การบริหารความเสี่ยงและการควบคุมภายใน-วพบ.สุพรรณบุรี1

นางสาววรกมล อยนู่ าค ผอู้ านวยการกลมุ่ ตรวจสอบภายใน สานกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ บธ.บ. (บญั ช)ี , บธ.ม. (Management), CGIA,CPIAT







หลกั สตู ร ผู้บรหิ ารการสาธารณสขุ ระดบั ตน้ ร่นุ ที่ 30 ขอบเขต : การประเมินความเสี่ยง การบรหิ ารความเสีย่ ง ดา้ นการเงนิ บัญชี การควบคมุ ปอ้ งกัน

ITA Internal HA ISO PMQA Control 2P Safety นโยบาย Risk Management Internal Audit PDCA

กฎหมายที่เก่ียวข้อง พระราชบญั ญตั ิวินัยการเงินการคลงั ของรฐั พ.ศ. ๒๕๖๑ มาตรา ๗๙ บญั ญตั ิให้หน่วยงานของรฐั จดั ให้มีการตรวจสอบภายใน การควบคมุ ภายใน และการบริหารจดั การความเสี่ยง โดยให้ถอื ปฏิบตั ิตามมาตรฐานและหลกั เกณฑ์ ที่กระทรวงการคลงั กาหนด หลกั เกณฑก์ ระทรวงการคลงั วา่ ด้วย หลกั เกณฑก์ ระทรวงการคลงั ว่าด้วย หลกั เกณฑก์ ระทรวงการคลงั ว่าด้วย มาตรฐานและหลกั เกณฑ์ มาตรฐานและหลกั เกณฑ์ มาตรฐานและหลกั เกณฑ์ ปฏิบตั ิการตรวจสอบภายใน ปฏิบตั ิการควบคมุ ภายใน ปฏิบตั ิการบริหารจดั การความเสี่ยง สาหรบั หน่วยงานของรฐั พ.ศ. ๒๕๖๑ สาหรบั หน่วยงานของรฐั พ.ศ. 2561 สาหรบั หน่วยงานของรฐั พ.ศ. 2562 หนว่ ยงานของรัฐ มเี จตนาหรือปลอ่ ยละเลยในการปฏิบตั ติ ามมาตรฐานหรอื หลกั เกณฑป์ ฏบิ ตั ิ โดยไมม่ เี หตุอนั ควรให้กระทรวงการคลงั พจิ ารณาความเหมาะสมในการเสนอความเหน็ เกย่ี วกบั พฤตกิ ารณ์ของหน่วยงานของรฐั ใหผ้ ูท้ เ่ี กี่ยวข้องดาเนินการตามอานาจและหนา้ ท่ี



การควบคุมภายใน และการบรหิ ารความเสี่ยง ระดบั เกณฑก์ ารประเมนิ คะแนน 1 มีการกาหนดผรู้ บั ผิดชอบในการจัดวางระบบการควบคุมภายใน 1 1. ระดบั สว่ นราชการ ไดแ้ ก่ สานกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ และผตู้ ิดตามประเมินผลระบบควบคมุ ภายใน กรมการแพทยก์ รมควบคมุ โรค กรมการแพทยแ์ ผนไทยและ การแพทยท์ างเลอื ก กรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ กรมสนบั สนนุ 2 ดาเนินการจดั วางระบบการควบคมุ ภายในครบ ทกุ สว่ นงานย่อยและ 1 บริการสขุ ภาพ กรมสขุ ภาพจติ กรมอนามยั และสานกั งาน คณะกรรมการอาหารและยา หน่วยงานของรัฐ โดยปฏิบัติตามมาตรฐานและหลักเกณฑ์ท่ี กระทรวงการคลงั และกระทรวงสาธารณสขุ กาหนด 2. ระดบั หน่วยงาน ได้แก่ สานักงานสาธารณสขุ จังหวัด จานวน 76 แหง่ โรงพยาบาลศูนย์ จานวน 3 ดาเนินการจัดทารายงานทุกระดบั โดยปฏิบตั ติ ามมาตรฐาน 1 34 แห่ง โรงพยาบาลท่ัวไป จานวน 85 แหง่ และ และหลักเกณฑท์ ี่กระทรวงการคลัง และกระทรวงสาธารณสขุ โรงพยาบาลชุมชน จานวน 726 แหง่ กาหนดได้อยา่ งครบถว้ นถูกต้องทนั เวลา 4 มีการนาระบบการควบคุมภายในท่ไี ด้ดาเนนิ การจัดวางไปสู่การ 1 ปฏิบัติ อย่า งครบถ้วนถูก ต้อง เพื่อให้ก าร ดา เนินงา นมี 1 ประสิทธิภาพ ประสทิ ธผิ ล และบรรลุวตั ถปุ ระสงค์ทีก่ าหนด 5 มีการติดตามประเมินผลระบบการควบคุมภายใน อย่างน้อยปี ละ 1 ครั้ง และมีการปรับปรุงระบบการควบคุมภายในให้เป็น ปัจจุบันอยูเ่ สมอ

