รายงานสุขภาพคนไทย ปี 2550

ขอมลู ทางบรรณานุกรม สขุ ภาพคนไทย 2550: ช่ืนฤทัย กาญจนะจติ รา … [และคนอน่ื ๆ]. - - พมิ พค รั้งที่ 1. - - นครปฐม : สถาบันวิจยั ประชากรและสงั คม มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ภายใตแผนงานพัฒนาระบบขอ มลู ขาวสารสุขภาพ สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) 2550. (เอกสารทางวชิ าการ / สถาบนั วจิ ัยประชากรและสังคม มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล ; หมายเลข 326) คณะผูด ำเนินงาน : ช่นื ฤทัย กาญจนะจิตรา, ชาย โพธิสิตา, กฤตยา อาชวนิจกลุ , อุมาภรณ ภัทรวาณชิ ย, กุลวีณ ศริ ริ ตั นม งคล, หทยั รัตน เสียงดัง, สภุ รต จรสั สิทธิ์ ISBN 978-974-11-0711-7 1. สุขภาพ 2. ผสู ูงอายุ I. ชน่ื ฤทยั กาญจนะจิตรา. II. มหาวิทยาลยั มหิดล สถาบนั วจิ ัยประชากรและสงั คม. III. สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสริมสุขภาพ. IV. ชือ่ ชดุ . RA776 ส743 2550 [DNLM: 1. สขุ ภาพ. 2. ผสู งู อายุ. WA100 ส743 2550] ออกแบบปกและรูปเลม: ณฐั เริงมงคล จัดวางรปู เลม : ณัชชา นันทกาญจน กราฟฟก ในหมวดตวั ช้วี ดั สขุ ภาพ: [email protected] พิสจู นอ ักษร: คณะทำงานสขุ ภาพคนไทย ภาพประกอบ: ศนู ยขอมลู ภาพ บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) จัดพิมพโ ดย: สถาบันวิจยั ประชากรและสังคม มหาวิทยาลยั มหดิ ล รวมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสรา งเสริมสขุ ภาพ (สสส.) พิมพท :่ี บริษัท อมรนิ ทรพ ร้ินตง้ิ แอนดพ บั ลชิ ช่ิง จำกัด (มหาชน) โทรศพั ท : 0-2422-9000 โทรสาร: 0-2433-2742 จำนวนพิมพ: 10,000 เลม สถาบนั วิจัยประชากรและสงั คม มหาวิทยาลัยมหิดล เลขที่ 999 ถนนพุทธมณฑล 4 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 73170 โทรศพั ท: 0-2441-0201-4, 0-2441-9666 ตอ 304 โทรสาร: 0-2441-5221 e-mail: [email protected] ; website: http://www.ipsr.mahidol.ac.th สำนักงานกองทนุ สนบั สนุนการสรา งเสริมสุขภาพ (สสส.) เลขที่ 979 ชัน้ 34 อาคารเอสเอ็มทาวเวอร ถนนพหลโยธนิ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศพั ท : 0-2298-0500 โทรสาร: 0-2298-0501 website: http://www.thaihealth.or.th ขอ มลู ในหนงั สอื นส้ี ามารถนำไปเผยแพรเ พอ่ื ประโยชนต อ สงั คมได ไมส งวนลขิ สทิ ธ์ิ แตข อใหอ า งองิ ทม่ี าดว ย 1

1

รายงานสขุ ภาพคนไทยยงั ตง้ั ใจใหท กุ คนไดร เู รอ่ื งสขุ ภาพในแงม มุ หลากหลาย เหมอื นเดมิ สขุ ภาพคนไทย 2550 หรอื เปน เลม ปท ่ี 4 มี “ดอกลำดวน” แยม บานอยบู นหนา ปก เพอ่ื จะสอ่ื วา “ดอกลำดวน” อนั หมายถงึ ผสู งู อายุ เปนเรื่องประจำฉบับของปนี้ แตไมใชเพราะเรามีรัฐบาล “ขิงแก” หากดว ยเหน็ วา ประเทศไทย เรม่ิ เขา สสู งั คมผสู งู อายอุ ยา งชา ๆ และเงยี บๆ มาระยะเวลาหนง่ึ แลว โดยทส่ี ดั สว นของผสู งู อายตุ อ ประชากรทง้ั หมดเพม่ิ ขน้ึ จากรอ ยละ 5.5 ในป 2523 เปน รอ ยละ 7.4 ในป 2533 และรอ ยละ 9.5 ในป 2543 ซง่ึ สดั สว นนใ้ี นทางประชากรศาสตรถ อื ไดว า เปน สดั สว นท่ี ใกลเ ขา สสู งั คมผสู งู อายุ หรอื เปรยี บผสู งู อายเุ ปน ดอกลำดวน กเ็ ปน ดอก ลำดวนทก่ี ำลงั เรม่ิ แยม บาน สง่ิ ทเ่ี ราตง้ั คำถามคอื การเปน สงั คมผสู งู อายมุ ผี ลอยา งไรบา งตอ สงั คมไทย ผสู งู อายนุ น้ั เปน ภาระ หรอื พลงั หรอื ทง้ั สองอยา ง ถา หากเปน พลงั ของสงั คม เรามองเหน็ พลงั นน้ั ๆหรอื ไม และเราไดใ ชพ ลงั นน้ั ๆอยา งเตม็ ศกั ยภาพหรอื ไม และถา หากวา เปน ภาระของสงั คม เรามกี ารเตรยี มความพรอ มทจ่ี ะรองรบั ไวอ ยา งไรบา ง ทง้ั ในแงข องปจ เจก ครอบครวั ชมุ ชน และสงั คมโดยสว นรว ม ในบทความน้ี ไดพ ยายามหาคำตอบดงั กลา ว และเสนอแนวทางใหก บั สงั คม ไทยทจ่ี ะเตรยี มการใหพ รอ ม เพอ่ื ยา งกา วเขา สสู งั คมผสู งู อายอุ ยา งเตม็ รปู แบบอยา งมน่ั คง ในสวนของสถานการณที่สำคัญ 10 เรื่อง ปญหาไฟใตก็ยังคงเปน สถานการณส ำคญั ทเ่ี กดิ ผลกระทบตอ ชวี ติ ความเปน อยขู องคนทง้ั ในพน้ื ท่ี และตอ ประเทศมาอยา งตอ เนอ่ื งมาเปน ปท ่ี 3 แลว แสดงใหเ หน็ ถงึ ความ ยากและสลับซับซอนของปญหา แมวาจะมีความพยายามหลากหลาย รปู แบบ เพอ่ื คลค่ี ลายปญ หา แตก ด็ เู หมอื นวา ยงั เกาไมถ กู ทค่ี นั ปญ หาใน พน้ื ทช่ี ายแดนภาคใตย งั มใี หเ หน็ เปน ขา วประจำวนั และมแี นวโนม ทวคี วาม รนุ แรงมากขน้ึ ทมี งานไดแ ตห วงั เปน อยา งยง่ิ วา ทกุ ฝา ยจะรว มมอื กนั หา แนวทางใหส ถานการณภ าคใตจ ะกลบั คนื สคู วามสงบโดยเรว็ สถานการณท ส่ี ำคญั อกี เรอ่ื งไดแ กเ รอ่ื งการบงั คบั ใชส ทิ ธผิ ลติ ยาทม่ี สี ทิ ธบิ ตั ร จำนวน 3 ชนดิ ทเ่ี ปน ประเดน็ รอ นใหมเ อย่ี มทท่ี มี งานไดบ นั ทกึ ไวใ นรายงานน้ี ไดท นั กอ นสง ตน ฉบบั เพอ่ื ใหข อ มลู แกป ระชาชนไดท นั ทว งที สถานการณท ง้ั 10 เรอ่ื งไดแ ก (1) หวยบนดนิ จะอยหู รอื ไป ทางสองแพรง ทร่ี ฐั บาลตอ งตดั สนิ ใจ (2) จากแชทรมู สคู ลปิ วดิ โี อและแคมฟรอ็ ก: วถิ ชี วี ติ ออนไลนท ต่ี อ งรเู ทา ทนั (3) ประกาศขอ เทจ็ จรงิ ทางการแพทย: การปะทะกนั ระหวา งสทิ ธขิ องแพทย กับสิทธิผูปวย (4) เด็กไทยกับภัยทางเพศ: เรื่องใกลตัวที่ยังไรกลไก คุมครอง (5) วิกฤตน้ำทวมซ้ำซาก ภัยธรรมชาติที่รุนแรงขึ้น 2

เรื่อยๆ (6) ไฟใตยังคงระอุหนักหลังรัฐประหาร (7) เด็กนักเรียนไทย กบั ภยั ความรนุ แรงในรว้ั โรงเรยี น (8) พ.ร.บ.สขุ ภาพแหง ชาติ จากอดุ มการณส ู การปฏบิ ตั จิ รงิ ตอ งเกาะตดิ ตอ ไปอยา งไมก ระพรบิ ตา (9) งดโฆษณาเหลา 100% ฝน ใหไ กลแมย งั ไปไมถ งึ (10) การบงั คบั ใชส ทิ ธผิ ลติ ยาทม่ี สี ทิ ธบิ ตั ร 3 ชนดิ เพราะสทิ ธทิ ค่ี นไทยจะมชี วี ติ อยยู อ มเหนอื กวา ผลกระโยชนท างการคา ทเ่ี พม่ิ เตมิ ขน้ึ ในปน ้ี คอื การบนั ทกึ เรอ่ื งดๆี ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในสงั คมไทย โดยเฉพาะ ความสำเรจ็ ในการคดิ คน ประดษิ ฐส ง่ิ ใหมๆ ทเ่ี ปน ประโยชนแ กส ขุ ภาพ ทค่ี ณะ ทำงานอยากจะบนั ทกึ ไวเ ปน เกยี รตแิ ละเปน ความภาคภมู ใิ จของคนไทย ซง่ึ มี 4 เรอ่ื งคอื (1) รถเขน็ อจั ฉรยิ ะชว ยคนพกิ ารและคนสงู อายุ (2) ความกา วหนา ในการปอ งกนั และควบคมุ โรคไขห วดั นกของประเทศไทย (3) การพฒั นา วคั ซนี ปอ งกนั โรคไขเ ลอื ดออกใกลส ำเรจ็ (4) นกั ศกึ ษาไทยชนะเลศิ การ แขง ขนั สรา งหนุ ยนตก ภู ยั “อนิ ดเี พนเดนท” ในเวทรี ะดบั โลก สวนตัวชี้วัดสุขภาพที่คัดเลือกมา 14 หมวดในปนี้ ชี้ใหเห็นถึงการ เปลี่ยนแปลงและชี้ประเด็นปญหาสุขภาพคนไทยในหลายประเด็น ทส่ี ำคญั คอื ควนั บหุ รม่ี อื สองทบ่ี า น ทำใหบ า นกลายเปน ทไ่ี มป ลอดบหุ รท่ี ่ี กฎหมายเออ้ื มไปไมถ งึ และมผี ลกระทบโดยเฉพาะตอ เดก็ ทอ่ี ยรู ว มบา นกบั ผสู บู บหุ ร่ี ปญ หาความเสย่ี งตอ โรคหวั ใจและหลอดเลอื ดทค่ี นกวา รอ ยละ 60 มปี จ จยั เสย่ี งอยา งนอ ย 1 อยา ง โดยรตู วั หรอื ไมก ต็ าม และขอ มลู เดก็ และ วยั รนุ ในยคุ ดจิ ติ อลใชเ วลากวา ครง่ึ ยามตน่ื ไปกบั สอ่ื เทคโนโลยตี า งๆ และ 1 ใน 3 เลน การพนนั ตวั ชว้ี ดั ทง้ั 14 หมวด ไดแ ก (1) ภาวะสมองเสอ่ื ม มหนั ตภยั ใกลต วั (2) สขุ ภาพแรงงาน (3) ทกุ ขท างใจ (4) ความสขุ (5) ปจ จยั เสย่ี งตอ โรคหวั ใจ และหลอดเลอื ด (6) อนั ตรายจากควนั บหุ รม่ี อื สอง (7) ของเสยี อนั ตราย (8) ผลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหาร (9) การคมุ ครองผบู รโิ ภค (10) รายได เงนิ ออม หนี้สิน (11) เศรษฐกิจพอเพียง (12) เด็กไทยยุครวยลัดวัดดวง (13) เดก็ ไทยยคุ ไซเบอร และ (14) ความไมเ ทา เทยี มทางการศกึ ษา เมอ่ื สงั คม ขยายใหญข น้ึ และการ เชอ่ื มโยงกนั ระหวา งประเทศตา งๆทว่ั โลกเปน ไปอยา ง งา ยดาย ปญ หาตา งๆยอ มสลบั ซบั ซอ นและหลากหลายมากขน้ึ การแกไ ข ปญ หาจงึ ตอ งใชพ ลงั จากหลายฝา ย คณะทำงานรายงานสขุ ภาพคนไทยขอใช ขอ มลู เปน สอ่ื ถงึ ผทู เ่ี กย่ี วขอ งกบั การดแู ลสขุ ภาพทกุ คน เพอ่ื สะทอ นปญ หา ที่บางครั้งอาจเปนภัยเงียบ ใหสังคมไดตระหนักและมองปญหานั้นได ชัดขึ้น พรอมทั้งเสนอแนะแนวทางแกไขปญหา หรือตั้งประเด็นเพื่อให ชวยกันระดมสมอง แตการแกไขปญหานั้นยอมเปนหนาที่ของทุกคน และทกุ ภาคสว นของสงั คม คณะทำงานรายงานสขุ ภาพคนไทย 3

