หลักสูตร สถานศึกษา กลุ่มสาระสุขศึกษา ประถม

๔๘ โครงสรา้ งรายวชิ า/หน่วยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๕๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๕ กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ จำนวน ๘๐ ชว่ั โมง นำ้ หนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชอื่ หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ เรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั (ชวั่ โมง) คะแนน ๖ การออกกำลงั กาย พ ป.๓/๑ การออกกำลังกายและการเล่นเกม ๘ ๕ การเลน่ เกม และ ป.๕/๒ เป็ น กิ จก รรม ท่ี ท ำให้ ร่างก าย ๕ กจิ กรรมนนั ทนาการ ป.๕/๖ ส ม บู ร ณ์ แ ข็ ง แ ร ง เกิ ด ค ว า ม พ ป.๓/๒ สนุกสนานเพลิดเพลินและทำให้ ๓๐ ป.๕/๑ รู้จักการมีน้ำใจนักกีฬา รู้แพ้ รู้ ๒๐ ๕๐ ป.๕/๓ ช น ะ รู้ อ ภั ย ส่ ว น กิ จ ก ร ร ม ป.๕/๔ นันทนาการเป็นกิจกรรมที่ทำใน เวลาว่างด้วยความสมัครใจ เพื่อ เสริมสร้างพั ฒ น าการทั้งด้าน รา่ งกาย จติ ใจ และสตปิ ัญญา ๗ การเล่นกีฬาเพ่ือ พ ป.๓/๑ กีฬามีหลายประเภทท้ังกีฬาไทย ๑๔ สร้างเสริมสขุ ภาพ ป.๕/๔ ป.๕/๕ และกีฬาสากล ซ่ึงมีการเล่นทั้ง พ ป.๓/๒ ป ร ะ เภ ท เดี่ ย ว แ ล ะ ป ร ะ เภ ท ที ม ป.๕/๒ ป.๕/๓ ต้องเลือกเล่นกีฬาท่ีตนเองชอบ ป.๕/๔ ต า ม ค ว า ม ถ นั ด แ ล ะ ค ว า ม ส น ใ จ พ ป.๕/๑ ปฏิบัติตามกฎ กติกา เพื่อป้องกัน ป.๕/๕ อันตรายจากการเล่นกีฬา และ รู้จัก ยอมรับใน ความแตกต่าง ระหว่างบุคคลในการเล่นเกมและ กีฬา จึงจะส่งผลดีต่อสุขภาพทั้ง ร่างกายและจิตใจ อีกทั้งยังสร้าง เสริมนิสยั การมนี ้ำใจนักกีฬา คอื รู้ แพ้ รชู้ นะ รอู้ ภัย เวลา (ชวั่ โมง) / คะแนนเกบ็ ระหวา่ งภาคเรยี นท่ี ๑ ๔๐ คะแนนสอบปลายภาคเรยี นที่ ๑ รวมคะแนนภาคเรยี นที่ ๑

๔๙ โครงสรา้ งรายวชิ า/หนว่ ยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๕๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๕ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ จำนวน ๘๐ ชวั่ โมง นำ้ หนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชอ่ื หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ เรยี นร/ู้ ตวั ชว้ี ดั (ชว่ั โมง) คะแนน พ ๔.๑ ป.๕/๕ ๘ การทดสอบและ กิจกรรมทดสอบสมรรถภาพทางกาย ๑๒ ๕ พ ๔.๑ ป.๕/๑ ปรับปรงุ สมรรถภาพ เป็นกิจกรรมที่ตรวจสอบระดับความ ๔ พ ๔.๑ ป.๕/๔ ทางกาย สามรถของร่างกาย ซึ่งผลท่ีได้จาก ๔ พ ๔.๑ ป.๕/๒ พ ๔.๑ ป.๕/๓ การทดสอบ จะนำไปใช้เป็นแนวทาง ๔ ๔ ใน การปรับปรุงและสร้างเสริม สมรรถภาพทางกาย ๙ การปฏิบตั ติ นตาม การมีสุขภาพที่ดีเกิดจากการปฏิบัติ ๓ หลกั สขุ บัญญัติ แหง่ ชาติ ตนอยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม โด ย เฉ พ า ะ ก า ร ป ฏิ บั ติ ต า ม ห ลั ก สุ ข บญั ญัติแห่งชาติ ซึง่ หากปฏิบัตจิ นเป็น นิสัย จะทำให้มีสุขภาพดีทั้งร่างกาย และจิตใจ ๑๐ การปฏิบัตติ นเพื่อ การรู้จกั ปฏิบัตติ นเพอ่ื ปอ้ งกนั โรคท่ี ๗ ปอ้ งกนั โรค พบบ่อยในชวี ติ ประจำวัน เพอื่ ไมใ่ ห้ ตนเองเจ็บปว่ ยได้ง่ายและมีสขุ ภาพท่ีดี นอกจากนี้ยังตอ้ งร้จู ักดแู ล ตนเองเบอื้ งต้นเม่อื เจบ็ ปว่ ย เพราะจะ ช่วยให้อาการเจ็บปว่ ยบรรเทาความ รนุ แรงและหายเจบ็ ปว่ ยเร็ว หรอื ฟ้ืนตัวได้เรว็ ขนึ้ ๑๑ ข้อมลู ขา่ วสารเพือ่ การศกึ ษาขอ้ มูลข่าวสารทางสขุ ภาพ ๒ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ เป็นสิงจำเป็นในการนำไปใช้เลือก ๑๒ การเลอื กซอ้ื อาหาร บริโภคอาหาร ผลิตภัณฑ์ และบรกิ าร และผลิตภัณฑ์ สขุ ภาพ สุขภาพเพอื่ พัฒนาคณุ ภาพชีวิตใหด้ ขี นึ้ การเลือกซอื้ อาหารและผลิตภณั ฑ์ ๗ สุขภาพไมค่ วรหลงเชือ้ คำโฆษณา ต้องตรวจสอบขอ้ เท็จจรงิ ก่อนตดั สนิ ใจ ซอ้ื และตอ้ งเลือกซอ้ื อยา่ งถูกวธิ ี เพือ่ ให้ ไดอ้ าหารและผลิตภัณฑ์สุขภาพท่ีให้ ประโยชน์อยา่ งคมุ้ คา่ และปลอดภยั ใน การบรโิ ภค

๕๐ โครงสรา้ งรายวชิ า/หนว่ ยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๕๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๕ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๕ จำนวน ๘๐ ชว่ั โมง น้ำหนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชือ่ หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ เรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั (ชว่ั โมง) คะแนน สารเสพติดเปน็ สง่ิ ทีใ่ ห้โทษตอ่ ตนเอง ๑๓ ยาและสารเสพตดิ พ ๕.๑ ป.๕/๑ ครอบครัว สงั คม และประเทศชาติ การ ๗ ๕ รจู้ กั หลกั เล่ยี ง ใหโ้ ทษ ป.๕/๒ และปอ้ งกนตนเองใหป้ ลอดภัย จากสารเสพตดิ จะทำใหต้ นเองมีสุขภาพ ป.๕/๓ ดี ครอบครัวอบอุ่น ประเทศชาติพฒั นา เจรญิ ก้าวหนา้ การใชย้ าทุกครัง้ ตอ้ งศึกษาวธิ กี ารใช้ อย่างละเอียดเพอื่ ใหใ้ ช้ยาได้อย่าง ถกู ตอ้ ง ชว่ ยป้องกนั อนั ตรายหรือ ผลขา้ งเคียงจากการใชย้ า ๑๔ อิทธิพลของสื่อทีมี พ ๕.๑ ป.๕/๔ ส่อื มีอิทธพิ ลต่อพฤติกรรมสุขภาพ ๒ ๔ ตอ่ พฤติกรรม ของแตล่ ะบคุ คล จงึ ควรรจู้ ักวิเคราะห์ สุขภาพ และเลือกรบั ขอ้ มูลทม่ี ปี ระโยชน์จากสอ่ื และนำไปปฏิบัตใิ นชีวิตประจำวนั จะทำ ใหม้ สี ุขภาพท่ีด่ี เวลา (ชวั่ โมง) / คะแนนเกบ็ ระหวา่ งภาคเรยี นที่ ๒ ๔๐ ๓๐ ๘๐ คะแนนสอบปลายภาคเรยี นที่ ๒ ๒๐ รวมทง้ั สน้ิ ๑๐๐

๕๑ โครงสรา้ งรายวชิ า/หน่วยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๖๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๖ กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๖ จำนวน ๘๐ ชว่ั โมง น้ำหนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชือ่ หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ท่ี เรยี นร/ู้ ตวั ชว้ี ดั (ชว่ั โมง) คะแนน ๑ ระบบอวยั วะ พ 1.1 ป.6/1 ระบบหายใจ ระบบไหลเวียนโลหิต 6 3 ในร่างกาย ป.6/2 และระบบสบื พันธ์ุ มคี วามสำคญั และมี 3 ผลตอ่ สุขภาพ การเจรญิ เติบโตและ 5 พฒั นาการของรา่ งกาย ดังนน้ั เราจงึ ควร 3 ดูแลรกั ษาระบบหายใจ ระบบไหลเวียน 4 โลหิต และระบบสบื พนั ธุ์ ใหท้ ำงานได้ ตามปกติ ๒ สัมพนั ธภาพกบั ผ้อู ่ืน พ 2.1 ป.6/1 การสรา้ งสมั พันธภาพทด่ี ีกับสมาชิก ใน 4 ครอบครวั และเพ่อื น จะทำใหเ้ ข้าใจ ตนเองและผู้อื่น อกี ท้งั ยงั สามารถ อยู่ ร่วมกนั กับผอู้ น่ื ได้ อยา่ งมีความสุข ๓ พฤตกิ รรมเสย่ี ง พ 2.1 ป.6/2 การมเี พศสัมพันธ์ การตดิ เช้ือเอดส์ และ ๕ ทางเพศ การตง้ั ครรภก์ ่อนวัยอนั ควร ลว้ นแตม่ ี สาเหตุเกดิ จากพฤติกรรมเสยี่ ง เราจึงควร ศึกษาทำความเข้าใจเพ่ือจะไดป้ ้องกัน ตนเองจากพฤติกรรมดงั กลา่ ว ๔ สง่ิ แวดล้อมรอบตัว พ 4.1 ป.6/1 ความรับผิดชอบตอ่ สขุ ภาพของตนเอง ๔ ป.6/3 และสว่ นรวม สามารถทำได้โดยการ เสนอแนะแนวทางและแสดงพฤติกรรม ในการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หา ส่ิงแวดล้อมท่มี ีผลตอ่ สุขภาพ ๕ โรคตดิ ตอ่ พ 4.1 ป.6/2 การแสดงความรบั ผิดชอบต่อสขุ ภาพ ๑๐ ป.6/3 ของส่วนร่วมสามารถทำได้โดยการ วเิ คราะห์ผลกระทบ และเสนอแนวทาง ป้องกนั โรคติดตอ่ สำคัญที่ พบในประเทศไทย