ความสมั พนั ธร์ ะหว่างการควบคมุ ภายในและการบริหารความเสยี่ ง Strategic Formulation Risk Management/ Performance Management Internal Control วิสยั ทศั น์ พนั ธกิจ แผนบริหารความเส่ียง ยทุ ธศาสตร์ Strategy เป้าประสงค์ ประเมินความ มาตรการจดั การ มาตรการจดั การ Map ตวั ชี้วดั เส่ียง ความเสี่ยง ความเสี่ยงเพ่ิมเติม เป้าหมาย กลยทุ ธ์ แผนปรบั ปรงุ ควบคมุ ภายใน แผนปฏิบตั ิการ ประเมินระบบ มาตรการควบคมุ มาตรเพกิ่มารเตคิมวบคมุ งานประจา ควบคมุ ภายใน แผนงาน กิจกรรมท่ี 1 กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมท่ี 3 กิจกรรมท่ี 4 กิจกรรมที่ 5 ฝ่ าย/ ฝ่ าย/ ฝ่ าย/ ฝ่ าย/ งาน งาน งาน งาน กล่มุ / ฝ่ าย / งาน

วตั ถปุ ระสงคข์ องการบรหิ ารความเสยี่ ง Strategic Risk Operational Risk ➢ กาหนดกลยุทธผ์ ดิ พลาด ➢ ระบบ กระบวนการผดิ พลาด/ล่าชา้ ➢ เกดิ ความล่าชา้ ในการตดั สนิ ใจเชงิ ➢ เทคโนโลยลี า่ สมยั /ระบบล่ม/ขอ้ มูลเสยี หาย ➢ ทกั ษะบคุ ลากรไม่เพยี งพอตอ่ การ นโยบาย ➢ กจิ กรรม/โครงการไม่สามารถทาใหบ้ รรลุ ปฏบิ ตั งิ าน/คนเกง่ ลาออก/ทุจรติ ➢ เกดิ อบุ ตั เิ หตุจากการปฏบิ ตั งิ าน/ ตามเป้ าหมายยุทธศาสตร ์ ➢ ขา่ วลอื /ขา่ วเชงิ ลบแพรก่ ระจาย ➢ กลยุทธไ์ มต่ อบสนองตอ่ การแขง่ ขนั Compliance Risk Financial Risk ➢ ปฏบิ ตั งิ านไม่สอดคลอ้ ง กฎระเบยี บ ขอ้ บงั คบั ➢ เบกิ จา่ ยงบประมาณไม่ทนั ตามกาหนด ➢ ผลงานไมเ่ ป็ นไปตามขอ้ ตกลง ➢ รายไดล้ ดลง รายจา่ ยสูงขนึ้ /ขาดสภาพ ➢ การปรบั ปรุงระเบยี บใหมๆ่ คลอ่ ง ➢ ลูกหนีช้ าระล่าชา้

ระบบบริหารความเสย่ี งโรงพยาบาล นโยบาย ความปลอดภยั ในชีวติ และทรัพย์สนิ ของผูร้ บั บริการ ผูใ้ ห้บรกิ าร และของโรงพยาบาล ตลอดจนความปลอดภยั ของส่ิงแวดลอ้ ม ในโรงพยาบาล วัตถุประสงค์ รายงาน โปรแกรมความเสย่ี งของโรงพยาบาล 1. เพอ่ื สนับสนนุ และสง่ เสรมิ ให้ทุกหนว่ ยงาน / ทกุ ทีม ปฏิบตั ิตาม 1. โปรแกรมความเสย่ี งทางคลินิก ระบบบริหารความเสี่ยงของโรงพยาบาลในการปอ้ งกันและลดโอกาส ทจี่ ะเกิดความเสยี่ งใหเ้ หลอื น้อยที่สดุ มี 6 ประเด็น ไดแ้ ก่ อบุ ตั ิเหตุ การใหเ้ ลอื ด Lab X-ray การผา่ ตดั /ดมยา/ทา 2. เพอ่ื สรา้ งหลักประกันให้ผู้ป่วย ผู้รบั บริการ ผ้มู าตดิ ต่อ และ หตั ถการ และการรกั ษาพยาบาลผปู้ ่ วย / เหตกุ ารณไ์ มพ่ งึ ประสงคอ์ ื่นๆ เจา้ หน้าที่ จะไดร้ บั บรกิ ารท่มี คี ุณภาพ และมีความเสย่ี งนอ้ ยทีส่ ดุ 2. โปรแกรมความคลาดเคลอ่ื นทางยา 3. เพอื่ ลดความเสียหายทุกรูปแบบท่อี าจเกิดขน้ึ แก่ผู้รับบรกิ ารและ 3. โปรแกรมดา้ นสิทธิผปู้ ่ วย/จรยิ ธรรมวิชาชีพ / ขอ้ รอ้ งเรยี น โรงพยาบาล 4. โปรแกรมดา้ นขอ้ มลู และสารสนเทศ 5. โปรแกรมดา้ นบคุ ลากร เปา้ หมายความปลอดภยั 6. โปรแกรมดา้ นเครอ่ื งมอื /อปุ กรณ์ 1. อบุ ตั กิ ารณท์ ่เี คยเกดิ ไม่เกิดซ้าดว้ ยสาเหตเุ ดมิ 7. โปรแกรมดา้ นโครงสรา้ งส่ิงแวดลอ้ มและความปลอดภยั 2. ประสทิ ธภิ าพการปฏิบตั แิ ละมผี ลลพั ธ์ดขี ้ึน 8. โปรแกรมดา้ นการเฝา้ ระวงั การตดิ เชอื้ ในโรงพยาบาล 9. โปรแกรมดา้ นการเงนิ คณะกรรมการผู้รับผิดชอบ 10. โปรแกรมดา้ นวิจยั 11. โปรแกรมดา้ นการเรยี นการสอน 12. โปรแกรมดา้ นศลิ ปะและวฒั นธรรม

มาตรฐานการบริหารจดั การความเสี่ยง 5. ประกอบด้วย การระบคุ วามเส่ียง การประเมิน ความเส่ียง และการตอบสนองความเสี่ยง หน่วยงานของรฐั ต้อง 6. จดั ทาแผนบริหารจดั การความเสี่ยงอย่างน้อยปี 1. จดั ให้มีการบริหารจดั การความเส่ียง ละครงั้ และต้องสื่อสารแผนฯกบั ผทู้ ่ีเก่ียวข้องทกุ ฝ่ าย 2. ฝ่ ายบริหารของหน่วยงานจดั ให้มี 7. มีการติดตามประเมินผลการบริหารจดั การความ สภาพแวดล้อมท่ีเหมาะสมต่อการบริหารจดั การ เสี่ยงและทบทวนแผนฯ อยา่ งสมา่ เสมอ ความเสี่ยงภายในองคก์ ร 3. ต้องมีการกาหนดวตั ถปุ ระสงคเ์ พ่อื ใช้ในการ 8. รายงานการบริหารจดั การความเส่ียงต่อผ้ทู ่ี บริหารจดั การความเสี่ยง เกี่ยวข้อง 9. สามารถพิจารณานาเครอื่ งมือการบริหารจดั การ 3. ต้องมีการกาหนดวตั ถปุ ระสงคเ์ พือ่ ใช้ในการ ความเส่ียงที่เหมาะสมมาประยกุ ตใ์ ช้กบั หน่วยงาน บริหารจดั การความเส่ียง 4. ต้องดาเนินการในทกุ ระดบั ของหน่วยงานของ

หลกั เกณฑป์ ฏิบตั ิการบริหารจดั การความเส่ียง ให้หน่วยงานของรฐั จดั ให้มีผรู้ บั ผิดชอบ ผรู้ บั ผิดชอบมีหน้าท่ี ดงั นี้ ประกอบด้วย ฝ่ ายบริหาร และบคุ ลากรที่มี 1. จดั ทาแผนการบริหารจดั การความเส่ียง ความรู้ 2. ติดตามประเมินผลการบริหารจดั การความเสี่ยง ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั การจดั ทายทุ ธศาสตรแ์ ละ 3. จดั ทารายงานผลตามแผนการบริหารจดั การความ การบริหารจดั การความเสี่ยง เส่ียง ของหน่วยงานของรฐั 4. พิจารณาทบทวนแผนการบริหารจดั การความเส่ียง **ไม่ควร หวั หนา้ หนว่ ยงานของรฐั เป็นผตู้ รวจสอบภายใน ของหน่วยงานของรฐั หas(ปลดั กระทรวง/ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั ) อยา่ งนอ้ ยปี ละ ๑ ครงั้



ส้รางภูม้ิคมุ กนั ในแ้กห้นวยงาน ้สงผล้ตอการ มาตรการในการ ประเมินคุณภาพ ตรวจสอบความ การดาเนนิ งาน ถกู ้ตองและ ขององ้คกร เชอื่ ถือ้ไดของ ้ขอมลู

Input การควบคมุ Process Output ประสทิ ธิภาพ / ประสทิ ธิผล / คมุ้ คา่ การวางระบบและประเมินผลการควบคมุ ภายใน

การประเมินตนเอง ( CSA ) ผู้บริหาร ร่วมกนั ทบทวน ผู้ปฏบิ ัตงิ าน สภาพแวดล้อม ลด การร่ัวไหล/ คคววาามมสลสิ้นดู ญเปเปลลือ่างการคจุดวอบ่อคนุม/คทว่ีมามีอเยสกู่่ียาง รกปรฏะบิบวัตนิงานคขอวงากมาเรสค่ียวงบคุม ท่ียงั เหลืออยู่ ทุจริต ลดความเสี่ยง ในรูปแบบต่างๆ 18

แนวคิดของการควบคุมภายในที่สาคญั ❖้เปนกลไกทจ่ี ะทาใ้หห้นวยงานของรัฐบรรลวุ ตั ถุประสง้คการควบคุมภายใน้ดานใด ้ดานหนึง่ หรือหลาย้ดาน ้ไดแ้ก้ดานการดาเนนิ งาน้ดานการรายงาน และ้ดานการปฏบิ ัติตามกฎหมาย ระเบียบ และ้ขอบังคบั ❖้เปน้สวนประกอบทแ่ี ทรกอ้ยใู นการปฏบิ ัติงานตามปกตขิ องห้นวยงานของรฐั ้ตองกระทาอ้ยาง้เปน ขนั้ ตอนและ้ตอเน่อื ง ม้ใิ ช้เปนผลสดุ ้ทายของการกระทา ❖เกิดข้นึ ้ไดโดยบคุ ลากรของห้นวยงานของรฐั โดย้ผกู ากับดูแล้ฝายบรหิ าร้ผปู ฏิบัตงิ าน และ้ผตู รวจสอบ ภายใน ้เปน้ผมู ีบทบาทสาคญั ในการทาใ้หมกี ารควบคมุ ภายในเกดิ ขึ้น ซงึ่ ม้ใิ ชเพยี งการกาหนดนโยบาย ระบบงาน้คมู ือการปฏิบัติงานและแบบฟอ้รมดาเนนิ งาน้เทานั้น หากแ้ต้ตองมกี ารปฏบิ ตั ิ ❖สามารถใ้หความเชอื่ มั่นอ้ยางสมเหตุสมผล้วาจะบรรลุตามวตั ถปุ ระสง้คทก่ี าหนดของห้นวยงานของรัฐ ❖ควรกาหนดใ้หเหมาะสมกับโครงส้รางอง้คกรและภารกจิ ของห้นวยงานของรฐั 19

วัตถปุ ระสง้คของการควบคุมภายใน ❑ วตั ถปุ ระสงค้ด์ านการดาเนินงาน (Operations Objectives) ความมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพของการดาเนินงาน รวมถึงการบรรลุ้เปาหมาย้ดานการดาเนินงาน ้ดานการเงิน ตลอดจนการใ้ชทรัพยากร การดูแลรักษาทรัพ้ยสิน การ้ปองกันหรือลดความผิดพลาด ของ ห้นวยงานของรัฐ ตลอดจนความเสียหาย การร่ัวไหล การสนิ้ เปลือง หรือการทุจรติ ในห้นวยงานของรฐั ❑ วัตถปุ ระสง้ค้ดานการรายงาน (Reporting Objectives) การรายงานทางการเงินและไ่มใ่ชการเงิน ท่ีใ้ชภายในและภายนอกห้นวยงานของรัฐ รวมถึง การรายงานทเี่ ช่ือถอื ้ได ทันเวลา โป้รงใส หรือ้ขอกาหนดอ่ืนของทางราชการ ❑ วัตถุประสง้ค้ดานการปฏบิ ัตติ ามกฎหมาย ระเบียบและ้ขอบงั คบั (Compliance Objectives) การปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ้ขอบังคับหรือมติคณะรัฐมนตรีท่ีเก่ียว้ของกับ การดาเนินงาน รวมท้ัง ้ขอกาหนดอืน่ ของทางราชการ 20

สรปุ องคป์ ระกอบของการควบคมุ ภายใน วัตถุประสง้ค 2. การประเมินความเสี่ยง 5. กิจกรรมการติดตามผล - ระหวา่ งปฏิบตั ิงาน/รายครงั้ ้ดานการดาเนินงาน - ส่ือสารความเส่ียงทนั เวลา (Operations Objectives) 3. กิจกรรม/ควบคมุ 4. สารสนเทศและการส่ือสาร ้ดานการรายงาน (Reporting Objectives) ➢ ระบเุ ป้าหมายชดั เจน ➢ ลดความเส่ียง /ยอมรบั ได้ ➢ จดั ทา จดั หา ใช้สารสนเทศมี ➢ ระบแุ ละวิเคราะหค์ วาม ้ดานการปฏบิ ัตติ ามกฎหมาย ➢ สนับสนุน นาเทคโนโลยี คณุ ภาพ ระเบียบและ้ขอบงั คับ เส่ียง (Compliance Objectives) ➢ โอกาสที่จะเกิดการทจุ ริต ➢ กาหนดนโยบาย ขนั้ ตอน ➢ การสื่อสารภายในองคก์ ร ➢ ระบแุ ละประเมินความ การปฏิบตั ิงาน ส่กู าร ➢ การสื่อสารภายนอก/ เปล่ียนแปลง ปฏิบตั ิจริง ผลกระทบขนั้ ตอนการ แรงจงู ใจ ปฏิบตั ิงาน ห้นาทีค่ วามรบั ผดิ ชอบ ซอ่ื ตรงและจรยิ ธรรม ความ้เปนอสิ ระ โครงส้รางอง้คกร 1. สภาพแวดล้อมการควบคมุ

ภารกิจตามกฎกระทรวง แบง่ ส่วนราชการท่ีจดั ตงั้ หน่วยงาน แนวทางการ ภารกิจตามแผนการ ประเมินผลการ ดาเนิ นงานท่ีสาคญั ควบคมุ ภายใน ภารกิจอ่ืน ๆ ท่ี สาคญั เช่น ภารกิจ สนับสนุน

สว่ นกลาง รายงานการประเมินผลการควบคมุ ภายใน สว่ นภมู ภิ าค กระทรวงการคลงั กระทรวงการคลงั ภายใน 150 วันนบั จากส้ิน้ปงบประมาณ ภายใน 180 วันนับจากส้นิ ้ปงบประมาณ คณะ กระทรวง ผวู้ ่าราชการจงั หวดั กรรม การ สาธารณสขุ ภายใน 90 วนั นบั จากสนิ้ ้ปงบประมาณ คณะ กรรม (16 หน่วยงาน)ภายใน 90 วันนบั จากสิ้น้ปงบประมาณ รพศ./ การ (ผกู้ ากบั ดแู ล) สานกั งานสาธารณสขุ จงั หวดั รพท./ สานักงานปลดั กระทรวง รพช สาธารณสขุ สานักงานสาธารณสขุ อาเภอ หนว่ ยงานสว่ นกลาง/ รพ.สต.ทกุ แหง่ สว่ นกลางทมี่ สี านกั งานตงั้ ในสว่ นภมู ภิ าค

ประโยชน์ของการควบคมุ ภายใน 1 การปฏิบตั ิงานเป็นไปอย่างมีระบบ การดาเนินงานเป็นไปตามมาตรฐาน ถกู ต้องครบถ้วนตามกฎหมาย ระเบยี บ ขอ้ บงั คบั ที่กาหนด โปร่งใส ตรวจสอบได้ 2 การบริหารและการใช้ทรพั ยากรเป็นไปอย่างมปี ระสิทธิภาพ ประหยดั และค้มุ ค่า โดยนาองคค์ วามร้จู ากบคุ ลากรมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อ องคก์ ร 3 ม้ขี อมลู และรายงานทางการเงินที่ถกู้ตอง ครบ้ถวนและเชอ่ื ถือ้ไดสามารถ นาไป้ใชในการตดั สินใจ 4 การดาเนินงานขององคก์ รบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคท์ ่ีกาหนดไว้ อย่างมี ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ๕ ้เปนเครอ่ื งมือ้ชวย้ผบู ริหารในการกากบั ดูแลการปฏิบตั งิ าน้ไดอ้ยางดีย่งิ



รายงานผลการเรง่ รดั ติดตามกรณีเงินขาดบญั ชีหรอื เจา้ หน้าท่ีของรฐั ทจุ ริต ขอ้ มลู ณ 1เม.ย.-30ก.ย.2563 ➢ เรือ่ งยตุ ิการเรง่ รดั ติดตามกรณีเงิน ขาดบญั ชีหรอื เจา้ หน้าที่ของรฐั ทจุ ริต ผลการดาเนิ นการทางแพ่ง (ชดใช้เงิน) ผลทางอาญา และผลทางวินัย (จานวน 2 เร่อื ง) ➢ เรอื่ งรบั ใหม่ (โดยตรง) (จานวน 3 เรอื่ ง) ➢ เงินขาดบญั ชี กรณีทุจริตยกั ยอก เงินทรพั ยส์ ินราชการ

การควบคมุ และการป้ องกนั หมายถงึ นโยบาย ระเบียบ มาตรการ และวธิ ีการต่างๆ ที่ฝ่ ายบริหารกาหนดขนึ้ เพื่อลด หรือ ควบคุมความเสี่ยง การกาหนดนโยบายและแผนงาน การมอบหมายหนา้ ที่ ความรบั ผิดชอบ การกากบั ดแู ล ระบบการควบคมุ การแบ่งแยกหนา้ ท่ี การอนมุ ตั ิ (กาหนดขอบเขต การสอบทานจากระดบั ต่างๆ อานาจในการอนมุ ตั ิ) แนวทางการปฏบิ ตั ิงาน คมู่ ือ การสงั่ การ การสอ่ื สาร การตรวจนบั การดแู ลป้ องกนั ทรพั ยส์ นิ การจดั ทาเอกสารหลกั ฐาน การควบคมุ การประมวลผลขอ้ มลู การกาหนดตวั ช้ีวดั

การควบคมุ ภายในมี 2 ลกั ษณะ Hard Control Soft Control เป็นลายลกั ษณ์อกั ษร มองเหน็ จบั ต้องได้ มองไมเ่ หน็ จบั ต้องไมไ่ ด้ • นโยบายและระเบียบ วิธีปฏิบตั ิ • ความซ่ือสตั ย์ สจุ ริต • โครงสรา้ งองคก์ าร • วฒั นธรรม • ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ิงาน • ความมีจรยิ ธรรม • การกาหนดงานในหนา้ ที่ • ภาวะผนู้ าที่ดี • ความรบั ผิดชอบรว่ ม และ ความรบั ผิดชอบ • ทศั นคติ และ จิตสานึก • การมอบหมายอานาจ ฝ่ ายบรหิ ารกาหนดเป็ นลายลกั ษณอ์ กั ษร สง่ เสรมิ /สร้างจติ สานึก ทกั ษะ ความสามารถของ ใหผ้ ู้ปฏบิ ตั งิ านดาเนินการได้บรรลุวัตถุประสงค์ บคุ ลากร ใหเ้ กดิ การกระทา/พฤตกิ รรมทส่ี ่งเสรมิ ให้ การปฏบิ ตั งิ านประสบผลสาเรจ็

ประเภทของการควบคมุ ภายใน แบบป้องกนั แบบค้นพบ แบบแก้ไข แบบสงั่ การ แบบส่งเสริม Preventive Detective Corrective Directive และพฒั นา ป้องกนั ไมใ่ ห้ความผิดพลาด ต้องการค้นหาขอ้ ผิดพลาด เป็ นวิธีการควบคมุ -- จดั ทาโครงการ ที่ออกแบบมาเพอื่ ส่งเสริมคนดี หรือความไมถ่ กู ต้อง ความ หลงั จากที่ความผิด ได้เกิด เป็นการดาเนิน ให้ได้รบั ผล ซ่ึงเป็น -การสรา้ งแรงจงู ใจ ไม่เหมาะสมทงั้ หลายเกิดขึน้ ขนึ้ แล้ว - ส่งเสริมเรอ่ื งคณุ การแก้ไขปัญหาท่ี ท่ีต้องการของ ธรรมจริยธรรมเพ่อื ฝ่ ายบริหาร สร้างจิตสานึกท่ีดี ตรวจพบจากการ -นโยบาย 29 -การแบง่ แยกหน้าท่ีชดั เจน - การตรวจนับ ใช้วิธีการควบคมุ -คาสงั ่ - การอนุมตั ิ แบบค้นหา -ระเบียบ - การจดั ทางบกระทบ -การกาหนดมาตรการต่าง ๆ ยอดบญั ชีเงินฝาก - การซ้อมแผนอบุ ตั ิภยั ธนาคาร -การจดั ให้มีเวรยามตรวจตรา -การตรวจสอบ ความปลอดภยั

ความเส่ียง ด้านบัญชี

เงิน สินทรพั สนับสนุน PA อดุ หนุน ย์ Financial Management การกากบั ติดตาม ประเมินผล รายได้ ความเสี่ยงของ รายงานการเงิน สอบทานความถกู ต้องและ เชื่อถอื ได้ของข้อมลู การ ค่าใช้จ่า หนี้สิ ย น ดาเนิ นงาน และการเงินการคลงั

ประเดน็ ความเสี่ยง ๑. ด้านสินทรพั ย์ 1.1 บญั ชีเงินสด/เงินฝากธนาคาร/เงินฝากคลงั - การนาเงินบารงุ ฝากธนาคาร ประเภทฝากประจา - จดั ทางบเทียบยอดเงินฝากธนาคารไมเ่ ป็นปัจจบุ นั - จดั ทาบญั ชี 2 ระบบ เกณฑเ์ งินสด + เกณฑค์ งคา้ ง รวมถงึ จดั ทา บช. 11 เขา้ ระบบ GFMIS 1.2 บญั ชีลกู หนี้คา่ รกั ษาพยาบาล - การรบั รลู้ กู หนี้คา่ รกั ษาพยาบาลไม่ถกู ต้องครบถว้ น ลา่ ช้า ขาดความเช่ือมโยงข้อมูล และมลู ค่า สงู เกินจริง 1.3 วสั ดคุ งคลงั - วสั ดคุ งเหลอื ตามรายงานการเงิน ไม่ตรงกบั วสั ดทุ ่ีมีอยจู่ ริงเกิดความคลาดเคลอ่ื นจากความเป็น จริง - การควบคมุ พสั ดุ (การรบั – จ่าย) ไม่คลอบคลมุ ทกุ ครงั้ ท่ีมีการจดั ซื้อ รวมทงั้ คลงั ยอ่ ยรายงานไม่ ครบถว้ น 1.4 บญั ชีสินทรพั ยถ์ าวร - จานวน และมลู ค่าของทรพั ยส์ ินไม่ถกู ต้องครบถว้ น - ไม่ตรวจสอบรายงานการตรวจสอบพสั ดปุ ระจาปี

ประเดน็ ความเส่ียง ๒. ด้านหนี้สิน เจ้าหนี้ - การบนั ทึกบญั ชีเจ้าหนี้จากรายงานของพสั ด/ุ สาเนาใบ ส่งของ ฝ่ ายพสั ดจุ ดั ทาเอกสารจดั ซื้อย้อนหลงั ส่งผลให้มี เจา้ หนี้ค้างนานจานวนมาก - ยอดเจา้ หนี้จากงบทดลองไม่ตรงกบั ทะเบยี นคมุ ส่งผล ให้ไมท่ ราบเจ้าหนี้ท่ีแท้จริง

ประเดน็ ความเส่ียง ๓. ด้านรายได้ - รายได้ค่ารกั ษาพยาบาล การรบั รรู้ ายได้ค่ารกั ษาพยาบาล ไม่ ถกู ต้อง ครบถ้วนและไมเ่ ป็นปัจจบุ นั การมอบหมายงานไมช่ ดั เจน ความเส่ียง : จดั เกบ็ ไมต่ ามเกณฑ์ ไม่ครบทุกสิทธิ ผลกระทบ : ต่อสภาพคล่องทางการเงิน - รายได้เงินบริจาค ความเส่ียงด้านการควบคมุ อาจส่งผลต่อ การใช้เงินบริจาคไม่ตรงตามวตั ถปุ ระสงค์

ประเดน็ ความเสี่ยง ๔. ด้านค่าใช้จ่าย - ยาใช้ไป , เวชภณั ฑม์ ิใช่ยา , วสั ดกุ ารแพทยใ์ ช้ไป วสั ดอุ ื่น ใช้ไป ไม่จดั ทาทะเบียนคมุ พสั ดุ และยนื ยนั ยอด ส่งผลให้ไม่ ทราบ ยอดใช้ไ-ปไทม่ีแด่ ทา้จเนริิงนการคานวณค่าเสื่อม หรอื ดาเนินการแต่ ไม่เป็นไปตามหลกั เกณฑข์ อง สป. ส่งผลให้ ค่าใช้จา่ ยของหน่วยงานสงู /ตา่ กวา่ ความเป็นจริง

เจ้าหน้าทไ่ี มเ่ พยี งพอ จดั เกบ็ รายได้ไม่ครบ ค่าใชจ้ ่ายสูง บนั ทกึ บญั ชคี ลาดเคลื่อน เจา้ หนีเ้ กนิ จริง จา่ ยคา่ ตอบแทนมากกว่าระเบยี บฯ หนีส้ ูญ พร่องระเบยี บพสั ดุฯ ขาดความรู้การเงนิ การคลัง จัดซอื้ มากกว่าแผน นโยบายบญั ชเี ปลย่ี นแปลงทุกปี รายงานคลงั ไม่ครบถ้วน พร่องการบริหารตดิ ตาม ตวั อยา่ งวิเคราะห์ รพ.วิกฤตทางการเงิน 36

ปจั จยั ความสาเร็จ - Knowledge ผจู ้ ัดทำ ผบู้ รหิ าร - Financial Accounting และบนั ทกึ Management - Strategy - Skill บญั ชี Management - Internal - Strength Intention Control มงุ่ มน่ั ตงั้ ใจ ขอ้ มลู - On time /ทน้ เวลา นาเขา้ - Accuracy/ถกู ตอ้ ง - Validity/แมน่ ยา - Re - checkable Internal ความนา่ เชอ่ื ถอื ทางบญั ชี Audit

ความเสยี่ ง ้ดานการเงนิ

➢ การจา่ ยเงนิ โดยไมผ่ ่านการอนมุ ัติ หรืออนุมัติจา่ ยเงินโดยผูไ้ ม่มอี ้านาจ ➢ การจ่ายเงนิ โดยไมม่ ีหลักฐานประกอบการจา่ ยหรือมหี ลักฐานไม่ถูกตอ้ งครบถ้วน ➢ การจ่ายเงินลา่ ช้า จา่ ยเงนิ เกนิ หรือขาด จ่ายเงินผิดพลาดใหผ้ ทู้ ไ่ี ม่มีสิทธิรับเงินหรือไม่ใชเ่ จา้ หนี้ ➢ การก้าหนดจ้านวนเงนิ การจา่ ยที่ต้องจ่ายเปน็ เชค็ แต่กลับจา่ ยเป็นตัวเงนิ สดแทน ➢ การเขยี นเช็คส่ังจา่ ยเปน็ เงินสด ไม่ขดี ฆ่าค้าว่า “หรือผถู้ ือ” และหรอื ไมข่ ดี คร่อมเช็ค ➢ การปลอมแปลงลายมือชอ่ื ผู้มีอ้านาจในการลงนามสัง่ จา่ ยในเชค็ ➢ การปลอมแปลงหรือแก้ไขจ้านวนเงนิ ในเชค็ ➢ การปลอมแปลงหรอื แก้ไขเลขที่บัญชีเงินฝากธนาคารในระบบ KTB Corporate Online ➢ ปลอมแปลงเอกสารของธนาคาร ➢ การสรา้ งข้อมลู ผขู้ ายไม่ถูกต้องในระบบ GFMIS

การตรวจนบั ขณะที่ตรวจรับเงิน มีเงินตกห้ลน ้ไดมกี ารนาเงินในลน้ิ ชกั มาทดแทนโดย้ไม้ไดเกบ็ เงนิ คืน และ้ผทู าห้นาท่เี กบ็ เงิน ณ จดุ เก็บเงนิ เกิดการทุจริต การรายงานเงนิ คงเหลือประจาวนั การเงิน้สงเอกสาร ้ลา้ชา ้ไมเรยี งวนั ทาใ้หรายงาน้ไม้เปน้ปจจุบนั การควบคุมเงินฝากธนาคารมรี ายการเงนิ ฝากธนาคาร ้ไมเคลอ่ื นไหว ้ไมนา้สงเงินคงเหลือฝากธนาคารหรอื เกบ็ ้เขาที่ เกบ็ เงนิ ตามระเบียบ

เมือ่ มีการรบั เงนิ ้ไม้ไดออกใบเสร็จ เมอื่ ส้นิ เวลารับ้จายเงนิ ้ไม้ไดนาเงนิ ท้ี่ไดรับ ในวันนน้ั ้สง้ตอ้เจาห้นาทกี่ ารเงนิ ้ไม้ไดต้ังคณะกรรมการเก็บรักษาเงนิ คณะกรรมการ การเก็บรักษาเงิน/้ไม้เปน้ปจจุบนั และหรือ้ไม้ได ปฏบิ ตั หิ ้นาท่ีตามทรี่ ะเบยี บกาหนด ้ไมนาเงนิ ฝากคลังตามทร่ี ะเบยี บกาหนด การสัง่้จายเช็ค้ไมตรงกับช่อื ้ผูรับเชค็ การ้จายเงินยืมมากเกนิ ความจา้เปน การทาหลกั ฐานเทจ็ เพอื่ เบิกเงนิ จากทางราชการ

นาใบสาคัญเบิกเงนิ ซา้ หลักฐานใบสาคัญเบิก้คา้ใช้จายมรี ายการ้ไมครบ้ถวน ้ไมสอดค้ลองกบั กิจกรรมท่ีกาหนด้ไวในโครงการ ใบสาคญั ้จายเงนิ ้ไมประทับตรา“้จายเงนิ แ้ลว” ้ไมระบุ ชอื่ ้ผู้จายเงนิ และวนั เดือน้ปกากบั ้ไวในหลกั ฐาน การ้จายเงนิ ทกุ ฉบับ การ้จายเงนิ ้คาตอบแทนสงู ก้วาทรี่ ะเบยี บกาหนด การนารถราชการไป้ใช้สวนตัว ้ผูรับเงิน้ไมมหี ้นาทร่ี ับผิดชอบรับเงินสดและออก ใบเสร็จรับเงนิ

เก็บรกั ษาเงนิ สด้ไวกบั ตัว้เจาห้นาท้ไ่ี มเก็บ้ไวใน ้ตนู ริ ภยั ้ไมจดั ทาทะเบยี นคุมใบเสรจ็ รับเงิน เบกิ้คา้ใช้จาย้ฝกอบรมสมั มนา้ไม้เปนไปตามที่ ระเบียบกาหนด หลกั ฐานใบสาคญั เบิก้คา้ใช้จายมรี ายการ้ไมครบ้ถวน ้ไมสอดค้ลองกบั กจิ กรรมท่ีกาหนด้ไวในโครงการ

้คา้ใช้จายในการเดินทางไปราชการ - เบิก้คา้ใช้จาย้ไมเหมาะสม ้ไมประหยดั เบิก้คา้ใช้จาย เดนิ ทาง้คอน้ขางสงู หรอื กรณ้จี ายเงินเกนิ สิทธิ - รายการเบิก้จายเงินแนบรายละเอียดประกอบการ เบกิ ้จาย้ไมครบ้ถวน - ้ไมขออนุมัต้กิ อนการเบกิ้จาย้คาชดเชยในการ้ใช พาหนะ้สวนตัว

การบรหิ ารความเสย่ี งดา้ นการจา่ ย

การวเิ คราะห์ความเสี่ยงงานการเงิน ขน้ั ตอนการ 1.จดั ทาใบสาคญั จ่าย 2.เสนอผมู้ ีอานาจ 3.จ่ายเงินใหเ้ จา้ หน้ีหรอื ปฏิบตั ิงาน อนมุ ตั ิจ่ายเงิน ผมู้ ีสิทธิรบั เงิน 1.1 รับเอกสารการขอรับเงนิ การควบคมุ ที่มีอย/ู่ จากเจา้ หนีห้ รอื ผู้มสี ิทธิรับเงนิ 2.1 ผู้มีอานาจลงนาม 3.1 ตรวจสอบตวั ตนผรู้ บั เช็ค จดุ ควบคมุ ความ ในเชค็ 3.2 ใบมอบอำนำจ/ใบมอบฉนั ทะ เสี่ยง 1.2 ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 2.2 เช็ค 3.3 ผรู้ บั เช็คลงนำมรบั เช็ค ในขวั้ ครบถว้ นของเอกสารขอรับเงนิ 2.3 เอกสารเบกิ จา่ ย เช็คและทะเบียนจำ่ ยเช็ค 2.4 ทะเบยี นจา่ ยเชค็ 3.4 หลกั ฐำนกำรจ่ำย (ใบเสรจ็ / 1.3 จัดทาใบสาคัญจา่ ยและ ใบสำคญั ) เอกสารประกอบรายการเพอื่ เสนอขออนุมัตจิ ่ายเงนิ



ความเส่ยี งจากการจา่ ยเงิน 1.การจ่ายเงินลา่ ช้า 2. จ่ายเงินผิดพลาดให้ผทู้ ี่ไมม่ สี ิทธิรบั เงิน หรอื ไมใ่ ช่เจ้าหนี้ 3. ไมม่ ีหลกั ฐานประกอบการจ่ายเงิน