แผนผังแม่บทการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์

แผนผังแมบ่ ทการอนุรักษ์และพฒั นากรุงรตั นโกสินทร์ – ยุทธศาสตร์การอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นา 4-103 ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ ปริมาณ ราคา หนว่ ยงานที่รบั ผิดชอบ งบประมาณ เวลาดาํ เนนิ การ ลําดับความ หมาย จํานวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สาํ คัญ เหตุ 2 ดา้ นการใชท้ ดี่ ิน ดําเนินโครงการอนุรักษ์ 2.2 การวาง จดั ทาํ และ 2.2.1 โครงการวาง จดั ทาํ และ - วาง จัดทํา และดําเนนิ การให้เป็นไปตามผงั เมือง หน่วยละ จาํ นวนเงนิ - กรงุ เทพมหานคร ปที ่ี ปีท่ี ปีท่ี 1 (ต่อ) ฟนื้ ฟูเมอื ง ดาํ เนินการใหเ้ ป็นไปตาม 1 พืน้ ที่ (ล้านบาท) (ลา้ นบาท) (สํานกั ผังเมือง) 50.00 1-5 6-10 11-15 รปู ผังเมอื งเฉพาะ 1 ต.ย.1 1 พืน้ ที่ 50.0 50.0 √ หน้า 4-100 ดําเนินการให้เปน็ ไปตามผงั เมือง เฉพาะ ย่านเยาวราช-ทรงวาด เฉพาะ บริเวณริมฝ่ังแมน่ ้ําเจา้ พระยา 2.2.2 โครงการวาง จดั ทาํ และ - วาง จดั ทาํ และดําเนนิ การใหเ้ ปน็ ไปตามผังเมือง 50.0 50.0 - กรงุ เทพมหานคร 50.00 √ ดาํ เนินการให้เปน็ ไปตามผงั เมอื ง เฉพาะ ในพน้ื ท่รี อบสถานีวัดมังกร (สํานกั ผงั เมอื ง) เฉพาะ ในพ้นื ทเ่ี ปลีย่ นถ่ายการสญั จร โดยรอบสถานีรถไฟฟ้า 3 ดา้ นภมู ทิ ัศน์ ขับเน้นการรบั ร้โู ครงสรา้ ง 3.1 การปรับปรงุ ภูมทิ ัศน์ 3.1.2 โครงการปรับปรงุ ภมู ทิ ศั น์ใน - ปรับปรุงภูมิทศั นบ์ รเิ วณถนนเยาวราช (ชว่ งคลอง ไม่มกี าร - ไม่มกี าร - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 1 1 ของกรงุ รตั นโกสนิ ทร์ เมอื ง โครงสรา้ งทัศนภาพ* รอบกรงุ ถึงถนนทรงสวัสด์ิ) แบ่งพื้นที่ แบ่งพืน้ ท่ี (สํานักผงั เมือง / สํานัก ตอ่ เนื่อง ความยาวรวมประมาณ 1 กม. การจราจรและขนส่ง / สาํ นักการโยธา / สํานกั สิ่งแวดล้อม / สาํ นัก เทศกิจ) 3.1.3 โครงการปรับปรุงภูมิทัศนใ์ น - สาํ รวจ ออกแบบ และปรบั ปรงุ พน้ื ที่ริมแม่นํ้า ไมม่ ีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดําเนนิ การ √ แนวแมน่ ้ําเจ้าพระยาและแนวคลอง เจ้าพระยา (ชว่ งปากคลองรอบกรุงถึงถนนทรง แบ่งพื้นท่ี แบ่งพ้ืนที่ (สาํ นกั การระบายน้ํา / ตอ่ เนอ่ื ง สําคัญ* สวสั ด์ิ) ความยาวประมาณ 1.2 กม. พนื้ ทร่ี มิ คลอง สํานกั ผังเมอื ง / สํานัก ผดงุ กรุงเกษม (ชว่ งถนนหลวงถึงถนนพระราม 4) การโยธา) ความยาวประมาณ 0.8 กม. 3.1.4 โครงการปรับปรงุ พ้นื ท่โี ล่ง - สํารวจ ออกแบบ และปรบั ปรงุ พ้นื ทวี่ งเวียน 22 1 ไร่ 4.5 4.5 - กรงุ เทพมหานคร 4.50 √ 2 สาธารณะ กรกฎาคม พนื้ ท่ปี ระมาณ 1 ไร่ (สํานักผังเมือง / สํานัก การจราจรและขนส่ง / สํานักการโยธา / สํานกั สิ่งแวดล้อม) 3.1.5 โครงการฉายไฟส่องสว่าง - ติดต้ังไฟส่องสว่างสาธารณะ ย่านเยาวราช-วงเวียน 8.7 กม. 15.3 133.11 - กรมการทอ่ งเทยี่ ว 133.11 √ 3 อาคารสาํ คัญ และพืน้ ทส่ี าธารณะ 22 กรกฎาคม ตามแนวถนนจักรวรรดิ 0.95 กม. - กรุงเทพมหานคร ถนนเจรญิ กรุง 0.92 กม. ถนนเยาวราช 0.93 กม. (สํานักการโยธา / สํานกั ถนนทรงวาด 0.9 ถนนกรุงเกษม 0.83 กม. ถนน วัฒนธรรม กีฬา และ ราชวงศ์ 0.7 กม. ถนนเสือปา่ 0.41 กม. ถนนพลบั การท่องเทย่ี ว) พลาไชย 0.55 กม. ถนนแปลงนาม 0.16 กม. ถนน เยาวพานชิ 0.35 กม. ริมแม่นํ้าเจา้ พระยา 1.2 กม. รมิ คลองผดงุ กรงุ เกษม 0.8 กม. ระยะทางรวม 8.7 กม. เสริมสร้างสงิ่ แวดล้อม 3.2 การบริหารจดั การ 3.2.1 โครงการวางระบบงานดแู ล - จัดตัง้ หน่วยงานด้านรกุ ขกรรมเพ่ือดูแลต้นไม้ ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 3 และเพ่ิมศักยภาพของ ภมู ทิ ศั น์เมอื ง รกั ษาตน้ ไม้ใหญ*่ โดยเฉพาะ แบง่ พ้นื ท่ี แบ่งพื้นที่ (สํานกั สง่ิ แวดล้อม) ตอ่ เน่อื ง ผ้ปู ฏบิ ัติงานดา้ นภูมทิ ศั น์ - จัดต้งั หน่วยงานบรกิ ารเพื่อสนบั สนุนการดูแล ต้นไม้ใหญ่ของภาครฐั และภาคเอกชน สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม

4-104 แผนผงั แมบ่ ทการอนรุ ักษแ์ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร์ – ยุทธศาสตร์การอนรุ กั ษ์และพฒั นา ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดาํ เนนิ การ ลําดับความ หมาย จาํ นวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สําคญั เหตุ ยุทธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ หน่วยละ จาํ นวนเงนิ หน่วยงานที่รบั ผดิ ชอบ ปีที่ ปีท่ี ปีที่ 4 ดา้ นการจราจร การดาํ เนินการ 1-5 6-10 11-15 1 เชื่อมโยงโครงขา่ ยการ 4.1 การเชื่อมโยง (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) - กรงุ เทพมหานคร ตอ่ เนื่อง สญั จรอยา่ งเป็นระบบ โครงข่ายการสัญจร (สาํ นกั การจราจรและ √√ 4.1.2 โครงการทดแทนท่จี อดรถบน - พัฒนาพนื้ ทจี่ อดรถรวมท้งั ในพน้ื ทีข่ องรฐั และ ไม่มกี าร - ไมม่ กี าร - ขนส่ง) แบง่ พื้นที่ - ผู้ทรงสทิ ธิในพ้ืนที่ พื้นผิวจราจร* เอกชน แบ่งพื้นท่ี ส่งเสรมิ การสัญจรท่ีเปน็ 4.2 การสนบั สนนุ การเดนิ 4.2.2 โครงการส่งเสริมการใช้ขนส่ง - กาํ หนดแนวสายทางและจุดจอดให้สอดคลอ้ งกับ ไม่มีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 2 มติ รตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มใน เท้าและการใชจ้ ักรยาน มวลชนเพือ่ ลดการใชย้ านพาหนะ การเช่ือมโยงทง้ั ภายในและภายนอกพื้นที่ แบ่งพ้ืนที่ แบ่งพ้นื ท่ี (สํานักการจราจรและ ตอ่ เนื่อง พ้ืนทีก่ รุงรัตนโกสนิ ทร์ สว่ นบุคคล* - คดั เลอื กรปู แบบระบบขนส่งและยานพาหนะท่ี ขนสง่ ) เหมาะสมกบั ปริมาณผโู้ ดยสารและบรรยากาศของ พ้ืนท่ี พัฒนาจุดเปลย่ี นถ่ายการ 4.3 การออกแบบ พัฒนา 4.3.1 โครงการจดั การจราจรในเขต - ศึกษาเพื่อวางแผนการจัดการจราจร และดําเนนิ 1 พ้ืนท่ี 20.0 20.0 - กรุงเทพมหานคร 20.00 √ √ 1 รปู 6.00 √ √ ต.ย.1 สญั จรใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพ และปรบั ปรุงจุดเปล่ยี น เศรษฐกิจเฉพาะกจิ มาตรการการจดั การจราจรด้วยความร่วมมอื ของ (สํานักการจราจรและ หนา้ 4-100 เชื่อมโยงกับการใช้ ถ่ายการสัญจร ภาคีการพัฒนา ในพนื้ ทถี่ นนเยาวราช ขนส่ง) 2 ประโยชน์ที่ดิน 4.3.2 โครงการพัฒนาและปรบั ปรงุ - ปรบั ปรุงทา่ เรอื โดยสารในแม่น้ําเจ้าพระยา 2 ทา่ 3.0 6.0 - กรมเจ้าท่า ท่าเรือ 5 ด้าน ปรับปรงุ สาธารณปู โภค 5.1 การปอ้ งกนั นํ้าทว่ ม 5.1.1 โครงการพฒั นาแนวปอ้ งกนั นํ้า - ปรบั ปรงุ จดุ เช่อื มตอ่ สาํ คญั ให้เป็นกาํ แพงท่เี ปดิ ได้ ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 2 สาธารณูปโภค พนื้ ฐานใหม้ ปี ระสิทธภิ าพ และปรบั ปรงุ คุณภาพน้ํา ท่วม* ในเวลาปกติ และปดิ เพอื่ ป้องกนั น้ําท่วมได้โดยไม่ แบ่งพื้นท่ี แบง่ พื้นท่ี (สํานกั การระบายนํ้า) ตอ่ เนอื่ ง และอเนกประโยชน์ ขดั ขวางทัศนวิสัย และมุมมองระหวา่ งแมน่ า้ํ และ เมือง - ออกแบบแนวกําแพงปอ้ งกนั นาํ้ ท่วม สถานีสูบน้ํา ประตนู าํ้ และบ่อสูบนาํ้ เปน็ พเิ ศษ ใหส้ ามารถปรับใช้ เป็นพื้นท่กี จิ กรรมริมนํา้ ขับเน้นอตั ลกั ษณข์ องพน้ื ท่ี 5.1.2 โครงการฟื้นฟรู ะบบคูคลอง - ฟนื้ ฟูระบบคู คลอง และปรบั ปรงุ คุณภาพนาํ้ คลอง ไม่มกี าร - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ 2 และปรับปรงุ คุณภาพน้าํ * ผดุงกรงุ เกษม 0.8 กม. แบ่งพื้นท่ี แบง่ พนื้ ที่ (สาํ นักการระบายนํ้า) ตอ่ เนอ่ื ง 5.1.3 โครงการปรับปรุงระบบการ - ปรบั ปรุงบ่อสบู น้ําสะพานยาว บ่อสูบนาํ้ ราชวงศ์ 4 แหง่ 15.0 60.0 - กรุงเทพมหานคร 60.00 √ 2 ระบายนํา้ บอ่ สูบน้าํ สวัสดีฝั่งตะวันตก บ่อสูบนาํ้ สวัสดีฝั่ง (สาํ นกั การระบายนํ้า) ตะวนั ออก ยกระดับรูปแบบของ 5.2 การปรับปรงุ 5.2.1 โครงการนําสายไฟฟ้าและสาย - นําสายไฟฟา้ และสายส่ือสารลงใต้ดนิ ตามแนวถนน ไม่มีการ - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ 2 ระบบสาธารณูปโภคให้ โครงสรา้ งพ้ืนฐานของ สอ่ื สารลงใต้ดิน* จักรวรรดิ 0.95 กม. ถนนเจริญกรุง 0.92 กม. ถนน แบ่งพนื้ ที่ แบง่ พนื้ ที่ (สํานักการโยธา) ต่อเน่อื ง สอดคล้องกบั พ้นื ท่ี ระบบสาธารณปู โภค เยาวราช 0.93 กม. ถนนทรงวาด 0.9 ถนนกรุง - การไฟฟ้านครหลวง อนรุ ักษ์ เกษม 0.83 กม. ถนนราชวงศ์ 0.7 กม. ถนนเสอื ปา่ - บรษิ ทั ทโี อที จํากัด 0.41 กม. ถนนพลับพลาไชย 0.55 กม. ถนนแปลง (มหาชน) นาม 0.16 กม. ถนนเยาวพานชิ 0.35 กม. - บรษิ ัท กสท ระยะทางรวม 6.7 กม. โทรคมนาคม จํากัด (มหาชน) สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม

แผนผังแมบ่ ทการอนรุ กั ษ์และพัฒนากรุงรตั นโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตรก์ ารอนุรกั ษ์และพัฒนา 4-105 ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ ปรมิ าณ ราคา หนว่ ยงานทรี่ ับผิดชอบ งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลําดบั ความ หมาย จํานวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สาํ คัญ เหตุ 6 ดา้ น หนว่ ยละ จํานวนเงิน - กรงุ เทพมหานคร ปีที่ ปที ่ี ปีที่ สาธารณปู การ ยกระดับการใช้งาน 6.1 การปรับปรงุ การ 6.1.1 โครงการปรบั ปรงุ วัดและ - ปรับปรุงโรงเรียนวัดคณกิ าผล 1 แหง่ (ล้านบาท) (ลา้ นบาท) (สํานักพัฒนาสงั คม / 5.00 1-5 6-10 11-15 3 สาธารณูปการให้ ให้บริการสาธารณูปการ สาํ นกั การศึกษา / สอดคล้องกับโครงสร้าง 5.0 5.0 สํานักงานเขต) √ ประชากรและบรบิ ททาง - วัด สังคมท่เี ปลีย่ นแปลง โรงเรยี นเปน็ ศูนยบ์ รกิ ารครบวงจรแก่ ผู้สูงอายุและผูด้ ้อยโอกาส 6.1.2 โครงการเพม่ิ ประโยชนก์ ารใช้ - ปรับปรงุ พ้นื ที่ในโรงเรยี นวัดคณิกาผล 1 แหง่ 2.0 2.0 - กรงุ เทพมหานคร 2.00 √ 3 สอยโรงเรียนเป็นศูนย์การเรยี นรู้ (สํานักการศึกษา / ศูนย์ฝึกอาชพี และพน้ื ท่กี จิ กรรม สํานกั งานเขต) สนั ทนาการ - สถานศึกษาในสงั กัด กรุงเทพมหานคร ปรบั ปรุงสาธารณปู การ 6.2 การเตรียมพร้อม 6.2.1 โครงการปรับปรงุ อาคารเรียน - ปรับปรุงพนื้ ทใ่ี นโรงเรยี นวดั คณกิ าผล 1 แหง่ 2.0 2.0 - กรงุ เทพมหานคร 2.00 √ √ 3 เพอื่ รองรบั ภัยพิบัติและ สาธารณปู การเพื่อรองรบั เป็นที่พกั ยามภยั พิบตั แิ ละภาวะ - ตดิ ตัง้ แผนที่ในชุมชน 20 แหง่ 0.01 0.2 (สาํ นกั การศกึ ษา / 0.20 ภาวะฉกุ เฉนิ ยามภัยพบิ ัติและภาวะ ฉกุ เฉิน ฉกุ เฉิน สาํ นกั ป้องกนั และ บรรเทาสาธารณภัย / สาํ นักงานเขต) 6.2.2 โครงการติดตั้งอุปกรณ์เพอ่ื - ติดตั้งหัวจ่ายนาํ้ ดับเพลงิ ในพ้นื ทว่ี ดั จักรวรรดิ 3 แหง่ 0.1 0.3 - กรงุ เทพมหานคร 0.30 √ √ 2 ความปลอดภัยของชมุ ชน ราชาวาส วัดคณิกาผล วดั สมั พันธวงศาราม 3 แห่ง 1.0 3.0 (สํานักปอ้ งกนั และ 3.00 - ตดิ ตั้งกล้องวงจรปิด บรรเทาสาธารณภยั / สํานกั การจราจรและ ขนสง่ / สํานักงานเขต) 7 ดา้ นกายภาพและ ปรับปรงุ สภาพแวดล้อม 7.1 การปรับปรงุ 7.1.2 โครงการปรบั ปรงุ พื้นท่ี - จดั กระบวนการมีสว่ นร่วม 3 แหง่ 0.2 0.6 - กรงุ เทพมหานคร 0.60 √ √ √ 3 วถิ ีชมุ ชน ชุมชนให้อยู่ร่วมกบั มรดก สภาพแวดล้อมชมุ ชน สาธารณะระดบั กลุ่มชุมชนภายใน - ปรับปรงุ พ้ืนทส่ี าธารณะระดับกล่มุ ชมุ ชน 3 แหง่ 4.8 14.4 (สํานกั ผงั เมอื ง) 14.40 วัฒนธรรมได้อยา่ ง ศาสนสถาน วัดจกั รวรรดิราชาวาส วัดคณิกาผล เหมาะสม และสง่ เสรมิ วดั สัมพันธวงศาราม - ศาสนสถานเจา้ ของ 12.00 การเรยี นรู้แก่สาธารณะ - พฒั นาพ้นื ที่สาธารณะจากท่ีโล่งว่างในชมุ ชน พนื้ ท่ี 4 แห่ง 3.0 12.0 ส่งเสรมิ การต่อยอดภูมิ 7.2 การสง่ เสริมใหเ้ กิด 7.2.1 โครงการพฒั นาผลิตภณั ฑ์ของ - รบั สมัครชุมชนหรือผูป้ ระกอบการภายในชมุ ชนที่ ไม่มีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนินการ √ √ 3 ปัญญาและการสรา้ ง เศรษฐกจิ ชุมชน ผปู้ ระกอบการภายในชุมชน* สนใจในการพัฒนาผลติ ภณั ฑ์ แบ่งพื้นที่ แบ่งพนื้ ท่ี (สํานักพฒั นาสงั คม) ตอ่ เนื่อง เศรษฐกจิ ชุมชน - อบรม และสัมมนาเชงิ ปฏิบัตกิ ารเพือ่ พฒั นา ผลิตภัณฑ์รว่ มกบั ผู้เชย่ี วชาญ 7.2.2 โครงการสง่ เสรมิ ให้เกดิ - รบั สมคั รผปู้ ระกอบการทมี่ ีความพรอ้ มในพืน้ ที่ ไมม่ กี าร - ไม่มีการ - - สาํ นกั งานส่งเสรมิ การดาํ เนินการ √ √ 3 ผูป้ ระกอบการดจิ ทิ ัล* เพื่อรบั การอบรม และให้ความช่วยเหลือโดย แบ่งพน้ื ที่ แบง่ พื้นที่ เศรษฐกจิ ดิจิทลั ตอ่ เนอ่ื ง ผูเ้ ช่ยี วชาญ - อบรม และสมั มนาเชงิ ปฏิบัติการเพิม่ ทักษะของ ผู้ประกอบการในการเปน็ ผู้ประกอบการดิจิทัล - พฒั นาเวบ็ ทา่ (Portal web) เพ่อื สง่ เสริมการค้า ดจิ ิทัลในระดบั ย่านตา่ ง ๆ สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม

4-106 แผนผังแมบ่ ทการอนุรกั ษแ์ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร์ – ยุทธศาสตรก์ ารอนรุ ักษแ์ ละพัฒนา ปรมิ าณ ราคา งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จาํ นวน หน่วย (ล้านบาท) ปที ี่ ปีท่ี ปที ่ี สําคัญ เหตุ ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ หน่วยละ จํานวนเงิน หน่วยงานท่รี บั ผดิ ชอบ 1-5 6-10 11-15 3 การดาํ เนนิ การ √ 2 รูป 8.1 การปรบั ปรงุ แหล่ง (ล้านบาท) (ลา้ นบาท) - กรงุ เทพมหานคร ต่อเน่อื ง 2 ต.ย.1 ท่องเทย่ี ว (สาํ นักวัฒนธรรม กีฬา √ หนา้ 8 ดา้ นการท่องเทย่ี ว เพ่ิมคุณคา่ และความ 8.1.1 โครงการปรบั ปรงุ อุปกรณ์ - ศกึ ษาและจัดทํารายละเอยี ดขอ้ มลู แหล่งท่องเท่ียว ไม่มีการ - ไม่มีการ - และการท่องเท่ยี ว) 1.00 2 4-100 หลากหลายทางการ ส่ือสารข้อมูลแหล่งท่องเท่ียว* ถนนทรงวาด ถนนเยาวราช วัดมังกรกมลาวาส แบง่ พืน้ ท่ี - กรงุ เทพมหานคร 20.00 √√√ ทอ่ งเท่ียว - ติดตงั้ ปา้ ยขอ้ มลู แหง่ แบ่งพ้นื ท่ี (สาํ นกั วฒั นธรรม กีฬา 3 8.1.2 โครงการพัฒนาแหล่งข้อมลู 2 แหง่ และการทอ่ งเท่ยี ว) 7.50 √ วิถีชุมชน - ออกแบบและพัฒนาขอ้ มูล 2 ครั้ง 0.5 1.0 - การท่องเที่ยวแห่ง - พฒั นาและใหบ้ รกิ ารศูนย์ข้อมูลการท่องเทย่ี ว ครั้ง 10.0 20.0 ประเทศไทย 225.00 8.1.3 โครงการจัดกจิ กรรมส่งเสริม ชมุ ชน 15 - กรงุ เทพมหานคร การทอ่ งเท่ยี วเชิงวัฒนธรรม 0.5 7.5 (สาํ นกั วัฒนธรรม กีฬา 20.00 - สนบั สนนุ การประชาสัมพันธก์ ารจดั กิจกรรมการ 15 และการทอ่ งเที่ยว) ทอ่ งเทีย่ ว 15.0 225.0 - กรุงเทพมหานคร 10.00 - จดั งานตามเทศกาลประเพณแี ละเทศกาลพิเศษใน (สํานักเทศกิจ / สํานกั พน้ื ทีย่ ่านเยาวราช-วงเวยี น 22 กรกฎาคม การจราจรและขนส่ง) 8.1.4 โครงการจัดระเบยี บพนื้ ท่ี - ปรับปรุงและจดั ระเบียบพน้ื ท่กี ารคา้ ในพน้ื ที่ถนน 2 พืน้ ท่ี 10.0 20.0 ท่องเที่ยว เยาวราช และถนนทรงวาด 2 พืน้ ที่ 5.0 10.0 - ติดตัง้ อปุ กรณก์ ล้องวงจรปดิ 10 จุดในพ้ืนท่ี พัฒนาระบบการให้ข้อมลู 8.2 การพัฒนาเสน้ ทาง 8.2.1 โครงการปรับปรงุ สถานท่แี ละ - ศึกษาและออกแบบจุดใหข้ อ้ มลู การท่องเท่ยี วและ ไม่มกี าร - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ และเพม่ิ สงิ่ อํานวยความ การท่องเท่ียว อปุ กรณใ์ หข้ อ้ มลู เส้นทางการ ป้ายข้อมูลเส้นทางการทอ่ งเทย่ี ว แบง่ พ้ืนท่ี สะดวกนักท่องเท่ียว ท่องเทย่ี ว* - ตดิ ต้ังจุดใหข้ ้อมูลการท่องเทย่ี วและปา้ ยข้อมูล แบ่งพน้ื ท่ี (สาํ นักวฒั นธรรม กีฬา ต่อเน่ือง เส้นทางทอ่ งเท่ียว และการทอ่ งเที่ยว) 8.2.2 โครงการพฒั นาแผนทีแ่ ละ - จัดทําแผนท่แี สดงข้อมลู เสน้ ทางทอ่ งเท่ียวทส่ี ําคัญ ไม่มีการ - ไมม่ กี าร - - การท่องเท่ียวแห่ง การดําเนินการ √ 2 ระบบออนไลนเ์ พื่อใหข้ ้อมลู การ ในกรงุ รัตนโกสินทร์และพ้นื ที่ตอ่ เนอื่ ง แบง่ พน้ื ท่ี แบง่ พื้นท่ี ประเทศไทย ต่อเนื่อง ทอ่ งเทย่ี ว* - จัดทําระบบออนไลน์เพื่อประชาสมั พันธ์ ใหข้ ้อมลู แหล่งทอ่ งเทีย่ วและเส้นทางทอ่ งเที่ยว ตลอดจนท่ี พกั - ปรับปรุงฐานข้อมลู แผนที่ ระบบออนไลนใ์ ห้มี ข้อมูลท่ถี ูกตอ้ งและทนั สมยั ยกระดบั มาตรฐานแหล่ง 8.3 การพฒั นาแหล่งทพี่ กั 8.3.1 โครงการสง่ เสรมิ การพฒั นา - ศึกษาและจัดทาํ แนวทางการพัฒนาปรบั ปรงุ แหล่ง 1 พื้นที่ 0.4 0.4 - กรงุ เทพมหานคร 0.40 √ 3 รูป ทีพ่ กั นักท่องเทย่ี ว ทพ่ี ักนักทอ่ งเทีย่ ว 1 พื้นท่ี 9.6 (สาํ นักวฒั นธรรม กีฬา 9.60 ต.ย.2 นักทอ่ งเท่ียวให้ได้ แหล่งท่ีพักนักท่องเที่ยวใหไ้ ด้ - สนับสนนุ การพฒั นาแหลง่ ท่พี ักนกั ท่องเทย่ี ว 931.61 หน้า 9.6 และการท่องเทย่ี ว) 4-100 มาตรฐาน มาตรฐาน รวม * โครงการทม่ี ีการดาํ เนนิ การตอ่ เนอ่ื งกันหลายพืน้ ท่ี ดรู ายละเอียดในหน้า 4-3 - 4-4 สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม

แผนผงั แมบ่ ทการอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตรก์ ารอนุรกั ษแ์ ละพฒั นา 4-107 4.2.11 บริเวณย่านตลาดนอ้ ย 1) ขอบเขตพืน้ ที่ จดถนนพระรามท่ี 4 ทศิ เหนอื จดแนวคลองผดงุ กรุงเกษมฝ่ังตะวันออก ทิศตะวันออก จดแนวกงึ่ กลางแม่นํ้าเจ้าพระยา ทศิ ใต้ จดถนนทรงสวสั ดิ์ ทิศตะวันตก 2) ความสําคัญ ย่านตลาดน้อยเป็นพ้ืนท่ีชุมชนชาวไทยจีนริมแม่น้ําเจ้าพระยาที่มีอาณาเขตต่อเนื่องจากพื้นท่ีเยาวราชและทรงวาดมาจนถึง แนวคลองผดงุ กรุงเกษม และมีเส้นทางเช่ือมต่อไปยงั พ้นื ที่บางรักผ่านเสน้ ทางถนนเจริญกรงุ พ้ืนท่ีตลาดนอ้ ยเกิดจากการขยายตัวของ การต้ังถิ่นฐานของชุมชนชาวจีนในย่านสําเพ็งมาสู่ริมแม่นํ้าเจ้าพระยาในสมัยรัชกาลท่ี 4 ในสมัยนั้นย่านสําเพ็งถูกเรียกว่าตลาดใหญ่ ทําให้พื้นท่ีชุมชนที่ต่อเน่ืองมายงั ริมแมน่ า้ํ เจา้ พระยาถูกเรียกว่าตลาดน้อย มรดกวัฒนธรรมหลักของพนื้ ทีต่ ลาดนอ้ ย ได้แก่ วัดไตรมติ ร วิทยาราม วัดปทุมคงคา ศาลเจ้าโจวซือกง บ้านโซวเฮงไถ่ ศาลเจ้าโรงเกือก อาคารธนาคารสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ (สาขาตลาดน้อย) วดั อุภัยราชบํารุง ย่านตึกแถวตลาดน้อย และวัดกาลหว่าร์ (วัดแม่พระลูกประคํา) ซึ่งล้วนแล้วแต่เปน็ แหล่งมรดกที่ มีคุณคา่ ทางประวัติศาสตรท์ ่คี วรคา่ แกก่ ารอนุรกั ษ์ สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ ม

4-108 แผนผงั แม่บทการอนุรกั ษแ์ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตรก์ ารอนรุ ักษแ์ ละพฒั นา 3) สรุปสถานการณ์ปจั จบุ นั 5) แหลง่ มรดกทส่ี ําคัญ ย่านตลาดน้อยเป็นพื้นที่ท่ีควรดําเนินการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมควบคู่กับการพัฒนาชุมชน โดยการส่งเสริมให้ชุมชน บริเวณย่านตลาดนอ้ ยมแี หลง่ มรดกที่สําคญั ดงั แสดงในภาพท่ี 4-32 ตระหนักถึงคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรมของตนเอง และร่วมกันบํารุงรักษามรดกทางวฒั นธรรมในชุมชนไปพร้อมกับการปรับปรุง สภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยของชุมชน ในปัจจุบันได้มีการศึกษาด้านการอนุรักษ์และพัฒนาพื้นท่ีตามแนวทางดังกล่าวโดยนักวิชาการ ภาพที่ 4-32 แหลง่ มรดกทส่ี ําคัญบริเวณยา่ นตลาดน้อย และมีการรวมกลุ่มกันของผู้คนที่อยู่อาศัยในชุมชนจนเกิดเป็นกิจกรรมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดําเนินการอนุรักษ์มรดก วัฒนธรรมและพัฒนาชุมชนอย่างต่อเน่ือง แต่ด้วยข้อจํากัดในการเดินทางเข้าถึงพื้นที่ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพเศรษฐกิจ และสงั คมในพื้นที่ ทาํ ให้การอนุรักษ์และพฒั นาย่านตลาดนอ้ ยต้องการความชว่ ยเหลือจากภาครฐั ในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและ พืน้ ทส่ี าธารณะ ประกอบกบั การอนรุ กั ษ์อาคารและสถานท่ที ่ีมีความสาํ คญั ทางประวัตศิ าสตร์และวัฒนธรรมเปน็ กจิ กรรมทจ่ี าํ เป็นต้อง ความรู้เฉพาะทาง และจําเป็นต้องมีงบประมาณในการดําเนินการอย่างต่อเนื่อง ความช่วยเหลือและสนับสนุนจากหน่วยงานท้องถิ่น หนว่ ยงานวชิ าการทง้ั ภาครัฐ เอกชน และองคก์ รทางวชิ าการต่าง ๆ จงึ เปน็ ส่วนสาํ คัญในการสนับสนนุ ให้เกิดการอนรุ กั ษ์และพฒั นาที่ ยงั่ ยืนในพนื้ ท่ีบรเิ วณน้ี 4) ศกั ยภาพพนื้ ท่ี เน่ืองจากท่ีผ่านมาสํานักผังเมือง กรุงเทพมหานครได้ร่วมกับสถาบันอาศรมศิลป์ในการวางแผนการอนุรักษแ์ ละพัฒนาพื้นท่ี ย่านตลอดน้อยมาอย่างต่อเน่ือง ทําให้ประชาชนในชุมชนมีความรู้ความเข้าใจถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของพ้ืนที่ รวมถึงได้มีการ จัดเตรียมองค์กรชุมชนเพ่ือการอนุรักษ์พ้ืนท่ีแห่งน้ี ย่านตลาดน้อยจึงมีศักยภาพเป็นโครงการนําร่องในการใช้กลไกทางสังคมของ ชุมชนในการขับเคลอ่ื นการอนุรักษ์มรดกวฒั นธรรมและการพัฒนาชมุ ชน ซึ่งเป็นวิธีการสําคัญประการหนึ่งในการสรา้ งความย่ังยืนใน การอนรุ กั ษแ์ ละพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร์ สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

แผนผงั แมบ่ ทการอนุรักษแ์ ละพฒั นากรุงรตั นโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนุรักษแ์ ละพฒั นา 4-109 ภาพท่ี 4-33 แนวคดิ ในการอนรุ ักษ์และพฒั นาบริเวณย่านตลาดน้อย 6) แนวคิดในการอนุรักษ์และพฒั นา แนวคิดในการอนุรักษ์และพัฒนาย่านตลาดน้อยมุ่งเน้นการดําเนินการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในพ้ืนท่ีไปพร้อมกับการ รักษาและพัฒนาวิถชี มุ ชน 7) การดาํ เนินการเพือ่ การอนรุ กั ษ์และพฒั นา จากหลักการที่มุ่งเน้นการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมไปพร้อมกับการพัฒนาชุมชนทําให้การอนุรักษ์และพัฒนาพื้นท่ีย่าน ตลาดน้อยมีการดําเนินการใน 4 ด้าน คือ การปรับปรุงและพัฒนาพ้ืนท่ีริมแม่นํ้าเจ้าพระยา การพัฒนาระบบสาธารณูปโภค สาธารณูปการ และภูมิทัศน์ การปรบั ปรุงพ้ืนฟูภูมทิ ศั นร์ ิมคลองผดงุ กรุงเกษม และการพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมในชมุ ชน ดงั น้ี (1) การปรับปรุงและพัฒนาพื้นท่ีริมแม่นํ้าเจ้าพระยาในพื้นท่ีย่านตลาดน้อยและพ้ืนท่ีต่อเนื่องกับย่านทรงวาดเป็น โครงการสําคัญในการพัฒนาภูมิทัศน์และการใช้ประโยชน์พื้นที่ริมแม่น้ําเจ้าพระยา การดําเนินการควรมีการ พัฒนาปรับปรุงระบบการขนส่งทางนํ้า การปรับปรุงสภาพแวดล้อมของชุมชนริมแม่น้ํา และการพัฒนาพ้ืนที่ สาธารณะริมน้ําตามแนวทางการอนรุ ักษ์มรดกทางวัฒนธรรมและวิถชี มุ ชน ท้ังนี้ กรุงเทพมหานครสามารถจดั ทํา ผังเมืองเฉพาะเพื่อผลักดันใหก้ ารอนรุ กั ษ์และพัฒนาพ้นื ท่อี ยา่ งเป็นรูปธรรม (2) การพัฒนาระบบสาธารณูปโภค สาธารณูปการ และภูมิทศั น์ในพ้ืนท่ี มีขอบเขตการดาํ เนินการครอบคลุมถึงการ พัฒนาคุณภาพพ้ืนท่ีเปิดโล่งสาธารณะ เส้นทางสัญจรทางเท้า พ้ืนที่สาธารณูปการสําหรับชุมชน รวมถึงการ ประดบั ตกแตง่ ไฟตามโบราณสถานและอาคารทคี่ วรค่าแกก่ ารอนุรกั ษ์ (3) การปรับปรุงพื้นฟูภูมิทัศน์ริมคลองผดุงกรุงเกษมมุ่งเน้นการฟ้ืนฟูภูมิทัศน์เชิงประวัติศาสตร์ของพ้ืนที่ตามแนว คลอง รวมถึงการพัฒนาพ้ืนที่เปิดโล่งและพ้ืนที่สีเขียวเพื่อเป็นพ้ืนที่นันทนาการของชุมชนและประชาชนท่ีอาศัย อยู่โดยรอบ นอกจากนั้นพ้ืนท่ีริมคลองผดุงกรุงเกษมยังสามารถใช้เป็นพ้ืนที่เพ่ือการสัญจรโดยการเดิน จักรยาน และเป็นพ้ืนทสี่ ําหรบั การปอ้ งกนั อุทกภยั (4) การพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมในพน้ื ที่ควรดําเนินการร่วมกบั การสร้างความรู้ความเข้าใจในเร่อื งของการอนุรักษ์ มรดกทางวัฒนธรรมและวิถีชุมชน การดําเนินการสามารถทําได้หลากหลายรูปแบบ เช่น การส่งเสริมการ ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในพื้นที่ การจัดต้ังวิสาหกิจชุมชนเพื่อการผลิตสินค้าและบริการจากภูมิปัญญาของชุมชน การสง่ เสริมการปรบั ปรุงอาคารประวตั ศิ าสตร์ของชมุ ชนเพอื่ รองรับกจิ กรรมสาธารณะของชมุ ชน เป็นต้น ภาพที่ 4-34 ผังรายละเอียดการอนรุ กั ษแ์ ละพัฒนาบริเวณย่านตลาดนอ้ ย สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม

4-110 แผนผงั แม่บทการอนุรกั ษแ์ ละพฒั นากรงุ รัตนโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตร์การอนรุ ักษแ์ ละพฒั นา 8) แผนงานและโครงการบรเิ วณ ยา่ นตลาดนอ้ ย สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

แผนผงั แม่บทการอนุรกั ษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนรุ ักษ์และพฒั นา 4-111 ยุทธศาสตร์ 1 ด้านมรดกวัฒนธรรม อา้ งอิงหนา้ ยทุ ธศาสตร์ 5 ด้านสาธารณปู โภค อ้างอิงหน้า 3-6 3-41 แผนงาน 1.1 1.1.1 โครงการคุม้ ครองแมน่ ้าํ เจา้ พระยา 3-7 แผนงาน 5.1 5.1.1 โครงการพฒั นาแนวปอ้ งกนั นาํ้ ท่วม 3-42 3-8 3-43 การคุม้ ครองและบูรณปฏสิ ังขรณ์ 1.1.2 โครงการบรู ณปฏสิ งั ขรณ์แหล่งมรดกสําคญั 3-9 การปอ้ งกันนา้ํ ท่วมและปรับปรงุ 5.1.2 โครงการฟืน้ ฟูระบบคูคลอง และปรบั ปรุงคณุ ภาพนํ้า 3-44 3-10 3-45 แหลง่ มรดก 1.1.3 โครงการบูรณปฏิสังขรณ์โบราณสถานในพืน้ ทกี่ รุงรัตนโกสนิ ทร์ คุณภาพน้ํา 5.1.3 โครงการปรบั ปรุงระบบการระบายนํ้า 3-11 อา้ งอิงหน้า 1.1.4 โครงการขนึ้ ทะเบียนโบราณสถานท่ียังไมไ่ ด้รับการขน้ึ ทะเบียน 3-12 แผนงาน 5.2 5.2.1 โครงการนาํ สายไฟฟา้ และสายส่ือสารลงใตด้ ิน 3-48 1.1.5 โครงการจดั ทาํ ทะเบียนแหล่งมรดกทอ้ งถ่ิน และสนบั สนุนการบูรณปฏสิ ังขรณ์ การปรับปรุงโครงสรา้ งพนื้ ฐาน 5.2.2 โครงการจัดตง้ั ศนู ยป์ ระสานงานและขอ้ มูล และพัฒนาเครอื ขา่ ยระบบ 3-49 แหล่งมรดกท้องถนิ่ ของระบบสาธารณูปโภค สารสนเทศสาธารณปู โภค 3 มติ ิ 3-50 แผนงาน 1.2 1.2.1 โครงการสบื สานฟน้ื ฟขู นบธรรมเนียมประเพณี และเทศกาลท้องถ่นิ 3-51 การสง่ เสรมิ ฟน้ื ฟวู ถิ ีวฒั นธรรม 1.2.2 โครงการฟื้นฟภู ูมิปญั ญาท้องถนิ่ วฒั นธรรมอาหาร นาฏศลิ ป์ และหัตถศิลป์ ยุทธศาสตร์ 6 ดา้ นสาธารณปู การ อา้ งอิงหนา้ 3-54 แผนงาน 6.1 6.1.1 โครงการปรบั ปรงุ วดั และโรงเรยี นเป็นศนู ยบ์ รกิ ารครบวงจรแก่ผสู้ งู อายุและ 3-55 ยทุ ธศาสตร์ 2 ด้านการใชท้ ด่ี ิน อา้ งอิงหน้า การปรับปรุงการใหบ้ ริการ ผ้ดู ้อยโอกาส 3-56 3-15 3-57 แผนงาน 2.1 2.1.1 โครงการแกไ้ ขปรับปรงุ แผนผังขอ้ กาํ หนดและมาตรการตามกฎหมายผังเมอื ง 3-16 สาธารณปู การ 6.1.2 โครงการเพ่มิ ประโยชน์การใช้สอยโรงเรียนเป็นศูนยก์ ารเรียนรู้ ศูนย์ฝึกอาชพี 3-17 อา้ งองิ หน้า การปรับปรงุ มาตรการควบคมุ 2.1.2 โครงการแก้ไขปรบั ปรงุ ข้อบัญญัติกรงุ เทพมหานครตามกฎหมายควบคมุ อาคาร 3-18 และพ้นื ทก่ี จิ กรรมสันทนาการ 3-61 3-62 การใชป้ ระโยชนท์ ด่ี ินและอาคาร 2.1.3 โครงการจัดทํามาตรการคมุ้ ครองสิ่งแวดลอ้ มศิลปกรรม 3-19 แผนงาน 6.2 6.2.1 โครงการปรบั ปรงุ อาคารเรยี นเปน็ ทพี่ กั ยามภัยพบิ ัตแิ ละภาวะฉุกเฉิน 3-63 3-64 แผนงาน 2.2 2.2.1 โครงการวาง จัดทาํ และดําเนินการให้เป็นไปตามผงั เมืองเฉพาะ บริเวณริมฝั่ง การเตรยี มพร้อมสาธารณูปการ 3-65 3-66 การวาง จัดทํา และดําเนนิ การให้ แมน่ า้ํ เจ้าพระยา เพ่อื รองรับยามภยั พบิ ตั ิและภาวะ 6.2.2 โครงการตดิ ตงั้ อุปกรณเ์ พื่อความปลอดภัยของชุมชน 3-67 เป็นไปตามผังเมืองเฉพาะ 2.2.2 โครงการวาง จัดทาํ และดําเนนิ การให้เป็นไปตามผงั เมอื งเฉพาะ ในพ้นื ท่ี ฉกุ เฉิน เปลีย่ นถา่ ยการสัญจรโดยรอบสถานีรถไฟฟ้า ยุทธศาสตร์ 7 ด้านกายภาพและวถิ ชี ุมชน ยุทธศาสตร์ 3 ดา้ นภมู ิทัศน์ อ้างองิ หน้า แผนงาน 7.1 7.1.1 โครงการปรับปรงุ สภาพแวดล้อมการอยู่อาศยั ในกลุ่มชมุ ชนทีส่ ําคัญ แผนงาน 3.1 3.1.1 โครงการปรบั ปรงุ ภูมทิ ศั น์โดยรอบโบราณสถาน 3-23 การปรับปรุงสภาพแวดลอ้ ม 7.1.2 โครงการปรับปรงุ พืน้ ท่ีสาธารณะระดบั กล่มุ ชมุ ชนภายในศาสนสถาน การปรับปรงุ ภูมิทศั น์เมือง 3.1.2 โครงการปรบั ปรุงภมู ทิ ัศน์ในโครงสรา้ งทศั นภาพ 3-24 3.1.3 โครงการปรบั ปรุงภูมิทัศน์ในแนวแม่นํ้าเจ้าพระยาและแนวคลองสาํ คญั 3-25 ชมุ ชน แผนงาน 3.2 3.1.4 โครงการปรับปรุงพื้นทโ่ี ล่งสาธารณะ 3-26 การบริหารจดั การภูมทิ ศั นเ์ มอื ง 3.1.5 โครงการฉายไฟส่องสว่างอาคารสาํ คัญ และพนื้ ท่สี าธารณะ 3-27 แผนงาน 7.2 7.2.1 โครงการพฒั นาผลิตภณั ฑ์ของผปู้ ระกอบการภายในชมุ ชน 3.2.1 โครงการวางระบบงานดแู ลรกั ษาต้นไม้ใหญ่ 3-28 การส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน 7.2.2 โครงการส่งเสรมิ ให้เกิดผูป้ ระกอบการดิจิทัล ยุทธศาสตร์ 8 ด้านการท่องเทย่ี ว แผนงาน 8.1 8.1.1 โครงการปรบั ปรงุ อปุ กรณ์สอ่ื สารข้อมูลแหล่งท่องเท่ยี ว การปรบั ปรุงแหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว 8.1.2 โครงการพฒั นาแหล่งข้อมูลวถิ ชี มุ ชน ยุทธศาสตร์ 4 ดา้ นการจราจร อ้างองิ หน้า 8.1.3 โครงการจัดกิจกรรมเพื่อสง่ เสริมการท่องเท่ียวเชิงวฒั นธรรม 3-32 แผนงาน 4.1 4.1.1 โครงการส่งเสริมการเชอ่ื มต่อยานพาหนะตา่ งประเภท 3-33 8.1.4 โครงการจดั ระเบียบพืน้ ที่ท่องเทยี่ ว 3-34 การเชือ่ มโยงโครงข่ายการสญั จร 4.1.2 โครงการทดแทนท่จี อดรถบนพน้ื ผวิ จราจร 3-35 แผนงาน 8.2 8.2.1 โครงการปรับปรุงสถานทแ่ี ละอุปกรณ์ให้ข้อมูลเสน้ ทางการท่องเทยี่ ว 3-36 แผนงาน 4.2 4.2.1 โครงการจํากัดการสัญจรในบรเิ วณกรุงรตั นโกสนิ ทร์ช้นั ใน การพัฒนาเส้นทางการท่องเท่ยี ว 8.2.2 โครงการพฒั นาแผนทีแ่ ละระบบออนไลนเ์ พื่อให้ข้อมูลการท่องเท่ยี ว 3-37 การสนับสนุนการเดินเทา้ และ 4.2.2 โครงการส่งเสริมการใช้ขนสง่ มวลชนเพอ่ื ลดการใช้ยานพาหนะสว่ นบคุ คล 3-38 แผนงาน 8.3 8.3.1 โครงการสง่ เสริมการพัฒนาแหลง่ ทีพ่ ักนักทอ่ งเที่ยวให้ได้มาตรฐาน การใชจ้ กั รยาน 4.2.3 โครงการเกบ็ คา่ ธรรมเนียมการเข้าบริเวณกรงุ รัตนโกสินทร์ชน้ั นอกดว้ ย การพัฒนาแหล่งที่พกั ยานพาหนะส่วนบคุ คล นักท่องเที่ยวใหไ้ ด้มาตรฐาน แผนงาน 4.3 4.3.1 โครงการจดั การจราจรในเขตเศรษฐกิจเฉพาะกิจ การออกแบบ พัฒนาและ 4.3.2 โครงการพฒั นาและปรับปรงุ ท่าเรอื โครงการทแ่ี รเงา หมายถึง โครงการทไ่ี ม่ได้ดาํ เนินการในพื้นท่ี 11 บรเิ วณย่านตลาดน้อย ปรับปรุงจุดเปลีย่ นถ่ายการสัญจร สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

4-112 แผนผังแมบ่ ทการอนรุ ักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนุรักษ์และพฒั นา 9) รายละเอยี ด ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงานและโครงการบรเิ วณยา่ นตลาดนอ้ ย ตารางท่ี 4-12 รายละเอยี ด ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงานและโครงการบรเิ วณย่านตลาดนอ้ ย ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลาํ ดับความ หมาย (ล้านบาท) ปีท่ี ปที ่ี ปีที่ สาํ คัญ เหตุ ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ จาํ นวน หน่วย หน่วยละ จาํ นวนเงนิ หน่วยงานทีร่ บั ผดิ ชอบ 1-5 6-10 11-15 2 - กรมศลิ ปากร 2.00 √√√ (ลา้ นบาท) (ล้านบาท) 48.00 2 - กรมศลิ ปากร √√√ 1 ด้านมรดก บาํ รงุ รกั ษา และคุ้มครอง 1.1 การคมุ้ ครองและ 1.1.3 โครงการบรู ณปฏิสงั ขรณ์ - สํารวจและกําหนดลําดับความจาํ เป็นเรง่ ดว่ น 2 แหง่ 1.0 2.0 การดาํ เนินการ ต่อเนอื่ ง วฒั นธรรม แหล่งมรดกสําคญั และ บูรณปฏสิ งั ขรณแ์ หลง่ โบราณสถานในพ้ืนท่ี - บูรณปฏสิ งั ขรณโ์ บราณสถาน 2 แหง่ 2 แห่ง 24.0 48.0 จดั ทาํ มาตรการสนับสนุน มรดก กรุงรัตนโกสนิ ทร์ การฟน้ื ฟแู หลง่ มรดก 1.1.4 โครงการขึน้ ทะเบยี นโบราณ - ศึกษาและกําหนดลําดับความสําคญั ไมม่ กี าร - ไม่มกี าร - สถานทย่ี งั ไมไ่ ดร้ บั การข้ึนทะเบยี น* - ขึน้ ทะเบยี นโบราณสถานท่ียงั ไม่ไดข้ น้ึ ทะเบียน แบง่ พน้ื ท่ี แบง่ พืน้ ที่ 1.1.5 โครงการจดั ทําทะเบียนแหล่ง - ศกึ ษาและกําหนดลาํ ดับความสาํ คญั ไม่มีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดําเนินการ √ √ √ 1 3 มรดกทอ้ งถ่นิ และสนบั สนุนการ - จดั ทําเกณฑ์การข้นึ ทะเบียนแหลง่ มรดก แต่งต้ัง แบ่งพ้นื ท่ี แบง่ พ้ืนที่ (สาํ นกั ผงั เมอื ง) ตอ่ เนื่อง บรู ณปฏสิ งั ขรณ์แหล่งมรดกท้องถ่ิน* คณะกรรมการผ้ทู รงคณุ วุฒิพจิ ารณาการข้นึ ทะเบียนและอนุมัติงบประมาณสนับสนนุ การบูรณะ ฟื้นฟแู หล่งมรดกท้องถน่ิ จัดทาํ มาตรการสนับสนุน 1.2 การสง่ เสรมิ ฟืน้ ฟูวถิ ี 1.2.1 โครงการสบื สานฟน้ื ฟู - กําหนดหลักเกณฑ์และจดั ตงั้ กรรมการพิจารณา ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ √ การฟน้ื ฟแู หล่งมรดกที่ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณแี ละ เปน็ วถิ วี ัฒนธรรม เทศกาลท้องถน่ิ * สนับสนุนงบประมาณ แบ่งพื้นที่ แบง่ พืน้ ที่ (สํานกั วฒั นธรรม กีฬา ตอ่ เนือ่ ง และการท่องเที่ยว) 2 ดา้ นการใชท้ ี่ดนิ ควบคมุ การใชป้ ระโยชน์ 2.1 การปรับปรงุ 2.1.1 โครงการแก้ไขปรบั ปรงุ - วางและจัดทําแผนผงั และขอ้ กําหนดการใช้ ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ 1 1 ท่ีดนิ โดยเคร่อื งมอื ทางผัง มาตรการควบคมุ การใช้ แผนผังข้อกาํ หนดและมาตรการตาม ประโยชนท์ ี่ดนิ ของผังเมอื งรวมกรงุ เทพมหานคร แบง่ พืน้ ที่ แบ่งพ้นื ท่ี (สาํ นกั ผังเมือง) ตอ่ เนื่อง เมือง ประโยชน์ท่ีดินและอาคาร กฎหมายผังเมอื ง* (ปรบั ปรุงครัง้ ท่ี 4) - ดาํ เนนิ การประกาศกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผงั เมอื งรวมกรงุ เทพมหานคร (ปรับปรุงครง้ั ที่ 4) โดย อาศัยอํานาจแห่งพระราชบญั ญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 2.1.2 โครงการแกไ้ ขปรับปรุง - แกไ้ ขปรบั ปรงุ ขอ้ บญั ญัติกรงุ เทพมหานคร เพอื่ ไมม่ ีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ ข้อบญั ญัติกรงุ เทพมหานครตาม การควบคุมแบบซอ้ นทบั (Overlay Control) โดย แบง่ พน้ื ท่ี แบ่งพ้นื ที่ (สาํ นักผังเมือง) ตอ่ เนือ่ ง กฎหมายควบคุมอาคาร* อาศยั อํานาจแหง่ กฎหมายควบคุมอาคาร 2.1.3 โครงการจดั ทํามาตรการ - จดั ทํามาตรการคุ้มครองสง่ิ แวดล้อมศิลปกรรมเพอื่ ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - สํานักงานนโยบายและ การดาํ เนินการ √ 2 คุ้มครองสิ่งแวดล้อมศิลปกรรม* การอนุรักษแ์ ละพฒั นากรงุ รัตนโกสินทร์ แบง่ พน้ื ที่ แบง่ พ้นื ที่ แผนทรัพยากรธรรมชาติ ตอ่ เน่อื ง - ดําเนินการประกาศกฎกระทรวงให้ใช้บังคับ และสิง่ แวดล้อม มาตรการคมุ้ ครองส่ิงแวดล้อมศิลปกรรมเพ่อื การ อนุรกั ษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร์ โดยอาศัย อํานาจแห่งกฎหมายสิง่ แวดล้อม สํานกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม

แผนผังแมบ่ ทการอนุรักษ์และพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร์ – ยทุ ธศาสตร์การอนรุ ักษ์และพฒั นา 4-113 ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จํานวน หน่วย (ลา้ นบาท) สาํ คัญ เหตุ ยทุ ธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ หนว่ ยละ จํานวนเงิน หน่วยงานที่รับผดิ ชอบ ปที ี่ ปที ่ี ปที ่ี 3 ด้านภูมทิ ศั น์ การดาํ เนินการ 1-5 6-10 11-15 1 (ล้านบาท) (ลา้ นบาท) - กรงุ เทพมหานคร ตอ่ เนือ่ ง (สาํ นักผงั เมือง / สาํ นัก √ ขบั เนน้ การรับรูโ้ ครงสร้าง 3.1 การปรับปรงุ ภูมิทัศน์ 3.1.2 โครงการปรบั ปรงุ ภูมทิ ศั น์ใน - ปรับปรงุ ภมู ทิ ศั นบ์ ริเวณถนนเยาวราช (ช่วงถนน ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - การจราจรและขนส่ง / ทรงสวัสดิถ์ ึงวงเวยี นโอเดยี น) ถนนมิตรภาพไทย-จนี แบ่งพื้นท่ี สํานักการโยธา / สํานัก ของกรงุ รัตนโกสินทร์ เมอื ง โครงสรา้ งทัศนภาพ* ความยาวรวมประมาณ 1.3 กม. แบง่ พื้นท่ี สงิ่ แวดล้อม / สํานัก เทศกิจ) 3.1.3 โครงการปรับปรุงภมู ิทศั น์ใน - สาํ รวจ ออกแบบ และปรับปรุงพื้นทีร่ ิมแมน่ ้ํา ไมม่ กี าร - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ 1 3 แนวแมน่ ้ําเจ้าพระยาและแนวคลอง เจ้าพระยา (ชว่ งถนนทรงสวสั ด์ิถงึ ปากคลองผดงุ กรงุ แบ่งพ้นื ที่ แบ่งพืน้ ท่ี (สํานกั การระบายน้ํา / ตอ่ เน่อื ง 3 1 สาํ คัญ* เกษม) ความยาวประมาณ 0.8 กม. พืน้ ทร่ี มิ คลอง สํานกั ผังเมอื ง / สํานกั 2 ผดุงกรงุ เกษม (ช่วงถนนพระราม 4 ถึงแมน่ ํา้ การโยธา) เจ้าพระยา) ความยาวประมาณ 1.0 กม. 3.1.5 โครงการฉายไฟส่องสว่าง - ตดิ ตง้ั ไฟส่องสว่างสาธารณะ ย่านตลาดน้อย ตามแนว 3.7 กม. 15.3 56.61 - กรมการท่องเท่ียว 56.61 √ อาคารสําคญั และพืน้ ทส่ี าธารณะ ถนนพระราม 4 0.53 กม. ถนนเยาวราช 0.35 กม. - กรุงเทพมหานคร ถนนเจริญกรุง 0.67 กม. ถนนทรงวาด 0.3 กม. รมิ (สาํ นักการโยธา / สํานกั แม่นํ้าเจ้าพระยา 1.0 กม. ริมคลองผดงุ กรุงเกษม 0.8 วัฒนธรรม กีฬา และ กม. ระยะทางรวม 3.7 ก.ม. การทอ่ งเทยี่ ว) เสริมสรา้ งสิง่ แวดล้อม 3.2 การบริหารจัดการ 3.2.1 โครงการวางระบบงานดแู ล - จัดตงั้ หนว่ ยงานด้านรกุ ขกรรมเพื่อดูแลต้นไม้ ไมม่ ีการ - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ และเพิ่มศกั ยภาพของ ภูมิทัศน์เมือง รักษาต้นไม้ใหญ่* โดยเฉพาะ แบง่ พน้ื ท่ี แบ่งพนื้ ท่ี (สํานกั สง่ิ แวดล้อม) ต่อเนอ่ื ง ผ้ปู ฏบิ ตั งิ านดา้ นภมู ิทศั น์ - จัดต้ังหนว่ ยงานบริการเพ่ือสนบั สนนุ การดแู ล ต้นไมใ้ หญ่ของภาครัฐและภาคเอกชน 4 ดา้ นการจราจร เชือ่ มโยงโครงขา่ ยการ 4.1 การเชื่อมโยง 4.1.2 โครงการทดแทนท่จี อดรถบน - พัฒนาพน้ื ทจี่ อดรถรวมทงั้ ในพ้นื ทีข่ องรัฐและ ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ √ สญั จรอย่างเปน็ ระบบ โครงขา่ ยการสญั จร พ้ืนผวิ จราจร* เอกชน แบง่ พนื้ ท่ี แบง่ พน้ื ท่ี (สํานักการจราจรและ ต่อเน่ือง ขนสง่ ) - ผทู้ รงสทิ ธิในพื้นท่ี ส่งเสรมิ การสญั จรที่เปน็ 4.2 การสนบั สนนุ การเดิน 4.2.2 โครงการส่งเสริมการใชข้ นส่ง - กาํ หนดแนวสายทางและจุดจอดให้สอดคล้องกบั ไมม่ กี าร - ไม่มกี าร - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ มติ รตอ่ สิ่งแวดล้อมใน เทา้ และการใช้จักรยาน มวลชนเพือ่ ลดการใชย้ านพาหนะ การเช่อื มโยงทัง้ ภายในและภายนอกพ้ืนท่ี แบ่งพ้ืนท่ี แบง่ พ้ืนท่ี (สํานกั การจราจรและ ตอ่ เน่ือง พ้ืนท่ีกรุงรตั นโกสินทร์ สว่ นบุคคล* - คัดเลอื กรูปแบบระบบขนสง่ และยานพาหนะที่ ขนสง่ ) เหมาะสมกบั ปริมาณผู้โดยสารและบรรยากาศของ พ้ืนท่ี พัฒนาจุดเปล่ยี นถา่ ยการ 4.3 การออกแบบ พัฒนา 4.3.2 โครงการพฒั นาและปรบั ปรงุ - ปรับปรงุ ทา่ เรือโดยสารในแมน่ ํา้ เจา้ พระยา 2 ทา่ 3.0 6.0 - กรมเจ้าทา่ 6.00 √ √ 2 สัญจรใหม้ ีประสทิ ธิภาพ และปรบั ปรุงจดุ เปลยี่ น ท่าเรอื เชือ่ มโยงกับการใช้ ถา่ ยการสญั จร ประโยชน์ท่ีดนิ สํานกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม

4-114 แผนผงั แม่บทการอนุรักษ์และพฒั นากรงุ รัตนโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนรุ ักษ์และพฒั นา ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จํานวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สําคญั เหตุ ยุทธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงาน โครงการ การดาํ เนนิ การ หนว่ ยละ จาํ นวนเงนิ หน่วยงานท่ีรบั ผดิ ชอบ ปที ี่ ปที ี่ ปีที่ การดาํ เนินการ 1-5 6-10 11-15 2 5 ดา้ น (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) - กรุงเทพมหานคร ต่อเนอ่ื ง สาธารณูปโภค (สํานักการระบายนํ้า) √ ปรับปรงุ สาธารณูปโภค 5.1 การป้องกนั นา้ํ ท่วม 5.1.1 โครงการพฒั นาแนวป้องกันนา้ํ - ปรับปรงุ จดุ เชือ่ มต่อสาํ คญั ให้เป็นกาํ แพงท่ีเปดิ ได้ ไมม่ กี าร - ไม่มีการ - พนื้ ฐานให้มีประสทิ ธิภาพ และปรบั ปรุงคุณภาพน้ํา ท่วม* ในเวลาปกติ และปดิ เพื่อปอ้ งกนั นา้ํ ทว่ มได้โดยไม่ แบง่ พื้นที่ และอเนกประโยชน์ ขดั ขวางทัศนวสิ ยั และมุมมองระหวา่ งแมน่ ํ้าและ แบง่ พื้นท่ี เมือง - ออกแบบแนวกําแพงป้องกนั นํ้าท่วม สถานีสูบน้าํ ประตูน้ํา และบอ่ สูบนํา้ เป็นพเิ ศษ ใหส้ ามารถปรบั ใช้ เป็นพน้ื ทกี่ ิจกรรมริมนํา้ ขับเนน้ อตั ลกั ษณข์ องพ้นื ท่ี 5.1.2 โครงการฟนื้ ฟูระบบคคู ลอง - ฟืน้ ฟูระบบคู คลอง และปรบั ปรุงคณุ ภาพนํ้าคลอง ไมม่ ีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ 2 และปรับปรุงคณุ ภาพนาํ้ * ผดุงกรงุ เกษม 1.0 กม. แบง่ พน้ื ท่ี แบ่งพื้นที่ (สํานักการระบายน้ํา) ตอ่ เนอื่ ง 5.1.3 โครงการปรับปรงุ ระบบการ - ปรับปรงุ บอ่ สูบน้าํ วัดปทมุ คงคา บอ่ สบู นํ้าท่านาํ้ 3 แหง่ 15.0 45.0 - กรุงเทพมหานคร 45.00 √√ 2 ระบายนาํ้ ภาณรุ ังษี และสร้างบอ่ สูบนํา้ ท่าสวัสดี (ใหม)่ (สาํ นกั การระบายน้ํา) ยกระดับรปู แบบของ 5.2 การปรับปรุง 5.2.1 โครงการนําสายไฟฟา้ และสาย - นาํ สายไฟฟา้ และสายสอื่ สารลงใต้ดนิ ตามแนวถนน ไมม่ กี าร - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 2 ระบบสาธารณปู โภคให้ โครงสร้างพื้นฐานของ สือ่ สารลงใต้ดนิ * พระราม 4 0.53 กม. ถนนเยาวราช 0.35 กม. แบ่งพื้นที่ แบง่ พ้ืนที่ (สาํ นกั การโยธา) ตอ่ เนอ่ื ง √ 3 √ 3 สอดคล้องกับพ้ืนที่ ระบบสาธารณูปโภค ถนนเจริญกรงุ 0.67 กม. ถนนทรงวาด 0.3 กม. - การไฟฟ้านครหลวง √ 3 อนุรักษ์ ระยะทางรวม 1.9 กม. - บริษัท ทโี อที จาํ กัด (มหาชน) - บริษัท กสท โทรคมนาคม จาํ กดั (มหาชน) 6 ดา้ น ยกระดบั การใช้งาน 6.1 การปรบั ปรงุ การ 6.1.1 โครงการปรบั ปรุงวัดและ - ปรบั ปรงุ โรงเรยี นวัดปทุมคงคา 1 แห่ง 5.0 5.0 - กรุงเทพมหานคร 5.00 สาธารณปู การ สาธารณูปการให้ ใหบ้ รกิ ารสาธารณูปการ (สํานักพัฒนาสงั คม / สอดคล้องกับโครงสร้าง โรงเรยี นเปน็ ศูนย์บริการครบวงจรแก่ 1 แหง่ 2.0 สาํ นักการศกึ ษา / ประชากรและบริบททาง สํานักงานเขต) สังคมทเ่ี ปลย่ี นแปลง ผสู้ ูงอายแุ ละผู้ด้อยโอกาส 1 แห่ง 2.0 - วดั 20 แห่ง 0.01 6.1.2 โครงการเพิม่ ประโยชนก์ ารใช้ - ปรบั ปรุงพืน้ ทใ่ี นโรงเรียนวดั ปทมุ คงคา 2.0 - กรุงเทพมหานคร 2.00 สอยโรงเรยี นเป็นศูนยก์ ารเรียนรู้ (สํานกั การศึกษา / ศูนยฝ์ กึ อาชีพ และพ้นื ท่กี ิจกรรม สาํ นักงานเขต) 2.00 √ สันทนาการ - สถานศึกษาในสงั กดั 0.20 กรงุ เทพมหานคร ปรับปรุงสาธารณูปการ 6.2 การเตรียมพร้อม 6.2.1 โครงการปรบั ปรุงอาคารเรยี น - ปรบั ปรงุ พ้ืนท่ีในโรงเรยี นวัดปทมุ คงคา เพอื่ รองรบั ภัยพิบตั ิและ สาธารณูปการเพือ่ รองรบั เปน็ ท่พี กั ยามภยั พิบตั ิและภาวะ - ติดต้ังแผนท่ีในชมุ ชน 2.0 - กรุงเทพมหานคร ภาวะฉุกเฉนิ ยามภยั พิบัตแิ ละภาวะ ฉกุ เฉนิ 0.2 (สาํ นักการศึกษา / ฉุกเฉนิ สํานกั ปอ้ งกนั และ บรรเทาสาธารณภยั / สํานักงานเขต) สํานกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม

แผนผงั แม่บทการอนุรักษแ์ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร์ – ยุทธศาสตร์การอนรุ กั ษ์และพฒั นา 4-115 ยทุ ธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนินการ ปริมาณ ราคา หน่วยงานทร่ี บั ผิดชอบ งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จาํ นวน หนว่ ย หนว่ ยละ จํานวนเงิน (ล้านบาท) สาํ คัญ เหตุ 6 ด้าน (ลา้ นบาท) (ล้านบาท) - กรงุ เทพมหานคร ปที ี่ ปที ่ี ปีท่ี สาธารณูปการ ปรับปรุงสาธารณูปการ 6.2 การเตรียมพร้อม 6.2.2 โครงการติดต้ังอุปกรณ์เพื่อ - ตดิ ตงั้ หวั จา่ ยน้ําดับเพลงิ ในพ้นื ทว่ี ัดปทมุ คงคา 2 แหง่ (สํานกั ปอ้ งกันและ 0.20 1-5 6-10 11-15 2 (ตอ่ ) เพื่อรองรับภัยพบิ ตั ิและ สาธารณปู การเพื่อรองรับ ความปลอดภัยของชุมชน ศาลเจา้ ไทฮ้วั 0.1 0.2 บรรเทาสาธารณภัย / ภาวะฉุกเฉิน ยามภยั พิบัติและภาวะ - ติดต้งั กล้องวงจรปิด 2 แห่ง สํานักการจราจรและ √√ (ต่อ) ฉกุ เฉนิ 1.0 2.0 ขนสง่ / สาํ นกั งานเขต) (ต่อ) 2.00 7 ดา้ นกายภาพและ ปรบั ปรงุ สภาพแวดล้อม 7.1 การปรบั ปรงุ 7.1.1 โครงการปรับปรุง - ศกึ ษา วางผงั และออกแบบ 1 พนื้ ท่ี 1.2 1.2 - กรุงเทพมหานคร 1.20 √ √ 2 วถิ ชี มุ ชน ชุมชนให้อยู่รว่ มกบั มรดก สภาพแวดลอ้ มชมุ ชน สภาพแวดลอ้ มการอยู่อาศัยในกลุ่ม - ดาํ เนินการปรบั ปรุงพ้นื ที่กล่มุ ชุมชนย่านตลาดน้อย 1 28.80 วัฒนธรรมได้อยา่ ง ชมุ ชนทส่ี าํ คญั พนื้ ท่ี 28.8 28.8 (สํานกั ผงั เมือง) เหมาะสม และสง่ เสรมิ 2 การเรยี นรู้แก่สาธารณะ 2 4 7.1.2 โครงการปรับปรงุ พ้ืนที่ - จัดกระบวนการมีส่วนรว่ ม แห่ง 0.2 0.4 - กรุงเทพมหานคร 0.40 √ √ √ 3 รูป สาธารณะระดบั กลุ่มชมุ ชนภายใน - ปรับปรงุ พืน้ ทส่ี าธารณะระดบั กลุม่ ชุมชน แห่ง 4.8 9.6 (สาํ นกั ผังเมอื ง) 9.60 ต.ย.1 ศาสนสถาน วัดปทมุ คงคา ศาลเจา้ ไทฮวั้ หน้า - พัฒนาพ้ืนทสี่ าธารณะจากทีโ่ ลง่ ว่างในชมุ ชน - ศาสนสถานเจา้ ของ 12.00 4-110 แหง่ 3.0 12.0 พ้ืนท่ี ส่งเสริมการต่อยอดภมู ิ 7.2 การส่งเสริมใหเ้ กิด 7.2.1 โครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของ - รับสมัครชุมชนหรือผปู้ ระกอบการภายในชุมชนท่ี ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดําเนินการ √ √ 3 ปัญญาและการสรา้ ง เศรษฐกิจชุมชน ผู้ประกอบการภายในชมุ ชน* สนใจในการพฒั นาผลิตภัณฑ์ แบง่ พน้ื ที่ แบง่ พ้นื ที่ (สํานกั พัฒนาสังคม) ตอ่ เน่อื ง เศรษฐกิจชมุ ชน - อบรม และสัมมนาเชิงปฏบิ ัตกิ ารเพอื่ พัฒนา ผลิตภณั ฑร์ ว่ มกับผเู้ ชี่ยวชาญ 7.2.2 โครงการสง่ เสริมใหเ้ กดิ - รับสมัครผู้ประกอบการท่มี คี วามพรอ้ มในพน้ื ท่ี ไม่มกี าร - ไม่มีการ - - สาํ นักงานส่งเสรมิ การดาํ เนนิ การ √ √ 3 ผปู้ ระกอบการดิจิทัล* เพอื่ รบั การอบรม และให้ความช่วยเหลือโดย แบ่งพ้ืนท่ี แบง่ พ้ืนท่ี เศรษฐกจิ ดจิ ิทลั ตอ่ เนอ่ื ง ผเู้ ชี่ยวชาญ - อบรม และสัมมนาเชิงปฏิบัตกิ ารเพิ่มทกั ษะของ ผปู้ ระกอบการในการเป็นผ้ปู ระกอบการดจิ ิทัล - พัฒนาเว็บท่า (Portal web) เพือ่ ส่งเสรมิ การคา้ ดจิ ิทลั ในระดับยา่ นตา่ ง ๆ 8 ด้านการทอ่ งเท่ยี ว เพ่ิมคุณค่าและความ 8.1 การปรับปรงุ แหล่ง 8.1.1 โครงการปรับปรุงอุปกรณ์ - ศกึ ษาและจัดทาํ รายละเอยี ดขอ้ มลู แหล่งท่องเทยี่ ว ไม่มีการ - ไม่มีการ - - กรุงเทพมหานคร การดําเนินการ √ 3 หลากหลายทางการ 2 ท่องเทย่ี ว ท่องเทยี่ ว สอ่ื สารขอ้ มูลแหล่งท่องเทีย่ ว* วดั กาลหวา่ ร์ (วัดแมพ่ ระลูกประคาํ ) แบง่ พนื้ ท่ี แบ่งพืน้ ที่ (สํานักวฒั นธรรม กีฬา ตอ่ เนื่อง 2 ศาลเจา้ โจวซือกง และการทอ่ งเท่ียว) - ตดิ ตัง้ ป้ายข้อมูล 8.1.2 โครงการพัฒนาแหลง่ ขอ้ มูล - ออกแบบและพัฒนาขอ้ มูล 1 แห่ง 0.5 0.5 - กรงุ เทพมหานคร 0.50 √ วิถชี มุ ชน - พฒั นาและใหบ้ รกิ ารศนู ย์ขอ้ มลู การท่องเท่ยี ว 1 แห่ง 10.0 10.0 (สาํ นกั วฒั นธรรม กีฬา 10.00 ชุมชน และการทอ่ งเทีย่ ว) 8.1.3 โครงการจัดกจิ กรรมสง่ เสรมิ - สนบั สนุนการประชาสัมพันธก์ ารจัดกิจกรรมการ 15 ครัง้ 0.5 7.5 - การท่องเท่ยี วแห่ง 7.50 √ √ √ การท่องเทย่ี วเชงิ วัฒนธรรม ท่องเท่ยี ว ประเทศไทย - จดั งานตามเทศกาลประเพณแี ละเทศกาลพเิ ศษใน 15 คร้ัง 15.0 225.0 - กรงุ เทพมหานคร 225.00 พน้ื ทยี่ า่ นตลาดน้อย (สํานกั วัฒนธรรม กีฬา และการท่องเทยี่ ว) สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม

4-116 แผนผังแมบ่ ทการอนุรักษแ์ ละพฒั นากรุงรัตนโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตร์การอนุรักษแ์ ละพัฒนา ปรมิ าณ ราคา งบประมาณ เวลาดาํ เนนิ การ ลําดบั ความ หมาย จํานวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สําคัญ เหตุ ยทุ ธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ หนว่ ยละ จํานวนเงิน หนว่ ยงานทร่ี บั ผิดชอบ ปที ี่ ปที ี่ ปที ี่ 3 การดาํ เนนิ การ 1-5 6-10 11-15 (ลา้ นบาท) (ล้านบาท) - กรุงเทพมหานคร ต่อเนอ่ื ง 2 (สาํ นักวัฒนธรรม กีฬา √ 8 ด้านการท่องเท่ียว พฒั นาระบบการให้ขอ้ มลู 8.2 การพัฒนาเส้นทาง 8.2.1 โครงการปรบั ปรงุ สถานที่และ - ศกึ ษาและออกแบบจดุ ใหข้ ้อมูลการท่องเทีย่ วและ ไมม่ ีการ - ไมม่ กี าร - และการทอ่ งเท่ยี ว) (ต่อ) และเพิม่ ส่ิงอํานวยความ การทอ่ งเทย่ี ว อปุ กรณใ์ หข้ อ้ มูลเส้นทางการ ปา้ ยขอ้ มลู เส้นทางการทอ่ งเท่ียว แบง่ พ้ืนท่ี - สะดวกนักท่องเท่ียว ท่องเท่ียว* - ติดต้ังจดุ ให้ข้อมูลการท่องเทีย่ วและปา้ ยขอ้ มลู แบ่งพืน้ ที่ เสน้ ทางท่องเที่ยว ไมม่ ีการ 8.2.2 โครงการพัฒนาแผนทแี่ ละ แบง่ พนื้ ท่ี ไม่มกี าร - - การท่องเทยี่ วแห่ง การดําเนินการ √ ระบบออนไลน์เพอ่ื ให้ขอ้ มลู การ - จัดทาํ แผนที่แสดงข้อมลู เส้นทางท่องเทย่ี วท่สี ําคัญ ท่องเทย่ี ว* ในกรุงรัตนโกสนิ ทร์และพ้ืนท่ีต่อเนื่อง แบ่งพน้ื ท่ี ประเทศไทย ต่อเน่ือง - จดั ทําระบบออนไลน์เพ่อื ประชาสมั พันธ์ ให้ขอ้ มลู แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วและเส้นทางทอ่ งเท่ียว ตลอดจนท่ี พัก - ปรบั ปรงุ ฐานขอ้ มูล แผนท่ี ระบบออนไลนใ์ หม้ ี ข้อมูลที่ถูกตอ้ งและทันสมยั รวม 464.01 * โครงการทม่ี ีการดาํ เนินการตอ่ เนือ่ งกันหลายพืน้ ท่ี ดูรายละเอียดในหน้า 4-3 - 4-4 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม

แผนผงั แมบ่ ทการอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตรก์ ารอนุรกั ษแ์ ละพฒั นา 4-117 4.2.12 บริเวณย่านกะดีจนี -คลองสาน 1) ขอบเขตพน้ื ท่ี จดแนวกง่ึ กลางคลองบางกอกใหญ่ ทิศเหนอื จดแนวกึ่งกลางแม่นา้ํ เจา้ พระยา ทิศตะวันออก จดแนวถนนเจริญรถั และเสน้ ตรงทลี่ ากต่อไปยงั กงึ่ กลางแมน่ ้ําเจา้ พระยา ทศิ ตะวันใต้ จดแนวถนนอสิ รภาพฝั่งตะวนั ตก ทศิ ตะวนั ตก 2) ความสําคญั ประวัติศาสตร์ของย่านกะดีจีนเร่ิมตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายโดยเป็นที่ตั้งถิ่นฐานของชาวต่างชาติท่ีเข้ามาพ่ึง พระบรมโพธิสมภาร และเป็นพ้ืนท่ีจัดเก็บภาษีเข้าออกของเรือต่างชาติที่เข้ามาค้าขายในสมัยนั้น จนในสมัยธนบุรีพื้นท่ีย่านกะดีจีน ได้กลายเป็นพื้นที่ตั้งถ่ินฐานของท้ังชาวจีน ชาวโปรตุเกส ชาวจาม และชาวมลายูท่ีอพยพจากกรุงศรีอยุธยา ทําให้พ้ืนที่ย่านกะดีจีน กลายเป็นบริเวณที่มีความหลากหลายวัฒนธรรม มีท้ังชุมชนชาวพุทธ ชาวคริสต์ และชาวอิสลาม ต่อมาในช่วงต้นของ กรุงรัตนโกสินทร์ พ้ืนท่ีย่านกะดีจีนเปลี่ยนเป็นย่านการค้าสําคัญ เนื่องจากเป็นนิวาสถานของขุนนางระดับสูงที่ทําหน้าที่ดูแลการค้า การคลัง และการท่าระหว่างชาวไทยและชาวต่างประเทศ ทําให้พื้นที่แห่งน้ีประกอบด้วยศาสนสถานท่ีหลากหลายทั้งวัดของ ชาวไทยพุทธ ศาลเจ้าจีน โบสถข์ องชาวคาทอลกิ และมสั ยดิ ในย่านกะดีจีนมีศาสนสถานท่ีมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมมากมาย เช่น วัดกัลยาณมิตร วัดประยุรวงศาวาส วัดบุปผาราม โบสถ์ซางตาครู้ส (วัดกุฎีจีน) ศาลเจ้าเกียนอันเกง และอาคารท่ีมีคุณค่าควรอนุรักษ์ เช่น บ้านวินเซอร์ ศาลาเทศบาล นครธนบุรี (สํานักเทศกิจ) เป็นต้น นอกจากนั้น ย่านกะดีจีนยังเป็นที่ตั้งของชุมชนประวัติศาสตร์หลายแห่ง เช่น ชุมชนกุฎีจีน ชุมชน กุฎีขาว ชุมชนวัดกัลยาณ์ ชุมชนวัดประยุรวงศ์ รวมถึงเป็นแหล่งวิถีวัฒนธรรมท่ีมีอัตลักษณ์ เช่น แหล่งทําขนมฝรั่งกุฎีจีน แหล่ง เทศกาลวนั ตรุษตามศาสนาตา่ ง ๆ เป็นตน้ พ้ืนที่ย่านคลองสาน เดิมมีการต้ังถิ่นฐานต่อเนื่องจากย่านกะดีจีน แต่ถูกแยกออกจากกันด้วยการตัดถนนประชาธิปกเพื่อ รองรับการก่อสร้างสะพานพระพุทธยอดฟ้าในสมัยรัชกาลท่ี 7 ย่านคลองสานเดิมเป็นพ้ืนท่ีสวนผลไม้ท่ีมีคลองสานเดิมเป็นคลอง สําคัญเพื่อนําน้ําเข้าสู่พื้นท่ีเกษตรกรรม ก่อนจะพัฒนาเป็นพ้ืนที่เพ่ือการค้าขายของชุมชนชาวจีนริมแม่น้ําเจ้าพระยา เน่ืองจากอยู่ฝ่ัง ตรงข้ามกับย่านทรงวาดและย่านตลาดน้อยซ่ึงเป็นพื้นท่ีพาณิชยกรรมที่สําคัญ ภายในพ้ืนท่ีย่านคลองสานประกอบด้วยศาสนสถาน บ้านขุนนาง บ้านเจ้าสัว บ้านบุคคลสําคัญ โกดังสินค้า ท่าเรือ และโบราณสถานหลายแห่ง เช่น วัดพิชยญาติการาม วัดอนงคาราม วดั ทองธรรมชาติ วัดทองนพคุณ ป้อมป้องปัจจามิตร เป็นต้น รวมทั้งโบราณสถานท่ีรอการขึ้นทะเบียนโดยกรมศิลปากร เช่น มัสยิด กวู ตลิ อิสลาม มสั ยิดเซฟี ศาลเจ้ากวนอู บา้ นหวั่งหลี บา้ นโปษ์ก่ี นอกจากนนั้ ในพื้นทยี่ ังมีกล่มุ อาคารโกดงั คลังสินค้า และโรงงานเก่า จํานวนหน่ึงต้ังอยู่ริมแม่นํ้าเจ้าพระยา เน่ืองจากอิทธิพลของการทําอุตสาหกรรมและการค้าส่งในอดีต กลุ่มอาคารโกดัง คลังสินค้า และโรงงานมักจะปรากฏให้เห็นในบริเวณท่าดินแดง รวมถึงพื้นท่ีต่อเน่ืองริมแม่นํ้าไปจนสุดแขวงคลองสานและบริเวณท่าเรือข้าม ฟากไปยังท่าเรือส่ีพระยา ในสมัยรัชกาลที่ 5 เคย มีแนวคิดในการก่อสร้างให้สถานีรถไฟคลองสานเป็นสถานีต้นทางของรถไฟ สายคลองสาน-มหาชัย เพ่ือเป็นเส้นทางให้พ่อค้าแม่ค้าจากแม่กลองและมหาชัยเดินทางเข้ามาค้าขายในฝ่ังธนบุรีได้โดยสะดวก แต่ได้ ถกู ยกเลิกไปในที่สุด สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม

4-118 แผนผงั แมบ่ ทการอนุรกั ษ์และพฒั นากรุงรตั นโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนุรักษแ์ ละพฒั นา 3) สรปุ สถานการณป์ ัจจบุ ัน 5) แหล่งมรดกท่สี าํ คัญ ที่ผ่านมาพื้นท่ีย่านกะดีจีน–คลองสานมีโครงการอนุรักษ์และพัฒนาที่ดําเนินการโดยนักวิชาการร่วมกันหน่วยงานภาครัฐ บรเิ วณบริเวณยา่ นกะดีจนี -คลองสานมแี หล่งมรดกที่สาํ คัญ ดังแสดงในภาพท่ี 4-35 ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และประชาชนในพื้นท่ีอย่างต่อเนื่อง ทําให้ผู้อยู่อาศัยในชุมชนรวมถึงประชาชนทั่วไปมีความเข้าใจถึง คุณค่าและความสําคัญของการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมและวิถีชุมชนในพ้ืนที่น้ีเป็นอย่างดี ในปัจจุบันพื้นท่ีย่านกะดีจีน–คลองสาน ภาพท่ี 4-35 แหล่งมรดกท่สี าํ คัญบริเวณยา่ นกะดีจนี -คลองสาน เป็นแหล่งท่องเท่ียวทางวัฒนธรรมท่ีมีนักท่องเที่ยวเดินทางมาเย่ียมชมอยู่อย่างต่อเนื่อง นอกจากน้ัน ผู้ประกอบการหลายรายที่เป็น เจ้าของอาคารโกดังและคลังสินค้าที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ได้หันมาบูรณะฟื้นฟูอาคารประวัติศาสตร์ และทําการใช้ประโยชน์ อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ ท้ังน้ี ใน พ.ศ. 2558 กรุงเทพมหานครไดร้ ่วมกบั สถาบนั การศกึ ษาและประชาชนในพืน้ ท่ี จัดทาํ แผนการอนรุ กั ษ์ ฟื้นฟูย่านกะดีจีน–คลองสานจนเสร็จส้ิน สามารถใช้เป็นแผนแม่บทในการบูรณะฟ้ืนฟูพ้ืนที่ไปสู่ย่านอนุรักษ์ชุมชนประวัติศาสตร์ อย่างไรก็ตาม แม้ว่าภาคส่วนต่าง ๆ จะให้ความสําคัญกับการอนุรักษ์ฟื้นฟูย่านกะดีจีน–คลองสาน แต่จากการสํารวจภาคสนาม พบว่า ในพื้นท่ียังมีมรดกวัฒนธรรมและวิถีชุมชนที่ต้องการการดูแลรักษาอย่างเป็นระบบและต่อเน่ืองอีกมาก โดยเฉพาะพื้นท่ีริม แมน่ ้ําเจ้าพระยา ท่ยี ังสามารถปรับปรุงใหม้ ภี มู ทิ ศั น์ท่ีสวยงามและเป็นพ้นื ท่ีสาธารณะท่ีมคี ุณภาพดยี ่งิ ขึ้น 4) ศักยภาพพื้นที่ พื้นที่ย่านกะดีจีน-คลองสานมีศักยภาพเป็นพื้นที่อนุรักษ์และพัฒนาชุมชนประวัติศาสตร์ เน่ืองจากมีอาคารและสถานท่ี ท่ีมีความสําคัญทางประวัติศาสตร์ และมีประวัติศาสตร์การตั้งถ่ินฐานของชุมชนที่ยาวนานมาต้ังแต่สมัยอยุธยา ภาคส่วนต่าง ๆ รวมถึงประชาชนในพ้ืนท่ีมีความเข้าใจในคุณค่าและความสําคัญของการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมของพ้ืนที่เป็นอย่างดี รวมถึง ปัจจุบันได้มีการจัดทําแผนงานของภาครัฐและการรวมกลุ่มของประชาชนที่พร้อมต่อการดําเนินการอนุรักษ์และพัฒนาชุมชนอย่าง เป็นรูปธรรม นอกจากน้ัน ในอนาคตอันใกล้จะมีโครงการพัฒนาย่านพาณิชยกรรมขนาดใหญ่บริเวณพ้ืนที่ริมนํ้าใกล้เคียงกับพื้นท่ี และจะมีการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางผ่านพื้นท่ีย่านกะดีจีน–คลองสานในอนาคต ทําให้พ้ืนท่ีมีศักยภาพในการพัฒนาด้าน การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และมีความจําเป็นในการวางแผนรองรับการเดินทางเข้ามาสู่พ้ืนที่ของประชาชนและนักท่องเที่ยวใน บริเวณจุดเปลยี่ นถ่ายการสัญจร สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ ม

แผนผงั แม่บทการอนรุ ักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตรก์ ารอนุรกั ษแ์ ละพัฒนา 4-119 6) แนวคิดในการอนรุ ักษ์และพัฒนา ภาพท่ี 4-36 แนวคดิ ในการอนรุ กั ษแ์ ละพัฒนาบรเิ วณยา่ นกะดีจนี -คลองสาน แนวคิดในการอนุรักษ์และพัฒนาย่านกะดีจีน-คลองสานมุ่งเน้นสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน ภาค ประชาสังคม และชุมชนในการอนุรักษ์และพัฒนาชุมชนประวัติศาสตร์ เพ่ือรักษามรดกทางวัฒนธรรมไปพร้อมกับการพัฒนา สภาพแวดล้อมชุมชน รวมถงึ การอนุรักษ์ฟื้นฟูชมุ ชนเพอ่ื รองรับการท่องเท่ียวเชงิ อนุรักษ์และการพฒั นาระบบคมนาคมขนส่งทางราง ในอนาคต 7) การดําเนนิ การเพอ่ื การอนรุ กั ษ์และพัฒนา การอนุรักษ์และพัฒนาพื้นท่ีย่านกะดีจีน-คลองสานควรดําเนินการใน 4 ประเด็น คือ การอนุรักษ์ฟ้ืนฟูภูมิทัศน์และการใช้ ประโยชน์ท่ีดินริมแม่น้ําเจ้าพระยา การพัฒนาปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยในชุมชน การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และ วิสาหกิจชมุ ชน และการปรับปรงุ ระบบระบายน้ําและป้องกนั นํ้าทว่ ม ดงั นี้ (1) การอนุรักษ์ฟื้นฟูภูมิทัศน์และพัฒนาพ้ืนท่ีสาธารณะริมแม่นํ้าเจ้าพระยามีความสําคัญต่อการอนุรักษ์ภูมิทัศน์ วัฒนธรรมของกรุงรัตนโกสินทร์ในภาพรวม รวมทั้งการรักษาวิถีชุมชนที่อยู่ริมแม่นํ้าเจ้าพระยา จึงควรมีการ ปรับปรุงพื้นท่ีริมนํ้าให้มีความงดงามสอดคล้องกับวิถีชีวิต วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ของชุมชน และควรมี การพัฒนาพืน้ ท่สี าธารณะและทางเดนิ รมิ แมน่ ํา้ เจา้ พระยาตลอดแนวพื้นที่ (2) การพัฒนาปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยในชุมชนเป็นสิ่งที่ควรดําเนินการเพ่ือตอบสนองการอยู่อาศัยของ ประชาชน และการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางในอนาคต จะทําให้พ้ืนท่ีย่านกะดีจีน-คลองสานมีศกั ยภาพ ในการพฒั นาเปน็ ย่านทพี่ ักอาศัยชั้นดีในเขตเมืองชนั้ ในสําหรับคนทุกกลุ่มสามารถดําเนินการได้โดยการปรับปรุง คุณภาพของสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ รวมถึงการพัฒนาเส้นทางการสัญจรในพ้ืนที่ให้เชื่อมต่อกับพื้นท่ี สาธารณะของชุมชน เชน่ สวนสาธารณะ พน้ื ที่โล่งในศาสนสถาน นอกจากน้ัน ทางเดนิ เท้าและทางจักรยานควร เชื่อมต่อกับระบบขนส่งมวลชนท้ังทางบกและทางน้ําได้อย่างมีประสิทธิภาพ และควรออกข้อบัญญัติ กรุงเทพมหานครเพอ่ื ควบคุมรูปแบบและความสูงของอาคารในพื้นท่ีให้สอดคล้องกับทัศนียภาพของแหล่งมรดก ในพน้ื ท่ี (3) การพัฒนาการท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์และวิสาหกิจชุมชนเป็นการต่อยอดภูมิปัญญาเดิมของชุมชนในการผลิต สินค้าและการบริการให้สอดคล้องกับการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซ่ึงดําเนินการได้โดยการ ประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวในชุมชนไปพร้อมกับการพัฒนาเส้นทางเดินและเส้นทางจักรยานให้เหมาะสมกับ บริบทที่แวดล้อม นอกจากน้ัน ควรมีการฟ้ืนฟูอาคารเก่าท่ีมีอยู่เดิมและปรับปรุงเป็นศูนย์การเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและวิถีชุมชนของพื้นที่ รวมถึงควรจัดกิจกรรมท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรมที่สอดคล้อง กับวิถีชีวิตของคนในชุมชน สําหรับการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนควรพัฒนาจากสินค้าและการบริการในชุมชนท่ี เหมาะสมกับการพัฒนาไปสู่ผลิตภัณฑ์ที่สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนทั่วไปและนักท่องเท่ียว ซ่ึงจะทําใหช้ มุ ชนมชี อ่ งทางในการสร้างประโยชน์จากการทอ่ งเทยี่ วได้มากยงิ่ ขึน้ (4) การปรับปรุงระบบระบายน้ําและป้องกันน้ําท่วมมุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงระบบระบายน้ําและเข่ือนป้องกันนํ้า ท่วมที่มีอยู่ในพื้นที่ให้มีรูปแบบกลมกลืนกับวิถีวัฒนธรรมและทัศนียภาพเชิงประวัติศาสตร์ รวมถึงให้สอดคล้อง กับการใชป้ ระโยชนท์ ่ดี ินในอนาคต ภาพที่ 4-37 ผงั รายละเอียดการอนุรักษ์และพฒั นาบรเิ วณย่านกะดจี ีน-คลองสาน สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

4-120 แผนผงั แม่บทการอนุรักษ์และพฒั นากรงุ รัตนโกสนิ ทร์ – ยุทธศาสตร์การอนุรกั ษ์และพฒั นา 8) แผนงานและโครงการบรเิ วณ ย่านกะดีจนี -คลองสาน สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ ม

แผนผังแม่บทการอนรุ ักษ์และพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร์ – ยุทธศาสตร์การอนุรักษ์และพัฒนา 4-121 ยุทธศาสตร์ 1 ดา้ นมรดกวัฒนธรรม อ้างองิ หน้า ยุทธศาสตร์ 5 ด้านสาธารณปู โภค อ้างองิ หนา้ 3-6 3-41 แผนงาน 1.1 1.1.1 โครงการคมุ้ ครองแมน่ ้ําเจ้าพระยา 3-7 แผนงาน 5.1 5.1.1 โครงการพัฒนาแนวปอ้ งกันนา้ํ ท่วม 3-42 3-8 3-43 การคุ้มครองและบรู ณปฏิสังขรณ์ 1.1.2 โครงการบรู ณปฏิสังขรณแ์ หลง่ มรดกสําคัญ 3-9 การป้องกนั น้ําท่วมและปรบั ปรุง 5.1.2 โครงการฟืน้ ฟูระบบคูคลอง และปรับปรงุ คุณภาพน้าํ 3-44 3-10 3-45 แหล่งมรดก 1.1.3 โครงการบูรณปฏสิ ังขรณโ์ บราณสถานในพ้นื ทก่ี รุงรัตนโกสนิ ทร์ คุณภาพนํ้า 5.1.3 โครงการปรับปรงุ ระบบการระบายนา้ํ 3-11 อ้างองิ หน้า 1.1.4 โครงการขน้ึ ทะเบยี นโบราณสถานทีย่ งั ไมไ่ ดร้ บั การข้นึ ทะเบียน 3-12 แผนงาน 5.2 5.2.1 โครงการนาํ สายไฟฟา้ และสายสือ่ สารลงใต้ดิน 3-48 1.1.5 โครงการจัดทาํ ทะเบียนแหล่งมรดกท้องถ่ิน และสนับสนนุ การบูรณปฏิสังขรณ์ การปรับปรุงโครงสรา้ งพื้นฐาน 5.2.2 โครงการจัดต้งั ศูนย์ประสานงานและข้อมลู และพัฒนาเครือขา่ ยระบบ 3-49 แหลง่ มรดกทอ้ งถ่นิ ของระบบสาธารณูปโภค สารสนเทศสาธารณูปโภค 3 มติ ิ 3-50 แผนงาน 1.2 1.2.1 โครงการสบื สานฟืน้ ฟูขนบธรรมเนียมประเพณี และเทศกาลท้องถิน่ 3-51 การสง่ เสริมฟื้นฟวู ถิ ีวฒั นธรรม 1.2.2 โครงการฟนื้ ฟูภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ วัฒนธรรมอาหาร นาฏศลิ ป์ และหัตถศิลป์ ยุทธศาสตร์ 6 ดา้ นสาธารณปู การ อ้างองิ หนา้ 3-54 แผนงาน 6.1 6.1.1 โครงการปรับปรงุ วดั และโรงเรยี นเป็นศูนยบ์ รกิ ารครบวงจรแก่ผู้สงู อายแุ ละ 3-55 ยุทธศาสตร์ 2 ดา้ นการใช้ทด่ี นิ อ้างองิ หน้า การปรบั ปรงุ การใหบ้ รกิ าร ผูด้ ้อยโอกาส 3-56 3-15 3-57 แผนงาน 2.1 2.1.1 โครงการแก้ไขปรบั ปรงุ แผนผงั ขอ้ กาํ หนดและมาตรการตามกฎหมายผงั เมอื ง 3-16 สาธารณูปการ 6.1.2 โครงการเพ่มิ ประโยชนก์ ารใช้สอยโรงเรียนเปน็ ศนู ย์การเรยี นรู้ ศนู ย์ฝกึ อาชีพ 3-17 อา้ งอิงหนา้ การปรับปรุงมาตรการควบคุม 2.1.2 โครงการแกไ้ ขปรับปรงุ ข้อบัญญัตกิ รุงเทพมหานครตามกฎหมายควบคุมอาคาร 3-18 และพ้นื ทีก่ จิ กรรมสันทนาการ 3-61 3-62 การใช้ประโยชน์ที่ดนิ และอาคาร 2.1.3 โครงการจัดทํามาตรการคมุ้ ครองส่งิ แวดล้อมศลิ ปกรรม 3-19 แผนงาน 6.2 6.2.1 โครงการปรบั ปรงุ อาคารเรยี นเปน็ ทพ่ี ักยามภัยพบิ ัติและภาวะฉกุ เฉนิ 3-63 3-64 แผนงาน 2.2 2.2.1 โครงการวาง จัดทํา และดาํ เนินการให้เป็นไปตามผังเมอื งเฉพาะ บรเิ วณริมฝ่ัง การเตรียมพร้อมสาธารณูปการ 3-65 3-66 การวาง จัดทาํ และดาํ เนนิ การให้ แมน่ ้ําเจา้ พระยา เพื่อรองรับยามภัยพบิ ัติและภาวะ 6.2.2 โครงการตดิ ตัง้ อุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยของชุมชน 3-67 เป็นไปตามผังเมืองเฉพาะ 2.2.2 โครงการวาง จัดทํา และดําเนนิ การให้เปน็ ไปตามผงั เมอื งเฉพาะ ในพ้ืนที่ ฉุกเฉิน เปล่ยี นถ่ายการสัญจรโดยรอบสถานีรถไฟฟา้ ยุทธศาสตร์ 7 ด้านกายภาพและวิถชี มุ ชน ยุทธศาสตร์ 3 ดา้ นภูมทิ ศั น์ อา้ งอิงหน้า แผนงาน 7.1 7.1.1 โครงการปรบั ปรุงสภาพแวดล้อมการอยู่อาศัยในกลมุ่ ชุมชนทส่ี าํ คญั แผนงาน 3.1 3.1.1 โครงการปรบั ปรุงภมู ิทัศน์โดยรอบโบราณสถาน 3-23 การปรบั ปรุงสภาพแวดลอ้ ม 7.1.2 โครงการปรับปรงุ พน้ื ท่สี าธารณะระดบั กลุ่มชมุ ชนภายในศาสนสถาน การปรับปรงุ ภูมิทัศนเ์ มอื ง 3.1.2 โครงการปรับปรงุ ภูมิทัศนใ์ นโครงสรา้ งทศั นภาพ 3-24 3.1.3 โครงการปรบั ปรงุ ภมู ทิ ัศนใ์ นแนวแมน่ า้ํ เจา้ พระยาและแนวคลองสําคัญ 3-25 ชุมชน แผนงาน 3.2 3.1.4 โครงการปรับปรงุ พ้นื ท่โี ลง่ สาธารณะ 3-26 การบรหิ ารจดั การภมู ทิ ัศน์เมือง 3.1.5 โครงการฉายไฟส่องสว่างอาคารสําคญั และพนื้ ท่สี าธารณะ 3-27 แผนงาน 7.2 7.2.1 โครงการพฒั นาผลิตภัณฑข์ องผปู้ ระกอบการภายในชมุ ชน 3.2.1 โครงการวางระบบงานดแู ลรกั ษาตน้ ไม้ใหญ่ 3-28 การสง่ เสริมเศรษฐกิจชมุ ชน 7.2.2 โครงการสง่ เสริมให้เกิดผูป้ ระกอบการดจิ ทิ ัล ยทุ ธศาสตร์ 8 ด้านการท่องเท่ยี ว แผนงาน 8.1 8.1.1 โครงการปรบั ปรงุ อุปกรณ์สอ่ื สารขอ้ มลู แหล่งท่องเทีย่ ว การปรับปรุงแหลง่ ทอ่ งเท่ยี ว 8.1.2 โครงการพัฒนาแหล่งขอ้ มูลวิถชี ุมชน ยุทธศาสตร์ 4 ด้านการจราจร อา้ งองิ หน้า 8.1.3 โครงการจดั กจิ กรรมเพื่อส่งเสรมิ การทอ่ งเที่ยวเชงิ วฒั นธรรม 3-32 แผนงาน 4.1 4.1.1 โครงการสง่ เสริมการเชอ่ื มต่อยานพาหนะต่างประเภท 3-33 8.1.4 โครงการจดั ระเบยี บพน้ื ท่ีท่องเที่ยว 3-34 การเชือ่ มโยงโครงขา่ ยการสญั จร 4.1.2 โครงการทดแทนที่จอดรถบนพน้ื ผวิ จราจร 3-35 แผนงาน 8.2 8.2.1 โครงการปรบั ปรุงสถานที่และอุปกรณ์ให้ขอ้ มูลเสน้ ทางการท่องเทย่ี ว 3-36 แผนงาน 4.2 4.2.1 โครงการจาํ กดั การสัญจรในบริเวณกรงุ รัตนโกสินทรช์ นั้ ใน การพฒั นาเส้นทางการท่องเที่ยว 8.2.2 โครงการพัฒนาแผนทแ่ี ละระบบออนไลนเ์ พื่อให้ข้อมูลการท่องเทย่ี ว 3-37 การสนับสนุนการเดินเท้าและ 4.2.2 โครงการส่งเสริมการใชข้ นส่งมวลชนเพ่อื ลดการใชย้ านพาหนะส่วนบคุ คล 3-38 แผนงาน 8.3 8.3.1 โครงการสง่ เสริมการพฒั นาแหล่งทีพ่ ักนกั ท่องเที่ยวใหไ้ ด้มาตรฐาน การใช้จกั รยาน 4.2.3 โครงการเก็บค่าธรรมเนียมการเขา้ บรเิ วณกรุงรตั นโกสนิ ทรช์ ้ันนอกด้วย การพฒั นาแหล่งทพ่ี กั ยานพาหนะส่วนบุคคล นกั ทอ่ งเทีย่ วใหไ้ ด้มาตรฐาน แผนงาน 4.3 4.3.1 โครงการจดั การจราจรในเขตเศรษฐกจิ เฉพาะกิจ การออกแบบ พัฒนาและ 4.3.2 โครงการพฒั นาและปรับปรุงท่าเรือ โครงการที่แรเงา หมายถึง โครงการท่ีไมไ่ ด้ดําเนินการในพ้ืนท่ี 12 บริเวณย่านกะดีจนี -คลองสาน ปรบั ปรงุ จดุ เปลยี่ นถ่ายการสญั จร สํานกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ ม

4-122 แผนผงั แม่บทการอนรุ กั ษ์และพัฒนากรงุ รัตนโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตรก์ ารอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นา 9) รายละเอียด ยุทธศาสตร์ กลยทุ ธ์ แผนงานและโครงการบรเิ วณย่านกะดีจนี -คลองสาน ตารางท่ี 4-13 รายละเอยี ด ยทุ ธศาสตร์ แผนงานและโครงการบรเิ วณยา่ นกะดีจนี -คลองสาน ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลําดบั ความ หมาย (ล้านบาท) ปที ่ี ปที ่ี ปที ี่ สาํ คัญ เหตุ ยทุ ธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ จํานวน หนว่ ย หนว่ ยละ จาํ นวนเงนิ หนว่ ยงานทีร่ บั ผิดชอบ 1-5 6-10 11-15 1 - กรมศลิ ปากร การดําเนนิ การ √ (ล้านบาท) (ล้านบาท) ต่อเน่ือง 2 - กรมศิลปากร √√√ 1 ด้านมรดก บาํ รงุ รักษา และคุ้มครอง 1.1 การคุม้ ครองและ 1.1.1 โครงการค้มุ ครองแม่นํ้า - สาํ รวจและจดั ทําแผนทีเ่ พ่อื กาํ หนดบริเวณทีจ่ ะข้ึน ไมม่ ีการ - ไมม่ ีการ - - กรมศิลปากร 9.00 2 216.00 √√√ วฒั นธรรม แหลง่ มรดกสาํ คัญ และ บูรณปฏิสงั ขรณ์แหลง่ เจ้าพระยา* ทะเบยี นโบราณสถานแมน่ าํ้ เจา้ พระยา โดยเนน้ ช่วง แบง่ พ้นื ที่ แบ่งพน้ื ท่ี การดําเนนิ การ จดั ทาํ มาตรการสนับสนนุ มรดก ระหวา่ งคลองบางกอกนอ้ ยและคลองบางกอกใหญ่ ตอ่ เนือ่ ง การฟื้นฟแู หลง่ มรดก - กําหนดพน้ื ทีแ่ ละประกาศขนึ้ ทะเบียน โบราณสถานแม่น้ําเจา้ พระยา 1.1.3 โครงการบรู ณปฏิสงั ขรณ์ - สํารวจและกําหนดลําดบั ความจาํ เป็นเร่งด่วน 9 แห่ง 1.0 9.0 โบราณสถานในพืน้ ที่ - บูรณปฏสิ ังขรณโ์ บราณสถาน 9 แหง่ 9 แห่ง 24.0 216.0 กรุงรัตนโกสนิ ทร์ 1.1.4 โครงการขึน้ ทะเบียนโบราณ - ศกึ ษาและกําหนดลําดบั ความสําคัญ ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - สถานที่ยังไม่ไดร้ ับการขน้ึ ทะเบยี น* - ข้ึนทะเบียนโบราณสถานทย่ี ังไม่ไดข้ นึ้ ทะเบยี น แบง่ พ้ืนท่ี แบง่ พ้นื ที่ 1.1.5 โครงการจัดทําทะเบียนแหลง่ - ศึกษาและกําหนดลาํ ดบั ความสาํ คญั ไม่มีการ - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ √ 1 3 มรดกทอ้ งถน่ิ และสนบั สนุนการ - จดั ทําเกณฑก์ ารขึน้ ทะเบียนแหล่งมรดก แต่งตัง้ แบ่งพ้นื ที่ แบ่งพ้นื ท่ี (สํานักผงั เมอื ง) ต่อเนื่อง บรู ณปฏิสงั ขรณแ์ หล่งมรดกทอ้ งถ่ิน* คณะกรรมการผู้ทรงคณุ วฒุ ิพจิ ารณาการขึน้ ทะเบยี นและอนมุ ตั ิงบประมาณสนบั สนุนการบูรณะ ฟ้นื ฟูแหล่งมรดกท้องถ่ิน จดั ทํามาตรการสนับสนุน 1.2 การส่งเสรมิ ฟ้ืนฟวู ถิ ี 1.2.1 โครงการสบื สานฟนื้ ฟู - กาํ หนดหลกั เกณฑ์และจดั ต้ังกรรมการพจิ ารณา ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ √ √ การฟ้ืนฟูแหลง่ มรดกที่ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีและ สนบั สนนุ งบประมาณ แบง่ พนื้ ท่ี แบ่งพนื้ ท่ี (สํานกั วฒั นธรรม กีฬา ตอ่ เนือ่ ง เป็นวิถวี ัฒนธรรม เทศกาลทอ้ งถิ่น* และการท่องเท่ยี ว) 1.2.2 โครงการฟืน้ ฟภู มู ิปัญญา - กําหนดหลักเกณฑ์และจัดตงั้ กรรมการพิจารณา ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ √ 2 1 ท้องถิ่น วัฒนธรรมอาหาร นาฏศิลป์ สนบั สนนุ งบประมาณ แบง่ พ้ืนท่ี แบ่งพนื้ ท่ี (สํานักวัฒนธรรม กีฬา ต่อเนอ่ื ง 1 และหัตถศลิ ป*์ และการท่องเทย่ี ว) 2 2 ด้านการใช้ทีด่ นิ ควบคมุ การใชป้ ระโยชน์ 2.1 การปรับปรงุ 2.1.1 โครงการแก้ไขปรบั ปรุง - วางและจัดทาํ แผนผงั และขอ้ กาํ หนดการใช้ ไมม่ ีการ - ไมม่ กี าร - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ ทด่ี นิ โดยเคร่อื งมอื ทางผงั มาตรการควบคุมการใช้ แผนผงั ข้อกาํ หนดและมาตรการตาม ประโยชนท์ ด่ี ินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร แบง่ พ้ืนที่ แบ่งพื้นท่ี (สํานกั ผังเมอื ง) ตอ่ เนอ่ื ง เมอื ง ประโยชน์ทด่ี นิ และอาคาร กฎหมายผงั เมือง* (ปรบั ปรุงคร้ังท่ี 4) - ดาํ เนินการประกาศกฎกระทรวงใหใ้ ช้บังคบั ผัง เมืองรวมกรุงเทพมหานคร (ปรบั ปรงุ ครงั้ ท่ี 4) โดย อาศยั อํานาจแหง่ พระราชบัญญตั ิการผังเมือง พ.ศ. 2518 2.1.2 โครงการแก้ไขปรับปรงุ - แก้ไขปรับปรงุ ข้อบญั ญตั ิกรุงเทพมหานคร เพอื่ ไมม่ ีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ ขอ้ บัญญัติกรุงเทพมหานครตาม การควบคุมแบบซอ้ นทบั (Overlay Control) โดย แบง่ พ้ืนที่ แบ่งพนื้ ท่ี (สาํ นกั ผังเมอื ง) ตอ่ เนือ่ ง กฎหมายควบคุมอาคาร* อาศยั อาํ นาจแหง่ กฎหมายควบคุมอาคาร 2.1.3 โครงการจดั ทํามาตรการ - จัดทาํ มาตรการคมุ้ ครองสิ่งแวดลอ้ มศลิ ปกรรมเพื่อ ไมม่ ีการ - ไม่มีการ - - สํานักงานนโยบายและ การดาํ เนนิ การ √ คมุ้ ครองสิง่ แวดล้อมศิลปกรรม* การอนุรกั ษ์และพัฒนากรงุ รตั นโกสนิ ทร์ แบ่งพืน้ ท่ี แบง่ พื้นที่ แผนทรัพยากรธรรมชาติ ต่อเนื่อง - ดาํ เนนิ การประกาศกฎกระทรวงให้ใช้บงั คบั และสงิ่ แวดล้อม มาตรการคมุ้ ครองส่ิงแวดล้อมศลิ ปกรรมเพ่อื การ อนุรกั ษแ์ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร์ โดยอาศัย อํานาจแห่งกฎหมายสิ่งแวดลอ้ ม สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ ม

แผนผงั แมบ่ ทการอนุรกั ษแ์ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทร์ – ยทุ ธศาสตรก์ ารอนุรกั ษ์และพฒั นา 4-123 ยทุ ธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดาํ เนินการ ปริมาณ ราคา หน่วยงานท่รี ับผิดชอบ งบประมาณ เวลาดาํ เนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จํานวน หนว่ ย (ลา้ นบาท) สําคญั เหตุ หนว่ ยละ จํานวนเงนิ - กรงุ เทพมหานคร ปที ี่ ปที ่ี ปีที่ 2 ด้านการใช้ทีด่ นิ ดําเนินโครงการอนุรกั ษ์ 2.2 การวาง จดั ทํา และ 2.2.2 โครงการวาง จดั ทาํ และ - วาง จดั ทํา และดําเนนิ การใหเ้ ป็นไปตามผังเมอื ง 1 พนื้ ที่ (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) (สาํ นกั ผังเมอื ง) 50.00 1-5 6-10 11-15 1 (ต่อ) ฟน้ื ฟูเมือง ดาํ เนนิ การใหเ้ ป็นไปตาม ดาํ เนนิ การใหเ้ ปน็ ไปตามผังเมอื ง เฉพาะ ในพืน้ ที่รอบสถานสี ะพานพทุ ธ ผังเมืองเฉพาะ เฉพาะ ในพื้นท่ีเปลี่ยนถา่ ยการสญั จร 50.0 50.0 √ โดยรอบสถานรี ถไฟฟา้ 3 ด้านภมู ิทศั น์ ขับเนน้ การรับรู้โครงสรา้ ง 3.1 การปรับปรงุ ภูมิทัศน์ 3.1.1 โครงการปรับปรงุ ภูมทิ ัศน์ - สํารวจ ออกแบบ และก่อสรา้ งปรับปรุงในพน้ื ท่ี 10 ไร่ 5.6 56.0 - กรุงเทพมหานคร 56.00 √2 ของกรงุ รตั นโกสนิ ทร์ เมือง โดยรอบโบราณสถาน ลานริมแมน่ ้ําหนา้ สํานักเทศกิจ ลานหน้าโบสถ์ซาง (สํานักผงั เมอื ง / สํานัก ตาครู้ส ลานรมิ แม่นํ้าหน้าวัดกัลยาณมติ ร ลานหน้า การโยธา / สาํ นกั งาน ศาลเจ้าเกียนอนั เกง ลานหนา้ วัดประยรุ วงศาวาส เขต / สาํ นักการจราจร รวมพ้นื ท่ปี ระมาณ 10 ไร่ และขนสง่ ) 3.1.3 โครงการปรับปรุงภูมทิ ศั น์ใน - สาํ รวจ ออกแบบ และปรบั ปรุงพนื้ ทรี่ ิมแมน่ ้าํ ไมม่ ีการ - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนินการ √1 √3 แนวแมน่ ํา้ เจ้าพระยาและแนวคลอง เจา้ พระยา (ช่วงปากคลองบางกอกใหญถ่ ึงถนน แบ่งพืน้ ที่ แบง่ พื้นที่ (สาํ นกั การระบายนํ้า / ต่อเนื่อง สําคัญ* เจรญิ รถั ) ความยาวประมาณ 2.8 กม. พื้นทร่ี มิ สํานกั ผังเมือง / สํานัก คลองบางกอกใหญ่ (ช่วงแมน่ ้ําเจ้าพระยาถึงถนน การโยธา) อสิ รภาพ) ความยาวประมาณ 0.7 กม. 3.1.5 โครงการฉายไฟส่องสวา่ ง - ตดิ ตั้งระบบและดวงไฟสอ่ งสว่างอาคารสาํ คญั วดั 5 แหง่ 3.5 17.5 - กรมการท่องเท่ียว 17.50 อาคารสาํ คัญ และพ้นื ท่ีสาธารณะ กลั ยาณมิตร ศาลเจ้าเกียนอันเกง โบสถซ์ างตาครู้ส - กรุงเทพมหานคร อาคารสาํ นักเทศกจิ วัดประยุรวงศาวาส รวม 5 จุด (สาํ นกั การโยธา / สํานัก - ตดิ ตง้ั ไฟส่องสวา่ งสาธารณะ ย่านกะดจี ีน-คลองสาน 6.4 กม. 15.3 97.92 วัฒนธรรม กีฬา และ 97.92 √ ตามแนวถนนอรุณอมรนิ ทร์ 0.97 กม. ถนนสมเดจ็ การท่องเทีย่ ว) เจา้ พระยา 1 กม. ถนนประชาธิปก 0.9 กม. รมิ แมน่ าํ้ เจา้ พระยา 1.6 กม. รมิ คลองบางกอกใหญ่ 0.7 กม. ระยะทางรวม 6.4 กม. เสริมสรา้ งส่งิ แวดล้อม 3.2 การบริหารจัดการ 3.2.1 โครงการวางระบบงานดูแล - จัดตงั้ หนว่ ยงานด้านรกุ ขกรรมเพ่ือดูแลตน้ ไม้ ไมม่ ีการ - ไม่มีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 3 1 และเพม่ิ ศกั ยภาพของ ภูมทิ ศั นเ์ มือง รักษาต้นไม้ใหญ*่ โดยเฉพาะ แบง่ พื้นที่ แบ่งพืน้ ที่ (สาํ นกั สง่ิ แวดล้อม) ตอ่ เนอื่ ง 2 ผปู้ ฏบิ ตั งิ านด้านภูมทิ ัศน์ - จัดต้งั หน่วยงานบรกิ ารเพ่ือสนับสนุนการดแู ล ต้นไม้ใหญ่ของภาครฐั และภาคเอกชน 4 ดา้ นการจราจร เช่ือมโยงโครงขา่ ยการ 4.1 การเช่ือมโยง 4.1.2 โครงการทดแทนท่ีจอดรถบน - พฒั นาพืน้ ที่จอดรถรวมท้ังในพ้นื ทีข่ องรฐั และ ไม่มีการ - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ สญั จรอย่างเปน็ ระบบ โครงขา่ ยการสัญจร พ้ืนผวิ จราจร* เอกชน แบ่งพ้นื ที่ แบง่ พน้ื ที่ (สํานกั การจราจรและ ตอ่ เนื่อง ขนสง่ ) - ผ้ทู รงสทิ ธิในพืน้ ที่ สง่ เสรมิ การสญั จรท่ีเป็น 4.2 การสนับสนนุ การเดิน 4.2.2 โครงการสง่ เสริมการใช้ขนสง่ - กําหนดแนวสายทางและจุดจอดให้สอดคลอ้ งกบั ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ มติ รต่อส่ิงแวดล้อมใน เทา้ และการใชจ้ ักรยาน มวลชนเพ่อื ลดการใช้ยานพาหนะ การเชอ่ื มโยงทัง้ ภายในและภายนอกพื้นท่ี แบง่ พืน้ ที่ แบ่งพนื้ ท่ี (สํานกั การจราจรและ ตอ่ เนือ่ ง พื้นทีก่ รุงรตั นโกสนิ ทร์ ส่วนบุคคล* - คัดเลือกรปู แบบระบบขนส่งและยานพาหนะที่ ขนสง่ ) เหมาะสมกบั ปรมิ าณผูโ้ ดยสารและบรรยากาศของ พ้นื ที่ สํานกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม

4-124 แผนผงั แมบ่ ทการอนรุ ักษ์และพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร์ – ยทุ ธศาสตรก์ ารอนรุ ักษแ์ ละพฒั นา ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนินการ ปริมาณ ราคา งบประมาณ เวลาดาํ เนนิ การ ลาํ ดบั ความ หมาย จาํ นวน หน่วย (ล้านบาท) สาํ คญั เหตุ 5 ด้าน หน่วยละ จาํ นวนเงิน หนว่ ยงานท่รี ับผิดชอบ ปีท่ี ปที ี่ ปีที่ สาธารณูปโภค (ล้านบาท) (ลา้ นบาท) 1-5 6-10 11-15 ปรับปรงุ สาธารณปู โภค 5.1 การปอ้ งกนั นํ้าท่วม 5.1.1 โครงการพัฒนาแนวป้องกนั น้ํา - ปรบั ปรงุ จดุ เชือ่ มต่อสําคญั ใหเ้ ปน็ กําแพงทเี่ ปดิ ได้ ไม่มีการ - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ 2 พื้นฐานให้มปี ระสทิ ธภิ าพ และปรบั ปรุงคุณภาพนํา้ ทว่ ม* ในเวลาปกติ และปดิ เพอ่ื ปอ้ งกนั นํ้าท่วมไดโ้ ดยไม่ แบง่ พื้นที่ แบง่ พื้นที่ (สาํ นักการระบายนํ้า) ตอ่ เน่อื ง และอเนกประโยชน์ ขดั ขวางทัศนวสิ ัย และมมุ มองระหวา่ งแม่นํ้าและ เมือง - ออกแบบแนวกําแพงป้องกนั น้าํ ทว่ ม สถานีสบู นาํ้ ประตูนํา้ และบ่อสูบน้ําเปน็ พิเศษ ให้สามารถปรบั ใช้ เป็นพ้นื ทกี่ จิ กรรมริมนาํ้ ขับเนน้ อตั ลักษณข์ องพนื้ ที่ 5.1.2 โครงการฟ้ืนฟูระบบคคู ลอง - ฟ้นื ฟูระบบคู คลอง และปรับปรงุ คุณภาพน้าํ คลอง ไมม่ กี าร - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ √ √ 2 และปรบั ปรงุ คุณภาพนาํ้ * บางกอกใหญ่ 0.7 กม. คลองวดั กัลยาณ์ 0.6 กม. แบง่ พื้นท่ี แบ่งพื้นท่ี (สํานกั การระบายน้ํา) ตอ่ เน่ือง คลองกุฎีจีน 0.6 กม. คลองขา้ งวดั อนงคาราม 0.5 กม. คลองสมเดจ็ เจา้ พระยา 2.0 กม. คลองสาน 0.7 กม. ระยะทางรวม 5.1 กม. ยกระดบั รปู แบบของ 5.2 การปรบั ปรุง 5.2.1 โครงการนาํ สายไฟฟ้าและสาย - นาํ สายไฟฟา้ และสายสอ่ื สารลงใต้ดนิ ตามแนวถนน ไมม่ กี าร - ไมม่ ีการ - - กรงุ เทพมหานคร การดาํ เนินการ √ √ 2 ระบบสาธารณูปโภคให้ โครงสรา้ งพ้นื ฐานของ ส่ือสารลงใตด้ นิ * อรุณอมรนิ ทร์ 0.97 กม. ถนนสมเด็จเจ้าพระยา 1 แบง่ พ้ืนที่ แบง่ พ้นื ท่ี (สํานกั การโยธา) ตอ่ เน่อื ง √ 3 √ 3 สอดคล้องกบั พืน้ ท่ี ระบบสาธารณปู โภค กม. ถนนประชาธิปก 0.9 กม. - การไฟฟา้ นครหลวง √ 3 อนุรกั ษ์ รวมระยะทาง 2.9 กม. - บริษัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) - บริษทั กสท โทรคมนาคม จาํ กัด (มหาชน) 6 ดา้ น ยกระดบั การใชง้ าน 6.1 การปรับปรงุ การ 6.1.1 โครงการปรับปรงุ วัดและ - ปรับปรงุ โรงเรยี นวดั ประยรุ วงศ์ 3 แห่ง 5.0 15.0 - กรุงเทพมหานคร 15.00 สาธารณปู การ สาธารณูปการให้ ให้บรกิ ารสาธารณูปการ (สํานกั พฒั นาสังคม / 6.00 สอดคลอ้ งกับโครงสร้าง โรงเรียนเป็นศูนยบ์ รกิ ารครบวงจรแก่ โรงเรียนวดั พิชัยญาติ โรงเรียนวัดทองธรรมชาติ สาํ นกั การศึกษา / ประชากรและบริบททาง สาํ นักงานเขต) สังคมทเ่ี ปล่ยี นแปลง ผู้สงู อายุและผ้ดู ้อยโอกาส - วดั 6.1.2 โครงการเพม่ิ ประโยชน์การใช้ - ปรับปรุงพ้นื ทีใ่ นโรงเรียนวัดประยุรวงศ์ 3 แห่ง 2.0 6.0 - กรุงเทพมหานคร สอยโรงเรียนเปน็ ศูนย์การเรียนรู้ โรงเรียนวัดพิชยั ญาติ โรงเรียนวดั ทองธรรมชาติ (สาํ นักการศึกษา / ศนู ยฝ์ กึ อาชีพ และพน้ื ทก่ี จิ กรรม สาํ นกั งานเขต) สนั ทนาการ - สถานศกึ ษาในสังกัด กรุงเทพมหานคร ปรับปรงุ สาธารณูปการ 6.2 การเตรียมพร้อม 6.2.1 โครงการปรับปรงุ อาคารเรยี น - ปรบั ปรงุ พ้นื ท่ีในโรงเรยี นวดั ประยรุ วงศ์ 3 แห่ง 2.0 6.0 - กรงุ เทพมหานคร 6.00 √ เพือ่ รองรับภยั พิบัติและ สาธารณปู การเพอ่ื รองรับ เป็นทพ่ี กั ยามภยั พิบัติและภาวะ โรงเรยี นวดั พิชยั ญาติ โรงเรียนวัดทองธรรมชาติ (สาํ นกั การศึกษา / 0.60 ภาวะฉกุ เฉนิ ยามภัยพิบัตแิ ละภาวะ ฉุกเฉิน - ตดิ ตัง้ แผนท่ีในชุมชน ฉกุ เฉิน 60 แห่ง 0.01 0.6 สํานกั ปอ้ งกันและ บรรเทาสาธารณภัย / สํานักงานเขต) สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม

แผนผังแมบ่ ทการอนุรักษแ์ ละพฒั นากรงุ รัตนโกสนิ ทร์ – ยทุ ธศาสตร์การอนรุ กั ษ์และพฒั นา 4-125 ยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนนิ การ ปรมิ าณ ราคา หนว่ ยงานที่รับผดิ ชอบ งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลําดบั ความ หมาย จํานวน หนว่ ย หนว่ ยละ จํานวนเงนิ (ลา้ นบาท) สําคัญ เหตุ 6 ดา้ น - ติดตง้ั หวั จ่ายนํ้าดับเพลิง ในพ้ืนท่วี ัดประยุรวงศา (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) - กรงุ เทพมหานคร ปที ี่ ปที ่ี ปที ี่ สาธารณปู การ ปรับปรงุ สาธารณปู การ 6.2 การเตรยี มพร้อม 6.2.2 โครงการติดตั้งอปุ กรณ์เพือ่ วาส วัดบุปผาราม วัดอนงคาราม วดั ทองธรรมชาติ 5 แห่ง (สํานกั ป้องกนั และ 0.50 1-5 6-10 11-15 2 (ต่อ) เพื่อรองรับภัยพบิ ัติและ สาธารณปู การเพอ่ื รองรับ ความปลอดภยั ของชุมชน วดั ทองนพคณุ 0.1 0.5 บรรเทาสาธารณภยั / ภาวะฉุกเฉิน ยามภัยพิบตั แิ ละภาวะ - ตดิ ตง้ั กล้องวงจรปิด 5 แห่ง สาํ นกั การจราจรและ √√ (ต่อ) ฉกุ เฉิน 1.0 5.0 ขนส่ง / สํานกั งานเขต) (ตอ่ ) 5.00 7 ด้านกายภาพและ ปรบั ปรุงสภาพแวดลอ้ ม 7.1 การปรบั ปรงุ 7.1.1 โครงการปรับปรงุ - ศึกษา วางผัง และออกแบบ 1 พ้นื ท่ี 1.2 1.2 - กรงุ เทพมหานคร 1.20 √ 2 รปู 28.80 ต.ย.1 วถิ ชี มุ ชน ชุมชนให้อยู่รว่ มกับมรดก สภาพแวดล้อมชมุ ชน สภาพแวดลอ้ มการอยู่อาศยั ในกลมุ่ - ดาํ เนนิ การปรบั ปรงุ พนื้ ท่กี ลุม่ ชมุ ชนย่านกะดีจนี 1 พน้ื ท่ี 28.8 28.8 (สาํ นกั ผังเมอื ง) หนา้ 1.00 √ √ √ 4-120 วฒั นธรรมได้อยา่ ง ชมุ ชนที่สําคัญ 24.00 3 เหมาะสม และสง่ เสริม 30.00 การเรยี นรู้แก่สาธารณะ 7.1.2 โครงการปรบั ปรุงพนื้ ที่ - จดั กระบวนการมีส่วนร่วม 5 แห่ง 0.2 1.0 - กรงุ เทพมหานคร สาธารณะระดบั กลุ่มชุมชนภายใน - ปรบั ปรุงพนื้ ท่ีสาธารณะระดบั กลมุ่ ชมุ ชน 5 แหง่ 4.8 24.0 (สาํ นักผงั เมือง) ศาสนสถาน วัดประยุรวงศาวาส วัดบุปผาราม วดั อนงคาราม - ศาสนสถานเจ้าของ วัดทองธรรมชาติ วัดทองนพคณุ พน้ื ท่ี - พัฒนาพืน้ ทส่ี าธารณะจากทโี่ ลง่ วา่ งในชมุ ชน 10 แห่ง 3.0 30.0 สง่ เสริมการต่อยอดภูมิ 7.2 การสง่ เสริมใหเ้ กิด 7.2.1 โครงการพฒั นาผลติ ภัณฑ์ของ - รบั สมคั รชมุ ชนหรือผูป้ ระกอบการภายในชุมชนที่ ไมม่ กี าร - ไมม่ กี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ √ 3 ปญั ญาและการสร้าง เศรษฐกจิ ชมุ ชน ผ้ปู ระกอบการภายในชุมชน* สนใจในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ แบง่ พ้นื ที่ แบ่งพืน้ ที่ (สํานักพฒั นาสังคม) ต่อเนื่อง เศรษฐกิจชุมชน - อบรม และสัมมนาเชงิ ปฏิบตั ิการเพ่ือพฒั นา ผลติ ภัณฑ์ร่วมกับผู้เช่ยี วชาญ 7.2.2 โครงการส่งเสรมิ ใหเ้ กิด - รับสมัครผู้ประกอบการท่มี ีความพร้อมในพน้ื ที่ ไม่มีการ - ไม่มีการ - - สาํ นักงานสง่ เสริม การดาํ เนนิ การ √ √ 3 ผ้ปู ระกอบการดิจทิ ัล* เพ่อื รับการอบรม และใหค้ วามชว่ ยเหลือโดย แบง่ พน้ื ที่ แบง่ พืน้ ที่ เศรษฐกิจดจิ ทิ ัล ตอ่ เนอ่ื ง 3 2 ผู้เช่ยี วชาญ - อบรม และสัมมนาเชงิ ปฏิบัตกิ ารเพม่ิ ทกั ษะของ ผู้ประกอบการในการเป็นผู้ประกอบการดิจทิ ัล - พัฒนาเวบ็ ท่า (Portal web) เพอ่ื ส่งเสรมิ การค้า ดิจทิ ัลในระดับยา่ นตา่ ง ๆ 8 ดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว เพ่ิมคณุ ค่าและความ 8.1 การปรบั ปรงุ แหลง่ 8.1.1 โครงการปรบั ปรงุ อปุ กรณ์ - ศึกษาและจัดทาํ รายละเอยี ดขอ้ มูลแหล่งทอ่ งเท่ียว ไมม่ กี าร - ไม่มกี าร - - กรุงเทพมหานคร การดาํ เนนิ การ √ หลากหลายทางการ ท่องเท่ยี ว ท่องเที่ยว สอ่ื สารขอ้ มูลแหลง่ ท่องเทยี่ ว* วัดกลั ยาณมติ ร วดั ซางตาครูส้ วดั ประยรุ วงศาวาส แบ่งพน้ื ที่ แบ่งพ้ืนท่ี (สํานักวัฒนธรรม กีฬา ตอ่ เน่อื ง ศาลเจา้ เกยี นอนั เกง และการท่องเท่ยี ว) - ติดตั้งปา้ ยข้อมลู 8.1.2 โครงการพัฒนาแหลง่ ข้อมูล - ออกแบบและพัฒนาข้อมลู 1 แหง่ 0.5 0.5 - กรงุ เทพมหานคร 0.50 √ วถิ ชี ุมชน - พัฒนาและใหบ้ รกิ ารศูนยข์ อ้ มูลการท่องเทีย่ ว 1 แหง่ 10.0 10.0 (สํานักวฒั นธรรม กีฬา 10.00 ชมุ ชน และการทอ่ งเท่ียว) สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม

4-126 แผนผงั แม่บทการอนรุ ักษแ์ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร์ – ยุทธศาสตรก์ ารอนุรกั ษแ์ ละพฒั นา ยทุ ธศาสตร์ กลยุทธ์ แผนงาน โครงการ การดําเนินการ ปริมาณ ราคา หน่วยงานทรี่ ับผิดชอบ งบประมาณ เวลาดําเนนิ การ ลําดับความ หมาย จาํ นวน หน่วย หนว่ ยละ จํานวนเงนิ (ล้านบาท) ปที ี่ ปที ่ี ปีท่ี สาํ คญั เหตุ (ลา้ นบาท) (ลา้ นบาท) - การท่องเท่ยี วแหง่ 1-5 6-10 11-15 2 8 ด้านการทอ่ งเท่ียว เพ่ิมคุณคา่ และความ 8.1 การปรับปรงุ แหล่ง 8.1.3 โครงการจดั กจิ กรรมส่งเสริม - สนบั สนุนการประชาสมั พนั ธก์ ารจัดกิจกรรมการ 15 คร้งั ประเทศไทย 7.50 √√√ (ตอ่ ) หลากหลายทางการ ทอ่ งเทยี่ ว การท่องเที่ยวเชงิ วัฒนธรรม ทอ่ งเท่ียว 15 ครัง้ 0.5 7.5 - กรุงเทพมหานคร 3 ทอ่ งเท่ยี ว (ตอ่ ) - จดั งานตามเทศกาลประเพณแี ละเทศกาลพเิ ศษใน (สาํ นกั วัฒนธรรม กีฬา 225.00 √ (ต่อ) พน้ื ทยี่ า่ นกะดีจีน-คลองสาน 15.0 225.0 และการท่องเท่ยี ว) - กรงุ เทพมหานคร การดําเนนิ การ พัฒนาระบบการให้ข้อมลู 8.2 การพฒั นาเส้นทาง 8.2.1 โครงการปรบั ปรุงสถานทีแ่ ละ - ศกึ ษาและออกแบบจุดใหข้ ้อมูลการท่องเที่ยวและ ไมม่ ีการ - ไมม่ กี าร - (สาํ นกั วัฒนธรรม กีฬา ตอ่ เนอื่ ง และเพม่ิ สิ่งอํานวยความ การทอ่ งเที่ยว อุปกรณใ์ ห้ข้อมูลเส้นทางการ ปา้ ยขอ้ มูลเสน้ ทางการทอ่ งเท่ยี ว แบ่งพ้ืนที่ แบง่ พ้นื ที่ และการท่องเท่ยี ว) สะดวกนกั ท่องเที่ยว ทอ่ งเทยี่ ว* - ติดตั้งจดุ ให้ข้อมูลการท่องเท่ียวและป้ายขอ้ มลู เสน้ ทางทอ่ งเท่ยี ว 8.2.2 โครงการพฒั นาแผนทแี่ ละ - จัดทาํ แผนที่แสดงขอ้ มลู เส้นทางท่องเที่ยวทสี่ าํ คญั ไมม่ กี าร - ไม่มกี าร - - การท่องเท่ยี วแห่ง การดําเนนิ การ √ 2 3 ระบบออนไลน์เพือ่ ใหข้ อ้ มลู การ ในกรงุ รตั นโกสนิ ทร์และพน้ื ที่ต่อเน่ือง แบ่งพ้ืนท่ี แบ่งพน้ื ที่ ประเทศไทย ตอ่ เนอ่ื ง ท่องเท่ยี ว* - จัดทําระบบออนไลนเ์ พ่ือประชาสมั พันธ์ ให้ข้อมลู แหล่งทอ่ งเท่ียวและเสน้ ทางทอ่ งเท่ยี ว ตลอดจนท่ี พัก - ปรบั ปรงุ ฐานข้อมูล แผนที่ ระบบออนไลนใ์ หม้ ี ข้อมูลที่ถกู ต้องและทันสมัย ยกระดับมาตรฐานแหล่ง 8.3 การพฒั นาแหล่งท่พี ัก 8.3.1 โครงการส่งเสริมการพัฒนา - ศึกษาและจัดทําแนวทางการพัฒนาปรบั ปรงุ แหลง่ 1 พนื้ ที่ 0.4 0.4 - กรุงเทพมหานคร 0.40 √ ท่พี ักนกั ทอ่ งเทยี่ ว นกั ท่องเท่ยี วให้ได้ แหลง่ ทีพ่ กั นักท่องเที่ยวใหไ้ ด้ ท่พี กั นกั ทอ่ งเทีย่ ว (สาํ นักวัฒนธรรม กีฬา มาตรฐาน มาตรฐาน - สนับสนุนการพฒั นาแหล่งที่พักนักท่องเทย่ี ว 1 พน้ื ท่ี 9.6 9.6 และการท่องเทย่ี ว) 9.60 รวม 817.52 * โครงการทมี่ ีการดําเนนิ การต่อเนือ่ งกนั หลายพน้ื ที่ ดูรายละเอียดในหนา้ 4-3 - 4-4 สาํ นกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม

แผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรงุ รตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนรุ กั ษแ ละพัฒนา 5-1 บทที่ 5 แนวทางการดาํ เนินการ สาระสําคัญในบทนี้เปนการนําเสนอแนวทางสําหรับการนําแผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรไปสู การดาํ เนินการ ซง่ึ จาํ เปน ตองอาศยั กลไกและมาตรการตาง ๆ ในการปฏบิ ัตใิ หเกดิ ผลเปนรูปธรรม รวมถึงตองอาศยั ความรวมมอื ของ องคกรท้ังภาครัฐ ภาคการศึกษา ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมในการขบั เคลื่อนใหเกิดผลไปในทิศทางเดยี วกัน เพื่อใหบรรลุ วัตถปุ ระสงคของแผนผังแมบ ทฯ สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

5-2 แผนผงั แมบ ทการอนุรักษแ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนรุ กั ษแ ละพฒั นา 5.1 การดําเนนิ การใหเ ปน ไปตามแผนผังแมบ ทการอนรุ กั ษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสนิ ทร 3) ขอกําหนดการใชป ระโยชนทด่ี นิ และการควบคุมอาคาร ในการดาํ เนินการใหเปน ไปตามแผนผงั แมบ ทการอนุรักษแ ละพฒั นากรุงรัตนโกสนิ ทร จําเปน ตอ งมีการดาํ เนนิ การในหลาย การกาํ หนดการใชประโยชนทดี่ นิ และการควบคุมอาคารเปนอีกหน่งึ เครือ่ งมอื ทจี่ ําเปน ตอ งมีการนํามาใชงาน เพ่ือไมใ หเกิด การพัฒนาพ้ืนท่ีที่ขัดแยงกับอตั ลักษณของยานและภาพรวมของการอนุรักษและพัฒนา ขอกําหนดการใชประโยชนที่ดินและการ รปู แบบ ไดแ ก การอนรุ ักษม รดกวัฒนธรรมที่มคี ุณคา การสงเสริมสภาพแวดลอ มเพื่อธํารงคุณคาของมรดกวฒั นธรรม และการสรา ง ควบคุมอาคารในพ้ืนที่กรุงรัตนโกสินทรไดมีการกําหนดไวในผังเมืองรวมกรุงเทพมหานครและขอบัญญัติกรุงเทพมหานครแลว ความตระหนักรู มรี ายละเอียดดงั ตอไปนี้ หากแตมีความจําเปนตองทบทวนใหมีความเหมาะสมกับบริบทที่เปลี่ยนแปลงไป และอาจตองเพ่ิมเติมเนื้อหาใหมีรายละเอียด เพียงพอกับการอนุรักษพ้ืนท่ี เพ่อื ประโยชนในการสงเสรมิ ใหเ กิดการปรับปรงุ ภูมทิ ัศนของสภาพแวดลอมโดยรอบมรดกวฒั นธรรมให 5.1.1 การอนรุ ักษม รดกวฒั นธรรมทมี่ คี ณุ คา เปนไปในทศิ ทางที่พึงประสงค 1) การดแู ลรกั ษาแหลง มรดก 4) มาตรการเพอ่ื สงเสรมิ การอนรุ กั ษอาคารที่มีคุณคา การอนุรักษอาคารที่มีคุณคา โดยเฉพาะอยางยิ่งอาคารที่อยูในความครอบครองของภาคเอกชน จําเปนตองมีการเพิ่ม แหลงมรดกหรือมรดกวัฒนธรรมที่จับตองไดจาํ เปนอยางย่ิงตอ งมีการดแู ลรักษาทดี่ ี และมีการบํารุงรักษาใหอยใู นสภาพดี มาตรการสง เสริมใหเกิดการดําเนินการ เนื่องจากกลไกสาํ หรับการอนุรักษทมี่ ีอยูใ นปจจบุ นั สวนใหญเปน การควบคมุ ดวยกฎหมาย อยูเสมอจึงจะสามารถคงคณุ คาเอาไวได ดังนั้น จึงตองใหมีการดูแลรักษาแหลงมรดกวัฒนธรรมอยา งเหมาะสม และถูกตองตาม เพื่อไมใหเกดิ การทําลายหรอื เสื่อมคุณคา ของแหลง มรดกเทา นนั้ โดยอาคารท่มี ีคุณคาทอ่ี ยใู นความดูแลของภาคเอกชนอาจไมม ที ุนใน หลักการทางวชิ าการและกระบวนการ โดยหลักการพนื้ ฐานวา การดูแลรกั ษาตองเปน หนาทขี่ องผูทรงสิทธใิ นแหลงมรดกน้ัน หากมี การดูแลรักษาเพียงพอจงึ มักมสี ภาพเสือ่ มโทรม เน่ืองจากการอนุรักษใหอยใู นสภาพดีจําเปนตอ งใชคาใชจายมากกวา การปรบั ปรุง การระบุวาเปนโบราณสถานก็ตองอยูภายใตการกํากบั ดูแลของกรมศิลปากร นอกจากน้ันยังเสนอใหมีการเพิ่มกลไกการกํากับดูแล อาคารตามปกติ จึงตอ งมมี าตรการเพื่อสรางแรงจงู ใจหรอื แบง เบาภาระในการบาํ รุงรักษาอาคารทม่ี คี ณุ คา แหลงมรดกที่ไมไดเ ขาขา ยนิยามโบราณสถานโดยองคก รปกครองสว นทอ งถน่ิ เพื่อใหสามารถดแู ลรักษาไดอ ยา งทั่วถึง และมีความ ยืดหยนุ มากกวา ที่เปนอยใู นปจ จุบัน 5.1.3 การสรางความตระหนกั รู 1) การสรางความเขา ใจระหวางภาคี 2) การสง เสรมิ วถิ ีวัฒนธรรม แผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรจะเปนเครื่องมือในการสรางความเขาใจระหวางภาคีในภาพรวม วิถีวฒั นธรรมหรือมรดกวัฒนธรรมท่จี ับตองไมไดเปนองคความรูและภูมิปญ ญาทีต่ ดิ อยกู ับกลุมบคุ คล จาํ เปน ตองมีการสืบ ทอดจากรนุ สรู นุ จึงควรมกี ารสนับสนนุ และสง เสริมเพอ่ื ใหเกดิ การอนรุ กั ษตอไปในอนาคต การรวบรวมและบันทึกภูมปิ ญ ญาและองค ของการอนุรักษและพัฒนาในอนาคต การประสานการดําเนินงานของภาครัฐใหมีความสอดคลองไปในทิศทางเดียวกัน และการ ความรูท่ีถูกตองมีความสําคัญเชนเดียวกันกับการพัฒนาและตอยอดในเชิงเศรษฐกิจ จึงตองพิจารณาแนวทางการสงเสริมวิถี สื่อสารกับภาคเอกชน ภาคการศึกษา และภาคประชาสงั คม ในการดําเนินกจิ กรรมตางๆ ไดแก การลงทุน การเก็บรวมรวมขอมูล วัฒนธรรมใหครอบคลมุ ทัง้ สองประเด็น เพื่อการศึกษา การสงเสริมการเรียนรู การสรางความรวมมือระหวางองคกร การสรางเสริมความตระหนักรูในสังคม รวมถึงการ พฒั นาการทองเทยี่ ว ดังนนั้ การสรางความเขา ใจรวมระหวา งกนั จงึ เปน ประเด็นสาํ คญั อกี หนง่ึ ประการท่ีตองดําเนนิ การอยา งตอเนอ่ื ง 5.1.2 การสง เสรมิ สภาพแวดลอ มเพื่อธํารงคณุ คา ของมรดกวฒั นธรรม เพอื่ ใหเกดิ ผลอยา งเปน รปู ธรรม 1) การฟนฟูและปรับปรงุ พนื้ ท่ยี ุทธศาสตร การฟนฟูพื้นท่ีเมืองและการปรับปรุงสภาพแวดลอมโดยรอบอาคารและสิ่งปลกู สรางท่ีมีคุณคาเปนการดําเนินการที่ชว ย สง เสรมิ คณุ คาของมรดกวัฒนธรรมใหโ ดดเดน ยิ่งขึน้ จงึ สมควรใหม กี ารฟน ฟูและปรบั ปรงุ พนื้ ท่ยี ุทธศาสตรสําคัญ เชน พืน้ ทีท่ ่ีมมี รดก วัฒนธรรมรวมตัวอยหู นาแนน พื้นที่ที่มีสถาปตยกรรมท่ีสื่อถึงยุคใดยุคหน่ึงและอยูในสภาพสมบูรณ พื้นที่สาธารณะที่มีการใชงาน เขม ขน พน้ื ที่จดุ เปล่ียนถายการสัญจร เปนตน การปรบั ปรงุ พน้ื ท่ยี ุทธศาสตรนี้ นอกจากจะทําใหมรดกวฒั นธรรมมคี วามโดดเดนแลว ยงั ชว ยสง เสริมคุณภาพชีวิตของผอู ยอู าศยั ในพน้ื ที่ สรางความภาคภมู ใิ จและความตระหนกั รใู นแหลง มรดก รวมถงึ ยงั เปน การสงเสรมิ การทอ งเที่ยวไดอีกดวย 2) การประสานการดําเนินการดา นกายภาพ การดําเนนิ การดา นกายภาพ โดยเฉพาะอยา งยง่ิ ในกจิ การสาธารณูปโภค การคมนาคมขนสง และการจดั การพื้นที่สาธารณะ มีความจําเปน อยางยง่ิ ทีต่ อ งมีการประสานกันระหวางหนวยงาน เพ่อื ใหเกิดประสิทธภิ าพในการดาํ เนินงาน ลดความเดอื ดรอนของ ประชาชนในชวงของการกอสรา งและซอ มบาํ รงุ ทาํ ใหเ กิดความสวยงามเชิงภูมทิ ัศนในพ้ืนที่กรงุ รตั นโกสนิ ทรซ ง่ึ มมี รดกวัฒนธรรมอยู เปนจํานวนมาก เพอ่ื ใหสามารถคงคุณคาของมรดกวฒั นธรรมตอไปได ภาพท่ี 5-1 รปู แบบการดาํ เนินการใหเ ปนไปตามแผนผงั แมบ ทการอนรุ กั ษแ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร ทีม่ า : คณะท่ปี รกึ ษา, 2560 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอม

แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรการอนุรกั ษแ ละพฒั นา 5-3 5.2 บทบาทของแผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสนิ ทร 5.3 แนวทางการดาํ เนินการตามกลไกทม่ี ีอยใู นปจ จบุ ัน ในการดําเนินการตามรูปแบบท่ีสรปุ ไวใน 5.1 จําเปนตอ งอาศยั การดําเนินงานของหนวยงานภาครัฐหลายหนวยงาน ทั้ง แผนผังแมบทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทรมบี ทบาทในการเปน กรอบการประสานแผนงานและโครงการของ หนวยงานภาครัฐท้งั ในระดับสว นกลางและสวนทองถิน่ พรอ มกนั นน้ั ยงั มบี ทบาทในการเปนเคร่ืองมือสรา งความเขาใจและประสาน หนวยงานสวนกลางและสวนทอ งถิ่น รวมถึงตองมีการประสานภาคสวนอื่น ๆ เพื่อใหสามารถบรรลุเปาหมายทตี่ ้ังไว โดยทั้งหมดน้ี ความรวมมือกับหนวยงานหรือองคกรซ่ึงอยูนอกจากควบคุมของภาครัฐ ไดแก ภาคเอกชน ภาคการศึกษา และภาคประชาสงั คม ตองมีการประสานงานระหวา งกันภายใตก รอบการดาํ เนนิ งานของแผนผังแมบ ทอนุรกั ษและพัฒนากรงุ รตั นโกสินทร เพ่อื ใหเ กดิ ความ เพอ่ื ใหเกดิ การดําเนนิ การไปในทิศทางเดียวกนั จะสงผลใหการอนุรักษและพัฒนาพืน้ ทเี่ ปน ไปอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ มีความสอดคลอ ง สอดคลอ งในการดําเนินงาน และเกิดประสิทธภิ าพ กัน และเกดิ ผลประโยชนสูงสุดแกประชาชน (ภาพท่ี 5-2) 5.3.1 แนวทางการดําเนนิ การเพ่ืออนรุ กั ษม รดกวฒั นธรรมทม่ี คี ุณคา ในการดําเนินการของหนวยงานภาครัฐ นอกจากบทบาทหนาท่ีของหนวยงานท่ีรับผิดชอบอยูแลว ในบางกรณีอาจ มรดกวัฒนธรรมที่มีคุณคาของกรุงรัตนโกสินทรมีท้ังมรดกวัฒนธรรมที่จับตองไดหรือแหลงมรดก และมรดกวัฒนธรรม จําเปนตองอาศยั อาํ นาจกฎหมายในการดําเนนิ การเพอ่ื ใหเ กดิ ผลสําเร็จ หรือตอ งอาศยั การสรา งมาตรการตาง ๆ เพือ่ ใหเกิดแรงกระตนุ และสามารถขับเคลื่อนใหเกิดการอนุรักษและพัฒนาไดอยางมีประสิทธิภาพ การดําเนินการในลักษณะดังกลาวนี้จําเปนตองใช ท่ีจับตองไมไดหรือวิถีวัฒนธรรม จําเปนอยางย่ิงที่ตอ งมีการอนุรักษใ หสืบทอดไปยังคนรุนหลัง เพ่ือเปนหลักฐานของพัฒนาการที่ เครือ่ งมือทางกฎหมายและเคร่ืองมอื ทางการเงนิ เขา มาเกย่ี วขอ ง เพอ่ื สรางความเปล่ยี นแปลง โดยเฉพาะอยา งยง่ิ การดาํ เนนิ โครงการ ยาวนานของกรงุ รัตนโกสนิ ทร สง เสรมิ ใหเ กิดการเรยี นรู และใชป ระโยชนไ ดอ ยางสรา งสรรคต อไป ที่ตองอาศัยความรวมมือของภาคเอกชนและภาคสวนอ่นื ๆ ดังนั้น ภาครัฐจึงจําเปนตองมีเครื่องมือและสามารถนํามาใชไดอ ยา ง ในปจจุบันกรมศลิ ปากรเปนหนวยงานหลักท่ีมีอาํ นาจหนาที่ในการดแู ลโบราณสถานและโบราณวัตถุตามท่ีไดบ ัญญัตไิ วใน เหมาะสม เพื่อสามารถชี้นําใหเกิดการอนุรักษและพัฒนาไดอยางเปนระบบ และเปนกลไกท่ีสามารถชวยประสานใหเกิดการ พระราชบัญญตั โิ บราณสถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถุ และพพิ ิธภณั ฑสถานแหงชาติ พ.ศ.2504 จงึ เปนหนวยงานที่มบี ทบาทสาํ คัญใน ดําเนนิ งานอยา งบรู ณาการ การดูแลรักษามรดกวัฒนธรรมท่ีมีความสําคัญระดับชาติ ในสวนท่ีไดจําแนกเปนโบราณสถาน และโบราณวัตถุ ไมวาจะอยใู นการ ครอบครองของภาครัฐหรือภาคเอกชนกต็ าม ในการดแู ลรักษาน้นั นอกจากการใชอํานาจทางกฎหมายในการธาํ รงรกั ษาคุณคาไมให ทง้ั น้ี การใหค วามสําคญั กับการดําเนินการใหเ ปนไปตามแผนผังแมบ ทฯ เปน เรือ่ งที่สาํ คัญอยา งยิ่ง เนอื่ งจากแผนผังแมบ ทฯ เกิดการเปล่ียนแปลงแกโบราณสถานและโบราณวัตถุ รวมถึงการจัดสรรงบประมาณประจําปเพ่ือซอมแซมโบราณสถานและ มีหนา ที่ชี้นาํ ใหเ กดิ ภาพรวมของการดําเนินงาน และเปน แนวทางในการประสานการดําเนนิ งานใหเ ปนเอกภาพ โดยองคกรทม่ี อี ํานาจ โบราณวตั ถุใหอ ยใู นสภาพทส่ี มบูรณแลว ยังมกี ารใหค วามรแู ละคําปรกึ ษาจากผูเ ช่ียวชาญของหนว ยงาน เพื่อใหผ คู รอบครองสามารถ และหนา ที่ในการกํากบั ดแู ลภาพรวมเชงิ นโยบายในปจจบุ ัน ไดแ ก คณะกรรมการอนรุ กั ษและพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร และเมืองเกา ดาํ เนนิ การไดอยา งถกู ตองตามหลักวิชาการ ท้งั น้ี ตองอยูภายใตก ารกาํ กับดูแลของกรมศิลปากรอยา งใกลชิด ซง่ึ มีเลขาธกิ ารสาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ มเปน เลขานุการ ตองใชแผนผงั แมบทฯ ทไี่ ดจ ัดทาํ ข้ึนน้ี สืบเนือ่ งจากรฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ.2550 และพระราชบญั ญัติกาํ หนดแผนและขั้นตอนการกระจายอาํ นาจ เปนเครื่องมือการกํากับการดําเนินการของหนวยงานภาครัฐท่ีเก่ียวของ ชวยอํานวยความสะดวกในการประสานกับรัฐบาลเพื่อ ใหแกองคกรปกครองสวนทองถิน่ พ.ศ.2542 มาตรา 16 และมาตรา 17 กําหนดใหประชาชน ชุมชน ทองถิ่น มีหนาท่ีบํารุงรกั ษา จัดสรรงบประมาณ และติดตามประเมินผลการดําเนินงานอยา งใกลชิด จึงจะสามารถบรรลุเปา หมายของการอนุรักษและพัฒนา ศิลปะ วัฒนธรรมของชาตอิ นั ดงี าม กรมศิลปากรจงึ ปรบั บทบาทการดาํ เนินงานใหส อดคลองกับพระราชบญั ญตั ิดงั กลา ว โดยไดเ ลง็ เหน็ กรงุ รตั นโกสินทรไ ด ถึงความสาํ คัญขององคกรปกครองสวนทอ งถนิ่ ตอ การมสี วนรวมในการดูแลรักษามรดกวฒั นธรรมของชาติ จึงไดถ ายโอนภารกจิ การ ดูแลบํารุงรักษาโบราณสถานบางสวนใหแกองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ทั้งนี้ ในพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานคร หนวยงานท่ีมีหนาท่ี ในระดับปฎบิ ตั กิ าร องคกรท่ีมบี ทบาทสาํ คัญที่สุดคือองคก รปกครองสวนทอ งถน่ิ ไดแ ก กรงุ เทพมหานคร จงึ จาํ เปน อยา งยงิ่ รับผิดชอบไดแก สํานักผังเมือง กรุงเทพมหานคร ไดรับการถายโอนภารกิจการบํารุงรักษาโบราณสถานและการดูแลรักษา ตอ งใชแ ผนผังแมบทฯ เปน กรอบในการดาํ เนินงานท่เี กีย่ วของกบั การอนรุ กั ษแ ละพฒั นาพน้ื ที่กรงุ รตั นโกสินทร โดยตองประสานการ โบราณสถานในระดับทองถ่ินมาต้ังแตป พ.ศ.2547 ดังน้ัน การถายทอดองคความรูใหกับเจาหนาท่ีของกรุงเทพมหานครจึงมี ความสาํ คัญเชน เดยี วกัน เพือ่ ใหก ารดูแลบํารงุ รักษาโบราณสถานในระดบั ทองถิ่นดาํ เนินไปไดอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ดําเนินงานท้ังภายในและภายนอกองคกร เพ่ือใหเกิดการบรู ณาการอยางเปน ระบบ และยังมีหนาทร่ี ับผิดชอบในการสอดสองดูแล และบํารุงรกั ษาโครงสรางพนื้ ฐาน และพ้ืนที่สาธารณะตา ง ๆ ภายในพ้ืนที่อีกดวย ในสวนของวิถีวัฒนธรรม หนวยงานที่เก่ียวของโดยตรงคือกรมสงเสริมวัฒนธรรม รวมถึงหนวยงานในระดับทองถ่ิน ประกอบดวย สํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเท่ียว กรุงเทพมหานคร มีหนาที่รับผิดชอบในการสงเสริมกิจกรรมของภาค ประชาชนทเ่ี ก่ียวของกับการอนุรกั ษศิลปวัฒนธรรมทองถิน่ จึงตอ งมีการจัดสรรงบประมาณอยา งเพียงพอ เพ่ือใหหนวยงานดงั กลา ว สามารถดาํ เนินการตามภารกจิ เพื่อสงเสริมใหเกดิ การอนุรกั ษวิถีวัฒนธรรมได ภาพที่ 5-2 บทบาทของแผนผงั แมบ ทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอม ท่มี า : คณะท่ีปรึกษา, 2560

5-4 แผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษและพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยุทธศาสตรการอนรุ กั ษแ ละพัฒนา 5.3.2 แนวทางการดาํ เนนิ การเพ่ือสง เสริมสภาพแวดลอมเพอื่ ธํารงคณุ คาของมรดกวฒั นธรรม 5.3.3 แนวทางการดําเนนิ การเพ่อื สรางความตระหนกั รู การสงเสริมสภาพแวดลอมใหมีสภาพดีเปนการดําเนินการสําคญั ทม่ี ีสวนชวยขบั เนนคณุ คา ของมรดกวัฒนธรรมทั้งที่เปน การสรา งความตระหนกั รูใหแ กผ ูเกย่ี วของและสาธารณะเปนการดําเนินการโดยสาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติ แหลงมรดกและวิถีวฒั นธรรม โดยในการดาํ เนินงานใหเ ปนไปตามแผนผงั แมบทการอนุรักษและพฒั นากรงุ รตั นโกสินทรจะเนนการ และสิ่งแวดลอม ในฐานะหนวยงานท่ีรับผิดชอบจัดทําแผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรควรมีหนาท่ีในการ ประชาสัมพันธแผนผังแมบทฯ การดําเนินโครงการตาง ๆ และการสรางระบบสําหรับใหขอมูลมรดกวัฒนธรรมภายในพ้ืนที่แก ดําเนินงานในสว นที่เปนกายภาพเปน สําคญั สามารถจาํ แนกแนวทางการดําเนินการเพือ่ สงเสรมิ สภาพแวดลอมและธํารงคุณคาของ ประชาชนผูสนใจ เพ่ือประโยชนใ นการตอ ยอดการดาํ เนินการของภาคสวนอ่ืน ๆ อาทิ ภาคการศึกษา ภาคเอกชน และภาคประชา มรดกวฒั นธรรมได 4 ประการ ไดแ ก การฟน ฟูและปรบั ปรงุ พ้นื ท่ียุทธศาสตร การประสานการดําเนินงานดานกายภาพขอ กาํ หนดการ สงั คม เปนตน ใชป ระโยชนท ด่ี ินและการควบคุมอาคาร และมาตรการเพ่อื สง เสริมการอนรุ ักษอาคารทมี่ ีคุณคา นอกจากสํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมแลว กรมศิลปากร สํานักผังเมือง และ ในการดําเนินการสงเสริมสภาพแวดลอม หนวยงานที่มีบทบาทหนาท่ีสําคัญคือองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ไดแก สํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเที่ยว กรุงเทพมหานคร ยังเปนหนวยงานที่สามารถสรางความตระหนักรูดวยการใหขอมูลที่ กรุงเทพมหานคร โดยอาศยั การดําเนินงานของหนวยงานภายใน ประกอบดวย หนวยงานระดับสํานักและสาํ นักงานเขตตาง ๆ ใน เกีย่ วขอ งกบั โบราณสถาน แหลงมรดก และวถิ วี ัฒนธรรมในพ้ืนท่กี รุงรัตนโกสนิ ทรไ ดเชน กนั การดาํ เนนิ การตามขอบเขตอาํ นาจหนา ท่ี สรุปไดดังน้ี 5.3.4 แนวทางการดาํ เนินการอืน่ ๆ - สํานักผังเมือง เปนหนวยงานท่ีมีบทบาทสําคัญในการดําเนินการใหเปนไปตามแผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนา เนอื่ งจากแผนผังแมบ ทการอนุรักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทรเปนเครื่องมือสําคัญในการกาํ หนดแนวทางการอนรุ ักษและ กรุงรัตนโกสินทร โดยควรดาํ เนินการแกไขปรบั ปรุงแผนผังขอ กาํ หนดและมาตรการตามกฎหมายผงั เมือง แกไขปรับปรงุ ขอ บัญญตั ิ พัฒนาพืน้ ทกี่ รงุ รัตนโกสินทร การประเมินผลการดาํ เนนิ การ และการทบทวนรายละเอยี ดเพื่อปรบั ปรงุ แกไขแนวทางการดําเนนิ การ กรุงเทพมหานครตามกฎหมายควบคุมอาคาร ดําเนินการโครงการฟนฟูเมืองในพื้นที่ยทุ ธศาสตร โดยสามารถดาํ เนินการไดเ ลยใน จึงจําเปนตองดําเนินการเปนระยะ ๆ โดยเปนหนาที่ของคณะกรรมการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทร และเมืองเกา กับ พ้ืนท่ีสาธารณะทอ่ี ยใู นการดแู ลของกรุงเทพมหานครเอง แตหากมีความจําเปน ตอ งดาํ เนินโครงการในพื้นทที่ ี่คาบเก่ียวกับการดูแล สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอมท่ีตองรับผิดชอบในการประเมินและทบทวนรายละเอยี ดดงั กลาว ของหลายหนวยงาน หรือพื้นท่ีในความครอบครองของภาคเอกชน ตองอาศัยอํานาจของพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.2518 รวมถึงภารกิจในการประสานงานกับรัฐบาลเพอ่ื จัดสรรงบประมาณสมทบใหกบั หนวยงานตา ง ๆ เพอื่ ใหเ กดิ การดําเนินการใหเ ปนไป ตามแผนผังแมบทฯ อีกดวย ในการวาง จัดทํา และดําเนนิ การใหเปน ไปตามผังเมืองเฉพาะ เพื่อใหเกิดการดําเนินงานอยา งมีประสิทธภิ าพในการปรับปรงุ พ้ืนท่ี ที่สําคัญอยา งเปนระบบ นอกจากน้ี การใชท่ีดินของภาครัฐยังเปนปจจัยแหงความสําเร็จในการดําเนินการใหเปนไปตามแผนผังแมบทฯ ดังน้ัน หนว ยงานท่รี ับผดิ ชอบพ้ืนท่รี าชพสั ดุ ไดแ ก กรมธนารกั ษ จึงมีบทบาทสําคัญในการกาํ หนดทศิ ทางการพฒั นาพ้ืนท่ี รวมถึงสาํ นักงาน - สํานกั ยทุ ธศาสตรแ ละประเมินผล โดยกองยทุ ธศาสตรส าธารณปู โภคพ้ืนฐาน เปน หนวยงานท่ที าํ หนาที่กาํ หนดนโยบาย ทรพั ยสินสวนพระมหากษัตริยซ่งึ เปนเจาของทดี่ ินหลายแหงในพนื้ ท่ีกรุงรัตนโกสนิ ทรก ม็ ีบทบาทสาํ คญั เชน เดียวกัน สาธารณูปโภคซง่ึ เปนหัวใจสําคัญสําหรับการประสานการดําเนินงานดา นกายภาพของหนวยงานที่เก่ียวของกับสาธารณูปโภค ทั้ง ภายในสังกัดกรุงเทพมหานครและหนว ยงานภายนอก การดําเนนิ การดา นสาธารณูปโภคท่ีสําคญั ตามแผนผังแมบทการอนุรกั ษและ พัฒนากรุงรัตนโกสินทร ไดแก การนําสายไฟฟาและสายส่ือสารลงใตดิน การปรับปรุงคุณภาพนํ้า และการพัฒนาระบบปองกัน นํ้าทวม ซ่ึงตองอาศัยการประสานงานระหวางสํานักการโยธา สํานักการระบายน้ํา สํานักการจราจรและขนสง รวมถึงหนวยงาน สาธารณูปโภคอื่น ๆ เพื่อใหการดําเนินการเปนไปอยางมีเอกภาพ ลดความซาํ้ ซอน และสรางความลาํ บากใหแกประชาชนใหน อ ย ท่ีสุด - สํานักการจราจรและขนสง เปนหนวยงานที่ดูแลงานดานการจราจรของกรุงเทพมหานคร เปนหนวยงานหลักในการ ดําเนินการตามแผนงานโครงการท่ีระบุในยทุ ธศาสตรด า นการจราจร ท้ังการปรับปรุงเชงิ กายภาพ และการบริหารจดั การการสัญจร ภายในพืน้ ที่ - สํานักส่ิงแวดลอม และสํานักเทศกิจ เปนหนวยงานท่ีรบั ผิดชอบในการดูแลรักษาพ้นื ที่สาธารณะ ซ่ึงเปนพื้นที่สําคญั ใน การสงเสริมคุณคาของมรดกวัฒนธรรมใหมีความโดดเดนย่ิงขนึ้ นอกจากนี้ยังมีสํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเท่ียว มีหนาที่ รับผิดชอบในการดแู ลรกั ษาสง่ิ อํานวยความสะดวกเพ่อื การทอ งเทย่ี วอกี ดวย สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

แผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนรุ กั ษและพฒั นา 5-5 ตารางที่ 5-1 หนวยงานภาครฐั ท่ีเกยี่ วขอ งกบั การดาํ เนนิ การดา นตา ง ๆ 5.4 กลไกและเครอื่ งมอื การอนรุ กั ษท ่ีสมควรเพ่ิมเตมิ จากการสรุปสถานการณและการดําเนินการอนุรักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทรในชว งทผี่ านมาพบวา กลไกและเครอื่ งมือ รูปแบบและประเภทการดําเนนิ การ หนว ยงานสวนกลาง หนวยงานสวนทองถ่นิ ทง้ั ในเชิงกฎหมาย เชงิ งบประมาณ และเชงิ องคก ร สาํ หรับการอนรุ กั ษที่มีอยูในปจ จบุ นั ไมเ พียงพอตอ การดําเนินการของภาครัฐใหมี (กรุงเทพมหานคร) ประสิทธิภาพ และยังไมไดมีกลไกมารองรับการอนุรักษและดูแลรักษาแหลงมรดกที่ไมไดถูกพิจารณาเปน โบราณสถาน และการ สนบั สนุนและสรา งแรงจูงใจใหเ กดิ การบูรณปฏสิ งั ขรณแหลงมรดกทอ่ี ยใู นความดแู ลของภาคเอกชน จึงเสนอแนะกลไกและเครื่องมอื การอนุรักษมรดก การอนรุ ักษแ หลงมรดก กรมศิลปากร สํานกั ผังเมือง ท่สี มควรเพ่ิมเติมได ดังตอ ไปน้ี วฒั นธรรมท่มี ี การอนุรักษว ถิ ีวฒั นธรรม กรมสง เสริมวฒั นธรรม สํานักวัฒนธรรม กฬี า และการทอ งเท่ียว 5.4.1 การพฒั นาระบบการใหคณุ คา มรดกวฒั นธรรมที่มีความหลากหลาย ระบบการใหคุณคามรดกวัฒนธรรมในปจจุบันยังคงอางอิงพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและ คณุ คา สาํ นกั พัฒนาสังคม พิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พ.ศ.2504 เปนสําคัญ ดังนั้น หากมรดกวัฒนธรรมไมไดรับการพิจารณาใหเปนโบราณสถานหรือ สาํ นักการศกึ ษา โบราณวัตถุจะมีความเสย่ี งในการไมไดรับการคุม ครองจากภาครัฐ จึงจาํ เปนตองมีการพัฒนากลไกใหมเพอื่ การอนุรักษขึน้ มาเสริม แหลงมรดกสวนใหญท ่ีไมไดถูกพจิ ารณาเปนโบราณสถาน คือ แหลงมรดกท่มี ีคณุ คา ในระดบั ทอ งถิน่ หรอื ระดับชุมชน ดังนั้น องคกร การสง เสริม การจดั ทําและปรับปรุงแผนผงั สาํ นกั ผงั เมอื ง ปกครองสว นทอ งถน่ิ ในท่นี ้คี อื กรงุ เทพมหานครควรมีบทบาทสาํ คัญในการสง เสริมการอนรุ กั ษแ หลงมรดกดงั กลาวดวย กลาวคอื ควร มีระบบการขึ้นทะเบียนแหลงมรดกทอ งถน่ิ โดยกรุงเทพมหานครสามารถดําเนนิ การไดเอง เพื่อประโยชนในการดูแลบาํ รุงรักษาให สิ่งแวดลอมเพ่อื ขอกาํ หนดตามกฎหมายผัง แหลงมรดกอยูในสภาพดี ไมถูกลดทอนคุณคา แตอาจอนุญาตใหมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใชสอยไดอยางยืดหยุนกวา โบราณสถานท่ดี แู ลโดยกรมศลิ ปากร ธาํ รงคณุ คา ของ เมอื ง และขอ บญั ญัติ ทง้ั นี้ ในปจจุบนั ในทางปฏบิ ตั ิยังคงมีปญ หาในเชงิ อาํ นาจหนาที่ของกรุงเทพมหานครในการขึ้นทะเบียนแหลงมรดกทองถิ่น มรดกวฒั นธรรม กรงุ เทพมหานครตามกฎหมาย และท่ีมาในเชิงกฎหมายยังไมมีการระบุไว จึงจําเปนตองพิจารณาการแกไขปรับปรุงพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแหงชาติ พ.ศ.2504 ใหมีความทันสมัย และตอบสนองตอการใหคุณคาของแหลงมรดกท่ีมีความ ควบคมุ อาคาร หลากหลายมากข้ึน โดยกําหนดใหมีโบราณสถานหรือแหลงมรดกหลายระดับ และรับผิดชอบโดยหนวยงานท่ีแตกตา งกันออกไป ตามลําดบั ความสาํ คญั การวาง จดั ทาํ และดาํ เนนิ การ สาํ นกั ผงั เมือง นอกเหนือจากแหลง วัฒนธรรมท่ตี องมีการพฒั นาระบบการอนุรักษใหมคี วามหลากหลายย่ิงขึ้นแลว มรดกวฒั นธรรมที่จับ ใหเปนไปตามผังเมอื งเฉพาะใน ตองไมไ ดห รอื วิถวี ฒั นธรรมกย็ ังไมมรี ะบบสาํ หรบั การอนรุ ักษอ ยางเหมาะสม จงึ จาํ เปน ตองพฒั นาระบบการขึน้ ทะเบยี นใหส อดคลอง กับความจําเปนในการอนุรักษท เ่ี ปนองคร วมมากขึ้นตามไปดวย พนื้ ทีย่ ุทธศาสตร การประสานงานดาน การไฟฟา นครหลวง สํานกั ยทุ ธศาสตรแ ละประเมินผล สาธารณปู โภค การประปานครหลวง สาํ นกั การโยธา บรษิ ัท ทีโอที จํากัด (มหาชน) สาํ นักการระบายนํ้า สํานักงานคณะกรรมการกจิ การกระจายเสียง สํานักการจราจรและขนสง กิจการโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ การจัดระบบจราจร กรมทางหลวง สาํ นกั การจราจรและขนสง กรมทางหลวงชนบท การรถไฟฟา ขนสง มวลชนแหงประเทศไทย กรมการขนสง ทางบก กรมเจาทา องคก ารขนสงมวลชนกรุงเทพมหานคร สาํ นกั งานตํารวจแหง ชาติ การดูแลรักษาพนื้ ท่สี าธารณะ สํานักส่ิงแวดลอม สาํ นักเทศกิจ การสง เสริมและจดั การ กรมการทอ งเที่ยว สาํ นักวัฒนธรรม กฬี า และการทอ งเที่ยว การทอ งเทยี่ ว การทอ งเท่ียวแหงประเทศไทย การสรา งความ สาํ นกั งานนโยบายและแผน สํานักผงั เมือง ตระหนักรู ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ ม สํานักวัฒนธรรม กฬี า และการทองเที่ยว กรมศลิ ปากร อืน่ ๆ การกาํ หนดนโยบายและ คณะกรรมการอนรุ ักษและพฒั นา แผนการอนุรกั ษแ ละพัฒนา กรุงรัตนโกสนิ ทร และเมืองเกา พนื้ ที่ และการประสาน สาํ นักงานนโยบายและแผน งบประมาณ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม การใชท ่ดี นิ ของภาครฐั กรมธนารกั ษ สาํ นักงานทรัพยส นิ สวนพระมหากษตั ริย สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอม

5-6 แผนผังแมบทการอนรุ ักษและพฒั นากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนุรกั ษแ ละพัฒนา 5.4.2 การจดั ตั้งหนว ยงานเพ่ือการอนุรกั ษมรดกวัฒนธรรมของกรุงเทพมหานคร ท้งั นี้ การจัดตั้งเปน หนวยงานเฉพาะในสํานกั ผงั เมืองจะชวยสงเสริมใหก ารอนรุ ักษแ หลง มรดกมีประสิทธภิ าพยง่ิ ขึ้น หากแต การดูแลบํารุงรักษาโบราณสถานที่ไดร ับการถายโอนอาํ นาจจากกรมศิลปากร รวมถึงแหลงมรดกทีม่ ีคณุ คาอ่ืน ๆ ซ่ึงไมได ในสว นท่เี ก่ียวขอ งกบั มรดกวฒั นธรรมท่ีจับตอ งไมไดจะอยนู อกอาํ นาจของสาํ นกั ผังเมอื ง ในสวนนค้ี วรเปน หนาทีข่ องสํานกั วฒั นธรรม กฬี า และการทองเทยี่ ว ที่จะเปนหนว ยงานสําคญั ในการสง เสรมิ วถิ วี ัฒนธรรมภายในพื้นที่กรุงเทพมหานคร เปนโบราณสถาน เปนภารกิจท่ีองคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ ควรรับผิดชอบ ดังน้ัน กรุงเทพมหานครควรจดั ต้ังหนวยงานข้นึ มาเพอื่ ทาํ งานในดานการอนรุ ักษมรดกวฒั นธรรมเปนการเฉพาะ โดยสามารถพิจารณาการจัดตัง้ หนว ยงานเพื่อการอนรุ กั ษม รดกวัฒนธรรม 3) จดั ตัง้ คณะกรรมการอนุรกั ษมรดกวฒั นธรรมกรุงเทพมหานคร ของกรุงเทพมหานครไดเปน 3 ทางเลือก ดงั น้ี การจัดต้ังคณะกรรมการอนุรักษมรดกวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร เปนอีกทางเลือกหน่ึงสําหรับการจดั ตั้งหนวยงานเพือ่ รับผิดชอบในงานดานการอนุรักษ โดยคณะกรรมการดังกลาวมีหนาท่ีรับผิดชอบในการดูแลรักษาแหลงมรดกในพื้นท่ี 1) จัดตง้ั เปนหนว ยงานภายในสาํ นักปลัดกรุงเทพมหานคร กรุงเทพมหานคร อยูนอกเหนือความรับผดิ ชอบของกรมศลิ ปากร ท้ังโบราณสถานทไี่ ดรับการถา ยโอนอํานาจมาจากกรมศลิ ปากร ขอดีของการจัดตั้งเปนหนวยงานเฉพาะเพอื่ สงเสรมิ การอนุรักษมรดกวัฒนธรรมของกรุงเทพมหานคร คือ สามารถขยาย และแหลงมรดกอ่ืน ๆ ทม่ี กี ารสํารวจและประเมนิ คณุ คาเอาไว ทัง้ น้ี กรรมการประกอบดวยผแู ทนสํานกั ตา ง ๆ ของกรุงเทพมหานคร ขอบเขตงานดา นการอนรุ กั ษไ ดอ ยางทั่วถึงท้งั มรดกวัฒนธรรมทจ่ี บั ตอ งได และมรดกวฒั นธรรมทีจ่ ับตองไมไ ดอ ยางเปน ระบบ รวมถงึ ไดแก สํานักผังเมอื ง สํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเท่ยี ว สํานักพัฒนาสังคม สํานักส่ิงแวดลอม สํานักการศึกษา ฯลฯ และมี สามารถประสานการดําเนินงานในสวนของการปรับปรุงสิ่งแวดลอมที่อยูในอํานาจหนาที่ของสํานักตาง ๆ ภายในสังกัด ผูแทนจากหนวยงานภายนอก อาทิ กรมศิลปากร สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ฯลฯ รวมเปน กรุงเทพมหานครไดอ ยางมีประสทิ ธภิ าพ ที่ปรกึ ษาอยดู วย หนวยงานที่จัดตั้งขึ้นมาใหมน้ี จําเปนตอ งมีผูเช่ียวชาญที่เก่ียวของกับการอนุรักษมรดกวฒั นธรรมหลากหลายสาขา อาทิ ในตางประเทศ กลไกคณะกรรมการอนุรกั ษใ นระดบั ทองถ่ินมีบทบาทสาํ คญั มากในการกาํ หนดนโยบายและทศิ ทางสําหรับ นักโบราณคดี สถาปนิกผังเมือง ภูมิสถาปนิก สถาปนิกท่ีมีความเช่ียวชาญดานอาคารอนุรักษ นักวิชาการวัฒนธรรม นักพัฒนา การอนรุ กั ษแหลง มรดกในพื้นที่ท่ีรบั ผิดชอบ เชน ในรัฐ Ontario ประเทศแคนาดา กฎหมายของรฐั ไดกําหนดใหแ ตล ะเทศบาล ตอง ชุมชน ฯลฯ ทํางานรวมกัน เพื่อใหเกิดการสรางระบบการอนุรักษแหลงมรดกที่อยูในความดูแลของกรุงเทพมหานครอยางมี จดั ใหม ี Municipal Heritage Committee ที่มีหนา ทใี่ นการใหค าํ ปรกึ ษาแกสภาเทศบาลในการอนุรกั ษแ ละสงเสรมิ การใชง านแหลง ประสิทธิภาพ และตองทํางานรวมกับชุมชนเพ่ือสง เสริมใหเกิดการอนุรักษวิถวี ัฒนธรรมควบคกู ันไป โดยจะทาํ หนาทสี่ ําคัญในการ มรดก เพื่อสรา งอัตลกั ษณแ ละสง เสริมการพัฒนาพ้ืนที่ใหมีความย่ังยืน ในรายละเอียด Committee ดงั กลา วมอี ํานาจหนา ท่ีในการ จัดทําบัญชีมรดกวัฒนธรรม กําหนดนโยบายและแผนเพื่อการอนุรักษ และประสานงานกับสํานักตา ง ๆ ภายในกรุงเทพมหานคร กําหนดหรอื ถอดถอนแหลงมรดกวัฒนธรรมที่มคี ุณคา ในทอ งถ่นิ การจัดซอื้ หรอื เวนคืนแหลงมรดก การใหทุนสนับสนนุ หรอื เงินกูใน รวมถึงหนว ยงานภายนอกที่เกีย่ วขอ ง เพอ่ื ผลกั ดันโครงการตา ง ๆ ใหสัมฤทธผ์ิ ล การบูรณปฏิสังขรณแหลงมรดก รวมถึงการทําสัญญาตาง ๆ กับผูทรงสิทธิ ซึ่งการตัดสินใจของ Committee มีผลตอการจัดสรร งบประมาณของเทศบาล และการปรับปรงุ แผนการพัฒนาเมืองใหส อดคลองกับการอนรุ ักษอกี ดว ย จากตวั อยางดงั กลาวจะเหน็ ไดวา 2) จัดต้ังเปนหนว ยงานภายในสํานกั ผงั เมือง กรุงเทพมหานคร กลไกคณะกรรมการฯ มีความสําคัญ และจําเปนตองเชอื่ มโยงกบั กลไกอน่ื ๆ ทีส่ ามารถผลักดนั ใหเกิดการอนุรักษอ ยา งเปน รูปธรรม การจัดต้ังหนวยงานระดบั กองภายในสาํ นักผังเมอื ง กรุงเทพมหานคร เปนอีกทางเลือกหนึ่งสําหรับการจดั ใหมีหนวยงาน ไดท้งั ในเชิงการเงินและเชงิ กฎหมาย เฉพาะเพ่ือทํางานดานการอนุรักษมรดกวัฒนธรรม โดยเฉพาะประเภทท่ีเปนแหลงมรดก หนวยงานที่จัดตั้งข้ึนนี้ตองดําเนินการ สาํ รวจ เก็บขอ มูล และสรางระบบการจดั ทาํ ทะเบยี นแหลง มรดกท่ีมีคุณคาของกรงุ เทพมหานคร รวมถึงการจดั ใหม ีกลไกการควบคุม อาคารที่นอกเหนือจากกลไกการข้ึนทะเบียนโบราณสถานท่ีมีอยูแลว ใหสามารถรักษาคุณคาของอาคารและส่ิงปลูกสรางไวได โดยเฉพาะการสงเสริมใหเกิดการอนุรักษแ ละบํารุงรักษาสวนภายนอกอาคารใหอยูในสภาพดี และมีหนาท่ีจัดทําแผนและดําเนิน โครงการฟน ฟเู มืองสําหรบั ยา นอนรุ กั ษ ตัวอยางขององคก รปกครองสวนทองถ่ินท่ีมีหนวยงานเฉพาะท่ีทําหนาที่เกี่ยวกับการอนุรักษ ไดแก เทศบาลกรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุน โดยมีหนวยงานชื่อกองทัศนียภาพเมือง (Toshi Keikanbu) ภายใตสํานักผังเมือง (Toshi Keikakukyoku) ท่ีทําหนาที่ดูแลบํารุงรักษาพื้นท่ีท่ีถูกระบุใหเปนพื้นที่คุมครองทัศนียภาพภายใตก ฎหมายตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของ รวมถึงพื้นท่ีอนุรักษ เมืองเกาดว ย หนว ยงานดังกลา วมหี นาท่ใี นการศกึ ษาและดาํ เนินการตามเทศบญั ญตั ทิ ่เี กีย่ วขอ งกับการรกั ษาทัศนียภาพทด่ี ขี องเมือง รวมถงึ การอนุญาตกอสรางอาคารทอ่ี ยูภ ายในพ้ืนท่อี นุรักษดว ย เนื่องจากปจจบุ ัน สาํ นักผังเมือง กรงุ เทพมหานครไมมบี ุคลากรในสาขาทีเ่ กยี่ วขอ งกบั การอนรุ ักษ หากมีการจดั ตั้งหนวยงาน ภายในดังกลา ว มคี วามจําเปนตองเพ่ิมอัตรากําลงั โดยเฉพาะอยางยง่ิ ผูเช่ียวชาญดานการอนุรักษเ มือง นักโบราณคดี และสถาปนิก ผงั เมอื งขน้ึ ภายในหนว ยงาน เพ่อื ใหสามารถรับผดิ ชอบภารกจิ นไ้ี ด สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอม

แผนผังแมบทการอนุรักษและพฒั นากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนุรกั ษและพฒั นา 5-7 5.4.3 การถา ยโอนสทิ ธกิ ารพฒั นา (TDR) ภาพที่ 5-3 กลไกการถายโอนสิทธิการพฒั นา ในการสนบั สนนุ ใหภาคเอกชนมสี วนรวมในการอนุรกั ษอ าคารท่ีอยใู นความครอบครองน้ัน จําเปน อยา งย่ิงตอ งใชเ ครอื่ งมอื ภาพท่ี 5-4 ตกึ แถวที่ไดร บั การอนรุ กั ษจากกลไกการถา ยโอนสิทธิการพัฒนาในยา น Dihuajie ของกรุง Taipei ทางการเงินเขามาสรา งแรงจงู ใจเพ่ือใหเกิดการดําเนินการ ซึ่งในปจจบุ นั ยงั ไมม ีกลไกใด ๆ ท่ีสงเสริมใหเกิดการอนุรักษแหลงมรดก วฒั นธรรมโดยใชเครอื่ งมอื ดงั กลา ว ที่มา : คณะทีป่ รกึ ษา, 2560 ปจจุบันสํานักผังเมือง กรุงเทพมหานคร ไดดําเนินการศึกษาเก่ียวกับกลไกการถายโอนสิทธิการพัฒนา (Transfer Development Rights; TDR) โดยกลไกดังกลาวจะอนุญาตใหอาคารในพ้ืนที่อนุรักษที่ไมใชสิทธิในการพัฒนาพ้ืนที่อยางเต็ม ศักยภาพ หรือมีขอจาํ กัดจากการเปน อาคารอนุรักษที่ไมสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบได สามารถขายสิทธกิ ารพัฒนาไปยังพื้นทีอ่ ่ืน ของเมอื งซึง่ ไดกาํ หนดไวใหเ ปนพื้นท่รี บั สิทธิ โดยมีการจดั การระบบการแลกเปลี่ยนสิทธดิ งั กลาวอยา งเหมาะสม กลไกนี้จะสามารถ ชวยใหผูท่ีขายสทิ ธิสามารถนําเงินที่ไดจ ากการขายสทิ ธิน้ันมาดําเนินการอนุรักษอาคารไดตอไป หากการศึกษาแลว เสร็จและไดร บั ความเห็นชอบ กลไกน้ีจะไดรับการผนวกรวมอยูในผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร (ฉบับปรับปรุงคร้ังท่ี 4) และบังคับใชตอไป (ภาพที่ 5-7) การถายโอนสิทธิการพัฒนาเปนกลไกท่ีใชอยางแพรหลายเพ่ือการอนุรักษเมืองในหลายประเทศ เชน ญี่ปุน ไตหวัน ฯลฯ ในบริเวณยานการคาเครื่องยาจีน Dihuajie ในกรุง Taipei เปนพ้ืนท่ีท่ีอนุญาตใหมีการถายโอนสิทธิการพัฒนาไปยังพ้ืนท่ีอื่น ๆ ภายในเมือง เนอ่ื งจากเปนยา นทตี่ ัง้ อยกู ลางใจเมือง แตมตี ึกแถวทีส่ วยงามเปน เอกลักษณหลงเหลอื อยูเปน จํานวนมาก การพยายาม อนุรักษตึกแถวที่มีความสูง 3-4 ช้ันใหอยูรอดจากการพัฒนาพ้ืนท่ีใหมีความหนาแนนยิ่งข้ึน การถายโอนสิทธิการพัฒนาจึงเปน เครื่องมือทางการเงินท่ีสรางแรงจูงใจใหผูทรงสิทธิเก็บรักษาและบูรณปฏิสังขรณอาคารเดิมใหอยูในสภาพดี แลกเปล่ียนกับ คา ตอบแทนทจี่ ะไดรบั จากการถา ยโอนสทิ ธิการพฒั นาไปยังพืน้ ทอี่ น่ื การถายโอนสิทธิการพัฒนาถือเปน เครื่องมือหนึ่งท่ีใชประโยชนจากกลไกตลาดเขามาสรางความเปนธรรมในการใชทด่ี นิ โดยทผี่ ูถอื ครองอาคารและสิ่งปลกู สรางทีม่ ีคุณคาสามารถไดร ับประโยชนจ ากการไมพัฒนาพ้นื ท่เี ตม็ ศักยภาพ แลกกับผลตอบแทนที่ จะไดจากการถายโอนสิทธไิ ปยงั พนื้ ที่อ่นื จงึ นาจะเปน กลไกทกี่ ระตนุ ใหเกิดการอนุรักษอาคารของภาคเอกชนตอไปในอนาคต 5.4.4 การขดุ คนทางโบราณคดี พื้นท่ีกรุงรัตนโกสินทรเปนพื้นทท่ี ี่มีประวัติศาสตรการตัง้ ถิ่นฐานมาอยา งยาวนาน ในบางบริเวณสามารถนับยอ นไปไดถ งึ สมยั กรุงศรอี ยธุ ยา ดังนั้น จึงมีความเปน ไปไดสงู ที่จะมหี ลกั ฐานทางโบราณคดีหลงเหลอื อยใู ตดนิ จงึ ควรมกี ารขุดคนทางโบราณคดที กุ คร้ังท่มี กี ารขอนญุ าตกอ สรางอาคารหรือมกี ารดาํ เนนิ การทางสาธารณปู โภคใตดนิ โดยเฉพาะในบริเวณทมี่ ีการกําหนดมาตรการสําหรับการ อนุรักษเ ขม ขน (บริเวณหมายเลข 1, 2 และ 3 ในแผนที่ 2-1 หนา 2-7) โดยพจิ ารณาเปน ทางเลอื กไดด งั นี้ 1) การปรับปรุงขอบัญญัติกรุงเทพมหานครตามพระราชบัญญตั ิควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 โดยกําหนดใหมีขั้นตอนของ การขดุ คน ทางโบราณคดี หลังจากทม่ี กี ารยนื่ ขออนญุ าตกอสรางอาคาร โดยกรุงเทพมหานครตองประสานงานกับกรม ศิลปากรเพือ่ กาํ กับดแู ลการขุดคน ดงั กลาว 2) การกําหนดใหเปนเขตควบคุมส่ิงแวดลอม โดยกําหนดใหการขุดคนทางโบราณคดีเปนมาตรการ ซึ่งจะมีผลการใช บังคับที่กวางกวาการปรับปรุงขอบัญญัติกรุงเทพมหานครฯ โดยสามารถใชบังคับกับการดําเนินโครงการ สาธารณปู โภคของภาครฐั ที่จําเปน ตอ งเปด หนาดินเพ่อื ดําเนนิ การไดเชนกัน 3) การกําหนดใหเปนเขตโบราณสถานตามพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถาน แหงชาติ พ.ศ.2504 โดยเปนอํานาจของอธิบดีกรมศิลปากรในการอนุญาตใหมีการกอสรางหรือปรับปรุงอาคาร หลงั จากดาํ เนินการขดุ คน เสร็จสน้ิ สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอม

5-8 แผนผงั แมบ ทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนุรักษแ ละพัฒนา 5.4.5 กองทนุ เพอื่ การอนรุ ักษแ หลง มรดก ภาพที่ 5-5 สรุปแหลง ที่มาของงบประมาณทใ่ี ชในดําเนนิ การโครงการตามแผนผังแมบทการอนุรกั ษแ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสนิ ทร กองทนุ เพอ่ื การอนุรกั ษแ หลง มรดกเปน กลไกทางการเงินที่ชวยเหลอื คาใชจ ายทใ่ี ชในการอนุรักษ โดยแบงเปนกองทุนของ ที่มา : คณะทีป่ รกึ ษา, 2560 ภาครัฐทอ่ี าศัยการสนับสนนุ ของรัฐบาลเปน หลกั และกองทุนรูปแบบอื่น ๆ ทไี่ มเกีย่ วขอ งกบั ภาครฐั โดยตรง ซ่งึ จะทาํ หนาท่ชี ว ยเติม เต็มขอจาํ กัดดานงบประมาณของภาครัฐในการดาํ เนินการอนุรักษมรดกวัฒนธรรมที่ครอบครองโดยภาคเอกชน โดยสวนใหญเ ปน อน่ึง ตามพระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอ มแหงชาติ พ.ศ.2535 ก็ไดระบุกลไกทางการเงินไว การระดมทุนจากภาคประชาชนโดยวิธอี นื่ ๆ แตกตางกนั ไปตามบรบิ ท โดยจัดใหม ี “กองทุนส่งิ แวดลอม” จัดตั้งขึน้ ในกระทรวงการคลัง โดยตามความในมาตรา 23 สามารถนําเงินกองทนุ มาใช จา ยในกิจการตอไปนี้ ในออสเตรเลียมีกองทุนชื่อ Heritage Assistant Fund เปนกองทุนที่ดําเนินการโดยองคกรปกครองสวนทองถิ่น เพ่ือสนบั สนนุ การดําเนินการอนุรักษ บรู ณปฏิสังขรณ และฟน ฟูแหลงมรดกของบุคคล ชมุ ชน หรอื องคกรทส่ี นใจ โดยสนบั สนุนเปน (1) ใหสวนราชการหรือราชการสวนทองถ่ินสําหรับการลงทุนและดําเนินงานระบบบําบัดน้ําเสียรวม หรือระบบ รายโครงการตามท่ีผูประสงคจะใชเงินกองทุนนี้รอ งขอมา แตไมไดส นับสนนุ คาใชจายทจี่ ะเกิดขึน้ ท้งั หมด 100% สวนใหญเปนการ กําจัดของเสียรวม รวมทั้งการจัดหาจัดซ้ือ ท่ีดิน วัสดุ อุปกรณ เครื่องมือและเครื่องใชที่จําเปนสําหรับการ สนับสนุนการซอมแซมอาคารในสวนที่เกิดข้นึ ภายนอกเทานั้น ทั้งนี้ การสนับสนุนจะใหเฉพาะกับอาคารหรือสิ่งปลูกสรางท่ีอยใู น ดาํ เนินงาน และบํารงุ รกั ษาระบบดังกลา วดวย บัญชมี รดกวัฒนธรรมขององคก รปกครองสว นทอ งถ่นิ เทา นัน้ (2) ใหร าชการสวนทองถิ่นหรือรฐั วิสาหกิจกูย ืม เพอ่ื จัดใหม ีระบบบําบดั อากาศเสียหรือนาํ้ เสยี ระบบกําจดั ของเสีย ตัวอยา งของกองทุนเพ่ือการอนุรักษแ หลงมรดกท่มี ีการบริหาร ท่ีเปนอิสระจากภาครัฐที่มีช่ือเสยี ง ไดแก National Trust หรืออุปกรณอ ื่นใด สําหรบั ใชเฉพาะในกจิ การของราชการสว นทองถน่ิ หรือรฐั วิสาหกิจน้ัน ของสหราชอาณาจกั ร ซ่ึงเปนกองทุนท่ีเกิดจากการบริจาคและคา บํารงุ ของสมาชิก โดยเงนิ กองทุนจะถูกนําไปใชในการบาํ รุงรกั ษา และบรหิ ารจดั การอาคารที่มีคุณคา ทีอ่ ยูใ นความดแู ลของ National Trust จะเปดใหประชาชนทว่ั ไปเขา ชมโดยเก็บเงินคาผา นประตู (3) ใหเอกชนกยู มื ในกรณีท่บี คุ คลนั้นมหี นาท่ตี ามกฎหมายท่ีจะตองจดั ใหม รี ะบบบาํ บดั อากาศเสยี หรือนํ้าเสีย ระบบ แตหากเปนสมาชิกจะไดรบั การยกเวน กองทนุ ในลกั ษณะนี้จะมคี วามยืดหยุนสูงกวาการดําเนนิ การอนรุ กั ษโ ดยพง่ึ พางบประมาณจาก กาํ จดั ของเสยี หรืออปุ กรณอนื่ ใด เพอ่ื การควบคุมบาํ บัดหรอื ขจดั มลพษิ ทีเ่ กดิ จากกจิ กรรมหรือการดาํ เนินกจิ การ ทางภาครัฐเพียงอยางเดียว เน่อื งจากไมมีขอ จํากัดของการนาํ งบประมาณมาใชกบั การซอมบาํ รุงอาคารทอ่ี ยูในความครอบครองของ ของตนเอง หรือบุคคลนัน้ เปน ผูไ ดรบั ใบอนุญาตใหป ระกอบกิจการเปนผูรับจางใหบ รกิ ารบาํ บัดนํ้าเสยี หรอื กําจัด เอกชน ของเสียตามพระราชบัญญัติน้ี นอกจากน้ี ในสหราชอาณาจักรยังมีกองทุนจากสลากกินแบงรัฐบาลท่ีใชชื่อวา Heritage Lottery Fund เปนกองทุนที่ (4) เปนเงินชวยเหลือและอุดหนุนกิจการใด ๆ ที่เกี่ยวกับการสงเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมตามท่ี ตั้งขึ้นต้ังแต ค.ศ.1993 โดยใชสวนแบง (4.66%) จากเงินรายไดข องสลากกินแบงที่โดยหลักการแลวจะถูกจัดสรรปนสวนมาใชใน คณะกรรมการกองทนุ เหน็ สมควร และโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการส่งิ แวดลอมแหงชาติ กิจการสงเสริมศิลปวัฒนธรรม การกีฬา การสาธารณสุข และกิจการสาธารณประโยชนอ่ืน ๆ นํามาใชในการอนุรักษแหลงมรดก กองทนุ นจี้ ะถูกใชเ ปน ทุนในการสนับสนนุ การบูรณปฏิสงั ขรณอ าคาร ใชซ ้ือทด่ี นิ และอาคารทีม่ ีคุณคา รวมถงึ การปรับปรงุ การเขาถึง (5) เปนคาใชจายในการบริหารกองทนุ แหลงมรดกใหมีความสะดวกยง่ิ ขึน้ จนถึงปจ จบุ ัน มีการสนับสนุนกิจกรรมโดยกองทุนนี้มากกวา 9,000 โครงการ รวมมูลคากวา 2 การดําเนินการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรใหเปนไปตามแผนผังแมบทฯ สามารถประยุกตใชเงินจากกองทุน พนั ลานปอนด ดังกลา วในกจิ การสงเสริมและรกั ษาสภาพสิ่งแวดลอ มของพ้ืนทีอ่ นุรักษได อาทิ กจิ การดานสาธารณปู โภค และการดําเนินงานดาน จะเห็นไดวา กองทุนเปนเรื่องสําคัญในการอนุรักษและบํารุงรักษาแหลงมรดกใหอยูในสภาพดี เน่ืองจากแหลงมรดก สว นมากตองใชค าใชจ ายในการบูรณปฏสิ งั ขรณ รวมถงึ การบาํ รงุ รักษาทมี่ ากกวาอาคารปกติ เมื่อภาครฐั หรอื องคก รท่ดี แู ลเรือ่ งการ อนรุ กั ษใ หก ารรบั รองวา เปน มรดกวฒั นธรรมถือวา เปนคณุ คาของสาธารณะแลว กจ็ ําเปนท่สี าธารณะตอ งรว มรับผิดชอบในคา ใชจ าย ท่ีจะเกิดข้นึ การสนับสนุนในลักษณะกองทุนนี้จะชวยแบง เบาภาระของผูทรงสิทธิในแหลงมรดก ทําใหเกิดรูสึกหวงแหน และเปน แรงจูงใจใหด แู ลรกั ษาใหอยใู นสภาพทีเ่ หมาะสมตอ ไป หากเปรียบเทียบกับกองทุนที่มีอยูในประเทศไทยแลว พบวา “กองทุนโบราณคดี” เปนกองทุนที่กําหนดใหมีขึ้นใน พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพธิ ภัณฑสถานแหงชาติ พ.ศ.2504 โดยกาํ หนดวตั ถุประสงคต ามมาตรา 28 วา เพือ่ ใชจ า ยในกจิ การอันเปนประโยชนแกโบราณสถานหรอื การพพิ ธิ ภัณฑ เมื่อพจิ ารณาแลว หากแหลง มรดกน้นั ไมไ ดเ ขา ขายของ การเปนโบราณสถานตามนิยามของกฎหมายก็ไมส ามารถประยกุ ตใชเงินกองทุนน้ีได หากในอนาคตจะสงเสริมใหมีการชวยเหลอื สําหรับมรดกวฒั นธรรมในระดบั อ่ืน ๆ เชน ระดับทองถิ่นหรือระดับชุมชน การจัดใหมีกองทุนอยางในตา งประเทศตามที่ไดส รปุ ไว ขา งตน จะมีประสทิ ธิภาพ เปนประโยชน และมีความยืดหยุน ในการใชง านมากกวา สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม

แผนผงั แมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรการอนรุ ักษและพัฒนา 5-9 ภมู ทิ ัศน ฯลฯ ถึงแมวาจะไมใ ชการใชงานเพือ่ การบรู ณปฏสิ งั ขรณแหลง มรดกทมี่ คี ณุ คาโดยตรง แตก ็ถือเปน การสง เสรมิ สิง่ แวดลอม จะเห็นไดว า กลไกการใหสิทธิประโยชนทางภาษีเปน กลไกสาํ คญั ทจ่ี ะดงึ ดูดและจงู ใจใหภ าคเอกชนและบคุ คลท่ัวไปเขามามี ใหมีความสมบรู ณ มคี วามจาํ เปน ตอการอนุรกั ษใ นเชิงพื้นท่ีอยา งเปนองครวม สวนรวมในการอนรุ ักษ โดยรัฐสามารถประหยัดงบประมาณทตี่ องใชจา ยในการบูรณปฏสิ ังขรณหรือฟนฟูแหลงมรดกดวยการใหผ ู ทรงสทิ ธิรบั ผิดชอบคาใชจา ยดว ยตัวเอง หรือดว ยการระดมทนุ จากคนหมูม าก แลกเปล่ยี นกับสิทธปิ ระโยชนทางภาษีที่บคุ คลหรือนติ ิ 5.4.6 การใหส ทิ ธิประโยชนท างภาษี บุคคลจะไดรบั และยังสามารถกาวขา มขอจํากัดในการใชงบประมาณในทรพั ยสนิ ของภาคเอกชนไดอกี ดว ย หากแตจําเปน ตอ งมีการ เครื่องมือทางการเงินอีกประการที่ควรจะมีการประยุกตใชเพ่ือกระตุนใหเกิดการอนุรักษแหลงมรดกวัฒนธรรมโดย เชื่อมโยงกับระบบการจัดเก็บภาษี ถือวาเปนเรื่องใหมสําหรับประเทศไทย โดยตองมีการศึกษาความเปนไปไดและประสานการ ดําเนนิ งานรว มกันกบั หนวยงานที่มหี นา ทใ่ี นการจัดเก็บภาษี ไดแ ก องคก รปกครองสว นทอ งถิ่นและกรมสรรพากร ตอไป ภาคเอกชน คือ กลไกการลดหยอนหรือยกเวนภาษี โดยสรางกลไกการยกเวนภาษโี รงเรือนและที่ดิน และภาษีบํารุงทองท่ีสาํ หรบั อาคารทไ่ี ดร ับการประเมินเปน อาคารท่มี คี ุณคา หรอื นําไปผกู โยงกับระบบภาษีเงินไดนติ ิบคุ คลหรือภาษเี งินไดบ คุ คลธรรมดา โดยให 5.4.7 การสรา งกลไกใหมส าํ หรบั การอนรุ กั ษยา น นําคาใชจายที่ใชในการอนุรักษมาลดหยอนภาษีดังกลาวได ทั้งนี้ ตองมีการจัดทําฐานขอมูลอยางเปน ระบบเพ่ือจําแนกอาคารทมี่ ี ปญหาสําคัญอีกประการหน่ึงของการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทร คือยังขาดการขยายฐานของการอนุรักษจ าก คณุ คา เพื่อใหก ลไกมคี วามชดั เจนและโปรงใส อาคารหรือกลุมอาคารไปสูยาน ระบบของการอนุรักษโดยการประกาศใหเปนโบราณสถานที่ใชอยูน้ัน มีความยากลําบากในการ การใหสิทธปิ ระโยชนท างภาษเี ปนเครื่องมือที่ถูกใชอยา งแพรห ลายในตา งประเทศ เพื่อสงเสรมิ ใหเ กิดการอนุรกั ษอ าคารของ ประกาศเขตโบราณใหม ีขนาดใหญค รอบคลมุ พ้ืนทย่ี าน โดยเฉพาะอยา งยิง่ ในพนื้ ทท่ี ี่มีกิจกรรมทางเศรษฐกิจและมกี ารอยอู าศัยของ ภาคเอกชน เชน ในเมือง San Antonio รัฐ Texas สหรัฐอเมริกา มีการใหสิทธิประโยชนสําหรับผูทรงสิทธิในอาคารในการยกเวน ผูคนอยูเปนจํานวนมาก เพราะจะเปนการสรางความยงุ ยากในเชิงปฏิบัติทั้งในมุมของผูที่ใชประโยชนพื้นท่ี และในมุมของหนวย การจัดเก็บภาษีสง่ิ ปลูกสรางสําหรับอาคารท่ีไดรับการบูรณปฏสิ ังขรณหรือฟนฟูใหอยูในสภาพดี โดยอาคารที่เปนการใชงานแบบ ราชการที่บังคับใชก ฎหมาย พาณิชยกรรมจะไดร ับการยกเวนภาษี 100% เปนระยะเวลา 5 ป บวกกับการลดหยอ นภาษี 50% เปนระยะเวลาเพม่ิ เติมอกี 5 ป และสาํ หรบั อาคารท่ใี ชง านแบบทอ่ี ยอู าศัยจะไดรับการยกเวนภาษี 100% เปนระยะเวลา 10 ป ในขณะทีใ่ นรฐั Maine รฐั จะคืนเงิน ดังน้ัน การสรางกลไกใหมสําหรับการอนุรักษยานท่ีมีคุณคาจึงมีความสําคัญ โดยมีหลักการในการนําไปสูการปฏิบัติ 2 ภาษีสิ่งปลูกสรางใหแกผูทรงสิทธิซ่ึงเห็นชอบในการบํารุงรักษาอาคารใหอยูในสภาพดี และทําสัญญากับรัฐ หรือในกรณีของรัฐ ประการ ไดแก Minnesota องคกรปกครองสวนทองถ่ินจะใหสิทธิในการลดหยอนภาษสี ิ่งปลูกสรางกับอาคารท่ีมีคุณคา ข้ึนอยูกับอายุของอาคาร โดยลดหยอนใหบ างสวนสําหรบั อาคารที่อยอู าศัยทีม่ อี ายมุ ากกวา 35 ปขนึ้ ไป และยกเวน ใหเ ต็มจํานวนสาํ หรับอาคารทอี่ ยูอาศัยที่มี 1) การคมุ ครองอาคารและสง่ิ ปลูกสรา งทม่ี คี ุณคา ไมใหเกิดความเปล่ียนแปลง อายุมากกวา 70 ปขน้ึ ไป แตจะจาํ กดั การใหสิทธิประโยชนน กี้ ับอาคารท่ีอยอู าศัยท่มี มี ลู คา ตํ่ากวา 1.5 แสนดอลลารส หรฐั เทา นั้น 2) การปรับปรุงสภาพแวดลอมโดยรอบใหมีความกลมกลืน และสงเสริมคุณคาของอาคารและส่ิงปลูกสรางท่ีมีคุณคา การลดหยอนภาษเี งนิ ไดส ําหรับเจาของอาคารทมี่ คี าใชจายในการอนรุ ักษอาคารน้นั เปนกลไกที่ใชก ันมากในสหรัฐอเมริกา ภายในพ้นื ท่ี ซงึ่ กลไกการอนุรกั ษในระดบั ยา นเชน นมี้ ีการใชง านในหลายประเทศ โดยประมาณ 18 รัฐมีกลไกการใหสิทธิการลดหยอ นภาษีเงนิ ไดประมาณ 20-50% ของรายจา ยทใ่ี ชไปในการบูรณปฏิสังขรณหรอื ตัวอยางท่ีควรศึกษา ไดแก พื้นท่ีอนุรักษกลุมสถาปตยกรรมที่มีคุณคาทางประวัติศาสตร (Preservation District for ฟน ฟูอาคารที่ถูกรับรองใหเ ปน มรดก จาํ นวนเงินภาษีทีไ่ ดรับการลดหยอนนี้ ยงั สามารถทดบางสว นไวล ดหยอนในปถ ดั ๆ ไปอีกดว ย Groups of Historic Buildings) ของประเทศญป่ี นุ เปน ระบบที่เกิดจากการขยายฐานของการอนุรกั ษจากอาคารไปสพู ืน้ ท่ยี าน และ หากผูทรงสิทธิในอาคารน้ันมีรายไดไมถงึ เกณฑการเสียภาษีจํานวนมากเทาที่ไดล ดหยอนไป เชนเดียวกับในฝร่ังเศส มีการใหสิทธิ ไดถ กู ผนวกเขากับระบบการคุมครองมรดกวัฒนธรรมใน ค.ศ. 1975 ถือเปน มรดกวัฒนธรรมอีกประเภท ทแ่ี ยกออกจากโบราณสถาน ประโยชนใ นการลดหยอนไปในปท ่ีมกี ารดาํ เนินการภาษีเงินได 50% สาํ หรบั คาใชจ ายในการบูรณปฏิสังขรณอาคาร แตห ากอาคาร หรือสถานที่ท่มี ีคุณคา ซึง่ เปนพ้ืนท่ีท่ถี ูกคุมครองโดยกลไกท่ีมอี ยูเดมิ โดยพ้ืนทอี่ นุรักษก ลมุ สถาปตยกรรมฯ เปนพ้ืนท่ีท่อี าคารแตล ะ นั้นมีการเปด ใหแ กสาธารณะเขา มาใชป ระโยชนต ามเกณฑร ะยะเวลาทกี่ ําหนดไวตอป การลดหยอนจะเพมิ่ ขึน้ เปน 100% ในเยอรมนี หลงั อาจไมจ ําเปนตองมคี ุณคาสงู แตม กี ารรวมกลุมทค่ี อ นขางสมบรู ณ มีอัตลักษณท แี่ สดงถงึ พัฒนาการรวมกันของพื้นทีจ่ ากรูปแบบ และออสเตรียก็มรี ะบบที่คลายคลงึ กัน ของสถาปตยกรรมที่คลายคลึงกัน โดยมากมักเปนพ้ืนทกี่ ลุมอาคารแถวที่เปนยานการคาที่เจริญรุงเรืองแตอดีต และพื้นท่ีหมูบาน ประมงหรือเกษตรกรรมท่ีมเี อกลกั ษณในเชงิ สถาปตยกรรม นอกจากภาษีสิ่งปลูกสรางและภาษีเงินไดท่ผี ูทรงสิทธิในอาคารจะไดรบั สทิ ธิประโยชนดังท่ีไดเสนอในขางตน แลว สําหรับ ส่ิงท่ีนาสนใจสําหรับการกําหนดเขตอนุรักษกลุมสถาปตยกรรมฯ นอกจากอาคารท่ีมีคุณคาสูงจะไดร ับการคุมครองตาม บุคคลท่ัวไปท่ีไมไดเปนเจาของอาคารยังสามารถรับสิทธิประโยชนทางภาษไี ดจากการบริจาคทรัพยส ินหรือเงนิ ใหกับองคกรหรอื กลไกการอนุรกั ษมรดกวฒั นธรรมที่มอี ยูเ ดิมซ่ึงสามารถเทียบเคยี งกับระบบการขน้ึ ทะเบียนโบราณสถานของประเทศไทยแลว อาคาร กองทุนท่ีทําหนาทีใ่ นการอนุรักษห รือบูรณปฏิสงั ขรณแหลงมรดก เชน ในสหราชอาณาจกั ร การบริจาคอสังหารมิ ทรัพยท่ีมคี ณุ คา อนื่ ๆ ท่อี ยใู นพนื้ ที่เขตอนุรกั ษก ลมุ สถาปตยกรรมฯ ยงั ไดร ับการสงเสริมใหมีการปรับภูมทิ ศั นใหก ลมกลืนกับสภาพด้ังเดิมของพ้ืนที่ ใหแกอ งคก ร ไดแ ก National Trust หรอื English Heritage หรอื องคกรไมแสวงหาผลกําไรอ่ืน ๆ จะไดรบั การยกเวนภาษีมรดก ใน ซึ่งในกระบวนการประกาศเขตอนรุ ักษส ถาปตยกรรมฯ ตอ งมกี ารศึกษาอตั ลกั ษณข องพ้ืนที่ และมกี ารจดั ทําแนวทางการปรับภมู ิทศั น สเปน บุคคลธรรมดาสามารถไดรับการลดหยอนภาษมี ลู คา 20% ของมลู คา เงนิ ทไี่ ดบ รจิ าคใหก ับกองทุนหรอื สมาคมทเ่ี กย่ี วของกับ อาคาร (Conservation Guideline) เอาไวเพ่ือเปนบรรทัดฐานสําหรับการปรับปรุงอาคาร โดยอาคารที่ผูทรงสิทธิประสงคจะ การอนุรักษมรดกวัฒนธรรม ในขณะที่นิติบุคคลจะไดรับการลดหยอนภาษีถึง 100% เต็ม และในสิงคโปร การบริจาคเงินใหกับ ปรบั ปรงุ ใหเ ปน ไปตามแนวทางฯ ที่กําหนดไว จะสามารถของบประมาณสนับสนนุ คาใชจ า ยในการปรบั ภมู ิทศั นเ ฉพาะสวนภายนอก National Heritage Board ก็เปนหน่ึงในสิทธิประโยชนท่ีผูบริจาคจะไดรับในการลดหยอนภาษี และใน ค.ศ. 2002 สิงคโปรยงั ได อาคารจากองคกรปกครองสวนทองถ่ินได และหากพ้ืนที่เขตอนุรักษกลุมสถาปตยกรรมฯ นั้นไดรับการใหคุณคาเปนพ้ืนท่ีที่มี ขยายฐานการมสี วนรว มของประชาชนในการอนรุ ักษอ อกไป ดว ยการไมไ ดจาํ กัดองคก รรับบรจิ าคไวแค National Heritage Board ความสําคญั ระดับชาติ รฐั บาลกลางจะสมทบคา ใชจ ายใหอ กี สว นหน่ึง แตย ังใหสทิ ธิประโยชนเ ดยี วกันกบั การบรจิ าคใหอ งคก รไมแสวงหากําไรอนื่ ๆ ท่ีไดรบั การรบั รองเอาไวอ กี ดวย สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

5-10 แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนรุ กั ษและพฒั นา กลไกดงั กลา วทาํ ใหง บประมาณสนบั สนุนสามารถเปนแรงจงู ใจใหอาคารของเอกชนทมี่ สี ภาพไมกลมกลนื กบั พืน้ ที่ไดร ับการ 5.5 การเสริมสรางสมรรถนะของผปู ฏบิ ัตงิ านที่เกีย่ วขอ งกับการอนรุ กั ษ และการเผยแพรอ งคค วามรูแกสาธารณะ ปรับภมู ิทัศน และสามารถสรา งความเปน เอกภาพใหก ับยา นอยา งเปน องคร วมได โดยไมไ ดเปนการบังคบั ซง่ึ ผลการดําเนนิ งานในเขต นอกเหนือจากการใชก ลไกทม่ี อี ยใู นปจ จบุ นั และการเพ่มิ เติมกลไกและเครอ่ื งมอื การอนุรักษแ ลว การเสริมสรางสมรรถนะ อนุรักษกลุมสถาปตยกรรมฯ มีแนวโนมเปน ไปในแนวทางทีต่ ัง้ เอาไว เนื่องจากผูทรงสิทธิในอาคารไดร ับประโยชนในเชิงเศรษฐกิจ หลงั จากการปรับปรุงอาคาร และไดร บั สิทธปิ ระโยชนในการแบง เบาภาระคาใชจา ยที่เพิ่มข้นึ จากการปรับปรงุ อาคารจากงบประมาณ ของผูปฏิบตั ิงานทเ่ี กี่ยวขอ งกบั การอนรุ กั ษ และการเผยแพรองคค วามรแู กสาธารณะก็เปนเรอื่ งสาํ คญั ทจี่ าํ เปนตอ งดาํ เนินการ เพอ่ื ให สนับสนุนทไ่ี ดร ับจากภาครฐั ถอื เปน การไดป ระโยชนร วมกันของทั้งภาครัฐและเอกชน เกดิ การสรางความเขาใจทถ่ี ูกตอ งรวมกัน และเปน การเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพของการอนุรักษอ ยางเปนระบบ กลไกทีม่ อี ยใู นประเทศไทยในปจจบุ ัน สว นใหญเปนกลไกในลกั ษณะการใชกฎหมายควบคุมเพอ่ื ไมใ หเ กดิ ความเปล่ยี นแปลง เมือ่ ประมวลจากขอมลู ทีไ่ ดรับจากกระบวนการมีสว นรวมแลว พ้นื ทท่ี ม่ี ปี ญ หามากที่สดุ คอื แหลงมรดกประเภทวดั ท่ีมีอยู กับแหลงมรดก แตย ังขาดกลไกในการสงเสรมิ ใหมีการปรับปรุงส่ิงแวดลอมโดยรอบของแหลง มรดกใหเ ปนไปในทศิ ทางทพี่ งึ ประสงค เปนจํานวนมากในพ้ืนท่ีกรุงรัตนโกสินทร โดยมักเกิดปญหาจากความตองการในการปรับปรุงพ้ืนที่ใหตอบรับกับความตองการใน กลไกใหมสาํ หรับการอนรุ ักษย านดังตวั อยา งท่ีกลาวมา จงึ เปน กลไกท่ีจําเปน ตองมกี ารพิจารณาเพอื่ การอนรุ กั ษแ ละพัฒนาพืน้ ทอ่ี ยา ง ปจจบุ ันขดั แยงกับหลักการของการอนุรักษโ บราณสถานและแหลงมรดกทีไ่ มย อมใหมีการเปล่ียนแปลงองคประกอบภายในบรเิ วณ มปี ระสิทธภิ าพตอ ไป ดังนน้ั การใหค วามรแู ละสรางความเขาใจรวมแกผทู ่ีมอี าํ นาจหนาท่ีในการดูแลบํารงุ รักษาวัด ไดแก เจา อาวาสและพระสงฆ จงึ เปน ทางออกท่ีจะชว ยลดปญ หาความขดั แยง ดังกลา ว โดยหนว ยงานทคี่ วรมหี นา ท่ใี นการจดั การอบรมเพอ่ื เสริมสมรรถนะดา นการอนุรกั ษ ภาพที่ 5-6 อาคารท่ีไดร บั การปรับปรงุ ใหส อดคลองกบั แนวทางการปรบั ภมู ทิ ศั นอาคาร แกพระสงฆ และใหค ําปรึกษาแกว ัดเมื่อมีความประสงคท จี่ ะปรบั ปรุงพ้ืนทภี่ ายในวัด ไดแ ก กรมศลิ ปากร รวมถงึ สาํ นกั งานนโยบาย ในเขตอนุรักษกลมุ สถาปตยกรรมท่ีมีคุณคา ทางประวัติศาสตร และแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม ทีม่ า : คณะท่ีปรกึ ษา, 2560 การสง เสรมิ สง่ิ แวดลอ มเพือ่ ธาํ รงคุณคา ของแหลง มรดก จําเปน ตองมีการเสริมสรางสมรรถนะใหแกเจา หนาท่ีผูปฏิบตั ิงานที่ เก่ียวของกับภูมิทัศนเมือง ทั้งในดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานและการดูแลรักษาสิ่งแวดลอม โดยหนวยงานที่เกย่ี วของโดยตรง ไดแก กรุงเทพมหานคร มีหนวยงานภายในท่ีเกี่ยวของอยูห ลายสวน ประกอบดวย สํานักสิ่งแวดลอม สํานักการโยธา สํานักการ ระบายนา้ํ สาํ นักผังเมือง สํานักเทศกิจ สาํ นักการจราจรและขนสง ฯลฯ กรงุ เทพมหานครควรเปนเจาภาพในการจัดการอบรมเพื่อให ความรูแกผูปฏิบัติงาน รวมถึงจัดใหมีเวทีเพ่ือแลกเปลี่ยนประสบการณและใหมีการสัมมนาเชิงปฏิบัติการอยางสม่ําเสมอ เพื่อหา แนวทางในการประสานการปฏิบัติงานรวมกันสําหรับสงเสริมใหเกิดการปรับปรุงส่ิงแวดลอมในพ้ืนที่กรุงรัตนโกสินทรอยางเปน เอกภาพ โดยอาจประสานกบั หนวยงานสาธารณปู โภคอืน่ ๆ ตามความเหมาะสม สวนสุดทายเปน การเผยแพรองคความรูแกสาธารณะ หนวยงานท่ีมีหนาท่ีรับผิดชอบหลัก ไดแก สํานักงานนโยบายและ แผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ ม ซ่ึงเปน หนวยงานท่ีจดั ทําแผนผงั แมบทการอนรุ ักษและพัฒนากรงุ รตั นโกสินทรและผลักดัน ใหเกิดการนําไปสูการปฏิบัติ การเผยแพรองคความรูสามารถทําไดหลายรูปแบบ เชน การเผยแพรขอมูลมรดกวัฒนธรรมในพื้นที่ ชองทางออนไลนดวยการจัดทําเว็บไซต การใหความรูแกภาคประชาชนโดยจัดงานเสวนาในพน้ื ท่ยี อยอยา งสมํา่ เสมอ รวมถึงการจดั งานสัมมนาประจาํ ป เพ่ือรวบรวมขอมูลและความคิดเห็นของการนําแผนผงั แมบทฯ ไปสูการปฏิบัติ สามารถนําประเดน็ ที่ไดไปใช ปรบั ปรุงการดาํ เนนิ การ และทบทวนเพ่อื การจัดทาํ แผนผงั แมบ ทฯ ฉบับปรับปรงุ ในครง้ั ตอ ๆ ไป ภาพที่ 5-7 เขตอนรุ กั ษกลุมสถาปตยกรรมทีม่ ีคณุ คาทางประวตั ศิ าสตร Wakimachi ในจังหวัด Tokushima ของประเทศญ่ีปุน ทมี่ า : คณะทป่ี รกึ ษา, 2560 สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม

แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนรุ กั ษแ ละพัฒนา 5-11 5.6 สรุปแนวทางการดําเนนิ การของภาครฐั และภาคสว นอื่น ๆ 5.6.1 การดาํ เนินการตามแผนงานโครงการทีร่ ะบไุ วใ นแผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษและพฒั นากรงุ รตั นโกสนิ ทร แผนผังแมบทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทรกําหนดรายละเอียดการดําเนินการไวท ั้งส้ิน 8 ยุทธศาสตร ภายใต ยทุ ธศาสตรจาํ แนกเปน กลยุทธ แผนงาน และโครงการที่สอดคลองกนั ในการดาํ เนนิ การสกู ารปฏบิ ตั ิจะมหี นว ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบหลัก และตอ งอาศัยเครอ่ื งมือตา ง ๆ ในการดําเนินการ (ตารางที่ 5-1) เครื่องมือสําหรบั การดําเนินการสามารถแบงไดเปนเครอื่ งมอื ทางกฎหมาย เคร่อื งมือทางการเงนิ และเครอ่ื งมอื ทางองคก ร โดยแตละเครอ่ื งมือ รายละเอยี ดดังตอ ไปน้ี - เคร่ืองมือทางกฎหมาย แบงเปนการใชอ ํานาจของหนว ยงานตามกฎหมาย และการเพม่ิ เตมิ กลไกทางกฎหมาย โครงการ สวนมากจะเปนการใชอํานาจของหนวยงานตามกฎหมาย มีเพียงบางสวนที่เสนอใหมีการเพิ่มเตมิ กลไกทางกฎหมาย เนื่องจากกลไกที่ใชอ ยใู นปจ จุบันไมเพยี งพอตอการดาํ เนินโครงการอยา งมีประสทิ ธิภาพ - เครื่องมือทางการเงิน แบงเปนการจัดสรรงบประมาณประจําป และการจัดสรรงบประมาณอุดหนุน โดยการจัดสรร งบประมาณประจําป คือ การใชง บประมาณเพื่อการดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีของหนวยงานในจํานวนเงนิ ท่ีใกลเคียง กันทกุ ปเพอ่ื ใหบ รรลภุ ารกจิ นั้น ๆ ในขณะทีก่ ารจดั สรรงบประมาณอดุ หนุน คือ การขออนุมตั ิงบประมาณเพอ่ื อดุ หนนุ การ ดําเนินการเปน คร้ังคราวในโครงการท่ีมจี ุดสิ้นสุดชัดเจน ซ่ึงหนวยงานที่รับผิดชอบหลักในแตละโครงการจาํ เปนตองขอ ความชวยเหลือดานงบประมาณจากรฐั บาล - เคร่ืองมือทางองคกร แบงเปนการจัดต้ังหนวยงานเพื่อรับผิดชอบ การสรางกลไกความรวมมือระหวางรัฐและเอกชน รวมถึงการสรา งกลไกความรว มมือระหวางหนวยงาน โดยการจดั ตั้งหนว ยงานเพ่อื รบั ผดิ ชอบ คือ การใหม หี นว ยงานใหม ทม่ี หี นาที่รับผดิ ชอบในการดําเนินการตามเนอื้ หาของโครงการน้ันเปนการเฉพาะ การสรา งกลไกความรว มมือระหวางรัฐ และเอกชน คือ การสงเสริมใหเอกชนดําเนินการตามท่ีไดวางแผนไว โดยภาครัฐมีหนาที่สนับสนุน และการสรางกลไก ความรว มมือระหวา งหนว ยงาน คอื การใหภ าครัฐประสานงานกันเพื่อดาํ เนินโครงการ เน่ืองจากบางหนวยงานรับผิดชอบ ในเชิงพื้นท่ีแตไมไดมีหนาที่รับผิดชอบในสาขาท่ีเสนอใหมีการดําเนินการโดยตรง จึงจําเปนตองเนนการประสานงาน เพ่ือใหส ามารถบรรลวุ ัตถุประสงคข องโครงการได สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอม

5-12 แผนผังแมบทการอนรุ ักษและพฒั นากรงุ รัตนโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนุรกั ษและพฒั นา ตารางท่ี 5-2 แผนงานโครงการแจกแจงตามเครอื่ งมอื การดาํ เนนิ การ โครงการ อา งอิง ความ หนว ยงานท่ีรบั ผิดชอบหลัก ลักษณะการดาํ เนนิ การ** ประเภทโครงการ เครอื่ งมอื การดาํ เนนิ การ เคร่อื งมอื ทางองคกร หนา สาํ คญั * เคร่ืองมือทางกฎหมาย เครือ่ งมือทางการเงนิ ยุทธศาสตร 1 ดา นมรดกวฒั นธรรม (H = Hardware การกอ สราง / แผนงาน 1.1 การคมุ ครองและบูรณปฏสิ งั ขรณแ หลงมรดก S = Software การสนบั สนนุ ) 1.1.1 โครงการคุม ครองแมน้าํ เจาพระยา 3-6 1 กรมศลิ ปากร H/S การดําเนินการตามอํานาจ การใชอาํ นาจของ - - 1.1.2 โครงการบรู ณปฏสิ ังขรณแ หลงมรดกสําคัญ 3-7 1 กรมศลิ ปากร หนา ทขี่ องหนวยงาน หนว ยงานตามกฎหมาย 1.1.3 โครงการบูรณปฏิสังขรณโบราณสถานในพื้นที่กรงุ รัตนโกสินทร 3-8 2 กรมศิลปากร 3-9 2 กรมศิลปากร H การดาํ เนินการตามอาํ นาจ - การจัดสรรงบประมาณ - 1.1.4 โครงการข้ึนทะเบียนโบราณสถานท่ียงั ไมไดร บั การขนึ้ ทะเบียน 3-10 1 กรงุ เทพมหานคร (สาํ นักผงั เมือง) หนา ทีข่ องหนวยงาน ประจาํ ป / 1.1.5 โครงการจัดทาํ ทะเบยี นแหลง มรดกทองถิน่ และสนบั สนุนการ 3-11 3 กรงุ เทพมหานคร (สํานักวัฒนธรรม บรู ณปฏสิ ังขรณแหลงมรดกทอ งถน่ิ กีฬา และการทอ งเทีย่ ว) การจดั สรรงบประมาณ แผนงาน 1.2 การสงเสรมิ ฟนฟวู ถิ ีวฒั นธรรม 3-12 2 กรุงเทพมหานคร (สํานักวัฒนธรรม อดุ หนุน 1.2.1 โครงการสบื สานฟน ฟูขนบธรรมเนียมประเพณี และเทศกาล กีฬา และการทองเที่ยว) ทอ งถ่ิน H การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจดั สรรงบประมาณ - 1.2.2 โครงการฟนฟภู มู ปิ ญ ญาทองถ่ิน วัฒนธรรมอาหาร นาฏศิลป หนาท่ขี องหนวยงาน ประจาํ ป และหตั ถศิลป S การดําเนินการตามอํานาจ การใชอาํ นาจของ - - ยุทธศาสตร 2 ดา นการใชท ่ีดิน หนาท่ีของหนวยงาน หนวยงานตามกฎหมาย แผนงาน 2.1 การปรบั ปรงุ มาตรการควบคุมการใชป ระโยชนท่ดี นิ และ อาคาร H/S การพฒั นากลไกใหม การเพิม่ เตมิ กลไกทาง การจดั สรรงบประมาณ การจดั ตั้งหนวยงานเพ่ือ 2.1.1 โครงการแกไ ขปรับปรุงแผนผงั ขอกําหนดและมาตรการตาม กฎหมาย ประจาํ ป รับผดิ ชอบ กฎหมายผงั เมือง S การสนับสนุนการดําเนินงาน - การจัดสรรงบประมาณ - 2.1.2 โครงการแกไ ขปรบั ปรงุ ขอ บญั ญตั ิกรุงเทพมหานครตามกฎหมาย ควบคมุ อาคาร ของภาคสวนอ่ืน ๆ ประจําป 2.1.3 โครงการจดั ทํามาตรการคมุ ครองสิ่งแวดลอมศิลปกรรม S การสนบั สนุนการดาํ เนินงาน - การจดั สรรงบประมาณ - ของภาคสวนอ่ืน ๆ ประจาํ ป 3-15 1 กรงุ เทพมหานคร (สํานักผังเมือง) H/S การดาํ เนินการตามอาํ นาจ การใชอาํ นาจของ - - - 3-16 1 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักผงั เมือง) หนาทข่ี องหนวยงาน / หนวยงานตามกฎหมาย / - 3-17 2 สํานักงานนโยบายและแผน การปรับปรุงขอกฎหมาย / การเพม่ิ เตมิ กลไกทาง ทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอม การพัฒนากลไกใหม กฎหมาย H/S การดําเนินการตามอํานาจ การใชอํานาจของ - หนา ทข่ี องหนวยงาน / หนวยงานตามกฎหมาย การปรับปรงุ ขอ กฎหมาย H/S การปรับปรงุ ขอกฎหมาย / การใชอํานาจของ - การพัฒนากลไกใหม หนว ยงานตามกฎหมาย / การเพิ่มเตมิ กลไกทาง กฎหมาย สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนุรกั ษแ ละพฒั นา 5-13 โครงการ อางอิง ความ หนว ยงานท่ีรับผดิ ชอบหลกั ลกั ษณะการดาํ เนินการ** ประเภทโครงการ เครือ่ งมือการดาํ เนนิ การ เครื่องมอื ทางองคก ร หนา สาํ คัญ* เครื่องมอื ทางกฎหมาย เคร่ืองมือทางการเงิน (H = Hardware การกอสรา ง / การดําเนินการตามอํานาจ แผนงาน 2.2 การวาง จัดทํา และดําเนินการใหเ ปนไปตามผังเมืองเฉพาะ 3-18 1 กรงุ เทพมหานคร (สํานักผังเมือง) S = Software การสนบั สนนุ ) หนาทีข่ องหนวยงาน การใชอาํ นาจของ การจัดสรรงบประมาณ - 3-19 หนว ยงานตามกฎหมาย อุดหนุน - 2.2.1 โครงการวาง จดั ทํา และดาํ เนินการใหเปน ไปตามผังเมืองเฉพาะ 1 กรุงเทพมหานคร (สํานักผังเมือง) H การดาํ เนินการตามอาํ นาจ บรเิ วณรมิ ฝง แมน า้ํ เจา พระยา 3-23 H หนา ท่ีของหนวยงาน การใชอาํ นาจของ การจัดสรรงบประมาณ 2 กรุงเทพมหานคร (สํานักผังเมือง / หนวยงานตามกฎหมาย อดุ หนุน 2.2.2 โครงการวาง จัดทํา และดาํ เนนิ การใหเ ปนไปตามผังเมอื งเฉพาะ ใน สาํ นักการโยธา / สํานักงานเขต / H การดําเนินการตามอาํ นาจ พ้ืนทเ่ี ปล่ยี นถายการสัญจรโดยรอบสถานีรถไฟฟา ฯ สํานักการจราจรและขนสง) H หนาท่ีของหนวยงาน - การจัดสรรงบประมาณ - ยทุ ธศาสตร 3 ดา นภูมทิ ัศน 1 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักผงั เมือง / H การดําเนินการตามอาํ นาจ สํานักการจราจรและขนสง / สํานัก H หนาท่ีของหนวยงาน แผนงาน 3.1 การปรับปรุงภมู ิทัศนเมือง การโยธา / สํานักส่งิ แวดลอ ม / สํานกั H เทศกจิ ) การดําเนินการตามอาํ นาจ 3.1.1 โครงการปรับปรงุ ภูมทิ ัศนโดยรอบโบราณสถาน H/S หนาท่ขี องหนวยงาน 1 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักการระบาย นํา้ / สาํ นักผงั เมือง / สาํ นักการโยธา) การดาํ เนินการตามอํานาจ ประจาํ ป หนาท่ีของหนวยงาน 3.1.2 โครงการปรับปรุงภมู ทิ ัศนในโครงสรางทัศนภาพ 3-24 2 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักผังเมือง / - การจัดสรรงบประมาณ - สํานักการจราจรและขนสง / สาํ นัก การดําเนินการตามอํานาจ การโยธา / สาํ นักส่งิ แวดลอ ม) หนา ท่ขี องหนวยงาน ประจําป 3.1.3 โครงการปรับปรุงภมู ทิ ัศนในแนวแมนํา้ เจาพระยาและแนว 3-25 3 กรมการทอ งเทีย่ ว การพฒั นากลไกใหม - การจดั สรรงบประมาณ - คลองสําคญั 3-26 กรงุ เทพมหานคร (สาํ นักการโยธา / สาํ นักวัฒนธรรมกฬี า และการ การดาํ เนินการตามอาํ นาจ อดุ หนนุ 3.1.4 โครงการปรบั ปรงุ พ้นื ท่ีโลงสาธารณะ 3-27 ทองเทย่ี ว) หนาท่ีของหนวยงาน - การจดั สรรงบประมาณ - 3.1.5 โครงการฉายไฟสองสวางอาคารสําคัญ และพื้นท่ีสาธารณะ 3 กรงุ เทพมหานคร (สํานักสิง่ แวดลอ ม) การดาํ เนินการตามอาํ นาจ หนา ที่ของหนวยงาน / ประจําป การสนับสนุนการดําเนินงาน - การจัดสรรงบประมาณ - ของภาคสวนอ่นื ๆ ประจาํ ป แผนงาน 3.2 การบริหารจดั การภมู ิทศั นเมือง 3-28 - การจัดสรรงบประมาณ การจดั ต้ังหนวยงานเพื่อ 3.2.1 โครงการวางระบบงานดูแลรกั ษาตนไมใหญ ประจาํ ป รับผดิ ชอบ ยุทธศาสตร 4 ดา นการจราจร 3-32 2 การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย H/S - การจัดสรรงบประมาณ - กรุงเทพมหานคร (สาํ นักผังเมือง / H แผนงาน 4.1 การเชือ่ มโยงโครงขายการสัญจร สํานักการคลงั ) อุดหนนุ 4.1.1 โครงการสงเสริมการเชื่อมตอยานพาหนะตางประเภท 3-33 1 กรุงเทพมหานคร (สํานักการจราจร - การจดั สรรงบประมาณ การสรางกลไกความ 4.1.2 โครงการทดแทนที่จอดรถบนพ้นื ผิวจราจร และขนสง ) ผูทรงสิทธิในพ้ืนท่ี อดุ หนุน รวมมือระหวางรฐั - เอกชน สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

5-14 แผนผงั แมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนุรักษแ ละพัฒนา โครงการ อา งอิง ความ หนว ยงานท่ีรบั ผดิ ชอบหลกั ลกั ษณะการดาํ เนินการ** ประเภทโครงการ เครื่องมอื การดาํ เนินการ เครือ่ งมอื ทางองคกร แผนงาน 4.2 การสนับสนุนการเดนิ เทาและการใชจักรยาน หนา สาํ คญั * เคร่อื งมอื ทางกฎหมาย เครอ่ื งมอื ทางการเงนิ - 4.2.1 โครงการจํากัดการสัญจรในบริเวณกรุงรตั นโกสินทรช้ันใน (H = Hardware การกอ สรา ง / - 4.2.2 โครงการสงเสริมการใชขนสง มวลชนเพ่ือลดการใชย านพาหนะ S = Software การสนบั สนนุ ) สวนบุคคล - 3-34 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักการจราจร H / S การดําเนินการตามอาํ นาจ การใชอํานาจของ - หนว ยงานตามกฎหมาย และขนสง) หนา ที่ของหนวยงาน สาํ นักงานตาํ รวจแหงชาติ (กองบังคบั การตาํ รวจจราจร) 3-35 2 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักการจราจร H / S การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจดั สรรงบประมาณ ประจําป / และขนสง) หนาท่ขี องหนวยงาน การใชอํานาจของ หนวยงานตามกฎหมาย การจดั สรรงบประมาณ 4.2.3 โครงการเก็บคาธรรมเนยี มการเขาบรเิ วณกรุงรัตนโกสินทรช ้ันนอก 3-36 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักการจราจร H / S การดําเนินการตามอาํ นาจ อดุ หนุน ดว ยยานพาหนะสวนบคุ คล และขนสง) หนา ทข่ี องหนวยงาน - แผนงาน 4.3 การออกแบบ พัฒนาและปรบั ปรงุ จุดเปล่ยี นถายการสัญจร 4.3.1 โครงการจดั การจราจรในเขตเศรษฐกิจเฉพาะ 3-37 1 กรุงเทพมหานคร (สํานักการจราจร H การดําเนินการตามอาํ นาจ - การจดั สรรงบประมาณ - และขนสง ) หนา ท่ขี องหนวยงาน อุดหนนุ 2 กรมเจา ทา 4.3.2 โครงการพฒั นาและปรับปรงุ ทาเรือ 3-38 H การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจดั สรรงบประมาณ - 2 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักการระบาย นาํ้ ) หนา ทขี่ องหนวยงาน อุดหนุน ยทุ ธศาสตร 5 ดา นสาธารณปู โภค 3-41 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักการระบาย H การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจดั สรรงบประมาณ - นํา้ ) แผนงาน 5.1 การปอ งกนั นํ้าทวมและปรับปรุงคณุ ภาพนํ้า 5.1.1 โครงการพัฒนาแนวปองกันนํ้าทวม 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักการระบาย นาํ้ ) หนา ทขี่ องหนวยงาน อุดหนุน 2 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักการโยธา) 5.1.2 โครงการฟนฟูระบบคูคลอง และปรับปรุงคุณภาพนํา้ 3-42 การไฟฟานครหลวง H การดําเนินการตามอาํ นาจ - การจดั สรรงบประมาณ - บรษิ ัท ทโี อที จาํ กดั (มหาชน) บรษิ ทั กสท โทรคมนาคม จํากดั หนาทขี่ องหนวยงาน ประจาํ ป (มหาชน) 5.1.3 โครงการปรับปรงุ ระบบการระบายนํ้า 3-43 H การดําเนินการตามอาํ นาจ - การจดั สรรงบประมาณ - 3 กรงุ เทพมหานคร (สาํ นักการโยธา) หนาท่ขี องหนวยงาน ประจําป แผนงาน 5.2 การปรบั ปรุงโครงสรา งพื้นฐานของระบบสาธารณูปโภค 3-44 H การดําเนินการตามอํานาจ - การจดั สรรงบประมาณ - 5.2.1 โครงการนําสายไฟฟาและสายส่ือสารลงใตดิน หนาท่ีของหนวยงาน อดุ หนุน 5.2.2 โครงการจัดต้ังศนู ยป ระสานงานและขอมูล และพฒั นาเครือขาย 3-45 H การพฒั นากลไกใหม - การจดั สรรงบประมาณ การจัดตั้งหนวยงานเพอื่ ระบบสารสนเทศสาธารณูปโภค 3 มิติ ประจําป / รบั ผดิ ชอบ การจดั สรรงบประมาณ อดุ หนุน สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

แผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษและพฒั นากรุงรตั นโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนุรักษแ ละพฒั นา 5-15 โครงการ อางอิง ความ หนว ยงานที่รับผิดชอบหลัก ลักษณะการดาํ เนนิ การ** ประเภทโครงการ เคร่อื งมือการดาํ เนนิ การ เครอื่ งมือทางองคก ร หนา สาํ คญั * การพัฒนากลไกใหม เคร่ืองมอื ทางกฎหมาย เครอื่ งมือทางการเงนิ ยุทธศาสตร 6 ดา นสาธารณปู การ (H = Hardware การกอ สราง / การพัฒนากลไกใหม S = Software การสนบั สนนุ ) แผนงาน 6.1 การปรับปรุงการใหบรกิ ารสาธารณปู การ การพฒั นากลไกใหม 6.1.1 โครงการปรับปรุงวัดและโรงเรียนเปน ศูนยบ รกิ ารครบวงจรแก 3-48 3 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักพัฒนาสังคม H/S - การจดั สรรงบประมาณ การสรา งกลไกความ / สาํ นักการศกึ ษา /สาํ นักงานเขต) H/S ผสู งู อายแุ ละผูดอ ยโอกาส วดั ประจาํ ป / รววมมอื ระหวาง 6.1.2 โครงการเพ่มิ ประโยชนการใชสอยโรงเรียนเปน ศูนยการเรยี นรู 3-49 3 กรงุ เทพมหานคร (สาํ นักการศกึ ษา / การจัดสรรงบประมาณ หนวยงาน ศูนยฝ กอาชพี และพื้นที่กิจกรรมสนั ทนาการ สาํ นักงานเขต) สถานศึกษาในสังกัดกรงุ เทพมหานคร อดุ หนุน - การจัดสรรงบประมาณ การสรางกลไกความ ประจําป / รว วมมอื ระหวาง การจดั สรรงบประมาณ หนว ยงาน อุดหนนุ แผนงาน 6.2 การเตรยี มพรอมสาธารณปู การ เพื่อรองรบั ยามภัยพบิ ัติและ 3-50 3 กรุงเทพมหานคร (สํานักการศกึ ษา H - การจดั สรรงบประมาณ การสรา งกลไกความ ภาวะฉุกเฉิน สาํ นักปองกันและบรรเทาสาธารณ ภยั / สํานักงานเขต) อดุ หนุน รววมมอื ระหวาง 6.2.1 โครงการปรบั ปรุงอาคารเรยี นเปนที่พักยามภยั พิบตั แิ ละ ภาวะฉุกเฉิน หนวยงาน 6.2.2 โครงการตดิ ต้งั อปุ กรณเ พื่อความปลอดภยั ของชุมชน 3-51 2 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักปอ งกนั และ H การดําเนินการตามอาํ นาจ - การจดั สรรงบประมาณ - บรรเทาสาธารณภยั / สํานกั หนา ท่ีของหนวยงาน อดุ หนนุ การจราจรและขนสง / สํานักงานเขต) ยุทธศาสตร 7 ดา นกายภาพและวิถชี มุ ชน 3-54 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักผังเมือง) H การดาํ เนินการตามอาํ นาจ - การจดั สรรงบประมาณ - แผนงาน 7.1 การปรับปรงุ สภาพแวดลอมชุมชน 7.1.1 โครงการปรับปรุงสภาพแวดลอมการอยูอาศัยในกลมุ ชุมชนทีส่ ําคัญ หนาทข่ี องหนวยงาน อดุ หนุน 7.1.2 โครงการปรบั ปรงุ พ้นื ที่สาธารณะระดับกลมุ ชุมชนภายใน 3-55 3 กรุงเทพมหานคร (สํานักผังเมือง) H / S การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจัดสรรงบประมาณ การสรางกลไกความ ศาสนสถาน ศาสนสถานเจา ของพนื้ ท่ี หนา ท่ขี องหนวยงาน / อุดหนุน รว วมมือระหวาง การพัฒนากลไกใหม หนวยงาน แผนงาน 7.2 การสงเสรมิ เศรษฐกิจชุมชน 7.2.1 โครงการพัฒนาผลติ ภัณฑข องผูประกอบการภายในชมุ ชน 3-56 3 กรุงเทพมหานคร (สํานักพัฒนาสงั คม) S การสนับสนุนการดาํ เนินงาน - การจดั สรรงบประมาณ - ของภาคสวนอ่ืน ๆ ประจาํ ป 7.2.2 โครงการสงเสริมใหเกิดผปู ระกอบการดิจทิ ลั 3-57 3 สาํ นักงานสง เสรมิ เศรษฐกิจดิจิทัล S การสนบั สนุนการดําเนนิ งาน - การจัดสรรงบประมาณ - ของภาคสวนอน่ื ๆ ประจาํ ป สาํ นักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม

5-16 แผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนรุ ักษแ ละพัฒนา โครงการ อา งอิง ความ หนวยงานท่ีรบั ผดิ ชอบหลัก ลกั ษณะการดําเนนิ การ** ประเภทโครงการ เคร่อื งมือการดาํ เนินการ เคร่ืองมอื ทางองคก ร หนา สาํ คัญ* เครอ่ื งมือทางกฎหมาย เครื่องมือทางการเงิน ยทุ ธศาสตร 8 ดา นการทอ งเท่ยี ว (H = Hardware การกอ สรา ง / แผนงาน 8.1 การปรบั ปรุงแหลงทองเทย่ี ว S = Software การสนบั สนนุ ) 8.1.1 โครงการปรับปรุงอุปกรณส อื่ สารขอ มูลแหลงทองเท่ียว 3-61 3 กรุงเทพมหานคร (สํานักวัฒนธรรม H การดําเนินการตามอาํ นาจ - การจัดสรรงบประมาณ - 8.1.2 โครงการพฒั นาแหลงขอ มูลวิถชี ุมชน กีฬา และการทองเที่ยว) หนา ท่ีของหนวยงาน อุดหนุน 3-62 2 กรุงเทพมหานคร (สํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเที่ยว) H / S การดําเนินการตามอํานาจ - การจัดสรรงบประมาณ การสรา งกลไกความ หนาทีข่ องหนวยงาน อดุ หนุน รวมมือระหวา งรัฐ- เอกชน 8.1.3 โครงการจัดกิจกรรมเพ่ือสงเสรมิ การทองเท่ยี วเชิงวัฒนธรรม 3-63 2 การทอ งเทย่ี วแหงประเทศไทย S การสนับสนุนการดาํ เนนิ งาน - การจดั สรรงบประมาณ - กรุงเทพมหานคร (สํานักวัฒนธรรม กฬี า และการทองเท่ยี ว) ของภาคสวนอ่นื ๆ ประจําป 8.1.4 โครงการจัดระเบยี บพ้ืนที่ทองเทย่ี ว 3-64 2 กรงุ เทพมหานคร (สํานักเทศกิจ / H/S การดําเนินการตามอํานาจ การใชอํานาจของ การจดั สรรงบประมาณ - สํานักการจราจรและขนสง) หนา ที่ของหนวยงาน หนว ยงานตามกฎหมาย อุดหนุน 3 กรุงเทพมหานคร (สาํ นักวัฒนธรรม แผนงาน 8.2 การพัฒนาเสนทางการทอ งเท่ียว 3-65 กีฬา และการทองเท่ียว) H การดาํ เนินการตามอํานาจ - การจัดสรรงบประมาณ - 8.2.1 โครงการปรับปรงุ สถานท่แี ละอปุ กรณใหขอมูลเสน ทาง 3-66 2 การทองเทยี่ วแหงประเทศไทย หนาท่ีของหนวยงาน อุดหนนุ การทองเท่ยี ว 3-67 3 กรงุ เทพมหานคร (สํานักวฒั นธรรม S การดําเนินการตามอํานาจ - การจัดสรรงบประมาณ - 8.2.2 โครงการพฒั นาแผนทแี่ ละระบบออนไลนเพื่อใหขอ มลู กีฬา และการทอ งเท่ยี ว) การทองเท่ยี ว หนาที่ของหนวยงาน อดุ หนุน แผนงาน 8.3 การพัฒนาแหลงที่พักนกั ทองเทย่ี วใหไ ดมาตรฐาน H / S การสนบั สนุนการดาํ เนนิ งาน - การจัดสรรงบประมาณ การสรา งกลไกความ 8.3.1 โครงการสงเสรมิ การพัฒนาแหลง ทีพ่ ักนกั ทอ งเท่ียวใหไดมาตรฐาน ของภาคสวนอื่น ๆ ประจําป รว มมือระหวา งรฐั - เอกชน *หมายเหตุ **หมายเหตุ ความสาํ คญั ลาํ ดับ 1 หมายถงึ จําเปน ตอ งดาํ เนินการอยางยงิ่ H = Hardware หมายถงึ มีการดําเนนิ การปรับปรงุ กายภาพเปน หลัก ความสําคญั ลําดับ 2 หมายถงึ จาํ เปน ตอ งดาํ เนินการ S = Software หมายถงึ มีการดาํ เนินกจิ กรรมแสดงมาตรการดา นเศรษฐกจิ -สงั คม และการจดั การความรูความเขาใจ ความสาํ คญั ลําดับ 3 หมายถงึ สมควรดําเนนิ การ H / S หมายถึง มีการดาํ เนนิ การปรับปรงุ กายภาพควบคไู ปกบั มาตรการดา นเศรษฐกจิ -สังคม และการจัดการ สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอม

แผนผงั แมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรการอนุรักษแ ละพัฒนา 5-17 5.6.2 การดําเนินการของหนว ยงานภาครฐั 3) กรงุ เทพมหานคร หนวยงานภาครัฐทม่ี ีบทบาทสําคัญในการดาํ เนินการใหเปนไปตามแผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรตั นโกสินทร กรุงเทพมหานครเปนหนวยงานที่มีบทบาทสําคัญในการดําเนินการใหเปนไปตามแผนผังแมบทฯ เนื่องจากเปนองคกร ไดแก สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม กรมศิลปากร และกรุงเทพมหานคร สามารถสรุปแนวทาง ปกครองสว นทองถ่ิน จึงมีหนาทรี่ ับผิดชอบในการจัดทําแผนการดาํ เนินการดา นสาธารณูปโภค สาธารณูปการ การดูแลบํารงุ รกั ษา การดําเนนิ งานของแตล ะหนว ยงานตามกลไกที่มอี ยูใ นปจจุบนั และกลไกทสี่ มควรเพมิ่ เตมิ ไดดงั นี้ พน้ื ทส่ี าธารณะ การตรากฎระเบยี บเพอ่ื ประโยชนใ นการควบคุมการพฒั นาเมอื ง เพอื่ สงเสรมิ คุณคาของมรดกวัฒนธรรม การดาํ เนนิ โครงการปรับปรุงพน้ื ท่ีและปรบั ภมู ทิ ศั นใ นพ้นื ทย่ี ุทธศาสตร การสงเสริมวัฒนธรรมและการเรยี นรู รวมถงึ การสรางเศรษฐกจิ ทอ งถน่ิ 1) สํานกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ ม ซงึ่ สามารถแบงการดําเนนิ การไดเ ปนประเดน็ ดังน้ี สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในฐานะหนวยงานที่เปนเลขานุการของคณะกรรมการ อนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทร และเมืองเกา มีหนาที่ในการผลักดันใหเกิดการดําเนินการใหเปนไปตามแผนผงั แมบทฯ ท่ีได ประเด็นการอนรุ กั ษม รดกวฒั นธรรม จัดทําข้ึน ตองดําเนินการดงั ตอไปน้ี (1) จดั ตง้ั หนว ยงานเพือ่ การอนรุ กั ษมรดกวัฒนธรรมของกรุงเทพมหานคร (2) รบั ถา ยโอนภารกจิ จากกรมศลิ ปากรในการดูแลบํารุงรกั ษาโบราณสถานบางสวน (1) ประสานแผนงานและการดําเนนิ การโครงการตา ง ๆ ของภาครฐั ท่จี ะเกดิ ข้นึ ในพ้นื ที่กรงุ รัตนโกสนิ ทร ใหเปน ไปใน (3) พฒั นาระบบเพอ่ื ใหม กี ารขุดคนทางโบราณคดกี อ นการพัฒนาพนื้ ทีใ่ นบรเิ วณกรงุ รตั นโกสินทร ทิศทางที่สอดคลองกับแผนผังแมบทฯ โดยใชกลไกการพิจารณาของคณะกรรมการอนุรักษและพัฒนา (4) พัฒนาระบบการข้ึนทะเบยี นมรดกวฒั นธรรมทอ งถน่ิ กรุงรัตนโกสินทร และเมืองเกา (5) ประสานงานระหวางหนว ยงานภายในและภายนอกกรุงเทพมหานคร เพอ่ื การดแู ลรักษามรดกวฒั นธรรมอยาง (2) ติดตาม ตรวจสอบ ใหคําปรึกษา ใหความเห็น และกํากับการดําเนินงานของหนวยงานตาง ๆ ใหเปนไปตาม ท่ัวถงึ และเปนระบบ แผนผงั แมบทฯ ทีไ่ ดจ ดั ทาํ ขนึ้ ประเดน็ การผงั เมือง (3) ประสานกับรัฐบาลเพื่อสนับสนนุ การจัดสรรงบประมาณอดุ หนนุ สาํ หรับหนว ยงานตา ง ๆ เพอ่ื ใหเ กดิ การดาํ เนนิ การ (1) แกไ ขปรบั ปรงุ แผนผงั และขอ กาํ หนดในผงั เมอื งรวมกรงุ เทพมหานคร ใหเปน ไปตามแผนผงั แมบทฯ (2) เพม่ิ เตมิ มาตรการตามกฎหมายผงั เมอื ง เชน การถายโอนสิทธกิ ารพัฒนา เพื่อสง เสริมใหเกดิ การอนุรกั ษอาคารท่มี ี คุณคา (4) ประเมนิ ผล และทบทวนการดําเนนิ การ ทุก ๆ 5 ป รวมถึงดําเนนิ การใหม ีการปรบั ปรงุ แผนผังแมบ ทฯ (3) แกไ ขปรับปรงุ ขอ บญั ญตั กิ รุงเทพมหานครตามกฎหมายควบคุมอาคาร2 ใหม ีรายละเอยี ดเพอ่ื การอนรุ ักษพื้นท่ีทม่ี ี (5) เผยแพรอ งคค วามรู สนบั สนุน และประชาสัมพนั ธใ หภาคสว นอ่ืน ๆ นอกเหนอื จากภาครัฐเขา มามีสว นรว มในการ รายละเอียดมากข้ึน (4) ดําเนนิ โครงการฟน ฟเู มอื งในพื้นทยี่ ทุ ธศาสตร อนุรักษแ ละพฒั นาพนื้ ท่ีกรงุ รัตนโกสินทรใ หเ ปนไปในทิศทางเดียวกัน (5) ปรับปรุงพนื้ ท่สี าธารณะในยานชมุ ชนประวตั ศิ าสตรโ ดยกระบวนการมสี ว นรวม (6) กําหนดเขตพ้นื ท่คี มุ ครองสง่ิ แวดลอ ม เพือ่ ใหม ีการใชม าตรการคมุ ครองสง่ิ แวดลอ มศลิ ปกรรม1 ประเดน็ การสง เสริมสงิ่ แวดลอ มทางกายภาพ 2) กรมศิลปากร กรมศลิ ปากรมีหนาทีส่ ําคญั ในการดแู ลบํารงุ รกั ษามรดกวฒั นธรรมในพน้ื ที่ โดยเฉพาะอยา งยง่ิ โบราณสถานและโบราณวตั ถุ (1) ประสานการดําเนนิ การดา นสาธารณปู โภค เพอื่ สง เสริมคณุ คาแหลงมรดก เพื่อใหแ หลงมรดกในพืน้ ทไ่ี ดรับการดแู ลรักษาอยางมปี ระสทิ ธภิ าพ ตอ งดาํ เนนิ การดงั ตอ ไปน้ี (2) ปรบั ปรงุ ระบบการใหบ รกิ ารสาธารณปู การ เพอื่ ความปลอดภยั และสามารถขบั เนนโครงสรางของชุมชนในอดีต (3) จดั ระบบการจราจรใหเหมาะสมกับการเปนพื้นทป่ี ระวัตศิ าสตรท ่สี ําคญั ระดับชาติ (1) ขนึ้ ทะเบยี นโบราณสถาน อาคาร สงิ่ ปลูกสรา ง และพืน้ ทท่ี ี่เปนแหลงมรดกท่ีมคี วามสําคญั ระดบั ชาติ (4) ดําเนินการปรับปรงุ ภูมทิ ศั นในพื้นท่สี าํ คญั (2) บูรณปฏสิ งั ขรณแหลง มรดกทอี่ ยใู นความรบั ผดิ ชอบใหอ ยใู นสภาพดี และถกู ตอ งตามหลักวิชาการ (5) ดแู ลรักษาพนื้ ทสี่ าธารณะ และองคประกอบทางภูมิทศั นอื่น ๆ ของเมอื ง เชน ตน ไมใหญ ไฟฟาแสงสวาง เพอ่ื (3) ดําเนนิ การปรบั ปรงุ พื้นทโ่ี บราณสถานที่เปน พน้ื ทีย่ ทุ ธศาสตรทีม่ คี วามสาํ คัญระดบั ชาติ (4) ถายโอนภารกจิ การดแู ลบํารงุ รักษาโบราณสถานบางสว นใหแ กกรงุ เทพมหานคร พรอ มทงั้ สนบั สนนุ ความ สง เสริมคณุ คาของเมอื ง ประเดน็ การสง เสรมิ วฒั นธรรม การเรียนรู เศรษฐกิจ และการทอ งเที่ยว ชวยเหลอื ทางวชิ าการ ทงั้ ในดา นการอนุรกั ษแ หลง มรดก และการขดุ คน ทางโบราณคดใี นพ้นื ที่กรงุ รัตนโกสนิ ทร (5) เผยแพรองคค วามรู สนบั สนุน และประชาสัมพนั ธใ หภาคสว นอนื่ ๆ นอกเหนือจากภาครฐั เขามามสี ว นรว มในการ (1) สง เสรมิ การอนุรักษว ถิ วี ัฒนธรรมของชุมชน โดยความรวมมือของภาคสวนตา ง ๆ (2) สง เสริมการเรียนรดู านวฒั นธรรม และสนับสนุนใหเ กดิ การสืบทอดวถิ ีวฒั นธรรมตอ ไปในอนาคต อนรุ ักษมรดกวฒั นธรรม (3) สนบั สนนุ การตอยอดองคค วามรแู ละภมู ิปญ ญาทางวฒั นธรรม เพอ่ื ประโยชนใ นการสรา งสรรคเ ศรษฐกจิ ทอ งถน่ิ (6) พัฒนาระบบการใหคณุ คา มรดกวฒั นธรรมท่ีมคี วามหลากหลาย เพือ่ ใหเกิดการจดั การในหลายระดับ สามารถตอบ (4) จดั ทาํ ระบบการใหข อ มลู เพอ่ื สง เสริมการทอ งเทย่ี ว รบั ความจาํ เปนในการอนรุ ักษไ ดค รอบคลมุ ยงิ่ ขน้ึ (5) จดั ใหมีกิจกรรมเพอ่ื สง เสริมการเรยี นรแู ละการทอ งเที่ยว (7) พัฒนากลไกใหม เพ่ือสง เสริมการปรับปรงุ ภมู ิทศั นข องอาคารทเ่ี ปน องคประกอบทางสง่ิ แวดลอ มของพื้นท่ี ประวตั ิศาสตรส าํ หรบั การอนรุ ักษย า น 1 ดภู าคผนวก ข 2 ดภู าคผนวก ค สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

5-18 แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนรุ ักษแ ละพัฒนา การดําเนินการในประเด็นการอนุรักษมรดกวัฒนธรรมจําเปนตองพิจารณาจัดต้ังหนวยงานข้ึนใหมตามขอเสนอในหัวขอ 4) หนว ยงานภาครัฐอ่นื ๆ 5.4.2 หรือมอบหมายใหหนวยงานท่ีมีอยู เชน สํานักผังเมือง สํานักวัฒนธรรม กีฬา และการทองเที่ยว รับผิดชอบและสรางกลไก นอกเหนอื จากสาํ นกั งานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม กรมศลิ ปากร และกรงุ เทพมหานครแลว ใน ข้ึนมาเพื่อประสานการดาํ เนนิ การ การดาํ เนินการใหเปนไปตามแผนผงั แมบทฯ ยงั ตองอาศยั ความรวมมือของหนวยงานตา ง ๆ อกี เปนจํานวนมาก เพ่อื ใหการอนุรักษ และพัฒนาพื้นทกี่ รุงรัตนโกสนิ ทรประสบผลสําเร็จ จึงจําเปนตอ งมีการประสานแผนงานและบูรณาการเพื่อแบง ภาระหนาที่ในการ การดําเนินการในประเด็นการผังเมืองเปนหนาที่หลักของสํานักผังเมืองในการปรับปรุงแกไขขอกฎหมาย และดําเนิน ดําเนินการใหเหมาะสม โดยหนวยงานที่เกี่ยวของตามแผนงานโครงการ และขอเสนอกลไกและเคร่ืองมือเพ่ือการอนุรักษท่ีควร โครงการในพน้ื ทย่ี ทุ ธศาสตรต า ง ๆ เพิม่ เตมิ สามารถสรปุ และแบง กลุมได ดังตอไปน้ี (1) หนว ยงานที่เกย่ี วขอ งกบั การสง เสรมิ วถิ วี ฒั นธรรม ไดแ ก กรมสง เสรมิ วัฒนธรรม การดําเนนิ การในประเด็นการสงเสริมสง่ิ แวดลอมทางกายภาพเปน หนาที่ของสํานักยุทธศาสตรและประเมินผล สํานกั การ (2) หนว ยงานทีเ่ กีย่ วขอ งกบั การผงั เมอื ง ไดแก กรมโยธาธิการและผงั เมอื ง โยธา สาํ นกั การระบายน้าํ สาํ นกั การจราจรและขนสง สาํ นักส่งิ แวดลอ ม สาํ นกั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย และสํานักเทศกจิ ใน (3) หนวยงานที่เกี่ยวของกับการดําเนินการดานภูมิทัศนและส่ิงแวดลอม ไดแก สํานักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติ การดําเนินการ โดยตอ งประสานงานระหวา งกัน รวมถึงประสานการดําเนินงานกับหนวยงานภายในและภายนอกกรงุ เทพมหานคร เพ่อื ใหมีประสิทธิภาพ กรมการศาสนา กรมปา ไม และกรมควบคมุ มลพิษ (4) หนว ยงานท่ีเกี่ยวของกับการดําเนินการดานการจราจร ไดแ ก สาํ นักงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กรม การดาํ เนนิ การในประเดน็ การสง เสริมวัฒนธรรม การเรียนรู เศรษฐกจิ และการทองเที่ยว เปน หนาทขี่ องสาํ นกั วัฒนธรรม กีฬา และการทองเท่ยี ว สาํ นกั พฒั นาสังคม และสาํ นักการศกึ ษา ที่ตอ งรวมมอื กนั สงเสริมกิจกรรมดานวัฒนธรรมของชมุ ชน และการ ทางหลวง กรมทางหลวงชนบท การรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟา ขนสง มวลชนแหง ประเทศไทย กรมการขนสง ประยุกตใชองคค วามรูแ ละภูมปิ ญญาทอ งถิ่น เพือ่ สง เสริมการเรยี นรูข องเยาวชน และตอ ยอดในเชิงเศรษฐกจิ ทางบก กรมเจา ทา องคการขนสง มวลชนกรุงเทพมหานคร และสาํ นักงานตาํ รวจแหงชาติ (5) หนวยงานที่เกี่ยวของกับการดาํ เนินการดา นสาธารณปู โภค ไดแก สํานักงานคณะกรรมการดจิ ทิ ัลเพอื่ เศรษฐกิจและ สังคมแหงชาติ การไฟฟานครหลวง การประปานครหลวง บรษิ ัทโทรคมนาคมและการสอื่ สาร และกรมชลประทาน (6) หนวยงานท่ีเกยี่ วขอ งกับการพฒั นาสรางสรรคและตอยอดองคค วามรู และภูมิปญ ญาทองถน่ิ ไดแก สาํ นกั งานบริหาร และพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน) ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ สํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและ ขนาดยอม กรมการพฒั นาชุมชน สาํ นักงานสง เสริมเศรษฐกิจดจิ ทิ ัล และกรมสง เสรมิ ธุรกจิ การคา (7) หนว ยงานทเี่ กยี่ วขอ งกบั การทอ งเทย่ี ว ไดแก กรมการทองเที่ยว และการทองเที่ยวแหงประเทศไทย (8) หนวยงานทเ่ี ปน เจาของทดี่ นิ ขนาดใหญใ นพ้นื ท่ี ไดแ ก กรมธนารักษ และสํานกั งานทรัพยสินสวนพระมหากษัตรยิ  (9) หนวยงานทเ่ี ก่ียวของกบั การเงนิ ไดแ ก สํานักงบประมาณ และกรมสรรพากร หนวยงานตาง ๆ เหลา น้ีจําเปน ตองดาํ เนนิ การตามอํานาจหนา ที่ของแตละหนว ยงาน และไดร ับการประสานโดยสํานักงาน นโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม เพือ่ ใหเกดิ การดําเนินงานอยา งบรู ณาการ มีประสทิ ธิภาพ และสอดคลองกบั แผนผังแมบทฯ นอกจากนี้ หนวยงานอืน่ ๆ ทีต่ ัง้ อยภู ายในพื้นทกี่ รุงรัตนโกสินทร ทีไ่ มไ ดม ีหนาท่โี ดยตรงในการอนุรกั ษและพฒั นาใหเปน ไป ตามแผนผังแมบทฯ สามารถมีสวนรวมในการดําเนินการได โดยการจัดสรรพ้ืนที่บางสวนท่ีอยูในความดูแลของหนวยงานเพ่ือ ประโยชนสาธารณะ หรือเพอ่ื สง เสรมิ การเรียนรู เชน การจัดทจี่ อดรถเพอื่ ใหสาธารณะใชป ระโยชนไดเปน บางเวลา หรือการพฒั นา พน้ื ทบี่ างสว นใหเปนพิพิธภณั ฑ ฯลฯ ภาพท่ี 5-8 การดําเนินการของหนวยงานท่ีมบี ทบาทสําคัญ เพ่อื ใหเ ปน ไปตามแผนผังแมบ ทการอนุรักษแ ละพฒั นากรุงรตั นโกสินทร ทมี่ า : คณะท่ีปรึกษา, 2560 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

แผนผังแมบ ทการอนุรักษแ ละพัฒนากรงุ รัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนรุ ักษแ ละพัฒนา 5-19 5.6.3 การดาํ เนินการของภาคสวนอนื่ ๆ การดําเนินการใหเปนไปตามแผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทรจําเปนตอ งอาศยั ความรว มมอื ของภาค สวนอืน่ ๆ นอกเหนือจากภาครัฐดว ย ในทนี่ ี้หมายถงึ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา และภาคประชาสังคม ในการปฏิบตั ิตามหนาที่ ท่ี ไดรับผิดชอบ การอนุรักษและพัฒนาพื้นที่กรุงรัตนโกสินทรจึงจะประสบความสําเร็จตามเปาประสงคที่ตั้งไว โดยแนวทาง การดําเนนิ การโดยภาคสวนอน่ื ๆ มดี ังน้ี 1) การใชแ ผนผงั แมบทการอนรุ ักษและพัฒนากรงุ รัตนโกสินทรเ ปนกรอบในการอนรุ ักษแ ละพฒั นา แผนผังแมบทการอนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรสามารถเปนกรอบในการอนุรักษสําหรับภาคสวนตาง ๆ ได โดย แนวทางที่ระบุในแผนผงั แมบทนั้นจะเปนการดาํ เนินการของภาครัฐ ซึ่งภาคเอกชนสามารถนําไปใชเปน แนวทางสาํ หรับการพัฒนา พ้ืนท่ีตามความเหมาะสม สวนภาคการศึกษาและภาคประชาสงั คม สามารถใชเปน แนวทางในการสง เสริมใหเกิดการอนุรักษมรดก วัฒนธรรมทั้งท่ีจบั ตอ งไดแ ละจับตอ งไมไ ดใ นแตละพน้ื ท่ี 2) การจดั ทาํ ขอมูลเพอ่ื สงเสริมการอนุรกั ษมรดกวฒั นธรรม ภาคการศึกษามีศักยภาพในการเปน ผนู ําในการจัดทําขอมลู เพื่อสง เสรมิ การอนรุ ักษม รดกวัฒนธรรมในพ้นื ที่ โดยในปจจุบนั มีการศึกษาและจัดทําขอมูลมรดกวัฒนธรรมทองถิ่นในหลายพื้นที่แลว แตยังจําเปนตองมีการศึกษาเพิ่มเติมในอีกหลายพื้นท่ี โดยเฉพาะขอ มูลประวัตศิ าสตรช มุ ชนท่ีไมไ ดม ีการบนั ทึกไวเปนลายลกั ษณอ กั ษร รวมถึงภมู ปิ ญ ญา และองคค วามรตู าง ๆ ของทอ งถนิ่ ที่สมควรมกี ารจัดเกบ็ และจดั การขอมูลอยา งเปน ระบบ 3) การใชกลไกชมุ ชน และองคกรทางวัฒนธรรมทม่ี อี ยใู นการตอ เชื่อมเพอ่ื ขอรับการสนบั สนนุ จากภาครัฐ การดําเนินงานดานวฒั นธรรมโดยเฉพาะอยา งยิง่ การสงเสริมวิถีวัฒนธรรมจําเปน ตองสรางกลไกการมสี วนรวมของชุมชน อยา งแทจรงิ เน่อื งจากผูท ี่จะทําหนา ท่ีสืบทอดวิถีวัฒนธรรมนั้น ๆ ตองเปนสมาชกิ ของชมุ ชน ดงั นนั้ การใชก ลไกในเชงิ องคกรท่ีมีอยู ของชุมชนมาเปน จุดตอเชื่อมกบั ภาครฐั จงึ เปนประเด็นท่ีควรสนับสนุน โดยอาจใชก ลไกของคณะกรรมการชุมชนท่ีมอี ยูต ามระเบียบ กรุงเทพมหานครวาดวยชุมชนและกรรมการชุมชน พ.ศ.2555 หรือกลไกของสภาวัฒนธรรมในระดับตาง ๆ ที่มีอยูตามระเบียบ กระทรวงวฒั นธรรมวา ดวยสภาวฒั นธรรม พ.ศ.2551 เปนองคกรในการสนบั สนุนการขอรับการสนับสนุนจากภาครัฐในดานตา ง ๆ เชน การของบประมาณการสนับสนุนกิจกรรมสบื สานฟนฟูขนบธรรมเนียมประเพณีและเทศกาลทองถิ่น กิจกรรมฟนฟูภูมปิ ญญา ทองถนิ่ กิจกรรมพัฒนาผลิตภณั ฑข องผปู ระกอบการภายในชมุ ชน และกิจกรรมเพอื่ สงเสรมิ การทองเท่ยี วเชิงวัฒนธรรม เปน ตน 4) การสรา งกระบวนการรว มหารอื เพอื่ สรา งแรงจูงใจในการอนุรกั ษใหแกภ าคเอกชน การผลักดันใหเกิดกลไกตาง ๆ ท่ีจะเปนแรงจูงใจในเกิดการอนุรักษ อาจไมจําเปนตองริเร่ิมจากการดําเนินงานของ หนวยงานภาครัฐ แตสามารถเสนอข้ึนมาจากภาคเอกชนหรือภาคประชาสังคมได จึงควรจัดใหมีโอกาสสําหรับการหารืออยูเปน ประจํา เพอ่ื ผลักดนั ใหเ กดิ นโยบายท่ีสนบั สนุนการอนรุ ักษ และไดป ระโยชนร วมกันทกุ ฝาย โดยเครอื ขายการอนรุ ักษโ ดยองคกรภาค ประชาชนอาจเปนเจาภาพ และควรไดรับการสนับสนุนจากหนวยงานภาครัฐท่ีรับผิดชอบในการอนุรักษและพัฒนาพื้นที่ กรงุ รตั นโกสินทร 5) การจัดทําธรรมนูญชุมชน การจดั ทาํ ธรรมนญู ชุมชนเปน กลไกท่ีชว ยเสรมิ ใหการอนรุ ักษมีความสมบรู ณม ากขน้ึ เน่ืองจากกฎระเบยี บทอี่ อกโดยราชการ อาจมีขอจาํ กดั ในการริดรอนสิทธิ หรืออํานาจหนาท่ีของกฎหมายท่อี าจไมสามารถกาํ หนดรายละเอยี ดที่มากเกินไปได หากมีกลไก การจัดทําธรรมนูญชุมชนท่จี ะเปนขอตกลงรว มกันของแตละพื้นทีย่ า นหรือชุมชนเอง จะชวยสรางความเขาใจและปอ งกนั การพัฒนา ที่ไมพึงประสงคอ นั จะสง ผลลบตอ การอนุรกั ษแ ละพัฒนาพืน้ ทีไ่ ดอ ยา งมีประสทิ ธิภาพมากกวา เพราะมีความละเอียดในระดับท่ไี ดจ าก การหารือรวมกันของผูมีสวนไดส วนเสยี และทุกฝายรับรูรวมกันต้งั แตข้นั ตอนของการจดั ทาํ ซึ่งปจจบุ ันมีชุมชนที่มีความพรอมอยู หลายพ้ืนที่ จงึ เปน ประเด็นหน่งึ ทค่ี วรสง เสรมิ ใหเ กิดการถายทอดองคค วามรูไปสชู มุ ชนอน่ื ๆ อกี ดวย สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอม

5-20 แผนผังแมบทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนุรกั ษแ ละพฒั นา สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอม

แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรก ารอนุรักษและพฒั นา ก-1 ภาคผนวก ก กรุงรัตนโกสินทร (พ.ศ. 2535) ตามลําดับ โดยมีสาระสําคัญเพื่อควบคุมชนิดหรือประเภทและความสงู ของอาคารในบริเวณพืน้ ที่ การวางและจัดทาํ แผนผงั และขอกาํ หนดการใชประโยชนท ดี่ นิ ของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร ดังกลา ว การควบคุมการใชประโยชนที่ดิน (Land Use Control) มีหลักการพื้นฐานเพื่อการปองกันผลกระทบตอสุขลักษณะ อยา งไรก็ตาม เน่ืองจากไดม กี ารใชบ ังคับผังเมอื งรวมกรงุ เทพมหานคร โดยกฎกระทรวงฉบบั ท่ี 116 (พ.ศ. 2535) ตอ เน่อื ง (Health) ความปลอดภัยของประชาชน (Safety) และสวัสดภิ าพของสงั คม (Welfare) โดยในเขตของแผนผงั แมบทการอนรุ กั ษและ ดวยกฎกระทรวงฉบับท่ี 414 (พ.ศ. 2542) กฎกระทรวงใหใชบังคบั ผังเมอื งรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 และกฎกระทรวงใหใช พัฒนากรุงรัตนโกสนิ ทรยอ มหมายรวมถึงการปองกนั ผลกระทบตอโบราณสถานและอาคารท่ีมีคุณคา ตาง ๆ ที่ต้ังอยใู นบริเวณพนื้ ที่ บังคับผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ซ่ึงมีแผนผังและขอกําหนดการใชประโยชนที่ดินประเภทอนุรักษเพ่ือสงเสริม ดังกลาว อาจกระทําไดโดยการวางและจัดทําแผนผังและขอกําหนดการใชประโยชนท่ีดินของผังเมืองรวม โดยอาศัยอํานาจแหง เอกลกั ษณศลิ ปวัฒนธรรมไทย (ศ.1 และ ศ.2) ในบริเวณกรุงรตั นโกสนิ ทรช นั้ ใน บริเวณกรุงรตั นโกสนิ ทรช ้ันนอก และบรเิ วณฝง ธนบรุ ี กฎหมายผังเมอื ง1 ตรงขามบริเวณกรุงรัตนโกสินทร จึงสมควรตอการแกไขปรับปรุงขอบัญญัติกรุงเทพมหานคร เร่ือง กําหนดบริเวณหามกอสราง ดดั แปลง ใชห รือเปล่ยี นการใชอ าคารบางชนิดหรือบางประเภททใ่ี ชบ ังคบั อยูเดิมในบรเิ วณพื้นท่ดี งั กลา ว ใหมลี ักษณะเปน การควบคุม ท้ังนี้ กฎกระทรวงใหใชบังคับผงั เมืองรวมกรุงเทพมหานครที่ไดม ีการใชบังคับมาอยางตอ เน่ืองตงั้ แตกฎกระทรวง ฉบับท่ี แบบซอนทับ (Overlay Control) บนแผนผังและขอกําหนดการใชประโยชนท่ีดินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร ท้ังนี้ 116 พ.ศ. 2535 กฎกระทรวง ฉบับที่ 414 พ.ศ. 2542 กฎกระทรวงใหใชบังคับผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 และ นอกเหนอื จากการยกเลิกการควบคมุ ชนดิ หรือประเภทอาคารเพอื่ ขจดั ปญ หาการซ้ําซอ นกบั ขอ กาํ หนดการใชประโยชนท ด่ี ินของผัง กฎกระทรวงใหใชบ ังคับผงั เมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ที่ใชบ ังคับอยูในปจ จุบัน ไดกาํ หนดบรเิ วณกรุงรตั นโกสินทรชั้นใน เมืองรวมแลว ขอบัญญัติดังกลาวยังจาํ เปนตอการควบคุม “ประเภท ลักษณะ แบบ รูปทรง สัดสวน ขนาด เน้ือท่ี และที่ตั้งของ บรเิ วณกรงุ รัตนโกสินทรช้ันนอก และบรเิ วณฝง ธนบรุ ตี รงขามบรเิ วณกรงุ รตั นโกสนิ ทร เปน การใชป ระโยชนท ่ีดินประเภทอนรุ กั ษเพื่อ อาคาร” และ “ลักษณะ ระดับ ความสูง เน้ือท่ีของที่วางภายนอกอาคาร หรือแนวอาคาร” ตลอดจน “ระยะหรือระดับระหวาง สงเสริมเอกลักษณศิลปวัฒนธรรมไทย (ศ.1 และ ศ.2) และไดกําหนดบริเวณพื้นที่ตอเน่ืองกรุงรัตนโกสินทรช้ันนอก เปนการใช อาคารกับอาคารหรอื เขตทด่ี นิ ของผอู ื่น หรือระหวางอาคารกบั ถนน ตรอก ซอย ทางเทา ทาง หรือที่สาธารณะ” ตามมาตรา 8 (1) ประโยชนทด่ี ินประเภททอ่ี ยูอ าศยั หนาแนนมาก (ย.8) พาณิชยกรรม (พ.3) และสถาบนั ราชการ การสาธารณปู โภคและสาธารณูปการ (7) และ (8) แหง พระราชบัญญตั ิควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ตามลําดับ เพือ่ ใหมีมาตรการควบคุมอาคารทจี่ ําเปนตา ง ๆ ไดแก แนว (ส.) อยางไรก็ตาม การควบคมุ การใชป ระโยชนท่ดี ินในบรเิ วณกรงุ รตั นโกสนิ ทรชน้ั ใน บรเิ วณกรุงรัตนโกสินทรช ั้นนอก และบริเวณฝง อาคาร (Built to Line) รูปดานหนาอาคาร (Façade Control) ฯลฯ ในบริเวณกรุงรัตนโกสินทรชั้นใน บริเวณกรุงรัตนโกสินทร ธนบุรตี รงขา มบรเิ วณกรงุ รัตนโกสินทร ท่ีไดก ําหนดเปน การใชประโยชนท ดี่ ินประเภทอนุรักษเพอ่ื สงเสริมเอกลกั ษณศลิ ปวัฒนธรรม ชั้นนอก และบริเวณฝงธนบุรีตรงขามบริเวณกรุงรัตนโกสินทร ตลอดจนบริเวณพ้ืนท่ีตอเน่ืองกรุงรัตนโกสินทรช้ันนอกที่มีความ ไทย (ศ.1 และ ศ.2) มีปญ หาในทางปฏิบัตเิ นอื่ งจากไมส ามารถทราบถงึ ประเภทการใชป ระโยชนทีด่ ินท่ีแทจ ริงซึ่งประกอบดว ย การใช เหมาะสมตอ ไป ประโยชนที่ดินประเภทที่อยูอาศัย พาณิชยกรรม และสถาบันราชการ การสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ จึงสมควรตอการ ปรับเปล่ียนแผนผงั และขอกําหนดการใชป ระโยชนท ่ดี ินของผงั เมืองรวมกรงุ เทพมหานคร (ปรบั ปรงุ คร้งั ที่ 4) ซง่ึ กาํ ลังดําเนนิ การโดย การจัดทาํ มาตรการคุมครองสง่ิ แวดลอ มศิลปกรรม สาํ นกั ผังเมือง กรุงเทพมหานคร โดยเฉพาะอยา งยงิ่ ในบรเิ วณกรุงรตั นโกสินทรชน้ั ใน บริเวณกรุงรตั นโกสนิ ทรช้ันนอก และบรเิ วณฝง การควบคุมใหเปนไปตามแผนผังและขอกําหนดการใชประโยชนท่ีดินของกฎกระทรวงใหใชบังคับผังเมืองรวม ธนบุรีตรงขามบริเวณกรุงรัตนโกสินทร ใหมีรายละเอียดการจําแนกประเภทการใชประโยชนท่ีดินที่ตรงตามวัตถุประสงคในการ กรุงเทพมหานคร โดยอาศัยอํานาจแหงกฎหมายผังเมือง นอกจากจะไมไดใชบังคับกับพ้ืนท่ีที่ไดใชหรือสงวนไวเพ่ือประโยชนใน อนุรักษแ ละพัฒนาบรเิ วณพ้นื ทีด่ งั กลาวตอ ไป ราชการทหาร อกี ท้ังการใชประโยชนท ี่ดินประเภทสถาบันราชการ การสาธารณปู โภคและสาธารณปู การ (ส.) มีขอ กําหนดเพยี ง “ให ใชประโยชนท่ีดินเพอ่ื สถาบนั ราชการ การศาสนา การศึกษา การสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ หรือสาธารณประโยชน” และ นอกจากน้ี ผงั เมอื งรวมกรงุ เทพมหานคร (ปรับปรุงครัง้ ที่ 4) ทีก่ าํ ลังดําเนินการวาง จดั ทํา และใชบ งั คับเปน กฎกระทรวงโดย “การใชประโยชนเพ่ือวตั ถุประสงคอืน่ ใหใชเฉพาะการดําเนินการที่เก่ียวเนื่องกับวตั ถปุ ระสงคต ามวรรคหน่ึงหรือเพ่ือประโยชนแ ก อาศัยอํานาจแหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 อาจกําหนดใหมีมาตรการโอน (ขาย) สิทธิการพัฒนา (Transfer of กิจการของรัฐ” เทาน้ัน อีกท้ังการใชบังคับขอบญั ญัติกรุงเทพมหานคร เร่ือง ควบคุมอาคาร และเร่ือง กําหนดบริเวณหามกอสรา ง Development Right หรือ TDR) เพือ่ สนับสนุนการอนุรกั ษและพฒั นากรุงรัตนโกสินทร โดยใหเ จาของโบราณสถานหรืออาคารที่มี ดัดแปลง ใชหรือเปล่ียนการใชอาคารบางชนิดหรือบางประเภท โดยอาศัยอํานาจแหงพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 คณุ คาในบรเิ วณพนื้ ท่ีดงั กลาวสามารถโอน (ขาย) สิทธิการพัฒนาตามอตั ราสว นพื้นทีอ่ าคารรวมตอพนื้ ทดี่ นิ (Floor Area Ratio หรอื มีกฎกระทรวงตามมาตรา 7 ใหยกเวนสําหรับอาคารของกระทรวง ทบวง กรม อาคารของราชการสวนทองถ่ิน และอาคารของ FAR) ท่ีไมสามารถใชไดตามขอกําหนดการใชประโยชนที่ดินของผงั เมืองรวมกรุงเทพมหานคร ไปยังพื้นท่ีสงเสริมการพัฒนาอืน่ ๆ องคก ารของรัฐท่ีใชใ นราชการ หรอื กิจการขององคก าร หรอื ใชเ พ่อื สาธารณประโยชน โบราณสถาน วดั วาอาราม หรืออาคารตา ง ๆ เชน บรเิ วณพ้ืนที่โดยรอบสถานีรถไฟฟาขนสง มวลชน เปนตน ท่ใี ชเพอ่ื การศาสนา อาคารทท่ี าํ การขององคก ารระหวา งประเทศ หรอื อาคารทีท่ ําการของหนวยงานท่ีต้งั ข้นึ ตามความตกลงระหวาง รัฐบาลไทยกับรัฐบาลตา งประเทศ อาคารที่ทําการสถานทูตหรือสถานกงสลุ ตางประเทศ ตลอดจนอาคารที่กระทรวง ทบวง กรม การแกไขปรบั ปรงุ ขอบัญญตั ิกรุงเทพมหานคร เรอื่ ง กาํ หนดบริเวณหามกอสรา ง ดัดแปลง ใชหรอื เปลยี่ นการใชอาคาร ราชการสวนทองถ่ิน รัฐวิสาหกิจ องคการของรัฐท่ีจดั ตง้ั ขน้ึ ตามกฎหมายหรือหนวยงานอืน่ ของรัฐ จัดใหมีหรือพัฒนาเพอ่ื เปนท่ีอยู บางชนิดหรอื บางประเภท อาศัยสาํ หรับผมู รี ายไดน อย จึงเปนผลใหการควบคมุ ใหเปนไปตามขอ บญั ญตั กิ รุงเทพมหานครไมสามารถกระทาํ ไดก ับอาคารตา ง ๆ ดังกลาวซ่ึงมีอยูเปนจํานวนมากในบริเวณกรุงรัตนโกสินทรชั้นใน บริเวณกรุงรัตนโกสินทรชั้นนอก และบริเวณฝงธนบุรีตรงขาม กรุงเทพมหานครไดออกขอบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง กําหนดบริเวณหามกอสราง ดัดแปลง ใชหรือเปลี่ยนการใช บริเวณกรงุ รัตนโกสนิ ทร ตลอดจนบริเวณพนื้ ทตี่ อ เนอื่ งบริเวณกรุงรตั นโกสนิ ทรชัน้ นอก อาคารบางชนิดหรือบางประเภท โดยอาศัยอํานาจแหงพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ซ่ึงครอบคลุมพื้นท่ีบริเวณ กรุงรัตนโกสินทรช้ันใน (พ.ศ. 2528) บริเวณกรุงรัตนโกสินทรช้ันนอก (พ.ศ. 2530) และบริเวณฝงธนบุรีตรงขามบริเวณ 1 กฎหมายผังเมืองฉบบั ท่ใี ชบังคบั อยใู นปจ จุบนั คือ พระราชบญั ญัตกิ ารผังเมอื ง พ.ศ. 2518 สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

ก-2 แผนผังแมบทการอนรุ ักษแ ละพฒั นากรงุ รตั นโกสินทร– ยทุ ธศาสตรการอนรุ ักษและพัฒนา ดังน้นั เพื่อใหก ารควบคมุ การใชประโยชนทด่ี ินและอาคารในบริเวณกรุงรัตนโกสินทรชั้นใน บรเิ วณกรงุ รัตนโกสินทรช้นั นอก ดํารงรักษาหรือบูรณะสถานท่ีหรือวัตถุที่มีประโยชนหรือคุณคาในทางศิลปกรรม สถาปตยกรรม ประวัติศาสตรหรือโบราณคดี” บริเวณฝงธนบุรีตรงขามบริเวณกรุงรัตนโกสินทร และบริเวณพื้นท่ีตอเน่ืองบริเวณกรุงรัตนโกสินทรช้ันนอกเปนไปอยางมี ตลอดจน “การดาํ รงรกั ษาท่โี ลง ” และ “การสง เสรมิ หรอื บาํ รุงรักษาตนไมเดี่ยวหรอื ตน ไมหมู” ตามมาตรา 28 (5) (ฉ) (ช) และ (ซ) ประสิทธภิ าพมากขน้ึ จงึ จําเปน ตอ การออกกฎกระทรวงโดยอาศยั อาํ นาจกฎหมายสิง่ แวดลอ ม2 เพื่อการกําหนดการใชป ระโยชนท ่ดี นิ นอกจากนี้ การใชบังคับผังเมืองเฉพาะซึ่งตองตราเปน พระราชบัญญตั ใิ หใชบังคบั ผงั เมอื งเฉพาะจะใหอํานาจในการใหไดมาซ่ึงทด่ี ิน เพ่ือรักษาคุณคาของสงิ่ แวดลอมศิลปกรรม การหามการกระทําหรือกิจกรรมใด ๆ ท่ีอาจเปน อนั ตรายหรือเกิดผลกระทบตอคณุ คา โดยการเวนคืนอสังหาริมทรพั ยเ พ่อื ประโยชนแ กการผงั เมอื ง ตลอดจนการใหอาํ นาจแกค ณะกรรมการบริหารการผังเมืองสวนทองถนิ่ ของสิง่ แวดลอ มศลิ ปกรรม การกําหนดประเภทและขนาดของโครงการหรือกิจการของสว นราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือเอกชนทีจ่ ะทํา ในการสัง่ การใหมีการรอ้ื ยาย หรอื ดดั แปลงอาคารตามท่ผี ังเมอื งเฉพาะกําหนด การกอ สรา งหรือดําเนินการในพืน้ ทนี่ น้ั ใหมหี นาทีต่ องเสนอรายงานการวิเคราะหผลกระทบส่ิงแวดลอม การกําหนดวิธกี ารโดยเฉพาะ รวมทง้ั การกาํ หนดขอบเขตหนาที่และความรับผดิ ชอบของสว นราชการท่ีเกย่ี วของ เพอื่ ประโยชนในการรวมมือและประสานงานให เกดิ ประสทิ ธภิ าพในการปฏบิ ัตงิ าน เพ่อื รกั ษาคุณคาของสงิ่ แวดลอ มศิลปกรรม ตลอดจนมาตรการคุมครองอื่น ๆ ตามทเี่ หน็ สมควร และเหมาะสมแกส ภาพของพื้นทีน่ ัน้ ๆ ทั้งนี้ มาตรการควบคุมสิง่ แวดลอมศลิ ปกรรมในบริเวณกรุงรัตนโกสินทรชั้นใน บริเวณกรุงรัตนโกสนิ ทรช้ันนอก บริเวณฝง ธนบุรีตรงขามบรเิ วณกรุงรัตนโกสนิ ทร และบริเวณพื้นที่ตอเน่อื งบริเวณกรุงรัตนโกสินทรช้ันนอกซ่งึ มีสาระสําคัญประกอบดวยแนว ทางการออกแบบ (Design Guideline) ในดานตา ง ๆ ไดแก ตําแหนงทีต่ ง้ั ขนาดหรือมวลอาคาร รปู แบบทางสถาปตยกรรมและภูมิ สถาปตยกรรม สีและวัสดุ การติดต้ังอุปกรณประกอบอาคาร ฯลฯ จะเปนกรอบกํากับการวางผังและการออกแบบอาคารและ สิ่งกอสรางทั้งของภาคเอกชนและภาครัฐ ทั้งในการควบคุมการใชประโยชนที่ดินและการกระทําหรือกิจกรรมใด ๆ ที่อาจเปน อันตรายหรือเกดิ ผลกระทบตอคณุ คาของสิ่งแวดลอ มศลิ ปกรรม การกําหนดประเภทและขนาดของโครงการหรอื กจิ การทีต่ องจดั ทํา รายงานการวเิ คราะหผลกระทบสิ่งแวดลอ ม ตลอดจนการกาํ หนดขอบเขตหนาทีแ่ ละความรับผดิ ชอบของภาคสวนตาง ๆ ที่เกยี่ วขอ ง กบั การดาํ เนนิ การใหเ ปน ไปตามแผนผงั แมบทการอนรุ กั ษและพัฒนากรงุ รัตนโกสนิ ทร การวาง จัดทาํ และดาํ เนินการใหเ ปนไปตามผังเมืองเฉพาะ พระราชบัญญตั กิ ารผงั เมอื ง พ.ศ. 2518 ไดกําหนดในมาตรา 29 วรรค 1 ให “เมือ่ ไดมีกฎกระทรวงใหใชบ งั คบั ผงั เมืองรวม ณ ทองท่ีใดแลว ถาเจาพนักงานทองถน่ิ ของทองที่น้ันเห็นสมควรจะจัดใหมีการวางและจดั ทําผังเมืองเฉพาะขึ้น หรือจะขอใหกรม โยธาธิการและผังเมืองเปนผูวางและจัดทําผังเมืองเฉพาะก็ได ผังเมืองเฉพาะจะตองสอดคลองกับผังเมืองรวม” ดังน้ัน “ผังเมือง เฉพาะ” ซึ่งโดยนิยามตามมาตรา 4 แหงพระราชบัญญัติดังกลา ว หมายถึง “แผนผังและโครงการดาํ เนินการเพ่ือพัฒนาหรือดํารง รกั ษาบรเิ วณเฉพาะแหง หรือกจิ การทเี่ กีย่ วขอ ง ในเมืองและบรเิ วณทีเ่ ก่ยี วของหรือชนบท เพ่อื ประโยชนแ กการผงั เมอื ง” ยอมใชเ ปน เครอ่ื งมือทางกฎหมายทก่ี รงุ เทพมหานครโดยสาํ นักผังเมอื งในฐานะเจา พนักงานทองถิ่นจะวาง จัดทํา และดาํ เนนิ การใหเปนไปตาม ผังเมืองเฉพาะเพ่อื อนุรักษและพัฒนากรุงรัตนโกสินทรในบริเวณพ้ืนท่ีตา ง ๆ ไดแก ผังเมืองเฉพาะเพื่อการอนุรักษฟนฟูเมืองและ สงเสริมการทองเที่ยวริมฝงแมน้ําเจาพระยา (Riverfront Development) ยานทาพระจันทร-ทาชาง-ทาเตยี น ยานเยาวราช-ทรง วาด และยานปากคลองตลาด และผังเมืองเฉพาะเพ่ือการพัฒนาพ้ืนท่ีเปลี่ยนถายการสัญจร (Transit Oriented Development หรอื TOD) บริเวณโดยรอบสถานีรถไฟฟาขนสง มวลชนสถานีสนามไชย สถานีรว มวงั บรู พา-สามยอด สถานวี ัดมงั กรกมลาวาส สถานี อสิ รภาพ สถานสี นามหลวง และสถานรี วมผา นฟา -อนุสาวรียประชาธปิ ไตย สถานหี ลานหลวง สถานศี ิรริ าช สถานบี างขุนพรหม และ สถานีสะพานพุทธ เปนตน ทั้งนี้ ผังเมืองเฉพาะจะมีองคป ระกอบสําคัญทั้งที่เปน “แผนผังแสดงบริเวณที่ตั้งของสถานท่ีหรือวัตถทุ ี่มีประโยชน หรือ คุณคาในทางศลิ ปกรรม สถาปต ยกรรม ประวัตศิ าสตรหรอื โบราณคดีที่จะพึงสงเสริมดํารงรกั ษาหรอื บูรณะ” รวมทง้ั “แผนผังแสดง บริเวณท่ีมีทรพั ยากรธรรมชาติหรือภมู ิประเทศที่งดงามหรือมีคณุ คาในทางธรรมชาติ เชน ตนไมเดี่ยวหรือตนไมหมูทจี่ ะพึงสงเสรมิ หรอื บาํ รงุ รักษา” ตามมาตรา 28 (3) (ฉ) และ (ช) ตลอดจนรายการประกอบแผนผังตามมาตรา 28 (4) และขอ กําหนด “การสงเสริม 2 กฎหมายส่งิ แวดลอมฉบบั ทีใ่ ชบ ังคับอยใู นปจ จบุ ันคอื พระราชบัญญัติสง เสรมิ และรกั ษาคุณภาพสง่ิ แวดลอมแหง ชาติ พ.ศ. 2535 สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอม

แผนผงั แมบ ทการอนรุ ักษและพัฒนากรุงรตั นโกสินทร - ยทุ ธศาสตรการอนรุ ักษแ ละพัฒนา ข-1 ภาคผนวก ข รายการ ขอ กาํ หนดการใชประโยชนทดี่ ิน กฏกระทรวง / ขอ บญั ญัติทอ งถิ่น มาตรการคมุ ครองส่งิ แวดลอม แนวทางการอนุรกั ษเ มือง (Urban Conservation Guideline) และเครอื่ งมือทางกฎหมาย ในผงั เมอื งรวม (ควบคุมอาคาร) (พ้นื ที่คมุ ครองส่ิงแวดลอ ม) การดําเนินการอนุรักษเมืองใหมีประสิทธิภาพจําเปนอยางยิ่งท่ีตองมีการพัฒนาแนวทางการอนุรักษเมือง (Urban - อตั ราสวนพื้นทว่ี างอันปราศจาก - ลกั ษณะ ระดับ เน้อื ที่ของทว่ี าง - กําหนดประเภทและขนาดของ Conservation Guideline) เพื่อเปน เครอ่ื งมือในการกํากบั ภาพรวมของการพัฒนาในบริเวณท่มี ีเอกลกั ษณท างสถาปตยกรรม เชน มี ส่งิ ปกคลุมของแปลงทีด่ ินท่อี าคาร ภายนอกอาคาร หรอื แนวอาคาร โครงการหรอื กิจการของสวน อาคารเการูปแบบเดียวกันอยูเปนจํานวนมาก ตองการท่ีจะรักษาความสมบูรณของการรวมกลุมอาคารเอาไว หรือในบริเวณที่ ตง้ั อยตู อพื้นท่ีใชสอยรวมของ - ระยะหรอื ระดบั ระหวา งอาคารกับ ราชการ รัฐวิสาหกจิ หรอื เอกชน ตองการเนนความโดดเดนของอาคารท่ีเปนภูมิสัญลักษณ (Landmark) ก็สามารถใชเปนเคร่ืองมือเพ่ือกํากับการพัฒนาในบริเวณ อาคาร อาคาร หรอื เขตท่ีดนิ ของผอู นื่ หรือ ทีจ่ ะทําการกอ สรางหรือ โดยรอบไดเ ชน กนั - ระยะถอยรน จากแนวธรรมชาติ ระหวางอาคารกับถนน ตรอก ซอย ดําเนนิ การในพื้นที่นั้น ใหมีหนาที่ ถนน แนวเขตที่ดนิ อาคาร หรือ ทางเทา หรอื ที่สาธารณะ ตองเสนอรายงานการวเิ คราะห ท้ังน้ี แนวทางการอนุรักษเมืองท่ีพัฒนาข้ึนน้ัน มีประโยชนในเชิงการสรางความเขาใจรวมระหวางผูมีสวนไดสวนเสีย สถานที่อื่น ๆ ทีจ่ าํ เปน - พื้นทห่ี รือสิง่ ทสี่ รางข้ึนเพ่อื ใชเ ปนที่ ผลกระทบสิ่งแวดลอม มากกวา การใชบงั คบั เปน กฎหมาย เนื่องจากในปจ จบุ นั ระบบกฎหมายของประเทศไทยยงั ไมมีชองทางท่จี ะนําแนวทางการอนุรักษ - ขนาดของแปลงท่ีดินทจี่ ะ จอดรถ ที่กลบั รถ และทางเขา ออกของ - กาํ หนดวธิ ีจัดการโดยเฉพาะ เมืองดังกลาวมาบงั คบั ใชโ ดยตรง หากตอ งมีการแปลความจากแนวทางดงั กลาวเพ่อื นําเน้อื หาบางสว นของแนวทางการอนุรักษเมือง อนญุ าตใหสรางอาคาร รถสาํ หรับอาคารบางชนิด หรือบาง สําหรบั พ้ืนทีน่ ั้น รวมทัง้ การ น้ันมาจัดทําเปนขอกฎหมายเพื่อบังคับใชตามกลไกที่มีอยู ซึ่งเมื่อพิจารณาแลวในปจจุบันมีชองทางท่ีสามารถดําเนินการได 3 - ขอกําหนดอ่นื ที่จาํ เปนโดย ประเภท ตลอดจนลกั ษณะและขนาด กําหนดขอบเขตหนา ทแี่ ละความ ชองทางคอื 1) การตราเปน ขอกําหนดการใชประโยชนทดี่ ินในผงั เมืองรวม ตามพระราชบัญญัติการผังเมอื ง พ.ศ.2518 2) การตรา รฐั มนตรปี ระกาศกําหนดตาม ของพ้นื ทห่ี รือสง่ิ ที่สรางขึ้นดังกลา ว รับผิดชอบของสวนราชการท่ี คาํ แนะนําของคณะกรรมการผัง - บรเิ วณหา มกอ สรา ง ดัดแปลง รื้อ เกย่ี วของ เพื่อประโยชนในการ เปนกฎกระทรวงหรือขอบัญญัติทองถ่ิน ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 และ 3) การกําหนดเขตพ้ืนที่คุมครอง เมือง ถอน เคลอื่ นยาย และใชหรอื เปลี่ยน รว มมือและประสานงานใหเ กิด สงิ่ แวดลอ มและกาํ หนดมาตรการคุมครองสงิ่ แวดลอม ตามพระราชบญั ญัติสงเสริมและรักษาสง่ิ แวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535 ซง่ึ แต การใชอาคารชนิดใดหรือประเภทใด ประสิทธภิ าพในการปฏิบตั งิ าน ละชองทางมอี งคประกอบในการควบคุมท่แี ตกตา งกัน ตามที่ระบเุ อาไวใ นกฎหมายดังนี้ - หลักเกณฑ วิธีการและเง่ือนไขในการ เพอื่ รักษาสภาพธรรมชาติหรอื กอ สราง ดดั แปลง รอื้ ถอน เคลอ่ื นยาย ระบบนิเวศนตามธรรมชาตหิ รือ รายการ ขอ กาํ หนดการใชป ระโยชนท่ดี ิน กฏกระทรวง / ขอ บัญญัตทิ องถิ่น มาตรการคมุ ครองสิ่งแวดลอ ม ใชหรือเปลยี่ นการใชอาคาร คณุ คา ของสิง่ แวดลอมศิลปกรรม ในผังเมอื งรวม (ควบคุมอาคาร) (พ้นื ท่ีคุมครองส่ิงแวดลอ ม) - หลักเกณฑ วธิ กี ารและเง่ือนไขในการ ในพนื้ ท่ีนั้น องคประกอบใน ขออนุญาต การอนุญาต การตออายุ - กาํ หนดมาตรคมุ ครองอน่ื ๆ การควบคุม (มาตรา 17 พ.ร.บ.การผังเมอื ง (มาตรา 8 พ.ร.บ.ควบคมุ อาคาร (มาตรา 44 พ.ร.บ.สง เสริมและรักษา ใบอนุญาต การออกใบรับรอง และการ ตามที่เห็นสมควรและเหมาะสมแก พ.ศ.2518) พ.ศ.2522) คุณภาพสง่ิ แวดลอม พ.ศ.2535) ออกใบแทนตามพระราชบัญญตั ินี้ สภาพของพื้นท่ีน้ัน - หนา ท่ีและความรับผิดชอบของ (ตวั หนา คือสวนที่ - ประเภทหรอื ขนาดกจิ การท่ีจะ - ลกั ษณะ แบบ รูปทรง สัดสวน เน้อื ที่ - กาํ หนดการใชป ระโยชนใ นทีด่ นิ ผอู อกแบบ ผคู วบคมุ งาน ผดู าํ เนนิ การ ผู มคี วามเกี่ยวของ อนุญาตหรือไมอนุญาตให และที่ตั้งของอาคาร เพื่อรักษาสภาพธรรมชาติ หรอื มิ ครอบครองอาคาร และเจาของอาคาร กบั แนวทางการ ดาํ เนินการ - การรับนาํ้ หนัก ความตานทาน ความ ใหกระทบกระเทือนตอระบบ - คณุ สมบตั เิ ฉพาะและลกั ษณะตองหาม อนุรกั ษเมือง) - ประเภท ชนิด ขนาด ความสงู คงทน ตลอดจนลกั ษณะและคณุ สมบตั ิ นิเวศนตามธรรมชาติ หรอื คุณคา ของผูตรวจสอบ ตลอดจนหลักเกณฑ และลักษณะของอาคารท่จี ะ ของวัสดทุ ใ่ี ช ของส่ิงแวดลอมศิลปกรรม วธิ ีการ และเงอ่ื นไขในการขอข้ึน อนุญาตหรือไมอ นุญาตใหส ราง - การรบั นํา้ หนกั ความตานทาน และ - หามการกระทําหรอื กจิ กรรมใด ๆ ทะเบยี น และการเพกิ ถอนการขึ้น - อัตราสว นพื้นท่ีอาคารรวมกันทกุ ความคงทนของอาคาร หรอื พ้ืนดนิ ท่ี ที่อาจเปน อนั ตราย หรอื กอ ใหเกิด ทะเบยี นเปน ผตู รวจสอบ ชั้นของอาคารทกุ หลังตอพน้ื ที่ รองรับอาคาร ผลกระทบในทางเปล่ยี นแปลง - หลักเกณฑ วธิ ีการ และเงือ่ นไขในการ แปลงท่ดี ินท่ใี ชเ ปนทีต่ ัง้ อาคาร - แบบและวธิ ีการเก่ียวกับการติดต้ัง ระบบนเิ วศนของพืน้ ทนี่ น้ั จาก ตรวจสอบอาคาร ตดิ ต้ังและตรวจสอบ - อตั ราสว นพื้นท่ีอาคารปกคลุมดิน ระบบการประปา ไฟฟา กาซ และการ ลักษณะตามธรรมชาติ หรือ อุปกรณป ระกอบของอาคาร ตอ พน้ื ทีแ่ ปลงทดี่ ินทใ่ี ชเ ปนท่ีตั้ง ปองกันอคั คีภยั เกิดผลกระทบตอคุณคาของ - ชนดิ หรือประเภทของอาคารทเ่ี จาของ อาคาร - แบบและจาํ นวนของหอ งน้ําและหองสวม สง่ิ แวดลอ มศลิ ปกรรม อาคาร หรือผคู รอบครองอาคารตองทาํ - ระบบการจดั แสงสวา ง การระบาย การประกันภัยความรบั ผดิ ตามกฎหมาย อากาศ การระบายนํ้า และการกําจดั ตอชีวิต รา งกาย และทรัพยสินของ ขยะมลู ฝอยและสงิ่ ปฏิกูล บุคคลภายนอก สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอม

ข-2 แผนผงั แมบ ทการอนุรักษแ ละพัฒนากรุงรตั นโกสินทร– ยทุ ธศาสตรการอนรุ ักษแ ละพัฒนา ผังเมืองรวมเปน เครื่องมือทใ่ี ชควบคุมการพัฒนาในภาพรวม การกําหนดขอบเขตของพื้นทคี่ วบคุมจึงมักมีขนาดใหญ และ รายการ กฏกระทรวง / มาตรการคมุ ครองส่ิงแวดลอม จําเปน ตอ งอาศยั หลักการ ความปลอดภัย สาธารณสขุ และสวัสดิภาพของสาธารณะ เปนสําคญั ทําใหไมสามารถกําหนดเปนพื้นที่ กฎหมาย ยอย เชน กลุมตึกแถว ในบางบริเวณได นอกจากนี้การกําหนด ชนิด ขนาด ความสูง และลักษณะของอาคารท่ีจะอนุญาตหรือไม ขอ บญั ญัตทิ องถ่ิน (ควบคุมอาคาร) (พน้ื ท่ีคมุ ครองสิ่งแวดลอม) อนุญาตใหส ราง มกั จะมีขอจาํ กัดในการกําหนดรายละเอยี ด ซึ่งจากการดาํ เนินการวางและจัดทาํ ผงั เมืองรวมท่ีผา นมา ในพ้ืนท่ีที่ถูก หนว ยงานที่รับผดิ ชอบ กําหนดใหเปนพนื้ ทอ่ี นุรกั ษ จะเปนการกําหนดไมใหม กี ารกอสรางอาคารสงู อาคารขนาดใหญ หรือกําหนดความสูงสูงสุดของอาคาร การประกาศขอบเขต พระราชบญั ญตั ิควบคมุ อาคาร พ.ศ.2522 พระราชบญั ญตั ิสงเสริมและรกั ษาคุณภาพ ท่ีอนญุ าตใหกอ สรา งเอาไวเ ทา นน้ั องคประกอบของอาคารทีเ่ ปน รายละเอยี ดในเชิงความงามมักจะไมไดร บั การกําหนดลงไปเนือ่ งจาก ขอ จาํ กัดขา งตน กลา วคอื ผงั เมอื งรวมไมใ ชช องทางทีเ่ หมาะสมในการประยุกตเพ่อื บงั คบั ใชเ นือ้ หาของแนวทางการอนรุ ักษเมืองในเชงิ ส่ิงแวดลอ มแหงชาติ พ.ศ.2535 กฎหมาย กระทรวงมหาดไทย / องคก รปกครองสวนทองถ่ิน กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอม กฎกระทรวงและขอบญั ญัตทิ อ งถน่ิ ทอี่ อกตามพระราชบญั ญตั ิควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 เปน ชองทางท่ีมีประสทิ ธภิ าพและ ตอบโจทยของการกําหนดพ้ืนท่ีอนุรักษเปนพ้ืนท่ียอยมากกวา เม่ือเปรียบเทียบกับขอกําหนดในผังเมืองรวมในขางตน เน่ืองจาก ตราเปน กฎกระทรวง ตราเปน กฎกระทรวง สามารถกาํ หนดบรเิ วณหา มกอ สราง ดดั แปลง รื้อถอน เคล่ือนยา ย และใชหรอื เปลยี่ นการใชอ าคารชนิดใดหรือประเภทใดในพน้ื ท่ที ี่มี ขนาดเล็กกวา เชน กรณขี องกลุมตึกแถว หรือพน้ื ท่ียา น และสามารถกาํ หนดรายละเอียดในการกอ สรางไดเ ปนลักษณะแบบ รปู ทรง (มาตรา 8 เพอ่ื ประโยชนแ หงความมั่นคงแขง็ แรง (มาตรา 43 ในกรณที ี่ปรากฏวาพ้ืนทใี่ ดมลี ักษณะ สดั สวน เนือ้ ที่ และทตี่ ง้ั ของอาคาร ซงึ่ สามารถประยกุ ตใหเขา กับรายละเอียดของอาคารท่ีตอ งการเก็บรกั ษาไว แตในทางปฏิบตั จิ นถงึ ปจ จุบนั ขอบญั ญตั ิทอ งถ่นิ กรุงเทพมหานครตามกฏหมายควบคมุ อาคารท่ีเก่ยี วขอ งกับประเด็นการอนุรักษ มักเปน การกําหนดการใช ความปลอดภัย การปองกนั อคั คภี ัย การสาธารณสขุ เปนพ้ืนทต่ี นน้าํ ลําธาร หรือมีระบบนิเวศนต าม ประโยชนท่ีดิน (ซ่ึงเปนเนือ้ หาท่ีควรกาํ หนดไวในผังเมอื งรวม) และความสูงสงู สดุ ของอาคารที่อนญุ าตใหกอสรางเอาไวเ ทาน้ัน สว น ใหญไมไดม รี ายละเอยี ดในเชงิ ลกั ษณะ รูปแบบ รูปทรงของอาคารแตอ ยา งใด การรักษาคณุ ภาพสงิ่ แวดลอม การผงั เมอื ง การ ธรรมชาตทิ แี่ ตกตางจากพน้ื ทอ่ี ่ืนโดยทว่ั ไป หรอื มี สําหรับมาตรการคุมครองส่ิงแวดลอมในเขตพ้ืนที่คุมครองสิ่งแวดลอมน้ัน เปนการออกขอกําหนดตามพระราชบัญญัติ สถาปต ยกรรม และการอํานวยความสะดวกแก ระบบนิเวศนต ามธรรมชาติที่อาจถูกทําลาย หรอื สงเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535 ซ่ึงมีการกําหนดองคประกอบไวอยางกวาง ๆ เชน การกําหนดการใช ประโยชนในที่ดิน การหามการกระทําหรือกิจกรรมใด ๆ ซ่ึงในสวนนี้เน้ือหาสวนใหญจะทับซอนกับขอกําหนดในผังเมืองรวม แต การจราจร ตลอดจนการอื่นท่ีจําเปน เพ่ือปฏิบตั ิตาม อาจไดรับผลกระทบกระเทอื นจากกิจกรรมตา ง ๆ สามารถกําหนดรายละเอียดไดอยางอิสระ ไมไดมีขอจํากัดในการกําหนดไดเฉพาะเนื้อหาท่ีกําหนดไวตามกฎหมายอยางใน กฎกระทรวงและขอบัญญตั ิทอ งถ่ินที่ออกตามกฎหมายควบคุมอาคาร เชนในพ้ืนท่ีจังหวัดภูเก็ตมีการกําหนดรอยละของพื้นทวี่ า ง พระราชบญั ญัตนิ ี้ ใหรฐั มนตรีโดยคําแนะนําของ ของมนษุ ยไ ดโ ดยงา ย หรอื เปนพื้นทีท่ ่มี คี ณุ คา ทาง สําหรับอาคารที่เปนไปตามลักษณะสถาปตยกรรมชิโนโปรตุเกสไวแตกตางจากอาคารทั่วไป เพื่อสนับสนุนใหมีการกอสรางและ ปรับปรุงอาคารใหมีรูปแบบที่กลมกลืมกัน นอกจากนั้นยังสามารถกําหนดประเภทและขนาดของโครงการหรือกิจการของสวน คณะกรรมการควบคุมอาคาร มอี ํานาจออก ธรรมชาตหิ รือศลิ ปกรรมอันควรแกการอนุรักษ และ ราชการ รฐั วสิ าหกจิ หรือเอกชนท่จี ะทาํ การกอสรา งหรอื ดาํ เนินการในพื้นที่นน้ั ใหมหี นา ทตี่ อ งเสนอรายงานการวิเคราะหผลกระทบ ส่ิงแวดลอมได ซง่ึ สามารถกําหนดเงือ่ นไขของโครงการหรอื กิจการใหล ะเอยี ดเพ่อื ใหห นวยงานทีร่ บั ผิดชอบ ไดแ ก สาํ นกั งานนโยบาย กฎกระทรวงกําหนด..) พน้ื ที่นั้นยังมไิ ดถ ูกประกาศกาํ หนดใหเ ปนเขต และแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอมสามารถพจิ ารณาถงึ ความเหมาะสมของโครงการไดอ กี ดว ย อนุรักษ ใหร ฐั มนตรีโดยคาํ แนะนําของ ดังนั้น ชองทางทเี่ หมาะสมสาํ หรบั การนาํ แนวทางการอนุรกั ษเมืองมาบังคบั ใชใหม ีผลทางกฎหมาย ไดแ ก กฎกระทรวงหรือ ขอบัญญัตทิ องถิน่ ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 และการกําหนดเขตพ้ืนที่และมาตรการคุมครองสิ่งแวดลอมตาม ตราเปน ขอ บัญญตั ทิ องถิ่น คณะกรรมการสิ่งแวดลอมแหง ชาตมิ ีอาํ นาจออก พระราชบัญญัติสงเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอมแหงชาติ พ.ศ.2535 ซ่ึงมีรายละเอียดและจุดแข็งจุดออนในการบังคับใชที่ แตกตางกันดังน้ี (มาตรา 9 ในกรณีทไี่ ดม ีการออกกฎกระทรวง กฎกระทรวงกําหนดใหพื้นท่นี ้ันเปนเขตพนื้ ท่ี กาํ หนดเร่อื งใดตามมาตรา 8 แลว ใหราชการสวน คมุ ครองสงิ่ แวดลอ ม) ทองถน่ิ ถือปฏบิ ตั ติ ามกฎกระทรวงน้ัน ... ในกรณีทยี่ งั มไิ ดม ีการออกกฎกระทรวงกําหนดเรอ่ื ง ตราเปนประกาศกระทรวง ใดตามมาตรา 8 ใหราชการสว นทองถิ่นมอี ํานาจ (มาตรา 45 ในพน้ื ทีใ่ ดทไ่ี ดมีการกําหนดใหเ ปนเขต ออกขอ บัญญัติทองถิ่นกําหนดเรอื่ งนนั้ ได อนุรักษ เขตผังเมืองรวม เขตผังเมอื งเฉพาะ เขต ในกรณีที่ไดม ีการออกขอบัญญตั ทิ อ งถิ่นกําหนด ควบคมุ อาคาร เขตนคิ มอุตสาหกรรม ตามกฎหมาย เรอ่ื งใดตามวรรคสองแลว ถาตอมามีการออก วาดว ยการนั้น หรอื เขตควบคมุ มลพษิ ตาม กฎกระทรวงกําหนดเรื่องนั้น ใหข อกําหนดของ พระราชบญั ญตั ินไี้ วแลว แตป รากฏวา มีสภาพ ขอบญั ญตั ิทองถิ่นในสวนทข่ี ัดหรอื แยงกบั ปญ หาคุณภาพสง่ิ แวดลอมรุนแรงเขา ข้ันวกิ ฤตซ่งึ กฎกระทรวงเปน อนั ยกเลิก ... จําเปน ตองไดร บั การแกไขโดยทันที และสว น มาตรา 10 ราชการท่เี ก่ียวของไมมีอํานาจตามกฎหมายหรือไม ในกรณีทีไ่ ดมีการออกกฎกระทรวงกําหนดเร่ืองใด สามารถที่จะทําการแกไขปญ หานีไ้ ด ใหร ฐั มนตรี ตามมาตรา 8 แลว ใหร าชการสวนทองถิ่นมีอํานาจ โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการสงิ่ แวดลอ ม ออกขอ บัญญัตทิ อ งถ่ินในเรอื่ งน้ันไดใ นกรณี แหงชาติ เสนอตอคณะรฐั มนตรขี ออนมุ ัติเขา ดงั ตอ ไปน้ี ดําเนินการเพอื่ ใชมาตรการคุมครองอยา งใดอยาง (1) เปนการออกขอ บัญญัติทอ งถิ่นกําหนด หนึ่งหรอื หลายอยางตามมาตรา 44 ตามความ รายละเอยี ดในเรื่องน้ันเพ่ิมเตมิ จากทีก่ ําหนด จําเปน และเหมาะสม เพอ่ื ควบคุมและแกไขปญหา ไวใ นกฎกระทรวงโดยไมขัดหรือแยงกบั ในพนื้ ที่นั้นได กฎกระทรวงดงั กลา ว สํานักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอม

แผนผังแมบ ทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรุงรัตนโกสินทร - ยุทธศาสตรก ารอนุรกั ษและพฒั นา ข-3 ชอ งทางทงั้ สองเปน ทางเลือกสาํ หรบั การนําเอาแนวทางการอนุรกั ษเ มืองทสี่ มควรจดั ทําในระดบั ยา นมาใชบ งั คบั ดวยตัวบท รายการ กฏกระทรวง / มาตรการคมุ ครองส่งิ แวดลอม กฎหมาย ซง่ึ พืน้ ทก่ี รงุ รตั นโกสินทรต องการรายละเอียดเพ่มิ เตมิ มากกวา ทมี่ อี ยใู นปจ จบุ นั เชน การควบคมุ ความสงู อาคารในบางพน้ื ที่ การประกาศขอบเขต ขอบญั ญตั ิทองถนิ่ (ควบคุมอาคาร) (พ้นื ที่คุมครองส่ิงแวดลอ ม) อาจจําเปน ตองกําหนดใหการควบคุมมคี วามเขม ขนเพิ่มขึ้น เพ่อื ปอ งกันผลกระทบจากการกอ สรา งดานหลังทีอ่ าจทําใหแ หลงมรดก (2) เปน การออกขอ บัญญตั ทิ อ งถ่ินกําหนดเร่อื ง วัฒนธรรมเส่ือมคุณคาไปได หรอื อาจกาํ หนดใหม รี ายละเอียดเพิม่ เตมิ เชน รปู แบบดานหนาอาคาร รปู แบบชองเปด ของอาคาร เพ่ือให น้ันขดั หรือแยง กบั กฎกระทรวงดังกลาว เมอ่ื ไดรบั อนุมตั ิจากคณะรฐั มนตรีตามวรรคหนึ่ง การกอ สรา งและปรบั ปรุงอาคารมีความกลมกลนื และรกั ษาอัตลักษณข องพน้ื ท่ีเอาไวไ ด ดังเชน ในภาพประกอบ เน่ืองจากมคี วามจําเปน หรอื มีเหตผุ ลพเิ ศษ แลว ใหรฐั มนตรีประกาศในราชกิจจานเุ บกษา เฉพาะทองถนิ่ กาํ หนดเขตพนื้ ท่รี ายละเอยี ดเกยี่ วกบั มาตรการ ภาพตวั อยางแนวทางการอนุรกั ษเมืองเก่ยี วกบั การกําหนดความสูงเพอ่ื รกั ษาภูมิทศั นของอาคารอนรุ ักษ คุมครองและกําหนดระยะเวลาท่ีจะใชมาตรการ การออกขอบัญญัตทิ องถ่ินตาม (2) ใหมีผลใชบังคับ คุมครองดังกลาวในพ้นื ที่นั้น) ไดเมือ่ ไดร บั ความเหน็ ชอบจากคณะกรรมการ ควบคุมอาคารและไดร ับอนมุ ตั จิ ากรฐั มนตรี) รายละเอยี ด ตายตวั (ระบุไวในมาตรา 8) ไมต ายตัว (กฎหมายเขยี นไวอยางกวา ง ๆ) การใชงานในปจจบุ ัน สวนใหญเปน การควบคมุ ความสูงของการกอ สรา ง การใชป ระโยชนท่ีดิน / สัดสว นของพื้นที่โลง การควบคุมความสูงของการกอสรางและดดั แปลง และดัดแปลงอาคาร อาคาร การควบคุมปาย การควบคมุ ปาย กลไกการพิจารณา พจิ ารณาตามเน้อื หาทร่ี ะบไุ วใ นกฎกระทรวงหรอื กรณีทเ่ี ปนการเสนอรายงานการวิเคราะห ขอบัญญัตทิ องถน่ิ ตามลายลกั ษณอ กั ษร การขออนญุ าตกอสราง ผลกระทบสิ่งแวดลอมเปนการพจิ ารณาโดย อาคาร คณะกรรมการ จดุ แข็ง เปน การควบคุมการกอสรางและปรบั ปรุงอาคาร เนือ้ หาในพระราชบญั ญตั เิ ปนการกาํ หนดกรอบไว จดุ ออน เปนสาํ คัญ สามารถกาํ หนดพื้นท่ี และรายละเอยี ดได กวาง ๆ สามารถสรา งรายละเอียดอยา งอสิ ระ ตามหัวขอทรี่ ะบไุ วใ นพระราชบัญญตั ิ สาํ หรบั การสง เสริมใหม ีการปรบั ปรงุ สิ่งแวดลอมใน แตละพ้นื ทีไ่ ด และมกี ลไกการจดั ทาํ รายงาน วเิ คราะหผ ลกระทบส่ิงแวดลอมเสรมิ ในการ พจิ ารณาความเหมาะสมของโครงการ โดยไม จําเปน ตองกําหนดขอ กําหนดอยางตายตวั เปน การกําหนดมาตรฐานแบบตายตัว ทําใหเจาของ มคี วามยงุ ยากในการสรา งรายละเอียดของมาตรการ อาคารทีไ่ มเปนไปตามมาตรฐานไมสนใจท่จี ะ ใหส ามารถกระตนุ ใหเ กดิ การเปลี่ยนแปลงอยาง กอสรางใหมห รอื ปรับปรุงอาคาร เน่ืองจาก เหมาะสมได ขอกําหนดทเ่ี ขม งวดอาจทาํ ใหพ ้ืนที่ใชสอยลดลงจาก ท่เี ปนอยใู นปจจุบัน ภาพตวั อยางแนวทางการอนุรักษเ มืองเกยี่ วกบั การกําหนดชองเปด ของอาคารในบางบรเิ วณ (ทมี่ า: สํานกั ผังเมอื ง กรุงเทพมหานคร, โครงการจางท่ีปรกึ ษาประจําเพอื่ สํารวจ วางผัง ออกแบบรายละเอยี ด ประเมินราคาสาํ หรับงานผงั เมือง ปงบประมาณ 2558) สาํ นักงานนโยบายและแผนทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม

ข-4 แผนผงั แมบทการอนรุ ักษแ ละพัฒนากรงุ รตั นโกสินทร– ยทุ ธศาสตรก ารอนุรักษและพฒั นา ในตา งประเทศมีการนาํ แนวทางการอนุรักษเมอื งมาใชในการพิจารณาเพือ่ การอนญุ าตกอ สรางหรือปรับปรงุ อาคาร โดยใช พ้นื ท่ีท่สี มควรจดั ทาํ แนวทางการอนรุ ักษเมอื ง (Urban Conservation Guideline) เอกสารดังกลา วเปนแนวทางพิจารณาโดยอาํ นาจของคณะกรรมการภูมิทศั นเมือง ซ่ึงมีอํานาจในการใชวิจารณญาณเพอ่ื พิจารณา ความเหมาะสมของโครงการตามท่ีผูดําเนินโครงการย่นื เร่ืองมาเพ่อื พจิ ารณา แนวทางการอนุรักษเ มืองดังกลาวนี้ ไมไดเปนเอกสาร พืน้ ท่ี บริเวณยอ ย ประเด็นการจดั ทาํ แนวทางการอนรุ กั ษเมือง ภายในหนวยงานท่ีมีอํานาจหนาที่ในการพจิ ารณาเทา นั้น แตเปนเอกสารทเ่ี ปด เผยตอสาธารณะ เพ่ือผูดาํ เนินโครงการจะไดใ ชเปน (3) บริเวณถนนราชดาํ เนิน ถนนราชดําเนนิ กลาง - ควบคุมรูปแบบดา นหนาอาคารบรเิ วณกลุม อาคารทม่ี คี ุณคา แนวทางในการวางผงั และออกแบบ เพ่อื เสนอโครงการทม่ี คี ุณภาพและเหมาะสมกบั สภาพแวดลอม และไมทาํ ลายคุณคาของแหลง - ควบคมุ ปา ยโฆษณา มรดก ในอนาคตจึงควรจะมีการพิจารณาใหมีการใชวิจารณญาณในการพิจารณาโครงการที่ดําเนินการในพื้นท่ีกรุงรัตนโกสินทร กลาง-ผานฟา เชนกัน โดยไมแบงแยกโครงการของภาครัฐหรือของภาคเอกชน หากแตตองมีการจัดทําแนวทางการอนุรักษเมืองในระดับยาน ถนนตะนาว - ควบคุมความสูงเพมิ่ เตมิ เพื่อรักษาความตอเนอ่ื งของตึกแถวริมถนน และ มกี ระบวนการแตง ตัง้ คณะกรรมการผูทรงคณุ วฒุ แิ ละกระบวนการพจิ ารณาทีเ่ ปด เผย รวมถึงมีการปรับปรงุ กฎหมายเพ่อื ใหม ีข้ันตอน ดงั กลา วในระบบ ทง้ั นพ้ี ืน้ ที่ยานทสี่ มควรใหมีการจัดทาํ แนวทางการอนุรกั ษเ มอื งในพื้นที่กรุงรัตนโกสินทร สามารถสรปุ ไดด ังน้ี ซอยทสี่ ําคัญ - ควบคมุ รูปแบบดา นหนาอาคารบรเิ วณกลุมอาคารท่ีมีคุณคา - ควบคมุ ปา ยโฆษณา ตึกแถวบรเิ วณแพรง นรา - ควบคุมความสงู เพ่มิ เตมิ เพ่ือรักษาความตอเน่ืองของตึกแถวรมิ ถนน และแพรงภูธร - ควบคมุ รปู แบบดานหนาอาคารบรเิ วณกลุมอาคารทม่ี ีคุณคา - สง เสริมการปรบั ปรงุ อาคารอ่ืน ๆ ใหม ีขนาดและรปู แบบที่สอดคลองกบั พน้ื ท่ที ีส่ มควรจดั ทาํ แนวทางการอนรุ ักษเ มอื ง (Urban Conservation Guideline) บริบทโดยรวมของพน้ื ที่ พื้นท่ี บริเวณยอย ประเดน็ การจัดทาํ แนวทางการอนุรกั ษเ มือง - ควบคุมปา ยโฆษณา กรุงรัตนโกสินทร - - ทบทวนการควบคุมความสูงทุกพืน้ ท่ี (อาจใหเ หลอื ทางเลือกเพยี ง 16 (ภาพรวม) เมตร และ 23 เมตร) ถนนบาํ รงุ เมือง - ควบคุมความสงู เพมิ่ เตมิ เพ่ือรกั ษาความตอ เนื่องของตึกแถวรมิ ถนน - ควบคุมรปู แบบดา นหนาอาคารบรเิ วณกลุมอาคารท่ีมีคุณคา (1) บริเวณ ทาชาง– ทา พระจันทร - ควบคุมความสงู เพิม่ เติม เพื่อรกั ษาความตอเนอ่ื งของตึกแถวริมถนน - สงเสริมการปรบั ปรงุ อาคารอ่นื ๆ ใหมีขนาดและรูปแบบที่สอดคลองกับ - ควบคุมรูปแบบดา นหนาอาคารบริเวณกลมุ อาคารท่ีมีคุณคา พระบรมมหาราชวงั - สง เสรมิ การปรบั ปรงุ อาคารอ่นื ๆ ใหมขี นาดและรูปแบบทีส่ อดคลองกับ บริบทโดยรวมของพ้ืนที่ - ควบคุมปายโฆษณา (กรุงรตั นโกสินทรชนั้ ใน) บรบิ ทโดยรวมของพ้นื ที่ - ควบคมุ ปา ยโฆษณา (4) บรเิ วณยานเสาชิงชา ถนนบํารุงเมอื ง - ควบคุมความสงู เพิ่มเติม เพื่อรักษาความตอ เนื่องของตึกแถวรมิ ถนน - ควบคุมรปู แบบดานหนาอาคารบรเิ วณกลุม อาคารทมี่ คี ณุ คา ทาเตียน - ควบคมุ ความสงู เพม่ิ เติม เพื่อรักษาความตอ เนื่องของตึกแถวรมิ ถนน และ ซอยทีส่ ําคญั - สง เสริมการปรับปรงุ อาคารอ่นื ๆ ใหม ีขนาดและรูปแบบทส่ี อดคลองกับ - ควบคุมรูปแบบดานหนาอาคารบริเวณกลุมอาคารท่ีมีคุณคา บริบทโดยรวมของพื้นท่ี - สง เสริมการปรบั ปรงุ อาคารอื่น ๆ ใหม ีขนาดและรูปแบบท่ีสอดคลองกับ - ควบคมุ ปายโฆษณา บริบทโดยรวมของพ้ืนท่ี ถนนเฟองนคร - ควบคุมความสงู เพ่มิ เตมิ เพื่อรักษาความตอเน่อื งของตึกแถวรมิ ถนน - ควบคมุ ปายโฆษณา - ควบคมุ รูปแบบดา นหนาอาคารบริเวณกลุม อาคารทมี่ ีคุณคา (2) บรเิ วณยานบางลําพู ถนนตะนาว - ควบคุมความสงู เพมิ่ เตมิ เพ่ือรักษาความตอ เน่ืองของตึกแถวริมถนน และ - สงเสรมิ การปรับปรงุ อาคารอืน่ ๆ ใหม ีขนาดและรปู แบบท่สี อดคลองกับ ซอยท่ีสําคัญ บริบทโดยรวมของพื้นท่ี - ควบคมุ รูปแบบดานหนาอาคารบริเวณกลุม อาคารที่มคี ุณคา - ควบคมุ ปา ยโฆษณา - ควบคมุ ปายโฆษณา ถนนเจริญกรงุ - ควบคมุ ความสูงเพิ่มเตมิ เพื่อรกั ษาความตอ เน่ืองของตึกแถวรมิ ถนน - ควบคุมรูปแบบดานหนาอาคารบริเวณกลุมอาคารท่มี คี ณุ คา - สง เสริมการปรบั ปรงุ อาคารอนื่ ๆ ใหมีขนาดและรูปแบบทส่ี อดคลองกับ บรบิ ทโดยรวมของพ้นื ท่ี - ควบคมุ ปา ยโฆษณา สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอม