คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ สําหรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ปี

๒. การประเมินระหวางการดําเนินการใชหลักสูตร เปนการประเมินกระบวนการใชหลักสูตร ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป เก่ียวกับการบริหารหลักสูตร การจัดประสบการณการเรียนรู การสงเสริมสนับสนุนการใชหลักสูตร เพ่ือศึกษา ความกา วหนา ของการใชห ลกั สตู รเปน ระยะๆ เพอื่ ตรวจสอบวา หลักสตู รเปน ไปตามแผนการดาํ เนนิ งานทกี่ าํ หนด 145 ไวหรือไม มีปญหาและอุปสรรคอยางไร ควรมีการปรับปรุงแกไขในเร่ืองใดบาง ประเด็นการประเมิน ไดแก การวางแผนการใชห ลกั สตู ร การเตรยี มความพรอ มและบคุ ลากร การนเิ ทศ การฝก อบรมและพฒั นาครแู ละบคุ ลากร คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ เพม่ิ เตมิ ระหวา งการใชห ลกั สตู ร การจดั ปจ จยั และสงิ่ สนบั สนนุ การใชห ลกั สตู ร ประเดน็ การประเมนิ เกยี่ วกบั การจดั ประสบการณก ารเรยี นรู ไดแ ก การจดั กจิ กรรมและพฤตกิ รรมการจดั การเรยี นรู การจดั การชน้ั เรยี น การเลอื กและ ใชส อื่ การจดั การเรยี นรู การประเมนิ พฒั นาการ ความรคู วามสามารถของผสู อนและบคุ ลากร และประเดน็ ประเมนิ เกยี่ วกบั การจดั มมุ ประสบการณ ไดแ ก การจดั สภาพแวดลอ มภายในและภายนอกหอ งเรยี น การตรวจสอบคณุ ภาพ หลกั สูตรระหวางการใชอ าจใชวิธีการนเิ ทศ ติดตาม การสอบถาม การสนทนากลมุ หรือการสงั เกต ๓. การประเมินหลังการนําหลักสูตร เปนการประเมินหลักสูตรทั้งระบบ หลังจากดําเนินการใช หลักสูตรครบแตละชวงอายุแลว โดยมีจุดมุงหมายเพ่ือตรวจสอบประสิทธิภาพและประสิทธิผลของหลักสูตร สถานศกึ ษาปฐมวยั และสรปุ ผลภาพรวมของหลกั สตู รทจ่ี ดั ทาํ วา บรรลผุ ลตามเปา หมายของหลกั สตู รสถานศกึ ษา ปฐมวัยหรือไม บรรลุผลมากนอยเพียงใด ตองมีการปรับปรุงหรือพัฒนาสวนใดบาง ปรับปรุงหรือพัฒนา อยางไร ประเด็นการประเมินเก่ียวกับประสิทธิผลของหลักสูตร ไดแก การบรรลุผลตามมาตรฐานคุณลักษณะ ที่พึงประสงคตามหลักสูตร การบรรลุผลตามเปาหมายของหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยที่กําหนดไว ประเดน็ การประเมนิ เกย่ี วกบั ประสทิ ธภิ าพของหลกั สตู ร ไดแ ก หนว ยการจดั ประสบการณท สี่ อดคลอ งกบั หลกั สตู ร สถานศกึ ษาปฐมวัย การจดั ประสบการณการเรียนรู สอ่ื และแหลงการเรียนรู การประเมนิ พฒั นาการ การบรหิ าร จัดการหลักสูตร และการสรางรอยเช่ือมตอของการศึกษา ประเมินโดยใชวิธีการตรวจสอบรายการการศึกษา เอกสาร การสอบถาม หรือการสนทนากลมุ ตวั อยา งแบบตรวจสอบหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั กอ น/หลงั การนาํ หลกั สตู รไปใช ในตวั อยา งท่ี ๑ และ ๒ สถานศึกษาสามารถปรับแบบรายการ ประเด็นการตรวจสอบ และระดับคุณภาพไปปรับใชตาม ความเหมาะสมและตามความตองการของสถานศกึ ษา

ตวั อยา งท่ี ๑ แบบตรวจสอบหลกั สูตรสถานศกึ ษาปฐมวยั กอ นการนําหลกั สตู รไปใช โรงเรียน..................................................อําเภอ..............................จงั หวัด……………………….. สงั กดั .....................................................................เขต............................... ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป คําชแี้ จง แบบตรวจสอบหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยฉบับน้ีเปนแบบสํารวจความคิดเห็นท่ีใชเปนเครื่องมือ ในการตรวจสอบคุณภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยกอนการนําหลักสูตรไปใช และใหผูมีสวนเก่ียวของของ สถานศึกษาทําหนาท่ีตรวจสอบ เชน ผูบริหารสถานศึกษา ผูสอนระดับปฐมวัย ผูทรงคุณวุฒิ/ผูเชี่ยวชาญ ผูแ ทนคณะกรรมการสถานศึกษา ผูแทนผปู กครอง และผูแ ทนชุมชน เปน ตน กรณีท่ีสถานศึกษามีความตองการในการตรวจสอบคุณภาพหลักสูตร สามารถใชวิธีการในการ รวบรวมความคดิ เห็นดว ยวธิ กี ารอื่นๆ เชน การประชมุ สนทนากลมุ การประชมุ กลุมยอ ย ตอนท่ี ๑ ขอมูลท่ัวไปของผใู หขอมลู ๑. เพศ ชาย หญิง ๒. อายุ ๒๐ - ๔๐ ป ๔๑ - ๕๐ ป ๕๑ - ๖๐ ป มากกวา ๖๐ ป 146 ๓. สถานะ/ตาํ แหนง หนาที่ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา ผูส อนระดบั ปฐมวยั ผูทรงคุณวุฒิ/ผเู ช่ยี วชาญ ผูแทนคณะกรรมการสถานศกึ ษา/คณะกรรมการ ผแู ทนผปู กครอง บรหิ ารโรงเรียน ผูแ ทนชุมชน อื่นๆ โปรดระบุ………………………………………………………………………….

ตอนท่ี ๒ การตรวจสอบคณุ ภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวยั กอ นการนาํ หลกั สตู รไปใช โปรดทําเครอ่ื งหมาย ✓ ในชอง ใช/ไมใ ช และบนั ทกึ ความคิดเห็นในชอ งขอ เสนอแนะเพิม่ เตมิ ที่ รายการ ใช ไมใ ช ขอ เสนอแนะเพม่ิ เติม ๑ ปรัชญาการศึกษาปฐมวยั ของสถานศึกษา ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑.๑ แสดงแนวคิดและความเช่ือในการจัดการศกึ ษา เพอ่ื พฒั นาเดก็ ปฐมวัย ชดั เจน ครบถวน 147 ๑.๒ มีความสอดคลอ งกบั หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวัย คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ พุทธศักราช ๒๕๖๐ ๑.๓ มีความเชอ่ื มโยงกับความเชื่อในการจดั การศึกษา เพ่ือพัฒนาเด็กปฐมวยั ๑.๔ ผูมสี วนเกีย่ วขอ งทุกฝายมีสว นรวมในการกาํ หนด ปรัชญาการศึกษาปฐมวัยของสถานศึกษา ๒ วิสัยทัศน พันธกจิ เปา หมาย ๒.๑ มคี วามชัดเจนและสอดคลอ งกบั ปรชั ญา การศึกษาปฐมวยั ของสถานศึกษา ๒.๒ แสดงความคาดหวังและวิธีการพัฒนา เด็กปฐมวัยในอนาคตไดชดั เจน ๒.๓ แสดงถึงจดุ เนน อตั ลักษณ เอกลักษณท่ีตองการ ของสถานศึกษา ๒.๔ ผูมีสว นเกี่ยวขอ งทุกฝา ยมสี วนรวมในการกําหนด ๒.๕ มกี ารกําหนดเปา หมายท่ีตองการในเชิงปริมาณ หรอื เชงิ คุณภาพ ๓ จุดหมาย ๓.๑ มีความสอดคลอ งและครอบคลุมจุดหมาย ของหลักสูตรการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐ ๓.๒ มีความสอดคลองกับปรชั ญา วิสยั ทศั น การศกึ ษาปฐมวยั ของสถานศึกษา ๓.๓ มคี วามเปน ไปไดในการนาํ ไปสูการปฏบิ ัติ ตามจดุ หมายทกี่ ําหนดในหลกั สูตร

ที่ รายการ ใช ไมใช ขอเสนอแนะเพ่ิมเตมิ ๔ มาตรฐานคุณลกั ษณะท่พี ึงประสงค ๔.๑ นํามาตรฐานคุณลักษณะทพี่ ึงประสงคและ สภาพที่พงึ ประสงคมากําหนดในหลักสูตร สถานศกึ ษาปฐมวยั ครบถวน ๔.๒ นํามาตรฐานคณุ ลักษณะที่พึงประสงคแ ละ สภาพท่ีพึงประสงคมาจัดแบงกลุมอายเุ ด็กและ ระดับชั้นเรยี นไดชดั เจน ครบถว น ๕ ระยะเวลาเรียน ๕.๑ มีการกําหนดเวลาเรยี นตอ ๑ ปก ารศึกษา ไมน อยกวา ๑๘๐ วนั ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๕.๒ มกี ารกําหนดเวลาเรยี นแตล ะวันไมนอยกวา ๕ ชัว่ โมง ๕.๓ มกี ารกาํ หนดชว งเวลาการจดั กิจกรรมประจําวนั เหมาะสมกับวยั และความสนใจของเด็ก 148 ๖ สาระการเรียนรูรายป ๖.๑ มีความสอดคลอ งกับมาตรฐานคุณลกั ษณะท่ี คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ พงึ ประสงค ตัวบงชี้ และสภาพท่ีพึงประสงคในแตละชวงวัย ๖.๒ ครอบคลมุ ประสบการณสําคัญและสาระที่ ควรเรยี นรู ตามหลกั สูตรการศึกษาปฐมวยั พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ ๖.๓ มีการจัดแบง สาระการเรยี นรูเหมาะสมกบั ชว งเวลาในการจัดหนว ยประสบการณ ๗ การจดั ประสบการณ ๗.๑ มีกําหนดการจดั ประสบการณโ ดยใชห ลักการ บูรณาการผา นการเลนที่สอดคลอ งกบั พัฒนาการ ตามวัยของเดก็ ๗.๒ มีรูปแบบการจัดประสบการณส อดคลอ งกับ ปรชั ญา วิสยั ทศั น และจุดหมายของการจดั การศึกษา ปฐมวัย ๗.๓ มกี าํ หนดการจดั ประสบการณแ ตล ะชว งอายุ ที่เหมาะสมกบั วยั และความสนใจของเดก็

ที่ รายการ ใช ไมใช ขอ เสนอแนะเพิ่มเตมิ ๗.๔ มีกําหนดการจัดประสบการณเนนใหเด็ก ลงมอื ปฏบิ ัติ รเิ ร่ิมและมีสวนรวมในการออกแบบ กจิ กรรมการเรยี นรู ๗.๕ มกี ําหนดการจัดประสบการณเ ปด โอกาสใหเ ด็ก มีปฏสิ ัมพนั ธก ับบคุ คล สือ่ และใชแ หลงการเรียนรู ท่ีหลากหลาย ๗.๖ มีกําหนดการจดั ประสบการณส ง เสรมิ ใหเ ด็ก มีทักษะชีวติ และมีการปฏบิ ตั ติ นตามแนวทาง หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๗.๗ มีกาํ หนดการจดั ประสบการณสง เสรมิ การพัฒนา ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ใหเด็กเปน คนดี มวี ินยั และมีความเปน ไทย ๘ การจดั สภาพแวดลอ ม ส่อื และแหลง เรียนรู ๘.๑ ระบุแนวการจดั สภาพแวดลอมภายในและ ภายนอกทีเ่ ออ้ื ตอการเรียนรูของเด็ก ๘.๒ มีส่ือทห่ี ลากหลาย เหมาะสม และเพยี งพอ 149 ๘.๓ มแี หลงเรยี นรใู นและนอกสถานศกึ ษาทส่ี งเสริม คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ พฒั นาการและการเรยี นรูข องเด็ก ๙ การประเมนิ พัฒนาการ ๙.๑ มกี ารประเมินพัฒนาการเด็กครอบคลุม มาตรฐานคุณลกั ษณะทพ่ี ึงประสงค ๙.๒ มกี ารประเมินพัฒนาการตามสภาพจรงิ ๑๐ การบรหิ ารจัดการหลกั สูตรสถานศึกษาปฐมวัย ๑๐.๑ มคี วามพรอมดานผูส อน บุคลากร และ ขอมลู สารสนเทศ ๑๐.๒ มงี บประมาณและทรพั ยากรสนบั สนุนเพียงพอ ๑๐.๓ มีการวางแผนการประเมินหลักสตู ร สถานศึกษาปฐมวัย (กอน - ระหวาง - หลงั การใช) ๑๐.๔ มแี ผนการนิเทศติดตามการนําหลกั สตู ร สถานศกึ ษาปฐมวยั สูการปฏิบตั ิ

ท่ี รายการ ใช ไมใช ขอ เสนอแนะเพิม่ เตมิ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑๑ การสรางรอยเชอ่ื มตอระหวา งการศกึ ษาระดบั ปฐมวัยกับระดบั ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๑ ๑๑.๑ ผบู รหิ ารมีการวางแผนและสรางความเขาใจ แกผ ูสอนระดบั ปฐมวยั ผสู อนระดับประถมศึกษา ทเ่ี ก่ียวของ พอ แม ผูป กครอง และชมุ ชน ในการ สรา งรอยเชื่อมตอ ของหลกั สูตรท้งั สองระดบั ๑๑.๒ ผสู อนระดบั ปฐมวัยและประถมศึกษามีการ แลกเปล่ยี นและกําหนดแนวทางการทาํ งานรวมกัน ๑๑.๓ มีแนวทางการจัดกิจกรรมใหเ ด็กปฐมวยั มคี วามพรอ มในการเรียนชั้นประถมศึกษาปท ่ี ๑ ของผสู อนรว มกนั ดว ยวิธีการทห่ี ลากหลาย ๑๑.๔ มีการจัดเตรียมขอ มลู สารสนเทศของ เดก็ ปฐมวัยรายบุคคลสงตอชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี ๑ เพอ่ื การวางแผนพัฒนาเดก็ รว มกัน 150 ขอ เสนอแนะอ่ืนๆคูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงช่ือ........................................................ผตู รวจสอบ (........................................................) ตําแหนง......................................................... วนั เดือน ป.........................................................

ตัวอยางที่ ๒ แบบตรวจสอบหลกั สูตรสถานศึกษาปฐมวัยหลงั การนําหลักสูตรไปใช โรงเรยี น..................................................อาํ เภอ..............................จังหวัด……………………….. สงั กัด.....................................................................เขต............................... คําชี้แจง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป แบบตรวจสอบหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยฉบับนี้เปนแบบสํารวจความคิดเห็นท่ีใชเปนเครื่องมือ ในการตรวจสอบคุณภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยหลังการนําหลักสูตรไปใช และใหผูมีสวนเกี่ยวของของ สถานศึกษาทําหนาที่ตรวจสอบ เชน ผูบริหารสถานศึกษา ผูสอนระดับปฐมวัย ผูทรงคุณวุฒิ/ผูเชี่ยวชาญ ผแู ทนคณะกรรมการสถานศึกษา/คณะกรรมการบริหารโรงเรียน ผูแทนผูป กครอง และผแู ทนชมุ ชน เปน ตน กรณที ส่ี ถานศกึ ษามคี วามตอ งการในการตรวจสอบคณุ ภาพหลกั สตู ร สามารถใชว ธิ กี ารในการรวบรวม ความคดิ เหน็ ดว ยวธิ ีการอน่ื ๆ เชน การประชุมสนทนากลุม การประชุมกลุม ยอ ย ตอนที่ ๑ ขอ มลู ท่ัวไปของผูใ หข อมูล ๑. เพศ ชาย หญงิ ๒. อายุ ๒๐ - ๔๐ ป ๔๑ - ๕๐ ป ๕๑ - ๖๐ ป มากกวา ๖๐ ป 151 ๓. สถานะ/ตําแหนง หนาที่ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ผูบริหารสถานศกึ ษา ผูสอนระดบั ปฐมวัย ผูทรงคุณวุฒิ/ผเู ช่ียวชาญ ผูแ ทนคณะกรรมการสถานศกึ ษา/คณะกรรมการ ผูแทนผูปกครอง บริหารโรงเรียน ผูแทนชมุ ชน อน่ื ๆ โปรดระบุ ………………………………………………………………………….

ตอนที่ ๒ การตรวจสอบคณุ ภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยหลังการนาํ หลักสตู รไปใช โปรดทาํ เครื่องหมาย ✓ ตามระดับคุณภาพ และใหขอเสนอแนะเพือ่ การปรบั ปรุงพฒั นา เกณฑร ะดบั คณุ ภาพ ระดับคุณภาพ ๓ ดี หมายถึง สามารถนําหลักสูตรไปใชไ ดครบถวนและเหมาะสม ระดบั คณุ ภาพ ๒ พอใช หมายถงึ สามารถนาํ หลกั สตู รไปใชไ ด แตบ างประเดน็ ควรปรบั ปรงุ แกไ ข ระดบั คุณภาพ ๑ ปรับปรงุ หมายถงึ ไมส ามารถนาํ หลกั สตู รไปใชไ ดเ ปน สว นใหญ ตอ งปรบั ปรงุ แกไ ข ท่ี รายการ ระดบั คณุ ภาพ ขอ เสนอแนะ ๓๒๑ เพอื่ การปรับปรงุ พัฒนา ๑ ปรชั ญาการศกึ ษาปฐมวยั ของสถานศึกษา ๑.๑ แนวคดิ และความเชอ่ื ของปรัชญาการศึกษา ปฐมวยั ของสถานศกึ ษาชัดเจน ครบถวน ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑.๒ สง เสรมิ พฒั นาเด็กตามจุดหมายหลกั สูตร การศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ๒ วสิ ัยทศั น พนั ธกจิ เปา หมาย ๒.๑ บรรลผุ ลปรัชญาการศึกษาปฐมวยั ของ สถานศกึ ษา 152 ๒.๒ บรรลผุ ลตามความคาดหวงั ในอนาคตได ชดั เจน คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๒.๓ สอดคลองจุดเนน อตั ลกั ษณ เอกลักษณ ที่ตองการของสถานศึกษา ๒.๔ บรรลุผลตามเปา หมายที่ตองการในเชิง ปรมิ าณหรอื เชงิ คณุ ภาพ ๓ จดุ หมาย ๓.๑ มีความสอดคลอ งและครอบคลมุ จดุ หมาย ของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ ๓.๒ มคี วามสอดคลองกบั ปรชั ญา วิสัยทัศน การศึกษาปฐมวัยของสถานศกึ ษา ๓.๓ นําไปสูก ารปฏิบตั ติ ามจดุ หมายทกี่ าํ หนด ในหลักสตู รได ๔ มาตรฐานคณุ ลกั ษณะทีพ่ ึงประสงค ๔.๑ นํามาตรฐานคุณลักษณะที่พงึ ประสงค และสภาพที่พึงประสงคไปใชไ ดครบถวน ๔.๒ นาํ มาตรฐานคณุ ลักษณะทพ่ี งึ ประสงค และสภาพทพี่ ึงประสงคไ ปใชกับเด็กทุกกลุม อายุ และระดบั ชนั้ เรยี นไดครบถวน

ท่ี รายการ ระดับคุณภาพ ขอเสนอแนะ ๓๒๑ เพื่อการปรับปรงุ พฒั นา ๕ การจัดเวลาเรยี น ๕.๑ กําหนดเวลาเรียนตอ ๑ ปการศึกษา ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ไดความเหมาะสม ๕.๒ กาํ หนดเวลาเรยี นแตละวันมคี วามเหมาะสม 153 ๕.๓ กําหนดชวงเวลาการจัดกจิ กรรมประจําวนั มีความเหมาะสม คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๖ สาระการเรียนรรู ายป ๖.๑ มคี วามสอดคลองกบั มาตรฐานคุณลกั ษณะ ทพ่ี งึ ประสงค ตัวบง ช้ี และสภาพที่พึงประสงค ในแตล ะชว งวัย ๖.๒ ครอบคลมุ ประสบการณสําคัญและสาระ ที่ควรเรียนรู ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ ๖.๓ มีการจัดแบงสาระการเรยี นรไู ดเ หมาะสมกบั ชวงเวลาในการจดั หนว ยประสบการณ ๗ การจัดประสบการณ ๗.๑ ใชหลกั การบูรณาการผา นการเลน ท่สี อดคลองกบั พัฒนาการตามวยั ของเดก็ ๗.๒ มีความสอดคลองกบั ปรัชญา วสิ ยั ทศั น และ จุดหมายของการจัดการศกึ ษาปฐมวยั ๗.๓ มีความเหมาะสมกบั วยั และความสนใจของเด็ก ๗.๔ เนน ใหเด็กลงมอื ปฏบิ ัติ ริเริ่มและมสี ว นรว ม ในการออกแบบกจิ กรรมการเรียนรู ๗.๕ เปดโอกาสใหเ ดก็ มปี ฏิสมั พนั ธก ับบุคคล สอื่ และใชแหลงการเรยี นรทู ีห่ ลากหลาย ๗.๖ สงเสริมใหเ ดก็ มีทักษะชีวติ และมีการปฏิบตั ติ น ตามแนวทางหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ๗.๗ สงเสรมิ การพฒั นาใหเดก็ เปน คนดี มวี ินยั และมีความเปน ไทย ๘ การจัดสภาพแวดลอม ส่ือ และแหลง เรียนรู ๘.๑ มีการจดั สภาพแวดลอมทางกายภาพและ สภาพแวดลอมทางจิตภาพทีเ่ ออ้ื ตอ การเรยี นรู ของเดก็ ๘.๒ มสี ่ือที่หลากหลาย เหมาะสม และเพียงพอ ๘.๓ มแี หลง เรียนรูใ นและนอกสถานศึกษา เหมาะสม เพียงพอตอการจดั กจิ กรรม

ที่ รายการ ระดบั คุณภาพ ขอ เสนอแนะ ๓๒๑ เพอ่ื การปรบั ปรุงพัฒนา ๙ การประเมินพัฒนาการ ๙.๑ มกี ารประเมนิ พฒั นาการเด็กครอบคลุม มาตรฐานคุณลักษณะท่พี ึงประสงค ๙.๒ มกี ารประเมนิ พัฒนาการตามสภาพจรงิ ๙.๓ มรี อ งรอยการประเมินพฒั นาการเด็ก ๙.๔ มกี ารรายงานผลการประเมนิ พัฒนาการแก ผูบริหาร ผูปกครอง หนว ยงานเก่ียวขอ ง ๑๐ การบรหิ ารจัดการหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวัย ๑๐.๑ มคี วามพรอมดา นครู บคุ ลากร และขอมลู สารสนเทศ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑๐.๒ มีงบประมาณและทรพั ยากรสนบั สนุนเพยี งพอ ๑๐.๓ มกี ารประเมินหลักสตู รสถานศกึ ษาปฐมวัย ๑๐.๔ มีการนเิ ทศตดิ ตามการนําหลกั สตู ร สถานศกึ ษาปฐมวยั สูการปฏิบัติ 154 ๑๑ การสรา งรอยเชื่อมตอ ระหวา งการศกึ ษา ระดบั ปฐมวยั กับระดบั ช้ันประถมศึกษาปท ี่ ๑ ๑๑.๑ ผบู ริหารสรา งความเขาใจในการสราง คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ รอยเชือ่ มตอ ของหลักสตู รทง้ั สองระดับ ๑๑.๒ ผูส อนระดบั ปฐมวัยและประถมศกึ ษา มกี ารแลกเปลย่ี นและทาํ งานรว มกัน ๑๑.๓ มีการจดั กิจกรรมใหเดก็ ปฐมวัย มคี วามพรอ มในการเรยี นชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๑ ของผูส อนรวมกนั ดว ยวิธกี ารทีห่ ลากหลาย ๑๑.๔ มีการจดั กิจกรรมใหความรู และหรอื กจิ กรรมสมั พนั ธก ันใหพอ แม ผูปกครองเขา ใจ การศึกษาทั้งสองระดับ ขอเสนอแนะอื่นๆ ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงชอ่ื ........................................................ผูตรวจสอบ (........................................................) ตําแหนง......................................................... วัน เดือน ป.........................................................

การกํากับ ตดิ ตาม ประเมิน และรายงาน ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป การจัดการศึกษาปฐมวัยมีหลักการสําคัญในการใหสังคมและชุมชนมีสวนรวมในการจัดการศึกษา และกระจายอํานาจการศึกษาลงไปยังทองถ่ินโดยตรง โดยเฉพาะสถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ซ่งึ เปนผจู ัดการศึกษาในระดับนี้ ดงั นั้น เพ่ือใหผ ลผลิตทางการศกึ ษาปฐมวยั มีคุณภาพตามมาตรฐานคณุ ลกั ษณะ ทพ่ี งึ ประสงค และสอดคลอ งกบั ความตอ งการของชมุ ชนและสงั คม จาํ เปน ตอ งมรี ะบบการกาํ กบั ตดิ ตาม ประเมนิ และรายงานทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ เพอื่ ใหท กุ กลมุ ทกุ ฝา ยทมี่ สี ว นรว มรบั ผดิ ชอบในการจดั การศกึ ษา เหน็ ความกา วหนา ปญหาอุปสรรค ตลอดจนการใหความรวมมือ ชวยเหลือ สงเสริม สนับสนุน วางแผน และดําเนินงานการจัด การศกึ ษาปฐมวัยใหม คี ณุ ภาพอยางแทจรงิ การกํากับ ตดิ ตาม ประเมิน และรายงาน เปนสว นหนงึ่ ของกระบวนการบรหิ ารการศกึ ษา กระบวนการ นิเทศ และระบบการประกันคุณภาพการศึกษาที่ตองดําเนินการอยางตอเนื่อง เพื่อนําไปสูการพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการศึกษาปฐมวัย สรางความม่ันใจใหผูเกี่ยวของ โดยตองมีการดําเนินการที่เปนระบบเครือขาย ครอบคลมุ ทงั้ หนว ยงานภายในและภายนอก ในรปู แบบของคณะกรรมการทมี่ าจากบคุ คลทกุ ระดบั และทกุ อาชพี การกํากับ ติดตาม และประเมิน ตองมีการรายงานผลจากทุกระดับใหทุกฝาย รวมท้ังประชาชนท่ัวไปทราบ เพ่ือนําขอมูลจากการรายงานผลมาจัดทําแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาหรือสถานพัฒนา เด็กปฐมวยั ตอไป 155 คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปบทท่ี ๙ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐การใหความชวยเหลือเด็กท่ีมปี ญ หาพฤติกรรม เด็กท่ีมีปญหาพฤติกรรม หมายถึง เด็กที่มีพฤติกรรมเบ่ียงเบนจากปกติ ซึ่งเกิดข้ึนคอนขางบอย ตอเนื่องเปนระยะ และสงผลกระทบตอพัฒนาการและการเรียนรู ปญหาพฤติกรรมของเด็กปฐมวัยมักเกิดจาก ปญหาดานการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กในการปรับตัวตอส่ิงแวดลอม พอแม ผูปกครอง และผูสอน อาจพบพฤติกรรมที่เปนปญหาเกิดขึ้นในเด็กปกติทั่วไป ถาเด็กไดรับการอบรมเล้ียงดูดวยวิธีท่ีถูกตองเหมาะสม เด็กจะเติบโตอยางมีคุณภาพ และมีพฤติกรรมท่ีพึงประสงค ขณะเดียวกัน หากเด็กไดรับอบรมเลี้ยงดูและดูแล เอาใจใสไมถูกตอง อาจทําใหเด็กมีพฤติกรรมที่เปนปญหาได พอแม ผูปกครอง และผูสอนท่ีมีความเขาใจ พัฒนาการของเด็ก ใหความรัก มีความเขาใจเก่ียวกับการปองกันปญหาพฤติกรรมที่อาจเกิดกับเด็ก และ ลดพฤติกรรมท่เี ปน ปญหาไดทนั ทว งที กส็ ามารถขจัดปญหานน้ั ๆ ได การพิจารณาวาเด็กมีปญหาพฤติกรรม หรือมีพฤติกรรมท่ีแสดงออกผิดไปจากปกติหรือไม มแี นวทางในการพิจารณา ดงั นี้ 156 ๑. พฤติกรรมน้ันมีลกั ษณะแตกตา งจากการแสดงออกของเดก็ ในระดับอายุ พัฒนาการเดียวกนั ๒. พฤติกรรมนั้นมีความถ่ี ระยะเวลา และความรุนแรงของการเกิดพฤติกรรม จนเปนอันตราย ตอ ตวั เด็กเองและผูอ่นื ๓. พฤตกิ รรมนั้นสงผลใหเด็กสญู เสยี โอกาสในสงั คม หรอื มีผลกระทบตอชวี ิตของเด็ก ๔. พฤตกิ รรมนั้นมผี ลตอพฒั นาการและการเรียนรขู องเด็ก ๕. พฤตกิ รรมนน้ั ขดั ขวางการดําเนนิ ชวี ิตของเด็กในการปรับตัวเพอ่ื การอยูร ว มกนั กับผูอ นื่ การชว ยเหลอื เด็กทีม่ ีปญหาพฤตกิ รรม ผสู อนควรมคี วามเขา ใจพัฒนาการและปจ จยั ตา งๆ ท่สี งผล ตอ พฤติกรรมเด็ก จะชว ยใหการปรบั พฤตกิ รรมเด็กประสบผลสาํ เรจ็ ดวยดี ซงึ่ มขี อ ควรคาํ นึงดังน้ี ๑. ควรหาสาเหตทุ เี่ กดิ ปญ หาพฤตกิ รรมอยา งถถ่ี ว นและไมด ว นสรปุ เชน กรณที เ่ี ดก็ เคลอ่ื นไหวและ ซนมากตลอดเวลา มีความสนใจเรื่องใดเรื่องหนึ่งเปนชวงส้ันๆ ไมคอยอดทนหรือไมรอคอยอะไรนานๆ ผูสอน ไมควรดวนสรุปวาเด็กมีสมาธิสั้น ควรหาสาเหตุโดยการสอบถามพอแม ผูปกครอง ถึงพฤติกรรมขณะอยูท่ีบาน ประวตั ิการคลอดและการเลีย้ งดู รวมถึงปรกึ ษาครกู ารศึกษาพิเศษ กอ นสรุป เปน ตน ๒. ทําความเขาใจในปญหาพฤติกรรมของเด็กรวมกับพอแม ผูปกครอง เพ่ือหาสาเหตุและ หาแนวทางชวยเหลือ แกไ ขพฤติกรรมทเ่ี ปน ปญหารวมกนั ๓. ประสานความรวมมือกับบุคคลที่เกี่ยวของในการชวยเหลือเด็กอยางถูกตองและเหมาะสม ดวยการใชเ ทคนคิ การศกึ ษาเด็กรายบคุ คล เพอื่ ใหเขาใจสาเหตุของพฤตกิ รรมอยางถอ งแท

๔. ควรใชหลักการปรับพฤติกรรมที่เหมาะสมกับปญหาพฤติกรรมท่ีเกิดขึ้น ไดแก การปรับ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป สภาพแวดลอม การเบี่ยงเบนความสนใจ การช้ีแนะ การเปนแบบอยางที่ดี การแยกใหอยูตามลําพังช่ัวคราว การใหค ําชมเชยผานทางคําพดู หรือการแสดงออกทางสีหนาทาทาง การลงโทษ 157 ตัวอยางการปรับพฤติกรรม เด็กมีพฤติกรรมกาวราว ชอบรังแก หรือเลนรุนแรงกับเพื่อน คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ถาเปนเด็กเล็ก ผูสอนควรใหเด็กทํากิจกรรมอยูใกลๆ อยาปลอยใหเลนกับเพื่อนตามลําพัง หรือสรางขอตกลง ในการเลนรว มกันของเด็ก ถาเปน เดก็ โต ผูสอนควรถามถึงสาเหตุ และชีแ้ จงถึงผลเสยี ของการใชกาํ ลงั กาวรา ว และช้ีแนะวิธีที่เหมาะสม เชน บอกความไมพอใจออกมาตรงๆ ใหอภัยเพราะเปนเพ่ือนกัน ซึ่งทุกคนก็ทํา ผดิ พลาดกนั ได ๕. เปนกําลังใจในการชวยเด็กท่ีมีพฤติกรรมท่ีมีปญหา เชน เด็กท่ีขาดความเชื่อมั่นในตนเอง ไมก ลา แสดงออกหรอื ทาํ สง่ิ ตา งๆ นอกจากคาํ สงั่ ของพอ แม ควรสรา งความเชอ่ื มน่ั ใหก บั เดก็ วา ทกุ คนสามารถทจี่ ะ ปรบั แกไ ขใหด ขี นึ้ เปด โอกาสใหเ ดก็ แสดงความสามารถหรอื ความคดิ เหน็ อยเู สมอ และควรใหค าํ ชมเชยหรอื กาํ ลงั ใจ เพื่อใหเด็กต้ังใจทําตอไปได ถาใหโอกาส ใหการยอมรับในคุณคาของมนุษย ใหความรัก ความนุมนวล และ ความเอ้ืออาทร กจ็ ะชวยใหเด็กมพี ฤตกิ รรมทีด่ ีขึน้ ๖. กรณเี ดก็ มปี ญ หาพฤตกิ รรมทร่ี นุ แรง ซงึ่ พอ แม ผปู กครอง หรอื ผสู อนไมส ามารถใหก ารชว ยเหลอื หรอื แกไ ขพฤตกิ รรมนัน้ ๆ ได ควรพาเดก็ ไปปรกึ ษาผูเ ชี่ยวชาญหรือแพทย ปญหาพฤติกรรมที่พบบอ ยในเด็กปฐมวยั ปญหาพฤติกรรมที่เกิดกับเด็กปฐมวัย สวนใหญเปนปญหาที่เกี่ยวของกับการเจริญเติบโตและ พัฒนาการ เปนปญหาท่ีคอนขางเขาใจงาย ไมสลับซับซอน และเก่ียวกับลักษณะของการปรับตัวตอการเล้ียงดู และสภาพแวดลอม ซึ่งถาเด็กขาดการดูแลเอาใจใสจากพอแมหรือผูเล้ียงดู และไดเรียนรูจากสิ่งแวดลอมอยาง ไมเหมาะสม ก็อาจจะกอใหเกิดปญหาทางพฤติกรรมข้ึนอยางงายดาย ตัวอยางปญหาพฤติกรรมในเด็กปฐมวัย ท่พี บบอย มดี งั นี้

ตวั อยางปญ หาพฤตกิ รรมทีพ่ บบอยในเด็กปฐมวัย ปญหา ลกั ษณะที่พบ สาเหตุ แนวทางชวยเหลือและแกไ ข ๑. เด็กพดู ชา เดก็ มพี ัฒนาการ ๑. การเลยี้ งดทู ี่ไมเ หมาะสม ๑. ฝกใหเด็กพดู หรอื ออกเสียง ดา นภาษาและ ผูด ูแลเดก็ ไมรูความตองการ ในสภาวะแวดลอ มทีเ่ ปนธรรมชาติ การพดู ไมเ ปนไป ของเดก็ และตอบสนอง ใหเดก็ รูสกึ สนุกในการทาํ กิจกรรม ตามอายุ เชน ความตอ งการของเด็ก อยางตอเน่อื ง ไมบ ังคบั วา เดก็ ตอ ง เด็กอายุ ๓ ป แลว โดยไมพ ยายามกระตุนให ออกเสียงหรือพูดตาม พดู เปน ประโยคสัน้ ๆ เดก็ พดู สอ่ื สาร ๒. ควรชักชวนพดู คยุ ในส่ิงที่เดก็ กาํ ลัง ไมไ ด พูดไดเปนคาํ ๆ ๒. เดก็ มีความบกพรอ งทาง สนใจ ในเหตกุ ารณตางๆ หรือสือ่ สารกับคนอ่ืน พัฒนาการ เชน เด็กกลุม อาการ ในชีวติ ประจาํ วัน ไมได ดาวน เดก็ ทมี่ ภี าวะชัก หรอื ๓. สอนใหพ ูดคาํ งายๆ ทเ่ี ด็กใชใ น เด็กสมองพิการ เดก็ กลมุ อาการ ชีวติ ประจําวนั หรือคําจากการเลา นิทาน ออทิสตกิ เปนตน ๔. ใหเ ดก็ ไดพ ูดส่ือสารกับบคุ คลอนื่ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๓. เด็กที่มคี วามบกพรอ ง ในสถานการณตา งๆ ทางการไดย ิน ๕. หากการพูดชาเกิดจากความบกพรอ ง ทางการไดย ิน ควรพาไปพบแพทย เพอ่ื รักษาดวยวิธีท่ีถกู ตองและเหมาะสม 158 ๒. เด็กพูดติดอาง พูดตะกุกตะกกั ๑. เดก็ มคี วามเครยี ดหรอื ๑. เปน ผูฟ ง ท่ดี ี รอใหเ ด็กพูดจนจบ พูดไมคลอ ง วิตกกังวลจากการเผชญิ กับ และไมพูดแทรก คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ขาดความตอ เนอื่ ง สถานการณใ หม เชน ๒. เปนแบบอยา งที่ดใี นการพดู โดย ในการพดู มีการพดู เขา โรงเรียนใหม พดู ชาๆ สัน้ ๆ ชดั เจน เมื่อพดู จบ ซาํ้ ๆ มากกวา ๓ ครงั้ ๒. เดก็ ไดรบั การบาดเจ็บทาง ประโยคแลว ควรหยุดรอ ๒ - ๓ นาที ขึ้นไป โดยเฉพาะ สมอง ทาํ ใหอวัยวะทเี่ กี่ยวกับ แลวคอ ยเริ่มพูดประโยคใหม เมื่อเร่มิ ตน พูด การพดู ขาดการประสานงานกัน ๓. ในขณะทเ่ี ดก็ พดู ไมแ สดงสหี นา ๓. การเล้ยี งดูที่ไมถ ูกตองของ ทาทางที่ทาํ ใหเด็กไมม น่ั ใจ เชน ครอบครัว เชน เรง ใหเ ด็กพูดเร็ว จอ งหนา หรือโมโห เกินความพรอมทางภาษาของ ๔. ทาํ กจิ กรรมรว มกับเด็ก ใหค วามรัก เดก็ หรอื ดดุ าเม่ือเด็กพูด และเอาใจใส เพอ่ื ใหเด็กเกดิ ความอบอนุ ไมคลอ ง ทาํ ใหเดก็ ไมก ลา พดู และมีความมนั่ คงดา นจติ ใจ ๕. หลกี เลี่ยงสถานการณท ี่ทาํ ใหเ ดก็ พูดตดิ อางมากข้นึ

ปญ หา ลักษณะทพี่ บ สาเหตุ แนวทางชวยเหลอื และแกไข ๓. เด็กชอบเลน อวยั วะเพศ - เวลานอนชอบ ๑. เดก็ วยั ๒ - ๕ ป มักมคี วาม ๑. ไมแสดงใหเด็กเห็นวา เปน เรือ่ ง ๔. เดก็ กดั เล็บหรือ ลูบคลาํ อวยั วะเพศ สนใจในเรอ่ื งเพศ ท้งั การเลน นาละอาย หรอื รูสกึ ผดิ กบั การกระทาํ ดูดน้ิว - ชอบนอนคว่ํา บทบาทเก่ยี วกับพอ แม สนใจ แบบน้ัน หนบี ขา อยากรูอยากเห็นเกีย่ วกบั ความ ๒. เม่ือเหน็ เด็กเลน อวัยวะเพศ ๕. เดก็ มีอาการตก๊ิ - ถไู ถอวัยวะเพศกบั แตกตางของเพศชายและหญิง ไมค วรดดุ าหรอื ทาํ โทษเด็ก ควรเบ่ยี งเบน พนื้ หรือจบั ๒. เกิดจากการมปี ญ หา ความสนใจเดก็ ไปเรอ่ื งอน่ื เชน อวยั วะเพศเลน ไมสบายใจ ตองการ ชวนเดก็ เลน รอ งเพลง หรือเลา นทิ าน การปลอบประโลม ๓. อธบิ ายใหเ ด็กรถู งึ อันตรายที่อาจ เกิดขนึ้ จากการเลนอวยั วะเพศ - กัดเล็บตลอดเวลา ๑. เดก็ มคี วามรสู กึ เหงา วาเหว ๑. หาสาเหตุวา มอี ะไรรบกวนจติ ใจเด็ก ท่วี างจนเลบ็ กดุ แหวง ไมมัน่ คง ไมส บายใจ สัมผสั โอบกอด ใหความรัก ความอบอนุ - เดก็ ดูดน้วิ ๒. เด็กมีความเครียด ซึง่ อาจ เลานทิ าน เกิดจากความกลัว หรอื เด็ก ๒. หากจิ กรรมท่นี าสนใจใหเ ด็ก คดิ กลัวไปตา งๆ นานา อยา ใหอยูวาง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๓. การอบรมเล้ยี งดจู ากพอ แม ๓. บอกใหเ ด็กรูถึงอนั ตรายวาเลบ็ หรอื ผดู ูแลเดก็ ทีม่ กี ารควบคุม ท่สี กปรกอาจเปน สอื่ นําโรคได เชน ดุมาก เจาระเบยี บ หรือ ๔. หากไมส ามารถแกอ าการกดั เล็บ ปกปอ งมากเกนิ ไป หรือดดู นว้ิ ของเด็กได ควรพาเดก็ ไป ๔. เด็กไมก ลาแสดงออกทาง พบจิตแพทยเดก็ เพอื่ ขอคาํ แนะนํา 159 อารมณ จงึ แสดงออกโดย ท่เี หมาะสมตอไป คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ การกัดเล็บหรอื ดูดนวิ้ แทน เชน อารมณโกรธ มกี ารกระตกุ ซาํ้ ๆ ๑. ความไมส มดลุ ของสาร ๑. พาไปพบกมุ ารแพทยหรือจติ แพทยเดก็ ของกลา มเน้อื โดย สอ่ื ประสาทในสมองบางตัว เพอื่ คน หาสาเหตโุ ดยการตรวจวนิ จิ ฉัย ไมไ ดต ั้งใจ มกั เปน คือ โดปามนี (Dopamine) ที่แนน อน ทใี่ บหนา คอ ไหล ๒. เกิดจากความเครียด ๒. ไมใหความสนใจอาการผดิ ปกตินนั้ ทาํ ใหเ กดิ อาการขยิบตา การเก็บกดความตองการ เบี่ยงเบนความสนใจไปดานอืน่ กระตกุ มุมปาก บางอยา งพบในครอบครวั ๓. ควรทําบรรยากาศใหผ อ นคลาย หนาผากยน ยกั ไหล ทีค่ อยเขม งวดในการเล้ียงดูเดก็ ใหเดก็ รสู กึ สบายใจและปลอดโปรง สา ยหัวไป-มา สะบดั คอ ๓. สาเหตดุ า นจติ ใจ ๔. หากเปนตดิ ตอ กนั และชว ยเหลอื แลว หรือมกี ารเปลงเสียง ไมหาย อาจแนะนําใหไ ปพบแพทย แปลกๆ เชน ทําเสยี ง กระแอม เสียงจมูก ฟุดฟด เสียงคลา ยสะอกึ ซ่งึ อาการเหลานี้ จะสามารถหายไปเอง ได แตท้งั นข้ี นึ้ อยู กบั ระดบั ของความ รนุ แรงของโรคดว ย

ปญ หา ลกั ษณะทีพ่ บ สาเหตุ แนวทางชวยเหลอื และแกไข ๖. เดก็ ท่ีมีปญ หา - เบ่ืออาหาร ๑. เด็กเลือกรับประทานอาหาร ๑. ปลกู ฝงลกั ษณะนสิ ยั ทีด่ ีในการกนิ การรับประทาน - ชอบวงิ่ เลน ชอบ ๒. เดก็ ถูกตามใจมากเกนิ ไป และสรา งบรรยากาศที่ดใี นการกนิ อาหาร การปน ปา ย ไมอ ยูน่งิ ๓. กนิ ของจกุ จิกอ่นื ๆ จนอิ่ม ปรบั ปรงุ สีสัน รสชาติ ชนดิ ของอาหาร และไมค อ ยสนใจ กอนมอื้ อาหาร จัดอาหารที่นากิน การกนิ อาหาร ๒. ไมใชการบงั คบั ใชวธิ ีการจงู ใจและ - กินอาหารนอ ยมาก เสรมิ แรงใหเ ด็กรบั ประทานอาหาร เชน เลานทิ าน จดั กิจกรรมปรงุ อาหารงา ยๆ ดวยตนเอง ใหคาํ ชมเชย ๗. เด็กทม่ี ปี ญหา เดก็ ไมยอมนอน ๑. เด็กบางคนไมเ คยนอน ๑. ควรจัดท่ีนอนใหส ะอาด การนอน กลางวนั กลางวนั มากอน และหองมีบรรยากาศสงบ ๒. สภาพแวดลอ มไมเ หมาะสม ๒. กจิ กรรมกอ นนอนควรเปนกจิ กรรม เชน มีเสียงดังรบกวน ทสี่ งบ ไมกระตุนเดก็ และปฏบิ ตั ิเปน มแี สงสวา งมากเกินไป ประจาํ เชน เลานทิ าน หรอื รอ งเพลง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป มีกลนิ่ ที่ไมพ ึงประสงค ใหฟง ใหเด็กหลบั ตาใชมือลบู ศรี ษะเดก็ ๓. เดก็ เหนอ่ื ย เครยี ด หรอื เบาๆ วิตกกงั วล ๘. เด็กท่มี ีปญหา เดก็ ไมยอมปสสาวะ ๑. ไมเคยถกู ฝก ใหใ ชห อ งน้าํ ๑. ฝก เดก็ ใหมสี ุขนสิ ัยทด่ี ีในการขบั ถาย 160 การขับถา ย หรืออุจจาระ หอ งสว ม เคยน่งั แตก ระโถน เชน การรักษาความสะอาดหลัง ๒. ตดิ ผา ออ มสําเร็จรปู การขบั ถา ย การถายเปนเวลา ๓. หอ งนา้ํ หอ งสวม มีสภาพ ๒. ฝก ใหเด็กรูจ กั การใชห อ งน้าํ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ไมเ หมาะสม ไมส ะอาด หรอื หองสวมเมอ่ื ถึงวัยที่เหมาะสม มกี ล่ินเหมน็ แทนการนั่งกระโถน ๔. เด็กกลวั การอยใู น ๓. ไมค วรใหเ ดก็ ใสผา ออมสําเรจ็ รูป หอ งแคบๆ คนเดียว ตลอดเวลา ๔. ไมควรเขมงวดเกนิ ไปในการฝก ขบั ถายและควรจดั สภาพหอ งน้าํ หอ งสว มใหเ ดก็ อยากเขา ไปใช

ปญหา ลกั ษณะทีพ่ บ สาเหตุ แนวทางชวยเหลอื และแกไ ข ๙. เด็กปส สาวะ - ปสสาวะรดทีน่ อน ๑. เด็กมพี ัฒนาการชากวาปกติ ๑. ควรหาสาเหตวุ าเปนเพราะอะไร รดที่นอน หรือรดเสอื้ ผา ในวัย ไมส ามารถควบคุมการถา ยปสสาวะ เกดิ จากสภาพรางกายหรอื อารมณ ทเี่ ดก็ ควรจะควบคุม ไดเ ม่อื ถงึ วยั ถา เดก็ มีรางกายปกติดี พอ แม ผปู กครอง การขบั ถายปส สาวะ ๒. เกิดจากการอักเสบของ หรอื ผูด ูแลเดก็ ไมค วรวา กลา วลงโทษ ไดแลว กระเพาะปส สาวะ หรือการ ลอเลยี น หรอื ทําสิ่งหน่ึงสิ่งใดที่ทาํ ให - ปสสาวะรดทนี่ อน ทีเ่ ดก็ มีความจขุ องกระเพาะ เดก็ เกิดความเครยี ด ตกใจกลวั หรอื รดเสอ้ื ผา เปน เล็กกวา ปกติ ทําใหเ ด็ก ๒. ควรใหกาํ ลงั ใจเดก็ และชวยเหลือเด็ก มากกวา ๒ ครั้ง กลน้ั ปส สาวะไดไ มนาน วิธีทใ่ี ชไดผ ลคือ ใหล ดนา้ํ ดื่ม หรืออาหาร ใน ๑ อาทิตย ๓. ถกู เลย้ี งดอู ยางปลอ ยปละ ทม่ี รี สจัด เพราะทําใหเ ด็กกระหายน้าํ บอ ย ไมต ํ่ากวา ๓ เดอื น ละเลย หรอื เขมงวดเกินไป ๓. ควรใหเ ดก็ ปสสาวะกอนนอน และ ไมไ ดรับการฝก นสิ ยั ในการขบั ถา ย ปลกุ ใหเดก็ ปส สาวะตามเวลาทีเ่ คยทาํ ที่ถกู ตอ ง หรือถูกฝกเม่อื อายุนอ ย เปน ประจาํ ทุกวนั ใหทําจนกวาเดก็ จะ ๔. มปี ญ หาท่ีทาํ ใหกระเทอื นใจ เคยชินและลกุ ข้ึนมาปส สาวะเองได เมื่อปวด ๔. ควรใหค ําชมเชยเมื่อเดก็ ไมป ส สาวะ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป รดท่นี อน แตถาเดก็ ยงั มปี ญ หา การปสสาวะรดทนี่ อน ควรปรึกษา จิตแพทยเดก็ 161 ๑๐. เดก็ ซน อยไู มน ิง่ - ไมคอยอยนู ่ิง ๑. กจิ กรรมการสอนของผสู อน ๑. ควรจัดกิจกรรมทีน่ า สนใจและ ขาดสมาธิ เคลอื่ นไหวอยู ไมนาสนใจ ระยะเวลาไมเหมาะสม เหมาะสมกบั ความสามารถของเดก็ ตลอดเวลา กับอายุของเด็ก เปด โอกาสใหเด็กมีสวนรว มในกจิ กรรม คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ - มีชว งความสนใจ ๒. เด็กรับประทานน้ําตาล เสรมิ แรงเมื่อเด็กทาํ กจิ กรรมเสรจ็ สน้ิ ลง ในการทําส่งิ หนึ่ง หรอื อาหารหวานจัดมากเกินไป ๒. ลดนา้ํ ตาลในอาหารทุกชนดิ สง่ิ ใดนอยมาก ทาํ ใหม ีกาํ ลังมาก โดยเฉพาะควรงดเวน การรบั ประทาน ชอ็ กโกแลต ทอฟฟ และนาํ้ อัดลม ทมี่ ีรสหวาน ๓. สงั เกตอาการและแนะนําให ผปู กครองพาไปพบแพทย ๑๑. เดก็ หยิบของ พบในเดก็ อายุ ๑. เกิดจากความรูสึกอยากได ๑. ควรสอนใหเ ด็กเรยี นรสู ิทธิ ผูอน่ื ๓ - ๔ ป หยบิ ของ ยังไมเขาใจเหตุผล เพียงตองการ ของผูอ น่ื โดยการเลานิทานใหเดก็ ของผูอน่ื หรือของ อยากไดของคนอ่ืน เขา ใจ ดว ยวธิ นี ุมนวล แตจริงจัง และ ในหองเรยี นไป ๒. เกิดจากความวา เหวใ นจิตใจ ควรเอาใจใสอ ยา งใกลช ิดกอนทเ่ี ด็ก โดยไมขออนุญาต ไมไดร ับความอบอุนจากผเู ลี้ยงดู จะทาํ เปนนสิ ัย ๒. ขอความรวมมอื กับพอแม ผูป กครอง ชวยกันแกไ ข อาจใหเดก็ นําของ มาใหเ พ่อื น และใหเ พ่อื นรจู ัก การขออนุญาตกอ นหยิบของผอู ื่น

ปญหา ลกั ษณะทพ่ี บ สาเหตุ แนวทางชวยเหลือและแกไข ๑๒. เด็กข้อี จิ ฉา - เรียกรองความ ๑. เดก็ รูสึกสญู เสยี สงิ่ ทเ่ี คยเปน ๑. เมอ่ื พอแมจ ะมีลูกเพ่ิม ควรเตรยี ม สนใจเพอ่ื ใหไดร บั เจา ของมากอ น เชน พอแมและ ลูกคนโตใหรบั รตู งั้ แตแมเ ร่ิมต้งั ครรภ ความเอาใจใส บุคคลในครอบครัวใหความ ทาํ ความเขา ใจกบั เดก็ วา เขายังไดร บั ดว ยวธิ ีการตา งๆ เชน สนใจนอ งทเ่ี กิดใหม ความรกั ความเอาใจใสจากพอแม แสดงพฤติกรรมกลับ ๒. พอแมบ างคนแสดงทาที เหมอื นเดมิ เปนเด็กกวาอายุจรงิ รกั ลูก สนใจลูกไมเ ทากนั ทาํ ให ๒. ใหเ ด็กมสี ว นรว มในการดแู ลนอง - รังแกคนทตี่ วั เอง เด็กเกิดความรสู ึกวาไมไดรบั ควรปรบั ความคิดความเขา ใจของเดก็ วา อิจฉา แอบทาํ ราย ความยุตธิ รรม การมีนองใหม เปนการมีเพอ่ื นเพ่ิมข้ึน รา งกายและทาํ ลาย ๓. เพือ่ เรียกรอ งความสนใจ ๓. แนะนําพอแมป ฏบิ ัตติ อเด็ก ส่ิงของทง้ั ตอ หนา ในครอบครัวดว ยความเทาเทียมกนั หรอื ลบั หลัง หรือ ท้ังการกระทําและคาํ พูด หาทางแกลงดวย ๔. ควรใหความสนใจและเอาใจใสต อ วธิ ีตา งๆ เมอ่ื ผูใหญ ความรสู กึ ของเด็กใหม ากข้นึ หาจงั หวะ ไมเหน็ ในการชมเชยในพฤตกิ รรมท่ีเหมาะสม ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ของเด็ก ๑๓. รองอาละวาด การรอ งอาละวาด การเลย้ี งดทู ไ่ี มเหมาะสม ๑. ผใู หญไ มควรใหความสนใจ ปลอ ย เมื่อถูกขดั ใจ โดยการตามใจและตอบสนอง หรืออุมเดก็ ทกุ ครงั้ ทเ่ี ดก็ รองเมอ่ื ถูกขัดใจ อาจมพี ฤติกรรม ความตอ งการของเด็กอยา ง แตใ ชว ธิ ีเบนความสนใจไปสสู ง่ิ อ่นื 162 การกระทบื เทา ไมเหมาะสม ๒. ไมตามใจเร่อื งที่ถูกขดั ใจ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ลงนอนดิ้นกบั พน้ื ๓. เมอื่ เด็กเบาเสียงหรอื หยุดรอ ง ทบุ ตี หรอื ขวา งปา จงึ เขา ไปหา พดู คุย ปลอบโยน และ พบบอ ยในเด็กอายุ เปลย่ี นความสนใจเด็กไปเรื่องอนื่ ๒ - ๕ ป ๔. ในขณะท่ีเดก็ รอ งอาละวาด ไมค วร พูดตาํ หนิเด็ก หรือสัง่ สอนเดก็ ซ่งึ เด็กจะ ไมฟง ควรนิง่ และใหพ ้นื ทีท่ ี่ปลอดภัย ใหเ ด็กรองจนกวา เดก็ จะสงบหรอื รองนอ ยลง แลว จึงใหความสนใจ และพูดดวย

ปญ หา ลักษณะทพ่ี บ สาเหตุ แนวทางชว ยเหลอื และแกไ ข ๑๔. เด็กติด สอ่ื อิเล็กทรอนิกส - มีอาการตืน่ สาย ๑. การหล่ังของสารโดปามนี ๑. หากิจกรรมอน่ื ใหเด็กทํา เชน โทรศพั ทมอื ถอื และอาการออนเพลีย (Dopamine) ภายหลงั เด็กไดทํา เพอ่ื ลดการเลนหรอื ใชสื่ออิเล็กทรอนกิ ส โทรทัศน ในตอนเชา กจิ กรรมแปลกใหม เชน การเลน เชน การวาดภาพ ออกกาํ ลังกาย คอมพิวเตอร ฯลฯ - เดก็ หมดความสนใจ ส่ืออิเล็กทรอนกิ ส สารท่ีวา น้ี ๒. ควรมเี วลาทาํ กจิ กรรมรวมกันกับเด็ก ในกิจกรรมรอบตวั จะทาํ หนา ท่ีกระตุน ใหเด็กเกิด เพ่ิมขึน้ และอาจตงั้ กฎกติกาในการใช ๑๕. เดก็ ปฏเิ สธ - เดก็ ตัง้ ตารอเวลา พฤติกรรมเดิมซ้าํ ๆ สือ่ อิเลก็ ทรอนิกสในรปู แบบตา งๆ การไปโรงเรยี น ทีจ่ ะไดเลน ๒. พอแมข องเดก็ ปลอยใหเ ด็ก ใหช ัดเจน สื่ออิเลก็ ทรอนกิ ส เลนตามลาํ พัง หรอื ไมม กี ําหนด ๓. ควรเปน ตัวอยา งที่ดใี หก ับลกู ในการ และมกั พูดถึงเวลา ระยะเวลาการเลน ในแตละวัน ใชส ือ่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส ท่จี ะไดเ ลน ทาํ ใหเ ดก็ เลน ส่อื อเิ ล็กทรอนกิ ส ๔. ไมค วรอนุญาตใหเดก็ เลน สื่ออเิ ล็กทรอนกิ สอีก ตดิ ตอ เปนเวลาหลายชว่ั โมง สือ่ อเิ ล็กทรอนิกสในรปู แบบตางๆ ในครงั้ ถดั ไป ชวงกอ นเขานอน และไมจัดเกบ็ - เด็กรูสกึ หงดุ หงดิ อปุ กรณไ วในหองนอนของเด็ก หรอื หดหเู วลาท่ี เพือ่ ปองกันไมใหเ ด็กแอบเลน ไมไดเ ลน ทง้ั กอนนอนหรอื หลงั ตื่นนอนในทันที ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป สือ่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส ๕. จัดกิจกรรมทที่ ําใหเด็กไดส ัมผัสกับ - เดก็ มพี ฤติกรรม สง่ิ แวดลอมในชีวิตจรงิ เชน การอาน กา วรา ว หนงั สอื หรอื ฟง นทิ านรวมกนั - เดก็ ขาดสมาธิ การเลนในสนามเดก็ เลน 163 ระหวางทาํ กิจกรรม คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ - ตอ ตา นขดั ขืน ๑. ปรับตวั เขากับผสู อน เพื่อน ๑. ควรเตรียมความพรอ ม รอ งโวยวาย อางวา และการปฏบิ ตั ิตาม ท่ีจะรบั เดก็ เมอ่ื เปด เรียน ทั้งตวั ผสู อน ไมส บาย ไมย อมไป ตารางกจิ กรรมประจาํ วนั บรรยากาศภายในหอ งเรยี น วัสดุ โรงเรียน ของโรงเรยี นไมไ ด อปุ กรณ ของเลน ของใช และ - แสดงอาการทางกาย ๒. การอบรมเลย้ี งดทู ่ี กจิ กรรมตา งๆ เพือ่ สรางแรงจูงใจ ตางๆ ท่มี ักจะเปน ขาดการเอาใจใส ในการมาโรงเรียน ในชวงเชา ท่ีจะตอ ง ๒. ใหความรูผูปกครอง และรวมมือกนั ไปโรงเรยี น เชน เตรียมเดก็ ใหมีความพรอ มในการมา คลื่นไส อาเจียน โรงเรียน ปวดทอ ง ปวดหัว ๓. จดั กิจวัตรประจาํ วนั ใหส ม่ําเสมอ เชน วงิ เวียน เหง่ือออกมาก จัดตารางการกินการนอนใหเ ปน เวลา ทอ งเสีย เพือ่ ชว ยใหเด็กปรับตวั ไดง ายขึ้น และ - คดิ วติ กกงั วล รว มมอื ในการทาํ กิจวัตรตางๆ มากข้ึน เกีย่ วกบั การไป ๔. ใหกาํ ลังใจและเสริมแรงใหเดก็ ทํา โรงเรยี น กิจกรรมรวมกับเพอื่ น และปฏบิ ัติ กิจวตั รตามตารางกิจกรรมของโรงเรยี น อยา งคอ ยเปน คอยไป