14 ตวั ชวี้ ดั สขุ ภาพ 10 12 1. ภาวะสมองเส่ือม มหันตภยั ใกลตวั 14 2. สขุ ภาพแรงงาน 16 3. ทกุ ขท างใจ 18 4. ความสขุ 20 5. ปจจัยเสย่ี งตอ โรคหัวใจและหลอดเลอื ด 22 6. อันตรายจากควนั บหุ รมี่ ือสอง 24 7. ของเสยี อันตราย 26 8. ผลติ ภณั ฑเสริมอาหาร 28 9. การคุมครองผูบรโิ ภค 30 10. รายได เงนิ ออม หนสี้ ิน 32 11. เศรษฐกิจพอเพียง 34 12. เด็กไทยยคุ รวยลดั วดั ดวง 36 13. เดก็ ไทยในยุคไซเบอร 14. ความไมเ ทาเทยี มทางการศึกษา 4

10 สถานการณเดนทางสุขภาพ เรือ่ งพิเศษ 1. หวยบนดินจะอยูหรือไป 40 หอมกลน่ิ ลำดวน เตรยี มพรอ ม 86 ทางสองแพรง ทร่ี ฐั บาลตอ งตัดสินใจ สูส ังคมผูส งู อายุ 2. จากแชทรมู สคู ลิปวดิ โี อและแคมฟรอ็ ก: 44 วถิ ีชวี ติ ออนไลนท ีต่ อ งรเู ทาทัน 48 ภาคผนวก 3. ‘ประกาศขอเทจ็ จริงทางการแพทย’: การปะทะกนั ระหวางสิทธิของแพทยก บั สทิ ธิผปู ว ย 52 บรรณานกุ รม 122 4. เด็กไทยกับภยั ทางเพศ: เกณฑใ นการจดั ทำรายงาน 126 เรื่องใกลตัวท่ยี งั ไรกลไกคมุ ครอง 56 สุขภาพคนไทย 5. วิกฤตน้ำทว มซำ้ ซาก ภยั ธรรมชาติทีร่ นุ แรงขน้ึ เรื่อย ๆ รายชอ่ื ผูทรงคุณวฒุ ิ 127 6. ไฟใตยังคงระอหุ นักหลังรฐั ประหาร 60 รายช่ือคณะกรรมการชี้ทศิ ทาง 127 7. เดก็ นักเรยี นไทยกับภัยความรนุ แรงในร้วั โรงเรยี น 8. พ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ จากอุดมการณส ูการ 66 รายชื่อคณะทำงานรายงาน 128 ปฏบิ ัตจิ ริง ตอ งเกาะตดิ ตอไปอยา งไมกระพรบิ ตา 70 สุขภาพคนไทย 9. งดโฆษณาเหลา 100% ฝนใหไ กลแมยงั ไปไมถ งึ 10. การบงั คับใชส ิทธผิ ลิตยาท่ีมสี ทิ ธบิ ัตร 3 ชนดิ 74 78 เพราะสิทธทิ ่ีคนไทยจะมชี วี ติ อยูยอ มเหนอื กวา ผลประโยชนท างการคา ผลงานดีๆ ของคนไทย 84 เพื่อสขุ ภาพคนไทย ป 2550 1. รถเข็นอัจฉรยิ ะชวยคนพิการและคนสงู อายุ 2. ความกา วหนา ในการปอ งกันและควบคมุ โรคไขหวดั นกของประเทศไทย 3. การพัฒนาวคั ซนี ปองกันโรคไขเ ลือดออก ใกลส ำเร็จ 4. นักศึกษาไทยชนะเลิศการแขง ขนั สรา ง หนุ ยนตกูภ ัย “อินดเี พนเดนท” ในเวทรี ะดับโลก 5

6

14 ตวั ชว้ี ดั สขุ ภาพคนไทย 2550 7

14 ตวั ชว้ี ดั สขุ ภาพคนไทย 2550 ตวั ชว้ี ดั สขุ ภาพคนไทยป 2550 เสนอ 14 ตวั ชว้ี ดั สขุ ภาพ ทส่ี ะทอ น ตรงกนั ขา มกบั ความทกุ ขใ จ นน่ั คอื ความสขุ ซง่ึ เปน ตวั ชว้ี ดั ใหเห็นถึงสุขภาพกาย จิต ปญญา และสุขภาพสังคมของ ดา นสขุ ภาพจติ ตวั หนง่ึ พบวา ประเทศไทยอยใู นอนั ดบั ท่ี 32 คนไทย สังคมไทยกำลังกลายเปนสังคมผูสูงอายุในอนาคต ของโลกทม่ี ีความสขุ และเปน ประเทศทม่ี ีความสขุ อนั ดบั ท่ี 7 อนั ใกล ภาวะสมองเสอ่ื ม มหนั ตภยั เงยี บดา นสขุ ภาพกายทม่ี กั จาก 24 ประเทศในเอเชยี การวดั ความสขุ ในประเทศไทยไดม ี พบบอยในคนสูงอายุ จึงเปนภาวะที่ตองใหความสำคัญ หลายหนว ยงานหรอื สถาบนั ทพ่ี ยายามพฒั นาดชั นชี ว้ี ดั ความสขุ ปจ จบุ นั ภาวะสมองเสอ่ื มของคนไทยอยทู ่ี 2.3 แสนคน และอกี มที ง้ั ทเ่ี หมอื นกนั และตา งกนั เงนิ ออม หนส้ี นิ รายได สง่ิ แวดลอ ม 20 ปข า งหนา คาดวา จะเปน 4.5 แสนคน และเพม่ิ เปน 1 ลา น และชุมชนเขมแข็ง เปนตัวชี้วัดที่ไดรับการยอมรับในการวัด คนในอกี 50 ปข า งหนา ในการดแู ลผปู ว ยภาวะสมองเสอ่ื ม 1 คน ความสขุ ตองใชผูดูแลอยางนอย 2 คน เฉพาะคาใชจายของผูปวยเอง ประมาณ 4-6 พันบาทตอเดือน หากรวมคาใชจายในชีวิต ปจจัยเสี่ยงดานสุขภาพของคนไทย พบวา ความดันเลือดสูง ประจำวนั ของผดู แู ลเขา ไปดว ยอาจตอ งเพม่ิ เปน 8 พนั ถงึ 1.6 โคเลสเตอรอลในเลือดสูง สูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอลมาก หมืน่ บาทตอ เดือน รวมคาใชจา ยทง้ั ผูปว ยและผดู แู ลในแตล ะ อว นเกนิ ไป มกี จิ กรรมทางกายไมเ พยี งพอ และการเปน เบาหวาน เดือนแลวนับวาเปนคาใชจายมิใชนอย ซึ่งเปนภาระใหกับ เปน ปจ จยั เสย่ี งทก่ี อ ใหเ กดิ โรคโรคหวั ใจและหลอดเลอื ดทง้ั สน้ิ ครอบครวั ของผปู ว ยอยา งมาก ดงั นน้ั การปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรมบรโิ ภค จงึ เปน สง่ิ ทค่ี วรกระทำ นอกจากการสบู บหุ รจ่ี ะเปน ปจ จยั เสย่ี งทก่ี อ ใหเ กดิ โรคหวั ใจและ นอกจากสขุ ภาพกายของผสู งู อายแุ ลว สขุ ภาพกายของวยั แรงงาน หลอดเลอื ดแกต วั ผสู บู เองแลว ควนั จากบหุ รม่ี อื สองกม็ ผี ลตอ ก็มีความสำคัญเชนกัน แมวาขอมูลรายงานการเฝาระวังโรค ผใู กลช ดิ เชน กนั โดยเฉพาะภายในบา นเปน แหลง สำคญั ทเ่ี ดก็ พบวา แนวโนมของการเจ็บปวยดวยโรคจากการประกอบ ไดรับควันบุหรี่มากกวาสถานที่อื่น รายงานของกระทรวง อาชีพไดลดลงจาก 7.85 ตอประชากรแสนคน ในป 2541 สาธารณสขุ สหรฐั อเมรกิ า พ.ศ. 2549 ระบวุ า การไดร บั ควนั เหลอื 4.48 ตอ ประชากรแสนคน ในป 2547 แตส ารพษิ บาง บุหรี่ในบานหรือที่ทำงานเสี่ยงตอการเปนโรคหัวใจเพิ่มขึ้น ประเภทกส็ ง ผลใหก ารเจบ็ ปว ยของกลมุ วยั แรงงานคอ นขา งสงู รอ ยละ 25-30 เสย่ี งตอ การเปน มะเรง็ ปอดเพม่ิ ขน้ึ ถงึ รอ ยละ อนั ไดแ ก สารกำจดั ศตั รพู ชื ดงั นน้ั ตราบใดทป่ี ระเทศไทยยงั ผลติ 20-30 และหากผทู ไ่ี ดร บั ควนั บหุ รเ่ี ปน หญงิ มคี รรภแ ละทารก และนำเขา สารกำจดั ศตั รพู ชื ในปรมิ าณทเ่ี พม่ิ ขน้ึ เกษตรกรและ จะทำใหท ารกแรกคลอดมนี ำ้ หนกั ตวั ตำ่ กวา ปกติ และมคี วาม ผใู ชแ รงงานภาคอตุ สาหกรรมกย็ อ มเปน ผไู ดร บั สารพษิ ทส่ี ำคญั เสย่ี งของอาการเกดิ โรคไหลตายในเดก็ สงู ขน้ึ ในเดก็ เลก็ ทไ่ี ดร บั ควนั บหุ รจ่ี ะเกดิ โรคตดิ เชอ้ื ทางเดนิ หายใจ เชน หลอดลมอกั เสบ ในดา นสขุ ภาพจติ พบวา 1 ใน 5 คนไทยกำลงั มที กุ ขท างใจ และปอดบวม เนอ่ื งจากยงั เผชญิ โรคทางจติ เวช เชน โรคซมึ เศรา โรควติ กกงั วล โรคจิต และโรคผิดปกติทางอารมณ มีถึง 1.8 ลานคนมี ในดา นสขุ ภาพสงั คม เรอ่ื งสง่ิ แวดลอ มเปน สว นหนง่ึ ของสงั คมท่ี อาการของโรคซึมเศรา พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กระทบตอ สขุ ภาพของคนไทย มากกวา ครง่ึ หนง่ึ ของเสยี อนั ตราย โดยเฉพาะเพศหญงิ นอกจากอาการของโรคซมึ เศรา แลว ความ ที่เกิดจากภาคอุตสาหกรรมที่ยังไมไดถูกกำจัดอยางถูกตอง เครยี ดกเ็ ปน ปญ หาทางสขุ ภาพจติ อยา งหนง่ึ สาเหตสุ ำคญั ของ ทำใหส ารเคมจี ากของเสยี ปนเปอ นสรู ะบบนเิ วศนแ ละระบบหว ง ความเครยี ดอนั ดบั แรก คอื เรอ่ื งเศรษฐกจิ การเงนิ รองลงไปคอื โซอ าหารได ดงั นน้ั ภาครฐั ควรเรง สนบั สนนุ ใหม กี ารจดั ตง้ั ศนู ย ครอบครวั และอนั ดบั สาม คอื เรอ่ื งงาน กำจดั ของเสยี อนั ตรายใหม ากขน้ึ 8

ในสงั คมที่มีการแขง ขนั กนั สงู การโฆษณาถือวา มสี ว นสำคญั นอกจากดา นสง่ิ แวดลอ มและเศรษฐกจิ ทส่ี งั คมตอ งแสดงความ ในการสง เสรมิ ระบบทนุ นยิ ม ซง่ึ มผี ลตอ สขุ ภาพของเราดว ยเชน เปนหวงแลว กลุมเด็กและวัยรุนก็ตองไดรับความสนใจดวย กนั พบวา การทมุ งบโฆษณาผลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหารมลู คา กวา เนอ่ื งจากพบวา มถี งึ 1 ใน 3 ของเดก็ และวยั รนุ ไทยมกี ารเลน 1,000 ลา นบาทตอ ป ทำใหผ ลติ ภณั ฑเ สรมิ อาหารไดร บั ความ การพนนั ความรนุ แรงทเ่ี กดิ จากการพนนั คอื การทำรา ยรา งกาย นยิ มมากขน้ึ จนทำใหใ ชเ กนิ ความจำเปน ในผบู รโิ ภคบางราย การลกั ขโมย การขกู รรโชกทรพั ย และการคา ประเวณี นอก ปญหาสำคัญที่พบในการใชอาหารเสริม คือ ไมเห็นผลตาม จากนี้ยังพบปญหาการใชส ื่อเทคโนโลยสี มัยใหมข องกลมุ เดก็ สรรพคณุ ดงั ทโ่ี ฆษณา และวัยรุนที่ไมเหมาะสม เด็กและวัยรุนใชเวลาประมาณ 8 ชว่ั โมงตอ วนั ไปกบั การเลน เกมคอมพวิ เตอร ดหู นงั จากแผน ซดี ี ขอ มลู จากสำนกั งานคณะกรรมการคมุ ครองผบู รโิ ภค (สคบ.) ฟง เพลงจากเครอ่ื งเลน MP3 ใชอ นิ เตอรเ นต และคยุ โทรศพั ท และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) พบวา พษิ ภยั จากการใชส อ่ื ทไ่ี มเ หมาะสมนำไปสพู ฤตกิ รรมทใ่ี ชค วาม สญั ญาอสงั หารมิ ทรพั ย และอาหาร เปน เรอ่ื งทผ่ี บู รโิ ภครอ งเรยี น รนุ แรง และมปี ญ หากบั ดา นสขุ ภาพ เศรษฐกจิ รวมถงึ การเรยี น มากทส่ี ดุ ระบบการพทิ กั ษส ทิ ธผิ บู รโิ ภค เพอ่ื ไมใ หถ กู เอารดั ดว ยความไมเ ทา เทยี มกนั ดา นการศกึ ษา สะทอ นถงึ สขุ ภาพสงั คม เอาเปรียบในรูปแบบตางๆ จึงมีความสำคัญที่ตองผลักดันให ของไทยดว ยเชน กนั เหน็ ชดั เจนระหวา งโอกาสดา นการศกึ ษาท่ี เกดิ ขน้ึ โดยเรว็ ไมเ ทา เทยี มกนั ระหวา งเดก็ ในเมอื งและชนบท ภาคอสี านเปน พน้ื ทท่ี ม่ี เี ดก็ ไมไ ดเ รยี นตอ หลงั จากจบการศกึ ษาในระดบั ชว งชน้ั สขุ ภาพสงั คมถกู วดั ดว ยดา นเศรษฐกจิ เชน กนั พบวา คนไทยมี ตา งๆ มากทส่ี ดุ การขาดแคลนทนุ ทรพั ยเ ปน สาเหตสุ ำคญั ทไ่ี ม คา ใชจ า ยและหนส้ี นิ เพม่ิ ขน้ึ และ1 ใน 3 ของหนส้ี น้ิ เปน หนส้ี นิ ไดเ รยี นตอ ดงั นน้ั การศกึ ษานอกระบบโรงเรยี นจงึ เปน แหลง ทไ่ี มก อ ใหเ กดิ รายได เชน หนส้ี นิ ทก่ี มู าเพอ่ื ใชจ า ยในครวั เรอื น รองรบั เดก็ ทข่ี าดแคลนทนุ ทรพั ยเ หลา น้ี อยา งไรกต็ ามการจดั สรร เปน ตน นอกจากนพ้ี บวา 1 ใน 3 ของครวั เรอื นทง้ั หมดในป พ.ศ. ทรัพยากรจากภาครัฐยังคงมีความไมเทาเทียมอยางชัดเจน 2547 มรี ายจา ยของการเลน การพนนั โดยเฉพาะในกรงุ เทพ ระหวา งการศกึ ษาในระบบและนอกระบบโรงเรยี น มหานครและปรมิ ณฑลเปน พน้ื ทท่ี ส่ี ดั สว นของครวั เรอื นมรี ายจา ย ดา นนส้ี งู กวา ภาคอน่ื เมื่อกลาวถึงเรื่องเศรษฐกิจแลว จำเปนตองกลาวถึงตัวชี้วัด 9 เรอ่ื งเศรษฐกจิ พอเพยี ง ซง่ึ เปน ตวั ชว้ี ดั ดา นสขุ ภาพปญ ญาไปดว ย คนสว นใหญม องวา เศรษฐกจิ พอเพยี งเปน เรอ่ื งของคนชนบททม่ี ี วถิ ชี วี ติ ในภาคเกษตรกรรมเทา นน้ั แตใ นความเปน จรงิ เศรษฐกจิ พอเพียงสามารถนำมาประยุกตกับภาคธุรกิจได เนื่องจาก เศรษฐกิจพอเพียงเปนแนวทางการดำเนินชีวิตที่ทุกภาค สวนของสังคมสามารถนำไปปฏิบัติไดเชนกัน โดยมีเงื่อนไข หรือปจจัยนำเขา 2 ประการ คือ คุณธรรม และความรอบรู โดยเงื่อนไขสองประการนี้ไดถูกนำไปสูกระบวนการที่มี องคป ระกอบ 3 ดา น คอื ความพอประมาณ ความมเี หตผุ ล และการมรี ะบบคมุ กนั ทด่ี ี ผลลพั ธท ไ่ี ดจ ะมกี อ ใหเ กดิ ความสมดลุ และความมน่ั คงยง่ั ยนื ของสงั คม

























































38

10 สถานการณเ ดนทางสขุ ภาพ และ ผลงานดๆี ของคนไทย เพื่อสุขภาพคนไทย ป 2550 39

หวยบนดนิ จะอยหู รอื ไป ทางสองแพรง ท่รี ฐั บาลตองตัดสนิ ใจ เมื่อรูปแบบการเสี่ยงโชคผานตัวเลขเพียง 2-3 ตัวหรือที่ บรรดานกั เลงหวยเรยี กกนั ตดิ ปากวา “บน-ลา ง-ตรง-โตด ” ซึ่งเคยเรนหลบ อยูตามซอกหลืบถูกยกระดับขึ้นเปนธุรกิจ บนดนิ แผงขายกระดาษวดั ดวงแผน เลก็ กป็ รากฏอยา งเปด เผย ทั่วทุกมุมในสังคมไทย ไมวาจะเปนตลาดสด ปายรถเมล ปม นำ้ มนั หรอื รา นขายของชำหนา ปากซอย ลว นมสี ลากเลข ทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั ไวต อบสนองความตอ งการลนุ รวยของ ผบู รโิ ภค จนตอ งยอมรบั ความจรงิ ทว่ี า “หวยคอื การพนนั ทค่ี นไทยคนุ เคย ทส่ี ดุ ณ เวลาน”้ี 40

เพราะหอมกลน่ิ เงนิ แสนลา นของหวยใตด นิ หวยจงึ เดนิ หวยบนดนิ กต็ อ งสน่ั สะเทอื นครง้ั ใหญ เพราะคำตอบทไ่ี ดร บั คอื ทางขน้ึ บนดนิ การขายหวยบนดินของรัฐขัดตอ พ.ร.บ. สำนักงานสลากกิน กอ นทห่ี วยบนดนิ จะเกดิ ขน้ึ ในสงั คมไทย ดร.สงั ศติ พริ ยิ ะรงั สรรค แบงรัฐบาล พ.ศ. 2517 พรอมกันนี้คณะกรรมการกฤษฎีกา และคณะ เคยเสนอรายงานการวจิ ยั เรอ่ื ง “เศรษฐกจิ การพนนั : เสนอความเหน็ วา กระทรวงการคลงั สมควรยกเลกิ มติ ครม. 8 ทางเลอื กเชงิ นโยบาย” ซง่ึ ขอ มลู ในป 2544 ระบวุ า ตลาดของ กรกฎาคม 2546 และหากตอ งการดำเนนิ โครงการหวยบนดนิ หวยใตด นิ นน้ั มขี นาดใหญก วา ตลาดของสลากกนิ แบง รฐั บาล ตอ กจ็ ะตอ งแกไ ข พ.ร.บ. สำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาล พ.ศ. ราว 15.7 เทา ขณะที่สลากกินแบงและสลากการกุศลของ 2517 ใหถ กู ตอ งเสยี กอ น9 รฐั บาลมยี อดขายรวม 34,560 ลา นบาท ตอ ป ยอดขายของ หวยใตด นิ กลบั ทะยานไปอยทู ่ี 542,000 ลา นบาท ตอ ป1 สรา ง ดว ยกงั วลวา การยกเลกิ สลากเลขทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั จะทำ กำไรใหเจามือหวยเถื่อนรวม 162,600 ลานบาท โดยมีผู ใหห วยใตด นิ กลบั มาเฟอ งฟู ทา ทชี ว งแรกของ ม.ร.ว. ปรดี ยิ าธร นยิ มเลน หวยใตด นิ สงู ถงึ 23.7 ลา นคน หรอื คดิ เปน รอ ยละ 51 จึงไปในทิศทางที่จะสานตอโครงการหวยบนดิน โดยสั่งหยุด ของประชากรทม่ี อี ายตุ ง้ั แต 15 ปข น้ึ ไป2 จำหนา ยหวยบนดนิ งวดประจำวนั ท่ี 1 และ วนั ท่ี 16 ธนั วาคม 2549 เพอ่ื เรง แกไ ขใหถ กู ตอ งตามกฎหมาย กอ นจะสง รา ง พ.ร.บ. เมด็ เงนิ ระดบั แสนลา นบาททร่ี ว่ั ไหลออกนอกระบบชา งหอมยว่ั ใจ ฉบบั ดงั กลา วใหส ภานติ บิ ญั ญตั แิ หง ชาติ (สนช.) พจิ ารณาในวนั ท่ี นายกรฐั มนตรอี ยา ง พ.ต.ท.ทกั ษณิ ชนิ วตั ร จงึ ตดั สนิ ใจดงึ หวยขน้ึ 21 พฤศจกิ ายน 2549 และเชอ่ื วา สนช. จะดำเนนิ การอยา งรวด มาไวบ นดนิ ผา นมตคิ ณะรฐั มนตรเี มอ่ื วนั ท่ี 8 กรกฎาคม 2546 เรว็ จนสามารถกลบั มาขายสลากเลขทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั อกี ครง้ั ซง่ึ เหน็ ชอบในหลกั การใหส ำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลเรม่ิ ขาย ไดใ นงวดวนั ท่ี 30 ธนั วาคม 254910 สลากเลขทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั ไดต ง้ั แตว นั ท่ี17 กรกฎาคม 25463 โดยชปู ระเดน็ ดา นบวกวา หวยบนดนิ จะชว ยปราบปรามเจา มอื แตกระแสคัดคานจาก สนช. และฝายนอกสภาที่ไมเห็นดวย หวยใตด นิ ใหห มดไปจากประเทศไทย พรอ มทง้ั ใหค ำมน่ั สญั ญา แรงกวาที่คาดไว ประกอบกับไดรับทราบขอมูลเพิ่มเติมจาก จะจัดสรรรายไดคืนสูสังคม เพื่อบรรเทาความเดือดรอนของ เครอื ขา ยเดก็ เยาวชน และครอบครวั ทช่ี ว้ี า กอ นทจ่ี ะมหี วยบนดนิ ประชาชนคนยากจน ในดา นการศกึ ษา การแพทย การกฬี า เดก็ และเยาวชนทเ่ี ลน หวยมเี พยี งรอ ยละ 5 แตเ มอ่ื มหี วยบนดนิ และสาธารณประโยชนอ น่ื ๆ ดงั เชน เนอ้ื เพลงทค่ี รแู ละนกั เรยี น แลว กลบั เพม่ิ ขน้ึ เปน 4 เทา ทำให ม.ร.ว.ปรดี ยิ าธร ตดั สนิ ใจ รอ งโตต อบกนั ในโฆษณาซง่ึ เคยแพรภ าพถย่ี บิ ทางสอ่ื โทรทศั น ขอถอนรา งแกไ ข พ.ร.บ. สำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลออก จากการพจิ ารณาของทป่ี ระชมุ สนช. เมอ่ื วนั ท่ี 30 พฤศจกิ ายน ยอดขายหวยบนดนิ ตลอดป 2547 ทม่ี มี ลู คา ถงึ 33,168 ลา นบาท 2549 บนเหตผุ ลวา เพอ่ื จะทบทวนขอ กฎหมายใหร อบคอบและ และเพม่ิ ขน้ึ เปน 40,469 ลา นบาท ในป 25484 คอื ดชั นชี ว้ี ดั วา รดั กมุ อกี ครง้ั สง ผลใหก ารงดจำหนา ยสลากเลขทา ย 2 ตวั และ สำนักงานสลากกินแบงรัฐบาลประสบความสำเร็จอยางสูง 3 ตวั ตอ งยดื เวน ยาวออกไปโดยปรยิ าย11 ในการผลกั ดนั ใหห วยบนดนิ ไตอ นั ดบั ขน้ึ เปน รปู แบบการเสย่ี ง โชคยอดนยิ มของคนไทย ทง้ั นก้ี ารจำหนา ยสลากเลขทา ย 2 ตวั หวยบนดนิ ชว ยกำจดั หวยใตด นิ ไดจ รงิ หรอื ? และ 3 ตวั ตง้ั แตง วดแรกเมอ่ื 1 สงิ หาคม 2546 เรอ่ื ยมาจนถงึ 16 กอ นทส่ี ลากเลขทา ย 2 ตวั 3 ตวั จะออกวางขาย สวนดสุ ติ โพล พฤศจกิ ายน 2549 ทำใหส ำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลมรี าย ไดส ำรวจทศั นะของคนไทย จำนวน 5,394 คน เรอ่ื งหวยใตด นิ ไดอ ยใู นกองทนุ รางวลั หลงั หกั คา ใชจ า ยแลว ประมาณ 25,000 และหวยบนดนิ ระหวา งวนั ท่ี 15 มถิ นุ ายน – 15 กรกฎาคม ลา นบาท5 2546 โดยพบวา เพยี งรอ ยละ 7 เทา นน้ั ทค่ี ดิ วา หวยใตด นิ จะ หมดไปเมอ่ื มกี ารขายหวยบนดนิ แตม ากถงึ รอ ยละ 72 เชอ่ื วา หลงั จากหวยขน้ึ มาอยบู นดนิ ไดป ระมาณ 8 เดอื น สำนกั งาน หวยใตด นิ จะยงั คงอยู และรอ ยละ 68 ของกลมุ ตวั อยา งทเ่ี ลน สลากกนิ แบง รฐั บาลกพ็ บวา รางวลั ทต่ี ง้ั ไวย งั ไมส ามารถดดู เงนิ หวยใตด นิ อยแู ลว ใหข อ มลู วา แมจ ะมหี วยบนดนิ กค็ งจะไมเ ลกิ ออกจากกระเปา นกั เสย่ี งโชคไดม ากพอ จงึ เขน็ รางวลั แจค พอ็ ต เลน หวยใตด นิ 12 ขน้ั ตำ่ 20 ลา น ออกมาลอ ใจประชาชนตง้ั แตง วดวนั ท่ี16 เมษายน 2547 และเมอ่ื นบั จนถงึ เดอื นตลุ าคมทผ่ี า นมามผี โู ชคดไี ดร บั หลงั จากนน้ั เกอื บ 3 ป มรี ายงานวจิ ยั เรอ่ื ง “หวยใตด นิ -หวยบนดนิ : รางวลั แจค พอ็ ตไปแลว กวา 30 คน6 ทำใหส ำนกั งานสลากกนิ พฤติกรรมการบริโภคของคนไทย” ของคณะเศรษฐศาสตร แบง รฐั บาลตอ งจา ยเงนิ รางวลั รวมกวา 1 พนั ลา นบาท7 มหาวทิ ยาลยั หอการคา ไทย สะทอ นถงึ พฤตกิ รรมการซอ้ื หวย ของกลมุ ตวั อยา งตง้ั แตง วดแรกจนถงึ งวดวนั ท่ี 16 พฤษภาคม 2549 คอื รอ ยละ 44 ของกลมุ ตวั อยา ง ซอ้ื หวยใตด นิ ลดลง เมอ่ื เสน ทางของหวยบนดนิ เรมิ่ สะดดุ ครั้นยางเขาสูตนเดือนตุลาคม 2549 ความฝนที่จะไดนอน เพราะหาซอ้ื ไดย าก กลวั ผดิ กฎหมาย กลวั เจา มอื เบย้ี ว อกี ทง้ั กอดเงินลานจากการวัดดวงของคนไทยคลั่งหวยก็เริ่มริบหรี่ รางวัลแจคพ็อตของหวยบนดินนั้นมูลคาสูง ลอใจมากกวา เมอ่ื นายจรญั ภกั ดธี นากลุ ปลดั กระทรวงยตุ ธิ รรม เสนอใหย ก หวยใตด นิ ขณะทก่ี ลมุ ตวั อยา งอกี รอ ยละ 27 ยงั คงซอ้ื หวยใตด นิ เลกิ รางวลั แจค พอ็ ต โดยใหเ หตผุ ลวา เปน การมอมเมาประชาชน อยเู ชน เดมิ ซง่ึ ลกู คา ทอ่ี ดุ หนนุ หวยใตด นิ สว นใหญม อี ายมุ ากกวา ผดิ กฎหมาย และไมเ ปน ธรรม8 50 ปข น้ึ ไป รายไดป ระมาณ 5,001-10,000 บาท และมกี าร ศกึ ษาแคร ะดบั ประถมศกึ ษาหรอื ตำ่ กวา สว นยอดขายหวยใตด นิ มหิ นำซำ้ เมอ่ื ม.ร.ว.ปรดี ยิ าธร เทวกลุ รองนายกรฐั มนตรแี ละ ไดล ดลงจากป 2544 ท่ี 542,000 ลา นบาท เหลอื ประมาณกวา รฐั มนตรวี า การกระทรวงการคลงั สง เรอ่ื งการจำหนา ยสลากเลข 400,000 ลา นบาท นน่ั หมายถงึ ผเู ลน หวยใตด นิ สว นหนง่ึ เลอื ก ทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั ใหค ณะกรรมการกฤษฎกี าตคี วาม วงการ มาซอ้ื หวยบนดนิ และสลากกนิ แบง รฐั บาลมากขน้ึ 13 41

เทา นก้ี น็ า จะเพยี งพอแลว สำหรบั การยนื ยนั วา หวยบนดนิ ไมไ ด ดร.อมรวชิ ช เสรมิ วา การทเ่ี ดก็ เลน หวยเพม่ิ ขน้ึ มาก “เพราะหวย ชว ยใหห วยใตด นิ หมดไปจากประเทศไทยอยา งทห่ี ลายคนรวม บนดนิ หาซอ้ื งา ย มขี ายทว่ั ไปในทกุ พน้ื ท่ี และราคาถกู ใชเ งนิ เพยี ง ทง้ั พ.ต.ท.ทกั ษณิ คาดการณไ ว หวยบนดนิ เพยี งแตท ำใหต ลาด 20 บาทกซ็ อ้ื ไดแ ลว ทน่ี า เปน หว งกค็ อื การเลน หวยบนดนิ จะชกั นำ หวยใตด นิ หดตวั ลงประมาณหนง่ึ ในหา ขณะทก่ี ข็ ยายปรมิ าณผู ไปสกู ารพนนั รปู แบบอน่ื ๆ เชน พนนั บอล ซง่ึ จะไมใ ชแ คเ สยี เงนิ ซอ้ื จากเดมิ จำนวนผเู ลน หวยอยทู ป่ี ระมาณ 24 ลา นคน ในป แตย งั กอ ใหเ กดิ ปญ หาสงั คมและอาชญากรรม อยา งการขกู รรโชก 2544 เปน 30 ลา นคน ในป 2549 ทรพั ยใ นโรงเรยี น การทำรา ยรา งกาย สดุ ทา ยถงึ ขน้ั เสยี ชวี ติ ได” 15 นอกจากน้ี การคงอยขู องหวยบนดนิ ยงั สะทอ นไปถงึ ประสทิ ธิ ขอมูลขางตนเปนขอมูลชุดเดียวกับที่มีการสงมอบถึง ม.ร.ว. ภาพของเจาหนาที่ตำรวจในการปราบปรามเจามือหวยใตดิน ปรดี ยิ าธร เทวกลุ และเปน สว นประกอบสำคญั ทท่ี ำให ม.ร.ว. และสอดคลอ งกบั ผลการสำรวจของเอแบคโพลล ระหวา งวนั ท่ี ปรดี ยิ าธร เหน็ ขอ บกพรอ งของ รา ง พ.ร.บ. สำนกั งานสลากกนิ 21-30 พฤศจิกายน 2549 เรื่อง “ตำรวจกับเจามือหวยใน แบงรัฐบาล ในการปองกันเด็กและเยาวชนจากหวยบนดิน สายตาประชาชน: กรณีศึกษาประชาชนในกรุงเทพมหานคร จนตองถอนเรื่องออกจากวาระการพิจารณาของ สนช. และ และตา งจงั หวดั ” ทร่ี ายงานวา ประชาชนสว นใหญห รอื รอ ยละ ทา ทลี า สดุ ของ ม.ร.ว.ปรดี ยิ าธร เมอ่ื ตน เดอื นมกราคม 2550 คอื 74 ไมพ อใจการทำงานของเจา หนา ทต่ี ำรวจในการปอ งกนั แกไ ข กระทรวงการคลงั จะหยดุ การดำเนนิ การแกไ ขกฎหมายและโครง ปญ หาเจา มอื หวยใตด นิ และเมอ่ื สำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาล การหวยบนดนิ ทนั ที หากคณะกรรมการกฤษฎกี ายนื ยนั วา รา ง ตอ งหยดุ ขายหวยบนดนิ อยา งไมม กี ำหนด ประชาชนรอ ยละ 72 พ.ร.บ.แกไ ขสำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาล พ.ศ.2517 จะเปน กเ็ ชอ่ื วา แนวโนม ของคนเลน หวยใตด นิ จะพงุ ขน้ึ สงู อกี ครง้ั ในชว ง การลา งมลทนิ ใหก บั การออกหวยบนดนิ กอ นหนา น1้ี 6 6 เดอื นขา งหนา 14 ทางสองแพรง ของหวยบนดนิ ทร่ี ฐั บาลตอ งตดั สนิ ใจ จะหยดุ เสย่ี งโชคราคาเยามอมเมาเยาวชน สนทิ หรอื ปรบั แนวทางใหมก อ นกา วตอ ไป การนำเสนอเรื่องพระใบหวย ชาวบานแหไปขอเลขเด็ดกับพืช ปจ จบุ นั สำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลมผี แู ทนจำหนา ยโดยตรงท่ี สตั ว ทม่ี ลี กั ษณะประหลาด หรอื การประโคมขา วของผทู ไ่ี ดร บั ลงทะเบยี นไวท ง้ั สน้ิ ประมาณ 6,000 ราย แตล ะรายมสี ทิ ธจิ า งคน รางวลั แจค พอ็ ตผา นทางจอโทรทศั นแ ละหนา หนงั สอื พมิ พ ควบ เดินโพยไดอีก 50 ราย จึงเทากับวา การยกเลิกสลากเลข คูกับการประชาสัมพันธของสำนักงานสลากกินแบงรัฐบาลที่ ทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั จะสง ผลกระทบทนั ทตี อ ผเู กย่ี วขอ งเบอ้ื งตน เนน คนื กำไรจนุ เจอื สงั คม นา จะมสี ว นทำใหค นจำนวนไมน อ ย ราวๆ 300,000 ราย17 ซง่ึ จะขาดรายไดไ ปเลย้ี งชพี และจนุ เจอื เห็นประโยชนของนโยบายหวยบนดิน จนมองขามผลลบ ครอบครวั จงึ ไมน า แปลกใจทบ่ี รรดาผแู ทนจำหนา ยหวยบนดนิ ไปเสยี สน้ิ การเสย่ี งโชคดว ยเงนิ เพยี ง 20, 50 และ 100 บาท ของรฐั บาลจะเปน คนกลมุ แรกๆ ท่อี อกมาคัดคานการยกเลกิ กลายเปน คา นยิ มปกตขิ องสงั คมไทย จงึ ไมน า แปลกใจทค่ี นทกุ หวยบนดนิ เพศทกุ วยั จะหนั มาเลน หวยบนดนิ กนั มากขน้ึ ทง้ั ทค่ี วามจรงิ แลว “แกน ” ของหวยบนดนิ กค็ อื อบายมขุ ทน่ี ำไปสคู วามเสอ่ื มนน่ั เอง และเมื่อศูนยวิจัยกรุงเทพโพลล สถาบันวิจัยมหาวิทยาลัย กรงุ เทพ สำรวจความเหน็ เรอ่ื ง“รฐั บาลกบั การแกป ญ หาหวยบน ผลกระทบจากการจำหนา ยหวยบนดนิ ทเ่ี ลวรา ยทส่ี ดุ คงหนไี มพ น ดนิ ” จากประชาชน 1,182 คน ในเขตกรงุ เทพฯ ระหวา งวนั ท่ี 20- พฤติกรรมเลนการพนันที่ระบาดขามรั้วเขาไปสูสถาบันการ 21 พฤศจกิ ายน 2549 กพ็ บวา รอ ยละ 70 ของกลมุ ตวั อยา ง ศกึ ษาซง่ึ เปน แหลง รวมอนาคตของชาติ ดงั เชน ผลการศกึ ษา คดิ วา ไมค วรยกเลกิ หวยบนดนิ เพราะเปน ชอ งทางเสย่ี งโชคทถ่ี กู ของโครงการเฝา ระวงั สถานการณเ ดก็ และเยาวชน ทศ่ี กึ ษาตดิ กฎหมาย ชว ยใหม รี ายไดเ ขา รฐั ซง่ึ ดกี วา จะเอาไปใหเ จา มอื หวยใต ตามพฤตกิ รรมของเดก็ และเยาวชนไทยในหลาย ๆ เรอ่ื ง และ ดนิ อกี ทง้ั ยงั มองวา การเลน หวยไมใ ชเ รอ่ื งเสยี หาย มเี พยี งรอ ยละ หนง่ึ ในนน้ั คอื การเลน หวยบนดนิ 30 เทา นน้ั ทเ่ี หน็ วา รฐั บาลควรยกเลกิ การขายหวยบนดนิ เพราะ เปน การมอมเมาประชาชน และคนจะไดเ ลกิ เลน หวยแลว เอา ดร.อมรวชิ ช นาครทรรพ ผอู ำนวยการสถาบนั รามจติ ติ เปด เผย เงนิ ไปใชป ระโยชนอ ยา งอน่ื 18 ผลการศกึ ษาวา ไดท ำการเกบ็ ขอ มลู ระหวา งเดอื นพฤศจกิ ายน 2548 – เดอื นกมุ ภาพนั ธ 2549 ในกลมุ ตวั อยา งระดบั ประถม ซึ่งสอดคลองกับผลการสำรวจพฤติกรรมการซื้อหวยของ ศกึ ษา มธั ยมศกึ ษา อาชวี ศกึ ษา และอดุ มศกึ ษา ทว่ั ประเทศ ประชาชน โดยมหาวทิ ยาลยั หอการคา ไทย ทร่ี ะบวุ า กลมุ ตวั ประมาณ 150,000คนพบวา รอ ยละ20ของเดก็ และเยาวชนทกุ อยางรอยละ 80 เห็นควรใหมีหวยบนดินตอไป และหาก ระดบั การศกึ ษานยิ มเลน หวยบนดนิ โดยใชเ งนิ ซอ้ื หวยบนดนิ ยกเลกิ หวยบนดนิ รอ ยละ 74 ของกลมุ ตวั อยา งจะหนั กลบั ไปซอ้ื เฉลย่ี เดอื นละ 200บาทคดิ เปน เมด็ เงนิ สงู ถงึ 3,600ลา นบาท หวยใตด นิ อกี ครง้ั 19 หากมองจากมมุ นก้ี ม็ คี วามเปน ไปไดส งู วา ตอ ป เมอ่ื แบง เปน ระดบั การศกึ ษา พบวา เดก็ ประถมเลน หวย รฐั บาลอาจจะเดนิ หนา หวยบนดนิ ตอ ไปเพอ่ื ตอบสนองความตอ ง รอ ยละ 6 มธั ยมศกึ ษาตอนตน รอ ยละ 12 มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย การซอ้ื ของประชาชนสว นใหญ รอ ยละ 17 อาชวี ศกึ ษา รอ ยละ 25 และระดบั อดุ มศกึ ษา รอ ยละ 27 โดยเดก็ และเยาวชนในกรงุ เทพฯ และปรมิ ณฑลครองแชมป ขณะทฝ่ี า ยทค่ี ดั คา นการขายหวยบนดนิ หลกั ๆ จะอยบู นเหตผุ ล เลน หวยบนดนิ เมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั เดก็ และเยาวชนในภาคอน่ื ๆ ทว่ี า หวยบนดนิ คอื การมอมเมาใหป ระชาชนหลงอยใู นวงั วนของ การพนนั ราคาถกู อยา งถกู กฎหมาย รายไดจ ากหวยบนดนิ คอื “เงนิ บาป” จากนกั พนนั ทร่ี ฐั บาลไมค วรนำมาใชส รา งสรรคส งั คม 42

