Book หนังสือจากถ่านดิบสู่มณีที่(พอ)มีค่า_E Book

จากถา่ นดบิ ... สมู่ ณที ่ี(พอ)มคี า่ ประยูร เชี่ยววัฒนา สังคมสามารถพัฒนากา้ วหน้าได.้ .. ดว้ ยผูค้ นที่พร้อมคิดนอกกรอบ กลา้ ...เดนิ ออกไปจากชีวิตทอ่ี ยไู่ ปแบบวันๆ กลา้ ...เดินตามเสียงเพรียกร้องในหวั ใจ สร้างวรี กรรมใหญน่ อ้ ย เป็นแบบอยา่ งสำ�หรับชนรนุ่ หลงั ...



จากถ่านดิบ... สมู่ ณีท(ี่ พอ)มคี า่ ประยูร เชี่ยววัฒนา ผแู้ ตง่ ประยูร เชีย่ ววฒั นา พมิ พค์ รงั้ แรก กุมภาพนั ธ์ พ.ศ.2560 จำ�นวน 1,000 เลม่ ISBN 978-616-429-289-5 ราคา 199 บาท สงวนลิขสทิ ธ์ิ C ประยรู เช่ียววฒั นา ไม่อนุญาตให้คัดลอก ทำ�ซ้ำ� ดัดแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งของหนังสือ นอกจากจะไดร้ บั อนญุ าตเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษร จากเจา้ ของลขิ สทิ ธเ์ิ ท่านัน้ จดั ทำ�โดย ประยรู เชี่ยววัฒนา พมิ พ์ที่ ส.เอเซียเพลส 1989 โทรศัพท์ 0-2732- 3101 ท่านใดต้องการสอบถาม พูดคุยกับผู้เขียน สามารถติดต่อได้ทาง [email protected]

จากถ่านดบิ ... 4 ส่มู ณีท่(ี พอ)มีคา่ เรอื่ งของคน ทไ่ี ม่รู้จกั เขด็ เมอ่ื แปดปีที่ผ่านมา ในวาระอายุครบ 60 ปี (ทำ�ไมต้องตดิ ยึดทเ่ี ลข 60 นน้ี กั ผมกไ็ มค่ อ่ ยเข้าใจ)  ผมไดจ้ ดั ท�ำ หนังสืออัตชีวประวัตเิ ล่มเลก็ ขึ้น โดยตั้งชอื่ วา่ “พักครึ่งเวลา” แจกจา่ ยเปน็ ทีร่ ะลึก ทงั้ ในวาระข้นึ ปใี หม่ และวาระอน่ื ๆ ตามแตท่ จ่ี ะได้พบเจอเพ่ือนฝูง และมิตรสหาย หนังสอื ท่ีจัดพิมพเ์ อาไว้ เมื่อแปดปีท่ีผา่ นมา ยงั แจกไม่หมดดี แปดปผี า่ นไป...ความไม่เข็ดเป็นคณุ สมบตั อิ นั ประเสริฐ...ของผม ผมกำ�ลงั ด�ำ เนินการ ทำ�ในสิง่ เดยี วกับทท่ี �ำ มาเมือ่ แปดปีทผ่ี า่ นมา เขยี นเอง (ขอร้อง) พรรคพวกชว่ ยท�ำ อาร์ตเวริ ค์ (เสยี คา่ ) พิมพ์เอง...แล้วแจก...ฮ่า ฮา่ โดยอาจผนวกแจกจ่ายรวมกบั ของเกา่ ซ่ึงยงั แจกไม่หมด

จากถ่านดบิ ... สมู่ ณีที่(พอ)มคี า่ 5 เร่อื งของคน ท่ีไมร่ จู้ กั เขด็ ข้อเขยี นในหนงั สอื เล่มใหมน่ ี้ รวบรวมจากสง่ิ ที่ผมพบประสบเหน็ ตลอดชว่ งแปดปีท่ีผา่ นมา รวมไปถึงการเดินทางกลับไปหาจุดกำ�เนิด ...ภาษาญ่ีปุ่นว่า 初心に帰る… เพอื่ ย้อนไปดูก�ำ พดื ที่ไปทมี่ า ซึ่งหล่อหลอม ปัน้ แตง่ กระทง่ั เป็นตวั ผม...ทม่ี ีความประหลาดเฉพาะตัวคนน้ี ผมพยายามเขียนให้เนือ้ หากระชับ...อา่ นง่าย ไม่อืดอาด ไมย่ ืดยาว... ใครทอี่ ่าน...แลว้ ไมไ่ ดค้ วามรู้สึกเช่นน้ัน... กรุณากลับไปอ่านใหม.่ .. ประยรู เชี่ยววฒั นา

จากถา่ นดบิ ... 6 สมู่ ณีท(่ี พอ)มคี า่ สารบญั ยกท่ีหนง่ึ : แมห้ นทางพนั ล้ี กเ็ รม่ิ จากกา้ วยา่ งแรก 11 17 เพราะฉนั มีคณุ พอ่ คณุ แมท่ ี่อ่านหนงั สือให้ฉนั ฟัง ............................................................... 21 25 ครเู ป็นมากกวา่ “ผูส้ อนหนังสือ” ........................................................................................................... 28 ค�ำ สอนของลงุ โอซากา ....................................................................................................................................... 34 ลขิ ติ ฟา้ หรอื คนบนั ดาล ...................................................................................................................................... วีรกรรมของวีรชนนิรนาม .............................................................................................................................. เตาหลอมแห่งชวี ิต ................................................................................................................................................. ยกทสี่ อง : สสี นั ชวี ติ 39 43 การหายใจ ภารกิจแหง่ ชีวิตทผ่ี ู้คนละเลย ................................................................................... 49 อดเพ่อื สขุ ภาพ ?? ................................................................................................................................................. 53 ไม่มอี ะไรเป็นไปไมไ่ ด.้ ..ลองตั้งใจทจ่ี ะท�ำ ..................................................................................... 57 ALS: Ice Bucket Challenge ..................................................................................................................... 60 ทำ�ไมมนุษยจ์ ึงมหี นง่ึ ปากสองหู ?? ................................................................................................... 64 กาลามสูตร 10 ประการ ส�ำ หรบั คนในโลกโซเชยี ลมีเดีย ......................................... 68 คนหลายศาสนา ........................................................................................................................................................ 72 ชวี ติ จะเหลอื อะไรหากไรเ้ กียรติ .............................................................................................................. 75 ปรัชญาแห่งน�้ำ ............................................................................................................................................................ 79 ทกุ คนลว้ นเป็นอจั ฉรยิ ะ .................................................................................................................................... 83 ดหู นงั ...ดูนก...แลว้ ยอ้ นดตู ัวเอง ............................................................................................................. จติ สำ�นึกรคู้ ณุ นำ�พาสู่ชวี ติ มีสุข .............................................................................................................. 88 เรือทเี่ ทียบอยูก่ บั ท่า คือ เรอื ที่ปลอดภัย แต่...เรือไม่ได้สรา้ งมาเพ่ือการนัน้ ........................................................................................................

จากถ่านดิบ... สมู่ ณีท(ี่ พอ)มคี ่า 7 สารบญั ยกที่สอง : สสี นั ชวี ติ 92อปุ นสิ ัยด.ี ..น�ำ พาชีวติ สู่ความส�ำ เรจ็ ................................................................................................... 97 คนดีชอบแก้ไข คนจัญไรชอบแก้ตวั .................................................................................................. มรี บั ...ต้องมีให้ 100............................................................................................................................................................ 105Connecting My Dots ......................................................................................................................................... ยกที่สาม : วรี ชนนริ นาม ค�ำ้ จนุ ใหส้ งั คมกา้ วไป 113  ผมอยากทำ�งานท่ีทรงความหมาย 117 อันจะยงั ประโยชนต์ ่อชนรนุ่ หลัง ............................................................................................................ 122 คนท่สี มถะเช่นน้ี คงไม่มที าง 128 รว่ มในงานสกปรกกับเขาดว้ ยหรอก ................................................................................................. 135 คนงี่เง่ามักคิดเร่อื งง่ายๆ ใหย้ ุ่งยากซบั ซอ้ น ............................................................................ 141 เรื่องเล่าของวศิ วกรหัวแขง็ .......................................................................................................................... 148 แรงบันดาลใจจากชายสงู วัย ....................................................................................................................... สรรสร้างความเป็นคน ....................................................................................................................................... เปน็ ทที ี่ผมต้องตอบแทนพ่บี ้าง ................................................................................................................ ยกทส่ี ่ี : นทิ านกอ่ นนอน 153 การประกอบเคร่ืองยนต์ และเหลก็ ดัด มุ้งลวด: 158 164 มองจากแง่มุมของมาตรวิทยา ................................................................................................................ 171 สถาบนั มาตรวิทยาแหง่ ชาติ มงุ่ พัฒนาความสามารถในการวัดของชาติ .............................................................................. มาตรวิทยาสนับสนุนพัฒนาการดา้ นเทคโนโลยอี ยา่ งไร? ...................................... มาตรวทิ ยา กับความมหศั จรรยข์ องเวลา ..................................................................................

