ปฏิบัติการพยาบาลพื้นฐาน 14-18 มิย 64

กลุม diuretics ขบั ปส สาวะ trade name Genericl การบริหารยา การออกฤทธ์ิ อาการขางเคียง name Aldactone Spironolacto 12.5-400 ขบั ปส สาวะที่มีสตู รโครงสรางคลายฮอรโ มน Aldosterone เพศหญิงมปี ระจาํ เดอื น ,Altone,Berlactone, ne mg/day * ยาจะแยง จับกับ receptor ของฮอรโ มน เปนการยบั ย้งั การทาํ ไมปกติ มขี นตาม Hyles,Pondactone, รับประทานวนั งานของฮอรโมนน้ี ซึ่งมหี นา ท่ี ควบคมุ การแลกเปล่ียน รา งกาย สว นเพศชาย Spironex ละ 1-2 ครง้ั โซเดียมและโปแตสเซยี ม บริเวณทอไตสวนปลาย ผลจาก อาจมเี ตานมโตและเจ็บ การยับย้ังการทาํ งานของฮอรโมน Aldoseterone ทําให สรรถภาพทางเพศลดลง โปแตสเซียม ไมส ามารถแลกเปล่ยี นกับโซเดยี มได โซเดยี ม อาการจะหายไปเม่ือหยุด ยงั คา งอยูใ นทอไตและถกู ขบั ถายออกทางปสสาวะ เปน การ ยา อาจเกิดภาวะโป ลด blood volume และความดนั โลหิตสูง แตสเซยี มสงู ทําให หวั ใจหวั ใจเตนผิด จังหวะ เปนอนั ตรายถงึ ตายได และอาจมีอาการ แพ เชน ผนื่ คัน มไี ข เปน ตน

trade name General name การบรหิ ารายา การออกฤทธิ์ กลมุ beta-blockers อาการขา งเคยี ง Atcard,Ateno,Atenolol Atenolol 25-50 mg OD (up to ปดก้นั การกระตนุ เบตา1(กลา มเนอ้ื หวั ใจ) จะไมอ อกฤทธิ์ ออ นเพลีย เหนื่อยงายมนึ งงซึมเศรา ความจาํ เสือ่ ม ฝนราย Kopran, 100 mg/day) กบั Beta 2 ( ปอด หลอดเลอื ด มดลูก) ตามัว ตาแหง หลอดลมหดเกร็ง มีเสียงหวดี ในปอดเกิด ยาจะชว ยลดอตั ราการเตน ของหัวใจ ทําใหห ัวใจเตนชาลง ภาวะหวั ใจวายหวั ใจเตน ชา มนี ้าํ ทว มปอด หลอดลมแดง ความดนั โลหิตลดลง ปองกนั ไมใ หก ลา มเน้ือหวั ใจวาย สวนปลายหดตวั ความดนั โลหิตตํา่ คลน่ื ไสทองผกู ทอ งเดิน มีนํ้าตาลในเลือดสงู Tensin, Betalol, Propranolol 30-320 mg/d div ปดก้นั ระบบประสาทอัตโนมัติ ทีเ่ ปน ตัวกระตุนทาํ ใหเกิด คลน่ื ไส ปวดทอง ทองเดิน ทองอืด เบือ่ อาหาร ปากแหง Betapress, Emforal, 6-12 h (Max dose ชพี จรเตน เรว็ กวา ปกติ เหงอ่ื ออกมาก ความดนั โลหิตเพิ่ม ตบั โต เมด็ เลือดขาวลดลง เลอื ดออกงา ย ออนเพลยี มนึ งง Inderal, Inderal LA, 640 mg/d) ขึน้ ซ่ึงยาตวั น้จี ะทําใหความดนั โลหติ และชีพจรลดลง ซมึ เศรา งว ง สับสน ประสาทหลอน ฝนราย นอนไมหลับ

กรณีศึกษา อาการ ประวัติ 2วนั กอนมาโรงพยาบาลมอี าการปวดศรี ษะปวดตอื่ ๆเมื่อ นอนพกั มีอาการดีข้นึ แตย ังมอี าการเจบ็ อยู มีคลื่นไส ชายไทยอายุ18 ป ศาสนาอิลาม ใชส ทิ ธบิ ตั รทอง อาเจยี นเปนนาํ้ ใสๆนอนไมห ลบั กินไดนอ ย นาํ้ หนกั 70 กิโลกรมั สวนสงู 178เซนติเมตร ประวตั กิ ารเจ็บปวย : ปฏิเสธ vital signs ประวัตกิ ารเจ็บปวยในครอบครัว: ปฏเิ สธ -Temperature ( T ) = 36.5 องศา ด่มื เหลา : ดม่ื ชวงเทศกาล -Pulse ( P ) = 146 ครั้ง/นาที สูบบหรี่ : เมอ่ื มีอาการเหน่อื ยๆ -Respiratory rate (RR) = 32 ครงั้ /นาที ประวตั ิแพย า : ปฏเิ สธ -Blood pressure (BP) = 168/110มม/ปรอท

การรักษา ผลแลปทผี่ ดิ ปกติ Blood Urea Nitrogen( BUN) Creatinine Electrolyte -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เร่ิมตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg -Sodium2+ = 125mEq/L -Nicardipine 2 mg เจอื จาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmHg -Potassium2+=2.5 mEq/L -Hydralazine 10 mg v 1*3 pc -Creatinnine=1.2 mg/dL. - ceptopril 25 mg 1*3 pc -Atenolol 200mg 1*3 pc Complete Blood Count: CBC -losartan 50 mg o OD -10% Dextrose/Normal Saline/1000 ml v 100ml/hr ( 10%D/NSS/ 1000 ml v 100ml/hr) -White Blood cell =12 -Red blood cell=6.1 Liver Function Test -Albumin =5.4g/dL -Alanine transaminase(ALT) = 41IU/L -Aspartate transaminase (AST) = 36IU/L -Alkaline phosphatase (ALP) = 121IU/L

อาการขางเคียงของยา -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เรมิ่ ตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg ผลขางเคียงที่รา ยแรงเชน :หอบ หายใจลาํ บากหรือหายใจตนื้ ความสับสนหอู ้ืออาการวงิ เวยี นศรี ษะทม่ี อี าการคล่นื ไสและอาเจียน, หายใจเรว็ อตั ราการเตนหวั ใจ เร็วชา หรือไมส มํ่าเสมอรูสกึ ชาหรอื รสู กึ เยน็ ในแขนและขาของคณุ หรือหนาวส่นั , เหงือ่ ออก, แรงส่ันสะเทอื น, กระตุก, -Nicardipine 2 mg เจอื จาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmhg อาการขางเคียงท่สี าํ คัญ เชน ใจสนั่ , รอ นวูบวาบ, หนา แดง, หัวใจเตนชา , peripheral edema, ปวดศรี ษะ, มนึ งง, นอนไมห ลบั , ผนื่ , คลนื่ ไส, ออนเพลีย, ปวดกลา มเนอ้ื -Hydralazine 10 mg v 1*3 pc อาจเกิดความดันโลหติ ต่าํ า ปวดศรี ษะ วิงเวียน คลน่ื ไสหวั ใจเตน - ceptopril 25 mg 1*3 pcเจ็บหนาอก หัวใจเตนเร็วและแรงตัวบวม หรอื นา้ํ หนกั เพ่มิ ขึ้นอยา งรวดเร็วคลนื่ ไส อาเจยี นปส สาวะ นอ ยหรอื มากกวา ปกติรสู ึกเวยี นศีรษะ คลา ยจะเปน ลมรสู กึ ออ นแรงหรือปวยอยางฉบั พลัน เชน เจ็บคอ มไี ข หนาวส่ัน ไมสบาย เปน หวัด หรือเปนไขหวัด -Atenolol 200mg 1*3 pc ภาพซอนมือและเทา เย็นรสู ึกสับสนวงิ เวียนศีรษะ คลายจะเปน ลม เมื่อมกี ารเปลี่ยนอริ ยิ าบถจากทาน่งั หรือทา นอนแนนหนา อก หายใจลําบาก หายใจถ่ี หายใจมเี สียงหวดี เหง่ือออกมากเหนอื่ ย ออ นแรง -losartan 50 mg o ODเปนหวดั หรือ ไขหวดั โดยมอี าการ เชน คัดจมกู นาํ้ มูกไหล มไี ข จาม เจบ็ คอไอแหง ๆเปน ตะครวิ ปวด ขา ปวดหลงั ปวดทอง หรอื ทอ งรวงปวดหัว วิงเวียนรสู กึ เหน่อื ยลา หมดแรงนอนไมหลับ หรือ มปี ญ หาเกย่ี วกับการนอนหลับ

11 แบบแผน สรุป แบบแผน สรปุ แบบแผน 1การรับรภู าวะ ไมเ คยนอนโรงพยาบาล เมือ่ ทราบวาตนเองไม 7.มโนทัศน รูส ึกพอใจในรปู รางหนา ตาของตนเอง ปกติเปน สุขภาพ สบายก็จะทานยาแตถ าเปนหนกั จนทนไมไหวกจ็ ะ คนรางเรงิ ตดิ เพอื่ น มาหาหมอ 2อาหารและการ เผาผลาญ รับประทานธรรมดา เชน ขา วมันไก ขา วผดั ไมมี 8.บทบาท/ ขณะน้พี กั อาศยั ที่หอพกั อาศัยคนเด่ยี ว ปญ หาในการเคย้ี วไมมปี ระวัตกิ ารแพอาหาร สัมพนั ธภาพ 3การขับถาย รบั ประทานอาหารครบ3มือ้ มีอาหารระหวามื้อคือ ขนมปง ขนมไทย ปส สาวะ 4 ครั้ง อุจาระ 1 ครั้ง ไมมีประวิติ 9.เพศสมั พันธ/การ ไมเคยมเี เฟน ทอ งผกู หรือเปน รสิ สดี วง เจรญิ พันธ 4การออกกาํ ลงั ออกกาํ ลังกาย 3 วนั /สัปดาห ครง้ั ละ 1ชวั่ โมง เน็ 10การเผชิญ เมื่อเครียดจะปรึกษาพอแมและเพอ่ื น กาย ประเภท วิ่ง เลนฟตุ บอล ความเครยี ด 5.การนอนหลับ ขณะปกติ เขานอน ตี1ต่นื 9โมงเชา 11.คณุ คา และความ นับถอื ศาสนา อสิ ลาม ขณะปกตจิ ะทําละหมาด พักผอน ขณะปว ย เขานอน 20.00น.ต่นื 6โมงเชา เชอื่ ครบ5เวลา เม่อื มกี ิจกรรมทางศาสนาจะเขา รวม 6สติปญญา/การ สามารถมองเห็น ไดยิน ไดปกตริ บั รวู ันเวลา สถาน รบั รู ที่ ระบุบความเจ็บปวดศีรษะ pain score10

Blood Urea Nitrogen( BUN) Creatinine Electrolyte ชนิดการตรวจ ผลตรวจ คา ปกติ แปลผล ความหมาย Sodium2+ 125 135-145 ตํ่ากวาปกติ อาจแสดงผลไดวา mEq/L อาจเกดิ จากการกินโซเดียมหรืออาหารเคม็ นอยเกนิ ไป (พบ เกดิ ไดนอ ยมาก) อาจเกดิ จากอาการอาเจียนหรอื ทอ งรวงตดิ ตอ กนั เปน เวลา นาน จงึ ทําให Na สูญเสยี ไปกบั ของเหลวเหลา นัน้ อาจเกดิ จากการกินยาขับปสสาวะเพอ่ื ลดความดันโลหิตสูง Potassium2+ 2.5 3.5-5.5 ตาํ่ กวาปกติ อาจแสดงผลไดวา mEq/L อาจเกิดจากการกินอาหารที่มีโพแทสเซียมนอยเกนิ ไป อาจเกิดจากการกินยาบางประเภทท่มี ีผลตอการขบั ทิง้ โพแทสเซยี มออกไปนอกรางกาย เชน กลุมยาขับปส สาวะที่ ใชล ดความดนั โลหิตสงู (Diuretics), กลุมยาระบายทใี่ ชแ ก อาการทอ งผูก (Laxatives), Chloride2- 95 95-105 ปกติ mEq/L Bicarbonate 25 22-32 mEq/L ปกติ Blood Urea Nitrogen 12 8.0-20.0 ปกติ Creatinnine 1.2 0.55-1.02 สูงกวาปกติ อาจแสดงผลไดว า อาจกําลงั เสี่ยงตอการเกิดโรคไต

Urinary ผลตรวจ คา ปกติ แปลผล หมายถงึ analysis (U/A) Yello,clear Yello,clear ปกติ 1.003-1.030 ปกติ Color 4.6-8 ปกติ 0-2 ปกติ Specific gravity 1.005 0-2 ปกติ Negative ปกติ Potential of 5 Negative ปกติ Hydrogenion Negative ปกติ Negative ปกติ White blood 1 cell Red blood cell 1 Protien Negative Sugar Negative Ketone Negative Bacteria Negative

Complete Blood Count: CBC การตรวจนบั เมด็ เลอื ดอยา งสมบูรณ ชนิดของการตรวจ ผลตรวจ คา ปกติ แปลผล ความหมาย White Blood cell 12 4.0-10.0 สงู กวาปกติ เกิดจากภาวะทีม่ ีการอักเสบตดิ เชื้อในรา งกาย หรือมีความผดิ ปกติทไี่ ขกระดูก สาเหตขุ องภาวะ Neutrophils เม็ดเลือดขาวมากทเ่ี ปนไปได เชน มกี ารตดิ เชอ้ื ในรางกายท่ีพบบอ ยคือการตดิ เชือ้ แบคทีเรีย หรือ ไวรัส ทําใหร างกายสรา งเมด็ เลือดขาวเพ่ิมข้นึ เพือ่ มาจดั การกบั เชื้อโรค, มีการอกั เสบในรางกาย 54 50.0-70.0 ปกติ Lymphocytes 30 20.0-40.0 ปกติ Monocytes 5 3.0-12.0 ปกติ Eosinophils 1.0 0.0-5.0 ปกติ Red blood cell 6.1 3.80-5.30 สูงกวาปกติ อาจเกิดจากภาวะขาดนํ้า (Dehydration), โรคปอดเรอ้ื รงั (Chronic lung disease), การสบู บุหร่ี (Smoking),โรคหัวใจแตก ําเนดิ (Congenital heart disease) Hemoglobin 15 14-18 gm% Hematocrit 40 37.0-54.0 ปกติ Mean corpuscular volume 91 80.0-100.0 ปกติ ปกติ Mean corpuscular 28 27.0-34.0 ปกติ hemoglobin