เพราะอาจการสรางคานิยมผิดๆ วา อบายมุขที่นำไปสูความ เพอ่ื ใหโ ครงการหวยบนดนิ เดนิ ตอ ไปในเสน ทางทส่ี งั คมยอมรบั เสอ่ื มของชวี ติ กลบั เปน ประโยชนต อ การศกึ ษา อกี ทง้ั การปฏเิ สธ ได กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ยเ ปน อกี “เงนิ บาป” จะเปน การตดั สนิ ใจทส่ี งา งามอยา งยง่ิ สำหรบั รฐั บาล หนว ยงานทจ่ี ะตอ งเขา มาแสดงบทบาทสำคญั ในการดแู ลการ ของพลเอกสรุ ยทุ ธ จลุ านนท ซง่ึ ประกาศชธู งเรอ่ื งเศรษฐกจิ พอ จำหนา ยสลากเลขทา ย 2 ตวั และ 3 ตวั ไมใ หเ ปน ไปในทางสง เพยี งตง้ั แตว นั แรกทเ่ี ขา รบั ตำแหนง นายกรฐั มนตรี เสรมิ การพนนั แตเ ปน การกำกบั ควบคมุ ใหอ ยใู นวงจำกดั และ ลดปรมิ าณการซอ้ื ไดใ นระยะยาว23 แตตองไมลืมวา “หวย” อยูคูสังคมไทยมานานกวา 100 ป และเมอ่ื เดนิ มาถงึ ยคุ ทม่ี นั ระบาดหนกั ไปทว่ั ประเทศ การเสนอ นายไพบลู ย วฒั นศริ ธิ รรม รฐั มนตรวี า การกระทรวงการพฒั นา ความเหน็ แบบสดุ ขว้ั ใหเ ลกิ การขายสลากเลขทา ย 2 ตวั และ 3 สงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย เปด เผยวา กระทรวงฯ ไดร ะดม ตวั อยา งสน้ิ เชงิ ในคราวเดยี วจงึ เปน ไปไดย ากในทางปฏบิ ตั ิ ทง้ั น้ี ความคดิ เหน็ จากประชาชน และตง้ั คณะทำงานเพอ่ื การศกึ ษา นายจรญั ภกั ดธี นากลุ ปลดั กระทรวงยตุ ธิ รรม ซง่ึ จดุ ประเดน็ วจิ ยั ภายใตก รอบทำงานเดยี วกบั การรณรงคล ด ละ เลกิ เหลา - เรื่องยกเลิกรางวัลแจคพ็อต เสนอทางออกวา รัฐบาลตองตั้ง บุหรี่ที่ประสบผลสำเร็จมาแลว รวมทั้งกำหนดนโยบายเสนอ หลกั ใหม น่ั คงวา ตอ งการหารายไดจ ากเงนิ การพนนั หรอื ไม ถา รฐั บาล โดยกลมุ เปา หมายหลกั ของการรณรงค คอื เดก็ เยาวชน รฐั แนว แนว า จะไมห ารายไดจ ากการมอมเมาประชาชน มาตรการ และประชาชนฐานะยากจน ดีที่สุดสำหรับการหยุดยั้งเงินนอกระบบอยางหวยใตดิน คือ ลดการออกสลากกนิ แบง จากปล ะ 24 งวด เหลอื เพยี งปล ะ 12 ทนั ทที ม่ี มี าตรการลด-ละ-เลกิ อบายมขุ อยา งเปน รปู ธรรม ทกุ งวด และเปลย่ี นวนั ออกสลากเปน วนั ท่ี 20 หรอื 21 เนอ่ื งจาก ภาคสว นของรฐั ตอ งดำเนนิ ตามอยา งเขม ขน และตอ เนอ่ื ง เพอ่ื ท่ี ชว งนน้ั คนไมค อ ยมเี งนิ ทมุ ซอ้ื การเลน หวยทง้ั ใตด นิ และบนดนิ วา ในอนาคตอนั ใกล สงั คมไทยจะถอยหา งจากความเสอ่ื มและ นา จะนอ ยลง20 ขยบั เขา ใกลส งั คมคณุ ธรรมมากขน้ึ จนถงึ ขน้ั ทป่ี ระชาชนปฏเิ สธ อบายมขุ หนั กลบั มาตง้ั หนา ตง้ั ตาประกอบอาชพี สจุ รติ เพอ่ื ให ดา นดร.สงั ศติ พริ ยิ ะรงั สรรค ซง่ึ สนบั สนนุ การคงอยขู องหวยบน มรี ายไดเ ลย้ี งตวั เองและครอบครวั พรอ มกบั ยดึ มน่ั ในแนวทาง ดนิ แตไ ดย น่ื ขอ เสนอ 4 ขอ เพอ่ื ใหร ฐั วางมาตรการลดการมอม เศรษฐกจิ พอเพยี ง มใิ ชว ง่ิ วนุ หาเลขเดด็ และรอโชคลา นหลน ทบั เมาประชาชน21 ดงั น้ี จากการซอ้ื หวยบนดนิ อยา งทเ่ี ปน อยใู นทกุ วนั น้ี 1. ไมก ระตนุ ความตอ งการซอ้ื โดยหา มรา นจำหนา ยหวยตดิ ประกาศแสดงตนเปน จดุ ขายหวยบนดนิ 2. ใหส ำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลพมิ พค ำเตอื นภยั จากการ เลน พนนั หวย คลา ยคำเตอื นบนซองบหุ ร่ี 3. ไมอนุญาตใหถายทอดสดการออกรางวัลสลากกินแบง รฐั บาล 4. ใหส ำนกั งานสลากกนิ แบง รฐั บาลตง้ั กองทนุ พฒั นาเดก็ และ เยาวชนขน้ึ ในกระทรวงวฒั นธรรม และมอบเงนิ สนบั สนนุ เพอ่ื ใชเ ปน กองทนุ รณรงคใ หค นเลกิ เลน การพนนั คลา ยกบั ทม่ี กี ารเกบ็ ภาษยี าสบู เพม่ิ ใหส ำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) ทำโครงการรณรงคเ พอ่ื การ ไมส บู บหุ ร่ี ขณะที่สภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สป.) ได เสนอแนะวิธีการบริหารรายไดของหวยบนดินตอรัฐบาลเพื่อ สรา งความเปน ธรรม และความโปรง ใสในการนำรายไดม าชว ย เหลอื ประชาชนทย่ี ากจนใหม ชี วี ติ ทด่ี ี โดยรฐั ไมค วรทำธรุ กจิ หวย บนดนิ เอง แตใ หเ อกชนเปน ผดู ำเนนิ การภายใตก ฎเกณฑข องรฐั เพราะหากรฐั บาลเปน เจา มอื เองทำใหก ลมุ เยาวชนเขา ใจผดิ วา อบายมขุ และการพนนั เปน สง่ิ ทด่ี ี จนเกดิ พฤตกิ รรมเลยี นแบบ ตามมาภายหลงั สำหรบั รายไดจ ากหวยบนดนิ กไ็ มค วรจดั สรร ใหแ กก ลมุ ใดกลมุ หนง่ึ โดยตรง โดยเฉพาะทนุ การศกึ ษา แต ควรนำรายไดเ ขา สงู บประมาณแผน ดนิ แลว จงึ จดั สรรงบประมาณ ไปสภู าคสงั คม และกลมุ คนยากจนในสดั สว นทม่ี ากกวา เดมิ เพราะหากนำเงนิ รายไดจ ากหวยโดยตรง ทำใหผ ทู ร่ี บั เงนิ ไมม ี ความภมู ใิ จ หรอื ไมเ หน็ คณุ คา มากนกั เนอ่ื งจากเปน เงนิ อบายมขุ ซง่ึ ไมเ หมอื นกบั เงนิ ของแผน ดนิ ทม่ี าจากภาษปี ระชาชน22 43

จากแชทรมู สคู ลปิ วดิ โี อและแคมฟรอ็ ก: วถิ ีชีวิตออนไลนท ี่ตองรูเ ทาทนั ในพ.ศ. 2549 ทผ่ี า นมา ปรากฏการณด า นรา ยทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การสอ่ื สารไฮเทครปู แบบตา งๆ ทำใหส งั คมไทยเรม่ิ หนั มามอง ความกา วหนา ของเทคโนโลยกี ารสอ่ื สารดว ยสายตาทไ่ี มไ ว วางใจเทา ไรนกั แตใ นยคุ สมยั ทม่ี อื ถอื คอื อปุ กรณพ น้ื ฐานท่ี แทบทกุ คนมไี วต ดิ ตวั อนิ เตอรเ นต็ คอื เครอ่ื งมอื สำคญั ของ การเขา ถงึ ขอ มลู และทางลดั สโู ลกกวา ง ปรากฏการณ “คลปิ ฉาว แชทเสยี ว และแคมฟรอ็ ก” คงไมไ ดม สี าระสำคญั เพยี งแคก าร ตั้งคำถามวา สังคมไทยจะควรหยุดยั้งหรือกาวใหทันกับ เทคโนโลยกี ารสอ่ื สารทก่ี า วไกลหรอื ไมเทา นน้ั หากแตต อ งยอมรบั ความจรงิ ไมว า เราจะชอบหรอื ไมก ต็ าม วา ขณะนค้ี นรนุ ใหมก ำลงั ใชช วี ติ อกี ดา นของพวกเขาในแบบท่ี เรยี กวา “ออนไลน” 44

ชวี ติ ออนไลนข องเยาวชนไทย ใหเ กดิ เหตรุ า ย ขณะทอ่ี กี กระแสพงุ เปา ไปทก่ี ารสนทนาออนไลน พฤตกิ รรมการใชอ ปุ กรณส อ่ื สารสมยั ใหม กำลงั กลายเปน ลม วา เปน สง่ิ อนั ตรายเพราะกลายเปน เครอ่ื งมอื ของการลอ ลวง7 หายใจของคนไทยจำนวนหลายลานคน โดยเฉพาะในกลุม เยาวชนไทย ดงั รายงานจากสำนกั งานสถติ แิ หง ชาตทิ ส่ี ำรวจ ถดั มาอกี ไมน านมขี า วตอกยำ้ กระแสหวาดวติ กทส่ี งั คมมตี อ การ จำนวนผูใชคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตทั่วประเทศประจำป แชท เมอ่ื นกั ศกึ ษาหญงิ คนหนง่ึ เขา แจง ความใหด ำเนนิ คดพี ระท่ี 2549 พบวา มผี ใู ชค อมพวิ เตอรจ ำนวน 15.4 ลา นคน หรอื รอ ยละ ลว งละเมดิ ทางเพศหลงั จากรจู กั กนั ผา นโปรแกรมแชท ซง่ึ ฝา ยชาย 26 ของประชากรอายุ 6 ปข น้ึ ไป และมผี ใู ชอ นิ เทอรเ นต็ 8.47 ไดห ลอกลวงวา เปน นกั ศกึ ษาเชน เดยี วกนั และออกอบุ ายใหฝ า ย ลานคน หรือรอยละ 14 โดยกลุมเยาวชนอายุ 15-24 ป หญงิ เดนิ ทางไปพบทว่ี ดั แลว ขวู า จะเรยี กเพอ่ื นมารมุ โทรมหาก ใชอ นิ เทอรเ นต็ สงู สดุ เมอ่ื เทยี บกบั กลมุ อายอุ น่ื ๆ การสำรวจครง้ั ฝา ยหญงิ ไมย อมหลบั นอนดว ย8 นี้ไดสอบถามถึงประเภทของอินเทอรเน็ตที่ใชในครัวเรือน ดว ย ซง่ึ พบวา ครวั เรอื นทเ่ี ชอ่ื มตอ อนิ เทอรเ นต็ ใชอ นิ เทอรเ นต็ นอกจากน้ี ยงั มกี ารแชทผา นเครอ่ื งโทรศพั ท ทง้ั โทรศพั ทพ น้ื ฐาน ประเภทความเรว็ สงู มากทส่ี ดุ ถงึ รอ ยละ 52.81 และโทรศพั ทม อื ถอื ในระบบออดโิ อเทก็ ซ เชน “แชทไลน โทร 1900-1900-xxxx”, “1900 xxx xxx สายคลายเหงา, “จไี ลน สว นศนู ยเ ทคโนโลยแี ละคอมพวิ เตอรแ หง ชาติ สำรวจขอ มลู ผใู ช สายสมี ว ง 1900 xxx xxx, “มาคยุ กบั พวกเรานะคะ...จบุ ...จบุ อนิ เตอรเ นต็ เมอ่ื ป 2548 พบวา เยาวชนอายตุ ำ่ กวา 20 ป ใช 1900 xxx xxx”9 เมอ่ื พจิ ารณาจากจำนวนผใู ชโ ทรศพั ทท กุ อนิ เตอรเ นต็ เพม่ิ ขน้ึ จากรอ ยละ12 ในป 2547 เปน รอ ยละ 21 โดย ประเภทแลวจะเห็นไดวาบริการแชทในลักษณะนี้มีฐานตลาด ใชเ วลากบั อนิ เตอรเ นต็ เฉลย่ี สปั ดาหล ะ 9.2 ชว่ั โมง และพบวา ที่กวางกวาการแชททางอินเตอรเน็ตมาก ถึงกลางป 2549 เว็บไซตบันเทิงเปนเว็บไซตที่เด็กและเยาวชนเขาไปดูมากถึง ศนู ยข อ มลู คนหายเพอ่ื ตอ ตา นการคา มนษุ ย ของมลู นธิ กิ ระจก รอ ยละ 30 เมอ่ื เทยี บกบั รอ ยละ 2 ของการดเู วบ็ ไซตเ พอ่ื การ เงาเปด เผยวา มเี ดก็ สาวถกู ลอ ลวงหายออกไปจากบา นหลงั จาก ศกึ ษา2 ในดา นของโทรศพั ทพ น้ื ฐานพบวา จำนวนผขู อใชเ ลขหมาย มกี ารแชทผา นระบบโทรศพั ทน ้ี รวม 12 คน ลว นเปน เดก็ ผหู ญงิ โทรศพั ทพ น้ื ฐานมแี นวโนม สงู ขน้ึ ทกุ ป เชน เดยี วกบั จำนวนโทร อายเุ ฉลย่ี ตำ่ กวา 15 ป และพบวา จำนวนเดก็ ถกู ลอ ลวงจากการ ศพั ทส าธารณะตอ ประชากร ทส่ี ำคญั คอื อตั ราการใชโ ทรศพั ท เลน แชทไลนใ นระบบออดโิ อเทก็ ซม เี พม่ิ มากขน้ึ เรอ่ื ยๆ10 มอื ถอื ทก่ี า วกระโดดจากรอ ยละ 22.5 ในป 2545 เปน รอ ยละ 36.7 ในป 25483 ในป 2549 เมอ่ื มกี ารสำรวจประชากรอายุ 6 วัฒนธรรมคลิป: สิทธิสวนบุคคล การละเมิด และ ปข น้ึ ไป ทว่ั ประเทศ พบวา ผมู โี ทรศพั ทม อื ถอื (ไมร วมเครอ่ื ง PCT) อาชญากรรมทางเพศ ทว่ั ประเทศ มจี ำนวน 24.74 ลา นคน หรอื รอ ยละ 424 วดิ โี อคลปิ หรอื ภาพยนตรส น้ั ทม่ี กั ถา ยดว ยโทรศพั ทม อื ถอื เปน ท่ี นยิ มกนั อยา งแพรห ลาย ในกลมุ วยั รนุ และคนหนมุ สาว การเผย จงึ ไมน าแปลกใจทีผ่ ลกระทบเชิงลบจากการใชอปุ กรณไ ฮเทค แพรค ลปิ วดี โี อของเหตกุ ารณต า งๆ ทง้ั เรอ่ื งนกั เรยี นหญงิ ตบกนั เหลา น้ี จะเปด เผยตวั ไมย ง่ิ หยอ นไปกวา ประโยชนท ส่ี งั คมไดร บั คลปิ แฉทเ่ี ปด โปงความสมั พนั ธ คลปิ สว นตวั ทห่ี ลดุ ออกมาเผย ในรอบป 2549-2550 การสอ่ื สารไฮเทคทต่ี กเปน ขา วฮอื ฮาแกม แพรส สู าธารณะ และคลปิ แบลค็ เมล กลายเปน ประเดน็ ทถ่ี กู นำ หวอื หวา คอื การสนทนาออนไลน หรอื ทเ่ี รยี กกนั สน้ั ๆวา “แชท” เสนอตอ สงั คมบอ ยครง้ั ตลอดป 2549 (chat) การถา ยและเผยแพร “คลปิ วดิ โี อ” (video clip) โดย เฉพาะทม่ี าแรงแซงโคง คอื โปรแกรมอนิ เตอรเ นต็ “แคมฟรอ็ ก” คลปิ แอบถา ย คลปิ หลดุ ชว งกลางปม ขี า วการเผยแพรค ลปิ วดิ โี อ (camfrog) เหตกุ ารณร มุ โทรมนกั เรยี นหญงิ 2 คนโดยนกั เรยี นชาย 5 คน มคี วามยาวประมาณ3นาทีในจงั หวดั แหง หนง่ึ ของภาคกลาง11 ถดั “แชท” ภยั ออนไลนจ รงิ หรอื ? มาอกี ไมถ งึ เดอื นกป็ รากฏขา วคลา ยคลงึ กนั โดยเปน การรมุ โทรม การสนทนาออนไลน หรอื แชท แบง อยา งกวา งได 2 ประเภทคอื นักเรียนหญิงโดยเพื่อนนักเรียนชาย แลวมีการแอบถายคลิป หอ งสนทนา (chatroom) ทม่ี อี ยตู ามเวบ็ ไซตต า งๆ กบั โปรแกรม วดิ โี อไวแ ละนำไปเผยแพรใ นเวบ็ ไซตข องโรงเรยี น12 พอถงึ ปลายป สนทนาสำเร็จรูปที่ติดตั้งไวในคอมพิวเตอรสวนบุคคลซึ่งมี กม็ ขี า วนา สลดใจเมอ่ื เดก็ หญงิ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี 6 ถกู รนุ พอ่ี ายุ หลายโปรแกรม แตท ฮ่ี ติ ทส่ี ดุ คอื โปรแกรมเอม็ เอสเอน็ (MSN 14 ป และ 17 ป ขม ขนื และแอบถา ยคลปิ วดิ โี อไวใ นโทรศพั ทม อื ถอื Messenger)5 การสนทนาออนไลนเ ปด โอกาสใหผ ใู ชอ นิ เตอร เพอ่ื นำไปขายใหร า นรบั โหลดคลปิ ยา นสำเพง็ 13 เนต็ สง ขอ ความถงึ กนั และกนั ไดแ บบสดๆ รอ นๆ เรยี กวา วนิ าที ตอ วนิ าที จงึ เปน ทน่ี ยิ มคอ นขา งสงู ในหมผู ใู ชอ นิ เตอรเ นต็ คลปิ แฉ-คลปิ เปด โปงความสมั พนั ธ สว นใหญเ ปน เรอ่ื งของ บคุ คลทม่ี คี วามสมั พนั ธก นั ใกลช ดิ เคยถา ยคลปิ วดิ โี อไวด เู ลน ในเดอื นพฤษภาคม 2549 กป็ รากฏขา วชอ็ คสงั คมไทยใหต อ ง สว นตวั แตต อ มาเมอ่ื มคี วามขดั แยง จงึ นำคลปิ วดิ โี อมา “แฉ” หนั มาสนใจการสนทนาออนไลน คอื เหตกุ ารณค รสู อนภาษา คือนำมาเปดเผยไมวาจะดวยเหตุผลที่ตองการตอรองผล องั กฤษจากอบุ ลราชธานถี กู ฆา ตาย และหน่ั ศพเปน สองทอ นใส ประโยชน หรอื ตอ งการแกแ คน หรอื ทำใหอ บั อาย อาทิ “รวบมอื กระเปา เดนิ ทางขนาดใหญ ไปแยกทง้ิ ตามพน้ื ทต่ี า งๆ ในกรงุ เทพ แพรค ลปิ โป แบลค็ เมลอ ดตี แฟน” ฝา ยชายผกู ระทำการยอม มหานครเพอ่ื ทำลายหลกั ฐาน ครสู าวคนนร้ี จู กั คนรา ยโดยการ รบั วา ไดน ำคลปิ วดี โิ อออกไปเผยแพรต ามเวบ็ ไซตต า งๆ จรงิ สนทนาผา นโปรแกรมสนทนาออนไลน หลงั จากนน้ั จงึ นดั พบ เพราะโมโหทถ่ี กู บอกเลกิ และตอ งการใหแ ฟนใหมข องฝา ยหญงิ กนั ทก่ี รงุ เทพฯ และตอ มาถกู ทำรา ยถงึ ชวี ติ โดยคนในครอบครวั ไดร คู วามจรงิ 14 และขา ว “สกี าลยุ แฉเอง! แคน ถกู ทอดทง้ิ พระครู ตา งไมม ใี ครรจู กั คนรา ยคนนม้ี ากอ น6 ความเหย้ี มโหดของคนรา ย แจง จบั โดนแบลค็ เมล” ซง่ึ ฝา ยหญงิ เปน ผวู างแผนพาคนรกั ซง่ึ เปน ไมไ ดเ ปน จดุ สนใจของสาธารณชนมากเทา ความสงสยั ทผ่ี คู นมตี อ พระระดบั เจา อาวาสไปรว มหลบั นอนทร่ี สี อรต แหง หนง่ึ แลว ใช ครผู ถู กู ทำรา ยวา เหตใุ ดเธอจงึ กลา เดนิ ทางมาพบคนแปลกหนา โทรศพั ทม อื ถอื ถา ยคลปิ วดี โิ อขณะมเี พศสมั พนั ธเ กบ็ ไวเ ปน หลกั กระแสความคดิ เหน็ ในเวบ็ บอรด ตา งๆ ถงึ กบั ฟน ธงวา เรอ่ื งนเ้ี กดิ ฐานมดั ตวั เพอ่ื ไมใ หเ จา อาวาสไปคบหญงิ อน่ื และเมอ่ื มปี ากเสยี ง ขน้ึ เพราะผหู ญงิ ไมด ี หวงั ไดแ ฟนฝรง่ั จงึ เดนิ ทางมาหาผชู ายทำ กนั กไ็ ดน ำคลปิ วดี โิ อดงั กลา วออกมาขม ขู แตเ จา อาวาสทำทา 45

ไมส นใจโดยอา งวา รจู กั คนใหญโ ตในจงั หวดั ฝา ยหญงิ จงึ นำคลปิ ออนไลน ผเู ลน สามารถสนทนากนั เปน กลมุ และเหน็ ภาพได วดิ โี อดงั กลา วมาเปด เผยตอ สาธารณะจนเปน ขา ว15 พรอ มๆ กนั ทจ่ี รงิ โปรแกรมแคมฟรอ็ กเปด ตวั มาได 2-3 ปแ ลว มกี ารนำไปประยกุ ตใ ชง านกนั หลากหลายรปู แบบ อาทิ ใชเ ปน ปรากฏการณค ลปิ วดิ โี อถกู ผกู โยงกบั เรอ่ื งเพศของผคู นอยา งมาก เครอ่ื งมอื ในการประชมุ วดิ โี อคอนเฟอเรนซ การสนทนาของกลมุ โดยเฉพาะอยางยิ่งในแงของการเปนเครื่องมือเพื่อแสวงหา คนทม่ี คี วามสนใจในประเดน็ เดยี วกนั เปน ตน สำหรบั สงั คมไทย ประโยชนท างเพศหรอื ผลประโยชนอ น่ื ไมว า จะเปน กรณขี องการ นน้ั รจู กั “แคมฟรอ็ ก” ดว ยนำ้ เสยี งและทา ทไี มส บายใจในฐานะ ละเมดิ ทางเพศแลว ถา ยคลปิ ไวใ ชข ม ขผู เู สยี หาย กรณเี กดิ ความ ของสอ่ื โปห รอื ชอ งทางแสดงออกเรอ่ื งเพศในทางลามกอนาจาร สมั พนั ธซ อ นแลว ใชค ลปิ เปน เครอ่ื งมอื ในการ “แฉ” กรณที ค่ี ลปิ จากการเปด ประเดน็ ผา นหนงั สอื พมิ พโ ดยเรม่ิ จากการเปด โปง “หลดุ ” ไปอยใู นมอื ของบคุ คลอน่ื และถกู นำไปขยายผลเชงิ การ แคมฟร็อกในฐานะชุมชนออนไลนของคนชอบโชว ชอบแสดง ตลาดอยา งในกรณขี องรา นรบั ซอ มมอื ถอื เปน ตน ออกเรอ่ื งเพศอยา งเปด เผย จนเขา ขน้ั ลามกอนาจาร อยา งเชน คลปิ วดิ โี อยงั ถกู ใชเ พอ่ื ประโยชนข องการขยายเครอื ขา ยทางสงั คม “วยั รนุ เมอื งขอนแกน ฮติ เลน “CAMFROG” แชทไลนส ด ทท่ี ำ ของบคุ คลดว ย ดงั ผลการวจิ ยั เรอ่ื ง “การสรา งอตั ลกั ษณใ นอลั บม้ั เหมอื นสถานวี ทิ ยกุ ลายๆ แตม ดี เี จพรอ มทำทา ยว่ั ยวนอารมณ ภาพออนไลน” ทว่ี เิ คราะหข อ มลู อลั บม้ั ภาพออนไลนจ ำนวน 200 วนั ดคี นื ดโี ชวส ดถา ยทอดทางเวบ็ ใหช มดว ย วยั รนุ บางรายโดด อลั บม้ั ในเวบ็ ไซต 3 แหง ทม่ี จี ำนวนผใู ชบ รกิ ารและรปู ภาพอยเู ปน เรยี นเลน ตำรวจเผย ไมร จู ะเอาผดิ อยา งไร เพราะไมเ ขา ขา ย จำนวนมาก ไดบ ทสรปุ ทน่ี า สนใจวา การทอ่ี ลั บม้ั ภาพออนไลน แตเ ปน เพยี งทร่ี วมของกลมุ คนผดิ ปกตทิ างจติ เทา นน้ั ”18 อนญุ าตใหม กี ารตง้ั ชอ่ื การคดั เลอื กเพลง การสรา งภาพแทนตน หรอื การคดั เลอื กตวั ละคร การแตง ตวั ใหต วั ละคร และการเลอื ก “ระบาดทางเน็ตจี้ไอซีทีชวยดูแล เสี่ยรานเน็ตรองกระทรวง ฉากตา งๆไดอ ยา งอสิ ระ เปน การเปด โอกาสใหเ จา ของอลั บม้ั ภาพ วฒั นธรรม โปรแกรม “แคมฟรอ็ ก” โชวล ามกเกลอ่ื น ตดิ ตง้ั ทง้ั ออนไลนแ สดงถงึ ตวั ตนทแ่ี ทจ รงิ ของตนเอง ภาพทโ่ี ชวส ว นใหญ ในบา นและรา นอนิ เตอรเ นต็ ระบเุ ปน โปรแกรมในการสอ่ื สาร เลอื กเฉพาะภาพทด่ี ดู ี มกี ารตกแตง ภาพกอ นนำภาพเขา สอู ลั บม้ั ระหวางบุคคล แบงเปนหองสนทนาจำนวนมากทั้งไทยและ ภาพออนไลน และใชเ ทคนคิ ตา งๆ ทด่ี งึ ดดู ใจคนดู เจา ของอลั บม้ั ตา งประเทศ โดยหอ งสนทนาสดุ ฮติ คอื หอ งทม่ี กี ารโชวอ นาจาร ภาพออนไลนม กั ขอคะแนนโหวตใหก บั อลั บม้ั ภาพของตน ซง่ึ ทง้ั เปด หนงั โป โชวแ กผ า เตน ทา ทางยว่ั ยวน จนไปถงึ การรว มเพศ คะแนนโหวตจะเปน ตวั วดั การยอมรบั จากชมุ ชนแหง น้ี และยงั แค 2-3 เดอื น ทผ่ี า นมา มผี ใู ชบ รกิ ารทส่ี มคั รเปน สมาชกิ นบั เปน เครอ่ื งมอื เพอ่ื สรา งความสมั พนั ธก บั ผอู น่ื ไมว า จะเปน การ แสนราย รอ งใหไ อซที เี ขา มาตรวจสอบหาตน ตอ เพอ่ื ตดิ ตามจบั หาเพอ่ื น หรอื หาคดู ว ย16 กมุ พรอ มทง้ั ปด หรอื บลอ็ กโปรแกรมดงั กลา วโดยเรว็ ทส่ี ดุ ”19 ธรุ กจิ ขายคลปิ วดิ โี อเตบิ โตไมห ยดุ ยง้ั มกี ารสำรวจพบวา แหลง “ตะลงึ !! คนไทยเลน เวบ็ ‘แคมฟรอ็ ก’ มากเปน อนั ดบั 3 ของโลก ขายคลปิ วดิ โี อมอี ยู 3 แหลง ใหญ คอื การขายหรอื เผยแพรผ า น รองจากอเมรกิ าและจนี นายกสมาคมผดู แู ลเวบ็ ไทยชงปญ หา เวบ็ ไซต ซึ่งคาดประมาณวา มีอยหู ลายรอ ยเว็บไซต มที งั้ ที่ให ใหก รรมาธกิ ารฯ รบั ทราบ เรง ผลกั ดนั รา ง พ.ร.บ.วา ดว ยการ โหลดฟรแี ละตอ งชำระคา บรกิ ารกอ นการโหลด โดยความถกู - กระทำความผดิ เกย่ี วกบั คอมพวิ เตอรอ อกมาใชดา นส.ธรุ กจิ อนิ เตอร แพงนน้ั ขน้ึ อยกู บั ประเภทและความยาวของคลปิ เปน หลกั แหลง เนต็ ออกโรงตา นโชวล ามกใน “แคมฟรอ็ ก” จไ้ี อซที ปี ด โปรแกรม ที่สองคือรานจำหนายโทรศัพทมือถือ ซึ่งขายวิดีโอคลิปเปน โดยเรว็ ทส่ี ดุ ”20 บรกิ ารเสรมิ เพอ่ื ดงึ ดดู ใหล กู คา ทำการตดิ ตง้ั โปรแกรมอน่ื ๆ เชน โปรแกรมสำหรับดูหนังฟงเพลง โปรแกรมสำหรับดูภาพถาย อะไรคอื “แคมฟรอ็ ก”” ซง่ึ ราคาคลปิ จะอยทู ป่ี ระมาณ 100 บาท ตอ 5 เรอ่ื ง และแหลง แคมฟรอ็ ก เปน ซอฟตแ วรข องบรษิ ทั แคมแชร (Camshare) ท่ี สดุ ทา ยคอื รา นจำหนา ยวซี ดี หี รอื ซดี คี ลปิ ซง่ึ ขายแผน ละ 100- สามารถใหผูใชแลกเปลี่ยนภาพจากเว็บแคมและเสียงผาน 200 บาท โดยในหนง่ึ แผน จะมคี ลปิ อยหู ลายสบิ เรอ่ื ง17 ทางอนิ เทอรเ นต็ จงึ นำไปใชใ นการประชมุ ออนไลนไ ดห ลายคน พรอมกัน แคมฟร็อกแตกตางจากโปรแกรมทั่วไปโดยผูใช ใครเปน คนดคู ลปิ ในขณะทส่ี งั คมในโลกออนไลนม กี ารเปด สามารถใชโปรแกรมบนเซิรฟเวอรของตัวเองได ปจจุบัน เวบ็ ไซตท เ่ี กย่ี วขอ งกบั การโชว และแลกเปลย่ี นคลปิ วดี โี ออยา ง แคมฟรอ็ กมกี ารพดู คยุ แลกเปลย่ี นความคดิ และการแสดงวดี โี อ เปนล่ำเปนสัน สวนหนึ่งของการแลกเปลี่ยนนี้ไดกลายเปน หลายอยา งรวมถงึ เรอ่ื งการทอ งเทย่ี ว กฬี า ภาษา วฒั นธรรม เรอ่ื งของธรุ กจิ และเปน ปจ จยั สำคญั ทท่ี ำใหต ลาดคลปิ วดี โี อเฟอ ง เลน เกมตอบปญ หาออนไลน ซง่ึ กร็ วมเรอ่ื งทางเพศ หรอื การรว ม ฟมู าก ในอกี มมุ หนง่ึ ผคู นจำนวนมากเขา ถงึ และใชช วี ติ ในโลก เพศออนไลน เสมอื นจรงิ จนกลายเปน ชมุ ชนออนไลน มกี ารสรา งพน้ื ทข่ี องตวั เองในชมุ ชนออนไลน เชน ไดอารอ่ี อนไลน อลั บม้ั รปู ออนไลน แคมฟรอ็ ก มกี ารใชง านแบง ออกเปน หอ ง โดยแตล ะหอ งแบง เพอ่ื นำเสนอภาพตวั แทนของตนเอง และทน่ี า สนใจคอื สว นใหญ ตามหัวขอในการสนทนา เชน หองสำหรับสำหรับฝกภาษา นน้ั นยิ มเสนอวถิ ที างเพศของตนเองอยา งเปด เผย ขณะเดยี วกนั พูดคุยภาษาอังกฤษ ภาษาอิตาลี ภาษาเยอรมัน รวมไปถึง กต็ ดิ ตามเสพขอ มลู ของคนอน่ื อยา งกระหายใครร ู ซง่ึ นา จะเปน ภาษามอื สำหรบั คนพกิ ารทม่ี กี ารเปด ไวใ หค นพกิ ารสามารถคยุ ปฏกิ ริ ยิ าสะทอ นกลบั ของสง่ิ ทถ่ี กู สงั คมและอำนาจของรฐั ปกปด ออนไลนห ลายหอ ง นอกจากนย้ี งั มหี อ งสำหรบั พดู คยุ เรอ่ื งเพลง ปด กน้ั มานาน เมอ่ื มชี อ งทางใหแ สดงออกอยา งเสรจี งึ กลายเปน หรอื เลา เรอ่ื งผี แตก ารใชง านสว นใหญใ นแคมฟรอ็ กเปน การใช ปรากฏการณอ ยา งทส่ี งั คมไดร บั รู เพอ่ื ดแู ละแสดงลามกทางอนิ เตอรเ นต็ คนไทยเปน กลมุ ผใู ช บรกิ ารโปรแกรมแคมฟรอ็ กมากเปน อนั ดบั ท่ี 3 ของโลก โดย แคมฟร็อก: พื้นที่สีเทาของสิทธิสวนบุคคลกับการ สว นหนง่ึ ใชเ พอ่ื รบั ชมการแสดงลามกอนาจารทางอนิ เตอรเ นต็ ละเมดิ ตอ สงั คม หรอื ไมก แ็ สดงลามกเสยี เอง (แหลง ขอ มลู : วกิ พิ เี ดยี สารานกุ รมเสรี “แคมฟรอ็ ก” เปน ชอ่ื โปรแกรมคอมพวิ เตอรใ ชส ำหรบั สนทนา http://th.wikipedia.org/wiki/Camfrog) 46

ปฏกิ ริ ยิ าของฝา ยตา งๆในสงั คม ระเบยี บของรฐั ครอบคลมุ ไมถ งึ ไมท นั สมยั พอ อยา งไรกต็ าม ตลอดป2549เชอ่ื มตอ กบั ป2550การเคลอ่ื นไหวของหนว ยงานตอ ขณะนี้ไดมีราง พ.ร.บ.วาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับ ปรากฏการณอ นั เนอ่ื งมาจากการสอ่ื สารไฮเทค ลว นตอบโตใ น คอมพวิ เตอร กำลงั อยใู นชว งของการพจิ ารณาแปรญตั ตขิ องคณะ เชงิ ลบ และมงุ ใชอ ำนาจรฐั เขา ควบคมุ หรอื แมแ ตก ำจดั เทคโนโลยี กรรมาธกิ ารฯ ถอื เปน จงั หวะทด่ี ที จ่ี ะชว ยผลกั ดนั กฎหมายการใช การสอ่ื สารทถ่ี กู มองวา เปน ปญ หา กระทรวงเทคโนโลยสี ารสนเทศ อนิ เตอรเ นต็ ออกมาและมโี ทษรนุ แรง” 25 และการสอ่ื สารระบวุ า จะดำเนนิ การปด เวบ็ ไซตท ข่ี ายคลปิ วดิ โี อ โปท นั ทที พ่ี บ แตก ฎหมายไมส ามารถดำเนนิ การกบั ผกู ระทำผดิ ตอ ประเดน็ น้ี นายศริ พิ งษ วทิ ยวโิ รจน นกั เขยี นผเู ชย่ี วชาญดา น ไดอ ยา งทนั ทว งที จงึ แนะนำใหพ อ แมด แู ลการใชอ นิ เทอรเ นต็ ของ อนิ เตอรเ นต็ เขยี นถงึ สถานการณล า สดุ เกย่ี วกบั แคมฟรอ็ กของ ลกู หลาน โดยใสโ ปรแกรมปอ งกนั ทเ่ี รยี กวา HOUSE KEEPER ไทยเมอ่ื กลางเดอื นกมุ ภาพนั ธ 2550 วา หอ งทม่ี โี ชวล ามกหาย เพอ่ื บลอ็ กไมใ หเ ดก็ ๆ เขา ไปดเู วบ็ ทไ่ี มเ หมาะสม และไดผ ลกั ดนั ไปหมดแลว เหลอื แตห อ งสนทนากนั ปกติ โดยหากหอ งสนทนาใด กฎหมายการกระทำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรเพื่อแกปญหา มผี ไู มป ฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑผ ดู แู ลหอ งกจ็ ะ “ดดี ” คนนน้ั ออกไป ดงั กลา ว โดย พ.ร.บ.ฉบบั นก้ี ำลงั จะผา นสภานติ บิ ญั ญตั แิ หง ชาติ และสรุปใหขอคิดเรื่องการจัดการบนพื้นที่ออนไลนวา การ และจะมผี ลบงั คบั ใชใ นเรว็ ๆ น”้ี 21 กำกบั ดแู ลทด่ี ที ส่ี ดุ ในสงั คมอนิ เตอรเ นต็ กเ็ หมอื นสงั คมอน่ื ๆ คอื สมาชกิ ตอ งดแู ลกวดขนั กนั เอง การใชอ ำนาจปด กน้ั ไมน า จะ อยา งไรกด็ ี กองบงั คบั ปราบปรามการกระทำผดิ ตอ เดก็ เยาวชน เกดิ ประโยชนอ ะไร และสตรี สำนกั งานตำรวจแหง ชาติ ชว้ี า กฎหมายทใ่ี ชอ ยใู น ปจ จบุ นั กส็ ามารถนำมาใชเ ปรยี บเทยี บเพอ่ื เอาผดิ แกผ ทู จ่ี ำหนา ย ภยั ออนไลนต อ งแกท ต่ี น เหตุ หรอื เผยแพรค ลปิ โปไ ด เพราะผทู เ่ี ผยแพรภ าพลามกอนาจารนน้ั ในปรากฏการณก ารใชเ ทคโนโลยเี พอ่ื แสวงหาขอ มลู หรอื แสดง มคี วามผดิ ตามกฎหมายอาญามาตรา 287 หากตำรวจพบเหน็ ออกเรอ่ื งเพศน้ี สง่ิ ทห่ี นว ยงานและสอ่ื มวลชนยงั ทำนอ ย กค็ อื ก็สามารถจับกุมไดทันทีโดยไมตองมีผูเสียหายมาแจงความ การยืนอยูเคียงขางเด็กและเยาวชนที่อยูในหองสนทนาตางๆ ดงั นน้ั ไมว า จะเปน การเผยแพรผ า นเวบ็ ไซต โหลดลงโทรศพั ทม อื พรอมบอกใหรูถึงความเกี่ยวเนื่องและความเปนไปไดของ ถอื ใหล กู คา หรอื แมก ระทง่ั สง ตอ ไปใหเ พอ่ื นดู จะถอื วา มคี วาม กระบวนการธรุ กจิ ภาพโป เปลอื ย เพอ่ื ใหผ เู ลน มองเหน็ อยา ง ผดิ ทง้ั นน้ั โดยมโี ทษจำคกุ ถงึ 3 ป หรอื ปรบั ไมเ กนิ 6 พนั บาท รอบดา นและรเู ทา ทนั หรอื ทง้ั จำทง้ั ปรบั และหากมขี อ ความทท่ี ำใหบ คุ คลในภาพเสอ่ื ม เสยี ตดิ อยใู นคลปิ ดว ยกม็ โี ทษหนกั ขน้ึ ดว ย22 ทง้ั หมดนเ้ี ปน ปรากฏการณท เ่ี กย่ี วขอ งกบั คนทเ่ี ขา มาใชช วี ติ ใน สงั คมเสมอื นจรงิ ดว ยความรสู กึ วา เตม็ ไปดว ยเสรภี าพในการ การไลบ ผ้ี เู ลน หนทางทเ่ี หนอ่ื ยเปลา เพราะกฎหมาย แสดงออกและการแสวงหาขอมูลใหมๆ โดยเฉพาะกับเรื่องที่ ตามไมท นั สถานการณ ถกู สงั คมจรงิ ปด กน้ั ตลอดมาอยา งเรอ่ื งเพศ และเกย่ี วขอ งกบั ธรุ กจิ ในขณะทส่ี มาคมธรุ กจิ อนิ เตอรเ นท็ แสดงจดุ ยนื อยา งเดน ชดั วา ทไ่ี ดก ำไรจากการใชส ทิ ธเิ สรภี าพของผคู นเหลา น้ี ดงั นน้ั ปฏกิ ริ ยิ า ไมเ หน็ ดว ยกบั การใชโ ปรแกรมแคมฟรอ กเพอ่ื โชวเ รอ่ื งเพศ และ ตอบโตท ม่ี งุ ประนามผคู นในโลกเสมอื นจรงิ วา มพี ฤตกิ รรมเบย่ี ง ประนามรานบริการอินเตอรเน็ทที่มีโปรแกรมนี้ไวบริการลูก เบนจากบรรทดั ฐานเรอ่ื งเพศของสงั คมจรงิ และพยายามเขา ไป คา สํานกั คดเี ทคโนโลยแี ละสารสนเทศ กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ จัดระเบียบชีวิตเสมือนจริงจึงเปนมุมมองและปฏิกิริยาที่ยังไม (ดเี อสไอ) กอ็ อกมาระบวุ า จะดําเนนิ คดกี บั กลมุ หญงิ สาวทโ่ี ชว ครอบคลมุ ทง้ั หมดของวถิ ชี วี ติ ออนไลน ไมว า จะเปน อนิ เตอรเ นต็ เรอื นรา งผา นโปรแกรมแคมฟรอ็ กประมาณ 10 คน สว นใหญเ ปน หรือโทรศัพทมือถือ ขณะที่ระบบธุรกิจที่เปนปจจัยชี้นำและ นกั ธรุ กจิ และพนกั งานประจำสำนกั งานตา งๆ โดยดเี อสไอจะเปน ขบั เคลอ่ื นการแพรข ยายและบอ ยครง้ั ยงั ละเมดิ สทิ ธสิ ว นบคุ คล เจาทุกขในการดําเนินคดีกับบุคคลดังกลาวเอง เพราะถือวา ดว ยนน้ั ยงั ถกู มองขา มไป บคุ คลดงั กลา วสรา งความเสยี หายแกร ฐั 23 อยา งไรกต็ าม กเ็ กดิ ทา ทใี หมท ไ่ี มเ นน การปด กน้ั เปน หลกั ปรากฏ กระทรวงวัฒนธรรมก็มีทาทีในทำนองเดียวกัน โดยนางสาว ขน้ึ ในมหกรรมอนิ เตอรเ นต็ ปลอดภยั และสรา งสรรค 2550 ท่ี ลัดดา ตั้งสุภาชัย ผูอำนวยการศูนยเฝาระวังทางวัฒนธรรม อทุ ยานการเรยี นรู เมอ่ื วนั ท่ี 13 กมุ ภาพนั ธ 2550 โดยมขี อ เสนอ กระทรวงวฒั นธรรม ระบวุ า มกี ารตดิ ตามเรอ่ื งนม้ี า 2-3 เดอื นแลว โรดแมพเพอ่ื ปอ งกนั เยาวชนตกเปน เหยอ่ื ภยั ออนไลนป ระกอบ เพราะมผี ปู กครองและเครอื ขา ยเฝา ระวงั ฯ ทเ่ี ปน เยาวชนและรา น ดว ย 4 ยทุ ธศาสตร คอื ขจดั รา ย หมายถงึ การใชก ระบวนการ อนิ เตอรเ นต็ ไดแ จง ขา วเขา มา ขณะนร้ี วบรวมขอ มลู หลกั ฐาน ทางกฎหมายเขา ควบคมุ ลงโทษ ขยายดี หมายถงึ สนบั สนนุ การ ของผูที่เปดบริการและผูใชไดครบแลว เรื่องนี้ปลอยไปไมได ใชอ นิ เตอรเ นต็ เพอ่ื การเรยี นรอู ยา งสรา งสรรค สรา งภมู คิ มุ กนั เพราะเปนสิ่งที่เกิดขึ้นในประเทศและดำเนินการโดยคนไทย คอื รณรงคใ หเ ดก็ และผปู กครองรเู ทา ทนั ภยั ในอนิ เตอรเ นต็ และ มเี ซริ ฟ เวอรอ ยใู นประเทศไทย ตอ งใหต ำรวจเขา ไปตรวจสอบ พฒั นาระบบ โดยตอ งมกี ารสนบั สนนุ ทางการเงนิ และเครอื ขา ย27 โดยอาศัยอำนาจตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 287 ที่ระบุไววา หามมิใหมีการเผยแพรภาพลามกอนาจารตอที่ ไมว า เราจะชอบหรอื ไมก ต็ าม โลกออนไลนไ ดเ ขา มาแวดลอ มชวี ติ สาธารณะ ซง่ึ ผกู ระทำผดิ มโี ทษจำคกุ ไมเ กนิ 3 ป และปรบั ไมเ กนิ ของผคู นอยา งไมแ บง แยกวา ใครใชแ ละใครไมใ ช สำหรบั บคุ คล 6,000 บาท แตก ถ็ อื วา เปน โทษทน่ี อ ยมากจงึ มกี ารฝา ฝน หรอื ในสงั คม ทกั ษะการใชช วี ติ ในโลกออนไลนแ บบทต่ี วั เองปลอดภยั ลกั ลอบกระทำผดิ ตลอดเวลา24 และในขณะเดยี วกนั กไ็ มท ำรา ยผอู น่ื จงึ เปน สง่ิ จำเปน ของการ ดำรงชวี ติ ในทา มกลางความกา วหนา ทางเทคโนโลยกี ารสอ่ื สาร ปญ หาของกฎหมายทไ่ี ลไ มท นั กบั ความกา วหนา ทางเทคโนโลยี และสำหรบั สงั คมออนไลน การจดั ระเบยี บระบบธรุ กจิ ออนไลน เปน ประเดน็ ทม่ี ผี สู ะทอ นออกมาบอ ยครง้ั นายปรเมศวร มนิ ศริ ิ กำหนดกตกิ าทย่ี ตุ ธิ รรม และควบคมุ อาชญากรรมรปู แบบใหมท ่ี ผจู ดั การโครงการอนิ เตอรเ นต็ สขี าวเพอ่ื เยาวชน ระบวุ า “เรอ่ื งน้ี มกี ารใชเ ทคโนโลยกี ารสอ่ื สารเปน เครอ่ื งมอื นบั เปน เรอ่ื งสำคญั เปนปญหาของเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย แตกฎหมายและ จำเปน และเรง ดว นอยา งยง่ิ 47

‘ประกาศขอ เทจ็ จรงิ ทางการแพทย’ : การปะทะกนั ระหวา งสทิ ธขิ องแพทย กับสิทธผิ ปู ว ย นอกจากสถานการณการฟองรองคดีอาญาตอแพทย จะทวี ความรุนแรงขึ้นเปนลำดับแลว ในรอบป 2549 ตอเนื่อง ถึงป 2550 ‘แพทยสภา’ สภาวิชาชีพสำคัญท่สี ดุ ของแพทย ในเมืองไทย ไดมีการเคลื่อนไหวออกประกาศแพทยสภา เรื่องขอเท็จจริงทางการแพทย และการแกไขขอบังคับ แพทยสภา ป 2525 ประกาศใชในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ ปลายป 2549 ทีถ่ ือเปนกฎหมายทแี่ พทยทุกคนตองปฏิบัติ ตาม ถือเปนการโยนเผือกรอน และกระตุกใหสังคมไทย ตอ งหนั กลบั มาพจิ ารณาความสมั พนั ธร ะหวา งคนไขก บั หมอ อยางจรงิ จงั อกี ครงั้ หนึง่ 48