การสร้างหัวข้อการวิจัย

การสร้างหัวข้อการวจิ ยั โดย รองศาสตราจารย์ ดร. สุภาภรณ์ สุดหนองบวั คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร

หัวข้อปัญหา (Topic) ของการวจิ ยั คือ อะไร หัวข้อปัญหา (Topic) ของการวจิ ยั กค็ ือ - เร$ืองท$ีนกั วจิ ยั สงสยั หรือไม่รู้ - เร$ืองท$ีนกั วจิ ยั อยากรู้คาํ ตอบ - หวั ขอ้ ปัญหาเป็นสิ$งท$ีจะบอกใหท้ ราบวา่ นกั วจิ ยั สนใจเร$ืองใด - หวั ขอ้ ปัญหาจะตอ้ งมีคาํ สาํ คญั แฝงอยใู่ นนEนั - การเลือกหวั ขอ้ ปัญหาเป็นการตดั สินใจวา่ สนใจจะวจิ ยั หาคาํ ตอบเก$ียวขอ้ ง กบั เร$ืองอะไร - หวั ขอ้ ปัญหาจะกวา้ ง เพื$อนาํ ไปสู่ชื$อเร$ืองวจิ ยั ท$ีตอ้ งมีคาํ สาํ คญั เฉพาะใน รายละเอียดมากขEึน Logo

การเกดิ ปัญหาวจิ ยั 1. เกิดความสงสยั ในทฤษฎี ทฤษฎีคือความรู้ที$เกิดจากการคิดหรือ จินตนาการอยา่ งมีเหตุผลเพ$ือใชอ้ ธิบายปรากฏการณ์ต่างๆ 2. เกิดจากความขดั แยง้ ในขอ้ คน้ พบ 3. เกิดจากความขดั แยง้ กนั ในความคิดเห็นหาขอ้ ยตุ ิไม่ได้ 4. เกิดจากปัญหาในการทาํ งาน 5. เกิดความสงสยั วา่ ขอ้ คน้ พบท$ีผา่ นมานEนั ยงั จะคงจริงเช่นนEนั อีกหรือไม่เมื$อ เวลาผา่ นไป หรือสภาพแวดลอ้ มต่างๆ เปลี$ยนแปลงไป 6. เกิดความสงสยั ในวธิ ีการไดม้ าซ$ึงขอ้ ความจากการวจิ ยั ที$ทาํ มาแลว้ Logo

แหล่งทมี4 าของหัวข้อปัญหา •ประสบการณ์ของผู้วจิ ยั • ทฤษฎี •ผลงานวจิ ยั ทไีA ด้มผี ู้ทาํ ไว้แล้ว •ผู้เชAียวชาญในสาขาวชิ า •แหล่งทุนวจิ ยั •หน่วยงานของผู้วจิ ยั Logo

เกณฑ์ทใีA ช้พจิ ารณาในการเลือกหัวข้อปัญหาวจิ ยั • มีความสาํ คญั มีคุณค่า • เป็นปัญหาท$ีจะคน้ หาคาํ ตอบไดด้ ว้ ยวธิ ีการวจิ ยั • เป็นปัญหาท$ีน่าสนใจ • เป็นปัญหาที$ไม่ซEาํ ซอ้ นกบั ปัญหาท$ีผอู้ $ืนไดเ้ คยวจิ ยั หาคาํ ตอบไวแ้ ลว้ • ไม่ก่อใหเ้ กิดอนั ตรายหรือภยั พิบตั ิต่อผวู้ จิ ยั (researcher) หรือ ผใู้ หข้ อ้ มูล (participant) • เป็นปัญหาที$สามารถจะดาํ เนินการวจิ ยั ใหส้ าํ เร็จลุล่วงไป Logo

ปัญหาทสีE ามารถจะดาํ เนินการวจิ ยั ให้สําเร็จลลุ ่วงไปได้ คือมลี กั ษณะดงั นีL • ขอบเขตของปัญหาจะตอ้ งไม่กวา้ งจนเกินไป ปัญหาที8มีขอบเขตกวา้ งขวางอาจทาํ ให้ ตอ้ งศึกษาตวั แปรหลายตวั ตอ้ งเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลเป็นจาํ นวนมาก ตอ้ งใชเ้ วลาและ งบประมาณในการศึกษาเป็นจาํ นวนมากอาจทาํ ใหก้ ารวจิ ยั นFนั มีปัญหาอุปสรรค ตามมาดว้ ยอยา่ งมากมาย • เป็นปัญหาที8ผวู้ จิ ยั มีพFืนความรู้มีความคุน้ เคยเป็นอยา่ งดี • มีหลกั ฐานขอ้ มูลเพียงพอท8ีจะตอบปัญหานFนั ได้ • มีเทคนิควธิ ี เครื8องมือหรืออุปกรณ์ท8ีจะนาํ มาใชศ้ ึกษาในเรื8องนFนั ได้ • เหมาะสมกบั งบประมาณค่าใชจ้ ่ายที8ไดร้ ับ • เหมาะสมกบั เวลา • นกั วจิ ยั มีความสนใจใคร่รู้คาํ ตอบอยา่ งแทจ้ ริง Logo

ตวั อย่างหัวข้อปัญหาวจิ ยั ช,ือเรื,อง การศึกษาคุณภาพชีวติ เดก็ เร่ร่อนในตวั เมือง หัวข้อปัญหา จงั หวดั พงั งา ชีวติ เดก็ เร่ร่อนในจงั หวดั พงั งา การเปรียบเทียบความพึงพอใจในชีวติ ของครู ความพึงพอใจในชีวติ ของครู ที8เตรียมตวั และไม่เตรียมตวั ก่อนเกษียณอายุ ราชการ การปกป้องผสู้ ูงอายจุ ากภยั พิบตั ิ รูปแบบการเตรียมความพร้อมของผสู้ ูงอายุ ในการรับมือภยั พบิ ตั ิซูนามิ โดยการมีส่วน การพฒั นาการออกเสียงในกลุ่มเดก็ ปาก ร่วมของชุมชน แหวง่ เพดานโหว่ ประสิทธิผลของโปรแกรมการออกเสียง ภาษาองั กฤษดว้ ยแอพพลิเคชน8ั ในกลุ่มเดก็ ปากแหวง่ เพดานโหว่

Thank you

การทบทวนวรรณกรรม Literature review รองศาสตราจารย์ ดร. สุภาภรณ์ สุดหนองบวั คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร

สิ#งทค#ี วรทาํ ก่อนคดิ จะทาํ นวตั กรรม • การทบทวนวรรณกรรมท+ีเกี+ยวขอ้ งคืออะไร ? • ทาํ ไมตอ้ งทบทวนวรรณกรรมท+ีเก+ียวขอ้ ง ? • ควรทบทวนวรรณกรรมที+เก+ียวขอ้ งเม+ือใด ? • การทบทวนวรรณกรรมท+ีเก+ียวขอ้ งทาํ อยา่ งไร ? • เขียนวรรณกรรมที+เกี+ยวขอ้ งในงานวจิ ยั อยา่ งไร ?

การทบทวนวรรณกรรม คือ อะไร ? การทบทวนวรรณกรรม หมายถึง การคน้ ควา้ ศึกษา รวบรวม และประมวลผลงานทางวชิ าการ ที+เก+ียวขอ้ งกบั เรื+องที+ทาํ วจิ ยั

การทบทวนวรรณกรรม ทาํ ให้ทราบถงึ ? • ปัญหาวจิ ยั การออกแบบวจิ ยั • ทฤษฎี แนวคิด กรอบแนวคิด สมมติฐาน • ตวั แปร เครื+องมือวจิ ยั การสร้างและการตรวจสอบคุณภาพ • ประชากร กลุ่มตวั อยา่ งและการเลือก/สุ่มตวั อยา่ ง • การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล • การวเิ คราะห์ขอ้ มูล • ผลการวจิ ยั

ควรทบทวนวรรณกรรมเม#ือใด • การทบทวนวรรณกรรมตอ้ งทาํ ก่อนลงมือทาํ การวจิ ยั ก่อน กาํ หนดประเดน็ ปัญหา หลงั จากผวู้ จิ ยั ไดเ้ ลือกหวั ขอ้ อยา่ งคร่าว ๆ แลว้ • การทบทวนวรรณกรรมช่วยทาํ ใหผ้ วู้ จิ ยั สามารถกาํ หนด ประเดน็ ปัญหาก่อนกาํ หนดหวั ขอ้ วจิ ยั • เนื+องจากมีงานวจิ ยั ออกมาอยตู่ ลอดเวลา ดงั นTนั จึงควรทาํ การทบทวนวรรณกรรมเพ+ิมเติมไปในระหวา่ งท+ีทาํ การวจิ ยั และ หลงั จากทาํ การวจิ ยั ดว้ ย

จริยธรรมของการทบทวนวรรณกรรม • อา้ งอิงเจา้ ของขอ้ มูล • ไม่ลอกขอ้ ความของผอู้ ื+น (plagiarism) • ปกปิ ดช+ือ สถานที+จริง (กรณีอา้ งคาํ สมั ภาษณ์ในงานวจิ ยั เชิง คุณภาพ) • การใส่ภาพบุคคลควรทาํ แถบดาํ ปิ ดตา • การใส่ภาพท+ีมาจากอินเตอร์เน็ต ควรดูวา่ มีลิขสิทธVิหรือไม่ โดยใหส้ งั เกตสญั ลกั ษณ์

จริยธรรมของการทบทวนวรรณกรรม (ต่อ) • ภาพหรือแผนท+ีใดๆ หากมีสญั ลกั ษณ์ ดงั ขา้ งล่าง สามารถ นาํ ไปอา้ งอิงได้ แสดงวา่ เจา้ ของผลงานอนุญาตใหน้ าํ ไป เผยแพร่ได้ แต่หา้ มดดั แปลงหรือต่อเติมสิ+งใดๆ ลงบนภาพ นTนั ๆ • ไม่ควรใชบ้ ทความจาก Wikipedia เพราะเป็น แหล่งขอ้ มูลท+ีไม่น่าเช+ือถือ แต่สามารถใชภ้ าพจาก Wikipediaมาอา้ งอิงได้ เพราะมกั ไม่มีลิขสิทธVิ

Thank you for your attention

การอ่านบทความวจิ ยั รองศาสตราจารย์ ดร. สุภาภรณ์ สุดหนองบวั คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร

ทาํ ไมต้องอ่านบทความวจิ ยั • ใช้ในการตดั สินใจแก้ปัญหาชุมชน • เพAือค้นหาคาํ ตอบจากงานวจิ ยั ทมีA อี ยู่แล้ว หากไม่มคี าํ ตอบกจ็ ะ เป็ นแนวทางให้เราสานต่อนวตั กรรมนGัน หรืองานวจิ ยั นGันๆต่อไป • เพAือทาํ ให้เราทราบแนวทางการทาํ วจิ ยั ทผAี ู้อAืนทาํ มาแล้ว เพืAอเราจะ ได้มแี บบอย่างของการทาํ นวตั กรรมในประเดน็ ทคีA ล้ายกบั ผู้อAืนทAี ทาํ มาแล้ว • เพAือทราบจุดอ่อน จุดแขง็ ของงานวจิ ยั ทมีA ผี ู้ทาํ มาแล้ว เพAือเราจะ ได้ปรับปรุงในนวตั กรรมหรือ งานวจิ ยั ทเีA รากาํ ลงั จะทาํ ขนึG • เพืAอนําไปสู่การสร้างนวตั กรรมใหม่ๆทไAี ม่ซํGาแบบใคร

คาํ ถามทใีA ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (ชAือเรืAอง) • ชืAอเรAืองอะไร • ชืAอเรืAองสอดคล้องกบั วตั ถุประสงค์การศึกษาหรือไม่ • ชAือเรืAองมใี ครซํGาหรือไม่

คาํ ถามทใีA ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (วตั ถุประสงค์การวจิ ยั ) • วตั ถุประสงค์ของการวจิ ยั คืออะไร • วตั ถุประสงค์สอดคล้องกบั ชื;อเรื;องหรือไม่ • วตั ถุประสงค์สามารถวดั ได้หรือไม่ มคี วามเป็ นไปได้ในการนําไปสู่คาํ ตอบ หรือไม่

คาํ ถามทใAี ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (รูปแบบการวจิ ยั /ประชากร/กล่มุ ตวั อย่าง) • วธิ ีการวจิ ยั เป็ นแบบใด • ใช้ประชากรกล่มุ ไหน ขนาดประชากรเป็ นเท่าไร • มเี กณฑ์ในการคดั เลือกกล่มุ ตวั อย่างหรือไม่ อะไรบ้าง • กล่มุ ตวั อย่างมขี นาดเท่าไร • มกี ารสุ่มตวั อย่างแบบใด • ใช้วธิ ีการใดในการสุ่มตวั อย่าง

คาํ ถามทใAี ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (เครAืองมือทใAี ช้) • เครืAองมือในการเกบ็ ข้อมูลเป็ นแบบใด เช่น แบบสอบถาม, แบบ สัมภาษณ์, หรือแบบสังเกต • มกี ารตรวจสอบคุณภาพของเครืAองมือหรือไม่ เป็ นแบบใด

คาํ ถามทใีA ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (ผลการวจิ ยั ) • ผลการวจิ ยั นําเสนอในรูปแบบใด เช่น แบบตาราง หรือ บรรยาย (กรณเี ป็ นการวจิ ยั เชิงคุณภาพ) • ผลการวจิ ยั บอกค่าสถติ อิ ย่างมนี ัยสําคญั ทรีA ะดบั เท่าไร เช่น .01 หรือ .05 • มกี ารตคี วามหมายจากค่าสถติ ทิ ไAี ด้เป็ นอย่างไร สามารถสืAอให้ ผู้อ่านเข้าใจได้อย่างชัดเจนไหม • หากเป็ นการวจิ ยั เชิงคุณภาพ ผลการวจิ ยั นGันมปี ระเดน็ ใหม่เกดิ ขนึG หรือไม่ • ประเดน็ ใหม่ในงานวจิ ยั เชิงคุณภาพ สามารถนําไปสู่การสร้างองค์ ความรู้ใหม่อย่างไร

คาํ ถามทใAี ช้ในการอ่านบทความวจิ ยั (อภปิ รายผล) • ในการอภปิ รายผลน.ัน มงี านวจิ ยั อ5ืนๆทเี5 กยี5 วข้องมากน้อยเท่าใด • มกี ารอ้างองิ ข้อมูลสนับสนุนการวจิ ยั หรือไม่ • มกี ารอ้างองิ ข้อมูลทไ5ี ม่สอดคล้องกบั งานวจิ ยั หรือไม่ • มกี ารให้ข้อเสนอแนะของงานวจิ ยั ไหม อะไรบ้าง และสามารถนําไปสู่ การทาํ วจิ ยั คร.ังต่อไปได้ไหม • เอกสารอ้างองิ เขยี นได้อย่างถูกต้องไหม • มกี ารใช้เอกสารอ้างองิ ของต่างประเทศมากน้อยเพยี งใด • ปี พ.ศ. ทนี5 ํามาอ้างองิ ทนั สมยั หรือไม่ (ไม่ควรเกนิ 5 ปี แต่หากจาํ เป็ น จริงๆเน5ืองจากเป็ นงานวจิ ยั ทไ5ี ม่ค่อยมคี นทาํ หรือเป็ นทฤษฏี กส็ ามารถ อนุโลมได้ไม่เกนิ 10 ปี )

เวบไซต์ททAี ุกคนสามารถเข้าถงึ ได้ เพAือสืบค้นงานวจิ ยั https://scholar.google.com/

เวบไซต์ทคAี ้นหาวารสารเพืAอการส่งตพี มิ พ์ วารสารต่างประเทศ • https://www.scimagojr.com/journalra nk.php วารสารในประเทศ • https://www.tci-thaijo.org/

เวบไซต์ สําหรับเช็คบทความวจิ ยั ภาษาองั กฤษ เวบไซต์ฟรี สําหรับเช็คแกรมมา ภาษาองั กฤษ (ฟรี) • https://quillbot.com/grammar- check?utm_source=Google&utm_medium=Search& utm_campaign=Grammar_Developing&gclid=EAIaI QobChMIvK2uivbf8AIVViQrCh0sHw0YEAAYAyAAEgL ob_D_BwE เวบไซต์ฟรี สําหรับเช็คแกรมมา ภาษาองั กฤษ (ชําระค่าบริการ) • https://www.manuscriptedit.com/

จบแล้ว

การเขียนโครงรา่ งวิจยั ในการวิจยั เชิงคณุ ภาพ รองศาสตราจารย์ ดร. สภุ าภรณ์ สดุ หนองบวั คณะสาธารณสขุ ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร

ความแตกต่างของ research protocol และ research proposal ü Research protocol คอื ขอ้ กาํ หนดโครงรา่ งวจิ ยั ท7ี หน่วยงานหรอื สถาบนั ผใู้ หท้ นุ ตอ้ งการ ü Research proposal คอื โครงรา่ งวจิ ยั ทม7ี รี ายละเอยี ด ชดั เจนเพอ7ื นําไปสกู่ ารดาํ เนินการวจิ ยั

ส่วนประกอบในโครงรา่ งวิจยั (research protocol) ความเป็นมาและความสาํ คญั ของปัญหา คาํ ถามการวจิ ยั จดุ มงุ่ หมายของการวจิ ยั ความสาํ คญั ของการวจิ ยั นิยามศพั ทเ์ ฉพาะ การทบทวนวรรณกรรมและเอกสารงานวจิ ยั ทเHี กยHี วขอ้ ง

วธิ ดี าํ เนินการวจิ ยั q ประชากรและกลมุ่ ตวั อยา่ ง Ø เกณฑค์ ดั เขา้ การวเิ คราะหข์ อ้ มลู Ø เกณฑค์ ดั ออก การคนื ขอ้ มลู สชู่ มุ ชน การพทิ กั ษส์ ทิ ธขิ P องผใู้ หข้ อ้ มลู q เครอHื งมอื ทใHี ชใ้ นการวจิ ยั Ø การตรวจสอบคณุ ภาพเครอHื งมอื q การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู

การสรา้ งความน่าเชอHื ถอื งานวจิ ยั (Establishing Research Trustworthiness) ตารางแสดงแผนการดาํ เนินงาน บรรณานุกรม



การเขยี นรายงาน การวจิ ยั เชิงคุณภาพ รองศาสตราจารย์ ดร. สภุ าภรณ์ สดุ หนองบวั คณะสาธารณสขุ ศาสตร์ มหาวิทยาลยั นเรศวร

ส่วนประกอบทส-ี ําคญั ในรายงานการวจิ ยั

หน้าปก • ปกนอก • ปกใน

สารบัญ qสารบญั qสารบญั ภาพ qสารบญั ตาราง

บทคดั ย่อ (Abstract)

กติ ตกิ รรมประกาศ

บทท*ี 1 บทนํา ความเป็นมาและความสาํ คญั ของปัญหา จุดมุ่งหมายของการวจิ ยั / คาํ ถามการวจิ ยั สมมติฐานการวจิ ยั (เฉพาะสาํ หรับงานวจิ ยั เชิงปริมาณ) แต่หากเป็นงานวจิ ยั เชิงคุณภาพจะไม่มี สมมติฐานการวจิ ยั ขอบเขตการวจิ ยั นิยามศพั ทเ์ ฉพาะ ประโยชนท์ Kีคาดวา่ จะไดร้ ับจากการวจิ ยั (ประโยชนเ์ ชิงนโยบาย เชิงปฏิบตั ิการ เชิงวชิ าการ )

บทที$ 2 เอกสารและงานวจิ ยั ทเี* กยี* วข้อง งานวจิ ยั ที+เก+ียวขอ้ ง ไม่ควรเกิน 5 ปี ยอ้ นหลงั เพ+ือใหเ้ น<ือหามีความ update ทฤษฎีท+ีเกี+ยวขอ้ งบางอยา่ งสามารถนาํ มาไวใ้ นส่วนน<ีได้ แต่หา้ มนาํ ทฤษฎีที+เป็นคาํ ตอบ ของวจิ ยั น<ี เพราะเป็นสิ+งท+ีนกั วจิ ยั กาํ ลงั ศึกษาหรือคน้ หา งานวจิ ยั เชิงคุณภาพจะไม่สามารถตีกรอบแนวคิดล่วงหนา้ ได้ เพราะประเดน็ ของการ วจิ ยั คือส+ิงที+กาํ ลงั คน้ หา

บทท$ี 3 ระเบียบวธิ ีดาํ เนินการวจิ ยั ระเบียบวธิ ีวจิ ยั เช่น Ethnography/A case study/Phenomenology/Focus Group Discussion เป็นตน้ วธิ ีในการเกบ็ ขอ้ มูลวจิ ยั เช่น In-depth interview เครืKองมือทKีใชใ้ นการเกบ็ ขอ้ มูล เช่น แนวคาํ ถามปลายเปิ ด เทปบนั ทึกเสียง สมุดโนต้ วธิ ีในการเลือกผใู้ หข้ อ้ มูล เช่น criterion sampling/ snowball sampling เป็นตน้ จาํ นวนผใู้ หข้ อ้ มูล เช่น 10 คนขTึนไป หรือจนกวา่ ขอ้ มูลอKิมตวั (หากเป็น FGD ระบุจาํ นวนไดเ้ ลย) เกณฑค์ ดั เขา้ เกณฑค์ ดั ออก

บทท$ี 4 ผลการวจิ ยั ใส่ประเดน็ (Theme) ที+ได้ โดยเขียนสรุปประเดน็ ตามความเป็นจริงท+ีคน้ พบ(fact) พร้อมท<งั สนบั สนุนประเดน็ ดว้ ย คาํ พดู อา้ งอิงของผใู้ หข้ อ้ มูล (Quotation from informant) ***ขอ้ ควรระวงั *** อยา่ ใส่ความคิดเห็นของตนเองลงไปในผลการวจิ ยั (ทศั นะ ของตนเองใหไ้ ปใส่ไวใ้ นส่วนอภิปรายผล)

บทท*ี 5 สรุปและอภปิ รายผลการวจิ ยั สรุปการวจิ ยั ในภาพรวม ต<งั แต่วตั ถุประสงค์ ระเบียบวธิ ีวจิ ยั และผลการวจิ ยั เฉพาะ ประเดน็ ที+สาํ คญั อภิปรายผลการวจิ ยั (วจิ ยั อ+ืนที+สอดคลอ้ ง+ วจิ ยั อื+นท+ีแตกต่าง+ทศั นะของผวู้ จิ ยั ต่อผล วจิ ยั ที+ได)้ ขอ้ เสนอแนะจากการวจิ ยั การนาํ ผลการวจิ ยั ไปใชป้ ระโยชน์ (implications of the research) แนวทางการวจิ ยั ในอนาคต

บรรณานุกรม

ภาคผนวก สาํ เนาใบรับรองจริยธรรมการวจิ ยั ในมนุษย์ จดหมายการไดร้ ับอนุญาตจากเจา้ ของพ<ืนท+ี/หน่วยงาน/โรงเรียน/หา้ งร้าน/เจา้ ของเวบไซต/์ ฯลฯ ในการเกบ็ ขอ้ มูลวจิ ยั แบบสอบถาม /แบบสมั ภาษณ์/แนวคาํ ถามในการวจิ ยั /แบบคดั กรองอาสาสมคั ร ภาพถ่ายท+ีสาํ คญั ในการเกบ็ ขอ้ มูลวจิ ยั (แต่ตอ้ งปกปิ ดใบหนา้ อาสาสมคั รหรือผทู้ ี+อยใู่ นภาพถ่าย)

ประวตั คิ ณะผู้วจิ ยั

ลกั ษณะของการวจิ ยั เชิงคณุ ภาพ รองศาสตราจารย์ ดร. สภุ าภรณ์ สดุ หนองบวั คณะสาธารณสขุ ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร 1

ลกั ษณะของการวจิ ยั เชิงคณุ ภาพ •การปฏบิ ตั กิ ระทาํ กบั ขอ้ มลู ทแ5ี จงนบั ไมไ่ ด้ (หรอื ไมเ่ ป็นตวั เลข) •เนน้ การสรา้ งแนวคดิ การตคี วามเพอ5ื ให้ เกดิ ความเขา้ ใจในมนุษยแ์ ละสงั คม •ใชก้ ารสงั เกต สมั ภาษณ์ สนทนาและจด บนั ทกึ •ใหค้ วามสาํ คญั กบั ขอ้ มลู ประเภท อตั ชวี ประวตั ิ โลกทศั นแ์ ละความรูส้ กึ นึก คดิ ของปจั เจกบคุ คลเป็นหลกั •ไมจ่ าํ เป็นตอ้ งใชส้ ถติ ชิ นัT สูงในการวเิ คราะห์ แต่ใชก้ ารอปุ มาน 2