ເອກະສານປະກອບບັນຍາຍການສອນວິຊາພາສາລາວ-ວັນນະຄະດີ ສາຍຄູປະຖົມລະບົບ11+3+2 ຕໍ່ເນື່ອງ

ທີ 1, 2 ແລະ 3 ເຊ່ ນັ : ຂອ້ ຍ, ເຈາົ້ , ລາວ. ຄໍາສບັ ພະນາມ ທ່ ຢີ ່ ູລຽນກນັ (ປະພນັ ທະ ປະກອບດວ້ ຍຄໍາ : ຜູ,້ ທ່ ,ີ ໂຕ, ເຊ່ ງິ , ອນັ ຄນົ ຄນົ ຜູດ້ ຸໝ່ ນັ ) ຂາົ້ ເຂາົ້ ແກ່ ແລວ້ ) ຍຄວາຍໄຖນາດ)ີ ນເຮດັ ນາ ນາເຈາົ້ ຂອງບ່ ໍເຮດັ ) ກນິ ຂອງ ຂອງອນັ ແຊບ)

2.3. ຄາໍ ສບັ ພະນາມໃຊເ້ ປນັ ຄາໍ ຖາມ ເຊ່ ນັ : ໃຜ, ຕວົ ຢ່ າງ: ໃຜມາ ? ໃຜຢ່ ູຫນັ້ ? ອນັ ນຂີ້ ອງໃຜ ? ຜູໃ້ ດເວາົ້ ? ຜູໃ້ ດມາຫນັ້ ? ເພ່ ນິ ຢ່ ູໃສ ? ແມ່ ນຫຍງັ ? 2.4. ຄາໍ ສບັ ພະນາມໃຊບ້ ອກການແບ່ ງພວກ ຫຼື ໂ ຕ່ າງ, ກນັ . ຕວົ ຢ່ າງ: ນາງກນິ ນາລີ ລາງພ່ ອງຟອ້ ນ, ລາງພ່ ອງລາໍ . ນກັ ຮຽນບາງຄນົ ອ່ ານ, ບາງຄນົ ຂຽນ. ຊາວນາຕ່ າງກກໍ ່ ຽວເຂາົ້ ຄວາຍຊນົ ກນັ .

ຜູໃ້ ດ, ແນວໃດ, ຫຍງັ , ໃສ... ໂຮມພວກ ຊ່ ນັ : ລາງ, ລາງພ່ ອງ, ບາງ, ບາງພ່ ອງ,

2.5. ຄໍາສບັ ພະນາມຊບີ້ ອກໄລຍະ ເຊ່ ນັ : ນ,ີ້ ນນັ້ , ພຸນ້ ຕວົ ຢ່ າງ: ນແີ້້ ມ່ ນປມື້ ອ່ ານ, ນນັ້ ແມ່ ນສວນສດັ , ພຸນ້ ແມ່ ນສວ 2.6. ຄໍາສບັ ພະນາມບອກຄວາມບ່ ໍມກີ າໍ ນດົ ແນ່ ນອນ ຄໍາສບັ ພະນາມຊະນດິ ນີ້ ມລີ ກັ ສະນະຄກື ບັ ຄໍາສບັ ຄວາມໝາຍສະແດງຄວາມບ່ ໍແນ່ ນອນ. ຄໍາເຫ່ ຼາົ ນມ ໜ່ ງຶ , ທງັ ປວງ, ທງັ ມວນ, ທງັ ໝດົ ... ຕວົ ຢ່ າງ: ໃຜເຮດັ ກໄໍ ດ້ ໃຜເວາົ້ ກຕໍ າມ. ຜູໃ້ ດເຮດັ ກໄໍ ດ້ ຈະໄປທ່ ໃີ ດກຕໍ າມ ຈະໄປໃສກຕໍ າມ ເອາົ ອນັ ໃດກໄໍ ດ້ ທງັ ໝດົ ໃຫມ້ າໂຮມພອ້ ມພ່ ໍາ

ນ, ພ,ີ້ ຫນັ້ , ໜ.ີ້ ວນສາລ,ີ ມາທາງພ,ີ້ ຫນັ້ ຂອງເຈາົ້ , ນ່ ງັ ຢ່ ູໜ.ີ້ .. ບພະນາມໃຊເ້ ປນັ ຄໍາຖາມ ແຕ່ ຈະໃຊໃ້ ນປະໂຫຍກທ່ ມີ ີ ມີ້ ຄີ :ື ໃຜ, ໃສ, ຜູໃ້ ດ, ອນັ ໃດ, ຜູໃ້ ດຜູໜ້ ່ ງຶ , ສ່ ງິ ໃດສ່ ງິ

3. ຄໍາກລິ ຍິ າ ຄໍາກລິ ຍິ າ ແມ່ ນຄໍາທ່ ສີ ະແດງເຖງິ ກ ຄໍາສບັ ພະນາມຢ່ ູໃນປະໂຫຍກໃດຫ ຄວາມຫມາຍ ສະແດງ ເຖງິ ການເຄ່ ຕວົ ຢ່ າງ : ຄນົ ນ່ ງັ , ນກົ ບນິ ຄວາຍນ ນອນ, ແລ່ ນ ເປນັ ກລິ ຍິ າ ເພາະສະແ ຄື : ຄນົ , ນກົ , ຄວາຍ, ມາ້ . ຄໍາກລິ ຍິ າແບ່ ງອອກເປນັ 4 ຊະນ

າ(ຄໍາກາໍ ມະ) ການເຄ່ ອື ນໄຫວຂອງຄໍານາມ ແລະ ຫນ່ ງຶ ຫຼື ວ່ າແມ່ ນຈາໍ ພວກຄໍາທ່ ມີ ີ ຄອື ນໄຫວ ແລະ ການກະທາໍ . ນອນ, ມາ້ ແລ່ ນ ຄໍາວ່ າ ນ່ ງັ , ບນິ , ແດງ ການເຄ່ ອື ນໄຫວຂອງຄໍານາມ ນດິ ຄື :

3.1 ຄໍາກລິ ຍິ າຄບົ ແມ່ ນຄໍາກລິ ຍິ າຈາໍ ພວກທ່ ມີ ໃີ ຈ ເຂາົ້ ມາຮບັ ຮອງກໄໍ ດຄ້ ວາມຫມາຍ. ຕວົ ຢ່ າງ : ຫມາແລ່ ນ, ແມງໄມບ້ ນິ , ນອນ ໃນທ່ ນີ ມີ້ ີ ໃຈຄວາມບໍລບິ ູນ ຫຍງັ ແລະ ນອນຫຍງັ ກໄໍ ດຄ້ ວາມ

ຄວາມເຕມັ ແລວ້ ບ່ ໍມຄີ ໍາທ່ ເີ ປນັ ກາໍ . , ງວົ ນອນ. ຄໍາກລິ ຍິ າ ແລ່ ນ, ບນິ , ບ່ ໍຕອ້ ງຖາມວ່ າ ແມ່ ນຫຍງັ , ບນິ ມຫມາຍ.

3.2 ຄໍາກລິ ຍິ າຂາດ ແມ່ ນຄໍາກລິ ຍິ າ ຈາໍ ພວກທ່ ມີ ໃີ ຈ ຄວາມຍ ຫຼື ຄໍາປະກອບຢ່ ູຂາ້ ງຫງຼັ ຕ່ ມື ອກີ ຈ່ ງຶ ໄດຄ້ ວ ຕວົ ຢ່ າງ : ເຮາົ ກນິ , ເຮາົ ເຫນັ , ຄວາຍຊນົ , ວ່ າ: ກນິ , ເຫນັ , ຊນົ , ຂຽນ,ກ່ ຽວ, ຢາກ, ມີ ຄໍານາມທ່ ເີ ປນັ ກາໍ ຫຼື ຄໍາປະກອບເຂາົ້ ມ ເຊ່ ນັ ວ່ າ : ເຮາົ ກນິ ເຂາົ້ , ເຮາົ ເຫນັ ຊາ້ ງ, ຄວ ກ່ ຽວເຂາົ້ , ມາ້ ຢາກນາໍ ້ . ສະນນັ້ , ຄໍາວ່ າ ກນິ , ເຫນັ , ຊນົ , ຂຽນ ຂາດ

ຍງັ ບ່ ໍທນັ ຄບົ ຖວ້ ນ ຕອ້ ງມຄີ ໍາທ່ ເີ ປນັ ກາໍ ວາມເຕມັ , , ເຈາົ້ ຂຽນ, ຊາວນາກ່ ຽວ, ມາ້ ຢາກ ຄໍາ , ໃນທ່ ນີ ຍີ້ ງັ ບ່ ໍມີ ຄວາມຫມາຍເຕມັ ຕອ້ ງ ມາຕ່ ມື ຈ່ ງຶ ໄດ້ ຄວາມຫມາຍຄບົ ຖວ້ ນ ວາຍຊນົ ກນັ , ເຈາົ້ ຂຽນຫນງັ ສ,ື ຊາວນາ ນ, ກ່ ຽວ, ຢາກ ໃນທ່ ນີ ີ້ ຈ່ ງຶ ເປນັ ຄໍາກລິ ຍິ າ

3.3 ຄໍາກລິ ຍິ າອາໄສຄໍາອ່ ນື ມາປະກອບ ຄໍາກລິ ຍິ າ ຈາໍ ພວກນບີ້ ່ ໍມຄີ ວາມຫມາຍໃນຕ ທາ້ ຍ ຈ່ ງຶ ໄດຄ້ ວາມຫມາຍ. ຕວົ ຢ່ າງ : ມ:ີ ຂອ້ ຍມສີ ໍດໍາ, ລາວມໄີ ມບ້ ນັ ທດັ ເປນັ : ລາວເປນັ ກໍາມະກອນ, ຂອ້ ຍເປນັ ສ ຫມໍ ຄ:ື ເຈາົ້ ຄແື ມ່ , ເຈາົ້ ຄເື ດກັ ນອ້ ຍ ເນອື້ ຄວາມສໍາຄນັ ຢ່ ູທ່ ຄີ ໍານາມຕອນທາ້ ຍ ສະຫມຽນ, ຄູ, ຫມ,ໍ ແມ່ , ເດກັ ນອ້ ຍ.

ຕວົ ເອງ ຕອ້ ງອາໄສຄໍານາມທ່ ຢີ ່ ູຂາ້ ງ ສະຫມຽນ, ເຂາົ ເປນັ ຄູ, ເຈາົ້ ເປນັ ຄື : ສໍດໍາ, ໄມບ້ ນັ ທດັ , ກາໍ ມະກອນ

3.4 ຄໍາກລິ ຍິ າຊ່ ວຍ ແມ່ ນຄໍາກລິ ຍິ າທ່ ີ ໃຊສ້ ໍາລບັ ປະກອບເຂ ກລິ ຍິ າພວກອ່ ນື ໆໃຫໄ້ ດຄ້ ວາມຫມາຍເ ຕວົ ຢາງ : ກາໍ ລງັ ພວມ : ທາ້ ວຄໍາກາໍ ລ ຄວນ ເພງິ : ຢ່ າເພງິ ທາໍ , ເ ຈ່ ງົ : ຈ່ ງົ ນອນ. ຈ່ ງົ ຄງົ : ຄງົ ໄດ້ ຍ່ ອມ : ທາໍ ຍ່ ອມຊະນ ຢ່ າ : ຢ່ າຟາ້ ວເມອື

ຂາົ້ ກບັ ຄໍາກລິ ຍິ າພວກອ່ ນື ເພ່ ອື ຊ່ ວຍຄໍາ ເຕມັ . ລງັ ມາ, ນາງແກວ້ ພວມມາ. ເຈາົ້ ບ່ ໍຄວນທໍາ. ງໄປ. ນະອະທໍາ, ລາວຍ່ ອມເຫນັ ນກົ . ເຮອື ນ, ຢ່ າເຮດັ ຈ່ ງັ ຊນັ້

4. ຄໍາຄຸນນາມ ຄໍາຄຸນນາມ ແມ່ ນຄໍາສະແດງລກັ ສະນະຂອງຄໍານາມ, ຄ ເຊ່ ນັ : ດ,ີ ຊ່ ວົ , ສູງ, ຕ່ ໍາ, ກວາ້ ງ, ແຄບ, ໄວ, ຊາ້ , ໃກ,້ ນອກຈາກນນັ້ , ຄໍາຄຸນນາມຍງັ ເຮດັ ຫນາ້ ທ່ ຂີ ະຫຍາຍຄໍາ ດວ້ ຍກນັ ເພ່ ອື ໃຫມ້ ຄີ ວາມຫມາຍແຈງ້ ຂນຶ້ ຕ່ ມື . ຕວົ ຢ່ າງ : - ຄຸນນາມໃຊຂ້ ະຫຍາຍນາມ : ຄນົ ສະຫຼາດ, ຕນົ້ ໄ - ຄຸນນາມໃຊຂ້ ະຫຍາຍຄໍາສບັ ພະນາມ : ຂາ້ ພະເຈ - ຄຸນນາມໃຊຂ້ ະຫຍາຍຄາກລິ ຍິ າ: ແລ່ ນຫນັ , ບນິ - ຄຸນາມໃຊຂ້ ະຫຍາຍຄາຄຸນນາມ : ຫຼາຍໂພດ, ດທີ ຄໍາຄຸນນາມແບ່ ງຍ່ ອຍອອກໄປມີ 18 ປະເພດຄື : ປ ບອກສ,ີ ບອກສຽງ, ບອກກນິ , ບອກລດົ , ບອກສໍາຜດັ ຈາໍ ນວນ, ບອກຄວາມຢນື ຢນັ (ຄວາມແນ່ ນອນ), ບອກ ເສດບອກຄວາມຮບັ ຫຼື ຂານ ແລະ ບອກຄວາມສໍາພນັ

ມ (ຄໍາວເິ ສດ) ຄໍາສບັ ພະນາມ, ຄໍາກລິ ຍິ າ ແລະ ຄໍາຄຸນນາໍ ດວ້ ຍກນັ ໄກ.... ານາມ, ຄໍາສບັ ພະນາມ, ຄໍາກລິ ຍິ າ ແລະ ຄໍາຄຸນນາມ ໄມໃ້ ຫຍ, ຜາ້ ແດງ, ນກັ ຮຽນດຸຫມ່ ນັ . ຈາົ້ ສູງ, ເພ່ ນິ ຫຼກັ ແຫຼມ, ເຂາົ ຂະຫຍນັ , ມນັ ແຂງແຮງ. ນສູງ, ຍ່ າງໄວ, ຮຽນຍາກ, ເວາົ້ ອ່ ອນຫວານ. ທສີ ຸດ, ຂະຫຍນັ ຫຼາຍ, ແຂງແຮງດ.ີ ປະເພດບອກຂະຫນາດ, ບອກຊະນດິ , ບອກຮູບຮ່ າງ, ດ, ບອກອາການ, ບອກເວລາ, ບອກສະຖານທ່ ,ີ ບອກ ກຄວາມບ່ ໍແນ່ ນອນ, ບອກຄວາມສງົ ໄສ, ບອກປະຕິ ນ.

5. ຄໍາເຊ່ ອື ມ ( ຄໍາເຊ່ ອື ມແມ່ ນຄໍາສໍາລບັ ໃຊເ້ ຊ່ ອື ມລະຫ ກບັ ຄໍາສບັ ພະນາມ, ຄໍານາມກບັ ຄໍາກລິ ຍິ ໃຊເ້ ພ່ ອື ຂະຫຍາຍຄໍານາມ, ຄໍາສບັ ພະນ ຫນາ້ ທ່ ຂີ ອງມນັ ເຊ່ ນັ : - ຄໍານາມກບັ ຄໍານາມ : ປາໃນນາໍ້ , ຕນົ້ - ຫຼງັ ຄໍາກລິ ຍິ າຫນາ້ ຄໍານາມ : ສດັ ຢ່ ູໃນ ຢ່ ູທ່ ງົ ນາ...... - ຄໍານາມກບັ ຄໍາສບັ ພະນາມ : ເສອື້ ຂອ - ຄໍາກລິ ຍິ າກບັ ຄໍາກລິ ຍິ າ : ມາເພ່ ອື ຮຽນ

(ຄໍາບຸບພະບດົ ) ຫວ່ າງຄໍານາມກບັ ຄໍານາມ, ນາມ ຍາ ແລະ ຄໍາກລິ ຍິ າກບັ ຄໍາກລິ ຍິ າ. ນາມ ແລະ ຄໍາກລິ ຍິ າໃຫແ້ ຈງ້ ຕ່ ມື ຕາມ ນໄມໃ້ ນປ່ າ, ສວນໃກເ້ ຮອື ນ... ນປ່ າ, ຜກັ ຢ່ ູໃນສວນ, ສດັ ເຂາົ ລຽ້ ງ ອງເຈາົ້ , ນາຂອງເພ່ ນິ .. ນ, ເພ່ ນິ ໄປເພ່ ອື ອບົ ຮມົ ...

ບນັ ດາຄໍາເຊ່ ອື ມ ເຊ່ ນັ : ອນັ ວ່ າ, ດູກ່ ເຊ່ ງິ , ສູ, ຍງັ , ສນິ້ , ຕະຫຼອດ, ແກ່ , ຕາມ, ກບັ , ຕ່ ໍ, ເພ່ ອື , ຂອງ, ແທ່ ງ, ຈາກ, ກວາ, ເຫດ, ຄນັ ເມ່ ອື , ເມ່ ອື , ເຖງິ , ຈນົ ກະທງັ້ , ຮອດ, ຈນົ ຮອດ, ແທແ້ ລ, ແທດ້ າຍ, ແທເ້ ນ,ີ ແລນາ, ລະນ,ໍ ລະເນ,ີ ລະນາ, ຊນັ້ ແລວ້ , ຈ

ກອນ, ດູລາ, ຂາ້ ແຕ່ , ແນະ, ນຫີ້ ນາ, ດວ້ ຍ, ໂດຍ, ອນັ , ຍອ້ ນ, ຄອຍ, ແດ່ , ສໍາລບັ , ສະເພາະ, ເພາະ , ນະ, ໃນ, ຈນົ , ຈນົ ກວ່ າ, ຈນົ , ສຽ້ ງ, ສາ, ເສຍ, ເຖດີ , ເຫມາະ, , ເທ່ າົ ນນັ້ , ເທ່ າົ ນນັ້ ແລວ້ , ລະຕ,ິ ຈ່ ງັ ຊນັ້ ແລວ້ ໆລງ.

6. ຄໍາຕ່ ໍ( ຄ ຄໍາຕ່ ໍແມ່ ນຄໍາທ່ ໃີ ຊຕ້ ່ ໍຄໍາກບັ ຄໍາ, ປະ ຂໍຄ້ ວາມກບັ ຂໍຄ້ ວາມໃຫເ້ ນ່ ອື ງກນັ . ຕວົ ຢ່ າງ: - ຕ່ ໍຄໍາ : ພ່ ກໍ ບັ ລູກ, ອາ້ ຍ ແລະ ນອ້ - ຕ່ ໍປະ ໂຫຍກ : ອາ້ ຍອອກແຮງງ ແດດອອກ, ສຸດແຕ່ ວ່ າຄູສອນດີ ແຕ - ຕ່ ໍຂໍຄ້ ວາມ : ທາ້ ວມຮີ ຽນຫນງັ ສ ຮຽນຕ່ ໍວທິ ະຍາໄລຄູ, ສ່ ວນທາ້ ວແດ

ຄໍາສນັ ທານ) ະໂຫຍກກບັ ປະໂຫຍກ ຫຼື ອງ ...... ງານ ແຕ່ ນອ້ ງຫນຼິ້ , ຝນົ ຕກົ ແຕ່ ຕ່ ນກັ ຮຽນບ່ ໍຕງັ້ ໃຈຟງັ ... ສດື ີ ຈນົ ເສງັ ຈບົ ຊນັ້ ມດັ ທະຍມົ ແລວ້ ດງຮຽນຫນງັ ສບື ່ ໍດີ ຈ່ ງຶ ເສງັ ບ່ ໍໄດ.້ ..

ຄໍາຕ່ ໍແມ່ ນ ຈາໍ ນວນຄໍາເຫ່ ຼາົ ນີ້ : ກບັ , ແລະ, ທ , ກໍຄ,ື ຄວື ່ າ, ຄນັ , ຄນັ ວ່ າ, ສກັ ວ່ າ, ສກັ ແຕ່ ວ່ ສວນ, ສ່ ວນວ່ າ, ເປນັ ຕນົ້ , ເປນັ ຕນົ້ ວ່ າ, ອນັ ວ່ າ. ດວ້ ຍ, ດວ້ ຍວ່ າ, ເຫດວາ, ສະນນັ້ , ເພາະ ຍອ້ ນວ່ າ, ດຸດ, ດຸດຈະດ່ ງັ , ປະດຸດຈະດ່ ງັ , ດ່ ງ ຮາວກບັ ວ່ າ, ພຽງດ່ ງັ , ພຽງດ່ ງັ ວ່ າ, ເຖງິ , ເຖງິ ວ່ າ, ຜ,ິ ຜວິ າ, ແມ່ ນ, ແມ່ ນວາ, ເວນັ້ ແຕ່ , ເວ ດ່ ງັ , ເຫມອື ນດ່ ງັ ວ່ າ, ສະເຫມອື ນ, ເທ່ າົ , ເທ່ າົ ສມົ ມຸດວ່ າ, ຢ່ າງໃດກໍດ,ີ ຢ່ າງໃດກຕໍ າມ, ເຖງິ ສະເພາະຢ່ າງ ຍ່ ງິ . ສຸດແຕ່ ວ່ າ, ສຸດທ່ ,ີ ກ່ ຽວ,

ທງັ , ກໍ, ຈ່ ງຶ , ກໍຈ່ ງຶ ຈ່ ງັ , ກໍໄດ,້ ກດໍ ,ີ ຄ,ື ຄດື ່ ງັ ວາ, ແຕ່ , ແຕ່ ວ່ າ, ແຕ່ ພ່ ໍວາ, ຝາຍ, ຝາຍວາ, ນ, ອນັ ຫນ່ ງຶ , ອກີ ປະການຫນ່ ງຶ , ເພາະ, ເພາະ ະສະນນັ້ , ເພາະເຫດນນັ້ , ບ່ ໍດ່ ງັ ນນັ້ , ຍອ້ ນ, ງັ ປານ, ປານດ່ ງັ , ປານວ່ າ, ຮາວ, ຮາວກບັ , ງວ່ າ, ຖາ້ , ຖາ້ ວ່ າ, ຫາກ, ຫາກວ່ າ, ຖາ້ ຫາກ ວນັ້ ໄວແ້ ຕ່ , ນອກຈາກ, ເຫມອື ນ, ເຫມອື ນ າກບັ , ເທ່ າົ ກບັ ວ່ າ, ເທ່ າົ ກນັ , ຕາ້ ຍ, ຄາ້ ຍຄ,ື ງຢ່ າງໃດກໍຕາມ, ແມ່ ນຢ່ າງໃດ ກໍຊ່ າງ, ໂດຍ ກ່ ຽວແກ່ , ກ່ ຽວກບັ , ຫ,ຼື ຫຼື ບ່ ໍດ່ ງັ ນນັ້ ໆລໆ.

7. ຄໍາອ ຄໍາອຸທານ ແມ່ ນຄໍາໃຊເ້ ພ່ ອື ສະແ ຕກົ ໃຈ, ຄວາມ ຊມົ ເຊຍີ , ຄວາ ດູສງົ ສານ... ຄໍາສະແດງອາການ , ໂອນ,ໍ ບະນ,ໍ ອາ້ ວ, ໂຢວ້ ...ຄ ຫມາຍ ຫຼື ບ່ ໍມໃີ ຈຄວາມໃນຕວົ

ອຸ ທານ ແດງຄວາມຍນິ ດ,ີ ຄວາມຕ່ ນື າມງດຶ ງອໍ້ ດັ ສະຈນັ , ຄວາມອນິ ນ ເຫ່ າຼົ ນນັ້ ໄດແ້ ກ່ ຄໍາ : ປດັ ໂທ ຄໍາເຫ່ າຼົ ນເີ້ ປນັ ຄໍາທ່ ບີ ່ ໍມຄີ ວາມ ວຂອງມນັ ເອງ.

ບດົ ທີ 4 ວາກ 1. ຄວາມໝາຍຂອງວາກາຍະສໍາພນັ ວາກະຍະສໍາພນັ ຄໍານໄີ້ ດາ້ ຈາກຄໍາໃນ ກະຍະ” (ຄວາມເວາົ້ ) ອກີ ຄໍາໜ່ ງຶ “ສໍາພ ກນັ ເປນັ ວາກະຍະສໍາພນັ ເຊ່ ງິ ແປຄວາມ ວາກະຍະສໍາພນັ ແມ່ ນຂະແຫນງຫນ່ ງຶ ຂ ຄວາ້ ຫາຫວົ ຫນ່ ວຍຂນັ້ ສູງສຸດຂອງພາສ ເວາົ້ . ມນັ ຄນົ້ ຄວາ້ ເຖງິ ການປະກອບສາ້ ງ ປະໂຫຍກ, ເປນັ ພນື້ ຖານເບອື້ ງຕນົ້ ໃຫແ້ ພາສາທງັ ຮູບແບບການເວາົ້ ແລະ ການຂ

ກະຍະສໍາພນັ ນພາສາປາລສີ ອງຄໍາ, ຄໍາໜ່ ງຶ ແມ່ ນ “ວາ ພນັ ” (ການຜູກ, ການຜູກພນັ )ປະສມົ ມວ່ າ ການຜູກຄໍາເວາົ້ ໃນປະໂຫຍກ. ຂອງໄວຍາກອນລາວ ເຊ່ ງິ ມຫີ ນາ້ ທ່ ຄີ ນົ້ ສາ ແລະ ຫວົ ຫນ່ ວຍພນື້ ຖານຄວາມ ງ ຫຼື ການຜູກພນັ ຄໍາເວາົ້ ໃຫເ້ ປນັ ແກ່ ການສາ້ ງເປນັ ຂໍຄ້ ວາມໃນການນາໍ ໃຊ້ ຂຽນ.

2. ຄາໍ ຄໍາປ່ ຽວ ເປນັ ຄໍາທ່ ມີ ຄີ ວາມຫມາຍຄບົ ຖວ້ ນໃ ຄໍາອ່ ນື ເຊ່ ນັ : ດນິ , ນາໍ້ , ລມົ , ໄຟ, ກນິ , ນອນ ຄໍາເຄາົ້ ລາວເດມີ ແລະ ຄໍາເຄາົ້ ມາຈາກພາສາປ 2.1 ຄໍາເຄາົ້ ລາວເດມີ ຫມາຍເອາົ ຄໍາເຄາົ້ ລາວແທ້ ບ່ ໍທນັ ໄດຜ້ ນັ ປ່ ຽນ ເປນັ ຄໍາໂດດ ເປນັ ຄໍາທ່ ມີ ພີ ະຍາງດຽວ, ອອກ ພ່ ໍ, ແມ່ , ປ່ ູ, ຍ່ າ, ອາວ, ອາ... 2.2. ຄໍາເຄາົ້ ມາຈາກພາສາປາລ-ີ ສນັ ສະກດິ ເປນັ ຄໍາລາວທ່ ດີ ດັ ແປງມາຈາກພາສາປາລ-ີ ສນັ ໄປ, ຄໍາເຫ່ ຼາົ ນນັ້ ມນັ ໄດປ້ ນົ ເປເຂາົ້ ມາຢ່ ູນາໍ ຄໍາລ ເຊ່ ນັ ມະນຸດ, ປກັ ສ,ີ ອກັ ຄ,ີ ວາໂຍ, ອາຈານ

າປ່ ຽວ ໃນຕວົ ມນັ ເອງ, ໂດຍບ່ ໍທນັ ໄດປ້ ະສມົ ກບັ ນ, ເວາົ້ ... ຄໍາປ່ ຽວແບ່ ງອອກເປນັ 2 ຢ່ າງຄື ປາລ.ີ ນ ຫຼື ຢມື ມາຈາກພາສາອ່ ນື , ຄໍາເຄາົ້ ລາວເດມີ ກສຽງເທ່ ອື ຫນ່ ງຶ ກໍມຄີ ວາມຫມາຍໂລດ ເຊ່ ນັ ນສະກດິ ເຊ່ ງິ ເປນັ ຄໍາທ່ ມີ ແີ ຕ່ 2 ພະຍາງຂນຶ້ ລາວແຕ່ ດນົ ນານແລວ້ ຈນົ ກາຍເປນັ ຄໍາລາວ ນ, ສລິ ະປະ, ວດັ ຖຸ...

3. ວ 3.1. ຄວາມໝາຍຂອງວະລີ ຄໍາວະລີ ເປນັ ຫມວດຄໍາເວາົ້ ທ່ ປີ ະກອບດວ້ ຍສ ກອບເຂາົ້ ກນັ ແລວ້ ແຕ່ ລະມນູ ພາກຄວາມຫມາຍ ເຊ່ ນັ ເມອື ງວຽງຈນັ , ແມ່ ນາໍ້ ຂອງ, ນກັ ຮຽນຍງິ , ມ ເພ່ ນິ ແບ່ ງ ວະລີ ອອກເປນັ 2 ຊະນດິ ຊະນດິ ຂອງຄ:ື ວະລສີ ມົ ພາກ ແລະ ວະລອີ ະນພຸ າ ກ. ວະລສີ ມົ ພາກ ວະລສີ ມົ ພາກ ແມ່ ນວະລທີ ່ ເີ ກດີ ຈາກສອງ ຫຼື ຫາຼ ຄວາມສະເຫມພີ າບກນັ ເຊ່ ງິ ມລີ ກັ ສະນະດ່ ງັ ນ:ີ້ • ລະຫວ່ າງພາກສ່ ວນຕ່ າງໆ ອາດມຄີ າໍ ຕ່ ໍ ຫຼື ບ່ ມໍ ກີ ຕວົ ຢ່ າງ: ພ່ ໍແມ່ , ພ່ ໍ ແລະ ແມ່ , ພ່ ໍ ຫຼື ແມ່ ຄາໍ ວ່ າ:

ວະລີ ສອງມູນພາກຄວາມຫມາຍຂນຶ້ ໄປ, ເມ່ ອື ນາໍ ມາປະ ຍນນັ້ ຍງັ ຮກັ ສາຄວາມຂອງຕນົ ໄວຢ້ ່ າງເອກະລາດ ມາ້ ແດງ, ລດົ ຈກັ ສແີ ດງ... ແລະ 7 ປະເພດດ່ ງັ ລ່ ຸມນ:ີ້ າກ. າຍພາກສ່ ວນທ່ ຮີ ່ ວມກນັ ສາ້ ງ, ວະລຊີ ະນດິ ນມີ້ ີ ກໄໍ ດ້ ເຊ່ ນັ : “ພ່ ,ໍ ແມ່ ” ແມ່ ນມຄີ ວາມສະເຫມພີ າບກນັ .

• ພາກສ່ ວນທ່ ສີ ະເຫມພີ າບກນັ ມຫີ ນາ້ ທ່ ທີ າງໄວຍາກອ ຕວົ ຢ່ າງ: ພ່ ໍແມ່ ຮກັ ລູກລູກ. - ຄໍາວ່ າ: ພ່ ໍ ໃນປະໂຫຍກນເີ້ ຮດັ ຫນາ້ ທ່ ເີ ປນັ ຄໍາຕວົ ຕ ປະໂຫຍກ: ລູກລູກກຮໍ ກັ ພ່ ໍແມ່ ຄກື ນັ . - ຄໍາວ່ າ: ພ່ ໍເຮດັ ຫນາ້ ທ່ ເີ ປນັ ຕວົ ປະກອບ, ແມ່ ກເໍ ຮດັ ເຫມພີ າບກນັ . ຫມາຍຄວາມແຕ່ ລະພາກສ່ ວນມຖີ ານະ ພວກມນັ ຈ່ ງິ ສະເໝພີ າບກນັ . • ຖາ້ ພາກສ່ ວນຫນ່ ງຶ ເປນັ ຖອ້ ຍຄໍາປະເພດຄໍາໃດ, ອກີ ພ ຕວົ ຢ່ າງ: ພ່ ໍ + - ຄໍານາມ + ຄໍານາມ ເຊ່ ນັ - ຄໍາກລິ ຍິ າ + ຄໍາກລິ ຍິ າ ເຊ່ ນັ ອາ້ ຍ ກນິ + - ຄໍາຄຸນນາມ + ຄໍາຄຸນນາມ ເຊ່ ນັ ຂຽນ ຂາວ - ຄໍາສບັ ພະນາມ + ຄໍາສບັ ພະນາມ ເຊ່ ນັ ຈບົ + ເຈາົ້ ເພ່ ນິ

ອນເທ່ າົ ທຽມກນັ . ຕງັ້ , ແມ່ ກເໍ ຮດັ ຫນາ້ ທ່ ເີ ປນັ ຄໍາຕວົ ຕງັ້ ຄກື ນັ ແລະ ໃນ ດຫນາ້ ທ່ ເີ ປນັ ຕວົ ປະກອບນໍາກນັ . ພວກມນັ ຈ່ ງິ ສະ ະເທ່ າົ ທຽມກນັ ດາ້ ນປະເພດຄໍາ ແລະ ລະດບັ ຂອງ ພາກສ່ ວນຫນ່ ງຶ ກເໍ ປນັ ຖອ້ ຍຄໍາປະເພດນນັ້ . ແມ່ ເປນັ ພ່ ໍແມ່ + ເອອື້ ຍ ເປນັ ອາ້ ຍເອອື້ ຍ. + ນອນ ເປນັ ກນິ ນອນ ນ + ອ່ ານ ເປນັ ຂຽນອ່ ານ. + ດໍາ ເປນັ ຂາວດໍາ + ງາມ ເປນັ ຈບົ ງາມ. + ຂອ້ ຍ ເປນັ ເຈາົ້ ຂອ້ ຍ + ເຂາົ ເປນັ ເພ່ ນິ ເຂາົ .

• ຖາ້ ພາກສ່ ວນຫນ່ ງຶ ເປນັ ປະໂຫ ເປນັ ປະໂຫຍກ ຕວົ ຢ່ າງ: ປະໂຫຍກ + ປະໂຫ - ລາວນອນ + ຂອ້ ຍນ່ ງັ ເປນັ - ຂອ້ ຍໄປໂຮງຮຽນ + ລາ ໂຮງຮຽນລາວຂຽນຫນງັ ສ.ື

ຫຍກ ອກີ ພາກສ່ ວນຫນ່ ງຶ ກໍ ຫຍກ ເຊ່ ນັ ລາວນອນຂອ້ ຍນ່ ງັ . າວຂຽນຫນງັ ສື ເປນັ ຂອ້ ຍໄປ

ຂ. ວະລອີ ະນຸພາກ ວະລອີ ະນພຸ າກ ແມ່ ນວະລທີ ່ ເີ ກດີ ຈາກກ່ ຸມຄໍາທ່ ມີ ພີ າກສ ສໍາຮອງ ເຊ່ ງິ ມລີ ກັ ສະນະດ່ ງັ ນ:ີ້ - ອາດມີ ຫຼື ບ່ ໍມຄີ ໍາເຊ່ ອື ມແຊກເຂາົ້ ກາງກໄໍ ດ.້ ຕວົ ຢ່ າງ: ແມ່ ຂອ້ ຍ; ແມ່ ຂອງຂອ້ ຍ ຄໍາວ່ າ ແມ່ ແມ່ ນເປນັ ຮອງ. - ມແີ ຕ່ ຄໍາຫຼກັ ເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ເີ ຮດັ ຫນາ້ ທ່ ທີ າງດາ້ ນໄວຍາກອ ຕວົ ຢ່ າງ: ແມ່ ບຸນພບົ ກບັ ພ່ ໍ ສມົ ສະນຸກ, ຫມາອາວຈ ໃນວະລຫີ ນ່ ງຶ ມແີ ຕ່ “ແມ່ ” ແລະ “ພ່ ໍ” ເທ່ າົ ນນັ້ ພວົ ພນັ ກ ພວົ ພນັ ກບັ “ກດັ ”, “ອາວຈນັ ດ”ີ ບ່ ໍມຫີ ຍງັ ພວົ ພນັ ກບັ “ ສໍາລບັ ພາກສ່ ວນທ່ ປີ ະກອບເປນັ ວະລຊີ ະນດິ ນີ້ ບ່ ໍຈ ຕວົ ຢ່ າງ: ຄໍານາມ + ຄໍານາມ ເງນິ + ຄໍາ ເປ ຄໍານາມ + ຄໍາຄຸນນາມ ເງນິ + ຫນອ້ ຍ ເປ ຄໍານາມ + ຄໍາກລິ ຍິ າ ເງນິ + ທອນ ເປ ກລິ ຍິ າ + ຄໍານາມ ກນິ + ນາໍ້ ເປນັ ກນິ ຄໍາກລິ ຍິ າ + ຄໍາຄຸນນາມ ກນິ + ໄວ ເປນັ

ສ່ ວນຫນ່ ງຶ ເປນັ ຕວົ ຫຼກັ ອກີ ພາກສ່ ວນ ຫນ່ ງຶ ເປນັ ຕວົ ນພາກສ່ ວນຫຼກັ , ຄໍາວ່ າ ຂອ້ ຍ ແມ່ ນເປນັ ພາກສ່ ວນສໍາ ອນ ເມ່ ອື ຮ່ ວມໃນກ່ ຸມຄໍາອ່ ນື . ຈນັ ດີ ກດັ ຄວາຍລຸງແພງ. ກນັ ແລະ ໃນປະໂຫຍກຕ່ ໍມາມແີ ຕ່ “ຫມາ” ເທ່ າົ ນນັ້ ທ່ ີ “ກດັ ” ໃນດາ້ ນຄວາມຫມາຍໄວຍາກອນ. ຈາໍ ກດັ ປະເພດຄໍາ. ປນັ ເງນິ ຄໍາ... ປນັ ເງນິ ຫນອ້ ຍ.. ປນັ ເງນິ ທອນ.... ນນາໍ້ ... ກນິ ໄວ...

3.2 ປະເ ເພ່ ນິ ແບ່ ງປະເພດວະລີ ອອກເປນັ 7 ປະເ 1. ຄາໍ ນາມວະລ:ີ ນກັ ຮຽນແບບຢ່ າງ, ນກົ ເຂາົ ຕູ,້ 2. ແທນນາມວະລ:ີ ຂາ້ ພະເຈາົ້ ນ,ີ້ ຂາ້ ພະບາດນນັ້ 3. ຄາໍ ກາໍ ມະວະລ:ີ ຄງົ ໄດ,້ ຕອ້ ງໄປ, ຈ່ ງົ ກນິ , ນອ 4. ຄຸນນາມວະລ:ີ ຮອ້ ນທ່ ວົ ຮ່ າງກາຍ, ແດງຮຸ່ ງທ່ 5.ຄາໍ ເຊ່ ອື ມວະລ:ີ ເທງິ ຈອມພູ, ສະໂມສອນ, ໃນ 6. ຄໍາຕ່ ວໍ ະລ:ີ ແລະຂອ້ ຍ, ກບັ ເພ່ ນິ , ແຕ່ ພວກຂອ 7. ອຸທານວະລ:ີ ໂອນ!ໍ , ນອ້ ງເອຍີ !, ອະນຈິ າ!, ສງັ

ເພດວະລີ ເພດ ຕາມປະເພດຄໍາເວາົ້ ໃນພາສາລາວຄ:ື ເມອື ງວຽງຈນັ , ທາ້ ວຊຽງດວງດ.ີ .. ນ, ຂາ້ ນອ້ ຍ ສາ, ຂາ້ ນອ້ ຍເອງ, ພະອງົ ນ,ໍ ... ອນສາ, ໄປເທາະ, ພວມນອນ, ໄດແ້ ລວ້ , ... ທວົ ບາ້ ນ, ດ່ ງັ ກອ້ ງທ່ ວົ ຫອ້ ງ, ຫາຼ ຍເຫຼອື ເກນີ ,... ນຫອ້ ງຮຽນ, ເພ່ ອື ເບ່ ງິ ຫນຼິ້ , ຈນົ ລມື ພກັ ຜ່ ອນ... ອ້ ຍ, ສ່ ວນພວກມນັ , ພ່ ໍກບັ ລກູ ,... ງເວດແທ!້ , ປດັ ໂທ!ງາມອ.ີ ..

4. ປະໂ ໃນພາສາລາວມປີ ະໂຫຍກຫາຼ ຍຊະນດິ ທ່ ແີ ຕກຕ່ າງກ ປະໂຫຍກອອ້ ມ,ປະໂຫຍກຮບັ , ປະໂຫຍກກຸມ້ ຕວົ , ແລະ ປະໂຫຍກປະສມົ . 1. ປແະມໂ່ຫນຍປກະໂກຫງົ ຍກເຊ່ ງິ ຄໍາຕວົ ຕງັ້ ເປນັ ຜູເ້ ຮດັ ກບັ ຄໍາປ ຕວົ ຢ່ າງ: ຄນົ ໄຖນາ, ຂອ້ ຍໄປນາ, ຄວາຍຊນົ ກນັ , ນ 2. ປແະມໂ່ ນຫປຍະກໂອຫອ້ຍມກເຊ່ ງິ ຄໍາຕວົ ຕງັ້ ບ່ ໍເຮດັ ເອງ, ແຕ່ ໃຫ ຕວົ ຢ່ າງ: ອາ້ ຍໃຫນ້ ອ້ ງໄຖນາ, ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນຂຽນໜ 3. ປແະມໂ່ ນຫປຍະກໂຮຫບັ ຍກເຊ່ ງິ ຄາໍ ຕວົ ຕງັ້ ເປນັ ຜູເ້ ຮດັ ຕາມຄາໍ ຕວົ ຢ່ າງ: ນອ້ ງຖກຶ ອາ້ ນໃຫໄ້ ຖນາ, ອາ້ ຍຖກຶ ນາຍຄໃູ ຫ 4. ປະໂຫຍກກຸມ້ ຕວົ ແມ່ ນປະໂຫຍກອນັ ມແີ ຕ່ ຄາໍ ຕວົ ຕງັ້ ກບັ ຄາໍ ກາໍ ມະ ມຄີ ວາມໝາຍພຽງພຢໍ ່ ູໃນຕວົ ແລວ້ . ຕວົ ຢ່ າງ: ລູກນອນ, ຝນົ ຕກົ , ນາໍ້ ນອງ, ຟາ້ ລມົ , ເດກັ

ໂຫຍກ ກນັ ຕາມລກັ ສະນະຂອງມນັ ຄ:ື ປະໂຫຍກງົ , , ປະໂຫຍກບ່ ກໍ ຸມ້ ຕວົ ,ປະໂຫຍກສາມນັ ປະກອບເອງ . ນກົ ກນິ ໝາກໄມ,້ ຄສູ ອນໜງັ ສ,ື ແມ່ ແຕ່ ງກນິ ... ໜຫງຜັ້ ສູອ້ ,ື່ ຮຶ ແທມ່ ເີ່ ໃປຫນັ ລຄ້ ູກໍາປເຝະກາົ້ ເອຮບອື ເນຮ,ດັ ຄ.ູໃຫນ້ ກັ ຮຽນ... າສ່ ງັ ຂອງຜູອ້ ່ ນຶ ທ່ ເີ ປນັ ຄາໍ ປະກອບ. ຫຂ້ ຽນໜງັ ສ,ື ນກົ ຖກຶ ນາຍພານຍງິ ... ະຄບົ ຢ່ ູນາໍ ກນັ , ບ່ ໍຕອ້ ງການໃຫມ້ ຄີ ໍາປະກອບມນັ ກໍ ກນອ້ ຍໄຫ,້ ໄກ່ ຂນັ , ນກົ ບນິ ...

5. ປະໂຫຍກບ່ ໍກຸມ້ ຕວົ ແມ່ ນປະໂຫຍກທ່ ໃີ ຊຄ້ ໍາກາໍ ມະຂ ມາປະສມົ ເຂາົ້ ຈ່ ງິ ມຄີ ວາມໝາຍພຽ ຕວົ ຢ່ າງ: ເຮາົ ໄປ...(ຕອ້ ງມຄີ ໍາວ່ າ “ນ ໄດ)້ . ເຮາົ ໄປນາ 6. ປະໂຫຍກສາມນັ ແມ່ ນປະໂຫຍກທ່ ມີ ແີ ຕ່ ຄໍາຕວົ ຕ ຢ່ ູຮ່ ວມກນັ ເທ່ າົ ນນັ້ . ຕວົ ຢ່ າງ: ຄນົ ໄຖນາ, ຂອ້ ຍໄປນາ, ຄ

ຂາດ, ຄຕື ອ້ ງການໃຫມ້ ຄີ ໍາປະກອບ ຽງພໃໍ ຫເ້ ຂາົ້ ໃຈໄດ.້ ນາ” ມາປະສມົ ເຂາົ້ ຕ່ ມື ຈ່ ງິ ເຂາົ້ ໃຈ ຕງັ້ ກບັ ຄໍາກາໍ ມະ ແລະ ຄໍາປະກອບ ຄວາຍຊນົ ກນັ , ນກົ ກນິ ໝາກໄມ.້ ..

7. ປແະມໂ່ ນຫປຍະກໂປຫະຍສກມົ ທ່ ມີ ຄີ ໍາຫຼາຍຊະນດິ ຫຼື ມຫີ ຼາ ເພ່ ອື ຂະຫຍາຍຄວາມໝາຍຂອງປະໂຫຍກຕນົ້ ນ ການປະສມົ ປະໂຫຍກນນັ້ ແມ່ ນອາໄສຄໍາເຊ່ ອ ຈນົ ,ຈນົ ກວ່ າ... ແລະ ຄໍາຕ່ ໍ ເຊ່ ນັ : ແຕ່ ວ່ າ, ສ່ ວນ ຄໍາວະລີ ຫຼື ຕ່ ໍປະໂຫຍກ. ຕວົ ຢ່ າງ: - ປະໂຫຍກຕນົ້ ປະສມົ ກບັ ຄໍານາມ: ເຮາົ ໄປ -ກປບັ ະຊໂນີ້ ຫໄກຍ່ ,ກມຕານົ້້ ຕປວົ ະນສແີ້ ມົ ລກ່ ນບັໄວຄປາໍ ວານະລລ:ີມົ ເພຮະາົ ໄຍປຸ, - ປະໂຫຍກຕນົ້ ປະສມົ ກບັ ປະໂຫຍກ: ເຮາົ ໄ ພວກເຮາົ ໄປນາແລວ້ ເລຍີ ໄປສວນ, ເຂາົ ໄປນາແລ ເຮາົ ກນິ ເຂາົ້ ແລວ້ ແລວ້ ນອນຈນົ ໂຕມາຈ່ ງິ ລຸກ, ເຮ

າຍປະໂຫຍກມາປະສມົ ເຂາົ້ ກບັ ປະໂຫຍກຕນົ້ ນນັ້ ໃຫແ້ ຈງ້ ຂນຶ້ ຕ່ ມື ຫຼື ໃຫປ້ ່ ຽນໄປເປນັ ແນວອ່ ນຶ . ອື ມ ເຊ່ ນັ : ແລວ້ , ຈະ, ຕອ້ ງ, ເລຍີ , ເພ່ ອື , ກບັ , ນ, ສ່ ວນວ່ າ, ເພາະ, ເພາະວ່ າ...ມາຕ່ ໍຄາໍ ປ່ ຽວ, ຕ່ ໍ ປນາກບັ ນາຍຄ,ູ ເດກັ ນອ້ ຍກນິ ເຂາົ້ ກບັ ປາ,... ປນາກບັ ນາຍຄຄູ ໍາແພງສສີ ມົ ພອນ, ເດກັ ກນິ ເຂາົ້ ,ໄປເຂນາົ າກເພນິ ່ ອື ເຂກ່າົ້ຽດວວ້ ເຍຂມາົ້ ,ອື ເນຮັ ສາົ ໄະປອນາາດແ.ລ..ວ້ ຈະໄປໄຮ່ , ລວ້ ໄປໄຮ່ ໂລດ, ເຮາົ ນອນບ່ ໍຫບຼັ ເລຍີ ໄປຍ່ າງຫຼນິ້ , ຮາົ ກນິ ເຂາົ້ ແລວ້ ນອນ ແຕ່ ວ່ າໂຕມາເຮາົ ຊໍາ້ ພດັ ລຸກ

5. ພາກສ່ ວນຂ ປະໂຫຍກໜ່ ງຶ ບາງທມີ ີ ສອງພາກສ່ ວນຄື ຄາໍ ຕ ຕວົ )ເຊ່ ນັ : ລູກນອນ, ໄກ່ ຂນັ ...ບາງທກີ ມໍ ຄີ ໍາຕວົ ຕ ສາມນັ ) ເຊ່ ນັ : ຄນົ ໄຖນາ, ມາ້ ກນິ ຫຍາ້ , ຄວາຍຊນົ , ຄາໍ ກາໍ ມະ ແລະ ຄາໍ ປະກອບຕ່ ມື ເຂາົ້ ອກິ (ໃນປະ ຫນັ ດ,ີ ເຮອື ບນິ ອາຍພ່ ນົ ຂອງອາເມລກິ າຖມີ້ ລະເບ ເຮອື ບນິ ພອ້ ມພຽງກນັ ດ.ີ .. ຈາກຄາໍ ຊແີ້ ຈງ້ ເທງິ ນ,ີ້ ພວກເຮາົ ເຫນັ ໄດວ້ ່ າພາ , ຄໍາກາໍ ມະ, ແລະ ຄໍາປະກອບ, ນອກຈາກນນັ້ ມນ ຊ່ ວຍຂະຫຍາຍຄວາມໝາຍຂອງຄາໍ ຕວົ ຕງັ້ , ຂອງ ອຸທານ ຫຼື ຄໍາຕ່ ໍທ່ ເີ ຊ່ ອື ມເຂາົ້ ຕດິ ກນັ ເທ່ າົ ນນັ້ .

ຂອງປະໂຫຍກ ຕວົ ຕງັ້ ແລະ ຄໍາກາໍ ມະຄບົ (ໃນປະໂຫຍກກຸມ້ ຕງັ້ , ຄາໍ ກາໍ ມະ ແລະ ຄາໍ ປະກອບ(ໃນປະໂຫຍກ ນກນັ ...ບາງທກີ ມໍ ຄີ າໍ ຕວົ ຕງັ້ , ຄໍານາມ, ຄໍາເຊ່ ອື ມ ະໂຫຍກປະສມົ ), ເຊ່ ນັ : ມາ້ ຂາວຂອງທາ້ ວລແີ ລ່ ນ ບດີ ໃສ່ ວດັ ບາ້ ນຄາຍ, ທະຫານກອງພນົ ທໜີ ່ ງຶ ຍງິ າກສ່ ວນສາໍ ຄນັ ໃນປະໂຫຍກໜ່ ງຶ ແມ່ ນ: ຄໍາຕວົ ຕງັ້ ນັ ເປນັ ພຽງແຕ່ ຄໍາຄຸນນາມ ແລະ ຄາໍ ເຊ່ ອື ມ ທ່ ີ ງຄໍາກາໍ ມະ ຫຼື ຂອງຄໍາປະກອບ, ຫແຼື ມ່ ນຄໍາ

ບດົ ທ ສນັ ທະສ