จากถา่ นดบิ ... สมู่ ณที ี่(พอ)มีค่า ประยูร เช่ียววัฒนา

ยกทหี่ นึง่ : แมห้ นทางพนั ล้ี กเ็ รม่ิ จากกา้ วยา่ งแรก ■ เพราะฉันมีคุณพอ่ คณุ แม่ทอี่ า่ นหนังสอื ใหฉ้ ันฟัง ■ ครูเปน็ มากกวา่ “ผูส้ อนหนังสอื ” ■ คำ�สอนของลุงโอซากา ■ ลขิ ิตฟ้าหรือคนบันดาล ■ วีรกรรมของวรี ชนนิรนาม ■ เตาหลอมแหง่ ชวี ติ

แมห้ นทางพนั ล้ี กเ็ รม่ิ จากกา้ วยา่ งแรก ในคราวปฐมนิเทศนกั ศึกษาทุนรัฐบาลญ่ปี ุ่น เมื่อเกือบคร่งึ ศตวรรษมาแลว้ อาจารย์ญป่ี นุ่ กล่าวให้โอวาทสำ�คญั แกน่ ักเรยี นตา่ งชาติ จากประเทศตา่ งๆ ตอนหนง่ึ วา่ 千里の道も一歩から ... แม้หนทางพันล้ี ก็เร่มิ จากก้าวยา่ งแรก โดยมเี จตนาท่ีจะบอกใหพ้ วกเราเข้าใจวา่ ... แมก้ ารเรียนร้ภู าษาญ่ปี ุน่ อนั เปน็ บันไดขน้ั แรก เพอ่ื จะเข้าไปเรียนร่วมกบั นกั ศึกษาญ่ปี ุ่น จะดูยากเยน็ แสนเขญ็ ...ประหนง่ึ หนทางพันล้ี... แต่...เรากต็ ้องเรม่ิ จากก้าวย่างแรก... มาจนถงึ วันน้ี ผมน่าจะก้าวเดนิ มาหลายรอ้ ย...หรอื หลายพนั ล้ี...แล้ว ในยกน้ี...ผมพยายามรวบรวม ตน้ แหล่งแหง่ แรงบันดาลใจ... เสบียงกรงั ท้งั ทม่ี ผี ลเชิงกายภาพ และตอ่ จิตวญิ ญาณ ซง่ึ เป็นทัง้ เพอ่ื นยามยาก ในขณะพบเจอสารพัดปัญหา และอปุ สรรคนานปั การ และบอ่ ยคร้ังกเ็ ป็นพลังคอยขบั เคลอื่ น ใหผ้ มมีแต่ละก้าวเดนิ ไปขา้ งหนา้ โดยไมย่ ่อทอ้ ตลอดเสน้ ทางของการเดนิ ทางพนั ๆ ล้ีน.้ี .. โดยผมหวังวา่ ประสบการณ์เหลา่ น้ี จะเป็นประโยชน์กับทุกทา่ นที่กำ�ลงั อ่านอยู่ ทั้งผู้ท่ี...ก�ำ ลังเริ่มจะก้าวเดิน... ไปจนถึงผ้ทู ่.ี ..ก้าวมาแลว้ นับพัน นบั หมื่นลี.้ ..

จากถา่ นดบิ ... เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั สมู่ ณที (่ี พอ)มคี า่ 11 เพราะฉันมคี ุณพ่อคุณแม่ ทอ่ี า่ นหนังสือให้ฉันฟัง พ่อแม่เป็นผู้มอบชีวิต และน�ำ พาผมมาสโู่ ลกอันกว้างใหญ่ไพศาลใบน้ี นอกเหนือจากการใหช้ วี ติ และรา่ งกายที่ครบสมบูรณแ์ ล้ว ท่านยงั ถา่ ยทอด มอบทรัพย์สิน รวมทงั้ ตน้ แหล่งแหง่ พละก�ำ ลงั อันประมาณคา่ ไม่ได้ ใหไ้ ว้กบั ผมด้วย ทรพั ยส์ นิ หนึง่ ซึ่งเปน็ ตน้ แหลง่ พละก�ำ ลังในคราวเดยี วกัน ท่ยี ังตดิ ตัวผมมาจนถึงทกุ วันน้ี และคงใช้อยู่ไดอ้ ย่างไม่มีวนั หมดสิน้ กค็ ือ...ความรกั ...ชอบหนงั สอื ซึง่ ผูกพัน ฝงั จติ ใจผมมาแตว่ ัยเดก็   อันเปน็ ส่งิ ทค่ี อ่ ยๆ บ่มฟัก จากความสุขขณะทผี่ มหนุนตกั คณุ พ่อหรือคุณแม่ 

เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั จากถา่ นดิบ... 12 สมู่ ณีท(ี่ พอ)มีคา่ เพ่อื ฟงั ทา่ นอา่ นนิทานท่ีร้เู รือ่ งบ้าง ไมร่ เู้ รื่องบ้าง  และหลายครัง้ ผมกม็ กั จะผลอ็ ยหลับไป กอ่ นนทิ านจะจบเสียด้วยซำ�้ เพอ่ื ยืนยนั ถึงคุณค่าอันประมาณมไิ ด้ของทรัพย์สินน้ี  ผมขออา้ งองิ ถึง กวีนพิ นธช์ ่ือ The Reading Mother ท่เี กีย่ วเนือ่ งกนั จากกวชี าวอเมรกิ า Strickland Gillilan ตอนหนึง่ ทวี่ า่ You may have tangible wealth untold; Caskets of jewels and coffers of gold. Richer than I you can never be -- I had a Mother who read to me. เธออาจมที รัพยส์ มบัติมหาศาล ไมเ่ คยพบเหน็ มาก่อน เธออาจมีเพชรนิลจนิ ดาเปน็ กล่อง พร้อมทองค�ำ เปน็ หบี แตเ่ ธอไมไ่ ด้มง่ั คั่ง กวา่ ฉันหรอก เพราะฉันมีคณุ แม่ท่ีอ่านหนังสือให้ฉนั ฟัง นอกจากนสิ ัย “รกั การอ่าน” ทีต่ ิดตัวผมมา อนั เนอื่ งจากความอบอนุ่ ในวยั เด็กดงั กล่าวแล้ว

จากถา่ นดิบ... เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั สมู่ ณีท่(ี พอ)มีคา่ 13 เนื้อหาสาระจากสิง่ ท่ไี ด้รับฟงั ยังจ�ำ ฝงั อยู่ในใจ ซ่งึ จะผดุ ข้ึนมาทกุ คร้งั เมื่อเวลามาถงึ ในยามเด็ก ผมไม่มที างเข้าใจหรอก ถึงสง่ิ ทค่ี ุณแมอ่ า่ นให้ฟัง เปน็ ต้นวา่ เรื่องของแมงมมุ ท่ีพยายามชกั ใย แลว้ ...ลมแรงก็พัดกระโชกมา จนเสน้ ใยเหลา่ นน้ั เสียหาย แต่...แมงมุม กย็ ังคงตัง้ หน้า ชกั ใยเชน่ น้นั ตอ่ ไป โดยไม่ยน่ ย่อ นัยยะของเนอื้ หาเหลา่ น้ี มักผดุ ข้นึ มาในใจ ยามที่ผมพบเจอกบั ความทา้ ทายใหม่ๆ ในชวี ิต เมือ่ เตบิ ใหญ่ขึน้ ผมมารู้จัก ไอน์สไตน์ เบนจามิน แฟรงกลิน เอดิสัน กจ็ ากนิทานที่คุณพอ่ อา่ นใหฟ้ งั คุณพ่อจะใหข้ อ้ คิด ค�ำ สอน ท่ีผมจำ�ไดแ้ ตไ่ มเ่ ข้าใจนัยยะในขณะท่ีรบั ฟัง ซงึ่ มคี ณุ คา่ มหาศาลในชวี ิตของผม ทา่ นเคยยกวรรคทองของนักปราชญช์ าวจีนมาเปน็ ขอ้ คดิ กบั ผม ในยามซึ่งผมเร่ิมเตบิ ใหญ่ เป็นคนหา่ มๆ มีภาวะครึง่ สกุ ครงึ่ ดิบอยู่ ในขณะนั้น ผมไมไ่ ด้เข้าใจข้อคดิ ดังกล่าว อะไรมากมายหรอก จ�ำ ไดเ้ พยี งสาระส�ำ คัญ แตค่ ำ�สอนนแ้ี หละ ทมี่ กั ผุดขน้ึ มาในสมอง ยามตอ้ งผา่ นรอ้ นผ่านหนาว และผจญไปในโลกกวา้ ง

เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั จากถ่านดบิ ... 14 สูม่ ณีท่ี(พอ)มีคา่ ข้อคิดดงั กล่าว เปน็ ของนักปราชญ์ชาวจีน 鲁迅 (ภาษาไทยคือ หลซู น่ิ ...Lu Xun) ผมขอยกมากลา่ วอา้ งถงึ ทง้ั สองเวอรช์ ่นั คือ อังกฤษ และ ญีป่ ุน่ (นา่ เสียดาย ทีผ่ มไมส่ ามารถค้นหาต้นฉบบั ภาษาจีนมาลงได้) “I thought: hope cannot be said to exist, nor can it be said not to exist. It is just like roads across the earth. For actually the earth had no roads to begin with, but when many men pass one way, a road is made.” Lu Xun 希望とは、もともとあるものともいえぬし、 ないものともいえない。 それは地上の道のようなものである。 もともと地上には道はない。 歩く人が多くなれば、それが道になるのだ ---- 魯迅 ความหวงั นน้ั จะวา่ มอี ยกู่ พ็ ดู ไมไ่ ด้ จะวา่ ไมม่ เี ลย กไ็ มใ่ ช่ มนั คงคล้ายถนนหนทางทพ่ี าดผา่ นบนโลก ในตอนเรมิ่ ต้นนน้ั บนโลกน้ี หามถี นนหนทางไม่ ตอ่ เมอ่ื มผี คู้ นเดนิ ไปมาจ�ำ นวนมากเขา้ ถนนกค็ อ่ ยปรากฏขน้ึ มา .... หลูซ่นิ

เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั จากถ่านดิบ... ู่สมณี ่ีท(พอ)มีค่า 15

จากถ่านดิบ... 16 สมู่ ณีท(ี่ พอ)มีค่า สำ�หรับพ่อแม่ ที่มลี ูกยงั เด็กอยู่ หมั่นอา่ นหนังสือดีๆ ให้เขาฟังเถดิ ครบั สรา้ งความรู้สกึ อบอุ่นดีๆ ในหว้ งเวลาดังกล่าว เพอื่ เพาะนสิ ัยอนั ประมาณค่ามิได้ คือ “รักการอ่าน” และ...อบรมสัง่ สอนส่ิงดีๆ กบั ลูกๆ เถิดครบั ถงึ แมเ้ ขาจะทำ�ตนประหนง่ึ ไมฟ่ งั ไม่เข้าใจ แต่สิ่งดีๆ เหลา่ นั้น จะผุดข้ึนในสมองของเขายามจำ�เป็น และทำ�ใหเ้ ขารำ�ลกึ ถึงผู้อบรมส่ังสอนเขาไว้ เพราะฉนั มคี ุณพอ่ คุณแม่ ท่อี า่ นหนงั สือใหฉ้ ันฟงั

จากถา่ นดบิ ... สู่มณีท่ี(พอ)มีค่า 17 ครู เปน็ มากกว่า “ผสู้ อนหนงั สอื ” ผมเป็นเด็กบา้ นนอก เกิด และเติบโตในอ�ำ เภอทุง่ สง ครเู ปน็ มากกวา่ “ผ้สู อนหนงั สอื ” อำ�เภอเลก็ ๆ ในจงั หวัดนครศรีธรรมราช ในดินแดนซ่งึ น่าจะยงั นับเป็นบ้านป่าเมอื งเถื่อนในสมยั นัน้ ชอ่ งทางสำ�หรับผ้อู ย่อู าศยั ในการติดต่อรบั ร้เู รอื่ งราวของโลกภายนอก มไี ดเ้ พียงผ่านวิทยุคลน่ื ส้ัน ฟังผ่านวทิ ยุแห่งประเทศไทย บบี ีซี หรอื วีโอเอ เทา่ นั้น ในท่ามกลางข้อจำ�กัดมากมีดงั กลา่ ว ผมโชคดอี ยา่ งยิง่ ทไี่ ดม้ ีโอกาสเรียนรู้ และรบั การอบรมบม่ นิสยั จากครดู ที ี่สุดคนหนึ่งในชวี ิต คณุ ครูสวสั ดี ณ พัทลงุ

ครเู ปน็ มากกวา่ “ผ้สู อนหนงั สอื ” จากถา่ นดบิ ... 18 สมู่ ณีท่(ี พอ)มคี า่ ครูสวสั ดี ณ พทั ลุง เปน็ ครูใหญ่โรงเรยี นประจ�ำ อำ�เภอทงุ่ สง ซ่งึ เปน็ โรงเรียนระดบั มัธยมตน้ ท่ผี มเรยี นอยู่ ครสู วัสดีเปน็ ครทู ม่ี คี วามรับผิดชอบสงู รัก และคดิ ค�ำ นงึ ถึงอนาคตของลกู ศิษย์ ท่านมเี จตนาชัดเจน ตอ้ งการอบรม บม่ เพาะ เพ่อื พัฒนานสิ ัย วินัย บุคลิกภาพ ให้กับเด็ก พรอ้ มๆ ไปกบั การเรยี นรู้ เพ่อื ลกู ศษิ ย์ลกู หาของทา่ น จะเตบิ ใหญ่ เปน็ รม่ ไม้ ให้กับสงั คมได้ในอนาคต ท่านมีกศุ โลบายแนว่ แน่ ทจ่ี ะสง่ั สอนลกู ศษิ ย์ ซง่ึ แนน่ อน ในวยั เดก็ ขณะนัน้ ย่อมไม่มีใครชอบ ท่านเคยบอกกับพวกผมอย่างชดั เจนว่า “...พวกเธออาจจะเกลียด หรอื ไม่ชอบครูตอนน้ี แต่วนั หน่ึง พวกเธอจะเขา้ ใจ แมว้ นั นั้น ครอู าจจะไม่อยู่ในโลกน้ีแล้วก็ตาม...” ด้วยกระบวนการ “รกั ศษิ ย”์ เชน่ นี้แหละ ทค่ี ณุ ครู ได้ช่วยสรา้ งเสริมนิสยั ดีๆ ให้กับผม และเพ่อื นๆ บ่มเพาะลกู ศษิ ยล์ กู หา ใหแ้ กร่งกลา้ สามารถออกไปผจญ และเผชญิ กบั โลกภายนอกได้

จากถ่านดบิ ... ครเู ปน็ มากกวา่ “ผ้สู อนหนงั สอื ” ส่มู ณที ี่(พอ)มคี า่ 19 ตอนท้ายน้ี ผมขอนำ�บทกลอน ทีแ่ สดงถงึ ความจรงิ จงั ในการบม่ เพาะศิษย์ ของคณุ ครสู วสั ดี ณ พัทลงุ มาแบ่งปันกนั ครับ ไมเ้ รียว ฉันเฆย่ี นศิษยใ์ ช่ว่าจะฆ่าศิษย์ เฆ่ียนดว้ ยจิตคิดจะสร้างทางสขุ สนั ต์ ฉนั เฆย่ี นตวั ซ่ึงชว่ั ชาตใิ ห้ขาดพนั ธ์ุ เพราะรวมกันบ่นั ทอนศษิ ย์ทงั้ จติ กาย เกลยี ดฉนั กอ่ นเมื่อครง้ั ยงั เปน็ เด็ก เธอยังเล็กไมร่ คู้ า่ ราคาหวาย แลว้ ค่อยรักร้จู กั คา่ วา่ มากมาย เมือ่ ครตู ายแต่ศิษย์ต่อพอ่ แมค่ น ฉนั เฆ่ยี นศษิ ย์ใชม่ ุ่งหมายท�ำ ลายศิษย์ เฆ่ียนดว้ ยจิตคิดจะสรา้ งทางกศุ ล เกิดเปน็ คนร้จู ักค่าราคาคน อยทู่ ่ีผลการกระท�ำ กรรมชวั่ ดี หวงั เห็นศิษยไ์ ด้กระท�ำ แตก่ รรมเลิศ เพอ่ื ทนู เทิดนำ�้ ใจรักสงู ศกั ด์ศิ รี เกิดเปน็ คนฉนั รูค้ ่าราคามี ยอ่ มอยู่ท่ีผลสมั ฤทธมิ์ ีศษิ ย์งามฯ สวัสดี ณ พัทลุง 2513