ปญหา ลักษณะทพ่ี บ สาเหตุ แนวทางชวยเหลือและแกไข ๑๖. เด็กเขากบั เพือ่ นไมได กา วรา ว ชอบรังแก ๑. ขาดความรัก ความสนใจจาก ๑. ใหความรัก ความอบอนุ แกเด็ก เลน รุนแรง พอแม และผูสอน ทาํ ใหเด็ก อยางเพยี งพอ เชน ชักชวนใหรวม กอเรอ่ื งวุนวาย เปนคนไมร วมมอื กจิ กรรมและอยูใ กลๆ เดก็ ไมปลอ ย ชวนทะเลาะ ๒. พอแมและผสู อนเลย้ี งดเู ด็ก ใหเด็กอยูก บั เพอ่ื นๆ ตามลาํ พัง อยางเขม งวด ทําใหเดก็ เกิด ๒. ควรเลีย้ งดูเด็กโดยใชเ หตุผล ความเครยี ดและมาแสดงออก ยอมรับฟง ความคิดเห็นของเด็ก กับผอู ืน่ ๓. ผสู อนแนะนําวธิ กี ารเล้ยี งดูอยาง ๓. คุนเคยกบั การถกู ตามใจและ ถูกตอ งแกพอ แม คาดหวังจะไดสง่ิ ตางๆ จากผูอ น่ื ๔. ผูใกลชดิ เด็กควรแสดงทาทนี มุ นวล เชน เดยี วกบั พอ แม กบั เด็ก ไมค วรใหดรู ายการโทรทศั น ๔. เดก็ เหน็ แบบอยาง วธิ ีการ ที่แสดงถึงความกา วรา ว แสดงออกกา วรา วจาก ๕. หลกี เลีย่ งการยว่ั ยุใหเ ด็กโกรธ บุคคลแวดลอมและโทรทัศน ๖. ควรฝก ใหเ ดก็ ไดม โี อกาสเลน ๕. ผูเล้ยี งดุ ยัว่ ยใุ หเดก็ เกิด รวมกลุมกับเพอื่ น และชมเชยเม่ือ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป อารมณโกรธบอ ยๆ ทาํ งานไดส ําเรจ็ เปน ท่ยี อมรบั ในกลมุ ๖. เด็กเขา กลมุ กับเพื่อนไมไ ด 164 คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

บทท่ี ๑๐ การจัดการศึกษาระดบั ปฐมวัย (เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป) สําหรบั กลมุ เปาหมายเฉพาะ การจัดการศึกษาสําหรับเด็กท่ีเปนกลุมเปาหมายเฉพาะน้ัน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแี่ กไ ขเพิ่มเติม (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และ (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดเ ปด โอกาสใหสามารถ จดั การศกึ ษาไดห ลายรปู แบบ ท้งั การศึกษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั เพื่อใหมี 165 ความยดื หยนุ สนองตอ เจตนารมณ ความแตกตา ง และความตอ งการของกลมุ เปา หมายตา งๆ ใหม คี วามหลากหลาย ในทางปฏิบัติ เพื่อใชในการพัฒนาคุณภาพเด็กใหเหมาะสมกับบริบทและความพรอมของสถานศึกษา คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ แตละแหง ซึ่งสอดคลองกับหลักการของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ที่วา “เด็กทุกคน มีสิทธิที่จะไดรับการอบรมเล้ียงดูและการสงเสริมพัฒนาการตามอนุสัญญาวาดวยสิทธิเด็ก ตลอดจนไดรับ การจัดประสบการณการเรียนรูอยางเหมาะสม ดวยปฏิสัมพันธท่ีดีระหวางเด็กกับพอแม เด็กกับผูสอน เด็กกับ ผูเลีย้ งดูหรอื ผูที่เกี่ยวของกบั การอบรมเล้ียงดู การพัฒนา และการใหก ารศกึ ษาแกเ ด็กปฐมวัย เพอ่ื ใหเ ดก็ มโี อกาส พัฒนาตนเองตามลําดับขั้นของการพัฒนาการทุกดานอยางเปนองครวม มีคุณภาพ และเต็มตามศักยภาพ” โดยเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะนี้หากไดรับการจัดการศึกษาที่ปรับใหเหมาะสมควบคูกับการบําบัดที่จําเปนตางๆ ตงั้ แตร ะยะแรกเรมิ่ กส็ ามารถพฒั นาจนใกลเ คยี งเดก็ ปกตไิ ด ในทางตรงขา มหากไมไ ดร บั การชว ยเหลอื ทเี่ หมาะสม กับความตองการเฉพาะของเด็ก อาจสงผลตอพัฒนาการและการเรียนรูของเด็กเมื่อเติบโตข้ึน และเปนภาระ ของสงั คมไดเ วลาตอมา เชน เด็กทม่ี คี วามบกพรองทางพฒั นาการท่ีรนุ แรง ควรไดรับการดูแลและการชวยเหลือ จากผเู ช่ยี วชาญเฉพาะดาน รวมกบั การศกึ ษาทเ่ี หมาะสมกบั ลกั ษณะเฉพาะของเดก็ เพอ่ื พัฒนาศักยภาพของเดก็ ใหม คี ณุ ภาพชีวติ ทดี่ ขี ้นึ ความหมายของการศึกษาสําหรบั กลุมเปา หมายเฉพาะ การศึกษาสําหรับกลุมเปาหมายเฉพาะ เปนการจัดการศึกษาท่ีมีความแตกตางในดานเปาหมาย การจัดหลกั สตู รและการจดั ประสบการณการเรียนการสอน รวมทัง้ การบริหารจดั การตางๆ เพ่อื ใหเ ปน ไปตามปรชั ญา จุดเนน หรือศักยภาพ และความตองการของเด็กท่ีแตกตางกัน การศึกษาจะตองจัดใหเหมาะสมสอดคลองกับ สภาพความตองการและความจําเปน เพ่ือใหเด็กมีความสุขและเกิดการเรียนรูไดเ ต็มตามศกั ยภาพ ลกั ษณะการจดั การศึกษาสาํ หรบั กลุมเปาหมายเฉพาะ ในปจจุบันการจัดการศึกษาสําหรับกลุมเปาหมายเฉพาะในประเทศไทยมีหลากหลายลักษณะ ซง่ึ สามารถจดั กลมุ ได ดังนี้

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปกลมุ ท่ี ๑ : กลมุ เปาหมายเฉพาะท่ีเปนการศึกษาในระบบ - สถานศึกษาในระบบท่ีมีรูปแบบการจัดการศึกษาหรือการจัดกระบวนการเรียนรูแตกตางจาก คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐สถานศึกษาสวนใหญทั่วไป เชน การศึกษาเด็กท่ีมีความสามารถพิเศษ เด็กพิการ ผูดอยโอกาส โรงเรียนหมูบานเด็ก โรงเรยี นรุงอรุณ โรงเรียนสัตยาไส - สถานศึกษาท่ีจัดการศึกษาเฉพาะทางหรือมีจุดเนนเปนพิเศษ เชน โรงเรียนเตรียมทหาร โรงเรียนกฬี า โรงเรียนนายสบิ ทหารบก โรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม แผนกสามญั ศึกษา โรงเรียนไปรษณีย วิทยาลยั นาฏศลิ ป กลมุ ที่ ๒ : กลมุ เปา หมายเฉพาะทเ่ี ปน การศึกษานอกระบบหรอื ตามอัธยาศยั - มรี ปู แบบการจดั การศกึ ษาทย่ี ดื หยนุ หลากหลาย สอดคลอ งกบั ปรชั ญาการศกึ ษาธรรมชาติ และ ความตอ งการของเดก็ หรอื อาจจดั การเรยี นรตู ามวถิ ธี รรมชาติ วถิ ธี รรม วถิ ขี องชมุ ชน เชน การศกึ ษาโดยครอบครวั ศนู ยก ารเรียน การศกึ ษสายครภู มู ิปญญา - เปนการศึกษาทางเลือกเพื่อตอบสนองความตองการของเด็กที่ไมประสงคจะเรียนในระบบ การศึกษาปกติ ซึ่งมีเหตุผลมาจากพ้ืนฐานของบุคคลตามปรัชญาความเชื่อทางการศึกษา และการเรียนรูหรือ ดา นอื่นๆ หลักสตู รการศึกษาปฐมวยั และการจดั การศึกษาสําหรับกลมุ เปา หมายเฉพาะ หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยมีความยืดหยุนในการนําสูการปฏิบัติ การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย 166 (เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป) สําหรบั กลมุ เปาหมายเฉพาะสามารถนําหลกั สตู รการศึกษาปฐมวัยไปปรบั ใชไ ดท้ังในสวนของ สาระการเรียนรู การจัดประสบการณ และการประเมินพัฒนาการใหเหมาะสมกับสภาพบริบท ความตองการ และศักยภาพของเด็กแตละประเภท เพ่ือพัฒนาใหเด็กมีคุณภาพตามมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ที่หลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวัยกาํ หนดโดยดาํ เนินการ ดงั นี้ ๑. การกาํ หนดเปา หมายคณุ ภาพเดก็ ซงึ่ หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั ไดก าํ หนดมาตรฐานคณุ ลกั ษณะ ที่พึงประสงคและสาระการเรียนรูเปนเปาหมายและกรอบทิศทางเพื่อใหทุกฝายท่ีเกี่ยวของใชในการพัฒนาเด็ก สถานศึกษาหรือผูจัดการศึกษาสําหรับกลุมเปาหมายเฉพาะสามารถเลือกหรือปรับใชตัวบงช้ีและสภาพท่ี พึงประสงคในการพัฒนาเด็ก เพ่ือนําไปออกแบบและบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา และจัดทําแผนการ จัดการศกึ ษาเฉพาะบุคคลใหค รอบคลุมพัฒนาการของเด็กทัง้ ดานรางกาย อารมณ จติ ใจ สงั คม และสติปญญา ใหสอดคลองเหมาะสมกับบริบท ความแตกตาง และความตองการของแตล ะกลุมเปา หมายได ๒. สาระการเรียนรู เปนสื่อกลางในการจัดประสบการณการเรียนรูใหกับเด็ก เพ่ือสงเสริม พัฒนาการเด็กทุกดานใหเปนไปตามเปาหมายคุณภาพเด็กของหลักสูตรสถานศึกษาท่ีกําหนด สาระการเรียนรู ประกอบดวย ประสบการณสําคัญและสาระท่ีควรเรียนรู สถานศึกษา/ผูจัดการศึกษาสามารถเลือกหรือปรับ สาระการเรียนรูไดตามความเหมาะสม โดยคํานึงถึงวัย ความแตกตางระหวางบุคคล และศักยภาพของเด็ก สถานศึกษา/ผูจัดการศึกษาสามารถจัดประสบการณการเรียนการสอนไดหลากหลายรูปแบบวิธีการตาม ปรชั ญาการศกึ ษาปฐมวยั สภาพและบรบิ ททมี่ ลี กั ษณะเฉพาะของกลมุ เปา หมายนนั้ ๆ และควรฝก ใหเ ดก็ ไดฝ ก ทกั ษะ กระบวนการคดิ การเผชญิ สถานการณ ใหเ ดก็ ไดเ รยี นรจู ากประสบการณจ รงิ ฝก การปฏบิ ตั ใิ หท าํ ได คดิ เปน ทาํ เปน และเกดิ การใฝรูอยางตอเนือ่ ง

๓. การประเมนิ พฒั นาการเดก็ จะตอ งคาํ นงึ ถงึ ปจ จยั ความแตกตา งของเดก็ อาทิ เดก็ ทมี่ คี วามพกิ าร ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป แตล ะดาน อาจตอ งมกี ารปรบั การประเมินพฒั นาการท่ีเอือ้ ตอ สภาพความพกิ ารของเด็ก ท้ังวิธีการและเคร่ืองมอื ท่ีใชควรใหสอดคลองกับเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะดานดังกลาว ผูสอนควรใหความสําคัญกับการประเมินตาม 167 สภาพจรงิ ดว ยวธิ กี ารทห่ี ลากหลาย เชน การพดู คยุ และใชค าํ ถาม การสงั เกต การประเมนิ การปฏบิ ตั ิ การแสดงออก ในการทํากจิ กรรม การประเมินดว ยแฟม สะสมงาน โดยประเมนิ พฤตกิ รรมของเด็กตลอดเวลาทีจ่ ดั ประสบการณ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ การเรียนรู/กิจกรรม เพื่อใหทราบวาเด็กบรรลุตัวบงช้ี/สภาพท่ีพึงประสงคหรือมีแนวโนมวาจะบรรลุตัวบงช้ีใด และส่ิงเหลานี้ควรพิจารณาใหเหมาะสมกับเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะแตละกลุม เพื่อใหการประเมินพัฒนาการ เกดิ ประสทิ ธภิ าพสูงสดุ ๔. สถานศกึ ษาทมี่ เี ดก็ กลมุ เปา หมายเฉพาะ ควรไดร บั การสนบั สนนุ ครพู เี่ ลย้ี งใหก ารดแู ลชว ยเหลอื และสงเสริมพัฒนาการ กรณีท่ีมีเด็กลุมเปาหมายเฉพาะมีผลพัฒนาการไมเปนไปตามเปาหมาย ควรมีการสงตอ ไปยงั สถานพฒั นาเดก็ ทมี่ คี วามตองการพิเศษเพ่ือใหไดรบั การพฒั นาตอไป แนวทางการดูแลและใหก ารศกึ ษาสําหรับกลุมเปาหมายเฉพาะ เด็กปฐมวัยที่เปนเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะควรไดรับการดูแลและเฝาระวังในดานพัฒนาการ และการเรยี นรู เพื่อปอ งกนั ปญหาหรือภาวะแทรกซอนที่อาจเกิดข้นึ อนั อาจสง ผลกระทบตอศกั ยภาพการเรียนรู ของเดก็ การทผ่ี สู อนใหก ารชวยเหลือเดก็ ไดอ ยา งรวดเร็ว สามารถลดปญ หาการเรยี นในอนาคตได แนวทางการดแู ลและใหการศกึ ษาสาํ หรบั เดก็ กลุมเปาหมายเฉพาะ มวี ิธีการปฏบิ ตั ิเพ่อื การปอ งกัน การเฝา ระวัง การคน พบ การสงตอ การใหค วามชวยเหลอื และการสง เสริมการเรยี นรู มีดงั นี้ ๑. การปอ งกัน การปองกันและการดูแลความปลอดภัยทั้งทางรางกายและจิตใจ และการจัดสภาพแวดลอม ทเี่ หมาะสม เปน การปอ งกนั ภาวะเสย่ี งตอ การเกดิ ปญ หาพฒั นาการและการเรยี นรขู องเดก็ ในอนาคต ชว ยสง เสรมิ ใหเ ดก็ มกี ารพฒั นาศกั ยภาพของตน ดงั นนั้ จงึ ควรทาํ ใหส ภาพแวดลอ มมลี กั ษณะทคี่ นพกิ ารทกุ คนสามารถเขา ถงึ ได เชน การทําทางลาดสําหรับรถเข็น การทําหองน้ําคนพิการ การใชสีเพื่อแบงแยกพ้ืนที่ท่ีเปนคนละสวนกัน เพ่ือความสะดวกของเด็กท่ีมีปญหาดานสายตา เปนตน นอกจากน้ีผูสอนควรใหความสําคัญกับการตรวจสอบ ความปลอดภยั ของสง่ิ ของเครอื่ งใช อุปกรณเ ครอ่ื งเลน และสว นตา งๆ ของอาคารสถานทที่ เี่ ด็กเขา ไปใช รวมทง้ั ความสะอาดของอาหาร นํ้าดื่ม เคร่ืองใช และที่อยูอาศัย ความปลอดภัยน้ีควรครอบคลุมถึงความปลอดภัย จากการขมเหง รังแก หรือลอลวงจากคนในสถานศึกษาและคนแปลกหนา ดว ย ๒. การเฝา ระวัง ผสู อนควรดาํ เนนิ การเฝาระวงั เพอื่ ตดิ ตามและใหการชวยเหลือเดก็ ในความดแู ลของตนดว ย ดังนี้ ๒.๑ การเฝาระวังการลวงละเมิดทางรางกาย จิตใจ และ/หรือทางเพศ ผูสอนควรสังเกต รองรอยบนรางกาย และพฤติกรรมตางๆ ของเด็กวาอาจจะสะทอนถึงการถูกลวงละเมิดหรือไม เชน เด็กมีอาการซึมเศรา หวาดกลัวหรือหวาดระแวงหรือไม มีรอยช้ํา รอยไหม หรือบาดแผลใหมๆ บนแขนขา เนื้อตัว โดยทีเ่ ด็กไมกลาบอกสาเหตหุ รอื ไม เปน ตน

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป๒.๒ การเฝาระวังความพิการ/ความบกพรองทางพัฒนาการและการเจริญเติบโต ผูสอน ควรบันทึกนํ้าหนัก สวนสูง และเสนรอบศีรษะของเด็กอยางสม่ําเสมอ เพ่ือประเมินการเจริญเติบโตของเด็กวา คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐อยใู นสภาวะปกตหิ รอื ไม นอกจากนยี้ งั ควรเปรยี บเทยี บผลการประเมนิ พฒั นาการดา นตา งๆ ทงั้ ทางกลา มเนอื้ ใหญ กลามเนื้อเล็ก ภาษา สติปญญา ตลอดจนอารมณและสังคมของเด็กวาลาชากวาพัฒนาการของเด็กปกติท่ัวไป หรือไม หากพบวาพัฒนาการหยุดชะงักหรือถดถอยลง หรือมีการพัฒนาที่ลาชาหางจากวัยมาก ก็ถือไดวา เปนสัญญาณเตือนถึงความบกพรองทางพัฒนาการท่ีอาจเกิดข้ึนได เชน เด็กอายุ ๓ ป แลวยังพูดเปนคําๆ ไดเพยี ง ๔ - ๕ คาํ เทานนั้ หรือเด็กอายุ ๕ ป แลวยงั กระโดดไมไ ด เปนตน นอกจากนี้ ควรเฝาระวังการมองเห็นและการไดยินของเด็ก โดยผูสอนสามารถคัดแยก การมองเห็นและการไดยินอยางงายๆ ในเด็กทุกคน ทุก ๑ - ๒ ป เชน การตรวจประเมินการมองเห็น ทําได โดยใชแผนทดสอบระดับสายตาสําหรับเด็กเล็ก ทั้งน้ี ศึกษาไดจากคูมือการตรวจการคัดกรองระดับการเห็นใน เดก็ ชนั้ อนบุ าลศกึ ษาและชน้ั ประถมศกึ ษา รวมถงึ การทดสอบประเมินการไดย นิ สามารถทาํ ไดโ ดยใหเ ดก็ น่ังเกา อี้ และปดตา ผูทดสอบอยูทางดานหลังของเด็ก และถูน้ิวหัวแมมือกับน้ิวชี้ท่ีขางๆ หูขางใดขางหนึ่งของเด็ก หางออกมาประมาณ ๕ เซนติเมตร แลวใหเ ด็กยกมอื ขางทห่ี ตู นเองไดย นิ ทําซ้าํ ไปมา ๒ - ๓ คร้ัง เพื่อทดสอบวา การไดย นิ ปกติหรือไม ซง่ึ เปนการเฝาระวงั ความพกิ ารทีอ่ าจเกดิ ขน้ึ กบั เด็กปฐมวัยได ๓. การคนพบ การสงตอการใหค วามชว ยเหลอื การเฝาระวังอยางเปนระบบจะชวยใหผูสอนคนพบเด็กท่ีตองการความชวยเหลือ หรือการ สง เสริมเปนพเิ ศษไดแตเ นน่ิ ๆ เมอื่ คน พบเด็กแลว ควรมีการสงตอใหแกนกั วิชาชพี ที่เก่ียวของเพือ่ ตรวจสอบอยาง 168 ละเอยี ดอีกครั้ง เชน เมื่อสงสยั วาเด็กอาจมปี ญหาการไดย นิ ผสู อนอาจแนะนาํ ใหผ ูปกครองพาไปตรวจการไดย ิน ที่โรงพยาบาล หรือเม่ือสงสัยวาเด็กมีพัฒนาการทางสติปญญาลาชา เนื่องจากเด็กไมสามารถเขาใจเรื่องตางๆ ในชั้นเรียน และไมสามารถพูดส่ือสารกับเพ่ือนและผูสอนได ผูสอนอาจแนะนําใหผูปกครองพาไปตรวจประเมิน พฒั นาการ หรอื รบั การตรวจเพอ่ื ประเมนิ ระดบั สตปิ ญ ญาทโี่ รงพยาบาล หรอื เมอ่ื สงสยั วา เดก็ อาจถกู ทาํ รา ยรา งกาย ผูสอนอาจพาเดก็ ไปพบนกั สงั คมสงเคราะหใ หด ําเนนิ การพาเด็กไปตรวจรางกายท่โี รงพยาบาล เปนตน หากพบปญหาท่ีเปนอุปสรรคตอการพัฒนาของเด็กแลว บาน สถานศึกษา และหนวยงาน ทเ่ี กย่ี วขอ ง เชน โรงพยาบาล กรมประชาสงเคราะห ควรประสานงานเพอ่ื วางแผนรว มกนั ในการใหค วามชว ยเหลอื แกเด็กตามสมควรตอไป ในกรณีที่ไมมีหนวยงานใหความชวยเหลือในทองถ่ิน ผูสอนควรปรึกษานักวิชาชีพ ทเ่ี กย่ี วขอ งหรอื ขอใหเ จา หนา ทท่ี างการศกึ ษาหรอื ทางการแพทยใ นระดบั อาํ เภอ ชว ยประสานงานกบั ผทู เ่ี กย่ี วขอ ง ในระดับจังหวัดเพื่อหาทางใหความชวยเหลือที่เหมาะสมตอไป ในกรณีเด็กที่มีความสามารถพิเศษ ซึ่งไมมี หนว ยงานในทอ งถนิ่ รองรบั อาจตดิ ตอ ขอคาํ แนะนาํ จากคณะหรอื ภาควชิ าการศกึ ษาปฐมวยั ในสถาบนั อดุ มศกึ ษา เพ่ือพจิ ารณาแนวทางการชว ยเหลือและจัดการศกึ ษาทเี่ หมาะสมตอไป ๔. การสง เสรมิ การเรียนรู ปจ จบุ นั การจดั การศกึ ษาใหแ กเ ดก็ กลมุ เปา หมายเฉพาะจะจดั ในลกั ษณะของการจดั การเรยี นรวม ซงึ่ เปน ลกั ษณะการจดั การศกึ ษาทเี่ ปด โอกาสใหเ ดก็ กลมุ เปา หมายเฉพาะไดม โี อกาสในการเรยี นรรู ว มกบั เดก็ ปกติ เพื่อใหม พี ัฒนาการท่เี หมาะสมเตม็ ตามศักยภาพของตนในสภาพแวดลอมท่ีปกติ การจดั การเรยี นรวมจําเปนตอง ไดร บั ความรว มมอื ในการทาํ งานรว มกนั ระหวา งครอบครวั ผสู อน และนกั วชิ าชพี โดยการปรบั ใชท รพั ยากรทมี่ อี ยู

หรอื จดั หาเพม่ิ เตมิ ตามความจาํ เปน รวมถงึ การสรา งเครอื ขา ยและประสานความรว มมอื ในการทาํ งาน การจดั ระบบ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ขอ มลู และแหลง ใหบ รกิ ารแกเ ดก็ และผสู อน ตลอดจนการชว ยเหลอื และสนบั สนนุ เดก็ และครอบครวั อยา งตอ เนอื่ ง ดังน้ัน ผูสอนตองระลึกอยูเสมอวาเด็กทุกคน ไมวาจะเปนเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะหรือไม ลวนมีความตองการ 169 พนื้ ฐานเหมอื นกนั ทง้ั สนิ้ นนั่ คอื เดก็ จาํ เปน ตอ งไดร บั การพฒั นาทกุ ดา นโดยองคร วม และการพฒั นาเดก็ นน้ั จะตอ ง อยบู นพ้นื ฐานของระดับพฒั นาการในปจจุบันของเด็กเปน สาํ คัญ ดังน้ี คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๔.๑ เดก็ ทม่ี คี วามตอ งการจาํ เปน พเิ ศษ การจดั การศกึ ษาสาํ หรบั เดก็ กลมุ นจ้ี ะมคี วามแตกตา ง ไปจากเด็กปกติ เน่ืองจากมีความบกพรองทางรางกาย อารมณ พฤติกรรม หรือสติปญญา ที่แตกตางจากเด็ก ปกติท่ัวไป จึงตองไดรับการดูแลเปนพิเศษ เพ่ือใหเด็กไดเรียนรูและไดรับการสงเสริมพัฒนาการอยางเหมาะสม เต็มท่ี สามารถอยูรวมและเรียนรูรวมกับเด็กปกติได การจัดการศึกษาสําหรับเด็กกลุมน้ีมักทําควบคูไปกับ การบําบัดฟน ฟูใหค วามชว ยเหลือ การจดั ประสบการณแ ละจดั กจิ กรรมประจาํ วนั สาํ หรบั เดก็ ปฐมวยั ทม่ี คี วามตอ งการจาํ เปน พิเศษ ผูสอนตองคํานึงถึงระดับความสามารถและลักษณะของเด็กท่ีมีความตองการจําเปนพิเศษ/เด็กพิการ อยางมาก จึงควรมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับลักษณะธรรมชาติของเด็กแตละประเภทของความพิการ และ การจัดทําแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) ซึง่ ตองผา นการอบรมการจดั ทาํ แผนการจดั การศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) มากอ น การวางแผนการจดั ประสบการณส าํ หรบั เดก็ กลมุ นี้ ผสู อนควรปรบั เนอ้ื หาของหลกั สตู ร และเลอื กใช เทคนคิ วิธกี ารจดั ประสบการณท ่ีหลากหลาย และเหมาะสมกบั ความตองการจําเปนพเิ ศษ/ความพิการ เนอื่ งจาก ถึงแมวาเด็กจะมีความพิการเหมือนกัน แตอาจเขาถึงเนื้อหาการเรียนรูดวยวิธีที่ตางกัน ดังนั้น ผูสอนควรใชสื่อ ส่ิงอํานวยความสะดวก และจัดสภาพแวดลอมท่ีตอบสนองตอความหลากหลายของความตองการจําเปนพิเศษ/ ความพกิ าร รวมท้ังใชเ คร่อื งมือ และวธิ กี ารประเมนิ พัฒนาการทเ่ี หมาะสม สอดคลองกับลักษณะความตองการ จําเปนพเิ ศษ/ความพกิ ารแตล ะระดับ แตล ะประเภท และแตล ะบุคคล เนื่องจากครอบครัวมีสวนสําคัญอยางยิ่งตอการพัฒนาเด็กกลุมนี้ ผูสอนจึงควรแนะนํา พอ แม ผปู กครอง และสมาชกิ ในครอบครัว ใหความรกั เอาใจใส และเลี้ยงดูเดก็ กลมุ น้อี ยางอบอุน เชนเดียวกบั เดก็ ปกตทิ ว่ั ไป สําหรบั เด็กที่มีความผิดปกตใิ นระดับรุนแรง อาจแนะนําใหเ ขา รับการศึกษาในสถานศึกษาเฉพาะ ความพิการ เชน ศูนยการศึกษาพิเศษประจําจังหวัด โรงเรียนสอนคนตาบอด โรงเรียนโสตศึกษา โรงเรียน ปญญานกุ ูล เปนตน สวนเด็กทีม่ ีระดบั ความผิดปกติไมร นุ แรงมาก สามารถศึกษาในโรงเรียนปกตทิ จี่ ัดการศึกษา แบบเรียนรวม เพอ่ื เตรยี มความพรอมใหสามารถชวยเหลอื ตนเองได และอยูรว มกับผูอืน่ อยา งมคี วามสุข ๔.๒ เดก็ ทมี่ คี วามสามารถพเิ ศษ ผสู อนควรมคี วามรเู กยี่ วกบั ลกั ษณะของเดก็ ทม่ี คี วามสามารถพเิ ศษ และมีความเขาใจที่ถูกตองในการจัดประสบการณการเรียนรูและการเลี้ยงดูเด็กที่มีความสามารถพิเศษ ผูสอนควรจัดทําขอมูลความสามารถพิเศษของเด็กเปนรายบุคคล ท้ังน้ี อาจใชแบบวัดแววความสามารถพิเศษ ในเบอื้ งตน และพจิ ารณาพัฒนาการแตละดา นของเดก็ ทมี่ คี วามสามารถพิเศษ เพื่อวางแผนการจดั ประสบการณ ใหเหมาะสม สอดคลองกับศักยภาพของเด็ก ดวยกิจกรรมที่กระตุนทาทายใหเด็กตอยอดความรู และสงเสริม ความเปนอัจฉริยะอยางเหมาะสม ท้ังนี้ เด็กท่ีมีความสามารถพิเศษ ท่ีมีพัฒนาการสูงบางดาน ไมจําเปนตองมี พัฒนาการดานอื่นๆ สูงในระดับเดียวกันเสมอไป เชน เด็กท่ีมีความเฉลียวฉลาดทางคณิตศาสตร อาจมีความ

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปสามารถปานกลางในดา นภาษา และเดก็ ทม่ี คี วามสามารถในการอา นเขยี น คดิ เลขเกง มาก อาจขาดทกั ษะทางสงั คม ไมรูวิธเี ลนรวมกับเดก็ อ่นื ก็ได ดังน้นั ผูสอนควรจัดประสบการณท ี่สง เสริมพฒั นาการดา นอนื่ ๆ ไปพรอ มกัน คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ นอกจากน้ีผูสอนควรจัดบรรยากาศการเรียนและสภาพแวดลอมท่ีสงเสริมใหเด็กที่มี ความสามารถพิเศษไดพัฒนาศักยภาพของตนใหถึงขีดสูงสุด โดยเฉพาะอยางยิ่งดานการตัดสินใจ การวางแผน การแสดงความสามารถ การใหเ หตผุ ล การสรา งสรรค และการสอ่ื สารกบั ผอู น่ื ดว ยการจดั ประสบการณก ารเรยี นรู ดวยวิธีการและส่ือที่หลากหลาย มีความยากงายหลายระดับ ใหเด็กไดเรียนรูตามความสามารถของตน ผูสอน ควรจัดใหมีการเพ่ิมพูนความรูในช้ันเรียนสําหรับเด็กเหลานี้ เพ่ือชวยใหเด็กไมรูสึกเบื่อหนายกับเน้ือหาท่ีรูแลว หรอื เขา ใจแลว ขณะทเี่ ดก็ ปกตกิ าํ ลงั เรยี นรแู ละทาํ ความเขา ใจเรอื่ งนน้ั ๆ อยู การเพม่ิ พนู ความรอู าจทาํ ไดโ ดยใหเ ดก็ เรยี นรูผ า นการสบื เสาะความรู คน พบความจรงิ ดวยวิธีทางวทิ ยาศาสตร หรือเรยี นรผู า นกจิ กรรมตามความสนใจ ความถนัด และความสามารถรายบุคคล ผูสอนควรใหเด็กเลนและทํางานรวมกับผูอื่น รูจักแลกเปล่ียน ความคิดเห็นซ่ึงกันและกัน และยอมรับความคิดเห็นของผูอื่น เพ่ือพัฒนาทักษะทางสังคม สําหรับการประเมิน พฒั นาการของเดก็ ทม่ี คี วามสามารถพเิ ศษ ควรเนน ประเมนิ ความสามารถทแี่ ทจ รงิ ดว ยการสงั เกต ตรวจผลงาน ฯลฯ เชนเดียวกับเด็กปกติทั่วไป แตควรกําหนดเกณฑการประเมินพัฒนาการดานท่ีมีความสามารถพิเศษใหสูงขึ้น ตามความสามารถของเดก็ ๔.๓ เด็กดอยโอกาสทางเศรษฐกิจและสังคม เด็กดอยโอกาสทุกคนมีสิทธิพ้ืนฐานในการ ไดรับการศึกษาอยางเสมอภาคและไดรับบริการการศึกษาอยางเหมาะสมและหลากหลายรูปแบบ โดยคํานึงถึง หลักการสทิ ธิเด็ก สทิ ธมิ นษุ ยชน และศักดศิ์ รีความเปน มนษุ ย เนน การเรียนรเู พื่อชีวิตท่ีเหมาะสม โดยบูรณาการ 170 ทงั้ ดา นวชิ าการ ศลี ธรรม จรยิ ธรรม และทกั ษะการดาํ รงชวี ติ เพอื่ พฒั นาศกั ยภาพใหร อดพน จากสภาพดอ ยโอกาส สามารถพ่ึงตนเองได มีโลกทัศนและการดํารงชีวิตที่เห็นคุณคาของตนเอง อยูรวมกับผูอ่ืนอยางมีความสุข การจัดการศึกษาสําหรับเด็กปฐมวัยที่เปนเด็กดอยโอกาสน้ี ผูสอนควรจัดประสบการณเพ่ือเตรียมความพรอม สง เสรมิ ใหเ ดก็ มพี ฒั นาการทเี่ หมาะสมตามวยั โดยบรู ณาการสาระการเรยี นรตู ามหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ และคุณธรรม จริยธรรม ควบคูกับใหการชวยเหลือ ดูแล แกไขปญหาตางๆ ของเด็กเฉพาะรายหรือโดยรวม ในหลายรปู แบบ ตามแผนการชวยเหลือเด็กดอยโอกาสเปน รายบคุ คล ทงั้ นี้ ควรประสานความรว มมือกบั บคุ คล หนวยงาน และเจาหนาที่ในหนวยงานท่ีเก่ียวของ เพื่อใหเด็กดอยโอกาสไดรับการสนับสนุนชวยเหลือตามความ ตองการและจําเปน เชน กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย มูลนิธิราชประชานุเคราะห ในพระบรมราชูปภมั ภ และมลู นธิ ศิ ูนยพทิ กั ษส ทิ ธเิ ดก็ เปน ตน ๔.๔ เด็กที่ถูกละเมิดจากการถูกกระทําท้ังทางรางกาย จิตใจ รวมท้ังการละเมิดทางเพศ เด็กท่ีไดรับผลกระทบจากการติดเช้ือเอสไอวี ผูสอนเด็กกลุมเปาหมายเฉพาะนี้ตองมีความละเอียดออนและ ไวตอความรูสึกนึกคิดของเด็ก นอกจากจะใหความสําคัญกับการสงเสริมพัฒนาการและการจัดประสบการณ การเรียนรูตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ แลว ผูสอนควรใหความสําคัญแกส่ิงที่มีผลตอความรูสึก ตอ ตนเองและตอ โลกของเดก็ มากเปน พิเศษ เชน เด็กทีเ่ จ็บปว ยเร้อื รงั มักมคี วามหวาดกลวั กังวลในความเจบ็ ปวย ของตน จึงควรไดรับความรูเกี่ยวกับโรคที่ตนเปน วิธีการรักษา และบุคคลท่ีเด็กตองเกี่ยวของดวย เชน หมอและพยาบาล ขณะท่ีเด็กซึ่งถูกพอแมทุบตีจนตองไปอยูกับพอแมบุญธรรม ยอมมีความหวาดกลัวผูคน และรสู กึ วา ตนมชี วี ติ ทดี่ อ ยกวา เดก็ อนื่ จงึ ควรไดเ รยี นรวู า ในโลกนยี้ งั มคี นอกี มากมายทยี่ งั รกั เรา และคนเราสามารถ

มชี วี ติ ทด่ี ไี ด แมจ ะไมไ ดอ ยกู บั พอ แมแ ทๆ ของตน เปน ตน การใหก ารศกึ ษาแกเ ดก็ ทม่ี ปี ระสบการณร า ยแรงในชวี ติ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป เหลา นจี้ ะตอ งทาํ ควบคกู บั การบาํ บดั ผสู อนสามารถเรยี นรกู ารเลอื กใชก จิ กรรมทชี่ ว ยในการบาํ บดั รกั ษา และฟน ฟู สภาพจิตใจและรางกายของเด็กใหดีขึ้นจากนักวิชาชีพท่ีเก่ียวของ ซ่ึงสามารถทําไดหลายวิธี เชน การเลานิทาน 171 การเคลื่อนไหวโดยใชดนตรีหรือดนตรีบําบัด การทํางานศิลปะหรือศิลปะบําบัด การใชเทคนิควิธีในการพูดคุย ปลอบโยนและสรางความมนั่ ใจใหแ กเ ดก็ เปน ตน ๔.๕ เด็กเจ็บปวยเร้ือรัง เปนเด็กที่มีปญหาสุขภาพ มีความเจ็บปวย ตองไดรับการดูแลดาน การรกั ษาพยาบาลเปน เวลายาวนาน อาจเปน เดอื น ป หรอื ตลอดชวี ติ กไ็ ด ไดแ ก โรคทางเดนิ หายใจ โรคเลอื ด โรคไต โรคทางตอมไรท อ เปน ตน ซง่ึ อาจทําใหไ มส ามารถเรียนในสถานศกึ ษาไดอ ยางตอเนือ่ ง รวมถึงมีความวติ กกังวล ในความเจ็บปวยของตน จําเปนอยางย่ิงท่ีผูสอนควรมีการติดตามและใหการชวยเหลือดานการเรียนควบคู ไปกับการรักษา ตองอาศัยความรวมมือจากครอบครัวและบุคลากรทางสาธารณสุข ในการใหความชวยเหลือ และพัฒนาเด็กเจ็บปวยใหมีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น รวมถึงใหความรูเกี่ยวกับโรคท่ีเด็กเปนอยู วิธีในการดูแลตนเอง เพื่อใหม ีสุขภาพที่แข็งแรง ๔.๖ เด็กในกลุมการศึกษานอกระบบหรือตามอัธยาศัย พอแมหรือผูจัดการศึกษา ตองจดั ทําแผนการจดั การศกึ ษาตามแนวปฏบิ ัติในการจัดการศกึ ษา โดยครอบครวั ควรศึกษาหลักสตู รการศึกษา ปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ และเอกสารอื่นๆ ท่ีเก่ียวของ รวมถึงประสานงานกับหนวยงานที่เกี่ยวของ เพื่อวางแผนการจัดการเรียนรูใหเหมาะสมกับผูเรียน บริบทและเปาหมายที่ตองการพัฒนา โดยยึดจุดเนนของ การจัดการศึกษาปฐมวัย และออกแบบการจัดประสบการณการเรียนรูท่ีเนนการอบรมเลี้ยงดูและสงเสริม พัฒนาการทกุ ดา นดว ยวิธกี ารทห่ี ลากหลาย คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปบทท่ี ๑๑ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐การสรา งรอยเช�อมตอ ระหวางการศึกษาระดับปฐมวยั กบั ระดบั ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๑ การสรางรอยเช่ือมตอระหวางการศึกษาระดับปฐมวัยกับระดับช้ันประถมศึกษาปที่ ๑ มีความ สาํ คัญอยา งยงิ่ เพราะจะทาํ ใหบุคคลที่เกยี่ วขอ งกบั เด็กเขาใจพัฒนาการการเรียนรขู องเดก็ สามารถสรางหลกั สตู ร ท่ีเช่ือมตอกับระดับการศึกษา และจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับธรรมชาติการเรียนรูและพัฒนาการ ของเด็กแตละคน บุคลากรทุกฝายท่ีเกี่ยวของจะตองใหความสนใจตอการชวยลดชองวางของความไมเขาใจ ในการจดั การศกึ ษาท้งั สองระดับ ซง่ึ จะสง ผลตอ การจัดประสบการณก ารเรียนการสอน ตัวเด็ก ผูส อน ผูปกครอง และบุคลากรทางการศึกษาอื่นๆ ทั้งระบบ ผูบริหารสถานศึกษา ผูสอนระดับปฐมวัย และผูสอนระดับ ช้ันประถมศึกษาปที่ ๑ พอแม ผูปกครอง ชุมชน และผูเกี่ยวของทุกฝาย ควรใหการสนับสนุนและชวยเหลือ ท่ีเหมาะสม เพ่ือใหเด็กสามารถปรับตัว รับความเปลี่ยนแปลงในชวงการสรางรอยเชื่อมตอไดเปนอยางดี 172 สามารถพฒั นาการเรยี นรูไ ดอยา งราบร่นื บทบาทของบุคลากรท่ีเกี่ยวข้องกับการสร้างรอยเช่ือมต่อของการศึกษาระดับปฐมวัยกับ ระดบั ช้นั ประถมศึกษาปที่ ๑ การสรางความเขาใจกับบุคลากรทุกฝายที่เกี่ยวของ ระหวางการศึกษาระดับปฐมวัยและระดับ ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๑ จะประสบผลสําเรจ็ ไดค วรประสานงานและเรยี นรลู กั ษณะการจัดการเรียนของการศึกษา ทั้งสองระดับ เพื่อรวมมือสงเสริมพัฒนาการเรียนรูของเด็กใหสามารถเรียนรูไดอยางตอเนื่องสัมพันธกัน ผทู ี่เก่ียวขอ งทุกฝายควรดําเนนิ การ ดงั น้ี ๑. ผูบ ริหารสถานศกึ ษา ผูบริหารสถานศึกษาเปนบุคคลสําคัญท่ีมีบทบาทเปนผูนําในการสรางรอยเชื่อมตอระหวาง หลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวัยสาํ หรบั เด็ก ๓ - ๖ ป กับหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ในช้ันประถมศกึ ษา ปท ่ี ๑ โดยศกึ ษาหลักสตู รทงั้ สองระดับ เพื่อทําความเขาใจและจัดระบบการบริหารงานดานวชิ าการทจ่ี ะเอื้อตอ การสรา งรอยเช่อื มตอการศกึ ษา ผบู ริหารสถานศึกษาควรดาํ เนินการ ดงั นี้ ๑.๑ จดั ประชมุ สรา งความเขา ใจใหผ สู อนระดบั ปฐมวยั และผสู อนระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ เพอ่ื รว มกนั สรา งแนวปฏบิ ตั เิ กยี่ วกบั การสรา งรอยเชอ่ื มตอ ของการศกึ ษาระดบั ปฐมวยั และระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษา ปท่ี ๑ ซึ่งตอไปน้ีเปนตัวอยางการเช่ือมตอทักษะทางภาษา ความสามารถในการคิดที่เปนพื้นฐานในการเรียนรู การมเี จตคตทิ ีด่ ตี อ การเรยี นรู และความสามารถในการแสวงหาความรู ดงั น้ี

๑.๑.๑ ตัวอยางการเชอ่ื มตอ ทักษะทางภาษา หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวัย หลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ พุทธศักราช ๒๕๕๑ ทกั ษะพ้ืนฐานทางภาษา กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป มาตรฐานที่ ๙ ใชภ าษาส่ือสารไดเ หมาะสมกับวัย สาระท่ี ๓ การฟง การดู และการพดู ตวั บงชี้ ๙.๑ สนทนาโตตอบและเลาเรอ่ื งใหผูอ่นื เขา ใจ มาตรฐาน ท ๓.๑ 173 สามารถเลือกฟง และดูอยางมวี ิจารณญาณ และพดู ๙.๑.๑ ฟง ผูอ ่ืนพูดจนจบและสนทนาโตตอบ แสดงความรู ความคิด และความรสู ึกในโอกาสตางๆ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ อยางตอเน่ือง เชื่อมโยงกบั เรอื่ งที่ฟง อยางมีวิจารณญาณและสรา งสรรค ตวั ชวี้ ัดชั้นป ป.๑ ๙.๑.๒ เลาเปนเรือ่ งราวตอเนอื่ งได ๑. ฟงคาํ แนะนาํ คําส่งั งา ยๆ และปฏิบัตติ าม ประสบการณสําคัญดา นการใชภ าษา ๒. ตอบคาํ ถามและเลาเรอื่ งท่ีฟง และดทู ั้งทีเ่ ปน ความรู (๑) การฟงเสียงตางๆ ในส่ิงแวดลอ ม และความบันเทงิ (๒) การฟง และปฏบิ ตั ิตามคาํ แนะนํา ๓. พดู แสดงความคดิ เหน็ และความรสู ึกจากเร่อื งที่ฟง (๓) การฟง เพลง นิทาน คําคลองจอง บทรอ ยกรอง และดู ๔. พดู ส่ือสารไดต ามวัตถปุ ระสงค หรือเรื่องราวตา งๆ ๕. มีมารยาทในการฟง การดู และการพดู (๔) การพดู แสดงความคดิ ความรสู ึก และความตองการ สาระที่ ๑ การอา น (๕) การพูดกบั ผูอ นื่ เกย่ี วกบั ประสบการณของตนเอง มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก ระบวนการอา นสรา งความรแู ละความคดิ เพื่อนําไป หรือพดู เลาเรอื่ งราวเก่ียวกับตนเอง ตดั สินใจ แกปญหาในการดาํ เนินชวี ติ และมนี ิสยั รกั การอาน (๖) การพูดอธบิ ายเกย่ี วกบั สิง่ ของ เหตุการณ และ ตัวชว้ี ัดชนั้ ป ป.๑ ๑. อานออกเสียงคํา คาํ คลองจองและขอ ความส้นั ๆ ความสมั พันธของส่งิ ตางๆ ๒. บอกความหมายของคาํ และขอ ความทอี่ า น (๗) การพดู อยางสรางสรรคใ นการเลน และการกระทาํ ตา งๆ ๓. ตอบคาํ ถามเกย่ี วกบั เรือ่ งทอี่ า น (๘) การรอจังหวะที่เหมาะสมในการพดู ๔. เลาเรื่องยอจากเรื่องทีอ่ าน (๙) การพูดเรยี งลาํ ดบั คําเพอื่ ใชในการสอ่ื สาร ๕. คาดคะเนเหตุการณจ ากเรือ่ งทีอ่ า น ตวั บง ชี้ท่ี ๙.๒ อาน เขยี นภาพและสญั ลักษณไ ด ๖. อา นหนงั สือตามความสนใจอยา งสม่ําเสมอ และ นําเสนอเรือ่ งท่ีอา น ๙.๒.๑ อา นภาพ สญั ลักษณ คาํ ดว ยการชี้ หรือกวาดตามองจดุ เรม่ิ ตน และจุดจบของขอ ความ ประสบการณสําคัญดานการใชภ าษา (๑๐) การอา นหนังสือภาพ นิทานหลากหลายประเภท/ รปู แบบ (๑๑) การอานอยางอิสระตามลาํ พัง การอานรวมกัน การอานโดยมผี ูชแี้ นะ (๑๒) การเหน็ แบบอยางของการอานท่ถี กู ตอ ง (๑๓) การสังเกตทิศทางการอานตวั อักษร คาํ และ ขอ ความ (๑๔) การอา นและชขี้ อความ โดยกวาดสายตา ตามบรรทดั จากซายไปขวาจากบนลงลาง (๑๕) การสงั เกตตัวอักษรในชื่อของตน หรอื คําคนุ เคย

๑.๑.๑ ตัวอยา งการเช่อื มตอ ทักษะทางภาษา หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวัย หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ (๑๖) การสังเกตตัวอักษรท่ปี ระกอบ ๗. บอกความหมายของเคร่อื งหมายหรือสญั ลักษณสําคญั เปนคาํ ผา นการอา นหรือเขยี นของผใู หญ ท่ีมกั พบเห็นในชีวิตประจําวัน ๘. มมี ารยาทในการอาน (๑๗) การคาดเดาคาํ วลี หรอื ประโยคท่มี ีโครงสราง ซาํ้ ๆ กนั จากนิทาน เพลง คาํ คลอ งจอง (๑๘) การเลนเกมทางภาษา ตัวบง ช้ที ี่ ๙.๒ อา น เขียนภาพและสญั ลกั ษณไ ด สาระท่ี ๒ การเขียน ๙.๒.๒ เขยี นชือ่ ของตนเองตามแบบ เขียนขอความ มาตรฐาน ท ๒.๑ ดว ยวธิ ที ค่ี ิดข้นึ เอง ใชก ระบวนการเขียน เขียนส่ือสาร เขยี นเรียงความ ประสบการณส ําคัญดานการใชภ าษา ยอ ความ และเขยี นเรอื่ งราวในรูปแบบตางๆ เขยี นรายงาน (๑๙) การเห็นแบบอยางของการเขียนทีถ่ ูกตอ ง ขอ มลู สารสนเทศและรายงานการศึกษาคนควาอยา งมี ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป (๒๐) การเขยี นรว มกันตามโอกาส และการเขียนอสิ ระ ประสทิ ธภิ าพ (๒๑) การเขยี นคําทีม่ คี วามหมายกับตัวเด็ก/คําคุน เคย ตวั ชว้ี ดั ช้ันป ป.๑ (๒๒) การคดิ สะกดคาํ และเขียนเพอื่ ส่อื ความหมาย ๑. คัดลายมอื ตวั บรรจงเต็มบรรทดั ดวยตนเองอยางอิสระ ๒. เขยี นสือ่ สารดว ยคาํ และประโยคงา ยๆ 174 ๓. มมี ารยาทในการเขยี น คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

๑.๑.๒ ตวั อยา งการเชือ่ มตอ ความสามารถในการคดิ ทเี่ ปน พื้นฐานในการเรียนรู หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวยั หลักสตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) กลุมสาระการเรียนรคู ณติ ศาสตร กลมุ สาระการเรียนรวู ิทยาศาสตร ประสบการณสําคัญการคดิ รวบยอด สาระท่ี ๑ จํานวนและพชี คณิต สาระท่ี ๑ วทิ ยาศาสตรชีวภาพ การคดิ เชงิ เหตุผล การตดั สนิ ใจและ มาตรฐาน ค ๑.๑ มาตรฐาน ว ๑.๑ แกป ญหา ๓. เรยี งลําดับจาํ นวนนับไมเกนิ ๑๐๐ ๑. ระบชุ ่อื พืชและสัตวท่ีอาศัยอยู (๑) การสงั เกตลักษณะ สวนประกอบ และ ๐ ตั้งแต ๓ ถึง ๕ จํานวน บริเวณตา งๆ จากขอ มลู ที่รวบรวมได การเปล่ียนแปลง และความสัมพันธ มาตรฐาน ค ๑.๒ ๒. บอกสภาพแวดลอ มที่เหมาะสม ของส่ิงตางๆ โดยใชป ระสาทสมั ผัส ๑. ระบจุ าํ นวนทหี่ ายไปในแบบรปู กบั การดํารงชวี ิตของสัตวในบรเิ วณ อยา งเหมาะสม ของจํานวนท่เี พมิ่ ขน้ึ หรือลดลงทล่ี ะ ๑ ทีอ่ าศัยอยู (๒) การสงั เกตส่งิ ตา งๆ และสถานที่ และทล่ี ะ ๑๐ และระบุรปู ทห่ี ายไป สาระท่ี ๒ วทิ ยาศาสตรกายภาพ จากมมุ มองทีต่ างกัน ในแบบรูปซา้ํ ของรูปเรขาคณติ และ มาตรฐาน ว ๒.๑ (๓) การบอกและแสดงตําแหนง รปู อืน่ ๆทส่ี มาชิกในแตละชุดท่ีซ้าํ ๒. ระบุชนดิ ของวสั ดุ และจัดกลุม ทศิ ทาง และระยะทางของสง่ิ ตา งๆ มี ๒ รปู วัสดุตามสมบตั ทิ ่ีสงั เกตได ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ดวยการกระทํา ภาพวาด ภาพถา ย สาระท่ี ๒ การวัดและเรขาคณติ สาระท่ี ๓ วทิ ยาศาสตร โลก และ และรปู ภาพ มาตรฐาน ค ๒.๑ อวกาศ (๔) การเลน กบั สอ่ื ตางๆ ท่ีเปน ๑. วัดและเปรียบเทียบความยาวเปน มาตรฐาน ว ๓.๑ ทรงกลม ทรงสเี่ หลี่ยมมุมฉาก เซนติเมตร ๒. อธิบายสาเหตุที่มองไมเหน็ ดาว 175 ทรงกระบอก ทรงกรวย ๒. วัดและเปรียบเทยี บนํา้ หนักเปน สวนใหญในเวลากลางวนั จาก คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ (๕) การคดั แยก การจัดกลมุ และ กโิ ลกรมั เปนขีด หลกั ฐานเชิงประจกั ษ การจําแนกสง่ิ ตางๆ ตามลกั ษณะ มาตรฐาน ค ๒.๒ สาระท่ี ๔ เทคโนโลยี และรูปราง รปู ทรง ๑. จําแนกรปู สามเหลีย่ ม รปู สเ่ี หลีย่ ม มาตรฐาน ว ๔.๒ (๖) การตอ ของชิน้ เลก็ เติมในชิน้ ใหญ วงกลม วงรี ทรงส่เี หลีย่ มมุมฉาก ๑. แกปญหาอยางงาย โดยใช ใหส มบรู ณ และการแยกชิ้นสวน ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย การลองผดิ ลองถูก การเปรียบเทยี บ (๗) การทาํ ซ้าํ การตอ เตมิ และ ๒. แสดงลําดบั ขนั้ ตอนการทํางาน การสรางแบบรูป หรือการแกปญ หาอยา งงาย โดย (๘) การนบั และแสดงจาํ นวนของ ใชภ าพสัญลกั ษณห รือขอความ สิง่ ตางๆ ในชีวิตประจาํ วัน (๙) การเปรยี บเทียบและเรยี งลาํ ดับ จาํ นวนของสิ่งตา งๆ (๑๐) การรวมและการแยกส่ิงตา งๆ (๑๑) การบอกและแสดงอันดบั ทีข่ อง สิ่งตางๆ (๑๒) การชั่ง ตวง วัดส่งิ ตา งๆ โดย ใชเ คร่ืองมือและหนวยทไี่ มใช หนว ยมาตรฐาน

๑.๑.๒ ตวั อยา งการเชอื่ มตอ ความสามารถในการคดิ ทเี่ ปน พนื้ ฐานในการเรยี นรู (ตอ ) หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวัย หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ พุทธศักราช ๒๕๖๐ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) กลมุ สาระการเรียนรูคณิตศาสตร กลุมสาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตร (๑๓) การจับคู การเปรียบเทยี บ และ สาระที่ ๓ สถติ แิ ละความนาจะเปน การเรยี งลาํ ดบั สง่ิ ตางๆ ตามลักษณะ มาตรฐาน ค ๓.๑ ความยาว/ความสูง น้ําหนัก ปริมาตร ๑. ใชขอ มูลจากแผนภูมริ ปู ภาพ (๑๔) การบอกและเรยี งลําดบั ในการหาคําตอบของโจทยปญหา กิจกรรมหรือเหตุการณตามชว งเวลา เมอื่ กําหนดรูป ๑ รปู แทน ๑ หนวย (๑๕) การใชภ าษาทางคณิตศาสตร กับเหตุการณในชวี ติ ประจาํ วัน (๑๖) การอธิบายเชื่อมโยงสาเหตุ และผลทเ่ี กิดข้นึ ในเหตุการณห รือ การกระทาํ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป (๑๗) การคาดเดาหรือการคาดคะเน ส่ิงทีอ่ าจจะเกิดขน้ึ อยา งมเี หตุผล (๑๘) การมีสว นรวมในการลงความเห็น จากขอ มลู อยางมีเหตผุ ล 176 (๑๙) การตัดสนิ ใจและมีสวนรวม ในกระบวนการแกปญ หา คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

๑.๑.๓ ตัวอยางการเชื่อมตอ ความสามารถในการแสวงหาความรู หลักสตู รการศึกษาปฐมวัย หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ พุทธศักราช ๒๕๕๑ มาตรฐานที่ ๑๒ มเี จตคติทดี่ ตี อการเรยี นรแู ละมคี วามสามารถ กลุม สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตร ในการแสวงหาความรไู ดเ หมาะสมกบั วัย คุณภาพผเู รยี น เมื่อจบชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๓ ตวั บง ช้ที ี่ ๑๒.๑ มเี จตคติท่ดี ตี อการเรยี นรู • แสดงความกระตอื รือรน สนใจทีจ่ ะเรียนรู ๑๒.๑.๒ กระตือรอื รนในการรวมกิจกรรมต้ังแตตน จนจบ มีความคิดสรา งสรรคเกยี่ วกบั เรอื่ งท่จี ะ ตวั บง ช้ีท่ี ๑๒.๒ มีความสามารถในการแสวงหาความรู ศึกษาตามทกี่ าํ หนดใหห รอื ตามความสนใจ ๑๒.๒.๑ คน หาคาํ ตอบขอ สงสยั ตางๆ โดยใชว ิธกี ารหลากหลายดว ยตนเอง มีสว นรวมในการแสดงความคดิ เหน็ และ ประสบการณส าํ คญั เจตคติทดี่ ีตอ การเรยี นรู และการแสวงหาความรู ยอมรับฟง ความคดิ เห็นผอู นื่ (๑) การสํารวจส่ิงตางๆ และแหลงเรียนรูรอบตัว • ตระหนักถึงประโยชนข องการใชความรู (๒) การตงั้ คาํ ถามในเรอื่ งทสี่ นใจ และกระบวนการทางวิทยาศาสตรใ นการ (๓) การสบื เสาะหาความรูเ พ่อื คนหาคําตอบของขอสงสัยตางๆ ดาํ รงชีวติ ศกึ ษาหาความรเู พิ่มเติม (๔) การมีสว นรว มในการรวบรวมขอมลู และนําเสนอขอ มูลจาก ทาํ โครงงานหรอื ชิ้นงานที่กาํ หนดให การสืบเสาะหาความรูในรูปแบบตางๆ และแผนภมู อิ ยา งงาย หรอื ตามความสนใจ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑.๒ จัดหาเอกสารหลกั สูตร เอกสารทางวชิ าการ ของระดบั การศกึ ษาปฐมวัยและชนั้ ประถม 177 ศกึ ษาปท่ี ๑ มาไวใหผ สู อนและผเู กีย่ วขอ งไดศ กึ ษาและทําความเขา ใจเก่ียวกับรอยเชอื่ มตอ ของการศกึ ษาปฐมวยั และชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ อยางสะดวกและเพียงพอ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๑.๓ จัดกิจกรรมการสรางความตระหนักถึงความสําคัญของการสรางรอยเช่ือมตอใหผูสอน ทงั้ สองระดบั โดยแลกเปลยี่ น เผยแพรค วามรใู หมๆ ทไี่ ดจ ากการอบรม ดงู าน วธิ กี ารสอน การสะทอ นสภาพปญ หา ความตอ งการ และแนวทางการแกไ ข เพอ่ื เตรยี มเดก็ ปฐมวยั ใหพ รอ มสาํ หรบั การเขา เรยี นในระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษา ปท่ี ๑ ๑.๔ จัดหาสอ่ื วัสดอุ ปุ กรณ และจัดสภาพแวดลอ มท่สี ง เสรมิ การสรางรอยเชื่อมตอของระดับ การศกึ ษาปฐมวัยและช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ ๑.๕ จัดกิจกรรมพัฒนาพอแม ผูปกครอง เพื่อชวยเหลือเด็กใหสามารถปรับตัวเขากับ สถานศึกษาใหม เชน กิจกรรมสัมพันธในรูปแบบตางๆ จัดทําเอกสารเผยแพร จัดประชุมเพ่ือปฐมนิเทศ หัวขอสาํ คัญในการสรางความเขา ใจแกพอแม ผปู กครอง เชน จิตวิทยาและพฒั นาการการเรยี นรูของเดก็ ปฐมวัย การจัดประสบการณทางภาษาและการรูหนังสือในระดับปฐมวัย การเตรียมความพรอมใหกับเด็กสงผลตอ การเรยี นรูอยางไร ในกรณีที่สถานศึกษาไมมีระดับช้ันประถมศึกษาปท่ี ๑ ในสถานศึกษาของตนเอง ผูบริหาร สถานศึกษาควรประสานกับสถานศึกษาท่ีคาดวาเด็กจะไปเขาเรียน เพ่ือสรางความเขาใจให พอแม ผูปกครอง ในการชวยเหลอื เดก็ ใหสามารถปรบั ตัวเขา กบั สถานศึกษาใหมได

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป๒. ผูส อนระดบั ปฐมวยั ผสู อนระดบั ปฐมวยั ตอ งศกึ ษาหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน การจดั การเรยี นการสอน คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ในชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ ๑ และสรางความเขา ใจใหก ับพอ แม ผูป กครอง และบคุ ลากรอนื่ ๆ รวมทงั้ ชวยเหลอื เด็ก ในการปรบั ตวั กอ นเลือ่ นข้ึนช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๑ โดยผสู อนระดับปฐมวัยควรดาํ เนินการ ดงั น้ี ๒.๑ เกบ็ รวบรวมขอ มลู เกยี่ วกบั ตวั เดก็ เปน รายบคุ คล เพอื่ สง ตอ ใหผ สู อนชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๑ เพื่อชวยใหผูสอนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ สามารถใชขอมูลนั้นชวยเหลือเด็กในการปรับตัวเขากับ การเรียนรูใหมต อ ไป ๒.๒ พูดคุยกับเด็กปฐมวัยถึงประสบการณดีๆ ในการจัดการเรียนการสอนในระดับ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๑ เพอ่ื ใหเ ดก็ เกดิ เจตคติทด่ี ีและปรบั ตัวไดด ขี ้นึ ๒.๓ จัดกิจกรรมใหเด็กปฐมวัยไดมีโอกาสทําความรูจักกับผูสอน ตลอดจนสรางความคุนเคย กับสภาพแวดลอมของหองเรียนชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ เชน การเยีย่ มหอ งเรียน การสาํ รวจอาคารเรยี น อาคาร ประกอบ และหอ งปฏบิ ตั กิ ารตา งๆ ๒.๔ จดั เตรยี มสอ่ื วสั ดุอุปกรณ ทีส่ ง เสรมิ ใหเ ดก็ ปฐมวยั ไดเ รยี นรแู ละมีประสบการณพ ื้นฐาน ท่ีสอดคลองกับการสรางรอยเชื่อมตอในการเรียนระดับช้ันประถมศึกษาปท่ี ๑ เชน จัดกิจกรรมบทบาทสมมติ ในการนัง่ เกาอ้ี ฝกการจดั เก็บกระเปา โตะ - เกา อ้ี และอปุ กรณของใชสวนตวั ๓. ผสู อนระดบั ประถมศึกษา ผูสอนระดับประถมศึกษาตองมีความรูความเขาใจในพัฒนาการเด็กปฐมวัย และมีเจตคติที่ดี 178 ตอการจัดประสบการณตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ เพ่ือนํามาเปนขอมูลการพัฒนา การจัดการเรียนรูระดับชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ ใหตอเนื่องกับการพัฒนาเด็กในระดับปฐมวัย โดยผูสอนระดับ ประถมศึกษา ควรดาํ เนนิ การ ดังนี้ ๓.๑ จัดกิจกรรมสรางความคุนเคยใหเด็ก พอแม และผูปกครอง ใหมีโอกาสไดทําความรูจัก กับผสู อนและหองเรยี นช้นั ประถมศึกษาปที่ ๑ กอ นเปด ภาคเรยี น ๓.๒ จัดหองเรียนชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ ใหม บี รรยากาศที่อบอุน ปลอดภัย และมพี ้ืนท่ีหรอื มมุ ประสบการณเ พอ่ื เปด โอกาสใหเ ดก็ ไดป ฏบิ ตั กิ จิ กรรมอยา งอสิ ระ เชน มมุ หนงั สอื มมุ ของเลน มมุ เกมการศกึ ษา และมีวสั ดุอปุ กรณต างๆ เพ่อื ชว ยใหเ ด็กไดป รบั ตัวและเรียนรูจากการปฏิบัตจิ ริง ๓.๓ วางแผนและออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูท่ีเชื่อมตอกับระดับปฐมวัย ควรจัด กิจกรรมเพ่ือสรางความคุนเคยกับเด็กที่เขาเรียน โดยรวมกันสรางขอตกลงเก่ียวกับการปฏิบัติตน ซ่ึงจะชวยให เดก็ คุนเคยและสามารถปรับตวั เพอ่ื เรียนรใู นระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๑ ๓.๔ ศกึ ษาขอ มลู ของเดก็ เปน รายบคุ คล เพอ่ื จดั การเรยี นรใู หก บั เดก็ อยา งเหมาะสม หากพบเดก็ มคี วามตอ งการพิเศษ หรอื มีลกั ษณะเฉพาะ ควรจัดกจิ กรรมชว ยเหลือหรอื สงเสริมใหเหมาะสมกบั เดก็ แตละคน ๓.๕ เผยแพรขาวสารดานการเรียนรูและสรางความสัมพันธที่ดีกับเด็ก พอแม ผูปกครอง และชุมชน โดยจดั ทําจุลสาร แผนพับ หรือใชส่ือสังคมออนไลน

๔. พอแม ผูป กครอง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป พอ แม ผปู กครองเปน ผมู บี ทบาทสาํ คญั ในการอบรมเลยี้ งดแู ละสง เสรมิ การศกึ ษาของบตุ รหลาน 179 และเพอ่ื ชว ยบุตรหลานของตนเองในการศึกษาตอชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๑ พอแม ผปู กครองควรดําเนินการ ดงั น้ี ๔.๑ ศึกษาและทาํ ความเขาใจหลักสูตรของการศกึ ษาท้ังสองระดับ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๔.๒ จดั หาหนังสอื อุปกรณท่ีเหมาะสมกับวยั เดก็ ๔.๓ มปี ฏสิ มั พันธทีด่ กี บั บุตรหลาน ใหค วามรัก ความเอาใจใส ดูแลบุตรหลานอยางใกลช ิด ๔.๔ จัดเวลาในการทาํ กจิ กรรมรวมกบั บุตรหลาน เชน เลา นิทาน อานหนงั สอื รวมกัน สนทนา พูดคุย ซกั ถามปญ หาในการเรียน ใหก ารเสริมแรงและใหก าํ ลังใจ ๔.๕ รวมมือกับผูสอนและสถานศึกษาในการชวยเตรียมตัวบุตรหลาน เพ่ือชวยใหบุตรหลาน ของตนปรบั ตวั ไดด ีข้นึ การจัดประสบการณการเรียนรูในระดับปฐมวัยตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ เปนการเตรียมความพรอมเพื่อใหเด็กมีพัฒนาการดานรางกาย อารมณ จิตใจ สังคม และสติปญญา ที่เหมาะสมกับวัย ความสามารถและความแตกตางระหวางบุคคล โดยใหความสําคัญกับการจัดประสบการณ การเรยี นรูในรปู แบบของกจิ กรรมบรู ณาการผา นการเลน เพอื่ ใหเ ดก็ ไดรับประสบการณตรงจากการลงมือปฏบิ ตั ิ และการจัดกจิ กรรมการเรียนรู กิจกรรมประจาํ วนั ในระดับปฐมวัยมีความยดื หยุน เนน การชวยเหลอื ตนเองและ สง เสรมิ ทกั ษะทจ่ี าํ เปน ซงึ่ เปน การเตรยี มความพรอ มเพอื่ เปน พนื้ ฐานในการเรยี นรตู อ ไป ดงั นน้ั เดก็ ทจ่ี บหลกั สตู ร การศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ จึงมีสภาพที่พึงประสงคในแตละพัฒนาการตามมาตรฐานคุณลักษณะท่ี พงึ ประสงคท ร่ี ะบไุ วใ นหลกั สตู ร อยา งไรกต็ าม เดก็ ปฐมวยั มกั ถกู คาดหวงั วา จะตอ งมคี วามพรอ มสาํ หรบั การเรยี นรู ทางวชิ าการในระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ ทงั้ ทเ่ี ปา หมายหลกั ในการจดั การศกึ ษาปฐมวยั คอื การชว ยใหเ ดก็ พฒั นา ความสามารถ ความเขา ใจ และการแสดงพฤติกรรมพฒั นาการทางรา งกาย อารมณ จิตใจ สงั คม และสตปิ ญ ญา การเรยี นรูทีผ่ า นประสบการณส ําคญั ตามหลกั สูตรการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ ดงั กลา ว จะชวยใหเดก็ เกดิ ทกั ษะนําไปสูความพรอมในการเรียนรู และประสบความสําเรจ็ ในการเรยี นทมี่ ีลักษณะอยางเปน ทางการของ ระดับชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๑ ไดเปนอยา งดี ทักษะจาํ เปน สาํ หรบั ความพรอมในการเรยี นรูส าํ หรับเดก็ ชน้ั ปฐมวยั ศึกษากบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๑ ประกอบดว ยทกั ษะที่สาํ คัญ ดังน้ี ๑. ทักษะการชวยเหลือตนเอง เด็กสามารถใชหองนํ้าหองสวมไดดวยตนเอง แตงกายไดเอง เกบ็ ของเขาทีเ่ มื่อเลน เสรจ็ และชวยทําความสะอาด รอ งขอใหชวยเม่อื จําเปน ๒. ทักษะการใชกลามเนื้อใหญ เด็กสามารถวิ่งไดอยางราบร่ืน ว่ิงกาวกระโดดได กระโดดดวย สองขาพน จากพน้ื ถอื จับ ขวา งลกู บอลกระดอนได ปนปายเครือ่ งเลน สนามได ๓. ทักษะการใชกลามเนื้อเล็ก เด็กสามารถใชมือประสานสัมพันธกับตา และหยิบจับอุปกรณ วาดภาพและเขียน วาดภาพคน มีแขน ขา และสวนตางๆ ของรางกาย ตัดตามรอยเสนและรูปตางๆ เขยี นตามแบบอยา งได ๔. ทกั ษะภาษาและการรหู นงั สอื เปน ทกั ษะกระบวนการทเี่ กดิ ขนึ้ ตง้ั แตแ รกเกดิ และมกี ารพฒั นา ตอเน่อื งไปตลอดทกุ ชวงวัย เปน ทักษะจําเปน ท่ีเด็กสามารถพดู ใหผอู น่ื เขา ใจได ฟงและปฏิบัตติ ามคําช้ีแจงงา ยๆ ฟงเรื่องราวและคําคลองจองตางๆ อยางสนใจ เขารวมฟงและสนทนาอภิปรายในเร่ืองตางๆ ผลัดกันพูดโตตอบ

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปเลาเร่ืองและทบทวนเรื่องราวหรือประสบการณตางๆ ตามลําดับเหตุการณ เลาเรื่องจากหนังสือภาพอยาง เปนเหตุเปน ผล อา นหรอื จดจําคาํ บางคาํ ทมี่ ีความหมายตอตนเอง เขียนชอ่ื ของตนเองได เขียนคาํ ทีม่ ีความหมาย คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ตอตนเองเพื่อสื่อสาร โดยคิดสะกดคําดวยตนเอง มีความคิดรวบยอด ความรูความเขาใจเก่ียวกับรูปแบบและ ความหมายของภาษาเขียนท่ีปรากฏตามสอ่ื สง่ิ พมิ พร ูปแบบตางๆ ๕. ทักษะการคดิ เดก็ สามารถแลกเปล่ยี นความคิดและใหเหตุผลได จดจําภาพและวัตถทุ เี่ หมือน และแตกตางกันได ใชคําใหมๆ ในการแสดงความคิด ความรูสึก ถามและตอบคําถามเกี่ยวกับเร่ืองที่ฟง เปรยี บเทยี บจาํ นวนของวตั ถุ ๒ กลมุ โดยใชค าํ “มากกวา ” “นอ ยกวา ” “เทา กนั ” อธบิ ายเหตกุ ารณ/ เวลาตามลาํ ดบั อยา งถูกตอง เช่อื มโยงเวลากับกิจวตั รประจาํ วนั ๖. ทกั ษะทางสงั คมและอารมณ เดก็ สามารถปรบั ตวั ตามสถานการณ ใชค าํ พดู เพอ่ื แกไ ขขอ ขดั แยง น่ังไดนาน ๕ - ๑๐ นาที เพ่ือฟงเรื่องราวหรือทํากิจกรรม ทํางานจนเสร็จ รวมมือกับคนอ่ืนและผลัดกันเลน ควบคมุ อารมณต นเองไดเ มอ่ื กงั วลหรอื ตน่ื เตน หยดุ เลน และทาํ ในสง่ิ ทผ่ี ใู หญต อ งการใหท าํ ได ภมู ใิ จในความสาํ เรจ็ ของตนเอง ดวยเหตุผลดังกลาว ถาผูเก่ียวของกับเด็กปฐมวัยเขาใจความแตกตางของการเรียนรูระหวาง เดก็ ปฐมวยั กบั เดก็ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ แลว ทกุ ฝา ยจะสามารถรว มกนั พฒั นาทกั ษะทจ่ี าํ เปน สาํ หรบั ความพรอ ม ในการเรยี นรขู องเดก็ ปฐมวยั ไดอ ยา งเหมาะสม และหลกี เลย่ี งทจี่ ะเนน เฉพาะทกั ษะอา นเขยี นเรยี นเลขและเรยี นรู แบบทอ งจาํ ใหก บั เดก็ ซง่ึ อาจสง ผลกระทบตอ พฒั นาการทจ่ี าํ เปน สาํ หรบั ความสาํ เรจ็ ทางวชิ าการของเดก็ ในอนาคต หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ จึงมงุ เนน การพฒั นาเด็กโดยองครวมอยางสมดุลทุกดา นมากกวา 180 การเนนทักษะการอานเขียนเรียนเลข การปรับตัวของเด็กในชวงการสรางรอยเช่ือมตอระหวางชั้นเรียนอนุบาล และช้ันประถมศึกษาปที่ ๑ เปนส่ิงสําคัญตองไดรับการสนับสนุนจากผูบริหารสถานศึกษา และการชวยเหลือ ทเ่ี หมาะสมจากผสู อน พอแม ผูปกครอง ตลอดจนบคุ ลากรท่เี ก่ียวขอ ง

บรรณานุกรม กลั ยาณี มกราภิรมย. (ม.ป.ป.). พูดตดิ อาง ปญ หาทไี่ มค วรมองขา ม. เขาถงึ ไดจาก : https://www.thairath. ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป co.th/content/970082. (วันท่ีคน ขอมูล : ๒๖ ธันวาคม ๒๕๖๐) 181 คณะกรรมการการประถมศึกษาแหง ชาติ, สาํ นกั งาน. (๒๕๓๗). แนวการจดั การศกึ ษาระดบั กอ นประถมศึกษา. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พค รุ ุสภาลาดพรา ว. คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ คณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน, สํานักงาน. (๒๕๖๐). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลางกลุมสาระ การเรยี นรวู ทิ ยาศาสตร (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พช มุ นมุ สหกรณก ารเกษตรแหง ประเทศไทย. . (๒๕๖๐). ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรยี นรแู กนกลางกลมุ สาระการเรยี นรคู ณติ ศาสตร (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พชมุ นมุ สหกรณก ารเกษตรแหงประเทศไทย. . (๒๕๕๓). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พช มุ นุมสหกรณก ารเกษตรแหง ประเทศไทย. จุฑามาศ แหนจอน. (ม.ป.ป.). (๒๕๕๘). สมองกับอารมณ : มหัศจรรยความเชื่อมโยง. วารสารราชพฤกษ. ปท ่ี ๑๓ ฉบบั ท่ี ๓ (กันยายน - ธนั วาคม). ๑๑ - ๑๙. จริยา ทะรักษา. (ม.ป.ป.). ปรับพฤติกรรมเด็กยากจริงหรือ. เขาถึงไดจาก : http://www.si.mahidol.ac.th. (วนั ทคี่ น ขอ มลู : ๒๐ ธนั วาคม ๒๕๖๐) https://www.tcithaijo.org/index.php/Ratchaphruek- journal/article/view/91887. ชาตรี วิฑูรชาติ. โรคติกส โรคทางจิตผสมโรคทางกาย. เขาถึงไดจาก : https://women.kapook.com/ view19041.htm. (วันทีค่ นขอ มูล : ๒๖ ธันวาคม ๒๕๖๐/๐๒.๐๘ น.) นิพรรณพร วรมงคล. (๒๕๖๐). หนวยที่ ๑๐ การประเมนิ พฒั นาการและสขุ ภาพเด็ก. ชุดวิชาพฒั นาการวัยเดก็ . นนทบรุ ี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช. พชั รี ผลโยธิน. (๒๕๔๓). การจัดทาํ สารนิทศั น. วารสารสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. ๑๓ (๓) : ๑๐๐ - ๑๐๔. พัฒนา ชัชพงศ. (๒๕๓๐). การจัดประสบการณและกิจกรรมระดับปฐมวัย. เอกสารประกอบการสอน. กรงุ เทพมหานคร : คณะศกึ ษาศาสตร มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒประสานมติ ร. มูลนิธิชัยพัฒนา. (ม.ป.ป.). เศรษฐกิจพอเพียง. เขาถึงไดจาก : http://www.chaipat.or.th/site_content/ 34-13/3579-2010-10-08-05-24-39.html. (วันท่คี น ขอ มลู : ๕ ธนั วาคม ๒๕๖๐) วชิ าการ, กรม กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๔๖). หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๖. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพค รุ สุ ภาลาดพราว. สาํ นกั วชิ าการและมาตรฐานการศกึ ษา, กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๖๐). หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพชมุ นุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. . กระทรวงศึกษาธกิ าร. (๒๕๔๘). คูมอื หลักสตู รการศึกษาปฐมวยั พทุ ธศักราช ๒๕๔๖ (สําหรบั เด็กอายุ ๓ - ๕ ป) (พิมพครงั้ ที่ ๒). กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พครุ สุ ภาลาดพราว.

