13 ทศวรรษ 130 ปี กระทรวงศึกษาธิการ

เดก็ หญิงณชิ มน ฉิมพาลี อายุ ๘ ปี โรงเรียนวดั ทา่ เกวยี น (สยั อทุ ิศ) จังหวัดฉะเชงิ เทรา รสู้ ึกภาคภูมใิ จในตวั เองทสี่ ามารถทำ� ชื่อเสยี งใหก้ บั โรงเรียนและประเทศชาติได้ ถงึ จะเปน็ แค่เยาวชน แต่จะท�ำใหเ้ หมอื นกับค�ำวา่ “กีฬาสร้างคน คนสร้างชาติ” ไดร้ บั แรงบนั ดาลใจจากพ่ี ๆ ทเี่ ลน่ กีฬาสแตค็ เห็นรนุ่ พี่ วอรม์ อพั ตวั เองกอ่ นทกุ ครงั้ เพอ่ื คลายความตนื่ เตน้ และสรา้ งสมาธิ นักกีฬาไดร้ บั เหรยี ญหนา้ เสาธง จึงอยากมีโอกาสขนึ้ ไปรบั รางวลั และท�ำให้รสู้ ึกคุ้นชนิ กับสนามแข่งน้นั ๆ แบบรนุ่ พี่ เมอ่ื ไดม้ าเลน่ กฬี าสแตค็ ทำ� ใหฝ้ กึ อะไรอกี หลาย ๆ อยา่ ง เช่น ได้เพื่อนมากขึ้น รู้จักการเล่นเป็นทีม ความมีระเบียบวินัย รู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง ที่สามารถท�ำชื่อเสียงให้กับ สร้างความอดทน และท�ำให้มีสมาธิมากขึ้น และยังสามารถ โรงเรียนและประเทศชาติได้ ถึงจะเป็นแค่เยาวชน แต่จะท�ำให้ น�ำไปปรบั ใช้กับการเรยี นไดด้ ้วย เหมอื นกับค�ำวา่ “กฬี าสรา้ งคน คนสร้างชาติ” ก่อนการแข่งขันทุกคร้ังรู้สึกตื่นเต้นตลอด แต่โค้ชจะให้ กฬี าสแตค็ ชว่ ยใหม้ รี ะเบยี บวนิ ยั มสี มาธิ มกี ารคดิ วเิ คราะห์ อยา่ งเป็นระบบ ส่งใหผ้ ลการเรียนนน้ั ดีขนึ้ ตามไปด้วย เดก็ หญงิ เกวลิน วงษาเจริญ อายุ ๘ ปี โรงเรียนวัดทา่ เกวยี น (สยั อุทิศ) จังหวดั ฉะเชงิ เทรา กฬี าสแต็ค ท�ำให้หนูมีสมาธแิ ละมผี ลการเรียนท่ีดีขน้ึ ชน่ื ชอบกฬี าสแตค็ โดยมพี ขี่ นมจากรายการ SUPER 10 หลังจากท่ีได้รับรางวัล คือ มีคนรู้จักเพิ่มมากข้ึน เป็นต้นแบบในการเล่นกฬี า เริม่ เล่นกฬี าสแต็ค เมอ่ื อายุ ๖ ขวบ ครอบครวั คนรอบขา้ งภมู ใิ จและชน่ื ชมเพราะกฬี าสแตค็ ทำ� ใหห้ นู และรู้สึกก็มีความสุขทกุ ครง้ั ทีไ่ ด้เลน่ กฬี าสแต็ค มสี มาธิและมผี ลการเรียนท่ดี ีขึน้ รู้สึกต่ืนเต้นทุกครั้งที่มีการแข่งขัน หนูและเพ่ือน ๆ ในอนาคตหนูจะเล่นกีฬาสแต็คไปเรื่อย ๆ จะเข้าร่วม ฝึกซ้อมทุกวันผ่านระบบ ZOOM โดยมีครูบอลเป็นผู้ควบคุม กิจกรรมทุกรายการแข่งขัน และจะยังคงพัฒนาฝีมือตัวเองให้ดี การฝึกซ้อมของพวกเราทุกคน มาจนถึงตอนนี้จะพยายาม ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ฝกึ ซ้อมและทำ� เวลาการเล่นให้ดขี ้นึ กวา่ เดิม ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 97

เด็กชายอาทิรทัชร โกสนิ ทร์ อายุ ๙ ปี โรงเรียนวัดทา่ เกวียน (สัยอุทิศ) จงั หวดั ฉะเชิงเทรา ในอนาคตผมจะต้ังใจเรียน และจะตัง้ ใจฝกึ ซอ้ มกีฬาสแตค็ ต่อไป เพื่อพฒั นาตนเองอยูเ่ สมอ ผมเลน่ กฬี าสแตค็ ครง้ั แรกตอนอายุ ๕ ปี และตดิ ทมี ชาติ เมื่อได้รับรางวัล คุณครู คุณพ่อ คุณแม่ และเพ่ือน ๆ รุ่นอายุไม่เกิน ๖ ปี ผมได้เป็นตัวแทนทีมชาติไทยแข่งขันกีฬา ต่างกช็ นื่ ชม และมองว่าผมเปน็ คนทมี่ ีระเบียบวนิ ัยมากขนึ้ สแตค็ ออนไลน์ และไปแขง่ ทป่ี ระเทศสงิ คโปร์ ไดร้ บั รางวลั ชนะเลศิ ประเภททีมรนุ่ อายไุ มเ่ กิน ๙ ปี ปจั จุบนั ยงั คงฝกึ ฝนอยา่ งต่อเนอื่ ง ในอนาคตผมจะตงั้ ใจเรยี น และจะตงั้ ใจฝกึ ซอ้ มกฬี าสแตค็ เพ่ือสรา้ งช่อื เสยี งใหก้ ับตนเองและประเทศตอ่ ไป เพ่ือพฒั นาตนเองอยูเ่ สมอ เดก็ หญงิ พิชญาสินี ศรวี เิ ชยี รรักษ์ อายุ ๘ ปี โรงเรยี นวดั ทา่ เกวียน (สัยอทุ ิศ) จังหวัดฉะเชงิ เทรา การซ้อมเป็นประจ�ำจะทำ� ให้ร้สู กึ ว่ารา่ งกายเราผอ่ นคลาย จนลืมความต่ืนเตน้ น้นั ไปเลย เริ่มสนใจกีฬาสแต็คมาตั้งแต่อายุ ๕ ปี จากการที่ มีคนช่ืนชมและยินดกี ับคนในครอบครวั หนูได้รบั รางวลั เพื่อน ๆ เลน่ ดแู ลว้ สนกุ จงึ ฝึกเล่นอยู่ที่บ้าน จนได้มโี อกาสเข้ามา เดก็ และเยาวชนดเี ดน่ ทน่ี ำ� ชอ่ื เสยี งมาสปู่ ระเทศชาติ ประจำ� ปี ๒๕๖๕ เป็นหนึ่งในสมาชิกชมรมสแต็คของโรงเรียน ได้รับการฝึกสอน และยังไดม้ ีโอกาสไปเปน็ สแตนอินร่วมงานกบั คา่ ย GDH ดว้ ย ทา่ เลน่ ตา่ ง ๆ ทถ่ี กู ตอ้ งจากโคช้ ผฝู้ กึ สอน (ครบู อล) จนไดม้ าลงแขง่ ทุกสนาม ในอนาคตจะยังคงเล่นกีฬาสแต็คต่อไป เพราะชอบ กีฬาสแต็คท่ีสอนให้เรารู้จักแพ้ รู้จักชนะ ท�ำให้มีสมาธิมากขึ้น ช่ืนชอบกีฬาสแต็คมาก ๆ ก่อนลงแข่งขันทุกคร้ัง ซ่งึ การมีสมาธนิ ้ีสามารถนำ� ไปใช้ในการเรียนได้ดว้ ย ก็จะตื่นเต้นจนมือเย็น จึงขยันซ้อมให้มากข้ึนกว่าเดิม เพราะการซ้อมเป็นประจ�ำจะท�ำให้รู้สึกว่าร่างกายเราผ่อนคลาย จนลมื ความตื่นเต้นนน้ั ไปเลย 98 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ดา้ นกีฬานนั ทนาการ ประเภทเดีย่ ว ด้านกีฬานันทนาการ ประเภทเดยี่ ว วอลเลยบ์ อลชายหาด นางสาวสจุ ิณณา เจมิ พลู อายุ ๑๗ ปี โรงเรยี นเทศบาลหนองหญ้ามา้ จงั หวัดรอ้ ยเอ็ด ก่อนทีจ่ ะเข้าแขง่ ขนั รู้สึกกงั วล เพราะจะตระหนกั ถึง ผลการแพ้การชนะ การถกู โค้ชตำ� หนิ โดนคนดูถูก แต่เวลาลงไป แข่งขนั ก็ท�ำมันอยา่ งเตม็ ทที่ ส่ี ุด ก่อนท่ีจะเข้าแข่งขัน รู้สึกกังวล เพราะจะตระหนักถึง ผลการแพก้ ารชนะ การถูกโคช้ ตำ� หนิ โดนคนดถู ูก แต่เวลาลงไป แขง่ ขนั กท็ ำ� มนั อยา่ งเตม็ ทท่ี ส่ี ดุ นกึ ถงึ แบบฝกึ หดั ทโี่ คช้ คอยฝกึ ฝน ฝกึ ซอ้ มใหม้ ีความมั่นใจ และท�ำสมาธิ กำ� หนดลมหายใจเขา้ ออก และต้งั สติก่อนจะลงแขง่ หลังจากได้รับรางวัลแล้วชีวิตเปลี่ยนแปลงมากขึ้น จากความส�ำเร็จนี้เป็นแรงบันดาลใจให้ตัวเองเร่ิมเข้าร่วมแข่งขัน รายการอ่ืน ๆ มากขึ้น ท�ำให้มีคนรู้จักเพิ่มข้ึน จากความส�ำเร็จ จึงน�ำชอื่ เสียงมาให้ตวั เอง โค้ช รวมถงึ ชอ่ื เสยี งของโรงเรยี นดว้ ย ส�ำหรับการวางแนวทางการด�ำเนินชีวิตในอนาคต จะขยันทบทวนความรู้และความสามารถของตนเองเพื่อน�ำไป พฒั นาตนเอง ทง้ั ในเรอื่ งของการเรยี นและกฬี า ใหส้ ามารถตอ่ ยอด และพฒั นาอนาคตของตนเองในวันข้างหน้าใหด้ ที ส่ี ุด ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 99

ด้านกฬี านันทนาการ ประเภทเดย่ี ว กฬี าสแต็ค เด็กหญงิ ณชั ชา ปนิ่ กุล อายุ ๙ ปี โรงเรยี นวัดท่าเกวียน (สยั อุทศิ ) จงั หวัดฉะเชิงเทรา กีฬาสแต็ค เพราะเล่นแล้วไดร้ บั ความสนกุ สนาน และไดฝ้ ึกทกั ษะดา้ นตา่ ง ๆ เชน่ ฝกึ สมาธิ ฝึกกล้ามเนือ้ ในการเคล่ือนไหวอกี ดว้ ย ได้รับการคัดเลือกเป็นเด็กและเยาวชนที่น�ำช่ือเสียง มาส่ปู ระเทศชาติ ด้านกีฬาและนันทนาการ มีความสนใจในด้านกีฬาสแต็ค เพราะเล่นแล้วได้รับ ความสนุกสนาน และได้ฝึกทักษะด้านต่าง ๆ เช่น ฝึกสมาธิ ฝกึ กล้ามเนอ้ื ในการเคลอ่ื นไหวอกี ดว้ ย กอ่ นการแขง่ ขันร้สู ึกตื่นเตน้ เพราะกอ่ นทีจ่ ะเข้าแข่งขัน นักกีฬาทุกคนจะได้รับก�ำลังใจจากโค้ช เพื่อเป็นการเตรียม ความพร้อมก่อนเข้าแข่งขัน ฝึกสมาธิ และมีสติอยู่ตลอดเวลา เพื่อทจ่ี ะก้าวผา่ นปญั หาอปุ สรรคต่าง ๆ ไปได้ หลังจากได้รับรางวัลรู้สึกเป็นเกียรติและภาคภูมิใจ เป็นอย่างมาก ดีใจกับผลงานที่ได้รับรางวัล และสิ่งนี้ถือว่า เป็นก�ำลังใจและเป็นแรงผลักดันในการเล่นและการแข่งขัน ในคร้งั ต่อ ๆ ไป การด�ำเนินชีวิตในอนาคตจะต้ังใจเรียนหนังสือและ เล่นกีฬาสแต็ค เพ่ือพัฒนาฝีมือตัวเองต่อไป เพราะกีฬาสแต็ค ช่วยท�ำให้สงบน่ิง มีสมาธิ รู้จักวิธีการแก้ไขปัญหาจากสิ่งต่าง ๆ ส่ิงเหล่านี้ถือว่าเป็นประโยชน์ต่อการเรียนและการด�ำรงชีวิต ในอนาคตได้ 100 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร

ด้านศลี ธรรม คณุ ธรรมและจริยธรรม ประเภทเด่ยี ว ด้านศีลธรรม คุณธรรมและจรยิ ธรรม ประเภทเดี่ยว เดก็ หญิงเฌอฟ้า เลอธนโชติ อายุ ๙ ปี โรงเรียนเผดมิ ศกึ ษา กรงุ เทพมหานคร ภมู ใิ จในตนเองมาก ๆ ที่สามารถเปน็ แรงบนั ดาลใจใหก้ บั คนอ่นื ๆ ได้ สนใจดา้ นการบรรยายธรรมเพราะจะไดเ้ รยี นรหู้ ลกั ธรรมะ หนูจะปฏิบัติตนตามหนา้ ทีใ่ หด้ ที ส่ี ดุ มีจติ อาสา บำ� เพ็ญ และมีโอกาสได้เผยแผ่หลักธรรม อีกท้ังสามารถเป็นต้นแบบ ประโยชน์เพื่อส่วนรวม และยึดความดีเป็นแนวทาง เพื่อเป็น ในการประพฤติ ปฏบิ ตั ิตน ทางดา้ นศลี ธรรม คณุ ธรรม จรยิ ธรรม แบบอย่างให้ผู้อ่ืนได้ปฏิบัติตาม รางวัลก็มีผลต่อตัวหนูเอง เช่น ให้แก่ผู้อ่ืน และคิดว่าการฝึกบรรยายธรรม ยังท�ำให้ ผู้ใหญ่หลายท่านพูดถึงและชื่นชม เหมือนเป็นแบบอย่างที่เป็น ได้ฝึกพูดต่อหน้าที่ประชุม ฝึกการใช้ภาษาไทยให้ถูกต้องชัดเจน เอกลักษณ์ของตัว ส่วนเพื่อน ๆ และท่ีบ้านก็ยินดีในผลรางวัล ฝึกความกล้าแสดงออกอย่างถูกต้อง ซ่ึงสามารถน�ำไปใช้ในชีวิต ท่ีได้รับ และเพื่อน ๆ มีความสนใจที่จะน�ำไปเป็นแบบอย่าง ประจำ� วันได้ด้วย เพื่อปฏิบัติตาม ท�ำให้รู้สึกดีใจ และภูมิใจในตนเองมาก ๆ ทส่ี ามารถเป็นแรงบนั ดาลใจให้กับคนอ่ืน ๆ ได้ มีความรู้สึกดีใจและภูมิใจท่ีจะได้มีโอกาสเข้าร่วม การแข่งขันประกวดบรรยายธรรม ชิงถ้วยพระราชทานสมเด็จ ต้ังปณิธานว่าจะเป็นเด็กดี ต้ังใจเรียนด้วยความเพียร พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ พยายาม พัฒนาตนเองในทุกด้าน ท่ีส�ำคัญต้ังใจว่าจะประพฤติ สยามบรมราชกมุ ารี เนอ่ื งในวนั วสิ าขบชู า โดยฝกึ ซอ้ มการทอ่ งบท ปฏิบัติตนเป็นคนดีของสังคม ประเทศชาติ สร้างสรรค์ประโยชน์ ให้คล่อง ฝึกการออกเสียงใหช้ ัดเจนถูกต้อง ฝึกการใช้ลลี าท่าทาง เพ่ือสว่ นรวมต่อไป และน�้ำเสียงให้น่าฟัง จนสามารถจ�ำบทได้คล่องและม่ันใจ เมอื่ แขง่ ขนั กส็ ามารถผา่ นการแขง่ ขนั ไดร้ างวลั ชนะเลศิ ทผี่ า่ นมา หนูมีความตั้งใจท�ำเต็มก�ำลังความสามารถ โดยไม่กลัวที่จะ พยายามท�ำสิ่งใหม่ ๆ ไม่ท้อถอยกับส่ิงท่ียากขึ้น และพยายาม ปฏบิ ตั อิ ย่างสมำ่� เสมอ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ 101

ดา้ นศีลธรรม คณุ ธรรมและจริยธรรม ประเภทเด่ยี ว นายพทั ธพล มาฉำ่� อายุ ๑๘ ปี โรงเรยี นคีรีมาศพทิ ยาคม จังหวดั สุโขทัย รสู้ ึกมีความภมู ใิ จเป็นอย่างย่งิ และเปน็ ก�ำลังใจในการประพฤติปฏบิ ัติตน และดำ� เนินกจิ กรรมดา้ นศีลธรรม คณุ ธรรมและจริยธรรมตอ่ ไป ผมได้ด�ำเนินกิจกรรมด้านศีลธรรม คุณธรรมและ จะกลับมาเป็นส่วนหน่ึงในการพัฒนาชุมชนของตนเอง และจาก จริยธรรมอย่างต่อเนื่อง โดยเป็นแกนน�ำช่วยงานในกิจกรรม การด�ำเนินกจิ กรรมสง่ เสรมิ ดา้ นศีลธรรม คุณธรรมและจริยธรรม ทางพระพทุ ธศาสนา กจิ กรรมของโรงเรยี นและชมุ ชน รว่ มรณรงค์ อย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ได้รับคัดเลือกให้ได้รับทุนโครงการ ใหผ้ ปู้ กครองและคนในชมุ ชน ลด ละ เลกิ เหลา้ บหุ ร่ี และอบายมขุ จฬุ าฯ - ชนบท สาขาวชิ าวทิ ยาศาสตรก์ ารกฬี าและการออกกำ� ลงั กาย จัดกิจกรรมท�ำความสะอาดที่สาธารณประโยชน์ เป็นแกนน�ำ คณะวทิ ยาศาสตร์การกีฬา จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในการจัดกิจกรรมอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีไทย อนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในชุมชน และเป็น แกนนำ� ในการรณรงคใ์ หเ้ ยาวชนรกั การออกกำ� ลงั กาย เปน็ แกนนำ� ในการจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรมจรยิ ธรรม ภายใตแ้ นวคดิ เดก็ ดี โดยเพอื่ นและนอ้ ง ๆ นกั เรยี นสามารถ “ออกแบบกจิ กรรม ทำ� เปน็ กจิ นสิ ยั ใสใ่ จกตญั ญู” และปฏบิ ัติอยา่ งต่อเนือ่ งอยา่ งน้อย ๒๑ วัน เพอื่ สง่ เสรมิ ให้เพ่อื นและน้อง ๆ ไดเ้ ลือกทำ� กิจกรรม เสริมสร้าง ลักษณะนสิ ัย และปลกู ฝังความกตญั ญูต่อผปู้ กครองตอ่ ไป หลังจากได้รับรางวัลเด็กและเยาวชนที่น�ำช่ือเสียงมาสู่ ประเทศชาติ ประจำ� ปี ๒๕๖๕ ดา้ นศลี ธรรม คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม จากกระทรวงศึกษาธิการ ผม บิดา มารดา รู้สึกมีความภูมิใจ เปน็ อยา่ งยงิ่ และเปน็ กำ� ลงั ใจในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ น และดำ� เนนิ กิจกรรมด้านศีลธรรม คุณธรรมและจริยธรรมต่อไป ในส่วนของ การด�ำเนินชีวิตหลังได้รับรางวัล ผมก็ได้ด�ำเนินชีวิตดังเดิม ในส่วนที่เปลี่ยนไปคือการเป็นท่ียอมรับจากเพ่ือนและรุ่นน้อง สง่ ผลใหเ้ พอื่ นและรนุ่ นอ้ งเขา้ รว่ มกจิ กรรมดา้ นศลี ธรรม คณุ ธรรม และจรยิ ธรรมมากขน้ึ ถึงแม้หนทางจะดูไม่ราบรื่นนัก แต่ผมก็มีเป้าหมาย ทจี่ ะเขา้ ศกึ ษาตอ่ ในระดบั ปรญิ ญาตรี เพอ่ื นำ� ความรคู้ วามสามารถ มาประกอบอาชพี ดแู ลบดิ ามารดาใหส้ ขุ สบายในอนาคต และหวงั วา่ 102 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

ดา้ นศลี ธรรม คุณธรรมและจริยธรรม ประเภทเดยี่ ว นายวตั ร แสงหงส์ อายุ ๑๗ ปี โรงเรยี นต้งั พิรฬุ ห์ธรรม กรุงเทพมหานคร ผมภมู ิใจกับสงิ่ ทไ่ี ด้ปฏบิ ตั ิ ตลอดระยะเวลาท่ผี า่ นมา และจะยงั คงรักษาต่อไป ผมได้รับรางวัลเด็กและเยาวชนท่ีสร้างช่ือเสียงมาสู่ หลังจากที่ผมได้ทราบผลการคัดเลือกผมรู้สึกภูมิใจ ประเทศชาติ ด้านศีลธรรม คุณธรรมและจริยธรรม คตปิ ระจ�ำใจ และดีใจมาก การที่ได้รับคัดเลือกเป็น ๑ ใน ๑๕ คนที่เข้าพบ นกน้อยท�ำรังแต่พอตัว ข้อคิดเห็นในการด�ำรงชีวิตอันเป็น นายกรัฐมนตรี เพื่อบันทึกเทปกิจกรรมวันเด็กแห่งชาติ ๒๕๖๕ แบบอยา่ งทด่ี งี าม การทำ� ใหผ้ อู้ นื่ มคี วามสขุ อาจเปน็ เรอื่ งทเี่ หนอ่ื ย ได้มีโอกาสพูดคุยและสอบถามท่านนายกรัฐมนตรี ในเรื่องท่ี และใช้เวลา แต่สิ่งที่ได้กลับมามันคือความภาคภูมิใจท่ียากจะ เปน็ ประโยชนต์ อ่ เยาวชน และหลงั จากทไ่ี ดเ้ ดนิ ทางไปรบั รางวลั แลว้ บรรยาย มผี บู้ รหิ าร ครู พ่อแม่ เพอ่ื น และนอ้ ง ๆ มาร่วมแสดงความยินดี ท�ำให้ผมเป็นที่รู้จักมากข้ึน ผมภูมิใจกับสิ่งที่ได้ปฏิบัติ รางวลั ทผี่ มไดร้ บั เปน็ รางวลั ทส่ี รา้ งความภาคภมู ใิ จใหก้ บั ตลอดระยะเวลาท่ผี ่านมา และจะยังคงรกั ษาต่อไป ผมและครอบครัวเป็นอย่างมาก เพราะเป็นรางวัลที่มอบให้กับ เยาวชนท่ีมีความมุ่งม่ัน ในการน้อมน�ำหลักธรรมะ มาประยุกต์ ในชีวิตประจ�ำวัน ซึ่งตัวผมเองก็ได้น�ำหลักธรรมะนั้นมาใช้ ในการปฏิบัติงานทางด้านจิตอาสา บ�ำเพ็ญประโยชน์ต่อชุมชน สงั คม จงึ ทำ� ใหผ้ มไดร้ บั การพจิ ารณาไดร้ บั รางวลั เดก็ และเยาวชน ท่ีสร้างช่ือเสียงมาสู่ประเทศชาติ ด้านศีลธรรม คุณธรรม และจรยิ ธรรม ก่อนการเข้าแข่งขันนั้นผมได้ร่วมท�ำกิจกรรมจิตอาสา มาโดยตลอด เน่ืองจากท่ีโรงเรียนตั้งพิรุฬห์ธรรมได้มีการจัดต้ัง กลุ่ม THAI RCY ใจอาสา เพื่อบ�ำเพ็ญประโยชน์ให้กับโรงเรียน ชมุ ชน และสงั คมมาโดยตลอดจนถงึ ปจั จบุ นั รนุ่ ของผมเอง รนุ่ ที่ ๙ ซึ่งผมได้สืบสานการท�ำกิจกรรมจิตอาสามาตลอดเวลา ท�ำให้ผม ไดร้ บั คดั เลอื กจากสมาชกิ กลมุ่ ใหเ้ ปน็ ประธานกลมุ่ ฯ เมอื่ ทราบวา่ มีการประกวดแข่งขัน ผมจึงรวบรวมผลงานที่ผมได้ปฏิบัติมา ตัง้ แตป่ กี ารศึกษา ๒๕๕๓ จนถงึ ปัจจบุ ัน เพื่อเขา้ รบั การพจิ ารณา จากคณะกรรมการ ซง่ึ ผมตน่ื เตน้ และลนุ้ มาก เพราะถอื เปน็ รางวลั ที่สร้างแรงบันดาลใจ และผลักดันให้ผมมุ่งมั่นท่ีจะเป็นเยาวชน ทสี่ ร้างสิ่งเลก็ ๆ ให้กับสงั คมได้ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 103

ดา้ นศีลธรรม คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม ประเภทเดย่ี ว นางสาวป่ินปินัทธ์ สบื มา อายุ ๑๗ ปี โรงเรยี นสตรีวิทยา กรงุ เทพมหานคร รู้สึกมคี วามภมู ิใจเปน็ อยา่ งยิ่ง และเปน็ ก�ำลงั ใจในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ิตน และดำ� เนนิ กิจกรรมดา้ นศีลธรรม คุณธรรมและจรยิ ธรรมตอ่ ไป รู้สึกต่ืนเต้น และเป็นเกียรติมากท่ีผ่านเข้ามาแข่งขัน ในรอบระดับประเทศ โดยการเตรียมตัวหนูมีความตั้งใจ มีวินัย และทุ่มเทในการฝึกซ้อมอย่างเต็มที่ เพราะเช่ือว่าถ้าต้ังใจท�ำ อย่างเต็มท่ีแล้ว จะท�ำให้สามารถผ่านอุปสรรคทุกอย่างไปได้ จนท�ำให้หนปู ระสบความส�ำเรจ็ ในวันนี้ หนูอยากที่จะพัฒนาตนเองให้เป็นคนท่ีดีมากข้ึน ให้สมกับรางวัลท่ีได้รับ โดยจะยึดหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เปน็ หลกั ในการดำ� เนนิ ชวี ติ เพอื่ ใหเ้ ปน็ คนดี เปน็ ทรี่ กั ของผคู้ นรอบขา้ ง อันจะท�ำให้หนมู ีความสขุ และครอบครวั เกดิ ความภาคภมู ใิ จ จะต้ังใจศึกษาเล่าเรียนเพ่ือให้มีอนาคตที่ดี เป็นผู้ใหญ่ ทด่ี มี คี ณุ ภาพ จะมจี ติ อาสา นอ้ มนำ� หลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง มาใชใ้ นการดำ� เนนิ ชวี ติ และจะกระทำ� ตนใหเ้ ปน็ ประโยชนต์ อ่ ผคู้ น รอบขา้ ง สงั คม และประเทศชาติ 104 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ด้านศลี ธรรม คุณธรรมและจรยิ ธรรม ประเภทเดี่ยว เด็กชายปุณญพัฒน์ ฉนั ทาพฒั น์ อายุ ๑๔ ปี โรงเรียนตัง้ พริ ฬุ หธ์ รรม จังหวดั นครปฐม ผมเช่ือเสมอวา่ เราต้องเปน็ คนดีควบคกู่ ารเปน็ คนเกง่ ผมมีความสนใจด้านวิชาการ ด้านจิตอาสา ด้านทักษะ มคี วามประพฤตดิ มี คี ณุ ธรรมและจรยิ ธรรมทสี่ ำ� คญั และการอนรุ กั ษ์ การจัดการและการท�ำงาน ด้านการมีสุขภาพอนามัยที่ดี ศิลปวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม โดยการท�ำกิจกรรมเพ่ือสังคม ดา้ นการประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นอยา่ งมคี ณุ ธรรมและจรยิ ธรรมทส่ี ำ� คญั การเตรียมตัวดังกล่าวได้ท่านผู้อ�ำนวยการและคณะครูเป็นผู้คอย ด้านการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและส่ิงแวดล้อม โดยการท�ำ ชแ้ี นะ และผมยงั ไดท้ ำ� กจิ กรรมตา่ ง ๆ อยา่ งตอ่ เนอ่ื งเพอื่ ชว่ ยเหลอื กจิ กรรมเพอื่ สงั คม และดา้ นเทคโนโลยตี า่ ง ๆ โดยสนใจเปน็ พเิ ศษ ผู้คน ผมเชื่อเสมอวา่ “เราต้องเปน็ คนดคี วบคู่การเปน็ คนเก่ง” คอื ดา้ นการถา่ ยภาพนงิ่ และภาพยนตร์ สง่ ผลใหผ้ มขยนั เกบ็ สะสม ความรู้และฝึกปฏิบัติ เพ่ือเพ่ิมศักยภาพในตนเองจนสามารถ ผมรู้สึกว่าชีวิตผมเปล่ียนไปในทางที่ดีขึ้น หลังจากผม เขา้ รว่ มประเมนิ นกั เรยี นพระราชทาน ระดบั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ไดร้ บั รางวลั ตา่ ง ๆ ดงั กลา่ วขา้ งตน้ ผมไดเ้ ปน็ แรงบนั ดาลใจใหเ้ พอ่ื น ประจ�ำปีการศึกษา ๒๕๖๓ เด็กและเยาวชนท่ีสร้างชื่อเสียงมาสู่ และรุ่นน้องที่โรงเรียนในหลาย ๆ ด้าน ส่งผลให้ผมดีใจที่ตนเอง ประเทศชาติ ประจำ� ปี ๒๕๖๕ ดา้ นศลี ธรรม คณุ ธรรมและจรยิ ธรรม ไดใ้ ชช้ วี ติ ใหม้ คี ณุ คา่ และเปน็ แบบอยา่ งทด่ี ใี นการใชช้ วี ติ ใหแ้ กผ่ อู้ น่ื และการประกวดโครงงาน ระดับช้ันมัธยมศึกษาตอนต้น ในงาน นิทรรศการวิชาการ เครือข่ายโรงเรียนที่ ๖๖ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓ ในการใช้ชีวิตในอนาคตให้ประสบผลส�ำเร็จ ผมต้องมี เป้าหมายท่ีชัดเจน ดังน้ันการด�ำเนินชีวิตในอนาคตผมจะมุ่งม่ัน นกั เรยี น “รางวลั พระราชทาน” นบั เปน็ เกยี รตยิ ศอนั สงู สดุ ต้ังใจเก็บเก่ียวประสบการณ์ จะสอบเข้าคณะนิเทศศาสตร์ ของนกั เรยี นทกุ คน ผมรสู้ กึ ภาคภมู ใิ จเปน็ อยา่ งยงิ่ ทไ่ี ดร้ บั คดั เลอื ก สาขาการภาพยนตร์และภาพนิ่งให้ได้และจะเพ่ิมพูนความรู้ จากคณะกรรมการผปู้ ระเมนิ ผมไดเ้ ตรยี มตวั ใหเ้ ปน็ ผมู้ คี ณุ สมบตั ิ และเทคนคิ ใหท้ นั ตอ่ โลกอนาคตอยเู่ สมอ ผมจะใชห้ ลกั ธรรมคำ� สอน พนื้ ฐาน มี ๕ องคป์ ระกอบ คือ การศึกษาเลา่ เรียน การมีทักษะ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาใช้ในการด�ำเนินชีวิต ในการจัดการและการท�ำงาน การมีสุขภาพอนามัยท่ีดี ด้วยความไม่ประมาท ซ่ึงจะท�ำให้ประสบผลส�ำเร็จดังท่ีผม ตัง้ เป้าหมายไว้ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 105

การศกึ ษา ในสภาวะวกิ ฤต COVID-19



ลดเหลอ่ื มลำ้� เเกป้ ญั หา ความไม่รู้ ความจน ความเจ็บป่วย วงจรแห่งความช่ัวร้าย (vicious cycle) คือลูกโซ่ ๑) ปัญหาการขาดการศึกษา แม้จะมีการศึกษาฟรี แต่ไม่มีเสรี ของเหตุการณ์ซับซ้อน ซึ่งเสริมกันเอง ผ่านวงวนป้อนกลับ ทจี่ ะเลอื ก บางคนไมไ่ ดอ้ ยากเรยี นวชิ าสามญั แตอ่ ยากเรยี นอาชพี และให้ผลลัพธ์ในทางร้าย ซึ่งในทางทฤษฎี ระบุไว้ว่า ความไม่รู้ เพอื่ การมงี านทำ� มรี ายได้ จงึ ตอ้ งออกแบบหลกั สตู รใหมใ่ หต้ รงกบั ท่ี ความจน ความเจ็บป่วย เป็นปัญหาส�ำคัญของมนุษย์ คนจนอยากเรียน ๒) สาธารณสุขดีเฉพาะกับคนรวย คนจน และมีความสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ออกเมื่อเกิดปัญหาหน่ึง ตอ้ งหมดค่าใชจ้ า่ ยไปกับการดแู ลรกั ษาตัวเอง ๓) คนจนจะยึดม่นั จะกระทบไปยังอกี ปญั หาหนึ่งเป็นวงจรอยเู่ ช่นนไ้ี ม่มีส้นิ สุด กบั ความเช่ือท่ีผิด ๆ เพราะขาดความรู้ เช่น ท�ำเกษตร ใสป่ ๋ยุ มาก ใชท้ นุ สงู ผลผลติ ขายไดร้ าคาตำ่� จงึ มรี ายไดน้ อ้ ย เชอ่ื เรอ่ื งโชคลาง วันน้ีปัญหาของวงจรแห่งความชั่วร้าย เริ่มที่ปัญหา หวยเบอร์ เพราะขาดองคค์ วามรู้ ๔) ปญั หาเพศสภาพ หญงิ มโี อกาส ความเจ็บป่วยจากโควิด 19 น�ำไปสู่ความยากจน ไม่มีงานท�ำ นอ้ ยกวา่ ชายทง้ั ทมี่ จี ำ� นวนประชากรทม่ี ากกวา่ และระบบการเมอื ง และกระทบไปสกู่ ารขาดโอกาสพฒั นาสตปิ ญั ญาของเดก็ ทกุ ระดบั ในบางประเทศท�ำให้คนยากจนขาดโอกาส ๕) ระบบการเงิน การศึกษา ท่ีตอ้ งออกกลางคัน หรอื หลดุ ออกจากระบบการศกึ ษา ของรัฐเอ้ือให้กับคนรวยมากกว่าคนจน คนจนมีโอกาสเข้าถึง เน่ืองจากพ่อแม่เจ็บปว่ ย เสียชีวติ หรือยากจนลง ทรัพยากรน้อย การท�ำธุรกรรมมีคา่ ธรรมเนยี มสงู หรอื การเข้าถึง แหลง่ ทนุ ท�ำไดย้ าก ในประเทศไทย โดยเฉพาะการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน ขอ้ มลู จาก กองทุนเพ่ือความเสมอภาคทางการศึกษา ซ่ึงส�ำรวจและติดตาม เมอ่ื การแกป้ ญั หาเดก็ ออกกลางคนั กบั ปญั หาความยากจน เด็กตกหล่น และออกกลางคันในสถานศึกษาภาคบังคับ พบว่า และปัญหาผลกระทบจากโรคโควิด 19 เป็นวงจรที่เกี่ยวพันกัน เมอ่ื เดอื นพฤษภาคม ๒๕๖๔ มจี ำ� นวนถงึ ๔๑,๖๑๐ คน และเชอ่ื วา่ อย่างไม่มีท่ีส้ินสุด กระทรวงศึกษาธิการจึงเตรียมการแก้ปัญหา อาจจะมีเพิ่มมากข้ึนเป็นล�ำดับ ตามสถานการณ์ความรุนแรง เบอ้ื งตน้ ในสว่ นทร่ี บั ผดิ ชอบ คอื การใหค้ นไดม้ โี อกาสเขา้ มาศกึ ษา ของโควดิ 19 จากการขาดโอกาสทางการศกึ ษา หรอื ความถดถอย เรยี นรใู้ หไ้ ดม้ ากทส่ี ดุ โดยการสำ� รวจเดก็ ตกหลน่ และออกกลางคนั ของความรู้ จะนำ� ไปสปู่ ญั หาความยากจนในทสี่ ดุ เป็นวงจรเชน่ นี้ จากการศึกษาภาคบังคับ เบ้ืองต้น สพฐ. ได้ติดตามข้อมูล ไม่รู้จบสิ้น ซ่ึง ๓ นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบล ปี ๒๐๑๙ คือ และสามารถชว่ ยเดก็ กลบั เขา้ เรยี นไดแ้ ลว้ ในสว่ นของระดบั อนบุ าล อภจิ ติ บาเนอรจ์ ี เอสเทอร์ ดโู ฟล และไมเคลิ เครเมอร์ ไดน้ ำ� เสนอ เเละประถม ๒,๑๑๖ คน สว่ นนกั เรยี นทเี่ หลอื ทง้ั ประถมและมธั ยม แนวคิดไว้อย่างน่าสนใจว่าท�ำไมคนจนถึงจน เป็นเพราะข้ีเกียจ จะได้ด�ำเนินการโดยส�ำรวจข้อมูลแบบปูพรมครบทุกจังหวัด หรืออะไรกันเเน่ ซ่ึงจากผลการศึกษาส่วนหนึ่งให้ค�ำตอบว่า ทวั่ ประเทศ ในภาคเรยี นทส่ี องนี้ จากนนั้ จะนำ� มาวเิ คราะหห์ าเเนวทาง มไิ ดม้ าจากความขเ้ี กยี จ แตน่ า่ จะมาจากวงจร ความไมร่ ู้ ความจน ผลักดันกลับเข้าสู่ระบบการศึกษา ในขณะเดียวกันข้อมูล ความเจ็บป่วย โดยเห็นว่า เกดิ จากเหตผุ ลสำ� คญั ห้าประการ คอื ของกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พบว่า ยังมี 108 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

คนพกิ ารไมไ่ ดร้ บั การศกึ ษา ๕๔,๕๑๓ คน ไดน้ ำ� มาคดั กรองผทู้ อ่ี ยใู่ น กศน. จะปรับวิธีการเรียนการสอนสายสามัญให้เข้าถึง ระดบั วยั เรยี นขนั้ พนื้ ฐาน จำ� นวน ๗,๑๗๓ คน และเตรยี มการปกั หมดุ ระบบการเรยี นไดง้ า่ ยขนึ้ ทง้ั การเรยี นแบบปกติ เเละแบบออนไลน์ ท่ีอยู่ของเด็กนักเรียนเหล่าน้ีเพื่อน�ำไปสู่การจัดการในลักษณะ หรือทางไกล ซึ่งถือเป็นทิศทางของการจัดการศึกษานอกระบบ ของการเรยี นศกึ ษาสงเคราะห์ และการศกึ ษาพเิ ศษ สำ� หรบั เดก็ พกิ าร ในอนาคต จดั สอนอาชพี ใหค้ นยากจนทงั้ อาชพี ระยะสนั้ สตารท์ อพั ทยี่ งั ไมไ่ ดร้ บั การศกึ ษาและอายเุ กนิ กวา่ ๑๘ ปี จำ� นวน ๔๗,๓๔๐ คน การขอทนุ กยศ.เพอื่ สนบั สนนุ การเรยี นอาชพี ระยะสน้ั ในโรงเรยี น กศน. จะเข้าไปด�ำเนินการค้นหา ปักหมุด และให้บริการทุกคน เอกชนนอกระบบใน กศน. หรอื สถานศกึ ษาอาชวี ะ สว่ นการเรยี นรู้ อย่างครบถ้วนและเป็นระบบด้วยความตั้งใจว่าคนทุกคนจะต้อง ตามอธั ยาศยั จะบรกิ ารผา่ นแหลง่ เรยี นรตู้ า่ ง ๆ เชน่ ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์ ไดร้ บั การดแู ลและไดร้ ับการศกึ ษา ลดความเหล่ือมลำ้� ในสังคม หอ้ งสมดุ อที วี ี โดยมงุ่ เนน้ ใหค้ นไทยไดร้ หู้ นงั สอื อา่ นออกเขยี นได้ จากความไมร่ ู้ กลายเปน็ ผฉู้ ลาดรู้ รเู้ ทา่ ทนั ความเปลยี่ นแปลงของโลก อีกนโยบายและทิศทางหลักที่จะด�ำเนินการโดย กศน. เอาตัวรอดได้ในสังคมยุคนิวนอร์มอลและท�ำให้ประเทศไทย ในเรื่องนี้ คือจะมีการจัดตั้งอาสาสมัครการศึกษาประจ�ำต�ำบล กลายเป็นสังคมแหง่ การเรียนรู้ (learning society) (อสส.กศน.) อย่างน้อยต�ำบลละสามคน เพื่อส�ำรวจข้อมูล และปักหมุดที่อยู่ของบุคคล กลุ่มคนพิการ กลุ่มเด็กก�ำพร้า กลุ่มเป้าหมายการเรียนการสอนของ กศน. จะเน้นให้ เด็กออกกลางคันหรือตกหล่นจากระบบ และกลุ่มที่ยากจนมาก ครอบคลุมทุกช่วงวัย มีรูปแบบวิธีการเรียนท่ีหลากหลาย ขาดอาชีพขาดรายได้ โดยเร่ิมต้นกลุ่มคนพิการที่จังหวัดระนอง ทงั้ การเรยี นแบบปกตใิ นหอ้ งเรยี น และการเรยี นการสอนทางไกล ขยายผลไปยงั ๑๙ จงั หวดั และปกั หมดุ ทกุ กลมุ่ ทกุ จงั หวดั ทว่ั ประเทศ ผ่านออนไลน์ ปรับเนื้อหาให้ตรงกับความต้องการของผู้เรียน เดก็ ทย่ี งั อยใู่ นวยั เรยี นจะสง่ ตอ่ เขา้ สรู่ ะบบการศกึ ษาของ สพฐ. สช. ปรับวิธีการประเมินผล โดยเน้นสร้างสมรรถนะให้สามารถน�ำไป และโรงเรียนขององค์กรท้องถ่ิน ผู้ที่มีอายุเกินหรือไม่สามารถ ปฏิบัติได้จริง มีการเก็บคะเเนนผลการเรียนไว้ในระบบแบงก์ เข้าเรียนในระบบได้ จะเข้าเป็นนักเรียน กศน. โดยการศึกษา และสามารถเรียนต่อในระดบั สงู ได้โดยการเทียบโอน อาจจะใชเ้ เบบพบกลมุ่ ในหอ้ งเรยี นหรอื ระบบออนไลนเ์ พอ่ื ใหโ้ อกาส แกท่ กุ คนอยา่ งทวั่ ถงึ สำ� หรบั เดก็ พกิ าร สมาคมซง่ึ รบั ผดิ ชอบดแู ล ด้วยความหวังว่าการลดความเหลื่อมล้�ำนี้จะท�ำให้เรา การจดั การศกึ ษาสำ� หรบั คนพกิ าร จะไดเ้ ขา้ มาใหบ้ รกิ ารอยา่ งทว่ั ถงึ กา้ วไปดว้ ยกนั ไมท่ งิ้ ใครไวข้ า้ งหลงั และขจดั วงจรแหง่ ความชวั่ รา้ ย ในทุกประเภทผู้พิการ และในทกุ พน้ื ทีท่ ัว่ ประเทศ ความไมร่ ู้ความจน ความเจบ็ ปว่ ย ใหห้ มดไป หรอื อยา่ งนอ้ ยกห็ วงั วา่ จะลดระดบั ของความรุนแรงใหน้ ้อยลงกว่าเดิม เตรยี มพร้อม เปิดภาคเรยี น วันท่ี ๑ พฤศจิกายน เป็นหมุดหมายส�ำคัญอีกวันหนึ่ง สามารถใหค้ วามรกู้ บั ผเู้ รยี นไดเ้ ฉพาะสว่ นทเ่ี ปน็ ความรเู้ ชงิ วชิ าการ ของประเทศ ในการเปดิ ภาคเรยี นท่ี ๒ ประจ�ำปีการศกึ ษา ๒๕๖๔ หรือพุทธิศึกษาในขณะท่ีจริยศึกษา หัตถศึกษา หรือพลศึกษา ไมม่ โี อกาสไดพ้ ฒั นาใหก้ บั ผเู้ รยี นเลย หรอื หากเอาแนวคดิ ของ เพยี เจต์ ในความเป็นจริงการเปิดภาคเรียนได้ด�ำเนินการมาแล้ว (Jean Piaget) มาเป็นตัวก�ำหนด ยิ่งตระหนักว่าการพัฒนา ในภาคเรยี นท่ี ๑ หากแตร่ ปู แบบการจดั การเรยี นการสอน เนน้ ไปท่ี ดา้ นสตปิ ญั ญาเทา่ นน้ั ทไ่ี ดร้ บั การดแู ล หากในสว่ นของพฒั นาการ การเรยี นผา่ นระบบ online หรอื อาจมวี ธิ กี ารอนื่ ประกอบบา้ ง เชน่ ดา้ นรา่ งกาย ดา้ นอารมณ์ และดา้ นสงั คม กลบั ไดร้ บั การพฒั นานอ้ ยมาก on hand ครูน�ำเอกสารไปส่งให้กับผู้เรียนที่บ้าน on demand จนเป็นท่มี าของความตระหนกในสังคมวา่ อาจเปน็ ความถดถอย สำ� หรบั นกั เรยี นทมี่ คี วามพรอ้ ม เปดิ คอมพวิ เตอรศ์ กึ ษาหาความรู้ ดา้ นคุณภาพทางการศกึ ษาของประเทศ ดว้ ยตนเองonairเรยี นจากโทรทศั น์แตใ่ นขณะเดยี วกนั ภาพโดยรวม สว่ นใหญเ่ ปน็ การจดั การเรยี นการสอนแบบออนไลนผ์ า่ นเครอื่ งมอื ในต่างประเทศ เกือบทุกประเทศก็ใช้ระบบการเรียน สอ่ื สาร และแอปพลเิ คชนั ตา่ ง ๆ เชน่ Google classroom / Zoom / การสอนแบบเดียวกับในประเทศไทย เพียงแต่มีความต่าง Microsoft Team เปน็ ตน้ ปญั หาสำ� คญั คอื การเรยี นในระบบดงั กลา่ ว ตามสถานการณแ์ ละแนวคดิ ในการจดั การศกึ ษา อาทิ ประเทศจนี ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 109

ใช้ระบบการเรียนการสอนแบบออนไลน์ แต่มีกิจกรรมส�ำคัญ และการบรกิ ารตา่ ง ๆ เชน่ การสมุ่ ตรวจวดั ดว้ ย ATK หรอื Antigen ท่ีต้องท�ำร่วมกัน เช่น ร้องเพลงชาติผ่านระบบออนไลน์ทุกเช้า Test Kit ช่วงเปิดเรียน การจัดเตรียมตารางเรียนที่สามารถ มีชั่วโมงส�ำหรับให้ผู้บริหารการศึกษาของประเทศหรือครูใหญ่ สร้างระยะห่างให้เกิดข้ึนกับเด็ก การติดตามสภาพการระบาด กล่าวปราศรัยหรือประชุมชี้เเจงครูและนักเรียนเป็นระยะ ในชุมชนรอบโรงเรียน รวมทั้งการขอให้ ศบค.จังหวัด โดยไมป่ ลอ่ ยใหเ้ พยี งแคค่ รปู ระจำ� ชนั้ หรอื ครปู ระจำ� วชิ าสอนนกั เรยี น เขา้ มาตรวจสอบ รบั รอง และอนุญาต การเปดิ เรยี น เพียงฝ่ายเดียว ประเทศสิงคโปร์ใช้ระบบการเรียนแบบ HBO หรือ Home Based Learning คอื สลับนกั เรียนมาเรยี นช้ันละวนั สิ่งที่ทุกฝ่ายต้องตระหนัก คือต้องช่วยกันคิดช่วยกันท�ำ เชน่ ป.๑ เรยี นวนั จนั ทร์ ป.๒ เรยี นวนั องั คาร เปน็ ตน้ องั กฤษ ญป่ี นุ่ ครชู ว่ ยกนั เตรยี มโรงเรยี นใหป้ ลอดภยั เตรยี มจดั การเรยี นการสอน รวมท้ังประเทศในยุโรป อเมริกา หลาย ๆ ประเทศมีรูปแบบ ให้มีคุณภาพ ต้องไปฉีดวัคซีนป้องกันให้ครบถ้วน ผู้ปกครอง ที่แตกต่างกัน แต่สิ่งท่ีเหมือนกัน คือพยายามหาวิธีให้นักเรียน ก็ต้องพาตัวเองและลูกหลานไปฉีดวัคซีนให้ได้มากท่ีสุด ไดก้ ลบั มาเรยี นทโี่ รงเรยี น โดยตอ้ งใหผ้ เู้ รยี นปลอดภยั และไดค้ วามรู้ เว้นเเตม่ เี หตุจำ� เปน็ จรงิ ๆ ชมุ ชน สังคมรอบขา้ ง ผู้ท่อี ยูใ่ นพืน้ ท่ี กต็ ้องชว่ ยท�ำใหจ้ ังหวดั ปลอดโรคพน้ จากสถานการณ์เเพร่ระบาด สำ� หรบั ประเทศไทย ถงึ เวลาทเี่ ดก็ จะตอ้ งไปเรยี นทโี่ รงเรยี น On site เพ่ือท�ำให้เด็กได้มีโอกาสรับการพัฒนาในทุกด้าน ๒. การจัดการเรียนการสอนตั้งแต่นี้ไป จะต้องเน้น แม้ในภาคเรียนที่ ๑ จะมีโรงเรียนจ�ำนวนมากสามารถเปิดเรียน ความปลอดภยั ของผเู้ รยี นเปน็ สำ� คญั แตก่ ต็ อ้ งใหเ้ ดก็ ไดร้ บั ความรู้ แบบออนไซตไ์ ด้ แตก่ เ็ ฉพาะในตา่ งจงั หวดั พนื้ ทหี่ า่ งไกลปลอดโควดิ มากทสี่ ดุ การมาเรยี นพรอ้ มกนั ทง้ั โรงเรยี นนา่ จะเปน็ เรอื่ งทที่ ำ� ไดย้ าก หรอื เปน็ โรงเรยี นขนาดเลก็ นกั เรยี น ๖๐ คน หรอื ไมเ่ กนิ ๑๒๐ คน อาจต้องมีการสลับเวลาเรียนสลับช้ันเรียน แบ่งเด็กออกเป็น เปน็ โรงเรยี นทม่ี พี นื้ ทก่ี วา้ งขวาง แตเ่ มอื่ จำ� เปน็ ตอ้ งอยใู่ นมาตรการ กลมุ่ เลก็ ๆ ใชว้ ธิ เี รยี นหลายอยา่ งประกอบกนั เชน่ เรยี นออนไลน์ การปอ้ งกันของ ศบค.จงั หวัด เมื่อสรุปเปน็ ภาพรวมของประเทศ ในส่วนของเน้ือหาวิชาการ มาโรงเรียนเพียงบางวันเพื่อพบครู กอ็ าจกลา่ วไดว้ า่ แทบทั้งหมด เป็นการเรยี นแบบออนไลน์นั่นเอง และเพ่ือน ท�ำแบบฝึกหัดหรือกิจกรรมร่วมกัน มีการจัดค่าย เสาร์ - อาทติ ย์ เรยี นว่ายนำ�้ กฬี า ดนตรี กิจกรรมเสริมหลกั สูตร การเตรียมการเปิดภาคเรียน ในภาคเรียนท่ี ๒ เพอื่ ใหเ้ ดก็ ไดม้ สี ัมพันธก์ ับผอู้ น่ื ในสงั คม อาชวี ศกึ ษา อาจตอ้ งใช้ ของปกี ารศกึ ษาน้ี ไดก้ ำ� หนดวนั ท่ี ๑ พฤศจกิ ายน เปน็ วนั เปดิ ภาคเรยี น ระบบเรยี นเปน็ โมดูล หรอื บล๊อคคอรส์ เรยี นเปน็ กลุ่ม กลมุ่ เเรก พรอ้ มกนั ทงั้ ประเทศ แตก่ ม็ ไิ ดเ้ ปน็ กรณบี งั คบั เพราะมหี ลายโรงเรยี น เรียนหน่ึงเดือน จบหนึ่งวิชา จากน้ันกลุ่มที่สองก็มาเรียนต่อ เชน่ โรงเรยี นนานาชาติ โรงเรียนท่มี ีลกั ษณะเฉพาะบางประเภท เพื่อไม่ให้จ�ำนวนผู้เรียนแออัดจนเกินไป ระดับมหาวิทยาลัย โรงเรยี นประจำ� โรงเรยี นเดก็ พกิ าร บางเเหง่ ไดเ้ ปดิ เรยี นไปลว่ งหนา้ แลว้ เน้นเรียนเน้ือหาจากระบบออนไลน์ และมาเรียนท่ีสถาบัน หรือโรงเรียนสาธิตของมหาวิทยาลัย รวมท้ังโรงเรียนบางสังกัด เฉพาะในส่วนของกิจกรรม การเข้าห้อง Lab ฝึกปฏิบัติ อาจเปดิ ภาคเรยี นภายหลงั ตามกำ� หนดเวลาเปดิ ปดิ เทอมทแ่ี ตกตา่ ง การทำ� กจิ กรรมกลมุ่ การฝกึ งาน การจดั การเรยี นการสอนเหลา่ นี้ กันออกไป แต่เมื่อกล่าวโดยรวมโรงเรียนส่วนใหญ่ก็จะใช้วันท่ี ต้องเน้นบูรณาการ มีรูปแบบท่ีหลากหลาย และมุ่งให้ผู้เรียน ๑ พฤศจิกายน เป็นวันเปิดเรียนแบบ On site พร้อม ๆ กัน ได้รับการพัฒนาครบถ้วนในทุกด้าน ครูทุกคนมีความสามารถ เมอ่ื กำ� หนดไวเ้ ชน่ นี้ สงิ่ ทจ่ี ะตอ้ งดำ� เนนิ การโดยกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และหน่วยงานทางการศึกษา รวมท้ังสถานศึกษาทั้งประเทศ จึงต้องมีทิศทางท่ีเป็นไปในเเนวเดียวกัน ต้องมีการจัดท�ำคู่มือ ก�ำหนดวิธดี ำ� เนินการไว้ โดยเเบง่ ออกเป็นสามส่วน คอื ๑. การเตรยี มการในชว่ งก่อนเปิดภาคเรียน ซึง่ เน้นไปท่ี การสรา้ งความปลอดภยั ใหก้ บั เดก็ อาทิ โรงเรยี นตอ้ งมกี ารประเมนิ ตนเองแบบเชค็ ลสิ ต์ ตามระบบ Sandbox Safety Zone in School ประมาณ ๒๐ ถึง ๓๐ ข้อ เช่น การฉีดวัคซีนของนักเรียน ซ่ึง ศธ. ก�ำหนดเป้าหมายไว้ว่าต้องเกิน ๘๐% การฉีดวัคซีนครู และบคุ ลากร กำ� หนดไวท้ ี่ ๑๐๐% ความพรอ้ มดา้ นอาคารสถานท่ี การทำ� ความสะอาดบริเวณห้องเรียน หอ้ งอาหาร สนามเดก็ เลน่ 110 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ

ในการปรับตัวมาใช้ระบบออนไลน์อยู่แล้วในภาคเรียนท่ี ๑ และต้องปิดเเล้วเปิดใหม่ สลับกันไปเป็นระยะ ถือได้ว่า หรอื ในปที ผี่ า่ นมา ซง่ึ กท็ ำ� ไดด้ มี าก เมอ่ื จะปรบั ระบบการเรยี นการสอน เปน็ ความจำ� เป็นที่ต้องบริหารตามสถานการณ์ อกี ครงั้ หนงึ่ ใหม้ คี วามหลากหลาย และบรู ณาการ กเ็ ชอ่ื วา่ จะไมเ่ กนิ ความสามารถของครูไทย ทา้ ยทสี่ ดุ การจดั การศกึ ษา เปน็ เรอื่ งทที่ กุ คนใหค้ วามสนใจ และต้องร่วมมือกันในการแก้ปัญหาท่ีอาจเกิดข้ึนเฉพาะเรื่อง ๓. การเตรียมแผนเผชิญเหตุ กรณีเกิดปัญหาข้ึน เฉพาะพนื้ ท่ี ทงั้ นก้ี เ็ พอื่ ใหเ้ ดก็ ไดร้ บั โอกาสทางการศกึ ษาอยา่ งทว่ั ถงึ ในโรงเรยี น เชน่ มนี กั เรยี นตดิ โควดิ ในบางชน้ั บางระดบั หรอื ชมุ ชน และมคี ณุ ภาพ สงิ่ เหลา่ นยี้ งั ไมไ่ ดห้ มายรวมไปถงึ คนทอี่ าจตอ้ งออก รอบข้าง มีผู้ติดโควิดจ�ำนวนมากหรือในบางกรณีครอบครัว กลางคัน ตกหล่นจากระบบ เดก็ ก�ำพร้าจากการทีพ่ อ่ แม่เสยี ชีวติ ของนักเรียนติดโควิด หรือนักเรียนติดโควิดจากโรงเรียน ด้วยโควิด หรือเด็กที่อยู่ในภาวะยากล�ำบากจากปัญหาเศรษฐกิจ แล้วนำ� ไปตดิ คนในครอบครวั การติดโควดิ จากการนงั่ รถนักเรยี น ในครอบครวั ทจี่ ำ� เปน็ จะตอ้ งแกไ้ ขตอ่ ไป แตอ่ ยา่ งนอ้ ย การเรม่ิ ตน้ หรือติดจากชุมชน แล้วส่งผลกระทบต่อโรงเรียน จ�ำเป็นต้องมี เปดิ ภาคเรยี น นา่ จะนำ� ไปสกู่ ารฟน้ื ฟคู วามรใู้ หก้ บั เดก็ เปน็ การเรมิ่ ตน้ การประเมินร่วมกันระหว่างสถานศึกษา หน่วยงานสาธารณสุข กา้ วเดนิ อกี ครงั้ ของประเทศ เพราะไมว่ า่ เราจะผา่ นความยากลำ� บาก และทมี ศบค.จงั หวดั ในการกำ� หนดทศิ ทางหรอื การแกป้ ญั หารว่ มกนั เพียงใด ชีวิตก็ต้องเดนิ ไปขา้ งหนา้ ประเทศก็คงเปน็ เชน่ เดียวกัน จึงไม่ต้องแปลกใจหรือกังวลใจ หากจะมีโรงเรียนเปิดแล้ว ปกั หมุด พานอ้ งกลับหอ้ งเรียน ลดเหลือ่ มล้ำ� ทางการศกึ ษา การศึกษามีความส�ำคัญยิ่งในการลดความเหล่ือมล�้ำ และไร้พรมแดน ที่สร้างความเหลื่อมล้�ำให้เกิดขึ้นในสังคม ทางสงั คม เพราะการศกึ ษามหี นา้ ทใ่ี นการสรา้ งความรู้ และสรา้ งคน คนรำ�่ รวยมโี อกาสเขา้ ถงึ ทรพั ยากรไดม้ ากกวา่ คนยากจน โดยพบวา่ ให้ประสบความส�ำเร็จในการด�ำรงชีวิตและประกอบอาชีพ ความเหลอ่ื มลำ้� ของรายไดป้ ระชากร ในกลมุ่ คนรวยและคนยากจน การศึกษาช่วยเปลี่ยนสถานะและช่วงชั้นทางสังคมให้กับคน มชี อ่ งวา่ งมากขน้ึ ความเหลอื่ มลำ�้ ในโอกาสทางการศกึ ษา ปญั หา และมีผลต่อการพัฒนาประเทศใหม้ คี วามเจริญก้าวหนา้ ดว้ ยเหตุ ของระบบข้อมูลสารสนเทศการศึกษาของประชากรรายบุคคล ดังกล่าวทิศทางของการจัดการศึกษาท่ีผ่านมา จึงมุ่งเน้นไปที่ ทยี่ งั ไมค่ รบถว้ นและเปน็ ปจั จบุ นั ทำ� ใหร้ ฐั ไมส่ ามารถจดั สรรโอกาส การสรา้ งโอกาสใหท้ กุ คนไดร้ บั การศกึ ษาอยา่ งทวั่ ถงึ และเทา่ เทยี มกนั โดยเป็นการศึกษาท่ีมีคุณภาพ และระบบการจัดการศึกษาต้องมี การบริหารจัดการท่ีมีประสิทธิภาพ ท้ังในส่วนของการจัดสรร ทรพั ยากร การสนบั สนนุ การจดั การเรยี นการสอน การดแู ลสถานศกึ ษา และระบบบริหารจัดการโดยรวม อย่างไรก็ตามความเหล่ือมล้�ำทางการศึกษา มีลักษณะ ของปัญหาท้ังในเเง่มุมของการขาดการศึกษาจึงท�ำให้มี ความเหลอื่ มลำ้� ในสงั คม และการทสี่ งั คมเหลอื่ มลำ้� จงึ ทำ� ใหโ้ อกาส การเขา้ ถงึ การศึกษาไมเ่ ทา่ เทยี มกัน โดยในประเทศไทย ปจั จบุ ัน พบวา่ ความเหลอื่ มลำ้� อนั เกดิ จากความแตกตา่ งดา้ นเชอื้ ชาติ ศาสนา วฒั นธรรม ประเพณี หรอื องคป์ ระกอบอน่ื ๆ ทางสงั คม มไี มม่ ากนกั ตา่ งจากในหลาย ๆ ประเทศ แตส่ ว่ นใหญจ่ ะเกดิ ขนึ้ จากความเจรญิ ทางเศรษฐกจิ และสงั คมของประเทศ ภายใตร้ ะบบการแขง่ ขนั ทเ่ี สรี ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 111

และใหบ้ รกิ ารทางการศกึ ษาแกป่ ระชาชนไดอ้ ยา่ งทวั่ ถงึ ประกอบกบั ดว้ ยระบบ On site ไดต้ ามปกตแิ ละตอ่ เนอ่ื ง ทำ� ใหใ้ นอนาคตจะเกดิ ความแตกตา่ งดา้ นสถานะของครวั เรอื น เกดิ ความไดเ้ ปรยี บเสยี เปรยี บ ปญั หาความถดถอยของความรู้ และการลดลงของขดี ความสามารถ ในการเขา้ ถงึ บรกิ ารการศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพและมาตรฐาน สง่ ผลใหเ้ กดิ ในการแขง่ ขนั ของคนไทย ความเหล่ือมล�้ำและขาดความเสมอภาคทางการศึกษามากข้ึน ดงั สะทอ้ นออกมาใหเ้ หน็ จากผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี นในแตล่ ะชว่ งชน้ั กระทรวงศึกษาธิการได้ก�ำหนดเป็นนโยบายส�ำคัญ ที่แตกต่างกัน ระหว่างสถานศึกษาท่ีมีขนาดต่างกัน หรือท่ีต้ัง ทจี่ ะแกป้ ญั หา เพอ่ื ดแู ลเดก็ ตกหลน่ เดก็ ออกกลางคนั หรอื มปี ญั หา ของสถานศกึ ษาตา่ งกัน ในเมืองและพน้ื ที่ห่างไกล รวมทั้งสถานะ อนั ไดร้ บั ผลกระทบจากสภาพเศรษฐกจิ โดยไดม้ กี ารกำ� หนดแนวทาง ทางเศรษฐกิจและสังคมของผู้เรียน ส่งผลไปสู่ปัญหาอ่ืน ๆ เช่น แก้ปัญหาความเหล่ือมล�้ำ ด้วยการปักหมุดค้นหาเด็กพิการ เดก็ มพี ฒั นาการไมส่ มวยั อตั ราการออกกลางคนั สงู ปญั หายาเสพตดิ เด็กตกหล่น เด็กออกกลางคัน จากน้ันได้ก�ำหนดกิจกรรม หรอื การใชค้ วามรนุ แรง เปน็ ตน้ สงิ่ เหลา่ นส้ี ะทอ้ นใหเ้ หน็ วา่ ปญั หา พาน้องกลับห้องเรียน โดยมีการเช่ือมโยงบูรณาการการทำ� งาน ทางเศรษฐกิจมีผลกระทบหลักต่อความเหลื่อมล�้ำทางการศึกษา และส่งต่อผู้เรียนระหว่างหน่วยงานของกระทรวง ได้เเก่ สพฐ. ของประเทศ อาชวี ะ สช. และ กศน. โดยมศี กึ ษาธกิ ารจงั หวดั เปน็ หนว่ ยประสาน เพ่ือให้เด็กได้กลับมาสู่ระบบการศึกษาอย่างครอบคลุมและทั่วถึง แผนการศกึ ษาแหง่ ชาติพ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙ไดต้ ระหนกั ถงึ ท้ังน้มี แี นวทางในการด�ำเนินการเปน็ ๖ ข้นั ตอน คอื ปัญหาส�ำคัญของความเหล่ือมล้�ำทางสังคม ซ่ึงกระทบโดยตรง ต่อโอกาส ความเสมอภาค และความเท่าเทียมทางการศึกษา Step ๑ จดั ทำ� ขอ้ มลู เพอ่ื คน้ หาเดก็ ตกหลน่ หลดุ ออกจาก จึงได้ก�ำหนดหลักการไว้ว่า การเพ่ิมโอกาสและความเสมอภาค ระบบและออกกลางคันโดย สพฐ. อาชีวะ สช. กศน. ตรวจสอบ ในการเขา้ ถงึ การศกึ ษาของผเู้ รยี นทกุ กลมุ่ เปา้ หมาย เปน็ เรอื่ งทส่ี ำ� คญั ข้อมูลนักเรียน นักศึกษาในสังกัด เปรียบเทียบภาคเรียนที่ ๑ เพอื่ ลดความเหลอ่ื มลำ้� จะตอ้ งทำ� ใหส้ ถานศกึ ษาทกุ แหง่ ทง้ั ในเมอื ง และ ๒ ของปีการศึกษา ๒๕๖๔ เพ่ือดึงเด็กกลับเข้าสู่ห้องเรียน ชนบท และพน้ื ทห่ี ่างไกล มีคณุ ภาพและมาตรฐานท่เี ทา่ เทยี มกัน รวมทงั้ ใชข้ อ้ มลู จากหนว่ ยงานกลาง เชน่ กองทนุ เพอื่ ความเสมอภาค จดั ใหม้ รี ะบบสนบั สนนุ และสง่ เสรมิ ใหท้ กุ ภาคสว่ น เขา้ มามสี ว่ นรว่ ม ทางการศกึ ษา (กสศ.) กระทรวงการพฒั นาสงั คมเเละความมน่ั คง ในการจัดการศึกษา ต้องดูแลกลมุ่ เปา้ หมายทกุ กลมุ่ ทั้งเด็กปกติ ของมนษุ ย์ (พม.) โดยกลมุ่ ทสี่ �ำรวจได้แก่ เด็กพิการ เด็กตกหล่น พกิ าร ยากไร้ และดอ้ ยโอกาส ใช้ประโยชนจ์ ากเทคโนโลยดี จิ ิทัล เดก็ ออกกลางคนั เดก็ กำ� พรา้ รวมถงึ เดก็ ทย่ี ากจนมาก ครอบครวั ในการบริหารและการจัดการเรียนการสอน โดยไม่จำ� กัดรูปแบบ มีปัญหาด้านเศรษฐกจิ หรอื ตกงาน พบวา่ เวลา และสถานที่ โดยมยี ทุ ธศาสตร์สำ� คัญไดแ้ ก่ ๑. สป. ๓๘,๕๑๘ คน ประกอบดว้ ย ๑) ผู้เรียนทุกคนได้รับโอกาสและความเสมอภาค ในการเขา้ ถงึ การศกึ ษาทีม่ คี ณุ ภาพ ๑.๑ กศน. ๑,๔๘๓ คน ๑.๒ สช. ๓๗,๐๓๕ คน (รร.สามัญ ๒๖,๘๗๖ คน/ ๒) เพิ่มโอกาสทางการศึกษาผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลเพ่ือ รร.นานาชาติ ๑๐,๑๕๙ คน) การศึกษา ส�ำหรับคนทกุ ช่วงวยั ๒. สพฐ. จ�ำนวน ๓๐,๙๓๘ คน ๓) มีระบบข้อมูลรายบุคคลและสารสนเทศท่ีครอบคลุม ถูกต้องเป็นปัจจุบัน เพ่ือการวางแผนการบริหารจัดการท่ีมี ๒.๑ ข้อมูลเด็กในระบบ DMC (เทอม ๑ เปรียบเทียบ ประสิทธิภาพ เทอม ๒) ๑๓,๘๕๘ คน ซึ่ ง แ น ว คิ ด ทั้ ง ส า ม เ รื่ อ ง นี้ ไ ด ้ มี ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร ๒.๒ ขอ้ มูลเด็กกลุม่ รอยตอ่ (กสศ.) ๑๔,๙๕๓ คน มาอย่างต่อเนื่องภายใต้บทบาทภารกิจของกระทรวงศึกษาธิการ ๒.๓ ข้อมลู เด็กพิการ ๒,๑๒๗ คน และหน่วยงานที่รว่ มจดั การศกึ ษาทุกหน่วยงาน ๓. สอศ. จำ� นวน ๓๓,๑๑๔ คน อยา่ งไรกต็ าม ดว้ ยสถานการณป์ จั จบุ นั หลงั จากมปี ญั หา การแพรร่ ะบาดของ COVID-19 สง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หาซำ�้ ซอ้ นในมติ ิ ๓.๑ ภาครัฐ ๑๔,๙๕๓ คน ของความเท่าเทียมและความเสมอภาคทางการศึกษาท่ีเกิดขึ้น ๓.๒ ภาคเอกชน ๑๘,๑๖๑ คน นนั่ คอื มนี กั เรยี นตกหลน่ ออกกลางคนั หรอื หลดุ ออกจากระบบมากขนึ้ รวมภาพรวมกระทรวงศึกษาธิการ ๑๐๒,๕๗๐ คน มีปัญหาการเรียนท่ีไม่เต็มท่ี เพราะไม่สามารถเรียนท่ีโรงเรียน ซงึ่ ขอ้ มลู ดงั กลา่ วเปน็ เพยี งการสำ� รวจเบอ้ื งตน้ ณ เดอื น พ.ย. ๖๔ 112 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ

การไดร้ บั การศึกษา เป็นหนทางเดียว ในการเปล่ยี นแปลงชวี ติ ของคน ใหม้ คี ุณภาพมีความเป็นอยู่ และมีสถานะท่ีดกี ว่าเดมิ ซงึ่ จำ� เปน็ ตอ้ งมกี ารตรวจสอบความถกู ตอ้ งของขอ้ มลู และสอบทาน ของเดก็ ท้งั ด้านการศกึ ษา ชวี ติ ความเป็นอยู่ และความตอ้ งการ กบั หนว่ ยงานอนื่ วา่ เดก็ ทอ่ี อกจากระบบไป ไดไ้ ปเรยี นในสงั กดั อนื่ ด้านอาชพี ทั้งของเด็กเเละครอบครวั เเล้วหรอื ไม่ เพือ่ จะไดด้ ำ� เนนิ การเเกไ้ ขตอ่ ไป Step ๖ จดั ทำ� แผนสง่ ตอ่ และปอ้ งกนั การหลดุ ออกจากระบบ Step ๒ ปักหมุดด้วย Web Application เพื่อค้นหา โดยเนน้ ส่งต่อใหเ้ ดก็ เขา้ เรียนใน รร. ของ สพฐ. สช. หรือ อาชีวะ ถิ่นที่อยู่ของนักเรียน ตามทะเบียนราษฎร์ว่านักเรียนอยู่ท่ีใด หรอื ผทู้ มี่ คี วามจำ� เปน็ ไมส่ ามารถเรยี นในระบบได้ กศน. กจ็ ะเขา้ ไป และอยู่ในเขตบริการของโรงเรียนใด จากนั้นเตรียมบุคลากร รองรับด้วยระบบการศึกษาทั้งเเบบพบกลุ่มและแบบทางไกล เพ่อื ออก Check in นำ� นักเรียนเข้าส่หู อ้ งเรียนดว้ ยระบบ Mobile ทั้ง กศ. พ้ืนฐานและการสอนอาชีพระยะสั้น นอกจากนั้น Application “พาน้องกลับห้องเรียน” ซ่ึงในการส�ำรวจดังกล่าว จะเน้นการส่งเสริมให้เด็กมีรายได้ระหว่างเรียน การจัดห้องเรียน จะมีการเเสดงสัญลักษณ์เป็น ๔ สี คือ เเดง ไม่พบตัวนักเรียน อาชพี ในโรงเรยี นทสี่ อน กศ. พน้ื ฐาน การระดมทรพั ยากรการศกึ ษา ส้ม พบตัวนักเรียนเเต่ยังน�ำเข้าระบบไม่ได้ เขียว พบนักเรียน สนบั สนนุ เชน่ สช. ของบสนบั สนนุ จากกองทนุ เพอ่ื ความเสมอภาค และนำ� กลบั เขา้ เรยี น สพฐ. น้�ำเงิน พบนกั เรียนแต่ส่งตอ่ อาชวี ะ ทางการศกึ ษาใหน้ กั เรยี นในโรงเรยี นการกศุ ลเเละศกึ ษาสงเคราะห์ หรือ กศน. ท้ังน้ีหน่วยงานอื่นที่ร่วมด�ำเนินการก็จะร่วมใช้ระบบ ๒,๓๐๓ คน การระดมทนุ ในอนาคตในลกั ษณะของ crowndfunding เเละแพลตฟอร์มเดียวกัน โดยปรับปรุงเพียงบางส่วนตาม หรือการระดมทุนสาธารณะ รวมทั้งอาชีวศึกษาจัดทุนการศึกษา ความเหมาะสม ให้ผู้เรียนแบบพักประจ�ำ การขออนุมัติงบประมาณอุดหนุน การศกึ ษาเพม่ิ เตมิ ในหมวดตา่ ง ๆ ทจี่ ำ� เปน็ เชน่ คา่ อาหารกลางวนั Step ๓ ประชุมมอบนโยบาย โดยจัดประชุมวิดีโอ คา่ เครอื่ งเเบบ คา่ สอ่ื อปุ กรณก์ ารศกึ ษา ซง่ึ หมายรวมถงึ เครอ่ื งมอื คอนเฟอเรนซ์ หน่วยงานของทุกสังกัดเพ่ือให้ทราบแนวทาง ส่ือดิจทิ ัล ค่า WIFI เป็นต้น การด�ำเนินการค้นหาติดตามเด็ก และเตรียมความพร้อม ในแตล่ ะพ้นื ที่ การไดร้ บั การศกึ ษา เปน็ หนทางเดยี วในการเปลย่ี นแปลง ชวี ติ ของคน ใหม้ คี ณุ ภาพมคี วามเปน็ อยู่ และมสี ถานะทด่ี กี วา่ เดมิ Step ๔ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร จดั กจิ กรรมเปดิ ตวั โครงการ รวมท้ังการศึกษาเป็นเคร่ืองมือในการพัฒนาประเทศให้ก้าวไป “กระทรวงศึกษาธิการห่วงใยน�ำนักเรียนนักศึกษาไทยกลับเข้าสู่ ข้างหน้า การสร้างโอกาสทางการศึกษาจึงเป็นนโยบายส�ำคัญ ระบบการศึกษา” โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ท่ีต้องมุ่งมั่นร่วมกันขับเคล่ือนให้ประสบความส�ำเร็จ โดยเฉพาะ รฐั มนตรชี ว่ ยวา่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และผบู้ รหิ ารองคก์ รหลกั ส�ำหรับคนท่ีตกหล่น คนออกกลางคัน คนพิการ เเละยากไร้ แถลงนโยบายใหส้ าธารณชนไดร้ บั ทราบ ถงึ แนวทางการชว่ ยเหลอื นี่คือโอกาสท่ีสองที่เราควรมอบให้ เพื่อการเริ่มต้นใหม่ของชีวิต นักเรียนของ ศธ.ภายใต้แนวคิด “จะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” อีกคร้งั ประมาณตน้ เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๖๕ ดร.กมล รอดคลา้ ย Step ๕ ทุกจังหวัดลงพ้ืนท่ี Check in น�ำนักเรียน นักศึกษากลับเข้าสู่ระบบโดยสถานศึกษาทุกพ้ืนท่ี ทุกจังหวัด จะต้องออกไปพบนักเรียนทุกคน จากนั้นส�ำรวจความต้องการ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 113

การดำ� เนินงานของกระทรวงศกึ ษาธิการ ช่วงสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (covid-19) จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส นโยบายและจดุ เนน้ ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕ โคโรนา 2019 (covid-19) เป็นเหตุผลที่เปิดโอกาสท�ำให้โลก เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่การเปล่ียนแปลงทุก ๆ สิ่ง นโยบายและจุดเน้นการจัดการศึกษาของกระทรวง เกดิ ขน้ึ ดว้ ยการปรบั กระบวนทศั นก์ ารพฒั นาจาก “โลกทม่ี งุ่ พฒั นา ศกึ ษาธกิ าร ปงี บประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕ ประกอบดว้ ยประเดน็ สำ� คญั สคู่ วามทนั สมยั ” เปน็ “โลกทม่ี งุ่ พฒั นาสคู่ วามยงั่ ยนื ” ตามทรี่ ฐั บาล ๗ ประการ ดงั น้ี ๑) การมงุ่ เนน้ การจดั การศกึ ษาเพอ่ื ความปลอดภยั ไดป้ ระกาศยทุ ธศาสตรช์ าติ (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) “ประเทศไทย ๒)การยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษา๓)การสรา้ งโอกาสความเสมอภาค มคี วามมน่ั คง มงั่ คง่ั ยงั่ ยนื เปน็ ประเทศพฒั นาแลว้ ดว้ ยการพฒั นา และความเทา่ เทยี มทางการศกึ ษาทกุ ชว่ งวยั ๔) การศกึ ษาเพอื่ พฒั นา ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” เพ่ือประเทศชาติมัน่ คง ทกั ษะอาชพี และเพมิ่ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั ๕) การสง่ เสรมิ ประชาชนมคี วามสขุ เศรษฐกจิ พฒั นาอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง สงั คมเปน็ ธรรม สนับสนุนวิชาชีพครูและบุคลากรทางการศึกษา ๖) การพัฒนา ฐานทรัพยากรธรรมชาติย่ังยืน เมื่อความคิดจากฐานรากเปล่ียน ระบบราชการและการบรกิ ารภาครฐั ยุคดิจิทลั ๗) การขับเคลือ่ น โครงสร้างเชิงระบบก็ถูกปรับท�ำให้เกิดการบูรณาการในระบบ กฎหมายการศกึ ษาและแผนการศึกษาแหง่ ชาติ ปรบั สโู่ ลกทส่ี มดลุ การปรบั เปลยี่ นโลกลว้ นตงั้ อยบู่ นหลกั คดิ ปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ปัญหาส�ำคัญ คือ ท�ำอย่างไรประชาชน การด�ำเนินงานตามนโยบายและจุดเน้นการด�ำเนินงาน ไม่เพียงแค่ตระหนักแต่ไม่ได้ลงมือปฏิบัติ มนุษย์จะอยู่รอดได้ ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ไดป้ รบั เปลย่ี นกระบวนทศั นเ์ ชงิ บรู ณาการ ตอ้ งร่วมกนั ปรบั เปล่ยี นสโู่ ลกแหง่ ความย่ังยนื อย่างแท้จริง ส�ำหรับการด�ำเนินงานภายในองค์กร หน่วยงานทุก ๆ ภาคส่วน ของกระทรวงศึกษาธิการ ได้มีการน�ำเทคโนโลยีสารสนเทศ การเผชิญกับกระแสโลกาภิวัตน์ทั้งในโลกจริงและ รวมทง้ั พฒั นาแพลตฟอรม์ นอกจากนไ้ี ดเ้ รง่ ดำ� เนนิ การศกึ ษา วจิ ยั โลกดิจิทัลก่อให้เกิดความทับซ้อนกันระหว่างวัฒนธรรมโลก สภาพปัญหาต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้องกับการจัดการศึกษาของชาติ วัฒนธรรมชาติ วัฒนธรรมท้องถิน่ และวัฒนธรรมในโลกเสมอื น ด้วยมาตรการและวิธีการดังกล่าวเพื่อจะเป็นประโยชน์ ท�ำให้ทุกคนจะต้องมีบทบาทของการเป็นพลเมืองชาติ แก่สถานศึกษาทุกสังกัด ผู้บริหาร ครูผู้สอน และหน่วยงาน และเปน็ พลเมอื งโลกไปพรอ้ ม ๆ กนั บทบาทของการเปน็ พลเมอื งโลก ท่ีเกี่ยวข้องเพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศไทย ท�ำให้เราต้องตระหนักถึงความเป็นสากล เร่ือง มนุษยธรรม ให้มศี ักยภาพสามารถสรา้ งสรรค์เศรษฐกจิ และพัฒนาสงั คมไทย สิทธิมนุษยชน และเราต้องตระหนักในสิทธิและหน้าท่ีของตน ให้แข่งขนั กบั นานาประเทศไดใ้ นอนาคต ในฐานะเป็นพลเมืองชาติตลอดจนมีจิตส�ำนึกในความรักชาติ ภูมใิ จในความเป็นชาติ 114 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ส�ำหรับการด�ำเนินงานด้านการพัฒนาครู ซ่ึงเป็นหัวใจ ในส่วนการด�ำเนินงานขององค์กรที่รับผิดชอบด้านการทดสอบ ส�ำคัญของการปฏิรูปการศึกษา มีการด�ำเนินการโดยส�ำนักงาน ทางการศกึ ษาแหง่ ชาติ (องคก์ ารมหาชน) สทศ. ดำ� เนนิ การทดสอบ เลขาธกิ ารครุ สุ ภา “มงุ่ สรา้ งครุ สุ ภาสอู่ งคก์ รดจิ ทิ ลั เรง่ รดั วางระบบ ทางการศึกษาระดับชาติด้วยระบบดิจิทัล (Digital Testing) เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ ยกระดบั วชิ าชพี ครใู หม้ มี าตรฐาน และจรรยาบรรณ รวมท้ังพัฒนาระบบการทดสอบออนไลน์ สทศ. ได้ด�ำเนินการ เป็นที่ยอมรับ” การด�ำเนินงานของส�ำนักงานเลขาธิการคุรุสภา พัฒนานวัตกรรมด้านการทดสอบระดับชาติอย่างต่อเน่ือง มุ่งเน้นความเป็นเลิศด้านการบริการวิชาชีพทางการศึกษา เพอ่ื ใหค้ รู บคุ ลากรทางการศกึ ษา และผสู้ นใจไดเ้ ขา้ ถงึ และสามารถ มุ่งสกู่ ารเปน็ คุรสุ ภา ยุค “Smart Digital” ภายใต้กรอบมาตรฐาน เขา้ รับการทดสอบของ สทศ. วิชาชีพทางการศึกษา สู่คุณภาพการจัดการศึกษาและคุณภาพ ผู้เรียน สอดคล้องกับการปฏิรูปประเทศเพราะครูคือหัวใจ การดำ� เนนิ งานของสำ� นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา ของการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษาเพ่อื พฒั นาประเทศ เพ่ือยกระดับคุณภาพการจัดการอาชีวศึกษาแบบองค์รวม โดยใช้พ้ืนที่เป็นฐาน ซึ่งมีเป้าหมายและแนวทางการด�ำเนินงาน ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ซึ่งเป็น เพ่ืออาชีพและสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ หน่วยงานที่รับผิดชอบการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ก�ำหนดนโยบาย ย ก ร ะ ดั บ คุ ณ ภ า พ ก า ร จั ด ก า ร อ า ชี ว ศึ ก ษ า ใ น ร ะ ดั บ พ้ื น ท่ี โดยยดึ หลกั การ ๔ ดา้ น คอื ๑) ดา้ นความปลอดภยั ๒) ดา้ นโอกาส สร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ท่ีทันสมัยในโลกดิจิทัลและโลกอนาคต ๓) ด้านคุณภาพ ๔) ด้านประสิทธิภาพ ส�ำหรับรูปแบบการจัด พัฒนาทักษะและสมรรถนะวิชาชีพก�ำลังคน ด้วยการปรับโฉม การศึกษาของหน่วยงานในสภาวะวิกฤตและต่อไปในอนาคต รูปแบบการเรียนรู้อาชีวศึกษาแนวใหม่ เพื่อพัฒนาหลักสูตร มุง่ มน่ั พฒั นาการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน “วิถีใหม่ วิถคี ุณภาพ” มุ่งเนน้ และกระบวนการจดั การเรยี นรอู้ ยา่ งหลากหลาย สมู่ าตรฐานสากล ความปลอดภัยในสถานศึกษา ส่งเสริมโอกาสทางการศึกษา เปดิ ประตสู ู่โอกาสเรยี นอย่างมเี ป้าหมายและมอี าชีพ สรา้ งโอกาส ท่ีมีคุณภาพอย่างเท่าเทียม และบริหารจัดการศึกษาอย่างมี ความเสมอภาคและความเท่าเทียมทางการศึกษาทุกช่วงวัย ประสิทธิภาพ โดยมีเป้าหมายคุณภาพของนักเรียนเป็นส�ำคัญ ยกระดับการส่งเสริมและพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ส่วนโรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ มุ่งเน้นพัฒนาการจัดการเรียน ใหม้ ศี กั ยภาพสงู ขนึ้ รวมถงึ ยกระดบั การดำ� เนนิ งานศนู ยซ์ อ่ มสรา้ ง การสอนในรูปแบบออนไลน์ตอบสนองพันธกิจหลักของโรงเรียน เพื่อชุมชน (Fix it Center) สร้างงานสร้างอาชีพ (Up-skill เนน้ พฒั นาความเปน็ ตน้ แบบ และองคค์ วามรใู้ นการบรหิ ารจดั การ Re-skill, New skill) รวมถึงการจัดการศึกษาส�ำหรับนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษ ดา้ นคณติ ศาสตรแ์ ละวทิ ยาศาสตร์ ระดบั มธั ยมศกึ ษา พฒั นานกั เรยี น การด�ำเนินการของกระทรวงศึกษาธิการเป็นไปตาม ให้มีศักยภาพสูงทัดเทียมกับโรงเรียนวิทยาศาสตร์ชั้นน�ำของโลก นโยบายของรัฐบาล เพื่อการด�ำเนินการเช่ือมโยงบูรณาการ เพอ่ื เตรยี มพรอ้ มสำ� หรบั บคุ คลทมี่ คี ณุ ภาพสงู ในระดบั อดุ มศกึ ษา อย่างมีเอกภาพและมีเป้าหมายอย่างเป็นรูปธรรมท่ีชัดเจน เ พื่ อ ส ร ้ า ง นั ก วิ ช า ก า ร ย อ ด เ ยี่ ย ม ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ใ น อ น า ค ต มุ่งสร้างและพัฒนาทรัพยากรบุคคลท่ีส�ำคัญของประเทศ ดงั เจตนารมณ์ของยทุ ธศาสตรช์ าติ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ 115

๑ สำ�นักงานเลขาธกิ าร สภาการศกึ ษา (สกศ.) 116 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

แนวทางการฟ้นื ฟูการเรียนรู้ จากสถานการณ์โควิด 19 สำ� นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา ในฐานะหนว่ ยงานหลกั ควรออกแบบการเรียนรู้ ด้านนโยบายการศึกษา และการวิจัยด้านการศึกษาของประเทศ ให้เช่อื มโยงกับการเรยี นรู้ท่ีบ้าน ไดด้ ำ� เนนิ การศกึ ษาและวจิ ยั เกย่ี วกบั การจดั การศกึ ษาในสถานการณ์ การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) และการเรยี นรทู้ โี่ รงเรียน ร่วมกับมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และมหาวิทยาลัย ให้ตอบสนองความตอ้ งการ ศรีนครนิ ทรวโิ รฒ โดยดำ� เนนิ การศกึ ษาใน พ.ศ. ๒๕๖๓ - ๒๕๖๕ และความสนใจของผเู้ รียน รวมจำ� นวน ๓ เรอ่ื ง ไดแ้ ก่ ๑) การศกึ ษารปู แบบการจดั การเรยี นรู้ ส�ำหรับนักเรียนระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานท่ีได้รับผลกระทบ พบว่ามีผลกระทบต่อการจัดการศึกษาในประเด็นส�ำคัญ เช่น คุณภาพการจัดการเรียนรู้ของครูลดลง นักเรียนได้รับการฝึก ทักษะการปฏิบัติในรายวิชาน้อยลงและไม่สามารถท�ำกิจกรรม ร่วมกับเพ่ือนได้ สถานศึกษาส่วนมากไม่ได้รับเงินงบประมาณ สนับสนุน เครือข่ายอินเทอร์เน็ตและการส่ือสารไม่เพียงพอ และสัญญาณไม่เสถียร ครูมีภาระในการดูแลนักเรียนมากข้ึน ผู้ปกครองต้องใช้เวลาเพ่ือช่วยเหลือการเรียนรู้ของบุตรหลาน และต้องเสียค่าใช้จ่ายเพ่ิมขึ้น เป็นต้น ๒) การศึกษาแนวทาง การจดั การเรียนรู้แบบผสมผสานเพ่อื พฒั นาศกั ยภาพของผูเ้ รยี น ระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในสถานการณ์การแพร่ระบาดของ โรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) พบวา่ ควรออกแบบ การเรียนรู้ให้เชื่อมโยงกับการเรียนรู้ท่ีบ้านและการเรียนรู้ ที่โรงเรียนให้ตอบสนองความต้องการและความสนใจของผู้เรียน ควรบรู ณาการกิจกรรมการเรียนรู้ ผสมผสานวิธกี ารเรียนรูต้ ่าง ๆ ทง้ั การเรยี นรดู้ ว้ ยตนเองจากหนงั สอื และแหลง่ การเรยี นรอู้ อนไลน์ ครคู วรกระตนุ้ สร้างแรงบนั ดาลใจ สรา้ งวินัยเชิงบวก และชีแ้ นะ ผเู้ รยี นใหใ้ ชก้ ระบวนการเรยี นรอู้ ยา่ งหลากหลายตามความพรอ้ ม ของผู้เรียน และ ๓) การศึกษาภาวะถดถอยทางการเรียนรู้ของ ผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานในสถานการณ์โควิด 19 : สภาพการณ์ บทเรียน และแนวทางการพัฒนาคุณภาพ การเรยี นรู้ พบวา่ ผเู้ รยี นทกุ ชว่ งชนั้ รบั รภู้ าวะถดถอยทางการเรยี นรู้ อยู่ในระดับปานกลาง โดยกลุ่มสาระวิชาท่ีผู้เรียนมีภาวะถดถอย ๓ อนั ดบั แรก ไดแ้ ก่ คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และภาษาตา่ งประเทศ สำ� หรบั ภาวะถดถอยดา้ นคณุ ลกั ษณะของการเรยี นรทู้ เี่ กดิ ขนึ้ ไดแ้ ก่ ผู้เรียนมีความเครียด/กังวล ความพยายามในการเรียนลดลง ปรบั ตวั ไมไ่ ด/้ ไมม่ แี รงจงู ใจในการเรยี น และไมพ่ รอ้ ม/ไมส่ นใจเรยี น ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 117

ควรบรู ณาการกจิ กรรมการเรียนรู้ ผสมผสานวธิ กี ารเรยี นรู้ตา่ ง ๆ ท้งั การเรียนรู้ดว้ ยตนเองจากหนงั สือและแหล่งการเรยี นรู้ออนไลน์ ซ่ึงมีสาเหตุการถดถอยจากปัจจัย ๕ ด้าน ได้แก่ ๑) ทักษะของ ๒. พัฒนาครู และผบู้ รหิ ารสถานศึกษา ผู้เรียนด้านสารสนเทศ ส่ือ และเทคโนโลยี ๒) การกำ� กบั ตนเอง ให้สามารถจัดการเรยี นรูใ้ นโลกยุคใหม่ ของผู้เรียนในการเรียนรู้ ๓) ทักษะการสอนของครู ๔) การมี ได้อย่างมคี ุณภาพ (Empower) สว่ นรว่ มของพอ่ แมใ่ นการสง่ เสรมิ การเรยี นรทู้ บ่ี า้ น และ ๕) การจดั สภาพแวดลอ้ มทางการเรียนรู้ พัฒนาเทคนิคการสอนของครู เช่น การจัดการเรียนรู้ แบบบูรณาการการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เป็นต้น ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาได้วิเคราะห์และ พัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยีของครู พัฒนาครูให้ปรับบทบาท สังเคราะห์ผลการวิจัยและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายท่ีได้จาก เป็นโค้ชและผู้อ�ำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ และพัฒนา การวิจัย และจัดท�ำ “มาตรการและวิธีการฟื้นฟูภาวะถดถอย กระบวนทัศน์ใหม่ของผู้บริหารสถานศึกษาในการบริหาร ทางการเรยี นรู้ : RECOVER” สรุปไดด้ ังนี้ และจัดการศกึ ษา ๑. ออกแบบกระบวนการจัดการเรียนรูใ้ หม่ ๓. สร้างการมีสว่ นรว่ มในการจดั การเรียนรู้ ทต่ี อบสนองบรบิ ทความเปล่ยี นแปลง ระหว่างสถานศึกษา ผู้ปกครอง และชุมชน (Cooperate) และความตอ้ งการของผู้เรียน (Redesign) จั ด ท� ำ ห ลั ก สู ต ร ห รื อ คู ่ มื อ ส� ำ ห รั บ ผู ้ ป ก ค ร อ ง โดยดำ� เนนิ การปรบั หลกั สตู รสถานศกึ ษาเชน่ จดั หลกั สตู รเสรมิ / เพ่ือส่ือสารและสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ หลักสูตรแบบเรง่ รัด/หลกั สตู รทีย่ ดื หยุ่น/กระชับหลักสตู ร เป็นต้น สร้างปฏิสัมพันธ์และสัมพันธภาพท่ีดีระหว่างครูผู้สอนกับ ปรับรูปแบบและวิธีการวัดและประเมินผลท่ีเน้นตามสภาพจริง ผู้ปกครอง และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัด และใช้รูปแบบที่หลากหลายและยืดหยุ่น ส่งเสริมการจัดการ การเรยี นรู้ เรยี นรแู้ บบบรู ณาการและเชอื่ มโยงประสบการณใ์ นชวี ติ ประจำ� วนั ๔. เช่อื มโยงคลงั ส่ือการเรยี นรแู้ ละข้อมูลสารสนเทศ ของผู้เรียน เสริมสร้างการเรียนรู้แบบน�ำตนเองหรือการก�ำกับ เพ่อื การศกึ ษา (Open resources) ตนเองในการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน ส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียน รายบคุ คล จดั กจิ กรรมทพี่ ฒั นาทกั ษะสงั คมและอารมณข์ องผเู้ รยี น พัฒนาคลังสื่อกลางในการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างครู พัฒนารูปแบบห้องเรียนเคลื่อนท่ี และพัฒนาการจัดการเรียนรู้ ผู้เรียนและผู้ปกครอง และบูรณาการเชื่อมโยงข้อมูลสารสนเทศ แบบผสมผสาน (Blended Learning) ทีส่ �ำคัญและจ�ำเปน็ 118 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

๕. สร้างทัศนคตทิ ่ีดแี ละสขุ ภาวะที่ดีของผู้เรยี น (Value) การศกึ ษาไทยจะฟ้นื ฟไู ด้ จั ด ส ภ า พ แ ว ด ล ้ อ ม ที่ เ ห ม า ะ ส ม ต ่ อ ก า ร เ รี ย น รู ้ ต้องไมม่ ีเด็กคนใดถูกทิง้ ไว้ขา้ งหลงั ทัง้ ทบ่ี ้านและในสถานศกึ ษา สง่ เสรมิ กิจกรรมพัฒนาสุขภาพกาย และสขุ ภาพจติ ของผเู้ รยี น และเสรมิ สรา้ งทศั นคตทิ ดี่ ใี นการเรยี นรู้ และการดำ� เนนิ ชวี ติ ใหแ้ กผ่ เู้ รยี น โดยพฒั นากรอบความคดิ เชงิ บวก หรือแบบเติบโต (Growth mindset) ให้แก่ผู้เรียนอย่างต่อเน่ือง รวมถงึ สง่ เสรมิ การรเู้ ท่าทนั สือ่ เทคโนโลยใี หแ้ ก่ผเู้ รยี น ๖. สนบั สนุนทรัพยากรทางการศึกษา อย่างเพียงพอและท่ัวถึง (Elevate) พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เช่น จัดสรรเครือข่ายอินเทอร์เน็ตเพื่อการศึกษาให้ครอบคลุม ทั่วถึงผู้เรียนโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เป็นต้น จัดตั้งศูนย์ส่ือ และเทคโนโลยที างการศกึ ษาในระดบั พน้ื ที่ เรง่ พฒั นาแพลตฟอรม์ การเรียนรู้ ส่ือการเรียนรู้ และแหล่งการเรียนรู้ให้มีคุณภาพ และหลากหลาย สนับสนุนทรัพยากรการเรียนรู้ให้เพียงพอ เหมาะสมแก่กลุ่มท่ีมีความต้องการจ�ำเป็นพิเศษ และสนับสนุน คา่ ใชจ้ า่ ยหรอื อปุ กรณแ์ กผ่ เู้ รยี นในการเรยี นรทู้ างไกล เชน่ คา่ ใชจ้ า่ ย รายหวั หรอื Smart Device เป็นตน้ ๗. ใหร้ างวัล สร้างขวัญและกำ� ลังใจ แก่ครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา (Regard) มีระบบเสริมสร้างขวัญและก�ำลังใจให้แก่ครูที่ทุ่มเท เสียสละ และจัดสวัสดิการในการเดินทางและประกันความ ปลอดภยั ใหแ้ ก่ครูทีอ่ อกปฏบิ ัติงานนอกสถานศึกษา ด้วยมาตรการและวิธีการดังกล่าวคงจะเป็นแนวทาง ปฏบิ ตั ใิ หแ้ กส่ ถานศกึ ษาทกุ สงั กดั ผบู้ รหิ าร ครผู สู้ อน และหนว่ ยงาน ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง ไดพ้ ิจารณาน�ำไปประยุกต์ใชเ้ พ่อื ฟ้นื ฟูการเรียนรขู้ อง ผเู้ รยี นจากสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ให้มีผลสัมฤทธ์ิที่พึงประสงค์มากข้ึนได้ ตามบรบิ ทและความตอ้ งการจำ� เปน็ ของแตล่ ะพนื้ ท่ี เพอื่ รวมพลงั ช่วยกันพัฒนาเด็กและเยาวชนไทยให้มีคุณภาพทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สตปิ ญั ญา ทศั นคติ และคา่ นยิ มท่พี ึงประสงค์ เพื่อพฒั นา ทรพั ยากรมนษุ ยข์ องประเทศไทยใหม้ ศี กั ยภาพสามารถสรา้ งสรรค์ เศรษฐกิจและพัฒนาสังคมไทยให้แข่งขันกับนานาประเทศได้ ในอนาคต ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 119

๒ สำ�นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ (สป.) 120 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร

ตรวจฟรี มีทีพ่ ัก จัดสง่ ถงึ มือแพทย์ ส�ำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ได้ด�ำเนินการ การจัดตั้งศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด 19 กระทรวง การบริหารจัดการรองรับสถานการณ์การแพร่ระบาดของ ศึกษาธิการ (ศบค.ศธ.) เพ่ือเป็นศูนย์ด�ำเนินการร่วมระหว่าง โรคตดิ เชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ดังนี้ หน่วยงานภายในกระทรวงศึกษาธิการในการบริหารจัดการ เฝ้าระวัง และประเมินสถานการณ์ประจ�ำวัน โดยน�ำข้อมูลมา การบริหารจัดการเงินพระราชทาน เพ่ือรองรับ วิเคราะห์เพ่ือใช้ในการวางแผนการด�ำเนินงานเชิงรุกในระดับ สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ้ืนที่ได้อย่างทันสถานการณ์ และให้การช่วยเหลือหน่วยงาน (COVID-19) พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ข้าราชการ บุคลากร และนักเรียน นักศึกษา ในสังกัดท่ีได้รับ และสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ พระบรมราชินี ทรงพระกรุณา ผลกระทบจากการแพร่ระบาด รวมถึงจัดท�ำข้อมูลและเข้าร่วม โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเงิน จ�ำนวน ช้ีแจงต่อศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัส ๙๙,๙๐๐,๐๐๐ บาท ให้แก่รัฐบาลเพื่อน�ำไปสนับสนุน โคโรนา 2019 (ศบค.) หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งน้ี มีผล การดำ� เนนิ งานของวดั โรงเรยี น สถาบนั อาชวี ศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั การดำ� เนนิ งานทสี่ ำ� คญั อาทิ การจดั ทำ� ระบบรายงานสถานการณ์ และหนว่ ยงานของเหลา่ ทพั ทวั่ ประเทศ ทจี่ ดั ตงั้ โรงพยาบาลสนาม แพรร่ ะบาดของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร MOE COVID โดยใหห้ นว่ ยงาน ศูนย์พกั คอย สถานทก่ี ักตวั และสถานท่ฌี าปนกิจศพ เพ่ือรองรับ ในสงั กดั รายงานขอ้ มลู สถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของสถานศกึ ษา สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ในสังกัดเป็นประจ�ำทุกวัน ได้แก่ ข้อมูลสถานการณ์การติดเช้ือ (COVID-19) ซง่ึ เปน็ สว่ นหนงึ่ ในการบำ� พญ็ พระราชกศุ ล เนอื่ งใน ข้อมลู การฉดี วคั ซีน และข้อมูลการจดั การเรียนการสอน รวมถงึ โอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว การเร่งรัดการฉีดวัคซีนให้แก่ครู บุคลากรทางการศึกษา ๒๘กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๖๔และเนอ่ื งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา และบุคลากรของกระทรวงศึกษาธกิ าร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พนั ปหี ลวง ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ส�ำหรบั ครู บคุ ลากรทางการศกึ ษา และครอบครวั ทีเ่ ป็น กลมุ่ เสยี่ งและตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ไดป้ ระสาน ในส่วนของกระทรวงศึกษาธกิ าร ได้รบั เงนิ พระราชทาน กบั โรงพยาบาลจุฬารตั น์ และ Letter Park ทไี่ ด้เข้ารว่ มโครงการ จ�ำนวน ๗๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท ซึ่งจัดสรรเงินพระราชทานไป ฮอสพเิ ทล (Hospitel) หรอื หอผู้ป่วยติดโรคโควิด 19 เฉพาะกิจ สนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานของสถานศกึ ษาในสงั กดั ทอ่ี นญุ าตใหใ้ ช้ ตามนโยบาย “ตรวจฟรี มีที่พัก จัดส่งถึงมือแพทย์” จัดพ้ืนท่ี อาคารและพื้นที่จัดต้ังเป็นโรงพยาบาลสนาม ศูนย์พักคอย และ ส่วนหนึ่งรองรับครู บุคลากร และครอบครัว โดยประสานผ่าน สถานที่กักตัว เพ่ือให้ความช่วยเหลือประชาชนและสังคม ท�ำให้ ศนู ยบ์ รหิ ารสถานการณโ์ ควดิ 19 กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ศบค.ศธ.) โรงเรียนหรือสถานศึกษาเปน็ ที่พง่ึ ของประชาชน สายด่วนการศึกษา โทร. ๑๕๗๙ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 121

ช่วยเหลือภาระคา่ ใช้จ่าย ด้านการศึกษา เพอื่ บรรเทาผลกระทบของ ผู้ปกครอง นักเรยี น และนักศกึ ษา การเตรียมความพร้อมสู่การเปิดภาคเรียนท่ี ๒ ทั้งหมด ๕,๑๔๘,๗๑๐ คน คิดเป็นร้อยละ ๘๓.๘๕ ได้รับวัคซีน ปีการศึกษา ๒๕๖๔ สถานศึกษาเปิดเรียนได้อย่างปลอดภัย เขม็ ๑ แลว้ จำ� นวน ๔,๑๐๒,๘๒๗ คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๙๕.๐๓ รบั วคั ซนี และมแี ผนเผชญิ เหตุ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ตระหนกั ถงึ ความสำ� คญั เข็ม ๒ แลว้ จ�ำนวน ๓,๐๔๐,๗๒๖ คน คิดเป็นรอ้ ยละ ๗๐.๔๓ ของการจัดการเรียนการสอนรองรับสถานการณ์การแพร่ระบาด ของโรคตดิ เชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ใหส้ ถานศกึ ษา ก า ร เ ต รี ย ม ค ว า ม พ ร ้ อ ม ก า ร ฉี ด วั ค ซี น ไ ฟ เ ซ อ ร ์ เปิดเรียนอย่างปลอดภัยสูงสุด และเหมาะสมตามบริบทพ้ืนที่ ในเด็กอายุ ๕ ปี - ไม่เกิน ๑๒ ปี ของกระทรวงศึกษาธิการ ทั้งน้ี เพื่อให้นักเรียน นักศึกษา ครู และบุคลากรทางการศึกษา ดำ� เนนิ การเตรยี มความพรอ้ มขอ้ มลู การฉดี วคั ซนี ไฟเซอร์ ในเดก็ อายุ มคี วามปลอดภยั กระทรวงศกึ ษาธกิ ารจงึ เรง่ รดั การดำ� เนนิ มาตรการ ด้านความปลอดภัยเตรียมความพร้อมการเปิดภาคเรียน ส�ำหรบั สถานศึกษาท่ีตัดสินใจจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียนแบบ On Site จะตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามมาตรการความปลอดภยั ๖ มาตรการหลกั (DMHT-RC) ๖ มาตรการเสริม (SSET-CQ) และแนวทาง ๗ มาตรการเข้มสำ� หรับสถานศึกษา อย่างตอ่ เนื่องและเครง่ ครดั ขณะนมี้ สี ถานศึกษาในสังกดั เปิด On Site จำ� นวน ๑๘,๖๗๒ แหง่ จากทงั้ หมด ๓๕,๑๗๒ แห่ง คดิ เปน็ ร้อยละ ๕๓.๐๙ การฉดี วคั ซนี ใหแ้ กค่ รู บคุ ลากรทางการศกึ ษา และบคุ ลากร ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และนกั เรยี น นกั ศกึ ษา ทม่ี อี ายุ ๑๒ - ๑๘ ปี ในสถานศกึ ษาทุกสงั กัด (ขอ้ มูล ณ วนั ท่ี ๑๖ มกราคม ๒๕๖๕) มคี รแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาประสงคร์ บั วคั ซนี จำ� นวน ๙๙๓,๕๗๑ คน ได้รบั วคั ซีนเข็ม ๑ แลว้ จำ� นวน ๙๙๓,๕๖๘ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๙๙.๙๙ รบั วคั ซนี เขม็ ๒ แลว้ จำ� นวน ๗๗๙,๘๘๖ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๗๘.๔๙ การฉดี วคั ซนี ไฟเซอรใ์ หน้ กั เรยี นระหวา่ งอายุ ๑๒ - ๑๘ ปี ในสถานศึกษาทุกสังกัด ต้ังแต่วันที่ ๔ ตุลาคม ๒๕๖๔ โดยมี พลเอก ประยทุ ธ์ จันทรโ์ อชา นายกรฐั มนตรี และรฐั มนตรีว่าการ กระทรวงกลาโหม เปน็ ประธานในพธิ ี “Kick Off สรา้ งเกราะปอ้ งกนั ดว้ ยวคั ซนี เดก็ ปลอดภยั เรยี นอนุ่ ใจ ตอ้ นรบั เปดิ เทอม” มนี กั เรยี น ประสงคร์ บั วคั ซนี ไฟเซอร์ จำ� นวน ๔,๓๑๗,๓๓๗ คน จากนกั เรยี น 122 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ

ฉดี วคั ซีนไฟเซอรใ์ ห้นักเรยี น ระหวา่ งอายุ ๑๒ - ๑๘ ปี ในสถานศึกษาทกุ สงั กดั ๕ปี-ไมเ่ กนิ ๑๒ปี(๑๑ปี๑๑เดอื น๒๙วนั )ซง่ึ จะเรมิ่ ฉดี วคั ซนี เขม็ ที่๑ New Normal รวมถงึ เปดิ มมุ มองใหค้ รสู ามารถเชอ่ื มโยงองคค์ วามรู้ ในวนั ที่ ๑ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๖๕ เปน็ ตน้ ไป และเขม็ ที่ ๒ ในวนั ท่ี ไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นบทเรยี นไดม้ ากขน้ึ ซงึ่ หนว่ ยงานแตล่ ะสงั กดั ของ ๒๖ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๖๕ เปน็ ตน้ ไป โดยแจง้ สถานศกึ ษาจดั เตรยี ม กระทรวงศึกษาธิการได้จัดพ้ืนที่ในการเรียนรู้ส�ำหรับบุคลากร รายชื่อและจ�ำนวนนักเรียนแยกรายจังหวัด/อ�ำเภอ แบ่งเป็น ในสังกัดข้ึนผ่านโครงการต่าง ๆ เช่น โครงการอบรมออนไลน์ ๑) ระดบั อนุบาล อ.๑ - อ.๓ และ ๒) ระดับ ป.๑ - ป.๖ รวมทง้ั “ตลาดนดั การเรยี นรอู้ อนไลนว์ งั จนั ทรเกษม” จำ� นวน ๑๐ หลกั สตู ร รว่ มกบั กระทรวงสาธารณสขุ จดั ทำ� คลปิ ความยาว ๓ + ๓ เพอ่ื สรา้ ง มผี ู้เข้าร่วมอบรมกว่า ๕๓๙,๕๘๔ คน ความเข้าใจ ข้อดี ข้อเสียของการฉีดวัคซีนไฟเซอร์ ซ่ึง ศบค. มแี ผนจัดสรรสถานพยาบาลสำ� หรบั กลุม่ อายุ ๕ - ๑๑ ปี ที่เป็น โรคเร้ือรัง ๗ กลุ่มโรค ท่ีไม่สามารถฉีดวัคซีนในสถานศึกษาได้ โดยต้องให้กุมารแพทย์เป็นผู้พิจารณา หลังจากนั้นด�ำเนินการ ผา่ นระบบสถานศกึ ษา จดั สรรให้เดก็ นักเรยี นระดับช้ัน ป.๖ ในทกุ จงั หวัดเป็นอันดบั แรก และจดั สรรใหน้ ักเรยี นช้ันปอี ืน่ ตามล�ำดับ การให้ความช่วยเหลือภาระค่าใช้จ่ายด้านการศึกษา เพื่อบรรเทาผลกระทบของผู้ปกครอง นักเรียน และนักศึกษา เนอื่ งจากสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เช้ือไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ด�ำเนินการโอนเงนิ งบประมาณตามโครงการ ให้ความช่วยเหลือภาระค่าใช้จ่ายด้านการศึกษา เพื่อบรรเทา ผลกระทบของผู้ปกครอง นักเรียน และนักศึกษา เน่ืองจาก สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ซ่ึงเป็นการช่วยเหลือค่าใช้จ่ายในการเรียนรู้ ของนกั เรยี นนกั ศกึ ษาระดบั การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานทงั้ สายสามญั ศกึ ษา และสายอาชีพในสถานศึกษาของรัฐและเอกชน ในอัตรา ๒,๐๐๐ บาทต่อคน ภาพรวมโครงการฯ สถานศึกษาได้จ่ายเงิน ให้กบั นักเรียน นักศึกษาไปแล้ว จำ� นวนรวม ๑๐,๒๖๘,๒๗๐ คน รวมเป็นเงินทั้งสน้ิ ๒๐,๕๓๖,๕๔๐,๐๐๐ บาท คิดเปน็ รอ้ ยละ ๙๔ พฒั นาครยู ุค New Normal เพื่อให้มีพ้ืนทีใ่ นการเรียนรู้ ส�ำหรับทบทวน พัฒนา และฝึกฝนทักษะในการจัดการเรียนรู้ ที่จ�ำเป็น โดยเฉพาะทักษะการจัดการเรียนการสอนในรูปแบบ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 123

๓ สำ�นกั งานคณะกรรมการ การศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน (สพฐ.) 124 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

สพฐ. : การจดั การศกึ ษาในสภาวะวกิ ฤต COVID-19 จัดสภาพแวดล้อม ท่เี อ้ือตอ่ การมีสุขภาวะท่ีดี สามารถปรับตัวตอ่ โรคอบุ ัตใิ หม่ และโรคอุบตั ิซำ้� ๑ นโยบายและยุทธศาสตร์ ๑. ด้านความปลอดภัย โดยพัฒนาระบบและกลไกในการดูแลความปลอดภัย ที่นำ� มาใชใ้ นการศึกษาปัจจบุ นั กำ� หนดนโยบายปงี บประมาณพ.ศ.๒๕๖๔โดยยดึ หลกั ของ ให้กับผู้เรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา และสถานศึกษา จากภยั พบิ ตั แิ ละภยั คกุ คามทกุ รปู แบบ รวมถงึ การจดั สภาพแวดลอ้ ม การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื และการสรา้ งความสามารถในการแขง่ ขนั ของ ท่ีเอ้ือต่อการมีสุขภาวะที่ดี สามารถปรับตัวต่อโรคอุบัติใหม่ ประเทศในอนาคต และมุ่งสู่ Thailand ๔.๐ ทส่ี อดคลอ้ งกับแผน และโรคอุบตั ิซ้�ำ ยทุ ธศาสตรช์ าติ พ.ศ. ๒๕๖๑ – ๒๕๘๐ โดยมวี สิ ยั ทศั นท์ ต่ี อ้ งการ ๒. ดา้ นโอกาส สร้างคุณภาพทุนมนุษย์สู่สังคมอนาคตท่ีย่ังยืน ภายใต้พันธกิจ ๗ ข้อ ได้แก่ ๑) จัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงของ สนบั สนนุ ใหเ้ ดก็ ปฐมวยั ไดเ้ ขา้ เรยี นทกุ คน มพี ฒั นาการทดี่ ี สถาบันหลักของชาติ และการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ท้ังทางร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ๒) พัฒนาผู้เรียนให้มี ใหส้ มกบั วยั พรอ้ มทง้ั ดำ� เนนิ การใหเ้ ดก็ และเยาวชนไดร้ บั การศกึ ษา ความสามารถและมีความเป็นเลิศทางวิชาการ เพื่อสร้างขีด จนจบการศึกษาขั้นพ้ืนฐานอย่างมีคุณภาพตามมาตรฐาน ความสามารถในการแข่งขัน ๓) พัฒนาศักยภาพและคุณภาพ วางรากฐานการศึกษาเพื่ออาชีพ สามารถวิเคราะห์ตนเอง ผเู้ รยี นใหม้ สี มรรถนะตามหลกั สตู รและคณุ ลกั ษณะในศตวรรษที่ ๒๑ เพื่อการศึกษาต่อ และประกอบอาชีพตรงตามศักยภาพและ ๔) สร้างโอกาส ความเสมอภาค ลดความเหล่ือมล้�ำ ให้ผู้เรียน ความถนัดของตนเอง รวมท้ังส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนที่มี ทุกคนได้รับบริการทางการศึกษาอย่างท่ัวถึงและเท่าเทียม ความสามารถพิเศษสู่ความเป็นเลิศ เพ่ือเพิ่มขีดความสามารถ ๕) พฒั นาผบู้ รหิ าร ครู และบคุ ลากรทางการศกึ ษาใหเ้ ปน็ มอื อาชพี ในการแข่งขันของประเทศ อีกทั้งยังพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือ มสี มรรถนะดา้ นภาษา และการใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ๖) จดั การศกึ ษา เด็กและเยาวชนที่อยู่ในการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพ่ือป้องกันไม่ให้ เพอื่ พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ทเ่ี ปน็ มติ รกบั สง่ิ แวดลอ้ ม ยดึ หลกั ปรชั ญา ออกจากระบบการศกึ ษา ชว่ ยเหลอื เดก็ ตกหลน่ และเดก็ ออกกลางคนั ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และเปา้ หมายการพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื (Sustainable ให้ได้รับการศึกษาข้ันพ้ืนฐานอย่างเท่าเทียมกัน และส่งเสริม Development Goals : SDGs) และ ๗) พัฒนาระบบการบริหาร ให้เด็กพิการและผู้ด้อยโอกาสให้ได้รับโอกาสทางการศึกษา จัดการศึกษาทุกระดับและจัดการศึกษาโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ท่มี ีคณุ ภาพ มีทักษะในการด�ำเนนิ ชวี ติ มีพน้ื ฐานในการประกอบ เพ่ือพัฒนามุ่งสู่ Thailand ๔.๐ ส�ำหรับนโยบายหลักของ สพฐ. อาชีพ พ่ึงตนเองได้อย่างมีศักด์ิศรีความเป็นมนุษย์ตามหลัก ใน ๔ ดา้ น ดงั น้ี ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 125

วางรากฐานการศกึ ษาเพื่ออาชพี สามารถวิเคราะห์ตนเองเพอ่ื การศึกษาต่อ และประกอบอาชีพตรงตามศกั ยภาพและความถนดั ของตนเอง ๓. ด้านคุณภาพ กับบริบทของพ้ืนที่ รวมถึงบริหารจัดการโรงเรียนขยายโอกาส ส่งเสริมการจัดการศึกษาให้ผู้เรียนมีความรู้ มีทักษะ ทางการศกึ ษา ทม่ี จี ำ� นวนนกั เรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๑-๓ นอ้ ยกวา่ ๒๐ คน ใหไ้ ดร้ บั การศกึ ษาอยา่ งมีคณุ ภาพ สอดคล้องกบั นโยบาย การเรียนรู้และทักษะที่จ�ำเป็นของโลกในศตวรรษที่ ๒๑ อย่าง โรงเรยี นคณุ ภาพของชมุ ชน สง่ เสรมิ การจดั การศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพ ครบถ้วน เป็นคนดี มีวินัย มีความรักในสถาบันหลักของชาติ ในสถานศกึ ษาทมี่ วี ตั ถปุ ระสงคเ์ ฉพาะ และสถานศกึ ษาทตี่ ง้ั ในพน้ื ที่ มที ศั นคตทิ ถ่ี กู ตอ้ งตอ่ บา้ นเมอื ง รวมถงึ พฒั นาผเู้ รยี นใหม้ สี มรรถนะ ลกั ษณะพิเศษ สนบั สนุนพน้ื ทน่ี วตั กรรมการศกึ ษาให้เปน็ ตน้ แบบ และทักษะด้านการอ่าน คณิตศาสตร์ การคิดขั้นสูง นวัตกรรม การพัฒนานวัตกรรมการศึกษาและการเพิ่มความคล่องตัว วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั และภาษาตา่ งประเทศ เพอ่ื เพม่ิ ในการบรหิ ารและการจดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน และเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ ขีดความสามารถในการแข่งขัน และการเลือกศึกษาต่อ การนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน เพอื่ การมงี านทำ� อกี ทง้ั มกี ารปรบั หลกั สตู รเปน็ หลกั สตู รฐานสมรรถนะ ท่ีเน้นการพัฒนาสมรรถนะหลักท่ีจ�ำเป็นในแต่ละระดับ นอกจากน้ัน สพฐ. ยังได้ขับเคล่ือนตาม ๑๒ นโยบาย จัดกระบวนการเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติจริง ส่งเสริมการจัด ดา้ นการจดั การศึกษา และ ๗ วาระเร่งด่วน (Quick Win) ของ การเรียนรู้ที่สร้างสมดุลทุกด้าน ส่งเสริมการจัดการศึกษา รฐั มนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธกิ าร (นางสาวตรีนุช เทียนทอง) เพ่อื พัฒนาพหปุ ญั ญา พฒั นาระบบการวัดและประเมินผลผูเ้ รียน อย่างต่อเนื่อง ท้ังในเรื่องของหลักสูตรฐานสมรรถนะ การเรียน ทุกระดับ และพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ให้เป็นครู วชิ าประวตั ศิ าสตร์ หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง รวมถงึ การดแู ลความปลอดภยั ยุคใหม่ มีศักยภาพในการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตร ของนักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา และการลดความ ฐานสมรรถนะมที กั ษะในการปฏบิ ตั หิ นา้ ทไ่ี ดด้ ีมคี วามรู้ความสามารถ เหลื่อมล้�ำทางการศึกษา ซ่ึงเป็นส่วนที่ สพฐ. ต้องรับผิดชอบ ในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล มีการพัฒนาตนเองทางวิชาชีพ เพ่ือให้การจัดการศึกษาข้ันพื้นฐาน เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง รวมทง้ั มจี ิตวญิ ญาณความเป็นครู และประสิทธิผลสูงสุด ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ๔. ด้านประสทิ ธิภาพ ให้นักเรียนมีโอกาสได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพสู่การศึกษา ในศตวรรษท่ี ๒๑ โดยการเรยี นรูด้ ้วยระบบดิจทิ ัล และการศึกษา พัฒนาระบบบริหารจัดการโดยใช้พ้ืนท่ีเป็นฐาน ยกกําลังสอง เพ่ือให้เกิดการศึกษาที่มีความเป็นเลิศ มีความ มีนวัตกรรมเป็นกลไกหลักในการขับเคล่ือนบนฐานข้อมูล ยืดหยุ่น เท่าทันกับบริบทภายนอก และกระแสโลกท่ีเปลี่ยนไป สารสนเทศทถ่ี กู ตอ้ ง ทนั สมยั และการมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น อยา่ งรวดเร็ว นําไปสู่การพัฒนาประเทศให้ “มัน่ คง มัง่ ค่งั ยัง่ ยนื ” มีการพัฒนาโรงเรียนมัธยมดีส่ีมุมเมือง โรงเรียนคุณภาพ ตอ่ ไปในอนาคต ของชุมชน โรงเรยี นขนาดเลก็ และโรงเรยี นท่ีสามารถดำ� รงอยูไ่ ด้ อยา่ งมคี ณุ ภาพ (Stand Alone) ใหม้ คี ณุ ภาพอยา่ งยง่ั ยนื สอดคลอ้ ง 126 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

๒ รปู แบบการจัดการศึกษาของหน่วยงาน ในสภาวะวิกฤต และต่อไปในอนาคต สพฐ. มีความมุ่งม่ันในการพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน ใหเ้ ปน็ “การศึกษาขั้นพนื้ ฐานวถิ ีใหม่ วิถคี ุณภาพ” มุ่งเนน้ ความ ปลอดภยั ในสถานศกึ ษา สง่ เสรมิ โอกาสทางการศกึ ษาทม่ี คี ณุ ภาพ อย่างเท่าเทียม และบริหารจัดการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมเี ปา้ หมายคณุ ภาพของนกั เรยี นเปน็ สำ� คญั โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) สพฐ. มีความห่วงใยและค�ำนึงถึงความ ปลอดภัย นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษาในสังกัด จึงได้ก�ำหนดมาตรการเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรค โควิด 19 ในสถานศึกษา โดยให้สถานศึกษาด�ำเนินการตาม มาตรการทกี่ ระทรวงสาธารณสขุ กำ� หนด และจดั การเรยี นการสอน ในรปู แบบทเี่ หมาะสมกบั บรบิ ทของพน้ื ท่ี อาทิ สถานศกึ ษาทอ่ี ยใู่ น พ้นื ทีค่ วบคุมสูงสุดและเข้มงวด (สีแดงเขม้ ) ให้ใช้รปู แบบการจัด การศกึ ษาทางไกล (On Air, Online, On Demand, และ On Hand ผ่านทางไปรษณีย์) ขณะที่พื้นที่อื่น ๆ ให้พิจารณาเลือกรูปแบบ ที่เหมาะสมกับนักเรียนเป็นรายบุคคล โดยใช้การจัดการเรียน การสอนแบบผสมผสานได้ สำ� หรบั การเรยี นการสอนกำ� หนดใหส้ ถานศกึ ษาดำ� เนนิ การ ๕ รปู แบบ คือ ๑. On Site คอื การเรียนทโ่ี รงเรียน ซงึ่ จะใช้ใน โรงเรยี นขนาดเลก็ และโรงเรยี นทไ่ี มม่ กี ารระบาดของโรค ๒. Online คอื การเรยี นผา่ นระบบออนไลน์ ๓. On Air คอื การศกึ ษาทางไกล ผ่านดาวเทียม (DLTV) ๔. On Demand คือ การเรียนผ่าน แอปพลิเคชันต่าง ๆ และ ๕. On Hand คือ การจัดใบงานหรือ แบบฝึกหัดเป็นชุดให้นักเรียนน�ำไปเรียนรู้ด้วยตนเองท่ีบ้าน โดยมีครูคอยติดตามผลเป็นระยะ อย่างไรก็ตามเมื่อเปิดเรียนแบบ On site แล้ว ขอให้ สถานศกึ ษาทกุ แหง่ ปฏบิ ตั ติ าม ๖ มาตรการหลกั ๖ มาตรการเสรมิ และ ๗ มาตรการเข้ม ส�ำหรับสถานศึกษาอย่างเคร่งครัด เช่น งดการท�ำกิจกรรมทีร่ วมกลุม่ คนจำ� นวนมาก มกี ารตง้ั จดุ คดั กรอง ทกุ คนกอ่ นเขา้ โรงเรยี น ทกุ คนตอ้ งสวมหนา้ กากอนามยั ตลอดเวลา ภายในโรงเรียน มีจุดล้างมือ และมีการเว้นระยะห่างท่ีเหมาะสม เปน็ ตน้ ในกรณีทโ่ี รงเรียนไม่สามารถเปิดเรยี นแบบ On Site ได้ ใหจ้ ัดการเรียนการสอนทางไกลในลกั ษณะ On Air (เรยี นที่บา้ น) หรอื Online (เรยี นผา่ นอนิ เทอรเ์ นต็ และแอปพลเิ คชนั ) โดยผบู้ รหิ าร สถานศึกษาจะต้องส�ำรวจความพร้อมของครู ผู้ปกครอง การจัดการเรียนการสอน อุปกรณ์การเรียน ระบบสัญญาณ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 127

อินเทอร์เน็ตและจานดาวเทียม รวมถึงการสร้างความ ๓) การเรียนผา่ นออนไลน์ (Online) เข้าใจเก่ียวกับการจัดการเรียนการสอนท่ีบ้านตามแนวทาง ผา่ นชอ่ งทางตา่ ง ๆ เชน่ Group Line ของแตล่ ะหอ้ งเรยี น ปรับบ้านเป็นห้องเรียนเปล่ียนพ่อแม่เป็นครู กรณีผู้ปกครอง มีความพร้อมในการจัดการเรียนการสอนระบบออนไลน์ เปน็ ชอ่ งทางตดิ ตอ่ สอื่ สารระหวา่ งครกู บั ผปู้ กครองและเดก็ รวมถงึ ให้สถานศึกษาก�ำหนดช่องทางการเรียนออนไลน์ให้ชัดเจน การมอบหมายงานหรอื กจิ กรรม ใหน้ บั จำ� นวนชว่ั โมงตามกจิ กรรมทจ่ี ดั และกรณีท่ีผู้ปกครองไม่มีความพร้อมในการเข้าถึงการเรียน โดยไม่ควรให้เด็กอยู่หน้าจอนานเกิน ๑ ชั่วโมง และต้องอยู่ใน การสอนออนไลน์ให้สถานศึกษาหาช่องทางท่ีเหมาะสม ความดแู ลของผปู้ กครอง เพอื่ ประชาสมั พนั ธข์ อ้ มลู ขา่ วสาร รวมถงึ การกำ� หนดวนั เวลา ในการ ๔) การเรียนรูปแบบผสมผสาน รบั หนงั สอื ตารางเรยี น และอปุ กรณก์ ารเรยี นแตล่ ะระดบั ชนั้ ใหอ้ ยใู่ น มาตรการของ ศบค. จังหวัดน้ัน ๆ อย่างเคร่งครัด ทั้งนี้ต้องมี ให้นับจ�ำนวนชั่วโมงตามกิจกรรมที่จัดเป็นหลัก การก�ำกับ ติดตาม ประเมินผล และรายงานสถานการณ์มายัง ซึง่ นอกจากกิจกรรมต่าง ๆ ท่ีกล่าวไปนัน้ ครสู ามารถจัดกิจกรรม สพฐ. เพ่ือการรับทราบข้อมูลอย่างทันท่วงที และเกิดประโยชน์ โดยใช้รูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลายสอดแทรกอยู่ในวิถีชีวิต สงู สุดอยา่ งแท้จรงิ ประจ�ำวันของเด็กได้ เน้นให้เด็กเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัส และมีปฏิสัมพันธ์ทางบวก เพื่อให้เด็กเรียนรู้อย่างมีความสุข หลักส�ำคัญในการออกแบบการจัดการเรียนการสอน ทำ� ใหเ้ ดก็ ไดเ้ คลอื่ นไหว เชน่ การสำ� รวจ สงั เกต เลน่ สบื คน้ ทดลอง ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา เล่านิทาน ร้องเพลง ทอ่ งค�ำคล้องจอง เป็นต้น 2019 (COVID-19) นี้ โรงเรียนต้องมีความยืดหยุ่นในการจัด การเรียนการสอน โดยจัดการเรยี นรู้ในหลากหลายรปู แบบ อาทิ ในสว่ นของการจดั การเรยี นการสอนสำ� หรบั นกั เรยี นพกิ าร ๑) การเรียนแบบ On Hand และนักเรียนด้อยโอกาสที่อยู่ในการก�ำกับดูแลของ สพฐ. จ�ำนวน ๑๗๖ แห่ง ก่อนการเปิดภาคภาคเรียน สพฐ. ได้ก�ำชับ ใหจ้ ดั สง่ ใบงานหรอื ใบกจิ กรรมทโี่ รงเรยี นจดั ทำ� ขนึ้ ไปยงั เดก็ ให้สถานศึกษาจัดเตรียมสถานท่ี ท�ำความสะอาดอาคารเรียน ผ่านผู้ปกครอง และนับจ�ำนวนช่ัวโมงตามกิจกรรมที่จัด อุปกรณ์การเรียน สถานท่ีรับประทานอาหาร และสถานท่ีอ่ืน ๆ ผา่ นใบงานนน้ั ที่ใช้พ้ืนที่สัมผัสร่วมกัน โดยจัดพ้ืนท่ีสำ� หรับล้างมือให้มีเพียงพอ ๒) การเรยี นทางไกลผา่ นดาวเทยี ม (On Air) อยู่ในสภาพดี พร้อมใช้งาน รวมถึงมาตรการการเว้นระยะห่าง กรณีนักเรียนประจ�ำให้มีการเว้นระยะห่างท่ีนอนอย่างน้อย ออกอากาศผา่ นDLTVเรยี นได้๒ชอ่ งทางคอื ผา่ นชอ่ งทาง ๑ เมตร พรอ้ มทงั้ ใหป้ ระสานงานสาธารณสขุ ในพนื้ ที่ เพอ่ื คดั กรอง จานดาวเทยี ม ดจิ ทิ ลั ทวี ี และดาวนโ์ หลดเอกสารใบงานจากเวบ็ ไซต ์ ผู้ปกครองและนักเรียนในวันรายงานตัวนักเรียน จัดท�ำประวัติ www.dltv.ac.th โดยนับจ�ำนวนช่ัวโมงเรียนตามตารางการเรียน นกั เรยี นและครอบครวั เกย่ี วกบั สขุ ภาพ การมโี อกาสสมั ผสั ผตู้ ดิ เชอื้ การสอนของ DLTV หรือโรคติดต่ออ่ืน ๆ และพื้นที่เสี่ยง พร้อมทั้งให้งดกิจกรรม หน้าเสาธง กิจกรรมออกก�ำลังกาย รวมถึงการขอความร่วมมือ 128 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร

จากผปู้ กครองงดการเขา้ เยยี่ มนกั เรยี น และไมอ่ นญุ าตใหน้ กั เรยี น ผปู้ กครองไดโ้ ดยตรง แตห่ ากใชว้ ธิ โี อนเงนิ ไมไ่ ด้ ใหโ้ รงเรยี นบรหิ าร ออกนอกบริเวณสถานศกึ ษา จัดการผ่านครูประจ�ำชั้น ในการจ่ายเงินสดให้ผู้ปกครอง เช่น นดั หมายผปู้ กครองเขา้ มารบั เงนิ สดทโ่ี รงเรยี น แตต่ อ้ งเปน็ ไปตาม ทั้งนี้ การจัดการเรียนการสอนท้ังสถานศึกษาท่ัวไป มาตรการป้องกันโรคของ ศบค. โดยให้ผู้ปกครองลงลายมือชื่อ และสถานศึกษาส�ำหรับเด็กพิเศษ ทาง สพฐ. ได้ก�ำชับให้ พร้อมส�ำเนาบัตรประจ�ำตัวประชาชนหรือส�ำเนาทะเบียนบ้าน สถานศกึ ษาตดิ ตามสถานการณอ์ ยา่ งใกลช้ ดิ โดยพจิ ารณารปู แบบ เพอื่ เปน็ หลักฐานในการจ่ายเงิน การเรียนการสอนที่ยึดหลักความปลอดภัยสูงสุดของเด็ก ครู และผู้ปกครองเป็นท่ีตั้ง นักเรียนทุกคนต้องไม่พลาดโอกาส นอกจากน้ี สพฐ. เขา้ ใจถึงปญั หาและอปุ สรรคในการจัด ในการเรยี นรู้ แตก่ ไ็ มบ่ งั คบั วา่ เดก็ ทกุ คนในโรงเรยี นเดยี วกนั ตอ้ งเรยี น การเรียนการสอนภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของ เหมอื นกนั การตดั สนิ ใจใช้รูปแบบใดในการจัดการเรียนการสอน โรคตดิ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เป็นอย่างดี ดงั นั้น รวมถงึ การจดั การเรยี นการสอนท่โี รงเรยี น ต้องเป็นไปดว้ ยความ เพื่อให้ครูมีเวลาจัดการเรียนการสอน และมีเวลาดูแลนักเรียน สมัครใจของเด็กและผู้ปกครอง โดยทางโรงเรียนต้องขออนุญาต ได้อย่างเต็มที่ สพฐ. จึงได้วางแผนจัดท�ำแนวทางลดภาระครู กับคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดให้ถูกต้อง และปฏิบัติตาม และนักเรียน พร้อมเสนอให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ข้อก�ำหนดของกระทรวงสาธารณสุขอยา่ งเคร่งครัด พิจารณา ซงึ่ ไดร้ บั ความเห็นชอบเรียบรอ้ ยแล้ว สพฐ. จึงไดจ้ ัดทำ� แนวปฏิบัติเพื่อลดภาระครูและนักเรียนดังกล่าว ส่งไปยัง ๓ การชว่ ยเหลือเยียวยา สถานศกึ ษาทว่ั ประเทศตอ่ ไป โดยทผี่ า่ นมา สพฐ. ไดเ้ ขา้ ไปศกึ ษาวา่ อะไรเป็นสาเหตุหรือปัจจัยท่ีท�ำให้ครูมีภาระงานจ�ำนวนมาก ผ้ไู ด้รบั ผลกระทบจากสภาวะวกิ ฤต ซ่ึงจากการศึกษาพบว่าหน่วยงานส่วนกลางมีโครงการต่าง ๆ สพฐ. ดำ� เนนิ การชว่ ยเหลอื เยยี วยาผไู้ ดร้ บั ผลกระทบจาก ลงไปให้โรงเรียนปฏิบัติเป็นจ�ำนวนมาก รวมถึงมีกิจกรรมท่ีต้อง ประเมิน และรายงานอีกจ�ำนวนไม่น้อย ดังน้ัน เพื่อสร้างความ สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ผอ่ นคลาย และทำ� ใหค้ รไู มเ่ ครยี ดกบั การรายงาน หรอื ภาระงานอนื่ ๆ (COVID-19) ตามมาตรการของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ในสว่ นของ และมามงุ่ เนน้ ทกี่ ารสอนเปน็ หลกั จงึ ไดใ้ หช้ ะลอการดำ� เนนิ กจิ กรรม มาตรการช่วยเหลือบรรเทาภาระค่าใช้จ่ายนักเรียน โดยการจ่าย โครงการ หรอื การประเมนิ ตา่ ง ๆ ออกไป เพอ่ื ใหค้ รไู ดท้ ำ� การสอน เงินเยียวยานักเรียนคนละ ๒,๐๐๐ บาท นักเรียนที่จะได้รับ อย่างเต็มท่ี จึงขอให้ส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา (สพท.) เงินเยียวยาน้ัน ต้องมีชื่ออยู่ในทะเบียนนักเรียนของโรงเรียน และผบู้ รหิ ารโรงเรยี น น�ำนโยบายดังกล่าวไปปฏิบัตติ ามด้วย ที่ไดล้ งข้อมูลไว้ ณ วนั ท่ี ๒๕ มิถนุ ายน ๒๕๖๔ เมอ่ื มีรายชือ่ เป็น นกั เรยี นอยทู่ ไ่ี หน สพฐ. กจ็ ะจดั สรรเงนิ ไปตามรายชอื่ ของนกั เรยี น ส� ำ ห รั บ แ น ว ป ฏิ บั ติ ใ น ก า ร จั ด ก า ร เ รี ย น ก า ร ส อ น ท่อี ยใู่ นโรงเรยี นนน้ั โดยโรงเรียนจะจา่ ยเงินใหเ้ ฉพาะนักเรยี นทีม่ ี และการวดั ประเมนิ ผลเพอื่ ใหเ้ กดิ ความยดื หยนุ่ ในชว่ งสถานการณ์ ตวั ตนจรงิ โดยโรงเรยี นจะโอนเงนิ เขา้ บญั ชผี ปู้ กครองโดยตรงหรอื การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) นน้ั จ่ายเป็นเงินสด เมอื่ สพฐ. ไดร้ ับจัดสรรเงินแล้วจึงโอนเงินไปยงั จะเน้นที่การสอนวิชาหลัก ส่วนวิชาอื่นให้บูรณาการร่วมกัน บัญชีของเขตพ้นื ทฯ่ี ภายในวันเดยี วกันน้ัน และให้เขตฯ โอนต่อ ในส่วนตัวชี้วัดก็ได้เปล่ียนให้ครูเน้นท่ีการสอนตัวช้ีวัดต้องรู้ ไปยงั โรงเรยี นภายใน ๓ วนั เมอื่ เงนิ ถงึ บญั ชโี รงเรยี นแลว้ ไดก้ ำ� ชบั และบรู ณาการใหเ้ ขา้ กบั วถิ ชี วี ติ ของนกั เรยี น รวมถงึ บทบาทของครู ให้โรงเรียนโอนเงินหรือจ่ายเงินถึงมือผู้ปกครองภายใน ๓ วัน ต้องเปล่ียน โดยครูกับผู้ปกครองจะร่วมกันส่งเสริมและพัฒนา เช่นเดียวกนั โดยรวมแล้วทง้ั กระบวนการขอใหจ้ บภายใน ๗ วนั การเรียนรู้ให้นักเรียน ส่วนการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ใหเ้ นน้ หลกั ฐานการเรยี นรมู้ ากกวา่ การสอน กจ็ ะชว่ ยลดความเครยี ด ในสว่ นของการจา่ ยเงนิ ไดก้ ำ� หนดแนวทางไว้ ๒ ประเดน็ ใหค้ รู นกั เรยี น และผู้ปกครองได้ คือ หากผู้ปกครองมีบัญชีธนาคารก็สามารถโอนเงินเข้าบัญชี นักเรียนทุกคนตอ้ งไม่พลาดโอกาสในการเรยี นรู้ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธิการ 129

๔ สำ�นกั งานคณะกรรมการ การอาชวี ศึกษา 130 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ยกระดับคุณภาพ การจัดการอาชวี ศกึ ษาแบบองคร์ วม โดยใชพ้ ้นื ทีเ่ ป็นฐาน ในห้วงสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ได้ก�ำหนดนโยบายในการเดินหน้ายกระดับคุณภาพการจัดการอาชีวศึกษาทั่วประเทศ เพื่อพัฒนาจัดการเรียนการสอนอาชีวศึกษา ทั้งระบบในทุกมิติ ให้ตอบโจทย์ผู้เรียนและความต้องการของประเทศ การด�ำเนินการ “ยกระดับคุณภาพการจัดการอาชีวศึกษา แบบองคร์ วมโดยใชพ้ นื้ ท่ีเป็นฐาน” มีเปา้ หมายและแนวทางดำ� เนนิ การท่ีส�ำคัญ ดังนี้ จดั การศกึ ษาเพือ่ อาชพี และสรา้ งขดี ความสามารถในการแข่งขันของประเทศ จากขอ้ มลู การวเิ คราะหร์ ะบบเศรษฐกจิ โลก ในระยะ ๓ ปี ด้านอาชีวศึกษาให้มีสมรรถนะสูง เพ่ือตอบโจทย์การพัฒนา ข้างหน้า มีแนวโน้มกลับมาขยายตัว เฉล่ีย ๔.๔% ต่อปี แหง่ อนาคต ตาม (รา่ ง) แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ โดยมีปัจจัยสนับสนุนมาจากกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ฉบับที่ ๑๓ จงึ เปน็ เรอ่ื งท่สี �ำคญั อย่างมาก ท่ีทยอยฟื้นตัว น�ำโดยภาคการผลิตและการส่งออก รวมทั้ง ผลจากการผ่อนคลายมาตรการควบคุมการแพร่ระบาด ดังน้ัน เพื่อให้การขับเคล่ือนนโยบายของกระทรวง โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) และมาตรการ ศึกษาธิการเป็นไปอย่างมีประสิทธิผล โดยเฉพาะการผลิต กระตนุ้ เศรษฐกจิ ขนาดใหญท่ ว่ั โลก พรอ้ มกนั นที้ ศิ ทางเศรษฐกจิ ไทย และพัฒนาก�ำลังคนด้านอาชีวศึกษาให้มีสมรรถนะสูง มีงานท�ำ คาดวา่ จะขยายตัวเฉลย่ี ๓.๔% ตอ่ ปี ซงึ่ จะส่งผลต่อสถานการณ์ มรี ายไดท้ เ่ี หมาะสม และคณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี สำ� นกั งานคณะกรรมการ ความต้องการก�ำลังคนที่มีคุณภาพและปริมาณท่ีเพียงพอ การอาชีวศึกษา จึงได้จัดตั้งศูนย์บริหารเครือข่ายการผลิต เพ่ือมาขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประเทศ จากสถานการณ์ และพฒั นากำ� ลงั คนอาชวี ศกึ ษา (Center of Vocational Manpower ดังกล่าว การยกระดับคุณภาพการผลิตและพัฒนาก�ำลังคน Networking Management : CVM) ข้ึนมา จ�ำนวน ๒๕ ศนู ย์ ในทุกภูมิภาคท่ัวประเทศ โดยประกาศของกระทรวงศึกษาธิการ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ 131

สรา้ งความเข้มแขง็ ในการพฒั นาสถานศึกษา และมองภาพอนาคตไปถงึ หน่วยงานอ่นื ๆ ที่จะรว่ มจดั การศกึ ษาสายวชิ าชพี เพ่ือเป็นกลไกการบริหารเครือข่ายท่ีส�ำคัญในการขับเคล่ือน น โ ย บ า ย ใ น ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า เ พ่ื อ มุ ่ ง สู ่ ค ว า ม เ ป ็ น เ ลิ ศ ทางการอาชวี ศกึ ษา (Excellent Center) ในการผลติ และการพฒั นา กำ� ลงั คนตามบรบิ ทเชงิ พนื้ ที่ เชน่ เขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวนั ออก (EEC) พร้อมทั้งส่งเสริมการผลิตก�ำลังคนสมรรถนะสูง รองรับ ภาคธุรกิจ และอุตสาหกรรมหลัก ในการพัฒนาเศรษฐกิจ และอตุ สาหกรรมของประเทศ ยกระดับคุณภาพการจัดการ อาชีวศกึ ษาในระดบั พน้ื ท่ี การยกระดับคุณภาพอาชีวศึกษาแบบองค์รวมโดยใช้ พ้ืนที่เป็นฐาน เพ่ือมุ่งพัฒนาในภาพรวมของจังหวัด โดยสร้าง ความร่วมมือในการจัดการอาชีวศึกษาร่วมกับภาคเอกชน หรือสถานประกอบการ ประยุกต์ใช้ระบบฐานข้อมูล Big Data ของกำ� ลงั คนในพนื้ ท่ี พรอ้ มทง้ั นำ� นวตั กรรมการบรหิ ารแบบบรู ณาการ มาช่วยยกระดับคุณภาพอาชีวศึกษาแบบองค์รวมโดยใช้พื้นที่ เปน็ ฐาน (Holistic and Area based Vocational Education : HAVE) ในรปู แบบเครอื ข่ายแบบ Consortium ระหว่างสถานศึกษาสงั กัด ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กับสถานประกอบการ และพนั ธมติ รตา่ ง ๆ ในรปู แบบการบรหิ ารจดั การ โดยคณะกรรมการ ก�ำหนดให้บุคคลในสถานประกอบการหรือภาคเอกชนท่ีมี ศักยภาพสูงเป็นประธานกรรมการ และผู้อ�ำนวยการสถานศึกษา ท่ีท�ำหน้าท่ีเป็นประธานอาชีวศึกษาจังหวัดนั้น ๆ เป็นกรรมการ และเลขานุการ โดยมีกรรมการจากทุกภาคส่วนท่ีเกี่ยวข้อง เขา้ มามสี ว่ นรว่ มกบั การพฒั นาการจดั การอาชวี ศกึ ษาในพนื้ ทนี่ นั้ ๆ ให้มีคุณภาพ เพ่ือสร้างความเข้มแข็งในการพัฒนาสถานศึกษา และมองภาพอนาคตไปถงึ หนว่ ยงานอนื่ ๆ ที่จะร่วมจดั การศกึ ษา 132 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

สายวิชาชีพ เช่น หน่วยงานองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ในศตวรรษท่ี ๒๑ ส่งเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจ (อปท.) ให้เป็นสถานศึกษาที่จัดการเรียนการสอนได้ตามบริบท กระแสใหม่ อาทิ เศรษฐกจิ ดจิ ทิ ลั เศรษฐกจิ ฐานชวี ภาพ เศรษฐกจิ ทางการศึกษาและบริบทเชิงพ้ืนที่ รวมท้ังเอื้อต่อการจัดการ เชิงสรา้ งสรรค์และวัฒนธรรม อาชวี ศกึ ษา  พร้อมกันนี้ ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในสาขาวิชาท่ีตรงกับทิศทางการพัฒนาอุตสาหกรรม ได้จัดตั้ง “ศูนย์พัฒนาอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการ เป้าหมายของประเทศ (S-Curve) อย่างมคี ณุ ภาพ เชื่อมโยงกับ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ประจำ� จงั หวดั (Career & Entrepreneurship การขับเคล่ือนการด�ำเนินงานของศูนย์อาชีวศึกษาทวิภาคี Center,MinistryofEducation:MOE CEC)”ขนึ้ มาจำ� นวน๗๗แหง่ เขตพน้ื ทที่ ง้ั ๑๕ แหง่ เพอื่ พฒั นาทกั ษะวชิ าชพี ผเู้ รยี นอาชวี ศกึ ษา มแี นวทางการดำ� เนนิ งานพฒั นาอาชพี และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ ผา่ นกระบวนการฝกึ ประสบการณฝ์ กึ อาชพี และการปฏบิ ตั งิ านจรงิ โดยบรู ณาการการทำ� งานรว่ มกบั หนว่ ยงานในกระทรวงศกึ ษาธกิ าร จากสถานประกอบการในพนื้ ที่ ประกอบดว้ ย ๑) สำ� นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา (สอศ.) ๒) ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) สร้างนวัตกรรมการเรยี นรู้ท่ที นั สมัย ๓) ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา ในโลกดจิ ิทัลและโลกอนาคต ตามอธั ยาศยั (กศน.) ๔) สำ� นกั งานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศกึ ษา เอกชน (สช.) รวมทง้ั ผนกึ กำ� ลงั กบั หนว่ ยงานภาคเี ครอื ขา่ ยตา่ ง ๆ ร่วมมือทางวิชาการในการพัฒนาการเรียนการสอน ในการเข้ามาเป็นหุ้นส่วนในการพัฒนาอาชีพ และการเป็น ออนไลน์ของอาชีวศึกษา จัดท�ำส่ือการจัดการเรียนการสอน ผปู้ ระกอบการของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดยมหี นา้ ทเี่ ปน็ ศนู ยก์ ลาง ออนไลน์ (คลังส่ือ) ให้สอดคล้องกับการศึกษาแบบเปิด Thai ในการประสานงานระหวา่ งหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ในการฝกึ อบรม MOOC (Thailand Massive Open Online Course Platform) ทักษะอาชีพให้กับนักเรียน นักศึกษา และประชาชน ตามความ ส่งเสรมิ การเรยี นรู้ตลอดชีวติ (Lifelong Learning) ในการพัฒนา ต้องการท่ีสอดคล้องกับบริบทเชิงพ้ืนท่ี ซึ่งมีความแตกต่างกัน ทกั ษะดจิ ทิ ลั ใหแ้ กค่ รู นกั เรยี น นกั ศกึ ษาและบคุ ลากร และใหบ้ รกิ าร รวมทงั้ การเสรมิ สรา้ งทกั ษะการเปน็ ผปู้ ระกอบการ เพอื่ ใหผ้ สู้ ำ� เรจ็ การเรยี นรอู้ อนไลน์ ดว้ ยการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอื่ สาร การศึกษาและประชาชน สามารถน�ำความรู้และทักษะไปใช้ ตลอดจนส่งเสริม ความร่วมมือทางด้านการพัฒนา คิดค้น เพื่อต่อยอดองค์ความรู้ด้านอาชีพไปสู่การเป็นผู้ประกอบการ และใชน้ วตั กรรมทางการศกึ ษา รวมทงั้ เทคโนโลยใี หม่ ๆ ในทกุ ดา้ น ฐานนวัตกรรม (INNOPRENUER) ภายใต้สังคมยุคดิจิทัล ให้มี ที่เก่ียวข้อง เพ่ือการพัฒนาการอาชีวศึกษาให้มีศักยภาพ ความเข้าใจในการบริหารจัดการธุรกิจ การออม และการลงทุน ด้านการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เทคโนโลยีสารสนเทศ จนน�ำไปสู่การประกอบอาชีพอิสระหรือด�ำเนินการธุรกิจ SME’s และการส่ือสาร น�ำไปสู่การผลิตและพัฒนาบุคลากรที่มีคุณภาพ รวมทั้งการพัฒนาวิสาหกิจตั้งใหม่ (Start Up) และบ่มเพาะ ตรงกบั ความต้องการและเป็นก�ำลงั ส�ำคัญในการพัฒนาประเทศ วิสาหกิจ รวมถึงการสร้างสังคมผู้ประกอบการเพื่อต่อยอด ฐานการผลติ และบรกิ ารการสรา้ งขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั พัฒนาทักษะ ของภาคอตุ สาหกรรม ธรุ กจิ และบรกิ าร โดยคำ� นงึ ถงึ ขดี ความสามารถ และสมรรถนะวชิ าชพี กำ� ลงั คน ในการรองรับของระบบนิเวศและศักยภาพของพ้ืนที่อย่างมี คุณภาพ ในการประกอบอาชพี อิสระไดต้ อ่ ไป เตรียมพร้อมก�ำลังคนและการเสริมสร้างศักยภาพของ ประชากรในทุกช่วงวัย มุ่งเน้นการยกระดับคุณภาพทุนมนุษย์ ปรบั โฉมรูปแบบ ของประเทศ โดยพฒั นาคนใหเ้ หมาะสมตามชว่ งวยั เพอื่ ใหเ้ ตบิ โต การเรียนร้อู าชวี ศึกษาแนวใหม่ อย่างมีคุณภาพ โดยมุ่งพัฒนาทักษะที่สอดคล้องกับ ความตอ้ งการในตลาดแรงงานและทกั ษะทจี่ ำ� เปน็ ตอ่ การดำ� รงชวี ติ พฒั นาหลกั สตู รอาชวี ศกึ ษา และกระบวนการจดั การเรยี นรู้ หลากหลายรูปแบบสู่มาตรฐานสากล จดั การศกึ ษาตามกรอบคณุ วฒุ แิ หง่ ชาติ เรยี นรแู้ บบโมดลู (Modular System) ท่ีมีการบูรณาการวิชาสามัญและวิชาชีพ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 133

อาชีวะอยูป่ ระจ�ำ เรยี นฟรี มอี าชีพ ในชดุ วชิ าอาชพี เดยี วกนั โดยเชอ่ื มโยงหลกั สตู รใหม้ คี วามยดื หยนุ่ ทขี่ าดโอกาสทางการศกึ ษา นกั เรยี นตกหลน่ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ในการจดั การอาชวี ศกึ ษาทง้ั ในระบบ นอกระบบ และระบบทวภิ าคี ได้เรียนต่อ ๑๐๐% เข้าสู่ระบบการศึกษาภาคบังคับอย่างท่ัวถึง รวมทง้ั การจดั การเรยี นรแู้ บบตอ่ เนอ่ื ง (Block Course) เพอ่ื สะสม ในลักษณะโรงเรียนประจ�ำ เพื่อเปิดโอกาสให้นักเรียนในพ้ืนท่ี หน่วยการเรียนรู้ (Credit Bank) ร่วมมือกับสถานประกอบการ ห่างไกล ได้รับโอกาสทางการศึกษาทั่วถึงเพ่ิมขึ้น ให้ได้รับ ในการจดั การอาชวี ศกึ ษาอยา่ งเขม้ ขน้ เพอื่ การมงี านทำ� และพฒั นา การสนับสนุนทางด้านการศึกษา ลดความเล่อื มล้�ำทางการศกึ ษา ระบบการวัดและประเมินผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียนอย่างเหมาะสม ของนกั เรยี นสายอาชพี สง่ เสรมิ ใหม้ ที กั ษะวชิ าชพี สามารถทำ� งาน ทงั้ สมรรถนะหลกั (Core Skills) และสมรรถนะอาชพี (Competency ประกอบอาชีพได้ และเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศ โดยความ Skills) และการตอ่ ยอดองคค์ วามรแู้ ละสมรรถนะใหม่ หรอื อาชพี ใหม่ รว่ มมอื ระหวา่ งสำ� นกั งาน กศน. ตง้ั เปา้ จะดำ� เนนิ การในสถานศกึ ษา (New Job/Future Job) รวมถงึ การรบั รองมาตรฐานอาชพี ผสู้ ำ� เรจ็ อาชีวศึกษา ๑๖๙ แห่ง ทั่วประเทศ (ปี ๒๕๖๕-๒๕๗๔) อาชีวศึกษา เชอื่ มโยงการเขา้ สูโ่ ลกอาชีพของผสู้ ำ� เร็จอาชวี ศกึ ษา โดยสถานศึกษาท่ีเกี่ยวข้องได้มีการปรับปรุงซ่อมแซม/ก่อสร้าง กบั หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ดว้ ยการจดั การเรยี นรหู้ ลากหลายรปู แบบ อาคารหอพกั เพอื่ รองรบั ผเู้ รยี น โดยการชว่ ยเหลอื นกั เรยี น ในลกั ษณะ ทงั้ ในห้องเรยี น (On Site) และออนไลน์ (Online) อยู่โรงเรียนประจ�ำที่มีเครื่องอ�ำนวยความสะดวก และอุปกรณ์ การเรียนที่ส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน บรรยากาศในหอพัก เปดิ ประตูสโู่ อกาส ของโรงเรียนจะเอื้อต่อการเรียนรู้ในเร่ืองต่าง ๆ จัดรูปแบบ เรยี นอย่างมเี ป้าหมาย และมีอาชีพ การเรียนการสอนแบบเฉพาะ ฝึกอาชีพระหว่างเรียน จัดระบบ ดแู ลนกั เรยี นแบบอยปู่ ระจำ� ควบคกู่ บั การจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ วนิ ยั สร้างโอกาส ความเสมอภาค และความเท่าเทียม คุณธรรมจริยธรรมในตนเอง รวมถึงความหลากหลาย ทางการศกึ ษาทกุ ชว่ งวยั ขยายโอกาสทางการศกึ ษาดา้ นอาชวี ศกึ ษา ทางวัฒนธรรม อันเป็นประสบการณ์ท่ีส�ำคัญของชีวิต นักเรียน ใหก้ บั เยาวชน ผดู้ อ้ ยโอกาส และผพู้ กิ ารอยา่ งครอบคลมุ เสมอภาค ในโครงการอาชวี ะ สรา้ งโอกาสทางการศกึ ษาใหเ้ ยาวชน เพอ่ื ผลติ และเทา่ เทยี มกนั “อาชวี ะอยปู่ ระจำ� เรยี นฟรี มอี าชพี ” สรา้ งโอกาส ก�ำลังคนของประเทศ จะได้รับการเตรียมความพร้อมทางสังคม ใหแ้ กน่ กั เรยี นในพน้ื ทห่ี า่ งไกลใหม้ ากทสี่ ดุ ภายใตโ้ ครงการอาชวี ะ ด้วยการเรียนรู้ท้ังการใช้ชีวิตและการพัฒนาทักษะท่ีจ�ำเป็น สรา้ งโอกาสทางการศกึ ษาใหเ้ ยาวชน เพอ่ื ผลติ กำ� ลงั คนของประเทศ ต่อการประกอบอาชีพในอนาคต ตามหลักสูตรประกาศนียบัตร เป็นการสร้างโอกาส ท่ีส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา วิชาชพี (ปวช.) และสามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในสงั คมดว้ ยการได้รับ กระทรวงศึกษาธิการ จัดข้ึนเพ่ือช่วยเหลือนักเรียนยากจน โอกาส ความเสมอภาค และความเท่าเทียมกันทางการศึกษา ของภาครัฐ 134 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

ก้าวไปด้วยกนั รวมท้ังมุ่งเน้นส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะครู และบคุ ลากรอาชวี ศกึ ษาใหม้ สี มรรถนะทางวชิ าชพี ทมี่ คี วามเปน็ เลศิ ยกระดับการส่งเสริมและพัฒนาครูและบุคลากร และเชย่ี วชาญเฉพาะ มคี วามทนั สมยั ตามมาตรฐานอาชพี ในสาขา อาชีวศึกษาให้มีศักยภาพสูงข้ึน และมีความก้าวหน้าในวิชาชีพ วชิ าชพี ทม่ี คี วามตอ้ งการสงู รว่ มกบั ศนู ยบ์ รหิ ารเครอื ขา่ ยการผลติ มีความรู้ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ สามารถน�ำวิธีการและ และพัฒนาก�ำลังคนอาชีวศึกษา (CVM) และศูนย์ความเป็นเลิศ เทคนิคต่าง ๆ ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนและการบริหาร ทางการอาชวี ศกึ ษา (Excelent Center) สถาบนั และสถานประกอบการ จดั การ เสรมิ สรา้ งการพฒั นาศกั ยภาพครแู ละบคุ ลากรอาชวี ศกึ ษา ต่าง ๆ เพื่อให้ครูอาชีวศึกษามีความรู้ในการใช้นวัตกรรม ให้มีสมรรถนะอาชีพ สมรรถนะในการใช้และสร้างนวัตกรรม และเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั เพอ่ื การเรยี นรู้มกี ารฝกึ ทกั ษะวชิ าชพี การบรหิ าร การเรียนรู้ที่ทันสมัยในโลกดิจิทัลและโลกอนาคต มีสมรรถนะ จัดการ และพัฒนาประสบการณ์วิชาชีพในสถานประกอบการ ของครูยคุ ใหม่ และครใู นศตวรรษท่ี ๒๑ เป็นผูน้ �ำการเรียนรู้ อาทิ และส่งเสริมให้ครูและบุคลากรทางการศึกษา เข้ารับการทดสอบ การออกแบบการเรยี นรเู้ ชงิ บรู ณาการในชนั้ เรยี น การพฒั นาทกั ษะ เพื่อให้มีใบรับรองผลการประเมินสมรรถนะบุคคลตามมาตรฐาน ความเขา้ ใจและใชเ้ ทคโนโลยี (Digital literacy) ทักษะดา้ นภาษา อาชีพจากสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ หรือใบอนุญาตประกอบอาชีพ องั กฤษ/ภาษาจนี นวตั กรรมการสรา้ งความพรอ้ มผเู้ รยี นสโู่ ลกอาชพี จากหน่วยงานที่มีอ�ำนาจในการรับรองมาตรฐานอาชีพ และ ให้สามารถน�ำความรู้ทักษะและประสบการณ์วิชาชีพไปใช้ การฝึกอบรมผ่านระบบออนไลน์ร่วมกับศูนย์สอบประเมินผล ในการจัดการเรียนการสอน สามารถผลิตสื่อดิจิทัล/สอนด้วย การพัฒนาครูและบุคลากรอาชีวศึกษาของอาชีวศึกษาจังหวัด แพลตฟอรม์ ดิจทิ ัลเพ่อื การเรียนรู้ ยกระดับการสง่ เสริมและพฒั นาครู และบคุ ลากรอาชวี ศกึ ษา ให้มีศกั ยภาพสูงขึ้น และมีความกา้ วหน้า ในวชิ าชพี ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 135

๗๗ แหง่ โดยขา้ ราชการครผู ผู้ า่ นการพฒั นา สามารถนำ� ไปใชเ้ ปน็ สรา้ งงาน สรา้ งอาชพี คณุ สมบตั ใิ นการขอใหม้ หี รอื เลอื่ น วทิ ยฐานะ เพอ่ื สรา้ งความกา้ วหนา้ Up-skill , Re-skill และ New-skill ในวิชาชีพ รวมท้ังการพัฒนาสมรรถนะก่อนแต่งต้ังหรือเข้าสู่ ตำ� แหนง่ ของผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษาตามทมี่ าตรฐานตำ� แหนง่ กำ� หนด มุ่งเน้นการสร้างเสริมทักษะ และประสบการณ์อาชีพ ส�ำหรบั นกั เรียนมัธยมศกึ ษา การฝกึ อาชีพวิชาชพี ระยะสนั้ ท่ีเป็น ยกระดบั การดำ� เนนิ งานศนู ยซ์ อ่ มสรา้ งเพอื่ ชมุ ชน (Fix it การ Up-skill, Re-skill และ New skill และหลักสูตรวิชาชีพ Center) เปิดแอปพลิเคชัน “ช่างอาชีวะ” (ช่างพันธุ์ R อาชีวะ ระยะสนั้ ฐานสมรรถนะ “Education to Employment : Vocational ซ่อมทั่วไทย) พลิกโฉมระบบการศึกษาไทยดว้ ยการน�ำนวตั กรรม Boot Camp (E2E) “Camp (E2E)” ในสาขาอาชีพต่าง ๆ และเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ในการจัดการศึกษาทุกระดับ ที่เป็นทักษะอนาคต (Future Skills) ให้กับนักศึกษาผู้ส�ำเร็จ การศึกษา เพ่ือให้สถาบันการศึกษาทุกแห่งน�ำนวัตกรรม และ การศึกษาใหม่ ผู้ว่างงาน แรงงานท่ีกลับภูมิล�ำเนา ผู้ได้รับ เทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ในการจัดการศึกษาผ่านระบบดิจิทัล ผลกระทบจากสถานการณ์แพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา เพอ่ื ตอบสนองความตอ้ งการในการเขา้ ถงึ การใหบ้ รกิ ารประชาชน 2019 (COVID-19) ประชาชนทว่ั ไป และประชาชนทเี่ ปน็ ผดู้ อ้ ยโอกาส ไดถ้ งึ ทบี่ า้ นหรอื ทห่ี นว่ ยงาน โดยไมต่ อ้ งนำ� เครอื่ งมอื และอปุ กรณ์ พลาดและขาดโอกาส รวมทั้งสร้างช่องทางอาชีพในรูปแบบ ที่ไม่สามารถเคล่ือนย้ายได้มาที่ศูนย์บริการหรือพื้นท่ีห่างไกล ที่หลากหลายให้ครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย และผู้สูงอายุที่มี จากช่างในชุมชนหรือท้องถิ่น การใช้บริการผ่านแอปพลิเคชัน ความสนใจ โดยมีการบูรณาการความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน “ช่างอาชีวะ” ประชาชนสามารถเข้าถึงการใช้บริการได้สะดวก ทเี่ กย่ี วขอ้ งใหม้ ที กั ษะฝมี อื และสมรรถนะอาชพี ตามความตอ้ งการ รวดเร็ว สร้างความมั่นใจ สร้างความภาคภูมิใจให้กับผู้เรียน ของชมุ ชน สงั คม สถานประกอบการ และตลาดแรงงาน ใหส้ ามารถ เปน็ การฝกึ ประสบการณจ์ รงิ สง่ เสรมิ ใหม้ ชี า่ งอาชวี ะสมรรถนะสงู กา้ วสูโ่ ลกอาชพี และมงี านท�ำอยา่ งมคี ณุ ภาพ ในอนาคต โดยมีแอปพลเิ คชนั “ชา่ งอาชวี ะ” (ช่างพนั ธุ์ R อาชีวะ ซอ่ มทวั่ ไทย) เปน็ เครอ่ื งมอื และสอื่ กลางในการเขา้ ถงึ การใหบ้ รกิ าร ของประชาชน ชว่ ยเหลอื เยยี วยาผไู้ ดร้ บั ผลกระทบจากสภาวะวกิ ฤต ตา่ ง ๆ ชว่ ยลดคา่ ใชจ้ า่ ย บรรเทาความเดอื ดรอ้ น และความปลอดภยั จากการเดินทางของประชาชน โดยเข้าถงึ ด้านการรายงานข้อมูล สภาพปญั หาความตอ้ งการของประชาชน ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ สามารถ ใหบ้ รกิ ารประชาชนไดอ้ ยา่ งเตม็ ศกั ยภาพ และทวั่ ถงึ สอดคลอ้ งกบั สภาพเศรษฐกจิ สงั คม และเทคโนโลยีในปจั จุบนั 136 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

๕ สำ�นักงานคณะกรรมการ ส่งเสริมการศกึ ษาเอกชน (สช.) ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 137

นกั เรียนทุกคนไดเ้ ขา้ ถงึ การศึกษาออนไลนฟ์ รี ไม่มีคา่ ใช้จา่ ย มีแนวทางและออกแบบการเรียนการสอนในช่วง และบันทึกเทปการสอน โดยมีครูจากโรงเรียนที่ได้รับความนิยม สถานการณ์การแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 และติวเตอร์ท่ีมีชื่อเสียงเข้ามาร่วมสอนออนไลน์ ซ่ึงนักเรียน (COVID-19) ซงึ่ การจดั รปู แบบการเรยี นการสอนสำ� หรบั โรงเรยี น สามารถเขา้ ใชบ้ รกิ ารศนู ยก์ ารเรยี นรดู้ ว้ ยระบบดจิ ทิ ลั สช. ไดจ้ าก เอกชน มี ๓ วิธี ไดม้ ีเงื่อนไขข้อก�ำหนดทสี่ ถานศึกษาตอ้ งปฏิบตั ิ เว็บไซต์ สช. (www.opec.go.th) โดยโรงเรียนเอกชนสามารถ ๖ มาตรการหลัก (DMHT-RC) ๖ มาตรการเสริม (SSET-CQ) ใช้ระบบการเรียนการสอนแบบออนไลน์ (Online) ควบคู่ไปกับ ๗ มาตรการเข้มสำ� หรบั สถานศกึ ษา ดงั นี้ การเรยี นการสอนแบบปกตไิ ด้ อีกทง้ั มกี ารขยายความร่วมมือกบั พนั ธมติ รเพมิ่ เตมิ ๘แหง่ คอื บรษิ ทั อกั ษรเอด็ ดเู คชน่ั จำ� กดั (มหาชน), ๑) เรียนในโรงเรียนปกติ บรษิ ทั เจเนซสิ มเี ดียคอม จ�ำกัด, อมรินทร์ บุ๊ค เซน็ เตอร์, ไอดี ไดรฟ์ , สสวท., ส�ำนกั พมิ พ์วฒั นาพานิช จ�ำกัด, บรษิ ทั ดนตรีและ ในพื้นท่ีท่ีมีความพร้อม โดยจัดการเรียนการสอน ศลิ ปะซมิ โฟนี่ จำ� กดั รวมทง้ั โรงเรยี นทวิ ไผง่ าม และโรงเรยี นนานาชาติ ตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข และให้มีระยะห่าง แคนาเดยี น ประเทศไทย เพอื่ นำ� แพลตฟอรม์ และเนอื้ หาบทเรยี น ทางสงั คม ออนไลน์ที่ทันสมัย และครอบคลุมการเรียนทุกกลุ่มสาระวิชา มาใช้ในการเรียนการสอนส�ำหรับโรงเรียนเอกชนท่ัวประเทศ ๒) เรยี นผ่านระบบทางไกล โดยไมเ่ สยี ค่าใชจ้ ่าย On Air ดว้ ย DLTV ในระดบั อนบุ าล – มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓ โครงการใหค้ วามชว่ ยเหลอื บรรเทาคา่ ใชจ้ า่ ยดา้ นการศกึ ษา ผ่านทีวีดิจิทัล ๑๗ ช่อง โดยวิดีโอคลิปทุกกลุ่มสาระทุกระดับชั้น ในชว่ งสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ผลิตโดย สพฐ. (COVID-19) โดยกลมุ่ โรงเรยี นนโยบายพเิ ศษไดเ้ บกิ จา่ ยเงนิ ใหแ้ ก่ นักเรียนที่มีสิทธิ์ได้รับเงินช่วยเหลือดังกล่าว ส�ำหรับโรงเรียน ๓ ) ระบบออนไลน์ผา่ นอินเทอรเ์ น็ต ในระบบ ประเภทนานาชาติ สน้ิ สดุ ณ วนั ที่ ๓๐ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๔ ดังน้ี ในระหว่างช่วงปิดภาคการศึกษา สช. ได้ด�ำเนินการ จดั การเรยี นการสอนผา่ นการสรา้ งความรว่ มมอื กบั ภาคสว่ นตา่ ง ๆ ในเขตกรงุ เทพมหานคร เบิกจ่ายจ�ำนวน ๓๗,๐๙๕ คน ได้แก่ สถานศึกษาเอกชน ๕ แห่ง ประกอบด้วย โรงเรียน รวมเปน็ เงนิ ๗๔,๑๙๐,๐๐๐ บาท (เจด็ สบิ สล่ี า้ นหนง่ึ แสนเกา้ หมน่ื เซนตค์ าเบรยี ล โรงเรยี นกรงุ เทพวทิ ยาการคอมพวิ เตอร์ โรงเรยี น บาทถว้ น) มัธยมยานากาวา (Yanagawa Yunior High School) โรงเรยี น วรรัตน์ศกึ ษา และสถาบนั ๑๖๘ ตวิ เตอรอ์ อนไลน์ จดั การศึกษา ในสว่ นภมู ภิ าค เบกิ จา่ ยจำ� นวน ๒๕,๔๐๘ คน รวมเปน็ เงนิ ออนไลน์ นักเรยี นทุกคนได้เขา้ ถงึ การศึกษาออนไลน์ฟรี โดยไมม่ ี ๕๐,๘๑๖,๐๐๐ บาท (หา้ สบิ ลา้ นแปดแสนหนงึ่ หมนื่ หกพนั บาทถว้ น) ค่าใช้จ่าย รูปแบบการสอนจะมีท้ังภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ครอบคลุมทุกกลมุ่ สาระการเรยี นร้ตู งั้ แต่ระดบั ประถมศึกษาปที ี่ ๑ รวมเบกิ จา่ ยใหก้ บั นกั เรยี นทว่ั ประเทศ จำ� นวน ๖๒,๕๐๓ คน ไปจนถึงมัธยมศึกษาปีที่ ๖ ซ่ึงเป็นการสอนท้ังถ่ายทอดสด รวมเปน็ เงนิ ทงั้ สนิ้ ๑๒๕,๐๐๖,๐๐๐ บาท (หนงึ่ รอ้ ยยส่ี บิ หา้ ลา้ นหกพนั บาทถว้ น) 138 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร

๖ สำ�นักงานคณะกรรมการข้าราชการครู และบุคลากรทางการศกึ ษา (ส�ำ นักงาน ก.ค.ศ.) ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร 139

