Hat-giong-tam-hon-tap-1

Hatå giöëng têm hönì Nhûäng lúiâ êmë loâng àoá cuãa öng laäo laâm ngûúiâ kyå sô hïët sûcá camã àönå g. - Chaáu hïët sûác caám ún nhûäng gò bacá vûaâ noái. - Anh noiá vúái öng laäo - Coá leä seä chùnè g bao giúâ chaáu quaá bêån rönå vúái chuyïån riïng cuãa mònh maâ khöng àapá laåi nhûäng gi ngûúiâ khaác cênì bùçng lonâ g nhiïåt thaânh caã. Haånh phuác laâ nûúcá hoa - banå khöng thïí vêyí lïn ngûúiâ khacá maâ khöng laâm vûúng vaiâ gioåt lïn chñnh mònh. - George Bernard Shaw 100

Loâng dunä g camã & tònh yïu cuöcå sönë g Têëm lonâ g cö giaoá Coá nhûäng àiïím cao traâo quan tronå g trong cuöcå sönë g chuná g ta, vaâ hêìu hïët chuáng àïuì àïën tûâ sûå khuyïnë khñch cuaã ai ào.á - George Adams Chuná g töi àang trong giúâ hoåc cuaã cö Virginia Deview, khucá khñch cûúiâ , thocå maånh vaâo nhau vaâ baân taán vïì nhûnä g “tin tûác” múiá nhêët trong ngaây, nhû thuöëc chaãi mñ mùtæ maâu tñm àùåc biïåt maâ Cindy àang dunâ g. Cö Deview hùnæ g gionå g vaâ yïu cêuì chuáng töi trêåt tû.å - Bêy giú,â - cö vûâa noiá vûâa móm cûúâi, - cacá em haäy suy nghô vïì nghïì nghiïpå trong tûúng lai cuãa mònh. Caã lúpá dûúâng nhû àönì g loatå haá höcë miïång vò ngacå nhiïn. Nghïì nghiïpå cuaã chuná g töi û? Chuáng töi liïcë nhòn nhau. Chuáng töi chó múái 13, 14 tuöií . Cö giaoá naây thêtå laâ lêní thêní ! Àoá laâ àiïuì maâ khaá nhiïuì àûaá trong boån chuná g töi nhêån xetá vïì cö Deview, ngûúâi coá maiá toác luön buiá lïn vaâ hamâ rùng trïn nhö ra. Bïì ngoaiâ nhû thïë khiïnë cö luön laâ mucå tiïu dïî danâ g cho nhûnä g tiïëng cûúâi khucá khñch vaâ nhûäng cêu àuâa aác nghiïåt cuãa luä hocå tro.â 101

Haåt giönë g têm hönì Cö cunä g hay laâm cho cacá hocå sinh bûcå böiå vò nhûnä g yïu cêìu khùtæ khe cuãa mònh. Hêuì hïtë chuná g töi àïuì xem nheå nùng lûåc cuaã cö. - Phaiã . Têtë caã cacá em phaãi suy nghô vïì nghïì nghiïåp trong tûúng lai cuaã mònh. - Cö hùng haiá noái nhû thïí àêy laâ àiïuì tuyïtå nhêtë maâ cö laâm àûúåc cho hoåc sinh cuãa mònh. - Caác em seä phaãi lamâ möåt àïì taâi nghiïn cûáu vïì nghïì nghiïåp trong tûúng lai cuãa mònh. Möiî em seä phaãi phoãng vêën möåt ai àoá lamâ trong lônh vûcå maâ mònh chonå , röìi thuyïtë trònh trûúcá lúáp. Höm ào,á têtë caã chuná g töi àïuì tan hocå vúái sûå luná g tuná g. Coá ai maâ biïtë mònh muöën laâm gò khi múái 13 tuöií chû?á Tuy nhiïn, töi àaä thu heåp nhûnä g lûaå choån cuaã mònh laiå . Töi thñch nghïå thuêåt, ca haát vaâ viïët vùn. Nhûng vïì nghïå thuêtå thò töi rêët tïå, conâ khi töi hatá caác chõ töi hay hetá lïn: “Naây, laâm ún ngêmå miïång laiå dumâ ài”. Lûåa choån duy nhêtë coân laåi laâ viïët vùn. Vaâ trong nhûäng giúâ lïn lúáp kïë tiïëp cuaã mònh, cö Deview àïìu kiïmí tra chuná g töi: “Chuáng töi àaä ài àêu?“, “Cacá baån naâo àaä choån àûúcå nghïì nghiïpå cho mònh?”. Cuöië cuâng, hêuì hïët chuná g töi àïìu àaä choån àûúåc mötå nghïì naoâ ào;á töi àaä choån nghïì laâm baáo. Àiïìu àoá coá nghôa laâ töi phaiã ài phoãng vêën möåt phoáng viïn baoá chñ bùnç g xûúng bùçng thõt. Àiïuì nayâ laâm töi rêtë lo. Töi ngöiì xuönë g trûúác mùtå ngûúâi phoná g viïn maâ töi gùpå gêìn nhû khöng thïí noiá nöií lúâi naoâ . Öng êëy nhòn töi röìi hoãi: - Chaáu coá mang theo cêy viïtë naâo khöng? Töi lùcæ àêìu. 102

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöåc söëng - Conâ giêëy viïtë thò sao? Töi laiå lùcæ àêuì . Cuöië cunâ g, chùcæ öng êyë nhêån ra laâ töi àang súå haäi vaâ àaä cho töi möåt lúiâ khuyïn hûäu ñch àêuì tiïn àïí coá thïí trúã thaânh möåt nhaâ baoá . - Baác chûa bao giúâ ài àïën bêtë kyâ núi naâo maâ khöng mang theo buát vaâ giêëy viïët ca,ã búiã vò ta chùèng bao giúâ biïtë mònh àang rúi vaâo chöî naoâ . Trong 90 phuát tiïëp àoá, ngûúiâ phoáng viïn àûná g tuöií àaä kïí cho töi nghe toanâ nhûäng cêu chuyïnå vïì caác vuå cûúáp, nhûnä g trûúâng húpå ùn chúi sa àoaå vaâ nhûnä g vuå hoaã hoanå . Öng kïí vïì möåt àamá chaáy bi thamã àaä cûúpá ài sinh manå g cuãa bönë ngûúâi trong gia àònh noå maâ öng khöng thïí naoâ quïn. Öng baoã rùnç g öng vênî coá thïí ngûiã thêyë muâi thõt cuãa hoå àang chayá ... Vaiâ ngaây sau, töi àaä trònh baây baiâ thuyïtë trònh vïì nghïì nghiïåp cuaã mònh trûúcá lúpá hoaân toanâ bùçng trñ nhúá möåt caách say sûa nhû bõ thöi miïn. Töi nhênå àûúcå àiïím A cho toanâ böå cöng trònh cuãa mònh. Khi nùm hocå sùpæ kïtë thucá , mötå vaiâ hocå sinh quaá bêtë manä àaä quyïtë àõnh traã thuâ cö Virginia Deview vò cöng viïcå khoá khùn maâ cö àaä bùtæ chuná g töi lamâ . Khi cö ài àïnë mötå gocá hanâ h lang no,å chuná g àaä cöë hïtë sûcá ênë manå h mötå caiá baná h vaoâ mùtå cö. Cö chó bõ xêy xatá nheå bïn ngoaiâ , nhûng trong lonâ g cö àaä bõ töní thûúng rêtë nùnå g. Nhiïuì ngayâ sau ào,á cö àaä khöng àïnë trûúnâ g. Khi töi nghe àûúcå chuyïnå êyë , ruötå töi nhû bõ ai cùtæ . Töi camã thêyë xêuë höí cho chñnh mònh vaâ nhûnä g àûaá banå cuaã töi, nhûnä g ngûúiâ khöng biïtë lamâ àiïuì gò tötë hún laâ lïn aná 103

Haåt giöëng têm hönì mötå ngûúiâ phuå nûä vò veã bïì ngoaiâ cuaã cö êyë , thay vò thaná phucå nhûnä g phûúng phapá gianã g dayå thuá võ cuaã cö. Nhiïuì nùm sau, töi àaä quïn têtë caã moåi chuyïån vïì cö Deview cunä g nhû nhûnä g nghïì nghiïpå chuáng töi àaä lûaå chonå . Töi vaâo àaiå hocå vaâ tòm kiïëm möåt nghïì nghiïpå múiá . Cha muönë töi ài theo lônh vûcå kinh doanh vaâ dûúnâ g nhû àoá laâ möåt lúiâ khuyïn àuná g àùnæ vaoâ luác bêëy giú,â nhûng oaiá oùm thay töi chùnè g coá lêëy möåt kyä nùng kinh doanh naâo. Thïë röìi töi chúåt nhúá àïnë cö Virginia Deview cunâ g ûúác muönë lamâ phoáng viïn höiì 13 tuöíi. Töi goiå àiïån cho ba me.å - Con seä àöií nghïì - Töi thöng baáo. Mötå sûå im lùnå g nùnå g nïì úã àêuì dêy àiïnå thoaiå bïn kia. - Àöíi sang nghïì gò? - Cuöëi cuâng cha töi cêtë tiïëng. - Nghïì lamâ baáo a!å Töi coá thïí àoåc thêëy sûå khöng vui qua gioång noái cuãa ba meå, nhûng hoå khöng ngùn caãn töi. Hoå chó nhùæc nhúã töi rùçng àêy laâ möåt lônh vûåc àêìy caånh tranh vaâ töi àaä muöën traánh noá nhû thïë naâo. Hoå noiá àuná g. Tuy nhiïn nghïì phoná g viïn baáo chñ àaä àem laiå cho töi àiïìu gò àoá; noá nùçm trong mauá thõt cuaã töi. Noá àem àïnë cho töi sûå tûå do àïí àïën àûúåc vúái têtë caã nhûäng ngûúâi xa laå vaâ hoãi hoå vïì nhûäng àiïuì àaä xaãy ra. Noá luyïån cho töi cacá h àùtå cêu hoiã vaâ tòm àûúcå cêu traã lúiâ trong caã nghïì nghiïpå lênî cuöcå söëng riïng tû cuãa mònh. Noá mang àïën cho töi sûå tûå tin. Trong 12 nùm qua, nghïì phoná g viïn àem laåi cho 104

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöcå söëng töi sûå haiâ lonâ g vaâ rêët nhiïìu àiïìu ngacå nhiïn thuá võ. Töi viïtë moåi chuyïån tûâ nhûnä g keã giïët ngûúiâ àïën nhûäng vuå rúi maáy bay vaâ sau cuâng laâ viïtë theo súã trûúnâ g cuaã mònh. Töi thñch viïët vïì nhûnä g giêy phutá bi thamã vaâ mong manh trong cuöcå sönë g con ngûúiâ , búãi leä töi camã thêëy àiïìu àoá giupá hoå trong mötå phûúng diïån naoâ àoá. Möåt ngaây no,å khi töi nhùæc àiïnå thoaåi lïn, möåt cún soná g kyã niïåm chúåt uaâ vïì trong töi. Töi nhêån ra rùnç g nïuë khöng coá sûå unã g höå cuaã cö Virginia Deview, töi seä khöng coá àûúåc võ trñ hiïnå nay cuaã mònh. Coá leä cö seä chùnè g bao giúâ biïtë àûúåc nïuë khöng coá sûå giuáp àúä cuãa cö, töi àaä khöng trúã thaânh mötå phoná g viïn vaâ möåt nhaâ vùn. Coá thïí töi àang nguåp lùnå trong thïë giúái kinh doanh úã möåt núi naâo ào,á vúiá nhûnä g ruãi ro to lúná bao vêy lêëy töi möiî ngaây. Töi tûå hoiã giúâ àêy coá bao nhiïu hoåc sinh khacá àaä tûnâ g laâ hocå troâ cuãa cö nhênå thûác àûúcå têìm quan troång cuãa baâi têpå nghiïn cûuá vïì nghïì nghiïåp àoá. Ngûúâi ta luön hoãi rùçng: - Anh àaä choån nghïì baoá nhû thïë naoâ ? - A, anh coá biïët khöng, coá mötå cö giaoá ... Töi luön bùæt àêuì nhû thïë vaâ thêmì caám ún cö Deview. Töi mong rùçng nhûäng hoåc troâ cuãa cö khi ngêîm nghô vïì nhûäng ngayâ conâ ài hoåc cuãa mònh, seä conâ giûä laåi trong têm trñ hònh aãnh cuãa möåt ngûúâi giaáo viïn àöåc thên - cö Virginia Deview - rêtë riïng, rêët khaác biïåt cuãa hoå. Coá leä hoå seä camá ún cö êyë trûúcá khi quaá trï.î 105

Haåt giöëng têm höìn Àïm cuöië cunâ g Hayä danâ h thúiâ gian cho moåi ngûúâi quanh mònh – cho duâ àoá laâ möåt viïåc nhoã nhoi. Hayä laâm àiïìu maâ baån chùèng àûúcå hûúnã g lúåi löåc gò ngoaiâ àùåc quyïnì lamâ àiïìu ào.á - Albert Schweitzer Cuå úi, con trai cuå àïnë röìi àêy. - Cö y taá kheä goiå cuå giaâ. Phaiã goiå àïnë mêëy lênì öng laäo múái khoá nhocå múã mùæt ra. Àïm qua, öng àûúcå àûa vaâo bïånh viïån trong tònh traång hön mï do truåy tim vaâ sau khi cêëp cûáu, öng cunä g chó tónh laåi phênì naoâ . Öng loaná g thoaáng nhòn thêëy boáng daáng mötå thanh niïn trong böå quên phucå lñnh thuyã àang àûná g canå h giûúâng mònh. Öng laoä àûa tay ra cêìm lêyë tay chaâng trai. Nhûnä g ngoán tay rùnæ roiã cuãa anh lñnh siïët nheå baân tay mïìm ruä khöng conâ chuát sinh khñ êyë . Cö y taá mang àïën mötå chiïcë ghïë àïí ngûúâi lñnh ngöiì vúiá cha mònh. Suötë àïm, anh lùnè g lùång ngöìi trong cùn phoâng aná h saáng tuâ mu,â nùæm tay öng laoä vaâ noiá vúái öng nhûnä g lúiâ àöång viïn. Öng laäo hêëp höëi nùçm yïn, khöng noiá gò, nhûng tay öng vêîn khöng rúâi banâ tay chanâ g trai. Mùåc nhûnä g tiïëng rò rò cuãa bònh öxy, tiïëng rïn ró cuãa caác bïånh nhên khaác vaâ tiïnë g bûúcá chên cuãa cacá y taá trûcå àïm ra vaoâ phoâng, anh lñnh vênî ngöìi ngay ngùnæ bïn öng laoä . 106

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöcå söëng Cö y taá, thónh thoaãng gheá vaâo thùm nom caác bïånh nhên, luön bùæt gùåp anh lñnh treã thò thêìm nhûäng lúâi an uãi vaâo tai öng. Nhiïìu lêìn, cö chuã yá nhùæc anh chúåp mùæt möåt laát, nhûng anh àïìu tûâ chöëi. Gêìn saáng, öng laäo truát húi thúã cuöëi cuâng. Ngûúâi lñnh cêín thêån àùåt baân tay laånh leäo cuãa öng lïn giûúâng vaâ bûúác ra ngoaâi tòm cö y taá. Anh ngöìi àúåi trong luác cö chuyïín thi haâi öng laäo xuöëng nhaâ xaác vaâ laâm nhûäng thuã tuåc cêìn thiïët. Khi quay laåi, cö y taá ngoã lúâi chia buöìn vúái anh, nhûng khi cö chûa dûát lúâi, anh àaä ngùæt ngang hoãi: - Öng cuå naây laâ ai vêåy? Cö y taá giêåt mònh. - Öng cuå laâ cha anh maâ! - Khöng phaãi àêu. Öng cuå êëy àêu phaãi laâ cha töi. Töi chûa gùåp öng bao giúâ ca.ã - Vêyå sao anh khöng noiá khi töi àûa anh àïnë gùåp öng? - Töi biïtë laâ coá sûå nhêìm lêîn tûâ ngûúâi cêpë pheáp cho töi vïì nha.â Töi nghô coá leä con trai öng cuå vaâ töi trunâ g tïn, truâng quï quaán vaâ coá söë quên giönë g nhau, do àoá ngûúiâ ta múiá nhêmì nhû vêyå . - Ngûúâi lñnh giaãi thñch. - Öng cuå rêët muöën gùåp con trai mònh maâ anh êyë laåi khöng coá mùåt úã àêy. Khi àïnë bïn öng cuå töi nhênå ra laâ cuå àaä yïuë àïnë mûác khöng conâ phên biïtå àûúcå töi vúái con trai cuå nûaä . Biïtë laâ öng rêët cênì coá ai àoá bïn caånh, nïn töi àaä quyïtë àõnh úã laåi. 107

Hatå giönë g têm hönì Quaâ sinh nhêtå Töi ûúcá ao coá mötå ngayâ bönë àûaá con cuaã töi seä àûúcå sönë g trïn mötå àêtë nûúcá khöng coá ai bõ phaná xetá búiã mauâ da cuaã mònh maâ búiã chñnh têm hönì cuaã ngûúiâ êyë . - Martin Luther King Jr. [Chuá thñch: Cêu chuyïnå nayâ àûúcå viïët vaâo nùm 1969 khi maâ naån phên biïtå chuãng töåc úã Myä chûa àûúcå caãi thiïnå .] Sau khi con trai töi hocå lúpá möåt àûúcå mötå tuênì , thùnç g beá vïì nhaâ baáo tin rùçng Roger, hoåc sinh ngûúâi Myä göcë Phi duy nhêët trong lúpá , laâ banå ngoaiâ sên chúi cuaã no.á Töi nuöët nûúác boåt röìi noái: - Hay nhó! Thïë con seä chúi chung vúiá noá bao lêu nûäa thò coá àûáa khacá thay con chúi vúái no?á - ÖÌ, con seä chúi vúái baån êyë maiä maäi meå aå!- Mike traã lúâi töi. Röiì mötå tuêìn sau, töi laåi nghe tin Mike ruã Roger ngöiì chung baân hocå vúiá mònh. Nïëu nhû baån khöng sinh ra vaâ lúná lïn úã têån miïnì nam nûúác Myä xa xöi nayâ , nhû töi àêy, thò banå seä khöng thïí naoâ hiïíu àûúåc nhûnä g tin nayâ khunã g khiïëp nhû thïë naoâ . Töi lêpå tûcá henå gùåp giaoá viïn dayå lúáp con töi. 108

Loâng duäng caãm & tònh yïu cuöåc sönë g Cö giaoá àoán töi vúái àöi mùæt mïtå moãi vaâ àêyì hoaiâ nghi. Cö noái: - Thûa baâ, töi cho laâ baâ cuäng muöën con trai mònh àûúcå ngöìi chung vúái möåt hocå sinh khaác, phaãi khöng a?å Baâ vui loâng chúâ cho möåt laát. Töi cunä g coá möåt cuöcå henå vúái mötå phuå huynh khaác vaâ baâ êyë àang àïnë kòa. Vûâa luác êëy, töi tröng thêyë mötå phuå nûä traåc tuöíi töi bûúcá túái. Tim töi tûå nhiïn àêpå manå h búãi töi àoaná chùæc baâ êëy laâ meå cuaã Roger. Núi baâ toaát lïn veã trêìm lùnå g vaâ hïtë sûác àônh àacå cuaã mötå ngûúiâ phuå nûä coá phêmí caách, nhûng nhûäng àiïuì àoá cunä g khöng giuáp baâ ta giêëu àûúcå nöîi lo lùæng thïí hiïån qua gioång noiá : - Chaáu Roger thïë naâo röìi, thûa cö? Töi mong rùçng con töi vêîn quan hïå töët vúiá nhûnä g àûaá treã khacá . Nïuë khöng nhû thïë, cö cho töi biïët nheá! Baâ ngêåp ngûnâ g khi tûå nïu cêu hoãi: - Chaáu coá laâm àiïuì gò khiïën cö phaãi phiïnì loâng khöng? YÁ töi noái laâ viïåc chauá phaiã thay àöíi chöî ngöiì quaá nhiïìu lênì ! Töi caãm nhêån àûúcå sûå cùng thùèng töåt àöå trong loâng meå cuãa Roger, vò chùæc baâ àaä biïtë roä cêu traã lúâi. Nhûng töi thêëy tûå haâo cho cö giaoá lúpá möåt naây khi nghe cö dõu danâ g àapá : - Khöng coá àêu, thûa ba!â Chauá Roger khöng laâm gò àïí töi phaiã phiïnì lonâ g caã. Chùèng qua trong nhûnä g tuêìn àêuì tiïn, töi cöë gùnæ g chuyïní àöií chöî ngöìi àïí cuöië cunâ g em naoâ cunä g tòm àûúcå ngûúâi baån húåp vúái mònh thöi. 109

Haåt giönë g têm hönì Bêëy giúâ töi múái giúiá thiïuå mònh vaâ noiá rùnç g con trai töi laâ banå cunâ g baân múái cuaã Roger vaâ töi hy vonå g hai àûáa noá seä thûúng mïnë nhau. Ngay luác noiá ra töi àaä biïët nhûäng lúiâ cuãa mònh hoanâ toanâ saáo röîng, chûá tênå àayá lonâ g, töi thûcå sûå khöng muöën àiïuì naây. Nhûng roä raâng laâ cêu noiá êyë àaä lamâ yïn lonâ g meå cuaã Roger. Àaä hai lêìn thùnç g beá Roger múiâ Mike àïën nhaâ mònh chúi, nhûng lênì naoâ töi cunä g viïån lyá do àïí khöng cho con töi ài. Vaâ röiì coá mötå viïcå xaãy ra khiïën cho loâng töi cûá day dûtá maäi khöng thöi khi nghô laåi caách cû xûã cuaã mònh. Vaoâ ngaây sinh nhêtå cuãa töi, Mike ài hoåc vïì cêìm trïn tay mötå túâ giêyë lêmë lem àûúcå gêëp laiå vuöng vûcá . Töi múã ra vaâ nhòn thêyë ba böng hoa vaâ doâng chûä “Chuác mûnâ g sinh nhêåt Cö!” àûúåc viïët nùnæ noát bùnç g butá chò úã mùtå trong túâ giêyë vaâ möåt àöìng cùæc nùm xu. - Roger gûiã tùång meå àoá! -Mike noái - Àoá laâ tiïìn mua sûaä cuaã banå êëy. Khi con noiá höm nay laâ sinh nhêtå cuãa me,å banå êyë nhúâ con mang vïì tùång me.å Banå Roger noiá rùçng meå cuäng laâ meå cuaã banå êëy, vò meå laâ ngûúiâ meå duy nhêtë àaä khöng yïu cêuì banå êyë phaiã àöíi sang baân khacá . 110

Lonâ g duäng camã & tònh yïu cuöåc söëng Banâ tay cö giaoá Banå khöng bao giúâ biïtë àûúcå niïmì hanå h phuác maâ möåt hanâ h àönå g tûã tïë àún giaãn mang àïën seä nhû thïë naâo àêu. - Bree Abel Trong ngaây lïî Taå Ún, möåt cö giaáo daåy lúáp möåt noå àaä baoã nhûnä g hoåc sinh cuãa mònh veä mötå bûác tranh vïì àiïìu gò àoá maâ caác em biïët ún. Cö muönë biïët xem nhûäng àûáa treã tûâ cacá vunâ g phuå cênå ngheâo naân nayâ thêtå sûå mang ún ra sao. Tuy nhiïn cö nghô rùnç g hêìu hïët cacá hocå sinh cuaã cö seä veä nhûnä g bûcá tranh vïì gaâ têy hay nhûnä g chiïcë baân àêyì thûác ùn. Nhûng cö àaä sûãng söët vúiá bûcá tranh cuaã beá Douglas, bûcá tranh möåt baân tay àûúcå veä bùçng netá treã thú rêët àún giaãn. Nhûng baân tay àoá laâ cuaã ai? Caã lúpá àïuì bõ cuönë hutá vúái hònh anã h trûâu tûúnå g àoá. - Em nghô àoá chùcæ laâ banâ tay cuaã Chuáa mang thûác ùn àïnë cho chuná g ta - Mötå em noiá . - Cuãa möåt ngûúiâ nöng dên, - mötå em khaác lïn tiïëng, - búãi vò öng ta nuöi gaâ têy. 111

Haåt giöëng têm hönì Cuöië cunâ g khi nhûäng em khacá àang lamâ baiâ , cö giaáo àïën bïn baân Douglas vaâ hoãi cêåu beá banâ tay àoá laâ cuaã ai. - Àoá laâ banâ tay cö, thûa cö. - Em thêmì thò. Cö nhúá laåi rùnç g vaâo giúâ giaiã lao, cö thûúnâ g hay dùtæ tay Douglas, möåt àûaá beá cö àöåc ñt noiá . Cö cunä g thûúnâ g lamâ thïë vúiá nhûäng banå khaác nhûng vúiá Douglas àiïuì àoá coá yá nghôa rêtë lúná . Coá leä àêy laâ lïî Taå Ún daânh cho moiå ngûúiâ , khöng phaãi cho nhûnä g vêtå chêtë maâ chuáng ta nhêån àûúcå , maâ laâ cho nhûnä g àiïìu, duâ rêtë nhoã nhoi khi ta trao tùång cho ngûúiâ khacá . Têtë caã moiå ngûúâi trïn traiá àêët nayâ àïìu àûúåc sinh ra vúiá mötå thaãm kõch - àoá laâ chuná g ta cênì phaiã lúná lïn. Rêtë nhiïìu ngûúiâ khöng coá dunä g khñ lamâ àiïuì ào.á - Helen Hayes 112