Complete Blood Count: CBC การตรวจนับเม็ดเลือดอยา งสมบรู ณ ชนิดของการตรวจ ผลตรวจ คาปกติ แปลผล ความหมาย Mean corpuscular 34 g/dl 32.0-36.0 ปกติ hemoglobin concentration Red cell distribution 12 % 11.0-16.0 ปกติ Platelet count 350*10^3/uL 150-450*10^3/uL ปกติ Platelet smear Adequate Adequate ปกติ Red cell morphology normal Normal ปกติ

Liver Function Test ผล คา ปกติ แปลผล 5.4 Albumin 3.5 to 5.3 g/dL อาจแสดงผลไดวา เกิดมีความเขมขน ในเลือดสงู กวา ปกติ เชน ในกรณที ร่ี า งกายขาดนํา้ (Dehydration) จงึ ทําให Albumin ท่นี บั กันดวยจาํ นวนกรัมตอ เลือด 1 เดซิลติ ร พลอยสงู ขนึ้ ผิดปกติตามไปดวย อาจเกิดโรคมะเรง็ ไขกระดกู (Multiple myeloma) อาจเกดิ จากการบริโภคอาหารท่มี ีโปรตีนมาก อาจเกดิ จากการรัดแขนบริเวณทีเ่ จาะเลือดนานเกนิ ไป Alanine 41 9-40 IU/L อาจแสดงผลไดว า เรมิ่ เกดิ สภาวะตับอกั เสบจากสาเหตุใดก็ตาม เชน การกนิ ยา การดมื่ แอลกอฮอล หรือการกนิ อาหาร transaminase ทีเ่ ปน พิษ อาจเกดิ จากการกินยาบางชนิดเปนประจาํ หรอื ตอ เน่ืองเปน ระยะเวลานาน เชน ยาลดคอเลสเตอร (ALT) อลสแตตนิ (Statins), ยาปฏชิ วี นะ (Antibiotics), ยาเคมีบาํ บัด (Chemotherapy), ยาแกป วด (Aspirin), ยาแกอ าการซึมเศรา นอนไมหลับ (Barbiturates), ยาเสพติด (Narcotics) อาจมีไขมันสะสมแทรกอยใู นเนื้อเย่ือตับสงู เกินปกติ อาจเกดิ โรคตบั อักเสบเร้ือรงั ท่ยี งั แสดงอาการไมม าก แตใ นระยะยาวอาจกอใหเกิดโรคตับแข็งขึน้ ได อาจเรมิ่ มอี าการของโรคตบั แขง็ Aspartate 36 10-35 IU/L เกิดจากการด่ืมแอลกอฮอลม ากเปน ประจาํ , ตบั อาจตดิ เชื้อหรืออักเสบเรื้อรัง, อาจมีนิ่วในถุงนํา้ ด,ี อาจเกิดจากการตดิ เชอ้ื ไวรัสจากโรคโมโนนิวคลีโอซสิ (Mononucleosis), อาจมีการแพรกระจาย transaminase ของมะเรง็ มาทตี่ บั (AST) Alkaline 121 30-120IU/L อาจแสดงผลไดวา phosphatase อาจกําลงั เกิดภาวะกลา มเนือ้ หวั ใจขาดเลอื ด (Myocardial infarction) (ALP) อาจเกิดจากภาวะลําไสข าดเลอื ดเฉพาะท่ี (Intestinal ischemia) หรือขาดเลือดจนเนือ้ เย่อื ลาํ ไส ตาย (Intestinal infarction)

ท่ีมา https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0% B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B8%8 7%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0 %B8%9A

ผล CT scan Atherosclerosis ภาวะหลอดเลอื ดแข็ง เปน ภาวะทีเ่ กิด จากการเปลี่ยนแปลงของผนังหลอดเลือด ทําใหผ นงั หลอดเลือดชน้ั ในหนาตวั ขน้ึ เรือ่ ย ๆ มไี ขมนั ไปสะสม ระหวา งหลอดเลือดเปน ไขมัน จนในทสี่ ุดทาํ ใหเกิด หลอดเลือดตีบตนั Ischemic โรคหลอดเลือดสมอง คอื ภาวะท่ที าํ ใหเซลล สมองถูกทาํ ลาย ซึ่งมีสาเหตมุ าจากหลอดเลือดสมองตบี อุดตัน หรอื แตก ทําใหขดั ขวางการลาํ เลียงเลอื ดซ่งึ นาํ ออกซเิ จนและสารอาหารไปเลยี้ งเซลลส มอง สงผลให สมองสูญเสยี การทําหนา ท่จี นเกิดอาการของอัมพฤกษ อัมพาต หรือรา ยแรงถึงขัน้ เสียชีวติ ได Hemorrhagic ภาวะหลอดเลอื ดสมองแตก” หรอื “ภาวะ เลือดออกในสมอง” สง ผลใหเซลลส มองไดร ับบาดเจ็บ จากการมีเลอื ดค่ังในเนอ้ื สมอง ทาํ ใหเ น้อื สมองตายมักพบ ในผทู มี่ คี วามดันโลหติ สูง ทําใหหลอดเลือดมคี วามเปราะ เเละโปง พอง

iv ช บ ด total oral 800ml 800ml 800ml total intake 960ml 480ml 480ml 4320ml output 1760ml 1280ml 1280ml 2080ml urine 960ml 620ml 500ml stool ถาย 1 ครง้ั ไมถาย ไมถา ย intake / output =4320ml/2080ml

สรปุ อาการ วนั ที่ 16 มยิ 64 อาการ แลปทผี่ ิดปกติ การรักษา ขอวินจิ ฉัยการพยาบาล มีอาการปวดศรี ษะ pain scor 8 นอนไมหลบั กนิ ไดน อย vital signs 1.เสยี่ งตอ ภาวะชอ็ กเนื่องจากความดันโลหติ สูง -Temperature ( T ) = 37.6 องศา 2.ผปู วยไมส ขุ สบายจากอาการปวดศรี ษะเนอื่ งจาก ภาวะความดนั โลหติ สงู -Pulse ( P ) = 136ครั้ง/นาที -Respiratory rate (RR) = 28ครง้ั /นาที -Blood pressure (BP) = 160/100มม/ปรอท

Daily plan (16/06/2564) เวลา กิจกรรม 08.00-09.00 น. Pre conference 09.00-12-00น. วัด Vital signs, สรางสัมพนั ธภาพ,การจัดส่ิงแวดลอม -อธบิ ายใหผูปวยเกยี่ วกบั ระดับการเจ็บปวด -อธิบายเก่ียวกับอาการของโรค -สอนเทคนคิ การหายใจ -ประเมนิ การนอนหลับพกั ผอนโดยการเขา ไปพดู คุยซักถาม และสังเกตสีหนา ทาทาง 13.00- 15.00น. Round PT,วัด Vital signs, -ซกั ประวัติ ซกั อาการ 15.00-16.00น. Post conference,

ขอวnินursจิ inฉg cัยar/e plan (16/06ว/ตั 2ถ5ปุ 6ร4ะ)สงค/เกณฑก าร nursing careplan(16/06/2564) เหตุผลของการพยาบาล ผลการประเมิน ขอมูลสนับสนนุ ประเมินผล กจิ กรรมการพยาบาล เสี่ยงตอ ภาวะ วตั ถปุ ระสงค 1.ประเมนิ อาการของภาวะช็อค 1.เพือ่ ทราบถึงอาการเสยี่ งท่ีแสดง vital signs ช็อกเนื่องจากความ มีอาการที่เสียงตอ ● มีอาการกระสับกระสาย ครัน่ เนือ้ ครัน่ ตวั ถึงอาการช็อก -Pulse ( P ) = ดันโลหิตสงู ภาวะช็อกลดลง ● หายใจเร็ว ลมหายใจสน้ั และถี่ เน่อื งจากระบบหายใจมกี ารทาํ งานผดิ ปกติ -ชีพจรเตนเร็ว 136คร้งั /นาที ● ชีพจรเตนเรว็ เบา หรือเตนไมค งที่ -สผีั วิ ไมซดี -Respiratory S: เกณฑก ารประเมิน ● เนื้อตัวเยน็ ผวิ สซี ดี ออนแรง แตไ มมอี าการชาตามรา งกาย -ไมม อี าการชาตามรางการ rate (RR) = 28 -ปวดศีรษะ vital signs -นอนไมหลับ ครง้ั /นาที -นอนไมหลบั -Pulse ( P ) = 2.ประเมินสภาพโดยการวดั สญั ญาณชพี 2.เพอ่ื ประเมินอตั ราการหาย ชพี จร -Blood 80-100 ครง้ั /นาที 3..ดแู ลใหยาตามแผนการรักษา และความดนั pressure (BP) o=vital signs -Respiratory rate -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เรม่ิ ตน 0.6 mcg/min keep keep 3..เพอื่ สังเกตอาการขางเคียงและ 160/100มม/ -Pulse ( P ) = (RR) = 16-22 BP <140/90 mmHg เฝา ระวงั หอบหายใจลาํ บากหรือหายใจตื้นความสบั สน หอู ื้อ วางแผนการพยาบาลตอ ไปในการ ปรอท 146 ครัง้ / คร้ัง/นาที อาการวงิ เวียนศีรษะท่ีมี อาการคลืน่ ไสแ ละอาเจียน, หายใจเรว็ อตั ราการเตนหวั ใจ เกิดอบุ ัตเิ หตุ นาที-Respiratory -Blood pressure เร็วชาหรือไมสม่ําเสมอ รูสึกชาหรือรูส กึ เย็นในแขนและขาของคณุ หรือหนาวสั่น, rate (RR) = 32 (BP) นอยกวา เหงอ่ื ออก, แรงส่นั สะเทอื น, กระตกุ ครง้ั /นาที-Blood 168/110มม/ปรอท -Nicardipine 2 mg เจือจาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmhg โดย pressure (BP) = เฝา ระวังอาการขา งเคียงท่สี ําคญั เชน ใจสั่น, รอนวูบวาบ, หนา แดง, หัวใจเตน ชา, 168/110มม/ปรอท peripheral edema, ปวดศรี ษะ, มึนงง, นอนไมห ลบั , ผน่ื , คลน่ื ไส, ออนเพลีย, ปวดกลา มเนื้อ

ขอ วนิ ิจฉัย/ขอ มลู วตั ถุประสงค/ nursing care plan (16/06/2564) เหตขุ องการพยาบาล ผลการ สนับสนุน เกณฑการ ประเมนิ ประเมินผล กิจกรรมการพยาบาล ผูปวยไมส ุขสบาย วัตถปุ ระสงค 1.ประเมนิ ลกั ษณะอาการปวดศรีษะของผูปว ย อาการมึนศรีษะ 1.เพื่อปะเมนิ อาการและระดบั ความ Pain score จากอาการปวด ผปู วยมีอาการ โดยการอธิบายใหผ ูปว ยเกยี่ วกับระดับการเจ็บปวดการเจบ็ ปวดม3ี ระดบั .ติดตามอาการและประเมินPain score ทุก4ชัว่ โมง เจ็บปวดท่แี นน อนและนาํ มาวาง 8-ความดนั ล ศรี ษะเน่อื งจาก ปวดศีรษะทุเลาลง - (1-3 คะแนน) ปวดนอย แผนกานพยาบาลไดถูกตอ ง ต่ํากวา ภาวะความดัน เกณฑก าร -(4-6 คะแนน) ปวดในระดับปลานกลาง 2.เพื่อสังเกตอาการขางเคยี งและ 160/100มิ โลหติ สงู ประเมิน - (7-10 คะแนน) ปวดรนุ แรง วางแผนการพยาบาลตอ ไปในการ ลมเิ มตร/ S-ปวดศีรษะ -Pain score 2.ดแู ลใหย าตามแผนการรกั ษา เกิดอุบตั เิ หตุ ปรอท อยูใ นระดับไมเกนิ Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เร่มิ ตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg เฝาระวัง หอบหายใจ 3.เพ่อื ชวยลดความ ตึงตัวของกลา ม -ปวดตื่อๆ 5 ลําบากหรอื หายใจตื้นความสับสน หูอ้อื อาการวงิ เวียนศีรษะที่มี อาการคลืน่ ไสและอาเจยี น, หายใจเร็ว อตั ราการเตน หวั ใจเร็วชาหรอื เน้อื และลดความวิตกกงั วล -pain score 10 -ความดันลดต่าํ ไมส มา่ํ เสมอ รูส ึกชาหรอื รสู กึ เย็นในแขนและขาของคุณ หรือหนาวส่ัน, เหงอ่ื ออก, แรงสั่นสะเทอื น, กระตกุ 4. เพอื่ ลดส่ิงกระตนุ ตางๆท่มี ีผล O-ความดัน กวา 168/110มิ ทาํ ใหเ กิดความไมสุขสบายทางดาน 168/110 ลมเิ มตร/ปรอท -Nicardipine 2 mg เจอื จาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmhg โดยเฝาระวังอาการขางเคียงที่สาํ คัญ เชน รา งกายและดานจิตใจ มิลลเิ มตร/ปรอท ใจสน่ั , รอ นวบู วาบ, หนา แดง, หวั ใจเตน ชา , peripheral edema, ปวดศีรษะ, มึนงง, นอนไมหลับ , ผ่นื , คลืน่ ไส, -สหี นาไมสดชืน่ ออนเพลยี , ปวดกลา มเนื้อ 3. แนะนาํ ใหผูป ว ยหายใจเขาลกึ ๆ ชาๆ ทางจมกู แลวผอ นลมหายใจออกทางปากชา ๆหรือสอนเทคนคิ การหายใจ ใหหายใจเขา ออก ชา ๆ ลึกๆเทาทผ่ี ปู วยจะปฏิบตั ไิ ด-เรมิ่ หายใจเขา ครงั้ ท่ี 1 นับ 1 แลวหายใจออกนับ 1-หายใจเขา คร้งั ท่ี 2 นับ 2 แลวหายใจออกนับ 2 จนไปถึงท่ี 5 เมอื่ ครบ 5 เริม่ ตน นบั 1-2-3-4-5 ใหมทาํ จนอาการหายใจหอบเหน่ือยมีอาการท่ีดขี ้นึ 4..ดแู ลจัดสงิ่ แวดลอ ม ใหผูปวยพกั ในหอ งที่มอี ากาศถา ยเทสะดวก แสงสวางเพียงพอ -เปดมา นเปดหนาตาง-ผปู ว ยอยหู อ งรวมให พิจารณาการเปดมานอีกทห่ี ากเตรียงขางๆเสียงดงั รบกวนก็ใหพ จิ ารณาการปด มา นไวดา นทีมเี สยี งรบกวน-การลดเสยี งรบกวน จาก เสียงทีวี

http://202.28.95.4/pharmacy/index.php?f=show_safety&id=31 50 mg ---> 1000 ml 50/1000 mcg --> 50/1000*1000 mcg/ml -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เริ่มตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg set 20 drop/ml