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปสํานกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา, กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๕๑). การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ตามหลกั สูตร และการจัดการเรียนรูท่ีสอดคลองกับพัฒนาการทางสมอง. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. . กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๕๕). หลกั เกณฑแ ละวธิ กี ารปรบั ใชห ลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ สาํ หรับกลมุ เปาหมายเฉพาะ. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พอ ักษรไทย. . (๒๕๕๑). การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ตามหลกั สตู รและการจดั การเรยี นรทู สี่ อดคลอ งกบั พฒั นาการ ทางสมอง. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนมุ สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. สํานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสรา งเสริมสุขภาพ (สสส.). (๒๕๕๙). สขุ ภาวะเดก็ ปฐมวยั . คณุ ภาพทีส่ รางได. เขาถึงไดจ าก : http://www.thaihealth.or.th/Content/32992-สขุ ภาวะเดก็ ปฐมวัย..คุณภาพ ทีส่ รา งได.html. (วนั ทค่ี นขอมูล : ๒๐ ธนั วาคม ๒๕๖๐) ยนู เิ ซฟ ประเทศไทย. (ม.ป.ป.). อนสุ ญั ญาวา ดว ยสทิ ธเิ ดก็ . เขา ถงึ ไดจ าก : https://www.unicef.org/thailand/ tha/overview_5954.html. (วันท่ีคน ขอมลู : ๕ ธนั วาคม ๒๕๖๐) Copple, C., & Bredekamp, S. (2009). Developmentally Appropriate Practice. Washington, DC : National Association for the Education of Young Children. Epstein, J.L. (n.d.). Epstein’s Framework of Six Types of Involvement. Retrieved December 5, 2017 From https://www.unicef.org/lac/Joyce_L._Epstein_s_Framework_of_Six_ 182 Types_of_Involvement(2).pdf. McAfee, O. D., Leong, D. J. & Bodrova, E. (2015). Assessing and Guiding Young Children’s Development and Learning. Pearson. NAEYC. (2009). Where we on Responding to Linguistic and Cultural Diversity. Retrieved December 12, 2017 From https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-shared/ downloads/PDFs/resources/position-statements/diversity.pdf. . (2012). Technology and Interactive Media as Tools in Early Childhood Programs Serving Children from Birth through Age 8. Retrieved December 11, 2017 From https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-shared/downloads/ PDFs/resources/topics/PS_technology_WEB.pdf. . (n.d.). The 10 NAEYC Program Standards. Retrieved December 12, 2017 From https://www.naeyc.org/our-work/families/10-naeyc-program-standards.

ภาคผนวก - แนวทางการประเมินสุขภาพอนามยั - ตวั อยางเอกสารรายงานผลการประเมินพัฒนาการ - นิยามคาํ ศัพทหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐



แนวทางการประเมินสขุ ภาพอนามยั



แนวทางการประเมินสขุ ภาพอนามยั มี ๙ รายการ ดงั นี้ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑. ผมและศรี ษะ 187 ๒. หูและใบหู คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ วธิ ีการ ทา ท่ี ๑ นักเรียนหญิง ใชมือขวาเปดผมไปทัดไวดานหลังหูขวา และหันหนาไปทางซาย สว นนกั เรยี นชาย ใหห ันหนาไปทางซา ยเทา นัน้ ทา ท่ี ๒ นักเรียนหญิง ใชมือซายเปดผมไปทัดไวดานหลังหูซาย และหันหนาไปทางขวา สว นนักเรยี นชาย ใหห ันหนาไปทางขวาเทาน้นั สง่ิ ผิดปกติทคี่ วรสังเกต - มีไขเหา ตวั เหาบริเวณโคนเสน ผม - มีนํ้าหรอื น้าํ หนองไหลออกมาจากหขู า งใดขา งหนึ่ง หรือทั้งสองขาง - มีขห้ี อู ุดตันขา งใดขา งหนึง่ หรือท้งั สองขา ง มแี ผล เกณฑดานความสะอาดของผมและศรี ษะ ๓ สะอาด ไมมีรงั แค ไมมีกลิน่ ๒ พอใช มรี งั แคเล็กนอย มีกลิน่ ๑ ปรบั ปรงุ มรี ังแค มีแผลพพุ อง มีกล่ิน มเี หาบริเวณโคนเสนผม เกณฑดา นความสะอาดของหูและใบหู ๓ สะอาด ใบหู หลงั หูไมมขี ี้ไคล ไมม ขี ห้ี ู ๒ พอใช ใบหู หลังหมู ขี ี้ไคลเล็กนอ ย มีแผลเล็กนอย ๑ ปรบั ปรุง ใบหู หลังหูมีข้ีไคล หูมีขี้หูอุดตันขางใดขางหนึ่ง หรือสองขาง มีกลิ่นเหม็น มีนา้ํ หรือน้ําหนองขา งใดขา งหน่งึ หรือทงั้ สองขาง ๓. มอื และเล็บมือ วธิ กี าร ทาที่ ๑ ย่ืนมือออกไปขางหนา ใหสุดแขนท้ังสองขา ง ควํา่ มอื กางนิว้ ทกุ นิ้ว ทาที่ ๒ ทาํ ทา ตอเนือ่ งจากทาท่ี ๑ คือ พลกิ มือ หงายมอื กางนวิ้ ทกุ นิ้ว สง่ิ ผดิ ปกตทิ ีค่ วรสังเกต - เล็บยาว สกปรก - ผวิ หนังบวม เปนแผล ผน่ื มขี ี้ไคล - มเี มด็ ตมุ เล็กๆ มนี ํ้าใสๆ ตามงา มนวิ้ - ตมุ สากบริเวณดา นนอกของแขน

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปเกณฑด า นความสะอาดของมอื และเล็บมือ ๓ สะอาด มือสะอาด เลบ็ สนั้ ไมม ขี เ้ี ลบ็ คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐๒ พอใช มอื สกปรกเล็กนอย เลบ็ ยาว ไมมีข้ีเลบ็ หรือมีข้เี ลบ็ เลก็ นอ ย ๑ ปรบั ปรงุ มอื สกปรกมาก เล็บยาว มขี เี้ ลบ็ มาก ๔. เทาและเลบ็ เทา วธิ ีการ ทา ที่ ๑ ยน่ื เทา ขวาไปขางหนา ตรวจเสร็จแลว ใหถ อยเทากลบั ที่ ทาท่ี ๒ ยน่ื เทาซายไปขา งหนา ตรวจเสรจ็ แลว ใหถอยเทา กลบั ที่ สงิ่ ผดิ ปกติทค่ี วรสังเกต - เล็บยาว สกปรก - มเี มด็ ตมุ เล็กๆ มีน้าํ ใสๆ ตามงา มนิว้ - มีคราบสกปรก เกณฑด านความสะอาดของเทา และเลบ็ เทา ๓ สะอาด เทา สะอาด เลบ็ ส้นั ไมม ขี เ้ี ล็บ ๒ พอใช เทาสกปรกเลก็ นอ ย เล็บยาว ไมม ีขเ้ี ลบ็ หรือมีขเ้ี ลบ็ เลก็ นอ ย ๑ ปรบั ปรุง เทาสกปรกมาก เลบ็ ยาว มขี ีเ้ ล็บมาก 188 ๕. ปาก ล้ิน และฟน วธิ ีการ ทา ท่ี ๑ ใหก ัดฟน และย้ิมกวา งใหเห็นเหงอื กเหนอื ฟน บนและใตฟนลางใหเตม็ ท่ี ทาที่ ๒ ใหอา ปากกวา ง แลบลน้ิ ยาว พรอมทั้งรอ ง “อา” ใหศ ีรษะเอนไปขางหลังเล็กนอย ส่ิงผิดปกติทคี่ วรสงั เกต (ปากและฟน) - ริมฝปากซีดมาก - เปน แผลที่มมุ ปาก มุมปากเปอ ย - เหงือกบวมเปน หนอง - ฟนผุ สง่ิ ผดิ ปกติทีค่ วรสังเกต (ล้ิน) - ลิ้นแตก แดงหรือเปน ฝาขาว หรอื มีอาการเจ็บ เกณฑดานความสะอาดของฟน ชองปาก (เฉพาะความสะอาด) ทั่วไป ไมพ จิ ารณาโรคในชอ งปาก ๓ สะอาด ฟนขาวสะอาด ไมมเี ศษอาหาร ไมม ขี ีฟ้ น ไมมีกลิน่ ปาก ๒ พอใช มเี ศษอาหารหรอื กลนิ่ ปากเล็กนอ ย ๑ ปรบั ปรุง มเี ศษอาหาร ขฟี้ นเหลือง กล่ินปากแรง ฟนดาํ ฟน ผุ หมายเหตุ เมื่อพบส่ิงผิดปกติที่ล้ิน ฟน หรือเหงือกในชองปาก ควรปรึกษาผูปกครอง แนะนําใหพบ เจา หนาทีอ่ นามยั หรือทนั ตแพทยต อไป

๖. จมูก วธิ กี าร ใหเงยหนา เพอื่ ใหเหน็ รจู มูก ส่ิงผดิ ปกตทิ ่คี วรสงั เกต - สกปรก มีน้าํ มกู ไหลบริเวณจมกู - มีขี้มูกเกรอะกรัง - คดั จมกู จาม - แผลแดงอกั เสบบริเวณเย่อื จมกู เกณฑด า นความสะอาดของจมูก ๓ สะอาด ไมมีน้ํามูกไหล ไมม ขี ม้ี กู ๒ พอใช มีขี้มกู เล็กนอย ๑ ปรับปรุง มนี ํา้ มูกไหล มขี ม้ี ูกเกรอะกรงั (แหง ) เปยก ๗. ตา ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป วิธีการ 189 งอแขน พับขอศอก ใชน้ิวแตะเปลือกตาดานลางเบาๆ ดึงเปลือกตาดานลาง พรอมเหลือกตา ขน้ึ และลง แลว จึงกลอกตาไปดา นขวาและซาย คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ส่งิ ผิดปกติทค่ี วรสงั เกต - ดวงตาแดง มขี ้ีตา คนั ตา - ขอบตาลางแดงมาก อักเสบ - เปน เม็ดหรอื เม็ดอักเสบ เปน หนองท่ีเปลือกตา เปลือกตาบวม เจ็บ เกณฑด า นความสะอาดของตา ๓ สะอาด ไมมีขตี้ า ๒ พอใช มขี ีต้ าเลก็ นอย ๑ ปรับปรงุ มขี ี้ตา คนั ตาบอยๆ ตาแดง มเี ม็ดหรือเม็ดอกั เสบ มีหนอง ตาแฉะ ๘. ผิวหนงั และใบหนา ๙. เส้อื ผา วธิ ีการ ทาที่ ๑ ปลดกระดุมหนาอกเส้ือ ๒ เม็ด ใชมือทั้งสองขางดึงคอเสื้อออกใหกวาง แลวหมุนตัว ซาย - ขวาเล็กนอ ย เพอ่ื จะไดเห็นบริเวณคอโดยรอบท้งั ดา นหนาและดานหลัง ทา ท่ี ๒ นักเรียนหญิง ใหแยกเทาท้ังสองขางหางกัน ๑ ฟุต ใชมือทั้งสองขางจับกระโปรงดึงขึ้น เหนือเขาทั้งสองขา ง สวนนักเรียนชาย แยกเทา ทัง้ สองขา งหา งกัน ๑ ฟุต เชน กัน ทาท่ี ๓ นักเรียนหญงิ - ชาย ซ่ึงอยูในทาท่ี ๒ แลว ใหกลบั หลงั หัน สงั เกตดา นหลงั โดยใหเ ดินไป ขางหนาประมาณ ๔ - ๕ กา ว แลวเดนิ กลบั หนั เขา หาผูตรวจ

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ปสง่ิ ผดิ ปกติทีค่ วรสังเกต (ทาท่ี ๑) - เม็ด ผ่ืนคันบริเวณผวิ หนงั ใตค อ บรเิ วณหนา อก - ผิวหนังเปนวงๆ สขี าวๆ ลักษณะเรยี บ โดยเฉพาะบริเวณคอ - ผิวหนังเปน วงกลมแดง เหน็ ขอบชัด ผวิ หนงั สกปรก มขี ี้ไคลบรเิ วณคอ สิ่งผดิ ปกติทคี่ วรสงั เกต (ทาท่ี ๒) - แผลบริเวณเขา หนา แขง และนอ ง - เปนตุมพุพองบรเิ วณหนา แขง นอง และขา - ทรวดทรง รปู รา ง อวน ผอม เกณฑดา นความสะอาดของผวิ หนังและใบหนา ๓ สะอาด ใบหนาเกล้ียงเกลา สดใส ๒ พอใช มขี ้ีไคล มีคราบสกปรกเล็กนอ ย ๑ ปรับปรุง มขี ไี้ คล มคี ราบสกปรกมาก เกณฑด านความสะอาดของเสอื้ ผา ๓ สะอาด ไมม ีกลน่ิ เรียบรอ ย ๒ พอใช สกปรกเล็กนอ ย เรยี บรอยพอใช ๑ ปรับปรุง เสอ้ื ผาดํา มีกล่นิ 190 คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

ตวั อยา งเอกสารรายงานผล การประเมนิ พัฒนาการ

ค๑. ค๒. เลขท่ี ชื่อ สกุล ๑ ๑.๑.๑ น้ําหนกั และสว นสงู ตามเกณฑข องกรมอนามัย ตบช.๑.๑ ๒ ๓ .. สรปุ จาํ นวนเด็กระดับ ๓ (คน) สรุปจาํ นวนเดก็ ระดบั ๒ (คน) สรุปจํานวนเด็กระดบั ๑ (คน) ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ค๑. ค๒.สรปุ ตบช.๑.๑ มาตรฐานท่ี ๑ ตวั อยา งสมดุ บนั ทกึ ผลการประเมนิ พัฒนาการ ประจาํ ช้นั อนบุ าลศึกษาปท ี่ ๓ โรงเรียน.......................... คูม ือหลกั สตู รการศึกษาปฐมวยั พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ ด๑ม่ื.๒น.้ํา๑สระบัอปาดรไะดทด าวนยอตานหเาอรงท่ีมปี ระโยชนไ ดห ลายชนดิ และ ตบช.๑.๒ ภาคเรียนท่ี ๑ ปก ารศกึ ษา................... ๑ดว.๒ย.ต๒นลเอา งงมือกอนรับประทานอาหารและหลังจากใชหองนา้ํ หอ งสว ม ๑.๒.๓ นอนพักผอนเปนเวลา ๑.๒.๔ ออกกําลงั กายเปน เวลา สรปุ ตบช.๑.๒ ๑.๓.๑ เลน ทาํ กจิ กรรม และปฏบิ ัตติ อผอู นื่ อยางปลอดภยั ค๑. ค๒. พฒั นาการดานรางกาย ตบช.๑.๓ สรปุ ตบช.๑.๓ 192 สรปุ มาตรฐานท่ี ๑ สําหรับเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ๒.๑.๑ เดนิ ตอเทาถอยหลังเปน เสน ตรงไดโดยไมตองกางแขน ตบช.๒.๑ โ๒ด.๑ยไ.๒มเสกยีระกโาดรดทขรางเตดัวียวไปขางหนา ไดอยางตอ เนอื่ ง ๒.๑.๓ ว่งิ หลบหลีกส่งิ กีดขวางไดอยางคลองแคลว ๒.๑.๔ รับลูกบอลทีก่ ระดอนข้นึ จากพ้นื ได มาตรฐานท่ี ๒ สรุป ตบช.๒.๑ ๒.๒.๑ ใชกรรไกรตัดกระดาษตามแนวเสน โคงได ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ค๑. ค๒. ๒.๒.๒ เขยี นรูปสามเหลย่ี มตามแบบไดอ ยางมีมมุ ชัดเจน ตบช.๒.๒ ๒.๒.๓ รอ ยวัสดุที่มีรูขนาดเสน ผานศูนยกลาง ๐.๒๕ ซม. ได สรปุ ตบช.๒.๒ สรปุ มาตรฐานที่ ๒ สรปุ ระดับคณุ ภาพพฒั นาการดา นรางกาย

ตัวอยา งสมุดรายงานประจําตัวเดก็ สมดุ รายงานประจาํ ตวั เดก็ เปน เอกสารทใี่ ชใ นการสอ่ื สารเรอื่ งผลการประเมนิ พฒั นาการเดก็ ระหวา ง โรงเรียน และผูปกครอง ขอมูลพัฒนาการเด็กท่ีรายงานเปนไปตามมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงคของ หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ โดยผสู อนประเมนิ พฒั นาการเดก็ เปน รายบคุ คล ดว ยวธิ กี ารตา งๆ และเปน สว นหน่งึ ของกิจกรรมปกตทิ ี่จดั ใหเด็กในแตละวนั อยางตอเนื่อง แสดงออกถงึ ความกาวหนา ของเด็ก ตัวอยา งสว นประกอบสาํ คัญของสมดุ รายงานประจาํ ตัวเดก็ ควรประกอบดวย ๑. ปกหนา ดังตัวอยาง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป สมดุ รายงานประจําตัวเด็ก 193 ระดบั ปฐมวัย (๕ ป) คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ตราประจาํ โรงเรียน ช้นั อนุบาลศกึ ษาปท่ี ๓/.............................ปก ารศกึ ษา..................................... โรงเรยี น...................................................................................................................................................... อาํ เภอ.............................................................................จังหวัด................................................................ ชอื่ สกุล....................................................................เลขประจาํ ตวั ............................................................. เกิดวันท่.ี .................เดอื น.....................พ.ศ............อายุ....................ป.............. เดอื น............................... เลขบตั รประจําตัวประชาชน ชือ่ ผปู กครอง.............................................................................................................................................. ที่อยู............................................................................................................................................................ โทรศพั ท..................................................................................................................................................... ช่อื ครปู ระจาํ ช้นั .......................................................................................................................................... ชอ่ื ผูบรหิ ารสถานศึกษา.............................................................................................................................. สาํ นกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษา......................................................เขต................. สาํ นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ

๒. คําชี้แจง คาํ ชแี้ จง ควรมปี ระเดน็ ตางๆ ดังนี้ ๑. คาํ แนะนาํ ในการอาน เพือ่ ทาํ ความเขา ใจสมดุ รายงานประจาํ ตวั เด็ก ๒. เกณฑก ารประเมินพฒั นาการ มี ๓ ระดับคุณภาพ ๓. แนวทางการพฒั นา พฒั นาการรว มกันระหวา งบา นและโรงเรียน ๓. รายละเอียดเก่ียวกับระยะเวลาเรียน การรายงานสขุ ภาพ และการบนั ทึกสวนสงู และน้ําหนัก เวลาเรียนในรอบป เวลาเรียน เวลาเต็ม (วนั ) มา (วนั ) ไมม า (วนั ) ภาคเรยี น ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ภาคเรยี นท่ี ๑ ภาคเรียนท่ี ๒ รวมตลอดป บรกิ ารทางสขุ ภาพ 194 การใหภมู คิ มุ กนั วนั เดอื น ป การตรวจสุขภาพ วนั เดอื น ป คูมือหลัก ูสตรการศึกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ บันทึกสวนสงู และน้าํ หนัก คร้งั ท่ี เดือน น้าํ หนัก (กก.) สว นสูง (ซม.) ๑ มถิ ุนายน ๒ สิงหาคม ๓ พฤศจกิ ายน ๔ กุมภาพันธ