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöåc söëng Ûúác mú beá boãng Khaát voång sêu thùèm nhêtë trong banã chêtë cuaã con ngûúiâ laâ loâng khao khaát àûúcå àaánh giaá vaâ cöng nhêån àuná g àùnæ . - William James Vûaâ bûúcá ra khoiã lúpá vaâ reä vaoâ dayä hanâ h lang chñnh, Amy Hagadorn àaä va phaiã mötå hocå sinh lúpá nùm cao lúná àang chayå àïnë tûâ hûúná g ngûúcå laiå . - Coi chûnâ g maây àoá oùæt con. Cêuå ta naåt nöå cö hoåc sinh lúpá ba naây, röiì lacá h voâng qua ngûúâi cö be.á Kïë àoá cêåu ta nhe rùng cûúiâ khoaái traá khi lêëy tay öm chên phaiã cuãa mònh röiì bùtæ chûúcá bûúác ài caâ nhùcæ cuãa Amy. Amy nhùmæ mùæt laåi möåt lucá : “Khöng themâ chêpë ”, em tûå nhuã röiì ài vïì lúáp hoåc. ÊyË vêyå maâ cho àïnë cuöëi ngaây höm àoá, têm trñ Amy vêîn khöng quïn cûã chó chïë nhaåo cuãa cêåu hocå sinh lucá saná g. Vaâ cêåu ta cuäng khöng phaiã laâ ngûúiâ duy nhêët lamâ thïë vúái em. Ngay tûâ àêuì nùm hocå àïnë giú,â ngayâ naoâ cunä g coá banå chocå gheåo Amy, luác thò nhaåi gionå g noiá cuãa Amy, luác thò bùæt chûúác daáng ài khoá nhoåc cuaã em. Lúáp cuaã em àöng vui lùæm nhûng nhûäng lúâi choåc gheåo àoá khiïnë Amy caãm thêyë laåc loäng vö cunâ g. Bûaä cúm töië höm ào,á Amy lùnå g leä ùn maâ khöng noiá möåt lúiâ naoâ . Biïtë con mònh àaä gùåp chuyïnå khöng vui úã 113

Hatå giönë g têm hönì trûúâng, baâ Patty Hagadorn tùnç g hùæng röìi lïn gioång vui àuaâ thöng baoá möåt tin söët deão. - Àaâi phaát thanh àõa phûúng nùm nay coá múã möåt cuöåc thi viïët vïì àiïìu ûúác Giaáng Sinh. Caác baån haäy mau mau viïët thû gúãi cho öng giaâ Noel vaâ biïët àêu baån seä laâ ngûúâi thùæng cuöåc. Meå nghô rùçng cö beá coá maái toác xoùn maâu vaâng hung àang ngöìi úã baân nïn tham gia ngay thöi! Amy khucá khñch cûúâi vaâ khöng àúiå meå giuåc lênì thûá hai, em lêyë giêyë butá ra. Em àùtå butá viïët donâ g chûä àêìu tiïn: “Thûa öng giaâ Noel”. Trong khi em nùæn notá viïtë , moiå ngûúâi trong nhaâ cöë àoaná xem Amy àang cêuì xin öng giaâ Noel àiïuì gò. Chõ gaái Jamie vaâ meå em àïuì nghô rùçng con bupá bï Barbie thêåt lúán seä laâ ûu tiïn söë möåt trong danh sacá h lúâi ûúác cuaã em. Coân böë cuaã Amy thò àoaná àoá laâ mötå quyïín truyïnå tranh. Tuy nhiïn, Amy khöng hïì heá cho ai biïtë lúiâ ûúcá cuãa mònh. Taåi àaâi phatá thanh cuãa thõ trêën Fort Wayne, bang Indiana, nhûnä g laá thû cuaã cacá em nhoã aâo atå gûãi àïnë dûå thi. Cacá nhên viïn àaä liïtå kï àûúcå rêët nhiïìu moán quaâ khacá nhau maâ caác beá trai beá gaiá úã khùæp núi trong thanâ h phöë ûúcá ao nhêån àûúcå trong ngayâ Gianá g Sinh. Khi àïnë laá thû cuaã Amy, giaám àöëc Lee Tobin àaä àocå ài àoåc laåi noá rêët cêín thênå : “Thûa Öng giaâ Noel! Con tïn laâ Amy, nùm nay con chñn tuöií . Con coá möåt chuyïnå rùæc röëi úã trûúnâ g hocå , khöng biïtë öng coá thïí 114

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöåc sönë g giuáp con àûúcå khöng? Cacá baån cûúiâ nhaåo con vò daná g con ài, caách con chaåy vaâ gioång con noái. Con bõ bïånh baåi naäo. Con chó xin öng cho con coá àûúcå möåt ngaây khöng bõ ai àoá cûúâi nhaoå vaâ chïë giïuî con. Thên aiá , Amy” Traiá tim Lee Tobin àau nhoái khi öng àoåc laá thû êyë . Öng biïtë baiå naäo laâ cùn bïånh lamâ röië loaån cú bùæp maâ coá leä àaä khiïnë cacá baån hoåc cunâ g trûúâng vúái Amy coá nhûäng suy nghô khöng hay. Öng nghô rùnç g töët hún nïn àïí ngûúiâ dên úã Fort Wayne àûúcå biïët vïì cö beá àùåc biïåt naây cuâng lúiâ ûúcá khacá thûúâng cuaã em. Nghô vêyå öng Tobin goiå àiïån thoaåi àïnë toaâ soaån cuãa túâ nhêåt baoá trong vuâng. Ngayâ höm sau, hònh anã h cuaã Amy vaâ laá thû em gûãi cho öng giaâ Noel xuêët hiïnå ngay trïn trang nhêët túâ News Sentinel. Cêu chuyïån vïì em àûúåc lan truyïìn nhanh choáng. Khùæp nûúcá My,ä baoá chñ, àaiâ phaát thanh vaâ àaâi truyïnì hònh àöìng loaåt àûa tin vïì cêu chuyïnå cuãa beá gaái úã Fort Wayne, Indiana, ngûúiâ chó xin mötå moán quaâ Gianá g Sinh giaãn dõ maâ rêtë ênë tûúång: mötå ngaây khöng bõ ai chïë giïuî . Thêåt bêët ngúâ, nhûäng ngaây sau àoá gia àònh Hagadorn àaä liïn tuåc nhêån àûúåc rêtë nhiïuì thû cuaã treã em cunä g nhû ngûúâi lúán tûâ khùæp núi trong nûúcá gûãi àïën cho Amy, rêët nhiïìu thiïåp chucá mûâng Gianá g Sinh vaâ nhûnä g lúâi àönå g viïn. Trong suötë muâa Giaáng Sinh bênå röån àoá, nhûäng caná h thû êëm tònh baån beâ vaâ chia seã cuãa hún hai ngaân ngûúiâ trïn khùæp thïë giúiá àaä gúiã àïnë cho Amy. Trong söë àoá, coá ngûúâi bõ khuyïët têåt, coá ngûúâi 115

Haåt giöëng têm hönì cunä g tûâng bõ chïë giïîu khi conâ beá, nhûng möîi ngûúâi àïuì danâ h cho Amy möåt thöng àiïpå àùåc biïåt. Qua nhûäng laá thû vaâ caná h thiïåp tûâ nhûäng ngûúâi khöng quen khöng biïtë êyë , Amy thoaáng thêyë mötå thïë giúái àêyì ùæp nhûäng con ngûúâi thûåc sûå quan têm àïnë nhau. Vaâ em nhênå ra rùçng khöng coân mötå hònh thûác nhaåo baná g naoâ vaâ khöng mötå gaánh nùnå g chïë giïîu naâo coá thïí lamâ cho em camã thêëy cö àöåc nûäa. Nhiïuì ngûúâi camá ún Amy vò àaä can àamã lïn tiïëng. Nhûäng ngûúiâ khaác khuyïnë khñch em àûnâ g àïí têm àïnë sûå giïuî cútå vaâ hayä ngêíng cao àêìu. Lynn, mötå hoåc sinh lúáp 6 úã Texas àaä viïtë cho Amy: “Mònh muöën kïët banå vúái àùnç g êyë . Mònh nghô nïëu banå àïën thùm mònh thò chuáng ta seä rêët vui àêyë ! Seä khöng ai nhaåo baná g boån mònh, vò nïuë hoå laâm thïë, chuáng ta chùnè g theâm nghe.” Amy àaä àaåt àûúåc àiïuì ûúác cuaã mònh - möåt ngayâ khöng bõ ai chïë giïuî úã trûúâng tiïíu hoåc South Wayne. Cacá giaoá viïn vaâ hoåc sinh trong trûúâng coân ài xa hún nûäa, bùçng caách cunâ g thaoã luêån vúái nhau vïì haânh vi chïë nhaoå seä lamâ cho ngûúiâ khaác caãm thêëy nhû thïë naoâ . Nùm ào,á thõ trûúãng cuãa Fort Wayne chñnh thûác tuyïn böë rùnç g ngaây 21 thaáng 12 seä trúã thanâ h “Ngaây cuaã Amy Hagadorn”. Viïn thõ trûúnã g giaiã thñch rùçng viïcå maånh daån ûúcá xin möåt àiïuì gianã dõ nhû thï,ë Amy àaä nïu möåt têëm gûúng cho têët caã moåi ngûúiâ . - Moåi ngûúiâ , - öng thõ trûúãng noái, - ai cuäng muönë àûúåc àöië xûã mötå caách trên tronå g, àuná g àùæn vaâ nöìng êmë , vaâ hoå xûáng àaná g àûúåc nhêån têtë caã nhûäng àiïìu ào.á 116

Lonâ g duäng camã & tònh yïu cuöåc sönë g Ngûúiâ phuå nûä nhên hêåu Tònh yïu maâ chuáng ta cho ài laâ tònh yïu duy nhêët chuáng ta giûä àûúåc. - Elbert Hubbard Nïuë banå àaä coá lênì viïnë g thùm thanâ h phöë New Orleans xinh àepå , chùcæ hùnè seä coá ai àoá hûúná g dênî banå àïnë khu kinh doanh lêu àúiâ cuaã thanâ h phöë nayâ , núi têpå trung cacá ngên hanâ g, cûaã hiïuå , khacá h sanå vaâ seä chó cho banå thêyë mötå pho tûúnå g àûúcå dûnå g vaoâ nùm 1884, àûná g sûnâ g sûnä g taiå quanã g trûúnâ g nhoã úã àêy. Pho tûúnå g tacå hònh mötå ngûúiâ phuå nûä àang ngöiì trïn caiá ghïë thêpë , tay öm mötå àûaá beá àang ngaã àêuì vaoâ ngûúiâ ba.â Ngûúiâ phuå nûä khöng mêyë xinh àepå vaâ trang phucå cuaã baâ khaá gianã dõ. Baâ mang mötå àöi giayâ vaiã , mùcå vayá trún, trïn vai quanâ g mötå caiá khùn vaâ àöiå mötå caiá muä rönå g vanâ h trïn àêuì . Baâ coá daná g ngûúiâ têmì thûúcá , tröng húi mêpå . Khuön mùtå baâ coá netá àiïní hònh cuaã ngûúiâ AiÁ Nhô Lan vúiá chiïcë cùmç vuöng vûcá . AnÁ h mùtæ cuaã baâ thêtå àùcå biïtå , chuná g nhòn banå mötå cacá h nönì g êmë , chûaá chan tònh camã tûaå nhû aná h mùtæ cuaã mötå ngûúiâ meå danâ h cho àûaá con thên yïu cuaã mònh. 117

Hatå giöëng têm hönì Coá möåt söë àiïuì àaáng ngacå nhiïn vïì bûác tûúång naây. Àoá laâ möåt trong nhûnä g pho tûúnå g àêìu tiïn úã Myä àûúcå tacå àïí tön vinh mötå ngûúiâ phuå nûä. Ngay caã taiå chêu Êu cöí xûa, coá rêët ñt tûúång àaâi àûúåc xêy dûång àïí toã loâng tön vinh phuå nû,ä vaâ nïëu co,á hêìu hïtë chuná g àïuì danâ h cho nhûnä g nûä hoaâng hoùåc cöng nûúng quyïnì quy,á nhûnä g ngûúâi rêtë xinh àeåp vaâ rêtë sang troång. Nhûng pho tûúnå g úã New Orleans nayâ thò hoanâ toaân khacá . Pho tûúnå g naây thuöåc vïì baâ Margaret Haughery, nhûng chùèng ai taiå New Orleans nhúá roä caái tïn àoá. Hoå chó nhúá baâ laâ Margaret. Vaâ àêy laâ cêu chuyïnå vïì baâ Margaret vaâ lyá do taiå sao ngûúâi ta phaiã dûnå g tûúång àïí tûúnã g niïmå baâ. Margaret möì cöi caã cha lêîn meå khi conâ rêtë nho.ã Baâ àûúåc mötå cùåp vúå chöìng treã nhênå laâm con nuöi. Hoå cunä g ngheâo khoá vaâ tûã tïë nhû cha meå ruöåt cuaã baâ. Margaret söëng vúiá hoå àïën lucá trûúnã g thaânh, lêpå gia àònh vaâ sinh möåt con trai. Nhûng khöng may, chùnè g bao lêu sau chöìng, röìi con baâ lêìn lûútå qua àúâi, àïí laåi mònh Margaret quaånh hiu. Tuy ngheoâ nhûng Margaret khoeã manå h vaâ gioãi giang. Baâ khöng àïí àau buönì quêtå nga,ä baâ vênî tiïpë tuåc lamâ viïcå . Baâ uãi quêìn aáo cho möåt tiïåm giùåt uãi suöët ngaây tûâ saáng súám àïën töëi mõt. Vaâ möîi ngaây, qua song cûãa söí núi laâm viïåc, baâ tröng thêëy nhûäng àûáa treã úã traåi möì cöi gêìn àoá laâm viïåc vaâ chúi àuâa. Möåt thúâi gian sau, möåt trêån àaåi dõch xuêët hiïån úã thaânh phöë, cûúáp ài bao sinh maång vaâ laâm cho söë treã cöi cuát tùng lïn. Traåi möì cöi khöng àuã chöî àïí chùm soác caác em, coân caác em thò 118

Lonâ g duäng caãm & tònh yïu cuöcå sönë g àang cêìn möåt chöî dûåa. Chùæc hùèn khöng ai coá thïí nghô rùçng möåt ngûúâi phuå nûä ngheâo heân, söëng bùçng nghïì giùåt uãi, laåi coá thïí trúã thaânh möåt chöî dûåa thên aái maâ caác em beá bú vú àang cêìn àïën. Nhûng Margaret àaä nghô nhû vêåy. Baâ àïnë thùèng traiå möì cöi, noái rùnç g baâ seä trñch mötå phêìn lûúng cuãa mònh tùång cho traiå vaâ ngoaâi ra baâ conâ tònh nguyïnå söëng bïn caånh àïí chùm soác caác em. Baâ cöë gùnæ g lamâ viïåc chùm chó, vaâ chùèng mêyë chöcë , tûâ söë tiïìn lûúng daânh dumå àûúcå , baâ mua mötå cùpå boâ vaâ mötå chiïcë xe chúã haâng nhoã. Möiî saná g, baâ àaánh xe ài giao sûaä cho khacá h haâng vaâ khöng quïn xin nhûnä g thûác ùn coân thûâa tûâ caác khaách saån vaâ nhûnä g nhaâ giauâ coá trong thanâ h phöë vïì cho luä treã àoái lonâ g trong traiå möì cöi. Vaoâ nhûnä g lucá khoá khùn nhêtë , nhiïìu khi chñnh söë thûác ùn thûâa thaäi àoá àaä giupá caác em êëm bunå g. Vúái khoaãn tiïìn baâ Margaret kiïëm àûúåc, möiî tuêìn baâ trñch möåt phênì mang àïën tùång traiå treã möì cöi. Sau vaiâ nùm söë tiïnì êëy ngaây mötå lúán. Do tñnh cêín thênå vaâ gioãi giang, cöng viïcå kinh doanh cuaã baâ ngayâ thïm phatá triïní . Vaâ duâ vêîn cho ài, Margaret vênî kiïëm àûúåc nhiïuì tiïìn hún vaâ mua thïm nhiïìu boâ. Cuöëi cunâ g, bùnç g söë tiïnì tñch luäy, baâ xêy möåt ngöi nhaâ daânh cho treã em möì cöi. Möåt thúiâ gian sau, Margaret mua àûúåc möåt loâ laâm baánh mò, röiì baâ chuyïín sang nghïì giao baná h mò. Vaâ nhûäng àönì g tiïnì kiïmë àûúcå , baâ vênî àïuì àùån trñch ra tùång cho traåi möì cöi. 119

Hatå giönë g têm höìn Röiì cuöcå nöiå chiïnë úã Myä bunâ g nö.í Trong thúiâ buöií loanå ly, bïnå h têtå vaâ àêyì súå haiä êyë , Margaret vênî àaná h chiïcë xe boâ ài giao baná h mò. Baâ luön xoay xúã àïí vûaâ giupá àúä nhûnä g ngûúiâ lñnh àoiá khatá , vûaâ quan têm àïnë nhûnä g em beá möì cöi. Dêuî vêyå , khi chiïnë tranh kïtë thucá baâ cunä g coá àuã tiïnì xêy mötå loâ baná h mò lúná . Àïnë lucá nayâ , khöng ai trong thanâ h phöë khöng biïtë àïnë tïn ba.â Treã em trong khùpæ thanâ h phöë yïu quyá ba.â Cacá doanh nhên tûå haoâ vïì ba.â Nhûnä g ngûúiâ ngheoâ àïnë gùpå baâ xin lúiâ khuyïn baoã . Baâ thûúnâ g ngöiì trûúcá cûaã vùn phonâ g mònh, trong böå vayá bùnç g vaiã dayâ vaâ vúiá caiá khùn nhoã quanâ g trïn cö,í tênå tònh àûa ra lúiâ khuyïn cho têtë caã nhûnä g ai àïnë nhúâ baâ giupá àú,ä bêtë kïí hoå giauâ hay ngheoâ . Cuöåc sönë g dêìn tröi cho àïnë möåt ngayâ , baâ Margaret lùång leä qua àúâi. Lucá àocå di chucá cuaã baâ, ngûúâi ta múái biïët ngoaâi têët caã nhûäng gò baâ àaä hiïën tùång, baâ vênî coân daânh dumå àûúcå 30.000 àö la - möåt söë tiïìn khöng nhoã - vaâ baâ muönë tùång hïët söë tiïnì naây cho têtë caã caác traåi möì cöi trong thaânh phöë, khöng phên biïtå laâ traåi cuãa ngûúiâ da trùnæ g, da àen, ngûúâi Do Thaái, ngûúiâ theo àaoå Thiïn Chuaá hay àaåo Tin Lanâ h. Margaret luön noiá “Têët caã àïuì laâ treã möì cöi nhû nhau”. Vaâ baån biïët khöng, nhûäng yá nguyïån cao àepå cuãa baâ àaä àûúcå kyá bùçng möåt neát gacå h ngang thay cho tïn cuãa baâ, vò Margaret chûa bao giúâ biïtë àoåc hay biïët viïtë ! Khi hay tin baâ qua àúiâ , ngûúiâ dên New Orleans àaä truyïnì tunå g vïì baâ rùnç g “baâ laâ meå cuaã têët caã nhûäng ngûúâi möì cöi me,å laâ baån cuaã nhûnä g ngûúiâ khöng coá banå beâ. Sûå thöng tuïå cuaã baâ khöng trûúâng hocå naâo coá thïí dayå àûúcå . Chuná g ta seä maiä maäi khöng àûúcå quïn 120

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöåc sönë g baâ êëy”. Thïë laâ hoå taåc möåt bûác tûúnå g mang àêmå nhûäng netá quen thuöcå vïì baâ àaä àïí laiå trong têm trñ möîi ngûúiâ , luác baâ àang ngöiì trûúác vùn phoâng riïng hoùcå àaná h chiïëc xe boâ ài chúã hanâ g. Vaâ ngaây nay, pho tûúnå g vêîn sûnâ g sûäng úã àoá, ngay giûäa thanâ h phöë àöng àuác ngûúiâ qua laåi, thïí hiïån têëm loâng kñnh troång cuãa ngûúâi dên New Orleans àöië vúái ngûúiâ phuå nûä coá traái tim vö cunâ g nhên hêåu vaâ caách söëng giaãn dõ tïn laâ Margaret Haughery. 121

Hatå giönë g têm hönì Sûå lûaå chonå cuaã meå Laåc quan laâ têm traång coá thïí khiïnë cho êmë traâ cêtë tiïnë g hatá duâ nûúác trong bunå g noá àang noná g rûåc. - Ngaån ngûä Nga Ngay tûâ nhoã, töi hay thêìm ganh tõ vúái veã àeåp cuãa meå vaâ nhûäng gò meå àaåt àûúåc. Nhûng khi meå bõ liïåt úã tuöíi 31 do u xûúng söëng, thò cuöåc àúâi chuáng töi àaä thay àöíi hùèn - luác êëy töi múái troân 10 tuöíi. Dûúâng nhû chó qua möåt àïm thöi, saáng dêåy meå thêëy mònh bêët àöång trïn giûúâng. Coân töi thò coân quaá treã con nïn khöng thïí hiïíu hïët caái nghôa móa mai cuãa tûâ “khöëi u laânh tñnh”, nhûng chùèng laânh tñnh chuát naâo àöëi vúái meå töi. Trûúác àoá, meå rêët vui veã, thñch giao du vaâ thûúâng múâi khaách àïën nhaâ chúi. Meå cêët cöng haâng giúâ laâm moán thõt nguöåi vaâ baây biïån hoa tûúi. Röìi trong luác moåi ngûúâi khiïu vuä röån raâng thò meå laåi têët bêåt lo sùæp xïëp chöî nguã cho nhûäng ngûúâi baån phûúng xa. Maâ meå thñch khiïu vuä lùæm. Àïën giúâ, töi vêîn nhúá böå àöì daå höåi tuyïåt vúâi cuãa meå - vaáy àen vaâ chiïëc aáo buöåc dêy laâm nöíi bêåt maái toác vaâng oáng aã. Ngaây meå àem vïì àöi giaây goát cao maâu àen, töi cuäng höìi höåp chùèng keám gò meå. 122

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöcå sönë g Töëi àoá, töi khöng noái quaá, meå laâ ngûúâi phuå nûä àeåp nhêët trïn àúâi. Töi tin thûá gò meå cunä g biïët laâm: chúi tennis (meå tûâng gianâ h giaãi thûúãng höìi hoåc àaiå hocå ), may vaá (meå tûå may têët caã quêìn aáo cho chuná g töi), chuåp hònh (meå àaä tûâng thùæng úã cuöcå thi quöëc gia), viïët lacá h (meå phuå traách mötå muåc trïn baáo) vaâ nêuë nûúáng (àùåc biïtå laâ nhûäng moán Têy Ban Nha cho cha). Giúâ àêy, khi khöng thïí laâm nhûäng viïcå êëy nûäa, meå àöië mùåt vúái bïånh têtå cunâ g vúái lonâ g quaã camã vaâ quyïët têm tûúng tû.å Nhûnä g tûâ “taân têåt”, “vêåt lyá trõ liïuå ” àaä trúã thaânh mötå phênì cuãa thïë giúái múái, xa laå maâ chuná g töi vûâa bûúác vaâo. Dêìn dêìn, töi àaä hoåc caách chùm socá meå, thay vò àûúcå meå chùm socá . Röìi viïcå àêyí xe lùn àûa meå vaâo bïëp àaä thanâ h thöng lïå. Meå chó cho töi nghïå thuêtå tóa caâ rötë , khoai têy vaâ cacá h nhaoâ têím miïnë g thõt boâ nûúná g vúiá toãi tûúi, muöëi vaâ bú sao cho ngon. Lêìn àêìu tiïn nghe noái àïën cêy gêyå , töi liïìn phanã àöëi: - Con khöng muöën ngûúiâ meå xinh àeåp cuãa mònh dunâ g gêåy àêu! Meå chó nheå nhaâng baoã : - Thïë con thñch meå ài bùçng gêåy hay khöng bao giúâ ài naâo? Möîi thaânh tñch meå àaåt àûúcå laâ mötå sûå kiïån àaáng nhúá cho caã hai chuáng töi: naoâ sûã dunå g àûúåc maáy àaná h 123

Haåt giönë g têm hönì chûä bùçng àiïnå , laái xe coá thiïët bõ tûå àönå g vaâ lêëy bùnç g thacå sô qua mötå chûúng trònh àùcå biïåt. Meå tòm hiïuí têët caã moiå thûá vïì ngûúiâ khuyïët têåt vaâ chñnh meå lêåp ra nhoám höî trúå mang tïn Gia Àònh Khuyïtë Têtå . Möåt ngaây noå, meå àûa töi vaâ cacá anh àïnë cuöcå hoåp mùåt cuaã höiå . Chûa bao giúâ töi thêëy àöng ngûúâi khuyïët têåt àïën thï.ë Trúã vï,ì töi trúã nïn trêìm tû, caãm thêëy mònh vêîn conâ may mùnæ . Nhiïuì ngûúâi coá tònh caãnh rêët thûúng têm. Meå coân dênî chuná g töi àïnë gùåp nhûnä g ngûúâi baiå naoä - chuná g töi khöng coân bõ söcë nûäa. Meå dayå chuná g töi cacá h giao tiïpë vúái nhûnä g ngûúâi chêåm phatá triïní trñ tuï.å Hoå coá khi conâ dïî mïnë hún möåt söë ngûúiâ “bònh thûúnâ g” khaác. Cha töi thò luön yïu thûúng vaâ àûáng bïn canå h meå. Nghô meå luön chêëp nhênå hoanâ canã h vúiá tinh thêìn lacå quan, tónh taáo nïn hêìu nhû chùnè g khi naoâ töi thêyë buöìn hay phêîn uêtë vïì àiïuì ào.á Töi khöng bao giúâ quïn caái ngaây maâ suy nghô tûå manä àoá trong töi tan nhû botå xaâ phoâng. ÊyË laâ vaoâ mötå dõp gia àònh múã tiïcå luác töi àaä laâ thiïuë nûä. Àuáng lucá hònh aãnh meå duyïn daáng trong böå àöì daå höåi, mang àöi giaây cao goát àaä phai nhatå trong tiïmì thûcá töi, thò töi chúåt bùtæ gùåp meå ngöiì ngoaâi cuöåc vui, móm cûúâi nhòn töi vaâ baån beâ khiïu vuä. Tim töi nhû thùæt laiå trûúác khung canã h tûúng phanã vúiá sûå têtå nguyïìn cuãa meå. Thïë röiì , hònh aãnh meå töi raång ngúiâ àang khiïu vuä böîng uaâ vïì trûúác mùtæ töi. Töi tûå hoiã khöng biïët meå coá camã nhênå giönë g mònh khöng. Mötå cacá h vö thûcá , töi tiïnë vïì phña me,å va,â duâ àöi möi meå àang móm cûúiâ nhûng töi thêyë mùtæ meå 124

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöåc sönë g ngêën lïå. Töi boã chayå vïì phoâng, upá mùtå vaoâ göië khocá nûcá nú.ã Tûâ giêy phuát ào,á töi caãm nhêån sûác manå h tinh thênì cuaã meå - damá chêëp nhêån hy sinh nhûnä g thuá vui mònh yïu thñch. Lúán lïn töi lamâ viïåc trong möi trûúâng caãi taoå phaåm nhên, vaâ meå rêët thñch giuáp àúä töi. Meå àïì nghõ àûúåc dayå cacá h saáng taác vùn chûúng cho caác hocå viïn cuaã töi. Khi khöng thïí àïën nhaâ tuâ àûúåc nûäa, meå vêîn thûúâng xuyïn viïët thû cho ho.å Möåt ngayâ no,å meå nhúâ töi gûãi thû cho möåt tuâ nhên tïn Waymon. Mang maáng nghô mònh sùpæ biïtë thïm àiïuì gò àoá vïì me,å töi xin pheáp meå àoåc laá thû êëy trûúác. Meå àöìng yá. Laá thû viïët: “Öng Waymon thên mïën! Töi àaä suy nghô rêtë nhiïuì vïì laá thû cuaã öng. Öng noiá rùnç g cuöcå sönë g sau nhûnä g chênë song sùtæ thêtå khùcæ nghiïtå . Töi hoanâ toanâ thöng camã vúiá öng. Nhûng khi öng baoã töi khöng thïí hònh dung àûúcå canã h sönë g bõ giam cêmì nhû thïë naoâ thò töi khùnè g àõnh laâ öng àaä lêmì ! Waymon a!å Trïn àúâi coá nhiïìu kiïíu tûå do vaâ nhiïuì daång ngucå tu.â Vaã laiå , àöi khi chñnh chuáng ta tûå taåo ra nhaâ tuâ cho mònh àêyë chû.á ÚÃ tuöíi 31, töi bönî g mêtë khaã nùng ài laiå . Töi àaä camã giacá nhû àêtë lúã dûúiá chên mònh. Têm trñ lênë cênë maiä yá nghô rùnç g, suöët phêìn àúiâ coân laiå mònh seä bõ giam cêmì trong cú thïí mònh, khöng conâ àûúcå tûå do ài laåi, khiïu vuä hoùcå öm cacá con vaâo lonâ g nûaä . Vêtë vaã lùmæ töi múiá chêëp nhênå tònh tranå g cuãa mònh, cöë khöng àùmæ chòm trong sûå buöìn tuiã . Biïtë bao lêìn töi 125

Haåt giöëng têm hönì tûå hoãi liïuå cuöcå àúâi nayâ coá coân àaná g söëng nûaä khöng; luön bõ amá anã h búãi hai chûä “tuâ àaây” vaâ tuyïåt vonå g vò nhûnä g thûá quan troång àöëi vúái mònh àaä mêët ài. Nhûng röiì mötå ngayâ kia töi chútå nhêån ra mònh conâ àûúcå quyïnì chonå lûåa. Nïn cûúâi hay khoác khi gùpå cacá con? Seä trúã thaânh möåt ngûúiâ meå mêîu mûcå hay ngûúâi meå chïtë heáo trong têm tûúãng chuáng? Nïn nguyïìn ruaã hay cêuì xin Thûúång Àïë ban cho sûcá manå h dûåa vaoâ niïìm tin? Töi quyïët àõnh chûâng naoâ conâ sönë g, töi vênî phaãi nöî lûåc; phaiã hanâ h àönå g tñch cûcå ; vaâ cöë múã rönå g biïn giúiá tinh thênì àïí buâ laiå nhûäng haån chïë vïì thïí chêët. Coá nhiïuì danå g tûå do, Waymon a! Khi chuná g ta mêtë mötå tûå do nayâ , àún gianã ta phaiã tòm kiïmë tûå do khacá . Öng coá thïí nhòn trúiâ u amá hoùcå chên trúiâ tûúi àepå qua nhûnä g chênë song. Öng coá thïí laâ têmë gûúng saná g cho lúpá treã hay chõu hoaâ lênî vaoâ nhûnä g keã xêuë . Vïì phûúng diïnå naoâ ào,á giûaä töi vaâ öng àïuì cunâ g chung mötå canã h ngö,å öng Waymon a!å ” Àoåc xong, töi múiá vúä le,ä nhûnä g àiïìu trûúác kia töi coi laâ àûúng nhiïn nay àaä trúã thanâ h nguönì àönå g viïn bñ êní vaâ vö cunâ g maånh me.ä 126

Lonâ g duäng camã & tònh yïu cuöåc sönë g Khöng viïcå gò phaiã lo Cuöcå söëng khöng cöë yá muöën lamâ chuáng ta súå haiä maâ chó muönë chuná g ta thêëu hiïuí noá maâ thöi. - Marie Curie Töi tûâng söëng trong nöiî súå triïnì miïn. Súå phaiã mêtë ài nhûnä g gò mònh àang coá; súå chùèng bao giúâ àaåt àûúcå nhûnä g gò mònh ao ûúác. Seä ra sao nïëu trïn àêìu töi chùnè g conâ súåi toác naâo? Seä ra sao nïëu töi chùnè g bao giúâ coá àûúcå möåt ngöi nhaâ tûúm têët? Seä ra sao nïëu daná g dêpë cuãa töi böîng hoáa ra phuåc phõch, mêët ài veã hêëp dênî ? Seä ra sao nïëu töi mêët viïcå ? Seä ra sao nïuë töi bõ têåt nguyïìn vaâ khöng thïí cunâ g chúi boná g vúiá cacá con? Seä ra sao nïuë töi giaâ yïuë vaâ chùnè g thïí camã nhênå àêyì àuã vaâ khöng coá ñch gò cho nhûnä g ngûúiâ xung quanh? Nhûng cuöåc sönë g luön ûu aiá nhûnä g ai biïët lùæng nghe, vaâ giúâ àêy töi hiïuí : Nïëu trïn àêìu khöng coân súiå toác naoâ , töi seä cöë gùnæ g àïí trúã thaânh mötå keã hoiá àêìu gioãi nhêët. Vaâ töi seä biïët ún 127

Haåt giöëng têm höìn caái àêuì trú chên toác cuaã mònh vênî naãy sinh nhûäng yá tûúãng múiá . Ngöi nhaâ khöng lamâ cho ngûúâi ta haånh phuác. Traiá tim àau khöí àêu thïí thoãa loâng trong möåt ngöi nhaâ röång lúná . Trong khi traái tim tranâ ngêåp niïmì vui seä mang haånh phuác phuã àêyì bêtë kyâ ngöi nhaâ naâo. Nïuë töi danâ h thúiâ gian àïí hoanâ thiïnå têm hönì , tònh camã vaâ trñ tuïå cuaã mònh, thay vò chó chùm chùmæ trau chuötë hònh thïí bïn ngoaiâ , thò töi seä àepå hún lïn möiî ngayâ . Nïuë khöng ai nhênå töi laâm viïåc, töi seä laâm nhûnä g viïåc maâ mònh thñch - trïn àúâi naây liïuå coá gò saná h àûúåc vúiá sûå tûå do thïí hiïnå mònh? Nïuë vò taân têåt maâ töi khöng thïí dayå con caách àaá boná g, thò töi seä coá nhiïuì thúiâ gian hún àïí hûúná g dêîn noá caách xûã trñ nhûnä g àûúnâ g boná g hiïím hoác cuaã cuöåc àúâi. Àiïìu nayâ coá ñch cho chuná g hún. Conâ nïuë nhû tuöíi tacá lêëy ài sûcá khoãe, khaã nùng nhayå beán vaâ thïí lûåc cuãa töi, töi seä trao tùång nhûnä g ngûúiâ quanh mònh sûác manå h cuaã niïìm tin, sûå sêu sùæc cuãa tònh yïu, vaâ sûå treã trung cuaã mötå têm hönì àaä àûúcå àõnh hònh búãi bao chöng gai cuöcå àúâi. Duâ söë phêån töi coá phaiã hûná g chõu nhûnä g mêët maát àau thûúng, nhûnä g thêtë vonå g àùnæ g cay ï chïì àïnë àêu chùng nûäa, töi vênî seä àûúng àêìu vúái tûnâ g thûã thaách bùnç g têtë caã nghõ lûåc vaâ baãn lônh cuãa mònh. Vò cuöåc sönë g àaä ban cho töi nhiïuì moán quaâ; maâ möiî moná quaâ mêët ài, töi seä àûúcå àïnì buâ bùnç g mûúâi moán quaâ khacá . Suy nghô àoá giuáp töi luön tûå tin vaâ yïu àúiâ hún. 128

Loâng dunä g camã & tònh yïu cuöcå söëng Cuöcå sönë g vêîn conâ yá nghôa Töi chó coá mötå mònh, nhûng töi vêîn laâ mötå ngûúâi; töi khöng thïí lamâ têët ca;ã nhûng töi vênî coá thïí laâm àiïuì gò ào;á vaâ vò khöng thïí laâm àûúcå têët caã nïn töi seä khöng tûâ chöië lamâ bêët cûá àiïìu gò maâ töi coá thï.í - Edward Everett Hale Chùm soác caác bïnå h nhên àötå quyå trong bïånh viïån laâ mötå cöng viïcå coá thïí mang ngûúâi ta àïnë hai cûåc cuãa traång thaiá . Búãi cacá bïnå h nhên hoùcå thûúâng hïtë sûcá mang ún khi àûúcå cûáu söëng hoùåc chó muöën chïtë . Chó cênì nhòn thoaáng qua ngûúiâ bïånh ta seä biïët têtë caã. Albert àaä daåy töi rêët nhiïìu vïì yá chñ nöî lûcå . Möåt buöií chiïuì , trong khi àang ài daåo loanh quanh caác phoâng bïnå h töi gùåp öng nùmç co troân nhû möåt baoâ thai. Àoá laâ mötå ngûúiâ àaân öng giaâ nua, xanh xao, coá caiá nhòn nhû ngûúiâ chïët, àang vuiâ nûãa àêìu dûúái têmë chùn. Öng êëy khöng hïì nhuác nhñch khi töi tûå giúái thiïuå , vaâ cunä g chùnè g noái gò khi töi höië öng ài ùn töië . Möåt ngûúiâ phuåc vuå taåi phonâ g y taá cho töi biïët mötå söë thöng tin vïì öng. Öng khöng coá ngûúâi thên vaâ àaä cao tuöíi. Vúå öng àaä qua àúiâ , coân nùm ngûúiâ con trai cuäng khön lúná vaâ rúâi xa öng. 129

Hatå giöëng têm hönì Coá leä töi nïn lamâ gò àoá àïí giupá cho öng. Laâ möåt y taá àaä ly hön, tuy húi thêëp ngûúâi vaâ àêyî àaâ möåt chuát nhûng xinh xùnæ vaâ àang traánh neá nhûnä g ngûúâi àanâ öng maâ cöng viïåc khöng àoiâ hoiã phaiã tiïëp xuác, töi bùæt àêìu möåt kïë hoacå h khuyïnë khñch öng. Ngayâ höm sau, töi mùcå mötå chiïëc aoá àêmì trùnæ g, khöng phaãi laâ böå àöìng phuåc y taá thûúâng ngayâ . Töi àïën phonâ g Albert - cùn phoâng khöng múã àeân vaâ caác maân cûãa àïìu keoá xuöëng. Albert la hetá àuöií caác nhên viïn ra ngoaâi. Töi keáo ghïë laåi ngöiì gênì giûúâng öng ta, bùæt cheoá àöi chên quyïën ruä cuaã mònh, nghiïng àêìu vaâ núã mötå nuå cûúiâ hïtë sûác duyïn daáng. - Hayä àïí mùcå töi. Töi muönë chïët. - Anh lamâ nhû thïë laâ coá töiå ào.á Anh khöng nhênå thêyë phuå nûä àöcå thên chuná g töi conâ àêyì ra caã àêyë hay sao? Tröng öng coá veã bûcå mònh. Töi cûá huyïn thuyïn vïì viïcå taiå sao töi thñch lamâ cöng viïcå sùn socá ngûúiâ ömë búiã noá khiïnë töi phaiã theo doiä ngûúiâ ta àatå àûúcå töië àa tiïmì nùng cuaã hoå vaâ nhû thïë hoå coá nhiïuì khaã nùng lamâ àûúcå nhiïuì àiïuì kyâ diïuå ... Öng cunä g chùnè g heá lêyë mötå lúiâ . Hai ngaây sau trong buöíi hoåp giao ban, töi àûúåc biïët Albert àaä hoãi thùm khi naoâ thò àïnë ca trûåc cuãa töi. Ngûúâi y taá àûúåc giao tröng nom öng àaä ghepá öng laâ “baån trai” cuaã töi vaâ àönì àaiå khùpæ bïnå h viïån. Töi cunä g chùèng tranh caäi vïì chuyïån ào.á Bïn ngoaâi phonâ g bïånh, töi baoã moåi ngûúâi àûâng quêyë rêìy “Albert cuaã töi”. Chùnè g bao lêu sau öng bùtæ àêuì chõu cûã àönå g. Öng ngöiì úã mepá giûúnâ g àïí têåp giûä thùng bùnç g, tùng sûác 130

