อ. พาหิยะ นัน้ ครัน้ กล่าวแล้ว อย่างนี ้ มีรูปของบุคคล โส เอวํ วตฺวา ตรมานรูโป สาวตฺถึ ปวิสติ ฺวาผ้ดู ว่ นอยู่ เข้าไปแล้ว สเู่ มืองชื่อวา่ สาวตั ถี เหน็ แล้ว ซงึ่ พระ- ภควนฺตํ อโนปมาย พทุ ฺธสริ ิยา ปิ ณฺฑาย จรนฺตํผ้มู ีพระภาคเจ้า ผ้เู สดจ็ เท่ียวไปอยู่ เพ่ือบณิ ฑะ ด้วยพทุ ธสริ ิ ทิสวฺ า “จิรสสฺ ํ วต เม โคตโม สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺโธอนั ไมม่ ีเคร่ืองเปรียบ (คดิ แล้ว) วา่ อ. พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า ททอนิฬฏฺฺตโฺห€รํ ตวคิีถเทิยหิํฏตฺ€ฺวปฏาฺ€าฺจเนอปโวตปฺ มตาปฏิหฺฏ€ฺเิ€ต“าเนทยเโสวอตนนฺุทตเิตสมฺวราีโรภนโฺเคตคปภนผฺ ฺคตเกฺววสาาุพระนามวา่ โคดม อนั เรา เหน็ แล้ว สนิ ้ กาลนานหนอ ดงั นี ้ มีสรีระอนั น้อมลงแล้ว จ�ำเดมิ แตท่ ี่ (แหง่ พระศาสดา อนั ตน) เหน็ แล้วไปแล้ว ถวายบงั คมแล้ว ด้วยอนั ตงั้ ไว้เฉพาะแหง่ องค์ ๕ ในระหวา่ ง ธมมฺ ํ, เทเสตุ สคุ โต ธมมฺ ํ, ยํ มมสสฺ ทีฆรตฺตํแหง่ ถนน จบั แล้ว ที่ข้อพระบาท ท. มน่ั กราบทลู แล้ว อยา่ งนี ้ วา่ หิตาย สขุ ายาต.ิข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ (อ. ธรรม) ใด พงึ มี เพ่ือประโยชน์เกือ้ กลูเพื่อความสขุ แก่ข้าพระองค์ สนิ ้ กาลนาน อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้าขอจงทรงแสดง ซงึ่ ธรรม (นนั้ ) แก่ข้าพระองค์เถิด, อ. พระสคุ ตเจ้าขอจงทรงแสดง ซง่ึ ธรรม (นนั้ แก่ข้าพระองค์เถิด) ดงั นี ้ฯครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรัสห้ามแล้ว ซง่ึ พาหิยะนนั้ วา่ อถ นํ สตฺถา “อกาโล ตาว พาหิย, อนฺตรวีถึดกู ่อนพาหิยะ (อ. กาลนี)้ เป็นสมยั มิใชก่ าล (ยอ่ มเป็น) ก่อน, อ. เรา ปวฏิ ฺโ€มหฺ ิ ปิ ณฺฑายาติ ปฏิกฺขิปิ .เป็นผ้เู ข้าไปแล้ว สรู่ ะหวา่ งแหง่ ถนน เพื่อก้อนข้าว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ อ. พาหิยะ ฟังแล้ว ซงึ่ พระด�ำรัสนนั้ (กราบทลู แล้ว) วา่ กวฬิงตฺกํ าสราตุ หฺวาาโรพานหิโอยล“ทภฺธนปฺเพุตฺโพ,สตสํ มุ าหฺเรากํ สสํ รนฺเตนข้ าแต่พระองค์ผ้ ูเจริ ญ อ.อาหารคือค�ำข้าว เป็ นอาหาร วา มยฺหํ(อนั ข้าพระองค์) ผ้ทู อ่ งเท่ียวไปอยู่ ในสงสาร ไมเ่ คยได้แล้ว วา ชีวิตนฺตรายํ น ชานามิ, เทเสเถว เม ธมมฺ นฺต.ิ(ยอ่ มเป็น) หามิได้, อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ อนั ตรายแหง่ ชีวิตของพระองค์ ท. หรือ หรือวา่ ของข้าพระองค์, อ. พระองค์ ท.ขอจงทรงแสดง ซง่ึ ธรรม แก่ข้าพระองค์นนั่ เทียวเถิด ดงั นี ้ฯอ. พระศาสดา ตรัสห้ามแล้ว แม้ครัง้ ท่ี ๒ นน่ั เทียว ฯ ได้ยินวา่ สตฺถา ทตุ ยิ ํปิ ปฏิกฺขิปิ เยว. เอวํ กิรสฺส อโหสิอ. อนั ทรงดำ� ริ อยา่ งนี ้ได้มแี ล้ว แกพ่ ระศาสดานนั้ วา่ อ. สรีระทงั้ สนิ ้ ป“อี ติมยิ สาสฺ อชมฺโฌํ ตทฺถิฏฺต€กํ าโหลโตต,ิ พปลฏวฺ€ปาปฺ ยี ตเิสวกโคลสธรมีรมฺ ํ ํ นิรนฺตรํเป็นสรีระอนั ปี ตทิ ว่ มทบั แล้ว มีระหวา่ งออกแล้ว ยอ่ มเป็น จ�ำเดมิ สตุ ฺวาปิแตก่ าล แหง่ เรา อนั ๆ พาหิยะนีเ้หน็ แล้ว, (อ. บคุ คล) ผ้มู ีก�ำลงั - น สกฺขิสฺสติ ปฏิวิชฺฌิตํ,ุ มชฺฌตฺตเุ ปกฺขาย ตาวแหง่ ปี ตมิ ีก�ำลงั แม้ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรม จกั ไมอ่ าจ เพ่ืออนั รู้ตลอด, ตทฏิรโฺ€ถตป;ุ ิ สเอฺสกรพตลฺเตวเาน,วโวสีสปโิ ยตชานวสตปกิ ฏํ ิปมปฺ คสฺคฺสํ มอภฺ าตคตู ต;ิ ตฺตา(อ. พาหิยะนนั้ ) จงตงั้ อยู่ ในความวางเฉยโดยความเป็นแหง่ บคุ คลผ้มู ีในทา่ มกลาง ก่อน ; แม้ อ. ความกระวนกระวาย แหง่ พาหิยะนนั้เป็นสภาพมีก�ำลงั (ยอ่ มเป็น) เพราะความที่ (แหง่ พาหิยะนนั้ )เป็นผ้มู าแล้ว สนิ ้ หนทาง อนั ประกอบแล้วด้วยร้อยแหง่ โยชน์ ๒๐โดยราตรีหนง่ึ นนั่ เทยี ว,อ.ความกระวนกระวายแม้นนั้ จงระงบั เฉพาะก่อน ดงั นี ้;เพราะเหตนุ นั้ (อ. พระศาสดา) ตรัสห้ามแล้ว ๒ ครัง้ ผ้อู นั พาหยิ ะ ตสฺมา ทฺวิกฺขตฺตํุ ปฏิกฺขิปิ ตฺวา ตติยํปิ ยาจิโตทลู วงิ วอนแล้วแม้ ครัง้ ท่ี ๓ ประทบั ยนื แล้ว ในระหวา่ งแหง่ ถนนเทยี ว อนฺตรวีถิยํ €ิโตว “ตสฺมาตหิ เต พาหิย เอวํทรงแสดงแล้ว ซง่ึ ธรรม โดยนยั มคี ำ� วา่ ดกู อ่ นพาหยิ ะ เพราะเหตนุ นั้ แล สิกฺขิตพฺพํ เท`ทเสิฏสฺ เ.ิ€ ทิฏฺ €มตฺตํ ภวิสฺสตีติอาทินาอนั เธอ พงึ ศกึ ษา อยา่ งนี ้ วา่ (ครัน้ เมื่อรูป) (อนั เรา) เหน็ แล้ว นเยน ธมมฺ ํ(อ. รูป) เป็นรูปสกั วา่ อนั ๆ เราเหน็ แล้ว จกั เป็น ดงั นี ้(ดงั นี)้ เป็นต้น ฯอ.พาหิยะนนั้ ฟังอยู่ ซงึ่ ธรรม ของพระศาสดานนั่ เทียว โส สตฺถุ ธมมฺ ํ สณุ นฺโตเยว สพฺพาสเว เขเปตฺวายงั อาสวะทงั้ ปวง ท. ให้สนิ ้ ไปแล้ว บรรลแุ ล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วย สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ,ปฏิสมั ภิทา ท.,ก็ แล (อ. พาหิยะนนั้ ) ทลู ขอแล้ว ซงึ่ การบวช กะพระผ้มู ีพระ- ตาวเทว จ ปน ภควนฺตํ ปพฺพชฺชํ ยาจิ,ภาคเจ้า ในขณะนนั้ นนั่ เทียว,96 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
แแลละะจจ(อีีวว.รรพขขาออหงงขิยเธ้าะอพนรนเั้ตะ)อม็ ผงรู้คอ(อ์)บนัไแมพลเ่้รวตะหม็ ศรราืออสดบดงั แนาล)ีก้้วตราดรบัสงั นถทาีลู้ฯมแแลล้ว้วววา่ า่ (ออ.. บบาาตตรร “ปริปุณฺณนฺเต ปตฺตจีวรนฺติ ปุฏฺ โ€ “น ปริปณุ ฺณนฺติ อาห.แนแเดซ๒ไอบด้ลลงึ่.วนั่๐้ือแพ้ย้วะเเธงลทจาจทคอไเซซอ้พวียดหีวีว..ร้ง่ึา้รวรรยิยังกน้ซจยไอานินะมแายงงึ่าะนั(แนัปวรแมงไ่้อ่ยเสบดมา่หยสั้จแมงัอำ�้้กวนกวัตจกพคอ.เชงรษนรัยนัุ่ภ้.าวพะห็จินณัหรโิกพ้ทผรทาแดษิยะดา้�ำแีูล.ยตซะศหุรงแัส้(วดคูนปงอนึ่นาิยลดว้ววบส.นัหี้หะวง้้้วยฯาาดหน)นนพยมตตซาานังึ่งฤึ่ร้เนใง่ึรอปะหทต(กแมก็ยศดน้ไถธรลาารมู่้าวัแิ์สงึรซะะแสแย่แสหจแจทงล่ึ ลดคลงกลงั่บี้ว�วำดเ้าเว้วไวราอคอม)าดแเูกตยซรหถม้ลเ่วะทารง่ึู่กิดิภ้ยคซวพแะคริดิกรงึ่ดิงลหาวดซขูปสขท)ะหา์งังึ่นึุมแ้ดรจมวนิยแบาห้ณวีวา่สกะีคุ้บดยง่รเน่พนิอธสค้นแงัแบนัไรา.นด้ลมลนั่ปารหอีจ็อ้วโ่เว้มตแิยทคนัหไื่นา่รหมวะนียสลหชงถ่า่นบไ่วมนิีกร้ช่ือด้านัรือ้ไพอีทว้อปิขโปอติภน.ัฯ่ีขยวรหแนั คาแะิดา่บฯรลภอทหงแือา้วเิกนอ่าง่ลตอวษปนนนั้ฯาว่้งรีุ อถ นํ สตฺถา “เตนหิ ปตฺตจีวรํ ปริเยสาหีติ วตฺวา ปกฺกามิ. โส กิร วีสตวิ สสฺ สหสฺสานิ สมณธมมฺ ํ กโรนฺโต “ภิกฺขนุ า นาม อตฺตนา ปจฺจเย ลภิตฺวา อฺ ํ อโนโลเกตฺวา สยเมว ปริภฺุชิตํุ วาวฏสฺ ฏงตฺคีหตํิ เอกภิกฺขสุ สฺ ปิ ปตฺเตน วา จีวเรน นากาส.ิ เตนสฺส “อิทฺธิมยปตฺตจีวรํ น อปุ ปฺ ชฺชิสสฺ ตีติ ตฺวา เอหิภิกฺขภุ าเวน ปพฺพชฺชํ นาทาส.ิ ตมปฺ ิ ปตฺตจีวรํ ปริเยสมานเมว เอกา ยกฺขินี เธนรุ ูเปน อาคนฺตฺวา วามอรู ุมหฺ ิ ปหริตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปส.ิททยจซองงึ่นืนรัรเงกงตทแยเรลยีอหรงัะง้งวภ.น็ทกกพิแ�ำนรษใลระำ�กซะุ้วทอง่ึลศอ�ำส้ซปทากแถง่ึ.สรแลสปูะดล้วรตเ้ใาวีถรหแูเะิดสเ้หรซสู้ทดขง่ึง่ดดสวจ็ั่อเงัรจ็แรองนือีรลเพอทะีน้้วฯกาน่ียหไีว้แปจิยวไหอปาา่ะกง่ยแหอพู่ลดกนนัร้วกะูบัตง่ึ นอ่เกพนคด(ไ่ือย้ภรปวบงัยกิแ(บณิภษยลคุง้ัิกุวฑสคษใระทลุีนร.)ทะผทน.้มูี่แใอ)ี ผ้หหีก.้ใมู้ิงจน่ หหาด�ำ้เไยก้ธมวหาอพยมากภรแ้แเ้อยลลตั ทม้อ่ื้ววร. สตฺถา ปิ ณฺฑาย จริตฺวา กตภตฺตกิจฺโจ สมพฺ หเุ ลหิ ภิกฺขหู ิ สทฺธึ นิกฺขมนฺโต พาหิยสสฺ “สภรีริกํ ฺขเสวงฺกาเรอฏกฺ€สาเฺมนึ ปติตํ ทิสฺวา ภิกฺขู อาณาเปสิ เคหทฺวาเร €ตฺวา มฺจกํ อาหราเปตฺวา อิมํ สรีรํ นครโต นีหริตฺวา ฌาเปตฺวา ถปู ํ กโรถาต.ิไกคปรราใัน้ นบกอเทรบ.ะลูภือ้ทแิกง�ำลหษแ้วนุลท้าซ้ว.พงึ่ กกรร้ไอิจะปมอทแเนั�ำลฉแ้วพๆลา้วตะสนอวู่ขกยิหอรา่างะงรพทนา�ำนั้เหแขิยล้;าะ้กวไปน็ แทนเั้ลฝลู้ าฯถ(อแาล.มภ้วแิกลษซ้วุง่ึ ทซพ.ง่ึ รเภะหพศลาเา่ ปสน็นดนั้ ทา)ี่ ภิกฺขู ตถา กรึส;ุ กตฺวา จ ปน วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา อตฺตนา กตกิจฺจํ อาโรเจตฺวา ตสฺส อภิสมปฺ รายํ ปจุ ฺฉึส.ุพแนน(ยลีในั่า้อ่ด้วหมเ(ิยคคซปเะปร็งือึ่นัง็น้พนนเอนัลา)้ นั้.หศิดเยพิงัปอะนแา็น.นหหี ้ฯผนพัิย้ง่ ้ปู)ภระใะริกนินผผษเ้้ิพมนููอุ ีง่พพตุ ทหทาร.ม่ะคนั ภผซคแ้เงาู่ึะลปเค้วป็วนเา่ลจสแ้าือากตดกว่ภรกไูกิกัมสอ่ ษ้บแนขหุภออทง่กกิงไเ.ษแรมลุาเ้ทห้ว(.อลผ(ซ.้า่อรู ้ง่ึูนแข.ขคจนันั้นัว้งธธาปทปมฉัญรัญทบังจ่ีตแพจกหกงัล้ ไะะง่นัว-))้ อถ เนสํ ภควา ตสสฺ ปรินพิ พฺ ตุ ภาวํ อาจกิ ขฺ ติ วฺ า “เอตทคฺคํ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขูนํ ขิปปฺ าภิฺานํ, ยทิทํ พาหิโย ทารุจีริโยติ เอตทคฺเค €เปส.ิฟตพบเซปง่ึัรรงรลพัสระแอืลแอลรค((กแอะุอล้งวรไอลค.้.วัมง้ด้รว์ผนพ้ภแแงหั้เูนหัรซิก้นกจตัะงง่ึ่่พรีษ้อศไฯพิญใมาุ.านรทห้ สะบภกอิ.ยอดราิก.ะทรราลษพลนหูลไุรแุนัรตั้ถทตะล)ดาอ.รใ้วในัสงมังทนซนคแกแลูง่ึกีล์าพ้ลฯถทา้ลว้รวาล.)ไะ)มยรอแวแอว่รดา่หล่าหมงัง่ วดัตัตนธกูกรรีดซ้ฯัส่อร็งงึ่ัมอนนพว.ภ,ีขา่ร้ อธะิกออ.ศรษงพ.รเาุรพมาสทาหาด.อ(ยหิ าอ(ันะอิยนนัน.พะนัพ้นัพ้รผาวะบา้นูหา่อหรงุ่ิยรงิยหขละคะ้าม่แนุ ์นแลซนทั้ นตั้ว้ง่ึ).่ อถ นํ ภิกฺขู ปจุ ฺฉึสุ “ภนฺเต ตมุ เฺ ห `พาหิโย ทารุจีริโย อรหตฺตํ ปตฺโตติ วเทถ, กทา โส อรหตฺตํ ปตฺโตต.ิ “มม ธมมฺ ํ สตุ กาเล ภิกฺขเวต.ิ “กทา ปนสฺส ตมุ เฺ หหิ ธมโฺ ม กถิโตต.ิผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 97
(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ (อ. ธรรม อนั เรา) ผ้เู ที่ยวไปอยู่ “ปิ ณฺฑาย จรนฺเตน อนฺตรวีถิยํ €ตฺวาต.ิเพ่ือก้อนข้าว ยืน ในระหวา่ งแหง่ ถนน (กลา่ วแล้ว แก่พาหิยะนนั้ )ดงั นี ้ฯ (อ. ภิกษุ ท. ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ ก็ อ. ธรรม “อปปฺ มตฺตโก หิ ภนฺเต ตมุ เฺ หหิ อนฺตรวีถิยํอนั ๆ พระองค์ ท. ประทบั ยืน ในระหวา่ งแหง่ ถนน ตรัสแล้ว €ตฺวา กถิตธมฺโม, กถํ โส ตาวตเกน วิเสสํมีประมาณน้อย, อ. พาหิยะนนั้ ยงั คณุ วิเศษ ให้บงั เกิดแล้ว นิพฺพตฺเตสตี ิ.ด้วยธรรมมีประมาณเพียงนนั้ อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว กะภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ วา่ อถ เน สตฺถา “ภิกฺขเว มม ธมมฺ ํ `อปปฺ ํ วาดกู ่อนภิกษุ ท. อ. เธอ ท. จงอยา่ นบั ซง่ึ ธรรม ของเรา วา่ พหํุ วาติ มา มินาถ; อเนกานิปิ หิ คาถาสหสฺสานิน้อยหรือ หรือวา่ มาก ดงั นี ้ ; เพราะวา่ อ. พนั แหง่ คาถา ท. อนตฺถนิสสฺ ติ านิ น เสยฺโย, อตฺถนิสฺสติ ํ ปน เอกมปฺ ิแม้มิใชห่ นง่ึ อนั อาศยั แล้วซง่ึ บทอนั ไมม่ ีประโยชน์ เป็นคาถา- คาถาปทํ เสยฺโยติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น) หามิได้, สว่ นวา่ อ. บทแหง่ คาถา เทเสนฺโต อิมํ คาถมาหแม้บทเดียว อนั อาศยั แล้วซงึ่ ประโยชน์ เป็นบทประเสริฐกวา่(ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้เมื่อ ทรงสืบตอ่ ซงึ่ อนสุ นธิ แสดง ซง่ึ ธรรม ตรัสแล้วซงึ่ พระคาถา นี ้วา่ แม้หากว่า อ.คาถา พนั หน่ึง เป็นคาถาประกอบ “สหสฺสมปิ เจ คาถา อนตฺถปทสหฺ ิตา; ดว้ ยบทอนั ไม่มีประโยชน์ ( ย่อมเป็น ) ไซร้; ( อ.บคุ คล ) เอกํ คาถาปทํ เสยฺโย, ยํ สตุ ฺวา อปุ สมฺมตีติ. ฟังแล้ว ( ซึ่งบทแห่งคาถา) ใด ย่อมเข้าไปสงบ อ.บทแห่งคาถา ( นน้ั ) บทเดียว เป็นบทประเสริฐกว่า ( ย่อมเป็น ) ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ)วา่ แม้อ. คาถาๆหนงึ่ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป วา่ อปปฺ มาโท ตตฺถ “เอกํ คาถาปทนฺติ “อปปฺ มาโท อมตํอมตํ ปทํ ฯเปฯ ยถา มตา ดงั นี ้เป็นคาถาประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น) ปทํ ฯเปฯ ยถา มตาติ เอวรูปา เอกา คาถาปิดงั นีฯ้ (อ.บท)ท่ีเหลือ (อนั บณั ฑิต) พงึ ทราบ ตามนยั มีในก่อน เสยฺโยติ อตฺโถ. เสสํ ปรุ ิมนเยเนว เวทิตพฺพํ.นนั่ เทียวฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ(ซงึ่ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพ(รจะบเถแรละ้วช)่ือว่าทารุจรี ิยะ ทารุจรี ิยตเฺ ถรวตถฺ ุ. ๓. อ.เร่ือ(องันแขห้า่งพพเรจะ้าเถจระีชก่ือลว่า่าวก)ุณฯฑลเกสี ๓. กุณฺฑลเกสีเถรีวตถฺ ุ. (๘๓) อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ คาถา สตํ ภาเสติ อิมํ ธมมฺ เทสนํซง่ึ พระเถรีชื่อวา่ กณุ ฑลเกสี ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต กณุ ฺฑลเกสึ อารพฺภ กเถส.ิโย จ คาถา สตํ ภาเส ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. ธิดาของเศรษฐี คนหนงึ่ ในเมืองชื่อวา่ ราชคฤห์ อภิรูปราาชอคโเหหสิกทิรสเสฺอนกาียาเ.สฏฺ€ธิ ีตา โสฬสวสสฺ ทุ ฺเทสกิ าเป็นหญิงอนั บคุ คลพงึ แสดงขนึ ้ วา่ มีกาลฝน ๑๖ เป็นหญิงมีรูปงามเป็นหญิงควรแก่การเหน็ ได้เป็นแล้ว ฯก็ อ. นาง ท. ผ้ตู งั้ อยแู่ ล้ว ในวยั นนั้ เป็นหญิงมีอธั ยาศยั - ตสมฺ ิจฺ วเย €ติ า นาริโย ปรุ ิสชฺฌาสยาในบรุ ุษ เป็นหญิงโลเลในบรุ ุษ ยอ่ มเป็น ฯ โหนฺติ ปรุ ิสโลลา. ครัง้ นนั้ อ. มารดาและบดิ า ท. ยงั ธิดานนั้ ให้อยแู่ ล้ว ในห้อง อถ นํ มาตาปิ ตโร สตฺตภมู ิกสฺส ปาสาทสสฺอนั เป็นสริ ิ ที่พืน้ มีในเบือ้ งบน แหง่ ปราสาท อนั ประกอบแล้ว อุปริมตเล สิริคพฺเภ วาเสสํุ, เอกเมวสฺสา ทาสึด้วยชนั้ ๗, ได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ ทาสี นางหนง่ึ นนั่ เทียว ให้เป็นหญิง ปริจาริกํ อกํส.ุรับใช้ ของธิดานนั้ ฯ98 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
อปผเห๔ห้.กูลรน็ๆารงเั หแระนอคถเลทตฆ.�ำร้นว�ำุังธไ้่ียนาอปนิดซนอนั่ยนแัา้งึ่แยู่ลขกอล่ซู้อวหลุ้ะวงึ่ ง(้าบสไโอเรจมดศท่ตูุ.้รวแรี่เรหรกปยษลนานร็้หนวชนฐั้รอวีทบมซฟา่ีนแรุงึ่ังยุษอมล�ำแมาดัลททดหาแ้ว..งัฆาล)เ(นซรป้ใา่วง่ึีน็้นนยเฯจเ(สอหืนพกบัียนญรรแงแแะาลิงลทขละม้ว้อกดว�ำีจ)งาอู บิตมรยใซนเปห่หนู ง่ึเบรา้ต่ืกเอะปชนงียลุห็นนพเงบฉาผืนตุร้ฯพ้มู)แร(าีแคหมะขดิง่แีปนปแลรคใลร้ะวนนา้วมภสห)เาปาานวณ็นทยา่งึ่ อเถกํ กลุ ปตุ ฺตํ โจรกมมฺ ํ กโรนฺตํ คเหตฺวา ปจฺฉาพาหํุ พนฺธิตฺวา จตกุ ฺเก จตกุ ฺเก กสาหิ ปหริตฺวา อาฆาตนํ นยสึ .ุ โข เเสอฏตฺ €นิธฺตีติ าปมาสหาาทชตนเสลฺส สทฺทํ สุตฺวา “กินฺนุ €ตฺวา โอโลเกนฺตี ตํ ทิสวฺ า ปฏิพทฺธจิตฺตา หตุ ฺวา ปตฺถยมานา อาหารํ ปฏิกฺขิปิ ตฺวา มจฺ เก นิปชฺชิ.อขอซไกเผนบออ((พ(รอออม้ะองึ่...รอู�ำดินัา.นนัั มก่าไงไเนัทชาหรจมดปขเบเหี ีวรอออครา่ร้แนา้ดฯาางัอทาาาติาน...รกง่ึนพงรั ปยช)จลูังบ้นด่ดมทรีขรบรนู่ก้ัณอแฯแนดาิีาฉิะา.ับอ้ฯไนลรุัากช้าน่ัรอนัะดดุงษแก้จ(ว่รแดบ งไดอ้,งัอลลเามซซคาทรุพน.อฉิ้.วชา่ ้ทุนรษง่ึธ์).ี.่ือนั้มบว้ไ,แสฯดนิ.ัในด้มอแอปการุาหาจ(นัฉิซนุลอ่ัษจ.้รไ่พมนลอ้ ตะมงด้่ึนดัาวกบั .นอี่รั ไาห้(ออจ่)าฉิผระแมธรยยเกาอ่ะอื่น้วมนััรบูิลดม่แถแจลทมา่ายใ้ื่อวพาลีล,าผอจหาช่�ำีภู่ ไแ้้มว้รยวกวเอัู้เกจาอม้ณชัพ(อนแแู่เ.ลบัดยไ่ น่ปเมล่ืะด่อลพดฑวด้า่า่วแ็ ซก้นวแ้อแ้ววา้่วอง่ืยฉิละง)ึ่ซบมัยลอนัแไอ้คนพัวโวซง่ึร้นย่วขยลจนัาวอด่บงนึ่ั ้)่าู้ีรงดวจัซย้า;้ธ.ฯวถรุหนพธ)กงังึ่งหมัิัวดุยเษ้าินดธจโนนัวรตา่้าสาวชจนด้ิะาง่ึาา่ี กาาน่ำ�้ารสีอาอ้ยจวคตออนนนัอใน้ง่งย.า่หกัญย.ดิัี.นัไคน้้ัใงั้จวป้ตดกร้ดา่วน์ผโอ้)าู่งพฉกแิาจิจยใไีล้ทสู.ใหปยนลรรรั ะแวหด่ีนมด้ ้รอะออ้ วาน่้้จดิฉู้พีนมวทม่ื้นยดซะ่กัยซงนััรนั่ตด�ำู่งง่ึั้เแไนอง่ึบบ้แปเ(เิวบนดจมทมทหดี ็ยรลุ้ใอ้นฯีรกุั ้้่ียุพวอ่หษุ้โวษกอโคไยภว้มตจอมแ.ดิอคคีภรอนราื่นซลไ่ดแเยั�ำบดยะห.ณงั้น่ั่ึวลงั า่)ย้บดดแแไตน้วโงซฑอ่้แแลลรวงัุวจวุีน้รุษมนนยกก้้ฯะาาวว่่ร้ ี,,้ ีี่่ ้ อถ นํ มาตา ปจุ ฺฉิ “กึ อิทํ อมมฺ าต.ิ “สเจ ้ เอตํ `โจโรติ คเหตฺวา นียมานํ ปรุ ิสํ ลภิสฺสามิ, ชีวิสฺสามิ; โน เจ, ชีวติ ํ เม นตฺถิ, อิเธว มริสสฺ ามีต.ิ “อมมฺ มา เอวํ กริ, อมหฺ ากํ ชาตยิ า จ โภเคน จ สทิสํ อฺํ สามิกํ ลภิสสฺ สีต.ิ “มยฺหํ อฺเน กิจฺจํ นตฺถิ, อิมํ อลภมานา มริสสฺ ามีต.ิ มาตา ธีตรํ สฺาเปตํุ อสกฺโกนฺตี ปิ ตโุ น อาโรเจส.ิ โสปิ นํ สฺ าเปตํุ อสกฺโกนฺโต “กึ สกฺกา กาตนุ ฺติ จินฺเตตฺวา ตํ โจรํ คาหาเปตฺวา คจฺฉนฺตสสฺ ราชปรุ ิสสสฺ สหสฺสภณฺฑิกํ เปเสสิ “อิมํ คเหตฺวา เอตํ ปรุ ิสํ มยฺหํ เทหีต.ิ โส “สาธตู ิ กหาปเณ คเหตฺวา ตํ มุ ฺจิตฺวา อฺํ มาเรตฺวา “มาริโต เทว โจโรติ รฺโ อาโรเจส.ิ(มแคลีขดิ ้้าวแวดแลต้มว้ว้ม้ยอ)เเ.ปวคเ็า่นศรื่รตออษ้นง.ฐอเแีราไกาดภ่โ้ใยรจหณงัร้แสนล์ทานั้ว้ ังม้ ซปเีองจ่ึ วธงกั งนดิ ใานัห้ เ้แยทยกินีย่อโ่ ดจวมียรฯจนิ่งัดนั้ดแฯงั จนองี ้. ธดิผ(า้ปซู ข่ึงรอะวงดัตเศบัถรเุ ษฉฐพทีนาน.ัะ้) อาราเเสธฏสฺ€สฺ ีปาิ มีตติ สสฺสพฺพธาีตภรรํณปอปฺ ทฏาิมสณ.ิ ฺฑสิตาา “สามิกํ ตสฺส ยาคอุ าทีนิ สํวิทหต.ิ สยเมวซ(ใถขเดพยนองา่ึฉิ อ่ื่ออกมงนั มอหาาแค((ออโหเนลออัญล..สรกโ..ไา้วัง้ียจโริรงยธรนจโธวนรดิดจงหัรนนัาแ่้นแั่หรคานนลอขนทขญดินัอ้วน้้าขนงัอ้แอแิงแาแงแล.นตยลคกเล้กวศี้น่แวดิล้ ่เรลาธตรโแดา่ ใษดยา้ิดววลอ่หงั )ฐบยแ้านว้ท(ตีเออนขลีถคหา่า้ฯ.น้ัอวเนายียวาต้โ)งลมรา่มแวียเแคว่วกแศลิไงลง)ดา่้ลินวรอไหฯ้ษ้วอ.ปดแรถใ)ะฐอแือนงันือวไีนบนหุะ่รเา่เนรัอีดฯง่าน้้ยือกวยางัาอ่ นน็ันแงอมนเเเลผี.้ปขลเฯน่ั้้วสเูม้็าก็นจยีไานรทปดมริญซ้อ่ีดดหแีอง่ึย่ืมทาาเย(คซแแงอวู่ รลง่ึลา่.ื่ดอแสะ้วโกองงัรุบรนอาท่.คดิ าีเา่ซ)้าหรหภนงึ่าอ้าลทรโดะมจณงจั.งไัหรแขกั ร์นนลนอไทีนดั้้ๆฯว้งง่ึ .้ โจโร กตปิ าหจฺจเยน จินฺเตสิ “กทา นุ โข อิมํ มาเรตฺวา เอตสิ สฺ า อาภรณานิ คเหตฺวา เอกสฺมึ สรุ าเคเห วิกฺกีณิตฺวา ขาทิตํุ ลภิสฺสามีติ. โส “อตฺเถโส อปุ าโยติ จินฺเตตฺวา อาหารํ ปฏิกฺขิปิ ตฺวา มจฺ เก นิปชฺชิ. อถ นํ สา อปุ สงฺกมิตฺวา “กินฺเต สามิ รุชฺชตีติ ปจุ ฺฉิ. “น กิฺจิ ภทฺเทต.ิ “กจฺจิ ปน เม มาตาปิ ตโร ตยุ ฺหํ กทุ ฺธาต.ิผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 99
(อ. โจรนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ (อ. มารดาและบดิ า ท. “น กชุ ฺฌนฺติ ภทฺเทต.ิ “อถ กินฺนาเมตนฺต.ิของเธอ) ยอ่ มไมโ่ กรธ ดงั นี ้ ฯ (อ. ธิดาของเศรษฐี ถามแล้ว) วา่ครัน้ เมื่อความเป็นยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ อ. เหตุ นน่ั ชื่ออะไร ดงั นี ้ ฯ(อ. โจร กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ นาง ผ้เู จริญ อ. เรา อนั ราชบรุ ุษ ท. “ภทฺเท อหํ ตํ ทิวสํ พนฺธิตฺวา นียมาโนมดั แล้ว น�ำไปอยู่ ในวนั นนั้ ฟังตอบแล้ว ซง่ึ พลีกรรม ตอ่ เทวดา โจรปปาเต อธวิ ตถฺ าย เทวตาย พลกิ มมฺ ํ ปฏสิ สฺ ณุ ติ วฺ าผ้อู ยทู่ บั แล้ว ในเหวเป็นที่ยงั โจรให้ตกไป ได้แล้ว ซง่ึ ชีวิต, แม้ อ. เธอ ชีวติ ํ ลภ,ึ ตฺวํปิ มยา ตสสฺ าเอว อานภุ าเวน ลทฺธา,เป็ นผู้ อนั เรา ได้แล้ว ด้วยอานภุ าพ ของเทวดานนั้ นนั่ เทียว `ตํ เม เทวตาย พลกิ มมฺ ํ €ปิ ตนฺติ จินฺเตมิ ภทฺเทต.ิ(ยอ่ มเป็น), แนะ่ นางผ้เู จริญ อ. เรา ยอ่ มคดิ วา่ อ. พลีกรรม นนั้อนั เรา ตงั้ ไว้แล้ว แก่เทวดา ดงั นี ้ ดงั นี ้ฯ(อ. ธิดาของเศรษฐี กล่าวแล้ว) ว่า ข้าแต่นาย อ. ท่าน “สามิ มา จินฺตยิ, กริสฺสาม พลกิ มมฺ ํ, วเทหิ,อยา่ คดิ แล้ว,อ. เรา ท. จกั กระทำ� ซงึ่ พลกี รรม, อ.ทา่ น จงกลา่ วเถดิ , อ. เกน อตโฺ ถต.ิ “อปโฺ ปทกมธปุ ายาเสน จ ลาชปจฺ มก-ความต้องการ ด้วยวตั ถอุ ะไร (มีอย)ู่ ดงั นี ้ฯ (อ. โจร กลา่ วแล้ว) วา่ ปปุ เฺ ผหิ จาต.ิ “สาธุ สามิ, อหํ ปฏิยาเทสฺสามีติ.(อ.ความต้ องการ) ด้ วยข้ าวมธุปายาสมีน�ำ้อันน้ อยด้ วยด้วยดอกไม้มีข้าวตอกเป็นท่ี ๕ ท. ด้วย (มีอย)ู่ ดงั นี ้ฯ (อ. ธิดา-ของเศรษฐี กล่าวแล้ว) ว่า ข้าแต่นาย อ. ดีละ, อ. ดิฉนัจกั ตระเตรียมไว้ ดงั นี ้ฯ อ. ธิดาของเศรษฐีนนั้ ตระเตรียมแล้ว ซงึ่ พลกี รรม ทงั้ ปวง สา สพฺพํ พลกิ มมฺ ํ ปฏิยาเทตฺวา “เอหิ สามิ,กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น จงมาเถิด, อ. เรา ท. จงไป ดงั นี ้ฯ คจฺฉามาติ อาห. “เตนหิ ภทฺเท ตว าตเก(อ. โจร กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. เธอ นิวตฺเตตฺวา มหคฺฆานิ วตฺถาภรณานิ คเหตฺวายงั ญาติ ท. ของเธอ ให้กลบั แล้ว ถือเอาแล้ว ซง่ึ ผ้าและเครื่อง- อตตฺ านํ อลงกฺ โรห,ิ หสนตฺ า กฬี นตฺ า สขุ ํ คมสิ สฺ ามาต.ิอาภรณ์ ท. อนั มีราคามาก จงกระท�ำให้พอ ซงึ่ ตน, อ. เรา ท. สา ตถา อกาส.ิหวั เราะอยู่ เลน่ อยู่ จกั ไป สบาย ดงั นี ้ ฯ อ. ธิดาของเศรษฐีนนั้ได้กระท�ำแล้ว อยา่ งนนั้ ฯ ครัง้ นนั้ ในกาล (แหง่ ตน) ถงึ แล้ว ซง่ึ เชิงแหง่ ภเู ขา อถ นํ โส ปพฺพตปาทํ คตกาเล อาห “ภทฺเทอ. โจร นนั้ กลา่ วแล้ว กะธิดาของเศรษฐีนนั้ วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ อิโต ปรํ อุโภ ชนา คมิสฺสาม, เสสชนํ ยานเกน(อ. เรา ท.) เป็นชน ทงั้ สอง (เป็น) จกั ไป สทู่ ี่อ่ืน จากท่ีนี,้ อ. เธอ สทฺธึ นิวตฺเตตฺวา พลิกมฺมภาชนํ สยํ อุกฺขิปิ ตฺวายงั ชนผ้เู หลือ ให้กลบั แล้ว กบั ด้วยยาน ยกขนึ ้ แล้ว ซงึ่ ภาชนะ คณฺหาหีติ. สา ตถา อกาสิ. โจโร ตํ คเหตฺวาอนั เตม็ แล้วด้วยเครื่องพลีกรรม จงถือเอา เอง ดงั นี ้ ฯ อ. ธิดาของ โจรปปาตปพฺพตํ อภิรุหิ.เศรษฐีนนั้ ได้กระท�ำแล้ว อยา่ งนนั้ ฯ อ. โจร พาเอาแล้ว ซง่ึ ธิดาของเศรษฐีนนั้ ขนึ ้ เฉพาะแล้ว สภู่ เู ขาเป็นท่ียงั โจรให้ตกไป ฯ ก็ อ. มนษุ ย์ ท. ยอ่ มขนึ ้ เฉพาะ โดยข้าง ๆ หนง่ึ แหง่ ภเู ขานนั้ ฯ ตสสฺ หิ เอเกน ปสฺเสน มนสุ ฺสา อภิรุหนฺต.ิ เอกํอ. ข้าง ๆ หนง่ึ เป็นข้างมีริมอนั ขาดแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. มนษุ ย์ ท. ปสสฺ ํ ฉินฺนตฏํ, ปพฺพตมตฺถเก €ิตา เตน ปสฺเสนยนื แล้ว บนยอดแหง่ ภเู ขา ยอ่ มยงั โจร ท. ให้ตกไป โดยข้าง ๆ นนั้ ฯ โจเร ปาเตนฺติ, เต ขณฺฑาขณฺฑํ หตุ ฺวา ภมู ิยํอ. โจร ท. เหลา่ นนั้ เป็นทอ่ นและทอ่ นอนั เจริญ เป็น ยอ่ มตกไป ปตนฺต;ิ ตสฺมา “โจรปปาโตติ วจุ ฺจติ.ที่พืน้ ดนิ ; เพราะเหตนุ นั้ (อ. ภเู ขานนั้ ) (อนั ชน ท.) ยอ่ มเรียก วา่อ. ภเู ขา เป็นท่ียงั โจรให้ตกไป ดงั นีฯ้ อ. ธิดาของเศรษฐีนนั้ ยืนแล้ว บนยอด แหง่ ภเู ขา นนั้ สา ตสสฺ ปพพฺ ตสสฺ มตถฺ เก €ตวฺ า “พลกิ มมฺ นเฺ ตกลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น จงกระทำ� ซง่ึ พลกี รรม ของทา่ นเถดิ สามิ กโรหีติ อาห.ดงั นี ้ฯ อ. โจรนนั้ เป็นผ้นู ่ิง ได้เป็นแล้ว ฯ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ ข้าแตน่ าย โส ตุณฺหี อโหสิ. ปุน ตาย “กสฺมา สามิอ. ทา่ น เป็นผ้เู ป็นคนน่ิงเป็นแล้ว ยอ่ มเป็น เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ตณุ ฺหีภโู ตสตี ิ วตุ ฺเต, ตํ อาห “น มยฺหํ พลกิ มเฺ มนอนั ธิดาของเศรษฐีนนั้ กลา่ วแล้ว อีก, (อ. โจรนนั้ ) กลา่ วแล้ว อตฺโถ, วฺเจตฺวา ปน ตํ อาทาย อาคโตมหฺ ีต.ิกะธิดาของเศรษฐี นนั้ วา่ อ. ความต้องการ ด้วยพลกี รรม (มีอย)ู่แก่เรา หามิได้, แตว่ า่ อ. เรา เป็นผู้ ลวงแล้ว พาเอา ซง่ึ เธอ มาแล้วยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ100 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
มแ(ลขดหอกเอนซตปออลง่ึ.ยาวาฉิานตัั้็.นเแ้ลงยจวา่นทัถคแขโลมงนงน(อออ(กเา่รจว้ลถอนออวอีอี่ืนน่ัอ...รา่้รห้ิวง..ดยีรยโธ้นสงเเยมรจธทขมา่พ,ถธปิดู่าพนืัออ่้้ิดีอรากียิดืออรยราด,ามนอแยาราวะเ.าขสกหเงอเ.ัะนตัขะู่อด้ขปอทรลดนรทาอเปน่้็อแาอบันงแืาห่อา่งีัแ�ำง้ารหยเกงมน)วนวตซลศเทะยเอลง่ศแ้า่อผศี้งึ่ไุวรเโ้.ฯทจนพาั่ลรร้ดยยออษูร(ขงษวา่้เซอวอษ่ืชาฉิ่น.ดัปฐอทแน)งึ่ต.ฐงนนดัฐี็งธันนงรลเนนีด้นอนีวิ์ดคฉิเงนั้วว้มธนองี่ัฉิถาน่ัีไ้ารนัิ้ก้ดกฯอวะา่ืานเัซผอ)ขดาทา้ง(ัไแม้ง่ึง)อูอกอหร้ซรวนรียลคปแแเนแังล.นยงึ่ีปว้ว้าลเขหรกดภกา่ีเไศ็นถะ้ออรวอง่่ปวฉิลยยัร(ดาาทท).งนแัยนาั่ษอ่แน(ทบัเอาลววอ่ยตมเคฐีสา่ปยง้ววา่แ้มวอ่ค่ีเรวทน็งีา่ัปนลา่ื่ทอขมเิงววเข.ป็้ธวผนวอง.า่าตเ้ดา็เอปน้ปอู)มเงหา้แววคห็ลท)นนรเตยลตยา่,ใรลพวะา่)อแหาา่ันคน่้งา่ดรนออยดยนล้ตวเแานาบั.ม.ู่้งคัวาีายลเบะ้ี้จนปเ่ือยทมกุ้วเทรอท่ด็งหีแนค(งคต้า้ัฯ.ยอใา่งัลปพตวาาหขนนจ.้ยวาๆวอุมาย้อกัีงทมัง้เะซจแวงกถอเกแา่เไงึ่ธ�าำล่ดปอืรารลนชหอเ้วฉิะ็เอดนา่ีวอง่ดซทนั.กเวมิอจิตดางัปง่ึ�ำทดแลแะยฉินเ็น้แาแ่ธลวลใซา่า่นัี ้นหตผยก้อ้ฯวววงงึ่ ,ู้้่่ “กกึ ารณา สามีต.ิ “ตํ มาเรตฺวา ตว อาภรณานิ คเหตฺวา ปลายนตฺถายาต.ิ สา มรณภยตชฺชิตา อาห “สามิ อหจฺ อาภรณานิ จ เม ตว สนฺตกาเนว, กสมฺ า เอวํ วเทสีต.ิ โส “มา เอวํ กโรหีติ ปนุ ปปฺ นุ ํ ยาจิยมาโนปิ “มาเรมิเอวาติ อาห. “เอวํ สนฺเต กินฺเต มม มรเณน, อิมานิ อาภรณานิ คเหตฺวา มยฺหํ ชีวิตํ เทหิ, อิโต หปตฏฺฺถ€ากยมมฺ มํ ํกริส`มสฺ ตาามตีติ ิ ธาเรหิ, ทาสี วา เต หตุ ฺวา วตฺวา อิมํ คาถมาห “อิเม สวุ ณฺณเกยูรา สพเฺ พ เวฬรุ ิยามยา,เป็ นของส�ำเร็จแล้ว ด้วยแก้วไพฑูรย์ (ย่อมเป็ น), สพพฺ จฺ คณฺห ภทฺทนเฺ ต มมํ ทาสิฺจ สาวยาติ .ข้าแต่ท่านผู้เจริญ อ. ท่าน จงถือเอา ซ่ึงส่ิงของทงั้ ปวงด้วย (ยงั บุคคล) จงให้ฟัง ซึ่งดิฉนัว่าเป็ นทาสีด้วย ดงั นี้ ฯกอ(อ.ลนั าเ่ รเวรอาาแ.โ)ลยจก้วงั รเรธซะฟอง่ึทัคงำ� จแาแกัลถลใ้วา้วหน,้ตซีอ้วง่ึา.า่คยเธ�ำนอนน่ั นัเ้ไทปียกแวลล,้า่วอวแจ. ลกัเธ้บวออวกอา่ ยแา่คกครม่ ันร้า�ำเรม่คด่ือราวกแญรลระมนบอกัดิ ยาดา่ ทงงั นน.,ีี ้ ตํ สตุ ฺวา โจโร “เอวํ กเต, ตฺวํ คนฺตฺวา ้ มาตาปิ ตนู ํ อาจิกฺขิสฺสส,ิ มาเรสฺสามิเยว, ตฺวํ มา พาฬฺหํ ปริเทวีติ วตฺวา อิมํ คาถมาหอ.เธอ อย่าคร�่ำครวญแล้ว นกั , อ.เธอ จงผูก “มา พาฬหฺ ํ ปริเทเวสิ, ขิปปฺ ํ พนธฺ าหิ ภณฺฑกํ,ซึ่งส่ิงของ พลนั , อ.ชีวิต ของเธอ จะไม่มี , อ.เรา น ตยุ ฺหํ ชีวิตํ อตฺถิ, สพพฺ ํ คณฺหามิ ภณฺฑกนตฺ ิ.จะถือเอา ซ่ึงสิ่งของ ทงั้ ปวง ดงั นี้ ฯใพข(แอเไดส(ใพอยหนหอลปำ�ุงัิจ.อ่้ื่อวกนนคจะกา้มปา�ำบงีญัรซา อคใ้ปฯเลใมณรนดิรง.่ึรปัญห)ะใะงตาักธ็า้นา้ดโวนแดนิญาเยแ)า่พนลัล;ทา้เชอกาถ้ื่อขวเน.อ;น.่ทปนอิดออ.นซั็์แท้เา่น.นังนั้หง่ึเดกนเา่อชโรธศทลจง่อันกา่ือ.ดิรอา่(นา่รนัดรยษานนนจั(ีะ้ดฉิขอ่ฯอฐกันธัท้กองนััมอีนนัรร�ำหนงร้.นูเรรับ้เแะปง(ุีมศา้;สซทปล็ตอคนชรชง่ึล้ั้ว�ำกญมษดิบ)ากะแแแแฐต(รจุรญแลซลลุีลนษร�ำ)ิ ล้วงึ่้้วว้มาวนเั้้ตวดทใกแวนนอมิก.ารก่ ))นัเเะล(่มซครแอโจใทา่ือองา่ึตียๆหนับ้ัว�ำพนรวก้่แเ!ธแแดเป,นักลารรอลล็าอนิรนแ้ลาว.้้ววแ.ม)หผนกลดกช้นองู่พนัร้ะเฉิะาทรหน�ำัพ,งึบโมนัตรไากจใื่อดิๆปัพิมนรรเนปปานอ)ะยิไวดีร็้ดนทนยเั์ทนั้ฉิะป้,วู่�ำผ.นโนั็กน(,า(่ย้กูดียเอรแก้ข(ชหร้โวะอ้งัาก.รดะนน็ยทบรแม.่โทยม์แดคจต�ำคุทา�ำทกหรีแวแน่รคา่ซน่อี่แนาดลลานลงึ่มนทนัักย้้ัวาว้-))้ สา จินฺเตสิ “อโห อิทํ กมมฺ ํ ภาริยํ; ปฺา นาม น ปจิตฺวา ขาทนตฺถาย กตา, อถ โข วิจารณตฺถาย กตา; ชานิสฺสามิสสฺ กตฺตพฺพนฺต.ิ อถ นํ สา อาห “สามิ ยทา ตฺวํ `โจโรติ คเหตฺวา นียส;ิ ตทา อหํ มาตาปิ ตนู ํ อาจิกฺข,ึ เต สหสฺสํ วิสฺสชฺเชตฺวา ตํ อานาเปตฺวา เคเห กรึส,ุ ตโต ปกตฏฺฺว€าาย อหํ ตยุ ฺหํ อปุ การิกา, อชฺช เม สทุ ิฏฺ€ํ อตฺตานํ วนฺทิตํุ เทหีติ. ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 101
อ. โจรนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ อ. ดีละ, อ. เธอ โส ปพ“สฺพาตธนุ ฺเตภทอฺเทฏฺ,€าสส.ิ ุทิฏฺ €ํ กตฺวา วนฺทาหีติกระทำ� แล้ว ให้เป็นผ้อู นั ๆ เธอ เหน็ ดแี ล้ว จงไหว้เถดิ ดงั นี ้ได้ยนื แล้ว วตฺวาณ ท่ีสดุ แหง่ ภเู ขา ฯครัง้ นนั้ อ. ธิดาของเศรษฐีนนั้ กระท�ำแล้ว ซง่ึ การประทกั ษิณ อถ นํ สา ตกิ ฺขตฺตํุ ปทกฺขิณํ กตฺวา จตสู ุ๓ ครัง้ ไหว้แล้ว ซงึ่ โจรนนั้ ในฐานะ ท. ๔ (กลา่ วแล้ว) วา่ €าเนสุ วนฺทิตฺวา “สามิ อิทํ เม ปจฺฉิมทสฺสนํ,ข้าแตน่ าย อ. การเหน็ นี ้ เป็นการเหน็ มีในภายหลงั แหง่ ดฉิ นั อิทานิ ตยุ ฺหํ วา มม ทสสฺ นํ มยฺหํ วา ตว ทสสฺ นํ(ยอ่ มเป็น), อ. การเหน็ ซง่ึ ดฉิ นั แหง่ ทา่ นหรือ หรือวา่ อ. การเหน็ นตฺถีติ ปรุ โต จ ปจฺฉโต จ อาลงิ ฺคติ ฺวา ปมตฺตํซง่ึ ทา่ น แหง่ ดฉิ นั ยอ่ มไมม่ ี ในกาลนี ้ดงั นี ้สวมกอดแล้ว ข้างหน้าด้วย หตุ ฺวา ปพขฺพนตฺเธนฺเตคเห€ติ ตํ ฺวปาิ ฏฺ€เิปอสเเฺกสน €ตฺวา เอเกนข้างหลงั ด้วย ยืนแล้ว ที่ข้างแหง่ หลงั จบั แล้ว (ซง่ึ โจรนนั้ ) ผ้เู ป็นคน หตฺเถน ปิ ฏฺ €ิกจฺฉายประมาทแล้ว เป็น ยืนแล้ว บนท่ีสดุ แหง่ ภเู ขา ที่คอ ด้วยมือ คเหตฺวา ปพฺพตปปาเต ขิปิ .ข้างหนงึ่ จบั แล้ว ท่ีหลงั แหง่ รักแร้ ด้วยมือ ข้างหนง่ึ ผลกั ไปแล้วในเหวแหง่ ภเู ขา ฯ อ. โจรนนั้ กระทบเฉพาะแล้ว ท่ีท้องแหง่ ภเู ขา เป็นทอ่ นและ โส ปพฺพตกจุ ฺฉิยํ ปฏิหโต ขณฺฑาขณฺฑํ หตุ ฺวาทอ่ นอนั เจริญ เป็น ตกไปแล้ว ที่พืน้ ดนิ ฯ อ. เทวดา ผ้อู ยทู่ บั แล้ว บน ภมู ิยํ ปต.ิ โจรปปาตมตฺถเก อธิวตฺถา เทวตายอดแหง่ ภเู ขา เป็นท่ียงั โจรให้ตกไป เหน็ แล้ว ซง่ึ กิริยา ของชน ท. เตสํ ทฺวนิ ฺนํปิ กิริยํ ทิสฺวา ตสสฺ า อิตฺถิยา สาธกุ ารํแม้ ๒ เหลา่ นนั้ ให้แล้ว ซง่ึ สาธกุ าร แก่หญิง นนั้ กลา่ วแล้ว ทตฺวา อิมํ คาถมาหซงึ่ คาถานี ้ วา่ อ.บรุ ุษนนั้ เป็นบณั ฑิต ย่อมเป็น ในที่ ท. ทง้ั ปวง “น โส สพฺเพสุ €าเนสุ ปรุ ิโส โหติ ปณฺฑิโต, หามิได,้ แม้ อ.หญิง ผูม้ ีปัญญาเป็นเครื่องเห็นแจ้ง อิตฺถีปิ ปณฺฑิตา โหติ ตตฺถ ตตฺถ วจิ กฺขณาต.ิ เป็นบณั ฑิต ย่อมเป็น ในที่ ท. เหล่านน้ั ๆ ดงั นี้ ฯ อ. ธิดาของเศรษฐีแม้นนั้ ครัน้ ผลกั ไปแล้ว ซงึ่ โจร ในเหว สาปิ โจรํ ปปาเต ขิปิ ตฺวา [จินฺเตส]ิ “สจาหํ(คดิ แล้ว) วา่ ถ้าวา่ อ. เรา จกั ไป สเู่ รือนไซร้, (อ. มารดาและบดิ า ท.) เคหํ คมิสฺสามิ, `สามิโก เต กหนฺติ ปจุ ฺฉิสสฺ นฺต;ิจกั ถาม วา่ อ. สามี ของเจ้า (ไปแล้ว) ณ ท่ีไหน ดงั นี ้; ถ้าวา่ อ. เรา ผ้อู นั มารดาและบดิ า ท. ถามแล้ว อยา่ งนี ้ สจาหํ เสอหวํสฺสปํฏุ ฺ€ทาตฺว`มาาริโสตามิกเํมตอิานาวเกปฺขตาฺวมาิ,จกั กลา่ ว วา่ (อ. สามี) อนั ดฉิ นั ให้ตายแล้ว ดงั นี ้ ไซร้, (อ. มารดา- `ทุพฺพินีเตและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ) จกั ท่ิมแทง ซง่ึ เรา ด้วยหอกคือปาก ท. วา่ อิทานิ นํ มาเรสีติ มํ มุขสตฺตีหิ วิชฺฌิสสฺ นฺต;ิแนะ่ หญิงผ้อู นั บคุ คลแนะน�ำได้โดยยากแล้ว อ. เจ้า (ยงั เรา ท.)ให้น�ำมาแล้ว ซง่ึ สามี เพราะให้ ซง่ึ พนั แหง่ ทรัพย์ ยงั สามีนนั้ให้ตายแล้ว ในกาลนี ้ดงั นี ้; (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ อ. สามีนนั้ เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั ยงั ดฉิ นั ให้ตาย `อาภรณตฺถาย มํ โส มาเรตกุ าโม อโหสีติเพอ่ื ต้องการแกเ่ คร่ืองประดบั ได้เป็นแล้ว ดงั นี ้(อนั เรา) แม้กลา่ วแล้ว, วตุ ฺเตปิ , น สทฺทหิสสฺ นฺต;ิ อลํ เม เคเหนาติ ตตฺเถว(อ. มารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ) จกั ไมเ่ ช่ือ ; อ. อยา่ เลย แก่เรา อาภรณานิ ฉฑเฺ ฑตวฺ า อรญญฺญํ ปวสิ ติ วฺ า อนปุ พุ เฺ พนด้วยเรือน ดงั นี ้ทงิ ้ แล้วซงึ่ เคร่ืองประดบั ท. ในทน่ี นั้ นนั่ เทยี ว เข้าไปแล้ว วจิ รนฺตี เอกํ ปริพฺพาชกานํ อสสฺ มํ ปตฺวา วนฺทิตฺวาสปู่ ่ า เท่ียวไปอยู่ ตามล�ำดบั ถงึ แล้ว ซงึ่ อาศรม ของปริพาชก ท. “มยฺหํ ภนฺเต ตมุ หฺ ากํ สนฺตเิ ก ปพฺพชฺชํ เทถาติหลงั หนง่ึ ไหว้แล้ว กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. อาห.ขอจงให้ ซง่ึ การบวช ในสำ� นกั ของทา่ น ท. แก่ดฉิ นั เถิด ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ (อ. ปริพาชก ท. เหลา่ นนั้ ) ยงั ธิดาของเศรษฐีนนั้ อถ นํ ปพฺพาเชสํ.ุให้บวชแล้ว ฯ อ. ธดิ าของเศรษฐีนนั้ บวชแล้วเทยี ว ถามแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ สา ปพฺพชิตฺวาว ปุจฺฉิ “ภนฺเต ตุมฺหากํอ. อะไร เป็นสง่ิ สงู สดุ แหง่ บรรพชา ของทา่ น ท. (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ปพฺพชฺชาย กึ อตุ ฺตมนฺต.ิ102 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
อพซ(จ(อยกง่ึ.ังึ .อ่พไใฌมมหปนั((้อเ่าออบฏแปนา..งัิปห็นจเปง่ทกป()รเวอาิดพรดิพานัิ)พหงอ่ืัทาบนารอชะนือคชุีนัิก้ฯฯี,กค้ยาหลงเั ปรทฌ)กือ็น.กลาวปราน่า่เหะรวใอะทหแล.โ้ล�ำบา่ยพแ้นวงัชนัล)เนัน้ก้แวว์สดิ หา่ กงซู ง่กลสขง่ึวอ่้ากาดุ่านแวาท,แตระแแบลพ่ หต(้วรรอิวกง่่)ะนับา่รผบวรร้อเู มา่รปคุ .พ็คนดใแชลเฉินจนา)นัก้าะ่ พสนจทขงึณิ กัาเอ.รเงงอรียผทีเย.น้รเู.นจดาเ๑อเรฉิ อิทญา๐นัา., “ภทฺเท ทสสุ วา กสเิ ณสุ ปริกมมฺ ํ กตฺวา ฌานํ นิพฺพตฺเตตพฺพํ, วาทสหสฺสํ วา อคุ ฺคณฺหิตพฺพํ, อยํ อมหฺ ากํ ปพฺพชฺชาย อตุ ฺตมตฺโถต.ิ “ฌานนฺตาว นิพฺพตฺเตตํุ อหํ น สกฺขิสฺสามิ, วาทสหสสฺ ํ ปน อคุ ฺคณฺหิสสฺ ามิ อยฺยาต.ินตใผยผดซซ(มนผใอขอยซ((ดกซจชอดซหน้้้้งา่ืงงงงอึ่ึ่ึ่ึ่ะอร่่อสอาอมงงูููนีแนัััั ้้้งึ่.วเ้เพปกะกแงนนมไวมนกาลมัดีกนหบยรนไพทลิ่ังาา่ญีีมน้นักวไถตอใอถออออ(อค็ิอจ้้มน่ัยไฯคุคไอ้ลีส�ปวำดรน้้ยแาดัือร.......านดามียไ่ฯหทเค�ำ.ะแนางงััรแกปห้ทอวดเดใเจ้เ้้วแบป).เเาปใมลนดลขวอนถทีคซลา่า้นดถงัี่้รยไมงคยัเห้ว้ตรัา)นวกา็นรัีหฯงิซ่ึง้ลวัพรก้นวซร้ก็้วเอรีแิภพาิ่อง่พไๆถกเพาลษุะผรนบซงั่ึี(าเทหปๆไล.้้.ตัๆาอทีิ่,งาทแ้าก่สม่ืจอขูงชท่ึนยั้ว.น็้แเกชใไ.รชซนดชีนย้จะปก่ิงา้ธาาอปิก)ห์.มคอลอแิกลอิก้ง่ึ่ืฯอนไผวพวัง่ิัะมง่อกกนัา้ทรช้ว้.รแ(มวลกนัาาบ่.า้ยเไวิมพนูก้เนาไอาื่กผย.ปหเ้ม้นวจวพอแกา่ๆเอวสธราาลพทนวน้ั็ยลธอู่้เแ้้ง่นา้งมเนัแฟรรถกอกง้บๆา่ทู่อบา่ปี่ีาเนนอืผาไ่มลแ้ะะ้เลถผนเักแง้พวมช็ื่ี่นยาขน้ว;ป,แนเ้นัูฯหวหเท้้้วิแดเูลนลปแัก้นจถ้วห็เ้รา,วอจกน)เผง่นก�ำพ้ล้็ลวาป่อไนดงรไเว.รดท้ทอผถสยูฯแวทบ้ัปีไปว้วซ็ะ่ืบอวคม้ิลนญาคเ้้สปงง.รัาูา่า่อลแซ่ียชงธ))่ึแออ้รอวผแนาฤดาวม้ลกมววง่ึอเ่ือวันลนวยัชมฯ้ดไ้ยอหมหใ้ชหูี่าวค้าา่ิ่ว้งได้เวฯา่วเนู่กแก.ู่ือลยเาง่ทปสสมัไรอนว้า่ปยลใมลทรเม่อาถวเ่(บ่ี่ถอูยาออ่ือนสธ่ั็นถรอืน้นวอน้า่าื่บอนใรม้์.เวยากอกาาเเ.กสแาป.วหชนทซัเพนเใถน้เรู่ิ่งไดพศ็ยปวลจ�โำปมจใักนญง่ึียีบปขไพื่าอหซยดคด้ก็น็นลิองกปื่งรมลพนแวอมตอุองงึ่ืนรัิยงิเพไลอร้ปิ่นงก้ั้ัรปแลหไป้ืปงปุอปยนรรอทไั ทแ้ไนะอปัาะ้ปหดวๆับรรยัรมญู่ยเ.หเ�หำตกชมิกพทะ;้ขขิทเ)พง่รียจใ้ ู่ยนขถง่ลิกรแู้ิตแหไพถลาออชวพั่่ียบาา้ืชซ้าออ่มาอาห่าเ้ไลแาูนาใ่างัาาวชกปไมง่ึวปอว้มชงกห้นง่บมวซหวชชปไเิก็พปา่นพยธื่อบหอลปแวงกนึ่นกัแิิกง่รแา้กสั รญอ้า่ว้บ้กาาทซลาเูาบรบาแลัีาลบะัท้นู่ถงา่จพ้น่ิงนงึ่วร้ว้ลนแาว้หวซน้นดาชิงคึไกดเรเีเปน้ชนักวนหั้งวรเ่ึมาปแ้้ควนมพัเัว้ิ่วมง้พขิีต่พพยทา่็ี่ย้เใลา่แไยยนรพชพอวื่อหรนมเี่นอก่ืรอก้วจหวสปตพิอตูาปุง้ะออ่ือเ้เอแเล.นะังง่รง่ร้นอคงซฯ.หย่ือเน.บนัหีนตยิพชโไัาไ่เถไเาง่ึฤอ่็อดจไนปใม(ก้นนววณิัหรขนงา้รเมเแค้หมาน้ั้ยดแวมแแแแหปลอชแะเตลไ่ฑรถสจัมชข็ลลลลลงลกัือิาว่นดททุ้วฯินนดด้่ืถ้้้้้ออๆ้ฯะวาววววาวาวง้ -),..์ีีู ้ อถ นํ เต วาทสหสสฺ ํ อคุ ฺคณฺหาเปตฺวา ้ “อคุ ฺคหิตํ เต สปิ ปฺ ํ , อิทานิ ตฺวํ ชมพฺ ทุ ีปตเล วิจริตฺวา อตฺตนา สทฺธึ ปญฺหํ กเถตํุ สมตฺถํ โอโลเกหีติ ตสฺสา หตฺเถ ชมพฺ สุ าขํ ทตฺวา อยุ ฺโยเชสํุ “คจฺฉ ภทฺเท; สเจ โกจิ คหิ ิภโู ต ตยา สทฺธึ ปญฺหํ กเถตํุ สกฺโกต,ิ ตสเฺ สว ปาทปริจาริกา ภว; สเจ ปพฺพชิโต สกฺโกต,ิ ตสฺส สนฺตเิ ก ปพฺพชาหีต.ิ สา นาเมน ชมพฺ ปุ ริพฺพาชิกา นาม หตุ ฺวา ตโต นิกฺขมิตฺวา ทิฏฺ€ทิฏฺเ€ ปญฺหํ ปจุ ฺฉนฺตี วิจรต.ิ ตาย สทฺธึ กเถตํุ สมตฺโถ นาม นาโหส.ิ “อิโต ชมพฺ ปุ ริพฺพาชิกา อาคจฺฉตีติ สตุ ฺวาว มนสุ ฺสา ปลายนฺต.ิ สา คามํ วา นิคมํ วา ภิกฺขาย ปวสิ นฺตี คามทฺวาเร วาลกิ าราสึ กตฺวา ตตฺถ ชมพฺ สุ าขํ €เปตฺวา “มยา สทฺธึ กเถตํุ สมตฺโถ ชมพฺ สุ าขํ มทฺทตตู ิ วตฺวา คามํ ปาวสิ .ิ ตํ €านํ โกจิ อปุ สงฺกมิตํุ สมตฺโถ นาม นาโหส.ิ สาปิ มิลาตาย ชมพฺ สุ าขาย อญฺญํ สาขํ คณฺหาต,ิ อิมินา นีหาเรน วจิ รนฺตี สาวตฺถึ ปตฺวา คามทฺวาเร สาขํ €เปตฺวา วตุ ฺตนเยเนว วตฺวา ภิกฺขาย ปาวิส.ิ สมพฺ หลุ า ทารกา สาขํ ปริวาเรตฺวา อฏฺจ€ํสริต.ุ ฺวา ตทา สารีปุตฺตตฺเถโร ปิ ณฺฑาย กตภตฺตกิจฺโจ นครา นิกฺขมนฺโต เต ทารเก สาขํ ปริวาเรตฺวา €ิเต ทิสวฺ า “กึ อิทนฺติ ปจุ ฺฉิ. ทารกา เถรสฺส ตํ ปวตฺตึ อาจิกฺขสึ .ุ “เตนหิ ทารกา อิมํ สาขํ มทฺทถาต.ิผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 103
(อ. เด็ก ท. เหล่านนั้ กล่าวแล้ว) ว่า ข้าแต่ท่านผ้เู จริญ “ภายาม ภนฺเตต.ิ “อหํ ปหฺ ํ กเถสฺสามิ,อ. กระผม ท. ยอ่ มกลวั ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา มทฺทถ ตมุ เฺ หต.ิ เต เถรสฺส วจเนน ชาตสุ ฺสาหาจกั กลา่ ว ซง่ึ ปัญหา, อ. เจ้า ท. จงเหยียบเถิด ดงั นี ้ฯ อ. เดก็ ท. ตถา กตฺวา นทนฺตา รชํ อกุ ฺขิปึส.ุเหล่านัน้ มีความอุตสาหะอันเกิดแล้ว ด้วยค�ำ ของพระเถระกระท�ำแล้ว อยา่ งนนั้ บนั ลืออยู่ โปรยขนึ ้ แล้ว ซงึ่ ธลุ ี ฯอ. ปริพาชกิ า มาแล้ว ดา่ แล้ว ซง่ึ เดก็ ท. เหลา่ นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ปริพฺพาชิกา อาคนฺตฺวา เต ปริภาสิตฺวาอ. กิจ ด้วยปัญหา ของเรา กบั ด้วยเจ้า ท. ยอ่ มไมม่ ี ; อ. เจ้า ท. “ตมุ เฺ หหิ สทฺธึ มม ปฺเหน กิจฺจํ นตฺถิ; กสมฺ าเหยียบแล้ว ซงึ่ กิ่งไม้ ของเรา เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ เม สาขํ มทฺทิตฺถาติ อาห.(อ. เดก็ ท. เหลา่ นนั้ ) กลา่ วแล้ว วา่ อ. เรา ท. เป็นผู้ อนั พระผ้-ู “อยฺเยนมฺห มทฺทาปิ ตาติ อาหํสุ. “ภนฺเตเป็นเจ้า ให้เหยียบแล้ว ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ (อ. ปริพาชิกา ถามแล้ว) วา่ ตมุ เฺ หหิ เม สาขา มทฺทาปิ ตาต.ิ “อาม ภคนิ ีต.ิข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ก่ิงไม้ ของดฉิ นั อนั ทา่ น ท. ให้เหยียบแล้ว “เตนหิ มยา สทฺธึ ปฺหํ กเถถาติ. “สาธุ,หรือ ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนน้องหญิง เออ กเถสาสามีต.ิ(อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ ฯ (อ. ปริพาชิกา กลา่ วแล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้อ. ทา่ น ท. จงกลา่ ว ซง่ึ ปัญหา กบั ด้วยดฉิ นั ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเถระกลา่ วแล้ว) วา่ อ. ดีละ, อ. เรา จกั กลา่ ว ดงั นี ้ฯ อ. ปริพาชิกานนั้ ได้ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระเถระ เพ่ืออนั ถาม สา วฑฺฒมานกจฺฉายาย ปฺหํ ปุจฺฉิตํุซงึ่ ปัญหา ในเวลามีเงาอนั เจริญอยู่ ฯ อ. พระนครทงั้ สนิ ้ แตกตื่นกนั เถรสฺส สนฺติกํ อคมาสิ. สกลนครํ สงฺขุภิแล้ว วา่ อ. เรา ท. จกั ฟัง ซง่ึ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว ของบณั ฑิต ท. ๒ “ทฺวินฺนํ ปณฺฑิตานํ กถํ โสสฺสามาติ.ดงั นี ้ฯ อ. ชน ท. ผ้อู ยใู่ นพระนคร ไปแล้ว กบั ด้วยปริพาชกิ านนั้ นนั่ เทยี ว นาครา ตาย สทฺธึเยว คนฺตฺวา เถรํ วนฺทิตฺวาไหว้แล้ว ซง่ึ พระเถระ นงั่ แล้ว ณ ที่สดุ แหง่ หนง่ึ ฯ อ. ปริพาชิกา เอกมนฺตํ นิสที สึ .ุ ปริพฺพาชิกา เถรํ อาห “ภนฺเตกลา่ วแล้ว กะพระเถระ วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ดฉิ นั จะขอถาม ปจุ ฺฉามิ เต ปหฺ นฺต.ิ “ปจุ ฺฉ ภคนิ ีต.ิ สา วาทสหสฺสํซง่ึ ปัญหา ตอ่ ทา่ น ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นน้องหญงิ ปจุ ฺฉิ. ปจุ ฺฉิตํ ปจุ ฺฉิตํ เถโร วสิ ฺสชฺเชส.ิอ. เธอ จงถามเถิด ดงั นี ้ฯ อ. ปริพาชิกานนั้ ถามแล้ว ซง่ึ พนั แหง่ -วาทะ ฯ อ. พระเถระ แก้แล้ว (ซงึ่ ปัญหา อนั ๆ ปริพาชิกานนั้ )ถามแล้ว ๆ ฯครัง้ นนั้ อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว กะปริพาชกิ านนั้ วา่ อ.ปัญหา ท. อถ นํ เถโร อาห “เอตฺตกา เอว เต ปฺหา,ของเธอ มีประมาณเทา่ นีน้ นั่ เทียว, อ. ปัญหา ท. แม้เหลา่ อื่น อเฺ ปิ อตฺถีต.ิ “เอตฺตกา เอว ภนฺเตต.ิ “ตยามีอยหู่ รือ ดงั นี ้ฯ (อ. ปริพพาชิกา กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ พหู ปหฺ า ปฏุ ฺ€า;(อ.ปัญหา ท. ของดฉิ นั ) มีประมาณเทา่ นี ้ นนั่ เทียว ดงั นี ้ ฯ(อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ปัญหา ท. มาก อนั เธอ ถามแล้ว ;แม้ อ. เรา จะถาม ซงึ่ ปัญหา ข้อหนงึ่ , อ. เธอ จกั แก้ มยปํ ิ เอกํ ปจุ ฉฺ าม, วสิ สฺ ชเฺ ชสสฺ สิ โนต.ิ “ชานมานา(หรือ หรือวา่ ) จกั ไมแ่ ก้ ดงั นี ้ ฯ (อ. ปริพาชิกานนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ วิสฺสชฺเชสฺสามิ ปจุ ฺฉถ ภนฺเตติ. เถโร “เอกํ นามข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ดฉิ นั รู้อยู่ จกั แก้, อ. ทา่ น ท. จงถามเถิด ดงั นี ้ฯ กินฺติ ปฺหํ ปจุ ฺฉิ. สา “เอวเมส วิสฺสชฺชิตพฺโพติอ. พระเถระ ถามแล้ว ซง่ึ ปัญหา วา่ อ. อะไร ชื่อวา่ หนง่ึ ดงั นี ้ ฯ อชานนฺตี “กึ นาเมตํ ภนฺเตติ ปจุ ฺฉิ.อ. ปริพาชิกานนั้ ไมร่ ู้อยู่ วา่ อ. ปัญหานน่ั (อนั เรา) พงึ แก้อยา่ งนี ้ ดงั นี ้ถามแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ (อ. สง่ิ ) นน่ั ชื่อ อะไรดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนน้องหญิง ชื่อ อ. พระพทุ ธ- “พทุ ฺธมนฺโต นาม ภคนิ ีต.ิ “มยฺหํปิ ตํ เทถมนต์ ดงั นี ้ ฯ (อ. ปริพาชิกานนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ภนฺเตต.ิ “สเจ มาทิสา ภวิสสฺ ส,ิ ทสฺสามีต.ิ “เตนหิอ. ทา่ น ท. ขอจงให้ ซงึ่ พระพทุ ธมนต์นนั้ แม้แก่ดฉิ นั เถิด ดงั นี ้ ฯ มํ ปพฺพาเชถาต.ิ(อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ ถ้าวา่ อ. เธอ เป็นผ้เู ชน่ กบั ด้วยเราจกั เป็นไซร้, อ. เรา จกั ให้ ดงั นี ้ ฯ (อ. ปริพาชิกานนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ท. ขอจงยงั ดฉิ นั ให้บวชเถิด ดงั นี ้ฯ เถโร ภิกฺขนุ ีนํ อาจิกฺขิตฺวา ปพฺพชาเปส.ิ อ.พระเถระ บอกแล้ว แก่ภิกษุณี ท. (ยงั ปริพาชิกานนั้ )ให้บวชแล้ว ฯ104 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
เผอนต(คแซขใเมเหกดเใปกปมยนน้้อหง่ึ.ณชกุอาู่อนาู ็็สอ่ื่นนอโกโถงแนอง่่วยเอจรีนฑมธทผบพาพลนาันะหอสองรออ้นเัลนูรล้ทร้วเอรเภวผย.ปร่.ทป.ลงะน)ภะงเื่ันปอย้พ็อเ่กิูทน็ก.ปสก็เนพหกเดี)ิกวู่ร้ถมษถร.ส)ืบหรนรทลเารง่ะัดะษริรมซหพุ้ีเะ้;เรอนตอทเือี่กีนีศถงชัปุงื่ึสีอทลาอมอยี่อนล.ล่ื็อราน้ัโฯน้ใรวชา่�ำ.ทนีอจกนงสาี่วินฐเ้า่นผิกแถ.ร.ปนงว่ึัน่ัาบ่ด(ซกกม้ลนาทูีคเอ็กงึ้กนแเทาธงึ่วา้านววทยงแ.ือั่นับัชณลุออ,าแ่ลกา่พบนัลกัีงยซ้ภ้ื่เอดวหนนแสทฑ้วรวริเวง่ึด้ิกยบวง่้สุลตีอรดาซ.ส้ลธดยงษอั่ฯอวลสนดว่มจงจ็่ึงรน้เวกมช.ุจาแุ่ทกงธรคัมากทีย,าแมเ้นงคลิส่ีสเรนทัาป.อวรอลป้ีวาว,ีดุแ็้แชแแ.าน.เ้็ยวยแมานหล,ซื่ลอสสจ(บา่มมอ่คใผห้อเลว้ไงึ่าวดดนหค้ทบมชด้รพอมูนาัเา่งงบัปัญนร้นทดยไ้ม.นีอเซรซอตื่็มอปน้เเะินวะซิไปงนึุ่ัคง่่ึดนมัร้็งม่ดนยอเธงกว่ึธัส)สยวียไคื่อก้ีธ,รวรไา่รบมัาถวมกอ่คมรปรลหรารมื่มด่าอ(รมบรม�ำมาจ่ใาตัอเ้มามชวงีป)นปกมทาว.บกยนแกอว็รวเ,ภนีอพไปลโทละนา(ะ่บััา่บานดัจแใ็ร้โาน่วลูอยห้ทๆยไรกตดะยอว(เแ.ดวใ้ปอช้ค่เบตรวค)อ่.เนลถ้า่แกรัสน.รยรังคมุน้้ากวรนลชะ่ืิจอขแดข์ปคีมหช,าเ้่ือนว้่ัแแงาลึสนกูฏ้ื่ลอีนรตกแหสพเ้รเว่อ(พฟิสทว)งึ่ปรมนลิแฐดง่รนา่ััสมีั็งยรผก้บนกชาะ่ีรง้้กภซซอ้แ้วภอชูวแวอน่บ(ผรณุงึ่ง่ึลยิกมา่นลยริทง้ะชคูุธพอ้เอพ่วษ้ควแหดะแฑทา่ือคระรม์ชุอลลงนรยัีวววลลทททะไมมนิ้ตย้วาาาวว่่่ง่ึร-)-...ีีู่ ้ สา ปพฺพชิตฺวา ลทฺธปู สมปฺ ทา กณุ ฺฑลเกสีเถรี นาม หตุ ฺวา กตปิ าหสเฺ สว สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. ภิกฺขู ธมมฺ สภายํ กถพํ หสํุ มฏุ นฺ€ตาเฺถปิ,สํุ “กณุ ฺฑล- เกสีเถริยา ธมมฺ สฺสวนํ ปพฺพชิต- กิจฺจมสฺสา มตฺถกํ ปตฺตํ, เอเกน กิร โจเรน สทฺธึ มหาสงฺคามํ กตฺวา ชิติตฺวา อาคตาต.ิ สตฺถา อาคนฺตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “ภิกฺขเว มยา เทสติ ธมมฺ ํ `อปปฺ ํ วา พหํุ วาติ มา มินาถ, อนตฺถกํ ปทํ สตํปิ เสยฺโย น โหต,ิ ธมมฺ ปทํ ปน เอกมปฺ ิ เสยฺโยว; อวเสสโจเร ชินนฺตสฺส จ ชโย นาม น โหต,ิ อชฺฌตฺตเิ ก กิเลสโจเร ชินนฺตสเฺ สว ปน ชโย นาม โหตีติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิก็ อ.บุคคลใด พึงกล่าว ซึ่งพระคาถา ท. ร้อยหน่ึง “โย จ คาถา สตํ ภาเส อนตฺถปทสฺหิตา;อนั ประกอบแล้วด้วยบทอนั ไม่มีประโยชน์; (อ.บุคคล) เอกํ ธมฺมปทํ เสยฺโย ยํ สตุ ฺวา อปุ สมฺมติ.ฟังแล้ว (ซึ่งบทแห่งธรรม) ใด ย่อมเข้าไปสงบ โย สหสสฺ ํ สหสเฺ สน สงฺคาเม มานเุ ส ชิเน,อ.บทแห่งธรรม ( นนั้ ) บทเดียว เป็นบทประเสริฐกว่า เอกฺจ เชยฺยมตฺตานํ, ส เว สงฺคามชตุ ฺตโมติ.(ยอ่ มเป็น) ฯ อ.บคุ คลใด พงึ ชนะ ซึ่งประชมุ แหง่ มนษุ ย์ ท. พนั หน่ึง ( อนั บณั ฑิต คูณ แลว้ ) ดว้ ยพนั ในสงคราม, (อ.บุคคล แม้นี้ ชื่อว่าเป็ นผู้สูงสุด แห่งชน ท.ผู้ชนะอยู่ในสงคราม ย่อมเป็ น หามิได)้ , ส่วนว่า( อ.บุคคลใด) พึ่งชนะ ซึ่งตน ผู้เดียว, อ.บุคคลนนั้ แลเป็ นผู้สูงสุดแห่งบุคคลผู้ชนะในสงคราม (ย่อมเป็ น )ดงั นี้ ฯ(แดซสแอง้ลลึ่อว.อ้้ยววองาแดรรอก้อดหร้ว.าถ้ยวยง่ ศอ)บยธวเรคปบรทาร่ ็ือรนถทวมวอตา่ว.มา่นั้า่นอคีขยอกนันัางั น(ั็ไถปดธอมม์เงารั .ปม่านะ็บกนีส)ปโี ้ ยคุตตรดช(้ะคนแํ งนัโลหดนย์ใ(งง่ัดหชีใ้บน(ดง้นัสใทีน้น์�ำฯ)พี)ดเวบ้ รงึา้(่ว(็ทจอกแย..หลอ)คออา่ง่ำ�รือเนบนวหรอตถาทลนซั จถฺ))า่ งึ่วปแนปควา่หรนัา่สา้ะง่ อถหกเญธรนัานอ่ือมหฺปทบางมฺม.รติพะ(กปีอาแรกา้นัอหทอรกมง่พํบด�หำดเรงัพฉหมรงันพรณนนว้ีอ้าดดีา้มฯฯะ--- ตตถฺ “คาถา สตนตฺ :ิ โย จ ปคุ คฺ โล สตปริจเฺ ฉทา พหู คาถา ภาเสยฺยาติ อตฺโถ. อนตถฺ ปทสญหฺ ติ าต:ิ อากาสวณฺณนาทิวเสน อนตฺถเกหิ ปเทหิ สหฺ ิตา. ธมมฺ ปทนฺต:ิ อตฺถสาธกํ ขนฺธาทิปปฺ ฏิสํยตุ ฺตํ.(ดอูก.บ่อทในนแปบหรทง่ ิพธแรหารชง่ มธก)รทแรม.ล๔ทะ.เป๔หรล(ิอพา่ นั ไาหพชนริกะ;าผท้มู .พี อร.ะบภทาแคหเจ่ง้าธ)ตรรรัสมแทล.้ว๔อเยหา่ ลงน่าวีน้ า่ี;้ “จตฺตารีมานิ ปริพฺพาชกา ธมมฺ ปทานิ; กตมานิ จตฺตาริ;ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 105
ดูก่อนปริพาชกและปริพาชิกา ท. อ.บทแห่งธรรม คือ อนภิชฺฌา ปริพฺพาชกา ธมมฺ ปทํ, อพฺยาปาโทอ. ความไม่เพ่งเล็ง , ดูก่อนปริพาชกและปริพาชิกา ท. ปริพฺพาชกา ธมฺมปทํ, สมฺมาสติ ปริพฺพาชกาอ. บทแห่งธรรม คือ อ. ความไม่พยาบาท,ดูก่อนปริพาชกและ ธมมฺ ปทํ, สมมฺ าสมาธิ ปริพฺพาชกา ธมมฺ ปทนฺติ เอวํปริพาชกิ าท. อ. บทแหง่ ธรรม คอื อ. ความระลกึ ชอบ, ดกู อ่ นปริพาชก- วตุ ฺเตสุ จตสู ุ ธมมฺ ปเทสุ เอกมปฺ ิ ธมมฺ ปทํ เสยฺโย.และปริพาชิกาท. อ. บทแหง่ ธรรม คือ อ. ความตงั้ ใจชอบ ดงั นีห้ นาอ. บทแหง่ ธรรม แม้บทเดียว เป็นบทประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น) ฯ(อ. อรรถ) วา่ (อ. บคุ คล) ใด เป็นนกั รบในสงคราม คนเดียว โย สหสฺสํ สหสฺเสนาต:ิ โย เอโก สงฺคามโยโธ(เป็น) พงึ ชนะซง่ึ มนษุ ย์ท. พนั หนง่ึ (อนั บณั ฑิต) คณู แล้ว ด้วยพนั สหสฺเสน คณุ ิตํ สหสสฺ ํ มนสุ เฺ ส เอกสฺมึ สงฺคาเมในสงครามครัง้ หนึ่งคือว่าชนะแล้วซึ่งแสนแห่งมนุษย์ ท. ๑๐ ชิเนยฺย ทส มนสุ สฺ สตสหสสฺ านิ ชินิตฺวา ชยํพงึ น�ำมาซงึ่ ความชนะ, (อ. บคุ คล) แม้นี ้ ช่ือวา่ เป็นผ้สู งู สดุ อาหเรยฺย, อยํปิ สงฺคามชินตํ อตุ ฺตโม นาม น โหต.ิ(แหง่ ชนท.) ผ้ชู นะอยใู่ นสงครามยอ่ มเป็น หามิได้ (ดงั นี ้ แหง่ บาท-แหง่ พระคาถา)วา่ โย สหสฺสํ สหสเฺ สน ดงั นีฯ้ (อ. อรรถ)วา่ สว่ นวา่ (อ. บคุ คล)ใด พิจารณาอยู่ ซงึ่ กมั มฎั ฐาน ทอติวาฺตฏโเอฺน€กาเนโลฺจสภุ าเชทยิกอฺยฺกชมิเฺฌลตสฺตตชาฺตเนิกยนกนฺตม:ิมฺ อฏตโฺ€ยฺตาานนปํ ํ นชิเรสนตมยฺตมฺฺยฏิ ส.ฺ€นาฺโนต-อนั เป็นไปในภายใน ในท่ีเป็นที่พกั ในกลางคืนและท่ีเป็นท่ีพกั ในกลางวนั ท. พงึ ชนะ ซง่ึ ตน ด้วยความชนะในกเิ ลสมคี วามโลภเป็นต้นของตน (ดงั นีแ้ หง่ บาทแหง่ พระคาถา)วา่ เอกญจฺ เชยยฺ มตตฺ านํดงั นี ้ฯ(อ. อรรถ)วา่ (อ. บคุ คล)นนั้ เป็นผ้สู งู สดุ คือวา่ เป็นผ้ปู ระเสริฐ ส เว สงฺคามชตุ ฺตโมติ: โส สงฺคามชินตํ อตุ ฺตโม(แหง่ ชนท.) ผ้ชู นะอยใู่ นสงคราม คือวา่ เป็นนกั รบผ้เู ป็นจอมทพั ปวโร สงฺคามสสี โยโธต.ิในสงคราม(ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้(แหง่ บทแหง่ พระคาถา)วา่ส เว สงคฺ ามชุตตฺ โม ดงั นีฯ้ในกาลเป็ นที่สุดลงรอบแห่งพระธรรมเทศนา(อ.ชนท.)มาก เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ สึ ตู .ิบรรลแุ ล้ว (ซง่ึ อริยผลท. ) มีโสดาปัตตผิ ล เป็นต้น ดงั นีแ้ ลฯ อ. เร่ืองแห่งพระเถรีช่ือว่ากุณฑลเกสี กุณฺฑลเกสีเถรีวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ๔. อ.เร่ืองแห่งพราหมณ์ ๔. อนตถฺ ปุจฉฺ กพรฺ าหมฺ ณวตถฺ ุ. (๘๔) ผู้ถามซ่งึ ความฉิบหายมใิ ช่ประโยชน์ (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯอ. พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ ในพระเชตวัน ทรงปรารภ “อตฺตา หเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เชตวเนซ่ึงพราหมณ์ผู้ถาม ซึ่งความฉิบหายมิใช่ประโยชน์ ตรัสแล้ว วิหรนฺโต อนตฺถปจุ ฺฉกพฺราหฺมณํ อารพฺภ กเถส.ิซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ อตตฺ า หเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ.พราหมณ์นนั้ (คดิ แล้ว)วา่ อ.พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า โส กิร พฺราหฺมโณ “กึ นุ โข สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺโธยอ่ มทรงทราบ ซง่ึ ประโยชน์นน่ั เทียว หรือ หนอ แล, หรือวา่ อตฺถเมว ชานาต,ิ อทุ าหุ อนตฺถมปฺ ิ ; ปจุ ฺฉิสสฺ ามิ(ยอ่ มทรงทราบ) แม้ซงึ่ ความฉิบหายมิใชป่ ระโยชน์ ; อ. เรา นนฺติ สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา ปจุ ฺฉิ “ภนฺเต ตมุ เฺ หจกั ทลู ถาม ซงึ่ พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้านนั้ ดงั นี ้ เข้าไปเฝ้ าแล้ว อตฺถเมว ชานาถ มเฺ , โน อนตฺถนฺต.ิซง่ึ พระศาสดา ทลู ถามแล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ ผ้เู จริญ อ. พระองค์ ท.เหน็ จะ ยอ่ มทรงทราบ ซง่ึ ประโยชน์นนั่ เทียว, ยอ่ มไมท่ รงทราบซงึ่ ความฉิบหายมิใชป่ ระโยชน์ ดงั นีฯ้ (อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ อ. เรา ยอ่ มรู้ “อตฺถจฺ าหํ พฺราหฺมณ ชานามิ อนตฺถฺจาต.ิซงึ่ ประโยชน์ด้วย ซงึ่ ความฉิบหายมิใชป่ ระโยชน์ด้วย ดงั นี ้ฯ106 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
ต(อรัส. บพคอรราังก้ นหซนมั้ งึ่ ณคอว.์ กาพรมราฉะบศิบทาหลูสาแดยลาม้วิใต)ชรวป่ัสา่ รแะถล้โา้วยอชซยนงึ่า่ พ์งแนรกะนั้่ขค้าอาพถ. รพาะนรอะี ้วงอา่คง์เคถ์ ิดท.ดขงั อนจี ้ฯง “เตนหิ เม อนตฺถํ กเถถาติ. อถสสฺ สตฺถา อิมํ คาถมาหอ.การนอนสิ้นกาลมีพระอาทิตย์สูง อ.ความเป็ น- “อสุ สฺ ูรเสยฺยํ อาลสฺยํ จณฺฑิกฺกํ ทีฆโสตฺติยํแห่งบุคคลผู้เกียจคร้าน อ.ความเป็ นแห่งบุคคล- เอกสสฺ ทฺธานคมนํ ปรทารูปเสวนํผมู้ ีความดรุ ้าย อ.ความเป็นแหง่ บคุ คลผหู้ ลบั สิ้นกาลนาน เอตํ พรฺ าหฺมณ เสวสสฺ ,ุ อนตฺถํ เต ภวิสสฺ ตีติ.อ.การไปสู่หนทางไกล แห่งบุคคลคนเดียวอ.การเข้าไปเสพซึ่งภรรยาของ บุคคลอื่นดกู อ่ นพราหมณ์ อ.ทา่ น จงเสพ (ซึ่งกรรมมีอยา่ ง ๖)นนั่ เถิด, อ.ความฉิบหายมิใช่ประโยชน์ จักมีแก่ท่าน ดงั นี้ ฯอ(แ(มแขซดชแอสชยแซตขดอย้กอ้อากกืส่นงง่ึ่ึ.อ่.ว่วงรีปั .อ่บคัสแขน่นยง่่ทพดมดะรม้คาพตวแคีุฯเนวะองา่ีลเรคอ(((้รพปขเอคอาวลซท่า่ามรนค.น.ัะปาร้(้็มาราา..้รนหงึ่วา่บพอัาล็ง้นะพหันหยมธๆฉ้นอมณน.คใพอรุอพ)รอรอ่เรมิบชหายวผณค่ืนพันมง,รืร้อะน;ร.มห้นณา่้เห่คูเะูลมอ่ือราปอ้ปเ์นอมไดหะ)ศบ์าผพะห็.ค์น็งมนเยนไนณั้ดดยว้ร้ศารปูคุครพดม�ำนัม่้คืูซออ้ย(งสม็กูาัาคน์ฯ์)้อตยณรนีงวฟ่ึวากะดส่อิใดและควปอ่.ราาจ่ีชัวงายด์นา้(งอัหัสา่วรมมตแอพาา่ป่รอ่นอาพะใงกาแ่งลรงนรเแัตรรดม.โคีปอมบลรรยัาส้้วตฯพยพะะอรค็าาเ์.้นนช์วขคุถชโปั้รสทศรซ.ยบหวใยนอ)ัสาาคน็หซแงนึ่.าคค,าอ่มทชหองมะพถแ์ลลง่ึาสมอชเรมวคณลนูะปมทลแพาร้นมวื่อยาดแชณไๆแะ์ดณมะลรีย)ร์ิไมนัร)พู่้านอดะลค้้วะดวแวยะน์ชอ้ว.ำ้เะ�ววยค้ล(ดทสอ่คนนา่.รวยัาดย)้้ดาวงสรััมดรา่วม)ะซอ่้อ่วขถ)ิงนฐัคงนดางบอกัวงฉ่ึม้ยมานากใเวีนวนมกตัูา่ร้า้บิาฯ้ปแกทคมีา่วาา้ดที่อจชนง็ห้ตาไนฯเราี่บรมกมนน.ดูแกขรงา่ท่คอเคทชเ้้่งอใพกทด่ืะอพยา็ า่ห.รวหลนาู(้แน่ทมทวรื่อ(รนยวคลา้แนแแะาตอยาใพา่ิรอญอ่ผมลาลว่ชนหคบหง.พคน่นัร้มเนาู้้ววชป่สือนง่ั่จแมคาว)รก,มเซีนบรืบก้ซหระาลปววณดระแงึ่ิ(ญะงคุมึ่าโ็้าต่ามวะเอนงัโปพคอป์ปรยคมชอ่นท.ณ)ทรน้็เอดับซนชรลนพชลี�ำะ่ีส้ส.ฯะ้ม์ึ่งนาคซน)ะรน่โหดุาซเองยผะ์งึ่อวซะสซาธผใงึ่อศัธ้อชชาูยงผึ่(กงมรนึุ่้คเูยยย.านมกนนชิ้า่สฐเูาิไควสจออ่่นาทิ่เสุ์งชดะรดกะาลณดรมมนศก้อนนา่้วกววมิญสาบมมนนัััยยยธะะ่าาา่้)-,;ิีีู่ ตํ สตุ ฺวา พฺราหฺมโณ สาธกุ ารมทาสิ “สาธุ สชาานธุาถคณอนาตจฺถริยฺจาคตณ.ิ เชฏฺ€ก, ตมุ ฺเหว อตฺถฺจ “เอวํ พฺราหฺมณ อตฺถานตฺถชานนโก นาม มยา สทิโส นตฺถีต.ิ อถสฺส สตฺถา อชฺฌาสยํ อปุ ธาเรตฺวา “พฺราหฺมณ เกน กมเฺ มน ชีวสีติ ปจุ ฺฉิ. “ชตู กมเฺ มน โภ โคตมาต.ิ “กึ ปน เต ชโย โหติ ปราชโยต.ิ “ชโยปิ ปราชโยปี ติ วตุ ฺเต, “พฺราหฺมณ อปปฺ มตฺตโก เอส, ปรํ ชินนฺตสสฺ ชโย นาม น เสยฺโย; โย ปน กิเลสชเยน อตฺตานํ ชินาต,ิ ตสสฺ ชโย เสยฺโย; น หิ ตํ ชยํ โกจิ ปราชยํ กาตํุ สกฺโกตีติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิอ.ตน แล อนั อนั บคุ คลชนะแลว้ เป็นสภาพประเสริฐกวา่ “อตฺตา หเว ชิตํ เสยฺโย, ยา จายํ อิตรา ปชา;(ย่อมเป็ น) ,ส่วนว่า อ.หมู่สัตว์ นอกนี้ นี้ ใด อตฺตทนตฺ สสฺ โปสสสฺ นิจฺจํ สฺตจาริโน( เป็นผูอ้ นั บคุ คล ชนะแลว้ พึงเป็น อ.ความชนะ ใด เนว เทโว น คนธฺ พโฺ พ น มาโร สห พรฺ หฺมนุ าอนั บุคคล ผู้ชนะอยู่ ซ่ึงหมู่สตั ว์นนั้ ชนะแล้ว ชิตํ อปชิตํ กยิรา ตถารูปสสฺ ชนตฺ โุ นติ.อ.ความชนะนนั้ เป็นความชนะประเสริฐกว่า ย่อมเป็นหามิได้ );อ.เทพ ไม่พึงกระท�ำ นนั่ เทียว อ.คนธรรพ์ไม่พึงกระท�ำ อ.มาร กบั ดว้ ยพรหม ไม่พึงกระท�ำซงึ่ ความชนะแหง่ สตั วเ์ กิด ผมู้ ตี นอนั ฝึกแลว้ ผอู้ นั บคุ คลพงึ เลยี้ งผู้มีอนั ประพฤติส�ำรวมแล้วเป็ นปกติ เนืองนิตย์ผูม้ ีรูปอย่างนน้ั ใหเ้ ป็นความแพ้ ดงั นี้ ฯ ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 107
(อ. ศพั ท)์ วา่ หเว ดงั นี ้ในพระคาถานนั้ เป็นนบิ าต (ยอ่ มเป็น) ฯ ตตฺถ “หเวติ นิปาโต.(อ. บท) วา่ ชติ ํ ดงั นี ้ เป็นลงิ ควปิ ัลลาส (ยอ่ มเป็น) ฯ ชิตนฺติ ลงิ ฺควปิ ลลฺ าโส.อ. อธิบาย วา่ อ. ตน เป็นสภาพ อนั ๆ บคุ คลชนะแล้ว อตฺตโน กิเลสชเยน อตฺตา ชิโต เสยฺโยติด้วยความชนะซง่ึ กิเลส ของตน เป็นสภาพประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น) อตฺโถ.ดงั นี ้ฯ(อ.อรรถ)วา่ สว่ นวา่ อ.หมสู่ ตั วผ์ ้เู หลอื ลง นี ้ ใด เป็นผู้ (อนั บคุ คล) ยา จายํ อิตรา ปชาต:ิ ยา ปนายํ อวเสสาชนะแล้ว ด้วยสะกาหรือ หรือวา่ ด้วยการน�ำไปซง่ึ ทรัพย์ หรือวา่ ปชา ชเู ตน วา ธนหรเณน วา สงฺคาเม พลาภิภเวนด้วยการครอบง�ำซงึ่ ก�ำลงั ในสงคราม พงึ เป็น, (อ.ความชนะ) ใด วา ชิตา ภเวยฺย, ตํ ชินนฺเตน ยํ ชิตํ. น ตํ เสยฺโยติ(อนั บคุ คล) ผ้ชู นะอย(ู่ ซงึ่ หมสู่ ตั ว์)นนั้ ชนะแล้ว,(อ.ความชนะ)นนั้ อตฺโถ.เป็นความชนะประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น) หามิได้ ดงั นี(้ แหง่ บาทพระคาถา)วา่ ยา จายํ อติ รา ปชา ดงั นีฯ้(อ. อนั ถาม)วา่ ก็ อ.ความชนะนนั้ นนั่ เทียวเป็นความชนะ “กสฺมา ปน ตเทว ชิตํ เสยฺโย, อิทํ น เสยฺโยต.ิประเสริฐกวา่ ยอ่ มเป็น, (อ.ความชนะ) นี ้ เป็นความชนะประเสริฐกวา่ “ยสมฺ า อตฺตทนฺตสสฺ ฯเปฯ ตถารูปสฺส ชนฺตโุ นต.ิ(ยอ่ มเป็น) หามิได้ เพราะเหตใุ ด ดงั นีฯ้ (อ.อนั แก้)วา่ (อ.เทพไมพ่ งึ อิทํ วตุ ฺติ โหติกระท�ำน่ันเทียว อ.คนธรรพ์ ไม่พึงกระท�ำ อ.มารกับด้วยพรหมไม่พึงกระท�ำ ซ่ึงความชนะ) แห่งสัตว์เกิด ผู้มีตนอันฝึ กแล้ว(ผู้อันบุคคลพึงเลีย้ งผู้มีอันประพฤติส�ำรวมเป็ นปกติเนืองนิตย์)ผู้มีรูปอย่างนัน้ (ให้เป็ นความแพ้) เหตุใด (เพราะเหตุนัน้อ. ความชนะ นนั้ นนั่ เทียว เป็นความชนะประเสริฐกวา่ ยอ่ มเป็นอ.ความชนะนี ้เป็นความชนะประเสริฐกวา่ ยอ่ มเป็น หามไิ ด้) ดงั นฯี ้(อ. อรรถรูป)นี ้ วา่ ก็ (อ.สตั วเ์ กดิ )ผ้อู นั บคุ คลพงึ เลยี ้ ง นี ้ ใด ชอ่ื วา่ “ยสฺมา หิ ยฺวายํ นิกฺกิเลสตาย อตฺตทนฺโตผ้มู ีตนอนั ผกึ แล้ว เพราะความที่(แหง่ ตน) เป็นผ้มู ีกิเลสออกแล้ว, โปโส, ตสฺส อนงฺคณสฺส กายาทีหิ นิจฺจํอ.เทพหรือ หรือวา่ อ.คนธรรพ์ ก็ หรือวา่ อ.มารกบั ด้วยพรหม สฺตจาริโน เอวรูปสฺส อิเมหิ กายสฺ มาทีหิลกุ ขนึ ้ แล้วแม้พยายามอยู่ (ด้วยความคดิ ) วา่ อ.เราจกั กระท�ำซงึ่ สฺตสฺส ชนฺตโุ น เทโว วา คนฺธพฺโพ วา มาโรความชนะ (แหง่ สตั ว์เกิด) นนั้ ให้เป็นความแพ้, (อ.เรา) ยงั กิเลสท. วอาปชิตปํ นกรพิสฺรฺสหาฺมมนุิ, ามคสฺคหภาอวฏุ นฺ€าหยิตฺวปาหีเ`นอหกมิเสลสฺเส ชิตํอนั (อนั สตั วเ์ กดิ นนั้ )ละได้แล้ว ด้วยอนั ยงั มรรคให้เจริญ จกั ให้เกดิ ขนึ ้ ปนุอีก ดงั นี,้ ไมพ่ งึ อาจนนั่ เทียว เพ่ืออนั กระท�ำ (ซงึ่ ความชนะ) อุปฺปาเทสฺสามีติ ฑเฏนฺโตปิ , ยถา ธนาทีหิแหง่ สตั ว์เกิด (ผ้อู นั บคุ คลพงึ เลยี ้ ง) นนั้ คือวา่ ผ้มู ีกิเลสเพียงดงั เนิน ปราชิโต ปกฺขนฺตโร หุตฺวา อิตเรน ชิตํ ปุนหามไิ ด้ ผ้มู อี นั ประพฤตสิ ำ� รวมแล้วเป็นปกติ เนอื งนติ ย์(โดยทวารท.) ชินนฺโต อปชิตํ กเรยฺย: เอวํ อปชิตํ กาตํุ เนวมีกายเป็นต้น คือวา่ ผ้สู �ำรวมแล้ว (ด้วยความสำ� รวมท.) มีความ สกฺกเุ ณยฺยาต.ิสำ� รวมโดยกายเป็นต้นเหลา่ นี ้ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป ให้เป็นความแพ้,(อ.บคุ คล)ผ้แู พ้แล้ว(ด้วยวตั ถทุ .)มีทรัพย์เป็นต้นเป็นฝ่ ายอ่ืน เป็นชนะอยู่ (ซง่ึ เร่ือง)อนั (อนั บคุ คล)นอกนี ้ ชนะแล้ว พงึ กระท�ำ ให้เป็นความแพ้ อีก ฉนั ใด,ฉนั นนั้ เหตใุ ด(เพราะเหตนุ นั้ อ.ตน แล อนั ๆบุคคลชนะแล้ว เป็ นสภาพประเสริฐกว่า ย่อมเป็ น,ส่วนว่าอ.หมู่สัตว์นอกนี ้ นี ้ ใด เป็ นผู้อันบุคคลชนะแล้ว พึงเป็ น,อ.ความชนะใด อันบุคคลผู้ชนะอยู่ ซึ่งหมู่สัตว์นัน้ ชนะแล้วอ. ความชนะนนั้ เป็นความชนะประเสริฐกวา่ ยอ่ มเป็น หามิได้)ดงั นี ้เป็นค�ำอธิบายอนั พระผ้มู ีพระภาคตรัสแล้ว ยอ่ มเป็น ฯ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงแหง่ พระธรรมเทศนา (อ.ชนท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ(ซงึ่ อริยผลท.)มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นีฯ้ อ.เร่ืองแห่งพราหมณ์ผู้ถาม อนตถฺ ปุจฉฺ กพรฺ าหมฺ ณวตถฺ ุ. ซ่งึ ความฉ(ิบจหบาแยลม้วใิ )ชฯ่ประโยชน์108 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
ผู้เป็ น๕ล.ุงอข.อเรง่ืพองรแะหเถ่งรพะรชา่ือหวม่าณสา์ รีบุตร ๕.สารีปุตตฺ ตเฺ ถรสฺส (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ มาตุลพรฺ าหมฺ ณวตถฺ ุ. (๘๕) อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ “มาเส มาเสติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เวฬวุ เนซงึ่ พราหมณ์ผ้เู ป็ นลงุ ของพระเถระ ชื่อว่าสารีบตุ ร ตรัสแล้ว วหิ รนฺโต สารีปตุ ฺตตฺเถรสฺส มาตลุ พฺราหฺมณํ อารพฺภซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้วา่ มาเส มาเส ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ กเถส.ิ ได้ยินว่า อ. พระเถระ ไปแล้ว สู่ส�ำนัก ของพราหมณ์นัน้ เถโร กิร ตสสฺ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา อาห “กินฺนุกลา่ วแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ อ. ทา่ น ยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ กศุ ล อะไร ๆ โข พฺราหฺมณ กิฺจิเทว กุสลํ กโรสีติ. “กโรมิน่ันเทียว หรือ หนอ แล ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กล่าวแล้ว) ว่า ภนฺเตต.ิ “กึ กโรสตี .ิ “มาเส มาเส สหสสฺ ปริจฺจาเคนข้าแต่ท่านผ้เู จริญ อ. กระผม กระท�ำอยู่ ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเถระ- ทานํ ทมฺมีติ. “กสฺส เทสีติ. “นิคฺคณฺ€านํ ภนฺเตต.ิถามแล้ว) ว่า อ. ท่าน ย่อมกระท�ำ ซ่ึงกุศลอะไร ดังนี ้ ฯ “กึ ปตฺถยนฺโตต.ิ “พฺรหฺมโลกํ ภนฺเตต.ิ “กึ ปน(อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. กระผม ยอ่ มถวาย ซงึ่ ทาน ด้วยการ พฺรหฺมโลกสสฺ อยํ มคฺโคต.ิ “อาม ภนฺเตติ.บริจาคซงึ่ พนั แหง่ ทรัพย์ ในเดอื น ๆ ดงั นี ้ฯ (อ.พระเถระ ถามแล้ว) วา่ “โก เอวมาหาต.ิ “อาจริเยหิ เม กถิตํ ภนฺเตต.ิอ.ทา่ น ยอ่ มให้ แก่ใคร ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแต่ “เนว ตฺวํ พฺรหฺมโลกสฺส มคฺคํ ชานาส,ิ นปิ เตทา่ นผ้เู จริญ (อ. กระผม ยอ่ มให้) แกน่ คิ รนถ์ ท. ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ อาจริยา;ถามแล้ว) วา่ (อ. ทา่ น) ปรารถนาอยู่ ซงึ่ อะไร (ยอ่ มให้ แกน่ คิ รนถ์ ท.)ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ (อ. กระผมปรารถนาอย)ู่ ซง่ึ พรหมโลก (ยอ่ มให้ แกน่ คิ รนถ์ ท.) ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระถามแล้ว) วา่ ก็ อ. หนทางนี ้เป็นหนทาง แหง่ พรหมโลก (ยอ่ มเป็น)หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ขอรับ(อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระ ถามแล้ว) วา่ อ. ใคร กลา่ วแล้วอยา่ งนี ้ ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ(อ. ค�ำอยา่ งนี)้ อนั อาจารย์ ท. ของกระผม กลา่ วแล้ว ดงั นี ้ ฯ(อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มรู้ ซง่ึ หนทาง แหง่ พรหมโลกหามิได้นน่ั เทียว, อ. อาจารย์ ท. ของทา่ น (ยอ่ มรู้) แม้หามิได้; อ.พระศาสดา นน่ั เทียว พระองค์เดียว ยอ่ มทรงทราบ, ดกู ่อน- สตฺถา เอว เอโก ชานาต,ิ เอหิ พฺราหฺมณ,พราหมณ์ อ. ทา่ น จงมาเถดิ , อ. เรา จกั ทลู (ยงั พระศาสดา) ให้ตรสั บอก พฺรหฺมโลกสสฺ เต มคฺคํ กถาเปสสฺ ามีติ ตํ อาทายซงึ่ หนทาง แหง่ พรหมโลก แก่ทา่ น ดงั นี ้ พาเอา ซงึ่ พราหมณ์นนั้ สตฺถุ สนฺตกิ ํ เนตฺวา “ภนฺเต อยํ พฺราหฺมโณนำ� ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา กราบทลู แล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทว่ั เอวมาหาติ ตํ ปวตฺตึ อาโรเจตฺวา “สาธุ วตสสฺนนั้ วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ.พราหมณ์ นี ้กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้ดงั นี ้ พฺรหฺมโลกมคฺคํ กเถถาติ อาห.กราบทลู แล้ว วา่ ดงั ข้าพระองค์ทลู ขอวโรกาส หนอ อ. พระองค์ ท. ขอจงตรัสบอก ซงึ่ หนทางแหง่ พรหมโลก แก่พราหมณ์นนั้ เถิด ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา ตรัสถามแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ ได้ยินวา่ สตฺถา “เอวํ กิร พฺราหฺมณาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อามอ. อยา่ งนนั้ หรือ ดงั นี,้ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ ข้าแตพ่ ระโคดมผ้เู จริญ โภ โคตมาติ วุตฺเต, “พฺราหฺมณ ตยา เอวํพระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ (อนั พราหมณ์นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ททมาเนน วสฺสสตํ ทินฺนทานโตปิ มุหุตฺตมตฺตํตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ อ. อนั แลดู ซง่ึ สาวก ของเรา ด้วยจิต ปสนฺนจิตฺเตน มยฺหํ สาวกสฺส โอโลกนํ วาอนั เล่อื มใสแล้ว สนิ ้ กาลสกั วา่ ครู่หนง่ึ หรือ หรือวา่ อ. อนั ถวาย- กฏจฺฉภุ ิกฺขามตฺตทานํ วา มหปผฺ ลตรนฺติ วตฺวาซงึ่ อาหารมีภิกษามีทพั พีหนง่ึ เป็นประมาณ เป็นของมีผลมากกวา่ อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห แม้กวา่ ทานอนั ๆ ทา่ น ผ้เู ม่ือถวาย อยา่ งนี ้ถวายแล้ว สนิ ้ ร้อยแหง่ ปี(ย่อมเป็ น) ดงั นี ้ เมื่อทรงสืบต่อ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดงซงึ่ ธรรมตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ ผลิตส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 109
อ.บคุ คลใด พึงบูชา ดว้ ยพนั แห่งทรพั ย์ ในเดือน ๆ “มาเส มาเส สหสเฺ สน โย ยเชถ สตํ สมํ,ตลอดปี ๑๐๐ หนึ่ง, ส่วนว่า (อ.บคุ คลใด ) พึงบูชา เอกฺจ ภาวิตตฺตานํ มหุ ตุ ฺตมปิ ปชู เย,( ซึ่งพระอริยบคุ คล ) ผูม้ ีตนอนั ใหเ้ จริญแลว้ ท่านหนึ่ง สาเยว ปชู นา เสยฺโย, ยเฺ จ วสฺสสตํ หตุ นตฺ ิ.แมส้ ้ินกาลครู่หนงึ่ , หากวา่ อ.การบชู าตลอดรอ้ ยแหง่ ปีใด อ.การบชู า นนั้ นนั่ เทียว (แหง่ บคุ คลนนั้ ) เป็นคณุ ชาติ- ประเสริ ฐกว่า กว่าการบูชา ตลอดร้อยแห่งปีแห่งบุคคลนอกนี้ นนั้ นนั่ ย่อมเป็ น ดังนี้ ฯ(อ. อรรถวา่ ) ด้วยการบริจาคซง่ึ พนั แหง่ ทรัพย์ (ดงั นี ้ในบท ท.) ตตฺถ “สหสฺเสนาต:ิ สหสสฺ ปริจฺจาเคน.เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ สหสฺเสน ดงั นี ้ ฯ(อ. อรรถวา่ ) อ. บคุ คลใด บริจาคอยู่ ซง่ึ พนั แหง่ ทรัพย์ โย ยเชถ สตํ สมนฺต:ิ โย วสสฺ สตํ มาในเดือนๆช่ือวา่ พงึ ให้ ซงึ่ ทาน แก่โลกิยมหาชน ตลอดร้อยแหง่ ปี เส มาเส สหสสฺ ํ ปริจฺจชนฺโต โลกิยมหาชนสฺส(ดงั นี ้แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ โย ยเชถ สตํ สมํ ดงั นี ้ฯ ทานํ ทเทยฺย.(อ. อรรถ)วา่ สว่ นวา่ อ. บคุ คลใด พงึ บชู า (ซงึ่ พระอริยบคุ คล) เอกญจฺ ภาวติ ตตฺ านนฺต:ิ โย จ เอกํ คณุ วเสนผ้มู ีตนอนั ให้เจริญแล้ว ด้วยอ�ำนาจ แหง่ คณุ ทา่ นหนงึ่ คือวา่ ขวฑีณฒฺ าสติ วอํตฆตฺ ารนทํฺวเาหเฏรฺ€มิสโมกปฺฏตยิ ฺตาํ โสตาปนนฺ ํ อปุ ริมโกฏยิ าซึ่งพระโสดาบัน โดยก�ำหนดมีในภายใต้ ซึ่งพระขีณาสพ กฏจฺฉภุ ิกฺขาทานวเสนโดยก�ำหนดมีในเบือ้ งบน ผู้ถึงพร้ อมแล้ว ที่ประตูแห่งเรือน วา ยาปนมตฺตาหารทานวเสน วา ถลู สาฏก-ด้วยสามารถแหง่ การถวายซง่ึ ภิกษา มีทพั พีหนง่ึ เป็นประมาณหรือ ทานมตฺเตน วา ปเู ชยฺย, ยํ อิตเรน วสสฺ สตํ หตุ ํ,หรือว่าด้วยสามารถแห่งการถวายซ่ึงอาหารสักว่าเป็ นเคร่ืองยัง ตโต สาเยว ปชู นา เสยฺโย เสฏฺ€า อตุ ฺตมาติ อตฺโถ.อตั ภาพให้เป็นไป หรือวา่ (ด้วยเหต)ุ สกั วา่ การถวายซง่ึ ผ้าสาฏกเนือ้ หยาบ, (อ. การบชู า ) ใด อนั บคุ คลนอกนี ้บชู าแล้ว ตลอดร้อยแหง่ ปี , อ. การบชู า นนั้ นน่ั เทียว เป็นคณุ ชาตปิ ระเสริฐกวา่ คือวา่เป็นคณุ ชาตปิ ระเสริฐที่สดุ คือวา่ เป็นคณุ ชาตสิ งู สดุ (กวา่ การบชู า-ตลอดร้อย แหง่ ปี แหง่ บคุ คลนอกนีน้ นั้ ) นนั้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้(แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ เอกญจฺ ภาวติ ตตฺ านํ ดงั นี ้ ฯ ในกาลเป็ นที่สดุ ลงแห่งเทศนา อ. พราหมณ์นนั้ บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน โส พฺราหฺมโณ โสตาปตฺติผลํซง่ึ โสดาปัตติผล ฯ (อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อ่ืน บรรลแุ ล้ว ปตฺโต. อฺเปิ พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ(ซงึ่ อริยผล ท.) มีโสดาปัตติผลเป็ นต้น ดงั นีแ้ ล ฯ อ.เร่ืองแห่งพราหมณ์ สารีปุตตฺ ตเฺ ถรสสฺ มาตุลพรฺ าหมฺ ณวตถฺ ุ. ผู้เป็ นลุงของพระเถระช่ือว่าสารีบุตร (จบแล้ว) ฯ ๖. อ.เร่ืองแห่งพราหมณ์ ๖. สารีปุตตฺ ตเฺ ถรสสฺ ผู้เป็ นหลาน ของพระเถระช่ือว่าสารีบุตร ภาคเิ นยยฺ พรฺ าหมฺ ณวตถฺ ุ. (๘๖) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯอ.พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ “โย จ วสสฺ สตํ ชนฺตตู ิ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซงึ่ หลาน ของพระเถระชื่อวา่ สารีบตุ ร ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา เวฬุวเน วิหรนฺโต สารีปุตฺตตฺเถรสฺส ภาคิเนยฺยํนี ้วา่ โย จ วสสฺ สตํ ชนฺตุ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ อารพฺภ กเถส.ิดงั จะกลา่ วโดยยอ่ อ. พระเถระ เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ พราหมณ์ ตํปิ หิ เถโร อปุ สงฺกมิตฺวา อาห “กึ พฺราหฺมณแม้นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ อ. ทา่ น ยอ่ มกระท�ำ ซงึ่ กศุ ล กสุ ลํ กโรสีติ. “อาม ภนฺเตต.ิ “กึ กโรสตี .ิ “มาเสหรือ ดงั นี ้ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ขอรับ มาเส เอกํ ปสํุ วธิตฺวา อคฺคึ ปริจรามีต.ิ “กิมตฺถํ(อ. กระผม กระท�ำอย)ู่ ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเถระ ถามแล้ว) วา่ อ. ทา่ น เอวํ กโรสตี .ิยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ กศุ ล อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่อ. กระผม ฆา่ แล้ว ซงึ่ สตั ว์ของเลยี ้ ง ตวั หนงึ่ ยอ่ มบ�ำเรอ ซง่ึ ไฟในเดือน ๆ ดงั นีฯ้ (อ. พระเถระ ถามแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มกระท�ำอยา่ งนี ้เพ่ือประโยชน์อะไร ดงั นี ้ฯ110 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
อแ(ดกศขตแพพแสด(รออ้ออ้ามกห.ยกรารงงัรััร.นัแยัะสานน้สห่พพา่หงว่กตพอบแพแงาีี่,ดมาารรกอ้้ ทง่นฯหขลร(าทามรรา็โ.คคาา่้ลบณหีหหง่วลูไิ้อผ์(นหรพปดดอกมมม�ำอแซ้ัน.เะูผ้ีม้งรจนสัเัณ.โณลง่ึหรเ;้เะนยูลรณตใมัจพ้อ(วพนิญศอ์์นคอ่ีกยรวก้ื่อซร์นนร.ง่ึาิญมรีเ์อ่เละ้คง่ึะถอกนัสห�ำท้ไมซคไา่�ำเิิ.ดด(ไมกด)าฟาถ่ดงึ่วอเา)พปปใมลนถ่าครแงด.ัถวดรแก็แะา่คนิไงึนลวงะาัา่ลจดรตหวำ�้)ีนาวอพ้า้กแ้งวนแขนอรง่ม)งีดึมงบ้เ้มลัสฯลาทยีนค่ัวม้เบวซงัา้ทแ้า่ซถาปว่า่า่์เื่าอ่นทง�่ึำเทวงต็ลง่ึูนานถพไทเีน.แกีย้ดพม่แรดิดฯไขรร)ีลผาอวลง้ปั้แรย,องาอ้้รวน,(บู้ะวลสนิทจหอนอซบั)โี,้�ำอวง้บืวว.ึ่่ัมฯ.งอคชูเตว.า่ไนตารเณดพาตา่ฟวรรอจอ(นัออ่มส้ัารรา่อ์นาอาซั.สะอบใ.หรจนทผัยง่ึนเ้แ.ไยอพซถนส้าเ่ก.ููดลปก์จทงึ่ซทรรสรทา้รจ่ย้วาอระยางึ่า่.ซวสู่าากัินิญนไหข์นงก่ึบงตำ�ไถฟวทอวหสมุนปนลทาา่าง่อ.ยนขนณน่ักัออมกลู.อสอ่ทขธยดรอแแ์เอดงมสาู่ิอขปะา่.รลลกยเงกำู�ผงอร็้รอนงแ้้แว้วลาู่ทนอ่อมางนยหสห)วงา่พยาก่นัวีแ(ซนดนง่า้่วนกแา่า่รพพหง่ึ(แงนทขัลงะม้สหรซร่งล(อนา(ศา้่ตาอหนิขปยนง่ึ้้วงงวนัาห้้ล.ีมธากอ่พแ,ท)แดสหมรแอโคามหลารงัลดรรวตดลณะ�ำ้วงงร่นมืกอาาู่้่))))-----ี์้ “พฺรหฺมโลกมคฺโค กิเรโสติ. “เกเนวํ กถิตนฺติ. “อาจริเยหิ เม ภนฺเตติ. “เนว ตฺวํ พฺรหฺมโลกมคฺคํ ชานาสิ, นปิ เต อาจริยา; เอหิ สตฺถุ สนฺติกํ คมิสฺสามาติ ตํ สตฺถุ สนฺติกํ เนตฺวา ตํ ปวตฺตึ อาโรเจตฺวา “อิมสฺส ภนฺเต พฺรหฺมโลกมคฺคํ กเถถาติ อาห. สตฺถา “เอวํ กิราติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “เอวํ โภ โคตมาติ วตุ ฺเต, “พฺราหฺมณ วสฺสสตํปิ เอวํ อคฺคึ ปริจรนฺตสฺส ตว อคฺคิปาริจริยา มม สาวกสฺส ขณมตฺตํ ปชู ํปิ น ปาปณุ าตีติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห “โย จ วสฺสสตํ ชนตฺ ุ อคฺคึ ปริจเร วเน,ส่วนว่า (อ.บุคคลใด) พึงบูชา ( ซึ่งพระอริยบุคคล) เอกจฺ ภาวิตตฺตานํ มหุ ตุ ฺตมปิ ปชู เยผูม้ ีตนอนั ให้เจริญแล้ว ท่านหนึ่ง แม้ส้ินกาลครู่หน่ึง, สาเยว ปชู นา เสยฺโย, ยฺเจ วสฺสสตํ หตุ นตฺ ิ.หากว่า อ.การบูชา ตลอดร้อยแห่งปี ใด อ.การบูชานนั้นนั่ เทียว (แห่งบุคคลนน้ั ) เป็ นคุณชาติประเสริฐกว่า(กว่าการบูชา ตลอดร้อยแห่งปี แห่งสตั ว์เกิด นอกนีน้ น้ันน้ั ) (ย่อมเป็น ) ดงั นีฯ้ขปพอกซมองึ่่อรคงึ ีโโางบนสคฺสสถ�ำน(ใดดึ ใตนันเนปั่าานรวาปปกอเรบ์ซทััต(ติาจทงย่ึียตตลเคอ่ซวรผทิผิเวมง่ึ ลป(.ลาไ)วยเ็ฟมปฯนเเเอ่ป็หนเน(ทม็ปอนล)ี่็สเ.ในตา่ปฯชนดุด้แนน็นนปงั(หลนัอ้่)นดทาง่งห.ดีนง.ับอ้แ)ฯนนงันัรมคุ้หนาีแร้าค่ถงอีแล้ก(ลเอ)ล(.คทดฯผแ.วฯ�ำ้งัมศมูบา่นท้เีธนทหี่ีเแร้ห)าลรมแลนาม่ ้เหออืนอ่ัขเปนื่้ง่า.ว็บพนไบเา่ปปาเรรค็แทชนรารลลนแเหื่อชแุ้วหฺตมงน่ลง่ ุเส้ณวกดนพปู่ บ(ัง่ิันร์่ซานะดชงึ่บีค้ด้อาว้ ร้าอรยวิรยถยอคเลผปาคก�ำ็ลุแ)นมวแลาทชลีใว้มน่ือ้.าวว่ ) ตตฺถ “ชนฺตูติ สตฺตาธิวจนเมตํ. อคฺคึ ปริจเร วเนติ: นิปฺปปฺจภาวปฺปตฺถนาย วนํ ปวสิ ติ วฺ าปิ ตตถฺ อคคฺ ึ ปริจเรยยฺ . เสสํ ปรุ ิมสทสิ เมวาต.ิ เทสนาวสาเน พรฺ าหมฺ โณ โสตาปตตฺ ผิ ลํ ปาปณุ .ิ อฺเปิ พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ สึ ตู .ิอ. เร่ืองแห่งพราหมณ์ผู้เป็ นหลาน ของพระเถระ ภาคสเิ นารยีปยฺ ุตพตฺรฺ าตหเฺ ถมฺ รณสฺสวตถฺ ุ. ช่ือว่าสารีบุตร (จบแล้ว) ฯ๗. อ.เร่ืองแห่งพราหมณ์ ๗. สารีปุตตฺ ตเฺ ถรสสฺผู้เป็ นสหาย ของพระเถระช่ือว่าสารีบุตร สหายพรฺ าหมฺ ณ วตถฺ ุ. (๘๗)ซง่ึ พรอ า.หพมรณะศ์ผา้เู ปส็ดนาส(อหเมันา่ือยขป้ารพะขทอเบัจงอ้พายรจะู่ ใเะนถกพระลรชะ่าื่อเวววฬ)า่ วุสฯนัารทีบรตุ งรปราตรภรัสแล้ว เวฬวุ “เยนงกฺ วญิ ิหรจฺ นิ ฺโตยฏิสฺ ฐารญีปจฺตุ าฺตตติฺเถอริมสํ ฺสธมสมฺ หเาทยสพนฺรํ าสหตฺมฺถณาํซง่ึ พระธรดรมงั จเทะศกนลาา่ วนโีด้วยา่ ยยอ่ งกฺ ญิ อจฺ .ิ ยฏิ ฺ ฐพญระจฺ เถดรงั ะนีเ้ป็นเตข้น้าไฯปหาแล้ว อารพฺภ กเถส.ิ ตมปฺ ิ หิ เถโร อปุ สงฺกมิตฺวา “กึ พฺราหฺมณซง่ึ พราหมณ์แม้นนั้ ถามแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ อ. ทา่ น กิฺจิ กสุ ลํ กโรสตี ิ ปจุ ฺฉิ.ยอ่ มกระท�ำ ซงึ่ กศุ ล อะไร ๆ หรือ ดงั นี ้ฯ ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 111
(อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ขอรับ “อาม ภนฺเตต.ิ “มกหึ กาปโรรสิจีตฺจ.ิ าเ“คยนิฏฺ€ยยชานคฺตํ ย.ิ ชามีต.ิ(อ. กระผม กระท�ำอย)ู่ ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเถระ ถามแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ตทา กิร ตํ ยาคํยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ กศุ ลอะไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่อ. กระผม ยอ่ มบชู า ซงึ่ ยญั อนั บคุ คลบชู าแล้ว ดงั นี ้ ฯ ได้ยินวา่ในกาลนนั้ (อ. ชน ท.) ยอ่ มบชู า ซงึ่ ยญั นนั้ ด้วยการบริจาคใหญ่ ฯ อ. พระเถระ ถามแล้ว ซง่ึ ค�ำอ่ืน จากค�ำนี ้ ตามนยั มีในก่อน อิโต ปรํ เถโร ปรุ ิมนเยเนว ปจุ ฺฉิตฺวา ตํ สตฺถุนนั่ เทียว น�ำไปแล้ว ซงึ่ พราหมณ์นนั้ สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา สนฺตกิ ํ เนตฺวา ตํ ปวตฺตึ อาโรเจตฺวา “อิมสฺส ภนฺเตกราบทูลแล้ว ซ่ึงความเป็ นไปท่ัวนัน้ กราบทูลแล้ว ว่า พฺรหฺมโลกมคฺคํ กเถถาติ อาห.ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ.พระองค์ ท. ขอจงตรัสบอก ซงึ่ หนทางแหง่ -พรหมโลก แก่พราหมณ์นีเ้ถิด ดงั นี ้ฯอ.พระศาสดา ตรัสถามแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ ได้ยินวา่ สตฺถา “พฺราหฺมณ เอวํ กิราติ ปจุ ฺฉิตฺวา,อ. อยา่ งนนั้ หรือ ดงั นี,้ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) “อามาติ วตุ ฺเต, “พฺราหฺมณ ตยา สวํ จฺฉรํ ปยิฏสฺ น€ยฺเนานคํดงั นี ้(อนั พราหมณ์นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ ยชนฺเตน โลกิยมหาชนสฺส ทินฺนทานํอ. ทานอนั ๆ ทา่ น ผ้บู ชู าอยู่ ซงึ่ ยญั อนั บคุ คลบชู าแล้ว ให้แล้ว จิตฺเตน มม สาวกานํ วนฺทนฺตานํ อปุ ปฺ นฺนกสุ ล-แก่โลกิยมหาชน ตลอดปี ยอ่ มไมถ่ งึ คา่ แม้ (ซงึ่ ผล) สกั วา่ สว่ นสี่ เจตนาย จตพุ ฺภาคมตฺตํปิ น อคฺฆตีติ วตฺวา อนสุ นฺธึแหง่ กศุ ลเจตนาอนั เกิดขนึ ้ แล้ว (ของชน ท.) ผ้ไู หว้อยู่ ซงึ่ สาวก ท. ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาหของเรา ด้วยทัง้ จิต อันเลื่อมใสแล้ว ดังนี ้ เม่ือทรงสืบต่อซง่ึ อนสุ นธิ แสดง ซง่ึ ธรรม ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ (อ.บุคคล) ผู้เพ่งซึ่งบุญ พึงบูชา ซ่ึงยญั อนั บุคคล “สยํวงฺกจิฺฉรจฺํ ยิ ยเชิฏถฺ€ปจฺุ ฺหตุ เปกฺจฺโขโ;ลเก บูชาแล้วด้วย ซึ่งยญั อนั บุคคลเซ่นสรวงแล้วด้วย สพพฺ มฺปิ ตํ น จตภุ าคเมติ, อย่างใดอย่างหน่ึง ในโลก ตลอดปี ; (อ.ทาน ) นน้ั แมท้ ง้ั ปวง ยอ่ มไมถ่ งึ ซ่ึงสว่ น ๔ (จากผล แหง่ กศุ ลเจตนา อภิวาทนา อชุ ฺชคุ เตสุ เสยฺโยติ. ของบคุ คล ผไู้ หวอ้ ย)ู่ , อ.การกราบไหว้ (ในพระอริยบคุ คล) ท. ผไู้ ปแลว้ ตรง เป็นกิริยาประเสริฐกวา่ ( ยอ่ มเป็น ) ดงั นี้ ฯ (ในบท ท.)เหลา่ นนั้ หนา (อ. บท) วา่ ยงกฺ ญิ จิ ดงั นี ้ นน่ั ตตฺถ “ยงกฺ ญิ จฺ ตี ิ อนวเสสปริยาทานวจนเมตํ.เป็ นค�ำเป็ นเครื่องถือเอารอบไม่มีส่วนเหลือลง (ย่อมเป็ น) ฯ ยฏิ ฺ €นฺต:ิ เยภยุ ฺเยน มงฺคลกิริยาทิวเสน ทินฺนทานํ.(อ. อรรถ) วา่ ซง่ึ ทานอนั ๆบคุ คล ให้แล้ว ด้วยอ�ำนาจแหง่ กิริยา-มีการกระท�ำซึ่งมงคลเป็ นต้น โดยมาก (ดังนี ้ แห่งบท) ว่ายฏิ ฺ ฐ(ํ อด.งั อนรี ร้ฯถ) วา่ ซง่ึ ทานเพอ่ื แขก อนั ๆ บคุ คล ตกแตง่ แล้ว กระทำ� แล้ว หตุ นฺต:ิ อภิสงฺขริตฺวา กตํ ปาหนุ ทานฺเจวด้วยนนั่ เทียว ซง่ึ ทานอนั ๆบคุ คล เช่ือแล้ว ซง่ึ กรรมและผลของกรรม กมมฺ ผลํ สทฺทหิตฺวา กตทานฺจ.กระท�ำแล้วด้วย (ดงั นี ้ แหง่ บท)วา่ หตุ ํ ดงั นี ้ฯ(อ. อรรถ) วา่ (อ. บคุ คลผ้เู พง่ ซงึ่ บญุ ) พงึ ให้ ซงึ่ ทาน มีประการ สวํ จฉฺ รํ ยเชถาต:ิ เอกสํวจฺฉรํ นิรนฺตรเมวอันข้าพเจ้ากล่าวแล้ว แก่โลกิยมหาชน แม้ในจักรวาลทัง้ สิน้ วตุ ฺตปปฺ การํ ทานํ สกลจกฺกวาเฬปิ โลกิยมหาชนสฺสตลอดปี หนง่ึ มีระหวา่ งออกแล้วนนั่ เทียว (ดงั นี ้ แหง่ หมวดสอง- ทเทยฺย.แหง่ บท) วา่ สวํ จฉฺ รํ ยเชถ ดงั นี ้ฯ (อ. อรรถ) วา่ ผ้ปู ราถนาอยู่ ซง่ึ บญุ (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ ปุญญฺ ปุญญฺ เปกโฺ ขต:ิ ปุ ฺํ อิจฺฉนฺโต. อชุ ฺชคุ เตสตู :ิเปกโฺ ข ดงั นี ้ ฯ (อ. อรรถ) วา่ ในพระโสดาบนั ท. โดยก�ำหนดมี- อเหิทฏํ ฺ€วมิ ตุ โกฺตฏํ ยโิ หาติโสตาปนเฺ นสุ อปุ ริมโกฏยิ า ขณี าสเวส.ุในภายใต้ ในพระขีณาสพ ท. โดยก�ำหนดมีในเบือ้ งบน (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ อุชชฺ ุคเตสุ ดงั นี ้ฯ (อ. อรรถรูป) นี ้ วา่ อ.ผล ใด แหง่ กศุ ลเจตนา (ของบคุ คล) “เอวรูเปน ปสนฺเนน จิตฺเตน สรีรํ โอนาเมตฺวาผ้ยู งั สรีระ ให้น้อมลงแล้ว ไหว้อยู่ ด้วยทงั้ จิต อนั เลอ่ื มใสแล้ว วนฺทนฺตสฺส กสุ ลเจตนาย ยํ ผล,ํ ตโต จตตุ ฺถภาคํปิมีอยา่ งนีเ้ป็นรูป, อ. ทาน นนั้ ทงั้ ปวง ยอ่ มไมถ่ งึ คา่ แม้ซง่ึ สว่ นที่ ๔ สพฺพํ ตํ ทานํ น อคฺฆต;ิ(จากผล แหง่ กศุ ลเจตนา ของบคุ คลผ้ไู หว้อย)ู่ นนั้ ;112 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
ซอตเ(พซึ่ธงรง่ึรงิโบอาสนาใระดนั่นยิยเหาเอกผทปตนัลาียันตุพลวทนัตเร้ .ปะิ)ผ็เผนลปอม้มูท็,.นีโีพี่สสกกรุดดาิระ(ิยราลอภกปาง.ารปัแตคาชรหตบเะนจ่ผิงไเ้าเสหลทตทรเวปศิฐร้.็ัส)(นกนใแวตานมลา่้นพา้วรอกดยะ(.ยออ่งั แอ่นรมพมิมยีแเ้ ้ปรบเเลปหา็นคุ ็ฯหนลคฯ)่มาลอณ่ืนดท์ งั.)นบบี ้รรผรร้เไู ปลลป็นุุแแแลลคล้้้�ววำว ตสมฺ า อชุ ฺชคุ เตสุ อภิวาทนเมว เสยฺโยต.ิ เทสนาวสาเน พฺราหฺมโณ โสตาปตฺตผิ ลํ ปตฺโต, อเฺ ปิ พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ อ. เร่ืองแห่งพราหมณ์ สหสาายรีปพุตรฺ าตฺ หตมฺเฺ ถณรวสตสฺ ถฺ ุ.ผู้เป็ นสหาย ของพระเถระช่ือว่าสารีบุตร (จบแล้ว) ฯ๘. อ.เร่ืองแห่งกุมารช่ือว่าอายุวัฒนะ ๘. อายุวฑฒฺ นกุมารวตถฺ ุ. (๘๘)(อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯปตโปดรรรัสยะะแพทปอไ ลดบัฤก.้ว้ยตอตินยซิิซพวง่ึู่ง่ึ บตรา่พะใบวรนศชะอะกาธ.แพสสรรละรนิดร้้วมทาปาหเอ่ี ททมมบศ.ณใเวนมน๔ช์า่ือป๘ใ่ททานนฯ.รีล้งวัท๒อทา่ าธรศิงอมผปยัภีใ้อู รนวิยาภาใู่รซทนภางึ่ยเนมเมนสือืออลีซงงกชสิงึ่ ชก่ือสฺ ่ือมวุ ปวา่ดาา่รทรงัทะผนีฆีฆพ้มูเีล้ปลฤีอมั็นมัตาพตยพิแิก้นยุลิกะืน้ฯะว- “อภวิ าทนสีลิสฺสาติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา ทีฆลมพฺ ิกํ นิสฺสาย อรฺกฏุ ิกายํ วหิ รนฺโต ทีฆาย-ุ กมุ ารํ อารพฺภ กเถส.ิ ตพปาหจิรทรกณีฆปํลพมจฺพฺรพชึสิกฺช.ุ วํ ปาพสิโฺพนชิตฺวากิรอฏฺ€เจทตฺวฺตาฬพีสฺราวหสฺมฺสณานาิปเดคซห้งึ่ดวิรลบายแา่ศรรลใสค้อิขอ้นวว่รกื่นายังนพ้วลรแนาว่เรบั หปนัา่า้อม็ง่ไนหอ.ดกาเเม.้แคแอหชสณลลร.อืา้ ห่ื้อ้ววปสภ์ างาทณสรปยยร.พู่ ะรยซขข๒ระดาอง่ึะอพ้วภงนงยฤขเพเรคหรตอรยรารยลงิซางั พจนาง่ึ่าหขกตัรนนัมมุ้ าเบกันณสท้อหบัะอื่หรีกม์นัพมอนนณนัด้นยั,าน่ั ้อว์์นนเๆใย.ทนัหอ้อเตรีย้รกต้.อนาวคนงัยพ้ กลอจีฯ้แไรรกอยัปหะาสดดู่ แทงห่ ้กึแวโล�ำมคยล้วดแณ้ดดวลงัส้ีแวน้์วทู่ยลี ซ้แ่ีเ้นวขคปง่ึกาน่ั็เฯนน่ชยดเทหนทแก็ ี่อนียลทย้ฯววึ่ง.ู่ เตสุ เอโก “ปเวณิ เม นสสฺ สิ ฺสต,ิ วพิ ฺภมิสสฺ ามีติ จนิ เฺ ตตวฺ า อตตฺ นา กตํ ตปปริกขฺ ารํ ปเรสํ วกิ กฺ ณี ติ วฺ า โคสเตน เจว กหาปณสเตน จ สทฺธึ ภริยํ ลภิตฺวา กฏุ มุ พฺ ํ สณฺ€าเปส.ิ อถสฺส ภริยา ทารกํ วชิ ายิ. อิตโร ปนสสฺ สหายโก ปวาสํ คนฺตฺวา ปนุ เทว ตํ นครํ ปจฺจาคมิ.คพ(เถอราิด.ัน้เสอไดอแแอหาปตมง..ั าแนซ้ว่สพยลงึ่ีา่อห้รฯน้วลา.านักู้หมใยค)แหมานรเล้แรณันปนั้้ะดล็เน์นเ้มวากมผนัื่อล้ใียซ้นู บหา่ง่ึฟ่ิงไว้ตแบุ ดังแลรตุไแ้ไล้ดวปรล้ว้เ้(วแซใปอวนลง่ึ็นซนัา่บ้วมงแึ่มตุือคอลาเรว.พ้วรขาใทด่ืออฯมนา่าตงทมนแม้อแ่ีือลางทหะกรข.ง่ดบาอสเารดิปงหแบา็ไนากหดิผย่อวา้ทนมูนั้แ.นีอไัเ้ล)หหา้วเวน็ยปเใ้แอยุห็นลงซืน้ไผ้วหง่ึ ้มูกจสวฯาง่อ้หแแเนลาปลย้ว็น้ฯว,, โส ตสสฺ อาคตภาวํ สตุ ฺวา ปตุ ฺตทารํ อาทาย สหายกสสฺ ทสฺสนตฺถาย อคมาส,ิ คนฺตฺวา ปตุ ฺตํ มาตุ หตฺเถ ทตฺวา สยํ ตาว วนฺทิ. มาตาปิ ปตุ ฺตํ ปิ ตุ หตฺเถ ทตฺวา วนฺทิ. โส “ทีฆายกุ า โหถาติ อาห. ปตุ ฺเต ปน วนฺทาปิ เต, ตณุ ฺหี อโหส.ิทจงา่ เนปผค็น้เูรจเังถ้รนิดิญนั้ ดกงั (็นอ(ี.้อพ. รทาา่ หนม)ณก์นลนั้า่ )วแกลล้วา่ ววา่แล(อ้ว. ทกา่ ะนสทห.า)ยเปน็นนั้ ผว้มู า่ อี าขย้ายุแนืต่ อถ นํ “กสฺมา ปน ภนฺเต อมฺเห วนฺทิเต `ทีฆายกุ า โหถาติ วตฺวา ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 113
กะเรา ท. ผ้ไู หว้แล้ว ยอ่ มไมก่ ลา่ ว ซงึ่ ค�ำอะไร ๆ ในกาลเป็นท่ีไหว้ อิมสสฺ วนฺทนกาเล กิจฺ ิ น วเทถาติ อาห.แหง่ เดก็ นี ้เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ(อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นพราหมณ์ อ. อนั ตราย อยา่ งหนง่ึ “อิมสสฺ เอโก อนฺตราโย อตฺถิ พฺราหฺมณาต.ิมีอยู่ แก่เดก็ นี ้ ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ น- “กิตฺตกํ ชีวสิ ฺสติ ภนฺเตต.ิ “สตฺตาหํ พฺราหฺมณาติ.ผ้เู จริญ (อ. เดก็ นี)้ จกั เป็นอยู่ สนิ ้ กาลมีประมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ฯ “ปฏพิ าหนการณํ อตถฺ ิ ภนเฺ ตต.ิ “นาหํ ปฏพิ าหนการณํ(อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ (อ. เดก็ นี ้ จกั เป็นอย)ู่ ชานามีต.ิ “โก ปน ชาเนยฺย ภนฺเตต.ิ “สมโณสนิ ้ วนั ๗ ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ ถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ โคตโม, ตสสฺ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา ปจุ ฺฉาหีต.ิ “ตตฺถอ. เหตเุ ป็นเครื่องป้ องกนั มีอยหู่ รือ ดงั นี ้ฯ (อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ คจฺฉนฺโต ตปปริหานิโต ภายามีต.ิ “สเจ เต ปตุ ฺต-อ. เรา ยอ่ มไมร่ ู้ ซงึ่ เหตเุ ป็นเคร่ืองป้ องกนั ดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ สเิ นโห อตฺถิ, ตปปริหานึ อจินฺตยิตฺวา ตสฺส สนฺตกิ ํถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ก็ อ. ใคร พงึ รู้ ดงั นี ้ ฯ คนฺตฺวา ปจุ ฺฉาหีต.ิ(อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ อ. พระสมณะ ผ้โู คดม (พงึ ทรงทราบ),อ. ทา่ น ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระสมณะผ้โู คดมนนั้ จงทลู ถามเถิดดงั นี ้ ฯ (อ. พราหมณ์ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. กระผม ไปอยู่ ในท่ีนนั้ยอ่ มกลวั แตอ่ นั เสอ่ื มรอบแหง่ ตบะ ดงั นี ้ฯ (อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ถ้าวา่ อ. ความรักในบตุ ร แหง่ ทา่ น มีอยไู่ ซร้, อ. ทา่ น ไมค่ ดิ แล้วซง่ึ อนั เสอ่ื มรอบแหง่ ตบะ ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระสมณะผ้โู คดมนนั้จงทลู ถามเถิด ดงั นี ้ฯอ. พราหมณน์ นั้ ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา ถวายบงั คมแล้ว โส สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา สยํ ตาว วนฺทิ.เอง ก่อน ฯอ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ อ. ทา่ น เป็นผ้มู ีอายยุ ืน จงเป็น สตฺถา “ทีฆายโุ ก โหหีติ อาห; ปชาปตยิ าดงั นี ้ ; ตรัสแล้ว อยา่ งนนั้ นน่ั เทียว แก่ปชาปดีนนั้ แม้ในกาล วนฺทนกาเลปิ ตสฺสา ตเถว วตฺวา ปุตฺตสฺสเป็นที่ไหว้ ของปชาบดี เป็นผ้ทู รงนิ่ง ได้เป็นแล้ว ในกาลเป็นท่ี- วนฺทาปนกาเล ตณุ ฺหิ อโหส.ิยงั บตุ รให้ไหว้ ฯอ. พราหมณ์นนั้ ทลู ถามแล้ว ซงึ่ พระศาสดา โดยนยั มีในก่อน โส ปรุ ิมนเยเนว สตฺถารํ ปจุ ฺฉิ. สตฺถาปิ สสฺนน่ั เทียว ฯ แม้ อ. พระศาสดา ได้ทรงกระท�ำให้แจ้งแล้ว อยา่ งนนั้ ตเถว พฺยากาส.ินน่ั เทียว แก่พราหมณ์นนั้ ฯได้ยนิ วา่ อ. พราหมณน์ นั้ ไมร่ ู้ตลอดแล้ว ซงึ่ พระสพั พญั ญตุ ญาณ โส กิร พฺราหฺมโณ สพฺพฺุตาณํเทียบเคียงแล้ว ซง่ึ มนต์ ของตน ด้วยพระสพั พญั ญตุ ญาณ, แตว่ า่ อปปฺ ฏิวชิ ฺฌิตฺวา อตฺตโน มนฺตํ สพฺพฺุตาเณน(อ. พราหมณ์นนั้ ) ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ อบุ ายเป็นเคร่ืองป้ องกนั ฯ สสํ นฺเทส,ิ ปฏิพาหนปุ ายํ ปน น ชานาต.ิอ. พราหมณ์ ทลู ถามแล้ว ซง่ึ พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์- พฺราหฺมโณ สตฺถารํ ปจุ ฺฉิ “อตฺถิ ปน ภนฺเตผ้เู จริญ ก็ อ.อบุ ายเป็นเครื่องป้ องกนั มีอยหู่ รือ ดงั นี ้ฯ ปฏิพาหนปุ าโยต.ิ(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนพราหมณ์ (อ. อบุ ายเป็น “ภเวยฺย พฺราหฺมณาต.ิเครื่องป้ องกนั ) พงึ มี ดงั นี ้ฯ(อ. พราหมณ์ ทลู ถามแล้ว) วา่ (อ. อบุ ายเป็นเครื่องป้ องกนั ) “กึ ภเวยฺยาต.ิพงึ มี อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ถ้าวา่ อ. ทา่ น พงึ อาจ เพื่ออนั “สเจ ตฺวํ อตฺตโน เคหทฺวาเร มณฺฑปํ กตฺวากระท�ำแล้ว ซงึ่ มณฑป ใกล้ประตแู หง่ เรือน ของตน ยงั ชนให้- ตสฺส มชฺเฌ ปี €กํ กาเรตฺวา ตํ ปริกฺขิปนฺโตกระท�ำแล้ว ซงึ่ ตงั่ ในทา่ มกลาง แหง่ มณฑปนนั้ ปลู าดแล้ว ซง่ึ ท่ีเป็น เอตฏสฺ €ุ วา โสฬส วา อาสนานิ ปฺาเปตฺวาท่ีนง่ั ท. ๘ หรือ หรือวา่ ๑๖ แวดล้อมอยู่ ซงึ่ ตง่ั นนั้ ยงั สาวก ท. มม สาวเก นิสีทาเปตฺวา สตฺตาหํ นิรนฺตรํของเรา ให้นงั่ แล้ว เหนือท่ีเป็นที่นงั่ ท. เหลา่ นนั้ (ยงั สาวก ท. ปริตฺตํ กาเรตํุ สกฺกเุ ณยฺยาส,ิ เอวมสฺส อนฺตราโยของเรา)ให้กระท�ำ ซงึ่ พระปริตร ตลอดวนั ๗ มีระหวา่ งออกแล้ว วินสเฺ สยฺยาต.ิไซร้, อ. อนั ตราย ของบตุ รนนั้ พงึ พินาศ อยา่ งนี ้ดงั นี ้ฯ(อ. พราหมณ์ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระโคดม ผ้เู จริญ “โภ โคตม มยา มณฺฑปาทีนิ สกฺกา กาตํ,ุ(อ. กิจ ท.) มี (อนั กระท�ำซง่ึ ) มณฑปเป็นต้น อนั ข้าพระองค์ อาจ ตมุ หฺ ากํ ปน สาวเก กถํ ลจฺฉามีต.ิเพ่ืออนั กระท�ำ, แตว่ า่ อ. ข้าพระองค์ จกั ได้ ซงึ่ พระสาวก ท.ของพระองค์ ท. อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ114 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
อว๒อถข๑คแคชแปเไอรใอตชเเหสชดตอซดเนไพทปค้ ปดหอฒัลอมื่่ืื่งอออ่ึน..ย.อวรืันกลงร�ุนำูัร๒๐็ ร้วน้รแยคันแตัสน้ะร้งมววววาย้่ย่ออทดแเอื่อนาดเรลธสลตแชวเแาาางฯ่่่ดงัี อดางนดลักอออแคกคอ(อ้ีลา่ฯ้มะงณกา้ฯอยข้นวอาอออหกวมลนุัเงแัอน.กเะ็ร....็็ทมะรรเดอื่ มุมนึจอ่.้นาวาหวนงั่วทก้ลาแัั(งงพกคว้พ(้อ้้าพ่นภทไพพสก็ซกรรยยอามา่อเพ)ดนนตี้ตนมพนนัว.ัดไร้น.รจจฯริุงญท.ิกั่รนิง่ึรรขรบรววุุุ.ป้มงัรผนน้วันระัันใุ้นแ่ัะรไ้้้แรอะกผัะพซาะ้ษธนฒฒึีปทเััยนทหอปา้า่ศพ้อะแีิมูแญลเศนัเปศ้ลศหตงม.ึู่้ดทใกีรมท้ไุกมส.ัีงน(ศัล.า้แห็รวี้ศ้า้นเนนทวาาน)ดปงอมทยัีงอใ�ำะั ปอื่ดอ้ษีย๗กส้าแาอวลสง่สกสยนอักวนะะ.กแ.ผฯูงาแณั.ผ.พหก็วพใดวสล้์อนวดา่ดด๑นยดกไไัากว้ีลย่อนลู้นฯยองเู้สทพ้ มาดวรมามช์รแนาฯลนมาั(ษ่ิ์ู้าิจนสัใ้๒วอนุวง้ม่ักนะััใว.ยยะงทึ่ืาอณลไฯ่ไ่ในหทนนัหี,ยสพ์สน่หใ.ูช้ตพศดษดตดณรนงเศุั้นว.(ว้เน๕นเรอัทีข้แสนนิำ�่ือ์้นคญอตั่รมเ้ร้เ้าแ้ปรแาอด์า่วแองาน(ั้ปดท.โอฑลนอ้ัาส่ดบวกงา่ึยสรเ็รรลยเ่ือเลอสนยังมนรัส.็่ทสกร็นลนงแูัะมนา่ััสบหกแจั็าปนแ้้ปด้งนวไววงทู่่้ททชนาดสใดีซยอวนผถผลดลแมเเกมหพไรตารนอีพ,งนข่ืัอ่ีปมา้่นตัดัปา้ง่ึจวว็้ซว้้าุันจ้ลัทตวนูะซนัาณง่้ปงร.่ัน็ัอซงนึวโ๗ื่อน้รมวถลมง่ึ้แ้กชัเอวงแ)ึ่งอธัาแอจ้(ววุงนงึ่ทัสขทฯ์พว์้งทึเลออา)แมสมุลกนบใุมททลฯภกพพบา่งดั(อแนทดธไั.้แหรวมย่ีลกอ้งอ่ะว้กีอเ)วาวแ..าิดกก็รรลกงะพจ็ี่(อล้ใไ้ซถต่.ลวูแ.สนยา่ัสซเ๗ลจ๗ะอ้เษ้ปกทหวปะตไ้จห.วดงี)ึ่ยดวลตาล่เพ้งก)ู่ึ่งศแวฯ.ป,้รดุสหเารรร,เ(้ลา้วงวภจก็เวอนวเ)ดไลธราอะคหิมัสแตงหกซปก็�ำไยลยกดา(่กา่ันกกะิทด้หสอทวกท็.รรกอลลว็ถารเงส่ึน็ เนนบ้ีกยวบัยศไ็ษรน,ััรน.ดทจน.�ำ้สา้่้ร.ีกรวขาน�ำดเ้า,๕็ไอ่ใจไนังอืนดัมอา้ดุปกแดเัาวะ้งึ่ามาปไปนน้เจทไคมีมมแ้สยวแ้ข.ย็มใีรดปลฯตใาวทงแนดัเแาเกฯวลั.มลีแน้่ือะยเหเแดนลแาง้นฉัแบกาียว้เตงั�ยทผเทำลนัฯ้ว้่ลหฉวแแวก้หวกวปาวน็มขลออพีแ�ำ้พ่้แินมทู้่ีวยวงท้านวดลตพ็ั(ิวจอาง่อนยจ.ะณรลฯาใฯวทลดเซวรว.ีอเจ,้.าป่รวุ)ทลพ่.งสางบกวะด)ู่เะะเิะ้าง่ใไึ่าี่วาแาใีงขคฑแศภ้ทะอา่่ีดลรปนผแกม็ดิซคโต(๘๗นยอมเ๒สอลร้อทแษะคอกิาม้ปปจ็ลปวนจงั่ึาีป�ำล่ืกอดยุอีอด้งวโล.๐ว.ษ็ด.แพ้มแแ;วกนน)ัรนัซคอครเากืนงก้ยูง้เทอทวผตรมลละุราระวนเักึ่ลดงรสพดซอแทว้่อซเู่้านคั.ม.วู้้ตะว่แววดสมจปันพ,ลอนา้่งรนึ่ลิ.ไมนง.ึ่รผา้รศน,ัีเเศลแ้็ูดงสงดัาอธนเอ้ทาะา่เีหหรวื่โลอ้ภคเ้มูเเ้เานหอหนอวกอัณ้รงวยัุยยศจวศะห้น)ผปัทาลลทงริกส่ือรน..ีลีดงร่ต.ชแืรน็้ป้ยว้าักตเดเกกูัฯนี่ยนผาา่่เงม้ัษรดเออิจอย้ญีา่ิ์นลทนหเสอ้แแรล้ปมมเนนงุุรฯุวัอณเูเวะนารรงุปกืั้มอถอิอ์า่ดงน่ลลาตไาว่วาานนนิุัััสททณญไ้้็นษัปปนนนนิดดกยื่ย้้อฯ้ฯวาววา่ีงรรรร-))-้;..ี ์ี็ุั ้ “ตยา เอตฺตเก กเต, อหํ มม สาวเก ้ ปหิณิสสฺ ามีต.ิ “สาธุ โภ โคตมาติ โส อตฺตโน เคหทฺวาเร สพฺพนฺตํ กิจฺจํ นิฏฺ€าเปตฺวา สตฺถุ สนฺตกิ ํ อคมาส.ิ สตฺถา ภิกฺขู ปหิณิ. เต คนฺตฺวา ตตฺถ นิสที สึ .ุ ทารกมปฺ ิ ปี €กาย นิปชฺชาเปส.ํุ ภิกฺขู สตฺต รตฺตนิ ฺทิวา นิรนฺตรํ ปริตฺตํ ภณสึ .ุ สตฺตเม ทิวเส สยํ สตฺถา อาคจฺฉิ. ตสมฺ ึ คเต, สพฺพจกฺกวาเฬ เทวตา สนฺนิปตสึ .ุ เอโก ปน อวรุทธฺ โก ยกฺโข ทวฺ าทส สวํ จฺฉรานิ เ“วอสิโตสฺ วณสตํ ฺตอเมปุ ฏฺท€หิวเิตสฺวาอิมตํ สทฺสารกสํนคฺตณกิ าฺเหยวฺยรําสลตี ภิ นลฺโภติ; ตสฺมา โสปิ อาคนฺตฺวา คอเตฏ,ฺ€ามสเ.ิ หสกฺขาสุ สตฺถริ ปน ตตฺถ เทวตาสุ สนฺนิปตติ าส,ุ อปเฺ ปสกฺขา เทวตา โอสกฺกิตฺวา โอกาสํ อลภมานา ทฺวาทส โยชนานิ ปฏิกฺกมสึ .ุ อวรุทฺธโกปิ ตเถว ปฏิกฺกนฺโต อฏฺ€าส.ิ สตฺถาปิ สพฺพรตฺตึ ปริตฺตมกาสิ. สตฺตาเห วีติวตฺเต, อวรุทฺธโก ทารกํ น ทลาภริ.กํอฏอฺ €าเเมนตปฺวนา ทิวเส อรุเณ อุคฺคตมตฺเตเยว, สตฺถารํ วนฺทาเปสํ.ุ สตฺถา “ทีฆายโุ ก โหหีติ อาห. “กีวจิรํ ปน โภ โคตม ทารโก €สฺสตีต.ิ “วีสวสฺสสตํ พฺราหฺมณาต.ิ อถสฺส “อายวุ ฑฺฒนกมุ าโรติ นามํ กรึส.ุ โส วฑุ ฺฒิมนฺวาย ปจฺ หิ อปุ าสกสเตหิ ปริวโุ ต วิจริ. “ปสสฺ อถเถากวโุทสิว,สอํ ายภวุ ิกฑฺขฺฒู นธกมมุ มฺ าสเรภนายกํ ิรกถสํ ตสฺตมเฏุมฺ€าทเิวปเสสํุ มริตพฺพํ ปอฺจภหวิ ิสอสฺ ปุ, าสโสกสอเติทหาินิปริว[โุวตีสววสิจฺสรสตต;ิ ฏอฺ€ตาฺยถิี หตุ ฺวา] มเฺ อิเมสํ สตฺตานํ อายวุ ฑฺฒนการณนฺต.ิ สตฺถา อาคนฺตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา,ผลติ ส่อื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 115
(ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท.เป็นผ้นู ง่ั พร้อมกนั แล้ว “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “ภิกฺขเว น เกวลํด้วยวาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว) ชื่อนี ้ (ยอ่ มมี ในกาลนี)้ ดงั นี ้ อายุวฑฺฒนเมว, อิเม ปน สตฺตา คุณวนฺโต(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. วนฺทนฺตา จตูหิ การเณหิ วฑฺฒนฺติ, ปริสฺสยโตอ. เหตเุ ป็นเครื่องเจริญแหง่ อายนุ น่ั เทียว (ยอ่ มมี) อยา่ งเดียว มจุ ฺจนฺต,ิ ยาวตายกุ เมว อติมฏิ ํ ฺ€คนาฺตถีตมิ าหวตฺวา อนสุ นฺธึหามไิ ด้,ก็ อ. สตั ว์ ท. เหลา่ นี ้ไหว้อยู่ (ซงึ่ บคุ คล ท.) ผ้มู คี ณุ ยอ่ มเจริญ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโตด้วยเหตุ ท. ๔, ย่อมพ้น จากอันตรายเป็ นเคร่ืองนอนรอบ,ยอ่ มตงั้ อยู่ ตลอดการก�ำหนดมีประมาณเพียงใด แหง่ อายนุ นั่ เทียวดงั นี ้ เมื่อทรงสบื ตอ่ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดงซง่ึ ธรรม ตรัสแล้ว ซงึ่ พระ-คาถานี ้วา่ อ.ธรรม ท. ๔ คือ อ.อายุ คือ อ.วรรณะ คือ อ.สขุ ะ “อภิวาทนสีลิสสฺ นิจฺจํ วฑุ ฺฒาปจายิโน คือ อ.พละ ยอ่ มเจริญ ( แกบ่ คุ คล) ผมู้ ีอนั กราบไหวเ้ ป็นปกติ จตฺตาโร ธมฺมา วฑฺฒนตฺ ิ อายุ วณฺโณ สขุ ํ พลนตฺ ิ. ผูม้ ีอนั ประพฤตินอบนอ้ ม ในบคุ คลผูเ้ จริญเป็นปกติ เนืองนิจย์ ดงั นี้ ฯ (อ. อรรถ) วา่ ผ้มู ีอนั ไหว้เป็นปกติ คือวา่ ผ้ขู วนขวายแล้ว ตตฺถ “อภวิ าทนสีลิสสฺ าต:ิ วนฺทนสีลสิ สฺ อภิณฺหํซง่ึ กิจคืออนั ไหว้ เนืองๆ ดงั นี ้ (ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บาท- วนฺทนกิจฺจํ ปสตุ สฺสาติ อตฺโถ.แหง่ พระคาถา) วา่ อภวิ าทนสีลสิ ฺส ดงั นี ้ฯ(อ. อรรถ) วา่ แก่คฤหสั ถ์ (ผ้ปู ระพฤตนิ อบน้อมอยหู่ รือ วุฑฒฺ าปจายโิ นต:ิ คหิ ิสสฺ ตทหปุ ปฺ พฺพชิเตหรือวา่ ผ้บู ชู าอยู่ เนืองนิตย์ ด้วยอนั กราบไหว้) แม้ในภิกษุหนมุ่ และ ทหรสามเณเรปิ ปพฺพชิตสฺส วา ปน ปพฺพชฺชาย วาสามเณร ผ้บู วชแล้วในวนั นนั้ ก็ หรือวา่ แก่บรรพชิต ผ้ปู ระพฤติ อปุ สมปฺ ทาย วา วฑุ ฒฺ ตเร คณุ วฑุ เฺ ฒ อปจายมานสสฺนอบน้อมอยหู่ รือ หรือวา่ ผ้บู ชู าอยู่ เนืองนิตย์ ด้วยอนั กราบไหว้ อภิวาทเนน วา นิจฺจํ ปเู ชนฺตสฺสาติ อตฺโถ.(ในบรรพชิต) ผ้เู จริญกวา่ ผ้เู จริญโดยคณุ โดยบรรพชาหรือ หรือวา่โดยอปุ สมบท ดงั นี ้(แหง่ บท) วา่ วุฑฒฺ าปจายโิ น ดงั นีฯ้(อ. อรรถ) วา่ ครัน้ เมื่ออายุ เจริญอยู่ ( อ.อาย)ุ นนั้ ยอ่ มเจริญ จตตฺ าโร ธมมฺ าต:ิ อายมุ หฺ ิ วฑฺฒมาเน, ยตฺตกํตลอดกาล มปี ระมาณเทา่ ใด (อ. ธรรม ท.) แม้เหลา่ นอกนี ้ยอ่ มเจริญ กาลํ ตํ วฑฺฒต,ิ อิตเรปิ ตตฺตกํ วฑฺฒนฺตเิ ยว.(ตลอดกาล) มปี ระมาณเทา่ นนั้ นนั่ เทยี ว (ดงั นี ้ แหง่ หมวดสองแหง่ บท)วา่ จตตฺ าโร ธมมฺ า ดงั นี ้ฯ ( อ. อธิบาย) วา่ ก็ อ.กศุ ล มีอนั จกั เป็นไปพร้อมเพ่ือความ เยน หิ ปญฺญาสวสฺสายสุ วํ ตฺตนิกํ กสุ ลํ กตํ,เป็นผ้มู ีอายมุ ีกาลฝน ๕๐ เป็นประมาณ อนั บคุ คลใด กระท�ำแล้ว, ปญฺจวีสตวิ สสฺ กาเลปิ สสฺ ชีวติ นฺตราโย อปุ ปฺ ชฺเชยฺย;อ. อนั ตรายแหง่ ชีวติ พงึ เกิดขนึ ้ แก่บคุ คลนนั้ แม้ในกาลแหง่ ตน โส อภิวาทนสีลตาย ปฏิปปฺ สฺสมภฺ ต.ิมีกาลฝน ๒๕ ; อ. อนั ตรายแหง่ ชีวิตนนั้ ยอ่ มระงบั เฉพาะ เพราะ-ความท่ีแหง่ ตนเป็นผ้มู ีอนั กราบไหว้เป็นปกติ ฯแหง่ ออา.ยบนุ คุ น่ั ้คเลทนียนัว้ ยอ่ มตงั้ อยู่ ตลอดการก�ำหนดมีประมาณเพียงใด โส ยาวตายกุ เมว ตฏิ ฺ€ต.ิ ฯ แม้ (อ. ธรรม ท.) มีวรรณะเป็นต้น ยอ่ มเจริญ แก่บคุ คลนนั้ วณฺณาทโยปิ สสฺ อายนุ าว สทฺธึ วฑฺฒนฺต.ิกบั ด้วยอายเุ ทียว ฯ อ. นยั แม้ย่ิง (กว่าประมาณอนั ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว) นี ้ อิโต อตุ ฺตรึปิ เอเสว นโย. อนนฺตราเยนนีน้ น่ั เทียว ฯ ก็ ช่ือ อ. ความเจริญ แหง่ อายุ อนั เป็นไปทวั่ แล้ว ปวตฺตสสฺ ปน อายโุ น วฑฺฒนํ นาม นตฺถีต.ิโดยอนั ไมม่ ีแหง่ อนั ตราย ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. กมุ ารช่ือวา่ อายวุ ฒั นะ เทสนาวสาเน อายุวฑฺฒนกุมาโร ปญฺจหิตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล กบั ด้วยร้อยแหง่ อบุ าสก ท. ๕, พอปุหาู สโสกตสาเตปหติฺตสผิ ทลฺธาึ ทโีนสิตปาปาปตณฺุตผิ ึสเตูล.ิ ปตฏิ ฺ€หิ, อญฺเญปิ(อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อนื่ บรรลแุ ล้ว (ซง่ึ อริยผล ท.) มโี สดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่ง(กจบุมาแรลช้ว่ือ) วฯ่าอายุวัฒนะ อายุวฑฒฺ นกุมารวตถฺ ุ.116 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
๙. อ.เร(่อือันงแขห้า่พงสเจา้มา เจณะรกชล่ือ่าวว่า) สฯังกจิ จะ ๙. สงกฺ จิ จฺ สามเณร วตถฺ ุ.[๘๙] อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ วสฺสสตํ ชีเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซง่ึ สามเณรชื่อวา่ สงั กิจจะ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ เชตวเน วิหรนฺโต สงฺกิจฺจสามเณรํ อารพฺภ กเถส.ิโย จ วสฺสสตํ ชีเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยนิ วา่ อ. กลุ บตุ ร ท. มี ๓๐ เป็นประมาณ ในเมอื งชอื่ วา่ สาวตั ถี สาวตฺถิยํ กิร ตสึ มตฺตา กลุ ปตุ ฺตา ธมมฺ กถํฟังแล้ว ซง่ึ ธรรมกถา บวชถวายแล้ว ซงึ่ อก ในพระศาสนา ของพระ- สตุ ฺวา สตฺถุ สาสเน อรุ ํ ทตฺวา ปพฺพชสึ .ุศาสดา ฯอ.ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ เป็นผ้มู ีพรรษา ๕ เป็น โดยอปุ สมบท เต อปุ สมปฺ ทาย ปญฺจวสสฺ า หตุ ฺวา สตฺถารํเข้าไปเฝ้ าแล้ว ซง่ึ พระศาสดา ฟังแล้ว ซงึ่ ธรุ ะ ท. ๒ คือ อ.คนั ถธรุ ะ อปุ สงฺกมิตฺวา “คนฺถธรุ ํ วปิ สสฺ นาธรุ นฺติ เทฺว ธรุ านิอ. วิปัสสนาธรุ ะ ไมก่ ระท�ำแล้ว ซงึ่ ความอตุ สาหะ ในคนั ถธรุ ะ สตุ ฺวา มหลลฺ กกาเล ปพฺพชิตตฺตา คนฺถธเุ รเพราะความที่แห่งตนเป็ นผ้บู วชแล้ว ในกาลแห่งตนเป็ นคนแก่ อสุ ฺสาหํ อกตฺวา วิปสฺสนาธรุ ํ ปเู รตกุ ามา ยาวเป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั ยงั วปิ ัสสนาธรุ ะให้เตม็ (เป็น) ทลู ยงั พระศาสดา ออรรหญตฺญฺตาายตกนมํ มฺ ฏคฺ€มาิสนสฺ ํ ามกาถตาิเปตสฺวาตฺถาร“ํภนอฺเตาปจุ ฺเฉอึสก.ุ ํให้ตรัสบอกแล้ว ซงึ่ กมั มฏั ฐาน เพียงใด แตพ่ ระอรหตั ทลู อ�ำลาแล้วซงึ่ พระศาสดา วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ ท. จกั ไปสปู่ ่ ากว้าง แหง่ หนง่ึ ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา ตรัสถามแล้ว วา่ อ.เธอ ท. จกั ไป สทู่ ี่ไหน สตฺถา “กตรณฺ€านํ คมิสฺสถาติ ปจุ ฺฉิตฺวา,ดงั นี,้ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท. จกั ไป สทู่ ี่) ช่ือโน้น ดงั นี ้ “อสกุ ํ นามาติ วตุ ฺเต, “ตตฺถ เตสํ เอกํ วฆิ าสาทํ(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ได้ทรงทราบแล้ว วา่ อ. ภยั นิสสฺ าย ภยํ อปุ ปฺ ชฺชิสสฺ ต,ิ ตญฺจ ปน สงฺกิจฺจ-จกั เกิดขนึ ้ แก่ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ในที่นนั้ เพราะอาศยั ซง่ึ บคุ คล- สามเณเร คเต วปู สมิสสฺ ต,ิ อถ เนสํ ปพฺพชิตกิจฺจํผ้เู คีย้ วกินซง่ึ ของอนั เป็นเดน คนหนงึ่ , ก็ แล ครัน้ เมื่อสามเณรชื่อวา่ ปาริปรู ึ คมิสสฺ ตีติ อญฺญาส.ิสงั กิจจะ ไปแล้ว อ. ภยั นนั้ จกั เข้าไปสงบวิเศษ, ครัน้ เม่ือความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ อ. กิจแหง่ บรรพชิต ของภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ จกั ถงึซงึ่ ความเตม็ รอบ ดงั นี ้ฯอ. สามเณร ของพระเถระช่ือวา่ สารีบตุ ร ช่ือวา่ สงั กิจจสามเณร สงฺกิจฺจสามเณโร นาม สารีปุตฺตตฺเถรสฺสเป็นผ้มู ีกาลฝน ๗ (ยอ่ มเป็น) โดยอนั เกิด ฯ สามเณโร สตฺตวสฺสโิ ก ชาตยิ า.ได้ยินวา่ อ. มารดา ของสามเณรนนั้ เป็นธิดา ของตระกลู อนั ตสสฺ กิร มาตา สาวตฺถิยํ อฑฺฒกลุ สสฺ ธีตา.มงั่ คง่ั ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี (ยอ่ มเป็น) ฯอ. มารดานนั้ ครัน้ เม่ือสามเณรนนั้ เป็นผ้ไู ปแล้วในท้อง (มีอย)ู่ สา ตสมฺ ึ กจุ ฉฺ ิคเต เอเกน พยฺ าธินา ตขํ ณญฺเญวได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ กาละ ด้วยพยาธิ ชนิดหนง่ึ ในขณะนนั้ นนั่ เทียว ฯ กาลมกาส.ิเม่ือมารดานนั้ (อนั ญาติ ท.) ให้ไหม้อยู่ อ. เนือ้ ท่ีเหลอื เว้น ตสฺสา ฌาปิ ยมานาย €เปตฺวา คพฺภมํสํซงึ่ เนือ้ แหง่ ท้อง ไหม้แล้ว ฯ เสสมํสํ ฌายิ. ครัง้ นนั้ (อ. ชน ท.) ยงั เนือ้ แหง่ ท้อง ของมารดานนั้ ให้ข้ามลง อถสสฺ า คพฺภมํสํ จิตกา โอตาเรตฺวา ทฺวีสุแล้ว จากเชิงตะกอน แทงแล้ว ด้วยหลาว ท. ในท่ี ท. สอง สาม ฯ ตีสุ €าเนสุ สเู ลหิ วิชฺฌสึ .ุ อ. ปลายแหง่ หลาว กระทบแล้ว ซงึ่ ที่สดุ แหง่ นยั น์ตา ของเดก็ ฯ สลู โกฏิ ทารกสสฺ อกฺขิโกฏึ ปหริ. (อ. ชน ท.) แทงแล้ว ซงึ่ เนือ้ แหง่ ท้อง อยา่ งนี ้ โยนไปแล้ว เอวํ คพฺภมํสํ วชิ ฺฌิตฺวา องฺคารราสมิ หฺ ิบนกองแห่งถ่านเพลิง กลบแล้ว ด้วยถ่านเพลิง ท. น่ันเทียว ขิปิ ตฺวา องฺคาเรเหว ปฏิจฺฉาเทตฺวา ปกฺกมสึ .ุหลีกไปแล้ว ฯ ผลติ สอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 117
อ. เนือ้ แหง่ ท้อง ไหม้แล้ว ฯ สว่ นวา่ อ. เดก็ เป็นเชน่ กบั ด้วย คพฺภมํสํ ฌายิ. องฺคารมตฺถเก ปน สวุ ณฺณ-รูปแหง่ ทอง เป็นราวกะวา่ นอนแล้วในห้องแหง่ ดอกปทมุ ได้มีแล้ว พิมพฺ สทิโส ทารโก ปทมุ คพฺภนิปนฺโน วยิ อโหส.ิบนที่สดุ แหง่ ถ่านเพลงิ ฯ จริงอยู่ ช่ือ อ. อนั ไมบ่ รรลแุ ล้ว ซงึ่ พระอรหตั สนิ ้ ไปแหง่ ชีวติ ปจฉฺ มิ ภวกิ สตตฺ สสฺ หิ สเิ นรุนา โอตถฺ ริยมานสสฺ าปิแห่งสตั ว์ผ้เู กิดแล้วในภพมีในภายหลงั แม้ผ้อู นั ภเู ขาช่ือว่าสิเนรุ อรหตฺตํ อปปฺ ตฺวา ชีวิตกฺขโย นาม นตฺถิ.ทว่ มทบั อยู่ ยอ่ มไมม่ ี ฯ ในวนั รุ่งขนึ ้ (อ. ชน ท.) มาแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา ท. ปนุ ทิวเส “จิตกํ นิพฺพาเปสสฺ ามาติ อาคตายงั เชิงตะกอน จกั ให้ดบั ดงั นี ้ เหน็ แล้ว ซงึ่ เดก็ ผ้นู อนแล้วอยา่ งนนั้ ตถานิปนฺนํ ทารกํ ทิสวฺ า อจฺฉริยพฺภตู จิตฺตชาตาเป็นผ้มู ีจิตมีความอศั จรรย์เป็นแล้วเกิดแล้ว (เป็น) (คดิ แล้ว) วา่ “กถฺหิ นาม เอตฺตเกสุ ทารูสุ สกลสรีเรครัน้ เมื่อสรีระทงั้ สนิ ้ (อนั เรา ท.) ให้ไหม้อยู่ บนฟื น ท. มีประมาณ- ฌาปิ ยมาเน ทารโก น ฌายิ, กินฺนุ โข ภวสิ สฺ ตีติเทา่ นี ้ อ. เดก็ ไมไ่ หม้แล้ว ช่ืออยา่ งไร แล, อ. เหตุ อะไร หนอ แล ทารกํ อาทาย อนฺโตคามํ เนตฺวา เนมิตฺตเก ปจุ ฺฉึส.ุจกั มี ดงั นี ้ พาเอา ซงึ่ เดก็ น�ำไปแล้ว สภู่ ายในแหง่ บ้าน ถามแล้ว(ซงึ่ ชน ท.) ผ้ทู �ำนายซงึ่ นิมิต ฯอ. ชน ท. ผทู �ำนายซงึ่ นิมิต กลา่ วแล้ว วา่ ถ้าวา่ อ. เดก็ นี ้จกั อยู่ เนมิตฺตกา “สเจ อยํ ทารโก อคารํ อชฺฌา-ครอบครอง ซง่ึ เรือนไซร้, อ. ญาติ ท. เพียงใด แตอ่ นั เวียนรอบแหง่ วสสิ ฺสต,ิ ยาว สตฺตมา กลุ ปริวฏฺฏา าตกาตระกลู ที่ ๗ เป็นผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ยาก จกั เป็น หามิได้ ; ทคุ ฺคตา น ภวสิ สฺ นฺต;ิถ้าวา่ (อ. เดก็ น)ี ้ จกั บวชไซร้, (อ. เดก็ น)ี ้ ผ้อู นั ร้อยแหง่ สมณะ ท. ๕ สเจ ปพฺพชิสสฺ ต,ิ ปฺจหิ สมณสเตหิ ปริวโุ ตแวดล้อมแล้ว จกั เท่ียวไป ดงั นี ้ฯ วิจริสฺสตีติ อาหํส.ุ(อ. ญาติ ท.) กระทำ� แล้ว (ซงึ่ คำ� ) วา่ อ. สงั กจิ จะ ดงั นี ้ให้เป็นชอ่ื ตสสฺ สงฺกนุ า อกฺขิโกฏิยา ภินฺนตฺตา “สงฺกิจฺโจติของเดก็ นนั้ เพราะความที่แหง่ สดุ แหง่ นยั น์ตา เป็นธรรมชาติ นามํ กรึส.ุ(อนั บคุ คล) ท�ำลายแล้ว ด้วยขอ ฯ โดยสมยั อ่ืนอีก อ. เดก็ นนั้ ปรากฏแล้ว วา่ อ. สงั กิจจะ ดงั นี ้ฯ โส อปเรน สมเยน “สงฺกิจฺโจติ ปฺายิ. ครัง้ นนั้ อ. ญาติ ท. เลยี ้ งแล้ว ซงึ่ เดก็ นนั้ (ด้วยความหวงั ) วา่ อถ นํ าตกา “โหต,ุ วฑุ ฺฒิตกาเล นํ อมหฺ ากํ(อ. เหตนุ น่ั ) จงมีเถิด, อ. เรา ท. ยงั เดก็ นนั้ จกั ให้บวช ในส�ำนกั อยฺยสฺส สารีปตุ ฺตสสฺ สนฺติเก ปพฺพาเชสฺสามาติของพระสารีบตุ ร ผ้เู ป็นเจ้า ของเรา ท. ในกาลแหง่ เดก็ นนั้ เตบิ โตแล้ว โปสยสึ .ุดงั นี ้ฯอ. สงั กจิ จะนนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว ของเดก็ ท. วา่ โส สตฺตวสฺสกิ กาเล “ตว กจุ ฺฉิยํ วสนกาเลอ. มารดา ของเจ้า ได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ กาละ ในกาลเป็นที่อยู่ ในท้อง มาตา เต กาลมกาส,ิ ตสสฺ า สรีเร ฌาปิ ยมาเนปิของเจ้า, ครัน้ เมื่อสรีระ ของมารดานนั้ (อนั ชน ท.) แม้ให้ไหม้อยู่ ตฺวํ น ฌายีติ กมุ ารกานํ กถํ สตุ ฺวา “อหํ กิรอ. เจ้า ไมไ่ หม้แล้ว ดงั นี ้ ในกาลแหง่ ตนมีกาลฝน ๗ บอกแล้ว เอวรูปา ภยา มตุ ฺโต, กึ เม ฆเรน, ปพฺพชิสฺสามีติแก่ญาติ ท. วา่ ได้ยินวา่ อ. ข้าพเจ้า เป็นผ้พู ้นแล้ว จากภยั มีอยา่ ง าตกานํ อาโรเจส.ินีเ้ป็นรูป (ยอ่ มเป็น), อ. ประโยชน์ อะไร ของข้าพเจ้า ด้วยเรือน,อ. ข้าพเจ้า จกั บวช ดงั นี ้ฯอ. ญาติ ท. เหลา่ นนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ อ. ดีละ ดงั นี ้ เต “สาธุ ตาตาติ สารีปตุ ฺตตฺเถรสสฺ สนฺตกิ ํน�ำไปแล้วส่สู �ำนกั ของพระเถระชื่อว่าสารีบตุ ร ได้ถวายแล้ว เนตฺวา “ภนฺเต อิมํ ปพฺพาเชถาติ อทํส.ุ(ด้วยค�ำ) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงยงั เดก็ นีใ้ ห้บวช-เถิด ดงั นี ้ฯ อ. พระเถระ ให้แล้ว ซงึ่ ตจปัญจกกมั มฏั ฐาน (ยงั เด็กนนั้ ) เถโร ตจปฺจกกมฺมฏฺ€านํ ทตฺวา ปพฺพาเชสิให้บวชแล้ว ฯ118 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
ใอน.กสาาอลม.เปเสณ็นามทรนสเี่ ณีดุ้เปลร็นงนแนัผ้ ห้ชู บง่ ่ือกรวจิรา่ลสแุ องัลกนั้วิจบซจคุ งึ่สคพาลรมพะเงึอณกรรรหะต(ัทยำ�กอ่ ดบัม้วเยดปม้ว็นดีย)โปกฯฏนิสนมัน่ั ภเทิทยี าวทฯ. โส ขรุ คฺเคเยว สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ ิ. อยํ สงฺกิจฺจสามเณโร นาม.ผอดอ้..เงูั ปนภก็นีิจอยั้ ตพแ.รนี่ชหพัสนาัง่้รแยบะลจผศร้วกั้รเูาจเพวสขรา่ช้ดาิญิตไาดปทกูทขส่ีส่ออรงดุ งนงบทภขภวรอิกิกเิ าศงษษบเษุธุ แทท,อล.ค.้วทเอรห.ันว้.ลจา่เเมาง่ธคไน่ืออปรนคั้ันทเ้ วถเ.จามิดกัอม่ือดถ�ำเสปลงึงั า็นนาซมแีอ้งฯึ่เลยณค้วา่วรงาซนนมงึ่นั่ นัส้เตไา(มป็ รมีบรแีออลตุยบ้วร)ู่ สตฺถา “เอตสมฺ ึ คเต ตํ ภยํ วปู สมิสฺสต,ิ อถ เตสํ ปพฺพชิตกิจฺจํ ปาริปรู ึ คมิสฺสตีติ ตฺวา “ภิกฺขเว ตมุ หฺ ากํ เชฏฺ€ภาตกิ ํ สารีปตุ ฺตํ โอโลเกตฺวา คจฺฉถาติ อาห.ออสเอเ(รหม.�ำน่สัูียตีออล�ำเนยนขุะานอแ้าไ)ู่นแั้กั.รลไลอ้ปภอวด้.ว.ิกงัพขซกนสษอรง่ึรี่ปูซุ้ะ(งพะอ่ทงึ่พาศผ่ีชนัก.ารมาพมัเเสะยปหมรเทด็ผถะนลฏั.า้เูเร่าจถเฐะตปนทรรา,็รินญะนัลูน้ ัส()ผอคทแกใก้มู�ำนร่ีลสรลลาัน้้สาวดุา่แาเบำ�วมลอแขนแท้วยื่ลออลกัลู้า่วคง้ใวแเง,ขน�ำธ,นลอ)ทอค(้ีวงก้ี่นแวรพทลักีน่วา้้ย.รา่่า่กเะจอ่วมดรศแงอมื่ะอกู ไลา.เผค่อปปส้วดมนว็เ)นดถีลาทวทาิดะมดา่่า.เเงันปอดปวดน็ผ.็า่นงันงัีฯ้้กนมูนผออรีี้อใีู,้ย.ะ้ไคเาเปผธ่าพรยองมแ่เรุนพลาทททนั้ื่อะว้ ... เต “สาธตู ิ วตฺวา เถรสสฺ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา, “กิมาวโุ สติ วตุ ฺเต, “มยํ สตฺถุ สนฺตเิ ก อากปมจุ มฺ ฺฉฏิมฺ€หฺ าาน,ํ คเหตฺวา อรฺํ ปวสิ ติ กุ ามา หตุ ฺวา อโอถโลเกโนตฺวาสตคฺถจาฺฉถาเอตว,ิ มาเตหนม`หฺ ตมุ หฺอิธาากคํ ตเาชตฏ.ิฺ€ภาตกิ ํกเจอดเมอ(ยถลอกน.อลั่ังีอั ปิดย.นเมา่พยสป,รวีดไห่((((ู้ระ็ฯานอออออมแะงัรโม.....,ลมืย่นศอเภ้อคพวชีีภไาณพ้ดฯิกซ.วนสริกรวงรัรษเาะด์ะษ้หนา่,มเขอุเาถทตุอีถก้อะฯดรทท..นุรงไังะกูเะท.รรนั่วกห่อง)า่ลกเอรลเ(หนนะลหะขใา่จลทผคาไ่อน็นทกัรา่มา่วรงแนั.มน้่คนแกหลพทีนลัรกผร้้นวแ.าว้ะ้วลมู)อกเญซผก)า่อีอย่กง่ึมลแววาอาอ่เรแลาา่่หยยมะซวทลตุ่ผูไถดง่ึแ้ว.ทมวุ้สม)างัอล)า.่ม่นวา้ยววผทา่มีกีา่)า่้้ดออูท.็เง(ดงย.ณัวรออเหนพาา่อ่กูู.ภ.นรบีย่อร้ฯชสิกสงึ่ดาแ่นู่ือาษาะกูทใลทวมมนุอ่อ้รวา่า่เเทงาปนณสณนซส่ศ.าทงัผง่ึรง่ยรักา่เเ้มูไดหนขนิจปขซีอ้วลืออจผ้แอง่ึายาค่ง้ะมูสลงยสนทวท้ีาอวนุาอีาา่ม้า่าีใมมนเ้.จนยเนปอเณง็ุณทนนทยไททรปี่นนัผ.า่้ร).,.้ีู ้ “สตฺถารา อิเม เอกํ การณํ ทิสวฺ า อิธ ปหิตา ภวิสสฺ นฺต,ิ กินฺนุ โข เอตนฺติ อาวชฺเชนฺโต ตมตฺถํ ตฺวา อาห “อตฺถิ ปน โว อาวโุ ส สามเณโรต.ิ “นตฺถิ อาวโุ สต.ิ “สเจ นตฺถิ, อิมํ สงฺกิจฺจสามเณรํ คเหตฺวา คจฺฉถาต.ิ “อลํ อาวโุ ส, สามเณรํ นิสฺสาย โน ปลโิ พโธ ภวสิ สฺ ต,ิ กึ อรเฺ วสนฺตานํ สามเณเรนาต.ิขกซทออง่ึยงัรทวงงา่ สเลา่ง(รงห่อนาจไ.นปทกัทง่ึพแมร.,งรลี แหะแ้แวลเวกม,ถงั่ท้อรเออฉ.ะา่ ..ทนพกพา่าคทลนะรว.าะ่อาทวศเยมพ.แาู่กซพลรสงัางึ่้วาดวกะ)เาลอาอวราาเสา่มจศซง่ก่ือัยั งดึ่ไมทปสกูซีรา่องึ่ซงแมนสสง่ึ กเสาทง่ณ่สมไาา่ าปรมเนมณนเผซณเี ้้รณจมูง่ึ นรงทีอรไี ก้า่านปนยบหัีเ้ ถุาเดททพมิด้ว..ริไดยดาอสทงั้ะ,.นส่าูอ่คกนีำ�าว้็ฯนศอาทมีกยกัั . “น อาวโุ ส อิมํ นิสสฺ าย ตมุ หฺ ากํ ปลโิ พโธ ภวิสฺสต,ิ อปิ จ โข ปน ตมุ เฺ ห นิสฺสาย อิมสสฺ ปลโิ พโธ ภวิสฺสต,ิ สตฺถาปิ ตมุ เฺ ห มม สนฺตกิ ํ ปหิณนฺโต ตมุ เฺ หหิ สทฺธึ สามเณรสฺส ปหิณนํ ปจฺจาสสึ นฺโต ปหิณิ, อิมํ คเหตฺวา คจฺฉถาต.ิแเออปหนอั ็ นกง่ปชโไออรยปนะ..ชแกมภนลอ๓นิก์้วบ๒๑ษษุ แ๐ุยลจท์กฯ้วาท.บัดก.เ้ววหเยิหหดลต้าน็วา่ รรยนแะสลนั้ก้าวเลูท(มยซพ่ียเงัง่ึณวนั คภไหรป�ำิกน)อษงึ่(ยวุเปา่ทู่ ็ตน.อส�ำ)เ.ทู่หบด่ีจลอลาีลา่�ำหรนะลนิกนัา้ง่ึดแงัมลถนใีจ้วงึนี ิต้แใทลเหซล่ีส้ว้อง่ึ ื่อดุ พยมแทู่รซหใะบังสึ่ ง่ เบแแรถ้้อาลลรนย้้ะวว เต “สาธตู ิ อธิวาเสตฺวา สามเณเรน สทฺธึ เอกตฺตสึ ชนา เถรํ อปโลเกตฺวา วหิ ารา นิกฺขมมฺ จาริกํ จรนฺตา วีสโยชนสตมตฺถเก เอกํ สหสฺสกลุ กิ ํ คามํ ปาปณุ สึ .ุ มนสุ สฺ า เต ทิสวฺ า ปสนฺนจิตฺตาผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 119
อังคาสแล้ว โดยเคารพ ถามแล้วว่า ข้าแต่ท่านผู้เจริญ สกฺกจฺจํ ปริวสิ ติ ฺวา “ภนฺเต กตฺถ คมิสฺสถาติอ. ทา่ น ท. จกั ไป ในทไ่ี หน ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ ท. ปุจฺฉิตฺวา, น“ิปยชถฺชาิตผฺวาาสุกฏ“มฺ €ยาํนํภนฺเอตาวุโอสยตฺเิยสวุ ุตฺอเติม,ํ(อ. เรา ท. จกั ไป) สทู่ มี่ คี วามสำ� ราญอยา่ งไร ดงั นี ้(อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ) ปาทมูเลกล่าวแล้ว, หมอบลงแล้ว ณ ท่ีใกล้แห่งเท้า วิงวอนแล้วว่า นิสฺสาย อนฺโตวสสฺ ํ วสนฺเตสุ ปฺจ สีลานิ สมาทายข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. เรา ท. ครัน้ เมื่อพระผ้เู ป็นเจ้า ท. อาศยั อโุ ปสถกมมฺ ํ กริสฺสามาติ ยาจสึ .ุซง่ึ บ้านนีอ้ ยอู่ ยู่ ตลอดภายในแหง่ พรรษา สมาทานแล้ว ซงึ่ ศีล ท. ๕จกั กระท�ำ ซงึ่ อโุ บสถกรรม ดงั นี ้ฯอ. พระเถระ ท. (ยงั ค�ำนิมนต์) ให้อยทู่ บั แล้ว ฯ ครัง้ นนั้ เถรา อธิวาเสสํุ. อถ เนสํ มนุสฺสาอ. มนษุ ย์ ท. จดั แจงแล้ว ซงึ่ ท่ีเป็นที่พกั ในกลางคืนและท่ีเป็น- “รอตชฺตฺชฏิ ฺ€านมทยิวํา, ฏฺ€าเนสจฺวงฺกมมนยปนณฺตฺณิ สาอลุสํ ฺสาสหวํ ปิทฺปหติตฺตฺวาาที่พกั ในกลางวนั และท่ีเป็นท่ีจงกรมและบรรณศาลา ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ -ความอตุ สาหะ วา่ อ. เรา ท. (พงึ บำ� รุง) ในวนั น,ี ้ อ. เรา ท. (พงึ บำ� รุง) อปุ ฏฺ€านมกํส.ุในวนั พรุ่ง ดงั นี ้ได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ การบ�ำรุง แก่ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ฯในวนั คือดิถีเป็ นที่น้อมเข้าไปใกล้ซงึ่ กาลฝน อ. พระเถระ ท. เถรา วสสฺ ปู นายิกาทิวเส กตกิ วตฺตํ กรึสุ “อาวโุ สกระท�ำแล้ว ซง่ึ กตกิ าวตั ร วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ ท. อ.กมั มฏั ฐาน อมเฺ หหิ โขธรปมนานสกกพฺกทุ าฺธสอฺสฺตสฺรนฺตปเิ ฏกิปตฺตกสิมมมฺ ฺปฏฺท€าานยํอนั เรา ท. เรียนแล้ว ในส�ำนกั ของพระพทุ ธเจ้า ผ้ทู รงพระชนม์อย,ู่ คหิตํ, นแตว่ า่ (อนั เรา ท.) เว้น จากความถงึ พร้อมด้วยข้อปฏิบตั ิ พุทฺเธ อาราเธตํุ, อมฺหากฺจ อปายทฺวารานิไมอ่ าจ แล เพ่ืออนั ยงั พระพทุ ธเจ้า ท. ให้ทรงยินดียิ่ง, อนงึ่ ววิ ฏาเนว;อ. ประตแู หง่ อบาย ท. เปิ ดแล้ว เพื่อเรา ท. นนั่ เทียว ;เพราะเหตนุ นั้ อ. เรา ท. ๒ รูป จกั ไมม่ ี ในท่ีแหง่ เดียวกนั ตสฺมา อฺตฺร ปาโต ภิกฺขาจารเวลายในกาลอนั เหลอื เว้น แตเ่ วลาเป็นทเี่ ทยี่ วไปเพอื่ ภกิ ษา ในเวลาเช้าด้วย สนายภํวเิสถสฺรุปามฏฺ;€านเวลาย จ เสสกาเล เทฺว เอกฏฺ€าเนแตเ่ วลาเป็นที่บ�ำรุงซงึ่ พระเถระ ในเวลาเยน็ ด้วย;อ. ความไม่ผาสุก จักมี แก่ภิกษุ ใด, ครัน้ เมื่อระฆัง ยสสฺ อผาสกุ ํ ภวิสฺสต,ิ เตน คณฺฑิยาอนั ภิกษุนนั้ เคาะแล้ว, อ. เรา ท. ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของภิกษุนนั้ ปหฏาย, ตสฺส สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา เภสชฺชํ กริสสฺ าม;จกั กระท�ำ ซง่ึ ยา; อ. เรา ท. ผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว จกั ตามประกอบ อิโต อฺสฺมึ รตฺติภาเค วา ทิวสภาเค วาซง่ึ กมั มฏั ฐาน ในสว่ นแหง่ กลางคนื หรือ หรือวา่ ในสว่ นแหง่ กลางวนั อนื่ อปปฺ มตฺตา กมมฺ ฏฺ€านํ อนยุ ุ ชฺ ิสฺสามาต.ิแตก่ าลนี ้ดงั นี ้ฯครัน้ เม่ือภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ กระท�ำแล้ว ซง่ึ กตกิ า อยอู่ ยู่ อยา่ งนี,้ เตสุ เอวํ กตกิ ํ กตฺวา วหิ รนฺเตส,ุ เอโกอ. บรุ ุษผ้ถู งึ แล้วซง่ึ ยาก คนหนง่ึ เข้าไปอาศยั ซงึ่ ธิดา เป็นอยอู่ ย,ู่ ทคุ ฺคตปรุ ิโส ธีตรํ อปุ นิสฺสาย ชีวนฺโต, ตสฺมึ €าเนครัน้ เม่ือภิกษา อนั บคุ คลหาได้โดยยาก เกิดขนึ ้ แล้ว ในที่นนั้ , ทพุ ฺภิกฺเข อปุ ปฺ นฺเน, อปรํ ธีตรํ นิสฺสาย ชีวิตกุ าโมเป็นผ้ใู คร่เพื่ออนั อาศยั ซงึ่ ธิดา อ่ืนอีก เป็นอยู่ (เป็น) ด�ำเนินไปแล้ว มคฺคํ ปฏิปชฺชิ.สหู่ นทาง ฯ แม้ อ. พระเถระ ท. เท่ียวไปแล้ว ในบ้าน เพื่อบณิ ฑะ มาอยู่ เถราปิ คอานเฺตมราปมิ ณคฺเฺฑคาเยอกิสจสฺ ราิตนฺวทาิยาวสนนหฏาฺต€าฺวนาํสทู่ ี่เป็นที่อยู่ อาบแล้ว ในแมน่ �ำ้ สายหนง่ึ ในระหวา่ งแหง่ หนทาง อาคจฺฉนฺตานง่ั แล้ว บนเนินแหง่ ทราย กระท�ำแล้ว ซง่ึ กิจด้วยภตั ร ฯ วาลกิ าปลุ เิ น นิสที ิตฺวา ภตฺตกิจฺจํ กรึส.ุ ในขณะนนั้ อ. บรุ ุษนนั้ ถงึ แล้ว ซง่ึ ที่นนั้ ได้ยืนแล้ว ณ ท่ีสดุ ตสฺมึ ขเณ โส ตํ €านํ ปตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺ€าส.ิแหง่ หนง่ึ ฯครัง้ นนั้ อ. พระเถระ ท. ถามแล้ว ซง่ึ บรุ ุษนนั้ วา่ อ. ทา่ น จะไป อถ นํ เถรา “กหํ คจฺฉสตี ิ ปจุ ฺฉึส.ุ โส ตมตฺถํในท่ีไหน ดงั นี ้ฯ อ. บรุ ุษนนั้ บอกแล้ว ซง่ึ เนือ้ ความนนั้ ฯ อาโรเจส.ิอ. พระเถระ ท. ยงั ความเป็นแหง่ ความกรุณา ให้เกิดขนึ ้ แล้ว เถรา ตสมฺ ึ การฺุํ อปุ ปฺ าเทตฺวาในบรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว วา่120 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
ดขจ้างกู ไว่อปสน,วออยบุ .กาท้อสา่ นกนหจอนง.ง่ึ นทๆ�ำา่ มแนากเ่ทปซ็า่นงึ่ นใผบ้หูดไิวงมั แน้,ลี,อ้ ้ว. เเรกาินเทป.รจียกั บใหย้ อ่ มเปซ็นงึ่ ,ก้ออ.นทแา่หนง่ “อปุ าสก อตวิ ยิ ฉาโตส,ิ คจฺฉ, ปณฺณํ อาหร, เอกเมกํ เต ภตฺตปิ ณฑํ ทสฺสามาติ วตฺวา,ซกงึ่บั ก้อทคน.รขัน้ ้าโเดมวยื่อกทใ้อบ�ำนไนหมอ้นงองึ่แนันหบนั่ง่ รุกเทุษาียนรฉวนั้ นั ฯน�ำดม้วายแตลน้ว,ๆคลนกุ น่ัแเลท้วียวด้วยไดแ้กใหง้แแลล้ะว เตน ปณฺเณ อาหเฏ, อตฺตนา อตฺตนา ภุ ชฺ นนยิ าเมเนว สปู พยฺ ชฺ เนหิ สนเฺ นหติ วฺ า เอกเมว ปิ ณฺฑมทํส.ุนเอพย(น(ถอแ.อ่ิมนั่งึ รก.ภใมเนะ่บหทภิกไอ(ไตท้คุอีมยดตษั.์แ..ค้วยม่โรุลถบดทลพ)ินี,ท้วายรุ).วรกมุหุษอหทแะา่ผแน.มเๆนร�ำ้ม(ูถลืออ่้นอเนัม้ว้ราวหย.อดะนัแนลหวองผงลัษุาา่่แดนทัน้นมู้วขนยหงใ.ัง่ึีีก้า้หฯนนั์หง่้ใกิแจ้กนีทร้ลอไฯตดือากด.ยา่้ท่วรา้ใวา่ยฉา่ยหหลแงนภนัอ่้รเแนลปผืตอัมล้วนั็้้เูนวร้ถดวจ))อา่ท้วรวนวอมนัิญา่ีฉยา่นยั่ากยนัตา่นกรอดนงะน่ั.ไกซูนนทมอพเง่ึ่อทนนัั่�ำนั้ใ่อรนหียแเะภาฯทอ้ลวแผหิกียบุ้้ลวเูเาษปวปา้วร็ุน็สไนผหซเก;วมจ้เูง่ึวตั้มาีอ้ภอเแรพื่อยท.ลตั (ใาร่้.วกรยหางตาออ่้ะนซอรนมเัซีเน้หงึ่นปใเงึ่ พิมป็ตคยนภ็รนนุนรอรตั ะูปนดตั)ๆ้ร-,์ เอตเทว กิร วตฺตํ, โภชนกาเล อาคตสฺส ภตฺตํ ททมาเนน ภิกฺขนุ า อคฺคภตฺตํ อทตฺวา อตฺตนา ภุ ฺชนนิยาเมเนว โถกํ วา พหํุ วา ทาตพฺพํ: ตสมฺ า เตปิ ตถา อทํส.ุ โส กตภตฺตกิจฺโจ เถเร วนฺทิตฺวา ปจุ ฺฉิ “กึ ภนฺเต อยฺยา เกนจิ นิมนฺตติ าต.ิ “นตฺถิ อปุ าสก นิมนฺตนํ, มนสุ ฺสา เทวสกิ ํ เอวรูปเมว อาหารํ เทนฺตีต.ิดกซในงึ่รงั อะทนทา่ีอีอ้ฯห�ำ่ืน.อา,บรยรอุ ูุ่ษม.ซนีอเงึ่ รกนยั้าาา่ ครงจดิงนกั าแีเเ้นปลป็็้นวนตรอวลูปา่ยอ,ู่อดใอ.นก.เสารปาล�ำรนเทะนกั.โือยแงขมชนอ้นลิตง์อกุ ภยขะ์ิกไนึย้ รษแอ่ ุลขมท้วอไ.มงลเเอ่หกรุ าาขลจนึา่้ดนพเ้วพีนรย้ ้อื่อนั่กมอเาทแนัรียลไไปด้วว้ โส จินฺเตสิ “มยํ เอนวิจรฺจูปกํ าลอํ าอหฏุ าฺ€ราํ ย ลสทมฺธฏุ ํฺุ€านย กมฺมํ กโรนฺตาปิ สกฺโกม, กึ เม อฺตฺถ คเตน, อิเมสฺเว สนฺตเิ ก ชีวิสสฺ ามีต.ิออด.ยงั นใู่กนีค(ร้ฯอสะร.ผ�ำัง้ นนมภกันัิก้ ยษขอ่ (ุออมทง.ปพ. รบรเาหะรุ รลผุษถ้า่เูนนปนน็ัาน้นั้ )เเจพก้กาื่อลลทอา่ า่ ว.นัวแดกแลงัรล้นวะ้ว)ีท้ฯ�ำวกแา่ ะลภด้วิกกู ษซ่องึุ่นวทอตั .บุ ราแเหสลกละวา่ อตนั .รนั้ ตดอีลวบะา่ อถ เน อาห “อหํ วตฺตปปฺ ฏิวตฺตํ กตฺวา อยฺยานํ สนฺตเิ ก วสติ ํุ อิจฺฉามีติ. “สาธุ อปุ าสกาต.ิใภโซเอหดหงึ่.กิ ล้ยพยษเา่อินรรอุ นานะทัด.นผัล.้ียบไ้เูเเว่่ิงมรปุหทงแุษ็่อลีนยไลน�ปำาว่เ้วจลนนัแ้อ้าานหั้อไแทงป่ กกเลเ.แกดไร้วปไละินือเซ้ทวแทเนรปำล�้ียส,๒รอ้วว(ทู่ียยอฯ่ีเเบ่.ูปปซจ็พ็นนง่ึ กัวรท(ะไตัเค่ีอปปผรยดิ็้แเนู ปู่แดลขผ็ลนงัะอ้ใู ้นววเคงจ)ตัีภร้้าวไ่รเิกพมตา่ทษ่บ่ืออถ.ุ)อบทอ้าจนั.กวอกัเเา่แหยหไลอมาล่น็ ้วง.า่ป่ ดเนลรแี นาัยอ่้กซงัย่ภจกง่ึ ภลกัิบกัซกิ กอูษดง่ึษ�สำเ้วุ รุลาทยทาวา-,.. โส เตหิ สทฺธึ เตสํ ภวิกสฺขนู ฏฺ€อาตนวิ ํ ยิ คนอฺตาฺวราาเสธตาธฺวกุาํ วตฺตปปฺ ฏิวตฺตํ กโรนฺโต เทฺวมาสจฺจเยน นธีตรมํ ทํ ฏวฺ€ิสุกฺสาชโฺเมชสหฺสนตุ ฺวฺตา,ิ “สเจ อยฺเย อาปจุ ฺฉิสสฺ ามิ, อนาปจุ ฺฉาว คมิสสฺ ามีติ เตสํ อนาจิกฺขิตฺวาว นิกฺขมิ.ไเหทดล้า่เกีปน็ไนีนป้ แนั่แลเลไท้วด้วีย้ฯยใวินดว((อ่าน.นั้อ()นัอ.ไเมป็บบ่นอุรคุษกวแานมลัน้ ้วพ)ลแกงั้ พ่ภไลิกมาษ่บดุ อทก.อหแนัลลยกี้ว่ิงไปแ)แกมห่ภีปง่ ิกบระษรุ มุษุ านทณนั้ . เอตฺตกเมว กิรสสฺ โอฬาริกํ ขลติ ํ อโหส,ิ ยํ ภิกฺขนู ํ อนาโรเจตฺวา ปกฺกามิ.ก็ อ. ดง แหง่ หนง่ึ มีอยู่ ในหนทางเป็นที่ไป ของบรุ ุษนนั้ ฯ ตสฺส ปน คมนมคฺเค เอกา อฏวี อตฺถิ.ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 121
อ. วนั ท่ี ๗ ของโจร ท. มีร้อยห้าเป็นประมาณ ผ้กู ระท�ำแล้ว ตตฺถ ปฺจสตานํ โจรานํ “โย อิมํ อฏวึซงึ่ การบวงสรวง ตอ่ เทวดา วา่ อ. บคุ คล ใด จกั เข้าไป สดู่ ง นี ้ ; ปวิสสิ สฺ ต;ิ ตํ มาเรตฺวา ตสเฺ สว มํสโลหิเตน ตยุ ฺหํอ. เรา ท. ยงั บคุ คลนนั้ ให้ตายแล้ว จกั กระท�ำ ซง่ึ พลีกรรม พลกิ มมฺ ํ กริสสฺ ามาติ เทวตาย อายาจนํ กตฺวาแก่ทา่ น ด้วยเนือ้ และเลอื ด ของบคุ คลนนั้ นนั่ เทียว ดงั นีอ้ ยอู่ ยู่ วสนฺตานํ สตฺตโม ทิวโส โหต;ิในดงนนั้ ยอ่ มเป็น ; เพราะเหตนุ นั้ ในวนั ที่ ๗ อ. โจรผ้เู จริญที่สดุ ขนึ ้ แล้ว สตู่ ้นไม้ ตสฺมา สตฺตเม ทิวเส อโจารคเชจฏฺฉฺ น€โฺตกํ รุกฺขํแลดอู ยู่ ซงึ่ มนษุ ย์ ท. เหน็ แล้ว ซง่ึ บรุ ุษนนั้ ผ้มู าอยู่ ได้ให้แล้ว อารุยฺห มนสุ เฺ ส โอโลเกนฺโต ตํ ทิสวฺ าซงึ่ สญั ญา แก่โจร ท. ฯ โจรานํ สฺ มทาส.ิ อ.โจร ท. เหลา่ นนั้ รู้แล้ว ซงึ่ ความที่ แหง่ บรุ ุษนนั้ เป็นผ้เู ข้าไปแล้ว เต ตสสฺ คณอฏฺหวิตีมฺวชาฺฌํคาฬปฺหวํ ฏิ ฺ€พภนาฺธวนํ ํ ตฺวาสทู่ า่ มกลางแหง่ ดง ล้อมรอบแล้ว จบั แล้ว ซง่ึ บรุ ุษนนั้ กระท�ำแล้ว ปริกฺขิปิ ตฺวา ตํ กตฺวาซง่ึ การมดั อยา่ งมนั่ สแี ล้ว ซง่ึ ไฟ ด้วยไม้อนั เป็นไปกบั ด้วยประโยชน์ อรณีสหิเตน อคฺคึ นิมมฺ เถตฺวา ทารูนิ สงฺกฑฺฒิตฺวาเกือ้ กลู แก่ไม้สไี ฟ คร่าไปพร้อมแล้ว ซง่ึ ฟื น ท. กระท�ำแล้ว ซงึ่ กอง- มหนฺตํ อคฺคกิ ฺขนฺธํ กตฺวา สลู านิ ตจฺฉึส.ุแหง่ ไฟ กองใหญ่ ถากแล้ว ซงึ่ หลาว ท. ฯอ. บรุ ุษนนั้ เหน็ แล้ว ซงึ่ กริ ิยา นนั้ ของโจร ท. เหลา่ นนั้ ถามแล้ว วา่ โส เตสํ ตํ กิริยํ ทิสฺวา “สามิ อิมสฺมึ €าเนข้าแตน่ าย (อ. สตั ว์ ท.) มีสกุ รและเนือ้ เป็นต้น ยอ่ มปรากฏ ในท่ีนี ้ เนว สกู รมิคาทโย ทิสฺสนฺติ, กึการณา อิมํหามิได้นนั่ เทียว, อ. ทา่ น ท. ยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ วตั ถนุ ี ้ เพราะเหตอุ ะไร กโรถาติ ปจุ ฺฉิ.ดงั นี ้ฯ(อ. โจร ท. กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา ท. ยงั ทา่ น ให้ตายแล้ว “ตํ มาเรตฺวา ตว มํสโลหิเตน เทวตายจกั กระทำ� ซง่ึ พลกี รรม แกเ่ ทวดา ด้วยเนือ้ และเลอื ด ของทา่ น ดงั นี ้ฯ พลกิ มมฺ ํ กริสฺสามาต.ิอ.บรุ ุษนนั้ ผ้อู นั ภยั แตค่ วามตายคกุ คามแล้ว ไมค่ ดิ แล้ว โส มรณภยตชฺชิโต ภิกฺขูนํ ตํ อุปการํซง่ึ อปุ การะนนั้ ของภิกษุ ท. รักษาอยู่ ซง่ึ ชีวิต ของตน อยา่ งเดียว อจินฺเตตฺวา เกวลํ อตฺตโน ชีวิตเมว รกฺขมาโนนนั่ เทยี ว กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้วา่ ข้าแตน่ าย อ. เรา เป็นคนเคยี ้ วกินซง่ึ - เอวมาห “สามิ อหํ วฆิ าสาโท กอาลจุ ฺฉกิณฏฺ€ฺณภิตโกฺต;ํของอนั เป็นเดน (เป็น) กนิ แล้ว ซงึ่ ภตั รอนั เป็นเดน เป็นผ้เู ตบิ โตแล้ว ภุ ฺชิตฺวา วฑฺฒิโต, วิฆาสาโท นาม(ยอ่ มเป็น), ชื่อ อ. บคุ คลผ้เู คีย้ วกินซงึ่ ของอนั เป็นเดน เป็นคน-กาลกิณี (ยอ่ มเป็น) ; สว่ นวา่ อ. พระผ้เู ป็นเจ้า ท. แม้ออกแล้ว จากตระกลู ใด จาก- อยฺยา ปน ยโต ตโต นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิตาปิตระกลู นนั้ บวชแล้ว เป็นกษัตริย์เทียว (ยอ่ มเป็น) ; อ. ภิกษุ ท. ๓๑ ขตฺตยิ าว; อสกุ สมฺ ึ €าเน เอกตฺตสึ ภิกฺขู วสนฺติ,ยอ่ มอยู่ ในท่ี โน้น, อ. ทา่ น ท. ยงั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ให้ตายแล้ว เต มาเรตฺวา กมมฺ ํ กโรถ, อตวิ ยิ โว เทวตาจงกระท�ำ ซงึ่ กรรมเถิด, อ. เทวดา จกั ยินดี ตอ่ ทา่ น ท. เกินเปรียบ ตสุ ฺสสิ ฺสตีต.ิดงั นี ้ฯอ. โจร ท. ฟังแล้ว ซงึ่ ค�ำนนั้ คดิ แล้ว วา่ อ. บรุ ุษนน่ั ยอ่ มกลา่ ว ตํ สตุ ฺวา โจรา “ภทฺทกํ เอส วทต,ิ กึ อิมินาซงึ่ ค�ำอนั เจริญ, อ. ประโยชน์อะไร ด้วยคนกาลกิณี นี,้ อ. เรา ท. กาลกณฺณินา, ขตฺติเย มาเรตฺวา พลิกมฺมํยงั กษตั ริย์ ท. ให้ตายแล้ว จกั กระทำ� ซงึ่ พลกี รรม ดงั นี ้(กลา่ วแล้ว) วา่ กริสฺสามาติ จินฺเตตฺวา “เอหิ, เตนํ ส€ํ านวํสนคนฏฺฺต€าฺวนาํอ. เจ้า จงมา, อ. เจ้า จงแสดง ซง่ึ ท่ีเป็นที่อยู่ ของภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ทสเฺ สหีติ ตเมว มคฺคเทสกํ กตฺวาดงั นี ้กระทำ� แล้ว ซงึ่ บรุ ุษนนั้ นน่ั เทยี ว ให้เป็นผ้แู สดงซง่ึ หนทาง ไปแล้ว วิหารมชฺเฌ ภิกฺขู อทิสวฺ า “กหํ ภิกฺขตู ิ ตํ ปจุ ฺฉึส.ุสทู่ ี่นนั้ ไมเ่ หน็ แล้ว ซงึ่ ภิกษุ ท. ในทา่ มกลางแหง่ วหิ าร ถามแล้วซง่ึ บรุ ุษนนั้ วา่ อ. ภิกษุ ท. (ยอ่ มอย)ู่ ณ ที่ไหน ดงั นี ้ฯอ. บุรุษนัน้ รู้อยู่ ซึ่งกติกาวัตร ของภิกษุ ท. เหล่านัน้ โส เทฺว มาเส วสติ ตฺตา เตสํ กตกิ วตฺตํเพราะความที่แหง่ ตนเป็นผ้อู ยแู่ ล้ว สนิ ้ เดือน ท. ๒ กลา่ วแล้ว ชานนฺโต เอวมาห “อตฺตโน รตฺตฏิ ฺ€านทิวาฏฺ€าเนสุอยา่ งนี ้วา่ อ. ภิกษุ ท. นงั่ แล้ว ในที่เป็นที่พกั ในกลางคืนและที่เป็น นิสนิ ฺนา,ที่พกั ในกลางวนั ท. ของตน,122 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
ทให(จอแ(จดหออ(ดจซดขนขจขทซเบอมซแมชคปยอเนอ้หออมื่งงงงกกอ.ึ่ึึ่่นนนััรงัััวกกปี่สางนาีิใูแูน่ัั ้็ .อ่นหอเกันดกชปชง้ย็งงมมวปไ้ง่ลอ่่ออกกพดุเนแสรมมพทตภยกร่รสเวีายง่วป้วนิิไไนนวรรัรออออ((อออ(ออผนะ่ีช)ยีมะะเอออหิดดเป่ียา่าินช่ีิากดตะะะงุมรฆ..โ......ทอ.ปน่าปนจังอ่ืผฯผ้ส..ม้้ล.จามทผน,ชวาะลษ,ภโ็ยแี็อชบุาพ่งโแนงคนัมพสภมภจยาทร,รแีกมุมอ�ำนเอจั่่กแุกหกพินผยนดเหา)วรณผาตมอรกิผริกทแกปซาา่.กรจอยฯ,มเล้ผษร,่เง่สูะูงผัาผรมง่้ะทสู้นษ็ัเเ(กทาผนรษจู่ทงทึ่.กกนะนถ.ัั้้รอนรา่เะจมู้มหณเ้กุมูอเูซเฉพา้ียมดท่รทเคทูะุ.้ทจรเา่ไุ.วณาผ.เรีคทจเหินทนหิีอง้(่ึมญดะปละถวฆียรนทปลา่ิาร่าล.แวญ้ทเแ�ำอมู วเร.าใรา้นเลริุช,ผญวา็,กนรนุเะทาวธ่.กีล.�มนิำทงถ.ญันทัาหีราหเซยทยระ่ืออาี่มถเแ)อขท้ถองร้ว้ัดาอมร.้ทอ้โี่(สหเตถงล;ึ่ขุนใสท.่ีเว(๓จทปลรานึเคคท)จะ.คร.ย้สับอสเ.ไรสบนดี่พุลทอาาท่มา่ดมใน้งัุ.ะปว่ีสวรรแดิ๐าม้.ูะวปา่ยีเนเมัจนดยนุาสส่รงเ.รา่พ็ะ)งกรแพะดลนุไงา่แเคผ่แิเงจกาพฟับนกทอณนนพภังาปงัฆปกล้นดลแา้กชวเเื่อลดทบแกาาะากไฆัยล็ปนงอคังุพัริ้กนเงึเวลล้้ปา่ียนง่ืลทอก้ัทัธอปะสวหง.ั่เเค้คตอุปโแิ็ะจ่าูช่.นค))์ษทห้นว่ืภา่วอวนรลา)ด่กร..นักุง่แาารเล(จววว่วโแอลบวร)าวีวตอาุเมถวปาจร่ีลยกซ)้กแะลด้ดแอ้ะปงวยา่มใซแลศทนแดเัปรฯะา่ตว.ุจอุรกอีังาลบึ่่แัร้ล,ลพหล็วนยงััเะน้งึ่ลเลวขฆแแะ.ารกรละัูซหวยะปอลำ�ถขน้้ดาก่วภตคอ(ใร้้้ผอวาะลวซนชลขไแมงาง่ึอโ)เั้่ดูฟลขด.วอวคิลดาีิจแูวนาวัิก้แรห้ฆ้.ไ้งยึ่วอู่ือคฯวนวัลด(ร.วอี้ว้บะอืังัวอ่รดงมอา่ยลาอตชษเ)ลงา่ดซะ้ดชวแ�ำงวาวั่แบา่ทงเรแย,พยม้นงัปดอั่วีว.นเวท่ห(ฆา่่าุงนโ่ึกา่)งมนางัลัคลขโาดิน่รขยขภิตาดเ่รยเอ้งรัรอนานส่นอตซวจน่ใ้นูั์้าปปกงว้ัน้า้าว้าาะาีอ่ะนะทกิ.่ยนูอคง้ดา่น.าีฯงรั่ึีอรุ็ซนักแิดะ้้แนแ้หเ(ม้ฯฆฯมชีแษ.อ.ดเผแรกรถ้กอูะโหงึ่ฯดแตรต,ตตขธทอนเาาีกเทดบ้บงุับเาุกคูลโรอไน่ะรซัทลปนอกทท่นูาึทจ่ททๆ่ย.นังจ่ึ้่รทะย.าอตุ่าผนาภน่วงึ่็้ใคา่วมไฯ่าอรน.า่าแ่ผแา่เรใา่จคคยว.เดวงซมริทญนเเดิดกเนนนนล้ปนลนล)นูดดหนหสาบแกผัวรองรอันา่ียงั็ษ้เน้ผำ�ผภวท้วส้ผนอจง)ีย้ัลลนรลาไดเทูร..แ(นนจนวท่ั้ด้เป้ีเูุนูปงวอาิยก่เูิาเผ้มจจว้าวา่ี่ยจีฯมจง.จผภีก้คภขฯ็เฆ.บ้ังนเ.้ทีษนกนานไงูเไรทม้ว้ร้เปฯหรมทนูัอิากแจิปกกมทเปิพผค์ญ(สิ่ีนัญธนกีิุ,ัญ็ียปถา้ใ้ะาอนอ็ลีงษก.ถัษะา้นป่่มูแดรืุ่อนนั)็แทวานแมนอ้.าวภเนไาจุดรุอ(ลรีอบตคลทมป้อ.ล(ยโ.ออชเิทไม((มแผะะิอกง้ยันัวถ้จา้ตทยอยดรรว้า่.วแ่ืุอ.ง.ม้ไมนแเ.อษอูเิอเื่่ดจยอดิรเ้องอ่.่อ่ม,ชสมรหทลหด้ใลรีฟา.กผนันมาซุกงงทุ้ัะมเมาอ้กอนนปดู่วปา่ลลไ้ียเททก้วทคนรกเัูตง่ึงงเาั่ฆงรยัเมเ.จล.น้ปสงาาัละ่)ืวหอ็ปช.แแแวแลปาปีรร้เงนัร็ไ่ฯาบนผมกน็อ่กแแีวดธลลลา็ลลนนววาว่วนินดททญทงี มนนติดััลยยกย้้้อ)ิ้้จัฯ่วาาววววาา่่้งงงึ่)้ ))--ี..,.้ ่ี เอตํ คณฑฺ ึ ปหรถ, คณฑฺ สิ ทเฺ ทน สนนฺ ปิ ตสิ สฺ นตฺ ตี .ิ สตุ ฺวาโจรเ“ชอฏกฺ€าโเกล คณฺฑึ ปหริ. ภิกฺขู คณฺฑิสทฺทํ คณฺฑิ ปหฏา, กสฺสจิ อผาสกุ ํ ภวสิ สฺ ตีติ อาคนฺตฺวา วหิ ารมชฺเฌ ปฏิปาฏิยา ปฺ ตฺเตสุ ปาสาณผลเกสุ นิสีทสึ .ุ สงฺฆตฺเถโร โจเร โอโลเกตฺวา ปจุ ฺฉิ “อปุ าสกา เกนายํ คณฺฑิ ปหฏาต.ิ “อมเฺ โหจหริเชฏอฺ€ฏโกวีเทอวาตหาย“มอยาายาภจนิตฺเตํ ต.ิอต“ฺถกิ,กึ ารตณสาสฺ ตา.ิ พลกิ มมฺ กรณตฺถาย เอกํ ภิกฺขํุ คเหตฺวา คมิสฺสามาต.ิ ตํ สุตฺวา มหาเถโร ภิกฺขู อาห “อาวุโส ภาติกานํ ออุปหฺปํ อนตฺนฺตกโิจนฺจํชีวติ นํ าตมมุ หฺ ากเํชฏปฺ €รภิจาฺจตชิติเกฺวนา นิตฺถริตพฺพํ, อิเมหิ สทฺธึ คมิสสฺ ามิ, มา สพฺเพสํ อนฺตราโย โหต,ุ อปปฺ มตฺตา สมณธมมฺ ํ กโรถาต.ิ กโหนถิฏาฺอ€ตสน.ิ ฺสตุ ฺเถภโารโรอ,าหอหํ“ภคนมฺเิสตสฺ าเมชิ,ฏฺต€มภุ เฺาหตุ กิจฺจนฺนาม อปปฺ มตฺตา อิมินา อปุ าเยน “อหเมว อหเมวาติ วตฺวา ปฏิปาฏิยา ตสึ ปิ เชนนวาเออกฏุ ิสฺ€ฺสหาสึ .ุ เอวํ สพฺเพ มาตุ ปตุ ฺตา, น เอกสสฺ ปิ ต,ุ นาปิ วีตราคา, อถ จ ปน อวเสสานํ อตฺถาย ปฏิปาฏิยา ชีวติ ํ ปริจฺจชสึ ;ุ เตสุ เอโกปิ “ตฺวํ ยาหีติ วตฺตํุ สมตฺโถ นาม นาโหส.ิ สงฺกิจฺจสามเณโร. เตสํ กถํ สตุ ฺวา “ภนฺเต ตอาฏิ หฺ€.ถ, อหํ ตมุ หฺ ากํ ชีวิตํ ปริจฺจชิตฺวา คมิสสฺ ามีติ “อาวโุ ส มยํ สพฺเพ เอกโต มาริยมานาปิ ตํ เอกํ น วสิ ฺสชฺเชสสฺ ามาต.ิ “กกึ ารณา ภนฺเตต.ิ “อาวโุ ส ตฺวํ ธมมฺ เสนาปตสิ ารีปตุ ฺตตฺเถรสสฺ สามเณโร, สเจ ตํ วสิ สฺ ชฺเชสฺสาม,ผลติ สื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 123
อ. พระเถระ จกั ตเิ ตียน วา่ (อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นี)้ พาเอา สามเณรํ เม อาทาย คนฺตฺวา โจรานํซงึ่ สามเณร ของเรา ไปแล้ว มอบให้แล้ว แก่โจร ท. ดงั นี,้ อ. เรา ท. นิยฺยาทยสึ ตู ิ เถโร ครหิสฺสต,ิ ตํ นินฺทํ นิตฺถริตํุจกั ไมอ่ าจ เพ่ืออนั ถอนออก ซงึ่ ความตเิ ตียนนนั้ , เพราะเหตนุ นั้ น สกฺขิสฺสาม, เตน ตํ น วสิ ฺสชฺเชสสฺ ามาต.ิอ. เรา ท. จกั ไมป่ ลอ่ ย ซงึ่ เธอ ดงั นี ้ฯ(อ. สามเณร กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. พระสมั มา- “ภนฺเต สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺโธ ตมุ เฺ ห มม อปุ ชฺฌายสสฺสมั พทุ ธเจ้า แม้เมื่อทรงสง่ ไป ซงึ่ ทา่ น ท. สสู่ �ำนกั ของพระอปุ ัชฌาย์ สนฺตกิ ํ ปหิณนฺโตปิ ,ของกระผม (ทรงเหน็ แล้ว ซง่ึ เหตนุ ีน้ น่ั เทียว ทรงสง่ ไปแล้ว),อ.พระอปุ ัชฌาย์ ของกระผม แม้เม่ือสง่ ไป ซง่ึ กระผม กบั ด้วย มม อปุ ชฺฌาโย มํ ตมุ เฺ หหิ สทฺธึ ปหิณนฺโตปิทา่ น ท. เหน็ แล้ว ซง่ึ เหตนุ ี ้ นนั่ เทียว สง่ ไปแล้ว, ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อิทเมว การณํ ทิสวฺ า ปหิณิ, ตฏิ ฺ€ถ ภนฺเต, อหเมวอ. ทา่ น ท. จงหยดุ เถิด, อ. กระผมนน่ั เทียว จกั ไป ดงั นี ้ฯ คมิสสฺ ามีต.ิอ. สามเณรนนั้ ไหว้แล้ว ซง่ึ ภิกษุ ท. แม้ ๓๐ กลา่ วแล้ววา่ โส ตสึ ปิ ภิกฺขู วนฺทิตฺวา “สเจ เม ภนฺเตข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ถ้าวา่ อ. โทษ ของกระผม มีอยไู่ ซร้, อ. ทา่ น ท. โทโส อตฺถิ, ขมถาติ วตฺวา นิกฺขมิ.ขอจงอดโทษเถิด ดงั นี ้ ออกไปแล้ว ฯอ. ความสงั เวชใหญ่ เกิดขนึ ้ แล้ว แก่ภิกษุ ท., อ. นยั น์ตา ท. ภิกฺขนู ํ มหาสเํ วโค อปุ ปฺ ชฺชิ, อกฺขีนิ อสสฺ หู ิเตม็ แล้ว ด้วยน�ำ้ ตา ท., อ. เนือ้ แหง่ หทยั สน่ั แล้ว ฯ ปณุ ฺณานิ, หทยมํสํ ปเวธิ.อ. พระมหาเถระ กลา่ วแล้ว กะโจร ท. วา่ ดกู ่อนอบุ าสก ท. มหาเถโร โจเร อาห “อปุ าสกา อยํ ทารโกอ. เดก็ นี ้เหน็ แล้ว ซงึ่ ทา่ น ท. ผ้กู ระทำ� อยู่ ซง่ึ ไฟ ผ้ถู ากอยู่ ซงึ่ หลาว ท. ตมุ เฺ ห อคฺคึ กโรนฺเต สลู านิ ตจฺฉนฺเต ปณฺณานิผ้ลู าดอยู่ ซง่ึ ใบไม้ ท. จกั กลวั , อ. ทา่ น ท. พกั ไว้แล้ว ซง่ึ เดก็ นี ้ อตฺถรนฺเต ทิสวฺ า ภายิสสฺ ต,ิ อิมํ เอกมนฺเต €เปตฺวาณ ที่สดุ แหง่ หนงึ่ พงึ กระท�ำ ซงึ่ กิจ ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ฯ ตานิ กิจฺจานิ กเรยฺยาถาติ.อ. โจร ท. พาเอา ซง่ึ สามเณร ไปแล้ว พกั ไว้แล้ว ณ ทส่ี ดุ แหง่ หนงึ่ โจรา สามเณรํ อาทาย คนฺตฺวา เอกมนฺเตกระท�ำแล้ว ซง่ึ กิจทงั้ ปวง ท. ฯ €เปตฺวา สพฺพกิจฺจานิ กรึส.ุ ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลงรอบแหง่ กจิ อ.โจรผ้เู จริญทส่ี ดุ เงือ้ ขนึ ้ แล้ว กิจฺจปริโยสาเน โจรเชฏฺ €โก อสึ อพุ ฺพาเหตฺวาซง่ึ ดาบ เข้าไปหาแล้ว ซง่ึ สามเณร ฯ สามเณรํ อปุ สงฺกมิ.อ. สามเณร เม่ือนงั่ นงั่ เข้าแล้ว ซง่ึ ฌานเทียว ฯ สามเณโร นิสีทมาโน ฌานํ สมาปชฺชิตฺวาว นิสที ิ. อ. โจรผ้เู จริญที่สดุ ยงั ดาบ ให้เป็นไปรอบแล้ว ให้ตกไปแล้ว ขนฺเธโจรปเาชเฏตฺ €สโ.ิก อสึ ปริวตฺเตตฺวา สามเณรสฺสที่คอ ของสามเณร ฯอ. ดาบ ม้วนแล้ว กระทบแล้ว ซงึ่ คม ด้วยคม ฯ อสิ นมิตฺวา ธาราย ธารํ ปหริ.อ. โจรผ้เู จริญที่สดุ นนั้ สำ� คญั อยู่ วา่ อ. เรา ไมฟ่ ันแล้ว โดยชอบ โส “น สมมฺ า ปหรินฺติ มฺมาโน ปนุ ตํดงั นี ้กระท�ำแล้ว ซง่ึ ดาบนนั้ ให้ตรง ฟันแล้ว อีก ฯ อชุ ํุ กตฺวา ปหริ.อ. ดาบ ม้วนอยู่ ราวกะ อ. ใบแหง่ ตาล ได้ไปแล้ว สโู่ คนแหง่ อสิ ตาลปตฺตํ วยิ เว€ยมาโน ถรุมลู ํ อคมาส.ิด้าม ฯ จริงอยู่ (อ. ใคร ๆ) แม้ทว่ มทบั อยู่ ซง่ึ สามเณร ด้วยภเู ขาชื่อวา่ สามเณรํ หิ ตสฺมึ กาเล สเิ นรุนา อวตฺถรนฺโตปิสเิ นรุ ในกาล นนั้ ช่ือวา่ ผ้สู ามารถ เพื่ออนั ยงั สามเณรนนั้ ให้ตาย มาเรตํุ สมตฺโถ นาม นตฺถิ, ปเคว อสนิ า.ยอ่ มไมม่ ี, (อ. ใคร ๆ ช่ือวา่ ผ้สู ามารถ เพื่ออนั ยงั สามเณรให้ตาย)ด้วยดาบ (ยอ่ มไมม่ ี) ก่อนนนั่ เทียว ฯ อ. โจรผ้เู จริญท่ีสดุ เหน็ แล้ว ซงึ่ ปาฏิหาริย์ นนั้ คดิ แล้ว วา่ ตํ ปาฏิหาริยํ ทิสวฺ า วาโจรขเทชิรฏขฺ €าโนกํุ จินฺเตสิในกาลก่อน อ. ดาบ ของเรา ยอ่ มตดั ซงึ่ เสาอนั ส�ำเร็จแล้วด้วยหิน “ปพุ ฺเพ เม อสิ สลิ าถมภฺ ํ วา กลรี ํหรือ หรือวา่ ซงึ่ ตอแหง่ ไม้ตะเคียน ราวกะวา่ หยวกกล้วย, ในกาลนี ้ วิย ฉินฺทติ, อิทานิ เอกวารํ นมิโต เอกวารํ(อ. ดาบ ของเรา) น้อมไปแล้ว สนิ ้ วาระหนง่ึ เป็นราวกะวา่ ใบแหง่ ตาลปตฺตเว€โก วิย ชาโต;ตาลอนั ม้วน เกิดแล้ว สนิ ้ วาระหนง่ึ ;124 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
ดของั นงสี ้ฯาอม.เณดารบนี,้ ชอ่ือ. นเรี ้าเปเ็ปน็นดผา้เูบปไ็นมไ่มปีเกจบัตดน้วายเแจมต้เนป็าน(เยป่อ็นม)รยู้ อ่ซมง่ึ คไมณุ ร่ ู้ อยํ นาม อสิ อเจตโน หตุ ฺวาปิ อิมสสฺ คณุ ํ ชานาต,ิ อหํ สเจตโน น ชานามีต.ิเเเลขพพห้าง็ื่อรนแแาอลแตอะ้นัวล่ท.เหก้ว่าโณลตจนา่รแุ ผผวซหทู้เ้เู่ึงง่จซจ่ีใกทกงึ่รรริวิรญญละัพา้แทผจยห่ีสามอ์ ง่ เเดุ.เปปทนท็็นน้กานั.้เแรคแลขะโรย้อผตวื่อน,ง่มทงสไกอ่ีไปากล.ทมแลา่บ.ลเวเณรุ้วทุษทรียซเ.นปวทงึ่สนั็้ดน.อยาผงแด่อบู้เมส้วขม้มาย้บาสมีพอไน่ันป;กนัพ,แเืนป้เยลมด็น้่อวื่อนิ ปมถรใหไาะนมมมมด่ออางาวบณนจา่ -ี ้ โส อสึ ภมู ิยํ ขิปิ ตฺวา ตสสฺ ปาทมเู ล อเุ รน นิปชฺชิตฺวา “ภนฺเต มยํ ธนการณา อิธ อฏวยิ ํ ปปวรุ ิสฏิ ฺา€มปหฺ เาว,เธอนมฺตเฺ ,ิหเทฺวทตรู โสิ ตฺโวส ทิสวฺ า สหสฺสมตฺตาปิ กถา กเถตํุ น สกฺโกนฺติ;ดรอา.งั หวนกนีส้ก้ะาว่ลนขอา่ อว.วา่งดแทลอ(อา่้วกน.กเหซรยตง่ึรอ่ คณ)ุ มาแิกงถมาาา้สมรน์กอัวี วน้ัเิวศา่า่บคษาวนราดามวีแสกละะ้วดด้องุ ้วแ.ทยหอง่ ;จงอติ .ทเหยี่ปตอ่ ามุ กอไะแมไหม่รง่ ี หเแบนก้าท่อดา่ ้แวนลย, ตว ปน จิตฺตตุ ฺราสมตฺตํปิ นตฺถิ, อกุ ฺกามเุ ข สวุ ณฺณํ วิย สปุ ปุ ผฺ ิตกณฺณิการํ วิย จ เต มขุ ํ วโิ รจต;ิ กินฺนุ โข การณนฺติ ปจุ ฺฉนฺโต อิมํ คาถมาหอ.ความสะด้งุ ย่อมไม่มี แก่ท่าน, อ.ความกลวั “ตาโส เต นตฺถิ, น ภยํ, ภิยฺโย วณฺโณ ปสีทติ:ย่อมไม่มี, อ.วรรณะ (ของท่าน ) ย่อมผ่องใส ย่ิง: กสฺมา น ปริเทเวสิ เอวรูเป มหพภฺ เยติ.อ.ท่าน ไม่คร�ำ่ครวญแล้ว ในเพราะเหตอุ นั บคุ คลพงึ กลวั อนั ใหญ่ มีอยา่ งนีเ้ ป็นรูป เพราะเหตไุ ร ดงั นี้ ฯซแไชผว้ต่ืงอ่ึูเ้แจคกอลราไอิ.้วญปถ.อาอบทตัสยทน่ีสภาู่ .ศมุดาเีรพยเนหณษอ่ันล้ขะมรา่อยนยงอกินีพอ่้อวลดมรา่ก่าะีนเแปขวน่ัล็นีณแเ้วทล,า้ียอวจสว.าพพกวรเฌยะป่าข็อ่านีณมนรดไาามูกวเสมกก่่อพ่ือละนนแววันสนา่ั้ าภดยคดงารบงัรันนซะ้้างอเ่ึีน้มธนั ื่อไรดรๆอ้มกตับลภผคุแา่้าูมคกวพีอ่โลแจนาลตรนัย้ว้งั-้ ุ “อาวสโุ สามคเณามโณร ิฌานขาีณาวสฏุ ฺว€สายสฺ ตสฺส ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อตฺตภาโว นาม สเี ส €ปิ ตภาโร วยิ โหต,ิ โส ตสฺมึ ภิชฺชนฺเต ตสุ เตว น ภายตีติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิดูก่อนนายบา้ น อ.ทกุ ข์ อนั เกิดขึ้นแลว้ ในใจ ย่อมไม่มี “นตฺถิ เจตสิกํ ทกุ ฺขํ อนเปกฺขสสฺ คามณิ,( แก่พระขีณาสพ ) ผูไ้ ม่มีความห่วงใย, (อ.พระขีณาสพ ) อติกฺกนโฺ ต ภยํ สพพฺ ํ ขีณสํโยชโน อิสิ,ผู้แสวงหาซึ่งคุณ มีสงั โยชน์อนั สิ้นแล้ว ก้าวล่วงแล้ว ขีณา อสสฺ ภวเนตฺติ, ภทิาฏรฺ €โาวโธรมปฺมนาํ ยถา ตถา ,ซึ่งความกลวั ทง้ั ปวง, อ.ตณั หาเป็ นเครื่องน�ำไปสู่ภพ นิพภฺ ยํ มรณํ โหติ ยถาติ.ของพระขีณาสพนนั้ ส้ินแล้ว, อ.ธรรม ท. ( อนั พระ-ขีณาสพนนั้ ) เห็นแล้ว ฉนั ใด ฉนั นน้ั , อ.ความตาย( แหง่ พระขีณาสพนนั้ ) เป็นธรรมชาติมีความกลวั ออกแลว้ ย่อมเป็น ราวกะ อ.การปลงลงซึ่งภาระ ดงั นี้ ฯขออ. ทงสา่อาน.มทโเจณ. รจรผกั น้เูกจนั้ รระิญทแท�ำลี่สดอดุแูยนลา่ ้วนงั้ ไรซดง่ึฟงัรัง้นอแีย้ฯลแ้วห่งโซจง่ึรวทา.จา๕เป็ กนลเค่ารวื่อแงลก้วล่วา่าว โส ตสสฺ กถํ สตุ ฺวา ปจฺ โจรสตานิ โอโลเกตฺวา อาห “ตมุ เฺ ห กึ กริสฺสถาต.ิผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 125
(อ.โจร ท. กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตน่ าย ก็ อ. ทา่ น ท. เลา่ ? ดงั นี ้ฯ “ตมุ ฺเห ปน สามีต.ิ(อ. โจรผ้เู จริญท่ีสดุ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. กิจ ในทา่ มกลาง- “มม ตาว เอวรูปํ ปาฏิหาริยํ ทิสฺวาแหง่ เรือน ของเรา ยอ่ มไมม่ ี เพราะเหน็ ซง่ึ ปาฏหิ าริย์ มอี ยา่ งนเี ้ป็นรูป อคารมชฺเฌ กิจฺจํ นตฺถิ, อยฺยสฺส สนฺติเกก่อน, อ. เรา จกั บวช ในส�ำนกั ของพระผ้เู ป็นเจ้า ดงั นี ้ฯ (อ. โจร ท. ปพฺพชิสสฺ ามีต.ิ “มยํปิ ตเถว กริสสฺ ามาต.ิ “สาธุกลา่ วแล้ว) วา่ แม้ อ. เรา ท. จกั กระท�ำ อยา่ งนนั้ นนั่ เทียว ดงั นี ้ ฯ ตาตาต.ิ(อ. โจรผ้เู จริญท่ีสดุ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ ท. อ. ดีละ ดงั นี ้ฯในล�ำดบั นนั้ อ. โจร ท. แม้มีร้อยห้าเป็นประมาณ ไหว้แล้ว ตโต ปจฺ สตาปิ โจรา สามเณรํ วนฺทิตฺวาซงึ่ สามเณร ขอแล้ว ซง่ึ การบวช ฯ ปพฺพชฺชํ ยาจสึ .ุอ. สามเณรนนั้ ตดั แล้ว ซง่ึ ผม ท. ด้วย ซงึ่ ชายแหง่ ผ้า ท. ด้วย โส เตสํ อสธิ าราหิ เอว เกเส จ วตฺถทสา จด้วยคมแหง่ ดาบ ท. ของโจร ท. เหลา่ นนั้ นนั่ เทียว ย้อมแล้ว ด้วย ฉินฺทิตฺวา ตมพฺ มตฺตกิ าย รชิตฺวา ตานิ กาสายานิดนิ แดง (ยงั โจร ท.) ให้นงุ่ หม่ แล้ว ซงึ่ ผ้ากาสายะ ท. เหลา่ นนั้ ให้ตงั้ อจฺฉาเทตฺวา ทสสุ สีเลสุ เปถตเรฏิ ฺ€อาทเปิสตฺวฺวาาว เต อาทายอยเู่ ฉพาะแล้ว ในศีล ท. ๑๐ พาเอา ซง่ึ สามเณร ท. เหลา่ นนั้ คจฺฉนฺโต จินฺเตสิ “สจาหํ คมิสสฺ ามิ,ไปอยู่ คดิ แล้ว วา่ ถ้าวา่ อ. เรา ไมเ่ หน็ แล้ว ซงึ่ พระเถระ ท. เทียว เต สมณธมฺมํ กาตํุ น สกฺขิสฺสนฺติ, โจรานํ มํจกั ไปไซร้, อ. พระเถระ ท. เหลา่ นนั้ จกั ไมอ่ าจ เพื่ออนั กระท�ำ คเหตฺวา นิกฺขนฺตกาลโต ปภตู ิ เตสํ เอโกปิ อสสฺ นู ิซง่ึ สมณธรรม, แหง่ พระเถระ ท. เหลา่ นนั้ หนา อ. พระเถระ แม้รูปหนงึ่ สนฺธาเรตํุ นาสกฺขิ, `มาริโต นุ โข สามเณโร โนติไมไ่ ด้อาจแล้ว เพื่ออนั ทรงไว้พร้อม ซง่ึ น�ำ้ ตา ท. จ�ำเดมิ แตก่ าล จินฺเตนฺตานํ กเมตฺมฏฺค€ามนิสํฺสามอีตภ.ิ ิมุขํ น ภวิสฺสติ;แหง่ โจร ท. พาเอา ซง่ึ เรา ออกไปแล้ว, (เม่ือพระเถระ ท. เหลา่ นนั้ ) ตสฺมา ทิสวฺ าวคดิ อยู่ วา่ อ. สามเณร (อนั โจร ท.) ให้ตายแล้วหรือหนอแล (หรือวา่อ. สามเณร อนั โจร ท. ให้ตายแล้ว) หามิได้ ดงั นี ้ อ. กมั มฏั ฐานเป็นคณุ ชาตมีหน้าเฉพาะ จกั เป็น หามิได้ ; เพราะเหตนุ นั้ อ. เราเหน็ แล้ว ซงึ่ พระเถระ ท. เหลา่ นนั้ เทียว จกั ไป ดงั นี ้ฯ อ. สามเณรนนั้ เป็นผ้มู ีภิกษุมีร้อยห้าเป็นประมาณเป็นบริวาร โส ปฺจสตภิกฺขุปริวาโร ตตฺถ คนฺตฺวา,(เป็น) ไปแล้ว ในทนี่ นั้ , (ครัน้ เมอื่ คำ� ) วา่ ดกู อ่ นสงั กจิ จะ ผ้เู ป็นสตั บรุ ุษ อตฺตโน ทสฺสเนน ปฏิลทฺธสฺสาเสหิ เตหิ “กึอ. ชีวิต อนั เธอ ได้แล้ว หรือ ดงั นี ้ อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ผ้มู ีความ สปปฺ รุ ิส สงฺกิจฺจ ลทฺธนฺเต ชีวิตนฺติ วตุ ฺเต, “อามเบาใจอนั ได้เฉพาะแล้ว เพราะเหน็ ซงึ่ ตน กลา่ วแล้ว, (กลา่ วแล้ว) วา่ ภนฺเต, อิเม มํ มาเรตุกามา หุตฺวา มาเรตํุข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ขอรับ (อ. อยา่ งนนั้ ), อ. โจร ท. เหลา่ นนั้ เป็น- อสกฺโกนฺตา มม คุเณ ปสีทิตฺวา ธมฺมํ สุตฺวาผ้ใู คร่เพ่ืออนั ยงั กระผมให้ตาย เป็น ไมอ่ าจอยู่ เพื่ออนั ให้ตาย ปพฺพชิตา;เลอ่ื มใสแล้ว ในคณุ ของกระผม ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรม บวชแล้ว; อ. กระผม เป็นผ้มู าแล้ว (ด้วยความหวงั ) วา่ อ.กระผม เหน็ แล้ว อหํ `ตมุ ฺเห ทิสฺวา คมิสฺสามีติ อาคโต,ซง่ึ ทา่ น ท. จกั ไป ดงั นี ้(ยอ่ มเป็น), อ. ทา่ น ท. เป็นผ้ไู มป่ ระมาทแล้ว อปปฺ มตฺตา สมณธมมฺ ํ กโรถ,(เป็น) จงกระท�ำ ซงึ่ สมณธรรมเถิด, อ.กระผม จกั ไป สสู่ �ำนกั ของพระศาสดา ดงั นี ้ ไหว้แล้ว อหํ สตฺถุ สนฺตกิ ํ คมิสฺสามีติ เต ภิกฺขู วนฺทิตฺวาซงึ่ ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ พาเอา ซงึ่ สามเณร ท. เหลา่ นอกนี ้ ไปแล้ว อิตเร อาทาย อปุ ชฺฌายสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา,สสู่ ำ� นกั ของพระอปุ ัชฌาย์, (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ ดกู ่อนสงั กิจจะ “กึ สงฺกิจฺจ อนฺเตวาสกิ า เต ลทฺธาติ วตุ ฺเต, “อามอ. อนั เตวาสกิ ท. อนั เธอ ได้แล้ว หรือ ดงั นี ้(อนั พระเถระ) กลา่ วแล้ว, ภนฺเตติ ตํ ปวตฺตึ อาโรเจส,ิ(อ. กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ขอรับ (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้บอกแล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทวั่ นนั้ , ก็ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ ดกู ่อนสงั กิจจะ อ. เธอ จงไป, อ. เธอ เถเรน จ “คจฺฉ สงฺกิจฺจ, สตฺถารํ ปสสฺ าหีติจงเฝ้ า ซง่ึ พระศาสดา ดงั นี ้อนั พระเถระ กลา่ วแล้ว, (รบั พร้อมแล้ว) วา่ วตุ ฺเต, “สาธตู ิ เถรํ วนฺทิตฺวา เต อาทาย สตฺถุอ.ดีละ ดงั นี ้ ไหว้แล้ว ซงึ่ พระเถระ พาเอา ซง่ึ สามเณร ท. เหลา่ นนั้ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา, สตฺถาราปิ “สงฺกิจฺจ อนฺเตวาสกิ าไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา, (ครัน้ เม่ือพระด�ำรัส) วา่ ดกู ่อน- เต ลทฺธาติ วตุ ฺเต,สงั กิจจะ อ. อนั เตวาสกิ ท. อนั เธอ ได้แล้วหรือ ดงั นี ้ แม้อนั พระ-ศาสดา ตรัสแล้ว,126 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
