ทักษะการขยายอาชีพ อช31002

144 เอกสารหมายเลข 25 : ใบความรู เรือ่ ง เหตผุ ลของการทาํ โครงการขยายอาชพี ในการเรยี นรูท่ผี านมาเปน เรื่องของการทําแผนธุรกจิ ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ ใหความสําคัญกับการใชเหตุผล การกําหนดทิศทางธุรกิจใหมีความพอดแี ละมีภูมคิ ุมกนั การกําหนด แผนปฏบิ ตั กิ ารสรา งความรอบรแู ละขบั เคลื่อนแผนสูความสําเรจ็ อยา งมคี ุณธรรม ซ่ึงเปนเร่ืองภายในของ ผปู ระกอบการขยายอาชพี เทา นั้น แตก ารทําธุรกิจทีจ่ ะตองขยายตัวออกไปจําเปน ตองใชทุนเพ่มิ เติมหรือ ตองไดรับความชวยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชน การใหความชวยเหลือดังกลาวผูใหตองการทราบ รายละเอียดการดําเนนิ งาน มีผลลัพธเ ปนอยางไร มผี ลท่เี กิดอะไรบาง และกระทบตอสงั คมชุมชนอยางไร คุมคาทจ่ี ะใหก ารสนบั สนุนหรือไม หรอื มโี อกาสทจ่ี ะสรา งกําไร นาํ รายไดม าคืนสถาบันทางการเงินได หรือไม ดังน้ัน จงึ มีความจําเปน ท่ีจะตอ งมคี วามรู ความเขาใจในการเขียนโครงการขยายอาชีพ เพอ่ื นาํ เสนอขอรับความชวยเหลือหรือสรา งความเชือ่ มน่ั ใหก บั แหลงทนุ

145 เอกสารหมายเลข 26 : ใบความรู เร่ือง การเขยี นโครงการขยายอาชีพ โครงการเปนเอกสารภาพรวมของแผนธุรกิจ เพ่ือใชนําเสนอตอสังคมในการเผยแพร ความคดิ หรือใชนาํ เสนอเพื่อขอความชวยเหลอื สนับสนุนเงินทุน ซึง่ ประกอบดว ยสาระท่ีแสดงใหเห็น ความสาํ คญั และคุณคาของการดําเนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดวย 1. ชอ่ื โครงการ 2. เหตผุ ล หลกั การ 3. เปา ประสงค 4. วัตถปุ ระสงค 5. ผลไดข องโครงการ 6. วธิ ีดําเนนิ งาน 7. งบประมาณดาํ เนนิ การ 8. ผลดาํ เนินโครงการ การเขียนโครงการ 1. การเขียนชื่อโครงการ โดยท่วั ไป มี 3 องคป ระกอบ คือ (1) ขอความบงบอกวา ทําอะไร (2) ขอความวาเปน ของใครและ(3) นําเสนอใคร “โครงการขยายอาชพี เกษตรอนิ ทรีย ชุมชนบานคลองหาด นาํ เสนอขอการสนบั สนนุ จากทางอาํ เภอคลองหาด” 2. การเขียน ความสาํ คัญและหลกั การ เปนสาระสวนที่บอกความสาํ คญั ของการจดั ทาํ โครงการและหลักการดาํ เนนิ การ ซ่ึงมี โครงสรางการเขียน ดังน้ี 2.1 โครงสรา งการเขยี นความสําคญั การเขียนความสาํ คัญในการขยายอาชพี ควรจะ เปน สาระสําคัญในธรุ กจิ ซงึ่ ประกอบดวย 2.1.1 เขียนบง บอกสภาวะแวดลอมอาชีพ ไดแก (1) สภาพที่ดิน สิง่ แวดลอ มทสี่ ง เสรมิ การดาํ เนินโครงการ (2) ผลติ ผลอะไรทเ่ี หมาะสมในการผลิต (3) ลกั ษณะคุณภาพผลผลติ ท่ลี กู คาตอ งการ (4) ลกู คา เปน ใคร อยา งไร (5) ขายใหกบั ใคร สวนแบงทางการตลาดเปนอยา งไร (6) จะสามารถเขา ไปยดึ ตลาดสวนแบงตลาดไดรอ ยละเทาไร

146 2.1.2 เขยี นสรปุ ใหเหน็ ความสาํ คญั ท่ีเกยี่ วขอ งกับ (1) การสรางงาน สรางรายไดใ หก ับชุมชน (2) การมีสวนรว มสรา งความพอเพียงดา นตาง ๆ ใหกับชุมชน 2.2 การเขียนหลกั การ เปน ขอ ความตาง ๆ เพ่ือบงบอกวา โครงการจะทําอะไร ใหใคร ทาํ แคไ หน และทําอยา งไร ดังนี้ 2.2.1 จะทําอะไร ใหใคร ดังตวั อยา ง (1) มุงเนนผลิตผักผลไมระบบเกษตรอินทรีย ขายใหกับกลุมผูรักษา สขุ ภาพ 2.2.2 ทาํ อยา งไรดงั ตวั อยา ง (1) ใหความสําคัญกับการประยุกตระบบนิเวศธรรมชาติเขาสูระบบ การเกษตร 2.2.3 ทําท่ไี หน ดงั ตวั อยาง (1) การดําเนินงาน จะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูทําแลว สงเสริมการเรียนรู ขยายเครือขา ยการปลกู ผกั อินทรยี ออกไป 2.3 ตัวอยางการเขียนเหตุผลและหลกั การ เหตุผลและหลักการ การตัดสินใจดําเนนิ การจดั ทําเกษตรอินทรยี  มีเหตผุ ลมาจาก 1. สภาพทดี่ ินของหมูบานคลองหาด เปน ทด่ี ินเปดปาใหม เพื่อทําพืชไรมาเพียง 5 ป เกษตรกร ไมรจู กั และไมเ คยใชสารพษิ ฆาแมลงและปราบวชั พชื เขา มาใชเ ปนพน้ื ทีส่ ะอาดปราศจากสารพษิ 2. ถา หากดาํ เนินการผลติ พืชผกั ผลไมใ นระบบเกษตรอนิ ทรีย จะทําใหผ ลติ ผลที่ไดมา สะอาด ไมม ีสารพษิ ตกคา ง 3. ผักผลไมทตี่ ลาดตอ งการ จะเปนผลผลติ ทไี่ รสารพษิ มกี ารเจรญิ เติบโตไปตามธรรมชาติ และ รสชาติเปน ไปตามสายพันธุ 4. ขณะนกี้ ลมุ ผูร กั สุขภาพมจี ํานวนมากขน้ึ เนอื่ งมาจากการประชาสัมพันธค วามปลอดภยั ของ อาหาร ทาํ ใหกลุมคนกลมุ นีส้ นใจซื้ออาหารไรส ารพิษบริโภคมากข้ึนโดยลําดับ 5. มีผคู าอาหารสขุ ภาพเขามารับซือ้ ถึงไรนา จาํ นวนไมจาํ กดั เพ่ือกระจายสินคาเขาสูรานคาอาหาร สขุ ภาพ 6. ผลการศึกษาติดตามสว นแบงของตลาด อาหารสขุ ภาพพบวา ขณะน้ีมีผักผลไมเขาสูตลาด เพยี งรอ ยละ 0.25 ของพชื ผักผลไมท ปี่ ลูกในระบบเคมี เทา นัน้ จงึ อาจสรปุ ไดว า สวนแบง ของตลาดยังสูงมาก สามารถทําแลวขายได จะเปนโอกาสในการ สรางงาน สรางรายไดใหก ับคนในชุมชนบานคลองหาดไดพ ัฒนาเศรษฐกิจเขาสคู วามพอเพียงตามอตั ภาพ ของแตละครอบครวั ท่เี ขารว มโครงการได

147 จากเหตุผลดงั กลาว จงึ อาจสรปุ หลักการดาํ เนินงานไดด งั นี้ 1. เปน การดาํ เนนิ งานทมี่ งุ เนนการผลิตผัก ผลไมใ นระบบอินทรียข ายใหก ับกลมุ ผูร ักษาสขุ ภาพ 2. การดําเนนิ งานใหค วามสําคัญกับการประยกุ ตระบบนิเวศธรรมชาติเขา สรู ะบบการเกษตร 3. การดําเนินงานจะเริ่มตนที่แปลงเกษตรของผูนําแลวสงเสริมการเรียนรูขยายเครือขาย การปลกู ผกั อินทรยี อ อกไป 3. การเขียนเปาหมายโครงการ 3.1 โครงสรางการเขียนเปา หมายโครงการ ประกอบดวย ขอ ความบงชว้ี า + ปรมิ าณงาน + บอกระยะเวลา ทําอะไร สาํ เรจ็ 3.2 การเขยี นขอ ความเปาหมายโครงการ ควรพิจารณาสิ่งตอ ไป (1) ขอ ความบง ช้วี าทาํ อะไร ตอ งเปนเร่ืองสาํ คญั เปน หัวเรื่องหลักของโครงการ (2) ปริมาณงานท่รี ะบตุ อ งมขี อ ความสามารถทาํ ไดจ ริง (3) ระยะเวลาสําเร็จตอ งเหมาะสมกบั ปริมาณงานและมีความเปน ไปไดจ รงิ ท่จี ะทําสําเรจ็ 3.3 ตวั อยา งขอความเปาหมายโครงการ จดั ต้ังครวั เรือนบานคลองหาดใหท ําเกษตรอินทรียครอบครัวละ 2 ไร จํานวน 200 ครอบครัว ใหแ ลว เสรจ็ ในเดือนพฤษภาคม 2552 4. การเขยี นวตั ถุประสงคโ ครงการ เปนขอความทีข่ ยายภาพของเปาหมายโครงการใหมองเหน็ ภาระงานท่ีจะตองทําให สําเรจ็ โดยมรี ายละเอยี ดการคดิ การเขียน ดงั นี้ 4.1 วิเคราะหเปาหมาย กําหนดภาระงานท่ีควรทําแลวทําใหเกิดความสาํ เร็จตาม เปาหมายโครงการได เชน วเิ คราะหเ ปา หมาย กาํ หนดภาระงานท่คี วรทาํ จดั ตง้ั ครัวเรือน 1. ฝกอบรมศึกษาดูงาน เกษตรอินทรยี  2. จดั การสนบั สนนุ การจัดต้งั 200 ครอบครัว ระบบเกษตรอินทรีย 3. ตดิ ตามควบคุมการ ดาํ เนินงาน

148 4.2 วเิ คราะหภาระงาน กาํ หนดลักษณะบงชค้ี วามสาํ เรจ็ ดังตัวอยางนี้ ภาระงานท่จี ะทํา ลกั ษณะบงชีค้ วามสาํ เรจ็ 1. จดั ฝกอบรม - สามารถเขา ใจเหน็ ความสําคญั อาชีพเกษตรอินทรยี  2. จดั สนบั สนนุ - สามารถดาํ เนินอาชีพเกษตรอนิ ทรยี ได 3. ตดิ ตามและพฒั นา - อาชีพมีความเขม แขง็ 4.3 เขยี นวัตถปุ ระสงคโ ครงการตามโครงสรางนี้ ƒ ‚ เปนอยางไร ทําอะไร ใหใ คร เพอ่ื ฝกอบรม เกษตรบานคลองหาด สามารถเขาใจเห็น ความสําคัญอาชพี เกษตรอินทรยี  ตัวอยางวัตถปุ ระสงคโ ครงการ 1. เพอ่ื ฝก อบรมเกษตรกรบา นคลองหาดใหสามารถเขาใจเหน็ ความสาํ คญั อาชีพเกษตรอนิ ทรียได 2. เพอ่ื สนับสนุนเกษตรบา นคลองหาดใหสามารถดาํ เนนิ การประกอบอาชพี เกษตรอินทรียไ ด 3. เพื่อตดิ ตามพัฒนาใหเ กษตรผปู ระกอบอาชพี เกษตรอินทรยี  มีความเขม แขง็ ในอาชีพได 5. การเขยี นผลไดข องโครงการ การเขียนผลไดของโครงการเปนการเขียนสิง่ ท่ีจะเกิดข้ึนอันเน่ืองมาจากโครงการ อยางมีเหตุมีผล ดวยการนาํ วัตถปุ ระสงคโครงการมาวิเคราะหก ําหนดผลไดที่ควรจะเกิดตามตัวอยาง วตั ถปุ ระสงคที่ 1 ขอ ความในวัตถปุ ระสงค ผลไดทค่ี วรจะเกิด 1. ฝก อบรมเกษตร 1. มีผผู า นการฝก อบรม 60 คน 2. เขา ใจและเหน็ ความสาํ คัญของเกษตรอนิ ทรีย 2.1 บอกวธิ ีการพัฒนาคุณภาพดนิ ได 2.2 บอกวธิ ีการเพาะปลกู พืชในระบบ เกษตรอินทรยี ไ ด 2.3 บอกวิธีการอารักขาพืชในระบบ เกษตรอนิ ทรยี ไ ด

