3d nom

Нэгдүгээр бүлэг Давтах №1. Хялбар аргаар бодоорой. a.273+359+527+441= (273+527)+ (359+441)=800+800=1600 б.2583-601-83-399 = 2583-83- (601+399)=2583-83-1000=1500 №2. Жишээрэй. а. 1473+1716 ˂ 1473+1717 б. 3128+1872 ˂ 6085-998 1473+1716=3189 3128+1872 = 5000 1473+1717 = 3190 6085-998 = 5087 №3. Үйлдлийг гүйцэтгээрэй. а. 432*4= 1728 б. 289*6= 1734 в. 1806*9=16254 г. 2280*7=15960 д. 432*46=19872 е. 289*65=18785 ж. 1806*91 = 164346 з. 2280*73 =166440 №4. Хялбар аргаар үржүүлээрэй. а. 31*25 = (30+1)*25=30*25+1*25=750+25=775 б. 29*34= (30-1)*34= 30*34-1*34=1020-34=986 в. 83*19=83*(20-1)*19=83*20-83*1=1660-83=1577 г. 59*64= (60-1)*64= 60*64-1*64=3840-64=3776 №5. Үйлдлийг гүйцэтгээрэй. а. 612 : 9= 68 б. 918:6= 153 в. 3528:8=441 г. 1536:6=256 д. 803:11=73 е. 728:14=52 ж. 9204:13=708 з. 10393 : 19=547 №6. Мэдэгдээгүй тоог олоорой. а. 432 : 16= 27 б. 21*28= 588 в. 25*75=1875 27 г. 693:63=11 №7.Квадратын будсан хэсгийн талбай 32 см.кв бол квадратын талын уртыг олоорой. ������нийт = 32 см.кв * 2= 64 см.кв

������квадрат = а * а байдаг учраас 64 см.кв= а * а а=8см №8. Үйлдлийг гүйцэтгээрэй. а. б. в. 25.2+8.8=34 43.4-19.6=23.8 35.26+47.84=83.1 64.9+12.7=77.6 28.5-17.7=10.8 21.41+19.69=41.1 25.2+64.9=90.1 43.4-28.5=14.9 35.26-21.41=13.85 8.8+12.7= 21.5 47.84-19.69=28.15 19.6-17.7=1.9 №9.Бага тоо 60 Их тоо 1х+5х =6х 60:6=10 ( бага тоо) 10*5=50 ( их тоо) 50-10 =40 №10. ач хүү 76 эмээ 98 -76 =22 22 : 2 =11 ( ач хүүгийн нас) 98 – 11 = 87 ( эмээгийн нас) №11. Уг дүрс нийт 25 ижил квадратаас тогтсон. Үүний 21 нь будагдсан, 4 нь будагдаагүй. Будагдсан дүрсийн талбай нь 1764 см.кв бол 1 жижиг квадратын талбайг олж болно. 1764 см.кв : 21=84 см.кв. Тэгвэл будаагүй хэсгийн талбай нь : 84 см.кв * 4= 336 см.кв болно. Харин дүрсийн периметрийг олоход 5-р ангийн сурагчдын хувьд жоохон асуудалтай санагдаад байгаа юмаа. а * а= 84 см. кв гэхээр хүүхдүүд, а буюу 1 жижиг квадратын 1 талыг олоход

төвөгтэй болоод байна. Үүнийг олж байж нийт дүрсийн периметрийг олно. Ямар 2 ижил тоог үржүүлж байж 84 гарах уу гэж бодуулж гаргана гэвэл бутархай тоо гарч болох юм. а ≈ 9.16 см Дүрсийн Р ≈ 9.16 см * 20 ≈ 183,2 см №12. Ажиглах №13. №14. 8 , 16, 32, 64, 128 №15. а. Будаагүй хэсэг 2 буюу 1 хэсэг 6 3 б. Будаагүй хэсгийг нийт хэсэгт харьцуулсан харьцаа 2 / 1 / 6 3 №16. а. 859 - 429 = 439 = 413 б. 787 - 648 = 138 в. 9172 + 4152 = 41122 = 5 г. 1254 + 21241 = 32164 =323 №17. а = 8 м в= 8м- 3м = 5м S = а * в= 8м* 5м = 40 м.кв №18. 1 кг гурилаар хэдэн кг талх хийх вэ? 12600 : 9 = 1400гр=1,4 кг Тэгвэл 6 кг гурилаар хэдэн кг талх хийх вэ? 1,4 * 6 = 8,4 кг Эсвэл пропорц зохиож болно. 9 кг гурилаар -------------- 12600 гр 6 кг гурилаар -------------- Х гр

Х = 6 кг∗12600гр = 8400 гр=8,4 кг талх хийнэ. 9 кг №19. Бодлого №18-тай ижил аргаар бодож болно. 4 минутад -------------- 12720м зам явна 5 минутад -------------- Х м зам явна Х = 5 мин ∗12720м = 15900 м =15 км 900м зам явна. 4 мин №20. Жишээрэй. а. 1 л ˂ 550мл б. 2 цаг ˃ 36мин 2 3 1000 мл : 2 * 1 = 500 мл 60 мин : 3 * 2 = 40 мин в. 1,2 км ˂ 141 км г. 2800гр ˃ 2кг 008гр 141 км = 1,25 км 2800гр = 2 кг 800гр д. 58м 9см ˃ 589 см е. 3,5 л ˃ 3л 450мл 58м 9см = 5809 см 3л 450мл = 3,45 л №21. а. 1 км, 0,6км, 800м, 1200м, 1км 250м 2 3 б. 2400 сек, 4 цаг, 3600сек, 1цаг 20мин, 90 мин №22. а. 2км 57= 2,057 км б. 45 мин = 0,75 цаг 2,057 км ≈ 3 км 0,75 цаг ≈ 1 цаг в. 856 м = 0,856 км г. 45т 450 кг =45,45 т 0,856 км≈ 1 км 45,45 т ≈ 45 т д. 5цаг 25 мин=5,42цаг е. 6 л 660 мл = 6,66 л 5,42цаг ≈ 5 цаг 6,66 л≈ 7 л ж. 579кг 550гр =579,55кг з. 4жил 9 сар = 4,75 жил 579,55кг ≈ 580 кг 4,75 жил ≈ 5 жил №23. а. 7 хоногт хэдэн м алхах вэ? 7 * (110 м + 76 м) = 7*186м= 1302 м б. 14 хоногт хэдэн км алхах вэ? 14* (110 м + 76 м) = 14*186м=2604м 2604м = 2,604 км 2,604 км≈ 3 км

№24. 9,5 см.кв 8см.кв 4см.кв 7,5 см.кв №25. ������кв = а * а байдаг. а * а = 36 см.кв а = 6 см байна. Квадратын талын уртыг 5 см-ээр ихэсгэе. 6 см + 5 см= 11 см болно. Тэгэхээр талбай нь S = а * а =11см*11см=121 см.кв Тэгвэл квадратын талбай хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? 121 см.кв – 36 см.кв = 85 см.кв-аар ихсэж байна. №26.Хүрээний уртыг олох томъёо нь: Р = (а + в) * 2 Бодлогод хүрээний урт буюу Р мэдэгдэж байгаа. Үүнийг дээрх томъёонд орлуулбал: (а + в) * 2 = 540 мм (а + в) = 540 мм : 2 а + в = 270мм Тэгш өнцөгтийн урт нь өргөнөөсөө 2 дахин их гэсэн учраас хэрчмээр тэмдэглэж бодъё. в 270мм а 1хэрчим +2хэрчим =3хэрчим 270мм : 3 = 90мм (в) 90мм * 2 = 180 мм ( а) №27. Эхний өдөр хэдэн м.кв газрыг хагалсан бэ? 3000 м.кв : 5 * 1= 600 м.кв Дараагийн өдөр хэдэн м.кв газрыг хагалсан бэ? 3000 м.кв : 10 * 3= 900 м.кв Гуравдахь өдөр хэдэн м.кв газрыг хагалсан бэ?

600 м.кв+900 м.кв=1500 м.кв 1500 м.кв : 3 * 2 =1000 м.кв Гурван өдөрт нийт хэдэн м.кв газрыг хагалсан бэ? 1500 м.кв + 1000 м.кв=2500м.кв Хэдэн м.кв газар хагалаагүй үлдсэн бэ? 3000 м.кв - 2500м.кв = 500 м.кв №28. S = 1638 км ������1 = 41км/цаг ������2 = 50 км/цаг өгөгджээ. Хоёр машин хэдэн цагийн дараа уулзах вэ? ������уулзах = S : ( ������1 + ������2 ) = 1638 км : (41км/цаг + 50 км/цаг) = 1638 км : 91км/цаг=18 цаг №29. Батын ээжийн ажилласан хугацаа ойролцоогоор 39 жил 9 сар байна. №30. А. 1,5 цаг * 2 = 3цаг Б. Сард 4 долоо хоног байдаг гэж үзвэл: 4 * 3цаг = 12 цаг В. 12 цаг * 3000₮ = 36000₮ №31. №32. Жишээ авч үзье. 200+50=250 200-108=92 50+32=82 92+82=174 250-174=76 буюу нийлбэр нь 76-гаар багасчээ. / 108-32=76 / №33. I. 9 зоосны 1 зоосыг авч үлдээд 8 зоосыг 4 , 4 –өөр нь жигнүүрийн 2 тавганд жинлэж үзнэ. Хэрэв 2 тавган дахь зооснууд тэнцэж байвал авч үлдсэн 1 зоос хуурамч байна.

2 тавагны хуурамч зоостой тал нь хөнгөн байна. II.Хөнгөн талын 2 зоосыг 1, 1-ээр нь салгаж дахин жинлээд хуурамч зоосыг олж болно. №34. 1 см-т 50 км газрыг тэмдэглэсэн. Тэгэхээр Архангайгаас Дундговь хүртэлх зай нь: 11 см * 50 км = 550км №35. а. б. в. а-8 шооноос бүтсэн б- 8 шооноос бүтсэн в- 9 шооноос бүтсэн Тэгэхээр хамгийн их эзлэхүүнтэй биет нь в дугаартай байна. №36. ������кв = а * 4 байдаг. Р = 32 дм бол а = 32 дм : 4= 8 дм 8 дм = 80см №37. а. б. в. г. №38. Гурвалжны дотоод өнцгүүдийн хэмжээ 820, 560, 440 байж болохгүй. Яагаад гэвэл гурвалжны дотоод өнцгүүдийн нийлбэр 1800 байдаг. Гэтэл гурвалжны өгөгдсөн өнцгүүдийг нэмэхэд 1820 болж байна. / 820 +560+440 = 1820 / №39. R = 2 см-тэй гэдэг нь D= 4 см гэсэн үг юм. будсан хэсэг - 3 4 1 будаагүй хэсэг - 4

зөрөө нь : 3 - 1 = 2 = 1 4 4 4 2 №40. 4 : 00 2 : 00 6 : 00 12 : 30 1200 600 1800 1650 №41. №42. тэгш өнцөгт гурвалжин призм цилиндр параллелепипед №43. а. S = 5 нэгж.кв б. S = 8 нэгж.кв в. S = 9 нэгж.кв P = 12 нэгж P = 12 нэгж P = 12 нэгж

Дүгнэлт : Эдгээр 3 дүрсийн хувьд талбай нь өөр өөр хэмжээтэй боловч хүрээний урт нь ижил хэмжээтэй байна. №44. а = 1 м 20 см = 120 см в = 60 см S = 120 см * 60 см = 7200 см.кв №45. Гурвалжинг цагийн зүүний дагуу 900-аар эргүүлсэн байна. №46. 900 - 320= 580 №47. Адил хажуут , тэгш өнцөгт гурвалжин нь : б №48. Уралдсан 10 хүүхдийг дугаарлая. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 (1, 2) (1, 3) (1, 4) (1, 5) (1, 6) (1, 7) (1, 8) (1, 9) (1, 10) --- 9 хос (2, 3) (2, 4) (2, 5) (1, 6) (2, 7) (2, 8) (2, 9) (2, 10) --- 8 хос (3, 4) (3, 5) (3, 6) (3, 7) (3, 8) (3, 9) (3, 10) --- 7 хос (4, 5) (4, 6) (4, 7) (4, 8) (4, 9) (4, 10) --- 6 хос (5, 6) (5, 7) (5, 8) (5, 9) (5, 10) --- 5 хос (6, 7) (6, 8) (6, 9) (6, 10) --- 4 хос (7, 8) (7, 9) (7, 10) --- 3 хос (8, 9) (8, 10) --- 2 хос (9, 10) --- 1 хос 9 + 8 + 7 + 6 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1= 45 хос уралдах боломжтой.

№49. №50. 7 * 7 – 4 = 45 10 * 10 – 36 = 64 12 * 12 – 61 = 83 №51. а. 1, 5, 6, 10, 11, б. 12, 9, 6, 3, 0, -3, -6 №52. а. 4000 м б. Алтай таван богд уул ≈ 4300м Богдхан уул ≈ 2200 м 4300м – 2200м =2100м №53. а. б. ( 8 янзаар ) ( 16 янзаар ) уншиж болно. Олон оронтой тоог унших , бичих №54. Тэрбумын анги Саяын анги Мянгын анги Нэгжийн анги Зуун тэрбумын орон Арван тэрбумын орон Тэрбумын орон Зуун саятын орон Арван саятын орон Саятын орон Зуун мянгатын орон Арван мянгатын орон Мянгатын орон Зуутын орон Аравтын орон Нэгжийн орон 1564116 а. 5 0 0 0 0 0 0 3 0 1 б. 2 3 4 6 0 0 0 0 0 0 в. 8 3 5 0 0 0 г. 1 0 0 0 0 0 №55. 20 000 + 300 + 90 + 7 = 20397

№ 56. 14073 -----Мянгатын орны утгыг илэрхийлж байна.------4000 №57. а. 4 067 085 б. 1 508 029 в. 9 845 037 г. 22 582 703 д. 700 000 524 е. 11 011 011 ж. 100 000 028 и. 275 000 105 №58. а. 347 820 ----------- А. 300 000 б. 2 458 885 ----------- В. 8 000 в. 37 864 ----------- В. 7 000 г. 79 537 864 ---------- А. 70 000 000 №59. а. 25 388 -------- Гурван зуу б. 54 442 759 ------- Дөчин мянга в. 6 583 884 -------- Зургаан сая г. 596 821 -------- Найман зуу №60. а. 83 472 =80000+3000+400+70+2 б. 275 300=200000+70000+5000+300 в. 3 628 401=3000000+600000+20000+8000+4000+1 г. 163 025=100000+60000+3000+20+5 д. 854 307= 800000+50000+4000+300+7 е.5 496 753=5000000+400000+90000+6000+700+50+3 ж.9657 319 =9000000+600000+50000+7000+300+10+9 з.4386 597= 4000000+300000+80000+6000+500+90+7 №61. адуу ----- 8195 хонь + ямаа = 66327 91000 ямаа + үхэр = 47099 адуу+хонь+ямаа+үхэр =91000 хонь+ямаа+үхэр =91000 – адуу хонь+ямаа+үхэр =82805 Гэтэл бодлогод: хонь + ямаа = 66327 гэж өгөгдсөн учраас үхрийн тоог олж болно: 82805 – 66327 = 16478 (үхрийн тоо) ямаа + үхэр = 47099 гэсэн учраас

47099 – 16478 = 30621 (ямааны тоо) хонь + ямаа = 66327 гэдгээс 66327 – 30621 = 35706 (хонины тоо) гэж тус тус олдоно. №62. 1.а. Бусад цифрүүдийн нийлбэр нь ( 4+5+3+2+7 )сондгой тоо тул нийлбэр ньтэгш байхын тулд *-ны оронд сондгой цифрүүд буюу 1, 3, 5, 7, 9 байна. б. 1 - 9 тоонд : 9 тоонд 9 цифр 10 - 99 тоонд : 90 тоонд 180 цифр 100 тоонд : 3 цифр нийт 192 цифр орно. в. 1-5-р хуудсанд ------ 11 цифр 6-10-р хуудсанд ------- 20 цифр 11-15-р хуудсанд ------- 20 цифр 16-20-р хуудсанд -------- 20 цифр 21-24-р хуудсанд------- 16 цифр нийт ( 11+20+20+20+16 = 87 ) орж байгаа тул ном 24 хуудас буюу 48 нүүртэй. 2. 4. 3. A+B=23 B+C=26 Энэ өгөгдлөөс харахад С тоо нь А тооноосоо 3-аар илүү гэдэг нь харагдаж байна. 26-23=3 A+C=29 гэсэн учраас А тоо С тоо 29 – 3 =26 26 : 2 = 13 ( А тоо)

13 + 3 = 16 ( С тоо) A+B=23 учраас 23 – 13 =10 ( В тоо) тус тус олдоно. Ром тоо №63. Араб 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 тоо I II III IV V VI VII VII IX X XI XII Ром тоо №64. а. XXVI- 26 б.LXVII- 67 в.CCXLI- 241 г. MCMX- 1910 д.XCIX- 99 е. DCX-610 №65. Тоглоом №66. а. 18- б.207- в.3468 - г. 1569- д.2014- е. 31290 - ж. 69741- №67. а. - 1965 б. – 3208 в. -7419 г. – 4376 д. – 8016 е. - 2530

Олон оронтой тоог жиших №68. а. № Улсын нэр Хүн ам 1 Япон 127368088 б. Хятад, Энэтхэг, Америк 2 Орос 142517670 3 Бангладеш 161083804 в. Бразил ˃ Пакистан 4 Нигер 170123740 193946886- 190291129= 5 Пакистан 190291129 6 Бразил 193946886 = 3655757 7 Индонез 248645008 8 Америк 313847465 г. 142517670- 127368088= 9 Энэтхэг 1205073612 = 15149582 10 Хятад 1343239923 б.32506˃31499 №69. а. 2478˂2545 г. 2348925˂23448931 в.153247˂153250 е. 9999˂арван мянга д. 3сая ˂3100000 ж. 1 тэрбум =1000 сая з. 1 түм =10000 и. 5 түм ˂500000 №70. а. 11769, 11585, 10910, 10821, 10500, 10389 б. 3523881, 2521535, 2520986, 2520000, 2510720 в. 2 тэрбум, 21456781, 20500000, 4 сая, 3576845, 3570050 №71. №72.

№73. 6000 7000 №74. 0 7500 10000 Хэрчмийн 3 дахь хэсгийн төгсгөл дээр байна. 4 №75. №76. а. 76101˂76*00 б. 658431˂*00000 * = 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 * = 7, 8, 9 в. 781001˃78100* г. 342646˃3*2646 *=0 * = 0, 1, 2, 3 №77. 1. 5-аар эхэлсэн ба дараагийн цифр бүр нь өмнөхөөсөө их 5 оронтой тоо ----------- 56789 4-өөр эхэлсэн ба дараагийн цифр бүр нь өмнөхөөсөө бага 5 оронтой тоо ----------- 43210 Энэ 2 тооны нийлбэр нь 56789 + 43210 = 99999 2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 95617181920 3. 29, 38, 47, 56, 65, 74, 83, 92 гэсэн тоонуудыг ( 8 ширхэг) бичиж болно. Эдгээрийн нийлбэрийг хялбар аргаар олж үзье : 29+ 38+ 47+ 56+ 65+ 74+ 83+ 92 = 120*3+29+65=454

Олон оронтой тоог тоймлох №78.Тоог тоймлохдоо тоон шулууныг хэрхэн хэрэглэхийг харуулсан байна. 412≈ 410 425≈ 430 412≈ 400 425≈ 400 450≈ 450 484≈ 480 450≈ 500 484≈ 500 №79. а. 4258 ≈ 4260 б. 4258 ≈ 4300 №80. а. 5640≈ 6000 б.12571 ≈ 13000 в. 642≈ 1000 г. 36987≈ 37000 д. 2360005 ≈ 2360000 е. 36700≈ 37000 ж. 497 ≈ 1000 з.750≈ 1000 №81. тоонууд аравтаар тоймлох мянгатаар 87 439 87 440 зуутаар 87 000 7 485 7 490 87400 7 000 3 456 333 3 456 330 7 500 3 456 000 3 456 300 №82. 17мм≈20мм=2см 12мм≈10мм=1см 9мм≈10мм=1см 31мм≈30мм=3см 45мм≈50мм=5см 22мм≈20мм=2см 50мм=5см 39мм≈40мм=4см 14мм≈10мм=1см 87мм≈90мм=9см

№83. 17м ≈ 20м 23м≈ 20м 32м≈ 30м 65м≈ 70м ������нийт= 70м * 30м = 2100 м.кв ������огтолсон= ( 70 м - 20м * 2 ) * 20м = 30м * 20м=600 м.кв ������будагдсан = 2100 м.кв – 600 м.кв =1500 м.кв №84. А. а= 346см ≈ 350см в=175см≈ 180см Р=(а + в) * 2 =( 350см + 180см) * 2= 530 см * 2 =1060 см S= a * в = 350см * 180см = 63000 см.кв Б. а= 635см ≈ 600см в=256см≈ 300см ������ханын = a * в = 600см * 300см = 180 000 см.кв ������цаасны=60см * 1000 см=60 000 см.кв 180 000 см.кв : 60 000 см.кв = 3 боодол цаас хэрэгтэй. Олон оронтой тоог нэмэх, хасах №85. А. 89 957+55 894+70 399+75 714+78 738= 370 702 Б. Завхан аймаг 2008-2009 онд 2009-2010 онд 2010-2011 онд 70399-68864=1535 68864-65368=3496 65368-64224=1144 буурсан буурсан буурсан №86. 123-4-5-6-7+8-9=100 /Өөр хувилбар байж болно. /

№87. Бодсон бодлогыг харж ярилцах №88. а. 2137+3002=2137+3000+2=5137+2=5139 б. 7341+1008=7341+1000+8=8341+8=8349 в. 9003+898=9000+898+3=9898+3=9901 г. 8456-2997=8456-3000+3=5456+3=5459 д. 5286-4003=5286-4000-3=1286-3=1283 е. 4765-3994=4765-4000+6=765+6=771 ж. 3786+3996=3786+4000-4=7786-4=7782 з. 6003-5995=6003-6000+5=3+5=8 и. 1287-997=1287-1000+3=287+3=290 №89. а.147+321+253+419=(147+253)+(321+419)=400+740=1140 б.5354+3106+394+146=(5354+146)+(3106+394)=5500+3500 =9000 в.32625+2040+7960+375=(32625+375)+(2040+7960)=33000 +10000=43000 г.156905+843095+432551+567449=(156905+843095)+ ( 432551+567449)=1000000+1000000=2000000 №90. 8745648+639425=9385073 14352476-12264818=2087658 452663347-34952563=417710784 №91. а.968327+342095=1310095 б. 837139014+4077893= 841216907 в.14362176-12264818= 2097358 г. 206317011-15119334=191197677 д.(13016-4075) – 5396= 8941-5396=3545 е. 217815-(49056+56844)=217815-105900=111915 №92. 1. а.1+2+3+4+...+49=24 * 50 + 25=1225 б. 2+4+6+8+...+2014= 2016 * 503 + 1008 = 1015056 Эсвэл томъёонд орлуулж бодож болно. ������������ =������1+2������������ • n = 2+2014 • 1007=1015056 2 в.15+22+29+36+43+50+57+64+71+78+85+92+99=

=5*100+50+92+99=741 2.а. [641; 532] , [632; 541] , [642; 531] , [631; 542] Эдгээр тооны нийлбэрүүд нь бүгд ижил байна. 641+532=1173 632 +541=1173 642+531=1173 631 + 542 = 1173 б. [612; 543] Ялгавар нь 612-543=69 Олон оронтой тоог үржүүлэх №93-94. Бодсон бодлогыг ажиглаж , ярилцах №95. а. 28375*10=283750 б.30050*80=2404000 28375*100=2837500 30050*800=24040000 в.8400*50=420000 8400*500=4200000 №96. а. б. №97. а=250м * 100=25000м в=120м * 10=1200м P=(а+в) * 2 =(25000м+1200м)*2=30000000м №98. 3-4, 4-5, 5-6, 6-7, 7-8, 8-9, 9-10, 10-11, 11-12, 12-13, 13-14 3-11 дэх шонгийн хооронд / 11*100м=1100м / зайтай.

№99. Энэ бодлогыг “нэгийг нь чөлөөлөх” аргаар бодож болно. Өөрөөр хэлбэл ном , үзэг хоёрын аль нэгийг эхлээд чөлөөлж болно.Ингэхийн тулд аль нэгийг нь тэнцүүлж, чөлөөлнө. Эхлээд номыг тэнцүүлье: 2 ном+3 үзэг= 4500₮ х 2 4 ном+9 үзэг= 10500₮ 4 ном + 6 үзэг = 9000 ₮ 4 ном + 9 үзэг = 10500₮ болно. Номыг нь тэнцүүлсэн учраас үзэгний зөрүүнээс бодлогыг бодъё. 9 – 6 = 3 үзэг 10500₮ - 9000₮ = 1500₮ 3 үзэгний үнэ 1500₮ гэж ойлгож болно. Тэгэхээр 1 үзэгний үнийг олж болно. 1500₮ : 3 = 500₮ 4 ном + 9 үзэг = 10500₮ энэ тэнцэтгэлд үзэгний үнийг орлуулаад номын үнийг олно. 9 * 500₮=4500₮ ( 9 үзэгний үнэ ) 10500₮ - 4500₮ = 6000₮ 4 номны үнэ 6000₮ бол 1 ном ямар үнэтэй вэ? 6000₮ : 4 = 1500₮ №100. Энэ бодлогын зураг нь алдаатай зурагдсан санагдсан. Сурах бичгийн зургийг засаж ингэж дүрсэлсэн бол сурагчдад ойлгуулахад дөхөм байх байсан юм болов уу гэж бодлоо. Өөрөөр хэлбэл, хүүхдийн өрөө , угаалгын өрөө

2-ын талбайн хэмжээ нийлээд гал тогооны өрөөний талбайн хэмжээтэй тэнцүү байвал бодлогын өгөгдлөөр нийт талбайн хэмжээг хялбархан олж болно. I арга: Гал тогооны өргөн нь 300 м бол түүнийг 3 дахин ихэсгээд байрны нийт уртын хэмжээг олно. 300м * 3 = 900 м Харин гал тогооны өрөөний урт нь 400м гэвэл түүнийг 2 дахин ихэсгээд байрны нийт өргөний хэмжээг олж болно. 400м * 2 = 800 м ������нийт = 900м * 800м= 720000 м.кв II арга : Зураг дээрх засагдсан байдлаар зурагдсан бол байрны нийт талбайн 1 хэсгийг нь гал тогооны өрөө эзэлж 6 байна гэж харж болохоор юм. ������гал тогооны = 400м * 300м= 1200м.кв ������нийт = 1200 м : 1 * 600 = 720000м.кв №101-102. Бодлоыг ажиглаж , ярилцах №103. а.242*13=3146 б. 1242*413=512946 в. 19242*416=8004672 г.1843*15=27645 д. 5236*18-999=94248-99=94149 е. (4203-1944)*308=2259*308=695772 №104. Бодит жишээгээр авч үзье. 5 * 12 = 60 1-р үржигдэхүүнийг 2 дахин ихэсгэе. 5*2=10 2-р үржигдэхүүнийг 4 дахин багасгая. 12:4=3 Үржвэр хэд вэ? 10*3=30 Анхны үржвэр хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ? 60 : 30 = 2 дахин багассан байна. №105. а. 25*107*12=(25*12)*107=300*107=32100

б. 8*42*25*125=(25*42)* (125*8)=1050*1000=1050000 в. 16*625*81=(16*625)*81=10000*81=810000 №106. а. 11*10*10=1100 б. 12*11*8=1056 в. 13*9*8=936 г. 14*11*6=924 д. 15*12*6=1080 е. 18*9*8=1296 №107. Бодсон бодлогыг ажиглах, хамтран дүгнэх. №108. а. 179*21=179*(20+1)=179*20+179=3580+179=3759 б. 81*762=(80+1)*762=80*762+762=60960+762=61722 в.53842*43=53842*(40+3)=53842*40+53842*3=2153680+161526=2315206 г. 25758*21=25758*(20+1)=25758*20+25758=515160+25758=540918 д. 37856*38=37856*(40-2)=37856*40-37856*2=1514240-75712=1438528 е.53842*79=53842*(80-1)= 53842*80-53842=4307360-53842=4253518 №109. а.758*25=18950 б.3856*25=96400 в.185*50=9250 г.298*75=22350 д.389*75=29175 е.273*508=138684 №110. б. а. №111.а. 9999*9=89991 б. 2500*88=220000 №112.Уг бодлого нь хөөцлдөх хөдөлгөөний бодлого байна. ������1=70км/цаг ������2=85км/цаг t = 5 цаг ������1 = ������1 * t = 70км/цаг * 5 цаг = 350км ������2 = ������2 * t =85 км/цаг * 5 цаг = 425км зайхоорондох = ������2 - ������1 = 425км - 350км=75км №113. Эдгээр дараалсан тоонуудын нийлбэрийг олох олон арга байдаг . Гэхдээ шууд томъёонд орлуулах аргаар

дараах бодлогуудыг бодлоо. Сурагчдад бодоход арай хялбар гэж үзлээ. а. 1+2+3+4+...+100=5050 ������������=������1+2������������ • n= 1+100 • 100= 50,5 • 100=5050 2 ������1= эхний гишүүн ������������=сүүлийн гишүүн n= дараалалд хэдэн ширхэг тоо байгааг бичнэ ������1=1 ������������=100 n=100 (дараалалд 100 ш тоо байна) б. 1+3+5+7+ ... + 99 =2500 ������1=1 ������������=99 n=50 (дараалалд 50 ш тоо байна) ������������=������1+2������������ 1+99 • n= 2 • 50= 50 • 50=2500 в. 2+4+6+8+ ... +100= ������1=2 ������������=100 n=50 (дараалалд 50 ш тоо байна) ������������=������1+2������������ 2+100 • n= 2 • 50= 51 • 50=2550 г. 15+16+17+ ... +100=4945 ������1=15 ������������=100 n=86 (дараалалд 86 ш тоо байна) ������������=������1+2������������ 15+100 • n= 2 • 86= 57.5 • 86=4945 д. 46+48+50+ ... +100= 2044 ������1=46 ������������=100 n=28 (дараалалд 28 ш тоо байна) ������������=������1+2������������ 46+100 • n= 2 • 28= 73 • 28=2044 е. 51+53+55+ ... +99= ������1=51 ������������=99 n=25 (дараалалд 25 ш тоо байна) ������������=������1+2������������ 51+99 • n= 2 • 25= 75 • 25=1875 №114. а. б. в. г. а. 1+2+3+...+100=5050 дугуй

������������=������1+2������������ • n= 1+100 • 100= 50,5 • 100=5050 2 ������1=1 ������������=100 n=100 б. 1+3+5+ ... + 99 =2500 дугуй ������1=1 ������������=99 n=50 ������������=������1+2������������ 1+99 • n= 2 • 50= 50 • 50=2500 в. 2+4+6+ ... +98=2450 дугуй ������1=2 ������������=98 n=49 ������������=������1+2������������ 2+98 • n= 2 • 49= 50 • 49=2450 г. 1+2+3+ ... +1000=500500 дугуй ������1=1 ������������=1000 n=1000 ������������=������1+2������������ 1+1000 • n= 2 • 1000= 500.5 • 1000=500500 №115. а. 50, 56, 57, 58 б. 55, 57, 65, 67, 75, 77, 85, 87 в. 56+60+68+76+80+88=428 428*25=10700 №116. б. в. а. №117. б. 318*35=11130 в. 534*56=29904 а. 483*21=10143 №118. Угталцах хөдөлгөөний бодлого. 2 биеийн хоорондох зайг хурдны нийлбэрт хуваахад тэр 2 биеийн уулзах хугацаа гардаг.

������ачааны машин = 80км/цаг ������суудлын машин = 100 км/цаг S = 360км ������нийлбэр = 80км/цаг + 100 км/цаг =180 км/цаг ������уулзах = 360км : 180 км/цаг = 2 цаг Олон оронтой тоог хуваах №119- 120. Бодож тайлбарласан байв. №121. а. 7560:45=168 б.1007:19=53 в.3264:16=53 г. 75450:75=1006 д.152934:426=359 е. 151294:506=299 ж.384864:844=456 з.548568:1203=456 №122. а. б. №123. б. в. г. а. №124. а. 44688:98=456 б. 9345*89=831705 в. 34744:172=202 №125. Хэрчмийн болон тэгшитгэлийн аргаар бодно. а. бага тоо- х их тоо - 24 х х+24х=25х 25х=151750 х=151750:25 х=6070 (бага тоо) 6070 * 24 = 145680( их тоо) б. бага тоо- х их тоо - 85 х

х+85х=86х 86х=173118 х=173118:86 х=2013 (бага тоо) 2013*85=171105 ( их тоо) №126. а. 257* б. 372* в.38* * = 2; 6 * = 0; 4; 8 * = 0; 4; 8 г. 889* д. 330* е. 825* * = 2; 6 * = 0; 4; 8 * = 2; 6 №127. а. 78*207=16146 б. 16146:39=414 в.414*25=10350 г.10350+1500=11850 д.10350:50=237 №128. 63 1004 208 214 82 169 45 251 80 107 205 65 10 65 35 100 65 50 №129. Бодлого бодолттой . №130. № хуваагдагч хуваагч ноогдвор үлдэгдэл а 19850 7 2835 5 б 97809 5 19561 4 в 15375 29 530 5 г 23725 19 1248 13 д 74570 36 2071 14 е 36484 85 429 19 Дүгнэлт: Үлдэгдэл хуваагчаас ямагт бага байдаг. №131. а. хуваагдагч=ноогдвор*хуваагч+үлдэгдэл хуваагдагч=405*8+7=3247 б. хуваагч= (хуваагдагч-үлдэгдэл) : ноогдвор хуваагч=(12485-5) :6 = 2080 в. Аливаа тоог 9-д хуваахад гарч болох үлдэгдэл нь 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8 байж болно.

г. хуваагдагч=1004*82+21=82349 д. хуваагч=(25602-18) : 123 = 208 №132. 27458 72977 32062 630076 9 10425 8 70008 хуваагдагч хуваагч 3050 7 4007 9 ноогдвор 8 2 6 4 үлдэгдэл №133. хуваагдагч хуваагч ноогдвор үлдэгдэл 9004 26 346 8 № 17385 83 209 38 А 23468 78 300 68 Б 53127 45 1180 27 В 31989 67 477 30 Г 3174 12 264 6 Д 8386 26 322 14 Е 7384 38 194 12 Ж З №134. а. 5040*6+4=30244 б. ( 8073-1) : 1009 = 8 в. 56328 : 8 = 7041 ( үлдэгдэл 0) г. 2340*5+4=11704 №135. б. в. а. №136. ( 512 : 32) : 8 = 512 : (32 * 8) 512 :256=2 512 : 32=16 16:8=2 32 * 8=256 №137. а. бага тоо- х их тоо - 48х х+48х=49х 49х= 882 х= 882 : 48

х=18 (бага тоо) 18 * 48 = 864( их тоо) б. бага тоо- х их тоо - 58 х х+58х=59х 59х=1652 х = 1652 :59 х=28 (бага тоо) 28*58=1624 ( их тоо) №138. эм хүүхэд эр 5 * 5 = 25 49 – 25 = 24 1х+1х+4х=6х 6х=24 х=24 : 6= 4 (эмэгтэй) 4+5=9 (хүүхэд) 9*4=36 эрэгтэй №139.а. Угталцах хөдөлгөөний бодлого зохионо. Хоорондоо 560км зайтай хоёр хотоос угталцан гарсан 2 машин 4 цагийн дараа уулзахаар болжээ. Нэг нь цагт 75км явдаг бол нөгөө машин цагт хэдэн км явах хэрэгтэй вэ? ... S=560 ������нийт = ������ = 560 км = 140 км/цаг ������1=75км/цаг ������уулзах 4 цаг ������уулзах =4 цаг ������2=������нийт - ������1=140 км/цаг - 75км/цаг=65км/цаг ������нийт =? ������2=? б.Холдох хөдөлгөөний бодлогыг зохиож болно... ӨӨРИЙГӨӨ СОРИХ- 1 № Зөв Тайлбар , бодолт хариулт 1 Г. 5 000 003 2А 1991.6.13 3В 300 000

4В Найман сая нэг мянга дөрвөн зуу 5А 6Б 309 150 000 7В ˂ (41565-x)•125=1000 8Б (41565-x)=1000:125 41565-x=8 9А x=41565-8 10 Г x=41557 11 А 12 В (x+152):18=64 13 Б (x+152)=64•18 x+152=1152 14 Г x=1152-152 x=1000 15 1кг800гр 26 төг 15 мөн 43 см 358428 16799-3201=13598 13598:2=6799 (бага тоо) 6799+3201=10000 (их тоо) 1043-аар багасна. Дараах бодит жишээн дээр авч үзэж болно. 2000-200=1800 2000-846=1154 200+197=397 1154-397=757 1800-757=1043 12-15 оноо 8-11 оноо 0-7 оноо

№141. 7090 ------------ Бататгах 47256≈50000 №142. 47256≈ 47300 №143.а. 47256≈47000 б. №144. -5 + 3 = -2 -2 + 3 = 1 №145. а = 9 см 76 мм = 166мм ������ зөв 6 өнцөгт = а • 6 = 166мм • 6 = 996 мм = 99 см 6 мм №146. а= 9м 20см = 920см в=9м 20см – 2м 50см= 6м 70см =670см Р = (а + в ) х 2 = (920см + 670см ) х 2 =3180см=31м 80см №147. 4 х 8 = 32 аяга 32 – 27 = 5 аяга илүү гарна. 4 багцийг аваад 5 аяга илүү гарна. №148. а= 250м в=120м а= 250м • 100=25000м в=120м • 10=1200м Р = (а + в ) х 2 = (25000м + 1200м ) х 2 =52400м №149. Зүй тогтол нь: 90:3•1=30 64:4•1=16 72:6•1=12 72:8•1=9

№150. 48л сүү ба айраг нийт 52992 ₮-ийн үнэтэй юм бол 1 л сүү ба айраг ямар үнэтэй вэ? 52992:48=1104 ₮ 1 л сүү 1л айраг 1х+2х=3х 1104:3=368 ₮ (1 л сүү) 368 • 2 = 736 ₮ (1 л айраг) №151. а. S = 20 • 20 = 400 нэгж б. S = ( 50 • 30 ) : 2 = 750 нэгж в. S = ( 600 • 40 ) : 2 = 12000 нэгж /будагдсан дүрс нь тухайн дүрсийн 1 хэсэг байна гэж тайлбарлах хэрэгтэй./ 2 №152. Уулзалдсан 5 хүүхдийг дугаарлая. I хүүхэд -------- I- II; I-III; I-IV; I-V; ( 4 удаа гар барилт) II хүүхэд ------- II-III; II-IV; II-V; (3 удаа гар барилт) III хүүхэд ------- III-IV; III-V; (2 удаа гар барилт) IV хүүхэд ------- IV-V; (1 удаа гар барилт) V хүүхэд ------- (0 удаа гар барилт) 4+3+2+1+0=10 удаагийн гар барилт болжээ. №153. 8 • 9 = 72 а. 8 : 2 = 4 9 • 2=18 4 • 18 =72 б. Үржвэрүүдийн утга ижил байна. №154. а.17 • 18 = 306 17•4=68 18:4=4.5 68•4.5=306 Үржвэр өөрчлөгдсөнгүй. б. 36 • 12 = 432 36:9=4 12•9=108 108•4=432 Үржвэр өөрчлөгдсөнгүй. №155. 720км : 3 • 2= 480 км явсан 1 - 2 = 1 720км – 480 км= 240 км явах үлдсэн. 3 3

Нийт явах ёстой замынхаа 1 хэсэг буюу 240км-ийг яваагүй 3 үлдсэн. №156. Зургаар бодлого зохиох а.Хоорондоо 180 км зайтай хоёр сумаас ачааны ба суудлын машин угталцан гараад 2 цагийн дараа уулзжээ. Ачааны машин цагт 40км явдаг бол суудлын машины хурдыг олоорой. S = 180км ������уулзах = 2 цаг ������ачааны машин = 40км/цаг ������нийт =? ������суудлын машин=? ������нийт = ������ = 180 км = 90 км/цаг ������уулзах 2 цаг ������суудлын =������нийт - ������ачааны машин =90км/цаг - 40км/цаг=50км/цаг Дээрхийн адил зургаар бодлого зохиох б. 900 м в. 200 м/мин №157. Будсан дүрсийн талбай нь: а. 8см.кв • 8 = 64 см.кв б. 12см.кв • 4 = 48 см.кв Тооны хуваагч , хуваагдагч, анхны тоог олох №158. Бодсон бодлоготой. №159. 6-ийн хуваагч:1,2,3,6 10-ын хуваагч:1,2,5,10 15-ын хуваагч:1,3,5,15 23-ын хуваагч:1,23 №160. а. 10 ба 15 15-ын хуваагч:1, 3, 5, 15 10-ын хуваагч:1, 2, 5, 10

Ерөнхий хуваагч: 1, 5 б. 6 ба 14 6-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 6 14-ийн хуваагч: 1, 2, 7, 14 Ерөнхий хуваагч: 1, 2 в. 8 ба 16 8-ын хуваагч: 1, 2, 4, 8 16-гийн хуваагч:1, 2, 4, 8, 16 Ерөнхий хуваагч: 1, 2, 4, 8 г. 15-ын хуваагч: 1, 3, 5, 15 60-ын хуваагч: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 60 Ерөнхий хуваагч: 1, 3, 5, 15 д. 20 ба 36 20-ийн хуваагч : 1, 2, 4, 5, 10, 20 36-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36 Ерөнхий хуваагч: 1, 2, 4 №161. 70= 5 • 7 • 2 140 = 5 • 7 • 4 210 = 5 • 7 • 6 280 = 5 • 7 • 8 • 70, 140, 210, 280 гэсэн тоонуудыг санасан байж болно. №162. Тэр 4 тоо нь 2 , 3, 5, 7 байсан. 2•3=6 2•5=10 2•7=14 3•5=15 3•7=21 5•7=35 №163. 42=1•42=2•21=3•14=6•7 57=1•57=3•19 111=1•111=3•37 125=1•125=5•25 207=1•207=3•69=9•23 №164. а. 5, 10, 15 5-ын хуваагч: 1, 5 10-ын хуваагч: 1, 2, 5, 10 15-ын хуваагч: 1, 3, 5, 15 Ерөнхий хуваагчид: 1, 5

б. 3, 12, 18 3-ын хуваагч: 1, 3 12-ын хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 12 18-ын хуваагч: 1, 2, 3, 6, 9, 18 Ерөнхий хуваагчид: 1, 3 в. 6, 8, 18 6-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 6 8-ын хуваагч: 1, 2, 4, 8 18-ын хуваагч: 1, 2, 3, 6, 9, 18 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2 г.8, 16, 20 8-ын хуваагч: 1, 2, 4, 8 16-гийн хуваагч: 1, 2, 4, 8, 16 20-ийн хуваагч: 1, 2, 4, 5, 10, 20 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2, 4 д. 24, 30, 48 24-ийн хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24 30-ын хуваагч: 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30 48-ын хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 16, 48 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2, 3, 6 №165. а.30 ба 45 30-ын хуваагч: 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30 45-ын хуваагч: 1, 3, 5, 9, 15, 45 Ерөнхий хуваагчид: 1, 3, 5, 15 б.18 ба 20 18-ын хуваагч: 1, 2, 3, 6, 9, 18 20-ын хуваагч: 1, 2, 4, 5, 10, 20 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2 в.25 ба 50 25-ын хуваагч: 1, 5, 25 50-ын хуваагч: 1, 2, 5, 10, 25, 50

Ерөнхий хуваагчид: 1, 5, 25 г. 36 ба 24 36-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36 24-ийн хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2, 3, 4, 6, 12 д. 40 ба 36 40-ийн хуваагч: 1, 2, 4, 5, 8, 10, 20, 40 36-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36 Ерөнхий хуваагчид: 1, 2, 4 е. 11 ба 8 11-ийн хуваагч: 1, 11 8-ын хуваагч: 1, 2, 4, 8 Ерөнхий хуваагчид: 1 ж. 6 ба 13 6-гийн хуваагч: 1, 2, 3, 6 13-ын хуваагч : 1, 13 Ерөнхий хуваагчид: 1 з.14 ба 25 14-ийн хуваагч: 1, 2, 7, 14 25-ын хуваагч: 1, 5, 25 Ерөнхий хуваагчид: 1 и. 8 ба 27 8-ын хуваагч: 1, 2, 4, 8 27-гийн хуваагч : 1, 3, 9, 27 Ерөнхий хуваагчид: 1 к. 15 ба 16 15-ын хуваагч: 1, 3, 5, 15 16-гийн хуваагч: 1, 2, 4, 8, 16 Ерөнхий хуваагчид: 1 №166. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

Эдгээрээс зөвхөн 2 хуваагчтай тоонуудыг ялгая. Өөрөөр хэлбэл, 1 ба өөртөө хуваагддаг тоонууд: 2, 3, 5, 7 №167. 7 • 13 = 91 ( 7, 13 ) №168. 2 • 3 • 7 = 42 ( 2, 3, 7 ) №169.111=1•111=3•37 222=1•222=2•111=3•74=6•37 333=1•333=3•111=9•37 444=1•444=2•222=3•148=4•111=6•74=12•37 555= 1*555=3*185=5*111 666= 1*666=2*333=3*222=6*111=9*74=18*37 777=1*777=3*259=7*111=21*37 888=1*888=2*444=3*296=4*222=6*148=8*111=12*74=24*37 999=1*999=3*333=9*111 №170. 20 хүртэлх анхны тоонууд: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19 Энд нийт 8 тоо байна. Хэдэн хос тоо зохиож болохыг үзье. 2-той хослох 7 тоо --- 2-3, 2-5, 2-7, 2-11, 2-13, 2-17, 2-19 3-тай хослох 6 тоо --- 3-5, 3-7, 3-11, 3-13, 3-17, 3-19 5-тай хослох 5 тоо --- 5-7, 5-11, 5-13, 5-17, 5-19 7-той хослох 4 тоо --- 7-11, 7-13, 7-17, 7-19 11-тэй хослох 3 тоо --- 11-13, 11-17, 11-19 13-тай хослох 2 тоо --- 13-17, 13-19 17-той хослох 1 тоо --- 17-19 19-тэй холох 0 тоо --- 7 + 6 + 5 + 4 + 3 + 2 + 1 = 28 хос тоо Тооны хуваагдагчийг таних №171. Тоонууд Шинж чанар 1050, 650, 695, 0 ба 5-ын 3000, 6950, 200, цифрээр төгссөн 700, 750, 405, тоо 5-д хуваагдах 2050, 920, 390,