Loâng dunä g camã & tònh yïu cuöcå söëng chõu àûnå g trong khi ngöiì . Öng àönì g yá têpå vêtå lyá trõ liïuå nïëu töi quay laåi chuyïnå troâ. Hai thaáng sau, Albert lïn khung têåp ài. Àïnë thaáng thûá ba, öng àaä ài àûúcå bùnç g gêyå . Vaoâ nhûäng ngayâ thûá sauá , chuáng töi thûúâng töí chûác liïn hoan ngoaâi trúâi ùn mûnâ g nhûnä g bïånh nhên xuêët viïnå . Albert vaâ töi àaä cuâng nhayã trong giai àiïuå du dûúng, tuy khöng ra daná g mötå ngûúiâ àanâ öng lõch laäm cho lùæm nhûng öng nhayã thêåt tuyïtå . Lênì naoâ öng cuäng bõn rõn khi chuáng töi tûâ biïtå nhau. Röìi theo muâa lênì lûútå hoa höìng, hoa cucá vaâ nhûnä g böng àêåu Haâ Lan ngoåt ngaoâ àua nhau núã rö.å Albert xuêët viïån vaâ trúã laiå cuöåc sönë g laâm vûúnâ öng yïu thñch. Mötå buöií chiïuì no,å coá mötå phuå nûä xûcá nûúác hoa oaãi hûúng àaáng yïu àïnë bïånh viïnå vaâ yïu cêuì àûúcå gùpå “Ngûúâi phuå nûä bõ coi laâ mêët nïët”. Töi àûúcå goiå ra gùpå ngûúiâ phuå nûä êëy khi àang dúã tay lau giûúnâ g. - Cö laâ ngûúâi phuå nûä àaä nhùcæ cho Albert cuãa töi nhúá rùçng anh êyë laâ mötå ngûúâi àanâ öng! Cö ta nghiïng àêuì cûúiâ tûúi vaâ trao cho töi möåt têmë thiïpå cûúái. 131

Hatå giöëng têm höìn YÁ nghôa cuaã nuå cûúâi Khöng coá cöng viïåc naâo laâ nhoã nhoi hay thêëp kemá , maâ chó coá ngûúâi khöng tòm thêyë yá nghôa trong cöng viïcå cuãa mònh maâ thöi. - Khuyïët danh Coá möåt öng chuã kinh doanh noå sang Nhêåt Baãn cöng taác. Tuy laâ ngûúâi thaânh àaåt nhûng öng rêët khiïm töën vaâ luön chia seã thaânh cöng vúái nhên viïn cuãa mònh. Sau khi hoaân têët cöng viïåc, öng àïën möåt siïu thõ àïí mua caác moán quaâ cho nhên viïn cuãa mònh trûúác khi vïì nûúác. Khi öng bûúác vaâo siïu thõ, möåt ngûúâi phuå nûä daáng veã nhoã nhùæn àoán chaâo öng bùçng möåt nuå cûúâi nöìng êëm khiïën öng rêët caãm àöång, haâi loâng vaâ khöng thïí quïn thaái àöå thên thiïån àoá. Trong khi mua sùæm, thónh thoaãng öng liïëc nhòn ngûúâi phuå nûä kia, cö àïìu daânh nuå cûúâi tûúi nhû thïë cho moåi khaách haâng. Nhaâ kinh doanh noå bùæt àêìu tûå hoãi taåi sao cö ta cûá cûúâi maäi nhû möåt caái maáy thïë. Àûáng cûúâi maäi suöët ngaây nhû thïë thò thêåt laâ chaán ngêëy! Öng beân bûúác àïën gêìn cö hoãi: 132

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöåc söëng - Chaâo cö, khöng phaãi laâ cö àang cöë laâm cöng viïåc naây àêëy chûá? Cö àaä laâm nhû thïë naây bao lêu röìi? Ngûúâi phuå nûä móm cûúâi, àaáp: - Thûa öng, töi àaä laâm viïåc naây 10 nùm nay röìi vaâ töi rêët yïu cöng viïåc cuãa mònh. Nhaâ kinh doanh hïët sûác ngaåc nhiïn, hoãi tiïëp: - Taåi sao cö laåi theo àuöíi cöng viïåc naây lêu nhû thïë? Lyá do gò khiïën cö yïu thñch noá? Ngûúâi phuå nûä laåi núã nuå cûúâi: - Vò nhúâ cöng viïåc naây maâ töi àûúåc cöëng hiïën cho àêët nûúác mònh. Nhaâ kinh doanh húi móa mai: - Cö cöëng hiïën cho àêët nûúác bùçng caách cûúâi sao? - Vêng, thûa öng. - Ngûúâi phuå nûä àaáp. - Töi cûúâi vúái têët caã khaách haâng àïën àêy àïí hoå thêëy haâi loâng vaâ thoaãi maái. Khi àoá, hoå seä mua sùæm nhiïìu hún, öng chuã cuãa töi seä vui hún vaâ töi seä àûúåc traã lûúng nhiïìu hún. Do àoá, töi coá thïí chùm soác gia àònh mònh vaâ mang haånh phuác àïën cho hoå. Hún nûäa, khi coá àöng khaách haâng, nhu cêìu haâng hoáa seä tùng lïn, seä cêìn coá thïm nhiïìu nhaâ maáy vaâ nhiïìu cöng ùn viïåc laâm àûúåc taåo ra. Khöng chó thïë, vò phêìn àöng khaách haâng cuãa chuáng töi laâ ngûúâi ngoaåi quöëc nïn seä coá thïm nhiïìu cú höåi giao thûúng vúái nûúác ngoaâi, nhû thïë nûúác töi seä ngaây caâng thõnh vûúång hún. Nhûäng ngûúâi nhû öng seä àïën nûúác töi thûúâng xuyïn hún vò öng haâi loâng vúái chuáng töi vaâ coá thïí öng seä kïí vïì chuáng töi vúái baån beâ vaâ gia 133

Hatå giöëng têm hönì àònh öng. Thïë nïn, àêët nûúác chuáng töi seä coá thïm nhiïìu du khaách, nhiïìu ngoaåi tïå, nhiïìu viïåc laâm vaâ nhiïìu ngûúâi seä haånh phuác. Nhû vêåy laâ töi àaä cöëng hiïën cho àêët nûúác mònh röìi. Thaái àöå vaâ suy nghô cuãa ngûúâi phuå nûä vïì cöng viïåc àaä khiïën nhaâ kinh doanh kia hïët sûác ngaåc nhiïn vaâ khêm phuåc. Öng chaâo cö röìi ra vïì. Tûâ sau àoá, öng àaä cöë gùæng truyïìn àaåt thaái àöå êëy cho caác nhên viïn cuãa mònh. Àïën höm nay, cöng ty cuãa öng àaä trúã thaânh möåt trong nhûäng cöng ty tiïëng tùm nhêët trïn thïë giúái. Àoán nhêån nhûnä g kinh nghiïåm tiïu cûcå vaâ nhòn chuáng mötå caách tñch cûcå . Banå seä hoåc àûúåc rêtë nhiïuì tûâ nhûäng chuyïån àaä qua. Àûâng àïí ngûúiâ khacá maäi phaná xetá banå chó dûaå vaoâ mötå löîi lêìm naâo àoá. Hayä àïí quaá khûá laiå phña sau, nhûng àûnâ g lanä g quïn noá. - Khuyïët danh 134

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöcå sönë g Khöng bao giúâ quaá muönå Vúái töi, sûå trûúãng thanâ h bùtæ àêuì ngay khi töi coá thïí thuá nhêån löiî lêmì vaâ tha thûá cho chñnh baãn thên mònh. - Kimberly Kirberger Caách àêy vaiâ nùm, khi tham dûå khoaá hoåc vïì giao tiïëp, giaãng viïn àaä truyïìn àaåt cho chuná g töi mötå baâi hocå vïì cacá h xûã trñ hïët sûcá laå luâng. Chuná g töi àûúcå yïu cêìu suy nghô vaâ liïtå kï ra têët caã nhûnä g löîi lêìm hoùcå nhûnä g viïcå chûa chu toanâ trong quaá khûá maâ àïnë nay vênî conâ khiïën mònh höí thenå , day dûát. Qua tuênì tiïëp theo, cö giaoá khuyïën khñch hocå viïn lïn thuyïët trònh trûúcá lúáp vïì àïì taâi naây. Vò àêy laâ nhûäng maãng töëi rêtë riïng tû vaâ tïë nhõ trong àúiâ möîi caá nhên, nïn nhûäng ngûúâi xung phong lïn trònh bayâ àïuì laâ nhûäng “bêåc” duäng khñ àêìy mònh. Hïî cûá ai àoá àûáng lïn laâ danh sacá h nhûäng àiïuì ên hênå cuãa töi laiå daiâ ra thïm, àïnë hún 101 viïåc. Cö giaáo àïì nghõ chuáng töi tûå tòm giaãi phaáp àïí sûaã chûäa nhûäng haânh àönå g ào,á chuöåc laåi löîi lêmì xûa. Thêåt tònh töi rêët phên vên, tûå hoiã liïuå cacá h naây coá giuáp caãi thiïnå caác möëi giao tiïëp cuaã mònh 135

Hatå giönë g têm hönì khöng hay laâ... trong àêìu töi hònh dung ra caãnh bõ moåi ngûúiâ lanå h nhatå sau khi laâm theo lúâi cö. Sang tuênì sau nûäa, ngûúiâ ngöiì kïë bïn töi giú tay xin kïí laåi cêu chuyïån nhû sau: “Àoá laâ sûå kiïån xaãy ra khi töi conâ hocå trung hoåc taiå möåt thõ trêën nhoã thuöåc bang Iowa. Ngaây êyë , chuná g töi chuaá ghetá Brown, viïn caãnh satá trûúãng núi chuáng töi sinh söëng. Mötå àïm, töi cunâ g hai àûáa baån quyïtë àõnh chúi khùm öng ta. Sau khi uöëng vaâi ly bia trong quaán, chuáng töi xaách thunâ g sún ra böìn chûáa nûúcá cöng cönå g ngay giûäa phö,ë röìi viïët lïn àoá haâng chûä lúná àoã rûåc: “Canã h satá trûúãng Brown laâ àöì khönë !”. Ngayâ höm sau, hanâ g chûä choái chang êëy nöií bêtå dûúái aná h mùåt trúiâ , àêåp ngay vaoâ mùæt ngûúiâ dên úã khu phöë vûaâ múái thûác dêåy. Chûa àêyì hai tiïnë g àöìng höì, öng Brown àaä triïuå àûúcå caã ba chuáng töi lïn àönì canã h saát. Hai banå töi thuá nhêån, nhûng töi thò chöëi phùng. Chùèng ai phaát hiïån ra àiïìu àoá ca.ã Gênì hai mûúi nùm sau, nhên tham dûå lúpá hoåc nayâ , caiá tïn “Canã h saát trûúãng Brown” chúåt hiïnå trong danh sacá h löiî lêìm cuaã töi. Töi khöng biïtë giúâ öng êyë coá conâ sönë g hay khöng. Cuöië tuênì röìi, töi benâ goåi àiïnå cho khu phöë quï hûúng xûa, hoãi thùm thöng tin vaâ àûúcå biïtë vïì mötå ngûúiâ tïn laâ Roger Brown. Töi liïìn liïn laåc vúái ngûúâi nayâ . Sau vaiâ höiì chuöng, ngûúâi úã àêuì dêy bïn kia nhêcë mayá : - Xin chaâo! - Töi múã lúâi - Thûa, chuá laâ canã h saát trûúãng Brown phaãi khöng a?å 136

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöåc söëng - Phaiã - Töi nghe sau vaiâ giêy im lùång. - A, chauá laâ Jimmy Calkin àêy. Chauá muönë chuá biïët rùçng chñnh chaáu àaä viïët bêyå lïn böìn nûúcá daoå êyë . Laåi im lùång, röìi bönî g öng noiá nhû heát: - Töi biïtë maâ! Vaâ röìi chuáng töi cuâng noái chuyïån vui veã vaâ chên tònh. Trûúác khi gaác maáy, öng Brown baão töi: - Jimmy a,â höiì êyë töi camã thêëy thûúng thay cho cêåu. Búãi vò hai banå cêuå àaä truát boã àûúcå gaánh nùnå g do sûå böìng bötå cuãa mònh conâ cêåu vênî phaãi mang noá theo suöët nhûnä g nùm thaáng vûâa qua. Töi camã ún cêuå àaä goåi àiïnå cho töi... vò lúiå ñch cuaã chñnh banã thên cêuå .” Cêu chuyïnå cuaã Jimmy giupá töi can àaãm “göåt saåch” tûnâ g töåi trong 101 löîi lêmì quaá khûá cuaã mònh. Tuy phaãi mêtë gênì hai nùm, nhûng buâ laiå , àiïuì àoá laiå laâ nguöìn camã hûná g thöi thucá töi choån cho mònh mötå sûå nghiïpå chuyïn hoaâ giaiã nhûnä g xung àöåt. Cho duâ hoaân canã h hay nguyïn nhên bêët hoâa maâ khaách hanâ g cuaã töi nhúâ gúä röëi coá khoá khùn àïnë àêu ài nûaä , luác naoâ töi cuäng luön têm niïåm mötå àiïuì rùnç g: chùèng bao giúâ quaá muöån àïí sûaã chûaä nhûnä g sai lêmì àïí bùtæ àêìu möåt cuöcå söëng múái caã. 137

Hatå giöëng têm höìn Löîi lêmì Phûúng thuöëc chûaä khoãi moiå bïånh têåt, löîi lêìm, nöiî bênå têm, ûu phiïìn vaâ töåi löiî cuaã con ngûúiâ , têtë caã àïuì nùmç úã mötå tûâ “yïu”. Àoá laâ sûác manå h tuyïåt vúiâ àïí saãn sinh vaâ taiá taåo sûå sönë g. - Lydia Maria Child Töi gùåp gia àònh cuãa Jane White khi töi bûúác vaâo nùm àêuì tiïn cuãa àúiâ sinh viïn. Töi vaâ cö êyë hocå chung möåt lúáp. Lêìn àêuì tiïn töi àïën nhaâ Jane, töi caãm thêëy khöng khñ êmë aáp nhû úã nhaâ mònh, duâ gia àònh hoå hoanâ toanâ chùnè g coá chutá gò giönë g gia àònh töi. Trong gia àònh töi, khi coá bêët cûá chuyïnå gò khöng hay xaãy ra, àiïìu àêuì tiïn vaâ quan tronå g nhêtë cêìn laâm laâ tòm ra ngûúâi naâo phamå löîi. - Àûáa naâo bayâ ra nhû thïë nayâ ? - Meå töi seä hoãi ngay nhû vêyå khi thêëy nhaâ bïëp bïì böån ngöín ngang. - Caái naây chùcæ laâ taiå Catherine hïët àêy! - Cha töi seä khùèng àõnh nhû vêyå khi chiïëc xe húi bõ hû hay maáy rûaã cheán ngûnâ g chaåy. Ngay tûâ höiì conâ nhoã, mêyë anh chõ em töi àaä quen vúái viïcå macá h töiå cuaã nhau. Chuná g töi àaä danâ h hùnè mötå chöî cho viïcå àöí löîi: taiå banâ ùn. 138

Loâng duäng caãm & tònh yïu cuöåc söëng Nhûng gia àònh hoå White nayâ thò khöng nhû vêyå . Hoå chùèng quan têm àïnë viïcå ai àaä phaåm sai lêmì gò. Hoå lûúát qua nhûnä g löiî lêìm cuãa nhau vaâ tiïpë tucå vui veã söëng. Veã àepå àaná g quyá êyë àaä thêëm sêu trong töi vaâo caiá muâa heâ maâ Jane chia tay cuöåc söëng. Gia àònh White coá sauá ngûúiâ con: ba trai vaâ ba gaiá . Mötå ngûúiâ con trai àaä chïtë tûâ be,á coá leä chñnh vò thïë maâ nùm anh em conâ laiå rêtë gênì guiä nhau. Àoá laâ mötå ngaây thaná g bayã , mêyë chõ em gaái cuaã Jane vaâ töi quyïët àõnh laái xe lïn New York chúi. Tûâ Florida, núi hoå úã, àïën New York khaá xa. Lucá êëy, Amy, con gaái utá trong nha,â múiá troân 16. Cö beá múiá lêyë àûúcå bùnç g laái nïn rêët hanä h diïån vaâ haâo hûáng khi àûúcå laiá xe trïn àûúâng ài. Amy vui veã khoe têëm bùnç g cuaã mònh vúái moiå ngûúâi noá gùpå . Ban àêìu, chõ Sarah vaâ Jane thay nhau xem chûâng Amy laái, nhûng àïën nhûäng quaäng àûúâng vùnæ g ve,ã hoå àaä àïí Amy tûå laiá mötå mònh. Chuáng töi dûâng laiå ùn trûa. Sau àoá, Amy tiïpë tucå cêìm laái. Àïën mötå giao löå khi àeân àoã bêåt lïn, chùèng biïët do böëi röië hay lú àïnî h khöng tröng thêëy, Amy vênî tiïpë tucå chaåy qua. Möåt chiïcë xe taiã àaä àêm sêmì vaoâ xe chuáng töi. Jane chïtë ngay tûác khùcæ . Töi chó bõ xêy xatá nhe.å Vaâ àiïuì khoá khùn nhêët maâ töi phaiã lamâ luác êyë laâ goiå vïì nhaâ Jane àïí baoá tin dûä. Mêtë mötå ngûúâi baån töi àaä thêëy àau àúán lùæm röìi, vúái böë meå Jane, chùnè g biïtë hoå seä khoá khùn àïën dûúnâ g naoâ . Khi hai öng baâ àïën bïnå h viïnå , thêyë ba chuáng töi nùçm chung phoâng hoå àaä öm chuná g töi maâ khoác, vûâa 139

Hatå giöëng têm höìn àau àúná vûaâ mûâng. Mûnâ g vò Sarah vaâ Amy conâ söëng. Sarah bõ thûúng úã àêìu coân Amy thò bõ gayä chên. Hoå lau nûúác mùæt cho hai cö con gaái vaâ conâ chocå Amy vaâi cêu khi giuáp cö beá têpå mang cêy nanå g. Hoå chó noiá ài noiá laåi vúiá hai cö con gaái vaâ àùåc biïåt vúiá Amy: “Cacá con coân sönë g laâ ba meå mûnâ g röìi!”. Töi thêtå ngacå nhiïn. Chùnè g mötå lúiâ traách mocá hay buöcå töåi naoâ ! Sau nayâ , coá möåt lênì töi hoãi meå Jane taiå sao hoå khöng bao giúâ àaã àöång gò àïën viïcå Amy laiá xe vûútå àenâ àoã, baâ ngêmå nguâi traã lúiâ rùçng: - Jane àaä ài röìi, bacá nhúá noá vö cunâ g. Coá noái gò cuäng chùèng mang noá vïì laiå àûúcå . Conâ Amy coá caã möåt quaäng àúâi phña trûúác. Laâm sao noá söëng vui veã vaâ hanå h phuác àûúåc khi noá cûá mang caãm giaác töåi löiî laâ chñnh noá àaä gêy ra caái chïët cho chõ mònh? Baâ noiá àuná g. Giúâ àêy, Amy àaä tötë nghiïpå àaåi hoåc vaâ àaä lêpå gia àònh. Amy lamâ giaoá viïn cho möåt trûúâng khuyïët têtå vaâ hiïnå àang laâ meå cuaã hai cö con gaiá nhoã, àûaá con àêìu loâng cuäng mang tïn Jane. Töi àaä hoåc àûúåc baiâ hocå tûâ gia àònh Jane: viïcå àöí löiî cho ai vò bêët cûá chuyïnå gò laâ khöng quan troång. Àöi khi, noá chùnè g coá tacá dunå g gò. 140

Loâng dunä g caãm & tònh yïu cuöåc söëng Maiä maäi tuöíi 17 Nhûnä g gioåt nûúác mùæt àùæng cay, xotá xa nhêtë nhoã xuönë g nhûäng ngöi möå ngûúâi thên chñnh laâ nhûnä g lúiâ chûa kõp noái vaâ nhûäng àiïuì chûa kõp lamâ . - Harriet Beecher Stowe Nöîi àau àúná cûåc àöå giayâ voâ têm trñ töi. Giúâ töi chó conâ laâ mötå con söë thöëng kï vö höìn. Khi múiá àïën àêy, töi caãm thêëy cö àöcå laå thûúnâ g. Töi ngêåp chòm trong àau khöí vaâ mong tòm àûúåc ai àoá caãm thöng, chia se.ã Nhûng töi àaä khöng tòm àûúcå möåt sûå camã thöng naâo. Chung quanh töi laâ haâng nganâ thên xaác khaác cunä g bõ bêmì giêåp nhû töi. Töi àûúcå gùæn cho mötå con söë vaâ bõ phên vaâo nhomá nhûnä g ngûúiâ “Chïtë vò tai nanå giao thöng”. Caái ngaây töi tûâ giaä coäi àúâi naây laâ möåt ngaây ài hoåc bònh thûúâng nhû bao ngaây khaác. Chao öi, ûúác gò luác êëy töi àaä chõu ài xe buyát! Nhûng töi àaä quaá aác caãm vúái xe buyát. Töi nhúá laâ mònh àaä laâm mònh laâm mêíy vúái meå àïí lêëy xe húi ài cho bùçng àûúåc. - Cho con laiá ài maâ meå. – Töi naiâ nó. – Baån con àûáa naâo cunä g ài xe húi caã maâ coá sao àêu. 141

Haåt giönë g têm höìn Khi chuöng reng lucá 2 giúâ 30 phuát chiïìu, töi quùèng vöiå saách vúã vaâo ngùn tuã cuaã mònh vaâ tûå nhu:ã “Mònh àûúcå tûå do àïën saná g mai!”. Töi chaåy nhanh àïën chöî àêåu xe, hûáng chñ vúiá yá nghô seä àûúåc ngöìi sau tay laái chiïëc xe húi vaâ muönë laâm gò vúiá noá thò lamâ . Tai naån xaãy ra nhû thïë naâo giúâ àêy khöng conâ quan tronå g nûäa. Töi àaä lamâ àiïuì daåi dötå – phoáng xe rêtë nhanh vaâ tröí taâi lanå g laách. Nhûng luác êëy töi laiå àang cho rùçng àoá laâ sûå tênå hûúnã g tûå do cuaã mònh vaâ lêëy àoá lamâ àiïìu khoaái traá. Àiïìu cuöië cuâng töi coân nhúá laâ töi múái vûaâ chayå ngang qua möåt baâ cuå coá veã nhû àang ài rêët chêmå . Röìi töi nghe möåt tiïëng va chamå lúná , ngûúâi töi bõ chao àaão khuãng khiïpë . Kiïëng vaâ sùtæ theáp vùng ra khùæp núi. Toaân thên töi nhû bõ löån nhaoâ caã lïn. Töi nghe möåt tiïnë g theát kinh hoaâng tûâ chñnh miïnå g mònh vaâ röiì khöng biïët gò nûäa ca.ã Böní g nhiïn töi tónh dêyå , chung quanh hoanâ toaân im lùnå g. Mötå nhên viïn caãnh satá àang àûná g phña trïn töi bïn canå h mötå baác sô. Toaân thên töi àêyì thûúng tñch. Caã ngûúâi töi àêîm maáu. Nhûäng manã h kiïnë g vunå nhonå hoùtæ gùm khùæp thên töi. Àiïìu laå lunâ g laâ töi khöng camã thêëy àau àúná gò ca.ã Nayâ , àûnâ g keáo têmë vaiã phuã kñn mùtå töi nhû vêåy chûá! Töi khöng thïí chïtë . Töi chó múiá 17 tuöíi. Töëi nay töi coân coá henå vúái baån gaái töi nûaä . Bao nhiïu àiïìu thuá võ trong cuöåc sönë g conâ àang chúâ àúiå töi phña trûúác. Töi vênî chûa thuå hûúnã g hïtë maâ. Khöng! Khöng! Töi khöng thïí chïët àûúåc! Röiì ngûúiâ ta àùtå töi vaoâ trong mötå caiá höcå . Gia àònh àïnë nhênå danå g töi. Taiå sao ngûúiâ thên phaiã chûná g kiïnë 142

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöcå sönë g töi trong tònh tranå g nhû thïë nayâ ? Taiå sao töi phaiã nhòn vaoâ mùtæ cuaã meå khi meå àang phaiã àûúng àêuì vúiá nöiî àau khunã g khiïpë nhêtë trong cuöcå àúiâ mònh? Cha tröng giaâ somå hùnè ài. Cha noiá vúiá ngûúiâ àanâ öng trûcå úã àêyë : - Vêng! Àoá chñnh laâ con trai chuáng töi. Àaám tang cunä g thêtå kyâ laå. Töi thêyë têët caã hoå hanâ g vaâ banå beâ ài vïì phña quan taâi mònh nùmç . Hoå nhòn töi bùnç g àöi mùæt buöìn baä nhêtë maâ töi tûâng thêyë . Möåt vaâi àûáa banå töi khocá suåt suâi. Vaâi cö gaiá súâ vaoâ tay töi vaâ nûác núã quay ài. Ai àoá lamâ ún àaánh thûác töi dêåy! Töi xin cacá ngûúâi. Hayä àem töi ra khoiã chöî nayâ . Töi khöng thïí chõu àûång nöiî khi nhòn thêëy cha vaâ meå àau khöí nhû thïë. Öng baâ töi suy supå , bûúcá ài khöng vûnä g. Anh chõ em töi thúâ thêîn nhû nhûnä g boáng ma vaâ cûã àönå g nhû ngûúâi maáy. Moåi ngûúiâ banâ g hoaâng. Khöng ai tin àûúcå chuyïån naây. Chñnh töi cuäng khöng tin. Laâm ún àûâng chön töi! Töi khöng chïët! Töi coá nhiïìu chuyïnå phaiã lamâ ! Töi muöën cûúiâ àuaâ vaâ chaåy nhayã trúã laiå . Töi muöën ca haát vaâ nhaãy muaá . Laâm ún àûnâ g chön töi dûúiá lúáp àêtë kia! “Con hûaá nïuë Thûúnå g Àïë cho con thïm mötå cú höiå nûaä , con seä laâ ngûúiâ laiá xe cêní thênå nhêtë trïn thïë giúiá nayâ .” Têtë caã nhûäng àiïìu töi muöën laâ hayä cho töi thïm möåt cú höiå nûäa. “Laâm ún ài Thûúång Àï,ë con chó múái 17 tuöií thöi.” 143

Hatå giönë g têm höìn Nguöìn àönå g viïn Möåt söë nhûäng cêu chuyïån vïì sûå thanâ h cöng vô àaåi nhêët trong lõch sûã àïuì xuêët phatá tûâ mötå lúâi àönå g viïn hay sûå tin tûúãng cuãa mötå ngûúâi yïu hay möåt ngûúâi banå àaná g tin cêyå . Nïuë khöng nhúâ möåt ngûúiâ vúå coá niïmì tin maånh meä nhû Sophia, chuná g töi hùèn àaä khöng liïtå kï giûäa nhûnä g tïn tuöií vô àaiå cuãa nïìn vùn hocå Myä caái tïn Nathaniel Hawthorne. Möåt ngayâ noå khi Nathaniel àau khöí ài vïì nhaâ vaâ baão vúái vúå rùnç g öng vûâa bõ mêtë viïåc, baâ àaä khiïën öng ngaåc nhiïn bùnç g mötå cêu noiá phênë khúiã . - Thïë thò giúâ anh àaä coá thúâi gian àïí viïtë sacá h röiì ! - Û, – öng àapá trong sûå lo lùæng, – nhûng chuáng ta seä söëng bùçng caiá gò khi anh àang viïtë ? Trûúác sûå ngaåc nhiïn cuaã chöìng, Sophia múã mötå ngùn keoá vaâ rutá ra möåt söë tiïìn àaáng kïí. - Em lêëy söë tiïnì àoá úã àêu vêyå ? – Öng la lïn. - Em vênî luön biïët rùçng anh laâ mötå thiïn taiâ . – Baâ baão – Em àaä biïët rùnç g möåt ngayâ naâo àoá anh seä viïtë nïn möåt kiïtå tacá . Cho nïn möîi tuêìn em àaä giûä laiå möåt ñt trong söë tiïnì chúå anh àûa cho em. Chöî naây àuã cho chuáng ta söëng qua möåt nùm. Vúiá sûå tin tûúnã g vaâ kyâ vonå g cuãa vú,å Nathaniel àaä cho ra àúâi möåt trong nhûnä g tiïíu thuyïët vô àaåi nhêtë cuaã vùn hoåc Myä: “Chûä A maâu ào”ã . 144

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöcå sönë g Giai àiïuå tuyïåt vúiâ Hïtë thaãy chuná g ta àïìu laâ nhûnä g thiïn thênì möåt caná h; vaâ chuná g ta chó bay àûúcå khi öm chùtå lêëy nhau. - Luciano De Cresehenzo Muaâ xuên nùm 1983, baâ Margaret Patrick, mötå phuå nûä da àen, túiá trung têm ngûúiâ giaâ cö àún úã Southeast àïí theo têpå chûúng trònh vêtå lyá trõ liïuå . Khi àûúcå giamá àöcë dênî ài thùm cú súã vêtå chêtë , baâ Margaret bönî g sûnå g laiå , nhòn trên trên vaoâ cêy àanâ piano trong gocá phonâ g. Bùtæ gùpå aná h mùtæ êyë , baâ giamá àöcë hoiã : - Coá àiïìu gò khöng öín vúiá baâ chùng? - Khöng, – baâ Margaret àaáp khe,ä – chó vò noá gúiå lïn nhûäng kyá ûác xa xûa. Trûúác khi bõ àöåt quyå êm nhaåc àaä laâ leä söëng cuãa àúâi töi. Röiì ngûúiâ cûåu nghïå sô dûúng cêìm êëy tû lûå kïí vïì nhûnä g khoanã h khùæc thùng hoa trong sûå nghiïpå cuãa mònh. Nhòn baân tay baâ Margaret buöng thonä g, giaám àöcë àöåt nhiïn baão baâ haäy ngöiì àúåi chuát xñu. Laát sau, baâ quay laåi cunâ g vúái möåt phuå nûä daáng ngûúâi thêëp be,á tay chönë g gêåy, toác bacå trùæng, àeo kñnh daây cömå . Àoá laâ baâ Ruth Eisenberg – cuäng tûâng chúi àaân piano vaâ tûnâ g àoaån tuyïtå êm nhaåc sau cún àötå quyå. Hún nûäa, cunä g giöëng nhû baâ Margaret, baâ cunä g laâ baâ ngoaiå , baâ goaá vaâ cunä g tûâng bõ mêtë con. Àiïìu khaác biïtå giûäa hoå laâ möîi 145

Hatå giönë g têm höìn ngûúâi àïìu coân laiå möåt baân tay khoeã manå h: baâ Ruth tay phaãi vaâ baâ Margaret tay traiá . - Töi coá camã giacá laâ hai baâ seä laâm nïn àiïuì kyâ diïuå . – Baâ giamá àöëc giaãi thñch. - Baâ coá biïët banã Van-sú cuaã Chopin khöng? – Baâ Ruth hoiã . Baâ Margaret gêtå àêìu. Thïë röiì caã hai satá caná h trïn chiïcë ghïë daiâ . Mötå banâ tay da àen vúiá nhûnä g ngoná daiâ gêyì guöcå , vaâ mötå banâ tay da trùnæ g, ngùnæ ngunã , tronâ trõa lûútá thoùn thoùtæ trïn phñm àanâ . Hoå àùmæ chòm trong thïë giúiá cuaã riïng mònh, quïn bùné g ài sûå hiïnå diïnå cuaã nhûnä g ngûúiâ xung quanh. Kïí tûâ àoá, hoå nhû hònh vúái boáng mang àïën tiïëng àaân du dûúng túiá hanâ g triïuå khaán thñnh gia.ã Trïn maân anã h nho,ã taåi nhaâ thú,â trûúâng hoåc, trung têm phucå höiì chûác nùng, viïån dûúnä g laäo. Cöng chuná g luön ngêín ngú trûúcá hònh anã h baân tay vö dunå g cuãa baâ Margaret quanâ g sau lûng baâ Ruth; vaâ banâ tay yïuë àuöië cuãa baâ Ruth lùnå g leä àùåt lïn àuiâ baâ Margaret. Thûúâng thò, baân tay khoeã maånh cuaã baâ Ruth ài nöët coân banâ tay laânh lùån cuãa baâ Margaret thò àaánh àïåm theo. Daoå àêuì laâ Chopin, Bach röìi àïën Beethoven – nhõp nhanâ g hún caã trong mú. Baâ Margaret sung sûúná g baoã : - Êm nhacå cuaã töi bõ cûúpá ài nhûng buâ laiå töi coá Ruth. Baâ Ruth im lùnå g, khoeá mùtæ aná h lïn niïmì hanå h phucá . Àoá laâ cêu chuyïån vïì hai ngûúâi phuå nûä – bêy giúâ hoå tûå goåi mònh laâ Evory vaâ Ivory (göî mun vaâ ngaâ voi – hai vêtå liïåu lamâ nïn chiïcë àaân piano). 146

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöåc sönë g Võ ngoåt tònh yïu Yïu coá nghôa laâ khöng bao giúâ noiá höië tiïëc. - Erich Segal Anh gùåp chõ taåi mötå buöíi tiïcå . Höm êëy tröng chõ thêtå lönå g lêyî . Bao nhiïu chaâng trai lõch laäm àïën bùæt chuyïån vúái chõ; conâ anh, rêët àöîi bònh thûúâng vaâ khöng ai themâ chuá yá àïnë . Khi bûaä tiïcå gênì tanâ , anh bûúcá àïën múiâ chõ ài uönë g caâ phï. Chõ rêtë ngacå nhiïn, nhûng vò pheáp lõch sû,å chõ cunä g nhêån lúiâ . Núi hoå ngöìi laâ möåt quaán caâ phï xinh xùnæ . Bïn caånh chõ, anh quaá böië röëi àïnë nöiî chùnè g noiá àûúåc lúâi naoâ . Chõ thêyë khoá chõu vaâ coá yá àõnh ra vï.ì Bêtë chútå , chõ nghe anh cêtë tiïnë g noiá vúiá ngûúiâ böìi baân: - Anh mang cho töi mötå chutá muöëi, àûúcå khöng? Töi muöën pha vaâo caâ phï. Moiå ngûúâi trong quaán àûa mùæt nhòn vïì phña anh. Mùtå anh àoã bûâng, nhûng anh vênî bònh thaãn boã muöië vaoâ tacá h caâ phï cuaã mònh vaâ cêmì lïn uönë g. - Taåi sao anh laåi coá súã thñch nayâ ? – Chõ toâ moâ hoãi. 147

Hatå giönë g têm höìn - Höiì coân be,á gia àònh töi söëng úã gênì biïín vaâ töi rêët thñch ra biïín chúi àuaâ – Anh ngêpå ngûâng àapá – Töi biïtë camã nhêån võ mùnå chatá cuãa biïní , noá giöëng y nhû võ cuaã caâ phï pha muöië nayâ àêy. Vaâ möiî khi dunâ g caâ phï muöië , töi nhû àûúåc nhùæc nhúã àïnë tuöií thú, àïën quï nhaâ cuaã mònh. Töi nhúá quï töi lùæm! Töi nhúá song thên mònh, hoå vêîn coân àang söëng úã àoá – Noiá àïën àêëy, mùtæ anh ûún ûúát. Trong loâng chõ chútå dêng lïn mötå niïìm xuác caãm sêu sùæc. Àoá laâ nhûnä g tònh caãm chên thaânh, xuêtë phatá tûâ tênå àayá lonâ g anh. Mötå ngûúâi àanâ öng coá thïí kïí vïì nöîi nhúá nhaâ cuãa mònh chùcæ hùèn laâ ngûúâi rêët yïu maiá êmë , biïtë quan têm vaâ coá tracá h nhiïmå vúái gia àònh. Vaâ röiì chõ cuäng bùtæ àêuì kïí vïì quï nhaâ xa xöi cuãa mònh, vïì tuöií thú vaâ gia àònh mònh. Cuöåc noái chuyïån thêtå sûå thuá võ vaâ àoá cuäng laâ àiïím khúãi àêuì tötë àeåp cho cêu chuyïnå cuãa hai ngûúiâ . Hoå tiïëp tucå hoâ henå . Canâ g luác chõ canâ g nhênå ra anh giöëng nhû mêuî ngûúiâ maâ chõ hùnç g mú ûúcá : bao dung, töët buång, nöìng êëm vaâ cêní troång. Möåt chaâng trai àaná g yïu nhû thïë maâ suytá nûaä chõ àaä quay lûng àïí lúä mêët! Têët caã laâ nhúâ ly caâ phï muöië cuãa anh! Röìi chuyïån tònh cuaã hoå cuäng diïnî ra nhû bao chuyïnå tònh àepå khaác: nanâ g cöng chuaá kïtë hön cunâ g chanâ g hoaâng tûã vaâ hoå sönë g haånh phuác bïn nhau. Vaâ cûá möiî lênì pha caâ phï cho anh, chõ khöng quïn boã vaâo möåt ñt muöië vò chõ biïtë àoá laâ súã thñch cuãa anh. Böën mûúi nùm sau, anh qua àúâi vaâ àïí laiå cho chõ möåt laá thû: 148

Lonâ g dunä g caãm & tònh yïu cuöåc sönë g “Em yïu! Mong em hayä tha thûá cho anh vò anh àaä noiá döië em. Vaâ àoá cunä g laâ lúâi noái döië duy nhêtë trong suötë cuöåc àúâi anh – caâ phï muöië . Em coân nhúá lênì àêuì tiïn chuáng ta gùåp nhau khöng? Lucá àoá anh àaä quaá höiì höåp. Thêåt ra anh muönë goåi möåt ñt àûúâng, nhûng laåi goiå thanâ h muöëi. Thêtå khoá àïí chûäa laåi nïn anh àaânh lú ài vaâ bõa ra cêu chuyïnå vïì caâ phï muöëi. Anh àaä chùnè g hïì nghô rùnç g chñnh àiïuì àoá àaä àûa chuná g ta àïën vúái nhau! Àaä bao lênì , anh muönë thuá thêtå vúái em vïì àiïuì êyë , nhûng anh súå... Lucá nayâ àêy, biïtë mònh sùpæ xa nhau maiä maiä , anh khöng conâ thêëy súå nûaä khi thuá thêtå vúiá em àiïìu nayâ : anh khöng hïì thñch caâ phï muöëi. Võ cuãa noá múái khunã g khiïëp laâm sao! Nhûng anh àaä uöëng noá cho àïnë cuöië àúâi kïí tûâ khi anh biïtë em. Anh khöng caãm thêëy ên hêån vïì nhûnä g gò anh àaä laâm cho em. Àûúåc söëng bïn em laâ niïmì hanå h phucá lúán lao nhêtë trong cuöcå àúiâ anh. Nïuë àûúcå söëng mötå lênì nûaä , anh vêîn seä muöën coá em bïn mònh, cho duâ anh coá phaãi uönë g caâ phï muöië thïm suötë mötå cuöcå àúâi nûaä .” Nûúác mùtæ chõ ûúát àêmî caã trang thû. Möåt ngayâ no,å coá ngûúâi hoãi chõ: - Võ cuãa caâ phï muöië nhû thïë naoâ nhó? - Ngotå lùmæ – Chõ àapá . 149