การขบั เคลื่อนการบริหารงานบคุ คล ของขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา ในสภาวะวิกฤต COVID-19 สนบั สนนุ และใหค้ วามช่วยเหลือหนว่ ยงานหรอื ชมุ ชน ที่ไดร้ บั ผลกระทบจากการแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา 2019 ส�ำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศกึ ษา (สำ� นกั งาน ก.ค.ศ.) ในฐานะองคก์ รกลางการบรหิ าร งานบคุ คลสำ� หรบั ขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา มหี นา้ ที่ ในการออกกฎ ระเบียบ หลักเกณฑ์และวิธีการต่าง ๆ เก่ียวกับ การบริหารงานบุคคลส�ำหรับข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศึกษา เพ่ือให้หน่วยงานการศึกษาถือปฏิบัติ ตลอดจน การก�ำกับ ดูแล ติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการบริหาร งานบคุ คลของขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา ไดก้ ำ� หนด ทิศทางในการบริหารงานบุคคลฯ การสร้างขวัญและก�ำลังใจ ให้แก่ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาในสภาวะวิกฤต ของสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) เพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั นโยบายของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ที่ได้ให้ความช่วยเหลือข้าราชการครู นักเรียน และผู้ปกครอง ในชว่ งสภาวการณ์ที่ยากลำ� บาก จงึ ไดเ้ สนอ ก.ค.ศ. พจิ ารณาใหค้ วามเหน็ ชอบในหลกั การ ใหข้ า้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาทป่ี ฏบิ ตั งิ าน สนบั สนนุ และให้ความช่วยเหลือหน่วยงานหรือชุมชนที่ได้รับผลกระทบ จากการแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ตามนโยบายของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร สามารถนำ� ผลการปฏบิ ตั งิ าน ดังกล่าวมาใช้ในการประเมินประสิทธิภาพและประสิทธิผล การปฏบิ ัติงานของขา้ ราชการครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษาได้ 140 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ลงพน้ื ที่ช่วยเหลอื ชมุ ชน เป็นเร่ืองของจิตอาสาเปน็ ไปตามความสมคั รใจ แตห่ ากพื้นทีใ่ ด มคี วามเสย่ี งสงู มากในเวลานี้ ต้องพจิ ารณาโดยเนน้ ความปลอดภยั ลดการรวมกลมุ่ คนและปฏบิ ตั ติ ามมาตรการป้องกัน และควบคุมการแพรร่ ะบาดเปน็ สำ�คัญ เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส บุคลากรทางการศึกษาดังกล่าว โดยให้ถือว่าการปฏิบัติหน้าที่ โคโรนา 2019 (COVID-19) ในทกุ จงั หวดั ของประเทศไทย ปจั จบุ นั ในการให้การสนับสนุนและช่วยเหลือหน่วยงานหรือชุมชนนั้น ยังพบผู้ติดเชื้อกระจายอยู่ในพ้ืนที่หลายจังหวัด ส่งผลกระทบต่อ เปน็ สว่ นหนงึ่ ของการปฏบิ ตั งิ านทสี่ ามารถนำ� ไปใชใ้ นการประเมนิ การจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษา จึงท�ำให้ยังคงต้องมี ประสิทธิภาพและประสทิ ธิผลการปฏบิ ัตงิ านได้ “โดยการลงพ้ืนท่ี การจัดการเรียนการสอนเป็นแบบออนไลน์อยู่นั้น ซ่ึงในช่วง ชว่ ยเหลอื ชุมชน เปน็ เรื่องของจติ อาสาเป็นไปตามความสมคั รใจ ที่ผ่านมาอัตราการติดเช้ือยังคงทรงตัวต่อเน่ือง อาจต้องเปิด แตห่ ากพน้ื ทใี่ ด มคี วามเสยี่ งสงู มากในเวลานตี้ อ้ งพจิ ารณาโดยเนน้ โรงพยาบาลสนามหรือสถานท่ีกักตัวในแต่ละจังหวัด รวมท้ัง ความปลอดภยั ลดการรวมกลมุ่ คนและปฏบิ ตั ติ ามมาตรการปอ้ งกนั บุคลากรที่ช่วยสนับสนุนทางการแพทย์หรืออ�ำนวยความสะดวก และควบคุมการแพร่ระบาดเป็นส�ำคัญ” ซึ่งการสร้างขวัญและ จะมจี ำ� นวนไมเ่ พยี งพอ ดงั นนั้ จงึ มคี วามเปน็ ไปไดว้ า่ แตล่ ะจงั หวดั ก�ำลังใจให้แก่ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ท่ีมีจิต อาจมีการขอรับการสนับสนุนหรือช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ จาก สาธารณะและมคี วามตงั้ ใจในการชว่ ยเหลอื สงั คมและประเทศชาติ หน่วยงานการศึกษา เช่น อาคารสถานที่ หรือข้าราชการครู จะเปน็ กลไกสำ� คญั ทที่ ำ� ใหก้ ารปฏบิ ตั งิ านในหนา้ ทเ่ี กดิ ความสำ� เรจ็ และบุคลากรทางการศึกษา ซ่ึงท�ำให้ข้าราชการครูและบุคลากร ลลุ ่วงไปไดด้ ว้ ยดี ทางการศึกษาอาจต้องปฏิบัติงานนอกเหนือจากการปฏิบัติงาน เกีย่ วกบั การจดั การศกึ ษา นอกจากนี้ส�ำนักงาน ก.ค.ศ. ได้มีนโยบาย ๕ คานงัด ในการขบั เคลอื่ นการบรหิ ารงานบคุ คลของขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากร ซ่งึ ก.ค.ศ. พิจารณาเห็นว่า เพือ่ เป็นการสรา้ งขวัญและ ทางการศึกษา ซึ่งเป็นแนวคิดและแนวทางในการผลักดัน ก�ำลังใจให้แก่ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาท่ีมี ด ้ า น ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ใ ห ้ มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ จิตสาธารณะและมีความตั้งใจในการช่วยเหลือสังคมและ และเกิดประสิทธผิ ลอย่างเปน็ รปู ธรรมตอ่ ไป ประเทศชาติ จึงเห็นควรให้สิทธิประโยชน์แก่ข้าราชการครูและ ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 141

๗ สำ�นักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั (ส�ำ นักงาน กศน.) 142 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ

กศน. กบั การจัดการศกึ ษาในสภาวะวิกฤต COVID–19 นโยบายและยทุ ธศาสตร์ ท่ีน�ำมาใชใ้ นการศกึ ษาปจั จบุ นั ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัย (ส�ำนักงาน กศน.) เป็นหน่วยงานหน่ึงในสังกัด ส�ำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ และเป็นหน่วยงานกลาง ในการด�ำเนินการส่งเสริม สนับสนุน และประสานงาน เพ่ือการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จัดท�ำข้อเสนอแนะ นโยบาย แผน และมาตรฐานการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย รวมถึงพัฒนาคุณภาพ ทางวชิ าการ วจิ ยั การพฒั นาหลกั สตู ร บคุ ลากร ตลอดจนการตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการจัดการศึกษา ส�ำนักงาน กศน. ได้ก�ำหนดนโยบายและจุดเน้นการด�ำเนินงาน ส�ำนกั งาน กศน. ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕ กศน. เพื่อประชาชน “กา้ วใหม่ : กา้ วแหง่ คณุ ภาพ” จดุ เนน้ การดำ� เนนิ งาน ๑) ดา้ นการจดั การเรยี นรคู้ ณุ ภาพ ๒) ดา้ นการสรา้ งสมรรถนะและทกั ษะคณุ ภาพ ๓) ด้านองค์กร สถานศึกษา และแหล่งเรียนรู้คุณภาพ ๔) ด้านการบรหิ ารจัดการคณุ ภาพ ก้าวใหม่ : กา้ วแห่งคุณภาพ รูปแบบการจดั การศึกษาของหนว่ ยงาน ในสภาวะวิกฤตและต่อไปในอนาคต การจดั การศกึ ษาของส�ำนักงาน กศน. ณ วันท่ี ๑๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ ให้ส�ำนักงาน กศน.จังหวัด ในสภาวะวิกฤต COVID-19 ท่ผี า่ นมา ทุกแห่ง/กรุงเทพมหานคร และสถานศึกษาข้ึนตรงทุกแห่ง ให้ปฏิบัติตามโดยเคร่งครัด โดยใหส้ ถานศึกษา กศน. ด�ำเนนิ การ สำ� นกั งาน กศน. ไดด้ ำ� เนนิ การแจง้ แนวทางการดำ� เนนิ การ ตามมตคิ ณะรฐั มนตรี มาตรการเรง่ ดว่ นในการปอ้ งกนั วกิ ฤตการณ์ ๑) จดั การเรยี นการสอนในรูปแบบต่าง ๆ เชน่ จดั ใหม้ ี จากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) และประกาศ การเรยี นการสอนในรปู แบบ Online, e-learning ในลกั ษณะตา่ ง ๆ กระทรวงศึกษาธิการ เรื่องให้สถานศึกษาในสังกัดและในก�ำกับ เช่น ในรูปแบบ Google Classroom การเรียนผ่าน Platform, ของกระทรวงศึกษาธิการ ปิดเรียนด้วยเหตุผลพิเศษ ประกาศ Facebook Live ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 143

จัดใหม้ ีการเรียนการสอนในรูปแบบ Online, e-learning ในลกั ษณะต่าง ๆ ๒) จัดใหม้ ีการเรยี นในลักษณะการมอบหมายงาน ให้มี Google Form เพื่อติดตามการติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง มีการให้ค�ำปรึกษา โดยใช้ Social ของบคุ ลากรกศน.และนกั ศกึ ษากศน.และดำ� เนนิ การตามมาตรการ Media เช่น Line Application และให้ส่งงานในลักษณะใบงาน ทสี่ �ำนักงาน กศน. และกระทรวงศกึ ษาธิการก�ำหนด หรือรายงานในภายหลัง ท้ังน้ีโดยให้มีการติดตามและประเมิน ผ้เู รียนเปน็ ระยะ ๒) ส�ำนักงาน กศน.จังหวัด/กรุงเทพมหานคร และสถานศึกษาข้ึนตรงทุกแห่ง ได้รายงานผู้ติดเช้ือไวรัส ๓) ให้มีการเรียนผ่านสถานีวิทยุและโทรทัศน์ โคโรนา 2019 (COVID-19) กลมุ่ เสยี่ งสงู ตำ่� รวมทง้ั การชว่ ยเหลอื เพ่ือการศึกษา (ETV) หรือทาง Podcast ผู้ท่ีติดเช้ือและปฏิบัติตามมาตรการที่ส�ำนักงาน กศน. และกระทรวงศึกษาธิการก�ำหนด ตามแบบรายงานใน ๔) การจัดการศึกษาต่อเนื่อง สถานศึกษาสามารถ Google Form ดำ� เนนิ การได้ แตต่ อ้ งไมเ่ ปน็ ไปในรปู แบบชนั้ เรยี นหรอื การรวมกลมุ่ ของผู้เรียน ให้ปรับเป็นการจัดการศึกษาในลักษณะรูปแบบอื่น ๓) ส�ำนักงาน กศน. ได้ด�ำเนินการให้ส�ำนักงาน กศน. อาทิ ออนไลน์ ออฟไลน์ ใบงาน หรือแยกสอนเป็นรายบุคคล จงั หวดั /กรงุ เทพมหานคร และสถานศกึ ษาขน้ึ ตรงทกุ แหง่ สง่ เสรมิ อาชีพประชาชนในช่วงการแพร่ระบาดโรคติดเช้ือไวรัส ๕) สำ� นกั งาน กศน. แจง้ ใหส้ ำ� นกั งาน กศน.จงั หวดั ทกุ แหง่ / โคโรนา 2019 (COVID-19) เพอื่ เปน็ การลดรายจา่ ยของครอบครวั กรุงเทพมหานคร และสถานศึกษาข้ึนตรงทุกแห่ง ด�ำเนินการ อาทิ สอนการเย็บหน้ากากอนามัย/สอนการผลิตเจลล้างมือ ตามคู่มือการจัดการสถานศึกษา กศน. รับมือโควิด 19 อนามยั / “กจิ กรรมล้านเมล็ดพันธส์ุ ภู้ ยั โควดิ ” ของส�ำนักงาน กศน. และคู่มือการเฝ้าระวังติดตามและแผน เผชญิ เหตรุ องรบั การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ตอ่ มา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ไดม้ คี ำ� สงั่ แตง่ ตง้ั คณะกรรมการ (COVID-19) ในสถานศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธิการร่วมมอื กบั เฉพาะกิจศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด 19 (ศบค.ศธ.) กระทรวงสาธารณสุข และให้สถานศึกษามีการประเมินตนเอง เพอื่ การบรหิ ารจดั การอำ� นวยการชว่ ยเหลอื หนว่ ยงาน และสถานศกึ ษา เตรียมความพร้อมก่อนเปิดภาคเรียน รองรับสถานการณ์ ในสังกัดและในก�ำกับกระทรวงศึกษาธิการ ซ่ึงส�ำนักงาน กศน. การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ไดด้ ำ� เนนิ การ ๑) รายงานสถานการณม์ ผี ตู้ ดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ในสถานศึกษา ตามแบบของกรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข (COVID-19) กลุ่มเส่ียงสูง ต่�ำ รวมท้ังการช่วยเหลือผู้ที่ติดเช้ือ และปฏบิ ตั ติ ามมาตรการทสี่ ำ� นกั งาน กศน. และกระทรวงศกึ ษาธกิ าร นอกจากน้ี ส�ำหรับสถานการณ์การแพร่ระบาดของ ก�ำหนด ไปยังระบบรายงานของศนู ย์บรหิ ารสถานการณโ์ ควิด 19 โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ระลอกสาม สำ� นกั งาน (ศบค.ศธ.) ทุกวัน และมีการประชุมคณะกรรมการบริหารศูนย์ กศน. ได้ด�ำเนินการ โดยผ่านระบบ Zoom ทุกวัน เวลา ๑๓.๐๐ น. โดยปลัด กระทรวงศึกษาธิการ เปน็ ประธานการประชุม ๒) ให้สถานศึกษา ๑) สร้างระบบรายงานสถานการณ์การแพร่ระบาด ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ผ่านระบบ 144 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร

มีการประเมินตนเองเตรียมความพร้อมก่อนเปิดภาคเรียน ๓) ใหส้ ถานศกึ ษาปฏบิ ตั ติ ามคมู่ อื การจดั การสถานศกึ ษา รองรบั สถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดระลอกใหมข่ องโรคตดิ เชอ้ื ไวรสั กศน. รบั มอื โควดิ 19 โคโรนา 2019 (COVID-19) ในสถานศึกษา ตามแบบของ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข/แจ้งส�ำนักงาน กศน.จังหวัด/ ๔) ส่งเสริมให้ครูและบุคลากรทางการศึกษาเข้ารับ กรงุ เทพมหานคร และสถานศึกษาข้ึนตรงทุกแห่ง ให้ด�ำเนินการ การฉีดวัคซนี ป้องกันโควิด 19 อยา่ งครบถว้ น ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง มาตรการป้องกัน และควบคุมการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ๕) กระตนุ้ ใหน้ กั ศกึ ษา กศน. เขา้ รบั การฉดี วคั ซนี ปอ้ งกนั (COVID-19) ของบคุ ลากรในสงั กดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ประกาศ โควิด 19 หากมีนักศึกษา กศน. มีความประสงค์จะฉีดวัคซีน ณ วนั ท่ี ๒๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๔ และประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ป้องกันโควิด 19 ขอให้สถานศึกษาประสานงานกับผู้เกี่ยวข้อง เรอ่ื ง มาตรการปอ้ งกนั และควบคมุ การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั ในพื้นที่เพ่ือให้นักศึกษา กศน. เข้ารับการฉีดวัคซีนได้อย่าง โคโรนา 2019 (COVID-19) ของสถานศึกษาในสังกัดกระทรวง ครบถ้วน ศึกษาธิการ ประกาศ ณ วันที่ ๒๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๔ ๓) ส�ำนักงาน กศน. ได้ส�ำรวจรูปแบบการจัดการเรียนการสอน การจดั การศกึ ษาของส�ำนกั งาน กศน. ของสถานศกึ ษา รูปแบบ On Site, Online, On Air, On Hand, ในสภาวะวิกฤต COVID-19 และในอนาคต On Demand และส�ำนักงาน กศน. มีสถานศึกษาที่จัดตั้ง โรงพยาบาลสนาม สถานทก่ี กั กัน และศนู ย์พกั คอย ตามร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. .... สำ� นกั งาน กศน. มหี นา้ ทส่ี ง่ เสรมิ การเรยี นรู้ดงั ตอ่ ไปนี้ (๑) การเรยี นรู้ นอกจากนี้ เป็นพระมหากรุณาธิคุณอันหาท่ีสุดมิได้ ตลอดชวี ติ (๒) การเรยี นรเู้ พอื่ การพัฒนาตนเอง (๓) การเรียนรู้ พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธบิ ดศี รสี นิ ทรมหาวชริ าลงกรณ เพ่ือคุณวุฒิตามระดับ นอกจากการส่งเสริมการเรียนรู้ดังกล่าว พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสนับสนุนการด�ำเนินงานของ ส�ำนักงาน กศน. จัดให้มีการส่งเสริมการเรียนรู้ในรูปแบบอื่น หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษาทว่ั ประเทศ ทจี่ ดั ตงั้ ศนู ยพ์ กั คอย และสถานที่ ที่จะก่อใหเ้ กดิ ประโยชน์แกป่ ระชาชน ซ่งึ ระบเุ ป้าหมาย แนวทาง กกั ตวั เพอื่ รองรบั สถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เชอื้ ไวรสั และวิธกี ารส่งเสรมิ การเรยี นรไู้ ว้ด้วย โคโรนา 2019 (COVID-19) โดยได้พระราชทานเงิน จ�ำนวน ๓,๕๔๗,๖๒๐ บาท เพอื่ สนบั สนนุ สถานศึกษา จำ� นวน ๑๕๕ แห่ง รู้เทา่ ทนั พฒั นาการของโลก เปิดใหบ้ รกิ าร จ�ำนวน ๑,๕๐๒ เตียง อย่างต่อเน่อื งตลอดชวี ติ สว่ นการเตรียมความพร้อมการเปิดภาคเรียน ๒/๒๕๖๔ รวมทงั้ นำ�ความรู้ ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส ไปเตมิ เตม็ ชีวติ ให้แกต่ นเอง โคโรนา 2019 (COVID-19) น้ัน ส�ำนักงาน กศน. ได้เตรียม หรือเกิดประโยชน์ต่อสังคม ความพร้อม ดงั น้ี ๑) ส�ำนกั งาน กศน. ดำ� เนนิ การสำ� รวจความพร้อมของ สถานศึกษาในการเปดิ เรียน ๒/๒๕๖๔ ๒) ให้สถานศึกษาด�ำเนินการตามประกาศกระทรวง ศกึ ษาธกิ าร เรอื่ ง หลกั เกณฑก์ ารเปดิ โรงเรยี นหรอื สถาบนั การศกึ ษา ตามข้อกำ� หนดออกตามความในมาตรา ๙ แห่งพระราชก�ำหนด การบรหิ ารราชการในสถานการณฉ์ กุ เฉนิ พ.ศ. ๒๕๔๘ (ฉบบั ท่ี ๓๒) โดยใหส้ ถานศกึ ษาตอ้ งผา่ นการประเมนิ ความพรอ้ มผา่ น Thai Stop COVID Plus (TSC+) และรายงานการติดตามการประเมินผล ผ่าน MOECOVID ซึ่งสถานศึกษาต้องปฏิบัติตามประกาศ กระทรวงศกึ ษาธิการอย่างเคร่งครัด ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธกิ าร 145

การเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ มเี ปา้ หมายเพอ่ื จดั ใหม้ รี ะบบกระตนุ้ ในการจัด ส่งเสริม และสนับสนุนการเรียนรู้ ชแี้ นะ หรอื อำ� นวยความสะดวกดว้ ยวธิ กี ารใด ๆ ใหบ้ คุ คลสามารถ เพือ่ การพฒั นาตนเอง มีแนวทางดังต่อไปน้ี เรียนรู้ได้ด้วยตนเองในเร่ืองที่ตนสนใจ หรือตามความถนัด ของตน สามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ทุกประเภทได้ในเวลาใด ๆ (๑) ด�ำเนินการโดยวิธีการใด ๆ เพ่ือกระตุ้นให้บุคคล ทตี่ นสะดวก โดยไมม่ ภี าระคา่ ใชจ้ า่ ยเกนิ สมควร และเพม่ิ พนู ความรู้ ทุกช่วงวัยทุกอาชีพใฝ่เรียนรู้ หรือฝึกฝนในเร่ืองท่ีตนถนัด ใหก้ วา้ งขวาง รเู้ ทา่ ทนั พฒั นาการของโลกอยา่ งตอ่ เนอื่ งตลอดชวี ติ หรือสนใจ เพื่อการพฒั นาศักยภาพ ทักษะ และความเชย่ี วชาญ รวมท้ังน�ำความรู้ไปเติมเต็มชีวิตให้แก่ตนเองหรือเกิดประโยชน์ เฉพาะด้านส�ำหรับการประกอบอาชีพ การพัฒนาอาชีพ ต่อสังคม โดยอาจได้รับการรับรองคุณวุฒิตามความเหมาะสม การด�ำเนินชีวติ อย่างผาสกุ หรอื การร่วมกันพัฒนาชมุ ชนของตน ด้วยก็ได้ ในการจดั สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การเรยี นรตู้ ลอดชวี ิต (๒) ส่งเสริม สนับสนุน ช่วยเหลือหรือร่วมมือกับภาคีเครือข่าย โดยค�ำนงึ ถึงแนวทาง ดังต่อไปนี้ ในการด�ำเนินการตามข้อ (๑) (๑) กระตุ้นให้บุคคลใฝ่หาความรู้ในเร่ืองที่ตนสนใจ การเรียนรู้เพ่ือคุณวุฒิตามระดับ มีเป้าหมายเพื่อจัด และสร้างสมรรถนะในการเรียนรู้โดยผ่านระบบเทคโนโลยี การเรียนรู้ให้แก่ผู้ซึ่งอยู่ในวัยเรียนแต่ไม่ได้รับการศึกษา สารสนเทศที่เป็นปัจจุบันได้ด้วยตนเองในทุกเวลา อย่างรู้เท่าทัน ในโรงเรียน หรือผซู้ ่งึ พ้นวยั ทจ่ี ะศกึ ษาในโรงเรียน หรอื อยใู่ นพนื้ ท่ี และเข้าถงึ แหล่งเรยี นรูท้ กุ ประเภทไดโ้ ดยง่ายในเวลาท่ีตนสะดวก ท่ีห่างไกลหรือทุรกันดาร หรือไม่มีหน่วยงานอื่นใดไปด�ำเนินการ เพอื่ ใหไ้ ดร้ บั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ในการจดั สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ (๒) จดั ใหม้ แี ละพฒั นาแหลง่ เรยี นรเู้ พอื่ ใหบ้ คุ คลสามารถ การเรยี นรเู้ พอื่ คณุ วฒุ ติ ามระดบั มแี นวทางดงั ตอ่ ไปน้ี (๑) เปน็ การจดั เรียนรู้ตลอดชีวติ ไดโ้ ดยสะดวก การเรียนรู้ส�ำหรับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้ซึ่งมิได้ศึกษาอยู่ใน โรงเรียน ไม่ว่าด้วยเหตุใด เพื่อให้ได้รับคุณวุฒิระดับการศึกษา (๓) จัดหรือส่งเสริมให้ภาคีเครือข่ายจัดหรือร่วมกัน ขั้นพื้นฐานด้านสามัญศึกษาหรืออาชีวศึกษา (๒) วิธีการจัด จัดให้บุคคลในครอบครัวและชุมชน มีนิสัยรักการอ่าน การเรียนรู้และการจัดท�ำหรือพัฒนาหลักสูตรต้องสอดคล้องกับ หรอื การเรยี นรู้ รวมทงั้ จดั ใหม้ แี หลง่ สง่ เสรมิ การอา่ น และการเรยี นรู้ พัฒนาการของโลกและสอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน ในชุมชน เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ตามความถนัดของตน (๓) การประเมินผลเพื่อให้ได้รับคุณวุฒิทางการศึกษา ให้ใช้ (๔) สง่ เสริมและสนบั สนุนใหผ้ ชู้ �ำนาญการในภมู ิปัญญา วิธีการท่ีหลากหลาย เพื่อใช้กับผู้เรียนซ่ึงมีความแตกต่างกัน ท้องถิ่น และภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการจัดการเรียนรู้ ได้อย่างเหมาะสม โดยต้องไม่ใช้วิธีการทดสอบความรู้ในทาง และเผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถนิ่ เพื่อให้เกิดการเรยี นร้ตู ลอดชวี ติ วิชาการแต่เพียงด้านเดียว ในกรณีท่ีเด็กตามกฎหมายว่าด้วย การศกึ ษาภาคบงั คบั จดั กระบวนการเรยี นรหู้ ลกั สตู รและระยะเวลา การเรยี นรเู้ พอื่ การพฒั นาตนเอง มเี ปา้ หมายเพอื่ พฒั นา การเรียนให้สอดคล้องกับความจ�ำเป็น และความต้องการของ ศักยภาพ ทักษะ และความเช่ียวชาญเฉพาะด้านตามความถนัด ผเู้ รยี น ของตน การประกอบอาชีพ การพัฒนาอาชีพ การยกระดับ คณุ ภาพชวี ติ ของตน ครอบครวั ชมุ ชน หรอื สงั คม หรอื เพอื่ ประโยชน์ จดั การเรยี นรู้ แหง่ ความรอบรขู้ องตนมรี ะบบแนะแนวการเรยี นและการประกอบอาชพี ใหแ้ กผ่ ้ซู ง่ึ อยู่ในวัยเรียน เ พื่ อ ใ ห ้ ผู ้ เ รี ย น มี โ อ ก า ส ไ ด ้ ท ร า บ ล ่ ว ง ห น ้ า ห รื อ ว า ง แ ผ น แตไ่ ม่ได้รบั การศกึ ษาในโรงเรยี น ใหส้ อดคล้องกบั ความถนัดของตนด้วย หรือผูซ้ ง่ึ พ้นวยั ท่จี ะศกึ ษาในโรงเรียน หรอื อยู่ในพื้นที่ห่างไกล หรอื ทุรกนั ดาร 146 ๑๓ ทศวรรษ : ๑๓๐ ปี กระทรวงศึกษาธิการ