หน่วยที่ 1 สิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อม

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 1 โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 2 แผนการจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 1 เร่อื ง ส่ิงมีชีวติ ในส่งิ แวดล้อม แผนจัดการเรียนรทู้ ่ี 1 เรือ่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ รายวชิ า วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ รหัสวิชา ว31101 ระดบั ช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2566 นำ้ หนกั เวลาเรยี น 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชวั่ โมง/สปั ดาห์ เวลาทใ่ี ชใ้ นการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ 2 ชั่วโมง ............................................................................................................................. ............................. 1. สาระสำคญั ระบบนิเวศ (ecosystem) เปน็ การอาศัยอยู่รว่ มกนั ของสิ่งมชี วี ิตในบริเวณใดบริเวณหนง่ึ ซึ่งสิ่งมีชีวิต จะมีความสัมพันธ์กบั สงิ่ มีชวี ิตและสิ่งไม่มชี ีวิตในบริเวณนั้น มโี ครงสรา้ งประกอบด้วย กลุ่มสิ่งมีชีวิต แหล่งที่อยู่ อาศัย และสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศบนโลกมีหลากหลายแบบขึ้นอยู่กับลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ ซึ่ง ระบบนเิ วศในแตล่ ะพนื้ ท่ี เรยี กวา่ ชวี นเิ วศหรอื ไบโอม (biomes) แบ่งออกเปน็ 5 ประเภท ได้แก่ 1. ไบโอมทุนดรา มฤี ดหู นาวยาวนานมาก แตฤ่ ดรู ้อนสัน้ และชน้ั ของดินจะจับตวั เปน็ นำ้ แข็ง 2. ไบโอมไทกา มีอากาศแหง้ ฤดูหนาวยาวนานมาก แตฤ่ ดูร้อนสั้น มีนำ้ แข็งตลอดเวลา ฝนตกเปน็ หิมะ 3. ไบโอมเขตอบอ่นุ ฤดรู ้อนมีอากาศอบอ่นุ ฤดหู นาวอากาศจะหนาวเยน็ แบง่ ออกเป็น 2 ลักษณะ ไดแ้ ก่ ไบโอมปา่ ผลดั ใบซึง่ มอี ากาศค่อนข้างเยน็ ตน้ ไมผ้ ลัดใบกอ่ นถงึ ฤดูหนาวและเริ่มผลิใบอกี คร้ัง หลังฤดหู นาว และไบโอมท่งุ หญ้าเขตอบอ่นุ ซงึ่ เปน็ พ้นื ทร่ี าบโลง่ ที่ปกคลุมด้วยหญ้าแต่ไม่มีต้นไมใ้ หญ่ 4. ไบโอมทะเลทราย มอี ากาศรอ้ นจัด มคี วามแหง้ แล้ง และมพี ืชพรรณเพียงเล็กนอ้ ย 5. ไบโอมเขตรอ้ น มีอากาศรอ้ นช้ืนตลอดปแี ละมีความหลากหลายทางชีวภาพสงู มาก แบ่งออกเปน็ 2 ลักษณะ ได้แก่ ไบโอมป่าฝนเขตร้อน ซ่งึ เปน็ ป่าขนาดใหญ่ มฝี นตกชุก มีพชื พรรณและสตั ว์ หลากหลายชนดิ และไบโอมทุ่งหญา้ เขตร้อน ซึง่ มีอากาศรอ้ น พนื้ ทถี่ กู ปกคลมุ ดว้ ยหญ้า 2. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ช้ีวัดชัน้ ปี/ผลการเรียนร้/ู เป้าหมายการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เข้าใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งส่ิงไม่มชี ีวิตกับสง่ิ มชี ีวิตและ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างส่ิงมีชวี ิตกับส่งิ มีชีวติ ต่าง ๆ ในระบบนิเวศ การถา่ ยทอดพลงั งาน การ เปลย่ี นแปลงแทนที่ในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญั หาและผลกระทบทม่ี ีตอ่ ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม แนวทางในการอนรุ กั ษ์ ทรพั ยากรธรรมชาติ และการแกไ้ ข ปญั หาสง่ิ แวดลอ้ ม รวมท้ังนำความรไู้ ปใช้ประโยชน์ ตวั ช้ีวัด/ผลการเรียนรู้ ม.4/1 สืบคน้ ข้อมูลและอธิบายความสัมพันธข์ องสภาพทางภมู ิศาสตรบ์ นโลกกับความหลากหลาย ของไบโอม และยกตวั อย่างไบโอมชนิดตา่ ง ๆ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 3 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เนื้อหาสาระหลัก : Knowledge 1) อธบิ ายลักษณะสำคญั ของไบโอมระดบั โลกประเภทตา่ ง ๆ ได้ 2) ยกตวั อย่างสง่ิ มีชีวติ ทพ่ี บในไบโอมระดับโลกประเภทต่าง ๆ ได้ 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) สร้างโมเดลแสดงการแบง่ เขตของไบโอมประเภทตา่ งๆ ได้ 3.3 คณุ ลักษณะที่พึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝ่ร้ใู นการศึกษา 4. สมรรถนะสำคัญของนกั เรยี น 1) ความสามารถในการสื่อสาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5. คุณลกั ษณะของวิชา 1) ความรบั ผิดชอบ 2) กระบวนการกลมุ่ 6. คณุ ลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ัย 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 3. อยอู่ ยา่ งพอเพียง 4. มุ่งมั่นในการทำงาน 7. ชิน้ งาน/ภาระงาน : - ใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก - แบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนิเวศ 8. กจิ กรรมการเรียนรู้ ชั่วโมงที่ 1 ข้นั นำเข้าสูบ่ ทเรยี น/ขนั้ ต้ังคำถาม 1. ครแู จ้งตัวชว้ี ัดประจำหนว่ ยการเรียนร้ใู ห้นกั เรยี นทราบ 2. ครูให้นกั เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรยี น (ออนไลน์) เร่ือง ส่ิงมีชีวิตในส่ิงแวดล้อม 3. ครูถามคำถาม เพอื่ กระตุน้ ความสนใจของนักเรียนว่า ส่ิงมีชวี ิตมคี วามสัมพนั ธ์กบั สง่ิ แวดลอ้ ม อยา่ งไร (แนวตอบ ในส่ิงแวดล้อมหนึ่ง ๆ จะพบสิ่งมีชวี ติ อาศัยอยูร่ วมกนั หลากหลายชนดิ ซ่งึ สง่ิ มชี ีวิตแต่ละชนิดจะมีความสัมพันธ์กันหลายรูปแบบ ท้ังการพงึ่ พาอาศยั การได้ประโยชน์รว่ มกัน โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 4 หรือการล่าเหย่ือ ซ่ึงความสัมพันธ์ของสงิ่ มชี วี ติ ต่าง ๆ เหล่านมี้ ผี ลทำให้สิง่ แวดล้อมทสี่ ิง่ มีชวี ติ อาศัยอยู่ มีภาวะทส่ี มดลุ นอกจากนั้น สงิ่ มีชวี ติ ยังมีความสมั พนั ธ์กบั สิ่งแวดลอ้ มโดยรอบ ทั้งแสง ดิน นำ้ และ อากาศ เนือ่ งจากสิง่ แวดลอ้ มเหลา่ นีม้ คี วามจำเป็นต่อการเจรญิ เตบิ โต และการดำรงชวี ิตของสง่ิ มชี ีวิต ทุกชนดิ ) 4. ครอู ธบิ ายให้นกั เรยี นฟังว่า ความสัมพันธข์ องส่งิ มีชวี ติ กับสิ่งแวดล้อมทำให้เกิดเปน็ ระบบนิเวศท่เี ป็น การอาศยั อยูร่ ว่ มกันของสงิ่ มีชวี ติ ในบรเิ วณใดบริเวณหนง่ึ ซึง่ สิง่ มีชีวิตจะมคี วามสัมพันธ์กับสิ่งมชี ีวิต และสิง่ ไม่มชี วี ิตในบรเิ วณนั้น โดยบรเิ วณต่าง ๆ ของโลกจะมีระบบนเิ วศทหี่ ลากหลายเนื่องจากมี ลกั ษณะทางภมู ิศาสตร์ทแี่ ตกต่างกนั 5. ครูถามคำถาม เพือ่ ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนวา่ ประเทศไทยมีลักษณะทางภมู ศิ าสตร์เป็น อย่างไร (แนวตอบ ประเทศไทยตั้งอยู่ในคาบสมุทรอินโดจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีลักษณะ ภูมิศาสตรท์ หี่ ลากหลาย ทง้ั บริเวณทร่ี าบภาคกลาง ทร่ี าบสูงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เขตภูเขาและ ที่ราบระหว่างเขาภาคเหนือ เขตภูเขาสูงภาคตะวันตก เขตภูเขาและที่ราบชายฝั่งภาคตะวันออก และเขตภูเขาและท่ีราบชายฝ่งั คาบสมทุ ธภาคใต้ ซึง่ มีสภาพภมู อิ ากาศแบบรอ้ นช้ืน และมีฝนตกชกุ ) ขัน้ สำรวจและค้นพบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครอู ธิบายใหน้ กั เรยี นฟงั ว่า ระบบนเิ วศต่าง ๆ บนโลก มีโครงสรา้ งพนื้ ฐานที่เหมือนกนั ประกอบดว้ ย กลมุ่ สง่ิ มีชีวติ แหล่งทอี่ ย่อู าศัย และส่งิ แวดล้อม แตร่ ะบบนเิ วศบนโลกมีหลายแบบ ขนึ้ อยูก่ ับภูมปิ ระเทศและภมู ิอากาศของแต่ละพ้ืนที่ ซง่ึ ระบบนเิ วศในแตล่ ะพ้นื ท่ี เรียกวา่ ชีวนิเวศ หรือไบโอม 2. ครูใหน้ ักเรยี นศึกษา ไบโอมระดบั โลกต่าง ๆ โดยใหน้ ักเรียนแบง่ กล่มุ ออกเปน็ 7 กล่มุ จับฉลาก เลอื กไบโอมระดับโลกแตล่ ะประเภท เพื่อทำการศึกษาแลว้ จดั ทำป้ายนเิ ทศและโมเดล พร้อม นำเสนอหนา้ ช้นั เรียนในชว่ั โมงต่อไป ดังน้ี กลมุ่ ที่ 1 ไบโอมทุนดรา กลุม่ ท่ี 2 ไบโอมไทกา กล่มุ ที่ 3 ไบโอมป่าผลดั ใบ กลมุ่ ที่ 4 ไบโอมทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น กลุม่ ท่ี 5 ไบโอมทะเลทราย กลมุ่ ท่ี 6 ไบโอมปา่ ฝนเขตรอ้ น กลมุ่ ท่ี 7 ไบโอมทุ่งหญ้าเขตร้อน ขัน้ อธบิ ายและลงข้อสรปุ /ขั้นดำเนินการค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกย่ี วกบั ระบบนิเวศ 2. ครใู ห้นกั เรยี นศึกษาเพ่ิมเติมจากภาพยนตส์ ารคดสี น้ั เร่อื ง ระบบนเิ วศคืออะไร? https://www.twig-aksorn.com/film/what-is-an-ecosystem-8082/ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 5 ชั่วโมงที่ 2 ขน้ั สำรวจและคน้ พบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครูให้นักเรยี นกลุ่มที่ 1-3 ติดปา้ ยนิเทศบรเิ วณหนา้ ชั้นเรียน และนำเสนอข้อมลู เกีย่ วกบั ไบโอมแต่ ละประเภททีไ่ ดส้ ืบคน้ มา กล่มุ ละ 10 นาที 2. ครูใหน้ กั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ต้ังคำถาม ถามกลุ่มท่ีนำเสนอ โดยละกลุ่มต้องถามคำถามกลุ่มท่นี ำเสนอ อยา่ งน้อย กลมุ่ ละ 1 คำถาม 3. ครูทบทวนความรเู้ ดมิ เกีย่ วกบั ไบโอมระดบั โลกท้ัง 7 ประเภท ใหน้ ักเรียนทราบ พอสังเขป 4. ครใู หน้ ักเรียนแบง่ กลมุ่ ออกเป็น 7 กลุ่ม สร้างและโมเดล การแบ่งเขตของไบโอมระดับโลก ลงบน แผน่ ผา้ โดยการปกั และระบลุ กั ษณะสำคญั ของไบโอม และส่ิงมีชีวติ ท่พี บในไบโอมแต่ละประเภท เพ่ือจดั แสดงที่ป้ายนเิ ทศ ขน้ั อธิบายและลงข้อสรุป/ข้นั ดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนักเรียนรว่ มกนั อภิปรายเกย่ี วกบั ระบบนิเวศและใบโอมโลก ของกล่มุ ที่ 1-3 2. ครูให้นักเรยี นทำใบงาน เร่ือง ไบโอมระดับโลก 3. ครใู ห้นกั เรียนทำแบบฝกึ ทักษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ ขนั้ ขยายความรู้และนำเสนอผลการค้นหาคำตอบ 1. ครใู ห้นกั เรยี นสืบคน้ ข้อมูล เร่ือง ไบโอมของประเทศไทย โดยกล่าวถงึ ไบโอมประเภทต่าง ๆ ท่พี บ บรเิ วณประเทศไทย แล้วจดั ทำรูปเล่มรายงานส่งครูผู้สอน ข้ันสรปุ และประเมินผล 1. ครตู รวจสอบผลจากการนำเสนอหนา้ ชั้นเรียน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก 2. ครตู รวจสอบผลจากโมเดลและปา้ ยนเิ ทศ เร่อื ง ไบโอมระดบั โลก 3. ครูตรวจสอบผลจากแบบทดสอบก่อนเรยี น เรือ่ ง สิง่ มชี วี ิตในส่งิ แวดลอ้ ม 4. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทักษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 6 9. ส่ือการเรยี นการสอน / แหลง่ เรียนรู้ รายการสอื่ จำนวน สภาพการใชส้ ่อื 1. แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง สิ่งมชี ีวติ ในสง่ิ แวดลอ้ ม 1 ชดุ ขนั้ ตรวจสอบความรูเ้ ดิม 2. ใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก 1 ชดุ ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3. แบบฝึกทักษะ เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนิเวศ 1 ชุด ข้นั อธิบายและลงข้อสรปุ 4. Microsoft PowerPoint หน่วยที่ 1 สง่ิ มชี วี ิตในสิง่ แวดลอ้ ม 1 ชดุ ขั้นสำรวจและคน้ พบ 10. การวัดผลและประเมนิ ผล เป้าหมาย หลักฐานการเรยี นรู้ วธิ ีวัด เครื่องมือวดั ฯ ประเดน็ / การเรยี นรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน แบบทดสอบกอ่ นเรยี น เกณฑ์การให้ ตรวจแบบทดสอบ นกั เรยี นอธิบาย 1. แบบทดสอบก่อน ก่อนเรียน คะแนน ลักษณะสำคัญ เรยี น หนว่ ยการ ประเมินตามสภาพ ของไบโอมระดบั โลก เรียนรู้ท่ี 1 จริง ประเภทตา่ ง ๆ และ ยกตวั อยา่ งส่งิ มชี ีวติ 2. ป้ายนิเทศ ตรวจป้ายนเิ ทศ แบบประเมินป้ายนเิ ทศ ระดบั คุณภาพ 2 ทพี่ บในไบโอมระดับ ผา่ นเกณฑ์ โลกประเภทต่าง ๆ 3. ใบงาน ได้ เรอื่ ง โมเดลไบโอม ตรวจใบงาน แบบประเมินใบงาน ร้อยละ 65 ผ่าน (biomes) เรอ่ื ง โมเดลไบโอม เกณฑ์ (biomes) แบบประเมินแบบฝกึ ทกั ษะ 4. แบบฝกึ ทกั ษะ ผลงานทน่ี ำเสนอ ร้อยละ 65 ผ่านเกณฑ์ เรือ่ ง ความหลาก ตรวจแบบฝึกทกั ษะ หลายของระบบนิเวศ เรื่อง ความหลาก ระดบั คณุ ภาพ 2 หลายของระบบนเิ วศ ผ่านเกณฑ์ 5. การนำเสนอผลงาน ประเมินการนำเสนอ ผลงาน 6. พฤตกิ รรมการ สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดบั คณุ ภาพ 2 ทำงานรายบุคคล การทำงานรายบคุ คล การทำงานรายบุคคล ผ่านเกณฑ์ 7. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ระดับคณุ ภาพ 2 ทำงานรายกล่มุ การทำงานรายกลมุ่ การทำงานรายกลมุ่ ผา่ นเกณฑ์ 8. คณุ ลักษณะ สงั เกตความมวี ินยั แบบประเมินคุณลักษณะ ระดบั คณุ ภาพ 2 อนั พึงประสงค์ ใฝเ่ รียนรแู้ ละมุ่งม่นั อนั พึงประสงค์ ผ่านเกณฑ์ ในการทำงาน โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 7 แบบประเมนิ ชิ้นงาน/ภาระงาน แบบประเมนิ ปา้ ยนิเทศ คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนประเมินชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการทีก่ ำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 4321 1 ความสอดคล้องกบั จดุ ประสงค์ 2 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา รวม 3 ความคดิ สร้างสรรค์ 4 ความตรงต่อเวลา ลงชอ่ื ................................................... ผู้ประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ียม) ............./................../.............. เกณฑ์การประเมินปา้ ยนเิ ทศ ประเด็นทปี่ ระเมิน ระดบั คะแนน 1. ความสอดคลอ้ ง 4 32 1 กบั จดุ ประสงค์ ผลงานสอดคลอ้ งกับ ผลงานไมส่ อดคล้องกับ จดุ ประสงคท์ ุกประเด็น ผลงานสอดคลอ้ งกับ ผลงานสอดคลอ้ งกบั จดุ ประสงค์ จดุ ประสงคเ์ ปน็ ส่วนใหญ่ จุดประสงค์บางประเดน็ 2. ความถกู ต้องของ เน้อื หาสาระของผลงาน เนอื้ หาสาระของผลงาน เนื้อหาสาระของผลงาน เนอ้ื หาสาระของผลงานไม่ เนอ้ื หา ถูกต้องครบถ้วน ถูกต้องเป็นส่วนใหญ่ ถูกต้องบางประเด็น ถกู ตอ้ งเปน็ ส่วนใหญ่ 3. ความคิด ผลงานแสดงถึงความคิด ผลงานแสดงถึงความคิด ผลงานมีความน่าสนใจ แต่ ผลงานไม่มีความนา่ สนใจ สร้างสรรค์ สร้างสรรค์ แปลกใหม่ และ สร้างสรรค์ แปลกใหม่ แต่ ยังไม่มีแนวคดิ แปลกใหม่ และไมแ่ สดงถงึ แนวคิด เปน็ ระบบ ยงั ไมเ่ ปน็ ระบบ แปลกใหม่ 4. ความตรงตอ่ เวลา ส่งชน้ิ งานภายในเวลาท่ี ส่งช้นิ งานชา้ กวา่ เวลาท่ี สง่ ชิ้นงานช้ากว่าเวลาท่ี สง่ ชิ้นงานช้ากว่าเวลาท่ี กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วนั กำหนด 3 วันขึ้นไป ชว่ งคะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ 14-16 11-13 ระดบั คณุ ภาพ 8-10 ดมี าก ตำ่ กวา่ 8 ดี พอใช้ ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 8 แบบประเมนิ รายงาน คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนประเมินชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการที่กำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กับระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 4321 1 ความถูกตอ้ งของเนอื้ หา 2 ความสมบรู ณข์ องรปู เล่ม รวม 3 ความตรงต่อเวลา ลงช่อื ................................................... ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม) ............./................../............... เกณฑก์ ารประเมนิ รายงาน ประเด็นท่ีประเมนิ ระดับคะแนน 1. ความถูกตอ้ ง 432 1 ของเนื้อหา เน้ือหาสาระของ เนื้อหาสาระของ เน้ือหาสาระของ เนือ้ หาสาระของ รายงานไม่ถูกตอ้ งเป็น 2. ความสมบรู ณ์ สว่ นใหญ่ ของรูปเล่ม รายงานถูกต้องครบถ้วน รายงานถูกตอ้ งเป็นสว่ น รายงานถูกต้องบาง องค์ประกอบไม่ ครบถว้ น ไมเ่ ป็น 3. ความตรงต่อ ใหญ่ ประเด็น ระเบยี บ และรปู เล่มไม่ เวลา สวยงาม มอี งค์ประกอบครบถ้วน มอี งคป์ ระกอบครบถ้วน มอี งค์ประกอบครบถ้วน ส่งชน้ิ งานชา้ กวา่ เวลาที่ กำหนด 3 วนั ขึ้นไป สมบรู ณ์ มคี วามเป็น สมบรู ณ์ มคี วามเปน็ สมบรู ณ์ แตย่ งั ไมเ่ ปน็ ระเบยี บ และรปู เลม่ ระเบียบ แตร่ ปู เลม่ ไม่ ระเบียบ และรปู เลม่ ไม่ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สง่ ช้ินงานภายในเวลาที่ ส่งชิน้ งานช้ากวา่ เวลาท่ี ส่งชิ้นงานช้ากว่าเวลาท่ี กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วัน เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช้ ต่ำกวา่ 6 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 9 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำชแ้ี จง : ใหผ้ สู้ อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ี ตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 32 1 เนือ้ หาละเอียดชัดเจน 1 2 ความถูกตอ้ งของเนื้อหา  3 ภาษาท่ีใช้เข้าใจง่าย   4 ประโยชน์ทีไ่ ดจ้ ากการนำเสนอ   5 วิธีการนำเสนอผลงาน     รวม  ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบุญเป่ียม) ............./................../............... เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 10 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบุคคล คำชแ้ี จง : ใหผ้ ้สู อนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกบั ระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคดิ เหน็   2 การยอมรับฟงั ความคดิ เห็นของผูอ้ ่ืน   3 การทำงานตามหน้าที่ทีไ่ ดร้ ับมอบหมาย   4 ความมีน้ำใจ   5 การตรงต่อเวลา   รวม ลงชอ่ื ...................................................ผปู้ ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม) ............./................../............... เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครง้ั ให้ 1 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรับปรุง โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 11 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ คำชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ลงในช่องท่ี ตรงกับระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอื่น ตามทไ่ี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ที่ ของนกั เรยี น คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรงุ คะแนน ผลงานกลุ่ม 321321321321321 โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 12 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี ส่วนรว่ มใน รวม ที่ ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอืน่ ตามท่ไี ด้รับ น้ำใจ การ 15 ของนกั เรยี น คิดเห็น มอบหมาย ปรบั ปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ่วย ............../.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้ัง ให้ 1 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 13 แบบประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ คำช้ีแจง : ให้ผ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดับคะแนน อันพึงประสงคด์ า้ น 321 1. มวี ินยั รับผดิ ชอบ 1.1 ปฏิบัติตามขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ขอ้ บงั คับของครอบครัว มีความตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัตกิ ิจกรรมต่าง ๆ ในชีวติ ประจำวัน 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 2.1 ร้จู กั ใชเ้ วลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏบิ ัติได้ 2.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 2.3 เชอ่ื ฟังคำสง่ั สอนของบิดา - มารดา โดยไม่โต้แยง้ 2.4 ตงั้ ใจเรยี น 3. อย่อู ย่างพอเพยี ง 3.1 ใช้ทรัพยส์ นิ และส่งิ ของของโรงเรยี นอย่างประหยดั 3.2 ใชอ้ ปุ กรณก์ ารเรียนอย่างประหยดั และรคู้ ุณค่า 3.3 ใชจ้ ่ายอยา่ งประหยัดและมกี ารเกบ็ ออมเงนิ 4. มุง่ ม่นั ในการทำงาน 4.1 มีความต้งั ใจและพยายามในการทำงานทไ่ี ด้รบั มอบหมาย 4.2 มีความอดทนและไม่ทอ้ แทต้ อ่ อุปสรรคเพ่อื ใหง้ านสำเร็จ ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมิน (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม) ตำแหนง่ ครผู ู้ชว่ ย ............../.................../................ เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน พฤติกรรมทปี่ ฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏบิ ัตชิ ัดเจนและบอ่ ยครั้ง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏิบัตบิ างคร้ัง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 51 - 60 ดมี าก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ตำ่ กว่า 30 ปรบั ปรงุ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 14 แบบบันทกึ หลงั การจดั การเรยี นรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เรือ่ ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี.่ .......... เรอ่ื ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 รหัสวชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม ตำแหน่ง ครูผชู้ ว่ ย เวลาทีใ่ ช.้ ................ ช่วั โมง ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมสี ว่ นรว่ มของผเู้ รียน ลงชือ่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ่วย ความเห็นของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 15 แบบบันทึกหลังการจดั การเรยี นรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เรื่อง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เรอ่ื ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 รหัสวชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหน่ง ครูผชู้ ว่ ย เวลาทีใ่ ช.้ ................ ช่วั โมง ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมสี ว่ นรว่ มของผเู้ รียน ลงชือ่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ่วย ความเห็นของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 16 แบบบันทึกหลงั การจดั การเรยี นรู้ ช่ือหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เร่ือง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย เวลาที่ใช.้ ................ ช่วั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปญั หาทีพ่ บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้อื หา กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นรว่ มของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผู้สอน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย ความเหน็ ของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 17 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 1 คำชแ้ี จง : ใหน้ ักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจัดอยู่ในเขตอบอุ่น 7. ส่งิ มชี วี ิตใดจดั เป็นผู้บริโภคซากสัตว์ 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมปา่ ฝน 1. รา 2. เหด็ 3. ไบโอมทุนดรา 4. ไบโอมป่าผลดั ใบ 3. นก 4. แร้ง 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทเี รีย 2. ไบโอมประเภทใดทส่ี ง่ิ มีชีวิตต้องปรับตัวเพือ่ 8. หากพชื มพี ลังงานสะสม 10,000 kcal ผบู้ รโิ ภคข้นั ที่ 2 จะ รกั ษาดุลยภาพของนำ้ ในรา่ งกาย ได้รบั พลังงานเทา่ ใด 1. ไบโอมทุนดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมปา่ ผลัดใบ 4. ไบโอมป่าฝนเขตรอ้ น 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทงุ่ หญา้ เขตรอ้ น 5. 10,000 kcal 3. พืชที่พบสว่ นใหญใ่ นไบโอมไทกา คอื ชนดิ ใด 9. ขอ้ ใดจดั เปน็ ทรัพยากรธรรมชาตปิ ระเภทที่ใช้แลว้ เกิด 1. กก 2. ไฟน์ ทดแทนได้ 3. เมเปิล 4. กระถนิ 1. น้ำ 2. ดนิ 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สตั วป์ ่า 4. สง่ิ มชี ีวติ กลุ่มแรกท่ีเข้ามาเจริญในพื้นท่ที ม่ี กี าร 5. ถ่านหนิ เปล่ียนแปลงแทนท่แี บบทตุ ยิ ภมู ิ คือสิ่งมชี ีวติ กลมุ่ ใด 10. ข้อใดเป็นสาเหตุหลกั ของปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและ 1. หญ้า 2. มอส สิ่งแวดล้อม 3. ไลเคน 4. ไมย้ ืนตน้ 1. การเกิดโรคระบาด 5. ไมล้ ม้ ลุก 2. การกระทำของมนุษย์ 5. การเปลย่ี นแปลงแทนทขี่ องสง่ิ มชี ีวติ ในข้อใดเปน็ การ 3. ภัยพิบัตทิ างธรรมชาติ เปลีย่ นแปลงแทยทแี่ บบปฐมภมู ิ 4. ภาวะอณุ หภมู ิของโลกสงู ขนึ้ 1. การเกิดไฟป่า 5. รงั สคี วามรอ้ นจากดวงอาทติ ย์ 2. การสร้างเข่ือน 3. การทำไลเ่ ล่ือนลอย 4. การระเบิดของภูเขาไฟ 5. การเจรญิ ของสงิ่ มีชวี ิตบนก้อนหิน 6. แสงมีอิทธพิ ลต่อการดำรงชวี ิตของสงิ่ มีชีวติ ยกเว้น ขอ้ ใด 1. การสังเคราะหด์ ้วยแสงของพืช 2. การออกหากินของสตั ว์บางชนดิ 3. การหุบ-บานของดอกไม้บางชนดิ 4. การรักษาดุลยภาพของน้ำในเขตทะเลทราย 5. การผสมพนั ธ์ขุ องสตั ว์เล้ยี งลูกด้วยนำ้ นมในเขตหนาว โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 18 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 1 คำช้แี จง : ใหน้ ักเรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจัดอยู่ในเขตอบอ่นุ 7. สิ่งมชี ีวิตใดจัดเป็นผบู้ ริโภคซากสัตว์ 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมปา่ ฝน 1. รา 2. เห็ด 3. ไบโอมทนุ ดรา 4. ไบโอมป่าผลัดใบ 3. นก 4. แร้ง 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทีเรยี 2. ไบโอมประเภทใดทสี่ ่ิงมชี ีวิตตอ้ งปรบั ตัวเพื่อ 8. หากพชื มพี ลงั งานสะสม 10,000 kcal ผ้บู ริโภคข้นั ที่ 2 จะ รกั ษาดลุ ยภาพของน้ำในรา่ งกาย ไดร้ ับพลงั งานเท่าใด 1. ไบโอมทุนดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมป่าผลัดใบ 4. ไบโอมป่าฝนเขตรอ้ น 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทงุ่ หญา้ เขตรอ้ น 5. 10,000 kcal 3. พชื ท่ีพบส่วนใหญใ่ นไบโอมไทกา คือชนิดใด 9. ขอ้ ใดจัดเปน็ ทรัพยากรธรรมชาติประเภทท่ีใช้แลว้ เกดิ 1. กก 2. ไฟน์ ทดแทนได้ 3. เมเปิล 4. กระถนิ 1. นำ้ 2. ดิน 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สัตว์ป่า 4. สิง่ มชี วี ิตกลมุ่ แรกทเี่ ขา้ มาเจริญในพ้นื ท่ีที่มีการ 5. ถา่ นหิน เปล่ียนแปลงแทนท่แี บบทุติยภูมิ คือส่ิงมชี ีวติ กลมุ่ ใด 10. ข้อใดเป็นสาเหตุหลกั ของปญั หาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ 1. หญา้ 2. มอส สงิ่ แวดล้อม 3. ไลเคน 4. ไมย้ ืนต้น 1. การเกดิ โรคระบาด 5. ไม้ล้มลกุ 2. การกระทำของมนษุ ย์ 5. การเปลยี่ นแปลงแทนที่ของส่ิงมชี ีวติ ในขอ้ ใดเป็นการ 3. ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาติ เปล่ยี นแปลงแทยทแ่ี บบปฐมภูมิ 4. ภาวะอุณหภูมิของโลกสูงข้นึ 1. การเกดิ ไฟปา่ 5. รังสีความร้อนจากดวงอาทิตย์ 2. การสรา้ งเข่ือน 3. การทำไล่เล่อื นลอย 4. การระเบดิ ของภเู ขาไฟ 5. การเจรญิ ของสิง่ มชี ีวติ บนกอ้ นหิน 6. แสงมีอทิ ธพิ ลต่อการดำรงชีวติ ของส่ิงมีชวี ิตยกเวน้ ข้อใด 1. การสงั เคราะหด์ ว้ ยแสงของพชื 2. การออกหากนิ ของสัตว์บางชนิด 3. การหุบ-บานของดอกไม้บางชนิด 4. การรักษาดุลยภาพของน้ำในเขตทะเลทราย 5. การผสมพนั ธุข์ องสัตวเ์ ลยี้ งลูกด้วยนำ้ นมในเขตหนาว โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 19 ใบงาน เรื่อง ไบโอมระดบั โลก คำช้ีแจง : จงบอกประเภทและลักษณะลำคัญของไบโอมท่มี คี วามสัมพันธ์กับภาพท่กี ำหนดให้ ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลักษณะสำคัญ .......................................................... ลกั ษณะสำคัญ .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลกั ษณะสำคัญ .......................................................... ลกั ษณะสำคญั .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 20 เฉลยใบงาน เร่ือง ไบโอมระดับโลก คำชี้แจง : จงบอกประเภทและลกั ษณะลำคัญของไบโอมท่มี ีความสัมพนั ธ์กับภาพทก่ี ำหนดให้ ประเภท...ไ.บ...โ..อ..ม..ไ..ท..ก...า...ห...ร..อื ...ไ..บ..โ..อ..ม...ป..่า..ฝ..น..................... ประเภท..ไ..บ..โ..อ..ม...ท..ุง่..ห...ญ...า้ ..เ.ข..ต...ร..้อ..น....ห...ร..ือ...ส...ะ..ว..นั ..น...า.......... ลักษณะสำคญั .ม...ีฤ...ด...ูห...น...า..ว..ย...า..ว..น...า..น....ฤ...ด...ูร..้อ...น...ส..ั.้น....ม. ี ลักษณะสำคัญ .ม..ีส...ภ..า..พ...อ..า..ก...า..ศ..ร..้อ..น....พ...ื้น...ท..ี่ป...ก..ค...ล..ุม...ด..้ว..ย. ....อ...า.ก...า..ศ..แ..ห...้ง...พ...ื้น...ท..ี่ม...ีน..้ำ..แ...ข..็ง..ต..ล...อ..ด..เ..ว..ล..า...พ...ืช..ท...ี่พ...บ..ส...่ว..น. ....ห..ญ...้.า...แ..ล...ะ..ไ..ม..้ต...้น....ม..ัก...เ.ก..ิ.ด..ไ..ฟ..ป...่า..เ.ส...ม..อ....พ...ืช...ท..ี่พ...บ....เ..ช..่น.. ....ใ..ห..ญ....่เ.ป...็น...พ...ืช..ต...ร..ะ..ก..ู.ล..ส..น.....เ.ช..่.น....ไ.ฟ...น...์ .เ..ฟ..อ...ร..์..เ.ฮ..ม...ล..็อ...ก. ....เ.บ...า..บ..ั.บ....ก..ร..ะ...ถ..ิน....ส...ัต..ว..์.ท..ี่.พ..บ.....เ.ช..่.น....ค..ว..า..ย...ป..่.า...ม...้า..ล..า..ย.. ....ส...ัต..ว..์ท...ี่พ...บ....เ.ช..่น....ก...ว..า..ง.ม...ูล....น..ก...ฮ..ูก..เ..ท..า..ใ..ห..ญ...่..ห...ม..ีด...ำ...พ...บ. ....ส..ิง..โ..ต....ย..ีร..า..ฟ.....พ...บ..บ...ร..ิเ..ว..ณ...ป...ร..ะ..เ..ท..ศ...ใ.น...ท...ว..ีป...แ..อ...ฟ...ร..ิก...า. ....บ...ร..เิ .ว..ณ...ป...ร..ะ..เ.ท...ศ..แ..ค...น..า..ด...า...ฟ...ิน..แ..ล...น..ด...์ .จ..ีน...ต..อ..น...เ.ห...น..ือ.... ....อ..เ.ม...ร.กิ...า..ใ.ต...้ .แ..ล...ะ..อ..อ..ส...เ.ต..ร..เ.ล...ยี ...................................... .................................................................................. ประเภท..ไ..บ..โ..อ..ม...ท..ะ..เ..ล..ท...ร..า..ย.................................. ....... ประเภท..ไ..บ..โ..อ..ม...ป..า่..ผ..ล...ัด..ใ..บ........................................... ลกั ษณะสำคญั .ม...ีอ..า...ก..า...ศ..ร...้อ...น..จ...ัด.....ม..ี.ค..ว...า..ม...แ..ห...้ง..แ...ล..้.ง ลกั ษณะสำคญั .ม..ีอ...า..ก..า..ศ..ค...่อ..น...ข...้า..ง.เ..ย..็น.....ต..้น...ไ.ม...้จ..ะ..ผ...ล..ัด... ....ส..ิ่ง..ม...ีช..ีว..ิต...ท..ี.่อ..า..ศ..ั.ย..อ..ย...ู่จ..ำ..เ.ป...็น...ต..้อ...ง..ร..ัก..ษ...า..ส..ม...ด..ุล...ข..อ..ง..น...้ำ. ..ใ..บ..ก...่อ..น...ถ...ึง..ฤ..ด..ู.ห..น...า..ว....แ..ล..ะ...เ.ร..ิ่ม...ผ..ล...ิใ..บ..อ...ีก..ค...ร..ั้ง..ห...ล..ัง..ฤ...ด..ู . ....ภ..า..ย...ใ.น...ร..่า..ง.ก...า..ย...พ...ืช..ท...ี่พ...บ....เ.ช..่น....ก...ร..ะ..บ..อ...ง..เ.พ...ช..ร...ส...ัต..ว..์ท..ี่ ..ห...น..า..ว...ผ..่า..น...ไ.ป....พ...ืช...ท..ี่.พ..บ.....เ.ช..่น.....เ.ม..เ..ป..ิล....โ..อ..๊ก....เ..ซ..ล..ต...์น...ัต... ....พ...บ....เ.ช...่น....แ...ม..ง..ป...่.อ..ง..ท...ะ..เ..ล..ท...ร..า..ย....ก...ิ้ง..ก...า..ท...ะ..เ..ล..ท...ร..า..ย.. ..บ...ีช...ส...ัต..ว..ท์...พี่ ..บ....เ.ช...่น....ก..ว..า..ง..เ.อ..ล..ก...์ .ส..ุน...ขั..ป...า่..ส..ีเ.ท...า............... ....บ..ร..เิ.ว..ณ....ท..ี่พ...บ....เ.ช..่น....ท...ะ..เ.ล...ท..ร..า..ย..ส...ะ..ฮ..า..ร..า..ใ.น...แ..อ..ฟ...ร..ิก..า...... .................................................................................. โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 21 แบบฝึกทักษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนิเวศ คำช้แี จง ใหน้ ักเรียนนำไบโอมแต่ละประเภทมาเติมหนา้ ข้อความท่ีมีความสัมพันธก์ ัน ก.ไบโอมทนุ ดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมปา่ ผลดั ใบ ง.ไบโอมทุ่งหญ้าเขตอบอุน่ จ.ไบโอมปา่ ฝนเขตรอ้ น ฉ.ไบโอมทุง่ หญ้าเขตรอ้ น ช.ไบโอมทะเลทราย …………………….. 1. ฝนตกตลอดท้งั ปี และมีอากาศร้อนชื้น …………………….. 2. พืชปอ้ งกนั การสูญเสยี นำ้ โดยใบลดรูปเปน็ หนาม …………………….. 3. ฤดูหนาวมีหิมะ และอากาศแหง้ …………………….. 4. เป็นบรเิ วณท่พี บไลเคนจำนวนมาก …………………….. 5. อากาศร้อนยาวนาน และมักเกิดไฟป่า …………………….. 6. พืชทพี่ บสว่ นใหญ่เปน็ พืชตระกูลสน …………………….. 7. ป่าที่มคี วามอดุ มสมบูรณ์ และมีความหลากหลายทางชวี ภาพ …………………….. 8. พ้นื ท่ีราบปกคลมุ ด้วยหญ้า ไมม่ ีตน้ ไม้ใหญ่ …………………….. 9. ต้นไมจ้ ะผลัดใบกอ่ นฤดหู นาว และผลิใบหลงั ฤดูหนาวผา่ นไป …………………….. 10. พชื จะสามารถเจรญิ เติบโตได้ในแหล่งโอเอซิส โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 22 เฉลยแบบฝึกทักษะ เร่อื ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ คำชแ้ี จง ให้นักเรยี นนำไบโอมแต่ละประเภทมาเตมิ หน้าข้อความท่ีมีความสัมพนั ธ์กัน ก.ไบโอมทุนดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมป่าผลดั ใบ ง.ไบโอมทุ่งหญา้ เขตอบอุน่ จ.ไบโอมป่าฝนเขตร้อน ฉ.ไบโอมทุง่ หญ้าเขตร้อน ช.ไบโอมทะเลทราย …………จ………….. 1. ฝนตกตลอดทง้ั ปี และมีอากาศร้อนชื้น …………ช………….. 2. พชื ป้องกันการสญู เสียน้ำโดยใบลดรูปเป็นหนาม …………ข………….. 3. ฤดูหนาวมหี มิ ะ และอากาศแห้ง …………ก………….. 4. เปน็ บริเวณที่พบไลเคนจำนวนมาก …………ฉ………….. 5. อากาศร้อนยาวนาน และมักเกิดไฟป่า …………ข………….. 6. พืชที่พบส่วนใหญเ่ ปน็ พชื ตระกลู สน …………จ………….. 7. ป่าที่มีความอดุ มสมบรู ณ์ และมีความหลากหลายทางชวี ภาพ …………ง………….. 8. พนื้ ท่รี าบปกคลมุ ดว้ ยหญา้ ไมม่ ีตน้ ไม้ใหญ่ …………ค………….. 9. ต้นไม้จะผลัดใบก่อนฤดูหนาว และผลใิ บหลังฤดหู นาวผ่านไป …………ช………….. 10. พืชจะสามารถเจริญเตบิ โตไดใ้ นแหล่งโอเอซิส โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 23 แผนการจัดการเรยี นรู้ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 เรอ่ื ง สิ่งมชี ีวิตในส่งิ แวดล้อม แผนจดั การเรยี นร้ทู ่ี 2 เรอ่ื ง การเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศ รายวิชา วิทยาศาสตร์ชีวภาพ รหสั วิชา ว31101 ระดับช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 1 ปกี ารศกึ ษา 2566 นำ้ หนกั เวลาเรียน 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชั่วโมง/สัปดาห์ เวลาที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ 4 ชั่วโมง ............................................................................................................................. ............................. 1. สาระสำคญั ในระบบนเิ วศมีการเปล่ยี นแปลงของกลมุ่ สิง่ มีชวี ิตอยา่ งเป็นลำดับขน้ั เรยี กวา่ การเปลยี่ นแปลงแทนที่ ของระบบนิเวศ (ecological succession) โดยมีปจั จัยทางกายภาพและชวี ภาพเขา้ มาเก่ียวข้อง แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท 1. การเปลย่ี นแปลงแทนท่แี บบปฐมภูมิ (primary succession) เริม่ จากบริเวณทไ่ี มเ่ คยมสี ่งิ มชี ีวิต มากอ่ น จนกลายเปน็ สงั คมสมบรู ณท์ ่ีมีความสมดุมทางธรรมชาติ โดยเริ่มจากไลเคน มอสส์ หญา้ ไม้ลม้ ลกุ ไม้ยืนตน้ และสังคมพืช ตามลำดับ 2. การเปล่ียนแปลงแทนทีแ่ บบทตุ ิยภูมิ (secondary succession) เกดิ ข้นึ ในพื้นที่ท่เี คยมีสง่ิ มชี วี ิต อาศัยอยู่ แต่พ้นื ที่ถูกทำลาย จนกลายเปน็ สงั คมสมบูรณ์ โดยเริ่มจากหญา้ ไม้ลม้ ลุก ไม้ยืนต้น และ สังคมพชื ตามลำดับการเปลย่ี นแปลงขององคป์ ระกอบในระบบนิเวศมผี ลต่อการเปลยี่ นแปลงของ ประชากร แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. องค์ประกอบทางกายภาพ เป็นองค์ประกอบท่ไี ม่มีชวี ิต เชน่ - อุณหภมู ิ เป็นปจั จยั ควบคุมการเจรญิ เตบิ โต การสบื พนั ธุ์ การแพรก่ ระจาย และการปรับตวั ของสิง่ มชี ีวิต - แสง เปน็ ปัจจัยสำคัญในกระบวนการสงั เคราะหด์ ้วยแสงของพชื มผี ลตอ่ การเจริญเติบโต การสบื พันธ์แุ ละการหาอาหารของสงิ่ มีชวี ิต - นำ้ และความชื้น เปน็ ปจั จัยกำหนดสภาพแวดล้อม ความอดุ มสมบรู ณ์ ลักษณะและชนิด ของระบบนิเวศ และมีผลตอ่ การปรบั ตวั ของส่ิงมีชีวติ - แรธ่ าตุ เป็นแหล่งของสารอินทรีย์ต่าง ๆ ท่ีเป็นองคป์ ระกอบของสงิ่ มชี ีวิต - ความเปน็ กรด-เบสของดินและนำ้ มผี ลต่อการเจริญเติบโตและการดำรงชวี ติ ของสิ่งมีชวี ติ - แกส๊ ต่าง ๆ ไดแ้ ก่ แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ท่สี ำคัญต่อกระบวนการสงั เคราะหด์ ้วยแสงของ พชื และแกส๊ ออกซเิ จนท่ีสำคญั ตอ่ กระบวนการหายใจของพืชและสัตว์ต่าง ๆ ในระบบนเิ วศ 2. องค์ประกอบทางชีวภาพ เป็นองคป์ ระกอบที่มชี วี ิต ซง่ึ จะมีความสัมพนั ธ์ในรปู ของโซ่อาหาร และสายใยอาหาร ไดแ้ ก่ - ผผู้ ลติ (producer) เป็นส่ิงมชี วี ติ ทีส่ ามารถสรา้ งอาหารไดด้ ว้ ยตวั เองผา่ นการ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 24 สังเคราะหด์ ้วยแสง - ผบู้ ริโภค (consumer) เป็นสง่ิ มีชวี ติ ท่ไี ม่สามารถสรา้ งอาหารได้เอง แต่บริโภคสง่ิ มีชวี ติ อน่ื เป็นอาหาร - ผยู้ ่อยสลาย (decomposer) เป็นสง่ิ มชี วี ติ ท่ีไม่สามารถสร้างอาหารไดเ้ องแต่จะย่อยสลาย ซากส่งิ มีชวี ิตใหก้ ลายเปน็ สาร อนนิ ทรยี ์ แลว้ จงึ ดดู ซมึ เขา้ สู่เซลล์ 2. มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตัวชี้วัดชั้นป/ี ผลการเรยี นรู/้ เป้าหมายการเรยี นรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เขา้ ใจความหลากหลายของระบบนเิ วศ ความสัมพนั ธ์ระหว่างสิง่ ไม่มชี วี ิตกับส่งิ มชี ีวิตและ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างส่ิงมชี ีวิตกับสิง่ มีชวี ิตต่าง ๆ ในระบบนเิ วศ การถา่ ยทอดพลงั งาน การ เปล่ยี นแปลงแทนท่ีในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญั หาและผลกระทบทีม่ ีต่อ ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม แนวทางในการอนรุ ักษ์ ทรพั ยากรธรรมชาติ และการแก้ไข ปัญหาสิง่ แวดลอ้ ม รวมท้ังนำความรไู้ ปใช้ประโยชน์ ตวั ชี้วดั /ผลการเรยี นรู้ ม.4/2 สบื คน้ ข้อมูล อภิปรายสาเหตุ และยกตวั อยา่ งการเปลีย่ นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ ม.4/3 สบื ค้นข้อมลู อธิบาย และยกตวั อยา่ งเกย่ี วกบั การเปลี่ยนแปลงขององค์ประกอบทางกายภาพ และทางชวี ภาพท่ีมผี ลต่อการเปลย่ี นแปลงขนาดของประชากรส่งิ มชี วี ิตในระบบนิเวศ 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เน้อื หาสาระหลัก : Knowledge 1) อธบิ ายการเปลย่ี นแปลงแทนท่ขี องระบบนิเวศได้ 2) อธบิ ายความสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพและชีวภาพของระบบนิเวศได้ 3) อธบิ ายความสัมพันธ์ของส่ิงมชี วี ิตในรูปของโซ่อาหาร และสายใยอาหารได้ 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) เขยี นความสัมพนั ธข์ องสิ่งมีชีวติ ในรูปของโซ่อาหาร และสายใยอาหารได้ 3.3 คุณลกั ษณะที่พึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ู้ในการศึกษา 4. สมรรถนะสำคญั ของนักเรยี น 1) ความสามารถในการสอ่ื สาร 2) ความสามารถในการคดิ 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5. คุณลกั ษณะของวิชา 1) ความรบั ผดิ ชอบ 2) กระบวนการกลุ่ม โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 25 6. คณุ ลกั ษณะที่พึงประสงค์ 1. มวี นิ ยั 2. ใฝเ่ รยี นรู้ 3. มงุ่ มั่นในการทำงาน 7. ช้นิ งาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เรื่อง การเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ 2. ใบงาน เรือ่ ง สายใยอาหาร 3. แบบฝึกทกั ษะ เรื่อง การเปลย่ี นแปลงแทนท่ี 4. แบบฝกึ ทกั ษะที่ เรอ่ื ง องค์ประกอบของระบบนิเวศ 8. กจิ กรรมการเรียนรู้ ช่ัวโมงท่ี 1 ขน้ั นำเข้าส่บู ทเรยี น/ข้นั ตั้งคำถาม 1. ครูนำภาพพนื้ ท่ที ี่มีการเปลี่ยนแปลงของกล่มุ ส่ิงมชี ีวติ ที่อาศยั อยใู่ ห้นักเรยี นดู เช่น ภาพหญ้าท่ีขนึ้ ใน พนื้ ท่หี ลงั การเกดิ ไฟป่า ภาพไลเคนทีเ่ จรญิ บรเิ วณก้อนหิน แล้วถามคำถาม เพอ่ื ทบทวนความรเู้ ดิม กับนักเรียนว่า สาเหตุใดที่ทำให้ระบบนิเวศมีการเปลี่ยนแปลง (แนวตอบ สาเหตุที่ทำให้ระบบนิเวศ เปลี่ยนแปลง เกิดจากหลายสาเหตุ ทั้งจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น ไฟป่า แผ่นดินไหว ภูเขาไฟ ระเบิด สึนามิ และจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การตัดไม้ทำลายป่า การระเบิดภูเขา การสร้าง เขอ่ื น) 2. ครูอธิบายให้นกั เรียนฟงั วา่ การเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตดังในภาพ เรียกว่า การเปลี่ยนแปลง แทนทข่ี องระบบนเิ วศ ซึ่งเป็นการเปลยี่ นแปลงของกลุม่ สงิ่ มีชีวติ อย่างเปน็ ลำดับข้นั ขั้นสำรวจและคน้ พบ/ข้นั การเตรยี มการค้นหาคำตอบ 1. ครูให้นกั เรยี นศึกษาการเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ การ เปลีย่ นแปลงแทนท่ีแบบปฐมภมู ิที่เรม่ิ จากบรเิ วณท่ีไมเ่ คยมสี ิ่งมีชวี ิตมาก่อนจนกลายเปน็ สังคม สมบรู ณ์ท่ี และการเปลยี่ นแปลงแทนท่ีแบบทตุ ิยภูมิทเี่ กิดขึน้ ในพื้นทท่ี เ่ี คยมีสิ่งมชี ีวติ อาศัยอยู่ แต่ พนื้ ทีถ่ ูกทำลายจากเหตุการณต์ ่าง ๆ 2. ครูให้นักเรียนแบง่ กลมุ่ กลุ่มละ 3 คน ให้ร่วมกนั สบื ค้นและวเิ คราะหว์ ่า ในท้องถน่ิ ของนักเรยี นมี การเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบริเวศหรือไม่ และมีกระบวนการเปล่ยี นแปลงอยา่ งไร โดยให้ นักเรยี นไปสืบคน้ และเก็บข้อมูลเพ่ือทำแผนผังมโนทัศน์ และนำเสนอหนา้ ช้ันเรียนในช่ัวโมงตอ่ ไป โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบุญเปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 26 ข้ันอธิบายและลงข้อสรปุ /ขั้นดำเนนิ การคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับการเปลย่ี นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ 2. ครูให้นกั เรียนทำแบบฝกึ ทักษะ เร่ือง การเปลี่ยนแปลงแทนที่ ช่ัวโมงท่ี 2 ข้ันสำรวจและคน้ พบ/ขนั้ การเตรียมการคน้ หาคำตอบ 1. ครทู บทวนความรูเ้ ดิมจากชัว่ โมงที่แลว้ ให้นกั เรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครูนำภาพการเปล่ยี นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศอยา่ งเปน็ ลำดับขัน้ มาใหน้ ักเรยี นดู เช่น การ เปล่ยี นแปลงพ้นื ที่ปา่ เปน็ พ้ืนทีท่ ำการเกษตรโดยการแผ้วถางปา่ และถามนักเรียนวา่ การ เปลี่ยนแปลงของพื้นที่ในภาพจัดเป็นการเปลี่ยนแปลงแทนที่ประเภทใด อย่างไร (แนวตอบ ขึ้นอยู่ กับภาพที่ครูนำมาให้นักเรียนดู เช่น การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าเป็นพื้นที่ทำการเกษตรโดยการแผ้ว ถางปา่ จัดเป็นการเปล่ยี นแปลงแทนที่แบบทุตยิ ภูมิ เน่อื งจากในพนื้ ท่เี ดิมยังมีดินและแร่ธาตุอาหาร หลงเหลอื อยู่ ซง่ึ พรอ้ มสำหรบั การเพาะปลกู พชื ท่ีใชท้ ำการเกษตรต่อไป) ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ /ขั้นดำเนนิ การค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูให้นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ ออกมานำเสนอเกย่ี วกบั การเปลีย่ นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศในท้องถิน่ ทใ่ี ห้นกั เรยี นแต่ละกลุ่มไปสบื ค้นมา และใหน้ กั เรียนในชน้ั เรียนรว่ มกันอภิปรายผลการนำเสนอของ แตล่ ะกลุม่ 2. ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั อภิปราย การเปลยี่ นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ จากขอ้ มูลท่นี ักเรยี นแตล่ ะ กลุ่มได้ศึกษามา 3. ครูให้นักเรยี นทำใบงาน เรอื่ ง การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ ชว่ั โมงที่ 3 ข้นั สำรวจและคน้ พบ/ขั้นการเตรียมการคน้ หาคำตอบ 1. ครทู บทวนความรู้เดมิ จากชั่วโมงท่ีแลว้ ให้นักเรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครอู ธบิ ายใหน้ ักเรียนฟังว่า การเปล่ยี นแปลงแทนทข่ี องระบบนิเวศเป็นผลมาจากปฏิสมั พันธ์ ระหว่างองค์ประกอบทางกายภาพ และทางชีวภาพ สง่ ผลใหร้ ะบบนิเวศเปลี่ยนแปลงไปสู่สมดลุ จน เกดิ สังคมสมบรู ณ์ได้ 3. ครูถามนกั เรยี นว่า องค์ประกอบทางกายภาพและทางชีวภาพ ประกอบด้วยอะไรบ้าง และมี ความสำคัญต่อส่ิงมชี วี ติ อยา่ งไร (แนวตอบ คำตอบขน้ึ อยู่กับดุลยพินจิ ของครผู ้สู อน องคป์ ระกอบทางกายภาพ เชน่ แสง นำ้ ซ่ึงเป็น ปัจจัยสำคัญในกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของพชื ส่วนองคป์ ระกอบทางชีวภาพ แบ่งเปน็ ผ้ผู ลิต ผู้บริโภค และผูย้ ่อยสลาย ซึง่ มบี ทบาทที่แตกตา่ งกนั และทำใหร้ ะบบนเิ วศเกิดความสมดุล) โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 27 4. ครถู ามคำถาม เพ่ือทบทวนความรู้เดิมของนกั เรียนวา่ ส่ิงมีชีวติ ใดมีบทบาทเป็นผู้ผลติ ในระบบนเิ วศ (แนวตอบ พืช มบี ทบาทเป็นผู้ผลิตในระบบนเิ วศ เนอ่ื งจากสามารถสรา้ งอาหารได้เองผา่ น กระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสง) 5. ครูให้นกั เรยี นศึกษา องค์ประกอบทางกายภาพของระบบนเิ วศท่ปี ระกอบดว้ ยอุณหภูมิ แสง นำ้ และความชืน้ แรธ่ าตุ ความเปน็ กรด-เบสของดินและน้ำ และแกส๊ ต่าง ๆ 6. ครูใหน้ กั เรยี นแบ่งกลุม่ ออกเปน็ 6 กลุม่ จบั ฉลากเลอื กองคป์ ระกอบทางกายภาพ ดังนี้ กลมุ่ ที่ 1 อณุ หภมู ิ กลมุ่ ที่ 2 แสง กลุ่มที่ 3 น้ำและความชืน้ กลุ่มที่ 4 แร่ธาตุ กลุ่มที่ 5 ความเปน็ กรด-เบสของดินและนำ้ กลมุ่ ที่ 6 แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ และแกส๊ ออกซิเจน โดยให้นกั เรยี นแต่ละกลุม่ สืบค้นค้นมูลเก่ียวกับองคป์ ระกอบทางกายภาพแตล่ ะชนดิ มผี ลตอ่ การ เปล่ียนแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ และการเปลย่ี นแปลงของขนาดประชากรสิ่งมชี วี ิตอย่างไร เพ่ือนำเสนอ หนา้ ช้ันเรยี นในชว่ั โมงตอ่ ไป ข้นั อธิบายและลงข้อสรุป/ขั้นดำเนนิ การค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนกั เรียนรว่ มกันอภิปรายเกี่ยวกบั องค์ประกอบทางกายภาพของระบบนิเวศ 2. ครูให้นักเรยี นทำแบบฝึกทักษะท่ี 3.1 เร่ือง องคป์ ระกอบของระบบนิเวศ ชวั่ โมงท่ี 4 ข้ันสำรวจและค้นพบ/ข้นั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครูทบทวนความรเู้ ดมิ จากชวั่ โมงทแ่ี ล้วให้นักเรยี นทราบ พอสงั เขป 2. ครูใหน้ ักเรยี นแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลขององค์ประกอบทางกายภาพท่ีมตี ่อการเปลยี่ นแปลง แทนทขี่ องระบบนิเวศ และการเปลย่ี นแปลงของขนาดประชากร ที่นักเรียนแต่ละกลุ่มไดส้ ืบคน้ มา กลมุ่ ละ 7 นาที 3. ครูอธบิ ายให้นักเรียนฟังวา่ นอกจากองค์ประกอบทางกายภาพแล้ว องค์ประกอบทางชีวภาพกม็ ผี ล ตอ่ การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ และการเปลี่ยนแปลงของขนาดประชากรเชน่ กนั 4. ครูใหน้ ักเรยี นศึกษา องคป์ ระกอบทางชีวภาพที่ประกอบดว้ ย ผู้ผลิต ผู้บรโิ ภค และผู้ย่อยสลาย 5. ครอู ธบิ ายให้นักเรยี นฟงั วา่ องค์ประกอบทางชีวภาพทีม่ บี ทบาทตา่ ง ๆ ในระบบนเิ วศ จะมี ความสัมพันธใ์ นลักษณะการกนิ ต่อกนั เป็นทอด ๆ เรยี กวา่ โซ่อาหาร (food chain) เริ่มจากผู้ผลติ ผ้บู รโิ ภคขั้นปฐมภมู ิ ผู้บรโิ ภคขน้ั ทตุ ยิ ภูมิ จนถึงผบู้ ริโภคขั้นสดุ ท้าย พร้อมนำโซ่อาหารมาให้ นักเรียนศกึ ษาเป็นตวั อยา่ ง 6. ครูอธิบายให้นักเรียนฟงั วา่ ในระบบนเิ วศ จะพบโซอ่ าหารหลาย ๆ โซอ่ าหารท่ีมคี วามสัมพันธก์ นั เรยี กวา่ สายใยอาหาร (food web) พรอ้ มให้นักเรยี นศึกษาสายใยอาหาร โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 28 7. ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นฟงั วา่ การกนิ ต่อกันเป็นลำดบั ข้นั จะมีการถ่ายทอดพลังงานในอาหารเปน็ ลำดบั ข้นั เช่นกัน และใหน้ กั เรยี นศกึ ษาการถ่ายทอดพลังงานในรปู แบบพีระมดิ พลังงาน จะมกี าร ถา่ ยทอดพลงั งานไปเพยี ง 10% เทา่ น้ัน 8. ครูถามนักเรียนวา่ จากสายใยอาหาร ถา้ หญ้ามพี ลังงาน 100,000 kcal เหยยี่ วและงเู ห่าจะได้รับ พลังงานปริมาณเท่าใด (แนวตอบ พลังงานทีเ่ หยี่ยวและงเู ห่าไดร้ บั จะแตกตา่ งกนั ข้ึนอยกู่ ับลำดับขนั้ ของการบริโภค เช่น ถา้ เหยย่ี วและงูเหา่ เปน็ ผบู้ รโิ ภคข้ันท่ี 2 จะไดร้ ับพลงั งานจากหญา้ 1,000 kcal แตถ่ ้าเป็นผบู้ รโิ ภคขัน้ ท่ี 3 จะไดร้ ับพลงั งานจากหญา้ 10,000 kcal ) 9. ครถู ามคำถาม กับนักเรียนว่า การเปลี่ยนแปลงขนาดประชากรสง่ิ มชี วี ติ ทีเ่ ปน็ ผลู้ ่าและเหยอื่ ใน ระบบนเิ วศสง่ ผลต่อสมดุลของระบบนเิ วศอย่างไร (แนวตอบ การเปลยี่ นแปลงของสง่ิ มีชวี ิตทมี่ ีบทบาทเปน็ ผู้ล่าและเหยอ่ื จะมีผลต่อสมดลุ ของระบบนิเวศ เน่ืองจากหากประชากรสิง่ มชี ีวติ ทเี่ ป็นผลู้ า่ ลดน้อยลง จะส่งผลให้ประชากรสิ่งมชี ีวิตทเ่ี ปน็ เหยื่อเพิ่มจำนวนมาก ข้ึนจนเสียสมดุลของระบบ เพราะไมม่ ผี ลู้ า่ คอยควบคุมเหย่อื หรือหากประชากรสง่ิ มีชีวิตท่ีเป็นผเู้ พมิ่ มากขน้ึ จะ ทำให้ประชากรส่งิ มชี วี ิตท่ีเปน็ เหยือ่ ลดนอ้ ยลง เน่ืองจากถูกล่ามากข้ึน จนอาจทำให้ผู้ลา่ คาดแคลนอาหารได้ เชน่ กนั อย่างไรก็ตาม ส่ิงมชี ีวติ ทเี่ ปน็ ผู้ลา่ ส่วนใหญส่ ามารถกนิ เหยอื่ ไดห้ ลายประเภท จึงทำใหม้ สี ิ่งมชี วี ิตหลาย ชนดิ เข้ามาคอยคุมให้อยู่ในภาวะสมดลุ ได้) ข้นั อธบิ ายและลงขอ้ สรปุ /ข้ันดำเนนิ การค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนกั เรียนรว่ มกันอภิปรายเกีย่ วกับองคป์ ระกอบทางกายภาพท่ีมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงแทนท่ี ของระบบนเิ วศ และการเปลี่ยนแปลงของขนาดประชากร 2. ครูและนกั เรียนรว่ มกนั อภิปรายผลเก่ียวกับองค์ประกอบทางชีวภาพทม่ี ีผลต่อการเปลย่ี นแปลง แทนทข่ี องระบบนเิ วศ และการเปลี่ยนแปลงของขนาดประชากร 3. ครูให้นกั เรียนทำใบงาน เร่ือง สายใยอาหาร 4. ครใู หน้ กั เรียนทำแบบฝกึ ทักษะ เรื่อง สายใยอาหาร ขน้ั ขยายความรูแ้ ละนำเสนอผลการค้นหาคำตอบ 1. ครใู ห้นกั เรียนสบื คน้ ข้อมูล เร่ือง ความสัมพันธ์ของส่ิงมชี ีวติ ในระบบนิเวศ โดยมรี ายละเอยี ด เกี่ยวกบั รูปแบบความสัมพนั ธ์ของสงิ่ มีชวี ิตทอ่ี าศัยอยรู่ ว่ มกันกบั ส่งิ มชี วี ิตอนื่ ในระบบนิเวศ แล้ว จดั ทำรายงานส่งครผู สู้ อน โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 29 ข้ันสรุปและประเมินผล 1. ครูตรวจสอบผลจากการนำเสนอหน้าชน้ั เรยี น เรอ่ื ง การเปลย่ี นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศใน ท้องถิน่ 2. ครตู รวจสอบผลจากการนำเสนอหนา้ ชน้ั เรียน เร่ือง ผลขององคป์ ระกอบทางกายภาพทีม่ ตี ่อการ เปลยี่ นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ และการเปล่ียนแปลงของขนาดประชากร 3. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เรอ่ื ง การเปลี่ยนแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ 4. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เรื่อง สายใยอาหาร 5. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง การเปลยี่ นแปลงแทนที่ 6. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทักษะ เรื่อง องคป์ ระกอบของระบบนิเวศ 9. ส่ือการเรยี นการสอน / แหลง่ เรยี นรู้ จำนวน สภาพการใช้ส่ือ รายการสื่อ 1 ชุด ขน้ั อธิบายและลงข้อสรุป 1 ชดุ ขน้ั อธบิ ายและลงข้อสรปุ 1. ใบงาน เรื่อง การเปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องระบบนเิ วศ 1 ชดุ ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ 2. ใบงาน เรอ่ื ง สายใยอาหาร 1 ชุด ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ 3. แบบฝึกทกั ษะ เร่อื ง การเปลี่ยนแปลงแทนท่ี 1 ชดุ ขั้นนำเขา้ สบู่ ทเรียน 4. แบบฝกึ ทักษะ เรื่อง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ 1 ชดุ ขนั้ นำเข้าสู่บทเรียน 6. ภาพหญ้าที่เจริญขึน้ หลงั จากเกิดไฟไหม้ 7. ภาพไลเคนเจรญิ ขึ้นบนก้อนหิน โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 30 10. การวดั ผลและประเมนิ ผล เปา้ หมาย หลกั ฐานการเรยี นรู้ วธิ ีวัด เครือ่ งมือวดั ฯ ประเดน็ / การเรียนรู้ ชิน้ งาน/ภาระงาน เกณฑก์ ารให้ 1. ใบงาน เร่ือง การ ตรวจใบงาน เร่ือง แบบประเมนิ ใบงาน คะแนน ระดบั คุณภาพ 1) อธิบายการ เปล่ียนแปลงแทนที่ของ การเปล่ียน แปลง รอ้ ยละ 65 ผ่านเกณฑ์ เปลี่ยนแปลง ระบบนเิ วศ แทนทข่ี องระบบ ระดับคุณภาพ แทนท่ีของระบบ นเิ วศ ร้อยละ 65 ผา่ นเกณฑ์ นิเวศได้ 2. ใบงาน ตรวจใบงาน เรื่อง แบบประเมินใบงาน ระดับคุณภาพ 2) อธิบายความ เรอื่ ง สายใยอาหาร สายใยอาหาร รอ้ ยละ 65 ผา่ นเกณฑ์ สำคัญของ ระดบั คุณภาพ องคป์ ระกอบทาง 3. แบบฝกึ ทกั ษะ เร่ือง ตรวจแบบฝกึ ทกั ษะ แบบประเมนิ แบบฝกึ ร้อยละ 65 ผา่ นเกณฑ์ กายภาพและ การเปลี่ยนแปลงแทนที่ เรื่อง การ ทักษะ ระดบั คุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ชวี ภาพของระบบ เปลย่ี นแปลงแทนที่ ระดบั คุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ นิเวศได้ 4. แบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง ตรวจแบบฝกึ ทักษะ แบบประเมนิ แบบฝกึ ระดบั คุณภาพ 2 3) อธิบาย ผา่ นเกณฑ์ ความสมั พันธ์ของ องคป์ ระกอบของระบบ เร่ือง องค์ประกอบ ทกั ษะ ระดับคุณภาพ 2 ส่งิ มชี ีวิตในรูปของ นเิ วศ ของระบบนเิ วศ ผา่ นเกณฑ์ โซอ่ าหาร และ 5. การนำเสนอผลงาน ประเมินการ ผลงานทีน่ ำเสนอ สายใยอาหารได้ นำเสนอผลงาน 6. พฤติกรรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ทำงานรายบุคคล การทำงาน การทำงานรายบุคคล รายบคุ คล 7. พฤติกรรมการ สังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ทำงานรายกลุม่ การทำงานรายกล่มุ การทำงานรายกลมุ่ 8. คุณลกั ษณะ สงั เกตความมีวินัย แบบประเมนิ อนั พงึ ประสงค์ ใฝ่เรยี นรู้และมุง่ มั่น คณุ ลกั ษณะ ในการทำงาน อนั พึงประสงค์ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 31 แบบประเมินชนิ้ งาน/ภาระงาน แบบประเมนิ รายงาน คำช้แี จง : ให้ผู้สอนประเมินชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการที่กำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กับระดบั คะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 4321 1 ความถูกตอ้ งของเนอ้ื หา 2 ความสมบูรณ์ของรูปเล่ม รวม 3 ความตรงต่อเวลา ลงช่อื ................................................... ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม) ............./................../............... เกณฑก์ ารประเมนิ รายงาน ประเดน็ ทีป่ ระเมนิ ระดบั คะแนน 4. ความถูกต้อง 432 1 ของเนอื้ หา เน้อื หาสาระของ เน้ือหาสาระของ เนือ้ หาสาระของ เน้ือหาสาระของ รายงานไมถ่ ูกต้องเปน็ 5. ความสมบูรณ์ สว่ นใหญ่ ของรูปเลม่ รายงานถูกตอ้ งครบถว้ น รายงานถกู ต้องเปน็ ส่วน รายงานถกู ตอ้ งบาง องค์ประกอบไม่ ครบถ้วน ไมเ่ ป็น 6. ความตรงต่อ ใหญ่ ประเด็น ระเบียบ และรปู เล่มไม่ เวลา สวยงาม มอี งคป์ ระกอบครบถว้ น มอี งค์ประกอบครบถ้วน มีองคป์ ระกอบครบถ้วน ส่งช้นิ งานช้ากว่าเวลาท่ี กำหนด 3 วันข้นึ ไป สมบรู ณ์ มคี วามเป็น สมบูรณ์ มีความเป็น สมบูรณ์ แต่ยงั ไม่เปน็ ระเบียบ และรูปเลม่ ระเบยี บ แต่รูปเล่มไม่ ระเบยี บ และรปู เลม่ ไม่ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สง่ ชน้ิ งานภายในเวลาที่ ส่งช้นิ งานช้ากวา่ เวลาท่ี สง่ ช้ินงานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วัน เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช้ ต่ำกว่า 6 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 32 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำชแี้ จง : ใหผ้ ้สู อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 32 1 เน้ือหาละเอยี ดชัดเจน 1 2 ความถูกต้องของเนื้อหา  3 ภาษาที่ใช้เขา้ ใจงา่ ย   4 ประโยชน์ทีไ่ ดจ้ ากการนำเสนอ   5 วิธีการนำเสนอผลงาน     รวม  ลงชอ่ื ...................................................ผปู้ ระเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม) ............./................../............... เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางสว่ น เกณฑก์ ารตดั สนิ คณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 33 แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบคุ คล คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกับระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคิดเห็น   2 การยอมรับฟังความคิดเหน็ ของผูอ้ ่นื   3 การทำงานตามหน้าท่ีทไ่ี ด้รบั มอบหมาย   4 ความมีนำ้ ใจ   5 การตรงต่อเวลา   รวม ลงชือ่ ...................................................ผู้ประเมนิ ............./................../.............. เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้งั ให้ 1 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้ัง เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 34 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ คำชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ลงในช่องท่ี ตรงกับระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอื่น ตามทไ่ี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ที่ ของนกั เรยี น คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรงุ คะแนน ผลงานกลุ่ม 321321321321321 โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 35 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี ส่วนรว่ มใน รวม ที่ ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอืน่ ตามท่ไี ด้รับ น้ำใจ การ 15 ของนกั เรยี น คิดเห็น มอบหมาย ปรบั ปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ่วย ............../.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้ัง ให้ 1 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 36 แบบประเมินคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผสู้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดบั คะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมิน ระดับคะแนน อันพงึ ประสงคด์ ้าน 321 1. มีวินยั รับผดิ ชอบ 1.1 ปฏบิ ัติตามขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ข้อบงั คบั ของครอบครัว มีความตรงต่อเวลาในการปฏิบัตกิ ิจกรรมตา่ ง ๆ ในชีวติ ประจำวัน 2. ใฝเ่ รียนรู้ 2.1 รจู้ ักใช้เวลาว่างใหเ้ ป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 2.2 รจู้ ักจัดสรรเวลาใหเ้ หมาะสม 2.3 เชื่อฟังคำส่ังสอนของบิดา - มารดา โดยไมโ่ ต้แยง้ 2.4 ต้งั ใจเรยี น 3. มุง่ ม่นั ในการทำงาน 3.1 มคี วามต้ังใจและพยายามในการทำงานท่ไี ดร้ ับมอบหมาย 3.2 มคี วามอดทนและไม่ท้อแทต้ ่ออุปสรรคเพอ่ื ใหง้ านสำเรจ็ ลงชอื่ ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม) ............../.................../................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏบิ ตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏบิ ัติชัดเจนและบ่อยครง้ั ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏิบัตบิ างครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 51 - 60 ดีมาก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ตำ่ กว่า 30 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปย่ี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 37 แบบบันทึกหลงั การจดั การเรยี นรู้ ช่ือหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เร่ือง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย เวลาที่ใช.้ ................ ช่วั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปญั หาทีพ่ บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้อื หา กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นรว่ มของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผู้สอน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย ความเหน็ ของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 38 แบบบันทึกหลังการจดั การเรยี นรู้ ช่ือหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เรื่อง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี.่ .......... เรอ่ื ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 รหัสวชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเปี่ยม ตำแหน่ง ครูผชู้ ว่ ย เวลาทใ่ี ช้................. ชว่ั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้อื หา กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นรว่ มของผ้เู รยี น ลงชือ่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครผู ชู้ ่วย ความเหน็ ของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกิตติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 39 แบบบันทกึ หลงั การจดั การเรยี นรู้ ช่ือหน่วยการเรียนรู้ท.่ี ......... เร่ือง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี.่ .......... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย เวลาที่ใช.้ ................ ช่วั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหวา่ ง ปญั หาทีพ่ บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เน้อื หา กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นรว่ มของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผู้สอน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย ความเหน็ ของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ่ีได้รบั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 40 ใบงาน เรอ่ื ง การเปลย่ี นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ คำช้ีแจง : จงอธบิ ายการเปล่ียนแปลงแทนท่ขี องระบบนเิ วศจากภาพทก่ี ำหนดให้ การเปลี่ยนแปลงแทนที่แบบ................................... การเปล่ยี นแปลงแทนทแ่ี บบ................................... เน่ืองจาก ............................................................... เน่ืองจาก ............................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 41 เฉลยใบงาน เรือ่ ง การเปลยี่ นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ คำชี้แจง : จงอธบิ ายการเปล่ียนแปลงแทนทีข่ องระบบนเิ วศจากภาพที่กำหนดให้ การเปลย่ี นแปลงแทนทแี่ บบ.ท...ุต..ยิ...ภ..ูม...ิ ..................... การเปลีย่ นแปลงแทนทแี่ บบ....ป...ฐ..ม..ภ...มู..ิ................... เนื่องจาก ..จ...า..ก..ภ...า..พ...เ.ป...็น..ก...า..ร..เ.จ...ร..ิญ...เ..ต..ิบ...โ.ต...ข..อ...ง..พ..ื.ช... เนอื่ งจาก .....จ..า...ก..ภ...า..พ...เ..ป...็น...ก..า..ร...เ.จ..ร...ิญ...เ..ต..ิบ...โ..ต..ข...อ..ง... ก...ล..ุ่ม...ห...ญ...้า..ภ...า..ย..ห...ล..ัง..ก...า..ร..เ.ก...ิด..ไ..ฟ...ไ.ห...ม..้...โ..ด..ย...ห..ญ...้.า..เ.ป..็น.... ..ไ..ล..เ..ค..น...บ...น..ก...้อ..น...ห...ิน....โ..ด..ย..ไ..ล..เ..ค..น...เ.ป...็น...ส..ิ่ง..ม...ีช..ีว...ิต..ก..ล...ุ่ม... ส...ิ่ง..ม..ีช...ีว..ิต..ก...ล..ุ่ม...แ..ร..ก..ท...ี่เ.ข...้า..ม..า..เ..จ..ร..ิญ...เ.ต...บิ...โ.ต..ใ..น...พ..ื้น...ท..ี่.ท..ี่ม...ี . ..แ...ร..ก...ท...ี่ส...า..ม...า..ร..ถ...เ..ข..้า...ม..า...เ.จ...ร..ิญ....ใ..น...พ...ื้น...ท...ี่ท...ี.่ม...ีก...า..ร... ก...า..ร..เ.ป...ล..ี่ย..น...แ..ป...ล..ง..แ...ท..น...ท...ี่แ..บ...บ..ป...ฐ..ม...ภ..ูม...ิ .เ.น...ื่อ..ง..จ..า..ก...ใ.น.... ..เ..ป..ล...ี่ย...น..แ...ป...ล..ง..แ..ท...น...ท...ี่แ...บ..บ...ป...ฐ..ม...ภ...ูม..ิ..เ.น...ื่อ...ง..จ..า..ก...ใ.น.... พ...ื้น...ท...ี่ย...ัง..ม..ีด...ิน...แ..ล...ะ..ธ..า...ต..ุอ...า..ห...า..ร..เ.ห...ล...ือ..อ...ย..ู่..จ..ึ.ง.ท...ำ..ใ..ห..้.. ..พ...ืน้...ท..ไ่ี..ม..เ่.ค...ย..ม...ีส..ง่ิ..ม..ีช...ีว..ติ ..อ..า..ศ...ัย..อ...ย..มู่ ..า..ก...่อ..น....จ..งึ..ไ..ม..่ม..ีด...ิน... ห...ญ....้า..ส..า...ม..า..ร...ถ..เ..จ..ร..ิ.ญ...เ..ต..ิ.บ..โ..ต...ไ.ด...้..ซ...ึ่ง..ห...ล...ัง..จ..า..ก...ก..า...ร... ..แ...ล..ะ...ธ..า..ต..ุอ...า..ห...า..ร..ท...ี่อ...ุด..ม...ส..ม...บ...ูร..ณ...์.เ.พ...ีย..ง..พ...อ..ต...่อ...ก..า..ร... เ..จ..ร..ิญ...เ.ต...ิบ...โ.ต...ข..อ..ง..ห...ญ...้า...จ...ะ..เ.ป...็น..พ...ืช...ก..ล..ุ่.ม..ไ.ม...้ล..ม้...ล..ุก....ไ.ม...้ . ..เ..จ..ร..ิญ...ข...อ..ง..พ...ืช..ต..่า..ง....ๆ....ซ..ึ่ง..ห...ล..ัง..จ..า..ก...ก..า..ร..เ.จ..ร..ิญ....ข..อ..ง..ไ..ล... ย...ืน..ต...้น....จ..น...ก..ล...า..ย..เ.ป...็น...ส..ัง..ค..ม...พ...ืช..ท...ี่ม..ีค...ว..า..ม..ส...ม..ด...ุล..ท...า..ง... ..เ..ค..น....จ..ะ...เ.ป...็น..ม...อ..ส...ส..์ ..ห..ญ....้า...ไ..ม..้ล...้ม..ล...ุก....ไ.ม...้ย..ืน..ต...้น....จ..น.... ธ..ร..ร..ม...ช..า..ต..ิ..ต..า..ม...ล..ำ..ด..ับ................................................. ..ก...ล..า..ย..เ..ป..็น...ส..ัง..ค..ม...พ...ชื ...ท...ม่ี..ีค...ว..า..ม..ส...ม..ด..ลุ...ท..า..ง..ธ..ร..ร..ม..ช...า..ต..ิ. ..ต...า..ม..ล..ำ..ด...บั ............................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 42 ใบงาน เร่ือง สายใยอาหาร คำชแี้ จง : จงตอบคำถามจากสายใยทก่ี ำหนดใหต้ อ่ ไปน้ี กุ้ง ปลา นก หญ้าทะเล เตา่ ทาก กบ สาหร่าย แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขา้ งตน้ มโี ซ่อาหารจำนวนเทา่ ใด และมีลำดับข้นั การกินอย่างไร ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ 2. ถา้ สาหรา่ ยมีพลังงานสะสม 100,000 kcal ดงั นั้น กบซ่ึงเป็นผู้บริโภคข้ันท่ี 2 และงูซ่ึงเปน็ ผู้บรโิ ภคขั้นท่ี 3 จะ ได้รับพลังงานจากการกินตอ่ กันปรมิ าณเทา่ ใด ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปีย่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 43 เฉลยใบงาน เร่อื ง สายใยอาหาร คำชี้แจง : จงตอบคำถามจากสายใยที่กำหนดให้ตอ่ ไปนี้ กงุ้ ปลา นก หญา้ ทะเล เต่า ทาก กบ สาหรา่ ย แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขา้ งตน้ มโี ซ่อาหารจำนวนเทา่ ใด และมลี ำดบั ขน้ั การกนิ อย่างไร ......ส..า..ย..ใ..ย..อ..า..ห...า..ร..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...้ว..ย..โ..ซ..่อ..า..ห...า..ร..จ..ำ..น...ว..น....8...โ..ซ..่อ..า..ห...า..ร...ด...ัง.น...้ี.......................................................................... .............1........ห..ญ...า้..ท...ะ..เ.ล............................ก...งุ้ .........................ป...ล..า.......................น...ก................................... ..................... .............2.......ห...ญ...า้..ท...ะ..เ.ล...........................เ..ต..่า............................................................................................................. .............3........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................ก...้งุ .........................ป...ล..า.......................น...ก........................................................ .............4........ส..า..ห...ร..า่ .ย...............................เ..ต..่า............................................................................................................... .............5.......ส...า..ห..น...่า..ย.............................ท...า..ก.......................ป..ล..า.......................น..ก........................................................ .............6........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................ท...า..ก.......................ก...บ.........................น...ก........................................................ .............7........ส..า..ห...ร..า่ .ย...............................ท...า..ก.......................ก...บ.........................ง..ู ......................................................... .............8........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................แ...ม..ล..ง..ป...อ................ก..บ..........................ง..ู ......................................................... 2. ถา้ สาหร่ายมพี ลังงานสะสม 100,000 kcal ดงั น้นั กบซ่งึ เป็นผ้บู รโิ ภคขั้นที่ 2 และงซู ึ่งเปน็ ผูบ้ รโิ ภคข้นั ที่ 3 จะ ไดร้ ับพลงั งานจากการกนิ ต่อกันปริมาณเท่าใด ...........ก..บ....ไ..ด..ร้..บั...พ...ล..ัง..ง.า..น....1...,.0..0..0....k..c..a..l...................................................................................................................... ...........ง..ู .ไ..ด..้ร..บั...พ..ล...ัง..ง.า..น....1..0...0...k..c..a..l............................................................................................................................. ....................................................................................................................................... ......................................... โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปย่ี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 44 แบบฝกึ ทักษะ เรือ่ งการเปลย่ี นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนเขียนเครื่องหมาย ✓หน้าข้อความท่ีถูกต้อง และเขยี นเคร่ืองหมาย × หน้าข้อความที่ ไมถ่ ูกตอ้ ง พร้อมท้ังแกไ้ ขขอ้ ความน้นั ให้ถกู ตอ้ ง ……….. 1. การเปลยี่ นแปลงแทนที่เปน็ การเปล่ียนแปลงของกลมุ่ สิ่งมชี วี ิตเมื่อสภาพแวดลอ้ มของที่อย่อู าศัย เปล่ียนแปลงไป แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 2. บริเวณภเู ขาไฟจะไมม่ กี ารเปลยี่ นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ เพราะมสี ่งิ มีชีวิตอาศัยอยูน่ ้อย แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 3. บริเวณทีท่ ำไรเ่ ลือ่ นลอยแล้วปลอ่ ยพื้นท่ใี ห้รกรา้ งจดั เปน็ การเปลย่ี นแปลงแบบทุตยิ ภมู ิ แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 4. หญา้ เป็นส่ิงมีชวี ติ กลุม่ แรกที่สามารถเจริญในพ้นื ที่ทมี่ กี ารเปลี่ยนแปลงแบบปฐมภมู ิ แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 5. การเปลี่ยนแปลงแบบปฐมภมู ิใช้เวลาน้อยกว่าแบบทุตยิ ภมู ิ เพราะเป็นพืน้ ท่ีท่ีไม่มีสิ่งมีชีวติ อาศยั อยู่ จึงมีธาตอุ าหารสมบูรณ์ แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 6. การเปลยี่ นแปลงแทนที่ทำให้สง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพและชีวภาพเปลย่ี นแปลง แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 7. ส่งิ มชี ีวิตท่อี ยูใ่ นสงั คมสมบูรณจ์ ะมีการเปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องสิ่งมีชีวติ อย่อู ยา่ งตอ่ เนื่อง แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 8. การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีแบบทุติยภูมิมลี ำดับการเปลีย่ นแปลง เร่มิ จากมอส หญ้า ไม้ลม้ ลกุ ไม้ยนื ต้น และสงั คมพชื ตามลำดบั แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 9. ไลเคน มอส ลเิ วอรเ์ วริ ด์ จะเจรญิ เตบิ โตในบริเวณทป่ี ราศจากส่ิงมีชวี ติ ชนิดอื่นมาก่อน แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 10. การตายทบั ถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทำใหพ้ ืน้ ทเี่ กดิ การเปลีย่ นแปลงแทนทไ่ี ด้ แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 45 เฉลย แบบฝกึ ทักษะ เรือ่ งการเปล่ียนแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ คำชแ้ี จง ใหน้ ักเรยี นเขยี นเครอื่ งหมาย ✓หน้าขอ้ ความท่ีถูกตอ้ ง และเขียนเครอ่ื งหมาย × หนา้ ขอ้ ความท่ี ไม่ถูกต้อง พร้อมท้ังแกไ้ ขข้อความนน้ั ให้ถูกต้อง ……✓….. 1. การเปล่ยี นแปลงแทนทเี่ ปน็ การเปล่ียนแปลงของกลุ่มสิง่ มีชวี ิตเม่ือสภาพแวดล้อมของที่อยอู่ าศัย เปล่ียนแปลงไป ……×….. 2. บริเวณภเู ขาไฟจะไม่มกี ารเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ เพราะมสี ่ิงมชี ีวติ อาศยั อย่นู อ้ ย แก้ไข บริเวณภูเขาไฟจะมกี ารเปลย่ี นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ หากเกิดการระเบิดของภเู ขาไฟขึ้น ……✓….. 3. บริเวณทที่ ำไร่เลอ่ื นลอยแล้วปล่อยพ้ืนท่ีให้รกร้างจดั เป็นการเปลีย่ นแปลงแบบทตุ ิยภูมิ ……×….. 4. หญา้ เป็นสิ่งมีชวี ติ กลมุ่ แรกที่สามารถเจรญิ ในพื้นทท่ี ่ีมีการเปลี่ยนแปลงแบบปฐมภมู ิ แก้ไข ไลเคนและมอสเป็นส่งิ มเี ป็นสง่ิ มชี ีวิตกลมุ่ แรกท่สี ามารถเจรญิ ในพนื้ ทท่ี ่ีมกี ารเปลีย่ นแปลงแทนทแ่ี บบ ปฐมภูมิ ……×….. 5. การเปล่ยี นแปลงแบบปฐมภมู ใิ ช้เวลาน้อยกว่าแบบทตุ ิยภูมิ เพราะเปน็ พนื้ ที่ท่ไี ม่มสี ่ิงมีชีวติ อาศัยอยู่ จงึ มีธาตุอาหารสมบูรณ์ แกไ้ ข การเปลีย่ นแปลงแทนทีแ่ บบทุติยภมู ิใชเ้ วลาน้อยกวา่ แบบปฐมภมู ิ เพราะเกิดข้นึ ในพนื้ ทีท่ มี ดี นิ และธาตุ อาหารทีส่ มบูรณ์ ……✓….. 6. การเปล่ียนแปลงแทนที่ทำให้สิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพและชีวภาพเปลี่ยนแปลง ……×….. 7. สง่ิ มีชวี ิตท่ีอยูใ่ นสังคมสมบูรณ์จะมีการเปลี่ยนแปลงแทนท่ขี องสิง่ มชี ีวติ อยู่อย่างต่อเนื่อง แก้ไข สง่ิ มีชวี ิตที่อยู่ในสงั คมสมบรู ณจ์ ะไม่มีการเปลย่ี นแปลงแทนท่ีของกล่มุ สิ่งมชี ีวิต เพราะอยู่ในสภาวะสมดลุ ของธรรมชาติแลว้ ……×….. 8. การเปลยี่ นแปลงแทนทแี่ บบทุตยิ ภูมมิ ีลำดบั การเปลีย่ นแปลง เร่มิ จากมอส หญ้า ไมล้ ม้ ลกุ ไมย้ ืนต้น และสังคมพชื ตามลำดบั แกไ้ ข การเปล่ยี นแปลงแทนท่ีแบบทตุ ิยภมู มิ ลี ำดับการเปลยี่ นแปลง เริม่ จากหญ้า ไมล้ ้มลุก ไมย้ นื ต้น และสังคมพชื ตามลำดับ ……✓….. 9. ไลเคน มอส ลิเวอร์เวิร์ด จะเจรญิ เติบโตในบรเิ วณท่ปี ราศจากสิ่งมีชีวิตชนิดอนื่ มากอ่ น ……✓….. 10. การตายทบั ถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทำให้พนื้ ท่ีเกดิ การเปล่ียนแปลงแทนที่ได้ โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 46 แบบฝกึ ทักษะ เร่ือง องคป์ ระกอบของระบบนิเวศ คำช้แี จง ให้นักเรยี นระบุความสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศในตารางต่อไปน้ี องคป์ ระกอบทางกายภาพ ความสำคญั เป็นปัจจยั ทีค่ วบคมุ การเจรญิ เติบโต การสืบพนั ธ์ุ และการแพร่กระจาย 1. อณุ หภมู ิ สิง่ มชี ีวิต มีผลต่อการปรบั ตวั ทางด้านโครงสรา้ งและพฤติกรรมของสิ่งมชี วี ติ เช่น หมขี วั้ โลกจะมีขนยาวปกคลมุ รา่ งกายและชน้ั ไขมนั ใต้ผิวหนงั ทห่ี นาเพอ่ื รกั ษาอุณหภูมิของรา่ งกายปกคลมุ รา่ งกายและช้นั ไขมันใต้ผิวหนงั ท่หี นาเพ่อื เป็นปัจจยั หลกั ในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพชื มผี ลตอ่ การ 2. แสง สบื พันธุข์ องสง่ิ มีชวี ิตบางชนดิ เช่น สัตวเ์ ลี้ยงลกู ด้วยนมและนกในเขตอบอุ่น และเขตหนาว และมีผลต่อพฤตกิ รรมของส่ิงมชี ีวติ บางชนิด เช่น สตั ว์ทีห่ ากิน ในเวลากลางคืน การหบุ -บานของดอกไม้ เปน็ ปจั จัยหลักในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช เป็น 3. นำ้ และความชน้ื องค์ประกอบหลกั ของร่างกายสง่ิ มีชวี ติ มผี ลต่อการปรบั ตวั ของสงิ่ มีชีวิตใน เขตทะเลทราย เชน่ ตน้ กระบองเพชรจะลดรปู จากใบเป็นหนาม หนูแกงการู ได้รับน้ำจากกระบวนการเมแทบอลซิ มึ ของเซลล์ เป็นองค์ประกอบของสารประกอบต่างๆ เช่น คารโ์ บไฮเดรต โปรตนี 4. แร่ธาตุ ไขมนั ซ่ึงจำเป็นตอ่ การดำรงชวี ิต เชน่ แมกนีเซยี ม (Mg) ไนโตรเจน (N) เป็นองค์ประกอบของคลอโรฟิลล์ ซงึ่ จำเป็นต่อกระบวนการสังเคราะหด์ ้วย แสงของพืช มีผลตอ่ การดำรงชีวติ ของสิง่ มชี วี ิต เช่น แก๊สออกซเิ จน(O2) จำเปน็ ต่อ 5. แกส๊ ต่างๆ กระบวนการหายใจของสิ่งมชี ีวิต และการสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลงั งาน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์(CO2) จำเปน็ ตอ่ กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของ พืช โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 47 เฉลย แบบฝึกทกั ษะ เรื่อง องค์ประกอบของระบบนิเวศ คำชีแ้ จง ให้นักเรียนระบคุ วามสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศในตารางตอ่ ไปน้ี องค์ประกอบทางกายภาพ ความสำคญั เปน็ ปจั จยั ท่คี วบคมุ การเจริญเตบิ โต การสืบพันธุ์ และการแพร่กระจาย 1. อณุ หภมู ิ ของสง่ิ มชี วี ติ มผี ลตอ่ การปรับตวั ทางดา้ นโครงสร้างและพฤตกิ รรมของ ส่ิงมชี ีวิต เชน่ หมขี ้ัวโลกจะมขี นยาวปกคลุมรา่ งกายและชัน้ ไขมันใต้ผวิ หนงั ทหี่ นาเพื่อรกั ษาอุณหภูมิของร่างกาย เป็นปจั จัยหลักในกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของพืช มผี ลตอ่ การ 2. แสง สืบพันธ์ุของสงิ่ มชี ีวิตบางชนดิ เชน่ สตั วเ์ ลี้ยงลกู ดว้ ยนมและนกในเขตอบอุ่น และเขตหนาว และมผี ลตอ่ พฤตกิ รรมของสง่ิ มีชีวิตบางชนดิ เช่น สัตวท์ ่หี ากนิ ในเวลากลางคืน การหบุ -บานของดอกไม้ เปน็ ปจั จัยหลักในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพชื เปน็ 3. นำ้ และความชื้น องคป์ ระกอบหลักของร่างกายส่งิ มชี วี ติ มผี ลตอ่ การปรบั ตัวของสงิ่ มีชีวิตใน เขตทะเลทราย เช่น ต้นกระบองเพชรจะลดรปู จากใบเป็นหนาม หนูแกงการู ได้รบั นำ้ จากกระบวนการเมแทบอลิซึมของเซลล์ เป็นองค์ประกอบของสารประกอบต่างๆ เชน่ คารโ์ บไฮเดรต โปรตีน 4. แรธ่ าตุ ไขมนั ซงึ่ จำเป็นตอ่ การดำรงชีวิต เช่น แมกนเี ซียม (Mg) ไนโตรเจน (N) เปน็ องค์ประกอบของคลอโรฟิลล์ ซึง่ จำเป็นตอ่ กระบวนการสังเคราะหด์ ว้ ย แสงของพืช 5. แกส๊ ตา่ งๆ มผี ลต่อการดำรงชวี ติ ของสิ่งมชี วี ิต เช่น แก๊สออกซิเจน(O2) จำเป็นตอ่ กระบวนการหายใจของส่ิงมชี ีวติ และการสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลงั งาน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์(CO2) จำเป็นตอ่ กระบวนการสงั เคราะห์ด้วยแสงของ พชื โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 48 แผนการจดั การเรียนรู้ หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 เรอ่ื ง ส่ิงมีชีวิตในส่ิงแวดล้อม แผนจดั การเรยี นร้ทู ่ี 3 เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม รายวชิ า วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ รหสั วิชา ว31101 ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2566 นำ้ หนักเวลาเรียน 1 (นน./นก.) เวลาเรียน 2 ช่ัวโมง/สัปดาห์ เวลาท่ใี ช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 2 ช่วั โมง ............................................................................................................................. ............................. 1. สาระสำคญั ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและมนุษย์สามารถนำมาใช้ประโยชน์ แบ่งออกเป็น ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้ไม่หมดสิ้น ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วเกิดทดแทนได้ และ ทรพั ยากรธรรมชาติท่ีใชแ้ ล้วหมดไป ปัจจุบัน ทรัพยากรธรรมชาติลดจำนวนและเสื่อมโทรมลงอย่างรวดเร็ว ส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำ ของมนุษย์ ได้แก่ การเพิ่มขึ้นของประชากรมนุษย์ การขยายตัวของชุมชนเมอื งอย่างรวดเร็ว การใช้เทคโนโลยี สมยั ใหม่เพิ่มมากขนึ้ การสร้างสงิ่ ก่อสร้าง การสงคราม และความไมร่ ู้หรือรู้เท่าไม่ถงึ การณ์ ซ่ึงก่อให้เกิดปัญหา ต่าง ๆ ตามมา แบ่งออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ระดับท้องถิ่น เช่น การทิ้งขยะในชุมชน การปล่อยน้ำเสียจาก กจิ กรรมในครัวเรือน ระดบั ประเทศ เชน่ การลกั ลอบตัดไม้ทำลายป่า การขาดแคลนน้ำหรือภัยแล้ง และระดับ โลก เช่น ฝนกรด ภาวะโลกร้อน รูโหว่โอโซน จึงจำเป็นต้องมีแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหา ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมเพอ่ื ใหม้ ที รพั ยากรธรรมชาติใช้ตลอดไป ประกอบด้วย - การใชแ้ บบยัง่ ยนื เปน็ การใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสมเพื่อใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด ได้แก่ การใช้อย่าง ประหยดั หรือลดปริมาณการใช้ การนำกลบั มาใช้ใหม่ และการนำของเสยี หรอื วสั ดุเหลือใชม้ าใช้ประโยชน์ - การเกบ็ กัก เป็นการกักเกบ็ ทรัพยากรธรรมชาติเพือ่ ใช้ในอนาคต หรือเพือ่ ใชใ้ นชว่ งท่ขี าดแคลน - การรักษาซ่อมแซม เป็นการรักษาซ่อมแซมทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้กลับมาสู่สภาวะ ปกตจิ ากการกระทำของมนุษย์ หรอื ภัยพบิ ัตทิ างธรรมชาติ - การฟื้นฟู เป็นการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เสื่อมโทรมจากการกระทำของมนุษย์ หรือภัยพบิ ัตทิ างธรรมชาติ - การป้องกัน เป็นการคุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่กำลังถูกทำลาย หรือมีแนวโน้ม จะถกู ทำลายให้อยูใ่ นสภาวะปกติ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 49 2. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ชี้วดั ช้ันป/ี ผลการเรยี นรู/้ เปา้ หมายการเรยี นรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เข้าใจความหลากหลายของระบบนเิ วศ ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสิ่งไม่มชี วี ติ กับสงิ่ มีชวี ิตและ ความสัมพันธร์ ะหว่างสิ่งมชี ีวติ กบั ส่งิ มีชวี ิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศ การถา่ ยทอดพลังงาน การ เปลย่ี นแปลงแทนที่ในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบท่ีมีตอ่ ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม แนวทางในการอนรุ กั ษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และการแกไ้ ข ปัญหาสงิ่ แวดล้อม รวมทงั้ นำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชี้วัด/ผลการเรยี นรู้ ม.4/4 สืบค้นข้อมลู และอภปิ รายเกี่ยวกับปญั หาและผลกระทบทีม่ ีตอ่ ทรัพยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อม พรอ้ มทั้งนำเสนอแนวทางในการอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติและการแก้ไขปญั หา สงิ่ แวดล้อม 3. สาระการเรียนรู้ 3.1 เน้ือหาสาระหลัก : Knowledge 1) อธบิ ายถึงสาเหตุของปญั หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมได้ 2) ยกตวั อยา่ งผลกระทบทีเ่ กิดจากปัญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมได้ 3) อธิบายแนวทางป้องกันและแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมได้ 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) ใช้เครอ่ื งมือและอปุ กรณท์ างวิทยาศาสตร์ไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง 3.3 คุณลกั ษณะทพ่ี ึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ูใ้ นการศกึ ษา 2) เห็นความสำคัญและประโยชนข์ องทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ ม 4. สมรรถนะสำคญั ของนักเรยี น 1) ความสามารถในการสอ่ื สาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5. คณุ ลักษณะของวิชา 1) ความรบั ผดิ ชอบ 2) กระบวนการกลุ่ม 6. คณุ ลักษณะท่ีพงึ ประสงค์ 1. มีวินัย 4. ใฝเ่ รยี นรู้ 5. อยูอ่ ยา่ งพอเพยี ง 6. มุ่งมั่นในการทำงาน โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปีย่ ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 50 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เรอื่ ง ปัญหาส่ิงแวดล้อม 2. แบบฝึกทักษะ เรื่อง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม 3. แบบทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ ง ส่งิ มชี ีวิตในสิ่งแวดลอ้ ม 4. รายงาน เรื่อง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม 8. กจิ กรรมการเรียนรู้ ชัว่ โมงที่ 1 ขนั้ นำเข้าสบู่ ทเรยี น/ข้นั ต้ังคำถาม 1. ครนู ำภาพทรัพยากรธรรมชาติท่ีถูกทำลาย เชน่ การตดั ไม้ทำลายป่า การระเบดิ ภูเขา มาให้นกั เรยี น ดู แล้วถามคำถาม เพ่ือทบทวนความรเู้ ดมิ กับนกั เรียนวา่ ปัญหาทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม ในปัจจุบันเกดิ จากสาเหตุใด (แนวตอบ ส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การตัดไม้เพื่อใช้ทำที่อยู่อาศัย การขุดแร่ เพอื่ ใช้ในอตุ สาหกรรม การขดุ เจาะนำมนั เพื่อใช้เป็นเชื้อเพลงิ ในเครอ่ื งยนต์) ขนั้ สำรวจและคน้ พบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครอู ธิบายให้นกั เรียนฟังวา่ ทรพั ยากรธรรมชาติ เปน็ สิ่งที่อยู่รอบตวั และสามารถนำมาใชป้ ระโยชน์ ได้ แบง่ ออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ ทรัพยากรธรรมชาติทใี่ ชไ้ ม่หมดส้นิ ทรัพยากรธรรมชาตทิ ใ่ี ช้แล้ว เกดิ ทดแทนได้ และทรัพยากรธรรมชาติท่ใี ช้แลว้ หมดไป 2. ครูใหน้ กั เรียนศึกษาประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติ และตวั อย่างทรัพยากรธรรมชาติแตล่ ะ ประเภท 3. ครอู ธบิ ายใหน้ ักเรียนฟังว่า ปัจจุบนั ทรัพยากรธรรมชาติลดจำนวนและเสอื่ มโทรมลงอย่างรวดเรว็ ส่วนใหญเ่ กิดจากการกระทำของมนุษย์ และให้นักเรียนศึกษาการกระทำของมนุษย์ที่สง่ ผลต่อ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม 4. ครูใหน้ กั เรียนวิเคราะหว์ ่า การกระทำใดของนักเรยี นท่ีมีผลทำใหท้ รพั ยากรธรรมชาติลดจำนวนและ เส่ือมโทรมหรือไม่ อยา่ งไร (แนวตอบ คำตอบขนึ้ อย่กู ับดุลยพินิจของครูผสู้ อน เชน่ การทงิ้ ขยะลงแหล่งน้ำ ทำให้แหล่งนำ้ เนา่ เสีย หรือการตัดไม้ ทำใหป้ ่าไมถ้ ูกทำลาย และสง่ ผลกระทบต่อสิง่ มชี ีวติ ท่ีอาศัยอยูใ่ นป่า) ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรุป/ข้ันดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครสู มุ่ เลือกนักเรยี น 10 คน ให้อธบิ ายวา่ การกระทำใดของนกั เรียนทีม่ ีผลทำให้ทรพั ยากรธรรมชาติ ลดจำนวนและเสอ่ื มโทรมลงบ้าง 2. ครูและนักเรยี นรว่ มกันอภิปรายผลเก่ยี วกบั การใช้ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี