Jessica Platon - Thesis Revision for Panel Review

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 1439 hindi naman lagi may commission so nandyan pa rin yung mama ko na andyan lagi sa likod to support kapag wala na talaga ako. Then yung scholarships din isa din yun sa nakakatulong sa support system ko kase diba malaking tulong yung meron kang scholarship na inaasahan. Emotionally naman, hindi po kase ako open dun sa kapag pinag- uusapan yung damdamin kumbaga hindi po ako open sa ganun pero may mga close friends naman po ako na nakakapag-kwento naman na iilan-ilang close friends pero much better po sakin nagse-self realization na lang ako kesa abalahin pa yung iba na pagkwentuhan yung aking self-esteem ngayon. I feel loved dun sa part ng family ko kase kay mama lang tsaka dun sa brothers ko kase I was born in broken family so dun talaga ako nag-rely sa kanila so dun sa ibang support system naman kase hindi ko nafe-feel yung ganun kase diba tsaka I have trust issues kaya sobrang hirap sakin ang magtiwala. Kase may mga pinagdaanan na hindi mo kayang dalhin na di mo kayang sabihan pa sa iba na much better na ikaw na lang ang dumala. Dun sa part na despite na nagfa-fail ako as a person, as a student kase hindi naman ako well- performed na student kase diba may mga downs din ako, nandun sila. Kase diba malalaman mo yung kapag tunay kapag andyan pa din sila sa kabila ng mga downs mo hindi lang dun sa mga ups mo hindi yun tunay na kaibigan.” Participant 3 “Normally kase talaga po nagsu-support sakin is yung mga kamag-anak or yun po yung magiging supporting system po natin mga kaibigan ganun. Sa financial naman po ganun din po working student din po ako so andyan naman po yung lolo ko since wala na po akong parents yung lolo ko naman po yung back-up kumbaga kapag walang-wala na ako pero maiba po ako kung ano yung natatanggap kong supporting system ngayon kase meron po akong friend na hindi ko aakalain na magiging friend ko. Yun po yung kasama ko sa trabaho, siya yung dahilan kung bakit ako nakapasok sa dental na pinagtatrabahuhan ko and at the same time in terms of attitude mahirap talaga akong intindihin minsan kase yun nga negatron ako but then yung friend ko na yun siya yung naging cheerleader ko in life. Kahit financially natutulungan niya ako, emotionally advice. Para sakin nasa kanya na yung good friend na pwede kong makuha kase kahit nito lang kami nagkakilala but then natutuwa ako sa kanya kase parang kilala na niya ako, nasusuportahan niya po talaga ako. Never niya ko dinoubt or never niya akong sinisi kung anuman yung nabibigay niya sakin and ganun din po ako sa kanya. So minsan kase normally talaga sa mga parents sa mga family pero sakin may friend pala na ganun na kaya kayang i-support sa supporting system at napaka-rare lang po nun so thankful po ako kase pinadala po siya ni God sakin. Pero sa lahat, yung lolo ko talaga kase dun ko naranasan na kakainin na niya isusubo pa sayo. Dun ko talaga

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 1490 nakita na hindi lang ako pero pati lahat ng andito sa bahay mahal na mahal niya po kami. Eventhough single grandfather na po siya kumbaga sariling sikap kung paano niya kami palalakihin, ramdam na ramdam yung pagmamahal in terms na para sa kalagayan na niya, ibibigay pa niya yun samin at yun ang unconditional love talaga ng lolo ko although wala kong parents parang kumpleto rekados na rin ako.” Participant 4 “Sa financial support naman po syempre strong independent woman. Working student naman, sa moral support naman po yung friends andyan nagbibigay sila ng encouragement. And sa spiritual naman religious group po sa church namin yung sa ano yung spiritual na matatapos din yung pandemic and wag masyadong kabahan.” Participant 5 “Yung financial support po yun po yung parents ko. May times po na nagkakaroon po ako ng sideline and yun pong pera na binibigay po sakin is pinang-gogrocery ko po para po sa family. And once na may problema po ako, nagsha-share po ako sa iba ko pong kaibigan which is yung support na yun is moral and nag-eencourage din po sila na kaya mo yan, sige okay lang yan.” Participant 6 “Pagka po nahihirapan na ako, hindi po kase ako family-oriented, hindi po ako madikit kina mama at papa gawa po ng hindi po ako sa kanila lumaki. Parang nasanay po ako na nag-oopen po ako sa mga friends ko tapos sa mga tita ko po, yung mga magulang po ng friends ko dun po ako mas naeencourage na mas maging strong. Kasama na din po dun yung mga teachers minsan po, may teacher po akong close na kinakausap ko, dun ko po nasasabi lahat. Kapag po sa friends po dun ko po nakukuha yung mga enrourage po kase po wala pa po silang trabaho wala din po silang maitulong tas pag sa lolo, tita at lola ko po nandun po yung parang financial support lalo po pag nakikita nilang nag- eexcel po yung grade ko para yun po yung nagiging cause nila para lalo ko pa pong pagsikapan. Tapos sa mga mama po ng magulang ko yung advices po sa emotional naman po.” Participant 7 “Ang support system ko po ay syempre kasama na po ang magulang ngayon pong pandemic sinusuportahan po nila ako financially kapag may online class example po sa load sila na po yung sumasagot po nun para makapag-online class. Then mga classmates ko po talaga, yung mga close friends ko po na classmates na lagi pong nagpapayo kahit may mga bagay po na nahihirapan na akong ihandle or gawin, sila po yung laging nag-aadvice sakin na tuluy tuloy lang po.” Participant 8 “Basically po ang akin pong support na natatanggap ngayon ay is strong mind kumbaga po e all is well. Sa akin pong parents, ang natatanggap ko po ay financial support tsaka po emotional. Meron din naman po akong scholar ng Shell at nakakakuha din po ako ng support sa kanila. Sa amin pong barangay meron ding mga community pantry

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 114491 po mga ganun. Sa mga wants ko naman po, since nagka-pandemic po, nagkaroon po ako ng chance na lumuwag-luwag po ang restrictions dahil nakapag-trabaho po ako sa Juan Carlo, nabili ko po yung mga gusto ko. Since nag-lockdown po ulit, napatigil po.” Participant 9 “Para po sakin yung mga necessities syempre po ang aking mga magulang at aking kapatid na panganay. Para naman sa aking mga wants syempre po pinagtatrabahuhan ko para makuha ko yung mga yun at ngayon po nagkaron nga po kami ng problema, di po makapagtrabaho, lahat po andito sa bahay, andyan po yung aking mga tiyuhin, mga lola at lolo, andyan po sila para mag-provide ng mga necessities naming mga pagkaen at financial support. Ganun din po ang aming church, mga churchmates, nagbibigay din po prayer. Yung mga kaibigan po, mga pampalakas ng loob, sila po ang andyan.” Participant 10 “Yung mga nagsu-support sakin especially po yung family ko po, si mama si papa kahit hindi po kami nagkasama-sama pero meron naman pong social media para po magkamusta-musta po kami. And then yung kapatid ko po sa bunso kasi siya po lagi yung back-up ko kase wala po akong masyadong mapagsabihan sa mga kaibigan ko kase may mga problema din po sila baka iniisip nila pag nag-share ako dagdag problema pa sa kanila. Parang yung mga kaibigan ko po kase sila yung mas nagsasabi sakin ng mga problema na ganito ganyan. Meron po na sa mga ka-workmates ko po talaga lalo na sa manager ko kase po team leader po ako dito sa Jollibee kaya po pag sinasabi ko na medyo sumusuko na ko pinupush naman po nila ako na i-ngiti lang.” QUESTION 4: Given your experiences during the pandemic, how can you describe your life‘s sense of direction and what is your realization about your life‘s meaning and purpose? PARTICIPANT RESPONSES Participant 1 “Parang pinamukha po ng pandemic satin na kailangan po nating maging madiskarte. Yung tatahakin pong buhay, hindi ko po alam gawa ng dati gusto ko lang maka-graduate para sabihin ng magulang ko na naka-graduate na ang anak ko. Parang ma-feel lang nila na proud sila at nakapagpa-graduate sila ng anak. Pero dahil po sa pandemic parang nabago po yung direction ko sa buhay. Parang hindi lang basta maka- graduate yung gusto ko parang gusto ko din makapagtayo ng business someday pFara matulungan ko sila para di lang yung sasabihin na graduate yung anak ko parang naging successful din po. Narealize ko

