเนียงเหนอของคนสุพรรณจึงเปนสิ่งที่ควรคาแกการอนุรักษไว ใหค นไทยรุนหลังควรไดภาคภมู ิใจเพราะเปนสําเนยี งรากเหงาของประเทศไทย 1.2 ชนชาติตางๆท่ีอาศยั อยูใ นจังหวดั สุพรรณบรุ ีทาํ ใหเกิดภาษาตามมาดวย คือ 1.2.1 กะเหรย่ี ง ในประเทศไทยมีชาวกะเหรี่ยง 1,993 หมูบาน 69,353 หลังคาเรือน ประชากรท้ังส้ินประมาณ 352,295 คน คิดเปนรอยละ 46.80 ของจํานวนประชากรชาวเขาในประเทศไทย อาศัยอยูใน 15 จังหวัดของ ภาคเหนือและภาคตะวันตก ไดแก กาญจนบุรี, กําแพงเพชร, เชียงราย, เชียงใหม, ตาก, ประจวบคีรีขันธ, เพชรบุรี, แพร, นาน, แมฮองสอน, ราชบุรี, ลําปาง, ลําพูน, สุโขทัย, สุพรรณบุรี และอุทัยธานี คําวา กะเหรยี่ ง กะเร็น สันนิษฐานวา มาจากภาษามอญที่ใชเรียก ชาวปกาเกอะญอ(สวนมากเปนกะเหร่ยี งพุทธ) โดยออกเสียง วา เกรียง หรอื เกรียนแปลวา เรียบ ซึ่งตรงกับความหมายของคําวา ปกาเกอะญอ ซึ่งแปลวา คนที่มีชีวิตเรียบ งายสมถะ ในภาษาไทย ใชคําวา เกรียง เปนชื่อเครื่องมือชางปูนท่ีใชในการฉาบผิวใหเรียบ และ เกรียน คือ ลักษณะของการ ตัดผมอยางส้ันเรียบงาย และอาจมีความเชื่อมโยงกับ ช่ือกลุมผูนับถือศาสนาพุทธนิกาย มหายานทม่ี ีอยูใน ธเิ บต เนปาล ที่เรียกวา กะยปู า หรือ ปากะู ซึ่งมักแตงกายดว ยชุดสขี าว และมีวิถชี ีวิตอยา ง เรียบงายสมถะ กะเหรี่ยงมีดวยกันหลายกลุมยอย และมีชื่อเรียกตางๆ กัน ทั้งยังมีประเพณี ความเชื่อ ความ เปน อยูท แ่ี ตกตางกนั ดว ย สุพรรณบุรีมีลักษณะพ้ืนท่ีที่เหมาะสมกับการประกอบอาชีพเกษตรกรรม เนื่องจากต้ังอยูบริเวณพื้นท่ี ราบลุมเจาพระยาตอนลาง ซ่ึงเกิดจากการทับถมของตะกอนแมน้ํา ทําใหพื้นที่มีความอุดมสมบูรณ แตดวย

19 ความหลากหลายทางวัฒนธรรมทําใหวิถีการดํารงชีวิตของคนสุพรรณบุรีแตกตางกันออกไปตามความเชื่อ พ้ืนฐานและคานิยมด้ังเดิมของกลุมชาติพันธุของตน และมีพัฒนาการของการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมอยาง ตอเน่ืองเปน พลวัตประชากรในจังหวัดสุพรรณบุรนี ้ัน ประกอบดวยประชากรท่ีมีความหลากหลายทางชาติพันธุ ไดแก กลุมคนไทยเช้ือสายลาว ประกอบดวย ลาวเวียง ลาวพวน ลาวคร่ัง และลาวโซง กลุมคนไทยเช้ือสาย กะเหรี่ยง กลุมคนไทยเชื้อสายละวา กลุมคนไทยเชื้อสายเขมร กลุมคนไทยเช้ือสายญวณ และกลุมคนไทยเช้ือ สายจีนในความหลากหลายทางชาติพันธุของประชากรในจังหวัดสุพรรณบรุ ีนั้น เฉพาะที่อําเภอดา นชาง ซ่ึงเปน อาํ เภอชายแดนของจังหวัดเนื่องจากมีอาณาเขตติดตอ กับอําเภอบานไร จังหวัดอุทัยธานีทางดานทิศเหนือ ทิศ ใตติดอําเภอศรีสวัสดิ์ และอําเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี และทิศตะวันตก ติด อําเภอศรีสวัสด์ิ จังหวัด กาญจนบุรี ปรากฏวา มีประชากรกลุมชาติพันธุบนพ้ืนท่ีสูง หรือชาวเขา อาศัยอยูเปนจํานวนมาก โดยกลุม ชาวเขาที่มีประชากรมากที่สุด ไดแกชาวเขาเผากะเหร่ียงโดยมีจํานวนประชากรท่ีเปนชาวเขา จาํ แนกตามกลุม ชาติพนั ธไุ ด ดงั นี้ ตารางแสดงจํานวนประชากรชาวเขาในเขตพ้ืนที่อาํ เภอดานชา งจงั หวดั สพุ รรณบุรี ช่ือหมบู า น กลุมชาติพนั ธุ ตําบลองคพระ หญิง เด็กชาย เด็กหญงิ รวม ม.1 ทุงมะกอก กะเหรย่ี ง ครวั เรอื น ชาย 49 28 39 161 ม.2 เขมรโรง กะเหรีย่ ง 23 45 22 22 17 23 21 83 ม.1 บานกลวย กะเหร่ยี ง ตาํ บลวงั ยาว 129 77 83 427 ม.2 ปาผาก กะเหรย่ี ง 84 138 52 41 47 187 ม.2 องคพระ กะเหรยี่ ง 40 47 96 4 26 ม.4 ละวา วงั ควาย ละวา 77 263 87 87 693 ม.5 ตะเพินคี่ กะเหรี่ยง 153 256 45 48 40 203 ม.6 หวยหินดาํ กะเหร่ยี ง 40 70 72 52 37 239 ม.8 วงั ยาว2 กะเหรี่ยง 43 78 24 13 9 67 16 21 ม.10 ละวา กกเชียง ละวา ตาํ บลหว ยขม้นิ 124 29 30 347 90 164 ทมี่ าของขอมูล www.kessarasriwichien.blogspot.com 1.2.2 ลาวโซง ลาวโซงหรือผูไทย เปนชนชาติไทยกลุมหนึ่งซ่ึงมีชื่อเรียกกันตางๆ นานาวาไทยดํา ผูไทดํา ไทซงดํา ผูไททรงดํา ลาวทรงดํา ลาวซวง ลาวซวงดํา ลาวโซง ไทโซง อันมีขอสันนิษฐานวา ที่มีช่ือเรียกมากมาย หลายช่ือน้ันก็เนื่องมาจากคําวา \"โซง ซว ง หรือสวง\" ในภาษาลาวโซงแปลวากางเกง คําวา ลาวโซง หรือลาวซวงจึง หมายถึงลาว นุงกางเกง หรือหมายถึงผูที่นุงหมดวยเสื้อผาสีดําน้ันเอง และมีประวัติเลาสืบทอดกันวา มีถิ่นฐาน เดิมอยูทางตอนเหนือของประเทศ ตอมาไดอพยพยายจากถ่ินฐานเดิมลงมา สูดินแดนทางตอนใต กับตะวันออก เฉียงใตเรื่อยมา และกระจายกันอยูบริเวณมณทลกวางสี ยูนนาน ตังเก๋ีย ลุมแมนํ้าดําและแมน้ําแดง จนถึงแควน

20 สิบสองจุไทย โดยมี เมืองแถง หรือเดียนเบียนฟู เปนศูนยกลางการปกครองตนเองอยางอิสระ ภายหลังได อพยพหนภี ยั สงครามเขา มาตั้งหลักแหลง กระจายกนั อยูในท่ีตา ง ๆ ในประเทศไทยเปนจํานวนมาก 1.2.3 ลาวเวยี ง ลาวเวียงเปนชาวนครเวียงจันทรและเมืองใกลเคียงท่ีอพยพเขามาสูสยาม ทั้งโดยหนีภัย สงครามหนีภัยธรรมชาติ และถูกกวาดตอนมาเปนเชลยสงครามตางวาระกัน ต้ังแตสมัยอยุธยาตอนปลาย คน ลาวเวียง แตงกายคลายคนลาวลุมในประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สําเนียงพูดก็คลายกัน นํ้าเสียงหวนและสั้นกวาคนลาวคั่ง ถูกจัดใหอยูในพ้ืนที่อําเภอบานโปงและอําเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี, อําเภออูทอง อําเภอดานชาง จังหวัดสุพรรณบุรี แลวอพยพลงใตไปยังอําเภอเขายอยและทายาง จังหวัด เพชรบุรี อพยพข้ึนเหนือไปอยูจังหวัดอุทัยธานี โดยเฉพาะอําเภอบานไร และไปอยูที่ก่ิงอําเภอเนินขาม จังหวัด ชัยนาท จากน้ันก็ไดกระจายไปยังจังหวัดนครสวรรค ปะปนกับลาวคั่งในอําเภอบรรพตพิสัย อําเภอลาดยาว อําเภอทาตะโก และอําเภอไพรสาลีจังหวัดพิจิตรท่ีอําเภอสามงาม และจังหวัดกําแพงเพชรที่อําเภอขาณุวร ลักษณบุรี อําเภอคลองขลุงและอําเภอ ไทรงาม การอพยพกระจายตัวไปในถิ่นตางๆ ทําใหกลุมชาติพันธุนี้ ขาดความสัมพันธระหวางกันจนถูกกลืนโดยประเพณี วิถีชีวิต และวัฒนธรรมที่เขมแข็งกวาในทองถิ่นท่ีอพยพ เขาไป จนคนลาวเวยี งบางสวนไมสามารถสืบสานประเพณี วัฒนธรรมและวิถีชีวิตแบบลาวเวียงของตนไดอยาง ตอเนอ่ื ง 2. การแตงกายพ้ืนบา นของแตล ะทอ งถ่ิน 2.1 การแตงกายของชาวลาวโซง (ไทยทรงดาํ ) ชายแตง กายมีกางเกง 2 แบบ แบบที่ 1 สวงเตน หรอื สวงกอน ลกั ษณะเปน กางเกงขาส้นั ปลายขาแคบ เรียวยาวแคใตเ ขา สว นเอวกวา งแบบ กางเกงจนี ตดั เย็บมีตะเขบ็ ไทยทรงดําสวมใสส าํ หรบั ทาํ งานทวั่ ไป แบบที่ 2 ลักษณะเปนกางเกงขายาว เชน เดียวกับกางเกงขาสั้นแตมีขายาวถึงตาตุม ชุดน้ีสาํ หรับใชในพิธสี ําคัญ และเทศกาลตางๆ เชน การเลนคอนฟอนแคน เส้อื มี 2 แบบ แบบท่ี 1 ลักษณะเปนเสื้อมีแขนยาวทรงกระบอกแคบ ผาหนาตลอดติดกระดุมเงินยอดแหลมมีลวดลาย กระดุมติดเรียงกันประมาณ 10 - 20 เม็ด ตัดเย็นเขารูป คอต้ังไมมีปกแบบคอจีนจํ้าเอวและใชผาเสริมตะเข็บ ทง้ั สองขางใตเ อวใหชายเสอื้ ถางออกตรงรอยผา สาบเส้ือดานลางแหวกออกใหหางกัน เสอื้ ซอนมักสวมใสเพ่ือใช ในงานพธิ ีมากกวา การทาํ งานอยูก ับบา น แบบท่ี 2 เสื้อชุดใหญใชในงานพิธีสําคัญ ตัดเยบ็ ดวยผาฝายสีดําประดับตกแตง ดวยผาไหมชิ้นเล็กๆ สแี ดง สีสม สขี าว สเี ขยี ว ตรงสาบชายเสือ้ ปลายแขน ใตรกั แร และเหนือรอยผาท้งั สองดาน ตัวเสื้อคลมุ ยาวถึงเขา ผา นหนา ปา ยทับไปทางซายมีกระดุมตดิ ท่ีหนาอกและเอวคอต้ังกุนดวยผาสีไมมีปก แขนเสื้อยาวแคบ ดานในของเส้ือเมื่อ กลับดานออกจะเปนดานที่มีสีสันหลากสี เพราะมีการตกแตงดวยผาสีตางๆ ที่บริเวณสาบเสื้อ ชายเสื้อ และ ปลายแขนเส้ือดา นในของเส้ือนีจ้ ะนําออกมาใชก็ตอ เม่ือตนเองตาย โดยญาตสิ วมใสใหเ ปนการแตง ตวั ศพเทา นัน้ เสื้อน้ีใชส วมทบั เสือ้ อ่ืนท่ีใสอยูกอนแลว ผชู ายจะตองมเี ส้ือตัวนี้อยา งนอย 1 ตัว สตรีนุงผาซิ่นเปนผาถุงสีดํา พ้ืนมีลายเปนเสนสีขาวขนาดเล็กยาวตามแนวต้ัง ทอดวยเสนดายสีดํา สลับดวยสีขาวหรือฟาออน ผาซิ่นประกอบดวยผา 3 ช้ินตอกัน ชิ้นท่ี 1 เรียกวา หัวซ่ิน มีสีดําลวนไมมีลวดลาย ชิ้นท่ี 2 เรียกวา ตัวซิ่น มีพื้นสีดําลายสีขาวเปนทางลง ลายเสนสีขาวสลับกันระหวางเสนใหญกับเสนเล็ก ชนิ้ ที่ 3 เรียกวา ตีนซ่นิ มลี วดลายละเอียดเปนทางสีขาวยาวตลอดเสน 2-3 ทาง ถาสามีตายจะตองเลาะตีนซ่ิน ออกเพอ่ื เปนการไวทกุ ข เม่ือออกทกุ ขจ งึ จะนําตีนซ่นิ มาเย็บติดกันใหม

21 2.2 การแตงกายของชาวลาวเวียง การแตงกายแบบลาวเวยี งและลาวกลาง เสื้อผา เย็บดวยผา ไหม เพราะอาชพี ดั้งเดิม คอื การปลกู หมอน เล้ียงใหม แลวนาํ มาตัดเยบ็ เส้ือผาของตนเอง ผูหญงิ จะนุงผาซิ่น มผี าสไปเฉียง เกลม ผม ตอ มาลกู หลานชาวไทย ลาวเวยี ง ไดมกี ารพัฒนการแตงกายตามสมัย ปจจบุ ันท่ัวๆไปซงึ่ ในปจจุบันจะหาดูการแตงการแบบชาวไทยลาว เวียงไดย ากนอกจากในเทศกาล ในการทาํ บุญวันสําคัญตา งๆทางศาสนา เชน วนั สงกรานต วนั สารทลาว เปนตน 2.3 การแตง กายของชาวกะเหรยี่ ง การแตงกายของชาวกะเหร่ียงเด็กผูหญงิ และหญิงสาวพรหมจารีจะใสเสื้อกระโปรงติดกันยาวถึงขอเทา คอวี ชวงคอและชายกะโปรงจะปกเดินเสนเปนสีสันสดใส สวนใหญจะเปนสีชมพู แดง แสด มีพูหอย หญิงท่ี แตงงานแลวใสเ ส้ือคอวีทรงกระสอบตัวสั้นแคสะโพกสีแดง บานเย็น หรือสีอ่ืน ๆ มีพูหอย นุงผาซิน่ ยาวคลุมขอ เทาสีสดใสเชนเดียวกัน บางคร้ังผูหญิงจะมีผาโพกศีรษะ สําหรับผูชายจะใสเสื้อสองแบบ คือเส้ือทรงกระสอบ คอวีคลา ยของผหู ญิง หรอื ใสเ สือ้ เชติ้ นงุ โสรง สว นใหญจะเปนลายตารางสบี านเย็นกับสดี ํา

22 3. ประเพณีท่สี าํ คญั ของทองถนิ่ 3.1 ประเพณีตักบาตรกลางนํ้าอําเภอบางปลามาจังหวัดสพุ รรณบรุ ี ตําบลบานแหลมและตําบลตะคาอําเภอบางปลามามีประเพณีงานบุญที่ไดจัดทํามาแลวประมาณกวา 100 ปคือการตักบาตรพระสงฆกลางลําน้ําแมน้ําทาจีนบริเวณหนาตลาดคอวังผานหนาวัดเจาขาวไปจนถึง วัดปาพฤกษโดยพระสงฆจากวัดตาง ๆ ซึ่งอยูริมฝงแมนํ้าทาจีนจะพายเรือบิณฑบาตและชาวบาน 2 ฝงแมน้ําก็ จะพายเรือ ใสบาตรเชนเดียวกันประเพณีงานบุญดังกลาวน้ีไดปฏิบัติสืบทอดกันมาเร่ิมกันเม่ือใดไมมีผูใดทราบ แตผูสูงอายุเลาวาเกิดมาก็เห็นการตักบาตรกลางน้ํานี้แลวซึ่งคาดวานาจะเปนเวลานานถึง 100 ป โดยจะถือเอา วันแรม 12 ค่ําเดือน 12 เปน วันใสบ าตร 3.2 ประเพณีชักพระเลน เพลง ณ วัดปาพฤกษ อาํ เภอบางปลามา จังหวัดสุพรรณบุรี ในอดีตชาวชุมชนตําบลบานแหลม ตําบลตะคา ของอําเภอบางปลามามีการทําบุญตักบาตรที่วัด ในเขตหมูบานทุกๆ วันธรรมสวนะ (วันพระ)เปนประจํา จนถึงฤดูเก็บเก่ียวขาวประมาณเดือน พฤศจิกายน ประชาชนจะหยุดทําบุญ เพราะจะตองยายออกไปอยูท่ีโรงนาเพ่ือการเก็บเกี่ยวธญั ญาหารเปนเวลา 2 เดือนแต ดวยแรงศรัทธาแมไมไดมาทําบุญตักบาตรท่ีวัดในวันพระหรือตักบาตรในตอนเชาเหมือนเชนเคยปฏิบัติเพราะ ตองไปนอนอยูที่โรงนาจึงคิดกันวาควรจะจัดทําบุญตักบาตรคร้ังยิ่งใหญโดยประชาสัมพันธสื่อสารบอกกันใหมา รวมทําบุญตักบาตร ขา วสารอาหารแหง เพ่อื ถวายพระจะไดเก็บเกี่ยวไวในขณะที่พวกตนไมอ ยูบา นเปน เวลานาน 2 เดือน การจัดกิจกรรมดังกลาวเปนการสงเสริมวัฒนธรรมวาดวยความพรอมเพรียงสามัคคีโดยการยึดถือ ปฏิบัติ สืบทอดตอกันมายาวนานถึง 80 ป การจัดงานดังกลาวอยูในระหวางวันเสาร – อาทิตยที่ 3 ของเดือน พฤศจิกายน ของทุกปซ่ึงเปนฤดูน้ําหลากท่ียังทรงอยูในการสัญจรคมนาคมทางน้ําโดยสะดวกเริ่มตนขบวนที่ บริเวณทานํ้าริมเข่ือนวัดปาพฤกษสิ้นสุดที่บริเวณตลาดคอวัง ตําบลบานแหลม อําเภอบางปลามา จังหวัด สพุ รรณบุรี ลักษณะกิจกรรมโดยจะนาํ เรือซ่ึงทุกบานใชเปนพาหนะมาจอดลอยลาํ ตอ กนั สองฟากฝงแมนํ้าทาจีน และพระสงฆท ่ีมารบั บิณฑบาตจะมีประชาชนและเด็กผูช ายคอยอํานวยความสะดวกในการพายเรือใหและคอย รบั สิง่ ของที่ไดจากผูมี จติ ศรทั ธาถวายใสบาตรซ่ึงเปน ภาพทห่ี าชมไดย ากในยคุ ปจจบุ นั ตอจากนั้นก็จะมีประเพณีเลนเพลงเรือและจัดแขงเรือพ้ืนบานอันเปนการสรางสรรคความสามัคคีของ คนในหมูบา นพระสงฆท่ีมารับบิณฑบาต มีจํานวน 190 – 200 รูปนับเปนประเพณีวัฒนธรรมโบราณของคนใน ทองถ่ินที่ยังคงมีการจัดงานบุญประเพณี “ตักบาตรกลางน้ํา” ของชาวตําบลบานแหลม ตําบลตะคาและตําบล ใกลเ คียงในเขตอาํ เภอบางปลามา ทีม่ ีแหงเดียวในจังหวดั สพุ รรณบรุ ี

23 3.3 ประเพณียกธงสงกรานตต ําบลหนองกระทุม ณ วัดหนองกระทุม และวดั บอกรุ อําเภอ เดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบรุ ี ปจจุบันงานประเพณียกธงสงกรานตยิ่งใหญ ณ วัดหนองกระทุม และวัดบอกรุซึ่งจัดกันมาเปนประจํา ทกุ ปเปนความเชื่อของชาวบา นวาเมื่อทําพธิ ียกธงสงกรานตแลว จะทําใหคนในชุมชนมีความสขุ ความเจริญและมี ความอุดมสมบูรณ ในทุกๆ เรื่อง การประกอบอาชีพทางการเกษตรจะไดผลผลิตดี ฝนฟาตกตองตามฤดูกาล หมูบานหนองกระทุม ชุมชนเขมแข็ง แหลงภาษาลาวครั่งโดงดังประเพณียกธง มั่นคงผาทอมือ เล่ืองลืองาน หลวงพอบุญวัดหนองกระทุมจัดงานในวันท่ี 18 เมษายน ของทุกปชวงเย็นของวันที่ 17 เมษายน ชาวบานเร่ิม ตกแตง ประดบั ธงพรอมผาธง ตามคมุ ของแตละบา นกันอยางสวยงามและตั้งกองผา ปาหางธงเพ่ือนําเงินถวายวัด หนองกระทุมหรือเรียกวาวันรวมญาติ นําพระพุทธรูปมาสรงนํ้าดวยขม้ินจะมีขบวนแหดอกไมทุกวัน มีการรอง รําทาํ เพลงของชาวบาน วันท่ี 18 เมษายนเปนประเพณียกธงสงกรานต ขบวนแหคันธงการแขงขันเสาธงของแตละคุมวาคุมไหนเสาธง สงกรานตมีขนาดใหญและยาวมากที่สุดทําพิธีสรงนํ้าหลวงพอบุญ พระสงฆ และรดนํ้าขอพรผูสูงอายุแหคันธง รอบโบสถ และวัดบอกรุจัดงานในวันที่ 19 เมษายนของทุกป ชมขบวนแหหลวงพอดํา หลวงพอมณเฑียรและ แหด อกไมรอบหมูบาน ชมขบวนแหคันธงของแตละหมูบา น

24 3.4 อนสุ รณดอนเจดียแ ละงานกาชาดจังหวดั สพุ รรณบุรี ณ บรเิ วณพระบรมราชานุสรณดอนเจดีย อาํ เภอดอนเจดีย จังหวัดสุพรรณบรุ ี จังหวัดสพุ รรณบุรี รวมกบั หนว ยงานในภาครัฐและเอกชนกําหนดจดั งาน “อนุสรณดอนเจดียและงาน กาชาดจังหวัดสุพรรณบุรี” ณ บริเวณพระบรมราชานุสรณดอนเจดีย อําเภอดอนเจดียจังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อ เชิดชูวีรกรรมอันยิ่งใหญของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชโดยนําเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตรชาติไทย และรว มราํ ลึกถึงสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่สามารถกอบกูเอกราชใหชาติไทยมีความเปนอิสระมาจนทกุ วันน้ี ตลอดจนเปนการสง เสริมการทองเที่ยวในจังหวัดสพุ รรณบุรี ชมการแสดงตางๆ ในแตละวัน อาทิเชน การแสดง ของวิทยาลัยนาฏศิลปสุพรรณบุรี การแสดงโปงลางการแสดงเพลงอีแซว การประกวดรองเพลงลูกทุงไทยการ แสดงโขน การประกวดสุนทรพจนดวยสําเนียงเหนอการแสดงดนตรีของกองทัพ การชกมวยไทยการประกวด ธดิ าดอนเจดีย การแสดงดนตรสี ตรงิ และลกู ทงุ จากศิลปนชือ่ ดงั ณ เวทกี ลาง 3.5 งานเทศกาลสมโภชและนมัสการหลวงพอวดั ปาเลไลยก ตั้งอยูท่ีริมถนนมาลัยแมน ตําบลร้ัวใหญ ท่ีวัดแหงน้ีประชาชนนิยมมานมัสการ “หลวงพอโต” ซึ่ง ประดิษฐานอยใู นวิหารสงู เดนเห็นแตไ กล เปน พระพุทธรูปปางปาเลไลยก ศลิ ปะสมยั อูทองสุพรรณภมู ิมีลักษณะ ประทับน่ังหอยพระบาท พระหัตถซายวางคว่ําบนพระชานุ พระหัตถขวาวางหงาย บนพระชานุอีกขางหน่ึงใน ทา ทรงรับของถวาย องคพระสูง 23.46 เมตร รอบองค 11.20 เมตร มีนักปราชญหลายทานวา หลวงพอโตเดิม คงเปนพระพุทธรูปปางปฐมเทศนา สรางไวกลางแจงเหมือนพระพนัญเชิงในสมัยแรกๆ เพราะมักจะพบวา พระพุทธรูปขนาดใหญท่ีสรางในสมัยกอนอยุธยาและอยุธยาตอนตน สวนมากชอบสรางไวกลางแจงเพื่อให สามารถมองเห็นไดแตไกล ภายในองคพระพุทธรูปน้ีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่ไดมาจากพระมหาเถรไลยลาย จํานวน 36 องค หลวงพอโตเปนที่เคารพนับถือของประชาชนในจังหวดั สุพรรณบรุ ีและจงั หวดั ใกลเ คียง ทุกปจ ะ มงี านเทศกาลสมโภชและนมสั การหลวงพอวัดปาเลไลยก 2 คร้งั คือ ในวันขน้ึ 7-9 คา่ํ เดือน 5 และเดือน 12 3.6 งานนมัสการพระพุทธไสยาสน (วัดเขาพระศรสี รรเพชญาราม) ตั้งอยูที่ถนนมาลัยแมน ในตัวอําเภออูทอง เปนวัดเกาแก สันนิษฐานวาต้ังแตสมัยทวารวดี เพราะมี โบราณวัตถุหลายช้ิน เชน พระพุทธไสยาสน พระพุทธรูปปางตาง ๆ ซึ่งสลักจากเนื้อหิน เทวรูปจักรนารายณ เน้ือหิน บนยอดเขาพบซากเจดียอยุธยา 1 องค และยังมีรอยพระพุทธบาทจําลองแกะสลักดวยหินเขียว ธรรมชาติ ประดิษฐานไวในมณฑปบนยอดเขาอีกดวย ทุกปมีงานนมัสการพระพุทธไสยาสน 2 ครั้ง คือ วันขึ้น 15 คาํ่ และแรม 1 คํ่า เดือน 12 กับวันข้นึ 14-15 ค่ํา และแรม 1 ค่าํ เดือน 5

25 3.7 ประเพณกี าํ ฟา เปนวัฒนธรรมเกาแกของไทยพวน แบงเปน 2 ชวงคือวันข้ึน 3 และ 7 คํ่า เดือนกุมภาพันธ วันกําฟา จะหยุดทํางานและเตรียมอาหารขนมหวาน คือ ขาวหลาม นําไปถวายพระ เมื่อถึงกลางคืนจะมีงานเล้ียงฉลอง ประเพณีนี้ ยังคงมอี ยใู นหมูบ า นไทยพวน 3.8 ประเพณแี ตงงานของไทยโซง พธิ แี ตงงานดั้งเดิมของไทยโซง ตําบลสวนแตง อาํ เภอเมือง ตาํ บลบา นดอน ดอนมะเกลือ หนองแดง อาํ เภออทู อง หลงั จากที่ไดรับอนญุ าตจากฝา ยเจา สาวแลว เจาบา วจะจดั งานในวนั ข้ึน 1 คาํ่ จนถงึ 13 ต่าํ ของ เดือนมนี าคม พฤษภาคม กรกฎาคม และ พฤศจิกายน 3.9 ประเพณีบญุ บ้ังไฟ จดั ขึ้นในหมไู ทยพวน ไทยเวียง ตรงกับวนั ขึ้น 15 ค่ํา เดือนพฤษภาคม เพ่ือเปนการบูชาเทวดาใหฝ นตก ตามฤดกู าล มีการจัดเตรยี มบั้งไฟแหแ หนไปวัดและยิงบั้งไฟท่ีวดั ปจจุบนั ยังคงหาดูไดในตาํ บลตางๆ ในอําเภออู ทอง และอําเภอบางปลามา 3.10 งานเทศกาลทงิ้ กระจาด กาํ หนดจัดงานหลังสารทจนี ไป 3 วัน เริม่ วนั ท่ี 18 เดอื น 7 ของจนี ตรง กับเดอื น 9 ของไทย ราวเดอื น สิงหาคม-กนั ยายน สถานท่ีจดั งานอยูในเขต เทศบาล ตง้ั แตสมาคมตงฮว้ั ฮวยกวง จนถึงดานหลงั เทศบาลเมืองฯ วัฒนธรรม ประเพณี. [ออนไลน] เขา ถึงไดจาก:http://www.dooasia.com (8/10/2559) วัฒนธรรม ประเพณี ของชนชาติกระเหรี่ยง. [ออนไลน] เขา ถึงไดจาก: http://www.provice.m- cutrue.go.th (8/10/2559) วฒั นธรรม ประเพณี ของชนชาตลิ าว. [ออนไลน] เขาถึงไดจ าก:http://www.loveradio87. 90.blogspot.com (8/10/2559) กิจกรรมท่ี 1 วัฒนธรรม ประเพณขี องจังหวัดสพุ รรณบรุ ี ใหผ เู รียนศกึ ษาคน ควา เร่ืองวัฒนธรรม ประเพณีของจังหวดั สุพรรณบรุ ี จากแหลง เรียนรูตา งๆโดยสรปุ องค ความรลู งในสมดุ บันทึก แยกเปนดานๆ ดงั นี้ - ภาษาทองถ่นิ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. - การแตง กายพน้ื บา น .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. - ประเพณีทีส่ ําคญั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

26 เรอื่ งท่ี 2 การสบื ทอดวัฒนธรรม ประเพณี กรณีตัวอยางการสบื ทอดวัฒนธรรม ประเพณี ประวตั ิและผลงานพอไวพจน เพชรสุพรรณ ไวพจน เพชรสุพรรณ เปนนักรองเพลงลูกทุงชื่อดังระดับ ตํานานของประเทศไทย และอยูในวงการมานานหลายสิบป โดย สรางผลงานเพลงออกมามากมายนับไมถวน จนกระทั้งถึง ปจจบุ นั ก็ยงั คงผลติ ผลงานเพลงออกมาอยางตอเนอื่ ง ซง่ึ เปนเพลง ดงั ที่ฮิตติดหูมากมาย นอกจากนั้นก็ยังมีความเช่ียวชาญดานเพลง พ้ืนเมืองภาคกลางชนิดหาตัวจับไดยาก และไดสรางผลงานเพลง ประเภทน้ีออกมามากกวาศิลปนเพลงพ้ืนบานคนใดพอไวพจน เพชรสุพรรณยังมีความสามารถดานการแตงเพลง และไดแตง เพลงดังใหกับนักรองหลายคน ท้ังยังไดช่ือวาเปนผูสรางราชินี ลูกทุงคนที่ 2 คือ พุมพวง ดวงจันทร ข้ึนมาประดับวงการเพลง เมืองไทยดวยพอไวพจน เพชรสุพรรณ ไดเปนศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นักรองเพลงลกู ทงุ ) เม่อื ป พ.ศ. 2540 ประวตั ิ ไวพจน เพชรสพุ รรณ มีช่อื จริงวา พาน สกุลณี เกิดเมื่อ 7 มีนาคม พ.ศ. 2485 ทห่ี มู 2 ตําบลมะขามลม (ปจจบุ ันเปน ตําบลวังนํ้าเย็น) อําเภอบางปลามา จังหวัดสุพรรณบุรี เปนบุตรนายจําป และนางอ่ํา สกุลณี เปน ชาวไทยเช้ือสายลาว เรียนจบช้ันประถมศึกษาปท่ี 4 โรงเรียนวัดวังน้ําเย็น อําเภอบางปลามา จังหวัด สุพรรณบุรี เขาสูวงการ ไวพจน เพชรสุพรรณ เริ่มหัดรองเพลงอีแซว เพลงพื้นบานของ จังหวัดสุพรรณบุรี ตั้งแตอายุ 2 ขวบ โดยไดฝกหัดและหัดตามมารดา ซึ่งเปนแมเพลงอีแซว จนสามารถรองเพลงอีแซว และเพลงแหลไดเมื่ออายุ 14 ป จากนั้นไดหัดรองลิเกกับคณะลิเกประทีป แสงกระจาง เมื่ออายุ 16 ปไดเขาประกวดรองเพลงคร้ังแรกท่ี วัดทาตลาด ตําบลวัดโบสถ อําเภอบางปลามา จังหวัดสุพรรณบุรี เพลงที่รองเปนเพลงแหลของ พร ภิรมย ช่ือ เพลง “จันทโครพ” ปรากฏวาไดรางวัลที่ 1 ในชวงน้ัน ไวพจนสนใจขับรองเพลงลูกทุงมาก เพราะเปนชวงที่มี นักรองลูกทุงมีช่ือเสียงเกิดข้ึนมากมาย เชน ชัยชนะ บุญนะโชติ,ไพรวัลย ลูกเพชร,ชาย เมืองสิงห ครั้งหนึ่ง ชัยชนะ บุญนะโชติ ไดนําวงดนตรีมาเลนที่ตลาดสวนแตงและมีการรับสมัครประกวดรองเพลง ไวพจนจ ึงสมัคร ประกวดรองเพลงดว ย และไดร ับการชมเชยจากผชู มผฟู ง เปนจาํ นวนมาก ชยั ชนะ บญุ นะโชติ จงึ ชักชวนใหเขา สู วงการเพลงลูกทงุ และต้ังช่ือใหใหมวา “ไวพจน เพชรสพุ รรณ” หลังจากนั้นไดนําไวพจน ไปฝากเปนศิษยของครู สําเนียง มวงทอง นักแตงเพลงซึ่งเปนชาว จ.สุพรรณบุรี เชนกัน ซึ่งเปนเจาของวงดนตรี “รวมดาวกระจาย” ไวพจน จึงไดเขามารวมวงในฐานะนักรองนํา ครูสําเนียงไดแตงเพลงใหรอง และประสบความสําเร็จอยางมาก คือ เพลง“ใหพ่ีบวชเสียกอน”และยังไดขับรองเพลงของนักแตงเพลงผูอ่ืนคือ จิ๋ว พิจิตร เชน เพลง “แบงสมบตั ”ิ และ “21 มถิ ุนา ขอลาบวช” เปน ตน ราชาเพลงแหล พอไวพจน เพชรสพุ รรณ เปน ผูมีความสามารถรอบตวั เพราะนอกจากจะรองเพลงลกู ทงุ ไดยอดเยีย่ มแลว ยังมีความสามารถเลนเพลงพ้ืนบานไดเกือบทุกชนิดท้ังเพลงฉอย เพลงอีแซว เพลงเรือ เลนไดหมดและเลนไดดี ขนาดโตตอบดวยปฏิภาณกวีได โดยเฉพาะการแหล ทุกคนในวงการลวนยกยองใหพอไวพจนเปน“ราชาเพลง

27 แหล\" เพราะมีเพลงแหลบันทึกแผนเสียงมากที่สุดในประเทศไทย ทั้งยังสามารถแหลดนกลอนสดไดอยางไม ตดิ ขัด ในจํานวนนักรองลูกทุงอาวุโส ไวพจน มีผลงานบันทึกแผนเสียงมากที่สุดถึงประมาณ 2,000 เพลง และ ยังคงผลิตผลงานออกมาเพ่ิมเติมในระดับทถี่ ี่กวา คนอื่น ทั้งเพลงท่ีครเู พลงแตงใหและแตงเองรองเอง พอไวพจน เพชรสุพรรณยังสามารถแตงเพลงสรางช่ือใหลูกศิษยมาแลวมากมาย โดยศิษยเอกท่ีโดงดังของไวพจนมี แมข วัญจิต ศรปี ระจนั ต, เพชร โพธาราม (เพลง ต.ช.ด.ขอรอ ง) และ พุมพวง ดวงจนั ทร (เพลงแกวรอพ่ี, นกั รอ ง บานนอก)นอกจากน้ันก็ยังเปนหมอทําขวัญ ซึ่งไดรับการยกยองวาเปนหมอทําขวัญอันดับหนึ่งของเมืองไทยใน ปจจบุ นั ผลงานเพลงดงั หนุมนารอนาง สาละวันรําวง แตงเถาตาย ฟงขาวทิดแกว ใสกลอนหรือเปลา สาวภูไท อยากซิเห็นขาออน รวยเขาแน ซามักคักแทนอ ลําเลาะทุง คนขายเลือด เบ้ียวเปนเบี้ยว เซ้ิงบองไฟ ครวญหาแฟน อัลบั้มรวมเพลง • อลั บม้ั ชดุ ดที ่สี ุด 30 ตนฉบับเพลงฮิตดีท่สี ุด • อลั บมั้ ชุด แหล1-8 • อลั บ้ัมชดุ ไวพจนลาบวช เกยี รติยศ • ศิลปนแหง ชาติ สาขาศลิ ปะการแสดง (นกั รองเพลงลูกทุง) พ.ศ. 2540 • เขม็ พระราชทานจากสมเด็จพระนางเจาพระบรมราชนิ ีนาถ เมอ่ื พ.ศ. 2514 • รางวลั นกั รองดีเดนจากงานก่ึงศตวรรษเพลงลูกทุงไทยทัง้ 2 ครัง้ คือเมื่อ พ.ศ. 2532 จากเพลง สาละวนั รําวง และ พ.ศ. 2534 จากเพลง แตงเถาตาย • รางวัลพระพิฆเนศทองคาํ พระราชทาน ประวตั ิและผลงาน แมขวญั จติ ศรปี ระจนั ต นางเกลยี ว เสรจ็ กจิ (ขวัญจติ ศรีประจันต) ศลิ ปนแหง ชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพนื้ บา น-เพลงอีแซว) ป 2539 แมขวัญจิต ศรีประจันต มีนามจริงวา นางเกลียว เสร็จกิจ เกิด เม่ือวันท่ี 3 สิงหาคม พุทธศักราช 2490 ท่ี ตําบลวังน้ําซับ อําเภอศรี ประจันต จังหวัดสุพรรณบุรี เปนบตุ รของนายอัง และนางปลด เสร็จกิจ มี พ่ีนอง 3 คน สมรสกับนายเสวี ธราพร มีบุตร 3 คน เปน ชาย 1 คน และ หญิง 2 คน เปนผูท่ีมีความสนใจทางดานการรองเพลงพ้ืนบานมาต้ังแตป 2505 ขณะที่อายุประมาณ 15 ป โดยมีความชื่นชม และเฝาติดตามการ ขับรองเพลงของแมบัวผัน จันทรศรี (ศิลปนแหงชาติ) และครูไสว วงษงาม อยางใกลชดิ และในท่ีสุดก็ไดขอฝากตัวเปนศิษยเพ่ือฝกฝนการขับรองเพลง กับครูเพลงท้ัง 2 ทาน ดวยความเปนผูที่มีพรสวรรคในทางการขับรอง กอปรดวยความมีไหวพริบปฏิภาณ และน้ําเสียงอันเปนเลิศ อีกทั้งมีความ มานะพยายามไมยอทอ ตออุปสรรคทําใหแมขวัญจิตสามารถเรียนรูวิธีการขับรองเพลงพ้ืนบานประเภทตางๆ โดยเฉพาะอยางยิ่ง เพลงอีแซว จากแมบัวผัน และเพลงแนวผูชายจากครูไสวไดเปนอยางดีภายในระยะเวลาไม นาน แมขวัญจิต ศรีประจันตไมเพียงมีความสามารถในดานการขับรองเพลงพื้นบานเทาน้ัน ทานยังมี ความสามารถในการแตงเพลงอีแซวไดอยางเปนเลิศอีกดวยเน่ืองจากทานมีความรักในดานการอานหนังสือ

28 โดยเฉพาะอยางยิ่ง วรรณคดีไทยเปนพิเศษ จึงสามารถจดจําลีลาการประพันธและเคาโครงเร่ืองเหลานั้นมา ประพันธเปนเพลงอีแซวไดอยางไพเราะงดงาม แมขวัญจิตไดออกตระเวนเลนเพลงอีแซวเพื่อเพิ่มพูน ประสบการณและหาความรูกับครูเพลงพ้ืนบานอีกหลายทาน ทําใหความสามารถของทานพัฒนาขึ้นโดยลําดับ จนเร่ิมมีชื่อเสียง จากน้ันในชวงประมาณป 2510 ก็ไดหันไปสนใจการขับรองเพลงลูกทุง โดยไดเขาเปนนักรอง เพลงลูกทุงในวงดนตรีของครูจาํ รัส สวุ คนธ และวงดนตรีของ ครูไวพจน เพชรสุพรรณ ตามลาํ ดับ จนมีช่ือเสียง โดงดัง เพลงลูกทุงที่รองอัดแผนเสียงเปนเพลงแรกคือ เพลงเบื่อสมบัติ ตามดวยเพลงดังอื่นๆ เชน ลานองไป เวียดนาม ขวญั ใจคนจน แมครัวตัวอยาง ฯลฯ จากน้ันก็ไดแตงเพลงเองอันไดแกเพลง กับขาวเพชฌฆาต น้ําตา ดอกคําใต สาวสุพรรณ เปนตน เม่ือประสบความสําเรจ็ มีชื่อเสียง อยางกวา งขวางแลว ก็ไดจัดต้ังวงดนตรีลกู ทุง ของตนเองขึ้น โดยใชชื่อวาวงขวญั จติ ศรปี ระจันต ซึ่งทา นไดนําเอาระบบแสง สี เสียง อนั ทนั สมยั นาต่ืนตาตื่นใจ มาใชในการแสดง อีกท้ังไดประยุกตเพลงอีแซว มาผสมผสานเขากับเพลงลูกทุงไดอยางกลมกลืมทําใหไดรับ ความนิยมชมชอบจากผูชมเปนอยา งย่ิง แมขวัญจิต ศรปี ระจนั ต ไดใชช ีวติ อยใู นวงการเพลงลูกทุงจนกระท่ังถึงป 2516 จึงไดยุบวงแลวหันกลับไปฟนฟูเพลงอีกแซวอีกครั้ง โดยในการกลับมาครั้งนั้น ทานไดตั้งใจ อยางแนวแน ที่จะอนรุ ักษ ฟน ฟู และเผยแพรศ ิลปะพื้นบานแขนงนี้อยา งจริงจัง โดยนอกจากการแสดงแลว ทา นยังอุทิศตนใน การถายทอดความรูใหแกผูท่ีสนใจ โดยไดไปบรรยายและสาธิตการแสดงเพลงพ้ืนบานในสถานศึกษาตางๆ ตัง้ แตระดับโรงเรียนจนถึงมหาวิทยาลัย และยังคงปฏิบัติเชนน้ีสืบเน่ืองมาจนถึงปจจุบัน นอกจากจะเปนศิลปน เพลงพ้ืนบานและเพลงลูกทุงท่ีมีความสามารถสูงยิ่งแลว แมขวัญจิต ศรีประจันต ยังเปนผูท่ีมีจิตใจเปยมดวย คุณธรรมอยางนาสรรเสริญ ตลอดชีวิตของการเปนนักรองเพลงพื้นบาน และเพลงลูกทุง ทานไดอุทิศตน ชวยเหลืองานบุญงานกุศลตางๆ มิเคยวางเวนทั้งงานราษฎร และงานหลวง อาทิ การชวยรณรงคเพื่อ ปราบปรามยาเสพยติดการรณรงคในเรื่องปญหาโรคเอดส การชวยเหลือผูประสบภัยธรรมชาติตางๆ และการ รณรงคเพื่อสิ่งแวดลอม เปนตนแมขวัญจิต ศรีประจันต ไดรับเชิญใหเปนวิทยากรดานเพลงพื้นบานท่ีวิทยาลัย นาฏศิลปสุพรรณบุรี และสถานศึกษาตางๆ ในจังหวัดสุพรรณบุรี และถายทอดความรูใหผูท่ีสนใจไดสืบสาน เพลงพื้นบานไวเปนจํานวนมากนับเปนแบบอยางท่ีดีของผูท่ีมีทั้งความสามารถในดานเพลงพื้นบานอยางลึกซึ้ง และเปนผูท่ีเปยมดวยคุณธรรมผูไ ดบําเพ็ญประโยชนเปนอเนกประการตอสังคม นับเปนศิลปนท่ีชาวสุพรรณบุรี ภาคภมู ิใจทส่ี ุดทา นหนึ่ง เกียรตยิ ศ พ.ศ. 2532 ไดรับการประกาศเกียรติคุณใหเปน ผูมีผลงานดีเดนทางดานวัฒนธรรม สาขาศิลปะ (เพลงพื้นบาน) จากสํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหงชาติพ.ศ. 2533 ไดรบั คัดเลือกเปนสื่อพื้นบานดีเดน ของศูนยการศึกษานอกโรงเรยี นภาคกลางและสํานกั งานปอ งกันและปราบปรามยาเสพยต ิด พ.ศ. 2534 ไดรับการประกาศเกียรติคุณเปน นักรองดีเดนก่ึงศตวรรษเพลงลูกทุงไทย ครั้งท่ี 2 จาก เพลงกับขาวเพชฌฆาต รับพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีซึ่งจัดงานโดย สํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง ชาติ พ.ศ. 2536 ไดรับโลเกียรติคุณ ฐานะนักรองลูกทุงดีเดนของ จ.สุพรรณบุรี พ.ศ. 2539 ไดรับการ ประกาศเปน ศลิ ปน แหง ชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพืน้ บา น- อแี ซว) ผลงานการขบั รอ งเพลง ผลงานการขับรองเพลงดานตางๆ ของแมขวัญจิต ตั้งแตอดีตถึงปจจุบันนอกจาก ที่กลาวมาแลว ยังมี อกี มากมาย แบงออกเปน เพลงหลายประเภทดงั นี้ ประเภทเพลงลูกทงุ ไดแก เพลงเศรษฐสี ุพรรณ ก็น่นั นะซิ วยุ วาย นางครวญ ออ มอกเจาพระยา อายบาป อายบุญ ปด ทองพระ แหผ า ปา แฟนหนังเร เสยี งครวญจากชาวประชา ชวนนองกลับอสี าน กบั ขา วเพชฌฆาต

29 ประเภทเพลงพ้นื บา น ไดแก เพลงชุดปญหาหัวใจ อานิสงสทอดกฐิน ประเพณีไทย น้ําตาหมอนวด ประวัติ เมอื งสุพรรณ อแี ซวประยกุ ต พระมาลัยโปรดนรก พระคณุ พอแม อานิสงสบ รรพชา ประเพณีแตงงาน เตนกาํ รํา เคียวเกยี่ วมดตะนอย ฯลฯ ประเภทเพลงแหลไดแก แหลม ัทรเี ดนิ ดง แหลประวัตินาค แหลกัญหาชาลี แหลท ําขวญั นาค แหลถ าม-ตอบพิธี แตง ขนั หมาก แหลถ าม-ตอบเรื่องการแตง งาน ฯลฯ วัฒนธรรม ประเพณ.ี [ออนไลน] เขาถงึ ไดจ าก:http://www.dooasia.com (8/10/2559) วัฒนธรรม ประเพณี ของชนชาติกระเหรี่ยง. [ออนไลน] เขาถึงไดจาก: http://www.provice.m- cutrue.go.th (8/10/2559) วฒั นธรรม ประเพณี ของชนชาติลาว. [ออนไลน] เขาถงึ ไดจ าก:http://www.loveradio87. 90.blogspot.com (8/10/2559) กิจกรรมที่ 2 การสบื ทอดวัฒนธรรม ประเพณีของสพุ รรณบุรี ใหผ เู รียนยกตวั อยางประเพณีท่สี ําคญั ของจังหวัดสุพรรณบุรีทย่ี ังมกี ารสบื ทอดกันมา จํานวน 3 ประเพณี พรอ มท้ังบอกความสาํ คญั แนวทางการสืบทอดเพื่อใหป ระเพณีนัน้ สามารถคงอยแู ละสืบทอดตอไป .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .....…………………………………...................................................……………………………………………………………………… …………….....................................................................................................................................……………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………….……………………….…………………………………………………………………………………………………

30 เรอื่ งท่ี 3 บคุ คลสาํ คญั ท่ีมสี วนรว มในการสบื สาน วฒั นธรรม ประเพณใี นจังหวัดสุพรรณบรุ ี 1. ดานศาสนา สมเด็จพระสังฆราช(ปุนปณุ ณศริ ิ) ชาวสุพ รรณ ผูมีคุณู ปการ และสรางชื่อเสียง เกียรติภูมิใหกับถิ่นฐานบานเกิดของทานที่เปนพระสังฆราชา จนไดรบั การสถาปนาสมณะศักดิ์สูงสุดถึงสมเด็จพระสงั ฆราช คอื สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรินายกองคท1ี่ 7 (ปนุ สุขเจรญิ ) สมเด็จพระสังฆราช (ปุน ปุณณศิริ)ประสูติที่ตําบล ตนตาล อําเภอสองพี่นอง จังหวัดสุพรรณบุรี ทรงศึกษา ปริยัติธรรม ไดเปรียญธรรม 6 ประโยค และยังมีความรู ดานภาษาอังกฤษและภาษาจีนอีกดวย ทานเปนพระภิกษุที่ ชอบศึกษาคนควาชอบฟงปาฐกถาจนมีความรูกวางขวาง และมีความสามารถดานการประพันธ ปรากฏผลงาน มากมาย เชน หนี้กรรมหนี้เวร พุทธชยันตี ลิขิตสมเด็จ และ ยังเปนองคเทศนา (ปฎิภาณ) ที่เปนเย่ียม ทรงไดรับการ สถาปนาเปน สมเดจ็ พระอรยิ วงศาคตญาน สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาปรณิ ายกองคท่ี 17 เจา อาวาสวัดเชตุพน วิมลมังคลาราม และอยูในพระสมณะศักด์ิน้ีจนสิ้นพระชนม เมื่อวันท่ี 7 ธันวาคม พ.ศ. 2516 อนุสรณสถานที่ ชาวสุพรรณยังระลึกถึง พระคุณของทานจวบจนทุกวันน้ีคือการสรางโรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชองคท่ี 17 ข้นึ ท่บี า นเกิดของทา น คืออําเภอสองพีน่ อง จังหวัดสพุ รรณบุรี พระครูสวุ รรณวิสทุ ธิ์ (หลวงปูเจริญ) อุปสมบทเม่ือวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2471 ท่ีวัดลานชาง ตําบลหลักแกว อําเภอวิเศษไชยชาญ จังหวัดอางทอง หลังจาก อุปสมบทไดเดินทางกลับมาจําพรรษายังวัดสุวรรณภูมิ อําเภอ เมือง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อศึกษาเลาเรียน พ.ศ. 2476 หลวงพอ เจริญ ไดเดินทางเยี่ยมญาติที่บานหนองนา แลวไดเห็นพ้ืนท่ี หมูบานหนองนามีทําเลเหมาะแกการสรางวัด ประกอบกับบาน หนองนามีจํานวนประชากรมาก เวลาจะบําเพ็ญกุศลกันทีตอง เดินทางไปยังวัดท่ีอยูหมูบานอ่ืนซึ่งไกลกันมากไมสะดวก ทานจึง ปรึกษากับชาวบาน ชาวบานก็เห็นดีดวยแลวชาวบานก็ไดรวมกัน ถวายที่ดินใหสรางวัดตามประสงคแลวจึงนิมนตหลวงปูเจริญมา ดาํ รงตําแหนงเจาอาวาสวัดธัญญวารี ซ่ึงในขณะน้ันเปนสํานักสงฆ ทิพยวารี (ชื่อเดิมของวัดสมัยแรกเริ่มตั้ง) และชาวบานยังไดไป อาราธนาพระอธิการแตม วัดสําปะซิว (ภายหลังดํารงตําแหนงเจาอาวาสวัดพระลอย) มารวมชวยกันกอสราง และพัฒนาวัดนี้ขึ้นดวย ในปแรก พ.ศ.2477 นับเปนพรรษาแรก มีพระภิกษุจําพรรษาอยูท้ังหมด 8 รูป หลวงพอ แตม หลวงพอเจริญ และพระท่ีอยูจําพรรษาดวยกันพรอมดวยชาวบานไดเริ่มกอสรางวัดขึ้น โดยหลวง พอเจริญและหลวงพอแตมไดใชความรูในเรื่องการกอสราง (ชางกอสราง) ที่เรียนมาจากหลวงปูโตะ แลว หลังจากออกพรรษาแลว หลวงพอแตมก็กลับไปดํารงตําแหนงเจาอาวาสวัดสําปะซิวดังเดิม เมื่อ พ.ศ.2480

31 พระวิบูลยเมธาจารย วัดปราสาททอง (เจาคณะจังหวัดสมัยนั้น) ไดแตงต้ังใหหลวงพอเจริญ ดํารงตําแหนงเจา อาวาสวัดทิพยวารี (ชื่อเดิม) อยางเปนทางการ ซึ่งนับวาเปนเจาอาวาสรูปแรกของวัดนี้ หลังจากไดรับการ แตงตั้งใหเปนเจาอาวาสแลว หลวงพอเจริญทานก็ไดสรางเสนาสนะและถาวรวัตถุท่ีทําสังฌกรรมสงฆและ ส่ิงกอสรางตาง ๆ มากมาย พ.ศ.2481 หลวงพอเจรญิ ไดปรกึ ษากบั ศิษยวา การที่ทางวดั เปดสอนหนังสือแกเด็ก นั้น (โดยแรกเริ่มหลวงปูเจริญน้ันเปนผูสอนเอง ภายหลังภาระการกอสรางวัดมากข้ึน จึงตองจางครูมาสอน แทน) มีเดก็ อีกมากมายที่ยังไมมีความรู หลวงปูเจริญจัดตั้งเปนโรงเรียนและมีครูสอนอยางมาตรฐานจึงทําเร่ือง ขออนุญาตทางราชการเปดโรงเรียนประชาบาลข้ึน พ.ศ.2482 โดยใชชื่อเดียวกับวัด แตมีความเห็นวาชื่อของ วัดทิพยวารียังไมเหมาะสมที่จะนํามาเปนช่ือโรงเรียนเพราะวา ไมสอดคลองกับชื่อของหมูบาน (หนองนา) จึง ขอใหทางวัดและโรงเรียนใชช่ือวา วัดธัญญวารี อันมีความหมายสอดคลองกับช่ือหมูบานหนองนา ดังน้ัน หลวงพอเจริญจึงสงเรื่องถึงคณะสงฆขอเปล่ียนชื่อวัดเปน วัดธัญญวารี พ.ศ.2483 ทางวัดไดยื่นเร่ืองขอ พระราชทานวิสุงคามสีมาตอทางราชการ จวบจน พ.ศ. 2486 ไดทําพิธีปกเขตวิสุงคามสีมาวัดธัญญวารี ได ดําเนินการกอสรางขึ้นมาต้ังแต พ.ศ.2477 จวบจนปจจุบัน (พ.ศ.2553) เปนเวลา 76 ป ไดรับเปนวัดพัฒนา ตวั อยางเปนวัดดีเดนก็ดว ยเพราะหลวงปูเ จริญและความรวมมือของผูมสี วนรว มทุก ๆ ทาน จวบจนปจจุบันเปน วัดที่ใหญวัดหนึ่งในเมืองสุพรรณ พระครูสุวรรณวิสุทธ์ิ (หลวงปูเจริญ) มรณภาพดวยโรคชราในวันที่ 17 มกราคม พ.ศ.2545 สิริอายุ 93 ป 72 พรรษา หลวงพอ มุย พุธรกั ขิโต ทานเกิดเม่ือป พ.ศ. 2437 ในแผนดินรัชกาลที่ 5 ณ บานดอนไร ตําบลหนองสะเดา อําเภอสามชุก จังหวัด สุพรรณบุรี เปนบุตรคนที่ 3 ในจํานวนพี่นอง 5 คนของ นายเหมือนและนางซง มีศรีชัย เมื่อมีอายุครบบวชไดอุปสมบท เปนพระภิกษุ ณ วัดทาชาง อําเภอเดิมบางนางบวช แต อปุ สมบทไดเพียง 10 พรรษา ก็ลาสิกขาออกไปชวยบิดามารดา ทํางาน ไดอุปสมบทครั้งท่ี 2 ณ วัดดอนบุปผาราม (วัดตะคา) ตําบลบานกราง อําเภอศรีประจันทรเมื่อวันท่ี 25 มีนาคม พ.ศ. 2472 โดยมีพระครธู รรมสารรักษา (อน) วัดดอนบุปผารามเปน พ ร ะ อุ ป ช ฌ า ย ห ล ว ง พ อ ท ว น วั ด บ า น ก ร า ง เป น พระกรรมวาจาจารย และพระอาจารยกุล วัดดอนบุปผาราม เปนพระอนุสาวนาจารย ไดรับฉายาวา พุทฺธรักขิโต จําพรรษา อยูท่ีวัดหนองสะเดาได 3 เดือน จึงไดยายมาจําพรรษาที่ วัดหัวเขาและยายไปยังวัดปูบัว กอนกลับมาจําพรรษาอยูที่วัดดอนไร อันเปนวัดท่ีชาวบานรวมกันสรางขึ้นมา เม่ือปพ.ศ. 2465 เม่ือสรางเสร็จแลวไดนิมนตหลวงพอมุยมาเปนเจาอาวาสรูปแรก และไดรับการแตงตั้งเปน เจาคณะตําบลหนองสะเดา เปนพระอุปชฌาย และไดรับพระสมณะศักดิ์เปน พระครูสุวรรณวุฒาจารยดวย ความท่ีเปนพระเครงครัดในพระธรรมวินัย ขยันในการศึกษาหาความรูทุกดานโดยเฉพาะในเร่ืองตัวเลขอักขระ ยันต คาถาอาคมของทานเขมขลังย่ิงนัก ทําใหวัตถุมงคลของหลวงพอมุยทุกรุนไดรับความนิยมจากนักสะสม อยางมาก อาทิเชน รูปเหมือนปมลอยองครุนแรกป พ.ศ. 2497 ตะกรุดธงมหาราช ผายันต แหนบ สิงห แหวน เหรียญเสมาป พ.ศ. 2493 รูปถายภาพขาวดําเหรียญรูปเหมือนพระสมเด็จตะกรุดสามกษัตริย ฯลฯ ทานถึงแก มรณภาพเม่ือวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2517 ในแผนดินพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลปจจุบัน รวมสิริ อายไุ ด 86 ป บวชพระมาได 41 พรรษา

32 หลวงพอเนียม วัดนอ ย ชาติภูมิชาวสุพรรณบุรี บิดาเปนชาวบานซอง ตําบล มดแดง อําเภอศรีประจันต จังหวัดสุพรรณบุรี ไมทราบช่ือสวน มารดาเปนชาวบานปา พฤกษ อาํ เภอบางปลามา จงั หวัดสพุ รรณบุรี ชอ่ื วาเน่อื ง หลวงพอเนียมมีพี่นองรวมอุทรเดียวกันหลายคน แตไม ทราบช่ือทราบเพียงวาหนึ่งในนั้นมีพี่สาวชื่อวาจาด หลวงพอเนียม ทานเกิดเม่ือป พ.ศ. 2370 ตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จ พระน่ังเกลาเจาอยูหัว ณ บานปาพฤกษ ตําบลตะคา อําเภอ บางปลามา จังหวัดสุพรรณบุรี ตอมาทานบรรพชาเปนสามเณร กระทั่งอายุครบเกณฑอ ุปสมบท จงึ อุปสมบท (สันนิษฐานวาเปน วัด ปาพฤกษ อันเปนวัดบานเกิดใกลบานทาน) ภายหลังไดศึกษา พระธรรมวินัยและมูลกัจจายน ท่ีวัดมหาธาตุ ทาพระจันทร กรงุ เทพมหานคร (ดังปรากฏหลักฐานนามทานในบัญชีรายนามพระภิกษุที่วัดมหาธาตุฯ) และสันนิษฐานกันวา ทานเคยไปพํานักจําพรรษา ศึกษาวิชาความรูจากวัดระฆังโฆษิตาราม ในสมัยสมเด็จพระพุฒาจารย (โตพรหมฺรังษี) อีกดวย กระท่ังเมื่อมีอายุประมาณ40ปจึงเดินทางกลับบานเกิด จําพรรษาอยูว ัดรอเจรญิ เกดิ ขัด กบั เจา อาวาส สดุ ทา ยจึงยายมาจาํ พรรษาอยวู ัดนอ ย บูรณปฏิสังขรณว ัดนอ ยจาก วดั รา ง ใหเปน วดั ที่เจริญข้นึ มา ใหม หลวงพอเนียมมีความสนใจในทางวิปสสนาธุระ ทานชวยใหการศึกษาแกศิษยานุศิษยอยางเต็มที่ ทานมี ชื่อเสยี งในการรักษาโรคตางๆ สามารถมองเห็นเหตุการณตางๆขางหนาไดอยาง ตาทิพย การถายรูปทานวากัน วาถายไมติด พระเณรที่ประพฤติผิดวินัย ทานสามารถทราบไดเองโดยไมตองมีใครมาบอกทานมีเรื่องเลาใน กฤษดาอภินิหารตางๆ ทานเปนผูท่ีความเมตตาตอสัตวทุกชนิด กิจวัตรของทานก็คือ ต่ืนแตเชามืด ครองจีวร แลวปลงอาบัติ เสร็จแลวนั่งสนทนากับพระภิกษุในวัดเปนการอบรมไปในตัว พอรุงเชาจึงออกบิณฑบาตโปรด ญาตโิ ยม กลบั มาฉันภัตตาหาร แลวจะนําอาหารไปเลี้ยงสัตวต างๆทเ่ี ขา มาพึง่ พาอาศยั วดั ทา นมรณภาพในลักษณะคลา ยพระพุทธรปู ปางไสยาสนนับเปนพระสงฆอ งคแรกของประเทศไทย เมื่อ วนั ที่ 17 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2450 ตรงกับปลายรชั สมัยของพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลาเจาอยหู วั สิริอายุได 80 ป อยูในสมณะเพศได 60 พรรษาโดยที่มีพระหลวงปูบุญวัดกลางบางแกวสมัยคุมมณฑลนครชัยศรี และ พระสงั ฆราช แพ สมยั ทา นดาํ รงตาํ แหนงพระธรรมโกศาจารย เจาคณะมณฑลนครชยั ศรี มาในงานประชุมเพลิง ดวยในดา นพระเครือ่ งนัน้ เปนที่โดง ดงั ทั่วสารทิศเปน ท่ีรจู ักท้ังในและนอกวงการพระเคร่อื งวา มีคุณวเิ ศษมากมาย ในดานแคลว คลาด คงกระพันและเมตตามหานยิ ม ประวัติ หลวงพอ สมบุญ ปยธมโม วัด ลํ าพั น บ อ ง อําเภ อห น อ งห ญ าไซ จังห วัด สุพ รรณ บุ รี พระครูสุวรรณธรรมานุยุต (ลพ.สมบุญ ปยธมโม)เจาอาวาสวัดลําพันบอง ตําบลหนองโพธ์ิ อําเภอหนองหญาไซ จังหวัดสุพรรณบุรี อายุ 92 ป 71 พรรษา โยมบิดาช่ือนาย คํา โยมมารดาช่ือนางถิน ชมชื่น (ชาวลาว) อาชีพ ทาํ นาในวัยเด็ก ลพ. สมบุญฯ ทานตองชว ยโยมบิดาและโยมมารดาทํานามา โดยตลอด ทา นชอบชว ยเหลอื ผูอ ื่นเสมอๆดว ยความเต็มใจ เมอ่ื ลพ.สมบญุ ฯ

33 ทานอายุครบ 20 ปบริบูรณ พ.ศ. 2485 ทานไดอุปสมบทเปนพระภิกษุที่ วัดปาสะแกโดยมีพระครู วิสิทธสิทธิการ (หลวงพอ เพชร) เจาอาวาส วัดปาสะแก เปนพระอุปชฌาย หลวงพอรวม รองเจาอาวาส วัดปาสะแก เปนพระกรรมวาจาจารย พระครูกัณหา เจาอาวาสวัดดอนมะเกลือเปนพระอนุสาวนาจารย ไดรับ ฉายา ปยธมโม จําพรรษาอยูท่ีวัดปาสะแก อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี ลพ. สมบุญฯ ทานศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรม เรียนภาษาบาลี ดวยความเครงครัด เปนตัวอยางอันดีใหแก พระภิกษุและ สามเณรท่ีวัดปา สะแก ตอ มา ลพ.สมบุญฯ ทานไดยายไปจาํ พรรษาอยอู ีกหลายวัด เชนวดั ดอนมะเกลือ วัดวังคัน วัดวังกุม วัดดอนเกา พ.ศ. 2497 ลพ. สมบุญฯ ทานไดรับแตงต้ังเปน เจาอาวาส วัดดอนมะเกลือ จังหวัด สพุ รรณบุรี ในป พ.ศ. 2499 ลพ.สมบุญฯ ทานไดลาสิขาบทเพ่ือมาดูแลโยมบิดาและโยมมารดาที่ชราภาพและ ไดมีครอบครัว มีบุตร 1 คน ภรรยาของทานและบุตร ไดเสียชีวิตลงท้ังคูดวยไขปา พ.ศ. 2501 ลพ. สมบุญฯ ทานไดอุปสมบทอีกคร้ังท่ีวดั ปา สะแก โดยมี พระครสู ขุ มุ วิหารการ (หลวงพอ กัณหา) เจาคณะตําบลวัดปา สะแก เปนพระอุปชฌาย หลวงพอมณเฑียร เจาอาวาสวัดบอกรุ เปนพระกรรมวาจาจารย หลวงพอเกลียวฯ เจา อาวาสวัดดอนตาล เปนพระอนุสาวนาจารย ไดรับฉายา ปยธมโม จําพรรษาท่ี วัดปาสะแก (หลวงพอมุย วัดดอนไร กับหลวงพอกัณหา เปนสหายธรรมกัน) ลพ. สมบุญฯ ทา นกราบพระครกู ัณหา เปน อาจารยเ รียนวชิ า ไสยเวทยเชน วิชาเขียนเลขยันต วิชาทําตะกรุด วิชาทํานํ้ามนต ไลภูตผีปศาจ แกคุณไสยวิชา เมตตามหานิยม วิชา คงกระพันชาตรี วิชาน่ังกัมมัฐฐานและวิชาแพทยแผนโบราณ ลพ.สมบุญฯ ทานออกธุดงครับใช ครูบาอาจารยมาโดยตลอดทุกๆป ตอมา ลพ. สมบุญฯ ทานไดยายไปจําพรรษาที่วัดวังคอไห วัดดอนมะเกลือ และกลับมาจําพรรษาท่ีวัดปาสะแกอีกคร้ัง ในป 2507 ชาวบานไดนิมนต ลพ.สมบุญฯ ใหมาจําพรรษาที่ วัดลําพันบอง ซ่ึงทรุดโทรมอยางหนักในขณะน้ัน โดยไดรบั การสนับสนนุ จาก เจาอาวาสวัดปาสะแก ในทุกดาน เม่ือลพ. สมบุญฯ ทานไดจําพรรษาท่ีวัดลําพันบอง ในตําแหนงรักษาการเจาอาวาสวัดลําพันบอง ทานและ ชาวบานไดชวยกัน ปฏิสังขรณ เสนาสนะ กุฏิสงฆและอื่นๆ ตลอดจนพัฒนาถนนรอบๆ บริเวณ วัดลําพันบอง ใหชาวบานสัญจรไปมาอยางสะดวกสบาย จนเปนศนู ยรวมของชาวบานทั้งไกลและใกลต ราบถึงทุกวันนี้ วันท่ี 3 สงิ หาคม พ.ศ. 2511 ลพ. สมบญุ ฯ ทานไดรบั พระราชทานแตงตั้งเปน เจาอาวาส วัดลําพันบอง พ.ศ. 2519 ทา น ไดร บั การแตงต้ังเปนพระครูชัน้ ประทวน พ.ศ. 2526 ทา นไดรบั แตง ตง้ั เปน พระอุปช ฌาย พ.ศ. 2535 ทานไดร ับ แตงตั้งเปนพระครูช้ันโท ตําแหนง พระครูสุวรรณธรรมานุยุต พ.ศ. 2553 ทานไดรับแตงต้ังเปนพระครูชั้นเอก ตาํ แหนง พระครสู วุ รรณธรรมานุยตุ 2. ดานการเมือง การปกครอง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช

34 สมเด็จพระนเรศวรมหาราชหรือสมเดจ็ พระสรรเพชญที่ 2 มีพระนามเดิมวาพระนเรศหรือ“พระองคดาํ ” เปนพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและพระวิสุทธิกษัตริย(พระราชธิดาของสมเด็จพระศรีสุริโยทัย และสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ) เสด็จพระราชสมภพเมื่อ พ.ศ. 2098 ท่ีพระราชวังจันทนเมืองพิษณุโลกมี พระเชษฐภคินีคือพระสุพรรณกัลยา มีพระอนุชาคือสมเด็จพระเอกาทศรถ (องคขาว) พระนามของพระองค ปรากฏในลายลกั ษณอักษรหลายฉบับ เชน พระนเรศ วรราชาธิราช, พระนเรศ, องคดาํ จึงยงั ไมสามารถสรุปได วาพระนาม นเรศวรไดมาจากท่ีใด สันนิษฐานเบ้ืองตนวา เพี้ยนมาจาก สมเด็จพระนเรศ วรราชาธิราช มาเปน สมเด็จพระนเรศวร ราชาธิราช เสด็จขึ้นครองราชยเมื่อวันท่ี 29 กรกฎาคมพ.ศ. 2133 สิริรวมการครองราชย สมบตั ิ 15 ป เสดจ็ สวรรคตเมื่อวนั ท่ี 25 เมษายนพ.ศ. 2148 รวมพระชนมพรรษา 50 พรรษา ราชการสงครามในสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เปนเหตุการณท่ีย่ิงใหญและสําคัญยิ่งของชาติไทย พระองคไดกูอิสรภาพของไทยจากการเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังแรก และไดทรงแผอํานาจของราชอาณาจักรไทย อยางกวางใหญไพศาล นับต้ังแตประเทศพมาตอนใตทั้งหมด น่ันคอื จากฝงมหาสมุทรอนิ เดียทางดานตะวันตก ไปจนถึงฝงมหาสมุทรแปซิฟกทางดานตะวันออก ทางดานทิศใตตลอดไปถึงแหลมมลายู ทางดานทิศเหนือก็ถึง ฝง แมน ํ้าโขงโดยตลอด และยงั รวมไปถงึ รฐั ไทใหญบ างรฐั ขณะทรงพระเยาว สมเด็จพระนเรศวรมหาราช หรือ พระองคดํา เปนพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาธรรมราชาและ พระวิสุทธิกษัตริย พระราชธิดาของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิและสมเด็จพระศรีสุริโยทัย เสด็จพระราชสมภพ เมื่อ พ.ศ. 2098 ที่พระราชวังจันทนเมืองพิษณุโลก พระองคมีพระเชษฐภคินีคือพระสุพรรณกัลยาและ พระอนุชาคือสมเด็จพระเอกาทศรถ (พระองคขาว) ขณะท่ีทรงพระเยาว พระองคทรงใชชีวิตอยูท่ี พระราชวังจันทน เมืองพิษณุโลก จนกระทั่งพระเจาบุเรงนอง ยกทัพมาตีเมืองพิษณุโลกในสงครามชางเผือก สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช เจาเมืองพิษณุโลก ยอมออนนอมตอหงสาวดี จึงทําใหเมืองพิษณุโลกตองเปน เมืองประเทศราชของกรุงหงสาวดีและไมข้ึนตอกรุงศรีอยุธยาพระเจาบุเรงนอง ทรงขอพระสุพรรณกัลยาและ พระนเรศวรไปเปนองคประกันที่หงสาวดีใน พ.ศ. 2107 ทําใหพระองคตองจากบานเกิดเมืองนอนตั้งแตมี พระชนมายุเพียง 9 พรรษา ประทับอยูกรุงหงสาวดี 8 ป เสด็จกลับกรุงอโยธาพระชนมายุ 17 พรรษา พ.ศ. 2115 คร้ังที่อยูใ นเมอื งหงสาวดีก็ไดแสดงความปรีชาสามารถใหปรากฏหลายตอ หลายครง้ั ปกครองเมืองพษิ ณโุ ลก หลังจากพระเจาบุเรงนองตีกรุงศรีอยุธยาแตกเมื่อ พ.ศ. 2112 มะเส็งศก วันอาทิตย เดือน 9 แรม 11 คํ่า และไดสถาปนาสมเด็จพระมหาธรรมราชาครองกรุงศรีอยุธยาในฐานะประเทศราชของหงสาวดีแลว พระองคได หนกี ลบั มายังกรงุ ศรีอยุธยาโดยทพี่ ระเจาบเุ รงนองทรงยินยอมอนั เนอ่ื งมาจากพระสพุ รรณกลั ยาทรง ขอไว เม่ือเสด็จกลับมาถึงกรุงศรีอยุธยาในป พ.ศ. 2115 สมเด็จพระมหาธรรมราชาพระราชทานนามให พระองคว า “พระนเรศวร” และโปรดเกลาฯ ใหเปนพระมหาอุปราช พระชนมายุ 17 พรรษา ไปปกครองเมือง พิษณุโลก พระองคท รงปกครองเมืองอยา งดีและทรงเร่ิมเตรยี มการทีจ่ ะกอบกเู อกราชของกรุงศรอี ยธุ ยา การที่ไดเสด็จไปประทับอยูหงสาวดีถึง 8 ปนั้น ก็เปนประโยชนย่ิงเพราะทรงทราบทั้งภาษา นิสัยใจคอ ตลอดจนลวงรูความสามารถของพมา ซ่ึงนับเปนทุนสําหรับคิดอานเพื่อหาหนทางในการตอสูกับพมา เมื่อ พระเจา หงสาวดีตีกรุงศรีอยุธยาไดน้ัน อางวาขาราชการในกรุงศรีอยุธยาเกลียดชังสมเด็จพระมหาธรรมราชา จึงตองถอนขาราชการเมืองเหนือที่เคยใชสอยลงมารับราชการในกรุงศรีอยุธยาเปนจํานวนมากทําใหจํานวน ขาราชการ ทางเมืองเหนือบกพรองจึงตองหาตัวต้ังข้ึนใหมพระองคทรงขวนขวายหาคนสําหรับทรงใชสอยโดย ฝกทหารที่อยูในรุนราวคราวเดียวกันตามวิธียุทธของพระองคทั้งสิ้นและนับเปนกําลังสําคัญของพระนเรศวรใน เวลาตอมา

35 การตีกรงุ ศรีอยธุ ยาของเขมร เมื่อป พ.ศ. 2113 พระยาละแวกหรือสมเด็จพระบรมราชา กษัตริยเขมร ซึ่งเคยเปนเมืองขึ้นของ กรุงศรีอยุธยามากอนต้ังแตคร้ังสมเด็จพระรามาธิบดีท่ี 1 เห็นกรงุ ศรีอยุธยาบอบซ้ําจากการทําสงครามกับพมา จึงถือโอกาสยกกองทัพเขามาซํ้าเติมโดยมีกําลังพล 20,000 นาย เขามาทางเมืองนครนายก เมื่อมาถึง กรุงศรีอยุธยาไดต้ังทัพอยูท่ีตําบลบานกระทุมแลวเคลื่อนพลเขา ประชิดพระนครและไดเขามายืนชางบัญชาการ รบอยูในวัดสามพิหาร รวมท้ังวางกําลังพลรายเรียงเขามาถึงวัดโรงฆองตอไปถึงวัดกุฎีทอง และนํากําลังพล 5,000 นาย ชาง 30 เชือก เขายึดแนวหนาวัดพระเมรุราชิการามพรอมกับใหทหารลงเรือ 50 ลําแลนเขามา ปลนพระนครตรงมุมเจา สนุก ในคร้ังนั้นสมเดจ็ พระมหาธรรมราชาเสด็จออกบัญชาการ การรบปองกนั พระนคร กองทัพเขมรพยายามยกพลเขาปลนพระนครอยู 3 วัน แตไมสําเร็จจึงยกกองทัพกลับไปและไดกวาดตอนผูคน ชาวบานนาและนครนายกไปยังประเทศเขมรเปนจํานวนมาก ตอมาเม่ือป พ.ศ. 2117 ในขณะท่ีกองทัพ กรุงศรีอยุธยาภายใตการบังคับบัญชาของสมเด็จพระธรรมราชาธิราชและพระนเรศวรไดยกกองทัพไปชวย พระเจาหงสาวดีเพ่ือตีเมืองศรีสัตนาคนหุต พระยาละแวกไดถือโอกาสยกกองทัพมาทางเรือเขาตีกรุงศรีอยุธยา อีกครั้งหน่ึง แตการศึกครั้งน้ีโชคดีเปนของกรุงศรีอยุธยา กลาวคือขณะที่กองทัพกรุงศรีอยุธยายกไปถึง หนองบัวลําภู เมืองอุดรธานี พระนเรศวรประชวรเปนไขทรพิษ ดังนั้นพระเจาหงสาวดีจึงโปรดใหกองทัพ กรุงศรอี ยุธยายกทพั กลับไปโดยกองทพั กรงุ ศรีอยุธยากลับมาไดทันเวลาที่กรุงศรีอยุธยาถูกโจมตีจากกองทัพเรือ เขมร ซึ่งข้ึนมาถึงกรุงศรีอยุธยาเม่ือเดือนอาย พ.ศ. 2118 โดยไดตั้งทัพชุมนุมพลอยูที่ตําบลขนอนบางตะนาว และลอบแฝงเขามาอยใู นวัดพนัญเชงิ รวมทงั้ ใชเรือ 3 ลาํ เขาปลน ชาวเมืองท่ีตําบลนายกายฝายกรงุ ศรอี ยธุ ยาได ใชปนใหญยิงไปยังปอมคายนายกายถูกขาศึกลมตายเปนอันมาก แลวใหทหารเรือเอาเรือไปทาทายใหขาศึก ออกมารบพุง จากนัน้ กห็ ลอกลอ ใหข า ศกึ รกุ ไลเขามาในพ้ืนที่การยิงหวังผลของปนใหญ เม่อื พรอมแลวก็ระดมยิง ปน ใหญถ กู ทหารเขมรแตกพายกลบั ไป ประกาศอิสรภาพ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงหลั่งทักษิโณทกตัดสัมพันธไมตรกี ับหงสาวดีและกวาดตอนครัวไทยครัว มอญขามแมน ํ้าสะโตงกลับคืนพระนคร (จิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณดาราราม จังหวดั พระนครศรีอยุธยา) เมอ่ื ป พ.ศ. 2126 พระเจาอังวะเปนกบฏ เนื่องจากไมพอใจทางกรุงหงสาวดีอยูหลายประการ จึงแข็งเมืองพรอมกับ เกลี้ยกลอมเจาไทยใหญอีกหลายเมืองใหแข็งเมืองดวย พระเจาหงสาวดี นันทบุเรง จึงยกทัพหลวงไปปราบ ในการณนี้ไดส่งั ใหเจาเมืองแปรเจาเมืองตองอูและเจาเมืองเชียงใหม รวมท้ังทางกรุงศรีอยุธยาดวย ใหยกทัพไป ชวยทางไทย สมเด็จพระมหาธรรมราชาโปรดใหสมเด็จพระนเรศวรยกทัพไปแทน สมเด็จพระนเรศวรยกทัพ ออกจากเมืองพิษณุโลก เมื่อวันแรม 6 คํ่า เดือน 3 ปมะแม พ.ศ. 2126 พระองคยกทัพไทยไปชาๆเพื่อใหการ ปราบปรามเจาอังวะเสรจ็ สิ้นไปกอน ทําใหพระเจาหงสาวดีนันทบุเรงแคลงใจวา ทางไทยคงจะถูกพระเจาองั วะ ชักชวนใหเขาดวย จึงสั่งใหพระมหาอุปราชาคุมทัพรักษากรุงหงสาวดีไวถาทัพไทยยกมาถึงก็ใหตอนรับและ หาทางกําจัดเสีย และพระองคไดส่ังใหพระยามอญสองคน คือ พระยาเกียรติและพระยาราม ซึ่งมีสมัครพรรค พวกอยูที่เมืองแครงมากและทํานองจะเปนผคู ุนเคยกับสมเด็จพระนเรศวรมาแตกอน ลงมาคอยตอนรบั ทัพไทย ท่ีเมืองแครง อันเปนชายแดนติดตอกับไทย พระมหาอุปราชาไดตรัสส่ังเปนความลับวา เมื่อสมเด็จพระนเรศวร ยกกองทัพขึ้นไป ถาพระมหาอุปราชายกเขาตีดานหนาเม่ือใด ใหพระยาเกียรติและพระยารามคุมกําลังเขาตี กระหนาบทางดานหลัง ชวยกนั กาํ จัดสมเด็จพระนเรศวรเสียใหจงได พระยาเกยี รติกับพระยารามเมือ่ ไปถึงเมือง แครงแลวไดขยายความลับนี้แกพระมหาเถรคันฉองผูเปนอาจารยของตน ทุกคนไมมีใครเห็นดีดวยกับแผนการ ของพระเจากรุงหงสาวดี กองทัพไทยยกมาถึงเมืองแครง เม่ือวันข้ึน 1 คํ่า เดือน 6 ปวอก พ.ศ. 2127 โดยใช เวลาเดินทัพเกอื บสองเดือน กองทัพไทยตัง้ ทพั อยูนอกเมอื ง เจาเมืองแครงพรอมทัง้ พระยาเกียรตกิ ับพระยาราม ไดม าเฝาฯ สมเด็จพระนเรศวร จากนัน้ สมเด็จพระนเรศวรไดเ สด็จไปเย่ียมพระมหาเถรคันฉองซึ่งคุนเคยกันดีมา

36 กอน พระมหาเถรคันฉองมีใจจึงกราบทูลถึงเร่ืองการคิดรายของทางกรุงหงสาวดี แลวใหพระยาเกียรติกับพระ ยารามกราบทูลใหทราบตามความเปนจริง เมอ่ื พระองคไ ดทราบความโดยตลอดแลว ก็มพี ระราชดาํ ริเหน็ วาการ เปนอริราชศัตรูกับกรุงหงสาวดีน้ัน ถึงกาลเวลาท่ีจะตองเปดเผยตอไปแลว จึงไดมีรับส่ังใหเรียกประชุมแมทัพ นายกอง กรมการเมือง เจา เมืองแครงรวมท้งั พระยาเกยี รติพระยารามและทหารมอญมาประชุมพรอ มกัน แลว นิมนตพระมหาเถรคันฉองและพระสงฆมาเปนสักขีพยาน ทรงแจงเร่ืองใหคนทั้งปวงที่มาชุมนุม ณ ท่ีนั้นทราบ วา พระเจาหงสาวดีคิดประทุษรายตอพระองค จากนั้นพระองคไดทรงหลั่งนํ้าลงสูแผนดินดวยสุวรรณภิงคาร (พระน้ําเตาทองคํา) ประกาศแกเทพยดาฟาดินวา \"ดวยพระเจาหงสาวดี มิไดอยูในครองสุจริตมิตรภาพ ขัตติยราชประเพณี เสียสามัคคี รสธรรม ประพฤติพาลทุจริต คิดจะทําอันตรายแกเรา ตั้งแตน้ีไป กรงุ ศรีอยุธยาขาดไมตรีกับกรุงหงสาวดีมิไดเปนมิตรรวมสุวรรณปฐพีเดียวกันดุจดังแตกอนสืบไป” จากนั้น พระองคไ ดตรัสถามชาวเมอื งแครงวาจะเขาขางฝายใด พวกมอญท้ังปวงตางเขากบั ฝายไทย สมเด็จพระนเรศวร จึงใหจับเจาเมืองกรมการพมาแลวเอาเมืองแครงเปนท่ีตั้งประชุมทัพ เมื่อจัดกองทัพเสร็จก็ทรงยกทัพจากเมือง แครงไปยังเมืองหงสาวดีเมื่อวันแรม 3 ค่ํา เดือน 6 ฝายพระมหาอุปราชาที่อยูรักษาเมืองหงสาวดี เม่ือทราบวา พระยาเกียรติ พระยารามกลับไปเขากับสมเด็จพระนเรศวร จึงไดแตรักษาพระนครมั่นอยู สมเด็จพระนเรศวร เสด็จยกทัพขามแมน้ําสะโตงไปใกลถึงเมืองหงสาวดี ไดทราบความวา พระเจากรุงหงสาวดีมีชัยชนะไดเมือง อังวะแลว กําลังจะยกทัพกลับคืนพระนคร พระองคเห็นวาสถานการณคร้ังน้ีไมสมคะเน เห็นวาจะตีเอาเมือง หงสาวดีในครั้งนี้ยังไมได จึงใหกองทัพแยกยายกันเที่ยวบอกพวกครัวไทยท่ีพมากวาดตอนไปแตกอนใหอพยพ กลบั บานเมือง ไดผคู นมาประมาณหมื่นเศษใหย กลวงหนา ไปกอ น พระองคท รงคุมกองทัพยกตามมาขา งหลัง พระแสงปนตน ขามแมน้ําสะโตง ฝายพระมหาอุปราชาทราบขาววา สมเด็จพระนเรศวรกวาดตอนคนไทยกลับจึงไดใหสุรกรรมาเปนกอง หนา พระมหาอุปราชาเปนกองหลวงยกติดตามกองทัพไทยมา กองหนาของพมาตามมาทันที่ริมฝง แมน ้ําสะโตง ในขณะท่ีฝายไทยไดขามแมนํ้าไปแลว และคอยปองกันมิใหขาศึกขามตามมาได ไดมีการตอสูกันท่ีริมฝงแมนํ้า สมเด็จพระนเรศวรทรงใชพระแสงปนคาบชุดยาวเกา คบื ยิงถูกสุรกรรมาแมทัพหนาพมาตายบนคอชา ง กองทัพ ของพมาเห็นแมทัพตาย ก็พากันเลิกทัพกลับไป เม่ือพระมหาอุปราชาแมทัพหลวงทรงทราบ จึงใหเลิกทัพ กลับไปกรุงหงสาวดี พระแสงปนที่ใชยิงสุรกรรมาตายบนคอชางนี้ไดนามปรากฏตอมาวา \"พระแสงปนตนขาม แมนํา้ สะโตง\" นับเปน พระแสงอัษฎาวุธ อนั เปน เคร่ืองราชปู โภคเมอ่ื สมเด็จพระนเรศวรเสดจ็ กลับถึงเมืองแครง ทรงพระราชดาํ ริวา พระมหาเถรคนั ฉองกับพระยาเกียรติพระยารามไดมีอปุ การะมากสมควรไดรบั การตอบแทน ใหสมแกความชอบจึงทรงชักชวนใหมาอยูในกรงุ ศรีอยุธยา พระมหาเถรคันฉองกบั พระยามอญท้ังสองก็มีความ ยินดีพาพรรคพวกเสด็จเขามาดวยเปนอันมาก ในการยกกําลังกลับคร้ังน้ีสมเด็จพระนเรศวรทรงเกรงวา ขาศึก อาจยกทัพตามมาอกี ถาเสด็จกลับทางดานแมละเมา มกี องทพั ของนันทสูราชสังครําตั้งอยูท่ีเมืองกําแพงเพชรจะ เปนอุปสรรคตอการเดินทาง พระองคจึงรีบสั่งใหพระยาเกียรติ พระยาราม นําทัพเดินผานหัวเมืองมอญลงมา ทางใต มาเขาทางดา นเจดียสามองค เมื่อกลบั มาถึงกรุงศรอี ยุธยาแลว สมเด็จพระมหาธรรมราชาก็พระราชทาน บาํ เหน็จรางวลั แกพวกมอญท่ีสวามิภักดิ์ ทรงตั้งพระมาหาเถรคันฉองเปนพระสังฆราชาทสี่ มเด็จอรยิ วงศ และให พระยาเกียรติ พระยารามมีตําแหนงยศไดพระราชทานพานทองควบคุมมอญที่เขามาดวย ใหต้ังบานเรือนที่ริม วัดขม้ินและวัดขุนแสนใกลวังจันทรของสมเด็จพระนเรศวร แลวทรงมอบการทั้งปวงท่ีจะตระเตรียมตอสูขาศึก ใหสมเดจ็ พระนเรศวรทรงบังคบั บัญชาสิทธิขาดแตนั้นมา พระแสงดาบคาบคา ย

37 สมเด็จพระนเรศวรทรงพาทหารรักษาพระองค และเอาพระองคออกนําหนาทรงคาบพระแสงดาบข้ึน ปลนคายพระเจาหงสาวดี แตพวกพมาตอสูและปองกันไวเขาคายไมได (จิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณดาราราม จงั หวัดพระนครศรีอยุธยา) ปพ.ศ. 2129 พระเจาหงสาวดีนันทบุเรงประชุมกองทพั จํานวน 250,000 คนยกทัพ มา ตีกรุงศรีอยุธยา ในชวงตนเดือนย่ีขาวในนายังเกี่ยวไมเสร็จ สมเด็จพระนเรศวรจึงรับสั่งใหเจาพระยา กาํ แพงเพชรยกทัพออกไปปองกันชาวนาที่กําลังเก่ยี วขาว พอทัพพมาของพระมหาอุปราชายกทัพมาถึงก็ใหทัพ มาเขาตีจนทัพเจาพระยากําแพงเพชรแตกพายหนีเขาเมือง สมเด็จพระนเรศวรทรงพิโรธอยางมาก เพราะไทย ไมเคยแตกพายแพตอขาศกึ อาจทําใหทหารขวญั เสีย พระองคแ ละสมเด็จเอกาทศรถเสด็จลงเรอื พระทน่ี ั่งออกไป รบทันทีสมเด็จพระเอกาทศรถทรงถูกกระสุนปนแตไมเปนอะไร เพียงแคฉลองพระองคขาดเทานั้น) ผลปรากฏ วาทรงยึดคายคืนมาได สมเด็จพระนเรศวรมีรับสั่งประหารชีวิตเจาพระยากําแพงเพชร แตโชคดีที่พระบิดา สมเด็จพระมหาธรรมราชาทรงขอชีวิตเอาไวการศึกคร้ังนี้พมาหมายมั่นจะตีกรุงศรีอยุธยาใหได แตดวยความ แข็งแกรงของทหารไทยจึงรักษาท่ีมั่นเอาไวไดเสมอ เสด็จออกปลนคายพมาซึ่งเปนทัพหนาของหงสาวดี ขาศึก แตกพายถอยหนี พระองคจึงไลตีมาจนถึงคายหลวงของพระเจาหงสาวดี เสด็จลงจากมาคาบพระแสงดาบแลว นําทหารปนบันไดข้ึนกําแพงขาศึก แตถูกพมาใชหอกแทงตกลงมาขางลางหลายครั้งจึงเสด็จกลับพระนคร พระแสงดาบน้ีมีนามวา“พระแสงดาบคาบคาย” เสดจ็ ข้ึนครองราชย ภาพดานหลังธนบัตรไทยชนิดราคา 50 บาท (ชุดที่ 16) รูปพระบรมราชานุสาวรียของสมเด็จ พระนเรศวรมหาราชนับตั้งแตสมเด็จพระนเรศวรประกาศอิสรภาพเปน ตนมา หงสาวดีไดเพียรสงกองทัพเขา มา หลายครง้ั แตก็ถกู กองทัพกรุงศรีอยุธยาตีแตกพายไปทุกครั้ง เมื่อสมเดจ็ พระมหาธรรมราชาเสด็จสวรรคตเมื่อป พ.ศ. 2133 พระองคไดเสด็จข้ึนครองราชยเม่ือวันอาทิตยที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133 เมื่อพระชนมายุได 35 พรรษา ทรงพระนามวา สมเดจ็ พระนเรศวร หรือ สมเด็จพระสรรเพชญท ี่ 2 และโปรดเกลาฯ ใหพระเอกาทศรถ พระอนุชา ข้ึนเปนพระมหาอปุ ราช แตม ีศกั ดิ์เสมอพระมหากษตั รยิ อีกพระองค สงครามยุทธหัตถี ในป พ.ศ. 2135 พระเจานันทบุเรง โปรดใหพระมหาอุปราชา นํากองทัพทหารสองแสนสี่หม่ืนคน มาตี กรุงศรีอยุธยาหมายจะชนะศึกในคร้ังน้ี สมเด็จพระนเรศวร ทรงทราบวา พมาจะยกทัพใหญมาตี จึงทรงเตรียม ไพรพล มกี าํ ลังหน่ึงแสนคนเดินทางออกจากบานปาโมกไปสุพรรณบุรีขามนํ้าตรงทาทาวอูทอง และตัง้ คายหลวง บริเวณหนองสาหราย เชา ของวันจันทร แรม ๒ ค่ํา เดือนยี่ ปมะโรง พ.ศ. 2135 สมเดจ็ พระนเรศวรและสมเด็จ พระเอกาทศรถทรงเคร่ืองพชิ ัยยุทธ สมเด็จพระนเรศวรทรงชา ง นามวา เจา พระยาไชยานุภาพ สว นพระสมเด็จ พระเอกาทศรถ ทรงชางนามวา เจาพระยาปราบไตรจักร ชางทรงของท้ังสองพระองคน้ันเปนชางชนะงา คือ ชางมีงาที่ไดรับการฝกใหรูจักการตอสูมาแลวหรือเคยผานสงครามชน ชาง ชนะชางตัวอ่ืนมาแลว ซึ่งเปนชางท่ี กําลังตกมัน ในระหวางการรบจึงวิ่งไลตามพมาหลงเขาไปในแดนพมา มีเพียงทหารรักษาพระองคและจาตุรงค บาทเทานั้นท่ีติดตามไปทันสมเด็จพระนเรศวรทอดพระเนตรเห็นพระมหาอุปราชาทรงพระคชสารอยูในรมไม กับเหลา ทา วพระยา จึงทราบไดวา ชา งทรงของสองพระองคหลงถลําเขามาถึงกลางกองทัพ และตกอยูในวงลอม ขาศึกแลว แตดวยพระปฏิภาณไหวพริบของสมเด็จพระนเรศวร ทรงเห็นวาเปนการเสียเปรียบขาศึกจึงไสชาง เขาไปใกล แลวตรัสถามดวยคุนเคยมากอนแตวัยเยาววา \"พระเจา พี่เราจะยืนอยูใยในรมไมเลา เชิญออกมา ทํายุทธหัตถีดวยกัน ใหเปนเกียรติยศไวในแผนดินเถิด ภายหนาไปไมมีพระเจาแผนดินท่ีจะไดยุทธหัตถี แลว” พระมหาอุปราชาไดยินดังนั้น จึงไสชางนามวา พลายพัทธกอเขาชนเจาพระยาไชยานุภาพเสียหลัก พระมหาอุปราชาทรงฟนสมเด็จ พระนเรศวรดวยพระแสงของาว แตสมเด็จพระนเรศวรทรงเบ่ียงหลบทัน จึงฟนถูกพระมาลาหนังขาด จากนั้นเจาพระยาไชยานุภาพชน พลายพัทธกอเสียหลัก สมเด็จพระนเรศวรทรง ฟน ดวยพระแสงของาวถูกพระมหาอุปราชาเขาท่ีอังสะขวา สิ้นพระชนมอยูบนคอชาง สวน สมเด็จพระเอกาทศ

38 รถทรงฟนเจาเมืองจาปะโรเสียชีวิตเชน กัน ทหารพมาเห็นวาแพแนแลว จึงใชปน ระดมยิงใสสมเด็จพระนเรศวร ไดรับบาดเจ็บ ทันใดนั้น ทัพหลวงไทยตามมาชวยทัน จึงรับท้ังสองพระองคกลับพระนคร พมาจึงยกทัพกลับ กรุงหงสาวดีไป นับแตน้ันมาก็ไมมีกองทัพใดกลายกมากลํ้ากราย กรุงศรีอยุธยาอีกเปนระยะเวลา อีกยาวนาน แตในมหายาชะเวงหรือพงศาวดารของพมา ระบุวา การยุทธหัตถีคร้ังน้ี ชางทรงของสมเด็จพระนเรศวรบุกเขา ไปในวงลอมของฝา ยพมา ฝายพมาก็มีการยนื ชางเรียงเปนหนากระดาน มีทั้งชางของพระมหาอุปราชา ชางของ เจาเมืองชามะโรง ทหารฝายสมเด็จพระนเรศวรก็ระดมยิงปนใสฝายพมาเจาเมืองชามะโรงสั่งเปดผาหนาราหู ชางของตน เพ่ือไสชางเขากระทาํ ยุทธหตั ถีกบั สมเดจ็ พระนเรศวรเพอื่ ปองกนั พระมหาอปุ ราชา แตปรากฏวา ชาง ของเจาของชามะโรงเกิดว่ิงเขาใสชางของพระมหาอุปราชาเกิดชุลมุนวุนวาย กระสุนปนลูกหน่ึงของทหารฝาย สมเดจ็ พระนเรศวรก็ยิงถูกพระมหาอปุ ราชาสิ้นพระชนม มหาอํามาตยนายก เจาพระยายมราช (ปน สุขมุ ) (15 กรกฎาคม พ.ศ. 2405 - 30 ธนั วาคม พ.ศ. 2481) อดีต ผูสําเร็จราชการแทนพระองค ในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว อานันทมหิดลอภิรัฐมนตรี เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ เสนาบดี กระทรวงนครบาล ทั้งยังเปนผูควบคุมการกอสราง การประปานคร หลวง การไฟฟามหานคร ถนนและสะพานในกรุงเทพมหานครอีก ดว ย ประวตั ิ เจาพระยายมราช (ปน สุขุม) เปนชาวเมืองสุพรรณบุรี เกิด เมื่อวันอังคารท่ี 15 กรกฎาคม ปจอ พ.ศ. 2405 สกุลเปนคหบดี ตงั้ บานเรือนอยู ณ บานนํา้ ตก ริมแมนํ้าฟากตะวันออกขางใตตัวเมือง สุพรรณบุรี บิดาชื่อกลั่น มารดาชื่อผ้ึง มีพ่ีนองรวมมารดา 5 คน ตามลําดบั ดงั น้ี 1. ฉาย (พีช่ าย) ไดเ ปนที่หลวงเทพสภุ า กรมการเมืองสุพรรณบรุ ี 2. นิล (พ่ีสาว) เปน ภรรยาหลวงแกว สัสดี (ดี สุวรรณศร) กรมการเมอื งสุพรรณบุรี 3. หมี (พ่ชี าย) ไดเ ปน ทพี่ ระยาสมบัตภิ ิรมย กรมการเมืองสงขลา 4. คลํา้ (พช่ี าย) ไดรับเลอื กใหเปน ผูใหญบ านหมูห นงึ่ ในตาํ บลนาํ้ ตก 5. หยา (พีส่ าว) เปนภรรยาหลวงจาเมอื ง (สิน สังขพิชยั ) กรมการเมอื งสพุ รรณบรุ ี เจาพระยายมราชเปนนองคนสุดทองชื่อ ปน เม่ือเปนเด็กอายุได 5 ขวบ บิดามารดาพาเจาพระยายม ราชไปเรียนหนังสือท่ีวัดประตูสาร ตําบลรั้วใหญ อําเภอทาพี่เล้ียง (อําเภอเมืองสุพรรณบุรี) จังหวัดสุพรรณบุรี เรียนอยูไดไมถึงป มีงานทําบุญในสกุล ไดนิมนตพระใบฎีกาอวมวัดหงสรัตนารามจังหวัดธนบุรี ไปเทศนท่ี วัดประตูสาร บิดามารดาจึงถวายเด็กชายปนใหเปนศิษย เปนเสมือนใสกัณฑเทศน พระใบฎีกาอวมจึงพา เด็กชายปน ไปจากเมืองสุพรรณ เมื่อพ.ศ. 2411 ขณะนั้นเดก็ ชายปนอายไุ ด 6 ขวบ สมเด็จพระเจาบรมวงศเ ธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพไดยินไดฟงจากเครือญาติของเจาพระยายมราช ซ่ึงเปนหลวงยกกระบัตร กรมการเมืองสพุ รรณบุรีวา เจาพระยายมราช เปน บุตรคนสดุ ทอ งมิใครมใี ครเอาใจใสนําพานกั บิดามารดาจึงใส กัณฑเทศน ถวายพระเขากรุงเทพฯ ก็มิไดคิดวาเปนเด็กชายปนจะมาเปนคนดี มีบุญลํ้าของเหลากอถึงเพียงน้ี ถา หากเจาพระยายมราชเกิดเปน ลกู หัวปจะเปนทายาท ของสกลุ บิดามารดาจะถนอมเลี้ยงไวท ี่เมืองสุพรรณจน เติบใหญ อยางมากเจาพระยายมราชจะไดเปนผใู หญบาน สูงกวานั้นก็ไดเปนกรมการ เชนหลวงเทพสุภาพ่ีชาย หรืออยางดีท่ีสุดเปนพระสุนทรสงคราม ผูวาราชการเมืองสุพรรณเทานั้น จะไมไดเปนเจาพระยายมราชตลอด ชวี ติ

39 “ขอที่ทานเกิดเปนลูกคนสุดทองไมมีใครหวงแหนใสกัณฑเทศนถวายพระพาเขากรุงเทพฯน้ัน ควร นับวาบุญบันดาลใหทานเขาสูตนทางท่ี จะดําเนินไปจนถึง ไดเปนรัฐบุรุษวิเศษคนหน่ึงในสมัยของทาน\" เจา พระยายมราชเปนลกู ศษิ ยพระใบฎีกาอวม อยู 6 ป พระใบฎกี าอวม เอาใจใสธุระระวังส่ังสอนผิดกับลูกศิษย วัดคนอื่นๆ เด็กชายปนมีกิริยา มารยาทเรียบรอยผิดกวาชาวบานนอก สอใหเห็นวาทานไดรับการอบรมมาจาก ครูบาอาจารยท่ีดี เรียนเพียง ก.ข. และนะโมท่ีวัดประตูสาร จังหวัดสุพรรณบุรีเทานั้น ความรูท้ังหมดไดจาก วัดหงสรัตนารามท้ังส้ิน เพยี งอายุได 13 ขวบ ก็สามารถเปน ครูสอนคนอนื่ ได นับวา เปนอัจฉริยะคนหน่ึง คร้นั ถึง พ.ศ. 2417 อายุได 13 ป ญาติรับกลับไปโกนจุกที่เมืองสุพรรณ แลวสงกลับไปอยูที่วัดหงสรัตนารามกับ พระใบฎีกาอวมตามเดมิ พ.ศ. 2418 จึงบรรพชาเด็กชายปนเปนสามเณรเลาเรียนวิชาตอไปอีก 7 พรรษา คือเรียนเสขิยวัตรกับ ทองจําคําไหวพระสวดมนต เรียนหนังสือขอม และหัดเทศนมหาชาติสําหรับไปเทศนโปรดญาติโยม เจาพระยา ยมราช เสียงดี อาจารยใ หเ ทศนกณั ฑมัทรแี ละใหเ รยี นภาษามคธ เร่มิ ดวยคัมภีร “มูล” คือไวยากรณภาษามคธ แลวเรียนคัมภีรพระธรรมบท เรียกวา “ข้ึนคัมภีร” เพ่ือเขาสอบเปรียญสนามหลวง โดยไปเรียนกับสํานัก อาจารยเพ็ญกับพระยาธรรมปรีชา (บุญ) และสมเด็จพระวันรัต (แดง)วัดสุทัศนเทพวนาราม ซึ่งมีชื่อเสียงใน ฐานะอาจารยสอน ในขณะน้ัน พ.ศ. 2425 เจาพระยายมราชอายุได 21 ป จึงอุปสมบทเปนพระภิกษุท่ีวัดหงส รัตนาราม สมเด็จพระวันรัต (แดง) เปนพระอุปชฌาย ในป พ.ศ. 2426 เขาสอบปริยัติธรรม ณ สนามพระท่ีนั่ง พุทไธสวรรค ทางคณะมหาเถระวิตกกันวาจะไมมีใครสามารถสอบได วันแรกภิกษุสามเณรเขาแปล 4 องคตก หมด เปนเชนน้ันมาหลายวัน จนถึงกําหนดพระปน วดั หงสเขาแปล วันแรกไดประโยค 1 กไ็ มมีใครเห็นวาแปลก ประหลาด เพราะผูท่ีสอบตกมากอนก็สอบได พอแปลประโยคที่ 2 ก็มีคนเร่ิมกลาวขวัญกันบาง ถึงวันแปล ประโยคท่ี 3 เปน วันตัดสินวาจะไดห รอื ไม จึงมีคนไปฟง กันมาก ทัง้ ภิกษุสามเณรและคฤหสั ถ พอแปลไดประโยค ที่ 3 พระมหาเถระพากันยิ้มแยมยินดี เพราะเพิ่งไดเปรียญองคแรก จึงเรียก “มหาปน” ตั้งแตวันนั้นเปนมา ตอนที่เจาพระยายมราชเปนพระภิกษุเรียนปริยัติธรรมกับมหาธรรมปรีชา (บุญ)สมเด็จฯ กรมพระยาดํารง ราชานุภาพเปนธุระจัดภัตตาหารมาถวายพระเณรท่ีมาเรียนกับพระยาธรรมปรชี า (บุญ) ทุกวันจนเปนที่คนุ เคย กับพระภิกษุปน เวลาพระภิกษุปนเขาสอบปริยัติธรรมสนามหลวง สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยา ดํารงราชานุภาพยังไดปลอบใจพระภิกษุปนวา อยาไดหวาดหวั่นและทรงแสดงความยินดีเม่ือสอบได เปรียญธรรมประโยค จากน้ันพระองคก็ไมไดพบกับมหาปนอีกเลยเปนเวลาเดือนกวา ตอมาคืนหน่ึงเวลา 20 นาฬิกา พระมหาปนไปหาสมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพท่ีโรงทหารมหาดเล็ก นําตนไมดัดปลูก ใน กระถางไปดวย 1 ตน บอกวาจะมาลาสึก และเม่ือสึกแลวจะขอถวายตัวอยูกับสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพพระองคตรัสวา “เม่ือไดอุตสาหพากเพียรเรียนพระไตรปฎก มาจนไดเปนเปรียญมี ชื่อเสียงแลว ไฉนจะสึกต้ังแตยังไมไดรับพระราชทานพัดยศ” พระมหาปนตอบวา “ทานสิ้นอาลัยในการเปน สมณะ ไดปลงใจตั้งแตกอนเขาแปลปรยิ ัติ ธรรมวาจะสึก ที่เขาแปลดวยประสงคจะบําเพ็ญกุศล อุทิศสนองบุญ ทาน ผเู ปนครูอาจารย มาแตหนหลัง นึกวาพอแปลแลว จะตกหรอื ไดกจ็ ะสกึ อยูน ัน้ เอง” วิถีชีวิตของเจาพระยายมราชเร่ิมเปลี่ยนไปในทางใหมอีก หากเจาพระยายมราชยังคงอุปสมบทอยู บวรพระพุทธศาสนา อยางมากก็คงเปน พระราชาคณะ เทานั้น นับเปนกา วท่ีสอง ที่จังหวะชีวิตของเจาพระยา ยมราชกาวเขาสูหนทางแหงความเจริญของชีวิต ท้งั นี้จักตองมีคูสรางคูสมใหก ารอุปถัมภค้ําจุนกันมาแตชาติปาง กอน โดยเฉพาะสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพนั้น ดูจะเปนสําคัญ เมื่อลาสิกขาบท แลว สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพอุปสมบทไปจําวัสสาที่วัดนิเวศธรรมประวัติ ซึ่ง เปนวัดสรางใหม ใกลกับพระราชวังบางปะอินจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นายปนไดตามไปอยูกับสมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ดวยตลอดพรรษา จึงใกลชิดสนิทสนมกันมาก สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพเร่ิมเรียนรูนิสัย ของเจาพระยายมราชจนเปนที่รักใครกัน เมื่อสมเด็จพระเจา

40 บรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพลาสิกขาบทแลว จึงใหนายปนถวายตัวเปนมหาดเล็ก เม่ือ พ.ศ. 2426 อายุ 22 ป เปนครูในโรงเรียนพระตําหนักสวนกุหลาบ ไดเงินเดือน 16 บาท ตอมาเล่ือนเปนครูผูชวย พํานักอยูกับหมอมเจาหญิงเปล่ียน และหมอมราชวงศหญิงเขียนท่ีบาน ซึ่งท้ังสองทานเปนโยมอุปถากมาตั้งแต เปนสามเณร ตอมานายปนไดถวายการสอนหนังสือแดพระเจาลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา เจาอยูหัว 4 พระองค ดวยการชักจูงของสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ มีพระองค เจากิติยากรวรลกั ษณพระองคเจา รพีพฒั นศกั ดพ์ิ ระองคเ จา ประวิตรวัฒโนดม และพระองคเจาจิรประวตั ิวรเดช โดยจัดหองเรียนขึ้นตางหากท่ีทองพระโรงของสมเด็จพระพุทธเจาหลวง ไดเล่ือนข้ันเงินเดือนเปน 48 บาท นายปนฉลาดในการสอนไมเหลาะแหละ ประจบลูกศิษย แตก ็ไมว างตัวจนเกินไป พระเจาลกู ยาเธอทุกพระองค ทรงยําเกรง โปรดมหาปนสนิทสนมทุกพระองค ตอมาพระพุทธเจาหลวงโปรดฯ ใหพระเจาลูกยาเธอ พระองค เจาอาภากรเกียรติวงศ เขาเปนลูกศิษยดวยอีกพระองคหน่ึง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจา อยูหัว ทรงสง พระเจาลูกยาเธอไปศึกษาในประเทศยุโรป พระพระราชวินิจฉัยเห็นวาพระเจาลูกยาเธอท้ัง 4 พระองค เพิ่งเรียนหนังสือไทยไดเพียงปเดียว เกรงวาจะลืมเสียหมด จึงโปรดเกลาฯ ให สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ เลือกครูไปยุโรปกับพระเจาลูกยาเธอหนึ่งคน ใน พ.ศ. 2429 ซ่ึงก็ไมเปนปญหา สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพทรงเลือก “นายปน เปรียญ” ไปสอน โดยพระราชทาน สัญญาบตั รบรรดาศกั ด์ิใหเปน ขุนวจิ ิตรวรสาสนมตี ําแหนงในกรมอาลกั ษณ (แผนกคร)ู สมเด็จพระเจา บรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ ทรงพระราชนิพนธไววา ...คิดดูก็ชอบกลอีก ถา หากทานสมคั รเขารับราชการในกรม มหาดเลก็ ก็ดี หรือเม่ือสมัคร เปนครูแลว แตสมเด็จพระพทุ ธเจาหลวงมิได โปรด สงพระเจาลูกยาเธอเขาโรงเรียนพระตําหนักสวนกุหลาบ เหมือนอยางท่ีเคย สงทานเขามาจากเมือง สุพรรณอกี ครั้งหน่งึ นา พศิ วงอย.ู .. เลากันวาเจาพระยายมราชชักเงินเดือนของตนเองไปจางครูสอนภาษาอังกฤษแกตัวเองดวย เม่ือ พระเจาลูกยาเธอเสด็จกลับมากรุงเทพฯ ชั่วคราว เจาพระยายมราชตามเสด็จ กลับมาดวย ถึงกรุงเทพฯตนป พ.ศ. 2431 ไดรับพระราชทานเคร่ืองราชอิสริยาภรณชางเผือกชั้นท่ี 5 เปนบําเหน็จครั้งแรก ขณะที่กลับมาน้ัน หมอมเจาหญิงเปล่ียน โยมอุปถาก สิ้นชีพตักษัยไปแลว ยังคงเหลือหมอมราชวงศหญิงเขียน จึงรับไปอยูดวย รับเล้ียง เปนอุปถากสนองคุณใหมีความสุขสบายเม่ือถึงแกกรรมก็จัดปลงศพใหดวยนับเปนการแสดงความ กตัญู กตเวทิตาคุณแก ผูมีพระคุณอันเปนสิ่งที่ ควรสรรเสริญเจาพระยายมราช (ปน สุขุม) เม่ือครั้งเปน พระวิจิตรวรสาสน อุปทูตสยาม ณ กรุงลอนดอน และทานผูหญิงตลับ ธิดาพระยาชัยวิชิตสิทธิสาตรา (นาค ณ ปอมเพชร) ในขณะที่เจาพระยายมราชกลับมาเมืองไทย ก็ไดทรงกราบทูลสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ขอใหเปนแมส่ือไปสูขอลูกสาว พระยาชัยวิชิต ซ่ึงขณะนั้นเปนหลวงวิเศษสาลี สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพ กระดากใจเพราะอายุเทากัน จึงไปวานให พระมารดา ของทานไปเปนเถาแกสูขอนางสาวตลับ ธิดาคนโตของหลวงวิเศษสาลี ก็ไมเปนการขัดของ เม่ือแตงงานแลวไป อยูยุโรปดวยกัน เพราะพระเจาลูกยาเธอท้ัง 4 พระองคเสด็จกลับไปศึกษาตอ ตอมาเจาพระยายมราชไดเปน ผชู วยเลขานุการในสถานทูตลอนดอน และตอมาไดเปน อปุ ทูตสยาม ณ กรุงลอนดอน เม่อื พ.ศ. 2436 กลับมา เมืองไทยเปนขาหลวงพิเศษ จัดการปกครองจังหวัดสงขลาและพัทลุง เม่ือ พ.ศ. 2439 และในปน้ันเองไดเปน สมุหเทศาภิบาล ผูส ําเร็จราชการมณฑลนครศรธี รรมราช เมือ่ ครงั้ เปนพระยาสขุ มุ นยั วนิ ิต อันสบื เนอ่ื งมาจากชื่อ พระยาสุขุมนัยวินิตนั้น เนื่องมาดวย พระพุทธเจาหลวงทรงพระราชวินิจฉัยวาทานเปนคนที่มีสติปญญาอยาง สุขุม สามารถทําการไดดวยการผูกนํ้าใจคน ไมชอบใชอํานาจ ดวยอาญา ซึ่งตอมาในรัชกาลที่ 6 ทรงตั้ง พระราชบัญญัตินามสกุลข้ึน เวลานั้นทานเปนเจาพระยายมราชแลว กราบบังคมทูลขอพระราชทานคํา “สขุ ุม” เปนนามสกุล

41 พ.ศ. 2449 พระยาสุขุมนัยวินิตยายเขามาเปนเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการในช้ันแรกใหรั้งตําแหนง เสนาบดีอยูสองสามเดือนกอน วาจะสามารถเปนเสนาบดีไดหรือไมแลวจึงทรงแตงตั้งเปนเสนาบดีเต็มตาม ตําแหนง กระทรวงโยธาธิการในสมัยน้ันมี 3 กรม คือกรมรถไฟ กรมไปรษณีย-โทรเลข กรมโยธา เฉพาะ กรมรถไฟมีฝรั่งเปนสว นมาก และกรมไปรษณียไ มเปน ปญหาท่ีจะแกไขปรับปรุง แตกรมโยธากําลงั ยุง ถงึ กับตอ ง เอาเจากรมออกจากตําแหนง เมื่อพระยาสุขุมนัยวินิตเขาไปเปนเสนาบดี ตองแกไขเร่ืองยุงๆของกรมโยธา ขณะนนั้ กรมโยธากําลังกอสราง พระราชมณเฑียร ในหมูพระท่นี ั่งอัมพรสถานมีโอกาสเขา เผา พระพทุ ธเจาหลวง อยูเสมอ และรับสั่งมาทําตาม พระราชประสงคอยูเนืองๆ พระพุทธเจาหลวงทรง หย่ังเห็นคุณอันวิเศษของ พระยาสขุ ุมนัยวนิ ิตยิ่งขึ้น งานใดทรี่ ับส่ังพระยาสุขุมนัยวนิ ิตพยายามทาํ การนน้ั ใหสาํ เรจ็ ดัง พระราชประสงค จึง เปนเหตุใหทรงพอพระทัย ใชสอยเจาพระยายมราชต้ังแตนั้นมา เมื่อครั้งเสด็จประพาสยุโรป มีพระ ราชหัตถเลขาสวนพระองค ฝากฝงให เจาพระยายมราช เปน ธุระ ชว ยดูแลพระราชฐานดวย ตอ มาอีก 2 ป พ.ศ. 2450 ยายจากกระทรวงโยธาธิการมาเปนเสนาบดกี ระทรวงนครบาล แตพระพุทธเจาหลวงยงั คงใหอาํ นวยการ สราง พระราชวังดุสิตตอไปตามเดิม ท้ังโปรดใหโอนกรมสุขาภิบาลซ่ึงอยูในกระทรวงเกษตราธิการมาขึ้นกับ กระทรวงนครบาลดวย พระยาสุขุมนัยวินิต พยายามศึกษาหนาที่ราชการตางๆและไดสมาคมคุยเคย กับ ขาราชการในกระทรวงนครบาลแลว เริ่มดําเนินงานจัดการปกครองทองที่ โดยใชวิธีปกครองเมืองตางๆใน มณฑลกรุงเทพฯ อยางเดียวกบั หัวเมือง ขึ้นกับกระทรวงมหาดไทย พอดีเกิดเรื่องชาวจีนในกรงุ เทพฯปดรา นคา ขาย สอบถามไดความวา ไมมีความเดือดรอนอันใด เปนเพียงแตจีนคนหน่ึงทิ้งใบปลิวใหปดราน จึงจําตองปด หมายความถึงถูกบีบคั้น จะไปรองเรียน ก็ไมถึงจึงปดรานเพ่ือ ใหทางราชการมาระงับทุกข พระยาสุขุมนัยวินิต จึงปรึกษากับกรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช ซ่ึงดํารงตําแหนงเสนาธิการทหารบก ตกลงใชอุบายใหทหารมา 2 กองรอยแยกเปนหลายแถว เดินแถวผานไปตามถนนเจรญิ กรุงถึงบางรัก ซึ่งมคี นจีนอยมู ากคลา ยกบั ตรวจตราไม มีใครรูวาทหารมาจะมาทําอะไรพอรุงขึ้นพระยาสุขุมนัยวินิตใหนายพลตะเวนสั่งใหจีนเปดรานเหมือนอยางเดิม ทุกรานยอมเปดรานกันจนหมด ในป พ.ศ. 2451 นี้เอง ทรงพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกลาฯใหพระยาสุขุมนัย วินิต เปนท่ีเจาพระยามีสมญาจารึกในหิรัญบัตรวา เจาพระยายมราช ชาตเสนางคนรินทร มหินทราธิบดี ศรีวชิ ัย ราชมไหสวรรยบริรกั ษ ภูมิพิทักษโ ลกาธิกรณ สงิ หพาหเทพยมุรธาธร ราชธานี มหาสมุห ประธาน สุขุม นัยบริหารเอนกยรวมาคม สรรโพดมสุทธิศุขวัฒนาการ มหานคราภิบาลอรรคมาตยาธิบดี อภันพิริยปรากรม พาหุคชนาม ถือศักดินา 10,000 เจาพระยายมราชรับราชการสนองพระเดชพระคุณต้ังแตรัชกาลที่ 5 เร่ือยมา ถงึ รัชการที่ 6-7 จนกระท่งั รัชกาลท่ี 8 ไดดํารงตําแหนง ผูสาํ เร็จราชการแทนพระองค เม่ือ พ.ศ. 2477 รวมกับ พระองคเจาอาทิตยทิพยอาภากับกรมหมื่นอนุวัติจาตุรนต พ.ศ. 2478 ดํารงตําแหนง ผูสําเร็จราชการแทน พระองครวมกับพระองคเจาอาทิตยทิพยอาภา และเจาพระยาพิชเยนทรโยธิน เจาพระยายมราช รับราชการ สนองพระเดชพระคุณดวยความวิริยะอตุ สาหะอันแรงกลา แมจะปวยไขแ ตพอทํางานไดก็จะทําดวยความมานะ อดทน จนกระท่ังลมเจ็บ อยางหนักคร้ังใหญ อันเปนครั้งสุดทายในขณะท่ีพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว อานันทมหิดลยังประทับอยูในพระนคร และเม่ือวันท่ี 30 ธันวาคม พ.ศ. 2481 เวลา 15.00 น. เจาพระยายมราช ผูสําเร็จราชการแทนพระองคไดถึงแกอสัญกรรม พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงทราบ ดวยความเศราสลดพระทัยเปนอยางยิ่ง โปรดเกลาฯใหคณะผูสําเร็จราชการ เสด็จไปแทนพระองค ในการ พระราชทานน้ําอาบศพ ณ บานศาลาแดง ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานลองกุด่ันนอย ประกอบ พรอมท้ัง เครื่องเกียรติยศศพให ทางราชการประกาศใหขาราชการ ไวทุกขท่ัวราชอาณาจักร มีกําหนด 15 วัน ใหสถานทีร่ าชการลดธงก่ึงเสา 3 วนั บรรดาสถานทูตและกงสุลตางๆ ไดใหเกียรติลดธงกึ่งเสา 3 วันเชนกันและ พระราชทานเพลิงศพเม่ือวันท่ี 10 เมษายนพ.ศ. 2482 ณ เมรุวดั เทพศิรนิ ทราวาส

42 นายบรรหาร ศิลปอาชา เกิดวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2475 (บางแหลงกลาววาแทจริง แลวเกิดวันท่ี 19 กรกฎาคม ปเดียวกัน แตท่ีปรากฏตามทะเบียนราษฎร คือวันท่ี 19 สิงหาคม) ที่จังหวัดสุพรรณบุรี เปนบุตรคนท่ี 4 ในจํานวน 6 คนของ นายเซงกิม และนางสายเอ็ง แซเบ เดิมมีช่ือวา นายเต็กเซียง แซเบ สมรสกับคุณหญิงแจมใส ศิลปอาชา มีบุตร-ธิดารวม 3 คน เปน ชาย 1 คน คือ นายวราวุธ ศลิ ปอาชา (ไดสมรสกับ น.ส.สุวรรณา ไรวินท ทายาทตระกูล ไรวินท (โดยเปนเจาของธุรกิจ ซุปไกกอนรีวอง) และเปน หญิง 2 คน คือน.ส.กาญจนา ศิลปอาชา และ น.ส.ปาริชาติ ศิลปอาชา นายบรรหาร จบการศึกษาชั้นประถมที่จังหวัดสพุ รรณบุรี เขากรุงเทพมา เรียนหนังสือชั้นมัธยมที่โรงเรียนวัฒนศิลปวิทยาลัย แตตองหยุดเรียนไป เน่ืองจากเกิดสงครามโลกคร้ังท่ีสอง หันไปทํางานกับพี่ชาย และกอต้ังบริษัทรับเหมากอสรางเปนของตัวเอง เปนตัวแทนจําหนายคลอรีนใหกับการประปาสวนภูมิภาค จนมีฐานะรํ่ารวย ตอมาเม่ือนายบรรหารเปน นักการเมืองแลว จึงเริ่มเรียนหนังสือตอจนจบปริญญาตรี คณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยรามคําแหง เมื่อ พ.ศ. 2529 และศกึ ษาตอ ปรญิ ญาโทนิติศาสตร ท่มี หาวิทยาลยั เดยี วกัน ประวัตกิ ารศกึ ษา และวฒุ ิกิตติมศักดิ์ - นิติศาสตรบณั ฑิต มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง - นิติศาสตรม หาบัณฑติ มหาวทิ ยาลัยรามคาํ แหง - ครุศาสตรด ษุ ฎบี ัณฑิตกติ ติมศักด์ิ สาขาการบรหิ ารการศึกษา สถาบันราชภฏั สวนสุนนั ทา - ในป พ.ศ. 2553 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลสุวรรณภมู ิ ไดมอบปริญญาครศุ าสตรอ ุตสาหกรรม บณั ฑติ กิตติมศกั ดิ์ ใหแกนายบรรหาร ศิลปอาชา อีกดวย การทํางานทางการเมอื ง นายบรรหาร เขาสูวงการเมืองจากการชักชวนของนายบุญเอื้อ ประเสริฐสุวรรณ ตั้งแตมีการกอต้ัง พรรคชาติไทยเม่ือ พ.ศ. 2517 โดยไดเปน สมาชิกสภานิติบัญญัติแหงชาติ ในป พ.ศ. 2517 และเปนสมาชิก วุฒิสภา ในป พ.ศ. 2518 กอนท่ีจะลงสมัครรับเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎร จังหวัดสุพรรณบุรี เม่ือ พ.ศ. 2519 และ ไดรับเลือกต้ังเปน สมาชิกสภาผูแทนราษฎร มาทุกสมัยที่มีการเลือกต้ัง ตอมานายบรรหารขน้ึ ดํารง ตําแหนง เลขาธิการพรรคชาติไทย ในป พ.ศ. 2523 ตลอดเวลาท่ีเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎร นายบรรหาร ไดร บั การแตง ต้ังเปนรฐั มนตรีในหลายกระทรวง คอื - รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาล พล.อ.เปรม ติณสูลานนท (5 สิงหาคม 2529 - 3 สิงหาคม 2531) - รัฐมนตรีวาการกระทรวงอุตสาหกรรม ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ (4 สิงหาคม 2531-9 มกราคม 2533) - รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชาย ชณุ หะวัณ (มกราคม 2533 - ธนั วาคม 2533) - รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง ในรัฐบาล พล.อ.ชาติชายชุณหะวัณ (14 ธันวาคม 2533 – 23 กมุ ภาพนั ธ 2534) - รัฐมนตรีวาการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาล พลเอกสุจินดา คราประยูร(7 เมษายน 2535 - 9 มิถุนายน 2535)

43 ตอ มาในป พ.ศ. 2537 นายบรรหารไดขึ้นดํารงตําแหนงหัวหนาพรรคชาติไทย และเปนผูนําฝายคานใน สภาผูแทนราษฎร สมัยรัฐบาลนายชวน หลีกภัย และเม่ือไดมี พระราชกฤษฎีกายบุ สภาผูแทนราษฎร เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 และมีการเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎรใหม นายบรรหาร ศิลปอาชา ในฐานะ หัวหนาพรรคชาติไทย ซึ่งเปนพรรคการเมืองท่ีมีสมาชิกของพรรคไดรับเลือกตั้งจํานวนมากที่สุด ไดเปนแกนนํา จัดต้ังรัฐบาล ทําใหนายบรรหารไดข้ึนดํารงตําแหนงเปน นายกรัฐมนตรี คนที่ 21 ของประเทศไทย พรอมควบ ตําแหนง รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย อีกตําแหนงหนึ่งระหวางเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2538 ถึง เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 การบรหิ ารราชการแผนดินในตําแหนงนายกรัฐมนตรขี องนายบรรหารดําเนินไปปเศษ เกิดความไมราบร่ืน จึงมีการยุบสภา เม่ือวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2539 ทําใหนายบรรหารพนจากตําแหนง นายกรัฐมนตรี นายบรรหารมีสมญานามมากมาย จากลักษณะเดนหลายประการ เชน มีฐานเสียงหนาแนน อยางท่ีสุดในจังหวัดสุพรรณบุรี มีสถานะเปนเจาถิ่นจนไดสมญาวา “มังกรสุพรรณ” หรือ “มังกรการเมือง” และเนื่องจากมีลักษณะคลาย เติ้งเส่ียวผิง อดีตผูนําจีน ส่ือมวลชนจึงนิยมเรียกนายบรรหารสั้นๆ วา “เต้ิง” หรอื “เตง้ิ เส่ียวหาร” ในการเลือกตั้งในป พ.ศ. 2548 พรรคชาติไทยซ่ึงใชสโลแกนหาเสียงวา “สัจจะนิยม สรางสังคมให สมดุล” นายบรรหารในฐานะหัวหนาพรรคไดประกาศไวตั้งแตตนแลววา จะไมขอรวมรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อีก ถาพรรคไทยรักไทยสามารถจัดต้ังรัฐบาลพรรคเดียวได ในหวงวิกฤตการณทางการเมืองระหวางป พ.ศ. 2548 - พ.ศ. 2550 พรรคชาติไทยไดทําหนาท่ีเปนฝายคาน และรวมกับพรรคประชาธิปตยและพรรค มหาชน ควาํ่ บาตรการเลือกตง้ั เม่ือวันท่ี 2 เมษายน พ.ศ. 2549 3. ดา นวิชาการ ผศ.ดร.สมเกียรติ ออนวิมล เกิดเม่ือวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2491 ท่ีอําเภอสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี จบการศึกษาช้ันมัธยมจากโรงเรียนสามชุก รัตนโภคาราม อําเภอสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี แลวเขาศึกษาตอท่ี วิทยาลัยครูจันทรเกษม (ปจจุบันคือ มหาวิทยาลัยราชภัฏ จันทรเกษม) ระหวางน้ันก็ไดรับทุนจากมูลนิธิการศึกษา และ วัฒนธรรมสัมพันธไทย-นานาชาติ (เอเอฟเอส) เปนนักเรียน แลกเปลี่ยนไปศึกษาที่รัฐมิสซูรี สหรัฐอเมริกา และกลับมาเรียนตอ จนจบ เมื่อป พ.ศ. 2514 เขาศึกษาระดับปริญญาตรี ในคณะรัฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ตอมาสอบชิงทุนของรัฐบาลสาธารณรัฐ อินเดียได จึงลาออกไปศึกษาที่มหาวิทยาลัยเดลี กรุงนิวเดลี จนจบการศึกษาระดับปริญญาตรีและปริญญาโท สาขารัฐศาสตร และไดทุนไปศึกษาปริญญาเอก สาขาการศึกษาภูมิภาคเอเชียใต ที่มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย สหรัฐอเมรกิ า ชีวติ สวนตัว ผศ.ดร.สมเกยี รติ ออนวิมล สมรสกับ คุณธัญญา (สกุลเดิม: ธญั ญขนั ธ) มบี ุตรชายคนเดยี ว คอื นายธัญญ ออนวิมล ผศ.ดร.สมเกยี รตชิ อบฟง เพลงลูกทุง และเลีย้ งแมวในเวลาวา ง

44 4. ดานศิลปน สุรพล สมบัติเจริญ (เดิมช่ือลําดวน) เกิดเมื่อวันท่ี 25 กันยายน พ.ศ. 2473 เปนคนสุพรรณบุรีโดยกําเนิด เปนนักรองเพลงลูกทุง เจาของเพลงดัง “16 ป แหงความหลัง” ลําดวน สมบัติเจริญ อาศัยอยูท่ีบานเลขท่ี 125 ถนนนางพิม อําเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ฐานะทางครอบครัวแตเดิมคอนขางดี คุณพอ รับราชการอยูแผนกสรรพากรจังหวัด ชื่อ เปล้ือง สมบัติเจริญ สวนคุณแมช่ือ วงศ นอกจากเปนแมบานแลวยังคาขายเล็กๆนอยๆ ภายในบานกลางใจเมือง สุพรรณ สุรพลเปนบุตรชาย คนที่ 2 ในบรรดาพี่นองทองเดียวกัน 6 คน หลัง จบช้ันประถมจาก โรงเรียนประสาทวิทย ก็มาเรียนท่ีโรงเรียนกรรณสูตศึกษา ลัยจนจบมัธยมปที่ 6 เมื่อเรียน จบท่ีสุพรรณบุรีคุณพอก็จัดสงสุรพลเขามา เรียนตอทีโ่ รงเรยี นชางกอสรางอุเทนถวาย แตสุรพลก็เรียนไดเพียงปครึ่งก็ตอง ลาออกเพราะใจไมรักแตดวยไมอยากขัดใจคุณพอ การเรียนก็เลยไมดี เขาไป สมัครเปนครูสอนหนังสืออยูที่โรงเรียนสุพรรณกงลิเสีย เส้ียว เปนโรงเรียนจีน แตสอนอยูไดแคครึ่งปก็ลาออก ดวยใจไมไดรักอาชีพน้ีอยางจริงจังเขาไดสมัครเขาไปเปนทหารอยูท่ีโรงเรียน นักเรียนจาทหารเรือ แตส่ิงท่ีไมคาดคิดก็เกิดขึ้น เม่ือชะตาเขาพลิกผกผัน หลังจากเขาไดหนีราชการทหารเรือ จนไดรับโทษถูกคุมขัง เขาไดก ลายเปนขวัญใจของนักโทษ ดว ยการรองเพลงกลอมกอนนอน เมื่อไดรับอิสรภาพ สรุ พลไดท ิ้งเสนทางทหารเรือ สุรพล มีโอกาสไดร องเพลงในงานสังสรรคกองทัพอากาศ น้ําเสียงของเขาไดโดน ใจหัวหนาคณะนักมวยเลือดชาวฟา อยางเรืออากาศศรีปราโมทย วรรณพงษ จึงเรียกตัวเขาไปพบในวันรุงข้ึน และยื่นโอกาสใหสุรพลยายไปเปนนักรองประจํากองดุริยางคทหารอากาศในป พ.ศ. 2496 เพลง “น้ําตาลาว เวียง” เปนเพลงแรกที่ไดบันทึกเสียง แตเพลงที่ทําใหเปนท่ีรูจักท่ัวไปคือเพลง “ชูชกสองกุมาร” หลังจากนั้น ช่ือเสียงของสุรพล ก็เปนท่ีนิยมมากขึ้น และมีผลงานชุดใหมออกมาเร่ือยๆ เชน สาวสวนแตง, เปนโสดทําไม , ของปลอม, หนาวจะตายอยแู ลว, หัวใจผมวาง, สาวจริงนอ ง, ขันหมากมาแลว , น้ําตาจา โท, มอง และ อีกหลาย เพลงและทําใหคนรูจักความเปน “สุรพล สมบัติเจริญ” อยางแทจริงในเวลาตอมาก็คือเพลง “ลืมไมลง” และ เมื่อชื่อเสียงเร่ิมเปนที่รูจักของคนท่ัวไป สุรพลจึงมีงานรองเพลงนอกสังกัดถี่ข้ึนเปนลําดับ อาทิ รวมรองกับวง “แมมโบร็อค” ของ เจือ รังแรงจิตร วง “บางกอกชะชะ ชะ” ของ ชุติมา สวุ รรณรัตน และ สมพงษ วงษรักไทย สว นวงดนตรที ่สี รุ พลรอ งดว ยมากท่ีสุดคอื วง “ชุมนุมศลิ ปน”ของ จาํ รัส วิภาตะวัตร สุรพล สมบตั เิ จริญ มีความ เคารพตอคุณประสาน ศิลปจารุ (ทองแปะ) เปนอยางมาก เพราะเปนผูผลักดันใหสุรพลมีความมุงมั่นในวงการ ลูกทงุ ย่ิงขนึ้ ไปอีก เพราะคุณประสานเปนผนู ําเพลงของสุรพลไปเปด ในสถานีวิทยุกระจายเสยี งวรจักร ซึ่งถอื เปน การเปดตัวเพลงลูกทุงในสถานีวิทยุเปนครั้งแรกในสมัยนั้น และเปนจุดเร่ิมตนใหเพลงลูกทุงไดรับการยอมรับ และมีการพัฒนาเปนอยางมากมาจนถึงปจจุบัน ตลอดชีวิตของการเปนนักรอง สาเหตุท่ีทําให “สุรพล” ไดรับ การยอมรับวาเปนราชาเพลงลูกทุง เพราะความอัจฉริยะในตัวเองที่สามารถแตงเพลง และยังคงเปนที่จดจําจน ทกุ วนั น้ีก็มี อาทิ ลืมไมลง, ดาํ เนินจา , แซซีอ้ ายล้ือเจ็กนั้ง, หัวใจเดาะ, สาวสวนแตง, น้ําตาจาโท, สนุกเกอร, นุง สั้น, จราจรหญิง, เสนหบางกอก และ 16 ปแหงความหลัง เปนตน นอกจากจะแตงเอง รองเอง สุรพล ยังทํา หนาท่ีครแู ตงเพลงใหคนอืน่ รอ งจนโดงดังอีกดวย อยางเชน ผองศรี วรนชุ , ไพรวลั ย ลกู เพชร, ละอองดาว สกาว เดือน, ยงยุทธ เชี่ยวชาญชัย, เมืองมนต สมบัติเจริญ เปนตน สุรพล สมบัติเจริญ ถูกยิงเสียชวี ิต หลังจาก การแสดงบนเวทีที่วิกแสงจันทร หนาวัดหนองปลาไหล อําเภอกําแพงแสน จังหวัดนครปฐม เม่ือวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2511 เม่อื อายเุ พยี ง 37 ป 10 เดอื น 23 วนั

