4_SINIF_TURKCE_2022_2023

B. Aşağıdaki resimleri inceleyelim. Resimlerden anladıklarımızı oluş sırasına göre anlamlı ve kurallı cümlelerle anlatalım. Metnimize başlık yazmayı unutmayalım. ? 150

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 12 Soyadı: ......................... Y : Sabah evden çıkarken annesinin söyledi- 5. Canlı, neşeli ve hareketli yerleri ifade ği sözler geldi aklına: eden söz aşağıdakilerden hangisidir? - Yolda yürürken dikkat et, koşma, terle- A. lıkır lıkır B. cıvıl cıvıl me, kaldırımı kullan. C. şıkır şıkır D. kıtır kıtır O an annesine: 6. hatırlamak dilek - Çocuk muyum ben anne, artık öğüt istek rastlantı vermeyi bırak, diye söylenmişti. tesadüf anımsamak Annesinin gözlerini kara bulutlar kapla- yaramaz haylaz mıştı o an. onarmak Bu yaşananlar aklına geldikçe içi sıkılı- yor, gözleri doluyor, bir an önce eve gidip Yukarıda sol taraftaki sözcüklerin an- annesinin boynuna sarılmak istiyordu. lamdaşları sağ tarafta verilmiştir. Hangi sözcüğün eş anlamlısı verilmemiştir? İlk 4 soruyu metne göre cevaplandırınız. A. istek B. onarmak 1. Annesinin sözlerinden aşağıdakilerden C. tesadüf D. hatırlamak hangisini çıkaramayız? 7. Kuşlar haber verdi bana kuşlar, A. Koşmadan yürüyerek git. Gelecekte bir şeyler olacak. B. Kaldırımdan yürü. Gün dilediğimiz gibi doğar, C. Arabalara dikkat et. İnsan yüzümüz güler olacak. D. Yolda oyalanma. Cahit Sıtkı TARANCI 2. Metinde altı çizili sözcüğün eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir? Şairin içerisinde bulunduğu duygu hali için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A. nasihat B. emir C. laf etmek D. söz A. umutludur B. sevinçlidir C. üzüntülüdür D. karamsardır 3. Annesinin gözlerini kara bulutlar kapla- mıştı o an. 8. Aşağıdaki kelimeler alfabetik sıraya göre sıralandığında hangisi sonda bulunur? Yukarıdaki altı çizili sözcük aşağıdaki- lerden hangisini çağrıştırmaktadır? A. meslek B. merdiven C. meltem D. mehtap A. Yağmur bulutlarını B. Gözlerinin karardığını 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle- C. Gözyaşını min nedeni belirtilmemiştir? D. Gözlük taktığını 4. Metindeki çocuk aşağıdaki duygulardan A. Soğuk su içince hastalandı. hangisini yaşamaktadır? B. Sınav sonuçları açıklandı. C. Parasını kaybettiği için ağladı. A. yalnızlık B. ayrılık D. Geç kalınca otobüsü kaçırdı. C. pişmanlık D. kızgınlık 151

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bak- 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde varlığı mak” sözcüğü “aramak” anlamında kul- niteleyen (özelliğini belirten) bir sözcük lanılmıştır? yoktur? A. Semih, sokaktan geçenlere bakıyor. A. İhtiyar kadın çevresinden yardım B. Annenizin yokluğunda size kim bakıyor? bekliyordu. C. Bak bakalım müdür bey gelmiş mi? D. Parasını kaybetmiş, ona bakıyor. B. Vazodaki solmuş çiçekleri attı. C. Leyleklerin hepsi sonbaharda gider. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öznel D. Cesur bir çocuktur Yusuf. (kişisel düşünce) anlatım yoktur? 16. “Çevirmek” sözcüğü aşağıdaki cümle- A. İnsan, duygularını ancak resimle ifa- lerin hangisinde “yolundan alıkoymak” de edebilir. anlamında kullanılmıştır? B. Ömer’i cezalandırmamalıydı. A. O kadar sinirli ki, arkadaşının barış- C. Tilki, kargadan bir şarkı söylemesini ma teklifini geri çevirdi. istedi. B. Polisler bir anda etrafımızı çevirdi. D. Bence iki saatte bitiremezsin. C. Başını çevirmeden annesine cevap 12. Deprem olsa bir yerde, verdi. Veya yansa bir ocak, D. Çarşıya giderken bizi çevirip tiyatro- Her acıya, her derde, Yine sensin koşacak. ya götürdü. Yukarıdaki dörtlüğün kaçıncı satırında 17. “Gün boyunca sabırla telefonun çal- ismin yerine kullanılmış sözcük vardır? masını bekledi.” Cümlesinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 A. nasıl B. neyi C. ne kadar D. niçin 13. 1- derin 2 - vardı 18. Hacer Teyze ördüğü patikleri satmak 4 - kalma için pazara gitti. 3 - sırtında 6 - savaştan 8 - yara Bu cümledeki altı çizili sözcüğün yerine 5 - izi aşağıdakilerden hangisi getirilirse cüm- lenin anlamında değişme olmaz? 7 - bir Yukarıdaki sözcüklerle anlamlı ve kural- A. sebebiyle B. satılırken lı bir cümle oluşturulduğunda sıralama nasıl olur? C. satmak amacıyla D. satmaya kadar A. 6 - 4 - 3 - 1 - 7 - 8 - 2 - 5 19. Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazı- B. 3 - 6 - 4 - 1 - 7 - 8 - 5 - 2 mı yanlıştır? C. 7 - 8 - 5 - 2 - 3 - 6 - 4 - 1 D. 3 - 6 - 4 - 2 - 1 - 7 - 8 - 5 A. kibrit B. yalnız C. herkes D. süpriz 14. “Hakan” sözcüğüne aşağıdakilerden 20. “Galip gelmek” sözcüğünün eş anlamlısı hangisi getirilirse “Hakan olmadan” an- hangisidir? lamı kazanır? A. karşı gelmek B. karşı koymak A. -lar B. -la C. -sız D. -da C. kazanmak D. kaybetmek 152

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... BOĞAÇ HAN Hanlar Hanı Bayındır Han, yılda bir kez şenlik düzenleyip, bütün Oğuz beylerini konuk ederdi. Yine bir şenlik zamanı idi. Şenlikte, Han’ın emri gereğince, oğlu ve kızı olmayanlar kara çadırda kalacak, altına kara keçe döşenecek, kara koyun eti verilec­ ekti. Oğuz Hanlarından Dirse Han’ın hiç çocuğu yoktu. Bu yüzd­ en onu kara çadıra yerleştir- diler. Sebebini sordu. “Çocuğun olmad­ ığı için” cevabını alınca, yanında getirdiği kırk yiğidi ile şölen alanını terk etti. O kızgınlıkla gelip hanımına acı sözler etti. Hanım­ ı, “Ona büyük bir şölen tertip etmesini, açları doyurmasını, fakirleri giydirmesini, hayır dualar almasını, bu du- alar içerisinden birisinin kabul olabileceğini” söyledi. Dirse Han, hanımının dediği gibi yaptı. Dualar kabul oldu. Hanımı gebe kaldı. Zamanı gelince bir erkek çocuğu doğurdu. Çocuk büyüdü, gürbüz bir delikanlı oldu. On beş yaşına gelince, Bayındır Han’ın yiğitleri arasına karıştı. Bir gün arkadaşları ile otururken, Bayındır Han’ın üç kişinin sağ yanından, üç kişinin de sol yanından, demir kazıklarla zor zaptettiği boğası, bunların elinden kurtulup sağa sola saldır- maya başlayınca, herkes kaçmış, Dirse Han’ın oğlu ortada yapayalnız kalmıştı. Boğa üzerine hücum edince, yumruğu ile alnının ortasın­ a bir tane yerleştirdi, boğa gerisin geri yere dev- rildi. Kalkıp tekrar hücum etti, akıbeti aynı oldu. Sonunda, oğlan boğayı yendi. Etraftakiler bugüne kadar böyle bir yiğitlik görmemişti. Dedem Korkut geldi, oğlanla beraber babasının yanına gitti, boy boyladı, soy soyladı, oğlanın adı “Boğaç” olsun dedi. Dirse Han, oğluna Beylik verdi, taht verdi. Ancak, Dirse Han’ın kırk yiğidi bu durumu haz- medemediler. Baba ile oğlun arasını açmak için yalanlar, dedikodular, asılsız haberler ürettiler. Sonunda, Dirse Han’ı oğluna düşman ettiler. Bir av sırasında, Dirse Han, oku ile oğlunu iki kü- rek kemiği arasından vurdu. İçi kan ağlaya ağlaya çadırına döndü. Hanımı, oğlum nerede diye sorunca, cevap veremedi. O kırk hain, “Oğlun iyidir, sağdır, avdad­ ır” deyince, annesi yanına kırk ince belli kız alarak, oğlunu aram­ aya çıktı. Bu arada, Hızır gelmiş, oğlanın yarasını sıvazla- mış, “Korkma oğul, dağ çiçeği ile ananın sütü sana ilaç olacak, iyileşeceksin” demişti. 153

Anası, oğlunun yanına varır, al kanlar içinde görünce, ağıta durur. Oğlan sese uyanır ve Hızır’ın söylediklerini anlatır. Kızlar dağ çiçeği toplamaya çıkar, Toplanan çiçekler ile anne- sinin sütü karıştırılarak oğlanın yarasına sürdüler. Gizlice beyin otağının yakınlarına getirdiler. Aradan kırk gün geçti. Oğlan iyileşti, yine aynı yiğit oldu. Kırk hain, oğlandan korktular. Dirse Han’ı kaçırıp, yaban ell­erine götürdüler. Anası, bütün bu olanları oğluna anlattı. Oğlan, kırk yiğidini yanına alıp, namert kırk kişinin elinden savaşa- rak babasını kurtardı. Baba-oğul sarmaş dolaş oldular. Sonra yurtların­ a döndüler. Bayındır Han, olanları duydu. Oğlana Beylik verdi, taht verd­ i. Dedem Korkut da geldi, tahtının tacının ulu, ömrünün uzun, kılıcının keskin olması için dualar etti… MİNİ TEST 34 1. Şölen zamanı aşağıdakilerden hangisi 6. I. Dirse Han oğluna beylik verdi, taht verdi. kara çadıra oturtuldu? II. Sonunda oğlan boğayı yendi. A. Dede Korkut B. Bayındır Han III. Zamanı gelince bir erkek çocuğu do- C. Boğaç Han D. Dirse Han ğurdu. 2. Olaylardan hangisi ayrımcılığa örnektir? IV. Dedem Korkut geldi, oğlanın adı “Bo- ğaç” olsun dedi. A. Yılda bir kez şölen düzenlenmesi B. Yukarıdaki cümleler oluş sırasına göre Çocuğu olmayanların farklı çadırda sıralandığında hangisi doğru olur? konuk edilmesi A. III-II-IV-I B. II-III-IV-I C. Dede Korkut’un isim vermesi C. IV-I-III-II D. I-IV-II-III D. Boğanın insanların olduğu alana ge- tirilmesi 7. Boğaç Han’ın annesi yanına kırk kız alıp yola çıktı. Bir an oğlumu bulabilecekmi- 3. Okuduğumuz metinde ön plana çıkan yim düşüncesi .................. neden oldu.” olay hangisidir? Yukarıdaki ifadede noktalı yere hangisi A. Dirse Han’ın çocuğunun olmaması getirilemez? B. Dede Korkut’un çocuklara isim vermesi C. Boğaç Han’ın boğayı yenmesi A. endişelenmesine B. kaygılanmasına D. Dirse Han’ın adamları tarafından C. telaşlanmasına D. duygulanmasına kandırılması 4. Dirse Han ile oğlunun arasını kimler 8. Yiğitler asılsız haberler ürettiler. bozdu? Altı çizili kelime hangi anlamdadır? A. Bayındır Han B. Bayındır Han’ın adamları A. gerçek B. önemsiz C. Boğaç Han’ın annesi D. hüzünlü D. Dirse Han’ın adamları C. yalan 5. Dede Korkut’un görevi hangisidir? 9. Eğlenmek ya da bir olayı kutlamak ama- cıyla düzenlenen yemek. A. İnsanların arasını düzeltmek B. Dirse Han’ın güvenliğini sağlamak Anlamına gelen kelime hangisidir? C. Başarı gösteren yiğitlere isim vermek D. Toplumun düzenini sağlamak A. şölen B. düğün C. tören D. toplantı 154

Adı: ......................... “Kİ” VE “dE” bağlacı Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Karışık olarak verilen kelimelerle cümleler oluş- turup yazalım. “Ki”nin yazımına dikkat edelim. Bağlaç a sıkıldım istiyorum o yatmak ki kadar olan b kalasın spor sağlıklı ki düzenli yapmalısın Kİ c dinle dikkatli öğrenesin ki dersi d duymayasın kötü söz ki söz kötü söyleme her zaman e tatilmiş ki yarın okullar diyorlar ayrı yazılır. Çünkü bağlaçlar kelimedir. B. Aşağıdaki cümlelerde ayrı yazılması gereken “ki”lerin bulutunu boyayalım. a Evdeki hesap bazen çarşıya uymayabilir. b Salondaki koltukların yerlerini değiştirdi. c Oyun başlamadıki niye düdük çalıyorsun? d Çok çalışmalısınki başarılı olasın. e Yüzündeki yara izi çocukluğunda olmuş. f Çantasındaki kitapları çıkarıp masaya koydu. g Diyelimki seni oyuna almadılar ne yaparsın? h İnsanları sevki insanlar tarafından sevilesin. ı Satıcı tezgahındaki ürünleri akşam olmadan bitirdi. i Trafik kurallarına uyki sıkıntı yaşamayasın. 155

C. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Kelimeleri karışık olarak verilmiş olan cümleleri yazalım. “de”lerin yazımına dikkat edelim. a geldi de toplantıya da babam annem Bağlaç b elma armut da da al manavdan olan DE c derse Ali de kaldı de Emre geç her zaman d hayvandır tavşan bir evcil da ayrı yazılır. e unutmuş Züleyha evde de kalemini Çünkü bağlaçlar kelimedir. D. Aşağıdaki cümleleri verilen ifadelerle tamamlayalım. Ayrı yazılması gereken de ve ki bağlaçlarını ayrı yazalım. de da te ta ki a Arazide.......... kuru ağaçlar görevliler tarafından budandı. b Parkta.......... salıncak.......... sallanmayı çok seviyorum. c O kadar güzel bir kalem.......... aynısından alacağım. d Sonunda anladım.......... dostluk çok değerliymiş. e Bahçede.......... çiçekler.........., saksıda.......... çiçekler.......... açtı. f Adımımı bahçeye attım.......... yağmur başladı. g Geyik.......... aslan kadar hızlı koşabilir mi? h Yolculuk ne zaman başlayacak..........? ı Karşıda.......... tepeye.......... çıkmayı düşünüyorum. ı Kafeste.......... kuşları balkon.......... beslemeye karar verdi. 156

Adı: ......................... TIRNAK İŞARETİ Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Açıklamaya uygun bir şekilde verilen cümleleri tırnak işareti kullanarak yazalım. Başka bir kimseye ait olan sözler TIRNAK içine alınır. NOT: Tırnak içine alınan sözlerin sonuna konan noktalama işaretleri tırnak içinde kalır. Tırnak içindeki cümlelere büyük harfle başlanır. ÖRNEK: Atalarımız “Ağaç yaşken eğilir.” diyerek küçük yaşta eğitimin önemine dikkat çekmişlerdir. a Nasrettin Hoca parayı veren düdüğü çalar dedi çocuklara. b Tasarruf damlaya damlaya göl olur atasözüyle ne güzel anlatılmıştır. c Mevlana’nın iyiyi ara, güzeli ara ama kusur arama sözü çok güzeldir. d Atatürk’ün istikbal göklerdedir sözü havacılığa vurgu yapar. e Taner Bey konuşmasında arkadaşlar, daha çok çalışmalıyız dedi. f Aşık Veysel’in derdim yüreğimde, eller ne bilsin sözü çok duygusaldır. g Victor Hugo güneş tekrar doğar der bir sözünde. h Bana bir harf öğretenin kölesi olurum sözü Hz. Ali’ye aittir. ı Bir elin nesi var, iki elin sesi var der bir atasözümüz. 157

B. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Verilen cümlelerdeki eserleri tırnak içine alarak yazalım. Cümle içerisinde yer alan eser isimleri tırnak içine alınır. ÖRNEK: Tatilde “Define Adası” kitabını okuyacağım. a Mehmet Akif Ersoy’un Safahat kitabını henüz okuyamadım. b Sınıfta Ömer Seyfettin’in Kaşağı adlı romanını tanıttım. c Özer yayınları Keloğlan Masalları serisini okuyucuya sundu. d Kiralık Konak, Yakup Kadri’nin en önemli eserlerindendir. e Halide Edip Adıvar Ateşten Gömlek kitabında Kurtuluş Savaşı yıllarını anlatır. C. Aşağıdaki paragrafta yazılmamış olan noktalama işaretlerini kırmızı kalemle yazınız. Tiyatrodan çıktığımda cadde oldukça tenhaydı( ) Eve doğru yürümeye baş- ladım( ) Cadde üzerindeki kitapçıya uğradım( ) Saat öğleden sonra 3( )ü 20 geçiyordu( ) Raflardaki kitapları incelemeye başladım( ) Dükkan sahibi( ) ( ) Özellikle aradığınız bir kitap var mı( ) diye sordu( ) ( ) Hayır( ) sizin tavsiye edebileceğiniz bir kitap var mı( ) diye sordum( ) ( ) Roman sever misiniz? ( ) Oldukça( ) ( ) Öyleyse size ( ) Çalıkuşu( ) romanını tavsiye edebilirim( ) Raftaki ( )Çalıkuşu( ) romanını aldı ve bana uzattı( ) 158

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 13 Soyadı: ......................... Y : Hiç olmazsa unutmamak isterdim, 6. “onarmak - tamir etmek” sözcükleri ara- Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar... sındaki anlam ilişkisi hangi sözcükler Yalnız bırakmayın beni hatıralar. Az yanımda kal çocukluğum. ara-sında vardır? İlk 3 soruyu şiire göre cevaplandıralım. A. toplama - çıkarma B. birey - fert 1. Yukarıdaki dörtlükte şair hangi duygu C. kuzey - güney içerisindedir? D. papatya - çiçek A. özlem B. nefret 7. “yeni” kelimesi, aşağıdaki cümlelerin D. umut hangisinde diğerlerinden farklı anlamda C. mutluluk kullanılmıştır? 2. Şiirin kaçıncı satırında varlığı niteleyen A. Yeni kazağını hemen kirletmiş. sözcük vardır? B. Ayşe, okuldan daha yeni geldi. C. Komşular yeni koltuklarımı merak et- A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 mişler. D. Yeni arabasıyla gezmeye çıktılar. 3. Altı çizili sözcüğün eş anlamlısı aşağıda- 8. Rengimiz farklı olsun kilerden hangisidir? Ayrı olsun dilimiz Ne de olsa dünyamız A. geçmiş B. anı Ortak gezegenimiz. C. hüzün D. gelecek Beytullah Hatoğlu 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangi- Şair, dünya çocuklarının hangi özelliğin- sinin yazımında yanlışlık yapılmamıştır? den bahsetmemiştir? A. Öyle deyil, böyle yapacaksın. A. Renklerinin ayrı olduğundan B. Dolapın kapısı niçin açık kalmış? B. Farklı diller konuştuklarından C. Herkezin içinde tanıdı beni. C. Aynı dünyada yaşadıklarından D. Camda satılık daire yazıyordu. D. Gönüllerinin sevgiyle dolu olduğundan 5. “dosdoğru” sözcüğü hangi cümlede 9. I. Ev alma, komşu al. “sağa sola sapmadan” anlamında kulla- II. At sahibine göre kişner. nılmıştır? III. Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin. IV. Aza kanaat getirmeyen çoğu bulamaz. A. Cüneyt dosdoğru bir çocuktur. B. Soruyu dosdoğru cevaplandırdın. Yukarıdaki atasözlerinden hangisi “bü- C. Dosdoğru gidersen okula varırsın. yük şeyleri elde edebilmek için önce D. Dosdoğru olanlar her zaman sevilir. küçük şeylerle yetinmek gerekir.” anla- mındadır? A. I B. II C. III D. IV 159

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne za- 15. Cümlelerin hangisinde hem nesnel, hem man?” sorusuna cevap vardır? de öznel ifade yer almaktadır? A. Parkta uzun süre oynadı. A. Etrafı dikenli tellerle çevrili muhte- B. Araba için çok para istedi. şem bir bahçeydi. C. Öğleden sonra alışverişe gitti. D. Yağmur yağacak gibi. B. Genellikle kış gelmeden bahçesini temizletirdi. 11. “Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenler- den.” Cümlesinde eylem (iş, oluş, du- C. Bazen kahvesini şekerli içerdi. rum) bildiren sözcük hangisidir? D. Ağaçlar, genellikle sonbaharda yap- A. ağır B. çıkacak C. bu D. merdiven raklarını döker. 12. Köpeğini parkta gezdiriyor. 16. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, “insa- nın kişiliği, konuşmasından belli olur.” Cümlesinde altı çizili eylem hangisini anlamındadır? bildirmektedir? A. Kanatsız kuş uçmaz. A. iş B. oluş C. durum D. olay B. Söz gümüşse, süküt altındır. C. Perşembenin gelişi çarşambadan 13. Kitap yaraya merhem, Kitap dertlere çare. belli olur. Kitapsız kalan insan D. Sorma kişinin aslını sohbetinden bellidir. Garip, mahzun, biçare. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle- min gerçekleşmesi “bir koşula” bağlıdır? A. Küçük, evin çatısına saklanmış. B. Sağına soluna bakmadan karşıya geçmezdi. C. Makine çalışmazsa servisi ararsınız. D. Yaz tatilini dinlenerek geçireceğim. Yukarıdaki dörtlüğe göre, kitapla ilgili 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerek- olarak hangisi söylenemez? siz bir sözcük kullanılmıştır? A. Kitap üzüntüleri hafifletir. A. Ablamın arkadaşlarıyla tanıştım. B. Kitap yalnızlıktan kurtarır. B. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. C. Kitap insanı coşturur. C. Şu karşıdaki meşhur, ünlü bir müzis- D. Kitap çaresizliği giderir. yendir. D. Her yeri aradım ama bulamadım. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “doktor kendi fikrini ifade etmiştir? ile aynı düşüncede olmak” anlamı vardır? A. Karadeniz yurdumuzun kuzeyindedir. A. Doktorun dediğine göre, bu hasta B. Karadeniz’de fındık, çay, mısır yetişir. iyileşmez. C. Karadeniz’in yaylalarının tadına do- B. Doktorun dediğine bakılırsa, bu has- yum olmaz. ta iyileşmez. D. Bölge halkının geçim kaynaklarından C. Doktorun dediği gibi bu hasta iyileşmez. biri de balıkçılıktır. D. Doktorun söylediğine göre bu hasta iyileşmez. 160

Adı: ......................... OKUMA - ANLAMA Soyadı: ......................... ŞEHİT KINALI ALİ Üsteğmen Faruk cepheye yeni gelen askerleri kontrol ediyor, bir taraftan da onlarla laflıyordu, “Nerelisin?” gibi sorular soru- yordu. Bir ara saçının ortası sararmış bir çocuk görür. Merakla: - Adın ne senin evladım? der. Asker, “Ali” diye cevap verir. - Nerelisin? - Tokat, Zile’denim. - Peki evladım bu kafanın hali ne? - Anam cepheye gelirken kına yaktı, komutanım. - Neden? diye sorar komutan. - Bilmiyorum komutanım. - Peki gidebilirsin Kınalı Ali. O günden sonra herkes ona Kınalı Ali der. Herkes kafasındaki kınayla dalga geçer. Kısa sürede cana yakın ve cesur tavırlarıyla tüm arkadaşlarının sevgisini kazanır. Bir gün ailesine mektup yazmak ister. Ali’nin okuma yazması da yoktur, arkadaşlarından yardım ister, hep beraber başlarlar yazmaya. Ali söyler, arkadaşları yazar: - Sevgili anne babacığım ellerinizden öperim, ben burda çok iyiyim, beni merak etmeyin, diye başlar. Kız kardeşini, kendinden küçük erkek kardeşini sorar. Kendilerini merak etmeme- sini, kendileri var oldukça düşmanın bir adım ilerleyemeyeceğini yazdırır. Gururla mektubu bitirir, neden sonra aklına gelir ve yazının sonuna anasına bir not düşer: - Anacığım, askere gelirken saçıma kına sürdün. Komutanım saçıma niçin kına yaktığımı sordu, bilmiyorum dedim. Anacığım saçıma niçin kına yaktığını bana mektupla bildir de, ben- de komutanıma durumu açıklayayım, diye bitirir. Aradan zaman geçer. İngilizler tüm güçlerini birleştirerek Kınalı Ali’nin bölüğüne saldırır- lar. Kınalı Ali ve arkadaşları kahramanca çarpışırlar. Kınalı Ali ve bir çok arkadaşı bu çatış- mada şehit olur. Ancak İngilizlerin ilerlemesine izin verilmez. Birkaç gün sonra Kınalı Ali’nin ailesine yazdığı mektubun cevabı gelir. Komutanları buruk ve gözleri dolu dolu mektubu açıp okumaya karar verirler. ( Bu mektubun aslı Çanakkale müzesinde sergilenmektedir.) Babası anlatır Ali’nin: - Oğlum Ali, nasılsın? İyi misin? Gözlerinden öperim, selam ederim, dedikten sonra. Öküzü sattık, paranın yarısını sana, yarısını da cepheye gidecek kardeşine veriyoruz. Köyü, akrabalarını anlatır ve mektubu bitirir. Anası anlatır: - Oğlum Ali, yazmışsın ki kafamdaki kınayla dalga geçtiler. Kardeşime de yakma demiş- sin. Kardeşine de yaktım. Komutanlarına ve arkadaşlarına söyle bizde: 1. Kurbanlık koça; Allah’a kurban olsun diye. 2. Askere giden evlatlarımıza; vatana kurban olsun diye kına yakarlar. Gözlerinden öper, selam ederim. Allah’a emanet olun. Mektubu okuyan Ali’nin komutanları ve arkadaşları hıçkıra hıçkıra ağlamaktadırlar. 161

MİNİ TEST 35 1. Ali’nin komutanının rütbesi aşağıdaki- 7. I. Ali’nin şehit olması lerden hangisidir? II. Mektubun cevabının gelmesi III. Ali’nin askere gitmesi A. Teğmen B. Üsteğmen IV. İngilizlerle savaşılması C. Yüzbaşı D. Binbaşı Yukarıdaki olaylar oluş sırasına göre sı- 2. Metinde geçen “laflamak” hangi an- ralandığında sıralama nasıl olur? lamda kullanılmıştır? A. III - I - IV - II A. Soru sormak B. Dalga geçmek B. II - III - IV - I C. Sohbet etmek D. Sorgulamak C. IV - III - I - II D. III - IV - I - II 3. Ali’nin diğer askerlerden farkı nedir? A. Daha cesur olması 8. Ali niçin kardeşinin saçına kına yakılma- B. Saçında kına olması sını istemez? C. Askere gönüllü gelmesi D. Komutanları tarafından sevilmesi A. Yakışmadığı için B. Dalga geçildiği için 4. Olayın yaşandığı o dönemle günümüz C. Komutanları kızdığı için arasındaki fark hangisidir? D. Yasak olduğu için. A. İletişim aracı olarak mektup kullanılması. 9. I. Kurbanlık koça B. Vatan sevgisi II. Okula başlayan öğrenciye C. Gençlerin askere gitmesi III. Askere giden gençlere D. Farklılıklarla dalga geçilmesi IV. Gelin olan kızlara 5. Ali’nin annesine gönderdiği mektupla Metne göre yukarıdakilerden hangileri- aşağıdakilerden hangisine yer verilme- ne kına yakılmaktadır? miştir? A. I - II - III A. Kendisinin iyi olduğundan bahseder. B. II - III - IV B. Kardeşlerinin durumlarını sorar. C. I - III - IV C. Saçına niçin kına yaktığını sorar. D. I - II - III - IV D. Kendisini ne zaman ziyarete gelecek- 10. “Ali, ananın da sana diyeceği bir şey lerini sorar. 12 3 6. “Ali köyündekilerin burnunda tüttüğünü yazdırır.” var.” Altı çizili deyimin anlamı hangisidir? 4 A. Çok merak etmek Yukarıdaki cümlede altı numaralandı- B. Çok sevmek rılmış kelimelerden hangisi ismin yerine C. Çok özlemek kullanılmıştır? D. Çok sevinmek A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 162

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 14 Soyadı: ......................... Y : Sabah artık gözünü erken açar, 5. Tutsak değilsek başka uluslara, Ta uzakta meleşirler kuzular, Okuduğumuzu anlıyor, Her kuşun, her kuzunun neşesi var; Yazabiliyorsak kolayca, Ey çocuklar! Sevinin geldi bahar. Özgürce, Düşünebiliyorsak uygarca, İ.A GÖVSA Sana borçluyuz. Sami AYHAN 1. Yukarıdaki dörtlüğün konusu aşağıdaki- lerden hangisidir? Şiirde işlenen ana duygu aşağıdakiler- den hangisidir? A. kuzular B. çocuklar C. bahar D. kuşlar A. Okuma - yazmanın önemi B. Uygarlığın önemi 2. Yukarıdaki dörtlüğün ana duygusu aşa- C. Özgür yaşama isteği ğıdakilerden hangisidir? D. Atatürk sevgisi A. Kuzuların meleşmesi 6. Gök mavi, başak sarışın, B. Güneşin erken doğması Adı ne güzel barışın. C. Çocukların sevinmesi Fakat senin on savaşa değer, D. Baharın gelmesiyle oluşan sevinç Ey yurt, bir karışın! 3. Sevin çocuklar, ışığı renkleri, Şiirde işlenen ana duygu aşağıdakiler- Ağaran günü, kelebekleri. den hangisidir? Karayı bile Sevgisiz gidilmez güzele, A. Gökyüzünün maviliği Her çiçek güzeldir sevince... B. Barışın güzelliği Selahattin BATU C. Savaşın kötülüğü D. Vatanın değerliliği Şiirde aşağıdakilerden hangisine ulaşı- lamaz? 7. Çiçek açmış ağaçlara bak ne güzel; Gel bizim olsun serçelerin neşesi. A. Aşırı sevmek gerektiğine Gel seninle kırlara açılalım gel. B. Güzelliklerin sevgiyle görülebileceğine Neler vaat etmiyor akarsuyun sesi. C. Sevginin her şeyi güzelleştireceğine D. Doğayı sevmek gerektiğine Cahit Sıtkı TARANCI 4. Beş topum vardı benim, Şiirde şairin içinde bulunduğu duyguyu Hepsini çok severdim. hangisi anlatmaktadır? Ödevlerimi bitirir, Oynamaya giderdim. A. Mutlu olmaktan dolayı dışa vurulan sevinç Yukarıdaki dörtlüğün konusu aşağıdaki- lerden hangisidir? B. Bir şeyi görme ve ona kavuşma isteği C. Kurulan hayallerin peşinde koşma A. ödev B. çocuk C. top D. oyun isteği D. Bir şeyin gerçekleşeceğine duyulan inanç 163

8. Ben, bütün dallarda açan çiçekleri 12. Diyorlar ki dünya evvel su imiş. Annem, kardeşim gibi severim. Oku, anla dünya nedir ne imiş? Ağaçları, taşları, çiçekleri.... Yükselenler bilgi ile büyümüş. Uyan bu gafletten uyuma arkadaş. Yukarıdaki dizelerin şairi için aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? Aşık VEYSEL A. sevgi dolu B. hayat dolu Şiirde anlatılmak istenen düşünce han- C. sevmekten korkan D. yaşamayı seven gisidir? 9. Çocuklar, beni de alın içinize A. Cahillere kızmak gerektiği. Ben de güzel oyunlar bilirim. B. Cehaletten okuyarak kurtulunabileceği. Çocuklar, imreniyorum şimdi size C. Dünya’nın eskiden sularla kaplı olduğu. Yıllar oluyor ki kırıldı çemberim. D. Okyanusların her yeri kapladığı. Şiirden aşağıdakilerden hangisi çıkarı- 13. Hiç olmazsa unutmamak isterdim. lamaz? Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar... Yalnız bırakmayın beni hatıralar, A. Şair çocukluğunu özlüyor. Az yanımda kal çocukluğum. B. Şair güzel oyunlar biliyor. C. Şair çocukluğunu yaşayamamıştır. Yukarıdaki dörtlükte şair hangi duygu D. Şair çocuklara özeniyor. içerisindedir? 10. Duyarsam unuturum, A. özlem B. nefret Görürsem hatırlarım, C. kıskançlık D. mutluluk Okursam anlarım, Yaparsam öğrenirim. 14. Bir yer düşünüyorum Gürültüden kirden uzak Konfüçyüs Bazen şarkılar söylüyorum O yerlerin hayalini kurarak Yukarıdaki özlü sözle anlatılmak istenen Alıp başımı gitmek istiyorum aşağıdakilerden hangisidir? Yanıma gölgemi alarak... A. En iyi öğrenme dinlemeyle olur. Yukarıdaki dizelerin sahibi ile ilgili aşa- B. Görseller olmadan eğitim olmaz. ğıdakilerden hangisi söylenemez? C. Kalıcı öğrenme, yaparak-yaşayarak A. Zorlu hayat şartlarından yorulduğu. öğrenmedir. B. Bir yerlere kaçmak istediği D. Okumanın eğitim-öğretimdeki önemi. C. Yalnızlığı tercih ettiği D. Hayattan zevk aldığı 11. Nice günler kucağında uyudum. Ninniler söyledin beni okşadın. 15. Her gün bu kadar güzel mi bu deniz? Her şeyim sendin, kolum kanadım, Böyle mi görünür gökyüzü her zaman? Uzat, ellerinden öpeyim anne. Her zaman güzel mi bu kadar, Bu eşya bu pencere? Dörtlükten hangisi çıkarılamaz? Orhan Veli KANIK A. Anneler, çocukların varı yoğudur. Şiirin ana duygusu aşağıdakilerden han- B. Anneler çocuklarını ninnilerle büyütür. gisidir? C. Anneler çocuklarına kol kanat ge- A. Yaşama sevinci B. Vatan sevgisi rerler. C. Çocukluğa özlem D. Yalnızlık korkusu D. Anneler çocukları arasında ayrım yapmazlar. 164

Adı: ......................... KISALTMALAR - OLUŞ SIRASI Soyadı: ......................... A. Aşağıdaki verilen kısaltmalarla açılımlarını harfleri kullanarak eşleştirelim. a AB Devlet Malzeme Ofisi a MEB Radyo Televizyon Üst Kurulu b DMO İstanbul Sanayi Odası b MP c EDAŞ Karadeniz Teknik Üniversitesi c RTÜK Türkiye Radyo Televizyon Kurumu d GAP Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti d THK e KTÜ Güneydoğu Anadolu Projesi e TRT Türk Standartları Enstitüsü Milli Eğitim Bakanlığı Televizyon f İSO Avrupa Birliği f TSE Yıldız Teknik Üniversitesi g KBB Kamu Personeli Seçme Sınavı g TV Türk Hava Yolları h KKTC Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi h THY Milli Piyango ı KPSS Kulak Burun Boğaz ı YTÜ Türk Hava Kurumu B. Aşağıda verilen kısaltmaların açılımlarını noktalı yerlere yazalım. a Adr. : ...................................... i Hst. : ...................................... b Alb. : ...................................... j Hv. : ...................................... c Apt. : ...................................... k İng. : ...................................... d Bkz. : ...................................... l İst. : ...................................... e Bnb. : ...................................... m kg : ...................................... f Cad. : ...................................... n km : ...................................... g Ecz. : ...................................... o krş. : ...................................... h gr : ...................................... ö Mah. : ...................................... ı Gön. : ...................................... p Nöb. : ...................................... C. Aşağıdaki cümlelerdeki doğru yazılmış kısaltmaların bulutlarını boyayalım. a P.r.o.f Aziz SANCAR dünyaca ünlü bir bilim adamıdır. b Sahilde km’lerce yol yürüdük. c Saat, dk, saniye saat birimleridir. d Babam T.R.T’de işe başlayacak. e THY’da çalıştırılmak üzere eleman alınacak. f Kale Mahel.’si ilimizin en eski yerleşim birimidir. g Ecz. Avni Bey okulumuzda ilaçlarla ilgili açıklamalar yaptı. 165

D. Aşağıda karışık olarak verilen ifadelerle anlamlı paragraflar oluşturup yazalım. a Oğlum sen adam olamazsın, dermiş. b Bu çocuk annesini ve babasını çok üzermiş. c Haylaz mı haylaz bir çocuk varmış. d Babasını her üzdüğünde, babası ona, e Eski zamanlarda yaramaz mı yaramaz, ..................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... a Sürücü ve yayaların trafik kurallarına uymamasıdır. b Trafik kazalarında en büyük kusur insanlarındır. c Kazaların temel nedeni d Taşıt arızasından kaynaklanan kaza sayısı çok azdır. e Özellikle de hız yapan sürücüler baş sorumludur. ..................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... a Bu papağandır, konuşur, demişler. b Hoca, elleri arkasında pazarda dolaşıyormuş. c Bu kuş niçin bu kadar para ediyor. d Şaşkın bir şekilde sormuş: e Bir hindinin on iki altına satıldığını görmüş. ..................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... 166

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 15 Soyadı: ......................... Y : 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “be- 6. Babadan kalma çok az bir geliri vardı; ğenme, takdir etme” söz konusudur? ........................... geçiniyordu. A. Çocuk dediğin söz dinler. Cümlesinde noktalı yere hangisi getiril- B. Arkadaş dediğin yardım eder. melidir? C. Okul dediğin böyle olur. D. Öğrenci dediğin düzenli çalışır. A. az çok B. zar zor C. ezile büzüle D. gayet iyi 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşı- 7. Nasıl utandım, nasıl utandım bilemezsin, laştırma söz konusudur? adeta ............................. . A. Öğretmenimiz, sınıfın en yaramazını Cümlesi hangisiyle tamamlanmalıdır? en öne oturttu. A. yüreğim ağzıma geldi. B. Yarışmada en iyi dereceyi almak için B. ödüm patladı. çok çalıştı. C. aklım başımdan gitti. D. yerin dibine geçtim. C. O, kendisinden başkasını hiç düşünmez. D. Kitabı geri vermek üzere aldı. 8. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerin han- gisinde “Bu işi halletmek sana düşer.” 3. Aşağıdakilerden hangisinde “Hızlı koşsa da cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? yetişemez.” cümlesinde olduğu gibi, belirli bir koşul gerçekleştiği halde istenilen ama- A. En az kiraz bana düştü. ca ulaşılamayacağı anlamı vardır? B. Çatıdaki karlar yola düştü. C. Annesi hastalanınca çocuğun bakımı A. Aç kalsa da yemek istemez. B. Hızlı bağırsa da sesini duyuramaz. halaya düştü. C. Ceza alsa da umursamaz. D. Hava sıcaklığı her gün biraz daha düştü. D. İşi acele de olsa uğramadan gitmez. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aynı var- 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili lığın karşıt durumları birlikte verilmiştir? sözcük mecaz anlamıyla kullanılmamıştır? A. Sabah erkenden kalkmış, okula git- A. Az sonra beyaz bir at üstünde gelin mişti. göründü. B. Hemşirenin sakin hali, doktorun sinir- B. Arkadaşlarını görmek için İzmir’e gitti. lenmesine neden olmuştu. C. Çocuğunu uyutmak için odaya gö- C. Adamın yüzündeki yumuşak ifade bi- türdü. zimle konuşurken sertleşti. D. Bu boş sözleri dinlemekten bıktım. D. Yolculuğun güzel tarafları olduğu 10. Ne olursa olsun oraya geleceğim. gibi eğlenceli yönleri de vardır. 5. “Çamurlara bata çıka yürüdük.” altı çi- Cümlesine altı çizili sözcüğün kattığı an- zili ikileme hangi anlamı katmamıştır? lam aşağıdakilerden hangisidir? A. zorlukla B. güçlükle A. özellikle B. mutlaka C. sıkıntıyla D. aralıksız C. genellikle D. amacıyla 167

11. Az söz erin yüküdür. 15. - Ali’yi kantine girerken gördüm. Çok söz hayvan yüküdür. - Ne dedi? Dizeleriyle anlatılmak istenen aşağıda- - Sınavı çok iyi geçmiş. - Desene ............. kilerden hangisidir? A. Söz var iş bitirir, söz var baş yitirir. Bu karşılıklı konuşma, aşağıdakilerden B. Lafla peynir gemisi yürümez. hangisiyle tamamlanabilir? C. Güzel olan sözün kısasıdır. A. elleri titriyordu. D. Söz gümüşse sükut altındır. B. yüzünde güller açıyordu. 12. “Altı yedi yaşlarında bir çocuk ağaca C. eli ayağına dolaşıyordu. tırmanıyor. Onu gören annesi, çocu- D. etekleri tutuşmuştu. ğa: “Dikkat et, in, düşersin.” demiyor. 16. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde eşit- “Ağaçtan düşersen ne olabileceğini dü- liğin söz konusu olmadığı bir durum an- şünebiliyor musun?” diyor. latılmaktadır? Parçadaki annenin yapmak istediği aşa- A. Kirazları aralarında kardeş payı ğıdakilerden hangisidir? yaptılar. A. Çocuğu korkutmaktan kaçınıyor. B. Yenişemediler, berabere kaldılar. B. Çocuğun ağaçtan düşüp, ders alma- C. Kazandıklarını yarı yarıya paylaştılar. sını istiyor. D. Paylarına düşene ses çıkaramadılar. C. Çocuğu düşündürerek, ona doğruyu buldurmak istiyor. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “uyar- D. Söz dinlemesi gerektiğini çocuğa an- ma” söz konusudur? latmaya çalışıyor. A. İzin verirseniz çıkmak istiyorum. 13. Kin tutmak benim harcım değil, B. Arkadaşlar, biraz sessiz olabilir miyiz? Çektiğim bütün sıkıntıları unuttum. C. Hemen okula gitmek zorundayım. Parasız pulsuzum ne çıkar, D. Eve gidip iş mi yapacaksın sanki? Gelecek güzel günlere inanıyorum. 18. “Birden bire çok öfkelenmek.” anlamına gelen deyim hangisidir? Dörtlükteki kişi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A. tepesi atmak B. tepesinde bitmek C. tepeden bakmak D. tepeyi aşmak A. umursamaz B. iyimser C. mutlu D. hoşgörülü 14. Ben arıya arı demem 19. Bazen, suçlunun yanında suçlu olmayan Arının balı olmalı da cezalandırılır. .... Ağaç mı? Meyve vermeli, Açıklaması verilmiş olan atasözü hangisidir? Çiçek mi? Kokmalı A. Kurt köyünü değiştirir, huyunu değiş- Dizelerinde anlatılmak istenen düşünce tirmez. aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? B. Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. C. Kurunun yanında yaşta yanar. A. kusursuz olmak B. çıkarcı olmak D. Deli dostun olacağına akıllı düşmanın C. yararlı olmak D. elverişli olmak olsun. 168

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 16 Soyadı: ......................... Y : 1. Havalar soğumuştu. Kanadı kırık mi- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayrı ya- nik kuş çok üşüyordu. Ağaçların dalları zılması gereken “de” bitişik yazılmıştır? arasına sığınmak istedi. Çam ağacı ha- riç hiçbir ağaç isteğini kabul etmedi. A. Kalem kutusunda bir hayli kalem var. B. Meydanda büyük bir ateş yaktılar. Paragraftan aşağıdakilerden hangisini C. Güneşli günlerde göreceğiz. çıkaramayız? D. Kahvaltıda mutlaka süt içerdi. A. Kuş, ağaçlardan yardım talebinde 5. Yaşadığımız bölgedeki köylerin en bulundu. önemli sorunu heyelandır. Bu yüzden çayır ve meralarımız azaldı, tarım ya- B. Kuşun sığınma talebini sadece çam pacak toprağımız neredeyse kalmadı. ağacı kabul etti. Gelirlerimiz düştü. Bütün bunların so- nunda pek çok aile şehirlere göç etti. C. Minik kuş kanadı kırık olduğu için üşüyordu. D. Minik kuş ağaç dallarının kendisini soğuktan koruyacağını düşünüyordu. Paragrafta aşağıdakilerin hangisinden bahsedilmemiştir? 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde de, A. Geçim kaynaklarının azaldığından, da’nın yazımında yanlışlık yapılmıştır? B. Kentlere gittiklerinden, C. Bölgenin en önemli meselesinden, A. Yağmurla birlikte kar da yağıyordu. D. Sorunu çözme yollarından B. Geziye Ali de geldi. C. Annesi okul da olduğunu sanıyor. 6. Ağaçlar yeniden doğuyor sanki D. Ebru kalemini de evde unutmuş. Yuvasına dönüyor göçmen kuşlar Dünyayı yeşile boyuyor sanki 3. Hiç sevmez olur muyum kitaplarımı Ellerinde fırça bütün ressamlar. Hepsi güzel resimlerle süslüdür. Biri hayvanları tanıtır, Yukarıdaki dörtlükte anlatılan mevsim Öbürü masallar anlatır bana. hangisidir? Kimi ağlatır, kimi güldürür, Hepsi bir şeyler söyler insana! A. kış B. ilkbahar C. yaz D. sonbahar Ş.Enis REGÜ Şiirde kitaplarla ilgili olarak aşağıdaki- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kesme lerden hangisinden söz edilmemiştir? işareti” yanlış kullanılmıştır? A. Güzel vakit geçirmemizi sağlar A. Dayısı Samsun’da yaşıyor. B. Bir çok türü vardır. B. Camı kıranlar arasında Ali’de vardı. C. Okuyanları bilgilendirir. C. Senin kalemin Emine’de. D. Herkes tarafından çok sevilir. D. Tatilde İzmir’de görüşürüz. 169

8. Nerede kaldı gençliğim benim 11. Günlük yaşamda bazı insanların size tu- Saçlarıma düşmüş beyaz teller haf gelen davranışlarını görebilirsiniz. Bırakıp gitti bütün sevdiklerim Kimi merdiven altından geçmez ve bunu İyi gün dostlarım şimdi nerdeler? uğursuzluk sayar. Kimi önüne bir kara kedi çıkarsa o günün kötü geçeceğini Yukarıdaki dörtlüğün şairi için aşağıda- düşünür. Oysa bunun elle tutulur bilim- kilerden hangisi söylenemez? sel bir geçerliliği yoktur. A. Sevdiklerine sitem ediyor. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden B. Geçmiş günlerini özlüyor. hangisidir? C. Gelecekten yana umutlu D. Yalnızlıktan şikayetçi A. Bilimin önemi B. Toplumdaki yanlış inanışlar 9. Zenginlerin, ünlülerin hiçbir sıkıntısı ol- C. Tuhaf ama gerçek olaylar madığını, dostlarının sayısının çok fazla D. Bilimin ortaya çıkışı olduğunu düşünürdüm. Zamanla bu- nun doğru olmadığını anladım. Gerçek 12. Bizim köyümüz dağın hemen eteklerine dostların para, şan, şöhret ile değil, kurulmuş; şirin, küçük bir köydür. İnsan- karşılıksız yapılan iyiliklerle kazanıldığını ları tarım ve hayvancılıkla uğraşırlar. öğrendim. Kışları soğuk ve sert geçer. Köyde işler yardımlaşma ile yapılır. Yukarıdaki metnin ana fikri aşağıdaki- lerden hangisidir? Yukarıdaki kaçıncı cümle anlatılan düşün- cenin anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A. Zenginlerin gerçek dostları yoktur. B. Tanınmış insanlar sıkıntılarının oldu- A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 ğunun bilinmesini istemezler. 13. Komşumuz Arif Bey, böbürlenmeyi hiç C. Gerçek dostluklar karşılıksız yapılan sevmez. Tamir ettiği makinelerle övün- mez. Akşama kadar kulübesinde arızalı iyiliklerle kazanılır. makinelerle uğraşır. D. İnsanlar zengin olmak için çaba sar- fetmemeliler. 10. İnsanlar hangi işlerle uğraşıyorsa o işin Bu parçada altı çizili ifade, hikayenin getireceği sonuçlara katlanmak zorun- hangi unsurudur? dadırlar. Kötü ve tehlikeli işlerle uğra- şan kişiler, bir gün mutlaka bulundukları A. olay B. ana karakter ortamda layık oldukları cezayla karşıla- şacaklardır. Atalarımız boşuna dememiş C. yer D. zaman ........................... . 14. (1) İyilik edenler karşılığını görürler. (2) Yukarıdaki düşünce aşağıdaki atasözle- Çünkü kendisine iyilik yapılanlar unutul- rinden hangisiyle devam ettirilmelidir? mazlar. (3) Kötü düşünmek bile bir kötü- lüktür. (4) Bu yüzden iyilikten şaşmamak A. Su testisi su yolunda kırılır. gerekir. B. Son gülen iyi güler. C. Serçeden korkan darı ekmez. Paragraftan numaralandırılmış cümle- D. Taşıma su ile değirmen dönmez. lerden hangisi çıkarılmalıdır? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 170

Adı: ......................... D: DEĞERLENDİRME - 17 Soyadı: ......................... Y : ............................................... 5. 1. Yetiştirdiği çiçekleri 2. Bahçesini sulayan adam Affan Dede’ye para saydım, 3. Çocuklara gösterdi Sattı bana çocukluğumu. 4. Sokakta oynayan Bilmiyorum kim olduğumu. Hiçbir şey sorulmasın benden, Yukarıdaki söz gruplarıyla anlamlı ve Haberim yok olan bitenden. kurallı bir cümle oluşturulduğunda sıra- lama nasıl olur? Bu bahar havası, bu bahçe, Havuzda su şırıl şırıldır. A. 4-3-2-1 B. 2-1-4-3 Uçurtmam bulutlardan yüce, C. 3-2-1-4 D. 2-1-3-4 Zıp zıplarım pırıl pırıldır. Ne güzel dönüyor çemberim, 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- Hiç bitmese horoz şekerim. zili sözcükten sonra virgül kullanılmaz? Cahit Sıtkı TARANCI A. Genç çantayı kaptı kaçtı. B. Bakan ilimizi ziyaret edecek. 1. Yukarıdaki şiirin ana duygusu aşağıdaki- C. Ufak tefek bir çocuktu. lerden hangisidir? D. Emin okulumuzun çalışkan öğrenci- A. alışveriş B. hafıza kaybı lerindendi. C. çocukluk özlemi D. hüzün 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “abart- ma” anlamı vardır? A. Derslerime çok ama çok çalıştım. 7. İki rakip takım sahaya el ele çıkabiliyor- B. Zamanında buralar ormanlıkmış. sa... Staddaki tüm taraftarlar, birazdan C. Bir of çeksem karşı ki dağlar yıkılır. karşılaşacak takımları tribüne davet D. Tek atışta hedefi on ikiden vurdum. edip alkışlayabiliyorsa... Maç içerisinde kıyasıya mücadele edecek olan futbol- 3. Yemekten sonra bir odaya çekildiler, cular, birbirine şans dileyebiliyorsa... önemli bir konu hakkında uzun uzadıya Maçın sonucunun, kimin kaç puan ala- konuştular. cağının ne önemi var? Altı çizili söz ile anlatılmak istenen aşa- Paragrafta anlatılmak istenen asıl dü- ğıdakilerden hangisidir? şünce aşağıdakilerden hangisidir? A. Üstü kapalı konuşulduğu A. Rakip takımlar dost olmalıdır. B. Gizli bir şekilde konuşulduğu B. Maçlarda kavga çıkarmak, kötü söz C. Olanların olduğu gibi konuşulduğu D. Ayrıntılarıyla konuşulduğu kullanmak yanlıştır. C. Önemli olan maçın sonucudur. 4. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi satıra D. Maçlar dostluk içerisinde oynanmalı sığmadığında bölünemez? ve izlenmelidir. A. kurbağa B. dert C. pehlivan D. olimpiyat 171

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonu- 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anla- na soru işareti konulmaz? tım bozukluğu vardır? A. Köyden bugün mü döndün A. Deprem haberini radyoda izledim. B. Kim geldi gecenin bu saatinde B. Eskisi kadar neşeli değilsin. C. Babam nereden geldiğimizi sordu C. Kalemliğimi ve defterimi evde unuttum. D. Yusuf, akşam mı görüşelim D. Bugünün işini yarına bırakma. 9. Geceleyin bir ses böler uykumu 14. “özel” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin İçim ürpermeyle dolar: Nerdesin? hangisinde “kendine ait” anlamında kul- Arıyorum yıllar var ki ben onu lanılmıştır? Aşığıyım beni çağıran bu sesin. A. Babam özel bir şirkette çalışıyor. Şiirin ana duygusu hangisidir? B. Öğretmenimiz çok özel bir insandır. C. Özel uçağıyla yola çıktı. A. mutluluk B. özlem D. Ablamın hayatımda özel bir yeri vardır. C. umutsuzluk D. öfke 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kurallı 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem cümle değildir? henüz gerçekleşmemiştir? A. Bütün gün sokaklarda dolaştım. A. Bu akşam bize gelecekmiş. B. Toplantıya babası da gelmiş. B. Evin mobilyalarını yenilemişler. C. Yine sormuşlar beni polisler. C. Sabahın ilk ışıklarıyla uyanmışlar. D. Her gün yan gelip yatıyorsun. D. Oğlunun geldiğini yeni haber ver- mişler. 11. Bir derin vadide 16. I- Yalnız taş duvar olmaz. Değirmen çarkı dönüyordu II- Besle kargayı oysun gözünü. Babacığım şimdi gitti III- Kaçan balık büyük olur. Oracığa oturdu. IV- Birlikten kuvvet doğar. Dörtlüğünde hangi sorunun cevabı yok- Yukarıdaki atasözlerinden hangileri aynı tur? anlama gelmektedir? A. Niçin? B. Nerede? A. I - II B. II - III C. Kim? D. Ne? C. III - IV D. I - IV 12. N E T İ C E 17. I- En kısa ............... öğle vakti oluşur. II- Ağacın ..............si daha serin olur. ME RCE K KOR K A K III- Mesleki başarısı ...............lendi. MEÇHU L IV- Yazın ......deki sıcaklık 40 oC’yi bulur. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin yu- “Gölge” sözcüğü yukarıdaki cümlelerde karıdaki bulmacada eş anlamlısı yoktur? kullanıldığında hangisinde mecaz anla- A. büyüteç B. sonuç mıyla kullanılmış olur? C. bilinmeyen D. güvence A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 172

MİNİ TEST CEVAP ANAHTARLARI Mini Test - 1 1 - A 2 - D 3 - C 4 - B 5 - C 6 - B 7 - C 8 - D 9 - D 10 - B 11 - C 12 - D Mini Test - 2 1 - C 2 - B 3 - B 4 - C 5 - B 6 - A 7 - A 8 - A 9 - C 10 - D 11 - C 12 - B Mini Test - 3 1 - C 2 - D 3 - B 4 - D 5 - C 6 - A 7 - C 8 - D 9 - B 10 - C 11 - A 12 - C Mini Test - 4 1 - C 2 - D 3 - D 4 - A 5 - A 6 - C 7 - C 8 - B 9 - D 10 - A 11 - D Mini Test - 5 1 - C 2 - D 3 - C 4 - B 5 - B 6 - B 7 - B 8 - C 9 - A 10 - D 11 - C Mini Test - 6 1 - C 2 - B 3 - C 4 - C 5 - B 6 - B 7 - B 8 - B 9 - C 10 - B Mini Test - 7 1 - D 2 - B 3 - C 4 - A 5 - A 6 - C 7 - C 8 - B 9 - B 10 - A 11 - B Mini Test - 8 1 - B 2 - D 3 - C 4 - A 5 - D 6 - A 7 - B 8 - A Mini Test - 9 1 - D 2 - C 3 - B 4 - C 5 - D 6 - D 7 - A 8 - B 9 - A 10 - D 11 - D Mini Test - 10 1 - C 2 - B 3 - B 4 - D 5 - C 6 - B 7 - D 8 - B 9 - C 10 - A 11 - D 12 - C Mini Test - 11 1 - C 2 - B 3 - C 4 - D 5 - C 6 - C 7 - C 8 - A 9 - C 10 - A Mini Test - 12 1 - D 2 - A 3 - C 4 - D 5 - B 6 - B 7 - D 8 - C Mini Test - 13 1 - C 2 - A 3 - A 4 - D 5 - B 6 - C 7 - B 8 - C Mini Test - 14 1 - D 2 - A 3 - D 4 - D 5 - C 6 - C 7 - D 8 - A Mini Test - 15 1 - C 2 - A 3 - B 4 - D 5 - C 6 - D 7 - D 8 - D 9 - D 10 - C 11 - D 12 - C 13 - D 14 - C Mini Test - 16 1 - C 2 - D 3 - C 4 - A 5 - D 6 - D 7 - C 8 - C 9 - C Mini Test - 17 1 - D 2 - C 3 - C 4 - D 5 - A 6 - C 7 - A 8 - A 9 - C Mini Test - 18 1 - B 2 - D 3 - D 4 - C 5 - D 6 - A 7 - D 8 - B 9 - C 10 - B 11 - A Mini Test - 19 1 - C 2 - B 3 - D 4 - C 5 - C 6 - A 7 - D 8 - B 9 - C Mini Test - 20 1 - C 2 - D 3 - C 4 - B 5 - B 6 - A 7 - C 8 - D 9 - A 10 - B 173

Mini Test - 21 1 - B 2 - C 3 - B 4 - B 5 - C 6 - D 7 - A 8 - C 9 - C 10 - C Mini Test - 22 1 - B 2 - C 3 - D 4 - D 5 - B 6 - D 7 - D 8 - D 9 - C 10 - B 11 - D Mini Test - 23 1 - B 2 - D 3 - C 4 - B 5 - B 6 - A 7 - B 8 - D 9 - D 10 - C 11 - C 12 - B Mini Test - 24 1 - C 2 - A 3 - B 4 - C 5 - A 6 - B 7 - C 8 - B 9 - B 10 - C 11 - B Mini Test - 25 1 - C 2 - C 3 - D 4 - A 5 - D 6 - B 7 - C 8 - D 9 - C 10 - D Mini Test - 26 1 - B 2 - C 3 - B 4 - A 5 - D 6 - C 7 - C 8 - B 9 - C Mini Test - 27 1 - C 2 - D 3 - C 4 - C 5 - D 6 - B 7 - B 8 - B 9 - A 10 - C Mini Test - 28 1 - D 2 - B 3 - B 4 - D 5 - B 6 - C 7 - D 8 - A 9 - C 10 - C 11 - D Mini Test - 29 1 - C 2 - C 3 - D 4 - A 5 - B 6 - D 7 - C 8 - D 9 - B 10 - C 11 - D Mini Test - 30 1 - C 2 - D 3 - B 4 - C 5 - C 6 - B 7 - A 8 - D 9 - D Mini Test - 31 1 - C 2 - B 3 - D 4 - B 5 - D 6 - D 7 - D 8 - D 9 - C Mini Test - 32 1 - D 2 - C 3 - D 4 - D 5 - B 6 - B 7 - D 8 - C 9 - B 10 - C Mini Test - 33 1 - B 2 - B 3 - D 4 - B 5 - C 6 - B 7 - D 8 - A 9 - B Mini Test - 34 1 - D 2 - B 3 - C 4 - D 5 - C 6 - A 7 - D 8 - C 9 - A Mini Test - 35 1 - B 2 - C 3 - B 4 - A 5 - D 6 - C 7 - D 8 - B 9 - C 10 - C 174

DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARLARI D-1 D-2 D-3 D-4 D-5 D-6 D-7 D-8 D-9 1-D 1-A 1-C 1-D 1-D 1-D 1-C 1-D 1-C 2-B 2-B 2-D 2-C 2-B 2-C 2-D 2-B 2-C 3-B 3-D 3-B 3-C 3-D 3-D 3-C 3-B 3-D 4-B 4-C 4-A 4-B 4-B 4-B 4-B 4-C 4-D 5-D 5-B 5-D 5-D 5-B 5-D 5-D 5-D 5-D 6-D 6-D 6-D 6-C 6-D 6-D 6-A 6-D 6-A 7-A 7-D 7-B 7-C 7-B 7-B 7-D 7-C 7-B 8-D 8-B 8-A 8-D 8-B 8-D 8-B 8-C 8-A 9-B 9-D 9-C 9-D 9-C 9-C 9-D 9-A 9-C 10 - D 10 - C 10 - C 10 - A 10 - D 10 - B 10 - D 10 - C 10 - B 11 - C 11 - C 11 - C 11 - D 11 - B 11 - B 11 - B 11 - D 11 - A 12 - C 12 - A 12 - B 12 - B 12 - B 12 - B 12 - B 12 - D 12 - C 13 - A 13 - D 13 - D 13 - D 13 - C 13 - D 13 - C 13 - C 13 - D 14 - D 14 - C 14 - B 14 - D 14 - A 14 - B 14 - C 14 - B 14 - C 15 - C 15 - A 15 - D 15 - C 15 - D 15 - A 15 - D 15 - A 15 - B 16 - A 16 - D 16 - D 16 - A 16 - C 16 - B 16 - C 16 - C 16 - B 17 - B 17 - A 17 - C 17 - B 17 - C 17 - D 17 - A 17 - A 17 - C 18 - D 18 - D 18 - B 18 - C 18 - D 18 - C 18 - D 19 - C 19 - D 19 - D 19 - C 20 - A 20 - D 20 - C D - 10 D - 11 D - 12 D - 13 D - 14 D - 15 D - 16 D - 17 1-C 1-C 1-D 1-A 1-C 1-C 1-C 1-C 2-D 2-C 2-A 2-B 2-D 2-A 2-C 2-C 3-C 3-C 3-C 3-B 3-C 3-B 3-D 3-D 4-B 4-A 4-C 4-D 4-D 4-C 4-C 4-B 5-D 5-C 5-B 5-C 5-D 5-D 5-D 5-B 6-B 6-C 6-B 6-B 6-D 6-B 6-B 6-C 7-D 7-A 7-A 7-B 7-A 7-D 7-B 7-D 8-C 8-C 8-A 8-D 8-C 8-C 8-C 8-C 9-D 9-C 9-B 9-D 9-C 9-D 9-C 9-B 10 - C 10 - D 10 - D 10 - C 10 - C 10 - B 10 - A 10 - C 11 - C 11 - B 11 - C 11 - B 11 - D 11 - D 11 - B 11 - A 12 - D 12 - D 12 - D 12 - A 12 - B 12 - C 12 - C 12 - D 13 - D 13 - D 13 - B 13 - C 13 - A 13 - A 13 - C 13 - A 14 - C 14 - C 14 - C 14 - C 14 - D 14 - C 14 - C 14 - C 15 - C 15 - C 15 - C 15 - A 15 - A 15 - B 15 - A 16 - D 16 - C 16 - D 16 - D 16 - D 16 - D 17 - A 17 - A 17 - D 17 - C 17 - B 17 - C 18 - D 18 - B 18 - C 18 - C 18 - A 19 - D 19 - A 19 - D 19 - C 19 - C 20 - A 20 - C 175

NOTLAR 176