คู่มือผู้ฝึกสอนกีฬาฟุตซอล

เปน็ ระบบการเล่นทนี่ ิยมใช้กนั โดยกำ� หนดตำ� แหนง่ ของผู้เล่นใหม้ ีผเู้ ลน่ “ตัวเปา้ ” 1 คน มีผู้เล่นท�ำหน้าท่ีป้องกันอยู่แดนหลัง 1 คน และมีผู้เล่นด้านข้าง ท้ังซ้ายและขวาอยู่ในต�ำแหน่ง เหนือตัวป้องกันอยู่ในแดนกลาง 2 คน ท�ำหน้าท่ีทั้งรุกและป้องกันในพื้นที่ส่วนของแต่ละคน เมื่อก่อนจะร้จู กั ระบบน้ีในชือ่ “รอมโบ” (Rombo) ซึ่งเปน็ ภาษาสเปน มีความหมายว่า “สี่เหลีย่ ม ขนมเปียกปนู ” หรอื “สี่เหลี่ยมขา้ วหลามตัด” ปจั จุบนั เรียก “ไดมอนด์” (Diamond) ความหมาย คือ เพชรที่มเี หล่ยี มมีมุมทกุ ด้าน 6. ระบบการเล่นแบบ 4-0 เป็นระบบท่ีผู้เล่นต้องใช้ความสัมพันธ์และความเข้าใจกันในการเล่นอย่างมาก ไม่ว่ารุก หรือป้องกัน จะใช้วิธีการเล่นหมุนต�ำแหน่งของผู้เล่นท่ีใกล้เคียงกันจากแดนตนเอง เพื่อพาบอล ขนึ้ ไปปากประตคู ู่ต่อสู้ให้มากทสี่ ุดเพอื่ ทำ� ประตู ระบบการเลน่ แบบ 4-0 ทุกระบบการเล่นท่ีกล่าวมาเป็นพ้ืนฐานของระบบในกีฬาฟุตซอล หน้าที่ของผู้ฝึกสอน จะต้องสอนให้ผู้เล่นรู้และเข้าใจในทุกระบบการเล่น เพราะเกมของกีฬาฟุตซอลจะไม่มีระบบใด ตายตวั ระบบจะเกิดประสิทธภิ าพไดเ้ พราะผเู้ ล่นเป็นตวั ขบั เคลอ่ื น ถ้าผู้เลน่ ขาดความสามารถหรือ มคี วามสามารถไมใ่ กลเ้ คยี งกนั ภายในทมี ทกุ ระบบกจ็ ะขาดประสทิ ธภิ าพหรอื ลม้ เหลว ผเู้ ลน่ แตล่ ะคน จงึ ตอ้ งมคี วามสามารถในเทคนคิ ทกั ษะและยทุ ธวธิ กี ารเลน่ ทดี่ ไี หวพรบิ สตปิ ญั ญาดี เพราะเกมฟตุ ซอล จะมกี ารเปล่ยี นแปลงสถานการณไ์ ปเกอื บตลอดเวลา 194 คู่มอื ผูฝ้ กึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

รูปแบบการป้องกันในกฬี าฟุตซอล รปู แบบการปอ้ งกนั ทีน่ ิยมและเป็นรปู แบบพื้นฐานมีด้วยกัน 3 รปู แบบ ดงั น้ี • รปู แบบการปอ้ งกันแบบเฉพาะบคุ คล (Man on Man) • รปู แบบการป้องกันแบบคุมพื้นท่ี (Zone Marking) • รูปแบบการปอ้ งกันแบบผสมผสาน (Mixed) 1. รูปแบบการป้องกันแบบเฉพาะคน (Man on Man) ฝา่ ยป้องกัน ลูกบอล ฝา่ ยรุก รูปแบบการป้องกันแบบประกบเฉพาะคน รูปแบบการป้องกันแบบเฉพาะบุคคล หรือที่เรียกกันท่ัวไปว่าการป้องกันแบบประกบ เป็นการเล่นทผี่ เู้ ลน่ แต่ละคนในทีมจะรบั ผดิ ชอบผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามเฉพาะคนเป็นหลกั โดยไมค่ ำ� นึง ถึงต�ำแหน่งของลูกบอลและพื้นที่มากนัก เป็นรูปแบบที่เหมาะสมส�ำหรับผู้เล่นใหม่หรือเด็กๆ ทจี่ ะเรยี นรเู้ รอ่ื งของการปอ้ งกนั เพราะมคี วามรบั ผดิ ชอบเฉพาะไมย่ งุ่ ยากในเรอ่ื งของการชว่ ยเหลอื กนั ในการดแู ลพ้ืนที่ คมู่ ือผู้ฝกึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate 195

2. รูปแบบการปอ้ งกันแบบคุมพน้ื ที่ (Zone Marking) ระบบการปอ้ งกันแบบคมุ พ้ืนท่ี รูปแบบการป้องกันท่ีเน้นการดูแลรับผิดชอบพื้นที่ที่ผู้เล่นเล่นอยู่ในต�ำแหน่งนั้นๆ ไม่ค่อยให้ความส�ำคัญกับการเคล่ือนไหวเคลื่อนที่ของคู่ต่อสู้มากนัก นอกจากผู้เล่นฝ่ายตรงข้าม เคลอื่ นทเ่ี ขา้ มาในสว่ นพนื้ ทที่ ร่ี บั ผดิ ชอบ ถงึ จะใหค้ วามสำ� คญั มาก จะมกี ารชว่ ยเหลอื กนั ในสว่ นของ พนื้ ทที่ ร่ี บั ผดิ ชอบ 3. รูปแบบการปอ้ งกนั แบบผสมผสาน (Mixed) GK GK รูปแบบการปอ้ งกนั แบบผสมผสาน 196 คู่มือผูฝ้ ึกสอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

เป็นรูปแบบการป้องกันที่ผู้เล่นต้องท�ำหน้าที่พร้อมกันสองอย่างในเวลาเดียวกัน คือ การคมุ พน้ื ทแี่ ละการควบคมุ ผเู้ ลน่ ฝา่ ยตรงขา้ ม เชน่ สถานการณท์ เี่ ปน็ การเลน่ จากมมุ เมอ่ื เปน็ ฝา่ ยปอ้ งกนั หรอื การเตะเขา้ เล่นของฝา่ ยตรงขา้ ม ระบบใดๆ กต็ ามที่ใชผ้ ู้รักษาประตอู อกมาชว่ ยเป็นผู้เล่น ก็จะนับผ้รู ักษาประตรู วมเขา้ ไป ในระบบดว้ ย เชน่ ระบบ 2-2 กจ็ ะเปน็ 1-2-2 หรอื ระบบ 1-3 กจ็ ะนบั รวมเปน็ 1-1-3 ระบบการเลน่ จะมที ง้ั การปอ้ งกนั และการรกุ เพอ่ื ทำ� ประตแู ละกเ็ พอื่ ปอ้ งกนั ประตแู ละแบง่ ผเู้ ลน่ เปน็ ผเู้ ลน่ ฝา่ ยรกุ และผู้เลน่ ปอ้ งกนั แตอ่ ย่างไรกต็ ามระบบไม่ได้ทำ� ใหท้ มี ชนะ ระบบคือแผนการเล่นทจี่ ะนำ� ไปสชู่ ยั ชนะ แต่จะชนะหรือแพ้ขึ้นอยู่กับผเู้ ลน่ เสมอ คู่มือผู้ฝึกสอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate 197

อ าหาร และโภชนาการ อาหารเป็นปัจจัยภายนอกท่ีมีอิทธิพลต่อการฝึกซ้อม ซ่ึงมีผลต่อสมรรถภาพทางกาย ที่ส�ำคัญยิ่งประการหน่ึง การเคลื่อนไหวของร่างกายต้องใช้พลังงานจากกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อได้รับ พลงั งานจากการเผาผลาญตามกระบวนการทางเคมมี าเปน็ พลงั งานทเี่ กบ็ สะสมในกลา้ มเนอ้ื แตล่ ะสว่ น ท่ัวร่างกายเพื่อการน�ำออกไปใช้ อาหารท่ีรับประทานหรือบริโภคเข้าไปแต่ละชนิดมีอัตราของการ เผาผลาญทมี่ าเปน็ พลงั งานทตี่ า่ งกนั สารอาหารบางชนดิ ใชเ้ วลาเผาผลาญนาน บางชนดิ ใชเ้ วลาไมม่ าก สารอาหารประเภทไขมันถึงแม้จะมีพลังงานมากแต่การน�ำออกไปใช้ก็ยากเช่นเดียวกัน แถมยังก่อ ความลำ� บากในการขับถา่ ยอีกดว้ ย และเม่ือร่างกายรับเข้าไปมากๆ กจ็ ะถูกเก็บสะสมในสภาพของ ไขมันใตผ้ วิ หนัง ช่องทอ้ ง และอวัยวะบางสว่ นท�ำใหเ้ กดิ สภาพท่อี ว้ นซง่ึ ไม่เหมาะกับนกั กีฬา ควรจะรับประทานอะไร หรือกินอย่างไรก่อนการแข่งขัน ที่จริงแล้วอาหารในช่วง กอ่ นการแขง่ ขนั ยงั จะมคี วามสำ� คญั นอ้ ยกวา่ ชว่ งทม่ี กี ารฝกึ ทน่ี กั กฬี ารบั ประทานอยทู่ กุ วนั ซง่ึ เปน็ ชว่ งที่ นักกีฬาควรจะได้รับสารอาหารที่เพียงพอ และมีประโยชน์ตามท่ีร่างกายต้องการในช่วงนี้และ ก็จะไม่เป็นผลอะไรเลยท่ีจะเสริมอาหารดีๆ ในช่วงเวลาส้ันๆ ก่อนการแข่งขัน อาหารและ โภชนาการจึงเป็นเร่ืองส�ำคัญและจ�ำเป็นอย่างยิ่งเทียบเท่ากับแผนการฝึก การรับประทานอาหาร ให้ถูกต้องตามช่วงเวลาต่างๆและสอดคล้องกับการฝึกมีความส�ำคัญเพราะร่างกายจะสามารถ ใช้ประโยชน์จากสารอาหารได้สูงสดุ “ควรกินใหพ้ อ และกนิ ให้ถูกต้อง” หลกั การเลอื กอาหารส�ำหรบั นักกีฬา 1. ควรเลือกกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ อาหารจ�ำพวกคาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน ใหพ้ ลงั งานแกร่ า่ งกาย การไดร้ บั สารอาหารครบ 5 หมเู่ ปน็ หลกั การสากลของการมภี าวะโภชนาการ ที่ดี การลดอาหารแล้วใช้การเสริมวิตามินจึงไม่ใช่เร่ืองที่ถูกต้อง เพราะจะท�ำให้ได้รับสารอาหาร ไมค่ รบถว้ น 2. ควรเลอื กรบั ประทานอาหารใหห้ ลากหลายชนดิ อยา่ เลอื กรบั ประทานอยา่ งหนง่ึ อยา่ งใด เป็นเวลานานๆ เพราะท�ำใหข้ าดสารอาหารบางตัว 3. สัดส่วนของสารอาหารทบี่ ริโภคควรมีสารอาหารคาร์โบไฮเดรต 55 เปอร์เซ็นต์ ไขมัน 30-35 เปอร์เซ็นต์ และโปรตีน 10-15 เปอร์เซ็นต์ ในส่วนของไขมันควรมาจากไขมันชนิดอิ่มตัว (น�้ำมนั พืช) 20 เปอร์เซ็นต์ ชนดิ อ่มิ ตวั (ไขมันสตั ว)์ 10 เปอร์เซ็นต์ 198 คู่มอื ผ้ฝู กึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