149 6. การเขยี นวธิ ดี ําเนนิ งาน เปนการเขยี นเรียงลําดับในแตล ะจดุ ประสงค โดยมีข้ันตอนการเขยี นดังนี้ 6.1 ยกขอ ความ วัตถุประสงคและผลไดโ ครงการมาเปน ตัวต้ัง 6.2 ดําเนินการวิเคราะหผลไดแตล ะตวั เพื่อกาํ หนด กิจกรรม/ข้นั ตอนวธิ กี ารดาํ เนนิ งานท่ี เกิดผลได 6.3 ระบุเกณฑชวี้ ดั ความสาํ เรจ็ ของงาน 6.4 กาํ หนดระยะเวลาดาํ เนนิ งานทเี่ ปนจรงิ ตวั อยางการเขยี นวธิ ีดาํ เนนิ งาน 6. วิธดี ําเนินงาน 6.1 วธิ ดี าํ เนินงานตามจุดประสงคท ่ี 1 : เพอื่ ฝก อบรมเกษตรบานคลองหาดใหสามารถเขาใจเห็น ความสําคญั อาชพี เกษตรอนิ ทรีย ผลได กิจกรรม/ข้นั ตอนวิธดี าํ เนินงาน เกณฑชวี้ ัดความสาํ เร็จ ระยะเวลา ของงาน (KPI) 1. มผี ูผานการอบรม 1. ประชาคมหมบู า นชแ้ี จงรับสมัคร 100% ประชาคม 2 ครงั้ 60 คน ผูสนใจเขารว มโครงการ 2. ผูเ ขาอบรมมี 1. จดั สัมมนาใหม องเหน็ ภาพรวมของ 80% ของผูเขา รับการ 2 วนั ความรู ความ เกษตรอนิ ทรยี  อบรมบอกวธิ ีการ เขาใจ 2. ศึกษาดงู านท่ีไรท นเหนอ่ื ย พฒั นาดินได 2.1 การพฒั นาดิน 2.1 ศึกษา สังเกตคณุ ภาพดนิ 80% ของผูเขา รบั การ 2.2 การเพาะปลกู 2.2 ศึกษา สังเกตวธิ กี ารเพาะปลกู อบรม บอกวธิ กี าร 2.3 การอารักขา 2.3 ศึกษา สงั เกตวิธีการอารกั ขาพชื เพาะปลูกเกษตร พชื 3. เปดเวทสี ัมมนาแลกเปลี่ยนเรยี นรูก ับ อินทรยี ได บคุ ลากรของไรทนเหน่อื ย 80% ของผเู ขารวม 4. สรุปผลการศกึ ษาสังเกตและการ อบรม บอกวธิ ีการ สัมมนา อารกั ขาพืชได 3. เหน็ ความสาํ คญั 3. ทบทวนสภาพเปนจรงิ ของตนเองกับ 80% ของผเู ขารับการ 2 วัน ประสบการณท ่ไี ดร บั มา แลว รวมกัน อบรมเห็นความสาํ คญั อาชพี เกษตร หาแนวทางของตนเอง อนิ ทรีย ของอาชีพเกษตร อินทรยี 

150 7. การเขียนงบประมาณดําเนนิ การ เปน การนํากิจกรรม/ข้ันตอนดาํ เนนิ การมาวเิ คราะหรายละเอียดของรายจา ย แลวบรรจใุ น โครงการ ดังตวั อยา ง ตวั อยา งการเขยี นรายละเอียดงบประมาณ 7. งบประมาณดําเนนิ การ รวมงบประมาณดาํ เนินการทง้ั สิน้ 108,000 บาท มีรายละเอยี ดการจาย ดงั นี้ รายการจาย รายละเอยี ดการจาย งบประมาณ ** การพฒั นาดิน คาจางไถบุกเบิก 120 ไร × 500 บาท 60,000 บาท คาจา งไถแปร 120 ไร × 300 บาท 36,000 บาท คาเมลด็ พนั ธุปุยพืชสด 120 ไร × 5 กก.× 20 บาท 12,000 บาท 8. การเขยี นผลดําเนนิ โครงการ เปน การนาํ ผลไดมา คิดวิเคราะหว า ถา การดําเนินงานเกิดผลไดตามที่กําหนด จะมีผลที่ เกดิ อะไรบาง และมีผลกระทบอยา งไรที่ทําใหมองเหน็ คุณคา ของโครงการ ดงั ตวั อยา งตอ ไปนี้ 8. ผลดาํ เนินโครงการ หากการดําเนินการเกิดผลไดดังที่กาํ หนดไว จะมผี ลทเี่ กิดตามมาและผลกระทบ ดงั น้ี ผลได Output ผลที่เกดิ Effect ผลกระทบ Impact 1. มผี ูผ านการอบรม 60 คน 1. โครงสรา งความรเู กษตรเปลีย่ น 1. เกิดชุมชนแหง การเรียนรูเกษตร อนิ ทรยี  2. ผอู บรมมีความรคู วาม 2. ความคิดของเกษตรกรเหน็ 2. การลดรายจายของชุมชน เขาใจเกษตรอินทรยี  ความสําคัญกับการประยกุ ตใ ช ปจ จัยภายในใหม ีคุณคาสงู ขึ้น 3. ผูเขาอบรมเห็น 3. มีการประกอบการอาชีพเกษตร 3. ระบบเศรษฐกิจยกระดบั เขา สคู วาม ความสาํ คัญ อนิ ทรียข ้ึนในชมุ ชนบา นคลอง อยูดีมีสขุ อาชีพเกษตรอนิ ทรยี  หาดแบบขนานใหญ

151 กจิ กรรมที่ 19 1. ใหผูเรียนเขียนโครงการขยายอาชพี โดยอาจเปนอาชีพของตนเองทปี่ ระกอบการอยู หรอื อาชพี ท่ีมคี วามสนใจ โดยโครงการมีสวนประกอบ (1) ชื่อโครงการ (2) เหตผุ ล หลักการ (3) เปาประสงค (4) วัตถปุ ระสงค (5) ผลไดข องโครงการ (6) วธิ ีดาํ เนินงาน (7) งบประมาณดาํ เนินงาน (8) ผลดาํ เนินโครงการ 2. ใหผเู รียนนําเอกสารโครงการขยายอาชพี ของตนเองไปนําเสนอผูรู ผูเชย่ี วชาญ ในทองถิ่น แลกเปล่ียนเรียนรหู าขอบกพรอง จดุ แข็งตา ง ๆ แลว ปฏบิ ตั กิ ารพฒั นาเอกสารของตนเอง

152 คณะผูจดั ทาํ ทป่ี รึกษา 1. นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง เลขาธกิ าร กศน. 2. ดร.ชยั ยศ อิม่ สุวรรณ รองเลขาธกิ าร กศน. 3. นายวชั รินทร จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. 4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ที่ปรึกษาดา นการพฒั นาหลักสูตร กศน. 5. นางรกั ขณา ตัณฑวุฑโฒ ผอู ํานวยการกลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ผูเ ขียนและเรียบเรยี ง 1. นายอุทยั หนแู ดง ขาราชการบาํ นาญ ผูบ รรณาธกิ าร และพัฒนาปรับปรุง 1. นายพิชติ แสงลอย ผูอ าํ นวยการ กศน. อําเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม 2. นางดุษฎี ศรวี ฒั นาโรทยั กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางพรทิพย เขม็ ทอง กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ ม่ันมะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 2. นายศุภโชค ศรีรตั นศิลป กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวศรญิ ญา กุลประดษิ ฐ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวฒั นา กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ผ้พู ฒั นาและปรับปรุงครงั ที (วันที - พฤศจกิ ายน ) 1. นางอัญชลี ธรรมวิธกี ุล 2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทยั 3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ 4. นางสาวกฤษณา โสภี 5. นายสภุ าพ เมืองนอ ย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรอื น

153 ผูพ มิ พตน ฉบับ 1. นางสาวปย วดี คะเนสม กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวชาลินี ธรรมธษิ า กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางสาวเพชรินทร เหลืองจติ วฒั นา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน ผูออกแบบปก นายศุภโชค ศรีรัตนศลิ ป

154 คณะผูปรบั ปรงุ ขอ มูลเกย่ี วกับสถาบันพระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560 ท่ีปรกึ ษา จําจด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ 1. นายสรุ พงษ สขุ สุเดช ปฏบิ ัติหนา ท่รี องเลขาธกิ าร กศน. 2. นายประเสรฐิ ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย 3. นางตรนี ชุ กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ผูปรับปรุงขอ มลู นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ คณะทํางาน 1. นายสรุ พงษ มั่นมะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย 2. นายศภุ โชค ศรรี ัตนศิลป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย 4. นางเยาวรัตน ปนมณวี งศ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 5. นางสาวสลุ าง เพช็ รสวา ง กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรือน กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 8. นางสาวชมพนู ท สงั ขพ ิชยั กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย