วารสารวิชาการ ป.ป.ช. ปีที่ 4 ฉบับที่ 2

วารสารวชิ าการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) เจา้ ของ ที่�ป่ รึกึ ษา สำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปราม พลตำรวจเอก สถาพร หลาวทอง การทุจุ ริิตแห่ง่ ชาติิ เลขที่่� 361 ถนนนนทบุรุ ีี ตำบลท่า่ ทราย สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย อำเภอเมืืองนนทบุุรีี จัังหวััดนนทบุุรีี 11000 นางสุวุ ณา สุุวรรณจููฑะ โทรศัพั ท์์ 0 2528 4800 ต่อ่ 4702 โทรสาร 0 2528 4703 สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย E-mail: [email protected] รองศาสตราจารย์์ ดร.มาณีี ไชยธีีรานุวุ ัฒั ศิิริิ Website: http://www.nacc.go.th บรรณาธิกิ าร สำนัักงาน ป.ป.ช., ประเทศไทย รองศาสตราจารย์์ ดร.ประสิิทธิ์�์ ลีีระพัันธ์์ ผู้้�ขััดเกลาภาษาอัังกฤษ นางสาววรรณา ไขประภาย นักั วิชิ าการอิิสระ, ประเทศไทย กองบรรณาธิิการ สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย ศาสตราจารย์์ ดร.ศักั ดา ธนิิตกุุล วััตถุุประสงค์์ เพื่่อ� เป็น็ แหล่ง่ รวบรวมความรู้แ�้ ละเผยแพร่ผ่ ลงาน จุฬุ าลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลัยั , ประเทศไทย วิจิ ัยั และผลงานทางวิชิ าการอื่น� ๆ ด้้านการป้อ้ งกันั ศาสตราจารย์์ ดร.ธวัชั ชััย สุวุ รรณพานิิช และปราบปรามการทุจุ ริิต เพื่่�อสนัับสนุุนการใช้้ประโยชน์์จากผลงานวิิจััย มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทัยั ธรรมาธิริ าช, ประเทศไทย ผลงานวิิชาการ และการสร้ างความตระหนัักร่่วมกััน รองศาสตราจารย์์ ดร.อริิศรา เล็ก็ สรรเสริิญ ในการต่่อต้้านการทุุจริิต เพื่่อ� ส่ง่ เสริมิ เครือื ข่า่ ยความร่ว่ มมือื และประสานงาน มหาวิิทยาลััยมหิดิ ล, ประเทศไทย ในการบริิการจััดการข้้อมููลงานวิิจััยด้้านการป้้องกััน ผู้ช้� ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.สวรััย บุุณยมานนท์์ และปราบปรามการทุุจริติ ระหว่า่ งหน่่วยงานและ สถาบันั วิจิ ัยั ต่่าง ๆ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั , ประเทศไทย เพื่่อ� ให้้มีีการแลกเปลี่ย�่ นข้้อมููลข่า่ วสารและเอกสาร ผู้�ช้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร.สุดุ ากาญจน์์ ปัทั มดิิลก สิ่่�งตีีพิิมพ์์ต่่าง ๆ กัับหน่่วยงานและเครืือข่่ายที่�่ มหาวิิทยาลััยนเรศวร, ประเทศไทย เกี่ย�่ วข้้อง นายพิิเศษ นาคะพัันธุ์์� กำหนดพิมิ พ์์เผยแพร่่ ปีีละ 2 ครั้�ง ดัังนี้้� สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย นางสาววันั วรา ศิิลปวิิลาวััณย์์ ฉบับั ที่�่ 1 มกราคม – มิิถุุนายน สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย ฉบับั ที่่� 2 กรกฎาคม – ธันั วาคม กองการจัดั การ สถานที่จ่� ััดพิิมพ์์ นางจุฑุ ารััตน์์ สุุวารีี บริิษัทั ธนอรุุณการพิมิ พ์์ จำกััด สำนัักงาน ป.ป.ช., ประเทศไทย จำนวนพิมิ พ์์ นางสาวเสาวณีีย์์ ทิพิ อุุต 500 เล่ม่ สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย นางสาวฉัันท์์ชนก เจนณรงค์์ สำนัักงาน ป.ป.ช., ประเทศไทย นางสาวพรสวรรค์์ ประเทสังั สำนักั งาน ป.ป.ช., ประเทศไทย เน้ือหา/ขอ้ ความในวารสารนี้เปน็ ความคดิ เหน็ ของผู้เขียน ไม่จ�ำเปน็ ต้องเปน็ ของส�ำนกั งานคณะกรรมการป้องกนั และปราบปรามการทจุ ริตแหง่ ชาติ

VNoAl.C1C4 JNoou. r2n(aJluly - December, 2021) POuffbicleishoef rthe National Anti-Corruption Commission Ms. Pornsawan Prathesang 361 Nonthaburi Road, Thasaai District Office of the National Anti-Corruption Amphur Muangnonthaburi, Commission, Thailand Nonthaburi Province 11000 Thailand Tel: +66 2528 4800 Ext. 4702 Advisor Fax: +66 2528 4703 Pol. Gen. Sathaporn Laothong E-mail: [email protected] Website: http://www.nacc.go.th Office of the National Anti-Corruption Editors Commission, Thailand Assoc. Prof. Prasit Leerapan, Ph.D. Mrs. Suwana Suwanjuta Independent Scholar, Thailand Office of the National Anti-Corruption PEdroitf.oSriaakldBaoaTrhdanitcul, Ph.D. Commission, Thailand Assoc. Prof. Manee Chaiteeranuwatsiri, Ph.D. Chulalongkorn University, Thailand Prof. Thawatchai Suvanpanich, Ph.D. Office of the National Anti-Corruption Commission, Thailand Sukhothai Thammathirat Open University, Thailand Assoc.Prof. Arisara Leksansern, Ph.D. English Language Editor Ms. Wanna Khaiprapai Mahidol University, Thailand Asst. Prof. Sawarai Boonyamanond, Ph.D. Office of the National Anti-Corruption Commission, Thailand Chulalongkorn University, Thailand O bjeTcotisveervse as a knowledge center for disseminating Asst. Prof. Sudakarn Patamadilok, Ph.D. research findings and other academic works on corruption prevention and suppression. Naresuan University, Thailand To encourage the use of the research finding Mr. Piset Nakhaphan and academic works and to enhance public awareness to collectively counter corruption. Office of the National Anti-Corruption Commission, To promote networking and cooperation among Thailand academic and technical agencies on countering Ms. Wanwara Silpawilawan corruption among the agencies and research Office of the National Anti-Corruption Commission, institutions. Thailand To promote the exchange of information and Managerial Board documents among relative agencies and Mrs. Jutarat Suwaree networks. Office of the National Anti-Corruption Commission, PBiu-abnlincuaatilo: n Period Thailand No.1 January – June Ms. Saowanee Thip-ut No.2 July – December Office of the National Anti-Corruption Commission, Published by Thanaaroonkarnpim Co.,Ltd. Thailand Printing 500 copies Ms. Chanchanoke Chennarong Office of the National Anti-Corruption Commission, Thailand Views expressed in the published articles in this Journal exclusively belong to the authors and do not necessarily reflect the official position of the NACC.

ผูท้ รงคุณวุฒิประเมินบทความ กลุ่�มที่่� 1 นักั วิชิ าการจากสถาบัันการศึึกษา 1. ศาสตราจารย์์ ดร. เกรีียงไกร เจริิญธนาวััฒน์ ์ คณะนิติ ิิศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลัยั 2. ศาสตราจารย์์ ดร. คณพล จันั ทน์ห์ อม คณะนิิติิศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลัยั 3. ศาสตราจารย์์ ดร. จุุมพต สายสุนุ ทร คณะนิิติิศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยธรรมศาสตร์์ 4. ศาสตราจารย์์ ดร. ดิิเรก ปัทั มสิิริิวััฒน์์ คณะพััฒนาการเศรษฐกิจิ สถาบันั บัณั ฑิิตพัฒั นบริิหารศาสตร์์ 5. ศาสตราจารย์์ ดร. ทศพล ปิ่น่� แก้้ว คณะวิศิ วกรรมศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลัยั 6. ศาสตราจารย์์ ดร. ทัชั มัยั ฤกษะสุตุ คณะนิิติิศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั 7. ศาสตราจารย์์ ดร. ทิิพวรรณ หล่่อสุวุ รรณรัตั น์ ์ คณะรััฐประศาสนศาสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิิตพัฒั นบริหิ ารศาสตร์์ 8. ศาสตราจารย์์ ดร. บรรเจิิด สิิงคะเนติ ิ คณะนิติ ิิศาสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิติ พััฒนบริหิ ารศาสตร์์ 9. ศาสตราจารย์์ ดร. ไพฑููรย์์ วิิบููลชุุติิกุลุ คณะเศรษฐศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลัยั 10. ศาสตราจารย์์ ดร. ศิิริิชััย กาญจนวาสีี คณะครุุศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั 11. ศาสตราจารย์์ ดร. สุุเมธ ศิริ ิคิ ุณุ โชติ ิ คณะนิิติิศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั ธรรมศาสตร์์ 12. ศาสตราจารย์์ ดร. สุรุ ชาติิ บำรุงุ สุขุ คณะรััฐศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั 13. ศาสตราจารย์์ ดร. อุดุ ม รััฐอมฤต คณะนิติ ิิศาสตร์์ มหาวิิทยาลัยั ธรรมศาสตร์์ 14. ศาสตราจารย์์ ดร. อัมั พร ธำรงลักั ษณ์์ คณะรัฐั ศาสตร์์ มหาวิิทยาลัยั ธรรมศาสตร์์ 15. รองศาสตราจารย์์ ดร. กมลพร สอนศรีี คณะสังั คมศาสตร์แ์ ละมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล 16. รองศาสตราจารย์์ ดร. กิิตติิ ประเสริฐิ สุุข คณะรัฐั ศาสตร์์ มหาวิิทยาลัยั ธรรมศาสตร์ ์ 17. รองศาสตราจารย์์ พ.ต.ท. ดร. เกษมศานต์์ โชติิชาครพันั ธุ์์� คณะรััฐประศาสนศาสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิติ พััฒนบริหิ ารศาสตร์์

18. รองศาสตราจารย์์ ดร. ชนินิ าฏ ลีีดส์์ สาขานิิติศิ าสตร์์ มหาวิิทยาลัยั สุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 19. รองศาสตราจารย์์ ดร. ชัชั พล ไชยพร คณะนิิติิศาสตร์์ จุฬุ าลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย 20. รองศาสตราจารย์์ ดร. ณรงค์์เดช สรุโุ ฆษิิต คณะนิิติิศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั 21. รองศาสตราจารย์์ ดร. ธโสธร ตู้ท�้ องคำ สาขารัฐั ศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิริ าช 22. รองศาสตราจารย์์ ดร. โธมัสั กวาดามููซ คณะสัังคมศาสตร์์และมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั มหิิดล 23. รองศาสตราจารย์์ ดร. นพนัันท์์ วรรณเทพสกุุล คณะเศรษฐศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิทิ ยาลัยั 24. รองศาสตราจารย์์ ดร. นเรศร์์ เกษะประกร คณะนิติ ิิศาสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิิตพััฒนบริิหารศาสตร์์ 25. รองศาสตราจารย์์ ดร. ประภาส ปิ่่น� ตบแต่่ง คณะรััฐศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลัยั 26. รองศาสตราจารย์์ ดร. พรรพต กำเนิดิ ศิิริิ คณะรัฐั ศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยธรรมศาสตร์์ 27. รองศาสตราจารย์์ ดร. พสชนััน นิิรมิติ รไชยนนท์ ์ คณะสังั คมศาสตร์์และมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยมหิิดล 28. รองศาสตราจารย์์ ดร. พอพัันธ์์ วัชั จิิตพันั ธ์์ คณะโลจิิสติกิ ส์์ มหาวิิทยาลััยบููรพา 29. รองศาสตราจารย์์ ดร. พิิศาล มุุกดารััศมีี สาขารัฐั ศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิิราช 30. รองศาสตราจารย์์ ดร. มนตรีี โสคติิยานุุรักั ษ์ ์ คณะรัฐั ประศาสนศาสตร์์ สถาบันั บัณั ฑิิตพัฒั นบริิหารศาสตร์์ 31. รองศาสตราจารย์์ ดร. โยธินิ แสวงดีี สถาบัันวิจิ ััยประชากรและสัังคม มหาวิิทยาลัยั มหิิดล 32. รองศาสตราจารย์์ ดร. วรรณธรรม กาญจนสุุวรรณ สาขารััฐศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยสุโุ ขทัยั ธรรมาธิิราช 33. รองศาสตราจารย์์ ดร. วรวุุฒิิ เทพทอง สาขานิติ ิศิ าสตร์์ มหาวิิทยาลัยั สุุโขทัยั ธรรมาธิริ าช 34. รองศาสตราจารย์์ ดร. วรารััก เฉลิมิ พันั ธุศุ ัักดิ์ � สาขารััฐศาสตร์์ มหาวิิทยาลัยั สุโุ ขทัยั ธรรมาธิริ าช 35. รองศาสตราจารย์์ ดร. ศรีีสมบััติิ โชคประจัักษ์ช์ ััด คณะสัังคมศาสตร์แ์ ละมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยมหิิดล 36. รองศาสตราจารย์์ ดร. ศิริ ิพิ ร วัชั ชวััลคุุ คณะรััฐศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์ 37. รองศาสตราจารย์์ ดร. สมศักั ดิ์� อมรสิริ ิิพงศ์์ คณะสังั คมศาสตร์แ์ ละมนุุษยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยมหิดิ ล

38. รองศาสตราจารย์์ ดร. สิิริิพรรณ นกสวน สวัสั ดีี คณะรัฐั ศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลััย 39. รองศาสตราจารย์์ ดร. สุจุ ิิตรา บุญุ ยรัตั พัันธุ์์� คณะรััฐประศาสนศาสตร์์ สถาบันั บัณั ฑิติ พัฒั นบริิหารศาสตร์์ 40. รองศาสตราจารย์์ ดร สุปุ รีียา แก้้วละเอีียด คณะนิิติิศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์ 41. รองศาสตราจารย์์ ดร. อดิศิ ร์์ อิศิ รางกููร ณ อยุุธยา คณะพัฒั นาการเศรษฐกิิจ สถาบัันบัณั ฑิติ พัฒั นบริหิ ารศาสตร์์ 42. รองศาสตราจารย์์ ดร. อาจารีี มีีอินิ ทร์์เกิิด มีีสิิทธิ์� ์ สาขานิิติศิ าสตร์์ มหาวิิทยาลัยั สุโุ ขทัยั ธรรมาธิริ าช 43. รองศาสตราจารย์์ ดร. อุุทัยั ทิพิ ย์์ เจี่่ย� วิวิ รรธน์ก์ ุุล คณะสังั คมศาสตร์์และมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล 44. ผู้ช้� ่่วยศาสตราจารย์์ ดร. กฤษฎากร ว่่องวุฒุ ิกิ ุุล คณะนิติ ิศิ าสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิติ พััฒนบริิหารศาสตร์์ 45. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. ชวิศิ จิิตรวิจิ ารณ์์ คณะวิิทยาศาสตร์์และเทคโนโลยีี มหาวิิทยาลััยราชภััฏเชีียงใหม่่ 46. ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. ชััยวัฒั น์์ ม่า่ นศรีีสุขุ สาขารััฐศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั สุุโขทัยั ธรรมาธิริ าช 47. ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. ฐนันั ดร์์ศัักดิ์� บวรนัันทกุุล คณะสังั คมศาสตร์์และมนุษุ ยศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยมหิิดล 48. ผู้ช้� ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. ดนุุวััศ สาคริิก คณะรััฐประศาสนศาสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิิตพััฒนบริิหารศาสตร์์ 49. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร. ทวีี สุุรฤทธิกิ ุลุ สาขารััฐศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั สุุโขทัยั ธรรมาธิิราช 50. ผู้ช้� ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. ธีีรเดช มโนลีีหกุลุ สาขานิิติศิ าสตร์์ มหาวิทิ ยาลััยสุโุ ขทัยั ธรรมาธิริ าช 51. ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. พรสัันต์์ เลี้ย� งบุญุ เลิศิ ชััย คณะนิิติิศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลััย 52. ผู้ช้� ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. พัชั รวรรณ นุชุ ประยููร คณะนิิติศิ าสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิิตพัฒั นบริิหารศาสตร์์ 53. ผู้ช�้ ่่วยศาสตราจารย์์ ดร. รััตพงษ์์ สอนสุภุ าพ คณะมนุษุ ยศาสตร์แ์ ละสัังคมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยรังั สิติ 54. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. วริยิ า ล้้ำเลิศิ คณะนิิติศิ าสตร์์ สถาบัันบัณั ฑิิตพัฒั นบริิหารศาสตร์์ 55. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร.วสัันต์์ เหลือื งประภัสั ร์์ คณะรััฐศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยธรรมศาสตร์์ 56. ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร. สมปฤณ นิยิ มไทย สาขารัฐั ศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยสุุโขทััยธรรมาธิิราช 57. ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. สัันต์์ สััมปัตั ตะวนิิช คณะเศรษฐศาสตร์์ จุฬุ าลงกรณ์ม์ หาวิทิ ยาลัยั 58. ผู้�ช้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. สัันติิ ชััยศรีีสวัสั ดิ์ส� ุขุ คณะพัฒั นาการเศรษฐกิิจ สถาบันั บัณั ฑิติ พััฒนบริิหารศาสตร์์

59. ผู้�ช้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. สุธุ รรมา นิิติิเกษตรสุุนทร คณะรััฐศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย 60. ผู้�้ช่่วยศาสตราจารย์์ ดร. โสวัตั รีี ณ ถลาง คณะสัังคมศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยเกษตรศาสตร์์ 61. ผู้้�ช่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. อรอร ภู่�เจริิญ คณะรััฐศาสตร์แ์ ละรััฐประศาสนศาสตร์์ มหาวิทิ ยาลัยั เชีียงใหม่่ 62. ผู้ช�้ ่ว่ ยศาสตราจารย์์ ดร. อัคั รเดช ไชยเพิ่่ม� คณะรัฐั ศาสตร์์ จุุฬาลงกรณ์ม์ หาวิิทยาลััย 63. อาจารย์์ ดร. ฌานิิทธิ์�์ สันั ตะพัันธุ์์� คณะนิติ ิิศาสตร์์ สถาบันั บัณั ฑิติ พััฒนบริิหารศาสตร์์ 64. อาจารย์์ ดร. ธีีทััต ชวิิศจินิ ดา คณะนิติ ิิศาสตร์์ สถาบันั บััณฑิติ พััฒนบริิหารศาสตร์์ 65. อาจารย์์ ดร. ประพิิน นุชุ เปี่่�ยม คณะนิิติิศาสตร์์ สถาบันั บัณั ฑิติ พััฒนบริหิ ารศาสตร์์ กลุ่�มที่�่ 2 นักั วิชิ าการนอกสถาบัันการศึกึ ษา 1. ศาสตราจารย์์ ดร. ชััยณรงค์์ อิินทรมีีทรัพั ย์์ ประธาน บริษิ ััท บอยเดน แอสโซซิิเอทส์์ (ประเทศไทย) จำกัดั 2. ศาสตราจารย์์ ดร. พิิมพวััลย์์ บุญุ มงคล นักั วิิชาการอิิสระ 3. ศาสตราจารย์ก์ ิิตติคิ ุุณ ดร. บวรศัักดิ์� อุุวรรณโณ นายกสภามหาวิทิ ยาลัยั มหาวิทิ ยาลััยราชภัฏั สงขลา 4. ศาสตราจารย์์กิิตติคิ ุุณ ดร. วิิจิิตร ศรีีสอ้้าน นายกสภามหาวิิทยาลัยั มหาวิิทยาลััยสุุโขทัยั ธรรมาธิิราช 5. ศาสตราจารย์์กิติ ติิคุณุ ดร. ศรีีราชา วงศารยางค์ก์ ููร นัักวิชิ าการอิิสระ 6. รองศาสตราจารย์์ ดร. ภาณิินีี กิิจพ่่อค้้า นักั วิชิ าการอิิสระ 7. รองศาสตราจารย์์ ดร. ลาวัลั ย์์ หอนพรัตั น์์ นัักวิชิ าการอิิสระ 8. รองศาสตราจารย์์ ดร. ศิริ ิริ ัตั น์์ ชุุณหคล้้าย นัักวิิชาการอิิสระ 9. รองศาสตราจารย์์ ดร. ศิริ ิวิ รรณ ไกรสุรุ พงศ์์ นัักวิชิ าการอิสิ ระ 10. ดร. รััฐศาสตร์์ กรสููต รองผู้�อ้ ำนวยการ สำนัักงานส่ง่ เสริมิ เศรษฐกิิจดิิจิิทัลั 11. นางชุุติิมา สีีบำรุุงสาสน์์ ผู้�้อำนวยการฝ่่ายทรัพั ยากรบุคุ คล บริษิ ััท ไมโครซอฟท์์ (ประเทศไทย) จำกัดั 12. นายวันั ชัยั รุจุ นวงศ์์ อััยการอาวุุโส สำนัักงานอััยการคดีีศาลแขวงราชบุุรีี 13. นายวิสิ ุุทธิ์์� ตัันติินันั ท์์ ผู้้�เชี่่�ยวชาญด้้านโปรแกรมเมอร์์ การปกครองในระบอบประชาธิปิ ไตย และการสนับั สนุนุ ทางสังั คม โครงการพัฒั นาแห่่งสหประชาชาติิ 14. นางสาวอรชพร นิมิ ิติ กุลุ พร ผู้จ้� ัดั การโครงการความโปร่ง่ ใส และธรรมาภิิบาล โครงการพััฒนาแห่ง่ สหประชาชาติิ

Peer reviewed journals list Group 1: Academics from Universities Faculty of Law, 1. Prof. Kriengkrai Charoenthanavat, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Law, 2. Prof. Kanaphon Chanhom, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Law, 3. Prof. Jumpot Saisuntorn, Ph.D. Thammasat University Faculty of Economic Development, 4. Prof. Direk Patmasiriwat, Ph.D. National Institute of Development Administration Faculty of Engineering, 5. Prof. Tospol Pinkaew, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Law, 6. Prof. Tashmai Rikshasuta, Ph.D. Chulalongkorn University Graduate School of Public 7. Prof. Tippawan Lorsuwannarat, Ph.D. Administration, National Institute of Development Administration Faculty of Law, 8. Prof. Banjerd Singkaneti, Ph.D. National Institute of Development Administration Faculty of Economics, 9. Prof. Paitoon Wiboonchutikula, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Education, 10. Prof. Sirichai Kanjanawasee, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Law, 11. Prof. Sumet Sirikunchoat, Ph.D. Thammasat University Faculty of Political Science, 12. Prof. Surachart Bamrungsuk, Ph.D. Chulalongkorn University Faculty of Law, 13. Prof. Udom Rathamarit, Ph.D. Thammasat University Faculty of Political Science, 14. Prof. Amporn Tamronglak, Ph.D. Thammasat University Faculty of Social Sciences 15. Assoc. Prof. Gamolporn Sonsri, Ph.D. and Humanities, Mahidol University Faculty of Political Science, 16. Assoc. Prof. Kitti Prasirtsuk, Ph.D. Thammasat University

17. Assoc. Prof. Pol.Lt.Col. Kasemsarn Graduate School of Public Chotchakornpant, Ph.D. Administration, National Institute of Development Administration 18. Assoc. Prof. Chaninat Leeds, Ph.D. School of Law, Sukhothai Thammathirat Open University 19. Assoc. Prof. Chachapon Chaiyaporn, Ph.D. Faculty of Law, Chulalongkorn University 20. Assoc. Prof. Narongdech Srukhosit, Ph.D. Faculty of Law, Chulalongkorn University 21. Assoc. Prof. Thasothorn Tootongkam, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 22. Assoc. Prof. Thomas Guadamuz, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 23. Assoc. Prof. Noppanun Wannathepsakul, Ph.D. Faculty of Economics, Chulalongkorn University 24. Assoc. Prof. Nares Kesaprakorn, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration 25. Assoc. Prof. Prapart Pintobtang, Ph.D. Faculty of Political Science, Chulalongkorn University 26. Assoc. Prof. Bunpot Gumnerdsiri, Ph.D. Faculty of Political Science, Thammasat University 27. Assoc. Prof. Poschanan Niramitchainont, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 28. Assoc. Prof. Porpan Vachajitpan, Ph.D. Faculty of Logistics, Burapha University 29. Assoc. Prof. Pisan Mukdaratsami, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 30. Assoc. Prof. Montree Sokatiyanurak , Ph.D. Graduate School of Public Administration, National Institute of Development Administration

31. Assoc. Prof. Yothin Sawangdee, Ph.D. Institute for Population and Social Research, Mahidol University 32. Assoc. Prof. Varnadharma Kanchanasuwon, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 33. Assoc. Prof. Voravuth Thepthong, Ph.D. School of Law, Sukhothai Thammathirat Open University 34. Assoc. Prof. Wararak Chalermpuntusak, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 35. Assoc. Prof. Srisombat Chokprajakchat, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 36. Assoc. Prof. Siriporn Wajjwalku, Ph.D. Faculty of Political Science, Thammasat University 37. Assoc. Prof. Somsak Amornsiriphong, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 38. Assoc. Prof. Siripan Nogsuan Sawasdee, Ph.D. Faculty of Political Science, Chulalongkorn University 39. Assoc. Prof. Suchitra Punyaratabandhu, Ph.D. Graduate School of Public Administration, National Institute of Development Administration 40. Assoc. Prof. Supreeya Kaewla-iad, Ph.D. Faculty of Law, Thammasat University 41. Assoc. Prof. Adis Israngkura na Ayudya, Ph.D. Faculty of Economic Development, National Institute of Development Administration 42. Assoc. Prof. Arjaree Me-intarakerd Meesidth, Ph.D. School of Law, Sukhothai Thammathirat Open University 43. Assoc. Prof. Uthaithip Jiawiwatkul, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 44. Asst. Prof. Kridsdakorn Vongwutikun, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration

45. Asst. Prof. Chawit Chitwicharn, Ph.D. Faculty of Science and Technology Chiang Mai Rajabhat University 46. Asst. Prof. Chaiwatt Mansrisuk, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 47. Asst. Prof. Tanansak Borwornnuntakul, Ph.D. Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University 48. Asst. Prof. Danuvas Sagarik, Ph.D. Graduate School of Public Administration, National Institute of Development Administration 49. Asst. Prof. Thawee Surarittikul, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 50. Asst. Prof. Theradej Manoleehakul, Ph.D. School of Law, Sukhothai Thammathirat Open University 51. Asst. Prof. Pornson Liengboonlertchai, Ph.D. Faculty of Law, Chulalongkorn University 52. Asst. Prof. Bajrawan Nuchprayool, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration 53. Asst. Prof. Rattaphong Sonsuphap, Ph.D. Faculty of Humanities and Social Sciences, Rangsit University 54. Asst. Prof. Wariya Lamlert, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration 55. Asst. Prof. Wasan Luangprapat, Ph.D. Faculty of Political Science, Thammasat University 56. Asst. Prof. Somprin Niyomthai, Ph.D. School of Political Science, Sukhothai Thammathirat Open University 57. Asst. Prof. San Sampattavanija ,Ph.D. Faculty of Economics, Chulalongkorn University 58. Asst. Prof. Santi Chaisrisawatsuk, Ph.D. Faculty of Economic Development, National Institute of Development Administration

59. Asst. Prof. Suthamma Nitikasetsoontorn Faculty of Political Science, Chulalongkorn University 60. Asst. Prof. Sowatree Nathalan, Ph.D. Faculty of Social Sciences, Kasetsart University 61. Asst. Prof. Oraorn Poocharoen, Ph.D. Graduate School of Public Administration, Chiang Mai University 62. Asst. Prof. Ackadej Chaiperm, Ph.D. Faculty of Political Science, Chulalongkorn University 63. Lecturer Chanit Suntapun, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration 64. Lecturer Thitat Chawitchinda, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration 65. Lecturer Prapin Nuchpiam, Ph.D. Faculty of Law, National Institute of Development Administration Group 2: Academics from Other Organizations 1. Prof. Chainarong Indharameesup, Ph.D. Chairman, Boyden Associates (Thailand) Ltd. 2. Prof. Pimpawun Boonmongkon, Ph.D. Independent Scholar 3. Prof. Emeritus Bawornsak Uwanno, Ph.D. Chairman of Songkhla Rajabhat University Council 4. Prof. Emeritus Wichit Srisa-an, Ph.D. Chairman of Sukhothai Thammathirat Open University Council 5. Prof. Emeritus Sriracha Wongsalayangkoon, Ph.D. Independent Scholar 6. Assoc. Prof. Paninee Gitpokha, Ph.D. Independent Scholar 7. Assoc. Prof. Lawan Hornopparat, Ph.D. Independent Scholar 8. Assoc. Prof. Sirirat Choonhaklai, Ph.D. Independent Scholar 9. Assoc. Prof. Siriwan Grisurapong, Ph.D. Independent Scholar 10. Ratthasart Korrasud, Ph.D. Deputy Director Digital Economy Promotion Agency 11. Mrs. Chutima Sribumrungsart Deputy Head of Human Resources, Microsoft (Thailand) Limited

12. Mr. Wanchai Roujanavong Senior Consultant Public Prosecutor, Office of Ratburi Summary Litigation, Office of Attorney General 13. Mr. Wisoot Tantinan Programmer Specialist of Democratic Governance and Social Advocacy, United Nations Development Programme 14. Ms. Arachapon Nimitkulpon Project Manager -Transparency and Good Governance, United Nations Development Programme

สารบัญ บทบรรณาธิการ 1 ตอนที่ 1: บทความวิชาการ 2 แนวทางการป้องกันและปราบปรามการทจุ ริตในประเทศไทย: ศกึ ษาเปรียบเทียบ 28 ประเด็นการทุจรติ ในประเทศแถบสแกนดิเนเวียกบั ประเทศไทย 44 ชลธิชา พนั ธุถ์ าวรนาวิน 58 เทคโนโลยี: กุญแจสกู่ ารต่อต้านคอรร์ ปั ชนั 73 นิศรา ปานชา้ ง 74 การสร้างธรรมาภบิ าลในกระบวนการตดั สนิ ใจลงทุนภาครฐั พิณทพิ ย์ วชั โรทัย 103 การทุจริตคอรร์ ปั ชันกับสงั คมไทย: ทบทวนเพื่อหาทางออกที่ยง่ั ยืน 104 อตริ ุจ ดือเระ ตอนที่ 2: บทความวิจัย การมีสว่ นร่วมของภาคประชาชนในการดำ�เนนิ งานด้านการป้องกนั การทุจรติ กบั สำ�นักงาน ป.ป.ช. สุรยิ น วงศส์ ุจริต ตอนที่ 3: ป.ป.ช. ปกิณกะ แนวทางการส่งเสริมความโปร่งใสในการเปิดเผยขอ้ มูลขา่ วสารภาครฐั ในภาวะวิกฤต ฉนั ท์ชนก เจนณรงค์

Contents 1 2 Part I: Academic Articles Guidelines for preventing and combating corruption in Thailand: 28 A comparative study of corruption issues in Scandinavia and Thailand 44 Chonticha Puntawonnawin Technology: A Key to Fight Against Corruption 58 Nisara Panchang Building Governance in the Decision-Making Process for Public Investment Projects Pintip Vajarothai Corruption in Thai Society: A Review for Sustainable Solutions Atirut Duereh Part II: Research Articles 73 Public Participation in Anti-Corruption Operation with 74 Office of the National Anti-Corruption Commission (ONACC) 103 Suriyon Wongsudjarid 104 Part III: NACC Miscellaneous Guidelines for Promoting Integrity in Government Data Disclosure in Crisis Situation Chanchanoke Chennarong

บทบรรณาธิการ วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ฉบัับนี้้� เป็น็ ฉบัับครบรอบ 14 ปีขี องการจััดทำวารสารของสำนักั งาน ป.ป.ช. เพื่่อ� ใช้้เป็น็ สื่่�อในการสื่อ� สารความรู้ท�้ างวิชิ าการด้้านการป้้องกันั และปราบปรามการทุุจริิต และ เพื่่อ� ให้้เกิดิ การแลกเปลี่ย่� นความรู้ด�้ ้้านนี้้ใ� ห้้เป็น็ ไปอย่า่ งกว้้างขวาง ทั้้ง� ในหน่ว่ ยงาน หรือื องค์ก์ รที่เ�่ กี่ย�่ วข้้อง กับั ปัญั หาด้้านนี้้� รวมทั้้�งภาคประชาชนที่ค่� าดหวังั ให้้เข้้ามามีีส่่วนร่ว่ มเชิิงรุุก เพื่่�อลดหรืือขจััดการทุุจริติ ฉ้้อราษฎร์บ์ ังั หลวงให้้หมดไปจากสังั คมไทย เป้า้ หมายดังั กล่า่ วนี้้แ� ม้้ว่า่ หนทางยังั อีีกยาวไกลที่จ�่ ะมีีโอกาส บรรลุผุ ลดัังกล่า่ วได้้ ซึ่ง� ในช่ว่ งเวลาที่�ผ่ ่า่ นมาวารสารฉบัับนี้้ก� ็ท็ ำหน้้าที่ม่� าโดยตลอด จนเป็น็ ที่่�รู้้จ� ัักอย่่าง กว้้างขวางและได้้รับั การยอมรับั จากสังั คมไทยมากยิ่ง� ขึ้น� นอกจากนี้้ค� ณะผู้จ้� ัดั ทำวารสารฉบับั นี้้ต� ้้องการ ให้้บรรลุผุ ลในวงกว้้างมากยิ่ง� ขึ้น� จึงึ มีีเป้า้ หมายที่จ่� ะทำเป็น็ วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ฉบับั 2 ภาษา (ภาษา ไทยและภาษาอังั กฤษ) และจะเริ่ม� ตั้ง� แต่ฉ่ บับั ที่่� 1 ของปีหี น้้าเป็น็ ต้้นไป ซึ่ง� ผมหวังั เป็น็ อย่า่ งยิ่ง� ว่า่ จะช่ว่ ย ยกระดับั คุุณภาพของวารสารได้้มากยิ่ง� ขึ้�น การเลืือกตั้ง� นายกองค์์การบริหิ ารส่ว่ นตำบล (อบต.) ทั่่�วประเทศช่ว่ งปลายเดืือนพฤศจิิกายน ที่�่ผ่่านมา ผมรู้�้สึึกหดหู่�เป็็นอย่่างยิ่�งกัับข่่าวการซื้�อขายเสีียงในการเลืือกตั้�งดัังกล่่าว จนอยากรู้�้ว่่าจะมีี นายก อบต. ที่�่ได้้รับั การเลือื กตั้ง� โดยไม่่ซื้อ� เสีียงเหลืืออยู่�เท่า่ ไหร่แ่ ละคิิดเป็น็ ร้้อยละเท่า่ ไหร่่ของทั้้ง� หมด การซื้�อขายเสีียงในการเลืือกตั้�งนายก อบต. เป็็นต้้นเหตุุสำคััญที่�่อาจนำไปสู่่�การทุุจริิตคอร์์รััปชัันของ นักั การเมือื งท้้องถิ่�นในโอกาสต่่อ ๆ ไปได้้ โดยส่่วนตััวแล้้วผมเชื่อ� เรื่อ� งพลัังการมีีส่ว่ นร่ว่ มของประชาชน แต่พ่ ลังั ดังั กล่า่ วนี้้ต� ้้องทำผ่า่ นกลุ่�ม/องค์ก์ รที่เ�่ ข้้มแข็ง็ โดยเฉพาะในกรอบของ “ชุมุ ชนเข้้มแข็ง็ ” ที่จ่� ะเป็น็ หลัักประกัันการป้้องกัันและแก้้ไขปััญหาดัังกล่่าวอย่่างได้้ผลและมีีประสิิทธิิภาพที่�่แท้้จริิง นอกจากนี้้� ผมเชื่�อว่่าชุุมชนเข้้มแข็ง็ จะช่ว่ ยแก้้ไขปัญั หาของประชาชนและสัังคมได้้ทุุกประเด็็นด้้วย เนื้้อ� หาสาระของวารสารฉบัับนี้้�ยัังคงเป็็นไปตามกรอบเดิมิ ที่ม่� ีี 3 ส่ว่ น คือื บทความวิิชาการ บทความวิิจััย และบทความปกิิณกะ แต่่มีีลัักษณะพิิเศษที่�่บทความวิิชาการเป็็นการนำเสนอบทความ ที่ไ่� ด้้รับั รางวัลั จากงานประกวดบทความวิชิ าการของสำนักั งาน ป.ป.ช. จำนวน 4 บทความ คือื แนวทาง การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ในประเทศไทย: ศึกึ ษาเปรีียบเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศ สแกนดิิเนเวีียกัับประเทศไทย เทคโนโลยีี: กุุญแจการต่่อต้้านคอร์์รััปชััน การสร้้างธรรมาภิิบาลใน กระบวนการตััดสิินใจลงทุุนภาครััฐ และการทุุจริิตคอร์์รััปชัันกัับสัังคมไทย: ทบทวนเพื่่�อหาทางออก ที่ย�่ั่ง� ยืนื บทความดังั กล่า่ วนี้้ม� าจากนักั วิชิ าการหลากหลายหน่ว่ ยงาน รวมทั้้ง� จากนักั ศึกึ ษาผู้ท�้ ี่ส่� นใจปัญั หา

การทุุจริิตคอร์์รััปชัันด้้วย ในขณะที่�่บทความวิิจััยและบทความปกิิณกะอีีก 2 บทความ เป็็นของ นัักวิิชาการประจำสำนัักงาน ป.ป.ช. คืือเรื่�องการมีีส่่วนร่่วมของภาคประชาชนในการดำเนิินงาน ด้้านการป้้องกัันการทุุจริติ กับั สำนัักงาน ป.ป.ช. และ แนวทางการส่่งเสริิมความโปร่่งใสในการเปิิดเผย ข้้อมููลข่่าวสารภาครััฐในภาวะวิิกฤต ตามลำดัับ ผมคาดหวัังว่่าผู้อ�้ ่่านวารสารฉบับั นี้้�จะได้้รัับประโยชน์ต์ ามสมควร และหวังั ว่า่ ความสนใจเรื่อ� ง การทุุจริิตคอร์์รััปชัันของสัังคมไทยของท่่านจะเป็็นแรงขัับเคลื่ �อนการมีีส่่วนร่่วมของท่่านในรููปแบบใด รููปแบบหนึ่่�งที่ช่� ่่วยให้้การป้้องกันั และแก้้ไขปัญั หาการทุุจริติ คอร์์รััปชัันของสังั คมให้้ได้้ผลมากยิ่ง� ขึ้�น รองศาสตราจารย์์ ดร.ประสิทิ ธิ์�์ ลีีระพันั ธ์์ บรรณาธิิการ

ตอนที่ 1 บทความวิชาการ Academic Articles

2 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) แนวทางการป้้องกันั และปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: ศึึกษาเปรียี บเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี กัับประเทศไทย Guidelines for preventing and combating corruption in Thailand: A comparative study of corruption issues in Scandinavia and Thailand ชลธิชิ า พัันธุ์ถ์� าวรนาวินิ I Chonticha PuntawonnawinI บทคััดย่่อ บทความนี้้�มีีวััตถุุประสงค์์เพื่�่อศึึกษาแนวทางการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิต ในประเทศไทย โดยศึึกษากรณีีประเด็็นการทุุจริิตของประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียในการเปรีียบเทีียบ การทุุจริติ ในประเทศไทยเป็็นปัญั หาที่่�ต้อ้ งแก้ไ้ ขอย่่างเร่ง่ ด่่วน เนื่�่องจากมีีแนวโน้้มที่่�จะทวีีความรุุนแรงขึ้น� ประเทศไทยมีีคะแนนภาพลัักษณ์์การทุุจริิตและค่่าดััชนีีธรรมาภิิบาลโลกน้้อยกว่่าประเทศแถบ สแกนดิเิ นเวีีย แสดงให้เ้ ห็น็ ว่า่ ประเทศไทยยังั คงมีีความเสี่ย� งต่อ่ การทุจุ ริติ ในระดับั สูงู และยังั ขาดความสามารถ ในการบริิหารจััดการประเทศ ประกอบกัับรายงานการทุุจริิตของ GAN Integrity Solutions ที่่�มีี การรายงานการทุจุ ริติ ของแต่ล่ ะประเทศ ในประเด็น็ การทุจุ ริติ ต่า่ ง ๆ อาทิิ ระบบตุลุ าการ สถาบันั ตำรวจ ระบบการจัดั การที่่ด� ินิ ระบบการจััดการภาษีี ระบบการจัดั ซื้อ้� จััดจ้า้ งสาธารณะ กฎหมาย และการให้้ เสรีีภาพกัับสื่่�อ รายงานดัังกล่่าวแสดงถึึงสภาพปััญหาของประเทศไทย และการทุุจริิตที่่�แทรกแซง อยู่�ในการทำงานของหน่ว่ ยงานภาครัฐั จากการศึกึ ษาข้้อมูลู ต่่าง ๆ จึึงเสนอแนวทางในการป้้องกันั และ ปราบปรามการทุจุ ริติ ในประเทศไทยไว้้ 10 ข้อ้ เพื่อ�่ เป็น็ แนวทางดำเนินิ การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ที่่ม� ีีประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ล ลดปัญั หาการทุจุ ริติ การบริหิ ารงานที่่ม� ีีประสิทิ ธิภิ าพ จะทำให้ร้ ัฐั บาล สามารถจััดการแก้้ไขปััญหาต่่าง ๆ ได้้อย่่างรวดเร็็ว ส่่งผลให้้ประเทศไทยเกิิดความมั่่�นคง น่่าเชื่�่อถืือ ได้้รัับการยอมรัับจากต่่างประเทศ เศรษฐกิิจขยายตััว ตลอดจนเกิิดเป็็นประเทศที่่�มีีความสามารถ ในการแข่ง่ ขััน มีีความเข้ม้ แข็็งของคนในสัังคม และประเทศเกิิดการพัฒั นาในอนาคต คำสำคัญั : การทุจุ ริิตในประเทศไทย ประเทศแถบสแกนดิิเนเวีีย ประเด็น็ การทุจุ ริติ I นักั วิิชาการศึกึ ษา สำนักั งานประกันั คุณุ ภาพ มหาวิทิ ยาลัยั เทคโนโลยีีราชมงคลตะวัันออก อีีเมล: [email protected] I Academic Studies, Office of Quality Assurance, Rajamangala University of Technology Tawan-ok, Email: chonticha. [email protected] ได้ร้ ับั บทความ 4 ตุุลาคม 2564 แก้้ไขปรับั ปรุงุ 8 พฤศจิกิ ายน 2564 อนุมุ ััติิให้ต้ ีีพิมิ พ์ ์ 3 ธัันวาคม 2564

แนวทางการป้้องกันั และปราบปรามการทุจุ ริิตในประเทศไทย: 3 ศึกึ ษาเปรียี บเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียกัับประเทศไทย Abstract This article aimed to study anti-corruption guidelines in Thailand by comparing with corruption issues in Scandinavia. Corruption situation in Thailand is in an urgent state to be solved because of its intensify. Thailand has Corruption Perceptions Index (CPI) scores and Worldwide Governance Indicators (WGI) scores less than Scandinavia’s., showing that Thailand has a higher risk of corruption and lacking the ability to handle the problem in the country. Associated with The GAN Integrity Solutions, which reported corruption situation in each country, also reports country-specific corruption in various issues; such as, the judiciary system, the police institute, the land administration, the tax administration, the public procurement, the legislations, and media freedom. This report expressed on Thailand's problematic conditions and the corruption acts interference of the government agencies. By studying information from various sources, this study proposed 10 guidelines for preventing and suppressing the corruption problems with efficiency and effectiveness, and yet reducing them. The effective administration will help government handles and responses to the problems more quickly. This will prompt Thailand into a stability, a trustworthy, being recognized internationally, helping on the economic growth, an ability to compete with other countries, enhancing the population potency, and encouraging development toward the future. Keywords: Corruption in Thailand, Scandinavia, Corruption issues 1. บทนำ การทุุจริิตเป็็นปััญหาที่่�ทุุกประเทศทั่่�วโลกต้้องเผชิิญตั้�งแต่่อดีีตจนถึึงปััจจุุบััน แม้้แต่่ประเทศ ที่่�ได้้รัับการพััฒนาแล้้วก็็ยัังไม่่สามารถขจััดปััญหาการทุุจริิตให้้หมดไปได้้ เพีียงแต่่บางประเทศสามารถ ควบคุมุ ให้ก้ ารทุจุ ริติ อยู่�ในระดับั ที่่ส� ามารถยอมรับั ได้เ้ ท่า่ นั้้น� การทุจุ ริติ สามารถกระทำได้ใ้ นหลากหลาย รููปแบบ เป็็นสาเหตุุมาจากปัจั จััยในด้้านต่่าง ๆ อาทิิ ปัจั จััยด้้านเศรษฐกิิจ ปัจั จัยั ด้า้ นการเมืือง ปัจั จัยั ด้้านสัังคมและวััฒนธรรม ปััจจััยด้้านศาสนา รวมถึึงปััจจััยด้้านกฎหมาย ทั้้�งนี้้�การกระทำการทุุจริิตเป็็นไป เพื่่�อแสวงหาผลประโยชน์์ที่่�มิคิ วรได้้โดยชอบสำหรับั ตนเองหรืือพวกพ้อ้ ง (Heldman & Enste, 2017; เดืือนเด่น่ นิิคมบริิรัักษ์,์ 2555) ตั้�งแต่่อดีีตถึึงปััจจุุบััน สัังคมไทยมีีความผููกพัันกัับระบบอุุปถััมภ์์ เจ้้าขุุนมููลนาย การทุุจริิต บางครั้�งเกิิดขึ้�นจากพฤติิกรรมที่่�ทำสืืบทอดต่่อกัันมาจนทุุกคนมองและรัับรู้�ว่าเป็็นเรื่�่องปกติิ เนื่�่องจาก ขนบธรรมเนีียม วััฒนธรรม และรากฐานที่่�ปลููกฝัังคนไทยมาอย่่างยาวนาน (กิิตติิวััฒน์์ จำเริิญสััตย์์, กฤษฎา มณีีชัยั , พีีระ พันั ธุ์์�งาม, สัมั ฤทธิ์� น่ว่ มศิิริิ, และ อภิิวัฒั น์์ พลสยม, 2561) ครอบครัวั ในสังั คมไทย

4 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีีที่�่ 14 ฉบัับที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) ส่ว่ นมากเป็น็ จุุดเริ่�มต้น้ ของการเกื้อ� กููล ช่ว่ ยเหลืือ เห็น็ อกเห็็นใจ โดยเฉพาะคนในครอบครัวั หรืือบุคุ คล ที่่�มีีส่่วนได้้ส่่วนเสีียกัับตนเอง จึึงก่่อให้้เกิิดความเห็็นแก่่ตััวในบางสถานการณ์์ และเกิิดเป็็นการทุุจริิต ในที่่ส� ุดุ ในประเทศไทยมีีปัญั หาการทุจุ ริติ มาอย่า่ งยาวนานและมีีแนวโน้ม้ ที่่จ� ะทวีีความรุนุ แรงขึ้น� เห็น็ ได้้ จากเศรษฐกิจิ การเมืือง โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่�งความเป็็นอยู่�ของประชาชนในปัจั จุบุ ันั รวมทั้้ง� ค่า่ ดัชั นีีชี้�ว้ ััด ภาพลัักษณ์์การทุุจริิต (Corruption Perceptions Index: CPI) ของประเทศไทย ที่่�อยู่�ในระดัับต่่ำ มาโดยตลอด และใน พ.ศ. 2563 คะแนนอยู่�ที่� 36 คะแนน ซึ่่ง� คะแนนเท่่ากับั พ.ศ. 2562 แต่ห่ ากย้้อนหลังั กลัับไป 10 ปีี คะแนนของไทยอยู่�ในระดัับ 35 - 38 คะแนน จากที่่�กล่่าวมาแสดงให้้เห็็นว่่า ปััญหา การทุจุ ริติ ในประเทศไทยไม่่ได้้รับั การแก้้ไข และอาจมีีการทุุจริิตที่่เ� พิ่่ม� มากขึ้น� สะท้อ้ นให้้เห็น็ ถึึงปััญหา การทุจุ ริติ ในระดับั สูงู และสะท้อ้ นให้เ้ ห็น็ ว่า่ การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ที่่ผ� ่า่ นมายังั ไม่ป่ ระสบ ผลสำเร็จ็ ทางรัฐั บาลผู้�ที่เ� ป็็นผู้้�นำหลักั ของประเทศควรเร่่งแก้้ไขปััญหา รวมทั้้�งตััวผู้้�นำประเทศต้้องเป็น็ แบบอย่า่ งที่่ด� ีีให้ก้ ับั ประชาชน โดยไม่ก่ ระทำการทุจุ ริติ ดำเนินิ งานด้ว้ ยระบบความชอบธรรม และบริหิ ารงาน ด้้วยความโปร่่งใสตามหลัักธรรมาภิิบาล เพื่�่อให้้ประเทศก้้าวต่่อไปอย่่างมั่่�นคง และลดปััญหา การทุจุ ริติ ในปััจจุุบัันประเทศไทยพยายามดำเนิินการเพื่�่อป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิต กล่่าวคืือ มีีการประกาศใช้้รัฐั ธรรมนูญู แห่ง่ ราชอาณาจัักรไทย พุทุ ธศัักราช 2560 มีีความเกี่ย� วกัับการดำเนินิ การ เพื่อ่� ป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ตัวั อย่า่ งเช่น่ มาตรา 59 กล่า่ วว่า่ (สำนักั งานคณะกรรมการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ, ม.ป.ป.) รััฐต้้องเปิิดเผยข้้อมููลหรืือข่่าวสารสาธารณะที่่�มิิใช่่ข้้อมููล เกี่ย� วกับั ความมั่่น� คงของรัฐั หรืือความลับั ของทางราชการตามที่่ก� ฎหมายบัญั ญัตั ิิ และต้อ้ งจัดั ให้ป้ ระชาชน เข้้าถึงึ ข้อ้ มููลหรืือข่่าวสารดัังกล่่าวได้โ้ ดยสะดวก มาตรา 63 รัฐั ต้้องส่่งเสริมิ สนับั สนุนุ และให้ค้ วามรู้�แก่่ ประชาชนถึงึ อันั ตรายที่่เ� กิดิ จากการทุจุ ริติ และประพฤติมิ ิชิ อบทั้้ง� ในภาครัฐั และภาคเอกชน และจัดั ให้ม้ ีี มาตรการและกลไกที่่�มีีประสิิทธิิภาพ เพื่�่อป้้องกัันและขจััดการทุุจริิตและประพฤติิมิิชอบดัังกล่่าว อย่า่ งเข้ม้ งวด รวมทั้้ง� กลไกในการส่ง่ เสริมิ ให้ป้ ระชาชนรวมตัวั กันั เพื่อ่� มีีส่ว่ นร่ว่ มในการรณรงค์ใ์ ห้ค้ วามรู้� ต่่อต้า้ น หรืือชี้เ้� บาะแส โดยได้้รัับความคุ้�มครองจากรััฐตามที่่ก� ฎหมายบัญั ญััติ ิ อีีกทั้้ง� ยัังบัญั ญัตั ิเิ กี่�ยวกัับ การสรรหา หน้า้ ที่่แ� ละอำนาจของคณะกรรมการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ แห่ง่ ชาติไิ ว้ใ้ นรัฐั ธรรมนูญู แห่ง่ ราชอาณาจักั รไทยฉบับั นี้้� และใน พ.ศ. 2561 มีีการบััญญัตั ิกิ ฎหมายประกอบรััฐธรรมนูญู ว่า่ ด้้วย การป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตขึ้ �นใหม่่ให้้สอดคล้้องกัับบทบััญญััติิของรััฐธรรมนููญ จึึงมีี ความจำเป็น็ ต้อ้ งตราพระราชบัญั ญัตั ิปิ ระกอบรัฐั ธรรมนูญู ว่า่ ด้ว้ ยการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ พ.ศ. 2561 (สำนักั งานคณะกรรมการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุจุ ริติ แห่่งชาติ,ิ ม.ป.ป.) มีีความเกี่ย� วกัับ การจััดตั้�งคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) จััดให้้มีี มาตรการหรืือแนวทางที่่จ� ะทำให้ก้ ารปฏิบิ ััติิหน้้าที่่�มีีประสิทิ ธิิภาพ ประสิทิ ธิิผล เกิดิ ความรวดเร็ว็ สุจุ ริิต และเที่่ย� งธรรม รวมทั้้�งได้เ้ ปลี่ย� นแปลงคุุณสมบัตั ิิและลัักษณะต้้องห้า้ ม ตลอดจนวาระการดำรงตำแหน่่งไว้้ อีีกทั้้�งได้้บััญญััติิให้้รััฐมีีหน้้าที่่�ส่่งเสริิม สนัับสนุุน และให้้ความรู้�แก่่ประชาชนถึึงอัันตรายที่่�เกิิดจาก การทุจุ ริติ และประพฤติมิ ิิชอบทั้้�งในภาครัฐั และภาคเอกชน และจััดให้ม้ ีีมาตรการ และกลไกที่่�มีีประสิิทธิิภาพ