เเซวกใขกหปน้า่าง่ึรว็ลนอาแศา่ ดา่บตอนอีลกูนยพน่ทัสุ ่อเนัู่ลน้รูปกนสะ)แ็ธนรนภิอ้ิละอกแรงิก้วท้อยคสรษ�ำาซย่ผ์ูดุแแบง่ึ้ทแเูงจมคลทซห.ร้้ววสงึ่ลูไง่ิญาดธนิปแซ้ มร้ียวลง่ึพรเแนินัก้วปมรหรหว,็ะนรง่ตา่เนไมจตเรธปง่ึอ้ารขัสอ.ทขัสอใแ้อานวแั่งลทยลโก(้นว.จอา่้วานั(ร.้ซงลยอนงึ่ตฯนวอ่ ยพนัาง่้ัีมอ้้า่รอหเ.เปงะยปรอพน็คนื็อู่น.นรเัา้ธฉะ)ด)ถอรพศดงรัานดั าามนนงังัสะนีช,นี้ต้แด(าีวี้คง้ล(ัเาต้า่อมอ้รวปตนัื่อันย้ ใรรสเ่เูนะัสทฉมาเศถพร่ือมสงีลาคาเรสณมอิะฐ�ำบืนัแแ)กรตลลชววท้้อ่าววาว่่ั่ . ตํ ปวตฺตึ อาโรเจสิ. สตฺถา “เอวํ กิร ภิกฺขเวติ ปุจฺฉิตฺวา, “อาม ภนฺเตติ วุตฺเต, “ตุมฺหากํ ชโชจีีววริิตตกํโมตฺมเสํ ยอฺโยิทกตาตินฺวิาวตสฺวีเาทลุสฺสอีเนลปุสตปนิฏฺธตฺ €ึิฏาฺย€ฆาเยฏเอตกฺวทาวิวสสฺสธมมสฺฺปมติํํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาหก็ อ.บุคคลใด เป็ นผู้มีศีลอนั โทษประทุษร้ายแล้ว “โย จ วสสฺ สตํ ชีเว ทสุ สฺ ีโล อสมาหิโต,เป็นผูไ้ ม่ตงั้ มนั่ ดีแลว้ (เป็น ) พึงเป็นอยู่ ส้ินร้อยแห่งปี , เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย สีลวนตฺ สฺส ฌายิโนติ.อ.ความเป็ นอยู่ สิ้นวนั หนึ่ง (แห่งบุคคล) ผู้มีศีลผู้มีอนั เพ่งเป็ นปกติ เป็ นธรรมชาตประเสริฐกว่า( กว่าความเป็นอยู่ สิ้นร้อย แห่งปี แห่งบคุ คลนน้ั นน้ัย่อมเป็น ) ดงั นี้ ฯหนา((อแ.หอง่ รบรทถ)) ววา่ า่ ทเปสุ ็นสฺ ผีโ้ลมู ีศดีลงัอนอี ้กฯแล้ว ดงั นี ้ (ในบท ท. ) เหลา่ นนั้ ตตฺถ “ทสุ สฺ ีโลต:ิ นิสสฺ ีโล.เเ(คปปยร็็อ่นนู่หมธอนอรเยง่ึ.ปรู่ ็มสอน(แชนิร)้ รหารดถ้ตอง่งั บยปินวคุรีา่้(ะแคแอเหลหส.ง่)ง่ครปิบฐวผี กทา้(มู แมว)ีศหา่เวปีลง่า่ ็นบคสผอคุือ้ีลมูยควีอวู่า่ลแนนัเ)ปมเฺตผพ็้นส้สมู ง่ธนิ ้สฺีศเรวปีลรน็ัดนมอหงัปชนันนกาโีงึ่้ตทตฯสิษิคดงูปือส้ววรดยุะา่ ฌทแษกุามวนร้ส้า่านิคย้ทกวแ.าาล๒มล้ว สีลวนฺตสฺสาต:ิ ทสุ สฺ ลี สฺส วสสฺ สตํ ชีวติ โต สีลวนฺตสสฺ ทฺวีหิ ฌาเนหิ ฌายิโน เอกทิวสํปิ เอกมหุ ตุ ฺตมปฺ ิ ชีวิตํ เสยฺโย อตุ ฺตมนฺติ อตฺโถ.อไปด.ร้มะมีแใพลนาร้ณวกะาธแลรเมหรเปม้ลแ็นเกา่ ทนท่มศนี่สัห้ นดุาบาชลรนงรแลผเปห้แถูุ ็นง่ลงึ เพ้เวททรซศศ้องึ่นนมพาาแรเละปอ้อว็น.รฯไหภปตัิกกษกบั ุบัด้ทวดย.้ววยแาปมจ้ฏมามิสีร้อมีัปยภรหะิท้โาายเปชท็นน.,์ เทสนาวสาเน เต ปจฺ สตาปิ ภิกฺขู สห ปฏสิ มภฺ ทิ าหิ อรหตตฺ ํ ปาปณุ สึ ,ุ สมปฺ ตตฺ มหาชนสสฺ าปิ สาตฺถิกา ธมมฺ เทสนา อโหส.ิมขอีพงรพรโกดษร็ ะยอาเส.ถ๑มรส๐ะยั านมเอปนั้เ็่ืนณนนอนั่รรีกนับเทนัแ้อียล.วเ้วปส็(งนั ซยกผงึ่อ่ ิจ้สชู มจ่ือาเะมปว็า่เนไณอด)ธ้แรฯิมลฯตุ้วตซกงึ่ สกาามรอเณปุ รสมผบ้เู ปท็นเหปล็นาผน้-ู อปเรน สมเยน สงฺกิจฺโจ อปุ สมฺปทํ ลภิตฺวา ทสวสโฺ ส หตุ ฺวา สามเณรํ คณฺหิ. โส ปน ตสเฺ สว ภาคิเนยฺโย อธิมตุ ฺตกสามเณโร นาม.(อดถแ.างั หนมเง่รีฯแค้สาลรา้ังวจ้มนกั เซนัณก้ ง่ึ รจระอน�ำท.นนั้�ำว)พนซมรแงึ่ ะีกกหเาาถง่ ลรกรอฝะาปุนลสเฝเตรมนียม็ บกรใทอมนบาสแแแำ�กลลน่เ้้วธวกั อส,ซขง่งึ่ออไสง.ปาญเแมธลาอเต้ณวิจรท(งนด.ไ้นวัป้ จย,งคใอม�ำน.า)กเเถธาวิดลอา่ อถ นํ เถโร ปริปณุ ฺณวสฺสกาเล อามนฺเตตฺวา “อปุ สมปฺ ทํ เต กริสสฺ ามิ, คจฺฉ, าตกานํ สนฺตเิ ก วสสฺ ปริมาณํ ปจุ ฺฉิตฺวา เอหีติ อยุ ฺโยเชส.ิแผมใน้หูีร(้รออง่ ะเยนัอรหหโา.วจ้สาา่ทรเางป.มทแ็มนเ.ห)ณีอปง่มยรรหจีะู่นนใมติ นนั้ทเาทลไาณปอี่่ืงนมอี ้ยอใสแู่นั สแสใทสู่หลดา่ำ�้้วตงนนแาปกั ไยลลม้อขวอ่พ่อยยซงงึ*ู่ แมบงึ่ ลธาอ้วรรกรดเ(มพดแา้แื่กอวยแลต่ใคกคะ้อรบ่โำ�งจ)กดิๆรวาาดา่รททงแั อ..นก.อี่พเ้คนัหลวโลีกจาา่ มรรนรททมนั้-่ี. โส มาตาปิ ตนู ํ สนฺตกิ ํ คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค ปฺจสเตหิ โจราหิ พลกิ มฺมตฺถาย มาริยมาโน เตสํ ธมมฺ ํ เทเสตฺวา ปสนฺนจิตฺเตหิ “น เต อิมสฺมึ €าเน อมหฺ ากํ อตฺถิภาโว กสฺสจิ อาโรเจตพฺโพติ วสิ ฺสฏฺโ€ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 127
เหน็ แล้ว ซง่ึ มารดาและบดิ า ท. ผ้มู าอยู่ ในหนทางตอบ เม่ือตาม- ปฏิปเถ มาตาปิ ตโร อาคจฺฉนฺเต ทิสฺวา ตเมว มคฺคํรักษา ซงึ่ ความสตั ย์ ไมบ่ อกแล้ว แก่มารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ปฏิปชฺชนฺตานํปิ เตสํ สจฺจมนรุ กฺขนฺโต นาโรเจส.ิแม้ผ้ดู �ำเนินไปอยู่ สหู่ นทาง นนั้ นน่ั เทียว ฯ เม่ือมารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ผ้อู นั โจร ท. เบียดเบียนอยู่ เตสํ โจเรหิ วเิ ห€ิยมานานํ “ตฺวํปิ โจเรหิ สทฺธึกลา่ วแล้ว วา่ แม้ อ. ทา่ น เหน็ จะเป็น โดยความเป็นอนั เดียวกนั กบั เอกโต หุตฺวา มฺเ อมฺหากํ นาโรเจสีติ วตฺวาด้วยโจร ท. ไมบ่ อกแล้ว แก่เรา ท. ดงั นี ้คร�ำ่ครวญอยู่ (อ. โจร ท.) ปริเทวนฺตานํ สทฺทํ สุตฺวา เต มาตาปิ ตูนํปิเหลา่ นนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ เสียง รู้แล้ว ซงึ่ ความที่ (แหง่ ตนเป็นผ้อู นั - อนาโรจิตภาวํ ตฺวา ปสนฺนจิตฺตา ปพฺพชฺชํสามเณร) ไมบ่ อกแล้ว แม้แก่มารดาและบดิ า ท. มีจิตเลื่อมใสแล้ว ยาจสึ .ุขอแล้ว ซงึ่ การบวช ฯ อ. สามเณรแม้นนั้ ยงั โจร ท. เหลา่ นนั้ ทงั้ ปวง ให้บวชแล้ว โสปิ สงฺกิจฺจสามเณโร วิย เต สพฺเพราวกะ อ. สามเณรชื่อวา่ สงั กิจจะ น�ำมาแล้ว สสู่ �ำนกั ของพระ ปพฺพาเชตฺวา อปุ ชฺฌายสสฺ สนฺตกิ ํ อาเนตฺวา เตนอปุ ัชฌาย์ ผ้อู นั พระอปุ ัชฌาย์นนั้ สง่ ไปแล้ว สสู่ �ำนกั ของพระ สตฺถุ สนฺติกํ เปสิโต เต อาทาย คนฺตฺวา ตํศาสดา พาเอา ซง่ึ สามเณร ท. เหลา่ นนั้ ไปแล้ว กราบทลู แล้ว ปวตฺตึ สตฺถุ อาโรเจส.ิซง่ึ ความเป็นไปทวั่ นนั้ แก่พระศาสดา ฯ อ. พระศาสดา ตรัสถามแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. ได้ยินวา่ สตฺถา “เอวํ กิร ภิกฺขเวติ ปุจฺฉิตฺวา, “อามอ. อยา่ งนนั้ หรือ ดงั นี,้ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ ภนฺเตติ วุตฺเต, ปุริมนเยเนว อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวาพระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมเมว คาถมาหเมื่อทรงสืบตอ่ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดงซง่ึ ธรรม ตามนยั มีในก่อนนนั่ เทียวตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถา นีน้ นั่ เทียว วา่ ก็ อ.บุคคลใด เป็ นผู้มีศีลอนั โทษประทุษร้ายแล้ว “โย จ วสฺสสตํ ชีเว ทสุ ฺสีโล อสมาหิโต, เป็นผูไ้ ม่ตง้ั มนั่ ดีแลว้ (เป็น ) พึงเป็นอยู่ ส้ินร้อยแห่งปี , เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย สีลวนตฺ สสฺ ฌายิโนติ. อ.ความเป็ นอยู่ ส้ินวนั หน่ึง ( แห่งบุคคล ) ผู้มีศีล ผมู้ ีอนั เพง่ เป็นปกติ เป็นธรรมชาตประเสริฐกวา่ ( กวา่ ความ เป็นอยู่ ส้ินรอ้ ย แหง่ ปี แหง่ บคุ คลนน้ั นนั้ ยอ่ มเป็น ) ดงั นี้ ฯ (ชื่อ อ. เร่ืองแหง่ สามเณรช่ือวา่ อธิมตุ ตกะ) แม้นี ้ (อนั ข้าพเจ้า) อิทํปิ อิมิสฺสา คาถาย [อธิมตุ ฺตกสามเณรวตฺถ-ุกลา่ วแล้ว ด้วยพระคาถา นีน้ น่ั เทียว ดงั นีแ้ ล ฯ นาม] วตุ ฺตเมวาต.ิ อ. เร่ืองแห่ง(สจาบมแเลณ้วร)ชฯ่ือว่าสังกจิ จะ สงกฺ จิ จฺ สามเณรวตถฺ ุ. ๑๐. อ.เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าขานุโกณฑัญญะ ๑๐. ขานุโกณฺฑญญฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. (๙๐) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ วสสฺ สตํ ชีเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซง่ึ พระเถระชื่อวา่ ขานโุ กณฑญั ญะ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา เชตวเน วิหรนฺโต ขานุโกณฺฑฺตฺเถรํ อารพฺภนี ้วา่ โย จ วสสฺ สตํ ชีเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ กเถส.ิ ได้ยินวา่ อ. พระเถระนนั้ เรียนแล้ว ซงึ่ กมั มฏั ฐาน โส กิร เถโร สตฺถุ สนฺตเิ ก ปตกฺวมามฺ ฏ“สฺ€ตานฺถํุในส�ำนกั ของพระศาดา อยอู่ ยู่ ในป่ า บรรลแุ ล้ว ซงึ่ พระอรหตั คเหตฺวา อรเฺ วหิ รนฺโต อรหตฺตํ(คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา จกั กราบทลู แก่พระศาสดา ดงั นี ้ มาอยู่ อาโรเจสสฺ ามีติ ตโต อาคจฺฉนฺโตจากป่ านนั้128 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
นเหง่ั นแ็ดล้เวหบนนื่อแยผแลน่ ้วหินใมนีหระลหงั วแา่ ผงน่แหหนง่ หงึ่ นเขท้าาแงล้วก้าซวง่ึ ลฌงาแนล้วฯ จากหนทาง อนฺตรามคฺเค กิลนฺโต มคฺคา โอกฺกมมฺ เอกสฺมึ ปิ ฏฺ€ปิ าสาเณ นิสนิ ฺโน ฌานํ สมาปชฺชิ.ผดซจยตถ้างืึ่อ่เ�งำูอั หพกนบมเนอหีรลเค้ไปะ็ดานดหร็เนเัง้ทเถน้หปน,ดารงึ่น็นนัะ้ง้อว่ือแผย.เยอลปกูศเแไ้.็วรแนปีรลาลโผษฯ้แวจ้ว้มูละทรี้คว.ซ(ทวงึ่คไจา.หปดิกัสมอ่มอพแทู่สมีรยลกั่ีใำ�้อีสู้่วกคยงิ่)ทลญไัขห้วปี่แอ้าา่ผแวงเแน่ปลา่อห็ห้น.วอง่ตินปเแ.รามรผสาสมะีหนู่่ทว่สทมลนห่ีไม.างักนินณคเลปีม้นว็นเีหรี ปป้ แผดลม็นลก้มูงงััีร้นต่กนูปาแอ�ำีแข้ แลลกลอ(้ม้วงัา้ยวง้วเอ่ บหขซสลมน็อุงค่ึทู่งเบงแแปค่ีไต้กาลล็ลนนนล้้วว)- อเถกํ คามํ วิลมุ ปฺ ิ ตฺวา ปจฺ สตา โจรา อตฺตโน พลานรุ ูเปน ภณฺฑิกํ พนฺธิตฺวา สเี สนาทาย คจฺฉนฺตา ทรู ํ คนฺตฺวา กิลนฺตรูปา “ทรู ํ อาคตมหฺ , อิมสฺมึ “ปปขิิ ฏฏาฺฺ€€นปิปิ โุ กาาสสาาอณเณยสนสฺฺติวสิสสฺสมนฺ ิสฺตโิสฺิกนาํ มอาคเตหนิสฺตํ.ุ ฺวมาคฺคเาถรํ โอกฺกมมฺ ทิสฺวาปิของพครระัง้ เนถนัร้ ะอฯ. โจร คนหนงึ่ วางไว้แล้ว ซง่ึ หอ่ มีสง่ิ ของบนศีรษะ อเถโก โจโร เถรสสฺ สีเส ภณฺฑิกํ €เปส.ิอเดแร้มรว่ิมุณ้ยเแอรออล้งอ..้วโยถโจจเืแอปรพรหเรอ่ือทอง่ะาอห.ื่พนอนัอ่อฤแยหมีมกตู่ นีส้มหิวซีไงิ่รีลาป้งอข่ึ งบัหยอไดแวอ่หง้ว้ลแ้มาย้วลเีสปค้วทง่ิ็นวขซ.ตาปอง่ึื่นมรหงะขส๕อ่มนึ�ำข้ มาคอแณีสญลงั ง่ิตด้วข้นวลวอย้า่องๆปมใอรนรพ.เอะหกอิงบกน็ามแาซลแนลรงึ่เลฉษุ้ปวพ้วะ็ยนรนะ์ซทดซีเง้่ึ่ีขถงงึ่ัพนนึพนร้ อระไรี ้ะฯปนะนเเแแนัถถ้ ลหรร้ฯะะวง่ อปโร ตํ นิสฺสาย ภณฺฑิกํ €เปส.ิ เอวํ ปจฺ สตาปิ โจรา ปฺจหิ ภณฺฑิกสเตหิ เถรํ ปริกฺขิปิ ตฺวา สยํปิ นิปนฺนา นิทฺทายิตฺวา อรุณคุ ฺคมนกาเล ปพชุ ฺฌิตฺวา อตฺตโน อตฺตโน ภณฺฑิกํ คณฺหนฺตา เถรํ ทิสฺวา “อมนสุ โฺ สติ สฺาย ปลายิตํุ อารภสึ .ุดอบุงั นาีสค้ฯกรัง้ ทน.นั้ ออ. ท. พา่ นระทเถ. รจะงอกยลา่ า่ กวลแวัล,้วอก. ะเรโาจรเปท็น.บเหรรลพา่ ชนิตนั้ (วยา่อ่ มดเกู ป่อ็นน) อถ เน เถโร อาห “มา ภายถ อปุ าสกา, ปพฺพชิโต อหนฺต.ิกพตฉอย.งลนัอัรพะทา่ทไผวรา่อดะ้ะแเูน้เ.เปปเปลโถ็็จทน็้นวนรร.เอแะจวทขนลั้าา่อ.้วเใดเดจแหหดงังียม้ลอนองัว้า่ดนีดก้ออนโี,โนั้.นัทนทั(้ คโเษษรหจเรปาแเรมัน้ถ็ลนผอเทิด้้วมเูบขจ.,่ือลอรอจคิญงแ.กั �ำแลก(บท)ลด้วร่ีสวว้ว้วะซชา่ดุยผณงึ่ อคมกดก.ท�ำลงาั ทเ)ใ่ีนา่รรก.บวาี,้ลเวแวปทจ้แา่ลช็กนงััห้้วปบกผง่,ขว้ะเมวูอ้ทางพชีค.้แาโรวเใตจขทะนาท่รอเียมสถา่งทวส�ำรนพ.ะน�ำเผรผคปกัะฯ้เู้เู็ญจันเหขถรผลอวริญ้มูือะา่งี เต เถรสสฺ ปาทมเู ล นิปชฺชิตฺวา “ขมถ ภนฺเต, มยํ ขานกุ สฺโิ น อหมุ หฺ าติ เถรํ ขมาเปตฺวา, วโจตุ รฺเเตช,ฏฺเ€สเกสนา “อหํ อยฺยสสฺ สนฺตเิ ก ปพฺพชิสสฺ ามีติ “มยํปิ ปพฺพชิสสฺ ามาติ วตฺวา, สพฺเพว เอกจฺฉนฺทา หตุ ฺวา เถรํ ปพฺพชฺชํ ยาจสึ .ุภอตรจา�ำ.ริกวัสเษดกอแอ(อุมิะอนัล..ท.้วเแพตอ.,พพต.วรสรก่รกเะาหะะาารเสเถลเมาลถกิถราบ่เนรรณะนะทนะั้ทนัร)ลู้นฯ.ช,(แนัย้ื่อปลอ(งัว้คไวรโนัา่ปาจรสเกัแนรธ้ ซงัฏลอเกง่ึม้ทวแคิจื่อล.วไจ)สพ้ดวาะสู่ร้แมเ�ำะหฯลเวนดปล้วา่ ็ก�ำัา่นรนไัหสขอปนั้อ)ร.ทืองขว่ัแวพาา่มรดนน้ะทงัโุนัดศ้งันก้ กปูาฯณี ้ส่อวอฑดงนนั าโญั กพให(ณญรก้บะบัฑะศว)ญาชสดดแญ้ดลวงั นย้ะวาี ้ เถโร สงฺกิจฺจสามเณโร วิย สพฺเพปิ เต ปพฺพาเชส.ิ ตโต ปฏฺ€าย “ขานโุ กณฺฑโฺ ติ ปฺายิ. โส เตหิ ภิกฺขหู ิ สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา, สตฺถารา “กึ โกณฺฑฺ อนฺเตวาสกิ า เต ลทฺธาติ วตุ ฺเต, ตํ ปวตฺตึ อาโรเจส.ิพอ.ระอเอจย.้าพา่ ขงร้านะนศั(้ อหา.สรอือดยาา่ ดงงันตนนรั้ ี,ัส้),ถ(าคมรันแ้ ลเม้วื่อคว�ำา่ ) ดวา่กู ่อขน้าภแิกตษพ่ ุ ระทอ. งคได์ผ้้ยเู จินรวิญา่ สตฺถา “เอวํ กิร ภิกฺขเวติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อาม ภนฺเต,ผลิตสอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 129
อ. อานภุ าพ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป ของบคุ คลอ่ืน เป็นอานภุ าพ (อนั น อฺ สสฺ เอวรูโป อานภุ าโว ทิฏฺ €เปอพุวรฺโูเพป,ข้าพระองค์ ท.) เคยเหน็ แล้ว (ยอ่ มเป็น) หามิได้, อ. ข้าพระองค์ ท. เตนมหฺ ปพฺพชิตาติ วตุ ฺเต, “ภิกฺขเวเป็นผ้บู วชแล้ว ด้วยเหตนุ นั้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้(อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) โทวปุ ปฺ ปฺฺ กมาสเฺ มมปฺ ปทาตยฏิ ฺ€าวยตฺตมวสานสฺ าสนตํํ ชีวิตโต อิทานิกราบทลู แล้ว, ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. ความเป็นอยู่ แม้สนิ ้ เอกาหํปิ ชีวิตํวนั หนงึ่ แหง่ เธอ ท. ผ้เู ป็นไปอยู่ ในความถงึ พร้อมด้วยปัญญา เสยฺโยติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโตในกาลนี ้ เป็นธรรมชาติประเสริฐกวา่ กวา่ ความตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว อิมํ คาถมาหในกรรมของบคุ คลผ้มู ีปัญญาอนั โทษประทษุ ร้ายแล้ว มีอยา่ งนี ้เป็นรูป เป็นอยู่ สนิ ้ ร้อยแหง่ ปี (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ เม่ือทรงสืบตอ่ซงึ่ อนสุ นธิ แสดง ซงึ่ ธรรม ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานีว้ า่ ก็ อ.บุคคล ใด ผู้มีปัญญาอนั โทษประทุษร้ายแล้ว “โย จ วสสฺ สตํ ชีเว ทปุ ปฺ ฺโ อสมาหิโต, ผไู้ มต่ ง้ั มน่ั ดีแลว้ พงึ เป็นอยู่ ส้ินรอ้ ยแหง่ ปี, อ.ความเป็นอยู่ เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย ปฺ วนตฺ สฺส ฌายิโนติ. ส้ินวนั หนง่ึ ( แหง่ บคุ คล )ผมู้ ีปัญญา ผมู้ ีอนั เพง่ เป็นปกติ เป็นธรรมชาตประเสริฐกวา่ (กวา่ ความเป็นอยู่ สิ้นรอ้ ยแหง่ ปี แห่งบคุ คลนนั้ นนั้ ย่อมเป็น) ดงั นี้ ฯ (อ. อรรถ) วา่ ผ้มู ปี ัญญาออกแล้ว ดงั นี ้(ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา ตตฺถ “ทปุ ปฺ ฺโต:ิ นิปปฺ ฺโ.(แหง่ บท) วา่ ทปุ ปฺ ญโฺ ญ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้เู ป็นไปกบั ด้วยปัญญา (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ ปฺวนฺตสฺสาต:ิ สปปฺ ฺ สสฺ .ปญญฺ วนฺตสฺส ดงั นี ้ ฯ อ. ค�ำที่เหลอื เป็นเชน่ กบั ด้วยค�ำมีในก่อนนน่ั เทียว (ยอ่ มเป็น) เสสํ ปรุ ิมสทิสเมวาต.ิดงั นีแ้ ล ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา อ.ภิกษุ ท. แม้มีร้อยห้าเป็น เทสนาวสาเน ปฺจสตาปิ ภิกฺขู สหประมาณ บรรลแุ ล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏิสมั ภิทา ท. ฯ ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปาปณุ สึ .ุ อ. พระธรรมเทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยประโยชน์ ได้มแี ล้ว สมปฺ ตฺตมหาชนสฺสาปิ สาตฺถิกา ธมมฺ เทสนาแม้แก่มหาชนผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ดงั นีแ้ ล ฯ อโหสตี .ิ อ. เร่ืองแห่งพระ(เจถบรแะชล่ือ้ว)ว่าฯขานุโกณฑัญญะ ขานุโกณฺฑญญฺ ตเฺ ถรวตถฺ ุ. ๑๑. อ.เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าสัปปทาส ๑๑. สปปฺ ทาสตเฺ ถรวตถฺ ุ. (๙๑) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ วสฺสตํ ชีเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซงึ่ พระเถระชื่อวา่ สปั ปทาส ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ เชตวเน วิหรนฺโต สปปฺ ทาสตฺเถรํ อารพฺภ กเถส.ิโย จ วสฺสสตํ ชีเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. กลุ บตุ ร คนหนง่ึ ในเมืองช่ือวา่ สาวตั ถี ฟังแล้ว สาวตฺถิยํ กิเรโก กุลปุตฺโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํซง่ึ พระธรรมเทศนา ของพระศาสดา บวชแล้ว ผ้มู อี ปุ สมบทอนั ได้แล้ว สตุ ฺวา ปพฺพชิตฺวา ลทฺธปู สมปฺ โท อปเรน สมเยนกระสนั ขนึ ้ แล้ว โดยสมยั อื่นอีก คดิ แล้ว วา่ ชื่อ อ. ความเป็นแหง่ - อกุ ฺกณฺ€ิตฺวา “มาทิสสสฺ กลุ ปตุ ฺตสสฺ คหิ ิภาโว นามคฤหสั ถ์ ไมค่ วรแล้ว แกก่ ลุ บตุ ร ผ้เู ชน่ กบั ด้วยเรา, แม้ อ. อนั ตงั้ อยแู่ ล้ว น ยตุ ฺโต, ปพฺพชฺชาย €ตฺวา มรณํปิ เม เสยฺโยติในบรรพชา ตาย แหง่ เรา เป็นธรรมชาตประเสริฐกวา่ (ยอ่ มเป็น)ดงั นี ้130 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
ยอ่ มเท่ียวคดิ อยู่ ซงึ่ อบุ ายเป็นเหตตุ าย แหง่ ตน ฯ จินฺเตตฺวา อตฺตโน มรณปุ ายํ จินฺเตนฺโต วิจรต.ิผแอห้อมู ง่กีกไแิจคฟลดร้ังว้ว้ในสยจนเั่ภ้าข้ตกาั ใแวรนลอิหว้วนัานั รกซหงร่ึฯนงะนูทงึ่ นั�ำ้ แใอนล.้หวมภไ้อิกปษแใบลุ ห้ทวน.สง่ึ อวู่ ปาหิ ิดบาแรแลลเ้ว้หวซน็ งใ่ึแหนลมเ้วว้อลซถาง่ึ อเื งชเู้อาใาเนทแโียลร้ววง อเถกทิวสํ ปาโตว นหาตฺวา กตภตฺตกิจฺจา ภิกฺขู วิหารํ คนฺตฺวา อคฺคิสาลาย สปปฺ ํ ทิสฺวา ตํ เอกสฺมึ กเุ ฏ ปกฺขิปิ ตฺวา กฏุ ํ ปิ ทหิตฺวา อาทาย วหิ ารา นิกฺขมสึ .ุเอเอซอกดหหรึ่...งงั นล็ะนตกเรสทา่แีร(นแ้าอนง่ิลำะ� มนน้ันผทัวจ้ซ้ ีภมอ้.ักง่ึนซออ.จิกตจงงึ่่ัะภะกัษภาแกัไไทิกุยลรริกททษิง้ว้ษดิง.้ดดุผเซ้วุใหซัง้งักูงทนึ่ยง่ึลนนงรง.ทงา่นูีะี,,นู้้นู่ีเนสแนัหี(้นั(้ด้นักหนัค้ลดงั)ลดงข่รา่นงัหักนน่ึงาัน้้,นี ้นลนวเแนัฟ้มี ้ีแา่ง่ึล(้ัรง่ือคว้ลถวับแยคดิแ้าวลแงักล�ำแม)้งวลร)้ลวนูแ้ะววซ,้วลนัท่วา้งึ่(ซ)้วา่ถค�ำใง่ึวอาแำ�หหาว่ .ดมล้ขกา่มอ้ทกูแวอดั้อ.ล่ดอ่างอซ้เภจนวกนู งย่ึร)า่อกทิกาู่ กทซวษนิจา่ ยา่งม่ึ.นดทุ งทัตือ้อผจวา่ง.น้ย.นนมงููขเทนภผีฯีอหอ้ใา่้�ำตมัาูงลหนมภยรีอา้่กุนิกาามทดั อยเษนัา.แ้ถ.ุุอจลวิดททยก้ัวา่ง..,ูู่ อกุ ฺกณฺ€ติ ภิกฺขปุ ิ ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา อาคจฺฉนฺโต เต ภิกฺขู ทิสวฺ า “กิมิทํ อาวโุ สติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “สปโฺ ป อาวโุ สติ วตุ ฺเต, “อิมินา กึ กริสสฺ ถาต,ิ “ฉฑฺเฑสฺสาม นนฺติ เตสํ วจนํ สตุ ฺวา “อิมินา อตฺตานํ ฑํสาเปตฺวา มริสฺสามีต,ิ “อาหรถ, อหํ นํ ฉฑฺเฑสสฺ ามีติ เตสํ หตฺถโต กฏุ ํ คเหตฺวา เอกสฺมึ €าเน นิสนิ ฺโน เตน สปเฺ ปน อตฺตานํ ฑํสาเปต.ิไหเปปาิ ดแมแลิไออออ้ลดว....้ง้ว,ภภงสู (ยูกซิว่ิกูอกอ่งษ่ึหิษ.ดั ปมาุนงุแนาไรูนัลนั้นม้กฯ้วี)ป่้(ยขคซเรงัอปาดิง่ึม็งนภรแอืงถงิกลู ใยในู้ษวหนอ่า)ุน้ขเมวรเ้นาั้พือใา่ มสน่ือหอลเ่ อาข.ง(นม้ัยาแงกนิอไู่ลซด้ดมัวี ้ง่ึเ้นปเนใฯปนั่็นนิว็้นเหมงท)มมูือียด้อีพวฯงั ิษยนฯอ่แี ้ลมละนค่ แนเรล็วข้ว้าซ(งยนงึ่ อ่งดี ้ นมู ้วนเัย้ ป็ๆไนด),้ สปโฺ ป ฑํสติ ํุ น อิจฺฉต.ิ โส กเุ ฏ หตฺถํ โอตาเรตฺวา อิโต จิโต จ อาโลเลต,ิ สปปฺ สสฺ มขุ ํ ววิ ริตฺวา องฺคลุ ึ ปกฺขิปติ. เนว นํ สปโฺ ป ฑํส.ิ โส “นายํ อาสีวิโส, ฆรสปโฺ ปติ ตํ ปหาย วิหารํ อคมาส.ิ(มกโแอยดมารีออ่ยะจ้ยามยทแยงั((ค(อเอออา�ำลงุ.ปรอกนแ.ู..้วัง็ภ้น.ภ,ลนนัภภง้เิก)้อกวิพูในัิกิก้อษห.หษื่อษษซนัุท้ากอุนอทง่ึุุนทมา่ดั.นพนัท.ั้นา่ันิไ้อฟภย.งัดนกยพังกิกัง้กก,ลู่งทแลาษอลลซา่นูลิงนา่.ุ้า่าง่ึ่วนแั้วว้ทองววแอลใแนูแแว.ลซห้นัวลยลนลั่ั้วง่ึก้กห้ใว้้วควว)ลหเดัระ))ว�ำปอืา่อญา่น็ดยววนวแด่นาา่่ัดแาง่ัมง้ ปงนังใลูกู้ใเดดรนนน้ีสปวอ่้ะฯกกููีเี็เ่้นน้ฯรเพข่อก่อพือทผ้าฤนนะรน้า่นูอตภททานิ่งยสิ(ะิกา่า่ ยผู่เไสุนษนซ้หอมู่ดอุผผุงน่ึตม้อีเย้น้มปูมูนัอุาเ้ ู่็ิวปีอีอน้ยะอม็วานาแไุนัทา่ือรยยล)เ.รุุ้ดดวใดออทานงงััฯกู...นนทปง่องอีีน.ูา้้ฯนฯนู .กนจัก้ทนั่ บัรา่เเไะปทแมนผ็ลียนไ่ผมด้ววง้-ู ู้ อถ นํ ภิกฺขู “ฉฑฺฑิโต เต อาวโุ ส สปโฺ ปติ อาหํส.ุ “น โส อาวโุ ส สปโฺ ป, ฆรสปโฺ ป เอโสต.ิ “สปโฺ ปเอว อาวโุ ส มหนฺตํ ผณํ กตฺวา สสู ยู นฺโต ทกุ ฺเขน อมเฺ หหิ คหิโต, กกึ ารณา ตฺวํ เอวํ วเทสตี .ิ “อหํ อาวโุ ส เตน องฺคํ ฑํสาเปนฺโตปิ มเุ ข องฺคลุ ึ ปกฺขิปนฺโตปิ ตํ ฑํสาเปตํุ นาสกฺขินฺต.ิ ตํ สตุ ฺวา ภิกฺขู ตณุ ฺหี อเหส.ํุสยอ่ามมปคไรลปัง้งนแลลนัง้ ้วซใงึ่นสผววู่ มนัหิ หาทรน. ง่ึขวอาองง.ภไวิกช้แา่ษลงุ กท้วลั. ดซบ้ง่ึวกมยีดมถโือีดกเโอนกานเลซเลมง่ึ่ ม่มหหีดนนโงึ่ กง่ึ นบฯนทพ. ืน้สดอนิ ง อเถกทิวสํ นหาปิ โต เทฺว ตโย ขเุ ร อาทาย วิหารํ คนฺตฺวา เอกํ ภมู ิยํ €เปตฺวา เอเกน ภิกฺขนู ํ เกเส โอหาเรต.ิจบกันตพาอืน้ย.ดภดนิ ิกงั นษ(คีุน้ ดิ นั้แลจ้วบั )แลว้า่ว ซอง่ึ.มเีดราโกตนดั อแนัล้วๆ ซชงึ่า่ คงอกลั ดบ้วกยนมนั้ีดวโากงนไวเล้แม่ ลน้วี ้ โส ภมู ิยํ €ปิ ตํ ขรุ ํ คเหตฺวา “อิมินา คีวํ ฉินฺทิตฺวา มริสฺสามีติ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 131
พาดแล้ว ซงึ่ คอ ที่ต้นไม้ ต้นหนง่ึ ยืน กระท�ำแล้ว ซง่ึ คมแหง่ มีดโกน เอกสมฺ ึ รุกฺเข คีวํ อปุ นิธาย ขรุ ธารํ คลนาฬิยํท่ีก้านแหง่ คอ ใคร่ครวญอยู่ ซงึ่ ศีล ของตน จ�ำเดมิ แตก่ าลเป็นที่ กอาตวฺวชาฺเช€นโิ ตฺโตอวปุ ิมสลมจปฺ นทฺทกมาณลโฺฑตลปมฏิวฺ€าสยโุ ธตอมตณฺติขโณน ฺฑสมีลิวํอปุ สมบท ได้เหน็ แล้ว ซงึ่ ศีล อนั มีมลทินออกแล้ว เพียงดงั มณฑลแหง่ พระจนั ทร์มีมลทินไปปราศแล้วด้วย เพียงดงั ชิน้ แหง่ แก้วมณี จ นิมมฺ ลํ สีลํ อทฺทส. ตสฺส ตํ โอโลเกนฺตสสฺ ,อนั ๆ ชว่ งแก้วขดั ดีแล้วด้วย ฯ เม่ือภิกษุนนั้ ตรวจดอู ยู่ ซงึ่ ศีลนนั้ , สกลสรีรํ ผรนฺตา ปี ติ อปุ ปฺ ชฺชิ.อ. ปี ติ เกิดขนึ ้ แล้ว แผไ่ ปอยู่ สสู่ รีระทงั้ สนิ ้ ฯอ. ภิกษุนนั้ ขม่ แล้ว ซง่ึ ปี ติ ยงั วิปัสสนา ให้เจริญแล้ว บรรลแุ ล้ว โส ปี ตึ วกิ ฺขมฺภิตฺวา วปิ สฺสนํ วฑฺเฒตฺวาซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. ถอื เอา ซง่ึ มดี โกน ได้เข้าไปแล้ว สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺวา ขรุ ํ อาทายในทา่ มกลางแหง่ วิหาร ฯ วิหารมชฺเฌ ปาวิส.ิครัง้ นนั้ อ. ภิกษุ ท. ถามแล้ว ซงึ่ ภิกษุนนั้ วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้-ู อถ นํ ภิกฺขู “กหํ คโตสิ อาวโุ สติ ปจุ ฺฉึส.ุมีอายุ อ. ทา่ น เป็นผ้ไู ปแล้ว ณ ที่ไหน ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ (อ. ภิกษุนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ ท. (อ. กระผม) “อิมินา ขเุ รน คลนาฬึ ฉินฺทิตฺวา มริสฺสามีติเป็นผ้ไู ปแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา ตดั แล้ว ซง่ึ ก้านแหง่ คอ คโตมหฺ ิ อาวโุ สต.ิด้วยมีดโกน เลม่ นี ้จกั ตาย ดงั นี ้ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ(อ. ภิกษุ ท. ถามแล้ว) วา่ ครัน้ เมื่อความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ “อถ กสมฺ า น มโตสตี .ิอ. ทา่ น เป็นผ้ตู ายแล้ว ยอ่ มเป็น หามิได้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. ภิกษุนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ในกาลนี ้ อ.กระผม เป็นผ้ไู มค่ วร “อิทานิมหฺ ิ สคตลฺถนํ าอฬาึหฉริตินํฺุทอิสภสฺ พามฺโพีติ ชาโต, อหํเพื่ออนั น�ำมา ซง่ึ ศสั ตรา เป็นผ้เู กิดแล้ว ยอ่ มเป็น, ด้วยวา่ อ. กระผม หิ `อิมินา ขเุ รน าณขเุ รน(คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา จกั ตดั ซง่ึ ก้านแหง่ คอ ด้วยมีดโกน เลม่ นี ้ ดงั นี ้ สพฺพกฺกิเลเส ฉินฺทินฺติ.ตดั แล้ว ซงึ่ กิเลส ทงั้ ปวง ท. ด้วยมีดโกนคือญาณ ดงั นี ้ฯอ. ภิกษุ ท. กราบทลู แล้ว แก่พระผ้มู ีพระภาคเจ้า วา่ อ. ภิกษุนี ้ ภิกฺขู “อยํ อภเู ตน อฺ ํ พฺยากโรตีติ ภควโตยอ่ มพยากรณ์ ซงึ่ พระอรหตั ตผลอนั บคุ คลพงึ รู้ทวั่ ด้วยค�ำอนั ไมม่ ี อาโรเจสํ.ุแล้ว ดงั นี ้ฯอ. พระผ้มู พี ระภาคเจ้า ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ คำ� ของภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ภควา เตสํ วจนํ สุตฺวา อาห “นตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. ช่ือ อ. พระขีณาสพ ท. ยอ่ มปลงลง ภิกฺขเว ขีณาสวา นาม สหตฺถา อตฺตานํ ชีวิตาซง่ึ ตน จากชีวติ ด้วยมืออนั เป็นของตน หามิได้ ดงั นี ้ฯ โวโรเปนฺตีต.ิ (อ. ภกิ ษุ ท. ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. “ภนฺเต ตมุ เฺ ห อิมํ “ขีณาสโวติ วเทถ, เอวํยอ่ มตรัสเรียก ซงึ่ ภิกษุนี ้ วา่ อ.พระขีณาสพ ดงั นี,้ ก็ อ. ภิกษุ นี ้ อรหตฺตปุ นิสสฺ ยสมปฺ นฺโน ปนายํ กสฺมา อกุ ฺกณฺ€โิ ต,ผ้ถู งึ พร้อมแล้วด้วยอปุ นิสยั แหง่ พระอรหตั อยา่ งนี ้ กระสนั ขนึ ้ แล้ว กิมสฺส อรหตฺตปุ นิสฺสยการณํ; กสมฺ า โส สปโฺ ปเพราะเหตไุ ร, อ. เหตแุ หง่ อปุ นิสยั แหง่ พระอรหตั ของภิกษุนนั้ อะไร; เอตํ น ฑํสตี .ิอ. งนู นั้ ไมก่ ดั แล้ว ซง่ึ ภิกษุนนั่ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ(อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. งนู นั้ เป็นทาส “ภิกฺขเว โส ตาว สปโฺ ป อิมสสฺ อิโต ตตเิ ยของภิกษุนี ้ได้เป็นแล้ว ในอตั ภาพ ที่ ๓ แตอ่ ตั ภาพนี ้ก่อน, อ. งนู นั้ อตฺตภาเว ทาโส อโหส,ิ โส อตฺตโน สามิกสสฺ สรีรํไมอ่ าจแล้ว เพื่ออนั กดั ซงึ่ สรีระ ของเจ้าของ ของตน ดงั นี ้ฯ ฑํสติ ํุ น อสุ สฺ หีติ.อ. พระศาสดา ตรัสบอกแล้ว ซง่ึ เหตุ อยา่ งหนง่ึ แก่ภิกษุ ท. เอวํ ตาว เนสํ สตฺถา เอกํ การณํ อาจิกฺขิ.เหลา่ นนั้ อยา่ งนี ้ ก่อน ฯ ก็ อ. ภิกษุนนั้ เป็นผ้ชู ่ือวา่ สปั ปทาส ตโต ปฏฺ€าย จ โส ภิกฺขุ สปปฺ ทาโส นาม ชาโต.เกิดแล้ว จ�ำเดมิ แตก่ าลนนั้ ฯได้ยินวา่ ในกาลแหง่ พระพทุ ธเจ้าพระนามวา่ กสั สปะ อ. บตุ ร กสฺสปพทุ ฺธกาเล กิเรโก คหปติปตุ ฺโต สตฺถุของคฤหบดี คนหนงึ่ ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรม ของพระศาสดา ธมมฺ ํ สตุ ฺวา132 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
เบอปนัอ็นไกผดแ้้มูแลลีค้ว้วว,าแมคกส่ภรันงั้ิกเเษวมชุ่ือผอค้เูนัปวเ็านกมสิดไหขมานึ ้ย่ ยแินลรดู้วปียหิ่ง(นเเปงึ่ ก็นฯิด)ขนึ ้ บแวลช้วแลโด้วยสมมีอยัปุ สอมื่นบอทีก-, อปุ ปฺ นฺนสํเวโค ปพฺพชิตฺวา ลทฺธปู สมปฺ โท, อปเรน สมเยน อนภิรตยิ า อปุ ปฺ นฺนาย, เอกสสฺ สหายกสสฺ ภิกฺขโุ น อาโรเจส.ิแก่ภิกอษ. ุนภนั้ ิกเษนุนื่องนั้ ๆ ฯกลา่ วแล้ว ซง่ึ โทษ ในความเป็นแหง่ คฤหสั ถ์ โส ตสฺส อภิณฺหํ คหิ ิภาเว อาทีนวํ กเถส.ิอนในองั่ กกการแอแะลลม.ทแ้ว้ภ�ำอหณิกอ.ง่ ษยตสฝแุู่นห่ันงลไาแอม้วยหกย่ ขง่นินซสอีดงึ่้ งรฟบียะภังริ่งิกแแิขแษลหาล้วุนรง่้วขหนั้ซอนงึ่ในงง่ึคนสงั่ �ำฯกแมนาลณนัล้ว้ ะกใย่อนินนททด.ี่ใียกใ่ิงอลหแนั้น้เลปนั่้ว็นๆเทสในียภสพวานรพฯิมะมจศีมบัาลสแทนลิน้าว ตํ สตุ ฺวา อิตโร สาสเน อภิรมิตฺวา ปพุ ฺเพ อนภิรตกาเล มลคฺคหิเต สมณปริกฺขาเร เอกสฺมึ โสณฺฑิตีเร นิมมฺ เล กโรนฺโต นิสีทิ. สหายโกปิ สสฺ สนฺตเิ กเยว นิสนิ ฺโน.ทแกา่ น่ทผา่ค้นมูรังอี้ ไนาดนัย้้เปุ ออ็น..แเภรลิกา้วษเดมุนงัอื่ นั้นสีกก้ึฯลเา่ปว็นแผล้ใู ้วครกเะพสอื่ หอานั ยในหน้ั้ ซงอึ่ บยรา่ ิขงานรี ้วทา่ . ดเหกู ล่อา่ นน-ี ้ อถ นํ โส เอวมาห “อหํ อาวโุ ส อปุ ปฺ พฺพชนฺโต อิเม ปริกฺขาเร ตยุ ฺหํ ทาตกุ าโม อโหสนิ ฺต.ิอใน.ปกราะอลโ.ยนชี ้อนส.ห์ อเาระยาไรนยนัข้งั อบงรเยิขรางัาครดวท้วาย.มภจโกกิัลษใภหนุ ้ฉี ้ผิบใ้บูหหว้เากชยิดแลดข้วนึงั้ หนแรีล้ือฯ้วหรือควดิ า่ แผล้สู ้วกึ แลว้วา่ , โส โลภํ อปุ ปฺ าเทตฺวา จินฺเตสิ “อิมินา มยฺหํ ปพฺพชิเตน วา อปุ ปฺ พฺพชิเตน วา โก อตฺโถ, อิทานิ ปริกฺขาเร นาเสสสฺ ามีต.ิใออเกจน.ะลรตไา่จเรรวรอาะขแาแ.กอลสลลูง้วทหะเข.รอาซอายนังึ่ เงคทนหเบจณุ.นัล้คุรา่(จกคเขใหาลลดอพลา่องา่รวื่นคเ้อนอปวมย็นัน้าทู่)มผ(.ซกด้มเู งปึ่บ้ัเวีกพค็ยนรื่ำอ� คดแะกท้วหวเ้บอาย.ง่ )นมือคล้ มขงเฤกู ปคีใ้าหแ็นำน�วลสัม,อวะถือยา่เย์ มจู่ดใอ่ ีย�ำ(นกมูเเปกอ่ดไท็มานนมิ .ลก่)ทนรอแา่ ยะีนต.้ดอท่ ผก่งัปม�ำ้นมาู รเลีเอีทะ้ซปนา่ีโย็ง่ึนยยนัวอ้ ตชุไนัทฯ้ปนน-.์ โส เตยโตมยปํ ฏกฺ€ปาายลห“ตกฺถินาฺทานปิ รกอเุาลวสโุ สุ อมหฺ ากํ ชีวเิ ตน; ปิ ณฺฑาย จราม, ปตุ ฺตทาเรหิ สทฺธึ อลลฺ าปสลฺลาปํ น กโรมาตอิ าทีนิ วทนฺโต คหิ ิภาวสฺส คณุ ํ กเถส.ิใเอเซซปหน.งง่่ึึ ็ลนกโเครทาา่ผณุาอษลน้กู เ.นปีรเ้ดน,็ีใะนภ้ งนัอสือผิกนค.งน้ักูษี เว้ รขหๆยุนาะนึต้งมันสัใ้แจุนเนัอปลิตกขะฟ็้วนนาไึขั้งรแลอแอแหหลีกนลงง่้วนเตี)้ว้ปคอนเ็ยฤนพซแอห่ใรงคึ่หลมาสั วดิ้กเะถาดปอคล์จ็งนั ยวบกันาาู่ดอ่เแีว้ปรมงนัลาู่้แ็นนโ้วลลอีเก้อ้วคเภ.อลนั รสวงา่เื่ใอาหร่ นนวงาาแ(นบ่ักอกยลเลร.ลนท้วิขา่สา่ีียา้ว(หวซควรแางขึ่,รขลยคัอน้้อวนณุงเ,งมีส้กกส่ือมลลเหคนณาา่่า�ำอืววยะแ)แงนลลวทนั้ๆ้ววา่้ . โส ตสฺส กถํ สตุ ฺวา ปนุ อกุ ฺกณฺ€โิ ต หตุ ฺวา [จินฺเตส]ิ “อยํ มยา `อกุ ฺกณฺ€โิ ตมหฺ ีติ วตุ ฺเต, ป€มํ คหิ ิภาเว อาทีนวํ กเถตฺวา อิทานิ อภิณฺหํ คณุ ํ กเถส,ิ กินฺนุ โข การณนฺติ จินฺเตนฺโต “อิเมสุ สมณปริกฺขาเรสุ โลเภนาติ ตฺวา สยเมว อตฺตโน จิตฺตํ นวตฺเตส,ินใคในนวนั้ กกาเาามกอกลลท.ิ็ดอนแี่แค.หนแั้ลสวง่ห,้วามพอง่มณใภร.ไนะสิกมธกพมรษย่ ารทุณิุนลมธรดนธูเปใจียรีด้หด้าร่ิงนมองัพเนนังึ่นกรีแะภน้ัิด้เลนกิปขเา็ษปนึนฯ้ ม็ุนแนผว้ลนัอู้า่ ้(วปุ กกอนสรันัแะิสสกภทยัป่ภิกำ� ะิกษแแษหุนลดุ้นง่้วนัว้ พยนั)ส้ รปนิ ใ้ะใรหพนอะ้กนักรกรหแาาะตหลัรสฉนง่ ขนัปะี ้อขีเนพ๒งนึ ้ี,ภ้ร๐แาิกลทะษ้ว-.ุ เอวมสฺส กสสฺ ปพทุ ฺธกาเล เอกสฺส ภิกฺขโุ น อกุ ฺกณฺ€าปิ ตตฺตา อิทานิ อนภิรติ อปุ ปฺ นฺนา. โย ปน เตน ตทา วีสตวิ สฺสสหสฺสานิ สมณธมโฺ ม กโต, สวฺ สสฺ เอตรหิ อรหตตฺ สสฺ อปุ นสิ สฺ โย ชาโตต.ิพระผอ้มู. ีพภริกะษภุ าทค.เจเห้าลทา่ ลูนถนั้ ามฟัแงแล้ลว้วยซิ่งง่ึ วเนา่ ือ้ ความ นี ้ จากสำ� นกั ของ อิมมตฺถํ เต ภิกฺขู ภควโต สนฺตกิ า สตุ ฺวา อตุ ฺตรึ ปจุ ฺฉึสุผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 133
ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ ได้ยินวา่ อ. ภิกษุ นี ้ ยืน กระท�ำแล้ว “ภนฺเต อยํ กิร ภิกฺขุ ขรุ ธารํ คลนาฬิยํซงึ่ คมแหง่ มีดโกน ที่ก้านแหง่ คอเทียว บรรลแุ ล้ว ซงึ่ พระอรหตั , กตฺวา €ิตโกว อรหตฺตํ ปาปณุ ิ, อปุ ปฺ ชฺชติ นุ โขอ. อรหตั ตมรรค ยอ่ มเกิดขนึ ้ หรือ หนอ แล โดยขณะ มีประมาณ เอตฺตเกน ขเณน อรหตฺตมคฺโคต.ิเทา่ นี ้ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา) ตรัสแล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. เออ (อ. อยา่ งนนั้ ), “อาม ภิกฺขเว, อารทฺธวิริยสฺส ภิกฺขุโนเม่ือภิกษุ ผ้มู ีความเพียรอนั ปรารภแล้ว ยกขนึ ้ แล้ว ซงึ่ เท้า วางไว้อยู่ ปาทํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา ภมู ิยํ €เปนฺตสสฺ ปาเท ภมู ิยํบนพนื ้ ดนิ ครนั้ เมอ่ื เท้า ไมถ่ งึ แล้ว ซง่ึ พนื ้ ดนิ นนั่ เทยี ว อ. อรหตั ตมรรค อปปฺ ตฺเตเยว อรหตฺตมคฺโค อปุ ปฺ ชฺชต;ิยอ่ มเกิดขนึ ้ ; จริงอยู่ อ. ความเป็ นอยู่ (สิน้ กาล) แม้สักว่าขณะหน่ึง กสุ ีตปคุ ฺคลสฺส หิ วสฺสสตํ ชีวิตโต อารทฺธ-(แหง่ บคุ คล) ผ้มู คี วามเพยี รอนั ปรารภแล้ว เป็นธรรมชาตประเสริฐกวา่ วิริยสฺส ขณมตฺตมฺปิ ชีวิตํ เสยฺโยติ วตฺวากวา่ ความเป็นอยู่ สนิ ้ ร้อยแหง่ ปี แหง่ บคุ คลผ้เู กียจคร้านแล้ว อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห(ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ เมื่อ ทรงสืบตอ่ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดง ซงึ่ ธรรม ตรัสแล้วซงึ่ พระคาถานีว้ า่ก็ อ.บคุ คลใด ผูเ้ กียจคร้านแลว้ ผูม้ ีความเพียรอนั เลว “โย จ วสสฺ สตํ ชีเว กสุ ีโต หีนวีริโย,พึงเป็นอยู่ ส้ินร้อยแห่งปี , อ.ความเป็นอยู่ ส้ินวนั หน่ึง เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย วิริยํ อารภโต ทฬหฺ นตฺ ิ.( แห่งบุคคล) ผู้ปรารภอยู่ ซ่ึงความเพียร อนั มน่ัเป็ นธรรมชาตประเสริฐกว่า (กว่าความเป็ นอยู่ส้ินร้อยแห่งปี แห่งบคุ คลนนั้ นน้ั ย่อมเป็น ) ดงั นี้ ฯ (อ. อรรถ) วา่ อ.บคุ คลผ้ยู งั กาลให้น้อมลว่ งไปวเิ ศษ ด้วยวติ ก ท. ๓ ตตฺถ “กุสีโตต:ิ กามวติ กฺกาทีหิ ตีหิ วติ กฺเกหิมีกามวติ กเป็นต้น (ดงั นี ้ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ วีตนิ ามกปคุ ฺคโล.กุสีโต ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้มู ีความเพียรออกแล้ว (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ หนี วีริโยต:ิ นิพฺพิริโย.หนี วีริโย ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้ปู รารภอยู่ ซง่ึ ความเพียร อนั มนั่ อนั สามารถ วริ ิยํ อารภโต ทฬฺหนฺต:ิ ทวุ ิธํ ฌานํในอนั ยงั ฌาน มอี ยา่ ง ๒ ให้บงั เกดิ (ดงั นี ้ แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ นิพฺพตฺตนสมตฺถํ ถิรํ วริ ิยํ อารภนฺตสสฺ . เสสํวริ ิยํ อารภโต ทฬฺหํ ดงั นี ้ ฯ อ.คำ� ทเี่ หลอื เป็นเชน่ กบั ด้วยคำ� ปรุ ิมสทิสเมว.มใี นกอ่ นนน่ั เทยี ว (ยอ่ มเป็น) ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ สึ ตู ิ.(ซงึ่ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าสัปปทาส สปปฺ ทาสตเฺ ถรวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ134 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
๑๒. อ.เ(รอ่ือันงขแ้าหพ่งพเจร้าะเจถะรกีชล่ือ่าวว่า)ปฯฏาจารา ๑๒. ปฏาจาราวตถฺ ุ. (๙๒)อ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ วสสฺ สตํ ชีเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซง่ึ พระเถรี ชื่อว่าปฎาจารา ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้ ว่า เชตวเน วิหรนฺโต ปฏาจารํ เถรึ อารพฺภ กเถส.ิโย จ วสสฺ สตํ ชีเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. นางปฏาจารานนั้ เป็นธิดา ของเศรษฐี ผ้มู ีสมบตั ิ สา กิร สาวตฺถิยํ จตฺตาฬีสโกฏิวภิ วสฺส เสฏฺ€โิ นอนั บคุ คลพงึ เสวยมีโกฏิ ๔๐ เป็นประมาณ ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี ธีตา อโหสิ อภิรูปา.เป็นหญิงมีรูปงาม ได้เป็นแล้ว ฯ(อ. มารดาและบิดา ท.) รักษาอยู่ ซ่ึงนางปฏาจารานัน้ ตํ โสฬสวสฺสทุ ฺเทสกิ กาเล สตฺตภมู ิกปปฺ าสาทสฺส(ยงั นางปฏาจารานนั้ ) ให้อยแู่ ล้ว ที่พืน้ ในเบือ้ งบน แหง่ ปราสาทอนั อปุ ริตเล รกฺขนฺตา วาเสสํ.ุประกอบแล้วด้วย ชนั้ ๗ ในกาลแหง่ ตนอนั บคุ คลพงึ แสดงขนึ ้ วา่มีกาลฝน ๑๖ ฯ ครัน้ เม่ือความเป็นอยา่ งนนั้ แม้มีอย,ู่ อ. นางปฏาจารานนั้ เอวํ สนฺเตปิ , สา เอเกน อตฺตโน จฬู ปุ ฏฺ€าเกนปฏิบตั ผิ ิดแล้ว กบั ด้วยจฬู ปุ ัฏฐาก ของตน คนหนงึ่ ฯ สทฺธึ วปิ ปฺ ฏิปชฺชิ.ครงั้ นนั้ อ. มารดาและบดิ า ท. ของนางปฏาจารานนั้ ฟังตอบแล้ว อถสสฺ า มาตาปิ ตโร สมชาตกิ กเุ ล เอกสสฺแก่กมุ าร คนหนงึ่ ในตระกลู มีชาตอิ นั เสมอกนั ก�ำหนดแล้ว ซงึ่ วนั - กมุ ารสสฺ ปฏิสสฺ ณุ ิตฺวา ววิ าหทิวสํ €เปสํ.ุเป็นที่กระท�ำซงึ่ ววิ าห์ ฯ ครนั้ เมอื่ วนั เป็นทกี่ ระทำ� ซง่ึ ววิ าหน์ นั้ ตงั้ ใกล้แล้ว, อ. นางปฏาจารา “มํ ตสฺมึ ออสปุ กุ กกฺกลุ ฏสฺเสฺ€, สา ทตสํ ฺสจนฬฺูตป,ิุ ฏมฺ€มากํ อาหนนั้ กลา่ วแล้ว กะจฬู ปุ ัฏฐาก นนั้ วา่ ได้ยนิ วา่ อ. มารดาและบดิ า ท. กิร นาม ปติกลุ ํจกั ให้ ซงึ่ ดฉิ นั ช่ือแก่ตระกลู โน้น, อ.ทา่ น แม้ผู้ ถือเอา ซง่ึ เครื่อง คตกาเล มม ปณฺณาการํ คเหตฺวา อาคโตปิ ตตฺถบรรณาการ เพื่อดฉิ นั มาแล้ว จกั ไมไ่ ด้ ซงึ่ การเข้าไป ในท่ีนนั้ ปเวสนํ น ลภิสสฺ ส;ิ สเจ เต มยิ สเิ นโห อตฺถิ,ในกาล แหง่ ดฉิ นั ไปแล้ว สตู่ ระกลู แหง่ ผวั ; ถ้าวา่ อ. ความรัก อิทาเนว มํ คเหตฺวา เยน วา เตน วา ปลายสฺสตู ิ.ในดฉิ นั แหง่ ทา่ น มีอยไู่ ซร้, อ. ทา่ น พาเอาแล้ว ซง่ึ ดฉิ นั จงหนีไปโดยที่ใดหรือ หรือวา่ โดยท่ีนนั้ ในกาลนีน้ นั่ เทียว ดงั นี ้ฯอ. จฬู ปุ ัฏฐากนนั้ (รับพร้อมแล้ว) วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ อ. ดีละ โส “สาธุ ภทฺเทติ, “เตนหิ อหํ เสฺว ปาโตวดังนี,้ กล่าวแล้ว ว่า ถ้าอย่างนัน้ อ. เรา จักยืน ชื่อในที่โน้น นอปุคารทเยฺวนารสนฺสิกฺขอมสิตกุ ฺวฏาฺ€าตเนตฺถนาอมาค€จสฺเสฺฉายมฺยิ,าสตีตฺวํิ เอเกนแหง่ ประตแู หง่ พระนคร ในเวลาเช้าเทยี ว ในวนั พรุ่ง, อ. เธอ ออกแล้ว ทตุ ยิ ทิวเส สงฺเกตฏฺ€าเน อฏฺ€าส.ิ วตฺวาด้วยอบุ าย อยา่ งหนงึ่ พงึ มา ในที่นนั้ ดงั นี ้ ได้ยืนแล้ว ในที่เป็นท่ี-กระท�ำซง่ึ การนดั แนะ ในวนั ที่ ๒ ฯ อ. นางปฏาจารา แม้นนั้ นงุ่ แล้ว ซงึ่ ผ้าอนั เศร้าหมองแล้ว สาปิ ปาโตว กสิลรฏิ ีรฺ€ํ วมตกฺถฺเํ ขตนฺวิวาาเสกตฏุ ฺวํ าอาเทกาเสยสยายแล้ว ซง่ึ ผม ท. ทาแล้ว ซงึ่ สรีระ ด้วยร�ำ ถือเอา ซงึ่ หม้อ ออกไป วิกฺกีริตฺวา กณุ ฺฑเกนแล้ว จากเรือน ราวกะวา่ ไปอยู่ กบั ด้วยทาสี ท. ได้ไปแล้ว สทู่ ่ี นนั้ ทาสหี ิ สทฺธึ คจฺฉนฺตี วิย ฆรา นิกฺขมิตฺวา ตํ €านํในเวลาเช้าเทียว ฯ อคมาส.ิอ. จฬู ปุ ัฏฐากนนั้ พาเอา ซง่ึ ธดิ าของเศรษฐีนนั้ ไปแล้ว สทู่ อี่ นั ไกล โส ตํ อาทาย ทรู ํ คนฺตฺวา เอกสมฺ ึ คาเมสำ� เร็จแล้ว ซงึ่ การอยอู่ าศยั ในบ้าน ต�ำบลหนง่ึ ไถแล้ว ซงึ่ นา ในป่ า นิวาสํ กปเฺ ปตฺวา อรเฺ เขตฺตํ กสติ ฺวายอ่ มน�ำมา (ซงึ่ วตั ถุ ท.) มีฟื นและผกั เป็นต้น ฯ ทารุปณฺณาทีนิ อาหรต.ิอ. นางปฏาจารานอกนี ้น�ำมาแล้ว ซง่ึ น�ำ้ ด้วยหม้อ กระท�ำอยู่ อิตรา กุเฏน อุทกํ อาหริตฺวา สหตฺถา(ซง่ึ กิจ ท.) มีการต�ำและการหงุ เป็นต้น ด้วยมืออนั เป็นของตน อโกนฏโุ ฺภฏสน.ิปจนาทีนิ กโรนฺตี อตฺตโน ปาปสสฺ ผลํเสวยแล้ว ซง่ึ ผล แหง่ กรรมอนั ชวั่ ของตน ฯ ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 135
ครัง้ นนั้ อ. สตั ว์ผ้เู กิดแล้วในครรภ์ ตงั้ อยพู่ ร้อมแล้ว ในท้อง อถสฺสา กจุ ฺฉิยํ คพฺโภ สณฺ€าส.ิของนางปฏาจารานนั้ ฯอ. นางปฏาจารานนั้ เป็นหญิงมีครรภ์เตม็ รอบแล้ว (เป็น) สา ปริปณุ ฺณคพฺภา “อิธ เม โกจิ อปุ การโกอ้อนวอนแล้ว ซงึ่ สามี วา่ อ. ใคร ๆ ผ้กู ระท�ำซง่ึ อปุ การะ แก่ดฉิ นั นตฺถิ, มาตาปิ ตโร นาม ปตุ ฺเตสุ มทุ หุ ทยา โหนฺติ,ยอ่ มไมม่ ี ในท่ีนี,้ ช่ือ อ. มารดาและบดิ า ท. เป็นผ้มู ีหทยั ออ่ นโยน เตสํ มํ สนฺติกํ เนหิ, ตตฺถ เม คพฺภวุฏฺ €านํในบตุ ร ท. ยอ่ มเป็น, อ. ทา่ น จงน�ำไป ซงึ่ ดฉิ นั สสู่ �ำนกั ของมารดา- ภวิสสฺ ตีติ สามิกํ ยาจิ.และบดิ า ท. เหลา่ นนั้ เถิด, อ. อนั ออกแหง่ สตั ว์ผ้เู กิดแล้วในครรภ์ของดฉิ นั จกั มี ในท่ีนนั้ ดงั นี ้ฯ อ. สามีนนั้ ห้ามแล้ว วา่ แนะ่ นางผ้เู จริญ อ. เธอ กลา่ วแล้ว โส “กึ ภทฺเท กเถส,ิ มํ ทิสฺวา ตว มาตาปิ ตโรซง่ึ ค�ำอะไร, อ. มารดาและบดิ า ท. ของเธอ เหน็ แล้ว ซง่ึ เรา ววิ ิธานิ กมมฺ กรณานิ กาเรยฺยํ,ุ น สกฺกา มยา(ยงั บคุ คล) พงึ ให้กระท�ำ ซงึ่ กรรมกรณ์ ท. มีอยา่ งตา่ ง ๆ , อนั เรา ตตฺถ คนฺตนุ ฺติ ปฏิกฺขิปิ .ไมอ่ าจ เพ่ืออนั ไป ในท่ีนนั้ ดงั นี ้ฯ อ. นางปฏาจารานนั้ แม้อ้อนวอนแล้ว บอ่ ย ๆ ไมไ่ ด้อยู่ ซง่ึ อนั - สา ปนุ ปปฺ นุ ํ ยาจิตฺวาปิ ยาจนํ อลภมานาอ้อนวอน เรียกมาแล้ว (ซง่ึ ชน ท.) ผ้คู ้นุ เคยกนั ในกาลแหง่ สามีนนั้ ตสสฺ อรฺ ํ คตกาเล ปฏิวิสฺสเก อามนฺเตตฺวาไปแล้ว สปู่ ่ า กลา่ วแล้ว วา่ ถ้าวา่ อ. สามีนนั้ มาแล้ว ไมเ่ หน็ อยู่ “สเจ โส อาคนฺตฺวา มํ อปสฺสนฺโต `กหํ คตาติซง่ึ ดฉิ นั จกั ถาม วา่ (อ. ภรรยา ของข้าพเจ้า) ไปแล้ว ณ ทไ่ี หน ดงั นี ้ไซร้, ปุจฺฉิสฺสติ, มม อตฺตโน กุลฆรํ คตภาวํอ. ทา่ น ท. พงึ บอก ซงึ่ ความที่แหง่ ดฉิ นั เป็นผ้ไู ปแล้ว สเู่ รือนแหง่ อาจิกฺเขยฺยาถาติ วตฺวา เคหทฺวารํ ปิ ทหิตฺวาตระกลู ของตน ดงั นี ้ ปิ ดแล้ว ซงึ่ ประตู แหง่ เรือน หลกี ไปแล้ว ฯ ปกฺกามิ. อ. สามีแม้นนั้ มาแล้ว ไมเ่ หน็ อยู่ ซง่ึ นางปฏาจารานนั้ โสปิ อาคนฺตฺวา ตํ อปสฺสนฺโต ปฏิวิสฺสเกถามแล้ว (ซง่ึ ชน ท.) ผ้คู ้นุ เคยกนั ฟังแล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทวั่ นนั้ ปจุ ฺฉิตฺวา ตํ ปวตฺตึ สตุ ฺวา “นิวตฺเตสฺสามิ นนฺติ(คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา ยงั ภรรยานนั้ จกั ให้กลบั ดงั นี ้ ตดิ ตามแล้ว อนพุ นฺธิตฺวา ตํ ทิสฺวา นานปปฺ การํ ยาจมาโนปิเหน็ แล้ว ซงึ่ นางปฏาจารานนั้ แม้อ้อนวอนอยู่ มีประการตา่ ง ๆ นิวตฺเตตํุ นาสกฺขิ.ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพ่ืออนั ยงั นางปฏาจารานนั้ ให้กลบั ฯ ครัง้ นนั้ อ. ลมอนั เกิดแตก่ รรม ท. ของนางปฏาจารานนั้ อถสสฺ า เอกสมฺ ึ €าเน กมมฺ ชวาตา จลสึ .ุหวนั่ ไหวแล้ว ในที่ แหง่ หนง่ึ ฯ อ. นางปฏาจารานนั้ เข้าไปแล้ว สรู่ ะหวา่ งแหง่ กอไม้ กอหนงึ่ สา เอกํ คจฺฉนฺตรํ ปวิสติ ฺวา “สามิ กมมฺ ชวาตากลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ลมอนั เกิดแตก่ รรม ท. ของดฉิ นั เม จลติ าติ วตวฺ า ภมู ยิ ํ นปิ ชชฺ ติ วฺ า สมปฺ ริวตตฺ มานาหวน่ั ไหวแล้ว ดงั นี ้นอนกลงิ ้ เกลือกอยู่ บนพืน้ ดนิ คลอดแล้ว ซงึ่ เดก็ กิจฺเฉน ทารกํ วิชายิตฺวา “ยสสฺ ตฺถายาหํ กลุ ฆรํโดยยาก (คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา พงึ ไป สเู่ รือน เพ่ือประโยชน์ ใด, คจฺเฉยฺยํ, โส อตฺโถ นิปผฺ นฺโนติ ปนุ เทว เตน สทฺธึอ. ประโยชน์ นนั่ ส�ำเร็จแล้ว ดงั นี ้ มาแล้ว สเู่ รือน กบั ด้วยสามีนนั้ เคหํ อาคนฺตฺวา วาสํ กปเฺ ปส.ิอีกนน่ั เทียว ส�ำเร็จแล้ว ซงึ่ การอยู่ ฯ โดยสมยั อนื่ อกี อ. สตั วผ์ ้เู กดิ แล้วในครรภ์ ของนางปฏาจารานนั้ ตสฺสา อปเรน สมเยน ปนุ คพฺโภ ปตฏิ ฺ€หิ.ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว อีก ฯอ. นางปฏาจารานนั้ เป็นหญิงมีครรภ์เตม็ รอบแล้ว เป็น สา ปริปุณฺณคพฺภา หุตฺวา ปุริมนเยเนวอ้อนวอนแล้ว ซงึ่ สามี ตายนยั มีในก่อนนน่ั เทียว ไมไ่ ด้อยู่ ซงึ่ อนั สามิกํ ยาจิตฺวา ยาจนํ อลภมานา ปุตฺตํอ้อนวอน อ้มุ แล้ว ซง่ึ บตุ ร ด้วยสะเอว หลกี ไปแล้ว อยา่ งนนั้ นนั่ เทียว องฺเกนาทาย ตเถว ปกฺกมิตฺวา เตน อนพุ นฺธิตฺวาแม้ผู้ อนั สามีนนั้ ตดิ ตามแล้ว เหน็ แล้ว ไมป่ รารถนาแล้ว เพ่ืออนั ทิฏฺ €าปิ นิวตฺตติ ํุ น อิจฺฉิ.กลบั ฯครัง้ นนั้ เมื่อเมียและผวั ท. เหลา่ นนั้ ไปอยู่ อ. เมฆในสมยั มิใช่ อถ เตสํ คจฺฉนฺตานํ มหาอกาลเมโฆกาลก้อนใหญ่ ได้เกิดขนึ ้ แล้ว ฯ อทุ ปาทิ.136 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
เรหปาว็วนน่ั กรไอใาะหน.วววขทกา่ แณ้อแะลงตวะ้วฟา่กน้ อาฯไนั้ปนัเปอสอ็นยา.ธยู่ ดรลแ้รวหมมยง่อชเฟสนัา้ ายีตเกงมิดแทอี แหนั.ตง่ ตเก่ มตกรดิฆแรหมททง่ว่ั .สแทดาล.้ยว้วขยนอำ� ไโงม้ดดนรี้เยปะาร็หงนอปวแบา่ฏลดงา้ว้อวจยอฯากรแาเลปน็้วนนั้ สมนฺตา วชิ ฺชลุ ตาหิ อาทิตฺตํ วยิ เมฆตฺถนิเตหิ ภิชฺชมานํ วิย ธาราปาตนิรนฺตรํ นภํ อโหส.ิ ตสฺมึ ขเณ ตสฺสา กมมฺ ชวาตา จลสึ .ุเดกเอเรหพ.ดังัิ่มน็่ือนลแแอแมีลอคอ้ลฯลนั้อว..ร้ว้วทนนังั้สซเนรเาพากงึ่งงนัซ้สมดิ่ือไปง่ึวาีนแออฏพ้พมต.นนััา้มุ่รีนกอ่จต้อไรมสนัาด้ัมรมรีมรม้อฯา,พฯีดนนัอทิษนัเ้.อ.กตทนเัขิดรวัอาไ่ียแมปงนกลดีพแม้วจฉิลิษางนั้วแรรบ้ใลาู้หนซน้วยวมง่ึยซน่ัเทือลอง่ึไี่อสหอืด้ในัาวยแคมแไอหรมลี่อคกง่ ้วม่ จกลร,ีฝวอแา่ อญนวมล.แล้วปอดลงลยจฉิ้ววาู่นั วเขกกพา่้ายจื่องขอ่อแดน้ามมหแฉิีดไ้ปตงม่น้ัวหลน่อ่ยเถวนาาิดกยจๆง่ึ สา สามิกํ อามนเตตฺวา “สามิ กมมฺ ชวาตา เม จลติ า, น สกฺโกมิ สนฺธาเรตํ,ุ อโนวสฺสกฏฺ €านํ เม ชานาหีติ อาห. โส หตถฺ คตาย วาสยิ า อโิ ต จโิ ต จ อปุ ธาเรนโฺ ต เอกสฺมึ วมมฺ ิกมตฺถเก ชาตคมุ พฺ ํ ทิสวฺ า ฉินฺทิตํุ อารภิ. อถ นํ วมมฺ ิกโต นิกฺขมิตฺวา โฆรวิโส อาสีวิโส ฑํส.ิรแเซซนไใป้หนอลงง่ึึ่นั่ ็นมงบกร้วเะใท้ราอตุออใอหฯหารียยนร...ญวมววู่ขนแนกเเา่าดป่ณามะงาฯด็ก็งน้แวงอะ้แวปปาห่่ืนนลยทหฏฏง่อ้นัมม.ง่้าอทาีกสนแือจ๒้นัอจาลน่ัาฯเงาทม้ปรวเไรท.ามีนลยาใน(ียอ่นัวน๒ืน้ นัแวด้แท)มหกกยอ่ีนไ้นดลมง่รน.ันั้้ไะอวนัเ่ส้นฟหทยกอแรน่ัน็ำ�เนีรลยททเแะแี้วู่ท้ียลเ.ลซสขียว้ว้งวึ่ซวออวกงึ่ยนงัยซ�ำฯพซสอตงง่ึัลืนงึ่าเยร้งังดั้สามดู่ขแก็ซาตนิีนนึห้มง่ึรทนัพง่้ีทีนด.ลรใกุเนั้้เว้อมหปหขยเม็้แนนทล์ใเแล้หอขอียา่ ละญนา่มวว้ฝวยันัไ้่ ทปนวแคแใ.ะลมลนมยมว่้๒แอ้ภทอ่งีสลดางมวัีเ้ ดดสแขยิเรศ้อู้ลีวยออใษนยย้งววงู่ ตสมฺ ึ ขเณเยวสสฺ วิยสรนีรีลํ วณอฺณนฺโํ ตหตุ ฺวสามฏุ ตฺ€ติตฺเาถหวิ อคฺคชิ าลาหิ ฑยฺหมานํ ปต.ิ อิตราปิ มหาทกุ ฺขํ อนฺภวมานา ตสฺส อาคมนํ โอโลเกนฺตีปิ ตํ อทิสฺวาว อปรํปิ ปตุ ฺตํ วิชายิ. เทฺว ทารกา วาตวฏุ ฺ€ิเวคํ อสหมานา มหาวริ วํ วริ วนฺต.ิ สา อโุ ภปิ เต อทุ รนฺตเร กตฺวา ทฺวีหิ ชนฺนเุ กหิ เจว หตฺเถหิ จ ภมู ิยํ อปุ ปฺ ี เฬตฺวา €ิตาว รตฺตึ วีตนิ าเมส.ิเป็นรอา.วกะวสา่รมีระีเลทืองั้ ดสอนิ ้ อกแเลป้ว็นไอดว้เยัปว็นะแมลีส้วเี พฯียงดงั สแี หง่ ใบไม้เหลอื ง สกลสรีรํ นิลฺโลหิตํ วยิ ปณฺฑปุ ลาสวณฺณํ อโหส.ิไดซคมขแป้ลอง่ึนวีสสแ้ยงวีเหขลเานอนรฯีย้มวาิว.ง้ึ่ วีนมนตขผนัือา้้มาา้มู งงยีสกผีสปนแร้ลูีเฏีีรกลพ้า่ ดะาร้ววียองะัจแงในนทัาลนดีรก�ำ้้วหงัไาแรปชนวนะลินอา่้ทนดั้ว้ แย้แาาคหซู่งงนตรงึ่ง่ ะ่เันกราเ้พพ้นอมาเรมืออ่งล้หาใื่อะะอนดหออ.้ท้วอลรเาย้าุยณมจศงส้าู่แยั ะตลจแคเซ้งวังอห้รขง่ึม�่ำวง่บเนึ ้าคสรนจแาเารถงูยลวมดแิด้อญวีงัล,ดไน้ออวปอแีย.้้ไมแุหซบดู่ลแงง่ึ่ว้ไดิ้วบจลปา่ า้อวตุ ขเอมขหร้าซ.นอปน็งง่ึ งอหสบลแเกานลวจตุ มน้้ก้าาวรีี ้ องฺเกสนาาทาอยฏุ ฺ€ิเอติตรํ อรุเณ มํสเปสวิ ณฺณํ เอกํ ปตุ ฺตํ องฺคลุ ยิ า คเหตฺวา “เอหิ ตาต, ปิ ตา เต อิโต คโตติ วตฺวา สามิกสสฺ คตมคฺเคน คจฺฉนฺตี ตํ วมมฺ ิกมตฺถเก กาลํ กตฺวา ปตติ ํ นีลวณฺณํ ถทฺธสรีรํ ทิสฺวา “มํ นิสฺสาย มม สามิโก ปนฺเถ มโตติ โรทนฺตี ปริเทวนฺตี ปายาส.ิปตเตลรม็ ะอรมอดอา.คบนณืนพาทงร้ปองัเ้ พสฏมรินแา้ าจละ้าวครวาานมนัด้ท้วแ่ี ยหเนหง่ �ำน็แ้ มแลน่ ้วำ� มน้ ีเขนั้ซา่ งึ่ เแปเปม็น็นน่ ปแ�ำรม้ะน่มชำ�าื่ออ้ณวนั า่ แฝอลนจะติรมวกีนดรดมี แเปอล็นนั้ว สา สกลรตฺตึ เทเวน วอฏุ ทฺุ€เตกฺตนา อจิรวตึ นทึ ชานปุ ปฺ มาณถนปปฺ มาเณน สมปฺ ริปณุ ฺณํ ทิสวฺ าผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 137
ไมอ่ าจอยู่ เพื่ออนั ข้ามลง สนู่ �ำ้ กบั ด้วยเดก็ ท. ๒ เพราะความ- อตฺตโน มนฺทพทุ ฺธิตาย ทฺวีหิ ทารเกหิ สทฺธึ อทุ กํที่แหง่ ตน เป็นผ้มู ีความรู้ออ่ น พกั ไว้แล้ว ซงึ่ บตุ รผ้เู จริญท่ีสดุ โอตริตํุ อวสิ หนฺตี คเชนฏฺตฺ€ฺวปาตุ ฺตสํ าขโาอภริมงฺคตํีเรอต€ฺถเปริตตฺวฺวาาท่ีฝั่งมีในภายใน พาเอา ซง่ึ บตุ รนอกนี ้ ไปแล้ว สฝู่ ั่งอื่น ลาดแล้ว อิตรํ อาทาย ปรตีรํซงึ่ รุกขาวยั วะอนั บคุ คลพงึ หกั คือก่ิงไม้ (ยงั บตุ ร) ให้นอนแล้ว นิปชฺชาเปตฺวา “อิตรสสฺ สนฺตกิ ํ คมิสฺสามีติ(คดิ แล้ว) วา่ อ. เรา จกั ไป สสู่ ำ� นกั ของบตุ รนอกนี ้ ดงั นี ้ ไมอ่ าจอยู่ พาลปตุ ฺตกํ ปหาตํุ อสกฺโกนฺตี ปนุ ปปฺ นุ ํ นิวตฺตติ ฺวาเพอื่ อนั ละ ซงึ่ บตุ รออ่ น กลบั แล้ว แลดอู ยบู่ อ่ ย ๆ ได้ไปข้างหน้าแล้ว ฯ โอโลกยมานา ปายาส.ิครัง้ นนั้ อ. เหยี่ยว ตวั หนงึ่ เหน็ แล้ว ซงึ่ เดก็ นนั้ ในกาล อถสสฺ า นทีมชฺฌํ คตกาเล เอโก เสโน ตํแหง่ นางปฏาจารานนั้ ถงึ แล้ว ซงึ่ ทา่ มกลางแหง่ แมน่ �ำ้ ร่อนลงแล้ว กมุ ารํ ทิสฺวา “มํสเปสีติ สฺ าย อากาสโต ภสสฺ .ิจากอากาศ ด้วยความสำ� คญั วา่ อ. ชิน้ แหง่ เนือ้ ดงั นี ้ฯอ. นางปฏาจารานนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ เหยี่ยวนนั้ ตวั ร่อนลงอยู่ สา ตํ ปตุ ฺตสสฺ ตฺถาย ภสสฺ นฺตํ ทิสวฺ า อโุ ภเพ่ือต้องการแก่บตุ ร ยกขนึ ้ แล้ว ซงึ่ มือ ท. ทงั้ สอง เปลง่ ออกแล้ว หตฺเถ อกุ ฺขิปิ ตฺวา “สสู ตู ิ ตกิ ฺขตฺตํุ มหาสทฺทํซง่ึ เสียงใหญ่ ๓ ครัง้ วา่ สุ สุ ดงั นี ้เป็นต้น ฯ นิจฺฉาเรส.ิอ. เหยี่ยว ไมฟ่ ังแล้ว ซงึ่ เสยี งนนั้ เทียว เพราะความมีในท่ีไกล เสโน ทูรภาเวน ตํ อสฺสุตฺวาว กุมารกํจบั แล้ว ซงึ่ เดก็ บนิ ขนึ ้ ไปแล้ว สฟู่ ้ า ฯ คเหตฺวา เวหาสํ อปุ ปฺ ตติ ฺวา คโต.แม้ อ. บตุ รผ้ยู ืนแล้ว ที่ฝ่ังมีในภายใน เหน็ แล้ว ซงึ่ มารดา โอริมตีเร €ติ ปตุ ฺโตปิ มาตรํ นทีมชฺเฌ อโุ ภผ้ยู กขึน้ แล้ว ซงึ่ มือ ท. ทงั้ สอง เปล่งออกอยู่ ซงึ่ เสียงใหญ่ หตฺเถ อกุ ฺขิปิ ตฺวา มหาสทฺทํ นิจฺฉารยมานํ ทิสวฺ าในทา่ มกลางแหง่ แมน่ �ำ้ กระโดดไปแล้ว ในน�ำ้ โดยเร็ว ด้วยความ “มํ ปกฺโกสตีติ สฺ าย เวเคน อทุ เก ปต.ิสำ� คญั วา่ (อ. มารดา) ยอ่ มร้องเรียก ซง่ึ เรา ดงั นี ้ฯ อ. เหยี่ยว น�ำไปแล้ว ซง่ึ บตุ รออ่ น ของมารดานนั้ , อ. บตุ ร- อิตสิ สฺ า พาลปตุ ฺตกํ เสโน หริ. เชฏฺ€ปตุ ฺโตผ้เู จริญที่สดุ อนั น�ำ้ พดั ไปแล้ว ด้วยประการฉะนี ้ฯ อทุ เกน วฬุ ฺโหอ. นางปฏาจารานนั้ ร้องไห้อยู่ คร�ำ่ครวญอยู่ วา่ อ. บตุ ร สา “เอโก เม ปตุ ฺโต เสเนน คหิโต, เอโกของเรา คนหนง่ึ อนั เหย่ียว จบั แล้ว, อ. บตุ ร ของเราคนหนง่ึ อทุ เกน วฬุ ฺโห, ปนฺเถ ปติ มโตติ โรทนฺตีอนั น�ำ้ พดั ไปแล้ว, อ.ผวั ตายแล้ว ในหนทาง ดงั นี ้ ไปอยู่ เหน็ แล้ว ปริเทวนฺตี คจฺฉมานา สาวตฺถิโต อาคจฺฉนฺตํ เอกํซงึ่ บรุ ุษ คนหนง่ึ ผ้มู าอยู่ จากเมอื งชอ่ื วา่ สาวตั ถี ถามแล้ว วา่ แนะ่ พอ่ ปรุ ิสํ ทิสฺวา ปจุ ฺฉิ “กตฺถ วาสโิ กสิ ตาตาต.ิอ.ทา่ น เป็นผ้มู ีอนั อยเู่ ป็นปกติ ณ ท่ีไหน ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ(อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. เรา เป็นผ้มู ีอนั อยใู่ น “สาวตฺถีวาสโิ กมหฺ ิ อมมฺ าต.ิเมืองชื่อวา่ สาวตั ถีเป็นปกติ ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ฯ(อ. นางปฏาจารา ถามแล้ว) วา่ อ. ตระกลู มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป “สาวตฺถีนคเร อสกุ วีถิยํ เอวรูปํ อสกุ ํ นามชื่อโน้น มีอยู่ ในถนนสายโน้น ในเมืองช่ือวา่ สาวตั ถี, แนะ่ พอ่ กลุ ํ อตฺถิ, ชานาสิ ตาตาต.ิอ. ทา่ น ยอ่ มรู้หรือ ดงั นี ้ฯ(อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. เรา ยอ่ มรู้, แตว่ า่ “ชานามิ อมมฺ , ตํ ปน มา ปจุ ฺฉิ;อ. ทา่ น อยา่ ถามแล้ว ซงึ่ ตระกลู นนั้ ;ถ้าวา่ อ. ทา่ น ยอ่ มรู้ ซงึ่ ตระกลู อ่ืนไซร้, อ. ทา่ น จงถามเถิด สเจ อฺํ ชานาส,ิ ปจุ ฺฉาต.ิดงั นี ้ฯ(อ. นางปฏาจารา กลา่ วแล้ว) วา่ อ. กรรม ด้วยตระกลู อื่น “อเฺ น เม กมมฺ ํ นตฺถิ, ตเทว ปจุ ฺฉามิของดฉิ นั ยอ่ มไมม่ ี, แนะ่ พอ่ อ. ดฉิ นั ยอ่ มถาม ซง่ึ ตระกลู นนั้ นนั่ ตาตาต.ิเทียว ดงั นี ้ฯ(อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. อนั (อนั เรา) บอกไมค่ วร “อมมฺ อาจิกฺขิตํุ น ยตุ ฺตนฺต.ิแล้ว ดงั นี ้ฯ(อ. นางปฏาจารา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ อ. ทา่ น จงบอก “วเทหิ เม ตาตาติ.แก่ดฉิ นั เถิด ดงั นี ้ฯ (อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ในวนั นี ้อ. ฝน ตกอยู่ ตลอดคนื ทงั้ ปวง “อชฺช เต สพฺพรตฺตึ เทโว วสฺสนฺโต ทิฏฺโ€ต.ิอนั ทา่ น เหน็ แล้วหรือ ดงั นี ้ฯ (อ. นางปฏาจารา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ (อ. ฝน ตกอยู่ “ทิฏฺโ€ เม ตาต,ตลอดคืนทงั้ ปวง) อนั ดฉิ นั เหน็ แล้ว,138 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
ใเเพพน่่ืืออเรดบืออฉิคุน.นัคฝแลนหแอนง่กื่นเนั่ท้ศ,า่รตแษนกตฐแใว่ีลนนา่้วภน่ั ตอาแยล.กหอด่ดดลฉิ ฉิ คงันั นั,นื อทจก.งักั่อ้ ปทบนวา่ อดงนกงัเพจนซงอ่ืี ้ง่ึฯบดเอหฉิ กตนั ุนซ(นั่แง่ึ คเหทวง่ ยี าฝวมนไเ)ปม็ตนต่ กกไปแแทลล้้วววั่ มตายวฺหมํ เวยมฏฺุหฺ€เเสมกฏวาฺร€โณิเคสํเหสปพนปฺพวเรตตตฺตฺตึปึ กจเวฺฉถฏุาหฺโีต€ก.ิ เถสนฺสามอิ,เอฺ ตสสฺสมฺ ,ึดซซไหงง่ึ่ึงั มบชน้นอตีุ(้ฯอยร.ขู่ทบอบ.รงุ นุษเแศเนชมรนัษิง้้ ตฐก๓ะีดลก้วา่ อคยวนือแใเลดน้วซียก)ง่ึวลวเกศาา่ นังรแคษ,นืนแฐะ่ ีนดแใ้ะ่วนมแยว่ มอนั .่ ซเนรง่ึอี,ือ้ ภ.อนรค.รชลวย้นมนั าแขทนลอ.้นั่วง๓เทศปว่ รรเมหษาทกลฐบฏัาี่ดน้ออวนัยยย้ ูู่่ “อมมฺ อชฺช รตฺตึ ช`เเนสฏอฺ€วิตฺจฺถรมาเสนฏํ ฺเ€คภิ หริํยปตจฺ ,ิ เเสตฏฺ€เปิ อตุกฺตจิตกฺจาายติ ตโยปิ ฌายนฺต,ิ เอส ธโู ม ปฺายติ อมมฺ าต.ิทอแตอนลนััางั้ ้สยชวตอนอแกอยลง.ไท้ปา่วน.งอเไาเยปรผง็เู่นใาปทในอผฏียนย้หมู าวขู่นีกจณบรทา้าอนะลรางเานงะชไน,หอนังิ้ ต้นันอัอ้ ะยถก.มกไู่งึรคมอาะแรนรร่ทล�่ำ้ดูพเ้�ำวดคารแยีร้ดอซลวว้วม้ง่ึวกญยคอนั อยวยยาู่ดอมอู่่ซงับ.นเมบง่ึ ปนผีเดิ้ห็ปเน้าพาม็แนอด้อนุหนั้วอไง่ยปยหอๆรู่.ญวอผา่อบวัิง.ตอบแพน.ล้าชี่บข้นวาตุอยผงุ่ ฯรงแด้ยู เล้วืรนทย้วา-. สา ตสมฺ ึ ขเณ นิวตฺถวตฺถํ ปตมานํ น สฺชานนฺตี อมุ มฺ ตฺตกิ ภาวํ ปตฺวา ยถา€ิตาว โรทนฺตี ปริเทวนฺตี “อโุ ภ ปตุ ฺตา กาลกตา, ปนฺเถ มยฺหํ ปตี มโต, มาตา ปิ ตา จ ภาตา จ เอกจิตกมหฺ ิ ฑยฺหเรติ วิลปนฺตี ปริพฺภมิ.ผซใโอปน้งึ่.ถู รนมหงึ ยพาหญออลงาร..ปง้มพิงอวอบฏนิหมรย้ะาาษาุแู่ศจรบลยๆชาา้วน์ สื่อรดดกทาดวงั้วร.นา่นายะเนัี้เอชห้ ถหตภมือปน็ วินอ่เรแผอนัิหมะ้ลมูาทา้วแยีบรทบั ลอ่ารผนซ้วมรง้มูงง่ึ่ัมขแซนแาีอวสงึ่ลาอ้นาัดห้งวยงใงยปู่หอดฯาฏ้เย้ใกวตานู่ยเม็จยทกซาแื่อ้า่องึ่รลมธานถ้วรนกดือรนลันิเ้มอาสาทง(นิแกแ้ไ.ดแลหลฯ้ส้ทวา่ง่ นบรวซงแแรง่ึเิษลหหด้วัง่ทน็นิ )กแรปั่วลว๔ปน้าว่ ์ มนสุ สฺ า ตํ ทิสวฺ า “อมุ มฺ ตฺตกิ า อมุ มฺ ตฺตกิ าติ กจวรํ คเหตฺวา ปํ สํุ คเหตฺวา มตฺถเก โอกิรนฺตา เลฑฺฑหู ิ ปหรนฺต.ิ สตฺถา เชตวนมหาวหิ าเร จตปุ ริสมชฺเฌ นิสีทิตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต ตํ อาคจฺฉมานํ อทฺทส กปปฺ สตสหสสฺ ํ ปรู ิตปารมึ อภินีหารสมปฺ นฺนํ.ขพพพ(ใซทนง่ึองงรึึ รวเะกไงองดนิพพรไตต้ยะัดทุรงัทซ้ท้ยะไธรงึ่คัว�ำินูปพเต้คจอยวหุท�ำ้าะยิ่งา่ แนธพ)ู่ หงึ่เตอรจใผนะงั.ผน้้า้รไูนงู่้นสวาออา้แววานนััมผนลกงพเว้ป้ลูเะวชา่ชรวฏศิ่ือะป่นา่ซวาศทกกง่ึา่จามคุวนับาส(าว่ตุรนอัดดพาารน้ทัวามนะรทวยพะปนั้ฯน้ัาพรเรถวะเราสกรหนะรีผรกัน็ถาอ้ะทูกมนแงทระลวคาง�ำ)า้่ว์ไแปววล้ซา่ซทดท้วง่ึง่ึมุังรพวแงนตุซินมรจีงรึ่้ะ้ยับัะกเอแใถศุ ททน.ลรลร.ี้กวหองใาตนมัผนลงั้บอ่ทู้ทสไแมคุร่ีแ�ำวหง้ฉนคอขไ่งนนยัลกัว-ู้่ สา กิร ปทมุ ตุ ฺตรพทุ ฺธกาเล ปทมุ ตุ ฺตรสตฺถารา เอกํ วินยธรตฺเถรึ พาหาย คเหตฺวา นนฺทนวเน วิย เอตทคฺเค €ปิ ยมานํ ทิสฺวา “อหํปิ ตมุ ฺหาทิสสสฺ พุทฺธสฺส สนฺติเก วินยธรตฺเถรีนํ อคฺคฏฺ €านํ ลเภยฺยนฺติ อธิการํ กตฺวา ปตฺถนํ €เปส.ิซแพชหื่งอ่ึรอะขง่ นคเออถาวง.รพคพาีผมตรร้ทู ะปะงั รพสพรงาญทุไุทวรธธา้ถซเณเจนง่ึ จ้วาา้านิพพทยัรรระทงทะนพรน.างยจามทามกัวรกเาา่วปรบโ่าณ็คนแปด์แลทโมล้ดวุม้วยใุตนชวร่ือกา่ ะซวาองึ่ า่ล.คปอหวฏนั าญาไมมิงจเนม่ปาท็รีาน้เารปแคง็ลนือแใ้วผอนผ้เูนดั่ศไลปงสัาศิ น�ำสแกีเ้ลนฯวร้็จาาว่ ปทมุ ตุ ฺตรพทุ ฺโธ อนาคตํสาณํ ปตฺถริตฺวา ปตฺถนาย สมิชฺฌนภาวํ ตฺวา “อนาคเต โคตมพทุ ฺธสสฺ นาม สาสเน อยํ ปฏาจารานาเมน วินยธรตฺเถรีนํ อคฺคา ภวิสสฺ ตีติ พฺยากาส.ิผลิตส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 139
อ. พระศาสดา ทรงเหน็ แล้ว ซงึ่ ธิดาของเศรษฐีนนั้ ผ้มู ีความ ตํ เอวํ ปตฺถิตปปฺ ตฺถนํ อภินีหารสมปฺ นฺนํปรารถนาอนั ตงั้ ไว้แล้ว อยา่ งนี ้ ผ้ถู งึ พร้อมแล้วด้วยอภนิ หิ าร ผ้มู าอยู่ สตฺถา ทรู โตว อาคจฺฉนฺตึ ทิสวฺ า “อิมิสฺสา มํแตท่ ี่ไกลเทียว ทรงด�ำริแล้ว วา่ อ.บคุ คล อื่น เว้น ซงึ่ เรา ชื่อวา่ €เปตฺวา อโฺ อวสฺสโย ภวิตํุ สมตฺโถ นามผ้สู ามารถ เพ่ืออนั เป็นท่ีอาศยั ของหญิงนี ้ เป็น ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี,้ นตฺถีติ จินฺเตตฺวา ตํ, ยถา วิหาราภิมขุ ี อาคจฺฉติ,(อ. นางปฏาจารา) เป็นหญิงมีหน้าเฉพาะตอ่ วหิ าร (เป็น) ยอ่ มมา เอวมกาส.ิโดยประการใด, ได้ทรงกระท�ำแล้ว ซึ่งนางปฏาจารานัน้โดยประการนนั้ ฯอ.บริษทั เหน็ แล้ว ซงึ่ ธดิ าของเศรษฐีนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น ท. ปริสา ตํ ทิสฺวา “อิมิสฺสาว อมุ มฺ ตฺตกิ าย อิโตอยา่ ให้แล้ว เพื่ออนั มา ข้างนี ้แก่หญิงบ้า นีเ้ทียว ดงั นี ้ฯ อาคนฺตํุ มา ททิตฺถาติ อาห.อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ อ. ทา่ น ท. จงหลกี ไป, อ. ทา่ น ท. สตฺถา “อเปถ, มา นํ นิวารยิตฺถาติ วตฺวาอยา่ ห้ามแล้ว ซงึ่ นางปฏาจารานนั้ ดงั นี ้ ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นน้องหญงิ อวทิ รู ฏฺ€านํ อาคตกาเล “สตึ ปฏิลภ ภคนิ ีติ อาห.อ. เธอ จงกลบั ได้ ซงึ่ สตเิ ถิด ดงั นี ้ ในกาล (แหง่ นางปฏาจารานนั้ )มาแล้ว สทู่ ี่ไมไ่ กล ฯอ. นางปฏาจารานนั้ กลบั ได้แล้ว ซงึ่ สติ ด้วยอานภุ าพ สา ตํขณเฺ ว พทุ ฺธานภุ าเวน สตึ ปฏิลภิ.ของพระพทุ ธเจ้า ในขณะนนั้ นนั่ เทียว ฯในกาลนนั้ (อ. นางปฏาจารานนั้ ) ก�ำหนดแล้ว ซง่ึ ความท่ี ตสฺมึ กาเล นิวตฺถวตฺถสฺส ปติตภาวํแหง่ ผ้าอนั ๆ ตนนงุ่ แล้ว เป็นของตกไปแล้ว ยงั หิริและโอตตปั ปะ สลฺลกฺเขตฺวา หิโรตฺตปปฺ ํ ปจฺจปุ ฏฺ€าเปตฺวา อกุ ฺกฏุ ิกํให้เข้าไปตงั้ ไว้เฉพาะแล้ว นงั่ แล้ว กระหยง่ ฯ นิสที ิ.ครัง้ นนั้ อ. บรุ ุษ คนหนง่ึ โยนไปแล้ว ซง่ึ ผ้าสไบเฉียง แก่นาง อถสฺสา เอโก ปรุ ิโส อตุ ฺตรสาฏกํ ขิปิ .ปฏาจารานนั้ ฯอ. นางปฏาจารานนั้ นงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าสไบเฉียงนนั้ เข้าไปเฝ้ าแล้ว สา ตํ นิวาเสตฺวา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวาซงึ่ พระศาสดา ถวายบงั คมแล้ว ด้วยอนั ตงั้ ไว้เฉพาะแหง่ องค์ ๕ สุวณฺณวณฺเณสุ ปาเทสุ เม ปโหถฺจ;ปฺปติฏฺ €ิเตนใกล้พระบาท ท. มวี รรณะเพยี งดงั วรรณะแหง่ ทอง (กราบทลู แล้ว) วา่ วนฺทิตฺวา “ภนฺเต อวสสฺ โยข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. เป็นท่ีอาศยั ของหมอ่ มฉนัจงเป็นเถิด ;เพราะวา่ อ. เหย่ียว จบั แล้ว ซงึ่ บตุ ร ของหมอ่ มฉนั คนหนงึ่ , เอกํ หิ เม ปตุ ฺตํ เสโน คณฺหิ, เอโก อทุ เกนอ. บตุ ร ของหมอ่ มฉนั คนหนง่ึ อนั น�ำ้ พดั ไปแล้ว, อ.ผวั ตายแล้ว วฬุ ฺโห, ปนฺเถ ปติ มโต, มาตาปิ ตโร เจว ภาตา จในหนทาง, อ.มารดาและบดิ า ท. ด้วยนนั่ เทียว อ. พี่ชาย ด้วย เคเหน อวตฺถฏา เอกจิตกาย ฌายนฺตีต.ิอนั ๆ เรือนทว่ มทบั แล้ว ไหม้อยู่ บนเชิงตะกอนเดียวกนั ดงั นี ้ ฯ อ. พระศาสดา ทรงสดบั แล้ว ซง่ึ ค�ำของนางปฏาจารานนั้ สตฺถา ตสสฺ า วจนํ สตุ ฺวา “ปฏาจาเร มาตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนปฏาจารา อ. เธอ อยา่ คดิ แล้ว, อ.เธอ จินฺตยิ, ตว ตาณํ สรณํ อวสสฺ โย ภวิตํุ สมตฺถสเฺ สวเป็นผ้มู าแล้ว สสู่ ำ� นกั ของบคุ คลผ้สู ามารถ เพื่ออนั เป็นท่ีต้านทาน สนฺตกิ ํ อาคตาส;ิ ยถา หิ ตว อิทานิ เอโก ปตุ ฺโตเป็นทพ่ี งึ่ เป็นทอี่ าศยั ของเธอ เป็น นนั่ เทยี ว ยอ่ มเป็น ; เหมอื นอยา่ งวา่ เสเนน คหิโต,อ. บุตร คนหนึ่ง ของเธอ อันเหย่ียว จับแล้ว ในกาลนี,้ อ. บตุ ร คนหนง่ึ อนั น�ำ้ พดั ไปแล้ว, อ. ผวั ตายแล้ว ในหนทาง, เอโก อทุ เกน วฬุ ฺโห, ปนฺเถ ปติ มโต,อ. มารดาและบดิ า ท. ด้วยนน่ั เทียว อ. พ่ีชายด้วย อนั เรือน มาตาปิ ตโร เจว ภาตา จ เคเหน อวตฺถฏา, เอวทว่ มทบั แล้ว ฉนั ใด, อ. น�ำ้ ตาอนั ไหลออกแล้ว ของเธอ ผ้รู ้องไห้อยู่ เมว อิมสมฺ ึ สสํ าเร ปตุ ฺตาทีนํ มตกาเลเยว ตวในกาล (แหง่ ปิ ยชน ท.) มีบตุ รเป็นต้น ตายแล้ว ในสงสาร นี ้ โรทนฺตยิ า ปคฺฆริตอสฺสุ จตนุ ฺนํ มหาสมทุ ฺทานํนน่ั เทียว เป็นน�ำ้ มากกวา่ กวา่ น�ำ้ แหง่ มหาสมทุ ร ท. ๔ (ยอ่ มเป็น) อทุ กโต พหตุ รนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาหฉนั นนั้ นนั่ เทียว ดงั นี ้ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถา นี ้วา่140 ธรรมบทภาคที่ ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
อ.น�้ำ ในทะเล ท. ๔ เป็นน�้ำนิดหน่อย ( ย่อมเป็น) “จตูสุ สมทุ ฺเทสุ ชลํ ปริตฺตกํ,อ.น้�ำคือน�้ำตา ของนระ ผู้อนั ทุกข์ ถูกต้องแล้ว ตโต พหํุ อสสฺ ชุ ลํ อนปปฺ กํผูเ้ ศร้าโศกอยู่ เป็นน�้ำไม่นอ้ ย เป็นน้�ำมาก ( กว่าน�้ำ- ทกึกกุ าฺเขรนณผาฏุ อฺ€มสฺมสฺ ตนวุ รํ สปฺสมชโสฺชจสโีตติ.;ในทะเล ท. ๔ ) นน้ั ( ย่อมเป็น); แน่ะแม่ อ.เธอประมาทอยู่ เพราะเหตอุ ะไร ดงั นี้ ฯอซงึ่.คควคาวรมาัน้ เมเปมเ็นศ่ือแรพ้ หารโง่ะศสศกภาาสพใดนเาบสารบีตระราัสงอขฯยอู่งนซาง่ึ งอปนฏมาตจคั าครปารนิยัน้ายไดอ้ถยึงา่แงลน้วี,้ เอวํ สตฺถริ อนมตคฺคปริยายํ กเถนฺเต, ตสสฺ า สรีเร โสโก ตนตุ ฺตมคมาส.ิ อถ นํ ตนภุ ตู โสกํ ตวฺ า ปนุ สตถฺ า อามนเฺ ตตวฺ าผยเตป้อ่มรู ็นัสมีคทแไควมลี่หาร้วอ่ลัมง้ นาีกเวศจนัเ้า่รร้้นาเอพโด(ศ.ขกื่อู กอ่ออพเงนนัปรบ็ปะนคุศเฏสปคาาภ็นลสจาท)ดาพ่ีตผารเา้้าบไู ปนทาอชทบรยงื่อาาทู่นงสรเห(โ่ปูาอลร็บน.ือกแแปอลลิหยื่น้้ววชรเือนปซวต็นง่ึาท่ รนเัส.;ป)าเ็นรงีมยปทกีบฏ่ีพมตุาง่ึ าจรเแาหปลรร็นา้วือนตอว้นนัีกา่้ “ปฏาจาเร ปตุ ฺตาทโย นาม ปรโลกํ คจฺฉนฺตสฺส ตาณํ วา สรณํ วา เลนํ วา ภวิตํุ น สกฺโกนฺติ;เสเเมหปว่ ็อ่ืลนนทา่ทวเนรพี่ไา่ งปีร้วสอาสา่บืะ.พู่ ตเอหรอ่ ะนัตนซนุ ิอพงึ่นั้อนัพนอบา.สุ ณนั ปนขิฑยธอิชิตงแนตสยนดทงั นง.ศซเน่ั ีลหงึ่ เธลทใรา่ียหรนวม้หนั้ มไแดดใม้ตหจ้มร้ดหัสอีวมแยิเดศลู่ ยจ้ษวอ่ดแซมลงย่ึ ไพ้วอ่มรมม่ ยะคนีคงั วหน่ัารเนถทดาทยี งัาทวนง.,ี ้ ตสมฺ า วิชฺชมานาปิ เต น สนฺติเยว, ปณฺฑิเตน ปน สลี ํ วิโสเธตฺวา อตฺตโน นิพฺพานคามิมคฺคเมว โสเธตํุ วฏฺ ฏตีติ วตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิอ.บณั ฑิต รู้แล้ว ซึ่งอ�ำนาจแห่งเนือ้ ความ นนั่ ว่า “น สนตฺ ิ ปตุ ฺตา ตาณาย, น ปิ ตา, นปิ พนธฺ วา,อ.บุตร ท. ย่อมไม่มี เพื่ออนั ต้านทาน, อ.บิดา อนตฺ เกนาธิปนนฺ สสฺ นตฺถิ าตีสุ ตาณตา;( ย่อมมี) (เพือ่ อนั ตา้ นทาน) หามิได,้ อ.พวกพอ้ ง ท. เอตมตฺถวสํ ตฺวา ปณฺฑิโต สีลสํวโุ ต( ย่อมมี) (เพือ่ อนั ตา้ นทาน ) แมห้ ามิได,้ (เมือ่ บคุ คล) นิพพฺ านคมนํ มคฺคํ ขิปปฺ เมว วิโสธเยติ.อนั มจั จุผูก้ ระท�ำซึ่งทีส่ ดุ ครอบง�ำแล้ว อ.ความเป็น-คืออนั ตา้ นทาน ในเพราะญาติ ท. ย่อมไม่มี; (ดงั นี)้ผสู้ �ำรวมแลว้ ในศีล ยงั หนทางเป็นทีไ่ ปสพู่ ระนิพพานพึงใหห้ มดจดวิเศษ พลนั นนั่ เทียว ดงั นี้ ฯ(มใซนดี ง่ึโนิอสรใ รด่วนิยานกผปเาปลัตล็นตทเปปผิ.)ร็นลิมมทาีโ่ีสณสฯดุดลาใ(องนปแ.แัตหผตชง่น่ ผิ เนดทลนิ ศเปใทนห็น.าญ)ต้อ่นม.าดในกหงั า้นไหงีแแ้ปมลม้แฏ้เฯลาห้วจลาา่ ตรองาั้ื่นอยยเู่งับฉกพริเรลาละสแุแลลท้้วว. เทสนาวสาเน ปฏาจารา มหาป€วยิ ํ ปํ สปุ ริมาเณ พกิเหลู เสโสฌตาาปเปตตฺตฺวผิ าลาโทสีนติ าปปตาฺตปผิณุ เลสึ ตู ป.ิ ตฏิ ฺ€หิ. อเฺ ปิกอมขอ.ะีมพงรภรรอกอปยิกะ..็ าอฏศษนทพ.าาุณาสอนจรงีะนาดัาทปศงราก.ฏปาาลทฯฏาสบั รจาดงแาจดายลรางังั้าวรนทนานฯีนนรา้นั้งนั่งนั้ สปเผทง่เฏ้ปมูไีย็าปนีอวจโแปุ สาลสดร้วมาเาพนบบซรนันัท้ างึ่ อนะใเหปนัคา็้นบงไวดปาว้ทแมฏชลลูแทา้ขวลจี่แอ้วาหปแรง่ฯลราต้วานนกนัซ้เฏปง่ึ แก็นสลาส่หู ้รว�ำญบนววิงกัชา่ - สา ปน โสตาปนฺนา หตุ ฺวา สตฺถารํ ปพฺพชฺชํ ยาจิ. สตฺถา ตํ ภิกฺขุนีนํ สนฺติกํ ปหิณิตฺวา ปพฺพชาเปส.ิ สา ลทฺธปู สมปฺ ทา ปฏิตาจารตฺตา “ปฏาจารา- เตฺวว ปฺายิ. ผลิตสอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัติธรรม วัดพระธรรมกาย 141
ในวนั หนง่ึ อ. ภิกษุณีนนั้ ตกั แล้ว ซง่ึ น�ำ้ ด้วยหม้อ ล้างอยู่ สา เอกทิวสํ กเุ ฏน อทุ กํ อาทาย ปาเทซงึ่ เท้า ท. ราดแล้ว ซงึ่ น�ำ้ ฯ โธวนฺตี อทุ กํ อาสิ ฺจิ.อ.น�ำ้ นนั้ ไหลไปแล้ว หนอ่ ยหนง่ึ ขาดแล้ว ฯ ตํ โถกํ คนฺตฺวา ปจฺฉิชฺชิ.(อ. น�ำ้ ) อนั ๆ ภิกษุณีนนั้ ราดแล้ว ในวาระท่ี ๒ ได้ไปแล้ว สทู่ ่ี ทตุ ยิ วาเร อาสติ ฺตํ ตโต ทรู ตรํ อคมาส.ิไกลกวา่ กวา่ ท่ีนนั้ ฯ(อ. น�ำ้ ) อนั ๆ ภิกษุณีนนั้ ราดแล้ว ในวาระท่ี ๓ (ได้ไปแล้ว) สทู่ ่ี ตตยิ วาเร อาสติ ฺตํ ตโตปิ ทรู ตรนฺต.ิไกลกวา่ กวา่ ท่ีแม้นนั้ ดงั นีแ้ ล ฯอ. ภิกษุณีนนั้ ถือเอาแล้ว ซงึ่ น�ำน้ นั้ นนั่ เทียว (กระท�ำ) ให้เป็น สา ตเทว อารมมฺ ณํ คเหตฺวา ตโย วเยอารมณ์ ก�ำหนดแล้ว ซงึ่ วยั ท. ๓ คดิ แล้ว วา่ อ. สตั ว์ ท. เหลา่ นี ้ ปริจฺฉินฺทิตฺวา “มยา ป€มํ อาสติ ฺตํ อทุ กํ วยิยอ่ มตาย แม้ในปฐมวยั ราวกะ อ. น�ำ้ อนั ๆ เรา ราดแล้ว ครัง้ แรก, อิเม สตฺตา ป€มวเยปิ มรนฺต,ิ(อ. สตั ว์ ท. เหลา่ นี)้ ยอ่ มตาย แม้ในมชั ฌิมวยั ราวกะ อ. น�ำ้ ตโต ทรู ตรํ คตํ ทตุ ยิ วาเร อาสติ ฺตํ อทุ กํ วยิอนั ๆ เรา ราดแล้ว ในวาระท่ี ๒ อนั ไปแล้ว สทู่ ี่ไกลกวา่ กวา่ ที่นนั้ , มชฺฌิมวเยปิ มรนฺต,ิ ตโตปิ ทรู ตรํ คตํ ตตยิ วาเร(อ. สตั ว์ ท. เหลา่ นี)้ ยอ่ มตาย แม้ในปัจฉิมวยั นนั่ เทียว ราวกะ อาสติ ฺตํ อทุ กํ วิย ปจฺฉิมวเยปิ มรนฺตเิ ยวาติอ. น�ำ้ อัน ๆ เรา ราดแล้ว ในวาระท่ี ๓ อันไปแล้ว สู่ที่ไกลกว่า จินฺเตส.ิกวา่ ท่ีแม้นนั้ ดงั นี ้ฯอ. พระศาสดา ประทบั นงั่ แล้ว ในพระคนั ธกฎุ เี ทยี ว ทรงแผไ่ ปแล้ว สตฺถา คนฺธกฏุ ิยํ นิสนิ ฺโนว โอภาสํ ผริตฺวาซง่ึ พระรัศมี เป็นราวกะวา่ ประทบั ยืนตรัสอยู่ ในที่มีหน้าพร้อม ตสสฺ า สมมฺ เุ ข €ตฺวา กเถนฺโต วยิ “เอวเมตํของภิกษุณีนนั้ (เป็น) ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนปฏาจารา (อ. เหต)ุ นน่ั ปฏาจาเร,(ยอ่ มเป็น) อยา่ งนนั้ ,ด้วยวา่ อ. ความเป็นอยู่ แม้สนิ ้ วนั หนงึ่ แม้สนิ ้ ขณะหนง่ึ ปฺจนฺนํ หิ ขนฺธานํ อทุ ยพฺพยํ อปสสฺ นฺตสสฺ(แหง่ บคุ คล) ผ้เู หน็ อยู่ ซง่ึ ความเกดิ ขนึ ้ และความเสอื่ มไป แหง่ ขนั ธ์ ท. ๕ วสฺสสตํ ชีวิตโต เตสํ อุทยพฺพยํ ปสฺสนฺตสฺสเหลา่ นนั้ เป็นธรรมชาตประเสริฐกวา่ กวา่ ความเป็นอยู่ สนิ ้ ร้อย- เอกาหํปิ เอกกฺขณํปิ ชีวิตํ เสยฺ โยติ วตฺวาแหง่ ปี (แหง่ บคุ คล) ผ้ไู มเ่ หน็ อยู่ ซง่ึ ความเกิดขนึ ้ และความเสอ่ื มไป อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาหแหง่ ขนั ธ์ ท. ๕ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ เมื่อ ทรงสืบตอ่ ซงึ่ อนสุ นธิ แสดงซง่ึ ธรรม ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ก็ อ.บุคคลใด ไม่เห็นอยู่ ซ่ึงความเกิดขึ้นและ- “โย จ วสฺสสตํ ชีเว อปสฺสํ อทุ ยพพฺ ยํ,ความเสือ่ มไป พงึ เป็นอยู่ ส้ินร้อยแหง่ ปี, อ.ความเป็นอยู่ เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย ปสสฺ โต อทุ ยพพฺ ยนตฺ ิ.สิ้นวนั หนึ่ง (แห่งบุคคล) ผู้เห็นอยู่ ซึ่งความเกิดข้ึน-และความเสื่อมไป เป็ นธรรมชาตประเสริฐกว่า(กว่าความเป็นอยู่ ส้ินร้อยแห่งปี แห่งบคุ คลนนั้ นน้ัย่อมเป็น) ดงั นี้ ฯ(อ.อรรถ)วา่ ผ้ไู มเ่ หน็ อยู่ ซงึ่ ความเกดิ ขนึ ้ ด้วย ซงึ่ ความเสอื่ มไปด้วย ตตฺถ “อปสฺสํ อุทยพพฺ ยนฺต:ิ ปจฺ นฺนํ ขนฺธานํแหง่ ขนั ธ์ท. ๕ ด้วยลกั ษณะท. ๒๕ (ดงั นี ้ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา ปฺจวีสตยิ า ลกฺขเณหิ อทุ ยฺจ วยจฺ อปสฺสนฺโต.(แหง่ บาทแหง่ พระคาถาวา่ )วา่ อปสฺสํ อุทยพพฺ ยํ ดงั นีฯ้(อ.อรรถ)วา่ อ. ความเป็นอยู่ แม้สนิ ้ วนั หนง่ึ (แหง่ บคุ คล) ปสสฺ โต อุทยพพฺ ยนฺต:ิ เตสํ อทุ ยฺจ วยจฺผ้เู หน็ อยู่ ซงึ่ ความเกดิ ขนึ ้ ด้วย ซงึ่ ความเสอื่ มไปด้วย (แหง่ ขนั ธ์ท. ๕ ) ปสฺสนฺตสฺส อิตรสฺส ชีวิตโต เอกาหํปิ ชีวิตํ เสยฺโยติ.เหลา่ นนั้ เป็นธรรมชาตปิ ระเสริฐกวา่ กวา่ ความเป็นอยู่ (แหง่ บคุ คล)นอกนี ้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (แหง่ บาทแหง่ พระคาถา) วา่ ปสฺสโตอุทยพพฺ ยํ ดงั นีฯ้ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. นางปฏาจารา บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน ปฏาจารา สห ปฏิสมภฺ ิทาหิซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏิสมั ภิทา ท. ดงั นีแ้ ล ฯ อรหตฺตํ ปาปณุ ีต.ิ อ. เร่ืองแห่งนางปฏาจารา ปฏาจาราวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ142 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี
๑๓. อ.เร่ืองแห่งนางกสิ าโคตมี ๑๓. กสิ าโคตมีวตถฺ ุ. (๙๓) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯอ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย จ วสฺสสตํ ชีเวติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถาซงึ่ นางกิสาโคตมี ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนา นี ้ วา่ โย จ เชตวเน วิหรนฺโต กิสาโคตมึ อารพฺภ กเถส.ิวสฺสสตํ ชีเว ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ.ทรัพย์มีโกฏิ ๔๐ เป็นประมาณ ในเรือน ของ โกฏิธสนาํ วอตงฺถฺคิยาํ รากิเรเอกวสสฺ หตเุ สฺวฏาฺ€ิสอฺสฏฺ€เาคสเห.ิ จตฺตาฬีส-เศรษฐี คนหนง่ึ ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี เป็นถ่านเพลงิ นน่ั เทียว เป็นได้ตงั้ อยแู่ ล้ว ฯ ปฏิกเฺขสิปฏิ ตฺ €ฺวี า ตํ ทิสฺวา อปุ ปฺ นฺนโสโก อาหารํ อ. เศรษฐี เหน็ แล้ว ซงึ่ ทรพั ยน์ นั้ ผ้มู คี วามเศร้าโศกอนั เกดิ ขนึ ้ แล้ว มฺจเก นิปชฺชิ.ห้ามแล้ว ซงึ่ อาหาร นอนแล้ว บนเตียง ฯอ.สหาย คนหนง่ึ ของเศรษฐีนนั้ ไปแล้ว สเู่ รือน ถามแล้ว วา่ ตสเฺ สโก สหายโก เคหํ คนฺตฺวา “สมมฺ กสมฺ าแนะ่ สหาย อ.ทา่ น ยอ่ มเศร้าโศก เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ฟังแล้ว โสจสีติ ปจุ ฺฉิตฺวา ตํ ปวตฺตึ สตุ ฺวา “สมมฺ มา โสจิ,ซงึ่ ความเป็นไปทวั่ นนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. ทา่ น อยา่ เศร้า- อหํ เอกํ อปุ ายํ ชานามิ, ตํ กโรหีต.ิโศกแล้ว, อ. เรา ยอ่ มรู้ ซง่ึ อบุ าย อยา่ งหนง่ึ , อ.ทา่ น จงกระท�ำซงึ่ อบุ ายนนั้ เถิด ดงั นี ้ฯ(อ. เศรษฐี ถามแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. เรา จะกระท�ำ อยา่ งไร “กึ กโรมิ สมมฺ าต.ิดงั นี ้ฯ(อ. สหาย กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ สหาย อ. ทา่ น ลาดแล้ว ซงึ่ เสอื่ - “สมมฺ อตฺตโน อาปเณ กิลชฺ ํ ปตฺถริตฺวาลำ� แพน ในร้านตลาด ของตน กระทำ� แล้ว ซงึ่ ถา่ นเพลงิ ท. ให้เป็นกอง องฺคาเร ราสึ กตฺวา วิกฺกีณนฺโต วยิ นิสีท,จงนง่ั ราวกะวา่ ขายอย,ู่ ในมนษุ ย์ ท. ผ้ทู งั้ มาแล้วๆ หนา อ. มนษุ ย์ ท. เหลา่ ใด ยอ่ มกลา่ ว อาคตาคเตสุ มนสุ เฺ สสุ เย เอวํ วทนฺติอยา่ งนีว้ า่ อ. ชนผ้เู หลือ ท. ยอ่ มขาย (ซง่ึ วตั ถุ ท.) มีผ้าและน�ำ้ มนั - `เสสชนา วตฺถเตลมธผุ าณิตาทีนิ วกิ ฺกีณนฺต,ิ ตฺวํและน�ำ้ ผงึ ้ และน�ำ้ อ้อยเป็นต้น, สว่ นวา่ อ. ทา่ น เป็นผ้นู งั่ ขายอยแู่ ล้ว ปน องฺคาเร วิกฺกีณนฺโต นิสนิ ฺโนสตี ,ิ เต วเทยฺยาสิซง่ึ ถ่านเพลงิ ท. ยอ่ มเป็น ดงั นี,้ อ. ทา่ น พงึ กลา่ ว กะมนษุ ย์ ท. `อตฺตโน สนฺตกํ อวกิ ฺกีณนฺโต กึ กริสสฺ ามีต;ิเหลา่ นนั้ วา่ อ.เรา ไมข่ ายอยู่ ซงึ่ วตั ถอุ นั เป็นของมีอยู่ ของตนจกั กระท�ำ ซง่ึ อะไร ดงั นี ้;สว่ นวา่ อ. บคุ คล ใด ยอ่ มกลา่ ว กะทา่ น อยา่ งนี ้ วา่ อ. ชน- โย ปน ตํ เอวํ วเทติ `เสสชนา วตฺถเตล-ผ้เู หลอื ท. ยอ่ มขาย (ซง่ึ วตั ถุ ท.) มีผ้าและน�ำ้ มนั และน�ำ้ ผงึ ้ และน�ำ้ มธผุ าณิตาทีนิ วกิ ฺกีณนฺต,ิ ตฺวํ ปน หิรฺ สวุ ณฺณํอ้อยเป็นต้น, สว่ นวา่ อ. ทา่ น เป็นผ้นู งั่ ขายอยแู่ ล้ว ซง่ึ เงินและทอง วิกฺกีณนฺโต นิสนิ ฺโนสตี ,ิ ตํ วเทยฺยาสิ `กหํยอ่ มเป็น ดงั นี,้ อ. ทา่ น พงึ กลา่ ว กะบคุ คลนนั้ วา่ อ.เงินและทอง หิรฺ สวุ ณฺณนฺต,ิ `อิทนฺติ จ วตุ ฺเต, `อาหร ตาว(ยอ่ มมี) ณ ที่ไหน ดงั นี,้ ก็ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ (อ. เงินและทอง) นี ้ดงั นี ้ นนฺติ หตฺเถหิ ปฏิจฺเฉยฺยาส,ิ เอวํ ทินฺนํ ตว หตฺเถ(อนั บคุ คลนนั้ ) กลา่ วแล้ว, อ.ทา่ น (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น จงน�ำมา หิรฺ สวุ ณฺณํ ภวิสสฺ ต;ิซง่ึ เงินและทองนนั้ ก่อน ดงั นี ้ พงึ รับ ด้วยมือ ท., (อ. วตั ถ)ุ อนั ๆบคุ คลนนั้ ให้แล้ว อยา่ งนี ้เป็นเงินและทอง ในมือ ของทา่ น จกั เป็น ; ก็ ถ้าวา่ อ. หญิงนนั้ เป็นนางกมุ าริกา ยอ่ มเป็นไซร้, อ. ทา่ น สา ปน สจเตจฺตกามุฬาีสรโิกกาฏิธโนหํตต,ิ สตสฺ วา เคเห ปตุ ฺตสฺสน�ำมาแล้ว ซงึ่ หญิงนนั้ เพ่ือบตุ ร ในเรือน ของทา่ น มอบให้แล้ว นํ อาหริตฺวา นิยฺยาเทตฺวาซง่ึ ทรัพย์มีโกฏิ ๔๐ เป็นประมาณ แก่หญิงนนั้ พงึ ใช้สอย ตาย ทินฺนกํ วลฺเชยฺยาส;ิ(ซงึ่ ทรัพย์) อนั ๆ หญิงนนั้ ให้แล้ว ; ถ้าวา่ (อ. บคุ คลนนั้ ) เป็นเดก็ ชาย ยอ่ มเป็นไซร้, อ. ทา่ น ให้แล้ว ตสฺสสเทจตฺวกามุ าจโตรฺตาโฬหตีส,ิโกฏติธวนํ เคเห วยปปฺ ตฺตํ ธีตรํซงึ่ ธิดา ผ้ถู งึ แล้วซง่ึ วยั ในเรือน ของทา่ น แก่บคุ คลนนั้ มอบให้แล้ว ตสสฺ นิยฺยาเทตฺวาซง่ึ ทรัพย์มีโกฏิ ๔๐ เป็ นประมาณ แก่บคุ คลนนั้ พึงใช้สอย เตน ทินฺนกํ วลเฺ ชยฺยาสีต.ิ(ซง่ึ ทรัพย์) อนั ๆ บคุ คลนนั้ ให้แล้ว ดงั นี ้ฯ ผลติ สอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 143
อ. เศรษฐีนนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. อบุ าย เป็นอบุ ายอนั เจริญ โส “ภทฺทโก อปุ าโยติ อตฺตโน อาปเณ(ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ กระท�ำแล้ว ซงึ่ ถ่านเพลงิ ท. ให้เป็นกอง ในร้าน องฺคาเร ราสึ กตฺวา วิกฺกีณนฺโต วิย นิสีทิ.ตลาด ของตน นงั่ แล้ว ราวกะวา่ ขายอยู่ ฯ อ. มนษุ ย์ ท. เหลา่ ใด กลา่ วแล้ว กะเศรษฐีนนั้ อยา่ งนี ้ วา่ เย นํ เอวมาหํสุ “เสสชนา วตฺถเตลมธผุ าณิตาทีนิอ.ชนผ้เู หลือ ท. ยอ่ มขาย (ซงึ่ วตั ถุ ท.) มีผ้าและน�ำ้ มนั และน�ำ้ ผงึ ้ วกิ ฺกีณนฺต,ิ ตฺวํ องฺคาเร วิกฺกีณนฺโต นิสนิ ฺโนสีต,ิและน�ำ้ อ้อยเป็นต้น, อ. ทา่ น เป็นผ้นู งั่ ขายอยแู่ ล้ว ซง่ึ ถ่านเพลงิ ท. เตสํ “อตฺตโน สนฺตกํ อวกิ ฺกีณนฺโต กึ กริสสฺ ามีติยอ่ มเป็น ดงั นี,้ (อ. เศรษฐีนนั้ ) ได้ให้แล้ว ซง่ึ ค�ำตอบ วา่ อ.เรา ปฏิวจนํ อทาส.ิไมข่ ายอยู่ ซง่ึ วตั ถอุ นั เป็นของมีอยู่ ของตน จกั กระท�ำ ซงึ่ อะไร ดงั นี ้แก่มนษุ ย์ ท. เหลา่ นนั้ ฯครัง้ นนั้ อ. นางกมุ าริกา คนหนงึ่ ชื่อวา่ โคตมี ปรากฏอยู่ วา่ อเถกา โคตมี นาม กมุ าริกา กิสสรีรตายอ. นางกิสาโคตมี ดงั นี ้ เพราะความที่ (แหง่ ตน) เป็นหญิงมีสรีระ “กิสาโคตมีติ ปฺายมานา ปริชิณฺณกลุ สสฺอนั ผอม เป็นธิดา ของตระกลู อนั เก่าแก่แล้ว (เป็น) ไปแล้ว สปู่ ระตู ธีตา อตฺตโน เอเกน กิจฺเจน อาปณทฺวารํ คตาแหง่ ร้านตลาด ด้วยกิจ อยา่ งหนงึ่ ของตน เหน็ แล้ว ซงึ่ เศรษฐีนนั้ ตวตํ ฺถเเสตฏลฺ ม€ึธผุ ทาิสณฺวิตาาทเีนอิ วมวาีกหฺกีณ“นกฺตึ ,ิ ตาต เสสชนากลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้วา่ ข้าแตพ่ อ่ อ. ชนผ้เู หลอื ท. ยอ่ มขาย (ซงึ่ วตั ถุ ท.) ตฺวํ หิรฺ-มีผ้าและน�ำ้ มนั และน�ำ้ ผงึ ้ และน�ำ้ อ้อยเป็นต้น, อ. ทา่ น เป็นผ้นู ง่ั ขาย สวุ ณฺณํ วกิ ฺกีณนฺโต นิสนิ ฺโนสตี .ิอยแู่ ล้ว ซงึ่ เงินและทอง ยอ่ มเป็น ท�ำไม ดงั นี ้ฯ(อ. เศรษฐี ถามแล้ว)วา่ แนะ่ แม่ อ. เงินและทอง (ยอ่ มมี) “กหํ อมมฺ หิรฺสวุ ณฺณนฺต.ิ “นนุ ตฺวํณ ท่ีไหน ดงั นี ้ ฯ (อ. นางกิสาโคตมี กลา่ วแล้ว) วา่ อ.ทา่ น เป็นผู้ ตเทว คเหตฺวา นิสินฺโนสีติ. “อาหร ตาว ตํนงั่ จบั แล้ว ซง่ึ เงินและทองนนั้ นน่ั เทียว ยอ่ มเป็น มิใชห่ รือ ดงั นี ้ ฯ อมมฺ าต.ิ(อ. เศรษฐี กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ อ. เธอ จงนำ� มา ซงึ่ เงนิ และทอง นนั้ก่อน ดงั นี ้ฯอ. นางกสิ าโคตมนี นั้ ถอื เอาแล้ว (ซงึ่ ถา่ นเพลงิ ) อนั ยงั มอื ให้เตม็ สา หตฺถปรู ํ คเหตฺวา ตสสฺ หตฺเถ €เปส.ิวางไว้แล้ว ในมือ ของเศรษฐีนนั้ ฯ อ. ถ่านเพลงิ นนั้ เป็นเงินและ- ตํ หิรฺสวุ ณฺณเมว อโหส.ิทองนนั่ เทียว ได้เป็นแล้ว ฯ ครัง้ นนั้ อ. เศรษฐี ถามแล้ว ซงึ่ นางกิสาโคตมีนนั้ วา่ แนะ่ แม่ “อสกุ อนถฺนานมํ เาสตฏิ ฺ€ี “กตรนเฺ ต อมมฺ เคหนตฺ ิ ปจุ ฉฺ ิตวฺ า,อ. เรือน ของเธอ หลงั ไหน ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ (อ. เรือน ของดฉิ นั ) วตุ ฺเต, ตสฺสา อสฺสามิกภาวํช่ือโน้น ดงั นี ้ (อนั นางกิสาโคตมนี นั้ ) กลา่ วแล้ว, รู้แล้ว ซงึ่ ความท-่ี ตฺวา ธนํ จตปฺตฏาิสฬาีสเมโกตฏฺวาิธนํ ตํ อตฺตโน ปตุ ฺตสสฺแหง่ นางกิสาโคตมีนนั้ เป็นหญิงไมม่ ีสามี เก็บง�ำแล้ว ซง่ึ ทรัพย์ อาเนตฺวา ปฏิจฺฉาเปส.ิ สพฺพํนำ� มาแล้ว ซงึ่ นางกสิ าโคตมนี นั้ แกบ่ ตุ ร ของตน (ยงั นางกสิ าโคตมนี นั้ ) หิรฺสวุ ณฺณเมว อโหส.ิให้รับแล้ว ซงึ่ ทรัพย์มีโกฏิ ๔๐ เป็นประมาณ ฯ อ. ถ่านเพลงิ ทงั้ ปวงเป็นเงินและทองนน่ั เทียว ได้เป็นแล้ว ฯ โดยสมยั อน่ื อกี อ. สตั วผ์ ้เู กดิ แล้วในครรภ์ ของนางกสิ าโคตมนี นั้ ตสสฺ า อปเรน สมเยน คพฺโภ ปตฏิ ฺ€หิ.ตงั้ อยเู่ ฉพาะแล้ว ฯอ. นางกิสาโคตมีนนั้ คลอดแล้ว ซงึ่ บตุ ร โดยอนั ลว่ งไปแหง่ สา ทสมาสจฺจเยน ปตุ ฺตํ วิชายิ.เดือน ๑๐ ฯอ. บตุ รนนั้ ได้กระท�ำแล้ว ซงึ่ กาละ ในกาลเป็นท่ีไป ด้วยเท้า ฯ โส ปทสา คมนกาเล กาลมกาส.ิ อ.นางกิสาโคตมีนนั้ ห้ามแล้ว (ซงึ่ ชน ท.) ผ้นู �ำออกอยู่ เพ่ืออนั นิวาเสราตฺวอาทิฏ“ฺป€ปุตพฺุตฺพสมฺสรณเมตายเภตสํ ชฌฺชํ าเปปตุจํฺุฉนิสีหฺสรานมฺเีตติยงั บตุ รนนั้ ให้ไหม้ เพราะความที่แหง่ ตนเป็นหญิงมีความตายอนัไมเ่ คยเหน็ แล้ว อ้มุ แล้ว ซง่ึ ซากศพแหง่ บตุ รผ้ตู ายแล้ว ด้วยสะเอว มตกเลวรํ องฺเกนาทาย “อปิ นุ เม ปตุ ฺตสสฺ เภสชฺชํ(ด้วยความหวงั ) วา่ อ.เรา จกั กระท�ำ ซงึ่ ยา เพ่ือบตุ ร ของเรา ดงั นี ้ ชานาถาติ ปจุ ฺฉนฺตี ฆรปปฺ ฏิปาฏิยา วจิ รต.ิถามอยู่ วา่ อ.ทา่ นท. ยอ่ มรู้ ซงึ่ ยา เพ่ือบตุ ร ของเรา บ้างหรือหนอดงั นี ้ยอ่ มเท่ียวไป ตามล�ำดบั แหง่ เรือน ฯ ครัง้ นนั้ อ.มนษุ ย์ ท. กลา่ วอยู่ กะนางกิสาโคตมีนนั้ วา่ แนแ่ ม่ อถ นํ มนสุ สฺ า “อมมฺ อมุ ฺมตฺตกิ าสิ ชาตา,อ.เจ้า เป็นหญิงบ้า เป็นผ้เู กิดแล้ว ยอ่ มเป็นหรือ144 ธรรมบทภาคท่ี ๔ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี
อเเย(นเ(ปพปออ.อ่นั้็็..น่ือนเมรบคทนหาบทออคดิี่ตอุาญ..รรยรุนงาแรังุงษ้อ่เิงากนศทลจขมผมงิส้้นยวััรากอ้้ไเูีคาาปมสิงอวโบวยข็เารน่คา่.ราอ้อ่,ูโบตาซบมคองอมงรึุ่มณธตัตแ..เุยษิทดีมนเธาาฑธถผี่ยานิีดยแ่,อ้เาูินตวนทาอัแป้มถีจ็้ตนั้นขสดแเากงว่ปไบอำล�งมไัมลา่็นคปณงนั้วอ่า่เอเญยั)ีครย้วฑย.อ่จายแวู่อเอ่ติมงรา่เลยนมาทหซคค้่วูีเลขวู้็นงึ่ยเวนท)ป้าย่าถอร่แหี่ย็แานวามลอวนดตม่าห้.รวไงเ่ึ้งัพู่ปพญเ(ซนรเซแอ่หื่อาง่ึฯิงีจง่ึน้ นบพ็คกบจกัอ่ะแตุรลลกคัุเ.แะลปราอ่ไคมใอด้็ผววนดคล่้้งตแูซแ,ซ)รคอลางึ่ลงผึ่อ์เ.้ยนวยบ้ถ้วรู.แ้าอู่ซคิดุพวซงลอมง่ึครา่กง่ึด้ยวนัรละบสิ้งูาัผแศดนตาดุอ้รดูนาโ้งรีงััูซนั้คงฯัสะ่ทนนงึ่นเตแดยีี่ีร้้ี๑มม้ฯฯฯาาาี่ มตปตุ ฺตสสฺ เภสชฺชํ ปจุ ฺฉนฺตี วิจรสีติ วทนฺต.ิ สา “อวสสฺ ํ มม ปตุ ฺตสฺส เภสชฺชชานนกํ ลภิสสฺ ามีติ มฺมานา วจิ รต.ิ อถ นํ เอโก ปณฺฑิตปรุ ิโส ทิสฺวา “อยํ มม ธีตา ป€มปตุ ฺตกํ วิชาตา ภวสิ ฺสติ อทภิฏวฺ €ิต-ํุ ปพุ ฺพมรณา, มยา อิมิสสฺ า อวสสฺ เยน ชวฏาฺนฏาตมีติ,ิ จินฺเตตฺวา อาห “อมมฺ อหํ เภสชฺชํ น เภสชฺชชานนกํ ปน ชานามีต.ิ “โก ชานาติ ตาตาต.ิ “สตฺถา อมมฺ ชานาต,ิ คจฺฉ ตํ ปจุ ฺฉาต.ิ(อถซอกเขเ(ตอขออออ้้าางึ่..ร.รวาธอ..ยาัสแแออาอดิดพบาตตแยนนััอน้ัวอารทลเพพ่่บ.ยพ.ะอ(้ใวลูอร(่อนังนศน่ือนอัเ)ะแคนรัวิาาบเ้นเัออลวารมธมงหสตุืงห้.อา่วกออืดมแครย)นมดิสหอาลอ่์ไผขอ่ว่อฉิาดนข้.้มวอเูมตา่โมนจั้อง่ึอฉงคใรรรเฉงขห้นนัูปันสัตยิญจบ้ันา็ดมเแืน)มนกัรแค(ุ)งอั่ลืปอไีนอแทตคนด้ไมไวนันรนลัลูพ่้ดดล้ี)ะฉ้้เวซถ้้ฯยรใธขมวกนั ง่ึดะาอินอา่าลใอหมอ()งวณนเอา่ะอรงปบา่ณไืว.เอไค.ด็รดนคุรแยใดื์ผงนอั้ผคอลอค่ยน้ซงเูันา้ทเู้.ลจมวรนอ่ีคงึ่ง้่ีสรนคเเกมีๆยฯวพิข้ญมุดขนวัิสค้า้ต่(ารลครออแาวไาะยอด็ือขง.ปหโดรยออ่พ้ค.ใพา่เงงหัอแงคดมฝแตรนนัหค้ลม.งะรัคตามีธ์้นบว้นอ่ศฯแวพ่ี์ ่ึงทตมุีลา(รผ้ยกอ่(ฯย)ส้ร.อฉวกั่อรอ่หดท(ด.นอัากมอยมซรนงบัาู.ลาคื.ออ่งจ่ึนเาตทดดถปพพวมกัีงหร้็ลูฉิาฯนรกรรไทมัสรมแนัดะะ)สิรืีแออล้ศศแ,หงดาลนวัจ้วทลาาแโางั้า่วกหั)คสส้มตรวน)ไยตคาดดวววว่ิไีป้ิบบมดือ่ฯาาาาาา่่่ ,้ี สา “คมิสสฺ ามิ ตาต, ปจุ ฺฉิสสฺ ามิ ตาตาติ วตฺวา สตฺถารํ อปุ สงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ €ติ า ปจุ ฺฉิ “ตมุ เฺ ห กิร เม ปตุ ฺตสฺส เภสชฺชํ ชานาถ ภ“““อยลนจสภฺเฺฉฺสติสรตฺสคเ.ิาคฺคม“เหหอิ ณาภมปนมตุ ฺเตตฺโฺตต,ชํ ากวนาสาสสฺ มธทิ ีีตตฺธา.ิปตนฺถวกา“กํเคนึ เหลโลกททลจฺธฺธทิํุ ํุมฺธํุตวววปฏฏฏพุ ฺฺฺฏฏฏฺโพตตตีีีตตตต...ิิิิ.มณผอ้.ูีตอดปยาีลร่อูยะหะ.แนตรดลือาู แง้ัวงหนหกนีง่ด้ิสถเอ้รวาวือโยแาคนสยลตทบะ,มี่ เ๑งั อีนคกวนัม้ ลแ(เา่ รลขวับ้้วาแพไลซปร้วง่ึ้อแพวมลา่ร้แวะอลศ.้วสาเม)ู่ภสลวดาาด่็ ยาพใขอนนั้า้มุ ธแแแ์ผุตหลกัพ่่ง้วกบราะ้ซาดอง่ึนงบใคนตุย์ผเรรืน้เูนือจแ้อนรลิยญน้ว-ี ้ สา “สาธุ ภนฺเตติ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา มตปตุ ฺตกํ องฺเกนาทาย อนฺโตคามํ ปวสิ ติ ฺวา ป€มเคหสสฺ ทฺวาเร €ตฺวา “อตฺถิ นุ โข อิมสฺมึ เคเห สทิ ฺธตฺถโก,ใ((นขยอนอ�ำอ่ันเจมรมชงือาไเใดนแนปห้ยล็น้เนท้ินวถ)ี.ว้ิดผ)ใดา่ห้เูงดักค(้อนองัลยย.ี,น้่าเต,ู่(มี,ว้คาถคลแยรารด็ันลแ้มัน้พ้เลวแมเ้น,ัมวล่ือธ(่ือ้ยวคก์ผเอ่ม�ำลวกั ม)ลา่่ากไวด็วามแา่ แพดนม่ (ล)นัะ่อี ้แวธแน.ล)์ผมเนั่ มหกวั่ อลร่เากปือ.ด็า็ถนบพดด้ายตุนังัทอารนธ.ยห์ผี,เอ้ ่ารพกันัือง่ือกชนบหานัน้ดตุรืทอ)รอว.ม.ขา่เทีอหอย่าอลงนู่.ดา่ดธนฉิิดงัทนนนััา้ .ี ้ ปตุ ฺตสฺส กิร เม เภสชฺชเมตนฺติ วตฺวา, “อตฺถีติ วตุ ฺเต, “เตนหิ เทถาต,ิ เตหิ อาหริตฺวา สทิ ฺธตฺถเกสุ ทียมาเนส,ุ “อิมสมฺ ึ เคเห ปตุ ฺโต วา ธีตา วา มตปพุ ฺโพ กจฺจิ นตฺถิ อมมฺ าติ ปจุ ฺฉิตฺวา,(ผเเพกทพอ้ลตูนั .ี่ยื่อา่าธวบชวย์(ผถคนแตุแดั าลรลรกมัน้ท้ว้วาอเ,.นมขด)ยนั่อื่อ(แู่ผทกเงคล้ทเู.ลดป�ำ้วียขา่ิ็ฉ)นอววจนั องแว�ำเยทปา่ลเด็อู่า่้(นวยมินแย)ผ่อนู่้วมูแทมเะ่า่ปตา.เแ็กตเ่นปถมถ็้้นชาน(ิด่ ยอน)อโอ่ย;เด.ลมอา่หยก็งเ.เทาธปนนเมมอ็�ำน้นอั้นิไล)ยดกออด็ด้ ลง.พงัทา่(ดนนนัยา่วงัีีธน้้อ่(แฯนอ์ผมลีทนัก้ั้วเป.ชกได็นจานซ้ใงด)งึ่ทห,รคนับ.้คอ�ำเนั่ืนอห.ซะแลเงึ่ชปไลเา่น็รมน้นว,ลยนัท้ ด็กา);.็ “กึ วเทสิ อมมฺ , ชีวมานา หิ กตปิ ยา, มตกา เอว พหกุ าติ วตุ ฺเต, “เตนหิ คณฺหถ โว สทิ ฺธตฺถเก, เนตํ มม ปตุ ฺตสสฺ เภสชฺชนฺติ ปฏิอทาส;ิ อิมินา นิยาเมน อาทิโต ปฏฺ€าย ปจุ ฺฉนฺตี วิจริ.ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 145
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
