ST-003 หนังสือบุญฤทธิ์

งานพระราชทานเพลงิ สรีรสังขาร พระคุณเจ้า หลวงปบู่ ุญฤทธิ์ ปณฑฺ โิ ต ณ เมรชุ ว่ั คราว วัดปา่ ภูริทตั ตปฏิปทาราม ต�ำบลคลองควาย อ�ำเภอสามโคก จังหวัดปทมุ ธานี วันพฤหัสบดีที่ ๒๑ มนี าคม พุทธศกั ราช ๒๕๖๒ 1

2

3

4

สำ� นึกในพระมหากรณุ าธคิ ุณ เม่ือสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงทราบ ฝา่ ละอองธลุ พี ระบาทว่า หลวงปูบ่ ญุ ฤทธิ์ ปณฺฑิโต ถึงแก่มรณภาพ ทรงพระกรุณา โปรดพระราชทานน้�ำหลวงสรงศพ และพระราชทานเกยี รติยศพเิ ศษโดยพระราชทาน โกศแปดเหล่ยี ม พร้อมฉตั รเบญจาตง้ั ประดบั พระราชทานพวงมาลาของหลวงวางที่ โกศศพ กับทั้งทรงบ�ำเพ็ญพระราชกุศลพระราชทานในวาระท่ีหลวงปู่มรณภาพครบ เจด็ วนั หา้ สบิ วนั และร้อยวัน ตามล�ำดับ ยง่ิ ไปกวา่ น้นั ทรงพระกรุณาโปรดให้งาน พระราชทานเพลิงศพของหลวงปู่บุญฤทธ์ิ ปณฺฑิโต อยู่ในพระราชานุเคราะห์ และ เสดจ็ พระราชดำ� เนินมาพระราชทานเพลงิ ศพด้วยพระองค์เอง พระราชกุศลท่ีทรงปฏิบัติบ�ำเพ็ญด้วยพระราชศรัทธาเช่นนี้ ย่อมเป็นที่ซาบซ้ึง ดืม่ ด่�ำไว้ในใจของพุทธศาสนิกชนไทยทกุ คน โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ บรรดาผูเ้ ปน็ ศิษย์ของ หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต และพร้อมใจกันขอพระราชทานน้อมเกล้าน้อมกระหม่อม ถวายพระพรชัยมงคล ขอใหท้ รงพระเจรญิ ด้วยถาวรสขุ สรรพทกุ ข์ภยั พาลอย่าได้มา ใกล้กรายพระบาทยุคล ทรงเป็นขวัญชาติขวัญชวี ิตของประชาชนชาวไทยเช่นทกุ วันน้ี ไมม่ ีเปลี่ยนแปลง ด้วยเกล้าดว้ ยกระหมอ่ มขอเดชะ ข้าพระพุทธเจา้ คณะศษิ ยานุศิษย์หลวงปบู่ ุญฤทธ์ิ ปณฺฑโิ ต 5

6

7

8

9

10

11

12

13

กำ� หนดการ พิธีบ�ำเพญ็ กศุ ลออกเมรุพระราชทานเพลิงศพ พระคุณเจา้ หลวงป่บู ุญฤทธ์ิ ปณฑฺ ิโต ณ เมรุชวั่ คราว วดั ปา่ ภูรทิ ัตตปฏปิ ทาราม ตำ� บลคลองควาย อ�ำเภอสามโคก จงั หวดั ปทุมธานี วนั ที่ ๑๙-๒๒ มนี าคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ วันอังคารท่ี ๑๙ มีนาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ (ขน้ึ ๑๔ ค�่ำ เดือน ๔) พธิ บี ำ� เพญ็ กุศลทักษิณานุประทานโดยเสด็จพระราชกุศล ในการออกเมรุพระราชทานเพลิงศพ พระคณุ เจา้ หลวงปูบ่ ญุ ฤทธ์ิ ปณฑฺ โิ ต ณ ศาลาจนุ โท เวลา ๑๕.๔๕ น. - ทกุ ฝ่ายพรอ้ มยงั บริเวณพธิ ี เวลา ๑๕.๕๐ น. - พระเถระพ่อแมค่ รอู าจารยก์ รรมฐาน ๑๐๕ รูป ข้ึนสู่อาสน์สงฆ์ เวลา ๑๖.๐๐ น. - พระเถระพ่อแมค่ รอู าจารย์กรรมฐาน ๑๐๕ รปู สวดมาตกิ า - คณะเจ้าภาพและคณะศิษยานุศษิ ย์ถวายเครือ่ งไทยธรรม - คณะเจ้าภาพและคณะศิษยานุศษิ ย์ทอดผ้าไตร - พระสงฆบ์ ังสกุ ลุ - พระสงฆ์ทง้ั น้นั อนโุ มทนา เวลา ๑๙.๐๐ น. - พระสงฆ์ ๔ รปู สวดพระอภิธรรม เวลา ๒๐.๐๐ น. - แสดงพระธรรมเทศนา ๑ กณั ฑ์ วนั พุธท่ี ๒๐ มนี าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ� เดือน ๔) ทรงพระกรุณาโปรดบำ� เพญ็ พระราชกศุ ลพระราชทาน ในการออกเมรพุ ระราชทานเพลงิ ศพ พระคุณเจา้ หลวงปบู่ ุญฤทธิ์ ปณฑฺ โิ ต ณ ศาลาจนุ โท เวลา ๑๐.๐๐ น. - พระสงฆ์ ๑๐ รปู สวดพระพุทธมนต์ - พระสงฆถ์ วายพระธรรมเทศนา ๑ กณั ฑ์ - พระสงฆ์ทง้ั นั้นถวายพรพระ เวลา ๑๑.๐๐ น. - พระสงฆ์ ๑๐ รูป ทสี่ วดพระพทุ ธมนตร์ ับพระราชทานฉนั และถวายภตั ตาหารเพลแดพ่ ระภิกษุสามเณร อีก ๕๐ รูป โดยเสด็จพระราชกุศล - ถวายเครือ่ งไทยธรรมท่ีทรงพระกรุณาโปรดพระราชทาน และเครือ่ งไทยธรรมโดยเสด็จพระราชกุศลแด่พระสงฆ์ ที่ถวายพระธรรมเทศนา และพระสงฆ์ที่สวดพระพทุ ธมนต์ 14