45 สายัณห สัญญา มีชื่อจริงเดิมวา \"สายัณห ดีเสมอ\" ภายหลังเปลี่ยนชื่อเปน \" พร สายัณห มีโชคดีเสมอ\" มีช่ือเลนวา \"เปา\" เกิดเม่ือวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2496 ท่ี ตําบลปาสะแก อําเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี เปน บุตรนายออง และนางบุญชวย ดีเสมอ ซ่ึงประกอบอาชีพเปนชาวนาเม่ือ ตอนเด็ก ๆ ไดรํ่าเรียนหนังสือที่โรงเรียนใกล ๆ บานคือ โรงเรียนวัดปา สะแก จนจบการศึกษา ช้ันประถมศึกษาปที่ 4 แลวก็ออกมาชวยพอแม ทํานาที่บาน แตทวา อยูไดไมนานคุณพอก็เสียชีวิตกลางคัน ปลอยให สายัณห ตองเผชิญเวรเผชิญกรรมอยูกับแมบังเกิดเกลาเทานั้น สายัณห นยิ มชมชอบ และรักการรองเพลงลูกทุงมาต้ังแตเด็ก ตระเวนประกวดรองเพลงมามากมายนับคร้ังไมถวน ไดรับ รางวัลชนะเลิศมากห็ ลายครง้ั โดยมีญาติผูใ หญทช่ี ื่อนาสวา ง เปนผพู าไปสมัครประกวดรอ งเพลงตามสถานท่ีตา ง ๆ จากนั้นออกมาชวยพอแมทํานา สายัณหชอบการรองเพลงลูกทุงมาตั้งแตเด็ก เคยประกวดรองเพลงมา มากมาย ตอมาเขาไปสมัครเปนนักรองอยูวงดนตรีเทียนชัย สมยาประเสริฐ (สามี ผองศรี วรนุช) แตยังไมได ออกหนาเวที จากนั้นไดยายไปอยูกับวงดนตรีผองศรี วรนุช (ซึ่งแยกตัวออกมาจาก เทียนชัย) ตามคําชักชวน ของราเชนทร เรืองเนตร ที่นี่สายัณหเริ่มออกเวทีในฐานะหางเคร่ือง ตอมาก็ไดมีโอกาสรองเพลงดวย ชวงน้ีเขา รอ งเพลงแนวของศรคีรี ศรีประจวบ เปนหลัก สายัณหอยูทีน่ ี่ได 3 ป วงก็ยุบ จากน้ันวาทีน่ ักรองดงั แหง ยคุ ก็ไป อยูก ับวงดนตรีอกี มากมายหลายวง อยาง \"รวมดาวกระจาย\" ของครูสําเนียง มวงทอง , บรรจบ เจรญิ พร , กาน แกวสุพรรณ และชินกร ไกรลาศ โดยในยุคน้ีสายัณห ใชช ่ือวา \"กัมชัย ลูกราษฎรบํารุง\" ตอมาสายัณหมาอยูกับ วง \"รวมพร\" ของคุณเล็ก และคุณนอยศรี อิงคะนันท เจาของปมนํ้ามันพรรุงโรจน ยานบุคคโล และไดรับการ สนับสนุนจากคนทั้งสอง ใหบันทึกเสียงเปนครั้งแรก คือ “รักเธอเทาฟา” ของครูฉลอง การะเกต ซึ่งทําใหเขา พอจะเปนที่รูจักของแฟนเพลงอยูบาง พ.ศ. 2515 คุณพอเล็ก และคุณแมนอยศรี อิงคะนันท ออกทุนให สายัณหอดั แผนเสียง เร่ิมตนจาก เพลงรักเธอเทาฟาและเพลงพลัดคู ความหวังท่ีตง้ั ใจ คือเพลงดงั จะไดม ีงานทํา มีเงินใชเหมือนคนอ่ืนเขาบาง แตความหวังที่คิดวาเพลงมันจะดังกลับเปนหมัน แผนเสียงถูกเก็บกักดองแชเย็น กําลังใจหดหูอยูไปก็ไมมีความสุข อยูกับชินกร ไดไมนานเพียงปเศษก็อําลาออกจากวง จึงเขารวมวงดนตรีรวม พร แตก็ไปไมรอด ที่สุดก็เปนเด็กลางรถอยูในปมน้ํามันพรรุงโรจน บุคคโล ชะตาเวียนวนจนเวียนหัว ชีวิตไมมี อะไรดีขึ้น จะกลับบานก็กลับไมได วันหน่ึงขณะท่ีสายัณหชวยงานลางรถอยูที่ปมนํ้ามัน ชลธี ธารทอง ครูเพลง ช่ือดังท่ีตอนนั้นยังเปนนักรอง และนักแตงเพลงท่ีไมคอยมีช่ือเสียง และตัดสินใจจะกลับไปใชชีวิตชาวไรที่ บานนอก เพราะไมประสบความสําเร็จในวงการเพลง ไดแวะมาเขาหองนํ้าที่ปมแหงน้ี และไดยินสายัณห รอง เพลงของ ศรคีรี ศรีประจวบ ไดถูกใจ หลงั จากไดคยุ กัน สายัณหบอกวา เขาอยากเปนนักรอ ง และมีนายทุนซึ่งก็ คอื เจา ของปมน้าํ มันนั่นเอง ชลธี จงึ มอบเพลงลกู สาวผูการ และ เพลงแหมมปลารา ใหส ายัณหฟ รี ๆ โดยเดมิ ที 2 เพลงนชี้ ลธีจะแตง ใหศ รคีรีรอง แตศ รครี ีโชครา ยประสบอบุ ัติเหตทุ างรถยนตเ สียชวี ติ ไปกอ น การไดร องบนั ทึก แผนเสยี ง 2 เพลงนี้ไดรับความอุปการะจากคุณพอเล็ก และคณุ แมนอยศรี เชนเดิม กอกําเนิดวงดนตรีนองใหม ท่ีไมมีใครเคยเห็นมากอน ยังไมรูวาผลงานการแสดงจะเปนอยางไรบาง จะนาดูหรือไมนาดู จากการผลักดัน สนบั สนนุ ของคณุ พอ เล็ก และคุณแมน อ ยศรี องิ คะนันท ผูมพี ระคุณมาตัง้ แตแรก

46 ยนื ยง โอภากลุ หรือท่ีรูจักกันดีในช่ือ แอด คาราบาว เปนศิลปนเพลง เพ่ือชีวิตชาวไทย เกิดเมื่อวันท่ี 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2497 ท่ี ตําบล ทา พี่เล้ียง อําเภอเมือง จังหวดั สพุ รรณบรุ ี ในครอบครวั ชนช้นั กลางของคน ไทยเช้ือสายจีน เปนบุตรชายฝาแฝดคนสุดทองของ นายมนัส โอภากุล (แซโอ) และนางจงจนิ ต แซต้งั (ปจจบุ นั บดิ าและมารดาเสยี ชวี ติ แลว) ยืนยง โอภากุล มีจิตใจรักเสียงเพลงและดนตรีมาตั้งแตเด็ก ๆ จากการที่เปนชาวสุพรรณบุรีโดยกําเนิด จึงได ซึมซับการละเลนพ้ืนบาน ของภาคกลาง เชน ลําตัด, เพลงฉอยเพลงอีแซว รวมถึงรําวง และเพลง ลูกทุง จากการท่ีพอ คือ นายมนัส เปนผูจัดการวงดนตรีลูกทุง ตอมาเม่ือ เขาสูวัยรุนไดรับอิทธิพลจากดนตรีแนวตะวันตกจึงหันมาเลนเครื่องดนตรีตะวันตกตาง ๆ เชน กีตาร ซ่ึงเหลาน้ี ไดเปนอิทธิพลในการเปนนักดนตรีในเวลาตอมา ยืนยงเริ่มเขารับการศึกษาช้ันประถมที่โรงเรียนวัดสุวรรณภูมิ และสําเร็จการศึกษาช้ันมัธยมจากโรงเรียนกรรณสูตศึกษาลัย และเดินทางเขาสูกรุงเทพมหานครเพื่อศึกษาตอ เหมือนเด็กตางจังหวัดทั่วไป โดยขอติดมากับรถขนสงไปรษณีย เขาเรียนตอใน สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขต อุเทนถวาย (โรงเรียนชางกอสรางอุเทนถวาย) และตอในระดับปริญญาตรี สาขาสถาปตยกรรม ศาสตร ท่ีสถาบันเทคโนโลยีมาปว ประเทศฟลิปปนส เปนเวลา 1 ป (ในป พ.ศ. 2556 ไดรับปริญญาดุษฎี บณั ฑิตกติ ติมศักด์ิ สาขาดนตรีไทยสมัยนิยม จากมหาวิทยาลยั รามคาํ แหง ที่ฟลปิ ปนส ยนื ยง โอภากุลไดพบกับ เพอื่ นคนไทยที่ไปเรียนหนงั สอื ท่ีนั้น คือ สานติ ย ลม่ิ ศิลา หรือ ไข และ กรี ติ พรหมสาขา ณ สกลนคร หรอื เขียว ซึ่งยนื ยงไดมีโอกาสฟง เพลงของ เลดเซพเพลนิ , จอหน เดนเวอร, ดิ อเี กิ้ลส และปเ ตอร แฟลมตัน จากแผนเสียง ท่ี ไข สานิตย ลิ่มศิลา สะสมไวเปนจํานวนมาก ตอมา ทั้ง 3 จึงรวมกันตั้งวงดนตรีขึ้นมา โดยใชชื่อวา “คาราบาว” เพื่อใชในการแสดงบนเวทีในงานของสถาบัน โดยเลนดนตรีแนวโฟลค เม่ือ ยืนยง โอภากุลสําเร็จ การศึกษาและกลบั มาเมอื งไทย ไดท ํางานประจาํ เปนสถาปนิกในสํานักงานเอกชนแหง หนึง่ และมีงานสว นตัวคือ รับออกแบบบานและโรงงาน ตอมาเมื่อไขและเขียวกลับมาจากฟลิปปนส ท้ัง 3 ไดเลนดนตรีรวมกันอีกครั้งโดย เลนในหองอาหารที่โรงแรมวินเซอร ซอยสุขุมวิท 20 และตอมายายไปเลนที่โรงแรมแมนดาลิน สามยาน โดย ขนึ้ เลนในวันศกุ รแ ละเสาร แตทางวงถูกไลออกเพราะขาดงานหลายวันโดยไมบ อกกลาว เมื่อวงถูกไลอ อก ไข จึง ไดแยกตัวออกไปทํางานรับเหมากอสรางอยูทางภาคใต แอดและเขียวยังคงเลนดนตรีตอไป โดยเลนรวมกับ วงโฮป ตอมาป พ.ศ. 2523 ดร.ยืนยง โอภากุล ไดทํางานเปนสถาปนิก ประจําสํานักงานบริหารโครงการ ของ การเคหะแหงชาติ สวนเขียวทํางานเปนวิศวกร ประเมินราคาเคร่ืองจักรโรงงานอยูกบั บริษัทของฟลิปปนสที่มา เปดสาขาในประเทศไทย และทั้งคูจะเลนดนตรีในตอนกลางคืน โดยเลนประจําท่ีดิกเก็นผับ ในโรงแรม แอมบาสเดอร สขุ มุ วิท มีชือ่ เสียงจดุ เปล่ียนของชวี ิต ยนื ยง โอภากุล อยทู ี่การรบั หนา ที่เปนโปรดวิ เซอรอัลบมั้ ชุด แรกใหกับวงแฮมเมอร ในป พ.ศ. 2522 ในชุด \"บินหลา\" โดย ยืนยง โอภากุล ยังเปนผูออกแบบปกอัลบั้มดวย ซึ่งอัลบ้ัมชุดน้ีทําใหแฮมเมอรเปนท่ีรูจักในวงการเพลง และป พ.ศ. 2523 แอดยังไดแตงเพลง ถึกควายทุย ให แฮมเมอรบันทึกเสียงในอัลบ้ัม “ปกษใตบานเรา” อัลบั้มชุดดังกลาวทําใหแฮมเมอรโดงดังอยางมาก หลังจาก น้นั จงึ ไดร วมกับวงแฮมเมอรออกอัลบัม้ เพลงขึ้นมาในชือ่ \"คณะชานเมอื ง\" โดยเปน ดนตรแี นวโฟลคลูกทุง และได รวมแตงเพลงประกอบภาพยนตรของพนม นพพรเรื่องหมามุย ในป พ.ศ. 2524 หลังจากนั้นตัวของ ยืนยง โอภากุล ก็มีความคิดที่วาหากจะออกอัลบั้มเปนของตัวเอง คงจะประสบความสําเร็จเชนเดียวกัน จึงรวมกับ เขียว ออกอัลบมั้ ชุดแรกของวงคาราบาวในชื่อชดุ “ขีเ้ มา” ในป พ.ศ. 2524 สังกดั พีคอ ก สเตอริโอ ซึ่งไมประสบ ความสําเร็จมากนัก ในระหวางนั้นวงคาราบาวในยุคแรกก็ไดออกทัวรเลนคอนเสิรตตาม โรงภาพยนตรตาง ๆ ท่ัวประเทศ แตไมไดรับความสนใจเทาไร บางคร้ังมีคนดูไมถึง 10 คนก็มี คาราบาว มาประสบความสําเร็จใน อัลบ้ัมชุดท่ี 5 ของวง คือ ชุด “เมด อิน ไทยแลนด” ที่ออกในปลายป พ.ศ. 2527 ซึ่งมียอดจําหนายสูงถึง 5

47 ลา นตลบั และนบั ตั้งแตนัน้ ช่อื ของ ยืนยง โอภากุล ก็เปนที่รูจกั กันดีของคนไทย และออกผลงานเพลงรวมกบั วง คาราบาวมาอยางตอเนื่อง รวมถึงไดแสดงคอนเสิรตที่สหรัฐอเมริกาอีกดวยโดย ยืนยง โอภากุล หรือ แอด คาราบาว ทําหนา ทเี่ ปนหัวหนา วง เปน ผมู ีบุคลกิ เปน ตวั ของตัวเองสงู กลาพูดกลาวิพากษวิจารณเร่ืองราวตาง ๆ ในสังคมอยางแรงและตรงไปตรงมา โดยสะทอนออกมาในผลงานเพลง ท่ีเจาตัวจะเปนผูเขียนและรองเองเปน สว นใหญ ซึ่งมอี อกมามากมายท้ังอัลบั้มในนามของวงและอัลบั้มเด่ียวของตนเอง จนถงึ วันนไ้ี มตาํ่ กวา 900 เพลง รวมถึงการแสดงออกในทางอื่น ๆ ดวย ซ่ึงก็มีท้ังผูท่ีชอบและไมชอบ โดยผูที่ไมชอบคิดเห็นวา เปนการ แสดงออกท่กี าวราว รวมถึงต้งั ขอสังเกตดวยถงึ เร่ืองการกระทาํ ของตัวยืนยงเอง พุมพวง ดวงจันทร ชื่อเลน ผึ้ง หรือชื่อจริง รําพึง จิตรหาญ นักรองเพลงลูกทุง เจาของฉายา ราชินีลูกทุง ไดช่ือวามีนํ้าเสียงออดออน หวาน จําเน้ือรอง ไดแมน ทัง้ ที่ไมรูห นงั สือ และเปน แมแบบใหก บั นักรองรนุ หลงั รําพึง จิตรหาญ เกิดที่ อําเภอหันคา จังหวัดชัยนาท โตท่ีอําเภอ สองพี่นอง จังหวัดสุพรรณบุรี เปนบุตรีของนายสําราญ และนางเล็ก จิตรหาญ ครอบครัวมีอาชีพรับจางทําไรออย เกิดในครอบครัวยากจน เปนลูกคนที่ 5 ของบานในจํานวน 12 คนรําพึง ช่ืนชอบการรองเพลง ลูกทุงต้ังแตเด็ก ถึงแมวาเธอจะอานหนังสือไมออกแตก็มีความจําดีเย่ียม เธอเร่ิมหัดรองเพลงและเขาประกวดตามงานตาง ๆ ตั้งแตอายุ 8 ป โดยใชช่ือวา นํ้าผึ้ง ณ ไรออย เธอเขา ประกวดลารางวัลไปทั่ว และตอมาอยกู ับวงดนตรีที่กรุงเทพฯ กบั ดวงอนุชา ต้ังแตอายุประมาณ 10 ขวบ แตยัง ไมไดเปนนักรองอาชีพก็กลับบานอําเภอสองพี่นองในป พ.ศ. 2518 เม่ืออายุได 15 ป ไวพจน เพชรสุพรรณ นํา วงดนตรีมาแสดงท่ีวัดทับกระดาน เธอไดรวมรองเพลงและแสดงความสามารถจนไวพจนเห็นความสามารถ เกิดความเมตตา จงึ รับเปนบุตรบญุ ธรรมและพาไปอยกู รุงเทพฯ เริ่มตนอาชีพดวยการเปน หางเคร่ืองและนักรอ ง พลาง ๆ กอนท่ีไวพจน จะแตงเพลงและอัดแผนเสียงชุดแรกให ช่ือเพลง แกวรอพ่ี เพลงแตงแกกับเพลง “แกวจา” โดยใชชื่อในการรองเพลงวา น้ําผ้ึง เมืองสุพรรณพ.ศ.2521 พุมพวงไดรับรางวัลพระราชทาน เสาอากาศทองคําพระราชทาน จากเพลง “อกสาวเหนือสะอื้น” นอกจากน้ี ยังไดเปนผูรองเพลง “สมตํา” พระราชนพิ นธในสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมาร ตอมา 3 เมษายน แพทยเจาของไขเปดเผยวาพุมพวงอาการดีขึ้น ทางดานญาติของพุมพวงมีความเห็น วาควรรักษาดวยไสยศาสตร เน่ืองจากเช่ือวาถูกปองรายดวยไสยศาสตรดวยวิธีการคุณไสย ตอมาวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2535 เดินทางออกจากโรงพยาบาลศิริราชเพื่อไปรักษาดวยวิธีทางไสยศาสตร ไปจังหวัด พษิ ณุโลกโดยเดนิ ทางดว ยรถตู แตหลงั จากกราบไหวพระพทุ ธชินราช เมื่อเวลาประมาณ 13.00 น. ก็เกิดอาการ ช็อคและหมดสติ ญาตินําสงโรงพยาบาลพุทธชินราช กระทั่งถึงแกกรรมอยางสงบเม่ือเวลา 20.55 น. นอกจากนี้ยังมีการสรางหุนพุมพวง ต้ังอยูในศาลาริมสระนํ้า วัดทับกระดาน อําเภอสองพี่นอง จังหวัด สุพรรณบุรี ซง่ึ มกี ารจัดงานรําลกึ ถึงพุม พวงทุกป ชว ง 13-15 มถิ นุ ายน ซึง่ เปนวนั ครบรอบการเสยี ชีวิตของเธอ ประวัติบคุ คลสําคัญ. [ออนไลน] เขา ถึงไดจาก:http://www.welovesuphan.com (11/10/2559)