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ในประเทศไทย: 5 ศึกึ ษาเปรีียบเทียี บประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียกัับประเทศไทย ในการป้้องกัันและขจััดการทุุจริิตและประพฤติิมิิชอบดัังกล่่าวอย่่างเข้้มงวด ตามมาตรา 63 ของ รััฐธรรมนููญ นอกจากนี้�ย้ ัังมีีพระราชบััญญััติใิ ห้ใ้ ช้ป้ ระมวลกฎหมายวิธิ ีีพิจิ ารณาความอาญา (สำนัักงาน คณะกรรมการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ แห่ง่ ชาติ,ิ ม.ป.ป.) เป็น็ บทลงโทษสำหรับั ผู้�กระทำความผิดิ เกี่ �ยวกัับการทุุจริิต นอกจากนี้�้ทางสำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ (สำนัักงาน ป.ป.ช.) ยัังมีีการดำเนิินการเกี่�ยวกัับการต่่อต้้านการทุุจริิตในหลากหลายรููปแบบ อาทิิ การออกประกาศและระเบีียบต่า่ ง ๆ เกี่�ยวกับั การป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริิต การมีีมาตรการ - ข้้อเสนอแนะ เพื่่�อป้้องกัันการทุุจริิต มีีระบบรัับเรื่�่องร้้องเรีียนออนไลน์์ การส่่งเสริิมการมีีส่่วนร่่วม ต้า้ นการทุจุ ริติ การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ในมิติ ิริ ะหว่า่ งประเทศ การสนับั สนุนุ ผลงานวิชิ าการ เกี่ย� วกับั การทุจุ ริติ การมีีหลักั สูตู รและการอบรมออนไลน์เ์ กี่ย� วกับั การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ การเปิดิ เผยข้อ้ มูลู ต่อ่ สาธารณะ แต่ท่ ั้้ง� นี้ก้� ารป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ ก็ย็ ังั ไม่ป่ ระสบความสำเร็จ็ ประเทศในแถบสแกนดิเิ นเวีีย ประกอบด้ว้ ย ประเทศเดนมาร์ก์ สวีีเดน และนอร์เ์ วย์์ เป็็นกลุ่�ม ประเทศที่่�มีีการทุุจริิตน้้อยที่่�สุุด1 จากการศึึกษาขององค์์กรโปร่่งใสนานาชาติิ (Transparency International: TI) เกี่�ยวกัับการรัับรู้�เรื่่�องการทุุจริิตทั่่�วโลก โดยการจััดอัันดัับดััชนีีการรัับรู้�การทุุจริิต ใน พ.ศ. 2563 ประเทศรเดนมาร์์กเป็น็ ประเทศที่่ม� ีีภาพลัักษณ์ใ์ นการทุุจริติ ระดับั ต่่ำที่่ส� ุดุ อยู่�ในอันั ดัับที่่� 1 และครองอันั ดับั ติิดต่อ่ กันั 3 ปีี โดยสวีีเดนอยู่�ในอัันดัับที่่� 3 และนอร์เ์ วย์์อยู่�ในอันั ดัับที่่� 7 การจัดั อัันดับั ของประเทศในแถบสแกนดิเิ นเวีียยังั อยู่�ใน 10 อัันดัับแรก ของการจัดั ลำดัับจาก 180 ประเทศ และได้้ คะแนนดัชั นีีการรัับรู้�การทุจุ ริติ ไม่่ต่่ำกว่า่ 70 คะแนน ตลอดระยะเวลา 10 ปีีที่่�ผ่า่ นมา แสดงให้เ้ ห็็นว่า่ ประเทศดัังกล่่าวสามารถแก้้ไขปััญหาการทุุจริิตได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ และสามารถนำประเด็็นการทุุจริิต และแนวทางการแก้ไ้ ขปัญั หาการทุจุ ริิตมาศึกึ ษาวิิเคราะห์์เปรีียบเทีียบ เพื่�อ่ เป็็นแนวทางในการป้้องกันั และปราบปรามการทุจุ ริิตในประเทศต่่าง ๆ จากที่่�กล่่าวมาทั้้�งหมด เห็็นได้้ว่่าตลอดระยะเวลาที่่�ผ่่านมา ประเทศไทยยัังไม่่สามารถแก้้ไข ปัญั หาการทุจุ ริติ ได้้ ในบทความนี้จ�้ ึงึ ได้ศ้ ึกึ ษาวิเิ คราะห์เ์ ปรีียบเทีียบเกี่ย� วกับั ประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศ แถบสแกนดิิเนเวีียกัับประเทศไทย เพื่�่อให้้ผู้้�อ่่านได้้ทราบถึึงประเด็็นความเสี่�ยงที่่�มีีความเกี่�ยวข้้องกัับ การทุุจริิต รวมทั้้�งศึกึ ษาแนวทางในการต่่อต้้านการทุุจริติ จากประเทศที่่�มีีการทุจุ ริิตในระดับั ต่่ำ อัันจะ ก่่อให้้เกิิดประโยชน์์ในการนำมาสู่�การประยุุกต์์ ปรัับปรุุง ปรัับใช้้ และพััฒนามาตรการและแนวทาง การป้้องกันั และปราบปรามการทุจุ ริิตในอนาคต 2. ดัชั นีชี ี้้ว� ััดภาพลักั ษณ์์การทุจุ ริติ (Corruption Perceptions Index: CPI) ดััชนีีชี้�้วััดภาพลัักษณ์์การทุุจริิตเป็็นดััชนีีที่่�พััฒนาขึ้�น โดยองค์์กรเพื่่�อความโปร่่งใสนานาชาติิ ร่่วมกับั มหาวิทิ ยาลัยั Gottingen ในประเทศเยอรมนีี (สิริ ิลิ ักั ษณา คอมันั ตร์์, ชยันั ต์ ์ ตันั ติิวัสั ดาการ, 1 อ้า้ งอิงิ จากการจัดั อัันดัับคะแนนดััชนีีการรับั รู้�การทุจุ ริติ ขององค์์กรโปร่่งใสนานาชาติิ (Transparency International: TI) ย้้อนหลััง 4 ปีี โดยทั้้�งสามประเทศติิดอัับดับั 1 ใน 10

6 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีที ี่่� 14 ฉบัับที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) พงษ์์ธร วราศััย และ ลอยลม ประเสริิฐศรีี, 2551) ดััชนีีนี้้� เริ่�มจััดทำตั้�งแต่่ พ.ศ. 2538 เป็็นต้้นมา มีีสถานะเป็น็ องค์ก์ รภาคประชาสังั คมระหว่า่ งประเทศ มีีวัตั ถุปุ ระสงค์ใ์ นการต่อ่ สู้้�กับั การทุจุ ริติ ทุกุ รูปู แบบ ด้้วยการแสวงหาความร่่วมมืือกัับหน่่วยงานต่่าง ๆ และสร้้างความตระหนัักรู้้�ถึึงผลเสีียของการ ทุุจริิต (สายทรััพยากรบุุคคลและบริิหารงานเลขานุุการบริิษััทฯ และกองป้้องกัันและตรวจสอบ การประพฤติมิ ิิชอบ, 2561) ดััชนีีชี้�้วััดภาพลัักษณ์์การทุุจริิตเป็็นข้้อมููลที่่�รวบรวมมาจากแหล่่งข้้อมููลที่่�แตกต่่างกััน มาจาก การวิิเคราะห์์ผลการสำรวจความคิิดเห็็น ความรู้้�สึก หรืือการรัับรู้�ของนัักธุุรกิิจ นัักวิิเคราะห์์การเมืือง หรืือผู้�เชี่�ยวชาญเกี่�ยวกัับการทุุจริิต โดยการคำนวณค่่า CPI นั้้�น ได้้รวบรวมข้้อมููลด้้านการทุุจริิตจาก ฐานข้้อมูลู ที่่เ� ป็็นการจัดั อันั ดับั หรืือดัชั นีีชี้ว�้ ััด จัดั ทำโดยหน่ว่ ยงานที่่�น่่าเชื่อ�่ ถืือต่่าง ๆ ทั่่ว� โลก หรืือเรีียกว่่า “แหล่ง่ ข้อ้ มูลู ” จำนวน 13 แหล่ง่ ข้อ้ มูลู 2 (พ.ศ. 2563) สำหรับั ประเทศที่่ต� ้อ้ งการวัดั ดัชั นีีชี้ว�้ ัดั ภาพลักั ษณ์์ การทุจุ ริิตและส่่งข้้อมูลู จััดอันั ดัับภาพลัักษณ์์การทุจุ ริติ จะต้อ้ งเป็็นประเทศที่่�มีีข้้อมููลมาคำนวณค่า่ CPI อย่่างน้อ้ ย 3 แหล่่งข้้อมููล โดยค่่าคะแนนของ CPI จะอยู่�ระหว่่าง 0 - 100 โดยค่่า CPI = 0 หมายถึงึ มีีภาพลักั ษณ์ก์ ารทุุจริิตมากที่่ส� ุุด และ CPI = 100 หมายถึงึ มีีภาพลักั ษณ์ก์ ารทุจุ ริติ น้อ้ ยที่่�สุดุ สแกนดิิเนเวีีย (Scandinavia) คืือกลุ่�มประเทศยุโุ รปเหนืือ ประกอบไปด้้วย 3 ประเทศด้้วยกััน ได้แ้ ก่่ ประเทศเดนมาร์์ก สวีีเดน และนอร์เ์ วย์์ การจัดั อัันดัับภาพลัักษณ์์การทุุจริติ ใน พ.ศ. 2563 จาก 180 ประเทศทั่่ว� โลก พบว่่า ประเทศเดนมาร์์กอยู่�ในอันั ดัับที่่� 1 ได้้คะแนนอยู่�ที่� 88 คะแนน ประเทศ สวีีเดนอยู่่�อัันดับั ที่่� 3 ได้้คะแนนอยู่�ที่� 85 คะแนน และประเทศนอร์เ์ วย์์อยู่�ในอัันดับั ที่่� 7 ได้ค้ ะแนนอยู่�ที่� 84 คะแนน สะท้อ้ นการมีีการจัดั การแก้ไ้ ขปัญั หาการทุุจริติ อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ประเทศไทยเป็น็ หนึ่่ง� ในประเทศที่่เ� ข้า้ ร่ว่ มการจัดั อันั ดับั ภาพลักั ษณ์ก์ ารทุจุ ริติ โดยคะแนนของ ประเทศไทยอยู่�ที่� 36 คะแนน จััดอยู่�ในอัันดัับที่่� 104 คะแนนเท่่ากัับปีี 2562 แต่่อันั ดับั ร่ว่ งลงมาจาก พ.ศ. 2562 ที่่�อยู่�ในอัันดับั ที่่� 101 ใน พ.ศ. 2563 ประเทศไทยใช้้แหล่ง่ ข้้อมูลู 9 แหล่ง่ 3 ในการวัดั ค่่า CPI ประเทศไทยได้้คะแนนลดลง 1 แหล่่ง นั่่�นคืือ แหล่่งข้้อมููล International Institute for 2 แหล่ง่ ข้อ้ มูลู 13 แหล่่ง ประกอบด้ว้ ย 1) The Country Policy and Institutional Assessment of the African Development Bank 2) Bertelsmann Foundation Sustainable Governance Index 3) Bertelsmann Foundation Transformation Index 4) Economist Intelligence Unit Country Risk Rating 5) Freedom House Nations in Transit 6) Global Insight Country Risk Ratings 7) International Institute for Management Development World Competitiveness Yearbook 8) Political and Economic Risk Consultancy 9) Political Risk Services International Country Risk 10) Varieties of Democracy Project 11) The World Bank’s Country Policy and Institutional Assessment 12) The World Economic Forum’s Exec- utive Opinion Survey 13) World Justice Project Rule of Law Index 3 แหล่่งข้้อมููลที่่ไ� ทยใช้้ในการวััดค่่า CPI ทั้้�ง 9 แหล่่งข้้อมููล ประกอบด้ว้ ย 1) Bertelsmann Foundation Transformation Index 2) Economist Intelligence Unit Country Rating 3) Global Insight Country Risk Ratings 4) International Institute for Man- agement Development World Competitiveness Yearbook 5) Political and Economic Risk Consultancy 6) Political Risk Services International Country Risk 7) Varieties of Democracy Project 8) World Economic Forum EOS 9) World Justice Project Rule of Law Index

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริิตในประเทศไทย: 7 ศึึกษาเปรียี บเทีียบประเด็็นการทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียกับั ประเทศไทย Management Development (IMD) World Competitiveness Yearbook4 ได้้ 41 คะแนน จาก พ.ศ. 2562 ได้ค้ ะแนน 45 คะแนน เนื่อ�่ งจากผู้�ตอบแบบสำรวจส่ว่ นใหญ่ย่ ังั มีีความคิดิ เห็น็ ว่า่ ประเทศไทย ยังั มีีปัญั หาการให้้และรัับสินิ บน และการทุจุ ริติ ของเจ้้าหน้้าที่่�รััฐ การศึึกษาการจััดอัันดัับภาพลัักษณ์์การทุุจริิตของประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียกัับประเทศไทย พบว่่า ตั้้�งแต่่ พ.ศ. 2555 - 2563 ประเทศเดนมาร์์กได้้คะแนนภาพลัักษณ์์การทุุจริิตอยู่�ที่� 87 - 92 คะแนน ประเทศสวีีเดนได้ค้ ะแนนภาพลัักษณ์์การทุจุ ริิตอยู่�ที่� 84 - 89 คะแนน และประเทศนอร์เ์ วย์์ ได้ค้ ะแนนภาพลัักษณ์ก์ ารทุจุ ริติ อยู่�ที่� 84 - 88 คะแนน โดยประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียทั้้ง� 3 ประเทศ ได้ค้ ะแนนภาพลักั ษณ์์การทุุจริิตอยู่�ระหว่่าง 84 - 92 คะแนน หรืือคิิดเป็น็ คะแนนเฉลี่ย� อยู่�ที่� 87 คะแนน จััดอยู่�ใน 10 อัันดับั แรก ของการจัดั ลำดัับจาก 180 ประเทศ ส่ว่ นประเทศไทย ตลอดระยะเวลา 8 ปีีที่่� ผ่า่ นมา ได้ค้ ะแนนภาพลักั ษณ์ก์ ารทุจุ ริติ อยู่�ที่� 35 - 38 คะแนน หรืือคิดิ เป็น็ คะแนนเฉลี่ย� อยู่�ที่� 36 คะแนน แตกต่่างจากกลุ่�มประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียเป็็นอย่่างมาก ดัังแผนภาพที่่� 1 แผนภาพที่่� 1 การเปรีียบเทีียบคะแนนภาพลัักษณ์์การทุุจริิตของประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียกัับ ประเทศไทย 4 แหล่่งข้้อมููล IMD เป็็นการนำข้้อมููลสถิิติิทุุติิยภููมิิและผลการสำรวจความคิิดเห็็นผู้้�บริิหารระดัับสููงไปดำเนิินการประมวลผลจััดอัันดัับ ความสามารถในการแข่่งขันั ของประเทศไทย และพิจิ ารณาจาก 4 องค์ป์ ระกอบ คืือ 1) สมรรถนะทางเศรษฐกิจิ 2) ประสิิทธิภิ าพของ ภาครััฐ 3) ประสิิทธิภิ าพของภาคธุุรกิิจ และ 4) โครงสร้า้ งพื้้�นฐาน ทั้้ง� นี้้� IMD สำรวจข้้อมูลู ประมาณ เดืือนมกราคม - เมษายน ของทุกุ ปีี โดยมีีประเด็น็ ที่่อ� งค์ก์ ารเพื่อ�่ ความโปร่ง่ ใสนานาชาตินิ ำมาคำนวณเป็น็ คะแนนดัชั นีีการรับั รู้�การทุจุ ริติ จากแบบสำรวจความคิดิ เห็น็ ผู้้�บริหิ าร ระดับั สูงู ในประเทศไทย คืือ “มีีการติิดสินิ บนและการทุุจริติ หรืือไม่่”

8 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) จากผลคะแนนการรับั รู้�การทุจุ ริติ ใน ค.ศ. 2020 เป็น็ เครื่อ่� งบ่ง่ ชี้ส�้ ำคัญั ถึงึ สถานการณ์ก์ ารทุจุ ริติ ในประเทศไทย เป็็นเรื่�่องสำคัญั ที่่ร� ััฐบาลจำเป็น็ ต้อ้ งมีีนโยบายในการแก้้ไขปัญั หาการทุจุ ริติ อย่่างจริงิ จััง เพื่่�อนำไปสู่�แนวทางปฏิบิ ัตั ิิในการสร้้างความโปร่ง่ ใสในการดำเนิินการของหน่ว่ ยงานภาครัฐั นอกจากนี้�้ ภาคธุรุ กิจิ เอกชน ภาคประชาสังั คม และประชาชน จะต้อ้ งตระหนักั ถึงึ ความสำคัญั ของปัญั หาการทุจุ ริติ และไม่่ทนต่่อการทุุจริิต นำไปสู่่�สัังคมที่่�สุุจริิตส่่งผลต่่อการพััฒนาประเทศ และส่่งผลต่่อการเพิ่่�มขึ้�น ของคะแนนดััชนีีการรัับรู้�การทุุจริิตต่่อไป (สำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิต แห่ง่ ชาติ,ิ 2564) 3. การวิเิ คราะห์เ์ ปรียี บเทียี บดัชั นีธี รรมาภิบิ าลโลก (Worldwide Governance Indicators: WGI) ของประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี และประเทศไทย ธรรมาภิบิ าลของภาครัฐั เป็น็ หนึ่่ง� ในปัจั จัยั สำคัญั ที่่ส� ่ง่ อิทิ ธิพิ ลต่อ่ การพัฒั นาเศรษฐกิจิ และสังั คม ของประเทศ (ศุุภเจตน์์ จันั ทร์ส์ าส์์น, 2555) รวมทั้้�งยังั เป็็นตัวั บ่ง่ ชี้�ก้ ารทุจุ ริิตได้้อีีกด้้วย มีีการศึกึ ษาโดย ธนาคารโลกภายใต้โ้ ครงการ Worldwide Governance Indicators หรืือที่่�เรีียกว่า่ ดัชั นีีธรรมาภิบิ าล โลก เป็็นโครงการที่่�ดำเนิินการศึึกษาและวิเิ คราะห์ธ์ รรมาภิบิ าล (Good Governance) ในภาครััฐของ ประเทศต่า่ ง ๆ ทั่่�วโลก แบ่ง่ ออกเป็น็ 6 มิิติิ ได้้แก่่ 1) เสรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิดิ เห็็น 2) ความมีีเสถีียรภาพทางการเมืืองและปราศจากการก่่อการร้้าย 3) ความมีีประสิิทธิิผลของภาครััฐ 4) คุุณภาพของกฎระเบีียบ 5) หลักั นิติ ิิธรรม และ 6) การควบคุุมการทุุจริติ ทั้้ง� นี้�้ ธรรมาภิบิ าลของ ภาครััฐทั้้�ง 6 มิติ ิิข้า้ งต้้น ถููกวัดั อยู่�ในรูปู ของคะแนนในลักั ษณะของค่า่ มาตรฐาน (Standard Value) มีีค่า่ อยู่� ระหว่่าง -2.5 ถึงึ 2.5 โดยค่่ามาตรฐาน -2.5 หมายถึึง การมีีธรรมาภิบิ าลต่่ำสุดุ และค่า่ มาตรฐาน 2.5 หมายถึึง การมีีธรรมาภิิบาลสููงสุุด และมีีการศึึกษาพบว่่า ประเทศที่่�พััฒนาแล้้วจะมีีธรรมาภิิบาลของ ภาครััฐสููงกว่่าประเทศกำลัังพััฒนาเป็็นอย่่างมาก สะท้้อนให้้เห็็นว่่าธรรมาภิิบาลของภาครััฐคืือหนึ่่�ง ในปััจจััยที่่ช� ่ว่ ยขัับเคลื่่�อนการพััฒนาเศรษฐกิิจและสังั คมของประเทศ รวมทั้้ง� ยังั บ่่งชี้ก�้ ารทุจุ ริติ 3.1 เสรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิดิ เห็็น (Voice and Accountability) วััดความสามารถของภาครััฐในการให้้เสรีีภาพแก่่ประชาชนในประเทศในการเลืือกรััฐบาล อย่า่ งอิสิ ระ รวมทั้้ง� การให้เ้ สรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิดิ เห็น็ เสรีีภาพในการรวมกลุ่�ม และ การให้เ้ สรีีภาพของสื่อ่� มวลชนในการแสดงความคิดิ เห็น็ และนำเสนอข่า่ วสารต่า่ ง ๆ (World Bank, 2021) การศึึกษาเกี่�ยวกัับการมีีเสรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิิดเห็็น จากข้้อมููลของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปีีที่่�ผ่่านมา ประเทศนอร์์เวย์์มีี ค่า่ มาตรฐานสููงที่่�สุดุ อยู่�ที่� 1.66 - 1.73 ประเทศสวีีเดนมีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 1.56 - 1.61 และประเทศ เดนมาร์์ก มีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 1.52 - 1.61 ส่่วนประเทศไทยมีีค่่ามาตรฐานน้้อยกว่่าทั้้�ง 3 ประเทศ โดยมีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� -1.05 ถึึง -0.88 ดังั แผนภาพที่่� 2 สะท้อ้ นให้้เห็็นว่่าประชากรไทยยัังขาดการมีี สิทิ ธิแิ ละเสรีีภาพในการมีีส่ว่ นร่ว่ ม นั่่น� คืือ สิทิ ธิแิ ละเสรีีภาพในการแสดงความคิดิ เห็น็ สิทิ ธิแิ ละเสรีีภาพ

แนวทางการป้้องกันั และปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: 9 ศึกึ ษาเปรียี บเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี กัับประเทศไทย ในการสมาคม และสิทิ ธิแิ ละเสรีีภาพในการนำเสนอข่า่ วสารของสื่อ่� ต่า่ ง ๆ โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง� สถานการณ์์ ประเทศไทยในปััจจุุบััน ที่่�มีีการออกกฎเกณฑ์์หรืือข้้อบัังคัับไม่่ให้้เผยแพร่่ข้้อมููลข่่าวสารบางเรื่่�อง มีีการจำกััดการนำเสนอข่่าวสารข้อ้ มูลู ต่า่ ง ๆ ห้้ามวิิพากษ์์วิจิ ารณ์์การปกครอง คุุกคาม โจมตีี และห้้ามไม่ใ่ ห้้ ประชาชนเรีียกร้้องหรืือสมาคมใด ๆ คาดการณ์์ว่่าคะแนนมิิติินี้�้ของประเทศไทยใน พ.ศ. 2563 และ พ.ศ. 2564 จะลดลงจาก พ.ศ. 2562 หากยัังไม่ม่ ีีการดำเนิินการเปลี่ย� นแปลงกฎเกณฑ์ห์ รืือข้้อบังั คัับ ต่่าง ๆ เกี่�ยวกัับสิิทธิิและเสรีีภาพของประชาชนที่่�ควรจะได้้รัับ ทั้้�งนี้�้ยัังมีีการศึึกษาของ Varieties of Democracy (V-Dem) เป็็นโครงการวิิจััยเกี่�ยวกัับประชาธิิปไตย มีีสำนัักงานอยู่�ที่�ประเทศสวีีเดน โดยศึกึ ษาเกี่ย� วกับั Corruption and Covid-19 Democratic Violation มีีข้้อสรุุปคืือ การละเมิดิ หลักั ประชาธิปิ ไตยในการตอบสนองต่อ่ การแพร่ร่ ะบาดของเชื้อ� ไวรัสั โควิดิ -19 มักั พบในประเทศที่่ม� ีีระดับั การทุุจริิตสูงู (Varieties of Democracy (V-DEM), 2020) แผนภาพที่่� 2 การเปรีียบเทีียบการมีีเสรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิิดเห็น็ คั่ามาตรฐาน 2 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 เดนมารก์ 1.5 สวีเดน นอร์เวย์ 1 ไทย 0.5 0 -0.5 ปี 2558 -1 -1.5 3.2 ความมีีเสถีียรภาพทางการเมืืองและปราศจากการก่อ่ การร้า้ ย (Political Stability and Absence of Violence/ Terrorism) วัดั ความสามารถของภาครัฐั ในการควบคุมุ ไม่ใ่ ห้เ้ กิดิ ความไม่ม่ ีีเสถีียรภาพของรัฐั บาล อันั เนื่อ�่ ง มาจากวิิถีีทางแห่่งความรุุนแรง และเป็็นการพิิจารณาเรื่�่องของโอกาสความเป็็นไปได้้ที่่�รััฐบาลจะไร้้ เสถีียรภาพ หรืือถููกโค่น่ ล้้มโดยวิิธีีการที่่ไ� ม่่เป็็นไปตามบทบัญั ญัตั ิิของรัฐั ธรรมนูญู (World Bank, 2021) การศึึกษาเกี่�ยวกัับความมีีเสถีียรภาพทางการเมืืองและปราศจากการก่่อการร้้าย จากข้้อมููล ของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปี ี ที่่�ผ่่านมา ประเทศ นอร์เ์ วย์ม์ ีีค่่ามาตรฐานสูงู ที่่�สุุดอยู่�ที่� 1.15 - 1.20 ราชอาณาจัักรสวีีเดนมีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 0.95 - 1.05 และประเทศเดนมาร์์กมีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 0.87 - 1.01 ส่่วนประเทศไทยมีีค่่ามาตรฐานน้้อยกว่่า ทั้้ง� 3 ประเทศ โดยมีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� -0.99 ถึงึ -0.54 ดัังแผนภาพที่่� 3 สะท้อ้ นให้้เห็็นว่่าประเทศไทย ยัังมีีความไม่่มั่่�นคงทางการเมืืองและอาจเกิิดความรุุนแรงที่่�มีีแรงจููงใจทางการเมืือง รวมถึึงอาจเกิิด

10 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีีที่�่ 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) การก่่อการร้้าย รัฐั บาลมีีความไร้้เสถีียรภาพ อาจบริิหารงานต่่อไม่ไ่ ด้้ และอาจถูกู โค่น่ ล้้มลงได้้โดยง่า่ ย จากกราฟจะเห็็นได้้ว่่าประเทศไทยจััดการกัับมิิติินี้�้ได้้ดีีขึ้้�น แต่่เนื่่�องจากสถานการณ์์การเมืืองไทย ในปััจจุุบััน สามารถคาดการณ์์ได้้ว่่าคะแนนมิิติินี้�้ของประเทศไทยใน พ.ศ. 2563 และ พ.ศ. 2564 อาจจะลดลงจาก พ.ศ. 2562 แผนภาพที่่� 3 การเปรีียบเทีียบความมีีเสถีียรภาพทางการเมืืองและปราศจากก่อ่ การร้้าย 1.5 คั่ามาตรฐาน 1 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 เดนมาร์ก สวีเดน 0.5 นอรเ์ วย์ ไทย 0 ปี 2558 -0.5 -1 -1.5 3.3 ความมีีประสิทิ ธิิผลของภาครััฐ (Government Effectiveness) วััดความสามารถของภาครััฐในการสร้้างบริิการสาธารณะที่่�มีีคุุณภาพ การดำเนิินงานโดย ปราศจากแรงกดดันั ทางด้า้ นการเมืือง การสร้า้ งและดำเนินิ นโยบายที่่ม� ีีคุณุ ภาพ รวมทั้้ง� การดำเนินิ งาน ให้้ประสบความสำเร็็จตามที่่�ได้้วางนโยบายไว้้ (World Bank, 2021) การศึึกษาเกี่�ยวกัับความมีีประสิิทธิิผลของภาครััฐ จากข้้อมููลของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปีีที่่�ผ่่านมา ประเทศนอร์์เวย์์มีีค่่ามาตรฐาน อยู่�ที่� 1.86 - 1.98 ประเทศเดนมาร์์กมีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 1.80 - 1.94 และประเทศสวีีเดน มีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 1.77 - 1.83 ส่ว่ นประเทศไทยมีีค่า่ มาตรฐานน้อ้ ยกว่า่ ทั้้ง� 3 ประเทศ โดยมีีค่า่ มาตรฐาน ในมิิติินี้�้อยู่�ที่� 0.34 - 038 ดัังแผนภาพที่่� 4 สะท้้อนให้้เห็็นว่่าประเทศไทยยัังขาดคุุณภาพการบริิการ สาธารณะ คุณุ ภาพของข้า้ ราชการ คุณุ ภาพของการกำหนดนโยบายและการดำเนินิ การด้า้ นต่า่ ง ๆ และ ความน่่าเชื่�่อถืือของรััฐบาล ยัังมีีการดำเนิินงานที่่�ไม่่เป็็นอิิสระ โดยยัังมีีการแทรกแซงของภาครััฐและ ยัังมีีแรงกดดันั ทางการเมืือง

แนวทางการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: 11 ศึกึ ษาเปรียี บเทีียบประเด็็นการทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวียี กัับประเทศไทย แผนภาพที่่� 4 การเปรีียบเทีียบความมีีประสิิทธิิภาพของภาครััฐ คั่ามาตรฐาน 2.5 เดนมาร์ก 2 สวีเดน นอรเ์ วย์ 1.5 ไทย 1 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 0.5 0 ปี 2558 3.4 คุุณภาพของกฎระเบีียบ (Regulatory Quality) วััดความสามารถของภาครััฐในการกำหนดนโยบายและสร้า้ งระเบีียบข้้อบัังคัับที่่เ� หมาะสมต่่อ การยกระดัับการพััฒนาของภาคเอกชน รวมถึึงการบัังคัับใช้้นโยบายและมาตรการอย่่างเหมาะสม (World Bank, 2021) การศึึกษาเกี่�ยวกัับประสิิทธิิภาพของกฎระเบีียบ จากข้้อมููลของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปีีที่่�ผ่่านมา ประเทศนอร์์เวย์์มีีค่่ามาตรฐาน อยู่�ที่� 1.61 - 2.02 ประเทศสวีีเดนมีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 1.80 - 1.85 และประเทศเดนมาร์ก์ มีีค่า่ มาตรฐาน อยู่�ที่� 1.57 - 1.73 ส่่วนประเทศไทยมีีค่่ามาตรฐานน้้อยกว่่าทั้้�ง 3 ประเทศ โดยมีีค่่าประมาณการ ในมิิติินี้้�อยู่�ที่� 0.10 - 029 ดัังแผนภาพที่่� 5 สะท้้อนให้้เห็็นว่่ารััฐบาลไทยยัังขาดความสามารถ ในการกำหนดและดำเนิินการตามนโยบายและระเบีียบข้้อบัังคัับที่่�ดีีที่่�อนุุญาตและส่่งเสริิมการพััฒนา ภาคเอกชน แผนภาพที่่� 5 การเปรีียบเทีียบคุณุ ภาพของกฎระเบีียบ คั่ามาตรฐาน 2.5 เดนมาร์ก 2 สวีเดน นอร์เวย์ 1.5 ไทย 1 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 0.5 0 ปี 2558

12 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) 3.5 หลัักนิติ ิธิ รรม (Rule of Law) เป็็นการวััดความสามารถของภาครััฐในการทำให้้ภาคส่ว่ นต่่าง ๆ มีีความเชื่่อ� มั่่�นมีีความเคารพ และยอมรับั ปฏิบิ ัตั ิติ ามกติกิ า รวมถึงึ มีีการสร้า้ งคุณุ ภาพในการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายที่่ม� ีีคุณุ ภาพ และคุณุ ภาพ ในการควบคุมุ อาชญากรรมและความรุุนแรง (World Bank, 2021) การศึึกษาข้อ้ มูลู ของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก มิติ ิิที่่� 5 หลัักนิติ ิิธรรม พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปีที ี่่�ผ่า่ นมา ประเทศนอร์เ์ วย์ม์ ีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 1.96 - 2.04 ประเทศสวีีเดน มีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 1.89 - 2.04 และประเทศเดนมาร์ก์ มีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 1.83 - 2.04 ส่ว่ นประเทศไทย มีีค่่ามาตรฐานน้้อยกว่่าทั้้�ง 3 ประเทศ โดยมีีค่่ามาตรฐานในด้้านนี้้� อยู่�ที่� -0.15 ถึงึ 010 ดัังแผนภาพที่่� 6 สะท้้อนให้เ้ ห็็นว่า่ ประเทศไทยยัังขาดความเชื่่�อมั่น� ในกฎหมาย และประชาชนยังั ขาดการปฏิิบัตั ิติ าม กฎเกณฑ์์ของสัังคม โดยเฉพาะในเรื่�่องของการบัังคัับใช้้สััญญา สิิทธิิในทรััพย์์สิิน ตำรวจ และศาล ตลอดจนแนวโน้ม้ ของอาชญากรรมและความรุุนแรง ประเทศไทยมีีแนวโน้ม้ ในมิติ ินิ ี้�ท้ ี่่ด� ีีขึ้้น� เห็็นได้จ้ าก กราฟที่่�มีีแนวโน้้มค่่าการมาตรฐานที่่�สููงขึ้�น แต่่เนื่�่องจากสถานการณ์์การเมืืองไทยในปััจจุุบััน สามารถ คาดการณ์ไ์ ด้้ว่่าคะแนนมิิติินี้้�ของประเทศไทยใน พ.ศ. 2563 และ 2564 อาจจะลดลงจาก พ.ศ. 2562 แผนภาพที่่� 6 การเปรีียบเทีียบหลักั นิติ ิิธรรม คั่ามาตรฐาน 2.5 เดรมารก์ 2 สวีเดน นอรเ์ วย์ 1.5 ไทย 1 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 0.5 0 ปี 2558 -0.5 3.6 การควบคุุมการทุจุ ริิต (Control of Corruption) วััดความสามารถของภาครััฐในการควบคุุมไม่่ให้้เกิิดการใช้้อำนาจของภาครััฐ เพื่่�อสร้้าง ผลประโยชน์ใ์ ห้แ้ ก่่ภาคเอกชนทั้้�งทางตรงและทางอ้้อม (World Bank, 2021) การศึึกษาข้อ้ มููลของ World Governance Indicator ของธนาคารโลก มิติ ิทิ ี่่� 6 การควบคุุม การทุจุ ริติ พบว่่า ในระยะเวลา 5 ปีีที่่�ผ่า่ นมา ประเทศนอร์์เวย์์มีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 2.07 - 2.24 ประเทศ สวีีเดนมีีค่่ามาตรฐานอยู่�ที่� 2.14 - 2.24 และประเทศเดนมาร์ก์ มีีค่า่ มาตรฐานอยู่�ที่� 2.11 - 2.23 ส่ว่ น

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุุจริติ ในประเทศไทย: 13 ศึึกษาเปรีียบเทีียบประเด็็นการทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียกัับประเทศไทย ประเทศไทยมีีค่า่ มาตรฐานน้้อยกว่า่ ทั้้�ง 3 ประเทศ โดยมีีค่่ามาตรฐานในมิติ ินิ ี้�้ อยู่�ที่� -0.49 ถึึง -0.39 ดัังแผนภาพที่่� 7 สะท้้อนให้้เห็็นว่่าประเทศไทยยัังไม่่สามารถควบคุุมการทุุจริิตภายในประเทศได้้ และเนื่อ่� งจากสถานการณ์ก์ ารเมืืองไทยในปัจั จุบุ ันั สามารถคาดการณ์ไ์ ด้ว้ ่า่ คะแนนมิติ ินิ ี้ข้� องประเทศไทย ใน พ.ศ. 2563 และ 2564 จะต้้องลดลงจาก พ.ศ. 2562 แผนภาพที่่� 7 การเปรีียบเทีียบการควบคุุมการทุุจริิต คั่ามาตรฐาน 2.5 เดนมาร์ก 2 สวเี ดน นอรเ์ วย์ 1.5 ไทย 1 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 0.5 0 -0.5 ปี 2558 -1 จากการพิจิ ารณาพบว่า่ ประเทศพัฒั นาแล้ว้ ในแถบสแกนดิเิ นเวีียทั้้ง� 3 ประเทศ มีีธรรมาภิบิ าล ของภาครัฐั สูงู กว่า่ ประเทศไทยที่่เ� ป็น็ ประเทศกำลังั พัฒั นาเป็น็ อย่า่ งมาก ธรรมาภิบิ าลของภาครัฐั สะท้อ้ น ให้้เห็็นการขัับเคลื่�่อนการพััฒนาเศรษฐกิิจและสัังคมของประเทศ รวมถึึงการทุุจริิตภายในประเทศ กล่่าวคืือ ประเทศไทยยัังไม่่สามารถพึึงพอใจกัับระดัับของธรรมาภิิบาลของประเทศในปััจจุุบัันได้้ เนื่�่องจากยังั อยู่�ในระดัับค่่อนข้า้ งต่่ำ เหตุผุ ลที่่ท� ำให้้ประเทศสแกนดิิเนเวีียมีีธรรมาภิบิ าลภาครััฐสููง 1) วัฒั นธรรมการเมืืองและการบริหิ ารจัดั การในกลุ่�มประเทศสแกนดิเิ นเวีียนิยิ มการหาข้อ้ สรุปุ ร่่วมกัันระหว่่างผู้ �ที่ �เห็็นด้้วยกัับผู้ �ที่ �ไม่่เห็็นด้้วย ต่่างจากวััฒนธรรมการเมืืองและการบริิหารจััดการที่่�มุ่ �ง จะเอาชนะ หรืือใช้้เสีียงข้้างมากลากไป โดยไม่่สนใจข้้อกัังวลหรืือความเป็็นห่่วงของเสีียงข้้างน้้อย การมุ่�งมั่ �นที่่�จะหาข้้อสรุุปร่่วมกัันทำให้้ผู้้�นำทุุกระดัับต้้องมองด้้านบวกมากกว่่าด้้านลบ มองถึึง ผลประโยชน์ร์ ่่วมกันั ยอมรับั ความคิดิ เห็็นที่่แ� ตกต่า่ ง รู้้�จัักที่่�จะนำความคิดิ เห็็น โดยเฉพาะข้้อกังั วลของเสีียง ส่่วนน้้อยมาปรัับปรุุงเพื่่�อหาทางออกร่่วมกััน วััฒนธรรมแบบนี้�้นอกจากจะช่่วยให้้มองประเด็็นต่่าง ๆ อย่่างรอบคอบแล้้ว ยัังจะช่ว่ ยลดความแตกแยกในสังั คมด้ว้ ย (วิริ ไท สัันติิประภพ, 10 เมษายน 2556) 2) คนสแกนดิิเนเวีียให้้ความสำคััญอย่่างมากกัับความซื่่�อสััตย์์และความโปร่่งใสของรััฐบาล และนัักการเมืือง สัังคมสแกนดิิเนเวีียตรวจสอบพฤติิกรรมของนัักการเมืืองอย่่างใกล้้ชิิด รััฐบาลและ นัักการเมืืองได้้ทำให้้ประชาชนไว้้ใจในสิ่่�งที่่�รััฐบาลคิิด ส่่งผลให้้คนสแกนดิิเนเวีีย กล้้าที่่�จะลองของใหม่่

14 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีีที่่� 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) และปรับั เปลี่ย� นทิศิ ทางการพัฒั นาประเทศได้ต้ ามที่่ร� ัฐั บาลเสนอ วัฒั นธรรมที่่ย� ึดึ มั่่น� ในความซื่อ่� สัตั ย์แ์ ละ ความโปร่่งใสได้้ส่่งผลให้้สัังคมสแกนดิิเนเวีียมีีระดัับความไว้้เนื้้�อเชื่่�อใจสููง ทั้้�งต่่อรััฐบาลและระหว่่างคน ในสัังคมด้ว้ ยกันั เอง ความไว้้เนื้้�อเชื่่�อใจนี้้� ได้้ทำให้้เกิิดคุณุ ูปู การอย่า่ งมากต่อ่ การพัฒั นาเศรษฐกิจิ ทำให้้ ต้้นทุุนการทำธุุรกิิจต่่ำ ไม่่ต้้องกัังวลกัับค่่าทนายหรืือค่่าใช้้จ่่ายแฝงอื่่�น ๆ ที่่�เกิิดขึ้�นระหว่่างทาง และ สแกนดิิเนเวีียมีีความเชื่อ่� มั่�นว่า่ คนที่่ท� ำงานราชการจะเป็็นคนที่่�เก่่งและซื่�อ่ สััตย์์ เพราะข้้าราชการจะได้้ เงินิ เดืือนต่่ำกว่า่ ภาคเอกชน แต่ข่ ้า้ ราชการยินิ ดีีทำงานเพื่อ�่ สังั คม เพราะมีีเกีียรติแิ ละได้ร้ ับั ความไว้ว้ างใจ จากประชาชน (วิริ ไท สันั ติปิ ระภพ, 10 เมษายน 2556) 3) รััฐบาลในกลุ่�มประเทศสแกนดิิเนเวีียได้้ปรัับวิิธีีการให้้บริิการสวััสดิิการสัังคมจากที่่�รััฐเป็็น ผู้�วางแผนเอง กำหนดรูปู แบบเอง และให้บ้ ริกิ ารเอง มาเป็น็ เพีียงผู้้�จ่า่ ยเงินิ อุดุ หนุนุ ให้ป้ ระชาชนไปเลืือก ใช้้บริิการได้้ตามที่่�ตััวเองต้้องการจากผู้�ให้้บริิการที่่�ต้้องแข่่งขัันกััน แนวคิิดแบบ Choice and Competition นี้้�เป็็นการนำกลไกตลาดเข้้ามาประยุุกต์์ในการให้้บริิการสวััสดิิการสัังคม ส่่งผลให้้ผู้�ให้้ บริิการทั้้�งภาครััฐและเอกชนต้้องเพิ่่�มประสิิทธิิภาพและคุุณภาพของการให้้บริิการตลอดเวลา อีีกทั้้�ง รัฐั บาลของกลุ่�มประเทศสแกนดิเิ นเวีียให้ค้ วามสำคัญั กับั การสร้า้ งผู้้�นำธุรุ กิจิ เฉพาะทาง (Niche Market) ที่่�ขายของได้ท้ ั่่ว� โลกและส่่งเสริิมให้เ้ กิิดความคิดิ สร้า้ งสรรค์แ์ ละนวััตกรรมอย่่างจริิงจััง เปิิดโอกาสให้ค้ น ที่่ม� ีีความคิดิ สร้า้ งสรรค์แ์ ละความสามารถด้า้ นนวััตกรรม ใช้ศ้ ักั ยภาพของตนได้อ้ ย่่างเต็ม็ ที่่� ไม่่ว่่าจะมา จากคนกลุ่ �มใดของสัังคม รััฐบาลเร่่งสร้้างโครงสร้้างพื้้�นฐานเพื่�่อสนัับสนุุนความคิิดสร้้างสรรค์์และ นวัตั กรรมหลายรูปู แบบ และสนับั สนุนุ ทุกุ ขั้น� ตอนของการทำธุรุ กิจิ ในลักั ษณะที่่ต� อบโจทย์ค์ วามต้อ้ งการ ของผู้�ประกอบการรุ่่�นใหม่่ มากกว่่าที่่�จะเอากฎเกณฑ์์ของทางการเป็็นตััวตั้�ง (วิิรไท สัันติิประภพ, 10 เมษายน 2556) 4) ภาครัฐั ของประเทศสแกนดิเิ นเวีียมีีการบังั คับั ใช้ก้ ฎหมายหรืือกฎระเบีียบที่่ม� ีีประสิทิ ธิภิ าพ ประชาชนเคารพกฎหมายระเบีียบ กติิกา มีีจิิตสำนึึกรัับผิิดชอบ ในการกระทำของตนและคำนึึงถึึง ผลประโยชน์์ส่่วนรวม (ประหยัดั พวงจำปา, มกราคม 2562) 5) คนสแกนดิิเนเวีียมีีมาตรการทางสัังคมไม่่ยอมรัับ “คนโกง” ประชาชนไม่่วางเฉยหรืือ ต่่อต้า้ นพฤติกิ รรมทุจุ ริิตและการจ่า่ ยสิินบน (ประหยัดั พวงจำปา, มกราคม 2562) 4. การวิิเคราะห์์เปรีียบเทีียบประเด็็นความเสี่�ยงในการทุุจริิตจากรายงานการทุุจริิตของ GAN Integrity Solutions ระหว่่างประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี และประเทศไทย จากรายงานการสัมั มนาของกลุ่�มผู้�ที่ด� ำเนินิ กิจิ กรรมเกี่ย� วกับั การต่อ่ ต้า้ นการทุจุ ริติ จากภาคส่ว่ น ต่า่ ง ๆ ได้แ้ ก่่ องค์ก์ รภาคประชาสังั คม หน่่วยงานวิิจัยั องค์์กรสื่อ่� ผู้้�ผลิติ สื่�อ่ องค์์กรภาคเอกชน และ ตัวั แทนกลุ่�มผู้�ผลัักดัันนโยบายองค์ก์ รกำกัับดูแู ลต่่าง ๆ (ต่่อตระกููล ยมนาค และ ต่่อภััสสร์์ ยมนาค, 26 เมษายน 2560) ผู้้�ร่่วมสััมมนาได้้แบ่่งยุุคสมััยต่่าง ๆ ที่่�จะศึึกษาเกี่�ยวกัับการทุุจริิต เป็็น 5 ยุุค ได้้แก่่ ยุุคก่อ่ น พ.ศ. 2523 ยุคุ พ.ศ. 2524 - 2533 ยุุค พ.ศ. 2534 - 2543 ยุุค พ.ศ. 2544 - 2553 และ ยุคุ พ.ศ. 2554 - ปัจั จุบุ ันั ดัังตารางที่่� 1

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริิตในประเทศไทย: 15 ศึกึ ษาเปรียี บเทียี บประเด็น็ การทุจุ ริิตในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวียี กับั ประเทศไทย ตารางที่่� 1 สถานการณ์์การทุุจริติ ในยุุคสมัยั ต่่าง ๆ ของประเทศไทย ยคุ สมยั สถานการณ์การทุจริตท่เี กิดขึ้น กอ่ น พ.ศ. 2523 มีีการผููกขาดอำนาจและการรวมศููนย์อ์ ำนาจ นำไปสู่�การถ่ว่ งดุุลที่่�ไม่ส่ มดุุลและ เปิดิ โอกาสธุุรกิิจเข้้ามาผูกู พันั กัับการเมืืองเพิ่่ม� ขึ้น� ในช่่วงนี้ป้� ระชาชนยังั เกรงกลััว อำนาจรััฐอยู่�มาก จึึงไม่่กล้้าแสดงความคิิดเห็น็ และปล่อ่ ยให้้ผู้�มีอำนาจรััฐ แสวงหาผลประโยชน์โ์ ดยง่า่ ย พ.ศ. 2524 - 2533 มคี วามอ่อนแอของระบบรัฐบาลผสม ทำ�ให้เกดิ การต่อรองตำ�แหนง่ การเมือง และราชการแลกกับผลประโยชนต์ า่ ง ๆ ประกอบกบั ความอ่อนแอของราชการ เป็นการเปิดโอกาสให้นักการเมืองกบั นกั ธรุ กิจเขา้ มาเอาผลประโยชน์ได้โดยงา่ ย พ.ศ. 2534 - 2543 เกดิ การรว่ มมอื นักการเมืองและข้าราชการอย่างแนน่ แฟน้ โดยมีนักธุรกจิ อยู่ เบ้ืองหลงั เนื่องจากโครงสรา้ งทางการเมอื งตอ้ งพง่ึ พงิ การเงนิ อยา่ งมหาศาล ท�ำ ให้ เกดิ แนวคดิ ใหญใ่ นสงั คมว่าเงินซื้อได้ทกุ อยา่ ง และเงนิ สามารถจัดการกบั การปราบปรามของหนว่ ยงานตอ่ ต้านทจุ รติ ทัง้ หลายไดด้ ว้ ย พ.ศ. 2544 - 2553 มีการขยายขนาดของรฐั บาล ท้ังด้านงบประมาณการลงทุน และการควบคุม กิจกรรมทางเศรษฐกิจ แทนท่จี ะปลอ่ ยให้ตลาดทำ�งานอย่างเตม็ ที่ เป็นการสร้าง การผูกขาดทั้งทางการเมืองและทางการตลาด เพิ่มอำ�นาจการใช้ดุลยพินจิ ของ เจา้ หนา้ ที่รฐั และนักการเมือง พ.ศ. 2554 - ปัจจบุ นั กลุม่ ธรุ กจิ ต่าง ๆ มีความใกลช้ ิดผู้มีอ�ำ นาจตดั สินใจทางการเมืองมาก จนอาจ ทำ�ใหก้ ารตัดสินใจนั้น ๆ ไปเอ้ือประโยชน์ตอ่ เอกชนบางราย ประเทศไทยมีีความเสี่�ยงสููงต่่อการทุุจริิตในภาคส่่วนต่่าง ๆ แม้้ว่่าประเทศไทยจะมีีกรอบ กฎหมายและมาตรการต่่าง ๆ ในการต่่อต้้านการทุุจริิต แต่ก่ ็็มัักเผชิิญกับั การติิดสิินบนหรืือการทุุจริติ อื่น�่ ๆ โดยตั้�งแต่่ พ.ศ. 2557 ถึึงปััจจุุบััน รััฐบาลเผด็จ็ การทหารได้ย้ ึึดอำนาจและก่อ่ ให้เ้ กิิดการทุจุ ริิต ทำให้ส้ ถานการณ์ก์ ารทุุจริติ แย่ล่ งภายใต้้ระบอบการปกครองของทหาร กฎหมายประกอบรัฐั ธรรมนูญู ว่่าด้้วยการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตได้้ทำให้้การทุุจริิตยัังคงอ่่อนแอ รวมถึึงการติิดสิินบน เจ้้าหน้้าที่่�ของรััฐ ประมวลกฎหมายอาญายัังมีีช่่องว่่างทำให้้เกิิดการฉ้้อโกง และระบบอุุปถััมภ์์ค้้ำชูู การจ่่ายเงิินและการให้้ของกำนัลั เป็น็ เรื่อ�่ งปกติิในสัังคม ประเทศในกลุ่�มประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียเป็็นกลุ่�มประเทศที่่�มีีชื่�่อเสีียงเกี่�ยวกัับการควบคุุม การทุุจริิตมานานหลายปีี เป็็นกรณีีศึึกษาที่่�ดีีสำหรัับประเทศที่่�ต้้องการสัังคมที่่�มีีความโปร่่งใส ทุุกคน ภายในสัังคมมีีความเท่่าเทีียมกัันและมีีความเป็็นธรรม โดยปััจจััยหลัักที่่�สำคััญที่่�จะนำไปสู่�การรัับรู้� การทุจุ ริติ คืือ ความสามัคั คีีกัันของคนในสัังคม สังั คมที่่�มีีความเข้้มแข็ง็ ประชาชนในสัังคมมีีจิิตใต้้สำนึกึ ที่่ด� ีี การดำเนิินงานของทั้้�งภาครััฐและภาคเอกชนที่่�มีีการเปิิดกว้้างและมีีความโปร่่งใส การดำเนิินงานที่่�มีี

16 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีีที่�่ 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) ความซื่อ�่ สััตย์์ การดำเนิินการและบริิการสาธารณะอย่่างมีีประสิทิ ธิภิ าพและเท่า่ เทีียม มีีความยุตุ ิิธรรม และมีีกฎหมายที่่�เข้ม้ งวดเกี่ย� วกับั การทุจุ ริิตในทุกุ รููปแบบ (Transparency International, n.d.) จากการศึึกษาการทุุจริิตจากรายงานการทุุจริิตของแกนอิินทรีีกริิตี้้�โซลููชั่�น (GAN Integrity Solutions, 2020) เป็็นบริิษััทไอทีีและบริิการระดัับมืืออาชีีพของเดนมาร์์ก ก่่อตั้�งขึ้�นใน พ.ศ. 2549 และได้ร้ ับั การสนับั สนุนุ จากคณะกรรมาธิกิ ารยุโุ รปและรัฐั บาลในยุโุ รปหลายแห่ง่ ได้ม้ ีีการรวบรวมข้อ้ มูลู ภาพรวมเกี่�ยวกัับความเสี่�ยงในการทุุจริิตประมาณ 125 ประเทศทั่่�วโลก โดยในบทความนี้้�จะเปรีียบ เทีียบความเสี่ย� งในการทุุจริิตของประเทศไทยและประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีีย ดังั ตารางที่่� 2 ตารางที่่� 2 การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุุจริติ ของประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็็นความเสี่ย� งในการทุุจริติ (ระบบตุลุ าการ) เดนมาร์์ก เดนมาร์์กได้้ลงนามในอนุุสัญั ญานิิวยอร์ก์ พ.ศ. 2501 และเป็น็ ภาคีีอนุุสัญั ญาว่่าด้้วยการ สวีเี ดน ระงัับข้้อพิิพาทการลงทุนุ (ICSID) มีีระบบศาลที่่ม� ีีความเป็น็ อิสิ ระจากหน่ว่ ยงานอื่น�่ ๆ ของรััฐบาลและได้ร้ ับั การยอมรัับอย่่างสูงู มีีความยุุติิธรรมมาก การให้ส้ ินิ บนและการจ่่าย นอร์์เวย์์ เงินิ เพิ่่ม� เติมิ เพื่่�อแลกกัับการตัดั สินิ ที่่ไ� ม่่ชอบธรรมถืือเป็น็ เรื่อ่� งที่่�ไม่่สมควรกระทำ สวีีเดนได้้ลงนามในอนุสุ ััญญานิวิ ยอร์ก์ พ.ศ. 2501 และอนุุสัญั ญาว่า่ ด้ว้ ยการระงับั ไทย ข้อ้ พิพิ าท การลงทุุน (ICSID) ระบบตุุลาการของสวีีเดนได้้ชื่อ�่ ว่า่ เป็็นสถาบััน อนุญุ าโตตุลุ าการแห่ง่ หอการค้า้ สตอกโฮล์์ม เป็น็ หนึ่่ง� ในศููนย์อ์ นุญุ าโตตุุลาการชั้น� นำของ โลก สวีีเดนมีีระบบศาลที่่�บริิหารงานด้ว้ ยหลักั นิติ ิธิ รรม และระบบตุลุ าการดำเนินิ ไปอย่า่ ง เป็น็ อิสิ ระและเป็น็ กลาง บริษิ ัทั ต่า่ ง ๆ มีีความเชื่�อ่ มั่่น� ในความเป็น็ อิสิ ระของตุลุ าการและ พอใจกับั กรอบกฎหมายในการระงัับ ข้้อพิพิ าท ภายในประเทศแทบจะไม่ม่ ีีการติิดสิินบน และการจ่่ายเงิินเพิ่่ม� เติิมเพื่่�อเป็น็ การตอบแทนสำหรัับคำตััดสินิ ของศาลที่่เ� ป็็นประโยชน์์ ส่ว่ นตนหรืือไม่ช่ อบธรรม นอร์์เวย์ไ์ ด้ล้ งนามในอนุสุ ัญั ญานิิวยอร์์ก พ.ศ. 2501 และเป็น็ ภาคีีอนุสุ ัญั ญาว่า่ ด้ว้ ยการ ระงัับข้้อพิพิ าทการลงทุนุ (ICSID) ระบบศาลของนอร์์เวย์์ได้ร้ ัับความไว้ว้ างใจจาก สาธารณชนในระดัับสููง และมีีชื่่�อเสีียงมายาวนานในด้้านความเป็็นอิิสระ มีีประสิทิ ธิิภาพ และมีีความซื่่อ� สัตั ย์ส์ ุจุ ริติ ภายในประเทศแทบจะไม่่มีีการติิดสิินบนและการจ่่ายเงิิน เพิ่่ม� เติิม เพื่่�อเป็น็ การตอบแทนสำหรับั คำตััดสิินของศาลที่่�เป็น็ ประโยชน์ส์ ่ว่ นตนหรืือ ไม่ช่ อบธรรม ประเทศไทยได้้ลงนามในอนุุสััญญานิิวยอร์์ก พ.ศ. 2501 และเป็็นภาคีีอนุสุ ััญญาว่า่ ด้้วย การระงัับข้อ้ พิพิ าทการลงทุนุ (ICSID) สังั คมไทยในปัจั จุบุ ันั มักั มีีการจ่า่ ยเงินิ และติดิ สินิ บน แก่ศ่ าล เพื่อ่� พิจิ ารณาคดีีให้้คำพิิพากษาที่่�เป็็นประโยชน์์แก่่ตนเอง นอกจากนี้บ้� ริษิ ัทั ต่า่ ง ๆ ไม่ม่ ีีความมั่่�นใจในความเป็น็ อิิสระของศาล และเห็็นว่า่ กฎหมายไม่่มีีประสิิทธิภิ าพในการ ระงัับข้อ้ พิิพาท และในบางครั้�งศาลได้้ปฏิิเสธที่่�จะบังั คัับใช้ค้ ำชี้้ข� าดของอนุุญาโตตุลุ าการ ระหว่า่ งประเทศด้ว้ ย

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: 17 ศึึกษาเปรีียบเทีียบประเด็็นการทุุจริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวียี กัับประเทศไทย ตารางที่่� 2 (ต่อ่ ) การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็น็ ความเสี่�ยงในการทุุจริิต (ตำรวจ) เดนมาร์ก์ ตำรวจในประเทศเดนมาร์์กได้้รัับความไว้ว้ างใจจากสาธารณชนเป็น็ จำนวนมากและ สวีเี ดน รัฐั บาลมีีกลไกที่่�มีีประสิทิ ธิิภาพในการสอบสวนและลงโทษการล่ว่ งละเมิิดและการทุุจริติ นอร์เ์ วย์์ ของตำรวจ และจากผลการสำรวจพบว่า่ ประชาชนไม่่มีีการจ่า่ ยสิินบนให้้แก่ต่ ำรวจ ตำรวจมีีความน่่าเชื่�อ่ ถืือ และรััฐบาลได้้จััดตั้ง� กลไกที่่�มีีประสิทิ ธิิภาพในการสอบสวนและ ไทย ลงโทษการทุุจริิตในกองกำลังั ตำรวจ บริิษััทต่่าง ๆ ให้ค้ วามเชื่อ�่ ถืือตำรวจในการปกป้้องบริษิ ััทจากอาชญากรรม และรััฐบาล เดนมาร์ก์ นอร์เ์ วย์์มีีกลไกที่่�มีีประสิทิ ธิภิ าพในการสอบสวนและดำเนินิ คดีีกัับการทุุจริติ ของตำรวจ สวีเี ดน สถาบันั ตำรวจของไทย ได้้ชื่�่อว่่าเป็็นสถาบันั ที่่ท� ุุจริติ ที่่ส� ุุดในประเทศ ส่ว่ นหนึ่่�งเนื่่อ� งมาจาก นอร์์เวย์์ การข้อ้ งเกี่�ยวกัับการเมืืองและระบบอุปุ ถัมั ภ์์ บริษิ ััทต่า่ ง ๆ มีีความเชื่่อ� ถืือตำรวจในระดับั ปานกลาง ไทย ประเด็็นความเสี่�ยงในการทุุจริิต (การจััดการที่่�ดินิ ) เดนมาร์์ก การจััดการที่่�ดินิ ของเดนมาร์์กมีีความเสี่ย� งต่่ำต่อ่ การทุุจริติ บริษิ ััทต่่าง ๆ มีีความมั่่�นใจว่่า สิิทธิใิ นทรััพย์ส์ ินิ ได้้รับั การคุ้�มครองเป็น็ อย่่างดีี การจััดการที่่�ดิินของสวีีเดนไม่่ก่่อให้้เกิดิ ความเสี่�ยงต่อ่ การทุุจริติ สำหรับั ธุุรกิจิ บริษิ ัทั ต่่าง ๆ มีีความเชื่่อ� มั่่น� อย่า่ งมากในความสามารถของรัฐั บาลในการรัักษาสิทิ ธิิในทรััพย์์สินิ กฎหมายของ การจััดการที่่ด� ิินของนอร์์เวย์ม์ ีีความเสี่�ยงต่่ำต่อ่ การทุจุ ริิต ชาวนอร์์เวย์ส์ ่่วนน้อ้ ยที่่�มีี การจ่่ายสินิ บนสำหรัับการดำเนิินการเกี่�ยวกับั ที่่�ดิิน ระบบกฎหมายของนอร์เ์ วย์์มีีการปกป้้อง และเอื้�ออำนวยในทุกุ ด้า้ นเกี่�ยวกัับสิิทธิิในทรัพั ย์ส์ ิิน นักั ลงทุุนต่่างชาติิสามารถเป็็น เจ้้าของอสังั หาริมิ ทรััพย์ไ์ ด้แ้ ต่ม่ ีีข้อ้ จำกัดั ในทรัพั ย์ส์ ิินบางประเภท เช่่น เหมืือง และ นอร์เ์ วย์ม์ ีีศาลเกี่�ยวกับั ที่่�ดิินหลายแห่ง่ การจัดั การที่่�ดิินของประเทศไทยเป็็นส่ว่ นที่่ม� ีีการทุุจริติ มากที่่ส� ุดุ ของระบบราชการ เจ้้าหน้้าที่่ม� ักั เรีียกร้อ้ งค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยเพื่อ�่ เร่่งการจัดั การ นอกจากนี้ย้� ังั มีีการใช้พ้ ื้้�นที่่ป� ่่าไม้้ ก่อ่ นการประกาศให้เ้ ป็็นเขตสงวนป่่าไม้้ การเก็ง็ กำไรและการสมรู้�ร่วมคิดิ และ ความคลุุมเครืือของนโยบายและความทัับซ้อ้ นกััน ประเด็น็ ความเสี่�ยงในการทุจุ ริิต (การจัดั การภาษี)ี การจััดการภาษีีของเดนมาร์ก์ มีีความเสี่ย� งปานกลางถึงึ ต่่ำ ทางรัฐั บาลมีีการเผยแพร่่ บัันทึึกภาษีีนิติ ิิบุุคคลเพื่อ�่ เพิ่่�มความโปร่่งใสและมีีการตรวจสอบสาธารณะในการชำระ ภาษีีนิติ ิบิ ุคุ คล เดนมาร์ก์ มีีรายงานว่่าการให้ส้ ินิ บนและการจ่า่ ยเงิินเพิ่่�มเติมิ นั้้น� เกิิดขึ้น� น้อ้ ยมาก แต่่ก็็มีีการทุุจริติ เกี่�ยวกับั ภาษีีอยู่่�บ้้าง โดยส่่วนมากเป็็นการฉ้อ้ โกงทางภาษีี

18 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) ตารางที่่� 2 (ต่อ่ ) การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็น็ ความเสี่�ยงในการทุุจริิต (การจััดการภาษีี) สวีเี ดน การทุุจริติ มีีความเสี่ย� งต่่ำมากสำหรับั ธุรุ กิิจที่่ต� ้้องติิดต่่อกับั หน่่วยงานด้า้ นภาษีี โดย นอร์เ์ วย์์ สำนักั งานสรรพากรแห่ง่ สวีีเดน (Skatteverket) เป็น็ หนึ่่ง� ในสถาบันั ที่่น� ่่าเชื่่�อถืือที่่ส� ุุด ไทย พนัักงานของหน่่วยงานได้้รับั การฝึึกอบรมต่่อต้้านการทุุจริติ นอกจากนี้�้ยัังมีีรายงานว่่าใน เดนมาร์ก์ สวีีเดนแทบจะไม่่มีีการให้้สินิ บนและการจ่่ายเงินิ เพิ่่�มเติมิ ระหว่่างขั้�นตอนการชำระภาษีี สวีีเดน การจััดการภาษีีของนอร์์เวย์์มีีความเสี่ย� งต่่ำต่่อการทุุจริิต หน่ว่ ยงานด้า้ นภาษีีได้ด้ ำเนิิน นอร์เ์ วย์์ การในหลายโครงการเพื่�่อต่่อต้า้ นการทุุจริติ ทางภาษีีในภาคเอกชนและเพื่่�อส่ง่ เสริิม ไทย ความร่่วมมืือระหว่า่ งประเทศ รวมทั้้�งกฎหมายของนอร์์เวย์ห์ ้า้ มไม่่ให้ม้ ีีการลดหย่่อนภาษีี เพื่�่อติิดสิินบนอย่่างชััดเจน เดนมาร์์ก การจััดการภาษีีของไทยมีีความเสี่ย� งปานกลางต่อ่ การทุจุ ริิต ธุุรกิิจต่่าง ๆ คิดิ ว่่าการติิด สินิ บนและการจ่า่ ยเงิินเพิ่่�มเติมิ ในกระบวนการชำระภาษีีประจำปีีถืือเป็็นเรื่�่องปกติิ และ การหลีีกเลี่ย� งภาษีีในวิสิ าหกิิจขนาดกลางและขนาดย่อ่ มถืือเป็น็ เรื่่อ� งปกติิ ประเด็น็ ความเสี่ย� งในการทุุจริิต (กรมศุลุ กากร) ความเสี่ย� งในการทุุจริิตในด้้านศุลุ กากรอยู่�ในระดัับต่่ำ มีีการสำรวจเปิิดเผยว่่า กรมศุุลกากรของเดนมาร์์กถืือว่่าปลอดจากการทุุจริติ และปลอดการใช้อ้ ำนาจในทางที่่ผ� ิดิ และการติดิ สินิ บนแทบจะไม่่เคยเกิิดขึ้�นในการให้บ้ ริกิ ารของศุุลกากร กรมศุุลกากรมีีความเสี่ย� งในการทุจุ ริิตต่่ำมากสำหรัับบริษิ ัทั ที่่�ซื้้อ� ขายข้้ามพรมแดน ในสวีีเดนและการให้ส้ ินิ บนและการจ่า่ ยเงินิ เพิ่่�มเติมิ ระหว่่างกระบวนการต่่าง ๆ ของ ศุุลกากรเกิดิ ขึ้น� น้้อยมาก การให้ส้ ินิ บนและการจ่า่ ยเงิินเพิ่่ม� เติิมในกระบวนการทางศุลุ กากรเป็น็ เรื่�่องที่่�เกิดิ ขึ้�นน้อ้ ย มากและภาคธุุรกิจิ พอใจกัับประสิทิ ธิภิ าพของกระบวนการต่อ่ ต้้านการทุจุ ริติ การนำเข้า้ ที่่ไ� ทยมีีความยุ่�งยาก เป็็นอุุปสรรคต่อ่ การทำธุรุ กิจิ ในประเทศไทย และ การแก้ไ้ ขพระราชบัญั ญััติิศุุลกากร พ.ศ. 2560 ได้้มีีการแก้้ไขปัญั หาเกี่�ยวกัับระบบ \"รางวัลั \" โดยให้้รางวััลแก่่เจ้้าหน้้าที่่ศ� ุลุ กากรเป็น็ เงิิน เมื่่อ� มีีการรายงานหรืือเปิิดเผยกรณีี การหลีีกเลี่ย� งศุลุ กากร และการหลีีกเลี่�ยงศุลุ กากรได้้สำเร็็จ โดยกฎหมายได้้ลด “รางวัลั ” จาก 55% ของโทษเป็็น 40% ของโทษ และจำกัดั วงเงินิ ไว้้ที่่� 5 ล้้านบาท เท่่านั้้�น ประเด็็นความเสี่�ยงในการทุจุ ริติ (การจัดั ซื้อ้� จัดั จ้า้ งสาธารณะ) มีีความเสี่ย� งปานกลางถึึงต่่ำต่่อการทุจุ ริติ ในภาคการจัดั ซื้�้อจััดจ้้างในประเทศเดนมาร์์ก โดยประเทศเดนมาร์์กมีีการเกิิดการทุุจริิตในการประกวดราคาต่่อสาธารณะอยู่่�บ้้าง และ เจ้า้ หน้้าที่่จ� ััดซื้้อ� จััดจ้า้ งมีีแนวโน้้มที่่�จะแสดงความลำเอีียงในการตัดั สิินใจทำสััญญา

แนวทางการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริติ ในประเทศไทย: 19 ศึึกษาเปรียี บเทียี บประเด็น็ การทุจุ ริติ ในประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี กัับประเทศไทย ตารางที่่� 2 (ต่อ่ ) การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็็นความเสี่ย� งในการทุุจริติ (การจััดซื้้อ� จัดั จ้้างสาธารณะ) สวีีเดน มีีความเสี่�ยงปานกลางต่อ่ การทุุจริิตในภาคการจััดซื้�้อจััดจ้้างในภาครััฐของสวีีเดน โดย นอร์เ์ วย์์ การจััดซื้อ้� จัดั จ้า้ งในภาครัฐั ที่่�จััดการโดยหน่่วยงานท้้องถิ่�นมีีแนวโน้ม้ ที่่จ� ะทุุจริติ มากกว่า่ ไทย การจัดั ซื้้อ� จัดั จ้า้ ง โดยหน่่วยงานระดัับประเทศ เดนมาร์์ก มีีความเสี่�ยงปานกลางถึงึ ต่่ำต่อ่ การทุุจริติ ในภาคการจัดั ซื้อ�้ จัดั จ้้างในภาครัฐั ของนอร์์เวย์์ โดยพบว่่า ที่่�นอร์เ์ วย์์มีีการติดิ สิินบนเพื่�อ่ ทำสััญญาและทำใบอนุญุ าตน้อ้ ยมาก แม้้ว่า่ จะมีี สวีีเดน การทุุจริติ เกิิดขึ้�นเพีียงเล็ก็ น้้อย แต่่บริษิ ััทต่า่ ง ๆ ควรตรวจสอบให้้แน่่ใจว่า่ มีีกระบวนการ นอร์เ์ วย์์ จััดซื้�อ้ จัดั จ้้างที่่�เหมาะสม เพื่�่อขจัดั ความเสี่�ยงของการทุุจริิตที่่อ� าจเกิดิ ขึ้�น มีีความเสี่�ยงจากการทุจุ ริติ อยู่�ในระดัับสูงู ในภาคการจัดั ซื้�้อจััดจ้้าง การให้ส้ ิินบนและ การจ่า่ ยเงินิ เพิ่่ม� เติิมในกระบวนการทำสัญั ญาของรััฐบาลถืือเป็็นเรื่อ�่ งปกติใิ นประเทศไทย การฉ้้อโกงในการจััดซื้อ�้ เกิดิ ขึ้�นบ่่อยที่่�สุดุ ในระหว่่างการเสนอราคา การเลืือกผู้�ขาย และ การทำสัญั ญากับั ผู้�ขาย และ มีีรายงานการฉ้อ้ โกงเพิ่่ม� ขึ้�นเป็็นสองเท่า่ ระหว่า่ ง พ.ศ. 2558 และ พ.ศ. 2559 ประเด็็นความเสี่ย� งในการทุจุ ริิต (กฎหมาย) เดนมาร์์กมีีกฎระเบีียบด้้านการเงิินทางการเมืืองที่่เ� ข้้มงวดที่่�สุดุ ในยุุโรป ประมวล กฎหมายอาญาของเดนมาร์์ก (ในภาษาเดนมาร์์ก) ห้้ามไม่ใ่ ห้้มีีการติดิ สินิ บนโดยเด็ด็ ขาด รวมถึงึ การค้้าที่่ม� ีีอิทิ ธิพิ ล การยักั ยอก การฉ้้อโกง การละเมิดิ ความไว้้วางใจ และ การฟอกเงิิน บทลงโทษสำหรัับการติดิ สิินบนตามประมวลกฎหมายอาญาคืือ ค่่าปรับั และจำคุุกไม่เ่ กินิ หกปีี เงิินที่่ไ� ด้จ้ ากการทุุจริติ อาจถููกริิบ นอกจากนี้� ้ ยัังมีีพระราชบััญญััติิ ว่า่ ด้้วยมาตรการป้้องกัันการฟอกเงินิ และ การจัดั หาเงินิ ทุนุ สำหรับั การกระทำผิดิ กำหนดให้ส้ ถาบัันการเงิินและหน่ว่ ยงานอื่�น่ ๆ รายงานธุุรกรรมที่่�น่า่ สงสััยต่่อพนักั งาน อัยั การ แต่่ที่่�เดนมาร์ก์ ยัังไม่ม่ ีีกฎหมายเฉพาะที่่�ควบคุมุ ความขัดั แย้ง้ ทางผลประโยชน์์ และการเปิิดเผยทรััพย์ส์ ินิ ของสมาชิกิ รัฐั สภา กฎหมายห้้ามมิิให้บ้ ุคุ คลให้ห้ รืือรับั สินิ บนในการทำงานหรืือปฏิบิ ััติหิ น้า้ ที่่ � ทั้้ง� ภาครัฐั และ เอกชน การมีีอิิทธิิพลทางการค้า้ ที่่เ� กี่�ยวข้อ้ งกับั ภาครัฐั และการจััดซื้อ�้ จัดั จ้า้ งที่่�ไม่เ่ ป็็นธรรม ถืือเป็น็ ความผิดิ ทางอาญา นอกจากนี้�ย้ ัังมีีกฎหมาย พ.ศ. 2560 ที่่�ให้้ความคุ้�มครองแก่่ ผู้�แจ้้งเบาะแสมากขึ้น� โดยห้า้ มบริิษััททำการตอบโต้้ผู้�แจ้้งเบาะแสไม่่ว่่าในทางใด นอร์์เวย์์เป็็นผู้้�ลงนามในอนุุสัญั ญาต่่อต้้านการให้้สิินบนของ OECD อนุุสัญั ญาต่่อต้้าน การทุจุ ริติ แห่ง่ สหประชาชาติิ (UNCAC) อนุุสััญญาว่่าด้ว้ ยกฎหมายแพ่ง่ และอาญา ของสภายุุโรปว่า่ ด้้วยการต่่อต้า้ นการทุุจริิตและกลุ่�มรััฐต่อ่ ต้้านการทุุจริติ (GRECO) ประมวลกฎหมายอาญาของนอร์์เวย์์กำหนดมิิให้ม้ ีีการติดิ สินิ บน การฉ้้อโกง การมีี อิทิ ธิพิ ลการซื้�้อขาย การกรรโชก การละเมิิดสิิทธิแิ ละการฟอกเงิิน มีีผลบังั คัับใช้้กัับ

20 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีีที่่� 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) ตารางที่่� 2 (ต่อ่ ) การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็น็ ความเสี่�ยงในการทุจุ ริติ (กฎหมาย) ไทย เจ้า้ หน้า้ ที่่ร� ััฐ บริษิ ัทั ในนอร์เ์ วย์์ บริษิ ััทต่า่ งประเทศ และบุคุ คลที่่จ� ดทะเบีียนในนอร์เ์ วย์์ ไม่ว่ ่า่ จะกระทำความผิดิ ในประเทศหรืือต่่างประเทศ สามารถถูกู ลงโทษทางอาญา เดนมาร์์ก สำหรัับความผิิดเกี่�ยวกัับการทุุจริิตที่่ก� ระทำโดยบุคุ คลที่่ก� ระทำการในนามของบริิษััท สวีีเดน นอกจากนี้ย�้ ัังมีีกฎหมายที่่�เกี่ย� วข้อ้ งกัับการทุุจริิตอื่่น� ๆ ได้แ้ ก่ ่ พระราชบัญั ญัตั ิิต่่อต้า้ น การฟอกเงินิ และการจััดหาเงิินทุนุ ของผู้�กระทำความผิดิ พระราชบัญั ญัตั ิพิ รรคการเมืือง กำหนดพื้้�นฐานทางกฎหมายสำหรับั การติดิ ตามการเงินิ ทางการเมืือง แต่่นอร์์เวย์ย์ ังั มีี การยกเว้้นโทษ ในผู้้�ประกอบการทางเศรษฐกิจิ ที่่�ถููกตัดั สินิ ว่า่ กระทำความผิดิ ทางการ เงินิ รวมถึงึ การทุุจริิต ประเทศไทยลงนามในอนุสุ ัญั ญาต่่อต้า้ นการทุุจริิตแห่่งสหประชาชาติิ (UNCAC) ไทยมีี รัฐั ธรรมนูญู พ.ศ. 2560 ประกอบกัับพระราชบััญญัตั ิิประกอบรััฐธรรมนูญู ว่า่ ด้้วยการ ป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิต ที่่�ได้้กำหนดมิใิ ห้ม้ ีีการทุจุ ริติ ต่่อหน้า้ ที่่ข� องเจ้า้ หน้า้ ที่่� ของรััฐ ยกเว้น้ การยอมรัับผลประโยชน์์ \"โดยยึดึ หลักั จริิยธรรม\" ตามหลัักเกณฑ์์เพิ่่ม� เติิม ของ ป.ป.ช. ตััวอย่่างเช่น่ การให้ส้ ินิ บนเป็็นสิ่่�งผิิดกฎหมาย แต่่สามารถให้ข้ องขวััญที่่�มีี ราคาต่่ำกว่่า 3,000 บาท โดยสามารถให้ข้ องขวััญที่่ม� ีีมูลู ค่่าน้อ้ ยกว่า่ 3,000 บาท ได้้หลายชิ้น� ถืือว่า่ เป็็นสิินน้้ำใจและเป็น็ วััฒนธรรมของไทยมาช้้านาน นอกจากนี้�ย้ ัังมีี กฎหมายที่่�เกี่�ยวข้อ้ งกัับการทุุจริติ อื่�น่ ๆ ได้้แก่่ พระราชบัญั ญััติิการจััดซื้้อ� จัดั จ้้าง และ การจััดการพััสดุุของรััฐบาล เป็็นพระราชบัญั ญัตั ิกิ ารจััดซื้้อ� จััดจ้้างฉบับั สมบููรณ์์ ฉบับั แรก และฉบัับสุุดท้้ายที่่�มีีอยู่่�ถึึงปัจั จุุบันั พระราชบััญญัตั ิิป้้องกัันและปราบปรามการฟอกเงินิ (AMLA) บััญญัตั ิิห้า้ มการฟอกเงิินและดำเนินิ การ โดยสำนักั งานป้้องกันั และปราบปราม การฟอกเงิิน ประเด็็นความเสี่ย� งในการทุุจริิต (เสรีภี าพของสื่�อ) รัฐั ธรรมนูญู ของเดนมาร์์กรับั ประกันั เสรีีภาพในการแสดงออก ทำให้เ้ ป็น็ ที่่ย� อมรับั กัันโดย ทั่่�วไปในทางปฏิิบััติิ สื่่อ� สามารถสะท้้อนความคิดิ เห็น็ ทางการเมืืองที่่�หลากหลายและ สามารถวิิจารณ์์รัฐั บาลได้้ แต่ม่ ีีกฎหมายการเข้า้ ถึึงข้้อมููล มีีผลบัังคับั ใช้้ใน พ.ศ. 2557 โดยห้้ามไม่ใ่ ห้้ประชาชนเข้า้ ถึงึ เอกสารระหว่า่ งกระทรวงและที่่ป� รึึกษา การจำกัดั นี้้จ� ะ ป้้องกันั ไม่ใ่ ห้ส้ ื่่อ� และภาคประชาสังั คมค้น้ พบการใช้อ้ ำนาจในทางที่่ผ� ิิดในการบริหิ ารรััฐ กฎหมายของสวีีเดนปกป้้องเสรีีภาพในการแสดงความคิิดเห็็น และสื่อ�่ สามารถนำเสนอ ข่่าวได้อ้ ย่่างอิิสระ ประชาชนสามารถเข้า้ ถึงึ ข้้อมููลข่า่ วสารได้้อย่่างอิิสระ สวีีเดนให้้ เสรีีภาพในการชุมุ นุุมและการสมาคม โดยคนงานมีีสิิทธิทิ ี่่�จะนััดหยุุดงาน จัดั ตั้ง� และ เข้า้ ร่ว่ มสหภาพแรงงานอิิสระ และเจรจาต่่อรองร่ว่ มกัันกัับรััฐบาลได้้

แนวทางการป้้องกัันและปราบปรามการทุจุ ริิตในประเทศไทย: 21 ศึึกษาเปรียี บเทียี บประเด็น็ การทุุจริติ ในประเทศแถบสแกนดิเิ นเวียี กัับประเทศไทย ตารางที่่� 2 (ต่อ่ ) การเปรีียบเทีียบความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย ประเทศ ประเด็น็ ความเสี่�ยงในการทุจุ ริติ (เสรีภี าพของสื่อ� ) นอร์เ์ วย์์ สภาพแวดล้้อมสื่อ่� ของนอร์์เวย์์มีีความเป็็นอิสิ ระ รัฐั บาลเคารพในเสรีีภาพของสื่�่อและ การแสดงความคิดิ เห็็น สื่่อ� เป็็นผู้้�เล่น่ หลักั ในการเปิิดเผยพฤติกิ รรมทุจุ ริิตในหมู่�เจ้า้ หน้า้ ที่่� ไทย ของรัฐั และผู้�มีบทบาทอื่�น่ ๆ และเพิ่่ม� ความตระหนัักในเรื่อ�่ งการทุจุ ริิตของสาธารณชน คณะรัักษาความสงบแห่่งชาติิ (คสช.) บัังคับั ใช้ก้ ฎหมายหมิ่่�นประมาทและหมิ่่น� พระบรม เดชานุุภาพอย่า่ งจริงิ จััง โดย คสช. สั่่�งห้้ามวิพิ ากษ์์วิิจารณ์ก์ ารปกครอง คุุกคาม โจมตีี และปิดิ สื่่�อต่่าง ๆ ทำให้้การมีีส่่วนร่ว่ มของภาคประชาสัังคมถููกจำกัดั อย่่างมาก และ สมาชิิกภาคประชาสัังคมที่่�สนับั สนุุนการรััฐประหารจะได้้รับั การแต่่งตั้ง� ให้ด้ ำรงตำแหน่ง่ ในระบอบการปกครอง ความเสี่�ยงในการทุุจริิตในแต่่ละประเทศมีีความแตกต่่างกััน เนื่่�องจากปััจจััยในด้้านของ เศรษฐกิจิ การเมืือง สังั คม และวัฒั นธรรมของแต่ล่ ะประเทศประกอบกันั นอกจากนี้ย้� ังั มีีการเปลี่ย� นแปลง และปรับั ตัวั อยู่�เสมอ เพราะวัฒั นธรรม สังั คม การเมืืองแต่ล่ ะประเทศเปลี่ย� นแปลงอยู่�ตลอดเวลา มีีส่ว่ น ในการหล่่อหลอมลัักษณะของการทุุจริิต และการทุุจริิตก็็กลัับมากระทบกัับสัังคมเช่่นเดีียวกััน แต่่ใน ด้้านการเมืืองการปกครองไม่่ว่่าจะเป็็น ระบบศาล สถาบัันตำรวจ การจััดการที่่�ดิิน การจััดการภาษีี การจััดซื้้�อจััดจ้้างสาธารณะ กฎหมาย และเสรีีภาพสื่่�อ ล้้วนเป็็นประเด็็นการทุุจริิตที่่�สามารถแก้้ไขได้้ ไม่่ว่่าจะประเทศใดก็็ตาม โดยเริ่�มจากตััวผู้้�นำประเทศ ผู้้�นำประเทศจะต้้องบริิหารงานอย่่างเป็็นระบบ ด้ว้ ยความโปร่ง่ ใส เห็น็ ได้้จากในกรณีศี ึึกษาประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียที่่ม� ีีการทุจุ ริติ ในระดับั ต่่ำมานาน หลายปีี แม้้ว่่ากลุ่�มประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียทั้้ง� สามประเทศจะมีีการเปลี่ย� นผู้้�นำประเทศ แต่่กลับั ไม่ม่ ีีผล ต่อ่ การทุจุ ริติ สามารถแก้ไ้ ขปัญั หาการทุจุ ริติ ได้แ้ ละนำพาประเทศและคนในสังั คมให้ม้ ีีความเชื่อ�่ มั่น� และ ตระหนัักถึึงการทุุจริิต เนื่่�องจากทั้้�งสามประเทศ มีีการวางระบบที่่�มีีประสิิทธิิภาพที่่�สามารถป้้องกััน การทุจุ ริติ ได้อ้ ย่า่ งมีีประสิทิ ธิผิ ล ส่ง่ ผลให้ป้ ัญั หาในการทุจุ ริติ ต่่ำ ประเทศไทยควรใช้ก้ รณีศี ึกึ ษานี้เ้� ป็น็ ต้น้ แบบ และเรีียนรู้้�วิิธีีการ เพื่อ่� ใช้้เป็็นแนวทางในการนำมาปรัับใช้้ให้้เหมาะสมกับั ประเทศไทย 5. การวิิเคราะห์์เปรีียบเทีียบผลของการทุุจริิตต่่อการชะลอตััวของเศรษฐกิิจของประเทศแถบ สแกนดิเิ นเวียี และประเทศไทย มีีรายงานว่่าการทุุจริิตส่่งผลกระทบต่่อการเติิบโตทางเศรษฐกิิจ แต่่ยัังเป็็นที่่�ถกเถีียงกัันเป็็น อย่า่ งมาก (Dimant & Tosato, 2018) เนื่อ�่ งจากการเติบิ โตทางเศรษฐกิจิ โดยใช้้ GDP (Gross Domestic Product) เป็็นดััชนีีชี้�้วััดผลิิตภััณฑ์์มวลรวมของประเทศ ที่่�บ่่งบอกถึึงการเติิบโตของเศรษฐกิิจภายใน ประเทศในแต่ล่ ะปีีว่่ามีีการเติบิ โตเพิ่่�มขึ้น� หรืือลดลงเท่่าใดนั้้�น อาจมาจากการที่่�ประเทศกู้้�หนี้ม�้ าบริิโภค หรืือลงทุนุ เพิ่่ม� มากขึ้น� จึึงทำให้ค้ ่า่ GDP มีีค่่าสูงู เพราะฉะนั้้�นจึึงเปรีียบเทีียบค่่า GDP ในแต่ล่ ะประเทศ

22 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีที ี่่� 14 ฉบัับที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) ไม่ไ่ ด้้ แต่ห่ ากดูแู นวโน้ม้ ของค่า่ GDP ของแต่ล่ ะประเทศในแต่ล่ ะปี ี ยังั คงบ่ง่ บอกการชะลอตัวั ของเศรษฐกิจิ แต่ย่ ังั คงต้อ้ งศึกึ ษาปัจั จัยั อื่น่� ๆ เพิ่่ม� เติมิ โดยหาก GDP เป็น็ บวก หมายความว่า่ เศรษฐกิจิ ภาพรวมเติบิ โต ขึ้น� จากปีกี ่อ่ น ถืือเป็น็ สััญญาณที่่ด� ีี ขณะเดีียวกันั หาก GDP เป็น็ บวก แต่เ่ ป็น็ บวกที่่น� ้อ้ ยลงเรื่่�อย ๆ เมื่อ�่ เทีียบกับั ปีีที่่�ผ่่านมา แสดงว่า่ เศรษฐกิิจมีีการเติิบโต แต่เ่ ติบิ โตในระดับั ที่่�ช้า้ ลงเรื่่อ� ย ๆ ในทางกลับั กััน หาก GDP ติดิ ลบ หมายความว่า่ เศรษฐกิจิ โดยภาพรวมมีีการหดตัวั จากปีกี ่อ่ น บ่ง่ บอกถึงึ ภาวะเศรษฐกิจิ ของประเทศนั้้�นหยุุดชะงักั หรืือชะลอตััว อััตราการเติิบโตของเศรษฐกิิจ (%GDP) ของประเทศไทยใน พ.ศ. 2558 - 2561 มีีอััตรา การขยายตััวของเศรษฐกิิจเป็็นอย่่างมากอยู่�ที่�ร้้อยละ 2.27 - 4.19 รองลงมาคืือประเทศเดนมาร์์ก มีีอััตราการขยายตััวของเศรษฐกิจิ อยู่�ที่ร� ้อ้ ยละ 2.18 - 3.25 อันั ดับั สามคืือประเทศสวีีเดนมีีอััตราการ ขยายตัวั ของเศรษฐกิิจอยู่�ที่�ร้้อยละ 1.37 - 2.57 และประเทศนอร์เ์ วย์์มีีอััตราการขยายตัวั ของเศรษฐกิจิ อยู่�ที่�ร้้อยละ 0.85 - 2.32 แต่่ใน พ.ศ. 2562 มีีการแพร่่ระบาดของเชื้�อไวรััสโคโรนา - 2019 ทำให้้ แต่่ละประเทศเกิิดการชะลอตััวของเศรษฐกิิจ โดยพบว่่า ภาพรวมเศรษฐกิิจของประเทศไทยชะลอตััว เป็น็ อย่่างมาก เมื่่�อเทีียบกัับประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีีย โดยมีีอัตั ราการชะลอตััวของเศรษฐกิิจ -6.1% รองลงมาคืือประเทศสวีีเดน มีีอััตราการชะลอตััวของเศรษฐกิิจ -2.73% ต่่อมาคืือประเทศเดนมาร์์ก มีีอัตั ราการชะลอตัวั ของเศรษฐกิิจ -2.82% และประเทศนอร์เ์ วย์ม์ ีีอัตั ราการชะลอตัวั ของเศรษฐกิจิ ต่่ำ ที่่ส� ุดุ อยู่�ที่� -0.76% ดังั แผนภาพที่่� 8 แสดงให้เ้ ห็น็ ว่า่ ถึงึ แม้ป้ ระเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียจะมีีอัตั ราการเติบิ โต ของเศรษฐกิิจต่่ำกว่่าประเทศไทย แต่่เมื่�่อมีีสถานการณ์์ฉุุกเฉิินที่่�ต้้องเร่่งแก้้ไขและส่่งผลกระทบต่่อ เศรษฐกิิจ ทั้้�งสามประเทศในแถบสแกนดิิเนเวีีย ยัังสามารถควบคุุมการชะลอตััวของเศรษฐกิิจได้้ กล่า่ วคืือ กลุ่�มประเทศดังั กล่า่ วมีีความสามารถในการรับั มืือกับั การชะลอตัวั ทางเศรษฐกิจิ อันั เป็น็ ผลจากวิกิ ฤต ได้ด้ ีีกว่า่ ประเทศไทย แผนภาพที่่� 8 การเปรีียบเทีียบอััตราการเติบิ โตของเศรษฐกิิจ % GDP 6 ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 เดนมาร์ก 4 สวเี ดน 2 นอร์เวย์ 0 ไทย ปี 2558 -2 -4 -6 -8

แนวทางการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุุจริติ ในประเทศไทย: 23 ศึึกษาเปรีียบเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริิตในประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียกับั ประเทศไทย 6. บทสรุุป จากการศึึกษาประเด็็นการทุุจริิตในประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียจากดััชนีีชี้�้วััดที่่�เกี่�ยวข้้องกัับ การทุจุ ริติ 5 การศึกึ ษาเปรีียบเทีียบผลกระทบการทุจุ ริติ จากอัตั ราการเติบิ โตของเศรษฐกิจิ (%GDP) และ รายงานการทุุจริิตของ GAN Integrity Solutions พบว่า่ ทั้้�ง 3 ประเทศ มีีความเสี่ย� งในการทุุจริติ ต่่ำมาก โดยมีีคะแนนภาพลัักษณ์์การทุุจริิตจััดอยู่�ในอัันดัับ 1 - 20 จาก 180 ประเทศทั่่�วโลก แตกต่่างกัับ ประเทศไทยเป็น็ อย่า่ งมาก จากการศึกึ ษาดัชั นีีธรรมาภิบิ าลโลก (Worldwide Governance Indicators: WGI) ที่่บ� ่ง่ ชี้ถ�้ ึงึ ธรรมาภิบิ าลของภาครัฐั เป็น็ หนึ่่ง� ในปัจั จัยั สำคัญั ที่่ส� ่ง่ อิทิ ธิพิ ลต่อ่ การพัฒั นาเศรษฐกิจิ และ สัังคมของประเทศ พบว่่า ประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียมีีธรรมาภิิบาลของภาครััฐสููงกว่่าประเทศไทย ในทุกุ มิติ ิิ แสดงให้เ้ ห็น็ ถึงึ การขับั เคลื่อ�่ นเศรษฐกิจิ และสังั คมที่่ถ� ูกู บริหิ ารจัดั การเป็น็ อย่า่ งดีี อีีกทั้้ง� การศึกึ ษา รายงานการทุจุ ริติ จากประเด็น็ ความเสี่ย� งในการทุจุ ริติ ยังั พบว่า่ ประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียมีีการบริหิ าร จััดการบ้้านเมืืองอย่่างเป็็นระบบ มีีประสิิทธิิภาพ และสามารถสร้้างความไว้้วางใจแก่่ประชาชนได้้ เป็น็ อย่่างดีี ถึงึ แม้ป้ ระเด็็นการทุุจริติ อาจจะมีีผลมาจากปััจจััยอื่น่� ๆ อาทิิ ศาสนา ความเชื่�่อ วัฒั นธรรม ที่่ส� ืืบเนื่อ�่ งกันั มาอย่า่ งยาวนาน สภาพสังั คมที่่เ� ปลี่ย� นแปลงไป หรืือผู้้�นำที่่เ� ปลี่ย� นแปลงไป แต่แ่ ม้ว้ ่า่ ประเทศ จะเปลี่�ยนไปตามยุุคสมััยอยู่�ตลอดเวลา การบริิหารงานที่่�เป็็นระบบ มีีประสิิทธิิภาพ และประสิิทธิิผล ย่่อมนำพาประเทศไปสู่ �การมีีระดัับการทุุจริิตที่่�ลดต่่ำลง ส่่งผลให้้ประชาชนมีีความมั่ �นใจในการบริิหารงาน ของรััฐบาล ต่่างประเทศมีีความเชื่่�อมั่�นด้้านความมั่่�นคงของประเทศ ทำให้้นัักลงทุุนจากต่่างประเทศ สนใจเข้้ามาลงทุนุ ในประเทศมากยิ่ง� ขึ้น� เศรษฐกิิจภายในประเทศเกิิดการขยายตัวั คนในประเทศมีีงานทำ ลดปัญั หาการก่่ออาชญากรรมและการก่่อการร้า้ ย เกิดิ เสถีียรภาพทางการเมืืองตามมา การบริหิ ารงาน ที่่�มีีประสิิทธิิภาพจะทำให้้รััฐบาลสามารถแก้้ไขปััญหาต่่าง ๆ ได้้อย่่างรวดเร็็ว และสามารถฟื้้�นตััวจาก เหตุุการณ์์ต่่าง ๆ ได้ด้ ีีหรืือได้ร้ ัับผลกระทบจากสถานการณ์ต์ ่า่ ง ๆ ลดลง กรณีีนี้เ�้ ห็็นได้จ้ ากการศึกึ ษา อัตั ราการขยายตัวั ของเศรษฐกิจิ (%GDP) ของประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียและประเทศไทย พบว่า่ อัตั รา การขยายตััวของเศรษฐกิิจในประเทศแถบสแกนดิิเนเวีีย มีีอััตราการขยายตััวต่่ำกว่่าไทย แต่่เมื่�่อช่่วง พ.ศ. 2562 ที่่ม� ีีการระบาดของเชื้อ� ไวรัสั โคโรนา - 2019 ในทุกุ ประเทศกลับั พบว่า่ เศรษฐกิจิ ในทุกุ ประเทศ เกิิดการหดตััว แต่่ในประเทศไทยมีีการหดตััวมากกว่่าประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียเป็็นอย่่างมาก แสดง ให้้เห็็นว่่าประเทศไทยมีีการบริิหารงานที่่�ยัังไม่่มีีประสิิทธิิภาพ ยัังมีีความสามารถในการรัับมืือกัับ การชะลอตัวั ทางเศรษฐกิจิ ไม่ด่ ีีเท่า่ ที่่ค� วร จากที่่ก� ล่า่ วมาประเทศแถบสแกนดิเิ นเวีียถืือว่า่ เป็น็ กรณีศี ึกึ ษา ที่่ด� ีีมาก สามารถนำแนวทางมาปรับั ใช้ใ้ ห้เ้ หมาะสมกับั ประเทศไทยได้้ จึงึ ขอสรุปุ มาตรการและแนวทาง การป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุุจริิตในไทยจากกรณีศี ึึกษา ดัังนี้้� 5 ดัชั นีีชี้้�วััดในบทความนี้้ป� ระกอบด้้วย ดัชั นีีชี้ว้� ัดั ภาพลัักษณ์์การทุจุ ริติ (Corruption Perceptions Index: CPI) และดััชนีีธรรมาภิิบาล โลก (Worldwide Governance Indicators: WGI)

24 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) 1) ภาครัฐั ต้อ้ งให้ส้ ิทิ ธิเิ สรีีภาพของประชาชนในการแสดงความคิดิ เห็น็ ให้เ้ สรีีภาพในการชุมุ นุมุ และสมาคม เพื่อ�่ เจรจาต่อ่ รองหรืือวิพิ ากษ์ว์ ิจิ ารณ์ก์ ารทำงานของรัฐั บาลได้้ และจะต้อ้ งไม่ใ่ ช้ส้ ถานการณ์์ บางอย่่างหรืือวิิกฤติิบางอย่่างเป็็นตััวบัังคัับ การจััดการกัับสถานการณ์์หรืือวิิกฤติิที่่�เกิิดขึ้�น รวมถึึง การบริหิ ารจัดั การต่า่ ง ๆ ยังั คงต้อ้ งรักั ษาความเป็น็ ประชาธิปิ ไตย เคารพการตัดั สินิ ใจและเปิดิ โอกาสให้้ ประชาชนได้้มีีสิิทธิิในการแสดงความคิิดเห็็น โดยไม่่ละเมิิดหลัักประชาธิิปไตย แต่่ต้้องไม่่โดนเสีียง ข้า้ งมากลากไป กล่า่ วคืือ รัฐั บาลยังั ต้อ้ งรับั ฟังั เสีียงข้า้ งน้อ้ ยและยอมรับั ความเห็น็ ต่า่ ง จากนั้้น� จึงึ หาข้อ้ สรุปุ ร่ว่ มกันั มองผลประโยชน์ร์ ่ว่ มกันั อันั จะก่อ่ ให้เ้ กิดิ ประโยชน์ก์ ับั ทุกุ ฝ่า่ ยให้ไ้ ด้ม้ ากที่่ส� ุดุ ทำให้ร้ ัฐั บริหิ ารงาน ได้้อย่่างรอบคอบและยัังสามารถลดความขัดั แย้ง้ ภายในสังั คม 2) ควรมีีกฎระเบีียบเกี่�ยวกัับการจััดซื้้�อจััดจ้้างที่่�รััดกุุมและเป็็นที่่�ยอมรัับของทุุกภาคส่่วน มีีการประมููลราคาสาธารณะที่่�เป็็นธรรม ระบบการจััดซื้้�อจััดจ้้างมีีประสิิทธิิภาพ สามารถตรวจสอบ ย้้อนกลัับได้้ 3) ประเทศไทยควรมีีระบบกฎหมายที่่�ป้้องกัันสิิทธิิในทรััพย์์สิินของประชาชนอย่่างรััดกุุม ต้อ้ งไม่่เอาเปรีียบประชาชน การดำเนินิ งานต้อ้ งเป็็นไปตามระบบและขั้น� ตอน ไม่ม่ ีีการแทรกคิวิ หรืือการ ติดิ สินิ บนเพื่อ่� เร่ง่ รัดั การจัดั การ อีีกทั้้ง� นโยบายและประกาศของรัฐั ต้อ้ งมีีความชัดั เจน ต้อ้ งไม่ก่ ระทำการ ใด ๆ ที่่�เป็็นการหาผลประโยชน์์กัับประชาชนในภายหลััง เช่น่ การประกาศพื้้�นที่่ป� ่า่ สงวนภายหลัังจาก ที่่ป� ระชาชนเข้า้ ไปตั้ง� ถิ่น� ฐาน ทำให้ป้ ระชาชนต้อ้ งเสีียค่า่ ปรับั และสูญู เสีียถิ่น� ฐานที่่ใ� ช้ส้ ำหรับั การอยู่�และ การประกอบอาชีีพ 4) ภาครัฐั ต้อ้ งให้ส้ ิทิ ธิเิ สรีีภาพกับั สื่อ่� ในการนำเสนอข่า่ วสาร ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ เรื่อ่� งใดก็ต็ ามที่่ส� ามารถ เปิิดเผยต่อ่ สาธารณะได้้ โดยที่่�รัฐั บาลต้้องไม่เ่ ข้้ามาแทรกแซงหรืือใช้ก้ ฎหมายในการบังั คัับขู่�เข็็ญ 5) มีีการตรวจสอบการทำงานของตำรวจอย่่างเข้้มงวดทุุกกระบวนการดำเนิินงาน เพื่่�อไม่่ให้้ เกิิดการทุุจริิตและพยายามสร้้างความเชื่�่อมั่ �นในการดำเนิินงานที่่�โปร่่งใสยุุติิธรรมของตำรวจให้้กัับ ประชาชน การวางกลไกที่่ม� ีีประสิิทธิภิ าพในการสอบสวนและดำเนินิ คดีีกับั การทุุจริิตของตำรวจที่่�เห็็น เป็็นรูปู ธรรมมากยิ่ง� ขึ้�น และควรมีีการรายงานข้้อมููลข่า่ วสารการดำเนินิ คดีีความให้ป้ ระชาชนรับั ทราบ อย่่างต่่อเนื่่�อง เพื่่�อให้้เห็็นถึึงบทลงโทษสำหรัับการกระทำผิิดอย่่างแท้้จริิง เป็็นการสร้้างความเชื่่�อมั่่�น ให้้กัับประชาชน ผู้้�ปฏิิบััติิงานคนอื่่�นเกิิดความเกรงกลััวในกฎหมาย และเป็็นแบบอย่่างไม่่ให้้เกิิด การกระทำผิิด 6) ประเทศไทยต้้องมีีบทลงโทษทางกฎหมายสำหรัับผู้�กระทำความผิิดเกี่�ยวกัับการทุุจริิตที่่� เข้ม้ งวดและรุนุ แรงกว่า่ เดิมิ และศาลต้อ้ งมีีความเที่่ย� งตรงและมีีความเป็น็ ธรรมในการตัดั สินิ ในปัจั จุบุ ันั กฎหมายของไทยยัังไม่่มีีประสิิทธิิภาพในการระงัับข้้อพิิพาท ในบางครั้�งศาลได้้ปฏิิเสธที่่�จะบัังคัับใช้้ คำชี้ข้� าดของอนุุญาโตตุลุ าการระหว่่างประเทศด้ว้ ย 7) ควรมีีการรณรงค์ป์ ลููกฝังั จิติ ใต้้สำนึึก และอบรมเกี่ย� วกับั การทุุจริติ รวมถึึงบทลงโทษต่า่ ง ๆ ให้้กัับข้้าราชการและผู้�ปฏิิบััติิงานทั้้�งภาครััฐและเอกชน โดยเฉพาะผู้�ปฏิิบััติิงานในส่่วนที่่�เกี่�ยวกัับ

แนวทางการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: 25 ศึึกษาเปรีียบเทียี บประเด็็นการทุุจริติ ในประเทศแถบสแกนดิิเนเวียี กัับประเทศไทย ด้้านการเงินิ ในทุกุ ๆ 6 เดืือน หรืือทุกุ ๆ 1 ปีี เพื่�่อเสริิมสร้า้ งความรู้�ความเข้า้ ใจในหน้้าที่่�ของตน เกิิดความ ตระหนัักและแลเห็็นความสำคััญ อีีกทั้้�งเมื่่�อพบเห็็นการทุุจริิตเกิิดขึ้ �นภายในหน่่วยงานไม่่ว่่าจะในระดัับใด ผู้้�พบเห็็นมีีสิิทธิิที่่�จะร้้องเรีียนหรืือแจ้้งเบาะแสได้้อย่่างอิิสระ ประเทศไทยควรมีีกฎหมายคุ้�มครอง ผู้�แจ้้งเบาะแสการทุุจริิตที่่�รััดกุุมและเข้้มงวด โดยผู้�ที่�กระทำผิิดไม่่สามารถกระทำการใดใดกัับผู้�แจ้้ง เบาะแสได้้ โดยผู้�แจ้้งเบาะแสไม่่ต้้องกังั วลกับั ผลลัพั ธ์์ที่่�จะตามมาในภายหลััง ทำให้ป้ ระชาชนไม่่วางเฉย และกล้า้ ต่่อต้้านการทุจุ ริิตอย่่างแท้จ้ ริิง 8) ภาครัฐั ควรมีีการปรับั ระเบีียบขั้น� ตอนในการนำเข้า้ และส่ง่ ออกให้บ้ ุคุ คลต่า่ ง ๆ สามารถเข้า้ ถึงึ การนำเข้า้ และส่ง่ ออกสิินค้้าได้ง้ ่่ายและรวดเร็ว็ เพื่อ�่ ไม่่ให้้เป็็นอุุปสรรคต่่อการทำธุุรกิิจในประเทศไทย 9) ภาครััฐต้้องเร่่งแก้้ไขปััญหาความเหลื่่�อมล้้ำของคนในสัังคมและหาแนวทางฟื้�้นฟููเศรษฐกิิจ โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง� ในช่ว่ งนี้ม�้ ีีสถานการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาดของเชื้อ� ไวรัสั โคโรนา - 2019 ที่่ท� ำให้เ้ ศรษฐกิจิ ภายในประเทศแย่่ลง มีีคนว่่างงานเป็็นจำนวนมาก อาจก่่อให้้เกิิดปััญหาการก่่อการร้้ายหรืือปััญหา อาชญากรรม อีีกทั้้�งสถานการณ์์ในปััจจุุบัันที่่�ยัังส่่งผลกระทบต่่อระบบภายในประเทศอีีกหลายระบบ ไม่่ว่่าจะเป็็นระบบการศึึกษา ระบบสาธารณสุุข ปััญหาต่่าง ๆ นี้้�ส่่งผลต่่อเสถีียรภาพทางการเมืือง เป็น็ อย่า่ งมาก และสภาพสังั คมที่่�อ่อ่ นแอในขณะนี้�้ ย่อ่ มทำให้เ้ กิิดการทุุจริติ จากกลุ่�มคนบางกลุ่�มได้้ง่่ายขึ้น� ท่า่ มกลางวิกิ ฤตการณ์ต์ ่า่ ง ๆ โดยรัฐั บาลควรมีีแผนสำรองสำหรับั รับั มืือกับั สถานการณ์ต์ ่า่ ง ๆ ในทุกุ ด้า้ น เพื่่�อรัับมืือกัับเหตุุการณ์์หรืือวิิกฤติิที่่�อาจเกิิดขึ้�นในอนาคตได้้อย่่างรวดเร็็วและทัันเหตุุการณ์์ และหลััง จากเหตุุการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาดของเชื้�อไวรััสโคโรนา - 2019 และมีีการฟื้้�นฟููเศรษฐกิจิ รัฐั บาลควรพิิจาราณา การนำแนวคิิดการปรัับสวััสดิิการรััฐให้้มีีคุุณภาพ แบบ Choice and Competitive มาปรัับใช้้ กล่า่ วคืือ การจ่่ายเงินิ อุุดหนุุนให้้กัับประชาชนไปเลืือกใช้้บริกิ ารได้้ตามที่่ต� ััวเองต้้องการจากผู้�ให้้บริิการ ที่่�ต้้องแข่่งขัันกััน เป็็นผลให้้ทั้้�งภาครััฐและเอกชนต้้องมีีบริิการที่่�มีีประสิิทธิิภาพและมีีคุุณภาพ เพื่�่อดึึง ประชาชนเข้้าไปใช้้บริิการ ส่่งผลให้้ประชาชนได้้รัับบริิการที่่�มีีประสิิทธิิภาพเท่่าเทีียมกััน อีีกทั้้�งรััฐควร สนัับสนุนุ การทำธุุรกิจิ ใหม่่ ๆ ของผู้�ประกอบการรุ่่�นใหม่่ เพื่�อ่ ไม่่ให้้เกิดิ การกระจุุกตััวของธุุรกิิจของบุุคคลใด บุุคคลหนึ่่�งในสัังคม อัันจะก่่อให้้เกิิดการทุุจริิตได้้ง่่าย การปรัับรััฐสวััสดิิการดัังกล่่าวจะทำให้้สัังคมเกิิด ความเท่า่ เทีียม และความเท่่าเทีียมนี้จ�้ ะก่อ่ ให้เ้ กิิดการเห็น็ ประโยชน์์ส่ว่ นรวมตามมา 10) ภาครัฐั ต้อ้ งมีีการควบคุมุ ไม่่ให้้เกิดิ การใช้อ้ ำนาจของภาครัฐั เพื่อ�่ สร้้างผลประโยชน์์ให้้แก่่ ตนเองและภาคเอกชนทั้้�งทางตรงและทางอ้้อม รวมทั้้�งต้้องเปิิดเผยข้้อมููลต่่อสาธารณะให้้ประชาชน รับั ทราบโดยไม่บ่ ิดิ เบืือนข้้อมูลู มีีระบบที่่�สามารถติดิ ตามและตรวจสอบในทุกุ กระบวนการทำงาน รััฐต้อ้ ง ดึงึ คนที่่เ� ก่่ง ซื่อ่� สััตย์์ มีีความรับั ผิิดชอบต่อ่ หน้า้ ที่่� และมีีความยิินดีีทำงานเพื่อ�่ สัังคมอย่า่ งแท้จ้ ริิงเข้้ามา ทำงาน เป็็นการสร้้างค่่านิิยมของข้้าราชการให้้เป็็นอาชีีพที่่�มีีเกีียรติิ ผู้้�ปฏิิบััติิงานจะต้้องยอมรัับใน เงินิ เดืือนและสวััสดิกิ ารที่่�รัฐั เสนอ มีีระบบและระเบีียบการสอบเข้า้ ทำงานที่่เ� ป็็นที่่�ยอมรัับ รับั ญาติิ คนรู้้�จััก หรืือพวกพ้้องของตนเองเข้้าทำงานโดยดำเนิินการตามระบบและระเบีียบของการเข้้าทำงานเหมืือน บุุคคลอื่�่นอย่่างเท่่าเทีียมกััน ไม่่เกิิดความลำเอีียงไปทางใดทางหนึ่่�ง รัับผู้�ที่�มีีความมุ่�งมั่่�นในการทำงาน มีีใจรัักการบริิการ และต้อ้ งการพัฒั นาประเทศไปข้า้ งหน้า้ อย่า่ งมั่่�นคง

26 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบัับที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) เอกสารอ้า้ งอิงิ กิิตติิวััฒน์์ จำเริญิ สัตั ย์,์ กฤษฎา มณีีชััย, พีีระ พัันธุ์์�งาม, สััมฤทธิ์� น่ว่ มศิิริ,ิ และ อภิวิ ัฒั น์ ์ พลสยม. (2561). การทุุจริิตคอร์์รััปชัันกัับสัังคมไทย. วารสารบััณฑิิตศาส์์น มหาวิิทยาลััยมหามกุุฎราชวิิทยาลััย, 16(2), 273 - 282. ฉันั ท์ช์ นก เจนณรงค์.์ (2559). การคอร์ร์ ัปั ชันั กับั ผลกระทบต่อ่ ความเชื่อ�่ มั่่น� ของบริษิ ัทั ข้า้ มชาติทิ ี่่ป� ระกอบ ธุุรกิิจประเภทเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้าที่่�เข้้ามาลงทุุนในประเทศไทย. In Mahasarakham University, College of Politics and Governance, The 4th International Conference on Magsaysay Awardees: Good Governance and Transformative Leadership in Asia (p. 518 - 545). Mahasarakham University, College of Politics and Governance เดืือนเด่่น นิคิ มบริิรัักษ์.์ (2555). การทุจุ ริิตในภาคธุรุ กิจิ ไทย. วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช., 5(1), 67 - 86. ต่่อตระกููล ยมนาค และ ต่่อภััสสร์์ ยมนาค. (26 เมษายน 2560). วิิวััฒนาการคอร์์รััปชัันในไทย. องค์์กรต่อ่ ต้า้ นคอร์ร์ ััปชััน (ประเทศไทย). http://www.anticorruption.in.th/ ประหยัดั พวงจำปา. (มกราคม 2562). เครืือข่า่ ยพาณิชิ ย์เ์ ฝ้า้ ระวังั การทุจุ ริติ พิชิ ิติ คอร์ร์ ัปั ชันั . ใน สำนักั งาน ปลััดกระทรวงพาณิิชย์์, การเสวนา “เครืือข่่ายพาณิิชย์์เฝ้้าระวัังการทุุจริิตพิิชิิตคอร์์รััปชััน.” ห้้องบุรุ ฉัตั รไชยากร ชั้้น� 4 อาคารสำนัักงานปลััดกระทรวงพาณิิชย์์. วิริ ไท สัันติปิ ระภพ. (10 เมษายน 2556). คำตอบจากสแกนดิเิ นเวียี นโมเดล. Thaipublica. https://thaipublica.org/2013/04/the-next-supermodel-nordic-countries/ ศุภุ เจตน์์ จัันทร์์สาส์น์ . (2555). ธรรมาภิิบาลของภาครััฐ. วารสารร่ม่ พฤกษ์์ มหาวิทิ ยาลััยเกริิก, 30(1), 50 - 64. สายทรัพั ยากรบุคุ คลและบริหิ ารงานเลขานุกุ ารบริษิ ัทั ฯ และกองป้อ้ งกันั และตรวจสอบการประพฤติมิ ิชิ อบ. (2561). ดััชนีีการรับั รู้�การทุุจริิต หรืือ Corruption Perception Index (CPI). TG รวมพลังั ป้้องกัันภัยั ทุจุ ริิต Bulletin., 7(5), 1 - 5. สำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ. (2564). รวมพลัังขัับเคลื่�่อน ยุุทธศาสตร์ช์ าติวิ ่า่ ด้้วยการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริติ ระยะที่่� 3 (พ.ศ. 2561 - 2564). ข่่าวสำนักั งาน ป.ป.ช., 1 - 6 สำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ. (ม.ป.ป.). กฎหมาย/ระเบีียบ/ ประกาศ/คำพิิพากษา. สำนัักงานคณะกรรมการป้้องกัันและปราบปรามการทุุจริิตแห่่งชาติิ. https://www.nacc.go.th/category/20180831184638368/list? สิิริลิ ัักษณา คอมันั ตร์์, ชยัันต์ ์ ตันั ติวิ ัสั ดาการ, พงษ์์ธร วราศัยั , และ ลอยลม ประเสริิฐศรีี. (2551). ทุจุ ริติ คอร์์รััปชัันกัับประเด็น็ ทางวััฒนธรรม. วารสารวิิชาการ ป.ป.ช., 1(1), 66 - 82.

แนวทางการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริิตในประเทศไทย: 27 ศึึกษาเปรียี บเทีียบประเด็น็ การทุจุ ริิตในประเทศแถบสแกนดิิเนเวีียกัับประเทศไทย Dimant, E., and Tosato, G. (2018). Causes and Effects of Corruption: What Has Past Decade’s Empirical Research Taught US? A Survey. Journal of Economic Surveys, 32(2), 335 - 356. GAN Integrity Solutions. (September 2020a). Denmark Corruption Report. The Risk & Compliance Portal. https://www.ganintegrity.com/portal/country-profiles/ denmark/ . (May 2020a). Norway Corruption Report. The Risk & Compliance Portal. https://www.ganintegrity.com/portal/country-profiles/norway/ . (May 2020b). Sweden Corruption Report. The Risk & Compliance Portal. https://www.ganintegrity.com/portal/country-profiles/sweden/ . (September 2020b). Thailand Corruption Report. The Risk & Compliance Portal. https://www.ganintegrity.com/portal/country-profiles/thailand/ Heldman, C., and Enste, D. (2017). Causes and consequences of corruption: An overview of empirical results. Köln: Institut der deutschen Wirtschaft Köln. Transparency International. (2020). Corruption Perceptions Index 2020. Transparency International. https://www.transparency.org/en/cpi/2020/index/nzl Transparency International. (n.d.). Empirical Study of Anti-Corruption Policies and Practices in Nordic Countries. Transparency International. https://delna.lv/en/10897-2/what-is-corruption/ Varieties of Democracy (V-DEM) (2020). Pandemic Violations of Democratic Standards Index. Varieties of Democracy (V-DEM). https://www.v-dem.net/en/analysis/Pan Dem/ World Bank. (2021). The Worldwide Governance Indicators (WGI) project. Worldwide Governance Indicators. http://info.worldbank.org/governance/wgi/

28 วารสารวิิชาการ ป.ป.ช. ปีีที่่� 14 ฉบับั ที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) เทคโนโลยี:ี กุญุ แจสู่�่การต่่อต้้านคอร์์รััปชันั Technology: A Key to Fight Against Corruption นิิศรา ปานช้า้ งI Nisara PanchangI บทคััดย่อ่ บทความนี้ม�้ ีีวัตั ถุปุ ระสงค์เ์ พื่อ่� ศึกึ ษาความสำคัญั ของเทคโนโลยีีในการต่อ่ ต้า้ นคอร์ร์ ัปั ชันั สำรวจ เทคโนโลยีีในการต่่อต้า้ นคอร์์รัปั ชัันของต่า่ งประเทศ โดยศึกึ ษา 3 กรณีีศึึกษา ได้้แก่่ I Paid a Bribe ของสาธารณรััฐอิินเดีีย Check My School ของสาธารณรััฐฟิิลิิปปิินส์์ และ DIGIWHIST ของสหภาพ ยุโุ รป และถอดบทเรีียนจากเครื่�อ่ งมืือเทคโนโลยีีในการต่่อต้้านคอร์ร์ ัปั ชันั จากต่่างประเทศ จากผลการศึึกษา พบว่า่ เทคโนโลยีีมีีความสำคััญในการต่่อต้้านคอร์์รััปชัันในแง่่ของการทำให้้ (1) เกิดิ ความโปร่่งใส ตรวจสอบได้้ และความรัับผิิดรัับชอบในภาครัฐั (2) การลดปัญั หาการใช้้ดุุลพินิ ิจิ และจัดั การปัญั หาความล่า่ ช้า้ ของภาครัฐั และ (3) การเสริมิ สร้า้ งพลังั ประชาชนในการต่อ่ ต้า้ นคอร์ร์ ัปั ชันั นอกจากนี้�้ บทเรีียนที่่ไ� ด้จ้ ากการศึกึ ษาและวิเิ คราะห์เ์ ทคโนโลยีีในการต่อ่ ต้า้ นคอร์ร์ ัปั ชันั ของต่า่ งประเทศ พบว่่า เทคโนโลยีีและบทบาทการมีีส่่วนร่่วมของประชาชนมีีศัักยภาพในการต่่อยอดให้้นวััตกรรมทาง เทคโนโลยีีทำงานได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ในขณะเดีียวกััน ความน่่าเชื่�่อถืือและคุุณภาพของข้้อมููลบน แพลตฟอร์์มออนไลน์์ และความไม่่แน่่นอนในการตอบสนองต่่อปััญหาโดยภาครััฐเป็็นความท้้าทายต่่อ ประสิทิ ธิภิ าพของเทคโนโลยีีในการต่่อต้า้ นคอร์์รัปั ชันั คำสำคััญ: เทคโนโลยีี การต่่อต้า้ นคอร์ร์ ััปชััน I Paid a Bribe, Check My School, DIGIWHIST Abstract This article aims to study the important of technology in the fight against corruption, exploring other countries’ technology that shaped the corruption by studying 3 selected cases which are I Paid a Bribe from India, Check My School from The Philippines and DIGIWHIST from European Union along with taking lesson on other countries’ anti-corruption technology’s tools. I นักั ทรัพั ยากรบุคุ คลชำนาญการ สำนัักงานปลััดกระทรวงมหาดไทย อีีเมล: [email protected] I Human Resource Officer, Professional Level, Office of the Permanent Secretary for Interior, Ministry of Interior, Email: [email protected] ได้้รับั บทความ 4 ตุลุ าคม 2564 แก้้ไขปรับั ปรุงุ 1 พฤศจิิกายน 2564 อนุมุ ัตั ิิให้้ตีีพิมิ พ์ ์ 3 ธัันวาคม 2564

เทคโนโลยี:ี กุุญแจสู่�ก่ ารต่่อต้า้ นคอร์ร์ ััปชันั 29 As a consequence, technology plays a significant role to curb corruption in the aspect of : (1) establishing transparency, be monitored, and accountability in public sectors, (2) reducing discretion issue and managing delayed performance in public sector, and (3) empowering citizens to fight against corruption. Moreover, the lessons learned from the studying and analysing on technology for anti-corruption in other countries shown that a technological associated with the public participation have potential in developing an innovation to fight against corruption to be more effectively. At the same time, the reliability and quality of information from online platform, and uncertainty of the government’s response are still questioning the effectiveness of the used of the anti-corruption technologies. Keywords: Technology, Anti-Corruption, I Paid a Bribe, Check My School, DIGIWHIST 1. บทนำ กลไกในการป้้องกััน ปราบราม และตรวจสอบการคอร์์รััปชัันมีีหลากหลายรููปแบบ อาทิิ การตรวจสอบภายในองค์์กร หรืือการตรวจสอบจากภาคประชาสังั คม ซึ่่ง� อาจกระทำผ่า่ นบทกฎหมาย ที่่�กำหนดไว้้ หรืือแจ้้งเบาะแสโดยตรงให้้กัับองค์์กรที่่�ดำเนิินการเกี่�ยวกัับการป้้องกัันและปราบปราม คอร์ร์ ััปชััน อย่า่ งไรก็ด็ ีี การเปิดิ พื้้น� ที่่ใ� ห้้ปััจเจกบุุคคล หรืือภาคประชาสังั คมเข้้าถึงึ กระบวนการป้อ้ งกััน และตรวจสอบคอร์ร์ ัปั ชัันนับั เป็็นความท้้าทายที่่�หลายองค์์กรต้้องเผชิิญ ในโลกปัจั จุบุ ันั การเปลี่ย� นแปลงของเทคโนโลยีีดิจิ ิทิ ัลั อย่า่ งรุนุ แรง (Disruptive Technology) ส่่งอิิทธิิพลมากอย่่างต่่อการทำงานทั้้�งในระดัับองค์์กร และวิิถีีการใช้้ชีีวิิตระดัับปััจเจกบุุคคล ดัังนั้้�น ทุุกภาคส่่วนจึึงมีีความจำเป็็นที่่�จะต้้องปรัับตััวให้้เข้้ากัับการเปลี่ �ยนแปลงนี้�้ ซึ่่�งหลายประเทศนำความ ท้้าทายนี้้�มาเป็็นโอกาสในการพััฒนาระบบการตรวจสอบความโปร่่งในการทำงานของระบบราชการ โดยใช้้ระบบเทคโนโลยีีดิิจิิทััลมาเป็็นเครื่�่องมืือในการต่่อต้้านคอร์์รััปชััน กล่่าวคืือ นำระบบเทคโนโลยีี มาเป็็นเครื่อ�่ งมืือในการเปิิดพื้้�นที่่อ� อนไลน์์ให้ป้ ระชาชน และภาคประชาสัังคมมีีส่่วนร่ว่ มในแจ้้งเบาะแส รายงาน และร้อ้ งเรีียนปัญั หาคอร์ร์ ัปั ชันั ของภาครัฐั บทความนี้�้มุ่�งศึึกษาถึึงระบบเทคโนโลยีีในการต่่อต้้านคอร์์รััปชััน โดยการนำเสนอเนื้้�อหาของ บทความจะแบ่ง่ เป็น็ 4 ส่ว่ น ดังั นี้�้ ส่ว่ นแรก ประกอบด้ว้ ย การศึกึ ษาเรื่อ่� งความสำคัญั ของระบบเทคโนโลยีี ในการเป็็นเครื่่�องมืือสำหรัับการป้้องกัันและปราบปรามคอร์์รััปชัันได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ส่่วนที่่�สอง ประกอบด้ว้ ย การสำรวจตัวั อย่า่ งของนวัตั กรรมเทคโนโลยีีในการป้อ้ งกันั และปราบปรามกับั คอร์ร์ ัปั ชันั ที่่�น่า่ สนใจจากต่่างประเทศ ได้แ้ ก่่ I Paid a Bribe ของสาธารณรัฐั อิินเดีีย Check My School ของ สาธารณรัฐั ฟิิลิปิ ปินิ ส์์ และ DIGIWHIST ของสหภาพยุุโรป ส่ว่ นที่่�สาม ประกอบด้ว้ ย การถอดบทเรีียน นวัตั กรรมทางเทคโนโลยีีในการต่อ่ ต้า้ นคอร์ร์ ัปั ชันั จากต่า่ งประเทศ ใน 4 บทเรีียนสำคัญั และส่ว่ นสุดุ ท้า้ ย เป็น็ บทสรุปุ

30 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีีที่่� 14 ฉบัับที่่� 2 (กรกฎาคม – ธัันวาคม 2564) 2. ความสำคัญั ของระบบเทคโนโลยีีดิิจิทิ ัลั กัับการป้้องกัันและปรามปรามคอร์์รััปชันั ฐานข้้อมููลของระบบราชการถืือว่่ามีีความสำคััญอย่่างยิ่�งต่่อการบริิหารราชการแผ่่นดิิน การขัับเคลื่�่อนเศรษฐกิิจและสัังคม และการพััฒนาคุุณภาพชีีวิิตของประชาชนในประเทศ ดัังนั้้�น การเผยแพร่่ข้อ้ มูลู ภาครััฐให้แ้ ก่ส่ าธารณชนสามารถเข้้าถึงึ ฐานข้อ้ มูลู ของภาครัฐั เพื่�อ่ นำไปใช้ป้ ระโยชน์์ ในการพัฒั นาประเทศ จึงึ เป็น็ สิ่่ง� ที่่จ� ำเป็น็ อย่า่ งยิ่ง� แต่ท่ ว่า่ ในปัจั จุบุ ันั การเผยแพร่ข่ ้อ้ มูลู หรืือการอนุญุ าต ให้้ประชาชนเข้้าถึึงข้้อมููลของภาครััฐยัังเผชิิญกัับความท้้าทายที่่�เรีียกว่่า ความไม่่สมมาตรของข้้อมููล (Information Asymmetry) กล่่าวคืือ หน่่วยงานภาครััฐ ในฐานะผู้�ให้บ้ ริิการแก่่ประชาชนและผู้�เป็น็ เจ้้าของฐานข้้อมููล ไม่่มีีการเผยแพร่่ข้้อมููลต่่อสาธารณชนอย่่างเพีียงพอ และไม่่มีีการแบ่่งปัันข้้อมููล ระหว่า่ งหน่ว่ ยงานภาครัฐั กันั อย่า่ งเหมาะสม นอกจากนี้�้ ประชาชน องค์ก์ ร หรืือภาคส่ว่ นต่า่ ง ๆ ในฐานะ ผู้้�รัับบริิการจากภาครััฐ ยัังไม่่สามารถเข้้าถึึงข้้อมููลของภาครััฐได้้เท่่าที่่�ควร จึึงไม่่สามารถนำข้้อมููลจาก ระบบราชการไปใช้้ประโยชน์์ในการตััดสิินใจในการปฏิิบััติิงานต่่าง ๆ ได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ดัังนั้้�น ระบบเทคโนโลยีีจึึงเข้้ามาเป็็นเครื่�่องมืือสำคััญในการเชื่่�อมโยงข้้อมููลระหว่่างภาครััฐด้้วยกัันเอง และ ระหว่า่ งภาครัฐั กับั ประชาชนให้ส้ ามารถใช้ป้ ระโยชน์จ์ ากข้อ้ มูลู ที่่ม� ีีอยู่�ในระบบราชการร่ว่ มกันั ได้้ มากไป กว่่านั้้�น ระบบเทคโนโลยีียัังมีีประโยชน์์ในการเปิิดพื้้�นที่่�ให้้หลายภาคส่่วนสามารถเข้้ามาตรวจสอบ การทำงานของภาครััฐ เพื่�อ่ ให้เ้ กิดิ การปฏิิบัตั ิิงานที่่โ� ปร่่งใส และลดการคอร์์รัปั ชัันได้้อีีกด้้วย จากข้้อมููลข้้างต้้น จึึงนำมาสู่�คำถามที่่�ว่่า ระบบเทคโนโลยีีจะเป็็นเครื่�องมืือในการต่่อต้้าน คอร์์รััปชัันให้้มีีประสิิทธิิภาพได้้อย่่างไร? Robert Klitgaard นัักเศรษฐศาสตร์์ชาวอเมริิกััน ได้้ทำการ ศึึกษาว่่าการใช้้เทคโนโลยีีจะกระทบกัับตััวแปรที่่�สำคััญในสมการคอร์์รััปชััน ที่่�ว่่า C=M+D-A หรืือ Corruption (คอร์ร์ ัปั ชััน) เท่่ากับั Monopoly (การผููกขาด) บวกด้ว้ ย Discretion (การใช้้ดุลุ ยพิินิจิ ) ลบกับั Accountability (กลไกความรับั ผิิดชอบ) ดัังนั้้�น ในการแก้้ไขสมการคอร์์รัปั ชัันนี้้� เทคโนโลยีีจึงึ เป็็นตััวแปรที่่�มีีนัยั ยะสำคัญั ในการลดการผูกู ขาด ลดการใช้้ดุลุ ยพินิ ิิจ และเพิ่่ม� กลไกความรับั ผิิดชอบได้้ (สุุภอรรถ โบสุุวรรณ, 31 ตุุลาคม 2561) จากการศึึกษากรอบคิิดหรืือวิิธีีการใช้้เทคโนโลยีีในการต่่อต้้านประเด็็นปััญหาคอร์์รััปชัันจาก หลายประเทศทั่่�วโลก พบว่่า เทคโนโลยีีมีีความสำคััญอย่่างยิ่�งยวดในการต่่อต้้านคอร์์รััปชัันได้้อย่่างมีี ประสิทิ ธิิภาพ 3 ประการ ดัังต่่อไปนี้�้ (Santiso, 28 February 2019; Ear-Dupuy & Serrat, 2017) 2.1 เทคโนโลยีีทำให้้เกิิดความโปร่่งใส ตรวจสอบได้้ และความรัับผิิดรัับชอบในภาครััฐ (Technology for Transparency and Accountability) การปฏิริ ูปู ระบบราชการให้้เป็น็ ระบบดิจิ ิทิ ัลั สามารถกระทำได้ใ้ นหลากหลายรูปู แบบ ซึ่่�งรููปแบบ ที่่�ภาครััฐสามารถทำได้แ้ ละควรทำอย่า่ งเร่่งด่ว่ น คืือ การเปิิดข้อ้ มููลภาครัฐั ข้้อมููลเปิิดภาครััฐ (Open Data) คืือ ข้้อมููลที่่�หน่่วยงานของรััฐต้้องเปิิดเผยต่่อสาธารณะ ตามกฎหมายว่า่ ด้ว้ ยข้อ้ มูลู ข่า่ วสารของราชการในรูปู แบบข้อ้ มูลู ดิจิ ิทิ ัลั เป็น็ ข้อ้ มูลู ภาครัฐั ที่่ผ� ่า่ นกระบวนการ จัดั ลำดับั ชั้น� ความลับั ของข้อ้ มูลู แล้ว้ ว่า่ เป็น็ “ข้อ้ มูลู สาธารณะ” ประชาชนสามารถเข้า้ ถึงึ และใช้ไ้ ด้อ้ ย่า่ ง

เทคโนโลยีี: กุญุ แจสู่�่การต่อ่ ต้้านคอร์์รัปั ชันั 31 เสรีี ไม่่จำกัดั แพลตฟอร์ม์ ไม่่เสีียค่่าใช้้จ่า่ ย เผยแพร่่ ทำซ้้ำ หรืือใช้ป้ ระโยชน์์ได้้โดยไม่จ่ ำกััดวััตถุปุ ระสงค์์ (สำนักั งานพัฒั นารัฐั บาลดิจิ ิทิ ัลั (องค์ก์ ารมหาชน), 2564) โดยสรุปุ หัวั ใจของข้อ้ มูลู เปิดิ ภาครัฐั ประกอบ ไปด้ว้ ย ข้อ้ มูลู ที่่พ� ร้อ้ มใช้ง้ าน (Availability) ซึ่่ง� เป็น็ รูปู แบบไฟล์ข์ ้อ้ มูลู ที่่ส� ามารถเปิดิ อ่า่ นได้ด้ ้ว้ ยโปรแกรม ทั่่ว� ไปที่่�ง่า่ ยต่่อการนำไปใช้้งาน และข้อ้ มููลที่่ท� ุกุ คนสามารถเข้า้ ถึงึ ได้้ (Access) (Davies & Fumega, 2014, p. 8 - 10) ประโยชน์์ที่่ไ� ด้้จากข้้อมูลู เปิิดภาครัฐั คืือ ความโปร่่งใส (Transparency) ของภาครัฐั เนื่�่องจาก ประชาชน และภาคส่่วนต่่าง ๆ สามารถเข้้าถึึงข้้อมููลและสามารถตรวจสอบการดำเนิินของภาครััฐ ตามนโยบายที่่ป� ระกาศให้ไ้ ว้ก้ ับั ประชาชน (สำนักั งานพัฒั นารัฐั บาลดิจิ ิทิ ัลั (องค์ก์ ารมหาชน),11 มีีนาคม 2564) ซึ่่�งหมายความรวมถึึงการคอร์์รััปชัันในเชิิงนโยบายและการทุุจริิตในเชิิงปฏิิบััติิจะกระทำได้้ยาก มากขึ้�น ประโยชน์์ต่อ่ มา คืือ ความรัับผิดิ รัับชอบ (Accountability) ของระบบราชการ ที่่เ� ป็็นผลสืืบเนื่่อ� ง มาจากการเผยแพร่ข่ ้้อมููลสู่�สาธารณะ ที่่�จะหลอมรวมให้ภ้ าครัฐั เกิิดระบบการทำงานที่่เ� น้น้ ความรัับผิดิ ชอบ ในผลของการตััดสิินบนนโยบายของหน่่วยงาน และประโยชน์์สุุดท้้าย คืือ การต่่อยอดนวััตกรรม (Innovation) เนื่อ่� งจากข้อ้ มูลู ภาครัฐั ที่่ท� ุกุ คนสามารถเข้า้ ถึงึ ได้ ้ ทุกุ คนมีีสิทิ ธิใิ ช้ข้ ้อ้ มูลู เหล่า่ นั้้น� มาพัฒั นา และต่่อยอดเป็น็ นวัตั กรรมที่่�สามารถขัับเคลื่�อ่ นประเทศให้้ก้า้ วหน้า้ ได้้ 2.2 เทคโนโลยีีช่่วยลดปััญหาการใช้้ดุุลพิินิิจและจััดการปััญหาความล่่าช้้าของภาครััฐ (Technology for Reducing Discretion and Cutting Red Tape) ปััญหาการใช้้ดุุลพิินิิจ หรืือพฤติิกรรมคอร์์รััปชัันของเจ้้าหน้้าที่่�ของรััฐในการเรีียกร้้อง หรืือ รัับสิินบนในการให้้บริกิ ารจากสาธารณะ สามารถถูกู แก้ไ้ ด้ด้ ้้วยระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศ อาทิิ ระบบ การให้้บริิการออนไลน์์ (Online Services) ที่่�สามารถแทนที่่�กระบวนการตััดสิินใจบนฐานของ วิจิ ารณญาณของบุุคลากรภาครัฐั และระบบการยื่�นคำขอข้้อมูลู ตามสิิทธิิออนไลน์์ (Online Right-to- Information Requests) ที่่อ� นุุญาตให้ป้ ระชาชนสามารถยื่�่นคำขอดูเู อกสารตามสิทิ ธิทิ ี่่�พึงึ มีีได้้ โดยไม่่ จำเป็็นต้้องเดิินทางไปยัังสำนักั งานของหน่่วยงานราชการ (Davies & Fumega, 2014, p. 12 - 13) การปรัับปรุุงระบบราชการที่่�ลดการใช้้ดุุลพิินิิจ หรืือวิิจารณญาณของข้้าราชการนำไปสู่� การป้้องกััน การเกิิดคอร์์รััปชัันในภาครััฐให้้มีีประสิิทธิิภาพหลายประการ ได้้แก่่ เจ้้าหน้้าที่่�ของรััฐ ไม่่สามารถเรีียกรัับสิินบนจากประชาชนได้้ เนื่�่องจากกระบวนการทำงานอยู่�บนฐานข้้อมููลออนไลน์์ ที่่�สามารถตรวจสอบได้้ตั้�งแต่่ต้้นน้้ำถึึงปลายน้้ำ หากเจ้้าหน้้าที่่�กระทำการทุุจริิต ประชาชนสามารถ ตรวจสอบและฟ้อ้ งร้อ้ งได้ท้ ันั ทีี อีีกทั้้ง� ยังั ก่อ่ ให้เ้ กิดิ ข้อ้ ดีีในแง่ข่ องการบริกิ ารจากภาครัฐั จะมีีความรวดเร็ว็ ไม่ล่ ่า่ ช้า้ เนื่อ่� งจากเมื่อ่� ฐานข้อ้ มูลู ภาครัฐั ถูกู นำมาใช้ง้ านอยู่�บนแพลตฟอร์ม์ ออนไลน์์ ทำให้ส้ ามารถอำนวย ความสะดวกแก่่ประชาชนได้้อย่่างทัันท่่วงทีี ยิ่่�งไปกว่่านั้้�น ยัังก่่อให้้เกิิดการแข่่งขัันกัันในภาครััฐ ด้ว้ ยกันั เอง กล่่าวคืือ หน่่วยงานของรัฐั ในแต่่ละภาคส่่วนจะพยายามแข่่งขัันเพื่�อ่ ช่ว่ งชิงิ การเป็น็ องค์์กรที่่ใ� ห้้ บริกิ ารสาธารณะได้ด้ ีีที่่ส� ุดุ รวดเร็็วที่่�สุุด และให้ค้ วามสำคัญั กัับความต้อ้ งการของประชาชนมากที่่ส� ุุด

32 วารสารวิชิ าการ ป.ป.ช. ปีที ี่�่ 14 ฉบัับที่�่ 2 (กรกฎาคม – ธันั วาคม 2564) 2.3 เทคโนโลยีีเสริิมสร้้างพลัังประชาชนในการต่่อต้้านคอร์์รััปชััน (Technology for People’s Empowerment) ประชาชนเป็็นผู้้�รัับบริิการที่่�มีีส่่วนได้้ส่่วนเสีียสำคััญในการดำเนิินงานของภาครััฐ ดัังนั้้�น การเปิิดโอกาส หรืือการเปิิดพื้้�นที่่ใ� ห้้ประชาชนสามารถเข้้ามามีีส่ว่ นร่ว่ มในการบริหิ ารจัดั การการให้บ้ ริิการ สาธารณะ รวมไปถึึงการเฝ้้าระวััง ตรวจสอบ ติดิ ตาม และรายงานปัญั หาคอร์ร์ ัปั ชันั จะเป็็นการเสริมิ สร้้าง พลัังของประชาชน (Empower) ในการเป็็นส่่วนหนึ่่ง� ที่่จ� ะขัับเคลื่�่อนประเทศให้เ้ จริิญก้้าวหน้า้ การมีีส่ว่ นร่ว่ มของภาคประชาชน ภาคประชาสังั คม ภาคเอกชน ภาคสื่อ่� มวลชน และภาคส่ว่ น อื่่�น ๆ สามารถกระทำได้้ผ่่านระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศหลายรููปแบบ อาทิิ การรายงานปััญหา คอร์ร์ ัปั ชันั ออนไลน์์ (Online Corruption Reporting) จะเป็น็ การรายงานปัญั หาคอร์ร์ ัปั ชันั และรายงาน การร้้องทุุกข์์ จะไม่่มีีการเปิิดเผยข้้อมููลสู่�สาธารณะ การรายงานโดยระดมข้้อมููล (Crowdsourced Reporting) เป็็นแพลตฟอร์์มสาธารณะที่่�อนุุญาตให้้ประชาชนสามารถร้้องทุุกข์์ และรายงาน ประสบการณ์์ตรงเมื่่�อเจอเหตุุการณ์์คอร์์รััปชัันและประพฤติิมิิชอบในองค์์กรภาครััฐ โดยข้้อมููลเหล่่านี้�้ สามารถถูกู เปิดิ เผยบนพื้้น� ที่่ส� าธารณะ ก่อ่ ให้เ้ กิดิ กระแสบนสื่อ�่ สังั คมออนไลน์ไ์ ด้้ และการรายงานปัญั หา ตามประเด็น็ (Issue Reporting) เป็็นแพลตฟอร์์มที่่�อนุญุ าตให้้ประชาชนรายงานปััญหาทั่่ว� ไปเกี่ย� วกับั การให้้บริกิ ารสาธารณะของระบบราชการ (Davies & Fumega, 2014, p. 3 - 5) การมีีส่ว่ นร่ว่ มของประชาชนในการตรวจสอบปัญั หาคอร์ร์ ัปั ชันั จะมีีแนวโน้ม้ ในการสร้า้ งสังั คม ปลอดคอร์์รััปชัันได้้อย่่างประสิิทธิิภาพและยั่�งยืืน เนื่่�องจากหน่่วยงานภาครััฐจะได้้รัับความกดดัันจาก ภาคประชาชนในลัักษณะล่า่ งขึ้�นบน (Bottom-Up) โดยประชาชนจะบีีบคั้�นให้ห้ น่ว่ ยงานภาครััฐต้อ้ งมีี การปรัับปรุุงการให้้บริิการสาธารณะที่่�ยึึดประชาชนเป็็นศููนย์์กลาง (Citizen-Centric) (Davies & Fumega, 2014, p. 16) และเปิิดพื้้�นที่่�ให้้ประชาชนมีีส่่วนร่่วมตััดสิินใจนโยบายในพื้้�นที่่�ที่่�อาจสร้้าง ผลกระทบในเชิงิ ลบหรืือมีีความเสี่�ยงคอร์ร์ ัปั ชันั นอกจากนี้้� การเชื่่อ� มร้อ้ ยภาครัฐั และประชาชนเข้า้ หากััน จะลดช่่องว่่างและเพิ่่�มปฏิิสััมพัันธ์์กัันผ่่านกลไกการถ่่วงดุุลอำนาจระหว่่างทั้้�งสองฝ่่ายให้้มีีการสื่�่อสาร และแลกเปลี่�ยนข้้อมููลกัันมากขึ้�น ดัังนั้้�น จะเห็็นได้้ว่่ามาตรการป้้องกัันและปราบปรามคอร์์รััปชัันจะ แข็็งแกร่่งขึ้�นได้้ ต้้องมาจากรากฐานของภาคประชาชนในการเป็็นตััวแสดงร่่วมกัับภาครััฐ เพื่่�อปฏิิรููป มาตรการป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุุจริติ ของภาครััฐให้้ดีีขึ้้�น กล่่าวโดยสรุุป จากการศึึกษาข้้างต้้น ชี้�้ให้้เห็็นว่่า มาตรการในการป้้องกัันและปราบปราม คอร์์รััปชัันโดยใช้้เทคโนโลยีีเป็็นอาวุุธสำคััญสำหรัับภาครััฐ และภาคประชาชนที่่�จะช่่วยจััดการปััญหา คอร์ร์ ัปั ชันั ได้อ้ ย่า่ งมีีประสิทิ ธิภิ าพและยั่ง� ยืืนได้้ เนื่อ่� งจากการประยุกุ ต์ใ์ ช้น้ วัตั กรรมทางเทคโนโลยีีสามารถ ส่ง่ เสริิมธรรมาภิบิ าลในระบบราชการ ผ่่านเครื่อ�่ งมืือข้้อมููลเปิิด (Open Data) ที่่ท� ำให้เ้ กิิดความโปร่ง่ ใส ตรวจสอบได้้ และความรัับผิิดรัับชอบในภาครััฐได้้ อีีกทั้้�ง เทคโนโลยีียัังเป็็นส่่วนหนึ่่�งในการลดปััญหา การใช้้ดุุลพิินิิจและจััดการปััญหาความล่่าช้้าของภาครััฐ ด้้วยการใช้้ระบบเทคโนโลยีีที่่�รััฐสามารถให้้ บริิการประชาชนผ่่านระบบออนไลน์์ เพื่�่อทำให้้เกิิดความรวดเร็็ว และลดความเสี่�ยงการเกิิดปััญหา

เทคโนโลยีี: กุุญแจสู่่ก� ารต่อ่ ต้า้ นคอร์์รัปั ชััน 33 คอร์์รััปชััน หรืือรัับสิินบนจากเจ้้าหน้้าที่่�รััฐ ท้้ายที่่�สุุด เทคโนโลยีีเสริิมสร้้างพลัังประชาชนในการเป็็น ผู้�เฝ้้าระวััง ติิดตาม และรายงานคอร์์รััปชัันอีีกด้้วย จึึงปฏิิเสธไม่่ได้้ว่่าระบบเทคโนโลยีีมีีอิิทธิิพลต่่อ การพัฒั นามาตรการในการป้อ้ งกันั และปราบปรามคอร์์รััปชันั 3. ตััวอย่า่ งการใช้เ้ ทคโนโลยีีเพื่่อ� การป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุจุ ริิตจากต่่างประเทศ ระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศและการสื่อ่� สารนับั ว่า่ เป็น็ เครื่อ่� งมืือสำคัญั ในการป้อ้ งกันั และปราบปราม คอร์์รััปชัันในหลายประเทศทั่่�วโลก บทความนี้�้ได้้สำรวจตััวอย่่างการใช้้ระบบเทคโนโลยีีสารสนเทศ ในการป้อ้ งกัันและปราบปรามคอร์ร์ ัปั ชันั ที่่น� ่า่ สนใจจากต่า่ งประเทศ จำนวน 3 ตััวอย่า่ ง ได้แ้ ก่่ I Paid a Bribe ของสาธารณรััฐอิินเดีีย Check My School ของสาธารณรัฐั ฟิลิ ิปิ ปินิ ส์์ และ DIGIWHIST ของ สหภาพยุุโรป ทั้้�งนี้�้ สาเหตุุที่่�นำตััวอย่่างจากทั้้ง� 3 ประเทศมาศึึกษา เนื่่อ� งจากตััวอย่า่ งเหล่่านี้เ�้ ป็น็ การใช้้ ระบบเทคโนโลยีีในทั้้�งในรููปแบบป้้องกัันการเกิิดคอร์์รััปชััน และรููปแบบจััดการหรืือการปราบปราม ปััญหาคอร์์รัปั ชััน รวมไปถึงึ ความสำเร็จ็ ของการใช้ร้ ะบบเทคโนโลยีีทั้้ง� 3 กรณีีศึกึ ษา ได้้แสดงให้้เห็น็ ถึึง การทำงานร่่วมกัันของภาครััฐ และภาคส่่วนต่่าง ๆ ได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ โดยกรณีีศึึกษาการใช้้ เทคโนโลยีีเพื่�อ่ การป้อ้ งกัันและปราบปรามการทุจุ ริิตจากต่า่ งประเทศมีีรายละเอีียด ดังั ต่่อไปนี้�้ 3.1 I Paid a Bribe (IPAB) I Paid a Bribe (www.ipaidabribe.com) เป็น็ แพลตฟอร์ม์ ออนไลน์ใ์ นรูปู แบบการรายงาน ปััญหาคอร์์รััปชััน (Report) ในระดัับประเทศ (Wickberg, 8 April 2013) ที่่�เป็็นการรวมพลัังของ ภาคประชาชนต่่อสู้้�กับั ปััญหาคอร์์รััปชันั ของภาครััฐในสาธารณรััฐอินิ เดีีย ซึ่่ง� การทำงานของ I Paid a Bribe มีีความตรงไปตรงมากัับชื่่�อ นั่่�นคืือ เป็็นแพลตฟอร์์มออนไลน์์ที่่�เปิิดพื้้�นที่่�ให้้ประชาชนรายงาน จำนวนสินิ บน รูปู แบบ ลักั ษณะ ความถี่� และสถานที่่ห� รืือองค์ก์ รที่่พ� วกเขาได้จ้ ่า่ ยสินิ บน สามารถรายงาน ได้้ทั้้�งแบบระบุตุ ัวั ตน และแบบไม่่ระบุตุ ัวั ตน (Anonymous) ทั้้�งนี้�้ เพื่อ่� แบ่่งปันั ประสบการณ์ใ์ ห้้ผู้�อื่�นได้้ รับั ทราบ และเป็น็ พื้้�นที่่�ในการเผยแพร่ร่ าคาสิินบนในแต่่ละรัฐั ของสาธารณรัฐั อิินเดีียอีีกด้้วย ระบบการทำงานของ I Paid a Bribe คืือ ประชาชนสามารถรายงานข้อ้ มูลู เกี่ย� วกับั ประสบการณ์์ การที่่�ถูกู เรีียกสิินบนจากเจ้้าหน้้าที่่�รัฐั หรืือการคอร์์รััปชันั ในรูปู แบบอื่่น� ๆ ซึ่่�งสามารถรายงานได้้ผ่า่ นทั้้ง� ทางเว็บ็ ไซต์์ แอปพลิเิ คชันั และข้้อความ (SMS) อนึ่่ง� การรายงานจะถูกู แบ่่งออกเป็น็ 4 ประเภท ได้้แก่่ ประเภทที่่� 1 คืือ I paid a bribe (ฉันั จ่า่ ยสินิ บน) เป็น็ หัวั ข้อ้ เว็บ็ ไซต์ส์ ำหรับั รายงานประสบการณ์์ ว่่าโดนเรีียกสิินบนเรื่อ�่ งอะไร จากหน่่วยงานไหนเป็็นผู้้�เรีียกสินิ บน และจ่่ายสิินบนเป็น็ จำนวนเท่า่ ไร ประเภทที่่� 2 คืือ I am a bribe fighter (ฉัันเป็็นนัักสู้�เพื่่�อต่่อต้้านการเรีียกรัับสิินบน) เป็น็ หัวั ข้อ้ เว็บ็ ไซต์ส์ ำหรับั รายงานสถานการณ์ท์ ี่่ป� ระชาชนต่อ่ สู้้�กับั การคอร์ร์ ัปั ชันั จากการโดนเรีียกสินิ บน แล้้วปฏิเิ สธในการยอมทำตามสิ่�งเหล่า่ นั้้�น ประเภทที่่� 3 คืือ I met an honest officer (ฉัันเจอเจ้้าหน้้าที่่�รัฐั สุจุ ริิต) เป็น็ หัวั ข้อ้ เว็็บไซต์์ สำหรับั แบ่ง่ ปันั ประสบการณ์เ์ มื่อ�่ เจอข้า้ ราชการที่่ป� ฏิบิ ัตั ิหิ น้า้ ที่่ส� ุจุ ริติ ทั้้ง� นี้้� เพื่อ่� เป็น็ ขวัญั และกำลังั ใจ และ เป็น็ ตััวอย่่างที่่�ดีีให้ก้ ับั ข้้าราชการท่่านอื่�น่