๕๒ โครงสรา้ งรายวชิ า/หนว่ ยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๖๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๖ กลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๖ จำนวน ๘๐ ชว่ั โมง นำ้ หนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชื่อหนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ท่ี เรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั (ชวั่ โมง) คะแนน ๖ ภยั ธรรมชาติ พ 5.1 ป.6/1 ความรุนแรงของภัยธรรมชาติมี ๔ 3 ป.6/2 ผลกระทบต่อร่างกาย จิตใจ และ สังคม ดังน้ันจึงควรศึกษาวิธีการ 4 ปฏิบัติตน เพื่อความปลอดภัยจาก ธรรมชาติ ๗ สารเสพติด พ 5.1 ป.6/3 ส า ร เส พ ติ ด เป็ น อั น ต ร า ย ทั้ ง ต่ อ 3 ตนเองและผู้อ่ืน เราจึงหลีกเล่ียง และชักชวน ให้ผู้อ่ืนห่างไกลจาก สารเสพตดิ ๘ การเคล่อื นไหว พ 3.1 ป.6/2 การออกกำลังกายที่ถูกต้องตาม 4 5 ร่างกาย พ 3.2 ป.6/1 ห ลั ก ก าส าม าร ถน ำห ลั ก ก าร ๔๐ ๓๐ เคลื่อนไหวร่างกายโดยการใช้แรง ๒๐ การรับแรงและความสมดุลในการ ๕๐ เค ล่ื อ น ไ ห ว ร่ า ง ก า ย ม า ป รั บ ป รุ ง เพื่อเพ่ิมพูนทักษะการ ออกกำลัง กายเพื่อสุขภาพ สมรรถภาพทาง กาย และการสรา้ งเสริมบุคลกิ ภาพ เวลา (ชวั่ โมง) / คะแนนเกบ็ ระหวา่ งภาคเรยี นที่ ๑ คะแนนสอบปลายภาคเรยี นท่ี ๑ รวมคะแนนภาคเรยี นท่ี ๑

๕๓ โครงสรา้ งรายวชิ า/หนว่ ยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๖๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๖ กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๖ จำนวน ๘๐ ชวั่ โมง นำ้ หนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชอ่ื หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ เรยี นร/ู้ ตวั ชว้ี ดั (ชว่ั โมง) คะแนน พ 3.1 ป.6/1 9 กายบริหารประกอบ กายบรหิ ารประกอบเพลงเป็นการ ๕ ๔ พ 3.1 ป.6/1 3 เพลง ป.6/2 เคลื่อนไหวรา่ งกายรว่ มกบั ผอู้ น่ื แบบ 3 พ 3.1 ป.6/1 ผสมผสาน ทั้งแบบอยกู่ บั ที่ และ พ 3.2 ป.3/2 เคลอ่ื นที่ โดยใช้จังหวะเพลงประกอบ 10 ยืดหย่นุ ข้นั พืน้ ฐาน การยืดหย่นุ ขัน้ พืน้ ฐานเป็นการ 4 เคลื่อนไหวร่างกายแบบผลัดในลักษณะ ผสมผสานทต่ี อ้ งใชค้ วามแขง็ แรง ความ ออ่ นตัวและความสมดุลซงึ่ ผู้ปฏิบัติ ควร ศึกษาหลกั การฝกึ ยดื หยุ่นข้นั พื้นฐานให้ เขา้ ใจ เพื่อจะได้นำไปปฏิบัตไิ ดอ้ ยา่ ง ถูกต้องและปลอดภัย แล้วนำผลมา ปรบั ปรงุ เพ่มิ พูนวธิ ปี ฏิบัตขิ องตนเอง และผ้อู ่นื 11 ผลัดกันเล่นใหส้ นุก กิจกรรมแบบผลัดและเกมนำไปส่กู ีฬาเป็น 7 การใชท้ ักษะการเคลอ่ื นไหวร่วมกบั ผ้อู ่ืนใน ลกั ษณะแบบผลดั และแบบผสมผสานทง้ั แบบอย่กู บั ที่ เคลื่อนที่ และใช้อุปกรณ์ ประกอบ ซงึ่ ผู้เลน่ ตอ้ งใชท้ ักษะการ วางแผนและสามารถเพมิ่ พูนทักษะการ ออกกำลงั กายได้อย่างถกู วิธแี ละเป็นระบบ 12 กจิ กรรมนันทนาการ พ 3.1 ป.6/5 การเข้าร่วมหรอื ปฏิบตั ิกจิ กรรม ๔ ๔ นันทนาการ ผปู้ ฏิบตั ิสามารถนำความรู้ และหลักการทไ่ี ดไ้ ปเปน็ พนื้ ฐานใน การศึกษาหาความร้เู ร่อื งอ่ืนๆ ได้ 14 วอลเลยบ์ อล พ 3.1 ป.6/3 การเล่นวอลเลย์บอลเปน็ การเล่นกฬี าสากล ๕ ๔ ป.6/4 ประเภททมี ท่ีมีอุปกรณป์ ระกอบ ซง่ึ ผู้เล่นจะตอ้ ง พ 3.2 ป.6/3 ใช้ทกั ษะวางแผนและ เพิ่มพูนทักษะการออก ป.6/4 กำลังกายและ การเคลือ่ นไหวอย่างเปน็ ระบบ ป.6/5 และถกู วธิ ี นำกลวิธกี ารรุกและการรับมาใช้ และ ในขณะเล่นต้องปฏิบตั ติ ามกฎ กตกิ า โดย ป.6/6 คำนึงถึงความปลอดภยั ของตนเองและผอู้ ืน่ และ มนี ้ำใจนกั กีฬา

๕๔ โครงสรา้ งรายวชิ า/หน่วยการเรยี นรู้ รหสั วชิ า พ ๑๖๑๐๑ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ๖ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๖ จำนวน ๘๐ ชว่ั โมง นำ้ หนกั คะแนน ๑๐๐ คะแนน ลำดบั ชอ่ื หนว่ ยการเรยี นรู้ มาตรฐานการ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ เรยี นร/ู้ ตวั ชวี้ ดั (ชวั่ โมง) คะแนน 15 ตะกรอ้ พ 3.1 ป.6/3 ตะกร้อเป็นกีฬาไทยทผี่ ูเ้ ลน่ ต้องมที ักษะ ๕ ๔ ป.6/4 ในการเลน่ รูจ้ ักนำกลวิธกี ารรุกและการ ๔ พ 3.2 ป.6/3 รับมาใช้ และในขณะเล่นควรปฏิบตั ิตาม ป.6/4 กฎ กตกิ าการเล่น มนี ้ำใจนักกีฬา และ ๓๐ ป.6/5 คำนึงถงึ ความปลอดภยั ของตนเองและ ๒๐ ๑๐๐ ป.6/6 ผ้อู ืน่ 16 สมรรถภาพทาง พ 4.1 ป.6/4 การสรา้ งเสรมิ และปรับปรงุ สมรรถภาพ 6 กาย ทางกายอยา่ งต่อเนื่องจะทำใหส้ ุขภาพ แขง็ แรง เวลา (ชวั่ โมง) / คะแนนเกบ็ ระหวา่ งภาคเรยี นที่ ๒ ๔๐ คะแนนสอบปลายภาคเรยี นที่ ๒ รวมทง้ั สน้ิ ๘๐

๕๕ อภธิ านศพั ท์ กลไกของรา่ งกายที่ใช้ในการเคล่อื นไหว (Body Mechanism) กระบวนการตามธรรมชาตใิ นการเคล่ือนไหวส่วนต่างๆ ของร่างกายตามลักษณะโครงสรา้ ง หน้าท่ี และการ ทำงานร่วมกันของข้อต่อ กล้ามเนื้อ กระดูก และระบบประสาทท่ีเก่ียวข้องภายใต้ขอบข่าย เงื่อนไข หลักการ และ ปจั จัยด้านชีวกลศาสตร์ที่มีผลต่อการเคล่ือนไหว เช่น ความมั่นคง (Stability) ระบบคาน (Leverage) การเคล่ือน (Motion) และแรง (Force) การเคลื่อนไหวเฉพาะอย่าง (Specialized Movement) การผสมผสานกันระหว่างทักษะย่อยของทักษะการเคลื่อนไหวพื้นฐานต่างๆ การออกกำลังกาย การเล่นเกม และการเล่นกีฬาต่างๆ ซ่ึงมีความจำเป็นสำหรับกิจกรรมทางกาย เช่น การขว้างลูก ซอฟท์บอล ต้องอาศัยการ ผสมผสานของทักษะการสไลด์ (การเคล่ือนไหวแบบเคล่ือนท่ี) การขวา้ ง (การเคลื่อนไหวแบบประกอบอุปกรณ์) การ บิดตัว (การเคล่ือนไหวแบบไม่เคล่ือนที่) ทักษะท่ีทำบางอย่างยิ่งมีความซับซ้อนและต้องใช้การผสมผสานของทักษะ การเคลอ่ื นไหวพ้นื ฐานหลายๆ ทักษะรวมกนั การเคลือ่ นไหวในชีวิตประจำวัน (Daily Movement) รูปแบบหรือทักษะการเคล่ือนไหวร่างกายในอิริยาบถต่างๆ ท่ีบุคคลทั่วไปใช้ใน การดำเนินชีวิต ไมว่ ่าเพอื่ การประกอบกิจวตั รประจำวัน การทำงาน การเดินทาง หรือกจิ กรรมอื่นๆ เช่น การยืน ก้ม นง่ั เดนิ ว่ิง โหน รถเมล์ ยกของหนกั ปนี ปา่ ย กระโดดลงจากทีส่ งู ฯลฯ การเคลอื่ นไหวพ้นื ฐาน (Fundamental Movements) ทักษะการเคลื่อนไหวร่างกายท่ีจำเปน็ สำหรับชวี ิตและการดำเนินชีวิตของมนุษย์ ในการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธภิ าพ เป็นทักษะที่มีการพัฒนาในช่วงวัยเด็ก และจะเป็นพื้นฐานสำหรับการประกอบกิจกรรมต่างๆ เม่อื เจริญวยั สงู ข้ึน ตลอดจนเป็นพน้ื ฐานของการ มีความสามารถในการเคลอื่ นไหว โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในการ เลน่ กีฬา การออกกำลังกาย และการประกอบกิจกรรมนันทนาการ การเคลื่อนไหวพน้ื ฐาน สามารถแบ่งออกไดเ้ ปน็ ๓ ประเภท คือ ๑. การเคลื่อนไหวแบบเคลื่อนท่ี (Locomotor Movement) หมายถึง ทักษะการเคลื่อนไหว ท่ีใช้ในการ เคลอื่ นรา่ งกายจากทห่ี น่ึงไปยังอีกท่ีหนึง่ ได้แก่ การเดิน การวงิ่ การกระโดด สลับเท้า การกระโจน การสไลด์ และ การวิ่งควบม้า ฯลฯ หรือการเคลื่อนที่ในแนวดิ่ง เช่น การกระโดด ทักษะการเคล่ือนไหวเหล่าน้ีเป็นพ้ืนฐานของการ ทำงานประสานสมั พันธ์ทางกลไกแบบไมซ่ บั ซอ้ น และเป็นการเคลื่อนไหวร่างกายทใี่ ช้กล้ามเนอ้ื มัดใหญ่ ๒. การเคล่อื นไหวแบบอยกู่ ับท่ี (Nonlocomotor Movement) หมายถึง ทักษะการเคล่ือนไหวที่ปฏิบัติโดย ร่างกายไม่มีการเคลื่อนท่ีของร่างกาย ตัวอย่างเช่น การก้ม การเหยียด การผลักและดนั การบิดตัว การโยกตัว การไกวตวั และการทรงตัว เป็นต้น ๓. การเคลื่อนไหวแบบประกอบอุปกรณ์ (Manipulative Movement) เป็นทักษะการเคล่ือนไหวท่ีมีการ บังคับหรือควบคุมวัตถุ ซึ่งส่วนใหญ่จะเก่ียวข้องกับการใช้มอื และเท้า แต่สว่ นอ่ืนๆ ของร่างกายก็สามารถใช้ได้ เช่น การขวา้ ง การตี การเตะ การรับ เปน็ ต้น

๕๖ การจดั การกบั อารมณ์และความเครยี ด (Emotion and Stress Management) วิธีควบคุมอารมณ์ความเครียดและความคับข้องใจ ท่ีไม่เป็นอันตรายตอ่ ตนเองและผู้อน่ื แล้วลงมือปฏบิ ตั ิ อยา่ งเหมาะสม เช่น ทำสมาธิ เลน่ กฬี า การรว่ มกิจกรรม นันทนาการ การคลายกลา้ มเนื้อ (muscle relaxation) การชว่ ยฟนื้ คนื ชีพ (Cardiopulmonary Resuscitation = CPR) การช่วยชีวิตเบ้ืองต้นก่อนส่งต่อให้แพทย์ในกรณีผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้น โดยการนวดหัวใจและผายปอดไป พรอ้ มๆ กัน การดแู ลเบอื้ งต้น (First Care) การให้การดูแลสุขภาพผูป้ ่วยในระยะพักฟ้นื และ / หรอื การปฐมพยาบาล การพฒั นาทีย่ ั่งยนื (Sustainable Development) การพัฒนาที่เป็นองค์รวมของความเป็นมนุษย์ตามแนวทางของพระธรรมปิฏก (ประยุทธ์ ปยุตโต) เป็นการ พัฒนาที่เป็นบูรณาการ คือ ทำให้เกิดเป็นองค์รวมหมายความว่า องค์ประกอบทั้งหลาย ที่เก่ียวข้อง จะต้องประสานกนั ครบทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คม และจิตวิญญาณ และมีดุลยภาพ สอดคล้องกับกฎเกณฑ์ของ ธรรมชาติ การละเลน่ พนื้ เมอื ง (Folk Plays) กจิ กรรมเล่นดั้งเดมิ ของคนในชุมชนแตล่ ะทอ้ งถ่ิน ซึง่ เป็นสว่ นหนึง่ ของการดำเนนิ ชวี ติ หรือ วิถชี วี ิต เพ่อื เป็น การผ่อนคลายอารมณ์ ความเครยี ด และสรา้ งเสริมให้มีกำลังกายแข็งแรง สตปิ ัญญาดี จิตใจเบิกบานสนุกสนาน อัน กอ่ ให้เกิดความสัมพันธท์ ่ีดีต่อกัน และเป็นส่วนหนง่ึ ของวัฒนธรรม เช่น กิจกรรมการเล่นของชมุ ชนทอ้ งถิ่น วงิ่ เปี้ยว ชักเย่อ ขี่ม้าส่งเมือง ต่ีจับ มอญซ่อนผ้า รีรีข้าวสาร วิ่งกระสอบ สะบ้า กระบ่ีกระบอง มวยไทย ตะกร้อวง ตะกรอ้ ลอดบว่ ง กจิ กรรมเข้าจังหวะ (Rhythmic Activities) การแสดงออกของร่างกาย โดยการเคล่ือนไหวส่วนต่างๆ ของร่างกายให้เข้ากับอัตราความช้า และความเร็ว ของตัวโน้ต กจิ กรรมนนั ทนาการ (Recreation Activities) กิจกรรมที่บุคคลได้เลือกทำหรือเข้าร่วมด้วยความสมัครใจในเวลาว่าง และผลที่ได้รับเป็นความพึงพอใจ ไม่ เปน็ ภยั ตอ่ สังคม กิจกรรมรับนำ้ หนักตนเอง (Weight Bearing Activities) กจิ กรรมการออกกำลงั กายท่มี ีการเคลือ่ นไหวบนพ้ืน เช่น การเดนิ การวง่ิ การกระโดดเชือก ยิมนาสตกิ การ เต้นรำหรือการเต้นแอโรบิก โดยกล้ามเนื้อส่วนท่ีรับน้ำหนักต้องออกแรงกระทำกับน้ำหนักของตนเองในขณะปฏิบัติ กิจกรรม กีฬาไทย (Thai Sports) กีฬาท่ีมีพ้ืนฐานเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของท้องถิ่นและสังคมไทย เช่น กระบี่กระบอง มวยไทย ตะกรอ้

๕๗ กีฬาสากล (International Sports) กีฬาท่ีเป็นที่ยอมรับจากมวลสมาชิกขององค์กรกีฬาระดับนานาชาติให้เป็นชนิดกี ฬาท่ีบรรจุอยู่ในเกมการ แข่งขัน เช่น ฟตุ บอล วอลเลย์บอล เทนนสิ แบดมนิ ตนั เกณฑส์ มรรถภาพทางกาย (Physical Fitness Reference) ค่ามาตรฐานท่ีได้กำหนดข้ึน (จากการศึกษาวิจัยและกระบวนการสถิติ) เพ่ือเป็นดัชนีสำหรับประเมิน เปรียบเทยี บว่าบุคคลที่ได้รบั คะแนนหรอื ค่าตัวเลข (เวลา จำนวน คร้ัง น้ำหนัก ฯลฯ) จากการทดสอบสมรรถภาพทาง กายแต่ละรายการทดสอบนั้น มีสมรรถภาพทางกายตามองค์ประกอบดังกล่าวอยู่ในระดับคุณภาพใด โดยท่ัวไปแล้ว นยิ มจดั ทำเกณฑ์ใน ๒ ลกั ษณะ คือ ๑. เกณฑ์ปกติ (Norm Reference) เป็นเกณฑ์ที่จัดทำจากการศึกษากลุ่มประชากร ที่จำแนกตาม กล่มุ เพศและวยั เปน็ หลกั ส่วนใหญ่แล้วจะจัดทำในลกั ษณะของเปอรเ์ ซน็ ไทล์ ๒. เกณฑ์มาตรฐาน (Criterion Reference) เป็นระดบั คะแนนหรือคา่ มาตรฐานท่ีกำหนดไว้ล่วงหนา้ สำหรับ แต่ละราย การทดสอบเพื่อเป็นเกณฑ์การตัดสินว่าบุคคลท่ีรับการทดสอบ มีสมรรถภาพหรือ ความสามารถผา่ นตามเกณฑ์ทีไ่ ด้กำหนดไว้หรือไม่ มไิ ด้เปน็ การเปรยี บเทยี บกับบคุ คลอนื่ ๆ ความคิดรวบยอดเกีย่ วกบั การเคล่ือนไหว (Movement Concepts) ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งขนาด จงั หวะ เวลา พนื้ ท่ี และทิศทางในการเคลือ่ นไหวร่างกาย ความเข้าใจถงึ ความเก่ียวข้องเช่ือมโยง และความพอเหมาะพอดีระหวา่ งขนาดของแรงท่ีใช้ ในการเคล่อื นไหวร่างกาย หรือวัตถุ ด้วยห้วงเวลา จังหวะและทิศทางที่เหมาะสมภายใต้ข้อจำกัดของพ้ืนที่ ท่ีมีอยู่ และสามารถแปรความ เข้าใจดงั กลา่ วทงั้ หมดไปสูก่ ารปฏิบตั ิการเคล่อื นไหวในการเลน่ หรือแข่งขนั กฬี า ความเสีย่ งตอ่ สุขภาพ (Health Risk) การประพฤตปิ ฏบิ ตั ิทอ่ี าจนำไปสกู่ ารเกิดอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพของตนเองและผู้อ่นื เช่น การขบั รถเร็ว การกินอาหารสุกๆ ดิบๆ ความสำส่อนทางเพศ การมีน้ำหนักตัวเกนิ การขาดการออกกำลังกาย การสูบบุหร่ี การดื่ม สุรา การใชย้ าและสารเสพติด คา่ นิยมทางสงั คม (Health Value) คุณสมบัติของส่ิงใดก็ตาม ซ่ึงทำให้สิ่งนั้นเป็นประโยชน์น่าสนใจ สิ่งท่ีบุคคลยึดถือในการตัดสินใจและ กำหนดการกระทำของตนเองเกย่ี วกบั พฤติกรรมสขุ ภาพ คณุ ภาพชีวิต (Quality of Life) ความรับรหู้ รือเข้าใจของปัจเจกบุคคลท่มี ีต่อสถานภาพชวี ิตของตนเองภายใต้บริบทของระบบวัฒนธรรมและ คา่ นิยมท่ีเขาใชช้ ีวติ อยู่ และมีความเช่อื มโยงกบั จุดมุ่งหมาย ความคาดหวัง มาตรฐาน รวมทัง้ ความกังวลสนใจที่เขามี ตอ่ สิง่ ตา่ งๆ คุณภาพชวี ติ เป็นมโนคติท่มี ขี อบเขตกวา้ งขวาง ครอบคลมุ เรอื่ งตา่ งๆ ทีส่ ลับซับซอ้ น ไดแ้ ก่ สขุ ภาพทางกาย สภาวะทางจิต ระดบั ความเป็นตัวของตวั เอง ความสัมพันธต์ ่างๆ ทางสังคม ความเชื่อส่วนบุคคล และสัมพันธภาพที่ ดีตอ่ ส่งิ แวดล้อม จติ วิญญาณในการแข่งขัน (Competitive Spiritual) ความมุ่งม่ัน การทุ่มเทกำลังกาย กำลังใจ ความรู้ ความสามารถในการแข่งขัน และร่วมมืออย่างสันติเต็ม ความสามารถ เพ่อื ใหไ้ ดม้ าซง่ึ ผลท่ตี นเองตอ้ งการ