จากถ่านดิบ... 20 สมู่ ณีท(่ี พอ)มคี า่ ไม้เรียว อาจจะไมเ่ หมาะสมนักกบั ยุคสมยั นี้ แตส่ ังคมทงั้ ในปจั จบุ นั และอนาคต ยงั ยิ่งตอ้ งการคณุ ครู ซ่งึ เปย่ี มลน้ ดว้ ยจิตวิญญาณของครู มงุ่ ม่ันต้ังใจ ทีจ่ ะฟมู ฟักลกู ศษิ ย์ ไมเ่ พยี งเพ่ือใหม้ คี วามเป็นเลศิ ด้านวิชาการเท่านัน้ แต่หากยังเปน็ คนทคี่ รบสมบูรณ์ ดว้ ย เกียรติ วินัย และนิสัย ครเู ปน็ มากกวา่ “ผ้สู อนหนงั สอื ”

จากถ่านดิบ... ค�ำ สอนของลงุ โอซากา สู่มณีท่(ี พอ)มคี า่ 21 ค�ำ สขออนงลงุ โอซากา ในขณะผมศึกษาระดับปริญญาโทอยทู่ ม่ี หาวทิ ยาลยั โอซากา เมอ่ื กวา่ 40 ปี (ย้ำ� กว่าสี่สิบป.ี ..) มาแลว้ ผมพักอยทู่ ี่หอพักเซนริ ไมไ่ กลจากมหาวิทยาลยั นกั ทหี่ อ มีคุณลงุ ทา่ นหนึง่ ซง่ึ รักและเอ็นดูผมเหมือนกบั ลกู คณุ ลุงทำ�หน้าทด่ี ูแลหอ และคอยรับและโอนโทรศพั ท์ ให้กบั นกั ศึกษาตา่ งชาตทิ ีอ่ าศยั อยู่

ค�ำ สอนของลงุ โอซากา จากถา่ นดิบ... 22 ส่มู ณที (ี่ พอ)มคี า่ ปฏสิ ัมพนั ธข์ องคณุ ลุงกบั ผม เรม่ิ ตน้ จากความหา่ ม แบบสุกๆ ดิบๆ ของผม ซึ่งก็คงพอจะจินตนาการได้ ส�ำ หรบั คนหน่มุ ๆ ทมี่ โี อกาสไปเรยี นต่างประเทศ  และชอบแสดงความกร่าง (เพราะข้างในยงั กลวง) เมือ่ มจี งั หวะเวลา คณุ ลุงซ่ึงคงเฝา้ มองผมอยู่ กจ็ ะหาจังหวะมานั่งคุยกับผม และให้ค�ำ แนะนำ�ตามควร เพอื่ ปรับปรุงนิสัยเหล่านนั้ ความทผ่ี มเปน็ คนรับฟัง และพยายามปรบั ปรุงตามค�ำ สงั่ และสอนของทา่ น ความสมั พันธร์ ะหว่างเรา จงึ ผูกพนั แนน่ แฟ้นข้นึ อยา่ งรวดเร็ว จนอาจจะเรยี กได้ว่า ท่านรกั และเอน็ ดผู มเหมอื นกบั ลูก เยน็ วนั หนงึ่ หลังจากพูดคยุ สารทุกขส์ ุกดบิ แล้ว  ลุงก็บอกผม ถึงค�ำ สอนคนญ่ปี ่นุ โบราณ ทวี่ ่า 旅の恥はかきすて Tabi no haji wa kakisute (แปลตรงตัว กค็ อื การท�ำ เรอ่ื งน่าอับอาย ในระหว่างการเดนิ ทางท่องเที่ยว) คณุ ลุงอธิบายความใหผ้ มฟงั ว่า อนั คนทเี่ ดนิ ทางไปท่องเท่ยี วในทแ่ี ปลกถ่ินนนั้ มกั จะคดิ วา่ ตนเองคงไมต่ ้องกลบั มาทีน่ น้ั อกี ดังนัน้ สิ่งน่าอับอาย ท่ปี รกตไิ ม่กลา้ ท�ำ ก็มกั จะทำ�ลงไปโดยไมย่ ัง้ คิด

จากถา่ นดบิ ... สมู่ ณีท่(ี พอ)มีค่า 23 ค�ำ สอนของลงุ โอซากา

ค�ำ สอนของลงุ โอซากา จากถ่านดิบ... 24 สู่มณีท(ี่ พอ)มคี ่า สุดท้าย ท่านกย็ �ำ้ สอนกับผมวา่ … Prayoon san อย่าได้ทำ�ตน อยา่ งนเ้ี ป็นเด็ดขาด ส่ิงใดทีน่ ่าอับอาย ไมว่ า่ จะท่ีไหนหนใด กต็ อ้ งละเว้นไม่กระทำ� ค�ำ สอนนี้ นับเป็นทรพั ยส์ ินสำ�คัญ ท่ผี มเก็บติดตัวไว้จนถงึ ทกุ วันนี้ พรอ้ มฝากเปน็ ขอ้ คดิ ส�ำ หรบั คนไทย ซง่ึ เดนิ ทางไปทอ่ งเทย่ี วตา่ งแดนมากขน้ึ ครบั กราบขอบคุณ คณุ ลุง ทีค่ งเฝ้ามองผมอยูบ่ นสรวงสวรรค.์ .. ขอ้ คิดดๆี น้ี ผมเหน็ วา่ นา่ จะขยายความ ใหค้ รอบคลุมถงึ การใชช้ ีวิตประจ�ำ วันของเราทุกคน กล่าวคอื เราควรต้องตั้งม่ันในใจตนเองว่า สง่ิ ท่ีผิด สิ่งทีน่ า่ อับอาย แม้อาจจะไม่มีใครรู้ หรือไมน่ า่ จะมคี นเห็นกต็ าม เราก็ไม่พึงกระท�ำ และ นั่นคือ เส้นทางในการสรา้ งนิสยั ดๆี ส�ำ หรบั การใช้ชวี ติ อย่างมเี กียรติ และสงา่ งามของเราทา่ นครบั  

จากถา่ นดิบ... ลขิ ติ ฟา้ หรือคนบนั ดาล ส่มู ณีท่(ี พอ)มคี ่า 25 ลขิ ติ หฟรอืา้ คนบนั ดาล 風邪を引かない様に気をつけて下さい。 ขอยอ้ นอดีตไป ประมาณหา้ สบิ ปี ในช่วงเดือนแรกๆ ทไ่ี ปศึกษาทป่ี ระเทศญ่ีป่นุ เม่ือปี พ.ศ.2510 ผมมักได้รับการอบรม แนะน�ำ ตักเตือนในเรื่องตา่ งๆ จากแมบ่ ้าน พอ่ ครวั และน้าอาในโรงอาหารของหอพกั รวมไปถงึ อาจารยร์ อบข้าง ในบรรดาคำ�สอนทัง้ หลาย มอี ย่เู รอ่ื งหนง่ึ ทผี่ มฟังแล้วขดั หูเอามากๆ คำ�สอนหรือคำ�แนะน�ำ ทว่ี า่ ก็คอื   風邪を引かない様に気をつけて下さいネ ถอดความเป็นภาษาไทย กค็ งได้ว่า  ขอใหร้ ะมดั ระวงั ตวั ท่จี ะไม่เปน็ หวัด

ลขิ ติ ฟา้ หรือคนบนั ดาล จากถ่านดบิ ... 26 สูม่ ณที ่(ี พอ)มีคา่ ในเวลานนั้ สำ�นึกส�ำ หรบั เดก็ บ้านนอกอย่างผม รบั รวู้ ่า  การเปน็ หรือไม่เป็นหวัดนั้น เป็น “ลิขิตฟ้า” หาใช่เร่ืองที่ปถุ ุชนคนเดนิ ดิน จะดแู ลกันโดยตวั เองไดไ้ ม่ ดังนั้น การระมัดระวงั ตวั ไมใ่ หเ้ ป็นหวัด จงึ เป็นตรรกะ ท่ีคา้ นสามัญส�ำ นึกเดก็ บ้านนอกเชน่ ผม แต่เมือ่ ผมใชช้ ีวติ ในญี่ปุ่นนานเขา้ สงั เกตและศกึ ษาการใช้ชวี ติ รวมถงึ การดูแลสขุ ภาพของชาวญปี่ ุ่นแลว้ ผมกเ็ รม่ิ เขา้ ใจความหมายของค�ำ แนะน�ำ น้ี เรม่ิ เขา้ ใจ กระทัง่ เช่ือมากข้ึนวา่ สขุ ภาพนั้น หาใช่ “ลิขิตฟา้ ” แต่เป็นสิง่ ท่ี “คนบนั ดาล” เองไดม้ ากทีเดียว

จากถ่านดบิ ... ลขิ ติ ฟา้ หรือคนบนั ดาล สูม่ ณที ่(ี พอ)มคี ่า 27 ห้าสบิ ปใี หห้ ลัง ผมดเู หมอื นจะยัง(กลบั )มาอยู่ในสงั คมเดิมๆ ที่เหน็ ว่า การปว่ ยไข้เป็น “ลขิ ิตฟ้า” ระยะหลงั นี้ ผมต้องติดตามสมาชิกในครอบครัว ไปโรงพยาบาลบ่อยครัง้ ข้นึ ทุกครัง้ ท่เี ดินเขา้ ไปเหน็ จำ�นวนผูป้ ว่ ย ทน่ี ั่ง ยืน รออยหู่ นา้ ห้องตรวจ ผมมกั ถามตัวเองว่า แล้วหมอจะมีปญั ญาตรวจวินจิ ฉยั รวมทงั้ รกั ษาผูป้ ว่ ยมากมายน้นั อยา่ งมีคณุ ภาพจริงๆ หรือ แลว้ ผมจึงหวนมานึกถึง สงิ่ ท่ีผมได้เรียนรจู้ ากญปี่ ุน่ ผมไม่เชอ่ื วา่ ระบบสาธารณสุขเช่นทีเ่ หน็ อย่ใู นปัจจุบนั จะสามารถย่ังยืน และมเี สถียรภาพได้ หากเราไมพ่ ยายามเปล่ียนทศั นคติ และสง่ เสรมิ ใหค้ นไทย ดูแลสขุ ภาพของตนเป็นสรณะ ผมเชอื่ ว่า ผูป้ ่วยไข้ ท่ีเคยต้องมารบั การตรวจรักษาเหล่านี้ อาจจะไมต่ อ้ งมา หากแนวคิดในการออกก�ำ ลงั กาย และดแู ลสขุ ภาพตัวเองดังกล่าว มีการสง่ เสริม ประชาสมั พนั ธ์ และใหก้ ารศึกษากบั คนไทยอย่างเอาจริงเอาจัง ผมเชือ่ ว่า โรคภยั ไข้เจบ็ สว่ นใหญ่ สามารถดูแล ปอ้ งกนั ไมใ่ หเ้ กิดได้ ดว้ ยการดำ�เนนิ ชวี ติ พฤติกรรมการกิน รวมถึงการออกก�ำ ลังกาย ตามแบบแผนอนั เหมาะสม สาธารณสุขป้องกนั ควรเปน็ พ้ืนฐานเบือ้ งต้นท่ีส�ำ คัญ การเข้าหาหมอ เพ่ือรบั การดแู ลรักษาน้นั น่าจะเปน็ หนทางขั้นปลาย ในกรณีท่ีเกินการดูแลเยยี วยาตวั เองได้ หรือเหน็ เปน็ เชน่ ไรครับ  

วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม จากถา่ นดบิ ... 28 สู่มณที ี่(พอ)มคี ่า วรี กรขรอมงวรี ชนนริ นาม การมีโอกาสไปศกึ ษาต่อยังประเทศญ่ีปนุ่ ในปี ค.ศ.1967 ของผม นับเป็นการเปิดโลกใหม่ เพื่อรบั Culture Shock คร้งั ยง่ิ ใหญ่ที่สุดในชีวิต เรอื่ งหนง่ึ ท่ผี มได้เรยี นรูใ้ นปแี รก ขณะเรยี นอยใู่ นหลกั สูตรภาษาญป่ี นุ่ โดยครภู าษาญป่ี นุ่ ไดน้ �ำ ขอ้ เขยี นสน้ั เกย่ี วกบั เรอ่ื งน้ี มาอา่ นใหพ้ วกเราฟงั ในชน้ั เรยี น ซ่งึ สรา้ งแรงบนั ดาลใจท่ีส�ำ คัญ ในการดำ�เนนิ ชีวติ ตอ่ มาของผม เรอ่ื งดงั กลา่ ว เลา่ ถงึ ความยากล�ำ บาก ของการกอ่ สรา้ งสถานเี รดารบ์ นภเู ขาฟจู ิ ในเดอื นกันยายน ปี 1959 มไี ต้ฝุ่นพัดกระหนำ�่ เขา้ เกาะฮอนชิวของญปี่ ุ่น และสร้างความเสียหายอยา่ งใหญ่หลวง ให้กับชวี ิตและทรัพยส์ นิ ท่ีอยู่รายทาง มชี าวญี่ปุ่นเสยี ชีวติ และสูญหายไปในครั้งนั้น 5,041 คน บ้านเรอื นประชาชน 830,000 หลังไดร้ ับความเสยี หาย นบั เปน็ ความสญู เสยี จากภยั ธรรมชาตคิ รง้ั ยง่ิ ใหญท่ ส่ี ดุ ในประวตั ศิ าสตรข์ องประเทศ

จากถา่ นดบิ ... สมู่ ณีท่(ี พอ)มีค่า 29 วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม

วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม จากถ่านดิบ... 30 สู่มณที (ี่ พอ)มคี ่า สาเหตุทท่ี ำ�ให้เกิดความเสยี หายขนานใหญ่ประการหนึ่ง  เป็นเพราะขณะน้ัน ญ่ปี ุน่ ยังไมม่ เี คร่อื งมือ ท่ีแจ้งเตอื นภัยอนั ตราย จากพายุไต้ฝุ่น ลว่ งหนา้ เปน็ เวลานานๆ เพ่ือให้ประชาชน สามารถอพยพหลบภัยลว่ งหนา้ ได้ทันกาล สถานเี รดารต์ รวจจับสภาพอากาศในขณะนัน้ ต้ังอยูบ่ นพืน้ ราบ ท�ำ ให้ไมส่ ามารถ “มองเห็น” ไตฝ้ ่นุ ท่ีก่อตัวในระยะไกลได้ ประมาณกันวา่ หากมไี ต้ฝุ่นมคี วามเรว็ ลม 50 กิโลเมตรต่อชวั่ โมง สถานเี รดารท์ ม่ี อี ยู่ สามารถตรวจจบั “ไตฝ้ นุ่ ” ลว่ งหนา้ ไดเ้ พยี งหกชว่ั โมงกอ่ นขน้ึ ฝง่ั หากยิ่งเป็นไต้ฝนุ่ ความเร็วสูง 100 กิโลเมตรตอ่ ช่ัวโมง กส็ ามารถรลู้ ว่ งหน้าก่อนขน้ึ ฝง่ั ประเทศญ่ีป่นุ เพียงสามชั่วโมงเทา่ นั้น ซงึ่ ไม่เพียงพอ ในการอพยพประชาชน

จากถา่ นดิบ... วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม สู่มณีที(่ พอ)มีค่า 31 สถานเี รดารท์ ีส่ ามารถตรวจจับการเกิดไต้ฝนุ่ ได้ลว่ งหนา้ มากกว่า 24 ชว่ั โมงน้นั ตอ้ งติดต้งั ในระดบั ทส่ี งู ถึง 4,000 เมตร และตำ�แหน่งซึง่ เหมาะสมทส่ี ดุ คอื บนยอดภูเขาฟูจิ การก่อสรา้ งเรม่ิ ตน้ ขึน้ ในปี ค.ศ.1964 ดว้ ยความยากล�ำ บาก เรม่ิ ตง้ั แตก่ ารขนอุปกรณ์ เคร่อื งมอื ซึ่งมนี �ำ้ หนกั กวา่ 500 ตนั ข้ึนไปยงั ยอดเขาฟจู ทิ ่อี ย่สู ูงถงึ 4,000 เมตร ขณะทเี่ ส้นทางทรุ กนั ดารย่งิ ในการขนสง่ บางช่วงตอนยงั ต้องอาศัยมา้ ยงิ่ กวา่ นนั้ ภมู ิอากาศบนเขาสงู ก็แสนจะโหดร้าย ทงั้ ความหนาวเยน็ และลมที่กระโชกแรง ในฤดหู นาว อุณหภูมิบนเขา ลดลงถงึ ลบ 20 องศาเซลเซยี ส ดังนัน้ การก่อสร้างจงึ เป็นเรอื่ งอภิมหาโหด ผู้คนทท่ี �ำ งานบนเขาสงู ยังต้องเผชิญกับไข้ป่า และอากาศบนเขา ท่เี บาบางกวา่ อากาศบนพนื้ ดนิ เม่ือนานวันเข้า คนงานก่อสรา้ งจ�ำ นวนไม่นอ้ ย ก็เรมิ่ ทยอยหนหี ายลงจากภูเขา 伊藤庄助 (Itou Shousuke) วิศวกรผคู้ วบคุมงาน จงึ เรียกประชุมคนงานทง้ั หมดเพอ่ื อธบิ าย ถงึ ความจำ�เป็น และความสำ�คัญของการกอ่ สรา้ งสถานเี รดาร์ดงั กลา่ ว และในตอนท้าย เขากจ็ บลงดว้ ยขอ้ ความ ซ่ึงเปน็ วรรคทองสำ�คญั

วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม จากถา่ นดบิ ... 32 ส่มู ณีที่(พอ)มคี า่ 男は一生で一度でいいから子孫に自慢できるような仕事をすべきである。 富士山こそその仕事だ。 富士山に気象レーダーの塔ができれば、東海道沿線からでも見える。 それを見るたびに、『おい、あれは俺が造ったのだ』と言える。子供や孫にそう伝える ことができるのだ。 เกดิ เปน็ ชาย (เกดิ เปน็ หญงิ กเ็ ปน็ จรงิ ครบั ) มาชาตหิ นง่ึ ขอสกั ครง้ั กด็ ี ใหไ้ ดม้ โี อกาสท�ำ งานทส่ี ามารถอวดลกู อวดหลานอยา่ งภมู ใิ จได้ งานทภ่ี เู ขาฟจู นิ น้ี แ่ี หละ เปน็ งานเชน่ วา่ นน้ั เมอ่ื ไหร่ ทเ่ี ราสามารถสรา้ งหอเรดารบ์ นเขาฟจู ไิ ดส้ �ำ เรจ็ ผคู้ นทค่ี มนาคมผา่ นเสน้ ทางโตไกโด กส็ ามารถมองเหน็ ไดแ้ ตไ่ กล ทกุ ครง้ั ทเ่ี รามองเหน็ กส็ ามารถพดู ไดอ้ ยา่ งภมู ใิ จวา่ “นน่ั ไง ทฉ่ี นั สรา้ งเอาไว”้ และ สามารถเลา่ ขานใหก้ บั ลกู ๆ หลานๆ ตอ่ ๆ ไปได้ ดูจะเป็นวรรคทอง ทส่ี ามารถสร้างความฮกึ เหิม ใหค้ นงานมแี รงบันดาลใจ และก�ำ ลงั ใจในการรว่ มอยู่สูต้ ่อ จนสามารถก่อสรา้ งไดเ้ สร็จในที่สุด หอเรดาร์แหง่ นี้ มีการใช้งานอยู่ 33 ปี จนกระทัง่ ปี ค.ศ.1999 จึงถูกทดแทน โดยการใช้ดาวเทยี มอุตุนยิ ม

จากถา่ นดบิ ... สมู่ ณีที่(พอ)มีค่า 33 สิง่ ทผ่ี มมองเหน็ จากความมงุ่ มั่น พยายาม ของกลมุ่ คนทเ่ี สยี่ งตายน้ี กค็ อื ขอ้ เท็จจริงท่วี ่า ประเทศต่างๆ ในโลกน้ี ลว้ นประสบความสำ�เรจ็ และเจรญิ ก้าวหน้า อันเนื่องมาจากวีรกรรมของวรี ชนนริ นามตวั นอ้ ยๆ เหลา่ นแ้ี หละ ประเทศใด ทีม่ ีผคู้ นจ�ำ นวนมาก ซ่งึ เหน็ ประโยชน์สาธารณะ เป็นเรอ่ื งส�ำ คัญและพรอ้ มทจ่ี ะทมุ่ เทกำ�ลังกาย ก�ำ ลงั สมอง และบางครงั้ แม้ชีวติ เพอื่ บรรลุเปา้ หมายน้นั อนาคตของประเทศเหล่านัน้ ย่อมมีความมน่ั คง และย่ังยนื วรี กรรมของวรี ชนนิรนาม

เตาหลอมแหง่ ชวี ติ จากถ่านดบิ ... 34 สมู่ ณีท(่ี พอ)มคี า่ เตาหลแอมหง่ ชวี ติ ครงั้ หน่งึ นาน...นานนน...แสนนานนนมาแล้ว มเี ดก็ บา้ นนอกไทย...ไรเ้ ดยี งสากลมุ่ หนงึ่ มาพบเจอกัน ในเมอื งบา้ นนอกของญ่ีปุ่น ชอื่ Inage (稲毛) โดยบังเอญิ ด้วยพวกเขา ต่างได้รบั ความปรานจี ากประชาชนชาวญ่ปี นุ่ ผ่านทุนการศกึ ษาของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ญี่ปุ่น หรือ Mombusho) เพ่อื มาศึกษาตอ่ ในประเทศนี้

จากถา่ นดิบ... สมู่ ณีท่(ี พอ)มคี ่า 35 และเหมือนตอ้ งคำ�สาป เมอื งซ่ึงเคยสงบเงยี บแห่งนี้ ก็เกิดความสับสนอลหมา่ น กระจกประตูหน้าตา่ ง (หอพกั ) ถูกขวา้ งแตก (โดยไมต่ ้ังใจ และต้องจ่ายเงนิ ใช้คืนทุกบาน) ดว้ ยฝีมือนักเบสบอลมือใหมห่ ดั ขับ กระทัง่ กระจกแผน่ ทแ่ี ตกเสียหายบอ่ ย ต้องถกู ทดแทนด้วยพลาสติกเหนยี ว ที่ทนทานกวา่ กนั ไร่ถัว่ (ลิสง)รมิ ทาง ถูกขอแบ่งปนั ไปต้มกินยามค่ำ�คนื เตาหลอมแหง่ ชวี ติ กลางดกึ ดนื่ ค�ำ่ คนื ช่วงวนั หยดุ ยาวในฤดูร้อน พวกเขากต็ นื่ มาร�ำ พดั (รมั ม)่ี กันจนรุ่งสวา่ งคาตา หรือหลายครัง้ ก็มกั ไปสมุ หัวกันในห้องของเพื่อนฝงู บางคน เพ่อื ถกแถลงหาสาเหตุวา่ ทำ�ไมไทยเปิดประเทศพร้อมญป่ี ุน่ แตก่ ลับยังล้าหลังกวา่ เขา นิทานเรือ่ งนี้ สอนใหร้ ้วู า่ เด็กบ้านนอกชาติไหน ตระกูลไหน ศตวรรษไหน ก็เสร่อไม่แพก้ ันหรอก...มั้ง และด้วยการใชช้ วี ิตรว่ มกนั ในหอพักนักศึกษาตา่ งชาติแหง่ นี้ สนั้ หนอ่ ยกห็ นึ่งปี...ยาวหน่อย กส็ องปีขึ้นไป เด็กบ้านนอกเสร่อเหลา่ น้ี ก็ไดร้ ับการหล่อหลอม ท้ังจากครบู าอาจารย์ และวฒั นธรรมสงั คมญ่ีปุ่น

