คู่มือวิชาการ แนวทางการควบคุมกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

๙๔ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ๔.๕ กฎหมายแรงงาน กฎหมายแรงงาน หมายถงึ กฎหมายทบี่ ญั ญตั ถิ งึ สทิ ธแิ ละหนา ทข่ี องนายจา ง ลูกจาง องคกรของนายจางและองคการของลูกจาง รวมท้ังมาตรการท่ีกําหนดให นายจาง ลูกจางและองคกรดังกลาวตองปฏิบัติตอกันและตอรัฐ ท้ังน้ี เพ่ือให การจา งงาน การใชแ รงงาน การประกอบกจิ การ และความสมั พนั ธร ะหวา งนายจา ง และลูกจางเปนไปโดยเหมาะสม ในการประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพตามพระราชบัญญัติ การสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ น้ัน ยอมมีการจางลูกจางเพ่ือเปนผูปฏิบัติงานหรือ เปนผูใหบริการสําหรับกิจการบางประเภท ซ่ึงจะตองปฏิบัติใหเปนไปตามกฎหมาย แรงงานท่ีเกี่ยวของดวย โดยกฎหมายแรงงานของประเทศไทยที่ใชบังคับอยูใน ปจจุบันมีอยูหลายฉบับและท่ีสําคัญ ไดแก พระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ และที่แกไขเพิ่มเติม กฎหมายคุมครองแรงงานเปนกฎหมายที่บัญญัติ ถึงสิทธิและหนาที่ระหวางนายจางและลูกจาง เพ่ือประโยชนในการคุมครองลูกจาง อยางเหมาะสม โดยพระราชบัญญัตินี้มีขอบเขตการใชบังคับแกนายจาง ลูกจาง ในการจางงานทุกราย ไมวาจะประกอบกิจการประเภทใด และไมวาจะมีจํานวน ลูกจางเทาใด ยกเวนมิใชบังคับกับนายจาง หรือกิจการตามท่ีบัญญัติไวในมาตรา ๔ คือ (๑) ราชการสวนกลางราชการสวนภูมิภาคและราชการสวนทองถ่ิน (๒) รัฐวิสาหกิจ ตามกฎหมายวาดวยแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ (๓) นายจางประเภท ทไ่ี ดก าํ หนดไวใ นกฎกระทรวง ซง่ึ จะไมใ ชบ งั คบั ตามกฎหมายทง้ั ฉบบั หรอื บางสว นกไ็ ด

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ๙๕ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ดังนั้นในกรณีการประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพเกี่ยวกับอาหาร เครอื่ งดม่ื นาํ้ ดมื่ ฯ ทงั้ ๒๔ ประเภท ตามพระราชบญั ญตั กิ ารสาธารณสขุ พ.ศ. ๒๕๓๕ ท่ีมีการจางลูกจางเพ่ือปฏิบัติงาน เจาพนักงานทองถิ่นหรือผูซ่ึงไดรับแตงต้ัง จากเจาพนักงานทองถ่ินควรใหคําแนะนํากับนายจางในการปฏิบัติใหเปนไป ตามกฎหมายคุมครองแรงงานดวย หรือในกรณีท่ีพบวา การกระทําของนายจาง อาจขัดแยงหรือปฏิบัติไมเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคุมครองแรงงาน ใหประสานไปยังกรมสวัสดิการและคุมครองแรงงานหรือสํานักงานสวัสดิการ และคุมครองแรงงานจังหวัดในทองท่ีท่ีสถานประกอบกิจการ ต้ังอยูเพ่ือดําเนินการ ตรวจสอบสถานประกอบกิจการรวมกันก็ได ๔.๖ กฎหมายวาดวยความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอมในการ ทํางาน • เจตนารมณของกฎหมาย มีวัตถุประสงคเพื่อวางมาตรการควบคุม กํากับ ดูแล และบริหารจัดการ ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดลอมในการทํางานใหแกลูกจาง ซ่ึงเปนทรัพยากรบุคคลอันเปนกําลังสําคัญของชาติใหมีคุณภาพชีวิตที่ดีมี ความปลอดภยั ในการทาํ งานสอดคลอ งกบั สภาวการณใ นปจ จบุ นั ทมี่ กี ารนาํ เทคโนโลยี เครอื่ งมอื เครอ่ื งจกั รอปุ กรณ สารเคมแี ละสารเคมอี นั ตรายมาใชใ นกระบวนการผลติ การกอสราง และบริการ สงผลกระทบตอผูใชแรงงานในดานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอมในการทํางาน และกอใหเกิดอันตรายจาก การทํางานจนถึงแกบาดเจ็บ ทุพพลภาพ พิการ เสียชีวิต หรือเกิดโรคอันเน่ืองจาก การทํางานซึ่งนับวันมีอัตราเพ่ิมสูงขึ้นและทวีความรุนแรงข้ึน

๙๖ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ดงั นนั้ ในกรณกี ารประกอบกจิ การทเ่ี ปน อนั ตรายตอ สขุ ภาพเกย่ี วกบั อาหาร เคร่ืองดื่ม น้ําดื่มฯ ทั้ง ๒๔ ประเภท ตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ ท่ีมีการจางลูกจางเพ่ือปฏิบัติงาน เจาพนักงานทองถิ่น หรือผูซึ่ง ไดรับแตงตั้งจากเจาพนักงานทองถิ่นควรใหคําแนะนํากับนายจางในการ ปฏบิ ตั ใิ หเ ปน ไปตามกฎหมายวา ดว ยความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ ม ในการทํางานดวย ในกรณีที่พบวาการกระทําของนายจางอาจขัดแยงหรือปฏิบัติ ไมเ ปน ไปตามกฎหมายความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ มในการทาํ งาน ใหประสานไปยังสํานักความปลอดภัยแรงงาน กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน หรือสํานักงานสวัสดิการและคุมครองแรงงานจังหวัดในทองท่ีที่สถานประกอบ กิจการตั้งอยู เพ่ือดําเนินการตรวจสอบสถานประกอบกิจการรวมกันก็ได ๔.๗ กฎหมายวาดวยการทํางานของคนตางดาว “คนตา งดา ว” ตามพระราชบญั ญตั กิ ารทาํ งานของคนตา งดา ว พ.ศ. ๒๕๕๑ หมายความวา บุคคลธรรมดาซ่ึงไมมีสัญชาติไทย โดยหลักสําคัญในพระราชบัญญัติ การทํางานของคนตางดาว คือ หามมิใหคนตางดาวทํางานใดนอกจากงาน ตามที่กําหนดในกฎกระทรวง (มาตรา ๗) และไดรับใบอนุญาตจากนายทะเบียน เวนแตคนตางดาวซึ่งเขามาในราชอาณาจักรเปนการชั่วคราวตามกฎหมายวาดวย คนเขาเมืองเพ่ือทํางานอันจําเปนและเรงดวนท่ีมีระยะเวลาทํางานไมเกินสิบหาวัน แตค นตา งดา วจะทาํ งานนนั้ ไดเ มอ่ื ไดม หี นงั สอื แจง ใหน ายทะเบยี นทราบ (มาตรา ๔) และมีบทบัญญัติ หามมิใหบุคคลใดรับคนตางดาวเขาทํางาน เวนแตคนตางดาว ซึ่งมีใบอนุญาตทํางานกับตนเพ่ือทํางานตามประเภทหรือ ลักษณะงานที่ระบุ ไวในใบอนุญาต ณ ทองท่ีหรือสถานที่ที่ระบุไวในใบอนุญาต

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๙๗ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ดังน้ัน ในกรณีท่ีเจาพนักงานทองถ่ินตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสุข พบวาผูประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพเก่ียวกับอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืมฯ ทั้ง ๒๔ ประเภท อาจเขาขายการกระทําความผิดเกี่ยวกับกฎหมายวา ดวยการทํางานของคนตางดาวใหประสานไปยังหนวยงานรับผิดชอบคือกรมการ จัดหางานเพ่ือดําเนินการตรวจสอบตามอํานาจหนาท่ีตอไป หรือผูประกอบการ ที่มีลูกจางหรือคนงานเปนคนตางดาวก็ตองปฏิบัติใหถูกตองตามกฎหมายวาดวย การทํางานของคนตางดาว

๙๘ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ๔.๘ พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒ กิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพเกี่ยวกับอาหาร เครื่องดื่ม น้ําด่ืมฯ ทั้ง ๒๔ ประเภท มีกฎหมายที่เกี่ยวของเฉพาะ อาทิเชน พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒ เปนกฎหมายท่ีควบคุมคุณภาพของอาหาร โดยมุงคุมครองผูบริโภค เปน สาํ คญั ซงึ่ วธิ กี ารในการควบคมุ จะเนน ไปทเ่ี รอื่ งของการขออนญุ าต การตรวจสอบ การขึ้นทะเบียน รวมท้ังในเรื่องของการโฆษณาเก่ียวกับอาหาร โดยกําหนด ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุขมีอํานาจประกาศในราชกิจจานุเบกษา เก่ียวกับการกําหนดอาหารควบคุมเฉพาะ กําหนดคุณภาพหรือมาตรฐานของ อาหาร ตลอดจนหลักเกณฑ เงื่อนไขและวิธีการผลิตเพ่ือจําหนาย หรือนําเขา เพื่อจําหนาย นอกจากนี้ยังรวมถึงการกําหนดเก่ียวกับอัตราสวนของวัตถุที่ใชเปน สวนผสมอาหาร การใชวัตถุเจือปนในอาหาร มาตรฐานของภาชนะบรรจุอาหาร การผลิตและการเก็บรักษาอาหาร ตลอดจนหลักเกณฑและวิธีการโฆษณาในฉลาก ซ่ึงผูประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพที่เก่ียวกับอาหาร จะตองปฏิบัติ ใหถูกตองตามกฎหมายวาดวยอาหารดวย

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ๙๙ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ภาคผนวก



คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ๑๐๑ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง กิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ --------------------------------- โดยท่ีเห็นเปนการสมควรแกไขและปรับปรุงรายช่ือกิจการที่เปนอันตราย ตอสุขภาพ ใหสอดคลอง และเหมาะสมกับสภาวการณในปจจุบัน อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๕ และมาตรา ๓๑ แหงพระราชบัญญัติ การสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ อันเปนกฎหมายท่ีมีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับ การจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลบัญญัติใหกระทําไดโดยอาศัยอํานาจตาม บทบัญญัติแหงกฎหมาย รัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุขโดยคําแนะนํา ของคณะกรรมการสาธารณสุขจึงออกประกาศไว ดังตอไปน้ี ขอ ๑ ใหยกเลิก ๑.๑ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ท่ี ๕/๒๕๓๘ เรื่อง กิจการ ที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ลงวันท่ี ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๓๘ ๑.๒ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง กิจการท่ีเปนอันตราย ตอสุขภาพ (ฉบับที่ ๔) ลงวันที่ ๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ ๑.๓ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง กิจการที่เปนอันตราย ตอสุขภาพ (ฉบับท่ี ๕) ลงวันที่ ๒๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ ๑.๔ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง กิจการที่เปนอันตราย ตอสุขภาพ (ฉบับที่ ๖) ลงวันท่ี ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒ ขอ ๒ ประกาศฉบับน้ีใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป

๑๐๒ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ขอ ๓ ใหกิจการดังตอไปนี้เปนกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ๑. กิจการที่เก่ียวกับสัตวเล้ียง (๑) การเพาะพันธุ เลี้ยง และการอนุบาลสัตวทุกชนิด (๒) การประกอบกิจการเล้ียง รวบรวมสัตว หรือธุรกิจอื่นใด อันมีลักษณะทํานองเดียวกัน เพ่ือใหประชาชนเขาชมหรือเพื่อประโยชนของ กิจการน้ัน ทั้งน้ี ไมวาจะมีการเรียกเก็บคาดูหรือคาบริการในทางตรง หรือทางออม หรือไมก็ตาม ๒. กิจการที่เก่ียวกับสัตวและผลิตภัณฑ (๑) การฆา หรือชําแหละสัตว ยกเวนในสถานที่จําหนายอาหาร เรขาย หรือขายในตลาด (๒) การหมัก ฟอก ตาก หรือสะสมหนังสัตว ขนสัตว (๓) การสะสมเขา กระดูก หรือช้ินสวนสัตวที่ยังมิไดแปรรูป (๔) การเค่ียวหนัง เอ็น หรือไขสัตว (๕) การผลิตส่ิงของเครื่องใชหรือผลิตภัณฑอื่น ๆ จากเปลือก กระดอง กระดูกเขา หนังขนสัตวหรือสวนอ่ืน ๆ ของสัตวดวยการตม นึ่ง ตาก เผาหรือกรรมวิธีใด ๆ ซึ่งมิใชเพื่อเปนอาหาร (๖) การผลิต โม ปน บด ผสม บรรจุ สะสม หรือกระทําอ่ืนใด ตอสัตวหรือพืชหรือสวนหนึ่งสวนใดของสัตวหรือพืชเพื่อเปนอาหารสัตวหรือ สวนประกอบของอาหารสัตว (๗) การผลิต แปรรูป สะสม หรือลางคร่ัง ๓. กิจการที่เก่ียวกับอาหาร เครื่องดื่ม น้ําด่ืม ยกเวนในสถานที่ จําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๐๓ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน (๑) การผลติ สะสม หรอื แบง บรรจุ นา้ํ พรกิ แกง นา้ํ พรกิ ปรงุ สาํ เรจ็ เตาเจ้ียว ซีอ๊ิว น้ําจิ้ม หรือซอสปรุงรสชนิดตาง ๆ (๒) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมัก ดอง จากสัตว ไดแก ปลารา ปลาเจา กุงเจา ปลาสม ปลาจอม แหนม หมํ่า ไสกรอก กะป นํ้าปลา หอยดอง นํ้าเคย นํ้าบูดู ไตปลา หรือผลิตภัณฑอื่น ๆ ท่ีคลายคลึงกัน (๓) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมัก ดอง แชอ่ิม จากผัก ผลไม หรือพืชอยางอื่น (๔) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารจากพืชหรือสัตว โดยการตาก บด นึ่ง ตม ตุน เค่ียว กวน ฉาบ ทอด อบ รมควัน ปง ยาง เผา หรือวิธีอื่นใด (๕) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุลูกชิ้น (๖) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ เสนหมี่ ขนมจีน กวยเตี๋ยว เตาฮวย เตาหู วุนเสน เก้ียมอี๋ เนื้อสัตวเทียม หรือผลิตภัณฑอื่นๆ ท่ีคลายคลึงกัน (๗) การผลิตบะหมี่ มักกะโรนี สปาเกตต้ี พาสตา หรือผลิตภัณฑ อ่ืน ๆ ที่คลายคลึงกัน (๘) การผลติ ขนมปง สด ขนมปง แหง จนั อบั ขนมเปย ะ ขนมอบอนื่ ๆ (๙) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ นํ้านม หรือผลิตภัณฑจาก นํ้านมสัตว (๑๐) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ เนย เนยเทียม เนยผสม ผลิตภัณฑเนย ผลิตภัณฑเนยเทียม และผลิตภัณฑเนยผสม (๑๑) การผลิตไอศกรีม

๑๐๔ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๑๒) การค่ัว สะสม หรือแบงบรรจุกาแฟ (๑๓) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ ใบชาแหง ชาผง หรือ เครื่องดื่มชนิดผงอ่ืน ๆ (๑๔) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ เอทิลแอลกอฮอล สุรา เบียร ไวน น้ําสมสายชู ขาวหมาก น้ําตาลเมา (๑๕) การผลติ นา้ํ กลนั่ นา้ํ บรโิ ภค นา้ํ ดมื่ จากเครอ่ื งจาํ หนา ยอตั โนมตั (๑๖) การผลิต สะสม แบงบรรจุ หรือขนสงน้ําแข็ง (๑๗) การผลติ สะสม หรอื แบง บรรจุ นาํ้ อดั ลม นา้ํ หวาน นาํ้ โซดา น้ําจากพืช ผัก ผลไม เคร่ืองดื่มชนิดตาง ๆ บรรจุกระปอง ขวดหรือภาชนะอื่นใด (๑๘) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารบรรจุกระปอง ขวด หรือภาชนะอื่นใด (๑๙) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ ผงชูรส หรือสารปรุงแตง อาหาร (๒๐) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ น้ําตาล น้ําเชื่อม (๒๑) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุแบะแซ (๒๒) การแกะ ตัดแตง ลางสัตวน้ํา ที่ไมใชเปนสวนหน่ึงของ กิจการหองเย็น (๒๓) การประกอบกิจการหองเย็นแชแข็งอาหาร (๒๔) การเก็บ การถนอมอาหารดวยเครื่องจักร

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ๑๐๕ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ๔. กิจการที่เก่ียวกับยา เวชภัณฑ อุปกรณการแพทย เคร่ืองสําอาง ผลิตภัณฑทําความสะอาด (๑) การผลิต โม บด ผสม หรือบรรจุยา (๒) การผลิต บรรจุยาสีฟน แชมพู ผาเย็น กระดาษเย็น เคร่ืองสําอาง รวมทั้งสบูท่ีใชกับรางกาย (๓) การผลิต บรรจุสําลี ผลิตภัณฑจากสําลี (๔) การผลิตผาพันแผล ผาปดแผล ผาอนามัย ผาออมสําเร็จรูป (๕) การผลติ ผงซกั ฟอก สบู นา้ํ ยาทาํ ความสะอาด หรอื ผลติ ภณั ฑ ทําความสะอาดตาง ๆ ๕. กิจการที่เก่ียวกับการเกษตร (๑) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุน้ํามันจากพืช (๒) การลาง อบ รม หรือสะสมยางดิบ (๓) การผลิต หรือแบงบรรจุแปงมันสําปะหลัง แปงสาคู แปง จากพืชหรือแปงอ่ืน ๆ ในทํานองเดียวกัน (๔) การสีขาว นวดขาวดวยเคร่ืองจักร หรือแบงบรรจุขาวดวย วิธีใดๆ ก็ตาม (๕) การผลิตยาสูบ (๖) การขัด กะเทาะ หรือบดเมล็ดพืช

๑๐๖ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๗) การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุปุยหรือวัสดุท่ีนําไปผลิตปุย (๘) การผลิตเสนใยจากพืช (๙) การตาก สะสม ขนถายผลิตผลของมันสําปะหลัง ขาวเปลือก ออย ขาวโพด ๖. กิจการที่เก่ียวกับโลหะหรือแร (๑) การผลิตภาชนะ เครื่องประดับ เคร่ืองมือ อุปกรณ หรือ เคร่ืองใชตาง ๆ ดวยโลหะหรือแร (๒) การถลุงแร การหลอม หรือหลอโลหะทุกชนิด ยกเวนกิจการ ที่ไดรับใบอนุญาตใน ๖ (๑) (๓) การกลึง เจาะ เชื่อม ตี ตัด ประสาน รีด หรืออัดโลหะ ดวยเคร่ืองจักร หรือกาซ หรือไฟฟา ยกเวนกิจการที่ไดรับใบอนุญาตใน ๖ (๑) (๔) การเคลอื บ ชบุ โลหะดว ยตะกวั่ สงั กะสี ดบี กุ โครเมยี ม นกิ เกลิ หรือโลหะอื่นใด ยกเวนกิจการที่ไดรับใบอนุญาตใน ๖ (๑) (๕) การขัด ลางโลหะดวยเครื่องจักร หรือสารเคมี ยกเวนกิจการ ท่ีไดรับใบอนุญาตใน ๖ (๑) (๖) การทําเหมืองแร สะสม แยก คัดเลือก หรือลางแร ๗. กิจการที่เก่ียวกับยานยนต เคร่ืองจักรหรือเคร่ืองกล (๑) การตอ ประกอบ เคาะ ปะผุ พนสี หรือพนสารกันสนิม ยานยนต (๒) การผลิตยานยนต เครื่องจักร หรือเครื่องกล

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ๑๐๗ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๓) การซอม การปรับแตงเคร่ืองยนต เครื่องจักร เคร่ืองกล ระบบไฟฟา ระบบปรับอากาศ หรืออุปกรณที่เปนสวนประกอบของยานยนต เครื่องจักร หรือเครื่องกล (๔) การประกอบธรุ กจิ เกย่ี วกบั ยานยนต เครอ่ื งจกั รหรอื เครอ่ื งกล ซึ่งมีไวบริการ หรือจําหนาย และในการประกอบธุรกิจน้ันมีการซอมหรือปรับปรุง ยานยนตเครื่องจักรหรือเครื่องกลดังกลาวดวย (๕) การลาง ขัดสี เคลือบสี หรืออัดฉีดยานยนต (๖) การผลิต สะสม จําหนาย ซอม หรืออัดแบตเตอร่ี (๗) การจาํ หนาย ซอม ปะ เช่ือมยางยานยนต หรอื ตัง้ ศูนยถว งลอ (๘) การผลิต ซอม ประกอบ หรืออัดผาเบรก ผาคลัตช (๙) การสะสม การซอมเคร่ืองกล เคร่ืองจักรเกาหรืออุปกรณ ท่ีเปนสวนประกอบของยานยนต เครื่องจักร หรือเครื่องกลเกา ๘. กิจการที่เกี่ยวกับไมหรือกระดาษ (๑) การผลิตไมขีดไฟ (๒) การเล่ือย ซอย ขัด ไส เจาะ ขุดรอง ทําค้ิว หรือตัดไมดวย เครื่องจักร (๓) การผลิต พน ทาสารเคลือบเงา หรือสี แตงสําเร็จสิ่งของ เครื่องใช หรือผลิตภัณฑจากไม หวาย ชานออย (๔) การอบไม (๕) การผลิต สะสม แบงบรรจุธูป

๑๐๘ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๖) การผลิตส่ิงของ เครื่องใช เคร่ืองเขียน หรือผลิตภัณฑอื่นใด ดวยกระดาษ (๗) การผลิตกระดาษชนิดตาง ๆ (๘) การเผาถาน หรือสะสมถาน ๙. กิจการที่เก่ียวกับการบริการ (๑) การประกอบกจิ การสปาเพอ่ื สขุ ภาพ เวน แตเ ปน การใหบ รกิ าร ในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล (๒) การประกอบกิจการอาบ อบ นวด (๓) การประกอบกจิ การนวดเพอ่ื สขุ ภาพ เวน แตเ ปน การใหบ รกิ าร ทไ่ี ดร บั ใบอนญุ าตใน ๙ (๑) หรอื ในสถานพยาบาลตามกฎหมายวา ดว ยสถานพยาบาล (๔) การประกอบกิจการสถานที่อาบน้ํา อบไอนํ้า อบสมุนไพร เวนแตเปนการใหบริการท่ีไดรับใบอนุญาตใน ๙ (๑) หรือในสถานพยาบาลตาม กฎหมายวาดวยสถานพยาบาล (๕) การประกอบกิจการโรงแรม สถานที่พักที่มิใชโรงแรมท่ีจัดไว เพ่ือใหบริการพักช่ัวคราวสําหรับคนเดินทางหรือบุคคลอื่นใดโดยมีคาตอบแทน หรือกิจการอื่นในทํานองเดียวกัน (๖) การประกอบกิจการหอพัก อาคารชุดใหเชา หองเชา หรือ หองแบงเชาหรือกิจการอ่ืนในทํานองเดียวกัน (๗) การประกอบกิจการโรงมหรสพ (๘) การจัดใหมีมหรสพ การแสดงดนตรี เตนรํา รําวง รองเง็ง ดิสโกเทก คาราโอเกะ หรือตูเพลง หรือการแสดงอ่ืน ๆ ในทํานองเดียวกัน

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ๑๐๙ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน (๙) การประกอบกิจการสระวายน้ํา หรือกิจการอ่ืน ๆ ในทํานอง เดียวกัน เวนแตเปนการใหบริการท่ีไดรับใบอนุญาตใน ๙ (๑) (๑๐) การประกอบกิจการการเลนสเกต หรือ โรลเลอรเบลด หรือการเลนอ่ืน ๆ ในทํานองเดียวกัน (๑๑) การประกอบกิจการเสริมสวย หรือแตงผม เวนแตกิจการ ท่ีอยูในบังคับตามกฎหมายวาดวยการประกอบวิชาชีพเวชกรรม (๑๒) การประกอบกิจการสถานที่ออกกําลังกาย (๑๓) การประกอบกิจการใหบริการควบคุมนํ้าหนัก (๑๔) การประกอบกิจการสวนสนุก โบวลิ่ง หรือตูเกม (๑๕) การประกอบกิจการใหบริการคอมพิวเตอร (๑๖) การประกอบกิจการสนามกอลฟ หรือสนามฝกซอมกอลฟ (๑๗) การประกอบกิจการหองปฏิบัติการทางการแพทย การสาธารณสุข วิทยาศาสตร หรือส่ิงแวดลอม (๑๘) การประกอบกิจการสักผิวหนัง หรือเจาะสวนหนึ่งสวนใด ของรางกาย (๑๙) การประกอบกิจการใหบริการเล้ียงและดูแลเด็กท่ีบานของ ผูรับบริการ (๒๐) การประกอบกิจการใหบริการดูแลผูสูงอายุที่บานของ ผูรับบริการ (๒๑) การประกอบกจิ การใหบ รกิ ารสปา อาบนา้ํ ตดั ขน รบั เลย้ี ง หรือรับฝากสัตวช่ัวคราว

๑๑๐ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ๑๐. กิจการท่ีเก่ียวกับส่ิงทอ (๑) การปนดาย กรอดาย ทอผาดวยเคร่ืองจักร หรือทอผา ดวยก่ีกระตุก (๒) การสะสมปอ ปาน ฝาย นุน หรือใยสังเคราะห (๓) การปนฝาย นุน ใยสังเคราะหดวยเคร่ืองจักร (๔) การทอเสื่อ กระสอบ พรม หรือส่ิงทออื่น ๆ ดวยเคร่ืองจักร (๕) การเย็บ ปกผา หรือส่ิงทออื่น ๆ ดวยเครื่องจักร (๖) การพิมพผา และสิ่งทออ่ืน ๆ (๗) การซัก อบ รีด หรืออัดกลีบผาดวยเครื่องจักร (๘) การยอม ฟอก กัดสีผาหรือสิ่งทออ่ืน ๆ ๑๑. กิจการท่ีเก่ียวกับหิน ดิน ทราย ซีเมนต หรือวัตถุท่ีคลายคลึง (๑) การผลิตภาชนะดินเผาหรือผลิตภัณฑดินเผา (๒) การระเบิด โม บด หรือยอยหิน ดวยเคร่ืองจักร (๓) การผลิตสิ่งของ เครื่องใชหรือผลิตภัณฑอ่ืน ๆ ดวยซีเมนต หรือวัตถุท่ีคลายคลึง (๔) การสะสม ผสมซีเมนต หิน ดิน ทราย วัสดุกอสราง รวมทั้ง การขุด ตัก ดูด โม บด หรือยอย ดวยเครื่องจักร ยกเวนกิจการที่ไดรับใบอนุญาต ใน ๑๑ (๒) (๕) การเจียระไนเพชร พลอย หิน หรือกระจก หรือวัตถุที่ คลายคลึง

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๑๑๑ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๖) การเล่ือย ตัด หรือประดิษฐหินเปนส่ิงของ เคร่ืองใช หรือ ผลิตภัณฑตางๆ (๗) การผลิตชอลก ปูนปลาสเตอร ปูนขาว ดินสอพอง หรือ เผาหินปูน (๘) การผลิตผลิตภัณฑตาง ๆ ท่ีมีแรใยหินเปนสวนประกอบ หรือสวนผสม (๙) การผลิต ตัด บดกระจกหรือผลิตภัณฑแกว (๑๐) การผลิตกระดาษทราย หรือผาทราย (๑๑) การผลิตใยแกว หรือผลิตภัณฑจากใยแกว (๑๒) การลาง การขัดดวยการพนทรายลงบนพื้นผิวกระจก แกว หิน หรือวัตถุอื่นใดยกเวนกิจการที่ไดรับใบอนุญาตใน ๖ (๕) ๑๒. กิจการที่เกี่ยวกับปโตรเลียม ปโตรเคมี ถานหิน ถานโคก และ สารเคมีตาง ๆ (๑) การผลิต สะสม บรรจุ หรือขนสงกรด ดาง สารออกซิไดซ หรือสารตัวทําละลาย (๒) การผลิต สะสม บรรจุ หรือขนสงกาซ (๓) การผลิต สะสม กล่ัน หรือขนสงปโตรเลียมหรือผลิตภัณฑ ปโตรเลียม (๔) การผลิต สะสม หรือขนสงถานหิน หรือถานโคก (๕) การพนสี ยกเวนกิจการท่ีไดรับใบอนุญาตใน ๗ (๑)

๑๑๒ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน (๖) การผลติ สงิ่ ของเครอ่ื งใชห รอื ผลติ ภณั ฑด ว ยยางเทยี ม พลาสตกิ เซลลูลอยด เบเกอรไลท หรือวัตถุที่คลายคลึง (๗) การโม สะสม หรือบดชัน (๘) การผลิตสีหรือน้ํามันผสมสี (๙) การผลิต ลางฟลมรูปถายหรือฟลมภาพยนตร (๑๐) การเคลือบ ชุบวัตถุดวยพลาสติก เซลลูลอยด เบเกอรไลท หรือวัตถุที่คลายคลึง (๑๑) การผลิตพลาสติก เซลลูลอยด เบเกอรไลท หรือวัตถุ ที่คลายคลึง (๑๒) การผลิต หรือบรรจุสารเคมีดับเพลิง (๑๓) การผลิตน้ําแข็งแหง (๑๔) การผลิต สะสม ขนสงดอกไมเพลิง หรือสารเคมีอันเปน สวนประกอบในการผลิตดอกไมเพลิง (๑๕) การผลิตเชลแล็ก หรือสารเคลือบเงา (๑๖) การผลิต สะสม บรรจุ ขนสงสารกําจัดศัตรูพืชหรือพาหะ นําโรค (๑๗) การผลิต สะสม หรือบรรจุกาว ๑๓. กิจการอื่น ๆ (๑) การพิมพหนังสือหรือส่ิงพิมพอ่ืนที่มีลักษณะเดียวกันดวย เคร่ืองจักร (๒) การผลิต ซอมเคร่ืองอิเล็กทรอนิกส เครื่องไฟฟา อุปกรณ อิเล็กทรอนิกส หรืออุปกรณไฟฟา

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ๑๑๓ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน (๓) การผลิตเทียน หรือเทียนไข หรือวัตถุท่ีคลายคลึง (๔) การพิมพแบบ พิมพเขียว หรือถายเอกสาร (๕) การสะสมวัตถุหรือส่ิงของท่ีชํารุด ใชแลวหรือเหลือใช (๖) การประกอบกิจการโกดังสินคา (๗) การลา งขวด ภาชนะหรอื บรรจภุ ณั ฑท ใ่ี ชแ ลว เพอ่ื นาํ ไปใชใ หม หรือแปรสภาพเปนผลิตภัณฑใหม (๘) การพิมพ เขียน พนสี หรือวิธีอื่นใดลงบนวัตถุที่มิใชสิ่งทอ (๙) การประกอบกิจการทาเทียบเรือประมง สะพานปลา หรือ แพปลา (๑๐) การบรรจุหีบหอสินคาโดยใชเคร่ืองจักร (๑๑) การใหบริการควบคุมปองกันและกําจัดแมลง หรือสัตว พาหะนําโรค (๑๒) การผลิตส่ิงของ เครื่องใช หรือผลิตภัณฑจากยาง (๑๓) การผลิต สะสม หรือขนสงไบโอดีเซลและเอทานอล ประกาศ ณ วันท่ี ๓ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๘ ศาสตราจารยรัชตะ รัชตะนาวิน รัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุข ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๓๒ ตอนพิเศษ ๑๖๕ ง วันที่ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘



คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๑๕ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน กฎกระทรวง ควบคุมสถานประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ พ.ศ. ๒๕๖๐ -------------------------------------------------- อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๕ วรรคหน่ึง และมาตรา ๖ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติ การสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ รัฐมนตรีวาการกระทรวง สาธารณสุขโดยคําแนะนําของคณะกรรมการสาธารณสุขออกกฎกระทรวงไว ดังตอไปนี้ ขอ ๑ ใหยกเลิกกฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และมาตรการ ในการควบคุม สถานประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ พ.ศ. ๒๕๔๕ ขอ ๒ ในกฎกระทรวงนี้ “สถานประกอบกิจการ” หมายความวา สถานท่ีที่ใชในการประกอบกิจการ ท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขท่ีออกตามความใน มาตรา ๓๑ “ผูดําเนินกิจการ” หมายความวา เจาของ หรือผูซ่ึงรับผิดชอบในการ ดําเนินการของสถานประกอบกิจการนั้น “ผูปฏิบัติงาน” หมายความวา ผูปฏิบัติงานในสถานประกอบกิจการ “มลพิษทางเสียง” หมายความวา สภาวะของเสียงอันเกิดจากการประกอบ กิจการของสถานประกอบกิจการที่ทําใหมีผลกระทบหรืออาจมีผลกระทบตอ สุขภาพอนามัยของประชาชน “มลพิษทางอากาศ” หมายความวา สภาวะของอากาศอันเกิดจากการ ประกอบกิจการของสถานประกอบกิจการที่ทําใหมีผลกระทบหรืออาจมีผลกระทบ ตอสุขภาพอนามัยของประชาชน

๑๑๖ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน “มลพิษทางนํ้า” หมายความวา สภาวะของน้ําท้ิงอันเกิดจากการประกอบ กิจการของสถานประกอบกิจการที่ทําใหมีผลกระทบหรืออาจมีผลกระทบตอ สุขภาพอนามัยของประชาชน “มลพิษทางแสง” หมายความวา สภาวะของแสงอันเกิดจากการประกอบ กิจการของสถานประกอบกิจการท่ีทําใหมีผลกระทบหรืออาจมีผลกระทบตอ สุขภาพอนามัยของประชาชน “มลพิษทางความรอน” หมายความวา สภาวะของความรอนอันเกิดจาก การประกอบกิจการของสถานประกอบกิจการที่ทําใหมีผลกระทบหรืออาจมี ผลกระทบตอสุขภาพอนามัยของประชาชน “มลพษิ ทางความสั่นสะเทอื น” หมายความวา สภาวะของความส่นั สะเทือน อันเกิดจากการประกอบกิจการของสถานประกอบกิจการที่ทําใหมีผลกระทบหรือ อาจมีผลกระทบตอสุขภาพอนามัยของประชาชน “ของเสียอันตราย” หมายความวา มูลฝอย ส่ิงปฏิกูล นํ้าเสีย อากาศเสีย มลสาร หรือสิ่งอ่ืนใดที่ปนเปอนสารพิษอันเกิดจากการประกอบกิจการของ สถานประกอบกิจการท่ีทําใหมีผลกระทบหรืออาจมีผลกระทบตอสุขภาพอนามัย ของประชาชน “วัตถุอันตราย” หมายความวา วัตถุอันตรายตามกฎหมายวาดวยวัตถุ อันตราย ขอ ๓ ใหสถานประกอบกิจการปฏิบัติใหเปนไปตามคามาตรฐานมลพิษ ทางเสียง มลพิษทางอากาศ มลพิษทางน้ํา มลพิษทางแสง มลพิษทางความรอน และมลพิษทางความส่ันสะเทือนตามท่ีรัฐมนตรีประกาศกําหนดโดยคําแนะนํา ของคณะกรรมการและประกาศในราชกิจจานุเบกษา

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๑๗ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ค่ามาตรฐานมลพษิ ตามวรรคหนง่ึ ใหน าํ คา มาตรฐานตามกฎหมายทเ่ี กย่ี วขอ ง มาประกอบการพิจารณาในการออกประกาศกําหนดดวย ขอ ๔ สถานประกอบกิจการประเภทใดจําเปนตองมีมาตรการในการ ควบคุมกํากับดูแลกิจการหรือการดําเนินการในเรื่องท่ีเปนรายละเอียดทางดาน เทคนิควิชาการหรือเปนเรื่องท่ีตองมีการเปล่ียนแปลงรวดเร็วตามสภาพสังคม ใหสถานประกอบกิจการนั้นปฏิบัติใหเปนไปตามหลักเกณฑที่รัฐมนตรีประกาศ กําหนดโดยคําแนะนําของคณะกรรมการและประกาศในราชกิจจานุเบกษา ขอ ๕ ผดู าํ เนนิ กจิ การในสถานประกอบกจิ การประเภททรี่ าชการสว นทอ งถนิ่ ไดออกขอกําหนดของทองถิ่นกําหนดใหเปนกิจการท่ีตองควบคุมและมีผลใชบังคับ ในทองถ่ินนั้นแลวตองปฏิบัติใหเปนไปตามกฎกระทรวงนี้ สถานประกอบกิจการที่ตั้งอยูในทองท่ีท่ีกฎหมายวาดวยการผังเมืองหรือ กฎหมายวาดวยการควบคุมอาคารมีผลใชบังคับ สถานประกอบกิจการที่เปน โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานหรือสถานประกอบกิจการท่ีมีการประกอบ กิจการเก่ียวกับวัตถุอันตราย ตองปฏิบัติตามกฎหมายวาดวยการนั้นและกฎหมาย อ่ืนที่เกี่ยวของดวย แลวแตกรณี

๑๑๘ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน หมวด ๑ สถานท่ีต้ัง ลักษณะอาคาร และการสุขาภิบาล ----------------------------------- ขอ ๖ สถานประกอบกิจการตองต้ังอยูหางจากศาสนสถาน โรงพยาบาล สถานศึกษา สถานเล้ียงเด็ก สถานดูแลผูสูงอายุหรือผูปวยพักฟนหรือผูพิการ หรือ สถานท่ีอื่นใดที่ตองมีการคุมครองสุขภาพของประชาชนเปนพิเศษ ซึ่งจะตอง ไมอยูในระยะที่อาจสงผลกระทบตอสุขภาพของประชาชนหรือตองจัดใหมีระบบ ปองกันผลกระทบตอสุขภาพของประชาชนที่มีประสิทธิภาพ โดยคํานึงถึงลักษณะ และประเภทของสถานประกอบกิจการ การกําหนดสถานที่อื่นใดเพ่ิมเติม การกําหนดระยะหาง และการกําหนด ใหมีระบบปองกันตามวรรคหน่ึงใหเปนไปตามที่รัฐมนตรีประกาศกําหนดโดย คําแนะนําของคณะกรรมการและประกาศในราชกิจจานุเบกษา ความในวรรคหน่ึงและวรรคสองไมใชบังคับกับสถานประกอบกิจการที่เปน โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ข้อ ๗ สถานประกอบกจิ การทมี่ อี าคารตอ งเปน อาคารทมี่ คี วามมน่ั คง แขง็ แรง และเหมาะสมทจี่ ะประกอบกจิ การทข่ี ออนญุ าตได ตามกฎหมายวา ดว ยการควบคมุ อาคารและกฎหมายอื่นท่ีเก่ียวของ ทางหนไี ฟ บนั ไดหนไี ฟ หรอื ทางออกฉกุ เฉนิ ใหม ลี กั ษณะตามกฎหมายวา ดว ย การควบคมุ อาคารและกฎหมายอนื่ ทเ่ี กย่ี วขอ ง ทง้ั นี้ ตอ งไมม สี งิ่ กดี ขวาง มแี สงสวา ง เพียงพอและมีปายหรือเครื่องหมายแสดงชัดเจน โดยทางออกฉุกเฉินตองมีไฟ สองสวางฉุกเฉินเม่ือระบบไฟฟาปกติขัดของ

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าดื่ม ๑๑๙ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ขอ ๘ สถานประกอบกิจการที่มีอาคารตองจัดใหมีระบบการจัดแสงสวาง และการระบายอากาศใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการควบคุมอาคารและ กฎหมายอ่ืนท่ีเก่ียวของ ขอ ๙ สถานประกอบกิจการท่ีมีอาคารตองมีหองนํ้าและหองสวม ตามแบบ และจํานวนท่ีกําหนดในกฎหมายวาดวยการควบคุมอาคารและกฎหมายอ่ืน ที่เกี่ยวของ และมีการดูแลรักษาความสะอาดใหอยูในสภาพท่ีถูกสุขลักษณะ เปนประจําทุกวัน ขอ ๑๐ สถานประกอบกิจการตองมีการเก็บ รวบรวม หรือกําจัดมูลฝอย ท่ีถูกสุขลักษณะ ดังน้ี (๑) มีภาชนะบรรจุ หรือภาชนะรองรับที่เหมาะสมและเพียงพอกับประเภท และปริมาณของมูลฝอย รวมทั้งมีการทําความสะอาดภาชนะบรรจุหรือภาชนะ รองรับ และบริเวณที่เก็บภาชนะนั้นอยูเสมอ (๒) ในกรณที มี่ กี ารกาํ จดั มลู ฝอยเอง ตอ งไดร บั ความเหน็ ชอบจากเจา พนกั งาน ทองถ่ินและตองดําเนินการใหถูกตองตามขอกําหนดของทองถิ่น และกฎหมาย ที่เก่ียวของ (๓) กรณีท่ีมีมูลฝอยท่ีปนเปอนสารพิษ หรือวัตถุอันตราย หรือส่ิงอื่นใด ที่อาจเปนอันตรายตอสุขภาพหรือมีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม จะตองดําเนินการ ตามกฎหมายท่ีเกี่ยวของ ขอ ๑๑ สถานประกอบกจิ การตอ งดแู ลมใิ หม นี า้ํ ทว มขงั บรเิ วณสถานประกอบ กิจการและจัดใหมีการระบายน้ําหรือการดําเนินการอยางใด ๆ ดวยวิธีที่เหมาะสม เพ่ือไมกอใหเกิดความเดือดรอนรําคาญหรือเปนอันตรายตอสุขภาพแกประชาชน ในบริเวณใกลเคียง

๑๒๐ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ในกรณีที่มีน้ําทิ้งหรือน้ําเสียเกิดขึ้นจากสถานประกอบกิจการตามวรรคหน่ึง ซึ่งการดําเนินการของสถานประกอบกิจการดังกลาวอยูภายใตบังคับแหงกฎหมาย วาดวยโรงงานหรือกฎหมายวาดวยการสงเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอม แหงชาติ สถานประกอบกิจการตองดําเนินการตามที่กฎหมายดังกลาวกําหนด ใหรัฐมนตรีโดยคําแนะนําของคณะกรรมการประกาศในราชกิจจานุเบกษา กําหนดสถานประกอบกิจการท่ีตองจัดใหมีบอดักไขมัน และกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขในการจัดใหมีบอดักไขมัน รวมทั้งมาตรฐานของบอดักไขมัน ดังกลาว ขอ ๑๒ สถานประกอบกิจการตองมีการปองกัน และกําจัดแมลงและสัตว ท่ีเปนพาหะนําโรคใหถูกตองตามหลักวิชาการ ท้ังน้ี ใหเปนไปตามหลักเกณฑที่ รัฐมนตรีประกาศกําหนดโดยคําแนะนําของคณะกรรมการและประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา ขอ ๑๓ สถานประกอบกิจการที่มีโรงอาหารหรือหองครัวที่จัดไวสําหรับ การประกอบอาหารการปรุงอาหาร หรือการสะสมอาหารสําหรับผูปฏิบัติงาน ตอ งดาํ เนนิ การใหถ กู ตอ งตามหลกั สขุ าภบิ าลอาหาร ทงั้ นี้ ตามขอ กาํ หนดของทอ งถน่ิ ขอ ๑๔ สถานประกอบกิจการตองจัดวางสิ่งของใหเปนระเบียบ เรียบรอย ปลอดภัย เปนสัดสวนและดูแลรักษาความสะอาดใหถูกตองตามสุขลักษณะและ อนามัย เพ่ือใหเกิดความปลอดภัย และไมกอใหเกิดเหตุรําคาญหรือเปนอันตราย ตอสุขภาพ

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าด่ืม ๑๒๑ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ขอ ๑๕ สถานประกอบกจิ การตอ งจดั ใหม นี าํ้ ดม่ื สะอาดทมี่ คี ณุ ภาพไมต า่ํ กวา เกณฑคุณภาพน้ําบริโภคของกรมอนามัยสําหรับผูปฏิบัติงานอยางเพียงพอทุกวัน รวมท้ังจัดใหมีภาชนะรองรับนํ้าด่ืมท่ีสะอาดและปราศจากสิ่งปนเปอนที่อาจ เปนอันตรายตอสุขภาพ และสถานท่ีตั้งน้ําด่ืมและลักษณะการนํานํ้ามาดื่มตอง ไมเกิดการปนเปอนจากส่ิงสกปรกหรือส่ิงท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ขอ ๑๖ สถานประกอบกิจการตองจัดใหมีน้ําใชที่มีปริมาณและคุณภาพ เหมาะสมตอการประกอบกิจการนั้น ๆ ทั้งน้ี ไมรวมถึงนํ้าที่ใชในกระบวนการผลิต

๑๒๒ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน หมวด ๒ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และการปองกันเหตุรําคาญ --------------------------------------- ขอ ๑๗ สถานประกอบกิจการตองมีมาตรการความปลอดภัยในการทํางาน และปฏิบัติใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดลอมในการทํางานและกฎหมายอ่ืนที่เก่ียวของ ขอ ๑๘ สถานประกอบกิจการท่ีมีการดําเนินการเก่ียวกับวัตถุอันตรายตองมี สถานท่ีท่ีปลอดภัยสําหรับเก็บรักษาวัตถุอันตราย หรือส่ิงของที่อาจกอใหเกิด อันตรายหรืออัคคีภัยไดงาย ไวโดยเฉพาะตามกฎหมายวาดวยวัตถุอันตราย และกฎหมายอื่นท่ีเกี่ยวของ ขอ ๑๙ สถานประกอบกิจการที่ผูปฏิบัติงานอาจเปรอะเปอนจากสารเคมี วตั ถอุ นั ตรายหรอื สงิ่ อนื่ ใดอนั อาจเปน อนั ตรายตอ สขุ ภาพ ตอ งจดั ใหม ที ช่ี าํ ระรา งกาย ฉุกเฉินและที่ลางตาฉุกเฉินตามความจําเปนและเหมาะสมกับคุณสมบัติของสารเคมี วัตถุอันตราย หรือส่ิงอ่ืนใดอันอาจเปนอันตรายตอสุขภาพ และขนาดของการ ประกอบกิจการตามท่ีกําหนดไวในกฎหมายวาดวยโรงงาน กฎหมายวาดวยวัตถุ อันตราย และกฎหมายอื่นที่เก่ียวของ ขอ ๒๐ สถานประกอบกิจการตองใชอุปกรณ เคร่ืองมือ หรือเคร่ืองจักร ที่มีสภาพท่ีปลอดภัยสําหรับการใชงานในสถานประกอบกิจการ และตองมีการ ติดต้ังในลักษณะที่แข็งแรง ม่ันคงและปลอดภัย โดยมีระบบปองกันอันตราย และปายคําเตือนหรือคําแนะนําในการปองกันอันตรายจากอุปกรณ เคร่ืองมือ หรือเคร่ืองจักรนั้น ท้ังน้ี การจัดวางหรือการจัดเก็บอุปกรณ เครื่องมือหรือ

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๒๓ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน เครื่องจักรตองเปนระเบียบไมกีดขวางทางเดินและการปฏิบัติงาน และตองมี การดูแล ตรวจสอบและบํารุงรักษาใหอยูในสภาพดีตลอดเวลา ขอ ๒๑ สถานประกอบกิจการตองจัดใหมีการตรวจสุขภาพผูปฏิบัติงาน ตามกฎหมายวา ดว ยความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ มในการทาํ งาน ในกรณีที่มีเหตุจําเปนเพื่อคุมครองสุขภาพผูปฏิบัติงานหรือผูท่ีอาจไดรับ ผลกระทบจากผูปฏิบัติงานในสถานประกอบกิจการ ใหรัฐมนตรีโดยคําแนะนํา ของคณะกรรมการประกาศกําหนดหลักเกณฑในการตรวจสุขภาพผูปฏิบัติงาน เพ่ิมเติมและประกาศในราชกิจจานุเบกษา ขอ ๒๒ สถานประกอบกิจการใดท่ีการประกอบกิจการอาจกอใหเกิด มลพิษทางเสียง มลพิษทางอากาศ มลพิษทางนํ้า มลพิษทางแสง มลพิษทาง ความรอน มลพิษทางความส่ันสะเทือน ของเสียอันตรายหรือมีการใชสารเคมี หรือวัตถุอันตรายจะตองดําเนินการควบคุมและปองกันมิใหเกิดผลกระทบ จนเปนเหตุรําคาญหรืออาจเปนอันตรายตอสุขภาพของผูปฏิบัติงานและผูอยูอาศัย บริเวณใกลเคียงหรือผูท่ีตองประสบกับเหตุน้ัน ในกรณที ม่ี เี หตอุ นั ควร ใหร ฐั มนตรโี ดยคาํ แนะนาํ ของคณะกรรมการประกาศ กําหนดหลักเกณฑในการควบคุมและปองกันมิใหเกิดผลกระทบจนเปนเหตุรําคาญ หรืออาจเปนอันตรายตอสุขภาพของผูปฏิบัติงานและผูอยูอาศัยบริเวณใกลเคียง หรือผูที่ตองประสบกับเหตุน้ัน และประกาศในราชกิจจานุเบกษา

๑๒๔ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน บทเฉพาะกาล ------------------------------ ขอ ๒๓ ในระหวางที่ยังไมมีประกาศของรัฐมนตรีเพื่อกําหนดหลักเกณฑ ตามกฎกระทรวงน้ีในเรื่องใด ใหราชการสวนทองถ่ินนําหลักเกณฑ วิธีการ และ มาตรการในการควบคมุ สถานประกอบกจิ การตามกฎหมายอน่ื ทเี่ กยี่ วขอ งมาปรบั ใช โดยอนุโลมจนกวาจะมีประกาศท่ีออกตามกฎกระทรวงนี้ใชบังคับ ขอ ๒๔ ภายใตบังคับขอ ๕ สถานประกอบกิจการท่ีตงข้ึนกอนวันที่ กฎกระทรวงน้ีมีผลใชบังคับตองดําเนินการปรับปรุงแกไขใหเปนไปตามที่กําหนด ในกฎกระทรวงนี้ ภายในหน่ึงปนับแตวันที่กฎกระทรวงน้ีมีผลใชบังคับ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เลม ๑๓๔ ตอนที่ ๘๐ ก วันท่ี ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๐

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๒๕ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (ตัวอยาง) คําแนะนํากิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ กลุม ๓ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม น้ําด่ืมฯ (ราง) คําแนะนําของคณะกรรมการสาธารณสุข เร่ือง การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมักดองจากสัตว ประเภท ปลารา ปลาสม ปลาจอม ............................................ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง กิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอ ๓ (๒) กําหนดใหการผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมักดอง จากสัตว ประเภท ปลารา ปลาสม ปลาจอมเปนกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ โดยอาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๓๑ แหงพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. ๒๕๓๕ น้ัน คณะกรรมการสาธารณสุขในคราวการประชุมคร้ังท่ี ....-.../.... เม่ือวันที่ ................................... มีมติใหออกคําแนะนําของคณะกรรมการ สาธารณสุขเร่ือง การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมักดองจากสัตว ประเภท ปลารา ปลาสมปลาจอม เพื่อควบคุมดูแลมิใหเกิดผลกระทบตอสุขภาพและสภาวะ ความเปนอยูที่เหมาะสมของประชาชน อาศยั อาํ นาจตามความในมาตรา ๑๐ (๓) แหง พระราชบญั ญตั กิ ารสาธารณสขุ พ.ศ. ๒๕๓๕ คณะกรรมการสาธารณสุข จึงออกคําแนะนําตอราชการสวนทองถิ่น ในการออกขอบัญญัติของทองถ่ิน และเจาพนักงานทองถ่ินในการปฏิบัติตาม กฎหมายดังตอไปน้ี

๑๒๖ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ขอ ๑ ในคําแนะนําน้ี “สถานประกอบกิจการ” หมายถึง สถานท่ีผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมักดองจากสัตว ประเภท ปลารา ปลาสม ปลาจอม ยกเวนในสถานที่ จําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน “ปลารา” หมายถึง ผลิตภัณฑที่ไดจากการหมักปลากับเกลือ เติมขาวคั่ว ที่บดละเอียด รําขาวหรือรําขาวค่ัว กอนหรือหลังการหมักปลากับเกลือ โดยมี ระยะเวลาการหมักท่ีเหมาะสม เพ่ือใหไดกลิ่นรสตามธรรมชาติของปลารา “ปลาสม” หมายถึง ผลิตภัณฑท่ีไดจากการหมักปลากับเกลือ ขาวเจาสุก หรือขาวเหนียวน่ึง อาจเติมสวนผสมอ่ืน เชน กระเทียม พริกไทย จนมีรสเปร้ียว โดยมีระยะเวลาการหมักที่เหมาะสม เพื่อใหไดกล่ินรสตามธรรมชาติของปลาสม “ปลาจอม” หมายถึง ผลิตภัณฑท่ีไดจากการหมักปลากับเกลือ หรือน้ําปลา หรือเติมสวนผสมอื่น โดยมีระยะเวลาการหมักที่เหมาะสม เพ่ือใหไดกลิ่นรสตาม ธรรมชาติของปลาจอม ขอ ๒ สถานประกอบกิจการตองปฏิบัติตามกฎกระทรวงควบคุม สถานประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ซ่ึงออกตามกฎหมายวาดวย การสาธารณสุขแลว ควรปฏิบัติตามคําแนะนํานี้ ขอ ๓ หลักเกณฑเก่ียวกับสถานท่ีต้ังและอาคาร ๓.๑ สถานที่ต้ังตัวอาคารประกอบการและบริเวณโดยรอบสะอาด ไมมีนํ้าขัง อยูหางจากบริเวณหรือสถานท่ีที่อาจจะทําใหเกิดการปนเปอน เชน แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ และไมกอใหเกิดเหตุรําคาญ

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๑๒๗ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ๓.๒ อาคารประกอบการมีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและ กอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทําความสะอาดและสะดวกในการ ปฏิบัติงานโดย (๑) พื้น ผนัง เพดานของอาคารผลิต ตองกอสรางดวยวัสดุ ท่ีคงทน เรียบ ทําความสะอาดงาย ไมดูดซับน้ํา ไมเปนแหลงสะสมของส่ิงสกปรก และเช้ือโรค (๒) แยกบรเิ วณการผลติ ออกเปน สดั สว น เชน บรเิ วณเกบ็ วตั ถดุ บิ บริเวณผลิตภัณฑรอการบรรจุ บริเวณผลิตภัณฑสําเร็จรูป (๓) ต้องจัดวางสิ่งของใหเปนระเบียบเรียบรอย ไมมีส่ิงของ ที่ไมใชแลวหรือไมเก่ียวของกับการผลิตอยูในบริเวณผลิต ขอ ๔ หลักเกณฑเกี่ยวกับเคร่ืองจักร เคร่ืองมือ เคร่ืองใช และอุปกรณ ในการผลิต ๔.๑ เครอ่ื งจกั ร เครอื่ งมอื เครอื่ งใช และอปุ กรณท สี่ มั ผสั กบั ผลติ ภณั ฑ ทําจากวัสดุ ท่ีมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความสะอาดไดงาย และตองไมทํา ปฏิกิริยากับอาหารอันอาจเปนอันตรายตอผูบริโภค ๔.๒ เครื่องมือ เคร่ืองใช และอุปกรณ ตองจัดวางใหเปนระเบียบ วางสูงจากพ้ืนอยางนอย ๖๐ เซนติเมตร รวมท้ังสามารถทําความสะอาดไดงาย และทั่วถึง ๔.๓ สารหลอลื่นเครื่องจักร เคร่ืองมือ ตลอดจนเคมีวัตถุที่เกี่ยว ของกับกระบวนการผลิตตองเปนสารท่ีอนุญาตใหใชในกระบวนการผลิตอาหาร และมีปายบงชี้

๑๒๘ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ขอ ๕ หลักเกณฑเก่ียวกับการควบคุมกระบวนการผลิต ๕.๑ จดั ใหม กี ารบนั ทกึ แหลง ทมี่ าและปรมิ าณการใชว ตั ถดุ บิ วนั เดอื นป ที่ผลิต จํานวนปริมาณการผลิต การสะสมและการแบงบรรจุ โดยเก็บขอมูล ไวไมนอยกวา ๒ ป ๕.๒ วัตถุดิบและสวนผสมท่ีใชในกระบวนการผลิตตองสะอาด มีคุณภาพดี รับมาจากแหลงที่เชื่อถือไดและปลอดภัย ตองแยกเก็บใหเปนสัดสวน รวมท้ังภาชนะท่ีใชในการจัดเก็บตองสะอาดและปองกันการปนเปอนได ๕.๓ การผลติ การเกบ็ รกั ษา การขนยา ยและการขนสง ใหม กี ารปอ งกนั การปนเปอนและการเสื่อมสภาพของผลิตภัณฑ ๕.๔ ภาชนะบรรจุ และภาชนะที่ใชในการใสหรือขนถายวัตถุดิบ ตลอดจนเคร่ืองมือที่ใชในการนี้ ตองอยูในสภาพท่ีเหมาะสม และไมทําใหเกิด การปนเปอนกับผลิตภัณฑ ท้ังนี้ ภาชนะบรรจุท่ีทําจากพลาสติกตองไดมาตรฐาน ตามกฎหมายวาดวยอาหาร ๕.๕ กระบวนการผลิต เชน การกรอง การกวนผสม การพักใหเย็น การปรุงรส การบรรจุหรือแบงบรรจุ ตองมีมาตรการปองกันการปนเปอนและ ดูแลรักษาความสะอาดบริเวณการผลิตอยางสมํ่าเสมอ ๕.๖ กระบวนการตม หรือกระบวนการแปรสภาพวัตถุดิบที่ทําให เกิดกลิ่นหรือควันตองมีมาตรการปองกันมิใหเกิดเหตุรําคาญ ๕.๗ ผลิตภัณฑที่เปนปลารา ปลาสม ปลาจอม ดิบ ภาชนะบรรจุ ตอ งระบฉุ ลากตามประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เรอื่ ง ฉลาก และควรเพมิ่ ขอ ความ “ปรุงสุก กอนบริโภค” หรือขอความอ่ืนใดท่ีมีความหมายใกลเคียง

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๒๙ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ๕.๘ การใชวัตถุเจือปนอาหาร ใหใชปริมาณตามประกาศกระทรวง สาธารณสุข เรื่องวัตถุเจือปนอาหาร ขอ ๖ หลักเกณฑเก่ียวกับการสุขาภิบาล ๖.๑ นํ้าที่ใชในกระบวนการผลิตท่ีสัมผัสกับอาหารตองมีปริมาณ และคุณภาพที่เหมาะสมไมต่ํากวาเกณฑคุณภาพน้ําบริโภคของกรมอนามัย ๖.๒ จัดใหมีนํ้าดื่มสะอาดท่ีมีคุณภาพไมต่ํากวาเกณฑคุณภาพนํ้า บริโภคของกรมอนามัยสําหรับผูปฏิบัติงานอยางเพียงพอทุกวัน รวมท้ังจัดใหมี สถานที่ต้ัง ภาชนะรองรับน้ําดื่ม และลักษณะการนําน้ํามาดื่มท่ีไมทําใหเกิด การปนเปอนจากส่ิงสกปรกหรือส่ิงท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ๖.๓ จัดใหมีอางลางมือพรอมสบู และมีอุปกรณที่ทําใหมือแหง ที่ถูกสุขอนามัยกอนเขาสูสวนกระบวนการผลิต ๖.๔ จัดใหมีหองน้ํา หองสวม และอางลางมือหนาหองสวมท่ี ถูกสุขลักษณะพรอมสบู โดยตองแยกออกจากบริเวณในกระบวนการผลิต หรือ ประตูหองสวมไมเปดตรงสูบริเวณในกระบวนการผลิต และมีการดูแลรักษา ความสะอาดใหอยูในสภาพที่ถูกสุขลักษณะเปนประจําทุกวัน ๖.๕ สถานประกอบกิจการตองมีการปองกันและกําจัดแมลงและ สัตวที่เปนพาหะนําโรคใหถูกตองตามหลักวิชาการ เพ่ือปองกันการปนเปอน สูผลิตภัณฑ

๑๓๐ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ๖.๖ สารเคมีทําความสะอาดและสารเคมีท่ีใชกําจัดสัตวและแมลง ต้องใชในปริมาณและวิธีตามที่ระบุไวในฉลาก และการเก็บสารเคมีควรเก็บแยก จากบริเวณท่ีเก็บอาหารและมีปายบงช้ี เพื่อปองกันการปนเปอนลงสูผลิตภัณฑ ๖.๗ มีการบําบัดหรือการปรับปรุงคุณภาพนํ้าเสียจากสถานประกอบ กจิ การกอ นระบายสแู หลง นา้ํ สาธารณะโดยไมก อ ใหเ กดิ เหตรุ าํ คาญหรอื สง ผลกระทบ ตอสุขภาพของประชาชน ๖.๘ มูลฝอยและของเสียในกระบวนการผลิต เชน ชิ้นสวนท่ีเหลือ จากการผลิต ตองจัดใหมีภาชนะรองรับท่ีมีฝาปดท่ีเหมาะสมและเพียงพอกับ ประเภทและปริมาณ รวมท้ังมีการทําความสะอาดภาชนะและบริเวณที่เก็บภาชนะ น้ันอยูเสมอ ท้ังน้ีตองมีการกําจัดมูลฝอยและของเสียอยางถูกหลักสุขาภิบาล ๖.๙ ในกรณีที่จัดชุดปฏิบัติงานในสวนกระบวนการผลิต ตองจัดใหมี ท่ีเก็บเส้ือผา เครื่องใชสวนตัว เปนสัดสวนและแยกจากบริเวณกระบวนการผลิต ขอ ๗ หลักเกณฑเก่ียวกับสุขอนามัยของผูปฏิบัติงาน ๗.๑ ผูปฏิบัติงานตองมีสุขภาพแข็งแรง ไมเปนโรคติดตอหรือโรค ทนี่ า รงั เกยี จและมกี ารตรวจสขุ ภาพประจาํ ปเ พอ่ื ปอ งกนั โรคตดิ ตอ เชน อหวิ าตกโรค ไขรากสาดนอย บิด ไขส ุกใส หัด คางทูม วณั โรคในระยะอันตราย โรคเรื้อนในระยะ ติดตอหรือในระยะที่ปรากฏอาการเปนท่ีรังเกียจแกสังคม โรคผิวหนังท่ีนารังเกียจ ไวรัสตับอักเสบชนิดเอ ไขหวัดใหญรวมถึงไขหวัดใหญที่ติดตอมาจากสัตว และโรค ตามท่ีเจาพนักงานทองถ่ินกําหนดโดยคําแนะนําของเจาพนักงานสาธารณสุข กรณีเจ็บปวยไมสบายจากโรคดังกลาวขางตน หรือมีอาการ ไอ จาม ทองเสีย ตองหยุดงานจนกวาจะหาย หรือปรับเปล่ียนหนาท่ีท่ีไมเกี่ยวกับกระบวนการผลิต และขณะปฏิบัติงานตองปฏิบัติ ดังนี้

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าดื่ม ๑๓๑ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (๑) ผูปฏิบัติงานตองสวมเสื้อมีแขน หมวกหรือท่ีคลุมผม ผากันเปอน หนากากอนามัย และรองเทาที่สะอาด กอนเขาสูบริเวณท่ีใชใน กระบวนการผลิตและตลอดระยะเวลาการทํางาน (๒) มือและเล็บตองสะอาดอยูเสมอ ลางมือใหสะอาดทุกครั้ง ท้ังกอนและหลังปฏิบัติงานและหลังจากสัมผัสสิ่งปนเปอน เชน ลางมือใหสะอาด ทุกครั้งหลังออกจากหองนํ้า (๓) ไมส วมเครอ่ื งประดบั ตา งๆ เชน แหวน สายขอ มอื สายสญิ จน สายสรอย ตางหู และอ่ืน ๆ ที่อาจมีการสะสมของเชื้อโรค (๔) ในกรณีที่มีบาดแผลตองใชที่ปดแผลชนิดกันน้ํา และกรณี มีบาดแผลท่ีมือใหสวมถุงมือทับอีกช้ัน โดยถุงมือตองอยูในสภาพดี สะอาด เพ่ือปองกันการปนเปอนผลิตภัณฑ (๕) หามบริโภคอาหาร เคร่ืองดื่ม และหามสูบบุหร่ี ในบริเวณ กระบวนการผลิต ๗.๒ ผูไมเก่ียวของกับกระบวนการผลิตหรือบุคคลภายนอกที่เขา บริเวณท่ีใชในกระบวนการผลิตตองปฏิบัติตัวเชนเดียวกับผูปฏิบัติงาน ขอ ๘ หลักเกณฑเก่ียวกับความปลอดภัย อาชีวอนามัย และการปองกัน เหตุรําคาญ ๘.๑ จัดใหมีมาตรการปองกันและระงับอัคคีภัยใหเพียงพอ และเหมาะสม เชน เครื่องดับเพลิงแบบเคลื่อนยายได มีการตรวจสอบและบํารุง รักษาเคร่ืองดับเพลิงอยางนอย ๖ เดือนตอครั้ง ใหพรอมใชงานไดตลอดเวลา

๑๓๒ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ๘.๒ จัดใหมีแสงสวางท่ีเพียงพอตามลักษณะงาน ๘.๓ จัดใหม มี าตรการปอ งกนั กลนิ่ จากการประกอบกจิ การอนั อาจจะ กอใหเกิดเหตุรําคาญ ๘.๔ จัดใหมีเวชภัณฑและยาที่ใชในการปฐมพยาบาลไวใน สถานประกอบกิจการและพรอมใชงานไดตลอดเวลา พรอมกําหนดผูรับผิดชอบ ๘.๕ จัดใหมีสภาพการทํางานใหเหมาะสมกับผูปฏิบัติงาน ใหไว ณ วันท่ี........................................................ (................................................) ประธานกรรมการสาธารณสุข

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๑๓๓ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน (ตัวอยาง) แบบตรวจสถานประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ กลุม ๓ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม น้ําดื่มฯ แบบตรวจสถานประกอบกิจการ การผลิต สะสม หรือแบงบรรจุ อาหารหมักดองจากสัตว ประเภท ปลารา ปลาสม ปลาจอม แบบตรวจประเมินจําแนกส่ิงที่ตองตรวจสอบออกเปน ๒ สวน สวนท่ี ๑ ขอมูลท่ัวไปของสถานประกอบการ สวนที่ ๒ หลักเกณฑวิธีการท่ีดีในการผลิตอาหาร ตามหลักสุขาภิบาลสถานที่ ผลิตอาหาร สวนที่ ๑ ขอมูลทั่วไปของสถานประกอบการ ๑. ชื่อสถานประกอบการ.................................................................................... ๒. ท่ีตั้งเลขท่ี...............หมู.................ซอย.........................ถนน.......................... ตําบล/แขวง..........................อําเภอ/เขต....................................................... จังหวัด...........................................หมายเลขโทรศัพท................................... ๓. ใบอนุญาตประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ มี ไมมี ออกโดย.................................................................(ชื่อทองถิ่นท่ีออกใบอนุญาต) ใบอนุญาตอ่ืนท่ีเกี่ยวของ GMP/Primary GMP OTOP ใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน อื่นๆ ระบุ............................................................... ๔. ระดับสถานประกอบกิจการ จํานวนคนงานท้ังหมด.................................คน ครัวเรือน วิสาหกิจชุมชน โรงงาน อ่ืนๆ....................

๑๓๔ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ๕. ผลิตภัณฑ (ตอบไดมากกวา ๑ ขอ) ปลารา น้ําปลาราบรรจุขวด นํ้าปลาราบรรจุปบ ปลาราตัว ปลาราผง/กอน ปลาราผัด ปลาราบอง อื่นๆระบุ................................................................................... ปลาสม ปลาสมตัว ปลาสมฟก ปลาจอม อื่นๆระบุ................................................................................... ๖. แหลงรับซ้ือวัตถุดิบ (สวนใหญรับซ้ือวัตถุดิบจากที่ไหน) กระซังปลา ระบุสถานที่............................................................................ แพปลา ระบุสถานท่ี.................................................................................. ชาวบาน ระบุสถานที่................................................................................ อ่ืนๆระบุ................................................................................................... ๗. แหลงจําหนายสินคา (สวนใหญสงไปขายที่ไหน) ตลาดนัด ระบุสถานที่................................................................................ ขายสง ระบุสถานที่................................................................................... อ่ืนๆระบุ................................................................................................... ๘. ทานจัดการขยะท่ีเกิดข้ึนในสถานประกอบการอยางไร................................... ๙. ทานจัดการนํ้าเสียที่เกิดขึ้นในสถานประกอบการอยางไร................................ ๑๐. มีขอรองเรียนเร่ืองกลิ่นหรือไม ไมมี มี

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องด่ืม นํ้าด่ืม ๑๓๕ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน สวนท่ี ๒ หลักเกณฑวิธีการท่ีดีในการผลิตอาหาร ตามหลักสุขาภิบาลสถานท่ี ผลิตอาหาร สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ หมวด ๑ สถานท่ีตั้งและอาคารผลิต ๑.๑ สถานที่ตั้ง (๑) ไมมีการสะสมส่ิงของ ท่ีไมใชแลว (๒) มีการจัดการของเสีย อันตราย สิ่งปฏิกูล (๓) ไมมีคอกปศุสัตวหรือ สถานเล้ียงสัตว (๔) ไมมีนํ้าขังแฉะและสกปรก (๕) มีทอหรือทางระบายนํ้า นอกอาคารเพื่อระบายนํ้าทิ้ง

๑๓๖ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เครื่องดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ ๑.๒ อาคารผลิตหรือบริเวณผลิต (๑) ทําความสะอาดงาย เปนระเบียบ และไมมีสิ่งของ ที่ใชแลว (๒) มีการแยกบริเวณผลิต อาหารออกเปนสัดสวนจาก ท่ีพักอาศัยและผลิตภัณฑอ่ืนๆ (๓) มีแสงสวางเพียงพอสําหรับ การปฏิบัติงาน (๔) มีทอหรือทางระบายนํ้าท้ิง (๕) สามารถปองกันสัตวและ แมลงเขาสูบริเวณผลิตหรือ สัมผัสอาหาร (๖) มีการระบายอากาศท่ี เหมาะสมสําหรับการ ปฏิบัติงาน

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๑๓๗ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ส่ิงท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ หมวด ๒ เคร่อื งจักร เคร่อื งมอื เครื่องใช และอปุ กรณท่ใี ชในการผลิต ๒.๑ งายแกการทําความสะอาด ๒.๒ ทําดวยวัสดุผิวเรียบ ไมเปนสนิม ไมเปนพิษ ทนตอการกัดกรอน สภาพสะอาด ๒.๓ พื้นผิวหรือโตะปฏิบัติงาน ท่ีสัมผัสกับอาหารทําดวย วัสดุผิวเรียบ ไมเปนสนิม ไมทําปฏิกิริยาที่อาจเปน อันตรายตอผูบริโภค และสูง จากพื้นหรือมีมาตรการอ่ืน ตามความเหมาะสม ๒.๔ ติดตั้งอยูในตําแหนง ท่ีทําความสะอาดงาย

๑๓๘ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าดื่ม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน ส่ิงท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ หมวด ๓ การควบคุมกระบวนการผลิต ๓.๑ วัตถุดิบ สวนผสมตางๆ และภาชนะบรรจุ (๑) มีการคัดเลือก (๒) มีการเก็บรักษาอยาง เหมาะสม (๓) มีการใชวัตถุเจือปนอาหาร ตามท่ีกฎหมายกําหนด ๓.๒ ระหวางการผลิตอาหาร (ขั้นตอนผลิตปลารา ปลาสม ปลาจอม) (๑) กระบวนการขนยายวัตถุดิบ ตองมีมาตรการปองกันการ ปนเปอน (๒) กระบวนการกวน และ ผสมวัตถุดิบ ตองมีมาตรการ ปองกันการปนเปอน (๓) กระบวนการการบรรจุ ตองมีมาตรการปองกันการ ปนเปอน

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๓๙ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ ๓.๓ มกี ารควบคมุ กระบวนการ ผลิต อยางเหมาะสม ๓.๔ นํ้าท่ีสัมผัสกับอาหารในกระบวนการผลิต (๑) คุณภาพมาตรฐาน เปนไปตามมาตรฐานของ กระทรวงสาธารณสุข (๒) มีการขนยาย การเก็บรักษา และการนําไปใชในสภาพที่ ถูกสุขลักษณะ ๓.๕ นํ้าแข็งที่สัมผัสกับอาหารในกระบวนการผลิต (๑) มีคุณภาพมาตรฐาน เปนไปตามมาตรฐานของ กระทรวงสาธารณสุข (๒) มีการขนยาย การเก็บรักษา และการนําไปใชในสภาพที่ ถูกสุขลักษณะ

๑๔๐ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๓.๖ ผลิตภัณฑ ๐๑๒๓๔๕ (๑) มีการคัดแยกหรือทําลาย ผลิตภัณฑที่ไมเหมาะสม (๒) มีการเก็บรักษาอยาง เหมาะสม และขนสงในลักษณะ ท่ีปองกันการปนเปอนและ การเสื่อมสลาย หมวด ๔ การสุขาภิบาล ๔.๑ นํ้าท่ีใชในสถานท่ีผลิต เปนนํ้าสะอาด ๔.๒ มีภาชนะสําหรับใสขยะ พรอมฝาปด ต้ังอยูในที่ท่ีเหมาะ สมและจํานวนเพียงพอ และ มีวิธีการกําจัดขยะที่เหมาะสม ๔.๓ มีการจัดการนํ้าเสียกอน ระบายสูแหลงน้ําสาธารณะ

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองด่ืม นํ้าด่ืม ๑๔๑ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ ๔.๔ หองสวมและอางลางมือหนาหองสวม (๑) หองสวมแยกจากบริเวณ ผลิต หรือไมเปดสูบริเวณ ผลิตโดยตรง (๒) หองสวมอยูในสภาพ ที่ใชงานได และสะอาด (๓) หองสวมมีจํานวนเพียงพอ ตอผูปฏิบัติงาน (๔) มีอางลางมือพรอมสบู หรือนํ้ายาฆาเช้ือโรค และ อุปกรณทําใหมือแหง (๕) อางลางมือและอุปกรณ อยูในสภาพท่ีใชงานไดและ สะอาด (๖) อางลางมือมีจํานวน เพียงพอตอผูปฏิบัติงาน

๑๔๒ คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน สิ่งท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ ๔.๕ อางลางมือบริเวณผลิต (๑) มีสบูหรือนํ้ายาฆาเชื้อโรค (๒) อยูในสภาพที่ใชงานได และสะอาด (๓) มีจํานวนเพียงพอ ตอผูปฏิบัติงาน (๔) อยูในตําแหนงท่ีเหมาะสม ๔.๖ การบํารุงรักษาและการทําความสะอาด (๑) มีวิธีการหรือมาตรการดูแล ทําความสะอาดอาคารผลิต อยางสม่ําเสมอ (๒) เครื่องมือ เคร่ืองจักร และอุปกรณการผลิตมีการ ทําความสะอาดอยางสม่ําเสมอ และอยูในสภาพท่ีใชงานได

คูมือวิชาการ แนวทางการควบคุมประกอบกิจการที่เปนอันตรายตอสุขภาพ ประเภทอาหาร เคร่ืองดื่ม นํ้าด่ืม ๑๔๓ ยกเวนในสถานท่ีจําหนายอาหาร การเรขาย การขายในตลาด และการผลิตเพ่ือบริโภคในครัวเรือน ส่ิงท่ีตองตรวจสอบ ระดับคะแนน หมายเหตุ ๐๑๒๓๔๕ (๓) มีการเก็บสารเคมี ทําความสะอาด หรือสารเคมีอ่ืนๆ ท่ีเกี่ยวของ กับการเก็บรักษาสุขลักษณะ และมีปายแสดงช่ือแยก ใหเปนสัดสวนและปลอดภัย หมวด ๕ สุขอนามัยของผูปฏิบัติงาน ๕.๑ ผูปฏิบัติงานในบริเวณ ผลิตอาหารไมเปนโรคติดตอ หรือโรคนารังเกียจ และมีการตรวจสุขภาพ ประจําป ๕.๒ ผูปฏิบัติงานที่สัมผัสกับอาหารขณะปฏิบัติงานตองปฏิบัติ ดังน้ี (๑) แตงกายสะอาด สวมเส้ือคลุม หรือผากันเปอนสะอาด