๕๘ ทกั ษะชีวติ (Life Skills) เป็นคุณลักษณะหรือความสามารถเชิงสังคมจิตวิทยา (Psychosocial Competence) และเป็น ความสามารถทางสติปัญญาท่ีทุกคนจำเป็นต้องใช้ในการเผชิญสถานการณ์ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้น ใน ชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถพัฒนาขึ้นได้ด้วยการฝึกและกระทำซ้ำๆ ให้เกิดความคล่องแคล่ว เคย ชิน จนเป็นลักษณะนิสัย ประกอบด้วยทักษะต่างๆ ดังนี้ คือ การรู้จักตนเอง เข้าใจตนเองและเห็นคุณค่าของตนเอง การรู้จักคดิ อย่างมีวจิ ารณญาณและคิดสร้างสรรค์ การรู้จักคิดตัดสินใจและแก้ปัญหา การรู้จักแสวงหาและใช้ข้อมูล ความรู้ การส่ือสารและการสร้างสัมพันธภาพ กบั ผอู้ ื่น การจัดการกับอารมณแ์ ละความเครียด การปรับตวั ท่ามกลาง การเปลี่ยนแปลง การตั้งเป้าหมาย การวางแผนและดำเนนิ การตามแผน ความเห็นใจผู้อนื่ ความ รบั ผิดชอบตอ่ สังคมและซาบซง้ึ ในสิง่ ทด่ี ีงามรอบตัว ธงโภชนาการ (Nutrition Flag) เป็นเครื่องมือท่ีช่วยอธิบายและทำความเข้าใจโภชนบัญญัติ ๙ ประการ เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติ โดยกำหนด เป็นภาพ “ธงปลายแหลม” แสดงกลุ่มอาหารและสัดส่วนการกินอาหารในแต่ละกลุ่ม มากน้อยตามพ้ืนที่ สังเกตได้ชัดเจนว่า ฐานใหญ่ด้านบนเน้นให้กินมากและปลายธงข้างล่างบอกให้กิน น้อยๆ เท่าท่ีจำเป็นโดยมี ฐานมาจากข้อปฏิบตั ิการบรโิ ภคอาหารเพื่อสุขภาพทด่ี ีของคนไทย หรือโภชนบัญญัติ ๙ ประการ คอื ๑. กนิ อาหารครบ ๕ หมู่ แต่ละหมใู่ หห้ ลากหลายและหมน่ั ดูแลน้ำหนกั ตวั ๒. กนิ ข้าวเป็นอาหารหลักสลับกบั อาหารประเภทแป้งเป็นบางมื้อ ๓. กินพืชผักให้มากและกนิ ผลไมเ้ ป็นประจำ ๔. กินปลา เนอื้ สตั ว์ไมต่ ดิ มัน ไข่ และถั่วเมล็ดแหง้ เป็นประจำ ๕. ด่มื นมให้เหมาะสมตามวยั ๖. กนิ อาหารที่มีไขมนั แตพ่ อควร ๗. หลีกเล่ยี งการกินอาหารรสหวานจัด และเค็มจดั ๘. กินอาหารทส่ี ะอาด ปราศจากการปนเปื้อน ๙. งดหรอื ลดเครื่องดมื่ ทีม่ ีแอลกอฮอล์ น้ำใจนักกีฬา (Spirit) เป็นคุณธรรมประจำใจของการเล่นร่วมกัน อยู่ร่วมกัน และมีชีวิตอยูร่ ่วมกันในสังคม ได้อย่าง ปกติสุขและมีประสิทธภิ าพ พฤติกรรมท่ีแสดงถึงความมีน้ำใจนักกฬี า เช่น การมีวินัย เคารพกฎกติกา รแู้ พ้ รชู้ นะ รู้ อภัย บรกิ ารสขุ ภาพ (Health Service) บริการทางการแพทย์และสาธารณสุขท้ังของรฐั และเอกชน ประชาสังคม (Civil Society) การ เครือข่าย กลุ่ม ชมรม สมาคม มูลนิธิ สถาบัน องค์กร หรือชุมชนที่มีกิจกรรม เคลื่อนไหวทางสงั คม เพ่ือประโยชน์ร่วมกนั ของกลุม่ ผลติ ภณั ฑส์ ุขภาพ (Health Products) ยา เครือ่ งสำอาง อาหารสำเร็จรปู เครื่องปรุงรสอาหาร อาหารเสรมิ วิตามนิ

๕๙ พฤตกิ รรมเบ่ียงเบนทางเพศ (Sex Abuse) การประพฤติปฏิบัติใดๆ ท่ีไม่เป็นไปตามธรรมชาติทางเพศตนเอง เช่น มีจิตใจรักชอบในเพศเดียวกัน การ แต่งตัวหรอื แสดงกิริยาเปน็ เพศตรงขา้ ม พฤติกรรมสุขภาพ (Health Behaviour) การปฏิบัติหรือกิจกรรมใดๆ ในด้านการป้องกัน การสร้างเสริม การรักษาและการฟื้นฟูสุขภาพ อันมีผลต่อ สภาวะทางสุขภาพของบคุ คล พฤตกิ รรมเสย่ี ง (Risk Behaviour) รูปแบบจำเพาะของพฤติกรรม ซึง่ ได้รบั การพสิ ูจนแ์ ลว้ วา่ มีความสัมพนั ธ์กับการเพิ่มโอกาส ที่จะปว่ ยจาก โรคบางชนิดหรอื การเส่ือมสขุ ภาพมากขึน้ พลังปญั ญา (Empowerment) กระบวนการสรา้ งเสริมศักยภาพแก่บุคคลและชุมชนให้เปน็ ผสู้ นใจใฝร่ ู้ และมีอำนาจ ในการคิด การตัดสินใจ การแก้ปัญหาด้วยชุมชนเองได้เป็นส่วนใหญ่ นอกจากนนั้ บุคคลและชุมชน ยงั สามารถควบคุม สภาพแวดลอ้ มทีม่ ีผลกระทบต่อปญั หาสขุ ภาพใหอ้ ยใู่ นสภาพท่เี ออื้ ตอ่ การสรา้ งเสรมิ และพฒั นาสุขภาพ ภาวะทุพโภชนาการ (Malnutrition) การขาดสารอาหารทจี่ ำเป็นต่อการเจริญเติบโตและพฒั นาการของเดก็ ทำให้มผี ลกระทบต่อสุขภาพ ภาวะผนู้ ำ (Leadership) การมีคุณลักษณะในการเป็นหัวหน้า สามารถชักชวนและชี้นำสมาชิกในกลุ่มร่วมมือร่วมใจกันปฏิบัติงานให้ สำเร็จลลุ ่วงไปด้วยดี ภูมปิ ัญญาไทย (Thai Wisdom) สติปัญญา องคค์ วามรู้ และค่านิยมท่ีนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตได้อย่างเหมาะสม เป็นมรดกทางวัฒนธรรมท่ี เกิดจากการสั่งสมประสบการณ์ ความรู้แขนงตา่ งๆ ของบรรพชนไทยนบั แตอ่ ดีต สอดคลอ้ งกบั วิถีชีวติ ภูมิปัญญาไทย จงึ มีความสำคญั ต่อการพฒั นาชีวติ ความเป็นอยขู่ องคนไทย ทั้งด้านเศรษฐกจิ สังคม ลักษณะของภมู ิปญั ญาไทย มอี งคป์ ระกอบต่อไปนี้ ๑. คติ ความเชอื่ ความคิด หลกั การท่เี ป็นพน้ื ฐานขององคค์ วามรทู้ ี่เกิดจากส่งั สมถ่ายทอดกันมา ๒. ศิลปะ วัฒนธรรม และขนบธรรมเนยี มประเพณี ๓. การประกอบอาชีพในแต่ละท้องถ่ินทไ่ี ดร้ ับการพัฒนาให้เหมาะสมกบั สมยั ๔. แนวคิด หลักปฏิบัติ และเทคโนโลยีสมัยใหม่ท่ีนำมาใช้ในชุมชน ซึ่งเป็นอิทธิพลของความก้าวหน้าทาง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตัวอยา่ งภูมิปญั ญาไทยที่เกีย่ วข้องกบั สขุ ภาพ เช่น การแพทยแ์ ผนไทย สมนุ ไพร อาหารไทย ยาไทย ฯลฯ แรงขบั ทางเพศ (Sex Drive) แรงขับท่เี กิดจากสัญชาตญาณทางเพศ

ลว่ งละเมดิ ทางเพศ (Sexual Abuse) ๖๐ การใช้คำพูด การจับ จูบ ลูบ คลำ และ/หรือร่วมเพศ โดยไม่ได้รบั การยนิ ยอมจาก ฝา่ ยตรงขา้ ม โดยเฉพาะกับผูเ้ ยาว์ สติ (Conscious) ความรู้สึกตัวอยู่เสมอในการรับรู้ส่ิงต่างๆ การให้หลักการและเหตุผลในการป้องกัน ยับย้ังช่ังใจ และควบคุม ตนเองเพ่อื ไม่ให้คิดผดิ ทาง ไมห่ ลงลืม ไมเ่ ครยี ด ไมผ่ ิดพลาด กอ่ ให้เกิดพฤตกิ รรมท่ีถกู ต้องดงี าม สมรรถภาพกลไก (Motor Fitness) หรอื สมรรถภาพเชิงทักษะปฏบิ ตั ิ (Skill - Related Physical Fitness) ความสามารถของร่างกายที่ช่วยให้บคุ คลสามารถประกอบกจิ กรรมทางกาย โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ การเล่นกีฬา ได้ดี มีองคป์ ระกอบ ๖ ด้าน ดงั น้ี ๑. ความคล่อง (Agility) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่ได้อย่างรวดเร็วและ สามารถควบคมุ ได้ ๒. การทรงตัว (Balance) หมายถึง ความสามารถในการรกั ษาดุลของร่างกายเอาไว้ได้ ทั้งในขณะ อยู่กบั ทแี่ ละเคลอ่ื นท่ี ๓. การประสานสัมพันธ์ (Co – ordination) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนไหวได้อย่างราบร่ืน กลมกลืน และมีประสทิ ธิภาพ ซึ่งเปน็ การทำงานประสานสอดคล้องกนั ระหว่างตา-มือ-เทา้ ๔. พลังกล้ามเน้ือ (Power) หมายถึง ความสามารถของกล้ามเนื้อส่วนหนึ่งส่วนใดหรือ หลายๆ ส่วน ของร่างกายในการหดตัวเพ่ือทำงานด้วยความเร็วสูง แรงหรืองานท่ีได้เป็นผลรวมของความแข็งแรงและความเร็วท่ีใช้ ในชว่ งระยะเวลานนั้ ๆ เช่น การยืนอยกู่ ับท่ี กระโดด การทุม่ น้ำหนกั เปน็ ตน้ ๕. เวลาปฏิกิริยาตอบสนอง (Reaction time) หมายถึง ระยะเวลาที่ร่างกายใช้ในการตอบสนองต่อส่ิงเร้า ต่างๆ เชน่ แสง เสยี ง สัมผัส ๖. ความเรว็ (Speed) หมายถงึ ความสามารถในการเคล่อื นท่ีจากทหี่ นึ่งไปยงั อีกหนึง่ ได้อยา่ งรวดเร็ว สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) ความสามารถของระบบต่างๆ ของร่างกาย ในการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล บุคคลที่มี สมรรถภาพทางกายดีนั้นจะสามารถประกอบกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้อย่างกระฉับกระเฉง โดยไม่เหนื่อยล้า จนเกนิ ไปและยังมีพลังงานสำรองมากพอ สำหรับกิจกรรมนันทนาการหรือกรณีฉุกเฉิน ในปัจจุบันนักวิชาชีพด้านสุข ศึกษาและพลศึกษาได้เหน็ พ้องต้องกันว่า สมรรถภาพทางกายสามารถจัดกลุม่ ได้เป็นสมรรถภาพทางกายเพอ่ื สุขภาพ (Health – Related Physical Fitness) และหรอื สมรรถภาพกลไก (Motor Fitness) สมรรถภาพเชิงทักษะปฏิบัติ (Skill – Related Physical Fitness) สมรรถภาพทางกายเพ่ือสุขภาพ (Health – Related Physical Fitness) ความสามารถของระบบต่างๆ ในร่างกายประกอบด้วย ความสามารถเชิงสรีรวิทยาด้านต่างๆ ที่ช่วยป้องกัน บคุ คลจากโรคท่ีมีสาเหตุจากภาวะการขาดการออกกำลังกาย นับเป็นปัจจบุ ันหรือ ตวั บ่งช้ีสำคัญของการมีสุขภาพ ดี ความสามารถหรือสมรรถนะเหล่านี้ สามารถปรับปรุงพัฒนาและ คงสภาพได้ โดยการออกกำลังกายอย่าง สมำ่ เสมอ สมรรถภาพทางกายเพอื่ สขุ ภาพมอี งค์ประกอบดังน้ี ๑. องค์ประกอบของร่างกาย (Body Composition) ตามปกติแล้วในร่างกายมนุษยป์ ระกอบด้วย กล้ามเน้ือ กระดูก ไขมนั และส่วนอนื่ ๆ แตใ่ นสว่ นของสมรรถภาพทางกายนั้น หมายถงึ สัดส่วนปริมาณไขมันในรา่ งกายกับมวล ร่างกายทปี่ ราศจากไขมัน โดยการวัดออกมาเปน็ เปอรเ์ ซน็ ต์ไขมนั (% fat) ด้วยเครอื่ ง