สรุปอาการวนั ที่17/062564 ขอวินจิ ฉัยทางการพยาบาล อาการ 1.ผปู วยไมสขุ สบายจากอาการปวดศรี ษะเนอ่ื งจาก ภาวะความดนั โลหติ สงู ปวดทอ งลดนอยลง pain score =3 มีออ นเพลีย ไมม คี ลนื่ ไส อาเจยี น 2เสย่ี งตอ การเกิดภาวะแทรกซอนเนื่องจากความดันโลหิตสงู 3.วติ กกังวลเกยี่ วกบั อาการของโรค vital signs -Temperature ( T ) = 37 องศา -Pulse ( P ) =88 ครงั้ /นาที -Respiratory rate (RR) = 20ครัง้ /นาที -Blood pressure (BP) = 140/90 มม/ปรอท

daily plane (17/06/2564) time activity 08.00-08.30 น. การจดั ส่ิงแวดลอ มโดยการจัดใหอากาศภายในหองมีการถายเทไดส ะดวกโดยการเปดผา มานเปด หนา เปดพดั ลมเบาๆ และ ลดสิ่งรบกวนตา งๆ -การเปดมา นเปดหนา ตาง -การลดเสยี งรบกวน จากเสยี งทีวี หรอื ลดเสยี งของการพูดคุย -ยกไมก้ันเตยี งขนึ้ ทงั้ 2ขาง 08.30-09.30 น. รับเวร,Pre conference 09.30-11.00 น. วดั สัญญาณชีพ (Vital signs) 13.00-15.30 น. -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เร่ิมตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg -Nicardipine 2 mg เจือจาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmHg -Hydralazine 10 mg v 1*3 pc - ceptopril 25 mg 1*3 pc -Atenolol 200mg 1*3 pc -losartan 50 mg o OD -วัดสัญญาณชีพ (Vital signs) -ซักถามอาการและซักประวตั ิเพม่ิ 15.30-16.00 น. Post conference

ขอ วินจิ ฉยั /ขอมลู สนับสนนุ วตั ถปุ ระสงค/ เกณฑการประเมนิ ผล nursing care plan (17/06/2564) เหตุของการพยาบาล ผลการประเมิน กจิ กรรมการพยาบาล ผปู วยไมส ขุ สบายจาก วัตถปุ ระสงค 1.ประเมนิ ลักษณะอาการปวดศรีษะของผปู วย อาการมึนศรีษะ 1.เพอื่ ปะเมินอาการและระดบั ความ -Pain score อยใู น อาการปวดศีรษะ ผปู ว ยมอี าการปวดศรี ษะทุเลา โดยประเมินระดบั การเจ็บปวดการเจ็บปวดมี3ระดับ .ติดตามอาการและประเมนิ Pain score ทุก4ชว่ั โมง เจบ็ ปวดทีแ่ นน อนและนาํ มาวางแผนการ ระดบั 3 เน่อื งจาก ภาวะความ ลง - (1-3 คะแนน) ปวดนอย พยาบาลไดถ ูกตอง -ความดันลดตํ่ากวา ดันโลหิตสูง เกณฑก ารประเมิน -(4-6 คะแนน) ปวดในระดับปลานกลาง 2.เพอ่ื สงั เกตอาการขางเคยี งและวาง 140/90มิลมิเมตร/ S-ปวดศรี ษะ -Pain score อยูใ นระดับไม - (7-10 คะแนน) ปวดรนุ แรง แผนการพยาบาลตอ ไปในการเกิด ปรอท เกิน5 2.ดแู ลใหย าตามแผนการรกั ษา อบุ ัติเหตุ -ปวดตอ่ื ๆ -ความดันลดต่ํากวา 160/100มิ Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เริ่มตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg เฝา ระวงั หอบหายใจลาํ บาก 3.เพอ่ื ชวยลดความ ตึงตัวของกลามเนอ้ื -pain score 8 ลมเิ มตร/ปรอท หรือหายใจตื้นความสบั สน หูออ้ื อาการวงิ เวียนศรี ษะท่มี ี อาการคลื่นไสและอาเจยี น, หายใจเร็ว อตั ราการเตนหัวใจเร็วชา หรือไม และลดความวิตกกงั วล O-ความดันลดต่าํ กวา สมํา่ เสมอ รูส ึกชาหรือรสู ึกเยน็ ในแขนและขาของคุณ หรือหนาวสั่น, เหงอ่ื ออก, แรงสั่นสะเทอื น, กระตุก 4. เพอ่ื ลดสิง่ กระตุน ตางๆทมี่ ผี ลทําใหเกิด 160/100มลิ มเิ มตร/ ความไมสขุ สบายทางดา นรา งกายและ ปรอท -Nicardipine 2 mg เจือจาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmhg โดยเฝา ระวงั อาการขางเคยี งทส่ี าํ คัญ เชน ใจสั่น, รอ น ดา นจิตใจ วูบวาบ, หนา แดง, หัวใจเตนชา, peripheral edema, ปวดศีรษะ, มึนงง, นอนไมห ลบั , ผน่ื , คลนื่ ไส, ออนเพลีย, ปวดกลา มเน้อื 3. แนะนําใหผปู ว ยหายใจเขาลกึ ๆ ชาๆ ทางจมูก แลวผอนลมหายใจออกทางปากชา ๆหรอื สอนเทคนคิ การหายใจ ใหห ายใจเขาออกชา ๆ ลึกๆเทา ทีผ่ ปู ว ยจะปฏบิ ตั ิได-เร่ิมหายใจเขา คร้งั ท่ี 1 นับ 1 แลวหายใจออกนบั 1-หายใจเขาครงั้ ที่ 2 นบั 2 แลวหายใจออกนบั 2จนไป ถึงที่ 5 เม่อื ครบ 5 เร่มิ ตน นบั 1-2-3-4-5 ใหมทาํ จนอาการหายใจหอบเหนอ่ื ยมีอาการท่ีดขี น้ึ 4..ดแู ลจัดสิ่งแวดลอ ม ใหผ ปู ว ยพักในหอ งทม่ี อี ากาศถายเทสะดวก แสงสวา งเพยี งพอ -เปดมา นเปดหนา ตาง-ผปู ว ยอยหู อ งรวมให พจิ ารณาการเปดมา นอกี ทีห่ ากเตรียงขา งๆเสียงดงั รบกวนกใ็ หพจิ ารณาการปด มา นไวด านทีมเี สียงรบกวน-การลดเสยี งรบกวน จากเสยี ง ทีวี

ขอ วินจิ ฉัย/ขอมูลสนับสนนุ วัตถปุ ระสงค/ เกณฑก ารประเมนิ กจิ กรรมการพยาบาล nursing care plan (17/06/2564) เหตุผลของการพยาบาล ผลการประเมนิ ผล เสี่ยงตอ การเกิดภาวะ วตั ถุประสงค 1. ประเมินอาการ แนนหนาอก หายใจลําบาก ใจสั่น คลื่นไสอาเจียน หนามืดคลายจะเปน ลม เหง่อื ออกมาก 1.เพ่อื ประเมินอาการของ vital signs แทรกซอ นเน่อื งจาก เพือ่ ปอ งกันการเกดิ ตาพรา มัว มองภาพไมช ดั ชาปลายมือปลายเทา เวยี นศรษี ะ ปวดศรษี ะ เกดิ โรคหลอดเลือดแล -Pulse ( P ) =88 ครง้ั / ความดนั โลหติ สงู ภาวะแทรกซอ นจาก 2. ลดปจ จยั เส่ียงสาํ คญั ในการเกดิ ภาวะแทรกซอ น ไดแ ก ออกกําลังกายประมาณ30-60 นาทใี น 4-5 วันตอ สมองแลวนํามาวางแผน นาที S:ผปู ว ยบน ปวดศีรษะ ภาวะความดนั โลหิตสงู สัปดาห รับประทานอาหารไขมันตํ่าและกากใยสงู เชน ผกั ผลไม ถวั่ และธัญพชื มีคอเลสเตอรอล กจิ กรรมการพยาบาล -Respiratory rate (RR) เบอื่ อาหาร เกณฑการประเมิน 3. หลีกเลยี่ งอาหารทม่ี ีไขมันอม่ิ ตวั สงู เชน ไสก รอกหรอื ลูกช้นิ เนย ชีส เคก ลดอาหารทีม่ ีรสเคม็ ลดการสูบ 2.เพื่อสงเสรมิ การดแู ลตน =20 ครัง้ /นาที vital signs บหุ ร่ี ลดเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล เอง -Blood pressure (BP) O: -Pulse ( P ) = 4. เพิม่ การนอนหลบั พกั ผอนใหเ พียงพอตอ รา งกายอยา งนอย 3.เพ่ือลดความทเี่ ปน 140/90มม/ปรอท vital signs 80-100 คร้ัง/นาที วันละ 6-8ชัว่ โมง สาเหตุของความดันโลหิต -Pulse ( P ) = 146 -Respiratory rate 5. การผอ นคลายความเครียด. ดวยการคลายกลา มเนื้อท่มี คี วามเกรง็ อยใู นขณะนนั้ และการหายใจเขาออกลึกๆ สูง คร้ัง/ (RR) = 16-22 คร้ัง/ 6. เขา รับการตรวจสขุ ภาพอยางตอเนื่อง ไดแก ตวรจสัญญาณชีพ โดยจะติดตามคาความดันเปนพเิ ศษ 4.เพื่อใหร างกายมีสขุ ภาพ นาที-Respiratory นาที ทด่ี แี ละรางกายแขง็ แรง rate (RR) = 32 ครง้ั / -Blood pressure 5.เพอื่ ลดความตึงเครียด นาท-ี Blood (BP) นอ ยกวา เพ่มิ ความผอนคลาย pressure (BP) = 168/110มม/ปรอท 6.เพอ่ื ทราบความผิดปกติ 168/110มม/ปรอท ของรา งกาย

nursing care plan (17/06/2564) ขอ วนิ จิ ฉยั /ขอมูล วตั ถปุ ระสงค/เกณฑ กิจกรรมการพยาบาล เหตขุ องการพยาบาล ผลการประเมิน สนับสนนุ การประเมนิ ผล วติ กกังวลเกย่ี วกับ เพือ่ ใหผ ูปว ยคลาย 1.สรา งสัมพนั ธภาพกับผูป วย 1.เพื่อใหเ กดิ ความไววางใจ -ผูปวยบอกวารูสกึ กังวลนอ ยลงเก่ยี ว อาการของโรค ความวติ กกังวล -แนะนําตัวกับผูปวย 2.เพื่อใหผูป ว ยทราบถงึ อาการ กับอาการของโรค 2.อธิบายเก่ียวกับอาการของโรค ของโรค -ผปู วยมสี หี นา ยมิ้ แยม ขอ มลู สนบั สนนุ เกณฑการประเมิน -ผปู วยทม่ี ีภาวะความดนั โลหติ สงู สว นใหญม กั ไมแสดงอาการ แตบ างรายพบวามอี าการ 3.เพอ่ื ใหผ ูปว ยระบายความ s-กงั วลเก่ียวกับ -ผูปวยบอกวารูสกึ ปวดหัวเวียนหวั มนึ งง และเหน่อื ยงา ยผิดปกติ ซงึ่ หากมภี าวะความดนั โลหติ สูงนานๆ รสู ึกตางๆออกมา จะชวย อาการที่เปนอยู กงั วลนอยลง แตไมไดร ับการรักษาอาจทําใหอวัยวะสําคญั ตา งๆ ในรา งกายถกู ทําลาย ไดแ ก หัวใจ ผอ นคลายความตึงเครียดในใจ -นอนไมหลับ -ผูปวยมสี หี นา สมอง ไต ตาและ ลงไดอ ยา งมาก o-ผปู ว ยมสี ีหนา วิตก ยิม้ แยม 3เปดโอกาสใหผ ูป ว ยพดู ความรสู ึกหรอื พูดในเรอ่ื งท่พี ดู แลวสบายใจและเปน ผูฟงทีด่ ี 4.เพื่อลดความวิตกวังวลเกีย่ ว กงั วล -วันนี้เปน ยงั ไงบางคะ กบั การรักษาของโรค -ไมย มิ้ แยม แจม ใส -รูสึกอยา งไรบา ง 5.เพอ่ื ใหผ ปู วยรูสึกสบายใจเมอ่ื -มีอะไรไมสบายใจไหมคะ อยูก ับพยาบาล 4.อธิบายแนวทางในการรักษาของโรคความดนั ความดนั เปนโรคเรื่อรัง หากผูปวยไม สามารถควบคมุ ปรมิ าณความดันใหล ดตํ่าลงได ผูป วยกจ็ ําเปน ทีจ่ ะตอ งทานยาเพือ่ ความ คุมความดันใหอ ยูใ นเกณฑปกติ 5.ดูแลใหก ารพยาบาลผูปว ยอยา งนมุ นวล พูดคุยเปน กนั เอง

daily plane (18/06/2564) time activity 08.00-08.30 น. การจดั สง่ิ แวดลอมโดยการจัดใหอากาศภายในหองมีการถา ยเทไดสะดวกโดยการเปดผามา นเปด หนา เปด พัดลมเบาๆ และ ลดสง่ิ รบกวนตางๆ -การเปดมา นเปด หนา ตาง -การลดเสยี งรบกวน จากเสยี งทวี ี หรือลดเสียงของการพูดคยุ -ยกไมก้ันเตยี งข้นึ ทง้ั 2ขา ง 08.30-09.30 น. รบั เวร,Pre conference 09.30-11.00 น. วัดสญั ญาณชพี (Vital signs) -Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เรม่ิ ตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg 13.00-15.30 น. -Nicardipine 2 mg เจอื จาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmHg 15.30-16.00 น. -Hydralazine 10 mg v 1*3 pc - ceptopril 25 mg 1*3 pc -Atenolol 200mg 1*3 pc -losartan 50 mg o OD -วัดสัญญาณชีพ (Vital signs) -ใหคาํ แนะนาํ เกยี่ วกบั การดแู ลตนเอง เกี่ยวกบั โรคความดันสงู -ใหคาํ แนะนาํ เกี่ยวกับการนอนหลับพกั ผอ น Post conference

สรปุ อาการของวันที่ 18/06/2564 อาการ ขอวินิฉยั ทางการพยาบาล vital signs 1.ผปู ว ยไมสขุ สบายจากอาการปวดศีรษะเนื่องจาก ภาวะความดนั โลหติ สงู -Temperature ( T ) = 36.5 องศา 2. เสยี่ งตออนั ตรายจากการพลัดตกหกลมเน่ืองจากนอนหลบั -Pulse ( P ) = 94 ครง้ั /นาที พกั ผอนไมเ พยี งพอ -Respiratory rate (RR) = 20 ครง้ั /นาที -Blood pressure (BP) = 130/90 มม/ปรอท 3. พรอ งความรใู นการดูแลตนเองเก่ียวกับโรคทเี่ ปน

วนิ ิจฉยั /ขอ มลู วัตถปุ ระสงค/ เกณฑก าร nursing care plan (18/06/256 ) เหตุของการพยาบาล ผลการประเมนิ บสนุน ประเมนิ ผล กจิ กรรมการพยาบาล วยไมส ขุ สบาย วตั ถปุ ระสงค 1.ประเมนิ ลกั ษณะอาการปวดศรษี ะของผปู วย อาการมนึ ศรษี ะ 1.เพื่อปะเมินอาการและระดับ กอาการปวด ผปู วยมีอาการปวดศีรษะ โดยประเมนิ ระดบั การเจบ็ ปวดการเจบ็ ปวดม3ี ระดบั .ตดิ ตามอาการและประเมนิ Pain score ทุก4ช่วั โมง ความเจ็บปวดที่แนนอนและนํา ษะเน่ืองจาก ทุเลาลง - (1-3 คะแนน) ปวดนอย มาวางแผนการพยาบาลไดถกู วะความดนั โลหติ เกณฑการประเมิน -(4-6 คะแนน) ปวดในระดบั ปลานกลาง ตอง ปวดศรี ษะ -ไมมPี ain score -ความ - (7-10 คะแนน) ปวดรนุ แรง 2.เพื่อสังเกตอาการขางเคียง อนเพลีย ดันลดต่ํากวา 140/90 มิ 2.ดแู ลใหยาตามแผนการรักษา และวางแผนการพยาบาลตอไป = -Pain score ลมิเมตร/ปรอท Sodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เร่ิมตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg เฝาระวงั หอบ ในการเกดิ อุบัตเิ หตุ ในระดบั 3 หายใจลําบากหรือหายใจตน้ื ความสบั สน หอู อื้ อาการวงิ เวยี นศีรษะท่มี ี อาการคล่ืนไสแ ละอาเจยี น, หายใจเรว็ อัตราการ 3.เพอื่ ชว ยลดความ ตึงตวั ของ ามดนั 140/90 เตน หัวใจเรว็ ชาหรือไมส มํ่าเสมอ รูส ึกชาหรือรสู กึ เย็นในแขนและขาของคณุ หรอื หนาวสั่น, เหงื่อออก, แรงส่นั สะเทือน, กลา มเนอ้ื และลดความวติ ก มิเมตร/ปรอท กระตุก กังวล 4. เพอื่ ลดสิ่งกระตนุ ตา งๆทม่ี ีผล -Nicardipine 2 mg เจอื จาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmhg โดยเฝาระวังอาการขา งเคยี งที่ ทาํ ใหเ กิดความไมส ขุ สบายทาง สาํ คัญ เชน ใจส่นั , รอ นวูบวาบ, หนา แดง, หัวใจเตนชา, peripheral edema, ปวดศีรษะ, มนึ งง, นอนไมหลบั , ดานรางกายและดา นจติ ใจ ผ่ืน, คล่นื ไส, ออนเพลีย, ปวดกลา มเน้อื 3. แนะนําใหผูป ว ยหายใจเขาลึก ๆ ชา ๆ ทางจมูก แลวผอ นลมหายใจออกทางปากชา ๆหรอื สอนเทคนิคการหายใจ ให หายใจเขาออกชา ๆ ลึกๆเทาท่ีผูปว ยจะปฏบิ ัตไิ ด-เริม่ หายใจเขา ครง้ั ท่ี 1 นบั 1 แลว หายใจออกนับ 1-หายใจเขา ครัง้ ที่ 2 นับ 2 แลวหายใจออกนับ 2จนไปถึงท่ี 5 เมอ่ื ครบ 5 เร่มิ ตนนบั 1-2-3-4-5 ใหมทาํ จนอาการหายใจหอบเหน่อื ยมีอาการทดี่ ีขึ้น 4..ดูแลจดั สิ่งแวดลอ ม ใหผ ูป วยพักในหองที่มีอากาศถายเทสะดวก แสงสวา งเพยี งพอ -เปด มา นเปด หนา ตา ง-ผูปวยอยูห อง รวมใหพจิ ารณาการเปดมานอีกทีห่ ากเตรยี งขา งๆเสยี งดงั รบกวนกใ็ หพิจารณาการปด มา นไวดา นทีมเี สียงรบกวน-การลด เสยี งรบกวน จากเสียงทวี ี

nursing care plan (18/06/256 ) ขอวินิจฉยั /ขอมูลสนับสนนุ gi วัตถปุ ระสงค/เกณฑการประเมิน กิจกรรมการพยาบาล เหตุผลการพยาบาล ผลการประเมนิ เสย่ี งตออนั ตรายจากการพลดั ตก ผูปว ยสามารถนอนหลบั พกั ผอ นได 1.จัดสงิ่ แวดลอ มใหผ ูป ว ยพักในหอ งทีม่ อี าการถา ยเทสะดวก 1.เพอ่ื เพิม่ ความสบายใหก บั ผู หกลม เนอ่ื งจากนอนหลับพกั ผอน เพยี งพอ แสงสวางเพยี ง ปว ยขณะอยูบนเตยี งนอน และ ไมเ พยี งพอ เกณฑการประเมิน -ยกไมก้นั เตยี งทง้ั 2ขาง ยกไมก้ันเตียงเพ่ือปองกันการ S:มอี าการ นอนไมห ลับ -นอนหลับได 6-8 ช่วั โมงตอวัน -ลดเสียงรบกวน จากทวี ี ตกเตียง -ผปู ว ยมสี หี นา ทาทางยม้ิ แยม แจม ใส ไม -ปด ไฟ 2.เพอ่ื ใหผูผอ นคลายสมองและ เครียดเกี่ยวกับ ปญหาทางการ มีอาการงวงนอน 2.แนะนําใหผปู ว ยปฏบิ ัติในสิง่ ทจี่ ะชวยใหน อนหลบั ไดด ีข้ึน รางทาํ ใหก ระตนุ ใหน อนหลบั ได เงนิ และการเรียน -แนะนาํ ใหผ ปู ว ยดืม่ นาํ้ อุนกอ นนอน งาย O:ผปู ว ยมอี าการออนเพลยี สหี นา -อา นหนงั สอื 3.เพื่อชวยลดความวิตกกงั วล ทาทางไมคอยยมิ้ แยมแจม ใส 3.สอนเทคนคิ ผอ นคลายวิธที ีง่ า ยโดยเริม่ หายใจเขา ครัง้ ท่1ี นับ 1 และทําใหนอนหลบั ไดงาย หายใจครั้งที่2 นบั 2 ไปจนถึง 5ในการหายใจเขาแตละครัง้ เรม่ิ ตน 4.เพ่อื ลดการตืน่ นอนกลางคนื นบั 1ใหม 4.กระตุน ใหผปู วยปส สาวะกลางเยอะ

ขอ วนิ จิ ฉัย/ขอ มลู สนบั สนนุ วัตถุประสงค/ เกณฑการ กจิ กรรมการพยาบาล nursing care plan (18/06/256 ) เหตุผลการพยาบาล ผลการประเมนิ ประเมนิ พรองความรใู นการ วัตถปุ ระสงค 1.ประเมินความรู ความตอ งการการดูแลสขุ ภาพของตนเองอยางไร 1.เพ่อื ประเมนิ ความรู ดูแลตนเองเกยี่ วกับ เพอื่ ใหมคี วามรใู น 2. ใหความรูเกย่ี วกับการปอ งกันและการควบคมุ โรคความดนั โลหติ สูงแกผ ปู ว ย โดยการสรางสุขนิสยั หรือมีพฤติกรรม กอนใหค ําแนะนํา โรคทเี่ ปน การดแู ลตัวเอง ปองกนั ภาวะแทรกซอนจากความดันโลหติ สงู ไดแก และซักถามขอ สงสัย s-ชอบรับประทาน อยางถูกตอ ง - การควบคุมอาหารท่มี รี สเคม็ เชน มา มา ขนมเลย อาหารกระปอง กับพยาบาล อาหารจานเดย่ี ว เชน เกณฑก ารประเมนิ อาหารไขมนั และอาหารท่ีใหพ ลังงานสูง 2.เพอื่ เพมิ่ ความรูและ ขาวมันไก ก ารประเมิน อาหารรสเคม็ ตา งๆ ซ่ึงมกั จะมีสวนผสมของโซเดยี ม หลีกเล่ียงการใชสารอาหารและยาท่ีมโี ซเดยี มสงู วามเขาใจในการ แกงทีใ่ สกระป -สามารถอธิบาย - ควบคุมอาหารไขมัน เชน อาหารปรเภททอด ผัด ปฏบิ ตั ิตน -มภี าวะเครียดเกย่ี วกบั เกย่ี วกับการดูแลตน - ควบคมุ อาหารทม่ี ีพลงั งานสูง ควรหลีกเล่ียงอาหารท่ีทําจากกะทิ หอยนางรม ไขแ ดง อาหารทม่ี ันมาก เชน หนังเปด การเรียนเพราะทาง เองไดมากกวา 2ขอ หนงั ไก มนั กุง มนั ปู บา นตัง่ ความหวังเก่ยี ว -มสี หี นา กงั วล - การออกกาลงั กาย แนะนาํ ใหผูปวยออกกาลงั กายโดยสมาํ่ เสมอใหเหมาะสม เชน การเดินเร็ว วงิ่ เหยาะ ขจ่ี ักรยาน กับการเรียนเปนอยาง ย้มิ แยมแจมใส วายน้าํ หรอื แมแ ตก ารทํางานบาน เปนตน ทั้งนต้ี อ งระวังไมออกกําลังกายอยา งหักโหมหรอื มากเกินไปและหลกี เล่ยี ง สงู การแขง ขนั เพราะทําใหเกิด ความเครยี ด o-มีสหี นากงั วล ไมยม้ิ -หลีกเล่ียงการสดู ดมควันบหุ ร่ที ่ีผอู ่ืนสูบดวย -หลกี เลีย่ งเคร่ืองดมื่ ท่ีมีแอลกอฮอล

ขอวินจิ ฉัย/ขอ มูล วตั ถปุ ระสงค/ เกณฑ เหตผุ ลการพยาบาล ผลการประเมนิ สนับสนนุ การประเมิน กิจกรรมการพยาบาล 3. หลกี เลยี่ งภาวะเครยี ดซึง่ จะทาํ ใหความดนั โลหิตสงู ขึ้น ควรทาํ จิตใจใหแ จม ใส หาวิธีผอนคลาย ความเครยี ด เชน 3.เพ่ือคลายความเครียดและความวิต การออกกาลังกาย เทคนคิ การผอนคลายกลา มเน้ือ การนัง่ สมาธิ การพักผอนใหเ พยี งพอ โดยเฉพาะการนอนหลบั ให กังวลใหกบั ผปู วย สนิท ถา มปี ญ หาหรอื มคี วามเครยี ดสงู อาจตองปรึกษานักจิตวิทยาหรอื จิตแพทย 4.เพือ่ ลดภาวะเสย่ี งอกี สาเหตุหนง่ึ ที่ 4. แนะนําเกี่ยวกับการรบั ประทานยา ใหรับประทานยาอยางตอ เนอ่ื งสมาํ่ เสมอเพราะโรคนีร้ กั ษาไมห ายขาด การ ทําใหเกดิ ความดันโลหิตสงู รักษาอยางสมา เสมอชวยควบคุมภาวะโรคไมใ หเ ปน มากขนึ้ หรอื มภี าวะแทรกซอ น ไมควรหยดุ ยาเอง ควรไปตรวจ 5เพ่อื ประเมินผลการรกั ษาและพยาธิ ตามนัดทุกคร้ัง และนํายาที่มีทั้งหมดไปดว ย เพราะผปู วยจะไดย าตามระดบั ความรุนแรงของความดนั โลหิต ไมซื้อยา สภาพของผปู ว ย การวัดความดัน มารบั ประทานเอง โลหิตทบ่ี านจะไดค า ทเี่ ทีย่ งตรงมาก 5. แนะนําการวัดความดนั โลหิตใหกบั ผูป ว ยหรอื ผดู แู ล ข้นึ เนอื่ งจากอยใู นภาวะผอ นคลาย -การยืมเคร่ืองวัดความดันกับ อสม.ประจําหมูบ าน มากกวา 6,เพ่อื ใหความชว ยเหลือและใหก าลงั ใจแกผปู ว ย 6. อธิบายใหญ าตหิ รือครอบครวั ผูป วยเขาใจโรคและการดูแลผูป วยตามความเหมาะสม



สรปุ กรณีศกึ ษา กรณีศกึ ษา เพศชายสัญชาตไิ ทย ศาสนาอิสลาม อายุ18ป อาชีพเปน นกั ศกึ ษา ใชสิทธกิ ารรักษาบตั รทอง เขารบั การรักษา ณ โรงพยาบาลพทั ลุง ในวนั ที่ 14 เดือนมถิ ุนายน พ.ศ.2564 2วนั กอ นมาโรง พยาบาลมอี าการปวดศีรษะปวดตอ่ื ๆเมอ่ื นอนพักมีอาการดีข้นึ แตยงั มีอาการเจบ็ อยู มคี ลน่ื ไสอ าเจยี นเปน นา้ํ ใสๆนอนไมห ลบั กินไดนอย แพทยว ินิจฉัยHypertensionหรือความดนั โลหิตสูง vital signs Temperature ( T ) = 36.5 องศาPulse ( P ) = 146 คร้งั /นาที Respiratory rate (RR) = 32 คร้ัง/นาที Blood pressure (BP) = 168/110มม/ปรอท รกั ษาโดยยาSodium nitroprusside 50 mg in 24 hr v เริม่ ตน 0.6 mcg/min keep keep BP <140/90 mmHg Nicardipine 2 mg เจือจาง 4 ml v 0.5 mg q keep BP <140/90 mmHg Hydralazine 10 mg v 1*3 pc ceptopril 25 mg 1*3 pc Atenolol 200mg 1*3 pc losartan 50 mg o OD ผลตรวจBlood Urea Nitrogen( BUN) Creatinine Electrolyt sodium2+ ต่ํากวาปกติ Potassium2+ตา่ํ กวา ปกติ Creatinnine สูงกวา ปกติตรวจ Complete Blood Count: CBC White Blood cellสงู กวา ปกติ Red blood cellสงู กวา ปกติตรวจLiver Function Test Albuminสงู กวา ปกติ Alanine transaminase(ALT)สูงกวา ปกติ Aspartate transaminase (AST)สงู กวา ปกตAิ lkaline phosphatase (ALP)สงู กวา ปกติ และผล CT scanไดA therosclerosis ภาวะหลอดเลือดแขง็ Ischemic โรคหลอดเลือดสมอง และHemorrhagic ภาวะหลอดเลือด สมองแตก” หรือ “ภาวะเลือดออกในสมอง วางแผนใหก ารพยาบาลตามกระบวนการทางการพยาบาลแนะนาํ การผอนคลายความเครียดเชน สอนเทคนิคการหายใจ แนะนาํ การอา นหนงั สือ แนะนาํ วธิ กี าร รับประทานอาหาร มกี ารเฝา ระวงั อาการและอาการแสดงอยางตอเนื่อง อาการของผูปว ยคอยๆดีขน้ึ ตามลาํ ดบั ผูป ว ยรายน้ีไมมโี รคประจําตัว ไมมปี ระวตั แิ พยาและอาหาร เนื่องจากผปู ว ยขาดความเกี่ยวกับการดแู ล ตนเองจงึ เนนใหค วามรูค วามเขา ใจเกย่ี วกับโรค การปฏิบัตติ ัวและไดแ นะนําถงึ การปฏิบตั ติ นในการดูแลตนเอง การเลอื กรบั ประทาน หลงั จากใหค วามรูผูป ว ยและญาตมิ ีความรู ความเขาใจเกยี่ วกบั การปฏบิ ตั ติ นมาก ยงิ่ ขน้ึ แพทยย งั ไมอนญุ าตใหกลบั บา นตองนอนเฝา รอดอู าการตอไป

กลมุ 2

Diagnosis คือ โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus:DM) กลุม 2 Icd10 = E12. เบาหวานทเี่ กี่ยวขอ งกับภาวะทพุ โภชนาการ นางสาว ศริ มิ า เกล้ยี งกลม นางสาว สลิลทพิ ย พรหมมี อาการ มีดงั น้ี อาการแสดงที่สาํ าคญั มี 4 อยาง ไดแก 1. ปส สาวะบอยและมปี ริมาณมาก(Polyuria) เม่ือระดบั น้ําตาลในเลือดสงู จนเกนิ ขดี จํากดั ของไต (Renal threshold) คือประมาณ 180 มิลลิกรัมตอ เดซลิ ติ ร รางกายจะขบั น้ําตาล ออกมากบั ปส สาวะจากกระบวนการออสโมตกิ ได ยูเรซสี (Osmotic diuresis) นาตาลทถี่ กู กรอง ออกมาและดึงนา้ํ ออกมาดว ย ทําใหการดูดซมึ นากลบั ท่ีทอ ไตลดลง เปน ผลใหป รมิ าณปสสาวะเพม่ิ ขึน้ จึงมอี าการปสสาวะบอ ยและปริมาณมาก 2. กระหายนา้ํ ด่ืมนํา้ มาก(Polydipsia) เปนผลจากการที่รางกายสูญเสยี นาํ้ ไปจากการปส สาวะบอยและมากจึงเกดิ ภาวะขาดนาอยางรนุ แรง ทาํ ใหมีอาการกระหายนาํ้ มากจนตองชดเชยดว ยการด่มื นา บอย ๆ และจํานวนมาก 3. นาหนักตัวลด (Weight loss) เม่อื เซลลไมส ามารถนํากลโู คสไปใชเปนพลงั งาน ไดรางกายก็จะสลายไขมันและโปรตีนที่เกบ็ สะสมไวม าใชเ ปน พลงั งานทดแทน จึงเกิดการสูญเสยี เน้ือเย่อื รวมกับภาวะที่รา งกายขาดนาจงึ ทาํ ใหน้าํ หนกั ตัวลดลงอยางรวดเรว็ 4. รับประทานอาหารจุ(Polyphagia) จากการท่รี า งกายมกี ารสลายเอาเน้อื เยอ่ื สวน ตาง ๆ มาใชจึงทําใหมภี าวการณข าดอาหารและขาดพลังงานเกดิ ข้นึ เพ่ือชดเชยตอภาวะนี้จงึ มอี าการ หวิ บอยและรบั ประทานอาหารมากแตนํา้ หนกั ลด นอกจากอาการแสดงทส่ี าํ คญั ผูทเ่ี ปน เบาหวานอาจมาโรงพยาบาลดวยอาการและอาการแสดงอืน่ ๆ ดังตอไปน้ี 1. สังเกตวา ปสสาวะมมี ดข้นึ 2. มีผ่นื คนั หรอื เชอ้ื ราข้นึ ตามผวิ หนัง โดยเฉพาะบรเิ วณซอกอับ เชน รักแรใ ตร าวนม ขาหนีบ และอวัยวะสืบพนั ธุ 3. เปนแผลเรือ้ รงั ตามแขนขา หรอื เปน ฝบ อ ยๆ ผูที่เปนเบาหวานมกั เปน แผลงาย แตห ายยาก 4. สายตามัวลงเรือ่ ย ๆ ตองเปลยี่ นแวนตาบอ ย ๆ 5. มีอาการชาหรอื ปวดแสบปวดรอ นตามปลายมอื ปลายเทาทงั้ สองขา ง โดยมากมกั เปน ทเ่ี ทา กอ น บางรายอาจมีอาการหมดความรสู ึกทางเพศ หรือบางรายอาจมีหนงั ตาตก หรือมีอาการ อมั พาตของใบหนา ซกี ใดซีกหนง่ึ 6. มอี าการแสดงของหลอดเลอื ดตบี ในอวยั วะสวนตาง ๆ เชน ทเ่ี ทา ทาใหม แี ผลเนื้อตาย เนา ดา ทีห่ ัวใจทาใหกลามเนอื้ หัวใจขาดเลอื ดไปเลย้ี ง เกดิ อาการเจบ็ หนา อก หรอื ทส่ี มองทา ใหมี อาการอมั พาตได

LAB ความหมาย การเกบ็ -อปุ กรณ คาปกติ Fasting Blood Sugar (FBS) เปนวิธีตรวจทต่ี องงดอาหารกอนการเจาะ 100-125 mg/dl เลือดอยา งนอ ย 8 ชั่วโมง ผลการตรวจกค็ ือคา Glycated ความเขม ขนนา้ํ ตาลในเลือด ณ เวลาท่เี จาะ วธิ กี ารเกบ็ hemoglobin เลือดภายใตระยะเวลาการอดอาหารตามท่ี 1.งดนาํ้ งดอาหารอยา งนอ ย 8 (HbA1c) กาํ หนด เปน วธิ มี าตรฐานท่ีสามารถ ช่วั โมง เปรยี บเทียบคาระหวางบคุ คลไดวารา งกาย 2.ในทารก การเจาะเลอื ดที่สน เทา ของใครควบคุมระดับน้ําตาลไดดกี วา กัน ควร warm ใหอ ุนกอนเจาะ 3. เจาะเลือด 2 มิลลลิ ิตร ใสหลอด เกบ็ เลอื ดสีเทา ทมี่ ีสารยบั ย้ัง glycolysis ชนดิ sodium fluoride เปนการตรวจวดั ระดบั โปรตีนฮโี มโกลบนิ ใน วธิ ีการเก็บ คาปกติ HbA1c เซลลเ ม็ดเลือดแดงทีถ่ กู จบั เกาะดวยนา้ํ ตาล 1.ไมตอ งงดน้ํางดอาหาร นอ ยกวา 6.0mg% กลโู คส คา ท่ไี ดจะสะทอนถงึ ระดับความ 2.เจาะเลอื 3มลิ ลิลติ ร ใสหลอดเก็บ เขม ขนเฉลีย่ ของนํ้าตาลในเลอื ดตลอดชวง เลอื ดสมี วง ใสหลอดเลือดทม่ี สี าร ชวงHbA1c=6.0 เวลา 2-3 เดือนท่ีผา นมา ซงึ่ ชนิดและปริมาณ กันเลอื ดเเขง็ ชนิด EDTA ควรนา้ํ -6.4mg% คาสูง ของอาหารทรี่ บั ประทานในชว งนั้นจะมี สงหอ งปฎิบัตกิ ารภายใน 2 ช่ัวโมง อทิ ธพิ ลตอคา นีม้ าก การตรวจดวยวิธีนีใ้ ชใ น หลังจากเกบ็ สง่ิ สง ตรวจ การวนิ จิ ฉัยโรคเบาหวานและติดตามการ ควบคมุ โรคเบาหวานเพื่อประเมนิ ความเส่ยี ง ของการเกิดโรคแทรกซอ น การตรวจวิธีน้ีไม จําเปนตอ งอดอาหารเหมือนวิธแี รก

LAB ความหมาย การเกบ็ -อปุ กรณ คาปกติ 3.Dextrostix (DTX ) การเจาะหาระดบั นาํ้ ตาลในเลอื ดที่ 1.ตอ งงดน้าํ งดอาหารอยางนอย 8 70-100 mg/dl โดยเจาะจากเสนเลอื ดฝอยท่ี ช่ัวโมง (คนปกติ นาํ้ ตาลจากสารอาหารที่ ปลายน้วิ เปน วิธกี ารตรวจหา เรากนิ เขา ไป อยใู นกระแสเลือด 8 ระดับนา้ํ ตาลในเลอื ดทีป่ ลายนิ้ว ชั่วโมงแลวจะจึงถกู ดึงไปใชเปน นาํ้ ตาลในเลือดที่กา ลังกลา วถึงอยู พลงั งาน) นม้ี ชี ่อื เรยี กเปนการเฉพาะวา 2.ดม่ื น้าํ เปลาได “กลูโคส”** โดยจา นวนนับ 3.ไมเคี้ยวหมากฝรั่งหรืออมลกู อม ปรมิ าณของกลูโคสในเลือดน้ันจะ วัดกนั ดวย นํา้ หนกั ของกลโู คส ขั้นตอนการตรวจ เปน มลิ ลกิ รัมตอ นํ้าเลือด 1 1. ลางมอื ใหสะอาดและเช็ดใหแ หง เพื่อ เดซิลิตร (mg/dL) DTX เปน วธิ ีที่ ความปลอดภัยผปู ฏบิ ตั งิ านตองสวมถงุ มือ ใชใ นการตรวจระดับ นํ้าตาลใน เมอื่ เลือด ปฏบิ ัตงิ านทุกครง้ั เพม่ิ การไหลเวียน เลือด โดยหอยแขนขา งทจ่ี ะเจาะลง ประมาณ 10-15 วนิ าที หรือ นวดคลึง ปลายนิ้วทีจ่ ะเจาะ 2. เปลี่ยนอปุ กรณเจาะเลอื ดชุดใหม ตอ หนา ผูรับบริการตอ ราย เลือกใชเ ข็ม ชนิดใชแลว ท้งิ และ สามารถควบคมุ ความลกึ ของการเจาะไดก รณเี ปน ปากกา เจาะเลือด ตองเลือกใชชนดิ ท่ไี มป นเปอน ระหวา งเลือดที่ติดที่เขม็ กับปากกา นวด คลงึ ปลายน้ิวทจ่ี ะทาการเจาะเพือ่ ใหเ ลอื ด ไหลเวยี นดีขน้ึ

LAB ความหมาย การเก็บ-อุปกรณ คาปกติ 3. ใชสา ลชี ุบ 70% alcohol เชด็ บริเวณผวิ หนงั ที่ ปลายน้ิวที่จะเจาะและรอใหแหง 4. ใชอุปกรณเจาะเลอื ด โดยพจิ ารณาตา แหนง ที่ เจาะเลอื ดปลายน้ิว การเจาะเลอื ดจากเสน เลอื ด ฝอยที่ปลายนว้ิ กไ็ ดน ิว้ ไหนก็ได ตามขอมูล องคการอนามยั โลกไดแ นะนาใหเ จาะทนี่ ิว้ กลาง และ นิว้ นาง เพราะนวิ้ หัวแมม อื กับนิ้วชีห้ นาไป นวิ้ กอ ยบางไป และเน่ืองจากปลายประสาททน่ี ้วิ กลาง มีนอ ย กวาบริเวณอื่น ๆ การรบั รกู ารเจ็บปวดจึง นอ ยกวา นว้ิ อนื่ 5.กดปุมเปด เครอื่ งและเสียบแผน ทดสอบ 6. ใชเขม็ เจาะเลือดท่ดี า นขา งน้วิ ใชแลว ทิ้งเข็มใน กลอ งทงิ้ เข็มติดเชือ้ ทันที 7. เช็ดเลอื ดหยดแรกออกกอนดว ยสาลแี หง บบี บริเวณเหนอื ขอ สุดทายของน้ิวเบา ๆ ไมควรบบี เคน และใชเลอื ดหยดที่สองในใสแ ถบ ทดสอบ หา มบีบเคนเลอื ดมากเกนิ ไป 8. หยดเลือดลงบนแถบทดสอบใหเ ต็มบริเวณทร่ี บั หยดเลอื ด 9. กดบริเวณทเ่ี จาะดว ยสา ลีแหงจนเลือดหยดุ 10. บันทกึ ผลการตรวจเลือดและแจง ผทู ่มี าตรวจ พรอมกบั เอาผลการตรวจทป่ี รากฏในเเคร่ือง ใหผ ทู โ่ี ดนเจาะและแจง การแปลผลและขอ ควร ปฏบิ ัติใหท ราบโดยมรี ายงานในแบบฟอรมที่ กา หนดไว โดยมขี อ มูลครบถวน ดังน้ี 1) วันท่ี และเวลาทีเ่ จาะเลอื ด 2) ชอ่ื -นามสกุล อายุ ของผูร ับการตรวจคัดกรอง 3) คาทีต่ รวจไดจ ากเคร่ือง 4) หนวย มิลลิกรัม/เดซิลิตร (mg/dL) 5) ช่อื นามสกุลและตาแหนง ผูทเ่ี ปน ผเู จาะเลือด และตรวจวดั

เบาหวานข้นึ ตา (Diabetic Retinopathy) เปนภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน เกดิ จากการมีระดบั นํา้ ตาลในเลือดสงู เปน เวลานาน ทาํ ใหเ สนเลือดทีจ่ อประสาทตา (Retina) ได รับความเสยี หายจากน้ําตาลอดุ ตันทําใหเ ลือดไมส ามารถไหลเวียนไดต ามปกติ ในชวงแรกอาจไมพ บอาการ หรือมกี ารมองเห็นผิดปกติเพียงเลก็ นอ ย แตห ากปลอ ยไว และไมรับการ รกั ษาจนมอี าการรุนแรง อาจทําใหสูญเสียการมองเหน็ ไดใ นทสี่ ดุ อาการของโรค เบาหวานขึน้ ตา ในระยะแรกของโรคเบาหวานขึ้นตา อาจจะยังไมพบอาการ หรือความผดิ ปกติในการมองเห็น แตเ มอื่ มีความรุนแรงมากขึน้ จะพบอาการตา งๆ เชน -มองเห็นจดุ หรือเสนสดี ําคลา ยหยากไยลอยไปมา -มองเหน็ ภาพบิดเบีย้ ว -ตามัว การมองเหน็ แยลง สายตาไมค งท่ี -แยกแยะสไี ดยากข้ึน -ภาพทีม่ องเหน็ มดื เปนแถบๆ -สญู เสียการมองเหน็ สาเหตขุ องโรคเบาหวานขน้ึ ตา เบาหวานขนึ้ ตาเกิดจากการมีระดบั น้ําตาลในเลือดเพม่ิ สูงขน้ึ เปน เวลานาน สงผลใหเ สน เลอื ดฝอยท่ีไปหลอ เล้ยี งจอตาโปงพองเปนหยอมๆ จากผนังหลอดเลือดผิดปกติ ทาํ ให เลอื ดและน้ําเหลืองซมึ ออกมาจากหลอดเลือด กระจายทัว่ จอประสาทตา และเสน เลือดใหญท ี่จอตาจะเรม่ิ ขยายตัวใหญขึ้นผิดปกติ รวมถึงเสน ใยประสาทของจอตาและจุดภาพชัด (Macula) อาจเร่ิมมอี าการบวม ในระยะเริ่มแรกอาจมอี าการเพยี งเล็กนอ ย แตห ากมกี ารอุดตนั ของเสน เลอื ด ที่เพิม่ มากข้นึ อาจทาํ ใหมีอาการรนุ แรงได เมื่อหลอดเลือดท่ีจอประสาทตาเสยี หาย รางกายก็จะสรา งหลอดเลอื ดใหมมาทดแทน แตหลอดเลอื ดทส่ี รา งใหมม ผี นงั ไมแขง็ แรง ฉีกขาดไดงาย ทําใหมีเลือดร่วั ซึมออกมาทบ่ี รเิ วณ วุนตา และอาจทาํ ใหเกดิ แผลเปนซง่ึ เปน สาเหตใุ หจ อตาลอกออกจากดา นหลังของดวงตา หรือถา หากเสนเลอื ดใหมที่เกิดขน้ึ ไปแทรกแซงการระบายนา้ํ ออกจากลกู ตา สงผลให ความดนั ตาสงู ขึน้ เกดิ ความเสียหายตอ เสน ประสาททที่ ําหนาทส่ี ง ภาพจากดวงตาไปยังสมอง ก็จะเปน สาเหตใุ หเกิดโรคตอหนิ ได มีปจจยั มากมายทีเ่ พ่มิ ความเสยี่ งใหเ กิดโรคเบาหวานขนึ้ ตา เชน ระยะเวลาของการเปนโรคเบาหวาน ยิ่งเปนนานก็ย่งิ มีความเสยี่ งสูง การไมค วบคุมระดบั นา้ํ ตาลในเลือด ความดนั โลหติ สูง ไขมันในเลอื ดสงู มพี ฤตกิ รรมการสูบบหุ รี่ หรอื อยูในชว งตง้ั ครรภ การรกั ษาเบาหวานขน้ึ ตา การรักษามจี ุดประสงคเ พื่อชะลอหรอื ยับย้ังอาการตางๆ ทจ่ี ะเกิดขึ้น โดยวธิ กี ารรกั ษาจะแตกตา งกันไปขนึ้ อยกู ับชนดิ และความรุนแรงของอาการ การรกั ษาเบาหวานขนึ้ ตาระยะเร่ิมแรก ซง่ึ เปน ระยะท่ียงั ไมมีเสน เลอื ดเกิดใหม หากมีอาการเพยี งเลก็ นอ ยจนถึงอาการในระดบั ปานกลาง อาจยงั ไมจําเปน ตองรกั ษาในทนั ที แต แพทยจะคอยสังเกตอาการหรอื ความผดิ ปกติของดวงตาอยางใกลชิด ในระยะนผี้ ปู ว ยอาจตอ งควบคุมระดบั น้ําตาลในเลอื ดเพือ่ ยับยง้ั ไมใ หอาการลกุ ลาม การรกั ษาเบาหวานขน้ึ ตาระยะกาวหนา ซงึ่ เปนระยะที่มีเสน เลือดเกิดใหม ในระยะนผ้ี ูป วยอาจตอ งรกั ษาดว ยเลเซอรห รอื ผาตดั ซ่ึงวิธกี ารก็จะแตกตา งกันออกไปโดยข้ึนอยกู ับแตละ ปญ หาของจอตา

ภาวะแทรกซอ นของเบาหวานข้นึ ตา เลอื ดออกในวุนตา อาจทําใหผ ปู วยมองเห็นเปนจุดสดี ําลอยไปมา แตห ากมเี ลอื ดซึมออกมาในปรมิ าณมากอาจบงั การมองเห็นทั้งหมดได โดยปกติแลว ผูป ว ยทีม่ ีเลอื ดออกในวนุ ตาจะไมสูญเสียการ มองเห็นแบบถาวร อาจใชเวลาในการกาํ จดั เลอื ดออกจากวนุ ตาประมาณ 2-3 สปั ดาหหรือไมกเ่ี ดือน ผูป ว ยก็อาจกลบั มามองเห็นไดอยา งชัดเจน จอตาลอก เปนผลมาจากแผลเปนท่เี กิดขนึ้ นน้ั ดงึ จอตาใหหลุดลอกออกจากดานหลงั ของดวงตา ซ่งึ อาจทําใหเกดิ จดุ ดาํ ลอยไปมาในเวลามองสิ่งตางๆ มองเหน็ แสงวาบ หรอื สญู เสียการมอง เหน็ ข้ันรนุ แรง ตอ หิน เปน ผลมาจากกลมุ เสนเลอื ดใหมท ีอ่ าจเกดิ ข้นึ บริเวณดานหนาของดวงตา และไปแทรกแซงการระบายน้าํ ออกจากลูกตา สงผลใหความดนั ตาสูงขึ้น เกดิ ความเสียหายตอเสน ประสาททที่ าํ หนาท่ีสง ภาพจากดวงตาไปยงั สมอง สญู เสยี การมองเห็น ภาวะเบาหวานข้นึ ตาหรือตอ หิน สดุ ทายแลวอาจนําไปสกู ารสญู เสียการมองเห็นได เบาหวานกับเทา ภาวะแทรกซอ นทางระบบประสาทสวนปลายจากโรคเบาหวาน หรอื บางคนอาจเรยี ก “เบาหวานลงเทา ” ภาษาทางการแพทยเรยี ก diabetic polyneuropathy มอี าการแสดง ไดห ลากหลาย ในระยะแรก บางรายจะมาดวยอาการปวดแสบปวดรอนเหมอื น โดนน้ํารอนลวกบรเิ วณเทาทงั้ สองขาง หรอื บางรายอาจมอี าการปวดแปลบ ๆ คลายเขม็ ตําบริเวณ เทา หรือเหมอื นโดนไฟฟาช็อต สว นใหญมกั มอี าการตอนกลางคนื ทําใหนอนไมหลบั หรือหลบั ไมส นิท ถา เปน รนุ แรงกอ็ าจมีอาการทั้งกลางวันและกลางคนื ทาํ ใหคณุ ภาพชวี ิตแย ลง บางรายกลายเปน โรคซึมเศรา อาการเหลานี้สามารถรักษาหรือบรรเทาไดด ว ยการใชย ารวมกับการควบคุมระดบั นํ้าตาลในเลือด อยา งไรกต็ าม อาการ “เบาหวานลงเทา ” ท่พี บ บอ ยกวา คือ อาการชา โดยเร่ิมทีบ่ ริเวณเทา ท้งั สองขา งกอน แลว คอ ย ๆ ลุกลามไปยังมอื ท้งั สองขาง อยา งชา ๆ คอยเปน คอยไป ความรุนแรงของอาการชามตี ง้ั แตอาการนอยมาก ๆ คอื ไมรูส กึ วาชา ตอ งอาศัยการตรวจจากแพทย ไปจนถึงอาการรุนแรง คือ ชามากจนไมร ูสกึ สัมผสั ซึง่ ในบางรายอาจมปี ญ หาตอการเดนิ และการทรงตวั ทําใหห กลมไดงา ย. เปน ภาวะแทรกซอ นเร้ือรังที่เกิดในผูเ ปนเบาหวานไดบอยโดยเฉพาะเมอ่ื เปนเบาหวานมานาน ๆ และควบคมุ ระดบั นํา้ ตาลในเลอื ดไดไมดีนกั เกิดข้ึนจากระบบประสาทสวน ปลายเสอื่ ม ทําใหสูญเสียประสาทรบั ความรูสกึ ลกั ษณะอาการเทาชาทีเ่ กิดจากโรคเบาหวาน มกั จะมีอาการชาหรอื คลา ยเปน เหน็บและความรสู ึกสมั ผัสลดลง ทาํ ใหเ ม่ือเทาสมั ผสั ของมคี ม จะไมรสู กึ เจบ็ อาการเทา ชาท่ีเกิดข้นึ มักจะมีอาการท้ังสองขา งพรอม ๆ กนั และเริ่มชาจากปลายนิ้วเทา กอ น แลวเร่ิมชาไลขนึ้ ไปบรเิ วณหลังเทาและขาทัง้ สองขาง ใน กรณีรนุ แรงจะมรี ะบบประสาทอัตโนมตั ิเส่อื มรวมดว ย ทาํ ใหผวิ หนงั บรเิ วณเทา ทงั้ สองขางแหง ปรแิ ตกไดง าย เสยี่ งตอการเกิดแผลเร้อื รงั ถา มีระบบประสาทสวนปลายเสือ่ มอยูนาน ๆ ทาํ ใหก ลา มเนื้อเลก็ ๆ บางมัดบรเิ วณเทาฝอ ลง เกดิ เทาบิดผดิ รปู ซง่ึ จะสงผลตอ น้าํ หนักทกี่ ดทับบริเวณฝา เทาเวลาเดนิ ซง่ึ เปน สาเหตสุ ําคญั ท่ีทาํ ใหเ กิดแผลเรอื้ รงั ท่ีเทา และเพมิ่ ความเสีย่ งตอ การถูกตดั นว้ิ เทาหรอื ขา โดยเฉพาะถามีความผิดปกติของหลอดเลอื ดสว นปลายรว มดวย ปจ จยั เสีย่ งสําคัญทที่ ําใหเ กดิ อาการชา หรอื ระบบประสาทสว นปลายเสอื่ ม ไดแก ระยะเวลาท่เี ปนเบาหวาน การควบคุมระดบั นํา้ ตาลท่ไี มดี การสูบบหุ ร่ี ระดับไขมนั ในเลือดสูง และ โรคความดันโลหิตสงู เปน ตน

ดงั น้นั การรักษาทส่ี ําคัญคอื การควบคมุ ระดับนํ้าตาลใหอยูในเกณฑปกติ ลดปจ จยั เสีย่ งตาง ๆ ไดแ ก ควบคุมความดันโลหติ และระดับไขมนั ใหอยใู นเกณฑท่ตี อ งการ งดการสูบบุหรี่ และออกกําลังกายอยา งสม่าํ เสมอ ในรายทม่ี ีอาการชามาก ๆ แลว การรักษามักไมไดผ ลดี การ รบั ประทานวติ ามนิ บีมกั ไมช ว ยทําใหอ าการชาดีข้นึ เพราะอาการชาไมไดเ กดิ จากการขาดวติ ามนิ ยารักษาปลายประสาทอักเสบบางชนิดอาจ ชว ยใหอ าการดีขึ้นไดบ า งแตไ มส ามารถทําใหอ าการชาหายไปได ทัง้ น้ีควรปรึกษาแพทยผ ดู ูแล เพอ่ื พิจารณาใหย าตามความเหมาะสม สวนยา สมุนไพร อาหารเสรมิ ยาลูกกลอน ยงั ไมม ีขอ มลู ทางการแพทยยืนยนั ถงึ ประสทิ ธภิ าพในการลดอาการดงั กลาว นอกจากการรับประทานยาตาม แพทยส ง่ั แลวน้ัน เมื่อมีอาการเทา ชา อาจเกิดแผลโดยไมรูสึกตัวได ดังน้ันควรทําความสะอาดเทา ดว ยนา้ํ สะอาดและสบอู อน วนั ละสองคร้ัง ตอน เชา และกอนนอนทุกวัน ทําความสะอาดทกุ คร้งั ที่เทาเปอ นสง่ิ สกปรก เชด็ เทา ใหแหง ทนั ทรี วมทง้ั บรเิ วณซอกนิว้ เทา ตรวจเทา กอนนอน สาํ รวจ เทาอยา งละเอียดทุกวนั เพอ่ื ดูวามแี ผลขนาดเลก็ ๆ หนงั ดา นแขง็ ตาปลา รอยแตกหรือการตดิ เชอ้ื ราเกิดขึน้ หรือไม ตรวจสอบรองเทากอ นการ สวมใสเสมอเพือ่ ดวู ามีสง่ิ แปลกปลอมซอ นอยภู ายในซงึ่ อาจทําอนั ตรายตอ เทา และเกิดแผลได สวมถุงเทา กอนใสร องเทา เลอื กใสร องเทาท่มี ี ขนาดพอดี เหมาะสมกบั รปู เทาและทําจากวัสดทุ น่ี ุม ควรเปนรองเทาหมุ สน ไมมีตะเขบ็ หรอื มตี ะเข็บนอ ย และมีเชือกผกู เพ่ือใหปรับความพอดีกบั เทา ได หลีกเลี่ยงการสวมรองเทา ท่ีทาํ ดว ยยางหรือพลาสติกและรองเทา แตะประเภททีใ่ ชน้ิวเทาคบี สายรองเทา เนือ่ งจากทําใหมีโอกาสเกดิ การ เสยี ดสเี ปน แผลไดง า ย หา มแชเ ทา ในนํ้ารอ น หรอื ใชอุปกรณใ หค วามรอนวางที่เทา ดูแลเทา เล็บเทา และตดั เล็บเทา โดยผชู าํ นาญอยา งถูกตอง เพื่อปองกนั เลบ็ ขบ การอักเสบของนิ้วเทา หา มตัดตาปลาหรือหนังดานแข็งดวยตนเอง การรกั ษาระบบประสาทสว นปลายเสอื่ มจากโรคเบาหวานทเ่ี ปนมานานแลวมกั ไดผลการรกั ษาไมดี ดงั นัน้ การปองกนั ไมใ หเ กดิ โรค แทรกซอ นชนดิ นี้ หรือ กรณีเกิดโรคแทรกซอนข้ึนแลว การใหก ารรกั ษาต้ังแตร ะยะแรกมักจะใหผ ลการรกั ษาทีด่ กี วา โดยพบแพทยตามนดั อยา งสมํ่าเสมอเพือ่ ตรวจประเมนิ ระดับความรูสึกทเี่ ทาโดยใชเ คร่ืองมอื การตรวจท่ไี ดมาตรฐาน (monofilament test) อยางนอยปล ะหนงึ่ ครั้ง ควบคุมระดบั นาํ้ ตาลใหอยใู นเกณฑป กติตามแพทยแนะนาํ รวมท้ังควบคุมปจ จัยเสยี่ งตอ การเกดิ โรคดังกลา วขางตน และหากพบมแี ผล แมเ พยี ง เล็กนอย ใหท ําความสะอาดแผลทนั ที ในกรณแี ผลไมด ีข้ึนหรือไมแ นใ จ ใหรีบพบแพทยเ พ่อื ใหก ารรักษาทีถ่ กู ตอ งตั้งแตเน่ิน ๆ

เบาหวานกับไต ไตเปน อวยั วะท่สี าํ คัญอวัยวะหน่ึงในการดาํ รงชวี ติ มีหนา ทใ่ี นการกรองของเสยี ออกจากเลือดและขบั ถายของเสยี ในรูปของปส สาวะ โรคเบาหวานเปน สาเหตุ ที่ทาํ ใหไ ตมีการทํางานหนัก ในทีส่ ดุ กจ็ ะมกี ารสูญเสยี สารอาหาร และโปรตีนในปสสาวะ เปนเหตุใหไตเส่ือม หรือไตวาย เบาหวานกับโรคไตสมั พนั ธกนั อยางไร ไตเปนอวัยวะท่ีมีรปู รางคลายเมลด็ ถั่ว มี 2 ขาง อยทู างดานหลงั นอกชองทอ ง ผเู ปน เบาหวานทาํ ใหไตเสอื่ มไดจาก 2 สาเหตคุ ือ 1.การเปนเบาหวานทาํ ใหเ ซลลตา งๆ รวมทั้งเซลลของไตขาดพลงั งานอยตู ลอดเวลา จึงทาํ ใหเซลลเสอื่ มสภาพการทาํ งานตางๆ กท็ ําได ไมด ดี ังเดิม ทําใหกลไกของไตเส่ือมไปดวย 2.การทร่ี ะดบั นํ้าตาลในเลอื ดทสี่ ูงอยูตลอดเวลา จะทําใหไตทาํ งานหนักจนเกดิ การเสอ่ื มสภาพ เพราะไตมีหนาท่ีกรองสารอาหารทมี่ ี ประโยชนตอ รา งกายใหคงไวในรา งกายใหม ากทส่ี ุด และน้าํ ตาลก็เปนสารอาหารที่ดี ดงั น้นั ไตจึงตองทํางานหนกั ตลอดเวลาหาก นา้ํ ตาลในเลอื ดสูง ทั้งน้ี ไตแตละขา งประกอบดวยหนวยไตประมาณ 1 ลา นหนว ย แตละหนว ยประกอบดวยตวั กรอง และหลอดไต ใน แตล ะวนั มเี ลือดไหลเวียนผา นไตประมาณ180 ลิตร และหนวยไตจะกรองและคดั หลั่งสารตางๆ และขบั ออกมาเปน ปสสาวะวนั ละ ประมาณ 1 ลติ รเราจะมีชวี ติ อยไู ดดวยไตเพยี งขางเดียว ปจจัยท่ีสงเสรมิ ใหไ ตเสอ่ื มเรว็ ข้ึนในผูเปนเบาหวาน ภาวะความดันโลหิตสูง ที่ไมไดร บั การควบคมุ อยา งเขมงวด จะสง ผลใหภ าวะไตเสอ่ื มเกิดรวดเร็วย่งิ ขนึ้ การตดิ เชอ้ื ของระบบทางเดนิ ปส สาวะ คนทเี่ ปนเบาหวาน จะมกี ารตดิ เชอ้ื ทีท่ างเดนิ ปสสาวะงายกวา ปกติ เนือ่ งจากระบบประสาทที่ ควบคุมการขบั ถายเสอื่ ม ทาํ ใหม ีปส สาวะคา งในกระเพาะปสสาวะ ซ่งึ เปน แหลง ทเี่ ชื้อโรคเจริญเตบิ โตไดด ี นอกจากน้ี ระดับนา้ํ ตาลทส่ี ูง ในผเู ปน เบาหวาน จะกดการทาํ งานของภมู ิตา นทานการติดเชื้อของรางกาย ภาวะรว มอื่นๆ เนอื่ งจากภาวะไตเสอ่ื มในโรคเบาหวานเปน ภาวะทเ่ี กดิ จากการเปลย่ี นแปลงของเสนเลอื ดฝอยในไต ดังน้นั ภาวะอ่นื ๆ ที่มีผลตอเสน เลอื ด ควรไดรบั การควบคมุ คกู ันไป ไดแ ก การรกั ษาภาวะไขมนั ในเลอื ดสงู การงดการสบู บหุ ร่ี

การรักษา มแี นวทาง ดงั น้ี 1.บริโภคอาหารท่ีสมดุลกบั สุขภาพ คือ ควบคุมปริมาณพลงั งาน (แคลอร่ี) ในแต่ละวนั ควรรับประทานอาหารใหค้ รบหมู่ ไม่ซ้าํ ซากจาํ เจ รับประทานพชื ผกั ใหม้ าก ไม่รับประทานเน้ือสตั วท์ ี่ติดมนั ควรรับประทานปลาเป็นหลกั หลีกเล่ียงอาหารรสเคม็ จดั และรสหวานจดั เลือกรับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูง เลี่ยงอาหารท่ีมีน้าํ ตาลเป็นส่วนประกอบมากๆ เช่น เครื่องดื่มที่มีรสหวานหรือใส่นมขน้ หวาน ขนมหวานและงดเคร่ืองด่ืมท่ีมีแอลกอฮอล์ ผลไมท้ ุกชนิดมี น้าํ ตาลเป็นส่วนประกอบ ถา้ รับประทานมากจะทาํ ใหน้ ้าํ ตาลในเลือดสูงได้ ควรหลีกเลี่ยงผลไมห้ วานจดั หรือใหพ้ ลงั งานสูง เช่น ทุเรียน ขนุน ละมุด หรือ ผลไมต้ ากแหง้ ผลไมก้ วน ผลไมเ้ ชื่อม แช่อิ่ม และผลไมก้ ระป๋ อง 2.ลดน้าํ หนกั และควบคุมน้าํ หนกั ใหเ้ ป็นปกติ 3.ออกกาํ ลงั กายอยา่ งสม่าํ เสมอ อยา่ งนอ้ ย 20 – 30 นาทีต่อคร้ัง อยา่ งนอ้ ย 3 คร้ังต่อสปั ดาห์ 4.งดสูบบุหร่ี เน่ืองจากการสูบบุหรี่เป็นปัจจยั สาํ คญั ต่อโรคเสน้ เลือดสมองและหวั ใจตีบ 5.ใชย้ ารักษาเบาหวานถา้ ระดบั น้าํ ตาลในเลือดสูงกวา่ กาํ หนด โดยทว่ั ไปแพทยจ์ ะดูจากระดบั น้าํ ตาตอนเชา้ ไม่เกิน 130 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร และระดบั น้าํ ตาล สะสมฮีโมโกลบินเอวนั ซี(HbAIC)นอ้ ยกวา่ 7 %

6.ใชย้ าลดความดนั โลหิตและยาลดไขมนั ในเลือดเม่ือมีขอ้ บ่งช้ี ซ่ึงโดยทว่ั ไประดบั ความดนั ในเลือดท่ีเหมาะสมคือนอ้ ยกวา่ 130/80 มิลลิเมตรปรอท และค่าไขมนั แอลดีแอล (LDL) นอ้ ยกวา่ 100 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร 7.ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกบั โรคแทรกซอ้ น อาการเบ้ืองตน้ และการป้ องกนั 8.หมน่ั ดูแลเทา้ อยา่ งสม่าํ เสมอและใส่รองเทา้ ท่ีเหมาะสม ถา้ หากมีแผลเร้ือรังรีบพบแพทย์ 9.ลดความเครียด มีจิตใจสบาย ผปู้ ่ วยเบาหวานหลายคนมกั จะเขา้ ใจผดิ วา่ ตอ้ งงดอาหารหวานอยา่ งเคร่งครัดจนกินอะไรไม่ไดเ้ ลย ทาํ ใหม้ ีความเครียด มากแต่ในความเป็นจริงแลว้ ผปู้ ่ วยสามารถรับประทานไดท้ ุกอยา่ ง เพียงแต่ตอ้ งรู้จกั จาํ กดั ปริมาณและเขา้ ใจเรื่องอาหารแลกเปล่ียนอยา่ งแทจ้ ริง ก็ สามารถควบคุมระดบั น้าํ ตาลในเลือดได้ ส่วนวถิ ีชีวติ อ่ืนๆ กไ็ ม่ไดแ้ ตกต่างจากผทู้ ่ีไม่มีภาวะเบาหวานมากมายนกั การมีเวลาออกไปผอ่ นคลายกบั ครอบครัวและเพื่อนบา้ น นอกจากวถิ ีชีวติ ทาํ งานปกติแลว้ กลบั จะทาํ ใหผ้ ปู้ ่ วยลดความเคร่งเครียดได้ ซ่ึงโดยทว่ั ไปแลว้ พบวา่ การไม่เคร่งเครียดบ่อยจะ ทาํ ใหค้ วบคุมเบาหวานไดด้ ีข้ึน 10.ติดตามการรักษาอยา่ งสม่าํ เสมอกบั แพทย์

trade name Genericl name การบริหารยา การออกฤทธ์ิ อาการขางเคยี ง Diamet, Metformin -เดก็ 500 มลิ ลกิ รัม วนั ละ 1-2 ครัง้ ไมเ กินวันละ 2,000 ออกฤทธิ์โดยการยับย้งั การสรา งกลโู คส ภาวะเลือดเปน กรดชนดิ อนั ตรายถึงแกช ีวิต ซ่งึ อาจมโี อกาสเกดิ ขนึ้ ได Formin,Glucome มลิ ลกิ รมั ผใู หญ 500 มลิ ลิกรมั จากตบั เปนหลัก นอกจากนยี งัชว ย โดยเฉพาะผูปว ยโรคตับ โรคไต หวั ใจวาย หรือการติดเช้ือรุนแรง ขณะที่ t,Glucophage,Glu วันละ 2-3 คร้งั หรือ 850 มิลลิกรัม วนั ละ 1-2 ครงั้ ใหก ารออกฤทธิข์ องอินซูลนิ ทก่ี ลาม เนื้อ ผทู ีม่ ภี าวะขาดนํ้า หรอื ด่มื แอลกอฮอลใ นปริมาณสงู กอ็ าจเสยี่ งดวยเชน formin ขนาดสูงสดุ ไมเกินวนั ละ 2,550 มิลลิกรัม ดีขึน้ ดว ย กนั นอกจากน้ยี ังมีผลขา งเคียงทพ่ี บไดบอ ย เชน คลื่นไส อาเจยี น กรณีเปน ยาชนิดออกฤทธ์ินาน ผูใหญ รบั ประทาน ทอ งเสีย หายใจเรว็ หรือ หายใจตนื้ 500-1,000 มิลลิกรมั วนั ละ 1 ครั้ง ไมควรเกินวันละ มไี ข หนาวสัน่ รูสึกไมส บายตวั รูสกึ ไมส บายทอง ปวด 2,500 มิลลิกรัม ผูส งู อายุ ปริมาณการใชย าจะขน้ึ หลังหรอื ปวดกลามเน้อื ปสสาวะติดขัด งว งเหงาหาวนอน อยูก ับดุลยพินิจของแพทย ตลอดเวลา ภาวะขาดวิตามินบี 12 Utmos® Pioglitazone ผูใหญ รบั ประทานยาวันละ 15 หรอื 30 มิลลกิ รัม หาก -เพิม่ การออกฤทธ์ขิ องอินซูลนิ แตไ ม -มีการลดลงของความเขมของเลอื ด แตอ ยูในเกณฑป กติ มคี วามจาํ เปนสามารถเพมิ่ ปรมิ าณยาไดทีละนอ ย แตสูง เพ่มิ การหล่งั การหล่ังอินซูลนิ -อาจทําใหตับอักเสบ ควรเจาะเลอื ดตรวจการทาํ งานของตบั ทุก 2 สดุ ไมเกินวันละ 45 มิลลกิ รัม -เพิ่มการใช glucose ในกลา มเน้ือ เดือนเปนเวลา 1 ป -ลดการสรางน้าํ ตาลจากตบั -ภาวะนาํ้ ตาลในเลอื ดตํา่ -ภาวะบวมเกดิ จากการคั่งของน้าํ พบไดป ระมาณรอ ยละ 7-15 -นํ้าหนกั ตวั เพิ่มประมาณ 2 กม. -ระวังหัวใจลมเหลวกําเรบิ -พบวา ผใู ชยานม้ี ีอบุ ัตกิ ารณข องกระดูกหักเพ่มิ โดยเฉพาะผูหญงิ -ตามัวเน่อื งจาก Macular edema

trade name Genericl name การบริหารยา การออกฤทธ์ิ อาการขางเคียง Sulfonylureas สาํ หรับผูทไ่ี มเ คยรับยามากอน และระดบั HbA1c < 8% ใหเร่ิมขนาด0.5 กอนอาหาร 3 มื้อ กระตนุ การหลัง่ อนิ ซูลินจาก beta cell ภาวะนํา้ ตาลในเลอื ดต่าํ ซงึ่ พบไดบอยใน -หากผูท เ่ี คยรบั ยาเบาหวานมากอน หรอื > 8% ให ของตบั ออ น พบวาการกระตุน เกิดเพียง ผูปวยทีอ่ ายมุ ากกวา 70 ป ภาวะขาด เรม่ิ ขนาด 1-2 มก กอ นอาหาร 3 ม้ือ ช่วั คราว 3-6 เดือนหลงั จากนน้ั การหลั่ง อาหาร ติดสรุ า โรคไตเสอ่ื ม -ขนาดเตม็ ท่ี 4 มก กอนอาหาร 3 มอ้ื ของอินซูลนิ จะมีลักษณะเหมอื นกอน ภาวะเกลือโซเดยี่ มในเลอื ดต่ํา รกั ษา Hyponatremia กดการสรา ง glucose ทต่ี บั เกลด็ เลือดและเมด็ เลือดขาวต่ํา เพม่ิ ความสามารถของอินซลู นิ ผืน่ แพต ามผิวหนัง Prandin, NovoNorm, Enyglid Repaglinide ออกฤทธ์โิ ดยการกระตุน ตับออ นใหส ราง มอี าการชกั และอน่ื ๆ อนิ ซลู ิน แตยานอ้ี อกฤทธเิ์ ร็วโดย คล่นื ไสอ าเจียน ปวดทองรา วไปหลัง ออกฤทธหิ์ ลงั รบั ประทานอาหาร 15 ซดี ตวั เหลือง ปส สาวะเขม ไข สบั สน นาที ทาํ ใหน้ําตาลหลังอาหารลดลง ไข เจ็บคอ ปวดศรี ษะ มีผ่นื ตามผิวหนัง เนื่องจากออกฤทธส์ิ ัน้ จงึ ปอ งกันภาวะ น้าํ ตาลตาํ่ ได

trade name Genericl name การบรหิ ารยา การออกฤทธิ์ อาการขางเคยี ง insulin Regular insulin สามารถใชไดด ท างSC, IM, IV อินซูลนิ แบงออกเปนหลายชนิด ตามระยะเวลาทอ่ี อกฤทธ์ิ - อาจจะเกดิ ผื่นคันจากการแพอ นิ ซลู นิ ♦ การใหยาแบบ IV Infusion ใหใชRegular 1. ชนิดออกฤทธเ ร็วมาก ลักษณะใส ไมมีสีออกฤทธิใ์ นเวลา 10-15 นาที ออกฤทธส์ิ ูงสดุ - ผิวหนังบริเวณที่ฉดี ยาอาจจะเกิดรอย insulin ซง่ึ สามารถ ผสมไดใ น NSS, 5-10% ที่ 1-3 ชม. และมีฤทธิน์ านประมาณ 3-5 ชม. ใชฉดี เมือ่ ตองการลดระดบั นา้ํ ตาลในเลอื ด บุม หรอื รอยนูนขึ้น Dextrose, Lactate ringer แลว แต สภาวะผู หลังรับประทานอาหารมื้อน้นั ๆ เชน Rapid -อาจจะเกิดอาการใจสนั่ เนอื่ งจาก ปว ยโดยเจือจางความเขมขน 0.05-1 unit/ml Insulin(RI)= Actrapid Insulin น้าํ ตาลในเลือดต่ํา ♦ ไมค วรผสมอนิ ซลู นิ กบั ยาอื่น เพราะอาจเขา 2. ชนิดออกฤทธปิ์ านกลางลักษณะเปนสารละลายขุน ตองเขยา ขวดเบาๆใหเ ปนเน้ือ กันไมได เดียวกันกอนใชท ุกครง้ั ออกฤทธิใ์ นเวลา 2-4 ชม. ออกฤทธสิ์ งู สุดท่ี 6-12 ชม. และมี ฤทธิน์ านประมาณ 18-24 ชม. ใชเปนอินซูลินหลกั ในการรักษาโรคเบาหวาน (NPH Insulin) 3.ชนิดผสมซ่ึงนําเอาอินซลู นิ ชนิดออกฤทธ์เิ ร็วมาผสมกับชนิดออกฤทธปิ์ านกลาง (Mix) ในอตั ราสว นตางๆ สะดวกสาหรับผูปวยท่ตี องใชอ นิ ซูลินทั้งสองแบบ ลกั ษณะเปน สารละลายขนุ ตองเขยา เบาๆกอ นใชทกุ ครั้งท่ีตองใช

trade name Genericl name การบริหารยา การออกฤทธิ์ อาการขา งเคียง Sitagliptin ขนาดท่ีใช 100 มก วนั ละคร้งั ใหก ลืน หา ม ทาํ งานดว ยการเพมิ่ ระดับของสารท่ี มสี ญั ญาณของอาการแพย า เชน มผี ืน่ ลมพษิ คัน ผวิ หนังบวมแดงหรอื พอง ผิวลอกท่ีอาจมี เคย้ี วหรอื บด เรยี กวา อินคริตนิ (incretin) อินครติ นิ ไขหรือไมม ไี ขร วมดว ย มีเสียงหวีดขณะหายใจ แนน หนา อกหรอื บริเวณลําคอ มปี ญหาเรอื่ ง ผทู ่ีไตเสื่อม คา Creatinin ≤ 1.7 mg/dL.ใน ชวยควบคมุ ภาวะนํ้าตาลในเลือดสูงดว ย การหายใจ การกลืน หรือการพดู เสยี งแหบผดิ ปกติ หรอื มีอาการบวมบริเวณปาก ริมฝป าก ผูชาย และนอ ยกวา≤ 1.5 ในผูหญิง ไมจาํ เปน การเพ่ิมการปลอยสารอนิ ซลู นิ โดย ลน้ิ คอ และใบหนา เปนตน มรี ะดับน้าํ ตาลในเลือดสงู อาจทาํ ใหเกดิ ตอ งปรับยา เฉพาะหลังมอื้ อาหาร อนิ คริตนิ ยังลด อาการ เชน กระหายนาํ้ ปสสาวะบอยครัง้ สับสน งวงซมึ หนาแดง หายใจถ่ี ลมหายใจมี ผูท ี่ไตเส่ือมปานกลาง คา Creatinin อยู จํานวนน้าํ ตาลทีต่ ับผลติ อกี ดวย กล่นิ คลา ยผลไม เปน ตน มรี ะดับน้าํ ตาลในเลอื ดต่าํ เมอ่ื ใชย า ระหวา ง 1.7 - ≤ 3.0 mg/dLในผูชาย และอยู Sitagliptin รวมกบั ยารักษาโรคเบาหวานชนิดอ่ืน ๆ และอาจทาํ ใหเกดิ อาการ เชน เวยี น ระหวาง 1.5 to - 2.5 mg/dL ในผูหญงิ ใหล ด ศีรษะ ปวดศรี ษะ งวง ออ นแรง ตวั สน่ั หวั ใจเตนเรว็ สับสน หิว มเี หงอ่ื ออก มองเห็นเปน ขนาดยาลงเหลือ 50 มก วนั ละครัง้ ภาพเบลอ รสู ึกชาเหมอื นมีของแหลมท่มิ แทงตามฝาเทาหรือมอื เปน ตน มี ผูทีไ่ ตเสอ่ื มมากคา Creatinin > 3.0 mg/dL สญั ญาณของปญ หาเกี่ยวกับไต เชน ไมป ส สาวะ ปรมิ าณปสสาวะเปล่ยี นแปลงไป ปส สาวะ ในผูชายและผูหญิงมากกวา 2.5 mg/dL ใน ปนเลือด นา้ํ หนกั ตัวเพม่ิ ขึน้ มาก เปนตน ตบั ออ นอกั เสบเปนภาวะทรี่ ุนแรง ผูหญิงใหข นาดยา 25 มก วนั ละครง้ั และบางครั้งอาจเปนอนั ตรายถึงแกชีวติ โดยอาจทาํ ใหเ กิดอาการ เชน ปวดทอ งรา วไปหลัง อยางรุนแรง ทองเสยี อาเจียน เปน ตน มีอาการทางผวิ หนังท่รี นุ แรง เชน ผวิ หนัง บวมแดงหรือพอง ผิวลอกที่อาจมไี ขหรือไมม ีไขรวมดวย ตาแดง ระคายเคืองดวงตา มแี ผล ในปาก ลาํ คอ จมูกหรอื ดวงตา เปน ตน ปวดขอ ตอ อยางรุนแรง

trade name Genericl name การบริหารยา การออกฤทธ์ิ อาการขา งเคียง Diasef, Dipazide, glipizide เบอ้ื งตน รับประทานวนั ละ 2.5-5 มลิ ลิกรัมตอวัน 1 ครั้ง สามารปรับเพม่ิ ขนาดของยาได ควบคมุ ระดับนํา้ ตาลในเลอื ดทาํ ให อาการคลนื่ ไสเ ล็กนอย ทอ งเสยี Melizide, Minidiab ตามปริมาณน้าํ ตาลในเลือดของผูปว ย โดยในชว งเวลาที่ปรับยาควรปรับเพ่ิมข้ึนวันละ ตบั ออ นสามารถสรางอนิ ซูลนิ ไดม ากขึน้ ทองผกู วิงเวียนศรี ษะ หนามืด มี 2.5-5 มลิ ลิกรมั เทานัน้ หากปรมิ าณยาตอ วนั มากกวา 15 มลิ ลกิ รัม ควรแบง การ ผ่นื แดงตามผวิ หนงั เปน ตน รับประทานเปน 2 ครัง้ ผปู ว ยไมค วรรับประทานเกนิ วนั ละ 40 มลิ ลิกรัม Diabeta, Glynase, Glynase Glyburide ขนาดยาสําหรบั ผูใหญเ พอื่ รักษาโรคเบาหวานประเภท 2 กระตุนใหตับออ นหล่งั สารอนิ ซูลนิ เพิ่ม คล่นื ไส ทอ งไสปน ปวน แสบรอน PresTab ขนาดยาเริม่ ตน 2.5 มก. (แบบมาตรฐาน) หรือ 1.5 มก. (แบบผงละเอียด) รบั ประทาน ขึ้น ซงึ่ จะชว ยควบคุมและลดระดบั กลางอก รสู กึ อม่ิ วันละคร้งั ในตอนเชา พรอมกบั มอื้ เชา ขนาดยาปกติ 1.25 ถงึ 20 มก. นํ้าตาลในเลอื ดได โดยยาไกลเบนคลา ปวดกลามเนอ้ื หรือขอตอ (แบบมาตรฐาน) หรือ 0.75 ถึง 12 มก. (แบบผงละเอยี ด) แบงรับประทาน 1 หรอื 2 ไมดนาํ มาใชบาํ บัดรักษาผปู วยโรค มองเหน็ ไมชัด คร้งั ขนาดยาสงู สุด 20 มก./วนั (แบบพ้นื ฐาน) เบาหวานชนิดที่ 2 ผน่ื ระดับเบาหรอื ผวิ แดง หรือ 12 มก./วนั (แบบผงละเอียด) ขนาดยาสําหรับผสู งู อายเุ พือ่ รักษาโรคเบาหวานประเภท 2 ขนาดยาเริ่มตน 1.25 ถึง 2.5 มก. (แบบมาตรฐาน) หรอื 0.75 ถงึ 1.5 มก. (แบบผง ละเอยี ด) รับประทานวันละคร้ัง

กลมุ ยา Genericl name การบรหิ ารยา การออกฤทธ์ิ อาการขางเคยี ง trade name glimepiride ขนาดเริ่มตนใหใชข นาดนอย 1-2 มก ตอ วันใหวันละครั้ง รับประทานกอน ชว ยกระตุนรางกาย โลหิตจางจากเม็ดเลอื ดแดงแตก อาหาร ไมค วรจะอดอาหารมื้อใดมอ้ื หน่งึ ใหหล่ังอินซลู นิ เพิม่ ขน้ึ เพื่อลดระดบั นา้ํ ทําใหเกดิ ตับอกั เสบ และตัวเหลืงตา สําหรบั ผทู ี่เสีย่ งตอ ภาวะนํา้ ตาลในเลอื ดตา่ํ เชนผปู ว ยสูงอายุ หรือผูที่ไต ตาลในเลอื ด เหลอื ง เสอ่ื มใหเรม่ิ วนั ละ 1 มก ผลตอไขกระดกู ทาํ ให เกิดเมด็ เลือด เมือ่ ปรบั ยาไดว ันละ 2 มก หากยังคมุ นาํ้ ตาลไมไ ดใหเ พิม่ ครง้ั ละ 1 มก ขาวตํา่ เกลด็ เลอื ดตํา่ ระยะเวลาทีใ่ ชใ นการปรับยาแตล ะครง้ั ประมาณ 1-2 สปั ดาห เกลอื โซเด่ียมต่ํา ขนาดยาเตม็ ท่ไี มเ กนิ วันละ 8 มก Starlix® nateglinide ขนาดยาเรม่ิ ตน : 120 มก. รับประทานวนั ละ 3 ครง้ั กอนมอื้ อาหาร กระตุน ใหร างกายผลิตอนิ ซูลนิ เพ่ิมขน้ึ อาการน้าํ มูกไหลหรือไอจามไอหวัด ขนาดยาปกติ : 60 ถึง 120 มก. รับประทานวันละ 3 ครั้ง กอนมอ้ื อาหาร อินซูลนิ เปนสารธรรมชาติทชี่ ว ยให หรือมอี าการไขทองเสยี คลน่ื ไส ปวด รางกายใชน าํ้ ตาลในอาหารอยาง หลงั เวยี นศรี ษะหรอื อาการปวดขอ หรอื เหมาะสม ตึง