คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ สําหรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ปี

๓.๓.๗ การจดั ประสบการณ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๓.๓.๘ การจัดสภาพแวดลอม สอ่ื และแหลงเรียนรู ๓.๓.๙ การประเมนิ พัฒนาการ 45 ๓.๓.๑๐ การบริหารจัดการหลักสตู รสถานศกึ ษาปฐมวัย ๓.๓.๑๑ การเช่ือมตอ ของการศกึ ษาระดบั ปฐมวยั กับระดบั ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๑ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๓.๓.๑๒ ภาคผนวก ๔. ประเมินตรวจสอบคุณภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย เมื่อสถานศึกษาหรือสถานพัฒนา เด็กปฐมวัยดําเนินการจัดทําหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยเรียบรอยแลว ควรกําหนดใหมีการประเมินตรวจสอบ คุณภาพหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยกอนนําไปใช โดยอาศัยความคิดเห็นจากผูใชหลักสูตร ผูมีสวนรวมในการ จัดทําหลักสูตร ผูเช่ียวชาญดานการศึกษาปฐมวัย ผูทรงคุณวุฒิดานตางๆ ตรวจสอบองคประกอบของหลักสูตร วาครบถว น ชัดเจน สอดคลอ ง และมีคุณภาพมากนอยเพยี งใด สนองความตองการของสถานศกึ ษาโดยแทจ รงิ หรอื ไม มคี วามเปน ไปได ทนั เวลาในการนาํ ไปใชห รอื ไม มจี ดุ ออ นหรอื ขอ บกพรอ งอยา งไร เพอ่ื ตรวจสอบวา สามารถ นําไปใชไ ดด ี หรอื ควรปรบั ปรุงแกไขเรือ่ งใด โดยวิธสี นทนากลุม หรอื ใชเ คร่ืองมือในการตรวจสอบ เพื่อใหหลกั สตู ร สถานศึกษาปฐมวยั มีความเหมาะสมและมคี ณุ ภาพ ๕. ขออนุมัติการใชหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช .... โดยผานความเห็นชอบของ คณะกรรมการสถานศึกษาขนั้ พื้นฐาน หรือคณะกรรมการอํานวยการโรงเรยี น ทง้ั น้ี ขนึ้ อยูก บั หนว ยงานตนสังกัด ๖. ประกาศใชห ลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช .... เพอื่ ใหผ ทู เ่ี กยี่ วขอ ง เชน คณะกรรมการ สถานศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน ผสู อนปฐมวัย ผปู กครอง ชุมชน รบั ทราบและดําเนนิ การตามบทบาทของตนตอไป ๗. นําหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยไปใช โดยบุคคลที่เกี่ยวของ เชน ผูสอนนําหลักสูตร สถานศกึ ษาปฐมวยั ไปใชใ นการวางแผนและออกแบบการจดั ประสบการณก ารเรยี นรู เพอ่ื พฒั นาเดก็ ใหบ รรลตุ าม มาตรฐานคุณลักษณะท่ีพึงประสงค ผูบริหารสถานศึกษาสนับสนุน สงเสริม นิเทศ ติดตาม และประเมินผล การใชห ลักสูตรสถานศกึ ษาปฐมวยั อยางเปนระบบและตอ เน่อื ง การจัดทาํ องคป ระกอบหลกั สูตรสถานศกึ ษาปฐมวยั ๑. ปรชั ญาการศึกษาปฐมวัยของสถานศกึ ษา ปรัชญาการศึกษาปฐมวัยของสถานศึกษา เปนการอธิบายแนวคิด ทฤษฎี และความเช่ือในการ พัฒนาเด็กปฐมวัย สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยจําเปนตองกําหนดปรัชญาการศึกษาปฐมวัยของ สถานศกึ ษาใหส อดคลอ งกบั หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ เพอ่ื ใหผ ทู เ่ี กย่ี วขอ งยดึ เปน อดุ มการณ หรอื เปน หลกั ในการจดั การศึกษาปฐมวัย การกําหนดปรัชญาการศึกษาปฐมวัยของสถานศึกษา ควรเริ่มจากการพิจารณารวมกันของ ผทู เ่ี กยี่ วขอ งวา สถานศกึ ษามคี วามเชอ่ื วา เดก็ ปฐมวยั เรยี นรอู ยา งไร ผบู รหิ ารสถานศกึ ษา ครผู สู อนปฐมวยั ครอบครวั ชุมชน เหน็ ความสาํ คญั รว มกันในการจดั การศกึ ษาและการพัฒนาเด็กปฐมวัยอยางไร ครูผูส อนมบี ทบาทอยา งไร ในการพัฒนาเดก็ ปฐมวยั เพอ่ื จะนําไปสกู ารกําหนดปรัชญาการศกึ ษาปฐมวยั ของสถานศึกษา

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ตวั อยา ง คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ปรัชญาการศึกษาปฐมวัย โรงเรยี น................... จดั การพฒั นาเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป บนพน้ื ฐานการอบรมเลย้ี งดู สง เสรมิ กระบวนการ เรียนรูท่ีสนองตอธรรมชาติและพัฒนาการของเด็กแตละคนใหเต็มศักยภาพ ใหเด็กเรียนรูผานการเลน การลงมือปฏิบัติ ดวยความรัก ความเขาใจของทุกคน และพัฒนาเด็กโดยองครวมเพื่อสรางรากฐาน คณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี ๒. วสิ ยั ทศั น ภารกิจหรือพนั ธกิจ เปา หมาย ๒.๑ วิสัยทัศน สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยจําเปนตองกําหนดวิสัยทัศนของการจัด การศกึ ษาระดบั ปฐมวัย ซึ่งเปนการแสดงเจตนารมณ อุดมการณ อนาคตทีพ่ งึ ประสงค ทีอ่ ยูบ นพื้นฐานความจรงิ และแสดงอตั ลกั ษณ เอกลกั ษณข องสถานศกึ ษา เพอ่ื สรา งศรทั ธาและจดุ ประกายความคดิ ใหบ คุ ลากรทเ่ี กยี่ วขอ ง เกิดความมุงมั่นในการพัฒนาเด็ก ท้ังนี้ การกําหนดวิสัยทัศน ควรเปนการกําหนดเจตนารมณรวมกันระหวาง บคุ ลากรในสถานศกึ ษา พอ แม ผปู กครอง รวมทงั้ คณะกรรมการสถานศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานวา เดก็ จะไดร บั การพฒั นา คุณลักษณะสําคัญใดเปนพิเศษ ท่ีสะทอนใหเห็นตามวิสัยทัศนของสถานศึกษา เชน คนดี สถานศึกษาหรือ สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวยั หมายถึงคนดลี ักษณะใด มีวินัยลกั ษะใด เพือ่ นาํ ไปสกู ารเขยี น ภารกจิ หรอื พนั ธกจิ และ 46 เปา หมายทช่ี ดั เจน และใครมสี ว นรว มในการพฒั นา โดยตอ งสอดคลอ งกบั วสิ ยั ทศั นข องหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐ วิสัยทัศนท่ีดีตองมีความชัดเจน เหมาะสม และมีระยะเวลาท่ีแนนอนจะเกิดขึ้นภายใน ปการศกึ ษาใด ตัวอยาง วสิ ยั ทศั น ภายในป. ............โรงเรยี น.................มงุ พัฒนาเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป ใหม ีพฒั นาการดานรางกาย อารมณ จิตใจ สงั คม และสตปิ ญญาเหมาะสมกบั วยั เนน ใหเ ดก็ เรยี นรผู านการเลน และการลงมอื ปฏบิ ัติ นอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชอยางเหมาะสมกับวัยและบริบทของตน ผูปกครอง และชุมชนมีสวนรวมในการพัฒนาเด็กใหมีพัฒนาการรอบดานอยางสมดุล เต็มศักยภาพ มีเจตคติที่ดี ตอทอ งถิน่ สนใจใฝรู และเรียนรูอยา งมีความสขุ ๒.๒ ภารกิจหรือพันธกิจ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยจําเปนตองกําหนดภาระงาน ท่ีสําคญั ทง้ั น้ี การกาํ หนดภารกิจหรือพันธกิจของสถานศกึ ษาหรือสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั ตอ งคาํ นึงถงึ วิสัยทัศน ทกี่ าํ หนดไวว า จะตอ งทาํ อยา งไร จงึ จะทาํ ใหว สิ ยั ทศั นท ก่ี าํ หนดไวเ ปน จรงิ ตามกาํ หนดเวลานนั้ ๆ หรอื วธิ ดี าํ เนนิ งาน เพ่ือใหบรรลุวิสัยทัศนในระยะเวลาที่แนนอน การกําหนดภารกิจหรือพันธกิจของสถานศึกษาหรือสถานพัฒนา เด็กปฐมวัยควรคํานึงถึงการมุงพัฒนาเด็กใหมีคุณลักษณะตามท่ีหลักสูตรกําหนดไว ในขณะเดียวกันผูสอนตอง มคี ณุ ภาพ ทาํ ใหผ ูปกครองมามีสว นรวมพัฒนาเดก็ ในทศิ ทางเดยี วกนั

ตวั อยา ง ภารกจิ หรอื พันธกิจ ๑. พัฒนาเด็กปฐมวัยใหมีพัฒนาการดานรางกาย อารมณ จิตใจ สังคม และสติปญญาอยางสมดุล และเตม็ ศกั ยภาพ มเี จตคตทิ ดี่ ตี อทองถ่นิ สนใจใฝรู และเรยี นรูอยา งมคี วามสุข ๒. พัฒนาครแู ละบุคลากรใหมีความรูความเขา ใจและสามารถจัดประสบการณก ารเรียนรผู านการเลน และการลงมอื ปฏิบัติทีห่ ลากหลาย สอดคลองกบั พัฒนาการเด็ก ๓. นอ มนาํ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาใชใ นการจดั ประสบการณสําหรับเดก็ ปฐมวัยอยางเหมาะสม กับวยั และบรบิ ทของสถานศกึ ษา ๔. นําส่อื เทคโนโลยี ภูมิปญญาทองถน่ิ มาพัฒนาเดก็ ปฐมวัย ๕. ใหผ ูป กครองและชมุ ชนมีสวนรวมพัฒนาเด็กปฐมวัย ๒.๓ เปาหมาย เปนการกําหนดความคาดหวังท่ีเกิดข้ึนจากการดําเนินงานตามพันธกิจ สามารถ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป กําหนดไดทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพของเด็กปฐมวัย ผูสอน และบุคลากร การจัดทรัพยากรและส่ิงแวดลอม และการมีสว นรว มของผูทเ่ี กีย่ วขอ งกบั การจัดการศกึ ษาปฐมวัย 47 ตัวอยา ง คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ เปาหมาย ๑. เด็กปฐมวัยทุกคนมีพัฒนาการดานรางกาย อารมณ จิตใจ สังคม และสติปญญาอยางสมดุล และเต็มศกั ยภาพ มเี จตคติที่ดีตอ ทองถ่ิน สนใจใฝรู และเรียนรูอยา งมคี วามสขุ ๒. ครูและบุคลากรทุกคนมีความรูความเขาใจและสามารถจัดประสบการณการเรียนรูผานการเลน และการลงมอื ปฏิบตั ทิ ี่หลากหลาย สอดคลองกบั พฒั นาการเดก็ ๓. ครแู ละบคุ ลากรทกุ คนนอ มนาํ หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาใชใ นการจดั ประสบการณส าํ หรบั เดก็ ปฐมวยั อยา งเหมาะสมกับวยั และบรบิ ทของสถานศึกษา ๔. สถานศกึ ษามสี ภาพแวดลอม ส่อื เทคโนโลยี แหลง เรยี นรทู ่เี หมาะสมกบั พฒั นาการเด็ก ๕. มเี ครือขายพอแม ผปู กครอง และชมุ ชน ใหความรว มมือในการพัฒนาคณุ ภาพเด็กปฐมวัย ดว ยวิธกี าร ท่หี ลากหลาย และมคี วามตอเนือ่ งในทิศทางเดยี วกับสถานศึกษา ๓. จุดหมาย เปนการกําหนดความคาดหวังท่ีจะเกิดกับเด็กหลังจากจบหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยแลว โดยนําจุดหมายของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มากําหนดเปนจุดหมายของหลักสูตร สถานศกึ ษาปฐมวัย

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๔. มาตรฐานคณุ ลกั ษณะท่พี ึงประสงค คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยนํามาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ตัวบงชี้ และ สภาพท่ีพึงประสงคของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ทุกมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ทุกตัวบงชี้ และทุกสภาพที่พึงประสงค มากําหนดเปนมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ตัวบงช้ี และ สภาพท่ีพึงประสงคของหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย และสามารถเพ่ิมเติมตัวบงชี้และสภาพท่ีพึงประสงค ทีส่ อดคลอ งกับอตั ลักษณและเอกลักษณของสถานศกึ ษาตามความเหมาะสมได ๕. การจดั เวลาเรยี น สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองกําหนดกรอบโครงสรางเวลาในการจัดประสบการณ ใหกับเด็ก ๑ - ๓ ปการศึกษาโดยประมาณ ทั้งน้ี ขึ้นอยูกับอายุของเด็กท่ีเริ่มเขาสถานศึกษาหรือสถานพัฒนา เด็กปฐมวัย เวลาเรียนสําหรับเด็กปฐมวัยขึ้นอยูกับสถานศึกษาแตละแหง โดยมีเวลาเรียนไมนอยกวา ๑๘๐ วัน ตอปการศึกษา อาจแบงเปน ๒ ภาคเรียน หรือ ๓ ภาคเรียน ใน ๑ ปการศึกษา และแตละวันตองใชเวลา ไมนอ ยกวา ๕ ช่วั โมง โดยสามารถปรบั ใหเ หมาะสมตามบรบิ ทของสถานศึกษาและสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ๖. สาระการเรยี นรูรายป สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองกําหนดสาระการเรียนรูรายป โดยยึดมาตรฐาน คุณลักษณะท่ีพึงประสงค ตัวบงช้ี สภาพท่ีพึงประสงค ประสบการณสําคัญ และสาระที่ควรเรียนรู ใหครบท้ัง 48 ๑๒ มาตรฐาน ตามท่ีกําหนดไวใ นหลักสตู รสถานศึกษาหรือสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั และครอบคลุมทกุ ชวงอายุ หรือชวงชั้นปที่จัดการศึกษา และอาจเพ่ิมเติมสาระท่ีควรเรียนรูไดตามอัตลักษณ หรือเอกลักษณของ สถานศึกษา ทั้งนี้ สถานศึกษาสามารถออกแบบวิธีการนําเสนอการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายปในรูปแบบ ตารางท่ีหลากหลาย โดยอาจนําช่ือหนวยการจัดประสบการณ/โครงการ มาระบุเชื่อมตอใหสอดคลองกับ สาระการเรียนรูได โดยคํานึงถึงความสอดคลองของทุกองคประกอบ วิธีการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายป มแี นวทางดังนี้

คําอธบิ ายการวเิ คราะหสาระการเรยี นรูรายป พัฒนาการ มาตรฐาน ตวั บงชี้ สาระการเรยี นรรู ายป คุณลักษณะท่ีพึง สภาพท่ีพงึ ประสงค ประสบการณสําคัญ สาระทค่ี วรเรยี นรู ประสงค ระบุพฒั นาการวา ระบุมาตรฐาน ระบุตัวบง ช้ที ี่เปน ระบสุ ภาพท่ีพงึ ประสงค กําหนดประสบการณ กาํ หนดสาระท่ีควร เปน ดานรา งกาย คณุ ลกั ษณะ ตวั ช้ีวดั ตามมาตรฐาน ซ่ึงเปนพฤตกิ รรม สาํ คญั ที่คาดวา เรียนรู ซึง่ เปน หรอื ดา นอารมณ จิตใจ ทีพ่ ึงประสงค คุณลกั ษณะ หรือความสามารถ จะเปน แนวทางการจัด ส่ือกลางในการจัด หรอื ดานสังคม ใหสอดคลอ งกับ ทพ่ี งึ ประสงค โดยนํา ทค่ี าดหวังในแตละ กิจกรรมใหเด็ก ประสบการณ หรือดานสตปิ ญ ญา พัฒนาการดา นรา งกาย มาจากหลักสตู ร ชว งวัย โดยนํา เกิดพฤตกิ รรมหรือ ใหเ ด็กมีพฤติกรรม ดา นอารมณ จิตใจ การศึกษาปฐมวยั มาจากหลกั สูตร มีความสามารถตาม และความสามารถตาม ดา นสังคม หรอื พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ การศกึ ษาปฐมวยั มาตรฐานคณุ ลกั ษณะ มาตรฐานคณุ ลกั ษณะ ดานสติปญญา โดยนาํ ทั้งน้ี สถานศึกษา พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ ท่ีพงึ ประสงค ตวั บงช้ี ทพี่ ึงประสงค ตัวบง ชี้ มาจากหลกั สตู ร สามารถกาํ หนด ทงั้ น้ี สถานศึกษา และสภาพที่พึงประสงค และสภาพที่พงึ ประสงค การศึกษาปฐมวยั ตวั บงช้เี พ่ิมเตมิ ได สามารถกําหนด ทีส่ ถานศกึ ษากาํ หนด โดยนํามาจากสาระ พุทธศักราช ๒๕๖๐ ตามอัตลกั ษณ สภาพท่ีพงึ ประสงค โดยเลือกจาก ท่ีควรเรียนรูท้งั ๔ เร่ือง หรอื เอกลกั ษณข อง เพม่ิ เตมิ ไดตาม ประสบการณส าํ คัญ ท่ีกาํ หนดไวในหลกั สูตร สถานศึกษา อัตลกั ษณห รอื ท่รี ะบุไวใ นหลกั สตู ร การศกึ ษาปฐมวยั เอกลกั ษณข อง การศึกษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป สถานศึกษา พุทธศักราช ๒๕๖๐ และสอดคลอ งกบั มาตรฐานคณุ ลกั ษณะ ทพี่ ึงประสงค ตัวบง ชี้ และสภาพที่พึงประสงค ท้ังน้ี สถานศกึ ษา สามารถเพ่มิ เตมิ 49 สาระท่คี วรเรียนรู คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ใหส อดคลองกับ ความสนใจ ความตองการ อัตลกั ษณ เอกลกั ษณ และภูมปิ ญ ญาทอ งถนิ่ โดยตอ งคาํ นึงถึง ความเหมาะสม ตามวัยของเด็ก ขอสังเกต เน่ืองจากหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ กําหนดจุดหมายไวแลว สถานศกึ ษาหรอื สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ตอ งใชต าม แตส ามารถเพมิ่ ตวั บง ชแ้ี ละสภาพทพ่ี งึ ประสงคจ ากทหี่ ลกั สตู ร การศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ กาํ หนดได

คมู ือหลักสตู รการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐ 50 สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป ตวั อยา งการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายป พฒั นาการดา นรา งกาย มาตรฐานท่ี ๑ รา งกายเจริญเตบิ โตตามวัยและมสี ุขนิสัยท่ีดี สภาพทีพ่ งึ ประสงค ตัวอยางสาระการเรยี นรูรายป ตัวบงช้ี ชั้นอนุบาล ๑ ชั้นอนุบาล ๒ ชน้ั อนุบาล ๓ ประสบการณส ําคัญ สาระทีค่ วรเรยี นรู (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) ๑.๑ นํา้ หนัก ๑.๑.๑ นํ้าหนกั ๑.๑.๑ นํา้ หนกั ๑.๑.๑ นํา้ หนกั การปฏิบัติตนตามสขุ อนามัย สุขนสิ ยั ทด่ี ี อาหารทชี่ วยใหร างกายเจริญเตบิ โต และและสวนสูง และและสว นสงู และและสวนสูง และสวนสงู ในกจิ วตั รประจําวัน ตามเกณฑ ตามเกณฑของ ตามเกณฑของ ตามเกณฑของ กรมอนามยั กรมอนามยั กรมอนามยั ๑.๒ มีสุขภาพอนามยั ๑.๒.๑ ยอม ๑.๒.๑ รับประทาน ๑.๒.๑ รับประทาน ๑. การประกอบอาหารไทย ๑. อาหารที่มีประโยชนและไมม ปี ระโยชน สขุ นสิ ยั ที่ดี รบั ประทานอาหาร อาหารท่ีมีประโยชน อาหารที่มีประโยชน ๒. การปฏิบัติตนตามสขุ อนามยั สุขนสิ ัยทีด่ ี ๒. อาหารหลกั ๕ หมู ที่มีประโยชน และ และดื่มนํ้าสะอาด ไดหลายชนดิ และ ในกิจวตั รประจําวนั ๓. การมเี จตคติท่ดี ีตอ การรับประทานอาหาร ดื่มนา้ํ สะอาด ไดด ว ยตนเอง ดม่ื นํ้าสะอาด ทีม่ ีประโยชน เมอื่ มีผชู ีแ้ นะ ไดดว ยตนเอง ๔. มารยาทในการรบั ประทานอาหาร

พัฒนาการดานรา งกาย มาตรฐานท่ี ๑ รางกายเจรญิ เตมิ โตตามวัยและมีสขุ นสิ ยั ท่ีดี (ตอ ) สภาพท่พี ึงประสงค ตัวอยางสาระการเรียนรรู ายป ตัวบง ช้ี ชนั้ อนบุ าล ๑ ชั้นอนุบาล ๒ ชน้ั อนุบาล ๓ ประสบการณส าํ คัญ สาระทีค่ วรเรยี นรู ๑.๒ มีสุขภาพ (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) อนามยั สุขนิสัยทด่ี ี (ตอ) ๑.๒.๒ ลา งมอื กอน ๑.๒.๒ ลา งมอื กอ น ๑.๒.๒ ลางมือกอน ๑. การปฏบิ ตั ิตนตามสุขอนามยั สุขนสิ ัยท่ีดี ๑. อวยั วะตา งๆ ของรางกาย และการรกั ษา รับประทานอาหาร รับประทานอาหาร รับประทานอาหาร ในกจิ วัตรประจําวนั ความปลอดภัย และหลงั จากใช และหลังจากใช และหลงั จากใช ๒. การชวยเหลือตนเองในกจิ วตั รประจาํ วัน ๒. วธิ ีระวงั รกั ษารางกายใหส ะอาดและมสี ุขอนามยั หอ งนํ้าหอ งสวม หองน้ําหอ งสว ม หองน้าํ หองสวม ๓. การปฏิบตั ติ นใหป ลอดภัยในกจิ วัตรประจําวนั ทด่ี ี เมื่อมีผูช ้ีแนะ ดวยตนเอง ดวยตนเอง ๔. การฟงนิทาน เร่ืองราวเก่ียวกับสุขนสิ ัยท่ีดี ๑.๒.๓ นอนพักผอ น ๑.๒.๓ นอนพกั ผอ น ๑.๒.๓ นอนพักผอน การปฏิบัติตนตามสุขอนามยั สุขนิสัยท่ดี ใี นกจิ วตั ร ประโยชนของการนอนหลบั พักผอ น เปน เวลา เปน เวลา เปน เวลา ประจําวัน ๑.๒.๔ ออกกาํ ลังกาย ๑.๒.๔ ออกกาํ ลงั กาย ๑.๒.๔ ออกกาํ ลงั กาย ๑. การเลน อสิ ระ ประโยชนข องการออกกาํ ลังกาย เปนเวลา เปนเวลา เปนเวลา ๒. การเคลอื่ นไหวขา มสิง่ กีดขวาง ๓. การเลน เครอ่ื งเลนอยา งปลอดภยั ๔. การละเลนพนื้ บานไทย ๕. การเลนนอกหอ งเรยี น ๖. การเลน เครือ่ งเลน สนาม คูมอื หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ 51 สําหรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป

คมู ือหลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวัย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 52 สาํ หรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ป พฒั นาการดา นรา งกาย มาตรฐานที่ ๑ รา งกายเจริญเตบิ โตตามวัยและมีสุขนสิ ัยทด่ี ี (ตอ) สภาพท่พี งึ ประสงค ตวั อยางสาระการเรียนรรู ายป ตัวบง ชี้ ช้ันอนุบาล ๑ ช้นั อนบุ าล ๒ ช้ันอนุบาล ๓ ประสบการณส าํ คญั สาระที่ควรเรียนรู (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) ๑.๓ รกั ษาความ ๑.๓.๑ เลน และ ๑.๓.๑ เลน และ ๑.๓.๑ เลน ทาํ กิจกรรม ๑. การปฏิบัติตนใหปลอดภยั ในกิจวัตรประจาํ วนั ๑. การรกั ษาความปลอดภยั ของตนเอง และ ปลอดภยั ของตนเอง ทาํ กิจกรรม ทํากิจกรรม และปฏบิ ัติตอ ผูอื่น ๒. การฟงนิทาน เร่อื งราว เหตุการณเ ก่ียวกบั การปฏิบตั ติ อ ผูอ่ืนอยางปลอดภัยในชีวติ ประจาํ วัน และผูอื่น อยา งปลอดภัย อยา งปลอดภยั อยา งปลอดภัย การปองกนั และรกั ษาความปลอดภัย ๒. การปฏบิ ตั ิตนอยางเหมาะสมเมือ่ เจ็บปวย เม่ือมผี ชู ้ีแนะ ดวยตนเอง ๓. การเลนบทบาทสมมติเหตุการณตางๆ ๓. การระวังภยั จากคนแปลกหนาและอุบตั ภิ ยั ตางๆ ๔. การพูดกับผอู ่นื เกยี่ วกับประสบการณของตนเอง หรอื พดู เลา เรอ่ื งราวเกยี่ วกบั ตนเอง ๕. การเลนเครอ่ื งเลนอยา งปลอดภยั ๖. การเลนและทาํ งานรวมกบั ผอู น่ื

พฒั นาการดา นอารมณ จิตใจ มาตรฐานท่ี ๕ มคี ณุ ธรรม จริยธรรม และมีจิตใจทดี่ ีงาม สภาพทพี่ ึงประสงค ตัวอยา งสาระการเรยี นรูรายป ตัวบง ช้ี ชัน้ อนบุ าล ๑ ช้นั อนบุ าล ๒ ชนั้ อนบุ าล ๓ ประสบการณสําคญั สาระทค่ี วรเรียนรู ๕.๑ ซอ่ื สตั ยส จุ รติ (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) ๕.๒ มคี วามเมตตา ๕.๑.๑ บอกหรอื ชี้ ๕.๑.๑ ขออนุญาต ๕.๑.๑ ขออนุญาต ๑. การฟงนิทานเกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรม ๑. คณุ ธรรม จริยธรรม กรุณา มีนา้ํ ใจและ ไดว าส่งิ ใดเปนของ หรือรอคอย หรอื รอคอย ๒. การรว มสนทนาและแลกเปลยี่ นความคิดเหน็ - ความซอ่ื สัตยส จุ ริต ชว ยเหลอื แบงปน ตนเอง และสิ่งใดเปน เม่ือตอ งการส่งิ ของ เม่อื ตอ งการสิ่งของ เชิงจริยธรรม - ความเกรงใจ ของผูอ่ืน ของผูอน่ื ของผูอ่นื ดว ยตนเอง ๓. การเลนบทบาทสมมติ เมอื่ มผี ูชแี้ นะ ๔. การเลนและทาํ งานรวมกับผอู ่ืน ๒. การเคารพสทิ ธขิ องตนเองและผอู ื่น ๕. การปฏบิ ตั ิตนเปน สมาชกิ ทีด่ ีของหองเรียน ๕.๒.๑ แสดงความ ๕.๒.๑ แสดงความ ๕.๒.๑ แสดงความ ๑. การฟงนทิ านเก่ยี วกบั ความเมตตากรุณา คณุ ธรรม จรยิ ธรรม รกั เพ่ือนและมเี มตตา รกั เพอื่ นและมเี มตตา รกั เพอ่ื นและมเี มตตา ๒. การเลน บทบาทสมมติ - ความเมตตากรณุ า ตอ สตั วเ ลยี้ ง ตอสัตวเ ล้ียง ตอสัตวเ ลย้ี ง ๓. การเลี้ยงสัตว ๕.๒.๒ แบง ปน ผอู ืน่ ได ๕.๒.๒ ชวยเหลือและ ๕.๒.๒ ชว ยเหลอื และ ๑. การฟง นิทานเก่ียวกับคุณธรรม จริยธรรม คณุ ธรรม จรยิ ธรรม เมื่อมีผูชี้แนะ แบงปน ผูอน่ื ได แบง ปน ผอู นื่ ได ๒. การเลนบทบาทสมมติ - ความมนี ํา้ ใจ ชวยเหลอื แบง ปน เมื่อมีผูชแ้ี นะ ดว ยตนเอง ๓. การปฏิบตั ติ นเปน สมาชกิ ทดี่ ขี องหอ งเรยี น คูมือหลักสูตรการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 53 สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป

คูม อื หลักสูตรการศกึ ษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ 54 สําหรับเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป พัฒนาการดานอารมณ จิตใจ มาตรฐานท่ี ๕ มคี ณุ ธรรม จริยธรรม และมจี ติ ใจท่ดี งี าม (ตอ) สภาพท่ีพึงประสงค ตัวอยางสาระการเรยี นรูรายป ตัวบง ชี้ ชั้นอนบุ าล ๑ ช้นั อนุบาล ๒ ช้นั อนบุ าล ๓ ประสบการณสาํ คัญ สาระท่คี วรเรยี นรู ๕.๓ มคี วามเหน็ อก (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) เหน็ ใจผูอ่นื ๕.๓.๑ แสดงสหี นา หรือทา ทางรบั รู ๕.๓.๑ แสดงสหี นา ๕.๓.๑ แสดงสหี นา ๑. การเลน และทํางานรว มกบั ผอู น่ื คุณธรรม จริยธรรม ความรูส ึกผอู ืน่ และทา ทางรับรู และทาทางรบั รู ๒. การเลน บทบาทสมมติ - ความเหน็ อกเหน็ ใจผูอ ่นื ความรูสึกผอู ่ืน ความรูสกึ ผอู ื่น อยา งสอดคลอ งกับ สถานการณ ๕.๔ มีความ ๕.๔.๑ ทาํ งานท่ีได ๕.๔.๑ ทาํ งานทไี่ ด ๕.๔.๑ ทํางานทไี่ ด ๑. การทาํ กิจกรรมศลิ ปะตา งๆ คุณธรรม จริยธรรม รบั ผดิ ชอบ รบั มอบหมาย รบั มอบหมาย รับมอบหมาย ๒. การดแู ลหอ งเรยี นรวมกัน - ความรบั ผดิ ชอบ จนสําเรจ็ เมื่อมี จนสําเร็จเมอื่ มี จนสําเร็จดว ยตนเอง ๓. การมีสวนรว มรบั ผิดชอบดแู ลรักษาสิง่ แวดลอม - ความอดทน มงุ มั่น ผูช ว ยเหลอื ผชู แี้ นะ ท้ังภายในและภายนอกหอ งเรยี น ๔. การรว มกําหนดขอตกลงของหองเรียน

พัฒนาการดา นสงั คม มาตรฐานท่ี ๗ รกั ธรรมชาติ ส่ิงแวดลอม วฒั นธรรม และความเปนไทย สภาพท่พี งึ ประสงค ตัวอยา งสาระการเรียนรูรายป ตัวบงช้ี ชั้นอนบุ าล ๑ ชน้ั อนบุ าล ๒ ชน้ั อนุบาล ๓ ประสบการณสาํ คญั สาระที่ควรเรียนรู ๗.๑ ดูแลรกั ษา (๓ - ๔ ป) (๔ - ๕ ป) (๕ - ๖ ป) ธรรมชาตแิ ละ ๗.๑.๑ มสี ว นรวม สง่ิ แวดลอ ม ดแู ลรกั ษาธรรมชาติ ๗.๑.๑ มสี ว นรวม ๗.๑.๑ ดแู ลรักษา ๑. การมีสวนรวมในการดูแลรกั ษาสง่ิ แวดลอ ม ๑. สิง่ แวดลอมในโรงเรียน และการดูแลรักษา และสงิ่ แวดลอม ดูแลรักษาธรรมชาติ ธรรมชาตแิ ละ ทงั้ ภายในและภายนอกหอ งเรียน ๒. สง่ิ แวดลอมตามธรรมชาติ และการอนุรักษ เมอ่ื มีผูช้แี นะ และส่งิ แวดลอม ส่งิ แวดลอ ม ๒. การสนทนาขาวและเหตกุ ารณท ่เี กี่ยวกับ สง่ิ แวดลอ ม เม่อื มีผูช้ีแนะ ดว ยตนเอง ธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ มในชีวติ ประจาํ วนั ๓. การรักษาสาธารณสมบัตใิ นหองเรยี น ๓. การเพาะปลูกและดแู ลตนไม ๑. ขยะและการคัดแยกขยะ ๗.๑.๒ ทิ้งขยะ ๗.๑.๒ ทง้ิ ขยะ ๗.๑.๒ ทิง้ ขยะ ๔. การอธบิ าย เชอ่ื มโยงสาเหตแุ ละผลที่เกิดข้ึน ๒. การดแู ลรกั ษาสิง่ แวดลอ ม ไดถูกที่ ไดถกู ท่ี ไดถูกท่ี ในเหตกุ ารณหรือการกระทํา ๕. การตัดสนิ ใจและมสี ว นรวมในกระบวนการ แกป ญ หา ๑. การคัดแยก การจดั กลุม และจาํ แนกส่ิงตา งๆ ตามลกั ษณะและรูปรา ง รปู ทรง ๒. การใชว ัสดแุ ละสง่ิ ของเครอ่ื งใชอยางคมุ คา ๓. การทํางานศิลปะทน่ี ําวสั ดหุ รือสงิ่ ของเครอื่ งใช ทใ่ี ชแลวมาใชซ้ํา หรอื แปรรปู แลวนาํ กลบั มาใชใ หม ๔. การสรา งสรรคชิน้ งานโดยใชร ปู รา ง รูปทรงจาก วัสดทุ ่หี ลากหลาย ๕. การปฏบิ ัติตนเปนสมาชิกทด่ี ขี องหอ งเรยี น คูมือหลักสูตรการศึกษาปฐมวยั พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ 55 สาํ หรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ป

คมู อื หลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ 56 สําหรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป พัฒนาการดา นสงั คม มาตรฐานท่ี ๗ รักธรรมชาติ สิ่งแวดลอ ม วัฒนธรรม และความเปนไทย (ตอ) สภาพที่พงึ ประสงค ตวั อยางสาระการเรียนรรู ายป ช้นั อนุบาล ๒ ตวั บง ชี้ ชน้ั อนบุ าล ๑ (๔ - ๕ ป) ชนั้ อนบุ าล ๓ ประสบการณส ําคัญ สาระทค่ี วรเรยี นรู (๓ - ๔ ป) (๕ - ๖ ป) ๗.๒.๑ ปฏบิ ตั ติ น ๗.๒ มีมารยาท ๗.๒.๑ ปฏิบตั ิตน ตามมารยาทไทยได ๗.๒.๑ ปฏิบัติตน ๑. การปฏบิ ตั ติ นตามวัฒนธรรมทอ งถน่ิ ทอ่ี าศยั การปฏิบตั ติ นตามมารยาทและวฒั นธรรมไทย ตามวฒั นธรรมไทย ตามมารยาทไทยได ดวยตนเอง ตามมารยาทไทยได และประเพณีไทย - การแสดงความเคารพ และรักความเปนไทย เมื่อมีผชู ีแ้ นะ ตามกาลเทศะ ๒. การเลนบทบาทสมมติการปฏิบตั ิตน - การพูดสุภาพ ๗.๒.๒ กลาว ในความเปนคนไทย - การกลาวคาํ ขอบคุณและขอโทษ คําขอบคุณและ ๗.๒.๒ กลาว ขอโทษดวยตนเอง ๗.๒.๒ กลา ว ๑. การปฏิบตั ติ นตามวัฒนธรรมทอ งถ่ินทอี่ าศยั การปฏบิ ตั ติ นตามมารยาทและวัฒนธรรมไทย คําขอบคุณและ คาํ ขอบคุณและ และประเพณไี ทย - การพูดสภุ าพ ขอโทษเมอ่ื มผี ูชแ้ี นะ ๗.๒.๓ ยืนตรงเมอื่ ขอโทษดวยตนเอง ๒. การเลน บทบาทสมมติการปฏิบตั ติ น - การกลาวคําขอบคุณและขอโทษ ไดย ินเพลงชาติไทย ในความเปนคนไทย และเพลงสรรเสริญ ๓. การพูดสะทอ นความรสู กึ ของตนเองและผูอน่ื พระบารมี ๗.๒.๓ หยดุ ยืนเมอื่ ๗.๒.๓ ยนื ตรงและ ๑. การปฏิบัติตนตามวฒั นธรรมทองถ่ินท่อี าศยั ๑. วนั สาํ คัญของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย ไดย นิ เพลงชาติไทย รว มรอ งเพลงชาตไิ ทย และประเพณีไทย ๒. สญั ลักษณส าํ คัญของชาตไิ ทย และเพลงสรรเสรญิ และเพลงสรรเสริญ ๒. การเลน บทบาทสมมติการปฏิบัติตน ๓. การแสดงความจงรกั ภกั ดีตอ ชาติ ศาสนา พระบารมี พระบารมี ในความเปนคนไทย พระมหากษัตรยิ  ๓. การรวมกิจกรรมวันสําคญั

พัฒนาการดา นสติปญญา มาตรฐานที่ ๑๑ มจี ินตนาการและความคิดสรา งสรรค สภาพทพี่ งึ ประสงค ตัวอยางสาระการเรียนรรู ายป ช้นั อนบุ าล ๒ ตัวบงช้ี ชน้ั อนบุ าล ๑ (๔ - ๕ ป) ช้นั อนบุ าล ๓ ประสบการณส ําคัญ สาระท่ีควรเรียนรู (๓ - ๔ ป) (๕ - ๖ ป) ๑๑.๑ ทาํ งานศิลปะ ๑๑.๑.๑ สรา งผลงาน ๑๑.๑.๑ สรา งผลงาน ๑๑.๑.๑ สรางผลงาน ๑. การแสดงความคดิ สรา งสรรคผา นศลิ ปะ การใชเครื่องมอื เครื่องใชใ นการทาํ งานศิลปะ ตามจินตนาการและ ศิลปะเพื่อส่ือสาร ศลิ ปะเพื่อสอ่ื สาร ศิลปะเพื่อสื่อสาร ๒. การเขียนและการเลนกับสี อยา งปลอดภยั เชน กรรไกร ความคิดสรา งสรรค ความคิด ความรสู ึก ความคิด ความรูส กึ ความคิด ความรูสึก ๓. การปน ของตนเอง ของตนเอง โดยมี ของตนเอง โดยมี ๔. การประดิษฐส ิง่ ตางๆ ดวยเศษวสั ดุ การดัดแปลง และ การดัดแปลง ๕. การทํางานศลิ ปะที่นาํ วัสดหุ รอื สงิ่ ของเคร่อื งใช แปลกใหมจากเดมิ แปลกใหมจ ากเดมิ ทีใ่ ชแ ลวมาใชซ ้าํ หรือแปรรูปแลวนาํ กลบั มาใชใ หม หรือมีรายละเอยี ด และมีรายละเอยี ด ๖. การหยิบจับ การใชกรรไกร การฉกี ตดั ปะ และ เพม่ิ ขึน้ เพ่ิมข้นึ การรอ ยวัสดุ ๗. การแสดงความคดิ สรา งสรรคผ านงานศิลปะ ๘. การสรางสรรคช้นิ งานโดยใชรปู ราง รปู ทรง จากวสั ดทุ ีห่ ลากหลาย ๑๑.๒ แสดงทา ทาง/ ๑๑.๒.๑ เคล่อื นไหว ๑๑.๒.๑ เคล่อื นไหว ๑๑.๒.๑ เคลอ่ื นไหว ๑. การเคลือ่ นไหวอยกู บั ท่ี ๑. การเคลอื่ นไหวรางกายในทศิ ทาง ระดบั และ เคลอื่ นไหวตาม ทา ทางเพ่อื สอื่ สาร ทา ทางเพ่ือสือ่ สาร ทา ทางเพือ่ สอ่ื สาร ๒. การเคลื่อนไหวเคลอื่ นที่ พื้นทต่ี า งๆ จินตนาการอยา ง ความคิด ความรสู ึก ความคดิ ความรูสกึ ความคดิ ความรูสึก ๓. การเคล่ือนไหวพรอมวัสดอุ ุปกรณ ๒. การแสดงทา ทางตา งๆ ตามความคดิ ของตนเอง สรางสรรค ของตนเอง ของตนเองอยา ง ของตนเองอยา ง ๔. การแสดงความคิดสรางสรรคผ า นภาษา ทา ทาง หลากหลายหรือ หลากหลายและ การเคลือ่ นไหว และศิลปะ แปลกใหม แปลกใหม ๕.การเคล่อื นไหวโดยควบคมุ ตนเองไปในทศิ ทาง ระดับ และพ้นื ที่ ๖. การเคล่อื นไหวตามเสียงเพลง/ดนตรี ๗. การฟงเพลง การรอ งเพลง และการแสดง ปฏิกิริยาโตต อบเสียงดนตรี คมู ือหลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐ 57 สาํ หรับเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๗. การจัดประสบการณ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองอธิบายแนวทางหรือรูปแบบการจัดประสบการณ หรือนวัตกรรรม และการจัดกิจกรรมประจําวันท่ีสถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยกําหนด โดยคํานึงถึง ปรชั ญาการศกึ ษาปฐมวยั ของสถานศกึ ษา วสิ ยั ทศั น ภารกจิ หรอื พนั ธกจิ เปา หมาย รวมทง้ั อตั ลกั ษณแ ละเอกลกั ษณ ของสถานศึกษาตามหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั การจดั ประสบการณส าํ หรบั เด็กปฐมวยั มรี ปู แบบ แนวทางและ วธิ กี ารทหี่ ลากหลาย เมอ่ื สถานศกึ ษาหรอื สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั กาํ หนดแนวทางหรอื รปู แบบการจดั ประสบการณใ ด ควรอธบิ ายขนั้ ตอนหรอื วธิ กี ารทเ่ี ปน แนวทางในการจดั ประสบการณก ารเรยี นรใู หช ดั เจน โดยคาํ นงึ ถงึ หลกั จติ วทิ ยา พฒั นาการใหเ หมาะสมกบั วยั วฒุ ภิ าวะ และลกั ษณะการเรยี นรขู องเดก็ กรณที ส่ี ถานศกึ ษาหรอื สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั เลือกใชนวัตกรรมตามความตองการของสถานศึกษา ควรระบุหลักการและแนวทางในการจัดประสบการณ ตามนวตั กรรมเพิม่ เติม ท้งั น้ี นวตั กรรมทีเ่ ลือกมาใชค วรสอดคลอ งกบั หลกั การจัดการศกึ ษาปฐมวัย ในกรณีท่ีสถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยใชการจัดประสบการณแบบหนวยการจัด ประสบการณ เมอ่ื กาํ หนดสาระการเรยี นรรู ายปแ ลว สถานศกึ ษาหรอื สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ตอ งนาํ สาระการเรยี นรู รายปท่วี เิ คราะหไ วพ รอ มกบั มาตรฐานคุณลกั ษณะท่พี ึงประสงค ตวั บงช้ี สภาพท่ีพึงประสงคในแตล ะพฒั นาการ มาจดั เปน หนว ยการจดั ประสบการณ โดยศกึ ษารายละเอยี ดการจดั ทาํ แผนการจดั ประสบการณ (บทท่ี ๕ หนา ๘๒) นอกจากน้ีสถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยควรกําหนดขอบขายการจัดกิจกรรมประจําวัน และตารางกิจกรรมประจาํ วนั ของสถานศึกษาหรอื สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย ใหส อดคลอ งกับหลักการจัดกิจกรรม 58 ประจําวันทรี่ ะบุไวในหลกั สตู รการศึกษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ๘. การจัดสภาพแวดลอ ม ส่ือ และแหลง เรียนรู สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองระบุแนวทางการในการจัดสภาพแวดลอม โดยควร คํานึงถึงการสรางบรรยากาศที่ครอบคลุมดานกายภาพ ซ่ึงไดแก การจัดสภาพแวดลอมท้ังภายในและภายนอก หองเรียน สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยมีการจัดสภาพแวดลอมอยางไร ที่ชวยสรางบรรยากาศ การเรียนรูใหเกิดกับเด็ก โดยสามารถเขียนเปนแผนผังสภาพแวดลอมและคําอธิบายประกอบใหชัดเจน สวนดานจิตภาพ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยมีการกําหนดแนวทางอยางไร ที่ทําใหผูสอนและ ผูเกี่ยวของสรางบรรยากาศเพ่ือใหเด็กเรียนรูอยางมีความสุข มีความรูสึกอบอุน ปลอดภัย กลาแสดงออก มคี วามมน่ั ใจในตนเอง ไดแ สดงออกทางความคดิ สรา งสรรค และเรยี นรูส ่ิงใหมๆ รวมท้ังการสรางปฏิสมั พันธทีด่ ี ระหวางครกู บั เด็ก ท้ังนี้ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองกําหนดส่ือและแหลงเรียนรูเพื่อใหเด็กไดพัฒนา ตามจุดหมาย และครอบคลุมมาตรฐานคุณลักษณะท่ีพึงประสงคที่กําหนดไวในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ โดยเนนสื่อและแหลงเรียนรูที่คํานึงถึงวัย พัฒนาการ และความแตกตางของเด็ก รวมท้ัง บรบิ ททางสงั คมและวฒั นธรรมทแี่ วดลอ มเดก็ ควรระบถุ แึ หลง เรยี นรภู ายในและภายนอกสถานศกึ ษา สถานทส่ี าํ คญั ในชมุ ชน ภูมปิ ญ ญาทอ งถ่นิ พรอมทั้งอธบิ ายแนวทางการใชสือ่ และแหลง เรยี นรู เพอื่ เปน แนวทางสําหรับผสู อน ไดถ ือเปนหลักปฏบิ ตั ิในสถานศึกษา

๙. การประเมินพฒั นาการ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยจัดทําแนวปฏิบัติและเครื่องมือในการประเมินพัฒนาการ เด็กปฐมวัย ใหทุกฝายที่เกี่ยวของไดปฏิบัติใหสอดคลองกับหลักการประเมินพัฒนาการท่ีกําหนดไวในหลักสูตร การศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ โดยสถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยควรเขียนแนวทาง การดาํ เนนิ การประเมินพัฒนาการใหม รี ายละเอียดชัดเจนและสามารถปฏบิ ตั ไิ ด ประกอบดว ย ๙.๑ หลักการประเมนิ พฒั นาการเด็ก ๙.๒ ขอบเขตของการประเมนิ พฒั นาการ มีรายละเอยี ดการดําเนนิ การดงั น้ี ๙.๒.๑ พัฒนาการดานตางๆ ๙.๒.๒ มาตรฐานคุณลกั ษณะทพี่ งึ ประสงค ตวั บง ชี้ สภาพทีพ่ ึงประสงค ๙.๒.๓ วิธีการและเครือ่ งมอื การประเมินพฒั นาการ ๙.๒.๔ เกณฑการประเมินพัฒนาการและระดบั คุณภาพ ๙.๒.๕ การสรุปผลการประเมินพัฒนาการ ๙.๒.๖ การรายงานผลการประเมินพฒั นาการ ๑๐. การบริหารจดั การหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวัย 59 สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยมีภารกิจหลักในการจัดการศึกษาใหเด็กปฐมวัยไดรับ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ การพัฒนาอยางเต็มศักยภาพ ผูบริหารสถานศึกษา ผูสอน และผูเกี่ยวของทุกฝาย จึงมีบทบาทสําคัญในการ บริหารจดั การหลักสตู รสถานศกึ ษาปฐมวัยใหมีประสิทธภิ าพ ดังนี้ ๑๐.๑ กําหนดบทบาทหนาท่ีของผูที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย เชน ผูบริหารสถานศกึ ษา ผสู อนปฐมวัย ผดู ูแลเดก็ หรือพีเ่ ล้ียงเดก็ พอ แม ผปู กครอง และชมุ ชนทอ งถิ่น ๑๐.๒ เตรียมความพรอมในการนําหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยไปสูการปฏิบัติ โดยพิจารณาถึง การพฒั นาบคุ ลากรปฐมวยั การจดั เตรยี มงบประมาณและทรพั ยากรทจ่ี าํ เปน อาคารสถานที่ สอ่ื และแหลง เรยี นรู ใหเ พยี งพอและมีความปลอดภยั ๑๐.๓ สงเสริมสนับสนุนการนําหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยสูการปฏิบัติอยางเหมาะสม เชน การจัดเตรียมเอกสารหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยและแนวทางการจัดประสบการณ รวมถึงขอมูลสารสนเทศ อื่นๆ ที่จําเปน เพ่ือใหผูสอนสามารถนําหลักสูตรไปใชจัดประสบการณการเรียนรูที่สอดคลองกับพัฒนาการเด็ก อยางรอบดา นไดเหมาะสมกบั วยั และมีประสทิ ธภิ าพ ๑๐.๔ นิเทศติดตามการนําหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยสูการปฏิบัติอยางเปนระบบตอเนื่อง มีการประเมินการใชหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย และนําผลมาพิจารณาปรับปรุงหลักสูตรและจัดประสบการณ การเรยี นรูใหม ีประสทิ ธภิ าพ ๑๐.๕ ประเมินและรายงานผลการจัดการศึกษาปฐมวยั เพ่อื นาํ ขอมลู จากการรายงานผลมาจัดทาํ แผนพฒั นาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาหรอื สถานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑๑. การสรา งรอยเชือ่ มตอ ระหวา งการศกึ ษาระดับปฐมวยั กบั ระดับชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี ๑ สถานศึกษาหรือสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยตองนําเสนอรายละเอียดในการบริหารจัดการเกี่ยวกับ การสรางรอยเชื่อมตอของการศึกษาระดับปฐมวัยกับระดับชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ โดยกําหนดบทบาทของ บุคลากรที่เกีย่ วขอ ง วิธีการและการสรางความตระหนกั ใหผูทเี่ กย่ี วของไดเหน็ ความสาํ คญั และใหก ารชวยเหลือ สนับสนุนเพื่อใหเด็กปฐมวัยปรับตัวพรอมรับการเปลี่ยนแปลง เชน ผูสอนระดับปฐมวัยมีการเตรียมความพรอม ในการจดั กจิ กรรม เพอื่ นาํ ไปสกู ารจดั การเรยี นรใู นระดบั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๑ อยา งไร และผสู อนระดบั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๑ ไดวางแผนเตรียมความพรอมสําหรับเด็กที่ขึ้นมาจากระดับปฐมวัยอยางไร ผูบริหารสถานศึกษามีการสนับสนุน ชวยเหลืออยางไร ผูปกครองสงเสริมชวยเหลือบุตรหลานอยางไร เพราะการสรางรอยเชื่อมตอของการศึกษา ระดับปฐมวัยกับระดับชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ มีความสําคัญอยางยิ่งตอการเรียนรูของเด็ก หากเด็กสามารถ ปรับตัวใหทันตอการเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้นได เด็กจะสามารถเรียนรูและมีพัฒนาการที่กาวหนา ถาหากเด็ก ไมสามารถปรับตัวไดอาจกลายเปนอุปสรรคในการเรียนรูของเด็กในระดับชั้นประถมศึกษาปที่ ๑ ได เน่ืองจาก รปู แบบและลกั ษณะในการจดั การเรยี นรขู องทงั้ สองระดบั ชน้ั มคี วามแตกตา งกนั จงึ จาํ เปน ตอ งไดร บั การสนบั สนนุ และชว ยเหลอื ที่เหมาะสมจากผสู อน พอแม ผปู กครอง ชุมชน ตลอดจนบุคลากรอ่ืนๆ ทีเ่ กย่ี วขอ ง ๑๒. ภาคผนวก สถานศกึ ษาสามารถนาํ เอกสารอน่ื ๆ ทเี่ กย่ี วขอ งกบั การดาํ เนนิ การจดั ทาํ หลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั 60 มาไวใ นภาคผนวกตามความเหมาะสม เชน ประกาศการใชห ลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั คาํ สงั่ แตง ตง้ั คณะกรรมการ จัดทาํ หลักสตู รสถานศกึ ษาปฐมวัย ฯลฯ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐

บทที่ ๔ การจดั ประสบการณ การจัดประสบการณสาํ หรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ป เปน การจดั กิจกรรมในลกั ษณะการบรู ณาการผาน ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป การเลน ดว ยการลงมือปฏิบตั จิ ริงโดยใชป ระสาทสมั ผสั ทง้ั หา เพ่ือใหเ ดก็ ไดรับประสบการณต รงอยางหลากหลาย เกดิ การเรยี นรู ไดพ ฒั นาทงั้ ดา นรา งกาย อารมณ จติ ใจ สงั คม และสตปิ ญ ญา การจดั ประสบการณจ ะตอ งครอบคลมุ 61 ประสบการณสําคัญและสาระที่ควรเรียนรูท่ีกําหนดในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ และ ควรยืดหยุนใหมีสาระท่ีควรเรียนรูที่เด็กสนใจและสาระท่ีควรเรียนรูท่ีผูสอนกําหนด การกําหนดกิจกรรม คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ใหเด็กในแตละวันไมจัดเปนรายวิชา และอาจใชชื่อเรียกกิจกรรมแตกตางกันไปในแตละหนวยงาน สําหรับ การนําแนวคิดจากนวัตกรรมการจัดการศึกษาปฐมวัยตางๆ มาประยุกตใชในการจัดประสบการณ ผูสอน ตองทําความเขาใจแนวคิดนวัตกรรมนั้นๆ ซ่ึงแตละนวัตกรรมการจัดการศึกษาปฐมวัยจะมีจุดเดนของตนเอง แตโ ดยภาพรวมแลว นวตั กรรมการจดั การศกึ ษาปฐมวยั สว นใหญย ดึ เดก็ เปน สาํ คญั การลงมอื ปฏบิ ตั จิ รงิ ดว ยตวั เดก็ จะเปน หัวใจสําคัญของการพฒั นาเดก็ โดยองครวม นอกจากน้ี ผสู อนตองศกึ ษาและทาํ ความเขาใจในหลกั การจดั ประสบการณ แนวทางการจดั ประสบการณ และการจัดกจิ กรรมประจาํ วัน ดงั นี้ ๑. หลักการจดั ประสบการณ หลกั สตู รการศึกษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ ไดกาํ หนดหลกั การจัดประสบการณไว ดงั น้ี ๑.๑ จัดประสบการณการเลนและการเรียนรูอยางหลากหลาย เพ่ือพัฒนาเด็กโดยองครวม อยางสมดลุ และตอ เนอื่ ง ๑.๒ เนนเด็กเปนสําคัญ สนองความตองการ ความสนใจ ความแตกตางระหวางบุคคลและ บริบทของสงั คมทเ่ี ด็กอาศัยอยู ๑.๓ จัดใหเด็กไดรับการพัฒนา โดยใหความสําคัญกับกระบวนการเรียนรูและพัฒนาการ ของเดก็ ๑.๔ จัดการประเมินพัฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเน่ือง และเปนสวนหนึ่งของการจัด ประสบการณ พรอ มท้ังนาํ ผลการประเมินมาพฒั นาเด็กอยา งตอเนอ่ื ง ๑.๕ ใหพ อแม ครอบครัว ชมุ ชน และทกุ ฝายท่เี กย่ี วของ มีสว นรว มในการพัฒนาเดก็

๒. แนวทางการจัดประสบการณ การจัดประสบการณสําหรบั เดก็ ปฐมวยั ควรดาํ เนินการตามแนวทางดังตอไปนี้ ๒.๑ จัดประสบการณใหสอดคลองกับจิตวิทยาพัฒนาการ และการทํางานของสมองที่เหมาะสม กบั อายุ วุฒิภาวะ และระดบั พัฒนาการ เพอื่ ใหเ ดก็ ทุกคนไดพัฒนาเตม็ ตามศกั ยภาพ ๒.๒ จัดประสบการณใหสอดคลองกับแบบการเรียนรูของเด็ก เด็กไดลงมือกระทํา เรียนรูผาน ประสาทสมั ผสั ท้ังหา ไดเ คลื่อนไหว สํารวจ เลน สังเกต สบื คน ทดลอง และคิดแกป ญ หาดว ยตนเอง ๒.๓ จดั ประสบการณแ บบบรู ณาการ โดยบรู ณาการทัง้ กิจกรรม ทกั ษะ และสาระการเรียนรู ๒.๔ จัดประสบการณใหเด็กไดคิดริเริ่ม วางแผน ตัดสินใจ ลงมือกระทํา และนําเสนอความคิด โดยผูสอนหรอื ผจู ัดประสบการณเปน ผสู นับสนุน อํานวยความสะดวก และเรียนรรู วมกับเด็ก ๒.๕ จัดประสบการณใหเด็กมีปฏิสัมพันธกับเด็กอื่น กับผูใหญ ภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้อตอ การเรยี นรูในบรรยากาศทอี่ บอุน มีความสขุ และเรยี นรูก ารทํากจิ กรรมแบบรว มมือในลักษณะตา งๆ ๒.๖ จัดประสบการณใหเด็กมีปฏิสัมพันธกับส่ือและแหลงเรียนรูท่ีหลากหลาย และอยูในวิถีชีวิต ของเด็ก สอดคลอ งกับบริบทสังคมและวฒั นธรรมท่ีแวดลอมเด็ก ๒.๗ จัดประสบการณที่สงเสริมลักษณะนิสัยที่ดีและทักษะการใชชีวิตประจําวัน ตามแนวทาง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ตลอดจนสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม และการมีวนิ ัย ใหเ ปน สวนหน่งึ ของ การจดั ประสบการณการเรียนรูอยา งตอ เนอ่ื ง ๒.๘ จัดประสบการณท้ังในลักษณะท่ีมีการวางแผนไวลวงหนา และแผนที่เกิดข้ึนในสภาพจริง โดยไมไ ดค าดการณไ ว 62 ๒.๙ จัดทําสารนิทัศนดวยการรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับพัฒนาการและการเรียนรูของเด็ก คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ เปนรายบคุ คล นํามาไตรตรองเพอ่ื ใชใ หเปนประโยชนตอการพัฒนาเด็กและการวิจยั ในช้ันเรียน ๒.๑๐จดั ประสบการณโ ดยใหพ อ แม ครอบครวั และชมุ ชน มสี ว นรว มทงั้ การวางแผน การสนบั สนนุ ส่อื และแหลงเรยี นรู การเขารว มกิจกรรม และการประเมนิ พฒั นาการ ๓. การจดั กิจกรรมประจาํ วัน กจิ กรรมประจาํ วนั สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป สามารถนาํ มาจดั ไดห ลายรปู แบบขนึ้ อยกู บั ความเหมาะสม ในการนําไปใชของแตละหนวยงาน ซ่ึงเปนการชวยใหผูสอนทราบวา ในแตละวันจะทํากิจกรรมอะไร เม่ือใด และอยางไร และที่สําคัญ ผูสอนตองคํานึงถึงการจัดกิจกรรมใหครอบคลุมพัฒนาการ ทุกดาน การจัดกิจกรรม ประจําวันมีหลักการจัดกิจกรรมประจําวัน ขอบขายของกิจกรรมประจําวัน และรูปแบบการจัดกิจกรรม ประจาํ วัน ดงั นี้ ๓.๑ หลักการจดั กจิ กรรมประจาํ วนั การจัดกจิ กรรมประจาํ วันจะตอ งคาํ นึงถึงอายแุ ละความสนใจของเด็กในแตละชว งวัย ดังนี้ ๓.๑.๑ กําหนดระยะเวลาในการจัดกิจกรรมแตละกิจกรรมใหเหมาะสมกับวัยของเด็ก ในแตละวนั แตส ามารถยืดหยนุ ไดต ามความตองการและความสนใจของเดก็ เชน เดก็ วยั ๓ - ๔ ป มีความสนใจประมาณ ๘ - ๑๒ นาที เดก็ วยั ๔ - ๕ ป มีความสนใจประมาณ ๑๒ - ๑๕ นาที เด็กวัย ๕ - ๖ ป มีความสนใจประมาณ ๑๕ - ๒๐ นาที

๓.๑.๒ กิจกรรมที่ตองใชความคิดท้ังในกลุมเล็กและกลุมใหญ ไมควรใชเวลาตอเน่ือง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป นานเกนิ กวา ๒๐ นาที 63 ๓.๑.๓ กิจกรรมที่เด็กมีอิสระเลือกเลนเสรี เพ่ือชวยใหเด็กเรียนรูการเลือก การตัดสินใจ การคิดแกปญหา และความคิดสรางสรรค ใชเวลาประมาณ ๔๐ - ๖๐ นาที เชน กิจกรรมการเลนตามมุม คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ กจิ กรรมการเลนกลางแจง กจิ กรรมศลิ ปะสรางสรรค ๓.๑.๔ กิจกรรมควรมีความสมดุลระหวางกิจกรรมในหองและนอกหอง กิจกรรมที่ใช กลามเน้ือใหญและกลามเน้ือเล็ก กิจกรรมท่ีเปนรายบุคคล กลุมยอย และกลุมใหญ กิจกรรมท่ีเด็กเปนผูริเริ่ม และผสู อนเปน ผูริเริ่ม กิจกรรมทีใ่ ชกาํ ลังและไมใ ชกาํ ลงั จดั ใหค รบทุกประเภท ทงั้ นี้ กิจกรรมที่ตอ งออกกําลงั กาย ควรจดั สลบั กบั กิจกรรมท่ไี มต อ งออกกําลังมากนัก เพ่ือเด็กจะไดไ มเหนื่อยเกนิ ไป ๓.๒ ขอบขายของกิจกรรมประจาํ วนั การเลือกกิจกรรมท่ีจะนํามาจัดในแตละวัน สามารถจัดไดหลายรูปแบบ ทั้งนี้ ข้ึนอยูกับ ความเหมาะสมในการนําไปใชของแตละหนวยงานและสภาพชุมชน ที่สําคัญผูสอนตองคํานึงถึงการจัดกิจกรรม ใหครอบคลมุ พัฒนาการทกุ ดานดังตอไปนี้ ๓.๒.๑ การพัฒนากลามเน้ือใหญ เปนการพัฒนาความแข็งแรง การทรงตัว การยืดหยุน ความคลองแคลว ในการใชอวัยวะตางๆ การประสานสัมพนั ธ และจงั หวะการเคล่ือนไหวในการใชกลามเนอ้ื ใหญ โดยจดั กจิ กรรมใหเ ด็กไดเ ลน อิสระกลางแจง เลน เคร่อื งเลน สนาม เลน ปน ปายอยา งอสิ ระ และเคลอื่ นไหวรางกาย ตามจังหวะดนตรี ๓.๒.๒ การพัฒนากลามเน้ือเล็ก เปนการพัฒนาความแข็งแรงของกลามเนื้อมือ - นิ้วมือ และการประสานสัมพันธระหวางมือกับตาไดอยางคลองแคลว โดยจัดกิจกรรมใหเด็กไดเลนเคร่ืองเลนสัมผัส ฝกชว ยเหลือตนเองในการแตง กาย การหยิบจบั สิง่ ของและอุปกรณต า งๆ เชน ชอ น สอม สเี ทียน กรรไกร พกู นั ดนิ เหนียว ๓.๒.๓ การพฒั นาอารมณ จติ ใจ และปลกู ฝง คณุ ธรรม จรยิ ธรรม เปนการปลูกฝงใหเด็ก มีความรูสึกที่ดีตอตนเองและผูอ่ืน มีความเช่ือม่ัน กลาแสดงออก มีวินัย รับผิดชอบ ซื่อสัตย ประหยัด เมตตา กรณุ า เอ้อื เฟอ แบงปน มีมารยาท และปฏิบตั ติ นตามวฒั นธรรมไทยและศาสนาท่นี ับถือ โดยจดั กิจกรรมตา งๆ ผานการเลน ใหเ ดก็ ไดมโี อกาสตดั สนิ ใจเลอื ก ไดรบั การตอบสนองตามความตอ งการ ไดฝก ปฏิบัติโดยสอดแทรก คณุ ธรรม จรยิ ธรรมอยา งตอเนอ่ื ง ๓.๒.๔ การพัฒนาสังคมนิสัย เปนการพัฒนาใหเด็กมีลักษณะนิสัยท่ีดี แสดงออกอยาง เหมาะสม และอยรู ว มกบั ผอู นื่ ไดอ ยา งมคี วามสขุ ชว ยเหลอื ตนเองในการทาํ กจิ วตั รประจาํ วนั มนี สิ ยั รกั การทาํ งาน รักษาความปลอดภัยของตนเองและผูอ่ืน รวมท้ังระมัดระวังอันตรายจากคนแปลกหนา ใหเด็กไดปฏิบัติ กิจวัตรประจําวันอยางสม่ําเสมอ รับประทานอาหาร พักผอนนอนหลับ ขับถาย ทําความสะอาดรางกาย เลนและทาํ งานรวมกบั ผอู ่ืน ปฏบิ ัตติ ามกฎ กตกิ า ขอตกลงของสวนรวม เก็บของเขาท่ีเมอื่ เลนหรอื ทํางานเสรจ็ ๓.๒.๕ การพัฒนาการคิด เปน การพฒั นาใหเดก็ มีความสามารถในการคดิ แกป ญหา การคิด รวบยอด และการคิดเชิงเหตุผลทางวิทยาศาสตรและคณิตศาสตร โดยจัดกิจกรรมใหเด็กไดสังเกต จําแนก เปรียบเทียบ สืบเสาะหาความรู สนทนา อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เชิญวิทยากรมาพูดคุยกับเด็ก

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ศกึ ษานอกสถานที่ เลน เกมการศกึ ษา ฝก แกป ญ หาในชวี ติ ประจาํ วนั ฝก ออกแบบและสรา งชนิ้ งาน และทาํ กจิ กรรม เปน รายบคุ คล กลุม ยอย และกลุมใหญ ๓.๒.๖ การพัฒนาภาษา เปนการพัฒนาใหเด็กใชภาษาในการส่ือสารถายทอดความรูสึก ความคิด ความเขาใจในส่ิงตางๆ ที่เด็กมีประสบการณ โดยสามารถตั้งคําถามในสิ่งท่ีสงสัยใครรู จัดกิจกรรม ทางภาษาใหมีความหลากหลายในสภาพแวดลอมท่ีเอื้อตอการเรียนรู มุงปลูกฝงใหเด็กไดกลาแสดงออก ในการฟง การพดู การอาน การเขียน มีนิสัยรกั การอาน และบคุ คลแวดลอมตอ งเปน แบบอยา งที่ดีในการใชภาษา ทง้ั นี้ ตองคํานงึ ถงึ หลักการจดั กิจกรรมทางภาษาท่ีเหมาะสมกบั เดก็ เปนสําคัญ ๓.๒.๗ การสงเสริมจินตนาการและความคิดสรางสรรค เปนการสงเสริมใหเด็กมี ความคิดรเิ รมิ่ สรา งสรรค ไดถายทอดอารมณและความรสู กึ และเห็นความสวยงามของสิง่ ตางๆ โดยจดั กิจกรรม ศิลปะสรางสรรค การเคล่ือนไหวและจังหวะตามจินตนาการ ประดิษฐส่ิงตางๆ อยางอิสระ เลนบทบาทสมมติ เลนนา้ํ เลน ทราย เลนบล็อก และเลนกอ สรา ง ๓.๓ รูปแบบการจัดกจิ กรรมประจาํ วัน การจดั ตารางกิจกรรมประจาํ วนั สามารถจัดไดห ลายรปู แบบ ทง้ั นี้ ขน้ึ อยูกับความเหมาะสม ในการนําไปใชของแตละหนวยงาน ท่ีสําคัญผูสอนตองคํานึงถึงการจัดกิจกรรมใหครอบคลุมพัฒนาการทุกดาน จงึ ขอเสนอแนะสดั สวนเวลาในการพฒั นาเด็กแตละวนั ดงั นี้ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐64 รายการการพฒั นา อายุ ๓ - ๔ ป อายุ ๔ - ๕ ป อายุ ๕ - ๖ ป ชว่ั โมง : วนั ชั่วโมง : วนั ช่วั โมง : วัน ๑. การพัฒนาทกั ษะพื้นฐานในชีวิตประจาํ วัน (ประมาณ) (ประมาณ) (ประมาณ) (รวมท้ังการชว ยตนเองในการแตงกาย การรบั ประทาน อาหาร สขุ อนามัย และการนอนพกั ผอน) ๓ ๒ ๑/๒ ๒ ๑/๔ ๒. การเลนเสรี ๓. การคดิ และความคดิ ริเริม่ สรางสรรค ๑๑๑ ๔. กจิ กรรมดานสงั คม (การทาํ งานรวมกับผูอน่ื ) ๕. กจิ กรรมพัฒนากลามเนือ้ ใหญ ๑๑๑ ๖. กิจกรรมที่มกี ารวางแผนโดยผูสอน ๑/๒ ๓/๔ ๑ เวลาโดยประมาณ ๓/๔ ๓/๔ ๓/๔ ๓/๔ ๑ ๑ ๗๗๗ หมายเหตุ ๑. การจัดสัดสวนของเวลาในแตละวันท่ีเสนอไวสามารถปรับและยืดหยุนได ทั้งน้ี ข้ึนอยู กบั ผสู อนและสภาพการณ โดยยดึ หลกั การจดั กจิ กรรมประจําวนั ประกอบ

๒. รายการการพฒั นาทน่ี าํ เสนอใหค วามสาํ คญั กบั ทกั ษะพน้ื ฐานในชวี ติ ประจาํ วนั ทง้ั นี้ เนอ่ื งจาก ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป การศกึ ษาปฐมวยั เปน การศกึ ษาขน้ั แรกทที่ าํ ใหเ ดก็ ชว ยเหลอื ตนเองในการปฏบิ ตั กิ จิ วตั รประจาํ วนั ซงึ่ เดก็ อายุ ๓ ป ตอ งใหเ วลาในการทาํ กจิ วตั รประจาํ วนั มาก และเมอื่ เดก็ อายมุ ากขนึ้ สดั สว นเวลาทที่ าํ กจิ วตั รประจาํ วนั จะนอ ยลง 65 ตามลําดบั เนอ่ื งจากเดก็ ชว ยเหลอื ตนเองไดมากขน้ึ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๓. การจัดกิจกรรมการเลนเสรี เปนสิ่งสําคัญและจําเปนสําหรับเด็กปฐมวัย ชวยให เดก็ รูจกั เลอื กตดั สินใจ คิดแกปญ หา คิดสรา งสรรคใ นแตละวัน เดก็ ทกุ วัยควรมีโอกาสเลน เสรี ๑ ช่ัวโมง : วัน ๔. การคิดและความคิดสรางสรรค ทําใหเด็กเกิดความคิดรวบยอด การคิดเชิงเหตุผล มีความสามารถในการแกป ญ หาและตดั สนิ ใจ มีจินตนาการและความคดิ สรางสรรค ๕. กิจกรรมดานสังคม เปนกิจกรรมท่ีเด็กไดพัฒนาลักษณะนิสัยที่ดี แสดงออกอยาง เหมาะสม มีปฏิสัมพันธและอยูรวมกับผูอ่ืนไดอยางมีความสุข แตเด็กท่ีอายุนอยยังยึดตัวเองเปนศูนยกลาง ดังน้ัน การใหเ วลาในชว งวยั ๓ - ๔ ป จงึ ใหเวลานอยในการทาํ กจิ กรรมกลุมและจะเพิ่มเวลาเมอื่ เดก็ อายุมากขึ้น เพราะเดก็ ตองการเวลาในการทาํ กจิ กรรมรวมกับคนอน่ื มากขนึ้ ๖. การจัดกิจกรรมพัฒนากลามเนื้อใหญ เปนกิจกรรมท่ีชวยใหเด็กมีรางกายแข็งแรง มีการทรงตัวที่ดี มีการยืดหยุนและความคลองแคลวในการใชอวัยวะตางๆ ตามจังหวะการเคล่ือนไหวและ การประสานสมั พันธก นั ๗. กิจกรรมที่มีการวางแผนโดยผูสอน (ใหคิดรวบยอดโดยผูสอน) จะชวยใหเด็กเกิด ทักษะหรือความคดิ รวบยอดในเร่ืองใดเรอื่ งหนึง่ ตามสาระการเรียนรูท กี่ าํ หนดไวในหลักสูตร เชน ผสู อนตอ งการ ใหเกิดความคิดรวบยอดเกี่ยวกับน้ํา ผูสอนตองวางแผนกิจกรรมลวงหนา เวลาท่ีใชในแตละวันท่ีกําหนดไว ๓/๔ ชั่วโมง (๔๕ นาที) ในเด็กอายุ ๓ ป มิไดหมายความวาใหผูสอนสอนตอเน่ือง ๔๕ นาที ใน ๑ กิจกรรม เพ่ือใหเด็กเกิดความคิดรวบยอด ผูสอนตองพิจารณาวาตามพัฒนาการเด็กมีชวงความสนใจสั้น จะตอง จัดแบงเวลาเปนหลายชว ง เด็กอาจถกู สอนความคิดรวบยอดเร่อื งนาํ้ ในกิจกรรมอืน่ ๆ การจัดตารางกิจกรรมประจําวัน ผูสอนสามารถปรับใชไดตามความเหมาะสมของบริบท แตละสถานศึกษา และแนวคิดการจัดการศึกษาปฐมวัยของนวัตกรรมท่ีนํามาใชในการจัดประสบการณ กิจกรรมท่ีจัดใหเด็กในแตละวัน อาจใชชื่อเรียกกิจกรรมแตกตางกันไปในแตละหนวยงาน ดังตัวอยางตาราง กิจกรรมประจาํ วนั ตอ ไปน้ี

ตวั อยางตารางกิจกรรมประจาํ วัน ตวั อยางแบบที่ ๑ ตวั อยา งแบบท่ี ๒ ๐๘.๐๐ - ๐๘.๓๐ น. รบั เด็ก ๐๘.๐๐ - ๐๘.๓๐ น. รับเดก็ ๐๘.๓๐ - ๐๘.๔๕ น. เคารพธงชาติ สวดมนต ๐๘.๓๐ - ๐๙.๐๐ น. เคารพธงชาติ สวดมนต ๐๘.๔๕ - ๐๙.๐๐ น. ตรวจสขุ ภาพ ไปหองนํ้า ๐๙.๐๐ - ๐๙.๓๐ น. กิจกรรมดนตรแี ละจังหวะ/ กจิ กรรมเคล่ือนไหวและจังหวะ ๐๙.๐๐ - ๐๙.๒๐ น. กจิ กรรมเคลอื่ นไหวและจงั หวะ ๐๙.๓๐ - ๑๐.๓๐ น. กจิ กรรมศิลปะสรา งสรรคและ กิจกรรมการเลน ตามมมุ ๐๙.๒๐ - ๑๐.๒๐ น. กจิ กรรมศลิ ปะสรา งสรรคแ ละ ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๐ น. พกั (รบั ประทานอาหารวาง) กจิ กรรมการเลน ตามมมุ ๑๐.๒๐ - ๑๐.๓๐ น. พัก (รบั ประทานอาหารวาง) ๑๐.๔๐ - ๑๑.๒๐ น. กจิ กรรมการเลนกลางแจง ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. กจิ กรรมเสริมประสบการณ/กจิ กรรม ๑๑.๒๐ - ๑๑.๓๐ น. พกั (รับประทานอาหารวา ง) ในวงกลม ๑๐.๔๕ - ๑๑.๓๐ น. กิจกรรมการเลนกลางแจง ๑๑.๓๐ - ๑๑.๕๐ น. กิจกรรมเสริมประสบการณ/กจิ กรรม ในวงกลม ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑๑.๓๐ - ๑๒.๐๐ น. พัก (รับประทานอาหารกลางวัน) ๑๑.๕๐ - ๑๓.๐๐ น. พัก (รับประทานอาหารกลางวัน) ๑๒.๐๐ - ๑๔.๐๐ น. นอนพักผอ น ๑๓.๐๐ - ๑๕.๐๐ น. นอนพกั ผอน ๑๔.๐๐ - ๑๔.๒๐ น. เก็บทีน่ อน ลา งหนา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๑๐ น. เก็บทีน่ อน ลางหนา ๑๔.๒๐ - ๑๔.๓๐ น. พกั (รับประทานอาหารวา ง) ๑๕.๑๐ - ๑๕.๓๐ น. พัก (รบั ประทานอาหารวา ง) 66 ๑๔.๓๐ - ๑๔.๕๐ น. เกมการศึกษา ๑๕.๓๐ - ๑๕.๕๐ น. เกมการศึกษา เลานทิ าน คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๑๔.๕๐ - ๑๕.๐๐ น. เตรยี มตวั กลับบาน ๑๕.๕๐ - ๑๖.๐๐ น. เตรียมตวั กลับบาน หมายเหตุ หากมีเหตุการณอื่นใดที่เด็กสนใจเกิดข้ึน ผูสอนควรนํามาจัดประสบการณไดทันที หรือกิจกรรม วันสําคัญของทองถนิ่ กจิ กรรมศกึ ษานอกสถานทกี่ ็อาจงดกิจกรรมประจําวันในชว งเวลานั้น แลว พาเด็กไปศึกษา นอกสถานทีไ่ ด

๑. กิจกรรมเคลอ่ื นไหวและจงั หวะ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป กิจกรรมเคล่ือนไหวและจังหวะ เปนกิจกรรมที่จัดใหเด็กไดเคล่ือนไหวสวนตางๆ ของรางกาย 67 อยา งอสิ ระตามจงั หวะ โดยใชเ สยี งเพลง คาํ คลอ งจอง เครอื่ งเคาะจงั หวะ และอปุ กรณอ นื่ ๆ มาประกอบการเคลอื่ นไหว ซึง่ จังหวะและดนตรีท่ใี ชป ระกอบ ไดแ ก เสียงตบมอื เสียงเพลง เสียงเคาะไม เคาะเหล็กกรุง กร๋งิ ราํ มะนา กลอง คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ กรับ ฯลฯ มาประกอบการเคล่ือนไหวเพ่ือสงเสริมใหเด็กเกิดจินตนาการความคิดสรางสรรค เด็กวัยนี้รางกาย กาํ ลงั อยูในระหวา งพัฒนาการใชส วนตางๆ ของรางกาย ยังไมป ระสานสมั พนั ธกนั อยา งสมบรู ณ จุดประสงค ๑. เพอ่ื พฒั นาอวัยวะทกุ สวนใหม คี วามสมั พนั ธกนั อยา งดใี นการเคลือ่ นไหว ๒. เพ่ือฝกทักษะภาษา ฝกฟง คําส่ัง และขอตกลง ๓. เพ่ือใหเกดิ ความซาบซง้ึ และสนุ ทรียภาพในการเคล่ือนไหว ๔. เพือ่ พฒั นาดา นสงั คม การปรับตัวและความรวมมือในกลุม ๕. เพ่ือใหโอกาสเด็กไดแ สดงออก และความคิดริเริม่ สรา งสรรค ๖. เพื่อใหเกดิ ความสนกุ สนาน ผอ นคลายความตงึ เครียด ๗. เพอ่ื ใหไดรบั ประสบการณ สนกุ สนาน ร่ืนเรงิ จากการเคลือ่ นไหว และจังหวะแบบตางๆ ขอบขา ย/เน้ือหา/กิจกรรม ๑. กจิ กรรมการเคลอื่ นไหวพนื้ ฐาน เปน กจิ กรรมทตี่ อ งฝก ทกุ ครงั้ กอ นทจี่ ะเรมิ่ ฝก กจิ กรรมอนื่ ๆ ตอ ไป ลักษณะการจัดกิจกรรมมีจุดเนนในเร่ืองจังหวะและการเคลื่อนไหวหรือทาทางอยางอิสระ การเคล่ือนไหว ตามธรรมชาติของเดก็ มี ๒ ประเภท คอื การเคลอ่ื นไหวอยูกับที่ เชน ตบมือ ผงกศีรษะ ขยิบตา ชันเขา เคาะเทา เคลอื่ นไหวมอื และแขน มอื และนว้ิ มอื เทา และปลายเทา การเคลอ่ื นไหวเคลอื่ นท่ี เชน คลาน คบื เดนิ วง่ิ กระโดด ควบมา กา วกระโดด เขยง กา วชดิ โดยกิจกรรมการเคลอื่ นไหวพ้นื ฐานอาจดําเนินการ ดังนี้ ๑.๑ ใหเด็กทราบถึงขอตกลงรวมกันในการกําหนดสัญญาณและจังหวะ โดยผูสอนตองทํา ความเขา ใจกับเด็กกอ นวา สัญญาณนั้นหมายถึงอะไร เชน (๑) ใหจ งั หวะ ๑ ครง้ั สมาํ่ เสมอ แสดงวา ใหเ ดก็ เดนิ หรอื เคลอื่ นไหวไปเรอื่ ยๆ ตามจงั หวะ (๒) ใหจ งั หวะ ๒ คร้ังตดิ กนั แสดงวา ใหเ ด็กหยดุ การเคลอื่ นไหว โดยเด็กจะตอ งหยดุ น่ิง จริงๆ หากกําลงั อยูในทา ใด กต็ อ งหยุดน่ิงในทา น้ัน จะเคล่อื นไหวหรือเปลยี่ นทาไมไ ด (๓) ใหจงั หวะรัว แสดงวา ใหเด็กเคลือ่ นไหวอยางเร็ว หรือเคลอื่ นทเี่ ร็วขึน้ เชน การฝก การเปนผนู าํ หรอื ผูตามจะหมายถงึ การเปลยี่ นตาํ แหนง ๑.๒ ใหเด็กเคลื่อนไหวอยางอิสระตามความคิดหรือจินตนาการของตนเอง โดยใชสวนตางๆ ของรางกายใหมากท่ีสุด และขณะเดียวกันตองคํานึงถึงองคประกอบพ้ืนฐานในการเคลื่อนไหว ซ่ึงไดแก การใช รางกายตนเอง การใชพ นื้ ท่บี รเิ วณ การเคลื่อนไหวอยางมีอิสระ มรี ะดบั และทศิ ทาง

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๒. กิจกรรมการเคลื่อนไหวท่ีสัมพันธกับเน้ือหา เปนกิจกรรมท่ีจัดใหเด็กไดเคลื่อนไหวรางกาย โดยเนนการทบทวนเรื่องท่ีไดรับรูจากกิจกรรมอื่น และนํามาสัมพันธกับสาระการเรียนรูหรือเร่ืองอื่นๆ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ทเ่ี ด็กสนใจ ไดแก ๒.๑ การเคล่ือนไหวเลียนแบบ เปนการเคล่ือนไหวเลียนแบบสิ่งตางๆ รอบตัว เชน การเลียนแบบทาทางสัตว การเลียนแบบทาทางคน การเลียนแบบเครื่องยนตกลไกและเคร่ืองเลน และ การเลียนแบบปรากฏการณธ รรมชาติ ๒.๒ การเคลื่อนไหวตามบทเพลง เปนการเคลื่อนไหวหรือทําทาทางประกอบเพลง เชน เพลงไก เพลงขามถนน เพลงสวสั ดี ๒.๓ การทําทาทางกายบริหารประกอบเพลงหรือคําคลองจอง เปนการทําทาทางการ บริหารกายบริหารตามจังหวะและทํานองเพลงหรือคําคลองจอง เชน เพลงกํามือแบมือ เพลงออกกําลังกาย รับแสงตะวัน คําคลองจองฝนตกพรําพราํ ๒.๔ การเคล่ือนไหวเชิงสรางสรรค เปนการเคลื่อนไหวที่ใหเด็กคิดสรางสรรคทาทางขึ้นเอง หรอื อาจชี้นําดวยการปอนคาํ ถามเคล่ือนไหวโดยใชอ ปุ กรณป ระกอบ เชน หวงหวาย แถบผา รบิ บ้ิน ถุงทราย ๒.๕ การเคล่ือนไหวหรือการแสดงทาทางตามคําบรรยายหรือเร่อื งราว เปนการเคลื่อนไหว หรือแสดงทา ทางตามจนิ ตนาการจากเรือ่ งราว หรอื คําบรรยายที่ผูสอนเลา ๒.๖ การเคล่ือนไหวหรือการแสดงทาทางตามคําส่ัง เปนการเคล่ือนไหวหรือทําทาทาง ตามคาํ สง่ั ของครู เชน การจัดกลุมตามจํานวน การทาํ ทาทางตามคําสง่ั 68 ๒.๗ การเคล่ือนไหวหรือการแสดงทาทางตามขอตกลง เปนการเคลื่อนไหวหรือทําทาทาง ตามขอตกลงที่ไดต กลงไวกอ นเรมิ่ กิจกรรม ๒.๘ การเคลอื่ นไหวหรอื การแสดงทา ทางเปน ผนู าํ ผตู าม เปน การเคลอ่ื นไหวหรอื ทาํ ทา ทาง จากความคิดสรางสรรคของเดก็ เอง แลว ใหเ พ่อื นปฏบิ ัติตามกจิ กรรม จากรูปแบบการเคล่ือนไหวขางตน ลักษณะการเคล่ือนไหวของเด็กอาจมีลักษณะตางๆ เชน ชา เรว็ นมุ นวล ทาํ ทา ทางขงึ ขงั รา เรงิ มคี วามสขุ หรอื เศรา โศกเสยี ใจ และมที ศิ ทางการเคลอ่ื นไหวทแ่ี ตกตา งกนั เชน การเคลื่อนไหวไปขางหนา และขา งหลงั ไปขา งซา ยและขางขวา เคลอ่ื นตัวข้นึ และลง หรอื เคลื่อนไหวรอบทิศทาง โดยใหมีระดับของการเคลื่อนไหวสงู กลาง และต่าํ ในบริเวณพ้นื ท่ีท่ีเดก็ ตองการเคล่อื นไหว ส่อื กิจกรรมเคลือ่ นไหวและจังหวะ ๑. เครอ่ื งเคาะจงั หวะ เชน ฉิง่ เหลก็ สามเหลี่ยม กรับ รํามะนา กลอง ๒. อุปกรณประกอบการเคล่ือนไหว เชน หนังสือพิมพ ริบบิ้น แถบผา หวงหวาย หวงพลาสติก ถุงทราย ขอเสนอแนะ ๑. ควรเร่ิมกิจกรรมจากการเคลื่อนไหวที่เปนอิสระ และมีวิธีการท่ีไมยุงยากมากนัก เชน ใหเด็ก ไดเ คล่อื นไหวกระจายอยภู ายในหอง และใหเ คลอ่ื นไหวไปตามธรรมชาติของเดก็

๒. ควรใหเด็กไดแสดงออกดวยตนเองอยางอิสระ และเปนไปตามความนึกคิดของเด็กเอง ผูสอน ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ไมควรชแี้ นะ 69 ๓. ควรเปด โอกาสใหเ ดก็ คดิ หาวธิ เี คลอื่ นไหว ทง้ั ทต่ี อ งเคลอ่ื นทแี่ ละไมต อ งเคลอ่ื นท่ี เปน รายบคุ คล เปน คู เปน กลมุ ตามลาํ ดับ และกลมุ ไมควรเกนิ ๕ - ๖ คน คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๔. ควรใชวัสดุที่อยูใกลตัวเด็ก เชน ของเลน กระดาษหนังสือพิมพ เศษผา เชือก ทอนไม ประกอบการเคลือ่ นไหวและการใหจ งั หวะ ๕. ควรกําหนดจังหวะสัญญาณนัดหมายในการเคลื่อนไหวตางๆ เชนการเปลี่ยนทาหรือหยุด ใหเ ดก็ ทราบเม่ือทาํ กจิ กรรมทุกครงั้ ๖. ควรสรางบรรยากาศอยางอสิ ระ ใหเ ด็กรสู ึกอบอุน เพลดิ เพลนิ และรสู ึกสบาย สนกุ สนาน ๗. ควรจดั ใหม รี ูปแบบของการเคลื่อนไหวทห่ี ลากหลาย เพื่อชว ยใหเ ดก็ สนใจมากขึน้ ๘. กรณีเดก็ ไมย อมเขารว มกจิ กรรม ผสู อนไมควรใชวิธบี ังคบั ควรใหเ วลาและโนม นา วใหเดก็ สนใจ เขารว มกิจกรรมดว ยความสมัครใจ ๙. ควรจัดใหม เี กมการเลน ทีไ่ มเ นนการแขง ขนั เพ่ือกระตนุ เรา ความสนใจของเด็กมากข้ึน ๑๐. การจัดกิจกรรมควรจัดตามกําหนดตารางกิจกรรมประจําวัน และควรจัดใหเปนที่นาสนใจ เกดิ ความสนุกสนาน ๑๑. ใหเ ลนเปนเร่ืองราว โดยการเลาใหเ ดก็ ฟง เดก็ เกดิ จนิ ตนาการและเคลอื่ นไหวไปตามเรอื่ งนั้นๆ ๑๒. หลังจากเด็กไดทํากิจกรรมแลว ตองใหเด็กไดพักผอน โดยอาจเปดเพลงจังหวะชาๆ เบาๆ ท่สี รา งความรสู กึ ใหเ ดก็ อยากพักผอน ๒. กิจกรรมเสรมิ ประสบการณ/กิจกรรมในวงกลม กิจกรรมเสริมประสบการณ/กิจกรรมในวงกลม เปนกิจกรรมท่ีมุงเนนใหเด็กไดพัฒนาทักษะ การเรียนรู ทักษะการฟง การพูด การสงั เกต การคิดแกป ญ หา การใชเหตผุ ล และปฏิบัติการทดลอง โดยการฝก ปฏิบัติรวมกัน และการทํางานเปนกลุม ทั้งกลุมยอยและกลุมใหญ เพื่อใหเกิดความคิดรวบยอดเกี่ยวกับเร่ืองที่ ไดเรียนรูมากกวาเน้ือหา เมื่อเกิดการเรียนรูตามกระบวนการจะทําใหเด็กเกิดความรูความเขาใจในเนื้อหาน้ันๆ ดวยตนเอง จุดประสงค ๑. เพ่อื ฝก ทักษะกระบวนการคิดพ้ืนฐาน การมสี มาธใิ นการทาํ งานยดื ระยะความสนใจ ๒. เพื่อฝก การใชภ าษาในการฟง การพดู และการถา ยทอดเร่อื งราว ๓. เพอ่ื ฝกมารยาทในการฟง การพูด ๔. เพื่อฝกความรบั ผิดชอบ และปฏิบัติตามขอตกลง ๕. เพ่อื ใหเดก็ เรียนรูผานการสงั เกต มีความอยากรูอยากเห็นสิง่ แวดลอมรอบตัว ๖. เพ่อื สงเสรมิ ความสามารถในการคิดรวบยอด การคดิ แกป ญ หาและตดั สนิ ใจ ๗. เพือ่ สง เสริมการเรียนรู วิธีแสวงหาความรู เกดิ การเรียนรูจ ากการคนพบดวยตนเอง ๘. เพื่อฝกการกลาแสดงออก รวมแสดงความคิดเห็นอยางมีเหตุผล และยอมรับฟงความคิดเห็น ของผูอ ่ืน

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ขอบขาย/เนอ้ื หา/กิจกรรม คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ นาํ เนอ้ื หาและรายการประสบการณใ นหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั มาบรู ณาการการจดั ประสบการณ การเรียนการสอน โดยยึดข้ันตอนการเรียนรูประสบการณที่อยูใกลตัวเด็กไปยังสิ่งท่ีอยูไกลตัวเด็กมาเปนแกน ในการจดั หนวยการจดั ประสบการณ แนวการจดั กจิ กรรมเสริมประสบการณ/ กิจกรรมในวงกลม การจดั กจิ กรรมเสริมประสบการณ/กจิ กรรมในวงกลม (ควรใชเวลา ๑๕ - ๒๐ นาที) ถานานเกนิ ไป หรือกิจกรรมไมน าสนใจ เด็กเบ่ือทาํ ใหไมอ ยูนิง่ ในการดาํ เนินกจิ กรรมจะมีวธิ ดี ําเนินกจิ กรรม ๓ ข้นั ตอน คือ ๑. ข้ันนํา เขาสูบทเรียน เปนการเตรียมเด็กใหพรอมและกระตุนใหเด็กสนใจที่จะรวมกิจกรรม ตอไป กิจกรรมทใ่ี ชอ าจปน การรองเพลง คําคลอ งจอง ปริศนาคําทาย ทา ใบ ฯลฯ ซ่งึ จะใชร ะยะเวลาสั้นๆ ๒. ข้ันสอน เปนการจัดกิจกรรมท่ีตองการใหเด็กไดรับความรูและประสบการณดวยกิจกรรม หลายรูปแบบ เชน ๒.๑ การสนทนาหรือการอภิปราย เปนการพูดคุยซักถามระหวางเด็กกับผูสอน หรือเด็ก กับเด็ก เปนการสงเสริมพัฒนาการทางภาษา ดานการพูดและการฟง โดยการกําหนดประเด็นในการสนทนา หรืออภิปราย เด็กจะไดแสดงความคิดเห็นและยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น ผูสอนเปดโอกาสใหเด็กซักถาม โดยใชค ําถามกระตนุ หรอื เลาประสบการณท ่แี ปลกใหม นําเสนอปญหาทีท่ า ทายความคดิ การยกตัวอยาง การใช สอื่ ประกอบการสนทนาหรอื การอภิปราย ควรใชส อื่ ของจริง ของจําลอง รูปภาพ หรือสถานการณจําลอง 70 ๒.๒ การเลานทิ านหรอื การอา นนิทาน เปน กิจกรรมท่ผี สู อนเลา หรืออา นเร่ืองราวจากนทิ าน โดยการใชน าํ้ เสยี งประกอบการเลา แตกตา งตามบคุ ลกิ ของตวั ละคร ซงึ่ ผสู อนควรเลอื กสาระของนทิ านใหเ หมาะสม กับวัย สื่อที่ใชอาจเปนหนังสือนิทาน หนังสือภาพ แผนภาพ หุนมือ หุนน้ิวมือ หรือการแสดงทาทางประกอบ การเลาเรื่อง โดยผูสอนใชคําถามเพ่ือกระตุนการเรียนรู เชน ในนิทานเร่ืองนี้ มีตัวละครอะไรบาง เหตุการณ ในนิทานเร่ืองน้ีเกิดที่ไหน เวลาใด หรือลําดับเหตุการณท่ีเกิดข้ึนในนิทาน นิทานเร่ืองน้ีมีปญหาอะไรบาง และเด็กๆ ชอบเหตุการณใ ดในนทิ านเร่อื งน้ีมากท่ีสดุ ๒.๓ การสาธิต เปนกิจกรรมที่เด็กไดเรียนรูจากประสบการณตรง โดยแสดงหรือทําส่ิงที่ ตองการใหเด็กไดส ังเกตและเรียนรตู ามขน้ั ตอนของกิจกรรมนน้ั ๆ และเดก็ ไดอภปิ รายและรว มกันสรุปการเรยี นรู การสาธิตในบางครั้งอาจใหเด็กอาสาสมัครเปนผูสาธิตรวมกับผูสอน เพื่อนําไปสูการปฏิบัติจริงดวยตนเอง เชน การเพาะเมล็ดพชื การประกอบอาหาร การเปา ลูกโปง การเลนเกมการศึกษา ๒.๔ การทดลอง/ปฏิบัติการ เปนกิจกรรมท่ีจัดใหเด็กไดรับประสบการณตรงจากการ ลงมอื ปฏิบตั ิ ทดลอง การคิดแกป ญหา มีทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ทักษะคณติ ศาสตร ทกั ษะภาษา สงเสรมิ ใหเดก็ เกดิ ขอสงสยั สบื คน คําตอบดวยตนเอง ผานการวเิ คราะห สงั เคราะหอ ยา งงา ย สรุปผลการทดลอง อภปิ รายผลการทดลอง และสรปุ การเรยี นรู โดยกจิ กรรมการทดลองวทิ ยาศาสตรง า ยๆ เชน การเลยี้ งหนอนผเี สอื้ การปลกู พืช ฝก การสังเกตการไหลของนา้ํ

๒.๕ การประกอบอาหารเปน กจิ กรรมทจ่ี ดั ใหเ ดก็ ไดเ รยี นรผู า นการทดลองโดยเปด โอกาสใหเ ดก็ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ไดลงมือทดสอบและปฏิบัติการดวยตนเอง เก่ียวกับการเปล่ียนแปลงของผัก เน้ือสัตว ผลไม ดวยวิธีการตางๆ เชน ตม นง่ึ ผดั ทอด หรอื การรบั ประทานสด เดก็ จะไดร บั ประสบการณจ ากการสงั เกตการเปลยี่ นแปลงของอาหาร 71 การรับรรู สชาติและกลิ่นของอาหารดวยการใชประสาทสัมผัส และการทํางานรว มกัน เชน การทาํ อาหารจากไข คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๒.๖ การเพาะปลกู เปน กจิ กรรมทเี่ นน กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ ละคณติ ศาสตร ซง่ึ เดก็ จะไดเรียนรูการบูรณาการ จะทําใหเด็กไดรับประสบการณโดยทําความเขาใจความตองการของส่ิงมีชีวิตในโลก และ ชว ยใหเ ด็กเขา ใจความคิดรวบยอดเก่ียวกับสิ่งทอี่ ยรู อบตัว โดยการสังเกต เปรียบเทียบ และการคิดอยา งมเี หตุผล ซง่ึ เปนการเปด โอกาสใหเดก็ ไดค น พบและเรยี นรูดวยตนเอง ๒.๗ การศึกษานอกสถานที่ เปนการจัดกิจกรรมทัศนศึกษาที่ใหเด็กไดเรียนรูสภาพ ความเปน จรงิ นอกหอ งเรยี น จากแหลง เรยี นรใู นสถานศกึ ษาหรอื แหลง เรยี นรใู นชมุ ชน เชน หอ งสมดุ สวนสมนุ ไพร วัด ไปรษณยี  พิพธิ ภณั ฑ เพ่อื เปน การเพิม่ พนู ประสบการณแกเ ดก็ โดยผสู อนและเดก็ รว มกันวางแผนศกึ ษาสง่ิ ที่ ตอ งการเรียนรู การเดนิ ทาง และสรุปผลการเรยี นรทู ่ีไดจากการไปศกึ ษานอกสถานท่ี ๒.๘ การเลน บทบาทสมมติ เปน กจิ กรรมใหเ ดก็ สมมตติ นเองเปน ตวั ละคร และแสดงบทบาท ตา งๆ ตามเนอ้ื เรอื่ งในนทิ าน เรอื่ งราว หรอื สถานการณต า งๆ โดยใชค วามรสู กึ ของเดก็ ในการแสดง เพอ่ื ใหเ ดก็ เขา ใจ เรื่องราว ความรูสึก และพฤติกรรมของตนเองและผูอ่ืน ควรใชสื่อประกอบการเลนสมมติ เชน หุนสวมศีรษะ ที่คาดศีรษะรปู คนและสัตวร ปู แบบตางๆ เครอื่ งแตง กาย และอปุ กรณของจรงิ ชนิดตา งๆ ๒.๙ การรอ งเพลง ทอ งคาํ คลอ งจอง เปน กจิ กรรมทจ่ี ดั ใหเ ดก็ ไดเ รยี นรเู กยี่ วกบั ภาษา จงั หวะ และการแสดงทาทางใหสัมพันธกับเนื้อหาของเพลงหรือคําคลองจอง ผูสอนควรเลือกเพลงหรือคําคลองจอง ใหเหมาะกับวัยของเดก็ ๒.๑๐ การเลนใชเกม เปนกิจกรรมที่นําเกมการเรียนรูเพ่ือฝกทักษะการคิด การแกปญหา และการทาํ งานเปนกลุม เกมทีน่ ํามาเลน ไมควรเนน การแขง ขนั ๒.๑๑ การแสดงละคร เปนกิจกรรมท่ีเด็กจะไดเรียนรูเกี่ยวกับการลําดับเรื่องราว การเรียงลําดับเหตุการณหรือเรื่องราวจากนิทาน การใชภาษาในการสื่อสารของตัวละคร เพื่อใหเด็กไดเรียนรู และทําความเขาใจบุคลิกลักษณะของตัวละครที่เด็กสวมบทบาท สื่อท่ีใช เชน ชุดการแสดงที่สอดคลองกับ บทบาททไี่ ดร บั บทสนทนาทเ่ี ดก็ ใชฝกสนทนาประกอบการแสดง ๒.๑๒ การใชสถานการณจําลอง เปนกิจกรรมที่เด็กไดเรียนรูแนวทางการปฏิบัติตนเม่ืออยู ในสถานการณท่ผี สู อนกาํ หนด เพอ่ื ใหเด็กไดฝกการแกป ญหา เชน น้ําทวม โรคระบาด พบคนแปลกหนา สื่อกิจกรรมเสริมประสบการณ/กิจกรรมในวงกลม ๑. ส่ือของจริงทอ่ี ยูใกลต ัว และส่อื จากธรรมชาตหิ รอื วสั ดทุ องถ่นิ เชน ตนไม ใบไม เปลือกหอย เสือ้ ผา ๒. สื่อทจี่ ําลองขนึ้ เชน ตนไม ตุกตาสตั ว ๓. สอ่ื ประเภทภาพ เชน ภาพพลิก ภาพโปสเตอร หนังสือภาพ ๔. สอื่ เทคโนโลยี เชน เครื่องบันทึกเสียง เครือ่ งขยายเสยี ง โทรศพั ท แมเ หล็ก แวนขยาย เคร่ืองชั่ง กลองถา ยรปู ดจิ ิตอล ๕. ส่ือแหลงเรียนรู เชน แหลง เรียนรูภายในและภายนอกสถานศกึ ษา เชน แปลงเกษตร สวนผกั สมนุ ไพร รานคา สวนสัตว แหลงประกอบการในทอ งถ่นิ

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ขอ เสนอแนะ ๑. การจัดกิจกรรมควรยึดหลักการจัดกิจกรรมท่ีเนนใหเด็กไดรับประสบการณตรง คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ใชประสาทสัมผัสท้ังหา และมโี อกาสคนพบดว ยตนเองใหม ากทสี่ ดุ ๒. ผูสอนควรยอมรับความคิดเห็นที่หลากหลายของเด็ก และใหโอกาสเด็กไดฝกคิดแสดง ความคดิ เหน็ ฝก ต้งั คาํ ถาม ๓. อาจเชญิ วทิ ยากร เชน พอแม ตํารวจ หมอ ฯลฯ มาใหความรูแทนผูส อน เพอ่ื ชวยใหเ ดก็ สนใจและสนกุ สนานย่ิงขึน้ ๔. ในขณะทีเ่ ด็กทาํ กจิ กรรมหรอื หลงั จากทํากิจกรรมเสร็จแลว ผูสอนควรใชค ําถามปลายเปด ท่ชี วนใหเ ดก็ คิด หลีกเลย่ี งการใชค าํ ถามท่มี ีคําตอบ “ใช” “ไมใช” หรอื มคี าํ ตอบใหเ ด็กเลือก และผสู อนควรให เวลาเด็กคิดคําตอบ ๕. ชว งระยะเวลาทจี่ ดั กจิ กรรมสามารถยดื หยนุ ไดต ามความเหมาะสม โดยคาํ นงึ ถงึ ความสนใจ ของเด็กและความเหมาะสมของกิจกรรมน้ันๆ เชน กิจกรรมการศึกษานอกสถานที่ การประกอบอาหาร การเพาะปลูก อาจใชเ วลานานกวาทก่ี าํ หนดไว ๓. ขนั้ สรปุ บทเรยี น เปน การสรปุ สง่ิ ตา งๆ ทเี่ รยี นไปทง้ั หมดใหเ ดก็ ไดเ ขา ใจดยี ง่ิ ขน้ึ ซงึ่ ผสู อนอาจใช คําถาม เพลง คาํ คลองจอง เกม ฯลฯ ในการสรปุ เรื่องราว 72 ๓. กจิ กรรมศลิ ปะสรางสรรค กจิ กรรมศลิ ปะสรา งสรรค เปน กจิ กรรมทม่ี งุ พฒั นากระบวนการคดิ สรา งสรรค การรบั รเู กยี่ วกบั ความงาม และสง เสรมิ กระตนุ ใหเ ดก็ ไดแ สดงออกทางอารมณต ามความรสู กึ ความคดิ รเิ รมิ่ สรา งสรรคแ ละจนิ ตนาการ โดยใช ศลิ ปะ เชน การวาดภาพ ระบายสี การปน การพิมพภ าพ การพบั ตัด ฉีก ปะ ฯลฯ จุดประสงค ๑. เพือ่ พฒั นากลา มเนือ้ มือและตาใหป ระสานสมั พันธก นั ๒. เพ่อื ใหเกิดความเพลิดเพลิน ช่นื ชมในสงิ่ ที่สวยงาม ๓. เพื่อสงเสรมิ การปรับตวั ในการทาํ งานรวมกับผูอ นื่ ๔. เพือ่ สงเสริมการแสดงออกและมีความม่นั ใจในตนเอง ๕. เพอื่ สงเสริมคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และทักษะทางสังคม ๖. เพอ่ื สง เสรมิ ทักษะทางภาษา อธิบายผลงานของตนได ๗. เพอ่ื ฝกทักษะการสังเกต การคิดและการแกปญหา ๘. เพอื่ สง เสริมความคิดริเร่ิมสรา งสรรคแ ละจนิ ตนาการ ขอบขาย/เนื้อหา/กิจกรรม ๑. การวาดภาพและระบายสี เชน การวาดภาพดว ยสีเทียน สีไม สีนาํ้ ๒. การเลน กับสนี ้าํ เชน การเปาสี การหยดสี การพบั สี การเทสี การละเลงสดี วยนิว้ มอื ๓. การพมิ พภาพ เชน การพมิ พภ าพดว ยพืช การพิมพภ าพดวยวสั ดุตา งๆ

๔. การปน เชน การปน ดินเหนียว การปนแปง ปน การปนดนิ นํ้ามนั การปน แปง ขนมปง ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๕. การพบั ฉีก ตัด ปะ เชน การพับใบตอง การฉกี กระดาษเสน การตดั ภาพตา งๆ การปะติดวัสดุ ๖. การประดษิ ฐ เชน ประดษิ ฐเ ศษวสั ดุ 73 ๗. การรอย เชน การรอ ยลูกปด การรอ ยหลอดกาแฟ การรอ ยหลอดดา ย ๘. การสาน เชน การสานกระดาษ การสานใบตอง การสานใบมะพรา ว คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ แนวการจัดกจิ กรรมศิลปะสรา งสรรค ๑. เตรียมจัดโตะและอุปกรณใหพรอมและเพียงพอกอนทํากิจกรรม อยางนอย ๒ กิจกรรม โดยจดั ไวหลายๆ กิจกรรม และอยา งนอย ๓ - ๕ กจิ กรรม เพ่ือใหเด็กมอี ิสระในการเลอื กทํากจิ กรรมท่สี นใจ ๒. ควรสรา งขอ ตกลงในการทํากจิ กรรม เพอื่ ฝกใหเด็กมวี นิ ยั ในการอยรู ว มกนั ๓. การเปลี่ยนและหมุนเวียนทาํ กิจกรรม ตองสรางขอตกลงกบั เดก็ ใหชัดเจน เชน หากกจิ กรรมใด มีเพอ่ื นครบจาํ นวนทกี่ ําหนดแลว ใหค อยจนกวาจะมีทวี่ าง หรอื ใหท าํ กจิ กรรรมอืน่ กอน ๔. กิจกรรมใดเปนกิจกรรมใหม หรือการใชวัสดุอุปกรณใหม ครูจะตองอธิบายวิธีการทํา วิธกี ารใช วิธีการทาํ ความสะอาด และการเก็บของเขา ที่ ๕. เมื่อทํางานเสร็จหรือหมดเวลา ควรเตือนใหเด็กเก็บวัสดุอุปกรณ เครื่องมือเครื่องใชเขาที่ และชว ยกนั ดูแลหองใหสะอาด สื่อกิจกรรมศิลปะสรา งสรรค ๑. การวาดภาพและระบายสี ๑.๑ สีเทยี นแทงใหญ สไี ม สีชอลก สนี ้าํ ๑.๒ พกู ันขนาดใหญ (ประมาณเบอร ๑๒) ๑.๓ กระดาษ ๑.๔ เส้อื คลุม หรอื ผากันเปอ น ๒. การเลน กบั สนี าํ้ ๒.๑ การเปา สี มกี ระดาษ หลอดกาแฟ สีนํ้า ๒.๒ การหยดสี มีกระดาษ หลอดกาแฟ สีนา้ํ พูกัน ๒.๓ การพับสี มกี ระดาษ สนี ้าํ พูกัน ๒.๔ การเทสี มีกระดาษ สนี ้ํา ๒.๕ การละเลงสีดวยนิ้วมือ มกี ระดาษ สีนํ้า แปง เปยก ๓. การพิมพภาพ ๓.๑ แมพมิ พตางๆ จากของจรงิ เชน นวิ้ มอื ใบไม กานกลว ย ๓.๒ แมพมิ พจากวัสดอุ นื่ ๆ เชน เชอื ก เสน ดา ย ตรายาง ๓.๓ กระดาษ ผาเช็ดมือ สโี ปสเตอร หรอื สนี ํา้ หรอื สีฝุน ๔. การปน เชน ดินนา้ํ มัน ดนิ เหนียว แปงโดว แผนรองปน แมพมิ พร ปู ตา งๆ ไมน วดแปง ๕. การพบั ฉกี ตดั ปะ เชน กระดาษ หรอื วสั ดอุ นื่ ๆ ทจี่ ะใชพ บั ฉกี ตดั ปะ กรรไกรขนาดเลก็ ปลายมน กาวนํา้ หรือแปงเปยก ผา เช็ดมือ

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๖. การประดษิ ฐ เชน เศษวสั ดุตางๆ มกี ลองกระดาษ แกนกระดาษ เศษผา เศษไหม กาว กรรไกร สี ผา เชด็ มอื คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๗. การรอ ย เชน ลกู ปด หลอดกาแฟ หลอดดาย ๘. การสาน เชน กระดาษ ใบตอง ใบมะพรา ว ขอเสนอแนะ ๑. ควรสรางบรรยากาศในการทาํ กจิ กรรมใหมคี วามสดช่นื แจมใส แตควรมรี ะเบยี บวนิ ยั ๒. การจดั เตรียมวสั ดอุ ุปกรณ ควรพยายามหาวัสดทุ องถิ่นมาใชก อ นเปน อนั ดับแรก ๓. กอนใหเ ดก็ ทาํ กิจกรรม ตอ งอธิบายวิธใี ชวัสดทุ ี่ถกู ตอ งใหเ ดก็ ทราบ พรอมทงั้ สาธติ ใหด จู นเขา ใจ เชน การใชพ กู นั หรอื กาว จะตองปาดพกู ันหรอื กาวนั้นกบั ขอบภาชนะท่ใี ส เพอื่ ไมใ หกาวหรือสีไหลเลอะเทอะ ๔. ควรใหเด็กทํากิจกรรมศิลปะสรางสรรคประเภทใดประมาณหนึ่งรวมกันในกลุมยอย เพอ่ื ฝก การวางแผนและการทํางานรว มกนั กบั ผอู น่ื ๕. ควรแสดงความสนใจและชื่นชมผลงานของเด็กทุกคน และนําผลงานของเด็กทุกคน หมนุ เวียนจดั แสดงทปี่ ายนเิ ทศ ๖. หากพบวาเด็กคนใดสนใจทํากิจกรรมเดียวทุกครั้ง ควรชักชวนใหเด็กเปลี่ยนทํากิจกรรมอื่นบาง เพราะกิจกรรมศิลปะสรางสรรคแตละประเภทพัฒนาเด็กแตละดานแตกตางกัน และเม่ือเด็กทําตามที่แนะนําได ควรใหแ รงเสริมทางบวกทุกคร้งั 74 ๗. เม่ือเด็กทํางานเสร็จ ควรใหเลาเร่ืองเก่ียวกับส่ิงที่ทําหรือภาพที่วาด โดยครูหรือผูสอนบันทึก เรอื่ งราวทเ่ี ดก็ เลา และวนั ทที่ ท่ี าํ เพอื่ ใหท ราบความกา วหนา และระดบั พฒั นาการของเดก็ โดยเขยี นดว ยตวั บรรจง และใหเดก็ เหน็ ลีลามอื ในการเขยี นทีถ่ กู ตอง และมีโอกาสคนุ เคยกบั ตัวหนงั สอื ๘. เก็บผลงานช้ินที่แสดงความกาวหนาของเด็กเปนรายบุคคล เพ่ือเปนขอมูลสังเกตพัฒนาการ ของเด็ก และเม่ือถึงวันสุดสัปดาหหรือสองสัปดาหหรือสิ้นเดือน ผูสอนควรฝากผลงานกระดาษไปใหพอแม ผูปกครองดบู า ง เพ่อื ทราบพฒั นาการของเดก็ ๔. กจิ กรรมการเลนตามมุม กิจกรรมการเลนตามมุม เปนกิจกรรมท่ีเปดโอกาสใหเด็กไดเลนกับสื่อและเคร่ืองเลนอยางอิสระ ตามมุมเลน/มุมประสบการณ ซึ่งพ้ืนท่ีหรือมุมตางๆ เหลาน้ี เด็กมีโอกาสเลือกเลนไดอยางเสรีตามความสนใจ และความตองการของเดก็ ทงั้ เปนรายบคุ คลและเปน กลมุ ยอย อน่งึ การเลน ตามมมุ อาจใหเ ด็กเลือกทํากจิ กรรม ทค่ี รูจัดเสรมิ ขนึ้ เชน เกมการศกึ ษา เครอื่ งเลน สมั ผัส กจิ กรรมศิลปะสรางสรรคประเภทตางๆ จดุ ประสงค ๑. เพ่ือสงเสริมใหรูจักปรับตัวอยูรวมกับผูอื่น มีวินัยเชิงบวก รูจักการรอคอย เอ้ือเฟอเผื่อแผ เสยี สละ และใหอ ภัย ๒. เพอื่ สง เสรมิ พฒั นาการทางดา นภาษา คือ การฟง การพดู ๓. เพอ่ื สง เสรมิ ใหเดก็ มีโอกาสปฏิสัมพันธกบั เพ่อื น ครู และส่งิ แวดลอ ม ๔. เพอ่ื สงเสริมใหเ ดก็ เกดิ การเรียนรดู ว ยตนเองจากการสํารวจ การสงั เกต และการทดลอง

๕. เพอ่ื สงเสรมิ การคิดแกปญ หา การคดิ อยา งมีเหตผุ ลเหมาะสมกบั วัย ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๖. เพอื่ สงเสรมิ ใหเด็กฝก คิด วางแผน และตัดสนิ ในการทํากจิ กรรม ๗. เพ่ือสงเสรมิ ใหม ีทกั ษะพนื้ ฐานทางวิทยาศาสตรและคณิตศาสตร 75 ๘. เพ่ือสงเสริมใหเด็กพัฒนาความคดิ สรางสรรคแ ละจนิ ตนาการ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ขอบขา ย/เนอ้ื หา/กิจกรรม ๑. การจดั มุมเลนหรอื มุมประสบการณ อาจจัดไดห ลายลักษณะ เชน จัดกจิ กรรมศิลปะสรา งสรรค และการเลนตามมมุ เลนในชว งเวลาเดยี วกนั อยา งอสิ ระ ๒. มุมบทบาทสมมติ จัดเพ่ือใหเด็กไดเลนในสิ่งที่ชอบ เชน เลนเกี่ยวกับบทบาทของแตละอาชีพ หรือแตละหนาทีท่ เ่ี ด็กๆ เลียนแบบบทบาท ๓. มมุ บลอ็ ก เปนมมุ ทสี่ งเสรมิ ใหเ ดก็ เรยี นรูเก่ยี วกบั มิติสมั พันธผ านการสราง ๔. มุมหนังสือ เปนมุมที่เด็กเรียนรูเกี่ยวกับภาษา จากการฟง การพูด การอาน การเลาเรื่อง หรือการยืม - คืนหนังสือ ๕. มุมวิทยาศาสตรหรือมุมธรรมชาติศึกษา เปนมุมท่ีเด็กไดเรียนรูธรรมชาติรอบตัว ผานการเลน ทดลองอยางงาย ไดศึกษาหาความรดู วยการสงั เกต เปรยี บเทยี บ จดั จําแนก จดั หมวดหมู ๖. มุมเคร่ืองเลนสัมผัส เปนมุมที่เด็กจะไดฝกการประสานสัมพันธระหวางมือกับตา การสรา งสรรค เชน การรอ ย การสาน การตอเขา การถอดออก แนวการจดั กิจกรรมการเลนตามมมุ ๑. แนะนาํ มมุ เลนใหม เสนอแนะวธิ ใี ช การเลนของเลนบางชนดิ ๒. เด็กและครรู ว มกนั สรา งขอ ตกลงเกย่ี วกับการเลน ๓. ครูเปดโอกาสใหเด็กคิด วางแผน ตัดสนิ ใจเลือกเลน อยางอิสระ เลือกทํากจิ กรรมทจ่ี ัดขึ้นตาม ความสนใจของเด็กแตละคน ๔. ขณะเด็กเลน/ทํางาน ครูอาจช้แี นะ หรอื มสี ว นรวมในการเลนกบั เดก็ ได ๕. เด็กตองการความชวยเหลือและคอยสังเกตพฤติกรรมการเลนของเด็ก พรอมทั้งจดบันทึก พฤติกรรมท่ีนาสนใจ ๖. เตือนใหเ ดก็ ทราบลวงหนา กอ นหมดเวลาเลน ประมาณ ๓ - ๕ นาที ๗. ใหเ ด็กเก็บของเลน เขาทีใ่ หเ รยี บรอ ยทกุ ครัง้ เมื่อเสรจ็ สนิ้ กิจกรรม สื่อกิจกรรมการเลนตามมมุ ๑. มุมบทบาทสมมติ อาจจัดเปนมมุ เลนตางๆ เชน ๑.๑ มุมบาน ๑) ของเลน เครือ่ งครวั เครื่องใชในบาน เชน เตา กะทะ ครก กานา้ํ เขียง มดี พลาสติก หมอ จาน ชอ น ถว ย ชาม กะละมัง ๒) เครือ่ งเลน ตกุ ตา เชน เสอ้ื ผา ตกุ ตา เตียง เปลเด็ก ตุก ตา

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๓) เครือ่ งแตง บา นจาํ ลอง เชน ชดุ รับแขก โตะ เครือ่ งแปง หมอนองิ หวี ตลับแปง กระจกขนาดเห็นเตม็ ตวั คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๔) เคร่ืองแตงกายบุคคลอาชีพตางๆ ท่ีใชแลว เชน ชุดเคร่ืองแบบทหาร ตํารวจ ชุดเส้ือผา ผูใหญช ายและหญิง รองเทา กระเปาถือที่ไมใชแลว ๕) โทรศัพท เตารีดจําลอง ที่รดี ผา จาํ ลอง ๖) ภาพถา ยและรายการอาหาร ๑.๒ มุมหมอ ๑) เคร่ืองเลนจําลองแบบเครื่องมือแพทยและอุปกรณการรักษาผูปวย เชน หูฟง เส้อื คลุมหมอ ๒) อุปกรณสําหรับเลียนแบบการบนั ทึกขอมูลผปู วย เชน กระดาษ ดนิ สอ ฯลฯ ๓) เคร่ืองชงั่ นาํ้ หนัก วัดสว นสูง ๑.๓ มมุ รา นคา ๑) กลอ งและขวดผลติ ภณั ฑต างๆ ท่ใี ชแ ลว ๒) ผลไม ผักจําลอง ๓) อปุ กรณประกอบการเลน เชน เครอ่ื งคิดเลข ลูกคดิ ธนบัตรจําลอง ฯลฯ ๔) ปายชือ่ รา น ๕) ปายชือ่ ผลไม ผักจําลอง 76 ๒. มมุ บล็อก ๒.๑ ไมบล็อกหรอื แทงไมที่มีขนาดและรูปทรงตา งๆ กัน เชน บล็อกตัน บล็อกโตะ จํานวน ตั้งแต ๕๐ ช้นิ ขนึ้ ไป ๒.๒ ของเลน จาํ ลอง เชน รถยนต เครอ่ื งบนิ รถไฟ คน สตั ว ตน ไม ๒.๓ ภาพถา ยตา งๆ ๒.๔ ท่จี ดั เก็บไมบล็อกหรือแทง ไม อาจเปน ช้นั ลังไมหรือพลาสติก แยกตามรูปทรง ขนาด ๓. มมุ หนงั สือ ๓.๑ หนังสือภาพนิทาน หนังสือภาพทีม่ ีคําและประโยคสน้ั ๆ พรอมภาพ ๓.๒ ชัน้ หรอื ท่ีวางหนงั สอื ๓.๓ อปุ กรณต า งๆ ทีใ่ ชในการสรา งบรรยากาศการอาน เชน เสื่อ พรม หมอน ๓.๔ สมุดเซน็ ยมื หนังสือกลับบา น ๓.๕ อปุ กรณส ําหรับการเขียน ๓.๖ อุปกรณเ สริม เชน เครือ่ งเสียง แผนนิทานพรอมหนงั สอื นทิ าน หูฟง ๔. มมุ วทิ ยาศาสตรหรอื มมุ ธรรมชาตศิ ึกษา

๔.๑ วัสดตุ า งๆ จากธรรมชาติ เชน เมล็ดพืชตางๆ เปลอื กหอย ดนิ หิน แร ฯลฯ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๔.๒ เครื่องมือเครอ่ื งใชในการสํารวจ สงั เกต ทดลอง เชน แวน ขยาย แมเ หลก็ เขม็ ทิศ เครอื่ งชง่ั 77 ขอ เสนอแนะ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๑. ขณะเด็กเลน ผูสอนตองสังเกตความสนใจในการเลนของเด็ก หากพบวามุมใด เด็กสวนใหญ ไมส นใจทจี่ ะเลน ควรเปลย่ี นหรือจัดสื่อในมุมเลน ใหม เชน มมุ บา น อาจดดั แปลงหรือเพ่ิมเตมิ หรอื เปลยี่ นเปน มุมรานคา มมุ เสริมสวย มมุ หมอ ฯลฯ ๒. หากมมุ ใดมจี าํ นวนเดก็ ในมมุ มากเกนิ ไป ควรเปด โอกาสใหเ ดก็ คดิ แกป ญ หา สรา งขอ ตกลงรว มกนั หรอื ชักชวนเลือกเลนมมุ ใหม ๓. หากเด็กเลือกมุมเลนมุมเดียวเปนระยะเวลานาน ควรชักชวนใหเด็กเลือกมุมอ่ืนๆ ดวย เพอื่ ใหเ ด็กมีประสบการณการเรียนรูในดา นอ่นื ๆ ดว ย ๔. การจัดสื่อหรือเครื่องเลนในแตละมุม ควรมีการทําความสะอาด และสับเปล่ียนหรือเพ่ิมเติม เปน ระยะ โดยคาํ นงึ ถงึ ลาํ ดับขน้ั การเรียนรู เพอ่ื ใหเ ด็กเกดิ การเรียนรูทหี่ ลากหลาย เชน เก็บหนงั สอื นทิ านบางเลม ทเ่ี ดก็ หมดความสนใจ และแนะนาํ หนงั สอื นทิ านใหมม าวางแทน ๕. กจิ กรรมการเลนกลางแจง กิจกรรมการเลนกลางแจง เปนกิจกรรมที่จัดใหเด็กไดออกไปนอกหองเรียนไปสูสนามเด็กเลน ท้ังท่ีบริเวณกลางแจงและในรม เพ่ือเปดโอกาสใหเด็กเคลื่อนไหวรางกาย ออกกําลัง และแสดงออกอยางอิสระ โดยยดึ ความสนใจและความสามารถของเดก็ แตละคนเปนหลัก จุดประสงค ๑. เพื่อพัฒนากลามเนื้อใหญใหสามารถเคล่ือนไหวไดคลองแคลว และกลามเนื้อเล็กในการ ประสานสมั พนั ธของอวัยวะตางๆ ๒. เพ่อื สง เสรมิ ใหมรี า งกายแขง็ แรง สุขภาพดี ๓. เพ่อื สง เสริมใหเกิดความสนกุ สนาน ผอ นคลายความเครียด ๔. เพื่อสงเสริมการปรบั ตวั ในการเลนและทาํ งานรว มกับผอู ืน่ ๕. เพื่อเรียนรกู ารระมัดระวังรักษาความปลอดภยั ทงั้ ของตนเองและผูอ ่ืน ๖. เพ่ือฝก การคดิ ตัดสินใจและแกป ญหา ๗. เพอ่ื สงเสรมิ ใหมคี วามอยากรูอ ยากเห็นส่ิงตา งๆ ท่ีแวดลอมรอบตวั ๘. เพอื่ พฒั นาทักษะการเรียนรูตางๆ เชน การสงั เกต การเปรยี บเทียบ การจาํ แนก ฯลฯ ขอบขา ย/เนือ้ หา/กจิ กรรม ๑. เคร่อื งเลน สนาม เครือ่ งเลน สนาม หมายถงึ เครอ่ื งเลนทเี่ ด็กอาจปนปาย หมุน โยก ซง่ึ ทําออกมาในรปู แบบตางๆ เชน ๑. เครื่องเลนสาํ หรบั ปนปาย เชน ตาขายสาํ หรับปน ตนไมแหงวางนอน ๒. เคร่อื งเลน สําหรับโยกหรอื ไกว เชน มา ไม ชิงชา มา น่งั โยก ไมก ระดก

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๓. เครือ่ งเลน สาํ หรบั หมนุ เชน มา หมุน พวงมาลยั รถสําหรบั หมนุ เลน ๔. ราวโหนขนาดเลก็ สําหรบั เดก็ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๕. ตน ไมส ําหรบั เดนิ ทรงตวั หรือไมก ระดานแผนเดยี ว ๖. เครือ่ งเลน ประเภทลอ เล่ือน เชน รถสามลอ รถลากจงู ๒. บอ ทราย ทรายเปนส่ิงท่ีเด็กๆ ชอบเลน ทงั้ ทรายแหง ทรายเปย ก นํามากอเปน รปู ตางๆ ได และสามารถ นาํ วัสดุอื่นมาประกอบการเลนตกแตง ได เชน กิง่ ไม ดอกไม เปลอื กหอย พิมพข นม ท่ตี ักทราย ปกตบิ อทรายจะอยกู ลางแจง โดยอาจจดั ใหอ ยใู ตรม เงาของตน ไมหรือสรา งหลังคา ทําขอบกน้ั เพ่ือมิใหทรายกระจัดกระจาย บางโอกาสอาจพรมน้ําใหชื้นเพ่ือเด็กจะไดกอเลน นอกจากน้ี ควรมีวิธีการปดก้ัน มใิ หส ตั วเลยี้ งลงไปทําความสกปรกในบอทรายได ๓. ทเ่ี ลน น้ํา เด็กท่ัวไปชอบเลนนํ้ามาก การเลนน้ํานอกจากสรางความพอใจและคลายความเครียด ใหเด็กแลว ยังทําใหเด็กเกิดการเรียนรูอีกดวย เชน เรียนรูทักษะการสังเกต จําแนก เปรียบเทียบปริมาตร อุปกรณท่ีใสน้ําอาจเปนถังที่สรางขึ้นโดยเฉพาะ หรืออางนํ้าวางบนขาต้ังที่ม่ันคง ความสูงพอที่เด็กจะยืนไดพอดี และควรมผี าพลาสตกิ กันเส้อื ผาเปย กใหเดก็ ใชค ลมุ ระหวา งเลน ๔. บานตกุ ตาหรอื บานจาํ ลอง เปนบานจําลองสําหรับใหเด็กเลน จําลองแบบจากบานจริงๆ อาจทําดวยเศษวัสดุประเภท 78 ผาใบ กระสอบปาน ของจริงท่ีไมใชแลว เชน หมอ เตา ชาม อาง เตารีด เครื่องครัว ตุกตาสมมติเปนบุคคล ในครอบครัว เส้ือผาผูใหญที่ไมใชแลวสําหรับผลัดเปลี่ยน มีการตกแตงบริเวณใกลเคียงใหเหมือนบานจริงๆ บางครงั้ อาจจดั เปน รานขายของ สถานท่ที ําการตางๆ เพ่ือใหเ ด็กเลน สมมตติ ามจนิ ตนาการของเดก็ เอง ๕. มุมชา งไม เด็กตอ งการออกแรงเคาะ ตอก กจิ กรรมการเลนในมมุ ชางไมนจี้ ะชว ยในการพฒั นากลามเน้ือ ใหแข็งแรง ชวยฝกการใชมือและการประสานสัมพันธระหวางมือกับตา นอกจากนี้ยังฝกใหรักงานและสงเสริม ความคดิ สรา งสรรคอกี ดว ย ๖. เกมการละเลน กิจกรรมการเลนเกมการละเลนที่จัดใหเด็กเลน เชน เกมการละเลนของไทย เกมการละเลน ของทองถิ่น เชน มอญซอนผา รีรขี า วสาร แมง ู โพงพาง ฯลฯ การละเลนเหลา น้ตี องใชบริเวณที่กวาง การเลน อาจเลนเปน กลุมเลก็ หรอื กลุมใหญก็ได กอนเลนครูอธิบายกตกิ าและสาธิตใหเ ดก็ เขาใจ ไมค วรนําเกมการละเลน ที่มีกติกายุงยากและเนนการแขงขันแพชนะมาจัดกิจกรรมใหกับเด็กวัยน้ี เพราะเด็กจะเกิดความเครียดและ สรา งความรูส กึ ทไ่ี มด ตี อ ตนเอง แนวการจัดกิจกรรมการเลน กลางแจง ๑. เดก็ และครูรว มกันสรางขอ ตกลง ๒. จดั เตรยี มวสั ดอุ ปุ กรณป ระกอบการเลน ใหพ รอ ม การตดิ ตง้ั เครอื่ งเลน ควรตดิ ตง้ั บนพน้ื สนามหญา เพื่อวาจะไดป ลอดภยั และควรติดตง้ั ใหหา งกันพอสมควร เมอื่ เกดิ การพลดั ตกหกลม จะไดไมฟาดถูกคนอ่นื หรือ เครอ่ื งเลน อื่น

๓. สาธิตการเลน เคร่อื งเลน สนามบางชนิด ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๔. ใหเดก็ เลือกเลนอิสระตามความสนใจและใหเวลาเลนนานพอควร ๕. ครูควรจัดกิจกรรมใหเ หมาะสมกบั วยั (ไมค วรจัดกิจกรรมพลศึกษา) เชน การเลน นาํ้ เลนทราย 79 เลน บา นตกุ ตา เลน ในมุมชา งไม เลน บล็อกกลวง เครื่องเลนสนาม เกมการละเลน เลนอุปกรณก ฬี าสาํ หรับเดก็ เลน เคร่อื งเลน ประเภทลอเล่อื น เลนของเลน พ้ืนบาน (เดินกะลา ฯลฯ) คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๖. ขณะเด็กเลนครูตองคอยดูแลความปลอดภัยและสังเกตพฤติกรรมการเลน การอยูรวมกันกับ เพื่อนของเดก็ ๗. เมอ่ื หมดเวลาควรใหเ ดก็ เกบ็ ของใชห รือของเลนใหเรยี บรอ ย ๘. ใหเ ดก็ ทําความสะอาดรางกายและดแู ลเคร่อื งแตงกายใหเรียบรอ ยหลังเลน สือ่ กิจกรรมการเลน กลางแจง ๑. เคร่ืองเลนสนาม เชน เคร่ืองเลนสําหรบั ปนปาย เคร่ืองเลนประเภทลอ เลือ่ น ๒. ท่เี ลนทราย มีทรายละเอียด เคร่อื งเลนทราย เครื่องตวง ๓. ท่ีเลนนํ้า มีภาชนะใสน้ํา หรืออางน้ําวางบนขาตั้งท่ีม่ันคง ความสูงที่เด็กจะยืนไดพอดี เสื้อคลมุ อปุ กรณเ ลนนาํ้ เชน ถว ยตวง ขวดตางๆ ขอ เสนอแนะ ๑. หมั่นตรวจตราเคร่ืองเลนสนามและอุปกรณประกอบใหอยูในสภาพที่ปลอดภัยและใชการไดดี อยเู สมอ ๒. ใหโอกาสเดก็ เลือกเลนกลางแจง อยา งอิสระทกุ วนั อยางนอ ยวันละ ๓๐ นาที ๓. ขณะเด็กเลนกลางแจง ครูตองคอยดูแลอยางใกลชิดเพื่อระมัดระวังความปลอดภัยในการเลน หากพบวา เด็กแสดงอาการเหน่อื ย ออนลา ควรใหเด็กหยดุ พกั ๔. ไมควรนํากิจกรรมพลศึกษาสําหรับเด็กระดับประถมศึกษามาใชสอนกับเด็กระดับปฐมวัย เพราะยังไมเ หมาะสมกับวัย ๕. หลังจากเลิกกิจกรรมกลางแจง ควรใหเด็กไดพักผอนหรือนั่งพัก ไมควรใหเด็กรับประทานอาหาร กลางวันหรอื ด่มื นมทนั ที เพราะอาจทําใหเ ดก็ อาเจยี น เกดิ อาการจกุ แนนได ๖. เกมการศกึ ษา เกมการศึกษา (Didactic Games) เปนเกมการเลนท่ีชวยพัฒนาสติปญญา ชวยสงเสริมใหเด็ก เกิดการเรียนรูเปนพื้นฐานการศึกษา รูจักสังเกต คิดหาเหตุผล และเกิดความคิดรวบยอด เก่ียวกับสี รูปราง จํานวน ประเภท และความสัมพันธเกี่ยวกับพ้ืนท่ี ระยะ มีกฎเกณฑกติกางายๆ เด็กสามารถเลนคนเดียว หรอื เลนเปน กลมุ ได จดุ ประสงค ๑. เพอ่ื ฝกทักษะการสงั เกต จาํ แนก และเปรยี บเทยี บ ๒. เพ่ือฝกการแยกประเภท การจดั หมวดหมู ๓. เพือ่ สง เสริมการคดิ หาเหตุผล และตดั สนิ ใจในการแกปญหา ๔. เพ่ือสง เสรมิ ใหเด็กเกิดความคดิ รวบยอดเกยี่ วกบั สงิ่ ทีไ่ ดเรยี นรู หรอื ทบทวนเนอื้ หาทีไ่ ดเ รียนรู

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๕. เพ่อื สงเสรมิ การประสานสมั พนั ธระหวา งมือกับตา ๖. เพื่อปลกู ฝง คุณธรรมและจรยิ ธรรมตา งๆ เชน ความรบั ผดิ ชอบ ความเออื้ เฟอเผือ่ แผ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ขอบขาย/เนอ้ื หา/กิจกรรม ๑. การจับคู สามารถแบง ไดห ลายชนดิ คอื เกมจบั คูท ีเ่ หมือนกันหรือส่ิงเดยี วกัน เชน จบั คูภาพท่ี เหมอื นกันทุกประการ จบั คูภ าพกับเงาของสง่ิ เดียวกนั จับคภู าพกบั โครงรา งของสงิ่ เดียวกัน จับคูภาพทีซ่ อนอยู ในภาพหลัก เกมจับคูภาพท่ีเปนประเภทเดียวกัน เกมจับคูภาพส่ิงท่ีมีความสัมพันธกัน เกมจับคูภาพสัมพันธ แบบตรงกันขาม เกมจับคูภาพสวนเต็มกับภาพแยกสวน เกมจับคูภาพชิ้นสวนท่ีหายไป เกมจับคูภาพท่ีซอนกัน เกมจบั คูภาพทีส่ มมาตรกนั เกมจบั คแู บบอุปมาอปุ ไมย เกมจับคูแบบอนกุ รม ๒. การตอภาพใหสมบูรณ หรือภาพตัดตอเพ่ือใหเด็กฝกสังเกตรายละเอียดของภาพที่เหมือนกัน หรือตา งกัน เก่ยี วกบั สี รปู รา ง ขนาด ลวดลาย ๓. การวางภาพตอปลาย (โดมิโน) เชน โดมิโนภาพเหมือน โดมิโนภาพสมั พันธ โดมโิ นผสม ๔. การเรียงลําดับ เชน เรียงลําดับเหตุการณตอเน่ืองในกิจวัตรประจําวัน วงจรชีวิตสัตว เกมเรยี งลาํ ดบั ตามขนาด ความยาว ปริมาณ ปรมิ าตร จาํ นวน ๕. การจดั หมวดหมู เชน จัดหมวดหมูตามสี รปู ทรง ขนาด ปรมิ าณ จํานวน ประเภท จัดหมวดหมู กบั สญั ลักษณ จดั หมวดหมูภาพซอน ๖. การศกึ ษารายละเอยี ดของภาพ (ลอตโต) ๗. การจบั คูแ บบตารางสมั พันธ (เมตรกิ เกม) 80 ๘. การพื้นฐานการบวก ๙. การหาความสัมพนั ธต ามลาํ ดับทกี่ าํ หนด แนวการจดั กิจกรรมเกมการศึกษา ๑. การสอนเกมการศกึ ษาชดุ ใหม ควรสอนจากเกมงา ยๆ จาํ นวนนอ ยชน้ิ วธิ กี ารเลน ไมย งุ ยากกอ น ๒. สาธิต/อธบิ ายวธิ ีเลน เกมอยา งเปน ขนั้ ตอนตามประเภทของเกม ๓. ใหเดก็ หมุนเวียนเขา มาเลนเปน กลมุ หรอื รายบุคคล ๔. ขณะที่เด็กเลนเกม ครเู ปนเพียงผแู นะนํา ๕. เมื่อเด็กเลนเกมแตละชุดเสร็จเรียบรอย ควรใหเด็กตรวจสอบความถูกตองดวยตนเอง หรือ รวมกันตรวจกบั เพือ่ น หรอื ครเู ปนผูช วยตรวจ ๖. ใหเ ด็กนําเกมท่เี ลน แลว เกบ็ ใสก ลอ ง เขาท่ีใหเรยี บรอยทกุ ครั้งกอ นเลน เกมชดุ อนื่ ๗. กอนหมดเวลา ๗ - ๑๐ นาที ผูสอนเตือนใหเด็กเก็บของเขาท่ี ซึ่งนอกจากจะบอกเปน คําพูดธรรมดาแลวอาจรอ งเพลงทีม่ ีความหมายเตือนใหเ กบ็ ของเขา ท่ี สอื่ กิจกรรมเกมการศกึ ษา ๑. เกมจบั คู เพอ่ื ใหเด็กไดฝ ก สังเกตสง่ิ ท่เี หมอื นกนั หรอื ตางกัน ซึ่งอาจเปน การเปรียบเทียบภาพตา งๆ แลว จัดเปนคๆู ตามจุดมงุ หมายของเกมแตละชุด ๑.๑ จบั คูทีเ่ หมอื นกันหรอื จับคสู ิ่งของเดียวกัน

๑.๒ จับคภู าพสงิ่ ทม่ี ีความสัมพนั ธก นั ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ๑.๓ จับคูภาพช้ินสวนทห่ี ายไป ๑.๔ จบั คภู าพทส่ี มมาตรกัน 81 ๑.๕ จับคูภาพท่ีสัมพันธก ันแบบอปุ มาอปุ ไมย ๑.๖ จบั คูภาพแบบอนุกรม คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ ๒. เกมภาพตดั ตอ ๒.๑ ภาพตัดตอ ทส่ี ัมพนั ธก บั หนวยการเรียนตางๆ เชน ผลไม ผกั ๒.๒ ภาพตดั ตอ แบบมิตสิ ัมพันธ ๓. เกมวางภาพตอปลาย (โดมโิ น) ๓.๑ โดมโิ นภาพเหมือน ๓.๒ โดมิโนภาพสมั พนั ธ ๔. เกมเรียงลําดับ ๔.๑ เรียงลําดบั ภาพเหตุการณต อ เนื่อง ๔.๒ เรยี งลําดบั ขนาด ๕. เกมจัดหมวดหมู ๕.๑ ภาพสง่ิ ตางๆ ที่นํามาจดั เปน พวกๆ ๕.๒ ภาพเกีย่ วกบั ประเภทของใชใ นชวี ติ ประจําวัน ๕.๓ ภาพจัดหมวดหมตู ามรปู ราง สี ขนาด รปู ทรงเรขาคณติ ๖. เกมศกึ ษารายละเอียดของภาพ (ลอตโต) ๗. เกมจับคูแ บบตารางสัมพนั ธ (เมตริกเกม) ๘. เกมพ้นื ฐานการบวก ขอ เสนอแนะ ๑. การจดั ประสบการณเกมการศกึ ษาในระยะแรก ควรเรม่ิ สอนโดยใชข องจรงิ เชน การจับคู กระปองแปง ท่ีเหมือนกัน หรอื การเรยี งลาํ ดบั กระปองแปง ตามลําดบั สูง - ต่าํ ๒. การเลนเกมในแตล ะวัน อาจจัดใหเ ลนทงั้ เกมชุดใหมและเกมชดุ เกา ๓. ครูอาจใหเ ดก็ หมุนเวียนเขา มาเลนเกมกับครูทีละกลุม หรอื สอนทั้งช้ันตามความเหมาะสม ๔. ครูอาจใหเ ดก็ ทเี่ ลนไดแ ลว มาชวยแนะนาํ กตกิ าการเลนในบางโอกาสได ๕. การเลนเกมการศึกษา นอกจากใชเวลาในชวงกิจกรรมเกมการศึกษาตามตารางกิจกรรม ประจําวนั แลว อาจใหเ ดก็ เลอื กเลนอิสระในชวงเวลากิจกรรมการเลน ตามมุมได ๖. การเก็บเกมท่ีเลนแลว อาจเก็บใสกลองเล็กๆ หรือใสถุงพลาสติก หรือใชยางรัดแยก แตล ะเกม แลว จัดใสกลอ งใหญรวมไวเปนชุด

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป บทที่ ๕ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ การจัดทําแผนการจัดประสบการณ แผนการจัดประสบการณเปนเคร่ืองมือสําคัญในการจัดกิจกรรมและประสบการณใหแกเด็ก ชวยใหผูสอนสามารถจัดประสบการณการเรียนรูสําหรับเด็กไดอยางราบรื่นและมีประสิทธิภาพ ซึ่งสงผลให เด็กปฐมวัยเกิดแนวคดิ ทกั ษะ ความสามารถ คณุ ลักษณะ คานิยม และความเขาใจอยางเหมาะสมกบั พฒั นาการ ไดร บั ประสบการณก ารเรยี นรทู ส่ี มดลุ สอดคลอ งกบั จติ วทิ ยาพฒั นาการ และมคี วามสขุ ในการเรยี นรู ผสู อนทกุ คน จงึ จาํ เปน ตอ งวางแผนการจดั ประสบการณก ารเรยี นรู เพอ่ื ใหส ามารถจดั ประสบการณส ง เสรมิ พฒั นาการของเดก็ ใหบ รรลเุ ปาหมายของหลักสตู รสถานศึกษาปฐมวยั ข้นั ตอนการจัดทาํ แผนการจดั ประสบการณ การจัดทําแผนการจัดประสบการณใหบรรลุจุดหมายของหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย ผูสอนควร ดาํ เนนิ ตามขัน้ ตอนตอไปนี้ 82 ๑. ศึกษาทําความเขาใจหลักสูตรสถานศึกษา ผูสอนควรศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย อยางละเอียดจนเกิดความเขาใจวาจะตองพัฒนาเด็กอยางไร เพื่อใหบรรลุตามจุดหมายท่ีกําหนดไว การศึกษา หลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยชวยใหผูสอนสามารถออกแบบการจัดประสบการณที่สอดคลองกับ หลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย นอกจากนี้ ควรศึกษาเอกสารที่เกี่ยวของเพ่ิมเติมเพื่อใหมีความเขาใจยิ่งขึ้น เชน คมู ือหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ ขอมูลพฒั นาการเดก็ เปน ตน ๒. ออกแบบการจัดประสบการณ ผูสอนควรออกแบบการจัดประสบการณตามรูปแบบการจัด ประสบการณท ก่ี าํ หนดไวใ นหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั ในกรณที สี่ ถานศกึ ษากาํ หนดรปู แบบการจดั ประสบการณ แบบหนวยการจัดประสบการณ ผูสอนตองกําหนดหัวเร่ืองเพื่อใชเปนแกนกลางในการจัดประสบการณ และกําหนดรายละเอียดของหนวยการจัดประสบการณ โดยนํามาจากการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายป ในหลกั สูตรสถานศึกษาปฐมวยั ดงั น้ี ๒.๑ กําหนดหัวเรื่องหรือชื่อหนวยการจัดประสบการณ ผูสอนตองกําหนดหัวเร่ืองเพ่ือใช ในการจัดประสบการณ โดยพิจารณาจากสาระท่ีควรเรียนรู ซ่ึงระบุไวในการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายป ในหลักสตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั หัวเรือ่ งทีก่ าํ หนดควรมีลกั ษณะเหมาะสมกบั วัยและพฒั นาการของเด็ก ตรงตาม ความตองการและความสนใจของเด็ก สอดคลองกับสภาพและบริบทในการดําเนินชีวิตประจําวันของเด็ก หรือ สามารถผนวกคณุ ธรรมและจริยธรรมเขา ไปไดอยา งผสมกลมกลนื การกาํ หนดหวั เร่อื งสามารถทําได ๓ วิธี ดงั น้ี

วธิ ีที่ ๑ ผูสอนเปนผูกําหนด ผูสอนจะเปนผูกําหนดหนวยการจัดประสบการณ โดย ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป พิจารณาจากสาระการเรียนรใู นหลักสูตรสถานศกึ ษาปฐมวยั และความสนใจของเด็ก 83 วธิ ที ี่ ๒ ผูสอนและเด็กรวมกันกําหนด ผูสอนจะกระตุนใหเด็กแสดงความคิดเห็น แลวนําเร่ืองทส่ี นใจมากําหนดเปนหนวยการจดั ประสบการณ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ วธิ ที ่ี ๓ เด็กเปนผูกําหนด ผูสอนจะเปดโอกาสใหเด็กเปนผูกําหนดหัวเร่ืองได ตามความสนใจของเด็ก ผูสอนสามารถนําหัวเร่ืองหนวยการจัดประสบการณท่ีกําหนดไวมาจัดทําเปน กําหนดการจัดประสบการณประจําปการศึกษา โดยคํานึงถึงฤดูกาล แหลงเรียนรู ภูมิปญญาทองถ่ิน เทศกาล ประเพณี และวันสําคัญตางๆ เพ่ือเปนการเตรียมวาจะจัดประสบการณหัวเรื่องใดในชวงเวลาใด ใหครบ ตามเวลาเรยี นทกี่ ําหนดในหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวยั ท้ังน้ี ผสู อนควรจัดเตรียมใหมีชว งเวลาสําหรบั จดั ประสบการณ ตามความสนใจของเด็ก และตระหนักวาสามารถเปล่ียนแปลงหรือยืดหยุนกําหนดการจัดประสบการณได ตามความสนใจของเดก็ ๒.๒ กําหนดรายละเอียดของหนวยการจัดประสบการณ ผูสอนควรกําหนดรายละเอียด ของหนวยการจัดประสบการณ ประกอบดวย มาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ตัวบงชี้ สภาพที่พึงประสงค จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรูท้ังประสบการณสําคัญและสาระที่ควรเรียนรู ใหสัมพันธกัน ทุกองคประกอบ โดยนํามาจากการวิเคราะหสาระการเรียนรูในหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย ซ่ึงอาจยืดหยุนได ตามความเหมาะสมกับหัวเร่ืองหรือชื่อหนวยการจัดประสบการณ พรอมท้ังกําหนดเวลาเรียนของแตละหนวย การจดั ประสบการณ ๑ - ๒ สปั ดาห ตามความเหมาะสมกบั สาระการเรยี นรขู องหนว ยการจดั ประสบการณ ตวั อยา ง การกําหนดรายละเอยี ดของหนวยการจัดประสบการณ สาํ หรบั ช้ันอนุบาลศกึ ษาปท ี่ ๑ - ๓ หนวยละ ๑ สปั ดาห แสดงไวในตวั อยา งท่ี (๑.๑) (๒.๑) และ (๓.๑) ๒.๒.๑ มาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค ตัวบงชี้ สภาพท่ีพึงประสงค กําหนด มาตรฐานคุณลักษณะท่ีพึงประสงค ตัวบงชี้ สภาพที่พึงประสงคของหนวยการจัดประสบการณท่ีคาดวา การจดั ประสบการณใ นหนว ยนนั้ ๆ จะนาํ พาเดก็ ไปสสู ภาพทพ่ี งึ ประสงคต ามวยั การกาํ หนดมาตรฐานคณุ ลกั ษณะ ที่พึงประสงค ตวั บง ช้ี และสภาพท่ีพึงประสงคข องแตละหนว ยการจัดประสบการณจะตองครอบคลมุ พฒั นาการ ทัง้ ๔ ดา น แตไมจ าํ เปน ตอ งครบทุกมาตรฐานคณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค ผูสอนสามารถนาํ มาตรฐานคุณลักษณะ ท่ีพึงประสงค ตัวบงชี้ และสภาพท่ีพึงประสงคจากการวิเคราะหสาระการเรียนรูรายปในหลักสูตรสถานศึกษา ปฐมวยั ในสว นทีส่ ัมพนั ธกับสาระทค่ี วรเรียนรูท เ่ี ลือกมาจัดในหนว ยการจดั ประสบการณ ๒.๒.๒ จดุ ประสงคก ารเรยี นรู กาํ หนดจดุ ประสงคก ารเรยี นรซู งึ่ เปน พฤตกิ รรมทต่ี อ งการ ใหเ กดิ กบั เดก็ เมอ่ื ทาํ กจิ กรรมในหนว ยการจดั ประสบการณแ ลว ผสู อนสามารถกาํ หนดจดุ ประสงคก ารเรยี นรโู ดยพจิ ารณา จากสภาพที่พงึ ประสงคแลว ปรับเปน จดุ ประสงคก ารเรียนรู ทัง้ นี้ การกาํ หนดจดุ ประสงคการเรียนรสู ามารถกาํ หนดให สัมพันธกับสาระท่ีควรเรียนรูของหนวยการจัดประสบการณหรือปรับใหสอดคลองกับความสามารถในขณะน้ัน ของเด็ก โดยเช่ือวาความสามารถดังกลาวเปนพื้นฐานที่จะนําไปสูความสามารถตามสภาพที่พึงประสงคตอไป หรือกําหนดตามสภาพที่พึงประสงคก็ได โดยพิจารณาจากความสามารถของเด็กท่ีผูสอนรับผิดชอบเปนหลัก จุดประสงคการเรียนรูของแตละหนวยการจัดประสบการณจะครอบคลุมพัฒนาการท้ัง ๔ ดาน โดยจํานวน

ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป จดุ ประสงคการเรยี นรูของแตละหนวยการจัดประสบการณอ าจแตกตางกนั ได แตค วรกาํ หนดจํานวนจดุ ประสงค คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ การเรียนรูที่ไมมากเกินไป เพ่ือใหสามารถนาํ ไปปฏบิ ตั ไิ ดจ รงิ ๒.๒.๓ สาระการเรียนรู กําหนดรายละเอียดของสาระการเรียนรูใหเขากับ หัวเร่ืองหนวยการจัดประสบการณ การกําหนดสาระการเรียนรูตองประกอบดวย ประสบการณสําคัญและ สาระที่ควรเรยี นรู ดังน้ี (๑) ประสบการณสําคัญ กําหนดประสบการณสําคัญท่ีจะใชเปนแนวทาง ในการจัดกิจกรรมอยางเหมาะสมกับหนวยการจัดประสบการณที่กําหนด เพ่ือพัฒนาเด็กใหบรรลุผลตาม จุดประสงคการเรียนรู ผูสอนสามารถคัดเลือกประสบการณสําคัญจากหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยในสวน ทส่ี มั พนั ธก บั สาระทค่ี วรเรยี นรทู ก่ี าํ หนดไวใ นการวเิ คราะหส าระการเรยี นรรู ายป โดยพจิ ารณาใหป ระสบการณส าํ คญั ของแตละหนว ยการจดั ประสบการณค รอบคลุมพฒั นาการทง้ั ๔ ดาน ทงั้ นี้ ผูสอนสามารถพจิ ารณาปรบั เปลย่ี น หรอื เพมิ่ เตมิ ประสบการณส าํ คญั ไดต ามความเหมาะสมเมอื่ เวลาเขยี นแผนการจดั ประสบการณแ ละประสบการณ สําคญั ทกี่ ําหนดจะตองปรากฏในการดาํ เนนิ กจิ กรรมนน้ั ๆ (๒) สาระท่ีควรเรียนรู กําหนดรายละเอียดของสาระที่ควรเรียนรู โดย การคดั เลอื กสาระทคี่ วรเรยี นรทู ส่ี มั พนั ธก บั หวั เรอ่ื งของหนว ยการจดั ประสบการณจ ากหลกั สตู รสถานศกึ ษาปฐมวยั มากําหนดรายละเอียดเพ่ิมเติมท้ังในลักษณะท่ีเปนแนวคิด เนื้อหา ทักษะ หรือเจตคติ ใหสัมพันธกับชื่อหนวย การจัดประสบการณ โดยคํานึงถึงสิ่งท่ีเด็กรูแลว ส่ิงท่ีเด็กตองการรู และส่ิงที่เด็กควรรู พิจารณาใหมีระดับ ความยากงายของสาระท่ีควรเรียนรูท่ีเหมาะสมกับวัยและสิ่งแวดลอมในชีวิตจริงของเด็ก ทั้งนี้ เม่ือกําหนด 84 สาระทค่ี วรเรยี นรคู รบทกุ หนว ยการจดั ประสบการณแ ลว ควรมสี าระทคี่ วรเรยี นรคู รบถว นตามทรี่ ะบไุ วใ นหลกั สตู ร สถานศึกษาปฐมวัย ๓. เขยี นแผนการจดั ประสบการณ ๓.๑ เขยี นแผนการจดั ประสบการณรายสปั ดาห ออกแบบและกําหนดกิจกรรมทช่ี ว ยใหเ ด็ก เกดิ การเรยี นรคู รบตามจดุ ประสงคก ารเรยี นรขู องหนว ยการจดั ประสบการณ ครอบคลมุ กจิ กรรมประจาํ วนั ทร่ี ะบุ ไวในหลักสูตรสถานศกึ ษาปฐมวยั ตลอดทงั้ สัปดาหไ วลว งหนา การเขยี นแผนการจดั ประสบการณร ายสัปดาหตอง คาํ นึงถงึ มาตรฐานคณุ ลักษณะท่ีพงึ ประสงค ตัวบงช้ี สภาพทพี่ ึงประสงค รวมถึงสาระการเรียนรูท ง้ั ประสบการณส าํ คญั และสาระท่ีควรเรียนรูตามหนวยการจัดประสบการณท่ีไดออกแบบไว การกําหนดกิจกรรมตองพิจารณา ถึงความสมดุลของพฒั นาการทกุ ดานเปนอนั ดบั แรก จัดใหม คี วามหลากหลายของกจิ กรรม มคี วามสอดคลอ งกัน และเปนไปในทิศทางที่สงเสริมพัฒนาการและการเรียนรูของเด็กแตละคนใหบรรลุจุดประสงคการเรียนรูของ หนวยการจดั ประสบการณ ตามคมู อื ฉบบั นใ้ี ชก ิจกรรมหลัก ๖ กจิ กรรม ซ่งึ เปน การพัฒนาเดก็ อยางเปน องครวม ท้ัง ๔ ดาน เปนกิจกรรมประจําวัน จึงไดเขียนแผนการจัดประสบการณรายสัปดาห ซ่ึงแสดงกิจกรรมหลัก ๖ กิจกรรม ดงั ตวั อยา งท่ี (๑.๒) (๒.๒) และ (๓.๒) ๓.๒ เขยี นแผนการจดั ประสบการณร ายวนั ระบรุ ายละเอยี ดทค่ี รอบคลมุ จดุ ประสงคก ารเรยี นรู สาระการเรยี นรซู ่งึ ประกอบดว ยประสบการณสาํ คญั และสาระท่ีควรเรยี นรู กจิ กรรมการเรียนรู สือ่ และการประเมินผล กําหนดวิธีการดําเนินกิจกรรมท่ีไดกําหนดไวในแผนการจัดประสบการณรายสัปดาหเปนข้ันตอนต้ังแตตนจนจบ

โดยคาํ นึงถงึ วยั พฒั นาการ ชวงความสนใจของเดก็ และจุดประสงคการเรียนรทู ีต่ อ งการ ส่ิงทผี่ ูสอนควรคํานงึ ถงึ ํสาหรับเ ็ดกอา ุย ๓ - ๖ ป ในการเขยี นแผนการจดั ประสบการณส าํ หรบั เดก็ ปฐมวยั คอื การออกแบบกจิ กรรมตามหลกั การจดั ประสบการณ และแนวทางการจดั ประสบการณข องหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั ไมใ ชร ปู แบบการเขยี นแผนการจดั ประสบการณ 85 เชน การเขยี นแบบตาราง แบบกง่ึ ตาราง หรอื แบบความเรยี ง ผสู อนควรพจิ ารณาเขยี นแผนการจดั ประสบการณ ที่นําไปใชไดจริง และเกิดประโยชนสูงสุดตอเด็ก เพื่อเปนแนวในการปฏิบัติจริงไดอยางมีประสิทธิภาพ คู ืมอหลัก ูสตรการ ึศกษาปฐม ัวย ุพทธ ัศกราช ๒๕๖๐ คูมือฉบับน้ีนําเสนอตัวอยางแผนการจัดประสบการณรายวันไวระดับชั้นละ ๑ วัน ดังตัวอยางที่ (๑.๓) (๒.๓) และ (๓.๓) เม่ือเขียนแผนการจดั ประสบการณแ ลว ผูสอนควรนําแผนการจดั ประสบการณไปใชในการจัด ประสบการณจริง ผูสอนควรใหความสําคัญกับท้ังการเขียนแผนการจัดประสบการณและการจัดประสบการณ จริงสาํ หรับเด็ก ไมค วรละเลยการเขียนแผนการจัดประสบการณ เพราะแผนการจัดประสบการณทด่ี ียอ มนาํ ไปสู การสอนทดี่ ี และควรใหค วามสาํ คญั กบั การจดั ประสบการณ ทง้ั ทมี่ กี ารออกแบบไวล ว งหนา และเกดิ ขน้ึ ในสภาพจรงิ โดยไมไดค าดการณไ ว รวมถึงประสบการณทีเ่ กิดจากการอบรมเลย้ี งดูในกจิ วัตรประจําวันดว ย ๔. บันทึกหลังการจัดประสบการณ หลังจากจัดประสบการณแลว ผูสอนควรบันทึกหลังการจัด ประสบการณ ท้ังการบันทึกผลการจัดประสบการณตามจุดประสงคการเรียนรูที่กําหนดไวในแผนการจัด ประสบการณ รวมทง้ั ไตรตรองคดิ ทบทวนเกยี่ วกบั การจัดประสบการณของตนเอง ท้ังน้ี ผสู อนสามารถบนั ทึกได ทง้ั ในเชงิ ปรมิ าณและเชงิ คณุ ภาพ โดยพิจารณาใหเหมาะสมกับลักษณะของขอ มูลทตี่ อ งการ คูมือฉบบั นีไ้ ดแสดง ตัวอยา งแบบบันทกึ หลังการจดั ประสบการณ ดงั ตวั อยางที่ (๑.๔) (๒.๔) และ (๓.๔) ซงึ่ เปน การบนั ทึกพฤตกิ รรม ของเดก็ ตามจดุ ประสงคก ารเรยี นรใู นลกั ษณะของการตรวจสอบรายการ และบนั ทกึ เกย่ี วกบั การจดั ประสบการณ ทั้งในเร่ืองความยากงายของกิจกรรมที่กําหนด ความเหมาะสมของส่ือ ระยะเวลาในการจัดกิจกรรม และ ขอมูลอ่ืนๆ ท่ีผูสอนคาดวาจะเปนประโยชนตอการพัฒนาเด็กในการจัดประสบการณคร้ังตอไปในลักษณะของ การเขยี นบรรยาย ท้งั น้ี ผูสอนสามารถปรบั เปล่ยี นหรอื ออกแบบแบบบนั ทกึ หลงั การจดั ประสบการณใ หสอดคลอง กับการปฏิบัติงานของตนเองไดต ามความเหมาะสม

คูมอื หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวัย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 86 สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป ตัวอยา งที่ ๑ (๑.๑) หนว ยการจัดประสบการณ ช้นั อนบุ าลศึกษาปท ่ี ๑ หนวย “ฝน” มาตรฐาน/ตวั บง ช/ี้ สภาพที่พึงประสงค จดุ ประสงคการเรียนรู สาระการเรียนรู ประสบการณสําคัญ สาระท่คี วรเรยี นรู มฐ.๑ ตบช.๑.๓ ๑. ปฏบิ ัติตนอยา งปลอดภัยขณะฝนตก ดานรา งกาย ๑. ปรากฏการณธ รรมชาติ ๑.๓.๑ เลนและทาํ กจิ กรรมอยา งปลอดภัย เมือ่ มผี ชู ้ีแนะ ๑. การเคล่ือนไหวพรอมวสั ดอุ ุปกรณ - ฝนตก ฟา แลบ ฟา รอ ง ฟาผา เมื่อมีผูช แ้ี นะ ๒. รับลูกบอลโดยใชมือและลําตัวชว ย ๒. การเคลอ่ื นไหวท่ีใชก ารประสานสมั พันธ - รุงกนิ นา้ํ มฐ.๒ ตบช.๒.๑ ตบช.๒.๒ ๓. ใชก รรไกรตดั กระดาษขาดจากกันได ของการใชก ลา มเน้ือใหญ ในการขวาง การจบั ๒.๑.๔ รับลกู บอลโดยใชม ือและลาํ ตวั ชวย การโยน การเตะ ๒. การปฏิบตั ิตนอยางเหมาะสมเมือ่ ฝนตก ๒.๒.๑ ใชก รรไกรตดั กระดาษขาดจากกันได ๔. กลาพดู กลาแสดงออก ๓. การเขียนภาพและการเลนกับสี - หลบฝน โดยใชม อื เดียว ๕. แสดงความพอใจในผลงานของตนเอง ๔. การปน - ใชอปุ กรณกันฝน มฐ.๓ ตบช.๓.๒ ๕. การหยบิ จับ การใชก รรไกร การฉกี การตดั ๓.๒.๑ กลา พูดกลา แสดงออก การปะ และการรอ ยวัสดุ ๓. การปฏบิ ัติตนอยา งเหมาะสมเมือ่ เจบ็ ปว ย ๓.๒.๒ แสดงความพอใจในผลงานของตนเอง ๖. การฟงนิทาน เรอ่ื งราว เหตกุ ารณเกยี่ วกับ - พกั ผอน ทํารางกายใหอบอุน ดืม่ น้าํ การปอ งกนั และรกั ษาความปลอดภัย ๗. การเลนเคร่อื งเลน อยางปลอดภัย ใหเ พียงพอ และปฏิบัติตนอยางเหมาะสม ๘. การเลนบทบาทสมมติเหตุการณตา งๆ เพอ่ื ปองกนั การแพรเชอ้ื ดา นอารมณ จิตใจ ๔. เหตุการณท ่ีสัมพนั ธก บั การเกิดฝน ๑. การฟง เพลง การรองเพลง และการแสดง ปฏิกิริยาโตตอบเสยี งดนตรี - ตน ไมเจรญิ งอกงาม ๒. การเคลือ่ นไหวตามเสยี งเพลง/ดนตรี - คนและสัตวม ีนํ้ากนิ นํา้ ใช ๓. การทํากจิ กรรมศลิ ปะตางๆ - นํ้าทว ม/ดนิ ถลม ๔. การเลน อสิ ระ ๕. การเลน ตามมุมประสบการณ/มุมเลน ตา งๆ ๖. การปฏบิ ตั กิ ิจกรรมตางๆ ตามความสามารถ ของตนเอง

มาตรฐาน/ตวั บง ช/ี้ สภาพที่พึงประสงค จุดประสงคการเรียนรู สาระการเรยี นรู สาระที่ควรเรียนรู ประสบการณส าํ คญั มฐ.๔ ตบช.๔.๑ ดานสงั คม ๔.๑.๓ สนใจ มคี วามสขุ และแสดงทาทาง/ ๖. รว มกจิ กรรมการเคลอ่ื นไหวประกอบเพลง ๑. การทํางานศลิ ปะทนี่ ําวสั ดุหรือส่งิ ของทใี่ ชแลว เคลอ่ื นไหวประกอบเพลง จงั หวะ และดนตรี และดนตรอี ยางมีความสขุ มาใชซ ํ้า มฐ.๘ ตบช.๘.๓ ๒. การสนทนาขาวและเหตกุ ารณท ีเ่ กี่ยวกบั ๘.๓.๑ ปฏิบัตติ ามขอตกลงเมอ่ื มผี ูชแ้ี นะ ๗. ปฏิบัติตามขอ ตกลงเก่ียวกับการปอ งกนั ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ ม การแพรเชือ้ เม่ือเจบ็ ปวยได ๓. การละเลนพืน้ บา นของไทย มฐ.๙ ตบช.๙.๑ ๔. การดแู ลหองเรียนรว มกัน ๙.๑.๑ ฟงผอู น่ื พูดจนจบและพูดโตต อบเกี่ยวกบั ๘. ฟง และพูดโตต อบเกย่ี วกบั เรอ่ื งฝนตก ๕. การรว มสนทนาและแลกเปล่ียนความคดิ เหน็ เรื่องทฟ่ี ง ฟา แลบ ฟา รอ ง ฟา ผาได ๖. การเลนหรือทํากิจกรรมรว มกบั กลุมเพอ่ื น ดานสตปิ ญญา มฐ.๑๐ ตบช.๑๐.๑ ตบช.๑๐.๒ ๙. บอกลักษณะของหมวก เสื้อกนั ฝน และรม ๑. การฟง เพลง นิทาน คําคลอ งจอง บทรอยกรอง ๑๐.๑.๑ บอกลกั ษณะของส่งิ ตางๆ จาก จากการสงั เกตโดยใชประสาทสมั ผสั ได หรอื เร่อื งราวตางๆ การสงั เกตโดยใชประสาทสัมผสั ๑๐. ระบุผลทเี่ กิดขึน้ จากการทีฝ่ นตกได ๒. การพูดอธบิ ายเก่ียวกับสง่ิ ของ เหตกุ ารณ ๑๐.๒.๑ ระบุผลทเี่ กิดขนึ้ ในเหตุการณห รอื และความสัมพนั ธข องส่งิ ตางๆ การกระทําเมื่อมีผชู ้แี นะ ๓. การรอจังหวะทเ่ี หมาะสมในการพูด ๔. การสงั เกตลักษณะ สว นประกอบ มฐ.๑๑ ตบช.๑๑.๑ ๑๑. สรางผลงานศิลปะเพือ่ ส่ือความคิด การเปลีย่ นแปลง และความสมั พันธของส่ิงตางๆ ๑๑.๑.๑ สรา งผลงานศลิ ปะเพ่ือสอ่ื ความคิด ความรูส กึ ของตนเองได โดยใชประสาทสัมผสั อยางเหมาะสม ความรสู กึ ของตนเอง ๑๒. คน หาคําตอบเก่ียวกบั รงุ กนิ นํา้ จาก ๕. การคาดเดาหรือคาดคะเนส่ิงทีอ่ าจจะเกดิ ข้นึ มฐ.๑๒ ตบช.๑๒.๒ การทดลองได อยางมเี หตผุ ล ๑๒.๒.๑ คน หาคาํ ตอบของขอ สงสยั ตา งๆ ๖. การแสดงความคิดสรา งสรรคผ านภาษา ตามวิธีการท่มี ีผชู ้แี นะ ทาทาง การเคล่ือนไหว และศิลปะ ๗. การสบื เสาะหาความรูเพอื่ คน หาคาํ ตอบของ ขอสงสัยตางๆ คมู ือหลักสตู รการศึกษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ 87 สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป

คมู อื หลักสูตรการศึกษาปฐมวยั พุทธศักราช ๒๕๖๐ 88 สาํ หรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป (๑.๒) แผนการจดั ประสบการณรายสปั ดาห สัปดาหท ่.ี ............ หนว ย “ฝน” ชั้นอนบุ าลศึกษาปท ่ี ๑ วนั ท่ี เคลือ่ นไหวและจงั หวะ กจิ กรรม ๑ - เคลื่อนไหวพนื้ ฐาน เสริมประสบการณ ศลิ ปะสรา งสรรค การเลน ตามมุม การเลนกลางแจง เกมการศึกษา - เคล่ือนไหวรา งกาย - เกมจับคภู าพเหมอื น ตามเพลงฝนตก เรอ่ื ง ปรากฏการณธรรมชาติ - วาดภาพอิสระดว ยสีเทียน - เลนตามมุมประสบการณ - เลนเคร่ืองเลนสนาม ฝนตก ฟา แลบ ฟา รอ ง ๒ - เคลอ่ื นไหวพน้ื ฐาน - รองเพลงฟาแลบ - หยดสีบนกระดาษเปยก มุมเลนตางๆ ฟา ผา - เคลื่อนไหวตามคาํ บรรยาย - สนทนากับเด็กเก่ียวกบั ประสบการณเ ดมิ เรอ่ื งฝนตก - ปนแปงโดว - แนะนาํ หนังสอื เกยี่ วกบั - เกมเรียงลาํ ดับการเติบโต (สมมติตนเองเปน เมล็ดพชื - เดก็ ดูวดี ทิ ัศนฝนตก ฟา แลบ ฟา รอง ฟาผา ฝนและนา้ํ ทม่ี มุ หนังสือ ของตน ไม ๓ ลําดบั ทคี่ อ ยๆ เติบโต) ๓ - อบอุนรางกาย เรื่อง เหตุการณที่สัมพนั ธกบั การเกิดฝน - วาดภาพอสิ ระดว ยสีเทยี น - เลน ตามมุมประสบการณ - เกมวิง่ ออ มหลัก - เกมจบั คูภาพอุปกรณ - กายบรหิ ารประกอบเพลง - เด็กชภู าพเหตุการณที่อาจเกิดขึ้นเม่อื ฝนตกและ - เปาฟองสบูส รางภาพ /มุมเลนตางๆ - เลน เครอื่ งเลนสนาม กนั ฝนกบั เงา - ผอ นคลายกลา มเนอื้ ฝนแลง จากเรื่องทค่ี รเู ลา - พมิ พภ าพดวยน้วิ มอื - สนทนาเกี่ยวกับเหตุการณท่ีอาจเกดิ ขึน้ เม่ือฝนตก - เกมจบั คภู าพเหมอื น ๔ - เคลือ่ นไหวพ้นื ฐาน มากเกินไป ประกอบภาพ รองเทา บทู - การเคลอื่ นไหวผูนาํ ผตู าม โดยผลดั เปลี่ยนกันเปนผนู าํ เรอื่ ง การปฏิบัติตนเมือ่ ฝนตก - วาดภาพอิสระดว ยสีเทยี น - เลน ตามมุมประสบการณ - โยนและรบั ลกู บอล - เกมภาพตดั ตอ รงุ กนิ นํ้า ครั้งละ ๑ คน - เด็กสงั เกตอุปกรณทใ่ี ชก นั ฝน - ละเลงสีดวยนิ้วมอื /มมุ เลน ตา งๆ - เลน เครอ่ื งเลน สนาม (๔ ช้ิน) - สนทนาเกี่ยวกับการปฏบิ ัตติ นอยา งเหมาะสม - รอ ยหลอด ๕ - เคลอ่ื นไหวพนื้ ฐาน เมอ่ื ฝนตก - เคลื่อนไหวประกอบการใช - เด็กเลนบทบาทสมมตกิ ารปฏบิ ัติตนเม่อื ฝนตก ริบบ้นิ ผา สีสายรุง เรอ่ื ง การปฏบิ ตั ติ นเม่ือเจบ็ ปวย - วาดภาพอสิ ระดว ยสีเทยี น - เลน ตามมมุ ประสบการณ - เลนนํา้ เลนทราย - อานนทิ าน เร่ือง หนูผักบงุ เปน หวดั ใหเ ด็กฟง - กล้งิ สี /มมุ เลนตา งๆ - เลน เครือ่ งเลนสนาม - สนทนาเกยี่ วกับการปฏิบตั ติ นเมื่อเจบ็ ปว ย - ปนดินเหนียว - แนะนําอปุ กรณเลนสมมติ - เด็กทดลองปฏบิ ัตเิ รอ่ื งการปฏิบตั ิตนเมอ่ื เจ็บปวย ทม่ี ุมหมอ เพ่อื ปอ งกนั การแพรเช้ือ เรือ่ ง ปรากฏการณธรรมชาติ - วาดภาพอิสระดว ยสเี ทียน - เลน ตามมุมประสบการณ - รีรขี าวสาร - สนทนาเกีย่ วกับรงุ กนิ นาํ้ จากภาพ - วาดภาพอสิ ระดว ยสนี ํา้ /มุมเลน ตา งๆ - เลน เครือ่ งเลน สนาม - ทดลองการเกดิ รุงกนิ นา้ํ - ตดั แถบกระดาษสี - ทอ งคําคลองจองรงุ กินนาํ้ นํามาตดิ สรางภาพ ตามความสนใจ

(๑.๓) แผนการจดั ประสบการณรายวัน สปั ดาหท ่ี..............วันที่....................................หนวย “ฝน” ช้นั อนุบาลศึกษาปท ่ี ๑ จดุ ประสงคก ารเรียนรู สาระการเรียนรู กิจกรรมการเรียนรู สือ่ การประเมนิ ผล ประสบการณส าํ คญั สาระทคี่ วรเรียนรู สังเกตพฤติกรรมเดก็ ขณะ ทําทาทางประกอบเพลง กจิ กรรมเคลอื่ นไหวและ การเคลื่อนไหว - ๑. กิจกรรมเคลอ่ื นไหวพืน้ ฐาน ใหเดก็ เคล่ือนไหวรา งกายไปทว่ั บริเวณ ๑. เครอื่ งเคาะจงั หวะ และดนตรี จงั หวะ ตามเสยี งเพลง/ดนตรี อยา งอิสระตามจงั หวะ เมอ่ื ไดย นิ สญั ญาณหยดุ ใหหยุดเคลอ่ื นไหวในทา นน้ั ๒. เพลงฝนตก รวมกจิ กรรมการ ทนั ที สังเกตพฤติกรรมการฟง เคลอ่ื นไหวประกอบเพลง ๒. เดก็ เคลอื่ นไหวโดยทําทาทางประกอบเพลงฝนตก โดยใหแ ตละคน และพูดโตต อบเกย่ี วกบั และดนตรีอยางมคี วามสขุ คดิ ทา ทางอยา งอสิ ระ และทาํ ซํา้ ตามความเหมาะสม เรอื่ งฝนตก ฟาแลบ ๓. เด็กผอนคลายกลามเนอื้ ฟารอ ง ฟา ผา กจิ กรรมเสริมประสบการณ ๑. การฟง เพลง ปรากฏการณธ รรมชาติ ข้นั นํา ๑. เพลงฟา แลบ ฟงและพูดโตตอบเกี่ยวกับ ๒. การพูดอธิบาย ฝนตก ฟา แลบ ฟา รอง ๑. รองเพลงฟา แลบ ๒. วดี ทิ ัศนเ ก่ยี วกบั เรื่องฝนตก ฟา แลบ ฟา รอง เกยี่ วกบั ส่ิงของ และฟาผา ข้นั สอน ฝนตก ฟา แลบ ฟา รอ ง และฟาผา ได เหตุการณ และความ ๒. เดก็ ผลัดเปลยี่ นกนั เลาประสบการณเรื่องฝนตก ฟาผา สัมพนั ธข องสิ่งตา งๆ ๓. เดก็ ดวู ีดทิ ศั นเกี่ยวกับฝนตก ฟา แลบ ฟา รอ ง ฟาผา ครูหยุดเปน ตอนๆ ๓. การรอจังหวะ เพอ่ื สนทนากับเด็ก และอธบิ ายเพม่ิ เตมิ ทเ่ี หมาะสมในการพูด ๔. เดก็ คิดและทาํ ทา ทางประกอบเหตุการณฝ นตก ฟา แลบ ฟารอ ง ฟาผา ข้นั สรปุ ๕. เดก็ ทายทาทางท่เี พ่อื นแสดงวาเปนปรากฏการณฝนตก ฟา แลบ ฟา รอง หรือฟา ผา คมู อื หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 89 สาํ หรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ป

คมู ือหลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวยั พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 90 สาํ หรับเด็กอายุ ๓ - ๖ ป จุดประสงคการเรียนรู สาระการเรยี นรู กจิ กรรมการเรียนรู สอื่ การประเมินผล ประสบการณส ําคัญ สาระทคี่ วรเรียนรู ๑. ครูทอ งคําคลอ งจองฝนตกพรําๆ ๒. ครแู นะนํากิจกรรมศิลปะสรางสรรค ประกอบดว ย กิจกรรมศลิ ปะสรา งสรรค ๑. การเขยี นภาพและ - ๑. คําคลองจองฝนตกพรําๆ ๑. สงั เกตพฤติกรรมขณะ และกิจกรรมการเลน การเลน กบั สี ๒.๑ วาดภาพอิสระดวยสเี ทียน ๒. กระดาษ ทํางานศลิ ปะ ตามมมุ ๒. การปน ๒.๒ หยดสบี นกระดาษเปยก ๓. สเี ทียน ๒. สังเกตพฤติกรรม ๑. สรางผลงานศิลปะ ๓. การทํากิจกรรม ๒.๓ ปน แปงโดว ๔. สีน้ํา การกลา พดู กลา แสดงออก เพื่อส่ือความคิด ความรสู กึ ศลิ ปะตา งๆ ๓. ครแู นะนาํ หนงั สอื เกีย่ วกบั ฝนและนา้ํ ทีม่ ุมหนังสือ ๕. หลอดหยด ในการเลาเรื่องเพ่ือนาํ เสนอ ของตนเองได ๔. การเลนตาม ๔. เดก็ เลอื กทาํ กจิ กรรมสรา งสรรค ๒ กิจกรรม ตามความสนใจ เมอ่ื ทาํ ๖. แปง โดว ผลงาน ๒. กลา พูดกลาแสดงออก มมุ ประสบการณ/ ผลงานเสร็จ ใหนาํ มาใหค รเู ขยี นบรรยายภาพหรือผลงาน ๗. มมุ เลน ๓. สงั เกตพฤตกิ รรมการ ๓. แสดงความพอใจ มมุ เลนตางๆ ๕. เดก็ เลอื กเลนตามมุมประสบการณ เม่ือหมดเวลาครูใหสัญญาณ หรือมุมประสบการณ แสดงความพอใจในผลงาน ในผลงานของตนเอง ๕. การพูดอธิบาย เด็กชวยกันเกบ็ ของ ของตนเอง เกยี่ วกบั สงิ่ ของ ๖. เดก็ ๔ - ๕ คน นาํ ผลงานออกมานําเสนอ ใหเ พอ่ื นถามคําถามหรอื เหตุการณ และความ แสดงความคดิ เหน็ สัมพันธข องสิง่ ตางๆ กิจกรรมการเลน กลางแจง การเลนเคร่อื งเลน - ขอ ตกลงในการเลน ๑. เด็กอบอุนรา งกายดว ยการสะบัดมือ เทา ยอตัว ยดื ตวั เคร่อื งเลน สนาม สงั เกตพฤติกรรมการเลน ปฏบิ ตั ิตนอยา งปลอดภยั อยา งปลอดภัย เครือ่ งเลน สนาม ๒. ครทู บทวนขอตกลงในการเลนเครอื่ งเลน สนามอยางปลอดภยั อยา งปลอดภัย ขณะฝนตกเม่ือมีผูชแี้ นะ ๓. เด็กเลน เคร่ืองเลน สนามอยางอิสระ โดยครคู อยดูแลความปลอดภัยของเดก็ สงั เกตการเลน เกมการศกึ ษา ๔. ครูใหส ญั ญาณหยุดเลน และพาเด็กไปทําความสะอาดรา งกาย กิจกรรมเกมการศกึ ษา การสังเกตลกั ษณะของ - การสงั เกตเปรยี บเทยี บ ๑. ครแู นะนําเกมจบั คูภ าพเหมือนฝนตก ฟา แลบ ฟา รอง ฟา ผา ๑. เกมจบั คภู าพเหมอื น จบั คภู าพเหมอื นได ส่งิ ตา งๆ ความเหมือน ความตาง ๒. แบง เดก็ เปน ๔ กลมุ ใหเ ด็ก ๑ กลุม รับเกมท่คี รูแนะนาํ ไปเลน ฝนตก ฟาแลบ ฟารอง กลมุ อืน่ ๆ เลน เกมการศกึ ษาชดุ เดิม ฟาผา ๓. เด็กเก็บเกมการศึกษา ๒. เกมชดุ เดิมทเ่ี คยเลน

(๑.๔) แบบบันทกึ หลังการจดั ประสบการณ สัปดาหท .่ี ............. หนว ย “ฝน” ชัน้ อนบุ าลศกึ ษาปท ี่ ๑ คาํ ชแี้ จง ทาํ เครอ่ื งหมาย ✓ เม่อื พบพฤตกิ รรมตามจดุ ประสงคการเรียนรู หรือทําเคร่อื งหมาย เม่อื ไมพ บพฤติกรรมตามจดุ ประสงคก ารเรียนรู จุดประสงคก ารเรียนรู เลขท่ี ชอื่ สกุล ๑.เปืม่อฏิมีับ ผูติ ้ีชตแนนอะยางปลอด ัภยขณะฝนตก หมายเหตุ ๒. รับลูกบอลโดยใชมือและลําตัวชวย ๓. ใ ชกรรไกรตัดกระดาษขาดจาก ักนไ ด ๔. กลา ูพดกลาแสดงออก ๕. แสดงความพอใจในผลงานของตนเอง ๖. รวม ิกจกรรมการเค ื่ลอนไหวประกอบ เพลงและดนตรีอ ยางมีความ ุสข ๗. ป ิฏ ับติตามขอตกลงเ ี่กยว ักบการ ปองกันการแพรเช้ือเม่ือเ ็จบ ปวยไ ด ๘. ฟงและพูดโตตอบเ ี่กยวกับเ ่ืรอง ฝนตก ฟาแลบ ฟา รอง ฟาผาไ ด ๙. บอกลักษณะของหมวก เ ืส้อกันฝน และ รมจากการ ัสงเกตโดยใชประสาทสัมผัสได ๑๐. ระ ุบผล ี่ทเกิด ้ึขนจากการท่ีฝนตกได ๑๑. ส รางผลงานศิลปะเ ืพ่อ ่สือความ ิคด ความรูสึกของตนเองได ๑๒. คนหาคําตอบเก่ียวกับ รุงกินน้ํา จากการทดลองไ ด ๑ เดก็ ชาย.......... ๒ เด็กชาย.......... ๓ เดก็ ชาย.......... ..... ...................... ..... ...................... ..... ...................... ๑๘ เด็กหญิง........ ๑๙ เด็กหญิง........ ๒๐ เดก็ หญิง........ บันทึกผลการจัดกจิ กรรม (อาทิ ความยากงา ยของกิจกรรมที่กาํ หนด ความเหมาะสมของสื่อ ระยะเวลาในการจัดกจิ กรรม การตอบสนองของเด็กตอ กิจกรรม ลกั ษณะการเรียนรูของเด็ก) ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... คมู อื หลักสตู รการศกึ ษาปฐมวัย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ สําหรบั เด็กอายุ ๓ - ๖ ป ลงชือ่ ...............................................ผบู ันทึก 91

คมู อื หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ 92 สาํ หรับเดก็ อายุ ๓ - ๖ ป ตวั อยา งท่ี ๒ (๒.๑) หนว ยการจัดประสบการณ ชนั้ อนบุ าลศึกษาปที่ ๒ หนวย “ฝน” มาตรฐาน/ตัวบงช/ี้ สภาพท่ีพึงประสงค จุดประสงคการเรียนรู สาระการเรยี นรู ประสบการณสําคญั สาระที่ควรเรยี นรู มฐ.๑ ตบช.๑.๓ ๑. ปฏบิ ตั ิตนอยางปลอดภยั เมอ่ื ฝนตกได ดานรางกาย ๑. ปรากฏการณธรรมชาติ ๑.๓.๑ เลน และทาํ กจิ กรรมอยา งปลอดภยั ๑. การเคลอ่ื นไหวที่ใชก ารประสานสัมพนั ธข อง - สมบตั ขิ องน้าํ ดว ยตนเอง การใชก ลา มเน้อื ใหญในการขวาง การจับ การโยน การเตะ ๒. การปฏิบัติตนอยางเหมาะสมเมอื่ ฝนตก มฐ.๒ ตบช.๒.๑ ตบช.๒.๒ ๒. การเขยี นภาพและการเลนกับสี - หลบฝน และไมไ ปในท่โี ลงแจง ๒.๑.๔ รบั ลกู บอลโดยใชมือท้งั ๒ ขาง ๒. รบั ลูกบอลโดยใชม อื ท้ัง ๒ ขา ง ๓. การปน - ใชอุปกรณกันฝน ๒.๒.๑ ใชก รรไกรตัดกระดาษตามแนวเสนตรงได ๓. ใชกรรไกรตัดกระดาษตามแนวเสน ตรงได ๔. การหยิบจบั การใชก รรไกร การฉีก การตัด การปะ และการรอ ยวัสดุ ๓. การปฏิบัติตนอยางเหมาะสมเมอ่ื เจ็บปวย มฐ.๓ ตบช.๓.๒ ๔. กลา พูดกลาแสดงออกอยา งเหมาะสม ๕. การเคลอ่ื นไหวโดยควบคมุ ตนเองไป - พกั ผอ น ทํารา งกายใหอ บอนุ ดมื่ นํ้า ๓.๒.๑ กลา พูดกลาแสดงออกอยางเหมาะสม ๕. แสดงความพอใจในผลงานของตนเอง ในทิศทาง ระดับ และพื้นที่ บางสถานการณ ๖. การฟงนทิ าน เรอ่ื งราว เหตกุ ารณเกย่ี วกบั ใหเพียงพอ และปฏิบัตติ นอยางเหมาะสม ๓.๒.๒ แสดงความพอใจในผลงานและ การปอ งกันและรกั ษาความปลอดภยั เพื่อปอ งกันการแพรเ ชื้อ ความสามารถของตนเอง ๗. การเลน เคร่อื งเลน อยางปลอดภัย ๘. การเลน บทบาทสมมตเิ หตุการณต างๆ - การบอกอาการเมอื่ เจบ็ ปวย ดานอารมณ จิตใจ ๔. เหตุการณทสี่ มั พนั ธกับการเกดิ ฝน ๑. การเคล่อื นไหวตามเสียงเพลง/ดนตรี ๒. การทาํ กจิ กรรมศลิ ปะตา งๆ - เกิดแหลงน้ํา ๓. การเลนอิสระ - คนและสัตวม ีนาํ้ กนิ นํา้ ใช ๔. การเลนตามมุมประสบการณ/ มุมเลนตา งๆ - พืชผลทางการเกษตรเจรญิ งอกงาม ๕. การเลน นอกหอ งเรยี น - โครงการตามพระราชดาํ ริฯ โครงการ ๖. การปฏบิ ตั ิกิจกรรมตา งๆ ตามความสามารถ ฝายชะลอนํ้า ของตนเอง

มาตรฐาน/ตัวบง ชี้/สภาพทพ่ี งึ ประสงค จดุ ประสงคก ารเรียนรู สาระการเรยี นรู มฐ.๔ ตบช.๔.๑ ๔.๑.๓ สนใจ มีความสขุ และแสดงทา ทาง/ ประสบการณส ําคญั สาระทค่ี วรเรยี นรู เคลอ่ื นไหวประกอบเพลง จังหวะ และดนตรี มฐ.๗ ตบช.๗.๒ ดา นสงั คม ๗.๒.๓ ยนื ตรงเม่อื ไดยินเพลงชาตไิ ทยและ ๖. รว มกจิ กรรมการเคลอ่ื นไหวประกอบเพลง ๑. การทํางานศิลปะทีน่ ําวสั ดหุ รือสิ่งของเครอ่ื งใช เพลงสรรเสรญิ พระบารมี และดนตรอี ยางมคี วามสขุ ทีใ่ ชแลวมาใชซ า้ํ หรอื แปรรูปแลวนาํ กลับมาใชใ หม มฐ.๙ ตบช.๙.๑ ๒. การสนทนาขาวและเหตกุ ารณท่ีเกย่ี วกบั ๙.๑.๒ เลาเรื่องเปนประโยคอยา งตอ เนอ่ื ง ธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอมในชวี ติ ประจาํ วนั มฐ.๑๐ ตบช.๑๐.๑ ตบช.๑๐.๒ ๓. การละเลน พน้ื บา นของไทย ๑๐.๑.๑ บอกลักษณะและสวนประกอบของ ๗. รเู รื่องราวเกย่ี วกบั พระมหากรณุ าธคิ ุณของ ๔. การดูแลหองเรียนรวมกัน สิง่ ตางๆ จากการสงั เกตโดยใชประสาทสัมผสั สถาบนั พระมหากษตั รยิ ไทย ๕. การรวมสนทนาและแลกเปลยี่ นความคิดเหน็ ๑๐.๒.๑ ระบสุ าเหตุหรอื ผลท่ีเกดิ ข้ึน ในเหตกุ ารณหรอื การกระทําเม่อื มีผชู แ้ี นะ ๖. การเลนหรอื ทํากจิ กรรมรวมกบั กลมุ เพื่อน ๑๐.๒.๒ คาดเดาหรอื คาดคะเนสิง่ ที่อาจจะ ดานสติปญ ญา เกดิ ขึน้ หรือมสี ว นรวมในการลงความเหน็ จาก ๘. บอกอาการเม่ือเจบ็ ปว ยได ๑. การฟง เพลง นทิ าน คาํ คลองจอง บทรอยกรอง ขอมลู มฐ.๑๑ ตบช.๑๑.๑ หรอื เร่ืองราวตางๆ ๑๑.๑.๑ สรา งผลงานศลิ ปะเพอื่ สื่อความคดิ ๒. การพดู อธบิ ายเก่ยี วกบั สง่ิ ของ เหตกุ ารณ ความรสู กึ ของตนเอง โดยมกี ารดัดแปลง และ ๙. บอกรายละเอียดท่สี งั เกตจากการทดลอง และความสมั พนั ธข องส่ิงตา งๆ แปลกใหมจ ากเดมิ หรือมีรายละเอียดเพ่ิมขน้ึ เร่ืองการเกิดฝนได ๓. การรอจังหวะทเี่ หมาะสมในการพดู ๑๐. ระบผุ ลทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการท่ีฝนตกได ๔. การสงั เกตลักษณะ สวนประกอบ การเปลย่ี นแปลง และความสัมพนั ธข องส่ิงตา งๆ ๑๑. คาดคะเนส่ิงที่อาจจะเกดิ ข้นึ เม่อื นํ้าไหลผา น โดยใชป ระสาทสัมผัสอยางเหมาะสม ฝายชะลอนา้ํ ได ๕. การนับและแสดงจาํ นวนของสงิ่ ตางๆ ในชวี ติ ประจาํ วัน ๖. การชัง่ ตวง วดั ส่งิ ตางๆ โดยใชเ ครอ่ื งมือและ หนว ยที่ไมใ ชหนว ยมาตรฐาน ๗. การบอกและเรียงลําดบั กิจกรรมหรือ ๑๒. สรา งผลงานศลิ ปะเพอ่ื สือ่ ความคิด เหตุการณตามชว งเวลา ความรูสึกของตนเอง โดยมีการดัดแปลง และ ๘. การคาดเดาหรือคาดคะเนส่งิ ทอ่ี าจจะเกดิ ข้ึน แปลกใหมจากเดิมหรือมีรายละเอียดเพ่ิมข้ึน อยา งมีเหตุผล ๙. การแสดงความคดิ สรางสรรคผ า นภาษา ทา ทาง การเคลื่อนไหว และศลิ ปะ คมู ือหลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวัย พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ 93 สําหรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป

คมู ือหลักสตู รการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ 94 สําหรบั เดก็ อายุ ๓ - ๖ ป (๒.๒) แผนการจัดประสบการณร ายสปั ดาห สปั ดาหท .ี่ .............. หนว ย “ฝน” ชนั้ อนุบาลศกึ ษาปที่ ๒ วนั ที่ เคล่ือนไหวและจังหวะ เสริมประสบการณ กิจกรรม การเลนตามมมุ การเลน กลางแจง เกมการศกึ ษา ศิลปะสรา งสรรค เกมเรียงลําดับการเตบิ โต ของตน ไม ๔ ลําดับ ๑ - เคลือ่ นไหวพนื้ ฐาน เรอื่ ง สมบตั ิของนาํ้ - วาดภาพอิสระดว ยสีเทียน - เลน ตามมุมเลน - เลน นํ้า เลนทราย เกมจับคจู ํานวนพืชผักกับ - เคลอื่ นไหวรางกาย - เดก็ สังเกตนํ้าเย็น น้าํ รอ น และนํา้ ธรรมดา - วาดภาพอิสระดวย หรอื มุมประสบการณ - เลน เครือ่ งเลนสนาม ตัวเลข ๑ - ๕ ตามเพลงเมฆฝน - เดก็ สงั เกตเมอื่ นาํ จานแกวไปปดปากแกว ทั้ง ๓ ใบ สีโปสเตอร - แนะนําหนังสอื เก่ยี วกบั ฝน - สนทนาเรอ่ื งการเกิดฝน - ปนดนิ นํา้ มัน และนํ้าที่มมุ หนงั สือ เกมจับคูภาพหมวกกับ ภาพโครงราง ๒ - เคล่ือนไหวพน้ื ฐาน เร่ือง เหตุการณท ่สี ัมพนั ธกับการเกิดฝน - วาดภาพอสิ ระดวยสีเทยี น เลน ตามมมุ เลน - เกมวงิ่ เกบ็ ของ - เคล่อื นไหวตามคําบรรยาย - เดก็ เลือกภาพปริศนา (ภาพแหลง น้าํ คนและสตั วกนิ นํา้ - ขยํากระดาษสรา งภาพ หรือมมุ ประสบการณ - เลนเคร่ืองเลน สนาม เกมจับคูภาพเตม็ สวนกับ (สมมติตนเองเปน เกษตรกร ใชน ํา้ และพชื ผลทางการเกษตรเจริญงอกงาม) อยา งอิสระ ภาพแยกสวน ปลกู ผัก) - เด็กอธบิ ายเช่อื มโยงความสมั พนั ธข องภาพกบั - พิมพภ าพดว ยพชื ผกั เกมจดั หมวดหมภู าพ เหตุการณฝนตก ตามสอี ปุ กรณก ันฝน ๓ - อบอนุ รา งกาย เร่อื ง การปฏบิ ัติตนเมือ่ ฝนตก - วาดภาพอสิ ระดว ยสเี ทียน - เลนตามมมุ เลน - โยนและรบั ลกู บอล - กายบริหารประกอบเพลง - รองเพลงหลบฝน - เปา สี หรือมุมประสบการณ - เลนเครือ่ งเลน สนาม ออกกําลังกายรบั แสงตะวนั - สนทนาเก่ียวกับการหลบฝน การใชอ ุปกรณก ันฝน และ - พบั กระดาษเปน หมวกและ - ผอ นคลายกลา มเน้อื อนั ตรายจากการไปในทโ่ี ลง แจง ขณะฝนตก ประกอบภาพ ตกแตง อยางอิสระ - เดก็ เลนบทบาทสมมติการปฏิบัตติ นเมือ่ ฝนตก ๔ - เคล่ือนไหวพ้ืนฐาน เร่อื ง การปฏบิ ตั ิตนเมอ่ื เจบ็ ปวย - วาดภาพอิสระดวยสีเทียน - เลนตามมุมเลน - เลน เคร่ืองเลนสนาม - การเคล่ือนไหวผนู าํ ผตู าม - สนทนากับเด็กเรอ่ื งสิ่งที่แพทยซกั ถามเมือ่ เจบ็ ปว ย - ดดี สี หรือมุมประสบการณ โดยใหเ ดก็ ทีเ่ ปนผนู ําเลอื กผนู ํา - เดก็ บอกอาการเม่ือเจบ็ ปว ย - ปนดินกระดาษ - แนะนําอุปกรณเลน สมมติ คนตอไป - เดก็ เลนบทบาทสมมติไปพบแพทยเ มอ่ื เจบ็ ปวย ท่ีมุมหมอ ๕ - เคลอ่ื นไหวพ้นื ฐาน เร่ือง เหตุการณทีส่ ัมพนั ธกับการเกดิ ฝน - วาดภาพอิสระดว ยสีเทยี น - เลนตามมมุ เลน - มอญซอนผา - เคล่ือนไหวและปฏิบตั ิตามคาํ ส่งั - เด็กสังเกตสง่ิ ทเี่ กิดขน้ึ เม่อื เทนํา้ ในชองทางทีส่ มมตเิ ปน - วาดภาพอสิ ระดว ยสีน้ํา หรอื มมุ ประสบการณ - เลนเครือ่ งเลน สนาม จดั กลุม ๒ - ๔ คน ทางนา้ํ - ตดั กระดาษตามแนวเสน - เพม่ิ มุมฝายชะลอนํ้า - เดก็ ทดลองสรางฝายชะลอนาํ้ และคาดคะเนสงิ่ ทีอ่ าจ ตรงเพ่ือมวนเปนรูปตา งๆ เกิดขึ้นเม่ือนา้ํ ไหลผาน อยางอิสระ ทาํ โมบายตกแตง - เลาเร่ืองโครงการตามพระราชดาํ ริฯ “โครงการ หองเรียน ฝายชะลอน้ํา” ประกอบภาพ