๖๑ ๒. ความทนทานของระบบไหลเวียนโลหิต (Cardiorespiratory Endurance) หมายถึง สมรรถนะเชิง ปฏิบัติของระบบไหลเวียนโลหิต (หัวใจ หลอดเลือด) และระบบหายใจในการลำเลียงออกซิเจนไปยังเซลล์กล้ามเน้ือ ทำใหร้ า่ งกายสามารถยืนหยดั ทจ่ี ะทำงานหรือออกกำลงั กายทใี่ ชก้ ลา้ มเนอื้ มัดใหญ่เป็นระยะเวลายาวนานได้ ๓. ความอ่อนตัวหรือความยดื หยุน่ (Flexibility) หมายถึง พิสัยของการเคลื่อนไหวสงู สุดเทา่ ทีจ่ ะทำไดข้ องข้อ ต่อหรอื กลุ่มขอ้ ต่อ ๔. ความทนทานหรือความอดทนของกล้ามเนื้อ (Muscular Endurance) หมายถึง ความสามารถของ กล้ามเน้ือมัดใดมัดหนึ่งหรอื กล่มุ กล้ามเน้ือ ในการหดตวั ซ้ำ ๆ เพื่อต้านแรงหรือความสามารถในการคงสภาพการหด ตัวครัง้ เดยี วไดเ้ ป็นระยะเวลายาวนาน ๕. ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Muscular Strength) หมายถึง ปริมาณสูงสุดของแรง ท่ี กลา้ มเนอ้ื มัดใดมดั หนึ่งหรือกลุม่ กลา้ มเน้ือสามารถออกแรงต้านทานได้ ในชว่ งการหดตวั ๑ ครงั้ สขุ บญั ญัติแหง่ ชาติ (National Health Disciplines) ข้อกำหนดท่ีเด็กและเยาวชนตลอดจนประชาชนท่ัวไป พึงปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ จนเป็นสุขนิสัย เพื่อให้มี สขุ ภาพดที ง้ั ร่างกาย จิตใจ และสังคม ซ่ึงกำหนดไว้ ๑๐ ประการ ดังนี้ ๑. ดูแลรกั ษารา่ งกายและของใชใ้ หส้ ะอาด ๒. รักษาฟนั ใหแ้ ขง็ แรงและแปรงฟนั ทุกวันอยา่ งถกู ต้อง ๓. ลา้ งมือใหส้ ะอาดก่อนกินอาหารและหลังการขบั ถา่ ย ๔. กนิ อาหารสกุ สะอาด ปราศจากสารอันตราย และหลกี เลย่ี งอาหารรสจดั สีฉูดฉาด ๕. งดบหุ ร่ี สรุ า สารเสพตดิ การพนนั และการสำส่อนทางเพศ ๖. สรา้ งความสมั พนั ธใ์ นครอบครัวให้อบอุน่ ๗. ปอ้ งกนั อบุ ตั ิภยั ด้วยการไมป่ ระมาท ๘. ออกกำลังกายสม่ำเสมอและตรวจสขุ ภาพประจำปี ๙. ทำจิตใจใหร้ า่ เริงแจ่มใสอย่เู สมอ ๑๐.มีสำนึกตอ่ สว่ นรวม ร่วมสร้างสรรคส์ ังคม สุขภาพ (Health) สุขภาวะ (Well – Being หรือ Wellness) ท่ีสมบูรณ์และเชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุลทั้งมิติทางจิต วิญญาณ (มโนธรรม) ทางสังคม ทางกาย และทางจิต ซ่ึงมิได้หมายถึงเฉพาะ ความไม่พิการและความไม่มีโรค เท่านั้น สุนทรียภาพของการเคลื่อนไหว (Movement Aesthetic) ศิลปะและความงดงามของท่วงท่าในการเคลื่อนไหวร่างกายในอิริยาบถต่างๆ ซึ่งเป็นผลมาจากความคิด สร้างสรรค์ในการออกแบบท่าทางการเคล่ือนไหวและการฝึกฝนจนเกิดความชำนาญ สามารถแสดงออกมาเป็นความ กลมกลนื และต่อเนอ่ื ง แอโรบกิ (Aerobic) กระบวนการสร้างพลังงานแบบต้องใช้อากาศ ซึ่งในที่น้ีหมายถึง ออกซิเจน (Aerobic -energy delivery) ในการสรา้ งพลงั งานของกล้ามเนื้อ เพื่อทำงานหรือเคลื่อนไหวน้ัน กล้ามเนื้อจะมวี ธิ ีการ ๓ แบบทีจ่ ะได้พลงั งานมา แบบที่ ๑ เป็นการใชพ้ ลงั งานท่ีมสี ำรองอยู่ในกล้ามเนื้อซึ่งจะใช้ไดใ้ นเวลาไม่เกิน ๓ วนิ าที แบบท่ี ๒ การสังเคราะห์พลังงานโดยไมใ่ ช้ออกซิเจน (Anaerobic energy delivery) ซ่ึงใช้ได้ไม่เกนิ ๑๐ วนิ าที แบบท่ี ๓ การสังเคราะห์สารพลงั งานโดยใชอ้ อกซิเจน ซึ่งจะใชพ้ ลังงานไดร้ ะยะเวลานาน

๖๒ บรรณานกุ รม กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๔๔). หลกั สตู รการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๔. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรสุ ภาลาดพร้าว. สภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาต.ิ (๒๕๔๙). แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ ๑๐. สำนกั งานเลขาธิการสภาการศกึ ษา. (๒๕๔๗). ขอ้ เสนอยทุ ธศาสตรก์ ารปฏริ ปู การศกึ ษา. กรงุ เทพฯ: เซ็นจูร่ี. สำนักนายกรัฐมนตร,ี สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแหง่ ชาต.ิ (๒๕๔๒).พระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษา แหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพอ์ งค์การรับสง่ สนิ คา้ และพัสดุภณั ฑ์ (ร.ส.พ.). สำนกั ผตู้ รวจราชการและติดตามประเมินผล. (๒๕๔๘). การตดิ ตามปญั หาอปุ สรรคการใชห้ ลกั สตู ร การศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พ.ศ. ๒๕๔๔. บนั ทกึ ท่ี ศธ ๐๒๐๗/ ๒๖๙๒ ลงวนั ที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๔๘. สำนักวชิ าการและมาตรฐานการศกึ ษา. (๒๕๔๖ ก.). สรปุ ผลการประชมุ วเิ คราะหห์ ลกั สตู ร การศกึ ษา ขนั้ พนื้ ฐาน. ๒๗-๒๘ ตลุ าคม ๒๕๔๖ โรงแรมตรัง กรงุ เทพฯ. (เอกสารอดั สำเนา). สำนกั วชิ าการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๖ ข.). สรปุ ความเหน็ จากการประชมุ เสวนา หลกั สตู ร การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน ๕ จดุ . พฤศจกิ ายน ๒๕๔๖ (เอกสารอดั สำเนา). สำนักวชิ าการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๘ ก). รายงานการวจิ ยั การใชห้ ลกั สตู รการศกึ ษา ขนั้ พน้ื ฐานตามทัศนะของผสู้ อน. กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พ์องค์การรับส่งสินคา้ และพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.). สำนกั วิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๘ ข.). รายงานการวจิ ยั โครงการวจิ ยั เชงิ ทดลอง กระบวนการสรา้ ง หลกั สตู รสถานศกึ ษาแบบองิ มาตรฐาน. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พอ์ งค์การรับส่งสนิ คา้ และพสั ดภุ ณั ฑ์ (ร.ส.พ.). สวุ ิมล วอ่ งวาณิช และ นงลักษณ์ วิรชั ชัย. (๒๕๔๗). การประเมนิ ผลการปฎริ ปู การเรยี นรู้ ตามพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ พหกุ รณีศกึ ษา. เอกสารการ ประชมุ ทางวชิ าการการวิจัยเกีย่ วกบั การปฏริ ปู การเรยี นรู้ โดยสำนกั งานเลขาธิการสภา การศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ วันที่ ๑๙- ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๔๗.

๖๓ ภาคผนวก

ตารางการวเิ คราะห์หลกั สตู รสถานศกึ ษา กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สขุ ศกึ ษและพลศกึ ษา

ตารางวเิ คราะห์หลกั สตู รสาระการเรยี ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั กระบวนการ คว สง่ิ ทตี่ อ้ ง มาตรฐาน พ 1.1เข้าใจธรรมชาติ 1. อธบิ าย ของการเจรญิ เตบิ โตและ ลกั ษณะและ ปฏิบตั ิใหไ้ ด้ พฒั นาการของมนษุ ย์ หน้าท่ี ของอวยั วะ อธิบาย ลักษณะและหน มาตรฐาน พ 1.1เขา้ ใจธรรมชาติ ภายนอก ของการเจรญิ เติบโตและ ภายนอกทม่ี กี าร พฒั นาการของมนษุ ย์ 2. อธิบายวิธี ดแู ลรกั ษา และพฒั นาการไ อวยั วะ ภายนอก - ตา หู คอ จม เล็บ ผิวหนัง ฯ - อวยั วะในชอ่ ง ฟนั เหงือก) อธบิ าย การดูแลรกั ษาอ - ตา หู คอ จม ฟัน ผม มือ เ ฯลฯ - อวยั วะในชอ่ ง ฟัน เหงือก)

ยนรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ คุณลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา วามรู้ ประสงค/์ ท่ี ร.ร . ความสามารถในการแก้ปัญหา ๒ เนน้ /เฉพาะวชิ า ความสามารถในการแกป้ ญั หา ๓ นา้ ทีข่ องอวัยวะ ใฝ่เรียนรู้ รเจริญเตบิ โต ไปตามวัย มกู ผม มอื เทา้ ฯลฯ งปาก (ปาก ล้ิน อวัยวะภายนอก ใฝ่เรียนรู้ มูก ปาก ลิ้น เท้า เล็บ ผิวหนงั งปาก (ปาก ล้นิ

