4_SINIF_TURKCE_2022_2023

MİNİ TEST 24 1. Bana karşı tavırları soğuktu. 7. Akşam yemeğinden sonra .................. . Meltem’in söylediği cümle aşağıdaki- Yukarıdaki cümleye anlamca yakın olan cümle aşağıdakilerden hangisidir? lerin hangisiyle tamamlanırsa “kişisel” duygu ve düşünceleri belirtir? A. Beni görünce seviniyordu. A. televizyon izledik. B. Nedense benimle konuşmuyordu. B. misafirlerimiz odalarına çekildi. C. Bana yakınlık göstermiyordu. C. ilginç bir oyun oynadık. D. Zaten beni hiç sevmezdi. D. matematik ödevini yaptım. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ben- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ben- zetme yapılmıştır? zetme” söz konusudur? A. Sinan, aslan gibi güçlüdür. A. Kiraz, vişneden daha tatlıdır. B. Kar mı yağıyor, yoksa dolu mu? B. Cennet kadar güzel vatanımız var. C. Konya Ovası çok verimlidir. C. Köy yumurtasının tadı bir başkadır. D. Halkın büyük bir kesimi tarımla geçiniyor. D. Tunahan Ankara’dan İstanbul’a geçti. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “öneri” 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ka- vardır? rarsızlık” anlamı vardır? A. Bilet bulabilirsek İzmir’e gideceğiz. A. Mahallenin yaşlıları toplantı yaptılar. B. Yağmur yağacak gibi şemsiyemi al- B. Hızını biraz daha artırırsan onlara sam mı? C. Sinan gitmeyecekse ben giderim. yetişebilirsin. D. Babam işten henüz gelmedi. C. Gözlüğünü takıp kitabın sayfalarını 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir çevirmeye başladı. tahmin söz konusudur? D. Kahvaltıda genellikle meyve suyu içer. A. Derslerine çalışırsan başarılı olursun. B. Kitaplar yalnızlığımızı paylaşırlar. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “acı- C. Bugün okula gelmedi, sanırım hastalandı. ma” anlamı vardır? D. Akşamki maç berabere sonuçlanmış. A. Köyde yaşananlar onu çok üzmüştü. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “öğüt B. Yaralı kediyi veterinere götürdü. verme, yol gösterme” anlamı vardır? C. Yazık, bu soğukta gidecek bir evi yok. D. Arkadaşına yardım edemeyeceği için A. Eğilip kulağına bir şeyler söyledi. B. Yaşlıları ziyaret etmek lazım. üzülüyordu. C. Çikolataları ne çabuk bitirdin. D. Benim olup bitenden haberim yok. 5. Salih Ağa, bir kümese doğru sinsi sinsi yaklaşan tilki gibidir. Cümlesine göre aşağıdakilerden hangi- si Salih Ağa için söylenebilir? A. kötü birisi B. avcı olduğu C. hızlı yürüdüğü D. çalışkan birisi 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “önem vermeden” anlamı vardır? A. Beni şakayla karışık uyardı. B. Gelişi güzel bir temizlik yaptılar. C. Apar topar dışarıya çıktık. D. Beni aileden biri olarak görmüyor. 100

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 7 Soyadı: ......................... Y : ............................................................ 5. Karanlık ve ıssız bir sokakta yürürken bir çığlık duyunca yüreğim ağzıma geldi. Sabah horozların sesiyle uyanırdık her gün. Annemin hazırladığı kahvaltıda neler Yukarıdaki cümlede geçen deyim ile ne olmazdı ki. Günlük sağılmış süt, taze yumur- anlatılmak istenmiştir? ta, sıcacık tandır ekmeği. Bahçede oyun oy- narken o tertemiz havayı içimize çekerdik. A. telaşlandığını Ya şimdi? B. ne yapacağını şaşırdığını C. hasta olduğunu Araba sesleriyle uyanıyorum. Makine D. çok korktuğunu gürültüleri, kirli bir hava, bom boş oyun parkları... 6. Çocuklarımızın ilerideki geleceği için daha çok çalışmalıyız. Aşağıdaki soruları metne göre cevap- landırınız. Yukarıdaki cümledeki anlatım bozukluğu hangi sözcüğün çıkarılmasıyla düzeltilir? 1. Aşağıdakilerden hangisi yazarın be- lirttiği kahvaltıda bulunan besinlerden A. ilerideki B. geleceği C. için D. daha değildir? A. ekmek B. süt 7. Aşağıdaki kelimelerden hangisi ek al- C. peynir D. yumurta mamıştır? 2. Bu paragrafın yazarı hakkında aşağıda- A. alıcı B. satıcı C. gemici D. acı kilerden hangisi söylenemez? 8. “Çantasını hızlıca yere bıraktı.” A. Şu anki hayatından memnun olduğu söylenemez. Cümlesinde hangisinin cevabı yoktur? B. Geçmiş günleri özlediği anlaşılıyor. A. Neyi? B. Niçin? C. Annesinin hazırladığı kahvaltıları C. Nasıl? D. Nereye? unutmamış. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “piş- D. Eski günleri özlese de yeni hayatın- manlık” anlamı vardır? dan da şikayetçi değil. 3. Metne en uygun başlık hangisi olur? A. Eyvah! Kapıda kaldık. A. Şehir Hayatı B. Lütfen, çöpleri yere atmayalım. B. Sabah Kahvaltısı C. Off, çok sıkılıyorum! C. Geçmişe Özlem D. Tüh, ona bu sözleri söylememeliydim. D. Köyümün Horozları 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bak- 4. Paragrafın aşağıdakilerden hangisi ile mak” kelimesi “aramak” anlamındadır? devam ettirilmesi doğru olmaz? A. Pencerede oturmuş dışarı bakıyor. A. mutsuz çocuklar B. Teyzemin çocuğunu bakıcı bakıyor. B. kuş cıvıltıları C. Doktorun görevi hastaya bakmaktır. C. korna sesleri D. Kalemini kaybetmiş ona bakıyor. D. yoğun bir trafik 101

11. İşini bitirince mutfaktan çıktı. 16. Cümlelerin hangisinde gerçekleştirile- cek olan iş henüz yapılmamıştır? Cümlesindeki altı çizili ek, sözcüğe han- gi anlamı katmıştır? A. Kalemini kitabını evde unutmuş. B. Şu anda havaalanına doğru gidiyor. A. bulunma B. ayrılma C. Babam henüz İstanbul’dan gelmedi. C. yönelme D. belirtme D. Hayvanların salıverilmesine göz yumdu. 12. Bazı işler vardır ki tek başına halledil- 17. Aşağıda cümlelerin hangisinde “ki” doğ- mesi güçtür. Böyle işler birçok kişinin ru yazılmıştır? emeğiyle gerçekleştirilir. A. Uğur’dan özür dile ki seni affetsin. Yukarıda açıklaması verilen atasözü B. Sizin bahçede ki ağaçları kestiler. aşağıdakilerden hangisidir? C. Mahallede ki bütün çocukları tanırım. D. Otobüs durağında ki olaya tanık oldum. A. Öküz öldü, ortaklık bozuldu. B. Yalnız taş duvar olmaz. 18. Cümlelerin hangisinde “daha önce ger- C. Köpeksiz sürüye kurt girer. çekleştirilemediği” anlamı vardır? D. Islanmışın yağmurdan korkusu olmaz. 13. Senin bu anlattıklarına inanıyorum ama A. Sizi bu kez de yeneceğiz. ........................................................ . B. Geçen sefer ki gibi gol atacağım. C. Türkçe sınavından yine yüz alacağım. Cümlesinin hangisi ile devam ettirilmesi D. Matematik sorularını bu kez çözeceğim. doğru olmaz? 19. Orakları çeken delikanlılar, orta yaşlılar A. bir de Ayhan’a sormalıyım. ekine hemen giriştiler. Kızlar, kadınlar B. bu konuda araştırma yapmalıyım. desteleri harmana hemencecik taşıma- C. senin dediklerini kabul ediyorum. ya başladılar. Öğlene kalmadan tarla- D. diğerleri böyle anlatmıyor. nın ekini biçildi, harman edildi. 14. “Yapılmakta olan bir işte küçük de olsa Paragrafta anlatılanlar, aşağıdaki ata- katkısı bulunmak.” Anlamına gelen de- sözlerinden hangisiyle ifade edilebilir? yim aşağıdakilerden hangisidir? A. Bağa bak üzüm olsun, yemeğe yüzün A. Üstüne toz kondurmamak olsun. B. İğne ile kuyu kazmak C. Çorbada tuzu bulunmak B. At binenin, kılıç kuşananın. D. Biz kırk kişiyiz birbirimizi biliriz C. Bir elin nesi var, iki elin sesi var. D. Tarlada izi olmayanın harmanda 15. Aşağıda atasözleri ve yanlarında konu- ları verilmiştir. Hangi atasözünün konusu yüzü olmaz. yanlış verilmiştir? 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yaşlı” sözcüğü diğerleriyle eş seslidir? A. Güneş girmeyen eve doktor girer. A. Çocuk yaşlı gözlerle onları izliyordu. (sağlık) B. Arkadaşından aldığı mendille yaşlı gözlerini sildi. B. Ağaç yaş iken eğilir. (eğitim) C. Bu evin sahibi yaşlı bir adammış. C. Ayağını yorganına göre uzat. (ekonomi) D. Yaşlı gözlerinin görünmesi istemiyordu. D. Meyveli ağacı taşlarlar. (spor) 102

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... KIRIK AT Geçenlerde bayram diye Ben de artık durur muyum? Bir at verdi büyükbabam. Koştum hemen demirciye Aman, ne güzel hediye! İşinde ustadır diye. Bu, hem atım, hem arabam. Onu kendim itiyorum, Usta, ilk önce ocağın Tıkır tıkır gidiyorum. Ateşini körükledi. Sonra kırılan bacağın Dün hastalandı atım Demirlerini ekledi. Yattı yerlere, uzandı. Atım daha sağlam oldu, Aldım, babama götürdüm. Ama usta da yoruldu. Babam, dikkatle hayvana Anladım ki iyi işler, Baktı baktı, sonra bana: Çalışıp yorulmak ister. - Bacağı kırılmış bunun, Demirciye götür, dedi. Tevfik FİKRET 103

MİNİ TEST 25 1. Şiirin konusu aşağıdakilerden hangisidir? 6. “Koştum hemen demirciye İşinde ustadır diye.” A. Çocuğun rüyasının gerçekleşmesi. Renkli yazılmış kelimenin zıt anlamlısı B. Babanın çocuğuyla ilgilenmesi. C. Atın sakatlanması ve demircinin atı hangisidir? tamir etmesi. A. yeteneksiz D. Büyükbabanın torununa oyuncak at B. acemi C. üstat hediye etmesi. D. başarısız 2. Oyuncak atın hastalığı hangisidir? 7. “Anladım ki iyi işler, A. Kulakları duymuyormuş. Çalışıp yorulmak ister.” B. Kolu eklem yerinden çıkmış. Cümlesinde olduğu gibi hangi cümlede C. Ayağı kırılmış. D. Gözleri görmüyormuş. “ki” ayrı yazılmalıydı? 3. Babası atı kontrol ettikten sonra ne A. Bendeki gayret sende yok. dedi? B. Demircideki ustalık bende yok. A. Ben bunu tamir ederim, dedi. C. Baktımki dışarıda kimse yok. B. Deden çok üzülecek, dedi. D. Çocuktaki sevinç kimsede yok. C. Bunun tamiri mümkün değil, dedi. D. Bunu al, demirciye götür, dedi. 8. “Benim de yandı içim anlayınca derdinizi.” 4. Metinden aşağıdakilerden hangisini çı- Altı çizili kelime hangi cümlede yukarı- karamayız? daki anlamıyla kullanılmıştır? A. Mahallede çıkan yangında üç ev yandı. B. Annem ocağı açık unutunca tencere- nin altı yandı. C. Ormandaki ağaçlar yandı kül oldu. D. Hayat hikayesini dinleyince yüreğim yandı. A. Ayağı kırılınca oyuncak atın canı 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “be- yandı. ğenmeme” anlamı vardır? B. Oyuncak at bayram hediyesidir. A. Aman, ne güzel hediye! C. Çocuk oyuncağını çok sevdi. B. Keşke benim de olsaydı! D. Demirci, atı güzelce tamir etti. C. Aman, bu ne böyle! D. Sen mi çizdin bu resmi? 5. Çocuk hikayenin sonunda neyi öğrenmiş? 10. “Çok yeni, yepyeni” anlamına gelen ifa- de hangisidir? A. Oyuncaklar bozulabilir. B. Oyuncaklarla daha dikkatli oynan- A. Tıkır tıkır B. Fırıl fırıl malıdır. C. Çıtır çıtır C. Herkes hata yapabilir. D. Gıcır gıcır D. Güzel işler çalışıp yorulmakla olur. 104

Adı: ......................... SÖZLÜK ANLAMI Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki kelimelerle anlamlarını harfleri kullanarak eşleştirelim. a HAK Düşüncesi, tutumu, davranışı adalete uygun olan. b HAKLI c HAKSIZ Düşüncesi, tutumu, davranışı adalete uygun olmayan. Diğer insanların yaşamına müdahale etmeden, kendi yaşamına yön verme özgürlüğü a ÖZEN Özenmeden iş yapan, özen göstermeyen kimse. b ÖZENLİ Bir şeyi elden geldiğince en iyi şekilde yapmaya çalışmak. c ÖZENSİZ Özenerek iş gören, özen gösteren kimse. a MÜZE Farklı alandaki nesnelerin sergilendiği, korunduğu yapı. b TARİHİ ESER Bir toplumun yaşayış, düşünce ve sanat varlıklarının tümü. c KÜLTÜR Geçmiş uygarlıklardan günümüze ulaşan çalışmalar. a DAYANIŞMA Anlayışla karşılama durumu. b HOŞGÖRÜ Bireylerin herhangi bir konuda birbirlerine destek olmaları. c YARDIM Elimizdeki olanakları, ihtiyacı olanlar için kullanmak. a ÖZGÜRLÜK Bir ulusun bağımsızlığının simgesi. b BAYRAK Bir milletin üzerinde yaşadığı, barındığı toprak, yurt. c VATAN Kısıtlamaya bağlı olmaksızın düşünme ve davranma durumu. a ŞAİR Şiirde dört dizenin oluşturduğu bölüm. b ŞİİR Geniş bir hayal gücü bulunan, duyarlı, duygulu, ozan. c KITA Okuyanda estetik duygular uyandıran yazı türü. a ÇIRAK Bir mesleği en iyi şekilde yapabilen kimse. b USTA Çıraklık aşamasını geçmiş olan, usta yardımcısı. c KALFA Bir meslek öğrenmek için ustanın yanında çalışan kimse. 105

MİNİ TEST 26 1. “derece” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin 5. “Doğru” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı anlamda kullanılmıştır? hangisinde “yanlışsız, eksiksiz” anlamıyla kullanılmıştır? A. Meteoroloji açıkladı; havalar iki de- rece soğuyacak. A. Çocuk, okula doğru koşarak gitti. B. Bu konuda doğru söylemiyorsun. B. Bilgi yarışmasında dereceye gireme- C. Öğretmen, Elanur’dan doğru çiz- yince çok üzüldü. mesini istedi. C. Dışarıdaki sıcaklığı bilmiyorum ama D. Ali her zaman ödevlerini doğru yapar. odanın sıcaklığı yirmi derece. 6. “Yaşamak” sözcüğü cümlelerin hangisin- D. Bebeğin ateşinin kaç dereceye çıktı- de, “oturmak” anlamında kullanılmıştır? ğının farkında mısın? A. Geçenlerde aldığın balık yaşıyor mu? 2. Bozulan radyoyu onardı. B. Çok gezen mi bilir çok yaşayan mı? Altı çizili sözcük aşağıdaki cümlelerin C. Urfa’da yaşayan akrabalarınıza mı hangisinde farklı anlamda kullanılmıştır? gittiniz? D. Gününü gün ediyor, yaşamın tadını A. Ablasından özür dileyerek yaptığı hatayı onardı. çıkarıyor. B. Kalp kırmak kolay, onarmak zordur. 7. “ilerletmek” sözcüğü aşağıdaki cümle- C. Evdeki çalışmayan cihazları onardı. lerin hangisinde “büyütmek” anlamında D. Ne yaparsan yap, yüreğimdeki yara- kullanılmamıştır? yı onaramazsın. A. Babası işini bayağı ilerletmiş. B. Aranızdaki meseleyi halledin, daha 3. Sen milletin ağzına bakarsan, işlerin yoluna girmez. fazla ilerlemesin. C. Yusuf, okumasını bir hayli ilerletmiş. Cümlesinde altı çizili sözcük ile ifade D. Doktora git ki hastalığın daha fazla edilen aşağıdakilerden hangisi değildir? ilerlemesin. A. lafına B. söylediklerine C. sözüne D. yalanlarına 8. “Kirli” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han- gisinde farklı anlamda kullanılmıştır? 4. I. Televizyon izlerken kendinden geçiyor. II. İstanbul Boğazı’nı yüzerek geçti. A. Kirli çamaşırları makineye attı. III. Güvenli bir şekilde karşıya geçmeliyiz. B. Tutuklandı çünkü kirli işlere karışmış. IV. Leylekler grup halinde geçtiler. C. Çocuklar kirli sularda oynamak zo- Yukarıdaki cümlelerin hangisinde “geç- runda mı? mek” sözcüğü farklı anlamda kullanılmıştır? D. Yemekten önce kirli ellerini yıkadı. A. I B. II C. III D. IV 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aynı görüşte olmak” anlamı vardır? A. Ben de yıl sonu gezisine katılacağım. B. Aramızda düzenlediğimiz çekilişe sı- nıftaki tüm öğrenciler katıldı. C. Bu konuda onun söylediklerine katılı- yorum. D. Öğretmenim, sen katılmazsan da olur, dedi. 106

Adı: ......................... “DE” NİN YAZIMI Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Verilen ifadeleri “de / da” bağlacını kullanarak birleştirerek yazalım. Bağlaç olan de / da kendinden önce gelen kelimeden ayrı yazılır. UYARI: De / da bağlacı hiçbir zaman te / ta şeklinde yazılmaz. a Sınavdan yüz aldığını babasına de geldi. b Neşe’nin doğum gününe Meltem da çalıştım. c Bozulan televizyonu katıldı. d Toplantıya Harun söyledi. e Okulun bahçesinde basketbol yıkadı. f Manavdan elma aldı, erik oynadık. g Annem İzmir’e ablamı götürdü. h Yağmur yağdıktan sonra kar onardı. ı Ellerini yıkadıktan sonra yüzünü yağdı. i Matematik sınavına aldı. a Sınavdan yüz aldığını babasına da söyledi. 107 b c d e f g h ı i

B. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Yazım yanlışlığı yapılan cümlelerin doğrusunu yazalım. Özel isimlerden sonra gelen de / da bağla- cı kesme işareti ile ayrılmaz. Özel isimden ayrı yazılır. Ali’de geziye gelecek. Türkiye’de kupaya katılacak. ..................................................... ..................................................... Efe’de beni aradı. Arzu’da ödevini yapmadı. ..................................................... ..................................................... Bugün İstanbul’da sıcaktı. Samsun’da güzel bir şehirdir. ..................................................... ..................................................... Muğla’da Ege Bölgesi’ndedir. Emrah’ta sınavı kazandı. ..................................................... ..................................................... Akdeniz’de tuzlu bir denizdir. Oğuz’da futbolu seviyor. ..................................................... ..................................................... Ayşegül’de yeteneklidir. Hatay’da yurdumuzun güneyindedir. ..................................................... ..................................................... 108

Adı: ......................... “DE” NİN YAZIMI Soyadı: ......................... A. A şağıda karışık olarak verilmiş olan kelimelerle cümleler oluşturup yazalım. a. çözmelisin da kitaptaki soruları b. da var yerdeki kaldıran çöpü çocuklar c. gelmedi okula da öğretmenim Arzu d. da yağmıyor da yağmıyor yağmur kar e. de futbol takımına sen katılabilirsin B. Cümleleri okuyalım. “de”, “da” doğru yazılmışsa “D”, yanlış yazılmışsa “Y” yazalım. a. (.......) Sınıf toplantısına Emrah’ın babası da katıldı. b. (.......) Oyun da oynadım, televizyonda izledim. c. (.......) Balkondaki kuşa da yem verdim. d. (.......) Matematik sınavındanda yüksek not alacağım. e. (.......) O bilmeceyi küçük kardeşim de bilebilirdi. f. (.......) Annem de babam da söylediklerimi dikkate almıyor. g. (.......) Salonun ardından odayıda maviye boyadı. h. (.......) Ablamın sözleri beni de çok mutlu etti. ı. (.......) Filiz de arkadaşı kadar güzel resim yapar. 109

C. Aşağıdaki ifadeleri “de”, “da” bağlaçlarından uygun olanıyla birbirine bağlaya- rak yazalım. “de”, “da”’yı ayrı yazmayı unutmayalım. Sabah evden geç çıktı, akşam getirmelisin. Sebzeleri de, meyveleri de pazarda sattı. Güvercinler havalanınca, serçeler maça gideceğim. da havalandı. Hafta içi sinemaya, hafta sonu Ne olursa olsun onu eve geç geldi. a. b. c. d. e. 1. “Kitabı arkadaşına geri verdi.” 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “da” bağlacı hangi kelimeden sonra ayrı yazılması gereken “de” bağlacı yazılırsa farklı bir şeyler de verdiği bitişik yazılmıştır? anlamı oluşur? A. Anıl evde ders çalışıyor. A. kitabı B. arkadaşına B. İçecek siparişide verdi. C. geri D. verdi C. Bahçede çiçekleri suluyor. D. Kalemini okulda unutma. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 4. Aşağıdaki özel isimlerin hangisinde bitişik yazılması gereken “-de” eki “de” bağlaç görevindedir ve ayrı ya- ayrı yazılmıştır? zılmalıdır? A. Yedinci soruyu da yanlış yaptı. A. İzmir’de bir çok park var. B. Beslenmesine de dikkat eder. B. Babası İzmir’de işe başlayacak. C. Çantasını mağaza da bıraktı. C. Efe İzmir’de okumak istiyor. D. Okulun en çalışkanı da Erol’dur. D. İzmir’de büyük şehirlerimizdendir. 110

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... KARTOPU Çiftlikte kış mevsiminin ayrı bir güzelliği vardı. Evdeki küçükler, pencerenin arkasında toplanmışlardı. Sabırsızlıkla Atil- la’nın okuldan dönmesini bekliyorlardı. Atilla, yolun ucunda görününce sevin- diler. Onu karşılamak için kapıya koştular. Atilla, çantasını koltuğunun altına sıkıştırmıştı. Ellerinin arasında bir şey vardı: - Bu ne, Atilla ağabey? - Sormayın çocuklar. Bu, soğukta kalmış bir kedi. - Kedi mi? - Nereden buldun? Atilla ayağından botlarını çabucak çıkardı. Oturma odasına doğru yürürken: - Gelin bakın, dedi. Karların üzerinde donmak üzereydi. Sonra yarı baygın bir halde bulunan hayvancağızı, içinde kütükler yanan sobanın yanına bıraktı. Büyükanne de bu zavallı kedi ile çocuklar kadar ilgilendi. Hatta evin içinde kediden, köpekten pek hoşlanmayan Şermin Hanım bile ilgisini esirgemedi. 111

Atilla: - Kar gibi de beyaz, iyi ki karların arasında onu görebildim. O sırada, Emine: - Bakın!.. Bakın!.. diye haykırdı. Yaralı zavallıcık. Kulağının arkasından ya- ralı. Kim bilir kim yaraladı? Selim ağırbaşlı ve üzgün bir şekilde: - İstanbul’da bizim Minnoş’u da yaralamışlardı, dedi. Onlar böyle söyleşirken Şermin Hala koşmuş, odasındaki ecza dolabından oksijen, pamuk, merhem, gazlı bez getirmişti. Atilla’nın da yardımıyla yarayı temizledi, merhemledi. Sonra bir tas ılık süt getirip yavrucağa içirdiler. Büyükanne, küçüklere sordu: - Bunun adı ne olsun çocuklar? - İpek! - Garip! - Kartopu! - En güzel ismi Emine buldu. Karlar içinde bulunmuş, kar gibi de beyaz bir kediye, en uygun ad, budur dedi büyükanne. A. Metinden 5 soru hazırlayalım. Cevaplarını yazalım. 1. SORU : CEVAP : 2. SORU : CEVAP : 3. SORU : CEVAP : 4. SORU : CEVAP : 5. SORU : CEVAP : 112

Adı: ......................... YABANCI KELİMELER Soyadı: ......................... A. Aşağıda dilimize yerleşmiş olan ve henüz yerleşmemiş olan yabancı kelimeler verilmiştir. Bu kelimeleri harfleri kullanarak Türkçe karşılıklarıyla eşleştirelim. E İ İ M R galaksi laptop okey sprey trend Ç TZ K Ü skor exit star ambulans hello LA U M R egzersiz mouse mobil computer seans O Y I K dizayn filtre medya chicken ..... ..... ..... ..... ..... ..... akım çıkış sonuç gökada cankurtaran yıldız ..... ..... ..... ..... püskürtücü dizüstü merhaba tamam ..... ..... ..... ..... ..... ..... süre, tavuk tasarım gezgin alıştırma süzgeç gösterim ..... ..... ..... bilgisayar basın fare 113

B. Aşağıdaki kelimelerin karşısına Türkçe karşılıklarını tablodan bularak yazalım. hava yastığı sargı çaba soğuk çay yaşa torba büyük yıldız duyuru çalıştırıcı hoş koku yardımcı koruma karıştırıcı sohbet sürücü bencil E-posta ana bellek yalıtım hazır giyim konuşma bildiri çevrim dışı buluş çevrim içi yükseklik yer ayırma lokanta özçekim sunucu su ısıtıcı ağ uydurma Şofben : .................. Rezervasyon : .................. Anons : .................. E-mail : .................. Asistan : .................. Bandaj : .................. Web : .................. Poşet : .................. Patent : .................. Driver : .................. Aroma : .................. Rakım : .................. Air bag : .................. Megastar : .................. Mesaj : .................. Ice tea : .................. Restaurant : .................. Asparagas : .................. Egoist : .................. Chat : .................. Konfeksiyon : .................. Oley : .................. Selfie : .................. Bodyguard : .................. Antrenör : .................. Offline : .................. Online : .................. İzolasyon : .................. Hard Disc : .................. Efor : .................. Blender : .................. Spiker : .................. Konferans : .................. 114

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 8 Soyadı: ......................... Y : KARINCA İLE GÜVERCİN 3. Metnin ana fikrine en yakın atasözü aşağıdakilerden hangisidir? Günlerden bir gün, küçük bir karınca, dere kenarında su içerken dereye düşmüş. A. Besle kargayı oysun gözünü Dere kenarına su içmeye gelen ak güver- B. Komşu, komşunun külüne muhtaçtır. cin, karıncanın çırpındığını görmüş. Ça- C. Ummadığın taş baş yarar. lılıktan bir parça çubuk alarak karıncaya D. İnsan kendini beğenmezse çatlar. uzatmış. Karınca çubuğa tutunarak kıyıya çıkmış. Hayatını kurtaran güvercine teşek- 4. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı kür etmiş. Ben de bir gün sana yardım ede- metinde yoktur? rim demiş. Güvercin, karıncanın bu sözle- rine gülmüş. Sen, ..................................... A. Olay nerede geçmektedir? ................................. demiş. B. Karınca, güvercini nasıl kurtarmış? C. Güvercin, karıncanın iyiliği karşısın- Aradan günler geçmiş. Güvercin, su iç- mek için dere kenarına gelmiş. Güvercini da ne yapmış? izleyen bir avcı varmış. Avcı, tüfeğini ha- D. Karınca, güvercine niçin yardım etmiş? zırlamış. Güvercine nişan almış. Tam ateş edeceği sırada karınca gelip avcının ayağını 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mi” ısırmış. Canı yanan avcı bağırmış. Sesi du- yanlış yazılmıştır? yan güvercin tehlike olduğunu anlamış ve uçup gitmiş. A. Silgimi evde unutmuşum B. Şemsiyemi kardeşime verdim İlk dört soruyu metne göre cevaplandırınız. C. Elimi yüzümü güzelce yıkadım D. Cetvelmi almayı düşünüyorsun 1. Metindeki güvercinin rengi aşağıdaki- lerden hangisidir? 6. “Bir işi yapmamak için sebepler aramak.” Anlamına gelen deyim hangisidir? A. gri B. kahverengi A. Altını çizmek. C. mavi D. beyaz B. Kulak asmamak. C. Saman alevi gibi parlamak. D. Bahane aramak. 2. Güvercin, karıncanın sözlerine güldü- 7. Emre’nin sesini duyuyor, yerini bulamı- ğüne göre noktalı yere aşağıdakilerden yorduk. hangisi getirilmelidir? Hangi cümledeki virgül yukarıdaki cümle- A. Eminim ki bana yardım edersin. deki virgülle aynı görevde kullanılmıştır? B. O küçücük halinle mi bana yardım A. Çocuklar, evin bahçesinde top oynuyor. edeceksin? B. Manavdan elma, armut aldı. C. Benim kim olduğumu biliyor musun? C. Hasan selam verip, koltuğa oturdu. D. Mutlaka bir gün bana yardıma koşa- D. Pamuk, masadaki bütün ciğerleri yemiş. caksın. 115

8. “Makine ile seri halde eşya yapan yer.” 14. Evin köşesini dönünce ansızın birden Açıklaması verilen sözcük hangisidir? bire karşıma çıktı. A. çiftlik B. liman C. fabrika D. dükkan Cümlesindeki anlatım bozukluğu hangi sözcüğün çıkarılmasıyla düzeltilir? 9. “Bardaktan boşanırcasına yağmur yağı- yordu ama ...............” cümlesi aşağıda- A. dönünce B. birden bire kilerden hangisi ile devam ettirilemez? C. karşıma D. evin A. herkes kaçacak yer arıyordu. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- B. kimsenin umurunda değildi. zili sözcükler yer değiştirildiğinde cümle C. insanlar alışverişlerine devam ediyordu. kurallı ve anlamlı cümle olur? D. eğlence de devam ediyordu. 10. I- Göze gelmek II- Göz gezdirmek A. Çocuklar oynamayın top yolda. III- Göz dikmek IV- Göz atmak B. Bıraktı evde ağır çantasını. C. Koridorda dolaşıyor beyaz bir kedi. Yukarıdaki deyimlerden hangi ikisi yakın D. Orada vardır derin uçurumlar. anlamdadır? 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de” A. I - II B. II - III C. II - IV D. III - IV bağlacı yanlış yazılmıştır? 11. I. Yalnız taş duvar olmaz. A. Efe’de para kalmadı. II. Parayı veren düdüğü çalar. B. Efe’de silgi var. III. Irmak geçerken at değiştirilmez. C. Efe’de bizimle gelecek. IV. Birlikten kuvvet doğar. D. Efe’de kitabın. Yukarıdaki atasözlerinden hangileri he- men hemen aynı anlamdadır? A. I - II B. I - III C. II - III D. I - IV 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayrı 17. “Yol” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi- yazılması gereken “ki” bitişik yazılmıştır? sinde “Bu soru başka bir yolla çözülür mü?” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? A. İzmir’deki çocuğu hatırlıyor musun? B. Ağaçtaki kuş yuvasını bozdular. A. Hayatta başarılı olmanın bir çok yolu C. Almanya’daki teyzesini aradı. vardır. D. Anlamadıki sana nasıl anlatsın. B. Enver, bu yolda varını yoğunu harcadı. 13. Sinan, annesinin verdiği 20 TL’yi boz- C. Beyler, yolda top oynanır mı? mak için bakkala gitti. D. Çok gençsin, önünde daha çok yol var. Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüğün 18. “facia” sözcüğünün eş anlamlısı aşağı- yerine hangisi getirilirse cümlenin anla- dakilerden hangisidir? mında değişme olmaz? A. bozarken B.bozmadan önce A. kaza B. deprem D. uğursuzluk C.bozdurmak amacıyla D. bozup C. felaket 116

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... YA AYVA GETİRSEYDİM! Nasrettin Hoca, Timur’a hediye etmek için bahçesindeki ağaçtan, en güzel ay- vaları bir sepete koyup düşmüş yola. Hoca’yı üstünde bayramlık kıyafeti, kolunda sepetle görenler, merakla sormuşlar: – Hayırdır Hocam, nereye gidiyorsun? Hoca böbürlene böbürlene cevaplamış: – Hünkâr’a hediye götürüyorum. Bakın mübarekler ay parçası gibi. Muzibin birisi: – Aman Hocam sen ne yapıyor- sun, demiş, Timur’a hiç ayva götürülür mü? Her şeyden nem kapan bir adam. Al Hünkâr’ım, ayvayı ye mi diye- ceksin? Hoca’nın canı sıkılmış, hak ver- miş. Peki, demiş: – Ne götüreyim o zaman? Timur’un aşçısını tanıyan birisi: – İncir götür, demiş. Hoca sepetteki ayvaları sokaktakilere dağıtıp incir almış, Timur’un huzuruna çıkmış: – Hünkarım size Akşehir’in en güzel incirlerini getirdim, sıhhatinize iyi gelir, de- yince, Aksak Timur Hazretleri: – Getir şu sepeti önüme koy, sonra da geç karşıma dikil bakalım, demiş. Timur, memnun bir şekilde karşısına dikilen Hoca’nın kafasına incirleri fırlat- maya başlamış. Bir yandan da bağırıyormuş: – Hiç kimse sana incirden nefret ettiğimi söylemedi mi? İncirler kafasına geldikçe Hoca da: – Çok şükür Allah’ım! deyip duruyormuş. Timur şaşırmış: – Adama bak, üzüleceğine şükrediyor! Hoca bir yandan şükrederken, bir yandan da söylenmeye devam ediyormuş: – Hünkarım, ya ayva getirseydim, halim nice olurdu. 117

A. Aşağıdaki ifadeler metne göre doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazalım. a Nasrettin Hoca, Timur’a satmak için bahçesinden ayva toplamış. DY b Muzibin birisi, Hoca’yı ayva götürmemesi konusunda ikna etmiş. DY c Timur’un aşçısı Hoca’ya incir götürmesi tavsiyesinde bulunmuş. DY d Nasrettin Hoca, sepetteki ayvaları sokaktakilere dağıtmış. DY e Timur ayva değil incir seviyormuş. DY f Timur, incirleri Nasrettin Hoca’ya fırlatmış. DY g Nasrettin Hoca ayva getirmediğine pişman olmuş. DY h Timur, Nasrettin Hoca’nın sevinmesine şaşırmış. DY B. Aşağıdaki kelimelerin sözlük anlamlarını yazalım, cümle içinde kullanalım. a HÜNKÂR : CÜMLE : b SIHHAT : CÜMLE : c MUZİP : CÜMLE : C. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplandıralım. 1. “Hoca elinde ayvalarla düşmüş yola.” 2. Nasrettin Hoca için aşağıdakilerden Altı çizili kelime aşağıdaki cümlelerin han- hangisi söylenebilir? gisinde yukarıdaki anlamıyla kullanılmıştır? A. Kendine çok güvenen. B. Timur’u yakından tanıyan. A. Orhan öğretmenin gözünden düşmüş. C. Başkalarının etkisinde kalan. B. Ayten’in elindeki bardak yere düşmüş. D. İnsanlarla dalga geçen. C. Umut ayağı takılında yere düşmüş. D. İki arkadaş sabah erkenden yola düşmüş. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim 4. “Hoca sepetteki ayvaları sokaktakilere kullanılmıştır? dağıtmış.” A. Her şeyden nem kapan bir adam. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı B. Timur’a hiç ayva götürülür mü? altı çizili kelimedir? C. Hoca’nın canı sıkılmış. D. Hoca sepetteki ayvaları çevresindeki- A. Ne zaman? B. Kim? C. Neyi? D. Kime? lere dağıtmış. 118

Adı: ......................... DEYİM - ATASÖZÜ Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki söz gruplarını okuyalım. Noktalı yerlere “deyim”, “atasözü” sözcüklerinden uygun olanı yazalım. (Açıklamayı dikkatlice okuduktan sonra çalışmayı yapalım.) İnsanlara öğüt (nasihat) veren, tavsiyede bulunan söz grubuna “atasözü” denir. Elden ayaktan düşmek ( ........................ ) Parayı veren düdüğü çalar ( ........................ ) El elden üstündür ( ........................ ) İçi içine sığmamak ( ........................ ) El bebek gül bebek ( ........................ ) Merdiven basamak basamak çıkılır ( ........................ ) Ayak bağı ( ........................ ) Pirincin taşını ayıklamak ( ........................ ) Lafla peynir gemisi yürümez ( ........................ ) B. Aşağıdaki deyimleri okuyunuz. Rakamları kullanarak açıklamalarıyla eşleştiriniz. DEYİM AÇIKLAMASI 1. Çenesi düşük. Musallat olduğu kimsenin yakasını bırakmamak. 2. Burun kıvırmak. Acımasız, insafsız. 3. Kene gibi yapışmak. Beğenmeyip, küçümsemek. 4. Patırtı çıkarmak. Kavga çıkarmak. 5. Taş yürekli Çok ve gereksiz şeyler kanuşan, susma bilmeyen. 6. Gönül yarası. Hızla koşarak uzaklaşmak. 7. Tabanları yağlamak Kişiyi çok derin üzüntü içinde bırakan acı. C. Aşağıdaki atasözlerini okuyunuz. Rakamları kullanarak açıklamalarıyla eşleştiriniz. ATASÖZÜ AÇIKLAMASI 1. Her horoz kendi çöplüğünde Yetenekli, bilgili, ünlü kişilerin düşmanı da çok olur. öter. Akılsız kişiyle arkadaşlık etme. Başına türlü dertler açar, zararını görürsün. 2. Meyveli ağacı taşlarlar. Kişi yaşadığı ortamda tanınır. Herkesin sözü kendi çevresinde geçer. 3. Söz gümüşse, süküt altındır. Konuşmak değerlidir. Bazı konularda konuşmamak, susmak, konuşmaktan daha değerlidir. 4. Deli ile çıkma yola, başına gelir türlü bela. 119

MİNİ TEST 27 1. Anlatılan herhangi bir şeyi önemseme- 7. I. Sevincinden ağzı kulaklarına varmak. mek, dinlememek” anlamına gelen de- II. Kul bunalmayınca Hızır yetişmez. yim aşağıdakilerden hangisidir? III. Bal olan yerde sinek de olur. IV. Çetin ceviz. A. kulak vermek B. kulak kabartmak C. kulak asmamak D. kulağına söylemek Yukarıdakilerden hangileri atasözüdür? 2. “Herhangi bir kişiyi koruyuculuğu altına A. I - II B. II - III C. III - IV D. II - IV almak, korumak” anlamına gelen deyim hangisidir? 8. Topluluktan ayrılıp tek başına hareket eden kişi, türlü zararlara uğrar, başına A. kol atmak B. koltukta olmak olmadık işler gelir. C. kolları sıvamak D. kol kanat germek Anlamına gelen atasözü hangisidir? 3. “Kimsenin zarar görmesini istemediğimiz A. Ağacı kurt, insanı dert yer. durumlarda söylenen” deyim aşağıdaki- B. Sürüden ayrılanı kurt kapar. lerden hangisidir? C. Mühür kimde ise Süleyman odur. D. Kendi düşen ağlamaz. A. Neyin nesi, kimin fesi? B. Ne Şam’ın şekeri, ne Arabın yüzü. 9. “Boynuz kulağı geçer” atasözünün açık- C. Ne şiş yansın, ne kebap. laması hangisidir? D. Nohut oda, bakla sofa. A. Çıraklıkla bir mesleğe başlayanlar 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde açıkla- zamanla ustalardan daha usta olabi- maya uygun deyim kullanılmamıştır? lirler. A. Çocuklar anlatacaklarıma kulak verin. B. Gençliğinde gücü yerinde iken çalı- B. Ne olursa olsun oğluna toz kondurmaz. şan, mal mülk sahibi olan kimse, yaş- C. Çok iyi bir insandır elini veren kolunu landığı zaman darlığa düşmez, rahat eder. alamaz. D. Ayşe’nin sevinçten etekleri zil çalıyor. C. İnsan, parasını verdikten sonra iste- diği şeye sahip olur. 5. “Ben Çetin kadar gözü kara bir çocuk görmedim” cümlesindeki altı çizili ifade- D. İnsan amacına ulaşmak istiyorsa, nin anlamı aşağıdakilerden hangisidir? önüne ne kadar engel çıkarsa çıksın, yolundan dönmemelidir. A. çok mutlu B. aşırı ürkek C. gönlü tok D. korkusuz 10. Severek, isteyerek, zevk duyarak yapıl- mayan bir işten iyi sonuç alınmaz. 6. “tilki uykusu” deyimi ile anlatılmak iste- nen uyku aşağıdakilerden hangisidir? Anlamına gelen atasözü hangisidir? A. derin uyku A. Gülme komşuna gelir başına B. “çıt” olunca uyanılan uyku B. Göz görmeyince gönül katlanır C. öğle vakti uyunulan uyku C. Gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır D. uzun süreli uyku ya baş D. Gözü tanede olan kuşun ayağı tu- zaktan kurtulmaz 120

Adı: ......................... EYLEMİN ZAMANI Soyadı: ......................... A. Cümleleri okuyalım. Cümlelerdeki eylem olan sözcükleri noktalı yerlere yazalım. Oğlum bazı davranışlarını değiştirmelisin. ( ........................ ) İzinsiz kullanmamalıyız başkalarının eşyalarını. ( ........................ ) Kendine yeni bir güneş gözlüğü aldı. ( ........................ ) Harun yardım istedi arkadaşından. ( ........................ ) Anneler gününde annesine küpe almış. ( ........................ ) Her geçen gün daha da kötüleşiyor yaraları. ( ........................ ) B. Aşağıdaki açıklamaları dikkatlice okuyalım. Geçmiş Zaman: Eylemin yapıldığı, sona erdiği zaman dilimidir. Şimdiki Zaman: Eylemin şu anda yapıldığı, devam ettiği zaman dilimidir. Gelecek Zaman: Eylemin henüz başlamadığı, gelecekte yapılacağı zaman dilimidir. C. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Eylemin gerçekleşmiş olduğu cümleleri işaretleyelim. Sinemler bu binadan taşındılar. Önümüzdeki hafta babam İstanbul’dan dönecek. İşçiler fındıkları toplayıp çuvallara doldurmuşlar. Odasında öğretmenin verdiği performans ödevini hazırlıyor. Zil çalınca hızlı bir şekilde dışarı çıktı. D. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Eylemin devam ettiği cümleleri işaretleyelim. Ağzımız açık bir şekilde gölde oluşan gökkuşağını izliyoruz. Yazdığı şiirler bir çocuk dergisinde yayımlandı. Çocuklar bahçede uçurtmalarını uçuruyorlar. Bebek uyuyor, sessiz olun. Ailece tiyatroya gidecekler. E. Cümleleri okuyalım. Eylemin henüz gerçekleşmediği cümleleri işaretleyelim. Problemin önemli kısımlarını hepimize açıkladı. Alt kattaki masayı üst kata çıkaracaksınız. Derenin kenarına modern bir köprü kuracaklar. Hazırlıkları tamamlayın yarın erkenden gelecekler. Onur ile Ömer uçurtma yarıştırıyorlardı. 121

MİNİ TEST 28 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatı- 7. I. Karşıdan karşıya geçerken taksi çarpmış. lan olay geçmişte yapılmıştır? II. Telefonda annesiyle konuşuyor. III. Sabah erkenden yola çıktı. A. Gözden uzak bir kasabaya yerleşe- cekler. Cümlelerinin hangisinde veya hangile- rinde “geçmişte olmuş bitmiş” bir durum B. Çocuklar bahçede kardan adam ya- anlatılmaktadır? pıyorlar. A. Yalnız I B. II - III C. Ödevini akşam yapacak. C. I - II D. I - III D. Okul çıkışı arkadaşını eve getirmiş. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle- 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem min zamanı farklıdır? henüz gerçekleşmemiştir? A. Önündeki kağıda rastgele resimler A. Suna, teyzesinin yanına gitti. çiziyor. B. Resim sergimiz haftaya açılacak. C. Uzun bir koridordan geçerek salona B. Hafta sonu maça gideceğim. C. Ödevini bitirince televizyon izleyecek. girdik. D. Yağmur yağdı mı her taraf toprak D. Evin boya işini babam yaptı. kokacak. 3. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi “devam eden bir eylemi” bildirmektedir? A. Güvercin ayak seslerini duyunca kaçmış. 9. “Gemi karaya ...................” cümlesinde B. Yandaki sınıftan müzik sesi geliyor. noktalı yere hangisi getirilirse “geminin C. Çocuk, uyumak için odasına çekildi. kara-ya yaklaşma işinin gerçekleştiği “ D. Müzik dersi bugün saat 12:00’de anlamı çıkar? başlayacak. A. yanaşıyor B. yanaşacak C. yanaştı D. yanaşıyordu 4. Serkan birazdan ellerini ..................... . Cümlesinde noktalı yere aşağıdakiler- 10. Dedem bahçede fidan ..................... . den hangisinin gelmesi doğru olur? Cümlesinde noktalı yere aşağıdakiler- A. yıkadı B. yıkamış den hangisi yazılırsa “fidanları şu anda C. yıkıyor D. yıkayacak diktiği” anlamı çıkar? 5. Proje ödevini çarşamba günü teslim ......... . A. dikecek B. dikti C. dikiyor D. dikmiş Cümlesinde noktalı yere hangisi getiri- 11. I. Hastaneye gidecek bir araba buldu. lirse “proje ödevini henüz teslim etmedi- II. Çocuklar sağa sola koşuyor. ği” anlamı oluşur? III. Bundan böyle herkes zamanında A. etmiş B. edecek C. ediyor D. etti gelecek. IV. Tavukları pazarda otuz liraya satmış. 6. “Çeşmede ellerini ..............” cümlesin- de noktalı yere hangisi getirilirse “yıka- Cümlelerinin hangilerinde eylemin be- ma işinin yapılmış olduğu anlaşılır? lirttiği zaman aynıdır? A. yıkıyor B. yıkayacak A. I - II B. II - III C. II - IV D. I - IV D. yıkayacağız C. yıkamış 122

Adı: ......................... EŞ - ZIT Soyadı: ......................... c BASİT A. Aşağıdaki kelimelerin zıt ve eş anlamlılarını yazalım. eş zıt a İHTİYAR b FAKİR eş eş zıt zıt d ÖDLEK e PİNTİ f FAYDALI eş eş eş zıt zıt zıt g SUAL h ÖFKELİ ı HÜR eş eş eş zıt zıt zıt i MUTLU j KÜS k SİYAH eş eş eş zıt zıt zıt l IRAK m USLU n KİBAR eş eş eş zıt zıt zıt o TUTSAK ö DURU p HARP eş eş eş zıt zıt zıt 123

MİNİ TEST 29 1. Annemin kaygılı bir hali vardı. 7. “Köyü fareler bastı.” cümlesinde altı çi- zili sözcük aşağıdaki cümlelerin hangi- Cümlesinde altı çizili sözcüğün eş an- sinde aynı anlamda kullanılmıştır? lamlısı aşağıdakilerden hangisidir? A. Erkan on yaşına bastı. A. meraklı B. öfkeli B. Bebek yavaş yavaş basmaya başladı. C. endişeli D. hüzünlü C. Çilek bahçesini yabani otlar bastı. D. Yarasına bastı diye bağırıyor. 2. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin hem zıt, hem de eş anlamlısı vardır? 8. I. teklif - öneri II. kuru - yaş A. misafir B. boş III. aydınlık - karanlık IV. uyarı - ikaz C. cevap D. yüksek Yukarıdaki sözcük çiftlerinden hangileri eş anlamlı sözcüklerdir? 3. “ucuz” ile “pahalı” sözcükleri arasındaki A. II - III B. I - III C. II - IV D. I - IV anlam ilişkisi aşağıdaki sözcük çiftlerin- den hangisinde vardır? 9. Serkan her zaman doğru söyler. A. mutlu - mesut B. yemin - ant Altı çizili sözcüğün cümledeki anla- C. kanıt - delil D. masum - suçlu mı düşünüldüğünde zıt anlamlısı hangi cümlede kullanılmıştır? 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “serin” A. Türkçe sınavında iki soruyu yanlış sözcüğü diğerleriyle sesteştir? yaptım. A. Masa örtüsünü serin dedi annesi. B. Sinan’ın yalan konuştuğu her halin- B. Oldukça serin bir gündü. den belli oluyordu. C. Hava serinleyince içeri girdi. D. Bir anda serin bir rüzgâr esmeye C. Mert, Emre’ye yanlış yapmış. D. Her zaman dürüst davranır. başladı. 10. Arzu Hanım karton parçasını yere serdi. 5. Vatandaşlık görevlerimizden biri de ya- salara uymaktır. “Parça” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki anlamıyla kulla- Cümlesinde altı çizili sözcüğün yerine nılmıştır? aşağıdakilerden hangisi getirilirse cüm- lenin anlamı değişmez? A. Öğretmen çocuklara kitaptan bir parça okudu. A. emirlere B. kararlara B. kanunlara D. kurallara B. Eşyaların arasında çok değerli par- çalar vardı. 6. “suç-ceza” sözcükleri arasındaki anlam ilişkisi hangi seçenekteki sözcükler ara- C. Yerdeki cam parçasını kaldırırken sında vardır? elini kesti. D. Engin en güzel parçasını seslendirdi. 11. “önlem” sözcüğünün eş anlamlısı aşağı- dakilerden hangisidir? A. güvenlik - polis B. güneş - ışık A. garanti B. imkan C. kitap - kalem D. başarı - ödül C. felaket D. tedbir 124

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... DAĞDAKİ SES Ömer ile babası dağlara gezmeye çıkmışlardı. Dağların güzelliği Ömer’i büyüle- mişti. Bu güzelliği ilk defa görmüş olan Ömer birden haykırdı. - Muhteşemmm! Ses karşıdaki tepelerden yankılanıp geri döndü. - Muhteşemmm! - Kim var orada? Sözü biter bitmez cevap geldi. - Kim var orada? Kendisiyle dalga geçildiğini düşünen Ömer: - Sen benimle dalga mı geçiyorsun? dedi. Sözleri aynen kendisine geldi: - Sen benimle dalga mı geçiyorsun? Ömer iyice öfkelendi: - Canımı sıkıyorsun! Cevap yine değişmedi: - Canımı sıkıyorsun! Ömer babasına dönerek: - Neler olduğunu anlayabildin mi? dedi. Babası bir yandan tebessüm ediyor, bir yandan da oğlunu izliyordu: - Beni izle dedi: Sonra dağa yönelip seslendi: - Nasılsın? İyi misin? Cevap gecikmedi: - Nasılsın? İyi misin? - Teşekkür ederim! - Teşekkür ederim! - Hayat çok güzel. - Hayat çok güzel. - Seni çok seviyorum. - Seni çok seviyorum. Babası bu seslenmelerin ardından Ömer’e döndü: - Bu olaya “yankı” denir. Yankı, hayatımızın ta kendisidir. Hayatta söylediğin her şey bir gün gelir seni bulur. Tıpkı dağa söylediğin sözler gibi. Başkalarından güzel şeyler duymak istiyorsan, karşındakilere güzel sözler söylemelisin, dedi. 125

MİNİ TEST 30 1. Ömer’in büyülenmesine sebep olan 6. “Babası bir yandan tebessüm ediyordu.” aşağıdakilerden hangisidir? Altı çizili kelimeyle aynı anlama gelen kelime hangisidir? A. Babasıyla gezmeye çıkmaları B. Söylenenlerin tekrarlanması A. kahkaha atmak C. Dağların güzelliği B. gülümsemek D. Tepelerin yüksekliği C. sırıtmak D. sinirlenmek 2. “Sesin karşıdaki tepelerden geri gelmesi 7. “Döndü” kelimesi aşağıdaki cümlelerin olayına ................ denir.” hangisinde farklı anlamda kullanılmıştır? Noktalı yere hangisi gelmelidir? A. yansıma B. tepki A. Ömer, babasına verdiği sözden döndü. C. iletme D. yankı B. Babası Ömer’e döndü. C. Ömer sinirlenince babasına döndü. 3. Babasının şaşırmayıp, Ömer’in şaşırma- D. Ömer’in sözleri tepelerden geri sının sebebi hangisidir? döndü. A. Kendisiyle dalga geçilmesi 8. “Hayatta söylediğin her şey bir gün gelir B. Böyle bir şeyle ilk defa karşılaşması seni bulur.” C. Babasının kendisine gülmesi D. Dağlara gezmeye çıkmaları Yukarıdaki cümle aşağıdaki atasözlerin- den hangisinin açıklamasıyla yakın an- lamlıdır? 4. Metne göre aşağıdakilerden hangisi A. Yazın başı pişenin kışın aşı pişer. yanlıştır? B. Aç doymam, tok açıkmam sanır. C. Kaçan balık büyük olur. A. Yer: Dağlar D. Tabağa ne doğrarsan kaşığında o B. Kahraman: Ömer C. Zaman: İlkbahar çıkar. D. Konu: Sesin geri gelmesi 5. Metnin ana fikri aşağıdakilerden han- 9. I. Görme gisidir? II. Tatma III. İşitme A. Tepeler sesin yankılanmasına sebep IV. Koku alma olur. Metinde yukarıdaki duyulardan hangi- B. İnsanlarla dalga geçmemeliyiz. leri ile ilgili bir ayrıntı yoktur? C. Güzel söz söyleyen, güzel söz işitir. D. Karşımızdakini dikkatlice dinlemeliyiz. A. I - II B. II - III C. I - III D. II - IV 126

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME- 9 Soyadı: ......................... Y : ............................................ Nerede kaldı gençliğim benim Eskiden savaş sırasında insanlar kale- Saçlarıma düşmüş beyaz teller lere sığınır, kendilerini düşmanlardan ko- Bırakıp gitti bugün sevdiklerim rurlarmış. Günümüzde ise insanlar ken- İyi gün dostlarım şimdi nerdeler? dilerini kötülüklerden koruyacak böyle bir kale arıyor. İşte bu kale, kişinin kendi ailesidir. İnsanı kötülüklerden koruyacak en büyük kalesi, onun mutlu yuvasıdır. Aşağıdaki 4 soruyu metne göre cevap- Aşağıdaki soruları şiire göre cevaplan- landıralım. dıralım. 1. Metne en uygun başlık hangisi olur? 5. Şiirde kişinin hangi yaş dönemi ifade edilmiştir? A. Savaş Yılları B. Kale A. Çocukluk C. Sığınılacak Yer B. Gençlik D. Düşmanlar ve Kale C. Orta yaş D. Yaşlılık 2. Günümüzde insanlar ne arıyor? 6. Şair yaşamının hangi yıllarına özlem du- yuyor? A. Tarihi kaleler B. İyi insanlar A. Gençlik yılları C. Kötülüklerden korunacak bir yer B. İlkokul yılları D. Doğal güzellikler C. Çocukluk yılları D. Evlilik yılları 3. Metinde kaleye benzetilen aşağıdaki- 7. Şiirin ikinci satırında aşağıdaki duygu- lerden hangisidir? lardan hangisi vurgulanmıştır? A. Savaş A. korku B. üzüntü B. Güvenlik C. sitem D. sevinç C. İnsanlar D. Aile 4. İşte bu kale, kişinin kendi ailesidir. 8. Şairin dostları için hangisi söylenebilir? 12 3 4 A. Şairi yalnız bırakmışlar. Kaç numaralı sözcük gereksizdir? B. Şairin kötü gününde yanındadırlar. C. Şairin ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 D. Şaire küsmüşlerdir. 127

9. Hangisi ek alınca kesme işareti ile ayrıl- 14. Aşağıdakilerin hangisinde “abartma” maz? söz konusu değildir? A. Samsun B. Hakan A. Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi C. Zürafa D. Almanya olurum. 10. Aşağıdakilerden hangisi “bayram et- B. Kükredi mi dağlar yerinden oynardı. mek” deyimiyle aynı anlamdadır? C. Marmara depreminde binlerce in- A. Yağlı müşteri san hayatını kaybetti. B. Etekleri zil çalmak D. Mahallede yaprak kımıldasa habe- C. Gözü gönlü açılmak D. Attan inip eşeğe binmek rim olurdu. 11. “Ancak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin 15. Okul müdürü ..................................... . hangisinde “sadece” anlamında kullanıl- mıştır? Cümlesi hangisiyle devam ettirilirse “karşılaştırma” yapmış oluruz? A. Köy hayatına ancak bir hafta daya- nabildi. A. sinirli biridir. B. önceden daha hoşgörülüydü. B. Aslı gelemeyeceğini söylemişti ancak C. başarılı bir idarecidir. yine de geldi. D. bu sene emekli olacakmış. C. Bileti yoktu ancak içeri girmeyi ba- 16. I- Irmak geçerken at değiştirilmez. şardı. II- Akan su yosun tutmaz. III- Sürüden ayrılanı kurt kapar. D. Gidebilirsin ancak bir şartım var. IV- İşleyen demir ışıldar. 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül Numaralandırılmış atasözlerinden han- kaldırıldığında cümlenin anlamında de- gileri “çalışma” ile ilgildir? ğişiklik olur? A. I-II B. II-IV C. III-IV D. I-III A. Kalktım, annemi sevinçle öptüm. B. Burak, düşünmeden hareket etmez. 17. Aşağıdaki cümlelerde geçen “ki”lerden C. Bayan, satıcıya seslendi. hangisi ayrı yazılmalıdır? D. Hayır, senin gelmeni istemiyorum. A. Mustafa’nınki daha güzel olmuş. 13. Hasan Efendi elindeki fidanı bahçenin B. Evdeki hesap çarşıya uymadı. bir köşesine dikti. C. Biliyorumki bu iş böyle olmayacak. D. Kasadaki elmaları poşete koydu. Altı çizili sözcük aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı anlamda kullanılmıştır? 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerek- siz sözcük kullanılmamıştır? A. Oldukça dik bir yamaçtan aşağıya doğru inerken yuvarlandık. A. Söz almak için elini yukarı kaldırdı. B. Nihayet bu hastalıktan sonunda kur- B. Bugün dik açılı üçgenleri öğrendik. C. Ali, Emre’ye dik dik baktı. tuldum. D. Saksıya diktiği çiçeğini her gün sulu- C. Serhat eliyle Ömer’e tokat attı. D. Beni görünce hemen yanıma geldi. yordu. 128

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... UZAYDA YAŞAM Astronot, kısaca “uzay adamı” demektir. Astronotlar uzaya gitmeden önce özel olarak eğitilirler. Gök cisimleri- ni incelemek ve onlara ulaşmak için çalışmalar yürütürler. Uzay adamları göreve genellikle birkaç kişi birlikte gi- derler. Bazen haftalar boyunca uzayda çalışırlar. Uzayda yaşam Dünya’dakinden farklıdır. Peki astronotlar uzayda nasıl yaşarlar? İnsanın en önemli ihtiyaçlarından biri beslenmektir. Ast- ronotlar uzayda yemek yapmazlar. Yenilecek yemekler Dünya’da yolculuk öncesinde hazırlanır. Uzay araçlarında bu yiyecekleri ısıtmak için bir fırın bulunur. Uzayda tuz ve şeker sıvı halde tüketilir. Astronotlar, tıpkı evlerindeki gibi günde üç öğün yemek yerler. Öğün aralarında çay, kahve, meyve suyu içer hatta istedikleri meyveleri de yerler. Beslenme sonucu ortaya çıkan çöpler biriktirilir ve Dünya’ya geri getirilir. Astronotlar için uzun ve yorucu bir günden son- ra uyumak gibisi yoktur. Bir uzay aracında uyumak nasıldır dersiniz? Merak etmeyin! Astronotlar, uzay aracında evlerindeki gibi rahat uyurlar. Ama uyuma biçimleri Dünya’dakinden biraz farklıdır. Uzayda her şey hafifler. Astronotlar da hafifler. Yani, istedikleri şekilde hareket edip istedikleri şe- kilde uyuyabilirler. İster ayakta, ister havada. Uyurken de istemeden uçabilirler. Bu yüzden uyurken bir yere çarpmamak için kendilerini emniyet kemeriyle uzay aracına bağlarlar. Astronotlar günde ortalama sekiz saat uyurlar. Bilim Çocuk Dergisi (Kısaltılmıştır.) 129

A. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplandıralım. 1 Astronot nedir? 2 Astronotlar uzaya gitmeden önce niçin özel olarak eğitilirler? 3 Astronotlar uzayda nasıl beslenirler? 4 Uzay aracındaki çöpler ne yapılır? 5 Astronotlar uyurken niçin kendilerini emniyet kemeriyle bağlarlar? B. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak yazalım. Kelimeleri cümle içinde kullanalım. a UZAY : CÜMLE : b SIVI : CÜMLE : c ÖĞÜN : CÜMLE : C. Aşağıdaki ifadeler metne göre doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım. a Astronotlar uzaya genellikle yalnız giderler. DY b Astronotlar uzayda yemek yapmazlar. DY c Astronotlar günde üç öğün yemek yerler. DY d Astronotlar biriken çöpleri uzaya atarlar. DY e Varlıklar uzayda daha da ağırlaşırlar. DY f Uzay araçlarında yiyecekleri soğutmak için fırın vardır. DY 130

Adı: ......................... PEKİŞTİRME Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Verilen kelimeleri açıklamaya uygun şekilde pekiştirerek yazalım. Kelimenin ilk hecesine “m, p, r, s” harflerinden birisini getirerek pekiştirme yapabilirsiniz. temiz sıcak yeşil ........t.e..r.t.e..m...iz......... ........s.ı.m...s.ı.c..a.k......... ........y..e..m..y..e..ş.i.l....... düz beyaz sivri ........................... ........................... ........................... mavi mor hızlı ........................... ........................... ........................... boş yuvarlak uzun ........................... ........................... ........................... doğru parlak kirli ........................... ........................... ........................... pembe kırmızı dar ........................... ........................... ........................... 131

B. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Verilen kelimeleri açıklamaya uygun şekilde pekiştirerek yazalım. Kelimenin ilk hecesine “m, p, r, s” harflerine “a, e” harfle- rinden birini getirerek pekiştirme yapabilirsiniz. -me, -ma, -pe, -pa, -re, -ra, -se, -sa karışık yalnız çevre .....k.a..r.m...a..k..a..r.ı.ş.ı.k..... ......y..a.p...a.y..a..l.n..ız....... ......ç..e..p..e.ç..e..v..r.e....... sağlam dağınık parça ........................... ........................... ........................... tıp gündüz açık ........................... ........................... ........................... C. Aşağıda verilmiş olan pekiştirilmiş kelimeleri cümle içinde kullanalım. a masmavi : b paramparça : c bomboş : d karmakarışık : e tertemiz : f tıpatıp : g apacı : h kıpkırmızı : ı sapasağlam : i mosmor : 132

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 10 Soyadı: ......................... Y : ......................................................... 6. Toplantıya senden erken geldi. Şimdi ben, kendi çocukluğumu hatırlı- Cümlesinde altı çizili sözcüğün yerine han- yorum. Benim çocukluğum Anadolu’nun şi- gisi yazılırsa cümlenin anlamı değişmez? rin bir kasabasında geçti. Evimiz büyük bir bahçenin ortasındaydı. A. sonra B. önce C. birlikte D. beraber Çocukken oyuncaklar içinde en çok uçurtmaları severdim. O günlerde kız ço- 7. KELİME ANLAMI cuklarının elinde uçurtmalar olurdu. Uçurt- maları seyrettikçe sanki ben de gökyüzünde 1 bencil parasını, malını gerekli uçar gibi olurdum. zamanlarda bile harcamayan İlk 4 soruyu metne göre cevaplandırınız. 2 kıskanç kıskanma huyu olan 1. Metinde belirtilen olay nerede geçmiştir? 3 cimri yalnız kendi çıkarını düşünen A. Büyük bahçeli bir evde 4 iftira kasıtlı olarak işlemediği suçu B. Anadolu’nun büyük bir ilinde yükleme, atma C. Şirin bir kasabada D. Bahçeli büyük bir köyde Bazı sözcüklerin anlamları yanlış veril- miştir. Kaç numaralı sözcükler yer de- ğiştirilirse yanlışlık düzeltilmiş olur? A. 1- 2 B. 2 - 3 C. 3 - 4 D. 1- 3 2. Yazar bu metinde hayatının hangi döne- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “abart- mini anlatmaktadır? ma” anlamı yoktur? A. okul yıllarını B. gençlik yıllarını A. Bir “of” çeksem, karşı ki dağlar yıkılır. C. üniversite hayatını D. çocukluğunu B. Yeter artık, emdiğim sütü burnumdan getirdin! 3. Metinden aşağıdakilerden hangisini çı- karamayız? C. Dışarıda müthiş bir yağmur yağıyor. A. Kızlar da uçurtma uçururmuş. D. Müthiş kulakları var, karıncanın ayak B. Yazar çocukluğunda mutluymuş. sesini bile duyabiliyor. C. Kasabanın en büyük bahçeli evi ya- 9. 1- söz 2 - on 3 - yaş zarın ailesininmiş. D. Yazarın uçurtma dışında da oyuncak- 4 - bulut 5 - dağ 6 - güneş ları varmış. Yukarıdaki sözcüklere “-lik” eki getirildi- ğinde hangileri yeni anlam kazanır? 4. Metne en uygun başlık hangisi olur? A. 1 - 2 - 4 - 6 B. 2 - 3 - 5 - 6 A. uçurtmalar B. çocukluğum C. kasaba D. Anadolu C. 2 - 4 - 5 - 6 D. 1 - 2 - 5 - 6 5. “Öyle hasta oldu .............. iki hafta oku- 10. “nasihat - öğüt” sözcükleri arasındaki an- la gidemedi.” cümlesinde noktalı yere lam ilişkisi hangi sözcükler arasında vardır? aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A. güzel - çikolata B. kötü - iyi A. mu B. fakat C. ancak D. ki C. ilgi - alaka D. dar - geniş 133

11. 1. Pire gibi olmak, 16. Senin matematik kitabını evde unuttum. 2. pire için yorgan yakmak, 3. pireyi deve yapmak, Cümlesinden hangi sözcüğü çıkarırsak 4. pireyi gözünden vurmak. ifade cümle olmaktan çıkar? “Önemsiz bir olayı büyütmek“ anlamına A. senin B. matematik gelen deyim yukarıdakilerden hangisidir? D. unuttum C. evde A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 17. Aşağıdakilerden hangisi “Deprem fe- laketinde zarara uğrayanlara devlet 12. Kardeşinin karnesini kardeşinden kaptı. kucak açtı.” cümlesinde geçen “kucak 1 2 34 açmak” deyiminin anlamına uygundur? Yukarıdaki sözcükler alfabetik sıraya göre A. Yardım etmek, barınacak yer vermek. sıralandığında hangisi ilk sırada yer alır? B. Haklarını savunacak avukat vermek. C. Depremzedeleri devlet kurumların- A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 da işe koymak. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gelin” D. Üzüntülerini gidermek için konuşmak. kelimesi diğerlerinden farklı bir anlam- da kullanılmıştır? 18. Bir işi korkuyla yapmaktansa hiç yap- mamak daha iyidir. A. Cumartesi günü bize gelin. B. Akşam eve gelin de konuşalım. Anlamına gelen atasözü hangisidir? C. Öğretmenimiz “Yarın erken gelin.” dedi. D. Gelini ata bindirmişler “Ya nasip!” A. Köpeğe dolanmaktansa çalıya do- lanmak daha iyidir. demiş. B. Sabreden derviş muradına ermiş. 14. Bütün müzik türlerini .................... de C. Kör bile düştüğü çukura bir daha türküleri çok severim. düşmez. D. Korkulu rüya görmektense uyanık durmak daha iyidir. Yukarıdaki cümlede noktalı yere hangi- 19. Sevgide teksin sinin gelmesi doğru olur? Sen bir meleksin Hep sevileceksin A. sık sık B. tamamen Sevgili hocam. D. genellikle C. özellikle Yukarıdaki dörtlüğün ana duygusu aşa- ğıdakilerden hangisidir? 15. Her yeri aradım ...I.. kitapların arasına bile baktım. Geç kalmamak ..I.I.. hızlı hız- A. evlat sevgisi B. melek sevgisi C. anne sevgisi D. öğretmen sevgisi lı yürüyordu. Oyunda mızıkçılık yapıyor, ..I.II.. kimse onunla oynamak istemiyor. Noktalı yerlere hangileri gelmelidir? 20. Cümlelerin hangisinde hareket bildiren sözcük cümlenin sonunda değildir? I II III A. ama için çünkü A. Okul çıkışı eve gelir bisikletle. B. hatta çünkü bu nedenle B. Nedense sözlerime herkes güldü. C. hatta için dolayısıyla C. Az önce okula doğru gidiyordu. D. çünkü bu yüzden için D. Her fırsatta defterimi karalıyor. 134

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... DELİCELER Son yıllarda Anadolu topraklarında doğayla iklim arasındaki ince denge bozuluyor. Bu nedenle birçok kuş türü, kayıplara karışıyor. Keklik, çil, ördek, tavşan etleri; tilki, sansar, porsuk gibi canlılar ise maalesef tüyleri ve kürkleri için avlanır. Bir bakıyorsunuz ne eti, ne tüyü kim- senin umrunda olmayan kimi kuşlarla hayvanlar da yok oluyorlar. Bizim oraların, yani Aygar Dağı bölgesinin son yitiği deliceler oldu. Kartallar soyundan bir kuş olan delice, daha çok şahine, doğana, atmacaya benzer. Onlardan daha küçük, daha çelimsiz, daha az saldırgan bir kuştur. Yuvalarını örenlik- lerde, ağaçlıklarda, bir de üzeri kiremitle örtülü evlerin çatı aralarında yaparlar. Köydeki evimizin çatısında bunlardan beş on tanesinin yuvalandıklarını hatırlıyo- rum. Onları evimizin uğuru diye benimsemiştik. Çatıya girip çıkarlarken avlu içinde yeni civciv çıkarmış ana tavuklar “gurk gurk”larla huysuzlanırdı. Yavrularını kanat- larının altına toplarlardı. Halbuki delicelerin civcivlere saldırdığı hiç görülmemişti. Bu çelimsiz yırtıcıların uçuşları başka kuşlarınkine benzemez. Yerden otuz kırk metre yükseklikte durarak kanatlarını belli belirsiz pır pır çırparlar. Ha düştü ha dü- şecek sanırsınız. Bu uçuş biçimi onların başarısız bir uçucu olmalarından değil, çok hafif olmalarından ileri gelir. En hafif bir hava akımı bile dengelerini bozabilir. Deliceler özellikle böcekleri, çekirgeleri, tırtılları yakalayıp yerler. Doğanın düzeni içinde deliceler de görevlidirler. Kemiricileri güçleri yettiğince azaltmaya, zararlarını aza indirmeye çabalarlar. Deliceler on beş ile yirmi yıl öncesine kadar oldukça çoktular. Şimdi ilaç için arasanız Aygar Dağı içinde ve kırlarında bir tekini bile bulamazsınız. Deliceler bura- lardan niçin yok oldular? Maalesef bu sorunun ceva- bını bilen yok. ÖRENLİK : Harâbe, virâne olmuş yer. Hasan Latif SARIYÜCE (Düzenlenmiştir.) 135

A. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplandıralım. 1 Tilki, sansar, porsuk gibi hayvanların avlanma nedeni nedir? 2 Deliceyi kısaca tanıtalım. 3 Avludaki ana tavukların huysuzlanma nedeni nedir? 4 Kaç yıldır delicelere yaşadıkları bölgelerde rastlanmıyor? 5 Metnin konusu nedir? B. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak yazalım. a DOĞA : b YİTİK : c ÖRENLİK : d ÇELİMSİZ : C. Aşağıda delicelerle ilgili ifadeleri harfleri kullanarak eşleştirelim. a Aygar Dağı bölgesi. .... Benzedikleri kuşlar. b Küçük ve çelimsiz. .... Yuva yaptıkları yerler. .... Görevleri. c Şahin, doğan, atmaca. .... Beslendikleri hayvanlar. .... Yaşadıkları yer. d Örenlik, ağaçlık, kiremit çatılı evler. e Kanatlarını belli belirsiz pır pır diye çırparlar. f Böcek, çekirge, tırtıl. .... Uçuş şekli. .... Fiziksel özellikleri. g Kemiricileri en aza indirmeye ça- lışırlar. 136

Adı: ......................... SÖZLÜK ANLAMI Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım. Ş müsabaka Herhangi bir amaca ulaşmak için yapılan zorlu çalışma. B mücadele Spor karşılaşmalarını yöneten kişi. T rakip Karşılaşma, yarış, yarışma. K taraftar Herhangi birini veya takımı destekleyen kimse. N tribün Kazanma, önde bitirme durumu. A hakem Spor alanlarında izleyenlerin oturduğu yer. E galibiyet Birbiriyle yarışan kişi veya takımlardan her biri. B. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım. Y mandal Deniz araçlarına ve uçaklara yön vermeye yarayan alet. K haykırmak Başkalarının bilmemesi için gizli işaretlerin tümü. T dümen Büyük aletleri tartmaya yarayan büyük tartı aleti. E sıvı Yüksek sesle bağırmak. Ü şifre Görünmez halde olan. R kantar İpe serilen çamaşırı tutturmaya yarayan kıskaç. İ gizli İçine konduğu kabın şeklini alan. C. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım. Z nota Taş, maden çıkarılan yer. C ocak Kanunlara uymayan, aranan kişi. İ kürk Doğum yaptırmak işini üstlenen kadın. E kaçak Bazı hayvanların giyecek yapımında kullanılan postu. V ebe Müzik seslerini belirtmek için kullanılan işaret. D. Aşağıdaki sözcüklerle anlamlarını eşleştirelim, şifreyi bulalım. L efsane Oluşacak hastalıklara karşı koymak için verilen sıvı. Y aşı Zihnin oluşturduğu düşünce. Y cömert Gerçek anlamının dışında anlam vermek için kullanılan söz. E fikir Mikroplar yoluyla insandan insana geçen hastalık. Ş mecaz Konusu genellikle olağanüstü olaylar olan hikaye. İ bulaşıcı İzlenen yol, metot. A yöntem Parasını ve malını esirgemeyen, eli açık. 137

MİNİ TEST 31 1. Herkesin yapamadığını büyük bir usta- 6. KELİME SÖZCÜK ANLAMI lıkla yapan, elinden iş gelen. 1 yapay Kendiliğinden oluşmuş insan eli Yukarıda açıklaması yapılan sözcük değmemiş. aşağıdakilerden hangisidir? 2 beşeri İnsanoğlu ile ilgili. A. güçlü B. kurnaz 3 doğal İnsan eli ile yapılmış C. marifetli D. düzenli 4 doğa Canlı ve cansız maddelerin bütünü, tabiat. 2. I. Tanınmamak için yüze geçirilen ve Yukarıdaki tabloda eşleştirmelerin doğ- çeşitli maddelerden yapılan örtü. ru olabilmesi için hangi ikisi yer değiştir- melidir? II. Takma saç. III. Gizli tutulması gereken şey. A. 1- 2 B. 2 - 3 C. 2 - 4 D. 1- 3 Yukarıda sözcük anlamları verilmiş olan 7. “Her zaman elinden ufak kazalar çı- sözcükler hangi seçenekte doğru olarak kan.” Sözlük anlamı yukarıda verilmiş verilmiştir? olan sözcük hangisidir? I II III A. sakat B. sevimli A. peruk atkı söz C. yeteneksiz D. sakar B. maske peruk sır C. şifre maske sır 8. not: 1. Hatırlamak için yazılan kısa yazı. D. maske peruk suç not: 2. Öğrencilerin başarısını gösteren sayı. 3. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin an- lamı yanlış verilmiştir? “NOT” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han- gisinde birinci anlamıyla kullanılmıştır? A. altı: Beşten sonra gelen sayının adı. B. alışık: herhangi bir olaya, duruma A. Biraz daha çalışsaydım daha yüksek not alabilirdim. uyum sağlamış olan. C. antika: Eskilerden kalma değerli eşya. B. Matematikten en yüksek notu ben aldım. D. ahlâk: Eskiden Osmanlılarda madeni C. Yazım kurallarına uymadığım için öğ- paralara verilen isim. retmenim notumu kırdı. D. Merak etmeyeyim diye kapıya not 4. “Gecikme olmadan, ivedi.” sözlük anla- mı verilen kelime hangisidir? bırakmış. A. aciz B. acil C. adalet D. akıcı 9. Kurt: 1. Koyun sürülerine saldıran yırtıcı hayvan. 5. I. düzgün: Girintisi, çıkıntısı olmayan. II. ezberci: Dersini anlayarak değil, Kurt: 2. Mecaz olarak, işini iyi bilen aldanmaz. kelime kelime akılda tutan kişi. III. gezegen: Güneşin etrafında dolaşan “Kurt” sözcüğü hangi cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır? gök cisimlerinin herbiri. A. Kurt yavrusundan bile korkarım. Hangi sözcüklerin anlamları doğru ve- B. Sürüye kurt girmiş. rilmiştir? C. Bu işi halleder, kurt gibidir o. D. Kurt, avcıyı görünce kaçtı. A. I - II B. I - III C. II - III D. I - II - III 138

Adı: ......................... KURALLI CÜMLE Soyadı: ......................... CÜMLEDE ANLAM A. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Noktalı yerlere “kurallı”, “kuralsız” yazalım. Not: “İş, oluş, durum bildiren sözcüklerin sonda olduğu cümlelere kurallı cümle denir. Ey çocuklar! Sevinin geldi bahar. ( ........................ ) Cumhuriyetimiz erdi 97. şeref yaşına. ( ........................ ) Kurunun yanında yaş da yanar. ( ........................ ) Bilgisayar iletişim alanında çığır açmıştır. ( ........................ ) İnsan yaşamında aklın ve bilimin önemi büyüktür. ( ........................ ) Son ölçümler ilimizde kirlilik oranının arttığını gösteriyor. ( ........................ ) Ancak sen hafifletebilirsin onun üzüntüsünü. ( ........................ ) B. Aşağıda verilmiş olan sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturarak yazalım. a ayrıldı toplayıp pırtını kamptan pılını b uçurumlar yolun derin vardı sonunda c evlendi törenle bir sade ablam d çay katında içiyor arkadaşlarıyla üst binanın yan C.C ümleleri okuyalım. Noktalı yerlere “karşılaştırma”, “abartma”, “öneri”, “şaşır- ma”, “beğenme”, “yakınma”, sözcüklerinden uygun olanı yazalım. Birde kitabı aldığı gibi getirmesini de öğrense. ( ........................ ) Biraz sonra birde onu karşımda görmeyeyim mi? ( ........................ ) Hasan’ın bu davranışı karşısında saygıyla eğiliyorum. ( ........................ ) Sabır bir erdemdir, sakın ondan vazgeçmeyin. ( ........................ ) Önceki sınavdan daha yüksek puan almıştı. ( ........................ ) Bir solukta okuldan çıkıp, eve vardı. ( ........................ ) 139

MİNİ TEST 32 1. Aşağıdakilerden hangisi kurallı cümle 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “işin, değildir? önem verilmeden yapıldığı” anlamı vardır? A. Seni bu başarından dolayı kutluyorum. A. Balıkçılar sabah erkenden uyandılar. B. İlk uçaklar yapılırken kuşlar örnek B. Gelişi güzel bir temizlik yaptılar. C. Aldığı siparişi hemen teslim etti. alınmış. D. Sessiz sedasız çıkıp gittiler. C. Dolabın camını Ahmet kırdı. D. Çok sever kardeşim portakal suyunu. 7. Ağaçtaki elmalar Emre’nin çok hoşuna gitmişti. Uzanarak bir tane elma kopardı. 2. 1. dalı 2. gölgesinde 3. kesilmez ...................... kopardığı elma çürüktü. 4. ağacın 5. oturulacak Noktalı yere aşağıdakilerden hangisi Numaralandırılmış sözcüklerle kurallı gelmelidir? ve anlamlı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur? A. dolayısıyla B. çünkü C. özellikle D. ancak A. 3-2-5-4-1 B. 1-3-2-5-4 8. Bir çok insan başarısız olunca bahaneler C. 2-5-4-1-3 D. 4-1-3-2-5 ardına sığınır. Hatayı kendinde aramaz. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kurallı İfadeleriyle anlatılan aşağıdakilerden cümledir? hangisidir? A. Açtım ki bomboş dolabın içi. A. Başarısızlık bize kendimizi tanıtan bir B. Başarılı olmanın vardır birçok yolu. okuldur. C. Erkenden yola çıkacaklar yarın. D. Elindeki oyuncakları yere bıraktı. B. Hata yapanlar özür dilemesini bilmi- yorlar. 4. 1. sen 2. hafifletebilirsin C. Başarısızlığı çoğu insan kabul etmek 3. üzüntüsünü 4. ancak istemez. 5. onun 6. Uğur D. Başarısızlığın nedenleri bilinmeden başarı yakalanamaz. Numaralandırılmış sözcüklerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sebep sıralama nasıl olur? sonuç ilişkisi yoktur? A. 6-4-1-2-5-3 B. 4-6-1-2-3-5 A. Hasta olduğu için dışarı çıkmadı. C. 1-3-6-4-5-3 D. 6-5-3-4-1-2 B. Senin için saçımı süpürge ettim. C. Doğum günü olduğu için heyecanlıydı. D. Beni aradığın için çok mutlu oldum. 5. 1. tarih 2. dünyanın 10. Eksiksiz ve kusursuz bir hayatı isteyenler 3. renkli 4. en değil, bulundukları halden hoşnut olma- 5. kitaplarıdır 6. kitapları sını bilenler mutlu olabilirler. Numaralandırılmış sözcüklerle anlamlı Cümlesine göre kimler mutlu olurlar? ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur? A. İstekleri gerçekleşenler. B. Maddi durumu kötü olanlar. A. 2-3-4-6-1-5 B. 2-4-3-6-1-5 C. İyimser ve olanla yetinenler. C. 1-6-4-3-2-5 D. 4-3-6-1-5-2 D. Yaşam koşulları iyi olanlar. 140

Adı: ......................... GERÇEK VE MECAZ ANlAM Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılmış kelimeler gerçek anlamıyla kullanılmışsa noktalı yerlere “GERÇEK”, mecaz anlamıyla kullanılmışsa “MECAZ” yazalım. a Ogün’ü oyuna almadığımız için bize kırıldı. ( ................. ) b Merthan dolapla duvar arasında sıkıştı. ( ................. ) c Mercimek çorbası acı olmuştu. ( ................. ) d Karşı takımda Tolga oynarsa yandık. ( ................. ) e Tatlı sözlerle arkadaşının gönlünü aldı. ( ................. ) f Şeker kabı elimden kayıp yere düştü. ( ................. ) g Yalancı çoban köylülere oyun oynadı. ( ................. ) h Buzdolabının motoru arızalandı. ( ................. ) ı Boş kovayı kuyuya indirdi. ( ................. ) i Uzun zamandır görmediği annesine hasretle sarıldı. ( ................. ) Bir B. Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Noktalı yer- Kelimenin kelimenin lere “GERÇEK”, “MECAZ” yazalım. gerçek herkes a. koyu b. ağaçtan anlamından tarafından sohbet ( ............ ) düşmek ( ............ ) uzaklaşarak bilinen, koyu gözden kazandığı sözlükteki renk ( ............ ) düşmek ( ............ ) yeni ilk c. derin d. kırık anlama anlamına düşünce ( ............ ) kalp ( ............ ) MECAZ GERÇEK ANLAM ANLAM derin kırık kuyu ( ............ ) ayna ( ............ ) denir. denir. e. zayıf f. ağır halka ( ............ ) söz ( ............ ) zayıf ağır çocuk ( ............ ) çanta ( ............ ) 141

C. Aşağıdaki kelimeleri gerçek ve mecaz anlamlarıyla cümle içinde kullanalım. a sıcak : sıcak : b parlak : parlak : c SERT : SERT : d EKŞİ : EKŞİ : e SOĞUK : SOĞUK : D. Aşağıdaki soruları cevaplandıralım. 1. “Bayılmak” kelimesi hangi cümlede me- 2. “Buz” kelimesi hangi cümlede mecaz caz anlamıyla kullanılmıştır? anlamıyla kullanılmıştır? A. Fareyi görünce düştü bayıldı. A. Her taraf buzla kaplıydı. B. Hastayı bayıltıp içeri aldılar. B. Salonda buz gibi bir ortam oluştu. C. Yeni koltuk takımına bayıldım. C. Buzluktaki buzları çıkardı. D. Kokuya dayanamayıp bayıldı. D. Şişen dizine buz koydu. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz bir anlatım yoktur? anlamlı bir kelime kullanılmıştır? A. Öğretmenimiz Esra’yı göklere çıkardı. A. Saksıdaki çiçekleri suladı. B. Ne olursa olsun kalp kırmayalım. B. Tatlı dil, insanları yumuşatır. C. Arkadaşının uyarısına çok bozuldu. C. Parası bitince eve kadar yürüdü. D. Anahtarı unutunca eve giremedi. D. Öğretmen sınıfa girince sessizlik oldu. 142

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 11 Soyadı: ......................... Y : HACER TEYZE 4. Garibim ben Benim de kimsem yok bu şehirde Hacer Teyze, kimsesiz bir kadındı. Çok Aylardır mektup bekliyorum güzel örgüler örerdi. Çevrede ününü duy- Memleketten mayan yoktu. Sürekli dizleri ağrıdığı için ev- Bir otel köşesinde. den çok seyrek çıkardı. İhtiyaçlarını komşu çocukları karşılardı. Gün boyunca durma- Yukarıdaki şiirde aşağıdaki duygulardan dan örgü örerdi. hangisi işlenmiştir? Oturduğu mahallenin yukarısında, köpek A. yalnızlık B. memleket özlemi tasmaları satan bir dükkan vardı. Dükkan sahibi, Hacer Teyze’nin ününü duymuş; on- C. fakirlik D. pişmanlık dan köpek paltosu örmesini bile istemişti. 5. “Yüzme bilmediğinden .......................” İlk 3 soruyu metne göre cevaplandırınız. Yukarıdaki ifadeyi hangisiyle tamamlar- sak sebep sonuç ilişkisi oluşturmuş ol- mayız? 1. Aşağıda Hacer Teyze için söylenenler- A. bizimle gelmedi. den hangisi doğru değildir? B. denize girmedi. C. haberim yoktu. A. Eşi, çocuğu yoktur. D. dolayı üzülüyordu. B. Çevresinde tanınan biridir. C. Her gün ördüğü örgüleri satmak için 6. “Beğenmemek, umursamamak” anlamına evden çıkardı. gelen deyim aşağıdakilerden hangisidir? D. Hasta olduğu için alışverişini mahal- lenin çocuklarına yaptırırdı. A. dudak ısırmak B. dudak ısırtmak 2. Hacer Teyze evden çok seyrek çıkardı. C. dudak bükmek D. dudak payı bırakmak Cümlesinde altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? 7. Aşağıdaki altı çizili eklerden hangisi A. sık B. sürekli C. arada bir D. akşam sözcüğe “belirtme” anlamı katmıştır? A. Şu çocuğu yanıma çağır. B. İşten çıkınca sana uğrayacak. 3. Dükkan sahibi niçin Hacer Teyze’den C. Burak, şimdi eczanede çalışıyor. köpek paltosu örmesini istemiştir? A. Hacer Teyze’nin para kazanmasını D. Eve gelir gelmez ağladı. istediği için. B. Hacer Teyze’nin durumuna üzüldüğü 8. Altı çizili sözcüklerden hangisi varlığın için. özelliğini belirtmemektedir? C. Hacer Teyze’nin güzel örgüler ördü- A. Serin hava ğünü bildiği için. B. Sulu portakal D. Köpek sahipleri kendisinden köpek C. Sınıfın kapısı paltosu istediği için. D. Geveze papağan 143

9. “Aç” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han- Ormandaki bütün hayvanlar, kış için ha- gisinde farklı anlamda kullanılmıştır? zırlık yapıyormuş. Ağustos böceği tür- kü söylüyormuş. Arılar çiçeklerden bal A. Tok, açın halinden anlamaz. topluyormuş. Çalışkan karıncalar buğ- B. Aç, susuz kaldılar ama vazgeçmediler. day tanelerini yuvalarına taşıyormuş. C. Şu şişeyi aç yada kıracağım. Köstebekler yuva kazıyormuş. D. Kurtlar aç kalınca şehre inmişler. 15. Kış için hazırlık yapmayan hayvan aşa- 10. “Ancak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin ğıdakilerden hangisidir? hangisinde “en erken” anlamında kulla- nılmıştır? A. Karınca B. Köstebek C. Ağustos Böceği D. Arı A. Benim derdime ancak sen çare bula- bilirsin. 16. Yukarıdaki parçada hangi hayvanın özelliği belirtilmiştir? B. Yarışmaya ancak dördüncü sınıflar katılabilecekmiş. A. Ağustos Böceği B. Arı C. Karınca D. Köstebek C. Çalışmayı sevmiyordu ancak para harcamaya bayılıyordu. 17. Sınava girmeden önce, ne olur ne ol- maz diye her zaman yanıma yedek D. Siz bu yürüyüşle köye ancak akşama kalem alırım. Bulutlu havalarda evden ulaşırsınız. şemsiyesiz çıkmam. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- Diyen bir kişi için aşağıdakilerden han- tım bozukluğu vardır? gisi söylenebilir? A. Tren garında resim sergisi açılacakmış. A. tedbirli B. becerikli B. Çetin her gün genellikle okula yürü- C. kurnaz D. sinirli yerek giderdi. 18. Karnın yardım kazma ile bel ile C. Hiç değilse spor bir ayakkabı alsaydın. Yüzün yırttım tırnak ile el ile D. Koyunlarını peşine takmış, köye doğ- Yine beni karşıladı gül ile Benim sadık yarim kara topraktır. ru gidiyordu. Aşık Veysel 12. “dünya - gezegen” sözcükleri arasındaki Dörtlükte vurgulanan hangisidir? anlam ilişkisi hangi seçenekte yoktur? A. çilek - meyve B. su - sıvı C. ayran - içecek D. şarkı - türkü A. İnsanın doğayı koruması. B. Doğanın insana cömert davranması. 13. Altı çizili sözcüklerden hangisi varlığın C. Tarım aletlerinin kullanılması. özelliğini belirtmiştir? D. Çevrenin kirletilmesi. A. Hasan Dayı 19. Artık yoktur esirlik, B. Evin çatısı Birlik olunuz birlik. C. Topun parası Birlikten doğar dirlik, D. Ekşi erik Ey dünya ulusları(1) 14. “Kömür koymak için ayrılmış yer.” an- Şiirin son dizesinde (1) yazan yere hangi lamında bir kelime oluşturmak için “kö- noktalama işareti gelmelidir? mür” kelimesine hangisi eklenmelidir? A. ( ! ) B. ( . ) C. ( , ) D. ( ? ) A. -cü B. -lü C. -lük D. -söz 144

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... DAĞLAR BİRER HAZİNEDİR Dağlar en önemli yeryüzü şekillerindendir. Karaların yaklaşık dörtte biri dağlar- dan oluşmaktadır. Dağların bir çok faydası vardır. Dağların bu faydalarından en ilginç olanı, onların yeryüzüne çakılmış kazıklar gibi olmasıdır. Bu kazık sözü size komik gelebilir, ama işin aslı öyle değildir. Dağların görünme- yen kısımları görünen kısımlarından çok daha büyüktür. Mesela dünyanın en yüksek yeri olan Everest Tepesi’nin yer kabuğunun derinliklerine doğru yüz kilometreden daha uzun kökleri vardır. Bu hâliyle dağlar, yer kabuğuna çakılmış birer kazık gibi- dirler. Eğer dağlar böyle olmasaydı yer kabuğu sürekli oraya buraya kayardı. Bü- yük karaların birbiriyle çarpışmaları sonucunda büyük depremler meydana gelirdi. Yerinde duramayan yer kabuğunda ne toprak ne de su birikirdi. Ne bir yol, ne de bir ev yapılabilirdi. Böyle bir dünya bizim için yuva olamazdı. Dağlar yeryüzünün temiz su depolarıdır. Tertemiz bulutlardan sağılan yağmur ve karlar dağlarda depo edilir. Havalar ısınınca depo edilen kar ve buzlar erimeye baş- lar. Dağın eteklerinden aşağılara doğru buz gibi serin, tatlı pınarlar akar. Akan bu pı- narlar yaz sıcağında bağların, bahçelerin, hayvanların ve insanların imdadına koşar. Dünya üzerindeki insanların yarısının su ihtiyacı da dağlardan karşılanır. Dağların büyük bir faydası da içlerinin maden dolu olmasıdır. Dağlar, düz araziler- le karşılaştırıldığında içleri hazinelerle dolu sandıklar gibidir. Altın, bakır, demir, gümüş gibi adını sayamadığımız pek çok maden dağların hazinelerinde depolanmıştır. Tarık USLU - (Düzenlenmiştir.) 145

A. Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını bulalım, cümle içinde kullanalım. a İLGİNÇ : CÜMLE : b DEPO : CÜMLE : c MADEN : CÜMLE : B. Dağların önemli görevlerinden biri de yeryüzüne çakılmış kazık görevi görme- leridir. Dağların kökleri olmasaydı yaşanacak olumsuzlukları maddeler halinde yazalım. a b c d e C. Aşağıdaki cümleleri tamamlayalım. yeryüzü hazinelerle temiz ihtiyacının pınarlar havalar a Dağlar yeryüzünün ............................. su depolarıdır. b İnsanların su ............................. yarısı dağlardan karşılanır. c Dağın eteklerinden buz gibi ............................. akar. d Dağlarda depo edilen karlar ............................. ısınınca erimeye başlar. e Dağlar, ............................. dolu sandıklar gibidir. f Dağlar en önemli ............................. şekillerindendir. 146

Adı: ......................... KARŞILAŞTIRMA Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki karşılaştırma cümlelerini okuyalım. Yapılan karşılaştırmayı yazalım. a Bu sene kış daha soğuk geçiyor. Önceki yılın kış mevsimi ile bu yılın kış mevsimi karşılaştırılıyor. b Sınıfımızın en uzun boylu öğrencisi Erdal’dır. c Ahmet, Erol kadar başarılı değil. d Aslan, ormanların en güçlü hayvanıdır. e Yeni aldığımız araba öncekine göre çok hızlı. B. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Karşılaştırma yapılmış olan cümlelerin bulutunu boyayalım. a Her akşam kardeşimin ödevlerine yardım ederim. b Sen de en az onun kadar başarılısın. c Oya’nın resimleri daha güzel olmuş. d Selim, beni de seni de sinemanın önünde bekleyecek. e Ablasına göre daha cana yakın bir kızdır. f Bu pasta öncekine göre daha büyük olmuş. g Konuşmak kadar dinlemek de önemlidir. h Ablama göre daha düzenli bir çocuğum. ı Arkadaşım gibi güzel yazı yazmayı çok isterdim. i Haydar, Yeliz kadar konuşkan değil. 147

MİNİ TEST 33 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşı- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşı- laştırma yapılmıştır? laştırma yapılmamıştır? A. Duvardaki saat çalışmıyor. A. Dünya, Ay’dan daha büyüktür. B. Sağlığım geçen haftaya göre daha iyi. B. Dolabında bir çok elbise var. C. Kirazı da çileği de severim. C. Bu yıl daha çok kar yağdı. D. Deniz bir hayli kirlenmişti. D. En beğendiğim masal kahramanı 2. Benim oyuncağım .............................. . Keloğlan’dır. Cümlesi hangisi ile tamamlanırsa karşı- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karşı- laştırma yapılmış olur? laştırma” anlamı yoktur? A. maalesef kırıldı. A. Şu kazağı daha çok beğendim. B. daha güzel. B. Geçen seneye göre daha başarılısın. C. senin oyuncağının yanında. C. Bu saç modeli en çok Ebru’ya yakışmış. D. kayboldu, sen mi aldın? D. Dün Ayşe’nin ve Arzu’nun doğum 3. I- Bu soru diğerlerine göre daha zordu. gününü kutladık. II- Yorulduğu için erken yattı. III- Ben senden daha uzunum. 8. Aradığın bilgiyi ...................... daha IV- Eve gelmeyince meraklandık. fazlasını internetten bulabilirsin. Yukarıdaki cümlelerin hangileri karşı- Noktalı yere hangisi gelmelidir? laştırma cümlesidir? A. hatta B. bence C. mutlaka D. çünkü A. I - II B. II - III C. III - IV D. I - III 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşı- 9. I. Ömer’in servisi ................ geç kalır. laştırma yapılmıştır? II. Senin .................... görevin ödevini yapmaktır. A. Mustafa bahçede uçurtma uçuruyor. III. Bazı bölgelerimizde ........................ B. Elma ağaçları daha çok meyve verdi. Akdeniz’de turizm gelişmiştir. C. Bahçede elma ve armut ağaçları var. D. Kadınlar bahçede elma topluyorlar. Yukarıdaki cümlelerde noktalı yerlere hangileri gelmelidir? 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşı- I II III laştırma yapılmıştır? genellikle hatta A. hep başlıca özellikle A. Timsah, hem suda hem karada yaşar. önemli yine B. Karınca, hem akıllı, hem de çalışkandır. B. genellikle genellikle özellikle C. Sincap daha cana yakın bir hayvandır. D. Baykuş, genellikle gece avlanır. C. böyle D. gibi 148

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA - YAZMA Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki kelimelerle metni tamamlayalım. Kelimelerin anlamını bularak cümle içinde kullanalım. sepetteki şeftalinin burasından önce üstünü için beremiz öylesine diğer ŞEFTALİ Ben ağaç olmadan .................... bir şeftaliydim. Bir sepete doldurulmuş yüze yakın .............................. arasındaydım. Bahçıvan sepetin altını .................... yeşil elma yapraklarıyla örtmüştü. Yaprakla- rın orasından .............................. sızan güneş ışınları kabuğumuza ulaşıyor, al renkli ince görüntümüzü daha çekici yapıyordu. Gün ağarmadan toplandığımız .................... üzerimizde biriken çiy gibi serindik hepimiz, özenle toplandığımızdan yaramız, ........................ yoktu. Kabuğum .................... kırmızıydı ki utanıp kızardığım sanılabilirdi. Bahçıvan, beni hemen fark edilebileyim diye .................... şeftalilerin en üstüne koydu. Çünkü ........................ diğer şeftalilerden daha iri ve daha albeniliydim. Samed BEHRENGİ a ÇİY : CÜMLE : b ALBENİ : CÜMLE : 149