เตาหลอมแหง่ ชวี ติ จากถ่านดบิ ... 36 สูม่ ณีท่(ี พอ)มีค่า รว่ มกบั รนุ่ พี่ ร่นุ เพื่อน และร่นุ น้อง ที่ตา่ งนำ�อตั ตาซ่งึ พกพาตดิ ตัวกนั มา มากบ้าง น้อยบ้าง มาปะทะ มาหล่อหลอม และร่วมปรับเปลยี่ น ในเตาหลอมแหง่ ชีวิต จนเดก็ บา้ นนอกดบิ ๆ เหลา่ นน้ั เตบิ ใหญ่ เปน็ ผคู้ นทพ่ี รอ้ มจะออกไปเรยี นรู้ สโู้ ลก เพยี บพร้อมดว้ ยความรู้ วนิ ยั ความมุ่งมนั่ และคุณธรรม ขอขอบคุณประชาชนชาวญี่ป่นุ และรัฐบาลญ่ปี ุ่นที่ชว่ ยหล่อหลอมพวกเรา จนสามารถปรบั เปลี่ยนสภาพจากถ่านดิบๆ... กลายมาเป็นมณที ี่(พอ)จะมคี า่ เป็นประโยชนท์ ัง้ แก่ตน และมโี อกาสสร้างสรรคส์ ่งิ ใหมๆ่ แก่สงั คมรอบตวั

ยกที่สอง : สสี นั ชวี ติ ■ การหายใจ ■ ปรชั ญาแห่งน�ำ้ ภารกิจแห่งชีวติ ทผ่ี คู้ นละเลย ■ ทกุ คนลว้ นเป็นอจั ฉรยิ ะ ■ อดเพอ่ื สขุ ภาพ ?? ■ ดหู นัง...ดนู ก...แลว้ ยอ้ นดูตวั เอง ■ ไม่มอี ะไรเป็นไปไม่ได้... ■ จิตสำ�นึกรคู้ ุณ น�ำ พาส่ชู วี ติ มีสุข ลองตงั้ ใจทจ่ี ะท�ำ ■ เรอื ทเ่ี ทยี บอยกู่ บั ทา่ คอื เรอื ทป่ี ลอดภยั ■ ALS: Ice Bucket Challenge แต.่ ..เรอื ไมไ่ ดส้ รา้ งมาเพอ่ื การน้นั ■ ท�ำ ไมมนุษย์มหี นงึ่ ปากสองหู ?? ■ อปุ นิสัยดี...น�ำ พาชีวิตสู่ความส�ำ เรจ็ ■ กาลามสูตร 10 ประการ ■ คนดีชอบแกไ้ ข คนจัญไรชอบแก้ตวั สำ�หรับคนในโลกโซเชียลมเี ดีย ■ มรี บั ...ต้องมีให้ ■ คนหลายศาสนา ■ ชวี ติ จะเหลอื อะไรหากไรเ้ กียรติ ■ Connecting My Dots

สสี นั ชวี ติ ข้อเขียนในยกนี้ สะทอ้ นความสนใจเฉพาะตวั ของผม ในชว่ งแปดปที ่ผี า่ นมา เนื้อหากว่าครึ่ง เป็นเร่อื งทก่ี ลา่ วพาดพิงถึงการดูแลสุขภาพ ทง้ั ดา้ นกายภาพ และสขุ ภาพจิต ผมพบว่า ผคู้ นทุกวนั น้ี ไมค่ ่อยสนใจดแู ลสขุ ภาพ อันเป็นสมบตั ิส�ำ คัญ และมีค่าทีส่ ุดของตน ในความเปน็ จรงิ หากเราใสใ่ จ ในการดแู ลสขุ ภาพ  ผ่านการออกก�ำ ลังกายอย่างสม�่ำ เสมอ ด้วยการนอนหลับอยา่ งเพยี งพอ กินอย่างพออมิ่ และ...ฝึกฝนจติ ใจให้มคี วามสงบและสันตอิ ยเู่ ป็นนจิ ดว้ ยการท�ำ สมาธ ิ โอกาสปว่ ยไขข้ องคนเรา...น่าจะลดนอ้ ยลงไปมากทีเดยี ว มีใครเคยเขียนใหข้ ้อคดิ ไว้ว่า สมบตั ิชิน้ เดยี ว ท่ฟี ้าดินมอบให้กับพวกเราเท่าเทียมกนั คือ...เวลา (ในการใช้ชวี ิต) ความสนใจของเรา ในการดแู ลสขุ ภาพกายและใจ...เป็นวธิ ีซง่ึ ดที สี่ ุด ในการบริหารเวลาของการใช้ชีวติ นี้ ให้มีความยืนยาวทีส่ ุด และมคี วามสุขกายสบายใจท่ีสุด ในหว้ งเวลาดงั กลา่ ว อนั เปน็ การใช้ “เวลา” ที่ฟา้ ดินมอบมา ใหเ้ กิดประโยชน์สูงสดุ ...หรือ มิใช?่ ?

จากถ่านดิบ... “การหายใจ” ภารกิจแห่งชวี ิตท่ผี ู้คนละเลย สู่มณีท่ี(พอ)มคี ่า 39 “การภหารกาิจยแหใ่งชจวี ”ติ ทผ่ี ู้คนละเลย ผมอ่านพบบทความ ชอ่ื เร่ือง The Assignment of a Lifetime: Breathe หากถอดความภาษาไทย ก็คงเป็น...การหายใจ : ภารกิจตลอดชวี ิต ซง่ึ เปน็ ชอ่ื ทด่ี ึงดูดสายตา และดงึ ดดู ความสนใจในทันที ขอ้ ความหนงึ่ ในบทความ ซ่งึ กลา่ วถงึ ความส�ำ คญั ของ “การหายใจ” วา่ When we are born the very first thing we are asked to do is breathe. Breathing is how we begin. ยามเมอ่ื เราเกิดมา สิง่ แรกที่เราต้องทำ� ก็คือ การหายใจ การหายใจ คอื การเร่ิมตน้ ชวี ิตของเรา

“การหายใจ” ภารกิจแห่งชวี ิตท่ผี ู้คนละเลย จากถ่านดิบ... 40 สูม่ ณีที(่ พอ)มคี ่า ท้ังท่ีการหายใจ มีความส�ำ คัญต่อชวี ิตของพวกเราอย่างยิ่งยวด แต่ดูเหมือนผู้คนทัว่ ไป แทบจะไม่มีใคร สนใจ “วธิ ีการหายใจ”  หรอื ติดตามการหายใจกนั อย่างจริงจงั ไม่ ผมคดิ วา่ สองสิง่ ส�ำ คญั ท่สี ามารถทำ�ใหม้ นุษยก์ ลายสภาพเปน็ “ศพ” ไดท้ นั ที กน็ ่าจะเปน็ การหยุดหายใจ กบั หัวใจหยุดท�ำ งาน มนษุ ย์ยากจะควบคุมการท�ำ งานของหัวใจ แต่มนุษย์สามารถควบคมุ การหายใจของตนเองได้ ข้อดขี องการดแู ลการหายใจ ประการแรก คือ ผลดตี ่อสุขภาพของร่างกาย การหายใจทล่ี ึก อยา่ งสม�ำ่ เสมอ ช่วยในการทำ�งานของปอด และน�ำ สารอาหารจากอากาศมาบ�ำ รุง และหล่อเลยี้ งร่างกาย ผมยังจ�ำ ภาพน้องสาวของผม ท่ปี ่วยจนปอดถูกทำ�ลายไปท้ังสองข้าง เธอตอ้ งใช้ความพยายามอย่างแสนสาหสั สดู เอาอากาศ เข้าไปในปอด เพือ่ ยังชพี กลับมาคดิ ถึงผู้คนธรรมดา ทยี่ งั แข็งแรง  ลองถามดูตวั เองกนั บา้ งไหมว่า ในแตล่ ะวัน เคยหายใจเขา้ ปอดลึกๆ สกั กค่ี รง้ั หรือกี่นาท?ี

จากถ่านดบิ ... “การหายใจ” ภารกิจแห่งชวี ิตท่ผี ู้คนละเลย สมู่ ณีท่ี(พอ)มคี า่ 41 มีสกั ก่ีช่วงเวลา ทีแ่ ต่ละคน รสู้ กึ ตัว วา่ “ก�ำ ลังหายใจ” ? ข้อดปี ระการที่สอง ของการดแู ลการหายใจ คือ การมสี มาธิ การเกิดสติ ซงึ่ นำ�พาใหม้ ปี ัญญา ดงั ที่บทความกลา่ วว่า Breathing with intention is not a new idea and yet it is a revolutionary one. การหายใจโดยมสี ติหาใช่ความคดิ ใหม่อะไรไม่ แตข่ ณะเดยี วกนั มนั กเ็ ปน็ แนวคดิ ทแ่ี ปลกใหมโ่ ดยสน้ิ เชงิ ผมไมใ่ ชผ่ ู้ช�ำ นาญการเรื่องสมาธิ แตก่ ไ็ ดฝ้ ึกปฏบิ ัติอยา่ งสม�ำ่ เสมอ ดว้ ยการนัง่ พิจารณาลมหายใจเขา้ และออก วันละ 20-30 นาที ตามแต่โอกาสจะมี การติดตามลมหายใจดงั ว่า นำ�มาซงึ่ สมาธิ ตามติดมาดว้ ย สติ ในระหว่างวนั หากเราตงั้ สติได้ ใช้เวลาช่วงสั้นๆ กำ�หนดลมหายใจเข้าออก ยังช่วยผอ่ นคลายความเครียดของสมอง และกล้ามเนอ้ื ลงได้

จากถา่ นดบิ ... 42 สมู่ ณที ่ี(พอ)มีคา่ หันกลับมาทีห่ วั ข้อเรอื่ งอกี คร้ัง ทกุ วันน้ี ผ้คู นสว่ นใหญ่ ปฏบิ ัติ “ภารกิจแห่งชีวติ ” หรอื การหายใจเขา้ ออก โดยไมม่ ีความตระหนกั โดยไม่มสี ติกำ�กับควบคมุ ... หรือไม่ หากเราตระหนัก ถึงความส�ำ คญั ของภารกิจแหง่ ชวี ิตทีว่ า่ น้ี มีความตระหนัก มสี ติกำ�กบั ... ผลดี ซ่งึ เกิดกบั ทั้งรา่ งกาย และจติ ใจของผู้ปฏิบตั ิ ยอ่ มมากม.ี .. “การหายใจ” ภารกิจแห่งชวี ิตท่ผี ู้คนละเลย

จากถ่านดบิ ... อดเพ่อื สขุ ภาพ?? ส่มู ณีที(่ พอ)มีคา่ 43 อดสเุขพือ่ ภาพ?? ชาวญป่ี นุ่ เปน็ ชนชาตซิ ง่ึ ใหค้ วามสนใจดแู ลสขุ ภาพตนเองอยา่ งดชี นชาตหิ นง่ึ มีค�ำ สอนโบราณของญปี่ นุ่ เกย่ี วกบั การดแู ลรักษาสขุ ภาพ กล่าวไวว้ ่า 腹八分แปลตรงตัว ก็คือ “แปดสว่ นของกระเพาะ” ซ่ึงมคี วามหมายว่า กินเพียงไมใ่ ห้หิว คือ ประมาณแปดส่วนของกระเพาะก็พอ บางคร้ัง กม็ กี ารขยายความตอ่ ไปวา่ 腹八分に医者いらず ซง่ึ หมายความว่า กินแคแ่ ปดสว่ นของกระเพาะ (สขุ ภาพจะด)ี ไมต่ ้องหาหมอ พักหลัง มกี ารแปลงสารเพ่มิ เตมิ มากขน้ึ เป็น

อดเพ่อื สขุ ภาพ?? จากถา่ นดบิ ... 44 สมู่ ณีที่(พอ)มคี า่ 腹八分で医者要らず 腹六分で老いを忘れる 腹四分で仏に近づく 腹二分で仏になっちゃう กินแปดสว่ นของกระเพาะ ไม่ต้องหาหมอ กินหกสว่ นของกระเพาะไมร่ ้จู กั แก่ กินสีส่ ว่ นของกระเพาะ เขา้ ใกล้พระอรหนั ต์ กินสองส่วนของกระเพาะ ตรัสรูไ้ ปเลย ส�ำ หรับข้อดีของการกินแตน่ ้อยนัน้ มกี ารศกึ ษาทางการแพทย์ ท่ียนื ยนั วา่ การกินนอ้ ย ช่วยทำ�ให้อายุยืนจริงครบั นอกเหนอื จากการดูแล สง่ิ ทีเ่ ราตอ้ ง “เคยี้ ว” กินเขา้ ไปในรา่ งกายแลว้ ผมยงั พบเหน็ “บญั ญตั สิ บิ ประการ” เพอ่ื ดแู ลสขุ ภาพ ทค่ี รอบคลมุ กวา้ งขวางขน้ึ อนั ไดแ้ ก่

จากถา่ นดิบ... อดเพ่อื สขุ ภาพ?? ส่มู ณีท(่ี พอ)มีค่า 45 一、少肉多菜（しょうにくたさい） （肉を少なく、野菜を多く） กินเนอ้ื ใหน้ ้อย กินผกั ให้มาก 二、少塩多酢（しょうえんたさく） （塩を少なく、酢を多く） กินเกลือให้นอ้ ย กินน�ำ้ ส้ม(สายช)ู ใหม้ าก 三、少糖多果 (しょうとうたか） （砂糖を少なく、果物を多く） กินนำ�้ ตาลให้น้อย กินผลไมใ้ ห้มาก 四、少食多噛 (しょうしょくたぎょう） （小食で、よく噛かむ） กินคำ�เลก็ ๆ เคี้ยวให้มาก (บางแห่งแนะว่า ค�ำ หนึง่ เคยี้ วสกั ห้าสบิ ครง้ั )

อดเพ่อื สขุ ภาพ?? จากถ่านดิบ... 46 สู่มณที ่ี(พอ)มีค่า 五、少衣多浴 (しょういたよく） （薄着にして、陽にあたる） ใสเ่ ส้ือผ้าบางๆ โดนแดดมากๆ อาบนำ�้ บอ่ ยๆ 六、少言多行 (しょうげんたぎょう） （口先よりも、行動本位で） พูดใหน้ อ้ ย ท�ำ ให้มาก 七、少欲多施 (しょうよくたし） （欲は少なく、他につくす） ลดความอยากมีอยากได้ ใช้ชวี ิตสมถะ ชว่ ยเหลอื เผ่ือแผผ่ อู้ ่นื 八、少憂多眠 (しょうゆうたみん） 思い悩まず、よく眠る） ลดความวติ กกงั วล นอนให้เพยี งพอ

จากถา่ นดิบ... อดเพ่อื สขุ ภาพ?? สมู่ ณีท่(ี พอ)มคี า่ 47 九、少車多歩 (しょうしゃたふ） （車に乗るより、よく歩く） ลดการใช้รถ(ยนต)์ เดินให้มาก 十、少憤多笑 (しょうふんたしょう） （怒らず、よく笑う） ลดความโกรธเคอื ง ย้ิมแยม้ ให้มาก บัญญตั สิ บิ ประการ ทางด้านสุขภาพจากญป่ี ุ่นน้ี ผมตรวจสอบทไี่ ปทม่ี า กพ็ บว่า มกี ารอ้างองิ กนั หลายแห่ง บ้างก็วา่ มีมาแตส่ มยั เอโดะ นานโขมาแลว้ แต่ดเู นอ้ื หา กไ็ ม่นา่ จะไปกนั ได้ กบั สมยั โบราณ ซงึ่ ยงั ไมม่ รี ถยนต์ใช้ อยา่ งไรกแ็ ล้วแต่...กน็ ับเป็นบทบัญญตั ิ ทเ่ี ปน็ ประโยชน์

จากถา่ นดิบ... 48 สมู่ ณีท(่ี พอ)มคี า่ หากประพฤตปิ ฏิบัติ เป็นนสิ ัย ยอ่ มนำ�พาไปสู่สุขภาพพลานามยั ที่สมบูรณแ์ ข็งแรง และสขุ ภาพพลานามยั ทด่ี นี น้ั เปน็ รากฐานเบอ้ื งตน้ อนั น�ำ ไปสคู่ วามสขุ ในชวี ติ ดังนนั้ บทบญั ญัติน้ี จงึ นับเป็นหนทางส่คู วามอยดู่ ี มสี ขุ โดยแท ้ อดเพ่อื สขุ ภาพ??