- พระสงฆถ์ วายอนุโมทนา ถวายอดิเรก - ถวายเคร่อื งไทยธรรมแด่พระสงฆท์ ี่รบั อาราธนามาฉันภตั ตาหารเพล โดยเสด็จพระราชกศุ ล จ�ำนวน ๕๐ รูป เวลา ๑๙.๐๐ น. - พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม วันพฤหัสบดที ี่ ๒๑ มนี าคม พุทธศกั ราช ๒๕๖๒ (แรม ๑ ค�ำ่ เดอื น ๔) สมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าเสดจ็ ฯ พระราชทานเพลิงศพ พระคณุ เจา้ หลวงปบู่ ุญฤทธ์ิ ปณฺฑโิ ต และทรงพระกรุณาโปรดบำ� เพ็ญพระราชกศุ ลพระราชทาน ในการออกเมรพุ ระราชทานเพลงิ ศพ เวลา ๐๘.๐๐ น. - พระสงฆ์ ๑๐ รปู สวดมาติกา-บงั สกุ ลุ เวลา ๐๘.๓๐ น. - เชญิ โกศศพจากศาลาจนุ โทไปยังเมรุช่วั คราว แหเ่ วยี นรอบเมรุ แล้วเชิญขึ้นตั้งบนจิตกาธาน เวลา ๐๙.๐๐ น. - เปิดโอกาสใหค้ ณะสงฆแ์ ละพุทธศาสนกิ ชนสักการะและถวายไม้จนั ทน์ ถึง ๑๒.๐๐ น. ณ เมรุช่ัวคราว เวลา ๑๕.๐๐ น. - สมเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั ฯ เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ไปในการพระราชทานเพลิงศพ พระคณุ เจ้า หลวงป่บู ุญฤทธ์ิ ปณฺฑโิ ต ณ เมรุชัว่ คราว เวลา ๒๐.๐๐ น. - พธิ ีถวายเพลงิ สรีระสงั ขาร (จริง) ณ เมรุชั่วคราวหน้าศาลาจุนโท วันศุกรท์ ี่ ๒๒ มนี าคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ (แรม ๒ ค�่ำ เดือน ๔) ทรงพระกรณุ าโปรดพระราชทานผ้าไตรและภัตตาหารสามหาบ ในการเก็บอัฐิ พระคณุ เจ้า หลวงปบู่ ุญฤทธิ์ ปณฑฺ ิโต และพิธบี �ำเพญ็ กศุ ลฉลองอฐั โิ ดยเสดจ็ พระราชกุศล เวลา ๐๖.๓๐ น. - พระสงฆ์ ๓ รูป พิจารณาผา้ ไตรพระราชทาน ณ เมรุชวั่ คราว - พธิ ีเกบ็ อฐั ิ พระคุณเจ้า หลวงปบู่ ญุ ฤทธิ์ ปณฑฺ โิ ต - พระราชทานภัตตาหารสามหาบถวายแด่พระสงฆ์ ๓ รปู - พระสงฆถ์ วายอนโุ มทนา ถวายอดิเรก - เชิญอฐั ิ พระคณุ เจ้า หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต จากเมรุชวั่ คราวไปประดษิ ฐาน ณ บรรณศาลาภายในศาลาจนุ โท เวลา ๐๗.๐๐ น. - พระสงฆอ์ อกรบั บิณฑบาต เวลา ๐๗.๓๐ น. - พระสงฆท์ ้ังน้ันเจรญิ พระพุทธมนต์ฉลองอัฐิ - ถวายภัตตาหารเชา้ แด่พระภกิ ษ-ุ สามเณร - พระภกิ ษ-ุ สามเณรทั้งน้ัน อนุโมทนา เวลา ๑๐.๐๐ น. - เชญิ อฐั ิ พระคุณเจา้ หลวงปบู่ ญุ ฤทธ์ิ ปณฺฑโิ ต จากศาลาจนุ โท วดั ปา่ ภรู ิทัตตปฏปิ ทาราม อ.สามโคก จ.ปทมุ ธานี ไปยงั ปัณฑิโตเจดีย์ วดั มกฏุ ครี ีวนั ต.โป่งตาลอง อ.ปากชอ่ ง จ.นครราชสีมา - เป็นเสรจ็ พิธี 15

16

17

18

19

20

“สัพเพ สังขารา อะนจิ จา” ความวา่ สังขารคอื ร่างกายจิตใจ แลรูปธรรมนามธรรมทงั้ หมดท้ังสนิ้ มันไม่เที่ยง เกดิ ขึ้นแล้วดบั ไป มแี ลว้ หายไป พระคุณเจ้า หลวงปู่บุญฤทธ์ิ ปณฺฑิโต แห่งสวนทิพย์ จังหวัดนนทบุรี ทา่ นเปน็ พระเถระอกี รปู หนง่ึ ทเ่ี ปน็ รตั ตญั ญและเปน็ ผมู้ ปี ฏปิ ทาทคี่ วรแกก่ ารยกยอ่ ง สรรเสริญของบณั ฑิตชน เพราะทา่ นเปน็ พระเถระผู้ทรงศีล ทรงธรรม ทรงคุณ ทรงบุญ และทรงวาสนา ท่านมีประวัติความเป็นมา มีอรรถจริยาการบ�ำเพ็ญ ประโยชน์ท่ีควรศึกษา และควรเอาอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ งานด้าน การเผยแผ่และการสาธารณูปการ นอกจากนี้ ท่านยังเป็นพระเถระผู้ใหญ่ท่ีมี คุณูปการคุณอย่างย่ิง ในการสนองงานพระศาสนา มีน�้ำใจเปี่ยมล้นด้วยเมตตา กรุณา ออ่ นน้อมอยา่ งสม�่ำเสมอ ด้วยความทพ่ี ระคณุ เจา้ หลวงปบู่ ญุ ฤทธ์ิ เปน็ ผูเ้ พียบพร้อมด้วยคณุ ธรรม ของความเป็นวุฒิบุคคล คือ เป็นผู้มีชาติวุฒิ เพราะได้อุปสมบทในศาสนาของ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีคุณวุฒิเพราะเพียบพร้อมด้วยคุณธรรม และวุฒธิ รรมเป็นอเนกประการ มวี ัยวฒุ ิ เปน็ พระเถรที่เจริญอายวุ ฒั นมงคลถงึ ๑๐๔ ปีจึงได้กระท�ำกาลกิริยาละสังขารไปจากอัตภาพน้ี นอกจากน้ัน พระคณุ เจา้ หลวงปบู่ ญุ ฤทธ์ิ ไดเ้ ปน็ พระธรรมทตู เดนิ ทางไปเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนา ในต่างประเทศกวา่ ๓๐ ปี เชน่ เมก็ ซโิ ก สวีเดน สวิตเซอรแ์ ลนด์ จนี เยอรมัน สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย เป็นต้น 21

ธรรมจริยาเหล่านี้ ท่านประพฤติปฏิบัติเป็นประจ�ำสม�่ำเสมอ จึงเป็น เหตุให้ท่านม่ันคงในอันท่ีจะบ�ำเพ็ญ ประโยชน์ให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองทั้งแก่ ประเทศชาติ พระศาสนา และเกดิ ความมน่ั คงในสถาบันแหง่ องค์พระมหากษตั รยิ ์ ทั้งในและต่างประเทศแล้วนั้นด้วยอ�ำนาจแห่งคุณความดีที่พระคุณเจ้า หลวงปู่ บุญฤทธิ์ ได้ส่ังสมอบรมมาตลอดชั่วอายุไขในร่มเงาแห่งผ้ากาสาวพัสตร์ ขอ จงเป็นประโยชน์สมบัติอ�ำนวยสุขสวัสด์ิให้เสวยสุขส�ำราญ รับรสอมตธรรมใน สมั ปรายภพ สมตามเจตนาปรารภจงทกุ ประการ พระธรรมเจตยิ าจารย์ ทป่ี รึกษาเจ้าคณะภาค ๘ (ธรรมยตุ ) วัดพระศรีพระมหาธาตุ กรุงเทพมหานคร 22

ระลึกถึงหลวงพอ่ บุญฤทธิ์ ปณฑฺ ิโต ย้อนหลังไปถงึ กาลเวลาสสี่ ิบกว่าปีมาแล้ว ปี พ.ศ. ๒๕๑๗ ผู้เขยี นเพ่งิ ได้ สิบเอ็ดพรรษาอายุสามสิบเอ็ดปี ได้รับคัดเลือกให้เป็นพระธรรมทูตรุ่นท่ีสอง พรอ้ มกบั หลวงพ่อบญุ ฤทธ์ิ เดินทางไปเปน็ พระธรรมทูต ประจ�ำ ณ นครซดิ นีย์ ประเทศออสเตรเลีย วันเดนิ ทางคอื วนั ที่ ๓๑ มนี าคม ๒๕๑๗ มคี วามตื่นเตน้ เป็น พิเศษ สำ� หรบั หลวงพ่อบุญฤทธิ์ อายุทา่ นหกสบิ เอด็ ปีแล้วก็ถอื ว่าเปน็ พระเถระ ชัน้ ผูใ้ หญท่ ่จี ะไดไ้ ปสอนธรรมกรรมฐานใหแ้ ก่ผสู้ นใจในนครซิดนีย์ แม้ว่าจะต่างวัยต่างที่มา ต่างสถานท่ีอบรม ผู้เขียนก็มีบางส่ิงบางอย่าง คล้ายหลวงพ่อ หลวงพ่อเรียนจบจากโรงเรียนมัธยมท่ีมีช่ือเสียง โรงเรียน เซนต์คาเบรียล ที่กรุงเทพฯ แล้วสอบชิงทุนไปเรียนที่ลีเซอัลแบร์ซาร์โร ที่ ฮานอย ในสมัยน้ันประเทศเวียดนาม ลาว เขมร ยังเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส ในยุคน้ัน ฮานอยเป็นนครหลวงของเวียดนามหรือของอินโดจีนทั้งหมดก็ว่าได้ ลีเซ่ อัลแบร์ซาร์โร เป็นสถาบันช้ันสูง เป็นสถาบันการศึกษาของเจ้านายลาว เขมร เวียดนาม หลวงพ่อจึงเก่งภาษาฝร่ังเศส เพราะได้รับการศึกษาอย่างดี จากโรงเรียนเซนตค์ าเบรียลอยู่แลว้ ส�ำหรับผเู้ ขยี นจบโรงเรียนชนั้ ประถม ๖ ที่ ประเทศลาว แตค่ วามรู้ภาษาฝรง่ั เศสได้ข้ันพื้นฐาน สมยั ตั้งแต่ ป.๔ เปน็ ต้นไป วิชาเรยี นทุกวิชาเปน็ ภาษาฝรั่งเศส หลวงพ่อมีบุญวาสนา เกิดในตระกูลขุนนาง การศึกษาอบรมก็อยู่ใน ระดบั สูง พช่ี ายของทา่ นขุนประเสริฐศภุ มาตรา เปน็ ถึงอธกิ ารบดี มหาวทิ ยาลัย ธรรมศาสตร์ ความที่ทา่ นมีบุญวาสนาทางพระศาสนา หลังจากกลบั จากฮานอย 23

มารับราชการท่ีจังหวัดหนองคาย เป็นล่ามภาษาฝร่ังเศส ประจ�ำผู้ว่าราชการ จังหวัดหนองคาย ในขณะน้ัน คุณปกรณ์ อังศุสิงห์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัด หนองคาย หลวงพ่อได้พบกับกัลยาณมิตร ให้ชีวิตของท่านได้หันเข้าสู่ร่มกา- สาวพสั ตร์ โดยไดท้ ่านอาจารยก์ ู่ ธมั มะทินโน ลูกศิษย์ท่านอาจารยม์ ่ัน ภรู ิทัตโต เป็นท่ีเคารพนับถืออย่างยิ่งในจังหวัดหนองคาย หลวงพ่อเป็นผู้เรียนหนังสือเก่ง นกั เรยี นรู้ มาเจอพระอาจารยก์ ัมมัฏฐานผู้ถึงธรรมจึงยอมเคารพกราบไหวซ้ ึ้งใน พระพุทธศาสนาจริงๆ เมื่อเป็นคนดี เสร็จแล้วมาบวชมีศีลดี มีครูบาอาจารย์ กัมมัฏฐานดี ท่านจึงได้เจริญในธรรมตามล�ำดับ ความท่ีเป็นผู้มีบุญ องค์ หลวงพ่อเองก็มีความรู้ภายในมาต้ังแต่เป็นฆราวาส แม้จะได้ไปเมืองนอกก็มี อะไรมากระซิบบอก กอ่ นจะบวชจติ ใจกว็ า่ งสงบใหเ้ หน็ โดยไมไ่ ดต้ ้งั ใจท�ำสมาธิ เลย พอบวชแล้ว ท่านนั่งเพ่งเอาพระจันทร์เป็นกสิณในยามค�่ำคืน หลับตา ก็เห็นพระจันทร์มองเข้าไปในท่ีมืด พระจันทร์ก็ติดตาติดใจอยู่อย่างนั้น จิต สงบนงิ่ เกิดปิติสขุ ขึ้นมา ในปีต่อมา ในช่วงท่ีท่านไปพักอยู่วัดประชาอุทิศ อ�ำเภอค�ำเข่ือนแก้ว จังหวัดอุบลราชธานี ในสมัยน้ัน สมาธิท่ีได้มาค่อยเสื่อมไป ไม่ติดตัวเลย ใคร่ จะลาสกิ ขา เลยตง้ั ใจจะปฏบิ ัติท้งิ ทวน เพอื่ จะได้สมาธขิ น้ึ บ้าง กอ่ นจะกลบั เข้าสู่ ความเป็นฆราวาส ก็เลยได้สมาธิข้ึนมาอกี มแี สงสวา่ งรอบตวั เกดิ ปญั ญาขึ้นมา เขา้ ใจความเกิดดบั ของขนั ธ์ ๕ ความเปลี่ยนแปลงของจิตสังขาร หลวงพ่อทา่ นวา่ วนั นี้ รู้จักปฏิจจสมุปบาทตอนตน้ ความคดิ จะลาสิกขากเ็ ลยหายไปหมดสิ้น หลวงพอ่ ได้มีโอกาสศึกษาปฏิบัติกบั ท่านพ่อลที จี่ ันทบรุ ี และทว่ี ัดบรมนิวาส กรุงเทพฯ ก่อนท่ีจะเดินทางขึ้นไปเชียงใหม่ไปปฏิบัติธรรมกับหลวงปู่แหวนและ หลวงปู่ชอบท่ีบ้านยางผาแด่น การอยู่ในป่าเขาที่ทุกข์ระก�ำล�ำบาก และการท่ี 24

ได้อยู่กับหลวงปู่ชอบเป็นระยะยาวนานพอสมควร ท�ำให้หลวงพ่ออดทนสูง ได้ ธรรมล้�ำเลิศมาเป็นสมบัติอันประเสริฐย่ิงประจ�ำชีวิตขององค์ท่าน ท่านเล่าว่า วันหนึ่ง ในขณะเดินจงกรมอยู่ได้ยินเสียงดังก้องกัมปนาทมาจากฟากฟ้าว่า ธรรมเป็นธรรม หลวงปู่รู้สึกว่า กายและใจของท่านละลายหายเงียบไปหมด เสรจ็ จากนั้นทา่ นเข้าไปในกุฏิ น่ังสมาธภิ าวนาจติ หย่ังลกึ ลงไป เกดิ มีภาษาบาลี โผลข่ ึน้ มาว่า นะโส เหตะวัง ววิ าโห โลกตุ ตะระ สนั ตัง แปลใหฟ้ ังอกี ว่า ไม่ต้อง มีวิวาทะ โต้เถียงกับใครอีกแล้ว เพราะโลกุตตระธรรมมนั้นเป็นความสุข สดุ ยอดเหนือโลกไม่มีอะไรเปรียบ ท่ีเล่ามานี้เป็นส่วนย่อยส่วนหน่ึงท่ีท่านเคยเล่าให้ฟัง หลังจากท่ีได้มา ประจำ� อยู่ซดิ นยี ์กบั ทา่ นแลว้ ผเู้ ขียนเองประทับใจมากกับธรรมทีท่ า่ นได้ในชว่ งน้ี ค�ำวา่ ธรรมเป็นธรรม กบั คำ� บาลีทที่ า่ นได้ในสมาธิ ซาบซงึ้ ตรงึ ใจจรงิ ๆ หลวงพอ่ กบั ผู้เขยี นมาพักอยไู่ มน่ าน ทา่ นเจา้ คุณปริยตั กิ วี (สมณะศักดิใ์ นขณะนั้น) ทา่ น จะเดินทางกลับประเทศไทย ก็มีข่าวว่าสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชจะเสด็จ มาส่งท่าน ไม่มใี ครทราบแน่นอนวา่ พระองคจ์ ะเสด็จไปท่สี นามบิน หรอื เสด็จ มาท่ีบ้านเลขท่ี ๙ ถนนลิปอนเวย์ โรสเบอร่ี (9 Ripon Way Rosebery) ท่ี พระสงฆอ์ าศัยอยู่ เชา้ มืดวันนั้น อาตมาฝันเหน็ ชา้ งมายนื อย่ตู อ่ หนา้ ทางเขา้ บ้าน ตามปกติก็จะไม่ติดใจอะไรกับความฝัน แต่ใจอยากดูว่ามีอะไรที่ทางเข้าบ้าน พอเปดิ มา่ นหนา้ ตา่ ง เห็นสมเดจ็ พระบรมฯ ก�ำลังเสด็จออกจากรถ อาตมาตอ้ ง รบี ไปเปิดประตู ไปกราบเรยี นท่านเจ้าคณุ และหลวงพอ่ บญุ ฤทธิ์ มานั่งรับเสดจ็ ที่ห้องพระ ส่ีสิบกว่าปีย้อนหลัง องค์ที่เป็นเจ้าคุณได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จ- พระสังฆราช โดยพระเจา้ อยหู่ ัวรชั กาลที่ ๑๐ หลวงพ่อไดก้ ลบั จากออสเตรเลีย ท�ำประโยชน์มากมายแกช่ าติบา้ นเมือง เปน็ ครูบาอาจารยท์ ่สี อนธรรมกัมมัฏฐาน 25

ทั้งแก่ญาติโยมทั่วไป ทั้งเป็นท่ีเคารพนับถือจากเจ้านาย พระบรมวงศานุวงค์ เม่ืออายุได้ ๑๐๒ ปี หลวงพ่อละสังขารได้รับพระราชทานโกศเกียรติยศ เสมอ พระราชาคณะชั้นพรหม และพวงมาลาของหลวงจากเจ้านายทุกพระองค์ สององคท์ ่านท่ไี ดร้ ับเสดจ็ วนั นน้ั บุญวาสนาสงู ส่งจริง หลวงพอ่ มอี ปุ นสิ ยั ทางเมตตากรณุ าสอนธรรมกมั มฏั ฐานแกช่ าวออสเตรเลยี มากกว่าองค์อ่ืนๆ เสมอต้นเสมอปลายตลอด ไม่เคยบ่นเพราะความทุกข์ยาก ล�ำบาก มีฝรั่งหลายคนได้เรียนรู้พระพุทธศาสนาจากท่านก่อนเข้ามาบวช เมืองไทย หลายองค์ก็ลาสิกขาไป แต่ก็นับถือพระพุทธศาสนาตลอดชีวิต ใน บรรดาญาติโยมท่ีท่านอนุเคราะห์เมตตา มีทั้งออสเตรเลีย จีน มาเลเซีย ศรีลังกา ในช่วงระยะเวลาหลังจากท�ำพิธีเปิดวัดพุทธรังษี เลขท่ี ๘๘ ถนน สแตนเมอร์ นครซิดนีย์ สมัยนั้นพระธรรมทูตชาติอื่นๆ ยังไม่มีเลย หลวงพ่อ ได้ถูกนิมนต์ไปสอนพระธรรมกัมมัฏฐานหลายแห่ง เริ่มต้นด้วยไปสอนชาว ออสเตรเลียท่ีใช้ชีวิตแบบง่ายๆ ฮิปปิ้สไตล์ มีลูกศิษย์ช่วยอุปถัมภ์รับใช้ ท่ีอยู่ แบบเรีบยง่าย ไม่มีความห่วงใยเร่ืองอาหารเลย เม่ือมาพักอยู่ซิดนีย์บ่อยคร้ัง ก็ไปพักกับครอบครัวฝรั่งที่ให้ความอุปถัมภ์ มีสอนสมาธิ สอนแบบทุกวันแก่ เพ่อื นฝูง มติ รสหาย ท่ีเขานดั หมายกันมา ในชว่ งสุดทา้ ยทา่ นไปจ�ำพรรษาท่วี ัด รตั นประทีป อะดเิ ลต เป็นเวลานานพอสมควร ก่อนทจ่ี ะกลบั ไปโปรดญาตโิ ยม ทเี่ มืองไทย ทุกคร้ังที่หลวงพ่อกลับมาอยู่วัดพุทธรังษี ท่านจะพาฝรั่งน่ังสมาธิและ สอนธรรม ท่านไม่เคยปฏิเสธ ท่านถือว่าเป็นหน้าท่ีของท่าน ผู้เขียนกับ พระธรรมทูตทุกองค์ได้รับความเมตตาจากหลวงพ่อ ความเป็นกันเอง ความ 26

ไม่บ่นเรื่องความทุกข์ยากล�ำบาก ท�ำให้เกิดความสบายใจแก่ทุกท่านทุกองค์ ญาติโยมอุบาสกอุบาสิกาคนไทยท่ีท�ำบุญที่วัด ตลอดถึงพ่ีน้องชาวลาว เขมร จีน เวยี ดนาม ก็ไดร้ ับคำ� แนะน�ำส่งั สอนจากทา่ นเชน่ กัน ในช่วงบั้นปลายแหง่ อายขุ ัย หากถอื ๔๐ ปเี ปน็ ก�ำหนด ๒๐ ปแี รก ท่าน ทำ� ประโยชน์ใหแ้ กช่ าวยุโรป อเมรกิ า และเม็กซิโก ๒๐ ปีหลัง ท่านทำ� ประโยชน์ แก่ประเทศไทย วัดพุทธรังษี สะแตนเมอร์ เป็นวัดแรกท่ีหลวงพ่อร่วมพิธี เจ้าพระคุณพระสาสนโสภณ วัดบวรนิเวศวิหาร ซึ่งต่อมาได้รับสถาปนาเป็น สมเด็จพระสังฆราช องคท์ ี่ ๑๙ เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ สมเด็จพระบรมโอรสา- ธิราช พระเจ้าอยู่หัวองค์ท่ี ๑๐ ปัจจุบัน เป็นองค์ประธานฝ่ายฆราวาส คณะสงฆ์พระธรรมทูต ฝ่ายธรรมยุต ปฏิบัติงานเต็มความสามารถ มีวัดอยู่ ทกุ รัฐ และเมืองใหญๆ่ หลายเมือง ตลอดถงึ นวิ ซีแลนด์ด้วย ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๐๖ สิบกวา่ ปี กอ่ นออสเตรเลีย ในหลวงรัชกาลท่ี ๙ และสมเด็จพระราชินีเป็นองค์ประธาน และพระสาสนโสภณเป็นองค์ประธาน สงฆ์ ทรงเปิดวดั พุทธประทีป ที่ลอนดอนประเทศองั กฤษ บัดน้ี วัดไทยท้ังสาย วัดบา้ นและวดั ปา่ มีทั่วยโุ รป อเมรกิ า และแคนาดา เป็นหนา้ ที่ภมู ใิ จทีม่ พี วกเรา ชาวไทย พระเจ้าแผ่นดิน เป็นองค์อุปถัมภ์ มีครูอาจารย์ผู้ประพฤติดี ปฏิบัติ ชอบ ช่วยจรรโลงพระพุทธศาสนา มีพระสงฆ์ต่างชาติ ระดับพระเถระ มหาเถระบวชจากประเทศไทย อยู่ในประเทศไทยบ้าง อยู่ในต่างประเทศบ้าง ช่วยเผยแผ่พระพุทธศาสนา มาถงึ เวลาน้ี หลวงพอ่ คงจะภมู ใิ จยงิ่ ทมี่ โี อกาสช่วย เผยแผ่พระพทุ ธศาสนาองคส์ ำ� คญั องค์หน่ึง 27

อยู่กับหลวงพอ่ เคยมโี อกาสฉันกาแฟดๆี ได้อ่านหนังสือดีๆ ได้ฉนั อาหาร ดๆี ท่ดี ยี ิง่ กว่าทุกอย่างคอื ค�ำสอนของหลวงพ่อ บทธรรมทห่ี ลน่ มาจากฟา้ วา่ ธรรมเป็นธรรมนัน้ จะกอ้ งอยู่ในใจของกระผมตลอดไป และบทวา่ นโส เหตะวัง วิวาโท โลกุตตระ สันตัง จะน้อมน�ำเอามาปฏิบัติ อยู่กับกระผมไปท่ัวฟ้า ดินสลาย ในนามของคณะสงฆ์ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ขอกราบขอบพระคุณ แทบเท้าอีกครั้งหนึ่ง ไม่อาจเอื้อมท่ีจะถวายพรใดๆ แก่หลวงพ่อ เพราะมั่นใจ หลวงพอ่ น้นั จันทรสมบูรณ์ จรงิ ๆ ขอบุญฤทธข์ิ องหลวงพอ่ จงคุม้ ครองปกปอ้ ง ปวงศษิ ยต์ ลอดกาลนาน พระเทพสีลาภรณ์ (สมยั สขุ สมทิ ฺโธ ป.ธ.๕) วดั ปา่ พทุ ธรงั ษี ลเู ม่ยี ฮ์ แคมเมลทาวน์ นครซีดนีย์ ออสเตรเลยี 28

ชวี ิตประเสรฐิ หลวงปู่บุญฤทธิ์ เป็นพระเถระรูปหนึ่งท่ีประเสริฐ เลิศ สะอาด เป็น อย่างยิ่ง ท่ีกล่าวมาอย่างน้ี ก็โดยเห็นเป็นที่แจ้งประจักษ์ แด่ท่านสาธุชนและ คนท่ัวไปแล้ววา่ ทา่ นไดถ้ อื กำ� เนิดในตระกลู ทด่ี ีงาม ได้รับการศึกษาเป็นอย่างดี พร้อมทั้งได้รับหน้าท่ีราชการ ตามที่ได้รับมอบหมาย เป็นการก้าวไปข้างหน้า ที่มีความก้าวหน้าเป็นอย่างย่ิง แต่ท่านก็มีความคิดท่ีประเสริฐเลิศกว่านั้น ด้วย การคดิ ลาภาระตา่ งๆ เหลา่ นั้น ทั้งๆ ทเ่ี ป็นท่ีหวงั อยา่ งยงิ่ วา่ ทา่ นจะตอ้ งกา้ วหนา้ ไปอย่างเดียว ด้วยความรู้ความสามารถ และความดีงามท่ีเป็นคุณสมบัติ สว่ นองคข์ องท่านเอง แตเ่ ม่อื ท่านมาไดร้ �ำพงึ ดอู ยา่ งนี้ จึงสละสง่ิ ทงี่ ดงาม แนวทาง ท่ีดีท่ีจะก้าวไปสู่ความเจริญงอกงามนั้นเสีย มาบวชเป็นพระสงฆ์ เมื่อบวชแล้ว ไม่ใช่บวชตามปกติธรรมดาเหมือนบางท่านท่ัวไป หากแต่ว่าบวชด้วยศรัทธา ดว้ ยความตงั้ ใจ ดว้ ยความม่งุ หวังเพอื่ ใหเ้ กดิ ประโยชนโ์ สตถิผล แก่องคท์ ่านเอง และแกส่ งั คมประเทศชาติ ศาสนา ท่านจึงไดป้ ระพฤติปฏิบัตกิ ระแสธรรม ตาม แบบฉบับของครูบาอาจารย์ฝา่ ยวปิ ัสนากรรมฐานเป็นอยา่ งดี สำ� หรับชีวิตในการคลองสมณะเพศของทา่ นนน้ั ท่านอยู่ ณ ที่ใด ก็เป็น ประโยชน์โสตถิผล เป็นประโยชน์ทั้งส่วนท่านเองและผู้อื่น และประโยชน์เพ่ือ พระศาสนาอย่างแท้จริง อาตมาเคยไปเย่ียมท่านเมื่อสมัยท่านอยู่ ณ วัดป่า แห่งหน่ึง ใกล้สนามบินแม่ฮ่องสอน ในขณะนั้นท่านก็ไปอยู่เป็นองค์แรก และ เป็นการไปอยู่อย่างที่เรียกว่า เสียสละ ต้ังใจ มุ่งหวังเพื่อความห่างจากหมู่ หา่ งจากส่ิงแวดลอ้ มต่างๆ ทา่ นกส็ ามารถอยจู่ นได้รบั ความรู้ ความเจรญิ งอกงาม ตามธรรมะวินัยมาอย่างงาม ในท่ีสุดท่านก็เดินทางไปประกาศแนวทางปฏิบัติ 29

หรือเรยี กวา่ ประกาศพระศาสนาในต่างแดน ไปต่างประเทศ ไปประเทศไหน ท่านก็สามารถปลูกฝัง ความเคารพนับถือและประกาศพระศาสนา และ แนวทางปฏิบัติเป็นอย่างดี เมื่อท่านกลับมาเมื่อวัยสูงอายุพอสมควรแล้ว ท่าน ก็กลับมาอยู่ที่แดนไทยแดนทองของเราเหมือนเดิม แต่ก็อยู่ด้วยการประพฤติ ปฏิบัติในแนวทางท่ีดีงามตลอดเวลา ท่ีท่านได้อาศัยอยู่ในประเทศของเราน้ัน บญุ กศุ ลอานิสงส์แห่งความดงี าม อานสิ งสแ์ หง่ ความตง้ั ใจดี ประพฤตดิ ี ปฏบิ ตั ดิ ี ก็ท�ำให้ชื่อเสียงและเกียรติคุณของท่าน แผ่ไพศาลไปในวงการคณะสงฆ์ แมก้ ระทัง่ พุทธศาสนิกชนโดยทว่ั ไป ในท่ีสุดเมื่อท่านอยู่ในวัยสูงอายุพอสมควรแล้ว ได้มาอยู่ในที่พักสงฆ์ สวนทิพย์ ของท่านพลอากาศเอกยุทธพงษ์ กิตติขจร พร้อมกับ คุณทิพยา กิตติขจร ได้ถวายที่สร้างเสนาสนะ ท่ีอยู่อาศัยเหมือนหนึ่งกับว่า เป็นอารามท่ี ส�ำคญั แห่งหนึง่ ณ แดนตรงน้ี ทเ่ี รียกว่า แดนธรรมแดนทอง และท่านกไ็ ด้สรา้ ง คุณงามความดีมาโดยล�ำดับ จนกระท่ัง คุณงามความดี บุญญาธิการของ ท่านน้ัน ต้ังม่ันดีแล้ว ก็แผ่ขยายให้เกิดความเล่ือมใสศรัทธาแก่พุทธบริษัท อย่างกว้างขวาง จนกระท่ังเข้าสู่พระราชส�ำนัก สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระองค์ทรงเลื่อมใส ถวายความอปุ ถัมภ์ให้แกพ่ ระคุณทา่ น โดยตลอดมา และแผ่ขยายไปมาอย่างกว้างขวางระหว่างหมู่คณะสงฆ์ ครูบา อาจารย์โดยท่ัวไป และหมู่คณะพุทธบริษทั ทกุ ชน้ั วรรณะ ไดม้ ีการมารว่ มงานบุญ งานกุศล ฟังเทศ ฟังธรรม ต่อเมื่อท่านชราภาพมากแล้ว ท่านก็เป็นผู้หน่ึงท่ี เป็นพระเถระท่ยี งั ความเคารพนบั ถือ และความเลื่อมใสให้คงที่ โดยการทรงตวั และขยบั ไปในทางทด่ี ีงาม ละเอียดอ่อนย่งิ ขนึ้ ในท่ีสุดเมอ่ื พดู ถงึ ความงาม หรือ 30

บุญวาสนาของท่านแล้ว ท่านเป็นผู้หน่ึงที่เจริญด้วยคุณธรรม เจริญด้วยคุณวุฒิ วัยวฒุ ิ คือ มอี ายยุ นื นานมากกวา่ ๑๐๐ ปี อาตมาภาพเองกไ็ ด้มารับศรทั ธารว่ ม งานท�ำบุญของท่านเป็นประจ�ำตลอดมาเป็นเวลานาน หลวงปู่ท่านท่านเป็นผู้ท่ี ประเสริฐ เป็นชีวิตที่สะอาด เป็นชีวิตท่ีงดงาม งามด้วยวิชาความรู้ งามโดย คุณธรรม งามโดยศีลาจารวัตรของท่าน และงามทุกอย่างที่จะหาท่านผู้ใด เสมอเหมอื นไดย้ าก เฉพาะอยา่ งยิง่ บุญญาธิการอันหน่ึงของท่านน้นั เปน็ ส่งิ ท่ี พวกเรากป็ รารถนาน้ัน คอื อายุยืน คนเรานัน้ จะมอี ายถุ งึ ๑๐๐ ปี จะมสี กั กท่ี ่าน พระคุณท่านนั้น เจริญด้วยคุณธรรม เจริญด้วยคุณงามความดี เจริญด้วย บญุ วาสนา และเจรญิ ดว้ ยอายุ วรรณะ มาจนกระทั่งถึงวยั สดุ ทา้ ยของทา่ น ได้ มรณภาพ ท่านเป็นพระเถระรูปหนึ่งที่ท�ำพระราชศรัทธาให้เกิดขึ้นมั่นคง จาก ในหลวงรัชกาลท่ี ๑๐ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใน รัชกาลที่ ๙ จึงได้รับพระราชทานเกียรติยศเป็นพิเศษโดยพระราชทานโกศ แปดเหลี่ยม และพระราชทานพวงมาลาวางท่ีโกศศพ กับท้ังทรงบ�ำเพ็ญ พระราชกุศลและเสด็จพระราชด�ำเนินมาพระราชทานเพลิงศพด้วยพระองค์เอง ณ วัดป่าภูรทิ ตั ตปฏปิ ทาราม พระคุณท่านน้ัน เป็นผู้สมบูรณ์มีบุญมีวาสนา เป็นผู้เจริญในคุณงาม ความดี ถ้าจะจบั ใจความแลว้ ท่านเป็นทร่ี วมจติ รวมใจ รวมศรัทธาของพวกเรา เพราะท่านมีความสะอาด ชีวิตสะอาด หรือชีวิตท่ีประเสริฐ นั้นเอง เราจึงมี ความอาลัยอาวรณ์ เสียดายเป็นอย่างยิ่ง ยากท่ีจะน�ำส่ิงใด มาเปรียบปราณ พรรณาคุณงามความดี ด้วยความเคารพนับถือ ด้วยความเสียดายอาลัย ใน วาระสุดทา้ ยน้ี ก็ขอกล่าวเป็นคาถาประพนั ธว์ า่ 31

โอ้ โพธิพฤกษ์เยน็ พระคณุ เด่นเกษมสนั ต์ บัดนีม้ าดับขนั ธ์ ดจุ ด่ังโพธิหกั ลาญ ชพี ดบั มิกลบั หลัง พระคณุ ยงั ประทับนาน ซาบซึง้ ณ ดวงมาลย์ บริสทุ ธ์ิ สงบเยน็ แตน่ ีม้ ิมแี ล้ว ประทีปแกว้ ทเ่ี คยเห็น ผอ่ งผดุ ดจุ เดือนเพ็ญ มิมัวหมองเทา่ ยองใย นกึ นกึ อานาถนกั สดุ ท่ีจกั หักอาลัย หลดั หลดั ก็ลับไป คดิ แลว้ โธ่ โออ้ าวรณ์ พระราชวรคณุ (สมศกั ด์ิ ปณฺฑิโต) เจ้าอาวาสวัดบูรพาราม จงั หวดั สรุ นิ ทร์ 32

น้อมร�ำลึกถึงพระคณุ เจ้าหลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฑฺ ิโต หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต อาตมาคุ้นเคยกับท่าน ในฐานะท่ีเป็นพระ ปฏบิ ตั สิ ายต่างประเทศเหมอื นกัน อปุ สมบทเขา้ มาในพระพทุ ธศาสนา กเ็ พราะ ความเลื่อมใสในพระฝ่ายปฏิบัติ สายพระอาจารย์ม่ัน ภูริทัตตเถระ และท่าน ได้รักษาปฏิปทาการปฏิบัติน้ีมาตลอดชีวิต ตราบกระทั่งมรณภาพ พระปฏิบัติ ท่ีแท้จริงนั้น ต้องท�ำตามค�ำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัด ต้องมี ความเห็นเป็นอิสระของตนเอง มีตนเองเป็นเกราะ มีตนเองเป็นที่พึ่ง มี ธรรมวินัยเป็นเกราะ มีธรรมวินัยเป็นท่ีพ่ึง และใฝ่หาครูอาจารย์ที่มีคุณธรรม ในด้านการปฏิบัติ เป็นผู้น�ำทางในด้านการปฏิบัติ ไม่ออกนอกเส้นทางของ พระธรรมวินัย ถึงจะเป็นพระฝ่ายปฏิบตั ิทงี่ ดงาม ทเ่ี คารพของคนทวั่ ๆ ไป หลวงปูท่ ่านเปน็ พระธรรมทูตสายตา่ งประเทศ ทมี่ คี วามรู้ความสามารถ สอนชาวตา่ งประเทศ และคนในระดับสูงของสังคมได้เปน็ พิเศษ ดังน้นั หลวงปู่ จึงเป็นพระสายปฏิบัติที่งดงาม มีสีสันประดับวงการของพระสายปฏิบัติใน พระพุทธศาสนา ตั้งแต่อุปสมบทจนถึงการมรณรภาพ ซึ่งท�ำให้ท่านได้รับ พระราชทานเกียรติยศเป็นพิเศษ ในการพระราชทานเพลิงศพของท่าน จาก พระมหาบพิธพระราชสมภารเจ้าในรัชกาลปัจจุบัน นับว่าเป็นพระมหากรุณา- ธิคุณอย่างย่ิง และเป็นการแสดงถึงพระอัฉริยภาพของพระองค์ ท่ีเห็นถึง ความส�ำคัญของการปฏิบัติธรรมะอันถูกต้องตามทางพระธรรมวินัยในพระ พุทธศาสนา ทจ่ี ะทำ� ให้พระศาสนาบรสิ ทุ ธบิ์ ริบูรณ์ และดว้ ยอ�ำนาจแหง่ คณุ พระศรีรัตนตรยั นี้ จะปกป้องค้มุ ครองประชาชน ชาวไทย ให้มีความรม่ เย็น เป็นสุข เกษมสันต์ และพระเกยี รติยศของพระองค์ ก็จะขจรขจายไปท่ัวหล้า สมดังค�ำพระพุทธภาษิตท่ีว่า พระราชาเป็นสง่าแห่ง แว่นแควน้ ควรไม่ควรแตป่ ระการใด ขอเดชะแห่งพระเมตตาบารมี จงปกป้อง คมุ้ ครองด้วยเทอญ พระทิวา อาภากโร สถานปฏิบัตธิ รรมเสริมรงั ษี จงั หวดั นครราชสีมา 33

กราบหลวงปู่สู่แดนภพ ขอนอบน้อมกราบหลวงปู่สแู่ ดนภพ อนั สงบคอื นิพพานกาลสมยั พทุ ธธรรมนำ� ทางสว่างไกล ขออโหสิกรรมทั้งกายใจและวาจา ทั้งต้งั ใจมติ ัง้ ใจของปวงศษิ ย์ ทีพ่ ลั้งผิดลว่ งเกินมากอ่ นหน้า “จิตพุทโธ” ประจักษ์ใสในแววตา อันเมตตาของหลวงปู่อยู่กลางใจ คำ� “สกั แต่” ทา่ นสอนใหไ้ ด้คดิ รับรู้แล้ววางจติ สงบได้ ไมย่ ดึ ถอื ขนั ธ์ห้าพาหา่ งไป “จิตอสิ ระ” เป็นไทในทุกกาล “มสี ติ” “ภาวนา” พาบังเกิด “ปญั ญาเลศิ ” เปน็ สุขทุกสถาน หลวงปนู่ ำ� ทางเดนิ มาเน่นิ นาน เกินกล่าวขานพระคณุ ไว้ไม่ลืมเลือน สงบเย็นเป็นนจิ นา่ เคารพ ศีลธรรมครันครบหาใครเหมอื น ความเสอื่ มแห่งสังขารอนั เยีย่ มเยือน วฏั ฏะเตือนรบั รู้อย่เู ร่ือยมา ไมว่ นั หนง่ึ วนั ใดต้องมาถึง เขา้ ใจซ้ึงกเ็ ศร้าพลนั กนั ทั่วหนา้ ยังยอ้ นคดิ ถงึ วันอนั ผา่ นมา กราบหลวงปดู่ ้วยศรัทธาเตม็ หัวใจ จ�ำสง่าราศที ่ีใบหนา้ จ�ำรอยยมิ้ เมตตาน่าเล่ือมใส คำ� ใหพ้ รทวั่ หนา้ ไมว่ ่าใคร “เทวดาช่วยด้วย เรยี บร้อย” น่นั ไงให้ทกุ คน แม้หลวงปูล่ ะสงั ขารจากโลกน้ี สจั จธรรมอันมีประจักษผ์ ล ค�ำสอนทา่ นจารกึ ไวใ้ นกมล ท่ที ว่ มท้นระลกึ อยมู่ ิร้ลู ืม กราบหลวงป่ดู ว้ ยเศียรเกลา้ คณะศิษยานุศิษย์







สมเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ติ ์ิ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั มหาวชริ าลงกรณ บดินทรเทพยวรางกรู รชั กาลท่ี ๑๐ ขณะดำ� รงพระยศ สมเดจ็ พระบรมโอรสาธิราชฯ สยามกฏุ ราชกมุ าร ถวายเครอื่ งไทยธรรมแด่หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฑฺ โิ ต 38

สมเดจ็ พระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินนี าถ ทรงมพี ระราชศรัทธาเสดจ็ ฯ กราบเยย่ี มหลวงปบู่ ญุ ฤทธิ์ ปณฺฑโิ ต ณ กฏุ ิสวนทิพย์ จงั หวัดนนทบรุ ี หลังจากท่หี ลวงปู่หกลม้ และรับการรกั ษาท่ีโรงพยาบาลศริ ริ าช โดยทรงรบั หลวงปเู่ ปน็ คนไข้พระราชานเุ คราะห์ในสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินนี าถ 39

40

สมเด็จพระนางเจา้ สิรกิ ิต์ิ พระบรมราชนิ นี าถ ทรงมพี ระราชศรัทธาอาราธนานิมนต์หลวงปบู่ ญุ ฤทธ์ิ ปณฑฺ โิ ต ณ ต�ำหนกั จิตรลดารโหฐาน สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ 41

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองคเ์ จา้ โสมสวลี พระวรราชาทนิ ัดดามาตุ ขณะถวายภตั ตาหารแดห่ ลวงป่บู ญุ ฤทธ์ิ ปณฑฺ โิ ต 42

คณุ พุ่ม เจนเซน่ ไปกราบหลวงปทู่ ่ีกุฏิในเรือ จงั หวัดกาญจนบรุ ี วนั สงกรานต์ ๑๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๖ 43

44

45

46

47

มีศรัทธาใน พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ มีปัญญา ถึงแม้จะไม่เห็นแจ่มแจ้งในอริยสัจ แต่เช่ืออันน้ีถูกต้อง ยินดีในการขจัดกิเลส และมุ่งปรารถนาพระนิพพาน ก็เรียกว่าเป็นดอกบัวเหนือน้�ำ