4. ควรดื่มน�้ำให้เพียงพอ ทั้งในช่วงก่อนการฝึกหรือเล่น ขณะท่ีเล่นและหลังการเล่น นำ้� นบั เปน็ สารอาหารทสี่ ำ� คญั ทส่ี ดุ การขาดนำ�้ เพยี งชว่ งระยะเวลาสน้ั ๆ จะทำ� ใหส้ มรรถภาพการทำ� งาน ของร่างกายลดลง ในขณะท่ีการขาดสารอาหารบางอย่าง อย่างอื่นต้องใช้เวลาถึงจะเห็นผล การทรี่ า่ งกายแสดงการกระหายนำ้� เปน็ สญั ญาณเตอื นวา่ รา่ งกายขาดนำ้� ไมค่ วรปลอ่ ยใหร้ ่างกายกระหาย แล้วคอ่ ยด่ืมน�ำ้ เม่ือร้วู า่ ร่างกายเสียเหงอื่ มากควรรีบชดเชยด้วยการดม่ื นำ�้ ทันที แหล่งพลงั งาน คารโ์ บไฮเดรต ไขมนั โปรตนี โดยทงั้ สามประเภทนจ้ี ะใหพ้ ลงั งานจากกระบวนการเผาผลาญ ทางเคมีในร่างกายจะให้พลังงานเป็นหน่วยแคลอร่ีทุกวัน และถ้าพลังงานไม่ถูกน�ำออกมาใช้ ก็จะสะสมทำ� ให้น�้ำหนกั ตวั เพม่ิ ข้นึ ร่างกายอว้ นข้นึ ท�ำใหป้ ระสิทธภิ าพของรา่ งกายลดลง คาร์โบไฮเดรต เป็นแหลง่ พลงั งานท่สี �ำคัญ ควรมี 55-60 เปอรเ์ ซน็ ต์ในอาหารสำ� หรับนักกีฬา เพราะจะ ช่วยให้เป็นพลังงานและช่วยในการท�ำงานของสมอง พลังงานที่ให้จะสะสมในกล้ามเน้ือ เหมือน ไกลโคเจนให้พลังงานเร็วและถูกท�ำลายเร็ว ถ้าขาดไกลโคเจนการออกก�ำลังกายหนักมีขีดจ�ำกัด ความอดทนจะมีน้อย ความอดทนของกล้ามเน้ือมีขีดจ�ำกัดและสมองก็ท�ำงานน้อยลง ถ้าร่างกาย ท�ำงานหนกั ระยะเวลานาน รา่ งกายกต็ อ้ งการคารโ์ บไฮเดรตมากขน้ึ ซง่ึ จะพบไดใ้ นอาหารจำ� พวกขา้ ว เผอื ก มนั อาหารจำ� พวกธญั พชื แปง้ ขนมปงั และขา้ วเหนยี ว ซง่ึ กเ็ ปน็ สารอาหารจำ� พวกคารโ์ บไฮเดรต เช่นเดียวกับขา้ วแตใ่ ห้พลงั งานสงู กว่าข้าวเจ้าในปริมาณที่เท่ากนั ไขมัน เป็นแหล่งรวมพลังงานท่ีแน่นหนาท่ีสุด ท�ำหน้าที่รักษาอุณหภูมิในร่างกาย ป้องกัน อวัยวะส่วนส�ำคัญให้กรดไขมันต่อร่างกาย มีพลังงานท่ีมีประสิทธิภาพเป็นสองเท่าเม่ือเทียบกับ คาร์โบไฮเดรต แต่ตอ้ งการออกซเิ จนมากกวา่ ขณะเผาผลาญ ถกู กลา้ มเนอื้ ใช้เป็นเชื้อเพลิงมากทสี่ ดุ ในการออกกำ� ลงั กายนานๆ ในระดับความหนกั หน่วงปานกลาง กลา้ มเนอ้ื จะใชไ้ ขมนั เป็นพลังงาน โดยจะปล่อยพลังงานอย่างช้าๆ เม่ือร่างกายใช้ไกลโคเจนหมดไปร่างกายก็จะใช้พลังงานที่ได้จากไขมัน โดยในการฝกึ เพอ่ื ความอดทนทจี่ ะชว่ ยใหป้ ระสทิ ธภิ าพของกลา้ มเนอื้ ดขี น้ึ การใชไ้ ขมนั เปน็ พลงั งาน เปน็ สง่ิ จำ� เปน็ ทจ่ี ะตอ้ งมไี ขมนั ในอาหาร 30 เปอรเ์ ซน็ ต์ จะพบไดใ้ นสารจำ� พวกเนยเหลว เนยแข็ง นม อาหารจ�ำพวกทอดและเนอ้ื คู่มือผู้ฝกึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate 199

โปรตนี เป็นสิ่งจ�ำเป็นส�ำหรับร่างกายเพราะร่างกายผลิตเองไม่ได้ ผลของพลังงานคล้ายกับ คาร์โบไฮเดรต โปรตีนท�ำหน้าท่ีช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย ซ่อมแซมในส่วนท่ีสึกหรอ ให้ดีข้ึน บ�ำรุงรักษาเซลล์ รักษาสมดุลของน้�ำ ช่วยให้เกิดภูมิคุ้มกันในการต่อต้านเชื้อโรค และใชเ้ ปน็ พลงั งานในกรณที พี่ ลงั งานจากแหลง่ อนื่ ไมเ่ พยี งพอ ในความคดิ ทวี่ า่ นกั กฬี าตอ้ งการเสรมิ ความแข็งแรง บกึ บนึ นกั กฬี าควรได้รบั สารอาหารพิเศษกวา่ คนปกติ โดยคำ� นงึ ถึงการเสริมโปรตีน มาเป็นอันดับแรก เพื่อท่ีจะให้เกิดพละก�ำลังและเพ่ือสร้างกล้ามเน้ือ การที่ร่างกายได้รับโปรตีน สูงกว่าปกติ นอกจากจะไม่ได้น�ำมาใช้แล้วจะเป็นอันตราย เนื่องจากโปรตีนไม่สามารถเก็บสะสม ในร่างกาย ต้องขับถ่ายออกมาท�ำให้เพิ่มการท�ำงานของไต ในกรณีที่ร่างกายได้รับสารอาหารอ่ืน และโปรตนี เพยี งพอจงึ ไมม่ คี วามจำ� เปน็ ทจี่ ะตอ้ งเสรมิ โปรตนี ใหน้ กั กฬี า แตก่ ลบั จะเปน็ ผลเสยี นกั กฬี า มากกว่า ควรมโี ปรตีนอยใู่ นอาหาร 15 เปอร์เซน็ ต์ น้ำ� เกลือแร่ และวติ ามิน น้�ำ จ�ำเป็นส�ำหรับการระบายความร้อนออกจากร่างกาย ป้องกันร่างกายขาดน�้ำ ขณะออกก�ำลังกาย ซ่ึงถ้าร่างกายขาดน�้ำอาจท�ำให้เป็นลมหมดสติได้ เคร่ืองดื่มเกลือแร่ระหว่างที่ ออกกำ� ลงั กายต้องเป็นชนิดเจือจางพอสมควร เพ่ือท่ีจะให้การเคล่ือนออกจากกระเพาะเป็นไปโดยเร็ว ที่สุด ถ้าด่ืมน้�ำเกลือแร่เข้มข้นเกินไปอาจท�ำให้เกิดการเกร็งตัวของกระเพาะอาหารได้ ในกรณีที่ นกั กฬี ามสี ขุ ภาพดไี มจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ บั เกลอื แร่ นอกจากวา่ รา่ งกายเสยี เหงอื่ มาก หรอื ในกรณที อี่ อกกำ� ลงั กาย ในท่ีที่อากาศร้อนจัด ในระหว่างออกก�ำลังกายไม่จ�ำเป็นต้องได้รับการเสริมวิตามินเน่ืองจากมีอยู่ เพยี งพอแลว้ ในสารอาหารทร่ี บั ประทาน วติ ามนิ ไมใ่ ชเ่ ชอื้ เพลงิ สำ� หรบั เผาผลาญเปน็ พลงั งาน ไมม่ ผี ล ต่อการเพิ่มสมรรถภาพแต่อย่างใด แต่จะมีผลในกรณีท่ีร่างกายขาดสารอาหารเหล่านั้น การได้รับ วิตามิน เกลือแร่สูงจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย เช่น การได้รับวิตามินเคมากเกินไปจะท�ำให้เกิด ความผดิ ปกตใิ นระบบยอ่ ยอาหาร วติ ามนิ ทไี่ ดร้ บั จากสารอาหารจะพบไดจ้ ากผกั และผลไมส้ ดในแตล่ ะครงั้ ที่บรโิ ภคก็เพยี งพอต่อความต้องการของรา่ งกายอยูแ่ ล้ว จึงไม่จำ� เปน็ ต้องใช้อาหารเสรมิ 200 คู่มอื ผฝู้ ึกสอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

ก ารบาดเจ็บ และการปอ้ งกนั การบาดเจ็บเกิดขึ้นได้ตลอดเวลาท้ังในระหว่างการฝึกซ้อมและการแข่งขัน สาเหตุหลัก ทที่ ำ� ให้เกิดการบาดเจ็บมี 2 ประการ คือ 1. สาเหตจุ ากตัวนกั กฬี าเอง ซ่ึงไดแ้ ก่ - ขาดความสมบรู ณท์ างกาย - รูปรา่ งไมเ่ หมาะสม - จติ ใจมุทะลบุ ้าบน่ิ หรือขลาดกลัว - ขาดความรใู้ นเรอื่ งกติกาและเทคนคิ ทักษะทถ่ี กู ตอ้ ง - เตรียมรา่ งกายหรืออบอนุ่ รา่ งกายมาไมเ่ พียงพอ 2. สาเหตทุ ีเ่ กิดจากภายนอก ไดแ้ ก่ - การแตง่ กายไมเ่ หมาะสม - ไมใ่ ชเ้ คร่ืองปอ้ งกนั ตามสมควร - สนามและหรืออุปกรณ์บกพร่อง - เกดิ จากคู่แข่งขัน อุบตั ิเหตุ และหรอื เจตนา - จากสภาพแวดล้อม กองเชียร์ ผตู้ ดั สนิ อาการทพี่ บมาจากสาเหตดุ งั กลา่ ว คอื เกดิ การชำ้� บวม กลา้ มเนอ้ื ฉกี ขอ้ แพลง การบาดเจบ็ ท่ี เอ็นกลา้ มเนอื้ การบาดเจ็บทีข่ ้อตอ่ และเอน็ ยดึ ขอ้ ตอ่ เป็นตน้ การปฏบิ ตั เิ พอื่ การปฐมพยาบาลดังกล่าว ใช้หลักเกณฑ์เดียวกันคือ การใช้ความเย็นประคบ ใช้ผ้าพันรัดและยกส่วนท่ีบาดเจ็บให้สูง ในขน้ั ตอนต่อไปอาจใชค้ วามร้อนประคบ นวด และบรหิ าร แต่ต้องแน่ใจวา่ เลอื ดจะไม่ออกภายใน หรือเกดิ อักเสบขนึ้ มาอกี หลักการปฐมพยาบาลเบอื้ งตน้ เมอ่ื เกดิ การบาดเจบ็ จากการเลน่ กฬี าผฝู้ กึ สอนสามารถใหก้ ารปฐมพยาบาลโดยเรยี งลำ� ดบั ตามหลักการ จากหลักเกณฑท์ ่อี า่ นว่า ไพรซ์ เปน็ ตวั ยอ่ ในภาษาองั กฤษ “PRICED” คู่มอื ผฝู้ กึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate 201

ข้ันตอนการปฐมพยาบาลนกั กฬี าท่บี าดเจ็บ ความหมาย ทำ�อยา่ งไร เพอ่ื อะไร P = Prevent further injury หยุดการเลน่ ทันที นำ� ผเู้ ล่นออกจาก เพ่อื หลีกเล่ยี งการบาดเจ็บ ป้องกนั การบาดเจ็บที่จะตามมาอกี สถานทที่ ่ีไดร้ บั บาดเจบ็ ตามมาอีก R = Rest the injured part พกั ส่วนทบี่ าดเจ็บทนั ทไี ม่เคลอ่ื นไหว การเคล่อื นไหวสว่ นทบ่ี าดเจ็บ พกั สว่ นทีบ่ าดเจ็บ จะทำ� ให้เลือดออกมากข้ึน I = Ice ประคบเย็นบรเิ วณทีไ่ ด้รับบาดเจบ็ เพอ่ื ลดอาการบวม การเจ็บปวด ใชค้ วามเย็น ด้วยนำ้� แข็ง น้�ำเยน็ ผา้ เย็น กล้ามเนอ้ื เกร็งตัว และการอักเสบ C = Compression พันรดั ใหก้ ระชบั ส่วนท่ไี ดร้ ับบาดเจ็บ เพ่อื ป้องกันไมใ่ ห้เลือดออกมากขึน้ การพนั รดั ด้วยผา้ ยืด ใช้ผ้าส�ำลรี องไวห้ นาๆ เป็นการลดอาการบวม โดยรอบก่อน และเป็นการประคองสว่ นท่ไี ดร้ ับ บาดเจ็บด้วย E = Elevation ยกส่วนทีบ่ าดเจ็บนัน้ ให้สูงกวา่ เพือ่ ให้เลือดไหลเวยี นกลับไดส้ ะดวก การยกสูง ระดับหวั ใจ เป็นการลดการมเี ลอื ดออก ลดบวมและลดอาการเจบ็ ปวด เมื่อผู้ฝึกสอนวิเคราะห์แล้วต้องจัดส่งผลการวินิจฉัยเบื้องต้นและผู้บาดเจ็บไปพบแพทย์ หรอื สถานพยาบาล เพอ่ื ใหก้ ารรกั ษาพยาบาลทถี่ กู ตอ้ งตอ่ ไป หากวา่ อาการยงั ไมท่ เุ ลาหรอื การบาดเจบ็ น้นั รนุ แรง การเปน็ ตะครวิ ตะคริว (Cramp) เกิดจากอาการเกร็งตัวช่วั คราวของมดั กล้ามเนือ้ นั้นๆ ทัง้ มดั ทำ� ให้เหน็ เปน็ กอ้ นหรอื เปน็ ลกู จะมอี าการเจบ็ ปวดมากและอยนู่ อกเหนอื การบงั คบั จากจติ ใจ ซงึ่ อาจเกดิ ขน้ึ ไดบ้ อ่ ยๆ และซ�้ำท่ีเดิม หรือเป็นหลายๆ มัดพร้อมกันได้ สาเหตุเกิดจากกล้ามเนื้อไม่แข็งแรงหรือไม่ได้รับ การฝกึ ทเ่ี พยี งพอเมอื่ ใชง้ านมากเกนิ ไป นอกจากนกี้ ารทรี่ า่ งกายขาดเกลอื แรบ่ างชนดิ หรอื ในสภาพอากาศ ที่เย็นหรือมีการรัดผ้ายืดแน่นเกินไปท�ำให้เลือดมาเลี้ยงกล้ามเน้ือน้อยท�ำให้เป็นตะคริวได้ง่าย ขณะท่ีเล่นกีฬาแล้วเกิดเป็นตะคริวให้หยุดพักทันที จากนั้นเหยียดและยืดกล้ามเนื้อมัดน้ันให้เต็มที่ ประมาณ 5-10 นาที เมื่อคลายการเกร็งตัวแล้วจึงนวดด้วยน้�ำมันนวดที่ร้อนด้วยอุ้งมือเบาๆ หา้ มจับบีบหรือขย�ำ เพราะจะท�ำให้กล้ามเนอื้ หดเกรง็ เกิดตะคริวได้อีก 202 คมู่ อื ผฝู้ กึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

การป้องกันการบาดเจ็บ การฝึกซ้อมหรือเล่นกีฬาจะต้องค่อยๆ เริ่มทีละน้อย แล้วสังเกตว่าร่างกายมีปฏิกิริยา ตอบสนองอยา่ งไรบา้ งในขณะทเ่ี คลอ่ื นไหวหรอื เลน่ อยู่ ถา้ พบวา่ มคี วามผดิ ปกตอิ ยา่ ใหฝ้ นื เลน่ ตอ่ ไป หรือแม้แต่หลังจบการฝึกแล้วต้องสังเกตดูปฏิกิริยาของร่างกายด้วย ผู้ฝึกสอนสามารถป้องกัน การบาดเจบ็ ของนักกฬี าได้ดงั นี้ 1. การตรวจรา่ งกาย เปน็ การตรวจทว่ั ๆ ไปวา่ มโี รคประจำ� ตวั ทมี่ ขี อ้ หา้ มในการเลน่ กฬี าหรอื ไม่ รวมท้ังการตรวจความผิดปกติของโครงสร้างร่างกายที่จะมีผลต่อการฝึก ซ่ึงอาจท�ำให้บาดเจ็บได้ การตรวจทส่ี ำ� คญั คอื การตรวจสญั ญาณชพี จร ไดแ้ ก่ ชพี จร ความดนั โลหติ อตั ราการหายใจ อณุ หภมู กิ าย การชัง่ น้ำ� หนัก วัดสว่ นสูง และการตรวจวดั สายตา 2. การตรวจหรือทดสอบสมรรถภาพทางกาย จะท�ำให้ทราบถึงสุขภาพของนักกีฬา ว่าเป็นอย่างไร มีขีดความสมบูรณ์ของร่างกายเพียงใด มีจุดบกพร่องอันเนื่องมาจากการบาดเจ็บ ครั้งก่อนๆ ท่ีจะท�ำให้เกิดอันตรายได้หรือไม่ นักกีฬาจะมีความสามารถและประสิทธิภาพทางกาย ทแี่ ตกตา่ งกนั ซงึ่ เปน็ ผลจากความสมบรู ณท์ างกาย จงึ ทำ� ใหม้ กี ารเรง่ เสรมิ สรา้ งสมรรถภาพเพอ่ื ใหร้ า่ งกาย มคี วามสมบรู ณโ์ ดยเรว็ ทส่ี ดุ บางรายอาจจะไดผ้ ล แตส่ ว่ นใหญม่ กั จะไมไ่ ดผ้ ล โดยจะเกดิ ความตงึ ตวั ของกลา้ มเนอ้ื อยา่ งมากทำ� ใหเ้ กดิ บาดเจบ็ ได้งา่ ย ปจั จัยที่มีผลตอ่ การเกดิ การบาดเจ็บของนักกีฬา 1. อปุ กรณ์ โดยทั่วไปแบ่งเป็น 2 ประเภท คอื - อุปกรณ์กลาง เช่น สถานท่ีฝึกซ้อมและแข่งขัน สภาพพ้ืนผิวที่ไม่เหมาะสม ซึง่ นอกจากจะทำ� ใหเ้ กดิ อันตรายแล้วยงั ทำ� ใหแ้ สดงความสามารถไดไ้ ม่เต็มท่ี - อุปกรณ์ประจ�ำตัว เช่น รองเท้าควรเหมาะสมกับชนิดกีฬาส�ำหรับกีฬาฟุตซอล พื้นรองเท้าควรเป็นพ้ืนยางเรียบ พื้นรองนิ่ม ยืดหยุ่นได้เพ่ือช่วยลดแรงกระแทกจากการวิ่ง และกระจายน้�ำหนกั จากการกระแทกพน้ื 2. การฝึกซ้อม ควรเร่ิมทีละน้อยช้าๆ เป็นไปตามขั้นตอน ให้เหมาะสมกับสภาพ รา่ งกาย เวลาที่ใช้ในการฝึกมีความส�ำคัญมากสำ� หรบั นกั กฬี าท่อี ยู่ในวัยเยาว์ การฝกึ ซ้อมทีห่ ักโหม จะมผี ลเสียต่อร่างกาย เพราะอยใู่ นชว่ งระยะเจรญิ เตบิ โต กระดกู และกล้ามเนอ้ื อย่ใู นระยะพฒั นา อาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บเรื้อรงั ได้ ค่มู ือผูฝ้ กึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate 203

3. การอบอุ่นร่างกาย หมายถึง การเตรียมร่างกายให้พร้อมท่ีจะออกก�ำลัง ท�ำได้โดย การวิ่งเหยาะๆ ประมาณ 10-15 นาที ท�ำให้อุณหภูมิของร่างกายสูงข้ึน หัวใจเต้นเร็วแรงขึ้น ท�ำให้มีเลือดไปเล้ียงอวัยวะต่างๆ ของร่างกายมากขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งกล้ามเน้ือ ร่างกายได้รับ ออกซเิ จนมากขนึ้ การยดื เหยยี ดกลา้ มเนอ้ื ในทกุ สว่ น เพอ่ื เพมิ่ ขดี ความสามารถและเปน็ การเตรยี มการ หากมกี ารยดื หรอื เหยียดอยา่ งกะทนั หนั ในขณะเลน่ หรอื ฝึกซอ้ ม 4. การมีสมาธิ การควบคุมอารมณ์ ไม่ตื่นเต้นง่าย มีจิตใจมั่นคงสามารถช่วยลด การเกิดการบาดเจ็บจากการเล่นหรือฝึกซ้อมกีฬาได้ การรู้จักควบคุมตนเองจะทำ� ให้มีความยับยั้ง มีสติทจี่ ะไมท่ ำ� ให้จิตใจบา้ บ่นิ หรือทำ� อะไรท่เี สย่ี ง ถึงแม้จะอย่ภู ายใตส้ ถานการณท์ ีก่ ดดนั สงู ก็ตาม 5. การผ่อนคลาย หลังจากการฝึกซ้อมหรือเล่นกีฬาสิ้นสุดลงต้องไม่หยุดในทันที เพราะหวั ใจยงั เตน้ เรว็ อยู่ ใหเ้ คลอื่ นไหวตอ่ ไปเรอ่ื ยๆ สกั ระยะ เชน่ การเหยยี ดยดื เพอื่ ลดความแรง หรอื เรว็ ให้เบาหรอื ชา้ ลง ให้กลบั มาเกือบเทา่ กบั ปกติ และเพือ่ ใหเ้ ลอื ดไหลกลับเขา้ สูป่ อดและหวั ใจ ไดส้ ะดวกเพอื่ มใิ หเ้ กดิ อาการหวั ใจขาดเลอื ดจากนน้ั จงึ หยดุ พกั หรอื อาจวง่ิ เหยาะๆ สลบั การยดื เหยยี ดกลา้ ม เนื้อ หรือยืดเหยยี ดภายหลังจากลดความเรว็ ใหช้ ้าลง หรอื ผอ่ นคลายทรี่ อ้ นให้เยน็ ลง 204 คมู่ อื ผูฝ้ กึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

ภ าคปฏิบัตใิ นการฝกึ สอน กีฬาฟุตซอล T-Certificate เน้ือหาของการฝกึ ภาคปฏิบตั ิ (Warming Up) - การอบอุ่นรา่ งกาย (Dribbling) - การฝึกเลีย้ งลูกบอล (Passing & Receiving The Ball) - การส่งและการรบั ลกู บอล (Controlling The Ball) - การควบคมุ ลูกบอล (Shooting) - การยิงประตู (Heading The Ball) - การโหม่งลูกบอล (Goalkeeper) - ผูร้ ักษาประต ู การอบอุ่นรา่ งกาย (Warming Up) การฝกึ ซอ้ มหรอื แขง่ ขนั สงิ่ ทไี่ มอ่ าจละเลย คอื การเตรยี มรา่ งกาย หรอื การอบอนุ่ รา่ งกาย และการยืดเหยียดกล้ามเน้ือ ซ่ึงมีความส�ำคัญส่งผลต่อการฝึกซ้อมและหรือแข่งขันต่อตัวนักกีฬา ผฝู้ กึ สอนตอ้ งใหน้ กั กฬี าไดร้ แู้ ละเขา้ ใจถงึ ความสำ� คญั ในการเตรยี มรา่ งกายอยา่ งเปน็ ระบบ การละเลย ตอ่ การเตรยี มรา่ งกาย โดยการอบอนุ่ รา่ งกายและยดื เหยยี ดกลา้ มเนอื้ อาจมผี ลทำ� ใหเ้ กดิ การบาดเจบ็ และขาดสมาธิ ซ่ึงจะส่งผลทำ� ให้เกดิ ความผดิ พลาดในการฝกึ หรอื การแข่งขันได้ การอบอุน่ รา่ งกาย เปน็ การเตรยี มความพรอ้ มทง้ั ทางดา้ นรา่ งกายและจติ ใจ ซง่ึ จะสง่ ผลสงู สดุ ตอ่ การฝกึ และการแขง่ ขนั ระยะเวลาของการอบอุ่นร่างกายขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศ เกมการฝึกซ้อมหรือเกมการแข่งขัน โดยท่ีสุดท้ายผู้เล่นต้องพร้อมทั้งทางด้านเทคนิค ทักษะ ยุทธวิธี และร่างกาย การอบอุ่นร่างกาย เปน็ การกระตนุ้ เตอื นกลา้ มเนอ้ื ปรบั ระบบการหายใจ รวมทง้ั ระบบไหลเวยี นเลอื ด ซงึ่ เปน็ หลกั ใหญ่ ทส่ี ำ� คัญก่อนการปฏิบัติงานทีม่ คี วามหนักมากกวา่ ปกติ คมู่ ือผู้ฝึกสอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate 205

การอบอุ่นรา่ งกาย (Warming Up) หลักส�ำ คญั ในการสอน ด้วยการวิ่งอาจจะเป็นไปในทิศทางเฉียงของ หัวข้อการฝกึ มุมสนามกไ็ ด้วิ่งประกอบกายบรหิ ารก็ได้ ส่วนการ การอบอุ่นร่างกายโดยไมใ่ ช้อุปกรณ์ ยืดเหยียดอาจท�ำในช่วงสุดท้ายหลังจากวิ่งได้ตาม เปา้ หมาย - วิ่งและใช้มือสัมผัสข้างเท้าด้านในซ้าย – ขวา สลบั กนั - วงิ่ และใชม้ อื สมั ผสั ขา้ งเทา้ ดา้ นนอกสลบั ซา้ ย – ขวา - ว่งิ และใช้มือสัมผสั หนา้ ขาสลับซา้ ย – ขวา - ว่งิ สลบั กระโดดเข่าอก - หยดุ เพอ่ื ยืดเหยียด พ้นื ที่ : เตม็ สนาม ผเู้ ล่น : ทง้ั ทมี วธิ กี ารฝกึ : - วิ่งช้าๆ รอบสนาม หรือไป-กลับตามยาว สนามหรอื ตามขวางสนาม 206 คมู่ อื ผฝู้ ึกสอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate

การอบอุ่นรา่ งกาย (Warming Up) หวั ข้อการฝึก หลกั ส�ำ คัญในการสอน - วิง่ ดีดปลายเท้าไปดา้ นหน้า - ว่ิงดดี สน้ เทา้ แตะกัน - วง่ิ ไขว้ขาไป-มา หยดุ เพอ่ื ยดื เหยยี ด - ว่งิ เปลยี่ นทศิ ทางขวา-ซา้ ย - วิ่งถอยหลงั และเปลี่ยนทิศทาง - วง่ิ ชา้ ๆ และหมุนตัวแล้ววิ่งตอ่ - วิง่ ไปด้านขา้ ง ซา้ ย-ขวา การยืดเหยียด : - ก้าวขาไปขา้ งหน้าและงอเข่า ขาอกี ข้างยดื เหยยี ด - นงั่ ลงใหฝ้ า่ เทา้ ทงั้ สองสมั ผสั กนั กม้ หลงั ใชม้ อื จบั ไปดา้ นหลงั ฝา่ เทา้ สมั ผสั พนื้ เพอื่ ยดื เหยยี ดกลา้ มเนอ้ื ทปี่ ลายเทา้ ท้งั สอง นอ่ งเอ็นรอ้ ยหวาย - น่ังเหยียดขาไปด้านหน้า ยกขาใช้ส้นวางซ้อนที่ - ยนื ขาตงึ กม้ ตวั ลงจบั ทขี่ อ้ เทา้ หรอื สมั ผสั ปลายเทา้ ปลายเท้า พร้อมก้มหลังใช้มือแตะ หรือจับที่ - กา้ วขาไปขา้ งหนา้ ยาวๆ อกี ขาเหยยี ดไปดา้ นหลงั ปลายเทา้ บนขา พยายามให้ตงึ พร้อมเอาหลังเทา้ สัมผสั พืน้ ท�ำสลบั เทา้ ดว้ ย - นั่งพับขาไปด้านหลังก้นทับบนเส้นเท้าท้ังสอง - ยนื แยกขายอ่ เขา่ ลงใชศ้ อกดนั สว่ นของเขา่ ดา้ นใน ให้หลังเทา้ สัมผัสพ้นื เอนตัวไปดา้ นหลังนำ้� หนกั ใหก้ างออกใหม้ าก ลงท่สี ้นเทา้ เพือ่ ข้อเทา้ ดา้ นหน้า - แยกขาออกด้านข้าง พร้อมย่อเข่าขาข้างหนึ่ง การยดื เหยยี ดมหี ลายแบบแตล่ ะแบบเมอ่ื เรมิ่ ตน้ เหยยี ดไปดา้ นขา้ ง ใชส้ ว่ นของตาตมุ่ แนบสมั ผสั พนื้ ตอ้ งทำ� แบบหยดุ นงิ่ คา้ งไวใ้ นระยะเวลา 10-15 วนิ าที - ยืนยกขาข้างหน่ึงพับเข่าใช้มือจับรัดท่ีใต้เข่า ต้องทำ� ทุกสว่ นเพือ่ ให้เกดิ ความสมดุล (หน้าแข้ง) ดงึ เขา้ หาอก - ยกเทา้ แล้วใช้มือทั้งสองจับทฝ่ี า่ เท้าทงั้ ในและนอก พรอ้ มกบั เหยยี ดขาทย่ี กไปดา้ นหนา้ ใหไ้ ดม้ ากทสี่ ดุ - ยนื แยกขาและยอ่ เขา่ ลงมอื จบั ทเ่ี ขา่ พรอ้ มบดิ ลำ� ตัว ไปข้างใดข้างหน่ึง ตามองข้ามไหล่ไปข้างหน้าให้ ไกลที่สุด คูม่ อื ผฝู้ กึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate 207

การอบอุ่นร่างกาย (Warming up) หวั ขอ้ การฝกึ หลักสำ�คัญในการสอน การเตรียมรา่ งกายกบั ลกู บอล : - เฉพาะบุคคล 1 คนต่อลกู บอล 1 ลกู ใชฝ้ ่าเทา้ เม่ือทำ� ไดด้ ขี นึ้ เพม่ิ เปน็ 2 คร้งั แลว้ จบั คอ่ ยๆ เหยียบลูกบอลที่พื้นไม่กดแรงลงเพียงแค่ผิวๆ เพ่ิมจ�ำนวนแล้วเปลี่ยนแปลงข้างเท้าด้านในข้างเท้า สลบั เทา้ เรม่ิ จากชา้ แลว้ คอ่ ยเรง่ จงั หวะใหเ้ รว็ ขนึ้ ด้านนอก หน้าขา หน้าผาก ไม่ต้องจับโดยใช้ (เหมอื นเดนิ ) ปฏิกิริยาอยู่กบั ท่กี อ่ น แต่ละสว่ นอยกู่ บั ที่ เคลอ่ื นที่ และทุกสว่ นรวมกนั - ปฏิบัติเหมือนแบบแรกแต่จังหวะจะเปลี่ยนเท้า - เดาะลูกบอล 3 ครง้ั ด้วยหลงั เท้า โดยครัง้ ทสี่ าม ลากบอลมาข้างหลังเล็กน้อยลักษณะถอยหลัง เดาะสูงขึ้นไปแล้วปล่อยตกลงพื้นและใช้ฝ่าเท้า พร้อมกับลูกบอล เหยียบลกู บอลทนั ทีทัง้ เท้าขวาและซา้ ย การปฏิบัติ - ลูกบอลอยู่ที่ข้างเท้าด้านในทั้งสองย่อตัวงอเข่า ต้องท�ำทั้งสองเท้า เพื่อความช�ำนาญในจังหวะ เลก็ นอ้ ยใชข้ า้ งเทา้ ดา้ นในตบลกู บอลสลบั ไป-มา ความคนุ้ เคยกบั ลกู บอล จดั บคุ ลกิ ทา่ ทาง ความสมดลุ “ตก๊ิ -ตอ๊ ก” อยกู่ บั ท่ี หมนุ ซา้ ย-ขวารอบตวั เคลอื่ นไป ของร่างกายใหเ้ หมาะสมถือเปน็ เรือ่ งสำ� คัญไมอ่ าจ ดา้ นหนา้ ถอยหลงั เรว็ ขนึ้ ละเลย - ใช้ฝ่าเท้าดึงลูกบอลกลับมาชนหลังเท้าเดิม สุดท้ายต้องมีการผ่อนคลายหลังการฝึก ท�ำสลับกันเท้าขวาและซ้าย เร่ิมจากช้าแล้ว ด้วยการวิ่งช้าๆ แล้วค่อยยืดกล้ามเน้ือ ฝึกด้วย คอ่ ยเพิ่มจงั หวะความเร็วขึ้น การว่ิงช้าๆ แล้วตามด้วยการยืดเหยียดกล้ามเน้ือ - ปฏบิ ตั แิ บบเดมิ แตเ่ คลอื่ นไปขา้ งหนา้ และถอยหลงั และขอ้ ตอ่ ตา่ งๆ เพอ่ื ผอ่ นคลาย ปฏกิ ริ ยิ าตรงขา้ มกบั - ถือลูกบอลแล้วปล่อยใช้หลังเท้าเตะเบาๆ หรือ ตอนเริ่ม คอื เริ่มจากชา้ ส่เู รว็ เยน็ ให้อุน่ ร้อน เลิก เดาะ 1 ครั้งแล้วจับ แล้วท�ำใหม่ทั้งขาที่ถนัด จากร้อนใหก้ ลับมาส่เู ย็น ปกติ และไม่ถนดั และสลับกนั 208 คูม่ ือผฝู้ ึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

การฝึกเลี้ยงลูกบอล (Dribbling) หลกั สำ�คญั ในการสอน - ผเู้ ล่นตอ้ งพรอ้ มเพือ่ การฝึก หัวข้อการฝึก - ควบคมุ ลูกบอลให้อยูใ่ กลเ้ ท้าทสี่ ดุ - มองเหน็ ลูกบอลพรอ้ มสภาพรอบๆ ตวั - ท่าทาง ความสมดุลของร่างกายขณะเคลื่อนไหว เคลอื่ นท่ีเพ่ือเลี้ยงหรอื พาลกู บอล - ความรวดเร็วขณะท่เี ลีย้ ง หรือพาลกู บอล - สัมผัสลูกบอลในต�ำแหน่งท่ีถูกต้องด้วยเทคนิค การเลน่ พื้นที่ : เต็มสนามตามขวาง การเปลี่ยนแปลงการฝกึ : ผูเ้ ล่น : ท้ังทมี แบ่งกลมุ่ ละ 3 หรอื 4 คน 4 กลมุ่ - จากจุดเร่ิมต้นเล้ียงหรือพาลูกบอลไปยังกรวย อุปกรณ์ : กรวย 24 อัน ลูกบอลคนละ 1 ลูก อนั ที่ 2 เม่อื ถึงด้านหน้ากรวยใชฝ้ ่าเทา้ เกยี่ วหรอื วิธีการฝกึ : วางกรวยเฉยี งสลับกนั ผ้เู ล่นกลมุ่ ละ ปาดลูกบอลเปลี่ยนทิศทางแล้วเลี้ยงไปอันต่อไป 4 คน พร้อมลูกบอล เร่ิมเลี้ยงลูกจากจุดเริ่มต้น แบบเดียวกับท่ีผ่านมา เล้ียงลูกบอล หรือ ออ้ มกรวยไป-มา ระหวา่ งชอ่ งวา่ งของกรวย (ระยะหา่ ง พาลูกบอลไปถึงกรวยวนรอบกรวยหน่ึงรอบ ข้ึนอยู่กบั ความสามารถ) ส่จู ุดที่ก�ำหนดดว้ ยฝา่ เทา้ ด้วยข้างเท้าด้านในด้านนอก การฝึกต้องปฏิบัติ หลงั เทา้ หรอื ขา้ งเทา้ ดา้ นนอก ขา้ งเทา้ ดา้ นในทลี ะขา้ ง ทงั้ เทา้ ท่ีถนดั และไมถ่ นดั สองข้าง สลบั กนั ทีละแบบ คู่มอื ผฝู้ กึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 209

การเล้ยี งลกู บอลเพ่อื การครอบครอง หลกั ส�ำ คญั ในการสอน - ต้องพร้อมต่อการฝกึ หัวข้อการฝึก - ใหเ้ ทคนิคการเลี้ยงลกู บอลให้เหมาะสม - ใช้ข้างเท้าด้านในหรือนอกเฉื่อนผิวๆ ลูกบอล ใหเ้ ล้ยี วตามทิศทางท่ีต้องการ - ตามองทล่ี ูกบอลพร้อมกบั เหน็ รอบๆ ตวั - เปลี่ยนทศิ ทางแลว้ ไปตอ่ ให้เรว็ พื้นที่ : เตม็ สนามและใชส้ ว่ นกว้าง การเปลีย่ นแปลงการฝกึ : ผ้เู ล่น : ท้งั หมดแบ่งกลุ่มละ 3 คน - เมอื่ ไปถึงหน้ากรวยใชฝ้ า่ เท้าดึงกลับ อุปกรณ์ : กรวยสองกลุ่มต่อ 1 อัน ลูกบอล - ถึงหน้ากรวยใช้ฝ่าเท้าเหยียบท่ีส่วนบนของ กลุ่มละ 1 ลูก ลกู บอลพรอ้ มกับหมนุ ตวั กลบั วิธีการฝึก : วางกรวยที่ครึ่งสนามส่วนกว้าง - เม่อื เกือบถึงหน้ากรวยไขวข้ าหมนุ ตัวกลบั 2 กลุ่มต่อ 1 อัน ผู้เล่นหัวแถวพร้อมลูกบอล - ใช้ข้างเท้าด้านในหรือนอกเคาะหรือฮุกที่ เร่ิมพร้อมกันเลี้ยงมาถึงหน้ากรวยใช้ข้างเท้า ลกู บอลกลบั ด้านในเฉือนที่ลูกบอลผิวๆ ให้ลูกบอลเลี้ยงกลับ ทางเดมิ เรม่ิ จากเทา้ ทถี่ นดั กอ่ น เลยี้ วกลบั มาหยดุ ที่ด้านหนา้ ผเู้ ล่นคนต่อไปดว้ ยฝา่ เทา้ เพื่อเรียนรู้และพัฒนาการใช้ล�ำตัวก�ำบัง คู่ต่อสู้และการใช้ส่วนของเท้าสัมผัสลูกบอล ในลักษณะทตี่ ่างกันการจดั รา่ งกายให้สมดุล 210 คูม่ ือผู้ฝึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

การเลีย้ งลกู บอลเพ่อื หลอกหลบค่ตู อ่ สู้ หัวข้อการฝึก หลกั ส�ำ คญั ในการสอน ฝกึ การเลี้ยงเพ่ือหลอกหลบคตู่ อ่ สู้แบบตา่ งๆ - Drag Back - Pull Spin - Scissor - Wave………………………………. - พรอ้ มต่อการฝกึ - สายตามองเหน็ ภาพโดยรวม - สัมผัสลูกบอลในต�ำแหน่งท่ีถูกต้องด้วยเทคนิค ท่ดี ี - ค ว า ม ส ม ดุ ล ข อ ง ร ่ า ง ก า ย ข ณ ะ เ ค ล่ื อ น ที่ แ ล ะ ควบคมุ ลกู บอลทด่ี ี - ความรวดเรว็ วอ่ งไวในการปฏบิ ัติ พื้นท่ี : คร่งึ สนาม ผู้เล่น : 12 คน อุปกรณ์ : 2 คนตอ่ 1 ลูก วิธีการฝึก : ผู้เล่นพร้อมลูกบอลคนละ 1 ลูก ในพื้นที่และปฏิบัติตามที่ผู้ฝึกสอนก�ำหนด การเรียนรู้ เพื่อการสัมผัสและควบคุมลูกบอล ดว้ ยเทคนิคการเล้ยี งทผ่ี ูฝ้ กึ สอนก�ำหนด ค่มู ือผ้ฝู กึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate 211

เกมเพื่อสง่ เสรมิ การฝกึ เลี้ยงลูกบอล หลักสำ�คัญในการสอน ผ้เู ล่นฝ่ายรุกเลีย้ งลูกบอล หัวข้อการฝึก - จังหวะแรกต้องไปให้เรว็ เพอื่ สร้างโอกาส - สัมผสั ลกู บอลด้วยเทคนิคการเล้ยี งลูกบอล - ต้องเห็นคู่ต่อส้แู ละเป้าหมาย - เปลีย่ นทศิ ทางใหเ้ รว็ เมอ่ื มีจังหวะโอกาส - เม่ือไม่มีโอกาสต้องครอบครองลูกบอลไว้และ ตอ้ งสรา้ งโอกาสและจงั หวะใหม่ - การตัดสินใจที่ดตี ้องมาจากการมองเห็น พ้นื ที่ : ครง่ึ สนาม ผเู้ ล่น : แบง่ สองกลมุ่ เทา่ กนั อุปกรณ์ : - ลกู บอลฝึกและลูกบอลสำ�รอง - กรวย 4 อัน สำ�หรับประตูเลก็ 2 ประตู - เส้ือกลางสองสี วิธีการฝึก : ผู้เล่นแบ่ง 2 กลุ่ม ยืนที่ตำ�แหน่ง สว่ นกลางระหวา่ งประตเู ลก็ 2 ประตู และตรงขา้ ม ในสว่ นกลางเชน่ เดยี วกนั ผเู้ ลน่ ทด่ี า้ นประตคู นแรก มีลูกบอล เร่ิมด้วยการส่งลูกบอลให้ผู้เล่นคนแรก ของอีกกลุ่มแล้วรีบมาป้องกัน ผู้เล่นที่รับลูกบอล เล้ียงหรือพาลูกบอลเข้าหรือผ่านประตูเล็กประตู ไหนก็ได้ 212 คมู่ อื ผฝู้ กึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

การฝกึ เลี้ยงลกู บอล (Dribbling) หลกั สำ�คัญในการสอน - ผู้เลน่ ทุกคนพรอ้ มปฏบิ ัติ หวั ข้อการฝึก - ใช้เทคนิคการเล้ียงลกู บอล พนื้ ที่ : เตม็ พน้ื ที่ 213 ผูเ้ ลน่ : แบ่งผเู้ ลน่ เปน็ คู่ อุปกรณ์ : ลกู บอล 2 คนต่อ 1 ลูก กรวย (คูล่ ะ 1 หรอื 2 อัน) วิธีการฝึก : ผู้เล่นทุกคู่มีลูกบอลอยู่คนละด้าน ของสนาม ผู้เล่นท่ีมีลูกบอลเลี้ยงไปถึงหน้ากรวย ใช้ฝ่าเท้าปาดเก่ียวลูกบอลเปล่ียนทาง แล้วส่งให้ ผู้เล่นอีก อีกด้านรับลูกบอลและท�ำเช่นเดียวกัน หลังจากส่งลูกบอลแล้วกลับมาที่เดิมเพ่ือรับ ลกู บอล คมู่ ือผ้ฝู ึกสอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

การสง่ และการรับลกู บอล (Passing & Receiving The Ball) หวั ข้อการฝึก หลักส�ำ คัญในการสอน - ผ้เู ลน่ ทกุ คนพรอ้ มก่อนปฏบิ ตั ิ - สง่ ลกู บอลดว้ ยความแนน่ อนทป่ี ลายเทา้ คตู่ วั เอง - แรงหรอื นำ้� หนกั ทส่ี ง่ คนทร่ี บั สามารถเลน่ ไดท้ นั ที - ใชเ้ ทคนคิ การสง่ ลูกบอล โดย - จุดสมั ผัสท่ีถูกตอ้ ง - ต�ำแหน่งของเทา้ หลัก - ยดึ ขอ้ เทา้ ให้มั่นคง - ทา่ ทางความสมดลุ ของร่างกาย - เหวี่ยงขาจากด้านหลังกระแทกลูกบอล แล้วสง่ แรงผ่านเท้าตามไป - ตอ้ งเห็นเปา้ หมายก่อนสง่ - ต้องมองที่ลูกบอลขณะที่จะส่งผู้ฝึกสอน เป็นผู้ก�ำหนดวิธีหรือเทคนิคการส่งลักษณะ ตา่ งๆ ท้งั อยู่กับท่แี ละเคลอื่ นท่ี พ้ืนท่ี : เตม็ สนาม ผ้เู ลน่ : ท้ังทีมแบง่ เป็นคู่ อุปกรณ์ : ลกู บอล 2 คนตอ่ 1 ลกู วิธีการฝกึ : แบ่งผู้เล่น 2 คน ตอ่ ลกู บอล 1 ลูก ยืนหันหน้าหากันระยะ 5 เมตร หรือมากกว่า ส่งลูกบอลกันไป-มาจังหวะเดียว โดยเริ่มจาก อยู่กับท่ีก่อน แต่ผู้เล่นต้องสร้างจังหวะให้ตัวเอง ด้วยการวิง่ อยู่กับที่เบาๆ 214 คมู่ ือผู้ฝกึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate

การส่งและรบั ลกู บอล (Passing & Receiving The Ball) หวั ข้อการฝกึ หลักส�ำ คัญในการสอน - ผู้เล่นต้องพร้อมกอ่ นการปฏบิ ตั ิ - ส่งดว้ ยความแนน่ อน - น�้ำหนักแรงท่พี อดี - ความเรว็ ในการเคลอื่ นที่ - ใชเ้ ทคนิคในการสง่ ท่เี หมาะสม - มองเหน็ สภาพโดยรอบและผ้เู ลน่ อืน่ - ส่ือสารกนั ระหว่างการเลน่ แสดงตัวชจี้ ดุ ผู้ฝึกสอนอาจจะก�ำหนดหรือใช้เง่ือนไข ในการเลน่ เพอื่ สนบั สนนุ การฝกึ และเพอ่ื ความชดั เจน ของการปฏบิ ัตทิ ี่ต้องการการส่งลกู บอล พืน้ ท่ี : เตม็ สนาม ผเู้ ลน่ : กลุ่มละ 4-5 คน อุปกรณ์ : ลูกบอลกลุ่มละ 1 ลูก กรวยท�ำ ประตเู ลก็ วิธีการฝึก : แบ่งกลุ่มผู้เล่นกลุ่มละ 4-5 คน ในสนามวางกรวยเป็นประตูเล็ก (2 เมตร) กลุ่มที่มีลูกบอลส่งลูกบอลให้ผ่านกรวยประตู ไหนก็ได้ โดยท่ีผู้เล่นอีกกลุ่มท�ำหน้าที่ป้องกัน จะได้ประตูก็ต่อเม่ือผู้เล่นทีมเดียวกันไปรับ ลูกบอลที่ส่งผ่านกรวยมา รับได้ ได้ 1 ประตู ถา้ แยง่ ลูกบอลได้เปน็ ฝา่ ยรกุ ทนั ที คู่มอื ผ้ฝู ึกสอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate 215

การสง่ และการรับลกู บอล (Passing & Receiving The Ball) หัวข้อการฝึก หลักส�ำ คัญในการสอน - ผู้เล่นทีจ่ ะปฏิบตั ติ อ้ งเตรียมพรอ้ ม - วิ่งพรอ้ มกบั ร้องขอลูกบอลเพอื่ เล่น - ใช้เทคนิคการรับบอลด้วยฝ่าเท้าเหยียดเท้า ไปทล่ี กู บอลใหข้ าทจี่ ะรบั เปน็ แนวเดยี วกบั ลกู บอล โดยเข่าเลก็ นอ้ ย - ตอ้ งเหน็ ทงั้ ลูกบอลและภาพรอบๆ - ผลักไสลูกบอลไปขา้ งหน้าเบาๆ จงั หวะต่อเน่ือง แล้วว่งิ ตามไปส่งลูกบอล - สง่ ดว้ ยความแนน่ อน ทศิ ทาง น้�ำหนกั - พลิกกลบั ตัวอย่างรวดเรว็ การเปลี่ยนแปลงเทคนิคการรับ-ส่ง ผู้ฝึกสอนสามารถก�ำหนดให้แตกต่างได้ข้ึนอยู่กับ วัตถุประสงคท์ ่ีผูฝ้ ึกสอนต้องการ สิ่งท่ีส�ำคัญในการใช้ฝ่าเท้ารับลูกบอล พ้ืนท่ี : เตม็ สนาม ต้องพยายามให้ขาท่ีจะรับบอลเป็นแนวเดียว ผู้เลน่ : แบ่งเปน็ กล่มุ 3 คน อปุ กรณ์ : ลกู บอลกลุ่มละ 2 ลูก กับลูกบอลลงแรงท่ีเท้าเล็กน้อยเพื่อหยุด แต่ถ้า ตอ้ งการเลน่ ตอ่ ตอ้ งรบั และผลกั ออกใหเ้ ปน็ จงั หวะ วิธีการฝึก : ผู้เล่นสามคนยืนเป็นแนวตามขวาง ทีต่ ่อเนอ่ื งกนั ลูกบอลอยู่ท่ีผู้เล่นที่อยู่ริมคนละ 1 ลูก เริ่มจาก ผู้เล่นริมส่งลูกบอลด้วยข้างเท้าด้านให้ผู้เล่นท่ีอยู่ ตรงกลาง จุดกลางรับด้วยฝ่าเท้าและส่งคืนกลับ ส่งแล้วพลิกกลับพร้อมกับว่ิงช้าๆ มารับลูกบอล และส่งกลบั ทำ�แบบเดียวกนั กบั อีกดา้ น ลักษณะนีอ้ าจใชล้ ูกบอลลูกเดียวกไ็ ด้ คอื รับแล้วพลิกตัวกลับตรงข้ามส่งลูกบอลว่ิงตาม ไปรบั ลกู บอลแลว้ พลกิ ทำ�แบบเดียวกัน 216 คมู่ อื ผู้ฝึกสอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

เกมเพือ่ การฝึกส่งลกู บอล หัวขอ้ การฝึก หลักส�ำ คัญในการสอน ใชเ้ กมการเลน่ ชว่ ยพฒั นาใหผ้ เู้ ลน่ มี - การสง่ ทแี่ น่นอนข้นึ - สามารถใช้เทคนิค ทักษะเฉพาะกีฬาฟุตซอล การใชฝ้ ่าเท้าเพือ่ ควบคุมลกู บอล สาระส�ำคัญของการสอน - ความพรอ้ มของผเู้ ล่น - การหาพ้นื ทว่ี า่ งเพือ่ การเลน่ - การส่งลูกบอลด้วยเทคนิคการส่งท่ีถูกต้อง พน้ื ท่ี : เตม็ สนาม (ไม่ใช้ประต)ู เหมาะสมกบั สถานการณ์ ผูเ้ ล่น : ทมี ละ 4-5 คน ผรู้ ักษาประตู - ความแมน่ ย�ำ แนน่ อนในการส่ง อปุ กรณ์ : ลกู บอลฝกึ และลกู บอลสำ� รอง เสอื้ กลาง 4 สี - นำ�้ หนักหรอื แรงทใ่ี ช้ วิธีการฝึก : แบ่งผู้เล่นเป็น 2 ทีม ทั้ง 2 ทีม - การมองและการคาดคะเน เล่นเพ่ือการส่ง ก�ำหนดการส่งภายในสนามไม่ซ้�ำ คน 3 คร้งั ครงั้ ท่ี 4 ตอ้ งส่งลูกบอลให้ผู้เล่น หรอื ผ้รู ักษาประตูท่ีอยู่ที่เส้นท้ายสนามท้ัง 2 ขา้ ง คู่มือผูฝ้ ึกสอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 217

การสง่ และการรบั ลกู บอล หลักสำ�คญั ในการสอน - ผูเ้ ล่นพร้อมในพนื้ ท่ฝี ึก หัวขอ้ การฝกึ - แสดงตัวชัดเจนและขอลูกบอลจากเพอื่ น - ใชเ้ ทคนคิ การสง่ (ใชท้ ั้งสองเท้า) - แน่นอน - ใหน้ ้�ำหนักหรอื ใชแ้ รงเหมาะสม - เห็นภาพโดยรวม - ความสมดลุ ของรา่ งกาย - ใชเ้ ทคนคิ การรบั ลกู บอลให้เหมาะสม ผู้ฝึกสอนสามารถก�ำหนดการปฏิบัติ เพ่ือให้เกิดการพัฒนาความสามารถของผู้เล่น ในส่วนของเทคนิคทักษะต่างๆ ซ่ึงยังได้มาซึ่ง สมรรถภาพทางกาย ไหวพริบ สติปญั ญา พืน้ ท่ี : เต็มสนาม ผู้เล่น : ท้งั หมดแบ่งสองกลมุ่ อุปกรณ์ : ลูกบอลสำ� หรบั การฝกึ วิธีการฝึก : แบ่งผู้เล่นสองกลุ่ม กลุ่มที่มีลูกบอล ยนื เปน็ วงกลม ผเู้ ล่นท่ไี ม่มลี กู บอลอยภู่ ายในวงกลม เริ่มฝึกผู้เล่นท่ีไม่มีลูกบอลต้องเคล่ือนท่ีไปรับ ลูกบอลจากผ้เู ลน่ ท่มี ลี ูกบอล สง่ ลูกบอลใหเ้ ลน่ รับ ดว้ ยฝา่ เท้าส่งคนื แล้วไปเลน่ กับผเู้ ล่นคนอื่น 218 ค่มู ือผูฝ้ กึ สอนกีฬาฟุตซอล T-Certificate

การควบคมุ ลูกบอล (Controlling The Ball) หัวขอ้ การฝึก หลกั สำ�คญั ในการสอน - ผเู้ ลน่ เตรยี มพร้อมเพือ่ การฝกึ - ใชเ้ ทคนคิ การควบคมุ ลกู บอลทกุ สว่ นโดยเฉพาะฝา่ เทา้ - มองเห็นรอบๆ และเป้าหมาย - หาจังหวะส่งลูกบอลให้คู่ของตัวเองแน่นอน แม่นย�ำ - ก่อนจะไปรับลูกบอลต้องเคล่ือนไหวเพื่อหลอก จังหวะคู่ต่อสกู้ ่อนทุกครัง้ - แสดงตวั ให้ชดั เจน เพ่ือขอลกู บอลและสื่อสาร - เขา้ หาลูกบอลและใช้เทคนคิ การควบคุมลกู บอล พืน้ ท่ี : เตม็ สนาม แบ่งเป็น 4 ส่วน 219 ผเู้ ล่น : แบง่ สองทมี ๆ ละ 6 คน ทีม 6 คน แยกกลุ่มละ 3 ในสองพ้นื ท่ี อปุ กรณ์ : เสอ้ื กลาง 4 สี ลกู บอล 1 ลูก มาคเกอร์ ส�ำหรบั แบ่งพนื้ ที่ วิธีการฝึก : ผู้เล่นแยกกันอยู่กลุ่มละพ้ืนท่ี ผู้เล่น ท่ีมีลูกบอลใช้เทคนิค ทักษะการควบคุมลูกบอล ก่อนท่ีจะส่งให้กลุ่มเดียวกัน ซึ่งท�ำแบบเดียวกัน เมอื่ สง่ ลูกบอลแล้วต้องเคล่อื นทไ่ี ปสู่พืน้ ท่ใี หม่ คู่มอื ผู้ฝกึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

การควบคุมลูกบอล (Controlling The Ball) หัวขอ้ การฝึก หลักสำ�คญั ในการสอน ผู้ทคี่ รองลกู บอล - ผูเ้ ลน่ ต้องพร้อมท่ีจะเลน่ ตลอดเวลา - ใช้เทคนิคการควบคมุ ลกู บอล - ต้องมองเห็นโดยรอบ - สร้างโอกาสและจังหวะในการสง่ ลกู บอล - สง่ ด้วยความแนน่ อน แม่นยำ� น�้ำหนกั และจังหวะ - ความสมดลุ ของรา่ งกาย ผ้ทู จี่ ะรับลูกบอล - หาต�ำแหนง่ ทไี่ ดเ้ ปรยี บในการรับลกู บอล - หลอกจงั หวะหรือทศิ ทางกอ่ นมารับลูกบอล - ต้องเหน็ โดยรอบในขณะท่ีเคลอ่ื นมาเล่น - ใช้เทคนิคการรับควบคุมลูกบอล การเล่นที่ต่อเน่ือง อยา่ งรวดเร็ว - หลอกค่ตู อ่ สกู้ ่อนจะเล่นลูกบอล - ตำ� แหนง่ ทจี่ ะรบั ลกู บอลควรเปน็ มมุ กวา้ ง พ้ืนท่ี : เตม็ สนาม ผู้เลน่ : ทมี ละ 4 คน อปุ กรณ์ : มาคเกอร์สำ�หรบั แบง่ แดน เสอื้ กลาง 2 สี สีละ 4 ตัว ลกู บอลสำ�หรบั ฝึก 1 ลกู และลูกบอลสำ�รอง วิธีการฝึก : ผู้เล่นแยกกันอยู่กลุ่มละพ้ืนที่ ผู้เล่นท่ีมีลูกบอลใช้เทคนิค ทักษะการควบคุม ลกู บอล กอ่ นทจ่ี ะสง่ ใหก้ ลมุ่ เดยี วกนั ซง่ึ ทำ�แบบเดยี วกนั เม่ือส่งลูกบอลแล้วต้องเคลือ่ นทไี่ ปสูพ่ น้ื ทีใ่ หม่ 220 ค่มู ือผู้ฝกึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

การยงิ ประตู (Shooting) หลกั สำ�คัญในการสอน - ผู้เลน่ พร้อมในต�ำแหน่งการฝึก หวั ขอ้ การฝกึ - ใชเ้ ทคนคิ ฝา่ เทา้ ในการเร่ิม - ส่งลูกบอลดว้ ยความแน่นอน แม่นย�ำ - มองเหน็ ประตใู นขณะเคล่อื นไหวเพื่อยงิ ประตู - ใชเ้ ทคนคิ การยงิ ประตู - ความสมดลุ ของร่างกาย - จดุ สมั ผัสของเท้ากบั ลกู บอล - ยิงประตูอย่างรวดเร็ว แมน่ ยำ� ดว้ ยความแรง - ยิงแลว้ วิง่ ตามเขา้ ไปเพอ่ื จังหวะซ้ำ� การฝึกผู้ฝึกสอนเป็นผู้ก�ำหนดเทคนิค ในการยิงประตู ฝึกท้ังเท้าท่ีถนัดและไม่ถนัดในมุม และตำ� แหนง่ เดยี วกัน ระดับท่ตี า่ งกันของลูกบอล พ้นื ที่ : เตม็ สนาม ผู้เลน่ : ทงั้ หมดพรอ้ มลูกบอล อปุ กรณ์ : ลูกบอลสำ� หรบั ฝึก วธิ กี ารฝกึ : ผเู้ ลน่ ทกุ คนมลี กู บอลอยใู่ นตำ� แหนง่ ฝกึ ใกลเ้ ส้นขา้ มแนวเดยี วกบั เขตประตู ผเู้ ลน่ เร่ิมด้วย การไสหรือผลักลูกบอลไปข้างหน้าหนึ่งจังหวะ แล้วตามไปส่งให้ผู้ฝึกสอนที่อยู่ข้างหน้าส่งแล้วว่ิง ตามลูกบอลไปยิงประตูจากลูกบอลที่ผู้ฝึกสอน สง่ กลับมาให้ คู่มือผฝู้ ึกสอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 221

การยิงประตู (Shooting) หลกั สำ�คัญในการสอน - ผูเ้ ลน่ พร้อมในตำ� แหนง่ ฝกึ หวั ข้อการฝึก - แสดงตัวและเรยี กขอลูกบอลเมอ่ื พร้อม - เหน็ ประตูและลกู บอลท่ีส่งมา - เขา้ หาลูกบอลให้เรว็ - ใชเ้ ทคนคิ การยงิ ประตู • จุดกระทบของเทา้ กบั ลูกบอล • แม่นยำ� แน่นอน แรง • ตามเขา้ ไปเพือ่ ซ้ำ� ผู้ฝึกสอนเป็นผู้ก�ำหนด เทคนิคการ ยิงประตูและเปลี่ยนแปลงการปฏิบัติ โดยการรับ และเลน่ ตอ่ เนอื่ งไปขา้ งหนา้ ดว้ ยฝา่ เทา้ และตามไปยงิ พ้นื ท่ี : เต็มสนาม ผเู้ ลน่ : ทงั้ หมดและผู้ช่วยส่งลูกบอล อุปกรณ์ : ลูกบอลส�ำหรบั ฝกึ วิธีการฝึก : ผู้เล่นอยู่ในต�ำแหน่งการฝึกท่ีคร่ึง สนามริมเส้น ผู้ท่ีส่งลูกบอลอยู่เฉียงกันที่เส้นประตู สง่ ลกู บอลใหผ้ เู้ ลน่ ทแ่ี สดงตวั เรยี กขอลกู บอล วง่ิ เขา้ หา ลกู บอล ยงิ ทนั ทที ถี่ งึ ลกู บอลดว้ ยเทคนคิ ทผี่ ฝู้ กึ สอน กำ� หนด 222 คมู่ อื ผูฝ้ ึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

เกมฝึกเพื่อการยิงประตู หลกั ส�ำ คญั ในการสอน - ผเู้ ล่นพรอ้ มในพืน้ ท่ี หัวข้อการฝกึ - หาพื้นท่เี พ่ือเลน่ ลกู บอลจากผู้รักษาประตู - ใช้เทคนิคการรับ ควบคุมลูกบอล เพื่อยิงประตู หรอื เพ่อื ส่งลูกบอล - ผเู้ ลน่ ฝา่ ยรกุ ตอ้ งเคลอ่ื นทหี่ าทวี่ า่ งเพอื่ รบั ลกู บอล และยิงประตู - การยงิ ประตตู ้องเร็ว แม่นย�ำ และรนุ แรง - ผู้เล่นรุกคนอ่ืนต้องตามเข้าหาปากประตูซ�้ำ กดดันผ้รู กั ษาประตู พน้ื ท่ี : เตม็ สนาม 223 ผเู้ ลน่ : 2 ทีม รวมผู้รักษาประตู อุปกรณ์ : เส้ือกลางสองส/ี ลูกบอลส�ำหรับฝกึ และลูกบอลส�ำรอง วธิ กี ารฝกึ : ทงั้ 2 ทมี มผี เู้ ลน่ รกุ ในแดนหนา้ 3 คน มีผู้เล่นท�ำหน้าที่ป้องกันในแดนตัวเอง 1 คน ท้ังสองทีมผู้เล่นจะไม่ข้ามแดนลูกบอล เริ่มจาก ประตูส่งลูกบอลให้ ผู้เล่นป้องกันเล่นหาจังหวะ ยิงจากแดนตัวเอง ไม่มีจังหวะส่งให้เพื่อนร่วมทีม แดนหน้า ยงิ ประตู คนอนื่ หาจงั หวะคอยซ�ำ้ คมู่ อื ผฝู้ กึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

การโหม่งลูกบอล (Heading The Ball) หัวข้อการฝกึ หลักสำ�คัญในการสอน - ผู้เลน่ เตรียมพร้อมในการฝกึ - ตามองท่ีลูกบอล - ใช้ส่วนแขง็ คอื หน้าผากโขกท่ลี ูกบอล - ใชเ้ ทคนคิ การโหมง่ เอน หรอื แอน่ ลำ� ตวั ไปดา้ นหลงั แลว้ สง่ ลำ� ตวั กลับมาเมอ่ื ไดร้ ะยะ - โหม่งกดลงพืน้ เพอื่ ท�ำประตู - แมน่ ยำ� ในจังหวะและการโหม่ง เมื่อชำ� นาญข้นึ เรม่ิ โยนเองให้ลูกบอลลอยอยู่ ข้างหน้ากระโดดเบาๆ ข้ึนโหม่ง แล้วค่อยเพิ่ม ระดบั ขึ้น • โหม่งลงทเี่ ท้า • โหม่งให้ระดับหน้าหรืออก • โหมง่ ใหข้ า้ มหัวคนที่อยู่จดุ กลาง • (ผู้เลน่ 3 คน คนกลางมีลูกบอลโยน) พนื้ ที่ : เตม็ สนาม ผเู้ ล่น : ท้งั หมดแบง่ เปน็ 2 คน, กลุ่มละ 3 คน อปุ กรณ์ : ลูกบอลส�ำหรบั ฝึก 2 คน 1 ลกู วิธกี ารฝกึ : ผู้เลน่ 2 คนตอ่ ลูกบอล 1 ลกู ระยะ ห่างกันประมาณ 4-5 เมตร ก่อนการเริ่มการฝึก ผู ้ เ ล ่ น ที่ มี ลู ก บ อ ล ถื อ ลู ก บ อ ล เ ห ยี ย ด แ ข น ไ ป ข้างหน้าเมื่อพร้อมดึงลูกบอลกลับมาหาหน้าผาก ขณะที่เหยียดแขนเอนตัวไปข้างหลังเล็กน้อย เพ่อื สรา้ งแรงดดี ตวั กลบั มาเมือ่ ลูกบอลอยู่ในระยะ 224 คู่มอื ผูฝ้ กึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

การโหมง่ ลูกบอล (Heading The Ball) หวั ข้อการฝกึ หลกั ส�ำ คัญในการสอน - ผเู้ ลน่ พร้อมที่จะปฏบิ ัติ - เห็นลูกบอลคาดคะเนน้ำ� หนกั จงั หวะ - เขา้ หาลูกบอล และใชเ้ ทคนิคการโหมง่ - เอนล�ำตัวส่วนบนสรา้ งแรง - ใช้หน้าผากปะทะลูกบอลที่ลอยมาปะทะที่กลางลูก เพ่ือส่งระดับกลางใต้เส้นสมมุติกลางลูกเพื่อให้ ลอยโด่งเหนอื เส้นสมมุตกิ ลางลกู ให้พ่งุ ลงพืน้ พื้นท่ี : ครง่ึ สนาม ผู้เลน่ : ท้ังหมด จดั กลมุ่ 2 คน หรือ 3 คน อปุ กรณ์ : ลกู บอลกลุม่ ละ 1 ลกู วธิ ีการฝกึ : ผเู้ ลน่ 2 คน หนั หนา้ เขา้ หากนั หา่ งกนั 4-5 เมตร คนที่มีลกู บอลโยนใหผ้ เู้ ลน่ อกี คนโหม่ง ถ้ากลุ่ม 3 คน คนท่ีมีลูกบอลอยู่กลางโยนให้ โหม่งกลับมาให้ แล้วหมุนตัวกลับโยนให้คนที่อยู่ ดา้ นหลังโหม่ง ผู้ฝกึ สอนเปน็ ผ้กู ำ� หนด คู่มือผฝู้ กึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 225

การโหม่งลูกบอล (Heading The Ball) หวั ข้อการฝึก หลกั ส�ำ คัญในการสอน - ผ้เู ลน่ พรอ้ มในพื้นที่ฝึก - เห็นสภาพโดยรอบ - แสดงตวั ชดั เจนเพ่อื ขอลูกบอล - ตามองทีล่ ูกบอล และคาดคะเนจังหวะ - เข้าหาลูกบอลใหเ้ รว็ และใชเ้ ทคนคิ การโหม่ง - รา่ งกายต้องมีความสมดุล การใช้แรง พ้ืนท่ี : ครึง่ หรือเตม็ สนาม ผเู้ ล่น : ทั้งหมดแบ่งสองทีม อปุ กรณ์ : ลกู บอลส�ำหรบั ฝึก และลูกบอลสำ� รอง เสื้อกลางสองสี วิธกี ารฝึก : แบ่งผู้เลน่ สองทีมการเลน่ ใชม้ ือรบั จบั ลกู บอลโยนใหเ้ พอ่ื นโหมง่ สง่ ตอ่ กนั เขา้ ทำ� ประตู ไมม่ ี การจับลูกบอลวิ่ง ใช้ศีรษะส่งได้อย่างเดียว ใช้ได้ ทุกส่วนเพื่อการป้องกนั ประตู 226 คมู่ ือผู้ฝกึ สอนกฬี าฟุตซอล T-Certificate

เกมการฝึก (Small-Side Game) หวั ขอ้ การฝึก หลกั ส�ำ คญั ในการสอน - เพ่อื ใหเ้ กิดแนวคิดในการเล่น - ผู้ฝึกสอนต้องบอกวัตถุประสงค์ส่ิงท่ีต้องการ จากผู้เลน่ - ตำ� แหน่งการยืนของผ้ฝู กึ สอนต้องเห็นชัดเจน - เป้าหมายคือ การพฒั นา การใช้เทคนคิ ทักษะ เพอ่ื การแกไ้ ขสถานการณ์ การสนบั สนนุ ความคดิ ในยทุ ธวธิ ีการเล่น เทคนิคการสอน พนื้ ที่ : เตม็ สนาม - การเร่ิมจะเริม่ อย่างไร จากใคร - เงื่อนไขท่ผี ู้ฝกึ สอนกำ� หนด ผูเ้ ลน่ : ทมี ละ 5 คน (ไมม่ ีผู้รักษาประต)ู อปุ กรณ์ : เสื้อกลางสองสี ลูกบอลสำ� หรบั ฝกึ และ ลูกบอลสำ� รอง เสาธง หรือกรวย วิธีการฝึก : เวลาฝึก 5 นาทีต่อเกม เคลื่อนไหว หรือต้องว่งิ ตลอดเกม 4 ตอ่ 4 หรือ 5 ต่อ 5 ไม่มี ผู้รักษาประตู ป้องกัน 2 ประตู รุกยิง 2 ประตู ทั้ง 2 ทีม โดยมีผู้เล่นคอยช่วยเล่นนอกสนาม ด้านข้างท้ังสองด้าน ช่วยทั้งสองทีม และเล่น จังหวะเดยี ว คู่มือผู้ฝึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate 227

การรกั ษาประตู (Goalkeeper) หวั ข้อการฝกึ หลักส�ำ คญั ในการสอน สงิ่ ทส่ี ำ� คญั คอื พนื้ ฐานของการใชม้ อื และ ทักษะการเคล่ือนไหวที่ถูกต้องที่ผู้ฝึกสอนจะต้อง เรมิ่ เปน็ ส่งิ แรกในระดับนี้ การคว้าจับ (Grabbing The Ball) - แขนเหยียดออกไปท่ลี ูกบอล นว้ิ กางออกให้มาก ลูกบอลที่สูงกวา่ ระดับอก - ตามองลกู บอลและคาดคะเนระดับแรง - มือเป็นลักษณะคว�ำ่ - ร่างกาย รวมท้ังมือท่ีจะจับลูกบอลต้องอยู่หลัง แนวลกู บอล ลกู บอลตอ้ งอยู่ด้านหนา้ - ผ่อนแรงเม่ือลกู บอลเข้าสู่มือ การรบั ลูกบอล (Catching The Ball) - ตามองท่ลี กู บอลคาดคะเนระดบั น้ำ� หนัก ลูกบอลท่พี ุ่งมาในระดับกลางหน้าอกถงึ หนา้ ท้อง - แขนทงั้ สองงอและขนานเกอื บชดิ กนั อยดู่ า้ นหนา้ ล�ำตัว - ใชต้ น้ แขนและลำ� ตวั ผอ่ นแรงลกู บอลเมอ่ื ลกู บอล เข้ามาปะทะ 228 คูม่ ือผู้ฝกึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

การรกั ษาประตู (Goalkeeper) หลกั สำ�คัญในการสอน - บางสถานการณ์ต�ำแหน่งท่ีป้องกันไม่สามารถที่ หัวขอ้ การฝกึ จะรับหรอื จับลูกบอลได้ จ�ำเปน็ ต้องใช้วธิ ที ่ที ำ� ให้ การปัดลกู บอล (Deflecting The Ball) ลูกบอลทพ่ี ุ่งมาเปลี่ยนทิศทางให้พ้นปากประตู - ส ่ ว น ท่ี ส� ำ คั ญ ร ่ า ง ก า ย ก็ ยั ง ค ง อ ยู ่ ห ลั ง ลู ก บ อ ล การมองเหน็ ลกู บอลทม่ี า การคาดคะเนความแมน่ ยำ� ในการใช้มือสัมผัสลูกบอลจุดที่สัมผัสที่จะทำ� ให้ ลูกบอลหักเหเปล่ียนทางออกไปพ้นปากประตู บางสถานการณอ์ าจตอ้ งใชเ้ ทา้ เล่น การพงุ่ เขา้ หาลูกบอล (Diving The Ball) - สถานการณท์ ลี่ กู บอลหา่ งตวั ออกไปเพอ่ื ความรวดเรว็ ต้องใช้วิธีพุ่งตัวไปท่ีลูกบอล เพื่อป้องกัน หรือ ลกู บอลกลงิ้ มากบั พน้ื สนาม ถา้ แรงเคลอ่ื นไปไมท่ นั ต้องใช้วิธีสไลด์หรือบล็อก ขวางหรือใช้มือขวาง ลูกบอลไว้ อีกมือหนึ่งคว้าจับที่ส่วนเหนือลูก หรือส่วนบน และใช้พื้นสนามเป็นมือที่สาม ช่วยประคอง บางครั้งลูกบอลลอยเหนือพื้น เมื่อพุ่งไปคว้าจับ หรือปัดท้ิงเวลาลงสู่พื้น ใชส้ ว่ นหนาของรา่ งกาย (ลำ� ตวั สว่ นขา้ ง) ลงสพู่ นื้ และงอตัวและเข่าเล็กน้อยเพ่ือลดแรงและ ป้องกนั สว่ นท่ีบอบบาง ค่มู ือผฝู้ ึกสอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 229

230 คู่มอื ผ้ฝู ึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

บรรณานกุ รม การกฬี าแห่งประเทศไทย. (2550). คมู่ อื หลักสูตรผฝู้ ึกสอนกีฬาฟุตซอลขัน้ ตน้ . กรงุ เทพมหานคร. กัลยา กิจบญุ ชู. (2548). โภชนาการส�ำหรับนักกีฬา. กรุงเทพมหานคร. สเุ มธ อคั รพงศ์. (2546). เอกสารประกอบการฝึกอบรมผฝู้ กึ สอนกีฬาฟุตซอลขนั้ ต้น. กรุงเทพมหานคร. สทิ ธเิ ดช นกแสง. (2548-2549). เอกสารประกอบการฝกึ อบรมผฝู้ กึ สอนกฬี าฟตุ ซอลขน้ั ตน้ . กรงุ เทพมหานคร. เสนอ ไชยยงค.์ (2543). ค่มู ือฝึกฟตุ ซอลข้นั พ้ืนฐาน. กรงุ เทพมหานคร. นวิ ไทยมติ รการพิมพ.์ อเนก เดชมติ ร. (2546). เอกสารประกอบการฝึกอบรมผฝู้ ึกสอนกีฬาฟตุ ซอลขน้ั ต้น. กรงุ เทพมหานคร. Asian Football Confederation. (1987). AFC “C” Licence Coaching Award. Malaysia. Burn, Tim. (2003). Holistic Futsal. United States. Federation Internationals de Football. (2001). CURSO FIFA FUTSAL SALA. Switzerland. Marques, Mauricio. (2000). Inside Futsal Beginners. Australia. Nike. NIKE FUTSAL TRAINING MANUAL. Australia. คู่มอื ผูฝ้ กึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 231

232 คู่มอื ผ้ฝู ึกสอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate

คณะกรรมการจัดทำ�คู่มือผู้ฝึกสอน กีฬาฟุตซอล T-Certificate ทป่ี รึกษา นางแสงจันทร์ วรสุมันต์ อธิบดกี รมพลศึกษา นายพฒั นาชาติ กฤดิบวร รองอธบิ ดีกรมพลศึกษา นายชลติ เขียวพมุ่ พวง รองอธบิ ดกี รมพลศกึ ษา นายกสมาคมฟุตบอลแหง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถัมภ์ คณะผจู้ ัดทำ� ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ นางแสงจนั ทร์ วรสมุ นั ต์ กรรมการ นายเกษม ทองสมทุ ร กรรมการ นายเอนก เดชมติ ร กรรมการและเลขานุการ นายประมุข พาคฤทธิ ์ กรรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร นายจนิ ดา โมธรรม นางสาวสุนนั ทา เทยี มเพช็ ร์ ผเู้ รยี บเรียง ผูอ้ ำ�นวยการสถาบนั พัฒนาบคุ ลากรการพลศึกษา และการกฬี า นางสพุ ทิ ย์ วีระใจ ผูอ้ ำ�นวยการโรงเรยี นผตู้ ดั สนิ กีฬา นักพัฒนาการกฬี าชำ�นาญการพเิ ศษ นางรศั มี จินดามัย หวั หนา้ กลมุ่ วชิ าการและมาตรฐานวิชาชีพ นายปญั ญา หาญลำ�ยวง นักพฒั นาการกีฬาชำ�นาญการ นางบงกชรตั น์ โมลี นางจนั ทรกานต์ ต้มุ เงิน คู่มอื ผ้ฝู กึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate 233

ชื่อหนังสือ คู่มือผูฝ้ กึ สอนกฬี าฟตุ ซอล T-Certificate : Futsal Coaching Guide ปีที่พิมพ์ 2555 จ�ำ นวน 2,000 เลม่ ออกแบบ นายเกยี รติศกั ดิ์ บุตรศาสตร์ บรษิ ัทสามเจริญพาณิชย์ (กรงุ เทพ) จำ�กดั 248/47 ถนนจรัญสนทิ วงศ์ แขวงบางออ้ เขตบางพลดั กรุงเทพฯ 10700 โทรศพั ท์ 0 2424 1963, 0 2424 5600 โทรสาร 0 2435 2794 พิมพท์ ่ี สำ�นกั งานกจิ การโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผา่ นศึก ในพระบรมราชูปถมั ภ์ 2/9 ซอยกรุงเทพฯ-นนทบุรี 31 เขตบางซอ่ื กรงุ เทพฯ 10800 โทรศัพท์ 0 2910 7001-2 โทรสาร 0 2585 6466 234 คู่มอื ผู้ฝกึ สอนกีฬาฟตุ ซอล T-Certificate