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ กระบวนการ มาตรฐาน พ 2.1 เขา้ ใจและเห็น 1. ระบุสมาชิกใน ครอบครวั และ สง่ิ ทต่ี อ้ ง คณุ ค่าตนเอง ครอบครัว เพศศกึ ษา ปฏิบตั ิใหไ้ ด้ และมที ักษะในการดำเนินชวี ติ ความรักความ ผกู พันของสมาชกิ ระบุ สมาชิกใน - ความรัก ท่มี ตี อ่ กนั สมาชิกในค มาตรฐาน พ 2.1 เข้าใจและเห็น 2. บอกส่ิงทีช่ นื่ อธบิ าย สิ่งที่ชนื่ ชอ ชอบ และ ภาคภูมใิ จ คุณค่าตนเอง ครอบครัว เพศศึกษา ภาคภมู ิใจใน ในตนเอง และมที กั ษะในการดำเนนิ ชวี ิต ของตนเอง ตนเอง มาตรฐาน พ 2.1 เขา้ ใจและเห็น 3. บอกลกั ษณะ บรรยาย ลกั ษณะคว เพศชาย คณุ ค่าตนเอง ครอบครวั เพศศึกษา ความแตกต่าง - ร่างกาย และมที ักษะในการดำเนนิ ชีวิต ระหว่างเพศชาย และเพศหญงิ - อารมณ - ลักษณะ

ความรู้ คุณลกั ษณะทพ่ี งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา ประสงค/์ ที่ ร.ร . ความสามารถในการแก้ปัญหา ๒ นครอบครวั เนน้ /เฉพาะวชิ า กความผกู พนั ของ ครอบครัว ใฝ่เรียนรู้ อบและความ ใฝ่เรยี นรู้ ความสามารถในการแก้ปัญหา ๒ จ ใฝ่เรยี นรู้ ความสามารถในการแกป้ ญั หา ๒ (จุดเด่น จุดดอ้ ย ง) วามแตกตา่ งของ เพศหญิง ย ณ์ ะนิสัย

ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั กระบวนการ สง่ิ ทต่ี อ้ ง ปฏบิ ตั ใิ หไ้ ด้ มาตรฐาน พ 3.1 เขา้ ใจ มีทักษะ 1. เคลอ่ื นไหวรา่ งกาย เคล่อื นไหว - ธรรมช ในการเคลอื่ นไหว กจิ กรรมทางกาย ขณะอยู่กบั ท่ี ร่างกาย รา่ งกายใ เคล่ือนท่ีและใช้ - แบบอ เงย เอยี การเลน่ เกม และกฬี า อปุ กรณ์ประกอบ ข้อมือ ข - แบบเค กระโดด - แบบใ จับ โยน -การเคล ประจำจ มาตรฐาน พ 3.1 เข้าใจ มีทกั ษะ 2. เลน่ เกมเบด็ เตล็ด เล่นเกม - กิจกร ในการเคลือ่ นไหว กจิ กรรมทางกาย และเข้ารว่ มกจิ กรรม ทางกายทใี่ ชก้ าร เคลอื่ นไห - การเล การเลน่ เกม และกฬี า เคลื่อนไหวตาม ธรรมชาติ

ความรู้ คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทสี่ ำคญั เวลา ประสงค/์ ที่ ร.ร . ๕ ชาติของการเคล่ือนไหว เนน้ /เฉพาะวชิ า ความสามารถในการใช้ ในชีวิตประจำวัน ทักษะชีวิต ๕ อยกู่ ับท่ี เชน่ น่งั ยนื ก้ม ความมงุ่ มั่นในการ ยง ซา้ ย ขวา เคล่ือนไหว ทำงาน ขอ้ เทา้ แขน ขา คล่อื นที่ เชน่ เดนิ วิง่ ความมุง่ ม่นั ในการ ความสามารถในการใช้ ด กลิ้งตัว ทำงาน ทกั ษะชีวติ ใช้อุปกรณ์ประกอบ เชน่ เตะ เคาะ ลอื่ นไหวประกอบเพลง จังหวดั สมุทรปราการ รรมทางกายที่ใช้ในการ หวตามธรรมชาติ ล่นเกมเบ็ดเตล็ด

มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั ทกั ษะ/ กระบวนการ มาตรฐาน พ 3.2 รกั การออกำลังกาย 1. ออกกำลงั กาย การออก การเลน่ เกม และการเลน่ กฬี า และเล่นเกม ตาม สงิ่ ทต่ี อ้ ง เลน่ เกม คำแนะนำ อย่าง ปฏบิ ตั ิใหไ้ ด้ - การละ ปฏบิ ตั ิ ปฏบิ ัตเิ ปน็ ประจำเสมอ มีวินยั สนกุ สนาน เคารพสิทธิ กฎกตกิ า มีน้ำใจ นักกฬี า มจี ิตวญิ าณในการแขง่ ขนั และ ชื่นชม ในสนุ ทรียภาพของการ กฬี า มาตรฐาน พ 3.2 2. ปฏิบัติตนตาม ปฏิบัติ - กฎ กต รกั การออกำลงั กาย การเลน่ เกม กฎ กตกิ า เลน่ เกม และการเล่นกีฬา ปฏิบตั ิเป็น ข้อตกลงในการเลน่ ประจำเสมอ มวี ินยั เคารพสทิ ธิ กฎ เกมตามคำแนะนำ กติกา มนี ้ำใจนักกีฬา มีจิตวญิ าณในการ แขง่ ขนั และชื่นชม ในสุนทรยี ภาพของ การกีฬา

ความรู้ คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทสี่ ำคญั เวลา ประสงค/์ ท่ี ร.ร . ๕ กกำลังกาย และการ เนน้ /เฉพาะวชิ า ความสามารถในการใช้ มเบ็ดเตลด็ ทักษะชีวติ ะเลน่ พ้ืนเมือง ความมงุ่ มน่ั ในการ ทำงาน ติกา ขอ้ ตกลงในการ ความมุ่งมน่ั ในการ ความสามารถในการใช้ ๔ มเบ็ดเตล็ด ทำงาน ทกั ษะชีวิต

มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั ทกั ษะ/ กระบวนการ มาตรฐาน พ 4.1 เหน็ คณุ คา่ และมี 1. ปฏิบตั ติ นตาม การปฏ ทกั ษะในการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ การ หลักสขุ บญั ญตั ิ สงิ่ ทต่ี อ้ ง บัญญตั แิ ดำรงสุขภาพ การป้องกนั โรค และ แหง่ ชาติตาม ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ การสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพือ่ คำแนะนำ สุขภาพ ปฏิบัติ 2. บอกอาการ มาตรฐาน พ 4.1เห็นคุณคา่ และมี เจบ็ ปว่ ยที่เกิด อธบิ าย ลักษณะ ทกั ษะในการสร้างเสริมสุขภาพ การ ข้ึนกบั ตนเอง ดำรงสุขภาพ การปอ้ งกนั โรค และ ขึ้นกบั ต การสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพื่อ - ปวดศ สขุ ภาพ - ตัวรอ้ - มนี ำ้ ม - ปวดท - ผื่นคัน - ฟกช้ำ

ความรู้ คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา ประสงค/์ ที่ ร.ร . ๓ ฏบิ ตั ติ นตามหลกั สุข เนน้ /เฉพาะวชิ า ความ แหง่ ชาติ สามารถในการแกป้ ญั หา ความมงุ่ มน่ั ในการ ทำงาน ะอาการเจบ็ ปว่ ยทีเ่ กิด ความมุ่งมั่นในการ ความสามารถในการ ๓ ทำงาน แก้ปญั หา ตนเอง ศีรษะ อน มูก ท้อง น (หนงั ศีรษะ ผวิ หนงั ) ำ ฯลฯ

มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั ทกั ษะ/ - การปฏบิ ัต กระบวนการ บญั ญัตแิ ห่งช มาตรฐาน พ 5.1 ปอ้ งกนั และ 1.ระบสุ ง่ิ ท่ที ำให้ อันตรายภาย หลกี เล่ยี งปัจจัยเสี่ยง พฤติกรรมเส่ยี ง เกดิ อนั ตราย สงิ่ ทตี่ อ้ ง - การป้องกนั ต่อสุขภาพ อุบัตเิ หตุ การใชย้ า ทีบ่ า้ น โรงเรียน ปฏิบตั ิใหไ้ ด้ และโรงเรียน สารเสพติด และความรุนแรง และการปอ้ งกัน ระบุ อนั ตรายจาก มาตรฐาน พ 5.1 ปอ้ งกนั และ 2. บอกสาเหตุ - สาเหตุทท่ี หลกี เลีย่ งปจั จัยเสี่ยง พฤตกิ รรม และการปอ้ งกนั อธบิ าย การเล่น เสยี่ งตอ่ สุขภาพ อบุ ัตเิ หตุ การใชย้ า อันตรายที่เกดิ - การป้องก สารเสพติด และความรุนแรง จากการเล่น แสดง เลน่ มาตรฐาน พ 5.1 ป้องกนั และ 3. แสดงคำพูด การขอความ หลกี เล่ยี งปจั จยั เสยี่ ง พฤตกิ รรมเสย่ี ง หรอื ทา่ ทางขอ เหตุรา้ ยทบ่ี ้า ตอ่ สุขภาพ อบุ ัติเหตุ การใชย้ า ความชว่ ยเหลือ - บุคคลทค่ี ว สารเสพติด และความรนุ แรง จากผู้อนื่ เมื่อเกดิ - คำพดู และ เหตุร้ายทบี่ ้าน ช่วยเหลือ และโรงเรยี น

คุณลกั ษณะทพ่ี งึ สมรรถนะทสี่ ำคญั เวลา ความรู้ ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / ๒ ความสามารถในการ เฉพาะวชิ า แก้ปัญหา ๑ ติตนตามหลักสุข ความมุ่งมัน่ ในการทำงาน ความสามารถในการ ๑ แก้ปัญหา ชาติสิ่งที่ทำให้เกิด ยในบ้านและโรงเรียน นอันตรายภายในบ้าน น กการเล่น ความมงุ่ ม่นั ในการทำงาน ทำใหเ้ กิดอนั ตรายจาก กันอนั ตรายจากการ มช่วยเหลอื เม่อื เกดิ ความมุ่งมั่นในการทำงาน ความสามารถในการ านและโรงเรยี น แก้ปญั หา วรขอความช่วยเหลือ ะทา่ ทางการขอความ

ตารางวเิ คราะหห์ ลกั สตู รสาระการเรยี ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั กระบวนการ สง่ิ ทตี่ อ้ ง ปฏบิ ตั ใิ หไ้ ด้ มาตรฐาน พ ๑.๑ ๑. อธิบายลกั ษณะ อธบิ าย -อวัยวะภายใน เข้าใจธรรมชาติของการเจริญเติบโตและ และหนา้ ที่ของ แตกต่างกัน เพ พัฒนาการของมนุษย์ และเจริญเติบ อวยั วะภายใน ๒. อธบิ ายวิธีดูแล ตอ้ งดูแลอวยั ว รักษาอวัยวะภายใน ถูกต้อง ๓. อธบิ าย -การเกดิ แก่ เ ธรรมชาตขิ องชีวติ ของชีวติ มนุษย มนุษย์ สามารถใช้ชวี ิต การดแู ลสุขภา อยู่เสมอ มาตรฐาน พ ๒.๑ เข้าใจและเห็ น ๑. ระบบุ ทบาท ระบุ -การปฏิบัติตน ตนเอง จะทำใ คุณค่าตนเอง ครอบครัว เพศศกึ ษา และมี หนา้ ที่ของตนเอง มคี วามสุข เกิด ความสามัคคกี ทกั ษะในการดำเนินชวี ิต และสมาชิกใน ครอบครัว

ยนรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๒ คุณลกั ษณะทพ่ี งึ เวลา ความรู้ ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / สมรรถนะทสี่ ำคญั ๓ เฉพาะวชิ า นร่างกายมีหน้าที่ ความมงุ่ มัน่ ในการทำงาน ความสามารถในการ พือ่ ใหส้ ามารถดำรงชีวติ แก้ปญั หา บโตตามปกติ ดงั น้นั จงึ วะภายในทกุ ส่วนอย่าง เจบ็ ตาย เป็นธรรมชาติ ความมุง่ มน่ั ในการทำงาน ความสามารถในการ ๓ ย์ที่หลีกเลยี่ งไม่ได้ แต่เรา แก้ปัญหา ตอย่างมคี วามสขุ ไดด้ ้วย าพร่างกายและจติ ใจ นตามบทบาทหน้าท่ีของ ความมงุ่ มั่นในการทำงาน ความสามารถในการ ๓ ให้ครอบครวั แก้ปญั หา ดความรกั และ กนั

ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั กระบวนการ คว สงิ่ ทต่ี อ้ ง ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ มาตรฐาน พ ๒.๑ เข้าใจและ ๒. บอก อธิบาย -เพศหญงิ และเพ เห็ นคุณ ค่าตนเอง ครอบครัว ความสำคัญของ ปฏิบัตติ นให้เหม เพศศึกษา และมีทักษะในการ เพอื่ น เพ่ือให้อยรู่ ่วมก ดำเนินชีวติ ๓. ระบุ ปกตสิ ุข พฤตกิ รรมท่ี -ทุกคนต้องมีเพ เหมาะสมกบั เพศ ซักถามเร่อื งราว ๔. อธบิ ายความ ชว่ ยเหลอื กนั ก ภาคภูมใิ จใน เพอ่ื นทดี่ จี ะทำใ ความเปน็ เพศ ไดอ้ ยา่ งมคี วามส หญิง หรือเพศ ชาย มาตรฐาน พ ๓.๑ เข้ า ใ จ มี แสดง การเคลอื่ นไหวท ทกั ษะในการเคล่ือนไหว กจิ กรรม ๑. ควบคมุ การ ด้วยท่าทางที่ถูก ทางกาย การเลน่ เกม และกฬี า เคลอ่ื นไหว จะทำให้ปฏิบัตกิ เกิดความปลอด รา่ งกายขณะอยู่ กบั ที่ เคล่ือนที่ และใชอ้ ปุ กรณป์

วามรู้ คุณลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา ประสงค/์ ที่ ร.ร . เนน้ / ๒ พศชายตอ้ ง ความสามารถในการ มาะสมกับเพศ เฉพาะวชิ า แกป้ ญั หา กบั ผู้อ่นื ได้อยา่ ง ความมงุ่ มนั่ ในการทำงาน พอื่ นไว้พูดคยุ วตา่ งๆ และคอย การปฏิบตั ิตนเปน็ ใหอ้ ยู่รว่ มกับเพอ่ื น สขุ ทำกจิ กรรมตา่ งๆ ความม่งุ มนั่ ในการทำงาน ความสามารถในการ ๕ กตอ้ ง เหมาะสม แก้ปญั หา กิจกรรมได้ดแี ละ ดภัย

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ คว กระบวนการ สง่ิ ทต่ี อ้ ง มาตรฐาน พ ๓.๒รักการออกกำลัง ๑. ออกกำลงั ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ แสดง การออกกำลงั ก กาย การเลน่ เกม และการเลน่ กฬี า กาย และเล่น ปฏิบตั เิ ปน็ ประจำอย่างสม่ำเสมอ มี เกม ตาม ทางกายจะทำให วินยั เคารพสิทธิ กฎ กตกิ า มีนำ้ ใจ คำแนะนำอย่าง แนลักะกชฬี น่ื าชมมีจในติ วสญิุนทญรายี ณภใานพกขาอรงแกขาง่ รขกันีฬาสนุกสนาน อารมณ์แจม่ ใส ๒. ปฏิบตั ิตามกฎ แสดง การเลน่ เกมเบด็ กตกิ า ขอ้ ตกลง จะทำให้ร่างกาย ในการเลน่ เกม จติ ใจร่าเรงิ แจม่ เปน็ กล่มุ สามคั คใี นหมู่คณ มาตรฐาน พ ๔.๑ เห็นคุณคา่ และมี ๑. บอกลกั ษณะ อธบิ าย ผู้ท่ีมีสุขภาพดจี ทักษะในการสร้างเสริมสุขภาพ ของการมี จติ ใจแจม่ ใส ดำ การดำรงสุขภาพ การปอ้ งกันโรค สุขภาพดี อย่างปลอดภัยแ และการสรา้ งเสริมสมรรถภาพเพ่ือ สุขภาพ

คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ เวลา ๕ วามรู้ ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / สมรรถนะทส่ี ำคญั เฉพาะวชิ า กายและกจิ กรรม ความม่งุ ม่นั ในการทำงาน ความสามารถในการ ห้ร่างกายแข็งแรง แก้ปญั หา ดเตลด็ เป็นประจำ ความมุง่ มน่ั ในการทำงาน ความสามารถในการ ๕ ยแขง็ แรง แกป้ ัญหา ๑ มใสสรา้ งความ ณะ ความสามารถในการ แก้ปัญหา จะมรี ่างกายแขง็ แรง ความมงุ่ มน่ั ในการทำงาน ำรงชวี ติ ในสงั คม และมคี วามสุข

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ คว กระบวนการ ๒. เลือกกิน อาหารทมี่ ี สง่ิ ทตี่ อ้ ง ประโยชน์ ๓. ระบุของใช้ ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ และของเล่นทีม่ ี แสดง การรบั ประทาน ผลเสียต่อ สุขภาพ ท่ีมปี ระโยชน์เพ ๔. อธบิ าย อาการและวธิ ี แขง็ แรง เจรญิ เ ปอ้ งกันการ เจบ็ ปว่ ย การ ระบุ การเลอื กใชข้ อง บาดเจ็บทีอ่ าจ เกิดขึน้ ของเล่นท่เี หมาะ ๕. ปฏิบตั ติ าม คำแนะนำเมื่อมี ความปลอดภัย อาการเจบ็ ปว่ ย และบาดเจบ็ อธิบาย การดูแลตนเองเ และบาดเจ็บอย อาการหายเรว็ ข แสดง การดแู ลตนเองเ และบาดเจ็บอย อาการหายเร็วข

คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ เวลา ๑ วามรู้ ประสงค/์ ที่ ร.ร . เนน้ / สมรรถนะทส่ี ำคญั ๑ เฉพาะวชิ า นอาหารควรเลอื ก ความมุ่งมั่นในการทำงาน ความสามารถในการ พ่ือให้รา่ งกาย ความม่งุ มน่ั ในการทำงาน แกป้ ัญหา เติบโตสมวยั งใชแ้ ละเล่น ความสามารถในการ ะสมจะทำให้เกิด แก้ปญั หา เมอื่ เจ็บป่วย ความมงุ่ ม่ันในการทำงาน ความสามารถในการ ๑ ยา่ งถูกวธิ จี ะชว่ ยให้ แก้ปัญหา ขึน้ เม่ือเจบ็ ปว่ ย ความมุง่ มน่ั ในการทำงาน ความสามารถในการ ๑ ย่างถูกวิธีจะช่วยให้ แกป้ ญั หา ขึ้น

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ คว กระบวนการ มาตรฐาน พ ๕.๑ ๑. ปฏบิ ตั ิตนใน ป้องกนั และหลกี เลยี่ งปัจจัยเส่ยี ง การป้องกนั สงิ่ ทตี่ อ้ ง พฤตกิ รรมเส่ียงต่อสขุ ภาพ อุบตั เิ หตุที่อาจ อบุ ตั เิ หตุ การใช้ยา สารเสพติด เกดิ ขึ้นจากนำ้ ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ และความรุนแรง และทางบก แสดง การเดนิ ทางทาง ต้องปฏิบัตติ นด ประมาทและปฏ จราจรเพือ่ ใหเ้ ก ในการเดินทาง ๒. บอกช่ือยา ระบุ การใชย้ าสามัญ สามัญประจำ ปฏิบัติตามคำแน บา้ นและใช้ยา อยา่ งเคร่งครัด ตามคำแนะนำ การเจ็บปว่ ยหร โดยไม่เกดิ อันตร ๓. ระบโุ ทษของ ระบุ สารเสพติดและ สารเสพติด สาร ใกล้ตัว ทำใหเ้ ก อันตราย สาร อันตรายตอ่ รา่ ง อันตรายใกล้ตัว สง่ ผลกระทบตอ่ และวธิ ีการ และสังคม ป้องกัน

คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ เวลา ๑ วามรู้ ประสงค/์ ที่ ร.ร . เนน้ / สมรรถนะทส่ี ำคญั เฉพาะวชิ า งบกหรือทางนำ้ ความมุ่งมนั่ ในการทำงาน ความสามารถในการ ดว้ ยความไม่ แก้ปญั หา ฏิบัตติ ามกฎ กดิ ความปลอดภยั ญประจำบ้านตอ้ ง ความมงุ่ มน่ั ในการทำงาน ความสามารถในการ ๑ นะนำในการใช้ยา แกป้ ัญหา ๑ เพ่ือให้หายจาก รอื อาการบาดเจบ็ ความสามารถในการ รายจากการใช้ยา แก้ปัญหา ะสารอนั ตราย ความมงุ่ มั่นในการทำงาน กิดโทษและเปน็ งกาย อกี ทัง้ ยัง อครอบครวั ชุมชน

ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั กระบวนการ คว สงิ่ ทต่ี อ้ ง ปฏิบตั ิใหไ้ ด้ ๔. ปฏบิ ัตติ าม แสดง การเรยี นร้แู ละท สัญลักษณ์และ เกยี่ วกับสัญลักษ ป้ายเตอื นของ ส่งิ ของหรือสถา ส่งิ ของหรือ จะทำใหป้ ลอดภ สถานทีท่ ่ีเปน็ อันตราย ๕. อธบิ าย ระบุ อัคคภี ัยทำให้เก สาเหตุ อนั ตราย ต่อชีวติ และทรพั วธิ ีป้องกนั กจิ กรรมตา่ งๆ อคั คีภยั และ ไฟฟา้ จงึ ควรระม แสดงการหนีไฟ ประมาท

คุณลกั ษณะทพ่ี งึ เวลา ๒ วามรู้ ประสงค/์ ที่ ร.ร . เนน้ / สมรรถนะทสี่ ำคญั เฉพาะวชิ า ทำความเข้าใจ ความม่งุ ม่ันในการทำงาน ความสามารถในการ ษณแ์ ละปา้ ยเตือน แก้ปญั หา านที่อนั ตราย ภยั จากอบุ ตั ิเหตุ กดิ ความเสยี หาย ความมุง่ มน่ั ในการทำงาน ความสามารถในการ ๒ พยส์ นิ การทำ แกป้ ญั หา ท่เี กี่ยวขอ้ งกบั มัดระวงั และไม่

ตารางวเิ คราะห์หลกั สตู รสาระการเรยี ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชว้ี ดั กระบวนการ ความ สงิ่ ทตี่ อ้ ง มาตรฐาน พ 1.1เข้าใจ 1. อธบิ ายลกั ษณะ ธรรมชาติของการ และการเจรญิ เตบิ โต ปฏบิ ตั ใิ หไ้ ด้ เจริญเตบิ โตและพัฒนาการ ของร่างกายมนุษย์ ของมนษุ ย์ อธิบาย ลกั ษณะการเจรญิ 2. เปรียบเทยี บการ มาตรฐาน พ 1.1เข้าใจ เจริญเตบิ โตของ ร่างกายมนษุ ย์ ท ธรรมชาติของการ ตนเองกับเกณฑ์ เจริญเตบิ โตและพัฒนาการ มาตรฐาน แตกต่างกนั ในแต ขอมนุษย์ 3. ระบุปจั จยั ทมี่ ีผล มาตรฐาน พ 1.1เขา้ ใจ ตอ่ การเจรญิ เติบโต - ลกั ษณะรปู รา่ ง ธรรมชาติของการ เจริญเตบิ โตและพฒั นาการ - นำ้ หนกั ของมนุษย์ - สว่ นสูง เปรียบเทียบ เกณฑม์ าตรฐานก เจริญเตบิ โต ของ ระบุ ปจั จัยทม่ี ีผลต่อก - อาหาร - การออกกำลังก - การพักผอ่ น

ยนรสู้ ขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓ มรู้ คณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ สมรรถนะทสี่ ำคญั เวลา ประสงค/์ ที่ ร.ร . เนน้ / ความสามารถในการใช้ชวี ิต ๑ ญเตบิ โตของ ทีม่ คี วาม เฉพาะวชิ า ตล่ ะบุคคล ง ใฝเ่ รียนรู้ การ ใฝ่เรียนรู้ ความสามารถในการใช้ชีวิต ๑ งเดก็ ไทย กาเจรญิ เติบโต ใฝเ่ รยี นรู้ ความสามารถในการใช้ชวี ิต ๑ กาย

ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั กระบวนการ ความ สง่ิ ทต่ี อ้ ง ปฏิบตั ิใหไ้ ด้ มาตรฐาน พ 2.1 1. อธิบาย อธิบาย ครอบครวั ความส ความสำคญั และ เขา้ ใจและเห็นคุณค่าตนเอง ความแตกตา่ งของ ครอบครัว ความ ครอบครัว เพศศึกษา และมี ทักษะในการดำเนินชวี ติ ครอบครัวท่ีมีตอ่ แตล่ ะครอบครัว ตนเอง - เศรษฐกจิ - สังคม - การศกึ ษา มาตรฐาน พ 2.1 เข้าใจและ 2. อธบิ ายวธิ สี ร้าง อธิบาย สิ่งทช่ี ่ืนชอบและค เหน็ คณุ ค่าตนเอง ครอบครัว สมั พนั ธภาพใน เพศศึกษา และมที กั ษะ ครอบครวั และกลุ่ม ภาคภูมิใจ ในการดำเนนิ ชีวิต เพื่อน ในตนเอง (จุดเด่น ตนเอง) มาตรฐาน พ 2.1 เข้าใจและ 3. บอกวธิ ีหลีกเลย่ี ง อธิบาย พฤตกิ รรมท่นี ำไป เห็นคุณค่าตนเอง ครอบครัว พฤตกิ รรมทนี่ ำไปสู่ ละเมดิ ทางเพศ (ก เพศศึกษา และมที ักษะใน การลว่ งละเมดิ ทาง การเที่ยวกลางคนื เพื่อน การเสพสา การดำเนินชีวติ เพศ ฯลฯ) วิธหี ลีกเลี่ย นำไปส่กู ารลว่ งละ (ทกั ษะปฏิเสธและ

มรู้ คณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / ๑ สำคัญของ ความสามารถในการ มแตกต่างของ เฉพาะวชิ า แกป้ ญั หา ใฝเ่ รยี นรู้ ความ ใฝ่เรยี นรู้ ความสามารถในการ ๑ น จุดดอ้ ยของ แก้ปญั หา ๑ ปสูก่ ารลว่ ง ใฝ่เรยี นรู้ ความสามารถในการ การแตง่ กาย แกป้ ญั หา น การคบ ารเสพตดิ ยงพฤติกรรมท่ี ะเมดิ ทางเพศ ะอืน่ ๆ )

ทกั ษะ/ มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั กระบวนการ ความ สงิ่ ทต่ี อ้ ง ปฏิบตั ใิ หไ้ ด้ มาตรฐาน พ 3.1 เข้าใจ 1. ควบคมุ การ ควบคุม การเคลื่อนไหวรา่ ง เคล่ือนไหวรา่ งกาย ที่ มีทักษะในการเคลื่อนไหว เช่น ย่อยดื เขยง่ กิจกรรมทางกาย ขณะอยกู่ ับท่ี เคล่อื นท่ี เคล่ือนไหวลำตัว ก และใชอ้ ปุ กรณ์ แบบเคลื่อนที่ เชน่ การเล่นเกม และกีฬา ประกอบอยา่ งมีทศิ ทาง เดินถอย-หลัง กระ ใชอ้ ุปกรณป์ ระกอบ บงั คับทิศทาง เช่น โยนและรบั - วธิ ีการควบคุมกา ร่างกายแบบต่างๆ การฝกึ เดนิ ประกอบ มาตรฐาน พ 3.1 เข้าใจ 2. เคลื่อนไหวรา่ งกายท่ใี ช้ เคล่ือนไหว สมุทรปราการเป็นก มีทกั ษะในการเคลื่อนไหว ทกั ษะการเคล่ือนไหวแบบ - กิจกรรมทางกา กจิ กรรมทางกาย การเล่นเกมบงั คับทิศทาง ในการ การเคลอ่ื นไหวแ เลน่ เกมเบด็ เตลด็ ทิศทาง ในการเล และกฬี า เบ็ดเตลด็

คณุ ลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทส่ี ำคญั เวลา มรู้ ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / ๓ ความสามารถในการใช้ เฉพาะวชิ า ทกั ษะชวี ิต ๓ งกายแบบอย่กู บั ความมุง่ มัน่ ในการ ทำงาน พับตวั การเคลอ่ื นไหว เดินต่อเท้า ะโจน และแบบ บโดยมีการ น ดีด ขว้าง ารเคลื่อนไหว ความมงุ่ ม่ันในการ ความสามารถในการใช้ ทำงาน ทกั ษะชีวิต อย่างมที ศิ ทาง บเพลงมารท์ กลมุ่ ายทใ่ี ชท้ กั ษะ แบบบังคับ ล่นเกม

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ ควา กระบวนการสง่ิ มาตรฐาน พ 3.2 1. เลอื กออกกำลงั กาย ท่ตี อ้ งปฏบิ ัตใิ ห้ - แนวทางการ การละเล่นพ้ืนเมอื ง กำลังกาย การ รักการออกำลังกาย ได้ พืน้ เมืองและเ และเลน่ เกม ที่ ออกกำลัง เหมาะสมกับจ การเล่นเกม และ ด้อยและขอ้ จำ เหมาะสมกับจุดเด่น ปฏบิ ัติ ละบคุ คล การเลน่ กีฬา ปฏบิ ัตเิ ปน็ จุดด้อย และขอ้ จำกัด - การออกกำล และการละเล ประจำเสมอ มีวนิ ยั เคารพสิทธิ ของตนเอง - กฎ กติกาแ ในการออกกำ กฎกติกา มีน้ำใจนกั กฬี า มีจติ วิ เลน่ เกม และ พ้ืนเมอื ง ญาณในการแขง่ ขัน และช่นื ชม ใน - การเลน่ ตะก พน้ื ฐาน สนุ ทรียภาพของ การกฬี า มาตรฐาน พ 3.2 รกั การออ 2. ปฏิบัติตามกฎ กำลงั กาย การเล่นเกม และ กตกิ าและขอ้ ตกลงของ การเลน่ กีฬา ปฏบิ ัติเปน็ การออกกำลังกาย ประจำเสมอ มีวินัย เคารพ การเล่นเกม สทิ ธิ กฎกตกิ า มีนำ้ ใจ การละเล่นพืน้ เมืองได้ ด้วยตนเอง นกั กีฬา มจี ิตวิญาณในการ แขง่ ขนั และชนื่ ชม ใน สนุ ทรียภาพของการกีฬา

ามรู้ คุณลกั ษณะทพี่ งึ สมรรถนะทสี่ ำคญั เวลา ประสงค/์ ท่ี ร.ร . เนน้ / ๔ รเลือกออก ความสามารถในการใช้ รละเล่น เฉพาะวชิ า ทกั ษะชวี ติ เล่นเกมที่ จุดเดน่ จุด ความมงุ่ มัน่ ในการ ำกดั ของแต่ ทำงาน ลังกาย เกม ความมุ่งม่ันในการ ความสามารถในการใช้ ๔ ล่นพืน้ เมือง ทำงาน ทักษะชีวิต และข้อตกลง ำลงั กาย การ ะการละเล่น กร้อขั้น

มาตรฐาน ตวั ชวี้ ดั ทกั ษะ/ - การตดิ ตอ่ แ กระบวนการสง่ิ การแพร่กระจ มาตรฐาน พ 4.1 เห็น 1. อธิบายการติดต่อ ทตี่ อ้ งปฏบิ ัตใิ ห้ คณุ ค่าและมที กั ษะในการ และวธิ ีการปอ้ งกนั การ - อาหารหลกั สร้างเสรมิ สขุ ภาพ การ แพรก่ ระจายของโรค ได้ ดำรงสุขภาพ การป้องกัน อธิบาย การเลอื กกนิ อ โรค และการสร้างเสรมิ 2. จำแนกอาหารหลัก - ความหลาก สมรรถภาพเพ่ือสขุ ภาพ ๕ หมู่ จำแนก อาหารในแต่ล มาตรฐาน พ 4.1เหน็ - สัดสว่ นแล คณุ ค่าและมีทักษะในการ 3. เลือกกนิ อาหารท่ี เลอื ก (ตามธงโภชน สรา้ งเสริมสุขภาพ การ หลากหลายครบ - การเลอื กซ้ือ ดำรงสุขภาพ การปอ้ งกนั ๕ หมู่ ในสัดสว่ นท่ี โรค และการสรา้ งเสริม เหมาะสม สมรรถภาพเพอ่ื สุขภาพ มาตรฐาน พ 4.1เห็น คุณค่าและมีทักษะในการ สร้างเสริมสขุ ภาพ การ ดำรงสุขภาพ การปอ้ งกนั โรค และการสร้างเสรมิ สมรรถภาพเพอื่ สุขภาพ