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 114492 din po yung short time lang po yung buhay natin maaari tayong kunin ni Lord anytime hindi po natin masasabi, tama po yung sinabi ni Mam Dian na piliin po natin maging masaya laging sumaya kahit may problema man tayo daanan lang natin ito malalampasan din naman po ang problema basta magtiwala lang po tayo kay God.” Participant 2 “For me naman mas luminaw kase yun nga may mga opportunities na nagbukas na hindi ko naman talaga mararanasan kung walang pandemya. But syempre may mga negative sides din pero mas luminaw po siya. Yung realization ko naman is yung having a strong mentality po is like having Great Wall of China beside you kumbaga kapag strong ang mentality mo kahit na maraming downs ang ibato sayo parang wala lang sige lang okay lang wait niyo lang unti mag-success ako parang ganun yung magiging set-up ko kase di mo na binibigyan ng atensyon yung mga negative side basta focus ka lang dun sa one way o dun sa objective mo this tme.” Participant 3 “Yun akin po is 50-50 to be honest may part na nalinawan ako and may part din na talagang naguguluhan na ako. Yung part po na nalilinawan ako is parang alam ko na kung ano dapat ang papahalagahan ko sa buhay, alam ko na dapat kung saan ako lulugar. Tungkol naman sa sense ng buhay as a student, ako po ay nata-take ngayon ng teacher pero yung sa major ko po kase ay Electrical ano po so actually gusto ko yung teacher kase mahilig talaga akong magsalita, gusto ko talagang mag-explore po at ma-enhance yung pagsasalita ko pero kase yung major ko tulad niyan Electrical sobrang layo nung major ko sa gusto ko parang nagdadalawang-isip talaga ako if itutuloy ko pa yun or kase wala namang although may opportunity kase ang mahal po talaga ng MasComm gusto ko po talagang mag-MasComm kaso wala pong magagawa kase financially din pero tinutuloy ko pa din naman po and sana nga mapagtagumpayan ko pa at luminaw yung malabong yun so yun lang po talaga ang nagpapahirap sakin kase pag dumating po yung time na andun na kami sa major sabi nga po nila hindi magtatagal kung hindi mo gusto yung ginagawa mo. I have three things about may realization don’t lose hope nga po happy lang go lang kase nga YOLO you only live once kaya fly high, live your life to the fullest ganun although wag tayong mawawalan ng pag-asa kasi hindi naman satin ibibigay ang problema kung hindi natin kaya. Next po is yung meaning of life. Feeling ko ang life ko is full of mystery and I must found out kung ano yung mga mystery na kailangan kong malaman, na kailangan kong ma-discover. And last is the purpose of being a survivor in this temporary life and prepare myself to find the eternal life with God. Yung last ko po is tanggapin natin na temporary lang yung physically natin na nabubuhay dito sa mundo and kailangan natin mahanap yung

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 114439 eternal life na sinasabi yun yung buhay na walang hanggan na nafe-feel natin kay God lang.” Participant 4 “Sa akin naman po yung siguro mas malinaw po though right direction naman kahit parang hindi ko na po nakikita ang sarili ko as accountant though parang ang hirap na virtual learning na accounting kase po nung face to face sobrang hirap na e ngayon pa pong virtual. So parang sort of hindi ko na nakikita yung sarili ko na maging accountant siguro ano shift na ako ng Entrep. Related din pero yung direction ko po parang pa-Entrep na e. Parang open a business. Tapos yung realization po sa life ko siguro ano do whatever makes you happy, life is short, enjoy lang and siguro be a giver. Kahit na yung sitwasyon natin mahirap din kahit nahihirapan tayo yung iba din mas nahihirapan so better na mag-give tayo kase satisfying kapag nakapagbigay ka kahit maliit or malaki, big help na din yun.” Participant 5 “Para po sakin nalinawan po ako kase before po hindi ko po talaga alam kung po yung tatahakin ko in the future na hindi ko po naisip na mag-teacher po ako. But na-inspire po ako sa tito ko which is teacher ko po siya. Kung paano niya po i-handle yung mga students nya kahit google meet lang poi to. Dati po is okay lang po sakin kung san ako magpunta, san ako magdating, parang wala kong patutunguhan. Basta maka-graduate kahit mababa po yung grades. And ngayon pong pandemic, narealize ko po na kailangan po nating maging matatag sa mga pagsubok po dumadating po sa atin, kailangan po natin maging strong. Yun po maging matatag sa mga problema po na kinakaharap natin. And mag-take actions po tayo para ma-solve po natin yung mga problema natin. Yung mga problema po na dumadating is kailangan po natin siya lampasan hindi natin kailangan tambayan ito. Once na may problema po tayo, iresolba po natin ito. Nasabi ko nga po kanina na dati po wala pong patutunguhan yung buhay ko na basta makapasa lang pero ngayon ko po na kailangan ko pong gawin yung best ko para po makapasa sa course po na ito.” Participant 6 “Mas nalinawan po ako kase siguro po kase dati po parang easy go lucky lang po lahat lahat tas parang ano lang yung kaya ko doon lang. Ngayon po as a student syempre po wala pong masyadong nagtuturo dun po ako nagkaroon ng ano na magself-study po tas kailangan po mas mag-focus po ako sa pangarap ko kase po tulad po ngayon mahirap po ang buhay, kapag po hindi po nakapagtapos lalo pong walang mangyayare ganun. Yung sa realization naman po hindi po siguro hadlang yung mga nararanasan natin para hindi po matupad yung mga pangarap natin.” Participant 7 “Nung simula po talaga malabo kase po pano matututo kung hindi masyadong nagtuturo then naisip ko po na wala nga naman magtuturo

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 1449 so bakit hindi ko pa pwede matuto kahit ako lang. Kailangan kong gawin na kahit ako lang ay ituloy ko lang. Luminaw kase ako lang din naman yung tutulong sa sarili ko para matupad yung mga pangarap ko. Syempre nasa isip ko ay kailangan tuluy-tuloy lang at kailangan kong i- pursue talaga yung matuto ako mag-isa kahit na di ko masyadong maintindihan ang isang topic.” Participant 8 “Nung nagka-pandemic po naging clear po yung aking objective parang yung direction ng aking buhay. Since ako po ay future educator, mas naka-focus po sa enhancement tsaka po sa enrichment po ng aking skills kung pano po mag-handle ng students, kung pano po ako maging isang effective na teacher. Narealize ko po na mahalaga ang oras dito sa mundo na kailangan kong mabigyan ng maganda at dekalidad na edukasyon po ang mga bata yun po ang narealize ko hindi lang po basta ako magtuturo para sumuweldo kundi po magtuturo ako dahil gusto ko at mahal ko ang ginagawa ko.” Participant 9 “Para po sakin is mas luminaw yung sense of direction kase po dati kumbaga go with the flow lang parang carefree ngayon po sabi nga po hindi po tayo makakarealize ng isang bagay kapag hindi po tayo dumadaan sa trials, sa frustrations, sa struggles kaya po sa tingin ko mas luminaw po yung aking objective na dapat ganito pala na dapat maging ganito ako. Ang realization ko po is maging thankful po tayo kung ano po ang meron tayo at kung sino po yung andyan para satin. Maging thankful lang po tayo at kung ano po darating ay magpasalamat maganda man ito o hindi ganun kaganda, kailangan gawin natin yung ating mga pagsubok gawin nating opportunity para matuto.” Participant 10 “Regarding po sa meaning of life, bale confusing pa rin po. Naco- confuse pa din ako kung ano ba talaga yung purpose. Pero ngayong pandemic ang purpose ko po siguro ngayon is maging strong para maging strong din po yung family ko kase sa buong family member nga po halos lahat po sila nawalan ng work, ako lang po yung may stable na work. Syempre po kapag nagpakita pa rin po ako sa kanila na mahina po ako baka po isang araw mag-doubt na din po sila lalo na yung mga kapatid ko. Masasabi ko po na luminaw ang sense of direction ko as in na dati po kase ay madami po akong mga second thought may mga doubt po talaga pero ngayon pong pandemic po parang pinrove lang po talaga sakin na all things work together for good no matter what po as in yung work ay nabigay na po talaga e parang sabi nga po ang sitwasyon po ay nababago pero yung promises ng Lord sayo ay nireremain po kaya po parang hanggang ngayon ay hindi alam ko yung pangyayari na ito ay may purpose, alam ko na sa end nito ay may

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 114495 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES reward ako kay Lord yun po ang laging tumatatak sakin pag po talaga medyo lumalabo na or nagdo-doubt na. ” QUESTION 5: What are the accomplishments that you have achieved despite the pandemic? PARTICIPANT RESPONSES Participant 1 “Wala pa naman po akong masyadong achievements na nararating, Participant 2 gawa po nito pandemic parang natutunan ko po paano magluto. Dahil Participant 3 sa pandemic po marami akong natutunan na mga luto kagaya po ng mga buffalo wings, adobo, kaldereta mga ganun po dahil pangarap ko nga din po parang magtayo ng small business muna. Parang nasa puso ko din po ang pagluluto, parang pag nagluluto po ako tapos nakikita ko yung nakain na masaya tapos napupuri parang tumataba po yung puso ko. Parang dun po nafe-feel ko na dito ako bagay sa tatakbuhin kong landas. Goal ko din po magbenta ng mga products. Tina-try ko po muna sa mga maliliit na product kumbaga umpisa muna po yun pag nag-click po pwede ko na ulit simulan tapos sa palaki na po. Parang naeexcite po ako parang masaya po ako dahil Marketing Management po yung kinukuha kong course parang nasa landas din po yun ng Marketing na isang businessman ganun po. Masaya at saka excited.” “Yung mga accomplishments ko syempre yung na-enhance ko yung drawing skills ko then pinag-aralan ko din po yung old Baybayin script so yun tinry ko po yun aralin, naaral ko naman siya which is maraming versions so yun marami akong natutunan dun. Yun nagamit ko po siya sa studies ko rin. Then yung accomplishment din po is yung surviving dito sa school namin kase less competition yung take ko dun sa course namin kumbaga it’s about surviving the course nga kase di na kailangan yung pataasan pa kase mahirap nga po yung situation so syempre po masaya ako dun tsaka motivated na meron akong naa- accomplish kahit papaano kahit nga may limitations nga. Tsaka gusto ko din pong i-add yung mga kino-conduct ng school which is helpful po talaga yung mga webinars na inaattendan namin so nakakatulong po yun para ma-grow po as a student kahit na ganito po yung situation. Gusto ko din pong mag-try ng ibang medium of drawing kumbaga dun naman po tayo sa iba.” “First po ang accomplishment ko nga ay yung nagka-work po ngayon kase ang hirap talaga humanap ng trabaho sa pandemic, nakahanap nga pero medyo delikado pero go lang. And next po naman is para

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 1469 sakin yung accomplishment ngayon sakin yung tambak kong activities ng module. Ang sarap sa feeling pag yung tambak mong activities nagawa mo nang isang upuan. Yung malapit na yung deadline yun sobrang accomplishment po paran sakin. And next din po is yun nga naging accomplishment and achievement ko din is yung maging Vice President ako ng Tanauan City College ng ILC, nakakatulong po ako sa estudyante. Ako po kase hindi po yung title yung gusto ko, ang gusto ko po bukod sa experience ay yung makakatulong po ako sa tao sa mga kapwa ko student. Sobrang natutuwa po ako kase pinagkakatiwalaan po nila ako sa mga ganun bagay. Nakakatulong po ako. And next naman po yung achievement ko is totoo na wala ng competition na nagaganap, survival na lang talaga kase out of 23 ata po kami ngayon po ay 16 na lang po. Kaya ayun isang achievement na mai-survive yung course namin kase teacher more on dapat actual mapakita kung pano i-demo kung pano ituro but this pandemic nagiging barrier siya para ayun nga mas ma-achieve naming yun pero ayun nga keep going pa rin po.” Participant 4 “Siguro po yung pinaka-accomplishment ko po na on the process ay yung ano po iniintay ko po yung license ko po as financial adviser sa life insurance po ganun. Inapplyan ko na hindi kop o akalain na despite pandemic na currently maa-achieve ko na po siya unlike po sa CPA licensure exam yung license po as financial adviser makukuha ko na siya before pa ako maka-graduate though yung CPA licensure exam kukuhanin ko pa din after maka-graduate so ang galing lang po na yung achievement ko na despite pandemic kaya ko pala siya and achievable po pala. And sobrang happy po ako na di akalain na wala po siya sa imagination ko nasa dream ko na maging financial adviser sa life insurance so yun po sobrang laking achievement na po siya sakin. Sobrang happy po.” Participant 5 “Yung accomplishment ko po is same din po dun kay Paula which is yung mga tambak pong requirements and activities sa school yun po. Tsaka naipapasa ko po siya on time. To be honest hindi naman po on time kumbaga wala pa pong deadline, wala pa po sa due date pero naipapasa ko na po. Ang isa pa po is yun pong natuturuan ko po yung pinsan ko sa pagmomodule niya, ako po yung nagtututor kumbaga and dahil po dun parang tumataas po yung grade niya sa pagtuturo ko po. And ngayon pong pandemic is hindi po kase talaga ako active pagdating sa online class pero naging Dean’s Lister po ako. Dun naman po sa in the process, educator po ako pero yung ginagawa ko po is yung pag-aalaga po ng isda which is gusto ko po na magparami ng isda para mapagbenta ko p sa market. And naiisip ko din po is magtayo po ng pet shop. “ Participant 6 “Yung sa achievements po siguro po yung lalo po akong nag-excel tapos po lalo ko pong na-face yung mga bagay na hindi ko po kaya dun

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 1479 sa mga fears ko po. Gaya po dun sa activity dati na spoken poetry, ako po yung lumaban samin. Hindi po talaga ako yung nagawa ng spoken words na binabanggit ko po tapos sa virtual po ikakalat, hiyang-hiya po talaga ako sa ganun. Tas po sa pamamagitan nun parang na-build ko po yung confidence ko through virtual. Tas nakakasali po ako sa ibang contest kahit nap o pandemic gaya po ng sa Engineering po yung sa Mr. & Ms. po nalaban din po ako dun kahit ang hirap po syempre Engineering yun nakakatakot yun. Tapos po kung may goal man po ako siguro po yung is yung mai-ahon ko po yung course ko kase galing po ako sa TechVoc na strand, ang layo po nun kumbaga po yung iba po may background na po sila sa calculus sa pagpo-program po, ako po wala po talaga back to zero. Siguro po yun po yung pinaka-goal ko yung mai-ahon ko po yun. Masaya din po ako sa na-achieve ko kase hindi ko po ineexpect na kaya ko pala, na may mga way pala para mailabas ko yung mga skills ko kahit hindi po siya through face to face. Para kapag nag face to face na po, wala na po akong takot.” Participant 7 “Despite the pandemic, ang aking achievements po ay yung good performance ko po sa school. Nandun yung nahihirapan sa araw-araw na discussion though tuluy-tuloy pa din naman po yung magandang performance ko and as a result po na maganda ang performance, napapasama pa din po ako sa Dean’s List. Nagiging motivation ko pa lalo para sipagan pa po ang pag-aaral. Ang goal ko po ay focus muna talaga ako sa studies ko na pagbutihin pa bale yung ibang bagay po ay saka na lang.” Participant 8 “Ang achievement ko po this pandemic ay malapit na po matapos ang aming thesis. Tapos po achievement ko din po ay nama-maintain ko po ang pagiging Dean’s Lister po. Nakakpag-demo nap o ako nang maayos ngayon. Nagi-improve na po ang pagtuturo ko. Masaya po ako kase nakikita ko po ang result ng hardwork at effort na binibigay ko sa aking ginagawa.” Participant 9 “Akin naman po is ang achievement ko po ay nagiging more digitally literate po ako. Ako po ay suma-sideline, gumagawa po ako ng iba’t ibang lessons powerpoint at iba pa po para po sa mga online tutors and ako naman po ay masaya dahil maganda po ang feedback na akin pong nakukuha. Ganun din po sa aking pag-aaral nama-maintain ko din po na ako ay isang Dean’s Lister at ganun din at natutuwa po ako dahil nung simula po akong maging Education student syempre marami pa po akong dapat matutunan pero ngayon po I think naga-gain po yung abilities at skills na dapat meron ang isang teacher. Ang akin pong naramdaman sa mga achievements ko ako po ay naging inspired na ipagpatuloy na magturo. Inspired na i-share yung aking knowledge sa mga bata at yun po ay isang napakagandang role na aking

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 114498 magagampanan bilang isang human being. ” Participant 10 “Bale sa mga achievements po naka-attend po ako ng seminar na sobrang pili lang po talaga yung nakaka-attend sa seminar yung Basic Occupational Safety po bale Saftey Officer na po ako. And then sunod po ay nakaka-help po ako na magpatayo po ng bahay namin. Ngayon din pong pandemic nagkaroon po ng promotion, na-promote po ako as a team leader naming na hindi ko talaga inexpect. Tapos yung nafeel ko dun po ay sobrang nakakagulat kase parang feeling mo wala kang quality na bakit ka na-promote sa isang position na yun. Yung winowork-out ko na goal is yung nag-start na po ako ng sarili kong business, meron po akong ukay business na nag-start na po then sana po ay magtuluy-tuloy po. “ QUESTION 6: How do you respond to the challenges brought by the pandemic and what are the things you do to easily and quickly bounce back from the difficult and tough times brought by the pandemic? PARTICIPANT RESPONSES Participant 1 “Ang ginagawa ko lang po kapag may mga problema po nagluluto lang po ako. Nagluluto na lang ako ng kakainin naming parang dun ko na lang po nilalabas yung sama ng loob ko. Kunwari naman po sa mga acads, kapag alam ko naman pong matagal pa ang deadline hindi naman po ako gagawa agad parang inaalam ko muna kung paano sagutan tsaka ko na lang po sasagutan kapag malapit na para hindi po ako masyado naha-hassle. Parang nagchi-chill muna po ako. Yung mga problema, natagal din naman po ng ilang araw kase iniisip-isip ko pa po yun kung pano gagawan ng solusyon tapos minsan naman po madali kase nanunuod ako ng motivational na video tapos napunta po ako sa kapitbahay, makiki-tsismis, makikipag-usap ganun po, mag-oopen sa mga pinsan, maglalaro ng online games ganun lang po ang gawain ko. Kapag positibo po tayo sa buhay parang lahat ng problema na dadating satin, iisipin natin na ito ay motivation satin para ipagpatuloy yung ginagawa natin sa buhay kumbaga magkakaroon tayo ng lakas para lalo pa po magpursige para sa mga pangarap natin. Ang maganda din po sa pagiging positive ng isang tao, parang nahahawa natin yung iba na maging positive na din para makayanan din po yung mga problema nila. Sa mga bagay-bagay naman na ginagawa ko, nae-enhance ko yung mga skills ko kumbaga inilalaan ko na lang sa mga ginagawa ko yung mga problema ko kesa isipin ko po na lalong makaka-down sakin

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 114499 doon ko na lang po nilalabas. Ang support system po, malaking bagay po ito dahil para po silang bahay na hindi po tatayo kung wala pong suporta kumbaga para sa sarili ko po, hindi ako makakatayo mag-isa kung wala po sila. Parang sila po yung nagiging inspirasyon ko para gawin yung mga bagay, sila po yung nagiging dahilan para lalo ko pong pagbutihan yung pag-aaral ko lalo ko pang pagpursigihan para maging successful ako. Malaking bagay din po yung alam natin yung meaning ng ating buhay kase parang iniisip po natin na parang bakit natin ginagawa yung isang bagay at alam po natin kung bakit natin pinaghihirapan yung isang bagay. Parang yung mga bagay na ginagawa natin alam na natin kung saan parating. Parang ginagawa natin yung isang kahit mahirap dahil alam natin kung para saan ito at kung ano ang purpose nito sa buhay natin. Yung mga accomplishments na meron ako, nakakdagdag ito sa energy ko para lalong nagiging positive ako dahil yung pinaghihirapan kong mga bagay nagbubunga din po kahit hindi po ako nage-expect na ganito ang kakalabasan parang malilinawan yung isip ko na yung paghihirap ko pala may purpose din hindi ko lang ito ginagawa dahil lang sa isang bagay. Parang nakaka-motivate lang din po.” Participant 2 “Yung mga bagay po na ginawa ko para mag-bounce back dun sa mga challenges is yun nga po having a strong mentality lagi ko po yung iniimpart sa aking sarili, sa aking puso, isip at sa damdamin ko. Na ito dapat ang gawin mo wag ka magpaapekto diyan sa mga distractions na yan, dapat may process ka kahit maliit kahit process pa rin yan kumbaga ganun po yung mindset ko para makapag-bounce back po ako. Para pong mind control pero hindi po yung parang dinidiktahan mo yung sarili mo kumbaga as motivation. Then yun nga po yun po yung coping mechanism at technique na ginagawa ko po lagi. Tatlo po yung ways ko ng paglalabas ko ng stress first is yun nga drawing lang ako kahit ano yung madrawing ko walang rule sige drawing ko lang. Then second po is nagse-seek po ako ng help kahit papaano naman hindi naman po ako yung isolated nag-seek help po ako dun sa close friends ko humihingi po ako ng some advice. Then last po is kapag wala na po talaga syempre dun sa family and kay God po syempre. Everytime din naman na humingi tayo ng payo o signs sa Diyos kung dapat ko pa bang itong ituloy itong gagawin ko o hindi na parang ganun po. Everytime na may problema po ako every midnight 10pm tapos 2am nang madaling araw nagwowork-out po ako kase nakaka-boost siya ng physical nagaganahan kang gumawa kaya nage-exercise po talaga ako then naliligo po ako nang gabing-gabi na yung malamig po talaga yung tubig kumbaga po yun ang aking daily living habits yung ways kung

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 115409 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES pano ka maging buhay sa paggawa ng mga bagay. Magiging active ka ganun po ang ginagawa ko yun po yung routine ko. Mabilis lang ako maka-ahon kapag may problems kase mabilis kong naifo-focus yung isip ko na ito yung gagawin ko wala na kahit sino yan kahit ano yan ito na muna. Hindi po ako yung nagpapatapos dun sa mga sabi-sabi basta dito ako, focus ako dito. Kapag meron akong positive emotion syempre mas boost yung confidence mo gumawa o mag-bounce back o umalis agad dun sa isang challenges o isolve agad yung isang challenges kase nga po positibo yung tingin mo dun, di mo yun tinitingnan as struggles tinatake mo yun as task and challenge. Basta maganda nga yung mindset mo sa isang bagay, magagawa mo talaga yun. Yung hindi ka agad sumusuko kase alam mo na struggle yun dahil sa mindset mo na yun, alam mo na challenge yun so dapat harapin mo buong-buo. Dun sa mga activities syempre nakakakuha ako dun nga mga information na magagamit mo hindi naman kase lahat pare-parehas yung challenges at struggle na kakaharapin mo hindi lang naman yung constant kumbaga pabago-bago, iba-ibang level ng challenges so through the activities may natututunan kang mga life lessons o kung anumang lesson nan aka- impart dun sa activity na magagamit mo naman dun sa struggle o challenges na kakaharapin mo. Minsan nga nagkakataon pa na minsan umattend ka ng webinar na tungkol sa mentality o personal perspective which is umattend din tapos nagkaganito yung situation na naging isolated tayo so parang nagamit ko yung information na yun para mag- grow as a person habang may mga challenges. Para sakin hindi gaano kahalaga ang support system kapag may problema akong pinagdadaanan kase nasa tao po kase yan yung kumbaga kahit anong support yung ibigay sayo kung yung mismong may katawan is ayaw parang walang mangyayare kumbaga kahit wala naman support e kaya mo yan e. Kase maghahanap ka ng paraan na ma-solve mo ang problema kung gusto mo talaga. Kase diba sabi nga po kapag gusto may paraan pag ayaw maraming dahilan. Sakin naman yung pinaka- purpose ko na kung bakit ako oo nakakaapekto talaga yung purpose na alam ko o yung parang pinu-pursue ko sa buhay kase yun yung nagda- drive sakin para umusad kumbaga yun yung driving tool ko na sige tuloy lang hindi ka pa nakakarating sa goal mo kumbaga pag na-reach mo na yung goal mo set ka na ulit ng isang goal. Kumbaga hindi ako stagnant na ito lang yung goal ko. Kumbaga maging flexible tayo kase dun sa course ko rin dapat flexible ka kase diba Education yung kinukuha ko natutunan ko dun kung paano maging flexible kumbaga laging may gawin kang adjustment kumbaga hindi naman matututunan lahat sa school kumbaga maging flexible ka din na may matutunan ka rin about life. Yung sa accomplishments naman nakakatulong yun kase

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 15419 kapag meron ka nun ibig sabihin may progress ka kumbaga alam mong may nagagawa ka o nag-grow ka as a person kase may na-accomplish ka. Proof yun na buhay ka. Nakakaboost po kase talaga yun ng confidence.” Participant 3 “First po parang ano lang yan pag nainom ng alak, respond to those challenges responsively. Kumbaga kapag may gagawin kang bagay kailangan nakatayo ka sa sarili mong mga paa gnaun po, if may desisyon ka kase lagi naman tayong humahantong sa decision making so kailangan ay yung mga gagawin mo sa buhay is kailangan matatag ka and yun naman ay malalampasan mo sa pamamagitan ng tulong ng mga mahal mo sa buhay, ng mga taong support system mo, tsaka most especially ni God kase igu-guide ka niya. So yung strategies ko naman po ay naniniwala po ako sa work hard lang tayo, gawa lang tayo nang gawa as a person, yung ating mission as a person and God will do the rest. Usually kapag may problema ako actually nag-soul searching ako yung nagninilay-nilay. Nagrereflect po ako na ano ba nangyare ganun kase minsan po sa totoo lang kapag ako ay galit or may hindi na maintindihan sa buhay ano talaga gulo talaga yung utak ko, wala ako sa control, hindi ko na alam yung ginagawa ko yun yung mahirap na meron ako kase since yun nga inaamin ko naman na mahirap kapag lumaki ka ng independent tapos walang naggu-guide sayong parent sobrang gulo na hindi mo alam kung pano ka magdedesisyon kahit na sinasabi nila na kaya mong tumayo sa sarili mong paa pero sa totoo lang hindi mo alam kung pano mo sisimulan lahat yung mga gagawin mo. So yun na lang po ang ginagawa ko ay nagninilay-nilay at humihingi ng tulong sa mga may kakayanan para mabigyan ako ng advice. Dahil dito narealize ko yung bagay-bagay na magka-connect talaga silang dalawa. Na kapag meron kang mindset sa buhay kapag positive lang yung titingnan mo at may napanuod po kase ako dating vlog na sinabi dun na kapag daw nag-focus ka sa mga bagay na pwedeng maging negative sayo, hindi ka makakarating sa pinaka-goal mo pero kapag ang mas inisip mo ay yung positive mindset na kailangan dun ka lang sa straight na titingin sa positive side marami kang maabot sa buhay. Kasi minsan narealize ko, kapag ang goal natin ay positive na maabot mo lahat ng mga gusto natin sa buhay, nahahadlangan yun kase mas inuuna natin minsan makipaf-compete, minsan pansinin yung ibang bagay, dramahan yung ibang bagay and at the same time parang mas pinipili natin na magfocus dun sa mga sablang sa buhay natin. Kapag positive ka, madali na tayong mag- bounce back sa buhay kase nga nakikita na natin na kakayanin natin yung problema kase meron tayong healthy mindset and positive lang

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 15429 yung nakikita natin. And for example naman yung mga ginagawa natin sa buhay pag alam natin yung ginagawa natin kapag kabisado natin yung mga gusto nating marating pati kasama na rin po yung mga achievements at tsaka yung mga gagawin natin sa buhay, parang kabisado na din natin kung paano natin siya ihahandle para more on control. Naco-control mo lahat yung mga bagay-bagay kase alam ka na, may nalaman ka, may natututunan ka pa. Kumbaga continuation po ng progress and through resilience po dun mo malalaman na kaya ko pala itong i-apply. So ayun nga yung mga support system sila yung tinatawag na back-up natin at hindi natin masasagawa yung resilience natin kung hindi dahil sa mga support system natin. It simply explain na no man is an island. Na hindi tayo mabubuhay ng pansarili lamang or hindi natin magagawa yung mga plano natin sa buhay kailangan din nating aminin sa sarili natin na kailangan natin ng suporta at makakapag-bounce back tayo dun if tinanggap natin sa sarili natin na kailangan sila at kailangan din nila tayo. So yun as long as alam natin kung ano yung goal natin kung saan tayo patungo kung alam natin yung meaning natin kung bakit ba tayo nabubuhay, ano pa bang mission natin sa mundo kase hindi naman siguro tayo kukunin ni Lord kung alam natin na hindi pa tapos yung mission natin so diba sabi nga nila hanggat nabubuhay tayo may mission pa tayo na dapat i-accomplish dito sa mundo and ito yung panghahawakan natin na kailangan at deserve ko pang mabuhay, meaningful pa yung life ko at yung gagawin ko yun para isipin na may mission pa talaga ako dito sa mundo and God will enlighten and guide me no matter what happen kase naniniwala po talaga ako na hanggat tumatayo at nagigising tayo sa araw-araw ng buhay natin may mission pa tayong dapat tapusin and mabo-bounce back lang natin yun kung tatatagan natin sa buhay. Para sakin kase ngayong college ako so parang gusto ko lang maging average. Mayroon na po akong na-achieve from SHS, yung naranasan ko na mag-rank 1, maging leader, maging president at vice president, para yung advantages mo dun sa mga bagay na may na-achieve ka na is yung experience na nakuha mo at learnings. Dumating sa punto na na- down ka na dahil lang may naaabot ka, ang tingin na sayo ng tao ay hindi ka pwedeng magkamali. But then yung ups and down nga yun yung nagtuturo satin sa buhay na bumangon and mabo-bounce back natin siya kase kapag natututunan natin dun is ina-apply din natin so yun ang nakakatuwa dun na it’s okay na mag-fail ka, ang mahalaga ay may natutunan ka.” Participant 4 “Sakin po ay yung right mindset lang tapos kino-convert ko po yung iniisip ko or yung ginagawa ko sa kunwari may iba pong event sa acad

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 115439 ganun after mag-acad or before imo-motivate ko na yung sarili ko or manunuod muna ako ng pampa-happy na bagay po. Tapos ano po yung funny videos parang aalisin mo muna lahat ng iniisip mo then saka ka po magfo-focus dun sa dapat mong gawin para focus ka and feeling motivated ka kapag ginawa mo yun. Nag-stress eating din po ako guilty ako diyan. Lalo na po ngayon pandemic nasa bahay ka lang and free delivery ang food panda yun po ang ginagawa ko kapag stress. Hours or days lang po okay na agad, kailangan. Sobrang laking impact kapag right mindset at positive yung mindset mo kase sobrang helpful niya sa panahon ngayon kahit na mahirap yung pinagdadaanan, kahit na ganun yung situation, parang you can stand alone, parang kaya mo na ang sarili mo though may support system ka, pero dahil may right mindset ka, parang kaya mo ng harapin kahit ano. Sa activities parang ano lang siya e, kumbaga parang outlet mo lang siya na kapag stress ka then kapag okay na ganun po. So ikaw pa rin at having the right mindset pa rin ang makakatulong sayo to go sa direction mo yung sa gusto mong gawin. Para sakin po sobrang laki din tulong ng may support system ka kase sila yung mga tao na you can lean on, yung nagbibigay sayo ng encouragement kapag kailangan mo and siguro feeling ko malaki din yung puwang kapag wala ka ding support system. Yung goal and achievements mo naman siguro dapat impacted na sayo kase hindi mo naman magagawa yung mga bagay kung hindi mo alam kung saan ka patutungo or yung mga activities na kailangan mong gawin to achieve that and yung mga activities na kailangan mong i-achieve na para masabi mo sa sarili mo na na-achieve mo na siya and yung goals mo na yun, yun yung masasabi mo na kapag na-achieve mo na siya na kaya mo pala and proceed ko na to the other goal mo naman or other achievement na gusto mong kunin pa. And you can say to yourself na parang satisfying na despite na nangyare sayo, yung circumstances, situation, challenges mo, kaya mo pala and kung titigil ka man or satisfied ka na or contented ka na nakuha mo na siya, parang okay ka na parang settle ka na ganun.” Participant 5 “Once po na may problem po ako, pumupunta po ako sa kwarto nagkukulong po ako then humihiga po ako tapos po manunuod po ako ng vlogs ng team payaman and then once po na nanuod na po ako ng ilang vlogs po nila, dun ko po nalilimutan yung problema kasi tatawa na po ako and mamaya po pagkanuod ko ng vlogs, wala na po yung problema, nalimutan ko na po. And minsan po kapag sobra na po yung problema yung parang hindi na po kaya is once po na naliligo po ako, umiiyak po ako para po hindi masyadong halata na umiyak po ako. And yun po diretso na po sa kwarto. Para po sa positive emotion lalo na

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 115449 kapag masaya tsaka po kapag meron po tayong pag-asa sa buhay, nagagawa po natin yung ibang bagay at nagkakaroon din po tayo ng, nagiging productive po tayo gawin po yung bagay sa atin pong buhay. Malaki po yung nagiging tulong kapag po may mga engagement po tayo especially po once na connected po tayo sa mga tao na nasa likod po natin na sumusuporta po satin. Sa pagkakaroon po ng engagement, nagiging positive din po yung mindset natin, yung atin pong katawan para din po magawa natin yung isang bagay. Kapag may ginagawa po tayong activity, masu-surpass or mao-overcome po natin yung isa pong challenge. Super laki po ng naitutulong po ng atin pong support system from the word nga po na support, malaki pong suporta na ibinibigay po nila sa atin para po ma-cope po natin yung mga challenges at problems sa ating buhay. Yun pong mga taong nakapaligid na sumusuporta sakin is nagbibigay po ng advice, nagbibigay po ng tulong para po masolusyunan po yung isang problema and at the same time po, nakakakuha naman po tayo ng mga lessons from them po na which is pwede po nating mai-share or maitulong din po sa iba once po na may mga problema din po yung ibang tao. Once po na may problem po tayo, nasabi ko po kanina na dapat po maging matatag tayo sa buhay at yun pong challenges at problem po natin is gawin po nating motivation para po once nan a-overcome na natin yun magkakaroon po tayo ng healthy life, magiging positive lang po tayo everyday sa ating life. Yun pong accomplishments, malaki po siyang tulong kase ito po ay magseserve as a guide kung gawin po natin yung ibang bagay na sasabihin na activity, like po na sasabihin na lang natin na basic na lang ito sakin kase iisipin po natin yung mga na-accomplish natin so mas madali na para sa atin maka-adapt.” Participant 6 “Nagmumukmok po ako tas iniiyak minsan. Tapos po pagkatapos po nun siguro mga 2-3 hours po biglang sigla na ulit tapos manunuod po ng inspirational speech ganun po. Yun po yung nagmo-motivate po sakin.” Participant 7 Bale po yung normal lang naman po na nararamdaman ng isang estudyante is stress po talaga. Hindi naman po talaga mawawala yan. Kapag dinadatnan at inaabutan po ako ng ganun lalo na po kapag sabay-sabay na or patong-patong na po yung gawain, nagpapahing po talaga ako. Iiwas muna ako doon then ang gagawin ko po ay puro talaga ako ay maglalaro muna ng online games po. Talagang nararamdaman ko dun na nakakapahinga po ang aking utak tapos wala pong masyadong naiisip yun lang po ang ginagawa ko. Tapos after po ng paglalaro ko, yun po napasok na din po sa isip ko kung paano ko sisimulan yung mga gagawin ko. Kase po kapag naglalaro po ako hindi

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 15459 naman po focus lang ako sa paglalaro ko kasabay po nun, iniisip ko na din po kung paano kaya minsan pagkatapos ko pong maglaro alam ko na po yung gagawin ko.Having a positive emotion is nagiging way na hindi dapat tayo mag-stick dun sa negative kunwari po hindi ko kaya kaya yung positive emotion po yung nage-encourage sa ating sarili na mas pag-igihan pa or gawin yung ating gusto. Dun naman po sa mga bagay na ginagawa ko, nakakatulong din po siya para ma-release natin kahit papaano yung nararamdaman natin then sa pamamagitan din po ng mga bagay na iyon mas napapadali po ang ating nararamdaman . Kumbaga kapag mabigat yung nararamdaman mo, kapag nagawa mo yung isang bagay na ito parang nababago po yung pakiramdam mo dahil naeenjoy mo yung mga ginagawa mo. Having a support po syempre pinaka-kailangan po natin yun, yung as a student na meron tayong malalapitan lalo po sa ating family especially po sa ating mga magulang na kailangang-kailangan po natin lalo na sa panahon ngayon na ganito nga yung situation natin at mas matindi po ang stress ngayon kase sunud-sunod na din po ang gawain kaya po mas nakakatulong po yung mag-support nila para malagpasan po natin yung stress na dulot ng isang bagay. Yung meaning ng buhay ko, yun yung nagtutulak sakin na ituloy pa o pursigihan pa. Yung mga achievement ko ay nagse-serve as motivation kase po may achievement o accomplishment na gusto ko, naiisip ko na kaya ko pala, kaya ko palang gawin ito so move forward lang para makuha ito at ma-achieve.” Participant 8 “Kadalasan ko pong nagiging problema is school works po, tambak po yung school works. Since po tambak ako ng school works, ako po ay nagpapahinga po, tatambay po ako sa aking friends, pagkatapos pong tumambay ay iyon po sinisimulan ko na pong gawin yung mga gawain ko hanggang sa matapos ko po. Nahahandle ko naman po basta po makapagpahing po ako ng konting oras ay okay na po yun. Kapag may positive emotion mas madali ang proseso ng pagbo-bounce back sa stress o sa problema na kinakaharap mo. Sabi nga po kung anuman ang iniisip mo yun po ang mangyayari so kailangan talaga ay positive mindset para mas maganda at mapadali ang outcome. Nakakatulong yung mga ginagawa ko para lalo akong mag-grow as a person, mas lalo akong gagaling at sa tulong din nito mas madali akong nakaka-cope up sa mga stress sa aking buhay. Nakakatulong sakin yung mga support system para makamit ko din yung mga gusto kong ma-achieve. Hindi po magiging posible ang aking mga plano kung wala ang aking mga support system. Kung wala sila hindi magiging posible yung mga bagay na iniisip kong gawin kung wala sila sa aking tabi. Tapos mas mapapadali din ang pag-manage ng stress ko kung lagi pong nandyan

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 115469 sila para sakin. Yung meaning ng buhay ko, nagbibigay po siya ng good mindset sakin na kaya ko itong gawin, kaya ko itong lampasan kase nga alam ko na ang bagay na ito ay ibinigay sakin dahil alam kong kakayanin ko, ayun po nagkakaroon po ako ng positive mindset. Nakakatulong yung mga accomplishments ko para pagbutihin ko pa po yung ibang achievements ko parang nagiging stepping stone po siya para mas pagbutihan ko pa po yung ginagawa ko.” Participant 9 “Sakin naman po ay act normal lang. Para pong walang nangyari ganun. Ang nakaka-stress lang po sakin talaga ay yung sa online class, yung activities na sunod-sunod, kase po kami ngayon ay puro demo, lesson plan ganyan so ang ginagawa ko po kapag ganun maggagawa po ako tapos kapag ako po feeling ko pagod na ako, magpapahinga na ako. And then kapag feel ko na maggawa ng activities, gagawa po ako then kapag hindi ko po siya feel na maggawa, hindi ko po talaga siya ginagawa. Kase po mape-pressure lang po ako e kapag ganun tapos hindi po magiging productive kaya po ang sa akin po kung hindi ko talaga feel gumawa, nagrerelax na lang po ako then nirerelax ko po ang aking mind parang nireready po ganun. Pero alam ko po sa sarili ko na bago ang deadline magagawa ko po iyon. Alam ko po kase kung kailan productive ako at kung kailan active ang utak ko na gumawa. Para sakin po ang positive emotion po talaga is mahalaga para maka-bounce back kase po kapag po hindi positive yung emotion mo is mahihirapan ka talaga. Kumbaga po yun yung magti-trigger na mag-isip ka ng magagandang bagay. Isang malaking factor din po yung mga bagay na pinagkakaabalahan ko para mag-bounce back kase po through that activities po ay syempre gumagaan yung loob mo, nakakalimutan din yung mga stress at yung mga nagiging frustration mo. Ang support system naman po kumbaga yun yung magiging foundation ng pag- bounce back mo kase yun po talaga yung suporta. Kung wala pong sumusuporta ay mahirap po talaga. Mabagal ang pagkakaroon mo ng resilience kaya yun pong support system ay kumbaga po ay isang need na hindi po pwedeng mawala. Malaki din po ang tulong kapag alam ko ang gusto kong gawin at patunguhan sa buhay kase syempre kahit po sino kapag wala ka pong direction, yung iyong tutunguhin, parang mawawalan ka ng gana yung parang hopeless. So mahalaga po na alam mo yung direction na, yung purpose mo, yung goal mo, yung gusto mong tutunguhin. Kase kung wala, magta-try ka lang ng iba’t ibang bagay. Yun na pong accomplishments kumbaga yun po ay tinitingnan ko as a reward. Kapag may reward ka syempre masaya ka. Siya yung magiging encouragement mo para ma-achieve mo yung iba mo pang

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 115489 goals. Siya po yung nagiging reason to move forward.” Participant 10 “Kapag po may mga nararanasan po akong mga stressful things po usually po ang ginagawa ko ay kapag po sobrang by level po kase yung experience. Kapag po sobrang nasa level 5 na talaga, ang ginagawa ko po talaga kapag hindi ko na ma-contain yung feeling ay umiiyak talaga ako. Siguro po yung comfort place ko ay CR talaga. Dun po talaga ako umiiyak na kapag umiyak na po talaga ako nang malakas parang gusto mong ibuhos lahat, nawawala na yung pain na okay drain na ako, time na po yun para matulog ako. Then after siguro po after 2-3 hours, naiisip ko na kung ano yung magiging solusyon. Strategy ko din po ay hindi ko po kaya siyang solusyonan mag-isa, humihingi po ako ng guidance sa mama ko or sa kapatid ko and then kapag wala na po talaga, doon po talaga pumapasok na nagpa-pray po talaga ako kapag wala po akong makuhang sagot dun po nagpa-pray po ako ng solution for something ganun po. Ang ginagawa ko po binubuksan yung Bible ko then kung ano pong page mabuklat then babasahin ko po yung page na yun then humingi po ako ng guidance kung ano po ang gusting iparating sakin. Kapag naman po minimal lang, ang ginagawa ko lang po ay itinutulog ko talaga then after go na ulit. Ang pagkakaroon po ng positive emotion will result to a positive outcome po. Halimbawa meron ka nga pong problema, meron ka na pong mga stress at challenges, maga-act ka pa din ba ng mga negative. Kung gusto mong maka-ahon dun sa mga nararanasan mo at this moment kaya napaka- importante po ng positive emotion para po ang maging outcome din po ay maging okay sayo at sa mga nakapaligid sayo. Regarding po dun sa mga engagement, additional factor din po ito para mag-bounce back ka kase para meron kang magiging comparison na ay hindi ito kayang gawin ng iba, kaya koi to so bakit ako magpapa-stop sa mga challenges na ito, sa problem na ito, parang magiging fuel mo yung mga activities na yun sayo. Nabanggit ko po kanina na may mga support system po talaga na syempre po kapag may mga pinagdadaanan ka kailangan mo din ng support galing sa family mo or friends na sila po yung magsisilbing guide din kase minsan kapag ikaw lang yung nag-iisip parang minsan nagkakamali ka din ng desisyon kase hindi po alam dahil sobrang stress ka na o madami kang problema, naiiba na po yung mindset mo na yung naging desisyon mo dahil hindi ka nag-inquire sa mas nakakatanda sayo parang minsan nagkakaroon tayo ng wrong decisions. Dahil nga meron kang pinanghahawakan na pinaka-title or pinakapurpose mo sa buhay mo so parang mayroon ka ng finish line na since alam ko yung factor na ito yung challenges na ito parang magiging trials lang ito kase inihahanda ka po dun sa purpose mo or

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 114599 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES dun sa pinaka-ending mo. Yung accomplishments ko parang connected dun siya sa purpose mo sa life mo dahil nga meron kang na-achieve parang naging special ka na dahil hindi lahat ng tao nabibigyan ng opportunity na ma-achieve yung mga narrating mo so para po mag- bounce back ka agad na dahil nga po nagiging interconnected po lahat yung 5 factors kaya po as a ending po yung mga achievements nagseserve din po siya as a motivation para dun sa future mo o dun sa purpose na meron ka.”

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 114690 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES APPENDIX G INFORMED CONSENT Title of Research: PERMA and Resilience among Students of Local Colleges in the Province of Batangas: Basis for Developing Mental Health Program Please initial the boxes/check the boxes below to confirm that you agree with each statement and give your consent to be a participant of this study. Please initial STATEMENTS the box: I have been given sufficient information about this research study. The purpose of my participation as an interviewee in this study has been explained to me and is clear. I voluntarily agree to participate in this research study. I understand that my participation is voluntary and that I am free to withdraw at any time without giving any reason and without there being any negative consequences. In addition, should I not wish to answer any particular question or questions, I am free to decline. I understand that my responses will be kept strictly confidential. I understand that my name will not be linked with the research materials, and will not be identified or identifiable in the report or reports that result from the research. I agree for this interview to be audio/video recorded. I understand that the audio/ video recording made of this interview will be used only for analysis and that extracts from the interview, from which I would not be personally identified, may be used in any conference presentation, report or journal article developed as a result of the research. I understand that no other use will be made of the recording without my written permission. I agree that my anonymous data will be kept for future research purposes such as publications related to this study after the completion of the study Mark Vincent S. Balita April 22, 2021 Signature Name of Participant Date Jessica R. Platon April 22, 2021 Signature Researcher Date

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 16419 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES CURRICULUM VITAE JESSICA R. PLATON, RPm Institution : Tanauan City College Address : Trapiche 1, Tanauan City, Batangas Home Address : 767, Zone 7, Sambat, Tanauan City, Batangas Mobile No. : 09568697075 Email address : [email protected] SUMMARY School Psychometrian and Guidance Associate – Designate of Tanauan City College EXPERIENCE HIGHLIGHTS NATURE OF WORK / POSITION INCLUSIVE YEARS COMPANY / SCHOOL Guidance Associate – Designate April 2019 - present Tanauan City College – Guidance and Counseling Unit School Psychometrician April 2018 – April 2019 Tanauan City College – Office of Student Affairs Admin Staff/Human Resource Assisstant August 2017 – April 2018 Tanauan City College – Office of the Administrative Office EDUCATION  Master of Arts in Education Major in Guidance and Counseling Laguna College of Business and Arts, Calamba City, Laguna, Philippines  Bachelor of Science in Psychology First Asia Institute of Technology and Humanities, Tanauan City, Batangas, Philippines

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS 116429 SCHOOL OF GRADUATE STUDIES PROFESSIONAL GROWTH ACTIVITIES DATE TITLE OF VENUE TYPE OF SEMINAR/WORKSHOP/CONFERENCE PARTICIP ATION April 21, 2021 Homeroom Guidance, Career Guidance and REX Bookstore FB Live Mental Health Programs in Schools: Overview, Rationale, and Discussion November 11, Understanding Suicide: Mental Health in the Southland College via 2020 Time of a Pandemic Zoom July 17, 2020 Holistic Stress Management USC Mental Health Online Support via Zoom July 09, 2020 Adapting to the New Normal A Healthy PACSB via Zoom Mindset and Innovation July 10, 2020 Cultivating the Culture of Gratitude during USC Mental Health the Pandemic Online Support via Zoom June 26, 2020 Quality of Life in Times of Crisis PGCA Official FB Page June 25, 2020 Best Fit Therapeutic Practices during the PGCA Official FB Page COVID-19 Contagion June 23, 2020 Becoming (i)Relevant_ Issues and PGCA Official FB Page Challenges of Guidance Counselors June 18, 2020 Mental Health_ Lessons from the Masters PGCA Official FB Page June 16, 2020 Crash Course Guidance and Counseling PGCA Official FB Page June 12, 2020 Dealing with Gaming and Social Media PGCA Official FB Page Addiction for a Better New Normal June 09, 2020 PGCA Webinar - Continued Support Despite PGCA Official FB Page the COVID-19 Crisis June 04, 2020 Science of COVID-19 Coping Behavior PGCA Official FB Page June 2, 2020 How to Improve Psychological Well-being in PUP Graduate School Times of Pandemic FB Page June 2, 2020 Mental Health and Coping during the PGCA Official FB Page

LAGUNA COLLEGE OF BUSINESS AND ARTS SCHOOL OF GRADUATE STUDIES 16439 COVID-19 Pandemic June 2, 2020 Living Through a Time of Crisis PGCA Official FB Page May 7, 2020 Common Mental Health Problems During CHEDRO 1 via Zoom the COVID-19 Outbreak and Mind, Body and Soul Stability Meeting the Challenges of the New Normal May 26, 2020 Blended Hugs Supporting Others Through PGCA Official FB Page P.F.A January 25, Psychological First Aid San Jose, Sto. Tomas, 2020 Batangas July 20 – 21, A Practical Guide for Psychologists and Tagaytay City 2018 Psychometricians Seminar Workshop PROFESSIONAL REFERENCES JOEVELL P. JOVELLANO, EdL, CSASS Vice President for Academic Affairs Tanauan City College WILMA WENG P. CASALME, PhD Vice President for Administration and Finance Tanauan City College JESSICA R. PLATON, RPm