10-т хуваагдах 725, 310, 1050, 0-ээр төгссөн тоо 25-д хуваагдах 150, 2000, 85, 100-д хуваагдах 845, 555, 900, Сүүлчийн 2 450, 5495 1050, 650, 6950, цифрээр бүтсэн 200, 700, 750, 2050, 920, 390, тоо нь 25-д 310, 1050, 150, 2000, 900, 450, хуваагдах 1050, 650, 3000, 6950, 200, 700, 00 төгссөн тоо 750, 2050, 725, 1050, 150, 2000, 900, 450, 3000, 200, 700, 2000, 900, №172. а.7150:50=143 б. 2140:40=53 (20 үлд ) в.3110:25=124 (10 үлд ) г.46700:100=467 д. 7140:25=285 (15үлд ) е.1080:30=36 ж. 34500:50=690 з. 25200:200=126 №173. а=15м в=20м S=а*в=15м*20м=300м.кв 10м.кв шал будахад 2 кг будаг ордог бол 300м.кв шалыг будахад хэдэн кг будаг орох вэ? 10м.кв шал будахад-------------2 кг будаг ордог 300м.кв шалыг будахад-------- Х кг будаг орно Х=3001м0.мкв.к∗в2 кг = 60 кг будаг орно. №174. а=75м в=60м S=а*в=75м*60м=4500м.кв 100м.кв талбайг шавардахад 250кг зуурмаг ордог бол 4500м.кв талбайг шавардахад хэдэн кг зуурмаг орох вэ? 100м.кв -------------250 кг зуурмаг ордог 4500м.кв -------- Х кг зуурмаг орно

Х=45001м00.квм∗.к2в50 кг = 11250 кг = 11т 250кг зуурмаг орно. Эсвэл арай өөрөөр бодож болно. 4500м.кв : 100м.кв = 45 45 * 250 кг= 11250 кг = 11т 250 кг №175. 125, 225, 325, 425, 525, 625, 725, 825, 925 гэсэн 9 тоо байна. №176. Орох цифрүүд : 4, 2, 0, 5 4 оронтой 5-ын 10-ын 25-ын 50-ын тоо хуваагдагч хуваагдагч хуваагдагч хуваагдагч 4520, 4250, 4520, 4250, 4025, 4250, 2450, 4250 2450, 4025, 2450, 5420 2450 2045, 5420 №177. 25-д хуваагддаг 1000 хүртэлх тоо нийт 40 25+50+75+100+125+150+175+ ...+1000= 20500 ������������=������1+2������������ • n = 25+1000 • 40 = 20500 2 №178.2-т хуваагддаг, 4-т хуваагддаггүй хамгийн бага 3 оронтой тоо бол 102 №179. 3-т хуваагддаг бүх 2 оронтой тоо нийт 30 ширхэг байна. 12+15+18+21+24+ ... + 99 = 1665 ������������=������1+2������������ • n = 12+99 • 30 = 1665 2 Тооны хуваагдагчийг таних №180. Бодолттой. №181.а. 5, 10, 15, 20, 25 б. 9, 18, 27, 36, 45 в.20, 40, 60, 80, 100 №182. 18-ын хуваагдагч: 18, 36, 54, 72, 90, 108, ...

36- гийн хуваагдагч : 36, 72, 108, 144, 180, 216,... Ерөнхий хуваагдагч: 36, 72, 108, ... №183. а. 12 ба 3 12-ын хуваагдагч:12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96, 108, 120, ... 3-ын хуваагдагч: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 36, 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 63, ... *Ерөнхий хуваагдагч: 12, 24, 36, 48, 60, ... б. 8 ба 5 8-ын хуваагдагч: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88, 96, 104, 112, 120, 128,... 3-ын хуваагдагч: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 36, 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 63, 66, 69, 72, 75, 78, 81, 84, 87, 90, 93, 96, 99, 102, 105, 108, 111, 114, 117, 120, 123, ... *Ерөнхий хуваагдагч: 24, 48, 72, 96, 120, ... в. 2, 4, 5 2-ын хуваагдагч: 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70, 72, 74, 76, 78, 80, 82, 84, 86, 88, 90, 92, 94, 96, 98, 100, 102, ... 4-ийн хуваагдагч : 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 72, 76, 80, 84, 88, 92, 96, 100, 104, ... 5-ын хуваагдагч: 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 75, 80, 85, 90, 95, 100, 105, ... *Ерөнхий хуваагдагч: 20, 40, 60, 80, 100, ... г. 3, 4, 5 3-ын хуваагдагч: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 36, 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 63, ..., 117, 120, 123,..., 177, 180, 234, 237, 240, 243, 246, ..., 294, 297, 300, 303, ... 4-ийн хуваагдагч : 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 72, 112, 116, 120, 124, 128, ..., 176, 180, 184, 228, 232, 236, 240, 244, 248, ..., 292, 296, 300, 304, ...

5-ын хуваагдагч: 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, ..., 115, 120, 125, 130, ..., 170, 175, 180, ..., 230, 235, 240, 245, 250, ..., 280, 285, 290, 295, 300, 305, ... *Ерөнхий хуваагдагч: 60, 120, 180, 240, 300, ... №184. а. 16 ба 24 16-гийн хуваагдагч: 16, 32, 48, 64, 80, 96, 112, 128, 144, ... 24-ийн хуваагдагч: 24, 48, 72, 96, 120, 144, 168, 192, ... *Ерөнхий хуваагдагч : 48, 96, 144, ... б. 8 ба 20 8-ын хуваагдагч: 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64, 72, 80, 88, 96, 104, 112, 120, 128, ... 20-ийн хуваагдагч: 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140, ... *Ерөнхий хуваагдагч : 40, 80, 120, ... в. 30 ба 50 30-ын хуваагдагч: 30, 60, 90, 120, 150, 180, 210, 240, 270, 300, 330, 360, 390, 420, 450, 480, ... 50-ын хуваагдагч: 50, 100, 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450, 500, ... *Ерөнхий хуваагдагч : 150, 300, 450, ...

г. 42 ба 49 42-ын хуваагдагч : 42, 84, 126, 168, 210, 252, 294, 336, 378, 420, 462, 504, 546, 588, 630, 672, 714, 756, 798, 840, 882, 924, 49-ийн хуваагдагч: 49, 98, 147, 196, 245, 294, 343, 392, 441, 490, 539, 588, 637, 686, 735, 784, 833, 882, 931, ... *Ерөнхий хуваагдагч : 294, 588, 882, ... №185. а. 4 ба 3 б. 3 ба 5 –ын ерөнхий хуваагдагчийг тус тус дүрсэлсэн байна. №186. * Тооны хуваагдах шинжийг сэргээн ярилцана. 0 ба 5-аар төгссөн тоо 5-д хуваагдана. №187. а. 20, 40, 50, 60... б. 20, 40, 60... в. 60, 240, 420,... №188. 640кг : 8кг=80 Хайрцаг бүрт 8кг-аар хийвэл 80 хайрцагт савлагдана.

640кг : 4кг=160 Хайрцаг бүрт 4кг-аар хийвэл 160 хайрцагт савлагдана. 640кг : 10кг=64 Хайрцаг бүрт 10кг-аар хийвэл 64 хайрцагт савлагдана. 640кг : 25кг=25,6 640кг : 100= 6,4 Хайрцаг бүрт 25кг,100кг-аар хийвэл хайрцаг бүрт тэнцүү хуваагдахгүй. №189. Оройн нүдэн дэх Хуваагч Бүх хуваагчийн тоо тоо 12 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 11 60 12, 15, 20, 30, 60 23 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 108 27, 36, 54, 108 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 12, 672 14, 16, 21, 24, 28, 32, 42, 48, 56, 84, 96, 112, 224, 336, 672 №190. Хугацааг тооцох №191. Ажиглаж ярилцах №192. а.үдээс өмнө 4 нислэг хийнэ.

б. 18 цаг 20 мин – 08 цаг 45мин=9цаг 35 минут в. УБ-Токио г. 13 цаг 40 мин – 07 цаг 55 мин = 5 цаг 45 минут д. УБ-Бээжин , УБ-Сөүл 2 чиглэлд №193 а. Болдоос өмнө Оюун ирсэн. б. Хамгийн сүүлд Тайван явсан. в.Тайван хамгийн удаан хичээллэсэн. ( 1цаг 50 минут) г. Саран , Тайван 1цаг 30 минутаас илүү хичээллэсэн. д. Тэнгис Оюун 2 ижилхэн 1цаг 20 минут хичээллэсэн. №194. 1цаг=60мин =3600 сек №195. 22-07 цаг хүртэл 9 цаг унтсан. 22цаг-23цаг-24цаг-1цаг-2цаг-3цаг-4цаг-5цаг-6цаг-7цаг №196. 3цаг = 180мин 180:4*1=45мин №197. Нэг долоо хоногт ажлын өдөр 5 байдаг учраас 20 долоо хоногт ажлын өдөр 100 байна. №198. 4 жилийн дараа насны зөрөө хэвээрээ байна. Жишээ нь: Одоо 3 жилийн дараа Зөрөө Ах 10 13 13-10=3 Дүү 6 9 9-6=3 Дэлхийн цагийн бүсийн ялгаа №199. 1. а. Английн цаг монгол улсын цаг 7 цагийн зөрүүтэй учраас Бат утсаа аваагүй. Орой 22 цаг болж байсан учраас унтаж байсан. б. 17 цагт ярихад тохиромжтой.

№200. а. Баян-Өлгий, Увс, Ховд, Завхан, Говь-Алтай б. Хэнтий , Сүхбаатар , Дорнод, в. 2 цагийн зөрүүтэй байна. №201 . Баян- Өлгийд 12 цаг болж байна. №202 . Эгчтэйгээ 16 цагт яривал болно. Тэгэхэд Москвад өглөө 11 цаг болж байна. Олон өнцөгт, түүнийг ангилах №203. Тайлбар, бодолтыг харж ярилцах №204. Квадратын 4 тал нь тэнцүү. Тэр тэнцүү 4 талын нийлбэр буюу хүрээний урт өгөджээ. Р= а * 4= 24 см а = 24 см : 4 = 6см №205. 49° + 68° + 65° = 182 ° учраас байж болохгүй. Учир нь гурвалжны дотоод өнцгүүдийн нийлбэр 180 ° байдаг. №206. Зөв гурвалжны 3 тал, 3 өнцгийн хэмжээ тэнцүү байдаг. Тэгэхээр нэг өнцгийн хэмжээ нь 180 ° : 3 = 60 ° №207. AB=BC=CD=DE=AE= 15см Р = 15см * 5 = 75 см №208.

№209. а= 24м= 240дм в=18м =180 дм ������тэгш өнцөгт = a*в= 240дм * 180дм= 43200 дм.кв ������квадрат = а * а= 15дм * 15дм = 225 дм.кв 43200 дм.кв : 225дм.кв= 192 ширхэг орно. №210. а. Г дүрс б. 27 нэгж.кв №211. №212. Зургийн дагуу хийж бүтээх дасгал байв. №213. б. в. а. №214. Г дугаартай дүрс №215. ангийн шалны талбай заалны шалны талбай

250м.кв : 5 = 50м.кв (ангийн шалны талбай ) 50м.кв + 250м.кв = 300 м.кв (заалны шалны талбай ) №216. ABCD дөрвөн өнцөгтийн 4 хэсгийг будсан. 9 №217. ОМ талтай олон өнцөгтүүд: OMC- *гурвалжин , OMEA , OMNA OMEK- *дөрвөн өнцөгт, OMNPK- *таван өнцөгт №218. 3 + 4 = 7 хэсэг 7 хэсэг = 28 см 11 11 11 11 Р= 28см : 7 * 11= 44 см №219. Дүрс эвлүүлэх дадлага ажил байв. Олон өнцөгт, түүнийг ангилах №220. №221. Тэгш хэмтэй дүрс бүтээх дадлага ажил №222. А. Б. В дүрсүүдийг тэгш хэмтэй будсан байна. №223. Рквадрат = 20 см а * 4 = 20см гэсэн үг.

а = 20 см : 4 = 5 см ������квадрат = а * а = 5 см * 5 см = 25 см.кв №224. А дахь шулуун тэгш хэмийн тэнхлэг болохгүй. №225. а. + б.- в. + г. + д.- / болно + ; болохгүйг – гэж тэмдэглэв/ б. д дүрсүүдийн тасархай шугам нь тэгш хэмийн тэнхлэг болж чадахгүй. №226. б. ( 3 ) в. (6) г.(4) №227. I зурагт байгаа дүрс нь II зургийн В дугаартай дүрстэй нийлж тэгш хэмтэй дүрс үүсгэнэ. №228. №229.

№230. б. а. №231. 1, 2, 3, 4, ... гэсэн тоог тэгш хэмтэй бичсэн зүй тогтолтой. Дүрсийн талбай , периметрийг олох №232. а. Өмнөговь аймгийн газар нутгийг дүрсэлсэн байна. б.Тус аймгийн газар нутгийн хэмжээг зурагт үзүүлснийг баримжаалан олбол, а=27 * 5000=135 000 кв.км в=12 * 5000 : 2 = 30 000кв.км S=135 000 кв.км + 30 000кв.км=165 000 кв.км №233. Өмнөговь аймаг :2 Завхан аймаг :2 Сэлэнгэ аймаг 165 000 кв.км 82 500 кв.км 41 250 кв.км

№234. I дүрсийн S ≈20 м.кв II дүрсийн S ≈ 27 м.кв III дүрсийн S ≈ 23 м.кв №235. Рквадрат = 220 см а * 4 = 220см гэсэн үг. а = 220 см : 4 = 55 см ������квадрат = а * а = 55 см * 55см = 3025 см.кв 3025 см.кв : 5 * 3=1815 см.кв №236. *Бат : 90м*60м=5400м.кв 30м*40м=1200м.кв 5400м.кв – 1200м.кв=4200м.кв *Оюун : 60м*30м=1800м.кв 40м*30м=1200м.кв 60м*20м=1200м.кв 1800м.кв + 1200м.кв+1200м.кв =4200м.кв *Дорж: 30м*30м=900м.кв 20м*30м=600м.кв 90м*30м=2700м.кв 900м.кв + 600м.кв+2700м.кв =4200м.кв № 237. б. в. а. а. 1дм*1дм=1дм.кв 4дм*2дм=8дм.кв 8дм.кв + 1дм.кв = 9 дм.кв б. 4дм*3дм=12дм.кв 1дм*2дм=2дм.кв 12 дм.кв - 2дм.кв = 10 дм.кв в. 6дм*4дм=24дм.кв 9дм*3дм=27дм.кв 24 дм.кв + 27 дм.кв =51 дм.кв

№238. Бүтээж , дүгнэлт гаргах даалгавар №239. а. ������квадрат = а * а = 18 м * 18 м = 324 м.кв ������будсан хэсэг = 324 м.кв : 4 = 81 м.кв б. ������тэгш өнцөгт = а * в = 25 м * 16 м = 400 м.кв ������будсан хэсэг = 400 м.кв : 2 = 200 м.кв в. ������тэгш өнцөгт = а * в = 50 м * 30 м = 1500 м.кв ������будсан хэсэг = 1500 м.кв : 4 * 3 = 1125 м.кв №240. а. 25см.кв=2500мм.кв б. 615дм.кв=61500 мм.кв в. 9м.кв= 90000см.кв г. 13км.кв = 13000000м.кв д. 7 га = 70000 м.кв е. 20ар=2000м.кв №241. 480га :8*5 =300 га-д төмс 480га-300га=180 га-д лууван 300 * 26 ц= 7800 ц төмс 180 * 20 ц= 3600 ц лууван 7800ц – 3600ц= 4200 ц №242. а= 8м в= 6м ������ шалны = a * в = 8м * 6м = 48 м.кв 48 м.кв :6*5=40 м.кв будсан 48м.кв-40м.кв=8 м.кв будах дутуу 8 * 250гр=2000 гр = 2кг будаг хэрэгтэй. №243. а. 30см : 6 = 5 см ( Зургаан өнцөгтийн 1 тал ) Тэгэхээр дүрсийн эргэн тойрны уртын хэмжээ нь : 5 см * 18 = 90 см б. 90 см = 0,9 м