การพัฒนาอาชีพให้มีความเข้มแข็ง อช21003 ม.ต้น

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า การพฒั นาอาชีพให้มคี วามเข้มแขง็ (อช21003) ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ห้ามจาหน่าย หนงั สือเรียนเล่มน้ีจดั พิมพด์ ว้ ยเงินงบประมาณแผน่ ดินเพ่ือการศึกษาตลอดชีวติ สาหรับประชาชน ลิขสิทธ์ิเป็น ของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาดบั ท่ี 31/2555

หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า การพฒั นาอาชีพให้มีความเข้มแขง็ (อช21003) ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2560 ลิขสิทธ์ิเป็นของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาดบั ท่ี 31/2555

คาํ นาํ กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 เม่ือวันท่ี 18 กันยายน พ.ศ. 2551 แทนหลักเกณฑและวิธีการจัดการศึกษานอกโรงเรียน ตามหลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2544 ซ่ึงเปนหลักสูตรท่ีพัฒนาข้ึนตามหลักปรัชญาและ ความเชือ่ พื้นฐานในการจดั การศึกษานอกโรงเรียนทม่ี กี ลมุ เปาหมายเปนผใู หญมีการเรียนรูแ ละสัง่ สมความรู และประสบการณอยางตอ เน่ือง ในปง บประมาณ 2554 กระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดแผนยุทธศาสตรในการขับเคล่ือนนโยบาย ทางการศึกษาเพอื่ เพมิ่ ศกั ยภาพและขีดความสามารถในการแขงขันใหประชาชนไดมีอาชีพท่ีสามารถสราง รายไดที่มั่งค่ังและม่ันคง เปนบุคลากรท่ีมีวินัย เปยมไปดวยคุณธรรมและจริยธรรม และมีจิตสํานึก รับผดิ ชอบตอตนเองและผูอื่น สาํ นักงาน กศน. จงึ ไดพิจารณาทบทวนหลักการ จุดหมาย มาตรฐาน ผลการ เรยี นรูท ีค่ าดหวัง และเนื้อหาสาระทั้ง 5 กลมุ สาระการเรยี นรู ของหลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 ใหม ีความสอดคลองตอบสนองนโยบายกระทรวงศกึ ษาธิการ ซ่ึงสงผลใหตอง ปรับปรุงหนังสือเรียนโดยการเพิ่มและสอดแทรกเนื้อหาสาระเก่ียวกับอาชีพ คุณธรรม จริยธรรมและ การเตรียมพรอ ม เพอ่ื เขาสูป ระชาคมอาเซียน ในรายวชิ าท่ีมคี วามเกี่ยวของสมั พนั ธก นั แตย ังคงหลกั การและ วธิ กี ารเดิมในการพฒั นาหนงั สือท่ีใหผูเรียนศึกษาคนควาความรูดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรม ทําแบบฝกหัด เพ่ือทดสอบความรูความเขาใจ มีการอภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรูกับกลุม หรือศึกษาเพิ่มเติมจากภูมิปญญา ทองถนิ่ แหลงการเรียนรแู ละสื่ออ่ืน การปรบั ปรงุ หนงั สอื เรยี นในครั้งนี้ ไดร บั ความรวมมอื อยา งดียงิ่ จากผทู รงคุณวุฒิในแตละสาขาวิชา และผเู กย่ี วขอ งในการจัดการเรยี นการสอนที่ศกึ ษาคนควา รวบรวมขอมูลองคความรูจากสื่อตาง ๆ มาเรียบเรียง เนื้อหาใหครบถวนสอดคลองกับมาตรฐาน ผลการเรียนรูที่คาดหวัง ตัวชี้วัดและกรอบเนื้อหาสาระของ รายวชิ า สํานกั งาน กศน.ขอขอบคณุ ผูมสี ว นเกี่ยวของทุกทานไว ณ โอกาสนี้ และหวังวาหนังสือเรียนชุดนี้ จะเปนประโยชนแ กผ ูเรยี นครู ผสู อน และผูเก่ียวขอ งในทกุ ระดบั หากมขี อเสนอแนะประการใด สํานักงาน กศน. ขอนอมรับดวยความขอบคณุ ยง่ิ

สารบัญ หนา คาํ นํา คาํ แนะนําการใชห นงั สือเรยี น โครงสรา งรายวิชาการพัฒนาอาชีพใหม ีความเขม แขง็ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน บทที่ 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ 1 ใบความรทู ่ี 1 การพัฒนาอาชพี เพอ่ื ความเขมแขง็ 2 ใบความรทู ่ี 2 การวิเคราะหศกั ยภาพธุรกิจ 3 ใบความรูท่ี 3 การวเิ คราะหตาํ แหนงธรุ กจิ 5 ใบความรทู ี่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธรุ กิจบนเสน ทางของเวลา 7 บทที่ 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาด 10 ใบความรทู ่ี 1 การกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาด 11 ใบความรู ที่ 2 การกาํ หนดและวเิ คราะหก ลยุทธส ูเปา หมาย 15 ใบความรู ที่ 3 การกาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด 20 บทท่ี 3 การจดั ทําแผนพัฒนาการผลติ หรอื การบรกิ าร 23 ใบความรทู ี่ 1 การกําหนดคณุ ภาพผลผลติ หรอื การบรกิ าร 24 ใบความรทู ี่ 2 การวิเคราะหท ุนปจจยั การผลิตหรือการบรกิ าร 26 ใบความรูท ี่ 3 การกาํ หนดเปาหมายการผลิตหรอื การบรกิ าร 28 ใบความรูที่ 4 การกําหนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร 30 ใบความรูท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลิตหรือการบรกิ าร 33 บทที่ 4 การพฒั นาธุรกจิ เชงิ รุก 35 ใบความรูท่ี 1 ความจาํ เปนและคณุ คา ของธรุ กิจเชิงรกุ 36 ใบความรูที่ 2 การแทรกความนยิ มเขา สูตลาดของผบู ริโภค 37 ใบความรทู ี่ 3 การสรางรปู ลักษณคณุ ภาพสนิ คาใหม 38 ใบความรูที่ 4 การพัฒนาอาชพี ใหม คี วามเขม แข็ง 40 บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชพี ใหมีความเขมแข็ง 44 ใบความรูที่ 1 การวิเคราะหค วามเปน ไปไดของแผน 45 ใบความรทู ี่ 2 การเขยี นโครงการพัฒนาอาชพี ใหม ีความเขม แขง็ 47 ใบความรทู ่ี 3 การตรวจสอบความเปน ไปไดข องโครงการพฒั นาอาชีพใหม ีความเขมแข็ง 54 ใบความรูท่ี 4 การปรับปรุงโครงการพฒั นาอาชีพ 56 คณะผูจัดทาํ 58

คาํ แนะนําการใชหนังสอื เรยี น หนังสือเรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวิชาการพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แขง็ ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน รหัส อช21003 เปนหนงั สอื เรยี นทจี่ ัดทาํ ขึ้น สําหรับผูเรยี นท่ีเปน นักศกึ ษานอกระบบ ในการศกึ ษาหนังสือเรียน สาระการประกอบอาชพี รายวชิ าการพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขม แข็ง ผูเรยี นควรปฏบิ ตั ดิ ังนี้ 1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาใหเขาใจในหัวขอและสาระสําคัญ ผลการเรียนรูท่ีคาดหวัง และขอบขาย เนอ้ื หาของรายวชิ าน้นั ๆ โดยละเอียด 2. ศึกษารายละเอียดเนอื้ หาของแตล ะบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามที่กําหนด ถายังไมชัดเจน ควรทําความเขา ใจในเนอ้ื หานน้ั ใหมใหเ ขาใจ กอนที่จะศึกษาเรอ่ื งตอ ๆ ไป 3. ปฏิบตั กิ จิ กรรมใบงานทายเรอ่ื งของแตล ะบท เพอื่ เปนการสรุปความรู ความเขา ใจของเน้ือหาใน เรอ่ื งนั้น ๆ อีกคร้งั และการปฏบิ ัติกิจกรรมใบงานของแตละบท ผูเรียนสามารถนําไปตรวจสอบกับครูและ เพอื่ น ๆ ท่ีรว มเรยี นในรายวชิ าและระดับเดยี วกันได 4. หนังสือเรยี นเลม นี้มี 5 บท บทที่ 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ บทท่ี 2 การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจดั ทําแผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ าร บทที่ 4 การพัฒนาธรุ กิจเชงิ รกุ บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชีพใหมีความเขม แขง็

โครงสรางรายวชิ า พฒั นาอาชีพใหม ีความเขม แข็ง (อช21003) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน สาระสําคัญ การพัฒนาอาชีพใหมคี วามเขม แขง็ จาํ เปน ตอ งศึกษาวเิ คราะหศ ักยภาพของธรุ กิจแลว จดั ทําแผนพัฒนา- การตลาด แผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ าร กํากับดูแล เพ่ือใหอาชีพสูค วามเขม แขง็ ผลการเรียนรทู ค่ี าดหวัง 1. อธิบายความหมาย ความสาํ คัญ ความจาํ เปนในการพัฒนาอาชีพใหมผี ลติ ภณั ฑหรอื งานบรกิ าร สรา งรายไดพ อเพียงตอ การดํารงชีวติ และเหลอื เงินออมตามศกั ยภาพ 2. วิเคราะหศักยภาพธรุ กจิ การตลาด การผลติ หรอื การบรกิ าร แผนธุรกจิ เพื่อสรางธุรกิจใหมคี วาม เขม แข็ง 3. อธบิ ายวธิ ีการจดั ระบบการพัฒนาอาชีพสคู วามเขม แข็ง 4. ปฏบิ ัติการจัดทาํ แผนโครงการพฒั นาอาชีพใหม คี วามเขม แข็ง ขอบขา ยเนอื้ หาวิชา บทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ บทที่ 2 การจดั ทําแผนพฒั นาการตลาด บทท่ี 3 การจดั ทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบรกิ าร บทที่ 4 การพัฒนาธุรกจิ เชิงรกุ บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขมแข็ง

1 บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กิจ สาระสําคัญ การพัฒนาอาชพี ใหม ีความเขม แขง็ จาํ เปน ตองรูจ กั การวิเคราะหศ ักยภาพของธุรกจิ และวิเคราะห ตาํ แหนงธรุ กจิ ของตนในระยะตา ง ๆ ได รวมถงึ การวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กจิ ของตนเองบนเสนทางของเวลา ตัวชีว้ ดั 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คญั และความจําเปน ของการพัฒนาอาชพี เพือ่ ความเขมแขง็ 2. อธิบายความจาํ เปน และคุณคา ของการวเิ คราะหศกั ยภาพของธรุ กจิ 3. สามารถวเิ คราะหตําแหนง ธุรกิจในระยะตาง ๆ 4. สามารถวิเคราะหศ ักยภาพธรุ กิจบนเสน ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตละพืน้ ที่ ขอบขายเนือ้ หา 1. ความหมาย ความสําคญั และความจาํ เปนในการพฒั นาอาชพี เพื่อความเขม แข็ง 2. ความจําเปนของการวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กจิ 3. การวิเคราะหตําแหนง ธรุ กจิ 4. การวิเคราะหศักยภาพธุรกจิ บนเสนทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตล ะพืน้ ที่ สอ่ื การเรยี นรู ใบความรู / ใบงาน การพฒั นาอาชีพเพ่อื ความเขม แข็ง ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหศ ักยภาพธุรกจิ ใบความรู / ใบงาน การวิเคราะหตําแหนงธรุ กจิ ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหศกั ยภาพธรุ กิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตล ะพนื้ ท่ี

2 ใบความรทู ี่ 1 การพฒั นาอาชีพเพ่ือความเขมแขง็ การพัฒนาอาชีพ หมายถึง การประกอบอาชพี ท่มี กี ารพฒั นาสนิ คาหรือผลติ ภัณฑใ หต รงกับ ความตองการของลูกคาอยูตลอดเวลา โดยมีสว นครองตลาดไดตามความตอ งการของผูผ ลิตแสดงถึง ความมั่นคงในอาชีพ การพฒั นาอาชพี เพอ่ื ความเขม แขง็ มีความจําเปนและสาํ คญั คอื 1. ทําใหอาชีพทป่ี ระกอบการเจรญิ กา วหนาข้ึน เขมแขง็ พงึ่ ตนเองได 2. ทําใหผปู ระกอบการพัฒนาตนเองไมลา สมัย 3. ชว ยใหสรา งภาพลกั ษณท ด่ี ใี หก ับตนเองและกิจการหรือองคก ร 4. ทําใหองคกรดงึ บคุ ลากรทม่ี คี วามสามารถสูงเขามาทาํ งานไดม ากขึ้น 5. เปน การรับประกนั บคุ คลทม่ี คี วามสามารถใหท ํางานอยกู ับองคก รตอไป ใบงานที่ 1 พฒั นาอาชีพเพอ่ื ความเขมแขง็ ใหผเู รียนรวมกลมุ กนั 5 คน อภปิ รายวา “การพัฒนาอาชพี มคี วามจาํ เปน จริงหรอื อยางไร” แลวจด บันทึกสรปุ ผลการอภิปราย ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

3 ใบความรูท่ี 2 การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กจิ ศักยภาพ คือ ความสามารถภายในรา งกายทีซ่ อ นเรน และยงั ไมถูกนํามาใชในการพัฒนาธุรกิจหรือ ดาํ เนนิ การในสงิ่ ตา ง ๆ การพัฒนา คอื การเปลย่ี นแปลงอยา งมีกระบวนการโดยมจี ดุ มุงหมายกาํ หนดไว การพฒั นาศกั ยภาพ คอื การนําเอาความสามารถทซี่ อ นเรน ภายในมาใชป ระโยชนอยางมีกระบวนการ เพื่อใหไดผ ลงานเกดิ ประสทิ ธภิ าพท่ดี ที ส่ี ดุ การวเิ คราะห คือ การแยกแยะสิ่งทจี่ ะพิจารณาออกเปนสวนยอย ทีม่ คี วามสมั พันธก นั รวมถึงสืบคน ความสัมพนั ธสว นยอยเหลานัน้ การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กจิ คือ การแยกแยะสว นยอ ยของความสามารถที่ซอ นเรน ในตัวตนนํามาใช ประโยชนอยา งมกี ระบวนการ เพอื่ ผลงานทดี่ ีทส่ี ุด คณุ คา และความจาํ เปนของการวิเคราะหศ ักยภาพธุรกิจ 1. ผูป ระกอบการรจู ักตวั เอง, คแู ขงขนั 2. ผูประกอบการสามารถวางกลยุทธท างธรุ กจิ ไดห ลายระดับ และแบงแยกหนาที่ไดชดั เจน เหมาะสม กบั ความถนัด 3. ผูประกอบการสามารถมองหาลูทางการลงทนุ ไดด ขี ้ึน ตัวอยางการวเิ คราะหศ ักยภาพธุรกจิ คณุ พงษศ ักดิ์ ชยั ศริ ิ เจาของรา นเฟอรนเิ จอรเครื่องเรือนไม 1. มใี จรกั ดานการคา เฟอรนเิ จอร ชอบบรกิ ารงานดา นการขาย 2. มีมนษุ ยส ัมพันธท ด่ี ี ยิม้ แยม แจม ใส เปนกนั เอง ออนนอ มถอมตน 3. มีความซื่อสตั ยต อ ลกู คา ขายสนิ คาเหมาะสมกับราคา ไมเ อาเปรียบลกู คา 4. มีความรดู า นเฟอรนเิ จอรเ ครือ่ งเรือนไมเ ปนอยา งดี 5. ทาํ เลท่ตี ง้ั รา นมคี วามเหมาะสม 6. มีเงินทุนหมุนเวียนคลอ งตวั 7. มีสว นแบงตลาดในทองถ่นิ ประมาณ 30% 8. ลกู คาสวนใหญอ าชีพพนักงานบรษิ ัท ขาราชการ ระดับรายไดป านกลาง ในหมบู านจัดสรรบริเวณ ใกลเคียงประมาณ 7 หมบู า นแถบชานเมือง 9. ในทอ งถ่ินมีผปู ระกอบกจิ การคาเฟอรนิเจอรไ มเ ชนเดียวกนั 3 ราย 10. ทิศทางในอาชีพน้ี ยังมีอนาคตอีกยาวไกล และมีจํานวนหมูบานจัดสรรเพิ่มขึ้นในแถบนี้อีก ประมาณ 5 หมูบาน

4 จะเหน็ ไดว า การวเิ คราะหศกั ยภาพมีความสาํ คญั และจาํ เปน ตอ การพัฒนาอาชีพใหเ ขม แข็งมาก หากได วิเคราะหแยกแยะศักยภาพของตนเองอยางรอบดาน ปจจัยภายในตัวตนผูประกอบการ ปจจัยภายนอกของ ผปู ระกอบการโอกาสและอุปสรรคในการประกอบธุรกิจการคายงิ่ วิเคราะหไ ดม ากและถูกตองแมน ยาํ มาก จะทาํ ให ผูประกอบการรูจักตนเอง อาชพี ของตนเองไดด ยี ่ิงขน้ึ เหมอื นคํากลา ว รูเขา รเู รา รบรอ ยครง้ั ชนะทัง้ รอยครั้ง ใบงานที่ 2 การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กิจ ใหผูเรียนวิเคราะหศักยภาพธุรกิจอาชีพของตนเอง หรืออาชีพที่ตนเองสนใจจากปจจัยภายในตัวตน ของผูเรยี นและปจจยั ภายนอกท่แี วดลอม รวมถึงโอกาสท่ีดี อุปสรรคที่อาจเกิดข้ึนเปนลําดับเหมือนตัวอยาง ใบความรูท่ี 2 .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

5 ใบความรทู ี่ 3 การวเิ คราะหตาํ แหนง ธรุ กจิ ตําแหนง ธุรกิจ หมายถึง ระยะเวลาในชวงการประกอบอาชพี หรอื ธุรกิจของผูประกอบการแตละระดับ ขั้นตอนของการดําเนนิ กิจการ โดยทัว่ ไปแบงระยะ ดังน้ี 1. ระยะเรม่ิ ตน 2. ระยะสรา งตัว 3. ระยะทรงตัว 4. ระยะตกตํ่าหรือสูงขึ้น ซง่ึ จะอธิบายเปนรูปแบบกราฟดังน้ี มูลคาธุรกจิ 4.1 ธรุ กจิ กาวหนา จะมีผูคนเขา มา เรียนรทู าํ ตาม ทาํ ใหเ กิดวกิ ฤตสวน แบงทางการตลาด 1. ระยะเร่ิมตน 2. ระยะสรา งตัว 3.ระยะทรงตัว 4.2 ถา ไมม กี ารพฒั นาธรุ กิจจะซบเซา จาํ เปน ตอ งขยายขอบขา ย จงึ มคี วาม 1. เปนระยะที่ 2- 3 ธรุ กิจอยใู นชว งพัฒนา ตองการใชน วัตกรรมเทคโนโลยเี ขา มาใช อาชีพหรอื ธุรกจิ อยู ขยายตัว หรอื ยงั ทรงตัวจะมคี น ในระยะฟกตวั ของ จับตามองและพรอ มทาํ ตาม เวลา การเขา สอู าชพี (เรมิ่ มคี ูแขง ขนั ) 4. ระยะสูงขนึ้ หรอื ตกต่ํา กราฟวิเคราะหตําแหนงวงจรธุรกิจ

6 1 ระยะเร่ิมตน เปนระยะท่อี าชพี หรอื ธุรกิจอยูใ นระยะฟกตัวของการเขา สูอ าชีพ 2 – 3 ระยะสรางตัว และระยะทรงตวั ธุรกิจอยใู นชวงพัฒนาขยายตวั หรอื ยงั ทรงตวั อยูจะมีคนจบั ตา และพรอ มทําตาม (เริ่มมคี แู ขงขนั ทางการคา ) 4 ระยะตกตํา่ หรือสงู ขึ้น 4.1 เม่อื ธุรกิจกาวหนา จะมผี คู นเขา มาเรียนรู ทาํ ตาม ทําใหเกิดวกิ ฤตสิ วนแบง ทางการตลาด 4.2 ถาไมมีการพัฒนาธุรกิจจะเปนขาลง จําเปนตองขยายขอบขายจึงมีความตองการใช นวตั กรรม เทคโนโลยเี ขา ใชงาน ผปู ระกอบการตองมกี ารวิเคราะหตําแหนง ธรุ กิจในอาชพี หรอื กิจการของตนใหไ ดว าอยใู นชว งระยะใด กําลงั ขยายตัว ทรงตวั หรือเปน ขาข้นึ และหรอื ขาลง ซึง่ ในใบความรูต อไปจะเปน การวเิ คราะหมมุ มองกิจการ ผลประกอบการกาํ ไร – ขาดทุนแตละระยะเวลาในการดําเนินธุรกจิ ทตี่ อเนอื่ งกนั ทําใหเ ราไดทราบวา ขณะนี้ เราจัดอยูในชวงไหนในการวเิ คราะหจ ัดตําแหนง ธรุ กิจ ระยะทรงตัว ขาขน้ึ หรือขาลง ใบงานท่ี 3 การวเิ คราะหทีต่ ําแหนงธรุ กจิ ใหผูเรยี นวิเคราะหต าํ แหนงธุรกจิ อาชีพของตนเองหรือาชีพทต่ี นเองสนใจวาในขณะน้ันอยูในระยะใด และใหเ หตุผลประกอบดว ย .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

7 ใบความรทู ี่ 4 การวิเคราะหศ กั ยภาพธุรกจิ บนเสน ทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพนื้ ท่ี เสน ทางของเวลา คือ วฎั จกั รของการประกอบอาชีพ ธุรกิจ สินคา หรอื บริการในชวงระยะเวลาหน่ึง ของการดําเนนิ กิจการ ตวั อยาง การปลกู คะนาใน 1 ฤดูกาลการเกบ็ เกย่ี ว กจิ กรรม การ การ การ การ การจดั การสรปุ บรหิ าร วางแผน เตรียม จดั การ จาํ หนาย ยอด จดั การ ปจจัยการ แรงงาน กาํ ไร- ผลิต ขาดทนุ การผลติ การ การปลกู การ การเก็บ ผกั คะนา เตรยี มดนิ บํารงุ รักษา เกีย่ ว การ จัดหา การ จดั การ เงินทนุ จดั การ เงินทนุ หมุนเวียน เงินทุน หมุนเวียน หมนุ เวยี น ชว ง 1 2 3 4 5 6 7 8 ระยะเวลา ระยะเวลา ตัวอยา ง การปลูกผกั คะนา ในชวงฤดูหนาว แบงออกเปน 8 ชวง มีความสัมพันธกับกิจกรรม 3 รูปแบบ คือ 1 การบรหิ ารจัดการ 2 การผลิตผกั คะนา 3 การจดั การเงนิ ทุนหมนุ เวยี น ระยะเวลา ท่ีแบงเปน 8 ชว งในชว งฤดูหนาว ข้ันตอนท่ี 1, 2, 3 เปนการวางแผน, เตรียมปจจัยการผลิต จดั หาแรงงานของกจิ กรรมการบรหิ ารจดั การ ซึง่ สัมพันธกับกิจกรรมการจัดการเงินทุนหมุนเวียนในชวง 1, 2, 3 คือ การเตรียมการสว นลงทุน จดั หาเงินทุน เพอ่ื ดําเนินกิจกรรม ซึง่ ตอ มา มีการตอเนอื่ งในชวง 3, 4, 5, 6, ท่ีเกีย่ วของกบั การผลติ (การเตรยี มดนิ , การปลกู , การบาํ รงุ รกั ษา, การเก็บเกย่ี ว) จนไดผลติ ผลและจัดจําหนาย ไดร บั เงินในระยะเวลาท่ี 8 ซ่งึ สมั พันธกับการจดั การเงนิ ทนุ หมนุ เวียน การจัดหาเงนิ หมุนเวียนไดรับเงินจาก การผลติ คะนา ในชวงระยะเวลาท่ี 8 ซึ่งสัมพนั ธกับกจิ กรรมการบรหิ ารจดั การ คอื การสรุปยอดกําไรขาดทุน เปนการสรุปรวบยอดผลการประกอบการ จะเหน็ ไดว า ในการประกอบธุรกิจอาชีพหน่งึ ๆ หากไดมีการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของ เวลาอยา งตอ เนื่องในชว งดาํ เนินกิจกรรม จะชวยใหก ารดาํ เนินงานเปน ไปตามเปา หมายทกี่ ําหนดไว

8 การดําเนนิ ธุรกจิ อาชีพ การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กิจบนเสนทางของเวลา ทาํ ใหทราบถึงผลประกอบการกาํ ไร - ขาดทุน ในชวง เวลาหนงึ่ หากมกี ารวิเคราะหอยา งตอ เน่ือง เชน หวงเวลา 1 + หวงเวลา 2 + หวงเวลา 3 ทําใหไดทราบและ พยากรณถงึ ตาํ แหนงธุรกิจของตนเองไดวาอยใู นชว งขาขน้ึ - หรือขาลง การวเิ คราะหศักยภาพบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่ คอื การแยกแยะกระบวนการ ทางธุรกจิ หรอื การดําเนินการดา นอาชีพหรอื การประกอบอาชีพ โดยแบงตามชวงระยะเวลาดําเนินกิจกรรม และมเี ปาหมาย คือ ผลการประกอบการในชว งเวลาน้ัน เมอ่ื เปรียบเทียบชวงกอนหนา น้ัน จัดอยูประเภทขาข้ึน หรอื ขาลงในตําแหนงธุรกจิ โดยเขียนเปนผงั การไหลของงาน เพื่อใชเฝาระวังการดําเนินงานใหกําหนดภารกิจ การทาํ งานเปนเร่ือง ๆ จดั ลาํ ดบั กอน - หลงั ดงั ตอไปนี้ 1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพ้ืนท่ี ทรัพยากรธรรมชาติหมายถงึ ส่งิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาติ ซง่ึ มนุษยส ามารถนําไปใชใหเกดิ ประโยชน ตอ ชวี ติ ประจาํ วัน และการประกอบอาชพี ได เชน การวางแผนการปลูกคะนา มีแหลงนํ้าเพียงพอตอระยะเวลา ในการปลกู 1 ฤดูกาล หรือไม และความอุดมสมบูรณของดิน มีมากนอยเพียงใด ซึ่งจะสงผลตอการปรับปรุง บาํ รงุ ดนิ และการใสปยุ คะนา 2. ศกั ยภาพของพนื้ ที่ตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ลักษณะภูมิอากาศ หมายถึง ลักษณะอากาศประจําถ่ินในชวงระยะเวลาหน่ึง ซึ่งมีอิทธิพลตอการ ประกอบอาชพี ในแตล ะพ้ืนที่มีสภาพอากาศท่ีแตกตางกัน การเตรยี มปจ จยั การปลูกคะนาเกี่ยวกับเมล็ดพันธุ ควรเลอื กเมล็ดพันธใุ หเ หมาะสมกับฤดกู าล เพราะจะทําใหค ะนามกี ารเจริญเติบโตทีด่ ี 3. ศักยภาพของภมู ิประเทศ และทําเลทตี่ ง้ั ของแตล ะพืน้ ท่ี ภมู ิประเทศ หมายถึง ลักษณะทางกายภาพของแผน ดนิ ความสูงต่ํา ที่ราบลุม ทร่ี าบสูง ภูเขา แมน ํา้ ทะเล เปน ตน สภาพภมู ปิ ระเทศในการปลูกคะนา ควรเลอื กพน้ื ท่ีทีร่ าบสูงใกลแ หลงน้ํา 4. ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี ีวติ ของแตล ะพนื้ ท่ี ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี หมายถงึ ความเชอ่ื การกระทําท่มี ีการปฏิบัติสืบเน่ืองกันมาเปนเอกลักษณ และมคี วามสาํ คญั ตอสงั คม ในแตละภาคของประเทศไทย มีวิถีชีวิต ความเปนอยู และการบริโภคท่ีแตกตางกัน การปลูกคะนา ควรปลูกใหตรงกบั ความตองการของผูบ ริโภคและตลาด 5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ยใ นแตล ะพื้นที่ ทรัพยากรมนุษยในแตละพ้ืนที่ หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยที่เปนภูมิรู ภูมิปญญา ทั้งในอดีตและปจจุบนั ตางกัน ในแตละทอ งถิน่ มีความถนัดและความชํานาญในการจัดการแรงงาน การดูแลรักษา การเก็บเก่ียวทไี่ มเ หมือนกนั สงผลใหผ ลผลิตและรายไดทต่ี า งกนั

9 ใบงานที่ 4 การวิเคราะหศ กั ยภาพบนเสน ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตล ะพ้นื ท่ี ใหผูเรยี นจดั ทาํ ผงั การไหลของการพัฒนาอาชีพของตนเองหรืออาชีพท่ีสนใจ แลววิเคราะหศักยภาพ ของธุรกิจแตล ะขน้ั ตอนวา มีความสามารถอะไรไดบา ง ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

10 บทที่ 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาด สาระสาํ คญั การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด เปนการพัฒนาการตลาดของสินคาใหสามารถแขงขันได โดยการกาํ หนดเปาหมายและกลยทุ ธตา ง ๆ เพือ่ ใหบรรลุเปาหมายทางการตลาดที่กาํ หนดไว ตวั ช้วี ดั 1. กําหนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาดของสนิ คา หรอื บริการได 2. กาํ หนดและวเิ คราะหกลยุทธสเู ปาหมายการตลาดได 3. กาํ หนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาดได ขอบขายเน้ือหา เรอ่ื งท่ี 1 ทิศทางและเปาหมายการตลาดเพือ่ พฒั นาการตลาด เร่ืองท่ี 2 การกําหนดกลยทุ ธแ ละวิเคราะหส ูเปาหมาย เรอื่ งท่ี 3 วเิ คราะหก ลยุทธ เร่ืองท่ี 4 กําหนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด ส่ือการเรยี นรู ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดทิศทางและเปาหมายการตลาด ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดและวิเคราะหก ลยุทธสเู ปาหมาย ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด

11 ใบความรูท ี่ 1 การกาํ หนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาด ( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปาหมายการตลาดได) การกาํ หนดทศิ ทางธรุ กิจ เปนการคดิ ใหมองเห็นอนาคตการขยายอาชพี ใหมีความพอดี จะตอ งกาํ หนดใหไดว าในชว งระยะ ขา งหนาควรจะไปถงึ ไหน อยา งไร การกาํ หนดเปา หมายการตลาด เปาหมายการตลาดเพ่อื การขยายอาชีพ คือ การบอกใหทราบวา สถานประกอบการน้ันสามารถทํา อะไรไดภ ายในระยะเวลาเทาใด ซ่ึงอาจจะกําหนดไวเ ปนระยะสัน้ หรือระยะยาว 3 ป หรือ 5 ป ก็ได การกําหนด เปา หมายของการพฒั นาอาชีพ ตองมีความชัดเจนสามารถวัดและประเมินผลได การกําหนดเปาหมายหาก สามารถกําหนดเปนจํานวนตัวเลขไดก็จะย่ิงดี เพราะทําใหมีความชัดเจน จะชวยใหการวางแผนมีคุณภาพ ย่ิงข้นึ และจะสง ผลในทางปฏบิ ตั ไิ ดดยี งิ่ ข้ึน การบรหิ ารการตลาด (Marketing Management) เปนกระบวนการตัดสินใจท่ีเก่ียวกับการวางแผน การปฏบิ ตั ิการ และการควบคมุ กจิ กรรมตา ง ๆ ที่ทาํ ใหธรุ กจิ บรรลเุ ปาหมายท่ีตง้ั ไว ประกอบดว ย 3 สวน 1. การวางแผนวิธกี ารเพอื่ บรรลุเปา หมาย 2. การปฏิบตั ติ ามแผน 3. การควบคุมและตรวจสอบ การตลาดในยคุ โลกาภวิ ตั นม ีการเปลี่ยนแปลงเร็วมาก ซึ่งข้ึนอยูกับกระแสของสังคม กําลังซ้ือของ ผบู ริโภค และสวนแบง ของตลาด ดงั นนั้ ผูประกอบอาชีพ จําเปน ตอ งศึกษากระบวนการตลาดอยูตลอดเวลา เพอื่ นํามากาํ หนดทศิ ทางและเปา หมายทางการตลาด โดยพยายามผลิตสินคาหรือบริการขึ้นมาที่จะสามารถ ตอบสนองความพึงพอใจของผูบริโภคใหไดมากที่สุด ดังนั้น จําเปนที่จะตองมีการกําหนดทิศทางและ เปา หมายทางการตลาดมาใชท างการตลาด เพ่ือเอาชนะคูแ ขง ขันทางการตลาดและเปนผูประสบความสําเร็จ ในทีส่ ดุ การกําหนดทศิ ทางและเปาหมายทางการตลาดจะตอ งตอบคําถามเหลา น้ใี หไ ดด งั น้ี 1. ตลาดตองการซอ้ื อะไร หมายถึง สินคาท่ผี บู รโิ ภคตองการ 2. ทําไมจงึ ซอ้ื หมายถงึ จดุ ประสงคใ นการซอื้ สนิ คา ไปทําไม 3. ใครคอื ผซู ้ือ หมายถงึ กลุมเปา หมายทจ่ี ะซ้ือคอื กลมุ ใด 4. ซื้ออยางไร หมายถึง กระบวนการซอื้ อยา งไร เชน ซือ้ แบบตั้งคณะกรรมการการประมลู 5. ซอ้ื เมื่อไร หมายถงึ โอกาสท่จี ะซอื้ สินคาเม่ือไร เชน ทุกวัน ทุกเดือน 6. ซอื้ ที่ไหน หมายถงึ สนิ คาที่จะซอื้ มขี ายตามรา นคาประเภทใด เชน รานขายของเบ็ดเตล็ด รานขาย ทัว่ ไป

12 ผปู ระกอบการ จะตองสรุปใหไ ดว า ผูบริโภคตอ งการสินคาชนดิ ใดนําไปใชทําอะไร กลุมเปาหมาย ท่ตี อ งซือ้ เปนกลมุ ทม่ี กี ําลังซ้ือหรือไม วธิ ีการท่ีซ้อื เชน ซอื้ ไดทั่วไปหรือตองผานคณะกรรมการ ซ้อื ใชเมื่อใด และควรซ้ือแหลงใด ส่ิงเหลานี้จะเปนทิศทางในการผลิตสินคาแลวนํามากําหนดเปาหมายที่จะผลิตสินคา เชน ผลิตผกั อนิ ทรยี  ผูซอ้ื ตอ งการกินอาหารปลอดสารเคมี คอื กลุมเปาหมายผูสูงอายุในหมูบาน ซ้ือปลีกใช ทกุ วัน ตามรา นคา ในชมุ ชน นอกจากนี้อาจจะตอ งวเิ คราะหส ิ่งตา ง ๆ ดงั น้ี เพ่อื นํามาพิจารณากาํ หนดทิศทางดวย ตวั อยาง การวิเคราะหพฤตกิ รรมการบรโิ ภคของลกู คา สายการบนิ 1. ตลาดตองการซื้ออะไร : การเดนิ ทางทสี่ ะดวก สบาย รวดเร็ว การบริการท่ีประทับใจ มีเที่ยวบิน ใหเลอื กมาก มเี ท่ียวบินตรง 2. ทําไมจึงซือ้ : ตอ งการประหยดั เวลา ตอ งการเดินทางอยา งรวดเร็ว มีความภูมใิ จ 3. ใครคือผูซ้อื : นกั ธรุ กจิ นกั ทองเท่ียว 4. ซอื้ อยางไร : ซ้อื ซา้ํ ซ้อื เมอ่ื มธี ุระดวนและจําเปน ซื้อจากความประทับใจ 5. ซอื้ เมื่อไร : ซื้อสม่าํ เสมอ ซอื้ เรงดว นเปน ครงั้ คราว ซ้อื เมอ่ื ตอ งการเดนิ ทางทอ งเท่ียว 6. ซ้อื ที่ไหน : ตัวแทนจาํ หนาย สํานักงานขายของสายการบิน การเลอื กตลาดเปา หมาย (Target Market) นั้น เปนองคประกอบที่สําคัญของกลยุทธทางการตลาด ซ่งึ นกั การตลาดจะเลือกตลาดเปา หมายได จะตอ งทาํ การวิเคราะหส่งิ ตาง ๆ ดังตอไปน้ี 1. ผทู คี่ าดวาจะเปนลูกคาในอนาคตมีลักษณะการบริโภคอยางไร มีความตองการสินคาชนิดใด มีรปู แบบพฤตกิ รรมการบรโิ ภคอยางไร และผทู ี่คาดวา จะเปน ลูกคาในอนาคตเปน ใครอยทู ่ไี หน 2. สว นผสมทางการตลาด และความสามารถในการจัดสวนผสมทางการตลาดใหเขาถึงเปาหมาย ทางการตลาดที่ไดวางไว 3. เปาหมายของกิจการ โดยวเิ คราะหถ งึ การแสวงหาโอกาสทางการตลาดท่เี ห็นวา พอมชี อ งทาง 4. ปจจยั อ่ืน ๆ ซ่ึงสวนมาก ไดแ ก ตวั แปร หรอื สภาพแวดลอ มทางการตลาดท่คี วบคุมไมได เพราะ ปจจยั นม้ี ผี ลตอ การเลอื กตลาดเปาหมายเชนกนั 5. การแบง สวนตลาด เพ่อื ท่ีจะไดก ลยทุ ธและยุทธวิธที างการตลาดใหเหมาะสมกบั ตลาดแตละสว น เปา หมายทางการตลาด เปนการคดั เลอื กกลมุ ลูกคาทีเ่ ปนเปาหมายโดยตองคํานึงถึงปจจัยสําคัญ คือ สว นผสมทางการตลาด ผูที่คาดหวงั วาจะเปน ลูกคา ในอนาคตและกรณีมีสว นแบง ในการตลาด หลกั การกาํ หนดเปาหมายทางการตลาด มีดังน้ี 1. เปา หมายทกี่ าํ หนดตองมคี วามเปน ไปได 2. เปาหมายตอ งชดั เจน 3. การกาํ หนดเปาหมายตอ งมีความละเอยี ดเพียงพอ

13 ตัวอยาง 1. ตอ งการเพิ่มสนิ คาอีก 25% จากปกอ น 2. ตองการกาํ ไรตอยอดขายสูงกวาคแู ขงอยา งนอ ย 2% 3. ตอ งการเพ่มิ จุดกระจายสนิ คาจาก 10 จุดเปน 15 จดุ ใบงานที่ 1/1 การกําหนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาด ( 1. กําหนดทศิ ทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปาหมายการตลาดได) ใหผ เู รียนรวมกลมุ กนั 5 คนกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาดในการพัฒนาสินคาของตนเอง หรือสนิ คา ทีส่ นใจ 1. ศึกษาตลาดเพอ่ื กําหนดทศิ ทาง 1.1 สนิ คา คอื .......... 1.2 ลกู คา ซอ้ื ไปทําอะไร 1.3 กลมุ เปา หมายทีซ่ อ้ื สนิ คาคอื ใคร มกี ําลงั ซือ้ หรอื ไม 1.4 ลูกคา จะซอ้ื อยา งไร 1.5 ลกู คาซือ้ ใชเ มอื่ ไร 1.6 ซอื้ สนิ คา ไดทไี่ หน 2. เมอื่ ศกึ ษาทิศทางการตลาดแลว ใหกําหนดเปา หมายการตลาดในการผลติ สนิ คา แบบบนั ทกึ สมาชิกในกลุม 1............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................. 3............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................. 5............................................................................................................................................. 1. ทศิ ทางการผลติ สนิ คา .................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... 2. เปาหมายการผลิตสนิ คา.............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

14 ใบงานท่ี 1/2 การกาํ หนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาด ( 1. กําหนดทศิ ทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปา หมายการตลาดได) ผูเรยี นนําทศิ ทางและเปาหมายการตลาดจากใบงานท่ี 1 ไปใหผ รู วู ิเคราะหความเปนไปได แลวสรุป ลงในแบบบนั ทึก แบบบันทกึ ชื่อสินคา ............................................................................................................................................................ สรุปผลการวิเคราะหจ ากผรู ู .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... แนวทางการแกไขจากการแสดงความคิดเหน็ ของผูรู .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

15 ใบความรูที่ 2 การกําหนดและวเิ คราะหก ลยุทธสเู ปาหมาย ( 3. กาํ หนดกลยุทธสูเปาหมายได 4. วิเคราะหก ลยุทธไ ด ) การกําหนดกลยุทธ เปนการพัฒนาแผนระยะยาวบนพ้ืนฐานของโอกาสและอุปสรรคภายใน สภาพแวดลอมภายนอก จดุ แขง็ และจุดออนภายในสภาพแวดลอมภายในของบริษทั การกําหนดกลยุทธ จะตอง รวมทงั้ การรุก การรบั การกําหนดเปา หมาย กอนการพัฒนากลยทุ ธ และการกาํ หนดนโยบายของบรษิ ทั การกําหนดกลยุทธ เปนการทําใหธุรกิจเจริญเติบโต เพื่อความอยูรอดเปนสําคัญ การสรางความ เจริญเติบโตอยางตอเนื่องอันจะนํามาซึ่งยอดขายที่สูงข้ึน ตนทุนตอหนวยลดลงและเปนผลเนื่องจาก ประสบการณใ นการผลติ และเปนผลทําใหกําไรสูงขึ้นอีกดวย ถือวาไดเปนกลยุทธการเจริญเติบโตโดยวิธี ทางลดั เพอื่ ตดั ลดคาใชจา ยท้ังทางดานการเงินและการบรหิ ารจดั การกลยทุ ธ กลยุทธการพัฒนาการตลาด เปนกลยุทธท่ีนํามาใช เพ่ือเพิ่มยอดขายและขยายการเติบโต โดยใช ผลติ ภณั ฑท ีม่ ีอยอู อกจําหนายในตลาดใหม กลุมลูกคาในพ้ืนที่แหงใหม เพื่อใหสามารถครอบคลุมใหครบ ทกุ พ้นื ทท่ี ั้งในประเทศและตา งประเทศ กลยุทธ เปน แนวทางปฏบิ ัติ เพื่อใหบ รรลวุ ตั ถุประสงค กลยทุ ธ คือ หลักวธิ กี ารและแนวทางในการปฏบิ ัติ เพื่อใหสอดคลองกับวัตถุประสงค ซ่ึงจะใชกลยุทธ ในระดับปฏิบตั กิ าร การวิเคราะหกลยทุ ธส เู ปา หมาย อาจใชวธิ กี ารวิเคราะหจ ุดออน จดุ แข็ง (SWOT Analysis) ซงึ่ มอี งคประกอบดังนี้ SWOT Analysis จุดแขง็ จดุ ออน โอกาส อุปสรรค SWOT Analysis เปนการวิเคราะหสาํ รวจสภาพภายในองคก ร และสภาพแวดลอ มภายนอก เพอื่ นาํ มาสงั เคราะหวา องคกรมจี ุดแข็ง (S) จดุ ออ น (W) โอกาส (O) และอปุ สรรค (T) อยา งไร ปจจยั ภายใน คอื ส่งิ ท่ีเราควบคมุ ไว ไดแ กจดุ ออน จุดแขง็ ปจ จัยภายนอก คือ สง่ิ ทเ่ี ราควบคุมไมไ ด ไดแ ก อุปสรรคและโอกาส

16 จดุ แข็ง (Strengths) มีลกั ษณะ ดังนี้ 1. เปนงานท่ีเราถนดั ทาํ แลวมคี วามสุข 2. เปน งานท่ีโดดเดน ชมุ ชนช่ืนชอบ 3. ทรัพยากรและเครอื่ งมือมีความพรอม จดุ ออน (Weakness) มลี กั ษณะดังน้ี 1. เปน งานทีเ่ ราไมส บายใจที่จะทาํ 2. ตองการรับความชวยเหลอื จากคนอื่น 3. ทกั ษะบางอยา งทเี่ รายังไมมั่นใจ 4. ขาดทรัพยากรในการทํางานใหบ รรลเุ ปา หมาย โอกาส (Opportunities) มีลกั ษณะดงั นี้ คอื 1. โอกาสทก่ี าํ ลงั จะเกดิ ขึน้ ท่จี ะทาํ ใหเ ราประสบความสําเร็จ 2. มเี ครือ่ งมอื ใหมท ีไ่ ดร บั การสนับสนนุ 3. มสี วนแบง ของตลาดทเี่ รามองเหน็ 4. บคุ ลากรมศี ักยภาพทําใหง านสาํ เรจ็ ไดงา ยข้นึ อุปสรรค (Threats) มลี ักษณะดงั นี้ 1. ใครคือคูแขงขันที่ทําไดด ีกวาเรา 2. ถา สภาพแวดลอ มเปลย่ี นจะทาํ ใหแผนโครงการเรามปี ญ หา 3. ความขัดของที่จะเกดิ จากเราเอง ศึกษาความเปนไปได ดังน้ี คอื 1. ความเปนไปไดท างการเงนิ 2. ความเปน ไปไดทางการตลาด 3. ความเปน ไปไดทางการผลิต 4. ความเปน ไปไดท างเทคโนโลยี การกําหนดกลยุทธ 1. ลงทนุ ตํ่าที่สดุ ซึง่ มคี วามเปน ไปไดทางการเงนิ 2. ทาํ ในสง่ิ ท่ที ําไดดี ซึง่ มีความเปน ไปไดใ นการผลิต 3. ทําจาํ นวนนอ ย แลว คอย ๆ เพมิ่ ไปสจู าํ นวนมาก 4. เปนธรุ กิจทส่ี ามารถทาํ ไดในระยะยาว ซง่ึ มีความเปน ไปไดทางการตลาด ความสามารถในการแขงขัน อาจพจิ ารณาในสงิ่ ตา ง ๆ ดงั นี้ 1. อะไรท่เี ราทาํ ไดดีทีส่ ดุ เมือ่ เทยี บกบั ผอู ืน่ 1.1 ดีกวา 1.2 เรว็ กวา

17 1.3 ถกู กวา 1.4 แตกตา งกวา เดน กวา 2. มองจุดเดนทเ่ี รามี 2.1 สินคา / บรกิ ารของเราดีอยา งไร 2.2 ใครคอื ลกู คาของเรา 2.3 ขนาดตลาดมีมูลคา เทาไร 2.4 เทคโนโลยีในการผลิตสดุ ยอดเพยี งใด 2.5 ถาคูแขง ทาํ ไดจ ะใชเวลาอกี นานเทา ไร กลยทุ ธก ารตลาดโดยใช 4P กลยุทธการตลาดนัน้ มอี ยูมากมาย แตเ ปน ทีร่ จู กั และเปน พืน้ ฐาน คือ การใช 4P เปนการวางแผนใน แตล ะสว นใหเขา กนั ในบางครัง้ อาจจะไมสามารถปรับเปล่ียนทงั้ 4P ไดทัง้ หมดในระยะสัน้ กไ็ มเปนไร แตจ ะ คอ ย ๆ ปรบั จนสมดลุ ครบทั้ง 4P ในทสี่ ุด 1. สินคา หรือบรกิ าร (Product) กาํ หนดสินคา ใหต รงกับความตอ งการของลกู คา เชน ลูกคา สงู อายุ ตอ งการน้ําผลไมท มี่ รี สหวานเล็กนอย 2. ราคาสินคา (Price) เปนการต้ังราคาท่ีเหมาะสมกับสินคาหรือบริการ และกําลังซื้อของลูกคา พจิ ารณาจากราคาของคแู ขง บางครงั้ อาจลดราคาตํา่ กวาคแู ขงก็ได โดยลดคุณภาพบางตัวท่ีไมจําเปนก็จะทําให สินคามรี าคาตํา่ กวาคแู ขง หรือกาํ หนดราคาสงู กวา คูแขง ก็ได ถา สินคาของเราดีกวาคูแขงดา นใด เพื่อใหล กู คา มโี อกาสเปรียบเทยี บ 3. สถานท่ีขายสินคา (Place) ควรเลือกทําเลขายใหเหมาะสมกับลูกคา หรือคิดหาวิธีการสงของ สินคา ใหถงึ มอื ลูกคาไดอ ยางไร 4. การสง เสริมการขาย (Promotion) เปน การทาํ กิจกรรมตา ง ๆ เพื่อใหล กู คา รจู กั สนิ คา และอยากท่ี จะซือ้ มาใช เชน การแจกใหท ดลองใช การลดราคาในชวงแรก การแถมไปกบั สนิ คา อน่ื ๆ

18 ใบงานท่ี 2/1 การกาํ หนดและวเิ คราะหกลยทุ ธท างการตลาด ( 3. กําหนดกลยุทธสเู ปาหมายได 4. วเิ คราะหก ลยทุ ธได ) ใหผูเรียนรวมกลมุ กัน 5 คน รว มกนั กาํ หนดและวเิ คราะหกลยทุ ธพ ฒั นาทางการตลาดแลวสรปุ ลงใน แบบบันทึก แบบบันทกึ สมาชกิ ในกลมุ 1............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................. 3............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................. 5............................................................................................................................................. กลยุทธ .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... การวิเคราะหก ลยุทธ โดยการวเิ คราะหจุดออ น จดุ แข็ง 1. จุดแข็ง.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... 2. จุดออน....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... 3. โอกาส........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... 4. อปุ สรรค................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... สรุปผลการวเิ คราะห .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

19 ใบงานที่ 2/2 ตรวจสอบผลการวิเคราะหก ลยทุ ธ ใหผูเรียนนําผลการวิเคราะหก ลยทุ ธจากใบงานที่นาํ ไปใหผูรชู วยตรวจสอบความเปน ไปไดแลวสรุป ลงในแบบบันทึก แบบบนั ทึก กลยทุ ธ. ........................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... สรุปผลการวเิ คราะหจ ากผรู ู .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... แนวทางการแกไขจากการแสดงความคิดเห็นของผูรู .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

20 ใบความรูที่ 3 การกําหนดกิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด การตลาดมีความสําคญั เพราะเปน จดุ เรม่ิ ตน และมผี ลตอการบรรลเุ ปา หมายสุดทายของการดาํ เนินธุรกจิ ธุรกิจตองเร่มิ ดวยการศกึ ษาความตอ งการทแ่ี ทจรงิ ของลกู คา จากนัน้ จึงทําการสรา งสินคา หรือบรกิ ารที่ทําให ลกู คาเกิดความพอใจสงู สุด (Customer Focus) การบริหารตลาด เปนกระบวนการวางแผน ปฏิบัติงานและการควบคุมกิจกรรมทางการตลาดที่ กอ ใหเ กิดการแลกเปลี่ยนระหวา งผูซื้อและผูขาย พรอมทงั้ นําความพอใจมาสูท ั้ง 2 ฝาย การกาํ หนดกจิ กรรมเพ่อื พฒั นาการตลาด เมอ่ื เราทราบวา กลยทุ ธท่กี าํ หนดไวม ดี านใดบา ง เชน กลยทุ ธ 4P ก็คือ ดานตัวสินคา ดานราคา ดาน สถานท่ขี าย และการสง เสรมิ การขาย กลยุทธท ้งั 4 ดา น ใหนํามากําหนดเปนกจิ กรรมทตี่ องดําเนนิ การ เชน 1. กิจกรรมดา นพฒั นาตัวสนิ คา พฒั นาใหต รงกบั ความตอ งการของลูกคา 2. กิจกรรมดา นราคา ผูผลิตก็ตอ งกําหนดราคาท่เี หมาะสมกับกําลังซอ้ื ของผูบริโภค และเหมาะสมกับ คณุ ภาพของสินคา 3. กจิ กรรมดา นสถานท่ี ตอ งคดิ วาจะสงมอบสนิ คาใหกับผูบริโภคไดอยางไร หรือตองมีการปรับ สถานทขี่ าย ทําเลที่ต้ังขายสนิ คา 4. กิจกรรมสงเสริมการขาย จะใชว ธิ กี ารใดทท่ี าํ ใหล กู คารจู ักสินคาของเรา การวางแผนพฒั นาการตลาด ผผู ลิตจะตองนาํ กิจกรรมตาง ๆ มาวางแผนเพื่อพัฒนาการตลาด ซง่ึ สามารถนําไปสูการปฏิบัติใหได ดงั ตัวอยา ง

ที่ กจิ กรรมทีต่ องดาํ เนินการ 21 1 ศึกษาขอมลู เพ่ือกําหนดทศิ ทางการ แผนการพฒั นาการตลาด พฒั นาการตลาด แผนการพัฒนาการตลาดป 2553 2 กําหนดเปา หมายการตลาด ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. 3 กาํ หนดกลยทุ ธสูเปาหมาย 4 วิเคราะหก ลยุทธ 5 ดําเนินการ - การโฆษณา - การประชาสมั พนั ธ - การรวบรวมขอ มูลลกู คา - การสงเสริมการขาย - การกระจายสินคา - การสงมอบสนิ คา - ฯลฯ

22 ใบงานที่ 3 การกาํ หนดกิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด ใหผูเรียนรวมกลุมและรวมกันกําหนดกิจกรรมและวางแผนการพัฒนาตลาด ลงในแบบบันทึกที่ กําหนดให แบบบันทกึ สมาชกิ ในกลมุ 1............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................. 3............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................. 5............................................................................................................................................. กิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด ที่ กจิ กรรมที่ตองดําเนนิ การ แผนการพัฒนาการตลาดป 2553 ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

23 บทที่ 3 การจัดทําแผนพัฒนาการผลิตหรือการบรกิ าร สาระสําคญั การพัฒนาการผลติ หรอื การบรกิ าร หรอื จากการกาํ หนดคุณภาพผลผลติ หรอื การบริการ วเิ คราะหท ุน ปจ จยั การผลิตหรอื การบรกิ าร กาํ หนดเปา หมาย การกําหนดแผนกิจกรรม และการพัฒนาระบบการผลิตหรือ การบริการ จงึ จะนําสกู ารพฒั นาอาชีพใหมีความเขมแข็ง ตัวชวี้ ัด 1. อธิบายการกําหนดคุณภาพผลผลิตหรอื การบริการ 2. วิเคราะหทนุ ปจจัยการผลิตหรือการบริการ 3. กําหนดเปาหมายการผลิตหรอื การบรกิ าร 4. กําหนดแผนกจิ กรรมการผลติ 5. พัฒนาระบบการผลิตหรอื การบริการ ขอบขา ยเนือ้ หา 1. การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ 2. การวเิ คราะหท ุนปจ จัยการผลติ หรือการบรกิ าร 3. การกาํ หนดเปา หมายการผลติ หรือการบรกิ าร 4. การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลติ 5. การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ าร ส่ือประกอบการเรียนรู ใบความรู / ใบงาน การกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบรกิ าร ใบความรู / ใบงาน การวิเคราะหทุนปจจัยการผลิตหรือการบรกิ าร ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรอื การบริการ ใบความรู / ใบงาน การกําหนดแผนกิจกรรมการผลติ ใบความรู / ใบงาน การพฒั นาระบบการผลิตหรอื การบริการ

24 ใบความรทู ี่ 1 การกําหนดคุณภาพผลผลติ หรอื การบรกิ าร การจัดการการผลิต หมายถึง การสรางสรรคห รอื การแปรสภาพส่งิ หนึ่งสง่ิ ใด ใหเปน สนิ คา เปน กระบวนการที่ดําเนินงานผลติ สินคา ตามขนั้ ตอนตา ง ๆ อยา งตอ เนื่อง และมีการประสานงานกัน เพื่อใหบรรลุ เปา หมายขององคก รหรือกจิ การการผลติ การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิต เปนการกาํ หนดคณุ สมบตั ิของผลผลติ ตามที่ลกู คา ตองการ เชน ลกู คา ตองการผกั ปลอดสารพิษ ดังนน้ั ตองพฒั นากระบวนการปลกู ผกั โดยใชสารธรรมชาตแิ ทนปยุ เคมี หรอื พัฒนารสชาติของอาหารแปรรปู ใหมีรสเปร้ียวยิง่ ขึ้น เพอ่ื ใหตรงกับความตองการของลกู คา กลมุ วัยรุน การบริการ หมายถงึ กระบวนการท่เี นน การใหบรกิ ารแกลกู คา โดยตรง โดยการทาํ ใหลกู คา ไดรับความพงึ พอใจ มคี วามสขุ และไดร บั ผลประโยชนอยา งเต็มท่ี ลักษณะงานอาชพี ในการผลติ งานอาชีพในการผลิตนนั้ สว นใหญม อี ยใู นภาคเกษตรกรรม และภาคอุตสาหกรรม เชน ภาคเกษตรกรรม - ผลผลิตไดแ ก พชื ไร พชื สวน ไมดอกไมป ระดับ นาขา ว ปศุสตั ว ฟารม เปน ตน ภาคอตุ สาหกรรม - อาชพี ตดั เยบ็ เส้ือผา อาชพี ผลิตรถยนต ผลผลติ คือ รถยนต เปนตน การผลติ เพือ่ ใหไดผ ลผลติ ทดี่ ีน้ัน ตองใหต รงกับความตองการของผูใชห รอื ผซู ้อื ใหม ากทสี่ ดุ คุณภาพของผลผลิตทดี่ ี นน้ั ตอ งมาจากผผู ลติ ที่มีคุณลกั ษณะท่ีดี ซงึ่ ประมวลได ดงั น้ี 1. ซ่อื สตั ยตอ ผูบรโิ ภค 2. รักษาคุณภาพของผลผลิตใหค งทแ่ี ละปรับปรุงใหด ีข้นึ 3. ไมป ลอมปนผลผลติ 4. ไมเ อารัดเอาเปรียบผูบริโภค 5. ไมกกั ตุนผลผลติ 6. มีความรู ความชาํ นาญในงานอาชพี ที่ดาํ เนนิ การเปน อยางดี 7. มคี วามรกั และศรัทธาในงานอาชพี ท่ีดําเนินการ 8. มคี วามเชื่อมั่นในตวั เอง 9. มีความคิดรเิ ร่มิ และมมี นษุ ยสมั พนั ธท ีด่ ี ลกั ษณะงานอาชีพการใหบริการ การบริการ เปน กจิ กรรมหรือการกระทาํ ท่ีผูใหบ รกิ ารทําข้นึ เพอื่ สงมอบการบรกิ ารใหแกผรู ับบริการ ผูร บั บริการสว นใหญจะเนน ใหค วามสําคญั กับ “กิจกรรม” หรอื “กระบวนการบรกิ าร” ของผใู หบริการมากกวา สิ่งอ่ืน และจะเกดิ ความประทบั ใจในขณะทีผ่ ูรับบรกิ ารสัมผัสไดก บั การไดรับบริการนัน้ ๆ

25 คุณภาพของการบริการ วัดไดจ ากการบรกิ ารของผูใหบ ริการ 7 ประการ ดงั นี้ 1. การยมิ้ แยม เอาใจใส เหน็ อกเหน็ ใจตอ ความลาํ บากยงุ ยากของลูกคา 2. การตอบสนองตอ ความประสงคของลกู คา อยางรวดเรว็ ทันใจ 3. การแสดงออกถงึ ความนับถอื ใหเ กยี รติลกู คา 4. การบริการเปน แบบสมคั รใจและเต็มใจทาํ 5. การแสดงออกถงึ การรักษาภาพลกั ษณของการใหบ รกิ าร 6. การบรกิ ารเปน ไปดว ยกิริยาที่สภุ าพ และมมี ารยาทดี ออ นนอมถอ มตน 7. การบริการมีความกระฉับกระเฉง กระตอื รือรน มีบางอาชีพทเี่ ปน ไปไดท้ังการผลิตและการบรกิ าร เชน ผูประกอบการอาชีพรานอาหาร ตองมีผลผลิต เชน อาหารประเภทตา ง ๆ ควบคกู บั การบรกิ าร ใบงานที่ 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบริการ ใหผเู รียนกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบริการ ในงานอาชีพท่ีผูเรียนดําเนินการเองหรืออาชีพที่ สนใจ ใหเ หตุผลประกอบ ลกั ษณะงานอาชพี …………………………………………………………………………………… ประเภทของผลผลติ หรอื การบริการ…………………………………………………………………. ช่อื เจาของธุรกิจ……………………………………………………………………………………... ทีต่ ง้ั ของธุรกิจ………………………………………………………………………………............ คณุ ภาพของผลผลิตหรือการบริการทีป่ รากฏ และอธบิ ายเหตุผลประกอบคุณภาพน้นั ๆ ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................

26 ใบความรูที่ 2 การวิเคราะหทุนปจจัยการผลิตหรือการบริการ การวเิ คราะหทนุ ซ่ึงเปนปจจยั การผลิต จงึ มคี วามจําเปน ตอ การพฒั นาอาชีพ จะสงผลตอความ เขมแขง็ ของอาชีพ ถารจู กั ลดตนทนุ ใชทนุ อยา งเหมาะสมและประหยดั จดั หาทุนทดแทน ทุน หมายถงึ ปจ จยั ทีใ่ ชในการลงทุนในการดําเนนิ การประกอบอาชพี เพอื่ หวังผลกําไรจากการดําเนินการ ทุนถอื วาเปนปจ จัยสําคัญในการประกอบอาชพี ใหด ําเนินงานไปอยางมีประสิทธิภาพ และมีความเจริญเติบโต อยางตอ เนอ่ื ง ตนทนุ การผลติ หมายถึง ทุน ในการดาํ เนนิ การประกอบอาชีพ แบงได 2 ประเภท คือ 1. ทุนคงท่ี คือปจจัยท่ผี ปู ระกอบการจดั หามา เพอ่ื ใชในการจดั หาสินทรพั ยถ าวร เชน ดอกเบย้ี เงินกู ท่ดี ิน อาคาร เครื่องจกั ร เปนตน สําหรบั ใชใ นการประกอบอาชีพ ทุนคงทสี่ ามารถแบงได 2 ลกั ษณะ คือ 1) ทุนคงที่ทเ่ี ปน เงนิ สด เปน จํานวนเงนิ ที่ตองจา ยเปนคาดอกเบีย้ เงนิ กู เพ่ือนํามาใช ในการดําเนนิ การประกอบอาชีพ 2) ทุนคงทที่ ่ีไมเปน เงนิ สด ไดแก พ้ืนท่ี อาคารสถานท่ี โรงเรือน รวมถึงคาเสือ่ ม ราคาของเคร่ืองจกั ร 2. ทนุ หมนุ เวยี น คือ ปจ จยั ทผี่ ปู ระกอบการจัดหามา เพอ่ื ใชในการดําเนินการจัดหาสินทรัพย หมุนเวียนในการดําเนินกิจกรรมอาชีพ เชน วัตถุดิบในการผลิตสินคาหรือการบริการ วัสดุส้ินเปลือง คาแรงงาน คา ขนสง คาไฟฟา คาโทรศพั ท เปน ตน ทนุ หมนุ เวยี นแบงออกเปน ดงั นี้ คอื 1. คา วัสดอุ ปุ กรณในการประกอบอาชีพ ดงั นี้ 1.1) วสั ดอุ ุปกรณอ าชีพในกลมุ ผลิตผลผลิต เชน งานอาชพี เกษตรกรรม เชน คาปุย พันธุพชื พันธุสตั ว คา น้าํ มัน เปนตน 1.2)วสั ดุอปุ กรณอาชพี ในกลมุ บริการ เชน อาชีพรับจางซักรีดเสื้อผา เชน คาผงซักฟอก คา นํา้ ยาซกั ผา เปนตน 2. คา จา งแรงงาน เปน คาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานในการไถดิน คาจางลูกจา งในรานอาหาร 3. คา เชาท่ีดนิ /สถานท่ี เปน คา เชา ที่ดิน/สถานทใ่ี นการประกอบธรุ กิจ 4. คาใชจา ยอืน่ ๆ เปน คา ใชจา ยในกรณีอน่ื ท่นี อกเหนอื จากรายการ 5. คา ใชจา ยในครวั เรอื นเปน แรงงานในครวั เรือนสว นใหญ ในการประกอบอาชพี อาจจะไมได นาํ มาคดิ เปนตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทุนที่ชัดเจน ดังน้ัน การคิดคาแรงในครัวเรือน จึงจําเปนตอง คิดดว ย โดยคิดในอัตราคา แรงขน้ั ตํา่ ของทองถ่นิ นั้น ๆ

27 6. คาเสียโอกาสท่ีดิน กรณีเจาของธุรกิจมีที่ดินเปนของตนเอง การคิดตนทุนใหคิดตาม อัตราคาเชา ทด่ี นิ ในทองถิ่นหรือบรเิ วณใกลเคียง ในการดาํ เนนิ งานประกอบอาชีพ การบริหารเงินทุนหรอื ดานการเงินน้ัน เปนส่ิงท่ีผูประกอบการ ตองใหความสาํ คญั เปนอยา งมาก เพราะมผี ลตอ ความมั่นคงของอาชีพวา จะกา วหนาหรือลมเหลวได ใบงานที่ 2 การวเิ คราะหท ุนปจจัยการผลติ หรอื การบรกิ าร เขม แข็ง ใหผูเรียนกําหนดทุนและวิเคราะหความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ เพื่อจะทําใหอาชีพมีความ รายการทนุ เหตผุ ลในการใชท ุน รายการ จาํ นวน

28 ใบความรูที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลติ หรือการบรกิ าร เปาหมายการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งที่ผูประกอบอาชีพตองการมุงไปใหถึง เกิดผลตามท่ี ตองการ ดวยวิธีการตาง ๆ เปาหมายจึงเปนตัวบงชี้ปริมาณที่จะตองผลิตหรือบริการใหไดตามระยะเวลาท่ี กาํ หนดดว ยความพึงพอใจของลูกคา เต็มใจในการรบั บรกิ าร ปจ จัยทสี่ ง ผลใหประสบความสําเร็จนน้ั ประกอบดว ย 1. การกาํ หนดกลุม ลกู คาเปา หมายอยางชดั เจน 2. การเสรมิ สรา งสวนประสมทางการตลาดไดอยางลงตัว 3. การคํานึงถงึ สภาวะแวดลอมทค่ี วบคุมไมได 4. สามารถตอบคําถามตอ ไปน้ไี ดทุกขอ ขอ มูลปจ จยั ของลูกคา ท่ีตองการสินคาท่ีจะพัฒนาข้ึนใหมป ระกอบดว ย  ใครคอื กลมุ ลกู คา เปา หมายสาํ หรบั ผลผลิตทผี่ ลิตขนึ้ หรือการบริการ  ลกู คา เปา หมายดงั กลาวอยู ณ ท่ีใด  ในปจ จบุ นั ลูกคา เหลานซ้ี อ้ื ผลผลติ หรือการบรกิ ารไดจ ากท่ีใด  ลูกคาซอ้ื ผลผลิตหรอื การบรกิ ารบอยแคไหน  อะไรคือสิ่งจูงใจท่ที าํ ใหลกู คา เหลานน้ั ตดั สนิ ใจใชบ ริการ  เหตุผลทําไมลูกคาถงึ ใชผลผลติ หรือบรกิ ารของเรา  อะไรทล่ี กู คาเหลาน้ันชอบและไมช อบผลผลิตหรอื บรกิ ารอะไรทเี่ รามีอยบู า ง ขอ มลู ปจ จัยของผลผลิตหรอื การบริการ ประกอบดว ย 1. ลูกคา ตองการผลผลติ หรอื บริการอะไร 2. ลูกคาอยากจะใหมีผลผลติ หรอื บรกิ ารในเวลาใด 3. งานดานการบรกิ าร ควรตงั้ ชอ่ื วาอะไร เพือ่ เปนส่งิ ดึงดูดใจลกู คา ไดม ากที่สดุ นอกจากนี้ขอมูลดานการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการใหสอดคลองกับความเปนจริง และความเปนไปไดแ ลว ขอ มลู องคประกอบดา นผปู ระกอบการ ในการพัฒนาอาชีพจะตองพิจารณาตามประเดน็ สาํ คัญ ๆ ดังนี้ 1. แรงงาน ตองใชแ รงงานมากนอยที่เพ่มิ หรือลดลงเทา ไร ปจ จบุ นั มีแรงงานเพยี งพอตอการดําเนินงาน หรือไม ถา ไมเพยี งพอจะทําอยา งไร จะนําเครอ่ื งจักรมาใชแทนแรงงานบา งไดห รอื ไม 2. เงินทุน ตองใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงพอตอการดําเนินงานหรือไม ถาไม เพยี งพอจะทําอยา งไร 3. เคร่อื งมือ/อุปกรณ ตองใชเครอื่ งมอื /อุปกรณอะไร จาํ นวนเทา ไร เพียงพอหรอื ไม ถา ไมเพียงพอจะทํา อยา งไร

29 4. วัตถดุ บิ เปนส่ิงสาํ คญั มากขาดไมไ ด ผูผลิตจะตองพิจารณาวาจะจัดหาจัดซื้อวัตถุดิบจากท่ีใด ราคา เทาไร จะหาไดจากแหลงไหน และโดยวธิ ีใด 5. สถานที่ หากเปน การประกอบอาชีพดา นการผลติ ตอ งกําหนดสถานทที่ ่ีใกลแหลงวัตถุดิบ ถาเปน ธุรกิจดา นการบริการ ตอ งจดั สถานท่ใี หมคี วามเหมาะสม สะอาด และเดนิ ทางสะดวก เปนหลกั ใบงานที่ 3 การกาํ หนดเปาหมายการผลติ หรอื การบริการ ใหผูเรียนรวมกลุมกัน 3-5 คน กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ ในการพัฒนาอาชีพท่ี ผเู รียนดาํ เนินการเอง หรอื อาชพี ทส่ี นใจแลว บันทกึ ดังนี้ 1. ลกั ษณะงานอาชีพ…………………………………….………………………………………… 2. ประเภทของผลผลิตหรอื การบรกิ าร…………………………………………………………… 3. ชอื่ เจา ของธุรกจิ ………………………………………………………………………… 4. ที่ต้ังของธุรกจิ ………………………………………………………………………… 5. เปา หมายการผลิตหรอื การบริการ……………………………………………………… 6. เหตผุ ลในการกาํ หนดเปาหมายการผลติ หรือการบริการ เพราะ ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................

30 ใบความรูที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบรกิ าร แผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบริการ คอื แผนงานทางการประกอบอาชพี ทีแ่ สดงกจิ กรรมตา ง ๆ ท่ตี องปฏิบัตใิ นการลงทนุ ประกอบการ โดยมีจดุ เริ่มตน จากจะผลิตสินคา และบรกิ ารอะไร มกี ระบวนการ ปฏบิ ตั ิอยางไรบาง และผลจากการปฏบิ ัตอิ อกมาไดม ากนอยแคไหน ใชง บประมาณและกาํ ลงั คนเทา ไร เพ่อื ใหเ กิดเปน สนิ คาและบรกิ ารแกลกู คา และจะบรหิ ารธรุ กิจอยา งไรธรุ กิจจงึ จะอยรู อด การกําหนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบริการ เปนส่ิงท่ีสําคัญย่ิงตอการประกอบอาชีพ เพราะ เปน การกําหนดเปา หมายในสงิ่ ทต่ี องการใหเ กดิ รายละเอียดที่ตองปฏิบัติ ผานกระบวนการตัดสินใจอยางมี ระบบและขอ มลู เพ่อื ใหเ กิดผลการปฏบิ ตั บิ รรลผุ ลตามเปาหมายท่ีกาํ หนดไว โดยมีข้ันตอนการกําหนดแผน กจิ กรรมการผลิตหรอื การบริการ ดังน้ี 1. สาํ รวจตัวเอง เพ่อื ใหร ูถ งึ สถานภาพปจจุบันของงานอาชีพของตนเอง เปนการตรวจสอบขอมูล เก่ยี วกับ แรงงาน เงนิ ทุน เคร่อื งมือ/อุปกรณ วัตถุดบิ และสถานทีว่ า มสี ภาพความพรอ มหรือมีปญหาอยางไร รวมถึง ผลผลิตหรือบริการของตนวามอี ะไรบกพรอ งหรือไม 2. สาํ รวจสภาพแวดลอม เปน การตรวจสอบขอมูลภายนอกเก่ียวกบั สภาพธุรกจิ ประเภทเดยี วกนั ใน ชุมชน ความตอ งการของลูกคา การดําเนินงานตามขั้นตอนท่ี 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูล เพื่อระบุถึงปญหาที่เกิดข้ึนและควร แกไข ซ่ึงขอมูลของทั้งสองขอนี้ อยูในเร่ืองของสภาพปญหา และหลักการและเหตุผล ในสวนแรกของ แผนงาน/โครงการผลิต หรอื บริการ 3. การกําหนดทางเลือกเพื่อใหการวางแผนมีความชัดเจน หลังจากสามารถกําหนดสาเหตุของ ปญ หา( ขอ 1 และ ขอ 2 ) ไดแ ลว ผูประกอบการตองตัดสินใจเพื่อพิจารณาหาทางเลือก เพ่ือใหไดทางเลือก หลายทางสกู ารปฏิบัติ 4. การประเมินทางเลือก เม่ือสามารถกําหนดทางเลือกไดหลากหลายแลว (จากขอ 3) เพื่อใหได ทางเลือกสูการปฏิบัติที่เหมาะสมท่ีสุด ในการวางแผนกลยุทธทางการตลาด ผูประกอบการตองพิจารณา ประเมินทางเลอื กในแตล ะวิธี เพ่ือใหส ามารถบรรลเุ ปา หมายใหด ที ่สี ดุ 5. การตัดสินใจ เมอื่ ไดทางเลอื กหลายทางเลอื กในการตัดสนิ ใจสามารถใชหลัก 4 ประการในการ พจิ ารณาประกอบการตัดสินใจคือ 1) ประสบการณ 2) การทดลอง 3) การวิจยั หรือการวิเคราะห และ 4) การตัดสินใจเลือก 6. กําหนดวัตถุประสงค เปน การกําหนดเปา หมายของการดาํ เนินงานวา ตอ งการใหเกดิ อะไร 7. พยากรณอนาคตถึงความเปนไปได เปนการคิดผลบรรลุลวงหนาวา หากดําเนินการตามแผน กจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ ารแลว ธุรกจิ ทด่ี ําเนนิ งานจะเกิดอะไรขน้ึ 8. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เปนการกําหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติวาจะทําอยางไร เม่อื ไร เพอื่ ใหเ กิดผลตามวตั ถุประสงคท่กี าํ หนดไว

31 9. ประเมินแนวทางการปฏิบตั ิท่ีวางไว เปน การตรวจสอบความสมบรู ณของแผนกิจกรรมการผลิต หรอื การบริการวา มคี วามสอดคลองกนั หรือไมอ ยา งไร สามารถท่จี ะปฏิบัติตามขั้นตอน วิธีการที่กําหนดไวได หรอื ไมอ ยา งไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ ท่ีจัดทําขึ้นยังไมมีความสอดคลอง หรือมี ขัน้ ตอนวิธีการใดทไ่ี มมน่ั ใจ ใหจัดการปรบั ปรุงใหมใ หมีความสอดคลอ งและเหมาะสม 10. ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณสิ่งแวดลอมท่ีเปล่ียนแปลงไป และผลลัพธไมเปนไป ตามที่กําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการปฏิบัติตามแผน เม่ือมี สถานการณเ ปลย่ี นแปลงไป หรือมีขอมลู ใหมทส่ี ําคญั การควบคมุ คุณภาพการผลิตหรอื การบริการ หมายถงึ การจัดกิจกรรมตา ง ๆ เพอื่ ใหผ ลผลิตหรือการบรกิ ารไดต ามท่กี าํ หนดคณุ ภาพไว ทําให ตอบสนองความตอ งการและสามารถสรา งความพึงพอใจใหกับลกู คาบนแนวคดิ พนื้ ฐานวา เมอื่ กระบวนการดี ผลลพั ธท่ีออกมาก็จะดตี าม การจัดการเกยี่ วกบั การควบคุมคุณภาพการผลติ หรือการบรกิ าร การควบคมุ คุณภาพนนั้ มวี ัตถปุ ระสงคเ พ่ือใหผ ลิตภณั ฑห รอื การบรกิ ารบรรลุจดุ มงุ หมาย ดังตอ ไปนี้ 1. สินคา ที่สงั่ ซือ้ หรือสงั่ ผลิตมคี ุณภาพตรงตามขอตกลงหรอื เงอ่ื นไขในสัญญา 2. กระบวนการผลติ ดําเนินไปอยางถูกตอ งเหมาะสม 3. การวางแผนการผลติ เปน ไปตามท่ีกาํ หนดไว 4. การบรรจุหบี หอดแี ละเหมาะสม หมายถึงสามารถนําสงวสั ดุยงั จดุ หมายปลายทางใน สภาพดี ข้ันตอนการควบคุมคุณภาพการผลิต แบงออกเปน 4 ข้ันตอน คือ 1. ข้ันการกาํ หนดนโยบาย เปน การกาํ หนดวตั ถุประสงคอ ยางกวาง ๆ เชน ระดบั สินคา ขนาดของตลาด วธิ กี ารจําหนา ย ตลอดถงึ การรับประกนั ขอ กําหนดเหลานี้จะเปน เครื่องช้นี ําวา กจิ การจะตอง ทําอะไรบา ง เพื่อใหบรรลุวัตถปุ ระสงคท ่ีไดก าํ หนดไว 2. ข้นั การออกแบบผลติ ภัณฑ หมายถงึ การกาํ หนดคณุ ลกั ษณะของผลติ ภณั ฑก ารออกแบบ ผลิตภัณฑ ซงึ่ จะตองมีความสัมพันธก ับระบบการผลิต 3. ขัน้ ตอนการควบคมุ คณุ ภาพของการผลิต การควบคมุ คณุ ภาพการผลิต แบง ออกเปน ขน้ั ตอนยอย 3 ข้ัน คือ การตรวจสอบคุณภาพของชิ้นสวน การควบคุมกระบวนการการผลติ และการตรวจสอบ คณุ ภาพของผลิตภณั ฑ โดยในการตรวจสอบทงั้ 3 ขน้ั น้ี สว นใหญจ ะใชเทคนคิ การสมุ ตวั อยา ง เพราะผลติ ภณั ฑท่ี ผลติ ไดนัน้ มจี ํานวนมากไมอ าจจะทาํ การตรวจสอบไดอ ยางทั่วถึงภายในเวลาจํากดั 4. ข้ันการจัดจําหนาย การควบคุมคุณภาพในการจําหนาย จะใหความสําคัญกับบริการ หลงั การขาย ซงึ่ ในระบบการตลาดสมยั ใหม ถอื วาเปน เร่ืองสําคัญมาก เพราะสินคาบางชนิดโดยเฉพาะอยางย่ิง

32 สินคาประเภทเคร่ืองมือ เครื่องจักรหรืออุปกรณทางไฟฟา หรือ เคร่ืองอิเล็กทรอนิกสหรือคอมพิวเตอร ซ่ึงมี วิธกี ารใชแ ละการดูแลรักษาทีค่ อ นขา งยงุ ยาก ผูผลิตหรือผูขายจะตองคอยดู และเพ่ือใหบริการหลังการขายแก ผูซื้ออยูเสมอ เพ่ือสรางความพึงพอใจ ซ่ึงจะมีผลตอการสรางความเชื่อม่ัน และความกาวหนาทางธุรกิจใน อนาคต การควบคุมคณุ ภาพการผลิตหรือการบรกิ ารมคี วามสําคัญตอการกําหนดกิจกรรมการผลติ หรือการบริการ เปน อยางมาก เพราะการผลิตสนิ คาหรือการบรกิ ารทดี่ ีนน้ั ตองมีคณุ ภาพท่คี งที่ ดีเสมอตน เสมอปลาย จึงจะคง ความพงึ พอใจตอลูกคา ใหซ่อื สตั ย และเช่ือม่นั ในคณุ ภาพของสนิ คา และการบรกิ ารตลอดไป ………………………………………………………………. ใบงานท่ี 4 การกําหนดกิจกรรมการผลติ หรอื การบริการ ใหผ เู รียนกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพของผูเรียน หรืออาชีพ ท่ีสนใจโดยบันทกึ ดังนี้ ลักษณะงานอาชีพ…………………………………………………………………………………… ประเภทของผลผลิตหรือการบรกิ าร………………………………………………………………… ชอ่ื เจา ของธรุ กิจ……………………………………………………………………………………... ที่ตงั้ ของธรุ กิจ……………………………………………………………………………………….. แผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบรกิ าร คือ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. แผนนไ้ี ดม ีการจดั การควบคมุ คณุ ภาพดานใดบา ง ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... เหตุผล เพราะ..................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

33 ใบความรทู ี่ 5 การพัฒนาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร การประกอบอาชีพทั้งดานการผลิตและการบริการ ที่ดําเนินการอยูจะสามารถดําเนินไปไดดวยดี แลวก็ตาม แตเพ่ือใหการประกอบอาชีพน้ีมีความกาวหนาและม่ันคง ผูประกอบการธุรกิจตองคํานึงถึงการ พัฒนาระบบการผลิตหรอื การบริการอยางตอ เน่ือง การพฒั นาระบบการผลิตหรือการบริการ สามารถดาํ เนินการไดด ังน้ี 1. ลกั ษณะการผลิตและการใหบ ริการ หมายถงึ สภาพของแหลง ใหบริการทดี่ ที ่ีผูใ ชบรกิ ารสามารถ สัมผสั จับตองได ลกั ษณะของสินคาและผลิตภัณฑด ดู ี นา ซอ้ื นา ใช 2. ความไววางใจ หมายถึง ความสามารถในการนาํ เสนอผลิตภัณฑหรือการบริการตามคําม่ันสัญญา ท่ใี หไ วอยางตรงไปตรงมาและถกู ตอง และมีการรับรองคุณภาพจากหนวยงานทีเ่ ก่ยี วขอ ง 3. ความกระตอื รอื รนดา นการบรกิ าร หมายถงึ การแสดงความเตม็ ใจทจี่ ะชว ยเหลอื และพรอมที่จะ ใหบรกิ ารผใู ชบ รกิ ารอยา งทันทว งที 4. ความเช่ียวชาญ หมายถึง ความรู ความสามารถ ในการปฏิบัติงานบริการท่ีรับผิดชอบอยางมี ประสทิ ธิภาพ ความนาเชื่อถือในตัวสินคา รับรองดวยตราสนิ คา 5. อัธยาศยั ทีน่ อบนอมดานการบรกิ าร หมายถึง ความมีมติ รไมตรี ความสภุ าพนอบนอมเปนกนั เอง 6. ใหเ กียรตผิ อู ่นื จริงใจ มีน้าํ ใจ และความเปนมติ รของผูป ฏบิ ัติงานผลผลติ และบรกิ าร 7. ความนาเชื่อถือ หมายถึงความสามารถในดานการสรางความเช่ือม่ัน ดวยความซื่อสัตยของ ผูประกอบการธรุ กิจ 8. ความปลอดภัย หมายถงึ สภาพทีป่ ราศจากอนั ตราย ความเสยี่ งภยั และปญหาตา ง ๆ 9. การเขาถึงบริการ หมายถึง การติดตอเพ่ือการซื้อผลิตภัณฑหรือใชบริการ ดวยความสะดวก ไมย งุ ยาก 10. การติดตอส่ือสาร หมายถึง ความสามารถในการสรางความสัมพันธ และสื่อความหมายได ชดั เจน ใชภาษาทงี่ า ย และรับฟง ความคิดเห็นของผรู ับบริการ 11. ความเขาใจลกู คา หมายถงึ ความพยายามในการคนหาและทําความเขาใจกับความตองการของ ผใู ชบริการ และใหค วามสาํ คญั ตอบสนองความตองการของผใู ชบรกิ ารโดยทนั ที คุณภาพของการผลิตหรือการบริการเปนส่ิงสําคัญท่ีผูประกอบการธุรกิจตองรักษาระดับคุณภาพ และพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือการ ใหบ รกิ ารตามลกู คา คาดหวัง หรือเกินกวาส่ิงทล่ี กู คา คาดหวงั ไวเ สมอ

34 ใบงานที่ 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรอื การบรกิ าร ใหผูเ รียนอธิบายการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพที่ผูเรียนดําเนินการ หรืออาชีพท่ีสนใจ ดงั น้ี 1...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 2...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 3...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 4...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 5...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 6...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................

35 บทที่ 4 การพฒั นาธรุ กจิ เชงิ รุก สาระสาํ คัญ การพัฒนาธรุ กจิ เชิงรกุ จะตอ งเหน็ ความจาํ เปนและคณุ คา ของธรุ กจิ เชิงรกุ การแทรกความนยิ มเขาสู ความตอ งการของผูบรโิ ภค การสรา งรูปลักษณค ุณภาพสินคา ใหม และการพฒั นาอาชีพอยา งตอ เนอ่ื ง ตัวชวี้ ดั 1. ความจําเปนและคณุ คา ของธรุ กิจเชงิ รกุ 2. อธบิ ายการแทรกความนิยมเขา สคู วามตอ งการของผูบรโิ ภคอยางแทจรงิ 3. อธบิ ายการสรางรปู ลักษณค ณุ ภาพสินคา ใหม 4. อธิบายการพฒั นาอาชีพใหม คี วามเขมแข็ง ขอบขา ยเน้อื หา เรอื่ งที่ 1 ความจําเปน และคณุ คาของธรุ กิจเชงิ รกุ เร่ืองท่ี 2 การแทรกความนยิ มเขาสคู วามตองการของผูบรโิ ภค เร่ืองที่ 3 การสรางรปู ลกั ษณคณุ ภาพสนิ คาใหม เรื่องที่ 4 การพัฒนาอาชีพใหม คี วามเขมแขง สื่อการเรยี นรู ใบความรูที่ 1 ความจาํ เปน และคุณคาของธุรกจิ เชงิ รกุ ใบความรทู ่ี 2 การแทรกความนิยมเขา สตู ลาดของผบู รโิ ภค ใบความรูท่ี 3 การสรา งรปู ลักษณค ณุ ภาพสินคา ใหม ใบงานที่ 1 การพัฒนาธรุ กจิ เชงิ รกุ ใบความรทู ่ี 4 การพัฒนาอาชพี ใหม ีความมนั่ คง ใบงานท่ี 2 การพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขม แข็ง

36 ใบความรทู ่ี 1 ความจาํ เปน และคณุ คาของธรุ กจิ เชิงรุก 1. ความหมายของธุรกิจเชงิ รกุ ธรุ กิจเชงิ รกุ หมายถึง การบรหิ ารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนางานที่ดี อํานวย ประโยชนใหก ับผปู ระกอบการ สามารถวางแผนติดตามและควบคุมใหการดําเนินงานในทุกดานไดอยางมี ประสิทธภิ าพ 2. ความจําเปนและคุณคา ของธรุ กิจเชงิ รุก ธุรกจิ เชงิ รุก เปนความพยายามที่จะหาวิธกี ารใหไดเปรียบทางการแขงขันทางธุรกิจ เปนการพัฒนา สินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภค สินคาไดรับการพัฒนาอยางตอเนื่องตลอดเวลา ผูบริโภคมี โอกาสเลือกซอ้ื สนิ คาไดห ลากหลาย

37 ใบความรทู ่ี 2 การแทรกความนยิ มเขา สตู ลาดของผบู ริโภค การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค การแทรกความนยิ มเขาสูค วามตองการของผบู ริโภค จะตองรวู า ชวยอะไรใหกบั ใคร กลยทุ ธเ ปนสวนประกอบทางการตลาดท่ีตองแทรกความนยิ มเขา สูค วามตอ งการของลูกคา ซ่ึงสวนประกอบ ทางการตลาดเบอ้ื งตน ไดแ ก ผลติ ภัณฑ ( Product ) ซงึ่ เปน ทง้ั สินคา ( Goods ) หรือบริการ ( Services ) หรือ ทั้งสองอยาง ซงึ่ ผูป ระกอบการตอ งชแ้ี จงไดวาผลิตภณั ฑของตนคืออะไร ใชประโยชนไ ดอยางไร และมุงหวังวา จะตองหาทางผลกั ดันใหเ ปน ทยี่ อมรับของลกู คา ในตลาดใหไ ดโ ดยการแทรกรสนิยมเขาสูส ินคา หรือบรกิ ารนน้ั ๆ ผลิตภัณฑค อื สิ่งตอบสนองความตองการของลูกคา ผปู ระกอบการควรคํานงึ ถงึ สนิ คาท่ขี ายใหกบั ลูกคา เปรียบเสมือนผูแกปญหาทางการตลาด ปญหา ของลกู คา คือ ความตองการสงิ่ ท่ีมาตอบสนองใหกบั ตนเอง เชน ลูกคานิยมกล่ินใบเตยในขนมปง ผูผลิต จึงนํา ใบเตยมาใชเปน สวนผสมในขนมปง การใชใ บเตยในขนมปง จึงเปนการแทรกความนยิ มลงในสินคา รปู ท่ี 1 ความสัมพันธระหวา งผลติ ภัณฑก ับลกู คา ผลิตภัณฑ ลูกคา ( ส่ิงท่ธี รุ กิจขาย ) ( สิ่งทีล่ กู คา ตอ งการ )

38 ใบความรทู ี่ 3 การสรา งรปู ลกั ษณค ณุ ภาพสินคา ใหม การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภค เชน มีความสวยงาม ใชง านสะดวก มคี วามทนทาน การพฒั นาผลิตภัณฑของธุรกิจมีหลายรูปแบบ ซึ่งการ พัฒนาผลิตภัณฑ อาจมีสาเหตุมาจากความม่ันคงของธุรกิจ หรือการเติบโตของธุรกิจจึงตองมีการพัฒนา ผลติ ภัณฑใหม ีคุณภาพแตกตา งกนั ไป แตละธุรกจิ จะพฒั นาไดตอ เมือ่ ผปู ระกอบการรบั รคู วามตอ งการในการ ตัดสนิ ใจซื้อสินคา และบริการ จงึ กาํ หนดทศิ ทางทางวิธกี ารพฒั นาผลติ ภัณฑไ ดเ หมาะสมสอดคลองกับความ ตองการของผูประกอบการ แนวทางพิจารณาผลิตภณั ฑไมห มายถึงเฉพาะรปู แบบหรือวตั ถสุ ิ่งของท่เี ปนรูปรางเทานั้น แตยงั รวมไป ถงึ คุณคาของผลิตภณั ฑและการบริการดวย ดังน้ัน ผลิตภัณฑ จึงหมายถึง สินคาท่ีสามารถตอบสนองความ พอใจท่จี บั ตอ งไดแ ละจับตอ งไมได สว นประกอบท่สี ําคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ มี 2 ประการ คอื 1. ผลติ ภัณฑน้นั ตอ งมีคุณคา และตอบสนองความตอ งการของผบู รโิ ภคไดม ากท่สี ุด 2. สว นประกอบของผลิตภณั ฑตอ งมอี ยางครบถว น หนา ทใี่ นการพฒั นาผลิตภณั ฑ ในการคิดคนผลิตภัณฑใ หมออกสตู ลาด ผผู ลิตควรดาํ เนินการ ดังนี้ 1. รวบรวมขอ มลู สาํ หรบั ปรับปรงุ และวิธีการดาํ เนนิ การพัฒนาผลิตภณั ฑ 2. กาํ หนดแผนการพัฒนาผลติ ภณั ฑ 3. ดําเนินการและติดตามผลพฒั นาผลิตภณั ฑใ หมีประสิทธภิ าพ 4. วางแผนกลยุทธก ารขายผลิตภณั ฑ

39 ใบงานท่ี 1 การพัฒนาธุรกิจเชงิ รกุ ใหผ ูเ รยี นรวมกลุมกนั อภปิ รายแลกเปลี่ยนเรยี นรูซ ง่ึ กนั และกันเพอ่ื ดําเนินการพฒั นาธุรกจิ เชิงรกุ ใน การทีจ่ ะทาํ ใหอาชีพทป่ี ระกอบการอยหู รอื อาชีพท่ีสนใจมคี วามเขม แขง็ สามารถครองอยูในตลาดไดน าน ตามหัวขอ ดังนี้ 1. มคี วามจาํ เปน อยา งไรทีจ่ ะตองพัฒนาธรุ กจิ เชิงรกุ ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 2. คิดวาการแทรกความนิยมของสนิ คาที่จะพฒั นาขนึ้ ใหมเขาสูความตองการของผูบรโิ ภค อะไรบา ง อยา งไร ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... 3. คิดวา จะกาํ หนดรปู ลกั ษณค ณุ ภาพสินคา ทจ่ี ะพฒั นาขึ้นใหม เปน อยา งไร เพราะเหตใุ ด ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................

40 ใบความรูท ่ี 4 การพฒั นาอาชพี ใหมีความเขม แขง็ การพฒั นาอาชพี เขา สคู วามเขม แข็งของผูประสบความสาํ เรจ็ มมี ากมาย จะมีลักษณะการกระทาํ ที่ สอดคลอ งกนั เปน สว นใหญว า ความเขมแข็งของอาชพี ขนึ้ อยูก ับองคประกอบอยางนอย 3 ประการ คือ (1) การลดความเสีย่ งในผลผลติ (2) ความมุงม่ันพฒั นาอาชพี และ (3) การยดึ หลกั คณุ ธรรม ลดความเส่ียงผลผลิต มุงม่นั พัฒนาอาชพี สคู วามม่นั คงยงั่ ยืน ยึดหลักคณุ ธรรม จากแผนภมู ิ จะพบวา องคป ระกอบรวมท้งั 3 องคประกอบ เปนตัวสง ผลตอความเขม แขง็ ในอาชพี ท่ี เราจะตองนํามาบรู ณาการใหเปนองครวมเดียวกนั การลดความเส่ียงผลผลติ การประกอบอาชพี มักจะประสบกับความเสยี่ ง เชน - เสยี่ งตอการขาดทนุ ตอ งจดั การโดยการหาตลาดไวลวงหนา เชน มกี ารประกนั ราคาผลผลิต - เสย่ี งตอ การไมม ีเงนิ ทนุ ในการดําเนินการ แกปญ หาความเสี่ยงดวยการจัดหาแหลง เงนิ ทุน หรอื พยายามที่จะลดตนทนุ การผลิต การพฒั นาอาชพี เปน กระบวนท่ีเนนความสาํ คญั การพฒั นาระบบการจดั การทั้งการผลติ และการตลาดใหต รงกับความ ตองการของลกู คา ดังน้ี คุณภาพผลผลติ ลดตน ทนุ การผลติ การพฒั นาอาชีพ การสงมอบ ความปลอดภัย

41 ปจจยั รวมทง้ั 4 ดาน เปนปจ จยั ทส่ี ง ผลตอ การพฒั นาอาชีพ โดยมลี ักษณะความสําคัญ ดังน้ี 1. คณุ ภาพผลผลติ เปนเรอื่ งท่ีเราจะตอ งใหคณุ ภาพตรงความตอ งการของลกู คา ใหม ากที่สุด เพอื่ ใหลูกคา ม่ันใจไดวา จะไดร บั สนิ คา/บรกิ ารทด่ี ีเปนไปตามความคาดหวัง 2. ลดตน ทนุ การผลติ เกยี่ วขอ งกบั การกําหนดราคาผลผลิตทจ่ี ะตองเปนราคาทีล่ กู คาสามารถซ้ือ ผลผลิตของเราได แตไมใชก ําหนดราคาตาํ่ จนกระท่ังรายไดไมพอเพยี ง ดงั น้ัน การลดตน ทุนจึงเปน เร่อื ง สาํ คญั ทเ่ี ราจะตอ งศกึ ษาเรยี นรหู าวธิ ีลดตนทนุ ที่ทําใหมีรายไดเพียงพอ ไมใชไ ปลดตน ทุนกับคา แรงงาน แตเ ปนการบรหิ ารจัดการใหลดความเสียหายในปจ จยั การผลิต และการจดั การใหไดผลผลิตสงู 3. การสง มอบผลิตผล ใหลูกคา ตอ งเปน ไปตามขอตกลงท้ังเวลานดั หมายและจํานวนผลผลิต ตวั อยาง เชน อาชีพรานตดั เย็บเส้ือผา ชาย สว นใหญมกั จะผิดนดั ทําใหเสยี หายกบั ลูกคาที่มกี าํ หนดการ จะใชเ สื้อผา จงึ หนั ไปใชบ ริการเสอ้ื ผาสาํ เร็จรปู ทม่ี คี วามสะดวกมองเห็นสินคา และตัดสินใจเลือกซอื้ ได ทนั ที ทําใหป จจบุ ันรานเย็บเสื้อผา ชายเกอื บหายไปจากสงั คมไทย 4. ความปลอดภยั ท้ังผูผลติ และผบู รโิ ภคผลผลติ เชน อาชีพเกษตรอินทรีย คนงานไมม โี อกาส สมั ผัสกับสารพิษ ทาํ ใหก ารทาํ งานปลอดภยั ขณะเดียวกนั ผลผลิตจากเกษตรอนิ ทรยี เ ปนอาหารที่ปลอดภยั การยดึ หลักคุณธรรม การยึดหลักคณุ ธรรม เปน พฤติกรรมภายในของผูป ระกอบอาชีพ ทสี่ าํ คญั สง ผลตอความม่นั คงของ อาชพี ดังนี้ ความขยัน ความประหยัด คุณธรรมประกอบอาชพี ความซื่อสตั ย ความอดทน คณุ ธรรมทง้ั 4 ประการดังกลาวหลายคนบอกวา เปน เรอื่ งทต่ี องปลกู ฝงมาแตเยาวว ยั จงึ จะเกดิ ขนึ้ ได ความเช่อื นเี้ ปนจริง เราสามารถเรยี นรู สรางความเขาใจ มองเห็นคุณคา ปรบั เปลย่ี นและตกแตงพฤตกิ รรม เพ่อื ใชเปน เคร่ืองมือสรา งความสําเรจ็ ใหกบั ตนเองได

42 1. ความขยนั มีลกั ษณะพฤติกรรมของการทําอะไรอยา งเอาจรงิ เอาจัง แข็งขนั ไมเ กยี จคราน ถา ผปู ระกอบอาชีพเปนอยางนี้ เขาจะมองเห็นงานอยางทะลุไปขา งหนา มงุ ม่ันเอาจริงเอาจงั ยกระดบั ความสําเรจ็ ไปอยา งตอเน่ือง ความมนั่ คงกจ็ ะเกดิ ข้นึ 2. ความประหยดั เปน พฤตกิ รรมของการยับยัง้ ระมัดระวังการใชจายใหพอ สรางความคมุ คา ใหม ีความเสียหายนอยท่ีสุด พฤตกิ รรมเชนน้ีเปนเรื่องของความรอบคอบในการทํางาน 3. ความซื่อสัตย เปนลักษณะการประพฤตติ รงและจริงใจตอลูกคา ทมี งานไมค ิดทรยศ คดโกง หลอกลวงคูคา ผูรวมทนุ เปนพฤตกิ รรมทีส่ รา งความภกั ดี ความไววางใจตอ ลูกคา ทมี งานหนุ สวน 4. ความอดทน มีลักษณะพฤตกิ รรมทีส่ ามารถอดกลน้ั งดเวน ทนอยูไดกบั ความยากลําบาก ไมท ิง้ งาน ไมย กเลกิ ขอ ตกลงงาย ๆ ใบงานท่ี 2 การทาํ บญั ชคี รัวเรอื น ใหผเู รยี นทาํ บัญชคี รัวเรอื นมาคนละ 1 เดอื น ตามตัวอยาง ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................

43 ใบงานที่ 3 การพัฒนาอาชีพใหม คี วามเขม แขง็ ใหผเู รียนรวมกลมุ กัน 3-5 คน แลกเปลี่ยนเรียนรูซึ่งกนั และกนั วา จะพฒั นาอาชีพใหมีความเขมแข็ง อยางไรในอาชีพที่ประกอบการอยูหรืออาชพี ทีผ่ ูเ รยี นสนใจ แลวสรปุ ผลการอภปิ ราย ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................